Uwznioślające kino peryferii

Artykuł jest recenzją pracy Marty Stańczyk pt. Czas w kinie. Doświadczenie temporalne w „slow cinema” (2019). Jego autorka przedstawia strukturę książki i omawia dość szczegółowo jej zawartość, doceniając potencjał kreatywny Stańczyk, zarazem jednak polemizując z nią i odnosząc się krytycznie do niektórych jej założeń. Tekst otwiera odwołanie do słów Theodora W. Adorna określającego film jako drastyczne medium przemysłu kulturalnego. Autorka przyjmuje, że jednym z głównych celów publikacji jest zaprzeczenie tej tezie i wskazanie unikatowości slow cinema na tle (nie tylko) współczesnej produkcji filmowej. Dzieła reprezentujące tę konwencję są bowiem w istocie nie tyle historiami do oglądania, ile stanami do przeżycia – stanami, w których pojawiają się określone reakcje afektywne, takie jak choćby „uwznioślająca” nuda, spowodowana przede wszystkim działaniem czasu. Sam czas w ujęciu Stańczyk okazuje się jednym z najważniejszych parametrów przeżycia kinowego w przypadku slow filmów, a tym samym fundamentem towarzyszącej im koncepcji artystycznej.

The article is a review of the book Czas w kinie. Doświadczenie temporalne w “slow cinema” [Time in Cinema: Temporal Experience in “Slow Cinema”] (2019) by Marta Stańczyk. The reviewer presents the structure of the book and discusses its content in detail. She appreciates Stańczyk’s creative potential, but also argues with some of her assumptions. The review begins with the words by Theodor W. Adorno, who once defined film as a radical medium of the culture industry. The reviewer claims that one of the main purposes of Stańczyk’s book is to contradict this view and to point out the uniqueness of slow cinema against (not only) the contemporary film production, since films representing slow cinema are in fact not so much stories to watch but states to experience. Typical for those states are some affective reactions (for example an “ennobling” boredom) induced by time. Time itself is, in Stańczyk’s view, one of the most important parameters of the cinematic experience in the case of slow cinema, and hence its fundamental artistic concept.