Tak dalecy czy/i tak bliscy? Obraz Czechów w percepcji polskich nauczycieli

Since joining the Schengen Area by Poland and the Czech Republic, their inhabitants have had the right to free moving. Undoubtedly, the location in the borderland is beneficial, due to the possibilities of implementing joint undertakings, which result e.g. from transfrontier agreements and the participation in some projects addressed to the residents of the countries divided/joint by the border. Borderland residence is favourable for establishing direct contacts with neighbours. In the presented study, some questions are raised concerning the knowledge the teachers living in the borderland have about their neighbours and the way in which the neighbours are described by them. The choice of teachers as the examined sample was purposeful, as they have the possibility to shape the neighbours’ image of their learners. Either in a conscious way or not, they can pass down the stereotypical image which they have, or the opposite – present the knowledge and image which will encourage learners to contacts with Czechs. Associations, stereotypes and prejudices largely determine the attitude to other nations and the way of undertaking actions. This is particularly important in the situation when the respondents can shape similar attitudes of other people – in this case, their learners.

Od momentu wejścia Polski i Republiki Czeskiej do strefy Schengen mieszkańcy mają zagwarantowaną swobodę przemieszczania się. Usytuowanie w strefie pogranicza na pewno jest korzystne ze względu na możliwości realizowania wspólnych działań wynikających na przykład z umów transgranicznych, uczestniczenia w projektach adresowanych do mieszkańców krajów, które dzieli/łączy granica. Mieszkanie na pograniczu sprzyja zatem nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów z sąsiadami. W przygotowanym artykule Autorka stawia pytania dotyczące tego jaka jest wiedza nauczycieli mieszkających na pograniczu na temat sąsiadów, a także jak ich badani opisują. Wybór nauczycieli jako grupy badanej był celowy. Mają oni bowiem możliwość kreowania wizerunku sąsiada u swoich uczniów. Mogą w sposób świadomy lub nieświadomy przekazywać stereotypowy obraz jakim sami operują, czy wręcz przeciwnie – przedstawiać wiedzę i obraz zachęcający uczniów do kontaktu z Czechami. Skojarzenia, stereotypy i uprzedzenia w dużej mierze warunkują stosunek do innych narodów i rzutują na sposób podejmowania działań. Jest to zatem szczególnie istotne, w sytuacji, gdy osoby badane to grupa, która może podobne nastawienia budować u innych osób, w tym przypadku u swoich uczniów.