Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 954
Tytuł:
North Schleswig, czyli o kompilacjach Teresy Grzybkowskiej
North Schleswig, or, on the Compilations by Teresa Grzybkowska
Autorzy:
Michalski, Sergiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145676.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 203-204
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik: Korespondencja. Część 1: lata 1949–1969, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Warszawa 2016 Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk, ss. 252. ISBN 9788365630315
Autorzy:
Szymańska-Stułka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408957.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt Mycielski
Andrzej Panufnik
korespondencja
muzyka polska
muzyka XX wieku
Zygmunta Mycielski
correspondance
Polish music
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 2; 147-149
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Festa eterna
Autorzy:
Plater-Zyberk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084113.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
festa
Italian South
Festa dei Gigli
święto
Włochy
Opis:
Tekst opisuje festę dei gigli – wydarzenie, które należy do niezwykle szerokiego i bardzo zróżnicowanego zbioru świąt ludowych włoskiego południa. Gigli di Nola, to wydarzenie poświęcone świętemu Paolino, patronowi niewielkiego miasta w okolicach Neapolu. Włoskie festy to klucz do zrozumienia kultury. Moment otwarcia, manifestacja tożsamości, oparta często na opozycjach; sacrum – profanum, zwyczajne – niezwykłe, nasze – obce. Próba wyznaczenia granic tych kategorii i ich znaczenia dla danej społeczności, może prowadzić do głębszego doświadczenia jej inności. Tekst ten, będący częścią pracy magisterskiej autorki, przybliża mit założycielski, historię oraz przebieg święta Gigli. Nie jest to jednak wyłącznie opis niezwykłego zjawiska, ale i przykład analizy świata festy, jako klucza do kultury i historii danej społeczności.
The article describes the Festa dei gigli – an event that belongs to an extremely wide and diverse set of folk festivals of the Italian South. Gigli di Nola is dedicated to Saint Paolino, patron of Nola; a small town near Naples. In this text, I argue that the Italian festas are the key to understanding of the respective local community. A moment of opening, a manifestation of identity, often based on oppositions: the sacred – the profane, the ordinary – the extraordinary, ours – foreign. An attempt to delineate the boundaries of these categories and their significance for a given community may lead to a more profound experience of its otherness. This text, part of the author's master's thesis, presents the founding myth, history, and course of the Gigli festival.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 342, 3; 204-211
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trinacria. Równania sycylijskie
Trinacria. Sicilian Equations
Autorzy:
Sochacki, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084124.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Sycylia
trinacria
antropologia
Sicily
anthropology
Opis:
Artykuł jest antropologiczną próbą odczytania fragmentu tekstu sycylijskiego. Autor rozważa motywy labiryntu, szaleństwa i triskelonu jako motywów organizujących dyskurs o Sycylii.
An anthropological attempt at deciphering a fragment of a Sicilian text. The author considers motifs of the labyrinth, frenzy, and the triskelion as those organising a discourse on Sicily.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 342, 3; 134-140
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cierpieć
To Suffer
Autorzy:
Szerszeń, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084311.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
wojna
cierpienie
Ukraina
fotografia
war
suffering
Ukraine
photography
Opis:
Patrzeć oznacza cierpieć? I czy obrazy zadają cierpienie, czy mogą być „okrutne”? Wychodząc od postawionego przez Judith Butler pytania, „czy fotografia sprawia, że wydarzenie toczy się dalej, w przyszłości?”, autor zastanawia się nad obrazami toczącej się wojny w Ukrainie, nad ich zdolnością do mobilizowania, ale również zdolnością do przenoszenia przemocy i traumy, do zadawania ran. Dziwna czasowość traumatycznego widoku oznacza powrót tego samego: proces żałoby pozostaje wobec tego czymś niedomkniętym, czymś, co stale wymyka się próbom ujęcia cierpienia w ramy.
Does to look mean to suffer? And do images cause suffering, can they be cruel? With the question posed by Judith Butler: “Does the photograph continue the event into the future?” as his point of departure the author ponders on images of the war taking place in Ukraine, their ability to mobilise but also to transfer violence and trauma, and to wound. The strange duration of a traumatic scene signifies a return to the same: the process of mourning thus remains not closed and constantly evades attempts at capturing suffering within frames.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 182-186
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radykalizm powolności
Radicality of Slowness
Autorzy:
Kosińska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342073.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
neomodernizm
slow cinema
Rafał Syska
neomodernism
Opis:
Recenzja książki Rafała Syski Filmowy neomodernizm (2014). Samo pojęcie „neomodernizm”, choć blisko związane z takimi kategoriami opisującymi pewien nurt współczesnego kina artystycznego, jak slow cinema czy contemplative cinema, ma charakter całkowicie autorski. Syska, choć opisuje zjawisko jak najbardziej współczesne, widzi w nim wskrzeszenie ducha modernizmu filmowego z lat 50. i 60. Jego książka z jednej strony ukazuje sieć powiązań między neomodernizmem a modernizmem, z drugiej proponuje wyznaczniki konstytutywne dla twórczości neomodernistów. Częściom publikacji o charakterze ogólnym towarzyszą eseje monograficzne przedstawiające sylwetki poszczególnych twórców.
Book review of Rafał Syska’s Filmowy neomodernizm [Neomodernism in Film] (2014). The very concept of “neomodernism”, though closely associated with categories describing trends in contemporary cinema, such as slow cinema or contemplative cinema, is entirely original in character. Syska, in describing a thoroughly modern phenomenon, sees it as a reincarnation of the spirit of film modernism of 1950s and 1960s. His book on the one hand shows the network of links between neomodernism and modernism, and on the other hand proposes determinants constitutive of the work of neomodernists. The more general parts of the book contains essays depicting profiles of individual artists.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 203-207
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojna. Kobiece spojrzenie.
War. Female Gaze
Autorzy:
Bojarska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084473.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
kobiecość
spojrzenie
fotografia
femininity
gaze
photography
Opis:
Autorka bada wątek kobiecego spojrzenia w relacji do fotografii, zwłaszcza wojennej. W tym celu sięga po Trzy gwinee Virginii Woolf i analizuje użycie fotografii w antywojennej narracji pisarki.
In her article the author theorizes female gaze in relations to atrocity photography, especially war photography. In order to do so he revisits Virginia Woolf’s Three Guineas and discusses the use of photography in Woolf’s anti-war narrative.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 192-198
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojna. Sztuka. Dekolonizacja
War. Art. Decolonization
Autorzy:
Szerszeń, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084575.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ukraina
wojna
dekolonizacja
Ukraine
war
decolonization
Opis:
Pełnoskalowa rosyjska inwazja na Ukrainę wywołała nie tylko bezprecedensową erupcję cierpienia, której symbolem stała się Bucza; przywołała dawno niewidziane stare-nowe obrazy, ale stała się również punktem zwrotnym wprawiającym w ruch całą dyskursywną mapę. Ten zwrot w myśleniu wiąże się z powrotem wojny jako centralnej figury ramującej świat, w którym przyszło nam żyć. Wojna w Ukrainie uruchomiła również głębokie procesy, w których centrum stoi dekolonizacja. Dekolonizowanie polityki Rosji, rosyjskiego imperializmu i rosyjskiej kultury (jej „niewinności”) nie jest jednak – znów – wyabstrahowanym z szerszego tła gestem, lecz na naszych oczach staje się częścią zwrotu, którego celem jest przywrócenie epistemicznej sprawiedliwości. Dekolonizować znaczy być nieposłusznym. Pojęcie nieposłuszeństwa przenosi nas, ponownie, do szkoły: tam, gdzie przyswajamy wiedzę i jesteśmy przyuczani do posłuszeństwa. Jednocześnie dekolonizacja wiąże się z uświadomieniem sobie konieczności wyjścia poza wyuczone i przyjmowane a priori ramy, kategorie i pojęcia. „Powrót do szkoły” następuje jednak nie po to, by kontynuować naukę, lecz by oduczyć się tego, co z takim trudem nauczone. Po 24 lutego 2022 roku jesteśmy obserwatorami tego przyśpieszonego procesu.
The full-scale Russian invasion of Ukraine not only triggered an unprecedented eruption of suffering, symbolised by Bucha; it evoked long-lost old-new images, but also became a turning point setting the entire discursive map in motion. This turn in thinking is linked to the return of war as the central figure framing the world in which we live. The war in Ukraine has also set in motion profound processes at the centre of which is decolonisation. However, the decolonisation of Russian politics, Russian imperialism and Russian culture (its 'innocence') is not - again - a gesture abstracted from a broader background, but, before our eyes, becomes part of a turn aimed at restoring epistemic justice. To decolonise means to be disobedient. The notion of disobedience takes us, again, to school: where we acquire knowledge and are taught to be obedient. At the same time, decolonisation involves the realisation of the need to go beyond learned and a priori accepted frameworks, categories and concepts. "Back to school", however, occurs not to continue learning, but to unlearn what has been learned with such difficulty. After February 24, 2022, we are observers of this accelerated process.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 4-6
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unisono
Autorzy:
Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084577.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia teatru
historiografia
performatyka
Routledge
theater history
historiography
performatics
Opis:
Artykuł stanowi recenzję niedawno wydanego tomu The Routledge Companion to Theatre and Performance Historiography (2021). Przedstawiając zwięzłą historię powstania publikacji, jej układ i mozaikową koncepcję, główną problematykę i metodę, autorka przybliża niektóre teksty (szczególnie interesujące dla polskiego czytelnika). Tom, jak każde monumentalne przedsięwzięcie, budzi też zastrzeżenia; te dotyczą głównie realizacji postulatu polifonicznego i odnowicielskiego podejścia do historii widowisk oraz ograniczeń krytyki instytucjonalnej (jej optyka miewa również „ślepy punkt”).
This article offers a review of the recently published edited volume The Routledge Companion to Theatre and Performance Historiography (2021). The reviewer briefly presents the origins of this publication, its structure and mosaic-like design, as well as its main topics and methodology, and then she discusses selected contributions (of particular interest to the Polish reader) in more detail. Like any large-scale undertaking of this kind, this volume also raises concerns and doubts, especially with regard to following the postulated polyphonic and refreshing approach to performance history, as well as the limitations of institutional critique, whose outlook has its "blind spot," too.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 4; 185-194
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzymski antykrajobraz
Roman anti-landscape
Autorzy:
Salwa, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084145.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Rzym
krajobraz
antropologia
miasto
Rome
lanscape
anthropology
city
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie, jak tradycyjne, estetyczne rozumienie krajobrazu skutkuje przeoczaniem krajobrazów uważanych za zdegradowane. Tego rodzaju spojrzenie zdaje się dominować we współczesnych wyobrażeniach o Włoszech, na skutek czego jawią się one jako Bel Paese, którego panoramę bywa zakłócana brzydkimi miejscami. Ich brzydota ma zaś wynikać m.in. z braku wrażliwości krajobrazowej mieszkańców. Tego rodzaju przeoczenie jest jednak aktem niesprawiedliwości. Osnową artykułu jest konfrontacja wizji Rzymu zaoferowanej przez Georga Simmla z obrazem Wiecznego Miasta pokazanym w filmie dokumentalnym Rzymska Aureola (2013). Jego reżyser ukazuje codzienne życie mieszkańców okolic rzymskiej obwodnicy, które łatwo opatrzyć mianem antykrajobrazu. Konfrontacja ta posłuży także pokazaniu na wybranych przykładach, jak zmieniło się rozumienie pojęcia krajobrazu we włoskiej literaturze przedmiotu 2. połowy XX wieku: krajobraz przestał być wyłącznie zjawiskiem estetycznym, nabierając wymiaru etycznego.
The intention of this article is to show how a traditional aesthetic comprehension of the landscape results in overlooking landscapes regarded as degraded. Such an approach appears to dominate contemporary perceptions of Italy, resulting in their depiction as Bel Paese, whose panorama is sometimes disturbed by ugly sites. In turn, unsightliness is regarded as the outcome of, i.a. a lack of sensitivity on the part of the inhabitants. Such an omission, however, is an act of injustice. The article‘s substance is a confrontation of a vision of Rome as seen by Georg Simmel and a depiction of the Eternal City in the documentary film Sacro GRA (2013); the director presents the daily life of the residents of the region of an extensive Roman urban highway, which can be easily described as anti-landscape. Such a confrontation also serves a depiction, based on selected examples, of the way in which the comprehension of the landscape in Italian literature from the second half of the twentieth century changed: by acquiring an ethical dimension the landscape ceased to be an exclusively aesthetic phenomenon.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 342, 3; 24-34
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa powroty
Two Returns
Autorzy:
Helman, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222575.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Tian Zhuangzhuang
Fei Mu
kino chińskie
Chinese cinema
Opis:
Autorka analizuje Wiosnę w małym miasteczku (2002) Tiana Zhuangzhuanga jako reinterpretację wersji zrealizowanej przez Fei Mu w 1948 r. Ten ostatni film, odrzucony przez władze, pozostawał przez kilka dekad w zapomnieniu. W 2002 r. został ogłoszony najwybitniejszym chińskim filmem stulecia. Autorka upatruje różnic między filmami w fakcie, że Fei Mu realizował film naonczas współczesny, podczas gdy Tian zrobił film historyczny, dążąc do zachowania efektu dystansu. Obaj twórcy posługiwali się strategią „okrężnej drogi” oraz nawiązywali do podobnych założeń formalnych, integrując estetykę starego malarstwa chińskiego z pracą kamery.
The author analyses the Springtime in a Small Town (2002) by Tian Zhuangzhuang as a reinterpretation of a version made by Fei Mu (Spring in a Small Town) in 1948. This latter film which was rejected by the authorities, remained hidden and forgotten for decades. In 2002 it was declared to be the best Chinese film of the century. The author explains the differences between the films by the fact that Fei Mu made a film that was contemporary to himself, while Tian made a historical film, aiming to maintain the effect of distance. Both artists used the “detour” strategy and relied on similar formal solutions, integrating the aesthetics of old Chinese painting with camera work.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 89-90; 269-286
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Kondratiuk. Metafizyka
Andrzej Kondratiuk: Metaphysics
Autorzy:
Kosińska-Krippner, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341614.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Andrzej Kondratiuk
śmierć
pożegnanie
death
farewell
Opis:
Tekst jest swoistym pożegnaniem ze zmarłym 22 czerwca 2016 r. reżyserem Andrzejem Kondratiukiem, który w większości swoich filmów dotykał spraw ostatecznych, choć często czynił to w kuglarski sposób. Autorka zauważa, że pierwiastki metafizyczne, które widzowie odnajdują w filmach, są najczęściej efektem zamierzonych działań twórców, czasem nadinterpretacji odbiorczej. Zdarza się jednak, że to, co irracjonalne, trudne do wyjaśnienia, pojawia się w kontekście danego dzieła filmowego zaskakująco i zupełnie niespodziewanie. Przykładem takiej sytuacji jest nakręcony w 1997 r. Słoneczny zegar, do którego metafizyczny kontekst dopisało życie. W końcowej scenie filmu grany przez Kondratiuka bohater, Andrzej, rozstaje się ze światem, podkreślając, że jest rok 2016.
The article is a farewell to Andrzej Kondratiuk, the film director who died on June 22nd, 2016. Most of his films dealt with ultimate questions, though sometimes in a tongue-in-cheek manner. The author notes that metaphysical elements that viewers may find in films are usually the result of the intentions of the director and sometimes of an over-interpretation on part of the viewer. Sometimes that which is irrational and difficult to interpret, appears in a given film in an unexpected and surprising manner. An example of such a case is the Sundial, made in 1997, where the metaphysical aspect was given by the real life. In the last scene of the film, Andrzej, the character played by Kondratiuk, bids farewell to the world, stressing that the year is 2016.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 114-120
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na czasy kryzysu
For Times of Crisis
Autorzy:
Sitek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341624.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Magdalena Kempna-Pieniążek
neo-noir
noir
Opis:
Sitek recenzuje książkę Magdaleny Kempnej-Pieniążek Neo-noir. Ciemne zwierciadło czasów kryzysu (2015). Stwierdza m.in., że współcześnie nieokreślone i wielopostaciowe kryzysy dotyczą każdego mieszkańca globalnej wioski, a swoistym przepracowaniem tej kwestii na gruncie filmoznawczym jest właśnie książka Magdaleny Kempnej-Pieniążek – pierwsza polskojęzyczna monografia poświęcona zagadnieniu kina neo-noir. Diagnozom autorki wiążącym się z fenomenem kina neo-noir towarzyszy w wywodzie wprowadzenie koniecznych uściśleń definicyjnych, typologicznych i periodyzacyjnych. Autorka zestawia stanowiska, tradycje i ujęcia badawcze, co prowadzi ją do sformułowania kluczowych tez publikacji. Według niej z produkcji neo-noirowych wyłania się odczucie ciągłego zagubienia, które wymusza redefinicję pojęć związanych m.in. z tożsamością, rolami płciowymi, doświadczaniem świata i człowieczeństwem. Typowe recenzenckie uwagi dotyczące tematyki i konstrukcji książki Sitek wzbogaca wysoką oceną jej walorów edytorskich (bogaty materiał ilustracyjny), a także jej dobrego sprofilowania nie tylko pod kątem czytelników reprezentujących środowisko naukowe, ale również zwykłych pasjonatów kina.
Sitek’s review of the book by Magdalena Kempna-Pieniążek Neo-noir. Ciemne zwierciadło czasów kryzysu [Neo-noir. Dark Reflection of the Times of Crisis] (2015). He argues that contemporary undefined and multiform crises touch every inhabitant of the global village, and the book by Magdalena Kempna-Pieniążek, the first Polish monograph devoted to the area of neo-noir cinema, is a film based analysis of this phenomenon. The author’s diagnosis connected to the neo-noir cinema are accompanied by necessary clarifications in terms of definitions, typology and time periods. The author of the book summarizes and compares positions, traditions and possible research approaches to the problem, which leads her to formulate the key theses of the publication. According to her from neo-noir productions there emerges a continuous feeling of confusion, which forces one to redefine terms related to identity, gender roles, perception of the world and humanity. Sitek in his review touches not only on the typical elements of review related to the theme and the structure of the publication, but also on the question of editing. In particular he appreciated the richness of the illustrations and the book’s accessibility not only to the readers representing the scientific community, but also ordinary cinema fans.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 244-249
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wszyscy jesteśmy migrantami
We Are All Migrants
Autorzy:
Fiuk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341699.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Paweł Mościcki
uchodźcy
imigranci
refugrees
imigrants
Opis:
Artykuł jest recenzją książki Pawła Mościckiego Migawki z tradycji uciśnionych (2017), poświęconej sztuce eksperymentalnej oraz alternatywnej, której autorzy i autorki podejmują kwestię migracji i uchodźstwa. Autorka zwraca uwagę na zalety publikacji, odnosząc się zarówno do wyboru tematu, jak i formuły jego przedstawienia, a także wskazując – miejscami szczegółowo – przykłady dzieł filmowych, fotograficznych i poetyckich, o jakich w niej mowa. Jednocześnie podaje w wątpliwość niektóre tropy interpretacyjne, którymi podąża Mościcki, oraz wymienia przykłady europocentrycznego sposobu oglądu kwestii uchodźców, a także dzieł sztuki tworzonych na ich temat, który – jej zdaniem – przyjmuje autor książki oraz niektórzy przywołani przez niego artyści i artystki.
The article is a review of the book by Paweł Mościcki Migawki z tradycji uciśnionych [Images from the Tradition of the Oppressed] (2017), devoted to experimental and alternative art, the authors of which address the issue of migration and refugees. Fiuk draws attention to the merits of the publication, referring both to the choice of the theme and the formula of its presentation, and also points out - in places in detail - examples of film, photographic and poetic works which are mentioned. At the same time, she questions some of the interpretative clues that Mościcki follows, and lists examples of Eurocentric works of art created about refugees and an Eurocentric view of them, which - in her opinion - the author of the book and some artists cited adopt.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 241-246
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cztery noty o Witkacym
Four Notes on Witkacy
Autorzy:
Degler, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520142.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Witkacy
biography
Jerzy Grotowski
biografia
Opis:
Cztery uwagi do biografii Witkacego. 1. Czy Witkacy zamierzał wrócić do tropików? 9 kwietnia 1918 roku Maria Witkiewiczowa, matka Witkacego, wysłała pocztówkę do swojej przyjaciółki, siostry Leona Chwistka, z informacją, że Witkacy planuje powrót z Piotrogrodu do Polski lub podróż na Sumatrę. Choć zafascynowany tropikalną przyrodą i naturą, po podróży z Malinowskim w 1914 roku, która wpłynęła na jego malarstwo i inną twórczość, w lipcu 1918 roku Witkacy wrócił do Polski i opisał swoje cejlońskie doświadczenia w reportażu Podróż do Tropików. 2. Zagadka Prologu do Pentemychosa i Jej Niedoszłego Wychowanka. W archiwum Jadwigi Witkiewiczowej zachowała się jedna kartka z niemieckojęzycznym wierszem będącym fragmentem prologu zaginionej sztuki Pentemychos i Jej niedoszły wychowanek, która powstała na początku 1920. Zachowany fragment pochodzi prawdopodobnie z tłumaczenia, które Witkacy zamówił u przyjaciela w 1922, po spotkaniu w Zakopanem z panią Eckert, która obiecała polecić jego sztuki producentowi teatralnemu w Hamburgu. 3. Witkacy „dzieckiem podszyty”, czyli jak samemu ulepszyć kalejdoskop. Witkacy od dziecka był zapalonym kolekcjonerem. Zbierał laski i różne osobliwości, które umieszczał w swoich "albumach osobliwości". Dla kalejdoskopu, swojej ulubionej zabawki, napisał szczegółową zabawną instrukcję. 4. Grotowski i Witkacy. Jako student krakowskiej szkoły teatralnej Jerzy Grotowski planował wystawienie Szewców na Wawelu w 1958/59 roku. Ponieważ plan nie został zaakceptowany, Grotowski rzucił szkołę i wyjechał do Opola, gdzie został kierownikiem artystycznym Teatru 13 Rzędów. Zapytany o to, czyj portret powiesiłby w swoim dyrektorskim gabinecie, Grotowski wymienił Witkacego wraz z trzema innymi „męczennikami” teatru: Artaudem, Meyerholdem i Stanisławskim.
Four notes on Witkacy’s biography. 1. Did Witkacy Intend to Return to the Tropics? On 9 April 1918, Maria Witkiewiczowa, Witkacy’s mother, sent a postcard to her friend, Leon Chwistek’s sister, with an information that Witkacy was planning to return to Poland from Petrograd or to travel to Sumatra. Though fascinated with tropical wildlife and nature, after his travel with Malinowski in 1914, which has influenced his painting and other creative work, in July 1918 Witkacy returned to Poland and described his Ceylon experiences in the reportage Podróż do Tropików (A Voyage to the Tropics). 2. The Puzzle of Prologue to Pentemychos i Jej Niedoszły Wychowanek. The Jadwiga Witkiewiczowa archive contains a single page with a German-language piece of verse which is a fragment of the prologue of the now lost play Pentemychos i Jej niedoszły wychowanek (Pentemychos and Her Would-be Pupil), written at the beginning of 1920. The surviving fragment probably comes from a translation that Witkacy commissioned from a friend in 1922, after meeting in Zakopane with Ms. Eckert who promised to recommend his plays to a theatre producer in Hamburg. 3. Witkacy “Honeycombed with Childishness,” or a DIY Way of Improving One’s Kaleidoscope. Witkacy had been a passionate collector since childhood. He collected walking sticks and various curios, which he put in his “albums of curiosities.” For a kaleidoscope, his favorite toy, he wrote a detailed funny manual. 4. Grotowski and Witkacy. As a student of the Cracow theatre school, Jerzy Grotowski planned to put on The Shoemakers at Wawel in 1958/59. Since the plan was not approved, Grotowski dropped out of school and went to Opole where he became the artistic manager of the 13 Rzędów Theatre. When asked whose portrait he would hang up in his directorial office, Grotowski mentioned Witkacy along with three other “martyrs” of the theatre: Artaud, Meyerhold, and Stanislavsky.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 113-139
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orientalne gwiazdy Hollywood
Oriental Hollywood Stars
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342039.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Edward Said
Orient
rasa
stereotyp
race
stereotype
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest hipoteza, że amerykańska kultura popularna wytworzyła na przełomie XIX i XX w. wizerunek Dalekiego Wschodu oparty na stereotypowym wyobrażeniu innych ras i narodów jako stojących niżej w rozwoju cywilizacyjnym oraz całkowicie odmiennych kulturowo. Wychodząc od charakterystyki orientalizmu w ujęciu Edwarda W. Saida, autor skupia się na produkcjach hollywoodzkich powstałych w pierwszej połowie ubiegłego stulecia, zwłaszcza tych z udziałem aktorów pochodzących z krajów azjatyckich: Sessue Hayakawy, Tsuru Aoki, Anny May Wong i Philipa Ahna. W filmach z tego okresu pojawia się obraz Orientu jako potencjalnego zagrożenia dla zachodniego porządku (symbol cielesnych pokus), ale jednocześnie źródło urzekających obrazów oraz egzotyczna sceneria dla opowieści przygodowych.
The starting point of this article is the hypothesis that American popular culture has created in the late 19th and early 20th century the image of the Far East based on stereotypical conception of other races and nations as entirely different culturally and behind the West in terms of development. Starting with Edward W. Said notion of orientalism, the author focuses on Hollywood productions from the first half of the 20th century, in particular those which included actors from Asia: Sessue Hayakawa, Tsuru Aoki, Anna May Wong and Philip Ahn. In the films of this period the Orient is portrayed as a potential threat to the Western order - a symbol of carnal temptations - but at the same time a source of captivating images and exotic setting for adventure stories.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 93-94; 21-34
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thanksgiving
Thanksgiving Day
Autorzy:
Fereński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343475.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Thanksgiving
collective memory
history
Święto Dziękczynienia
pamięć zbiorowa
odpominanie
historia
Connerton
Ricoeur
Opis:
Święto Dziękczynienia jako święto narodowe obchodzone jest w Stanach Zjednoczonych od roku 1789. Początki związane są z dziękowaniem Bogu za błogosławieństwa jakie osadnicy otrzymali w Nowym Świecie, najpierw za obfite żniwa, a następnie także za zwycięstwa w bitwach. Święto nadal służy podkreśleniu znaczenia wspólnoty, dla której miniony rok był pomyślny. Obchody mają charakter zarówno religijny, jak i świecki. Pozostaje jednak pytanie dla kogo ziemia ta była „nową”, dla kogo „żyzną” oraz kto mógł się cieszyć pomyślnością i wygranymi w konfliktach zbrojnych. Święto Dziękczynienia stanowi radość i manifestację jedności narodowej, może być też jednak postrzegane jako symbol skrywania przemocy, nierówności i wyzysku, na których zostały ufundowane USA. Autor analizuje Thanksgiving Day w kontekście pamięci zbiorowej rozwijając koncepcje teoretyczne Paula Connertona i Paula Ricœura.
Thanksgiving Day as a national holiday has been celebrated in the United States since 1789. The origins are related to thanking God for the blessings that the settlers received in the New World, first for bountiful harvests, and then also for victories in battles. The holiday still serves to emphasize the importance of the community, for which the past year was successful. The celebrations are both religious and secular. However, the question remains for whom this land was "new", for whom it was "fertile" and who could enjoy prosperity and victories in armed conflicts? Thanksgiving is a joy and a manifestation of national unity, but it can also be seen as a symbol of concealing the violence, inequality and exploitation on which the USA was founded. The author analyzes Thanksgiving Day in the collective memory context, developing the theoretical concepts of Paul Connerton and Paul Ricœur.  
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 157-168
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perturbacje kinematografii słoweńskiej
Perturbations of Slovenian Cinematography
Autorzy:
Guštin, Maša
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340587.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
kinematografia słoweńska
Slovenian Cinematography
Opis:
Słoweńska kinematografia rozwinęła się wyraźnie po 1945 r., kiedy socjalistyczne państwo rozpoczęło budowę struktur nowej kinematografii jugosłowiańskiej, a KC ZKJ decydował o wszystkim, co dotyczyło świata filmowego. W latach 50. i 60. pod skrzydłami studia Triglav Film powstało wiele obrazów, które odniosły sukces i dziś uważane są za klasyki filmu słoweńskiego. Kinematografia słoweńska przeżywała w owym czasie odrodzenie na płaszczyźnie instytucjonalnej: w Lublanie działała Kinoteka, wychodził magazyn filmowy „Ekran”, został otwarty Wydział Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej, powstało Słoweńskie Archiwum Filmowe. W latach 70. w filmach widać krytykę społeczną oraz problematykę jednostki znajdującej się na krawędzi upadku. Lata 80. to ciężki kryzys ekonomiczny i polityczny; pojawiają się także kasety wideo konkurujące z filmami hollywoodzkimi i programami telewizyjnymi. Tym niemniej powstaje wówczas pierwszy „niezależny” film zrealizowany poza głównymi strukturami produkcyjnymi, punkt przełomowy w liberalizacji słoweńskiej kinematografii. Po uzyskaniu niepodległości Republika Słowenii przejmuje odpowiedzialność za subwencjonowanie produkcji filmowej, którą w dużej mierze tworzy nowe pokolenie reżyserów, skupione na problematyce współczesności i okresu transformacji.  
Slovenian cinematography developed clearly after 1945, when the socialist state began building structures of the new Yugoslav cinematography, and the Central Committee of the League of Communists of Yugoslavia decided about everything that concerned the film world. In the 1950s and 1960s, under the wings of the Triglav Film studio, many films were made that were successful and are today considered classics of the Slovenian film. Slovenian cinematography at that time experienced a renaissance on the institutional level: in Ljubljana a film library operated, the film magazine “Ekran” [“Screen”] was published, the Film and Television Directing Department was opened, the Slovenian Film Archive was established. In the 1970s, the films were showing social criticism and the problems of the individual on the brink of collapse. The 1980s was a difficult period characterised by an economic and political crisis; video cassettes that competed with Hollywood films and TV shows also appeared. Nevertheless, the first “independent” film created outside of the main production structures was created, a breakthrough point in the liberalization of Slovenian cinematography. After regaining the independence, the Republic of Slovenia assumes responsibility for subsidizing film production, which is largely created by a new generation of directors focused on the problems of the present and the transformation period.  
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 137-154
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciała tańczące ku wolności
Bodies dancing towards freedom
Autorzy:
Szymajda, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520797.pdf
Data publikacji:
2024-03-18
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
dance
choreography
war
taniec
choreografia
wojna
Opis:
Wstęp Joanny Szymajdy do bloku tekstów Prawo (do) tańca.
Joanna Szymajda's introduction to the essay-cluster The Right to Dance.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 9-13
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Film jako zdarzenie
Film as an Event
Autorzy:
Gwóźdź, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341058.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Śląsk
Ilona Copik
topografia
krajobraz
Silesia
topography
landscape
Opis:
Monografia Topografie i krajobrazy. Filmowy Śląsk (2017) Ilony Copik oferuje czytelnikowi całościowe ujęcie kwestii „filmowego Śląska” w perspektywie geografii kulturowej regionu. Za przedmiot rozważań autorka obiera filmy „topograficzne”, czyli takie, w których przedstawione na ekranie miejsce jest wypadkową świadomych działań twórczych i ewokuje określoną strategię dotyczącą przestrzeni w rozmaitych kontekstach. Książa Copik przedstawia satysfakcjonujący, bo całościowy, oryginalny i inspirujący, a niejednokrotnie poznawczo wyrafinowany obraz filmowego Śląska. Ukazując żywotność praktyk filmowych związanych z górnośląskimi reprezentacjami ekranowymi, z całą mocą uświadamia, że zajmowanie się kinem śląskim oznacza dotykanie newralgicznych dla wiedzy o kulturze kwestii, podobnie jak zastosowany w pracy splot metod i narzędzi badawczych fortunnie służy rozpoznaniom filmowych topografii i krajobrazów.
Ilona Copik’s monograph Topografie i krajobrazy. Filmowy Śląsk [Topographies and Landscapes. Silesia in Film] (2017) offers the reader a comprehensive approach to the issue of “Silesia on film” in the perspective of the region’s cultural geography. For the object of consideration, the author chooses “topographic” films, i.e. films in which the place depicted on the screen is the resultant of conscious creative activities and evokes a specific strategy regarding space in various contexts. Copik’s book presents a satisfying, comprehensive, original and inspiring, and often cognitively sophisticated, film image of Silesia. By showing the liveliness of film practices related to Upper Silesian film representations, she demonstrates with all her power that dealing with Silesian cinema means touching sensitive cultural issues, just as the combination of methods and research tools used in the work fortunately serves the recognition of film topography and landscapes.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 103; 242-245
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudne rozwijanie niewykorzystanego potencjału
Difficult Development of Unused Potential
Autorzy:
Helman, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341059.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kamila Żyto
kino noir
noir cinema
Opis:
Recenzja książki Kamili Żyto Film noir i kino braci Coen (2017). Jak pisze Helman, autorka poświęciła pierwszą, stosunkowo obszerną część pracy rozważaniom teoretycznym na temat pojęć noir i neo-noir, wykraczając daleko poza przedstawienie literatury przedmiotu, czyli zdanie sprawy z tego, co na interesujący ją temat napisano wcześniej. W jej ujęciu noir to przede wszystkim kwestia światopoglądu filozoficzno-ideologicznego (także estetycznego), czego dowodzi, odwołując się do takich źródeł inspiracji, jak egzystencjalizm (również w jego wersji amerykańskiej) i psychoanaliza, do których przywiązuje duże znaczenie. Jak zauważa recenzentka, książka składa się z poprzedzonych wstępem dwóch części. Pierwsza jest poświęcona teoretycznym rozważaniom wokół fenomenu noir, druga wybranym filmom braci Coen, udowadniającym wysuniętą w pierwszej części tezę. Po przeczytaniu części pierwszej czytelnik jest już doskonale zaznajomiony z warsztatem i narzędziami, które posłużą Kamili Żyto w części drugiej. Choć „kino braci Coen” to drugi człon tytułu, jest to w istocie główny przedmiot zainteresowań autorki, skądinąd wyraźnie zafascynowanej kinem noir. Przedstawiwszy konstrukcję książki i jej główne założenia, Helman dyskutuje z niektórymi tezami Żyto. Ponadto przybliża czytelnikowi analizy filmów przeprowadzone przez autorkę, a także sygnalizuje, że zakończenie książki przynosi próbę zlokalizowania kina neo-noir i twórczości braci Coen w kontekście paradygmatu modernistycznego.
Book review of Kamila Żyto’s Film noir i kino braci Coen [Film noir and Coen brothers’ cinema] (2017). According to Helman, the author devoted the first, relatively large part of the work to theoretical considerations on the concepts of noir and neo-noir, going far beyond the presentation of the literature on the subject. In her view, noir is primarily a matter of philosophical-ideological (also aesthetic) world-view, which is proved by referring to such sources of inspiration as existentialism (also in its American version) and psychoanalysis, to which she attaches great importance. The book consists of two parts preceded by an introduction. The first one is devoted to theoretical considerations around the noir phenomenon, the second - to the selected films of the Coen brothers. After reading the first part, the reader is already perfectly familiar with the research methods and concepts that will be used by Kamila Żyto in the second part. Although the Coen brothers’ cinema is the second part of the title, it is in fact the main subject of interest of the author, clearly fascinated by the noir cinema. Having presented the design of the book and its main assumptions, Helman discusses some theses of Kamila Żyto. In addition, she introduces the reader to the analysis of films carried out by the author, and also signals that the ending of the book is an attempt to locate the neo-noir cinema and the creativity of the Coen brothers in the context of the modernist paradigm.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 103; 232-236
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia, ludobójstwo i obrazowanie
Anthropology, Genocide and Imagery
Autorzy:
Singer, André
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342045.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
antropologia
ludobójstwo
Joshua Oppenheimer
anthropology
genocide
Opis:
Wydaje się, że antropologia długo dojrzewała do podjęcia tematu ludobójstwa albo – patrząc na to z drugiej strony – długo ten temat omijała. Przemiany, jakie zaszły w tej dziedzinie w drugiej połowie XX w. i później, wraz z coraz bardziej znaczącym oddziaływaniem antropologii zaangażowanej, zmieniły tę sytuację. André Singer, antropolog i filmowiec, był w ostatnich latach w różnym charakterze zaangażowany w produkcję trzech filmów – Scena zbrodni (reż. Joshua Oppenheimer, 2012), Scena ciszy (reż. Joshua Oppenheimer, 2014) i Ciemności skryją ziemię (reż. André Singer, 2014) – które wykorzystały ruchome obrazy do sportretowania ludobójstw dokonanych w całkiem odmiennych okolicznościach w Europie i Indonezji. W niniejszym tekście, na podstawie materiału zgromadzonego do wspomnianych filmów, Singer zastanawia się, czy paradygmat antropologiczny przyczynia się bądź czy mógłby się przyczynić do lepszego zrozumienia tych fenomenów.
It seems that anthropology needed time to take up the topic of genocide or from another point of view, avoided the subject altogether. Transformations that took part in the discipline during the second half of the 20th century and later on, together with the growing importance of engaged anthropology, changed this. In recent years Andre Singer, an anthropologist and filmmaker, was involved in various capacities in the production of three films: The Act of Killing (dir. Joshua Oppenheimer, 2012), The Look of Silence (dir. Joshua Oppenheimer, 2014) and Night Will Fall (dir. Andre Singer, 2014) – which used moving images to portray genocide carried out in completely different circumstances in Europe and in Indonesia. In this text Singer is looking at whether the anthropological paradigm can contribute to the better understanding of these phenomena.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 93-94; 214-234
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobieta, komunistka, filmowiec
Woman, Communist, Filmmaker
Autorzy:
Zwierzchowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342090.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Monika Talarczyk-Gubała
Wanda Jakubowska
kino kobiet
women's cinema
Opis:
Monika Talarczyk-Gubała zrobiła kolejny krok w kierunku zapełnienia ciągle zbyt licznych białych plam w historii polskiego kina. Bohaterką swojej nowej książki Wanda Jakubowska. Od nowa (2015) uczyniła reżyserkę jednocześnie znaną i nieznaną, stale przypominaną i prawie całkowicie zapomnianą, której filmy są nieustannie oglądane, a zarazem pokrywają się kurzem, ponieważ nikt do nich nie sięga. Książka stanowi esej najwyższej próby. Podejmuje rzadko poruszany temat, proponuje jego oryginalne, autorskie ujęcie, zwłaszcza w perspektywie badań nad polskim kinem – jako przykład kina kobiet ze wszystkimi konsekwencjami tego określenia. Książka jest znakomicie, wręcz błyskotliwie napisana.
Monika Talarczyk-Gubała took another step toward filling still too many gaps in the history of Polish cinema. The protagonist of her new book Wanda Jakubowska. Od nowa [Wanda Jakubowska. Afresh] (2015) is the eponymous film director. Through her book, Talarczyk-Gubała made the film director both familiar and enigmatic, almost completely forgotten, and yet one of which we are constantly reminded. Her films are constantly watched, and yet the film reels are covered in dust, as nobody reaches for them. The book is an essay of the highest order. It takes up a rarely discussed topic, it adopts an original approach in its analysis, especially in view of research on Polish cinema, that is it considers Jakubowska’s work as an example of women’s cinematography, with all the consequences of this label. The book is wonderfully written and reads very well.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 91; 208-215
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filmowe impresje Andrzeja Własta
Andrzej Włast’s Film Impressions
Autorzy:
Radkiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340644.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Andrzej Włast
krytyka filmowa
Polska międzywojenna
film criticism
interwar Poland
Opis:
Felietony filmowe Andrzeja Własta ukazywały się w latach 1923-1924 na łamach czasopisma „Ekran i Scena”, skąd zaczerpnął je do przygotowanego przez siebie zbioru Wojciech Świdziński. W edycji Biblioteki Kwartalnika Filmowego teksty Własta zebrane w omawianym tomie Dziesiąta Muza (impresje). Felietony filmowe z lat 1923-1924 (2017) zyskały staranne opracowanie naukowe i graficzne (fotografie, reklamy), osadzające je w kontekście polskiego życia literackiego i kabaretowego oraz rodzimej krytyki filmowej. Lektura impresji Własta dostarcza materiałów na temat warszawskiego życia filmowego, kinoteatrów jako instytucji, ich publiczności oraz repertuaru. Jest ponadto sposobem na odtworzenie doświadczeń filmowych – tych subiektywnych samego autora, i tych wpisanych w epokę oraz rozwój Dziesiątej Muzy. Włast pisał swoje felietony w błyskotliwy i dowcipny sposób, starając się przy tym uchwycić najważniejsze aspekty kina jako sztuki. Dlatego czytając jego teksty warto potraktować je jako zapis refleksji o charakterze teoretycznym, łączącej krytykę z rozważaniami nad istotą filmowej kreacji, której przykłady odnajdywał w kinie amerykańskim i europejskiej awangardzie.
Andrzej Włast’s column appeared in the years 1923-1924 in the magazine “Ekran i Scena” [“Screen and Stage”], from where Wojciech Świdziński collected them for the volume he edited. In the Library of Kwartalnik Filmowy Book Series, Włast’s texts are included in the discussed volume Dziesiąta Muza (impresje). Felietony filmowe z lat 1923-1924 [The Tenth Muse (Impressions). Essays on Film 1923-1924] (2017) where they gained careful scientific and graphic elaboration (photographs, commercials), embedding them in the context of Polish literary and cabaret life as well as Polish film criticism. The reading of Włast’s impressions provides materials on the subject of Warsaw film culture, cinema theatres as institutions, their audience and repertoire. It is also a way to recreate film experiences – the subjective ones of the author himself, and those inscribed in the era, and the development of the Tenth Muse. Włast wrote his columns in a brilliant and witty way, trying to capture the most important aspects of cinema as an art. When reading his texts, it is worth treating them as a record of a theoretical reflection, combining criticism with reflection on the essence of film creation, examples of which he found in American cinema and European avant-garde.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 258-262
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Theatre Education at Reduta
Kształcenie w Reducie
Autorzy:
Świątkowska, Wanda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062796.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Reduta
Instytut Reduty
Juliusz Osterwa
szkolnictwo teatralne
laboratorium teatralne
Reduta Institute
theatre education
theatre laboratory
Opis:
The article presents the history and principles of theatre education at Reduta in its successive forms: from Koło Adeptów [The Apprentice Circle], established in 1921, through the Reduta Institute, to Okop [The Trench], which was the last pre-war incarnation of the school. Based on documents and memoirs, the article discusses Reduta’s comprehensive and holistic model of education, in which regular theoretical classes were accompanied by practical and physical exercises. A crucial part of the education process was student participation in the theatre’s daily operations: rehearsals, preparation of stage productions, and tours. The aim of the school was to offer future artists comprehensive preparation for various theatre functions, as well as to produce ideologically engaged social activists, who consider serving the society through art as their primary task and mission. A comparison between Reduta’s schools and other educational initiatives confirms that in terms of scope, curriculum, work methods, practices, as well as atmosphere, the former were indeed pioneering and stood out from traditional pre-war drama teaching. Published as an appendix to the article is its source material: Juliusz Osterwa, Okop, edited and with an introduction by the author of the article. (Transl. Z. Ziemann)
Artykuł przedstawia historię i założenia edukacji teatralnej w Reducie na różnych etapach funkcjonowania zespołu – od powołanego w 1921 Koła Adeptów, przez Instytut Reduty po Okop, który był ostatnim przedwojennym wcieleniem uczelni. Na podstawie dokumentów oraz wspomnień ukazano wszechstronny i holistyczny model kształcenia, w którym regularnym zajęciom teoretycznym towarzyszyły ćwiczenia praktyczne oraz fizyczne. Zasadniczą część edukacji w Reducie stanowiła praktyka realizowana poprzez udział adeptów w codziennej pracy teatru: w próbach, w przygotowaniu przedstawień, w objazdach Reduty. Celem szkoły było kompleksowe przygotowanie artysty do pełnienia różnych funkcji w teatrze, jak również ideowe wychowanie społecznika, który służbę społeczeństwu poprzez sztukę uważa za swoje podstawowe zadanie i posłannictwo. Porównanie redutowych szkół z innymi inicjatywami pedagogicznymi potwierdza, że pod względem rozmachu, programu nauczania, sposobu pracy, praktyk, jak również tworzonej atmosfery miały one pionierski charakter i wyróżniały się na tle przedwojennego szkolnictwa dramatycznego. Aneksem do artykułu jest materiał źródłowy: Juliusz Osterwa, Okop, ze wstępem i w opracowaniu autorki artykułu.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 2; 7-48
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NIC
NOTHING
Autorzy:
Pitrus, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342063.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
John Cage
Nam June Paik
znacząca pustka
zen
significant void
Opis:
Artykuł zestawia 4’33’’ (1952) Johna Cage’a i Zen for Film (1964) Nam June Paika – dwa przełomowe utwory amerykańskiej awangardy. Andrzej Pitrus próbuje uchwycić rodzaj dialogu, jaki został nawiązany przez dwóch artystów wprowadzających do swego artystycznego języka elementy aleatoryczne. Autor omawia także kwestie związane z odwołaniem się do „znaczącej pustki”, ta zaś – zgodnie z tradycją zen – stanowi rodzaj przestrzeni, w której słuchacz i widz mogą budować własne sensy i realizować doświadczenia odbiorcze. Obydwie prace niczego odbiorcy nie narzucają: Zen jest wskazówką. Twórcy nie proponują żadnych zamkniętych znaczeń, zadowalając się swoiście rozumianym artystycznym koanem. Ich dzieła nie zawierają NIC, lecz niewątpliwie uruchamiają niekończący się ciąg skojarzeń i zapewne jeszcze długo będą stanowić inspirację dla interpretatorów.
The article summarizes 4’33’’ (1952) by John Cage and Zen for Film (1964) by Nam June Paik – two groundbreaking works of the American avant-garde. Andrzej Pitrus tries to capture the kind of dialogue established between the two artists who introduced into their artistic language aleatoric elements. The author also discusses issues related to the reference to a “significant void”, and this – in the tradition of Zen – is a kind of space where the listener and the viewer may build their own senses and realise the experience of perception. Both works do not impose anything on the viewer – Zen is just a suggestion. The artists do not propose any closed interpretation, and are satisfied by a specifically understood artistic koan. Their works contain NOTHING, yet they trigger an endless string of associations, and are sure to inspire interpreters for a long time to come.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 93-94; 246-252
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łeś Kurbas, cztery ostatnie obrazy
Les Kurbas, Four Last Images
Autorzy:
Dziewulska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32443982.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Łeś Kurbas
teatr
Ukraina
Les Kurbas
theatre
Ukraine
Opis:
Fragment obszerniejszego eseju pt. Łeś Kurbas, dziewięć obrazów z książki Małgorzaty Dziewulskiej, która ukaże się w serii „Odzyskana awangarda” Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego pt. Awangarda podkarpacka. Dziewięć reportaży historycznych (Łeś Kurbas, Pawło Kowżun, Bohdan Ihor Antonycz, Stowarzyszenia Artystyczne, Leopold Lewicki, Teatr malarzy Cricot, Henryk Wiciński, Tadeusz Kantor, Józef Chrobak). W kolejnych obrazach: Łeś Kurbas opuszcza Galicję; Kijów i republika poetów w domu Heorhija Narbuta; Wertep Bożonarodzeniowy; żołnierska widownia Hajdamaków; poeta Mykoła Bażan na widowni teatru Kyidramte; teatr agitpropu - wertep w służbie propagandy; Osip Mandelsztam na widowni Berezilu; Kurbasa inscenizacje Makbeta Szekspira, Teatr i szafot.
Fragment of a larger essay: Łeś Kurbas, dziewięć obrazów, from the book by Małgorzata Dziewulska, to be published in the “Odzyskana awangarda” series of the Zbigniew Raszewski Theatre Institute as Awangarda podkarpacka. Dziewieć reportaży historycznych (Łeś Kurbas, Pawło Kowżun, Bohdan Ihor Antonycz, Stowarzyszenia Artystyczne, Leopold Lewicki, Teatr malarzy Cricot, Henryk Wiciński, Tadeusz Kantor, Józef Chrobak). Successive images portray Łeś Kurbas leaving Galicia; Kyiv and the poets’ republic at the home of Heorhiy Narbut; Christmas Vertep; a soldiers’ audience of Haydamaky; the poet Mykola Bazhan among the audience of the Kyidramte Theatre; the agitprop theatre – the vertep in the service of propaganda; Osip Mandelstam among the Berezil Theatre audience; Kurbas’ stagings of Shakespeare’s Macbeth, theatre and gallows.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 99-112
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podróż włoska, dzisiaj
Italian journey, today
Autorzy:
Barbaruk, Magdalena
Czaja, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084573.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Włochy
podróż do Włoch
antropologia
Italy
journey to Italy
anthropology
Opis:
Zapis wywiadu przeprowadzonego przez Magdalenę Barbaruk z Dariuszem Czają w 2013 roku. Jego bezpośrednią przyczyną była publikacja książki "Gdzieś dalej, gdzie indziej" wydanej przez krakowskiego antropologa w 2010 roku, która poświęcona zostałą Apulii, włoskiemu Południu. Rozmowa dotyczy m.in. obrazu Włoch (współczesnego i historycznego), specyfiki antropologicznego spojrzenia na włoską prowincję (ale i centrum), cech "podróży włoskiej" i poszukiwaniach języka opowiadania o doświadczeniu Włoch.
Transcript of an interview conducted by Magdalena Barbaruk with Dariusz Czaja in 2013. Its direct cause was the publication of the book "Somewhere Further, Where Else" published by an anthropologist in 2010, which was devoted to Puglia, the Italian South. The conversation concerns, among others: the image of Italy (contemporary and historical), the specificity of the anthropological view of the Italian province (but also the center), the features of the "Italian journey" and the search for a language to talk about the Italian experience.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 342, 3; 7-16
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekolonizacja i wyzwolenie w sztuce ukraińskiej
Decolonization and Disentanglement in Ukrainian Art
Autorzy:
Biedarieva, Svitlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084261.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ukraina
sztuka
dekolonizacja
Ukraine
art
decolonization
Opis:
Wiele prac stworzonych przez ukraińskich artystów w ciągu ostatnich ośmiu lat odzwierciedla kondycję postkolonialną i traumatyczne wspomnienia uwikłania Ukrainy i Rosji przed i przez cały XX wiek. Jednak odkąd rosyjskie bomby zaczęły spadać na ukraińskie miasta, zabijając cywilów, w tym dzieci, i niszcząc tysiące ukraińskich domów, a następnie wyewoluowały w pełnoskalową rosyjską inwazję (luty 2022 roku), zrozumienie tego postkolonialnego uwikłania zmieniło się, podobnie jak stosunek do dekolonialności w ukraińskiej kulturze. Sztuka jest jednym ze wskaźników takiego głębokiego impulsu wyzwoleńczego.
In this text focused on how postcolonial and decolonial processes are reflected in contemporary Ukrainian culture, art historian Svitlana Biedarieva examines methods of decolonizing Ukrainian cultural discourse through the lens of works by contemporary Ukrainian artists – specifically those addressing complex aspects of identity conflicts actualized by Russia’s ongoing war of aggression against Ukraine. Each of the artworks analyzed here dismantles the notion of Ukraine’s postcolonial entanglements through discussions of memory, language, and trauma. Further, Biedarieva attempts to establish a new theoretical framework in which to understand Ukraine’s particular position on the world’s geopolitical map, taking into account the fading impact of Russian colonialism on Ukrainian territory.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 37-41
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedstawienia purimowe
The Purim Plays
Autorzy:
Kuberczyk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147335.pdf
Data publikacji:
1992-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
przedstawienia purimowe
Purim
parodia
komizm
Purim plays
parody
comism
Opis:
Pierwsza polskojęzyczna prezentacja najstarszej tradycji teatralnej jidysz, wraz z jej religijnymi i społecznymi kontekstami. Autor opisuje tradycje obchodzenia święta Purim i wspomina o równie tradycyjnej niechęci środowisk religijnych do teatru jako zjawiska pogańskiego. Przedstawia proces rozwoju widowisk wywodzących się ze świątecznych rytuałów, a także wskazuje na ich literackie pochodzenie i możliwe wpływy teatralne spoza kultury żydowskiej. Opisuje inscenizacje samych sztuk, opierając się na przykładach z literatury oraz na zachowanych tekstach przedstawień purimowych (większość z nich pochodzi ze zbioru Noego Pryłuckiego). Autor omawia przy tym kompozycję przedstawień, wspomina o miejscach pozostawionych na improwizacje, wymienia typowe wątki i postacie, a także źródła ich komizmu. Uzupełnieniem tekstu jest przekład jednej ze sztuk purimowych Mądrość Salomona.
The first Polish language presentation of the oldest Yiddish theatrical tradition, along with its religious and social contexts. The author gives a description of the Purim festivities and mentions the traditional dislike expressed by religious circles toward theatre as a pagan phenomenon. He depicts the process by means of which elements of theatre develop from the ritual festivity, as well their literary origin and possible influences from non-Yiddish theatre. He then describes the staging of the plays themselves, relying on examples from literature and on surviving texts of Purim plays (the majority of these coming from the collection of Noah Prylucki). Author discusses the composition of such plays – the places left for improvisation, typical plots and characters, the mechanisms by means of which comical situations arise. The text is supplemented by a translation of one of the Purim plays Solomon's Wisdom (Mądrość Salomona).
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1992, 41, 1/4; 21-49
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Domniemana niewinność
Presumed Innocence
Autorzy:
Fiuk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340629.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
era Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach
Eisenhower era in film
Opis:
Artykuł jest recenzją książki Patrycji Włodek pt. Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro (2018). Fiuk omawia w nim strukturę i metodologię publikacji, przedstawia główne tezy autorki oraz nawiązuje do konkretnych przykładów filmowych, którymi posługuje się ona w swoim wywodzie. Fiuk zwraca także szczególną uwagę na bardzo istotny dla rozważań Włodek kontekst, mianowicie konstruowalność i konwencjonalność kultury, w tym także kultury filmowej, oraz rozmaite – ważne dla samych koncepcji fabularnych omawianych filmów – paradygmaty funkcjonowania produkcji filmowej, m.in. polityczny i technologiczny. Ponadto autorka odnosi się do rozważanych przez Włodek powiązań między twórczością filmową lat 50., epoki reaganizmu i okresu rządów Baracka Obamy, wskazując na odmienne powody, charakter oraz efekty fascynacji erą Eisenhowera w czasach późniejszych.  
The article is a review of the book by Patrycja Włodek entitled Kres niewinności. Obraz i upamiętnienie ery Eisenhowera w amerykańskich filmach i serialach – pomiędzy reprezentacją, nostalgią a krytycznym retro [The End of Innocence. Image and Commemoration of the Eisenhower Era in American Films and TV Series – Between Representation, Nostalgia and Critical Retro] (2018). Fiuk describes the structure and methodology of the publication, presents the main theses of the author and refers to specific film examples, which the author uses in her argument. Fiuk also pays special attention to the context that is very important for Włodek’s analysis, namely the constructibility and conventionality of culture, including film culture, and the various paradigms of the functioning of film production, important for the very concept of the films in question, amongst others political and technological. In addition, the author refers to the links between the film work of the 1950s, the Reagan era and the period of Barack Obama’s government, as analysed by Włodek, pointing to different reasons, character and effects of the fascination with the Eisenhower era in later times.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 297-301
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skandynawia pod lupą
Scandinavia Under the Magnifying Glass
Autorzy:
Kempna-Pieniążek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341386.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Skandynawia
adaptacja
literatura
Scandinavia
adaptation
literature
Opis:
Książka Od Ibsena do Aho (red. T. Szczepański, L. Sokół; 2015) stanowi jedno z najbardziej ambitnych, a zarazem najtrudniejszych przedsięwzięć zrealizowanych w ramach międzywydawniczej serii Literatura na ekranie. Autorzy tomu prezentują szerokie spektrum interpretacji zarówno utworów literackich, jak i ich filmowych wersji. Przez pryzmat poszczególnych ekranizacji oglądają rozmaite problemy skandynawskich kultur, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii takich jak: rodzina patriarchalna, tożsamość narodowa, relacje człowieka z Absolutem, natura i uchwycony na jej tle dramat ludzkiej egzystencji. Uwagę zwracają artykuły w wyrazisty sposób odbiegające od wzorca, który można nazwać standardem pisania o adaptacji filmowej. Jedną z zalet tomu jest jego interdyscyplinarność, jednak stosowana przez wielu autorów metoda porównawcza, polegająca na wypunktowywaniu różnic między oryginałem literackim a filmem, nie zawsze przynosi spodziewanie owoce.
The book Od Ibsena do Aho [From Ibsen to Aho] (ed. T. Szczepański, L. Sokół; 2015) is one of the most ambitious, but also the most difficult undertakings realized within the framework of the interdisciplinary series Literatura na ekranie [Literature on the Screen]. The authors of the volume present a wide spectrum of interpretations of both literary works and their film versions. Through the prism of individual screen adaptations, they see the various problems of Scandinavian cultures, with particular emphasis on issues such as the patriarchal family, national identity, human relations with the Absolute, nature and the drama of human existence. Articles, which in their vivid style, deviate from the usually standard of writing on film adaptation are worthy of interest. One of the advantages of the volume is its interdisciplinarity, but the comparative method used by many authors, based on listing the differences between the literary original and the screen adaptation, does not always bring the expected results.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 326-331
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Buddyzm i kino (prolegomena)
Buddhism and Cinema (Prolegomena)
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341625.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Buddyzm
Bae Yong-kyun
Im Kwon-taek
Buddhism
Opis:
Podstawowym celem artykułu jest analiza sposobów przedstawiania tematyki buddyjskiej w filmach fabularnych. Wychodząc od uproszczonych wyobrażeń na temat buddyzmu, jakie dominowały w kinie amerykańskim od początku ubiegłego stulecia, Loska skupia się na tym, w jaki sposób twórcy azjatyccy – przede wszystkim południowokoreańscy – posługiwali się medium audiowizualnym dla pokazania buddyzmu jako praktyki życiowej, a nie tylko jako doświadczenia medytacyjnego. Analizując utwory Bae Yong-kyuna i Im Kwon-taeka, autor zwraca uwagę na krytyczny potencjał w nich zawarty oraz możliwość odmiennego spojrzenia na tradycję religijną, która wyrosła z potrzeby powiązania wymiaru sakralnego ze świeckim, duchowości z cielesnością.
The basic aim of the article is the analysis of the ways in which Buddhism is presented in feature films. Starting with simplified ideas about Buddhism, which dominated in the American cinema in the beginning of the previous century, Loska focuses on the way Asian artists - especially South Korean ones - used the audiovisual medium in order to show Buddhism as a way of life, and not just a meditative experience. In his analysis of the work of Bae Yong-kyun and Im Kwon-taek the author points to the critical potential contained within them and the possibility of a different view of a religious tradition, which arose out of the need to combine the sacral and secular dimensions, spirituality with physicality.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 41-51
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konwicki i okolice
Konwicki and the Vicinity
Autorzy:
Kłobukowski, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341702.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Przemysław Kaniecki
Tadeusz Konwicki
kino polskie
Polish cinema
Opis:
Przedmiotem recenzji są dwie książki Przemysława Kanieckiego poświęcone twórczości literackiej, filmowej oraz dorobkowi publicystycznemu Tadeusza Konwickiego, jednego z najwybitniejszych pisarzy i filmowców polskich XX w. – Wniebowstąpienia Konwickiego (2013) oraz Samospalenia Konwickiego (2014). Autor analizuje publikacje Kanieckiego pomyślane i napisane jako wzajemnie się uzupełniające, omawiające zarówno problematykę egzystencjalną, jak i społeczno-polityczną w twórczości Konwickiego. Kaniecki zgłębia dorobek literacki na równi z filmowym, starając się dążyć do przedstawienia drogi ideowej pisarza ze szczególnym uwzględnieniem momentów przełomowych i tendencji do uprawiania autopolemiki. Kłobukowski proponuje namysł nad metodologią przyjętą przez Kanieckiego, sposobem interpretowania zebranego materiału oraz kompozycją dwutomowej monografii.
The subject of the review are two books by Przemysław Kaniecki, devoted to literary and film work, and the journalistic achievements of Tadeusz Konwicki, one of the greatest Polish writers and filmmakers of the 20th century - Wniebowstąpienia Konwickiego [Konwicki s Ascensions] (2013) and Samospalenia Konwickiego [Konwicki’s Self-immolations] (2014). The author analyses Kaniecki’s publications conceived and written as mutually complementary, discussing both existential and socio-political issues in Konwicki’s output. Kaniecki explores his literary achievements on a par with his achievements in film, striving to present the writer’s ideological path with particular emphasis on breakthrough moments and tendencies to be self-polemical. Kłobukowski proposes a reflection on the methodology adopted by Kaniecki, the way of interpreting the collected material and the composition of a two-volume monograph.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 101-102; 311-316
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żuławski w Grand Guignolu
Żuławski in Grand Guignol
Autorzy:
Stachówna, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342008.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Andrzej Żuławski
kultura francuska
Grand Guignol
French culture
Opis:
W przekonaniu autorki Andrzej Żuławski jest jedynym polskim reżyserem, który w swej twórczości podlega daleko idącym wpływom kultury francuskiej. Urodził się w 1940 r., we Francji spędził lata dzieciństwa i wczesnej młodości (jego ojciec, Mirosław, był radcą kulturalnym w Ambasadzie RP /1945-1949/, potem pracował w Paryżu, reprezentując Polskę w UNESCO /1956-1965/), tam skończył liceum (1957), studia w IDHEC (1958-1959) i studiował filozofię na Sorbonie (1959-1960). Przesiąkał – zapewne zarówno świadomie, jak i nieświadomie – wpływami kultury i mentalności francuskiej. Istotnym tego dowodem jest szokująca (nie tylko w polskim odbiorze) poetyka jego filmów. Badacze poszukiwali jej korzeni w różnych źródła inspiracji. Zdaniem autorki można ich także upatrywać w Le Théâtre du Grand Guignol – paryskim teatrze o specyficznym stylu i repertuarze, który istniał w latach 1897-1963 i wywarł wielki wpływ na kulturę – popularną, ale nie tylko – brytyjską i amerykańską, w tym także na horror filmowy w różnych krajach. Jednak – co bardzo ciekawe kulturowo – w ogóle nie przejawił się w polskim teatrze i kinie. Stachówna próbuje udowodnić, że filmowy styl Andrzeja Żuławskiego może mieć także związek z poetyką widowisk w Grand Guignolu.
According to the author Andrzej Żuławski is the only Polish director, who in his work is subject to far-reaching influence of the French culture. He was born in 1940, and spent his childhood and early youth in France (his father, Mirosław, was a cultural counselor at the Polish Embassy /1945-1949/, then he worked in Paris, representing Poland in the UNESCO /1956-1965/). This is where Andrzej finished lycee and studies at the IDHEC (1958-1959) and studied philosophy at the Sorbonne (1959-1960). He immersed himself both consciously and unconsciously in French culture and mentality. We find a proof of it in the shocking (not only in the Polish perception) poetics of his films. Researchers searched for its roots in various sources of inspirations. According to the author one may also find them in Le Theatre du Grand Guignol - a Parisian theatre with a specific style and repertoire that existed in the years 1897-1963 and had a great influence on the culture both popular and otherwise, in Britain and America, and on film horror in many countries. But - what is very interesting culturally - had no influence on Polish theatre or film. Stachówna tries to prove that Andrzej Żuławski’s film style can also be connected with the poetics of the shows at the Grand Guignol.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 95; 19-26
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przed wschodem słońca
Before Sunrise
Autorzy:
Sitek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520568.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Werner Herzog
film dokumentalny
gnoseologia
romantyzm
documentary
gnoseology
Romanticism
Opis:
Książka Lekcje ciemności. Kino dokumentalne Wernera Herzoga (2020) autorstwa Magdaleny Kempnej-Pieniążek stanowi na pozór przewodnik po kinie dokumentalnym niemieckiego reżysera. W toku lektury publikacja objawia jednak swój pionierski charakter. Recenzent zwraca uwagę na interesującą próbę rozpoznania filmów Herzoga w kluczu romantycznej gnoseologii. Za szczególnie zajmujący uznaje pomysł Kempnej-Pieniążek, by wpisać twórczość reżysera w różne strategie poznania, a spoiwem dla nich uczynić motyw ciemności. Jak zauważa autorka książki, Werner Herzog podczas prowadzonych „lekcji ciemności” stara się odkryć prawdę o rzeczywistości w stanie kryzysu.
On the surface, the book Lekcje ciemności. Kino dokumentalne Wernera Herzoga [Lessons of Darkness: Werner Herzog’s Documentaries] (2020) by Magdalena Kempna-Pieniążek is a guide to the documentary cinema of the German director. Upon closer examination, though, the publication reveals its pioneering character. The reviewer draws attention to the author’s compelling attempt to place Herzog’s films in the context of Romantic gnoseology. He appreciates her idea to analyze the director’s work according to various ways of cognition and bind them together by the theme of darkness. As Kempna-Pieniążek notes, Werner Herzog tries to discover the truth about reality in crisis during his ‘lessons of darkness’.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2021, 114; 218-225
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hybryda medialna jako zestaw
Media Hybrid as a Set
Autorzy:
Zajdel, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408634.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Martin Heidegger
technika
Lev Manovich
Umberto Eco
technology
Opis:
Autor opisuje jedną z form hybryd medialnych, jaką jest amalgamat audiowizualny. Istotnym novum w obrębie praktyk medialnych, które wprowadza amalgamat audiowizualny, jest rozszerzenie technologii zestawiania, opisanej przez Jeana Mitry’ego i Calvina Prylucka. Na płaszczyźnie materiałowej amalgamat może realizować połączenia różnych kodów przekazowych i retorycznych (Umberto Eco). Stosowana w mediach cyfrowych technika kompozytowania (Lev Manovich) umożliwia zacieranie wymienionych kodów i w rezultacie zainicjowanie w procesie odbioru przekazu audiowizualnego poszukiwania właściwego trybu precepcji. Autor przypomina termin „ze-staw” (Martin Heidegger) i zauważa, że w przypadku mediów technika jest dostawiana do psychofizycznych zdolności człowieka. Amalgamat audiowizualny można zatem rozpatrywać jako świat możliwy, w którym widz natyka się na postrzeżenia wcześniej nie zrealizowane.
The author describes a media hybrid in the form of an audiovisual amalgam. An important novelty within the media practice, which introduces an audiovisual amalgam, is the expansion of the technology of compilation, described by Jean Mitry and Calvin Pryluck. At the level of the material, an amalgam might combine two different transmission and rhetorical codes (Umberto Eco). The technology of compositing (Lev Manovich) used in digital media allows blurring of the mentioned codes and as a result of the process of reception the initiation of the search for the right form of perception. The author recalls the term Gestell (Martin Heidegger) and notes that in the case of media, technology is adjusted to the mental and physical capabilities of a human being. Audiovisual amalgam can be therefore considered as a possible world, in which the viewer encounters hitherto unrealised perceptions.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 175-182
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ponadstuletnie sąsiedztwo
Over One Hundred Years of Neighbourhood
Autorzy:
Pławuszewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28638756.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Marek Hendrykowski
adaptacja
kino współczesne
adaptation
contemporary cinema
Opis:
Recenzja książki Marka Hendrykowskiego Współczesna adaptacja filmowa (2014). Recenzent przywołuje najważniejsze jej tezy i spostrzeżenia, zachowując porządek odpowiadający układowi wspomnianej publikacji (podzielonej na trzy rozbudowane części). W pierwszej kolejności Pławuszewski koncentruje się na ustaleniach historycznofilmowych badacza (tu m.in. o zmiennych na przestrzeni dekad modelach adaptatora), następnie omawia wybrane kwestie teoretyczne uobecnione w pracy Hendrykowskiego (mowa choćby o siedmiu mechanizmach adaptacyjnych), by ostatecznie pochylić się nad tą częścią publikacji, która kładzie nacisk na tytułową „współczesność” teorii i praktyki adaptacyjnej (ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji krajowej, dalekiej – według autora recenzowanej książki – od stanu pożądanego).
A review of Marek Hendrykowski’s book Współczesna adaptacja filmowa [Contemporary Film Adaptation] (2014). The reviewer lists the most important arguments and insights of the book in the order they appear in the volume (which is organised in three parts). First of all Pławuszewski focuses on the findings of the author related to the history of film (for example on the changing models of film adaptations), then he discusses selected elements of theoretical discussion present in Hendrykowski’s work (e.g. seven mechanisms of adaptation), and then considers the part of the book which focuses on the “contemporary” theory and adaptation practice (with a focus on the situation in Poland, which is far, according to Hendrykowski, from the ideal).
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 297-302
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Netflix: The Future Is Now?
Autorzy:
Włodek, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339783.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Netflix
streaming
konwergencja
platformy streamingowe
algorytmizacja
big data
convergence
streaming platforms
algorithmization
Opis:
Celem tekstu jest prześledzenie historii oraz znaczenia Netfliksa w kontekście przemian rynku audiowizualnego, jakie zaszły w XXI w., a także ewolucji praktyk odbiorczych. Autorka skupia się na takich aspektach, jak dominujący udział serwisu w zwrocie streamingowym, autonarracja platformy kreująca jej wizerunek jako firmy technologicznej, a nie medialnej, rola algorytmizacji służącej targetowaniu oferty przy stosowaniu kontrowersyjnych praktyk (data mining). W artykule zostaje podkreślony wpływ Netfliksa na sposób funkcjonowania produkcji oraz dystrybucji treści audiowizualnych w całym przemyśle rozrywkowym, a także strategie budowania marki, związane zarówno z aspektem technologicznym, jak i charakterem promowanych treści. Autorka stawia pytania o rolę Netfliksa jako katalizatora przemian i o ich charakter, zwłaszcza w szerszej perspektywie, ujmującej zachodnią produkcję rozrywkową nie jako zbiór tekstów kultury, ale efekt procesów biznesowo-technologicznych w określonym kontekście społeczno-kulturowym.
The aim of the article is to analyze the history and relevance of Netflix in the context of the changes in the audiovisual market that have taken place in the 21st century, as well as the evolution of audience participation. The author focuses on such aspects as the platform’s dominant role in the streaming boom, it’s self-narration as a technology company rather than a media company, the role of algorithmisation in targeting by using controversial practices (data mining). The article highlights the impact of Netflix on the way audiovisual content is produced and distributed throughout the entertainment industry, as well as its branding strategies in terms of both the technological aspect and the type of content promoted. The author raises questions about Netflix’s role as a catalyst for change and the nature of that change, especially in a broader perspective that sees Western entertainment production not as a set of cultural texts, but as the effect of business and technological processes in a specific socio-cultural context.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 124; 27-49
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Has utkany z przeczuć
Has Woven From Premonitions
Autorzy:
Oleszczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341029.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Annette Insdorf
Wojciech Has
kino polskie
Polish cinema
Opis:
Monografia pióra Annette Insdorf pt. Intimations. The Cinema of Wojciech Has (2017) stanowi pierwszą anglojęzyczną próbę całościowego ujęcia twórczości jednego z najważniejszych i najlepiej opisanych w rodzimym filmoznawstwie twórców polskiego kina powojennego. Zwięzła, klasyczna w układzie rozdziałów, ale napisana precyzyjnym językiem i wzorowo skondensowana praca Insdorf stanowi znakomite wprowadzenie w twórczość reżysera, którego główną obsesją tematyczną pozostawał czas w najrozmaitszych przejawach i dla którego formalna doskonałość stanowiła główny wyznacznik poszukiwań estetycznych.
Monograph by Annette Insdorf Intimations. The Cinema of Wojciech Has (2017) is the first English-language attempt to comprehensively portray the work of one of the most important and best-described film-makers in the Polish post-war cinema. Concise, classical in a layout of chapters, but written in precise language and exemplary condensed form, Insdorf’s work is a great introduction to the director’s work, whose main thematic obsession was time in the most diverse of its manifestations and for whom formal perfection was the main determinant of aesthetic search.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 101-102; 317-321
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka „Święta” Zbigniewa Rybczyńskiego
The Poetics of “Holiday” by Zbigniew Rybczyński
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341169.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zbigniew Rybczyński
rytm
close reading
rhythm
Opis:
Artykuł Marka Hendrykowskiego zawiera analizę i interpretację poetyki jednego z wczesnych filmów Zbigniewa Rybczyńskiego Święto (1976). Posługując się metodą close reading, autor przeprowadza rekonstrukcję związków między sferą formy a sferą treści tego utworu, wskazując na doniosłą funkcję jego nadorganizacji estetycznej i znaczenie jej poszczególnych elementów, zwłaszcza scenografii, muzyki, światła, barwy i rytmu. W zakończeniu Hendrykowski pisze: Uderzającą cechą „Święta” (…) jest dążenie do tego, by w sposób możliwie kompleksowy i pełny opisać wartości takie jak przestrzeń i czas, przy próbie zdefiniowania własnego miejsca w świecie. Właściwym obiektem artystycznej fascynacji Rybczyńskiego nie jest jakikolwiek pojedynczy przedmiot-znak czy ich dowolnie rozbudowany na ekranie zestaw (zbiór), lecz właśnie struktura bycia człowieka w świecie.
Marek Hendrykowski’s article contains an analysis and interpretation of the poetics of one of the early films by Zbigniew Rybczyński - Holiday (Święto 1976). Using the close reading method, the author carries out the reconstruction of the relationships between the sphere of form and the sphere of the content of this work, pointing to the important function of its aesthetic over-organization and the significance of its particular elements, especially set design, music, light, colour and rhythm. In conclusion, Hendrykowski writes: The striking feature of the “Holiday” (...) is director’s striving for a complex and complete, as far as possible, description of the values such as time and space, whilst trying to define one’s own place in the world. The proper object of Rybczyński’s artistic fascination is not any single object-sign or their freely developed set (collection) on the screen, but the structure of being human in the world.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 88-97
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Techniki subiektywizacji w filmie fabularnym
Subjective Techniques in Feature Films
Autorzy:
Ostaszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341440.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Gérard Genette
subjektywizacja
fokalizacja
subjectivization
focalization
Opis:
Autor wychodzi od obecnych we wczesnym kinie pierwszych prób przedstawiania zdarzeń z perspektywy postaci filmowych, dających początek technikom subiektywizacji filmowej. Następnie wskazuje na rodowód literacki filtrowania informacji fabularnej przez narratora i fokalizatora. W krótkim zarysie przedstawia narratologiczną koncepcję Gérarda Genette’a oraz rozwój filmoznawczych koncepcji na temat subiektywizacji filmowej, z istotnym wkładem Davida Bordwella, Edwarda Branigana i Seymoura Chatmana. Po zwięzłej charakterystyce subiektywizacji w kinie klasycznym i modernistycznym autor wskazuje na trzy nowe sposoby subiektywizowania narracji w kinie współczesnym. Pierwsza jest związana ze zjawiskiem narracji niewiarygodnej, dwie pozostałe – narracja pierwszoosobowa i narracja trzecioosobowa, tzw. półsubiektywna – wykazują związki z estetyką gier komputerowych.
The author starts with the first attempts present in the early cinema to present events from the perspective of film characters, giving the rise to subjective techniques in film. Then he points to literary origins of filtering narrative information through the narrator and focalizator. He briefly outlines Gérard Genette’s ideas on narrative and the development of film studies theories on film subjectivism, in particular significant contributions from David Bordwell, Edward Branigan and Seymour Chatman. After succinct characteristics of subjectivity in classical and modern cinema, the author points out three new ways of making narratives subjective in contemporary cinema. The first is related to the phenomenon of unreliable narrative, the other two (first- and third-person narrative, so called semi-subjective narrative) refer to the aesthetics of computer games.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 263-277
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W postkolonialnej Europie
In Postcolonial Europe
Autorzy:
Kita, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342010.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Krzysztof Loska
współczesne kino europejskie
postkolonializm
contemporary European cinema
post-colonialism
Opis:
Tekst jest recenzją książki Krzysztofa Loski Postkolonialna Europa. Etnoobrazy współczesnego kina (2016). Recenzentka twierdzi, że podjęta w tej publikacji refleksja na temat współczesnego kina europejskiego, widziana przez pryzmat zwrotu postkolonialnego, pozwala całkiem na nowo, a zarazem krytycznie spojrzeć na filmy znane oraz zwrócić uwagę na te, które sytuują się na marginesach kina narodowego czy festiwalowego. W ocenie Kity publikacja sprawia wrażenie złożonego i wyczerpującego opracowania zmian w obrębie obecnych w kinie tematów: stereotypizacji wizerunków, rasy, płci, tworzenia nowych narracji historycznych, dziedzictwa europejskiego. Omówiwszy budowę książki i krytycznie zrelacjonowawszy jej najważniejsze tezy, autorka recenzji dostrzega, że pracę kończy krótki szkic o muzyce transkulturowej i hybrydycznej, który w jej odczuciu osłabia konkluzywność całej książki, raczej sygnalizuje, że temat będzie się rozwijał, niż proponuje syntetyczne podsumowanie tak długiej, uporządkowanej historii kina.
A book review of Krzysztof Loska’s Postkolonialna Europa. Etnoobrazy współczesnego kina [Postcolonial Europe: Ethnoimages of Contemporary Cinema] (2016). The reviewer argues that the reflection on the situation of contemporary European cinema seen through the prism of post-colonialism, permits a fresh, yet critical, look at well-known films and also notice those that fall within the festival or niche national cinema margins. According to Kita the publication is a complex and comprehensive review of changes in themes present in films: stereotypes of image, race, gender, creation of new historical narratives, European heritage. Having discussed the construction of the book and critically reported on its main thesis, the reviewer notes that the work ends with a brief sketch on transcultural and hybrid music, which, in her opinion, weakens the conclusiveness of the whole book. Rather than offering a synthetic summary of a long and ordered history of the cinema, it offers a new theme, and a promise of its development.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 95; 243-248
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Film jako plac budowy
Film as a Building Site
Autorzy:
Syska, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342091.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Marcin Adamczak
production studies
metody socjologiczne
sociological methods
Opis:
Recenzowana w niniejszym artykule książka Marcina Adamczaka Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu (2014) została osadzona w ważnej, choć wciąż niedocenianej u nas dziedzinie filmoznawstwa – production studies. W recenzji zostały opisane najważniejsze założenia metodologiczne wskazane przez autora książki. Podkreślono też użyteczność wykorzystywania w pracy badawczej narzędzi socjologicznych, badań fokusowych i obserwacyjnych, a także analiz z zakresu ekonomii i zarządzania. Ten model filmoznawstwa, testowany przez Adamczaka na rodzimym kinie ostatnich kilku lat, stanowi ważną egzemplifikację przemian dokonujących się we współczesnych badaniach nad filmem.
Book review of Marcin Adamczak’s Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu [Beside the screen. The perspective of production studies and the social existence of film] (2014). The book is set in the context of little known and underestimated in Poland area of film studies - that is production studies. The review lists and describes the most important methodological assumptions indicated by the author of the book. He also highlighted the usefulness of sociological methods, focus groups and observation based research, as well as elements of management and economics for production studies. This model of film studies, tested by Adamczak on the domestic cinema for the past few years, is an important example of changes taking place in contemporary research on film.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 91; 216-220
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Florencja Manganellego. Geometria i sen
Manganellis’ Florence. Geometry and Dream
Autorzy:
Ślarzyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084035.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Giorgio Manganelli
Florencja
podróż do Włoch
Florence
journey to Italy
Opis:
Tematem tekstu jest Florencja widziana oczami Giorgia Manganellego, jednego z najciekawszych dwudziestowiecznych pisarzy włoskich, który wiele miejsca w swej twórczości poświęcił subiektywnym relacjom z licznych podróży. Florencja Manganellego – opisana w szczególności w szkicach ze zbioru La favola pitagorica. Luoghi italiani (Baśń pitagorejska. Miejsca włoskie; 2005, szkice o Florencji pochodzą z lat 1982–1988), lecz także pojawiająca się w innych tekstach, m.in. zamieszczonych w najnowszym (2023) zbiorze pism Manganellego poświęconych sztuce Emigrazioni oniriche (Oniryczne emigracje) – to miejsce szczególne, podlegające ścisłym i giętkim regułom baśniowej geometrii, dyktowanym przez złego władcę Baptysterium. Baśniowość i oniryczne geometryczne spory zdają się organizować przestrzeń widmowej i nieoczywistej Florencji w ujęciu Manganellego. Pisarz ogarnia spojrzeniem najważniejsze florenckie świątynie: Santa Maria Novella, Santa Maria del Fiore, San Lorenzo, Santa Croce, Santo Spirito na Oltrarno, lecz także odwiedza wystawy i galerie, przede wszystkim interesuje go Galleria degli Uffizi. Na skutek ujawnienia sieci konfliktów rządzących jej architektoniczno-baśniowym planem Florencja pozbywa się fałszywych etykiet miasta „pięknego”, „arcydzieła”, tak bardzo zniechęcających wcześniej pisarza. W tekście uwzględniono także niedawno opublikowany zbiór wspomnień córki Manganellego Lietty (Giorgio Manganelli. Aspettando che l’Inferno cominci a funzionare, 2022).
The topic of this article is Florence as seen by Giorgio Manganelli, one of the most interesting 20th century Italian men of letters, who devoted a large part of his works to subjective accounts of numerous journeys. Florence viewed by Manganelli – particularly described in sketches from the collection: La favola pitagorica. Luoghi italiani (2005; texts about Florence come from 1982–1988), but also in other works, i.a. those in Emigrazioni oniriche (2023), the most recent collection of Manganelli’s writings dedicated to art – appears to be subjected to the precise and flexible rules of fairy-tale geometry dictated by the evil ruler of the Baptistery. Fairy-tale quality and oneiric geometrical disputes seem to organise the space of a spectral and unobvious Florence as seen by Manganelli. The author explores the most prominent Florentine churches: Santa Maria Novella, Santa Maria del Fiore, San Lorenzo, Santa Croce, and Santo Spirito in Oltrarno, but also tours galleries and exhibitions, being particularly interested in Galleria degli Uffizi. Owing to the disclosure of a network of conflicts within its architectural-fairy tale layout Florence manages to get rid of the false labels of a “beautiful city”, a “masterpiece”, which the author found so discouraging. The text also takes into consideration the recently published collection of reminiscences by Manganiello’s daughter, Lietta (Giorgio Manganelli. Aspettando che l’Inferno cominci a funzionare, 2022).
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 342, 3; 40-48
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatralne kino Alaina Resnais
Alain Resnais’ Theatrical Cinema
Autorzy:
Lubelski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28628055.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Alain Resnais
Jean Anouilh
Alan Ayckbourn
Opis:
Alain Resnais był teatromanem i nic dziwnego, że już w Hiroszimie, mojej miłości (1959) zwracała uwagę nienaturalna deklamacja aktorów, a w Zeszłego roku w Marienbadzie (1961) – cytaty teatralne. Jednak dopiero od połowy lat 80. poetyka spektaklu teatralnego wyszła w jego filmach na plan pierwszy. Z jednej strony były to adaptacje sztuk angielskiego dramaturga Alana Ayckbourna Palić/Nie palić (1993) i Prywatne lęki w miejscach publicznych (2006), z drugiej – czyste inscenizacje przedstawień scenicznych, pomijające nawet fazę scenariusza: Mélo (1986) Henry’ego Bernsteina oraz operetka André Barde’a i Maurice’a Yvaina Tylko nie w usta (2003). Uwieńczeniem tych poszukiwań są dwa ostatnie filmy reżysera – Jeszcze nic nie widzieliście (2012, wg Jeana Anouilha) oraz Kochać, pić i śpiewać (2013, wg Ayckbourna) – łączące powyższe cechy i dodające jeszcze temat nowy: przenikanie się teatru i życia na przykładzie biografii aktorów. Lubelski podejmuje próbę usystematyzowania form obecności teatru w kinie Alaina Resnais oraz refleksję nad ich związkiem z poetyką kina.
Alain Resnais was an avid theatregoer and it is no wonder that in Hiroshima, mon amour (1959) actors’ unnatural declamation stood out, and in the Last Year at Marienbad (1961) – the theatrical quotes. However, it is only since the mid 1980s that the poetics of the theatre in his films came to the fore. On the one hand, these were the adaptations of the plays of the English playwright Alan Ayckbourn – Smoking/No Smoking (1993) and Private Fears in Public Places (2006), on the other – straightforward performances on stage, omitting even the phase of the scenario: Melo (1986) by Henry Bernstein and Andre Barde and Maurice yvain’s operetta Not on the Lips (2003). The culmination of this artistic search are the director’s last two films – You Ain’t Seen Nothin’ Yet! (2012, based on a play by Jean Anouilh), and Life of Riley (Aimer, boire et chanter, 2013, based on a play by Ayckbourn) – that combine the above features and add new subject yet: the intermingling of theatre and life in the biography of the actors. Lubelski attempts to systematise the forms of presence of theatre in Resnais’ films and reflects on their relationship with the poetics of cinema.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 70-82
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Apichatpong Weerasethakul – o polityce i widmach
Apichatpong Weerasethakul – About Politics and Spectres
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340631.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Apichatpong Weerasethakul
Opis:
Twórczość Apichatponga Weerasethakula rozważana jest jako przykład sztuki zaangażowanej, odnoszącej się do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości Tajlandii. O wydarzeniach historycznych reżyser nie opowiada wprost, lecz posługuje się konstrukcją alegoryczną, za pomocą której pozwala przemówić duchom tych, którzy odeszli lub zostali skrzywdzeni. Analiza kontekstu politycznego łączy się z refleksją nad obecnością widm, dlatego metodologicznym punktem odniesienia jest widmontologia Jacques’a Derridy. Propozycja francuskiego filozofa pozwala zrozumieć, jaką rolę pełnią duchy w dziełach tajlandzkiego artysty. W swoim artykule Loska skupia się nie tylko na filmach fabularnych Apichatponga, ale również na jego projektach wideo i instalacjach multimedialnych, by pokazać, na czym polega nawiedzenie i w jaki sposób zmusza ono do przyjrzenia się temu, co wyparte z oficjalnej narracji, czyli przemocy, okrucieństwu i nieprzepracowanej traumie.
The work of Apichatpong Weerasethakul is considered as an example of engaged art, referring to the past, present and future of Thailand. The director does not explicitly speak about historical events, but uses an allegorical construction by means of which he allows the spirits of those who have passed away or were harmed to speak. The analysis of the political context is connected with the reflection on the presence of ghosts, therefore the methodological point of reference is the hauntology of Jacques Derrida. The French philosopher’s idea allows us to understand the role of ghosts in the works of a Thai artist. In his article, Loska focuses not only on Apichatpong’s feature films, but also on his video projects and multimedia installations, to show what haunting is and how it forces us to look at what is repressed from the official narrative, that is violence, cruelty and unresolved trauma.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 205-216
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dookoła świata z Orsonem Wellesem
Around the World With Orson Welles
Autorzy:
Kozubek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340634.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Orson Welles
podróż
journey
Opis:
Around the World with Orson Welles to tytuł mało znanego sześcioodcinkowego programu telewizyjnego twórcy Obywatela Kane’a, zrealizowanego w 1955 r. dla brytyjskiego kanału ITV. Mimo że w tytule serii znajduje się cały świat, dotyczy on jedynie kilku europejskich podróży zarejestrowanych i skomentowanych przez reżysera. Jednak w rzeczywistości Welles podczas swojego barwnego i burzliwego życia odwiedził niemal wszystkie zakątki świata, a miejsca, w których bywał, inspirowały jego sztukę. Ponadto nie tylko wpływały na jego tożsamość artystyczną i wizualny kształt spektakli teatralnych oraz filmów, ale również odcisnęły piętno na jego wrażliwości społecznej i świadomości politycznej. Autorka, dokonując przeglądu mniej znanych miejsc związanych z Wellesem, śledzi te wpływy, a w podróży rzadziej uczęszczanym szlakiem reżysera towarzyszą jej nie tylko jego filmy, ale też materiały z archiwów oraz własne impresje z odwiedzonych lokacji połączonych z życiem i twórczością słynnego Amerykanina.
Around the World with Orson Welles is the title of a little-known six-episode television program by the creator of Citizen Kane, made in 1955 for the British ITV channel. Although the title of the series includes the whole world, it concerns only a few European travels recorded and commented by the director. In fact, however, Welles visited almost all corners of the world during his colourful and turbulent life, and the places he visited inspired his art. In addition, they not only influenced his artistic identity and visual shape of theatre performances and films, but also left an imprint on his social sensitivity and political awareness. The author, when reviewing the less known places associated with Welles, tracks these influences, and in her journey on Welles’ road less frequently travelled, she is accompanied by films, archive materials and her own impressions from visited locations connected with the life and work of the famous American.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 176-190
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przewodnik po snach
A Guide to Dreams
Autorzy:
Kostyra, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341054.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Peter Weir
kino australijskie
Inny
Australian cinema
Other
Opis:
Recenzja książki Magdaleny Kempnej-Pieniążek i Przemysława Pieniążka Inny/Obcy. Transnarodowe i transgresyjne motywy w twórczości Petera Weira (2017). W pierwszej polskiej monografii poświęconej Peterowi Weirowi autorzy proponują całościowe odczytanie dorobku australijskiego reżysera przez pryzmat zróżnicowanego charakteru, jaki w jego filmach przybierają zmagania z tym, co inne, obce, niepojęte. W recenzji książki Karolina Kostyra rozwija spostrzeżenia autorów, dostarczając kolejnych argumentów za proponowanym przez Kempną-Pieniążek i Pieniążka ujęciem Weira jako reżysera zmagającego się z różnicą kulturową i dostrzegającego w zjawiskach, które z perspektywy zachodniego oglądu mogą jawić się jako irracjonalne, właściwą im racjonalność, nie pozbawiając przy tym analizowanych filmów zawartych w nich niedopowiedzeń i tajemnic.
Review of the book by Magdalena Kempna-Pieniążek and Przemysław Pieniążek Inny/Obcy. Transnarodowe i transgresyjne motywy w twórczości Petera Weira [Different/Other. Transnational and Transgressive Motives in the Works of Peter Weir] (2017). In the first Polish monograph devoted to Peter Weir, the authors propose a holistic reading of the Australian director’s achievements through the prism of a diverse character of the struggle with what is different, foreign, incomprehensible present in his films. In the review of the book, Karolina Kostyra develops the authors’ observations, providing further arguments Kempna-Pieniążek and Pieniążek proposed approach to Weir as a director struggling with cultural difference and perceiving in phenomena, that from the perspective of Western view may appear as irrational, their proper rationality, not depriving the analysed films of the incompleteness and secrets contained in them.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 253-257
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transmisje pamięci
Transmissions of Memory
Autorzy:
Michalak, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36144827.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jan Dorman
Hanna Krall
pamięć
Zagłada
memory
Holocaust
Opis:
Artykuł poświęcony jest Powiedz, że jestem…, jednemu z ostatnich przedstawień wyreżyserowanych przez Jana Dormana (prem. 16 VI 1985, Państwowy Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu). Tekst podejmuje zagadnienie pamięci wiążąc je z wątkiem ukrywania Żydów podczas II wojny światowej. Oba te motywy zostały mocno wpisane w spektakl, a w okresie, w którym miała miejsce premiera spektaklu, były świeżym i niemal nierozpoznanym zagadnieniem na polskich scenach.Podejmując kwestię różnorakich mediów pamięci i kilku modeli jej scenicznej reprezentacji tekst usiłuje zrekonstruować zarówno koncepcję reżyserską jak i kształt artystyczny spektaklu. Poprzez wskazanie najistotniejszych odstępstw od dotychczasowych praktyk artystycznych reżysera szkicowo przywołuje ewolucję myśli artystycznej Dormana. Wspominając kontekstowo kolejne realizacje koncepcji inscenizacyjnej reżysera oraz wątek żydowskiego Teatru Renesans działającego w Wałbrzychu (nieznany twórcom) poszerza zagadnienie teatralnie rozumianej pamięci wskazując na wielostronne, performatywne funkcjonowanie inscenizacji.
The paper is dedicated to Powiedz, że jestem… (“Tell me that I am…”), one of the last productions directed by Jan Dorman (The State Drama Theatre in Wałbrzych, prem. June 16, 1985). It addresses the issue of memory, linking it to the theme of hiding Jews during World War II. Both these motifs were firmly inscribed in the production, and they referred to a fresh and almost unrecognized issue on Polish stages at the time of the premiere. By addressing the issue of various media of memory and several models of its stage representation, the text attempts to reconstruct both the director’s concept and the artistic shape of the production. And by pointing out the most important departures from Dorman’s previous art practices, it sketches the evolution of Dorman’s concept of his art. Invoking subsequent realisations of the director’s staging concept and the theme of The Jewish “Renaissance” Theatre operating in Wałbrzych (unknown to artists), as contexts, expands the issue of memory in the theatre through including multilateral, performative, functioning of this particular staging.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 213-233
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieśmiertelny Faust
The Immortal Faust
Autorzy:
Rutkowska, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231849.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Faust
René Clair
archetyp
film opowiedziany
archetype
film told
Opis:
Autorka sytuuje tekst Aleksandra Jackiewicza z 1953 r. w kontekście wydarzeń historycznych i kulturowych, które dokonały się w czasie jego publikacji, ze śmiercią Józefa Stalina włącznie. Na tym tle esej Jackiewicza był wyrazem ucieczki przed polityczną presją doktryny socrealistycznej, która dominowała wówczas w sztuce (także w filmie), w kierunku fascynującego archetypu kultury europejskiej. Uwagę poświęcił on przede wszystkim filmowi Renégo Claira Urok szatana (La beauté du diable, 1950). Autorka konfrontuje tezy Jackiewicza z punktem widzenia literaturoznawczyni Stefanii Skwarczyńskiej. Zastanawia się nad trwałością mitu Fausta i jego współczesnymi reinkarnacjami w filmie oraz kulturowymi przemianami jego znaczenia.
The author places Aleksander Jackiewicz’s text from 1953 in the context of historical and cultural events that took place then, including the death of Joseph Stalin. Against this background, Jackiewicz’s essay was an expression of an escape from the political pressure of the socialist realist doctrine that dominated art (including film) at that time, towards a fascinating archetype of European culture. He focused primarily on René Clair’s film Beauty and the Devil (La beauté du diable, 1950). The author confronts Jackiewicz’s theses with the point of view of literary scholar Stefania Skwarczyńska. Then she reflects on the durability of the Faust myth and its contemporary reincarnations in film and the cultural transformations of its meaning.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 125; 232-241 (pol), 242-251 (eng)
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu sensu
In Search of Meaning
Autorzy:
Helman, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28639184.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Iwona Sowińska
Fryderyk Chopin
muzyka filmowa
Frédéric Chopin
film music
Opis:
Recenzja książki Iwony Sowińskiej Chopin idzie do kina (2013). Recenzentka ocenia, że w kontekście piśmiennictwa poświęconego Chopinowi jest to książka uderzająco odmienna i nowa, a zarazem pionierska nie tylko w skali polskiej, ale i światowej. Helman przedstawia konstrukcję książki, analizuje metody zmierzenia się przez Sowińską z gigantycznym materiałem badawczym i wskazuje najciekawsze rozpoznania autorki dotyczące filmowych biografii Chopina oraz sposobów funkcjonowania jego muzyki w filmach. W konkluzji recenzentka notuje, że książka ta jest w pełni oryginalną, odkrywczą i pasjonującą monografią naukową.
A book review of Iwona Sowińska’s Chopin idzie do kina [Chopin Goes to the Cinema] (2013). The reviewer considers the book to be exceptionally original and new in the context of Polish and foreign publications on Chopin. Helman presents the structure of the book, analyses the research methods Sowińska adopts in order to deal with the vast research material available, and points to the most interesting discoveries of the author regarding film biographies of Chopin, and the way his music functions in film. In conclusion the reviewer notes that the book is a fully original, insightful and fascinating scientific monograph.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 307-313
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy można wybaczyć Leni Riefenstahl?
Can Leni Riefenstahl Be Forgiven?
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222555.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Leni Riefenstahl
etyka
propaganda
nazizm
ethics
nazism
Opis:
Twórczość filmowa Leni Riefenstahl domaga się dzisiaj ponownego odczytania w kontekście jej miejsca w historii światowego dokumentu. Nie negując samej przynależności tych filmów do kanonu kina lat 30., autor przyprowadza krytykę dotychczasowego sposobu ich analizy i historycznofilmowej interpretacji w kategoriach sztuki filmowej. Jeśli film dokumentalny rozumie się jako mechaniczną rejestrację określonego wycinka rzeczywistości przed kamerą, to Zwycięstwo wiary, Triumf woli i Olimpiada zyskują status pełnoprawnych dokumentów. Problem w tym, że – zgodnie z klasyczną definicją Arystotelesa – ethos stanowi synonim wiarygodności. Usuwając z refleksji nad dokumentem perspektywę etyczną oraz kategorię prawdy, bezkrytycznie otwieramy drogę ekranowemu kłamstwu i niczym nieograniczonej manipulacji przekazem. Hendrykowski stawia pytanie o to, czy historyk kina może całkowicie pominąć perspektywę etyczną omawianego dzieła, wpisując je w sferę tradycji kina i sztuki filmowej bez refleksji nad jego (nie)wiarygodnością. Autor uważa, że nie tyle same instrumenty badawcze, ile obrany sposób opisu, analizy i interpretacji integralnie łączy w sobie zagadnienia metodologiczne i etyczne, przed którymi staje badacz dziejów kina.
Leni Riefenstahl’s films need to be reread in the context of their place in the history of documentary. The author does not negate the fact that these films belong to the canon of the cinema of the 1930s. However Hendrykowski critiques the way they were analysed and interpreted in the context of history of the cinema as belonging to the category of film art. If by a documentary we mean a mechanical recording of reality in front of the camera, then The Victory of Faith, Triumph of the Will and the Olympia gain the status of fully-fledged documentaries. The problem is that – according to the classical definition of Aristotle – the ethos is synonymous with credibility. By removing the ethical perspective and the category of truth from the reflection on documentaries, we thoughtlessly open the way to falsehood on screen and limitless manipulation of the message. Hendrykowski raises the question of whether a film historian can completely ignore the ethical perspective of the work discussed, thus placing it in the sphere of the tradition of film and cinematography without any reflection on its (un)reliability. The author believes that research instruments and the chosen type of description, analysis and interpretation integrally combine methodological and ethical questions that a film historian has to face.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 89-90; 166-174
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patrick Keiller and „the problem of London”
Patrick Keiller i „problem Londynu”
Autorzy:
Piskorz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340642.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Patrick Keiller
Londyn
psychogeografia
London
psychogeography
Opis:
British architect and filmmaker Patrick Keiller is the author of the crictially acclaimed Robinson Trilogy (London, Robinson in Space, Robinson in Ruins). Keiller’s unique style of filmmaking intentionally depicts places that are nearly or altogether devoid of human presence and activity. They are sites in which events might take place, and the events are seen rather as possible contemporary myths. Keiller’s film essays explore the notions of place, the production of space, the workings of memory and the feeling of nostalgia. His investigation into the idea of “drifting”, understood as free association in space, reveals Keiller’s fascination with the “built environment” presented in an innovate filmic way, combining imagery, sound and editing. The paper concentrates on the first part of his trilogy, where the author addresses the “problem of London”.
Patrick Keiller, brytyjski architekt i twórca filmowy, jest autorem Trylogii Robinsona (Londyn, Robinson in Space, Robinson in Ruins). W swoich filmach Keiller pokazuje miejsca niemal całkowicie pozbawione ludzkiej obecności i aktywności – miejsca, w których mogą się rozgrywać jakieś wydarzenia postrzegane jako potencjalne współczesne mity. Filmowe eseje Keillera eksplorują znaczenie miejsca, produkcję przestrzeni, funkcjonowanie pamięci i nostalgii. Idea „dryfowania”, rozumiana jako gra przestrzennych skojarzeń, ujawnia fascynację Keillera architekturą, którą ukazuje, innowacyjnie operując obrazem, dźwiękiem i montażem. Piskorz koncentruje się na pierwszej części trylogii, w której twórca rozważa „problemu Londynu”. [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Patrick Keiller and ‘the problem of London’]
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 116-125
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ideologie (i) przyjemności
Ideologies of/and Pleasure
Autorzy:
Kempna-Pieniążek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341057.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Andrzej Gwóźdź
kino niemieckie
ideologia
przyjemność
German cinema
ideology
pleasure
Opis:
Najnowszy tom wrocławskiej serii Niemcy – Media – Kultura wpisuje się w formowany od niedawna nowy, wielowymiarowy obraz dziejów kina niemieckiego, nie stanowi jednak typowego wykładu historycznofilmowego. Autorka recenzji zwraca uwagę na liczne zalety książki Andrzeja Gwoździa Zaklinanie rzeczywistości. Filmy niemieckie i ich historie 1933-1949 (2018), przede wszystkim na to, że łączy ona w sobie walory interesującej lektury ze skrupulatnym rekonstruowaniem pejzażu audiowizualnego Niemiec lat 1933-1949. Najważniejszy kontekst tego pejzażu stanowią rozmaite ideologie, dlatego też jednym z dominujących wątków monografii jest motyw kina jako narzędzia walki, podporządkowanego różnym instytucjom. Drugim spoiwem filmów analizowanych w książce jest natomiast zasada przyjemnościowa, realizowana zarówno przez kino Trzeciej Rzeszy, jak i przez kinematografie powojennych stref okupacyjnych. Na uwagę zasługuje również trzecia część tomu, oferująca zbiór precyzyjnie zredagowanych pism z omawianej epoki.
The latest volume of the Wrocław series Germany - Media - Culture fits in with the new, multifaceted picture of the history of German cinema that has been formed recently, but it is not a typical presentation of film history. The author of the review draws attention to the numerous merits of the book by Andrzej Gwóźdź Zaklinanie rzeczywistości. Filmy niemieckie i ich historie 1933-1949 [Enchantment of Reality. German Films and their Histories 1933-1949] (2018). Above all, it combines the qualities of an interesting reading with the meticulous reconstruction of the audiovisual landscape of Germany of the years 1933-1949. The most important context of this landscape are various ideologies, which is why one of the dominant themes of the monograph is the theme of cinema as a weapon of war, subordinated to various institutions. The second common theme in the films analysed in the book is the pleasure principle, implemented both by the cinema of the Third Reich and by cinematographies of the post-war occupation zones. The third part of the volume, offering a collection of precisely edited writings from the discussed era, is also noteworthy.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 247-252
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Adolf Chybiński – Józef M. Chomiński. Korespondencja 1945–1952”, opr., wstęp i komentarze Małgorzata Sieradz, Warszawa 2016 Instytut Sztuki PAN, ss. 345. ISBN 978-83-65630-18-6
Autorzy:
Wieczorek, Ryszard J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28412001.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzykologia polska
historia muzykologii
Polish musicology
history of musicology
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 4; 121-129
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura kościoła św. Marcina w Kazimierzu Biskupim
The Architecture of the Church of St. Martin in Kazimierz Biskupi
Autorzy:
Soćko, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145666.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kazimierz Biskupi
kościół parafialny
architektura romańska
romanizm
parish church
Romanesque architecture
Romanesque art
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie architektury kościoła parafialnego w Kazimierzu Biskupim. Świątynia uchodzi za budowlę romańską z XII w., którą w początku XVI w. rozbudowano w technice ceglanej z inicjatywy biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego. Analiza struktury murów świątyni oraz interpretacja badań archeologicznych pozwoliły na ustalenie, że budowla jest w rzeczywistości świątynią późnoromańską. Zbudowano ją zapewne w początkach XIII w. na miejscu starszej, prawdopodobnie zniszczonej pożarem. Pierwotny, jednonawowy kościół romański, z którego przetrwał tylko fragment ściany północnej, zamknięty był od wschodu apsydą, a od zachodu wieżą. Wzniesiono go w technice ciosowej w latach 1177–1181, najpewniej z inicjatywy księcia Kazimierza Sprawiedliwego. Szczegółowa analiza ścian wymurowanych z kamienia oraz dane pozyskane z badań archeologicznych dały podstawę do dokładnego odtworzenia faz budowy kościoła późnoromańskiego.
The article analyses the architecture of the parish church in Kazimierz Biskupi. The building is believed to be a Romanesque structure dating from the 12th century, which was extended in brick construction technology in the early 16th century on the initiative of the bishop of Poznań, Jan Lubrański. An analysis of its wall structure and an interpretation of archaeological research made it possible to establish that the church is in fact a late Romanesque one. It was probably built at the beginning of the 13th century on the site of an older structure, probably destroyed by fire. The original single-nave Romanesque church, of which only a fragment of the north wall survives, terminated with an apse to the east and a tower to the west. It was erected in ashlar construction technology between 1177 and 1181, most probably on the initiative of Duke Casimir the Just. A detailed analysis of the stone-built walls and data obtained from archaeological research has provided a basis for accurately establishing the construction phases of the late Romanesque church.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 5-30
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Obraz Złotego Wieku”. Wystawa w Zamku Królewskim na Wawelu (15 września – 14 grudnia 2023)
“The Image of the Golden Age”. The Exhibition at the Wawel Royal Castle (15 September – 14 December, 2023)
Autorzy:
Tylicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145674.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 187-190
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Czynić widzialnym”. Film jako poszerzone, wirtualne pole dzieła sztuki
“Making Visible”: Films as Expanded, Virtual Field of Work of Art
Autorzy:
Lipiński, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341437.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
sztuka
nieświadomość
kino polskie
art
unconsciousness
Polish cinema
Opis:
Artykuł stanowi propozycję odczytania wybranych polskich filmów o sztuce (m.in. Wielość rzeczywistości Leona Chwistka, reż. R. Waśko; Ślad, reż. H. Włodarczyk; Sen i Obraz, reż. B. Dziworski; Bykowi chwała, reż. A. Papuziński) jako specyficznie pojmowanego laboratorium dzieła sztuki. W środowisku filmowym dochodzi do interpretacyjnej wizualizacji jego poszerzonego, wirtualnego pola, czyli czynienia widzialnym i „sprawdzania” tego, co dotychczas pozostawało w sferze intuicyjnego responsu, dyskursywnie eksplikowanej interpretacyjnej projekcji ze strony widza/historyka sztuki czy też domniemanego horyzontu wyobrażeniowego twórcy. W pierwszej części artykułu autor zakreśla teoretyczne przesłanki takiego myślenia o typie „dokumentu kreacyjnego” w obszarze tego gatunku oraz wyjaśnia swoje rozumienie tytułowych pojęć „poszerzonego pola” oraz „wirtualności”. Kolejne dwie części tekstu stanowią analizę wybranych filmów ze szczególnym uwzględnieniem dwóch problemów: wizualizacji „życia” oraz „nieświadomości” dzieła sztuki.
The article provides an opportunity to reconsider selected Polish films about art (e.g. Multiple Realities of Leon Chwistek, dir. R. Waśko; A Trace, dir. H. Włodarczyk; Dream and Image, dir. B. Dziworski; Praise the Bull, dir. A. Papuziński) as a specifically conceived laboratory of the work of art. In the film environment an interpretative visualisation takes place of its expanded, virtual field - that is making visible and “testing” that, which up till now remained in the intuitive responsive sphere, the discursively explicated interpretative projection of the viewer/historian of art, or the imaginary horizon of the artist. In the first part of the article, the author outlines the theoretical basis for thinking about the type of “creative document” in the area of this genre and explains his understanding of the terms “expanded field” and “virtuality”. The next two parts of the text are analyses of selected films with particular focus on two issues: visualisation of “life” and “unconsciousness” of a work of art.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 250-262
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wdzięcznym krokiem. Ameryka na piechotę
Thankful Step. America on Foot
Autorzy:
Krupa, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343470.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ameryka
chodzenie
antropologia
America
walking
anthropology
Opis:
Stany Zjednoczone nie są krajem, który kojarzy się z chodzeniem. A jednak można poznawać Amerykę na piechotę. Matt Greene przemierzył pieszo wszystkie ulice Nowego Jorku. Paul Auster kazał bohaterowi swojej powieści kompulsywnie chodzić po tym mieście. Henry David Thoreau i John Muir stali się w XIX stuleciu ojcami założycielami chodzenia po Ameryce. Trzy długodystansowe szlaki przecinające USA, przyciągają co roku tysiące wędrowców. Mają też swoich bohaterów. Wędrówka na długich dystansach powoduje stan szczególnej intensywności doznań, wyłączenie z rzeczywistości, specyficzny stan ciała i umysłu. Jak napisał Thoreau „tylko nieliczni wiedzą, czym jest prawdziwe chodzenie”. Wielki Marsz, który opisuje Stephen King, jest grą, która jednych zabija, a innych ocala przed śmiercią.
The United States of America is not a country that brings walking to mind. Nonetheless, one can become familiar with America on foot. Matte Greene paced along all the streets of New York. Paul Auster compelled the protagonist of his story to compulsively take walks in the city. Henry David Thoreau and John Muir became nineteenth-century founding fathers of walking across America. Each year three long distance trails crossing the USA attract thousands of walkers. They also possess their heroes. Long-distance walking tours produce a state of a specific intensity of motion, a detachment from reality, and a special state of the body and mind. Thoreau wrote that only a few know what real walking is like. The Long Walk described by Stephen King is a game that kills some and saves others from death.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 195-203
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dar Curarrehue. Obserwacje wdzięczności
Gift of Curarrehue. Gratitude observations
Autorzy:
Barbaruk, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343487.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Amereida
travesía
wdzięczność
obserwacja
Chile
travesia
gratitude
observation
Opis:
„Jedyną możliwą więzią z Ameryką, właściwą formą amerykańskiej miłości, jest wdzięczność” mówił Godofredo Iommi w wykładzie Eneida-Amereida (1981) w którym słowo la gratitud pojawia się kilkanaście razy, wydaje się kategorią kluczową. W poemacie Amereida (1967) wdzięczność jest warunkiem wolności. Uczynienie z wdzięczności filozoficznego fundamentu dekolonizacji Ameryki zdumiewa, prowokuje, jest trudne do zrozumienia. Tekst nie jest jednak poświęcony wyłącznie interpretacji kanonicznych tekstów Szkoły z Valparaíso. Autorkę interesowało bowiem to, jak wdzięczność objawia się w praktykach poetyckiego zamieszkiwania Ameryki tj. w realizowanych od 1984 roku wyprawach w głąb kontynentu tzw. travesía.  Artykuł powstał na podstawie obserwacji sporządzonych na przełomie listopada i grudnia podczas travesía w Curarrehue (Araukania, Chile) oraz doświadczeń z travesía w Cochrane (Patagonia, Chile, 2013) amerykańskiej doktorantki Doris M. Reiny Bravo. Autorka zauważa, że w obu przypadkach uzyskanie statusu obserwatora travesía łączyło się ze szczególnym poczuciem wdzięczności i lęku, co związane jest z fenomenem daru ale też transakcji. Barbaruk podjęła się próby opisu związanego z obserwacją travesía (badań terenowych) afektu: tego z którym jechała do Curarrehue i z którym wróciła. Nadrzędną ramą jej relacji z travesía stało się pytanie o wdzięczność jako narzędzie badawcze, o jej wpływ na sytuację badawczą i język naukowy. Autorka sugeruje, że wdzięczność może być traktowana jako cnota epistemiczna.
"The only possible bond with America, the proper form of American love, is gratitude," said Godofredo Iommi in the lecture Aeneida-Amereida (1981), in which the word "la gratitud" appears several times, seems to be a key category. In the poem Amereida (1967) gratitude is the condition of freedom. Making gratitude the philosophical foundation of America's decolonization is astonishing, provocative, and difficult to understand. The text, however, is not solely devoted to the interpretation of the canonical texts of the School of Valparaíso. The author was interested in how gratitude manifests itself in the practices of poetic inhabiting America, i.e. in expeditions into the depths of the continent, the so-called "travesía". The article is based on observations made at the turn of November and December during a travesía in Curarrehue (Araucania, Chile) and experiences from a travesía in Cochrane (Patagonia, Chile, 2013) by American doctoral student Doris M. Reina Bravo. The author notes that in both cases, obtaining the status of travesía observer was associated with a special sense of gratitude and fear, which is related to the phenomenon of a gift, but also a transaction. Barbaruk attempted to describe the affect associated with the observation of travesía (field research): the one with which she went to Curarrehue and with which she returned. The overriding framework of her relationship with travesía became the question about gratitude as a research tool, about its impact on the research situation and scientific language. The author suggests that gratitude can be treated as an epistemic virtue.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 169-177
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skąd się bierze wdzięczność?
Where does Gratitude Come from?
Autorzy:
Prot-Klinger, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343496.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
psychotherapy
Holocaust
gratitude
pchychoterapia
Holokaust
wdzięczność
Opis:
W tekście odnoszę się do klasycznego tekstu Melanii Klein "Zawiść i wdzięczność" i współczesnej dyskusji w ramach psychoanalizy na temat tych pojęć psychologicznych. Psychologiczną pracę nad przywracaniem wdzięczności pokazuję poprzez doświadczenia Ocalałego z Auschwitz. Odnoszę się także do aktualnego dyskursu społecznego, w którym konstrukty zawiści i wdzięczności pełnią ważną funkcję.
The article refers to "Envy and Gratitude", the classical text by Melanie Klein, and a contemporary discussion within the range of psychoanalysis dealing with those psychological concepts. Psychological work on restoring gratitude is demonstrated by referring to the experiences of an Auschwitz Survivor. The author also discusses the current social discourse in which constructions of envy and gratitude play a significant part.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 146-150
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dom wieczności, dom wdzięczności
House of Eternity, House of Gratitude
Autorzy:
Sznajderman, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343499.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Gorlice
Żydzi
pamięć
Holocaust
Jews
memory
Opis:
Tekst poświęcony jest żydowskiemu cmentarzowi w Gorlicach –  podkarpackim mieście zamieszkałym do II wojny światowej przez ponad 3000 Żydówek i Żydów, co stanowiło trochę ponad 50 procent całej populacji.  Na cmentarzu pozostały jedynie ochel i nieliczne macewy, ale nawet na nich trudno cokolwiek odczytać. Pamięć też jest martwa. A przecież pochowano tu tysiące ludzi – cmentarz ma już ponad 200 lat. Toczy się tu jednak życie, w którym to, co było kiedyś ludzkie, przeplata się i staje jednością z tym, co roślinne i szerzej – przyrodnicze. Cmentarz porastają stare drzewa, krzewy, kamienie rozpadają się i kruszą, wchodząc w symbiozę z  pokrywającą je roślinnością, w głębokiej trawie pasą się sarny. Jak pisze Ewa Domańska w książce Nekros: Cmentarz to  „teren szeroko rozumianego dziedzictwa, wychodzącego poza idee kultury i natury, chronologicznej linii krótkiego czasu; miejsce, gdzie czas się rozwidla i funkcjonują różne – jak nazywają je fizycy kwantowi – »splątane historie« (entangled histories), a przestrzeń załamuje się; gdzie wielorakie procesy chemiczne i fizyczne stają się procesami tworzącymi sferę sacrum”.  W centrum mojego zainteresowania są właśnie te „splątane historie”, jest właśnie ta załamująca się przestrzeń, które dają początek wspólnej – botaniczno-antropologicznej – opowieści o gorlickich Żydach, o ich życiu i śmierci, o śladach, jakie po sobie zostawili, i o nowej formie istnienia, którego są częścią. „Wpleciony / w wieczny byt –/ nie przeminiesz, / nie przeminiesz” – pisała poetka.
This text is dedicated to the Jewish cemetery in Gorlice – a sub-Carpathian town up to the Second World War inhabited by more than 3 000 Jews, male and female, i.e. slightly over 50 percent of the entire population. The cemetery contains only an ohel and several matzevahs, but it is difficult to decipher anything featured on them. Memory too is defunct in spite of the fact that thousands were buried here – the cemetery is already over 200 years old. Nonetheless, life goes on and that which once was human is now intertwined and becomes a unity with plants and, more extensively, with Nature. The cemetery is overgrown by old trees and shrubs; stones crumble and establish symbiosis with plants covering them; deer graze in high grass. Ewa Domańska wrote in Nekros: a cemetery is “a terrain of widely comprehended heritage, transgressing the ideas of culture and Nature, a chronological line of short time; a place where time unravels and assorted entangled histories, to use a term devised by quantum physicists, function, and where various chemical and physical processes turn into processes creating the sphere of the sacrum”. The author of the article is interested precisely in those “entangled histories” and crumbling space, which initiate a joint – botanical-anthropological – story about the Jews of Gorlice, their life and death, the traces they left behind, and the new form of existence whose part they are. “Woven into / eternal being – / you shall not elapse, / not elapse” – the poetess wrote.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 105-116
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymiary wdzięczności
Dimensions of gratitude
Autorzy:
Bartoś, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062588.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Sprawiedliwość
spontaniczność
wymiana
niewdzięczność
zobowiązanie
wolność
Justice
spontaneity
exchange
ingratitude
obligation
freedom
Opis:
W świecie, w którym żyjemy, wdzięczność staje się coraz bardziej obowiązkiem, elementem wymiany dóbr. Ginie jej istotna cecha jaką jest spontaniczność. W świecie chrześcijańskim wdzięczność jest wyrazem stosunku do Boga-dobroczyńcy. W kreacjonizmie chrześcijańskim wszystko, co człowiek posiada jest darem, zarówno swoje istnienie jak i zdolność do czynienia dobra (łaska). Deprywacja autonomii wartości ludzkiej jednostki w chrześcijańskiej antropologii sprawia, iż człowiek obciążony jest obowiązkiem wdzięczności totalnej: nie mający nic z siebie, a wszystko otrzymujący w darze. W epoce sprzed dominacji monoteizmów, w czasach starożytnej Grecji, wdzięczność, wedle opinii Fryderyka Nietzschego, była fundamentalnym nastawieniem do świata. Zapomnianym i zagubionym, gdy do głosu doszedł motłoch.
In the world in which we live, gratitude is increasingly becoming an obligation, an element of the exchange of goods. Its essential characteristic of spontaneity is being lost. In the Christian world, gratitude is an expression of one's relationship to the benefactor God. In Christian creationism, everything that man possesses is a gift, both his existence and his ability to do good (grace). The deprivation of the autonomy of the value of the human individual in Christian anthropology makes man burdened with the duty of total gratitude: having nothing of himself but receiving everything as a gift. In the era before the dominance of monotheisms, in ancient Greek times, gratitude, according to Friedrich Nietzsche, was a fundamental attitude towards the world. It was forgotten and lost when the mob came to the fore.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 32-36
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ofiara wdzięczności
The Sacrifice of Thanksgiving
Autorzy:
Stypuła, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083908.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
gratitude
Judaism
Jews
Psalms
prayer
wdzięczność
judaizm
Żydzi
Psalmy
modlitwa
Opis:
Za punkt wyjścia, w swoich rozważaniach nad znaczeniem składania ofiary (z) wdzięczności w starotestamentowym rytuale, przyjmę psalmy dziękczynne, które rozpoznaje się zwykle przez obecność w nich słów pochodzących od hebrajskiego rdzenia jada, czyli dziękować. W Psalmach tych także można znaleźć takie zwroty jak hodu – dziękujcie czy toda – dziękczynienie. Dodatkowo w pierwszym rzędzie słowo hoda znaczy rozpoznać i uznać. Wdzięczność będzie zatem nabierała charakteru dziękczynnego tylko wtedy, kiedy będzie ona w sobie zawierała czynność rozpoznania i uznania. Psalmy dziękczynne zbudowane są również na przeciwstawieniu tematycznym śmierć-życie prowadzącym do diametralnego zwrotu w egzystencji. Wyrazem takiego stanu są ofiary, które według midraszu Rabiego Kahany oddziałują na sferę kosmiczną. Ich składanie jest tożsame wtedy ze stwarzaniem nieba i ziemi. Co więc leży u podstaw kultu ofiarnego w Tanachu? Co go ukierunkowało i nadało mu znaczenie? Jaka jest rola wdzięczności w tym procesie i do kogo jest ona dzisiaj kierowana?
The author chose as the point of departure for his reflections on the meaning of the sacrifice of thanksgiving in the Old Testament ritual thanksgiving psalms, recognised usually by the presence of words originating from the Hebrew jada – give thanks. Such phrases as hodu – give thanks or toda can be also found in the Psalms. In addition, the word hoda’ah means, first of all, to recognise. Gratitude thus will assume the character of thanksgiving only when it contains the activity of recognition and appreciation. Thanksgiving psalms are also built on a death-life thematic contraposition resulting in a diametrical turn in existence. The expression of such a state involves sacrifices which, according to the Rabbi Kahane Midrash, affect the cosmic sphere. Offering them is then identical with the creation of Heaven and Earth. What, therefore, consists the foundation of the sacrificial in the Tanach? What steered it and endowed it with significance? What is the role of thanksgiving in this process, and to whom is it addressed today?
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 117-121
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czas zdekolonizować stereotypy dotyczące Donbasu
Its time to decolonize the ‘Donbas’ stereotypes
Autorzy:
Dostlieva, Lia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32443975.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Donbas
decolonization
Ukraine
dekolonizacja
Ukraina
Opis:
Autorka artykułu zajmuje się stereotypami dotyczącymi regionów donieckiego i ługańskiego - ujmuje je jako kolonialne dziedzictwo zinstrumentalizowane przez polityczne, kulturowe i intelektualne elity Ukrainy.
The article explores the nature of stereotypes surrounding Ukraine’s Donetsk and Luhansk regions, framing them as colonial legacy later instrumentalized by the Ukrainian political, cultural, and intellectual elite. In addition, it highlights the historical context, enrooted in Soviet propaganda, which shaped the region’s negative and distorted image. The author argues that the prevailing image of Donbas as the Ukrainian Other has led to the marginalization of its population, contributing to the discrimination faced by internally displaced persons (IDPs) since 2014. The article calls for a shift in discourse, deviating from discussing separate “cultural identity” and focusing on the local and communal aspects of the region. It also advocates a nuanced and empathetic exchange about East Ukraine, acknowledging the impact of historical and structural factors on the region’s challenges.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 31-36
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opera – Pop – Kultura: Wprowadzenie
Opera – Pop – Culture: Introduction
Autorzy:
Lisiecka, Katarzyna
Regiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430932.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
opera
popular culture
kultura popularna
Opis:
Wprowadzenie do bloku tematycznego poświęconego relacji między operą a kulturą popularną.
Introduction to essay cluster Opera - Pop - Culture.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 2; 11-14
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kinie niemieckim z przyjemnością
On German Cinema with Pleasure
Autorzy:
Saryusz-Wolska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340624.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kino niemieckie
German Cinema
Opis:
Książka Andrzeja Gwoździa Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie (1949-1991) (2019) przedstawia szeroką panoramę kina NRD i RFN w omawianym okresie. Autor kreśli bogaty obraz kinematografii niemieckiej tego czasu, wskazując czytelnikom kilkaset filmów. Książka uporządkowana jest chronologicznie i zajmuje się zarówno dziełami kanonicznymi, jak i popularnymi czy rozrywkowymi. Autor nie przedstawia usystematyzowanych problemów badawczych ani nie podąża za konkretną metodologią, lecz raczej dzieli się historiami, które stoją w tle omawianych filmów, a także własnymi impresjami i przyjemnościami płynącymi z obcowania z kinem. 
A review of a book by Andrzej Gwóźdź Kino na biegunach. Filmy niemieckie i ich historie (1949-1991) [Rocking Cinema. German Films and Their Histories (1949-1991)] (2019). The book presents a wide panorama of the cinema of the GDR and West Germany in the period in question. The author sketches a rich picture of German cinematography of that time, pointing to several hundred films. The book is organized chronologically and deals with both canonical and popular or entertainment cinema. The author does not present systematized research problems nor does he follow a specific methodology, but rather shares stories that stand in the background of the discussed films, as well as his own impressions and pleasures flowing from the cinema.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 302-305
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bolesławski wasz i nasz
Bolesławski Yours and Ours
Autorzy:
Rutkowska, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341131.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ryszard Bolesławski
kino polskie
Richard Boleslavsky
Polish cinema
Opis:
Praca zbiorowa Ryszard Bolesławski. Jego twórczość i jego czasy – Richard Boleslavsky. His Work and His Times (2018) pod redakcją Barbary Osterloff została wydana przez warszawską Akademię Teatralną i jest pokłosiem międzynarodowej sesji poświęconej temu artyście. Każdy z tekstów został wydrukowany w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej. Obok tekstów autorów polskich (m.in. Barbara Osterloff, Marek Kulesza, Joanna Wojnicka, Patrycja Włodek, Maciej Wojtyszko) znajdziemy tam eseje badaczy amerykańskich (Tino Balio czy Sharon Marie Carnicke) bądź rosyjskich (Siergiej Czerkasski, Polina Stiepanowa, Nadieżda Szybajewa). Bolesławski (1889-1937) był reżyserem teatralnym i filmowym, aktorem i nauczycielem aktorstwa, a także autorem teorii gry aktorskiej, którą sformułował w zbiorze wykładów Aktorstwo. Sześć pierwszych lekcji. Zrobił karierę w Hollywood (zrealizował tam dwadzieścia filmów), jednak pozostaje niedoceniony w ojczyźnie. Tom ma przywrócić mu należne miejsce w rodzimej historii teatru i filmu. Prezentuje szeroką skalę jego aktywności artystycznej, unikając jednak tonu hagiograficznego. Na uwagę zasługują zwłaszcza teksty poświęcone jego teorii aktorstwa, która zyskała rangę międzynarodową i jest praktykowana do dziś.
The bilingual (Polish and English) collective volume Ryszard Bolesławski. Jego twórczość i jego czasy – Richard Boleslavsky. His Work and His Times (2018), edited by Barbara Osterloff, has been published by The Aleksander Zelwerowicz National Academy of Dramatic Art in Warsaw as a result of an international conference devoted to this artist. Beside Polish authors’ articles (i.a. Barbara Osterloff, Marek Kulesza, Joanna Wojnicka, Patrycja Włodek, Maciej Wojtyszko) we can find in the volume essays by several foreign researchers, American (Tino Balio, Sharon Marie Carnicke) or Russian (Polina Stepanova, Nadezhda Shibayeva, Sergei Tcherkasski), among others. Bolesławski (1889-1937) was a theatre and film director, an actor and an acting teacher, as well as the author of the famous theory of acting formulated in the compendium Aktorstwo. Sześć pierwszych lekcji [Acting. The First Six Lessons]. He made a career in Hollywood and directed twenty films there, but remains underestimated in his homeland. The volume is to restore his rightful place in the history of Polish theatre and film. It presents the wide scope of his artistic activity, but avoids a hagiographic tone. The articles exploring his theory of acting, which has gained international importance and is still practiced, are especially noteworthy.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 109; 200-205
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wędrówka Fausta
Faust’s Wanderings
Autorzy:
Jackiewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231847.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Faust
Johann Wolfgang Goethe
René Clair
szatan
archetyp
satan
archetype
Opis:
Postać Fausta, wraz z motywem pragnienia wiedzy, samowiedzy i wiecznej młodości, wreszcie konfrontacji ze złem uosabianym przez szatana, należy do archetypów kultury europejskiej. Autor śledzi wędrówkę Fausta począwszy od przełomu XV i XVI w., kiedy to zaistniał jako postać historyczna i stał się bohaterem ludowej legendy, po współczesność. W końcu XVI w. frankfurcki drukarz Johann Spiess poświęcił mu książkę, która zyskała ogromną popularność. Potem pisali o nim Christopher Marlowe i Johann Wolfgang Goethe, wreszcie Tomasz Mann. Jackiewicz opisuje przeobrażenia tej postaci w kontekście warunków historycznych i kulturowych. Interesuje go też, jak Fausta przyswoiła sztuka filmowa, najpierw w epoce niemej (u Louisa Lumiére’a, Georges’a Mélièsa i Friedricha Wilhelma Murnaua), po czasy współczesne. Sporo miejsca poświęca analizie filmu René Claira Urok szatana (La beauté du diable, 1950). Porównuje wizję Claira z pierwowzorami literackimi, ale przede wszystkim sytuuje ją w polu francuskiej tradycji humanistycznej, a także wobec noweli Jeana Marcenaka. (Materiał nierecenzowany; pierwodruk: „Kwartalnik Filmowy” 1953, nr 10, s. 40-65).
The figure of Faust, along with the motif of the desire for knowledge, self-knowledge and eternal youth, and finally confrontation with evil personified by Satan, belongs to the archetypes of European culture. The author traces Faust’s journey from the turn of the 15th and 16th centuries, when he emerged as a historical figure and became the hero of folk legend, to the present day. At the end of the 16th century, the Frankfurt printer Johann Spiess dedicated a book to him, which became extremely popular. Then Christopher Marlowe and Johann Wolfgang Goethe wrote about him, and finally Thomas Mann. Jackiewicz describes the transformations of this figure in the context of historical and cultural conditions. He is also interested in how Faust was adapted in film art, first in the silent era (by Louis Lumiére, Georges Méliès and Friedrich Wilhelm Murnau), and to the researcher’s contemporary times. He devotes a lot of space to the analysis of René Clair’s film Beauty and the Devil (La beauté du diable, 1950). He compares Clair’s vision with literary prototypes, but above all, he places him in the field of the French humanistic tradition, as well as in relation to Jean Marcenac’s novella. (Non-reviewed material; originally published in Kwartalnik Filmowy 1953, no. 10, pp. 40-65).
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 125; 180-205 (pol), 206-231 (eng)
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Summary
Autorzy:
Prussak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147336.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr żydowski
historia teatru do 1939
teatr jidysz
Jewish theater
theater history before 1939
Yiddish theater
Opis:
Summary of Pamiętnik Teatralny 1992/1-4. The first part includes an account of the long process of working on this volume, the initial concept of which was born in 1964, as well as a description of the various circumstances that either paralyzed or hindered its preparation. The second part contains a detailed discussion of the content of all the articles.
Podsumowanie "Pamiętnika Teatralnego" 1992/1-4. W pierwszej części umieszczono relację z długiego procesu pracy nad tym tomem, którego wstępna koncepcja zrodziła się w 1964 roku, a także opis różnego rodzaju okoliczności  paraliżujących albo utrudniających jego przygotowanie. Druga część zawiera szczegółowe omówienie treści wszystkich artykułów. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1992, 41, 1/4; 520-531
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwznioślające kino peryferii
The Ennobling Cinema of the Peripheries
Autorzy:
Fiuk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340428.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
slow cinema
czas
afekt
nuda
realizm
time
affect
boredom
realism
Opis:
Artykuł jest recenzją pracy Marty Stańczyk pt. Czas w kinie. Doświadczenie temporalne w „slow cinema” (2019). Jego autorka przedstawia strukturę książki i omawia dość szczegółowo jej zawartość, doceniając potencjał kreatywny Stańczyk, zarazem jednak polemizując z nią i odnosząc się krytycznie do niektórych jej założeń. Tekst otwiera odwołanie do słów Theodora W. Adorna określającego film jako drastyczne medium przemysłu kulturalnego. Autorka przyjmuje, że jednym z głównych celów publikacji jest zaprzeczenie tej tezie i wskazanie unikatowości slow cinema na tle (nie tylko) współczesnej produkcji filmowej. Dzieła reprezentujące tę konwencję są bowiem w istocie nie tyle historiami do oglądania, ile stanami do przeżycia – stanami, w których pojawiają się określone reakcje afektywne, takie jak choćby „uwznioślająca” nuda, spowodowana przede wszystkim działaniem czasu. Sam czas w ujęciu Stańczyk okazuje się jednym z najważniejszych parametrów przeżycia kinowego w przypadku slow filmów, a tym samym fundamentem towarzyszącej im koncepcji artystycznej.
The article is a review of the book Czas w kinie. Doświadczenie temporalne w “slow cinema” [Time in Cinema: Temporal Experience in “Slow Cinema”] (2019) by Marta Stańczyk. The reviewer presents the structure of the book and discusses its content in detail. She appreciates Stańczyk’s creative potential, but also argues with some of her assumptions. The review begins with the words by Theodor W. Adorno, who once defined film as a radical medium of the culture industry. The reviewer claims that one of the main purposes of Stańczyk’s book is to contradict this view and to point out the uniqueness of slow cinema against (not only) the contemporary film production, since films representing slow cinema are in fact not so much stories to watch but states to experience. Typical for those states are some affective reactions (for example an “ennobling” boredom) induced by time. Time itself is, in Stańczyk’s view, one of the most important parameters of the cinematic experience in the case of slow cinema, and hence its fundamental artistic concept.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 112; 241-248
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Migracyjne kino „w drodze”
Migratory Cinema “On the Road”
Autorzy:
Radkiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340639.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
migracja
kino drogi
globalizacja
uchodźcy
migration
road movies
globalization
refugees
Opis:
Filmy pokazujące zjawisko przymusowej migracji z powodów ekonomicznych czy politycznych tworzą rodzaj kina „w drodze” – drodze naznaczonej granicami, strachem, niepewnością oraz niemożnością powrotu. W dokumentalnej lub fabularnej formie zostają w nich zapisane indywidualne historie, motywacje oraz szlaki współczesnych uchodźców, konsekwentnie opisywane przez Michela Agier. W procesie wygnania/ucieczki badaczka dostrzega trzy etapy: rozpadu, uwięzienia i działania, które można odnaleźć także w filmowych realizacjach łączących motyw życia w drodze oraz pobytu w obozach. Francuski antropolog odwołuje się do koncepcji „życia na przemiał” Zygmunta Baumana, spoglądającego na migrację przez pryzmat nowoczesności i globalizacji. Wykorzystanie refleksji obu badaczy pozwala sproblematyzować kino „w drodze” i zinterpretować typowe dla niego narracje, ich bohaterów oraz lokalizacje.
Films showing the phenomenon of forced migration for economic or political reasons create a kind of “on the road” cinema – a road marked by borders, fear, uncertainty and inability to return. Documentary and fictional films record individual stories, motivations and routes of contemporary refugees, which are consistently described by Michel Agier. In the process of exile/escape, the researcher notices three stages: decay, imprisonment and actions thatcan also be found in film productions combining the motif of life on the road and periods spent in camps. The French anthropologist refers to the concept of “wasted lives” by Zygmunt Bauman, who looks at migration through the prism of modernity and globalization. Using the reflection of both researchers allows to problematise “on the road” cinema and interpret typical narratives, their characters and locations.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 192-205
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narodowe kino autorów końca wieku
National Cinema of Authors at the End of the Century
Autorzy:
Włodek, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340646.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia kina
film history
Opis:
Recenzja dotyczy podręcznika Historia kina. Tom 4. Kino końca wieku (2019) pod redakcją Iwony Sowińskiej, Tadeusza Lubelskiego i Rafała Syski, stanowiącego kontynuację serii podręczników historii kina zapoczątkowanej tomem o kinie niemym. Autorka koncentruje się zarówno na całościowej koncepcji tomu (obejmującego zakres czasowy lat 80. i 90. XX w.), sprofilowanego przede wszystkim na kino narodowe oraz autorskie, jak i na poszczególnych testach przygotowanych przez filmoznawców z kilku ośrodków polskich i zagranicznych. Szczególny nacisk został położony na realizację podstawowej funkcji wiązanej z formułą, jaką jest podręcznik, czyli poznawczej, oraz na strategie stosowane zarówno przez redakcję, jak i poszczególnych autorów mierzących się z obszarem światowych kinematografii końca wieku.
The review deals with the textbook Historia kina. Tom 4. Kino końca wieku [History of Cinema. Volume 4. Cinema of the End of the Century] (2019) edited by Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska and Rafał Syska, which is a continuation of a series of textbooks on the history of cinema initiated with the volume on silent cinema. The author focuses both on the overall concept of the volume (covering the time range of the 1980s and 1990s), profiled primarily on national and author cinema, as well as on individual texts prepared by film scholars from several Polish and foreign research centres. Particular emphasis was placed on the implementation of the basic function associated with the textbook formula, that is the cognitive function, and on further strategies used by both the editors and individual authors dealing with the area of global cinematography of the end of the century.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 242-248
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O subiektywizacji w filmie raz jeszcze
On Subjectivisation in Film Again
Autorzy:
Kłys, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341134.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
narracja filmowa
subiektywizacja
fokalizacja
film narrative
subjectivization
focalization
Opis:
W książce Podwójna perspektywa. O subiektywizacji zapośredniczonej w filmie (2019) Robert Birkholc omawia problematykę zastosowania w filmie fabularnym funkcjonalnego ekwiwalentu literackiego chwytu mowy pozornie zależnej. Temat ten autor rzutuje na tło zagadnienia subiektywizacji w filmie fabularnym, przywołując historię technik subiektywizacyjnych w historii kina i historyczny zarys tej problematyki w badaniach filmoznawczych. Ekwiwalent ten zostaje nazwany subiektywizacją zapośredniczoną. Opisanie tej kategorii jest możliwe na tle refleksji nad relacjami między perspektywą instancji narracyjnej a perspektywą postaci przedstawionej. Autor wykorzystuje przejęte z teorii literatury kategorie fokalizacji zewnętrznej i wewnętrznej. Decydująca jest kategoria fokalizacji wewnętrznej i jej podział na narratywizację, personifikację i subiektywizację. W drugiej części pracy autor demonstruje przydatność przywołanych i wypracowanych przez siebie narzędzi pojęciowych w drobiazgowych analizach pięciu filmów, których formalną dominantą jest subiektywizacja zapośredniczona.
Robert Birkholc’s book Podwójna perspektywa. O subiektywizacji zapośredniczonej w filmie [The Double Perspective. On Mediated Subjectivisation in Film] (2019) is devoted to the use of a functional equivalent of the literary device of free indirect speech in narrative film. The author projects this topic onto the broader background of subjectivization in the fiction film (i.e. the different techniques of subjective narration in film history and the history of this topic in film studies). Birkholc calls this film equivalent of free indirect speech “mediated subjectivisation”. He describes this category against a reflection on the relationship between the perspective of the narrative instance and the perspective of the film character. The author uses the notions of external and internal focalization, borrowed from the theory of literature. The category of internal focalization and its differentiation into narrativisation, personification and subjectivisation is the final and decisive tool for the meticulous analyses of five films in the second part of the book; according to the author, the formal dominant of these films is the mediated subjectivisation.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 109; 211-215
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mike Leigh po raz pierwszy
Mike Leigh for the First Time
Autorzy:
Pitrus, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341206.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Mike Leigh
Artur Piskorz
kino brytyjskie
British cinema
Opis:
Recenzja książki Artura Piskorza Kino organiczne Mike’a Leigh (2016). Jak podkreśla Pitrus, publikacja Piskorza jest pierwszą na polskim rynku pracą poświęconą dokonaniom tego brytyjskiego reżysera. Nie jest to jednak kompletna monografia twórcy, bowiem Piskorz ujmuje dokonania bohatera swojej pracy w sposób aspektowy, chcąc nieco zawęzić perspektywę i uczynić tom łatwiejszym w lekturze, ale także zapewne dążąc do samookreślenia przyjętej perspektywy badawczej. Pitrus zwraca uwagę, że Artur Piskorz jest nie tylko kulturoznawcą spoglądającym na kino, ale także anglistą zainteresowanym kulturą Wielkiej Brytanii, w tym również samym jej językiem, co także znalazło odzwierciedlenie w tej publikacji. Recenzent omawia budowę książki i jej najważniejsze założenia metodologiczne, wskazuje jej ewidentne zalety, ale także pewne braki, zaś w zakończeniu pozwala sobie na sugestię, że z autorem Kina organicznego należy dyskutować i upominać się o uwzględnienie innych perspektyw interpretacyjnych, choć jego publikacji nie można odmówić spójności.
Review of Artur Piskorz’s book Kino organiczne Mike’a Leigh [Mike Leigh’s Organic Cinema] (2016). As Pitrus emphasizes, Piskorz’s publication is the first work on the Polish market devoted to the achievements of this British director. However, this is not a complete monograph on the director, because Piskorz captures the achievements of the protagonist of his work only in a certain aspect, in order to narrow down the perspective and make the volume easier to read, but also probably striving to define the adopted research perspective. Pitrus points out that Artur Piskorz is not only a culture studies specialist looking at the cinema, but also an English philologist interested in the culture of Great Britain, including its language, which is also reflected in this publication. The reviewer discusses the construction of the book and its most important methodological assumptions, indicates its stronger points, but also some shortcomings, and in the end allows himself to suggest that one should question the author of Organic Cinema strategy and demand that he takes into account other interpretative perspectives, although his publication cannot be denied consistency.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 253-257
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tom Tykwer – wizjoner kina
Tom Tykwer – A Visionary of the Cinema
Autorzy:
Włodek, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341248.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ewa Fiuk
Tom Tykwer
kino niemieckie
German cinema
Opis:
Recenzja książki Obrazo-światy, dźwięko-przestrzenie. Kino Toma Tykwera (2016) autorstwa Ewy Fiuk. Włodek zwraca uwagę, że recenzowana publikacja nie jest tradycyjną monografią Tykwera, ani tym bardziej jego biografią. Ewa Fiuk, znawczyni współczesnego kina niemieckiego, nie idzie utartą ścieżką omawiania „życia i twórczości” oraz chronologicznego analizowania kolejnych filmów. Zamiast tego koncentruje się na wątkach i obsesjach obecnych w twórczości tego reżysera, a także na kwestiach technicznych. Recenzentka detalicznie prezentuje budowę książki i zawartość poszczególnych rozdziałów, a jednocześnie poddaje je konstruktywnej krytyce. W ocenie Patrycji Włodek wielką zaletą tej książki jest dająca o sobie znać biegłość Fiuk w kwestiach technologicznych, które nie doczekały się w Polsce zbyt obszernej literatury. W zakończeniu pojawia się sugestia, że publikacja ta może być zajmująca nie tylko dla czytelników zainteresowanych kinem Tykwera bądź współczesną kinematografią niemiecką, ale również dla osób szukających mniej konwencjonalnego podejścia do zagadnienia kina autorskiego oraz spragnionych przystępnych analiz kwestii technologicznych.
Book review of Obrazo-światy, dźwięko-przestrzenie. Kino Toma Tykwera [World-Images, Sound-Spaces: Tom Tykwer’s Cinema] (2016) by Ewa Fiuk. Włodek points out that the peer-reviewed publication is not a traditional monograph on Tom Tykwer nor his biography. Ewa Fiuk, a specialist in contemporary German cinema, does not follow the routine of describing the “life and work” and the chronological analysis of his films. Instead, she focuses on the themes and obsessions present in the director’s work, as well as on technical issues. The reviewer presents the structure of the book in detail as well as the contents of the individual chapters, while also giving constructive criticism. In Patrycja Włodek’s opinion, the great advantage of this book is Fiuk’s proficiency in technological issues, which is largely absent from Polish literature on film. In conclusion, it is suggested that this publication may be of interest not only to readers interested in Tykwer’s cinema or in contemporary German cinema but also to those seeking a less conventional approach to the subject matter of cinema and those who are keen on an analysis of technological issues.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 227-232
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Biała prawda myśli”. Elegia szpitalna
“The White Truth of Thought”: The Hospital Elegy
Autorzy:
Czaja, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341611.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Mike Nichols
śmierć
choroba
death
disease
Opis:
Wit (2001) Mike’a Nicholsa jest filmem radykalnie nieprzystającym do współczesnej produkcji kinematograficznej. Jego oryginalność (w najlepszym sensie tego słowa) polega głównie na tym, że samym swoim istnieniem narusza kulturowe tabu – jego najbardziej rzucającym się w oczy „tematem” jest bowiem terminalna choroba, umieranie, a także nieodłącznie im towarzyszące długotrwałe cierpienie – fizyczne i psychiczne – prowadzące finalnie do śmierci. To śmierć szpitalna, „zwyczajna”, pozbawiona jakiegokolwiek elementu heroicznego. Film śledzi krok po kroku historię choroby, rejestruje zmienne trajektorie umierania. Portretuje kolejne etapy wyniszczenia organizmu aż po ostatnią granicę – śmierć. Wit to film tanatologiczny, acz niemający nic wspólnego z filmową nekrofilią. Łącząc zaskakująco życie i poezję (John Donne), film Nicholsa otwiera horyzont na to, co nieskończone. Pokazuje życie, śmiertelne życie (a innego nie znamy) jako perspektywę otwartą na nicość i światło. Życie jako wieczne rozdarcie, większe od swojej skończoności.
Mike Nichols’ Wit (2001) is a film that radically does not fit with the contemporary cinematographic production. Its originality (in the best meaning of the word) lies chiefly in its very existence as it violates a cultural taboo - its most conspicuous “theme” is a terminal illness, dying, and inevitably accompanying long-term pain - physical and mental - finally leading to death. It is a “common” hospital death, with no heroics involved. The film follows step-by-step history of the disease, and records variable trajectories of dying. It shows subsequent debilitating stages of the disease until the final frontier - death. Wit is a film on death, but it has nothing in common with a film necrophilia. Nichols combines in a surprising manner life and poetry (of John Donne), and opens up the horizon on to the infinite. He shows life, a mortal life (as we know no other), as a perspective open to nothingness and light. Life is an eternal tear, greater than its limits.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 64-83
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygoda człowieka myślącego
An Adventure of a Thinking Person
Autorzy:
Maciejewski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Barbara Hollender
kino polskie
kino autorskie
Polish cinema
author cinema
Opis:
Recenzja dwóch tomów z serii Barbary Hollender o polskich reżyserach (tom trzeci w przygotowaniu). W pracach Od Wajdy do Komasy (2014) oraz Od Kutza do Czekaja (2016) autorka przybliża pięćdziesiąt portretów reżyserskich reprezentujących różne pokolenia – od nestorów i klasyków polskiego kina po najmłodszych filmowców. Struktura esejów jest podobna. Hollender opisuje drogę twórczą każdego bohatera, zestawiając cytaty z licznych rozmów z analizami wybranych tytułów, kontekstami socjologicznymi i obyczajowymi. To zarazem kronika polskiego kina i jego koryfeuszy – z Hasem, Wajdą, Kutzem, Zanussim, Kawalerowiczem na czele. Pasjonujące są jednak również opowieści najmłodszych bohaterów: Szumowskiej, Czekaja czy Komasy. Dorastali oni w innym okresie, mają odmienne plany na przyszłość i marzenia, jednak podobnie jak ich mistrzowie chcą tworzyć, pracować, wierzą w spełnienie. Bohaterów książek Hollender dzieli zatem niemal wszystko – temperament artystyczny, ambicje, poglądy na rzeczywistość, wreszcie dorobek. Łączy zaś jedno – pasja tworzenia. Wszyscy mieszkamy w kinie – podkreśla Filip Bajon.
A book review of two volumes from Barbara Hollender’s series on Polish film directors (the third volume is being prepared). In the volumes Od Wajdy do Komasy [From Wajda to Komasa] (2014) and Od Kutza do Czekaja [From Kutz to Czekaj] (2016) the author presents fifty portraits of directors representing various generations – from the masters and classics of the Polish cinema to the youngest of filmmakers. She maintains a similar structure in all the essays. Hollender describes the creative path of each director, she presents quotes from numerous interviews together with analysis of chosen titles, sociological and cultural contexts. It is also a chronicle of Polish cinema and its coryphes – with Has, Wajda, Kutz, Zanussi and Kawalerowicz at the helm. However the stories of the younger directors are also fascinating: Szumowska, Czekaj or Komasa. They grew up in a different era, and have different dreams and plans for the future, but just like their masters they want to create and work, and they believe in professional fulfilment. So the people portrayed by Hollender are different in almost every respect – artistic temperament, ambition, views on reality, and finally achievements. But they do share one thing – a creative passion. As Filip Bajon emphasises: We all live in the cinema.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 238-243
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hollywood na frontach zimnej wojny
Hollywood on the Cold War Frontline
Autorzy:
Włodek, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342046.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
makkartyzm
zimna wojna
Hollywood
McCarthyism
Cold War
Opis:
Lata 50. przeszły do historii Ameryki jako czas makkartyzmu, polowania na czarownice i czarnych list. Pod wpływem interesów wielkich wytwórni i powojennej zmiany w Waszyngtonie, gdy władzę przejęli republikanie, atmosferę zimnej wojny zaczęto wykorzystywać do wewnętrznych rozgrywek. Narzędziem makkartyzmu, które najbardziej dotknęło Hollywood, była Komisja do spraw Badania Działalności Antyamerykańskiej w latach 1947-1960 prowadząca przesłuchania pracowników branży filmowej w poszukiwaniu komunistów i ludzi o niewygodnych poglądach. Skutkowało to atmosferą zastraszania, inkryminacją określonych tematów, zakazami pracy, miało też wpływ na kształt kinematografii amerykańskiej w latach 50. – dominację bądź deficyt pewnych kwestii, a nawet narodziny całych gatunków i nurtów filmowych.
The 1950s are remembered in the American history as a time of McCarthyism, witch hunting and black lists. Due to the politics and influence of big production studios and post-war changes in Washington, when the Republicans took over, the atmosphere of Cold War was used in internal strife. McCarthyism, and its arm in the form of Committee on Un-American Activities which affected Hollywood the most, carried out investigations among workers of the film industry in search of communists and people of inconvenient views. This resulted in an atmosphere of intimidation, incrimination of certain topics, work bans, and influenced the overall shape of 1950s American cinematography – causing a domination or deficit of certain problems and giving rise to whole new themes and film genres.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 93-94; 67-83
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewdzięczność. Niepamięć. Nieczułość. Przypadek kaszubskich herstorii
Ingratitude. Oblivion. Callousness. The Case of Kashubian Herstories
Autorzy:
Bednarek-Bohdziewicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343493.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kaszuby
herstorie
antropologia
herstories
anthropology
Opis:
Celem artykułu jest uchwycenie zmiany wrażliwości w dostrzeganiu i mówieniu o niektórych, zwłaszcza trudnych (często zignorowanych i wypartych) kaszubskich wątkach herstorycznych. W tekście przytaczam wybrane, najbardziej dyskutowane i rezonujące społecznie przykłady rehabilitacji, reinterpretacji, odpominania i upominania się o obecność kaszubskich kobiet na kartach wielkiej historii. Współczesne pokolenia szukają odpowiedniego języka, by wydobyć z niepamięci przemilczane i uciszone losy Kaszubek (jako przykład podaję m.in. działania rehabilitujące ostatnią słupszczankę spaloną na stosie oraz uwalniające od wtórnej wiktymizacji i stereotypowego pojęcia heroizmu opowiadanie o dramatycznych przeżyciach związanych z gwałtem wojennym dokonywanym przez żołnierzy Armii Czerwonej wiosną 1945 roku na Kaszubach). Współczesną empatyczną pamięć i wywoływanie pojedynczych kobiecych biografii czytam jako zadośćuczynną wdzięczność wobec przodkiń.
The purpose of the article is to capture changes in sensitivity in perceiving and speaking about certain particularly difficult (and often ignored and repressed) Kashubian herstory motifs. The author cites selected, most often discussed, and socially resonating social examples of rehabilitation, reinterpretation, and demanding the presence of Kashubian women on the pages of great history. Contemporary generations seek a suitable language so as to extract from oblivion the concealed and suppressed fate of Kashubian women (the author cites the example of, i.a. the rehabilitation of a female inhabitant of Słupsk, the last to be burned at the stake, and the story about dramatic experiences connected with wartime rape committed in the Kashubian region by Red Army soldiers in the spring of 1945, thus freeing from secondary victimisation and a stereotype concept of heroism). An interpretation of contemporary empathetic memory, citing individual women’s biographies, as reciprocated gratitude towards female predecessors.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 131-142
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marc Augé (1935–2023), antropolog współczesnych nie-miejsc
Marc Augé (1935–2023), Anthropologist of Contemporary Non-places
Autorzy:
Pawlik, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084245.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Marc Augé
antropologia
anthropology
Opis:
W związku ze śmiercią wybitnego francuskiego antropologa Marca Augé uczestnik jego seminariów przedstawia jego sylwetkę i dorobek naukowy. Ten niekonwencjonalny badacz i pisarz, związany z École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS) w Paryżu, uprawiał niezależną antropologię, aby zrozumieć erę, którą uważał za bezprecedensową, charakteryzującą się nadmiarem przestrzeni, przyspieszeniem czasu i zanikiem inności spowodowanym globalizacją. Zakres tematyczny jego prac jest bardzo szeroki: władza, czary, rytuały, ekscesy nowoczesności, tożsamość, zapomnienie itp., a także ogrody, turystyka, rower czy paryskie metro. Poza pracami naukowymi związanymi z badaniami terenowymi i studiami teoretycznymi Augé uprawiał eseistykę, która wychodząc od danych obserwacyjnych, prowadziła do rozważań filozoficznych. Uważał, że każda etnologia prowadzi do antropologii, która jest z natury filozoficzna.
In the wake of the death of prominent French anthropologist Marc Augé, a participant in his seminars presents his profile and scientific achievements. This unconventional researcher and writer, affiliated with the École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS) in Paris, practiced independent anthropology to understand an era he considered unprecedented, characterized by an excess of space, the acceleration of time and the disappearance of otherness caused by globalization. The thematic scope of his work is very broad: power, witchcraft, rituals, the excesses of modernity, identity, oblivion, etc., as well as gardens, tourism, the bicycle or the Paris metro. In addition to scientific works related to field research and theoretical studies, Augé practiced essayism, which, starting from observational data, led to philosophical considerations. He believed that any ethnology leads to anthropology, which is inherently philosophical.
Źródło:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 343, 4; 266-272
1230-6142
2956-9214
Pojawia się w:
Konteksty. Polska Sztuka Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Carissimo Kurek, czyli o braterstwach awangardy
Carissimo Kurek, or on the Fellowship of Avant-gardes
Autorzy:
Stacewicz-Podlipska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30027512.pdf
Data publikacji:
2018-10-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
futuryzm
Muzeum Sztuki w Łodzi
Enrico Prampolini
awangarda
futurism
Muzeum Sztuki in Lodz
avant garde
Opis:
Wystawa Enrico Prampolini. Futuryzm, scenotechnika i teatr polskiej awangardy, którą od 9 czerwca do 8 października 2017 roku oglądać można było w łódzkim Muzeum Sztuki stanowiła jedno z najintensywniejszych spotkań z awangardą w minionym, jubileuszowym roku. Ekspozycja oferowała erudycyjną wyprawę śladami zainteresowań kuratora Przemysława Strożka, badacza włoskiego futuryzmu i dziejów jego polskiej recepcji. Pomimo jasno sprecyzowanego celu, jakim było zderzenie twórczości Prampoliniego z osiągnięciami polskiej awangardy teatralnej, nie była to klasyczna wystawa z „z tezą”, co można było uznać zarówno za niewątpliwą zasługę jak również winę kuratora, a osąd w tej sprawie zależał w głównej mierze od stopnia przygotowania merytorycznego odbiorcy. Wielowątkowa opowieść, jaką snuły zgromadzone tu w bogatym i reprezentatywnym wyborze eksponaty dla części publiczności okazywała się bowiem nie dość przystępna, dla innej zaś rewelacyjna. Zagadnienie międzynarodowych kontaktów pomiędzy przedstawicielami awangardy zaprezentowane zostało w sposób nienachalny, a oddana do użytku zwiedzającego przestrzeń dawała możliwość swobodnej, dostosowanej do stopnia znajomości tematu, eksploracji. Przedsięwzięciu temu sprzyjał teren ekspozycji, który, uniemożliwiając zastosowanie w pełni konsekwentnej, linearnej narracji, skłaniał do opowieści meandrującej i dialogicznej. W efekcie powstał fascynujący labirynt zaprezentowanych sugestywnie, a niekiedy także ukrytych sprzężeń zwrotnych, zachodzących pomiędzy polską i włoską awangardą lat 20. i 30. XX wieku.
The exhibition “Enrico Prampolini. Futuryzm, scenotechnika i teatr polskiej awangardy” (“Enrico Prampolini. Futurism, Stage Design and the Polish Avant-gard Theatre”), open at the Muzeum Sztuki in Łódź between 9 June and 10 October 2017, was one of the most intense encounters with the Avant-garde last year, which was a jubilee year. The exhibition offered an erudite journey that followed the interests of the curator Przemysław Strożek, a student of Italian Futurism and its reception in Poland. Despite a clearly defined goal of setting side by side the creations of Prampolini and the achievements of Polish Avant-garde theatre, it was not a classical “thesis exhibition,” which can be regarded as the curator’s fault or as his credit, and the judgment on this point depended mostly on how well versed in Avant-garde movements the viewer was. A complex, multi-threaded narrative that the exhibits amassed in a rich and representative selection were telling proved not accessible enough for some of the public, while other visitors found it exquisitely enlightening. The connexions between avant-gardists of different countries were displayed in a subtle way, and the space in which the visitors could explore them afforded a chance to investigate the exhibition freely and at one’s own pace. The endevour was all the more appealing due to the fact that the setting made a clear linear narrative virtually impossible, favouring a meandering and dialogical tale instead. The outcome was a fascinating maze of compelling, and sometimes difficult to discern, feedback relations between the Polish and Italian avant-gardes of the 1920s and 1930s.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 205-212
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O melancholii święta
On Melancholy of a Celebration
Autorzy:
Korczarowska, Natasza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341191.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Stephen Daldry
Jonathan Demme
Noah Baumbach
Lars von Trier
Opis:
W swych rozważaniach nad melancholijnym wymiarem świętowania autorka poddaje analizie cztery filmy: Godziny (2002) Stephena Daldry’ego, Margot jedzie na ślub (2007) Noaha Baumbacha, Rachel wychodzi za mąż (2008) Jonathana Demme’a i Melancholię (2011) Larsa von Triera. W każdej z tych produkcji Korczarowska tropi ewidentnie melancholijne nacechowanie fabuły i rysów głównych bohaterów. Partie analityczne tekstu, odnoszące się także do warstwy ikonograficznej tych filmów, pozwalają autorce na konstatację, że choć święto potrzebuje radosnego nastroju, a w swej istocie ma łączyć wspólnotę, pozwalać jednostkom i grupom – za pomocą rytuałów – „przechodzić” bezpiecznie ze zwykłego trwania czasowego do czasu sakralnego, to jednak w trakcie świętowania z destrukcyjną siłą objawia się właśnie melancholia. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, że w trakcie przyjęcia urodzinowego, weselnej fety lub uroczystego rodzinnego obiadu niespodziewanie uświadamiamy sobie, że coś odeszło od nas raz na zawsze.
In her reflections on the melancholy dimension of celebration, the author analyses four films: The Hours (2002) by Stephen Daldry, Margot at the Wedding (2007) by Noah Baumbach, Rachel Getting Married (2008) by Jonathan Demme and Melancholia (2011) by Lars von Trier. In each of these productions, Korczarowska clearly identifies the melancholy character of the plot and features of the main characters. The analytical parts of the text, also referring to the iconographic layer of these films, allow the author to conclude that, although celebration needs a happy mood, and in essence it has to unite the community, and let individuals and groups - using rituals - “pass” safely from the ordinary duration of time to sacred time, it is during the celebration that melancholy manifests itself with a destructive force. This is probably because, during a birthday party, wedding fete or a solemn family dinner, we unexpectedly realize that something has passed away from us once and for all.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 185-192
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie kameronki
Polish “Camerons”
Autorzy:
Talarczyk-Gubała, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341271.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Małgorzata Radkiewicz
okres międzywojenny
modernizm
kino kobiet
interwar period
modernism
women's cinema
Opis:
Talarczyk-Gubała recenzuje książkę Małgorzaty Radkiewicz Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939 (2016). Na wstępie zauważa, że badaczka od lat konsekwentnie wzbogaca polską literaturą filmoznawczą o pozycje poświęcone sztuce i kinu kobiet, teorii i praktyce filmowego feminizmu oraz płci kulturowej. W omówieniu książki recenzentka szczegółowo przedstawia jej konstrukcję i najważniejsze tezy. Wskazuje, że tytułowe modernistki to kobiety nowoczesne, intelektualistki i miłośniczki kina, które zajmowały się działalnością naukową i krytycznofilmową, ale też wchodziły w amatorskie relacje z filmem, co przejawiało się w ich aktywności kinofilskiej. Talarczyk-Gubała zwraca uwagę, że najbardziej zajmujące są te fragmenty książki, w których czytamy o wzajemnych relacjach modernistek. Małgorzacie Radkiewicz udaje się w gąszczu informacji prasowych oraz innych archiwalnych dokumentów znaleźć dowody kontaktów towarzyskich między pisarkami, krytyczkami i kobietami kina, na przykład między Stefanią Zahorską, Franciszką Themerson i Marią Kuncewiczową. W zakończeniu recenzentka stwierdza, że otwierając najnowszą książkę Małgorzaty Radkiewicz, otwieramy kobiece archiwum polskiego dwudziestolecia międzywojennego.
Talarczyk-Gubała reviews the book by Małgorzata Radkiewicz Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939 [Modernists on Cinema: Women in Polish Film Criticism and Journalism 1918-1939] (2016). At the outset, she notes that the researcher has for years consistently enriched Polish film studies with publication dealing with the women’s arts and cinema, the theory and practice of film feminism and gender studies. The reviewer details the structure of the book and presents its key thesis. She points out that the title modernist women are modern intellectuals and cinema aficionados engaged in academia and film studies, but that they also entered amateur relationships with film, which was manifested in their cinematic activity. Talarczyk-Gubała points out that the most interesting fragments of the book deal with the relations between the modernists. Małgorzata Radkiewicz was able to find among press releases and other archival documents evidence of social contacts between writers, critics and women in cinema, for example between Stefania Zahorska, Franciszka Themerson and Maria Kuncewicz. In conclusion, the reviewer states that in opening the latest book by Małgorzata Radkiewicz, we open the Polish archive on the interwar period.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 99; 217-222
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Janina Pudełek (1930–2004)
Autorzy:
Krasiński, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520710.pdf
Data publikacji:
2005-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
badania nad tańcem
balet
historia baletu
taniec
Janina Pudełek
dance studies
ballet
ballet history
dance
Opis:
Wspomnienie o profesor Janinie Pudełek (1930–2004), która w swej wieloletniej działalności krytycznej i badawczej zajmowała się przede wszystkim baletem. Autor podkreśla jej wkład w rozwój badań nad historią i estetyką baletu oraz wagę jej prac dokumentacyjnych prowadzonych w Muzeum Teatralnym w Warszawie, gdzie była odpowiedzialna za dział scen muzycznych i opracowywała zbiory operowo-baletowe. Wspomniano także krótko o ważnych pracach dotyczących historii i estetyki baletu, które pozostawiła w rękopisie.
A memoir about Professor Janina Pudełek (1930–2004), who was primarily concerned with ballet in her many years of critical and research activities. The author emphasizes her contribution to the development of research on the history and aesthetics of ballet, as well as the importance of her documentation work carried out at the Theater Museum in Warsaw, where she was responsible for the musical scenes department and processed the opera and ballet collections. Brief mention is also made of significant works on ballet history and aesthetics that she left in manuscript.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2005, 54, 1/2; 282-286
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradygmat sztuk nowych mediów
The Paradigm of New Media Arts
Autorzy:
Kluszczyński, Ryszard W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408638.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
nowe media
sztuka cybernetyczna
telematyka
new media
cybernetic art
telematics
Opis:
Autor charakteryzuje w swoim artykule kolejno pojęcie nowych mediów, sztuki nowych mediów oraz sztuki cybernetycznej, która jest tu postrzegana jako historycznie pierwsza postać sztuki nowych mediów, posiadająca zarazem liczne kontynuacje we współczesności. Pojęcie nowych mediów Kluszczyński ujmuje nie przez ulokowanie go na linii czasu, lecz jako paradygmat właściwości, z których nowe media korzystają. Najważniejsze z nich to: charakter techniczny, reprezentacja numeryczna, wirtualność, modularność, automatyzacja, wariacyjność, telekomunikacyjność, telematyczność, autonomiczność, cyfrowość, interaktywność, hipertekstualność, informacyjność, sieciowość, nielinearność i orientacja przestrzenna, nawigacyjność, strukturalne otwarcie, hybrydyczność, interfejs, konwergencja. W analogiczny sposób jest tu charakteryzowane pojęcie sztuki nowych mediów. W tym wypadku najważniejszymi właściwościami paradygmatycznymi okazują się techniczny i elektroniczny charakter, cyfrowość, interaktywność i sieciowość. Liczne wyodrębnione przez autora sztuki nowych mediów w zróżnicowany sposób konfigurują wskazane właściwości, łącząc je z innymi, niespecyficznymi dla nowych mediów, budując w ten sposób złożony krajobraz sztuk nowomedialnych.
In his article the author analyses the concepts of new media, new media art, and cybernetic art, which is considered to be the historically the earliest form of new media art, and one that is continued in many ways in the present. Kluszczyński approaches the concept of new media not by placing it on a timeline, but by considering it to be a paradigm of properties, new media rely on. The most important of these are: technical character, a numeric representation, virtuality, modularity, automation, use of variations, telecommunication, telematics, autonomy, digitisation, interactivity, hypertextuality, providing of information, networking, non-linearity and spatial orientation, navigability, structural opening, hybridity, interface, convergence. In the same way the concept of new media art is characterised. In this case the most important paradigmatic properties are technical and electronic character, digitisation, interactivity and networking. Numerous new media arts identified by the author configure the properties in diverse ways, combining them with other properties, non-specific to new media, thereby building a complex landscape of new media art.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 85; 194-205
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oferta programowa, katalogi i imperializm kulturowy
Content, Catalogs, and Cultural Imperialism
Autorzy:
Lobato, Ramon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340679.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Netflix
rynek filmowy
imperializm kulturowy
film market
cultural imperialism
Opis:
Artykuł pochodzi z wydanej w 2019 r. książki pt. Netflix Nations. The Geography of Digital Distribution. Autor poświęca w nim uwagę sposobom funkcjonowania amerykańskiego serwisu na rynkach zagranicznych, ze szczególnym uwzględnieniem Kanady i państw Unii Europejskiej, przy czym jego uwaga ogniskuje się na kontrowersyjnym stosunku treści amerykańskich i lokalnych. Lobato dokonuje analizy w porządku diachronicznym, odnosząc się do zmian zarówno w obrębie teorii medioznawczych, jak i w ustawodawstwie dotyczącym rynku medialnego, oraz synchronicznym, porównując metody działania platformy w różnych miejscach na świecie i polityczne reakcje na nie. W ostatniej części badacz zastanawia się nad rozbieżnościami między stosunkowo surową polityką kulturalną zmierzającą do ujarzmienia giganta i preferencjami widowni, która swoimi wyborami współtworzy jego ofertę programową; ponadto autor zachęca do dalszego namysłu nad związkami – jak sam pisze – między katalogami, algorytmami rekomendacji i krajowymi rozwiązaniami w zakresie polityki medialnej, jako że nasze środowisko medialne w coraz większym stopniu staje się środowiskiem usług na żądanie. Tekst jest tłumaczeniem rozdziału Content, Catalogs, and Cultural Imperialism z książki Ramona Lobato Netflix Nations. The Geography of Digital Distribution, New York University Press, New York 2019 (http://opensquare.nyupress.org/books/9781479804948/read/) © 2019 by New York University.
The article comes from the book Netflix Nations. The geography of digital distribution published in 2019. The author devotes his attention to the ways in which the American VOD service operates on foreign markets, with particular emphasis on Canada and the European Union, focusing on the controversial relationship between American and local content. Lobato performs the analysis in a diachronic order, referring to changes both within media theories, as well as in media market legislation and at the same time in a synchronic one, comparing the platform’s methods of operation in various places around the world and political responses to them. In the last part, the author explores the discrepancies between the relatively strict cultural policy aimed at subjugating the giant and the preferences of the audience, which through their choices co-creates its programme offer, and encourages further reflection on, as he puts it, the articulation between catalogs, recommendation algorithms, and national media policies as we move further into an on-demand media environment. The text is a translation of the chapter Content, Catalogs, and Cultural Imperialism from the book by Ramon Lobato Netflix Nations. The Geography of Digital Distribution, New York University Press, New York 2019 (http://opensquare.nyupress.org/books/9781479804948/read/) © 2019 by New York University.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 266-283
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Więcej niż antologia
More Than Anthology
Autorzy:
Guzek, Mariusz
Zwierzchowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341056.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
wczesne kino
kino niemieckie
Andrzej Dębski
Martin Loiperdinger
early cinema
German cinema
Opis:
Przekrój tekstów, składających się na dwutomową publikację KINtop. Antologia wczesnego kina (2016), przygotowaną przez Andrzeja Dębskiego i Martina Loiperdingera, a wydaną przez wrocławską Oficynę Wydawniczą Atut w renomowanej i niezwykle cennej serii Niemcy – Media – Kultura, jest bardzo szeroki. Znalazły się w niej zarówno teksty stricte historycznofilmowe, omawiające konkretne zagadnienia, jak i mające charakter metodologiczny, często także łączące oba ujęcia. KINtop może posłużyć jako swoisty podręcznik procedur badawczych, stanowi również nieocenione źródło wiedzy do badań nad historiografią wczesnego kina, umożliwia bowiem przyjrzenie się obiegowi idei, pomysłów, metod, rozwiązań szczegółowych.
The breadth of texts that make up the two-volume publication KINtop. Antologia wczesnego kina [KINtop. Anthology of Early Cinema] (2016), prepared by Andrzej Dębski and Martin Loiperdinger, and published by the Wrocław Publishing House Atut in the renowned and extremely valuable series Germany - Media - Culture, is very wide. It contains both strictly film history and philosophical texts, discussing specific issues, as well as those having a methodological character, often combining both approaches. KINtop can be used as a kind of manual of research procedures, it is also an invaluable source of knowledge for research on the historiography of early cinema, because it allows one to look at the circulation of ideas, methods, and detailed solutions.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 235-240
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesny horror w przebraniu kina „found footage”
Contemporary Horror in the Guise of Found Footage
Autorzy:
Loska, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341073.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
horror
found footage
snuff movie
Opis:
W swoim artykule Loska wychodzi od rozszerzonego znaczenia pojęcia „obrazy z odzysku”, dzięki czemu może włączyć w obręb refleksji filmy fabularne, których twórcy posługują się paradokumentalną strategią estetyczną dla zasugerowania, że materiał wizualny został nakręcony przez kogoś innego. Najlepszym przykładem owej praktyki realizacyjnej są współczesne horrory found footage, które opierają się na zamazaniu różnicy między fabułą i dokumentem. Loska przyjmuje założenie, że w omawianych przez niego przykładach filmowych nie chodzi o nakręcenie fałszywego dokumentu, ale o posłużenie się rozpoznawalną przez publiczność konwencją gatunkową, której celem jest podważenie granicy dzielącej świat przedstawiony od realnego, stworzenie wspólnoty stanów emocjonalnych, o której pisał Noël Carroll w odniesieniu do kina grozy. Filmy należące do tego gatunku pokazują, w jaki sposób technika przesunęła granicę oddzielającą sferę publiczną od prywatnej i jak stała się częścią życia codziennego.
In his article Loska adopts the wider meaning of “recycled images”, thanks to which he can include in his analysis feature films whose creators use documentary aesthetic strategy to suggest that the visual material was filmed by someone else. The best examples of this practice are modern found footage horrors, which are based on blurring the difference between the fiction and the document. Loska assumes that the film examples he discusses are not about making a false document, but about using a genre convention recognizable by the audience, the aim of which is to undermine the bound- ary between the world depicted and the real, creating a “community of emotional states” about which Noel Carroll wrote in regard to horrors. Films belonging to this genre show how the technique has moved the boundary separating the public and private spheres and how it has become a part of everyday life.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 193-203
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak ekrany stawały się książkami
How Screens Were Becoming Books
Autorzy:
Gwóźdź, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341132.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
książka
książka cyfrowa
media cyfrowe
book
digital book
digital media
Opis:
Książka Piotra Mareckiego Między kartką a ekranem. Cyfrowe eksperymenty z medium książki w Polsce (2018) ma charakter przeglądowy, typologizujący i systematyzujący. Jej autor wskazuje różnorodność uwikłań medialno-kulturowych, jakie towarzyszyły ewolucji interfejsów piśmienności, poczynając od lat 70. ubiegłego stulecia, a na aktualnych wydarzeniach kończąc. Skupia się na polskiej drodze przygód z cyfrowością książki, która w niczym nie ustępuje jej zagranicznym wariantom, stając się elementem światowego dziedzictwa klasyki literatury elektronicznej. Autor śledzi ewolucję form medialnych poszczególnych manifestacji autorskich na styku kultury „kartki” i kultury „ekranu” (m.in. Józef Żuk Piwkowski, Robert Szczerbowski, Małgorzata Dawidek czy Wojciech Bruszewski), a książka jako taka urasta w jego wywodzie do rangi reprezentantki całego procesu cywilizacyjnego, który odmienił współczesne kultury mediów. Marecki jawi się jako mądry i twórczy spadkobierca oraz kontynuator myśli klasyków zagadnienia: Jaya Davida Boltera, N. Katherine Hayles. Jego książka jest inteligentna, potrzebna i niedługa, a przy tym może zarówno usatysfakcjonować specjalistów, jak i pełnić funkcję lektury inicjalnej w omawianym zakresie.
The book Między kartką a ekranem. Cyfrowe eksperymenty z medium książki w Polsce [Between Page and Screen: Digital Experiments with the Medium of the Book in Poland] (2018) by Piotr Marecki is of an overviewing, typologizing and systemizing nature. Its author points to the diversity of media and cultural entanglements which have accompanied the evolution of literacy interfaces since the 1970s. Marecki focuses on the Polish adventures with book digitality, which is certainly not inferior to its foreign variants, becoming part of the world heritage of electronic literature classics. The author follows the evolution of media forms in particular authors’ manifestations at the junction of the culture of “page” and the culture of “screen” (i.a. Józef Żuk Piwkowski, Robert Szczerbowski, Małgorzata Dawidek or Wojciech Bruszewski). In his argument, the book as such becomes a representative of the whole civilization process which has changed modern media cultures so profoundly. Marecki emerges as a wise and creative successor and continuator of the reflection by the classics of the subject, such as Jay David Bolter and N. Katherine Hayles. His book is intelligent, much-needed and short, and it is also able to both satisfy experts and serve as introductory reading for laymen in the field.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 109; 206-210
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozluźnienie śrubek, czyli Emak Bakia
Loosening the Screws, or Emak Bakia
Autorzy:
Kosińska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341181.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Man Ray
dadaizm
Kraj Basków
Oskar Alegría
dadaism
Basque Country
Opis:
W 1926 r. Man Ray zrealizował film Emak Bakia – poemat filmowy, będący jednocześnie jednym z manifestów dadaizmu filmowego. Część filmu powstała na wybrzeżu Kraju Basków, nieopodal Biarritz, w domu, którego nazwa brzmiała właśnie „Emak Bakia”, co w języku baskijskim oznacza „Daj mi spokój”. Niemalże 90 lat później baskijski reżyser Oskar Alegría postanowił odnaleźć ów dom, mając do dyspozycji, jako wskazówki, tylko dwa kadry z filmu przedstawiające linię brzegu i charakterystyczne kolumny balkonu, z którego filmowano plażę. Zapis tych poszukiwań, choć dokumentalny, okazał się równie dadaistyczny jak film Man Raya – nie w swojej formie, ale w poddaniu się dadaistycznemu żywiołowi rzeczywistości: podróż Alegríi, droga do wyznaczonego celu, okazała się radykalnym triumfem dada. Kosińska widzi w strategii i Man Raya, i Alegríi formę celebracji: życia, filmu, przypadkowości, która nie wyrażając żadnego sensu, nadaje jedyny możliwy sens życiu.
In 1926, Man Ray made the movie Emak Bakia, a film poem, which was also one of the manifestos of film Dadaism. Part of the film was made on the Basque coast, near Biarritz, in the house whose name was “Emak Bakia” - which in Basque means Do not bother me. Almost 90 years later, the Basque director Oskar Alegria decided to find this house, having at his disposal, as a guide, only two frames from the film depicting the shoreline and characteristic columns of the balcony from which the beach was filmed. The record of this search, though documentary, turned out to be as Dadaistic as the film by Man Ray. Not in its form, but in surrendering to the Dadaist element: the journey of Alegria, the road to the designated goal, turned out to be a radical triumph of Dada. Kosińska sees in the strategy of Man Ray and Alegria, a form of celebration: of life, of film, of chance, which without expressing any sense gives the only possible meaning to life.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 145-155
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyka w służbie teorii
Practice in the Service of Theory
Autorzy:
Stańczyk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341205.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
filmoterapia
postnowoczesność
kultura terapeutyczna
film therapy
post-modernity
therapeutic culture
Opis:
W recenzji książki Małgorzaty Kozubek Filmoterapia. Teoria i praktyka (2016) Stańczyk opisuje pierwszą w Polsce monografię dotyczącą terapii filmem oraz możliwości współpracy filmoznawców z psychologami. Recenzentka czyta książkę przez pryzmat jej prospołecznych celów, uznając, że Filmoterapia nie spełnia obietnic złożonych na wstępie. Książka Kozubek jest podzielona na trzy części: „Teoria”, „Między teorią a praktyką” oraz „Praktyka”. W pierwszej Kozubek opisuje podstawy teoretyczne (szczególnie mechanizm projekcji-identyfikacji) oraz kontekst społeczno-kulturowy (postnowoczesność i kultura terapeutyczna), w drugiej zastanawia się nad kluczem doboru filmów, kładąc nacisk na formuły gatunkowe jako współczesną formę mitów. Pobieżne i niekonsekwentne wnioski osłabiają wartość tych dwóch części, a jednocześnie wprowadzają język zbyt hermetyczny dla praktyków zajmujących się filmoterapią. Pomniejszają jednocześnie potencjał trzeciej, praktycznej części książki, ukazującej Kozubek jako humanistkę zaangażowaną.
In a review of the book by Małgorzata Kozubek Filmoterapia. Teoria i praktyka [Film Therapy: Theory and Practice] (2016). Stańczyk describes the first monograph on film therapy in Poland and the possibilities of cooperation between film experts and psychologists. The reviewer reads the book through the prism of its pro-social goals, recognizing that Filmotherapy does not fulfil the promises made at the outset. Kozubek’s book is divided into three parts: Theory, Between theory and practice and Practice. In the first part of the book Kozubek describes theoretical foundations (especially the projection-identification mechanism) and the socio-cultural context (post-modernity and therapeutic culture), in the second she reflects on the key to selecting films, placing emphasis on genre formulas as a modern form of myths. Superficial and inconsistent findings weaken the value of these two parts, and at the same time the language used is too hermetic for practitioners involved in film therapy. At the same time, they reduce the potential of the third, practical part of the book, showing Kozubek as an engaged humanist.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 249-252
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kino gatunków a cykle filmowe
Cinema Genres and Film Cycles
Autorzy:
Durys, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341394.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
kino gatunkowe
Hollywood
cykle filmowe
genre cinema
film cycles
Opis:
Gatunki filmowe – obok systemu gwiazd oraz narracji klasycznej – stanowią jeden z filarów systemu hollywoodzkiego. Gatunki filmowe, ale również cykle filmowe, stanowiły i wciąż stanowią jeden z kluczowych elementów funkcjonowania kina głównego nurtu w amerykańskim wydaniu. W artykule autorka przygląda się koncepcji cykli filmowych torujących sobie drogę w refleksji badawczej. Problematyczność ujęcia gatunkowego w historii refleksji filmoznawczej jest punktem wyjścia do włączenia do badań i wykorzystania koncepcji cykli filmowych.
Film genres - alongside the star system and classic narration - are one of the pillars of the Hollywood system. Film genres, as well as film cycles, have been and still are one of the key elements of the workings of mainstream American film. In this article the author looks at the concept of film cycles paving its way towards scientific analysis. The problematic nature of the genre approach in the history of film studies is the starting point for incorporating the concept of film cycles into academic research.  
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 6-14
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tematy wędrowne jako pamięć kina
Migratory Themes as the Memory of Cinema
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341418.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
tematy wędrowne
przegląd
pamięć
migratory themes
overview
memory
Opis:
Artykuł zawiera ujętą w syntetycznym skrócie panoramę sposobów i metod badania zjawiska tematów wędrownych krążących od dawna i od niedawna w obiegu kultury i sztuki filmowej. Autor opowiada się za eklektycznym, interdyscyplinarnym podejściem do tego zagadnienia, pozwalającym doraźnie wybrać najwłaściwszą z dziedzin i metod badawczych w zależności od stawianych pytań i sposobów podejścia do złożonej problematyki tematów wędrownych. Zaproponowane ujęcie nie oznacza dążenia do osiągnięcia pełnego uniwersalizmu naukowego, ale umożliwia synoptyczne rozpoznanie tego zjawiska w wybranych jego aspektach.
The article contains a synthesized panorama of means and methods of studying the phenomenon of migratory themes which have been present for longer and shorter periods of time in the context of film art and culture. The author is in favour of an eclectic, interdisciplinary approach to this issue, which will permit one to select the most appropriate discipline and research method depending on the questions asked and ways of approaching the complex subject of migratory themes. The proposed approach does not mean the pursuit of full scientific universality, but enables the synoptic identification of this phenomenon in selected aspects.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 142-153
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka w „Labiryncie” Jana Lenicy
The Metaphysics in “The Labyrinth” by Jan Lenica
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341620.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jan Lenica
animacja
kino polskie
animation
Polish cinema
Opis:
W tekście poświęconym Labiryntowi (1962) Jana Lenicy autor – za pomocą serii mikronaliz skoncentrowanych na funkcji semantycznej poszczególnych elementów (akcja, fabuła, narracja, bohater, postaci, muzyka itp.) – odkrywa nowe pokłady interpretacyjne tej słynnej krótkometrażówki. Hendrykowski wskazuje na związki łączące arystotelesowską poetykę tego filmu z oryginalną wizją współczesnej cywilizacji. W konkluzji czytamy: Animator posiada zdolność oswobodzenia własnej wyobraźni od tego, co byłoby dla niej skrępowaniem, obciążeniem i uwięzieniem. W tym celu używa języka ruchomych obrazów wyposażonych w moc symboliczną, zdolnych przedstawiać rzeczy, jakimi są naprawdę. Jako artystę kina nie ogranicza go ani wykreowany świat, ani prawa fizyczne, które rządzą filmowaną (fotografowaną) ‘in crudo’ rzeczywistością, ani ciało aktora wykonawcy.
In the article on The Labyrinth (1962) by Jan Lenica, Hendrykowski – with the help of a series of micro-analyses focused on the semantic functions of individual elements (action, plot, narrative, protagonist, characters, music etc.) – discovers new layers of interpretation of this famous short feature film. The author points to the links between the Aristotelian poetics of this film with the original vision of modern civilization. He concludes that: The animator has the ability to free his imagination from that which binds and restricts it. In order to do it he uses the language of moving images loaded with symbolic meaning, images that can show things as they really are. As a cinema artist he is not limited by the world created, or the laws of physics that govern the filmed (photographed) ‘in crudo’ reality, nor by the body of the actor.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 165-174
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Smart cinema”. Mądre kino z „indie” świata
Smart Cinema: Wise Cinematography From Indieworld
Autorzy:
Syska, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342052.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
smart cinema
quirky cinema
ironia
indieworld
irony
Opis:
Autor poddał analizie jedną z najważniejszych ścieżek amerykańskiego kina niezależnego lat 90. – smart cinema. Opisał kontekst produkcyjno-dystrybucyjny i ulokował go w pejzażu indieworld – fenomenu rozwijającego się od 25 lat w USA. Następnie prześledził najważniejsze cechy smart filmów, koncentrując się na ich konserwatyzmie estetycznym i światopoglądowym, ale także na kwestii ironii oraz przypadku. Uznał, że smart filmy to antyteza kina familijnego, ale jednocześnie tęsknota za pryncypiami amerykańskiego modelu stosunków społecznych. Syska stworzył wstępny zarys zjawiska, przywołał najważniejszych jego twórców: Paula Thomasa Andersona, Tamarę Jenkins, Alexandre’a Payne’a, Todda Solondza i innych, a także zestawił smart cinema z quirky cinema.
The author analyses one of the most important paths of American independent cinema of the 1990s – smart cinema. He describes the context of production and distribution, and places it in the landscape of indieworld – the phenomenon developing over the last 25 years in the United States. Then he traces the most important features of smart films, focusing on their conservative aesthetics and worldview, but also on the question of irony and random chance and coincidence. He argues that smart films are the antithesis of the beloved family film, but at the same time they express a longing for the principles of American social relations. The author creates a preliminary outline of a phenomenon and lists its principle creators: Paul Thomas Anderson, Tamara Jenkins, Alexandre Payne, Todd Solondz and others. He also compares smart cinema with quirky cinema.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 93-94; 130-139
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka iluzji
The Art of Illusion
Autorzy:
Kempna-Pieniążek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342074.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Justyna Budzik
Siegfried Zielinski
Tom Gunning
kino współczesne
edukacja filmowa
contemporary cinema
film education
Opis:
Recenzowana książka Justyny Budzik Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina (2015) stanowi ciekawy przykład praktycznego zastosowania an-archeologicznej (wariantologicznej) koncepcji badań nad mediami. Zestawiając poglądy Siegfrieda Zielinskiego z koncepcją kinematografu atrakcji Toma Gunninga, autorka recenzowanej publikacji wypracowuje własny zestaw narzędzi badawczych, których operacyjność wykazuje w analizach takich filmów, jak Królewna Śnieżka (2012), Oz Wielki i Potężny (2013), Iluzjonista (2010), Hugo i jego wynalazek (2011), Mechanizm serca (2012), Monster (2005) oraz Babadook (2014). Jednym z walorów książki Budzik jest możliwość wykorzystania jej w edukacji filmowej – zwarte w Appendiksie scenariusze lekcji zostały przygotowane z myślą o upowszechnianiu wiedzy na temat historii kina wśród uczniów w różnym wieku.
Book review of Justyna Budzik’s Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina [Film Wonders and Magic Tricks. Sketches in Archaeology of Cinema] (2015). The book is an interesting example of practical application of non-archaeological (variant based) concept of research in media studies. The analysis of Siegfried Zielinski’s views together with Tom Gunning’s notion of cinema of attraction lead the author of the book to formulate her own set of research tools, the usefulness of which she presents in the analysis of such films as Mirror, Mirror (2012), Oz the Great and Powerful (2013), The Illusionist (2010), Hugo (2011), Jack et la mecanique du coeur (2012), Monster (2005) and Babadook (2014). One of the qualities of Budzik’s book is that it can be used in film education. The appendix contains lesson plans that can be used to promote the knowledge of film history among students of various ages.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 208-212
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 954

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies