Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish translations" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 330
Tytuł:
Polskie tłumaczenia Koranu
Polish translations of the Koran
Autorzy:
Czachorowski, Musa Çaxarxan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2150807.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Centrum Badań Kitabistycznych
Koran
Muzułmański Związek Religijny
nowe przekłady
Polska
przekłady Świętej Księgi islamu
rękopis z Czombrowa
Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej
Tatarzy
tefsir
tłumaczenie polskie Jana Taraka Murzy Buczackiego
Polish Tatars
Kitabist Research Centre
Quran
translations of the Holy Book of Islam
Polish translation of Jan Tarak Murza Buczacki
manuscript from Czambrów
Muslim Religious Union in the Republic of Poland
Association of Muslim Unity
new translations
Opis:
Przez wiele lat uważano, że autorem najstarszego tłumaczenia Koranu na język polski, które ukazało się drukiem w 1858 roku, jest Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Naukowcy z Centrum Badań Kitabistycznych w Toruniu ustalili, iż jest to dzieło dwóch Polaków: Dionizego Chlewińskiego oraz Ignacego Domeyki. Niedawno wśród dokumentów rodzinnych, ocalonych z dworu na Nowogródczyźnie, odnaleziony został manuskrypt z polskim tłumaczeniem 26 sur Koranu. Prawdopodobnie pochodzi z 20. lat XIX wieku i stanowił podstawę wydania z roku 1858. Następny przekład Koranu na język polski, dokonany przez Józefa Bielawskiego, został wydrukowany dopiero w 1986 roku. W późniejszych latach opublikowano jeszcze dwa tłumaczenia – tzw. Koran Ahmadijji oraz Koran Surdela. W październiku 2018 roku ukazał się przekład Świętej Księgi islamu, którego autorem jest polski Tatar Musa Çaxarxan Czachorowski z Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast w maju 2021 roku pojawiło się tłumaczenie Rafała Bergera z szyickiego Stowarzyszenia Jedności Muzułmańskiej.
For many years it was believed that the author of the oldest translation of the Koran into Polish, which appeared in print in 1858, was Tatar Jan Murza Tarak Buczacki. Scientists from the Center for Kitabistics in Toruń have determined that it is the work of two Poles: Dionizy Chlewiński and Ignacy Domeyko. Recently, a manuscript with a Polish translation of twenty-six suras of the Koran was found among family documents saved from the manor house in the Nowogródek region. It probably dates from the 1820s and was the basis for the 1858 edition. The next translation of the Koran into Polish, made by Józef Bielawski, was not printed until 1986. In later years, two more translations were published, the so-called Ahmadiyya Koran and the Surdel Koran. In October 2018, a translation of the Holy Book of Islam was published, authored by the Polish Tatar Musa Czachorowski from the Muslim Religious Union in the Republic of Poland, and in May 2021, a translation by Rafał Berger from the Shiite Association of Muslim Unity.
Źródło:
Nurt SVD; 2021, 2; 138-158
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OLD POLISH TRANSLATIONS OF THE 'METAMORPHOSES' (Staropolskie przeklady Metamorfoz)
Autorzy:
Starnawski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702539.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
OLD POLISH LITERATURE
OVID
Opis:
A review of Maria Wichowa's excellent book on early modern translations of Ovid's 'Metamorphoses' by Polish poets.
Źródło:
Meander; 2007, 62, 3-4; 365-369
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interjections in Shakespeare’s "Hamlet" and their Polish translations
Autorzy:
Drzazga, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051096.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Interjections
translation
translation strategies
Opis:
The present paper aims at investigating the problem of translating interjections from English into Polish. William Shakespeare’s Hamlet and its Polish translations by J. Paszkowski (1961), M. Słomczyński (1978), and S. Barańczak (1990) are chosen as the corpus for the present study. The analysis of the translations of the original English interjections will reveal the translational strategies followed by the translators. The first part of the paper is devoted to a short discussion concerning the definition and taxonomy of interjections. Next, the problem of the role interjections play in drama is discussed on the basis of the specialist literature. Finally, different translation strategies are presented followed by the analysis of the corpus material.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2019, 40; 83-98
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie przekłady powieści Muriel Spark
Polish Translations of Muriel Sparks Novels
Autorzy:
Sumera, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034881.pdf
Data publikacji:
1988
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria; 1988, 24
0208-6085
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie przekłady „The Raven” Edgara Allana Poego
Polish Translations of “The Raven”
Autorzy:
Budrewicz-Beratan, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012152.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Opis:
The article is a comparative analysis of Polish translations of one of the most famous poems in world literature, Edgar Allan Poe’s The Raven (1845). The author includes the earliest Polish translation (1869), commonly forgotten and underrated because of its prose form. Officially the history of Polish translations of The Raven begins with Miriam’s translation (1886). The author compares and contrasts these translations with the 20th century translations (Jolanta Kozak, Władysław Kasiński, Maciej Froński, Stanisław Barańczak), rendered both in prose and in verse. In particular, the author focuses on various stylistic devices (the quality of rhymes, alliteration, archaisms), as well as the characteristics of Poe’s text (the theme of hope and death, Gothic and Romantic elements). The modernist translations differ from the contemporary translations in terms of the usage of colours, references to senses, and intertextual allusions. The analysis is supported by a number of theoretical and critical studies by and about the translators mentioned in the article, as well as E.A. Poe’s own essay The Philosophy of Composition, in which Poe offered a study explaining creation of his famous poem.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2010, 59, (3); 13-33
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Misgendered in Translation?: Genderqueerness in Polish Translations of English-language Television Series
Autorzy:
Szymon, Misiek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888753.pdf
Data publikacji:
2020-09-14
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
audiovisual translation
genderqueerness
grammatical gender
non-binary
transgender
Opis:
In recent years, the English-speaking world observed growing awareness of the gender non-binary/genderqueer community. Among other things, this involved the issue of in- clusive language, e.g. the singular they pronoun has been declared the word of the year by the American Dialect Society in 2015, and by Merriam-Webster in 2019. There is also growing media representation of characters using singular they in popular culture. This, however, poses a challenge to translators, as some languages – like Polish – are much more heavily gendered and lack an obvious equivalent of singular they. This article analy- ses Polish translations of three English-language television series featuring non-binary characters and discusses good practices one can employ when dealing with similar trans- lation challenges.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2020, 29/2; 165-185
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lauda Sion, Salvatorem Sequence and its Polish Translations in the Source Songbooks
Autorzy:
Garnczarski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1199203.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Eucharist
worship
sequence
singing
translations
Opis:
Research on the sequence Lauda Sion, Salvatorem dedicated to the Corpus Christi ceremony, allowed us to find and analyze over a dozen translations into Polish of this 13th century Latin pattern. It consists of 12 pairs of stanzas, with their parity – according to the poetics of the sequence – is emphasized by the conformity of a sound of the final verses of each pair of the stanza and the remaining verses are connected by adjoining rhymes, usually feminine, accurate, with aab + ccb scheme. We know most translators by name: Stanisław Grochowski, Jan Białobocki, Stanisław Serafin Jagodyński, Father Ignacy Hołowiński, Father Tadeusz Karyłowski, Jadwiga Gamska-Łempicka, Leopold Staff, several translations are anonymous. All Polish translations agree with the original on the content. However, differences appear in the form, structure of the poetic sequence, number of stanzas and in metrics. The common knowledge of the sequence Lauda Sion, Salvatorem, was probably the fruit of the great Eucharistic devotion in Poland, which was marked already in the 13th century, when the Church introduced the feast of Corpus Christi and lasted for the next centuries, up to the 20th century.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2020, 11, 2; 219-253
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ältere niederländische und polnische Bibelübersetzungen
Old Dutch and Polish translations of the Bible
Autorzy:
Krajcarz, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045626.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
translations of the Bible in Dutch
translations of the Bible in Polish
Biblical phraseology in Dutch
Biblical phraseology in Polish
Opis:
The article is an attempt at a chronological presentation of the most important old and complete translations of the Bible by the time and including the Protestant Reformation in both compared languages. As for the Dutch language, eight Biblical translations have been analysed with Protestant translations prevailing (5). On the other hand, Polish is represented by five old translations of the Scriptures with a slight advantage of Protestant translations (3) over Catholic ones (2). Translations of the Bible largely affected the language and the style of the Scriptures. It is worth emphasizing that they were most influenced by the Protestant Staatenbijbel (1637) in the then Netherlands and by the Jakub Wujek Bible (1599) in Poland.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2013, 20, 1; 95-125
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possessive Adjectives Formed from Personal Names in Polish Translations of the New Testament
Autorzy:
Zarębski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682202.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The study focused on possessive adjectives derived by means of the suffixes -ow(y), -in, -sk- formed from proper personal names in old and contemporary translations of the New Testament. Adjectival derivatives have been excerpted from 15 full and 6 incomplete translations of the New Testament, which date back to the 16th, 17th and 20th century. These translations differ in methods of translation (loose and word-for-word; philological, interlinear, ecumenical, dynamic and artistic) and its basis (Greek original or Latin Vulgate). The comparative analysis of old and contemporary translations shows that possessive adjectives, though used frequently in former times, are now going out of use and the substantival genitival attribute is taking their place. This phenomenon is reflected in processes linked with the development of the Polish language. Moreover, tracking the use of the type of adjectives analysed can be used to distinguish various methods of translation. The use of possessive adjectives in contemporary texts suggests respect for the tradition of translation, whereas the failure to use them – the modernization of Polish.
Źródło:
Studia Ceranea; 2013, 3; 187-196
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pidgin English and Sailors´ Jargon in Polish translations of Joseph Conrad´s Typhoon
Autorzy:
Adamowicz-Pośpiech, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638838.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Joseph Conrad, Polish translation, Sailors’ Jargon, Typhoon
Opis:
The translation of dialect and jargon undoubtedly presents translators with a challenge. Approaches to translating dialect have evolved from the simplistic assertion that dialect in the source language ought to be replaced with dialect in the target language to the more nuanced strategies of neutralization, lexicalization, Pidginization or even the ad hoc creation of an artificial dialect. Peter Newmark claims that the crucial factor in translating non-standard speech is the identifi cation of its functions in the original. Once the functions have been recognized, they can be “recreated in target language texts by drawing on appropriate varieties”. However, in Translation Studies there is also a completely different view. Jeremy Munday notes that “The norm for translating dialect, slang and social variation tends to be that of the ‘homogenizing convention’. This involves replacing non-standard forms in the source language with standard forms typical of the written language in the target version”. Translators can therefore apply several different techniques to match the non-standard heterogeneity of the original in the target text. In Joseph Conrad’s short story entitled Typhoon we come across two different varieties of non-standard English. The first is Pidgin, which is a reduced language that results from extended contact between groups which have no language in common; it evolves when these groups need some means of verbal communication. The other kind of nonstandard English is sailors’ jargon.
Źródło:
Yearbook of Conrad Studies; 2012, 7
2084-3941
Pojawia się w:
Yearbook of Conrad Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Shifts of Cohesion and Coherence in Several Polish Translations of G.K. Chesterton
Autorzy:
Reda, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888836.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
coherence
cohesion
translation
polysemy
Chesterton, G. K.
Opis:
The paper is concerned with shifts of cohesion and coherence in several Polish translations of G. K. Chesterton from the point of view of the procedural approach, in which the choice of particular linguistic/textual devices is indicative of the text producer’s intended meaning. As regards cohesion, the paper touches upon lexical cohesion and conjunction. It discusses the eff ects of replacing repetition with variation, and of disambiguating and explicating conjunctions. As for coherence, an analysis is carried out which shows how the translator’s failure to render a polysemous word adequately detracted from the TT’s coherence. Also, an example is given of coherence being affected by polysemy in the TT. The aim of the paper is to find out what kind of issues and regularities connected with cohesion and coherence emerge in the translation process and how these affect target texts.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2017, 26/2; 151-170
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE BLACK VEIL: 19TH-CENTURY POLISH TRANSLATIONS OF CHARLES DICKENS’S SHORT STORY
Autorzy:
Kujawska-Lis, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444652.pdf
Data publikacji:
2018-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
The Black Veil
Charles Dickens
19th-century Polish translations
gothic tale
Opis:
This paper sets to analyze and compare three anonymous translations of Charles Dickens’s gothic short story The Black Veil that appeared in the 19th-century, the first one serving as an introduction of Dickens on the Polish literary scene. The analysis focuses on selected issues, such as the reconstruction of the suspense, treatment of culture, translators’ linguistic competence and completeness of the text.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2018, XX/1; 123-144
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Leaks, Some Draughts: On Three Unstaged Polish Translations of Harold Pinter’s Plays
Autorzy:
Borowiec, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807431.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Harold Pinter; przekład teatralny; Pokój; Przyjęcie; Światło księżyca
Harold Pinter; theatre translation; The Room; Party Time; Moonlight
Opis:
Trochę przecieków, trochę przeciągów. O trzech niezrealizowanych tłumaczeniach sztuk Harolda Pintera Artykuł omawia przekłady trzech sztuk Harolda Pintera: Pokój, Przyjęcie oraz Światło księżyca, które jak dotąd nie doczekały się scenicznej realizacji w Polsce. Są to jednocześnie sztuki, które z jednej strony reprezentują główne etapy twórczości Pintera, z drugiej zaś stanowią ich ważne wzbogacenie. W świetle dwoistej natury tekstu dramatycznego (będącego jednocześnie utworem literackim oraz scenariuszem potencjalnego przedstawienia) analiza tłumaczeń skupia się zarówno na ich aspektach literackich, jak i teatralnych. Celem artykułu jest ukazanie wyzwań stojących przed tłumaczami Pintera, a także refleksja nad podjętymi przez nich wyborami oraz ich potencjalnymi konsekwencjami dla lektury i realizacji scenicznej. Jest to szczególnie ważne ze względu na fakt, że sam Pinter z determinacją podkreślał wagę tekstu jako jednego z najważniejszych elementów składowych przedstawienia.
The article discusses translations of three plays by Harold Pinter (The Room, Party Time, Moonlight) which so far have not been staged in Poland. The plays are significant since they represent three major stages in Pinter’s playwriting career while simultaneously enriching and extending Pinter’s predominant motifs and concerns. So as to reflect the inherent duality of the dramatic text (which can be treated both as a literary work and a script for potential performance), the article investigates the translations of the plays by placing emphasis on their literary as well as theatrical features. This is done with a view to presenting challenges facing translators of Pinter’s plays and to reflect on selected translator’s choices and strategies which might have a bearing on the interpretation by potential readers as well as theatre practitioners. It is especially relevant in the light of Pinter’s determination in underlining the importance of the dramatic text in the actual performance.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 11; 91-108
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traces of intertextuality in Henry James’s novella Daisy Miller and its Polish translations
Autorzy:
Szczygłowska, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520332.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
intertekstualność
Henry James
Daisy Miller
polski przekład
intertextuality
Polish translation
Opis:
The article adopts a contrastive perspective to the study of intertextual references found in Henry James’s novella Daisy Miller (1878) and its two Polish translations by Jadwiga Olędzka (1961) and Magdalena Moltzan-Małkowska (2013). The aim is to identify selected traces of intertextuality included in the source text and analyse how they have been dealt with by each translator in the process of establishing a new intertextual relationship, namely, that between the original and its translation. Assuming that texts do not exist in a vacuum, but are rather propelled by other (con)textual units, the question is whether and to what extent the intertextual tropes enriching the artistic significance of the novella are available and understandable to the reader of its Polish translations.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 95-112
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość literacka Iwana Franki w przekładach polskich
LITERARY WORKS OF IVAN FRANKO IN POLISH TRANSLATIONS
Autorzy:
Czetyrba-Piszczako, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444534.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Polish language translations
literature
Polish-Ukrainian cooperation
Opis:
The figure of Ivan Franko is a unique phenomenon in Ukrainian literature and culture due to the diversity of his interests, erudition and rich literary, academic and journalistic legacy. His impressive output comprises six thousand publications, including poetry (ten volumes published in the years 1876-1914), prose (nine novels and more than one hundred prosaic forms: short stories, novellas and fables), drama, philosophical and folklore writings as well as critical works concerning literature and history. This vast bibliography encompasses over one thousand texts in Polish (ten poems and forty prosaic texts). The present paper constitutes a review and analysis of the Polish language translations of Franko’s texts, which include self-translations published during his lifetime as well as translations made by other authors.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2016, XVIII/2; 235-247
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Чудесный вальс Булата Окуджавы в польских переводах
Chudesnyi vals of Bulat Okudzhava in Polish translations
Autorzy:
Kotlarek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22610744.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
translations
music
poetic images
metaphors
Bulat Okudzhava
Chudesnyi vals
Opis:
The article is a comparative analysis of three Polish translations of the Russian bard’s (Bulat Okudzhava’s) poem Chudesnyi vals translated by Irena Piotrovska and two different versions by Vitold Voroshilski. The author of this article concentrates on similarities and differences between the original text and its translations, as well as on poem’s musical aspects. The author also investigates how patterns and processes of lexical change determine and affect modification of poetic images and metaphors, concentrating especially on metamorphosis of a man into a plant shown in one of Okudzhava’s poems.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2010, 3; 194-202
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Principles of ‘Newspeak’ in Polish Translations of British and American Press Articles under Communist Rule
Autorzy:
Źrałka, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620946.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
translation
manipulation
Newspeak
censorship
communist Poland
Opis:
The paper analyses selected Polish translations of British and American press articles published in the magazine Forum in the years 1965 – 1989. In communist Poland, all such texts were censored before publication, which forced the translators to avoid content and language that could be banned by censors and to adopt a specific style of expression known as Newspeak. The paper lists the linguistic phenomena in the target language that represent features typical of Newspeak and identifies manipulative procedures which led to their occurrence, using a corpus of 25 English texts and their Polish translations.
Źródło:
Research in Language; 2017, 15, 1; 97-118
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(PSEUDO)POLONISMS IN JOSEPH CONRAD’S AMY FOSTER AND PRINCE ROMAN AND THEIR POLISH TRANSLATIONS
Autorzy:
Kujawska-Lis, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444564.pdf
Data publikacji:
2012-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
literary translation
calques
cultural setting
bilingualism
Conrad
Opis:
Joseph Conrad’s language has been subject to various analyses regarding its uniqueness stemming from the writer’s trilingualism. Scholars have traced diverse influences from the French and Polish languages in this writer’s artistic output. Nevertheless, the effects of such influences are not thoroughly discussed. This article attempts to take a critical look at the outcomes deriving from the appearance of phrases which may be classified as Polonisms or pseudo-Polonisms in two short stories Amy Foster and Prince Roman and their translations into Polish. In the former story, untypical phrasings which may have been calqued from Polish serve to emphasise the alienation of the character of Yanko, in the latter, expressions which are generally common for both English and Polish highlight both the distinctiveness of Polish culture and its affinity with the European cultural setting. Unfortunately, in the translations into the language from which such linguistic or cultural concepts originated, such effects are much less distinctive.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2012, XIV/1; 5-17
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proza hebrajska w polskich tłumaczeniach. Uwagi i sprostowanie
Hebrew Fiction in Polish Translations. Remarks and Correction
Autorzy:
Piekarski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887248.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polska w literaturze hebrajskiej
polskie tłumaczenia prozy hebrajskiej
Poland in Hebrew literature
Polish translations of Hebrew fiction
Opis:
Szkic ten jest kontynuacją ustaleń przedstawionych w artykule Od haskali do Zagłady. Czy proza hebrajskiego odrodzenia narodowego istnieje w polskim przekładzie? opublikowanego w „Rocznikach Humanistycznych” 2012, z. 1. Autor zwraca uwagę, że wśród licznych translacji na język polski brak jest tłumaczeń ideologicznych powieści hebrajskich napisanych w Polsce: tekstów, które mówiły o odrodzonej Rzeczpospolitej i ukazywały rozterki młodego pokolenia Żydów wkraczającego w dorosłe życie w okolicy pierwszej wojny światowej oraz wiążącego z Niepodległą pewne emancypacyjne nadzieje. Zestawienie tych narracji z polityczno-społecznymi powieściami Żeromskiego, Nałkowskiej, Struga, Kadena stworzyłoby ciekawą perspektywę porównawczą. Tekst zawiera również uzupełnienie wykazu hebrajskich utworów prozatorskich przetłumaczonych na język polski w latach 1869-1939.
The paper is a continuation of the findings presented in the article Od haskali do Zagłady. Czy proza hebrajskiego odrodzenia narodowego istnieje w polskim przekładzie? published in „Roczniki Humanistyczne” 2012, vol. 1. The author points to the fact that among the numerous translations into Polish there are no translations of Hebrew ideological novels written in Poland: texts about the rebirth of the Polish state and ones showing the dilemmas of the young generation of Jews entering their adult lives at the time of World War I and putting their hopes for emancipation on the Independent Poland. Comparing these narrations with the political-social novels by Żeromski, Nałkowska, Strug or Kaden would form an interesting comparative perspective. The text also contains a supplement to the list of Hebrew fiction works translated into Polish in the years 1869-1939.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 1; 185-195
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O recepcji przekładowej "Serca" De Amicisa w Polsce
"The Heart" by Edmondo De Amicis in Polish Translations
Autorzy:
Płaszczewska, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165580.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Opis:
Nowadays, the most popular novel by De Amicis is his unique text known in Poland. Since 1906 its translation by Maria Konopnicka has had countless reeditions, but it was brought into Polish even before: in 1887 by Helena Wilczyńska (maiden name: Russocka), in 1899 by Józef Nestorowicz, in 1890 by Maria Obrąpalska (maiden name: Siemiradzka), and later by Leon Sternklar (1937), by J. Drzewiecka (1938) and by Witold Zechenter (1947). The success of the version by Konopnicka is analysed in the context of previous and further translations. It reflects personal sensibility of the translator towards misery and injustice, expressed in her writings. It also testifies her linguistic ability and creativity which makes the text more convincing and attractive to the reader in comparison to the original version.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2012, 3; 85-106
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie przeklady literatury humanistycznej i spoleczenstwo wiedzy
POLISH TRANSLATIONS OF FOREIGN HUMANITIES TEXTS AND 'KNOWLEDGE-BASED SOCIETY'
Autorzy:
Czyzewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623074.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
CRITERIA FOR TRANSLATION QUALITY ASSESSMENT
FOUCAULT AND 'GOVERNMENTALITY'
HABERMAS AND RAISONNEMENT
KNOWLEDGE-BASED SOCIETY
REMEDIAL RECOMMENDATIONS
Opis:
The real boom of Polish translations of foreign professional literature in the humanities is not a value in itself. In this field, as in many others, the quantity is not associated with quality, and there are so many misleading translations that they begin to threaten the quality of education. The author proposes criteria for assessing the quality of translation and presents illustrations of situations where these criteria are not met. Reasons of the decline in the quality of translations are examined in the area of complex conditionings, both economic and cultural, in particular those relating to the actual function of the so-called knowledge-based society. The skeptical overview of the knowledge-based society (and the mainstream sociology as its intellectual legitimation) is encouraged by the findings of the Foucauldian concept of 'governmentality'. Seen in this light, the knowledge-based society is proving to be one of the 'dispositivs' of neoliberal 'governmentality'. It would be worthwhile to consider whether there might be some reasonable alternative to the extensive model of publishing Polish versions of foreign scholarly literature enforced in recent years. The dominance of the 'knowledge-based society' cannot be eliminated for a number of reasons but it should be avoided whenever possible, also in the field of translation. For this purpose, a list of recommendations has been proposed, whose application could limit the negative trends in the quality of translations.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2011, 7, 2; 25-45
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaisms in three Polish translations of Romeo and Juliet
Archaizmy w trzech polskich przekładach Romea i Julii
Autorzy:
Bielska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435894.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
translation
equivalence
archaisms
culture
etymology
tłumaczenie
równoważność
archaizmy
kultura
etymologia
Opis:
In this article I focus my attention on archaisms. I demonstrate that they are frequently replaced by their modern counterparts, which significantly changes the uniqueness of the original text. I base my research on three Polish translations of Romeo and Juliet by Shakespeare. Paszkowski’s translation is the oldest version I analyze as it dates back to the 19th century. Two other translations are more modern. Słomczyński translated the play in 1983 and Barańczak in 1990. Generally speaking, Paszkowski reflects Shakespeare’s intentions, language and style accurately and the most successfully. His target reader may sense the exceptionality of the original without referring to the English version. 
W tym artykule moją uwagę skupiam na archaizmach. Wykazuję, że często zastępowane są one przez ich współczesne odpowiedniki, co znacząco zmienia niepowtarzalność tekstu pierwotnego. Swoje badania opieram na trzech polskich przekładach Romea i Julii Szekspira. Tłumaczenie Paszkowskiego jest najstarszą analizowaną przeze mnie wersją, sięgającą XIX wieku. Dwa inne tłumaczenia są bardziej nowoczesne. Słomczyński przetłumaczył tę sztukę w 1983 r., a Barańczak w 1990 r. Ogólnie rzecz biorąc, Paszkowski trafnie i najskuteczniej oddaje intencje, język i styl Szekspira. Docelowy czytelnik może odczuć wyjątkowość oryginału bez sięgania do wersji angielskiej.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 15-22
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autocenzura w pierwszych polskich przekładach Gianniego Rodariego
Self-Censorship in the First Polish Translations of Gianni Rodari
Autorzy:
Wielgosz, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912396.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
children’s literature
Gianni Rodari
Zofia Ernstowa
censorship
elfcensorship
Hanna Ożogowska
literatura dziecięca
cenzura
autocenzura
Opis:
Jak dowodzi Gaby Thomson-Wohlgemuth w poświęconej tłumaczeniom anglojęzycznej literatury dziecięcej w NRD pracy Translation under State Control: Books for Young People in the German Democratic Republic, książki dla dzieci i młodzieży, uznawane na przykład przez izraelską badaczkę Zohar Shavit za margines polisystemu literackiego (według teorii Itamara Even-Zohara) w sytuacji, w której władza centralna próbuje kontrolować i podporządkowywać sobie obieg wydawniczy, zaczynają zajmować centralne miejsce w polisystemie jako pierwsze narzędzie służące do wychowywania posłusznych obywateli. W takim przypadku niezwykle ważny staje się też wybór obcojęzycznych książek do tłumaczenia oraz kontrolai cenzura gotowych przekładów.W Polsce po 1945 roku najczęściej tłumaczonymi dziełami literatury dziecięcej, poza klasycznymi pozycjami, takimi jak Pinokio Carla Collodiego czy Serce Edmonda de Amicisa, były książki autorów związanych z marksizmem i z Włoską Partią Komunistyczną – Gianniego Rodariego i Marcella Argilliego. Ich powieści dla młodzieży często zawierały treści antymonarchistyczne, antykapitalistyczne czy związane z równością klasową. Cenzorzy, jak wynika z badań przeprowadzonych przez Katarzynę Biernacką-Licznar, nie mieli zastrzeżeń do treści tych przekładów. Chciałabym jednak pokazać na przykładzie tłumaczeń pierwszych dwóch powieści Gianniego Rodariego: Opowieści o Cebulku autorstwa Zofii Ernstowej z 1954 roku i Gelsomina w Krainie Kłamczuchów Hanny Ożogowskiej z 1962 roku stosowane przez tłumaczki zabiegi autocenzury, na przykład omijanie kontrowersyjnych fragmentów tekstu. Tłumaczki, mając świadomość istnienia instytucji cenzora, celowo manipulowały tekstem, aby ułatwić bezproblemowe wydanie tych powieści.
As Gaby Thomson-Wohlgemuth proves in her book Translation under State Control: Books for Young People in the German Democratic Republic, books for children and young people considered, for example, by the Israeli researcher Zohar Shavit to be a periphery of the literary polysystem (according to Itamar Even-Zohar’s theory), in a situation where the central authority tries to control and subordinate the publishing circuit begin to occupy a central place in the polysystem as the first tool for raising obedient citizens. In this case, the selection of foreign-language books to be translated and the control and censorship of existing translations also become extremely important.In Poland after 1945, the most frequently translated Italian children’s book, apart from classics such as Carl Collodi’s Pinocchio or Edmondo de Amicis’ Heart, were books by authors connected with Marxism and with the Italian Communist Party – Gianni Rodari and Marcello Argilli. Their novels for young peopleoften contained anti-monarchist and anti-capitalist content. Censors, according to research conducted by Katarzyna Biernacka-Licznar, had no objections to the content of these translations. However, I would like to show, using the example of the translations of the first two novels by Gianni Rodari: Il romanzo di Cipollino (Opowieść o Cebulku) by Zofia Ernstowa from 1954 and Gelsomino nel paese dei bugiardi (Gelsomino w kraju kłamczuchów) by Hanna Ożogowska from 1962, how the translators used self-censorship procedures, such as avoiding controversial fragments of the text. The translators, aware of the existence of the censor’s institution, deliberately manipulated the text in order to facilitate the publication of these novels.
Źródło:
Porównania; 2020, 26, 1; 256-265
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze przekłady Biblii a teoria przekładu
The Newest Polish Translations of the Bible and the Theory of Translation
Autorzy:
Zaborski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1052849.pdf
Data publikacji:
2015-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
tłumaczenie biblijne
tłumaczenia paralelne
tłumaczenia dosłowne
znaczenie etymologiczne
Bible translation
equivalent parallel translations
literal translation
etymological meaning
Opis:
New translations of the Bible may suffer from the fact that sometimes translators who need to demonstrate that their renditions are really new, have a tendency to introduce new versions at any price, which may result either in fancy, less satisfactory solutions, or in mistakes. Only some of the radical experiments are successful. Biblical scholars and translators should keep in mind that the same original can be, by definition, translated in many equally satisfactory ways, so that new translations are frequently only parallel and equivalent to the older versions. Literal or ‘word by word’ rendition, which still reappears in its radical execution, when there is an attempt at imitating grammatical structures of the original language, inevitably results in unfaithful interpretations in which some crucial meanings and style features are lost. A non-literal translation can be equivalent or ‘faithful’, but a literal translation cannot be faithful by definition. In a moderate version, literal translation can be used for metalinguistic discussions only. The use of brackets for words or phrases without which the translation is incomprehensible or grammatically and/or stylistically distorted, should be abandoned. Real etymological meanings of words are by definition obsolete and anachronistic, and should be used with utmost caution.
Źródło:
The Biblical Annals; 2014, 4, 1; 175-194
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradurre Montale. Il problema del “correlativo oggettivo”
Autorzy:
Miszalska, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081242.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Montale’s poetry
polish translations
objective correlative
Opis:
Translating Montale. The problem of “objective correlative” – The presence of “objective correlative” in two first Montale’s poetry books requires specific translation strategies. In this article, we analyse Polish translations of two famous Montale’s poems: Meriggiare pallido e assorto and La casa dei doganieri, focusing on nouns which can have value of “objective correlatives”. Although the translators seem to follow closely the originals, they actually change some words regarding very specific objects. What is more they do not deal with deictic elements crucial for the grid of relations between the things and the lyrical subject, indispensable for reconstructing his sentimental and emotional world. And in fact neither of translators notice that a very closed reading of Montale’s poetry renouncing any interpretation seems to be the only possible and acceptable one.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2017, 4; 445-455
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O przekładach sury Al-Fātiha na język polski
Autorzy:
Dziekan, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097154.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
Tematy:
Polish translations
Qur’ān
Al-Fātiha
Islam
Basmala
Opis:
The article is devoted to the analysis of Polish translations of the first sura of the Quran, Al-Fātiḥa (“The Opening sura”). The analysis covers 14 translations from the years 1830-2018, both direct translations from Arabic, as indirect – from English, French, Russian and German. The analysis focuses especially on some particular words and expressions, notably Basmala and Allāh. The analysis is preceded by a short introduction describing the role of Al-Fātiḥa in Muslim faith and everyday life.
Źródło:
Przegląd Orientalistyczny; 2020, 1 (273); 3-19
0033-2283
Pojawia się w:
Przegląd Orientalistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adiekcje we współczesnych polskich przekładach Listu do Filemona
Adjections in contemporary Polish translations of the Letter to Philemon
Autorzy:
Kubski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375648.pdf
Data publikacji:
2020-08-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Holy Scripture
Letter to Philemon
translation
rhetoric
literary studies
Pismo Święte
List do Filemona
przekład
retoryka
badania literackie
Opis:
A broadly understood concept of adjection used in rhetoric comprises various types of verbal and content references. This figure of speech plays an important role in the texts of the Holy Scripture as it shapes the literary construction of the world portrayed by the hagiographers and in consequence bears an impact on the message that they convey. New Bible translations into Polish usually focus on the communicative clarity of the vocabulary chosen, and are less frequently concerned with harmonizing the different levels of the text. The present paper compares eight contemporary Polish translations of the Letter to Philemon together with accompanying commentaries. Among other things, attention is drawn to such elements as the deployment of the etymology of the name Onesi- mus and its connection with the word Christos, the recurrence of the concept of “good”, emphasis on or omission of the connotations of the theme of fight. The interpretations of verses 1, 9, 10 and 14 are set apart since contain metaphors or metonymy. Respect for or reduction of the semantic function of the anaphora and epiphora is examined. The translators of the Letter to Philemon, com- pared to the translators of other books of the Bible, showed greater appreciation, though in varying degrees, of the meaning-formation value of adjection. Perhaps this is due to the shortness of this piece of writing by St. Paul, as fewer textual elements are easier to harmonize.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2019, 34; 41-53
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traduire les albums pour enfants d’Hervé Tullet en polonais
Polish translations of picturebooks for children by Hervé Tullet
Autorzy:
Kochanowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143407.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
picturebook translation
postmodern picturebook
multimodal translation
intersemiotic translation
Opis:
This paper concentrates on the translation of the text-image interaction in postmodern and multimodalpic turebooks for children, as illustrated by the Polish translations of Hervé Tullet’s picturebooks. The sophisticated and artistic vision of this author-illustrator raises questions about methods and criteria to be adopted by anyone who wishes to translate the delicate balance between what is told by the verbal and pictured by the visual. In particular, as the present analysis reveals, the translator’s interventions in the original text-image interaction cannot be regarded as intersemiotic translation, but as undesired explicitation limiting the creative actions of the active child-reader.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2021, 48, 4; 107-120
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łacińskie średniowieczne hymny i ich polskie przekłady w liturgii
Latin Medieval Hymns and their Polish Translations in the Liturgy
Autorzy:
Janus, Katarzyna Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083207.pdf
Data publikacji:
2022-06-21
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
średniowiecze
hymny liturgiczne
przekład
poezja religijna
Middle Ages
liturgical hymns
translation
religious poetry
Opis:
Artykuł prezentuje wybrane średniowieczne hymny, które są wciąż wykonywane podczas liturgii. Poddano interpretacji te fragmenty, w których zastosowane środki obrazowania poetyckiego pomagają we właściwym odbiorze kwestii teologicznych. Zwrócono uwagę na znaczenie linii melodycznej i podporządkowanie jej fonii wiersza. Wskazano powstałe w przeciągu kilku stuleci polskie przekłady odznaczające się walorami estetycznymi. Filologiczne rozważania są prowadzone na płaszczyźnie intertekstualnej z uwzględnieniem tradycji biblijnej, patrystycznej, zagadnień z zakresu teorii literatury i muzyki.
The paper focuses on selected medieval hymns which are still present in liturgy. This fragments of the hymns are analysed that characterize by particularly poetical and stylistic devices. This ones are used in writing for emphasis mysterious issues and to get readers to understand theological ones. In this article an attention is paid to the meaning a melody and subordinating its to verse’s form. Created during centuries Polish translations are shown in this sketch as well. Philological considerations are based on intertextual references and regard the biblical, patristic contexts and issues connected with music  and literary theory.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 59, 1; 263-285
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza porównawcza opisów przemocy w polskich przekładach powieści Rebecca Daphne du Maurier (1938)
A Comparative Analysis of Violence Descriptions Based on Polish Translations of Rebecca by Daphne du Maurier (1938)
Autorzy:
Jaworska-Biskup, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38590169.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Daphne du Maurier
Rebecca
przemoc
przekład
Polish translations
violence
Opis:
Daphne du Maurier to znana na całym świecie autorka powieści określanych mianem gothic fiction i gothic romance. W swej bogatej twórczości, która stała się inspiracją dla wielu reżyserów filmowych, w tym mistrza grozy Alfreda Hitchcocka, pisarka kreuje barwne obrazy nasycone agresją i grozą. Bohaterowie du Maurier doświadczają wszelakiego rodzaju przemocy, zarówno fizycznej i psychicznej, jak również seksualnej. Sceny agresji budują napięcie, stanowią punkt kulminacyjny, obnażają stany psychiczne bohaterów. Obrazom walki i obrony towarzyszą momenty strachu, przerażenia i paniki, które du Maurier szczegółowo opisuje na kartach swych książek. Zadaniem tłumacza jest odwzorowanie ładunku emocjonalnego zawartego w oryginale, co — jak pokazuje zgromadzony materiał badawczy — nie zawsze jest przedsięwzięciem udanym. Artykuł stanowi próbę analizy wybranych scen przemocy w powieści Rebecca du Maurier i dwóch polskich przekładach. Badaniu przyświeca chęć odpowiedzi na następujące pytania: a) za pomocą jakich środków językowych i stylistycznych kreowana jest przemoc w oryginale i przekładzie? b) na ile obrazy przemocy stworzone przez polskich tłumaczy są spójne z obrazami pióra du Maurier? c) z jakimi trudnościami zmaga się tłumacz twórczości du Maurier, a szerzej gatunku gothic literature?
The aim of this article is to analyse the representation of violence in Polish translations of Daphne du Maurier’s Rebecca. Du Maurier’s novel has been translated into Polish twice, by Wanda Wasilewska in 1939 and by Eleonora Romanowicz-Podoska in 1958. Katarzyna Jaworska-Biskup focuses on selected passages, i.e., scenes which depict violence. These scenes are private encounters between Mrs Danvers, a villain, and Max de Winter’s second wife. An attempt is made to assess how Polish translators have conveyed the novel’s depictions of violence in terms of the strategies and techniques used in translation.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2023, 13; 1-22
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O najstarszych polskich przekładach literatury słowackiej
O najstarsich polskych prekladoch slovenskej literatury
About the Oldest Polish Translations of Slovak Literature
Autorzy:
Spyrka, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487195.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
translation
history
Slovak literature
Polish literature
translator
preklad
dejiny
slovenska literatura
polska literatura
prekladatel
Opis:
Studia vychadza z navrhnuteho J. Jarniewiczom clenenia postoją prekla- datelov na zakonodarcov a vel'vyslancov. Polske preklady slovenskej literatury spravidla existuju v ulohe zastupcu póvodnej literatury a kultury. Okolnosti suvisiace so vznikom alebo zverejnenim najstarsich polskych prekladov tejto literatury: l'udovej piesne, ktora je castou romanu J. Rostworowskeho Zamek na Czorsztynie, romanu J. Kalinciaka Restavra- cia v preklade P. Stalmacha a dramy J. Gregora Tajovskeho Matka prelozenej F. Gwiżdżom ukazuju, ze motlvy, ktorymi sa riadili tito prekladatelia, azda neboli spojene iba s pocitom misie a tuzbou byt velvyslancom prelozeneho diela, autora a póvodnej literatury
The article refers to J. Jarniewicz’s concept of two types of translators attitude: legislator and ambassador. Polish translations of Slovak literature generally exist as a representative of the original literature and culture. Circumstances of creating and publication of the oldest Polish translations of this literature: a folk song, part of J. Ros- tworowski’s novel Zamek na Czorsztynie, a novel by J. Kalinciak Restavracia translated by P. Stalmach and a drama Matka by J. Gregor Tajovsky translated by F. Gwiżdż, shows the motives behind these translators probably were not necessarily associated only with the mission and with the desire to be an ambassador of a translated work, author and primary literature.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2018, 9, 1; 183-200
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le traduzioni polacche delle novelle di Grazia Deledda (1906–1939)
Polish Translations of Grazia Deledda’s Short Stories (1906–1939)
Autorzy:
Łukaszewicz, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670928.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Grazia Deledda
short stories
literary translation
translation from Italian into Polish
literary image
novelle
traduzione letteraria
traduzione dall’italiano al polacco
immagine letteraria
Opis:
The paper is devoted to the editorial and translation history of Grazia Deledda’s short stories in Poland before the Second World War, a topic barely touched upon in scholarship so far. I establish which original collections were most successful and examine the circumstances of the publication of the translations, taking into consideration the translators and the profiles of the journals that published the eleven translated short stories. My study of the translations themselves focuses on the translators’ approach to Italian and Sardinian nature and culture and identifies elements that were eliminated, reproduced without explanation, or explained by means of notes. My findings are that only one translation is equipped with footnotes, that the local colour is largely rendered in translation, and that major losses in translation include some elements of descriptions of landscapes and characters.
Il saggio è dedicato alla fortuna editoriale e traduttiva della novellistica deleddiana in Polonia prima della Seconda guerra mondiale, un argomento finora poco studiato. Si stabilisce quali siano state le raccolte originali più fortunate; si esaminano altresì le circostanze della pubblicazione delle traduzioni, prendendo in considerazione le figure dei traduttori e il profilo delle riviste che hanno accolto le undici novelle tradotte. Lo studio delle traduzioni si focalizza sull’approccio dei traduttori nei confronti della natura e della cultura italiana e sarda per approfondire la questione delle scelte traduttive. Ci si chiede in particolare quali elementi sono stati eliminati, quali invece sono stati riprodotti senza spiegazioni o spiegati con uso di note. L’indagine qui condotta ha portato alla conclusione che solo una fra le traduzioni esaminate contiene delle note à piè di pagina, che il colorito locale è stato in gran parte rispettato e che le perdite interessano maggiormente gli elementi descrittivi relativi a paesaggi e personaggi.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2024, 15.1; 105-126
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le prime traduzioni polacche delle poesie italiane di Pietro Bembo
The first polish translations of Pietro Bembo’s italian poetry
Autorzy:
Kowalczyk-Cantoro, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929882.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
translation
Bembo
Renaissance
Dickstein-Wieleżyńska
Grossekowa
Rinascimento
traduzione
Opis:
The present article aims to analyse the 20th-century Polish translations of Pietro Bembo’s work. Although Bembo was one of the main representatives of the Italian Renaissance and a prolific writer, of all his lyric poetry, only six songs from the collection Rime, a short poem from the dialogue Gli Asolani, and recently the Stanze have been fully translated. We owe most of the earlier translations to Julia Dickstein-Wieleżyńska, an important populariser of Italian culture in the interwar period. Two poems were translated by Maria Grossekowa, a poet, publicist, and feminist of the early 20th century. The small fragments of Bembo’s sonnets translated by Edward Porębowicz are also worthy of mention. The article focuses on the metric-formal and semantic-lexical analysis of DicksteinWieleżyńska’s versions and examines the techniques used by the translator. Dickstein-Wieleżyńska’s translations are quite equivalent semantically, and although she introduces some reduction or amplification, she does so without upsetting the semantic dominant. Moreover, it has been noted that, in her translations, Dickstein-Wieleżyńska often uses terms that refer to an idea of brightness, which also characterises her own poetic writing. Since Bembo is considered the pioneer of Petrarchism, the analysis of the Polish translations of Bembo’s poems is deepened through comparisons with some versions of Petrarch’s poems translated by Felicjan Faleński and published in 1881.
Il presente articolo si pone l’obiettivo di analizzare le traduzioni polacche novecentesche di Pietro Bembo. Anche se Bembo è uno dei principali rappresentanti del Rinascimento italiano e uno scrittore prolifico, di tutte le sue liriche sono state tradotte integralmente soltanto sei canzoni dalla raccolta Rime, una breve poesia dal dialogo Gli Asolani e recentemente le Stanze. La maggior parte delle traduzioni le dobbiamo a Julia Dickstein-Wieleżyńska, importante divulgatrice della cultura italiana nel periodo interbellico. Due poesie sono state tradotte da Maria Grossekowa, una poetessa, pubblicista e femminista dei primi del Novecento. Bisogna menzionare anche i piccoli frammenti dei sonetti di Bembo tradotti da Edward Porębowicz. L’articolo si concentra sull’analisi metricoformale e semantico-lessicale delle versioni di Dickstein-Wieleżyńska ed esamina le tecniche usate dalla traduttrice. Le traduzioni sono piuttosto equivalenti dal punto di vista semantico. Sebbene la traduttrice introduca qualche riduzione o amplificazione, lo fa senza sconvolgere la dominante. Inoltre, è stato notato che Dickstein-Wieleżyńska nelle sue traduzioni spesso utilizza i termini che rimandano a un’idea di luminosità e che rappresentano anche una delle dominanti della sua produzione poetica. Poiché Bembo è considerato il pioniere del petrarchismo, l’analisi delle traduzioni polacche dei componimenti bembiani viene approfondita dalla comparazione con alcune versioni delle poesie di Petrarca realizzate da Felicjan Faleński e pubblicate nel 1881.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2021, 12.2; 111-128
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recepcja dzieł Justusa Lipsjusza w piśmiennictwie polskim epok dawnych
Justus Lipsius and old translations of his works into Polish
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942657.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Justus Lipsjusz
Justyna Dąbkowska
old Polish translations
recenzja
staropolskie przekłady
Opis:
Justyna Dąbkowska-Kujko, autorka znakomitej monografii dawnych przekładów Lipsjusza na język polski, doświadczony filolog, pozwoliła sobie na pewną niekonsekwencję metodologiczną, mianowicie raz cytaty łacińskie dawała w oryginale i w polskim przekładzie, innym razem zamieszczała nietłumaczone. Monografia Dąbkowskiej jest praca cenną, wzbogaciła polską humanistykę dostarczając obszernych, wnikliwych informacji zarówno o życiu i twórczości Lipsjusza jak i o recepcji jego dzieł w dawnej Polsce, o jego wpływie na myśl polityczną i ugruntowanie neostoicyzmu w czasach Rzeczypospolitej szlacheckiej.
Justin Dąbkowska-Kujko, author of the excellent monograph on old translations of Lipsius into Polish, an experienced philologist, allowed herself for a certain methodologicalinconsistency, namely sometimes she quoted Latin phrases in the priginal and in Polish, and on other occasions she only cited them untranslated . Dąbkowska’s monograph is a valuable work, and an important contribution to the Polish humanities, providing a comprehensive, in-depth information about both the life and work of Lipsius, and about the reception of his works in the old Poland andtheir impact on political thought and reinforcing neostoicism in the days of the Polish Republic of nobility.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2014, 03
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Come si traduce in polacco la perifrasi verbale "stare per" + infinito
Polish Translations of the Italian Verbal Construction "stare per" + infinitive
Autorzy:
Nowakowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446483.pdf
Data publikacji:
2019-09-13
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prospective aspect
posterior aspect
Italian
Polish
stare per + infinitive
mieć + infinitive
aspetto prospettivo
aspetto imminenziale
italiano
polacco
stare per + infinito
mieć + infinito
Opis:
The Italian verbal construction stare per + infinitive expresses the prospective aspect. This aspectual meaning can be defined in terms of Reichenbach’s theory (1947), which makes use of three points: E (the point of the event), S (the point of speech), and R (the point of reference). The prospective meaning appears when R precedes E and when the position of S is not important. The author of the article examines the possible ways of translating the Italian construction stare per + infinitive into Polish. Unlike Italian, this Slavic language does not have special grams that convey the prospective meaning. Amongst the possible Polish translations, the construction seems to express best the prospective meaning of the Italian stare per + infinitive. Still, this Polish construction has two other readings: a modal one and an evidential one.
La perifrasi verbale stare per + infinito esprime l’aspetto prospettivo. Questo significato aspettuale può esser definito nei termini della teoria di Reichenbach (1947), che prevede l’utilizzo di tre momenti: MA (momento dell’avvenimento), ME (momento dell’enunciazione) e MR (momento di riferimento). Il significato prospettivo appare quando il MR precede il MA e quando la posizione del ME non ha importanza. L’autore di questo articolo esamina i possibili modi di tradurre in polacco la perifrasi verbale italiana stare per + infinito. A differenza dell’italiano, questa lingua slava non ha grammemi che convoglino il significato prospettivo. Tra le possibili traduzioni, la perifrasi verbale sembra esprimere al meglio il significato prospettivo. Inoltre, questa perifrasi verbale polacca ha altri due significati: modale ed evidenziale.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2019, 10.1; 155-177
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translator as the Prime Director in the Target Language Theatre on the Example of Polish Translations of Shakespeares "Romeo and Juliet"
Autorzy:
Mastela, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648006.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2006, 3
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:
Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Manipulizm a wpływ czytelników na polskie tłumaczenie Harry’ego Pottera
Manipulation and Readers Influence on Polish Translations of Harry Potter Series
Autorzy:
Brajerska-Mazur, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882853.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
manipulizm
André Lefevere
wpływ czytelników na przekład
Harry Potter
Andrzej Polkowski
Tolkien
refrakcja
manipulism
readers’ influence on translation
refraction
Opis:
Artykuł przynosi interesujące obserwacje o uwikłaniach przekładu literackiego w rozmaite ideologie. Analizując pracę tłumacza nad tekstem polskim Harrego Pottera (na podstawie danych internetowych), autorka pokazuje wpływ czytelników na ostateczny kształt tego przekładu. Czasem tłumaczymy tak, jak chcą tego czytelnicy czy inne ośrodki nacisku. Autorka odwołuje się do propozycji koncepcyjnych André Lefevere’a, a przede wszystkim pojęć takich jak refrakcja, intertekstualność, sytuacyjność (kontekst „polityczny” w kulturoznawczym rozumieniu tegoż pojęcia).
The author of the article shows entanglement of literary translation in various ideologies. Basing on the Internet data she analyzes Andrzej Polkowski’s work over Polish renditions of Harry Potter series and indicates readers’ influence on the final shape of his translation. In her research the author uses terminology and concepts of Manipulation School of Translation, especially those by André Lefevere: refraction, rewriting, intertextuality and patronage.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 151-165
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Suspense, Surprise and Information Supply in Polish Translations of Detective Fiction
Napięcie, zaskoczenie i dozowanie informacji w polskich tłumaczeniach powieści detektywistycznych
Autorzy:
Looby, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886880.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
napięcie
zaskoczenie
przekład
kryminał
powieść detektywistyczna
suspense
surprise
translation
detective fiction
Opis:
Jeśli kluczem do zbudowania napięcia i uzyskania efektu zaskoczenia jest staranne dozowanie i zatajanie informacji, w jaki sposób tłumacze i ich czytelnicy podchodzą do tego, iż tłumaczenia wykazują tendencję do wyjaśniania tekstów? Czasami ujednoznacznienie może być wymuszone na tłumaczu charakterem języka docelowego. W języku polskim, na przykład, użycie czasu przeszłego w liczbie pojedynczej wymusza określenie rodzaju gramatycznego podmiotu. Autor tekstu anglojęzycznego mógł nie chcieć podać takiej informacji. W jaki sposób tłumacze nie pozwalają, aby ich własny język i nawyki zmusiły ich do powiedzenia za dużo? Niniejszy artykuł poddaje analizie problem dozowania informacji w polskich tłumaczeniach Dashiella Hammetta, Raymonda Chandlera oraz Rossa MacDonalda i pokazuje, że w rzeczywistości przyjęte z góry przez tłumacza założenia dotyczące powieści detektywistycznej mogą w znacznym stopniu przyczynić się do zdradzenia zbyt wiele.
If the key to suspense and surprise is the careful dealing out and withholding of knowledge, how do translators and their readers deal with the tendency for translations to clarify texts? Sometimes this clarification is forced on translators by the nature of the target language. Polish, for example, must specify the gender of the subject in past tense singular constructions. The English author may not have wanted this information to be made clear. How do translators prevent their language and customs from forcing them to reveal too much? This article studies the problem of information supply in Polish translations of Dashiell Hammett, Raymond Chandler and Ross MacDonald. It finds that in fact translators’ preconceived notions about the detective fiction are more likely to give the game away.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 215-228
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translating Canadian Culture into Polish: Names of People and Places in Polish Translations of Lucy Maud Montgomery’s Anne of Green Gables
Autorzy:
Zborowska-Motylińska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600763.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Anglica; 2007, 7
1427-9673
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Anglica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewydane tłumaczenie epigramów Sarbiewskiego, czyli uwagi o działalności przekładowej prof. Zofii Abramowiczówny
An Unedited Translation of Sarbiewski’s Epigrams, or Remarks on the Translational Achievements by Zofia Abramowicz
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043311.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
epigrams
Latin poetry
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Polish translations
Zofia Abramowicz
Opis:
The paper describes a Polish translation of M. K. Sarbiewski’s Latin epigrams made by Zofia Abramowicz (1906–1988) during the interwar period. These epigrams (partially preserved) were prepared to be published in 1939 or 1940 by Prof. Ryszard Ganszyniec in his „Filomata” Press. Abramowicz’s translational work seems to be a part of history of the classical philology in Poland.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2021, 31, 2; 143-154
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zu den polnischen Übersetzungen des Gedichts „Die Aschanti“ von Rainer Maria Rilke
On Polish translations of ‘Die Aschanti’ by Rainer Maria Rilke
Autorzy:
Gorlikowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365115.pdf
Data publikacji:
2015-09-15
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Opis:
O polskich tłumaczeniach „Die Aschanti” Rainera Marii Rilkego Artykuł obejmuje analizę obrazów lirycznych w wierszu „Die Aschanti” Rainera Marii Rilkego i trzech polskich przekładach. Po opisie kontekstu powstania utworu autor artykułu podzielił wiersz na sceny, a wybrane fragmenty jego trzech tłumaczeń przetłumaczył z powrotem na niemiecki z naciskiem na oddanie obrazów lirycznych tekstów. Ten zabieg pomógł unaocznić różnice w obrazowości i sensie oryginału i jego tłumaczeń. Ponadto można zaobserwować różnice w warstwie dźwiękowej i stylu tekstów. Na końcu autor porównuje uczucia, które te teksty konotują.
The article contains an analysis of lyrical images in the poem “Die Aschanti” by Rainer Maria Rilke and in three Polish translations. After the context of creation had been described, the poem was divided into scenes and some parts of translations were translated back to German with emphasis on reconstructing the lyrical images in translations. This allows to demonstrate some differences in the images and meaning of the poem and his translations. Apart from that some differences concerning sound effects and style are pointed out. In the end, the author compares emotions connoted by the texts.
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2015, 33; 282-292
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Décoder à travers les âges: traduction polonaise des textes d’ancien français
Decoding through the ages. Polish translations of Old French texts
Autorzy:
Giermak-Zielińska, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053393.pdf
Data publikacji:
2007-12-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The main problem discussed is how a contemporary Polish reader is supposed to receive a translation of a medieval text. The traditional choice between a philological translation and a stylistically enhanced text is not relevant according to the E. Nida’s theory of the dynamic equivalence. In his translation theory, special emphasis is given to the achievement of good readability. Some solutions resulting from author's practical experiences are proposed.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2000, 25; 125-133
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From Euphemisms to Vulgarisms: Translating King Lear’s Misogynistic Monologue (Act IV, Scene 6) into Polish
Od eufemizmów do wulgaryzmów – tłumaczenia na język polski mizoginistycznego monologu Króla Leara (Akt IV, Scena 6)
Autorzy:
Cebrat, Grzegorz Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192812.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
Shakespeare
King Lear
Polish translations
obscenity
Szekspir
Król Lear
tłumaczenia
obsceniczność
Opis:
The paper investigates the issue how Polish translators of William Shakespeare’s King Lear dealt with rendering Lear’s monologue (Act IV, Scene 6, ll. 107-132), being a misogynistic tirade of the mad king against adultery, sexuality, and women in general. The play was translated into Polish at least fifteen times in the 19th and 20th centuries, beginning with the oldest published rendition by Ignacy Hołowiński (1841) and concluding with the most recent one by Jerzy S. Sito (2001). The paper analyses seven selected fragments taking into consideration lexical and stylistic choices made by the translators of the monologue in order to show how changing attitudes to sexual taboo and Shakespearean obscenities affected the translations in question. The analysis reveals the evolution of translators’ attitudes to those issues (also affected by contemporary Shakespearean research): from euphemistic treatment of the topic in the 19th century, through philological translations of Tarnawski and Chwalewik, to unrestricted modern renditions of Słomczyński and Barańczak, and the extreme case of straightforward obscene translation of Jerzy S. Sito
Artykuł jest próbą analizy technik i metod zastosowanych przez tłumaczy w trakcie przekładu wyrazów i wyrażeń obscenicznych występujących w tragedii Williama Shakespeare’a Król Lear na język polski. Analiza skupia się na tłumaczeniach monologu szalonego króla (Akt IV, scena 6, wersy 107-132), który jawi się jako mizoginistyczny atak na kobiety, seksualność, oraz cudzołóstwo. Materiał tekstowy stanowi 15 przekładów sztuki, począwszy od najstarszego tłumaczenia, dokonanego przez Ignacego Hołowińskiego i opublikowanego w 1841 roku, a skończywszy na wersji Jerzego S. Sity z roku 2001. Artykuł analizuje wybrane zdania i jednostki leksykalne, pochodzące z siedmiu fragmentów monologu, pod kątem technik i strategii tłumaczeniowych zastosowanych przez poszczególnych tłumaczy przy przekładaniu pojęć uważanych za nieprzyzwoite, a dotyczących kobiecego ciała, seksu, rozpusty, cudzołóstwa, itp. Przeprowadzona analiza wykazuje ewolucję sposobów przekładu, związanych z epoką w której polski tekst powstał i jej uwarunkowaniami kulturowo-społecznymi, a także z rozwojem badań nad twórczością i językiem Shakespeare’a, i pozwala śledzić zmiany, począwszy od eufemistycznego stylu tłumaczeń powstałych w XIX. wieku, poprzez filologiczne tłumaczenia Tarnawskiego i Chwalewika, a skończywszy na współczesnych, miejscami ‘niecenzuralnych,’ tekstach Słomczyńskigo, Barańczaka, a zwłaszcza Sity, który nie zawahał się użyć wulgaryzmów.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 1; 77-96
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CLARIFICATION AS THE TEXT KILLER. ANALYSIS OF SELECTED POLISH TRANSLATIONS OF EDGAR ALLAN POE’S THE FALL OF THE HOUSE OF USHER
Autorzy:
Kujawska-Lis, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444728.pdf
Data publikacji:
2010-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
literary translation,
clarifi cation,
indefi nite,
interpretation,
Edgar Allan Poe
Opis:
Clarification is one of the textual phenomena enumerated by Antoine Berman as deforming tendencies in translation. It is best observable when the target text turns what was ambiguous in the original into more specific. This need to clarify the original often stems from systemic differences between languages. However, on numerous occasions the movement from the original ‘indefinite’ into the definite in the translation results from a subjective decision taken by the translator, who in fact has proper linguistic means at his disposal to retain the original level of indeterminacy. In the case of a literary work such a tendency may influence all its levels, especially the interpretative possibilities, as seen in two Polish translations of E.A. Poe’s The Fall of the House of Usher, by Bolesław Leśmian and Stanisław Wyrzykowski. By discussing descriptions of the fictional space and the references to the Usher siblings, this article indicates to what extent clarifying lexical choices impact on the atmosphere of the work, consistency of the fictional world, suspense and the stance of the narrator.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2010, XII; 41-54
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W pogoni za zrozumieniem: polskie tłumaczenia ekranizacji Dziennika Bridget Jones
The edge of meaning: Polish translations of the Bridget Jones film series
Autorzy:
Plewa, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401141.pdf
Data publikacji:
2019-01-09
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
pamiętnik
tłumaczenie audiowizualne
tłumaczenie filmowe
tłumaczenie lektorskie
tłumacz filmowy
voiceover
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie translatorskiej polskich tłumaczeń ekranizacji Dziennika Bridget Jones i Bridget Jones 3. Głównym zadaniem tekstu tłumaczenia jest przybliżenie znaczenia tekstu wyjściowego. Jednak nigdy dwie osoby nie wykonają tłumaczenia identycznie. Zawsze jest ono indywidualnym, niepowtarzalnym tekstem autora – tłumacza filmowego, odzwierciedleniem jego idiolektu. Forma tekstu docelowego uzależniona jest od poziomu umiejętności translatorskich, które determinują poszczególne rozwiązania tłumaczeniowe fragmentów problematycznych (nieoczywistych) tekstu wyjściowego. Sposób radzenia sobie z tymi trudnościami określa format tłumacza. W artykule omówiono dwa tłumaczenia dwóch różnych tłumaczek i podjęta próba oceny ich warsztatu.
This paper analyses Polish translations of two romantic comedy films Bridget Jones’ Diary and Bridget Jones’ Baby. The main goal of a translated text is to convey the meaning of an original. However, it is impossible for any two persons to deliver identical translations. It is always an individual, unique text of the particular author – a film translator and it reflects his or her idiolect. The form of the translated text depends on translator’s skills as they determine particular solutions for problematic fragments (not selfevident) of the original. The choices of translators define their level of mastery. The paper analyses two translations of two different persons and attempts to assess their craft.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 185-193
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziewiętnastowieczne wydania polskich przekładów pism Świętej Teresy z Ávili
Nineteenth-century editions of Polish translations of works by Saint Teresa of Ávila
Autorzy:
Kacprzak, Marta M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27324497.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Święta Teresa z Ávili
przekład
związki polsko-hiszpańskie
XIX wiek
Saint Teresa of Ávila
translation
Polish-Spanish links
19th century
Opis:
From the 1840’s to the end of the 19th century more than twenty editions of Polish translations of texts by Saint Teresa of Ávila, as well as the ones attributed to her, were released. It was attempted to popularise her works, information about her life and thought, as well as the cult of her, knowledge about Christian mysticism and the revival of religious life. Two important bibliographies presenting the reception of Teresa in Poland: one by Stefania Ciesielska-Borkowska (1939) and the other one by Benignus Wanat (1972) require complementing and corrections, which should find reflection in contemporary editions and catalogues. The paper presents all the editions of works by Teresa (fragments, all works, collections of works, as well as paraphrases), released in Polish in the 19th-century books and periodicals. It corrects the mistakes in bibliographical descriptions, which result from mistakes in the publications themselves, as well as errors in attribution. It refers to the authorship of anonymous translations and their undetermined bases, it characterises briefly the environments in which Saint Teresa’s works were translated and published. It presents the religious, literary, social and scientific purposes accompanying the texts by Teresa, as well as translation, editorial and ideological assumptions. It shows the editions of Saint Teresa’s texts in translations or paraphrases by: Sebastian Nucerin, Ignacy Hołowiński, Nina Łuszczewska, Eleonora Ziemięcka, Michał Bohusz Szyszko, Eleonora z Paprockich Szemiothowa, Zygmunt Krasiński, Lucjan Siemieński, Ignacy Domeyko, Karmela Wiktima od Jezusa (Amalia Zenopolska), Tadeusz Miciński, Henryk Piotr Kossowski, as well as anonymous translators.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2021, 21; 352-371
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksje na marginesie polskich przekładów "Trionfo della morte" Gabriela D’Annunzia
Reflections on Polish translations of Gabriele D’Annunzio’s Trionfo della morte
Autorzy:
Szymanowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165595.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Opis:
The article, in the first part, consists of a series of reflections on the luck of Gabriele D’Annunzio in Poland in the last years of the nineteenth and early twentieth centuries. The second part contains a series of observations on some aspects of the Polish translation of the novel "Triumph of Death", or those of Aleksandra Callier (1898), Leopold Staff (1907) and Stanisław Kasprzysiak (1976).
L’articolo consiste, nella sua prima parte, in una serie di riflessioni riguardanti la fortuna di D’Annunzio in Polonia negli ultimi anni dell’Ottocento e all’inizio del Novecento. La seconda parte contiene invece una serie di osservazioni su alcuni aspetti delle traduzioni polacche del romanzo "Trionfo della morte", ossia quelle di Aleksandra Callier (1898), Leopold Staff (1907/1927) e Stanisław Kasprzysiak (1976). La versione di A. Callier, effetto di una lettura ingenua e superficiale, risulta quella decisamente meno riuscita. Le versioni di Staff e Kasprzysiak, oltre a essere distanti nel tempo e per questo stilisticamente molto diverse, nascono da due atteggiamenti contrastanti nei confronti del testo di partenza: di affinità nel caso di Staff e ironico-distaccato nel caso di Kasprzysiak.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2010, 1; 68-84
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miljenko Jergović w Polsce i o Polsce — na marginesie komentarza do powieści Wilimowski
Miljenko Jergović u Poljskoj i o Poljskoj — na margini komentara na roman Wilimowski
Miljenko Jergović in and about Poland — Notes in the Margin while Discussing Wilimowski the Novel
Autorzy:
Kurtok, Antonina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486828.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Miljenko Jergović
hrvatska književnost
poljski prijevodi
recepcija
Croatian literature
Polish translations
reception
Opis:
U članku se sintetično ukazuje književnu nazočnost Miljenka Jergovića u Poljskoj te se pregledava poljske prijevode njegovih djela. Predstavlja se Jergovićeve veze s Poljskom, npr. njegovu suradnju s Magdalenom Petryńskom (prevoditeljicom svih poljskih izdanja njegovih romana) i njezin utjecaj na piščevu popularnost u našoj zemlji. U odnosu na to, članak se koncentrira na Jergovićevu najviše poljskom djelu — (kratkom) romanu Wilimowski. Zahvaljajući Petryńskoj roman je bio objavljen u Poljskoj u travnju 2016., što je bila svjetska premijera ove knjige u tiskanom izdanju. U članku se ukratko prezentira okolnosti izdanja poljskog prijevoda Wilimowskog, razloge piščevog interesa za Poljsku (između ostalog za naslovni lik romana — poljskog nogometaša Ernesta Wilimowskog) te recepciju knjige u Poljskoj. isto tako se ukazuju osnovne crte Jergovićevog književnog rada npr. naracijska strategija ili najčešće teme koje se pojavljuju u njegovim djelima.
The article gives a brief summary of Miljenko Jergović’s literary presence in Poland. It concentrates upon the writer’s poems, short stories, novels and essays hitherto translated into Polish and published in Poland. Additionally, jergović’s manifold connections with Poland are presented, starting with the history of his cooperation with Magdalena Petryńska, who translated all of his novels into Polish. This translator’s impact on the writer’s popularity in our country is underscored. Within this scope, the article concentrates on the Jergović’s “most Polish” work, a short novel entitled Wilimowski. Thanks to Petryńska’s efforts, the book was published in Polish in april 2016, which constituted the novel’s world premiere. The article concisely addresses and describes the circumstances of Wilimowski’s several editions, concurrently discussing motives behind the writer’s interest in Poland (among others, the novel’s protagonist — a Polish football player Ernest Wilimowski), and the book’s reception in Poland. Last but not least, Jergović’s writing technique is characterized along with leitmotifs of his literary works.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2017, 8, 2; 37-49
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 330

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies