Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "pogranicze" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Otwarte granice - otwarte pogranicza?
Open borders - open borderlands?
Autorzy:
Sobieraj, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946093.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
granica
pogranicze
pogranicze kulturowe
border
borderland
cultural borderland
Opis:
Od 1989 roku na polskich granicach i pograniczach zachodzą istotne zmiany. Polskie granice różnią się od siebie głównie pod względem funkcji politycznych i gospodarczych, jakie obecnie pełnią, przede wszystkim z uwagi na uczestnictwo Polski w Unii Europejskiej i Układzie z Schengen. Mieszkańcy różnych pograniczy mają także odrębny bagaż doświadczeń historycznych, związanych z uwarunkowaniami z przeszłości. Czy te różnice przekładają się na odmienne postawy mieszkańców pograniczy? W artykule tym poddane zostały analizie wyniki badań zrealizowanych na polskich pograniczach od 2008 do 2010 r., celem porównania postaw mieszkańców różnych pograniczy – zachodniego, południowego i wschodniego wobec funkcji granicy, oceny sytuacji na pograniczu oraz ich otwartości na kontakty międzykulturowe bądź dystansu wobec sąsiednich narodów.
Since 1989 important changes have been hold on Polish borders and borderlands. The Polish borders differ from each other mainly regarding political and economic functions, they now performing. This is basically because of the presence of Poland in European Union and Schengen Agreement. The inhabitants of various borderlands have also other historic experiences connected with the past. Does differences transform into other attitudes of borderlands’ inhabitants? In this article the results of the research on Polish borderlands from 2008 to 2010 were analyzed. The aim of the research was to compare the attitudes of the inhabitants’ of various borderlands: east, west, south towards the functions of the borders, their assessment of the borderlands’ situation and their openness on intercultural contact or their social distance to neighboring nations.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 375-382
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sień jako pogranicze – pogranicze jako sień
Hall as borderland, boderland as a hall
Autorzy:
Szlachta-Misztal, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950960.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
sień
pogranicze
granica
Opis:
Hall is a space in a building, that functions as a link. It connects the living area with the space designated for animals. It is here, where two different environments meet, that to some extent function together on daily bases. But it is exactly the hall, where a specific connection is taking place. Scents come into contact here, they cross throughout hall from one part to another. Man must cover the distance of a hallway in order to enter the utility room, as well as an animal must run across the hall to get inside the homestead. That kind of metaphor of a hall can be transferred to the idea of a borderland. Borderland can be seen precisely as that sort of a hall, where cultures encounter each other, exchange experiences and get back to their own realities.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 609-616
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granica państwowa w teorii pogranicza
Border in the theory of borderlands
Autorzy:
Opioła, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547256.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
granica państwowa
pogranicze
teoria pogranicza
pogranicze reliktowe
pogranicze migracyjne
state border
borderlands
historical borders
migration
theory of borderland
Opis:
W artykule zaprezentowano wątpliwości dotyczące definiowania pogranicza polegającego na przyjęciu granicy państwowej jako podstawowego kryterium definicyjnego. Autor wychodzi z założenia, że granica państwowa może tworzyć różne relacje z pograniczem i nie jest koniecznym warunkiem istnienia pogranicza. Przede wszystkim możliwe jest wykształcenie się pogranicza społecznego, w którym to procesie granica państwowa nie odgrywa żadnej roli. Autor przedstawia siedem argumentów wyjaśniających to podejście a następnie przedstawia typologię pograniczy ze względu na ich relację z granicą państwową, dzieląc je na: pogranicze nadgraniczne, pogranicze reliktowe, pogranicze migracyjne, pogranicze mieszane.
The aim of this paper is to present a problem of defining the borderland in relation to the state border, and to compare the theoretic approaches in Polish social sciences. Author assumes that state border can create several different relations with borderland: it is possible the emergence of borderland in a process, in which the state border plays no role. Author presents seven arguments to explain this approach and then presents a typology of borderlands in relation with state border.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2014, 2, 1; 35-43
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo kręgów pogranicza polsko-rosyjskiego. Spojrzenie społeczno=prawne
Autorzy:
Jurczak, Dariusz Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546676.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Bezpieczeństwo
Pogranicze
Federacja Rosyjska
Opis:
This article is an attempt to show the socio-legal context of security of the circles of the Polish-Russian border. The author draws attention to the theoretical approach to social circles. He considers the security of social circles in the local environment. It shows the legal relations of social circles on the Polish-Russian border and legal conditions for the functioning of the Polish-Russian border. A small border movement has become an important link in the Polish-Russian border. Another issue raised in the material is migration and security of borderland communities. The presented material ends with considerations on public administration and the security of the migrating Polish-Russian border community.
Artykuł jest próbą ukazania społeczno – prawnego kontekstu bezpieczeństwa kręgów pogranicza polsko – rosyjskiego. Autor zwraca uwagę na teoretyczne ujęcie kręgów społecznych. Rozpatruje owo bezpieczeństwo kręgów społecznych w środowisku lokalnym. Pokazuje relacje prawne kręgów społecznych na pograniczu polsko – rosyjskim i prawne uwarunkowania funkcjonowania pogranicza polsko – rosyjskiego. Ważnym ogniwem kontaktów na pograniczu polsko – rosyjskim stał się mały ruch graniczny. Kolejnym poruszanym zagadnieniem jest w materiale migracja a bezpieczeństwo społeczności pogranicza. Prezentowany materiał kończą rozważania na temat administracji publicznej, a bezpieczeństwa migrującej społeczności pogranicza polsko – rosyjskiego.
Źródło:
Civitas et Lex; 2020, 27, 3; 7-24
2392-0300
Pojawia się w:
Civitas et Lex
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małe miasta przy granicy śląsko-małopolskiej w XIV w. Geneza – funkcje – warunki rozwoju.
Autorzy:
Lisowicz, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436073.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
małe miasta
pogranicze
Małopolska
Śląsk
Opis:
The article is devoted to the history of small towns incorporated in the 14th century that were located on the borderland of Silesia and Lesser Poland. It analyses four centres located in he so-called central area of the borderland – Będzin, Bieruń, Chrzanów and Mysłowice. The aim of the research is to point to any regularity connected with the creation and functioning of small towns in the specific area of the borderland as well as to show relations between these centres and larger cities such as Krakow or Opole. The development of a settlement of a municipal character in a particular place was influenced by a number of factors, including natural factors, the existence of a city or a market settlement in the neighbourhood, the vicinity of trade routes, fords, as well as the organization of local and regional routes. None of the discussed towns was created from scratch as there were traces of settlements frombefore the incorporation in their vicinity. The early establishment of the towns is additionally corroborated by information about parishes whose existence had been proved in all towns except from Bieruń since the beginning of the 14th century. Small towns played an important role in the economy of their regions as they satisfied the needs of their inhabitants, people from the adjacent villages and merchants travelling through the town. Moreover, the towns fulfilled a series of political, proprietary, and cultural functions in relation to the neighbouring settlements. One can notice some regularities and similarities in the origin, functions and conditions of developing small towns. These factors were not influenced in any major way by the fact that the towns were located at different sides of the border.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 13; 142-153
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolejny świadek wrześniowego dramatu na Kresach. Odnaleziony memuar przodownika Sobieralskiego ze Śniatyna
Autorzy:
Kania, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819415.pdf
Data publikacji:
2019-05-12
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Policja
wojna
agresja
uchodźca
pogranicze
Opis:
Artykuł przedstawia memuar przodownika Antoniego Sobieralskiego, funkcjonariuszaKomendy Powiatowej Policji Państwowej w Śniatynie, okoliczności odnalezienia jego wspomnień orazprzytacza obszerne fragmenty memuaru, które obejmują pierwszy okres II wojny światowej. PrzodownikSobieralski opisał funkcjonowanie policji śniatynskiej na pograniczu rumuńskim podczas wojny z Niemcamii pośpieszną ewakuację garnizonu po niespodziewanej agresji Armii Czerwonej na Polskę, dokonanej17 września 1939 r. Zaprezentowany memuar przodownika Antoniego Sobieralskiego ukazał sięw całości drukiem z komentarzem w opracowaniu autora artykułu nakładem wydawnictwa UPH w 2016 r.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach; 2017, 39, 112; 117-139
2082-5501
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania peryferyjności obszarów wiejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju
Autorzy:
Bartkowiak-Bakun, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584199.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
obszary wiejskie
pogranicze zachodnie
peryferyjność
Opis:
W pracy dokonano pomiaru ładu społecznego. Stanowiło to punkt wyjścia do przeprowadzenia delimitacji obszarów wiejskich pogranicza zachodniego. Za przesłankę peryferyjności przyjęto niski poziom badanej kategorii. Pomiaru dokonano z wykorzystaniem miary syntetycznej. Badaniami objęto 310 gmin województw dolnośląskiego, lubuskiego i zachodniopomorskiego. Badania przeprowadzono dla lat 2008-2012. Otrzymane wyniki badań dowiodły znaczenia sytuacji demograficznej w kształtowaniu peryferyjności.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 466; 32-38
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja międzykulturowa przez teatr– refleksje wokół Pracowni Kronik Sejneńskichi Teatru Sejneńskiego
Intercultural education through theatre – reflections on the Sejny Chronicles Workgroup and the Sejny Theatre
Autorzy:
Namiotko, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967975.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
edukacja międzykulturowa
edukacja wielokulturowa
teatr
kultura czynna
historia mówiona
pogranicze
Ośrodek "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów"
Opis:
Artykuł stanowi refleksję dotyczącą praktyki teatralnej jako narzędzia edukacji międzykulturowej. Odwołuję się w nim do pracy animatorów z Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach, analizując warsztat teatralny Teatru Sejneńskiego i Pracowni Kronik Sejneńskich. W obu projektach uczestniczą dzieci i młodzież z Sejneńszczyzny, miejsca o wielokulturowych tradycjach i sąsiedztwie. Poprzez czynny udział, osobiste zaangażowanie i spotkanie ze świadkami historii młodzi mieszkańcy Sejn poznają wielokulturową przeszłość tego miejsca oraz uczą się kultury swoich kolegów i koleżanek. Zgromadzone w ten sposób informacje stanowią następnie fundament realizowanych przez młodzież spektakli. Teatr jest zatem nie tylko narzędziem sztuki, ale procesem edukacji międzykulturowej, który poprzez „kulturę czynną”, tworzoną dla ludzi i z ludźmi, kształtuje umiejętność „bycia wielokulturowym”, postawę otwartą na drugiego, umiejętność dialogu, tolerancji, zrozumienia.
The article is a reflection around the theme of theatrical workshop as a mean of intercultural education. In my work I analyse two significant projects, the workshop organised by the Teatr Sejneński as well as the workshop of the Pracownia Kronik Sejneńskich. I refer to the work of animators from the Ośrodek ‘Pogranicze – sztuk, kultur, narodów’ based on the enterprise of the above mentioned projects. Both schemes engage children and teenagers from the region of Sejneńszczyzna, an area of rich multicultural traditions. Through the active participation, personal engagement, and the meetings with witnesses of history young people become acquainted with multicultural past of the region as well as familiarise themselves with the culture of friends living just across the border. All the information gained throughout the active participation in familiarising with the history and culture of the region form the base for the theatrical performances organised by teenagers. As a result the theatre is not only an instrument of art but also a process of intercultural education, which through the “active culture”, done for and with people, forms the ability of being a truly multicultural citizen, open to other people, comprehending the ability of dialogue, tolerance and understanding.Translated by Urszula Namiotko
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2012, 1; 114-127
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspólna historia, wspólna kultura. O książce Polacy – Żydzi. Kontakty kulturowe i literackie pod redakcją Eugenii Prokop-Janiec
Autorzy:
Buryła, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639028.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Polacy, Żydzi, literatura, kultura, pogranicze, nowoczesność
Opis:
Common history, common cultureThe review provides a brief overview of the collective work edited by Eugenia Prokop--Janiec that is devoted to literary and cultural Polish-Jewish contacts in the nineteenth and twentieth centuries, recognized in the context of the changes in the processes of modernisation and modernity.
Źródło:
Wielogłos; 2015, 2(24)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłopoty z pograniczem. Socjologia wobec tradycji i ponowoczesności
The predicament of borderland. Sociology towards its tradition and postmodernity
Autorzy:
Wojakowski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/324883.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
pogranicze
socjologia
ponowoczesność
borderland
sociology
postmodernity
Opis:
Artykuł opisuje główną oś obecnej w polskiej socjologii dyskusji dotyczącej definiowania pogranicza, przebiegającą pomiędzy szerokim ujęciem symbolicznym tej kategorii oraz tradycyjną koncepcją, kojarzącą pogranicze z konkretnym terytorium. Przyjęta w analizie perspektywa interakcyjna pozwala na częściowe połączenie obu sposobów ujmowania pogranicza, definiując go jako konstrukcja kulturowa opierająca się na doświadczeniu niekompatybilności poczucia lokalnej i etnicznej wspólnoty. W artykule wskazuje się, że ów typ doświadczenia może wykraczać poza tradycyjnie opisywane pogranicza. Takiego założenia nie można jednak traktować jako ponowoczesnego pewnika, lecz tezę wyjściową do dalszych poszukiwań badawczych.
The article describes main standpoints in a dispute over definition of borderland. The first one defines borderland solely as a symbolic category, whereas the second one traditionally associates that term with a particular territory. The interactional perspective used in the analysis of that problem enabled partial fusion of those polar standpoint and defined the borderland as an experience of cultural incompatibility of local and ethnic communities. The article shows the cases when that type of experience can exceed the traditionally described borderlands, although that assumption should not be treated as a postmodern certainty, but only as a starting point to the further research.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 419-431
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antroponimy nieoficjalne na językowym pograniczu słowacko-polskim
Autorzy:
Szczerbová, Marcela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590864.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
antroponimy nieoficjalne
pogranicze językowe
modele nazewnicze
Opis:
Antroponimy nieoficjalne są pospolitymi nazwami, które tworzą dynamiczny, stale rozwijający się system antroponimiczny przejawiający się w wymiarach przestrzennym, czasowym i częstotliwościowym. Na sposób formowania antroponimów nieoficjalnych wpływają potrzeby komunikacyjne, sytuacja społeczno-kulturowa danego obszaru, lokalne nawyki, a na aspekt formalny ma wpływ lokalny dialekt. Badanie zostało przeprowadzone na pograniczu językowym Słowacji i Polski. Po obu stronach granicy wybrano dwie sąsiednie, ale wyjątkowo różne miejscowości. Różnią się charakterem i naturą, obszarem, populacją itp.
Unofficial anthroponyms are common names that form a dynamic, constantly developing an-throponymic system manifested in spatial, temporal and frequency dimensions. The method of forming Unofficial anthroponyms is influenced by communication needs, socio-cultural situ-ation of particular area, local habits and the formal aspect is affected by a local dialect. This research was carried out in the language boundary of Slovakia and Poland. On both sides, two neighbouring, but remarkably distinct villages were chosen. They differ in their character and nature, area, population, etc.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2019, 18; 241-251
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wsie dzisiejsze – miasta niegdysiejsze. Z problematyki dawnych miasteczek pogranicza polsko – litewskiego (XVI – XXI wieku)
Autorzy:
Panasiuk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2189993.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
pogranicze
Wielkie Księstwo Litewskie
miasta
dezurbanizacja
Źródło:
Poetyki czasu, miejsca i pamięci; 119-135
9788395558122
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstrukty cywilizacji i metafizyka transfiguracji w twórczości Romany Kaszczyc
Constructs of civilisation and the metaphysics of transfiguration in the work of Romana Kaszczyc
Autorzy:
Chojnacka, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408222.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Romana Kaszczyc
ecopoetics
borderlands
ekopoetyka
pogranicze
Opis:
W twórczości Romany Kaszczyc – artystki przyrody, pogranicza, peryferii, ziemi zachodniopomorskiej i lubuskiej, Puszczy Barlineckiej – w perspektywie sąsiedztwa, współzależności i różnorodności, status granicy traci swoje ontologiczne znaczenie. Puszcza trwa, niezależnie od umownych granic wyznaczonych na administracyjnej mapie Polski. Jednocześnie warto zadać pytanie, czy kultura staje się – powiększającą zachłannie swoje terytorium – sąsiadką natury, a może jej ciemiężycielką? Barlinecka Roma kreuje w swojej twórczości świat, w którym schematy i role społeczne stają się więzieniem. Natomiast w oczach artystki współistniejąca binarność nocy i dnia, mroku i jasności, życia i śmierci jest metafizyczna. Czy zatem granica byłaby transcendentna, epistemologicznie wydarzająca się oraz niezależna od człowieka? Chciałabym przede wszystkim nie tylko przedstawić zasługującą na upamiętnienie artystkę, która świadomie wybrała życie na terenach pogranicza, ale i przyjrzeć się granicy samej w sobie, w jaki sposób wytwarzają się i konstytuują antagonizmy między kulturą i naturą, centrum i peryferiami, światowym uznaniem i regionalnością. Głównym moim celem badawczym jest natomiast stworzenie interpretacji wybranych tekstów kultury Romany Kaszczyc w świetle rozważań semantycznego doświadczenia pogranicza. Krytyczne opracowanie dzieł literackich i plastycznych przedstawię w perspektywie neoregionalnej oraz ekokrytycznej. Interpretacje staną się jednocześnie pre-tekstem do rozważań związanych z problematyką sąsiedztwa, granicy oraz ekocydu. Inspiracje badawcze czerpać będę z dorobku naukowego m.in. Julii Fiedorczuk, Aleksandry Ubertowskiej, Tatiany Czerskiej, Elżbiety Rybickiej.
Romana Kaszczyc – an artist concerned with nature, borderlands, peripheries, the West Pomeranian and Lubusz lands, the Barlinecka Wilderness – dissolves in her work the ontological dimension of borders, while bringing into play the perspectives of neighbourhood relations, interdependence and diversity. Wilderness endures, irrespective of the conventional borders marked on the administrative map of Poland. However, it is also worth raising the question of whether culture is becoming – by greedily expanding its territory – nature’s neighbour, or perhaps its oppressor? In her work, Roma Barlinecka creates a world in which social patterns and roles become a prison. Whereas, the coexisting binary reality of night and day, darkness and illumination, life and death is metaphysical in the artist’s eyes. Thus, is the border transcendent, epistemological and independent of man? Above all, I would not only like to commemorate a worthy artist who consciously chose to live in the borderlands, but also to look at the border itself, and how antagonisms between culture and nature, centre and periphery, global recognition and regionality are generated and constituted. Notwithstanding the goals above, the main research objective is to develop an interpretation of selected culture-themed texts by Romana Kaszczyc in the light of considerations of the semantic experience of the borderland. I will present a critical study of literary and plastic works from a neo-regional and ecocritical perspective. The interpretations shall induce deliberations on neighbourhood relations, border and ecocide. Research inspirations will be drawn from the scholarly output of, among others: Julia Fiedorczuk, Aleksandra Ubertowska, Tatiana Czerska, Elżbieta Rybicka.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 157-168
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczne nazwy terenowe Sokólszczyzny
Historical place names of the sokólski district
Autorzy:
Filinowicz, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951114.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
mikrotoponimy
pogranicze polsko-białoruskie
elementy bałtyckie
Opis:
In the article the author analysed historical place names of the Sokólski district. Historical documentation of the onomastic material dates back from XVI to XX century. It includes published sources, manuscripts and historical maps of the region. The semantic and formative analysis of the material was conducted. It was proved that diverse settlement influenced the place names of this region. The lexical base for these names is formed on the basis of the Polish, Belorussian and Baltic common nouns and anthroponyms. Some names of the former settlements or villages were identified and localized as place names at present.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 253-264
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otwarta przestrzeń pogranicza
Autorzy:
Paszkowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369973.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
granica
pogranicze
Zachodniopomorskie
przestrzeń polskiego pogranicza
Opis:
Wieloznaczność pojęcia pogranicze jest punktem wyjścia do rozważań o swoistej filozofii przestrzeni, filozofii pojmowania świata. Autor ukazuje różnorodność skojarzeń znaczeniowych związanych z tym pojęciem. Uwagę szczególną przywiązuje do pojęcia otwartości, rozumianej zarówno w kontekście przestrzennym jak i mentalnym. Z otwartością wiąże się również potencjalna zdolność do asymilacji nowych znaczeń, innowacji, a granica staje się przestrzenią wymiany wartości a nie krawędzią percepcji. Autor udowadnia, że pogranicze stwarza szansę rozwojowe dzięki korzystaniu z wielu źródeł kulturowych, ciekawości świata, potencjałowi przestrzeni i otwartości na nowe idee.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2008, 10; 83-88
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa typy tożsamości zbiorowych mieszkańców małych miast polsko-żydowskiego pogranicza. Społeczne podziały a antagonizmy międzygrupowe
Two Types of Collective Identities Among the Small Town Residents at the Polish-Jewish Borderland. Social Divisions and Intergroup Antagonisms
Autorzy:
Sadowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427577.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
małe miasto
pogranicze
pogranicze polsko-żydowskie
tożsamość pogranicza
small city
borderland
Polish-Jewish borderland
borderland identity
Opis:
W artykule Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie, dlaczego w małych miastach województwa białostockiego okresu międzywojennego doszło do stosowania brutalnej przemocy przez niektórych mieszkańców narodowości polskiej, przy zróżnicowanym udziale Niemców, wobec obywateli polskich narodowości żydowskiej. W pracy Autor odwołał się do tożsamości pogranicza jako kategorii socjologii pogranicza, która umożliwia analizę występujących na omawianym pograniczu polsko-żydowskim dwóch niemal przeciwstawnych typów tożsamości zbiorowych. Wskazano na pięć głównych wymiarów podziałów społecznych (przestrzenne, religijne, poststanowe, narodowe, cywilizacyjne) oraz na więź terytorialną, jako czynnik łączności międzygrupowej. W podsumowaniu Autor wskazuje na brak działań ze strony zewnętrznych aktorów politycznych i kulturowych w warunkach narastania procesów modernizacyjnych w małych miastach.
In the article, the author is seeking to understand the historical case of brutal violence in small towns of the Bialystok Province aimed by some individuals of Polish ethnic background, with a varied participation of Germans, against the citizens of Polish Jewish ethnic background. The author employs the term “the identity of the borderland” as a category of borderland sociology, which allows to analyze the two quite opposite types of collective identities present at the said Polish-Jewish borderland. The five main dimensions of social divisions (spatial, religious, post-state, national, and civilizational) as well as the territorial bond as a factor in inter-group ties are indicated and analyzed. In conclusion, the author draws attention to the lack of involvement by external political and cultural actors in the conditions of fast-paced modernization processes in small towns.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 2(233); 99-123
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sieć współpracy transgranicznej na pograniczu polsko-czeskim
Transborder cooperation network in the Polish-Czech borderland
Autorzy:
Dołzbłasz, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413737.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
pogranicze
współpraca transgraniczna
sieć
granica
pogranicze polsko-czeskie
borderland
transborder cooperation
network
border
Polish-Czech borderland
Opis:
Celem tego artykułu jest identyfikacja charakteru współpracy transgranicznej na poziomie lokalnym na pograniczu polsko-czeskim, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sieć powiązań transgranicznych. Badanie dotyczyło współpracy objętej wsparciem Programu Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska 2007–2013 w ramach EWT. Analizie poddano zarówno wszystkie realizowane projekty, jak i wszystkich beneficjentów, tj. 250 projektów oraz 350 polskich i czeskich instytucji. Z uwagi na charakter pogranicza polsko-czeskiego, którego znaczną część stanowią obszary górskie, specjalną uwagę zwrócono na projekty z zakresu turystyki. Badanie wykazało, że sieć współpracy była słabo rozwinięta, natomiast wyraźnie widoczne były kluczowe węzły sieci, tworzące grupę instytucji najbardziej aktywnych w kształtowaniu relacji współpracy transgranicznej.
The aim of this paper is to identify the character of transborder cooperation on the local level in the Polish-Czech borderland with a special focus on the transborder relations network. To this end, the author analyzes cooperation co-financed under Poland-Czech Republic Cross-Border Cooperation Programme 2007–2013 in the framework of ETC and examines all realized Project and all beneficiaries, i.e. 250 projects and 350 Polish and Czech institutions. Due to the mountainous character of the Polish-Czech borderland, special attention is paid to projects concerning tourism. The research reveals that the cooperation network is poorly developed. However, the most import ant nodes in this network are clearly visible and they are the most active institutions that shape the relations of transborder cooperation.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2016, 4(66); 62-78
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młodzież pogranicza – młodzież na pograniczu. Wybrane wyniki badań z projektu Interreg IIIA realizowanego w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Borderland youth – youth in the borderland. Selected research results from the project Interreg IIIA implemented in the Institute of Pedagogical Sciences of the University of Opole
Autorzy:
Nycz, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967772.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
młodzież
wartości
tożsamość
pogranicze kulturowe
pogranicze etniczne
wieś.
young people
values
identity
cultural borderland
ethnical borderland
village.
Opis:
Artykuł przedstawia tematykę związaną z realizacją projektu badawczego podejmującego zagadnienie podmiotowości i tolerancji wśród młodzieży na pograniczu kultur. Młodość jest czasem określania swojej tożsamości, która jest trudna do określenia w okresie zmian globalnych i lokalnych. Przedstawiono wartości preferowane przez młodzież wiejską regionu oraz ich wizję świata i próby określenia własnego miejsca w społeczeństwie. Badania były wspólnym projektem polsko-czeskim, w którym badano młodzież i lokalnych liderów wiejskich.
The article brings up an issue (related to research project), which concentrates on the problem of subjectivity and tolerance among the young people on the borderland of cultures. The youth is the time of defining people’s own identity, however nowadays this process is difficult to be conducted in the face of global and local changes. Carried out research shows values preferred by the young people of the country region, their vision of the world and their attempt to define their own place in the society. Research was a common Polish-Czech project. The investigation group consisted of young people and local country-leaders.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2014, 3; 191-214
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzymskokatolicki i prawosławny Kościół instytucjonalny w opiniach maturzystów pogranicza środkowo-wschodniego w Polsce. Analiza porównawcza
The opinions of the high school graduates from Podlaskie Voivodeship on the Roman Catholic & Orthodox Institutional Churches. A comparative analysis
Autorzy:
Romanowicz, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547135.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
młodzież
pogranicze
religijność
religia
youngsters
borderland
religion
Opis:
Artykuł przedstawia stosunek maturzystów z liceów ogólnokształcących funkcjonujących w regionie środkowo-wschodniej Polski do instytucji Kościoła rzymskokatolickiego i prawosławnego. Autor analizuje zebrany materiał badawczy w kontekście następujących wskaźników: stopnia zaufania do Kościoła i księży, autorytetu duchownych, poziomu zaspokojenia potrzeb religijnych oraz stosunku do tradycji. Wykazano, że religijność maturzystów jest kościelnie uformowana lecz równolegle respondenci poszukują nowych, bardziej adekwatnych form zaspokojenia potrzeb religijnych.
The article depicts the attitude of high school graduates (from Middle-East Poland) towards church institution. Author analyses gathered research material in the view of following indices: degree of church and clergy trust, clergy authority, level of needs meeting as well as the attitude to tradition. It has been showed that religiousness of high school graduates had been formed by the church, but at the same time respondents are looking for newest, more adequate forms of meeting religious needs.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2017, 5, 1; 49-68
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podziały i sąsiedztwa w ponowoczesnym świecie. Narracje granic w geografii politycznej
Fences and neighbours in the postmodern world: boundary narratives in political geography
Autorzy:
Paasi, Anssi
Newman, David
Czepil, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547266.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
granica
pogranicze
ponowoczesność
narracja
konstruowanie tożsamości
terytorium
Opis:
Kwestia granic państwowych stanowi główne zagadnienie w tradycji geografii politycznej. Granice analizowane są przede wszystkim w skali międzynarodowej, ponieważ to granice między państwami dostarczają prawdopodobnie jednej z najbardziej wyraźnych manifestacji makrostrukturalnego związku polityki i geografii. W minionej dekadzie jesteśmy świadkami ponownego zainteresowania granicami, zarówno z perspektywy geograficznej, jak i na szerszym polu teorii społecznej. Geografowie dążą do umieszczenia kategorii granicy i terytoriów w ramy pojęciowe teorii społecznej, natomiast na gruncie nauk społecznych podjęto próbę analizy roli przestrzeni oraz, w niektórych przypadkach, terytorium w rozumieniu personalnych, grupowych oraz narodowych granic i tożsamości. Najnowsze badania w tym zakresie dotyczą ponowoczesnych koncepcji terytorialności i „zanikania” granic, konstruowania socjoprzestrzennych tożsamości oraz narracji socjalizacyjnych, w których granica jest fundamentem podziału „my” – „Oni”, a także różnych skal przestrzennych, w jakich można analizować granice. W przyszłych badaniach nad zjawiskiem granic, ten zestaw oddzielnie podejmowanych zagadnień, może zostać poddany holistycznej analizie w ramach wielowymiarowej, multidyscyplinarnej struktury teoretycznej.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2013, 1, 1; 12-34
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestie pograniczne w pisarstwie Gustawa Manteuffla
Autorzy:
Budzyński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639082.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Manteuffel Gustaw, inflantologia, pogranicze kulturowe, historiografia, geopoetyka
Opis:
Borderland issues (borderland) in literary works of Gustaw ManteuffelGustaw Manteuffel (1832–1916) was Polish-Livonian historiographer whose writing activity focused on the idea of reconstructing the forgotten land called Polish Livonia. In his many texts elaborating almost exclusively on Livonian issues, one can find as well many borderland categories. Livonia he lived in and wrote about was a highly diversified land, both ethnically, linguistically, and religiously. This article, dealing with borderland issues considered in Gustaw Manteuffel’s works, represents the new subdiscipline of contemporary academic studies on the heritage of the Polish-Lithuanian state called Livonian studies.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 2(20)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska patronimiczne z formantem -owicz/-ewicz w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach wschodniej Lubelszczyzny
Patronymic surnames with suffix -owicz/-ewicz in tombstone inscriptions on selected cemeteries on the east of Lublin region
Autorzy:
Kojder, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951076.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nazwiska patronimiczne
pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
inskrypcje nagrobne
Opis:
The paper analyzes patronymic surnames with suffix -owicz/-ewicz in tombstone inscriptions on selected cemetery on southern Podlasie region. The studied inscriptions are dated as covering two centuries: from the 19th to the 21st centuries. In the tombstone inscriptions from cemetery in Bereść, Hanna, Holeszów, Kodeniec and Wyryki 372 attestations of patronymic surnames with suffix -uk were collected, written in Polish (Roman script) and in Ukrainian (in different varieties of the Cyrillic script).
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klisze miejsca utraconego. Stereotypy w tekstach literatury pogranicza polsko-ukraińskiego
Autorzy:
Kawecka, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137326.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
stereotyp
klisza
miejsce utracone
pogranicze polsko-ukraińskie
Opis:
Stereotyp może funkcjonować jako powtarzalny wzorzec i schemat obrazowania. Taki rodzaj stereotypu jako pewnej kliszy uwidacznia się w poezji twórców pogranicza polsko-ukraińskiego, których wspólnoty etniczne i rodzinne zostały głęboko doświadczone przez wydarzenia historyczne związane z II wojną światową. W swoich tekstach twórcy ci snują opowieść o utracie małej ojczyzny i rodzinnej ekumeny. Opowieść ta ma charakter uniwersalny, przejawiający się właśnie w powtarzalności stosowanych wzorców i obrazów, niezależnie od ich narodowej przynależności.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2022, 1; 133-142
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice polityczne a turystyka
Political boundaries and tourism
Autorzy:
Kosmala, Gerard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965509.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
boundary
borderland
tourism
granica polityczna
turystyka
pogranicze
Opis:
Granice polityczne są przedmiotem badań geografii politycznej. Pomimo globalizacji i innych procesów nie tracą one na znaczeniu. Mają wpływ na wiele dziedzin życia, w tym i turystykę. Celem tego opracowania jest próba uporządkowania wiedzy na temat wzajemnych relacji pomiędzy turystyką a granicami politycznymi. Problematyka ta była podejmowana przez wielu autorów na świecie, jednak w Polsce nie spotkała się dotychczas z większym zainteresowaniem. Omawiane relacje można umownie uprościć do wpływu granic politycznych na turystykę i turystyki na granice polityczne. W każdym przypadku wpływ ten może mieć charakter pozytywny bądź negatywny. Wpływ granic politycznych na turystykę widoczny jest w tym, że stanowią one barierę w podróży, służą kontroli ruchu turystycznego, wpływają na koszty i zróżnicowanie środowiska geograficznego oraz przyczyniają się do likwidacji pewnych zjawisk. Granice budzą zainteresowanie turystów ze względu na to, że istnieją oraz z powodu formy swojego istnienia. Samo pokonywanie granicy jest intrygujące, tak samo jak materialne i niematerialne elementy związane z granicą, zarówno obecne, jak i historyczne. Ponadto granica przyczynia się do powstania innych zjawisk, które budzą zainteresowanie turystów. Turystyka również ma wpływ na granice polityczne, jednak wydaje się, że ma to mniejsze znaczenie. Turystyka może wpływać na uproszczenie procedur granicznych i zmiany w infrastrukturze na granicy. Przyczynia się do zmian w krajobrazie, najczęściej z pozytywnymi efektami, oraz rozwoju różnorodnych zjawisk na pograniczu, co może prowadzić do powstania swoistej atmosfery pogranicza.
Political boundaries are the subject of research in political geography till the beginning. They are still of vital importance, in spite of globalization and similar phenomena. A boundary affects various areas of life, including tourism. The aim of this paper/study is to considerate and highlight interactions between political boundaries and tourism. It attracts much of the attention of researchers in many countries, but in Poland there are very few scholars engaged in that field. Relationships between political boundaries and tourism one can simplify to the impact of boundaries on tourism and, on the contrary, tourism on political boundaries. In each case, the impact may be positive or negative in nature. Political boundaries are not only barriers to tourist movement, but they are also used to control travelling people, affect costs, and contribute to the diversity of geographical environment. Furthermore, borders can also block some investments or even cause social or physical phenomena (because of military and strategic reasons). They attract tourists on their own due to their forms, shapes and special features. Border crossing is intriguing in itself as well as because of material and immaterial, contemporary and historical items connected with a borderline. Moreover, a political boundary may lead to the emergence of a variety of other things, which can be tourist attractions. As it was stated above, political boundaries affect tourism, but tourism also has some impact on political boundaries, although its importance is probably minor. Tourism can influence the simplification of border procedures and the improvement of border infrastructure. Besides, tourism can contribute to the transformation of landscape in the borderland and the development of various phenomena, which may result in the creation of the peculiar borderland atmosphere.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2015, 4; 169-200
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uchwycić nieuchwytne. Pożytki z badań pogranicznych
Autorzy:
Zajas, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639067.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
pogranicze, dyskurs, wielokulturowość, tożsamość, pograniczna historia literatury
Opis:
Catching the Elusive. The Benefits of Borderlands StudiesBorderlands, like the nation, have their space and time, their history, politics, culture and literature – and their contradictory aims. When we wish to say something sensible about borderland literature, sooner or later we must turn to the problem of identity that has been destabilized, lost, or which is stubbornly protected. Borderlands are places of the interaction of cultures, which is not necessarily conflictual, but which is always inscribed into the relationship between the self and the other. The borderlands situation contains a fundamental contradiction: it demands clear identification from the subject, while at the same time making such identification impossible because of the very conditions of multiculturalism. As a result, a text that belongs to borderland literature speaks by means of a series of discourses which comprise a composition (mosaic of discourses), while also registering the conventional and artificial nature of these discourses. Therefore, we can project a borderland history of literature, but it requires different approaches to the text and its new, especially borderland interpretation.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 2(20)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inna historia berdyczowskich bałagułów
Autorzy:
Węgrzyn, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639080.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
bałaguli, Ukraina, Wołyń, romantyzm, dekadencja, konserwatyzm, pogranicze
Opis:
The another history of balagulas from BerdicherThe paper is an attempt to reread the history of Volyn balagulas. In Polish tradition these groups of young gentry decadents flirting with peasants culture are the symbol of lost generation. I would like to remind the forgotten discussion held by 19th century conservative writers who described balagulas movement as the threat to Polish identity.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 2(20)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze polsko-rosyjskie jako bezpieczna przestrzeń życia człowieka
Polish-Russian borderland as a safe space of human life
Autorzy:
Jurczak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811082.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pogranicze
pogranicze polsko-rosyjskie
bezpieczna przestrzeń
przestrzeń życia człowieka
borderland
Polish-Russian borderland
safe space
space of human life
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą ukazania bezpiecznej przestrzeni życia człowieka na pograniczu polsko-rosyjskim. Autor opracowania poprzez badania chce zwrócić uwagę na uwarunkowania, jakie rządzą życiem mieszkańców pogranicza polsko-rosyjskiego. Wśród wielu podziałów barier dokonywanych z punktu widzenia ich funkcji na szczególną uwagę zasługują te, które uwzględniają aspekt rozwoju społeczno-gospodarczego. Wyróżnić można tu bariery typu naturalnego oraz zespół barier charakteryzujących strukturę danego terytorium (przygranicze polsko-rosyjskie), czyli demograficzne, kulturowe, ekonomiczne, organizacyjne i strukturalne. W zakresie lokalnego bezpieczeństwa społecznego (bezpieczeństwa przygranicza) dominującą rolę odgrywa administracja publiczna (rządowa i samorządowa). Wynika to z zadań państwa i funkcji publicznych podmiotów, które nie konkurują ze sobą gospodarczo i nie są nastawione na zysk. Istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego bezpieczeństwa społecznego w Polsce miały zmiany w systemie administracji publicznej, w tym szczególnie utworzenie samorządu terytorialnego. Model systemu obejmuje sferę wewnętrzną funkcjonowania państwa. Pozwala ustalić, jak funkcjonuje system bezpieczeństwa i poszczególne jego elementy (co i kto o czym decyduje) oraz pozwala na: określenie systemu kierowania bezpieczeństwem społecznym, koordynację elementów wykonawczych systemu bezpieczeństwa, charakteru oddziaływań otoczenia na system, wskazanie regulacji prawnych określających organizację i funkcjonowanie systemu, oddziaływanie systemu na zagrożenia.
The article is an attempt to portray safe space of human life in the Polish-Russian borderland. The author of the study by the research wants to get attention to conditioning which rules life of ihabitants of the Polish-Russian borderland. Among many splits of barriers made from the point of view of their functions, the ones that count the aspect of social-economic development are worthy of particular noticing. It is possible to distinguish barriers of natural type and group of barriers typifying the structure of given territory (Polish-Russian borderland) that is demographic, cultural, economic, organizational and structural. In the local social safety (borderland safety) civil service (government and self-government) acts dominant role. It results from tasks of government and functions of public entities which do not compete with themselves economically and aren’t oriented on profit. Crucial meaning for development of local social safety in Poland were changes in system of public administration, especially creation of municipal government. The model of system includes internal sphere of state functioning. It allows determining how the system of security and its individual elements function. It also enables to project system of social safety management, coordinate executive elements of safety system, characterize environment influence on the system, point legal regulation that determine system organization and functioning; system influence on threats.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2019, 11(47), Numer specjalny; 205-228
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał gospodarczy gmin przygranicznych Polski Południowej
The economic potential of the limitrophe communes of Southern Poland
Autorzy:
Krakowiak-Bal, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59596.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Polska Poludniowa
pogranicze polsko-czeskie
pogranicze polsko-slowackie
gminy
potencjal gospodarczy
rynek pracy
bezrobocie
dzialalnosc gospodarcza
ludnosc
aktywnosc zawodowa
Opis:
Na potencjał gospodarczy gmin składają się przede wszystkim: aktywność zawodowa mieszkańców i poziom ich dochodów, lokalny rynek pracy, poziom i rodzaj przedsiębiorczości, jak również stan środowiska naturalnego. Potencjał gospodarczy decyduje o rozwoju ekonomicznym gminy czy regionu, warunkuje przemiany gospodarcze dotyczące wzrostu produkcji, zatrudnienia, inwestycji, rozmiarów funkcjonującego kapitału, dochodów, spożycia i in. wielkości ekonomicznych charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej (wzrost gospodarczy), jak również towarzyszące im zmiany o charakterze jakościowym. Odpowiedni potencjał gospodarczy wpływa na podwyższenie standardu życia, zwiększenie produkcji, lepszą sytuację socjalną, większe bezpieczeństwo publiczne. W artykule poddano ocenie potencjał gospodarczy gmin leżących na pograniczu polsko-czeskim i polsko-słowackim. Diagnozie poddano potencjał gospodarczy 70 gmin leżących wzdłuż południowej granicy Polski w województwach: dolnośląskim, opolskim, śląskim, małopolskim, i podkarpackim. Zbiór stanowiły 47 gminy leżące przy granicy z Czechami i 23 gminy na granicy polsko-słowackiej. W przeważającej liczbie są to gminy górskie lub ze specyficznymi utrudnieniami, zaliczone do obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania ONW. Jedną z szans rozwoju tych obszarów jest wykorzystanie ich położenia geopolitycznego, nawiązanie współpracy międzyregionalnej z gminami sąsiadujących państw o podobnych walorach dziedzictwa przyrodnicze go, kulturowego i potencjale gospodarczym. Granica państwa nie musi oznaczać granicy dobrze rozwijającego się regionu. Ale, by dana gmina była atrakcyjnym partnerem dla pozostałych, musi oferować określony poziom usług i dysponować odpowiednim potencjałem gospodarczym. Do oceny potencjału gospodarczego gmin wykorzystano wskaźniki stosowane w praktyce funduszy strukturalnych przy ocenie stanu gospodarczego regionów oraz przy określaniu ich potencjału rozwoju.
The economic potential of communes consists first of all: the professional activity of inhabitants and level of their incomes, the local job market, level and kind of enterprise as well as condition of natural environment. The economic potential decides about economic development of commune or region. It stipulates the economic conversions concerning incrementation of production, employment and investments. The purpose of this article is the diagnosis of the economic potential of polish communes lying near the south border. There were analyzed 70 communes in 5 Provinces: Lower Silesia, Opole Voivodeship, Silesia, Malopolska and Podkarpackie. 47 communes lie at the border with the Czech Republic and 23 on the polish-slovak border. The communes are, in prevailing amount, rural, mountain communes and less favoured areas. The one of chances of the development of this areas, is utilization of their geopolitical location, interregional cooperation with neighboring communes that they have similar values of natural and cultural heritage and the economic potential. The border of the state does not have to mean the border of well developing region. But, the commune in order to be an attractive partner for others, has to offer specific level of services and has a disposal adequate economic potential. In order to estimate the economic potential of communes there were used indicators applicable in practice of structural fund able to approximate the economic condition of regions and their potential.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 2/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymiar transgraniczny polityki spójności na przykładzie sieci współpracy na pograniczu polsko-słowackim
Autorzy:
Dołzbłasz, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582310.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
współpraca transgraniczna
sieć współpracy
pogranicze
powiązania polsko-słowackie
Opis:
Przyjęcie współpracy terytorialnej za cel trzeci polityki spójności UE w latach 2007-2013 stanowiło wyraz uznania istotnej roli powiązań transgranicznych w kształtowaniu obszaru Europy. Celem artykułu była analiza sieci powiązań w ramach współpracy transgranicznej na poziomie lokalnym na pograniczu polsko-słowackim. Badanie dotyczyło współpracy objętej wsparciem Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska–Republika Słowacka 2017-2013 realizowanego w ramach EWT. Analizie poddano 109 projektów oraz 244 polskich i słowackich beneficjentów programu. Badanie wykazało, iż sieć współpracy transgranicznej jest słabo rozwinięta. Pozwoliło na identyfikację najważniejszych instytucji dla współpracy oraz jej kluczowych cech.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 465; 51-59
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajinská hranica medzi Slovenskom a Podkarpatskou Rusou a jej odraz v interetnických vzťahoch (1919–1939)
Autorzy:
Švorc, Peter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436545.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
dwudziestolecie miedzywojenne
Ruś Podkarpacka
Słowacja
pogranicze słowacko-ruskie
Opis:
The 1918 break-up of Austro-Hungary was welcomed by most Slovaks and Rusyns. Gaining national freedom for both these Slavic nations in a new country – the Czechoslovak Republic – however, paradoxically, ended their existing mutual support and cooperation. The territory that Slovaks and Rusyns used to share was now, in the Czechoslovak Republic, divided by a national border. Although it only had an administrative function both on the map of Czechoslovakia and in the state government, in peoples’ (Slovak and Rusyn) minds it meant an actual barrier fulfilling its stated mission – division. The main problem of the national border in the interwar period laid in its location. Rusyns wished for it to be more westerly, as was determined by the Paris Peace Conference, and, thereby, for Subcarpathian Rus’ to gain the territory of north-eastern Slovakia where Rusyns also lived, while Slovaks were strongly opposed, as it concerned an ethnically mixed territory and included Slovak inhabitants.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 165-180
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cenzurowanie tematyki pogranicza w Polsce Ludowej w latach 1945–1956. Przegląd problematyki badań
Censorship of the border – line problems in the Peoples Republic of Poland in the literature of the 1945–1956 years. A Review of the problems
Autorzy:
Budrowska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950953.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
cenzura
pogranicze wschodnie
literatura piękna polska
piśmiennictwo naukowe
Opis:
The article is dedicated to one of the categories of the censors’ practices in the Peoples Republic of Poland in the 40s and 50s literature of the 20th century: censored of the border-line-subject. These problem was one of the most controlled and purished in Poland of political reason by the Main Office of Control of Press, Publication and Shows (GUKPPiW), especially – the east border – line problem. Of the examples of literature texts (Konstanty Ildefons Gałczyński, Kazimiera Iłłakowiczówna, Jan Józef Szczepański) and the science – texts,the author described complicated political and cultural situation in socialist countries in the 40s and 50s of the XX century.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 533-542
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Globalne pogranicza społeczno-kulturowe jako przestrzenie socjalizacji i wychowania
Autorzy:
Błeszyńska, Krystyna M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1985768.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
globalizacja
pogranicze
socjalizacja
wychowanie
globalization
borderland
socialization
education
Opis:
Globalization processes stimulate the emerging of new cultural borderlands including, among many others, cyberspace and global cites. They create complex socio-cultural spaces of participation which can be described in the categories of diversity, instability, hybridity and creolization as well as multiple forms, ways, contents and institutions of socialization. The aforementioned changes impact the perception of the “place” category, the contemporary meaning, includes not only the physical space but also its history and cultural traditions. They also create new challenges and conditions for the processes of identity forming. Identification with the culturally diverse milieu can support development of the culture borderland identity. In certain conditions there can also be created a culturally uprooted protean identity or be neo-tribal identity of a bulwark defender. The above – mentioned processes and phenomena challenge contemporary education by creating new chances as well as jeopardizing socialization of youth.
Istotnym aspektem procesów globalnych jest wyłanianie się i wzrost znaczenia nowego rodzaju pograniczy kulturowych, do których zaliczamy przede wszystkim cyberprzestrzeń oraz przestrzenie globalnego miasta. Stanowią one obszary, których mieszkańcy uczestniczą w złożonych układach społeczno-kulturowych nacechowanych wielością kontekstów i układów, migotliwością, hybrydyzacją i kreolizacją treści, jak również wielotorowością oddziaływań socjalizujących i wychowawczych. Wielość owych układów sprawia, że zmienia się znaczenie miejsca spostrzeganego już nie tyle jako przestrzeń fizyczna, lecz coraz częściej definiowanego w kategoriach symbolicznych odwołujących się do jego historii i tradycji. Sygnalizowane procesy mają duże znaczenie dla kształtowania się tożsamości osób żyjących w obszarach globalnego pogranicza, kreując zarówno człowieka pogranicza, jak też wykorzenionego kulturowo człowieka proteańskiego czy strybalizowanego człowieka szańca zamykającego się w granicach neoplemion. Zjawiska, o których mowa, stwarzają przy tym zarówno szanse, jak i zagrożenia wychowawcze, na które powinna odpowiedzieć współczesna edukacja.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2018, 3(121); 42-54
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja zależności od ścieżki jako narzędzie wyjaśniania w badaniach ekonomicznej geografii politycznej
The path dependency concept as an instrument of explantation in economic political geography
Autorzy:
Szmigiel-Rawska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078792.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
geografia polityczna
badania ekonomiczne
pogranicze
zaleznosc od sciezki
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2014, 54; 149-161
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice państwowe jako atrakcja turystyczna i szansa rozwoju obszarów peryferyjnych
Autorzy:
Padło, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109433.pdf
Data publikacji:
2015-09-17
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
atrakcyjność
granica
pogranicze
turyzm
attractiveness
border
borderland
tourism
Opis:
Badania atrakcyjności turystycznej granic państwowych mają niedługą tradycję i skupiają się raczejna obszarze pogranicza niż na nich samych. Sama granica, traktowana jako linia oddzielająca dwakraje, w wielu częściach świata przyciąga turystów, choć określenie jej wpływu na turystykę regionu jest często utrudnione z uwagi na fakt, że jej „doświadczanie” jest zazwyczaj jedynie elementem szerszej aktywności turystycznej. Potencjał turystyczny granic - szczególnie ich silnie umocnionychodcinków oraz tych mających nietypowy przebieg, np. trójstyków i enklaw - wydaje się niewykorzystany. Tymczasem przykłady DMZ w Korei czy przejścia granicznego Wagah na granicy indyjsko--pakistańskiej pokazują, że wykorzystanie turystyczne granicy może być istotnym elementem rozwoju regionu. Szczególnie atrakcyjne wydają się granice pełniące wyraźne funkcje rozdzielające odmienne systemy gospodarcze bądź cywilizacje. Niewykorzystane w tym kontekście są granice zewnętrzne Unii Europejskiej, dawna żelazna kurtyna oraz granice byłego Związku Radzieckiego, które na wielu odcinkach do dzisiaj zachowały cechy minionego systemu. Wraz z rozwojem alternatywnych form turystyki wykorzystanie atrakcyjności granic może stanowić czynnik rozwoju obszarów peryferyjnych.
Researching the tourism attractiveness of state borders does not have a very long tradition and focuses more on the borderlands rather than the actual border itself. The border, considered to be a dividingline between two countries, attracts tourists in many parts of the world, but determining its impacton the tourism of the region is often difficult due to the fact that its “experience” is usually only partof a wider range of tourism activities. The tourism potential of state borders, especially the stronger sections and those with interesting routes, e.g. triplexes and enclaves, seems unused, while examples of the DMZ in Korea or the Wagah border crossing on the border between India and Pakistan show that the use of the border may be an important element of the development of a region. The boundaries performing distinct functions, separating different economic systems, or civilizations, seem tobe particularly attractive. In this context, the external borders of the European Union are unused; theformer Iron Curtain and the borders of the former Soviet Union, which in many places still retain features of the previous system. The attractiveness of the borders may have an impact for the development of peripheral areas with the development of alternative forms of tourism.
Źródło:
Przedsiębiorczość - Edukacja; 2015, 11; 314-326
2083-3296
2449-9048
Pojawia się w:
Przedsiębiorczość - Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo kulturowe w regionie transgranicznym „po Schengen”
Cultural security in the cross-border region „after Schengen”
Autorzy:
Dudziak, Maciej J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16448098.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
bezpieczeństwo kulturowe
pogranicze
globalizacja
cultural security
borderland
globalization
Opis:
The article, which is also the introduction to the book, deals with the subject of broadly understood cultural security on the border, which seems to be a research area, and more importantly, a practical one, not fully identified at the beginning of the second decade of the 21st century in a proper way. Starting from the definition of culture as an all-encompassing reality (in this sense there is nothing other than culture), the totality of sectoral practices (public health, terrorist threats and others) are a manifestation of a set of practices that determine the condition of culture as such. In recent times, security has changed in every possible case, person and number, and the beginning of 2020, which brings about the beginning of the coronavirus pandemic, not only makes people aware of the scale of the health threat, but also shows the impact and relationship of the problem with the cultural tissue in the form of global, regional and local anxiety.
Artykuł, będący równocześnie wstępem książki, podejmuje tematykę szeroko rozumianego bezpieczeństwa kulturowego na pograniczu, które zdaje być się obszarem badawczym,a co ważniejsze przede wszystkim praktycznym, nie do końca identyfikowanym na początku drugiej dekady XXI wieku w sposób właściwy. Wychodząc bowiem z definicji kultury, jako rzeczywistości wszechogarnianej (w tym rozumieniu nic poza kulturą się nie znajduje), ogół praktyk sektorowych (zdrowie publiczne, zagrożenia terrorystyczne i inne) stanowią przejaw zespołu praktyk decydujących o kondycji kultury jako takiej. Bezpieczeństwo jest w ostatnich czasach odmieniane w każdym możliwym przypadku, osobie i liczbie, zaś początek 2020,przynoszący pandemię związaną z koronawirusem, uświadamia skalę nie tylko zagrożenia zdrowotnego, ale ukazuje przede wszystkim wpływ i związek problemu z tkanką kulturową między innymi w postaci globalnego, regionalnego i lokalnego lęku.
Źródło:
Studia – konteksty pogranicza; 2021, 5; 5-12
2543-6465
Pojawia się w:
Studia – konteksty pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Mauer steht noch, oder: Begegnungen an der Grenze. Menschen, Geschichten und Konflikte in Unterleuten (2016) von Juli Zeh
The Wall is still standing, or: encounters on the borderland. People, stories and conflicts in Unterleuten (2016) by Juli Zeh
Autorzy:
Jurzysta, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030869.pdf
Data publikacji:
2017-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
borderland
conflicts
history
revenge
pogranicze
konflikt
historia
zemsta
Opis:
The article is devoted to Juli Zeh’s novel Unterleuten, which explores what happens in a small village outside of Berlin, when an energy company arrives with plans to develop a wind farm. Brutality surfaces in many forms, from harassment and deliberate cruelty to perverse acts of revenge. Two old men, a successful agribusiness man and a displaced comrade from the former GDR farming collective, reengage in past conflicts, and their twenty-year-long feud grows into a prime source of vicious ill feeling. The structure of the novel is like a literary kaleidoscope: Unterleuten is a place between past and present, east and west, city and province, civilisation and tradition, reality and fiction, true and false, winners and losers.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 386-401
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Borderland in the System of Contemporary International Relations: the Security Aspect
Pogranicze w systemie współczesnych stosunków międzynarodowych: aspekt bezpieczeństwa
Autorzy:
Nechaieva-Yuriichuk, Nataliya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1153075.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
pogranicze
wyzwania
geopolityka
demokracja
borderland
challenges
geopolitics
democracy
Opis:
The previous century brought to humanity many political trials. Nowadays, we witness new challenges to world security and stability. Besides, borderlands play a compelling role in the political processes of modernity. Some political actors, like the Russian Federation, try to keep and strengthen their influence at the expense of other states, including Ukraine. Therefore, a transformation of an aggressive policy of such players, from military to hybrid, provoke the surrounding world to think: what’s next?  
Miniony wiek przyniósł ludzkości wiele przemian politycznych. W dzisiejszych czasach jesteśmy świadkami nowych wyzwań dla bezpieczeństwa i stabilności na świecie. Dodatkowo istotną rolę w politycznych procesach czasów nowożytnych odgrywają tereny pogranicza. Niektórzy aktorzy sceny politycznej, jak Federacja Rosyjska, starają się utrzymać i wzmocnić swoje wpływy kosztem innych państw, w tym Ukrainy. Dlatego też transformacja agresywnej polityki takich graczy, z militarnej na hybrydową, skłania obserwujący świat do zadawania pytań: co dalej?  
Źródło:
Studia i Analizy Nauk o Polityce; 2020, 2; 77-93
2719-4795
Pojawia się w:
Studia i Analizy Nauk o Polityce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepcja społeczna Innego kulturowo w przestrzeni wschodniego pogranicza Polski
Social perception of the culturally Different in the space of eastern borderlands of Poland
Autorzy:
Muszyńska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968027.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Inny kulturowo
społeczność lokalna
tożsamość
dystans społeczny
pogranicze
Opis:
Artykuł porusza kwestie percepcji Innego kulturowo w społecznościach lokalnych jednorodnych i zróżnicowanych pod względem kulturowym. Głównym odniesieniem są tu badania przeprowadzone wśród młodzieży licealnej dwóch społeczności lokalnych o odmiennej rzeczywistości społeczno-kulturowej. Zaprezentowane wyniki badań dotyczą przede wszystkim kwestii poziomu dystansu społecznego w odniesieniu do różnych sytuacji społecznego funkcjonowania z Innym kulturowo.
The article explores the issues of perceiving the culturally Different in local communities, both culturally homogeneous and differentiated ones. What constitutes the main reference is the research carried out among upper-secondary school youth in two local communities of different socio-cultural reality. The presented results mostly concern the level of social distance with regard to different situations of social functioning with the culturally Different.Translated by Agata Cienciała
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2012, 1; 69-83
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sacrum i profanum ogrodu przydomowego wsi pogranicza polsko-białoruskiego
Sacrum and profanum of the house gardens in the polish and belarus borderline
Autorzy:
Sulima, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398577.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
ogród przydomowy
Podlasie
pogranicze polsko-białoruskie
garden
tradition
Opis:
Wsie wschodniopodlaskie, położone na pograniczu polsko-białoruskim, należą do tych unikatowych obszarów w kraju, na których do dnia dzisiejszego zachowały się ogromne pokłady spuścizny duchowej i materialnej. Pierwsze, widoczne są przede wszystkim w sferze mentalno-obyczajowej, na którą wpływ wywiera dominująca tutaj religia prawosławna. Krajobraz kulturowy tworzą przetrwałe od XVI wieku w praktycznie niezmienionym stanie układy ruralistyczne, charakterystyczna struktura działek, wernakularna architektura. Atmosferę drewnianych wsi potęguje ponadto przyroda: łąki, lasy, a także wiejskie ogródki przydomowe. Dawniej, przekazywana przez pokolenia, tradycja i religia, stanowiły wyznacznik dla ich kształtowania. Niektóre rośliny były ozdobą zagrody, inne poprzez swoje właściwości apotropeiczne chroniły dom, np. przed uderzeniem pioruna, stanowiąc element świata sacrum. Tradycyjny ogród wiejski odbierany był nie tylko w kategoriach piękna czy użyteczności, ale także – jako wyznacznik tożsamości społeczności prawosławnych. Z uwagi na sytuację demograficzną i wyludnianie wsi – działki wykupowane są na tzw. letnie domy, przy których coraz częściej powstają ogrody dalekie od tradycyjnych wzorów, stanowiące odwzorowanie gustów właścicieli. Tęsknota za namiastką piękna i powrotem do korzeni nakazuje ochronę i poszanowanie materialno-duchowego bogactwa tych terenów. Jest to niewątpliwie jedno z kluczowych zagadnień dla zachowania tożsamości wiejskich obszarów pogranicza etnicznego. Tekst oparty na materiałach etnograficznych, historycznych i przeprowadzonych autorskich badaniach terenowych prezentuje symbolikę tradycyjnego ogrodu przydomowego wsi pogranicza polsko-białoruskiego, związane z nim wierzenia społeczności etnicznych oraz stan aktualny.
Villages of east of Podlaskie region, located near the border with Belarus belong to these unique areas in the country, where a huge amount of material and spiritual heritage have remained until this day. First, it could be seen in the mental and moral realm, which is influenced by Orthodox religion. The cultural landscape is formed by rural complexes, distinctive architecture plots, vernacular architecture, which were preserved here since the sixteenth century. The image of the wooden village is also created by nature: meadows, forests, as well as rural gardens. Historically, the tradition that passed through the generations was the determinant for their development. Some plants were source of pride of the homestead, others through their properties protected houses, eg. against lightning. The traditional cottage garden was not only perceived in terms of beauty or utility, but also - as an indicator of the identity of ethnic communities. Due to the progressive „aging” and extinction of the village - plots are sold and gardens become a reflection of the new owner’s tastes. The longing for beauty and back to the roots, requires the protection and respect of the material and spiritual wealth of those areas. This is undoubtedly one of the key issues for the preservation of the identity of the ethnic borderland. The text based on the ethnographical, historical sources and field research shows the symbolism of the traditional gardens in front of the houses of the Polish and Belarus borderline and current condition of those villages.
Źródło:
Architecturae et Artibus; 2017, 9, 1; 63-70
2080-9638
Pojawia się w:
Architecturae et Artibus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcia promocji wielowymiarowości pogranicza
Concepts of promotion multidimensional borderline
Autorzy:
Acewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398919.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
pogranicze
wielowymiarowość
sieć
promocja
borderline
multidimensional
network
promotion
Opis:
Pogranicza to regiony wielowymiarowe. Promocja takiego terytorium ma na celu budowanie jego stabilnej marki na gruncie jednoznacznie identyfikowanych cech. Realizuje się ona w ramach modelu sieciowego. Optymalnie jest zespołem stałych i konsekwentnych działań w ramach różnorodnych kampanii. Jak pokazuje przykład pogranicza Podlasia, wartość jednostki terytorialnej rośnie, jeżeli nie tylko spełnia ona określone oczekiwania swojego odbiorcy, ale jest również jako marka polecana innym.
Borderline is a multi-dimensional regions. The target of promotion of such territory is building its brand on the basis of stable clearly identifiable characteristics. It is realized in the network model. Optimally it is a unit of regular and consistent action in the different campaigns. As seen in the borderline Podlasie territorial unit value increases if not only meets the certain expectations of their customers, but as a brand recommended others.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2013, 5, 3; 163-179
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okucie pochwy miecza z Gardzienia koło Iławy. Przyczynek do studiów nad uzbrojeniem na pograniczu bałtyjsko-słowiańskim
Autorzy:
Janowski, Andrzej
Szczepański, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364594.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
wczesne średniowiecze
okucia pochwy
Pomezania
pogranicze bałto-słowiańskie
Opis:
In 2017, the lower fitting of a sword scabbard, discovered some 500 m east of Lake Stęgwica near Gardzień, Iława district, was transferred to the collections of the Ostróda Museum. The artefact is damaged, but only superficially. Despite the degradation of some parts of the decoration, on the basis of the general shape, the legible parts and stylistic features, this object can clearly be classified as type Va in the typology of the Lithuanian weapon specialist Vytautas Kazakevičius. The chronology of the artefact spans the 11th–13th centuries. According to the authors, the Gardzień chape should be considered a product of Prussian provenance, or perhaps from Courland, which is suggested by a find from Siraičiai in Lithuania, with the closest analogous ornamentation. The place where the chape was discovered was, during the early Middle Ages, in the zone broadly understood as the Slavic-Baltic border. In this sense, it is possible to connect the context of the discovery to the tripartite division of Prussian territorial ties: tribal territory (Pomesania), land (Prezla) and the lauks (campus Schinewite). The presence of this artefact in the area of today’s Gardzień can be associated with the frontier character of this region in the Middle Ages and the resulting militarisation of the population forced to face neighbouring aggression more often than usual.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 301, 3; 416-439
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze językowe i kulturowe polsko-wschodniosłowiańskie w obliczu tendencji globalizacyjnych (na materiale gwar Lubelszczyzny)
The linguistic and cultural Polish-East Slavic borderlands in the context of globalization. A study based on dialect data of the Lublin region
Autorzy:
Pelcowa, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594253.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pogranicze
język
kultura
globalizacja
borderland
language
culture
globalization
Opis:
Przedmiotem rozważań jest pogranicze językowe i kulturowe polsko-wschodniosłowiańskie rozpatrywane w aspekcie przeszłości i współczesności, z wyraźnie zarysowaną tożsamością regionalną, tendencjami globalizacyjnymi i aspektem świadomościowo-mentalnościowym mieszkańców wsi. Tak rozumiane pogranicze wpisuje się w globalizację i tożsamość lokalną z pojęciem małej ojczyzny oraz kultywowaniem tradycji regionu, sytuujących się w dwóch przeciwstawnych, a jednak wzajemnie spójnych przestrzeniach. Tworzą one nie tylko wąski obszar stykania się różnych odmian językowych i zjawisk kulturowych, ale i szeroki pas wzajemnych uwarunkowań współczesnych i historycznych, mających swoje odbicie w zachowaniach językowych najstarszych mieszkańców wsi, włączonych w nurt tendencji globalizacyjnych. Materiałem badawczym są wypowiedzi mieszkańców wsi regionu lubelskiego.
The study deals with the Polish-East Slavic past and present linguistic and cultural borderlands as seen through the prism of the globalizing and localist tendencies shown by the village population of the Lublin region with its clearly defined rural regional identity and self-awareness. Associated with the idea of the so-called ‘little motherland’ and with the cultivation of the regional tradition, regional identity and self-awareness spans two opposing but coherent cultural spaces in which the different language varieties and cultural strands of the past and present are met and reflected in the language of the oldest villagers confronted with present day globalizing tendencies. This study is based on data recorded in villages of the Lublin region.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 263-275
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek pogranicza wobec wartości. Preferencje wartości w grupie mieszkańców Szczecina, Poznania i Lublina
Autorzy:
Malecha, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614327.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
borderland
values
personal values
pogranicze
wartości
wartości osobiste
Opis:
The research was aimed at examining relations between values and a place attachment of inhabitants from East borderland, West borderland and the centre of Poland. The presented data come from 274 Polish male and female (59%) subjects and were collected in three Polish cities: Poznań (N=74), Lublin (N=105), and Szczecin (N=95); the average age was 22.16 (SD=1.55). In three researched groups, fundamental variations have been detected as for preferences concerning the following values: traditionalism, self-direction, hedonism and achievements. Inhabitants of Lublin, in comparison to city dwellers of Poznań and Szczecin, value tradition the most. Poznań, on the other hand, is inhabited by those who treasure self-direction. Hedonistic way of living is the most appreciated by Szczecin dwellers. The worth of achievements is valued the most noticeably by the citizens inhabiting Szczecin and Poznań. The results are going to be discussed in the context of the place attachment by Lewicka and in accordance with the theory of basic human values (values form a circular motivational continuum).
Celem badań było pokazanie relacji pomiędzy preferowanymi wartościami a miejscem zamieszkania osób z pogranicza zachodniego, wschodniego oraz centrum kraju. W badaniu uczestniczyły 274 osoby z trzech miast: Poznania (N=74), Lublina (N=105) i Szczecina (N=95) w wieku od 19 do 27 lat (M=22,16, SD=1,55; w tym 59% kobiet). W trzech grupach badanych otrzymano istotne różnice w preferowaniu wartości w obszarach: tradycjonalizmu, kierowania sobą, hedonizmu i osiągnięć. Mieszkańcy Lublina, w porównaniu z osobami zamieszkującymi Poznań i Szczecin, najwyżej cenią sobie wartość tradycji. Natomiast mieszkańcy Poznania uzyskali najwyższy wynik w kierowaniu sobą. Wartości hedonistyczne najwyżej preferuje grupa szczecińska. W obszarze wartości, jakim są osiągnięcia, zarówno wśród mieszkańców Szczecina, jak i Poznania uzyskano najwyższe wyniki. Efekty badań w niniejszym artykule zostały zaprezentowane w kontekście teorii psychologii miejsca M. Lewickiej oraz zgodnie z teorią kołowej struktury wartości S.H. Schwartza.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2017, 30, 3
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PAMIĘĆ O PRZESZŁOŚCI W KULTURZE ŚLĄSKIEJ
Autorzy:
Szmeja, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647163.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
pogranicze, kultura lokalna, odrębność, grupa dominująca, pamięć zbiorowa
Opis:
Śląsk jest regionem pogranicza. Zatem Polacy, Czesi, Niemcy żyli na tym terenie obok siebie a kultura regionu była kształtowana przez wpływy tych narodów. Obecnie większość Śląska należy do Polski. Problemem jest, jak Ślązacy widzą swoją przeszłość, jak przedstawiają swoją kulturę. Przeszłość regionu malowana przez jego aktywistów jest śląska, narodowy wymiar nie istnieje. Literatura, filmy, wspomnienia podkreślają jej śląski charakter. Silnie podkreślana jest lokalna gwara i obyczaje jako inne niż polskie. Można tu, używając pojęć E. Saida, wyróżnić na jednym terytorium dwie kultury: dominującą i lokalną. Nowy obraz regionu jest konstruowany za pomocą Internetu, Facebooka lokalnej telewizji. W ramach tych mediów ludzie uczą się posługiwania na nowo gwarą, uczą się jak zachować się zgodnie z normami kulturowymi grupy. Powrót do kultury rodzimej jest w znacznym stopniu odrzuceniem kultury wyższej na rzecz popularnej. Działania zmie- rzające do utworzenia narodu śląskiego opierają się w znacznej części na podkreślaniu różnic kulturowych.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2014, 13, 3
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transgraniczne wyzwania bezpieczeństwa - doświadczenia pogranicza polsko-rosyjskiego i litewsko-rosyjskiego
Cross-border security challanges - experiences of the Polish-Russian and Lithuanian-Russian borderlands
Autorzy:
Żęgota, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21243681.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
cross-border relations
Königsberg region
Lithuanian-Russian borderland
Polish-Russian borderland
obwód królewiecki
pogranicze litewsko-rosyjskie
relacje transgraniczne
pogranicze polsko-rosyjskie
Opis:
The Polish-Russian and Lithuanian-Russian borderland is an area with a significant history and experience in the development of cross-border relations. Until February 2022, the neighborhood with the Konigsberg region of the Russian Federation represented an opportunity for the development of the border areas in question. After the beginning of Russian aggression against Ukraine, the neighborhood with the Konigsberg region is considered more in terms of security threats. The purpose of this article is to clarify the conditions of Polish-Russian and Lithuanian-Russian crossborder relations. The author's attention was focused in particular on those factors of cross-border relations that resulted from the policies and interests of local authorities on the one hand, and on the other hand from Polish-Russian and Lithuanian-Russian relations implemented by the central authorities.
Pogranicze polsko-rosyjskie i litewsko-rosyjskie jest obszarem o znaczącej historii i doświadczeniach w zakresie rozwoju relacji transgranicznych. Do lutego 2022 roku sąsiedztwo z obwodem królewieckim Federacji Rosyjskiej stanowiło szansę rozwoju omawianych obszarów przygranicznych. Po rozpoczęciu rosyjskiej agresji wobec Ukrainy sąsiedztwo z obwodem królewieckim jest rozpatrywane bardziej w kategoriach zagrożeń bezpieczeństwa. Celem niniejszego artykułu jest wyjaśnienie uwarunkowań polsko rosyjskich i litewsko-rosyjskich relacji transgranicznych. Uwaga autora została skoncentrowana w szczególności na tych czynnikach relacji transgranicznych, które wynikały z polityki i interesów władz samorządowych z jednej strony, z drugiej zaś strony z relacji polsko-rosyjskich i litewsko-rosyjskich realizowanych przez władze centralne.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2023, 45; 88-103
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łużyckie materiały językowe w Atlasie języka i kultury ludowej Wielkopolski
Lusatian linguistic materials in the Atlas of Great Poland folk language and culture
Autorzy:
Lewaszkiewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498402.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialektologia
dialekt wielkopolski
języki łużyckie
polsko-łużyckie pogranicze językowe
Opis:
The “Atlas of Greater Poland’s regional language and folk culture” greatly extends the knowledge on the linguistic relations between Lusatia and the south-west of Great Poland. Comments on 42 maps (cf. II.1.) contain findings and suggestions typically absent from dialectology monographs and articles published to date. These may include actual linguistic relations between Lusatia on the one hand and Great Poland and north-western Silesia on the other. However, a hypothesis that they are at least in part remains of native linguistic elements brought by Lusatian migrants who, long ago, adopted the Polish language, cannot be excluded.It appears that our knowledge on the linguistic relations between Lusatia and Greater Poland can be extended by means of thorough comparative studies, namely 11 comments on maps (cf. II.4.) Common customs connecting Lusatia with western and southern Greater Poland are also worthy of attention (cf. II.5.).
Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski dosyć znacznie wzbogaca wiedzę o związkach językowych Łużyc z zachodnią i południowo-zachodnią Wielkopolską. W komentarzach do 42 map (zob. II.1.) zawarto ustalenia i sugestie, których w większości nie znajdziemy w dotychczas wydanych monografiach dialektologicznych oraz w artykułach. Mogą to być rzeczywiste związki językowe łączące Łużyce z Wielkopolską i północno-zachodnim Śląskiem, ale nie można również hipotetycznie wykluczyć, że są to przynajmniej częściowo rodzime elementy językowe po przesiedleńcach z Łużyc, którzy dawno temu językowo się spolonizowali.Wydaje się, że znajomość związków językowych łużycko-wielkopolskich mogą pogłębić wnikliwe badania porównawcze z łużycczyzną. Chodzi o 11 komentarzy do map (zob. II.4.). Na uwagę zasługują również wspólne zwyczaje łączące Łużyce z zachodnią oraz południową Wielkopolską (zob. II.5.).
Źródło:
Gwary Dziś; 2019, 11
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O możliwościach zastosowania kategorii granicy w analizie zjawiska korupcji
On an applicability of the concept of border in studying corruption
Autorzy:
Czepil, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547117.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
korupcja
granice
pogranicze
konstruowanie granic
corruption
boundaries
borderland
bordering
Opis:
Od lat 90. XX wieku obserwujemy istotny wzrost zainteresowania kwestią korupcji. To również czas ponownego odkrycia problemu granic i pogranicza jako zagadnień centralnych dla procesów towarzyszących człowiekowi pod koniec stulecia. Globalizacja, kolejna fala demokratyzacji oraz upadek ZSRR to zmiany, który stworzyły nowe, strukturalne warunki dla zjawisk korupcyjnych oraz dla przedefiniowania granic politycznych. Pomimo podobieństwa uwarunkowań inspirujących do systematycznej refleksji nad korupcją i granicami, zarówno badania nad korupcją, jak i badania nad granicami zazwyczaj traktowane są jako odrębne obszary badawcze. Możemy jednak wyodrębnić pewne płaszczyzny, na których badania te spotykają się i zjawisko korupcji jest wyraźnie osadzone w kontekście granic. Ich wspólną cechą wydaje się dominacja takiej narracji w myśleniu o korupcji i granicach, w której związek między korupcją a granicami jest zlokalizowany, zarówno w sensie instytucjonalnym, jak i teoretycznym, na granicy państwowej. W artykule postawiono tezę, według której taka perspektywa w analizie relacji między korupcją a granicami nie wyczerpuje wielorakich związków między tymi zjawiskami, ponieważ zarówno różnorodność form korupcji, jak i wielość sposobów rozumienia pojęcia granicy we współczesnych studiach nad granicami, stwarzają znacznie szerszą perspektywę w badaniu zależności między tymi polimorficznymi kategoriami. Autor przedstawia dwa podejścia w badaniu tych zależności i towarzyszące im pytania badawcze. W pierwszym zjawisko korupcji jest ukonstytuowane na granicach, które są konstruowane w dyskursie publicznym – mogą być zmieniane, negocjowane i kontestowane przez podmioty działające w ramach danego systemu politycznego. Korupcja jest tu rezultatem procesu tworzenia granic. W drugim podejściu korupcja jest zjawiskiem, któremu towarzyszy powstawanie granic, ponieważ może doprowadzić do stworzenia tzw. brudnej wspólnoty, której niewidzialne granice włączają jednych, będąc jednocześnie barierami dla niechcianych outsiderów. Tu społecznie konstruowane i podtrzymywane granice są rezultatem korupcji.
Since the 90s of XXth century we have observed a significant increase of the interest in the issue of corruption, what was reflected in the scientific investigation over the phenomenon. The last decade of the XX century was also the period when the problem of borders and borderlands has been rediscovered as the central to the processes accompanying human kind at the end of the millennium. It must be noticed that both the higher interest in corruption and the interest in borders are determined by the same conditions of the 90s. A globalization, the another wave of democratization and collapse of the Soviet Union have created new, structural opportunities for corruption and redefinition of political borders, the latter being for a long time frozen within the Cold War order. Despite a similarity of the determinants inspiring to more systematic analysis of corruption and borders, both of these phenomena are usually recognized as a separate researched fields. However, there are some ‘meeting points’ where research on these phenomena are intertwined, clearly embedding corruption in the context of borders. It seems that what these research have in common is the domination of a such framework of thinking about corruption and borders where the nexus between corruption and borders is located, both in institutional and theoretical terms, on a state border. The thesis proposed in this article states that the above presented perspective in the analysis of the nexus between corruption and borders does not cover multidimensional relations between these phenomena, because the diversity of forms of corruption and the variety of ways in which borders are understood within the field of border studies, provide much wider perspective for analyzing relations between these polymorphic categories. The author presents two different approaches to studying these relations and proposes some research questions corresponding with each of these approaches. In the first approach a phenomenon of corruption is constituted by boundaries being constructed in public discourse – they can be changed, negotiated and contested by different actors of given political system. Thereby, corruption is a product of bordering process. According to the second approach a corruption is a phenomenon causing construction of borders, because it can lead to the emergence of the dirty togetherness, with its invisible boundaries of inclusion (corrupt insiders) and exclusion (non-corrupt outsiders). In this case the socially constructed and preserved boundaries are products of corruption.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2016, 4, 2; 169-191
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O polsko-niemieckich pograniczach regionalizmu – problemy badań współczesnego regionu lubuskiego (komunikat)
On the German-Polish borderlands of regionalism -problems of research in the contemporary Lubuskie region (communication)
Autorzy:
Tureczek, Marceli
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11543511.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
region
stosunki polsko-niemieckie
pogranicze
polish-german relations
borderland
Opis:
Niniejszy komunikat jest krótką refleksją na temat kondycji współczesnego regionalizmu lubuskiego w perspektywie badań na obszarze dawnego i współczesnego pogranicza. Poruszony w nim problem wymaga szerszych badań monograficznych. Należy podkreślić, że zmiany pokoleniowe, zachodzące w kręgu polskich i niemieckich środowisk regionalistów zainteresowanych tym obszarem, tworzą kryzys merytoryczny i metodologiczny w obrębie powstających publikacji. Trzydzieści lat po zmianach i wyraźnym „renesansie” regionalizmu, powstaje pytanie, w jakim kierunku podążą dalsze badania i przedsięwzięcia.
This communication is a brief reflection on the condition of contemporary Lubuskie regionalism in the perspective of research in the old and contemporary borderlands. The problem it raises calls for broader monographic research. It should be emphasised that the generational changes taking place in Polish and German regionalist circles interested in this area create a substantive and methodological crisis within the emerging publications. Thirty years after the changes and the apparent „renaissance” of regionalism, the question arises as to what direction further research and endeavours will take.
Źródło:
Studia – konteksty pogranicza; 2022, 6; 83-98
2543-6465
Pojawia się w:
Studia – konteksty pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu utraconego blasku - szanse i zagrożenia rewitalizacji Jarosławia
In search of lost splendor - opportunities and threats of revitalization of Jarosław
Autorzy:
Fitta, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370374.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
dziedzictwo historyczne
Jarosław
pogranicze
wielokulturowość
borderland
historical heritage
multiculturalism
Opis:
Świat dąży do powszechnej globalizacji i urbanizacji, ludzie masowo migrują do miast, powstaje coraz więcej metropolii i megamiast. Czy małe i średnie miasta są skazane na zagładę? Autorka przygląda się prognozom na przyszłość dla niewielkich ośrodków, dokładniej analizując przykład podkarpackiego Jarosławia – niespełna 40-tysięcznego miasta o bogatej i barwnej historii, które pogrążone w stagnacji, szuka pomysłu na siebie. Niegdyś na słynne jarmarki do Jarosławia ściągali kupcy z całej Europy, dziś mało kto o nim słyszał. Czy istnieją szanse, by miasto odzyskało dawną świetność?
The world strives for universal globalization and urbanization, people massively migrate to cities, more and more cities and megacities are formed. Whether small and mediumsized cities are doomed to extinction? The author takes a look at predictions for the future of small centers, specifically analyzing the example of Jarosław at Podkarpacie - less than 40 thousand inhabitants with a rich and colorful history, which mired in stagnation is looking for an idea for itself. Formerly the famous fairs collected merchants from all over Europe to Jarosław, today hardly anyone has heard of it – is there a chance for the city to recover its former glory?
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2015, 23/1; 131-144
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słubfurt – idea euromiasta na pograniczu polsko-niemieckim
Slubfurt – the idea of a eurocity in the polish-german borderland
Autorzy:
Kulczyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1871099.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Slubfurt
Eurocity
Polish-German borderland
euromiasto
pogranicze polsko-niemieckie
Opis:
Słubice i Frankfurt nad Odrą to przykłady podzielonych miast pogranicza polsko-niemieckiego. Na początku lat dziewięćdziesiątych XX w., dzięki licznym i korzystnym uregulowaniom prawnym, jak również podpisaniu traktatów stwarzających podstawy dobrego sąsiedztwa, miasta te rozpoczęły szeroką współpracę administracyjną, gospodarczą i społeczną. Efektem podjętej kooperacji było powołanie w 1999 r. funkcji miasta Slubfurt. Osiemnaście zaledwie lat doświadczeń obu samorządów wyklucza na dzień dzisiejszy możliwość stworzenia modelu współpracy transgranicznej. Slubfurt stanowi – jak na razie – iluzoryczną formę przedsięwzięć społeczno-kulturalnych, która dopiero z biegiem lat i przemian pokoleniowo-mentalnych może przekształcić się w realne działania prowadzące do wspólnego zarządzania.
Slubice and Frankfurt on the Oder are examples of divided towns in the Polish-German borderland. At the start of the 1990s, following many favourable legal regulations and the signing of treaties providing a basis for good neighbourliness, they developed wide-ranging administrative, economic and social co-operation. An effect was the establishment in 1999 of Slubfurt, an association of towns which was entered in the European register of towns a year later. The eighteen years of experience of the two local governments preclude a model of transborder co-operation being worked out today. When compared with the centuriesold contacts between the towns of Kerkrade and Herzogenrath, or Tornio and Haparanda, Slubfurt is an illusory form of cultural ventures which, in the course of years and after generational and mental changes, may transform into real measures leading to a joint form of management.
Źródło:
Studia Miejskie; 2011, 4; 161-169
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Cypr leży na Bałkanach?
Autorzy:
Krzysztof, Usakiewicz,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897100.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Cypr
Bałkany kulturowe
pogranicze
podróżnicy na Cyprze
dziedzictwo kolonialne
Opis:
The article answers the question, how deep were and are the influences of the Balkan culture in Cyprus, which lies far beyond the Balkan Peninsula borders, and was a British colony for many years. Social and cultural processes that took place in Cyprus and the Balkan countries are surprisingly similar. Many faiths and cultures coexisted on the island until modern nationalist ideas were formed. Although in the 20th century as a result of fighting and ethnic cleansing Cyprus itself ceased to be a frontier, one may try a broader perspective. Pronounced intermingling of Ottoman and British influences induces the conclusion that even today it seems the current image of Cyprus as a frontier of the Balkans.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(2 (449)); 95-103
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacyjna działalność Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Wileńsko-Nowogródzkiej w Szczytnie w kontekście międzykulturowym
A mission of education of the Society of Friends of the Land of Vilnius and Novgorod in Szczytnoin an intercultural context
Autorzy:
Bielinowicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832850.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
edukacja
wychowanie
kultura
Kresy
pogranicze
education
raising
culture
borderland
Opis:
For twenty-seven years the Society of Friends of the Land of Vilnius and Novgorod in Szczytno has been carrying out a mission of education and transfer of values that are embedded in an intercultural context. The article presents the historical outline of the association’s activities, including the activities that contribute to the upbringing of the young generation and the shaping of appropriate attitudes in intercultural education.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2018, 18; 321-333
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turystyka i handel przygraniczny – przykład wschodniego pogranicza Polski
Autorzy:
Brzosko-Sermak, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634195.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
granica, pogranicze, turystyka zakupowa, handel, współpraca transgraniczna, Polska wschodnia
Opis:
Tourism and trade in borderlands – an example of Polish eastern borderlandThe main objective of the paper is to present Polish eastern border problems in a particular geopolitical context including efforts such as shopping tourism, which helps overcome border problems and associated limitations. National borders serve as a factor of separation between different political and institutional systems, but on the other hand, borders can be a source of contact between different groups of people or different societies. It is important to understand the nature and various types and functions of borders and the related factors that make nearby regions special destinations for tourists. National borders may prove highly valuable to local autonomy as well as tourism planning and destination marketing organizations making border area economics less prone to recession. The paper describes the main motivations for borderland tourism – that is shopping – giving many different reasons to travel across national borders. Shopping tourism close to Poland’s eastern  border is characterized via an analysis of commercial endeavors, the frequency of border crossings, as well as the structure and average costs. National border area tourism plays an important role in local economies, making them more prosperous and/or enlarging the black market zone. The European Union’s Schengen eastern  border is a special example of the occurrence of these problems. This borderland faces serious economic and demographic problems due to the political function of the eastern border as a strong barrier to development. In this situation, it is important to examine relevant trends and observe if tourism is one of the ways for local area residents to deal with economic stagnation.
Źródło:
Prace Geograficzne; 2015, 141
1644-3586
Pojawia się w:
Prace Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielokulturowy Lublin: komunikacja przestrzeni fizycznej i społecznej
Multicultural city of Lublin: physical and social communication – medial axis of interest
Autorzy:
Pietrzyk, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547149.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
Lublin
wielokulturowość
komunikacja
media
pogranicze
multiculture
communication
border area
Opis:
Miejscem styczności materialnych i niematerialnych elementów kultury jest zazwyczaj przestrzeń miasta. To właśnie w tym środowisku idee i wartości określające to, co ważne i pożądane w danej kulturze, stykają się z fizycznymi wytworami jednostek danej społeczności. Celem artykułu jest określenie aspektu wielokulturowości Lublin - miasta położonego w obszarze transgranicznym kultur: polskiej, żydowskiej i ukraińskiej. Tak skonstruowana tkanka kulturowa wymaga odpowiedniego dialogu i komunikacji (media), w ramach których funkcjonują określone inicjatywy związane z kulturą, mediami i działalnością samorządową. Tekst oscyluje wokół czterech podstawowych elementów odnoszących się do kreowania przestrzeni miejskiej i świadomości kulturowej w Lublinie (aspekt socjologiczny, aspekt historyczny, aspekt społeczno – kulturowy, aspekt dialogu i komunikacji).
Communication is inextricably connected with the idea of society, both of them creates common context that refers to the specified group, context in which that group exists. When different groups of people interfere within one space and they exchange ideas, then multiculture is born. In this context we can mention physical and non-physical aspects of culture such as: objects, tools, buildings, urban spaces and so on. The main point of this article is to analyse the aspect of multicultural city of Lublin that is located in border space of cultures: Polish, Jewish, Ukrainian. This kind of cultural structure needs the proper dialogue protocols and communication processes and in this communication web specified cultural and media projects are held. This piece oscillates around four aspects of multicultural experience: the historical aspect, the sociological aspect, the communication aspect and the aspect of the culture in the urban space.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2016, 4, 2; 281-297
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne media internetowe – transgraniczne czy przygraniczne? Przypadek Cieszyna
Local internet media - cross-border or frontier? Cieszyn case
Autorzy:
Kornacka-Grzonka, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547191.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
pogranicze
media lokalne
internet
Cieszyn
borderland
local web portals
Opis:
Pogranicze to często obszar specyficzny, gdzie obserwować można bezpośrednie ścieranie się odmiennych językowo, społecznie czy historycznie grup nieraz obciążonych negatywnymi stereotypami o sąsiadach zza granicy. Media lokalne mogą jednak ograniczać bądź niwelować wzajemne bariery utrudniające współistnienie. Cieszyn jest ciekawym przykładem miasta podzielonego miedzy dwa państwa: Polskę i Czechy. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie czy lokalne portale wykorzystują możliwości jakie oferuje internet i umacniają stosunki, współpracę między oboma wspólnotami oraz wskazanie jakie czynniki mogą mieć wpływ na ten proces.
Borderland is a specific area where one can observe the direct language, social or historical conflict between groups, which are often overwhelmed by negative stereotypes about their neighbors from abroad. Local media may, however, limit or bridge the barriers to coexistence. Cieszyn is an interesting example of a city divided between two countries: Poland and the Czech Republic. This article attempts to answer the question of whether local web portals use the opportunities offered by the internet and strengthen relationships, cooperation between the two communities, and what factors might influence this process.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2017, 5, 3; 185-200
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tak dalecy czy/i tak bliscy? Obraz Czechów w percepcji polskich nauczycieli
Autorzy:
Szafrańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606691.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
stereotypes, borderland, Czech Republic, teachers
stereotypy, Pogranicze, Czechy, nauczyciel
Opis:
Since joining the Schengen Area by Poland and the Czech Republic, their inhabitants have had the right to free moving. Undoubtedly, the location in the borderland is beneficial, due to the possibilities of implementing joint undertakings, which result e.g. from transfrontier agreements and the participation in some projects addressed to the residents of the countries divided/joint by the border. Borderland residence is favourable for establishing direct contacts with neighbours. In the presented study, some questions are raised concerning the knowledge the teachers living in the borderland have about their neighbours and the way in which the neighbours are described by them. The choice of teachers as the examined sample was purposeful, as they have the possibility to shape the neighbours’ image of their learners. Either in a conscious way or not, they can pass down the stereotypical image which they have, or the opposite – present the knowledge and image which will encourage learners to contacts with Czechs. Associations, stereotypes and prejudices largely determine the attitude to other nations and the way of undertaking actions. This is particularly important in the situation when the respondents can shape similar attitudes of other people – in this case, their learners.
Od momentu wejścia Polski i Republiki Czeskiej do strefy Schengen mieszkańcy mają zagwarantowaną swobodę przemieszczania się. Usytuowanie w strefie pogranicza na pewno jest korzystne ze względu na możliwości realizowania wspólnych działań wynikających na przykład z umów transgranicznych, uczestniczenia w projektach adresowanych do mieszkańców krajów, które dzieli/łączy granica. Mieszkanie na pograniczu sprzyja zatem nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów z sąsiadami. W przygotowanym artykule Autorka stawia pytania dotyczące tego jaka jest wiedza nauczycieli mieszkających na pograniczu na temat sąsiadów, a także jak ich badani opisują. Wybór nauczycieli jako grupy badanej był celowy. Mają oni bowiem możliwość kreowania wizerunku sąsiada u swoich uczniów. Mogą w sposób świadomy lub nieświadomy przekazywać stereotypowy obraz jakim sami operują, czy wręcz przeciwnie – przedstawiać wiedzę i obraz zachęcający uczniów do kontaktu z Czechami. Skojarzenia, stereotypy i uprzedzenia w dużej mierze warunkują stosunek do innych narodów i rzutują na sposób podejmowania działań. Jest to zatem szczególnie istotne, w sytuacji, gdy osoby badane to grupa, która może podobne nastawienia budować u innych osób, w tym przypadku u swoich uczniów.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2017, 36, 3
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadek pęknięcia. Polsko-niemieckie pogranicze w poezji Marka Lobo Wojciechowskiego
Autorzy:
Szott, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650455.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
palimpsest, miasto, heterotopia, historia, pogranicze, poezja, Gorzów Wielkopolski, Landsberg
Opis:
Marek Lobo Wojciechowski is a Lubusz writer intereseted in heterotopia phenomenon of the Western Lands of Poland. He attempts to understand and describe the Polish-German history of the place. This article is composed of two parts. First part concerns the image of the city that is presented in Wojciechowski’s poems. It is a place marked with the traces of its previous inhabitants. The second part shows the space of “post-Yalta Occident” in microscale: a house and things being inside. My goal is to answer the question whether the vision of Gorzów in this output is the image of two superimposed cities with palimpsest nature, or a merged city with dualistic nature.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2015, 12, 1
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie odmian języka polskiego na Białostocczyźnie
On the Variations of the Polish Language in the Białystok Region
Autorzy:
Nowowiejski, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127794.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język polski
wariant
pogranicze
the Polish language
variant
borderline
Opis:
As regards the studies so far on the variations of the Polish language spoken in the Białystok region, various scholars together with the author put forward the following classification: I. The primary Polish including 1) General Polish, a) standard Polish, a basic source for bilingual people, and b) regional Polish used by more and less educated people; 2) folk Polish with a) Mazurian dialects from Masovia and Podlasia, b) dialects from Suwałki and Sejno, c) Polish dialects under the influence of Byelorussia and the Ukraine; II. The Polish language secondarily acquired by the bilingual people of the Early-Slavonic origin. It represents the following variants: 1. general-Polish, 2. regional language, 3. folk language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 307-315
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przynależność polityczna Chełmszczyzny. Fakty i mity
Autorzy:
Wawryniuk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462608.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
Chełmszczyzna
pogranicze
Ukraina
Polska
niepodległość
borderland
Ukraine
Polska
independence
Opis:
Tereny nadgraniczne zawsze prowadziły do sporów o ich przynależność. Nasze wschodnie tereny nadbużańskie od najdalszych lat należały do Polski, co nie powinno dziś budzić żadnych wątpliwości. W artykule wskazuję na źródła potwierdzające ich miejsce w Europie od pradziejów do czasów współczesnych. Powołuje się przy tym na źródła zarówno ruskie (Latopis Nestora), jak i na teksty kronikarzy zachodnich. Ważnym przywołanym przeze mnie dokumentem jest kronika sporządzona przez Mieszka I, w której opisuje on granice swojego państwa, sięgające na wschodzie do Bugu. Ważne jest także to, że w Drohiczynie w 1253 r. odbyła się koronacja Daniela Halickiego, której w imieniu papieża dokonał jego legat biskup Opizon, w obecności wielu hierarchów rzymskokatolickich, w tym również ordynariusza krakowskiego. To także jest dowód na przynależność Podlasia do państwa polskiego, nad którym jurysdykcję kościelną, podobnie jak nad Chełmszczyzną, sprawowało biskupstwo krakowskie. Dodać też należy, że uważany przez Ukraińców Daniel Halicki, jako ich pierwszy król, to wnuk Agnieszki, księżnej polskiej, córki Bolesława Krzywoustego. Był więc i Daniel księciem – przynajmniej w części z rodu Piastów – chętnie przyjmowanym na dworze Leszka Białego, księcia na ziemi krakowskiej. Oczekiwania Ukraińców dotyczące przyjęcia Chełmszczyzny i Podlasia po 9 lutym 1918 r. uznaję za polityczny gest bez wyobraźni, co w późniejszym okresie zaważyło na braku możliwości uzyskania przez nich suwerenności, która stała się faktem dopiero w 1991 r.
The border areas always constituted a point of dispute as to their affiliation. Our eastern Bug River areas belonged to Poland ever since, and there is no doubts as to it today. In this article, I indicate the sources confirming their place in Europe, starting from prehistory to modern times. I am referring thereby to both Russian (Latopis Nestor's) and Western chroniclers’ writings. A document of huge significance I am referring here is the chronicle by Mieszko I, in which he outlines the borders of his country that in the east reached the Bug River. It should also not be overlooked that in 1253 in Drohiczyn, the coronation of Daniel Halicki took place in the presence of many Roman Catholic hierarchs, including the Ordinary of Kraków, and it was done in the name of the Pope by his legate - the bishop of Opizon. This is also a proof of Podlasie's affiliation to the Polish state, over which, as in the case of Chełm Land, church jurisdiction was held by the Cracow bishopric. It should also be noted that Daniel Halicki who was proclaimed the first king of Ukraine, was the grandson of Agnieszka, the Polish duchess, daughter of Bolesław Krzywousty. So Daniel was a prince - at least partially from the Piast dynasty, and he was readily hosted at the court of Leszek the White, the prince of Cracow land. The expectations of Ukrainians about the takeover of Chełmszczyzna and Podlasie after February 9, 1918, I regard as an unimaginative act, the fact that in the longer perspective made it impossible for them to regain sovereignty by 1991.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2019, 1; 173-191
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dylematy tożsamościowe na pograniczu polsko-białoruskim
Identity Dilemmas in the Polish-Belarusian Borderland
Autorzy:
Głogowska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11855220.pdf
Data publikacji:
2016-11-30
Wydawca:
Fundacja Biografie Codzienności
Tematy:
Pogranicze polsko-białoruskie
tożsamość narodowa
tożsamość kulturowa
tożsamość religijna
Białorusini
Pogranicze
Polish–Belarusian borderland
national identity
cultural identity
religious identity
Belarusians
borderlands
Opis:
Tożsamość ludności na pograniczu polsko-białoruskim jest uzależniona od wielu czynników o charakterze obiektywnym i subiektywnym. Identyfikacja narodowa jest często wtórna wobec tożsamości kulturowej lub wyznaniowej. Występujący najczęściej indyferentyzm narodowościowy (tzw. tutejszość) przyczynia się do powstawania stereotypów czy sprowadzania kategorii tożsamości narodowej do tożsamości wyznaniowej („Polak-katolik”, „Białorusin-prawosławny”). Samo pogranicze polsko-białoruskie obszarowo bywa niedookreślone w związku z brakiem wyraźnych granic. Tak złożona sytuacja jest wynikiem różnych wpływów kulturowych, historycznych oraz politycznych. Szczególne znaczenie ma stosunkowo późne – w porównaniu ze świadomością polską czy rosyjską – kształtowanie się białoruskiej świadomości narodowej oraz brak tradycji państwa białoruskiego. Brak wyraźnych naturalnych granic etnicznych oraz tradycji narodowych białoruskich sprawia, że na pograniczu polsko-białoruskim granice tożsamości narodowej przebiegają przez rodziny – w jednej rodzinie mogą ujawniać się różne opcje narodowościowe: polska, białoruska, litewska, żydowska, rosyjska. Na dylematy tożsamościowe wpływają takie czynniki, jak: stan świadomości narodowej, język, przywiązanie do tradycji, znajomość historii, przynależność wyznaniowa, doświadczenia historyczne, sytuacja polityczna oraz koniunkturalizm.
The identity of the population in the Polish–Belarusian borderland depends on a number of objective and subjective factors. National identification is often secondary to cultural and religious identity. The predominant national indifference which occurs in this area (the so-called ‘locality’ i.e. ‘I’m local’) contributes to the formation of stereotypes, or reduces national identity to religious identity: ‘Poles are Catholics’, ‘Belarusians are Orthodox’. The Polish–Belarusian borderland itself is somehow a vague area due to the absence of clear boundaries. This complex situation is a result of various cultural, historical and political influences. The relatively late – in comparison with the Polish or Russian national awareness – evolution of the Belarusian national consciousness and the lack of tradition of a Belarusian state are of particular importance. As there are no clear natural ethnic boundaries and no national Belarusian traditions in the Polish–Belarusian borderland, the borders of national identity run across families – various national options may reveal themselves in one family: Polish, Belarusian, Lithuanian, Jewish and Russian. National identity dilemmas are affected by factors such as: the degree of national consciousness, language, attachment to tradition, knowledge of history, religious affiliation, historical experience, political situation and opportunism.
Źródło:
Biografistyka Pedagogiczna; 2016, 1, 1; 23-54
2543-6112
2543-7399
Pojawia się w:
Biografistyka Pedagogiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRAGEDIA HOLOKAUSTU ORAZ ŻYDOWSKIE MIEJSCA PAMIĘCI NA UKRAINIE W POWIEŚCI J. S. FOERA WSZYSTKO JEST ILUMINACJĄ
THE HOLOCAUST TRAGEDY AND JEWISH SITES OF MEMORY IN UKRAINE IN THE NOVEL EVERYTHING IS ILLUMINATED BY J. S. FOER
Autorzy:
Siekierska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911879.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jonathan Safran Foer
trauma
Holocaust
shtetl
borderland
Holokaust
sztetl
pogranicze
Opis:
Marta Siekierska, TRAGEDIA HOLOKAUSTU ORAZ ŻYDOWSKIE MIEJSCA PAMIĘCI NA UKRAINIE W POWIEŚCI J. S. FOERA WSZYSTKO JEST ILUMINACJĄ. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 135-145. ISSN 1733-165X. Cel niniejszego artykułu stanowi próba analizy powieści, skoncentrowana na relacjach zachodzących między formą i językiem utworu a traumą historyczną, jakiej doświadczają bohaterowie. Specyficzna konstrukcja oraz język, który wykorzystuje w powieści autor, przekładają się na nowatorski sposób przetworzenia historii oraz tematu Zagłady. Tekst prezentuje również obecny w powieści pejzaż polsko-ukraińskiego pogranicza, wytyczanego przez historyczne, metafizyczne oraz kulturowe granice. Analizie i interpretacji zostaje poddana obecna w utworze bogata symbolika, uwypuklająca wymiar znaczącej nieobecności zgładzonej społeczności oraz wymownej luki, białego miejsca pamięci, która po nich pozostała.
Marta Siekierska, THE HOLOCAUST TRAGEDY AND JEWISH SITES OF MEMORY IN UKRAINE IN THE NOVEL EVERYTHING IS ILLUMINATED BY J. S. FOER. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol. XXIV, P. 135-145. ISSN 1733-165X. The aim of this paper is to analyze the novel Everything is illuminated by Jonathan Safran Foer with consideration of the relation of the form and language to historical trauma experienced by the hero of this novel. The distinctive form and language employed by the author account for an innovative restatement of the history and the theme of extermination. The paper also addresses the landscape of the Ukrainian-Polish borderline, in Foer’s work portrayed as one marked by historical, metaphysical and cultural borders. The subsequent object of analysis is the rich symbolism of Everything is illuminated which accentuates the sense of meaningful absence, the blank space of memory that remains after the annihilation of the Jewish community.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 135-145
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Territorium Ludemir”. Możnowładcy i cystersi na pograniczu polsko-węgierskim w pierwszej połowie XIII wieku
„Territorium Ludemir”. Magnates and Cistercians in the Polish-Slovak Borderland in the First Half of the 13th century
Autorzy:
Rajman, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375541.pdf
Data publikacji:
2020-12-04
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
borderland
settlement
nobles
Cistercians
Carpathians
pogranicze
osadnictwo
możnowładcy
cystersi
Karpaty
Opis:
Omawiane terytorium stanowi fragment wielkiej pogranicznej puszczy porastającej Karpaty. Aż do drugiej ćwierci XIII w. nie ma śladów kolonizacyjnej działalności po stronie Polski. Prawdopodobnie książę Leszek Biały nadał ziemie nad górnym Dunajcem przed 1225 r. swojemu zasłużonemu rycerzowi Janowi z rodu Gryfitów. Zapewne dzięki Janowi Gryficie rozpoczęła się działalność kolonizacyjna. Podjął się jej niejaki Ludemer/Ludemir, zapewne pochodzący ze Śląska. Jego zasługą oraz innych osadników polskiego pochodzenia było rozpoznanie terenu, założenie pierwszej sady (Ludźmierz) oraz nadanie nazw rzekom. Całe terytorium zaczęto nazywać terenem Ludemera. Nazwa ta istniała przed 1234 r. Syn Jana, wojewoda krakowski Teodor ufundował w 1235 r. opactwo cystersów w miejscowości Ludźmierz, pośród lasów. Miało ono za zadanie przeprowadzenie kolonizacji. Teodor czynił także starania o sprowadzenie osadników ze Śląska. Działania te przerwała jego śmierć w 1238 r. Opactwo cystersów w Ludźmierzu także przestało istnieć, bowiem między 1241 a 1243 r. mnisi przenieśli się daleko na północ, do Szczyrzyca. Przyczyny ich odejścia z Ludźmierza nie są rozpoznane. Działalność cystersów ludźmierskich przyczyniła się do powstania pól uprawnych, a zapewne także kilku osad, nad górnym Dunajcem.
The territory discussed in this article constitutes a fragment of the great borderland forest that covers the Carpathian Mountains. Polish colonisation of this forest did not take place until the second quarter of the 13th century. It was probably Leszek the White who granted the lands on the upper Dunajec River to his well-deserving knight Jan of the Gryfi ta dynasty. In turn, it was also most likely thanks to Jan Gryfi ta that colonisation started, carried out by a certain Ludemer/Ludemir, probably hailing from Silesia. Ludemer/Ludemir and other colonists of Polish origin explored the land, established the fi rst settlement of Ludźmierz, and named local rivers. The entire territory was then called the area of Ludemer, which was a name that had existed before 1234. In 1235, the son of Jan Gryfi ta, the Kraków governor (wojewoda) Teodor, founded the Cistercian abbey in the Ludźmierz woods to coordinate the colonisation. Teodor also made attempts to bring in settlers from Silesia, but these ended with his death in 1238. The Cistercian abbey in Ludźmierz eased to exist, as between 1241 and 1243 the monks moved far to Szczyrzyc in the north. The reasons for their departure are not known. The activity of the Ludźmierz Cistercians contributed to the creation of cultivated fi elds and likely also to the building of a few settlements on the upper Dunajec River.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2020, 11; 22-43
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt rosyjsko-ukraiński jako implikacja do powołania nowej formacji do ochrony i obrony pogranicza Rzeczpospolitej Polskiej
The Russian-Ukrainian Conflict as an Implication for the Estabilishment of a New Formation for Protection and Defence of the Borderland of the Polish Republic
Autorzy:
Falandys, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140796.pdf
Data publikacji:
2019-12-26
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
dywersja
sabotaż
pogranicze
Rosja
Ukraina
diversion
sabotage
borderland
Russia
Ukraine
Opis:
Celem artykułu jest ocena stanu zabezpieczenia wschodniej granicy państwa przed zagrożeniami, będącymi konsekwencją konfliktu na wschodzie Ukrainy. Autor uznaje, że konflikt ten może być wykorzystany do prowadzenia przez Rosję wrogich działań wobec Polski. Uznaje, że państwo polskie powinno w tej sytuacji zwiększyć swoje zdolności obronne. Jedną z metod powinno być przygotowanie sił zdolnych do prowadzenia skutecznych działań przeciwdywersyjnych. Proponuje powołanie, w tym celu, nowej formacji w miejsce rozformowanej Straży Granicznej. Przejęłaby ona zadania związane z ochroną i obroną polskiego pogranicza oraz samej granicy państwowej.
The aim of the article is the evaluation of the protection status of the country’s eastern border against threats being the consequence of the conflict in the Eastern Ukraine. The writer acknowledges that the conflict can be used by Russia to carry out hostile actions against Poland. He believes that in this situation the Polish state should expand their defence capabilities. One of the methods should be the preparation of forces that are able to conduct effective counter-diversion actions. In order to do so, he suggests appointing a new formation in place of the disbanded Border Patrols. They would take over the tasks connected with the protection and defence of the Polish borderland and the very state border.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2016, 10, 1; 151-171
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jarosław – ślady wielokulturowości. Cz. 1
Jarosław – traces of multiculturalism. Pt 1
Autorzy:
Fitta, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370435.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
Jarosław
wielokulturowość
pogranicze
kościoły
cerkwie
multiculturalism
borderland
churches
Orthodox churches
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie wielokulturowego bogactwa Jarosławia, miasta położonego na skrzyżowaniu szlaków handlowych, związanego z trzema religiami: rzymskokatolicką, greckokatolicką oraz żydowską. Pozostałości po wielokulturowym dziedzictwie to liczne kościoły, cerkwie i synagogi, a także wpływ na krajobraz kulturowy miasta. Barwna i międzynarodowa przeszłość to wyraźny atut Jarosławia.
The purpose of the article is to show the cultural diversity of Jaroslaw, a town situated at the crossing of trade routes and a meeting point of three religions, Roman-Catholic, Greco-Catholic and Jewish. The remnants of this diversity are numerous sanctuaries, Orthodox churches and synagogues, and an impact on the town's current cultural landscape. An international and colourful history is one of the town's strongest assets.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2013, 19; 315-328
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literackie wzorce pamięci: niemiecko-polskie dziedzictwo kulturowe na pograniczu (tłumaczenie artykułu Hannelore Scholz-Lübberingpt. Literarische Erinnerungsmuster: das deutsch-polnische Kulturerbe in der Grenzregion)
Literary patterns of remembrance: german-polish cultural heritage on the borderland
Autorzy:
Scholz-Lübbering, Hannelore
Czabańska-Rosada, Małgorzata
Taborska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729078.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe
pogranicze
german-polish cultural heritag
borderland
Opis:
Positive reports of german-polish experiences can only be set in the borderland which is also a cultural landscape. Common collective experience of World War 2, and possibility to watch generations after it, conditions and strengths the awareness of people from both countries.
Pozytywna relacja przeżyć polsko-niemieckich może być osadzona jedynie w kulturowym krajobrazie, który jest jednocześnie przestrzenią graniczną. Wspólne kolektywne doświadczenie II wojny światowej i możliwości postrzegania pokoleń po niej warunkuje i umacnia nową postawę świadomościową ludzi w obu krajach.
Źródło:
Studia – konteksty pogranicza; 2018, 2; 57-71
2543-6465
Pojawia się w:
Studia – konteksty pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granica, wojna i miłość w prozie Birutė Jonuškaitė
On borders, war and love in the prose of Birutė Jonuškaitė
Autorzy:
Peluritytė-Tikuišienė, Audinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408213.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Lithuanians
borderland
Polska
dilogy
border
Litwini
pogranicze
Polska
dylogia
granica
Opis:
Birutė Jonuškaitė, litewska pisarka urodzona i wychowana w powiecie sejneńskim w Polsce, stała się w literaturze litewskiej jedną z najbardziej konsekwentnych autorek opowiadających prawdziwe historie o sąsiedztwie. Po studiach na Uniwersytecie Wileńskim Jonuškaitė pozostała w Wilnie. We wszystkich swoich powieściach opowiada o życiu diaspory litewskiej na ziemiach polskich. W ostatnich utworach, Maranta (2015) i Maestro (2019), tworzy swoisty epos literacki o historycznych związkach między rodzinami litewskimi i polskimi. Związki te rodzą się na litewskiej prowincji, na początku wieku, w miejscu, w którym zbiegają się granice kilku państw, a następnie w ciągu dziesięcioleci rozszerzają się na drogi i stolice Europy i świata. W tych powieściach, dotyczących problemów ogólnoludzkich, granica i pogranicze stają się istotnym problematycznym punktem orientacyjnym.
Birutė Jonuškaitė, a Lithuanian writer born and raised in Sejny/Seinai [Polish/Lithuanian] County, Poland, became one of the most consistent storytellers of genuine cross-national relations in Lithuanian literature. In all her novels, the writer, who settled in Vilnius after her studies at Vilnius University, tells stories about the life of the Lithuanian diaspora in Poland, and in her latest novels, Maranta (2015) and Maestro (2019), she brings to life a literary epic about the historical relations between Lithuanian, Polish, Jewish and French families. These relations burgeon at the beginning of the century in the province of Lithuania where the borders of several countries converge, to unfold over the coming decades across the thoroughfares and capitals of Europe and the world. Separated by the vicissitudes of war and history, whole families and individuals alike find each other because in response to the call of human warmth and love.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 115-129
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo zdrowotne w pandemii w obszarze pogranicza polsko-rosyjskiego
Autorzy:
Jurczak, Dariusz
Dumkiewicz, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322576.pdf
Data publikacji:
2022-01-12
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
bezpieczeństwo zdrowotne
pandemia
pogranicze polsko-rosyjskie
bezpieczeństwo zdrowotne w Rosji
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź, być może przynajmniej częściowo, na ważne problemy bezpieczeństwa publicznego mieszkańców przygranicznych w trudnym czasie pandemii koronawirusa. Autorzy materiału chcą przedstawić problem pandemii w regionie warmińsko-mazurskim z kilku punktów widzenia: zdrowotnego, społecznego, bezpieczeństwa publicznego, działań organów i instytucji zmagających się z tą „plagą”, która staje się coraz bardziej trudniejsza do kontrolowania nie tylko w regionie, ale także w Polsce i na świecie. Bezpieczeństwo mieszkańców każdego regionu świata, Europy, Polski czy Warmii i Mazur staje się nadrzędnym obowiązkiem władz państwowych i samorządowych, a także służb administracyjnych, porządkowych i ratowniczych. Walka z pandemią koronawirusa na szczeblu samorządowym jest ważna ze względu na występujące liczne trudności w szeroko rozumianym radzeniu sobie z tą sytuacją również na pozostałych poziomach administracyjnych. Autorzy artykułu największą uwagę skupiają na działaniach władz na szczeblu samorządowym.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2021, 40; 92-106
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz na pograniczu Nadbużańskiego Podlasia i Polesia Brzeskiego jako ważny komponent edukacji
Landscape on the border of Podlasie and Polesie Brest as an important component of education
Autorzy:
Kalinowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85925.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
Podlasie Nadbuzanskie
Polesie Brzeskie
pogranicze etniczne
krajobraz etniczny
edukacja regionalna
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2012, 34
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruch bezwizowy na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej na przykładzie granicy polsko-rosyjskiej
Autorzy:
Studzińska, Dominika
Nowicka, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023340.pdf
Data publikacji:
2016-06-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
mały ruch graniczny
zewnętrzne granice Unii Europejskiej
pogranicze polsko-rosyjskie
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie liberalizacji reżimu wizowego na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na granicę polsko-rosyjską. Ruch bezwizowy na pograniczu polsko-rosyjskim stanowi interesujący problem badawczy, ze względu na pilotażowy charakter obwodu kaliningradzkiego w relacjach unijno-rosyjskich. Ponadto pozostaje niewykorzystanym narzędziem integracji transgranicznej i rozwoju zmarginalizowanych obszarów przygranicznych. Artykuł został opracowany na podstawie przeglądu literatury oraz badań własnych autorek, które zostały przeprowadzone w latach 2012–2014 na obszarze włączonym do ruchu bezwizowego. Badaniem objęto przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych oraz przedsiębiorców zarówno z polskiej, jak i rosyjskiej strefy przygranicznej
Źródło:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna; 2016, 34; 45-58
2353-1428
Pojawia się w:
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na pograniczu krakowsko-opolskim. Częstochowa pod rządami Władysława Opolczyka.
Autorzy:
Laberschek, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436069.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
miasta
pogranicze
Małopolska
Śląsk
Kazimierz III Wielki
ks. Władysław Opolczyk
Opis:
The first piece of information about Częstochowa dates back to 1220, that is the time when it was a small village located at the bottom of Jasna Góra on the edge of a settlement called Opole Mstowskie. Although thanks to the initiative of knights that ruled Częstochowa it became a parish village already before 1326, its development was slow because of its peripheral location near the border and, more importantly, the danger of brigand raids. A breakthrough in the development of Częstochowa occurred during the last years of the reign of Casimir III the Great and the rule of Duke Vladislaus of Opole in the years 1370–1391. King Casimir allowed incorporating the village under the German law in 1356 and after a few years proceeded with planting royal city Częstochowa near that settlement at the Warta River. After the death of the king, Duke Vladislaus of Opole took over the realization of this task, and finished it in 1377. The greatest merits of the Duke include bringing Pauline Fathers from Hungary and founding their monastery on Jasna Góra in 1382 as well as granting the monks with the paining of the Black Madonna two years later. Due to the fact that in that area of the Krakow land existed a large estate and significant endowment of the monastery of Canons Regular in Mstów, Duke Vladislaus had to make his donations to the Pauline Fathers from goods that were frequently far away from Częstochowa. Because of that, the endowment of the monastery was changed a couple of times and corrected by the Duke himself as well as by King Vladislaus Jagiello.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 13; 154-166
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie pogranicza w muzyce Andrzeja Kurylewicza
The concept of borderline in the music of Andrzej Kurylewicz
Autorzy:
Kurylewicz, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/326689.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
pogranicze kulturowe
muzyka
Kurylewicz Andrzej
sztuka
cultural borderland
music
art
Opis:
W muzyce Andrzeja Kurylewicza można odnaleźć pojęcie pogranicza w całej jego wielowymiarowości geograficznej, politycznej, kulturowej, etycznej i metafizycznej. Według Platona byt ma swoją granicę, bo granica, czyli określenie, wyznacza byt jako jednostkowy, specyficzny, oddzielony od innych. Twórczość, a specjalnie muzyka, która jest istotą wszelkiej twórczości, polega na tworzeniu rzeczy nowych z już istniejących, ale zawsze z przymieszką nieprzewidywalności. Sztuka to nie tyle tworzenie czegoś z czegoś, ile przeprowadzanie z niebytu do bytu, to przekraczanie i ustalanie granic, określeń. Jest wynikającym z głębokich potrzeb duchowych twórczym myśleniem. Sztuka jest uwikłana w politykę, która niestety nie jest etyczna. Dlatego wielka sztuka, niezależna twórczość polega na cierpliwym, nieustającym poruszaniu się po granicy i granicach, cienkich liniach granicznych pragnień, wyborów, myśli, idei, ogromnej, zróżnicowanej rzeczywistości. Za taką sztukę płaci się trudnym życiem, ale w zamian otrzymuje szczęście własnej drogi do myśli i rzeczy najważniejszych, do idei piękna.
In the music of Andrzej Kurylewicz one can find the concept of borderline in its rich multi dimension: geographical, political, cultural, ethical and metaphysical. According to Plato, a being has its border, and this border, e.i. the definition, defines a being as individual, specific, different from the others. Art (creativity), and especially music, which is the essence of all artistic production, consists in making new things from the things already existing, but it always shows an element of unpredictability. Art means not making something from something, it is rather bringing sometning form non-being into being, it means passing and establishing borders and definitions. Art is a creative thinking coming from the author’s deep, spiritual wishes. Art is involved in politics, which, unfortunately, is not ethical. Therefore the great art, independent artistic production, consists in a patient, continuous movement on the border, borders and fine borderlines of desires, choices, thoughts, ideas and the whole, diverse, miscellaneous reality. Such art must be paid by difficult life; but in return one receives the happiness of his or her own way towards the thoughts and things of greatest importance, towards the idea of beauty.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 169-181
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przepływ informacji na pograniczu północnokoreańsko-chińskim. Szansa na erozję systemu?
The flow of information on the North Korean-Chinese Borderland. A Chance to Erosion of the State System?
Autorzy:
Weber, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547143.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
Korea Północna
media
propaganda
pogranicze północnokoreańsko-chińskie
North Korea
borderland
Opis:
Sytuacja polityczna Korei Północnej po objęciu władzy przez Kim Jong Una spowodowała powstanie wielu nowych analiz. Dotyczą one także prognoz co do trwałości jego rządów. Zagrożeniem dla tamtejszych władz miał być m.in. przemyt nośników informacji przez granicę chińsko-północnokoreańską. Zawarte na nich dane, zaprzeczając propagandzie reżimu, mają osłabiać jego wiarygodność, a tereny przygraniczne miałyby stać się miejscem początku zmian systemowych. Tekst stanowi zatem analizę, mającą dać odpowiedź na pytanie: czy w obecnych uwarunkowaniach społeczno-politycznych jest to możliwe. Uwzględnione zostały m.in. takie czynniki, jak doświadczenia historyczne tego kraju, rola propagandy, zakres kontroli i wykształcona mentalność obywateli KRLD.
The political situation in North Korea after the seizure of power by Kim Jong Un has become a cause of many analyzes. It also relate to the sustainability of his rule. A threat to power of authorities would be particularly the information from the data carriers, smuggled across the Chinese-North Korean border. By denying the regime’s propaganda, it would weakens its credibility and the borderland would become a place of beginnings of changes. Therefore this text is an analysis aimed to answer the question whether, is it possible in the current socio-political context. There were characterized such factors as the historical experience of the country, the role of propaganda, the degree of control and the mentality of the DPRK’s citizens.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2016, 4, 1; 147-165
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna polska wieś – pogranicze języków i kultur
The contemporary Polish village – the border of language and cultures
Autorzy:
Kurek, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594340.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
współczesna wieś
kultura
język
pogranicze
contemporary village
culture
language
border
Opis:
W niniejszym artykule współczesna polska wieś definiowana jest jako szczególny rodzaj pogranicza kulturowego istniejącego w konkretnej przestrzeni geograficznej (terytorialnej) oraz wirtualnej. Sąsiedztwo pozostających w kontakcie kultur sprzyja wartościowaniu i nieustannym wyborom, a czynnikiem decydującym o zapożyczaniu danego elementu jest wrodzona moc języka i większa atrakcyjność „innej” kultury.
In this article the contemporary Polish village is defined as a specific kind of cultural border existing in a particular geographical (territorial) and virtual space. Neighbourhoods of interacting cultures facilitate valuation and constant choices, and the factor that determines borrowing a given element is the natural power of language and greater attractiveness of a “different” culture.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 209-217
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Values across the border: axiological content of changing identities in the Russian-Ukrainian borderlands
Wartości ponad granicą: czy istnieje podział kulturowy i cywilizacyjny na pograniczu rosyjsko-ukraińskim?
Autorzy:
Sapryka, Viktor
Zvyeryeva, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423460.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
identity
borderland
Russian-Ukrainian relations
tożsamość
pogranicze
relacje rosyjsko-ukraińskie
Opis:
The present-day conflict between Russia and Ukraine has lead to drastic changes both in official foreign policies and in the population’s attitude bringing the two nations to the point of a cultural and civilizational split. At the same time, the bordering regions were always known for their hybrid identities manifested, among other means, via specific axiological and behavioral patterns. In our paper we will study the changes of values across the Russia-Ukraine border to answer the question whether the borderlands witness the same cultural and civilizational split as the countries or whether we can talk about more stable and resilient border identities.
Artykuł dotyczy obecnego konfliktu między Rosją i Ukrainą, który doprowadził do drastycznych zmian zarowno w oficjalnych politykach zagranicznych, jak i postawach ludności, stawiając dwa narody w obliczu rozłamu kulturowego i cywilizacyjnego. Równocześnie obszary graniczące zawsze były znane z manifestowania hybrydowych tożsamości, między innymi przez specyficzne systemy aksjologiczne i wzory zachowań. W prezentowanej pracy autorzy przedstawią wyniki badań dotyczących zmiany wartości na pograniczu rosyjsko-ukraińskim. Odpowiadają na pytanie, czy pogranicze to stało się świadkiem takiego samego podziału kulturowego i cywilizacyjnego, jaki ma miejsce w obu krajach, czy raczej można mówić o bardziej stabilnych i elastycznych tożsamościach na pograniczu. Na podstawie badań, formułują tezę wskazującą na to, że reprezentacje wspólnych tożsamości stopniowo zacierają się w kolektywnych wyobrażeniach mieszkańców pogranicza rosyjsko-ukraińskiego, wykazując rozbieżności w zewnętrznych i wewnętrznych stereotypach dotyczących treści symbolicznej
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2017, 43, 2; 161-174
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategoria pogranicza w politologii. Aspekty teoretyczne i praktyczne
The category of borderland in political science. Theoretical and practical approaches
Autorzy:
Modzelewski, Wojciech Tomasz
Żukowski, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547210.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
pogranicze
współpraca transgraniczna
Afryka
integracja
borderland
transnational co-operation
Africa
integration
Opis:
Przedmiotem niniejszego artykułu jest kategoria pogranicza i jej usytuowanie w nauce o polityce (politologii). Istotne jest ukazanie pogranicza w różnych kontekstach i ujęciach, co wynika ze wzrastającego zainteresowania tą problematyką ze strony różnorodnych nauk, w tym politologii, socjologii, geografii czy ekonomii. Widoczna jest tu wymiana myśli i idei oraz wzajemne korzystanie z dorobku naukowo-badawczego. Kategoria pogranicza współwystępuje z innymi pojęciami, a interdyscyplinarność badań prowadzi niekiedy do odmiennego ich definiowania. Dlatego też w pierwszej części artykułu określono podstawowe pojęcia, takie jak: region, region przygraniczny i transgraniczny, współpraca transgraniczna. W drugiej – odniesiono się do badań nad pograniczami na kontynencie afrykańskim, gdzie mimo braku realnych powiązań integracyjnych, w ostatnich latach dostrzec można praktyczne inicjatywy dotyczące pograniczy i promujące współpracę transgraniczną.
This article touches upon the category of bordelands and its place within the realm of political science. It is important to see it in many contexts as well as understand different approaches to it. Lately there has been mounting interest in the subject from various academic disciplines, such as political science, sociology, geography and economy. The category of borderlands is highly interdisciplinary, to the extent that different sources may produce quite different definitions of terms within it. Thus the definitions of region, border region, cross-border region and cross-border co-operation are discussed in the first part of the article. The second part touches upon borderlands research in Africa, where, despite lack of real binding ties, there have been many initiatives promoting cross-border co-operation.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2013, 1, 1; 35-43
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze amerykańsko-meksykańskie i wielopłaszczyznowy problem korupcji
The United States-Mexico Borderland and multidimensional problem of corruption
Autorzy:
Kotasińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547254.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
pogranicze
USA
Meksyk
korupcja
przemyt
borderland
U.S.
Mexico
corruption
smuggling
Opis:
Pogranicze amerykańsko-meksykańskie jest nieodzownie kojarzone z przestępczością zorganizowaną, handlem narkotykami oraz nielegalnymi migracjami ludności z Ameryki Centralnej do USA. Korupcja stanowi czynnik od lat ułatwiający funkcjonowanie tych procederów, obecna wśród lokalnych władz, podmiotów gospodarczych czy instytucji stojących na straży prawa. Artykuł traktuje o tym, w jaki sposób współcześnie kształtuje się korupcja na terenie pogranicza amerykańsko-meksykańskiego oraz poprzez jakie działania się objawia. Autorka koncentruje się w szczególności na analizie skorumpowanych organów ścigania odpowiedzialnych za utrzymywanie bezpieczeństwa wzdłuż granicy USA-Meksyk, a także wskazuje na zakorzenienie korupcji w kulturze pogranicza i świadomości jego mieszkańców.
The United States-Mexico Borderlands are indispensably associated with organized crime, drug trafficking and illegal migration from Central America to the U.S. Corruption is a factor facilitating functioning of these activities from many years, prevalent among local authorities, companies or law enforcement bodies. This paper is concerned with the way corruption maintains nowadays at the United States-Mexico Borderlands, and through which activities it reveals. The author especially focuses on the analysis of the corruption of law enforcement bodies responsible for maintaining security along the U.SMexico border, and emphasizes inveteracy of corruption in borderland culture and in awareness of its inhabitants.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2016, 4, 2; 215-228
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy gwarowe w historycznych nazwiskach mieszkańców ziemi piotrkowskiej
The elements of local dialect in historical surnames of Piotrkow’s residents
Autorzy:
Raszewska-Klimas, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594029.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
anthroponyms
Piotrkow’s region
dialectal border
antroponimy
region piotrkowski
pogranicze dialektalne
Opis:
In the article there has been the analysis of Piotrkow’s historical anthroponyms made for the presence of dialect characteristics. Piotrkow’s historical surnames registered in the documents of the sixteenth and seventeenth centuries contain some phonetical dialect elements typical of the region. These features are of varying intensity in different time intervals, certifying sometimes the direction of changes taking place in Piotrkow’s dialects that complies with the dialectological research of the area in question. Piotrkow’s historical anthroponyms record the characteristics of Lesser Poland (e.g. the loss of nasal resonance, implementation iL > eL), Greater Poland (e.g. replacing v (< w) with b), Mazovia (e.g. implementation ja- > je- and ja- > je-), Mazovia and Lesser Poland (e.g. mazuration, transition from iN // yN into eN) or Mazovia and Greater Poland (e.g. the presence of the group of -’ew-). This article may be, to a certain extent, the complement of the considerations of Piotrkow’s dialects or, more broadly, former Sieradz and Łęczyca Land located on the border of Lesser Poland, Greater Poland and Mazovia.
W artykule przeprowadzono analizę historycznych piotrkowskich antroponimów pod kątem występowania w nich cech gwarowych. Historyczne nazwiska piotrkowskie rejestrowane w dokumentach z XVI–XX wieku zachowują pewne fonetyczne cechy gwarowe, charakterystyczne dla regionu. Cechy te występują z różną intensywnością w poszczególnych przedziałach czasowych, poświadczając czasami kierunek zmian obserwowanych w gwarach piotrkowskich, potwierdzony badaniami dialektologicznymi omawianego terenu. Piotrkowskie historyczne antroponimy rejestrują cechy małopolskie (np.: zanik rezonansu nosowego, realizację iL > eL), wielkopolskie (np.: zastępowanie v (< w) przez b), mazowieckie (np.: realizację ja- > je- i ra- > re-), wspólne dla Mazowsza i Małopolski (np.: mazurzenie, przejście iN // yN w eN) lub dla Mazowsza i Wielkopolski (np.: obecność grupy -’ew-). Artykuł ten może być w pewnym stopniu uzupełnieniem rozważań o gwarach piotrkowskich czy szerzej dawnej ziemi sieradzko-łęczyckiej położonej na pograniczu małopolsko-wielkopolsko-mazowieckim.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 265-274
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język Hajnówki jako element stylizacji w powieści kryminalnej Okularnik Katarzyny Bondy
Language of Hajnówka as element of language stylization in crime story Okularnik by Katarzyna Bonda
Autorzy:
Czarnecka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594031.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
stylizacja językowa
pogranicze
gwary wschodniosłowiańskie
language stylization
borderland
East-Slavic subdialects
Opis:
Katarzyna Bonda jest jedną z bardziej poczytnych autorek kryminałów. Urodziła się w Hajnówce na Podlasiu, w miasteczku o skomplikowanym wizerunku językowym (obecność polszczyzny, języków białoruskiego i ukraińskiego oraz ich odmian gwarowych), tu też umiejscowiła akcję swojej nagradzanej powieści. W Okularniku pojawiają się elementy języka Hajnówki – charakterystyczne antroponimy, zapożyczenia białoruskie i rosyjskie, gwaryzmy; wyrazy związane z tradycjami Cerkwi prawosławnej, ze wschodnią obrzędowością, tradycyjną kuchnią. Jest ich w powieści niewiele i są niekonsekwentnie stosowane, jednak trzeba przyznać, że w tego typu twórczości literackiej ich obecność jest zaskakująca, jako że determinantem tworzywa językowego uprawianej przez Bondę literatury popularnej jest funkcja komunikatywna.
Katarzyna Bonda has recently become one of the most popular authors of crime stories. She was born in Hajnówka, a town in North-eastern Poland, situated near the Belarusian border. A rather complicated and peculiar language situation can be observed here: the inhabitants speak Polish (including its regional variants), East-Slavic languages (Belarusian and Ukrainian) and East-Slavic sub-dialects. The story told by Bonda takes place in this small town. In Okularnik various elements of the town inhabitants’ language can be found: e.g. typical anthroponyms, loanwords from Belarusian or Russian and forms from East-Slavic subdialects. There are words used in the Eastern Orthodox Church, words typical of Eastern rituals and traditional cuisine. Although only a few dialect forms and loanwords are used infrequently by the author, the use of the stylized language is itself very surprising in this literary genre.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 5-17
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika leksyki z zakresu podpola tematycznego „Elektryczność” na pograniczu dialektalnym na przykładzie miejscowości Zalesie (gmina Wartkowice, powiat poddębicki)
Specificity of lexis of the subfield “Electricity” on the dialectal borderland from the example of the village Zalesie (Wartkowice commune, Poddębice district)
Autorzy:
Zagłoba, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594217.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
podział tematyczny
elektryczność
leksyka
Zalesie
pogranicze
thematic classification
electricity
lexis
borderland
Opis:
Artykuł przedstawia tematyczny podział słownictwa mieszkańców Zalesia (gmina Wartkowice, powiat poddębicki) z zakresu pola tematycznego „Elektryczność”. Leksykę podzielono na mikropola tematyczne, wyznaczając dodatkowo cztery większe grupy. Aby pozyskać materiał do badań, przeprowadzono i nagrano rozmowy z siedmiorgiem informatorów z trzech grup pokoleniowych. Wykorzystano do tego metodę kwestionariuszową. Zebrane słownictwo zestawiono z innymi pracami, np. Słownikiem gwary Domaniewka w powiecie łęczyckim Mieczysława Szymczaka oraz Słownikiem dwudziestowiecznej Łodzi Danuty Bieńkowskiej, Marka Cybulskiego i Elżbiety Umińskiej-Tytoń.
This article presents a thematic classification of the lexis of the inhabitants of Zalesie (Wartkowice commune, Poddębice district) of the subfield “Electricity”. The lexis is divided into micropoles and additionally wider thematic groups have been designated. To obtain material for research, interviews with seven informants from three generational groups were conducted and recorded. A questionnaire method was used for this. Assembled material was compared with other publications, for example Słownik gwary Domaniewka w powiecie łęczyckim by Mieczysław Szymczak and Słownik dwudziestowiecznej Łodzi by Danuta Bieńkowska, Marek Cybulski and Elżbieta Umińska-Tytoń.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 421-433
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podlasie jako region pogranicza
Podlasie as the borderland region
Autorzy:
Barwiński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965753.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
borderland
political geography
ethnic minorities
pogranicze
mniejszości narodowe
geografia polityczna
Podlasie
Opis:
Podlasie, a historical and geographical region in eastern Poland, has been for centuries a political and national borderland where Polish, Lithuanian, Belorussian and Ukrainian ethnic elements intermingled. This resulted in a very durable ethnic, religious and cultural borderland in Podlasie. It was formed by a number of ethnic and religious communities that have inhabited this region since a remote past and influenced each other thus making the region a maze of nations, religions, languages and cultures. The ethnic and religious diversity of the region was determined by frequent changes in political linking of Podlasie and several waves of various settlers – a usual phenomenon in the region that was, particularly in the Middle Ages, a kind of frontier of Poland, Lithuania and Russia. Ethnic borderland in Podlasie is the most diversified region in Poland in respect of nationality, culture and religion. It forms both an interstate borderland between Poland and Belarus and an internal ethnic, religious, cultural and linguistic borderland. Predominent nations are Poles and Belorussians but the presence of Ukrainians, Lithuanians, Tatars, Romanies, Russians and Karaites, which makes the region a maze of nations. The religious mosaic is not so striking, nevertheless it is the only province of Poland where the Roman Catholics are outnumbered by followers of another religion, namely the Orthodox. The national and religious borderland in Podlasie is a zone with many transitory areas where different national, religious, linguistic and cultural groups overlap. There are hardly any clear dividing lines separating particular national and religious groups. In Podlasie various communities, in many cases closely related to each other, coexist side by side. Borderland zone are usually extensive areas where ethnic divisions tend to fade away. The whole area of north-eastern Poland, including Podlasie can be considered to be such a borderland zone. Here, several nationalities and religions are separated by more or less vast transitory belts rather than definite dividing lines. Sometimes such transitory areas gave rise to some new derivative communities.
W artykule przedstawiono wieloaspektowy wymiar pełnienia przez Podlasie funkcji pogranicza politycznego, cywilizacyjnego, narodowościowego, wyznaniowego, językowego i kulturowego. Poza omówieniem cech i procesów typowych dla obszarów pograniczy oraz przedstawieniem historycznych, geograficznych i politycznych uwarunkowań uformowania się na Podlasiu szerokiej strefy zróżnicowanego pogranicza, poddano także analizie współczesne przemiany struktury etniczno-religijnej mieszkań-ców tego regionu oraz konsekwencje zmian sytuacji geopolitycznej (zwłaszcza w kontekście rozszerzenia Unii Europejskiej) dla postrzegania Podlasia w kategoriach regionu pogranicza.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2014, 3; 281-306
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie gerontolingwistyki jako nowej subdyscypliny językoznawstwa – problematyka jej związku z naukami ościennymi
Autorzy:
Cuprych, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798698.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
subdyscyplina
gerontolingwistyka
język osób starszych
komunikacja osób starszych
gerontologia
pogranicze nauk
Opis:
In this article, I try to define gerontolinguistics as a subdiscipline of linguistics, considered today as a kind of "novum". The language of old people is a very important area for research, especially for linguists, because there is little information in literature on this subject. Language is a social creation, a carrier of communication, and thus maintains social bonds. The culmination of this process is the formation of cultural heritage based on the experience of generations. The connection between the old people’s language and the borderline of linguistics (i.e. sociolinguistics) and (i.e. gerontology) reflects a close relation with the biological, social and cultural plane of research. In addition, there is an aspect of communication in gerontolinguistics, entering the closest relation with gerontologopedics, allows to consider gerontolinguistics in the triad of language-age-communication.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2018, 12; 73-84
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w XVII i XVIII wieku na przykładzie rzymskokatolickiej parafii w Żółkwi. Wybrane zagadnienia
The Anthroponymy of the Polish-East Slavic Borderland in the 17th and 18th Centuries According to the Roman Catholic Parish in Zhovkva Selected Issues
Autorzy:
Trzeciak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945051.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
antroponimia
pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
Żółkiew
anthroponymy
Polish-East Slavic borderland
Zhovkva
Opis:
Żółkiew położona jest około trzydziestu kilometrów na północny zachód od Lwowa, przy historycznym szlaku prowadzącym do Warszawy. Fundacji miasta dokonano na gruntach wsi (dawnej osady służebnej) Winniki nad rzeką Świnią. Dzięki korzystnym przywilejom lokacyjnym do polskiej i ukraińskiej ludności autochtonicznej dołączali kolonizatorzy z innych części kraju. Księgi metrykalne żółkiewskiej parafii rzymskokatolickiej były prowadzone od pierwszych lat jej istnienia. Analizowany materiał wyekscerpowany został z jednorodnego źródła rękopiśmiennego z XVII i XVIII wieku, mianowicie z siedmiu ksiąg metrykalnych chrztów (lata 1604–1787). W analizowanych antroponimach widoczne są wpływy wschodniosłowiańskie, w szczególności interferencje polsko-ukraińskie. Nazewnictwo osobowe Żółkwi i okolic odzwierciedla zróżnicowanie etniczne i językowe, religijne oraz kulturowe mikroregionu.
Żółkiew (Zhovkva) is located about thirty kilometers north-west of Lwów (Lviv), on the historical route leading to Warsaw. The foundation of the city was on the territory of the village (former ancillary colony) Winniki (Vynnyky) by the Świnia (Svynya) river. Thanks to advantageous town privileges, colonizers from other parts of the country joined Polish and Ukrainian indigenous people. Registers of baptisms of the Roman Catholic parish in Żółkiew (Zhovkva) were held from the first years of it’s existence; analyzed data is extracted from excerption of homogenous manuscript sources of the 17th and 18th centuries – seven parish registers of baptisms (1604–1787). The analyzed anthroponyms show East Slavic influences, especially Polish-Ukrainian linguistic interferences. The personal names of Żółkiew (Zhovkva) and the surrounding area illustrate ethnic and linguistic, religious as well as cultural differentiation of the microregion.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 149-156
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizualizacja kartograficzna krajobrazu pogranicza kulturowego – Źródła i metody
Cartographical visualization of the landscape of cultural borderland – The data sources and methods
Autorzy:
Awramiuk-Godun, A.
Iwańczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88294.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz
pogranicze kulturowe
województwo podlaskie
delimitacja
landscape
borderland
Podlaskie Voivodship
delimitation
Opis:
W opracowaniu przedstawiono propozycje metodyczne dotyczące wykorzystania wybranych źródeł danych oraz metod określania przestrzennego zróżnicowania krajobrazu pogranicza kulturowego. Badania przeprowadzono na przykładzie województwa podlaskiego, charakteryzującego się wyraźnym zróżnicowaniem kulturowym. Przebiega tam strefa przejściowa między kręgami kulturowymi Europy Zachodniej (łacińskiej) i Wschodniej (bizantyjskiej). Z uwagi na specyfikę obszaru badań za podstawę wielokulturowości przyjęto zróżnicowanie wyznaniowe z podziałem na rzymskokatolickie i prawosławne. Do określenia zasięgu i intensywności oddziaływania badanych kultur zastosowano 4 sposoby delimitacji przestrzeni z wykorzystaniem buforów, wieloboków Thiessena, pól podstawowych oraz podziału terytorialnego. Efektem analiz było opracowanie map różnicowych i wyznaczenie granic wpływów kulturowych, które następnie zaznaczono na mapie wynikowej.
The paper presents methodological suggestions concerning the usage of the selected data sources and methods to determinate a spatial diversity of the cultural landscape of the borderland. The study was conducted on the example of Podlaskie voivodship, which is characterized by a distinct ethno-religious cultural diversity. A transition zone between two cultural circles: Western-Latin and eastern-Byzantine, goes there. As a basis of multiculturalism, due to the specific area of research, the authors took the religious diversity divided into Roman Catholic and Orthodox. To determine the scope and the intensity of cultures interaction, there were applied 4 different ways of delimitation of space with the use of buffers, Thiessen (Voronoi) polygons, basic fields (GRID) and territorial division. The result of the analysis was to develop the differential maps, to delimitate the cultural influences and to present those cultural influences on the comparative map.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 27; 95-108
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Sikhs – religion and nation. Chosen political and social determinants of functioning
Sikhowie – religia i naród. Wybrane polityczne i społeczne uwarunkowania funkcjonowania
Autorzy:
Barwiński, Marek
Musiaka, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041607.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sikhizm
Indie
Pakistan
Pendżab
pogranicze
wielokulturowość
Sikhism
India
Punjab
borderland
multiculturalism
Opis:
The article attempts to estimate the influence of the geographical and political conditions on the transformation of a Sikhs community after the decolonisation of India in 1947. The authors have used, among other things, the results of their own field research, statistical analysis and scientific works. The main aim of the paper is to explain the specificity of the functioning of Sikhs who despite extremely unfavourable geopolitical conditions and relatively small number have been able to maintain their own identity and achieve a level of social and economic development higher than average for India and Pakistan. Contemporary Sikhs are often perceived as both – a religious and national community. In general, their main characteristics are sharp cultural and moral distinction and very strong awareness of their identity. They manifestate strong bond to their region. Sikhs play crucial roles in social, political, and especially economic and military functioning of the state. Due to their concentration on the India-Pakistan borderland, strong militarisation and separatistic tendencies, Sikhs play crucial role in the domestic and foreign policy of India.
W artykule podjęto próbę oszacowania wpływu warunków geograficznych i politycznych na transformację społeczności Sikhów po dekolonizacji Indii w 1947 roku. Autorzy wykorzystali, między innymi, wyniki własnych badań terenowych, analiz statystycznych i opracowań naukowych. Głównym celem artykułu jest wyjaśnienie specyfiki funkcjonowania Sikhów, którzy pomimo wyjątkowo niesprzyjających warunków geopolitycznych i stosunkowo niewielkiej populacji byli w stanie utrzymać własną tożsamość i osiągnąć poziom rozwoju społeczno-gospodarczego wyższy niż średnia dla Indii i Pakistanu. Współcześni Sikhowie są często postrzegani zarówno jako wspólnota religijna, jak i narodowa. Zasadniczo ich głównymi cechami są wyraźne różnice kulturowe i moralne oraz bardzo silna świadomość ich tożsamości. Przejawiają silną więź ze swoim regionem. Sikhowie odgrywają kluczową rolę w społecznym, politycznym, a zwłaszcza gospodarczym i wojskowym funkcjonowaniu państwa. Z powodu koncentracji na pograniczu indyjsko-pakistańskim, silnej militaryzacji i tendencji separatystycznych Sikhowie odgrywają kluczową rolę w polityce wewnętrznej i zagranicznej Indii.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2019, 8; 167-182
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jarosław – ślady wielokulturowości – Cz. 2
Jarosław – traces of multiculturalism – Pt 2
Autorzy:
Fitta, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370638.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
Jarosław
wielokulturowość
pogranicze
synagogi
krajobraz kulturowy
multiculturalism
borderland
synagogues
cultural landscape
Opis:
Jarosław to urokliwe, niewielkie miasto położone na Podkarpaciu, o bogatej, burzliwej i kolorowej historii, lokowane już w 1375 roku. W drugiej części artykułu omówiono zabytki miasta związane ze społecznością żydowską, m.in. dwie synagogi i budynek Towarzystwa Jad-Charcyjm, a także wpływ wielokulturowości na krajobraz miasta, również w czasach dzisiejszych.
Jarosław is a small, charming town in the Sub-Carpathian region, with a rich, colourful and turbulent history, granted civic rights in 1375. The second part of the article discusses the city monuments related to the Jewish community, such as the two synagogues and the seat of the Yad-Khartzyim Association, as well as the influence of multiculturalism on the city's landscape, also nowadays.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2013, 20; 441-454
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany wartościowania gwary przez mieszkańców Hajnówki na pograniczu wschodnim od połowy XX wieku do dnia dzisiejszego (na podstawie wywiadów)
Changes evaluation of the East Slavonic dialects used by residents of Hajnówka town on Eastern borderland of Poland since half of the 20th century to nowadays (based on interviews)
Autorzy:
Czarnecka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475481.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
gwara
Podlasie
pogranicze
miasto
identyfikacja etniczna
dialect
Podlacha
borderland
town
ethnic identification
Opis:
Chociaż w Hajnówce głównym językiem komunikacji jest polszczyzna, mieszkańcy mogą się wykazać znajomością gwar wschodniosłowiańskich, które pojawiły się tu w związku z przybyciem migrantów z okolicznych wsi w celach zarobkowych. Stosunek do wspomnianych gwar ulegał przemianom na przestrzeni siedemdziesięciolecia. Używanie gwary nie wiąże się już ze wstydem i lękiem. Gwary są obecne nie tylko w sferze rodzinnej i sąsiedzkiej — wkraczają również do sklepów czy urzędów. W artykule podejmuję próbę prześledzenia tych zmian oraz wskazania ich przyczyn. Opieram się głównie na wywiadach z mieszkańcami Hajnówki.
Although in Hajnówka the main language of communication is Polish, the residents know the East Slavonic dialects that appeared here in connection with the arrival of migrants, which came here from the neighboring villages to the work. Attitude to these dialects among the members of Hajnówka society changed over the 70 years. Using East Slavonic dialects nowadays is not connected with shame and fear. Dialects are present not only in the sphere of family and neighborhood, but also into shops or offices. In this article I try to follow these changes and identify their causes. It is based on interviews with residents of Hajnówka.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 89-99
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The walls in the global village
Mury graniczne w globalnej wiosce
Autorzy:
Zenderowski, Radosław
Jankowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547208.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
border wall
border
borderland
globalization
security
mur graniczny
granica
pogranicze
globalizacja
bezpieczeństwo
Opis:
The paper refers to the subject of rapid growth of the number and length of border walls understood sensu largo as all kinds of engineering and military constructions performing the functions of political screens protecting and strengthening the border. The authors attempt to answer the following questions: 1. Where and who is currently building border walls? 2. Why are decisions to build border walls made? 3. Do border walls meet the expectations of the decision-makers?
Artykuł podejmuje problem gwałtownego przyrostu liczby i długości murów granicznych rozumianych szeroko jako wszelkiego rodzaju konstrukcje inżynieryjne i wojskowe, pełniące funkcję dzielników politycznych, zabezpieczających i utrwalających granicę. Autorzy podejmują próbę odpowiedzi na następujące pytania: 1. Gdzie i przez kogo budowane są obecnie mury graniczne? 2. Dlaczego decydenci polityczni podejmują decyzję o budowie murów granicznych?
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2018, 6, 2; 103-115
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój kontaktów społeczno-kulturalnych na pograniczu. Porozumienie i współpraca społeczności lokalnych, w szczególności w subregionie wałbrzyskim od 1990 r.
The development of social and cultural contacts on the borderland; agreement and the co-operation of local communities, in particular in Walbrzych sub-region, since 1990
Autorzy:
Golak, Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/551479.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uczelnia Jana Wyżykowskiego
Tematy:
Euroregion Glacensis
civil initiatives
Polish-Czech borderland
inicjatywy obywatelskie
pogranicze polsko--czeskie
Opis:
W opracowaniu przedstawiono okoliczności powstania Solidarności Polsko--Czesko-Słowackiej oraz Euroregionu Glacensis. Powstały one jako inicjatywy obywatelskie.
In the study was introduced the circumstance of rise the Poland-Czech-Slovakia Solidarity and Euro-region Glacensis. They came into being as the civil initiatives.
Źródło:
Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne; 2018, 2; rb.ujw.pl/local
2544-5545
Pojawia się w:
Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hybrydowa tożsamość na kulturowym pograniczu – potencjał i problem osobisty i grupowy?
Autorzy:
Nikitorowicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614855.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
identity
hybrid identity
cultural borderland
education
tożsamość
tożsamość hybrydowa
kulturowe pogranicze
edukacja
Opis:
The study attempts to justify the thesis that concerns the need for education policy to create a possibility of independent identity choices. It was pointed out that the cultural borderland, in a natural way, enables the creation of a hybrid identity which is human potential but also raises personal and group problems. In addition, authorities and significant people were presented (among others Sokrat Janowicz, Ludwik Zamenhof, Samuel Pisar, Janusz Korczak, Piotr Lachmann, Wojciech Korfanty, Czesław Miłosz), indicating the formation and representation of a hybrid identity by them. The author drew attention to the conditions that should be assured, for activities that should be undertaken by education, so that man would not feel enslaved in the process of shaping identity, but felt support in the process of creating and realizing his hybrid potential.
W opracowaniu podjęto próbę uzasadnienia tezy, która dotyczy potrzeby stwarzania przez politykę edukacyjną możliwości dokonywania samodzielnych wyborów tożsamościowych. Wskazano, że kulturowe pogranicze w sposób naturalny umożliwia kreowanie hybrydowej tożsamości, która stanowi potencjał człowieka, lecz także rodzi problemy osobiste i grupowe. Ponadto przedstawiono autorytety i osoby znaczące (są to m.in. Sokrat Janowicz, Ludwik Zamenhof, Samuel Pisar, Janusz Korczak, Piotr Lachmann, Wojciech Korfanty, Czesław Miłosz), wskazując przy tym na kształtowanie się i reprezentowanie przez nich tożsamości hybrydowej. Zwrócono uwagę na warunki, jakie powinny być zapewnione, oraz na działania, jakie powinna podejmować edukacja, aby człowiek nie czuł się zniewolony w procesie kształtowania się tożsamości, lecz odczuwał wsparcie w procesie powstawania i realizowania swojego potencjału hybrydowego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 2
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Border trade as a factor in the development of peripheral areas – the example of Poland’s eastern borderland
Handel przygraniczny jako czynnik rozwoju obszarów peryferyjnych na przykładzie pogranicza wschodniego Polski
Autorzy:
Malkowski, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/581634.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
border trade
peripheral area
eastern borderland
handel przygraniczy
obszar peryferyjny
pogranicze wschodnie
Opis:
Changes in the functions of borders affect the socio-economic changes taking place in border regions. They had been hitherto treated as peripheral due to the low level of economic development. The increased permeability of borders has revived contacts between communities divided by borders. The article presents selected results of research conducted by the author in four provinces of the Polish eastern border region. The aim of the research was to determine the volume of border trade and its significance for peripheral regions. In the article, the available data from GUS [Main Statistical Office] and the Border Guard as well as the results of author’s own research based on CATI methodology were used. The conducted research indicates the importance of border trade for the development of Poland’s eastern border regions. The vast majority of foreigners visiting this area declare shopping as their main purpose of travel. The vast majority of Russians, Belorussians, and Ukrainians shop within fifty kilometers from the border. An important factor impacting on the volume of border traffic is the functioning of preferential agreements on low border traffic.
Zmiany funkcji granic wpływają na przemiany społeczno-gospodarcze zachodzące w regionach przygranicznych. Dotychczas były one traktowane jako peryferyjne ze względu na niski poziom rozwoju gospodarczego. Wzrost przenikalności granic spowodował ożywienie kontaktów między społecznościami podzielonymi granicami. Artykuł przedstawia wybrane wyniki badań prowadzonych przez autora w 4 województwach wschodniego pogranicza Polski. Celem badań było określenie wielkości handlu przygranicznego i jego znaczenia dla obszarów peryferyjnych. W artykule wykorzystano dostępne dane GUS i Straży Granicznej oraz wyniki badań własnych autora opartych na metodologii CATI. Przeprowadzone badania wskazują na istotne znaczenie handlu przygranicznego dla rozwoju obszarów pogranicza wschodniego Polski. Zdecydowana większość cudzoziemców odwiedzających ten obszar deklaruje zakupy jako główny cel podróży. Zdecydowana większość Rosjan, Białorusinów i Ukraińców dokonuje zakupów w odległości do 50 km od granicy. Istotnym czynnikiem wpływającym na rozmiary ruchu granicznego jest funkcjonowanie preferencyjnych umów o małym ruchu granicznym.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2019, 63, 6; 75-85
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of border closure on the economy of a border region – as exemplified by the Polish-German borderland
Skutki zamknięcia granic dla gospodarki obszaru przygranicznego na przykładzie pogranicza polsko-niemieckiego
Autorzy:
Malkowski, Arkadiusz
Mazur, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/583105.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
border trade
peripheral area
eastern borderland
handel przygraniczy
obszar peryferyjny
pogranicze zachodnie
Opis:
A change in the functions fulfilled by borders creates new circumstances affecting the development of border areas. The Polish-German borderland area is an example of a peripheral region which, due to the liberalization of border regulations, has undergone a clear socio-economic transformation. Shopping tourism has been one of the factors leading to the emergence of the region’s new economic model. The border’s closure to free traffic in March 2020 made it impossible for foreign nationals to visit Poland for shopping purposes. The article presents selected results of research into shopping tourism as a factor in the development of peripheral areas in the context of the ongoing pandemic. The paper uses data made available by GUS (Statistics Poland) and the Border Guard (Straż Graniczna), as well as the author’s own research based on the CATI methodology. The study indicates the importance of cross-border trade in the development of the Polish-German border areas. As a result of the closure of the borders, tourists stopped shopping in the region, which affected both the local and regional economy.
Zmiana funkcji granic wpływa na tworzenie nowych warunków rozwoju obszarów przygranicznych. Obszar pogranicza polsko-niemieckiego jest przykładem peryferyjnego regionu, który wraz z liberalizacją przepisów granicznych przeszedł wyraźną transformację społeczno-gospodarczą. Turystyka zakupowa była jednym z czynników, które wpłynęły na ukształtowanie się nowego modelu gospodarki regionu. Zamknięcie granicy dla swobodnego ruchu granicznego w marcu 2020 r. spowodowało, iż przyjazdy cudzoziemców w celach zakupowych do Polski stały się niemożliwe. Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących turystyki zakupowej jako czynnika rozwoju obszarów peryferyjnych w kontekście pandemii. Wykorzystano w nim dane GUS i Straży Granicznej oraz wyniki badań własnych autora opartych na metodologii CATI. Przeprowadzone badania wskazują na istotne znaczenie handlu przygranicznego dla rozwoju obszarów pogranicza polsko-niemieckiego. W wyniku zamknięcia granic turyści zakupowi przestali dokonywać zakupów w obszarze przygranicznym, co wpłynęło na gospodarkę w skali lokalnej jak i regionalnej.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2020, 64, 8; 72-82
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wschodnie (?) pogranicze Polski jako miejsce przemiany bohatera-pisarza w prozie po roku 1945
The eastern (?) borderland of Poland as a place of character-writer’s transformation in prose after the year 1945
Autorzy:
Paczkowski, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1076663.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borderland
border
east
the character’s transformation
pogranicze
granica
wschód
przemiana bohatera
Opis:
W artykule interpretacji poddane zostały trzy utwory prozatorskie powstałe po roku 1945: Góry nad Czarnym Morzem Wilhelma Macha, Siekierezada Edwarda Stachury oraz Sońka Ignacego Karpowicza. W pierwszej części wskazano sposoby prezentowania wschodniego pogranicza Polski w dwudziestoleciu międzywojennym. Następnie przedstawiono, jak przestrzeń ta jest ukazywana we wskazanych powieściach. Obszary przygraniczne opisywane są jako inne, egzotyczne, gorzej rozwinięte, ale jednocześnie fascynujące i przyciągające. Główni bohaterowie wymienionych utworów to pisarze będący w stanie kryzysu. Wyprawa na wschód Polski stanowi próbę jego przezwyciężenia.
The article interprets three prose works created after the year 1945: Wilhelm Mach’s Góry nad Czarnym Morzem, Edward Stachura’s Siekierezada and Ignacy Karpowicz’s Sońka. At the beginning, the ways of perceiving the eastern borderland of Poland in the interwar period were indicated. Then the article describes how this space is shown in the mentioned novels. In all texts this borderland is presented as other, exotic, less developed place, but still fascinating and interesting. In all books, the main character is a writer who is in crisis. Traveling to the eastern borderland is to help overcome the crisis.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2018, 8; 71-84
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość pogranicza jako kategoria socjologii pogranicza. Próba reinterpretacji
Identity as a category of borderland sociology. An attempt to reinterpret
Autorzy:
Sadowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788631.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tożsamość
pogranicze
tożsamość pogranicza
socjologia pogranicza
identity
borderland
borderland identity
borderland sociology
Opis:
Celem artykułu jest próba reinterpretacji pojęcia tożsamości pogranicza jako kategorii socjologii pogranicza. Przedstawiona koncepcja, w nawiązaniu do istoty tożsamości oraz pogranicza, uwzględnia łącznie zarówno tożsamość większości, jak i mniejszości kulturowych zamieszkujących na pograniczach. Została tak przedstawiona, aby mogła mieć zastosowanie do realizacji badań empirycznych. W zakończeniu Autor wyróżnił trzy typy tożsamości zbiorowych, określanych jako tożsamości pogranicza: tożsamość wiążącą, tożsamość pograniczną oraz tożsamość intergraniczną.
The aim of the article is an attempt to reinterpret the concept of borderland identity as a category of borderland sociology. The presented concept, in reference to the essence of the identity and the borderland, takes into account both the identity of the majority as well as cultural minorities living on the borderlands. It has been presented so that it could be applicable to the implementation of empirical research. In conclusion, the Author distinguished three types of collective identities defined as borderline identities: binding identity, borderland identity and inter-border identity.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2019, 47, 4; 73-91
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy fonetyczne w śródgłosie imion chrześcijańskich Podlasian w XVI i XVII w. Wokalizm
Phonetic processes in the inlaut of Christian names of Podlasie people in the 16th-17th centuries. Vocalism
Autorzy:
Abramowicz, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992211.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antroponimia historyczna
fonetyka
wokalizm
wielokulturowość
pogranicze
historical anthroponymy
phonetics
vocalism
multiculturalism
borderland
Opis:
Artykuł jest poświęcony analizie procesów fonetycznych w obszarze wokalizmu w imionach chrześcijańskiej ludności Podlasia. Analiza pozwoliła ustalić, że przyswajanie i funkcjonowanie imion chrześcijańskich w języku potocznym i gwarach Podlasia w XVI-XVIIw. w obszarze wokalizmu określały uwarunkowania rozwoju fonologii ogólnosłowiańskiej oraz charakterystycznej dla języków i gwar regionu. W śródgłosie imion  adaptacji ulegały samogłoski heterosylabiczne oraz dyftongi. Na przekształcenia samogłosek w badanym okresie wpłynęły zmiany w konsonantyzmie, jakość samogłosek w sąsiednich sylabach oraz akcent paroksytoniczny w języku polskim i dynamiczny i ruchomy w białoruskim.
The article is devoted to the analysis of phonetic processes in the area of vocalism in the names of the Christian population of Podlasie. The analysis showed that the absorption and functioning of Christian names in the colloquial language and dialects of Podlasie in the 16th–17th centuries in the area of vocalism were determined by the conditions for the development of Slavic phonology and phonology characteristic of the languages and dialects of the region. In the inlaut of the names, heterosyllabic vowels and diphthongs were adapted. In the analyzed period, the transformations of vowels were influenced by changes in consonantism, the quality of vowels in adjacent syllables and paroxytonic accent in Polish as well as dynamic and variable accent in Belarusian.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 189-236
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicza jako przestrzenie… konfliktów: zło konieczne?
Autorzy:
Stanisz, Marek
Uliasz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030748.pdf
Data publikacji:
2017-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
conflict
borderland
axiologization of space
literature
konflikt
pogranicze
kresy
aksjologizacja przestrzeni
literatura
Opis:
Presented article is an introduction to the discussion devoted to literary representations of borderland conflicts. Borderland understood as an imagined sphere of confrontation between various interests and social groups is presented in literature not only as space of peaceful coexistence of diverse communities and varieties but also as the domain of conflict and confrontation of social groups and individuals. It seems that so far the images of borderland conflicts have not been sufficiently reflected in literature studies. This article is an attempt to systematize detailed issues connected with these problems.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 11-19
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany kulturowe wśród społeczności romskiej na pograniczu polsko-niemieckim
Cultural changes among the Roma community on the Polish-German border
Autorzy:
Łuczak, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11543515.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
kultura
zmiany kulturowe
Romowie
pogranicze
strategie
culture
cultural changes
Roma
borderland
strategies
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia najważniejszych zmian kulturowych, jakie dokonują się w łonie społeczności romskiej na pograniczu polsko-niemieckim. Tekst nakreśla także istotne różnice pomiędzy społecznościami romskimi na zachodzie Polski a innymi regionami kraju. Autor akcentuje i podkreśla wyraźnie najważniejsze szanse, ale też zagrożenia dla kultury romskiej, próbując wskazać najważniejsze obszary i dziedziny życia istotne z punktu widzenia zachowania, pielęgnacji i rozwoju romskiej kultury.
The article is an attempt to present the most important cultural changes taking place in the Roma community on the Polish-German border. The text also outlines significant differences between Roma communities in the west of Poland and other regions of the country. The author emphasizes and emphasizes clearly the most important opportunities, but also threats for the Roma culture, trying to indicate the most important areas and areas of life that are important from the point of view of preserving, nurturing and developing the Roma culture.
Źródło:
Studia – konteksty pogranicza; 2022, 6; 59-69
2543-6465
Pojawia się w:
Studia – konteksty pogranicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachodnie pogranicze Polski w opinii mieszkańców
Polish-German Border Area in the Opinions of Its Inhabitants
Autorzy:
Jałowiecki, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414377.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:
pogranicze
współpraca przygraniczna
mieszkańcy
opinie
border area
cross-border cooperation
citizens
attitudes
Opis:
Artykuł przedstawia wyniki sondażu, którego celem było m.in. zbadanie opinii mieszkańców czterech zachodnich podregionów na temat wpływu granicy na życie codzienne oraz opinii o funkcjonowaniu samorządów gmin. Sondaż ujawnia także postawy mieszkańców w stosunku do kwestii ochrony środowiska, współobywateli, mieszkańców sąsiednich krajów oraz pokazuje stopień identyfikacji terytorialnej mieszkańców pogranicza. Badanie zostało zrealizowane przez CBOS na reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców czterech podregionów (NUTS 3): jeleniogórskiego, gorzowskiego, zielonogórskiego oraz szczecińskiego.
The author investigates the citizens perception of the impact of Polish-German border on local economies and communities in Western Poland. The research, based on the survey conducted in selected municipalities, reveals also the attitudes of the citizens towards the protection of natural environment and their opinion about the neighbours at both sides of the border. Finally, it attempts to assess the degree of citizens identification with the border area.
Źródło:
Studia Regionalne i Lokalne; 2006, 2(24); 99-117
1509-4995
Pojawia się w:
Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery w rozwoju współpracy transgranicznej
Barriers in Development of Cross-Border Cooperation
Autorzy:
Niedużak, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38916480.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
współpraca transgraniczna
pogranicze
region
wschodnia granica
cross-border cooperation
borderland
eastern border
Opis:
The author of the article presents the realities of cross-border cooperation, which takes place on Polish borderlands. He defines the term of borderland from the angle of cross-border cooperation and discusses the most important tasks which are related to the process. He focuses on the barriers, which limit the efficiency of Polish cross-border cooperation with adjacent countries. The subject of his utmost consideration is the eastern borderland, because it concentrates institutional, infrastructural and social problems, which limit the cooperation of Poland with Ukraine, Belarus, Lithuania and Russia. The author notices that countries cooperating with Poland are also to blame for inefficient cross-border cooperation on Polish eastern borderland. The main reason of such a situation is a considerable infrastructural and organizational retardation of these countries. Presented barriers let us notice that cooperating countries have to face a challenge of laborious work of multidimensional dimension. The author also emphasizes the necessity of mental change among the people living on borderland as a method of breaking barriers concerning cross-border cooperation.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2008, 4, 2; 107-116
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(nie)Wiedza nauczycieli mieszkających na pograniczu polsko-czeskim o swoich sąsiadach
Autorzy:
Szafrańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956006.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
nauczyciel
sąsiedzi
pogranicze polsko-czeskie
wiedza
teacher
neighbours
Polish-Czech borderland
knowledge
Opis:
Położenie geograficzne może być czynnikiem sprzyjającym nawiązywaniu bliższych międzysąsiedzkich relacji. Dzisiaj liczne granice – tak jak właśnie polsko-czeska – mają charakter „zdematerializowany” i istnieją w pamięci i świadomości ludzi. Czy jednak rzeczywiście bliskie sąsiedztwo, podobne uwarunkowania społeczne i kulturowe a nawet bliskość językowa powoduje, że poszukujemy wiedzy o swoich sąsiadach? W naszym kraju od kilku lat możemy obserwować swoiste zafascynowanie Czechami. To wszystko ma swój wymiar ogólnopolski. Czy jednak sytuacja na pograniczu, a więc w bezpośrednim sąsiedztwie, jest podobna? W realizowanych przeze mnie badaniach wśród nauczycieli mieszkających na pograniczu polsko-czeskim interesowało mnie, jak respondenci oceniają swoją wiedzę o Czechach i jak opisują swoich sąsiadów.
Geographical location might be an enhancer of establishing close relations between neighbours. Today, many borders – as in the case of the Polish- Czech one – are “dematerialized” and, in human consciousness, exist onlyin memory. However, do the close neighbourhood, similar social or cultural determinants and the closeness of languages really make people seek knowledge about their neighbours? What can be observed in Poland for several years is a real fascination with Czechs. This takes place in the overall national dimension. Yet, is the situation on the borderland (in the direct neighbourhood) similar? The studies conducted among teachers living in the Polish-Czech borderland are to answer how the respondents evaluate their knowledge concerning Czechs and how they describe their neighbours.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2018, 9, 2; 195-206
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies