Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Ekonomia behawioralna" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Racjonalność w ujęciu ekonomii behawioralnej
Rationality in Behavioral Economics
Autorzy:
Kotlarek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586528.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Racjonalność
Behavioral economics
Opis:
This article undertakes the problem of rationality presented in works of behavioral economists. Paper is divided in three sections. In the first, there are described roots of behavioral economics, which can be mainly found in work of Herbert A. Simon, the creator of bounded rationality concept. Second part is focused on the problem of economic experiments, mainly those conducted by Daniel Kahneman and Amos Tversky. In the last part there are described implications of those experiments to the real-world policies (such as economic or social policy). This problem is mostly considered as the idea of libertarian paternalism depicted by Richard Thaler and Cass Sunstein.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 180 cz 1; 106-116
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę dobrostanu. Działalność instytucji finansowych a nieracjonalność człowieka
Autorzy:
Ostapiuk, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/570062.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
dobrostan
libertariański paternalizm
ekonomia behawioralna
ekonomia szczęścia
etyka
Opis:
Coraz częściej firmy, szczególnie te związane z sektorem finansowym, deklarują społeczną odpowiedzialność i korzystanie z etycznych zasad w prowadzeniu biznesu. Cel artykułu jest dwojaki. Po pierwsze, autor chciał pokazać, że wcale nie trzeba wprowadzać nowych zasad etycznych w prowadzeniu biznesu, ponieważ wystarczy stosować się do reguł wolnorynkowych, które zakładają obopólne korzyści z wymiany. Drugim celem jest argumentowanie na rzecz tezy, że firmy powinny patrzeć szerzej na dobrobyt człowieka. W tym celu przedstawiona zostaje koncepcja dobrostanu, która jest szersza niż ekonomiczna koncepcja dobrobytu. Z powodu wielu ograniczeń poznawczych ludzie nie są w stanie osiągnąć dobrostanu i spełnić swoich „prawdziwych” preferencji. Autor argumentuje, że firmy muszą mieć na względzie dobrostan człowieka, jeżeli korzyść z wymiany ma być obopólna. Aby to osiągnąć, firmy mogą nakierowywać ludzi na właściwe wybory, których ludzie by dokonali, gdyby nie ograniczenia poznawcze. W tym celu firmy mogą wykorzystać koncepcję libertariańskiego paternalizmu. Oprócz analizy tej koncepcji, w artykule przedstawiono argumenty za tym, że libertariański paternalizm może być metodą, która sprzyja ludzkiemu dobrostanowi i wolności
Źródło:
Ekonomia XXI Wieku; 2018, 1 (17); 82-101
2353-8929
Pojawia się w:
Ekonomia XXI Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna koncepcja homo socio-oeconomicus
The Modern Concept of Homo Socio-Oeconomicus
Autorzy:
Wojcieska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590101.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia
Ekonomia behawioralna
Homo oeconomicus
Behavioral economics
Economics
Opis:
The purpose of this article is to present the modern concept of homo sociooeconomicus which was created in response to the inadequacy of the concept of homo oeconomicus. Presented model was created from the concept of homo oeconomicus and homo sociologicus. Also shows features of both of these models. As a result of a critical analysis of the literature concluded that homo socio-oeconomicus, who is both an individual unit and part of the community, make rational decisions that are limited economic and non-economic factors such as for example social norms. This model, which was developed as a result of appreciation of sociology as an auxiliary science of economics is helpful in explaining market behavior of modern man. Calls for the inclusion of other social sciences to the study of economic.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 180 cz 1; 240-248
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieracjonalność usankcjonowana, czyli Nagroda imienia Nobla w dziedzinie ekonomii dla Richarda Thalera
Autorzy:
Ostasiewicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/433971.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
ekonomia behawioralna
nieracjonalność
teoria niepewnych perspektyw
Richard Thaler
Opis:
Ekonomia behawioralna jest stosunkowo nowym nurtem, kwestionującym podstawę stosowanego w ekonomii neoklasycznej modelowania podmiotu działań ekono- micznych jako homo oeconomicus. Wykazując nieracjonalność w podejmowaniu decyzji przez ludzi, systematyczne błędy, jakimi obarczone jest ludzkie rozumowanie w określonych sytuacjach, oraz odczuwaną przez większość osób awersję do straty, Kahneman i Tversky zastąpili teorię użyteczności oczekiwanej teorią niepewnych perspektyw, dając asumpt do dalszych badań nad podejmowaniem decyzji przez rzeczywiste podmioty eko- nomiczne. Richard Thaler, laureat Nagrody Nobla z dziedziny ekonomii z roku 2017, otrzymał to wyróżnienie w uznaniu zasług w rozwoju badań nad tymi zagadnieniami. W swoich pracach, opartych na eksperymentach laboratoryjnych oraz badaniach ankietowych, opisywał wiele interesujących efektów, w tym efekt posiadania czy mentalną rachunkowość.
Źródło:
Śląski Przegląd Statystyczny; 2018, 16 (22); 91-126
1644-6739
Pojawia się w:
Śląski Przegląd Statystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery współpracy pomiędzy regulatorem a przedsiębiorstwami w zakresie regulacji z perspektywy ekonomii behawioralnej
Barriers to Cooperation between Regulatory Authority and Companies in the Field of Regulation from the Perspective of Behavioural Economics
Autorzy:
Szkudlarek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22619580.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
regulacja
teoria agencji
ekonomia behawioralna
regulation
agency theory
behavioural economics
Opis:
Celem artykułu była ocena znaczenia barier we współpracy pomiędzy regulatorem a przedsiębiorstwami w zakresie regulacji z perspektywy ekonomii behawioralnej. Do osiągnięcia celu badawczego wykorzystano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w urzędach regulacyjnych w Polsce: w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej (UKE, n = 107) oraz w Urzędzie Regulacji Energetyki (URE, n = 157). Wyniki badania wykazały relatywnie większe znaczenie barier dotyczących skłonności do ryzyka, oceny rynku i wyboru narzędzia regulacji, a także braku partnerskich stosunków współpracy i zaufania. Jednocześnie badani wskazali na relatywnie mniejsze znaczenie braku potrzeby współpracy, zniechęcania do współpracy i nieuczciwości działań. W kilku przypadkach stwierdzono istotne statystycznie różnice w ocenie tych barier pomiędzy urzędnikami UKE i URE. W analizie barier z perspektywy ekonomii behawioralnej wskazano na znaczenie teorii perspektywy, heurystyki zakotwiczenia, efektu ramowania, efektu nadmiernej pewności, efektu status quo oraz na zjawiska szumu.
The aim of the article was to assess the importance of barriers to cooperation between regulatory authority and companies in the field of regulation from the perspective of behavioural economics. To achieve this goal the results of survey research conducted in Poland in the Office of Electronic Communications (OEC, n = 107) and the Energy Regulatory Office (ERO, n = 157) were used. The results of the research showed relatively greater importance of barriers in the form of risk propensity, market assessment, and choice of regulation tool, as well as the lack of partner relations and trust. It was indicated that the lack of need for cooperation, discouragement from cooperation and dishonesty are relatively less significant barriers. In several cases statistically significant differences in the assessment of these barriers between UKE and URE officials were also found. From the perspective of behavioural economics the importance of prospect theory, anchoring heuristic, framing effect, overconfidence effect, status quo effect and noise phenomenon was indicated.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 4; 143-152
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Asymetryczna wrażliwość na zyski i straty w negocjacjach
Asymmetrical Sensitivity to Gains and Losses in Negotiations
Autorzy:
Forlicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590924.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Negocjacje
Teoria perspektywy
Behavioral economics
Negotiations
Prospec theory
Opis:
Wedle teorii perspektywy Kahnemana i Tversky'ego ludzi cechuje wyższa wrażliwość na straty niż na zyski (przy czym straty i zyski niekoniecznie oznaczają realne zyski i straty, tylko odstępstwa pozytywne lub negatywne od pewnego punktu odniesienia). W świetle tej teorii można sądzić, że ludzie negocjujący straty są mniej skłonni do zawierania transakcji i mniej chętni do czynienia ustępstw w negocjacjach niż osoby negocjujące wysokość zysków, gdyż każde ustępstwo o kwotę x jest silniej odczuwane po stronie strat niż takie samo ustępstwo po stronie zysków. W celu sprawdzenia hipotezy, że wpływ początkowych założeń, co do tego ile chce się wynegocjować na wynik negocjacji jest większy ze strony, która negocjuje straty, przeprowadzono eksperyment, który miał formę gry, w której brało udział 52 studentów. Wyniki badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi na to, czy faktycznie ludzie, którzy negocjują wysokość ponoszonych kosztów są bardziej zdeterminowani niż ci negocjujący wysokość swoich zysków, jednak mimo wszystko do pewnego stopnia pozwalają tak twierdzić.
According to prospect theory people are more sensitive to losses than to gains, so many claim that in negotiations people whose negotiations' result is framed as a loss are less willing to make concessions than those whose result is framed as a gain. In order to check whether negotiations' result is influenced more by primary assumptions concerning result desired by those who are negotiating costs than those who are negotiating their profit an experiment was conducted. Results are not unequivocal.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 207; 67-75
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada rozdzielania zysków – teoria a rzeczywistość. Ekonomia behawioralna w praktyce
The principle of distribution of profits – theory and reality. Behavioral economics in practice
Autorzy:
Śmigielska, Dorota
Grabarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070741.pdf
Data publikacji:
2021-05-13
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
mental accounting
behavioral economics
richard thaller
księgowanie umysłowe
ekonomia behawioralna
Opis:
Przedmiot badania: Przedmiotem badania była jedna z teorii Richarda Thallera, którą zalicza się do księgowania umysłowego, jednego z zagadnień ekonomii behawioralnej. Księgowanie umysłowe, ogólnie rzecz biorąc, pokazuje sposób, w jaki ludzie podchodzą do uzyskiwanych przychodów. Richard Thaller w swojej teorii wyróżnił cztery zasady. W artykule skupiono się dokładniej na jednej z zasad tej teorii, czyli zasady rozdzielania zysków, która mówi o tym, że ludzie są bardziej zadowoleni z kilku mniejszych zysków niż z jednego większego, który jest sumą tych mniejszych. Cel badawczy: Głównym celem badania było sprawdzenie, czy zasada rozdzielania zysków ma zastosowanie w losowo wybranej grupie osób. Metoda badawcza: Badanie zostało przeprowadzone metodą ankietową, która została udostępniona online w dniach 9–20.04.2020. W badaniu wzięło udział 156 respondentów. Ankietowani wybrani byli w sposób przypadkowy. Ankieta składała się z siedmiu pytań. Trzy z nich odnosiły się do respondentów, pozostałe opisywały różne sytuacje z życia, w których została opisana zasada rozdzielania zysków. Ankietowani zostali pogrupowani ze względu na płeć, wiek i wykształcenie. Następnie w każdej z czterech opisanych sytuacji odpowiadali na dokładnie to samo pytanie, a mianowicie, czy wolą kilka mniejszych zysków, czy jeden większy będący sumą tych mniejszych. 1 Wyniki: Badanie pokazało, że wybrani losowo respondenci wolą jeden większy zysk będący sumą mniejszych zysków niż kilka mniejszych zysków o dokładnie takiej samej wartości. Takie same wyniki potwierdziły się u respondentów niezależnie od płci, wieku czy też wykształcenia. Na wyniki mogła mieć wpływ sytuacja, podczas której zostały przeprowadzone badania. Czas ten to początek kwarantanny podczas ogólnoświatowej pandemii koronawirusa. Dodatkowo znaczenie mogły mieć przyzwyczajenia Polaków do otrzymywania przychodów z reguły nie częściej niż raz w miesiącu.
Background: The research subject was one of the theories of Richard Thaller, which belongs to mental accounting, one of the issues of behavioral economics. Mental accounting generally shows people’s attitudes to profit and loss. Richard Thaller created four rules of his theory. The article focuses on one of the rules of this theory, the rule of distribution incomes, which says that people are more satisfied with several smaller incomes than with one larger, which is the sum of the smaller ones. Research purpose: The research goal was to check if the rule of distributing incomes is used to a group of people randomly selected. Methods: The research was made using a survey method, which was available online on 9–20.04.2020. 156 respondents took part in the survey. The respondents were chosen randomly. The survey consisted of seven questions. Three of them referred to the respondents, the others described various life situations, which was described the distribution of incomes. The respondents were grouped according to gender, age and education. Then, in each of the four described situations, they answered exactly the same question, if they prefer several smaller incomes or one larger being the sum of the smaller ones. Conclusions: The results of the research showed that randomly selected renspodents prefer one larger income being the sum of smaller incomes than several smaller incomes of exactly the same value. The same results were confirmed by respondents regardless of gender, age or education. The results may have been affected by the situation during the tests were performed. This time was the beginning of quarantine during a worldwide coronavirus pandemic. In addition, Polish people used to receive incomes no more than once a month, which also could have had a meaning.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 118; 321-340
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Usage of Behavioural Innovation in the Context of the COVID-19 Crisis
Autorzy:
Czerwonka, Monika
Siembida, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168376.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
COVID-19
behavioural economics
crisis
pandemic
ekonomia behawioralna
kryzys
pandemia
Opis:
Uzasadnienie teoretyczne: Podstawą teoretyczną artykułu są zagadnienia z zakresu ekonomii behawioralnej, która kwestionując standardowe założenie racjonalnego zachowania (homo oeconomicus), dostarcza informacji nt. sposobu podejmowania decyzji przez ludzi, w szczególności w sytuacjach wyjątkowych, do których należy np. pandemia COVID-19. Artykuł bazuje także na teorii szturchnięcia R. Thalera, wg. której założenia ekonomii behawioralnej mogą zostać z powodzeniem wykorzystane w kształtowaniu polityk publicznych za pomocą odpowiednich narzędzi (uproszczeń, opcji domyślnych, ramowania, przybliżania konsekwencji, projektowania czy odwołania do norm społecznych).Cel artykułu:  Celem niniejszego artykułu jest przegląd wykorzystania narzędzi ekonomii behawioralnej w walce z pandemią COVID-19 oraz popularyzacja niniejszych rozwiązań. Przedstawione zostały przykłady użycia innowacji behawioralnych w różnym kontekście, przez władze państw z różnych stron świata. Niniejszy przegląd może stanowić inspirację dla wprowadzenia nowych rozwiązań opartych o teorię szturchnięcia, które docelowo przyczyniłyby się zarówno do podejmowania przez rządzących działań skuteczniejszych i lepiej ocenianych, jak i szybszego zwalczenia pandemii.Metody badawcze:  W artykule wykorzystano teorie z zakresu ekonomii behawioralnej (teoria perspektywy, teoria szturchnięcia) oraz doniesienia medialne nt. metod walki i niwelowania negatywnych skutków pandemii COVID-19 w różnych krajach, także o odmiennych uwarunkowaniach kulturowych. Niniejszy artykuł zawiera przegląd takich metod oraz przedstawia mechanizmy z zakresu ekonomii behawioralnej, które leżą u ich podłoża, wraz z pozytywnymi efektami użycia niniejszych metod, dowodzący tym samym ich skuteczność.Główne wnioski: Zaprezentowane mechanizmy i przykłady ich sukcesywnego wykorzystania świadczą o skuteczności ekonomii behawioralnej jako narzędzia w walce z pandemią COVID-19. Mimo potencjalnych różnic kulturowych, przedstawiono skuteczność narzędzi behawioralnych na przestrzeni krajów o różnych uwarunkowaniach kulturowych. Zasugerowano, że zastosowanie architektury wyboru na szerszą skalę w politykach publicznych może nieść pozytywne skutki, w szczególności w sytuacjach kryzysowych takich jak np. pandemia na skalę światową.
Theoretical background: The theoretical basis for this paper are issues of behavioural economics that question a standard assumption of homo oeconomicus and provide knowledge on the way people make decisions. It refers mainly to extraordinary situations such as, e.g. the COVID-19 pandemic. The article draws also on Thaler’s nudge theory, which claims that some aspects of behavioural theory might be successfully used to shape public policies using appropriate tools (simplicities, default options, framing, approximation of consequences, design, or reference to social norms).Purpose of the article: The article aims to overview the use of tools of behavioural economics to fight the COVID-19 pandemic and to popularize these solutions. There were presented examples of how behavioural innovations are used in various contexts by state authorities from different parts of the world. The overview may provide inspiration for implementing new solutions based on nudge theory that ultimately would contribute both to more effective and higher-rated actions undertaken by governments as well as to faster combat against the pandemic.Research methods: The article refers to theories from behavioural economics (prospect theory, nudge theory) and media reports on methods of fighting and mitigating negative effects of the COVID-19 pandemic in various countries, also those with different cultural backgrounds. The article provides an overview of such methods and presents mechanisms of behavioural economics that underlie them, along with positive results of these very methods, thereby proving their effectiveness.Main findings: The mechanisms presented, and the examples of their consecutive appliance prove the effectiveness of behavioural economics as a tool in the combat against the COVID-19 pandemic. Despite potential cultural differences, the effectiveness of behavioural tools across countries with different cultural backgrounds was presented. It was suggested that applying choice architecture on a larger scale in public policies may bring about positive effects, especially in crisis situations such as, e.g. a pandemic on a global scale.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2022, 56, 3; 7-17
0459-9586
2449-8513
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie ekonomii behawioralnej w podatkach
Application of behavioral economics in taxation
Autorzy:
Kujawa, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762132.pdf
Data publikacji:
2023-04-27
Wydawca:
Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i wspólnicy
Tematy:
ekonomia behawioralna
administracja publiczna
podatki
behavioral economics
public administration
taxation
Opis:
Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest wykorzystanie wiedzy ekonomii behawioralnej w kontekście poprawy ściągalności podatków w Polsce. Postawiono trzy cele badawcze. Cel 1 to prezentacja wybranych narzędzi ekonomii behawioralnej. Cel 2 to przedstawienie wniosków z badań zrealizowanych przez Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) i Bank Światowy (BŚ) oraz konkluzji z badań własnych. Cel 3 to omówienie wyzwań i szans ekonomii behawioralnej w kontekście poprawy ściągalności podatków w Polsce. Aby zrealizować wszystkie cele badawcze, autor dokonał przeglądu aktualnej literatury przedmiotu związanej z tematyką ekonomii behawioralnej w administracji publicznej w Polsce. Oprócz tego wykonał badania własne techniką CATI1 w dniach 19-21 kwietnia 2023 r. Próba badawcza: wszystkie urzędy skarbowe i izby skarbowe w województwie pomorskim (n = 22; lista podmiotów objętych badaniem znajduje się w załączniku 2). Według badań PIE 50% badanych urzędów stosowało rozwiązania opierające się na ekonomii behawioralnej, z czego dla 77% z nich podstawowym narzędziem były uproszczenia. Z kolei z badań zrealizowanych przez BŚ wynika, że niskim kosztem oraz bez zmian legislacyjnych organy podatkowe mogłyby znacząco zwiększyć przychody podatkowe dzięki korzystaniu z pism przygotowanych według zasad ekonomii behawioralnej. Konkluzje z badań własnych: 41% badanych urzędów skarbowych i izb skarbowych stosowało narzędzia ekonomii behawioralnej (wcześniejsze badania PIE wskazywały na 50%). Autor zwraca uwagę, że na podstawie badań wykonanych w 2023 r. można jednoznacznie zauważyć niewykorzystany potencjał dotychczasowych dowodów na skuteczność narzędzi ekonomii behawioralnej w polskich urzędach skarbowych i izbach skarbowych.
The subject of research in this article is the use of behavioral economics knowledge in the context of improving tax collection in Poland. Three research objectives were set. Objective 1 is to present selected tools of behavioral economics. Objective 2 is to present the conclusions of research conducted by the Polish Economic Institute (PIE) and the World Bank (WB) and the conclusions of our own research. Objective 3 is to discuss the challenges and opportunities of behavioral economics in the context of improving tax collection in Poland. In order to achieve all the research objectives, the author reviewed the current literature on the subject of behavioral economics in public administration in Poland, and the author’s own research was carried out using CATI technique in the period from 19.04.2023 to 21.04.2023. Survey sample: all Tax Offices in Pomeranian Voivodeship (n=22, see Appendix 2 for a list of surveyed entities). According to the PIE survey, 50% of the surveyed offices used solutions based on behavioral economics, with simplification being the primary tool for 77% of them. On the other hand, the research carried out by the WB shows that at a low cost and without legislative changes, tax authorities could significantly increase tax revenues by using letters prepared according to behavioral economics principles. Conclusions of our own research: 41% of the surveyed Tax Offices/Tax Collector’s Offices used behavioral economics tools (previous PIE research indicated 50%). The author points out that based on the 2023 survey, the untapped potential of the existing evidence on the effectiveness of behavioral economics tools in the Polish Tax Offices/ Treasury can be clearly seen.
Źródło:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych; 2023, 4(320); 28-35
1427-2008
2449-7584
Pojawia się w:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej
Workaholism in Behavioural and Traditional Economics
Autorzy:
Lipka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590220.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia
Ekonomia behawioralna
Kapitał ludzki
Praca
Behavioral economics
Economics
Human capital
Labour
Opis:
The paper presents arguments in favour not only of the possibility but also necessity of the exploration of workaholism by economists. On the one hand, effective human capital management proves that workaholism has common grounds with such fields of interest of psychological economics (the faculty of behavioural economics) as: irrational behaviour, well-being and wealth, economic socialization, social responsibility of business. On the other hand it proves that workaholism is closely connected to the effective management of human capital (on both the microeconomic and macroeconomic levels) due to its: influence on the quality and value of the capital as well as due to the possibility of reducing this influence, connecting it with new forms of employment and more flexible hours as well as the so-called time compression - and the relations with functions ascribed to time off work.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2013, 148; 9-28
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja dla przedsiębiorczości oparta na ekonomii behawioralnej: talent przedsiębiorczy a torowanie
Autorzy:
Jamka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106980.pdf
Data publikacji:
2020-06-24
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
behavioural economics
education
entrepreneurship
neuroscience
talent
edukacja
ekonomia behawioralna
neuronauka
przedsiębiorczość
Opis:
W artykule podjęto próbę zestawienia modelu przedsiębiorczości rozumianej jako talent z wybranymi aspektami dynamicznie rozwijających się neuronauk. Celem jest wskazanie potencjału błędów myślenia szybkiego, automatycznego w procesie edukacji przedsiębiorczej. Uwaga została skupiona na zjawiskach torowania, ramowania i zakotwiczenia, które odpowiednio ukierunkowane (thalerowska koncepcja „impulsu”), mogą stymulować przedsiębiorczy sposób myślenia i działania. Zastosowaną metodą badawczą jest modelowanie myślowe oraz analogie oparte na krytycznej analizie literatury z zakresu przedsiębiorczości, neuronauk, statystyki i dydaktyki. Postrzeganie przedsiębiorczości jako talentu uzmysławia powszechność jego występowania (choć na zróżnicowanym poziomie), a zatem też możliwość jego powszechnego rozwijania za pomocą dopasowanych do czasu, potrzeb i sytuacji narzędzi. Natomiast ekonomia behawioralna wskazuje drogi racjonalizowania decyzji ludzi - w odróżnieniu od ekonów - przez wykorzystanie popełnianych przez nich błędów myślenia do konstruowania architektury wyborów opartej na starannie dobranych „impulsach”. Nowością jest integracja obszarów badawczych, skutkująca wskazaniem istoty, wagi i przydatności wzmacniania automatyzmów mentalnych przedsiębiorczego postrzegania sytuacji/otoczenia oraz propozycja przykładowych narzędzi działań.
The article attempts to confront the model of entrepreneurship understood as a talent with selected findings of the dynamically developing neurosciences research. The aim of the article is to indicate the potential of human mind’s biases when thinking fast (automatically) in entrepreneurial education process. The attention is focused on priming, framing and anchoring effects which adequately directed (Thaler’s concept of nudging) may stimulate entrepreneurial ways of thinking and performing. The research method used is thought modelling and analogy based on critical analysis of literature from various areas: entrepreneurship, neurosciences, statistics, and didactics. The perception of entrepreneurship as a talent illustrates the universality of its occurrence (though at a different level), and thus the possibility of its widespread development using tools adapted to time, needs and situation. The behavioural economics on the other hand points out ways of humans’ - as opposed to econs’ - decisions rationalisation through taking advantage of human mind’s biases to construct a choice architecture based on well-matched nudges. The novelty added by the analysis is the integration of research areas in the indication of the essence, importance and usefulness of strengthening mental automatisms of entrepreneurial perception of the situation and environment, as well as the proposition of examples of action tools.
Źródło:
Przedsiębiorczość - Edukacja; 2020, 16, 1; 19-30
2083-3296
2449-9048
Pojawia się w:
Przedsiębiorczość - Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy behawioralne rachunkowości
Behavioral problems in accounting
Autorzy:
Sulik-Górecka, Aleksandra
Strojek-Filus, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/589529.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Finanse behawioralne
Homo oeconomicus
Rachunkowość behawioralna
Behavioral accounting
Behavioral economics
Behavioral finance
Opis:
Coraz większe zróżnicowanie zjawisk ekonomicznych oraz trudności w wyjaśnianiu rzeczywistości przy pomocy klasycznych teorii i narzędzi skłaniają do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o wpływ czynników behawioralnych na decyzje człowieka. Dyskusja ta nie ominęła również obszaru rachunkowości. W artykule przedstawiono genezę ekonomii behawioralnej, która powstała w odpowiedzi na założenia ekonomii klasycznej i neoklasycznej. Założenia rachunkowości behawioralnej wynikają z założeń ekonomii behawioralnej i finansów behawioralnych. W artykule dokonano analizy dotychczasowych obszarów badań w rachunkowości behawioralnej oraz zidentyfikowano problemy, które zasługują na zbadanie w najbliższej przyszłości.
The aim of the paper is the identification and analysis of key behavioral issues in accounting system. The behavioral economics originates from the critique of “homo oeconomicus” classical theory. The behavioral accounting is an offspring of behavioral economics and behavioral finance, what has been described in the first part of the paper. Additionally, the literature review of prior research of behavioral accounting has been done. Moreover, the authors have indicated the fields of accounting, where the influence of behavioral determinants will be increasing in the near future.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 252; 107-117
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kartele w trzech perspektywach: neoklasycznej, behawioralnej oraz etycznej
Cartels from Three Perspectives: Neoclassical, Behavioral and Ethical
Autorzy:
Karbowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/574233.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
kartele
ekonomia neoklasyczna
ekonomia behawioralna
etyka gospodarcza
cartels
neoclassical economics
behavioral economics
business ethics
Opis:
The paper investigates cartels, or agreements between competing firms that seek to influence prices for certain goods and services by controlling production and marketing. The author examines the neoclassical approach to cartels and proposes two additional approaches, behavioral and ethical, to expand existing research on cartels.Most mainstream studies tend to approach cartels from a neoclassical perspective, according to the author. This research approach gave rise to the so-called optimal deterrence theory, which has become the basis for antitrust policy in highly developed countries, Karbowski notes. The optimal deterrence theory is a point of reference for Karbowski in his article. He compares the optimal deterrence theory with the results of behavioral analyses and ethical reasoning focusing on cartels. According to the author, a behavioral approach makes it possible to show how the behavior of firms deviates from the path delineated by the standard optimal deterrence theory, based on assumptions of full rationality, perfect egoism and complete self-control of decision makers. These behavioral deviations can be explained by either internal (trait-based) or external (environmental) factors, Karbowski says. Ethical analysis makes it possible to expand the neoclassical approach to cartels by showing that cartel behavior can be viewed not only in pure economic terms, but also in terms of theft, deception and cheating, the author argues.
Celem artykułu jest krytyka podejścia neoklasycznego w studiach nad kartelami oraz ukazanie, w jaki sposób perspektywy behawioralna i etyczna rozszerzają a także uzupełniają optykę neoklasyczną. Główny nurt badań ekonomicznych nad problematyką karteli przyjmuje perspektywę neoklasyczną. Z tej tradycji badawczej wyrasta teoria optymalnego zniechęcania, która stanowi podstawę dla obecnej polityki wobec karteli w rozwiniętych krajach świata. Teoria optymalnego zniechęcania stanowi tu punkt wyjścia dla rozważań teoretycznych. Skonfrontowana jest ona następnie z doniesieniami ekonomistów behawioralnych oraz sądami etycznymi na temat funkcjonowania karteli. Analiza behawioralna pozwala wskazać odstępstwa od zachowań przedsiębiorstw przewidywanych na podstawie teorii optymalnego zniechęcania (zakładającej pełną racjonalność, doskonały egoizm oraz całkowitą samokontrolę decydentów). Te behawioralne odstępstwa wynikają z przyczyn wewnętrznych (dyspozycji decydentów) lub czynników środowiskowych. Analiza etyczna rozszerza optykę neoklasyczną. Rozważania aksjologiczne pozwalają pokazać, że działania kartelowe mają nie tylko wymiar czysto ekonomiczny, ale łamią one normy społeczne i mogą zostać uznane na moralnie złe jako przykłady kradzieży oraz oszustwa.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2015, 277, 3; 5-26
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od opcji domyślnej do manipulacji, czyli o wyborze pomiędzy ofe a zus . Perspektywa ekonomii behawioralnejv
From the Default Options to Manipulation – Choosing between Ofe and Zus. The Perspective of Behavioral Economics
Autorzy:
Zyzik, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596826.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
manipulacja
opcja domyślna
ZUS
OFE
ekonomia behawioralna
manipulation
default options
behavioral economics
Opis:
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy wykonywanie władzy publicznej polegającej na umożliwianiu wyboru obywatelom spośród prezentowanych przez władzę opcji musi być zawsze uznane za formę manipulacji. W pracy analizowana jest sytuacja decyzyjna związana z wyborem pomiędzy Otwartymi Funduszami Emerytalnymi a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, przed którym stanęli ubezpieczeni w 2014 r. Choć kwestia ta była szeroko dyskutowana przez prawników, ekonomistów i polityków, to aspekt kontekstu decyzyjnego nigdy nie był szczegółowo analizowany. Hipotezy i teorie wypracowane przez ekonomistów behawioralnych pozwalają na naukowe studia nie tylko nad prezentowanymi opcjami planów emerytalnych, ale także nad sposobami prezentacji scenariuszy decyzyjnych i procedurą podjęcia decyzji oraz ich wpływem na treść podejmowanych decyzji. Ekonomiczna analiza sytuacji decyzyjnej pozwala doprecyzować pojęcie manipulacji, jak również wskazać możliwe sposoby jej neutralizowania, a tym samym wykorzystanie ekonomii behawioralnej może mieć również wpływ na demokratyzację procesów decyzyjnych.
The goal of the paper is to answer the question whether the exercise of public authority, consisting in enabling citizens to choose from the options presented by the authority, must always be regarded as a form of manipulation? The analysis focuses on the decision-making context related to the choice between Open Pension Funds and Social Insurance Institution. Although the issue has been widely discussed by lawyers, economists and politicians, this aspect of the context of decision-making has never been analyzed in detail. Hypotheses and theories developed by behavioral economists allow scientific studies not only on the presented options, retirement plans, but also on ways of presenting scenarios and decision-making procedure to take decisions and their impact on content decisions. Economic analysis of the decision situation can clarify the concept of manipulation, as well as identify possible ways of neutralizing and thus the use of behavioral economics may also affect the democratization of decision-making processes.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 104; 345-358
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marketing behawioralny – elementy koncepcji i argumenty w dyskusji
Autorzy:
Wiktor, Jan W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40557454.pdf
Data publikacji:
2023-05-31
Wydawca:
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Tematy:
ekonomia behawioralna
marketing behawioralny
strategie marketingowe przedsiębiorstwa
emocje
postawy i zachowania konsumenta
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia koncepcji marketingu behawioralnego. Część pierwsza prezentuje syntetyczne założenia ekonomii behawioralnej, jej istotę, specyfikę i przesłanki rozwoju. Elementy tej charakterystyki pozwoliły w drugiej części przedstawić autorskie spojrzenie na marketing behawioralny – elementy definicji, zasadnicze cechy i desygnaty behawioralnej perspektywy marketingu. Dyskusja nad koncepcją marketingu behawioralnego koncentruje się na dziesięciu podstawowych obszarach pola recepcji elementów definiens kategorii. Ukazuje ona możliwości opisu marketingu behawioralnego przez te desygnaty, jakie proponują behawioryzm, ekonomia behawioralna, badania nad zachowaniem konsumenta w marketingu, w socjologii i, z pewną uzasadnioną ostrożnością, także w obszarze neuronauki.
Źródło:
Marketing i Rynek; 2023, 5; 3-13
1231-7853
Pojawia się w:
Marketing i Rynek
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Consumer and Consumer Behaviour in the Neoclassical and Behavioural Economic Approach
Konsument i jego zachowanie w ujęciu ekonomii neoklasycznej i behawioralnej
Autorzy:
Zalega, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445403.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polski Instytut Ekonomiczny
Tematy:
consumer
consumer behaviour
neoclassical economics
behavioural economics
konsument
zachowanie konsumenta
ekonomia neoklasyczna
ekonomia behawioralna
Opis:
The purpose of this article is to show how the perception of the economic man’s behaviour (including consumer choices) has evolved in the neoclassical and behavioural economic models with the development of economics as a science. The structure of the article is as follows. After explaining the concept of consumer as an economic man, the essence and complexity of consumer behaviour are discussed. Next, there are presented consumer choices from the perspective of neoclassical economics, classified as the mainstream economics, and in behavioural economics.
Celem artykułu jest ukazanie, jak na przestrzeni rozwoju ekonomii jako nauki zmieniło się postrzeganie zachowań jednostek gospodarujących (w tym wyborów konsumentów) w modelu neoklasycznym i ekonomii behawioralnej. Struktura artykułu jest następująca. Po wyjaśnieniu roli konsumenta jako podmiotu gospodarującego, w dalszej części artykułu omówiono istotę i złożoności zachowań konsumenta. Następnie przedstawiono wybory konsumentów w ujęciu ekonomii neoklasycznej zaliczanej do ekonomii głównego nurtu oraz w ekonomii behawioralnej.
Źródło:
Konsumpcja i Rozwój; 2014, 4(9); 64-79
2083-6929
Pojawia się w:
Konsumpcja i Rozwój
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Behavior on the labor market in Poland in analysis of behavioral economy
Autorzy:
Gałat, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933466.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
behavioral economics
labor market
employee market
ekonomia behawioralna
rynek pracy
rynek pracownika
Opis:
The issues of the labor market in Poland in recent years have been the subject of interest of many researchers. The occurring changes necessitate the verification of previously used theories for its interpretation. The purpose of the article is an attempt to capture the problems of general interpretation of the labor market, which does not reflect the diversity of behaviors in its space resulting from the socio-economic conditions of individual as well as individual preferences of labor market participants. To analyze the problem, the GUS statistics on the labor market and unemployment will be used, as well as the literature on the subject to understand the broader conditions on the labor market and behavioral factors. The analysis will allow to answer the question whether the general definition of today's labor market in Poland as an employee market refers to the entire labor market or only reflects certain trends of leading regions.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2019, 140; 87-97
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Framing effect and public support for the environmental policy
Efekt ramowania a poparcie publiczne dla polityki środowiskowej
Autorzy:
Godawska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96103.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
behavioural economics
environmental policy
framing effect
ekonomia behawioralna
polityka środowiskowa
efekt ramowania
Opis:
Framing effect consists in the fact that how a problem is presented (or framed) affects the decision maker’s perception of the problem and their preferences. Public opinion about the environmental policy can vary depending on how the aims and consequences of particular policy actions or instruments are featured. The paper aims to exa‑mine how alternative ways of framing SO2 pollution problem (highlighting consequences for human health, nature and state finance) affect the public support for abatement policy (emission fees and emission trading) and bearing higher heating costs. The research made use of an experiment with students as participants. The results were analysed using the two-sample t-test. The findings suggest that highlighting the impact of environmentally damaging behaviour on human health may increase the public support for the imposition of environmental policy instruments and may encourage voluntary actions aimed to protect the environment.
Efekt ramowania polega na tym, że sposób, w jaki pewien problem jest przedstawiony (ramowany) wpływa na percepcję tego problemu przez osobę podejmującą decyzję i jej preferencje. Opinia publiczna odnośnie polityki środowiskowej może się różnić w zależności od tego, jak cele i skutki poszczególnych działań lub instrumentów w ramach tej polityki są scharakteryzowane. Celem artykułu jest zbadanie wpływu alternatywnych sposobów ramowania problemu zanieczyszczenia SO2 (konsekwencje dla ludzkiego zdrowia, przyrody i finansów państwa) na poparcie społeczne dla polityki ograniczania tego zanieczyszczenia (opłat emisyjnych i handlu emisjami) oraz ponoszenia wyższych kosztów ogrzewania. W badaniach wykorzystano eksperyment, w którym uczestniczyli studenci, a wyniki analizowano przy wykorzystaniu testu t do porównania średnich. Wyniki wskazują, że podkreślanie wpływu szkodliwego dla środowiska zachowania dla ludzkiego zdrowia może zwiększyć społeczne poparcie dla wprowadzenia instrumentów polityki środowiskowej i zachęcić do dobrowolnych działań mających na celu ochronę środowiska.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2020, 1; 24-39
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie ekonomii behawioralnej do wyjaśnienia zachowań konsumentów na rynku energii elektrycznej
A behavioural perspective on the consumer decision-making process in the electricity market
Autorzy:
Aziewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20228530.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
zachowania konsumentów
rynek energii
ekonomia behawioralna
consumer behaviour
electricity market
behavioural economics
Opis:
Autorka porusza kwestie odchyleń od racjonalności wśród konsumentów na rynku energii elektrycznej. Neoklasyczne modele ekonomiczne w niewystarczającym stopniu tłumaczą zjawiska zachodzące na tym rynku. Na potrzeby niniejszej publikacji określono dwa cele badawcze. Pierwszym jest wskazanie błędów poznawczych, możliwych do zaobserwowania wśród konsumentów energii w różnych państwach świata. Drugim celem artykułu jest określenie działań, które na podstawie zdobytych informacji dotyczących zniekształceń poznawczych mogą przyczynić się do bardziej ekonomicznego oraz ekologicznego konsumowania energii przez odbiorców końcowych energii elektrycznej. Tym samym można stwierdzić, że realizacja drugiego celu jest zależna od osiągnięcia pierwszego. We wprowadzeniu czytelnik zapozna się z nowymi wyzwaniami związanymi z funkcjonowaniem systemów elektroenergetycznych w świecie dążącym do poprawy efektywności energetycznej przy jednoczesnej ochronie środowiska. Ze względu na fakt, że istotną rolę w procesie zmian odegrają odbiorcy końcowi energii elektrycznej, ważne jest wskazanie teorii ekonomii, która najlepiej objaśni zachowania człowieka w procesie podejmowania decyzji. W kolejnej części artykułu autorka przedstawi podstawowe informacje związane z teorią ekonomii behawioralnej. Omówione zostaną błędy poznawcze oraz występowanie ograniczonej racjonalności. Następnie zaprezentowany zostanie przegląd przeprowadzonych na rynku energii elektrycznej badań, zrealizowanych w różnych krajach świata w nurcie behawioralnym. W ostatniej części artykułu zawarto zestawienie zaobserwowanych błędów poznawczych oraz przedstawiono propozycje działań w przypadku wystąpienia zjawisk odbiegających od racjonalnych zachowań.
The aim of the paper is to (1) verify the validity of choosing behavioural economics to analyse irrational consumer behaviour in the electricity market and (2) considering the occurrence of cognitive biases, proposing actions influencing consumer behavior to achieve the desired effects. The reason for taking up this subject is the conviction that the neoclassical economic models cannot fully explain the phenomena observed in the electricity market. Those models assume that the process of making individual decisions in the market is fully rational. Meanwhile, observations and analyses of literature and research point to deviations from rationality in consumer behaviour in the electricity market. The paper will describe consumer behaviour in the electricity market and, if possible, characterise the observed deviations from rationality from the point of view of behavioural economics.
Źródło:
Studia i Materiały; 2021, 1(34); 18-27
1733-9758
Pojawia się w:
Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dualistyczny model poznawczy heurystyki Daniela Kahnemana i Amosa Tverskyego
Dual process cognitive model and the heuristics in Daniel Kahneman and Amos Tversky s studies
Autorzy:
Klepczarek, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945513.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
heurystyki
ekonomia behawioralna
Daniel Kahneman
Amos Tversky
dualizm poznawczy
prawdopodobieństwo
kotwiczenie
teoria perspektywy
Opis:
The paper conducts the collective specification of fallacies in the perception of reality made by market participants. It is based on the Daniel Kahneman and Amos Tversky’s esseys and it proves that the paradigm of rationality in human behaviour is actually a purely idealistic assumption and is often not reflected in the factual decisions made by consumers. The article pointed out numerous examples of so-called heuristics and biases, which cause the wrong estimation of the probability of certain events and thus are the reason of making non-optimal choices. The studies provide the evidence that unconscious, irrational, emotional and psychological factors are crucial in decision-making situations and to make the forecasts and projections more realistic they should be taken into account in the development of econometric models, business strategies or human resources management policy.
Źródło:
Gospodarka w Praktyce i Teorii; 2012, 2(31)
1429-3730
2450-095X
Pojawia się w:
Gospodarka w Praktyce i Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mentalność podatkowa Polaków i opinia publiczna na temat wysokości VAT i akcyzy w latach 2022-2023 – perspektywa ekonomii behawioralnej
Tax mentality of Poles and public opinion on the amount of VAT and excise duty in 2022-2023 – the perspective of behavioral economics
Autorzy:
Obłąkowska, Katarzyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762900.pdf
Data publikacji:
2023-07-20
Wydawca:
Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i wspólnicy
Tematy:
ekonomia behawioralna
mentalność podatkowa
podatek
VAT
akcyza
behavioral economics
tax mentality
tax
excise duty
Opis:
Celem artykułu jest uzupełnienie luki w zakresie wiedzy o mentalności podatkowej Polaków oraz opinii publicznej w Polsce o wysokości podatku od towarów i usług (VAT1) i akcyzy w latach 2022-2023. W referacie z perspektywy ekonomii behawioralnej zaprezentowane zostały wyniki badań własnych dr Katarzyny Agnieszki Obłąkowskiej przeprowadzone z wykorzystaniem metody reprezentatywnych badań społecznych i analizy statystycznej. W pierwszej kolejności opisano wkład ekonomii behawioralnej w zagadnienie opodatkowania i w ramach uzupełnienia ekonomii głównego nurtu. Następnie przedstawiono definicję mentalności podatkowej. Dalej omówiono obecną mentalność podatkową dorosłych Polaków na podstawie ustaleń z badań własnych. Przedstawiono skojarzenia Polaków z terminem „podatki” oraz ich poczucie wewnętrznej zgody na płacenie podatków. Dokładnie omówiono postawy Polaków wobec płacenia podatków: zaangażowania, kapitulacji, oporu, gry i kontestacji. Dalej przedstawiono definicję opinii publicznej. Następnie zaprezentowano opinię publiczną w Polsce na temat oceny wysokości podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w podziale na przedmioty opodatkowania. Artykuł zamyka przedstawienie opinii społecznej na temat rozwiązań wprowadzonych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w 2022 r. w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej w zakresie obniżenia stawek VAT i podatku akcyzowego.
The aim of the article is to fill the gap in the knowledge about the tax mentality of Poles and public opinion in Poland about the amount of VAT and excise duty in 2022-2023. In the paper from the perspective of behavioral economics, the results of Dr. Katarzyna Agnieszka Obłąkowska’s own research conducted on the basis of the method of representative social research and statistical analysis were presented. First, the contribution of behavioral economics to the issue of taxation is presented, and as a complement to mainstream economics. Then, the definition of the tax mentality was presented. Further, the current tax mentality of adult Poles is discussed based on the findings of own research. Associations of Poles with the term taxes and their sense of inner consent to pay taxes are presented. Poles’ attitudes towards paying taxes were thoroughly discussed: commitment, capitulation, resistance, game and contestation. Further, the definition of public opinion were presented. Next the public opinion in Poland on the amount of VAT and excise duty were presented. The article ends with a presentation of public opinion on the solutions introduced by the Government of the Republic of Poland in 2022 under the so-called Anti-inflationary shield in the field of lowering VAT and excise duty rates.
Źródło:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych; 2023, 7(323); 25-33
1427-2008
2449-7584
Pojawia się w:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie czynników behawioralnych w zarządzaniu kryzysowym
The importance of behavioural factors in crisis management
Autorzy:
Czerwonka, Monika
Siembida, Joanna
Staniszewska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679267.pdf
Data publikacji:
2023-11-23
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
Tematy:
altruism
behavioural economics
crisis
COVID-19 pandemic
altruizm
ekonomia behawioralna
kryzys
pandemia COVID-19
Opis:
Wydarzenia ostatnich dwóch lat wskazują, że w zarządzaniu kryzysowym nie można pomijać czynników behawioralnych. Analiza reakcji społecznych prowadzi do stwierdzenia, że są one dalekie od standardowego, racjonalnego zachowania w warunkach wyjątkowych, takich jak: pandemia, kryzys migracyjny czy zagrożenie konfliktem zbrojnym. Skuteczna polityka gospodarcza oraz finansowa państwa powinna opierać się na predykcji powiązanej z zachowaniami stadnymi oraz teorii impulsu (szturchnięcia) wprowadzonej przez Thalera i Sunsteina w 2017 r. Ich zdaniem założenia ekonomii behawioralnej mogą zostać z powodzeniem wykorzystane w kształtowaniu polityki publicznej za pomocą odpowiednich narzędzi (uproszczeń, opcji domyślnych, ramowania, przybliżania konsekwencji, projektowania czy odwołania do norm społecznych). Celem niniejszego artykułu jest przegląd narzędzi ekonomii behawioralnej znajdujących zastosowanie w sytuacji zagrożenia nadzwyczajnym, nieoczekiwanym i wielkoskalowym kryzysem. Przedstawione w toku rozważań przykłady dotyczą wykorzystania innowacji behawioralnych i zachowań stadnych w różnym kontekście, przez władze państw z różnych stron świata. Niniejszy przegląd może stanowić inspirację do wprowadzenia nowych rozwiązań, uwzględniających teorię impulsu oraz zachowań stadnych i altruistycznych jednostek. W artykule wykorzystano ustalenia z zakresu ekonomii behawioralnej (teoria perspektywy oraz teoria impulsu) i ekonomii daru oraz doniesienia medialne na temat metod walki i niwelowania negatywnych skutków kryzysów w systemie opieki zdrowotnej czy przymusowej migracji w różnych krajach, także o odmiennych uwarunkowaniach kulturowych. W toku rozważań dokonano przeglądu tych metod oraz leżących u ich podstaw mechanizmów ekonomii behawioralnej wraz z pozytywnymi efektami ich zastosowania, dowodzącymi tym samym ich skuteczności.
The recent events of the past two years indicate that effective crisis management cannot ignore behavioural factors. When analysing social reactions, it becomes clear that they are far from standard, rational behaviour in exceptional conditions such as a pandemic, a migration crisis, or the threat of an armed conflict. Effective economic and financial policies of a state should be based on predictions related to herd behaviour and the theory of nudge introduced by R. Thaler and C. R. Sunstein in 2017. According to this theory, the assumptions of behavioural economics can be utilised successfully in shaping public policies with appropriate tools (simplifications, default options, framing, approximation of consequences, design, or reference to social norms). The aim of this article is to review the use of behavioural economics tools in situations of extraordinary, unexpected, and large-scale crises. Examples of the use of behavioural innovations and herd behaviour in different contexts by the authorities from various parts of the world are presented. This review can serve as an inspiration for implementing new solutions based on the theory of nudges, herd behaviour, and the behaviour of altruistic individuals. The article uses theories from the field of behavioural economics (the prospect theory, nudge theory) and gift economy as well as media reports on methods to combat and mitigate the negative effects of crises in the healthcare system and forced migration in different countries, including those with different cultural backgrounds. This article provides an overview of such methods and presents the mechanisms of behavioural economics that underlie them, along with the positive effects of using these methods, thereby demonstrating their effectiveness.
Źródło:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów; 2023, 192; 187-203
1234-8872
2657-5620
Pojawia się w:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konkurencyjność firm w świetle teorii ekonomii behawioralnej Richarda H. Thalera
Competitiveness of companies in the light of Richard H. Thaler’s theory of behavioural economics
Autorzy:
Skrzek-Lubasińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012406.pdf
Data publikacji:
2020-11-27
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
enterprise
Thaler
behavioural economics
company competitiveness
self-employment
przedsiębiorstwo
ekonomia behawioralna
konkurencyjność firm
samozatrudnienie
Opis:
Artykuł jest przeglądem dorobku R. Thalera pod kątem możliwości jego wykorzystania do analizy konkurencyjności firm. Uwaga została skupiona szczególnie na firmach najmniejszych, w tym samozatrudnionych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób wprowadzenie elementów behawioralnych do analizy konkurencyjności przedsiębiorstw tego typu, może pomóc w rozwoju nauki oraz jak może być wykorzystane w praktyce gospodarczej. Traktując dorobek naukowy Thalera jako inspirację, postanowiono zidentyfikować główne narzędzia przez niego wypracowane, w tym różne typy błędów poznawczych, systematycznych błędów czy rzekomo nieistotne czynniki, które są pomijane w głównych nurtach teorii ekonomii, a w rzeczywistości mają istotne znaczenie dla procesu podejmowania decyzji. Dodatkowym celem analizy było zidentyfikowanie obszarów badawczych, których wzbogacenie o elementy ekonomii behawioralnej mogłoby przynieść najwięcej korzyści. Wyodrębniono dwa takie obszary: w teorii mikroekonomii – obszar „decyzje producenta” oraz w teorii makroekonomii – obszar dotyczący interwencji państwa i prowadzenia polityk publicznych.
The article contains a review of R. Thaler’s scientific output with respect to its possible use for the analysis of competitiveness of companies. The attention is focused particularly on the smallest businesses, including the self-employed. An attempt is made to answer the question of how the introduction of behavioural elements into the competitiveness analysis of enterprises of this type can foster the development of science and how it can be used in the economic practice. Inspired by Thaler’s scientific output, the author decided to identify the main tools developed by Thaler, including the various types of cognitive biases, systematic errors, or supposedly irrelevant factors that are overlooked in the mainstream economic theories which, in fact, are essential for the decision-making process. An additional aim of the analysis is to identify the research areas which, if enriched with elements of behavioural economics, could be most beneficial. Two such areas are identified: in the microeconomic theory – the area of “manufacturer’s decisions”, and in the macroeconomic theory – the area of state intervention and public policies.
Źródło:
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie; 2020, 57, 4; 15-31
1896-656X
Pojawia się w:
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Altruizm w kontekście ekonomicznym – analiza wybranych modeli i badań ekonomii behawioralnej
Altruism in an economic context – analysis of selected models and research of behavioral economics
Autorzy:
Wasilewska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139038.pdf
Data publikacji:
2022-10-21
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
altruizm
ekonomia behawioralna
preferencje społeczne
niechęć do nierówności
altruism
behavioural economics
social preferences
inequity aversion
Opis:
Celem artykułu jest zarysowanie teorii, a także kierunku i wyników badań dotyczących altruizmu oraz zachowań prospołecznych w ekonomii. W tekście zostały przedstawione podstawowe założenia ekonomii neoklasycznej, według której decydenci są samolubni i racjonalni oraz maksymalizują własną użyteczność, a następnie ekonomii behawioralnej, będącej alternatywnym spojrzeniem na racjonalność jednostek w obliczu wyborów ekonomicznych. Następnie została omówiona metodologia i wyniki badań nad altruizmem w ekonomii eksperymentalnej z użyciem gry ultimatum, gry dyktator oraz gry o dobro publiczne. W końcowej części pracy opisano wybrane postacie funkcji użyteczności proponowane przez ekonomię behawioralną, uwzględniające, że na użyteczność decydentów ekonomicznych nie wpływa wyłącznie ich własne dobro lub majątek, ale także sytuacja i dobrobyt innych.
The aim of this paper is to outline the theory, direction, and results of research on altruism and pro-social behaviour in economics. The text presents the basic assumptions of neoclassical economics, which assumes that decision-makers are selfish, rational and maximize their utility, and then behavioural economics, which is an alternative view of the rationality of individuals when faced with economic choices. The methodology and results of research on altruism in experimental economics using the ultimatum game, the dictator game, and the public good game are then discussed. The final part of the paper describes selected forms of the utility function proposed by behavioural economics, taking into account that the utility of economic decisionmakers is not only affected by their own well-being or wealth, but also by the situation and welfare of others.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2022, 29, 1; 53-63
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Status quo" w podejmowaniu decyzji finansowych
Status quo bias in financial decision making
Autorzy:
Czuchryta, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026632.pdf
Data publikacji:
2020-11-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
status quo
ekonomia behawioralna
psychologia ekonomiczna
podejmowanie decyzji
behavioural economics
economic psychology
decision-making process
Opis:
Status quo jest ważnym efektem występującym w procesie podejmowania decyzji. Badacze określają w ten sposób nieświadome podtrzymywanie stanu bieżącego i niechęć do zmian. W niniejszym artykule w wyniku badania założone hipotezy nie zostały całkowicie potwierdzone. Zauważono statystycznie istotną zależność między grupą neutralną a grupą, w której status quo występował przez 3 miesiące, co mogłoby potwierdzić założone hipotezy o uleganiu temu efektowi. Kolejny wynik grup ze status quo – 3 miesiące oraz status quo – 20 lat przeczy wpływowi czasu na podatność na heurystykę. Rezultaty badania mogą wynikać z czynników, które jednocześnie stanowią istotne wskazówki dla badaczy zainteresowanych tą tematyką.
Status quo bias is a significant effect, which is a part of the decision – making process. Researchers define status quo bias as a preference for the current state of affairs and change aversion. As a result of the research in this article, the hypotheses made, were not completely confirmed. It was alleged that there was the statistical relation between the neutral group and status quo group (3 months). It might confirm the hypothesis about the occurrence of status quo bias. The result of comparison between group status quo (3 months) and status quo (20 years) is a negation of susceptibility of time on heuristics. The outcomes might arise from factors, which are essential clues for researchers, who will be interested in this subject.
Źródło:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2020, 3; 67-80
1898-2166
Pojawia się w:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psychological determinants of economics. Critical analysis of common areas of research in economics and psychology
Psychologiczne uwarunkowania ekonomii. Analiza krytyczna wspólnych obszarów badawczych ekonomii i psychologii
Autorzy:
Wojciechowska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582215.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
economic psychology
experimental economics
behavioural economics
test method
psychology
economics
psychologia ekonomiczna
ekonomia eksperymentalna
ekonomia behawioralna
metoda badawcza
psychologia
ekonomia
Opis:
Economics needs psychology. It is impossible to explain social and economic phenomena on the basis of typical economic models. Economics has opened to social sciences and thus modified its own test methods and language, and extended the research area. As a result of the cooperation between economics and psychology, numerous scientific subdisciplines were formed, and economic models and theories developed new meanings and applications. Yet, not every interdisciplinary research is cognitively fertile for economics. What economics risks is losing its own scientific identity and sight of its subject of research. The purpose of the paper is to analyse the opportunities and threats that appear in the scope of research done and actions taken in economics and psychology.
Ekonomia potrzebuje psychologii. Wyjaśnianie zjawisk społeczno-gospodarczych nie jest możliwe w oparciu o typowe modele ekonomiczne. Ekonomia otworzyła się na nauki społeczne, modyfikując tym samym metodę badawczą, język i rozszerzając obszar badawczy. W wyniku kooperacji ekonomii i psychologii powstały liczne dyscypliny naukowe „z pogranicza” (subdyscypliny), a modele i teorie ekonomiczne zyskały nowe znaczenie i zastosowanie. Jednak nie każde badanie interdyscyplinarne jest dla ekonomii płodne poznawczo. Ekonomia może stracić swoją tożsamość naukową i zgubić przedmiot badań. Celem artykułu była analiza szans i zagrożeń, które pojawiają się w obszarze badań i podejmowanych działań przez ekonomię i psychologię.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 529; 393-401
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola badań poświęconych szczęściu w teorii ekonomii dobrobytu
Happiness Studies in Welfare Economics Theory
Autorzy:
Potocki, Tomasz
Wierzbiński, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548733.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
ekonomia szczęścia
ekonomia behawioralna
racjonalność ograniczona
materializm
transformacja systemowa
happiness economics
behavioral economics
bounded rationality
materialism
economic transformation
Opis:
Dokonująca się rewolucja psychologiczna w ekonomii ma znaczący wpływ na rozwój i jej przyszłość m.in. w zakresie kształtowania polityki społecznej, nierówności społecznych, teorii wzrostu gospodarczego, społecznego kontekstu racjonalnych wyborów i może pomóc w budowie nowych mierników psychologicznych takich jak tych związanych ze szczęściem. Celem niniejszego artykułu jest podkreślenie rosnącej roli, jaką odgrywa ekonomia szczęścia w teorii ekonomii dobrobytu, jak również analizy zależności pomiędzy postrzeganym poziomem szczęścia, zadowolenia z życia i sytuacji finansowej w krajach rozwijających się i rozwiniętych. Wyniki badań pokazują, że zależność pomiędzy szczęściem a satysfakcją z życia jest ujemnie skorelowana. Dodatkowo zależność ta utrzymuje się przez cały okres badania. Oznacza to, że szczęście nie jest skorelowane tylko i wyłącznie z wolnością polityczną, a zadowolenie z życia z sytuacją ekonomiczną. Wyniki dla Polski i innych krajów postsocjalistycznych są zgodne z wynikami badań dla wybranych krajów rozwiniętych tj. Szwajcarii i Japonii zwanych w literatu-rze pomaterialistycznymi. Tym samym istnieje konieczność bardziej wnikliwej analizy domen szczęścia i satysfakcji z życia i wewnętrznych zależności pomiędzy nimi.
The ongoing development in behavioral economics has significant influence on the economic poli-cy in such areas as shaping social policies, economic inequalities, theory of economic growth, social context of rationality, and may help to introduce socio-psychological ratios such as happiness indicators. The aim of the paper is to present the constantly growing contribution of happiness studies to welfare economics research, as well as to explain the relation between perceived happiness, life satisfaction and financial satisfaction in transition and developed countries. The research proves that the relation between happiness and life-satisfaction is complex and nega-tively correlated. Moreover, this regularity does not change throughout all research period. It means that happiness depends not only on political and social freedom, and at the same time life satisfaction on economic conditions. The obtained results for Poland and post-socialist countries of Central-East coin-cide with the ones obtained for highly-developed countries, like Switzerland and Japan, which are de-scribed in literature as post-materialism countries. The research shows that there are still limitations to the well-being measures and a more insightful analysis of satisfaction domains needs to be carried out.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2014, 37; 43-66
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalizacja ekonomiczna dzieci w ujęciu ekonomii behawioralnej
Economic Socialisation of Children on Grounds on Behavioural Economics
Autorzy:
Roszkowska-Hołysz, Dorota
Gąsiorek-Kowalewicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874792.pdf
Data publikacji:
2020-01-09
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
Tematy:
economic socialization
financial socialization
consumer socialization
behavioural economics
socjalizacja ekonomiczna
socjalizacja finansowa
socjalizacja konsumencka
ekonomia behawioralna
Opis:
Artykuł porusza zagadnienie socjalizacji ekonomicznej w ujęciu ekonomii behawioralnej jako pojęcia interdyscyplinarnego. Stanowi ono przedmiot zainteresowań nauk społecznych, z których każda wnosi inny punkt widzenia. Celem artykułu jest ukazanie złożoności tego procesu, poprzez przedstawienie go w różnych ujęciach, jak też zidentyfikowanie potencjalnych obszarów badań. W realizacji zamierzenia wykorzystano studia literaturowe krajowe i zagraniczne. W studiach nad socjalizacją ekonomiczną wyróżniają się problemy socjalizacji konsumenckiej i finansowej. Zauważalne jest także zainteresowanie badaczy wiedzą ekonomiczną na każdym poziomie rozwoju człowieka. Należy zgodzić się z tezą, że jakość socjalizacji ekonomicznej może zależeć od jakości wiedzy i zachowań prezentowanych przez aktorów socjalizacji, które to z kolei są zmienne w czasie i przestrzeni. Dochodzą do tego zróżnicowane umiejętności przekazywania wiedzy oraz cechy osobowe aktorów, bardziej lub mniej sprzyjające socjalizacji ekonomicznej.
The paper touches upon the question of economic socialization as an interdisciplinary term in the context of behavioural economics. The issue is interesting to social sciences which bring in a number of different perspectives. The paper reveals the complexity of the process by presenting it from different angles and identifying potential research areas. It is based on studies into Polish and international literature. In studies on economic socialization problems of consumer socialization and financial socialization clearly stand out. Apparently, researchers are interested in studying the body of economic knowledge accumulated at each stage of human life. One should agree with the thesis according to which the quality of economic socialization may depend on the quality of knowledge and conduct of socialization actors, which, in turn, change over time and depend on the place. On top of that, socialization actors exhibit different skills in the field of knowledge transfer and personal qualities which favour or inhibit economic socialization.
Źródło:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów; 2019, 176; 25-45
1234-8872
2657-5620
Pojawia się w:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola przymusu w ubezpieczeniach społecznych
The role of coercion in social insurance
Autorzy:
Pacud, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541845.pdf
Data publikacji:
2018-01-25
Wydawca:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Tematy:
przymus
ubezpieczenia społeczne
podleganie ubezpieczeniom społecznym
ekonomia behawioralna
coercion
social insurance
social insurance coverage
behavioral economics
Opis:
Autor stawia tezę, że bez przymusu ubezpieczenia społeczne nie mogłyby ani powstać, ani funkcjonować, ani też gwarantować świadczeń na przyszłość. Dobrowolność w ubezpieczeniu społecznym ma charakter uzupełniający i powiększa tym samym w sposób nieznaczny zakres podmiotowy ubezpieczeń społecznych ponad stałą wspólnotę ubezpieczeniową. Przymus należy bowiem do głównych atrybutów systemu ubezpieczeń społecznych jako jego cecha ekonomiczna i utrwalona w prawie. Celem artykułu jest określenie, czym jest przymus ubezpieczeniowy oraz jaką pełni funkcję w ubezpieczeniach społecznych. Odpowiedzi na to pytanie sięgać będą do problemów fundamentalnych ubezpieczeń społecznych, a odkrywanie zależności przymusu od podstawowych kategorii konstrukcyjnych ubezpieczeń społecznych wskazywać będzie na skuteczność poboru składki w systemie ubezpieczeń społecznych. Autor wskazuje prawną, psychologiczną i ekonomiczną rolę przymusu.
The author argues that without compulsion, social insurance would not be able to create, function or guarantee future benefits. Voluntary social insurance is complementary and therefore slightly increases the subjective coverage of social security over the permanent insurance community. Coercion is one of the main attributes of the social insurance system: as its economic feature and is fixed in the law. The purpose of this article is to determine what is compulsory insurance and what role it plays in social insurance. Answers to this question will make recourse to the problems of fundamental of social insurance, while the discovery of the dependence of coercion drawn from the basic categories of social insurance construction, will indicate the eff ectiveness in the collection of contributions within the social insurance system. The author points out the legal, psychological and economic role of coercion.
Źródło:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka; 2017, 3; 3-19
1731-0725
Pojawia się w:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Factors of behaviorial economy impacting on the company management
Czynniki gospodarki behawioralnej wpływające na zarządzanie spółką
Autorzy:
Peredy, Zoltán
Chaudhuri, Sujit
Li, Jinzhao
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33777460.pdf
Data publikacji:
2023-12-04
Wydawca:
Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie
Tematy:
behavioral economics
psychological factors
company management
human behavior
ekonomia behawioralna
czynniki psychologiczne
zarządzanie firmą
zachowania ludzkie
Opis:
Management science came into being to meet the needs of modern, socialized mass production. Its purpose is to study how to improve the level of productivity through rational organization and allocation of human, financial, and material factors under the existing conditions. Management is a comprehensive, interdisciplinary subject. Economics is an independent subject in modern times, and it is a science about the law of economic development. Economics not only forms the theoretical foundation of management together with mathematics and psychology but also provides analytical methods for management. The relationship between economics and management is not unidirectional but bilateral, which can be said to be an interactive relationship that promotes each other. Finally, due to the close linkages and integration of economics and management, marginal disciplines such as economic management and management economics have emerged one after another, while most of the research in the field of economic management has both an amphibious nature of economics and management. Traditional economics focuses on rational decisions based on profit maximization, cost and delivery time reduction, and raising output volume and quality. On the contrary, behavioral economics doesn’t assume that people are good at utility maximization or that it is people’s only goal. The behavioral economics underpinning the interested actors psychological biases (e.g., loss aversion), limited cognitive resources, and care about other values such as fairness, all of which can impact their economic decisions, and analyzing the consequences of these decisions on market prices, returns, and resource allocations. The above is an understanding of the definition and content of management and economics, including psychological factors that determine the level of rational behavior of an individual in decision-making and the nature of his or her interpersonal and intergroup interactions. The ultimate goal of behavioral economics is to increase the explanatory power of economics with the help of a realistic psychological base, because human behavior is not only the subject of economics but also of psychology and the social sciences as a whole. In this context, this review paper focuses on the “fine-tuned balance of the combination of management and economics and makes an analysis to reveal the possible linkages between them, concluding some feasible, exploitable remarks and recommendations as well in the field of everyday running business at the companies.
Celem artykułu jest zbadanie sposobów poprawy poziomu produktywności poprzez racjonalną organizację i alokację czynników ludzkich, finansowych i materialnych w istniejących warunkach. Artykuł jest próbą ukazania wpływu nurtu ekonomii behawioralnej na zarządzanie. Autorzy bazują głównie na dyskusji literaturowej, teoretycznej. Zalecenia w artykule są zestawem teoretycznych postulatów.
Źródło:
Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek; 2023, 2(64); 33-53
2657-3245
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Decyzje konsumentów a założenia ekonomii behawioralnej
Consumer decisions and behavior economy assumptions
Autorzy:
Kaleta, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449261.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Instytut Badań Gospodarczych
Tematy:
ekonomia behawioralna
teoria wyboru konsumenta
psychologia
działania marketingowe
behavioral economics
consumer choice theory
psychology
marketing activities
Opis:
Motywacja: Kluczowym elementem wyborów dokonywanych przez konsumentów są aspekty psychologiczne. Ekonomia behawioralna staje się przez to jednym z najszybciej rozwijających się nurtów współczesnej ekonomii. Cel: Celem artykułu przeglądowego jest wskazanie na najważniejsze związki, jakie istnieją między ekonomią a psychologią oraz przedstawienie założeń, które są kluczowe dla zrozumienia wyborów dokonywanych przez konsumentów na rynku. Materiały i metody: Zastosowano metodę krytycznej analizy literatury przedmiotu oraz obserwację zachowań konsumentów. Wyniki: Przeprowadzona analiza wskazuje na istnienie wieloaspektowych czynników, które mogą wpływać na decyzje podejmowane przez konsumentów i mieć konsekwencje dla gospodarstw domowych i ich członków.
Motivation: Psychological aspects are a key element of choices made by consumers. Thus, Behavioral economics becomes one of the fastest-growing trends in contemporary economics. Aim: The aim of the review article is to identify the most important relationships that exist between economics and psychology and to point the key assumptions to understand consumer choices made on the market. Materials and methods: A method of critical analysis of the subject literature and observation of consumer behavior was used. Results: The conducted analysis indicates the existence of multifaceted factors that may influence consumer decisions and have consequences for households and their members.
Źródło:
Catallaxy; 2019, 4, 1; 5-12
2544-090X
Pojawia się w:
Catallaxy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stałość preferencji w wyborze międzyokresowym
Consistency of preferences in intertemporal choice
Autorzy:
Forlicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541058.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu
Tematy:
wybór międzyokresowy
subiektywne stopy dyskonta ekonomia behawioralna
eksperyment
intertemporal choice
subjective discount rates
behavioral economics
experiment
Opis:
Normatywna teoria wyboru w czasie – teoria zdyskontowanej użyteczności zakłada, że stopy dyskonta są równe niezależnie od momentu dyskontowania i od dyskontowanego dobra. Wiele badań empirycznych pokazuje jednak, że rzeczywiste subiektywne dyskonta zachowują się inaczej niż wskazywałby na to model. W celu głębszego zbadania tego problemu stworzono grę, w której udział brały 52 osoby. Zwycięzca otrzymywał nagrodę pieniężną, co miało motywować uczestników gry do zaangażowania się w podejmowane decyzje. Gra polegała na wielokrotnym negocjowaniu wysokości odsetek od pożyczanych pomiędzy uczestnikami pieniędzy. Analizie poddano zarówno wynegocjowane przez uczestników kwoty, jak i poziom ich oczekiwań co do wysokości kwoty, jaka zadowoliłaby ich w negocjacjach. Ponadto w trakcie gry uczestnicy musieli zdecydować, czy i kiedy kupić kanapkę (oczywiście za wirtualne pieniądze), krówki – mniejszą ilość wcześniej (po 1 rundzie) lub większą później (po 4 rundach). Gdy minęła jedna runda, decyzję można było zmienić. Otrzymane wyniki nie są jednoznaczne. W przypadku pieniędzy subiektywne stopy dyskonta ulegały pewnym zmianom w zależności od długości okresu dyskontowania i momentu, na który odbywało się dyskontowanie. W przypadku krówek żaden z uczestników nie zmienił swoich preferencji wraz z upływem czasu.
The normative theory of intertemporal choice – the discounted utility theory – assumes that discount rates are equal independently of the moment of discounting and discounted asset. Many previous research show that real subjective discount rates behave differently to what the model suggests. A game was created in order to insight the problem. There were 52 participants in the game, all of them were students of Wroclaw University of Economics. The game’s winner was promised a reward which should motivate participants to think before taking decision. The game consisted in negotiating interests from the borrowed/lent money. Not only were the results of negotiations’ analyzed but also participants’ expectations in each round. Apart from money also intertemporal preferences for food were checked. The results obtained are not unambiguous. Certain fluctuation of subjective discount rates for money were observed, but there was no change in intertemporal preferences for sweets.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu; 2013, 2(34); 159-174
1643-7772
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opcje domyślne to nie wszystko. Emerytury w Polsce z perspektywy ekonomii behawioralnej
There are more than just default options. Pensions in Poland from the behavioral economics perspective
Autorzy:
Zyzik, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116848.pdf
Data publikacji:
2020-09-08
Wydawca:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Tematy:
edukacja finansowa
ekonomia behawioralna
emerytura
opcje domyślne
financial education
behavioral economics
old-age pensions
default options
Opis:
Z przeprowadzonych badań empirycznych wynika, że Polacy nie zastanawiają się nad emeryturami, a ich poziom wiedzy finansowej o tym świadczeniu nie jest zadowalający. Przedstawiciele władzy publicznej zaczęli więc edukować społeczeństwo i popularyzować wiedzę finansową, a w szczególności wiedzę o systemie ubezpieczeń społecznych. Edukacja to jeden ze sposobów, w jaki władza może wpłynąć na sądy, decyzje i zachowania obywateli. Pojawił się jednak zupełnie nowy typ narzędzia, czyli interwencje behawioralne – działania uwzględniające osiągnięcia ekonomii behawioralnej i innych stosowanych nauk behawioralnych. Takie interwencje w nieinwazyjny sposób wpływają na decyzje i zachowania decydentów. W Polsce władza publiczna korzysta głównie z opcji domyślnych [np. otwarty fundusz emerytalny (OFE) vs Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), model automatycznego zapisu do pracowniczych planów kapitałowych (PPK), przeniesienie środków z OFE do ZUS], jednocześnie nie wykorzystując całego potencjału stosowanych nauk behawioralnych. W artykule zostały opisane dotychczasowe sposoby zastosowania ekonomii behawioralnej w Polsce, a także zaprezentowano inne, mniej inwazyjne rodzaje interwencji behawioralnych, które mogą zwiększyć odsetek oszczędzających Polaków.
Empirical research shows that Poles do not think about old-age pensions and their level of financial knowledge is not satisfactory enough. Representatives of public authorities have started to educate society and popularize financial knowledge, especially knowledge about the social insurance system. Education is one of the ways in which a public authority can influence the judgments, decisions and behaviors of citizens. However, a completely new type of tool has appeared on the horizon, i.e., behavioural interventions. Actions that take into account the achievements of behavioural economics and other applied behavioural sciences. Such interventions have a non-invasive effect on decision-makers’ decisions and behaviour. In Poland, public authorities mainly use default options (e.g. the Open Pension Funds [otwarte fundusze emerytalne, OFE] vs. Social Insurance Institution [Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS], model of automatic enrolment in Employee Capital Plans [pracownicze plany kapitałowe, PPK], transfer of funds from OFE to ZUS), but at the same time do not use the full potential of behavioural sciences themselves. The article describes the existing ways behavioural economics are used in Poland and presents other, less invasive types of behavioural interventions that may increase the percentage of Poles who save money.
Źródło:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka; 2020, 3; 37-56
1731-0725
Pojawia się w:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka konsumencka – źródła, pojęcie i narzędzia
Consumer Policy-Sources, Concept and Tools
Autorzy:
Lissowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/500074.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
rynki konsumenckie
polityka konsumencka
asymetria informacji
ekonomia behawioralna
consumer markets
consumer policy
asymmetry of information
behavioural economics
Opis:
Opracowanie przedstawia podstawy teoretyczne polityki konsumenckiej, a mianowicie niedoskonałość konkurencji, asymetrię informacyjną, występowanie kosztów transakcyjnych i nierówności partnerów umów konsumenckich oraz wady podejmowania decyzji przez samych konsumentów. Dodatkowym argumentem za prowadzeniem polityki konsumenckiej są szybkie zmiany na rynkach konsumenckich, w następstwie deregulacji i globalizacji. Rozszerzają one możliwości wyboru przez konsumentów, ale jednocześnie narażają ich na zwiększone ryzyko. Argumentem są także nielojalne praktyki handlowe, wykorzystujące decyzyjne ograniczenia konsumentów. Opracowanie zawiera ponadto przegląd narzędzi polityki konsumenckiej używanych w krajach OECD i sposobu ich dostosowania do konkretnych warunków społeczeństwa i gospodarki, w jakich mają być wykorzystywane. Przedstawia ono także wieloetapowy proces podejmowania decyzji związanych z reagowaniem na problemy pojawiające się na rynkach dóbr konsumpcyjnych.
The research paper presents the rudiments of consumer policy, i.e. imperfectness of competition, asymmetry of information, the occurance of transation costs and inequality of consumer agreements parties as well as weaknesses of taking decisions by consumers alone. Still another argument in favour of conducting consumer policy are fast changes in consumer markets resulting from deregulation and globalisation. The changes provide consumers with a possibility of wider choice, although –at the same time- they pose a larger risk to consumers. Disloyal trading practices that make use of restraints on consumer decisions are one more argument favouring the consumer policy. The paper also includes a review of consumer policy tools used in OECD countries and methods of their adjustment to specific social and economic conditions in which they are to be applied. The paper also presents a multi-stage process of making decisions concerning reacting to problems emerging in consumer goods markets.
Źródło:
Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH; 2011, 85 :Polityka gospodarcza w świetle kryzysowych doświadczeń; 49-76
0866-9503
Pojawia się w:
Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Project management in behavioural perspective – cognitive biases in the formulation of the aim of the project
Autorzy:
Kiełczewski, D.
Matel, A.
Poskrobko, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398996.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
project management
behavioural economics
cognitive bias
aim of project
zarządzanie projektami
ekonomia behawioralna
błąd poznawczy
cel projektu
Opis:
The article contains a behavioural analysis of the aim-formulating stage of the project. The purpose of the article is to point out that in the process of formulating the aim of the project, it comes to such decision-making situations which favour heuristic thinking. The article presents the results of the secondary research. As a result of verified theory, according to which in the process of formulating the aim of the project, the interference in decision-making processes may occur on the part of the heuristics and the resulting cognitive biases.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2016, 8, 3; 70-78
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Altruism and Patience in Choices between Financial Losses - Experimental Findings
Altruizm i cierpliwość w wyborach w kontekście strat finansowych – wnioski z eksperymentu
Autorzy:
Karbowski, Adam
Wiśnicki, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2184057.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
altruism
patience
delay discounting
social discounting
behavioural economics
altruizm
cierpliwość
dyskontowanie w czasie
dyskontowanie społeczne
ekonomia behawioralna
Opis:
In this empirical study (n = 102), the authors set out to investigate the relation between altruism (measured with the use of individual social discounting rates) and patience (measured with the use of delays) under the conditions of financial losses. Thanks to the titration algorithm by Holt et al. (2003), and the Area Under the Curve indicator by Myerson et al. (2001), the study could apply discounting procedures to assess the altruism and patience of individuals. It was found that altruism and patience can be but do not have to be positively correlated in the domain of economic losses. It turns out that the occurrence of a positive correlation between altruism and patience (as often reported in the behavioural economics literature devoted to economic gains) depends on the temporal structure of the discounting task (temporal context of choice). When both the loss for the decision maker and another person from the social distance scale is delayed (shifted in time), positive correlations between altruism and patience are not observed. The latter finding is novel and nuances the behavioural economics knowledge on the relation between altruism and patience in economic choices.
Przy użyciu badania eksperymentalnego (n = 102) przeanalizowano związek między altruizmem (mierzonym za pomocą indywidualnych stop dyskontowania społecznego) a cierpliwością (mierzoną za pomocą dyskontowania w czasie) w warunkach strat finansowych. Dzięki algorytmowi miareczkowania (Holt, Green i Myerson, 2003) oraz wskaźnikowi powierzchni pod krzywą (Myerson, Green i Warusawitharana, 2001) możliwe było zastosowanie procedury dyskontowania do oceny altruizmu i cierpliwości jednostek. Odkryto, że altruizm i cierpliwość mogą, ale nie muszą być pozytywnie skorelowane w dziedzinie strat ekonomicznych. Okazuje się, że występowanie pozytywnej korelacji między altruizmem a cierpliwością (jak jest to przedstawiane w literaturze ekonomii behawioralnej w przypadku materialnych korzyści) zależy od struktury czasowej zadania dyskontowania (czasowego kontekstu wyboru). Gdy zarówno strata decydenta, jak i drugiej osoby ze skali społecznej jest opóźniona, nie obserwuje się dodatnich korelacji pomiędzy altruizmem a cierpliwością. To ostatnie odkrycie jest nowatorskie i poszerza wiedzę ekonomii behawioralnej na temat związku między altruizmem a cierpliwością w wyborach ekonomicznych.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 1; 64-78
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskontowanie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych: ekonomii behawioralnej, etyki oraz teorii zrównoważonego rozwoju
Discounting as an Interdisciplinary Research Subject: Behavioral Economics, Ethics and the Theory of Sustainable Development
Autorzy:
Rybicki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586678.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Etyka
Metody dyskontowe
Rozwój zrównoważony
Stopa dyskontowa
Behavioral economics
Discount method
Discount rate
Ethics
Sustainable development
Opis:
W artykule rozważa się implikacje postulatów etyczno-pragmatycznych w zakresie wyceny strumieni wielkości ekonomicznych. Imperatyw respektowania idei trwałości rozwoju społeczno-gospodarczego, z jednej strony, a z drugiej - bogata dokumentacja empiryczna zachowań podmiotów decyzyjnych (ewolucji wycen przyszłych zdarzeń - celów, odwracanie preferencji), prowadzą do podważenia paradygmatu zdyskontowanej użyteczności (Samuelsona-Bergsona).Uchylenie założenia stałości stopy dyskontowej (stacjonarnej niecierpliwości) skutkuje niezgodnością dynamiczną programów - taka jest "cena realizmu" w modelowaniu. Z kolei, implementacja dyskonta wykładniczego do modelu Dasgupty, Heala i Solowa (D-H-S) skutkuje paradoksalnymi konsekwencjami - pogwałceniem idei sprawiedliwości międzypokoleniowej. Odnotowuje się również interakcje biologii i ekonomii ("naśladownictwo mechaniki ogólnoprzyrodniczej" przez rzeczywistość ekonomiczno-społeczną). Po części "eseistycznej" i krótkim przypomnieniu nieklasycznych formuł dyskontowania (hiperboliczne, quasi-geometryczne, CADI) przedstawiono się koncepcje dyskontowania log-normalnego i "nad-hiperbolicznego". Podkreśla się następnie rolę agregacji w dyskontowaniu: agregacja indywidualnych czynników dyskontujących ma stwarzać "pomost" łączący ekonomię behawioralną (skala "mikro"), z problematyką społecznej, międzypokoleniowej stopy dyskontowej (skala "makro"). Jest to operacja uśredniania, determinująca pewny równoważnik (immanentnej) niepewności) wielkości "przyszłych" stóp procentowych (stochastyczne ujęcie scenariuszy rozwoju).
In the article the implications of ethical and pragmatic postulates regarding the evaluation of economic quantities streams are discussed. There are two spheres involving the increasing interest in the above mentioned problems: the general ideas of sustainability of socio-economic development, and the second one, finding their roots in the domain of psychology (based on the large empirical material, evidencing the behavior of various subjects). The special emphasis have been put on the evolutions of evaluation of the "validity" of future events and acts when the time passes (in the extreme cases the preference reversal is observed). These findings lead to rejecting the Samuelson-Bergson paradigm of exponentially discounted sums of utilities (DU) . The main point is questioning the idea of stationary (constant) discount rate (or - a rate of impatience). However, such a change causes loosing of the dynamic consistency of multi-period plans, which, might be viewed as a price for an adequacy in describing of the real processes. The direct implementation of the geometrical discounting into the Dasgupta-Heal-Solow (D-H-L) model results in the violation of intergenerational equity (paradoxical consequences concerning long-term consumption paths). The interactions between the economics and the biological benchmarks are also mentioned - "socioeconomic processes mimic biological processes". After "essayistic" part, and the short mentioning non-classic discounting formulas (hyperbolic, quasi-geometric, generalized hyperbolic, "CADI") the so called log-normal and "super-hiperbolic" discounting conceptions are present. Subsequently, the role of aggregation of individuals' discount rates for obtaining the social discount rates is stressed: this average operation makes a "bridge" joining the micro- and macroeconomic areas. It also provides the partial antidote against intrinsic uncertainty, characterizing the future.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 242; 142-166
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekonomia behawioralna: podstawy teoretyczne I możliwości wykorzystania w praktyce miejskiej
Behavioral economics: theoretical background and opportunities for urban practice
Autorzy:
Szczech-Pietkiewicz, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835989.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
behavioral economics
behavioral public interventions
urban management
public policies
ekonomia behawioralna
behawioralne interwencje publiczne
zarządzanie miastem
polityki publiczne
Opis:
Ekonomia behawioralna, choć nadal stanowi jeden z najświeższych nurtów w teorii ekonomii, została dobrze przyjęta przez badaczy miasta, głównie ze względu na możliwości, jakie daje w praktycznym zastosowaniu. Prezentowany artykuł przybliża dorobek tej koncepcji na gruncie badań miejskich, omawiając nie tylko założenia ekonomii behawioralnej, ale przede wszystkim sposoby jej wykorzystania do analizy zmian zachodzących w miastach. W artykule wskazuje się na dorobek teoretyczny, który wydaje się ważny dlagospodarki miejskiej, ale także zastosowane praktyczne rozwiązania wynikające z odrzucenia założenia o racjonalnym zachowaniu się podmiotów w gospodarce. Istotną część wywodu stanowią także rekomendacje dla projektowania behawioralnych interwencji miejskich, wynikające z przeglądu zrealizowanych doświadczeń.
Behavioural economics still constitutes one of the newest conceptions in the theory of economy.Even though, it has been well-welcomed by urban researchers, mainly due to the opportunities it presentsfor its practical use. The presented paper will point to the achievements of this concept in urban research, bystressing not only the assumptions of behavioural economics, but above all – the ways of using it to analysechanges occurring in cities. The article points to the theoretical achievements which may seem important forthe urban economy but also to practical solutions resulting from the rejection of the assumption of rationalbehaviour of entities in the economy. An important part of the presented argument are also recommendations for the design of behavioural urban interventions, resulting from the review of implemented experience.
Źródło:
Studia Miejskie; 2020, 40; 27-39
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Logistyczna obsługa klienta w świetle podstaw teoretycznych
Logistic customer service in the light of theoretical foundations
Autorzy:
Majchrzak-Lepczyk, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385527.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Tematy:
logistyczna obsługa klienta
handel elektroniczny
ekonomia behawioralna
gospodarka współdzielenia
logistic customer service
e-commerce
behavioral economics
sharing economy
Opis:
Logistyczna obsługa klienta, zwłaszcza w obszarze handlu elektronicznego, w istotny sposób ewoluuje. Jeszcze kilka lat temu dostawa mogła być realizowana w kilka dni od zakupu, obecnie optymalny czas to 24–48 godzin. Konieczna jest zatem współpraca podmiotów funkcjonujących w sferze e-handlu z firmą lub z firmami kurierskimi, które są w stanie te dostawy realizować. Współpraca pomiędzy podmiotami gospodarczymi, instytucjami czy osobami indywidualnymi przyjmuje dziś zupełnie nowy wymiar. Coraz większe znaczenie mają kształtowane relacje i zaufanie, jak również możliwość współdzielenia zasobów czy kreowania nowych rozwiązań. Dokonujący się transfer wiedzy, informacji, kapitału i zasobów ludzkich sprawia, że warto odwołać się do koncepcji i teorii nauk ekonomicznych w tym obszarze. Kreując proces logistycznej obsługi, należy bowiem poszukiwać takiej kombinacji zasobów, która pozwoli najbardziej efektywnie spełnić rosnące oczekiwania klientów. Tym samym niewątpliwą wartość ma ich umiejętne wykorzystanie, a nie jedynie posiadanie. Celem artykułu jest wskazanie istotnej roli logistycznej obsługi klienta w handlu elektronicznym i zaprezentowanie jej w świetle teoretycznych podstaw: teorii zasobowej, teorii kosztów transakcyjnych, ekonomii behawioralnej oraz gospodarki współdzielenia. W opracowaniu korzystano ze źródeł literaturowych. Podjęte rozważania pozwoliły określić rolę podstaw teorii ekonomicznych jako budulca pozycji konkurencyjnej e-przedsiębiorstw.
Logistic customer service, especially in the area of e-commerce, is evolving significantly. A few years ago, the delivery could be made within a few days of purchase, now the optimal time is 24–48 hours. It is therefore necessary for entities operating in the field of e-commerce to cooperate with the company or courier companies that are able to carry out these deliveries. Today, cooperation between business entities, institutions and individuals takes on a completely new dimension. Developed relationships and trust, as well as the possibility of sharing resources or creating new solutions, are becoming more and more important. The ongoing transfer of knowledge, information, capital and human resources makes it worth referring to the concept and theory of economic sciences in this area. When creating a logistic service process, one should look for such a combination of resources that will most effectively meet the growing expectations of customers. Thus, their skillful use, not just having, is of undoubted value. The aim of this article is to show the important role of logistic customer service in e-commerce and to present it in the light of theoretical foundations: resource theory, transaction cost theory, behavioral economics and the sharing economy. Literature sources were used in the study. The considerations made it possible to define the role of the foundations of economic theories as the building blocks of the competitive position of e-enterprises.
Źródło:
Gospodarka Materiałowa i Logistyka; 2020, 10; 12-31
1231-2037
Pojawia się w:
Gospodarka Materiałowa i Logistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarządzanie zasobami ludzkimi w ujęciu ekonomii behawioralnej
Human resource management in terms of behavioral economics
Autorzy:
Mazanowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/419000.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Ekonomiczny
Tematy:
beahavioral economics
human capital
human behavior
potential labor
organization
ekonomia behawioralna
kapitał ludzki
zachowania ludzkie
potencjał pracowniczy
organizacja
Opis:
Kapitał ludzki zdaniem behawiorystów postrzegany jest jako potencjał tkwiący w ludziach. Uważają oni, że zasób ludzki w organizacji stanowią wartości niematerialne ucieleśnione w pracownikach, nie zaś sami ludzie. Ekonomia behawioralna podkreśla, że ludzie nie są własnością firmy, tylko ich możliwości i umiejętności postawione do dyspozycji pracodawcy na podstawie określonych stosunków prawnych, co legitymuje go do zarządzania tymi aktywami w sposób racjonalny. Ujęcie behawioralne ekonomii podkreśla także aspekty rozwojowo-perspektywiczne kapitału ludzkiego, które mogą ujawnić się w zasobie pracowniczym dopiero w przyszłości. Mogą być nimi między innymi: uświadamianie posiadanych zdolności, wewnętrzne aspiracje, motywy działania. Gospodarowanie kapitałem ludzkim to nic innego jak rozpoznanie odpowiednich cech posiadanego wewnątrz firmy potencjału pracowniczego i prawidłowe jego wykorzystanie. W konsekwencji przynieść to może wymierne korzyści dla organizacji.
Behaviourists believe human capital is seen as the potential in people. They believe that the human resource in the organization are intangible assets embodied in the employees, not the people themselves. Behavioral economics emphasizes that people aren’t owned by the company, only their abilities and skills made available to the employer on the basis of certain legal relations which holds it to manage these assets in a rational way. Recognition of behavioral economics also highlights the aspects of development and human capital perspective, which appear in the may resource Staff in the future. These may be limited to: raise, awareness of capacity, internal aspirations, motives. Human capital management is nothing but a recognition of the relevant characteristics of the potential held within the company Staff and correct its use. As a consequence, it can bring tangible benefits to the organization.
Źródło:
Współczesna Gospodarka; 2014, 5, 4; 81-90
2082-677X
Pojawia się w:
Współczesna Gospodarka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grupowe błędy poznawcze w decyzjach zespołów projektowych IT i sposoby ich ograniczania
Cognitive Biases in Group Decisions of IT Project Teams and Ways to Limit Them
Autorzy:
Kaczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826074.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Gdańska
Tematy:
behavioral economy
decision theory
IT project management
cognitive biases
ekonomia behawioralna
teoria decyzji
zarządzanie projektami IT
błędy poznawcze
Opis:
The article covers behavioral determinants of decisions made by IT project teams during the whole project cycle. Project decisions are usually made in risk conditions and require careful analysis based on available information. The project decisions are usually complicated and threatened by the influence of heuristics and the occurrence of cognitive biases. The article indicates the need for greater integration of behavioral economics and project management methodologies. This will allow a better understanding of the basics of making design decisions and reducing the impact of cognitive biases on these decisions. Project team members can use specific techniques provided by agile project management methodologies, in particular Scrum, to reduce the impact of cognitive biases on project decisions.
Tematem artykułu są behawioralne uwarunkowania decyzji podejmowanych w trakcie prowadzenia projektu informatycznego przez zespół projektowy IT. Decyzje projektowe są zazwyczaj podejmowane w warunkach ryzyka i wymagają wnikliwej analizy na podstawie dostępnych informacji. Decyzje zespołu projektowego IT są skomplikowane i zagrożone wpływem heurystyk i wystąpieniem błędów poznawczych. Artykuł wskazuje na konieczność większej integracji nauki ekonomii behawioralnej i metodyk zarządzania projektami IT. Pozwoli to na lepsze zrozumienie podstaw podejmowania decyzji projektowych i ograniczenie wpływu błędów poznawczych na te decyzje. Zespoły projektowe IT mogą wykorzystywać konkretne techniki zwinnej metodyki zarządzania projektami - Scrum w celu ograniczenia wpływu błędów poznawczych na decyzje projektowe.
Źródło:
Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka; 2019, 1, 28; 7-15
2084-6495
Pojawia się w:
Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce - teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowania koncepcji ekonomii behawioralnej w celu zwiększenia skuteczności kampanii społecznych
Application of Behavioral Economics Insights To Increase Effectiveness of Social Campaigns
Autorzy:
Miłaszewicz, Danuta
Borawska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2024079.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
ekonomia behawioralna
błędy poznawcze
heurystyki
architektura wyboru
kampanie społeczne
behavioral economics
cognitive biases
heuristics
architecture of choice
social campaigns
Opis:
Tradycyjna (neoklasyczna) ekonomia zakłada, że każda jednostka jest egoistycznie zorientowana na osiągnięcie swojego głównego celu, którym jest maksymalizacja użyteczności. Ekonomia behawioralna w wielu badaniach odnoszących się do różnych aspektów ludzkiego zachowania dowodzi, że ludzkie wybory różnią się w zależności od okoliczności, miejsca, czasu, wyznawanych norm i wpływów społecznych, emocjonalnych osądów, skrzywień i błędów poznawczych, stosowanych upraszczających reguł wnioskowania (heurystyk), a jednocześnie od tego, w jaki sposób i w jakich okolicznościach wybór jest dokonywany (architektury wyboru). Celem artykułu jest zdefiniowanie pojęć ekonomii behawioralnej, które są najbardziej interesujące z punktu widzenia zwiększenia skuteczności kampanii społecznych. Cel osiągnięto dzięki przeprowadzeniu studiów literaturowych, które pozwoliły na określenie, że wśród koncepcji ekonomii behawioralnej mających największy wpływ na skuteczność kampanii można wyróżnić przede wszystkim: odwołanie się do norm społecznych, zachęty finansowe oraz odpowiednie ramowanie komunikatów. Chociaż nie wyczerpują one możliwości wpływania na zachowania jednostek, to ich zastosowanie przez architektów wyboru (twórców kampanii społecznych) może się przyczyniać do nakierowania ludzi na podejmowanie bardziej rozsądnych (w ich własnej i społecznej ocenie) decyzji i dokonywania lepszych wyborów, nie zmuszając nikogo do uzyskania określonych rezultatów.
The traditional (neoclassical) economics assumes that every individual is egoistically oriented towards achieving its main goal (its own interest), which is to maximize utility. However, in many studies referring to various aspects of human behavior, behavioral economics proves that human choices vary depending on the circumstances, place, time, norms and social influences, emotional judgments, cognitive distortions and biases, simplifying reasoning principles applied (heuristics) and at the same time on how and in what circumstances the choice is made (the choice architecture). The objective of the article is to define the concepts of behavioral economics which are the most interesting from the point of view of increasing the effectiveness of social campaigns. The implementation of this goal was carried out based on literature studies. They allowed to determine that among the concepts of behavioral economics, the greatest impact on campaign effectiveness have: an appeal to social norms, financial incentives and appropriate framing of messages. Although they do not exhaust the list of possibilities for influencing the behavior of individuals, their use by architects of choice (creators of social campaigns) may contribute to directing people to make more reasonable (in their own and social assessment) decisions and to make better choices, without forcing anyone to make specific results.
Źródło:
Ekonomia XXI Wieku; 2021, 24; 128-140
2353-8929
Pojawia się w:
Ekonomia XXI Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nudging w edukacji ekonomicznej
Nudging in economics education
Autorzy:
Bizon, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819430.pdf
Data publikacji:
2021-10-14
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
nudging
impulsy
nudges
edukacja ekonomiczna
ekonomia behawioralna
poprawa jakości nauczania
wspieranie uczących się
nudge
education
economics education
behavioral economics
Opis:
Tradycyjna polityka edukacyjna, czerpiąc z nauk pedagogicznych, bazuje na wypracowanych przez wieki metodach nauczania, które na bieżąco są poddawane ocenie pod względem ich aktualnej przydatności. Czy zatem można zrobić jeszcze coś nowego, aby podnieść jakość edukacji, w tym także edukacji ekonomicznej? Otóż z uwagi na specyfikę uczących się, nie zawsze postępujących racjonalnie, można wykorzystać szereg oddziaływań behawioralnych – impulsów (ang. nudges), których skuteczność uprzednio pozytywnie zweryfikowano poza edukacją i założyć, że dokonana interwencja będzie też efektywna w działaniach skupionych na nauczaniu. Potęga takich rozwiązań polega na tym, że są relatywnie tanie oraz w zasadzie nie ograniczają swobody decyzyjnej zainteresowanych. Innymi słowy, stosowane metody, przy akceptowalnych lub żadnych niedogodnościach dla części osób, wymuszają u pozostałych określone reakcje i skłaniają do pożądanego typu postępowania, aby wywołać oczekiwane skutki. Celem artykułu jest przybliżenie idei oddziaływania poprzez wykorzystanie impulsów behawioralnych (ang. nudging) w kontekście szeroko pojętej edukacji ekonomicznej i wykazanie, że ich umiejętne zastosowanie umożliwia poprawę jakości nauczania i transferu wiedzy ekonomicznej.
Traditional educational policy, drawing on pedagogical sciences, is based on teaching methods developed over the centuries, which are constantly assessed in terms of their current usefulness. So, is there anything else that can be done to improve the quality of education, including economics education? Due to certain features of the learners, not always acting rationally, it is justified to introduce several behavioral incentives (nudges). Their effectiveness has been previously positively verified outside of education. Then it can be assumed that the applied intervention will also be effective in teaching-focused activities. The power of such approaches lies in the fact that they are relatively cheap and, in principle, do not restrict the discretion of the interested parties. In other words, the methods used, with acceptable or no inconvenience for most people, force some of them to react in specific terms and induce to the desired type of procedure to achieve the expected goals. The article aims to introduce the idea of impact through the use of nudging in the context of broadly understood economics education and to demonstrate that their skillful use enables the improvement of the quality of teaching and the transfer of economic knowledge.
Źródło:
e-mentor. Czasopismo naukowe Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie; 2021, 91, 4; 25-34
1731-6758
1731-7428
Pojawia się w:
e-mentor. Czasopismo naukowe Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modele ekonomiczne w analizie zjawiska przestępczości
Economic Models in the Analysis Of Crime
Autorzy:
Kądziołka, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/589231.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Przestępczość
Statystyka przestępczości
Teoria oczekiwanej użyteczności
Teoria perspektywy
Behavioral economics
Crime
Crime statistics
Expected utility theory
Prospec theory
Opis:
W artykule przedstawione zostały założenia ekonomicznej teorii przestępczości G. Beckera, zgodnie z którą mechanizm podejmowania decyzji o popełnieniu czynów niezgodnych z prawem jest oparty na racjonalnej kalkulacji korzyści i kosztów płynących z podjęcia takich działań. Przedstawiono formalny model procesu decyzyjnego potencjalnych sprawców przestępstw oparty na teorii oczekiwanej użyteczności i badano wpływ wybranych czynników na rozmiar przestępczości stwierdzonej w Polsce w kontekście założeń ekonomicznej teorii przestępczości. Zwrócono również uwagę na problem racjonalności potencjalnych sprawców przestępstw, brak dostępu do pełnej informacji oraz sposób oceny korzyści i kosztów z podejmowanych działań przestępczych. Zaprezentowano ponadto zastosowanie modeli ekonomii behawioralnej w analizie zjawiska przestępczości i pewne płynące z nich wnioski.
Article presents formal models of decision making problem based on expected utility theory and prospect theory. Models are applied to the criminal decision making problem. Article also introduces to econometric modeling of crime rate in Poland. There is empirically verified relationship between socio-economic factors and property crime rate in the regions of Poland using panel data.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 206; 46-60
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekonomia behawioralna jako nowy nurt ekonomii - zarys problemtyki
Behavioural Economics as a New Trend in Economics – An Overview
Autorzy:
Zalega, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810814.pdf
Data publikacji:
2015-07-15
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
ekonomia behawioralna
psychologia decyzji
wybór
homo oeconomicus
ekonomia ewolucyjna
ekonomia eksperymentalna
neuroekonomia
makroekonomia behawioralna
finanse behawioralne
behavioural economics
behaviourism
psychology of decisions
choice
homo economicus
evolutionary economics
experimental economics
neuroeconomics,
behavioural macroeconomics
behavioural finance
neuroaccounting
Opis:
Ekonomia behawioralna jest szybko rozwijającym się nurtem współczesnej ekonomii, powiązanym z badaniami empirycznymi i eksperymentalnymi. Wyróżniającą się cechą ekonomii behawioralnej jest jej interdyscyplinarność. Obserwacja podmiotów wymaga badań psychologicznych i socjologicznych, a budowanie teorii behawioralnych integracji wiedzy płynącej z nauk społecznych. Wymaga to od ekonomistów nie tylko poszerzenia obszaru zainteresowań, ale zerwania z założeniem racjonalności podmiotów. Ekonomia behawioralna oznacza więc wyjście poza wąskie granice narzucone przez koncepcję homo oeconomicus. Celem artykułu jest przybliżenie dokonań ekonomii behawioralnej. Przedstawione w opracowaniu zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. W pierwszej części tekstu skupiono się na związkach ekonomii z psychologią oraz genezie, pojęciu i cechach ekonomii behawioralnej. W dalszej części artykułu mówiono najważniejsze zarzuty wobec podejścia behawioralnego w ekonomii, a także przedstawiono behawioryzm w innych nurtach ekonomii. Ważniejsze wnioski kończą niniejsze opracowanie.
Behavioural economics is a fast developing field in modern economics and is associated with empirical and experimental studies. A distinct characteristic of behavioural economics is its multidisciplinary nature. The observation of subjects requires psychological and sociological research, and, in order to define behavioural theories, it is necessary to integrate the knowledge developed within social sciences. Hence, economists must not only extend their area of interest, but also abandon the assumption about rational individuals. Behavioural economics thus goes beyond the narrow limits imposed by the homo oeconomicus concept. This article aims to present the achievements of behavioural economics. The issues presented in this study do not describe the whole range of behavioural economics, but only refer to selected elements. The first part focuses on the relationship between economics and psychology, and the origins, concept and characteristics of behavioural economics. Further, the most important objections against the behavioural approach to economics are discussed, together with behaviourism in other trends in economics. Finally, major conclusions end this study.
Źródło:
Studia i Materiały; 2015, 1/2015 (18); 7-25
1733-9758
Pojawia się w:
Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ prawa podatkowego na założenia przyjmowane przez przedsiębiorców w polityce rachunkowości w Polsce i Wielkiej Brytanii (na przykładzie odpisów amortyzacyjnych)
The Impact of Tax Law on Accounting Estimates in Poland and the United Kingdom (Based on Depreciation)
Autorzy:
Walkowiak, Marcin Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/659930.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rachunkwość
amortyzacja
środki trwałe
ekonomia behawioralna
odpis jednorazowy
amortyzacja grupowa
accountancy
depreciation
fixed assets
behavioral economics
instant write-off
group depreciation
Opis:
The article presents the impact of tax law on accounting estimates. The research comprised all Polish construction companies that are listed (with accessible financial statement) in stock exchange, while the control group was a purposive sample of the biggest British companies from the same trade. The subject of analysis was building depreciation life, the instant asset write-off threshold, and group depreciation. Although companies in both countries prepared their financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards, it was possible to show that their estimates were inspired by local tax law regulations.
Artykuł przedstawia wpływ prawa podatkowego na założenia przyjmowane w polityce rachunkowości. Badanie przeprowadzono na wszystkich posiadających dostępne sprawozdania finansowe polskich podmiotach budowlanych notowanych na giełdzie, a grupę kontrolną stanowiła dobrana celowo próba największych brytyjskich spółek giełdowych z tej samej branży. Analizie poddano okres amortyzacji budynków, próg jednorazowego odpisu amortyzacyjnego oraz dokonywanie zbiorczych odpisów dla niskocennych środków trwałych. Pomimo iż podmioty w obydwu krajach sporządzały sprawozdania finansowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, to możliwe było wykazanie inspiracji w poczynionych założeniach lokalnymi przepisami podatkowymi.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2014, 1, 299
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Behavioural factors of willingness to save long term – a factor analysis
Behawioralne aspekty skłonności do oszczędzania długoterminowego – analiza czynnikowa
Autorzy:
Olechnowicz-Szewczyk, Agata
Babula, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788491.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
long-term savings
willingness to save
exploratory factor analysis (EFA)
behavioural economics
oszczędzanie długoterminowe
gotowość do oszczędzania
eksploracyjna analiza czynnikowa
ekonomia behawioralna
Opis:
The study conducted an exploratory factor analysis of the Willingness to Save Long Term Scale (WSL). It developed a set of 30 appropriate and homogeneous items on behavioural aspects of willingness to save long term. It also determined the reliability indices of the scale and established its factor structure. The study population comprised 232 students from the Faculty of Economics at the University of Gdańsk. The outcome was subjected to Exploratory Factor Analysis (EFA) with oblimin rotation. The results of the EFA revealed that, with KMO > 0.8, the data were sufficient to undergo a factor analysis, while Bartlett’s test (p < 0.001) revealed a satisfactory EFA. The reliability coefficient Cronbach’s α was statistically significant (0.719), indicating a high degree of internal consistency. The study concluded that the WSL Scale instrument was valid and reliable for measuring the phenomenon of willingness to save long term from the behavioural perspective. The five factors revealed by the EFA could be used as a guide to better understand how the decision-making process to save for retirement works.
W artykule zaprezentowano eksploracyjną analizę czynnikową Skali Gotowości do Oszczędzania Długoterminowego (WSL). Autorski kwestionariusz zawierał 30 pytań dotyczących behawioralnych aspektów mierzących zjawisko gotowości do długoterminowego oszczędzania. Badana populacja obejmowała 232 studentów Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Gdańskiego. Wyznaczono dla analizowanej skali wskaźniki rzetelności, a następnie ustalono jej strukturę czynnikową, stosując eksploracyjną analizę czynnikową z rotacją Oblimin. Otrzymane wyniki wykazały, że przeprowadzenie analizy czynnikowej było uzasadnione (KMO > 0,8, test Bartletta p < 0,001). Współczynnik rzetelności α Cronbacha był istotny statystycznie (0,719), wskazując na wysoki stopień spójności wewnętrznej kwestionariusza. Badanie wykazało, że narzędzie WSL było trafnie dobrane i wiarygodne. Pięć ujawnionych czynników może pomóc w lepszym zrozumieniu procesu podejmowania decyzji o długoterminowym oszczędzaniu na cele emerytalne.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2021, 65, 2; 102-113
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psychologia ekonomiczna w Polsce. Czy ekonomiści potrzebują psychologów, a psycholodzy - ekonomistów?
Economic Psychology in Poland. Do Economists Need Psychologists and Psychologists – Economists?
Autorzy:
Wojciechowska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15015234.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
psychologia ekonomiczna
ekonomia psychologiczna
ekonomia behawioralna
eko-
nomia eksperymentalna
metodologia ekonomii
subdyscypliny ekonomiczne
economic psychology
psychological economics
behavioral economics
experimental eco-
nomics
methodology of economics
economic subdisciplines
Opis:
Podstawową funkcją ekonomii jako nauki interdyscyplinarnej jest wyjaśnianie ludzkiego działania. Nie jest to możliwe na podstawie jedynie modelowania ekonomicznego. Ekonomia potrzebuje w tym celu psychologii i socjologii. Dzięki takiej kooperacji powstają subdyscypliny ekonomiczne. Celem artykułu jest analiza problemu tworzenia się nauk z pogranicza ekonomii i psychologii pod względem przedmiotowym i metodologicznym. Przeprowadzone rozważania opierają się na badaniach z obszaru metodologii ekonomii, psychologii ekonomicznej, ekonomii behawioralnej i ekonomii eksperymentalnej. Dodatkowym walorem jest wykorzystanie w analizie wyników badań empirycznych, które dotyczyły badania relacji ekonomii i psychologii za pomocą wywiadów ze specjalistami i badań ankietowych. Słowa kluczowe: psychologia ekonomiczna, ekonomia psychologiczna, ekonomia behawioralna, ekonomia eksperymentalna, metodologia ekonomii, subdyscypliny ekonomiczne Współczesny rozwój dyscyplin naukowych jest uwarunkowany ich wzajemnym przenikaniem się i scalaniem wiedzy pochodzącej z różnych źródeł. Ograniczenia deskryptywne, eksplanacyjne i predykcyjne spowodowały, że coraz więcej badaczy podejmuje współpracę w interdyscyplinarnych i multidyscyplinarnych grupach roboczych, korzystając z pluralizmu metodologicznego.
The primary function of economics, an interdisciplinary science, is to explain human action. This is not possible based solely on economic modeling. For this purpose, economics needs psychology and sociology. Thanks to such cooperation, economic subdisciplines arise. The aim of the article is to analyze the problem of the formation of sciences on the border of economics and psychology in terms of the subject and methodology. The considerations made are based on research in the area of economic methodology, economic psychology, behavioral economics, and experimental economics. An additional advantage is the use of the results of empirical research in the analysis of the relationship between economics and psychology by means of interviews with specialists and questionnaire research.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 3; 153-163
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje nieformalne od strony psychologii poznania i podejmowania decyzji
Informal Institutions from the Point of View of Cognitive Psychology and the Decision-making Science
Autorzy:
Strycharz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903821.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
nowy instytucjonalizm
instytucje formalne
instytucje nieformalne
psychologia podejmowania decyzji
ekonomia behawioralna
wpływ
new institutionalism
formal institutions
informal institutions
decision making
behavioral economics
influence
Opis:
Autor podejmuje rozważania teoretyczne nad wpływem instytucji − szczególnie instytucji nieformalnych − na zachowanie człowieka. Korzystając głównie z dorobku takich myślicieli, jak Douglass North i Daniel Kahneman, wskazuje na analogie występujące między rozumieniem instytucji nieformalnych a psychologicznym ujęciem decyzyjności człowieka. W myśl tego ujęcia, człowiek w ograniczonym zakresie kieruje się tym, co rozumiemy jako racjonalny sposób podejmowania decyzji, kiedy to dochodzi do świadomego zrozumienia celów, kryteriów decyzyjnych oraz oceny możliwych opcji działania przez ich pryzmat. W większości przypadków człowiek działa, kierując się intuicją, która jest źródłem gotowych rozwiązań (czy nawyków), uruchamianych poprzez pamięć o podobnych problemach decyzyjnych rozwiązanych w przeszłości. Tym samym − jak argumentuje autor − w dyskusji nad instytucjonalnym kontekstem polityk publicznych nastawionych na stymulowanie rozwoju, nacisk powinien zostać położony nie na sformalizowane nakazy tworzące środowisko instytucji formalnych. Większy potencjał wywierania wpływu mają wysublimowane polityki, które identyfikują nieformalne instytucje właściwe dla odpowiednich zachowań i próbują wywierać wpływ właśnie na nie.
Informal Institutions from the Point of View of Cognitive Psychology and the Decision-making Science This article consists in theoretical considerations on the influence institutions − especially informal institutions − have on human behaviour. Indebted to the works of such thinkers as Douglass North and Daniel Khaneman, the author points to analogies between the understanding of the nature of informal institutions and the more psychological take on human decision-making. This latter philosophy claims that as humans we are very much limited in the quantity of real-life situations in which we can actually use a rational mode of decision-making (or what we consider to be a rational mode of decision-making). The mode implies clear understanding of goals, decision criteria, and the evaluation of possible options with them in sight. Much more often we act on so-called intuition, i.e. a set of ready-to-be-used solutions (or habits) triggered by memory of similar decision problems solved in the past. The author argues that, in a discussions of the institutional context of public policies aimed at the stimulation of development, the focus should not be on formal rules which create the body of formal institutions. A much bigger potential of change is to be discovered in sophisticated policies which identify informal institutions adequate for a given behaviour and try to influence exactly them.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2013, 2-3(24-25); 116-126
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie do ekonomicznej analizy prawa w odniesieniu do prawa o zobowiązaniach umownych oraz do polityki regulacyjnej państwa
An Introduction to Law and Economics with Applications to Contract Law and Governmental Regulation
Autorzy:
Ulen, Thomas S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903781.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
ekonomiczna analiza prawa
ekonomia behawioralna
prawo o zobowiązaniach umownych
prawo własności
prawo deliktowe
law and economics
behavioural economics
contract law
property law
tort law
Opis:
Esej rozpoczyna się od krótkiej prezentacji ekonomicznej analizy prawa jako dyscypliny naukowej, podane są przykłady różnic między ekonomiczną analizą prawa i tzw. analizą doktrynalną. Następnie omówione zostają dwa najważniejsze nurty badawcze w dziedzinie będącej przedmiotem szczególnego zainteresowania autora - wykorzystywanie pojęć zaczerpniętych z ekonomii behawioralnej do analizy prawa oraz rozwój empirycznych badań przepisów prawa. Po wyjaśnieniu, dlaczego są one tak ważne, autor przedstawia przykłady znaczących różnic między wnioskami, do których dochodzą przedstawiciele nowych nurtów myślenia, a interpretacjami proponowanymi przez zwolenników bardziej tradycyjnego podejścia do zagadnień prawa, a także omawia ich wpływ na politykę prawną i regulacyjną.
The author starts his essay with a brief overview of law and economics as a research discipline and offers examples of how its analysis differs from that of doctrinal analysis, an older style of legal analysis. Next, he focuses on what he considers to be the two most important developments in the area - the incorporation of behavioural economics into the analysis of law and the emergence of empirical legal studies. After explaining why he considers them to be of such importance, he gives examples of how the legal and regulatory policies suggested by these developments significantly differ from the previous ones.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2011, 4(18); 5-25
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies