Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "metafora" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 268
Tytuł:
Metafora w telewizyjnych audycjach informacyjnych. Przykład kampanii prezydenckiej z 2015 roku
Metaphor on news bulletins based on the example of presidential campaign in 2015
Autorzy:
Seklecka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943945.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
metafora
metafora sportu
metafora wojny
metafora widowiska
telewizyjna audycja informacyjna
metaphor
sport metaphor
war metaphor
spectacle metaphor
news bulletin
Opis:
Artykuł prezentuje sposoby konstruowania wypowiedzi dziennikarskich w telewizyjnych audycjach informacyjnych na temat kampanii wyborczej. Nacisk został położony na metaforyczny charakter wypowiedzi. Uwaga została skupiona na trzech typach metafor: sportu, wojny i widowiska. Celem analizy było zaprezentowanie z jednej strony ilościowego wymiaru badanego zagadnienia, ale również jakościowej analizy wybranych wypowiedzi. Istotne było przedstawienie znaczeń, jakie wyłaniają się z prezentowanych przekazów, aby w konsekwencji ukazać, że sposób przedstawiania polityki w mediach może mieć wpływ na jej postrzeganie przez wyborców.
The article presents the manners in which news concerning election campaign is constructed in news bulletins, with special emphasis on metaphorical perspective. The author focused on three kinds of metaphor: sport, war, and spectacle. The aim of the analysis is to present both the quantitative dimension of this issue and the qualitative investigation into particular statements. What is particularly interesting are the different meanings which emerge from this communication, in order to, consequently, display that the way politics is presented by the mass media could influence voters’ reception.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2017, 53; 169-184
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rosyjskie metafory synestezyjne w przekładzie na język polski
Some Remarks on the Translation of Russian Synaesthetic Metaphors into Polish
Autorzy:
Ginter, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1877117.pdf
Data publikacji:
2019-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
synestezja
metafora synestezyjna
przekład
metafora konwencjonalna
metafora niekonwencjonalna
Vladimir Nabokov
synaesthesia
synaesthetic metaphor
translation
conventional metaphor
creative metaphor
Opis:
W ostatnim czasie nastąpiła intensyfikacja badań nad synestezją z perspektywy różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Wciąż jednak stosunkowo niewiele publikacji dotyczy przekładu synestezji i metafor synestezyjnych. Temu właśnie zagadnieniu poświęcony jest niniejszy artykuł, który stawia sobie za cel przybliżenie strategii przekładu rosyjskich metafor synestezyjnych na język polski. Analiza materiału językowego dotyczy przekładu dwóch odmian metafor synestezyjnych – konwencjonalnych i niekonwencjonalnych (żywych). Pierwsze z nich, jako przejaw uniwersalnych tendencji do kojarzenia wrażeń zmysłowych pochodzących z różnych modalności, często w różnych językach realizują ten sam koncept metaforyczny. Tłumaczenie tego typu asocjacji synestezyjnych polega zatem na wyszukaniu korespondującej metafory. Jeśli taka metafora nie istnieje w języku docelowym, tłumacz zmuszony jest podjąć inne działania, np. wyszukać inną metaforę reprezentującą ten sam koncept lub zrezygnować z metaforycznego charakteru frazy. Jeśli zaś chodzi o metafory żywe, to sprawa na pozór wydaje się prosta. Twórczy i indywidualny charakter tych skojarzeń pozwala bowiem na dokonanie przekładu słowo w słowo. Jak to jednak zostało przedstawione na przykładach polskich tłumaczeń opowiadań Vladimira Nabokova, tłumacze decydują się na przyjęcie innych rozwiązań, często zaskakujących i nie do końca zrozumiałych.
The present paper is devoted to the analysis of synaesthetic metaphors in the Russian language from the perspective of their translation into Polish. The theoretical discussion is supported by the analysis of the translation of two types of synaesthetic metaphors – conventional and creative. As it has been shown, the behaviour of synaesthetic metaphors in translation is similar to that of other metaphors. In conventional metaphors historically close languages, such as Russian and Polish, often share similar cross-modal mappings, which make it possible to find a corresponding metaphor. In the case of creative synaesthetic metaphors, a word-by-word translation seem to be the most successful strategy. The translators, however, try to find more creative solution by modifying the synaesthetic association in the target language text.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 7; 141-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Controlling w paradygmacie interpretatywno-symbolicznym: metafora controllera a jego rola w przedsiębiorstwie
Controlling in interpretative-symbolic paradigm: controller’s metaphor and his role in company
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593097.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Controller
Controlling
Metafora
Metaphor
Opis:
Przedstawione w niniejszym artykule rozważania przyjmują spojrzenie prezentowane w interpretacyjno-symbolicznym paradygmacie nauk o zarządzaniu. Badania mają charakter jakościowy. Celami opracowania są: a) określenie roli controllera w przedsiębiorstwie poprzez analizę istniejących jego metafor, b) zaproponowanie własnej metafory controllera oddającej jego rolę w przedsiębiorstwach stosujących controlling rozumiany w ujęciu zarządczym. Postawiono następujące pytanie badawcze: W jaki sposób metafory controllera objaśniają jego rolę w zarządzaniu przedsiębiorstwem?
The discourse presented in this paper is conducted from the interpretativesymbolic management paradigm viewpoint. The research has the qualitative character. The objectives are following: a) defining of controller’s role in company by the analysis of existing controller metaphors, b) elaboration of author’s own metaphor of controller, defining controller’s role in company where controlling is understood in managerial dimension. The following research question was addressed: In which manner the controller’s metaphors explain his role in company management.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2018, 369; 173-183
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nieoczywistości metafor
On the Nonobviousness of Metaphors
Autorzy:
Piotrowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553175.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
metafora
Magdalena Zawisławska
metaphor
Opis:
Recenzja książki: Magdalena ZAWISŁAWSKA, Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 253.
Review of: Magdalena ZAWISŁAWSKA, Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 253.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 283-288
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Życie na poczekaniu” Wisławy Szymborskiej w rosyjskim tłumaczeniu (o międzykulturowej roli przekładu)
„Życie na poczekaniu” by Wisława Szymborska in its translation into Russian (on the intercultural role of translation)
Autorzy:
Rycielska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665350.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kultura społeczna
przekład
metafora pojęciowa
metafora obrazowa
social culture
translation
conceptual metaphor
metaphor imaging
Opis:
Translation-wise, the article draws attention to what may connect different but related cultures. It refers to the basic assumptions of cognitive grammar of Ronald W. Langacker and the idea of the conceptual metaphor of George Lakoff and Mark Johnson, which have been applied in the theory and practice of translation by Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis of the comparison of translation series with the title poem of Wisława Szymborska is constituted by the metaphor of life. The said comparison reveals the unification of conceptualization of this abstract and universal category. The translation, thus, brings closer to the target culture a fragment of the array of notions applied by the Nobel laureate reflected in the original.
Na przykładzie przekładu artykuł zwraca uwagę na to, co może łączyć różne, lecz pokrewne kultury. Odwołuje się do podstawowych założeń gramatyki kognitywnej Ronalda W. Langackera oraz koncepcji metafory pojęciowej George’a Lakoffa i Marka Johnsona, które w teorii i praktyce przekładu zastosowała Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis porównania serii przekładowej z tytułowym wierszem Wisławy Szymborskiej stanowi metafora życia. Porównanie odkrywa wspólnotę konceptualizacji tej abstrakcyjnej i uniwersalnej kategorii. Przekład przybliża swej kulturze odzwierciedlony w oryginale fragment świata pojęć Noblistki.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 111-125
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy metaforyzacja języka zmienia myślenie o współczesnej szkole? Recenzja pracy zbiorowej Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian? Redakcja naukowa: Maria Dudzikowa, Sylwia Jaskulska, Warszawa: Wolter Kluwers 2016, ss. 501
Does language metaphorization change the thinking of contemporary school?Review of the collective work ed. by Maria Dudzikowa, Sylwia Jaskulska, Fortress. School in a military metaphor. What in exchange?, Warsaw: Wolter Kluwers 2016, pp. 501
Autorzy:
Wróbel, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962552.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:
school culture
metaphor
military metaphor
language metaphor
kultura szkoły
metafora
metafora militarna
metaforyzacja języka
Opis:
W 2016 roku, w Wydawnictwie Wolters Kluwer, opublikowano monografię zbiorową pt. Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian?, pod redakcją naukową Marii Dudzikowej i Sylwii Jaskulskiej. Praca otwiera nową serię publikacji pedagogicznych, noszącą tytuł „Kultura Szkoły”. Naukowo serię redagują Maria Dudzikowa i Ewa Bochno. W recenzowanej pracy wydzielono cztery merytorycznie uzasadnione części, w których zamieszczone zostały teksty rekonstruujące działanie szkoły z zastosowaniem metafory militarnej. Badane zjawiska zinterpretowane zostały w kontekście zależności, jaka istnieje między strategią (część druga niniejszej pracy), taktykami (część trzecia publikacji) a wybranymi przykładami działania (część czwarta), w tym przypadku realizowanego w przestrzeni szkoły. Na szczególną uwagę zasługuje interdyscyplinarna perspektywa teoretyczna, do której odnoszą się autorzy tekstów zamieszczonych w tej pracy.
In 2016 Wolters Kluwer Publishing House published a collective monograph entitled Fortress. School in a military metaphor. What in exchange?, edited by Maria Dudzikowa, Sylwia Jaskulska. The work opens a new series of pedagogical publications entitled “School Culture” edited by Maria Dudzikowa and Ewa Bochno. In the reviewed paper, four substantively justified parts have been distinguished, which included texts reconstructing school operation using a military metaphor. The studied phenomena were interpreted in the context of the relationship between the strategy (the second part of this paper), the tactics (the third part of the publication) and the selected examples of activity (part four), in this case implemented in the school space. The authors of the text paid particular attention to an interdisciplinary theoretical perspective.
Źródło:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2017, 1
2353-7914
Pojawia się w:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postrzeganie roli współczesnego księgowego. Badania z zastosowaniem metafory zoomorficznej
Perception of the contemporary accountant role. Qualitative research using zoomorphic metaphor
Autorzy:
Nowak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593083.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Badanie narracji
Księgowy
Metafora
Metafora zoomorficzna
Projekcja
Accountant
Metaphor
Narration analysis
Projection
Zoomorphic metaphor
Opis:
W artykule badano postrzeganie roli współczesnego księgowego. Zastosowano badania jakościowe, a konkretnie wykorzystano metaforę zoomorficzną. Przeanalizowano otrzymane na podstawie projekcji metafory zwierzęce oraz towarzyszącą im narrację uzasadniającą wybór. Badaniu poddano osoby studiujące na kierunku finanse i rachunkowość, specjalizacji rachunkowość i auditing, które zgodnie z deklaracjami oraz wybranym kierunkiem studiów można uznać za przyszłych księgowych. W rezultacie zastosowanej procedury badawczej uzyskano spójny obraz pracy księgowego.
The paper investigates the perception of contemporary accountant role. The zoomorphic metaphor is used. The projected animal metaphors and the choiceexplaining narration is analyzed. The research group consisted of person studying finance and accounting specializing in accounting and auditing who, according to their declarations and chosen field of education, can be recognized as future accountants. As a result the coherent portrait of accountant is depicted.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2017, 341; 252-263
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Метафори от областта на храненето в българския език
Autorzy:
Savova, Dimka Vasileva
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681458.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
conceptual metaphor, lexical metaphor, motivational feature, primary and secondary nominate
metafora pojęciowa, metafora leksykalna, oznaka motywacyjna, pierwotny i wtórny nominat
Słowa kluczowe: metafora pojęciowa, metafora leksykalna, oznaka motywacyjna, pierwotny i wtórny nominat.
Opis:
The article aims at analysing the lexical field of food as a source of metaphorical transfer. The lexemes with possible metaphorical usage are classified according to one main criterion: the motivational feature of the metaphorization. In the case of two subgroups, the latter is supplemented by two auxiliary criteria. The article draws conclusions about the associative thinking of native Bulgarian speakers with respect to their life experience in the field under consideration.
Metafory w słownictwie z zakresu odżywiania się w języku bułgarskimArtykuł stanowi próbę analizy leksyki z grupy tematycznej odżywianie się jako źródła transformacji metaforycznych. Leksemy, które potencjalnie mogą być wykorzystywane w metaforach zostały poddane klasyfikacji według podstawowego kryterium – motywacyjnej oznaki metaforyzacji, które w dwóch podgrupach uzupełniono dwoma dodatkowymi kryteriami. Sformułowane na tej podstawie wnioski o myśleniu asocjatywnym użytkowników języka bułgarskiego związane są z zakresem ich doświadczenia życiowego.
METAFORY Z ZAKRESU ŻYWIENIA SIĘ W JĘZYKU BUŁGARSKIM W artykule spróbowano zanalizować leksykę z grupy tematycznej żywienia się jak źródło transformacji metaforycznych. Leksemy z możliwym wykorzystaniem metaforycznym klasyfikuje się według jednego podstawowego kryterium – motywacyjnej oznaki metaforyzacji, który w dwóch podgrupach dopełniono innymi dwoma posiłkowymi kryteriami. Wyniesiono wnioski o myśleniu asocjatywnym mówiących języka bułgarskiego w związku z rozpatrywanym  zakresem jego doświadczenia życiowego.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2019, 8
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyczne wino. Językowe sposoby charakteryzowania cech wina w kontekście lingwistyki kognitywnej
Autorzy:
Skrzypczak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798659.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
metafora
analiza semantyczna
konceptualizacja
zasób leksykalny
Opis:
The article is going to show metaphorical language of wine tasting notes and wine tasting notes dictionaries available on Polish internet wine services. The language shows how we conceptualize wine. The analysis is conducted and based on cognitive linguistic approach, is a basis for further research and does not constitute an exhausted subject.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2013, 7; 101-108
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MARCIN ŚWIETLICKI – POETA KANONICZNY?
Autorzy:
Panas, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624138.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Marcin Świetlicki
kanon literacki
metafora
hermeneutyka
Opis:
Establishing the canon of literary works created after 1989 remains an open question. We still lack a comprehensive, axiologically oriented picture of Polish literature of the turn of the centuries. The case of Marcin Świetlicki’s poetry seems a particularly compelling issue in this context. His poetry is popular and continues to enjoy wide readership as well as it receives extensive appreciation among literary critics. At the same time one can effortlessly find in Świetlicki’s works expressive poetic gestures aiming at highlighting its distinctiveness, consciously undermining the possibility of accord between a community and an individual. In the face of this paradox the identity of the experience of modernity proves to be the crucial element which establishes and conditions the basic pact concluded by the poet with his readers.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2015, 19, 2; 61-68
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory w plakatach teatralnych Jerzego Czerniawskiego
Metaphors in Jerzy Czerniawski’s theatre posters
Autorzy:
Bolek, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068645.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
metafora pojęciowa
metafora multimodalna
artystyczny plakat teatralny
Jerzy Czerniawski
conceptual metaphor
multimodal metaphor
artistic theatre poster
Opis:
W artykule przeprowadzono analizy i interpretacje artystycznych plakatów teatralnych J. Czerniawskiego. Celem tych działań badawczych była weryfikacja założenia, że multimodalne metafory mają charakter konceptualny, sprawdzenie przystawalności szczegółowych założeń teorii metafor pojęciowych G. Lakoffa i M. Johnsona do analiz artystycznych komunikatów wielokodowych oraz konfrontacja tejże teorii z koncepcją metafor multimodalnych C. Forceville’a. Celem szczegółowym była natomiast próba autorskiego zdefiniowania metafor multimodalnych. Badacz stawia hipotezę, którą weryfikuje działaniami analitycznymi, że w procesie dekodowania znaczeń plakatu obrazy są odczytywane w połączeniu ze słowami – tytułami przedstawień, a odbiór wielokodowego przekazu to mentalna (rozgrywająca się w umyśle odbiorcy) negocjacja sensów wielopoziomowych metafor, w których analogie językowe i obrazowe wynikają nie tylko ze znaczeń definicyjnych, ale też z cech konotacyjnych znaków werbalnych i pozawerbalnych. Tekst sytuuje się w obszarze interdyscyplinarnych kognitywnych badań nad dyskursem artystycznym.
The paper analyses and interprets J. Czerniawski’s artistic theatre posters. The aim of the research was to verify the assumption that multimodal metaphors are conceptual in their nature, to check how the detailed assumptions of G. Lakoff’s and M. Johnson’s conceptual metaphor theory match the analyses of artistic multimodal messages, and to confront this theory with C. Forceville’s concept of multimodal metaphors. The specific goal was to attempt to define multimodal metaphors in an original way. The researcher puts forward a hypothesis, subsequently verified with analyses, that in the process of decoding the meanings of a poster, the images are read in conjunction with the words – titles of the performances, while the reception of the multi code message constitutes mental negotiation (taking place in the recipient’s mind) of the meanings of multi level metaphors, in which language and image analogies result not only from their defined meanings, but also from the connotative features of verbal and non verbal signs. The text fits within the framework of interdisciplinary cognitive research on artistic discourse.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2020, 26, 2; 217-226
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poderoso caballero es don Dinero. Las metáforas del simulacro y desengaño en auxilio de los actuales discursos españoles de la crisis.
Autorzy:
Ziarkowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080958.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
novela de la crisis
tema de la corrupción
metáfora del simulacro
metáfora del desengaño
Rafael Chirbes
Opis:
La crisis económica española dispone ya de una compleja bibliografía literaria que abarca tanto novelas, como ensayos y tomos poéticos. Nuestro análisis se basa en una novela (Crematorio de Chirbes), un ensayo (Todo lo que era sólido de Muñoz Molina) y un libro poético (Dinero de García Casado). Nuestra propuesta se inicia recordando los datos económicos claves. Más tarde presentamos el tema que parece más frecuente, es decir, la corrupción desencadenada por el boom en el sector de la construcción. Para, al fi nal, observar dos metáforas predominantes en la literatura de la crisis, a saber, la metáfora del simulacro y la metáfora del desengaño. Ambas metáforas eran muy frecuentes también en la cultura barroca española y constituyen una proporcionalidad inversa. Además, el motivo del desengaño se manifestaba en el barroco con la imagen de vanitas, que adoptaba, entre otras, la forma de una naturaleza muerta o de una pompa de jabón. También los autores actuales de la literatura de la crisis describen el paisaje natural desaparecido y la burbuja (inmobiliaria) que al igual que la pompa de jabón, se hincha fácilmente, pero se pincha de improvisto. Tanto entre los poetas del siglo XVII como entre los escritores de la crisis predomina la sensación de que una época se va terminando, pero nadie sabe qué viene después.
Źródło:
Itinerarios; 2018, 27; 28-37
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od ekspresjonizmu intencjonalnego do metafory
From intentional expressionism to metaphor
Autorzy:
Kozłowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369819.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architektura
ekspresjonizm
metafora
architecture
expressionism
metaphor
Opis:
Tekst stara się przedstawić pewien rodzaj architektury, która jest wyrazem metafory jako „pretekstu” powstania projektu i nadania nowego znaczenia formie zbudowanego budynku. Działania takie wiązały się z potrzebą wyrażenia ekspresyjności i pojawienia się marzeń o dynamice formy. Architekci potrzebowali nowych środków dla przeniesienia pierwotnych myśli ze szkiców w zmaterializowany budynek, okazało się to rzeczą trudną i nie zawsze udawała się nawet Erichowi Mandelsohnowi, jednemu z twórców rewolucji w architekturze i geniuszowi rysunku.
This paper attempts to present a certain kind of architecture which has become an expression of metaphor as a “pretext” for the formation of a design giving a new meaning to the form of constructed buildings. It was related to the need to express things and Dreas about the dynamics of a form. Architects needed new means of transferring original ideas from sketches and transforming them into a completed building. It was a difficult thing, even for one of the initiators of a revolution in architecture, Erich Mendelsohn – a genius of architectural sketches.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2014, 21; 183-194
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Davidson i Rorty o metaforze
Autorzy:
Bartkowiak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706185.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
D. Davidson
R. Rorty
metafora
znaczenie metaforyczne
znaczenie literalne
martwa metafora
„nieznane szumy”
język
historia metafory
Opis:
W słynnym tekście What Metaphors Mean Donald Davidson zaproponował niezwykle nowatorskie podejście do zagadnienia metafory. Stwierdził mianowicie, że nie przysługuje jej żadne inne znaczenie poza znaczeniem dosłownym. Zerwał tym samym z tradycyjnym przekonaniem – podzielanym przez fi lozofów i lingwistów – że metafora posiada dodatkowe znaczenie fi guratywne, w którym jest zakodowana treść poznawcza. Przekonanie to, według Davidsona, wynika z błędnego utożsamienia domniemanego znaczenia z efektem, jaki metafora wywołuje w odbiorcy – z myślami, jakie prowokuje, podobieństwami, które pomaga dostrzec. Metafora, twierdzi Davidson – tak jak żart, obraz czy uderzenie kogoś w głowę – znajduje się poza granicami semantyki i jest kwestią użycia. Artykuł zestawia teorię metafory Davidsona z jej interpretacją dokonaną przez Richarda Rorty’ego, który czyni z niej fundament swojej szeroko zakrojonej wizji zmian słowników składających się na historię ludzkiej myśli. Według autorki, interpretacja Rorty’ego, chociaż śmiała i kontrowersyjna, jest mimo to przekonująca, niezwykle płodna i oferuje cenny wgląd w rozumienie działania metafory.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 1; 221-236
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora w dyskursie edukacyjnym
Metaphor in educational discourse
Autorzy:
Kotowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544826.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
pedagogika
dyskurs
dyskurs edukacyjny
język metaforyczny
metafora
Opis:
W niniejszym artykule została omówiona metafora i przeprowadzona analiza metafor w dyskursie edukacyjnym. Autorka, opierając się na założeniu o wszechobecności metafory, przyjmuje szeroką definicję pojęcia i poddaje analizie przykłady wykorzystania metafory. Metafory pojawiają się w kontekstach szkolnej codzienności: w relacjach między nauczycielami i uczniami, przekonaniach dotyczących procesu nauczania i uczenia się czy też w materiałach edukacyjnych. Zaprezentowane rozważania mają na celu przede wszystkim przypomnienie, zaakcentowanie, iż metafora posiada nieocenioną wartość heurystyczną i może odgrywać ważną rolę w edukacji. Autorka podejmuje kwestię funkcji i walorów wykorzystania metafory w edukacji, podkreślając przy tym nadużycia lub niewłaściwe użycie metafory.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2015, 1; 335-344
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In Search of Linguistic Terminology. System in Times of Symbol or Symbol for the Sake of System?
W poszukiwaniu terminologii językoznawczej: system w czasach symbolu czy symbol na potrzeby systemu?
Autorzy:
Łozowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193014.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
terminology
definition
metaphor
symbol
system
terminologia
definicja
metafora
Opis:
In the article we claim that scientific terminology should keep abreast of the times it serves. We identify the current intellectual climate as post-modernistic in the sense that general principles cannot be evaluated out of the spatiotemporal context in which they were initially proposed. Against that background the terminology of autonomous linguistics must be said to be no match for the present spirit of the times, while the terminology of non-autonomous linguistics lacks at times precision and common sense.
Zakładamy, że terminologia naukowa powinna odzwierciedlać „ducha czasu”, tj. panującą aurę intelektualną. Tę obecną określamy jako postmodernistyczną i identyfikujemy z poszukiwaniami subiektywności osadzonych w i motywowanych przez kontekst doświadczeniowy człowieka. Stwierdzamy, że terminologia autonomicznych koncepcji języka rozmija się z obecnym „duchem czasu”, a terminologia propozycji integracyjnych nie jest dostatecznie konsekwentna i przejrzysta.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 2; 20-30
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory z nazwami własnymi w strukturze jako wykładnik wartościowania (na materiale polskiej i rosyjskiej publicystyki prasowej)
Evaluative metaphors with proper names in their structures (based on Polish and Russian journalistic writing)
Autorzy:
Bogdanowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951084.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
językoznawstwo
aksjologia
metafora
nazwa własna
konotacja
wartościowanie
wartość
Opis:
One of the aspects of the secondary use of proper names, their metaphoric function, is under consideration in the paper. Proper names as metaphors, through a variety of connotative content, relativelyoften provide some type of evaluation of reality. These evaluations can be negative, for example, nowe wcielenie doktora Mengele, żydowski Stalin, сербская Голгофа or positive, for example, Napoleon mody, nasz Leonardo da Vinci, Эльдорадо оптовых закупок. The evaluation process with a metaphor is a generally available way of getting to know and assessing reality. This universal means of communication is frequently applied by authors of journalistic texts.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La concettualizzazione metaforica delle emozioni nella lingua italiana
Metaforyczna konceptualizacja uczuć w języku włoskim
Autorzy:
Bocian, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520698.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
emozioni
concettualizzazione
metafora
emocje
językowy obraz świata
konceptualizacja
Opis:
L’obiettivo dell’articolo è quello di analizzare i mezzi metaforici esistenti nella lingua italiana volti a verbalizzare le emozioni. L’analisi è stata effettuata ricorrendo alla teoria cognitiva della metafora di Lakoff e Johnson su un corpus che consta di risorse metaforiche convenzionali presenti nei dizionari italiani monolingue. Nello specifico si è cercato di delineare un quadro della concettualizzazione emotiva in italiano, riflettendo su problematiche quali i domini origine adoperati, i possibili limiti posti alla concettualizzazione, nonché l’immagine linguistica che scaturisce dalle emozioni.
Celem artykułu było dokonanie analizy metaforycznych środków ekspresji dostępnych w języku włoskim w obrębie werbalizacji emocjonalnej. Analiza ta została przeprowadzona przy odwołaniu do kognitywnej teorii metafory Lakoffa i Johnsona oraz w oparciu o korpus obejmujący konwencjonalne zasoby metaforyczne odnotowane we włoskich słownikach jednojęzycznych. W szczególności, Autorka skupiła się na odzwierciedleniu konceptualizacji emocjonalnej w języku włoskim, snując refleksję nad takimi problemami jak: domeny źródłowe, możliwe ograniczenia w ramach metaforycznego rzutowania oraz językowy obraz emocji.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 1 "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"; 29-36
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory synestezyjne w utworach Vladimira Nabokova
Synaesthetic metaphors in Vladimir Nabokov’s prose
Autorzy:
Ginter, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665389.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Vladimir Nabokov
synestezja
metafora synestezyjna
synaesthesia
synaesthetic metaphor
Opis:
The present paper is devoted to synaesthetic metaphors in Nabokov’s oeuvre. The main attention is paid to the metaphors in which both the source and the target domains are perceptual. Numerous constructions of the analysed material show that although in some cases a perceptual mode is initially specified, the imagery is linguistically related in terms belonging to one or more differing perceptual modes.Nabokov’s metaphoric expressions has been discussed in two groups: cross-modal sensory metaphors with the source domain of colour as well as the source domain of tactile perception. These constructions resemble synaesthesias (e.g., deep crimson softness, orange heat) even though, contrary to the neurodevelopmental synaesthesia, meanings of synaesthetic metaphors are generated through semantic processes. Interpretation of cross-modal sensory metaphors is determined by the context.
Niniejszy artykuł poświęcony jest metaforom synestezyjnym w twórczości Nabokova. Uwaga skierowana jest głównie na metafory, w których zarówno domena źródłowa, jak i docelowa dotyczą wrażeń zmysłowych. Wiele przedstawionych podczas analizy konstrukcji dowodzi, że choć w pewnych przypadkach rodzaj modalności wydaje się określony w sposób oczywisty, to obrazowanie językowo odnosi się do jednej lub dwóch odmiennych modalności percepcyjnych.Nabokovowskie konstrukcje metaforyczne zostały omówione w dwóch grupach: międzymodalne metafory z kolorem jako domeną źródłową oraz metafory z domeną źródłową związaną z percepcją dotykową. Konstrukcje te niewątpliwie przypominają synestezję, choć w przeciwieństwie do synestezji uwarunkowanej neuropsychologicznie, znaczenie metafor synestezyjnych powstaje w rezultacie procesów semantycznych. Interpretacja metafor międzyzmysłowych jest uwarunkowana kontekstualnie.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 53-61
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienność metafory w perspektywie kognitywistycznej. Próba krytycznej analizy
The Everyday Reality of Metaphor in the Perspective of Cognitive Science. Attempt of Critical Analysis
Autorzy:
Gemel, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139108.pdf
Data publikacji:
2016-04-04
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
metafora
język
konceptualizacja
domena
metaphor
language
conceptualization
domain
Opis:
Celem pracy jest dostarczenie krytycznej analizy podstawowych założeń kognitywnej teorii metafory. Pierwsza część poświęcona jest kwestii koherencji pojęcia odwzorowania metaforycznego. Druga zaś porusza problem wykorzystania metafory kognitywnej jako podstawowego narzędzia konceptualizacji abstrakcyjnej sfery myślenia. Dodatkowym celem tekstu jest ukazanie obecności metafory w codziennych procesach komunikacji, konceptualizacji potocznego doświadczenia oraz co za tym idzie – praktyce naukowej i edukacyjno-pedagogicznej.
The aim of the paper is to provide a critical analysis of the basic assumptions of the cognitive theory of metaphor. The first part is devoted to the issues related to the coherence of the concept of metaphorical mapping. The second one discusses the validity of the metaphorization process in terms of schema-concretization framework. Finally, the third part raises the problem of using cognitive metaphor as the primary tool for the conceptualization of the realm of abstract thinking. An additional objective of the text is to display the presence of metaphor in everyday communication processes, conceptualization of common experience and thus also in the scientific and educational practice.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2016, 2, 1; 176-186
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaskoczenie w architekturze
Surprise in architecture
Autorzy:
Kokoszkiewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369825.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architektura
forma
metafora
sztuka
architecture
art
form
metaphor
Opis:
We współczesnej architekturze element zaskoczenia traktowany jest jako środek wyrazu, który ma zwiększać atrakcyjność artystyczną dzieła. W historii architektury odnajdujemy jednak zupełnie inne zastosowania dla zaskoczenia, które, analogicznie do świata natury, zawsze było elementem strategii przetrwania. To często mogło uratować ludzkie życie. Współcześnie zaskoczenie w architekturze straciło swój pierwotny sens i weszło do katalogu środków stylistycznych, których użycie ma na celu wzbudzenie u odbiorcy uznania i krótkotrwałego zachwytu. Artykuł w krótkiej formie opisuje przemianę podejścia do tytułowego zagadnienia.
In modern architecture, the element of surprise is treated as a means of expression, which increases the attractiveness of artistic work. In the history of architecture we find a completely different applies for a surprise, which, by analogy with the world of nature, has always been an element of the survival strategy. It often could save lives. At present, surprise in architecture lost its original meaning and entered to the catalog of stylistic means, the use of which aims to excitation at the customer appreciation and admiration of short-term. Article in the short form describes the transformation approach to the title question.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2014, 22/2; 19-28
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora i trauma
Autorzy:
Stroińska, Magda
Szymanski, Kate
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474015.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
trauma
dyskurs o traumie
myślenie symboliczne
metafora pojęciowa
Opis:
Artykuł przedstawia pojęcie psychologicznej traumy i jej wpływ na zdolność formułowania spójnej narracji, która umożliwia integrację doświadczeń traumy z całokształtem życiorysu. Można by się spodziewać z lingwistycznego puntktu widzenia, że chcąc ująć w słowa nie dający się opisać horror traumy narrator sięgnie po metaforę. Tak jednak nie jest, ponieważ trauma niszczy zdolność do myślenia symbolicznego. Skupiamy naszą uwagę na braku wyrażeń metaforycznych na początkowym etapie narracji w dyskursie na temat doświadczonej traumy, a następnie na pojawianiu się specyficznych typów metafor pojęciowych, takich jak na przykład CIAŁO to KONTENER czy ŻYCIE to PODRÓŻ. Sugerujemy, że analiza używania przenośni – lub ich braku w analizowanym dyskursie – może pozwolić na wgląd w procesy radzenia sobie z traumą i leczenia jej skutków.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2017, 10; 101-114
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne w funkcji metaforycznej (na polskich i rosyjskich przykładach prasowych)
Proper names in a metaphorical function (with Polish and Russian press examples)
Autorzy:
Bogdanowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950969.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
językoznawstwo
onomastyka
nazwa własna
metafora
konotacja
funkcja metaforyczna
Opis:
The article is about the metaphorical usage of proper names and their place beyond the language system. Proper names quite frequently appear in modern (Polish and Russian) journalistic texts as a part of metaphors. These are, for example, such expressions as polski Hitler, Гитлер без вермахта, Himalaje wszelkiego zakłamania, “гималаи” пивных и водочных бутылок, Nowy Jork we wschodnim stylu, подмосковный Версаль, katolicki Gorbaczow, этакий черногорский Обломов, nasz Leonardo da Vinci, сегодняшние Корчагины, Мересьевы, Гагарины and others. A name loses its system properties in figurative usage. That means the name does not denote or distinguish a particular person or place that was originally designated by it, but begins to be seen as a meaningful unit. Metaphors with proper names in their structure are created from connotational meaning of a proper name, which is a given social group’s unlimited knowledge of the object that the name refers to, in its basic use.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 187-196
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O otwartości metafory
About the Openness of Metaphor
Autorzy:
Maliszewski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192577.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
metafora
innowacja
gry językowe
metaphor
innovation
word play
Opis:
Artykuł dotyczy otwartości metafory ujmowanej z trzech perspektyw: nadawczej (otwartość metafory jako możliwość kreowania nowych znaczeń i gier semantycznych), odbiorczej (otwartość metafory jako możliwość dokonywania mniej lub bardziej rozległych interpretacji) oraz badawczej (otwartość metafory jako nieostrość granic między znaczeniem dosłownym i przenośnym oraz coraz szerszy sposób ujmowania samego zjawiska metafory).
The paper discusses the openness of metaphor seen from three perspectives: from the addresser’s perspective (the openness of metaphor as the possibility of creating new meanings and semantic games), the addressee’s perspective (the openness of metaphor as the possibility of making more or less extensive interpretations) and the researcher’s perspective (the openness of metaphor as the fuzziness of the borders between the literal and figurative meanings and the more and more extended manner of capturing the phenomenon of metaphor itself).
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 2
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Holograficzny model reminiscencji w poezji Czesława Miłosza
A holographic model of reminiscence in the poetry of Czesław Miłosz
Autorzy:
Rydz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390871.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czesław Miłosz
poezja
pamięć
reminiscencja
przypomnienie
metafora hologramu
Opis:
For a model of nostalgic memory in the poetry of Czesław Miłosz, based on the psychological phenomenon of reminiscence, an allegoric counterpart can be identified in the hologram metaphor (Douwe Draaisma). The question: “Who am I” – reappears in Miłosz’s late lyrical poetry when he ponders over both his biography and the biographies of others. The response is provided, for instance, in the concept of human dialectic biography (of subject and object), formulated by Paul Ricoeur in his philosophical analyses. Human memory remains equally dialectic, placed in the antinomy between memory and oblivion. Still, retrieving a detail which has been remembered evokes all experience along with its rich context. That is the holographic effect, described in literature as the “ghost image”. Also in poetry, the effacing of memory trace does not make a barrier for the restitution of recollection. “The Sun of Memory” beams through the lyric of the author of the collection of poems “This”.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2011, 15; 71-94
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola i znaczenie metafory w mediacjach narracyjnych
Role and meaning of metaphor in narrative mediation
Autorzy:
Lipowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431481.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
mediacje
konflikt
narracje
metafora
mediations
conflict
narrations
metaphor
Opis:
The main field of consideration of hereby article is the issue of mediation which is presented by the author from the perspective of a paradigm of narrative mediation. According to the concept, conflicts occur under the influence of opposing narrations of parties about what has happened. The opponents create their own stories of the conflict, shaped through various socio-cultural contexts and language that they use. The aim of narration is deconstructing narrations maintaining conflict, and creating space to emerge alternative stories, or giving a new meaning to the existing narrations. The author pays special attention to the power of language and the meaning of metaphors in the mediation process. Metaphor is viewed as an inexhaustible source of interventions, crucial for interpreting hidden meanings of narration of parties, universalizing stories, as well as modifying them towards alternative, constructive narration.
Źródło:
Dyskursy Młodych Andragogów; 2015, 16; 91-100
2084-2740
Pojawia się w:
Dyskursy Młodych Andragogów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu terminologii językoznawczej: system w czasach symbolu czy symbol na potrzeby systemu?
In Search of Linguistic Terminology: System in Times of Symbol or Symbol for the Sake of System
Autorzy:
Łozowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192118.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
terminologia
definicja
metafora
symbol
system
terminology
definition
metaphor
Opis:
Zakładamy, że terminologia naukowa powinna odzwierciedlać „ducha czasu”, tj. panującą aurę intelektualną. Tę obecną określamy jako postmodernistyczną i identyfikujemy z poszukiwaniami subiektywności osadzonych w i motywowanych przez kontekst doświadczeniowy człowieka. Stwierdzamy, że terminologia autonomicznych koncepcji języka rozmija się z obecnym „duchem czasu”, a terminologia propozycji integracyjnych nie jest dostatecznie konsekwentna i przejrzysta.
In the article, we claim that scientific terminology should keep abreast of the times it serves. We identify the current intellectual climate as post-modernistic in the sense that general principles cannot be evaluated out of the spatiotemporal context in which they were initially proposed. Against that background, the terminology of autonomous linguistics must be said to be no match for the present spirit of the times, while the terminology of non-autonomous linguistics lacks at times precision and common sense.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2016, 1, 1&2; 29-39
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intermedialne warsztaty twórcze "Przestrzenie Mixmedialne", czyli kształcenie wyobraźni z wyobraźnią
Intermedia creative workshop "Mixmedia spaces", that is developing imagination through imagination
Autorzy:
Limont, Wiesława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686758.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
warsztat twórczy
metafora wizualna
metafora multimodalna
wyobraźnia twórcza
zdolności twórcze
creative workshop
visual metaphor
multimodal metaphor
creative imagination
creative abilities
Opis:
The paper presents three experiments where metaphorical thinking, visualization and visual art expression were important elements. A characteristic feature of the first experiment was the use of thinking by means of analogy and metaphorical thinking with verbal and visual expressions. In the second experiment related to creative imagination, visual metaphor was dominant. The third experiment was an intermedia creative workshop, in which multimodal metaphors and playing with a specific plot were significant features. Combining physical, virtual and mental spaces as well as moving participants between mixed extended real and virtual spaces were also key factors. The intermedia creative workshop was organized by students of art education in two stages. In the first stage, they designed the workshop while in the second stage, the workshop was run among early-school-age children.
W artykule przedstawiono trzy eksperymenty, w których ważne było myślenie metaforyczne, wizualizacja i ekspresja plastyczna. Charakterystyczną cechą pierwszego eksperymentu było wykorzystanie myślenia przez analogię i myślenia metaforycznego z ekspresją werbalną i wizualną, w drugim eksperymencie związanym z wyobraźnią twórczą dominowała metafora wizualna. W trzecim, mającym charakter intermedialnych warsztatów twórczych, znaczącymi elementami były metafory multimodalne i zabawa z konkretną fabułą. Ważnym czynnikiem było także łączenie przestrzeni fizycznej, wirtualnej i mentalnej, przemieszczanie się uczestników w mieszanej, rozszerzonej przestrzeni realnej i wirtualnej. Intermedialne warsztaty twórcze realizowane były przez studentów edukacji artystycznej w dwóch etapach. Na pierwszym studenci tworzyli projekty warsztatów, na drugim warsztat realizowano wśród dzieci w wieku wczesnoszkolnym.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2018, 7, 2; 68-88
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory ciszy w przekazach mediów audialnych podczas pandemii COVID-19
Metaphors of Silence in Audio Media Messages During the COVID-19 Pandemic
Autorzy:
Wójciszyn-Wasil, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1728929.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafora synestezyjna
metafora audialna
pandemia COVID-19
cisza
media audialne
synaesthetic metaphor
auditory metaphor
COVID-19 pandemic
silence
audio media
Opis:
Konceptualizacja doświadczeń audialnych wymaga użycia metafor. Niniejszy artykuł proponuje ich analizę na podstawie przekazów mediów audialnych, co umożliwia badania zarówno na poziomie leksykalnym, jak i akustycznym. Wykorzystano kategorię metafory synestezyjnej oraz wprowadzono pojęcie metafory audialnej, specyficznej dla mediów dźwiękowych. Kontekstem interpretacyjnym metaforycznych reprezentacji ciszy jest pandemia COVID-19. Brak hałasu staje się synonimem samotności, zagrożenia, śmierci, ale ma także konotacje pozytywne: spokój czy dowartościowanie codzienności. Wykorzystanie odgłosów pozawerbalnych wzbogaca medialną narrację o pandemii w warstwie fonicznej i semantycznej. Przedstawione ujęcie metafory uwzględnia perspektywę medioznawczą, tak zwanych sound studies i językoznawstwa kognitywnego.
Conceptualizing auditory experiences requires the use of metaphors. This paper proposes to analyze those metaphors in audio media messages, including both lexical and acoustic patterns. The category of synaesthetic metaphor is used and the concept of auditory metaphor specific to auditory media is introduced. The interpretative context for metaphorical representations of silence is the COVID-19 pandemic. The absence of noise becomes synonymous with loneliness, danger, death but also has positive connotations: peace or appreciation of everyday life. The use of non-verbal sounds enriches the media narrative of the pandemic in phonemic and semantic layers. The presented treatment of metaphor incorporates perspectives from media studies, sound studies, and cognitive linguistics.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2021, 12, 3; 91-103
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedagogika jako metafora ustrojodawstwa
Pedagogy as a metaphor for constitution-making
Autorzy:
Szreniawski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929029.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
pedagogika
ustrojodawstwo
prawo
metafora
pedagogy
constitution-making
law
metaphor
Opis:
W doktrynie prawa konstytucyjnego metafory pojawiają się w wielu analizach rozwiązań ustrojowych. Pedagogika może być używana jako metafora ustrojodawstwa ze względu na liczne podobieństwa między procesem nauczania i tworzeniem ustroju państwa. Dostrzegać należy dużą rolę uczenia się w procesie tworzenia przepisów prawa. Oddziaływanie pedagogiczne prawa obejmuje wpływanie na zachowania poszczególnych osób i społeczeństwa.
In the doctrine of constitutional law, metaphors appear in many analytic works. Pedagogy can be used as a metaphor for constitution-making because of many similarities between the teaching process and the formation of constitutional law. One should recognize the great role of learning in the process of creating legal regulations. The pedagogical impact of law includes influencing the behaviour of individuals and of the society.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 489-498
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora jako element stymulujący hybrydyzację gatunkową: Analiza kontrastywna exposé
Metaphor as an element stimulating the hybridization of political genres: a contrastive analysis of inauguration addresses
Autorzy:
Zekin-Kompanowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/954363.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
metafora
exposé
perswazja
nowomowa
metaphor
inauguration address
persuasion
newspeak
Opis:
Artykuł dokonuje przeglądu i analizy porównawczej głównych sposobów użycia metafor w przemówieniach programowych premierów Polski i Francji na przełomie XX i XXI wieku. Przy przyjęciu klasycznego rozumienia metafory, według którego termin ten oznacza przeniesienie nazwy jednej rzeczy na inną i przy założeniu, że ta fi gura jest powszechnym narzędziem poznawczym funkcjonującym w języku, przedstawiono dominujące wzorce metaforyki w tekstach exposé. Wykazano pewne podobieństwa wynikające z retorycznego charakteru języka polityki, a także szereg różnic w przypadku metaforyki korpusu francusko- i polskojęzycznego. Ustalono, że sprawą metafory następuje hybrydyzacja gatunków przemówień politycznych w tekstach polskich exposé, w których funkcja perswazyjna przesłania funkcję poznawczą i estetyczną, która z kolei dominuje w korpusie francuskojęzycznym.
This article is a comparative analysis of the main trends in the use of metaphor in Polish and French Prime Ministers’ inauguration addresses at the turn of the twenty-fi rst century. It follows a classical conception of metaphor understood as a transfer of a name from one entity to another, and an assumption that metaphor is pervasive in everyday language use, including political discourse. The analysis of inauguration addresses has revealed some pervasive patterns in metaphors across both samples, but also some specifi c features of the Polish texts. It demonstrates that in the Polish addresses metaphors instantiate a hybrid functionality with the persuasive aspect overriding both the cognitive and aesthetic aspects of metaphor application. In the French sample, the aesthetic aspect seems to be dominant.
Źródło:
Res Rhetorica; 2015, 2, 3; 30-42
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
'I Had a Dream, Which Was not All a Dream': Viewpoint Metaphors in Personal Experience Narratives on War
„Miałem sen, który nie był wyłącznie snem”: metafory oglądu w narracjach osobistych doświadczeń na temat wojny
Autorzy:
Nikolaienko, Valeriia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28394726.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
metafora oglądu
doświadczeniowość
metafora
punkt widzenia
narracja osobistego doświadczenia
narracja traumy
viewpoint metaphor
experientiality
metaphor
viewpoint
personal experience narrative
trauma narrative
Opis:
The article makes a case for a particular kind of conceptual metaphor, the viewpoint metaphor. The viewpoint metaphor is argued to be a tool employed by narrators in personal experience narratives in order to render their irregular perception mode. The viewpoint metaphor allows mapping on the narrated real experience the perception characteristics of other experiences such as watching a movie or having a dream. The research material consisted of a sample of 50 personal experience narratives (25 in English and 25 in Ukrainian) produced by the participants or witnesses, military and civilian, of hostilities mainly in Ukraine in 2014-2023 and in some other conflicts. It was found that two basic and most prominent viewpoint metaphors in this kind of discourse is EXPERIENCING THE EVENT is DREAMING OF THE EVENT or WATCHING A MOVIE OF THE EVENT. These metaphors are often reinforced by other viewpoint metaphors and they tend to repeatedly occur in the narrative. The function of the viewpoint metaphor is expressing the subjective experientiality, emotional condition and embodied perception mode at the time of the experience narrated. Viewpoint is therefore argued to be a part of the mental space’s construal. Studying the viewpoint metaphor allows to shed light onto the conceptual structure of viewpoint. It was found that the elements mapped from the source experience of watching a movie or having a dream include passive witnessing, reduced agency, hushed perception, unreality of events, timelapse, and slow motion.
W artykule przedstawiono argumenty za istnieniem szczególnego rodzaju metafory pojęciowej – metafory oglądu. Metafora oglądu jest narzędziem stosowanym w narracjach dotyczących osobistych doświadczeń narratorów w celu oddania niezwykłości tych doświadczeń. Metafora ta pozwala na użycie w narracji rzeczywistego doświadczenia projekcji cech percepcyjnych innych doświadczeń, takich jak oglądanie filmu lub sen. Materiał badawczy stanowił korpus 50 narracji osobistych doświadczeń (25 w języku angielskim i 25 w języku ukraińskim) wojskowych i cywilnych  uczestników lub świadków działań wojennych, przede wszystkim  w Ukrainie w latach 2014-2023 oraz w niektórych innych konfliktach. Stwierdzono, że dwie podstawowe i najbardziej widoczne metafory oglądu w tego rodzaju dyskursie to DOŚWIADCZENIE WYDARZENIA to SEN O WYDARZENIU lub OGLĄDANIE FILMU Z WYDARZENIA. Metafory te są często wzmacniane przez inne metafory oglądu i zwykle pojawiają się wielokrotnie w narracji. Funkcją metafory oglądu jest wyrażanie subiektywnego doświadczenia, stanu emocjonalnego i ucieleśnionego trybu percepcji w momencie doświadczenia, które jest opowiadane. Dlatego też punkt widzenia jest traktowany tutaj jako część konstrukcji przestrzeni mentalnej. Badanie metafory oglądu pozwala rzucić światło na strukturę pojęciową punktu widzenia. Z badania wynika, że cechy percepcji przejęte na podstawie doświadczenia domeny źródłowej (oglądania filmu czy snu) obejmują bycie biernym świadkiem, zmniejszoną sprawczość, wyciszoną percepcję, nierzeczywistość wydarzeń, klatkowość widzenia i zwolnione tempo.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 1; 52-70
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Definicje wychowania w literaturze pedagogicznej
Definitions of Education in Educational Literature
Autorzy:
Salamucha, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857079.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
definicja
wychowanie
pedagogika
metafora
definition
ducation
educational studies
metaphor
Opis:
The paper is a review of the definitions of the term „education” in contemporary educational literature. Such definitions are characterised, above all, from the point of view of their contents, and to a little degree from the formal point of view. The conclusion contains two formulas. They are attempts to generalise the reporting definitions of the term „education”.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2004, 32, 2; 31-43
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O indukcji niezupełnej w matematyce
On Incomplete Induction in Mathematics
Autorzy:
Gruszecki, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013881.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia
indukcja
matematyka
metafora
Popper
history
induction
mathematics
metaphor
Opis:
The subject of this article is the role of inductive reasoning (in the meaning of induction by incomplete enumeration) in the methodology of mathematics. The following types of induction have been distinguished:I1) induction which causes formulation of axioms of different mathematical theories;I2) enumerative induction which causes formulation of theorems on the basis of a finite number of cases;I3) induction concerning the range of application of mathematical symbols;I4) induction generalising the properties of finite sets to the infinite case;I5) induction pointing to analogies between problems belonging to different domains of mathematics. Inductive reasoning should not be put against the creativity of scientists, as induction is often an important, though not always conscious part of our cognition. The concept of notional metaphor can be useful for explaining the nature of inductive reasoning. With this concept, a general scheme of inductive reasoning has been proposed, which, in the opinion of the authors, is more adequate for presenting the nature of induction than traditional approaches.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 47-73
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Upojona chorobą. W trzewiach świata… Eve Ensler
Intoxicated by illness. In the Body of the World… by Eve Ensler
Autorzy:
Ładoń, Monika
Barański, Jarosław
Okupnik, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/961278.pdf
Data publikacji:
2019-11-28
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
choroba nowotworowa
metafora
Eve Ensler
Susan Sontag
cancer
metaphor
Opis:
Eve Ensler to amerykańska pisarka, autorka słynnych Monologów waginy, feministka, inicjatorka światowego ruchu przeciwko przemocy wobec kobiet (V-Day). Artykuł jest poświęcony interpretacji wspomnieniowej książki Ensler, napisanej po doświadczeniu choroby nowotworowej. Pisarka zajmuje się zarazem „fizjologią choroby” i „filozofią choroby”. Nie stroni zatem od naturalistycznych opisów swego ciała, ale jednocześnie dowartościowuje swój stan. Swoją patografię pisze jako osoba „upojona chorobą”, jak to określił Anatole Broyard. Budowanie znaczenia choroby toczy się na kilku poziomach. W planie języka najważniejsze są metafory, których Ensler używa (a nawet nadużywa) niejako wbrew ostrzeżeniom Susan Sontag. Inny poziom znaczeń to powiązanie intymnego chorowania z cierpieniem świata. Tym samym książka W trzewiach świata… zamienia się w manifest polityczny i społeczny.
Eve Ensler is an American writer, the authoress of famous The Vagina Monologues, a feminist, the founder of a global activist movement to end violence against women and girls (V-Day). This article is devoted to interpretation of a memoir book by Ensler written after the cancer experience. Ensler writes simultaneously about physiological and philosophical side of cancer. She doesn’t avoid naturalistic descriptions of her own body, but she appreciates her condition. Ensler writes her patography as a person “intoxicated by illness”, according to Anatole Broyard’s words. The meaning of a cancer disease is formed on several levels. For example, the metaphor is most important for language. Ensler uses (or abuses) metaphors against warnings by Susan Sontag. The authoress is also trying to connect her own disease with the suffering of the world. Thus, the book turns into a political and social manifesto.
Źródło:
Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej; 167-186
9788323540755
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory o Rosji : wizerunek rosyjskiej polityki w przenośniach publicystycznych w prasie polskiej (2000-2012)
Autorzy:
Maliszewski, Bartłomiej.
Współwytwórcy:
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Czasopismo polskie
Język polski
Metafora
Polityka
Wizerunek medialny
Opis:
Bibliografia na stronach 321-339.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Wojna o ciało idealne. Metaforyczna konceptualizacja jako jedna ze strategii perswazyjnych dyskursu
The war for the perfect body. Metaphorical conceptualization as one of the persuasive discourse strategies
La guerra per il corpo perfetto. La concettualizzazione metaforica come una delle strategie persuasive del discorso
Autorzy:
Pastucha-Blin, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729635.pdf
Data publikacji:
2022-03-24
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
discorso
persuasione
concettualizzazione
metafora strutturale
corpo umano
guerra
discourse
persuasion
conceptualization
structural metaphor
human body
war
dyskurs perswazyjny
konceptualizacja
metafora strukturalna
ciało
wojna
Opis:
Zaprezentowana w pracy analiza zwraca uwagę na szczególny aspekt metafory, mianowicie jej siłę perswazyjną.  Badania materiału językowego, pochodzącego z portali internetowych promujących zdrowy styl życia czy różnego rodzaju kosmetyki oraz zabiegi służące udoskonalaniu wyglądu i samopoczucia współczesnych kobiet, wskazują na konceptualizację troski o ciało w odniesieniu do metafory WOJNY.  Tego typu konceptualizacja metaforyczna to jedna z wielu strategii perswazyjnych stosowanych przez autorów analizowanych tekstów w celu oddziaływania na odbiorców poprzez narzucenie im określonej wizji rzeczywistości, ale przede wszystkim wpłynięcie na ich zachowanie przekładające się na decyzje o charakterze finansowym.
L’analisi presentata in questo lavoro permette di focalizzare l’attenzione su un aspetto particolare della metafora, ossia sulla sua forza persuasiva. Lo studio del materiale linguistico, proveniente dai portali Internet, indica la presenza della metafora della GUERRA nell’ambito della concettualizzazione della cura del corpo umano. La metaforizzazione di questo tipo è una di tante strategie persuasive adoperate dagli autori dei testi studiati per influenzare il destinatario imponendogli una certa visione della realtà, ma prima di tutto per influenzare il suo comportamento che si traduce in decisioni di carattere finanziario.
The analysis presented in the work will allow to draw attention to the particular aspect of metaphor, namely its persuasive force. Research made on linguistic material, coming from Internet portals indicate the presence of the WAR metaphor in relation to the conceptualization of caring for the body. This type of metaphorical conceptualization is one of the many persuasive strategies used by the authors of the analyzed texts in order to influence the recipients by imposing a specific vision of reality on them, but above all influencing their behavior, translating into decisions of a financial nature.
Źródło:
Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2022, 4; 1-16
2658-185X
Pojawia się w:
Fabrica Litterarum Polono-Italica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przywódcy, partnerzy, przeciwnicy – wizerunek polityków w multimodalnych metaforach publicystycznych
Leaders, Partners, Opponents: The Image of Politicians in Multimodal Metaphors Used by Journalists
Autorzy:
Maliszewski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955639.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
metaphor
journalism
politics
multimodality
innovation
metafora
publicystyka
polityka
multimodalność
innowacja
Opis:
Przedmiotem analizy są wizualno-werbalne przenośnie publicystyczne, które widnieją na okładkach polskich tygodników opinii. Dzięki walorowi naoczności to właśnie figury wizualno-werbalne pozwalają najłatwiej (i najszybciej) uchwycić powtarzalne sposoby ujmowania świata polityki oraz charakterystyczne cechy przenośni publicystycznych. Analizując wybrane metafory multimodalne, które odnoszą się do politycznych przywódców, partnerów i przeciwników, ukazujemy świat polityki jako pewną strukturę (na którą składa się wymiar wertykalny, czyli relacja nadrzędności i podrzędności oraz wymiar horyzontalny, czyli podział sceny politycznej na różne strony i ugrupowania). W analizowanych przenośniach polityka jest też ukazywana jako przestrzeń akcji (rywalizacji i widowiska), której głównymi uczestnikami – w warunkach demokracji parlamentarnej – są czołowi przedstawiciele najważniejszych partii. W omawianych metaforach uwidaczniają się także główne cechy przekazów prasowych, które mają przykuwać uwagę odbiorcy słowem i obrazem oraz pomysłowym ujęciem podejmowanych tematów. Zebrany materiał potwierdza i dopełnia wnioski formułowane przy analizie językowych przenośni publicystycznych (jako sposobu ujmowania tego, co mniej konkretne, środka pozyskiwania uwagi odbiorcy i kształtowania społecznych przekonań oraz wykładnika utrwalanego obrazu świata).
The selected multimodal metaphors, which reference the characters of political leaders, partners and opponents, present the world of politics as a structure (which consists of vertical aspect – the relationship between the superordinate and subordinate, and horizontal aspect – the division of the political scene into various parties and formations). In the metaphors analysed, politics is also presented as a space for action (rivalry and spectacle), whose main participants – in terms of parliamentary democracy – are the main representatives of the major parties. The discussed metaphors also show the main characteristics of press coverage, which are supposed to attract the attention of the audience by the means of text, images and a clever approach to the presented topics. The material collected for the study confirms and completes the conclusions formulated during the analysis of linguistic journalistic metaphors (as a means of attracting the viewer’s attention, as a means of capturing what is less concrete, and as an exponent of the recorded world image).
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 38-66
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Intimacy of Paul to the Thessalonians in 1Thess. 2: 7b-12
Bliskość Pawła wobec Tesaloniczan w 1 Tes 2: 7b-12
Autorzy:
Despotis, Sotirios
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420288.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
beneficent nurse
intimacy
benevolence
metaphor
dobroczynny opiekun
intymność
życzliwość
metafora
Opis:
In one of the earliest documents of Christianity, in a highly patriarchal society, when addressing Gentile Christians, Paul did not hesitate to liken himself not only to a father, but also to a woman who cares for her own children. In contrast to itinerant philosophers, he did not only preach, but by the example of his life showed love for them, even to the point of sacrificing his being. The metaphor of the mother relates among other things with the admonition to avoid prostitution and the koinonia of all during and after the Last Judgment. In the oldest document of Christianity, Paul speaks to Christians of all nations and does not stop, in a upmost Patriarchal society, trying to assimilate himself with the image of a woman in the way she nurtures and cares for her own children. He does not simply preach, but unlike the wandering philosophers, he has such calmness, compassion and love for them in which he gives his soul, his being. Simultaneously, he is a father, since with his example and sayings, he teaches everyone, individually, to stay away from iniquity and prays unceasingly. The presentation of the sender as a mother and father of the recipients, brothers of the newborn Church of Thessaloniki, relates to the call to stay away from harlotry and that everybody will coexist during and after the Second Coming of our Lord. Translation by: Nikolaos Georgantonis
W jednym z najstarszych dokumentów chrześcijaństwa, w bardzo patriarchalnym społeczeństwie, apostoł Paweł zwracając się do Chrześcijan z pogan, nie waha się upodobnić nie tylko do ojca, ale także kobiety, która jako niania dba o własne dzieci. W przeciwieństwie do wędrownych filozofów, apostoł Paweł nie tylko nauczał słowem, lecz i przykładem swojego życia ukazywał łagodność, dobroczynność i miłość, ofiarowując swoją duszę i życie. Metafora matki związana jest między innymi z upomnieniem, aby unikać prostytucji i tworzyć wspólnotę wszystkich w trakcie życia doczesnego i po Sądzie Ostatecznym. W najstarszym dokumencie chrześcijaństwa, Paweł mówi do chrześcijan wszystkich narodów, nie zatrzymuje się na społeczeństwie patriarchalnym, lecz stara się zasymilować z obrazem kobiety - piastunki, i tak jak ona karmić i troszczyć się o własne dzieci. On nie tylko głosił, ale w przeciwieństwie do wędrujących filozofów, miał taki spokój, współczucie i miłość do tych ludzi, dla których oddawał swoją duszę i całe swoje istnienie. Jednocześnie, ukazuje się w postaci ojca, ponieważ jego przykład i słowa, uczyły wszystkich, indywidualnie, pozostawania z dala od nieprawości i nieustannej modlitwy. Prezentacja autora listu jako matki i ojca odbiorców, braci rodzącego się Kościoła w Salonikach, związane jest w związane było z wezwaniem do pozostawiania z dala od nierządu, i skłonienia adresatów do zgodnego współistnienia we wspólnocie zarówno przed, jaki i po drugim przyjściu naszego Pana.
Źródło:
ELPIS; 2014, 16; 99-111
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć przeszłości versus Historia. O Lodzie Jacka Dukaja
Autorzy:
Gorliński-Kucik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451111.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
play
intertextuality
narrative character
metaphor
gra
intertekstulaność
narracyjność historii
metafora
Opis:
Remembering about the past versus History
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 142-153
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja jako podmiot
Organization as a subject
Autorzy:
Ćwiklicki, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/904199.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
organizacja
podmiotowość
metafora
teoria organizacji
organization
subject
metaphor
organization theory
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników analiz podejść metodologicznych, w których traktuje się organizację jak podmiot. Autor, podkreślając ograniczenia takiego zabiegu, prezentuje odpowiednie przykłady pozwalające na przyjęcie tezy postawionej w tytule. Tekst kończy krytyczna ocena i zestawienie uzasadnionych sytuacji traktowania organizacji jak podmiotu.
The purpose of this paper is to present the results of analyses of the methodological approaches which consider organization as an entity. The author discusses the limitations of such a procedure, but also presents arguments that confirm the thesis formulated in the title. In the conclusion of the paper, the author offers a critical discussion and a list of statements justifying the treatment of an organization as a subject.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2014, 3(29); 146-152
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyroda w metaforach jako przejaw kreatywności uczniów w wieku 9 lat. Raporty z badań
Autorzy:
Kowalik-Paluch, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694591.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
nature
child
creation
creativity
metaphor
przyroda
dziecko
twórczość
kreatywność
metafora
Opis:
The purpose of this article is to show nature in the metaphorical statements of 9-year-old students. Narrative and narrative interview were used as research methods. The presented research results are only a part of a larger research project carried out for the purposes of the doctoral dissertation entitled: “Experiencing Aesthetic Values in Contact with Nature of Students Completing Early School Education”. The metaphors created by the child are a sign of creativity, rich imagination, and freedom of using the language. The metaphor is somehow a symbol of the “transition” between the real world and the child’s individual imaginary world. The article presents fragments of the narratives of the surveyed students showing their metaphorical possibilities, used to describe nature and natural experiences.
Celem artykułu było ukazanie przyrody w wypowiedziach metaforycznych uczniów w wieku 9 lat. Jako metody badawcze zastosowano narracje oraz wywiad narracyjny. Prezentowane wyniki badań są częścią większego projektu badawczego przeprowadzonego na potrzeby rozprawy doktorskiej pt. „Doświadczanie wartości estetycznych w kontakcie z przyrodą uczniów kończących edukację wczesnoszkolną”. Metafory tworzone przez dziecko są przejawem kreatywności, bogatej wyobraźni i swobody posługiwania się językiem. Metafora jest niejako symbolem „przejścia” między światem rzeczywistym a indywidualnym światem wyobraźni dziecka. W artykule przedstawiono fragmenty narracji badanych uczniów ukazujące ich możliwości metaforyczne wykorzystane do opisu przyrody i doświadczeń przyrodniczych.
Źródło:
Prima Educatione; 2019, 3
2544-2317
Pojawia się w:
Prima Educatione
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne uwarunkowania języka humanistów (na przykładzie artykułów z zakresu literaturoznawstwa) – wybrane zagadnienia leksykalne
Social determinants of the humanists’ language (on the example of articles in the field of literary studies) – selected lexical issues
Autorzy:
Woźniak-Wrzesińska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475644.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
termin
metafora
język naukowy
Inność
term
metaphor
scientific language
otherness
Opis:
W niniejszym artykule zastanawiam się, jakie pozanaukowe aspekty pracy badacza mają wpływ na języ¬kowy kształt jego tekstów. W szczególności interesują mnie zagadnienia leksykalne, a mianowicie ubóstwo / bogactwo językowe analizowanych tekstów oraz rozbudowane terminy. Zajmują mnie więc badania kwantytatywno-kwalitatywne. Podczas tych pierwszych poszukuję słów kluczy oraz autosemantycznych leksemów o niskich rangach. Te drugie umożliwiają z kolei sprawdzenie kolokacji i łączliwości semantyczno-leksykalnej wielokomponentowych terminów. Artykuł jest przyczynkiem do rozważań nad stanem terminologii we współczesnym polskim literaturoznawstwie zajmującym się szeroko rozumianą „Innością” i przede wszystkim zwraca uwagę na zjawiska społeczne, które mogą mieć wpływ na strategię używania terminów przez naukowców.
In this article, I ask the question which non-scientific aspects of the researcher’s work have an impact on the linguistic shape of his texts. In particular, I am interested in lexical issues, namely poverty / language richness of the analysed texts and the extensive terms. I am therefore involved in quantitative-qualitative research. During the former I am looking for keywords and auto-semantic lexemes with low ranks. The latter, in turn, makes it possible to check the collocation and semantic lexical connectedness of the multicomponent terms. This article is a contribution to considering the state of terminology in contemporary Polish literary studies dealing with widely understood ‘otherness’ and, above all, draws attention to social phenomena that may influence the strategy of using terms by scientists.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2018, 32; 247-263
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Podróżą każda miłość jest”. Akceptacja metafor miłości przez kobiety w kontekście twórczości emocjonalnej – doniesienie wstępne
Autorzy:
Jasielska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614463.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
love
metaphor
emotional creativity
women
miłość
metafora
twórczość emocjonalna
kobiety
Opis:
Love is a complex emotion. On the one hand, it is a positive experience. On the other, its conceptualization has negative elements. One of the forms of the lexical understanding of emotions is the metaphorical model that makes it possible to reach beyond the literal meaning of emotions. The study with women (N = 43) was conducted. For establishing the lay understanding of love the two types of metaphors were used: typical ones (the target and source domain had the same valence) and atypical ones (the target and source domain had opposite valence). The state affect and emotional creativity were also measured. The obtained data showed that typical metaphors are more preferred, independently of the affect. The metaphor love is a journey enjoyed the most acceptance. The acceptance of atypical metaphors is related to emotional creativity, especially in the field of emotional novelty. The results were discussed in the context of the emotional creators’ ability to nonconventional understanding emotional experience. Literature indicates that the understanding of “love as a journey” has a negative emotive expression. This may confirm the tendency to include personal emotional experiences in the scope of the concept of love.
Miłość jest uczuciem złożonym. Z jednej strony to doznanie pozytywne, z drugiej zaś jego konceptualizacja posiada elementy negatywne. Jedną z form leksykalnego rozumienia emocji jest model metaforyczny, który umożliwia dotarcie do pozadosłownego znaczenia emocji. Aby ustalić potoczne rozumienia miłości, zrealizowano badania z udziałem kobiet (N = 43), wykorzystując typowe (nośnik i temat obdarzone tą samą walencją emocjonalną) i nietypowe (nośnik i temat obdarzone przeciwną walencją emocjonalną) metafory miłości. Zmierzono także doświadczenie aktualnego afektu oraz twórczość emocjonalną Uzyskane dane pokazały, że bardziej preferowane są metafory typowe, niezależnie od afektu. Największą akceptacją cieszyła się metafora miłość jest podróżą. Akceptacja metafor nietypowych ma związek z twórczością emocjonalną, szczególnie w zakresie nowatorstwa emocjonalnego. Wyniki zostały poddane dyskusji w kontekście umiejętności twórców emocjonalnych do pozakonwencjonalnego rozumienia doznań emocjonalnych. Literatura wskazuje, że rozumienie „miłości jako podróży” ma negatywny wyraz emotywny. Może to potwierdzać tendencję włączania w zakres pojęcia miłości osobistych doświadczeń emocjonalnych.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 4
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tajemnica i analogia we współczesnym mówieniu o Bogu
Mystery and analogy in modern discourse about God
Autorzy:
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944192.pdf
Data publikacji:
2014-02-28
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
analogia
metafora
Bóg
język teologiczny
analogy
metaphor
God
theological language
Opis:
The language of theology has always been liable to get to one of two extremes. The first one consists in an assumption that we cannot say anything about God as the Divine Being cannot be expressed in human language. The other extreme assumption is that theological terms can be used unequivocally both in the discourse on God and on man. One way to avoid those two traps is to adopt the method of analogy. A discrepancy between the „theory” regarding God and the experience” of His actions (or lack of action) in one’s life, poses a challenge for modern theology. The use of analogy in statements about God does not in itself prevent the conflict between commonly accepted statements about God and His experience in everyday life. However, metaphorical analogy provides a defined mediation, which may be qualified as an indirect recognition of some states of things by human mind. How does it influence the question of recognition and acknowledgment of God’s existence? Perhaps, we are doomed to everlasting shifts from one analogy to another in order to grasp the fact of His presence and activity.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 1; 59-69
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O szkole jako fabryce nudy i śmiechu
On School as a factory of Boredom and Laughter
Autorzy:
Motyl, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629149.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
szkoła
metafora
fabryka
nuda
śmiech
school
metaphor
factory
boredom
laughter
Opis:
The text is an attempt to describe the school in the metaphor of the factory. Seen from this perspective, the automatism, repeatability, predictability and cyclicality are a source of boredom. Boredom is a complex problem, that causes different pupils reactions, like withdrawal and aggression. In the text also is described a reaction associated with a laugh.
Tekst jest próbą opisania szkoły za pomocą metafory fabryki. Patrząc z tej perspektywy, automatyzm szkolny, powtarzalność, cykliczność i przewidywalność wiążą się z powstaniem nudy. Nuda jest sytuacją trudną, dlatego pojawiają się różne reakcje obronne. W tekście oprócz wycofania i agresji opisana jest także reakcja związana ze śmiechem.
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2014, 7; 141-165
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Канцэптуалiзацыя дома маладымi беларусамi
Konceptualizacja domu przez młodych Białorusinów
The conceptualization of home by young Belarusians
Autorzy:
Дзесюкевiч, Вольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116677.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
pojęcie
stereotyp
prototyp
konotacja
metafora
concept
stereotype
prototype
connotation
metaphor
Opis:
Celem pierwszej części artykułu jest rekonstrukcja koncepcji domu z wykorzystaniem badania ankietowego. Wyróżniono podstawowe znaczenia znaku językowego – budowanie, mieszkanie, rodzina i ojczyzna, którego znaczenie komplikuje się w związku z przytaczaniem takich skojarzeń jak bezpieczna i wąska przestrzeń, ciepło, spokój, swojskość. W procesie konceptualizacji domu istotniejszym od materialnego budowania okazuje się jego znaczenie symboliczne jako miejsca stworzonego przez rodzinę. Analiza pozwala wysnuć wniosek, że dom jest wartością niezmienną dla wielu młodych Białorusinów. W drugiej części artykułu omówiono indywidualną konceptualizację domu Andrusia Horwata w aspektach statycznym i dynamicznym.
The aim of the first part of the article is to reconstruct the concept of home by means of a questionnaire. The basic conceptualizations of home include building, family and homeland. They become less straightforward by the connotations of protected, narrow, warm, quiet, private space. The symbolic value of home as a place created by a family is more important than the conceptualization of home as a building. The analysis shows that home remains crucial value for most young Belarusians. The individual conceptualization of Andrus Ghorvat in the static and dynamic aspects is discussed in the second part of the article.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2017; 293-303
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poznawczej funkcji języka (na przykładzie frazeologizmów języka rosyjskiego w porównaniu z polskim)
On the cognitive function of language (the case of Russian phraseologisms in comparison with Polish)
Autorzy:
Rycielska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665469.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kategoryzacja
konceptualizacja
metafora pojęciowa
frazeologia
categorization
conceptualization
conceptual metaphor
phraseology
Opis:
The cognitive function of language is manifested, among others, in the inseparable processes of conceptualization and categorization of the world. The present study attempts to demonstrate that in the process of language development multiple expressions have been coined to characterize the ultimate experiences of dying and death, which symbolize different ways of thinking about the phenomena. The possibility to identify conceptual metaphors and metonymies in language allows, as it seems, to become familiar with the human experience. The comparison of the two languages shows the convergence in the conceptualization of the process and state scenarios. Both languages have at their disposal corresponding phraseological categories, which profile similar domains, and which conceptualize the phenomena in a parallel way.
Kognitywna funkcja języka przejawia się m.in. w nierozdzielnych procesach konceptualizowania i kategoryzowania świata. Niniejsze opracowanie jest próbą pokazania, że dla charakterystyki spraw ostatecznych – umierania i śmierci – zostało utworzonych na przestrzeni rozwoju języków wiele wyrażeń, które symbolizują sposoby myślenia o tych zjawiskach. Możliwość wysnucia metafor i metonimii pojęciowych na podstawie funkcjonowania języka pozwala, jak się wydaje, poznać ludzkie doświadczenie. Porównanie obu języków pokazuje zbieżność odzwierciedlania pewnego scenariusza tych zjawisk. Języki te najczęściej dysponują odpowiadającymi sobie kategoriami frazeologicznymi, które profilują zbieżne domeny, więc odzwierciedlają bliskie sobie sposoby konceptualizowania danego zjawiska.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 145-163
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkwitnęły dni wasze pod wstydu liściami… – uwagi o metaforyce astronomiczno-meteorologicznej Sonetów krymskich Adama Mickiewicza
Autorzy:
Andrejczyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590852.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Adam Mickiewicz
metaphor
astronomical-meteorological vocabulary
metafora
słownictwo astronomiczno-meteorologiczne
Opis:
W artykule podjęto próbę omówienia metaforyki astronomiczno-meteorologicznej obecnej w Sonetach krymskich Adama Mickiewicza oraz określenia jej roli w budowaniu świata przedstawionego wskazanych sonetów. Opis słownictwa tematycznego i tropów stylistycznych występujących w utworach Mickiewicza był już niejednokrotnie przedmiotem badań językoznawczych, ale charakterystyka metaforyki nie została jeszcze przeprowadzona. Stąd też temat tego szkicu może uzupełnić jedną z nisz, która wciąż jeszcze istnieje, w wydawać by się mogło kompletnym opisie języka wieszcza. W pracy wykorzystuję definicję metafory omówioną przez Teresę Dobrzyńską (1994) oraz elementy metodologii zaproponowanej przez Piotra Wróblewskiego (1998). Analiza wykazuje, że czas i miejsce powstania dzieła miały wpływ na jakość metaforyki oraz stosowanego w jej obrębie słownictwa tematycznego. Dostosowanie języka poetyckiego Mickiewicza widoczne jest w omówionych przykładach. Wyobrażenia, do których odsyłają przenośnie wyekscerpowane z Sonetów krymskich, wykraczają poza polskie realia kulturowe i odwołują się do ówczesnej rzeczywistości okolic Krymu. Zastosowanie wskazanych metafor służy uwypukleniu egzotyczności i tajemniczości Krymu. Przeprowadzona analiza wykazuje, że przenośnie pozwalają wyrazić to, czego poeta nie mógł nazwać pojedynczymi słowami, a chciał ten obraz przekazać czytelnikowi. Wykorzystane metafory umożliwią uzewnętrznienie emocji oraz przeżyć, które towarzyszyły Mickiewiczowi, a były trudne do opisania w konwencji realistycznej.
In this article an attempt has been made to discuss the astronomical-meteorological metaphors present in Sonety krymskie of Adam Mickiewicz and to determine their role in the construction of the depicted world of the sonnets. The description of the vocabulary and the stylistic tropes in the Mickiewicz’s poetry have already been the subject of several linguistic studies, however, the characteristics of the metaphors has not been done yet. Therefore, the subject of this essay can fill one of the niches which still exists in seemingly complete description of the poet’s language. In this work I adopt the definition of the metaphor discussed by Teresa Dobrzyńska (1994) and the elements of methodology proposed by Piotr Wróblewski (1998). The analysis demonstrates that the time and place of creating the poetry influenced the quality of metaphors and the thematic vocabulary utilized within them. The adaptation of the Mickiewicz’s poetic language is visible in the discussed examples. The imagery evoked by the metaphors excerpted from Sonety krymskie goes beyond the Polish cultural realities and refers to the then reality of the Crimean region. The use of the indicated metaphors serves to emphasize the exoticism and mystery of the Crimea. The performed analysis demonstrates that the metaphors allow to express what the poet was unable to name with single words, but wished to convey this image to the reader. The utilized metaphors will enable to manifest the emotions and experiences which accompanied Mickiewicz but were difficult to describe in a realistic convention.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 5-18
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zu den ökologischen Metaphern bei Paulus
O ekologicznych metaforach u św. Pawła
Autorzy:
Najda, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817916.pdf
Data publikacji:
2005-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
św. Paweł
przyroda
ekologia
metafora
St. Paul
nature
ecology
metaphor
Opis:
Many times in his letters Paul underlines that he is an apostle of Christ Jesus chosen, called and sent to proclaim the Gospel of God (cfr. Rom 1,1; 1 Cor 1,1; 2 Cor 1,1). In his teaching he willingly used different metaphors, among which those taken from the held of ecology had an important role. Paul makes use of them when speaks of the reality, the nature and the tasks of the Christian community (e.g.: Rom 7,4ff.; 9,21; 1 Cor 3,9), when he wants to describe his missionary activity or to express his apostolic consciousness (e.g.: 1 Cor 3,6; 3,10; 2 Cor 10,8; 13,10).
Paweł wielokrotnie w swoich listach podkreśla, że jest apostołem Chrystusa Jezusa wybranym, powołanym i posłanym do głoszenia Ewangelii Bożej (por. Rz 1,1; 1Kor 1,1; 2Kor 1,1). W swoim nauczaniu apostoł posługuje się chętnie różnymi metaforami, wśród których ważną rolę odgrywają metafory z zakresu ekologii. Paweł wykorzystuje je wtedy, gdy mówi o rzeczywistości, naturze i zadaniach gminy chrześcijańskiej (np. Rz 7,4n; 9,21; IKor 3,9), gdy chce opisać swoją działalność misyjną lub wyrazić swoją apostolską świadomość (np. IKor 3,6; 3,10; 2Kor 10,8; 13,10).
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2005, 3, 1; 247-255
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irracjonalne życie architektury
The Irrational Life of Architecture
Autorzy:
Segal, Rafi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/97009.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Instytut Projektowania Architektonicznego. Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej
Tematy:
zwyczaje
metafora
forma
projekt
irracjonalność
habits
metaphor
form
design
irrationality
Opis:
Podczas gdy architekci starają się tworzyć nowe formy w swoich projektach, odbiór architektury przez użytkowników pozostaje w dużej mierze zależny od identyfikacji tego, co znane. Esej analizuje sposoby, w jakie znajomość określa formalne upodobania i metafory używane do pośredniczenia i „dostępu” do mniej znanej formy architektonicznej.
While architects seek to create new forms for their designs, the reception of architecture by its users remains largely reliant on identifying the familiar. The essay examines the ways in which familiarity establishes formal preferences and the metaphors used to mediate and ‘access’ the less familiar architectural form.
Źródło:
Pretekst; 2019, 9; 61-64
2449-5247
Pojawia się w:
Pretekst
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Las metáforas frutales en el léxico y la fraseología del español
Autorzy:
Pamies, Antonio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079791.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
polysemy
phraseology
metaphor
ethnobotany
fruits
polisemia
fraseología
metáfora
etnobotánica
frutos
Opis:
Natural languages include a network of associated concepts, which allow creating and/or understanding new metaphors, based on two relatively systematic types of models: archimetaphors and culturemes. An example of the productivity of both macromodels of figurative language is the concept of fruit, both as a source domain and as a target domain, that undergo the interaction between multiple linguistic metaphors and extralinguistic symbolism.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 22; 89-99
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Канцэптуалiзацыя дома маладымi беларусамi
Konceptualizacja domu przez młodych Białorusinów
The conceptualization of home by young Belarusians
Autorzy:
Дзесюкевiч, Вольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944396.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
concept
stereotype
prototype
connotation
metaphor
pojęcie
stereotyp
prototyp
konotacja
metafora
Opis:
Celem pierwszej części artykułu jest rekonstrukcja koncepcji domu z wykorzystaniem badania ankietowego. Wyróżniono podstawowe znaczenia znaku językowego – budowanie, mieszkanie, rodzina i ojczyzna, którego znaczenie komplikuje się w związku z przytaczaniem takich skojarzeń jak bezpieczna i wąska przestrzeń, ciepło, spokój, swojskość. W procesie konceptualizacji domu istotniejszym od materialnego budowania okazuje się jego znaczenie symboliczne jako miejsca stworzonego przez rodzinę. Analiza pozwala wysnuć wniosek, że dom jest wartością niezmienną dla wielu młodych Białorusinów. W drugiej części artykułu omówiono indywidualną konceptualizację domu Andrusia Horwata w aspektach statycznym i dynamicznym.
The aim of the first part of the article is to reconstruct the concept of home by means of a questionnaire. The basic conceptualizations of home include building, family and homeland. They become less straightforward by the connotations of protected, narrow, warm, quiet, private space. The symbolic value of home as a place created by a family is more important than the conceptualization of home as a building. The analysis shows that home remains crucial value for most young Belarusians. The individual conceptualization of Andrus Ghorvat in the static and dynamic aspects is discussed in the second part of the article.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2017, 9; 293-303
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lekcje światła i ciemności architektury
Lessons of Light and Darkness in Architecture
Autorzy:
Charciarek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/345334.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
światło
ciemność
architektura
metafora
abstrakcja
light
darkness
architecture
metaphor
abstraction
Opis:
Artykuł porusza kwestię roli światła i ciemności jako narzędzi kreowania znaczeń metaforycznych i abstrakcyjnych architektury. Lekcje światła i ciemności architektury to sposób definiowania przestrzeni architektonicznej za pomocą zjawiska, którego natura jest trudna do wyrażenia, a istota umyka rozpoznaniu. Pomaga nam w tym jedynie odczytanie i interpretacja wzorców z dalekiej i bliższej przeszości.
The article discusses the question of light and darkness as the tools for creating figurative and abstract meanings in architecture. The lessons of light and darkness in architecture are the way of defining architectural space through the phenomenon whose nature is difficult to express and the essence is difficult to perceive. The only help we ave is the interpretation of models from close and distant past.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2017, 18; 4-10
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Permacrisis, Conspiracy Stories and Metaphors
Permakryzys, opowieści spiskowe i metafory
Autorzy:
Musolff, Andreas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28394714.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
teorie spiskowe
kryzys
metafora
narracja
conspiracy story
crisis
metaphor
narrative
Opis:
Conspiracy stories (also known as ‘conspiracy theories’) pretend to provide truthful and unambiguous responses to crisis experiences and thrive in conjunction with the latter: the more crises, the more conspiracies! Hence, it is no surprise that the recent, extended and multi-level crises have been accompanied by a cacophony of ‘trending’ stories that see conspiracies behind, e.g. COVID-19, climate change, migration, economic stagnation and military conflicts. These conspiracy stories link up with global master-conspiracies (e.g. Great Reset, QAnon) as well as with localised violent protests based on conspiracy stories at national or regional levels. Despite their oft-lamented factual and logical deficiencies, conspiracy stories have two important assets. One asset is their narrative structure that presents a ‘solution’ to the narrative ‘problem’, which is identified with the topical crisis. They tell a supposedly secret back-story that ‘explains’ the current crisis and, based on it, provide a glimpse of an innovative solution. Their second asset is their figurative, non-literal formulation in terms of metaphor scenarios and metonymies, which enables users to mentally cancel part of their stories when they are exposed as untrue, and thus to maintain the story as a whole. The article provides a corpus-based analysis of metaphor use in conspiracy stories about COVID-19 in the UK, America and Germany. It explains their function and sketches perspectives for further research. It also discusses the chances of “reframing” metaphor-enhanced conspiracy stories during (perma-)crises and argues that such an endeavour must not restrict itself to fact-checks and -corrections. Instead, the narrative appeal of conspiracy stories, based on their figurative structure, needs to be taken into account, in order to expose their potentially disastrous political and social consequences
Opowieści spiskowe (znane również jako „teorie spiskowe”) utrzymują, że dostarczają prawdziwych i jednoznacznych odpowiedzi na doświadczenia kryzysowe i rozwijają się w połączeniu z tymi ostatnimi: im więcej kryzysów, tym więcej spisków! Nic więc dziwnego, że niedawnym, rozległym i wielopoziomowym kryzysom towarzyszyła kakofonia „modnych” opowieści, w których kryją się spiski, m.in. dotyczące COVID-19, zmiany klimatu, migracji, stagnacji gospodarczej i konfliktów zbrojnego. Te opowieści spiskowe łączą się z globalnymi teoriami spiskowymi (np. Great Reset, QAnon), a także z lokalnymi gwałtownymi protestami opartymi na teoriach spiskowych na poziomie krajowym lub regionalnym. Pomimo braków merytorycznych i logicznych, które często są wskazywane, teorie spiskowe mają dwie istotne zalety. Jedną jest ich struktura narracyjna, stanowiąca „rozwiązanie” pewnego narracyjnego „problemu”, utożsamianego z omawianym kryzysem. Opowiadają rzekomo tajną historię, która „wyjaśnia” obecny kryzys i na jej podstawie dają wgląd w innowacyjne rozwiązanie. Drugą zaletą jest ich przenośne, niedosłowne sformułowanie w formie metaforycznych i metonimicznych scenariuszy, co pozwala użytkownikom na mentalne anulowanie części swoich opowieści, gdy zostaną one zdemaskowane jako nieprawdziwe, a tym samym zachowanie opowieści, jako całości. Artykuł zawiera korpusową analizę użycia metafor w opowieściach spiskowych na temat COVID-19 w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Niemczech. Wyjaśnia ich funkcję i szkicuje perspektywy dalszych badań. Omawia również szanse „przeformułowania” wzbogaconych metaforą opowieści spiskowych podczas (perma-)kryzysów i argumentuje, że takie przedsięwzięcie nie może ograniczać się do sprawdzania i poprawiania faktów. Zamiast tego należy wziąć pod uwagę atrakcyjność narracyjną opowieści spiskowych, opartą na ich przenośnej strukturze, aby tym samym ujawnić ich potencjalnie katastrofalne konsekwencje polityczne i społeczne.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 1; 5-21
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa typy modeli w nauce a problem odkrycia i zagadnienie reprezentacji
Two Types of Models in Science and Problem of Scientific Discovery and Issues of Representation
Autorzy:
Mazurek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343638.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
filozoficzne koncepcje wiedzy
model
analogia
metafora
reprezentacja
analogy
metaphor
representation
Opis:
Przedmiotem artykułu są pojęcia modeli w wybranych filozoficznych koncepcjach nauki. W problematyce dotyczącej modeli wyróżniam dwa główne obszary tematyczne: 1) problematykę tworzenia nowej wiedzy przy użyciu modeli analogowych oraz opartych na metaforach; 2) problem reprezentacji rzeczywistości w wiedzy za pomocą modeli reprezentacjonistycznych. Stawiam tezę, że obecnie oba obszary tematyczne powinny być ze sobą połączone, aby koncepcje w nich formowane dały pełniejszy obraz nauki – zarówno w jej aspekcie synchronicznym jak i diachronicznym, oraz prezentowały pełniej istotę aktywności naukowej.
In the article the models which are reconstructed in the philosophy of science from the praxis of science are divided into two main types: 1) analogue- and metaphor- based models and 2) representational models. I examine functions of the models of both the types, and demonstrate that the models of type 1) are used in science as instruments of acquiring new knowledge on the basis of a knowledge accepted earlier; and models of type 2) are used to create cognitive “images” of reality. I demonstrate that in the philosophy of science the problem areas generated by two functions of models are entirely isolated one from another. Whereas they are nonseparably linked one to another. I postulate the necessity of linking them in one unified conception of models, and then in one conception of science. Therefore such a conception of models is needed which will explain how models play two functions simultaneously, i.e. how they function in the context of discovery and how they represent reality.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2017, 5; 271-288
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brutalny, męski świat w twórczości Hansa Hellmuta Kirsta. Analiza animalizacji i leksyki znieważającej w wybranych przekładach na język polski
The brutal, masculine world in the works of Hans Hellmut Kirst. An analysis of animalization and insulting lexis in selected translations into Polish
Autorzy:
Piętak, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34655956.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
animalizacja
inwektywy
metafora
kategorie semantyczne
animalization
invectives
metaphor
semantic categories
Opis:
W artykule przeprowadzono analizę słownictwa znieważającego (inwektywy) oraz animalizacji w przekładach wybranych powieści Hansa Hellmuta Kirsta. Autor dzieli się z czytelnikiem spostrzeżeniami na temat uzwierzęcania opisywanych bohaterów w translacji oraz natury językowej inwektyw i ich społecznego oddziaływania na odbiorcę.
The article analyses insulting vocabulary (invectives) and animalization in translations of selected novels by H.H. Kirst. The author shares with the reader his observations on the animalization of the described characters in translation and the linguistic nature of invectives and their social impact on the recipient.
Źródło:
Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 99-106
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Multimodal Metaphors and Metonymies in Editorial Cartoons about Türkiye in Kathimerini
Multimodalne metafory i metonimie w redakcyjnych karykaturach w „Kathimerini” o Turcji
Autorzy:
Altun, Hilal Oytun
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37557028.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
karykatura redakcyjna
Kathimerini
Turcja
metafora
metonimia
editorial cartoon
Türkiye
metaphor
metonymy
Opis:
Political cartoon is a multimodal genre that mainly relies on metaphors and metonymies. The main characteristics of political cartooning are, first, to expose the negative; second, to condense multidimensional complexities down into simplified depictions. Kathimerini, one of the oldest newspapers in the Greek press, interprets the news with editorial cartoons, which it publishes regularly. In this study, editorial cartoons in Kathimerini’s online English edition and those related to Türkiye were studied from the perspective of conceptual mapping theory. Interculturally recognizable scenarios function as readyto-use metaphorical conceptualizations in the cartoons. The involved parties are represented via predefined metonymic relations in such drawings. In other words, the selected properties of the source domain are projected onto the target domain by metonymy. In general, the messages in the cartoons are transmitted through metonymic relations more frequently than other strategies. Thus, formulaic multimodal expressions based on metonymy are produced as a result of the images to cooccur in regular patterns in various contexts.
Polityczna kreskówka to multimodalny gatunek, który opiera się przede wszystkim na metaforach i metonimiach. Główne cechy karykatur politycznych to, po pierwsze, wyeksponowanie negatywu; po drugie, skondensowanie wielowymiarowych zawiłości w uproszczone przedstawienia. „Kathimerini”, jedna z najstarszych gazet w greckiej prasie, interpretuje wiadomości za pomocą komiksów redakcyjnych, które regularnie publikuje. W niniejszym badaniu karykatury redakcyjne w internetowym wydaniu angielskim „Kathimerini” oraz te związane z Turcją były badane z perspektywy teorii mapowania pojęciowego. Scenariusze rozpoznawalne międzykulturowo funkcjonują jako gotowe do użycia konceptualizacje metaforyczne w kreskówkach. Zaangażowane strony są reprezentowane na tych rysunkach za pomocą predefiniowanych relacji metonimicznych. Innymi słowy, wybrane właściwości domeny źródłowej są rzutowane na domenę docelową przez metonimię. Ogólnie rzecz biorąc, przekazy w kreskówkach są przekazywane za pośrednictwem relacji metonimicznych częściej niż inne strategie. W wyniku współwystępowania obrazów w regularnych wzorcach w różnych kontekstach powstają więc formułowane wyrażenia multimodalne oparte na metonimii.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 473-488
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozumowanie metaforyczne, czyli „metaforą po oczach”
Metaphorical reasoning
Autorzy:
Rybarkiewicz, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965011.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawo
metafora
model
perswazja
wnioskowanie metaforyczne
law
metaphor
persuasion
metaphorical reasoning
Opis:
Według głównej tezy badań kognitywnych metafora jest podstawą myślenia. W kontekście prawa, które stanowi podstawę życia społecznego i ma wielki wpływ na każdego z nas, teza ta ma fundamentalne znaczenie. Zakres oddziaływania tej tezy określony jest w artykule poprzez charakterystykę trzech typów metafor. Są one też punktem wyjścia do sformułowania ogólnej definicji metafory, która pozwala dostrzec metaforyczność pewnych sytuacji pozornie z metaforą niemających nic wspólnego oraz związanych z nimi procesów rozumowania, które nazwane zostaną rozumowaniem metaforycznym.
That metaphors are a part of law seems to be commonplace nowadays. Nevertheless, the extent of their influence is not commonly acknowledged. The three types of metaphors: (1) verbal, point metaphors, (2) systemic, thinking changing, model metaphors and (3) hidden systemic, conceptual metaphors are here associated with the distinction between what is said and how it is said and between a conscious and unconscious message delivery – all of them of particular relevance to a legal discourse. Not all types of metaphors can (and should) be dispensed with. In some negative cases the only way to reduce their adverse effects is to provide tools to detect them. The definition proposed may serve this purpose. As an illustration, the paper points to some ordinary situation giving rise to metaphoric reasoning which leads to quite unpredictable (misleading) conclusions.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2015, 75
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alle Gesichter des Ärgers. "Konzeptualisierungsmuster des ÄRGER-Feldes an der Schnittstelle zwischen Kognition und Versprachlichung" von Hanna Kaczmarek
All faces of anger. Hanna Kaczmarek’s “Models of conceptualisation of anger-concept between cognition and verbalization”
Autorzy:
Sulikowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592348.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Emotionslinguistik
Ärger
Metapher
emotion-linguistics
anger
metaphor
lingwistyka emocji
złość
metafora
Opis:
Die Modellierung von Emotionskonzepten stellt eine schwierige, dennoch wesentliche Aufgabe der Linguistik dar. Zwar sind Basisemotionen wahrscheinlich universal und biologisch bedingt, aber die in der Kultur verankerten Sprachen erlegen auf die konzeptuellen Inhalte eine Struktur auf, die aufgedeckt und beschrieben werden muss. Dieses Ziel verfolgt die interdisziplinäre Monographie von Hanna Kaczmarek über Ärger, die in dem Artikel besprochen wird.
Modelowe przedstawianie konceptów emocji jest trudnym, lecz istotnym zadaniem lingwistyki. Wprawdzie emocje podstawowe wydają się być uniwersalne i uwarunkowane biologicznie, jednakże zakorzenione w kulturze języki nakładają na treści konceptualne strukturę, którą warto badać i opisywać. Taki cel przyświeca interdyscyplinarnej monografii Hanny Kaczmarek o emocji ,złość‘, którą omówiono w artykule.
A model-based depiction of emotion concepts is a difficult and a relevant task within linguistics. The basic emotions are probably universal and biologically conditioned but the languages being founded within the culture influence the structure of conceptual contents, which has to be discovered and described. This aim is followed within the interdisciplinary monograph by Hanna Kaczmarek which has been presented in the article.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 343-357
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marqueurs métadiscursifs du sens métaphorique
Metadyskursywne znaczniki sensu metaforycznego
Autorzy:
Wołowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049932.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
métaphore
marqueur
métadiscours
sémantique
interprétation
mechanizm semantyczny metafory
metafora
semantyka
interpretacja
Opis:
W artykule podjęto problem dość typowego w użyciu języka zjawiska, polegającego na zasygnalizowaniu odbiorcy – za pomocą odpowiednich znaczników metadyskursywnych – faktu wystąpienia metafory. Mechanizm semantyczny metafory został bardzo dokładnie opisany w literaturze naukowej; w najbardziej tradycyjnym ujęciu metaforę definiuje się jako rodzaj tropu, czyli figury, której interpretacja wymaga zastąpienia sensu dosłownego sensem przenośnym w oparciu o kryterium podobieństwa. Jednak ponieważ w procesie interpretacji sens przenośny może zostać pominięty, nieodczytany przez odbiorcę lub z jakichś powodów wymagane jest jego wyraźne podkreślenie (np. w dyskursie dydaktycznym), podmiot wypowiadający może zaznaczyć fakt zaistnienia metafory (na poziomie dyskursu) dzięki użyciu znacznika typu metaforycznie (mówiąc, rzecz ujmując), w sposób metaforyczny, X jest metaforą (na poziomie metadyskursu). Niniejszy szkic zawiera propozycję teoretycznego modelu opisywanego zjawiska oraz systematyzację najpowszechniejszych rodzajów znaczników sensu metaforycznego.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2011, 5, 1; 93-109
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory w dyskursie krytycznym Krzysztofa Uniłowskiego
Metaphors in Krzysztof Uniłowski’s Critical Discourse
Autorzy:
Jaśkowiec, Mirela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913002.pdf
Data publikacji:
2021-04-12
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
metafora
krytyka literacka
Krzysztof Uniłowski
PRL
modernizm
metaphor
literary criticism
modernism
Opis:
W artykule przedstawiono analizę wybranych metafor stosowanych przez Krzysztofa Uniłowskiego w jego dyskursie krytycznoliterackim. Punktem wyjścia badania jest założenie, że metafory używane są przez krytyków jako strategia komunikacyjna. Treści tekstów krytycznoliterackich Krzysztofa Uniłowskiego zostały poddane analizie opartej na przesłankach kognitywistycznych, uwzględniającej semiologię oraz performatywny wymiar metafor. Pierwszym przykładem metafory jest obraz „przepaści PRL-u” ujmowany w terminach geograficzno-topologicznych. Drugim przykładem jest „reguła przełamania”, ukazująca literaturę modernizmu w odniesieniu do prawa naturalnego. Następnie analizowany jest memetyczny aspekt metafor. Zabieg ten umożliwił Uniłowskiemu zapożyczenie instrukcji z innej dziedziny naukowej na potrzeby rozwiązania problemu reguły modernizmu – do literaturoznawstwa przeniesiona została terminologia matematyczna. Autorka artykułu zmierza do konkluzji o interdyscyplinarnym charakterze krytyki, umiejscowionej pomiędzy literaturą, nauką i publicystyką. Taka pozycja dyskursu krytycznego wymaga od niego przeprowadzania badań w formie publicznej prezentacji wywodu z pomocą odpowiednich zabiegów językowych. 
This article offers an analysis of selected metaphors used by Krzysztof Uniłowski in his literary-critical discourse. The underlying assumption is that metaphors used by critics play a vital role in their overall communication strategy. The texts that represent Krzysztof Uniłowski’s literary criticism have been analyzed through the lens of cognitivism, but also takes into account semiology and the performative dimension of metaphors. The first example of metaphor is the image of the “abyss of the PRL” (the People’s Republic of Poland), regarded in geographical-topological terms. Another example is “the rule of overcoming”, which represents modernist literature in its relation to natural law. Next, the article analyses the memetic aspect of metaphors. This approach has allowed Uniłowski to borrow insight from the hard sciences, which he uses to solve the problem of the rule of modernism, carrying certain terminology used in mathematics into literary studies. The author of this article arrives at conclusions concerning the interdisciplinary character of criticism as placed between literature, science, and journalism. This position of critical discourse requires that the critic carry out his or her research in the form of public discourse, aided by the appropriate linguistic devices.  
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2021, 17, 1; 1-13
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamek jako metafora. Podróże po literaturze
The castle as a metaphor. A journey through literature
Autorzy:
Malinowski, Wiesław Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792549.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
castle
metaphor
literature
19th century
zamek
metafora
literatura
wiek XIX
Opis:
Artykuł poświęcony jest trzem kategoriom metafor, jakie generuje literacki obraz zamku w wybranych utworach z dziewiętnastowiecznej literatury Francji, Belgii i Polski. Mowa o zamku duszy (Nerval, Maeterlinck, Miciński), zamku tyranii (Hugo, Custine) oraz zamku chwały (Mickiewicz, Goszczyński).
The article addresses the notion of three categories of metaphors generated by the image of a castle in the selected works of the 19th-century literature of France, Belgium and Poland. The paper discusses the castle of soul (Nerval, Maeterlinck, Miciński), the castle of tyranny (Hugo, Custine) and the castle of glory (Mickiewicz, Goszczyński).
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2023, 9; 191-210
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Królestwo samotnej duszy” – czyli konceptualizacje pojęcia <samotność> w filmie animowanym pt. Kraina lodu
“A kingdom of isolation” or the conceptualisation of the notion <loneliness> in the animated film titled Frozen
Autorzy:
Czerkas, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763642.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Kraina lodu
samotność
konceptualizacja
metafora multimodalna
Frozen
loneliness
conceptualisation
multimodal metaphor
Opis:
Artykuł dotyczy sposobów konceptualizacji pojęcia ‘samotność’ w filmie Kraina lodu z 2013 r., w reż. Chrisa Bucka i Jennifer Lee. W pracy wykorzystuję metodologię kognitywną połączoną ze spojrzeniem mediolingwistycznym. Szczególne miejsce w analizie zajmują metafory multimodalne oraz ich funkcje w narracji filmu. Celem pracy jest analiza wspomnianej animacji pod kątem tego, jakie elementy struktury pojęciowej ‘samotność’ ukazali w niej jej twórcy, do jakich domen obecnych w języku się odnieśli oraz jakie nowe treści dotyczącego tego tematu wykorzystali. Z tekstu wynika, że samotność w Krainie lodu konceptualizowana jest jako pojedynczość, brak towarzystwa, brak miłości, inność, wolność, ucieczka, doświadczenie straty, odrzucenia, zamknięcie, ciemność, zimno i pustka. Szczególny obraz analizowanego pojęcia wyłania się z dwóch metafor samotność to lód, samotność to zamknięte drzwi.
This article discusses the conceptualisations of the notion ‘loneliness’ in the film titled Frozen (2013), directed by Chris Buck and Jennifer Lee. The study employs the cognitive methodology coupled with the media linguistic perspective. Multi modal metaphors and their functions in the narrative of the film have a special place in the analysis. The aim of the study is to analyse the aforementioned animated film in terms of what components of the conceptual structure of ‘loneliness’ were shown by its authors, what domains found in language they invoked, and what new contents related to the subject matter they used. The text shows that loneliness in Frozen is conceptualised as singleness, lack of company, lack of love, otherness, freedom, escape, experience of loss, rejection, closure, darkness, cold, and emptiness. A special image of the analysed notion emerges from two metaphors: LONELINESS is ICE, LONELINESS is a CLOSED DOOR.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2023, 805, 6; 50-65
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompasy, mapy i stare bukłaki: kilka uwag o metaforze w narracji naukowej
Compasses, Maps, and Old Wineskins: Some Remarks on the Metaphor in the Scientific Narrative
Autorzy:
Zdrenka, Marcin T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232013.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafora
nauka
filozofia
etyka
styl naukowy
metaphor
science
philosophy
ethics
scientific style
Opis:
Artykuł jest zaproszeniem do ponownego namysłu nad nienową i niekoniecznie oryginalną kwestią — rolą metafory w pisarstwie naukowym. Bezpośrednim pretekstem jest metafora kompasu, mapy i treningu, a w innym planie „starych bukłaków, do których wlewa się młode wino”. Figur tych używa Sebastian Gałecki jako swoistego zwieńczenia swojej rozprawy Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki, konfrontującej koncepcje: etyki sprawności charakteru (cnoty) (Alasdair MacIntyre), sumienia (John Henry Newman) i nowej teorii prawa naturalnego (John Finnis). Pozostawiając na uboczu istotę treści rozprawy, próbuję rozpoznać kilka kwestii i zagrożeń związanych ze stosowaniem przez autorów metafor. Uchodzą one, w nomenklaturze Umberto Eco, za „gorące” i metodologicznie podejrzane elementy tak samej refleksji, jak i sposobu pisania w nauce. Mimo wątpliwości i zastrzeżeń wobec metafory jako figury „nienaukowej”, chciałbym bronić prawa do jej poprawnego używania w filozofii, szczególnie – etyce. Za przykład takiego właśnie użycia uważam ich zastosowanie w książce Sebastiana Gałeckiego.
The article is an invitation to rethink a new and not necessarily original question — the role of metaphor in scientific writing. The immediate pretext is the metaphor of the compass, map, and training, and, in another plan, “old wineskins into which new wine is poured.” These figures are used by Sebastian Gałecki as the culmination of his dissertation Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki [Christian Ethics for the Post-Christian Age], confronting the three concepts: ethics of character efficiency (virtue) (Alasdair MacIntyre), conscience (John Henry Newman), and the new theory of natural law (John Finnis). Leaving aside the essence of the content of the dissertation, I try to identify several issues and threats related to the use of metaphors by the authors. In the Umberto Eco terminology, they are regarded as “hot” and methodologically problematic elements of reflection and the way of writing in science. Despite the doubts and reservations about the metaphor as an “unscientific” figure, I would like to defend the right to its correct use in philosophy, especially in ethics. As an example of such use, I consider their use in Sebatian Gałecki’s book.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 449-464
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dysphemistic conceptualizations of politicians and politics in Internet discourse (on the example of Wpolityce.pl and Newsweek.pl portals)
Dysfemistyczne konceptualizacje polityków i polityki w dyskursie internetowym (na przykładzie portali Wpolityce.pl i Newsweek.pl)
Autorzy:
Kujawiak, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679050.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dysphemism
internet discourse
metaphor
political language
dysfemizm
dyskurs internetowy
metafora
język polityki
Opis:
Artykuł zawiera analizę dysfemistycznych metafor w internetowym dyskursie politycznym. Materiał stanowiło 100 wyrażeń wyekscerpowanych z tekstów publikowanych w okresie od stycznia do maja 2021 r. na dwóch portalach internetowych: Wpolityce.pl oraz Newsweek.pl. W tekście omówiono najczęściej notowane w analizowanych tekstach metafory pojęciowe polityki i polityków, takie jak: POLITYKA TO WIDOWISKO, POLITYCY TO NIEUDOLNI CELEBRYCI; POLITYKA TO NIECZYSTA GRA, POLITYCY TO NIEUDOLNI GRACZE; POLITYKA TO NIEUDOLNIE PROWADZONE DZIAŁANIA WOJENNE, POLITYCY TO NIEUDOLNI DOWÓDCY; PARTIA POLITYCZNA TO TRUP, POLITYK TO GRABARZ; POLITYKA TO INFANTYLIADA, POLITYCY TO DZIECI; POLITYKA TO POLOWANIE, POLITYK TO KŁUSOWNIK.
The article comprises an analysis of dysphemistic metaphors in online political discourse. The material consisted of 100 expressions excerpted from texts published between January and May 2021 on the pages of two websites: Wpolityce.pl and Newsweek.pl. The text discusses the conceptual metaphors of politics and politicians most frequently quoted in the analysed texts, such as: POLITICS IS A SHOW, POLITICIANS ARE INCOMPETENT CELEBRITIES; POLITICS IS FOUL PLAY, POLITICIANS ARE INCOMPETENT PLAYERS; POLITICS IS AN INCOMPETENTLY CONDUCTED WARFARE, POLITICIANS ARE INCOMPETENT COMMANDERS; A POLITICAL PARTY IS A CORPSE, A POLITICIAN IS A GRAVEDIGGER; POLITICS IS AN INFANTILE PLAY, POLITICIANS ARE CHILDREN; POLITICS IS A HUNT, A POLITICIAN IS A POACHER.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 283-300
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W podwojonym cieniu. Zapiski z etnografii życia
The Doubling of Shadow. Notes from an Ethnography of Life
Autorzy:
Burszta, Wojciech Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686750.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
etnografia
pamięć
metafora
tożsamość
narracja
wiwisekcja
ethnography
memory
metaphor
identity
narrative
vivisection
Opis:
The paper is an attempt to present the idea of an ethnography of life understood as a formative narrative on the shaping of one’s identity diachronically as well as from the perspective of key metaphors penetrating the trajectory of the whole life. Ethnography of life is a kind of intellectual and emotional vivisection, a reflexive autotherapy which highlights the different contexts and crucial moments that shape what we often call a scientific biography. The key metaphor of this story is “the doubling of shadow” – the passing of the loved ones, and life in the shadow of the postwar reality of the People’s Republic of Poland.
Artykuł jest próbą przedstawienia idei etnografii życia rozumianej jako opowieść formatywna o kształtowaniu własnej tożsamości zarówno w sensie diachronicznym, jak i z punktu widzenia kluczowych metafor, które przenikają trajektorię całego życia. Etnografia życia to rodzaj intelektualnej i emocjonalnej wiwisekcji, autoterapii narracyjnej, która objawia konteksty i momenty kluczowe dla budowania tego, co nazywa się biografią naukową. Kluczową metaforą prezentowanej opowieści jest „cień podwojony” – cień przemijania najbliższych i życie w cieniu powojennej rzeczywistości PRL.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2017, 4, 1; 158-170
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La morte nel libro della Sapienza
Death in the Book of Wisdom. A Relation between the Figure of Wisdom and Death
Autorzy:
Zieliński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1178630.pdf
Data publikacji:
2017-08-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
morte
Sapienza
metafora sponsale
immortalità
incorruttibilità
death
Wisdom
marriage metaphor
immortality
incorruptibility
Opis:
L’articolo analizza il tema della morte nel libro della Sapienza, con particolare attenzione al rapporto tra la Sapienza stessa e la morte. Dopo un’introduzione generale, al tema della morte e ai problemi relativi al concetto di "seconda morte", l’autore analizza la metafora sponsale, che occupa un posto importante nella seconda parte del libro. Si procede con  l’analisi del vocabolario e delle immagini relative alla metafora sponsale. Cercando una possibile contro-metafora sponsale, si indica Sap 1,16, dove il rapporto degli empi con la morte viene descritto come tragica negazione degli ideali presentati in Sap 8,16.17-18. Vengono indicati elementi che collegano i due passaggi analizzati e le diametrali differenze. Lo Pseudo-Salomone sottolinea, da un lato, la bellezza del rapporto con la Sapienza e il dramma degli empi dall’altro, per giungere alla conclusione che gli empi, cercando di entrare in un rapporto amichevole con la morte, ottengono esattamente il contrario di ciò che riceve il saggio, nella II parte del libro.
The article analyzes the theme of death in the book of Wisdom, with particular attention to the relationship between Wisdom and death. After a general introduction to the theme of death and the concept of “second death”, the author analyzes the marriage metaphor, which occupies an important place in the second part of the book. The author proceeds with the analysis of vocabulary and images related to the marriage metaphor. Searching for a possible counter-metaphor, he indicates the image from Wis 1,16, where the relation of the wicked with death is described as a tragic denial of the ideals presented in Wis 8,16,17-18. The elements that link the two images and at the same time make them totally different are indicated. Pseudo-Solomon emphasizes the beauty of the relationship with Wisdom on the one hand and the drama of the sinners on the other, to conclude that the wicked, seeking to enter into a friendly relationship with death, get exactly the opposite of what the sage receives from the Wisdom in the II part of the Book of Wisdom.
Źródło:
The Biblical Annals; 2017, 7, 3; 307-322
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La bibliotcca inesistente: qualche esempio di fantastico non classilicabile, da Borges a Calvino a Landolfi, sulla scia di Stanisław Lem
Nieistniejąca biblioteka. Przykłady nieoznaczonej fantastyczności wedle koncepcji Stanisława Lema u Borgesa, Calvino i Landolfiego
Autorzy:
Groggia, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954780.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Lem
fantastyka
metafora
Buzzali
Landolfi
alegoria
Calvino
science-fiction
metaphor
Buzzati
allegory
Opis:
Artykuł dotyczy zasadniczo kwestii różnorodności gatunku literackiego klasyfikowanego zazwyczaj jako „fantastyka", który od zawsze stanowi problemem dla teorii literatury: czy należy go traktować ściśle jako gatunek literacki, czy raczej jako pojęcie twórczości literackiej. Rozpoczynając od krytyki Stanisława Lema, dotyczącej słynnej wypowiedzi Tzvetana Todorowa i jego wizji literatury fantastycznej, zawartej w książce La litterature fantastique. analiza tekstów Borgesa, Stapledona, Calvino, Landolfiego, Buzzatiego oraz. własnych tekstów polskiego pisarza umożliwia zastosowanie pomysłów S. Lema do rozwinięcia samego pojęcia fantastyki na tle studiów współczesnej komparatystyki. Od fantastycznej teologii Borgesa i Landolfiego do fantastycznej kosmologii Calvino i Lema, od futurologicznej historiografii Stapledona do antyalegorii Buzzatiego, słowo „fantastyka” obejmuje gatunki literackie, dla których jeszcze nie znaleziono miejsca w ramach teorii literatury.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 77-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie przenośni jako nacechowanej negatywnie strategii grzecznościowej w artykułach prasowych
Autorzy:
Piskorska, Agnieszka Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1196032.pdf
Data publikacji:
2020-10-07
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
impoliteness
metaphor
implicature
relevance theory
impression
niegrzeczność
metafora
implikatura
teoria relewancji
wrażenie
Opis:
Artykuł dotyczy zastosowania przenośni w artykułach prasowych o charakterze polemicznym, w których ten środek stylistyczny użyty jest do sparafrazowania poglądów, będących przedmiotem polemiki. Metaforyczne sformułowania prowadzą do interpretacji, w której osoba głosząca dany pogląd jawi się jako niekompetentna lub ograniczona, przez co stanowią one naruszenie „twarzy” tej osoby i wprowadzają do argumentacji element nacechowany negatywnie. W pracy przedstawiono pogląd, iż pośredni i implicytny charakter komunikatu ma kluczowe znaczenie w spełnieniu tej funkcji.
The paper deals with the use of metaphor in press articles for the sake of paraphrasing opinions targeted by a polemist. Metaphorical formulations give rise to an interpretation in which the proponent of the targeted opinion appears as incompetent or downright daft, thereby constituting a threat to his/her face. By this token, such metaphors become a means of impoliteness strategy. It is argued that indirectness and implicitness are conducive to fulfilling the impoliteness function.
Źródło:
Res Rhetorica; 2020, 7, 3; 46-61
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Multimodal metaphor in ELT: combining theoretical knowledge and skills development
Metafora multimodalna w nauczaniu języka obcego: integracja wiedzy teoretycznej z praktyczną
Autorzy:
Awier, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053465.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
metafora multimodalna
kompetencja metaforyczna
nauczanie języka obcego
multimodal metaphor
metaphoric competence
ELT
Opis:
Multimodal metaphor combines elements of various modes (i.e. visual, written or auditory) and constitutes an attractive means of communication. The aim of the paper is to show that knowledge of metaphors should be taught in foreign language (FL) lessons along with the mother tongue. A pilot study on the effectiveness of the adoption of knowledge on metaphors in practical classes was conducted among students of English philology at the University of Bialystok. The issue was conducted by means of a specially designed Google survey and evaluation sheets. The paper presents some ways of introducing linguistic knowledge of metaphors to advanced FL learners. Furthermore, some practical class activities concerningmetaphor are proposed. Integratingmetaphor and practical exercises on metaphor in FL lessons broadens students’ linguistic knowledge. Developing metaphoric competence also enhances second language learners’ communicative ability, with a special emphasis on their metaphoric competence. Moreover, metaphor-based activities incite students’ analytical and critical thinking. Exercises on metaphors facilitate learners using the newly acquired knowledge in practice. Finally, adopting this approach contributes to promoting students’ autonomy and self-education.
Metafora multimodalna tworzy znaczenie poprzez integrację elementów różnych systemów semiotycznych (obrazu, tekstu, dźwięku) i stanowi jedną z najatrakcyjniejszych form przekazu. Celem artykułu jest pokazanie, że umiejętność posługiwania się przenośnią i jej odczytywania powinna być rozwijana na lekcjach języka obcego. Wśród studentów Uniwersytetu w Białymstoku przeprowadzono badanie pilotażowe dotyczące efektywności propozycji integracji wiedzy o metaforach z praktyczną nauką języka. W celu jej zbadania opracowano ankiety Google i formularze ewaluacyjne. Artykuł postuluje integrację teoretycznej wiedzy o metaforze multimodalnej z kształceniem w zakresie kompetencji językowych na zajęciach z języka obcego. Przedstawiono przykładowe praktyczne rozwiązania w tym zakresie, m.in. propozycje autorskich ćwiczeń, które mogą być wykorzystane w procesie nauczania języka angielskiego jako obcego na poziomie zaawansowanym. Integracja teoretycznej wiedzy z zakresu językoznawstwa z rozwijaniem kompetencji komunikacyjnych skłania uczniów do analitycznego i krytycznego myślenia oraz zwiększa autonomię uczniów i usprawnia ich samokształcenie.
Źródło:
Linguodidactica; 2021, 25; 7-20
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeciw myśleniu modelami w teologii. Polemika
Autorzy:
Słomka, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368670.pdf
Data publikacji:
2021-06-24
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
metoda teologiczna
paradygmat matematyczny
model
metafora
Barbour
theological method
mathematical paradigm
metaphor
Opis:
Rozumowanie teologiczne oparte na modelu jest obecne w wielu dziedzinach współczesnej teologii. Swoje uzasadnienie czerpie ono m.in. z książki I. Barboura Mity, modele, paradygmaty, w której Autor uprawomocnia stosowanie „modelu” – pojęcia wywodzącego się z nauk nowożytnych – w teologii. Podstawową zasadą tego uprawomocnienia jest analogia. Jacek Kempa w swoim artykule Relacje między modelami w soteriologii. Glossa do dyskusji o komplementarności” przedstawił właśnie takie rozumowanie teologiczne. Jego artykuł stał się inspiracją dla mojej polemiki z samą ideą stosowania modeli w teologii. Mój sprzeciw jest fundamentalny. Otóż wraz z zastosowaniem pojęcia „model” teologia przyjmuje „z dobrodziejstwem inwentarza” cały paradygmat nauki nowożytnej i swoje rozumowania prowadzi wewnątrz zasad logiki matematycznej. Twierdzę, że zastosowana przez Barboura analogia jest nieuprawniona, bo model jako kategoria matematyczna nie tworzy dobrego punktu wyjścia do analogii. Ważnym wątkiem w książce Barboura jest metafora. Udowadnia on, że metafory są po prostu modelami i właśnie jako modele odzyskują w nauce, a zwłaszcza w teologii, pełnoprawne miejsce. Jest to rozumienie metafory charakterystyczne dla filozofii analitycznej. Zupełnie inaczej analizują metaforę dwudziestowieczni filozofowie europejscy. Dla nich metafora jest pełnoprawnym i pierwotnym wyrazem ludzkiego języka. Sądzę, że teologia nie powinna uznawać metafor za modele, ale iść za analizami hermeneutyki europejskiej. Przedstawiony tu mój sprzeciw wobec używania modeli w teologii oraz interpretowania metafor jak modeli jest przyczynkiem do odpowiedzi na zasadnicze pytanie metodologiczne: czy myślenie w paradygmacie nauki nowożytnej, którego najwyższą formą jest matematyka, może stać się myśleniem własnym teologii? Według mnie ‒ nie. Takie myślenie jest czysto przedmiotowe i formalne. Nie ma w sobie żadnego otwarcia na to, co podmiotowe, ani na to, co zmysłowe. Tym bardziej nie jest w stanie posłużyć do wypowiadania „prawdy o Bogu”.
Model-based theological reasoning is present in many areas of modern theology. It derives its justification from, inter alia, from I. Barbour’s book Myths, Models, and Paradigms, in which the author validates the use of a model, a concept derived from modern sciences, in theology. The basic principle of this legitimation is an analogy. Jacek Kempa in his article Relacje między modelami w soteriologii. Glossa do dyskusji o komplementarności (roughly translated: Relationships between models in soteriology. Glossary to the discussion of complementarity) presented such theological reasoning. His article inspired my polemic with the very idea of using models in theology. My objection is fundamental. With the use of the concept of „a model”, theology adopts „with the benefit of inventory” the entire paradigm of modern science and guides its reasoning within the principles of mathematical logic. I argue that the analogy used by Barbour is illegitimate, because the model as a mathematical category does not provide a good starting point for the analogy. An important thread in Barbour’s book is the metaphor. He proves that metaphors are simply models and it is precisely as models that they regain their rightful place in science, especially in theology. It is an understanding of metaphor characteristic of analytic philosophy. Twentieth-century European philosophers analyze the metaphor in a completely different way. For them, the metaphor is a full-fledged and primal expression of the human language. I believe that theology should not take metaphors as models, but follow the analyses of the European hermeneutics. My opposition to the use of models in theology presented here and the interpretation of metaphors as models is a contribution to the answer to the fundamental methodological question: can thinking in the paradigm of modern science, the highest form of which is mathematics, become theology’s own thinking? In my opinion – no. Such thinking is purely objective and formal. There is no openness to the subjective nor to the sensual. Even less is it able to be used to express „the truth about God”.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2021, 32, 1; 71-82
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barwy obecności i nieobecności w Lolicie
The colors of presence and absence in Lolita
Autorzy:
Zasowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665594.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
synestezja
metafora synestetyczna
tłumaczenie angielsko-polskie
synesthesia
synesthetic metaphors
English-Polish translation
Opis:
The multiplicity of the phenomenon of synesthesia has been a subject of intense scientific research performed mainly within a relatively narrow field of neurobiology or psychiatry (see e.g. Cytowic 2002; Cytowic and Eagleman 2009; Grossenbacher and Lovelace 2001; Sagiv 2009; J. E.Harrison and S.Baron-Cohen 1997), for which it is mostly a medical condition of the brain. However, synesthesia has also become a target of many linguistic endeavors as its realizations through language give rise to what is called a ‘synesthetic metaphor’ – a spontaneous linguistic production and/or a well-thought stylistic device. The world-famous Nabokov’s masterpiece Lolita is by far one of his most synesthesia-laden prose writings and it alone provided a fertile ground of research in both English and Russian, and many other languages to which the novel has been translated (see e.g. Ginter 2008; Zasowska 2012; Ginter 2016). The following paper aims at investigating the realizations of the English synesthetic metaphors in Lolita in the two Polish translations available in the literature: that of Stiller (1991) and that of Kłobukowski (1997). Of crucial importance is the function of color, a searchlight of some kind, beaming only on those who count. It doubtless centralizes Lolita in the novel and therefore may be called the ‘segregating’ factor: it is there whenever the girl is present and vanishes when she is no longer in sight. As has also been noticed by Zasowska (2013), the distribution of synethesia is closely linked with the sex of a character, and again it is Lolita that gathers almost all of the synesthetic metaphors for herself. Not even a vaguely similar tendency has been observed in the case of the other characters, both male and female, which are ‘synesthetically’ neglected by the author, that being an apparently conscious decision on the part of the writer. The present analysis consists of two main parts. First, all of the color-related synesthetic metaphors have been found, counted and categorized. The same was done with metaphors relating to the senses of sight, touch and taste. Second, their two Polish translations were compared and contrasted in terms of the synesthetic metaphor construction. The findings have shown that in most cases synesthetic metaphor was maintained by the translators throughout the novel and successfully rendered into the Polish language. However, different stylistic devices and lexical markers were used in doing so.
Zjawisko synestezji opisywane w literaturze medycznej, głównie w wąskiej dziedzinie neurologii lub psychiatrii (zob. np. Cytowic 2002, Cytowic i Eagleman 2009; Grossenbacher i Lovelace 2001; Sagiv 2009; J. E. Harrison i S. Baron-Cohen 1997) dotyczy zmian w obrębie kory mózgowej, które są odpowiedzialne za tzw. ‘postrzeganie’ zmysłami. Synestezja to również przedmiot badań językoznawczych, które skupiają się na metaforze synestetycznej, a więc celowym (bądź nie) zabiegu stylistycznym. Lolitę bez wątpienia można zaliczyć do największych dzieł literackich XX wieku, a samemu autorowi – Vladimirowi Nabokovi – nie sposób odmówić geniuszu tkwiącego w niezwykłej zręczności językowej, która przyniosła mu zarówno sławę i uznanie, jak i niesłabnącą do dziś krytykę fabuły samego utworu. Dla językoznawców „Lolita” to przede wszystkim jaskinia tajemnic i zagadek, które dostrzec można w niezliczonych grach i zabiegach językowych, a które stały się przedmiotem badań zarówno w języku angielskim, rosyjskim, jak i wielu innych, na które powieść została przetłumaczona (zob. np. Ginter 2008; Zasowska 2012; Ginter 2016). Niniejszy artykuł ma na celu zbadanie realizacji metafory synestetycznej w dwóch polskich przekładach Lolity – w tłumaczeniu Stillera z 1991 r. oraz Kłobukowskiego z 1997 r. Na szczególną uwagę zasługuje sam kolor, którym powieść jest przepełniona, a który służyć może uważnemu czytelnikowi jako swego rodzaju „drogowskaz” informujący o tym, co, a nade wszystko kto jest ważny. Barwa towarzyszy głównej bohaterce od samego początku powieści i natychmiast znika, gdy dziewczynki nie ma w pobliżu. Jak zauważa Zasowska (2013), barwa pełni istotną funkcję w tworzeniu i rozmieszczeniu metafory synestetycznej, która jest ściśle powiązana z płcią bohaterów. Analiza przedstawiona w niniejszej pracy składa się z dwóch części. Pierwsza z nich stawia sobie za cel wyszukanie oraz skategoryzowanie wszystkich metafor synestetycznych związanych z barwą oraz tych związanych z innymi zmysłami, tj. zmysłem wzroku, dotyku i smaku. W części drugiej przeprowadzono analizę porównawczą oryginalnych metafor angielskich z ich polskimi odpowiednikami w dwóch przekładach. Analiza ta miała na celu określenie samej konstrukcji metafory. Wyniki wskazują, że w obu polskich tłumaczeniach metafora synestetyczna została zachowana, mimo różnych środków stylistycznych użytych w tym celu.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 203-218
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyczne ujmowanie idei pedagogicznych jako dobra praktyka edukacyjna
The metaphorical approach the idea of teaching as a good educational practice
Autorzy:
Adamska-Staroń, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451877.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
Tematy:
metaphor
object
carrier
education
metaphorical expressions
metafora
obiekt
nośnik
edukacja
metaforyczne ekspresje
Opis:
The article is a voice in the discussion centered on educating through metaphor. The publication aims to familiarize the reader with a specific educational proposal and to include it in the discussion presented a way of being education. It is also an invitation to interpret their own presented in the article the expression of students Academy Jan Dlugosz in Czestochowa, in which they showed your knowledge of pedagogy, the basic concepts of teaching, modern teaching concepts using a variety of metaphors: verbal, visual, musical or culinary.. In my opinion presented manner of education not only allows for the inclusion of young people in teaching self-creation, but also allows teachers to experience them with the intellectual and aesthetic adventure. Others in the article open issues, unfinished or unresolved, are encouraged to ask questions in a broader philosophical sense.
Artykuł jest głosem w dyskusji skoncentrowanej wokół edukowania przez metaforę. Publikacja ma na celu zapoznanie Czytelnika z określoną propozycją edukacyjną oraz włączenie go w dyskusję nad zaprezentowanym sposobem edukowania. Jest również zaproszeniem do interpretacji własnej przedstawionych w artykule ekspresji studentów Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, w których uzewnętrznili oni swoją wiedzę na temat podstawowych pojęć pedagogicznych, współczesnych koncepcji pedagogicznych czy paradygmatów za pomocą rozmaitych metafor: werbalnych, plastycznych, muzycznych czy kulinarnych. W moim przekonaniu prezentowany sposób edukowania pozwala na włączenie młodych ludzi w pedagogiczną autokreację, a nauczycielom na doświadczanie wraz nimi intelektualnej i estetycznej przygody. Pozostawione w artykule kwestie otwarte, niedokończone, czy też nierozstrzygnięte mają zagadywać, zachęcać do zadawania pytań, w szerszym, filozoficznym sensie.
Źródło:
Journal of Modern Science; 2016, 31, 4; 63-92
1734-2031
Pojawia się w:
Journal of Modern Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zatrute drzewo Williama Blake’a – analiza kognitywna
A Poison Tree by William Blake - the cognitive analysis
Autorzy:
Gonigroszek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38436676.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
cognitive linguistics
William Blake
conceptual metaphor
emotions
językoznawstwo kognitywne
metafora pojęciowa
emocje
Opis:
Celem artykułu jest wykazanie, że kognitywne metodologie językoznawcze mogą stanowić podstawę analiz dzieł literackich i poetyckich. Próbuję w pełni zinterpretować „Zatrute drzewo” napisane przez Williama Blake’a. Analiza opiera się na założeniach Teorii Metafory Pojęciowej. Odwołuję się także do poznawczej koncepcji emocji (Lakoff, Kövecses, Johnson). Wspomniano także o modelu kategoryzacji Rosha. Za Langackerem zakładałam, że znaczenia językowe mają charakter indywidualny i zależą od doświadczeń autora.
The aim of the article is to demonstrate that cognitive linguistic methodologies can provide a basis for analyses of literary and poetical works. I attempt to fully interpret A Poison Tree written by William Blake. The analysis is based on the beliefs of the Theory of Conceptual Metaphor. I also refer to cognitive conception of emotions (Lakoff, Kӧvecses, Johnson). Rosh’s model of categorization has also been mentioned. I assumed, among others, after Langacker that linguistic meanings are individual in character and dependent on the author’s experiences.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 33-39
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pseudopsychiatryzacja jako strategia w dyskursie elit symbolicznych?v
Pseudopsychiatrization – a strategy in the discourse of symbolic elites?
Autorzy:
Prokop-Dorner, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413119.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pseudopsychiatryzacja
schizofrenia
metafora
Krytyczna Analiza Dyskursu
pseudopsychiatrization
schizophrenia
metaphor
Critical Discourse Analysis
Opis:
Artykuł podnosi kwestię nadużyć kategorialnych mających charakter metafor zapożyczonych z obszaru psychiatrii do opisania zjawisk z innych dziedzin życia społecznego i przywołujących kontekst medykalizacji, obejmującej swym zasięgiem coraz szersze obszary doświadczenia jednostki i grup społecznych. Wykorzystując założenia teoretyczne i model analizy dyskursu T. van Dijka, przeprowadzono analizę materiału prasowego opublikowanego w okresie sześciu lat na łamach jednego z wiodących dzienników uwzględniającą badanie znaczeń, strategii dyskursywnych, siły oddziaływania oraz tła społecznego wybranych komunikatów. Wnioski z badania pozwoliły sformułować hipotezę o pseudopsychiatryzacji w dyskursie elit symbolicznych jako strategii regulowania relacji władzy w sferze publicznej, a także wskazać konsekwencje wynikające z takich praktyk dyskursywnych tej grupy nadawców.
This article addresses the issue of a categorical misuse in the form of taking metaphors from the field of psychiatry in order to describe phenomena from other domains of social life. Such linguistic practices relate to the process of medicalization, which embraces ever more domains of experience of both individuals and social groups. Based on T. van Dijk’s theoretical assumptions and analytical model, the article presents an analysis of press releases published over a six-year period in one of the leading Polish journals. The analysis includes verification of meanings, discursive strategies, and the impact and social background of chosen articles. The study’s results suggest that the pseudopsychiatrization in the discourse of symbolic elites is a strategy regulating power relations in the public sphere, and the article examines the consequences of such discursive practices in this group of senders.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2017, 66, 1; 107-133
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrazowo mówiąc. O grach wizualno-werbalnych na okładkach tygodników publicystycznych
On visual and verbal play on the covers of Polish weeklies
Autorzy:
Maliszewski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192481.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
okładka
semiotyka
multimodalność
obraz
polisemia
metafora
cover
semiotics
multimodality
image
polysemy
metaphor
Opis:
Artykuł jest poświęcony komunikatom wizualno-werbalnym na okładkach czasopism publicystycznych. Bogaty w znaczenia komunikat, który łączy elementy ikoniczne i słowne, pozwala analizować relację pomiędzy obydwoma komponentami, a także prześledzić wielopoziomowy charakter odczytywanych treści. W artykule przedstawiono przykłady ikonizacji przekazów werbalnych i ukazano wpływ obrazu na sposób odczytywania słów, a także wpływ języka na sposób interpretowania znaków ikonicznych.
The article deals with visual and verbal messages placed on the covers of weekly magazines. Rich in meanings, the message which combines the iconic and verbal elements makes it possible to analyse the relation between those two components as well as to examine multiple levels of the contents involved. The article presents examples of the iconicity of verbal messages, shows the influence of image on the way words are read, as well as the impact of language on the manner iconic signs are interpreted.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2017, 2, 2
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złoty kurz. O jednej metaforze Bolesława Leśmiana
Golden dust. On one of Bolesław Leśmian’s metaphors
Autorzy:
Wojda, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597443.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bolesław Leśmian
metaphor
oxymoron
performativity
gnosticism
alchemy
metafora
oksymoron
performatywność
gnostycyzm
alchemia
Opis:
The topic of this paper is the golden dust metaphor in Bolesław Leśmian’s poems, fairy-tale prose, essays and plays. It is interpreted as one of many variations of the black sun trope, the gnostic and alchemical symbol for the unity of oppositions and for transformation. Analysis of Leśmian’s metaphor leads to the conclusion that his writing corresponds to gnosticism and alchemy. It takes up the concept of material concreteness, nudging the reader to combine oppositions and transmutation. Acting through words, through tropes, reflects the performative status of Leśmian’s creative work.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2016, 25; 13-40
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O gwarowej artystycznej metaforze niekonwencjonalnej na przykładzie poezji Podhala
A subdialectal, unconventional artistic metaphor: the example of poetry from Podhale, Poland.
Autorzy:
Mlekodaj, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854354.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Podhale dialect
poetry
metaphor
semantic transformations
gwara podhalańska
poezja
metafora
przekształcenia semantyczne
Opis:
W gwarowej poezji Podhala obok nurtu ludowego wyodrębnił się także nurt zindywidualizowanej liryki, prezentującej subiektywną wizję świata, przefiltrowaną przez wrażliwość poety. Teksty należące do tego nurtu cechuje niekonwencjonalna metaforyka, polegająca na zastosowaniu figur stylistycznych świadomie i twórczo modyfikujących konwencje ludowego stylu artystycznego lub też inspirujących się innymi wzorcami. Celem niniejszego artykułu jest analiza czterech przykładów niekonwencjonalnych metafor gwarowych o różnym stopniu złożoności. Wszystkie zostały zaczerpnięte z tekstów współczesnych poetów Podhala. W nawiązaniu do interakcyjnej teorii metafory M. Blacka zostaną omówione przekształcenia semantyczne, którym poddano poszczególne wyrażenia gwarowe w celu wydobycia z nich nowych znaczeń.
Poetry written in Podhale includes the folk trend together with individualised poetry, presenting a subjective vision of the world, processed by the poet’s sensitivity. The texts attributed to this trend present unconventional poetic metaphors where use is made of stylistic devices purposefully and creatively modifying the conventions of the folk style or inspired by other standards. The aim of this article is to analyse four examples of unconventional poetic metaphors of varying complexity. All of them come from the texts written by contemporary poets from Podhale. With reference to M. Black’s interactive theory of metaphor, the semantic transformations of individual dialectical expressions are discussed in order to decipher new meanings.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 183-197
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Energeia, ingenium i Arystotelesowskie pojęcie ruchu
Energeia, ingenium and the Aristotelian Concept of Movement
Autorzy:
Niebelska-Rajca, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945403.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
energeia
ingenium
metafora
przedstawienie unaoczniające
żywość stylu
metaphor
representation
vividness of style
Opis:
The category of “energeia” was an essential concept of seventeenth-century aesthetics and poetics. It has its source in Aristotle’s philosophical and rhetorical writings. In his “Physics” and “Metaphysics” it is an elementary component of the conception of movement understood as a transition from potentiality to act, in opposition to the category of “dynamis” defined as act, action, and realisation of potentiality. In the Rhetoric and Poetics it becomes an element of the theory of metaphor, and means the vividness of style accomplished by means of the presentation of reality in motion and the presentation made visible (pro ommaton poiein). The formation of metaphor in Stagirite’s theory depends on poetic talent (eufuia) and mental acuity (aghinoia). In the sixteenth century, the Italian translators and commentators of Aristotle Lodovico Castelvetro and Alessandro Piccolomini combined the origin of metaphor with the action of the rapid and acute ingenium, and they defined “energeia” as the presentation of movement and action. The categories of movement and “energeia”, together with the creative “ingenium” related with movement, play a very essential role in the baroque theory of concept and metaphor. In the writings of the theorists of concepticism, Emanuel Tesaur and Baltasar Gracián, also Matteo Peregrini, the expression of movement, the concepts of energy and agility, also rapidity, swiftness, and acuity of “ingenium” are categories that determine the effectiveness of metaphor and of the process of persuasion. The baroque poetics of concept, especially in Tesaur’s version, draws on Aristotle’s theory, but he transforms and reinterprets it, adjusting the Aristotelian concept to new aesthetics.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 131-151
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synestezja
Syneasthesia
Autorzy:
Kozłowska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363894.pdf
Data publikacji:
2015-07-06
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sensual metaphor
syneasthesia
clinic syneasthesia
intersensuality
metafora sensualna
synestezja
synestezja kliniczna
intersensualność
Opis:
Synestezja, transdyscyplinarny termin stosowany przez przedstawicieli rozmaitych dziedzin nauki i sztuki, odsyła do całej gamy mniej lub bardziej pokrewnych zjawisk, których wspólnym fundamentem jest zasada intersensualności. Artykuł nakreśla wielodziedzinową panoramę zjawiska synestezji, sytuowanej w interdyscyplinarnym kontekście neurologii, demografii, genetyki, semantyki oraz poetyki. Tekst referuje syntetycznie historię badań nad zjawiskiem, omawia cechy, typy oraz wyznaczniki diagnostyczne synestezji klinicznej, wskazuje na dominujące teorie synestezji, sygnalizuje językowe aspekty oraz postaci intersensualności, przytacza różnice oraz podobieństwa pomiędzy kliniczną synestezją a metaforą, wreszcie – zarysowuje charakterystykę oraz rodzaje synestezji literackiej, wstępnie identyfikując historycznoliterackie obszary szczególnego uprzywilejowania oraz wyraźnego sfunkcjonalizowania synestezji literackiej, która stawała się historycznie zarówno narzędziem projektów sztuki „totalnej”, jak i medium skrajnie subiektywnego – indywidualistycznego doświadczenia percepcji, ciała, idei.
Synesthesia, a transdisciplinary term used by representatives of various fields of science and art, refers to a whole range of more or less related phenomena, the common foundation of which is the principle of intersensuality. The article presents a multi-disciplinary panorama of the phenomenon of synesthesia, situated in the interdisciplinary context of neurology, demography, genetics, semantics and poetics. The text synthetically reports the history of research on the phenomenon, discusses the features, types and diagnostic determinants of clinical synesthesia, points to the dominant theories of synesthesia, indicates linguistic aspects and forms of intersensuality, lists the differences and similarities between clinical synesthesia and metaphor, and finally - outlines the characteristics and types of literary synesthesia, initially identifying historical and literary areas of special privilege and a clear functionalisation of literary synesthesia, which has historically become both a tool for "total" art projects and an extremely subjective medium - individualistic experience of perception, body, and ideas.
Źródło:
Forum Poetyki; 2015, 1; 110-119
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Techniki obrazowania w poezji Sydoniusza Apollinarisa
The Figurative Techniques in the Poetry of Sidonius Apollinaris
Autorzy:
Styka, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127728.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Sydoniusz Apollinaris
ekfraza
metafora
personifikacja
alegoria
Sidonius Apollinaris
ekphrasis
metaphor
personification
allegory
Opis:
Sidonius’ poetic works, especially those more elaborated, in their structural dimension depict a mythological-ekphrastic composition, similar to so-called Alexandrian and neoteric epyllion. One notices here a spectacular dimension of poetry, typical of late antique aesthetics. This dimension is manifested in definite figurative techniques, especially the excessive use of mythological metaphor, together with numerous ekphrases. Their presence has from the very beginning been very meaningful in epic poetics; it was used to obtain one of the basic categories, the so-called aesthetics of the reception of a literary work – the impression of intuition of the presented plot (ἐνάργεια – evidentia). Decisively, the most interested examples of the application of mythological metaphor in the function of figurative techniques are found in Sidonius’ emperor’s panegyrics. They are related to the manner in which goddess Roma is presented, the goddess present in all three panegyrics. Its creation is most fully rendered by the allegorical message of mythological personification in the real-historical contents of the panegyrics. Each of the portraits of Roma reflects, by way of an allegory, Sidonius’ definite political intention and it is an artistic mode to present his personal political ideas.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 141-156
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Góry śmieci – (nie)poręczna metafora
The Trash Mountains. An (In)convenient Metaphor
Autorzy:
Dutka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520298.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
the trash mountains
Miron Białoszewski
Zbigniew Rokita
metaphore
Anthropocene
góry śmieci
metafora
Antropocen
Opis:
The article builds on Zbigniew Mikołejko’s claim that “the trash mountains” are a convenient metaphor. According to the philosopher, the colloquial phrase allows you to talk about almost everything, but it distances you from empiricism, from authentic rubbish dumps. The author tests the usefulness of this metaphor by analysing the interactions between its parts. They show two symbolic processes: the desacralisation of the mountains and the ennoblement of rubbish. The article focuses on the first one and asks about the images of the hills of the Anthropocene epoch. By interpreting two literary pictures of the trash mountains, an author examines the functioning of that metaphor. In Miron Białoszewski’s Chamowo, the Warsaw landfill is terrifying and a sign of loss. However, in Zbigniew Rokita’s reportage, entitled Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, an industrial heap that is a mountain made by people, is a deformation of nature that has become a permanent part of the region’s landscape. The metaphor of “trash mountains” opens access to ecological issues and becomes a form of involvement in the analysed works.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 69-83
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węzeł i supeł: Od metaforyzacji do materioforyzacji dyskursów teoretycznych
Knot/Knot*: From Metaphorization to Matterphorization of Academic Discourses
Autorzy:
Ryba, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432271.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
metafora
materiofora
węzeł/supeł
nowy materializm
performatywność
metaphor
matterphor
knot
new materialism
performativity
Opis:
Artykuł stanowi próbę krytycznej refleksji nad metaforyzacją współczesnych dyskursów teoretycznych na przykładzie metafory knot. Autor obrazuje jej performatywność, rozpisując skonwencjonalizowaną metaforę węzła gordyjskiego na figury węzła, supła i pętli, za którymi kryją się odmienne wizje rzeczywistości i odmienne logiki jej problematyzacji i konceptualizacji. Przywołuje przykłady tekstów naukowych (Dipesha Chakrabarty’ego, Donny Haraway oraz Elaine Gan i Anny Tsing), w których knot i wpisane w tę metaforę epistemologiczne pytania odgrywają istotną rolę. Pokazuje także konsekwencje lektury onto-epistemologicznych projektów naukowych przez pryzmat logiki węzła, którą dostrzega w teorii aktora-sieci Brunona Latoura, i logiki supła, którą widzi ontologii zorientowanej na przedmiot Grahama Harmana. Biorąc pod uwagę rolę, jaką we współczesnych dyskursach naukowych odgrywa materialność, autor postuluje wprowadzenie do polskiej humanistyki terminu materiofora (matterphor) zaproponowanego przez Lowella Duckerta i rozwijanego w różnych nurtach humanistyki środowiskowej. Potencjał nowego terminu widzi w tym, że można dzięki niemu połączyć myślenie o performatywności języka i performatywności materii w taki sposób, by w naukowych systemach konceptualizowania rzeczywistości nie zacierać emergentnego i przygodnego charakteru świata.
This article attempts a critical reflection on the metaphorization of contemporary theoretical discourses, using the example of the metaphor of the knot. The author demonstrates its performativity by dissecting the conventionalized metaphor of the Gordian knot into figures of knot (tied deliberately), knot* (tangled accidentally) and loop, which entail different visions of reality and different logics of its problematisation and conceptualisation. He refers to examples of academic texts (Dipesh Chakrabarty, Donna Haraway, and Elaine Gan and Anna Tsing) in which the knot and the epistemological questions inscribed in this metaphor play an important role. He also shows the implications of reading onto-epistemological projects through the logic of the knot, which he sees in Bruno Latour’s actor-network theory, and the logic of the knot*, which he sees in Graham Harman’s object-oriented ontology. Given the significance of materiality in contemporary academic discourses, the author postulates that the term matterphor, as proposed by Lowell Duckert and developed in various currents of environmental humanities, should be introduced into Polish discourse. He believes that the potential of the new term lies in the fact that it makes it possible to combine the performativity of language and the performativity of matter so as not to efface the emergent and contingent character of the world from academic systems of conceptualising reality.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 85-104
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chorzy versus zdrowi. Metafory AIDS a apokalipsa zombie w World War Z
The AIDS epidemic and the zombie apocalypse in contemporary American cinema
Autorzy:
Zięba, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458990.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich
Tematy:
HIV
AIDS
choroba
metafora
zombie
science-fiction
horror
kino
film
disease
metaphor
cinema
Opis:
Susan Sontag w swoich esejach z końca lat 70. I 80. ubiegłego wieku pisała m.in. O metaforycznych zna-czeniach, jakie przypisano chorobom, w tym AIDS, o ich wpływie na ludzką świadomość, o powszechnym utożsamianiu ich z karą i obcością. W roku 2000 Kylo-Patrick R. Hart zauważył, że w filmach fabularnych poruszających tematykę HIV/AIDS, wykorzystywane są konwencje z klasycznego kina hollywoodzkiego. Choć filmowcy amerykańscy sięgają po tę tematykę, to ukazują ją jako moment historyczny z dwóch ostatnich dekad XX wieku. Co więcej, trudno znaleźć aktualne ujęcia jakiejkolwiek z chorób zakaźnych poza takimi, które realnie nie istnieją. W tym artykule zestawiam i uzupełniam teorie Sontag i Harta, by wykazać że popularna figura zombie ukazana w World War Z (reż. Marc Forster, 2013) powiela negatywne stereotypy wobec niektórych grup społecznych, jakie im przypisano w związku z epidemią HIV/AIDS.
In her 1970s and 1980s essays, Susan Sontag wrote about the metaphorical meanings associated with diseases, including AIDS, their influence on human consciousness, and the fact that they are commonly identified with punishment and otherness. Kylo Patrick R. Hart observed in 2000 that classic Hollywood conventions have been used in feature films dealing with HIV/AIDS. Although cinematographers exploit this theme, they present it as a historical moment associated with the last two decades of the 20th century. Furthermore, it is virtually impossible to find actual depictions of any infectious diseases apart from those which are not real. In this article, I am combining and complementing Sontag's and Hart's theories to show that the popular figure of zombie depicted in World War Z (dir. Marc Forster, 2013) copies negative stereotypes about certain communities associated to them in connection with the HIV/AIDS epidemic.
Źródło:
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer; 2016, 11b; 8 - 19
1689-6637
Pojawia się w:
InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyka antropomorfizująca w twórczości nowelistycznej Stefana Grabińskiego
Antropomorphic metaphors in Stefan Grabiński`s novellas
Autorzy:
Targosz, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828465.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Stefan Grabiński
metafora
antropomorfizacja
nowelistyka Stefana Grabińskiego
metaphor
anthropomorphisation Stefan Grabiński’s novellas
Opis:
In Stefan Grabiński’s works, the artist often uses metaphors to attribute anthropomorphic phenomena to non-human ones. This sketch is an attempt to look at examples of anthropomorphic metaphors in Stefan Grabiński`s novellas in terms of their ideological and artistic functions. The aim of this analysis is to verify whether the use of anthropomorphic metaphors is connected with attributing created worlds with non-realistic properties. For this purpose, it is worth interpreting and explaining the treatments used by the author, including their linguistic aspect, asking the question about the relation between the employed stylistic means and the effect of the created image of reality, and about the consequences of this way of constructing the world presented in Grabiński’s works.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 239-250
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag w sprawie metaforyczności zdań niereistycznych. Na marginesie rozważań Jerzego Pelca i Mariana Przełęckiego
Autorzy:
Będkowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097985.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
reizm
metafora
metodologia filozofii
Kotarbiński Tadeusz
Pelc Jerzy
Przełęcki Marian
Szkoła Lwowsko-Warszawska
Opis:
W artykule omawiam trzy strategie argumentacyjne na rzecz tezy, że zdania niereistyczne są metaforyczne: argumentację epistemologiczną ze spostrzeżeniowego sensu spójki jest, argumentację semiotyczną z zasadniczego rozumienia tej spójki oraz argumentację semiotyczną opartą na kryteriach metaforyczności czasowników. Żadna z nich nie wydaje się skuteczna. Uznanie wszystkich zdań niereistycznych – i występującej w nich spójki – za metaforyczne zdaje się niemożliwe bez uprzedniego przyjęcia ontologii reistycznej.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 2; 187-203
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory w nauce
Metaphors in Science
Autorzy:
Czarnocka, Małgorzata
Mazurek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577428.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
metafora
podobieństwo
Max Black
Rom Harré
Thomas S. Kuhn
Donald Davidson
metaphor
similarity
Opis:
We analyze critically the most important contemporary conceptions of metaphors in science, i.e., those proposed by Max Black, Rom Harré, Thomas S. Kuhn, and Donald Davidson. We also present an alternative view on the metaphor essence. This view states that a metaphor is the conclusion of deductive reasoning; its premises are a description of the secondary object of the metaphor and the thesis on similarity between the secondary and primary objects. The metaphorical character is created by referring in the metaphor exposition to the whole reasoning and to its usual elliptic character.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2012, 48, 1 (191); 5-26
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory konwencjonalne i nowe w dyskursie migracyjnym – analiza w ramach krytycznej lingwistyki kognitywnej
Conventional and New Metaphors in the Discourse of Migration - an Analysis within the Critical Cognitive Linguistics Framework
Autorzy:
Filar, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463433.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
metaphor
migration crisis
perspectivity
evaluation
emotions
metafora
kryzys migracyjny
perspektywizacja
funkcja oceniająca
emocje
Opis:
The paper introduces an alternative concept of the investigations on metaphor reception, proposed within the framework of Critical Cognitive Linguistics by M. Schwarz, which presents the metaphor not only as a semantic-conceptual but also as an intentional and pragmatic phenomenon. The paper tries to explore what role metaphors play in the understanding of the migration crisis. In its main part it focuses on the analysis of different metaphors in the discourse of migration, both conventional and new (creative) ones, explores its communicative functions on the level of text, especially its perspectivity and evaluative functions, and examines the way they are expressed. The corpus of the analysis consists of metaphors taken from current German press articles, and contains also some metaphors, which were commonly used in the migration discourse in the 1980s, and 1990s.
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2017, 21; 9-21
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika chrystologiczno-partycypacyjna mądrości w świetle "Super Psalmos" św. Tomasza z Akwinu
The Christological-Participatory Dynamics of Wisdom in Light of the Super Psalmos of St. Thomas Aquinas
Autorzy:
Roszak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1600808.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
mądrość
Tomasz z Akwinu
psalmy
uczestnictwo
metafora
wisdom
Thomas Aquinas
psalms
participation
metaphor
Opis:
Troska o pielęgnowanie cnoty mądrości w życiu człowieka jest jednym z istotnych zagadnień komentarza św. Tomasza z Akwinu do księgi Psalmów. Perspektywa refleksji nie ogranicza się jednak do naturalnych starań o wiedzę w świetle przyczyn ostatecznych, lecz znajduje swój wzór i źródło w osobie Jezusa Chrystusa. Odwołując się do tekstów Lectura super Psalmos, zostanie przedstawiona Tomaszowa interpretacja chrystologiczna Psalmów, realizująca się na wielu płaszczyznach, opierająca się na teorii sensów biblijnych, ale także sposoby ujmowania mądrości w jej dynamizmie partycypacyjnym, który silnie oddziałuje na rozumienie teologii przez pryzmat kontemplacji mądrościowej historii i dzieł Boga. Sapiencjalny charakter teologii to jej wrażliwość na to, co ucieka pobieżnym obserwacjom świata, redukującym ją do jednego tylko wymiaru. W centrum rozważań pozostanie pytanie o naturę „analogii mądrościowej” w pismach Akwinaty, wyeksponowanie postrzegania mądrości jako cognitio divinorum, konieczność uczestnictwa w wiedzy Boga, a także wymiar soteriologiczny mądrości.
The cultivation of the virtues of wisdom in a person’s life is one of the important issues of commentary of St. Thomas Aquinas to the book of Psalms. The prospect of reflection is not limited to the natural effort of knowledge in the light of the ultimate causes, but finds its model and source in the person of Jesus Christ. Referring to the texts Lectura super Psalmos, will be presented Thomas’s Christological interpretation of the Psalms, based on the theory of biblical meanings, but also as a way to recognize the wisdom in its participatory dynamism, which strongly affects the understanding of theology from the perspective of the history of wise contemplation and works of God. Sapiential nature of theology is its sensitivity to that what escapes a cursory observation of the world, reducing it to only to one dimension. In the center of discussion remains the question of the nature of the “analogy of wisdom” in the writings of Aquinas, exposing the perception of wisdom as cognitio divinorum, the necesity to participate in the knowledge of God and the salvific dimension of wisdom.
Źródło:
Teologia w Polsce; 2013, 7, 2; 79-99
1732-4572
Pojawia się w:
Teologia w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora w praktyce terapeutycznej w ujęciu Miltona H. Ericksona
Autorzy:
Błaszczak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614451.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
metaphor
therapeutical fairytales
Ericksonian psychotherapy
Milton H. Erickson
metafora
bajka terapeutyczna
psychoterapia ericksonowska
Opis:
The following paper constitutes the review of potential applications of stores, fairy tales, anecdotes or nonverbal metaphors in therapeutical practice. The focus is on the approach to metaphoric communicates in the work of Milton H. Erickson and his followers but examples used come from different sources.
Artykuł jest przeglądem potencjalnych zastosowań opowiadań, bajek, anegdot czy metafor niewerbalnych w praktyce terapeutycznej. Skupiono się głównie na podejściu do komunikatów metaforycznych w praktyce terapeutycznej Miltona H. Ericksona i jego uczniów. Wykorzystane przykłady pochodzą jednak z różnych źródeł.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 3
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „robaczywych” słowach, czyli nieetycznych zachowaniach językowych w mediach
Autorzy:
Benenowska, Iwona
Morzyńska-Wrzosek, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798682.pdf
Data publikacji:
2019-09-29
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
etyka językowa
etykieta językowa
agresja językowa
media
myślenie ideologiczne
depersonifikacja
metafora potoczna
perswazja
Opis:
The text is devoted to discussing examples of unethical linguistic activi-ties. The examples come mainly from performances by Jakub Wątły („Krzywe Zwierciadło”, February 14th 2017) and Jan Pietrzak (concert at „Klub Ronina”, March 21st 2016). In the cited fragments one can observe mechanisms related to, among others, depersonalization, common metaphor, reduction of the Other, aimed at Its degradation and/or ridicule. These are the result of bias of interests and ide-as, tendentiousness of depiction and emotionality of the sender.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2016, 10; 25-39
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaphors regarding the concept of e-sports produced by university students in Turkey
Metafory związane z e-sportem zaproponowane przez studentów w Turcji
Autorzy:
Kartal, Mehmet
Temel, Cenk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082259.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Turkey
e-sports
metaphor
perception
university
student
urcja
e-sport
metafora
percepcja
uniwersytet
Opis:
E-sport is developing rapidly both in the world and in Turkey, especially with increasing interest among young people. In parallel with this interest, “E-sports Student Communities” are being established at many universities in Turkey and new ones are being added to these communities every day. In this context, the aim of this research is to reveal the perceptions that university students have about the concept of e-sports through metaphors. A total of 223 students participated in the research voluntarily. The research’s sample group consists of 190 volunteer university students, 77 of were female and 113 were male, who study at different universities in Turkey in the 2020-2021 academic year. A structured interview form which prepared online (google forms) was used to evaluate the perception of university students about the phenomenon of e-sports. According to results, it can be said that e-sport has a rapidly growing popularity and a positive perception among Turkish university students, especially in recent years. Moreover, research results indicate that universities in developing countries such as Turkey, especially with a young population, have a potential audience that can play a productive role in the economic and socio-cultural dimension of the e-sports industry in different business lines and career areas.
E-sport rozwija się dynamicznie zarówno na świecie, jak i w Turcji. Wraz z rosnącym zainteresowaniem wśród młodych ludzi, na wielu tureckich uniwersytetach powstają „studenckie społeczności e-sportowe”, do których codziennie dołączają nowe osoby. Celem badania jest zbadanie, jak studenci postrzegają pojęcie e-sportu za pomocą metafor. W projekcie uczestniczyło 223 ochotników. Grupa badawcza składa się ze 190 studentów, w tym 77 kobiet i 113 mężczyzn, studiujących na różnych uniwersytetach w Turcji w roku akademickim 2020-2021. Do oceny percepcji zjawiska e-sportu przez studentów wykorzystano formularz w pełni ustrukturyzowanego wywiadu został przygotowany online (Google Forms). Wyniki wskazują, że popularność i pozytywne postrzeganie e-sportu przez tureckich studentów szybko rośnie, szczególnie w ostatnich latach. Ponadto, uzyskane wyniki sugerują, że uniwersytety w krajach rozwijających się, takich jak Turcja, gdzie mieszkają głównie młodzi ludzie, mają dużą liczbę potencjalnych odbiorców, którzy mogą odegrać znaczącą rolę w gospodarczym i społeczno-kulturowym wymiarze branży e-sportowej w różnych obszarach biznesowych i zawodowych.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2021, 47, 2; 86-100
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o pojęciu leksykalnego ekosystemu (na przykładzie języka polskiego)
Remarks on the lexical ecosystem (the case of the Polish language)
Autorzy:
Sławkowa, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171613.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
posthumanism
ecocriticism
anti-anthropocentrism
lexical ecosystem
metaphor
posthumanizm
ekokrytyka
antyantropocentryzm
leksykalny ekosystem
metafora
Opis:
Bringing together basic assumptions of posthumanism and ecocriticism the essay critically explores the thesis of the fundamentally anthropocentric nature of language pointing at the nonanthroponormative element present in language and, most noticeably, in its vocabulary. We try to present a concept of the lexical ecosystem in which clusters of words are used with reference to people but also to plants and animals. The core of this system is constituted by words connected with life conceived of as zoe – biological duration of living organisms involving the processes of birth, maturation, aging, and dying. Clusters of words of this ecosystem address fundamental activities of living organisms such as breathing, digesting, moving, articulating sounds as well as inner and outer features of man. Hence, the essay suggests that the concept of the lexical ecosystem necessitates a new pedagogical approach towards the question of metaphor and metaphorical nature of language.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 255-264
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klejnot na szyi kobiety. O nazwach damskich perfum
A jewel on woman’s neck. On the names of female perfume
Autorzy:
Saniewska, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119794.pdf
Data publikacji:
2012-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
perfumy
zapach
mini metafora
narratywizacja
kognitywizm
perfume
scent
a mini metaphor
narrativization
cognitivism
Opis:
Experiential linguistics, which is focused on the description of sensual sensations, has emerged from cognitive sciences. The author undertakes the issue of verbalized smells, that is the names of perfume, by the author’s choice – the female ones. The discussed examples of perfume naming show the attempts of smell narrativization by applying names conveying great semantic and metaphorical (mini-metaphors) capacity that evoke “Proust effect”. As a exponent of the content richness, we may treat sensual synesthesia and imagery (cultural constructs, floral and geographical names, names connected with the cinema, entertainment, lifestyle, dissemination of a certain brand’s style, abstracts yielding to aestheticization, names connected with altered states of consciousness, names poetizing and additionally defining the image of a woman). The proposed categories of names allow to distract from their symbolic layers the most frequent connotations, due to which the name becomes a germ by (self)narration each time updated by a female user.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2012, 12; 215-224
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Koło miłośników czerni”. Wpływ języka na społeczną percepcję osób czarnoskórych na przykładzie opiniotwórczej siły metafor
„The black lovers club”. The impact of language on social perception of black people with the example of opinion-forming potential of metaphors
Autorzy:
Gonigroszek, Dorota
Woźniak, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37180828.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
język
metafora
językoznawstwo kognitywne
Inni
rasizm
language
metaphor
cognitive linguistics
the Other
racism
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie opiniotwórczej siły  metafor w kontekście społecznego postrzegania osób czarnoskórych. Metafory odnoszące się do koloru czarnego to jedna z najczęstszych figur retorycznych występujących w wypowiedziach na temat przybywających do Europy Afroamerykanów czy imigrantów z Afryki. Wychodząc z założenia, że język wpływa na światopogląd mówiącego, autorki podejmują próbę wykazania, w jaki sposób „metafory czerni” mogą wpływać na kształtowanie się negatywnego nastawienia do osób czarnoskórych, a w konsekwencji wzmacniać zjawisko rasizmu. Autorki odwołują się do teorii metafor pojęciowych i procesów poznawczych, badanych przez językoznawstwo kognitywne,  oraz zagadnień międzykulturowych. Ponadto wskazują na konieczność wyeliminowania pewnych wyrażeń z języka potocznego, gdyż pejoratywne słowa opisujące Innych (np. „metafory czerni”) mogą wpływać na kształtowanie się utartych wzorców  myślenia u dzieci na temat osób odmiennych kulturowo.
The aim of this article is to explore the issue of opinion-forming potential of metaphors in the context of social perception of black people. Metaphors concerning black colour are one of the most common figures of speech that are present in statements on Afro-Americans or black immigrants from Africa arriving in Europe. Drawing on the assumption that language affects its speaker’s worldview, the authors attempt to show how ‘black metaphors’ may result in developing a negative attitude towards black people and, consequently, enhance racism. The authors refer to metaphor and cognitive processes theory as well as intercultural issues.The authors point to the necessity of eliminating certain expressions from everyday language. Pejorative words describing the Others (e.g. ‘black metaphors’) are likely to influence children’s thinking patterns on culturally different persons.
Źródło:
Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 75-88
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola metafor w soteriologii wczesnego buddyzmu tantrycznego
Functions of Metaphors in the Soteriology of Early Tantric Buddhism
Autorzy:
Szymański, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146693.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
tantric Buddhism
metaphor
soteriology
religious practice
visualisation
buddyzm tantryczny
metafora
soteriologia
praktyka religijna
wizualizacja
Opis:
Artykuł jest poświęcony specyficznej roli metafor w dwóch modelach praktyki religijnej, które funkcjonowały we wczesnej wadźrajanie. W obu modelach za cel praktyki uznawano trwałą zmianę sposobu funkcjonowania umysłu adepta, która ma charakter kognitywny. Modyfikację tę utożsamiano ze spontanicznym aplikowaniem określonych pojęć metaforycznych do interpretacji danych doświadczenia. Pojęcia te są ściśle związane z koncepcją natury buddy. Praktykę religijną wadźrajany można rozumieć jako dążenie do wypełnienia spostrzeżeniową naocznością najważniejszego z tych pojęć, tj. metafory strategicznej (umysł to mandala). Dokonywać się to ma w trakcie specjalnego aktu wizualizacji w kontekście rytualnym. Do istotnych cech takiego aktu należy brak poczucia różnicy między imaginacją a percepcją oraz zanik poczucia odrębności własnej osoby względem wizualizowanej mandali. Można wyróżnić sześć typów metafor ważnych w soteriologii wczesnej wadźrajany. Trzy typy to narzędzia transformacji aktywności poznawczej, zaś pozostałe mają motywować adeptów do podjęcia określonych działań.
The functions of new metaphors in early tantric Buddhism are analysed in the paper. Two models of religious practice are concerned. According to both of them, the goal of tantric practice is permanent modification of the practitioner’s cognitive activity. That modification can be understood as willingness to implement particular metaphors spontaneously into the process of perceptive data interpretation. Those metaphorical concepts are closely related to the conception of Buddha nature. Religious practice of Vajrayâna can be seen as striving for experiential substantiation for the main of those metaphors (mind is mandala). Special act of visualization in ritual context is expected to be such substantiation. Six types of metaphors important in the soteriology of the early Vajrayâna can be distinguished. All of them are discussed in the paper.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2023, 64; 47-67
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Asyndeton – fotopoetyckie doświadczenie podróży
Asyndeton: Photopoetic Experience of a Journey
Autorzy:
Gołąb, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407693.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
asyndeton
metafora
obraz poetycki
fotoliteratura
fotografia
podróż
metaphor
poetic image
photo-literature
photography
journey
Opis:
Autor artykułu omawia pojęcie asyndetonu jako problem relacji fotografii i literatury. Główny kontekst rozważań stanowią dwie propozycje teoretyczne. Pierwszą z nich jest fotoliteratura François Soulages’a – przedmiot współdziałania obrazu fotograficznego i tekstu. Drugą stanowią praktyki miejskie Michela de Certeau i związana z nimi funkcja asyndetonu jako figury retorycznej, która wyznacza przestrzenny porządek i nadaje znaczenie podmiotowym czynnościom chodzenia. Zdaniem autora obie te teorie łączy semiotyczny proces wytwarzania obrazów. W szerszym znaczeniu artykuł odnosi termin de Certeau do poetyckiego doświadczenia podróży. Przykładami tak rozumianego asyndetonu w zakresie jego funkcji kompozycyjnych i obrazowych są utwory z fotopoetyckich zbiorów Andrzeja Kramarza i Jacka Podsiadły (2022) oraz Marcina Świetlickiego i Wojciecha Wilczyka (1996). Na podstawie omówionych przykładów autor przyjmuje, że rozszerzone na obraz fotograficzny retoryczne znaczenie asyndetonu pozwala widzieć tę figurę jako reprezentację metafory podróży i zabieg kompozycyjny związany z zagadnieniem obrazu poetyckiego.
The paper deals with the notion of asyndeton as the issue of photography and literature convergence. The main focus of attention in the article is directed towards two theory-based proposals: ‘photo-literature’ and ‘urban practices.’ The former, associated with François Soulages, represents the idea of a combined effort of a photographic as well as literature image. The latter, represented by Michel de Certeau, is associated with the function of asyndeton as a rhetorical figure which describes spatial arrangement and equips an individual activity of walking with a meaning. According to the author, the process of producing images is similar for both theories in question. In a broad sense, the article applies de Certeau’s concept to the poetic experience of a journey. This particular approach to asyndeton, in terms of its composition and imaging functions, is well illustrated in photopoetic collections by Andrzej Kramarz and Jacek Podsiadło (2022), and Marcin Świetlicki and Wojciech Wilczyk (1996). Based on these examples, the author concludes that the rhetorical meaning of asyndeton extended to a photographic image defines this stylistic figure as the representation of the metaphor of a journey and a composition device related to the subject of a poetic image.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 81-96
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O śmiałych i nie-śmiałych metaforach historii w poezji Norwida
On bold and non-bold metaphors of history in Norwid’s poetry
Autorzy:
Niewczas, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729388.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
metafora
historia
dzieje
czasy
przenośnia
semantyka
niewidoczność
metaphor
trope
invisibleness
history
times
semantics
Opis:
The Author discusses the issue of metaphors of history in Norwid's poetry, putting them in a broader context of reflections on the poetics of tropes used by the author of Vade-mecum. Starting with an analysis of the situation in the state of research into Norwid's works, in which almost nothing has been written about tropes, or their role has been underestimated, the Author puts forward the thesis that a characteristic feature of Norwid's metaphors is the peculiarly understood “invisibleness” (subtlety, discreetness). An analysis of Norwid's historical metaphors made in the article reveals one of the dimensions of invisibleness – it refers to the semantic processes occurring in the metaphor. The Author divides tropes into two groups: semantically bold expressions whose meaning is difficult to establish and is diffused in indefiniteness; and semantically “not-bold” expressions directing the cognitive process happening in the metaphor. The former group is represented by only one expression: the eccentric metaphor “niedoperz-dziejów” (“bat-of-history”) from the poem Do Walentego Pomiana Z, and the latter one by nearly 70 metaphors. The Author proves that Norwid's metaphor gives up the semantic eccentricity and creationism in favor of axiological and epistemological aims. In this way its semantic expressiveness is reduced in the text, tending towards the pole of invisibleness.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2011, 29; 71-98
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz jako metafora. Hermeneutyczne ujęcie obrazu „Chrystus i Samarytanka” Jacka Malczewskiego (1912)
An Image as a Metaphor. A Hermeneutic Reading of Jacek Malczewski’s Painting “Christ and the Samaritan Woman” (1912)
Autorzy:
Haake, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352233.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jacek Malczewski
Christ and the Samaritan woman
metaphor
hermeneutics
Chrystus i Samarytanka
metafora
hermeneutyka
Opis:
Celem tekstu jest rozpoznanie możliwości wykorzystania dorobku hermeneutyki historyczno-artystycznej w interpretacji obrazu Jacka Malczewskiego Chrystus i Samarytanka z 1912 r. Obraz jest ostatnim z serii czterech dzieł poświęconych tej zaczerpniętej z Ewangelii św. Jana opowieści, wykonanych w latach 1909–1912. We wszystkich wersjach Malczewski nadał postaci Chrystusa własne rysy, natomiast Samarytance użyczył oblicza Marii Balowej, swojej kochanki. U współczesnych artyście obrazy te budziły na ogół niezrozumienie. Z czasem próbowano je interpretować na rozmaite sposoby. Ostatnio rozpowszechnił się pogląd, że są one formą „spowiedzi artysty” i należy je czytać według klucza biograficznego. Wyjaśnienie to abstrahuje jednak od wizualnej struktury dzieła, na badaniu której skoncentrowana jest hermeneutyka. Podjęta w studium analiza tej struktury doprowadziła do konkluzji, że obraz Malczewskiego jest nowatorską wizualizacją metafory biblijnej, którą posługuje się Chrystus w rozmowie z Samarytanką, przyrównując siebie do naczynia z wodą.
The aim of the text is to assess the possibility of using the achievements of art-historical hermeneutics in the interpretation of Jacek Malczewski’s painting Christ and the Samaritan Woman (1912). The painting is the last in a series of four works devoted to the story from the Gospel of St. John, which Malczewski executed between 1909 and 1912. In all the versions, Malczewski gave Christ his own features, while the Samaritan woman had the face of Maria Bal, his mistress. Malczewski’s contemporaries generally misunderstood these paintings. Over time, attempts were made to interpret them in various ways. The view that has recently become widespread is that they were a form of an “artist’s confession” and should be read according to a biographical key. However, this explanation ignores the visual structure of the work, which is the focus of hermeneutics. The analysis of this structure undertaken in the current essay has led to the conclusion that Malczewski’s painting is an innovative visualisation of the biblical metaphor used by Christ in his conversation with the Samaritan woman, comparing himself to a vessel of water.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 4; 69-82
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 268

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies