Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

W pogoni za zrozumieniem: polskie tłumaczenia ekranizacji Dziennika Bridget Jones
The edge of meaning: Polish translations of the Bridget Jones film series

Autorzy:

Plewa, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1401141.pdf

Data publikacji:

2019-01-09

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

pamiętnik
tłumaczenie audiowizualne
tłumaczenie filmowe
tłumaczenie lektorskie
tłumacz filmowy
voiceover

Opis:

Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie translatorskiej polskich tłumaczeń ekranizacji Dziennika Bridget Jones i Bridget Jones 3. Głównym zadaniem tekstu tłumaczenia jest przybliżenie znaczenia tekstu wyjściowego. Jednak nigdy dwie osoby nie wykonają tłumaczenia identycznie. Zawsze jest ono indywidualnym, niepowtarzalnym tekstem autora – tłumacza filmowego, odzwierciedleniem jego idiolektu. Forma tekstu docelowego uzależniona jest od poziomu umiejętności translatorskich, które determinują poszczególne rozwiązania tłumaczeniowe fragmentów problematycznych (nieoczywistych) tekstu wyjściowego. Sposób radzenia sobie z tymi trudnościami określa format tłumacza. W artykule omówiono dwa tłumaczenia dwóch różnych tłumaczek i podjęta próba oceny ich warsztatu.
This paper analyses Polish translations of two romantic comedy films Bridget Jones’ Diary and Bridget Jones’ Baby. The main goal of a translated text is to convey the meaning of an original. However, it is impossible for any two persons to deliver identical translations. It is always an individual, unique text of the particular author – a film translator and it reflects his or her idiolect. The form of the translated text depends on translator’s skills as they determine particular solutions for problematic fragments (not selfevident) of the original. The choices of translators define their level of mastery. The paper analyses two translations of two different persons and attempts to assess their craft.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 185-193
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

TRANSLATION APPROACHES IN A MULTILINGUAL AND PLURILEGAL SETTING: CANADA AND THE EU
PODEJŚCIA TRANSLATORYCZNE STOSOWANE W WIELOJĘZYCZNYM ŚRODOWISKU KANADY I UE

Autorzy:

YANKOVA, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/919908.pdf

Data publikacji:

2009-07-04

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie
tłumaczenie prawne
translation
legal translation

Opis:

Th is paper willfocus on the converging and diverging elements of theidiosyncratic legal regimes of federal Canada and of the supranational European Union. The methodology applied in Canada in terms of the stages in identifying the points of contact between the diff erent legal systems and languages in relation to the procedure adopted in cases of conceptual and terminological non-correspondence, as well as the draft ing techniques employed and the justifi cation for choice in each particular instance, will be highlighted. The Canadian approach to terminological issues in the ongoing process of harmonizing federallegislation will be considered as a possible model for felicitous solutions regarding current pressing diffi culties in the translation of legal terms in the European Union.
Praca koncentruje się na zbieżnych i rozbieżnych elementach idiosynkratycznych systemów prawnych Kanady oraz międzynarodowego systemu Unii Europejskiej. Ukazana zostanie metodologia stosowana w Kandzie w zakresie identyfikacji punktów styku pomiędzy różnymi systemami prawnymi a językami oficjalnymi w kontekście procedur stosowanych do rozwiązywania problemów braku rozbieżności pojęciowych i terminologicznych jak również przyjętej techniki prawodawczej i uzasadnienia każdorazowo dokonywanych wyborów. Kanadyjskie podejście do kwestii terminologicznych w zakresie procesu nieustającej harmonizacji ustawodawstwa federalnego zostanie przedstawione w niniejszej pracy, jako potencjalnie trafne rozwiązanie, które można zastosować do rozwiązywania problemów terminologicznych związanych z przekładem terminologii prawniczej w ramach Unii Europejskiej.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 230-251
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Kwestia sceniczności tłumaczeń utworów dramatycznych w wybranych badaniach nad przekładem

Autorzy:

Parchem, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571882.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii

Tematy:

sceniczność
tłumaczenie teatralne

Opis:

Tłumaczenie utworów dramatycznych niesie ze sobą problemy związane z uwikłaniem translacji tego typu w multimedialną naturę twórczości teatralnej. Jedną z najistotniejszych i jednocześnie najtrudniejszych kwestii w badaniach przekładu dramatycznego jest sceniczność tłumaczonej sztuki, rozumiana z jednej strony jako czysto fizyczna właściwość skryptu polegającą na możliwości przeniesienia go na scenę i wypowiadania w sposób naturalny, z drugiej jako ukryta w sztuce warstwa kodów przestrzennych i gestycznych, które powinny – zdaniem niektórych autorów – zostać przez tłumacza odczytane i przeniesione do tekstu docelowego. Artykuł jest przegladem badań dotyczących przekładu teatralnego, których głównym przedmiotem jest zagadnienie sceniczności przekładu dramatu. Analiza dostępnych prac unaocznia złożoność omawianego problemu, trudności metodologiczne i niejednorodność terminologiczną, podkreślając jednocześnie wielowymiarowość przekładu dramatycznego zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym.

Źródło:

Acta Philologica; 2014, 45; 71-77
0065-1524

Pojawia się w:

Acta Philologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

MELIC TRANSLATION

Autorzy:

Szota, Weronika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/443025.pdf

Data publikacji:

2018-12-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne

Tematy:

translation, melic translation, translation of songs, music theory
tłumaczenie, tłumaczenie meliczne, tłumaczenie piosenek, teoria muzyki

Opis:

In the following paper the author presents selected theories and ap-proaches related to the translation of songs. She believes that these are crucial in understanding the melic translation process. Some as-pects of the melic translation process itself, especially those connect-ed with the translator’s decision, are also mentioned. They are de-scribed in order to show the need for an interdisciplinary perspective when approaching the topic. The main aim of the article is to present a possible solution for song translation with reference to the theories presented. The solution proposed involves the need to keep in mind not only ‘the message’ of the song, semantic dominant, harmonic dominant, and ‘the sound’ but also the fact that children are the main recipients.

Źródło:

Neofilolog; 2018, 51/2; 201-210
1429-2173

Pojawia się w:

Neofilolog

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

MACHINE TRANSLATION – CAN IT ASSIST IN PROFESSIONAL TRANSLATION OF CONTRACTS?
TŁUMACZENIE MASZYNOWE – CZY MOŻE WSPOMÓC PROFESJONALNY PRZEKŁAD UMÓW?

Autorzy:

SYCZ-OPOŃ, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920591.pdf

Data publikacji:

2016-11-05

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie maszynowe
tłumaczenie profesjonalne
tłumaczenie prawnicze
umowa
machine translation
professional translation
legal translation
legal contract

Opis:

The aim of this research project is to verify whether machine translation (MT) technology can be utilized in the process of professional translation. The genre to be tested in this study is a legal contract. It is a non-literary text, with a high rate of repeatable phrases, predictable lexis, culture-bound terms and syntactically complex sentences (Šarčević 2000, Berezowski 2008). The subject of this study is MT software available on the market that supports the English-Polish language pair: Google MT and Microsoft MT. During the experiment, the process of post-editing of MT raw output was recorded and then analysed in order to retrieve the following data:(i) number of errors in MT raw output,(ii) types of errors (syntactic, grammatical, lexical) and their frequency,(iii) degree of fidelity to the original text (frequency of meaning omissions and meaning distortions), (iv) time devoted to the editing process of the MT raw output.The research results should help translators make an informed decision whether they would like to invite MT into their work environment.
Niniejszy projekt badawczy ma na celu wykazanie czy jakość tłumaczenia maszynowego jest na tyle dobra, by mogło być ono wykorzystywane podczas pracy profesjonalnego tłumacza prawniczego. Podczas badania analizie poddane zostały umowy – teksty użytkowe charakteryzujące się wysoką powtarzalnością wyrażeń, zwrotów i terminów, złożoną składnią oraz nieprzystawalnością terminologiczną (Šarčević 2000, Berezowski 2008). Przyjęta metoda badawcza polegała na nagraniu procesu tłumaczenia przy zastosowaniu narzędzi Google MT oraz Microsoft MT. Badanie umożliwiło wydobycie informacji na temat użyteczności tłumaczenia maszynowego poprzez określenie: (i) rodzaju błędów występujących w tekście wygenerowanym przez tłumacza maszynowego,(ii) częstotliwości występowania błędów,(iii) zgodności merytorycznej z treścią oryginału (liczba pominięć oraz zniekształceń),(iv) czasu poświęconego na edycję tekstu wygenerowanego przez tłumacza maszynowego.Wyniki badania powinny pomóc tłumaczom w podjęciu świadomej decyzji czy chcieliby włączyć tłumaczenie maszynowe do swojego warsztatu pracy.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2014, 20, 1; 81-100
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

O PRZESTRZEGANEJ I STRZEŻONEJ WŚRÓD RZYMIAN ŚWIĘTOŚCI PRZYSIĘGI; ORAZ O DZIESIĘCIU JEŃCACH, KTÓRYCH HANNIBAL WYSŁAŁ DO RZYMU PO OTRZYMANIU OD NICH PRZYRZECZENIA. AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 6,18 TEKST - TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

Autorzy:

Tarwacka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/663845.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

tłumaczenie
Aulus Gellius

Opis:

O PRZESTRZEGANEJ I STRZEŻONEJ WŚRÓD RZYMIAN ŚWIĘTOŚCI PRZYSIĘGI; ORAZ O DZIESIĘCIU JEŃCACH, KTÓRYCH HANNIBAL WYSŁAŁ DO RZYMU PO OTRZYMANIU OD NICH PRZYRZECZENIA. AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 6,18 TEKST - TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 2
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Techniques Deployed by Spoken and Sign Language Public Service Interpreters: A Comparative Study
Techniki używane w tłumaczeniu środowiskowym języka fonicznego i migowego. Studium porównawcze

Autorzy:

Biernacka, Agnieszka Dominika
Kalata-Zawłocka, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192783.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

spoken language interpreting
sign language interpreting
interpreting techniques
tłumaczenie ustne
tłumaczenie języka migowego
techniki tłumaczenia ustnego
tłumaczenie środowiskowe

Opis:

Deaf people are among those who, due to their insufficient knowledge of Polish, are compelled to use interpreting services in all settings. In order to exercise their right to full access to information within both public and private services, they need highly skilled sign language interpreters. These, however, have relatively limited opportunities of professional development and no possibility to pursue higher education in the area of sign language interpreting.In our paper a pioneer project, consisting in providing training opportunities for Polish Sign Language (PJM) interpreters on the use of strategies and techniques in public service interpreting, is presented. The study is based on a mixed-method approach combining a qualitative and quantitative analysis. In particular, the results of observations of the use of techniques in public service interpreting made during two, 3-hour each, training workshops organized for PJM interpreters are discussed, followed by the presentation of the results of a survey concerning the use of interpreting techniques carried out among the participants of the above two workshops. The results of both the observations and the survey have inspired many questions concerning an ethical aspect of both spoken and sign language interpreting techniques. Furthermore, a necessity to implement a project relating to further training and research, of which the discussed pilot project is a promising point of departure, has been confirmed.
Osoby głuche, których znajomość języka polskiego jest niewystarczająca, są zmuszone do korzystania z usług tłumaczeniowych we wszystkich środowiskach. Wykonując swoje prawo do pełnego dostępu do informacji w instytucjach prywatnych i państwowych, potrzebują wysoko wykwalifikowanych tłumaczy języka migowego. Ci jednak mają stosunkowo ograniczone możliwości rozwoju zawodowego oraz brak okazji do podejmowania studiów wyższych w zakresie przekładu języka migowego. W niniejszym artykule przedstawiono pionierski projekt wdrażający cykl szkoleń dla tłumaczy Polskiego Języka Migowego (PJM) na temat strategii i technik w tłumaczeniu środowiskowym. Badanie składa się z analizy jakościowej i ilościowej. Analiza jakościowa polega na obserwacji zastosowania technik w tłumaczeniu środowiskowym przeprowadzonej w trakcie dwóch 3-godzinnych sesji warsztatowych zorganizowanych dla tłumaczy PJM, natomiast analiza ilościowa obejmuje badanie ankietowe przeprowadzone wśród uczestników tych warsztatów po zakończeniu obydwu sesji. Wyniki obserwacji i ankiet doprowadziły do powstania wielu nowych pytań dotyczących etycznego aspektu technik w tłumaczeniu języków fonicznych i migowych. Ponadto, potwierdzono konieczność wdrożenia projektu obejmującego dalsze szkolenia i badania, których obiecującym punktem wyjścia jest omówiony tutaj projekt pilotażowy

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 1
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Unearthing humor in the Polish AV translation of "Red Notice": A cross-cultural analysis
Odkrywanie humoru w polskim tłumaczeniu audiowizualnym "Red Notice": Analiza międzykulturowa

Autorzy:

Bielska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38079805.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

AVT
culture
humor translation
idioms
tłumaczenie audiowizualne
kultura
tłumaczenie humoru
idiomy

Opis:

This article delves into humor translation, focusing on the Polish adaptation of the film Red Notice. Exemplifying the correlation of culture and language, the analysis highlights the translator’s role as a cultural mediator. Through idiomatic expressions and cultural references, the study shows how the Polish version not only faithfully translates comedic elements but often enhances them. The success of these adaptations is attributed to the translator’s creativity in reflecting lexical and cultural elements, creating a translation that makes viewers laugh. The findings emphasize the artistry involved in humor translation and its profound impact on cross-cultural communication.
Artykuł przedstawia tłumaczenie humoru, skupiając się na polskiej adaptacji filmu Red Notice (Czerwona nota). Poprzez badanie wzajemnego oddziaływania kultury i języka, analiza podkreśla rolę tłumacza jako mediatora kulturowego. Przez przykłady dialogów zawierające zwroty idiomatyczne i odniesienia kulturowe, artykuł ukazuje, jak polska wersja nie tylko wiernie tłumaczy elementy humorystyczne, lecz często je wzbogaca. Sukces tych adaptacji wiąże się z umiejętnością tłumacza w odwzorowywaniu leksykalnych i kulturowych odniesień, tworząc wersję, która zachwyca odbiorców docelowych. Wyniki analizy podkreślają, że tłumaczenie humoru jest sztuką, która ma wpływ na komunikację międzykulturową.

Źródło:

Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 95-107
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Z JAKIM SPOKOJEM DUCHA SOKRATES ZNOSIŁ NIEPOHAMOWANY CHARAKTER ŻONY; ORAZ CO NAPISAŁ WARRON W JEDNEJ Z SATYR NA TEMAT POWINNOŚCI MĘŻA AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 1,17 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Autorzy:

Tarwacka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/664152.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

tłumaczenie
Aulus Gellius
mąż

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 4
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Сборник польской поэзии в русских переводах, составленный Юзефом Чапским в 1942 году: история возникновения, анализ переводов

Autorzy:

Biełow, Igor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/624443.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Józef Czapski
tłumaczenie poezji

Opis:

 “An Anthology of Polish Poetry in Russian Translations”, edited by Józef czapski in 1942, circumstances Surrounding the publication of this Anthology and an Analysis of the TranslationsThis paper deals with An Anthology of Polish Poets edited by Józef Czapski in 1942 in Tashkent, which has not been published yet. The tools of Translation Studies applied here have allowed to analyse the basic translation problems facing the Russian poets when they, on Czapski’s request, translated selected examples of Polish poetry

Źródło:

Colloquia Litteraria; 2017, 23
1896-3455

Pojawia się w:

Colloquia Litteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

POLISH VS. AMERICAN COURTROOM DISCOURSE: INQUISITORIAL AND ADVERSARIAL PROCEDURES OF WITNESS EXAMINATION IN PENAL TRIALS. WHAT COURT INTERPRETERS NEED TO KNOW ABOUT WITNESS EXAMINATION IN CRIMINAL TRIALS UNDER DISPARATE LEGAL SYSTEMS TO PROVIDE HIGH LEVEL INTEPRETING SERVICES IN THE LIGHT OF THE DIRECTIVE 2010/64/EU OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL OF 20 OCTOBER 2010?
POLSKI KONTRA AMERYKAŃSKI DYSKURS SĄDOWY: ŚLEDCZE I SKARGOWE PROCEDURY PRZESŁUCHIWANIA ŚWIADKÓW W PROCESACH KARNYCH. CO TŁUMACZE SĄDOWI MUSZĄ WIEDZIEĆ O PRZESŁUCHANIU ŚWIADKÓW W PROCESACH KARNYCH W RÓŻNYCH SYSTEMACH PRAWNYCH, BY ZAPEWNIĆ WYSOKĄ JAKOŚĆ USTNYCH TŁUMACZEŃ W ŚWIETLE DYREKTYWY 2010/64/UE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO ORAZ RADY Z DNIA 20 PAŹDZIERNIKA 2010?

Autorzy:

BEDNAREK, Grażyna Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920577.pdf

Data publikacji:

2016-11-05

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie sądowe
kompetencja tłumacza
tłumaczenie prawne
court interpreting
translational competence
legal translation

Opis:

The major objective of this paper is to redefine translational competence of court interpreters necessitated by the introduction of the Directive 2010/64/EU of the European Parliament and of the Council of 20 October 2010, which assures the right to translation and interpretation to the persons accused of committing a criminal offence and suspects, who do not understand the language of the investigative proceedings and court hearings so that they can exercise their right of defense, as well as the right to a fair trial. The implementation of the said Directive into the national law of each EU Member State seems to have outdated the definition of a competent court interpreter, who until the said Directive became effective on 13 October 2013, had mainly interpreted criminal trials within one legal system only and therefore was required to be fundamentally familiar with the procedures applied during the criminal trial within the legal system in which the criminal trial took place.
Głównym celem niniejszego artykułu jest ponowne zdefiniowanie kompetencji tłumaczeniowej tłumaczy sądowych wymuszone wprowadzeniem Dyrektywy 2010/64/UE Parlamentu i Rady z dnia 20 października 2010, która gwarantuje oskarżonym o popełnienie przestępstwa oraz podejrzanym, którzy nie rozumieją języka danego postępowania karnego lub języka używanego przed śledczymi organami prawnymi prawo do tłumaczenia ustnego i pisemnego dla zapewnienia ich zdolności do wykonywania swojego prawa do obrony oraz do zagwarantowania rzetelnego postępowania. Implementacja tej Dyrektywy do prawa krajowego Państw Członkowskich Unii Europejskiej zdezaktualizowała dotychczasową definicję kompetentnego tłumacza sądowego, który do dnia wejścia w życie wspomnianej Dyrektywy w dniu 13 października 2013 tłumacząc procesy karne głównie w obrębie jednego systemu prawnego winien był mieć wiedzę na temat procedur stosowanych podczas procesu karnego systemu prawnego, w jakim odbywała się określona rozprawa karna.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2014, 19, 1; 77-116
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

O TYM, ŻE FILOZOFOWIE PRZYPISYWALI KARANIU PRZESTĘPSTW TRZY PRZYCZYNY ORAZ DLACZEGO PLATON WSPOMNIAŁ O DWÓCH Z NICH, A NIE TRZECH AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 7,14 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Autorzy:

Tarwacka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2096571.pdf

Data publikacji:

2020-07-30

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Aulus Gellius
tłumaczenie
prawo rzymskie

Opis:

O TYM, ŻE FILOZOFOWIE PRZYPISYWALI KARANIU PRZESTĘPSTW TRZY PRZYCZYNY ORAZ DLACZEGOPLATON WSPOMNIAŁ O DWóCH Z NICH, A NIE TRZECH AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 7,14TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 2; 335-340
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

USTAWA JULIJSKA O KARANIU ZA CUDZOŁÓSTWA 5 TYTUŁ 48 KSIĘGI DIGESTÓW. TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Autorzy:

Stolarek, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/664252.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Digesta
tłumaczenie
ustawa julijska
cudzołóstwo

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2013, 13, 2
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

English on Polish museums’ websites: standard or exception
Język angielski na stronach internetowych polskich muzeów. Reguła czy wyjątek

Autorzy:

Sorkowska-Cieślak, Kinga
Cieślak, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/528823.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

internet
muzeum
strony internetowe
tłumaczenie

Opis:

Informacje dostępne na stronach internetowych mają w turystyce ogromne znaczenie. Dzięki nim turysta może szczegółowo zaplanować podróż – przyjazna strona internetowa może wręcz zadecydować o jego wizycie w danym miejscu. Wśród stron, z których korzystają turyści, znajdują się strony internetowe muzeów. Turysta szuka na nich przede wszystkim danych o lokalizacji placówki, mapy dojazdu, cen biletów czy godzin otwarcia, jak również informacji o wystawach. Coraz częściej strony muzeów są jednak czymś więcej niż tylko wirtualnym informatorem. Wiele instytucji umieszcza w internecie multimedialne materiały edukacyjne czy digitalizuje swoje zbiory, co umożliwia zapoznanie się z nimi bez wychodzenia z domu i czyni je dostępnymi dla całego świata. Celem artykułu jest sprawdzenie, czy strony internetowe polskich muzeów są przygotowane na wirtualne wizyty anglojęzycznych internautów. Dla potrzeb artykułu przebadano strony internetowe wybranych muzeów w Polsce pod kątem udostępniania informacji w języku angielskim. Sprawdzono, czy strona ma wersję anglojęzyczną, czy łatwo można przełączyć jej wersję językową oraz czy wersja anglojęzyczna odpowiada treściowo wersji polskojęzycznej, czy przetłumaczono tylko niektóre informacje

Źródło:

Państwo i Społeczeństwo; 2016, 3; 151-173
1643-8299
2451-0858

Pojawia się w:

Państwo i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

TRANSLATION OF THE EUROPEAN ARREST WARRANT IN THE LIGHT OF INTERCULTURAL COMMUNICATION
TŁUMACZENIE EUROPEJSKIEGO NAKAZU ARESZTOWANIA W ŚWIETLE KOMUNIKACJI MIĘDZYKULTUROWEJ

Autorzy:

BEDNAREK, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920182.pdf

Data publikacji:

2010-06-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

nakaz aresztowania
tłumaczenie
tłumaczenie prawnicze
legilingwistyka
komunikacja międzykulturowa
arrest warrant
translation
legilinguistics
intercultural communication

Opis:

The aim of this paper is to examine translation of the European arrest warrant in the lightof intercultural communication. The paper consists of three parts. The first part addresses majoraspects of judicial cooperation in criminal matters within the territory of the European Union (EU)and introduces the European arrest warrant (EAW) as one of the major legal instruments of suchcooperation. The second part focuses on the notion of legal translation as an act of interculturalcommunication. The third part illustrates, via translation of the European arrest warrant, howcertain differences between the two most important legal families of the world, the Common Lawand the Civil Law, influence the process of intercultural communication.
Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu nad tłumaczeniem Europejskiego nakazu aresztowania (ENA) w świetle komunikacji międzykulturowej. Artykuł składa się z trzech części. Celem pierwszej z nich jest przedstawienie głównych aspektów współpracy sądowej w sprawach karnych w Unii Europejskiej (EU) oraz przybliżenie ENA jako jednego z głównych instrumentów prawnych prawa karnego UE. Część druga omawia tłumaczenie ENA w świetle komunikacji międzykulturowej. Część trzecia opisuje w jaki sposób pewne różnice pomiędzy dwoma najważniejszymi systemami prawnymi, tj. prawem zwyczajowym oraz prawem cywilnym (kontynentalnym) wpływają na proces komunikacji międzykulturowej.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2010, 4, 1; 9-28
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Konotacje intrakulturowych skrzydlatych słów w przekładzie
Connotations of winged words in translation

Autorzy:

Szerszunowicz, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951012.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

skrzydlate słowa
konotacja
kultura
tłumaczenie

Opis:

Winged words are combinations of lexical items which can be attributed to a given source. There are two main types of such word combinations: intercultural units, found in a number of languages, and intracultural ones, i.e. the units which are language-specific and are not present in other languages. The focal issue of the paper is the translation of intracultural winged words. Such items are bound to pose a number of problems in the process of translation. First of all, they belong to so-called phraseological lacunae; second, many of them are due to the cultural connotations which they evoke in the native users of a given source language. Therefore, there are no equivalents in the target language. Moreover, many units are not included in bilingual lexicographic works. As a consequence, the translator has to decide on a technique to deal with intracultural winged words. In order to do so, a multiaspectual analysis of a given occurrence of intracultural units has to be conducted to interpret the intratextual and extratextual factors. The analysis is necessary to determine the parametres important for choosing the most adequate technique. Selected case studies of Polish phraseological units are discussed to shed light on the complex phenomenon.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 261-280
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

O TUNIKACH Z DŁUGIM RĘKAWEM; O TYM, ŻE NOSZENIE ICH PUBLIUS AFRICANUS ZARZUCIŁ SULPICIUSOWI GALLUSOWI. AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 6,12 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Autorzy:

Tarwacka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2096534.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

prawo rzymskie; Aulus Gellius; tłumaczenie

Opis:

O TUNIKACH Z DŁUGIM RĘKAWEM; O TYM, ŻE NOSZENIE ICH PUBLIUS AFRICANUS ZARZUCIŁ SULPICIUSOWI GALLUSOWI. AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 6,12TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 1; 291-295
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

TŁUMACZ I DZIAŁANIE TRANSLATORSKIE W SĄDZIE
TRANSLATORINNEN UND DAS TRANSLATORISCHE HANDELN BEI GERICHT
THE ROLE OF INTERPRETERS AND COURT INTERPRETING

Autorzy:

NARTOWSKA, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920405.pdf

Data publikacji:

2013-04-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie sądowe
tłumaczenie ustne
tłumacz sądowy
działanie translatorskie
court interpreting
oral interpreting
court interpreter
interpreting

Opis:

Rola tłumacza w multilingwalnym kontekście sądowym jest centralna dla powodzenia komunikacji między uczestnikami postępowania. Mimo, że zadania translatorskie w sądzie wymagają szerokiej swobody działania, przedstawiciele instytucji nierzadko postrzegają tłumacza jako automatycznie działającą maszynę, której obecność może być ignorowana. Niniejszy artykuł poświęcony jest rzeczywistości tłumaczenia na sali sądowej, a przede wszystkim strategiom, jakie podejmują praktykujący tłumacze w ramach komunikacyjnych działań transkulturowych w sądzie. Wyniki obserwacji postępowań karnych z udziałem tłumaczy w austriackim sądzie ukazują kompleksowość roli i zadań tłumacza sądowego, które obejmują nie tylko pośrednictwo językowe i kulturowe, ale również koordynację interakcji sądowej. Wyniki analizy podkreślają szczególną rolę tłumacza jako aktywnego uczestnika procesu oraz eksperta od komunikacji transkulturowej i tym samym przyczyniają się do budowania świadomości odnośnie roli tłumaczy sądowych.
Court interpreters play a central and crucial role in multilingual communication between participants to the proceedings in the court room. The author points out that the interpreter is still frequently considered as a machine automatically converting a message in one language into another. The paper is devoted to the reality of court interpreting and strategies adopted by interpreters to provide successful court communication. The reasearch has been carred out in Austrian courts. It revealed that interpreters are not only intermediaries in cross-lingual and cross-cultural communication but also they often must co-ordinate court interactions. It is concluded that interpreters are active participants in court proceedings and experts in transcultural communication.
DolmetscherInnen nehmen in einem mehrsprachigen gerichtlichen Handlungskontext eine zentrale Stellung ein. Um ihre primäre Aufgabe, die Herstellung erfolgreicher Kommunikation zwischen Verfahrensbeteiligten, erfüllen zu können, benötigen sie einen breiten Handlungsspielraum. Nicht selten kommt es jedoch vor, dass InstitutionsvertreterInnen DolmetscherInnen lediglich als translatorische Maschinen betrachten, deren Anwesenheit im Gerichtssaal ignoriert werden kann. Im Fokus der vorliegenden Studie liegt die gerichtsdolmetscherische Praxis und insbesondere Handlungsstrategien, welche von aktiv tätigen DolmetscherInnen während des transkulturellen kommunikativen Handelns bei Gericht entwickelt werden. Die Analyse der Feldprotokolle von gedolmetschten Hauptverhandlungen an einem Wiener Gericht zeigt die Komplexität des translatorischen Handelns bei Gericht, das neben der Sprach- und Kulturmittlung auch die Koordination der gerichtlichen Interaktion umfasst. Die gewonnen Ergebnisse betonen die Rolle von GerichtsdolmetscherInnen als aktiven Verfahrensbeteiligten und ExpertInnen für transkulturelle Kommunikation und sollten vor allem dazu beitragen, das Bewusstsein für die Dolmetscherrolle zu steigern.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2013, 13, 1; 115-126
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

HISTORIA ROZWOJU TŁUMACZENIA USTNEGO W JAPONII NA PRZYKŁADZIE TRYBUNAŁU TOKIJSKIEGO
HISTORY AND DEVELOPMENT OF LEGAL INERPRETATION IN JAPAN ON THE BASIS OF THE SO CALLED TOKYO TRIAL

Autorzy:

HORIE, Yuki

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920406.pdf

Data publikacji:

2013-04-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie ustne sądowe
Trybunał Tokijski
tłumaczenie symultaniczne
oral court interpreting
Tokyo Trial
simultaneous interpreting

Opis:

Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu, tzw. Trybunał Tokijski był międzynarodowym sądem zbrodniarzy wojennych, którzy byli na czele japońskiego rządu i wojska w czasie II wojny światowej. Rozpoczął on procedowanie 3 maja 1946 i został zamknięty 11 listopada 1984. W tym samym czasie w Europie Trybunał Wojskowy w Norymberdze sądził zbrodnie wojenne nazistów. W czasie procedowania w obu trybunałach rola tłumacza była istotna. W Trybunale Norymberskim rozprawa była tłumaczona symultanicznie w języku angielskim, niemieckim, francuskim i rosyjskim. Z drugiej strony w Trybunale Tokijskim, choć japoński, angielski i inne języki jak chiński zostały użyte podczas rozprawy, jakość tłumaczenia była początkowo bardzo niska. Celem niniejszego artykułu jest analiza podstawowej teorii tłumaczenia na przykładzie Trybunału Tokijskiego.
The International Military Tribunal for the Far East, the so called Tokyo Trial is the international trial of the war criminals who led the Japanese government and military during the Second World War. The trial began on 3rd of May 1946 and closed on 11th of November 1984. Around the same time in Europe the Nuremberg Trial of Nazi war crimes was conducted. In both trials the role of the interpreter was essential, for example, in the Nuremberg Tribunal the simultaneous interpreting in English, German, French and Russian was applied. On the other hand in the Tokyo Trial, though the Japanese, the English and other languages as the Chinese were used during the trial, the position of the interpreters was not emphasized enough. The aim of this paper is to analyze the basic theory of interpreting in comparison with the interpreters’ role in both trials.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2013, 13, 1; 99-113
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Średniowieczna liryka nabożna (wybór). (Pia dictamina, Analecta hymnica XXXI 147, 151, 154, 171, 205)

Autorzy:

Gacia, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/43558492.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

tłumaczenie
Pia dictamina
Analecta hymnica
Translation

Opis:

Przekład na język polski pięciu utworów z Analecta hymnica.
Translation of the five pieces of Analecta hymnica into Polish

Źródło:

Vox Patrum; 2023, 87; 427-440
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Phraseological Units in Audiovisual Translation. A Case Study of Polish Dubbing of Disney’s The Little Mermaid

Autorzy:

Golda, Paweł
Mężyk, Judyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084354.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

audiovisual translation
dubbing
phraseological translation
translation techniques
phraseology
tłumaczenie audiowizualne
tłumaczenie frazeologiczne
frazeologia
techniki tłumaczeniowe

Opis:

The paper aims to discuss phraseological units as the object of audiovisual translation in the Polish dubbing of Disney’s The Little Mermaid, to discuss the role of phraseological translation techniques, and to present possible translation inconsistencies. A theoretical introduction presents definitions for crucial terms. It is followed by the analysis of the corpus of phraseological units in Disney’s The Little Mermaid and their Polish translational equivalents.
Celem artykułu jest przedstawienie jednostek frazeologicznych jako przedmiotu tłumaczenia w polskim dubbingu Małej Syrenki Disneya, omówienie roli technik tłumaczenia frazeologizmów w tłumaczeniu audiowizualnym oraz przedstawienie możliwych nieścisłości przekładu. Wprowadzenie teoretyczne przedstawia definicje kluczowych terminów. Następnie przedstawiona jest analiza przekładu jednostek frazeologicznych występujących w anglojęzycznej wersji Małej Syrenki Disneya wraz z ich polskim tłumaczeniem.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 1; 136-154
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

O językach używanych przez członków niektórych organizacji terrorystycznych
On the languages used by members of some terrorist organizations

Autorzy:

Gacek, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/557031.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

terrorism
language
translation
terroryzm
język
tłumaczenie

Opis:

In order to fight a terrorist organization, it is crucial to identify the language used by its members and to secure a possibility of translating the materials written in it. The present article is devoted to language profiles of selected organizations designated as terrorist ones; it analyzes their linguistic situation and how it affects the translation process of intercepted materials, communication with the arrested members and, last but not least, relations among them. For some groups, a language forms an important aspect of their ideology, while others try to downplay its role in order to avoid factional divisions. The article also explains how an understanding of a group’s linguistic situation (especially that of language competence of its members) may help in identifying regions where such an organization is likely to operate.
Identyfikacja języka używanego przez członków organizacji terrorystycznej i zapewnienie możliwości tłumaczenia materiałów w tymże ma kluczowe znaczenie dla zwalczania tego rodzaju grup. Niniejszy artykuł poświęcony jest profilom językowym wybranych organizacji uznawanych za terrorystyczne, przedstawiając analizę ich sytuacji językowej oraz jej wpływ na możliwość tłumaczenia przejętych materiałów, komunikacji z zatrzymanymi członkami ugrupowania, czy wreszcie na stosunki panujące wewnątrz niego. Zobaczymy, że w przypadku niektórych organizacji język stanowi istotny aspekt ich ideologii. Inne starają się minimalizować znaczenie tego czynnika, by uniknąć wewnętrznych konfliktów. W artykule przedstawiono też, jak zrozumienie sytuacji językowej w danym ugrupowaniu (a w szczególności kompetencji językowych jego członków) może być pomocne w typowaniu regionów, w których organizacja ta może działać.

Źródło:

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2014, 1; 57-74
1899-6264
2451-0718

Pojawia się w:

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Jakość tekstu jako kryterium ewaluacji kreatywności translatorskiej

Autorzy:

Wawrzyniak, Zdzisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/473980.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

tłumaczenie tekstów, gatunki mowy, lingwistyka tekstu

Opis:

Artykuł porusza problem jakości tekstu na przykładach niemieckojęzycznej literatury. Analizowane są anaforyzmy Gabriela Lauba (1928-1998) i wiersz Joseph von Eichendorff (1788-1857). Jakość translacji przedstawiona jest jako zależna od rodzaju tłumaczenia, przy czym rozróżnia się tłumaczenie konstruowane i kreatywne.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2009, 2; 39-47
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

O JAKICH NIEWOLNIKACH I Z JAKIEGO POWODU JURYSTA CAELIUS SABINUS NAPISAŁ, ŻE ZWYKŁO SIĘ ICH SPRZEDAWAĆ W CZAPKACH; ORAZ JACY NIEWOLNICY BYLI ZGODNIE ZE ZWYCZAJEM PRZODKÓW SPRZEDAWANI POD KORONĄ; TAKŻE CO OZNACZA SAMO „POD KORONĄ” AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 6,4 TEKST - TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

Autorzy:

Tarwacka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/664250.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Aulus Gellius
tłumaczenie
niewolnicy
kupno-sprzedaż

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2013, 13, 2
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Этнамаркiраваная лексiка беларускай мовы ў перакладах на англiйскую
Ethno-marked vocabulary of the belarusian language in english translations
Białoruskie słownictwo nacechowane etnicznie w tłumaczeniach na język angielski

Autorzy:

Padabiedawa, Światłana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117781.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

translation
ethno-marked vocabulary
equivalence
transliteration
transcription
combined translation
descriptive translation
adaptation
dropping
tłumaczenie
słownictwo nacechowane etnicznie
ekwiwalencja
transliteracja
tłumaczenie łączone
tłumaczenie opisowe
adaptacja
opuszczenie

Opis:

The article discusses the problem of translation of ethno-marked Belarusian vocabulary into English on the example of the novel by V. Karatkevich “King Stakh’s Wild Hunt”. Ethno-marked vocabulary is a special layer of the Belarusian language, which reflects people’s world view and their way of life. The text contains names of dishes, food and beverages, names of clothes and decorative elements, names of dances, songs, celebrations and games, and names of mythical creatures. The author identifies transliteration/transcription, combined translation, descriptive translation, adaptation and dropping which help to establish equivalence of translation from Belarusian into English.
W artykule omówiono nacechowane etnicznie słownictwo białoruskie w tłumaczeniu na język angielski na materiale powieści „Dzikie polowanie króla Stacha”. Słownictwo to w języku białoruskim odzwierciedla światopogląd narodu, jego sposób życia. Tekst zawiera nazwy dań, pożywienia, napojów, ubrań i elementów dekoracyjnych, nazwy tańców, piosenek, świąt i zabaw, nazwy postaci mitycznych. Autorka artykułu określa sposoby przekazywania tej leksyki, takie jak transliteracja, transkrypcja, transkrypcja łączona, opisowa, adaptacja i opuszczenie, które służą zachowaniu ekwiwalencji w tłumaczeniu z języka białoruskiego na język angielski.

Źródło:

Białorutenistyka Białostocka; 2018; 481-494
2081-2515

Pojawia się w:

Białorutenistyka Białostocka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

GERICHTSVERFAHREN PER VIDEOKONFERENZ ALS EINE NEUE HERAUSFORDERUNG FÜR GERICHTSDOLMETSCHER
LEGAL PROCEEDINGS IN VIDEOCONFERENCE MODE AS A NEW CHALLENGE FOR COURT INTERPRETERS
POSTĘPOWANIE SĄDOWE W TRYBIE WIDEOKONFERENCJI JAKO NOWE WYZWANIE DLA TŁUMACZY SĄDOWYCH

Autorzy:

Łomzik, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2142886.pdf

Data publikacji:

2022-07-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Videodolmetschen
Gerichtsdolmetschen
Dolmetschen
ergonomische Arbeitsplatzgestaltung der Dolmetscher
tłumaczenie na odległość
tłumaczenie sądowe
tłumaczenie ustne
ergonomiczne stanowisko pracy tłumacza ustnego
distance interpreting
court interpreting
interpreting
ergonomic interpreter workplace

Opis:

The Covid-19 pandemic has significantly increased the meaning of videoconferencing in a professional setting. Furthermore, there has been an increase in the number of court hearings held via videoconference, although the advantages of this form of trial are still being questioned. Videoconferencing in court has also become a new challenge for court interpreters. Unfortunately, there are no current studies of Polish associations of translators which would provide a comprehensive presentation of issues related to translation in court by means of remote translation devices. However, the positions of the German associations of interpreters and translators contain an extensive mention of the advantages and disadvantages of this form of translation. The purpose of this article is to demonstrate the possible issues related to court interpreting by means of videoconferencing based on the expertise of translators from Germany and Austria and of the author.
Pandemia Covid-19 spowodowała znaczący wzrost znaczenia wideokonferencji w życiu zawodowym. Wzrosła też liczba rozpraw sądowych w formie wideokonferencji,  mimo iż zalety tej formy prowadzenia rozprawy poddawane są jeszcze w wątpliwość. Wideokonferencje w sądzie stały się również nowym wyzwaniem dla tłumaczy sądowych.  Niestety aktualnie nie powstały jeszcze opracowania polskich stowarzyszeń tłumaczy, których celem byłoby kompleksowe przedstawienie kwestii związanych z tłumaczeniem w sądzie przy użyciu urządzeń do tłumaczenia na odległość. Jednak w stanowiskach niemieckich stowarzyszeń tłumaczy ustnych i pisemnych można znaleźć obszernie opisane zalety i wady tej formy tłumaczenia. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie możliwych problemów związanych z tłumaczeniem sądowym w formie wideokonferencji na podstawie doświadczeń tłumaczy  z Niemczech i Austrii oraz autorki artykułu.
Die Covid-19-Pandemie führte dazu, dass die Bedeutung von Videokonferenzen im privaten und beruflichen Leben deutlich zunahm. Die Zahl der per Videokonferenz durchgeführten Gerichtsverhandlungen wuchs stetig an, auch wenn die Vorteile dieser Verhandlungsform bis zum heutigen Zeitpunkt noch in Frage gestellt werden. Gerichtsverhandlungen per Videokonferenz wurden mitunter auch für die Gerichtsdolmetscher zu einer neuen Herausforderung. Bedauerlicherweise gibt es derzeit keine Veröffentlichungen polnischer Dolmetscherverbände, in denen die Problematik des Dolmetschens vor Gericht mit Hilfe von Ferndolmetscheranlagen umfassend dargestellt wurde. In den Stellungnahmen von deutschen Dolmetscher- und Übersetzerverbänden findet man jedoch ausführlich beschriebene Vor- und Nachteile dieser Form des Dolmetschens. Ziel dieses Artikels ist es, die möglichen Probleme des gerichtlichen Videokonferenzdolmetschens auf der Grundlage der Erfahrungen von Dolmetschern aus Deutschland und Österreich sowie der Autorin des Artikels darzustellen.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2022, 50; 84-104
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Le rôle de l’interdisciplinarité des traductions pédagogiques dans la formation linguistique des étudiants en philologie romane
Interdisciplinarity and translation in the language education of students of Romance studies

Autorzy:

Chmiel-Bożek, Halina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/442899.pdf

Data publikacji:

2020-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne

Tematy:

translation in language learning
interdisciplinarity
Romance studies
professional translation
tłumaczenie dydaktyczne
interdyscyplinarność
filologia romańska
tłumaczenie zawodowe

Opis:

Despite the growing number of academic publications discussing the advantages of translation for language learning, school teachers of French rarely use such exercises in their work with students, complaining mainly about lack of time and suitable teaching materials. Academic centres which educate future linguists offer more opportunities to use translation in practical French language classes. This article presents the opinions of students of Romance studies on the subject of translation in language learning after a semester of work with Janina Radej’s publication entitled “Francuski w tłumaczeniach. Gramatyka 1-4” [French in translation. Grammar 1-4]. It was found that for students, translation is a new and attractive exercise that diversifies the language learning process. Despite the greater effort needed, students unanimously declared that they want to do this type of exercise. They recognised not only benefits in terms of linguistic improvement, but also the interdisciplinary value, since translation exercises in the language course also offer students preparation for classes in translation studies, and serve as a prelude for doing translations in the future.

Źródło:

Neofilolog; 2020, 55/1; 145-157
1429-2173

Pojawia się w:

Neofilolog

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

DISAPPEARANCE OF WITNESSES’ OWN WORDS
ZNIKANIE SŁÓW ŚWIADKÓW

Autorzy:

OKAWARA, Mami Hirake

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920333.pdf

Data publikacji:

2012-01-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie sądowe
świadek
zeznanie
tłumaczenie prawnicze
porównanie języków
court interpretation
witness
statement
legal translation
linguistic comparison

Opis:

This paper discusses the characteristics of prosecutor’s language that would appear in the prosecution witness’s answers during direct examination. I performed a linguistic comparison of the language that is used in a witness’s answers against that of five relevant documents, which include a prosecutor’s opening statement, a prosecutor’s final statement, 11 samples of suspect’s statements from the handbook for investigating officers and one from witness’s personal letters. I would like to argue that as the witness’s answer had the features of a prosecutor’s language as well as written language, the prosecutor’s ten meetings with the witness immediately before the trial may have possibly influenced not only the witness’s language but also the content of the testimony itself. The analysis of this paper is based upon my expert witness opinion that was submitted to the Tokyo High Court and Japanese Supreme Court for the case in question.
Artykuł dotyczy języka używanego przez prokuratorów, który pojawia się w zeznaniach świadków w trakcie przesłuchania na sali sądowej. Autorka dokonała porównania języka użytego przez świadka i języka użytego przez prokuratora (m.in. w mowie oskarżyciela). Będąc biegłym sądowym, powołanym do dokonania analizy języka użytego przez świadka, autorka wyciąga wniosek, że z dużym prawdopodobieństwem wpływ na język, jakim posługiwał się świadek miały spotkania z prokuratorem, które odbyły się tuż przed rozprawą. Język świadka zawierał cechy języka prokuratora oraz cechy języka pisanego, które pokrywają się z konstrukcjami zawartymi w analizowanych dokumentach.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2012, 10, 1; 23-36
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Komponent emocjonalny ironii w liryce Anny Achmatowej – w oryginale i w przekładzie na język polski
The emotional component of irony in Anna Akhmatova’s poems and their Polish translations
Эмоциональная составляющая иронии в лирике А¬нны Ахматовой и в ее переводах на польский язык

Autorzy:

Piątkowska, Józefina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2085349.pdf

Data publikacji:

2021-10-22

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

ironia
komponent emocjonalny
tłumaczenie
liryka
Anna Achmatowa

Opis:

Identyfikacja i przekład ironii stanowi jedno z najtrudniejszych wyzwań dla tłumacza. Szczególnie dotyczy to tłumaczy literatury pięknej, gdyż jak wskazuje M. Głowiński: „Ironia literacka – jest domeną różnorodności” i potrafi umykać uwadze nawet profesjonalnych krytyków. W niniejszym artykule uwaga została skoncentrowana na komponencie emocjonalnym ironii. Przeprowadzając lingwistyczną analizę wybranych wierszy Anny Achmatowej oraz ich przekładów na język polski, omawiamy, jaki udział w powstawaniu ironii mają różne sposoby wyrażania emocji przez autora. Studia nad tekstem oryginalnym oraz przekładem pozwalają badać ironię w perspektywie porównawczej – studiować, w jaki sposób emocjonalne napięcie bohatera lirycznego zostało oddane w przekładzie oraz jak transformacje dokonywane w tym kontekście przez tłumacza wpływają na rozpoznawalność i wyrazistość ironicznej wypowiedzi.
Распознание и перевод иронии – одна из сложнейших задач переводчика. В данной статье особое внимание будет уделено эмоциональной составляющей иронического высказывания. Путём комплексного лингвистического анализа отметим, как различные способы выражения эмоций участвуют в формировании иронии в лирике Анны Ахматовой. Следовательно, мы проанализируем, в какой степени эмоциональная напряжённость лирического героя отражена в переводах Ахматовских стихотворений на польский язык и как переводческие трансформации влияют на выразительность иронии в тексте.
Detection and translation of irony is one of the most complex tasks for translators. This especially relates to the translators of literature, where irony becomes “the domain of diversity” and might escape the attention even of a professional literary critic, as Michał Głowiński puts it. The aim of this article is to trace the emotional component of ironic utterance. A comprehensive linguistic analysis of chosen texts will be undertaken in order to show how emotions can be expressed in a poetic text and how they are involved in the formation of irony. The examples will be provided from Anna Akhmatova’s poems and their translations into the Polish language. The comparative perspective enables to estimate how various transformations of the emotional component can impact the expressiveness of irony in a translation.

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2021, 4 (176); 97-114
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Walidacja polskiej wersji kwestionariusza Dizziness Handicap Inventory
Validation of the Polish version of the Dizziness Handicap Inventory

Autorzy:

Szostek-Rogula, Sylwia
Zamysłowska-Szmytke, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1033524.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Oficyna Wydawnicza Mediton

Tematy:

tłumaczenie kwestionariusza niepełnosprawności
zaburzenia równowagi
zawroty głowy

Opis:

Introduction. Dizziness Handicap Inventory was developed to assess disabling effects of vertigo or dizziness on everyday life. Aim. The aim of the study was to translate and cross-culturally adapt the DHI for use in Polish-speaking regions. Material and methods. Study included 41 patients (mean age 52.0±15.3 years) of audiology clinic, who agreed to participate in the study. All patients revealed vertigo or dizziness with coexisting vestibular lesions (21 subjects) or without them. Acute vertigo and benign paroxysmal positional vertigo (BPPV) patients were excluded. The subjects filled the questionnaire twice, with mean 2.5 months time interval. Results. Cronbach alfa (α) values were high in test I (0.94) and test II (0.95). In both tests in P (physical) subscales α increased if P13 item (turning from side to side in the bed) was deleted. The repeatability of particular questions for questionnaire was 74.8% and weighted Cohen’s Kappa coefficient was 0,75. Correlation coefficients were high for physical (P) subscale: 0.83, functional (F) subscale: 0.92, emotional (E) subscale: 0.88 and 0.93 for DHI total. Statistically significant differences were found between subjects with self-reported handicap and those who did not report any handicap in P, F, E subscales and DHI total scores. Conclusions. Polish version of DHI is repeatable and valid for assessing the impact of dizziness on handicap reporting. The high Cronbah’s alpha indicated high homogeneity except one item, which might be the result of BPPV patients exclusion.
Wstęp. Kwestionariusz Dizziness Handicap Inventory (DHI) został opracowany dla oceny niepełnosprawności spowodowanej zawrotami głowy lub zaburzeniami równowagi. Cel pracy. Tłumaczenie, adaptacja kulturowa i walidacja polskiej wersji językowej kwestionariusza DHI. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w grupie 41 pacjentów poradni audiologicznej (wiek średnio 52,0±15,3 lat), którzy zgodzili się wziąć udział w badaniu. Grupa obejmowała osoby z przewlekłymi zawrotami głowy, zarówno z uszkodzeniami przedsionkowymi (21 osób), jak i bez uszkodzeń błędników. Z badania wyłączono osoby z łagodnymi położeniowymi zawrotami głowy oraz pacjentów z ostrymi zawrotami, niestabilnych klinicznie. Pacjenci wypełniali kwestionariusz dwukrotnie, w odstępie średnio 2,5 miesiąca. Wyniki. Współczynniki rzetelności Alfa Cronbacha (α) były wysokie i wynosiły w obu badaniach odpowiednio 0,94 i 0,95. W podskalach P (physical) w obu badaniach współczynniki α wzrastały po wyłączeniu pytania P13 dotyczącego przewracania się z boku na bok. Dla całego kwestionariusza powtarzalność odpowiedzi wynosiła 74,8%, a ważony współczynnik Kappa Cohena wynosił 0,75. Współczynniki korelacji między badaniami były wysokie i wynosiły 0,83 dla podskali P (physical), 0,92 dla podskali F (functional) i 0,88 dla podskali E (emotional) oraz 0,93 dla DHI łącznie. W badaniach stwierdzono istotne statystycznie różnice średnich punktacji skali i podskal P, F, E między osobami ze zgłaszanym poczuciem niepełnosprawności i uważających się za sprawnych. Wnioski. Zaproponowana polska wersja językowa ankiety DHI spełnia kryteria powtarzalności oraz funkcję oceny poczucia niepełnosprawności. Ankieta spełnia również kryteria spójności, z wyjątkiem pytania P13, co może wynikać z przyjętych kryteriów wyłączenia z badania osób z zawrotami położeniowymi.

Źródło:

Otorynolaryngologia - przegląd kliniczny; 2018, 17, 3; 105-111
1643-658X

Pojawia się w:

Otorynolaryngologia - przegląd kliniczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

CZYM SIĘ RÓŻNI CHOROBA OD PRZYPADŁOŚCI; A TAKŻE JAKIE ZNACZENIE MIAŁY TE SŁOWA W EDYKCIE EDYLÓW; ORAZ CZY EUNUCH I BEZPŁODNA KOBIETA PODLEGAJĄ ZWROTOWI; RÓŻNE OPINIE NA TEN TEMAT AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 4,2 TEKST - TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

Autorzy:

Tarwacka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/664194.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Aulus Gellius
tłumaczenie
choroba
przypadłość
edykt edylów

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2013, 13, 1
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

O PROBLEMACH TŁUMACZENIA POŚWIADCZONEGO POLSKICH DOKUMENTÓW SZKOLNYCH
PROBLEMS OF CERTIFIED TRANSLATION OF POLISH SCHOOL DOCUMENTS

Autorzy:

KUBACKI, Artur Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920291.pdf

Data publikacji:

2012-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie poświadczone
dokumenty szkolne
tłumaczenie prawnicze
język polski
język niemiecki
sworn translation
legal translation
school documents
Polish
German

Opis:

Niniejszy artykuł poddaje analizie problemy tłumaczenia poświadczonego dokumentów szkolnych z języka polskiego na język niemiecki. Na wstępie podjęto próbę zdefiniowania dokumentu urzędowego oraz udzielenia odpowiedzi, czy dokumenty szkolne są także dokumentem urzędowym. Ponadto w artykule zdefiniowano, co oznacza tłumaczenie poświadczone dokumentów, i ustalono, jakie dokumenty szkolne mogą być przedmiotem tłumaczenia poświadczonego. Tłumaczenie polskich dokumentów szkolnych nie jest możliwe bez znajomości systemu edukacyjnego w Polsce. Po jego przybliżeniu omówiono szczegółowo problemy translacyjne tłumaczenia dokumentów szkolnych, na jakie może napotkać tłumacz przysięgły w swojej praktyce. Są to: przekład nazw instytucji wydających dokumenty szkolne, tytułów zawodowych, stopni oraz tytułów naukowych, skal ocen z przedmiotów nauczania oraz z zachowania, nazw przedmiotów oraz formuł poświadczających posiadane przez absolwenta wykształcenie i jego uprawnienia. Podczas tłumaczenia mogą pojawić się także problemy terminologiczne spowodowane różnicami w systemie edukacji państwa języka wyjściowego i docelowego oraz trudności z przekładem elementów brachygraficznych.
The author analyses the problems of translating school documents from Polish into German. At the beginning, he gives the definition for an official document and tries to decide whether school documents can be treated as official documents. Furthermore, he defines what the certified translation of documents is and establishes what kind of documents can be subject to it. As the translation of Polish school documents is not possible if one does not know the system of education in Poland, the author describes it and then he discusses in detail the problems of translating school documents. The most important problems in this respect are as follows: the translation of the proper names of institutions issuing school documents, the translation of vocational titles, degrees, academic degrees and academic titles, the translation of the names of school subjects, and the translation of statements about the level of education and qualifications. Finally, the author analyses terminological problems arising from the differences in education systems in Poland and in the German-speaking countries.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2012, 9, 1; 79-101
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

LEXICAL PITFALLS IN POLISH-ENGLISH LEGAL TRANSLATION: A CASE STUDY INVOLVING STUDENTS OF ENGLISH PHILOLOGY IN POLAND
LEKSYKALNE PUŁAPKI W POLSKO-ANGIELSKIM PRZEKŁADZIE PRAWNICZYM: STUDIUM PRZYPADKU OBEJMUJĄCE STUDENTÓW FILOLOGII ANGIELSKIEJ

Autorzy:

ZYGMUNT, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920390.pdf

Data publikacji:

2012-04-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Europejski Nakaz Aresztowania
ENA
tłumaczenie prawnicze
polsko-angielskie tłumaczenie
European Arrest Warrant
EAW
legal translation
Polish-English translation

Opis:

The article illustrates problems which were encountered by students of the first and second year of English Philology, who had been given a task of translating from Polish into English a passage from a Supreme Court act, concerning the European Arrest Warrant execution. The author who is an active lawyer – working as a prosecutor of the District Prosecutor’s Office – analyzes almost twenty legal phrases coming from the original text and, comparing them with the official version of translation, examines the students’ versions (108 translations altogether) which are then accompanied by descriptions and comments on the mistakes made. The analyzed examples show the uniqueness of the legal language and its pitfalls as well as lexical and syntactic dilemmas which create linguistic traps for a Polish translator who is preoccupied with translation of legal texts from Polish into English or vice versa. Moreover, the discussed cases indicate the need for a highly professional training of philology students, especially in the area of ESP (English for Special Purposes).
Artykuł ukazuje problemy jakie napotkali studenci I i II roku anglistyki, którym postawiono za zadanie przetłumaczyć z języka polskiego na angielski, fragment uchwały Sądu Najwyższego dotyczącej wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania. Autor – czynny zawodowo prawnik – prokurator Prokuratury Rejonowej – analizuje ok. 20 zwrotów prawniczych pochodzących z tej uchwały i, odnosząc się do oficjalnego tłumaczenia tekstu, dokonuje analizy tłumaczeń zaproponowanych przez studentów (w sumie 108 wersji) przedstawiając i opisując zaistniałe błędy. Przeanalizowane przykłady ukazują specyfikę języka prawnego i prawniczego oraz zawiłości i pułapki leksykalno-syntaktyczne, jakie czyhają na polskiego tłumacza zajmującego się przekładem prawniczych tekstów z języka polskiego na język angielski lub odwrotnie. Omówione przykłady wskazują na potrzebę wysoce profesjonalnego szkolenia studentów neofilologii w zakresie przekładu tekstów specjalistycznych.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2012, 12, 1; 67-85
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Tłumaczenie dydaktyczne w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Autorzy:

Dunin-Dudkowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/680654.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

tłumaczenie dydaktyczne (pedagogiczne)
ćwiczenia tłumaczeniowe (translatoryczne)
badania kontrastywne

Opis:

Artykuł przedstawia przegląd różnych stanowisk wobec zastosowania tłumaczenia dydaktycznego w nauczaniu jpjo. Obecnie dużą popularnością cieszy się podejście umiarkowane, oparte na założeniu, że należy stosować wszystkie techniki nauczania, które są skuteczne w nauczaniu języka obcego. Pomocą w przygotowaniu efektywnych ćwiczeń translatorycznych służą badania kontrastywne. Artykuł podaje zasady, jakich należy przestrzegać przy zastosowaniu technik tłumaczeniowych, przykładowe typy ćwiczeń translacyjnych oraz określa elementy systemu języka, których można uczyć za pomocą przekładu.
The article presents a review of different attitudes towards the application of pedagogic translation in teaching Polish to foreigners. The moderate attitude towards pedagogic translation, which is based on the assumption that we should adopt all techniques that prove effective in foreign language acquisition, seems to be prevailing in language pedagogy nowadays. Contrastive studies are helpful while creating translation exercises. The article presents principles of the translation techniques, exemplary types of translation exercises and a list of elements of the language system that can be taught by means of translation.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2011, 18
0860-6587
2449-6839

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Pharmakon and the Scene of Writing
Farmakon i scena pisania

Autorzy:

Kłos-Czerwińska, Paulina Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192786.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

pharmakon
language
meaning
translation
farmakon
język
znaczenie
tłumaczenie

Opis:

An article deals with the problematic of language as a kind of pharmakon in the sense that was introduced into linguistics and philosophy by Plato. This kind of understanding of language reveals not only its positive and creative character, but also its destructive traits. Article presents the changes in the understanding of what traditionally was found to be a language. Starting with Platonian vision of language, through its Derridian explanation, to contemporary specialists dealing with theory of translation process – we follow the evolution of the phenomena that shaped our contemporary thinking about the human being. Keywords: pharmakon, language, meaning, translation Streszczenie Artykuł dotyczy problematyki języka jako farmakonu w sensie nadanym mu przez Platona. Ten rodzaj rozumienia języka odkrywa nie tylko jego pozytywny i twórczy charakter, ale również jego destrukcyjne cechy. Artykuł prezentuje zmiany w rozumieniu tego, jak język był postrzegany w tradycji językoznawczej i filozoficznej. Śledzimy jego zmiany poczynając od Platona, poprzez Derridiańskie wyjaśnienie języka, aż do jego ujęcia przez klasyków zajmujących się procesami tłumaczenia. W ten sposób w artykule śledzimy ewolucję zjawiska, które ukształtowało nasze myślenie o podmiocie.
Artykuł dotyczy problematyki języka jako farmakonu w sensie nadanym mu przez Platona i wprowadzonym przez niego do filozofii i dalej językoznawstwa. Ten rodzaj rozumienia języka odkrywa nie tylko jego pozytywny i twórczy charakter, ale również jego destrukcyjne cechy. Artykuł prezentuje zmiany w rozumieniu tego, co tradycyjnie było uważane za język. Śledzimy jego zmiany poczynając od Platona, poprzez derridiańskie wyjaśnienie języka, aż do jego ujęcia przez klasyków zajmujących się procesami tłumaczenia. W ten sposób w artykule śledzimy ewolucję zjawiska, które ukształtowało nasze współczesne myślenie o podmiocie.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 36-54
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Translation of Politically Correct Terms and its Reception by Polish Speakers
Tłumaczenie politycznie poprawnych określeń i ich odbiór przez osoby polskojęzyczne

Autorzy:

Sikorski, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192804.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

political correctness
translation
perception
polityczna poprawność
tłumaczenie
odbiór

Opis:

The article seeks to answer the question of how politically correct terms are perceived by the speakers of Polish. The main focus of analysis is the book Politically Correct Bedtime Stories by James Finn Garner and its Polish translation. The book is a parody of the language of political correctness and, even though it follows the rules of such discourse, its main aim is to mock it. The analysis gives an insight into how meaning is created in both the source and target expressions found in the book. This word-formation and etymological investigation is complemented with the results of an on-line survey submitted by Polish speakers in which they were asked to assess the degree of political correctness of each of the 20 terms. The analysis clearly indicates that, although the meaning of the Polish terms is mostly equivalent to its source expression, which is corroborated by participants’ answers, the terms often explicitly state what the author intended to hide. Hence, participants’ perception of the expressions being politically correct was relatively low and did not correspond the equivalence level.
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób określenia politycznie poprawne odbierane są przez osoby polskojęzyczne. Głównymi przedmiotami analizy są książka „Politycznie poprawne bajki na dobranoc” autorstwa Jamesa Finna Garnera i jej polski przekład. Książka jest parodią języka poprawności politycznej i chociaż przestrzega ona zasad tego dyskursu, jej głównym celem jest naśmiewanie się z niego. Przeprowadzona analiza pozwala zrozumieć, jak tworzone jest znaczenie określeń zarówno w tekście oryginalnym, jak i w tekście przekładu. Brane pod uwagę słowotwórstwo i etymologia uzupełnione zostały wynikami ankiety przeprowadzonej online na osobach polskojęzycznych, w której proszeni byli o określenie stopnia poprawności politycznej dla wybranych określeń. Analiza w jasny sposób wskazuje, że chociaż znaczenie polskich określeń jest zazwyczaj zbliżone do oryginalnego, co potwierdzone zostało przez biorących udział w ankiecie, to jednak określenia te wyraźnie zwracają uwagę na to, czego autor chciał uniknąć. Z tego powodu badani oceniali je dość nisko pod względem poprawności politycznej w przeciwieństwie do stopnia oddania znaczenia zwrotu angielskiego.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 122-139
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Św. Izydor z Sewilli, O rzekach

Autorzy:

Kaczyńska, Elwira

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/612792.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Izydor z Sewilli
De fluminibus
O rzekach
tłumaczenie

Opis:

Tłumaczenie tekstu Izydora z Sewilli, De fluminibus

Źródło:

Vox Patrum; 2019, 71; 631-658
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Homilie Rabana Maura na niedzielę, dni nabożeństw błagalnych oraz o świętych (wybór)

Autorzy:

Łukaszczyk, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2158074.pdf

Data publikacji:

2022-03-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Rabanus Maurus
Homilies
translation
Raban Maur
homilia
tłumaczenie

Opis:

Praca składa się z dwóch części. We wstępie krótko zreferowałem życiorys Rabana Maura, następnie opisałem jego homilie mając na uwadze tradycję oraz kontekst epoki. W ostatniej części wstępu krótko opisałem treść tłumaczonych przeze mnie homilii. W samych homiliach autor porusza następujące tematy: wierność zasadom religii chrześcijańskiej, przestrzega przed uleganiem wpływom pogaństwa, wyjaśnia najważniejsze prawdy wiary, umacnia własne przepowiadanie poprzez obfite cytowanie Pisma Świętego, a także korzystanie z dorobku Ojców Kościoła. W swoich homiliach Raban Maur porusza także inne tematy, takie jak: udziela przestrogi przed polowaniami i grą w kości w dni świąteczne, zakazuje prowadzenia rozmów w kościele oraz prac w polu w dni świąteczne, prosi o troskę o biednych i niewolników. Sprawy te, wydające się być mniejszej wagi, miały jednak istotne znaczenie dla współczesnych mu ludzi. W przypisach umieściłem najważniejsze uwagi filologiczne, teologiczne, biograficzne oraz geograficzne, pozwalające czytelnikowi właściwie zrozumieć kontekst tłumaczonych homilii.      
The work consists of two parts. In the introduction, I provided a short presentation of Rabanus Maurus’ biography. Next, I presented a short description of his homilies, while taking into account the tradition and the epochal context. In the last part of the introduction, I provided a short description of homilies which I have translated. In the homilies themselves, the author takes up the following themes: fidelity to the principles of the Christian religion, warning against giving in to pagan influences, explanation of the most important truths of the faith, reinforcing one’s own preaching by providing ample quotations from Sacred Scripture as well as making use of the Church Fathers’ writings. In his homilies, Rabanus Maurus takes up other themes as well, such as: warning against hunting and playing dice on holy days, forbidding conversations in church and work on holy days and requesting care for the poor and the blind. These issues which seems to be less important had a significant importance for the author’s contemporaries. In the annotations, I included the most important philological, theological, biographical and geographical observations which allow the reader to properly understand the context of the translated homilies.          

Źródło:

Vox Patrum; 2022, 81; 193-232
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

MACHINE TRANSLATION IN THE FIELD OF LAW: A STUDY OF THE TRANSLATION OF ITALIAN LEGAL TEXTS INTO GERMAN
MASCHINELLE ÜBERSETZUNG VON RECHTSTEXTEN: EINE STUDIE ZUR ÜBERSETZUNG AUS DEM ITALIENISCHEN INS DEUTSCHE
PRZEKŁAD MASZYNOWY W OBSZARZE PRAWA: STUDIUM PRZEKŁADU TEKSTÓW PRAWNYCH Z JĘZYKA WŁOSKIEGO NA NIEMIECKI

Autorzy:

WIESMANN, Eva

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/921265.pdf

Data publikacji:

2019-10-23

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Neuronale maschinelle Übersetzung
Rechtsübersetzung
Übersetzungsdidaktik.
neuronowe tłumaczenie maszynowe (NMT)
tłumaczenie prawne
nauczanie przekładu.
neural machine translation
legal translation
translation pedagogy.

Opis:

With the advent of the neural paradigm, machine translation has made another leap in quality. As a result, its use by trainee translators has increased considerably, which cannot be disregarded in translation pedagogy. However, since legal texts have features that pose major challenges to machine translation, the question arises as to what extent machine translation is now capable of translating legal texts or at least certain types of legal text into another legal language well enough so that the post-editing effort is limited, and, consequently, whether a targeted use in translation pedagogy can be considered. In order to answer this question, DeepL Translator, a machine translation system, and MateCat, a CAT system that integrates machine translation, were tested. The test, undertaken at different times and without specific translation memories, provided for the translation of several legal texts of different types utilising both systems, and was followed by systematisation of errors and evaluation of translation results. The evaluation was carried out according to the following criteria: 1) comprehensibility and meaningfulness of the target text; and 2) correspondence between source and target text in consideration of the specific translation situation. Overall, the results are considered insufficient to give post-editing of machine-translated legal texts a bigger place in translation pedagogy. As the evaluation of the correspondence between source and target text was fundamentally worse than with regard to the meaningfulness of the target text, translation pedagogy should respond by raising awareness about differences between machine translation output and human translation in this field, and by improving translation approach and strengthening legal expertise.
W związku z poprawą jakości tłumaczenia maszynowego jest ono wykorzystywane przez adeptów sztuki przekładoznawczej w coraz to większym stopniu. Teksty prawne stanowią jednak spore wyzwanie dla przekładu maszynowego, prowadząc do rozważań nad możliwością wykorzystywania tłumaczenia maszynowego właśnie do pracy nad takimi tekstami jak i nad potencjalnym zastosowaniem w nauczaniu przekładu. W celu analizy tego zagadnienia, podjęto pracę nad systemem tłumaczenia maszynowego DeepL Translator oraz systemem CAT integrującym tłumaczenie maszynowe – MateCat. Badania z wykorzystaniem obu systemów przeprowadzane były w różnym czasie, bez określonych pamięci tłumaczeniowych dla danych tekstów prawnych, dając zarazem podstawy dla oceny wyników i uszeregowania rodzajów błędów. Ocena opierała się na określonych kryteriach: 1) zrozumienie i znaczenie tekstu docelowego; 2) relacja między tekstami wyjściowym a wejściowym w określonych sytuacjach tłumaczeniowych. Wyniki okazały się być niewystarczające do uznania za przydatne w postedycji tekstów prawnych w znacznym stopniu dla nauczania przekładu. Ocena relacji tekst wejściowy-wyjściowy była znacznie niższa niż ta dotycząca znaczenia tekstu, stąd postuluje się, że nauczanie przekładu powinno prowadzić do zwiększenia świadomości, że między rezultatem przekładem maszynowym a tłumaczeniem ludzkim występują różnice oraz usprawnień w obszarze kompetencji prawnych i prawniczych jak i w podejściu translatorskim.
Mit der Ablösung der statistischen durch die neuronale Übersetzung hat die maschinelle Übersetzung einen weiteren Qualitätssprung gemacht. Dadurch ist auch ihre Nutzung durch Übersetzerinnen und Übersetzer in der Ausbildung stark gestiegen, was bei der Ausrichtung der Didaktik und der Bewertung der studentischen Leistungen nicht unberücksichtigt bleiben kann. Da nun aber Rechtstexte Merkmale haben, die die maschinelle Übersetzung vor größere Herausforderungen stellen, fragt sich, inwieweit die maschinelle Übersetzung heute schon in der Lage ist, auch Rechtstexte oder zumindest bestimmte Textsorten oder Teile von Textsorten so gut in eine andere Rechtssprache zu übertragen, dass sich der Aufwand an Post-Editing in Grenzen hält, und ob folglich ein gezielter Einsatz in der Didaktik in Erwägung gezogen werden kann. Auf dem Prüfstand stehen zwei kostenlos online zur Verfügung stehende Systeme, DeepL Translator und MateCat. Während DeepL Translator ein reines mit Linguee trainiertes System der neuronalen maschinellen Übersetzung ist, handelt es sich bei MateCat um ein CAT-System mit Integration der zunächst statistischen und heute neuronalen maschinellen Übersetzung, das einerseits eine Nutzung eigener Ressourcen oder von MyMemory und andererseits eine Auswahl unter verschiedenen Systemen der maschinellen Übersetzung oder eine Nutzung einer Kombination von Systemen der maschinellen Übersetzung erlaubt. Das Versuchsdesign sieht die mehrfach in verschiedenen Zeitabständen erfolgende italienisch-deutsche Übersetzung von Texten verschiedener Textsorten der Rechtsetzung (Gesetze), Rechtspraxis (notarielle Immobilienkaufverträge, Klageschriften, Gerichtsurteile, Vollmachten) und Rechtslehre (rechtswissenschaftliche Aufsätze) mit beiden Systemen und die anschließende Systematisierung der Fehler und die Bewertung der Übersetzungsergebnisse vor. Bei der Auswahl der Texte wurde nicht nur auf die Provenienz aus den verschiedenen rechtlichen Handlungsbereichen geachtet, sondern auch auf den unterschiedlichen, mit DyLan TextTools ermittelten Schwierigkeitsgrad. Die Bewertung erfolgt nach dem rein den Zieltext betreffenden Kriterium Verständlichkeit bzw. Sinnhaftigkeit und dem die Relation zwischen Ausgangstext und Zieltext betreffenden Kriterium Entsprechung unter Berücksichtigung der Übersetzungssituation. Insgesamt ist das Ergebnis noch zu schlecht, um dem Post-Editing von maschinell übersetzten Rechtstexten in der Didaktik einen größeren Platz einzuräumen. Beim rechtswissenschaftlichen Aufsatz, beim Gesetz und beim Tatbestand der Klageschrift wurden aber vergleichsweise gute Ergebnisse erzielt. Die Bewertung fiel bei der Relation zwischen Ausgangstext und Zieltext grundsätzlich schlechter als in Bezug auf die Verständlichkeit bzw. Sinnhaftigkeit des Zieltextes aus. Darauf muss die Didaktik mit einer Verbesserung des übersetzerischen Vorgehens und einer Stärkung der Fachkompetenz antworten. Außerdem muss sie das Bewusstsein für die Unterschiede zwischen Human- und maschineller Übersetzung schärfen. 

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2019, 37, 1; 117-153
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Invloed van het Europees recht op de Nederlandse en Tsjechische rechtstaal: Een vergelijking
Influence of European law on Dutch and Czech legal language: A comparison
Wpływ prawa europejskiego na niderlandzki i czeski język prawa — analiza porównawcza

Autorzy:

Knap-Dlouhá, Pavlína

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882528.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

tłumaczenie
Unia Europejska
języki niszowe
tłumaczenie prawnicze
niderlandzki
czeski
translation
European Union
less spoken languages
legal translation
Dutch
Czech

Opis:

Het onderwerp van deze bijdrage is het belang van juridische vertaling in een meertalig Europa. Na het in kaart brengen van de kenmerken van juridische vertaling en juridische communicatie wordt aandacht besteed aan de specifieke situatie van de Europese Unie met het oog op meertaligheid en vertaaldiensten. Hoewel alle officiële talen van de Europese Unie op papier dezelfde status hebben, kijken we naar de echte situatie en vooral naar de vorming van zogenaamde “werktalen” en het gebruik ervan in de belangrijkste instellingen van de Europese Unie. Hierbij biedt de vergelijking van het officiële aantal brontalen in vertaling in 1997 en in 2013 en het aantal vertaalde pagina’s per doeltaal een interessant perspectief. De sterk dominante positie van Engels zal duidelijk zijn. Als casestudy wordt de positie onderzocht van twee minder gesproken Europese talen, het Nederlands en het Tsjechisch
The subject of the following contribution is the importance of legal translation in multilingual Europe. After mapping the characteristics of legal translation and legal communication, attention will be paid to the specific situation of the European Union in the context of multilingualism and translation services. Even though all the official languages of the European Union have the same status on paper, we will take a look at the real situation and especially at the forming of the so called “working languages” and the use of them in the most important institutions of the European Union. An interesting perspective will give us the comparison of the official amount of source languages in translation in 1997 and in 2013 and the amount of translated pages per target language. The strong dominating position of English will be obvious. As a case study, the position of two less spoken European languages, Dutch and Czech, is explored
Przedmiotem niniejszego artykułu jest znaczenie tłumaczenia prawniczego w wielojęzycznej Europie. Po scharakteryzowaniu specyfiki tłumaczeń prawniczych i komunikacji prawniczej autor artykułu koncentruje uwagę na specyficznej pozycji, jaką zajmuje Unia Europejska w kontekście wielojęzyczności i usług tłumaczeniowych. Chociaż oficjalnie wszystkie języki Unii Europejskiej mają ten sam status, autor artykułu bada faktyczną sytuację i podejmuje temat formowania się tzw. „working languages” używanych w najważniejszych instytucjach Unii Europejskiej. Ciekawą perspektywę badawczą daje autorowi porównanie oficjalnej liczby tłumaczonych w 1997 i 2013 roku języków źródłowych z liczbą przetłumaczonych stron na każdy język docelowy. Silnie dominująca pozycja języka angielskiego nie budzi zdziwienia. Autor bada pozycję dwóch europejskich języków niszowych, niderlandzkiego i czeskiego.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 139-154
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

SYBERYJSKA PERSPEKTYWA DROGI DO ROSJI MICKIEWICZA. O OBECNOŚCI (?) SACRUM W POLSKICH I ROSYJSKICH ODCZYTANIACH UTWORU

Autorzy:

Skalińska, Ewangelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/624449.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Adam Mickiewicz
Mickiewicz
Droga do Rosji
tłumaczenie poezji

Opis:

“A Syberian Perpective in Mickiewicz’s «Droga do Rosji» («The Road to Russia»). On the presence of the Sacred in polish and russian Interpretations of the poem” This paper, using the tools of Translation Studies, analyses the chosen trans- lations of the first fragment of Mickiewicz’s introduction to Dziady cz. III (The Forefathers’ Eve, Part III) in the context of neutralization of its Christian issues. This text, since the nineteenth century, has been manipulated on by Russian translators, in such ways which have allowed them to stress current political and philosophical issues.

Źródło:

Colloquia Litteraria; 2017, 23
1896-3455

Pojawia się w:

Colloquia Litteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

NEUROLINGUISTIC INDICATORS OF CONSECUTIVE INTERPRETING
NEUROLINGWISTYCZNE PARAMETRY TŁUMACZENIA KONSEKUTYWNEGO

Autorzy:

DRABIK, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920253.pdf

Data publikacji:

2011-07-04

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

neurolingwistyczne parametry
tłumaczenie konsekutywne
neurolinguistic indicators
consecutive interpreting

Opis:

In spite of a large body of research, it has proved difficult to integrate the existing data concerning interpreters’ professional knowledge, their linguistic competence and their psycholinguistic predispositions into a cohesive theoretical framework. The article highlights a coherent and interrelated set of psychological abilities as well as processes constituting a relevant component of translation competence.According to this framework, consecutive interpreting comprises three conceptually related mental processes involving a variety of psycholinguistic factors. These processes are: (1) reception of an initial message, (2) storing of a message, and (3) production of a target message. The message may be received in three ways: (1) on the basis of a text produced by the speaker, (2) via the senses, and (3) through nonverbal communication. Human perception is determined by their cultural background which comprises rules, principles, norms, beliefs – all the cognitive factors which influence their outlook, and according to which they distinguish particular elements of the world and evaluate modes of behaviour, attitudes, etc.Due to the fact that in the analysis of a message, the interpreter has to identify the main ideas and give them their proper relevance in their interpretation, the received information is converted in the human brain into basic conceptual units forming a semantic net.
Tłumaczenie konsekutywne to proces transferencji informacji zawartej w tekście wyjściowym – istotne jest zatem odtworzenie konceptualnej sieci wypowiedzi nadawcy, a nie skupianie się na pojedynczych słowach. Z jednej strony tłumacz odtwarza wyjściowy tekst w języku docelowym, a z drugiej – pełni funkcję edukacyjną, tzn. dostosowuje tłumaczoną informację do potrzeb i kognitywnych możliwości odbiorcy. W razie zakłóceń natury fizycznej tłumacz stosuje szereg strategii „kompensacyjnych” – mniej lub bardziej świadomie odwołuje się do schematów poznawczych dostępnych w jego mózgu, a także stosuje myślenie heurystyczne. Oprócz wiedzy odnoszącej się do elementarnych pojęć z zakresu danej dziedziny oraz wysoko rozwiniętej kompetencji językowej istotną rolę odgrywają również cechy oraz uwarunkowania psychologiczne samego tłumacza, jego uzdolnienia oraz inteligencja. Można przypuszczać, iż deficyty w sferze językowej lub w zakresie wiedzy profesjonalnej są rekompensowane posiadanymi zdolnościami psychologicznymi. Ważną rolę odgrywa wrażliwość na komunikaty niewerbalne i parawerbalne. Ustawiczne poszerzanie i utrwalanie wiedzy o świecie oraz doskonalenie kompetencji językowej pozwala odciążyć pamięć operacyjną. Na osi wiedza-język zachodzi permanentne sprzężenie zwrotne, dlatego poszerzanie wiedzy językowej pociąga za sobą rozwój zdolności kognitywnych, a doskonalenie umiejętności poznawczych niejako „wymusza” stałą aktualizację języka tłumacza. W zawodzie tłumacza konsekutywnego ważne jest dokonywanie auto- i metaanalizy, gdyż w przyszłości pozwala to uniknąć wcześniej popełnianych błędów i zapobiec powstawaniu nowych.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2011, 7, 1; 47-54
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Metody przekładu wulgaryzmów w tłumaczeniu filmowym w kontekście przemian w komunikacji językowej
Methods of Translating Vulgarisms in Film Translation in the Context of Transformations of Language Communication

Autorzy:

Hądzlik-Białek, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192503.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

wulgaryzmy
tłumaczenie filmowe
metody
vulgarisms
film translation
methods

Opis:

Niniejszy artykuł jest próbą usystematyzowania metod stosowanych w filmowym tłumaczeniu wulgaryzmów z języka angielskiego na język polski. Przedstawione metody zostały wyodrębnione w toku szeroko zakrojonego badania, którego celem był opis praktyk translatorskich w dobie przemian językowych i socjolingwistycznych związanych ze wzrostem częstotliwości stosowania jednostek nacechowanych wulgarnie nie tylko w codziennej komunikacji, ale również w filmie. W poniższym artykule zaprezentowano badania statystyczne dotyczące przemian w zakresie częstotliwości występowania wulgaryzmów w komunikacji w języku polskim i angielskim, ponieważ stanowią one podstawę do rozważań na tym, czy zmiany w języku wpływają na decyzje translatorskie w przypadku przekładu wulgaryzmów.
The article is an attempt at systematizing methods used in film translation of swearwords / (vulgarisms) from English into Polish. The methods presented in the study were arrived at through extensive research, which aimed at describing translation practices in the age of linguistic and sociolinguistic changes involving the increase in the frequency of usage of swearwords not only in every-day communication but also in film. The article presents quantitative research concerning the changes in the frequency of using vulgarisms in communication in Polish and English. The results constitute the basis for considering whether the changes a given language is undergoing can influence the translator’s decisions with regard to vulgarisms.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 1
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Het filter van de vertaling: Over literair vertalen en de restricties ervan
The filter of translation: On literary translation and its constraints

Autorzy:

Naajkens, Ton

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1806779.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

tłumaczenie; literatura; widoczność; Kafka
translation; literature; visibility; Kafka

Opis:

Filtr tłumaczenia, czyli o tłumaczeniu literackim i jego ograniczeniach Punktem wyjścia niniejszego artykułu dotyczącego tłumaczenia literackiego i jego ograniczeń jest fakt, że tłumacz zawsze pozostawia ślady w swoim produkcie. Zaobserwowane zjawisko jest omawiane z różnych punktów widzenia: z pozycji deskryptywnych studiów tłumaczeniowych, z perspektywy kulturowo-literackiej oraz z punktu widzenia tłumacza-praktyka. Szczególną uwagę poświęca się adnotacjom i innym dodatkom w tłumaczeniu. Artykuł zamyka studium przypadku, w którym za materiał do analizy posłużył Proces Franza Kafki. Het filter van de vertaling: Over literair vertalen en de restricties ervan Het uitgangspunt van dit artikel over literaire vertaling en vertaalbeperkingen is dat een vertaler altijd sporen achterlaat in zijn product. Deze observatie wordt vanuit verschillende invalshoeken besproken: vanuit de positie van beschrijvende vertaalstudies, vanuit een cultureel-literair perspectief en vanuit het oogpunt van de beoefenaar. Speciale aandacht wordt besteed aan annotaties en andere toevoegingen. Het artikel eindigt met een case study over Kafka’s Der Process.
The basic assumption of this article on literary translation and translation constraints, is that a translator always leaves traces in his product. This observation is discussed from various angles: from the position of descriptive translation studies, from a cultural-literary perspective, and from the practitioner’s point of view. Special attention is devoted to annotation and other additions. The article ends with a case study on Kafka’s Der Process.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5 Special Issue; 185-198
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Les énoncés définitoires en contexte : Perspective traductologique
Definitional Statements in Context: The Perspective from Translation Studies
Wypowiedzi definiujące w kontekście: perspektywa przekładoznawcza

Autorzy:

Durieux, Christine

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31341828.pdf

Data publikacji:

2022-09-19

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

definicja
pragmatyka
semantyka
tłumaczenie
definition
pragmatics
semantics
translation

Opis:

La présente réflexion porte sur les énoncés définitoires, voire plus largement explicatifs, présents dans des textes publiés. L’auteur s’intéresse à la dimension structurale de l’énoncé définitoire – sa forme, son marquage, son empan, son bornage textuel – et elle adopte un point de vue pragmatique pour analyser les visées discursives de l’énoncé définitoire, afin de mettre en évidence les stratégies rédactionnelles mises en œuvre. En outre, l’énoncé définitoire est évalué à l’aune de son apport documentaire intratextuel et de son rôle dans la construction du sens du texte. Pour illustrer son analyse, l’auteur présente des exemples extraits d’articles de presse très récents (2021), considérant que la presse est à la fois une caisse de résonnance et un puissant relais de l’évolution de la langue. De fait, l’apparition de nouvelles occurrences de termes et notions justifie l’inclusion d’énoncés définitoires. Enfin en conclusion, l’auteur tire de cette réflexion quelques leçons utiles pour le traducteur, tant dans la phase sémasiologique (comprendre) que dans la phase onomasiologique (faire comprendre) de l’opération traduisante.
Artykuł porusza tematykę wypowiedzi definiujących, a nawet szerzej wyjaśniających, obecnych w publikowanych tekstach. Autorka zajmuje się strukturalnym wymiarem wypowiedzi definiującej – jej formą, oznakowaniem, rozpiętością, delimitacją tekstową – i analizuje dyskursywny cel wypowiedzi definiującej z pragmatycznego punktu widzenia, aby podkreślić zastosowane strategie redakcyjne. Ponadto wypowiedź definiująca jest oceniana na podstawie jej charakteru wewnątrztekstowego i jej roli w konstruowaniu znaczenia tekstu. Aby zilustrować swoją analizę, autorka przedstawia przykłady zaczerpnięte z bieżących artykułów prasowych (2021), biorąc pod uwagę fakt, że prasa jest potężnym przekaźnikiem ewolucji języka. Pojawienie się nowych wystąpień terminów i pojęć uzasadnia włączenie wypowiedzi definiujących. Na koniec autorka wyciąga z tej refleksji kilka przydatnych wniosków dla tłumacza zarówno na poziomie semazjologicznym (rozumienie), jak i onomazjologicznym (wyjaśnienie) operacji tłumaczenia.
This paper focuses on definitional statements, and more broadly on explanatory statements, present in published texts. The author deals with the structural dimension of the definitional statement – form, scope, span, textual boundaries – and analyse the discursive purpose of the definitional statement from the pragmatic point of view, in order to highlight the writing strategies implemented. In addition, the definitional statement is evaluated in terms of its intratextual documentary contribution and its role in the construction of the meaning of the text. To illustrate her analysis, the author presents examples drawn from recent press articles (2021), based on the consideration that newspapers act as a powerful relay in the evolution of language. The advent of new occurrences of terms and notions justifies the inclusion of definitional statements. Finally, the author draws some useful lessons for the translator from this study, both in the semasiological (understanding) and onomasiological (making understood) phases of the translation process.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 8; 13-31
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Święty Augustyn: Kazanie 19. wygłoszone w «Basilica Restituta» w dniu «munerum»

Autorzy:

Libowski, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/43552273.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

św. Augustyn
kazanie
tłumaczenie
St. Augustine
sermon
translation

Opis:

Tłumaczenie na język polski z komentarzem Kazania 19. wygłoszonego w «Basilica Restituta» w dniu «munerum» przez św. Augustyna.
Translation into Polish with commentary of St. Augustine's Sermon 19 preached in the restored Basilica on a day of the games.

Źródło:

Vox Patrum; 2023, 86; 163-186
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

TEKSTY PARALELNE A USTALANIE KONOTATÓW I DENOTATÓW NA POTRZEBY PRZEKŁADU POLSKO-ANGIELSKIEGO
USING PARALLEL TEXTS TO DETERMINE CONNOTATIVE AND DENOTATIVE EQUIVALENTS IN POLISH-ENGLISH TRANSLATION

Autorzy:

MATULEWSKA, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920139.pdf

Data publikacji:

2010-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie prawnicze
teksty paralelne
tłumaczenie angielsko-polskie
przekład
język prawny
prawniczy
legal translation
lingua legis
parallel texts
Polish-English Translation

Opis:

Praca dotyczy wykorzystania tekstów paralelnych do ustalania ekwiwalentów konotacyjnych i denotacyjnych na potrzeby przekładu polsko-angielskiego. Autorka na przykładzie terminów i syntagm z prawa zobowiązań umownych (najem i dzierżawa) pokazuje, w jaki sposób osiągać ekwiwalencję konotacyjną i denotacyjną. Jako źródła ekwiwalencji konotacyjnej posłużyły brytyjskie ustawy dotyczące najmu i dzierżawy. Natomiast jako źródła ekwiwalentów denotacyjnych w przekładzie polsko-angielskim autorka proponuje tekst ustawy amerykańskiej Louisiana Civil Code oraz przekład polskiego Kodeksu cywilnego na język angielski wydany przez wydawnictwo TEPIS. Ponadto, autorka wskazuje, że na poziomie ekwiwalencji tekstowonormatywnej– szczególnie syntagm (połączeń wyrazowych nazywanych w języku angielskim także word combinations lub word collocations, a w języku polskim m.in. związkami frazeologicznymi lub frazeologizmami) – teksty paralelne stanowią nieodzowne źródło informacji,którego nie może zastąpić żaden słownik.
The article touches upon the usage of parallel texts for determining connotative and denotative equivalents for the purpose of Polish-English translation. The terms and syntagms from the law of contracts (contracts of lease and tenancy) serve the purpose of showing the method offinding equivalents. British statutes on lease and tenancy are used to determine connotative equivalents. At the same time Louisiana Civil Code as well as the translation of the Polish Civil Code into English by TEPIS are used to find denotative equivalents for Polish legal institutions. Finally, the author points out that at the level of textual-normative equivalence (especially in the case of word collocations or combinations) parallel texts are an indispensable source of translative information which cannot be replaced by any dictionary.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 55-68
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Tłumaczenie dydaktyczne jako narzędzie wspomagające w nauczaniu gramatyki niderlandzkiej na przykładzie imperatywu
Teaching Translation as a Supporting Tool in Dutch Grammar Instruction as Seen on the Example of Imperative

Autorzy:

Majewska-Wójcik, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791082.pdf

Data publikacji:

2020-12-22

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

tłumaczenie dydaktyczne
imperatyw
język niderlandzki
didactic translation
imperative
Dutch

Opis:

Celem artykułu jest pokazanie korzyści płynących z tłumaczenia dydaktycznego jako wspomagającego proces dydaktyczny przy prezentacji i utrwalaniu dość prostych formalnie, ale kłopotliwych ze względu na zróżnicowanie pragmatyczne i różnice kulturowe form imperatywu w językach polskim i niderlandzkim. Translacja dydaktyczna wypowiedzeń z rozkaźnikiem ma uświadomić studentom nieprzystawalność struktury w J1 i J2, zwrócić uwagę na rozkaźnik i jego funkcje w obu językach oraz uwrażliwić na charakter grzecznościowy języka niderlandzkiego, który „nie lubi” imperatywu i zastępuje te formy łagodniejszymi strukturami, m.in. koniunktiwem, trybem warunkowym czy strukturą z czasownikiem willen. Celowane tłumaczenie dydaktyczne rozwija u studentów umiejętność mediacji, pozwala uchronić przed złamaniem kodu grzeczności językowej w J2 oraz wyposaża w narzędzia translatorskie przed zajęciami z tłumaczenia specjalistycznego.
The aim of the article is to show the benefits of didactic translation as supporting the didactic process in introducing and revising imperative forms in Polish and Dutch, which are formally quite simple, but troublesome due to pragmatic and cultural differences. The didactic translation of commands is to make students aware of the incompatibility of the structure in L1 and L2, pay attention to the command and its functions in both languages, and recognize the politeness of the Dutch language, which "does not like" imperative and replaces these forms with softer structures, including conjunction, conditional mood or structure with the verb willen. Purposeful didactic translation develops students’ mediation skills, helps protect against breaking the politeness code in L2, and equips them with translation tools before specialized translation classes.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 10; 47-59
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Vladimir Nabokov - purysta językowy
Vladimir Nabokov - a linguistic purist

Autorzy:

Grygiel, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1853566.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie

Tematy:

Nabokov
puryzm językowy
bilingwizm
tłumaczenie
linguistic purism
bilingualism
translation

Opis:

Vladimir Nabokov rosyjsko-amerykański pisarz piszący w dwóch językach: rosyjskim i angielskim należy do najwybitniejszych prozaików XX wieku. Bilingwizm Nabokova stanowi o sukcesie pisarza, niniejszy artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy jest on źródłem puryzmu językowego autora Lolity? Wychowany w anglofilskiej rodzinie, płynnie posługujący się dwoma językami Nabokov musiał dążyć do perfekcji językowej, która była zarówno wyrazem jego talentu, jak i wytężonej pracy z językiem, doświadczenia translatorskiego. Doskonalenie języka literackiego, mistrzostwo stylu wyrażonego w aluzjach, kryptocytatach, powtórzeniach spowodowało, że Nabokov uznawany jest za wirtuoza, mistrza słowa i autorytet literacki, pozwalający na krytyczny i radykalny stosunek do tekstów literackich, a zwłaszcza tłumaczonych na języki obce. Puryzm językowy Nabokova wynika zatem z jego maniery artystycznej oraz konsekwencji twórczej, wysokie wymagania pisarz stawiał sobie samemu, kategorycznie oceniał innych twórców i tłumaczy. W opinii Nabokova talent literacki zobowiązuje do puryzmu językowego, a prawdziwe arcydzieła charakteryzują się doskonałym artystycznie językiem, który zachwyca czytelników.

Źródło:

Language. Culture. Politics. International Journal; 2021, 1, 1; 153-160
2450-3576
2719-3217

Pojawia się w:

Language. Culture. Politics. International Journal

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Translating intertextuality in animated films – an analysis of DreamWorks, Disney and Pixar animations
Przekład nawiązań intertekstualnych w filmach animowanych – analiza animacji wytwórni DreamWorks, Disney i Pixar

Autorzy:

Wojciechowska-Pieszko, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2167410.pdf

Data publikacji:

2022-12-30

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

animation
dubbing
intertextuality
reference
translation
animacja
intertekstualność
nawiązanie
tłumaczenie

Opis:

Intertextuality focuses on the relationship between different texts, either spoken or written. These connections have been the subject of research for many scholars around the world and initially were discussed mainly from the point of view of literary theory (Tomaszkiewicz, 2006, p. 175). The aim of this paper is to examine intertextual references in the context of translation theory, taking into account the various techniques and strategies employed when translating direct or indirect references in a dubbing format. The author analyses dialogues from the DreamWorks production “Shrek” (2001), the Disney films “Zootopia” (2016) and “Wreck-It-Ralph” (2012), as well as the Pixar Animation Studios film “Toy Story 3” (2010) with the aim of identifying intertextual references in the source text and comparing them with their Polish and German translations. The author also considers the sources of intertextuality in animation films and the translator’s role in decontextualizing this genre in the target language, drawing attention to the issue of discourse and the agency of audiovisual translators.
Intertekstualność skupia się na relacjach między tekstami, zarówno mówionymi, jak i pisanymi. Powiązania te są obecnie przedmiotem badań wielu naukowców na całym świecie, choć początkowo analizowane były wyłącznie z punktu widzenia literaturoznawczego (Tomaszkiewicz, 2006, s. 175). Celem artykułu jest analiza odniesień intertekstualnych w kontekście teorii przekładu, a zwłaszcza technik i strategii użytych podczas tłumaczenia dosłownych i pośrednich nawiązań w dubbingu. Analizie poddane zostały dialogi animacji „Shrek” (2001) wytwórni DreamWorks, „Zwierzogród” (2016) i „Ralph Demolka” (2012) Disneya oraz „Toy Story 3” (2010) Pixara w celu zidentyfikowania nawiązań intertekstualnych w tekście źródłowym i ich porównania z polskim i niemieckim tłumaczeniem. Autorka zwraca również uwagę na źródła intertekstualności w filmach animowanych i rolę tłumacza w rekontekstualizacji nawiązań w tekście docelowym, odnosząc się do pojęcia dyskursu i sprawczości tłumacza audiowizualnego.

Źródło:

Polonica; 2022, 42; 5-28
0137-9712
2545-045X

Pojawia się w:

Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Cyprian Kamil Norwid "Pielgrzym czyli Ostatnia z Bajek"

Autorzy:

Tarasenko [Skalińska], Ewa [Ewangelina]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/624060.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Cyprian Norwid
Andrzej Bazylewski
tłumaczenie
język rosyjski
edycja rosyjska

Źródło:

Colloquia Litteraria; 2007, 2, 1/2; 149-159
1896-3455

Pojawia się w:

Colloquia Litteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Legendy i wierzenia Słowian oraz ich odzwierciedlenie w polskich i angielskich nazwach roślin
Slavic Legends and Folk Beliefs and Their Embodiment in Polish and English Names of Plants

Autorzy:

Szwajczuk, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192912.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

nazwy własne
nazwy historyczne
legendy
Słowianie
etymologia
onomastyka
tłumaczenie

Opis:

Jadwiga Waniakowa (2012) twierdzi, iż wraz z nazwą kwiatów wędrowały wierzenia, tak jak miało to miejsce w przypadku „niezapominajki”. Bogactwo nazw, skrywane tajniki i wędrówki myśli ludzkiej, nawiązanie do kontekstów politycznych i historycznych oraz właściwości leczniczych i zjawisk okultystycznych sprawiają, że symbol kwiatu staje się pojęciem wielowymiarowym. Niniejszy referat ma na celu zobrazowanie sposobu postrzegania rzeczywistości przez symbolikę rośliny odzwierciedloną w nazwach. W szczególności, punkt wyjścia stanowią legendy i wierzenia Słowian. Głównym założeniem jest wstępna weryfikacja, czy w języku polskim słowiańskie skojarzenia związane z rośliną odzwierciedlone są w nazwach roślin oraz czy, tym samym, nastąpiła migracja wierzeń słowiańskich poprzez migrację nazw do kultury anglosaskiej. Fitonimy przedstawione zostały z perspektywy diachronicznej i synchronicznej. Nieodzownym elementem poszukiwań oraz wyzwaniem jest również podjęta próba tłumaczenia zwyczajowych nazw dawnych. Dociekania badawcze rozpoczęły się od analizy nazwy „wyżlin większy”/Antirrhinum majus L. Polska nazwa rośliny („wyżlin”) oznaczająca dawniej „pysk zwierzęcy, szczególnie psi albo cielęcy obrany ze skóry i mięsa”[1] odzwierciedlona jest w dawnych nazwach angielskich takich jak Dog’s-mouth [pysk psi] czy Calf’s-mouth [pysk cielęcy](Nowick 2015: 36). W języku polskim zaś roślina znana jest jako lwia paszcza.   [1] Źródło: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/wyzlin;5523280.html. Data ostatniego dostępu: 25.04.2020.
Waniakowa (2012) advocates migration of plant names together with associated folk beliefs as in the case of ‘forget-me-not’. The abundance of names, concealed secrets and wandering nature of human mind, reference to political contexts and historical backgrounds as well as healing properties and occult phenomena render the symbol of a flower multidimensional. The paper is supposed to depict the manner in which the reality is perceived via the plant’s symbolism embodied in its name. In particular, these are Slavic legends and beliefs analyzed as semantic motivation of the plant’s denomination process that constitute the paper’s main thrust. The key assumption, however, is initial verification whether Slavic associations with plants are reflected in their names in the Polish language, and whether the migration of Slavic beliefs via migration of names into the Anglo-Saxon culture has taken place. Phytonyms are presented from a diachronic and synchronic perspective. Further, an integral element of the study shall be an attempt to translate old and contemporary Polish and English plant names.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 1; 150-169
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Néologie et traduction ou comment faire traverser la route à un écureuil
Neology and Translation, or How to Shepherd a Squirrel Across the Street
Neologia i tłumaczenia, czyli jak przeprowadzić wiewiórkę przez drogę

Autorzy:

Durieux, Christine

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1878673.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

tłumaczenie
neologizmy
wyszukiwanie dokumentacji
translation
neologisms
search of documentation

Opis:

Dans cet article, la néologie est considérée dans son rapport à la traduction. Le propos vise à mettre en évidence une méthodologie de nature à permettre de vaincre la résistance à la traduction qu’opposent les néologismes. À cet effet, le développement d’un exemple concret (français/anglais) montre le recours nécessaire à la recherche documentaire pour aboutir à une solution satisfaisante. Cette démarche, qui s’attache à s’en tenir à l’usage, se trouve confirmée par le fait que l’intégration de néologismes dans le vocabulaire est subordonnée à l’acceptation de ceux qui sont amenés à les utiliser.
In this paper, neology is considered in its relationship with translation. The purpose of this paper is to outline an appropriate methodology to manage the translation of neologisms and overcome the difficulty they present. The theme is illustrated by a concrete example (French/English) showing the relevance of document analysis to reach a satisfactory solution. The steps taken within the working method are focused on the use of new terms in context by specialists of the subject area, insofar as neologisms are integrated in language only when they are accepted by the community who is supposed to use them.
Artykuł dotyczy problemu neologii w odniesieniu do tłumaczeń. Celem analizy jest ukazanie metodologii tak, aby przełamać opór, jaki stawiają tłumaczeniom neologizmy. Szczegółowe omówienie konkretnego przykładu (francuski/angielski) ukazuje konieczność odwoływania się do poszukiwań odpowiednich dokumentów, aby znaleźć właściwe rozwiązanie. Tę metodę, która wskazuje na potrzebę uwzględniania użycia terminów, potwierdza fakt, że integrowanie neologizmów do słownictwa wymaga akceptacji tych, którzy mają ich używać.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 8; 27-39
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Translation in the Most Reverent Theory of Truth: A Self-Translative Act as an Illusion of Correspondence
Proces tłumaczenia w najczcigodniejeszej teorii prawdy. Akt samo-translacji jako iluzja relacji korespondencji

Autorzy:

Cirillo, Giulia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31232844.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

truth
intersemiotic translation
Russell
Austin
Moore
prawda
tłumaczenie intersemiotyczne

Opis:

Being the most intuitive and yet perhaps most contestable of all, the correspondence theory remains an axis around which the philosophical debate on truth incessantly spins, with indefiniteness remaining as its main propelling force. The following work presents one more interpretative attempt; it will be argued that each classical contemporary version of the theory incorporates an idea of translation process. For this purpose, initially one was specified what notion of translation should be applied here by enumerating its key features. Next, three classical models were examined—those proposed by Russell, Moore and Austin—in such a way as to expose the place of translation in each analysis. Consequently, the research both provide an element which unifies them and highlight the significance of translation for the philosophical inquiry into the concept of truth.
Choć niewątpliwie najbardziej intuicyjna, a jednocześnie prawdopodobnie najbardziej sporna teoria korespondencyjna stanowi nadal oś, wokół której toczą się nieustające spory filozoficzne na temat pojęcia prawdy, a ich zasadnicza nierozstrzygalność wydaje się je napędzać. Niniejsza praca stanowi kolejną próbę wyjaśnienia problematycznej relacji korespondencji. Celem autorki jest obrona tezy, iż niemal każde z klasycznych, współczesnych ujęć owej teorii zawiera w sobie element procesu tłumaczenia. Na początku zatem zostało sprecyzowane samo pojęcie przekładu i sposób użycia go w niniejszym artykule. Wymienione są więc główne cechy pozwalające sklasyfikować daną czynność jako translację. Następnie analizie zostały poddane trzy modele zaproponowane przez Russella, Moore’a oraz Austina, w taki sposób, aby wyeksponować rolę przekładu w każdym z nich. Ostatecznie został wskazany element łączący owe interpretacje, jak również podkreślono wagę procesu przekładu w filozoficznej refleksji nad ideą prawdy.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 3; 155-181
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Tłumaczenie, interpretacja, gra – studium przypadku
Translation, decoding, game – a case study

Autorzy:

Jabłoński, Arkadiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28642124.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

gry językowe
tłumaczenie
Porgy and Bess
language games
translation

Opis:

Tłumaczenie to aktywność, w trakcie której, podobnie jak w procesie interpretacji jej konkretnego efektu w postaci tekstu docelowego, ze szczególną wagą ujawniają się odniesienia do różnych kontekstów źródłowych i docelowych. Na tym tle pouczająca może być analiza rozmaitych przypadków lepszego lub mniej przekonującego dostosowania tekstu docelowego do rzeczywistości jego odbioru. Proponowane studium przypadku służyć ma w założeniu opisowi procesów tłumaczenia i interpretacji w kategoriach specyficznych gier językowych, według modelu zaproponowanego niegdyś przez Stanisława Barańczaka – o z grubsza ustalonych zasadach, obowiązujących nawet mimo różnego stopnia ich produktywnego odniesienia do obiektów pozajęzykowej rzeczywistości. Odmienne rozpoznanie owych zasad skutkuje powstaniem różnych tłumaczeń, jak ukazano na analizowanym przykładzie.
In the course of translation activity, similarly as in the process of decoding its actual result embodied in the target text, significance of various references to the source and target contexts may be observed. On this background, it may be instructive to analyse various instances of better or less convincing adjustment of source texts to the target realities of their reception. The proposed case study is designed to provide the description of the processes of translation and interpretation in terms of specific language games, according to the model presented formerly by Stanisław Barańczak – with certain roughly sketched rules, valid even despite varying degrees of their productive reference to the objects of extralinguistic reality. Different recognition of rules may result in varying translations, as shown in the analysed example.

Źródło:

Homo Ludens; 2022, 1(15); 33-47
2080-4555

Pojawia się w:

Homo Ludens

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Typy przekładu tekstu biblijnego a jego odbiór – na podstawie tłumaczeń niemieckojęzycznych Biblii
Types of translations of the biblical text based on German translations of the Bible

Autorzy:

Schultheiß, Christiane

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/494490.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie

Tematy:

tłumaczenie Biblii
tłumaczenie filologiczne
tłumaczenie komunikacyjne
Biblia Lutra
Gute Nachricht Bibel
adekwatność
dosłowność
ekwiwalencja formalna
ekwiwalencja funkcjonalna (dynamiczna)
translation of the Bible
philological translation
communicative translation
The Luther Bible
adequateness
formal equivalency
functional (dynamic) equivalency

Opis:

W artykule przedstawiono dwa typy tłumaczeń Biblii: tradycyjny – filologiczny oraz współczesny – komunikacyjny, ich specyficzne cechy oraz możliwości zastosowania. Przy analizie przekładów i ich typów nie może chodzić o ustalenie, która wersja jest lepsza. Najpierw przybliżono zagadnienia teoretyczne i wyszczególniono ich różne typy, a następnie rozpatrzono czynniki, które trzeba uwzględnić w procesie tłumaczenia. Przekłady Biblii różnią się w rozwiązywaniu problemów dotyczących relacji między treścią i formą oraz różnic kulturowych, co zaprezentowano na przykładach Biblii, głównie na tłumaczeniu Lutra oraz Gute Nachricht Bibel. Różnice między poszczególnymi przekładami wynikają także z celu tłumaczenia oraz z uwzględnienia docelowego odbiorcy, dla którego jest on przeznaczony. Można twierdzić, że zrewidowane tłumaczenie Lutra z komentarzem (Erklärungsbibel) wymaga od czytelnika wprawdzie więcej wysiłku (obcowanie z trudniejszym tekstem biblijnym oraz czytanie czasem obszernych komentarzy), ale za to umożliwia głębsze wniknięcie w treść. Komunikacyjne tłumaczenie w Gute Nachricht Bibel jest bardziej przystępne, co siłą rzeczy pociągało za sobą uproszczenia. Przeznaczone jest dla „początkujących” w czytaniu Biblii. Należy docenić istnienie różnych typów przekładów biblijnych, które umożliwiają nie tylko czytelnikom bez znajomości biblijnego języka hebrajskiego (i aramejskiego) oraz greckiego lepsze poznanie przekazu biblijnego i dostrzeżenie wielu możliwości interpretacyjnych.
This article outlines two types of translations of the Bible, i.e. the traditional one (philological) and the modern one (communicative). It also outlines their characteristics and possible uses. It should be pointed out that the analysis of the translations does not aim at determining which version is better. Firstly, the article presents the theory of translations and outlines their different types. It then presents factors which need to be considered during the translation process. Translations of the Bible differ with regards to solving problems which concern relationships not only between the content and the form but also the cultural differences. This was shown in two translations of the Bible: the Luther Bible and Gute Nachricht Bibel. These two versions differ as there are different reasons underlying the process of translation, e.g. having the target reader in mind. It can be claimed that the Luther’s revised translation with the commentary (Erklärungsbibel) requires more effort from the reader as it is a more difficult biblical text with elaborate commentaries. However, it allows the reader to focus on the content more. The communicative translation in Gute Nachricht Bibel is more accessible, and thus it required simplification of the content. Its target readers are “elementary” readers of the Bible. The fact that there exist different types of translations of the Bible should be appreciated as this allows people who do not know the biblical language, Hebrew (and Aramaic) or Greek, to learn and better understand what the Bible is about, and helps them notice many possible interpretations.

Źródło:

Rocznik Teologiczny; 2017, 02; 225-248
0239-2550

Pojawia się w:

Rocznik Teologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Tłumaczenie nazw ofiar starotestamentowych w Psałterzu Dawidowym M. Reja
Translations of the Names of Old Testament Sacrifices in M. Rej’s Psałterz Dawidowy (David’s Psalter)

Autorzy:

Sieradzki, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954230.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Rej
Psałterz
tłumaczenie
ofiary. Wrobel
Campensis
Psalter
translation
sacrifices. Wrobel

Opis:

In the article the way of translating the Old Testament realities connected with sacrifices in Mikołaj Rej’s Psałterz Dawidowy is presented. In order to check originality of the poet’s translational solutions they are compared with, on the one hand, the basis of the translation, that is Psalmorum omnium iuxta hebraica veritatem paraphrastica interpretatio by Johan van der Campen, and on the other, with an earlier Polish translation (from Vulgate), Żołtarz, by W. Wróbel. The analyses that have been made have shown that Rej, translating the parts of Psalms in which Old Testament sacrifices are referred to, is distant both from the letter and the spirit of the original text. Adjusting his translation to the needs of the contemporary reader he consequently eliminates from his paraphrase all Old Testament sacrifice realities, as incompatible with the spirit of the Christian religion. In their place he introduces first of all spiritual sacrifices that were highly valued in the 16th century, or, he speaks about the very act of sacrifice without launching forth in details. In the text he refers twice to the sacrifice rite that was common in his times. Fragments connected with sacrifices are also modernized by W. Wróbel; however, he does it not like Rej, that is by a definite wording of the text of the Psalms, but by placing a commentary explaining the meaning of selected phrases next to particular verses.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 175-185
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

From translation to imitation
Od tłumaczenia do naśladowania

Autorzy:

Jackson, Richard
Tokarz, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486950.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

translation
imitation
poetry
paraphrase
adaptation
tłumaczenie
imitacja
poezja
parafraza
adaptacja

Opis:

Translation is not only an important way to learn the art of poetry, but also provides a way to understand other cultures. However, it is mostly misunderstood: some would desire a literal translation even if the spirit of the text is lost, others a loose version even if the meaning is lost. Everything we write is already a translation in that is made of words as opposed to the original experience, and every translation is then necessarily an interpretation. Literary translation involves trying to recreate the experience of the original, and this can be done in ways ranging from actual translation to imitation.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 13-27
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Rozwój Geoinformatycznego Słownika PAU
Development of the PAU dictionary for geoinformatics

Autorzy:

Jachimski, J.
Mikrut, S.
Majewski, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/262418.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH

Tematy:

geoinformatyka
słownik
leksykon
geoinformacja
tłumaczenie
dictionary
lexicon geoinformatics
geoinformation
translation

Opis:

W artykule podsumowano pięć lat pracy nad Wielojęzycznym Interdyscyplinarnym Terminologicznym Słownikiem i Leksykonem Geoinformatycznym Komisji Geoinformatyki Polskiej Akademii Umiejętności. Prace te zaowocowały poszerzeniem bazy słownikowej o około 500 nowych haseł z zakresu fotogrametrii, teledetekcji, systemów informacji przestrzennej i kartografii. W artykule, obok istniejących już wcześniej funkcji (takich jak np. wprowadzanie pojedynczych haseł), przedstawiono również nowe możliwości Słownika, tj. automatyczny import danych. Pozwala to na wprowadzanie wielu przygotowanych uprzednio haseł. Aktualnie internetowy Słownik zapewnia łatwość obsługi, dzięki czemu spodziewany jest jego szybki rozwój. Prace zostały zainicjowane w PAU i prowadzone są pod auspicjami Komisji Geoinformatyki PAU. Obejmują inwentaryzację słownictwa geoinformatycznego, która jest wspierana przez szereg ośrodków naukowych w Polsce, z bardzo dużym zaangażowaniem specjalistów z Zakładu Fotogrametrii i Informatyki Teledetekcyjnej AGH w Krakowie, co pozwoli nie tylko na uporządkowanie terminologii, ale też na prześledzenie trendów słowotwórczych, jakie istnieją w różnych dyscyplinach nauki i techniki związanych z geoinformatyką.
The paper summarizes five years of activities concerning the construction of Multilangual Interdisciplinary Terminological Dictionary and Lexicon for Geoinformatics of Polish Academy of Science and Arts. In the frames of this activities some 500 entries concerning photogrammetry and remote sensing, spatial information systems, and cartography, were produced. The dictionary editorial software got also some new functions. Beside the earlier existing functions, the new ones, such as function for the mass editorial data import, are described. Actually, the Dictionary provides very easy way of editing of new terms, and also very user friendly way of searching for a needed term. All works concerning the dictionary were initiated and are executed under auspices of the Geoinformatics Commission of The Polish Academy of Arts and Sciences. That activities cover the inventory of the terminology concerning geoinformatics, and are executed with participation of many scientific centers in Poland, with the leading activity of specialists of the AGH Department of Photogrammetry and Remote Sensing Informatics. Such wide participation of various specialists allows not only for deep trace of the word formation trends, which exist separately in various disciplines of science and technology, which use geoinformatics, but also some terminological unification can be expected with the passing time of the editorial cooperation.

Źródło:

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2006, 12, 1; 65-75
1234-6608

Pojawia się w:

Geodezja / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Św. Augustyn, Wartości małżeństwa (De bono coniugali), tłum. i opr. Ks. W. Eborowicz, Pro familia 1, Pelplin 1980, ss. 98
Św. Augustyn, Wartości małżeństwa (De bono coniugali), tłum. i opr. Ks. W. Eborowicz, Pro familia 1, Pelplin 1980, pp. 98

Autorzy:

Kania, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/613628.pdf

Data publikacji:

1981

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

recenzja
Augustyn
Eborowicz
tłumaczenie
De bono coniugali
review
Augustine
translation

Źródło:

Vox Patrum; 1981, 1; 84-85
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

ARABIC IN CERTIFIED TRASLATORS’ WORK
JĘZYK ARABSKI W PRACY TŁUMACZA PRZYSIĘGŁEGO

Autorzy:

STYSZYNSKI, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/919953.pdf

Data publikacji:

2009-07-04

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie poświadczone
język arabski
język polski
certified translation
Arabic
Polish

Opis:

The present paper concerns Arabic in certifi ed translators’ work. Thepaper contains a selection of examples translated from Arabic into Polish from a large domain of translation studies. I would like to underline that the present examples concern Polish language, with the English version not being a primary focus. Th is paper will deal with two important points (i) suitable words which express exact meanings and terms and (ii) the correctness of administrative style in some Arabic documents. Th e author will also examine the composition of Arabic texts and selection of information during the translation process.
Niniejszy referat dotyczy osobistych refleksji związanych z pracą tłumacza przysięgłego języka arabskiego. Istotną rolę odgrywa odpowiedni dobór słownictwa, które obejmowałoby swoim zakresem znaczeniowym poszczególne pojęcia w danym języku. Należy także wspomnieć o odzwierciedlaniu właściwej terminologii w języku arabskim, która nie zawsze odpowiada językowi polskiemu. Taka sytuacja zmusza niekiedy do stosowania ekwiwalentów znaczeniowych, generalizujących pojęć bądź rozbudowanych, opisowych konstrukcji stylistycznych. Specyfika języka arabskiego wymaga również uwzględniania różnorodnych czynników w pracy translatorskiej niezależnie od charakteru i tematyki tekstu. Czynniki te dotyczą często religii, tradycji, kultury i obyczajów czy wreszcie kwestii społeczno-politycznych i administracyjnych. Równie ważną rolę odgrywa szyk zdania w arabskim tekście, w którym określone informacje zostają wyeksponowane na początku i dominują liczne wtrącenia i dopowiedzenia, co zmusza do pomijania i skracania niektórych kwestii. Zaprezentowane rozważania mogą okazać się użyteczne przy wydawaniu różnych decyzji administracyjnych i sądowych, a także mogą przyczynić się do sprawnej komunikacji między urzędami europejskimi i arabskimi.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 49-59
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

[Hermes Trismegistos] Stobaei Hermetica XI (Ioannis Stobaei Anthologium: Hermetica, excerptum XI)

Autorzy:

Sowińska, Agata Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2158075.pdf

Data publikacji:

2022-03-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Stobaei Hermetica
Hermetism
Stobaios' Anthology
Translation
Antologia Stobajosa
hermetyzm
tłumaczenie

Opis:

Studium zawiera przekład i opracowanie tekstu hermetycznego z "Antologii" Stobajosa (tzw. Stobaei Hermetica XI). 
Translation of the Ioannis Stobaei Anthologium: Hermetica, excerptum XI into Polish.

Źródło:

Vox Patrum; 2022, 81; 233-280
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Strategia kompensacji w tłumaczeniu kultury
Strategy of Compensating Culture in Translation

Autorzy:

Piotrowska, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192073.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

kompensacja
kulturowy
kulturem
strategia
tłumaczenie
compensation
cultural
cultureme
strategy
translation

Opis:

Orientacja przekładoznawcza na zjawiska kulturowe prowadzi do rozważań nad strategią kompensacji w ich tłumaczeniu. Po przedstawieniu zwrotu kulturowego, jaki nastąpił w badaniach nad przekładem w latach 1980. oraz definicji kluczowych pojęć ‘strategii’ i ‘kompensacji’, omówione są przykłady kilku kulturemów amerykańskich i jednego cypryjskiego w celu uchwycenia istoty kompensacji i poszerzenia świadomości zjawisk kulturowych w przekładzie. Analizę przykładów wieńczy konstatacja, iż tłumacz jest interpretatorem presupozycji kulturowych, odniesień, konotacji i znaczeń bazujących na różnorodnym spectrum wiedzy pragmatycznej, a właściwe ich rozumienie opiera się na filozofii kompromisu przekładowego i wynikającej z niego strategii kompensacji.
The cultural orientation in translation leads to the consideration of the compensation strategy in translating culture. After presenting the cultural turn which took place in translation studies in the 1980s as well as definitions of the key terms of strategy and compensation, examples of several American and one Cypriot cultureme are discussed in order to grasp the nature of compensation and broaden the awareness of the role of culture in translation. The analysis of examples concludes with a claim that the translator is an interpreter of cultural presuppositions, references, connotations and meanings based on a diverse spectrum of pragmatic knowledge, and the appropriate understanding of the former emerges from the philosophy of translation compromise and the ensuing strategy of compensation.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2016, 1, 1&2; 215-223
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Archaisms in three Polish translations of Romeo and Juliet
Archaizmy w trzech polskich przekładach Romea i Julii

Autorzy:

Bielska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38435894.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

translation
equivalence
archaisms
culture
etymology
tłumaczenie
równoważność
archaizmy
kultura
etymologia

Opis:

In this article I focus my attention on archaisms. I demonstrate that they are frequently replaced by their modern counterparts, which significantly changes the uniqueness of the original text. I base my research on three Polish translations of Romeo and Juliet by Shakespeare. Paszkowski’s translation is the oldest version I analyze as it dates back to the 19th century. Two other translations are more modern. Słomczyński translated the play in 1983 and Barańczak in 1990. Generally speaking, Paszkowski reflects Shakespeare’s intentions, language and style accurately and the most successfully. His target reader may sense the exceptionality of the original without referring to the English version. 
W tym artykule moją uwagę skupiam na archaizmach. Wykazuję, że często zastępowane są one przez ich współczesne odpowiedniki, co znacząco zmienia niepowtarzalność tekstu pierwotnego. Swoje badania opieram na trzech polskich przekładach Romea i Julii Szekspira. Tłumaczenie Paszkowskiego jest najstarszą analizowaną przeze mnie wersją, sięgającą XIX wieku. Dwa inne tłumaczenia są bardziej nowoczesne. Słomczyński przetłumaczył tę sztukę w 1983 r., a Barańczak w 1990 r. Ogólnie rzecz biorąc, Paszkowski trafnie i najskuteczniej oddaje intencje, język i styl Szekspira. Docelowy czytelnik może odczuć wyjątkowość oryginału bez sięgania do wersji angielskiej.

Źródło:

Językoznawstwo; 2013, 7; 15-22
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Tłumaczenie jako jedna z technik językowych działań mediacyjnych. Wyniki badania wstępnego
Translation as one of the linguistic techniques of mediation activities. Results of a preliminary study

Autorzy:

Kucharczyk, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52566847.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne

Tematy:

mediation
Polish students
translation
research
mediacja
polscy uczniowie
tłumaczenie
badanie

Opis:

The aim of this article is to reflect on the place of translation – understood as one of the forms of mediation activities – in the process of language education. The theoretical content is preceded by a description of the author’s own study conducted among Polish-speaking students learning French in bilingual classes. The aim of the analysis is to show the elements of translation that fit into the assumptions of text mediation which should be paid attention to in the process of language learning and teaching, and how to examine texts mediated by students.

Źródło:

Neofilolog; 2024, 62/2; 365-378
1429-2173

Pojawia się w:

Neofilolog

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Technological advances and AI, how they affect the working lives of translators, and what impacts they are having on the education of future translators

Autorzy:

von Schilling, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/321697.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Tematy:

translation
translator training
technological advances
technological change
machine translation
post-editing
tłumaczenie
szkolenie tłumaczy
postęp technologiczny
zmiana technologiczna
tłumaczenie maszynowe
post-edycja

Opis:

Theoretically, the task of translating from one language to another is still the same as it was only twenty or thirty years ago. In practice, however, the paths that translators take to achieve (more or less) the same results are changing all the time. This is because of changes in the media being worked in and with, as well as the increasingly powerful tools which are there for translators to use. These changes inevitably mean that the training which future translators receive has to be changed and adapted to reflect the changes in the way in which they will have to work, and even to reflect changes in the role of the translator.

Źródło:

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 122; 175-183
1641-3466

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Mediacja i tłumaczenie w uczeniu się / nauczaniu języków – podobieństwa i różnice
Mediation and Translation in Language Learning / Teaching – Similarities And Differences

Autorzy:

Janowska, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52573213.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne

Tematy:

mediation
translation
mediation activities
pedagogical translation
action-oriented approach
Task-Based Approach
mediacja
tłumaczenie
działania mediacyjne
tłumaczenie pedagogiczne
podejście ukierunkowane na działanie
podejście zadaniowe

Opis:

In the didactics of languages and cultures, mediation often enters into a relationship with translation. After the publication of the Common European Framework of Reference for Languages in 2001, mediation was mainly associated with linguistic transcoding and equated with translation. In the CEFR – Companion volume (2020), the understanding of mediation has been considerably broadened, taking into account the multilingual and multicultural perspective of language use and the conditions for interaction between people with different lifestyles and views. The aim of the paper is to reflect in depth on the nature of the concepts of ‘mediation’ and ‘translation’. Both are interdisciplinary in nature and their main vehicle is language. But there are also many differences between them which do not allow the terms to be used interchangeably. In an analysis of a comparative nature, we will try to show the most important determinants of the mediation and translation process, referring to their use in the context of language learning and teaching.

Źródło:

Neofilolog; 2024, 62/1; 155-169
1429-2173

Pojawia się w:

Neofilolog

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Some Aspects of Translating History

Autorzy:

Kalisz, Maciej
Roman, Kalisz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/523615.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uczelnia Lingwistyczno-Techniczna w Świeciu

Tematy:

cognitive
translation
history
domestication
axiology
kognitywny
tłumaczenie
historia
domestykacja
aksjologia

Opis:

The article entitled Some Aspects of Translating History initiates linguistic reflection over issues connected with contemporary translation of historical texts. Many challenges, as the authors emphasize, are not only connected with specificity of translation of historical texts such as, for example, the phenomenon of equivalence, understood in the article in a cognitive aspect, thereby taking into account the possibilities and limits of human cognition. Another issue presented by the authors and at the same time basic for the translation of historical texts, is the necessity to retain the axiological sense of the translated text. A translation should, therefore, render positive in its intentions and effects evocation of historical events but also, an implicitly intended manipulation of the original text. Analyzing specific cases connected with translation of history the authors point out both, positive in its effect cases of reference to historical memory and manipulation with regard to the original text.
Artykuł Some Aspects of Translating History inicjuje językoznawczą refleksję nad zagadnieniami związanymi z współczesnym przekładem tekstów historycznych. Wiele wyzwań, jak podkreślają autorzy, wiąże się nie tylko ze specyfiką przekładu tekstów historycznych, jest nim, na przykład, zjawisko ekwiwalencji, rozumiane w artykule w ujęciu kognitywnym, a więc uwzględniającym możliwości i granice ludzkiego poznania. Innym zagadnieniem, poruszanym przez autorów, a zarazem podstawowym dla tłumaczenia tekstów historycznych, jest konieczność zachowania aksjologicznego wydźwięku tłumaczonego tekstu. Tłumaczenie oddawać powinno więc pozytywne w intencjach i skutkach przywoływanie zdarzeń historycznych ale także, przykładowo, implicytnie zamierzoną manipulację oryginalnego tekstu. Analizując konkretne przypadki związane z tłumaczeniem historii, autorzy zarówno wskazują na pozytywne w skutkach przypadki powoływania się na pamięć historyczną ale i na manipulacje w stosunku do oryginału.

Źródło:

humanistica 21; 2017, 1; 67-78
2544-1345

Pojawia się w:

humanistica 21

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Zagubione w przekładzie
Lost in translation

Autorzy:

Szcześniak, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594024.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Orzeszkowa
Hrodna
„Wisła”
dialectology
phytonymics
translation
Grodno
dialektologia
fitonimy
tłumaczenie

Opis:

In the article the author addresses the problem of translating texts which contain very interesting dialectological data from the areas of Grodno and recorded in the late nineteenth century by Eliza Orzeszkowa, and later published in the People and flowers by Niemen in the “Vistula” magazine. Her remarks apply to both bilingual text Эліза Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам. Нарысы на дзвюх мовах. Першая суместная публікацыя, Мінск 2012. Eliza Orzeszkowa, People and flowers by Niemen, Collection of essays in two languages. The first joint publication, Minsk 2012 as well as the translation of the following publication: Э. Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам, in: Аповесці, апавяданні, нарысу, Мінск 2000, c. 457–503. Presenting all errors against predetermined value of the set of phytonyms for dialectologists, botanists, ethnolinguists and researchers of folklore. The author considers the purpose of such releases distorting completely the content of the original material.
W artykule autorka podejmuje problem przekładu tekstów, zawierających między innymi bardzo ciekawe dane dialektologiczne, dotyczące obszarów Grodzieńszczyzny, a zapisanych pod koniec XIX wieku przez Elizę Orzeszkową, a następnie opublikowanych w cyklu Ludzie i kwiaty nad Niemnem w czasopiśmie „Wisła”. Jej uwagi dotyczą zarówno dwujęzycznego tekstu Эліза Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам. Нарысы на дзвюх мовах. Першая суместная публікацыя, Мінск 2012. Eliza Orzeszkowa, Ludzie i kwiaty nad Niemnem, Zbiór esejów na dwóch językach. Pierwsza wspólna publikacja, Mińsk 2012, jak i tłumaczenia tejże publikacji w wydaniu: Э. Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам, w: Аповесці, апавяданні, нарысу, Мінск 2000, c. 457–503. Przedstawiając wszystkie błędy na tle ustalonej wcześniej wartości zbioru fitonimów dla dialektologów, botaników oraz etnolingwistów i badaczy folkloru, autorka zastanawia się nad celem takich wydań, zniekształcających całkowicie zawartość oryginału.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 303-315
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

DISCOURSE DISFLUENCIES IN BILINGUAL COURT HEARINGS
ZABURZENIA PŁYNNOŚCI DYSKURSU PODCZAS BILINGWALNYCH ROZPRAW SĄDOWYCH

Autorzy:

TORSTENSSON, Niklas
GAWRONSKA, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/919950.pdf

Data publikacji:

2009-07-04

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie ustne
zaburzenia
sala sądowa
dyskurs
Interpretation
Disfluencies
Courtroom
Discourse

Opis:

In about 9% civil and criminal cases that are settled in Swedish District courts every year, i.e. in roughly 10 000 court hearings, an interpreter is employed when at least one of the involved parties speaks another language than Swedish. In this paper, aspects of interpretation in the courtroom are discussed in general, and examples from court proceedings are used to analyse disfluent situations. The role of the interpreter is viewed, and compared to that of other participants’ in the discourse. Aspects of legal rights for the individual are discussed in relation to examples from other language communities. The results show that the confusing situations and misinterpretations are not only dependent on the decisions made by the interpreter. The attitudes and the linguistic behaviour of all discourse participants may contribute to the disfluencies.
W około 9% spraw karnych i cywilnych w Szwecji czyli około 10 000 rozpraw sądowych pojawia się konieczność zatrudnienia tłumacza, gdyż jedna ze stron postępowania nie zna języka szwedzkiego. Celem artykułu jest przedstawienie zasad przekładu ustnego. Autorzy przeanalizowali przykłady z postępowań sądowych by pokazać problem zaburzeń dyskursu. Rola tłumacza ustnego została przedstawiona z perspektywy uczestnika dyskursu. Wyniki badań wykazały, że niejednoznaczne sytuacje komunikacyjne wynikają nie tylko z błędów w przekładzie, ale także z innych czynników. Postawy i zachowania językowe wszystkich uczestników dyskursu mogą przyczynić się do powstawania omawianych typów zaburzeń.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 60-72
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Filomela, słowik i poeta. O Naruszewiczowskim przekładzie ody Jeana‑Baptiste’a Rousseau
Philomela, a nightingale and a poet. On the translation of the Jean‑Baptise Rousseau’s ode by Naruszewicz

Autorzy:

Dąbrowski, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968013.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

ode
translation
style
mythology
nature
oda
tłumaczenie
styl
mitologia
przyroda

Opis:

The article is devoted to the analysis of the poem by Adam Naruszewicz Duma do słowika that is the translation of the ode by Jean‑Baptise Rousseau, A Philomele. The poem’s narrative order is marked out by the comparison of the two texts; and all that is done to show the way Polish poet rendered the original text. In the article particular attention is paid to the differences between fragments of the French work and Polish Duma do słowika. But above all, the analysis brings out the fact that Naruszewicz’s style was quite distinct, and the relation of lyrical I to the recipient of the utterance is slightly different from that in the Rousseau’s poem, which is particularly noticeable in the ending passage of the Polish work. Important features of the Naruszewicz‑as‑a‑translator’s technique are also discussed.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 34, 4
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

« La scuola del rispetto » : Yves Bonnefoy e la traduzione di Petrarca
“The School of the Respect”: Yves Bonnefoy and the Translation of Petrarch’s Sonnets

Autorzy:

Guermès, Sophie

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1806661.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Yves Bonnefoy; poezja; tłumaczenie; Petrarka
Yves Bonnefoy; poetry; translation; Petrarch

Opis:

„Szkoła szacunku”: Yves Bonnefoy i przekłady sonetów Petrarki Yves Bonnefoy, najsłynniejszy poeta francuski drugiej połowy XX wieku, był także tłumaczem. Przeważnie tłumaczył teksty angielskie, m.in. całą spuściznę Szekspira. Opracował, w esejach i wywiadach, swoją własną wizję tłumaczenia, a pod koniec życia poświęcił się po części badaniom sztuki włoskiej (renesans, barok, sztuka nowoczesna), przetłumaczył dwadzieścia jeden sonetów Petrarki. W tym artykule proponujemy ukazanie spójności pracy Yves’a Bonnefoy. Rozwinął on pewną etykę poezji, która obejmowała również przekłady, definiowana zaś była jako „szkoła szacunku” (wobec autora tekstu źródłowego, wobec siebie i wobec czytelników). Do swoich tłumaczeń sonetów Petrarki wybrał słowa, rytmy i frazy, które znalazł we własnych zbiorach wierszy. Przemoc i teatralność tych sonetów przypomina tę z Douve’a lub In the lure of the Threshold. W rezultacie, wiernie tłumacząc, łączy wersety Petrarki z własnymi, w ciągłości własnej pracy. « La scuola del rispetto » : Yves Bonnefoy e la traduzione di Petrarca Yves Bonnefoy, il più grande poeta francese della seconda metà del Novecento, è stato anche traduttore, soprattutto di testi inglesi, tra i quali l’opera intera di Shakespeare. Alla fine della sua vita, dedicata in parte allo studio dell’arte italiana (Rinascimento, Barocco, arte moderna), ha tradotto ventiquattro sonetti di Petrarca. In questo articolo abbiamo lo scopo di mostrare la coerenza dell’opera di Bonnefoy. Ha sviluppato un’etica della poesia che comprendeva anche la traduzione, “scuola del rispetto” (verso l’autore del testo sorgente, nonché verso se stesso e verso i lettori). Ha scelto per la traduzione dei sonetti di Petrarca parole, ritmi, costruzioni di frasi che si trovano nelle sue poesie. La violenza e la teatralità di questi sonetti assomigliano a quelle di Douve o di Nell’ insidia della soglia. Ne consegue che mentre traduce fedelmente, collega i versi di Petrarca ai suoi, nella continuità della sua propria opera.
Yves Bonnefoy, the most famous French poet of the second part of the XXth century, was also a translator. He mainly translated English texts, and among them the whole work of Shakespeare. He has developed, in essays and interviews, his vision of the translation, and at the end of his life partially dedicated to the study of Italian Art (Renaissance, Baroque, Modern Art), he translated twenty one sonnets of Petrarch. In this article we propose to show the coherence of the work of Yves Bonnefoy. He developed an ethics of poetry that also included translation, defined as “the school of the respect” (towards the author of the source text, towards oneself and towards readers). For his translation of Petrarch’s sonnets he chose words, rhythms, and phrases that were found in his collections of poems. The violence and the theatricality of these sonnets resemble those of Douve or In the lure of the Threshold. As a result, while translating faithfully, he links Petrarch’s verses to his own, in the continuity of his own work.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5; 7-21
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Jan Chryzostom / Teodor Dafnopata, O chorobach i lekarzach (Περὶ ἀῤῥωστίας καὶ ἰατρῶν; PG 63, 651-656; CPG 4684,13)

Autorzy:

Iluk, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2158115.pdf

Data publikacji:

2022-09-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Jan Chryzostom
tłumaczenie
Teodor Dafonopata
John Chrysostom
translation
Theodore Daphnopates

Opis:

Żyjący na przełomie IX i X wieku bizantyjski retor i hagiograf Teodor Dafnopata (Θεόδορος Δαφνοπάτης ), ofiarował cesarzowi Nikiforowi III Botaniacie (1078-1081 r.) zbiór homilii, które były kompilacją fragmentów wyjętych z mów i homilii św. Jana Chryzostoma. Na pierwszej stronie najstarszych znanych rękopisów widnieje informacja, że są to „kwietniki” (απάνθισμα) ułożone ze słów Jana Chryzostoma, a uporządkowane (συνάθροισις) przez Teodora Dafnopatę. Wypisy z dzieł św. Jana Chryzostoma, bizantyjski kompilator Teodor Dafnopata ułożył w ponad trzydzieści mów, wśród których jest także  mowa „O chorobach i lekarzach”, której przekład na język polski przekazuję do druku w kolejnym tomie Vox Patrum.

Źródło:

Vox Patrum; 2022, 83; 459-472
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Wolność tłumacza wobec kalejdoskopu kultur na przykładzie esejów Božidara Jezernika
Prevajalčeva svoboda glede na kalejdoskop kultur na primeru esejev Božidarja Jezernika
The translator’s freedom in the face of the cultural kaleidoscope based on examples from Božidar Jezernik’s essays

Autorzy:

Cieślar, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971905.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Božidar Jezernik
esej
prevajanje
prevajalec
essay
translation
translator
tłumaczenie
tłumacz

Opis:

Prispevek obravnava temo prevajalčeve svobode na primeru prevoda Jezernikove knjige Kava. Zgodovina številnih zanimivih osebnosti in ovir, s katerimi se je srečevala grenka črna pijača, imenovana kava, na svojem zmagovitem pohodu iz Arabije Feliks okrog sveta, ki ga ni uspel zaustaviti niti muhtasib svetega mesta Meka, ki je na Poljskem objavljena kot zbirka esejev. Avtorica še posebej posveča pozornost ponazoritvi posledic prevajalskih strategij in njihovih razmerij do eseja kot literarne zvrsti. Raziskuje in analizira prevajalske izbire na leksikalno‑semantični ravni ter prikazuje njihov vpliv na dojemanje prevedenega besedila.
The article deals with the topic of translator’s freedom, in particular investigating the case of the translation of Jezernik’s book Kava. Zgodovina številnih zanimivih osebnosti in ovir, s katerimi se je srečevala grenka črna pijača, imenovana kava, na svojem zmagovitem pohodu iz Arabije Feliks okrog sveta, ki ga ni uspel zaustaviti niti muhtasib svetega mesta Meka which was published in Poland as a collection of essays. The author pays particular attention to the effects of the translation strategies and its relation to the essay as a literary genre. She analyzes translator’s choises on the lexical‑semantic level and shows their impact on text reception.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 226-236
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

NAJSTARSZE ANGIELSKIE TŁUMACZENIE ‘INSTITUTIONES’ JUSTYNIANA

Autorzy:

Korporowicz, Łukasz Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/663957.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Roman law
Justinian
England
translation.
prawo rzymskie
Justynian
Anglia
tłumaczenie.

Opis:

The scholarship on Roman law in English has accumulated a great number of the translations of the legal sources, including the Justinianic sources. Justinian’s Institutions were translated nine times in the 19th and 20th centuries alone. Te earliest English translation of this opus was published in 1756. Te translator was George Harris, an English civil lawyer, ecclesiastical judge and chancellor of several Church of England dioceses.Harris’ translation, which went through several editions and re-issues, also contained the translator’s invaluable commentaries and notes on the similarities and differences between English and Roman law. Te modern reader may be surprised by the abundant bibliography Harris cites.Harris’s translation received good English and Continental reviews.
Romanistyka angielskojęzyczna doczekała się licznych przekładów źródeł prawa, w tym wielu tłumaczeń źródeł justyniańskich. Instytucje Justyniana w samym XIX i XX w. doczekały się dziewięciu przekładów. Najstarsze angielskie tłumaczenie tego dzieła opublikowane zostało jednak już w roku 1756. Jego autorem był angielski cywilista, sędzia kościelny oraz kanclerz wielu anglikańskich diecezji George Harris.Przekład, który był wielokrotnie wznawiany, obejmował bardzo wartościowe komentarze i uwagi tłumacza dotyczące podobieństw i różnic prawa angielskiego i rzymskiego. Współczesnego czytelnika zaskakuje również bogactwo wykorzystanej przez G. Harrisa literatury przedmiotu.Warto odnotować także, że tłumaczenie G. Harrisa spotkało się z przychylnymi reakcjami recenzentów pracy zarówno w Anglii, jak i na kontynencie.

Źródło:

Zeszyty Prawnicze; 2018, 18, 4
2353-8139

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Galen z Pergamonu, O moich własnych księgach (De libris propriis liber – Περὶ τῶν ἰδίων βιβλίων)

Autorzy:

Karczewski, Łukasz
Krajewska, Judyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/43550544.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Galen
historia
medycyna
tłumaczenie
De libris propris
history
medicine
translation

Opis:

Tłumaczenie na język polski wraz ze wstępem i komentarzami dzieła Galena z Pergamonu De libris propris.
Translation into Polish, introduction and commentary of the work "De libris propris" by Galen of Pergamon.

Źródło:

Vox Patrum; 2023, 86; 123-162
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

W perspektywie poznania i projekcji. O polskim przekładzie zbioru esejów Draga Jančara "Terra incognita"
Vidik spoznavanja in projekcije O poljskim prevodu zbirke eseja Dragota Jančarja "Terra incognita"
In the Perspective of Cognition and Projection About a Polish Translation of the Collection of Essays "Terra incognita" by Drago Jančar

Autorzy:

Tokarz, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/487252.pdf

Data publikacji:

2011-01-01

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Drago Jančar
Terra incognita
polskie tłumaczenie
Essays Terra incognita
Polish Translation

Opis:

V prevodu esejev Draga Jančarja z naslovom "Terra incognita" medkulturni dialog poteka na ravni leksike v okviru lastnih imen, kar bralca prisili k iskanju njene pomenske denotacije v drugih evropskih območjih. To ni prevod, ki slovensko izrazi po poljsko, kot je Paul Ricoer posrečeno opredelil prevod, ki naj bi bil popoln po obliki, še bolj pa po funkciji. To pomeni, da s strukturo in izraznostjo poljskega jezika ne vstopamo v dialog s slovensko kulturo in njeno miselnostjo. Ne lede na nedvomno prevajalkino intuicijo, njene jezikovne, logične in v znatni meri tudi pragmatičnologične zmožnosti, miselni dialog med kulturama v prevodu ni prišel do izraza. Poleg tega je prevajalka uporabila izvirni naslov avtorjeve knjižne zbirke esejev in z nim naslovila drugo vsebino. Tovrstna zloraba zaupanja avtorja in bralca do prevajalca spreminja podobo prevedenega dela, ki ni isto kot izvirnik. Zaradi avtorjeve nadarjenosti, prevajalkine prizadevnosti in optimalnega časovnega razpona med izidom izvirnika in prevoda, se sodobna slovenska esejistika v zavesti poljskega bralca povezuje predvsem z Dragom Jančarjem, čeprav je mestoma prikazan v pretirani podobnosti z Adamom Michnikom, Dubravko Ugrešić ali Ivanom Čolovićem.
In the translation of the essays of Drago Jančar entitled "Terra incognita", an intercultural dialogue has been undertaken on the level of lexis within the scope of proper names, making a reader search for the denotements in other regions of Europe. It is not a translation that would speak Slovene in Polish, as Paul Ricoeur accurately defined a translation that would be perfect in shape and more in function. It means that we do not commune with the Slovene culture and with its mentality through the structure and the expression of the Polish language. Despite the undoubted translational intuition of the translator, her language, logical competences and, to a large extent, pragmatically-logical competences, a mental dialogue did not take place between the cultures. Moreover, the translator has used the original title of the book, presenting some other contents of that book. Such abuse of the author’s and receiver’s confidence that is put in a translator changes the view of the rendered text that does not resemble the original. The talent of the author, the effort of the translator and the optimal time of appearing of the translation of the essays caused that the contemporary Slovene essay writing reminds a Polish reader of Jančar, although sometimes of Adam Michnik in a perspective that would make him too alike, of Dubravka Ugešić or of Ivan Čolović.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 269-282
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Linguistic analysis of special terms in economic texts
Analiza językowa pojęć w tekstach ekonomicznych

Autorzy:

TSYMBAL, Svitlana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/456320.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

translation of texts
vocabulary
economic Texas
tłumaczenie tekstów
leksyka
teksty ekonomiczne

Opis:

Importance of rendering lexical relationships among words is considered at translating economic texts into Ukrainian.
MoŜliwość interakcji leksykalnych pojęć w tłumaczeniu tekstów ekonomicznych w języku ukraińskim.

Źródło:

Edukacja-Technika-Informatyka; 2011, 2, 1; 135-137
2080-9069

Pojawia się w:

Edukacja-Technika-Informatyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

COMPUTER ASSISTED INTERPRETER TRAINING FOR STUDENTS WHO ARE NOT FOREIGN LANGUAGE MAJORS
WSPOMAGANE KOMPUTEROWO SZKOLENIE TŁUMACZY USTNYCH DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEFILOLOGICZNYCH

Autorzy:

CHEN, Sheng-jie

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920205.pdf

Data publikacji:

2010-06-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

CAIT
tłumacze ustni
tłumaczenie ustne
szkolenie
CAT
CAT training
interpreter training

Opis:

The aim of the existing case study was to investigate the implications of applyingcomputers to teaching interpreting to students who were not foreign language majors. Someresearchers argued that interpreting courses are very difficult, so they should be offered to qualifiedpost-graduate students instead of undergraduate students. However, most undergraduate programsin Taiwan offer interpretation courses. In addition, in China two-semester interpreter trainingcourses have even been offered to most undergraduate students who were not foreign languagemajors. Furthermore, computers have been widely used in interpreter training, but no research hasbeen available that investigated how to apply computer assisted interpreter training (CAIT) toteaching interpreting to students who are not foreign language majors. Qualitative research methodshave been used to collect and analyze the data to complete the report in this study. Participantsconsisted of the author and the 18 students, who were not foreign language majors, taking acomputer assisted interpreter training course that the author offered in a university in Taipei,Taiwan, in 2009. The results of the study indicated that CAIT may be developed into IM (theinterpretation method) of foreign language teaching to teach students who are not foreign languagemajors.
Celem niniejszej pracy było zbadanie wpływu szkolenia wspomaganiego komputerowo na kandydatów na tłumaczy ustnych nie będących absolwentami studiów filologicznych.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2010, 4, 1; 49-60
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Pielgrzym Cypriana Norwida w anglojęzycznym wykonaniu Czesława Niemena
The English version of Cyprian Norwid’s Pielgrzym in the performance by Czesław Niemen

Autorzy:

Brajerska-Mazur, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117303.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Norwid
Niemen
Pielgrzym
tłumaczenie słów do muzyki
Brodowski
translation of lyrics

Opis:

Do oceny muzycznej interpretacji wiersza Cypriana Norwida Pielgrzym autorka artykułu dochodzi stopniowo. Najpierw przeprowadza szczegółową analizę oryginału, z którego wyodrębnia jego dominanty: cechy konieczne do przekazania w tłumaczeniu zachowującym tożsamość pierwowzoru. Dzięki nim sprawdza wierność i jakość anglojęzycznego przekładu autorstwa Pawła Brodowskiego, który – jak wykazała – oddaje ogólny sens i obrazowanie oryginału, mimo wprowadzonych ujednoliceń i przekształceń tekstu. Następnie autorka bada muzyczne wykonanie tego tłumaczenia przez Czesława Niemena i udowadnia, że nie tylko wydobywa ono cechy podkreślone w przekładzie przez Brodowskiego, ale także przywraca utracone w nim sensy i wierszowaną strukturę liryku.
The author gradually comes to the assessment of the musical interpretation of Cyprian Norwid’s poem Pielgrzym. First, she conducts a detailed analysis of the original, from which she isolates its dominants: features necessary to be rendered in the translation to preserve the identity of the original. On their basis she examines the fidelity and quality of the English translation by Paweł Brodowski, which – as she showed – captures the general sense and renders the imagery of the original despite the introduced unifications and transformations of the text. Subsequently, the author examines the musical execution of this translation by Czesław Niemen and thus proves that it not only brings out the features highlighted in Brodowski’s translation, but it also restores the lost meanings and the rhyming structure of the lyric poem.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2018, 36; 165-178
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

Expressiva w wierszach księdza Jana Twardowskiego i ich rosyjskich przekładach
Expressive phrases in priest Jan Twardowski’s poems and their russian translations

Autorzy:

Dworakowska, Beata Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2118429.pdf

Data publikacji:

2013-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

poezja religijna
expressiva
tłumaczenie
Jan Twardowski
religious poetry
expressive names
translation

Opis:

The subject of research in this article are Jan Twardowski’s poems translated into Russian and compared to their original Polish versions. A purpose of the study was to check whether formal-esthetical equivalence within the scope of expressive names’ translation has been achieved. The issue of stylistic devices is crucial for poetry. The analysis of the original Polish texts indicates a conscious use of *diminutives or *augmentatives by the author in order to approximate a religious sphere to a reader. The comparison of bitexts allows to establish techniques used by translators in the translation process (literary translation, reproduction, tropization, detropization), aiming at achieving the equivalent esthetic effect and transposing an innovative language of faith to the level of Russian language and culture.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 51-66
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Gai Institutiones według Cezarego Kunderewicza
Gaius’ “Institutiones” by Cezary Kunderewicz

Autorzy:

Jakubowski, Ireneusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/956070.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi

Tematy:

Instytucje Gaiusa
polskie tłumaczenie
Cezary Kunderewicz
Institutiones by Gaius
Polish translation

Opis:

In his work the author presents the process of creating the first complete Polish translation of Gaius’s Institutiones by Cezary Kunderewicz (in the 19th c. the first two books were translated into Polish by Dydyński). The translation was published by PWN in 1982 (in 2003 another Polish edition was published by Rozwadowski). The author supposes that professor Kunderewicz probably started his translation in the early 1970s. He refers to his own memories as he is now the oldest disciple of Professor Kunderewicz. The author mentions that Kunderewicz was excellently prepared for this difficult work. Several years earlier Kunderewicz translated the treatise on Roman Aqueducts written by Frontinus. The article is clearly based on memories. This is the reason why the author is quoting only one review of Kunderewicz’s translation and why he does no try to evaluate the translation. In the end the author writes also about Kunderewicz’s another translation – Polish edition of Justinian’s Institutes, which was published in 1986.

Źródło:

Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 41-47
1231-1634

Pojawia się w:

Łódzkie Studia Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Typy translatorów automatycznych w tłumaczeniu metafor
Different Types of Machine Translation Systems in the Process of Translating Metaphors

Autorzy:

NASIADKA, Mieczysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/960032.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej

Tematy:

machine translation
translation engine
rule-based
statistical
neural translation
metaphor
idiom
tłumaczenie maszynowe oprogramowanie tłumaczeniowe system oparty na regułach tłumaczenie statystyczne
sieci neuronowe
metafora

Opis:

The two main topics discussed in this article are machine translation systems and metaphorical constructions translated by such systems. I briefly present the history of machine translation, its evolution and types of the most widespread engines, taking into account their architecture. I describe rule-based, statistical and neural machine translation, taking Translatica PWN, Google Statistical and Google Neural Machine Translation systems respectively as examples. Having discussed the notion of metaphor, I finally analyse examples of metaphorical expressions and idioms translated by the described engines, compare the final outcome and present my conclusions.

Źródło:

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2017, 23; 213-227
2080-4814

Pojawia się w:

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Dlaczego Tushman jest śmieszny? Polska wersja powieści dla młodzieży pt. „Wonder” R. J. Palacio jako przykład uczciwego tłumaczenia

Autorzy:

Skwarzyński, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630753.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

fair translation
literary translation
footnotes
paratext
translation of children’s literature
young adult literature
uczciwe tłumaczenie
tłumaczenie literackie
przypisy
paratekst
przekład literatury dziecięcej
literatura mło-dzieżowa

Opis:

Fair translation is one that results in producing a target text that is likely to evoke a reaction similar to that elicited by the source text among its readers. The translator’s goal is to provide the readers of the translated version with the stimuli as close to that of the original as possible. To ensure that, the translator must be free to use every solution they find appropriate on micro- and macrolevel. Olejniczak-Skarsgård’s Polish translation of the young adult novel Wonder by R.J. Palacio is a good example of such rendition. A number of translation challenges was dealt with by very diverse translation strategies. Combining approaches resulted in a readable target text that has the potential to provoke the same reaction as the original. This analysis can be followed by empirical studies regarding young readers’ reception of paratextual additions.
Uczciwe tłumaczenie to takie, którego rezultatem jest tekst docelowy wywołujący u czytelników reakcję zbliżoną do tej powodowanej przez tekst wyjściowy. By temu podołać, tłumacz musi mieć możliwość wykorzystania dowolnych rozwiązań translacyjnych na poziomie jednostkowym i całościowym. Polskie tłumaczenie powieści dla młodzieży Wonder autorstwa R.J. Palacio opracowane przez Marię Olejniczak-Skarsgård jest tego dobrym przykładem. Pojawiające się w niej problemy translacyjne zostały rozwiązane dzięki różnym strategiom. Dzięki połączeniu rozmaitych rozwiązań powstał czytelny przekład, który daje możliwość zareagowania na opowieść i jej elementy tak jak czytelnicy oryginału. Przeprowadzona analiza daje podstawy do badań empirycznych dotyczących stosunku młodych odbiorców do paratekstów.

Źródło:

Acta Humana; 2017, 8
2082-4459

Pojawia się w:

Acta Humana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

"A ccanciu ri Maria" e "l’Antologia" di Nino De Vita. Il caso di una scrittura “latitante” allo scoperto
"A ccanciu ri Maria" i "Antologia" Nina De Vity. Przypadek ujawnionego pisania „w ukryciu”

Autorzy:

Malicka, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521240.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

scrittura
autotraduzione
poesia
traccia
dialetto
pisanie
samodzielne tłumaczenie
poezja
ślad
dialekt

Opis:

Lo scopo dell’articolo è di segnalare l’importanza dell’ultima produzione in versi del poeta siciliano Nino De Vita considerato una delle voci liriche e narrative più originali nell’ambito della poesia dialettale e della letteratura in lingua italiana. La riflessione verrà articolata attorno al poemetto devitiano A ccanciu ri Maria pubblicato nel 2015 che coincide con la pubblicazione dell’Antologia bilingue del poeta percepita nei termini di un vero e proprio evento editoriale. Un evento che copre oltre trent’anni dell’attività poetica e narrativa segnata da un continuo intrecciarsi dell’esperienza di vita e di scrittura “in latitanza”.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na ostatnie dokonania sycylijskiego poety Nina De Vity, uważanego za jeden z najbardziej oryginalnych głosów poetyckich – zarówno w pisarstwie dialektalnym, jak i w literaturze włoskiej. Refleksja dotyczy jego ostatniego opowiadania, pisanego wierszem A ccanciu ri Maria (W zamian za Marię), które ukazało się w 2015 roku. Publikacja ta zbiega się w czasie z innym ważnym wydarzeniem edytorskim, a mianowicie z ukazaniem się dwujęzycznej antologii obejmującej 30 lat twórczości poetyckiej i narracyjnej De Vity, naznaczonej nieustannym przenikaniem się doświadczeń życia i pisania „w ukryciu”.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 3; 256-265
2083-7275

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Biografie pomocy domowych jako tworzywo tożsamościowe ich pracodawców - podejście alterbiograficzne

Autorzy:

Kordasiewicz, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/652529.pdf

Data publikacji:

2012-12

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

badania biograficzne
pomoce domowe
analiza dyskursu
wywiady narracyjne
tożsamość
tłumaczenie się

Opis:

Badania biograficzne w naukach społecznych to niezwykle zróżnicowany zbiór podejść badawczych, charakteryzujący się odmiennymi metodami i problemami badawczymi. Wspólna jest im koncentracja na rekonstrukcji biografii pewnego ego, jednostki, której losy warte są poznania jako takie. Wydaje się, że ciekawym poszerzeniem pola badań biograficznych mogłaby być analiza sposobów wykorzystywania w narracji elementów cudzych biografii, biografii Innego. Proponowane w tym artykule podejście alterbiograficzne 1 miałoby na celu określenie, jakiego rodzaju zasobem tożsamościowym i narracyjnym jest biografia. W niniejszym tekście zaprezentowana zostanie analiza sposobów wykorzystywania elementów biografii pomocy domowych w narracjach ich pracodawców.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2012, 41
0208-600X
2353-4850

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Tłumaczenie to zawsze interpretacja – uwagi o przekładzie napisów do filmu
Movie Subtitle Translation Is Always an Interpretation. How to Choose the Right One?

Autorzy:

Benkowska, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1335327.pdf

Data publikacji:

2018-11-16

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

napisy
film
tłumaczenie
synchronizacja
angielski
polski
subtitles
case study
synchronization
Polish

Opis:

W niniejszym artykule opisuję proces powstawania scenariusza noweli „Żanna” z filmu „Nowy świat”, w której tytułowa bohaterka używa trzech języków, tj. polskiego, białoruskiego i rosyjskiego. Następnie analizuję różnice w przekładzie listy dialogowej na język angielski, wynikające z odmiennych interpretacji filmu, które pojawiły się pomiędzy reżyserką, scenarzystką i profesjonalnym tłumaczem. W ostatniej zaś części omawiam zasady rozstawienia i synchronizacji napisów, których umiejętne wykorzystanie może być skutecznym narzędziem reżyserskim. Napisy filmowe stanowią integralną i widoczną część filmu, dzięki czemu mogą pogłębić pokazywane w nim emocje lub całkowicie je zaburzyć i dlatego też tłumacz dla reżysera jest tak samo ważnym współpracownikiem jak operator, aktor czy scenograf.
In this article I am describing the process of writing a script, in which the main character speaks more than one language on the example of my film “The New World”. I am also exemplifying the differences in the translation of the dialogue list, which appeared between professional translator, me and my co-writer, as a result of different interpretations of the film. In the last part I am presenting rules of proper subtitle synchronization, which skillful use can be an effective directing tool. Movie subtitles are an integral and visible part of the footage, which is why they can intensify exhibited emotions or completely disrupt their perception. Thus, an interpreter for a film director should always be as important a collaborator as a cinematographer, actor or art designer.

Źródło:

Translatorica & Translata; 2018, 1; 81-92
2657-5817

Pojawia się w:

Translatorica & Translata

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

The Interpreting Portfolio as a Self-Regulation Tool in Interpreter Training: Preliminary Findings from a Pilot Study

Autorzy:

Mirek, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791089.pdf

Data publikacji:

2020-12-22

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

tłumaczenie symultaniczne
samoregulacja
autorefleksja
portfolio
simultaneous interpreting
self-regulation
self-reflection

Opis:

Portfolio jako narzędzie samoregulacji w kształceniu tłumaczy konferencyjnych: wstępne wnioski z badania pilotażowego Z uwagi na to, że od profesjonalnych tłumaczy konferencyjnych oczekuje się autonomicznego rozwoju, zadaniem dydaktyków przekładu powinno być przygotowywanie początkujących tłumaczy do rozwoju zawodowego po ukończeniu edukacji formalnej. Jedną z najtrafniejszych koncepcji w tym kontekście jest pojęcie samoregulacji, opisane przez Barbarę Moser-Mercer. Wdrożenie elementów samoregulacji, tj. refleksji nad procesem tłumaczenia oraz poczynionych postępów, praca nad jakością przekładu oraz rozwijanie praktyk profesjonalnego tłumacza konferencyjnego może być ułatwione przez wprowadzenie „indywidualnie dopasowanego narzędzia” (Kiraly  49), umożliwiającego rozwój zarówno w edukacji uniwersyteckiej, jak i po ukończeniu studiów. Niniejszy artykuł przedstawia koncepcję portfolio jako narzędzia wspierającego samoregulację u początkujących tłumaczy konferencyjnych, które umożliwia im dokumentowanie i ocenianie poczynionych postępów, rozwijanie skutecznych strategii umożliwiających dążenie do wyznaczonych celów oraz skłania do refleksji nad procesem przekładu. Otrzymane wyniki oraz pozytywne reakcje zwrotne od studentów biorących udział w badaniu pilotażowym wskazują na wysoką efektywność portfolio w zakresie rozwoju umiejętności samoregulacyjnych u adeptów przekładu konferencyjnego.
Given that professional interpreters are expected to work in a highly autonomous mode, it is crucial for T&I (Translation and Interpreting) didactics to prepare novice interpreters for the life upon graduation. One of the most pertinent approaches in this context is self-regulation put forward by Barbara Moser-Mercer, whereby students ultimately become self-directed learners. Implementing self-regulatory elements in the SI (simultaneous interpreting) classroom entails introducing strategies such as self-reflection and self-monitoring. Inspiring reflection upon the process and one’s own progress, working towards higher quality standards, and developing the practices of a professional interpreter may be facilitated by providing students with an “individually tailored tool” (Kiraly 49) which enables further development both in class and upon graduation. This article puts forward the SI Portfolio as a self-regulatory tool for novice interpreters in which they can reflect upon and document their progress, evaluate themselves, and develop effective strategies leading to their goals. The results obtained and the positive feedback from the students who participated in the pilot study indicate that implementing the SI Portfolio may be highly efficient with regard to developing self-regulatory skills in novice interpreters.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 10; 141-153
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

English Equivalents of dicere in Prose Translations of Jerome’s Psalters
Ekwiwalenty łacińskiego dicere w prozaicznych tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima

Autorzy:

Charzyńska-Wójcik, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1900836.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Psałterz
czasowniki
dicere
ekwiwalenty
tłumaczenie Biblii
Psalter
verbs
equivalents
Biblical translation

Opis:

Badanie ekwiwalentów łacińskiego dicere w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesnonowoangielskim wykazuje, że mamy do czynienia z czterema relewantnymi odpowiednikami: cweðan, secgan > seien > say, tell i speak. W każdym z badanych okresów czasownik dicere jest tłumaczony na angielskie prototypowe czasowniki, z tym, że prototypy z upływem czasu ulegają zmianom: w języku staroangielskim występują zarówno cweðan, jak i seccgan, ale to cweðan ma status prototypu. W okresie średnioangielskim oba czasowniki są kontynuowane, ale użycie quēthen podlega ścisłym ograniczeniom zarówno morfologicznym, jak i syntaktycznym, a status prototypu uzyskuje seien, i to właśnie seien jest użyte we wszystkich badanych tekstach i we wszystkich kontekstach w okresie średnioangielskim oraz w przeważającej większości kontekstów w tłumaczeniu z okresu wczesno-nowoangielskiego. W ostatnim okresie jako odpowiedniki dicere pojawiają się w 4 z 38 badanych kontekstów również czasowniki tell i speak, które już od okresu średnioangielskiego cechuje duża częstotliwość użycia w języku, ale w badanych tekstach są one używane jako ekwiwalenty loqui, annuntiare, enarrare i narrare. Wskazuje to na dużą stabilność wyboru ekwiwalentów (największą w okresie średnioangielskim), co z kolei jest przejawem tradycyjnego podejścia do tłumaczeń biblijnych, w których tłumaczeniu podlega w pierwszej kolejności warstwa formalna. Jest to w równym stopniu skutek przekonania, że w tekście sakralnym znaczenie niesione jest nie tylko drogą bezpośredniego przekazu językowego, co przejaw postawy szacunku dla tłumaczonego tekstu.
An examination of English prose translations of Jerome’s Psalter from OE to EMnE reveals that there are four relevant equivalents of the Latin verb dicere: cweðan, secgan > seien > say, tell and speak. In each period in the history of English the verb dicere is translated by a prototypical verb of saying but the prototypes change over time. In OE both cweðan and secgan were amply attested but it was the former that had the status of the prototype. The two verbs are continued in ME but the use of quēthen undergoes morphological and syntactic restrictions as a result of which seien takes over the status of the prototype and is used in all examined ME texts in all contexts. Similarly, in the EMnE translation seien is selected in thirty-four out of thirty-eight contexts, with the remaining four occurrences of dicere are rendered by tell and speak, which were quite frequently attested in the examined texts in the ME period but they were selected as equivalents of loqui, annuntiare, enarrare and narrare. Consistent selection of equivalents seems to characterise the traditional approach to biblical translation, which focuses on the form in the first place. This attitude results from the conviction that sacred texts convey their message not only via direct linguistic expression and is at the same time an expression of the translators’ reverence and respect for the sacred nature of the text they translated.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 7-25
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Św. Jan Chryzostom, O Dawidzie i Saulu. Homilia druga

Autorzy:

Wilk, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2158059.pdf

Data publikacji:

2021-12-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Translation
John Chrysostom
Homily
David
Saul
Jan Chryzostom
homilia
Dawid
tłumaczenie

Opis:

Praca jest pierwszym tłumaczeniem na jezyk polski drugiej homilii o Dawidzie i Saulu św. Jana Chryzostoma. Przekład został opatrzony komentarzami oraz poprzedzony poglądowym życiorysem św. Jana Chryzostoma, jak również został zarysowana kwestia datacji omawianego tu utworu.
Translation into Polish of the work of John Chrysostom, De Davide et Saule. Homilia secunda.

Źródło:

Vox Patrum; 2021, 80; 373-394
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Idiomatische falsche Freunde als Übersetzungsproblem der besonderen Art

Autorzy:

Majnusz-Stadnik, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2083946.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

translator's false friends
phraseology
idiom
translation
fałszywi przyjaciele tłumacza
frazeologizm
tłumaczenie

Opis:

False friends in phraseology as a translation problem This paper presents the problem of translating false friends in phraseology. In addition, it illustrates the differences in the translation strategies of different groups of respondents and proves that false friends in the text can be avoided if they are known and if a particular vigilance is kept when translating lexically equivalent phraseological items.
Fałszywi przyjaciele we frazeologii jako problem translacji Niniejszy artykuł przedstawia problem tłumaczenia fałszywych przyjaciół we frazeologii. Ponadto obrazuje on różnice w strategiach tłumaczeniowych grup respondentów i dokumentuje, że fałszywych przyjaciół w tekście można uniknąć, przy zachowaniu szczególnej czujności w trakcie tłumaczenia leksykalnie równoważnych frazeologizmów.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 406-418
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Игра слов в романе Виктора Пелевина «S.N.U.F.F.» и его польском переводе
Gra słów w powieści Wiktora Pielewina „S.N.U.F.F.” i jej polskim przekładzie
Wordplay in the novel of Victor Pelevin “S.N.U.F.F.” and its Polish translation

Autorzy:

German, Jan Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2085350.pdf

Data publikacji:

2021-10-22

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

Пелевин
игра слов
перевод
Pielewin
gra słów
tłumaczenie
Pielevin
wordplay
translation

Opis:

Целью статьи является описание проявлений игры слов в современном русском романе "S.N.U.F.F." В. Пелевина и анализ передачи этих проявлений в польском переводе. Сначала кратко рассматриваются теоретические вопросы, касающиеся игр слов. Главная часть содержит анализ интереснейших зафиксированных в романе примеров игры слов с пояснением, каким образом достигается игровой эффект. Далее приводятся соответствующие фрагменты польского перевода с описанием и оценкой решений переводчика. В конце статьи находятся итоги анализа всех проявлений игры слов в романе.
The article aims to  describe the examples of wordplay in the novel "S.N.U.F.F." of V. Pelevin and analyze the translation of these examples in the Polish version of the novel. In the introductory part some theoretical problems concerning wordplay are presented. The main part contains the most interesting examples of wordplay from the novel, the explanation of how the comical effect is obtained and the analysis of the translator’s decisions. In the final part the conclusions are presented.
Niniejszy artykuł ma na celu opis przejawów gry słów w rosyjskiej powieści "S.N.U.F.F." autorstwa W. Pielewina i analizę przekładu tych przejawów w polskim tłumaczeniu. W początkowej części krótko przedstawione są problemy teoretyczne dotyczące gry słów. Główna część zawiera analizę najciekawszych przykłady gry słów, wyekscerpowanych z tekstu powieści i objaśnienie, w jaki sposób uzyskany został efekt gry słów. Następnie przytaczane są odpowiednie fragmenty polskiego przekładu z opisem decyzji tłumacza. W końcowej części zawarte są wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy wszystkich przejawów gry słów w powieści.

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2021, 4 (176); 115-135
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

The English version of Cyprian Norwid’s Pielgrzym as performaned by Czesław Niemen
Pielgrzym Cypriana Norwida w anglojęzycznym wykonaniu Czesława Niemena

Autorzy:

Brajerska-Mazur, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/17875472.pdf

Data publikacji:

2020-05-06

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Norwid
Niemen
Pielgrzym
translation of lyrics
Brodowski
tłumaczenie słów do muzyki

Opis:

The author gradually comes to the assessment of the musical interpretation of Cyprian Norwid’s poem Pielgrzym. First, she conducts a detailed analysis of the original, from which she isolates its dominants: features necessary to be rendered in the translation to preserve the identity of the original. On their basis she examines the fidelity and quality of the English translation by Paweł Brodowski, which – as she showed – captures the general sense and renders the imagery of the original despite the introduced unifications and transformations of the text. Subsequently, the author examines the musical execution of this translation by Czesław Niemen and thus proves that it not only brings out the features highlighted in Brodowski’s translation, but it also restores the lost meanings and the rhyming structure of the lyric poem.
Do oceny muzycznej interpretacji wiersza Cypriana Norwida Pielgrzym autorka artykułu dochodzi stopniowo. Najpierw przeprowadza szczegółową analizę oryginału, z którego wyodrębnia jego dominanty: cechy konieczne do przekazania w tłumaczeniu zachowującym tożsamość pierwowzoru. Dzięki nim sprawdza wierność i jakość anglojęzycznego przekładu autorstwa Pawła Brodowskiego, który – jak wykazała – oddaje ogólny sens i obrazowanie oryginału, mimo wprowadzonych ujednoliceń i przekształceń tekstu. Następnie autorka bada muzyczne wykonanie tego tłumaczenia przez Czesława Niemena i udowadnia, że nie tylko wydobywa ono cechy podkreślone w przekładzie przez Brodowskiego, ale także przywraca utracone w nim sensy i wierszowaną strukturę liryku.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2018, 36 English Version; 177-192
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Transformacja widziana przez pryzmat przekładu emocjonalnych środków językowych w Dzwonach Charlesa Dickensa
Transformation Seen through the Prism of the Translations of Emotive Stylistic Devices in Charles Dickens’s The Chimes

Autorzy:

Dybiec, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/37547725.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

tłumaczenie
seria przekładowa
Charles Dickens
język emocji
translation
retranslation
emotive language

Opis:

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu zmian w tłumaczeniu wyrażeń i nazw emocjonalnych na podstawie drugiej książki bożonarodzeniowej Charlesa Dickensa The Chimes (1844) i jej pięciu polskich tłumaczeń. Oficjalnie historia polskich przekładów rozpoczyna się od anonimowego przekładu w 1846 r. Autorka porównuje i kontrastuje dwa anonimowe tłumaczenia (1846, 1923), Marii Kreczowskiej (1946), Krystyny Tarnowskiej (1989) oraz Jerzego Łozińskiego (2015). Celem artykułu jest prezentacja i analiza wybranych zwrotów i leksemów emotywnych nazywających i wyrażających uczucia, które zaobserwowano w opowieści. W szczególności autorka skupia się na różnorodnych zabiegach stylistycznych wpływających na emotywność utworu.
The article deals with the issue of changes in the translation of emotional expressions and names based on Charles Dickens’ second Christmas book, The Chimes (1844) and its five Polish translations. The official history of the Polish translations begins with an anonymous translation in 1846. The author compares and contrasts two anonymous translations (1846, 1923) with the ones by Maria Kreczowska (1946), Krystyna Tarnowska (1989) and Jerzy Łoziński (2015). The purpose of the article is to present and analyze selected phrases and emotive lexemes naming and expressing feelings observed in the story. In particular, the author focuses on a variety of stylistic procedures affecting the emotionality of the work.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 327-340
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Galen z Pergamonu "O porządku moich własnych ksiąg dla Eugenianosa"

Autorzy:

Karczewski, Łukasz
Krajewska, Judyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/43665605.pdf

Data publikacji:

2022-06-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Claudius Galenus
De ordine librorum suorum ad Eugenianum
translation
Galen
tłumaczenie

Opis:

Tłumaczenie na język polski dzieła Galena z Pergamonu "O porządku moich własnych ksiąg dla Eugenianosa".
Translation into Polish of the work "De ordine librorum suorum ad Eugenianum" by Claudius Galenus.

Źródło:

Vox Patrum; 2022, 82; 265-294
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Les modèles de formation de noms aux prises avec les taxonomies biologiques. Exemples polonais et français
Word-Formation Models of Nouns in the Struggle With Biology Taxonomies: Polish and French Examples
Modele słowotwórcze rzeczowników w zmaganiach z taksonomiami biologicznymi. Przykłady polskie i francuskie

Autorzy:

Śliwa, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1878723.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

słowotwórstwo
taksonomie biologiczne
terminologia
tłumaczenie
word-formation models
biology taxonomies
terminology
translation

Opis:

L’article donne une réflexion sur les méthodes de la description des noms dans les taxonomies biologiques et dans la terminologie. Pour cette description il importe de prendre en considération les rangs dans la systématique biologique et les hiérarchies conceptuelles (relation hyperonymiques et hyponymiques) dans la terminologie. Sont mis en évidence les termes du niveau de base (espèce) en tant que dénominations des organismes vivants réels, et les termes de base (au niveau du genre) pour la formation des nouvelles dénomination. Dans les modèles de la formation des termes biologiques sont constatées deux tendances : les noms dérivés dénomment les concepts du niveau supérieur de la famille et de l’ordre, les noms composés endocentriques dénomment les concepts du niveau inférieur de l’espèce. Le rapprochement de la description des dénominations par les biologues et de la méthode de la description linguistique permettra aux spécialistes de se servir de la langue avec plus de conscience et aux linguiste de mieux connaitre et comprendre les éléments de lla réalité décrits.
The article contains reflection on the description methods of names in biology taxonomies and in terminology. Important for the description are the levels of taxonomies of organisms and conceptual hierarchies in terminology (hyperonymic-hyponymic relations). The terms of the basic level (level of species) are featured as those naming a single specimen and the basic terms (level of genus) as those forming a basis for creating new words. Two tendencies may be observed in the word-formation models of biological terminology: the derivative nouns name concepts from the superior level of family and order, and the endocentric compound nouns name concepts from the subordinate level of species. The juxtaposition of name formation by biologists with the methodology of linguistic description will allow specialists use language more consciously and linguists better recognize and understand the described elements of reality.
Artykuł zawiera refleksję na temat metod opisu nazw w taksonomiach biologicznych i w terminologii. Istotnym dla opisu są poziomy w systematyce organizmów oraz hierarchie konceptualne (relacje hiperonimiczne i hiponimiczne) w terminologii. Wyróżnione są terminy z poziomu podstawowego (gatunku) jako nazywające pojedyncze okazy oraz terminy podstawowe (poziom rodzaju), stanowiące bazę dla tworzenia nowych słów. Widoczne są dwie tendencje w modelach słowotwórczych terminologii biologicznej: rzeczowniki derywowane nazywają pojęcia z poziomu nadrzędnego rodziny i rzędu, rzeczowniki złożone endocentryczne nazywają pojęcia z poziomu podrzędnego gatunku. Zestawienie opisu tworzenia nazw przez biologów z metodologią opisu językoznawczego pozwoli specjalistom bardziej świadomie posługiwać się językiem a językoznawcom lepiej poznawać i rozumieć opisywane elementy rzeczywistości.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 8; 41-54
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

LEGAL DISCOURSE: TEXT ANALYSIS AND TRANSLATION STRATEGIES
DYSKURS PRAWNY: ANALIZA TEKSTU I STRATEGIE TRANSLATORSKIE
ПРАВОВИЙ ДИСКУРС: АНАЛІЗ ТЕКСТУ ТА ЗАСТОСУВАННЯ ПЕРЕКЛАДАЦЬКИХ СТРАТЕГІЙ

Autorzy:

VELYKODSKA, Olena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/921142.pdf

Data publikacji:

2019-01-04

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie prawne
strategie tłumaczeniowe
transformacje
terminologia
legal translation
transformations
adequacy
deviations
terminology

Opis:

The article deals with basic requirements to the translation for specific purposes, namely legal translation. The problem posed here is defining object and theoretical basis of legal translation. The question of the necessity of information search as an integral part of translation strategy has been raised. Detailed analysis revealed that the requirements of professional translators  include knowledge of lexical and grammatical peculiarities of both languages in legal sphere; deep understanding of the concepts employed  by specialists in particular field and the specialist terms used to express these concepts and their relationships in the source and target languages. It is recommended  that evaluation of the translation may be done on the following principles: communicative pragmatic norms of translation; equivalent norms of translation; absence of contextual, cultural, functional, lexico-grammatical mistakes.
Artykuł koncentruje się na zagadnieniach związanych z tłumaczeniem prawnym, jego podstawami teoretycznymi i wymaganiami, jakie wiążą się z tego typu tłumaczeniem. Autorka zwraca uwagę na konieczność wyszukiwania informacji jako integralnej części strategii tłumaczeniowej. Stwierdzona się, że wymagania dotyczące zawodowych tłumaczy obejmują znajomość słownictwa i gramatyki obu języków, dogłębne zrozumienie pojęć używanych przez specjalistów z danej dziedziny oraz znajomość specjalistycznych terminów używanych do wyrażania tych pojęć oraz ich związków w języku źródłowym i docelowym. Zaleca się, aby ocena tłumaczenia odbywała się z uwzględnieniem norm związanych z pragmatyką przekładu i ekwiwalencją, a także zwróceniem uwagi na błędy kontekstowe, funkcjonalne i leksykalno-gramatyczne (abstrakt w języku polskim został przygotowany przez redakcję).
У статті розглядаються об’єкт, теоретичні засади та основні вимоги, які висуваються до перекладу текстів для спеціальних цілей, а саме правової та юридичної сфери. Підкреслюється необхідність  інформаційно-пошукової діяльності як невід’ємної складової поняття перекладацька стратегія. Визначено, що до професійних вимог до перекладача відносяться знання лексики і граматики обох мов; знання предметної галузі, а саме правової сфери, до якої відноситься текст перекладу і вміння користуватись словниками і іншими джерелами інформації. Слід відзначити, що аналіз зовнішніх і внутрішніх параметрів тексту оригіналу і визначення адекватної перекладацької стратегії на основі доперекладацького аналізу є запорукою вірного перекладацького розуміння тексту. Оцінювання  перекладу може базуватись на критеріях  пов'язаних з прагматичною нормою перекладу, нормою еквівалентності перекладу і відсутність у перекладі функціонально – змістових, функціонально-нормативних і культурологічних помилок, включаючи їх підвиди.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2018, 34, 1; 53-64
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Barwy obecności i nieobecności w Lolicie
The colors of presence and absence in Lolita

Autorzy:

Zasowska, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/665594.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

synestezja
metafora synestetyczna
tłumaczenie angielsko-polskie
synesthesia
synesthetic metaphors
English-Polish translation

Opis:

The multiplicity of the phenomenon of synesthesia has been a subject of intense scientific research performed mainly within a relatively narrow field of neurobiology or psychiatry (see e.g. Cytowic 2002; Cytowic and Eagleman 2009; Grossenbacher and Lovelace 2001; Sagiv 2009; J. E.Harrison and S.Baron-Cohen 1997), for which it is mostly a medical condition of the brain. However, synesthesia has also become a target of many linguistic endeavors as its realizations through language give rise to what is called a ‘synesthetic metaphor’ – a spontaneous linguistic production and/or a well-thought stylistic device. The world-famous Nabokov’s masterpiece Lolita is by far one of his most synesthesia-laden prose writings and it alone provided a fertile ground of research in both English and Russian, and many other languages to which the novel has been translated (see e.g. Ginter 2008; Zasowska 2012; Ginter 2016). The following paper aims at investigating the realizations of the English synesthetic metaphors in Lolita in the two Polish translations available in the literature: that of Stiller (1991) and that of Kłobukowski (1997). Of crucial importance is the function of color, a searchlight of some kind, beaming only on those who count. It doubtless centralizes Lolita in the novel and therefore may be called the ‘segregating’ factor: it is there whenever the girl is present and vanishes when she is no longer in sight. As has also been noticed by Zasowska (2013), the distribution of synethesia is closely linked with the sex of a character, and again it is Lolita that gathers almost all of the synesthetic metaphors for herself. Not even a vaguely similar tendency has been observed in the case of the other characters, both male and female, which are ‘synesthetically’ neglected by the author, that being an apparently conscious decision on the part of the writer. The present analysis consists of two main parts. First, all of the color-related synesthetic metaphors have been found, counted and categorized. The same was done with metaphors relating to the senses of sight, touch and taste. Second, their two Polish translations were compared and contrasted in terms of the synesthetic metaphor construction. The findings have shown that in most cases synesthetic metaphor was maintained by the translators throughout the novel and successfully rendered into the Polish language. However, different stylistic devices and lexical markers were used in doing so.
Zjawisko synestezji opisywane w literaturze medycznej, głównie w wąskiej dziedzinie neurologii lub psychiatrii (zob. np. Cytowic 2002, Cytowic i Eagleman 2009; Grossenbacher i Lovelace 2001; Sagiv 2009; J. E. Harrison i S. Baron-Cohen 1997) dotyczy zmian w obrębie kory mózgowej, które są odpowiedzialne za tzw. ‘postrzeganie’ zmysłami. Synestezja to również przedmiot badań językoznawczych, które skupiają się na metaforze synestetycznej, a więc celowym (bądź nie) zabiegu stylistycznym. Lolitę bez wątpienia można zaliczyć do największych dzieł literackich XX wieku, a samemu autorowi – Vladimirowi Nabokovi – nie sposób odmówić geniuszu tkwiącego w niezwykłej zręczności językowej, która przyniosła mu zarówno sławę i uznanie, jak i niesłabnącą do dziś krytykę fabuły samego utworu. Dla językoznawców „Lolita” to przede wszystkim jaskinia tajemnic i zagadek, które dostrzec można w niezliczonych grach i zabiegach językowych, a które stały się przedmiotem badań zarówno w języku angielskim, rosyjskim, jak i wielu innych, na które powieść została przetłumaczona (zob. np. Ginter 2008; Zasowska 2012; Ginter 2016). Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie realizacji metafory synestetycznej w dwóch polskich przekładach Lolity – w tłumaczeniu Stillera z 1991 r. oraz Kłobukowskiego z 1997 r. Na szczególną uwagę zasługuje sam kolor, którym powieść jest przepełniona, a który służyć może uważnemu czytelnikowi jako swego rodzaju „drogowskaz” informujący o tym, co, a nade wszystko kto jest ważny. Barwa towarzyszy głównej bohaterce od samego początku powieści i natychmiast znika, gdy dziewczynki nie ma w pobliżu. Jak zauważa Zasowska (2013), barwa pełni istotną funkcję w tworzeniu i rozmieszczeniu metafory synestetycznej, która jest ściśle powiązana z płcią bohaterów. Analiza przedstawiona w niniejszej pracy składa się z dwóch części. Pierwsza z nich stawia sobie za cel wyszukanie oraz skategoryzowanie wszystkich metafor synestetycznych związanych z barwą oraz tych związanych z innymi zmysłami, tj. zmysłem wzroku, dotyku i smaku. W części drugiej przeprowadzono analizę porównawczą oryginalnych metafor angielskich z ich polskimi odpowiednikami w dwóch przekładach. Analiza ta miała na celu określenie samej konstrukcji metafory. Wyniki wskazują, że w obu polskich tłumaczeniach metafora synestetyczna została zachowana, mimo różnych środków stylistycznych użytych w tym celu.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 203-218
1731-8025
2353-9623

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Author’s neologisms in George R. R. Martin’s A Game of Thrones and their Polish and Slovene translations
Neologizmy autorskie w powieści Gra o tron George’a R. R. Martina oraz jej polskim i słoweńskim tłumaczeniu

Autorzy:

Bednarska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2118253.pdf

Data publikacji:

2015-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

neologizm
fantastyka
tłumaczenie
język polski
język słoweński
neologism
fantasy
translation
Polish
Slovene

Opis:

The paper aims to provide an analysis of the author’s neologisms used in A Game of Thrones, which is the first book of Martin’s fantasy series Songs of Ice and Fire. In the first part the paper identifies the sources of the author’s lexical neologisms (e.g. direwolf, septon, or proper names). The second part focuses on the methods used for neologism translation in the Polish and Slovene versions of the novel (translations by Paweł Kruk and Boˇstjan Gorenc), and finds differences between the two translations. The paper describes translation techniques such as borrowing, equivalency, and the creation of a neologism.
Artykuł stanowi próbę analizy neologizmów autorskich użytych w Grze o tron, czyli pierwszym tomie sagi Pieśni lodu i ognia George’a R.R. Martina. W pierwszej części zostają przedstawione źródła neologizmów (np. direwolf, septon oraz nazwy własne). Druga część jest porównaniem metod, jakimi posługiwali się tłumacze polskiej i słoweńskiej wersji powieści (Paweł Kruk i Boštjan Gorenc).

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2015, 15; 21-32
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Język i kultura w przekładzie tekstów specjalistycznych
Language and Culture in the Translation of Specialist Texts

Autorzy:

Piotrowski, Sebastian
Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52414708.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne

Tematy:

language
culture
translation
specialist text
cultureme
język
kultura
tłumaczenie
tekst specjalistyczny
kulturem

Opis:

This study explores the link between language and culture in the context of translating specialist texts. The starting point is the assumption that each text contains a cultural element, even if it is “only” a professional text. The illustration of the theoretical considerations is a comparative analysis of translations (from French into Polish) of press articles in the field of economics. The analysis of selected press materials shows that their cultural value is not a peripheral phenomenon, but constitutes an important sense-creating element. In the process of their translation, the translator's tasks include not only changing the original linguistic structures, but also changing the cultural perspective embedded in the text. The carriers of the cultural point of view are both single lexical units, as well as linguistic constructions and complex conceptual networks. Based on the research, the authors conclude that it seems particularly important to sensitize students to respect the genre standards of the target language and to understand the need to reconceptualize the original conceptual metaphor and change the deictic perspective of the text.

Źródło:

Neofilolog; 2023, 60/1; 130-145
1429-2173

Pojawia się w:

Neofilolog

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce