Nieśmiertelny Faust

Autorka sytuuje tekst Aleksandra Jackiewicza z 1953 r. w kontekście wydarzeń historycznych i kulturowych, które dokonały się w czasie jego publikacji, ze śmiercią Józefa Stalina włącznie. Na tym tle esej Jackiewicza był wyrazem ucieczki przed polityczną presją doktryny socrealistycznej, która dominowała wówczas w sztuce (także w filmie), w kierunku fascynującego archetypu kultury europejskiej. Uwagę poświęcił on przede wszystkim filmowi Renégo Claira Urok szatana (La beauté du diable, 1950). Autorka konfrontuje tezy Jackiewicza z punktem widzenia literaturoznawczyni Stefanii Skwarczyńskiej. Zastanawia się nad trwałością mitu Fausta i jego współczesnymi reinkarnacjami w filmie oraz kulturowymi przemianami jego znaczenia.

The author places Aleksander Jackiewicz’s text from 1953 in the context of historical and cultural events that took place then, including the death of Joseph Stalin. Against this background, Jackiewicz’s essay was an expression of an escape from the political pressure of the socialist realist doctrine that dominated art (including film) at that time, towards a fascinating archetype of European culture. He focused primarily on René Clair’s film Beauty and the Devil (La beauté du diable, 1950). The author confronts Jackiewicz’s theses with the point of view of literary scholar Stefania Skwarczyńska. Then she reflects on the durability of the Faust myth and its contemporary reincarnations in film and the cultural transformations of its meaning.