Teatralne kino Alaina Resnais

Alain Resnais był teatromanem i nic dziwnego, że już w Hiroszimie, mojej miłości (1959) zwracała uwagę nienaturalna deklamacja aktorów, a w Zeszłego roku w Marienbadzie (1961) – cytaty teatralne. Jednak dopiero od połowy lat 80. poetyka spektaklu teatralnego wyszła w jego filmach na plan pierwszy. Z jednej strony były to adaptacje sztuk angielskiego dramaturga Alana Ayckbourna Palić/Nie palić (1993) i Prywatne lęki w miejscach publicznych (2006), z drugiej – czyste inscenizacje przedstawień scenicznych, pomijające nawet fazę scenariusza: Mélo (1986) Henry’ego Bernsteina oraz operetka André Barde’a i Maurice’a Yvaina Tylko nie w usta (2003). Uwieńczeniem tych poszukiwań są dwa ostatnie filmy reżysera – Jeszcze nic nie widzieliście (2012, wg Jeana Anouilha) oraz Kochać, pić i śpiewać (2013, wg Ayckbourna) – łączące powyższe cechy i dodające jeszcze temat nowy: przenikanie się teatru i życia na przykładzie biografii aktorów. Lubelski podejmuje próbę usystematyzowania form obecności teatru w kinie Alaina Resnais oraz refleksję nad ich związkiem z poetyką kina.

Alain Resnais was an avid theatregoer and it is no wonder that in Hiroshima, mon amour (1959) actors’ unnatural declamation stood out, and in the Last Year at Marienbad (1961) – the theatrical quotes. However, it is only since the mid 1980s that the poetics of the theatre in his films came to the fore. On the one hand, these were the adaptations of the plays of the English playwright Alan Ayckbourn – Smoking/No Smoking (1993) and Private Fears in Public Places (2006), on the other – straightforward performances on stage, omitting even the phase of the scenario: Melo (1986) by Henry Bernstein and Andre Barde and Maurice yvain’s operetta Not on the Lips (2003). The culmination of this artistic search are the director’s last two films – You Ain’t Seen Nothin’ Yet! (2012, based on a play by Jean Anouilh), and Life of Riley (Aimer, boire et chanter, 2013, based on a play by Ayckbourn) – that combine the above features and add new subject yet: the intermingling of theatre and life in the biography of the actors. Lubelski attempts to systematise the forms of presence of theatre in Resnais’ films and reflects on their relationship with the poetics of cinema.