Żuławski w Grand Guignolu

W przekonaniu autorki Andrzej Żuławski jest jedynym polskim reżyserem, który w swej twórczości podlega daleko idącym wpływom kultury francuskiej. Urodził się w 1940 r., we Francji spędził lata dzieciństwa i wczesnej młodości (jego ojciec, Mirosław, był radcą kulturalnym w Ambasadzie RP /1945-1949/, potem pracował w Paryżu, reprezentując Polskę w UNESCO /1956-1965/), tam skończył liceum (1957), studia w IDHEC (1958-1959) i studiował filozofię na Sorbonie (1959-1960). Przesiąkał – zapewne zarówno świadomie, jak i nieświadomie – wpływami kultury i mentalności francuskiej. Istotnym tego dowodem jest szokująca (nie tylko w polskim odbiorze) poetyka jego filmów. Badacze poszukiwali jej korzeni w różnych źródła inspiracji. Zdaniem autorki można ich także upatrywać w Le Théâtre du Grand Guignol – paryskim teatrze o specyficznym stylu i repertuarze, który istniał w latach 1897-1963 i wywarł wielki wpływ na kulturę – popularną, ale nie tylko – brytyjską i amerykańską, w tym także na horror filmowy w różnych krajach. Jednak – co bardzo ciekawe kulturowo – w ogóle nie przejawił się w polskim teatrze i kinie. Stachówna próbuje udowodnić, że filmowy styl Andrzeja Żuławskiego może mieć także związek z poetyką widowisk w Grand Guignolu.

According to the author Andrzej Żuławski is the only Polish director, who in his work is subject to far-reaching influence of the French culture. He was born in 1940, and spent his childhood and early youth in France (his father, Mirosław, was a cultural counselor at the Polish Embassy /1945-1949/, then he worked in Paris, representing Poland in the UNESCO /1956-1965/). This is where Andrzej finished lycee and studies at the IDHEC (1958-1959) and studied philosophy at the Sorbonne (1959-1960). He immersed himself both consciously and unconsciously in French culture and mentality. We find a proof of it in the shocking (not only in the Polish perception) poetics of his films. Researchers searched for its roots in various sources of inspirations. According to the author one may also find them in Le Theatre du Grand Guignol - a Parisian theatre with a specific style and repertoire that existed in the years 1897-1963 and had a great influence on the culture both popular and otherwise, in Britain and America, and on film horror in many countries. But - what is very interesting culturally - had no influence on Polish theatre or film. Stachówna tries to prove that Andrzej Żuławski’s film style can also be connected with the poetics of the shows at the Grand Guignol.