Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Ekonomia behawioralna" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Racjonalność w ujęciu ekonomii behawioralnej
Rationality in Behavioral Economics
Autorzy:
Kotlarek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586528.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Racjonalność
Behavioral economics
Opis:
This article undertakes the problem of rationality presented in works of behavioral economists. Paper is divided in three sections. In the first, there are described roots of behavioral economics, which can be mainly found in work of Herbert A. Simon, the creator of bounded rationality concept. Second part is focused on the problem of economic experiments, mainly those conducted by Daniel Kahneman and Amos Tversky. In the last part there are described implications of those experiments to the real-world policies (such as economic or social policy). This problem is mostly considered as the idea of libertarian paternalism depicted by Richard Thaler and Cass Sunstein.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 180 cz 1; 106-116
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę dobrostanu. Działalność instytucji finansowych a nieracjonalność człowieka
Autorzy:
Ostapiuk, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/570062.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
dobrostan
libertariański paternalizm
ekonomia behawioralna
ekonomia szczęścia
etyka
Opis:
Coraz częściej firmy, szczególnie te związane z sektorem finansowym, deklarują społeczną odpowiedzialność i korzystanie z etycznych zasad w prowadzeniu biznesu. Cel artykułu jest dwojaki. Po pierwsze, autor chciał pokazać, że wcale nie trzeba wprowadzać nowych zasad etycznych w prowadzeniu biznesu, ponieważ wystarczy stosować się do reguł wolnorynkowych, które zakładają obopólne korzyści z wymiany. Drugim celem jest argumentowanie na rzecz tezy, że firmy powinny patrzeć szerzej na dobrobyt człowieka. W tym celu przedstawiona zostaje koncepcja dobrostanu, która jest szersza niż ekonomiczna koncepcja dobrobytu. Z powodu wielu ograniczeń poznawczych ludzie nie są w stanie osiągnąć dobrostanu i spełnić swoich „prawdziwych” preferencji. Autor argumentuje, że firmy muszą mieć na względzie dobrostan człowieka, jeżeli korzyść z wymiany ma być obopólna. Aby to osiągnąć, firmy mogą nakierowywać ludzi na właściwe wybory, których ludzie by dokonali, gdyby nie ograniczenia poznawcze. W tym celu firmy mogą wykorzystać koncepcję libertariańskiego paternalizmu. Oprócz analizy tej koncepcji, w artykule przedstawiono argumenty za tym, że libertariański paternalizm może być metodą, która sprzyja ludzkiemu dobrostanowi i wolności
Źródło:
Ekonomia XXI Wieku; 2018, 1 (17); 82-101
2353-8929
Pojawia się w:
Ekonomia XXI Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna koncepcja homo socio-oeconomicus
The Modern Concept of Homo Socio-Oeconomicus
Autorzy:
Wojcieska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590101.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia
Ekonomia behawioralna
Homo oeconomicus
Behavioral economics
Economics
Opis:
The purpose of this article is to present the modern concept of homo sociooeconomicus which was created in response to the inadequacy of the concept of homo oeconomicus. Presented model was created from the concept of homo oeconomicus and homo sociologicus. Also shows features of both of these models. As a result of a critical analysis of the literature concluded that homo socio-oeconomicus, who is both an individual unit and part of the community, make rational decisions that are limited economic and non-economic factors such as for example social norms. This model, which was developed as a result of appreciation of sociology as an auxiliary science of economics is helpful in explaining market behavior of modern man. Calls for the inclusion of other social sciences to the study of economic.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 180 cz 1; 240-248
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieracjonalność usankcjonowana, czyli Nagroda imienia Nobla w dziedzinie ekonomii dla Richarda Thalera
Autorzy:
Ostasiewicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/433971.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
ekonomia behawioralna
nieracjonalność
teoria niepewnych perspektyw
Richard Thaler
Opis:
Ekonomia behawioralna jest stosunkowo nowym nurtem, kwestionującym podstawę stosowanego w ekonomii neoklasycznej modelowania podmiotu działań ekono- micznych jako homo oeconomicus. Wykazując nieracjonalność w podejmowaniu decyzji przez ludzi, systematyczne błędy, jakimi obarczone jest ludzkie rozumowanie w określonych sytuacjach, oraz odczuwaną przez większość osób awersję do straty, Kahneman i Tversky zastąpili teorię użyteczności oczekiwanej teorią niepewnych perspektyw, dając asumpt do dalszych badań nad podejmowaniem decyzji przez rzeczywiste podmioty eko- nomiczne. Richard Thaler, laureat Nagrody Nobla z dziedziny ekonomii z roku 2017, otrzymał to wyróżnienie w uznaniu zasług w rozwoju badań nad tymi zagadnieniami. W swoich pracach, opartych na eksperymentach laboratoryjnych oraz badaniach ankietowych, opisywał wiele interesujących efektów, w tym efekt posiadania czy mentalną rachunkowość.
Źródło:
Śląski Przegląd Statystyczny; 2018, 16 (22); 91-126
1644-6739
Pojawia się w:
Śląski Przegląd Statystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery współpracy pomiędzy regulatorem a przedsiębiorstwami w zakresie regulacji z perspektywy ekonomii behawioralnej
Barriers to Cooperation between Regulatory Authority and Companies in the Field of Regulation from the Perspective of Behavioural Economics
Autorzy:
Szkudlarek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22619580.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
regulacja
teoria agencji
ekonomia behawioralna
regulation
agency theory
behavioural economics
Opis:
Celem artykułu była ocena znaczenia barier we współpracy pomiędzy regulatorem a przedsiębiorstwami w zakresie regulacji z perspektywy ekonomii behawioralnej. Do osiągnięcia celu badawczego wykorzystano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w urzędach regulacyjnych w Polsce: w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej (UKE, n = 107) oraz w Urzędzie Regulacji Energetyki (URE, n = 157). Wyniki badania wykazały relatywnie większe znaczenie barier dotyczących skłonności do ryzyka, oceny rynku i wyboru narzędzia regulacji, a także braku partnerskich stosunków współpracy i zaufania. Jednocześnie badani wskazali na relatywnie mniejsze znaczenie braku potrzeby współpracy, zniechęcania do współpracy i nieuczciwości działań. W kilku przypadkach stwierdzono istotne statystycznie różnice w ocenie tych barier pomiędzy urzędnikami UKE i URE. W analizie barier z perspektywy ekonomii behawioralnej wskazano na znaczenie teorii perspektywy, heurystyki zakotwiczenia, efektu ramowania, efektu nadmiernej pewności, efektu status quo oraz na zjawiska szumu.
The aim of the article was to assess the importance of barriers to cooperation between regulatory authority and companies in the field of regulation from the perspective of behavioural economics. To achieve this goal the results of survey research conducted in Poland in the Office of Electronic Communications (OEC, n = 107) and the Energy Regulatory Office (ERO, n = 157) were used. The results of the research showed relatively greater importance of barriers in the form of risk propensity, market assessment, and choice of regulation tool, as well as the lack of partner relations and trust. It was indicated that the lack of need for cooperation, discouragement from cooperation and dishonesty are relatively less significant barriers. In several cases statistically significant differences in the assessment of these barriers between UKE and URE officials were also found. From the perspective of behavioural economics the importance of prospect theory, anchoring heuristic, framing effect, overconfidence effect, status quo effect and noise phenomenon was indicated.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 4; 143-152
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Asymetryczna wrażliwość na zyski i straty w negocjacjach
Asymmetrical Sensitivity to Gains and Losses in Negotiations
Autorzy:
Forlicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590924.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Negocjacje
Teoria perspektywy
Behavioral economics
Negotiations
Prospec theory
Opis:
Wedle teorii perspektywy Kahnemana i Tversky'ego ludzi cechuje wyższa wrażliwość na straty niż na zyski (przy czym straty i zyski niekoniecznie oznaczają realne zyski i straty, tylko odstępstwa pozytywne lub negatywne od pewnego punktu odniesienia). W świetle tej teorii można sądzić, że ludzie negocjujący straty są mniej skłonni do zawierania transakcji i mniej chętni do czynienia ustępstw w negocjacjach niż osoby negocjujące wysokość zysków, gdyż każde ustępstwo o kwotę x jest silniej odczuwane po stronie strat niż takie samo ustępstwo po stronie zysków. W celu sprawdzenia hipotezy, że wpływ początkowych założeń, co do tego ile chce się wynegocjować na wynik negocjacji jest większy ze strony, która negocjuje straty, przeprowadzono eksperyment, który miał formę gry, w której brało udział 52 studentów. Wyniki badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi na to, czy faktycznie ludzie, którzy negocjują wysokość ponoszonych kosztów są bardziej zdeterminowani niż ci negocjujący wysokość swoich zysków, jednak mimo wszystko do pewnego stopnia pozwalają tak twierdzić.
According to prospect theory people are more sensitive to losses than to gains, so many claim that in negotiations people whose negotiations' result is framed as a loss are less willing to make concessions than those whose result is framed as a gain. In order to check whether negotiations' result is influenced more by primary assumptions concerning result desired by those who are negotiating costs than those who are negotiating their profit an experiment was conducted. Results are not unequivocal.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 207; 67-75
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada rozdzielania zysków – teoria a rzeczywistość. Ekonomia behawioralna w praktyce
The principle of distribution of profits – theory and reality. Behavioral economics in practice
Autorzy:
Śmigielska, Dorota
Grabarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070741.pdf
Data publikacji:
2021-05-13
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
mental accounting
behavioral economics
richard thaller
księgowanie umysłowe
ekonomia behawioralna
Opis:
Przedmiot badania: Przedmiotem badania była jedna z teorii Richarda Thallera, którą zalicza się do księgowania umysłowego, jednego z zagadnień ekonomii behawioralnej. Księgowanie umysłowe, ogólnie rzecz biorąc, pokazuje sposób, w jaki ludzie podchodzą do uzyskiwanych przychodów. Richard Thaller w swojej teorii wyróżnił cztery zasady. W artykule skupiono się dokładniej na jednej z zasad tej teorii, czyli zasady rozdzielania zysków, która mówi o tym, że ludzie są bardziej zadowoleni z kilku mniejszych zysków niż z jednego większego, który jest sumą tych mniejszych. Cel badawczy: Głównym celem badania było sprawdzenie, czy zasada rozdzielania zysków ma zastosowanie w losowo wybranej grupie osób. Metoda badawcza: Badanie zostało przeprowadzone metodą ankietową, która została udostępniona online w dniach 9–20.04.2020. W badaniu wzięło udział 156 respondentów. Ankietowani wybrani byli w sposób przypadkowy. Ankieta składała się z siedmiu pytań. Trzy z nich odnosiły się do respondentów, pozostałe opisywały różne sytuacje z życia, w których została opisana zasada rozdzielania zysków. Ankietowani zostali pogrupowani ze względu na płeć, wiek i wykształcenie. Następnie w każdej z czterech opisanych sytuacji odpowiadali na dokładnie to samo pytanie, a mianowicie, czy wolą kilka mniejszych zysków, czy jeden większy będący sumą tych mniejszych. 1 Wyniki: Badanie pokazało, że wybrani losowo respondenci wolą jeden większy zysk będący sumą mniejszych zysków niż kilka mniejszych zysków o dokładnie takiej samej wartości. Takie same wyniki potwierdziły się u respondentów niezależnie od płci, wieku czy też wykształcenia. Na wyniki mogła mieć wpływ sytuacja, podczas której zostały przeprowadzone badania. Czas ten to początek kwarantanny podczas ogólnoświatowej pandemii koronawirusa. Dodatkowo znaczenie mogły mieć przyzwyczajenia Polaków do otrzymywania przychodów z reguły nie częściej niż raz w miesiącu.
Background: The research subject was one of the theories of Richard Thaller, which belongs to mental accounting, one of the issues of behavioral economics. Mental accounting generally shows people’s attitudes to profit and loss. Richard Thaller created four rules of his theory. The article focuses on one of the rules of this theory, the rule of distribution incomes, which says that people are more satisfied with several smaller incomes than with one larger, which is the sum of the smaller ones. Research purpose: The research goal was to check if the rule of distributing incomes is used to a group of people randomly selected. Methods: The research was made using a survey method, which was available online on 9–20.04.2020. 156 respondents took part in the survey. The respondents were chosen randomly. The survey consisted of seven questions. Three of them referred to the respondents, the others described various life situations, which was described the distribution of incomes. The respondents were grouped according to gender, age and education. Then, in each of the four described situations, they answered exactly the same question, if they prefer several smaller incomes or one larger being the sum of the smaller ones. Conclusions: The results of the research showed that randomly selected renspodents prefer one larger income being the sum of smaller incomes than several smaller incomes of exactly the same value. The same results were confirmed by respondents regardless of gender, age or education. The results may have been affected by the situation during the tests were performed. This time was the beginning of quarantine during a worldwide coronavirus pandemic. In addition, Polish people used to receive incomes no more than once a month, which also could have had a meaning.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 118; 321-340
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Usage of Behavioural Innovation in the Context of the COVID-19 Crisis
Autorzy:
Czerwonka, Monika
Siembida, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168376.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
COVID-19
behavioural economics
crisis
pandemic
ekonomia behawioralna
kryzys
pandemia
Opis:
Uzasadnienie teoretyczne: Podstawą teoretyczną artykułu są zagadnienia z zakresu ekonomii behawioralnej, która kwestionując standardowe założenie racjonalnego zachowania (homo oeconomicus), dostarcza informacji nt. sposobu podejmowania decyzji przez ludzi, w szczególności w sytuacjach wyjątkowych, do których należy np. pandemia COVID-19. Artykuł bazuje także na teorii szturchnięcia R. Thalera, wg. której założenia ekonomii behawioralnej mogą zostać z powodzeniem wykorzystane w kształtowaniu polityk publicznych za pomocą odpowiednich narzędzi (uproszczeń, opcji domyślnych, ramowania, przybliżania konsekwencji, projektowania czy odwołania do norm społecznych).Cel artykułu:  Celem niniejszego artykułu jest przegląd wykorzystania narzędzi ekonomii behawioralnej w walce z pandemią COVID-19 oraz popularyzacja niniejszych rozwiązań. Przedstawione zostały przykłady użycia innowacji behawioralnych w różnym kontekście, przez władze państw z różnych stron świata. Niniejszy przegląd może stanowić inspirację dla wprowadzenia nowych rozwiązań opartych o teorię szturchnięcia, które docelowo przyczyniłyby się zarówno do podejmowania przez rządzących działań skuteczniejszych i lepiej ocenianych, jak i szybszego zwalczenia pandemii.Metody badawcze:  W artykule wykorzystano teorie z zakresu ekonomii behawioralnej (teoria perspektywy, teoria szturchnięcia) oraz doniesienia medialne nt. metod walki i niwelowania negatywnych skutków pandemii COVID-19 w różnych krajach, także o odmiennych uwarunkowaniach kulturowych. Niniejszy artykuł zawiera przegląd takich metod oraz przedstawia mechanizmy z zakresu ekonomii behawioralnej, które leżą u ich podłoża, wraz z pozytywnymi efektami użycia niniejszych metod, dowodzący tym samym ich skuteczność.Główne wnioski: Zaprezentowane mechanizmy i przykłady ich sukcesywnego wykorzystania świadczą o skuteczności ekonomii behawioralnej jako narzędzia w walce z pandemią COVID-19. Mimo potencjalnych różnic kulturowych, przedstawiono skuteczność narzędzi behawioralnych na przestrzeni krajów o różnych uwarunkowaniach kulturowych. Zasugerowano, że zastosowanie architektury wyboru na szerszą skalę w politykach publicznych może nieść pozytywne skutki, w szczególności w sytuacjach kryzysowych takich jak np. pandemia na skalę światową.
Theoretical background: The theoretical basis for this paper are issues of behavioural economics that question a standard assumption of homo oeconomicus and provide knowledge on the way people make decisions. It refers mainly to extraordinary situations such as, e.g. the COVID-19 pandemic. The article draws also on Thaler’s nudge theory, which claims that some aspects of behavioural theory might be successfully used to shape public policies using appropriate tools (simplicities, default options, framing, approximation of consequences, design, or reference to social norms).Purpose of the article: The article aims to overview the use of tools of behavioural economics to fight the COVID-19 pandemic and to popularize these solutions. There were presented examples of how behavioural innovations are used in various contexts by state authorities from different parts of the world. The overview may provide inspiration for implementing new solutions based on nudge theory that ultimately would contribute both to more effective and higher-rated actions undertaken by governments as well as to faster combat against the pandemic.Research methods: The article refers to theories from behavioural economics (prospect theory, nudge theory) and media reports on methods of fighting and mitigating negative effects of the COVID-19 pandemic in various countries, also those with different cultural backgrounds. The article provides an overview of such methods and presents mechanisms of behavioural economics that underlie them, along with positive results of these very methods, thereby proving their effectiveness.Main findings: The mechanisms presented, and the examples of their consecutive appliance prove the effectiveness of behavioural economics as a tool in the combat against the COVID-19 pandemic. Despite potential cultural differences, the effectiveness of behavioural tools across countries with different cultural backgrounds was presented. It was suggested that applying choice architecture on a larger scale in public policies may bring about positive effects, especially in crisis situations such as, e.g. a pandemic on a global scale.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2022, 56, 3; 7-17
0459-9586
2449-8513
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie ekonomii behawioralnej w podatkach
Application of behavioral economics in taxation
Autorzy:
Kujawa, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762132.pdf
Data publikacji:
2023-04-27
Wydawca:
Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i wspólnicy
Tematy:
ekonomia behawioralna
administracja publiczna
podatki
behavioral economics
public administration
taxation
Opis:
Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest wykorzystanie wiedzy ekonomii behawioralnej w kontekście poprawy ściągalności podatków w Polsce. Postawiono trzy cele badawcze. Cel 1 to prezentacja wybranych narzędzi ekonomii behawioralnej. Cel 2 to przedstawienie wniosków z badań zrealizowanych przez Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) i Bank Światowy (BŚ) oraz konkluzji z badań własnych. Cel 3 to omówienie wyzwań i szans ekonomii behawioralnej w kontekście poprawy ściągalności podatków w Polsce. Aby zrealizować wszystkie cele badawcze, autor dokonał przeglądu aktualnej literatury przedmiotu związanej z tematyką ekonomii behawioralnej w administracji publicznej w Polsce. Oprócz tego wykonał badania własne techniką CATI1 w dniach 19-21 kwietnia 2023 r. Próba badawcza: wszystkie urzędy skarbowe i izby skarbowe w województwie pomorskim (n = 22; lista podmiotów objętych badaniem znajduje się w załączniku 2). Według badań PIE 50% badanych urzędów stosowało rozwiązania opierające się na ekonomii behawioralnej, z czego dla 77% z nich podstawowym narzędziem były uproszczenia. Z kolei z badań zrealizowanych przez BŚ wynika, że niskim kosztem oraz bez zmian legislacyjnych organy podatkowe mogłyby znacząco zwiększyć przychody podatkowe dzięki korzystaniu z pism przygotowanych według zasad ekonomii behawioralnej. Konkluzje z badań własnych: 41% badanych urzędów skarbowych i izb skarbowych stosowało narzędzia ekonomii behawioralnej (wcześniejsze badania PIE wskazywały na 50%). Autor zwraca uwagę, że na podstawie badań wykonanych w 2023 r. można jednoznacznie zauważyć niewykorzystany potencjał dotychczasowych dowodów na skuteczność narzędzi ekonomii behawioralnej w polskich urzędach skarbowych i izbach skarbowych.
The subject of research in this article is the use of behavioral economics knowledge in the context of improving tax collection in Poland. Three research objectives were set. Objective 1 is to present selected tools of behavioral economics. Objective 2 is to present the conclusions of research conducted by the Polish Economic Institute (PIE) and the World Bank (WB) and the conclusions of our own research. Objective 3 is to discuss the challenges and opportunities of behavioral economics in the context of improving tax collection in Poland. In order to achieve all the research objectives, the author reviewed the current literature on the subject of behavioral economics in public administration in Poland, and the author’s own research was carried out using CATI technique in the period from 19.04.2023 to 21.04.2023. Survey sample: all Tax Offices in Pomeranian Voivodeship (n=22, see Appendix 2 for a list of surveyed entities). According to the PIE survey, 50% of the surveyed offices used solutions based on behavioral economics, with simplification being the primary tool for 77% of them. On the other hand, the research carried out by the WB shows that at a low cost and without legislative changes, tax authorities could significantly increase tax revenues by using letters prepared according to behavioral economics principles. Conclusions of our own research: 41% of the surveyed Tax Offices/Tax Collector’s Offices used behavioral economics tools (previous PIE research indicated 50%). The author points out that based on the 2023 survey, the untapped potential of the existing evidence on the effectiveness of behavioral economics tools in the Polish Tax Offices/ Treasury can be clearly seen.
Źródło:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych; 2023, 4(320); 28-35
1427-2008
2449-7584
Pojawia się w:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pracoholizm w ujęciu ekonomii behawioralnej i tradycyjnej
Workaholism in Behavioural and Traditional Economics
Autorzy:
Lipka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590220.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia
Ekonomia behawioralna
Kapitał ludzki
Praca
Behavioral economics
Economics
Human capital
Labour
Opis:
The paper presents arguments in favour not only of the possibility but also necessity of the exploration of workaholism by economists. On the one hand, effective human capital management proves that workaholism has common grounds with such fields of interest of psychological economics (the faculty of behavioural economics) as: irrational behaviour, well-being and wealth, economic socialization, social responsibility of business. On the other hand it proves that workaholism is closely connected to the effective management of human capital (on both the microeconomic and macroeconomic levels) due to its: influence on the quality and value of the capital as well as due to the possibility of reducing this influence, connecting it with new forms of employment and more flexible hours as well as the so-called time compression - and the relations with functions ascribed to time off work.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2013, 148; 9-28
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja dla przedsiębiorczości oparta na ekonomii behawioralnej: talent przedsiębiorczy a torowanie
Autorzy:
Jamka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106980.pdf
Data publikacji:
2020-06-24
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
behavioural economics
education
entrepreneurship
neuroscience
talent
edukacja
ekonomia behawioralna
neuronauka
przedsiębiorczość
Opis:
W artykule podjęto próbę zestawienia modelu przedsiębiorczości rozumianej jako talent z wybranymi aspektami dynamicznie rozwijających się neuronauk. Celem jest wskazanie potencjału błędów myślenia szybkiego, automatycznego w procesie edukacji przedsiębiorczej. Uwaga została skupiona na zjawiskach torowania, ramowania i zakotwiczenia, które odpowiednio ukierunkowane (thalerowska koncepcja „impulsu”), mogą stymulować przedsiębiorczy sposób myślenia i działania. Zastosowaną metodą badawczą jest modelowanie myślowe oraz analogie oparte na krytycznej analizie literatury z zakresu przedsiębiorczości, neuronauk, statystyki i dydaktyki. Postrzeganie przedsiębiorczości jako talentu uzmysławia powszechność jego występowania (choć na zróżnicowanym poziomie), a zatem też możliwość jego powszechnego rozwijania za pomocą dopasowanych do czasu, potrzeb i sytuacji narzędzi. Natomiast ekonomia behawioralna wskazuje drogi racjonalizowania decyzji ludzi - w odróżnieniu od ekonów - przez wykorzystanie popełnianych przez nich błędów myślenia do konstruowania architektury wyborów opartej na starannie dobranych „impulsach”. Nowością jest integracja obszarów badawczych, skutkująca wskazaniem istoty, wagi i przydatności wzmacniania automatyzmów mentalnych przedsiębiorczego postrzegania sytuacji/otoczenia oraz propozycja przykładowych narzędzi działań.
The article attempts to confront the model of entrepreneurship understood as a talent with selected findings of the dynamically developing neurosciences research. The aim of the article is to indicate the potential of human mind’s biases when thinking fast (automatically) in entrepreneurial education process. The attention is focused on priming, framing and anchoring effects which adequately directed (Thaler’s concept of nudging) may stimulate entrepreneurial ways of thinking and performing. The research method used is thought modelling and analogy based on critical analysis of literature from various areas: entrepreneurship, neurosciences, statistics, and didactics. The perception of entrepreneurship as a talent illustrates the universality of its occurrence (though at a different level), and thus the possibility of its widespread development using tools adapted to time, needs and situation. The behavioural economics on the other hand points out ways of humans’ - as opposed to econs’ - decisions rationalisation through taking advantage of human mind’s biases to construct a choice architecture based on well-matched nudges. The novelty added by the analysis is the integration of research areas in the indication of the essence, importance and usefulness of strengthening mental automatisms of entrepreneurial perception of the situation and environment, as well as the proposition of examples of action tools.
Źródło:
Przedsiębiorczość - Edukacja; 2020, 16, 1; 19-30
2083-3296
2449-9048
Pojawia się w:
Przedsiębiorczość - Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy behawioralne rachunkowości
Behavioral problems in accounting
Autorzy:
Sulik-Górecka, Aleksandra
Strojek-Filus, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/589529.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia behawioralna
Finanse behawioralne
Homo oeconomicus
Rachunkowość behawioralna
Behavioral accounting
Behavioral economics
Behavioral finance
Opis:
Coraz większe zróżnicowanie zjawisk ekonomicznych oraz trudności w wyjaśnianiu rzeczywistości przy pomocy klasycznych teorii i narzędzi skłaniają do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o wpływ czynników behawioralnych na decyzje człowieka. Dyskusja ta nie ominęła również obszaru rachunkowości. W artykule przedstawiono genezę ekonomii behawioralnej, która powstała w odpowiedzi na założenia ekonomii klasycznej i neoklasycznej. Założenia rachunkowości behawioralnej wynikają z założeń ekonomii behawioralnej i finansów behawioralnych. W artykule dokonano analizy dotychczasowych obszarów badań w rachunkowości behawioralnej oraz zidentyfikowano problemy, które zasługują na zbadanie w najbliższej przyszłości.
The aim of the paper is the identification and analysis of key behavioral issues in accounting system. The behavioral economics originates from the critique of “homo oeconomicus” classical theory. The behavioral accounting is an offspring of behavioral economics and behavioral finance, what has been described in the first part of the paper. Additionally, the literature review of prior research of behavioral accounting has been done. Moreover, the authors have indicated the fields of accounting, where the influence of behavioral determinants will be increasing in the near future.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 252; 107-117
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kartele w trzech perspektywach: neoklasycznej, behawioralnej oraz etycznej
Cartels from Three Perspectives: Neoclassical, Behavioral and Ethical
Autorzy:
Karbowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/574233.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
kartele
ekonomia neoklasyczna
ekonomia behawioralna
etyka gospodarcza
cartels
neoclassical economics
behavioral economics
business ethics
Opis:
The paper investigates cartels, or agreements between competing firms that seek to influence prices for certain goods and services by controlling production and marketing. The author examines the neoclassical approach to cartels and proposes two additional approaches, behavioral and ethical, to expand existing research on cartels.Most mainstream studies tend to approach cartels from a neoclassical perspective, according to the author. This research approach gave rise to the so-called optimal deterrence theory, which has become the basis for antitrust policy in highly developed countries, Karbowski notes. The optimal deterrence theory is a point of reference for Karbowski in his article. He compares the optimal deterrence theory with the results of behavioral analyses and ethical reasoning focusing on cartels. According to the author, a behavioral approach makes it possible to show how the behavior of firms deviates from the path delineated by the standard optimal deterrence theory, based on assumptions of full rationality, perfect egoism and complete self-control of decision makers. These behavioral deviations can be explained by either internal (trait-based) or external (environmental) factors, Karbowski says. Ethical analysis makes it possible to expand the neoclassical approach to cartels by showing that cartel behavior can be viewed not only in pure economic terms, but also in terms of theft, deception and cheating, the author argues.
Celem artykułu jest krytyka podejścia neoklasycznego w studiach nad kartelami oraz ukazanie, w jaki sposób perspektywy behawioralna i etyczna rozszerzają a także uzupełniają optykę neoklasyczną. Główny nurt badań ekonomicznych nad problematyką karteli przyjmuje perspektywę neoklasyczną. Z tej tradycji badawczej wyrasta teoria optymalnego zniechęcania, która stanowi podstawę dla obecnej polityki wobec karteli w rozwiniętych krajach świata. Teoria optymalnego zniechęcania stanowi tu punkt wyjścia dla rozważań teoretycznych. Skonfrontowana jest ona następnie z doniesieniami ekonomistów behawioralnych oraz sądami etycznymi na temat funkcjonowania karteli. Analiza behawioralna pozwala wskazać odstępstwa od zachowań przedsiębiorstw przewidywanych na podstawie teorii optymalnego zniechęcania (zakładającej pełną racjonalność, doskonały egoizm oraz całkowitą samokontrolę decydentów). Te behawioralne odstępstwa wynikają z przyczyn wewnętrznych (dyspozycji decydentów) lub czynników środowiskowych. Analiza etyczna rozszerza optykę neoklasyczną. Rozważania aksjologiczne pozwalają pokazać, że działania kartelowe mają nie tylko wymiar czysto ekonomiczny, ale łamią one normy społeczne i mogą zostać uznane na moralnie złe jako przykłady kradzieży oraz oszustwa.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2015, 277, 3; 5-26
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od opcji domyślnej do manipulacji, czyli o wyborze pomiędzy ofe a zus . Perspektywa ekonomii behawioralnejv
From the Default Options to Manipulation – Choosing between Ofe and Zus. The Perspective of Behavioral Economics
Autorzy:
Zyzik, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596826.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
manipulacja
opcja domyślna
ZUS
OFE
ekonomia behawioralna
manipulation
default options
behavioral economics
Opis:
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy wykonywanie władzy publicznej polegającej na umożliwianiu wyboru obywatelom spośród prezentowanych przez władzę opcji musi być zawsze uznane za formę manipulacji. W pracy analizowana jest sytuacja decyzyjna związana z wyborem pomiędzy Otwartymi Funduszami Emerytalnymi a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, przed którym stanęli ubezpieczeni w 2014 r. Choć kwestia ta była szeroko dyskutowana przez prawników, ekonomistów i polityków, to aspekt kontekstu decyzyjnego nigdy nie był szczegółowo analizowany. Hipotezy i teorie wypracowane przez ekonomistów behawioralnych pozwalają na naukowe studia nie tylko nad prezentowanymi opcjami planów emerytalnych, ale także nad sposobami prezentacji scenariuszy decyzyjnych i procedurą podjęcia decyzji oraz ich wpływem na treść podejmowanych decyzji. Ekonomiczna analiza sytuacji decyzyjnej pozwala doprecyzować pojęcie manipulacji, jak również wskazać możliwe sposoby jej neutralizowania, a tym samym wykorzystanie ekonomii behawioralnej może mieć również wpływ na demokratyzację procesów decyzyjnych.
The goal of the paper is to answer the question whether the exercise of public authority, consisting in enabling citizens to choose from the options presented by the authority, must always be regarded as a form of manipulation? The analysis focuses on the decision-making context related to the choice between Open Pension Funds and Social Insurance Institution. Although the issue has been widely discussed by lawyers, economists and politicians, this aspect of the context of decision-making has never been analyzed in detail. Hypotheses and theories developed by behavioral economists allow scientific studies not only on the presented options, retirement plans, but also on ways of presenting scenarios and decision-making procedure to take decisions and their impact on content decisions. Economic analysis of the decision situation can clarify the concept of manipulation, as well as identify possible ways of neutralizing and thus the use of behavioral economics may also affect the democratization of decision-making processes.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 104; 345-358
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marketing behawioralny – elementy koncepcji i argumenty w dyskusji
Autorzy:
Wiktor, Jan W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40557454.pdf
Data publikacji:
2023-05-31
Wydawca:
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Tematy:
ekonomia behawioralna
marketing behawioralny
strategie marketingowe przedsiębiorstwa
emocje
postawy i zachowania konsumenta
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia koncepcji marketingu behawioralnego. Część pierwsza prezentuje syntetyczne założenia ekonomii behawioralnej, jej istotę, specyfikę i przesłanki rozwoju. Elementy tej charakterystyki pozwoliły w drugiej części przedstawić autorskie spojrzenie na marketing behawioralny – elementy definicji, zasadnicze cechy i desygnaty behawioralnej perspektywy marketingu. Dyskusja nad koncepcją marketingu behawioralnego koncentruje się na dziesięciu podstawowych obszarach pola recepcji elementów definiens kategorii. Ukazuje ona możliwości opisu marketingu behawioralnego przez te desygnaty, jakie proponują behawioryzm, ekonomia behawioralna, badania nad zachowaniem konsumenta w marketingu, w socjologii i, z pewną uzasadnioną ostrożnością, także w obszarze neuronauki.
Źródło:
Marketing i Rynek; 2023, 5; 3-13
1231-7853
Pojawia się w:
Marketing i Rynek
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Consumer and Consumer Behaviour in the Neoclassical and Behavioural Economic Approach
Konsument i jego zachowanie w ujęciu ekonomii neoklasycznej i behawioralnej
Autorzy:
Zalega, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445403.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polski Instytut Ekonomiczny
Tematy:
consumer
consumer behaviour
neoclassical economics
behavioural economics
konsument
zachowanie konsumenta
ekonomia neoklasyczna
ekonomia behawioralna
Opis:
The purpose of this article is to show how the perception of the economic man’s behaviour (including consumer choices) has evolved in the neoclassical and behavioural economic models with the development of economics as a science. The structure of the article is as follows. After explaining the concept of consumer as an economic man, the essence and complexity of consumer behaviour are discussed. Next, there are presented consumer choices from the perspective of neoclassical economics, classified as the mainstream economics, and in behavioural economics.
Celem artykułu jest ukazanie, jak na przestrzeni rozwoju ekonomii jako nauki zmieniło się postrzeganie zachowań jednostek gospodarujących (w tym wyborów konsumentów) w modelu neoklasycznym i ekonomii behawioralnej. Struktura artykułu jest następująca. Po wyjaśnieniu roli konsumenta jako podmiotu gospodarującego, w dalszej części artykułu omówiono istotę i złożoności zachowań konsumenta. Następnie przedstawiono wybory konsumentów w ujęciu ekonomii neoklasycznej zaliczanej do ekonomii głównego nurtu oraz w ekonomii behawioralnej.
Źródło:
Konsumpcja i Rozwój; 2014, 4(9); 64-79
2083-6929
Pojawia się w:
Konsumpcja i Rozwój
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Behavior on the labor market in Poland in analysis of behavioral economy
Autorzy:
Gałat, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933466.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
behavioral economics
labor market
employee market
ekonomia behawioralna
rynek pracy
rynek pracownika
Opis:
The issues of the labor market in Poland in recent years have been the subject of interest of many researchers. The occurring changes necessitate the verification of previously used theories for its interpretation. The purpose of the article is an attempt to capture the problems of general interpretation of the labor market, which does not reflect the diversity of behaviors in its space resulting from the socio-economic conditions of individual as well as individual preferences of labor market participants. To analyze the problem, the GUS statistics on the labor market and unemployment will be used, as well as the literature on the subject to understand the broader conditions on the labor market and behavioral factors. The analysis will allow to answer the question whether the general definition of today's labor market in Poland as an employee market refers to the entire labor market or only reflects certain trends of leading regions.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2019, 140; 87-97
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Framing effect and public support for the environmental policy
Efekt ramowania a poparcie publiczne dla polityki środowiskowej
Autorzy:
Godawska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/96103.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
behavioural economics
environmental policy
framing effect
ekonomia behawioralna
polityka środowiskowa
efekt ramowania
Opis:
Framing effect consists in the fact that how a problem is presented (or framed) affects the decision maker’s perception of the problem and their preferences. Public opinion about the environmental policy can vary depending on how the aims and consequences of particular policy actions or instruments are featured. The paper aims to exa‑mine how alternative ways of framing SO2 pollution problem (highlighting consequences for human health, nature and state finance) affect the public support for abatement policy (emission fees and emission trading) and bearing higher heating costs. The research made use of an experiment with students as participants. The results were analysed using the two-sample t-test. The findings suggest that highlighting the impact of environmentally damaging behaviour on human health may increase the public support for the imposition of environmental policy instruments and may encourage voluntary actions aimed to protect the environment.
Efekt ramowania polega na tym, że sposób, w jaki pewien problem jest przedstawiony (ramowany) wpływa na percepcję tego problemu przez osobę podejmującą decyzję i jej preferencje. Opinia publiczna odnośnie polityki środowiskowej może się różnić w zależności od tego, jak cele i skutki poszczególnych działań lub instrumentów w ramach tej polityki są scharakteryzowane. Celem artykułu jest zbadanie wpływu alternatywnych sposobów ramowania problemu zanieczyszczenia SO2 (konsekwencje dla ludzkiego zdrowia, przyrody i finansów państwa) na poparcie społeczne dla polityki ograniczania tego zanieczyszczenia (opłat emisyjnych i handlu emisjami) oraz ponoszenia wyższych kosztów ogrzewania. W badaniach wykorzystano eksperyment, w którym uczestniczyli studenci, a wyniki analizowano przy wykorzystaniu testu t do porównania średnich. Wyniki wskazują, że podkreślanie wpływu szkodliwego dla środowiska zachowania dla ludzkiego zdrowia może zwiększyć społeczne poparcie dla wprowadzenia instrumentów polityki środowiskowej i zachęcić do dobrowolnych działań mających na celu ochronę środowiska.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2020, 1; 24-39
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie ekonomii behawioralnej do wyjaśnienia zachowań konsumentów na rynku energii elektrycznej
A behavioural perspective on the consumer decision-making process in the electricity market
Autorzy:
Aziewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20228530.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
zachowania konsumentów
rynek energii
ekonomia behawioralna
consumer behaviour
electricity market
behavioural economics
Opis:
Autorka porusza kwestie odchyleń od racjonalności wśród konsumentów na rynku energii elektrycznej. Neoklasyczne modele ekonomiczne w niewystarczającym stopniu tłumaczą zjawiska zachodzące na tym rynku. Na potrzeby niniejszej publikacji określono dwa cele badawcze. Pierwszym jest wskazanie błędów poznawczych, możliwych do zaobserwowania wśród konsumentów energii w różnych państwach świata. Drugim celem artykułu jest określenie działań, które na podstawie zdobytych informacji dotyczących zniekształceń poznawczych mogą przyczynić się do bardziej ekonomicznego oraz ekologicznego konsumowania energii przez odbiorców końcowych energii elektrycznej. Tym samym można stwierdzić, że realizacja drugiego celu jest zależna od osiągnięcia pierwszego. We wprowadzeniu czytelnik zapozna się z nowymi wyzwaniami związanymi z funkcjonowaniem systemów elektroenergetycznych w świecie dążącym do poprawy efektywności energetycznej przy jednoczesnej ochronie środowiska. Ze względu na fakt, że istotną rolę w procesie zmian odegrają odbiorcy końcowi energii elektrycznej, ważne jest wskazanie teorii ekonomii, która najlepiej objaśni zachowania człowieka w procesie podejmowania decyzji. W kolejnej części artykułu autorka przedstawi podstawowe informacje związane z teorią ekonomii behawioralnej. Omówione zostaną błędy poznawcze oraz występowanie ograniczonej racjonalności. Następnie zaprezentowany zostanie przegląd przeprowadzonych na rynku energii elektrycznej badań, zrealizowanych w różnych krajach świata w nurcie behawioralnym. W ostatniej części artykułu zawarto zestawienie zaobserwowanych błędów poznawczych oraz przedstawiono propozycje działań w przypadku wystąpienia zjawisk odbiegających od racjonalnych zachowań.
The aim of the paper is to (1) verify the validity of choosing behavioural economics to analyse irrational consumer behaviour in the electricity market and (2) considering the occurrence of cognitive biases, proposing actions influencing consumer behavior to achieve the desired effects. The reason for taking up this subject is the conviction that the neoclassical economic models cannot fully explain the phenomena observed in the electricity market. Those models assume that the process of making individual decisions in the market is fully rational. Meanwhile, observations and analyses of literature and research point to deviations from rationality in consumer behaviour in the electricity market. The paper will describe consumer behaviour in the electricity market and, if possible, characterise the observed deviations from rationality from the point of view of behavioural economics.
Źródło:
Studia i Materiały; 2021, 1(34); 18-27
1733-9758
Pojawia się w:
Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dualistyczny model poznawczy heurystyki Daniela Kahnemana i Amosa Tverskyego
Dual process cognitive model and the heuristics in Daniel Kahneman and Amos Tversky s studies
Autorzy:
Klepczarek, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945513.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
heurystyki
ekonomia behawioralna
Daniel Kahneman
Amos Tversky
dualizm poznawczy
prawdopodobieństwo
kotwiczenie
teoria perspektywy
Opis:
The paper conducts the collective specification of fallacies in the perception of reality made by market participants. It is based on the Daniel Kahneman and Amos Tversky’s esseys and it proves that the paradigm of rationality in human behaviour is actually a purely idealistic assumption and is often not reflected in the factual decisions made by consumers. The article pointed out numerous examples of so-called heuristics and biases, which cause the wrong estimation of the probability of certain events and thus are the reason of making non-optimal choices. The studies provide the evidence that unconscious, irrational, emotional and psychological factors are crucial in decision-making situations and to make the forecasts and projections more realistic they should be taken into account in the development of econometric models, business strategies or human resources management policy.
Źródło:
Gospodarka w Praktyce i Teorii; 2012, 2(31)
1429-3730
2450-095X
Pojawia się w:
Gospodarka w Praktyce i Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mentalność podatkowa Polaków i opinia publiczna na temat wysokości VAT i akcyzy w latach 2022-2023 – perspektywa ekonomii behawioralnej
Tax mentality of Poles and public opinion on the amount of VAT and excise duty in 2022-2023 – the perspective of behavioral economics
Autorzy:
Obłąkowska, Katarzyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762900.pdf
Data publikacji:
2023-07-20
Wydawca:
Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i wspólnicy
Tematy:
ekonomia behawioralna
mentalność podatkowa
podatek
VAT
akcyza
behavioral economics
tax mentality
tax
excise duty
Opis:
Celem artykułu jest uzupełnienie luki w zakresie wiedzy o mentalności podatkowej Polaków oraz opinii publicznej w Polsce o wysokości podatku od towarów i usług (VAT1) i akcyzy w latach 2022-2023. W referacie z perspektywy ekonomii behawioralnej zaprezentowane zostały wyniki badań własnych dr Katarzyny Agnieszki Obłąkowskiej przeprowadzone z wykorzystaniem metody reprezentatywnych badań społecznych i analizy statystycznej. W pierwszej kolejności opisano wkład ekonomii behawioralnej w zagadnienie opodatkowania i w ramach uzupełnienia ekonomii głównego nurtu. Następnie przedstawiono definicję mentalności podatkowej. Dalej omówiono obecną mentalność podatkową dorosłych Polaków na podstawie ustaleń z badań własnych. Przedstawiono skojarzenia Polaków z terminem „podatki” oraz ich poczucie wewnętrznej zgody na płacenie podatków. Dokładnie omówiono postawy Polaków wobec płacenia podatków: zaangażowania, kapitulacji, oporu, gry i kontestacji. Dalej przedstawiono definicję opinii publicznej. Następnie zaprezentowano opinię publiczną w Polsce na temat oceny wysokości podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w podziale na przedmioty opodatkowania. Artykuł zamyka przedstawienie opinii społecznej na temat rozwiązań wprowadzonych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w 2022 r. w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej w zakresie obniżenia stawek VAT i podatku akcyzowego.
The aim of the article is to fill the gap in the knowledge about the tax mentality of Poles and public opinion in Poland about the amount of VAT and excise duty in 2022-2023. In the paper from the perspective of behavioral economics, the results of Dr. Katarzyna Agnieszka Obłąkowska’s own research conducted on the basis of the method of representative social research and statistical analysis were presented. First, the contribution of behavioral economics to the issue of taxation is presented, and as a complement to mainstream economics. Then, the definition of the tax mentality was presented. Further, the current tax mentality of adult Poles is discussed based on the findings of own research. Associations of Poles with the term taxes and their sense of inner consent to pay taxes are presented. Poles’ attitudes towards paying taxes were thoroughly discussed: commitment, capitulation, resistance, game and contestation. Further, the definition of public opinion were presented. Next the public opinion in Poland on the amount of VAT and excise duty were presented. The article ends with a presentation of public opinion on the solutions introduced by the Government of the Republic of Poland in 2022 under the so-called Anti-inflationary shield in the field of lowering VAT and excise duty rates.
Źródło:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych; 2023, 7(323); 25-33
1427-2008
2449-7584
Pojawia się w:
Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie czynników behawioralnych w zarządzaniu kryzysowym
The importance of behavioural factors in crisis management
Autorzy:
Czerwonka, Monika
Siembida, Joanna
Staniszewska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679267.pdf
Data publikacji:
2023-11-23
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
Tematy:
altruism
behavioural economics
crisis
COVID-19 pandemic
altruizm
ekonomia behawioralna
kryzys
pandemia COVID-19
Opis:
Wydarzenia ostatnich dwóch lat wskazują, że w zarządzaniu kryzysowym nie można pomijać czynników behawioralnych. Analiza reakcji społecznych prowadzi do stwierdzenia, że są one dalekie od standardowego, racjonalnego zachowania w warunkach wyjątkowych, takich jak: pandemia, kryzys migracyjny czy zagrożenie konfliktem zbrojnym. Skuteczna polityka gospodarcza oraz finansowa państwa powinna opierać się na predykcji powiązanej z zachowaniami stadnymi oraz teorii impulsu (szturchnięcia) wprowadzonej przez Thalera i Sunsteina w 2017 r. Ich zdaniem założenia ekonomii behawioralnej mogą zostać z powodzeniem wykorzystane w kształtowaniu polityki publicznej za pomocą odpowiednich narzędzi (uproszczeń, opcji domyślnych, ramowania, przybliżania konsekwencji, projektowania czy odwołania do norm społecznych). Celem niniejszego artykułu jest przegląd narzędzi ekonomii behawioralnej znajdujących zastosowanie w sytuacji zagrożenia nadzwyczajnym, nieoczekiwanym i wielkoskalowym kryzysem. Przedstawione w toku rozważań przykłady dotyczą wykorzystania innowacji behawioralnych i zachowań stadnych w różnym kontekście, przez władze państw z różnych stron świata. Niniejszy przegląd może stanowić inspirację do wprowadzenia nowych rozwiązań, uwzględniających teorię impulsu oraz zachowań stadnych i altruistycznych jednostek. W artykule wykorzystano ustalenia z zakresu ekonomii behawioralnej (teoria perspektywy oraz teoria impulsu) i ekonomii daru oraz doniesienia medialne na temat metod walki i niwelowania negatywnych skutków kryzysów w systemie opieki zdrowotnej czy przymusowej migracji w różnych krajach, także o odmiennych uwarunkowaniach kulturowych. W toku rozważań dokonano przeglądu tych metod oraz leżących u ich podstaw mechanizmów ekonomii behawioralnej wraz z pozytywnymi efektami ich zastosowania, dowodzącymi tym samym ich skuteczności.
The recent events of the past two years indicate that effective crisis management cannot ignore behavioural factors. When analysing social reactions, it becomes clear that they are far from standard, rational behaviour in exceptional conditions such as a pandemic, a migration crisis, or the threat of an armed conflict. Effective economic and financial policies of a state should be based on predictions related to herd behaviour and the theory of nudge introduced by R. Thaler and C. R. Sunstein in 2017. According to this theory, the assumptions of behavioural economics can be utilised successfully in shaping public policies with appropriate tools (simplifications, default options, framing, approximation of consequences, design, or reference to social norms). The aim of this article is to review the use of behavioural economics tools in situations of extraordinary, unexpected, and large-scale crises. Examples of the use of behavioural innovations and herd behaviour in different contexts by the authorities from various parts of the world are presented. This review can serve as an inspiration for implementing new solutions based on the theory of nudges, herd behaviour, and the behaviour of altruistic individuals. The article uses theories from the field of behavioural economics (the prospect theory, nudge theory) and gift economy as well as media reports on methods to combat and mitigate the negative effects of crises in the healthcare system and forced migration in different countries, including those with different cultural backgrounds. This article provides an overview of such methods and presents the mechanisms of behavioural economics that underlie them, along with the positive effects of using these methods, thereby demonstrating their effectiveness.
Źródło:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów; 2023, 192; 187-203
1234-8872
2657-5620
Pojawia się w:
Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konkurencyjność firm w świetle teorii ekonomii behawioralnej Richarda H. Thalera
Competitiveness of companies in the light of Richard H. Thaler’s theory of behavioural economics
Autorzy:
Skrzek-Lubasińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012406.pdf
Data publikacji:
2020-11-27
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
enterprise
Thaler
behavioural economics
company competitiveness
self-employment
przedsiębiorstwo
ekonomia behawioralna
konkurencyjność firm
samozatrudnienie
Opis:
Artykuł jest przeglądem dorobku R. Thalera pod kątem możliwości jego wykorzystania do analizy konkurencyjności firm. Uwaga została skupiona szczególnie na firmach najmniejszych, w tym samozatrudnionych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób wprowadzenie elementów behawioralnych do analizy konkurencyjności przedsiębiorstw tego typu, może pomóc w rozwoju nauki oraz jak może być wykorzystane w praktyce gospodarczej. Traktując dorobek naukowy Thalera jako inspirację, postanowiono zidentyfikować główne narzędzia przez niego wypracowane, w tym różne typy błędów poznawczych, systematycznych błędów czy rzekomo nieistotne czynniki, które są pomijane w głównych nurtach teorii ekonomii, a w rzeczywistości mają istotne znaczenie dla procesu podejmowania decyzji. Dodatkowym celem analizy było zidentyfikowanie obszarów badawczych, których wzbogacenie o elementy ekonomii behawioralnej mogłoby przynieść najwięcej korzyści. Wyodrębniono dwa takie obszary: w teorii mikroekonomii – obszar „decyzje producenta” oraz w teorii makroekonomii – obszar dotyczący interwencji państwa i prowadzenia polityk publicznych.
The article contains a review of R. Thaler’s scientific output with respect to its possible use for the analysis of competitiveness of companies. The attention is focused particularly on the smallest businesses, including the self-employed. An attempt is made to answer the question of how the introduction of behavioural elements into the competitiveness analysis of enterprises of this type can foster the development of science and how it can be used in the economic practice. Inspired by Thaler’s scientific output, the author decided to identify the main tools developed by Thaler, including the various types of cognitive biases, systematic errors, or supposedly irrelevant factors that are overlooked in the mainstream economic theories which, in fact, are essential for the decision-making process. An additional aim of the analysis is to identify the research areas which, if enriched with elements of behavioural economics, could be most beneficial. Two such areas are identified: in the microeconomic theory – the area of “manufacturer’s decisions”, and in the macroeconomic theory – the area of state intervention and public policies.
Źródło:
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie; 2020, 57, 4; 15-31
1896-656X
Pojawia się w:
Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Altruizm w kontekście ekonomicznym – analiza wybranych modeli i badań ekonomii behawioralnej
Altruism in an economic context – analysis of selected models and research of behavioral economics
Autorzy:
Wasilewska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139038.pdf
Data publikacji:
2022-10-21
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
altruizm
ekonomia behawioralna
preferencje społeczne
niechęć do nierówności
altruism
behavioural economics
social preferences
inequity aversion
Opis:
Celem artykułu jest zarysowanie teorii, a także kierunku i wyników badań dotyczących altruizmu oraz zachowań prospołecznych w ekonomii. W tekście zostały przedstawione podstawowe założenia ekonomii neoklasycznej, według której decydenci są samolubni i racjonalni oraz maksymalizują własną użyteczność, a następnie ekonomii behawioralnej, będącej alternatywnym spojrzeniem na racjonalność jednostek w obliczu wyborów ekonomicznych. Następnie została omówiona metodologia i wyniki badań nad altruizmem w ekonomii eksperymentalnej z użyciem gry ultimatum, gry dyktator oraz gry o dobro publiczne. W końcowej części pracy opisano wybrane postacie funkcji użyteczności proponowane przez ekonomię behawioralną, uwzględniające, że na użyteczność decydentów ekonomicznych nie wpływa wyłącznie ich własne dobro lub majątek, ale także sytuacja i dobrobyt innych.
The aim of this paper is to outline the theory, direction, and results of research on altruism and pro-social behaviour in economics. The text presents the basic assumptions of neoclassical economics, which assumes that decision-makers are selfish, rational and maximize their utility, and then behavioural economics, which is an alternative view of the rationality of individuals when faced with economic choices. The methodology and results of research on altruism in experimental economics using the ultimatum game, the dictator game, and the public good game are then discussed. The final part of the paper describes selected forms of the utility function proposed by behavioural economics, taking into account that the utility of economic decisionmakers is not only affected by their own well-being or wealth, but also by the situation and welfare of others.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2022, 29, 1; 53-63
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Status quo" w podejmowaniu decyzji finansowych
Status quo bias in financial decision making
Autorzy:
Czuchryta, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026632.pdf
Data publikacji:
2020-11-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
status quo
ekonomia behawioralna
psychologia ekonomiczna
podejmowanie decyzji
behavioural economics
economic psychology
decision-making process
Opis:
Status quo jest ważnym efektem występującym w procesie podejmowania decyzji. Badacze określają w ten sposób nieświadome podtrzymywanie stanu bieżącego i niechęć do zmian. W niniejszym artykule w wyniku badania założone hipotezy nie zostały całkowicie potwierdzone. Zauważono statystycznie istotną zależność między grupą neutralną a grupą, w której status quo występował przez 3 miesiące, co mogłoby potwierdzić założone hipotezy o uleganiu temu efektowi. Kolejny wynik grup ze status quo – 3 miesiące oraz status quo – 20 lat przeczy wpływowi czasu na podatność na heurystykę. Rezultaty badania mogą wynikać z czynników, które jednocześnie stanowią istotne wskazówki dla badaczy zainteresowanych tą tematyką.
Status quo bias is a significant effect, which is a part of the decision – making process. Researchers define status quo bias as a preference for the current state of affairs and change aversion. As a result of the research in this article, the hypotheses made, were not completely confirmed. It was alleged that there was the statistical relation between the neutral group and status quo group (3 months). It might confirm the hypothesis about the occurrence of status quo bias. The result of comparison between group status quo (3 months) and status quo (20 years) is a negation of susceptibility of time on heuristics. The outcomes might arise from factors, which are essential clues for researchers, who will be interested in this subject.
Źródło:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2020, 3; 67-80
1898-2166
Pojawia się w:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies