Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Cognitive linguistics" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Jack-Go-To-Bed-At-Noon and Lisi Ogon: The Analyzability and Compositionality of Plant Terms in English and Polish
Autorzy:
Mierzwińska-Hajnos, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606201.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive linguistics
semantics
Opis:
The present paper offers an analysis of common plant names appearing in English and Polish in the light of cognitive linguistics. Assuming, as cognitivists do that meanings of lexical items are partly decomposable, we use the notions of analyzability and compositionality in the sense of Langacker (1987, 1991) as a diagnosis for establishing the scale of semantic transparency of such expressions.
Źródło:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 2008, 32; 191-211
0137-4699
Pojawia się w:
Lublin Studies in Modern Languages and Literature
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die deutsche FREIHEIT aus der kognitiven und diskurslinguistischen Perspektive
The German FREIHEIT from a Cognitive and Discourse Linguistic Perspective
Autorzy:
Staniewski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458595.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
freedom
text
discourse
cognitive linguistics
Opis:
In the review article the book of Elżbieta Pawlikowska-Asendrych Das Konzept der deutschen FREIHEIT im kognitiven Untersuchungsparadigma. Eine linguistische Diskursanalyse has been discussed. First, the interdisciplinary character of the reviewed publication has been pointed out. Further, the article considers the theoretical and empirical parts of the work.
Źródło:
Linguistische Treffen in Wrocław; 2019, 16; 385-390
2084-3062
2657-5647
Pojawia się w:
Linguistische Treffen in Wrocław
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
14th International Cognitive Linguistics Conference (ICLC14), 10-14 July 2017, Tartu, Estonia, Panel “The Diversity of Irony”
Autorzy:
Tabacaru, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143066.pdf
Data publikacji:
2017-11-21
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
irony
figurative language
cognitive linguistics
Źródło:
The European Journal of Humour Research; 2017, 5, 3; 93-95
2307-700X
Pojawia się w:
The European Journal of Humour Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A comparative analysis of legal versus cultural and psychological connotations of the term ‘guilt’: implications for cognitive linguistics and for legal sciences
Autorzy:
Strębska-Liszewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054283.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
guilt
cognitive linguistics
legal definition
conceptualization
Opis:
The present article is concerned with the notion of ‘guilt’ as understood by the legal sciences and in the context of psychology and culture studies. Although legal connotations are unavoidable, ‘guilt’ is a term emotionally related to other feelings like ‘shame’, ‘fear’, ‘sadness’ etc. The analysis shall take a closer look at legal definitions of ‘guilt’ and ‘culpability’ at work in the American, Polish and German legal systems and refer the equivalents existing in these languages (wina,Schuld) to the concept of guilt understood as an emotion. As it turns out, legal definitions do not account for conceptual dimension of meaning and as such, they can only serve as departure points for further analysis to be complemented with cognitive analysis. ‘Guilt’ is a culturally determined and complex emotion that may be ‘dissected’ into several more basic emotional states. The underlying assumption is that there are differences in the understanding of the concept ‘guilt’ across languages which must be taken into account by the translators who deal with translational equivalents.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2020, 41; 105-121
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hindi, Polish and translation. Faces of language contact in the contemporary English
Autorzy:
Kuźniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050908.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
language contact
metaphor
cognitive linguistics
translation
Opis:
This paper has two parts to it. The fi rst part is about the presence and possible impact of Hindi and Polish as foreign words in the contemporary English language. This is measured via the proposed tool of CRAC (Cumulative Average Relative Count). The research is done on the basis of the British National Corpus (2001, 2007) and Longman Pronunciation Dictionary (2004, 2009). The focus is laid on the overriding heuristic metaphor LANGUAGE LAWS are PHYSICAL LAWS, where laws of lexical assimilation are viewed as analogous to physical laws of gravity. The second part marks the transition from a theoretical-descriptive perspective into a more practical, intercultural dimension. It is about translation of foreign proper names from the viewpoint of legal (certified) translation. This is a significant issue as many foreign words are actually proper names in English. This part relates then to specific controversies and proposed solutions concerning translation of Polish and Hindi proper foreign names in view of the presence and absence of their diacritic forms in English. The framework for adoption of the argument are institutionally established standards of certified translation practice in Poland.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2018, 39; 267-285
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
METAPHORIZATION OF CATEGORIES OF DISEASE FROM A PERSPECTIVE OF COGNITIVE LINGUISTICS
Autorzy:
Dąsal, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647011.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
Keywords: health, disease, metaphorization, cognitive linguistics
Opis:
The primary way of presenting phenomena which are elusive for the senses, the mechanisms of which exceed our direct cognitive abilities (e.g. viruses, bacteria, infection, treatment) and those that require abstract thinking is through a process of metaphorization. Before the bacteriological breakthrough, diseases could be conceptualizedby means of metaphors of the imbalance of the internal system; of punishment, flaw, and sin; of mechanical defects; or by means of personalisation or reification. After Louis Pasteur, the war metaphor was developed and, with technological development, also the mechanistic metaphor, and then the bioinformatics metaphor. On the other hand, today we can see that, as we with become more aware of this process, there is also a need for a new way of their metaphorization to respond to new diseases, especially chronic and incurable ones. In thispaper I will try to indicate and briefly discuss various metaphors of disease; however, the bulk of the attention will be dedicated to metaphors linking disease with war, as they are most popular in the contemporary culture.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2018, 17, 3
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мотивационные модели названий интеллектуальных процессов и свойств (на материале восточнославянских языков)
Autorzy:
Руденко [Rudenko], Елена [Elena] Н. [N.]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678969.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cognitive linguistics
diachronic linguistics
historical semantics
motivation
Opis:
Motivation Models of the Names of Intellectual Processes and Properties (on the Material of East Slavic Languages)This article offers an analysis of motivation models of the names of intellectual processes, properties and states in East Slavic languages at different stages of their development. Focusing on the Belarusian and Ukrainian material, the study adopts the approach of diachronic cognitive onomasiology, according to which the study of nomination processes helps to understand mechanisms of verbal thought. The analysis revealed source frames of the names of cognitive activity: perception, psycho-emotional sphere, space, movement, physical activity, physical characteristics, social sphere, physiology, speech activity and light. The relative number of nominations formed by a particular model is proportional to the use of the corresponding metaphor in communication. Modern East Slavic languages are very similar in terms of their nomination models of cognitive processes, properties and states. However, differences between modern Belarusian and Ukrainian on the one hand, and the language of the Grand Duchy of Lithuania on the other, are more significant.Modele motywacyjne nazw procesów i właściwości intelektualnych (na materiale języków wschodniosłowiańskich)Artykuł przedstawia analizę modeli motywacyjnych nazw procesów, właściwości i stanów intelektualnych w językach wschodniosłowiańskich na różnych etapach ich rozwoju. Skupiając się na materiale białoruskim i ukraińskim, analiza przyjmuje podejście kognitywnej onomazjologii diachronicznej, zgodnie z którym badanie procesów nominacji pomaga zrozumieć mechanizmy myślenia werbalnego. Analiza wykazała ramy źródłowe nazw aktywności poznawczej: percepcji, sfery psycho-emocjonalnej, przestrzeni, ruchu, aktywności fizycznej, cech fizycznych, sfery społecznej, fizjologii, aktywności mowy i światła. Liczba nominacji utworzonych na bazie określonego modelu jest proporcjonalna do częstotliwości użycia odpowiadającej mu metafory w komunikacji. Współczesne języki wschodniosłowiańskie są bardzo podobne pod względem modeli nominacji procesów, właściwości i stanów poznawczych. Natomiast różnice pomiędzy współczesnym językiem białoruskim i ukraińskim z jednej strony, a językiem Wielkiego Księstwa Litewskiego z drugiej, są bardziej znaczące.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Theoretical foundations of mutual semasiological research in modern linguistics
Autorzy:
Allahverdiyeva, Gunel Teyyub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/42930429.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
concept
semasiological analysis
anthropocentric linguistics
cognitive paradigm
cognitive linguistics
Opis:
The recent growing interest in cognitive linguistics, scientific works, monographs and textbooks written in this field are evidence of this. Language levels and trends in their development, structural approach to languages, language and speech issues, functional approach to language units, etc. the problems have begun to be seriously investigated. One such issue is the study of modern cognitive linguistics and lexical-semantic systems. Language is subject to various influences in the process of development. These effects result in changes in different layers of language, including the lexical layer. This process leads to the obsolescence of word meanings in the lexicon, the emergence of new meanings, the expansion of meaning, the narrowing of meaning, the diversification of meaning, and so on. This leads to the fact that the connection between the lexical and semantic meanings of words is also affected; new lexical-semantic word groups appear. The article is rich in quotes from the works of many scholars.
Źródło:
Reality of Politics; 2024, 28; 7-19
2082-3959
Pojawia się w:
Reality of Politics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A cognitive-grammaticalization model of the BE NAA... LA construction i Basse Mandinka
Kognitywny model konstrukcji czasownikowej BE NAA...LA w języku Mandinka (Basse Mandinka)
Autorzy:
Andrason, Alexander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568211.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Cognitive linguistics
grammaticalization
verbal semantics
Mandinka
Opis:
The present paper provides a detailed description and analysis of the meaning of the BE NAA…LA form in Basse Mandinka within the cognitive and grammaticalization framework. On the one hand, the author designs the exact range of the semantic potential of the BE NAA…LA form by enumerating all possible senses which this construction can convey. On the other hand, he demonstrates that the considerable polysemy offered by the BE NAA…LA form may be networked, holistically grasped and dynamically explained by making use of two chaining templates based upon two distinct evolutionary paths, viz. the future perfect path and the venitive path. As a result, the meaning of the BE NAA…LA form is viewed as an amalgamation of two semantic spaces organized along two different paths. This amalgamation has its roots in a formal merger of the two underlying input expressions, which constitute the conceptual and diachronic sources of the two paths, and in a partial semantic overlap of the semantic domains available along these two evolutionary templates.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2013, 1(9); 65-114
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GRAMMATICAL ISSUES IN JUDICIAL INTERPRETATION – DOES LEGAL PRACTICE NEEDS LINGUISTIC THEORY? BASED ON POLISH COURTS’ DECISIONS
GRAMATYCZNE PROBLEMY INTERPRETACJI PRAWA – CZY PRAKTYKA PRAWNICZA POTRZEBUJE TEORII LINGWISTYCZNEJ? ANALIZA ORZECZNICTWA POLSKICH SĄDÓW
Autorzy:
ZEIFERT, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921133.pdf
Data publikacji:
2019-01-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
statutory interpretation
cognitive linguistics
grammar
syntax
Opis:
Most interpretational problems in law pertain to the meaning of words. However, in this paper I address problems caused in Polish courts by grammar (namely: syntax and inflexion) of legal provisions. One can distinguish five main sources of grammatical issues in judicial interpretation of law: syntax of a sentence (i.e. order of words), conjunctive words (i.e. i, lub), punctuation marks (i.e. comma, semicolon, dash), nominal grammatical categories (i.e. number, gender), verbal grammatical categories (i. e. aspect, tense, mood). Traditional Polish canons of interpretation offer no clues on how to deal with such issues, stating only that statutes should be construed in accordance with the rules of grammar. In fact, cases in which such interpretational issues occur, are decided in a highly incoherent manner. The courts tend to feel a tension between grammatical form of a provision and its purpose, function, or other extra-linguistic values. I think the main reason of such controversy is a very limited vision of grammar shared by the courts, stemmed from primary school rather than contemporary linguistic theories.
Większość problemów w interpretacji prawa tyczy się znaczenia słów zawartych w przepisach. W niniejszym tekście chciałbym poruszyć jednak problemy, które są powodowane przez gramatykę przepisów. Można wyróżnić pięć głównych źródeł tego rodzaju problemów: budowa składniowa zdania (np. szyk wyrazów), spójniki (np. i, lub), interpunkcja (np. przecinek, średnik, myślnik), deklinacyjne kategorie gramatyczne wyrazów (np. liczba, rodzaj), koniugacyjne kategorie gramatyczne wyrazów (np. aspekt, czas, tryb). Tradycyjne polskie dyrektywy wykładni nie oferują niemal żadnych wskazówek co do radzenia sobie z tego typu problemami. Co najwyżej można spotkać się z banalnym zaleceniem, by przepisy prawa interpretować zgodnie z regułami gramatyki języka polskiego. W praktyce tego typu sprawy są rozstrzygane w sposób wysoce niekonsekwentny. Sądy często dostrzegają sprzeczność pomiędzy formą gramatyczną przepisu, a jego celem, funkcją czy innymi pozajęzykowymi wartościami. W moim przekonaniu wynika to w dużej mierze z faktu, iż wizja gramatyki, jaką dysponują jest bardzo ograniczona – wywodzi się raczej z programu szkoły podstawowej niż ze współczesnych teorii lingwistycznych.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2018, 34, 1; 33-51
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translation Teaching and Cognitive Linguistics
Autorzy:
Termina, Baaziz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368399.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
translation teaching
cognitive linguistics
conceptual system
Opis:
This paper is mainly concerned with the implications of cognitive linguistics for translation teaching and pedagogy. It sets out to succinctly chart some presumed shortcomings of replacement-based pedagogical methods that have long been centred around linear mechanical substitution of linguistic signs and patterns. Replacement approach, the paper argues, falls short of reinforcing what it takes to be the conceptual competence. In this connection, we account for our main assumption that translation teaching should be based on a sound theoretical footing that takes the conceptual system and the frames, or other structuring entities, populating it on board. Experimentally focusing on the conceptual system, cognitive linguistics’ framework, we contend building on some relevant literature, provides a wide range of far reaching procedural models conductive to the innovation of translation pedagogy and practice. The examples investigated in the paper reveal that translation teaching may be more prolific if it is equally based on such models, which inform our understanding of textual lexico-semantic units in terms of their surface functioning as prompts serving for dynamically constructing semantic-conceptual equivalence.
Źródło:
Research in Language; 2020, 18, 2; 173-203
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Can Anything Be Put into Any Container? A Few Remarks on Possible and Impossible Metaphors Involving Synthetic, Analytical and Unique Concepts
Autorzy:
Nasiadka, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888816.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
conceptual metaphor
cognitive linguistics
Conduit Metaphor
Opis:
The article raises important and at the same time very interesting questions about the limits and constraints on metaphors in the light of the conceptions of cognitive linguistics and some well known works like Lakoff – Johnson (1980, 1999), Turner (1990) or Krzeszowski (1997, 2006). It investigates both theoretical and practical aspects of conceptual metaphor, aiming also at identifying the apparently weak points in the reasoning of the quoted authors, especially when it comes to distinguishing between. “oneshot” and. “conventional” or even between. “possible” and. “impossible” metaphors. The author of the article tries to prove that it is very difficult to impose limitations on metaphors and brings into question, among other things, the claim that metaphorization is impossible if synthetic concepts, such as mathematical figures, are involved. In his analysis, the author refers also to the Conduit Metaphor, as seen by Reddy (1979), which seems to be very helpful in understating the processes behind the forming of other metaphorical constructions, although is often criticized by linguists as allegedly being a faulty conception structuring human communication.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2013, 22/2; 113-130
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ça roule ! — un pragmatème à décortiquer. Une étude contrastive franco-italienne
Ça roule ! — pragmateme deconstruction. French-Italian comparative analysis
Autorzy:
Wylecioł, Ryszard
Adamczyk, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789328.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Pragmatemes
cognitive linguistics
trajector
landmark
conceptual metaphors
Opis:
The aim of this paper is to present, after a short introduction to what pragmateme, or pragmatic phraseologism, is and how we understand it as a fixed expressive phrase with affective and emotive load, the results of the Polonium project entitled “Pragmatemes in contrast: from linguistic modeling to lexicographic coding”. In particular, we want to divulgate information concerning analysis of the French pragmateme Ça roule ! and its Italian corresponding phrase A posto!. Furthermore, equivalents of both pragmatemes are also investigated. However, as we consider cognitive linguistics tools as those which may give greater response to what the meaning of pragmatemes is, we broaden the project results with analysis of the trajector-landmark relation and of conceptual metaphors, that are the basis of the imagery for the aforementioned linguistic elements. In this way, we may also try to discern similarities and discrepancies in how close but still different cultures depict the same scene in similar speech events.
Źródło:
Neophilologica; 2020, 32; 173-191
0208-5550
2353-088X
Pojawia się w:
Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaphor As Knowledge. A Hermeneutical Framework for Biblical Exegesis with a Sample Reading from the Song of Songs (Song 8:10)
Autorzy:
Verde, Danilo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053601.pdf
Data publikacji:
2016-01-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Metaphor
Metaphorology
Cognitive Linguistics
Song of Songs.
Opis:
The main purpose of this article is to provide biblical scholarship with a broad hermeneutical framework concerning the cognitive dimension of metaphorical phenomena. According to current research, metaphor is a tool of knowledge, a way through which the human mind conceptualizes reality. Despite the fact that Cognitive Linguistics (CL) is generally credited with bringing the cognitive dimension of metaphor to light, the discovery of this dimension is by no means recent. This article will show that it already appeared in Aristotle’s work, was blurred in Classical Rhetoric by a more aesthetic perspective, reappeared at the very beginning of the modern age, and finally became dominant in the 20th century. CL is therefore the result of a long tradition that has the merit of clarifying the cognitive mechanisms of metaphorical processes. Its theoretical and methodological model currently represents the reference point for studies on daily and literary metaphors, shedding new light on biblical metaphors. This article shows how CL can be beneficial for biblical exegesis by analysing Song 8:10 in light of this approach.
Źródło:
The Biblical Annals; 2016, 6, 1; 45-72
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Are Gestures of One Culture the Same as Those of the Another One? In the Search of Cross-Cultural Differences in Nonverbal Behaviour from the Perspective of Cognitive Linguistics
Autorzy:
Czubak-Wróbel, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916826.pdf
Data publikacji:
2018-11-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural differences
nonverbal behaviour
gestures
cognitive linguistics
Opis:
From all the examples of nonverbal behaviour it has been scientifically proved that gestures reflect human thoughts and mental operations. Gestures project meanings that are stored in image schemas. Those mental representations are shaped by culturally determined experience. The aim of this article was to delve into the issue of the cross-cultural differences in nonverbal behaviour with the par-ticular focus on gestures from the point of view of cognitive linguistics. It was also of my interest to identify and categorise gestures as regards their universal and/or culture specific nature and create a background for possible further research.
Źródło:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2008, 34, 1; 19-24
0072-4769
Pojawia się w:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora w rosyjskiej terminologii ekonomicznej jako sposób przedstawiania znaczeń specjalistycznych w ujęciu kognitywnym. Zarys problemu
Autorzy:
Lesicka, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46141819.pdf
Data publikacji:
2023-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
term
metaphor
sign
cognitive linguistics
conceptualisation
context
Opis:
The Metaphor in the Russian Economic Terminology as a Way of Representing Specialist Meanings from the Cognitive Point of View. An Outline of the Problem: The article aims to present the phenomenon of the metaphor in relation to economic terms in the form of metaphors in Russian (English and Polish) from the cognitive perspective. A metaphor in the terminology is a quite complex structure which combines the objective reality represented by its designatum and the reflection of common social-communicative practice. Combining in such a term two opposing trends – precision and explicitness, which are congruent with terminological signs from the definite sphere of science and professional practice, as well as figurativeness, indefiniteness, and vulnerability to interpretation, which are typical for the metaphor make them a sign from the border of language and speech (langue and parole). The cognitive approach to analysing of such signs will enable understanding the tendencies in the conceptualisation of specialist notions and considering them in different specialist and non-specialist contexts.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 16; 115-133
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The semantics of the Vilamovicean verbal system (part 2: Explanation and modeling)
Autorzy:
Andrason, Alexander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634605.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Vilamovicean language, Germanic linguistics, verbal system, semantics, cognitive linguistics
Opis:
The present study – divided into two papers – provides an analysis of the semantics of the Vilamovicean verbal system within a cognitive and grammaticalization framework. On the one hand, the author offers a detailed description of the entire semantic potential of all the verbal constructions available in the language and, on the other, provides an explanation for the senses conveyed by each one of these forms – more specifically, it is demonstrated that the semantic sphere of every gram can be explained and, hence, unified by making use of typologically common evolutionary scenarios, viz. paths. Consequently, the author shows that the entire Vilamovicean verbal system can be modeled as a recursive process of grammaticalization “waves” whereby older and newer forms evolve along a set of identical paths. This paper constitutes the second part of the series. It provides an explanation of the semantic potentials offered by the Vilamovicean verbal formations and designs a cognitive-grammaticalization model of the entire verbal system of this language.
Źródło:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2014, 131, 1
2083-4624
Pojawia się w:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analisi cognitiva degli eventi di parola sul coronavirus SARS-COV 2 e sul morbo COVID-19
Cognitive analysis of speech events containing information on the SARS-COV 2 coronavirus and on the COVID-19 disease
Autorzy:
Wylecioł, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341209.pdf
Data publikacji:
2021-11-18
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Cognitive linguistics
conceptual metaphor
concepts
coronavirus
conceptualization
Opis:
The purpose of this paper is to perform a brief cognitive analysis of speech events containing information about the coronavirus SARS-COV 2 and the disease its causes, COVID-19. As the author acknowledges primacy of cognitive linguistics research tools towards explanation of how language is used and how the extralinguistic reality is perceived, the object of research comprises M Johnson and G. Lakoff’s conceptual metaphors, which are to be extracted among seven chosen articles derived from the digital version of the Italian journal La Stampa. The results of such performed research should deliver a list of structural, ontological and orientative metaphors, which, in this context, are not just pure eristic speech figures but mental constructs which indicate people’s way of reasoning and of conceptualizing the surrounding extralinguistic world, in this case the pandemic situation affecting us all.
Źródło:
Neophilologica; 2021, 33; 1-22
0208-5550
2353-088X
Pojawia się w:
Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Priming as cognitive motivation for the “first translational response universal”
Autorzy:
Data-Bukowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051100.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
translation universals
Cognitive Linguistics
cognitive motivation
non-professional translation
Opis:
This article fi rst surveys the current, somewhat unproductive state of research into potential universals of translation. Then it considers in specific the “first translational response universal” (Malmkjær 2011), suggesting that it may be rooted in the cognitive mechanism of priming. Empirical evidence for this is next sought in the analysis of a set of 34 novice translations of the same short passage from Swedish into Polish, which are shown to exhibit the effects of priming to a considerable extent. Overall, the objective is to illustrate a possible way of investigating postulated translation universals: fi rst identifying a cluster of cognitive mechanisms to motivate the universal, then determining the linguistic structures that are concrete manifestations of such mechanisms in languages meeting in translation. The proposed research procedure thus proceeds from a cognitive process to a detailed language structure, allowing for the examination of phenomena observed in the “third code” on the supra-cultural level.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2019, 40; 185-204
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ein Ereignis – viele Interpretationen Zur Konstruktion der Szene in Presseartikeln und Web-Einträgen
Autorzy:
Gaweł, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700341.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Germanistów Polskich
Tematy:
cognitive linguistics, cognitive grammar, imagery, scene construal, language of the press
Opis:
The cognitive grammar puts particular attention to the notion of imagery which is defined as the ability to present the same situation in alternate ways dependent on the mental experience of the conceptualizer. The thesis that the choice of language means used for describing a particular scene is determined by mental experience has interesting implications for the linguistic analysis of press articles. The cognitive grammar provides namely descriptive tools which enable to analyse not only which language expressions are used, but also which mental experience is reflected in a particular expression. In this article we analyse the differences in scene construal in selected press articles and web entries. We come to the conclusion that the choice of language means used for describing a particular event is highly determined not only by the objective situation, but also by the mental experience of the conceptualizer.
Źródło:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2014, 3, 2
2353-656X
2353-4893
Pojawia się w:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La concettualizzazione della depressione nel discorso giornalistico italiano
The conceptualisation of depression in the Italian journalistic discourse
Autorzy:
Kuncy-Zając, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051109.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
depression
metaphor
Cognitive Linguistics
Italian journalistic discourse
conceptualisation
Opis:
The aim of this article is to illustrate the most frequent conceptualisations of depression in the contemporary Italian media discourse. The analyses presented in the paper are mainly based on the cognitive theory of metaphor by George Lakoff and Mark Johnson and form a part of a wider research topic regarding the differences in conceptualisation of depression depending on such factors as the language, the type of the discourse and the personal experience of the author concerning the state of depression. The study revealed that depression is represented the most frequently in the analysed corpus through the frame of disease, and by the metaphors DEPRESSION IS AN ENEMY and DEPRESSION IS A LOCATION, often situated down and taking the form of a container. Less numerous and regular were other kinds of its personifi cations and representations of depression as an object or danger.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2019, 40; 257-271
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The semantics of the Spanish adjective positions: a matter of focus
Autorzy:
Dam, Lotte
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620637.pdf
Data publikacji:
2018-08-22
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cognitive linguistics
focus
instructional semantics
Spanish adjective position
Opis:
This paper presents a hypothesis about Spanish adjective position that accounts for different occurrences in language use. The hypothesis is based on the idea that the modifier position itself is a meaningful sign and that the meaning of the modifier position is related to focus: the postnominal modifier creates focus, whereas the prenominal modifier does not create focus. Drawing on the analysis of examples from a text corpus, the paper suggests that the proposed meaning of the two positions offers an account of various empirical phenomena. For example, it can explain why some adjectives are normally placed in one of the positions and why some adjectives change meaning according to their position.
Źródło:
Research in Language; 2018, 16, 2
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Degrees of Propositionality in Construals of Time Quantities1
Autorzy:
Deckert, Mikołaj
Pęzik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620928.pdf
Data publikacji:
2014-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
time
temporal expressions
cognitive linguistics
Polish
corpus linguistics
conceptualisation
English
Opis:
The paper investigates the possible conceptual bases of differences between seemingly synonymous and easily definable temporal expressions. Looking at the usage patterns of nominal temporal phrases in reference corpora of English and Polish we attempt to relate these subtleties to the different granularity of the cognitive scales on which construals of time quantities in general are based. More specifically, we focus on a subset of nominal temporal expressions which adhere to the “number + time unit” pattern, matching what Haspelmath (1997: 26) describes as “culture-bound artificial time units”. Using the British National Corpus (BNC) and the National Corpus of Polish (NCP), we first analyse both the variation and the regularity found in naturally-occurring samples of Polish and English. Finally, we compare the patterns of use emerging from the two corpora and arrive at cross-linguistic generalisations about the conceptualisation of time quantities.
Źródło:
Research in Language; 2014, 12, 4; 341-353
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cognitive linguistics – a historical context
Autorzy:
Shtok, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117213.pdf
Data publikacji:
2021-11-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
historical context of cognitive linguistics
developing a cognitive linguistic view
cognitive studies
Opis:
The article offers a brief overview of the most prominent landmarks in the development of Cognitive Linguistics. It starts with the very inception of the field in the late 70s as a strong reaction against a doctrine of generative linguistics dominating at that time. Later the paper describes the cornerstone theories which were at the onset of this linguistic enterprise. From the very beginning the movement was rather diverse and still cannot be defined as one unified theory; however, there has always been one common factor in its approaches which is the centrality of meaning in language study. The works of the second wave of cognitive linguists, which are also outlined in the article, focused even more increasingly on cognitive functions providing insights into the nature and organization of human thoughts. Nowadays the postulates of Cognitive Linguistics are applied not only to all levels of language study but extended to other scientific areas.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 123-138
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Języki i kultury etniczne w Zjednoczonej Europie z historią Dyirbala w tle. Rozważania językoznawcy kognitywnego
Ethnic Cultures and Their Languages in United Europe through the Story of Dyirbal: A Cognitive Linguist’s Perspective
Autorzy:
Turewicz, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/504760.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
ethnic cultures
cognitive linguistics
cultural integration
ethnic/national language
Opis:
In view of the growing interest in the nature of culture – language interface, on the one hand, and the socio-political developments inherent in European integration processes, on the other, three issues are perhaps worth addressing for linguists and cultural studies specialists: (i) whether the evolutionary processes of cultural integration can influence the structures of ethnic/national languages; (ii) the extent to which changes in language structure may result in a loss of certain elements characteristic of the culture related to the language; (iii) what that long-term (socio-political) consequences may be as an effect of the remarkable weakening and subsequent disappearance of the elements of ethnic cultures that function as determinants of ethnic/national identity. Considering the size of this article, none of the aforementioned issues will be solved. Nevertheless, some aspects of language–culture interface are identified, while the problem of ecological interdependence between language and culture is illustrated in the case of the death of Dyirbal. Changes in Dyirbal and examples of language expressions from English and Polish illustrating the cultural imprints in language structure are discussed from the perspective of cognitive methodologies.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2014, 3; 109-118
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Женщина во фрейме-сценарии русских паремий
Autorzy:
Olechno-Wasiluk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023261.pdf
Data publikacji:
2019-09-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cognitive linguistics
frame
script
interpretative frame
Russian paremias
concept
Opis:
The paper analyses the image of woman in the interpretative frame of Russian paremias. The author asks a number of questions: What role does the woman play in society and family? How is she treated by her husband? How do they treat their children? Who is the woman juxtaposed with? Who is she compared to? Answering these questions the author tries to reconstruct the image of woman functioning in the Russian awareness. This is the image passed from generation to generation in proverbs and sayings, which are the products of language, culture and awareness.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 187-194
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“ENERGY INDEPENDENCE”: PRESIDENT OBAMA’S RHETORIC OF A SUCCESS STORY
Autorzy:
Bonnefille, Stephanie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620675.pdf
Data publikacji:
2013-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cognitive linguistics
rhetoric
climate change
clean energy
President Obama
Źródło:
Research in Language; 2013, 11, 2; 189-212
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Galileo and Darwin, or Towards a Unified Mode of Idealization in Cognitive Linguistics
Autorzy:
Strugielska, Ariadna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677362.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cognitive linguistics
semantic theorizing
situated and distributed meaning
idealization
Opis:
Between Galileo and Darwin, or Towards a Unified Mode of Idealization in Cognitive LinguisticsThe aim of this paper is to demonstrate that Cognitive Linguistics is in need of a coherent model through which the meaning of symbolic units can be represented. Departing from the premise that scientific theorizing requires taking a stance on the nature of idealization, the current discussion concentrates on cognitive linguists’ perspectives on the process, and reveals a lack of uniformity in the models proposed.On the whole, generalizations in Cognitive Linguistics are conducted in a manner reflecting the basic commitments of the approach, and hence the idealized models discussed strive to capture the embodied nature of cognition reflected in the semantic poles of symbolic units.However, a detailed analysis shows that a number of significant choices underlying the process of abstraction are random. Consequently, the modes of idealization revealed through semantic frames and cognitive domains lead to the emergence of barely compatible semantic categories which are assumed to represent the meaning of the same symbolic unit.It is thus postulated that if Cognitive Linguistics aspires to become a mature scientific theory, whose constructs and hypotheses can be operationalized and falsified, it needs to develop a more unified framework in which the situated and distributed natures of meaning are accounted for in a motivated manner. Między Galileuszeam a Aarwinem albo o spójnym modelu idealizacji w językoznawstwie kognitywnymCelem niniejszego artykułu jest wskazanie konieczności stworzenia spójnego modelu reprezentacji znaczeniowej jednostek symbolicznych w obrębie językoznawstwa kognitywnego. Przyjmując jako punkt wyjścia założenie, że podstawą budowania teorii naukowych jest idealizacja, dokonany zostaje przegląd modeli reprezentacji semantycznej, proponowanych przez czołowych językoznawców kognitywnych.Analiza wyidealizowanych modeli kognitywnych w ujęciu Fillmore’a (1985), Lakoffa (1987) i Langackera (1987) wskazuje na zbieżności na poziomie ogólnym, czyli na zgodność, iż biegun semantyczny jednostki symbolicznej winien odzwierciedlać ucieleśnioną naturę poznania. Na poziomie szczegółowym jednakże można zauważyć szereg rozbieżności między omawianymi modelami, wynikających z nieuzasadnionych wyborów badaczy dotyczących sposobu abstrahowania.W rezultacie wykazano, że znaczenie tej samej jednostki symbolicznej jest w językoznawstwie kognitywnym definiowane odmiennie, w zależności od przyjętej procedury idealizacji. Zaobserwowane niekonsekwencje metodologiczne podają w wątpliwość dojrzałość językoznawstwa kognitywnego jako teorii naukowej.
Źródło:
Cognitive Studies; 2016, 16
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do we need Queer Cognitive Linguistics?
Autorzy:
Dyrmo, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164551.pdf
Data publikacji:
2022-12-15
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
queer cognitive linguistics
metaphor
gender
coming out
pronominal reference
Opis:
This article proposes a more inclusive approach to the concept of gender, identity, and non-normativity. Gender is often used in research as a binary category, leading researchers to misrepresent the more complex reality. Taking a more inclusive perspective on how people differ in terms of their body and body perceptions and accepting gender as a fuzzy category make research in linguistics more inclusive in terms of the communities we study and the methodologies we use. Queer Cognitive Linguistics (QCL) proposes a non-reductive approach to language and cognition, recognising the complexity of the human conceptual system. QCL treats universality in human cognition with caution and posits, after Embodied Sociolinguistics, the two-way embodiment, where the interactions between body and language are both bidirectional and intertwined.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2022, 16; 241-257
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fremdes oder Eigenes in der Satzstruktur? – Zu einigen kognitiven Aspekten der Verbalklammer im Deutschen
Foreign or native phrase elements? – Cognitive aspects of the verbal bracket in German
Autorzy:
Sakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679519.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
verbal brace
cognitive linguistics
verbal separability
Ronald W. Langacker
cognitive grammar
-
Opis:
This paper will show why in the German language, such complicated structures as the verbal brace is so prevalent despite obviously presenting a cognitive challenge for foreign language learners. The verbal brace should therefore be studied both from the diachronic and from the contrastive perspectives to show whether it is exclusively a German structure or whether this development has appeared in other Germanic languages too. It is also interesting to consider what it is about the special performance of this structure which has contributed to its success.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2016, 12; 37-47
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kognitywne aspekty glottodydaktyki. Czeski student wobec pułapek komunikatywności
Cognitive aspecs of glottodidactics. Czech students confronted with communicative traps
Autorzy:
Hofmański, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045662.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
teaching of Polish as a foreign language
comparative linguistics
cognitive linguistics
Opis:
Foreign language learners are commonly taught explicit rules of grammar, but often fail to apply them when confronted with communicative tasks. The article provides analyses on linguistic errors encountered by teachers during language teaching processes effected in homogeneous, all-Czech groups participating in language courses. Additionally, the article discusses the problem of comprehending the glottodidactical (language education) process within the context of a particular communicative situation (cognitive approach).The main focus of the study relates to competitive planes that are subject to the occurence of linguistic interference. A particular attention is given to pronunciation, grammar (inflection and syntax), and to lexis.For primarily Czech-speaking users of the Polish language, the biggest difficulty as far as the pronunciation is concerned, is the pronunciation of alveolo-palatal consonants and palatal hard consonants that are not appropriately differntiated in their realisation (this refers in particular to [ś] and [š], but also to [č] and [ć] ). A similar problem occurs in vowels – a hard vowel [y] is frquently replaced by a soft vowel [i]. A considerable number of occurences of the dental-alveolar [l] in place of the expected [] is identified and discussed.Within the domain of inflection, the article addresses the problem of the apparent equivalence at the level of the plural nominative and singular genetive of masculine nouns (the occurence of regular interference has been demonstrated), whereas a syntactical analysis has made it possible to indicate modifications at the linear level of utterances that are mainly related to an erroneous location of the Polish reflexive pronoun “się”.With regard to lexis, the division of difficulties to be found within the glottodidactical process is raised (semantic, stylistical and onimic difficulties). Additionally, the article discusses the danger of the abuse of colloquial vocabulary in communiques created in informal situations.Key words: teaching of Polish as
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2012, 19, 1; 175-187
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From Coordination to Verbal Serialization – The PÓJŚĆ (Serial Verb) Construction in Polish
Autorzy:
Andrason, Alexander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620723.pdf
Data publikacji:
2018-06-07
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Serial verb construction
Polish
semantic maps
grammaticalization
cognitive linguistics
Opis:
The present paper studies the PÓJŚĆ gram in Polish – a construction composed of the verb pójść ‘walk’ and another inflected verb. The author demonstrates that the PÓJŚĆ can be represented as a set of stages on the path linking bi-clausality/bi-verbiness and mono-clausal/mono-verbiness. Specifically, it spans the section ranging from a non-canonical, less cohesive instantiation of a serial verb construction (SVC) (in which it overlaps with asyndetic coordination) to a canonical instantiation of SVC (in which it complies with the SVC prototype to a large extent). Accordingly, the study corroborates the view that SVCs may derive from asyndetic coordination and, by accumulating properties associated with different parts of the clausality/verbiness continuum, gradually develop towards SVC. This gradualness is not only diachronic, but may also be observed synchronically.
Źródło:
Research in Language; 2018, 16, 1
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
FORCE-DYNAMIC REPRESENTATION OF LINGUISTIC INSULTS: A SIMPLE ANALYSIS
Autorzy:
Matusz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444660.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
cognitive linguistics
force dynamics
insults
verbal aggression
visual representation
Opis:
Verbal aggression and insults constitute an increasingly important topic of contemporary linguistic analysis. The aim of this article is to present a simple analysis of linguistic insults in the framework of the force dynamics theory as presented by Talmy [1988]. The force-dynamic theory describes different relations of physical, psychological, social, intertextual causation by means of interaction between two entities of force (Agonist and Antagonist). Selected categories of insults are analyzed by means of force-dynamic models. These categories include successful insults, unsuccessful insults, redirected insults, intensifying insults, and insults chains. I intend to demonstrate that the theory of force dynamics is a viable candidate for providing a convincing framework for the analysis of linguistic insults. The article concludes with some suggestions concerning the future research into the field of verbal aggression in connection with the theory of force dynamics.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2017, XIX/1; 33-42
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Issues in cognitive discourse research: Positioning, representation, conceptualization
Autorzy:
Cap, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956440.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
cognitive linguistics
critical discourse analysis
positioning
discourse space
proximization
Opis:
The present paper explores the current nexus between Cognitive Linguistics (CL) and Critical Discourse Analysis (CDA), focusing on theories of conceptual positioning, distancing and perspective-taking in discourse space. It assesses the strengths, limitations, and prospects for further operationalization of positioning as a valid methodology in CDA, and political discourse studies in particular. In the first part, I review the cognitive models of positioning that have made the most significant contribution to CDA. Discussing Deictic Space Theory and Text World Theory, among others, I argue that these models reveal further theoretical potential which has not been exploited yet. While they offer a comprehensive and plausible account of how representations and ideologically charged worldviews are established, they fail to deliver a pragmatic explanation of how addressees are made to establish a worldview, in the service of speaker’s goals. The second part of the paper outlines Proximization Theory, a discursive model of crisis and conflict construction in political discourse. I argue that, unlike the other models, it fully captures the complex geopolitical and ideological positioning in political discourse space, providing a viable handle on the dynamics of conflict between the opposing ideologies of the space.
Źródło:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2020, 10; 47-66
2084-1302
Pojawia się w:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Personification in EFL learners’ academic writing: A cognitive linguistic stance
Autorzy:
Belkhir, Sadia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043625.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
personification
academic writing
EFL learners
higher education
cognitive linguistics
Opis:
The paper offers a report of a small-scale corpus investigation into some advanced EFL learners’ use of personification in academic writing within a higher education context (Mouloud Mammeri University). Its main objective is to shed light on the extent of the occurrence of this phenomenon in their writings. The question raised is whether the examination of their dissertations would reveal extensive use of personification. Conceptual Metaphor Theory constitutes the theoretical framework featuring in this research. Relying on the Metaphor Identification Procedure (MIP) (Pragglejaz Group 2007), six master’s dissertations are selected for examination, and a quantitative analysis of the identified metaphorically used words is conducted. The results of the study reveal an overwhelming manifestation of personification. These findings may constitute a small contribution to the field of education, as offering useful data to educational practitioners and researchers.
Źródło:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2021, 48, 2; 7-20
0072-4769
Pojawia się w:
Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gestalt principles of perception as a factor motivating the irregular properties of uninflected plural-only nouns
Autorzy:
Drożdż, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119943.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
cognitive linguistics
Gestalt principles
motivation
uninflected plural- only nouns
Opis:
The paper investigates the issue of motivation of a subcategory of nouns called by Quirk et al. (1985: 303) and Huddleston & Pullum (2002: 345), respectively, unmarked plural nouns and uninflected plural-only nouns. These are nouns with untypical, from the perspective of the majority of English nouns, properties: their form, despite the plural designation, is singular. Adopting the general cognitive perspective on motivation in language (e.g. Lakoff 1987; Heine 1997; Radden, Panther 2004; Gibbs 2005; Panther, Radden 2011, etc.), the paper analyses whether such irregular properties of uninflected plural-only nouns can be motivated by one of the factors shaping visual experience – Gestalt principles of perception (e.g. Koffka 1936; Pomerantz 1981; Rock & Palmer S. 1990; Palmer S. 1999).
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2022, 43; 25-42
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medycyna narracyjna z perspektywy lingwistyki i poetyki kognitywnej
Narrative medicine from the perspective of cognitive linguistics and poetics
Autorzy:
Chojnacka-Kuraś, Marta
Barański, Jarosław
Okupnik, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/961333.pdf
Data publikacji:
2019-11-28
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
poetyka kognitywna
medycyna
narracyjna
cognitive linguistics
cognitive poetics
narrative medicine
Opis:
Artykuł przedstawia podstawowe założenia medycyny narracyjnej w ujęciu Rity Charon z Uniwersytetu Columbia oraz stosowane w tym podejściu metody pod kątem zbieżności z wybranymi nurtami językoznawstwa kognitywnego (m.in. z modelem gramatyki kognitywnej Ronalda Langackera i teorią metafory pojęciowej George’a Lakoffa i Marka Johnsona) oraz poetyki kognitywnej (w ujęciach Elżbiety Tabakowskiej i Petera Stockwella). Kontekstem rozważań nad medycyną narracyjną są ogólnie scharakteryzowany biopsychologiczny paradygmat medycyny oraz publikacje polskich lekarzy (Jana Masłowskiego i Andrzeja Szczeklika), którzy poruszają humanistyczne aspekty medycyny (w tym rolę języka i umiejętności uważnego słuchania w relacji z pacjentem), tak istotne w koncepcji Charon.
The article presents the principles and methods of narrative medicine (the approach in medicine propagated by Rita Charon from the Columbia University) from the perspective of selected fields in cognitive linguistics (including the Ronald Langacker’s model of cognitive grammar and the conceptual metaphor theory by George Lakoff and Mark Johnson) and cognitive poetics (according to Elżbieta Tabakowska and Peter Stockwell). The contexts of the considerations are biopsychological paradigm of medicine and some publications of Polish doctors (Jan Masłowski and Andrzej Szczeklik) who touch upon the humanistic aspects of medicine (such as the role of language in the doctor-patient communication and the ability to listen attentively to the patient), so crucial in the Charon’s concept of narrative medicine.
Źródło:
Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej; 73-93
9788323540755
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruling the rûaḥ: Emotional Experience and Expression in Ancient Hebrew
Autorzy:
Atwood, Joel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089730.pdf
Data publikacji:
2022-07-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
emotions
ruah
breath
anger
patience
arrogance
semantics
metaphor
cognitive-linguistics
Opis:
Emotions are one of the most fascinating and difficult aspects of human experience, and have received significant attention in biblical studies. This paper explores how one Hebrew lexeme, rûaḥ, provides a point of entry into the complex world of how emotions are expressed in ancient texts. Drawing from some insights of Cognitive Linguistics, it examines the use of rûaḥ to express the experience of impatience and patience, and arrogance and humility. This paper then challenges a long-held but simplistic equation of rûaḥ with anger, and argues that a more nuanced and complex relationship exists between lexeme and emotion than most citations in scholarship suggest.
Źródło:
The Biblical Annals; 2022, 12, 3; 333-352
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концепт «Толерантность» в русскоязычной зарубежной прессе славянских государств
THE CONCEPT “TOLERANCE” IN THE RUSSIAN-LANGUAGE FOREIGN PRESS OF SLAVIC STATES
Autorzy:
Жданова, Ирина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444156.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
cognitive linguistics
concept
nominative field
core of concept
media texts
Opis:
This article examines the nominative field of the concept “tolerance” on the basis of material collected from the Russian-language foreign press of Slavic States media texts. The analysis of the nominative field is carried out from the perspective of a semanticcognitive approach towards the correlation between semantic and cognitive processes. The research of the semantics of language units of the nominative field objectifying this concept allows the author to represent the content of the concept “tolerance” in the form that it is reflected and recorded in the Russian-language foreign press media texts.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2016, XVIII/2; 101-111
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between usage-based and meaningfully-motivated grammatical rules: A psycholinguistic basis of applied cognitive grammar
Autorzy:
Król-Markefka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634613.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
applied cognitive linguistics, usage-based model, grammar teaching, grammatical rules
Opis:
The aim of the article is to present a usage-based theory of second language acquisition (SLA) which might serve as a framework for explaining the learning mechanisms that are operating when students are exposed to the meaningfully-motivated Cognitive Grammar-based teaching materials. Currently, two seemingly quite different stands of Cognitive Grammar (CG) applications are advocated: one focusing on the use of meaningfully-motivated linguistic explanations and the other on the usage-based nature of language. The article outlines a unified psycholinguistic theory, inspired by Brian MacWhinney’s Competition Model and developed by Nick C. Ellis, which is compatible with both the meaning-based and the usage-based conceptions of language assumed by CG, and which can provide a more fine-grained frame of reference for introducing Cognitive Grammar into the teaching practice. Finally, some suggestions are made concerning practical application of CG-inspired pedagogical rules that should enhance the effectiveness of meaningfully motivated grammatical instruction.
Źródło:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2014, 131, 1
2083-4624
Pojawia się w:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translation and Cognition: Cases of Asymmetry. An Editorial
Autorzy:
Deckert, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620919.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
asymmetric structuring of content
cognitive translation research
Cognitive Linguistics
translation process research
Opis:
This editorial outlines the theoretical and methodological underpinnings of the current special issue, signalling some of the practical implications of the problems investigated. As the title of the collection highlights the convergence of “translation” and “cognition”, emphasis is here first placed on what “cognitive” can be taken to stand for in translation-centred research. I then discuss the other identifying idea of the issue – that of asymmetry – i.e. the observation that conceptual-semantic content is variably partitioned as it gets coded in different languages. Special attention is paid to cross-linguistic conventionalisation misalignment which requires sensitisation to translation scenarios where the symmetry of the source and target structures is only illusory.
Źródło:
Research in Language; 2017, 15, 2; 119-128
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LEGAL SPEECH ACTS IN A COGNITIVE LINGUISTIC PERSPECTIVE – FOCUS ON MODALITY
AKTY MOWY W PRAWIE W PERSPEKTYWIE JĘZYKOZNAWSTWA KOGNITYWNEGO - ZAGADNIENIE MODALNOŚCI
Autorzy:
WITCZAK-PLISIECKA, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919934.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
językoznawstwo kognitywne
modalność
legal language
cognitive linguistics
modality
Opis:
The paper involves three main fields of linguistic analysis: the pragmatic theory of speech acts, cognitive linguistics and legal language. Its main aim is to demonstrate the relevance of the cognitive framework to the analysis of speech acts and especially the deontic use of the modal verb shall in the legal context. The focus is on the use of the modal, which is mainly used to impose obligations or to confer rights. Thus, its meaning seems to be in most cases a combination of both assertive and directive illocutionary forces when approached from a pragmatic perspective, and a combination of deonticity with futurity and prediction in traditional grammar terminology. The discussion is illustrated with a variety of examples retrieved from a corpus of legal documents drafted in English and translated into Polish.It is argued that the meaning of most instances of shall in the legal domain, due to its context-sensitivity, can be best accounted for in terms of a cognitive blend, which integrates various aspects of its meaning. These aspects are believed to be inherently vague and possibly an instance of ongoing processes of grammaticalisation, which can only be grasped with reference to the context of a particular expression, thus pragmatic in nature.
Artykuł integruje trzy obszary badań językoznawczych: pragmatyczną teorię aktów mowy, językoznawstwo kognitywne oraz badania nad językiem prawa. Głównym celem dyskusji jest wskazanie na adekwatność użycia aparatu językoznawstwa kognitywnego w analizie aktów mowy występujących w języku prawa. Uwaga skupiona jest na użyciu deontycznych wyrażeń modalnych, przede wszystkim deontycznego użycia czasownika "shall". Dyskusja ilustrowana jest przykładami zaczerpniętymi z korpusu dokumentów prawnych, które były tworzone w języku angielskim i tłumaczone na język polski.Czasownik "shall" w dokumentach prawnych używany jest głównie w celu narzucenia obowiązku lub udzielenia praw, zatem w kategoriach teorii aktów mowy i w ujęciu pragmatycznym często stanowi nośnik dla mocy illokucyjnej wiązanej zarówno z asercją, jak i dyrektywą. W ujęciu gramatyki tradycyjnej w języku angielskim, który nie posiada morfologicznie oznaczonych form czasu przyszłego jego użycie może być widziane jako amalgamat deontyczności i futurum.Artykuł sugeruje, że zaproponowana w językoznawstwie kognitywnym teoria amalgamatów (cognitive blending) pozwala na właściwy opis większości użyć deontycznego "shall" w języku prawa. Semantykę "shall" charakteryzuje bardzo duża wrażliwość na kontekst użycia, natomiast teoria amalgamatów stara się opisać dynamikę konstruowania znaczenia w kontekście. Znaczenie "shall" wykazuje ciągłą dynamikę i jego swoista ewolucja może być widziana jako wciąż dynamiczny proces gramatykalizacji, w którym istotnym czynnikiem są elementy kontekstu prawa.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 159-175
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Creativity in foreign language teaching
Autorzy:
Ševečková, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957870.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Cognitive linguistics
creativity
folklore
foreign language
game
motivation
pedagogy
Russian
Opis:
Developing creativity in foreign language teaching provides students with the opportunity to effectively build language skills as well as increasing their motivation for learning. Practical examples are given using folklore materials (songs, tales, etc.) in learning Russian, as well as contemporary materials reflecting the culture of Russian speaking countries (films, poems, etc.). As well as increasing their ability in the target foreign language students also acquire factual information (realia) through creative language games. In this paper we describe recent findings in the field and propose possible directions for future research.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2016, 7, 2; 180-188
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The cognitive aspects of literary communication and literary proper names: a theoretical framework for literary proprial concepts
Autorzy:
Rachut, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929477.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
literature
cognitive linguistics
discourse
literary proper names
literary proprial
concepts
Opis:
In the paper, the author attempts to explore the cognitive potential of literary proper names with regard to the fundamental role of one’s cognition in writing and reading literary texts. This cognitive approach to literary onomastics is intended to focus on the notion that the three aspects: semiotics, semantics and conceptuality of literary proper names are primarily dependent on the minds of writers and readers rather than solely on literary texts. Taking this into account, the author offers a theoretical framework – literary proprial concepts. He purports that the discursive activity of the participants of literary communication allows for imagining, shaping and developing literary proprial concepts assigned to literary proper names. In fact, it should be recognised that literary proprial concepts function parallel to name-bearers, as the former entities constitute the focal point of cognitive linguistics, while the latter – of philosophy
Źródło:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2021, 11; 151-154
2084-1302
Pojawia się w:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metonimiczne postrzeganie rzeczywistości w języku osób z autyzmem w świetle teorii Romana Jakobsona
Metonymic Perception of Reality in the Speech of Autistic Persons in Light of Roman Jakobson’s Theory
Autorzy:
Boksa, Ewa
Kominek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24384383.pdf
Data publikacji:
2023-09-25
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Logopedyczne
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
metonimia
metonimiczny styl poznawczy
cognitive psychology
cognitive linguistics
metonymy
metonymic cognitive style
Opis:
Punktem wyjścia naszych rozważań jest teoria Romana Jakobsona, przedstawiona w artykule pt. Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych z 1956 roku. Na tej teorii można zbudować i wyjaśnić istnienie i funkcjonowanie dwóch stylów poznawczych: metaforycznego i metonimicznego. W artykule interesował nas bardziej ten drugi, bo chociaż jest równie ważny w poznawaniu świata jak styl metaforyczny, to funkcjonuje ciągle w języku i kulturze jako tło dla pierwszoplanowej pozycji metafory. W przypadku narzuconej dwubiegunowości operowanie stylem metonimicznym bierze się z wyboru, jak w przypadku użycia kognitywnego, artystycznego czy idiolektalnego. Kiedy zaś mamy do czynienia z naturalną dwubiegunowością, jak przy dwóch rodzajach zaburzeń afatycznych (z których jedno pokrywa się z zaburzeniami typu autystycznego) – styl metonimiczny jest determinowany koniecznością. Materiał stanowiący podstawę analizy językowej został wyekscerpowany z protokołów badania mowy i komunikacji 10 osób ze spektrum autyzmu (5 kobiet, 5 mężczyzn) w wieku 15–20 lat. Dane zostały zgromadzone w 2019 roku. Badania przeprowadzono w Zakładzie Komunikacji Językowej w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach (Polska). Analiza językoznawcza potwierdziła, że cechy języka osób z autyzmem są podobne do języka osób z zaburzoną relacją podobieństwa.
The starting point for our considerations is Roman Jakobson’s theory, presented in his 1956 article, Two Aspects of Language and Two Types of Aphasic Disturbances. The existence and functioning of two cognitive styles, metaphorical and metonymic, can be built upon and explained using this theory. In this paper, we were more interested in the latter because, although it is as important in learning about the world as the metaphorical style, it still functions in language and culture as a background to the leading role of the metaphor. In the case of an imposed bipolarity, the utilization of the metonymic style comes by choice, like in cognitive, artistic, or idiolectal usage. On the other hand, when there is a natural bipolarity, as with the two types of aphasic disorders (one of which overlaps with autistic-type disorders) – the metonymic style is determined by necessity. The material underlying the language analysis was extracted from the speech and communication study reports of 10 individuals on the autism spectrum (5 females, 5 males), ages 15–20. The data were collected in 2019. The research was conducted at the Department of Linguistic Communication, Jan Kochanowski University in Kielce, Poland. The linguistic analysis confirmed that the features of the language of individuals with autism are similar to those of individuals with a disrupted similarity relation.
Źródło:
Logopedia; 2023, 52, 1; 265-275
0459-6935
Pojawia się w:
Logopedia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lexical iconicity in Adamorobe Sign Language (AdaSL) and Ghanaian Sign Language (GSL)
Autorzy:
Edward, Mary
Linde-Usiekniewicz, Jadwiga
Storch, Anne
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1037831.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
sign language
gesture
patterned iconicity
handheld tools
cognitive linguistics
Ghana
Adamorobe
Opis:
The visual modality of sign languages offers a high potential for iconicity, i.e. resemblance relationships between form and meaning. Of particular interest is the understanding that iconicity is not monolithic but demonstrated through different devices and strategies that may be influenced by cultural factors and specific communicative contexts. This chapter discusses signers and gesturers preference for specific iconic strategies to name handheld tools. Signers of Ghanaian Sign Language (GSL) and Adamorobe Sign Language (AdaSL) were compared with rural gesturers (Adamorobe) and urban gesturers. Working within the cognitive linguistic framework, the chapter discusses signers and gesturers preference for instrument and handling strategies and the consistent use of iconic strategies across signers in each group. Signers and gesturers exhibited systematic preference for iconic representation of tools, choosing an action-based sign depicting how the object is held (handling) or depicting features of the object (instrument). Interesting finding of this chapter is the language contact situation in Adamorobe, and its influence on the rural gesturers’ preference for iconic representation although all the gesturers confirmed no prior knowledge of AdaSL.
Źródło:
West African languages. Linguistic theory and communication; 230-251
9788323546313
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kognitive Wissenschaft und Kognitive Linguistik : der Paradigmenwesel, Perspektiven und Grenzen am Beispeil der Phraseologie und Idiomatik
Cognitive science and cognitive linguistics : a paradigm shift, perspectives and borders in phraseology and idiomatics
Autorzy:
Komenda-Earle, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/135806.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
Tematy:
cognitive science
cognitive linguistics
phraseology
idiomatic
culture
kognitywistyka
językoznawstwo kognitywne
frazeologia
idiomatyka
kultura
Opis:
Einführung und Ziele: Der Beitrag präsentiert Voraussetzungen des Kognitivismus und der Kognitiven Linguistik und stützt sich auf Begriffe wie Konzept, Konzeptualisation, kognitives Modell, Projektion, Metapher, Phraseologism, Idiom. Eine der Grundvoraussetzungen der kognitiven Theorien ist, dass sprachliche Strukturen aus der Interaktion des Menschen mit seiner Umgebung resultieren und konzeptuellen, darunter nicht objektiven und teilweise arbiträren Charakter haben. Erfahrung, Denken und Sprache sind metaphorischer Art und mit einander verbunden. Das Ziel des Beitrags ist, Methoden und Ergebnisse der kognitiven Forschung darzulegen und sie am sprachlichen Material aus dem Bereich der Phraseologie und Idiomatik zu besprechen. Materialien und Methoden: Das Material liegt in Bearbeitungen aus dem Gebiet der Kognitiven Linguistik, von klassischen Arbeiten bis eingehenden kontrastiv-vergleichenden Analysen, vor. Ergebnisse: Die Besprechung der Postulate der kognitiven Forschung in der Linguistik, Phraseologie und Idiomatik zeigt, dass kognitive Methoden für die Charakteristik von bestimmten Typen er Phraseologismen und auf bestimmten Etappen der Analyse zufrieden stellend sind. Fazit: Das Wesen und die Vielfältigkeit der Phraseologie verlangen Untersuchung ihrer ihre kulturellen und kultursemiotischen Implikationen, dabei Anwendung von Methoden, die sie erklären.
Introduction and aim: The paper presents the assumptions of Cognitive Science and Cognitive Linguistics and deals with topics such as concept, conceptualization, cognitive model, projection, metaphor, phraseologism, idiom. One of the most important theoretical points of Cognitive Linguistics is the assumption, that the language structures occur in interaction with the world and are of conceptual, also non objective and partly arbitrary kind. Human experience, thought and language are of metaphorical art and are linked up. The point of the paper is to present the assumptions, methods and results of Cognitive Science and Cognitive Linguistics and apply them to the research area of phraseology and idiomatics. Material and methods: The material is the previous research of Cognitive Science and Cognitive Linguistics, from classical processings to recent comparative and contrastive studies. Conclusion: The discussion of the applications of the psychology of mind in the linguistics and especially phraseology and idiomatics shows the variety of language problems and makes sure that the methodological base for phraseological and idiomatic research can be offered by the Cognitive Linguistics only for some types of phraseologisms and on some levels of research. Result: Phraseology in its nature and variety needs an explicit and systematic culture based approach and also appropriate methods which shall explain its cultural and cultural semiotic implications.
Źródło:
Problemy Nauk Stosowanych; 2013, 1; 175-188
2300-6110
Pojawia się w:
Problemy Nauk Stosowanych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rec. Beata Jarosz, „Językowy obraz ŚLUBU, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014, 266 ss.
Autorzy:
Siatkowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678928.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
Polish language
linguistic image of the world
cognitive linguistics
wedding
Opis:
Review: Beata Jarosz, Językowy obraz ŚLUBU, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014, 266 pp.The article is a review of Beata Jarosz’s book about the linguistic image of the wedding, entitled Językowy obraz ŚLUBU, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014. Rec.: Beata Jarosz, Językowy obraz ŚLUBU, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014, 266 ss.Artykuł stanowi streszczenie pracy Beaty Jarosz Językowy obraz ŚLUBU, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Scope of the Pictorial and the Verbal in Multimodal Cognitive Linguistic Accounts of Visual Signification in Modal Ensembles Comprising Static Planar Signs
Autorzy:
Szawerna, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013218.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
multimodality
cognitive linguistics
comics
modal ensembles
verbal representations
pictorial representations
semiotics
Opis:
Since early 2000s, various modal ensembles (verbo-gestural utterances, feature films, animations, political cartoons, printed advertisements, television commercials, comics, picture books, computer games, pieces of music, corporate trademarks and logos, medieval textiles, etc.; cf. Forceville and Urios-Aparisi 2009; Pinar Sanz 2015) have been the subject of scholarly exploration in multimodal cognitive linguistics — a burgeoning research field situated at the intersection of multimodality studies and cognitive linguistics — with a view to explicating how general cognitive mechanisms shape meanings communicated across modalities and providing additional evidence for the psychological reality of various theoretical and descriptive notions put forward by cognitive linguists. Given the goals of multimodal cognitive linguistics, it is not surprising that research in this field has not only highlighted certain characteristics of the analyzed modal ensembles, but has also de-emphasized or altogether hidden others. In this article, an attempt is made to examine a number of contributions to the strand of multimodal cognitive linguistics that focuses on the cognitive underpinnings of various static planar ensembles (printed advertisements, cartoons, comics, corporate logos, etc.) with regard to what these contributions tacitly assume to be included in the scope of the pictorial and the verbal — two key concepts of multimodal cognitive linguistics that have never been explicitly characterized by researchers in this strand. This attempt is undertaken in order to demonstrate that in the examined contributions the two concepts are implicitly made to subsume representations that are qualitatively so different that there is little reason for bundling them together, which is in turn intended to alert researchers and readers alike to the problems caused by the imposition of a binary construal (‘either verbal or pictorial’) onto a continuum of qualitatively diverse static planar signs. This article further shows that an alternative characterization of this semiotic continuum — one that is free of the problems engendered by construing the continuum in binary terms — has for a long time existed in the field of comics scholarship. In conclusion, it is suggested that a more interdisciplinary approach may help multimodal cognitive linguists avoid unwarranted oversimplifications in the future.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 313-336
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Film Genre and Theories of Conceptual Representation: Toward a Schema-Based Account of Film Genre Oriented to Multimodal Cognitive Linguistics
Autorzy:
Szawerna, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322313.pdf
Data publikacji:
2023-12-15
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu
Tematy:
film genre
cognitive linguistics
multimodality
categorization
conceptual representation
schema theory
conceptual metaphor
Opis:
The topic of this article is situated at the intersection of cognitive linguistics, multimodality studies, film studies, psychology, and genre theory. The article’s goal is to contribute to multimodal cognitive linguistics by discussing the concept of ‘film genre’, which has so far been under-represented in this research area, from the perspective of major theories of conceptual representation with a view to characterizing film genre as a viable theoretical concept of multimodal cognitive linguistics. Specifically, the schema-based characterization of the concept of film genre proposed in this article is meant to account for such theoretically problematic aspects of film genres and their filmic exemplifications as textualization, inclusiveness, exclusiveness, hierarchicality, and filmic multivalency.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 317-343
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur Polysemie der Präposition AUF aus kognitiver Sicht
The polysemy of the proposition AUF from the cognitive point of view
Autorzy:
Sulikowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012723.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polysemie
Präposition
kognitive Linguistik
polysemy
preposition
cognitive linguistics
polisemia
przyimki
lingwistyka kognitywna
Opis:
Der Beitrag diskutiert die Polysemie deutscher Präpositionen vor dem Hintergrund der Grundprämissen der Kognitiven Semantik. Untersucht werden die durch die Präposition AUF eingeleiteten Dativkonstruktionen. Das Ziel der Analyse liegt in der Ermittlung der vielfältigen Verwendungen der Präposition AUF, der Abgrenzung der einzelnen Bedeutungen auf der Grundlage der im Principled Polysemy Model von Tyler/Evans beschriebenen Regeln, in der Ermittlung der Protoszene und der Rekonstruktion des semantischen Netzwerkes. Ausgegangen wird von der Annahme, dass die durch alltägliche sensomotorische Erfahrung konstruierte räumliche Protoszene eine konzeptuelle Basis für erweiterte Bedeutungen bildet und sie damit motiviert.
Artykuł traktuje o polisemii niemieckich przyimków z perspektywy semantyki kognitywnej. Analizie semantycznej poddano przyimek AUF w konstrukcjach statycznych z celownikiem. Celem artykułu jest opisanie różnorodnych użyć przyimka AUF, rozgraniczenie poszczególnych znaczeń w oparciu o Principled Polysemy Model Tylera i Evansa, identyfikacja protosceny oraz rekonstrukcja sieci semantycznej przyimka. Punktem wyjścia dla rozważań jest teza, że skonstruowana przez codzienne doświadczenia sensomotoryczne protoscena jest konceptualnym punktem wyjścia dla dalszych znaczeń i je motywuje.
This article discusses the semantics of the dative construction with the preposition AUF in aspect of the guiding principles within the cognitive semantics. The aim of the analysis is to show diverse variants of use of the preposition AUF, to establish the meanings from the point of view of the Principled Polysemy Model of Tyler/Evans, to identify the protoscene and to reconstruct the semantic network. The starting point of the analysis is the assumption that the protoscene which is based on the daily sensomotor experience, is the conceptual base forother meanings and their motivations.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 91-111
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Few Remarks on Prototype Theory in Cognitive Linguistics
Zarys teorii prototypu w językoznawstwie kognitywnym
Autorzy:
Cuper, Alicja
Cuper-Ferrigno, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1856484.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
prototype
cognitive linguistics
theory
categorization
fuzziness
prototyp
lingwistyka kognitywna
teoria
kategoryzacja
niejasność
Opis:
The purpose of the present paper is to demonstrate both the historical background of the prototype theory and its denitional problems. It presents two fundamental tenets of cognitive linguistics and the origin of prototype theory. Eleonor Rosch introduced her theory (1975) in order to explain how semantic categories are perceived by our mind.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2021, 1, 1; 57-67
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zatrute drzewo Williama Blake’a – analiza kognitywna
A Poison Tree by William Blake - the cognitive analysis
Autorzy:
Gonigroszek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38436676.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
cognitive linguistics
William Blake
conceptual metaphor
emotions
językoznawstwo kognitywne
metafora pojęciowa
emocje
Opis:
Celem artykułu jest wykazanie, że kognitywne metodologie językoznawcze mogą stanowić podstawę analiz dzieł literackich i poetyckich. Próbuję w pełni zinterpretować „Zatrute drzewo” napisane przez Williama Blake’a. Analiza opiera się na założeniach Teorii Metafory Pojęciowej. Odwołuję się także do poznawczej koncepcji emocji (Lakoff, Kövecses, Johnson). Wspomniano także o modelu kategoryzacji Rosha. Za Langackerem zakładałam, że znaczenia językowe mają charakter indywidualny i zależą od doświadczeń autora.
The aim of the article is to demonstrate that cognitive linguistic methodologies can provide a basis for analyses of literary and poetical works. I attempt to fully interpret A Poison Tree written by William Blake. The analysis is based on the beliefs of the Theory of Conceptual Metaphor. I also refer to cognitive conception of emotions (Lakoff, Kӧvecses, Johnson). Rosh’s model of categorization has also been mentioned. I assumed, among others, after Langacker that linguistic meanings are individual in character and dependent on the author’s experiences.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 33-39
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Metaphor of Metalanguage from the Perspective of Contemporary Linguistics: Insights into the Relationship between Conceptualization and the Theoretical Modelling of Language, Communication and Translation
Autorzy:
Bąk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013184.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
metalinguistic metaphorics
conduit metaphor
language models of communication and translation
Anthropological Linguistics
Cognitive Linguistics
Opis:
The paper aims at discussing the problems of conceptual metalinguistic metaphorics, its influence on the way theoretical considerations is exercised in contemporary linguistic discourse, which results in the creation of specific models of language, communication and translation. The problem of metaphorical profiling discussed in the following considerations is approached from the perspective of contemporary linguistics, which makes it possible to see a peculiar confusion of “reality” and “cognitive” aspects in metalinguistic reflection. Undoubtedly, it is impossible to think and discuss the most abstract aspects of language outside the metaphorical framework. But should all metaphorical imagery, including the most “common sense” constructs, justify the theoretical modelling of language, communication or translation and set the course for a scientific cognitive approach to these categories? The metaphorical language of the researcher should be an element consistent with the theoretical assumptions that the researcher represents. This is because a metaphor is a reflection of a person’s way of thinking. A lack of congruence between expressions and the description of the declared views may result in a lack of credibility of the language theory. The conclusions presented in this paper will be subjected to further investigations.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 55-67
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polacy mówią o jedzeniu... Konceptualizacja czynności jedzenia w świetle polskiej leksyki
Poles talk about eating… Conceptualisation of the act of eating in light of Polish lexis
Autorzy:
Zdunkiewicz-Jedynak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28765543.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
lingwistyka kognitywna
jedzenie
językowy obraz świata
profil poznawczy
cognitive linguistics
food
linguistic worlview
cognitive profile
Opis:
W artykule zajmuję się polskim słownictwem dotyczącym czynności jedzenia. Wychodząc z założenia, że leksyka działa jak czułe urządzenie do wykrywania i rejestracji zmian w historii i kulturze, i odwołując się do metodologii lingwistyki kognitywnej, opisuję trzy profile konceptualizacyjne czynność jedzenia. Jako pierwszy opisowi podlega profil biologiczny (z 3 ścieżkami poznawczymi: jedzenie – to życie, jedzenie – to siła, a także jedzenie – to ochrona). W polu „czasowników jedzenia” traktowanego jako fakt biologiczny wyodrębniam te, opisujące czynność jedzenia z punktu widzenia sposobu jej wykonywania, zwłaszcza prędkości (szybko − wolno) oraz wielkości porcji wkładanych do ust (małe lub wielkie kęsy), ilości spożytego pokarmu, estetyki, widocznego apetytu oraz swego rodzaju rytmiczności i automatyzmu spożywania posiłku lub posługiwania się sztućcami, których funkcja w jedzeniu jest porównywana z wiosłem − podczas pływania łodzią czy z pałaszem − podczas walki. W drugiej kolejność zajmuję się nowszymi profilami poznawczymi: psychicznym i kulturowym. Interesują mnie zwłaszcza, utrwalone w języku, współczesne zmiany w traktowaniu czynności jedzenia ku pojmowaniu jej np. jako zagrożenia lub zaburzenia ze sfery ludzkiej psychiki (por. jedzenioholizm, feederyzm, manoreksja, ortoreksja itp.), sposób spędzania czasu (por. gastroturystyka, foodie, pornografia jedzenia itp.) czy jako swoistej filozofii życia i komponent tożsamości kulturowej człowieka (por. freeganin, frutarianin, fleksitarianin, solarianin).
This article discusses the Polish vocabulary related to the act of eating. Assuming that lexis acts as a sensitive device to detect and record changes in history and culture, and referring to the methodology of cognitive linguistics, I describe three conceptualisation profiles of the act of eating. The first one described is the biological profile (with 3 cognitive pathways: food is life, food is strength, and food is protection). In the field of “verbs of eating” treated as a biological fact, I distinguish the ones describing the act of eating from the viewpoint of the way it is performed, particularly the speed (fast – slow) and the size of the portions put into the mouth (small or large bites), the amount of food consumed, aesthetics, apparent appetite, and a kind of rhythmicity and automatism of eating or using cutlery, the function of which in eating is compared to an oar – while sailing a boat or a sword – during a fight. Afterwards, I deal with more recent cognitive profiles: psychological and cultural. In particular, I am interested in the contemporary changes, established in language, in the approach to the act of eating towards treating it, for instance, as a threat or disturbance from the sphere of the human psyche (cf. jedzenioholizm (binge eating), feederyzm (feederism), manoreksja (manorexia), ortoreksja (orthorexia), etc.), a way of spending time (cf. gastroturystyka (gastrotourism), foodie, pornografia jedzenia (food pornography), etc.), or as a specific philosophy of life and a component of the human cultural identity (cf. freeganin (a freegan), frutarianin (a fruitarian), fleksitarianin (a flexitarian), solarianin (a solarian)).
Źródło:
Poradnik Językowy; 2023, 809, 10; 66-83
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alicja w Krainie Kognitywistyki
Alice in cognitive-science land
Autorzy:
Rogulska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390130.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Alice in Wonderland
translation studies
children’s literature
Elżbieta Tabakowska
cognitive linguistics
Opis:
The article comments on the ninth Polish translation of Lewis Carroll’s Alice in Wonderland, by Elżbieta Tabakowska. As the key to the analysis of this translation, the present author has chosen the relations between the text and image, especially the illustrations by sir John Tenniel and Tove Jansson. As opposed to previous translators or Alice in Wonderland, Tabakowska’s attempts to modernise the book to make it more accessible for 20th-century readers, and more compatible with 20th-century illustrations. In the edition discussed here, it is actually possible to discern two translations, translation proper and and an intersemiotic one, because illustrations by the author of Moomin books introduce connotations which would be totally alien to 19th-century girls. Through analysis of specific translation choices, the article underlines the strengths of the newest translation, such as its competent Polish, the wealth of Polish contexts, the educational role of exoticisation, and the retained principle of double reception. The article, however, also points out to certain weaknesses of the translation. Anna Rogulska also notices that, because the represented world is deeply rooted in the culture of Victorian England, the text cannot by fully rendered in the 21st century. Another interpretative key for the reading of the newest Polish edition of Carroll’s book is cognitive linguistics, which is the academic specialisation of the translator. The article demonstrates that the function of the new translation was not only a contribution to the long series of Polish renditions of Alice in Wonderland, but also a practical application of cognitive science in literature, which makes the translation valuable not only for children’s literature, but also for scientific inquiry.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2014, 23; 253-261
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conceptual metaphor of Ukrainian journalistic discourse
Autorzy:
Odynetska, Liudmyla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469929.pdf
Data publikacji:
2017-03-01
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
Tematy:
metaphor
conceptual metaphor
conceptualization
cognitive linguistics
nature of metaphors
journalistic discourse
political communication
Opis:
This article is devoted to the study of the functioning thorough conceptual metaphor in journalistic discourse in the early 21st century. Metaphor is one of the most powerful instruments of knowledge, conceptualizing and categorizing of reality. Purpose. The purpose of the study is to identify pragmatic communicative and cognitive specifics conceptual metaphor in the journalistic discourse of the early 21st century. Methods include: method metaphorical modeling of conceptual metaphor; method of linguistic description; method of conceptual analysis. Results. The article examined and described pragmatic communicative and cognitive specific of conceptual metaphor in Ukrainian journalistic discourse. There were characterized different types of metaphors that operate in the language of political communication. Much attention is paid to the metaphor with conceptual sphere of nature. With their help journalists/reporters portray social and political life of the country. There were characterized different types of metaphors of nature, metaphors of natural disasters, water and land; fitomorphic and zoomorphic metaphors.
Źródło:
Intercultural Communication; 2017, 2, 1; 67-74
2451-0998
Pojawia się w:
Intercultural Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Faces of Contemporary Cognitivism
Oblicza współczesnego kognitywizmu
Autorzy:
Lewandowska-Tomaszczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192018.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
cognitive linguistics
generative linguistics
language acquisition
meaning
representation
językoznawstwo kognitywne
generatywizm
akwizycja języka
reprezentacja
znaczenia
Opis:
The paper focuses on a comparison of the concepts of language and language studies as presented in contemporary cognitivism and expounded by Ronald Langacker, George Lakoff and Charles Fillmore in their versions of Cognitive Grammar on the one hand and by Noam Chomsky in his Minimalism Program on the other. The theoretical concepts and hypotheses that are discussed relate to the concept of modelling and the locus of linguistic meaning, place of intentionality in the philosophy of language and linguistic theory, the nature of language and cognitive abilities as well as the proper theme of linguistic inquiry. The status of public (shared) language and the position of meaning and semantic theories in linguistic description are dealt with in the next part. Problems evolving from those diverse views on language such as verifiability on the one hand and the methodological constraint on the other conclude the discussion. Referred to are also the generative as opposed to cognitive models of language acquisition and, consequently, diverse methodologies as used by scholars of these persuasions. Conclusions show those aspects of Chomsky’s generativism and Cognitive Linguistics that seem incompatible and those that can be perceived as converging.
Artykuł podejmuje kwestię porównana pojęć i założeń w kognitywnych podejściach do języka we współczesnym Językoznawstwie Kognitywnym reprezentowanym w teoriach Ronalda Langackera, George’a Lakoffa Charles Fillmore’a z jednej strony a generatywnym modelem Noama Chomsky’ego, szczególnie w Programie Minimalizmu. Zagadnienie zaprezentowane odnoszą sią do pojęcia modelowania oraz umiejscowienia poziomu znaczenia w modelach, funkcji intencjonalności w filozofii i teorii języka, natury języka i zdolności językowych oraz prezentują odmienne interpretacje tematyki właściwej dla badań językoznawczych. Status języka publicznego (społecznego) i pozycja znaczenia w takim uwarunkowaniu oraz problemy metodologiczne, które z tego wynikają konkludują dyskusję. Tematem dalszego opisu jest odniesienie się do implikacji dotyczących modeli akwizycji języka oraz dalszych różnic w metodologii badań. We wnioskach wskazane są obszary, w których modele generatywne Chomsky’ego oraz modele postulowane w Językoznawstwie Kognitywnym wykazują znaczne rozbieżności oraz takie, w których implikacje wynikające z nich wydają się zbieżne.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2016, 1, 1&2; 92-108
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zu prozessualen Aspekten der Darstellungsart von Wortinhalten am Beispiel ausgewählter „neuer Wörter“ mit entlehnten Komponenten
About the processual aspects of presentation of the content on the example of selected neologisms with borrowings as components
Autorzy:
Mazurkiewicz-Sokołowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596738.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Kognitive Linguistik
Bedeutung
Verarbeitungsprozess
Cognitive linguistics
meaning
processing
lingwistyka kognitywna
znaczenie
proces przetwarzania
Opis:
Der Beitrag hat zum Ziel, die Wortinhalte ausgewählter Neologismen mit entlehnten Komponenten, vor dem Hintergrund ihrer Darstellungsart, aus der kognitionslinguistischen Sicht zu untersuchen. Das Hauptaugenmerk wird auf die prozessualen Aspekte der Relation der Komponenten des gegebenen Ausdrucks zueinander und zu seinem vordergründigen Inhalt gerichtet. In diesem Zusammenhang werden die Verarbeitungsprozesse analysiert, die die Herausgestaltung der Bedeutungsinhalte der Ausdrücke steuern.
The aim of the paper is an analysis of the content of neologisms with borrowings as their components against the background of the way of presentation of this content. The examination shall be done from the perspective of cognitive linguistics. The main focus is on the processual aspects of the relationship between individual components of a given expression, as well as between the components and the surface content of the expression. In this context the processing mechanisms which govern the shaping of the meaning content of the expressions will be analysed.
Celem artykułu jest ukazanie, z perspektywy lingwistyki kognitywnej, wpływu sposobu przedstawienia treści wyrazów na ich przetwarzanie na przykładzie wybranych neologizmów z zapożyczonymi komponentami. W centrum zainteresowania znajdują się procesualne aspekty wzajemnej relacji między komponentami danego wyrażenia i ich relacji względem pierwszoplanowej treści tego wyrażenia. W tym kontekście analizowane są procesy przetwarzania, które kształtują treści znaczeniowe wyrażeń.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2017, 26; 165-183
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konceptualne metafory olfaktoryczne w internetowych opisach perfum
Conceptual olfactory metaphors in online perfume descriptions
Autorzy:
Marczak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109538.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
cognitive linguistics
conceptual metaphor
conceptualisation of fragrance
fragrance description
creative use of language
Opis:
The aim of this article is the analysis of conceptual metaphors appearing in non-specialist, internet descriptions of perfume scents. The analysed material was assigned accordingly to conceptual metaphor categories such as SCENT IS A HUMAN BEING, SCENT IS A RELATION, SCENT IS NATURE, SCENT IS A PIECE OF CLOTHING and SCENT IS GASTRONOMY. Analysis of the descriptions indicates a tendency to conceptualise perfume scent within the conceptual framework typical of olfactory perception, i.e. nature, humans and their products. Creative realisations of metaphors included in the descriptions suggest, however, that changing the original domain from SCENT to PERFUME results in creative realisations that emphasize the divisive character of fragrance and the overall aspect of its sensory cognition.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2019, 19; 225-252
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Koło miłośników czerni”. Wpływ języka na społeczną percepcję osób czarnoskórych na przykładzie opiniotwórczej siły metafor
„The black lovers club”. The impact of language on social perception of black people with the example of opinion-forming potential of metaphors
Autorzy:
Gonigroszek, Dorota
Woźniak, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37180828.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
język
metafora
językoznawstwo kognitywne
Inni
rasizm
language
metaphor
cognitive linguistics
the Other
racism
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie opiniotwórczej siły  metafor w kontekście społecznego postrzegania osób czarnoskórych. Metafory odnoszące się do koloru czarnego to jedna z najczęstszych figur retorycznych występujących w wypowiedziach na temat przybywających do Europy Afroamerykanów czy imigrantów z Afryki. Wychodząc z założenia, że język wpływa na światopogląd mówiącego, autorki podejmują próbę wykazania, w jaki sposób „metafory czerni” mogą wpływać na kształtowanie się negatywnego nastawienia do osób czarnoskórych, a w konsekwencji wzmacniać zjawisko rasizmu. Autorki odwołują się do teorii metafor pojęciowych i procesów poznawczych, badanych przez językoznawstwo kognitywne,  oraz zagadnień międzykulturowych. Ponadto wskazują na konieczność wyeliminowania pewnych wyrażeń z języka potocznego, gdyż pejoratywne słowa opisujące Innych (np. „metafory czerni”) mogą wpływać na kształtowanie się utartych wzorców  myślenia u dzieci na temat osób odmiennych kulturowo.
The aim of this article is to explore the issue of opinion-forming potential of metaphors in the context of social perception of black people. Metaphors concerning black colour are one of the most common figures of speech that are present in statements on Afro-Americans or black immigrants from Africa arriving in Europe. Drawing on the assumption that language affects its speaker’s worldview, the authors attempt to show how ‘black metaphors’ may result in developing a negative attitude towards black people and, consequently, enhance racism. The authors refer to metaphor and cognitive processes theory as well as intercultural issues.The authors point to the necessity of eliminating certain expressions from everyday language. Pejorative words describing the Others (e.g. ‘black metaphors’) are likely to influence children’s thinking patterns on culturally different persons.
Źródło:
Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 75-88
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La competencia metafórica y la didáctica del español/L2
Metaphoric competence and L2 Spanish didactics
Autorzy:
Martín-Gascón, Beatriz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43665681.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
metaphoric competence
L2 teaching and learning
Cognitive Linguistics
intermediate
linguistic competence
emotions
Opis:
This study aims to examine the role of metaphor in the process of teaching and learning a second language (L2), more specifically, L2 Spanish. As part of one of the most popular research lines in the field of Ap- plied Linguistics, i.e., L2 teaching and learning, this research is based on a Cognitive Linguistics approach to language. It presents metaphors not as mere stylistic and rhetorical mechanisms, but as critical components of everyday language and fundamental mechanisms of conceptualization of the world (Lakoff & Johnson, 1980). After providing a summary of the literature exploring the relationship between metaphor and L2 pedagogy and learning, focusing on conceptual metaphor theory and metaphorical competence, we will present the results of a case study with intermediate learners. The empirical investigation exam- ines whether their metaphoric competence is enhanced after the intervention and whether there is a relationship between learners’ general metaphorical competence and linguistic competence –comprehension and production– of a complex metaphorical linguistic construction that expresses emotions.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2023, 50, 3; 67-83
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il significato sociale e la connotazione della catastrofe. Uno studio sul lessico
Autorzy:
Nitti, Paolo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084564.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
catastrophe
lexicon
Cognitive Linguistics
Cognitive Semantics
social meaning
katastrofa
leksykon
językoznawstwo kognitywne
semantyka kognitywna
znaczenie
społeczne
Opis:
In this essay we propose a reflection on the social meaning that takes the word ‘catastrophe’ in Italian, through the investigation of the historical literary collocations of the term and on the current ones through different corpora. This research is part of Cognitive Linguistics and Semantics.
W niniejszym artykule proponujemy refleksję nad społecznym znaczeniem słowa „katastrofa” w języku włoskim, poprzez badanie historycznych kolokacji literackich oraz obecnych tego terminu w różnych korpusach. Badanie to jest częścią językoznawstwa kognitywnego i semantyki.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 3; 408-417
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fler Huvuden Väntas Falla
Autorzy:
Walatek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1165093.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
kognitiv lingvistik
konceptuell metafor
metonymi
somatismer
cognitive linguistics
conceptual metaphor
metonymy
body part terms
Opis:
The purpose of this study is to give a detailed analysis of the semantics of the Swedish body part term huvud (head). The study covers all types of linguistic units including the component huvud (idioms, compounds), both conventionalized everyday expressions and occasional uses. The theoretical basis of the analysis is the cognitive theory of metaphor and metonymy formulated by Lakoff and Johnson (1980).A large part of semantic extensions of huvud are associated with the head as the upper part of the human body, containing the brain and sense organs. These features lead to metonymies: HEAD FOR THINKING ABILITY AND PERCEPTION and metaphor HEAD IS POSITION OF COMMAND. The head itself is conceptualized metaphorically as a CONTAINER in which thoughts, memories, emotional and physical states are stored.
Źródło:
Folia Scandinavica Posnaniensia; 2013, 15
1230-4786
2299-6885
Pojawia się w:
Folia Scandinavica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki badań nad językową kreacją świata w tekście literackim – w poszukiwaniu złotego środka?
Lines of research on linguistic creation of the world in a literary text – in search of the golden mean?
Autorzy:
Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145920.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
linguistic creation of the world
open linguistics
structuralism
cognitive linguistics
językowa kreacja świata
językoznawstwo otwarte
strukturalizm
kognitywizm językoznawczy
Opis:
Celem artykułu jest analiza rozwoju badań nad językową kreacją świata w tekście artystycznym, zaliczanym do liryki bądź epiki, oraz próba wskazania kierunków badawczej ewolucji na podstawie treści publikacji, założonych w nich i zastosowanych rozwiązań metodologicznych oraz osiąganych efektów. Analizie w niniejszej próbie poddano zarówno teksty (artykuły, monografie) ze wskazanym w tytule – pod hasłem językowa kreacja świata – zakresem badawczych poszukiwań, jak i takie, których tytułowy zapis o zmodyfikowanej treści oraz cele zapowiadają interesujące nas badania. Analiza ponad trzydziestu wyekscerpowanych publikacji, ich podobieństw metodologicznych i różnic, pozwoliła na wskazanie trzech obecnie nurtów badań: tekstowo-stylistycznego, strukturalno-semantycznego oraz kognitywistycznego.
The aim of the paper is to analyse the development of research on linguistic creation of the world in artistic writing, both in poetry and prose, and to attempt to show the lines of research evolution on the basis of research papers, their methodologies and achieved results. The research material consists of both texts (articles and monographs) that indicate its scope by using the phrase linguistic creation of the world in their titles as well as those whose modified title and goals suggest that they are of interest to the current study. The analysis of more than 30 selected publications and their methodological similarities and differences, allows to distinguish between three current lines of research, i.e. textual-stylistic, structural-semantic and cognitive.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2023, 22; 95-109
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gest liturgiczny w perspektywie lingwistycznej i antropologicznej. Zarys problematyki
An outline of liturgical gestures from a linguistic and anthropological perspective
Autorzy:
Drabik, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911291.pdf
Data publikacji:
2018-11-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
liturgical gesture
cognitive linguistics
image schema
anthropology
gest liturgiczny
językoznawstwo kognitywne
schemat wyobrażeniowy
antropologia
Opis:
Prezentowany artykuł jest próbą pokazania, że gesty i postawy liturgiczne, funkcjonujące w obrębie liturgii Kościoła katolickiego, stanowią interesujący przedmiot badawczy nie tylko dla teologów, ale także dla językoznawców. Autorka koncentruje się przede wszystkim na wskazaniu możliwości, jakie badaniom gestów liturgicznych stwarza przyjęcie metodologii językoznawstwa kognitywnego, zwłaszcza koncepcji schematów wyobrażeniowych. Pokazuje także, w jaki sposób poszukiwaniu tkwiących za gestami liturgicznymi schematów wyobrażeniowych przysłużyć może się antropologiczno-kulturowa perspektywa spojrzenia na gesty funkcjonujące w komunikacji międzyludzkiej.
The article is an attempt to show that liturgical gestures and behaviors functioning within the liturgy of the Catholic Church are interesting topic for research, not only for theologians but also for linguists. The author concentrates mostly on pointing out the possibilities that have become available in research into liturgical gestures thanks to cognitive linguistics methodology (especially the concept of image schema). The author also shows how the search for image schemas existing behind liturgical gestures could be assisted by adopting the cultural and anthropological perspective of looking at the gestures functioning in human communication.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 34; 47-58
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyka pojęć wchodzących w skład pola semantyczno-leksykalnego miłosierdzia
Metaphors of the Semantic Field of Mercy in the Quran
Autorzy:
Abdallah-Krzepkowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807091.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Koran
metafora
miłosierdzie
pole semantyczne
językoznawstwo kognitywne
Quran
metaphor
mercy
semantic field
cognitive linguistics
Opis:
Artykuł jest próbą usystematyzowania i sklasyfikowania wszystkich metafor pojęć wchodzących w skład pola semantyczno-leksykalnego miłosierdzia. W tekście Koranu wyróżniam siedem najczęściej występujących metafor: miłosierdzie to przedmiot, miłosierdzie to wyżej, miłosierdzie to substancja miłosierdzie to żywa istota, miłosierdzie to zamknięta przestrzeń, miłosierdzie to pożywienie, miłosierdzie to proces oraz kilka innych, pojedynczo użytych metafor. Artykuł opisuje użycie wszystkich metafor w tekście i powiązanie danej metafory z poszczególnymi znaczenia pojęcia miłosierdzia.
The aim of the article is to present metaphors depicting concepts from the semantic field of MERCY in the Quran. The theory of metaphors developed by cognitive linguistics was applied to examine types of metaphors. As a result, seven types were distinguished: MERCY IS AN OBJECT, MERCY IS UP, MERCY IS A LIVING CREATURE, MERCY IS A CONTAINER, MERCY IS A SUBSTANCE, MERCY IS A PROCESS, MERCY IS FOOD. The article analyzes the ways in which these metaphors were used in the Quran. Furthermore, relations between different types of metaphors and the relevant concepts, as well as relations between metaphors and different meanings of the concepts in the semantic field of mercy have been presented.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2017, 8, 4; 177-190
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sakralne wymiary drogi
Sacred dimensions of the road
Autorzy:
Smyk, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87367.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
droga
kultura tradycyjna
kognitywizm
etnolingwistyka
sakralność
road
traditional culture
cognitive linguistics
ethnolinguistic method
sacredness
Opis:
Artykuł jest analizą kulturowego obrazu drogi. Jego podstawą materiałową są dane z zakresu języka i kultury tradycyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem werbalnych i niewerbalnych teksów folkloru i obrzędowości rodzinnej i dorocznej. W podsumowaniu autorka rekonstruuje obraz tradycyjnych rytuałów sakralizujących, wyznaczając takie zakresy, jak: przestrzeń sakralizacji, dynamiczność sakralizacji, czas, podmiot sakralizujący, przedmiot sakralizacji, uspołecznienie, zwrotność, natężenie, czas działania, krotność i kodowość sakralizacji. Na zakończenie zbiera strategie sakralizacji świata, znane polskiej kulturze tradycyjnej. Wyznacza postawę pasywną oraz postawę aktywną, kreującą rzeczywistość: działania wykorzystujące świętość chrześcijańską i działania ukierunkowane ku świętości kosmiczno-mitologiczno-obrzędowej. Taka propozycja stanowi nowe ujęcie charakterystyki drogi i sakralizacji świata w kulturze polskiej.
The paper is a cultural analysis of the image of the road. Data collected from traditional culture and language, particularly from verbal and nonverbal folk texts as well as from family and annual rituals, have become the basis of the report. In the summing up, the author reconstructs the picture of traditional sacralizing rituals, defining such scopes as the space of sacralization, dynamism of sacralization, time, the sacralizing subject, the object of sacralization, socialization, reflexivity, intensity, duration of functioning, one-timeness/ multiplicity, and codedness of sacralization. In the conclusion, the author assembles the strategies for sacralization of the world. She defines the passive attitude and the active attitude that creates changes in the reality (actions that use Christian sanctity to a greater extent and actions oriented towards cosmic-mythological-ritualistic sanctity). This proposal is a new approach to the description of the road and the sacralization of the world in Polish culture.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 122-137
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conceptualization of colours in the language of congenitally blind persons and the ones who became blind in the early stage of development
Konceptualizacja kolorów w języku osób niewidomych od urodzenia i ociemniałych we wczesnym stadium rozwoju
Autorzy:
Jęczeń, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24201861.pdf
Data publikacji:
2023-01-10
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
osoby niewidome
osoby ociemniałe
barwy
językoznawstwo kognitywne
konceptualizacja
the blinds
colours
cognitive linguistics
conceptualization
Opis:
The subject of the paper is the way of conceptualization, linguistic depiction of the names of colours by adult persons who were born blind and the ones who became blind at the age of 3–5 and kept some visual images in their memories. The material for the study was obtained by conversations via phone. The respondents were nine randomly chosen members of a Facebook group “The blinds and the visually impaired ones – let’s be together!”, namely 4 women and 5 men. As the results of the study show, the extent and way of using other senses for describing colours depends on the moment when the sight was lost. The congenitally blind people defined the colours relying on the senses of smell and touch rather than sound, while the ones who became blind in the early childhood find the sense of taste the most helpful and the sense of smell the least useful in that.
Przedmiotem rozważań w artykule są sposoby konceptualizacji, językowego obrazowania nazw kolorów przez dorosłe osoby niewidome od urodzenia oraz osoby ociemniałe, które utraciły wzrok między 3. a 5 rokiem życia i w swojej pamięci zachowały obrazy wzrokowe. Materiał językowy pozyskany został na drodze wywiadu, poprzez rozmowy telefoniczne. Badaniami zostały objęte osoby z grupy „Niewidomi i Niedowidzący – Bądźmy razem!” na portalu facebook.com. W badaniach wzięło udział 9 osób dobranych na zasadzie doboru losowego, w tym 4 kobiety oraz 5 mężczyzn. Z przeprowadzonych badań wynika, że wykorzystanie innych zmysłów do charakterystyki kolorów jest zależne od okresu utraty wzroku. W przypadku osób niewidomych od urodzenia najczęściej używanymi zmysłami w definiowaniu kolorów były zapach i dotyk, a najrzadziej utożsamiano barwę z dźwiękiem. U osób ociemniałych najbardziej „wyostrzonym” zmysłem w utożsamianiu barw był zmysł smaku, najmniej pomocny zaś okazał się węch.
Źródło:
Logopedia Silesiana; 2022, 11, 2; pp. 1-17: English language version; pp. 18-35: Polish language version
2300-5246
2391-4297
Pojawia się w:
Logopedia Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DAS ,BETTELWEIB TEUTSCHLAND‘ UND DIE ,KLAGENDE DAME POLONIA‘ – DISKURSLINGUISTISCHE ANMERKUNGEN ZUR KOMMUNIKATIVEN FUNKTION VON ALLEGORIEN
,BETTELWEIB TEUTSCHLAND‘ AND ,KLAGENDE DAME POLONIA‘ – REMARKS ON THE COMMUNICATIVE FUNCTION OF ALLEGORY FROM THE POINT OF VIEW OF LINGUISTIC DISCOURSE ANALYSIS
Autorzy:
Westphal, Werner
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597141.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Textlinguistik
Diskurslinguistik
kognitive Linguistik
Allegorie
allegory
cognitive linguistics
discourse linguistics
text linguistics
lingwistyka tekstu
lingwistyka dyskursu
lingwistyka kognitywna
alegoria
Opis:
Der Artikel ist fokussiert auf das Verhältnis zwischen Diskursmarker und den Prozess der Rezeption. Unter Nutzung der Begriffe und Methoden der Diskurslinguistik ist es möglich, die unterhalb der Textoberfläche wirkenden Prozesse zu beschreiben und so ein besseres Verständnis von dem Zusammenwirken von Konzept auf der einen Seite und benutzten stilistischen Elementen wie Allegorie auf der anderen Seite zu erhalten. Es war auch möglich zu demonstrieren, dass die Art des Mediums, kombiniert mit einem speziellen Netzwerk von Wissen, spezielle Typen textueller Strukturen und sprachliche Mittel offeriert. Zusammenfassend kann festgehalten werden, dass die kognitive Linguistik in Kombination mit Methoden der Diskursanalyse, ein signifikante Menge an Werkzeugen für die systematische Erforschung von Texten und Diskursen bereitstellt.
The article is focused on the relationship between discourse markers and the process of reception. By using terms and methods of discourse linguistics, it is possible to describe the processes working under the surface of texts and discourses and to obtain a better understanding of the cooperation between the concept on the one side and used stylistic elements such as allegory on the other side. It was also possible to demonstrate that the kind of medium combined with a special network of knowledge offers special types of textual structures and language tools. In conclusion, we would maintain that cognitive linguistics in combination with methods of discourse analysis provides a significant set of tools for the systematic investigation of texts and discourse.
Tematem artykułu jest relacja pomiędzy znacznikami dyskursu a procesem jego recepcji. Użycie terminów i metod lingwistyki dyskursu umożliwia opis procesów działających pod powierzchnią tekstów i dyskursów, a także lepsze zrozumienie wzajemnych oddziaływań pomiędzy konceptem z jednej strony a użytymi elementami stylistycznymi, takimi jak alegoria, z drugiej. Analiza umożliwiła pokazanie, że rodzaj medium w połączeniu ze szczególną siecią wiedzy stwarza szczególne rodzaje struktur tekstowych i narzędzi językowych. Podsumowując, można stwierdzić, że lingwistyka kognitywna w połączeniu z metodami analizy dyskursu dostarcza ważnych narzędzi dla systematycznych badań tekstów i dyskursów.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 225-240
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Explorando la combinación de lenguaje e imagen: el caso de la metáfora multimodal
Autorzy:
Sędek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079794.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
metaphor
metonymy
modality
newspaper cartoon
cognitive linguistics
metáfora
metonimia
modalidad
viñeta de prensa
lingüística cognitiva
Opis:
The aim of this paper is to present some reflections concerning the multimodal metaphor, which has recently turned into a topic of growing scientific interest. The mono modal metaphor presents itself only as one means of representation (for example, verbal metaphor), while the multimodal metaphor consists of connections among domains belonging to different modes of representation. First of all, the concept of the multimodal metaphor introduced by Forceville (1996, 2008, 2009) and the possible modes of representation are explained. Th e second part of the paper concentrates on the structure and the characteristics of verbo-visual multimodal metaphors, that is, those that come as a result of interaction between linguistic (verbal narration) and iconic (visual narration) elements. Afterwards, the author discusses the newspaper cartoon, in other words, a type of opinion journalism which encodes verbal and visual discourse that intends to provide a critical and/or humorous vision of an aspect of political, social or cultural life. Th e analysis leaves no doubt that the verbo-visual genre, represented by newspaper cartoons, is a great example of the multimodal metaphor. Therefore, the paper presents a detailed description of ten newspaper cartoons taken from the opinion section of the digital version of the El País giving also emphasis to the representation of the source and target domains in terms of metaphorical-metonymical interaction.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 22; 113-127
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
COGNITIVE CONSEQUENCES OF TRANSLATIONS FOR RENDERING THE MODALITY OF LEGAL DOCUMENTS (A SEMANTIC STUDY BASED ON THE AMSTERDAM TREATY AS AN EXAMPLE)
KOGNITYWNE KONSEKWENCJE TŁUMACZENIA MODALNOŚCI W TEKSTACH PRAWNYCH (BADANIA SEMANTYCZNE OPARTE NA TRAKTACIE AMSTERDAMSKIM)
Autorzy:
WAKUŁA-KUNZ, Wanda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919935.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
język prawa
modalność
translatoryka
cognitive linguistics
the language of law
modality
translation studies
Opis:
This study aims at examining how the manifestation forms of linguistic modality, which plays a rule-constitutive role in the content of legal documents, may be changed in the process of translation. Basing on the achievements of cognitive linguistics the author tries to find a solution for a proper translation of root and epistemic modals that would serve the same communicative function. In concluding remarks she notices that the role of linguists in solving the problems of the legal world is essential for checking the occurrence of ambiguity in the interpretation of translated texts.
Celem pracy jest ukazanie konsekwencji, jakie może mieć tłumaczenie czasowników modalnych, które ustanawiają reguły i zasady rozumienia norm w tekstach prawnych. W oparciu o rozróżnienia językoznawstwa kognitywnego zostały wyjaśnione przyczyny, dlaczego deontyczne czasowniki modalne są tak często używane w legislacji. Jako materiał do analizy wybrano Traktat amsterdamski w jego angielskiej oraz polskiej wersji. Przykłady pochodzące z tegoż tekstu ukazują, iż tłumaczenie deontycznych czasowników modalnych może być źródłem wieloznaczności dla jego odbiorców i to właśnie badania oraz definicje lingwistyczne pomagają rozwiązać problemy związane z błędnym rozumieniem znaczenia słów w tak ważnym tekście międzynarodowym.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 146-158
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The One Form/One Meaning Principle. The Case for Case. Part I
Autorzy:
Korżyk, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677356.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cognitive linguistics
form
grammar
meaning
linguistic case
linguistic sign
psychomechanics of language
prototype
radial category
Opis:
The One Form/One Meaning Principle. The Case for Case. Part IThe main topic of the paper is the problem of validating linguistic procedures aimed at representing the meaning of cases as they are employed in two invariant-oriented approaches to language and grammar: in Roman Jakobson’s ‘feature-based’ framework and in Gustave Guillaume’s Psychomechanics of Language. Also taken into account are trends within the cognitively-oriented approach to grammar, whose proponents object to procedures based on the structuralist principle: one form/one meaning. Ultimately, by invoking the methodological prerequisites of cognitive linguistics, as introduced in Ronald Langacker’s version of cognitive grammar, the author claims that, inasmuch as cases are concerned, there seems to be, in principle, no contradiction between introducing a stable relationship between the linguistic sign and its meaning, and positing the prototype-centered and network-based structuring of a linguistic category, as advocated in cognitive linguistics. The conclusion is that any of these three linguistic traditions could benefit by taking into account the findings of the other two approaches. Zasada jednej formy/jednego znaczenia. Przypadek do przypadka. Część IW artykule autor omawia kwestie związane z oceną wartości językoznawczych strategii i procedur modelowania znaczenia form przypadkowych w dwóch inwariantywnie zorientowanych podejściach do języka i gramatyki – Romana Jakobsona matrycowym ujęciu cech semantycznych oraz Gustave’a Guillaume’a psychomechaniki języka. W toku wywodu autor analizuje teoretyczne uwarunkowania konstruktów służących badaniu i reprezentowaniu znaczeniowych inwariantów kategorii przypadkowych oraz form będących ich tekstowymi realizacjami. Autor bierze też pod uwagę wątpliwości przedstawicieli kognitywnie zorientowanaych badań nad kategorią przypadka dotyczące wartości wyjaśnień uzyskiwanych za pomocą modeli odwołujących się do strukturalistycznej zasady jedna forma/jedno znaczenie. Odwołując się do ustaleń gramatyki kognitywnej Ronalda Langackera i jej zwolenników, autor konfrontuje je z ustaleniami przywołanych wcześniej badaczy i stwierdza, że w kwestii semantyki form przypadkowych nie ma zasadniczej sprzeczności między strukturalno–funkcjonalnym postulowaniem ustabilizowanej relacji między znakiem językowym i jego znaczeniem a prototypowo–sieciową organizacją kategorii językowej proponowaną przez zwolenników ujęć kognitywnych. Ponadto autor konstatuje, że pochodzące z trzech różnych tradycji językoznawczych wyjaśnienia kwestii znaczenia form przypadkowych wzajemnie się dopełniają, odsłaniając wieloaspektową naturę tego zjawiska.
Źródło:
Cognitive Studies; 2016, 16
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konzeptualisierung der Emotionen ‚Überraschung‘ und ‚Wut‘ vor dem Hintergrund der konzeptuellen Metaphern GUT IST OBEN und SCHLECHT IST UNTEN
Conceptualization of the emotions ‘surpriseʼ and ‘angerʼ against the background of the conceptual metaphors GOOD IS UP and BAD IS DOWN
Autorzy:
Mazurkiewicz-Sokołowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138494.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Kognitive Linguistik
konzeptuelle Metaphern
Emotionen
cognitive linguistics
conceptual metaphors
emotions
lingwistyka kognitywna
metafory konceptualne
emocje
Opis:
Der Beitrag greift die Frage nach dem Geltungsbereich der konzeptuellen Metaphern GUT IST OBEN und SCHLECHT IST UNTEN für die Emotionen am Beispiel der Emotionen ‚Überraschung‘ und ‚Wut‘ auf. Diskutiert wird die These, dass positive Emotionen von den Menschen räumlich oben und negative unten lokalisiert werden. Den Ausgangspunkt für die Erörterungen bildet die Untersuchung von Marmolejo-Ramos et al. (2017) zu der räumlichen Lokalisation der Emotion ‚Überraschung‘ im Vergleich zu der räumlichen Lokalisation der Emotionen ‚Freude‘ und ‚Traurigkeit‘. Am Beispiel der Emotion ‚Wut‘ wird gezeigt, dass der generalisierende Charakter dieser These nicht auf alle Emotionen zutrifft. Im Beitrag werden drei Experimente präsentiert, die an polnischen Probanden durchgeführt wurden. Die Ergebnisse werden im Hinblick auf die Sprache-Denken-Relation weiter diskutiert.
Artykuł podejmuje problem zakresu oddziaływania metafor konceptualnych DOBRE U GÓRY i ZŁE U DOŁU w odniesieniu do emocji na przykładzie emocji ‘zaskoczenieʼ i ‘wściekłośćʼ. Przedmiotem dyskusji jest teza, że pozytywne emocje są przestrzennie lokalizowane wyżej, a negatywne niżej. Punkt wyjścia dla rozważań stanowi badanie Marmolejo-Ramos et al. (2017) dotyczące przestrzennej lokalizacji emocji ‘zaskoczenieʼ w porównaniu do przestrzennej lokalizacji emocji ‘radośćʼ i ‘smutekʼ. Na przykładzie emocji ‘wściekłośćʼ pokazano, że generalizujący charakter tej tezy nie obejmuje wszystkich emocji. W artykule zaprezentowano trzy eksperymenty przeprowadzone na polskojęzycznych osobach badanych. Uzyskane wyniki poddano dalszej dyskusji w kontekście relacji język-myślenie.
The paper explores the question of the scope of the conceptual metaphors GOOD IS UP and BAD IS DOWN for emotions using the example of the emotions ‘surpriseʼ and ‘angerʼ. It discusses the thesis that positive emotions are localized upper and negative ones lower by the person. The starting point is the study by Marmolejo-Ramos et al. (2017) regarding the spatial localization of the emotion ‘surpriseʼ compared to the spatial localization of the emotions ‘joyʼ and ‘sadnessʼ. Using the example of the emotion ‘angerʼ, it is shown that the generalizing character of this thesis does not apply to all emotions. The paper presents three experiments conducted on Polish subjects. The results are discussed further with regard to the language-thought relation.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2022, 31; 117-131
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Naziści bez granic”, czyli o postaci nazisty we współczesnym niemieckim dyskursie humorystycznym na podstawie wybranych filmów z kanału Browser Ballett
Autorzy:
Iwaniak, Kamil Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670939.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
humor
German language
cognitive linguistics
script opposition
Nazi
język niemiecki
językoznawstwo kognitywne
opozycja skryptów
nazista
Opis:
The article aims to show how the concept of Nazi is profiled in modern German humorous discourse. A vital role in the research is assigned to the linguistic worldview conception, as well as to SSTH and GTVH (especially the ideas of script opposition and logical mechanisms). The research also makes use of cognitive domains. The article deals with the construction of audiovisual satirical content by presenting a qualitative analysis of selected humorous clips from a popular YT channel Browser Ballett. Another objective is to pinpoint the most salient cultural and social aspects that could be found in humorous texts on Nazism.
Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób profilowane jest pojęcie nazista we współczesnym niemieckim dyskursie humorystycznym. Przy użyciu SSTH i GTVH (m.in. opozycji skryptów i propozycji mechanizmów logicznych), a także paradygmatu kognitywnego (m.in. domeny kognitywne) oraz JOS autor stara się pokazać, w jaki sposób mogą być konstruowane audiowizualne teksty satyryczne. Analiza wybranych żartobliwych filmów z popularnego kanału Browser Ballett ma charakter jakościowy. Dalszym celem jest próba wskazania na najważniejsze aspekty kulturowospołeczne stanowiące podstawę treściową dla badanych satyrycznych wypowiedzi.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 185-204
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblical and Anthropocentric Phraseologisms in Dmytro Dontsov’s Works: A Cognitive Aspect
Autorzy:
Mykytyuk, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341231.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Cognitive linguistics
journalistic text
partially-authorial / authorial phraseologism
categorization
phraseological-and-semantic microfield
Dmytro Dontsov
Opis:
The paper deals with Dontsov’s “phraseological speech” in the framework of cognitive linguistics. The ways of creating partially-authorial (biblical) and authorial (anthropocentric) phraseologisms are discussed and their assignment to different phraseological-semantic microfields is suggested. A number of Dontsov’s phraseologisms are viewed as linguomental pictures of the world that are potentially acceptable for a wider use.Methodologically, the research presents a cluster of general scholarly methods and those used in cognitive linguistics as well as special approaches developed in modern anthropocentric research. Methods of cognitive linguistics are of the utmost importance and include categorizing the phenomena of the objective reality and the interdisciplinary method of interpretation related to the correlation of language data with cultural studies, political science, ethnopsychology and other disciplines. Semantic and contextual analyses are also used as supplementary methods. The potential value of the research is ensured by its contribution to the modern anthropocentric linguistics that aims at studying language through its speaker.Structural-and-logical scheme illustrating the cognitive stages of generating a phraseologism is suggested and the importance of categorization of lingual phenomena is emphasized. Dontsov’s phraseologisms are claimed to be means of exposure of the national Ukrainian lingual picture, symbols of the national worldview, and the prism of the world perception and understanding.
Źródło:
Neophilologica; 2022, 34; 1-16
0208-5550
2353-088X
Pojawia się w:
Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La joie submerge mon coeur / La alegría inunda mi corazón (radość wypełnia moje serce). Kulturowe uwarunkowania metafor konceptualnych radości w języku francuskim i hiszpańskim
Autorzy:
Bazyl, Monika Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607706.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive linguistics
metaphor
image of joy
linguistique cognitive
métaphore, étudions de la joie
językoznawstwo kognitywne
metafora
obraz radości
Opis:
The purpose of this article is to offer a description of how to conceptualize the joy in French and Spanish. The analysis is based on the concept of a metaphor developed by George Lakoff and Mark Johnson. In the assumptions of cognitive linguistics, metaphor is the main and the most important carrier of thinking and understanding.In the initial part of this article, in order to reflect on the readable image of joy completely, it was considered important to discuss it within the linguistics and psychological perspectives. The analysis reveals that there are a number of expressions that indicate the initial moment of joy. This feeling may appear gradually or occur suddenly. However, most psychologists describe the joy as a dynamic sensation as a result of stimulus.Our analysis shows that metaphorical expressions are common for French and Spanish, which represent joy as a light, a living organism or disease. On the other hand, the differences concern, for example, the consequences resulting from the disease state. In French, a subject experiencing emotions of joy can seem or behave irrationally. In contrast, in Spanish, joy is seen as a contagious disease.
Celem niniejszej pracy jest opis sposobu konceptualizacji radości w języku francuskim i hiszpańskim. Analiza opiera się na koncepcji metafory opracowanej przez George’a Lakoffa i Marka Johnsona. W ujęciu językoznawstwa kognitywnego metafora jest najważniejszym narzędziem poznania i rozumienia pojęć abstrakcyjnych.W części wstępnej artykułu, w celu ukazania w pełni czytelnego obrazu radości, emocja ta została przedstawiona z perspektywy językowej i psychologicznej. Istnieje wiele zwrotów i wyrażeń, które wskazują na początkowy moment radości. Uczucie to może pojawiać się stopniowo bądź wystąpić nagle. Jednakże większość psychologów opisuje radość jako uczucie dynamiczne, występujące na skutek bodźca.Analiza pokazuje, że wspólne dla języka francuskiego i hiszpańskiego są wyrażenia metaforyczne, które przedstawiają radość jako światło, żywy organizm lub chorobę. Natomiast różnice dotyczą na przykład następstw wynikających ze stanu chorobowego. W języku francuskim podmiot doznający emocji radości może majaczyć lub zachowywać się irracjonalnie. Natomiast w języku hiszpańskim radość jest postrzegana jako zaraźliwa choroba.
Cet article a pour objectif de décrire les ressemblances et les différences dans la conceptualisation de la joie en français et celle de alegría en espagnol. Dans notre recherche, nous nous appuyons sur la théorie de la métaphore proposée par G. Lakoff et M. Johnson. Dans la linguistique cognitive, la métaphore est un des outils les plus importants pour essayer de comprendre le domaine abstrait de notre expérience.D’abord, nous étudions la joie vue comme un concept psychologique pour passer ensuite à la description d’une série de métaphores conceptuelles et de métonymies de la joie. Les exemples analysés sont tirés de la presse et d’oeuvres littéraires françaises et espagnoles.Notre analyse montre que les expressions métaphoriques communes pour le français et l’espagnol sont celles, qui représentent la joie comme une lumière, un organisme vivant ou une maladie. D’autre part, les différences concernent, par exemple, les conséquences résultant de l’état pathologique. Ainsi, les Français qui éprouvent une grande joie peuvent se comporter de manière irrationnelle. En revanche, en espagnol, la joie est représentée comme une maladie contagieuse, c’est-à-dire une émotion qui se communique d’une personne à l’autre.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концепт „олигарх”: опыт корпусного анализа
Autorzy:
Горбунова, Людмила
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026530.pdf
Data publikacji:
2021-05-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cognitive linguistics
the concept oligarch
corpus analysis
Russian language
National corpus of the Russian language
Opis:
The structure, content and communicative significance of the oligarch concept are explicated using corpus analysis. The structure of the oligarch concept is asymmetric: the logical and figurative components are presented much more narrowly than the axiological one. The axiological component dominates the structure of the concept. Various assessments from the negative zone of the axiological scale are included in the axiological component of the concept. The logical components of the concept are ‘the presence of very significant financial resources’, ‘the source of finance – most often oil or other extractive industry’,‘power’, ‘participation in the actual government of the country’, ‘belonging to a certain country (more often Russia or Ukraine)’, and ‘opposition to official authorities and government’. The status of “oligarch” is associated with a small number of the same persons. All logical components are assessed negatively, disparagingly or ironically. The concept of an oligarch receives significant signs from the concept of wealth – the main part of the logical component and axiology. The article compares the axiological components of the concepts oligarch and wealth. As a result, the attitude of the “ordinary Russian people” to wealth and the oligarchs isrevealed: this is envy and distrust, a rich person has extremely negative qualities and has accumulated wealth in an illegal or immoral way.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 1; 71-83
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zu der Schnittstelle zwischen den konzeptuellen Metaphern und Konzeptualisierungen am Beispiel ausgewählter Nominalphrasen mit adjektivischem Attribut
On an interface between conceptual metaphors and conceptualizations on the basis of an analysis of selected noun phrases with adjectival attribute
Autorzy:
Mazurkiewicz-Sokołowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596914.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Kognitive Linguistik
konzeptuelle Metaphern
Konzeptualisierungen
cognitive linguistics
conceptual metaphors
conceptualizations
lingwistyka kognitywna
metafory konceptualne
konceptualizacje
Opis:
Der Text versteht sich als ein Beitrag zur Diskussion über den Charakter von Sprache und Denken. Von der Annahme über seinen allgemein metaphorischen Charakter ausgehend, soll auf eine Schnittstelle zwischen der allgemeinen Dimension des Begriffssystems und der individuellen Dimension der Konzeptualisierungen einzelner Menschen verwiesen werden. Die gegenseitigen Wechselbeziehungen beider Dimensionen werden an ausgewählten Beispielen illustriert.
The paper is a contribution to the discussion about the nature of language and thinking. Taking the assumption about its universal metaphorical nature as a starting point, we want to draw the attention to an interface of the system of conceptsʼ universal dimension and the individual dimension of the conceptualizations of particular people. The interrelationship between the two dimensions is presented with the use of selected examples.
Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji o charakterze myślenia i języka. Wychodząc z założenia o generalnie metaforycznym charakterze tych procesów zwraca się uwagę na mechanizmy zachodzące na styku ogólnego pojmowania systemu pojęciowego i indywidualnych konceptualizacji poszczególnych ludzi. Ilustracji wzajemnego oddziaływania mechanizmów ścierających się na styku obu płaszczyzn służą analizowane przykłady.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2016, 25; 151-168
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W cieniu wojny. O metaforze konceptualnej i metonimii w opisach wojny na podstawie wybranych artykułów z Onet.pl
In the shadow of war: Conceptual metaphor and metonymy in descriptions of war. Examples from articles available at Onet.pl
Autorzy:
Iwaniak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192179.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
metafora
metonimia
wojna
teksty internetowe
Cognitive Linguistics
metaphor
metonymy
war
online published texts
Opis:
Artykuł ma na celu refleksję nad sposobami konstruowania, typami i funkcjami metafor konceptualnych oraz nad powiązaniami metafory konceptualnej z jej językową realizacją (m. in. przez zjawisko rozkładalności znaczenia). Badania prowadzone są z perspektywy kognitywistycznej. Nacisk zostaje położony na teorie dotyczące metafory konceptualnej, takie jak teoria interakcji metafor, teoria interakcji domen, teoria metafory konceptualnej w propozycji Lakoffa i Johnsona oraz amalgamat pojęciowy. Uwzględnione zostają też metonimia oraz sieciowy model znaczenia. W prowadzonej analizie, która ma charakter jakościowy, następuje próba wskazania na metafory poznawcze obecne w internetowych tekstach tematyzujących konflikt zbrojny w Ukrainie. Korpus tekstowy pochodzi z portalu informacyjnego Onet.pl, który jest jednym z największych portali internetowych w Polsce o znacznym wpływie opiniotwórczym i może służyć jako źródło do wyciągania wniosków lingwistycznych o bardziej ogólnej naturze.
This article discusses conceptual metaphors – their types, functions and the ways in which they are created. It also reflects on the connection between conceptual metaphors and their linguistic realisation. The research is carried out from the cognitive point of view. Theories related to conceptual metaphors e.g. interaction theory of metaphor, domain interaction model, theory of conceptual metaphor proposed by Lakoff and Johnson; conceptual blending are highlighted. Metonymy and radial structure of meaning are also taken into consideration during the research, which has qualitative character. In the analysis an attempt is made to determine which conceptual metaphors have been used in digital texts devoted to the war currently taking place in Ukraine. Text corpus is based on material gathered from Onet.pl that can be viewed as one of the most influential news websites in Poland and can serve as a representative source to draw more general conclusions.
Źródło:
Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 93-111
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara w Boga źródłem poczucia bezpieczeństwa w życiu: metaforyczna perspektywizacja pojęcia wiara w Boga w kontekście bezpieczeństwa na podstawie wywiadów bezpośrednich
Faith in God as a source of safety in life: metaphorical perspectivization of faith in God as a source of safety on the basis of direct interviews
Autorzy:
Grabowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494430.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
metafora
profil semantyczny
wiara w Boga
cognitive linguistics
faith in God
metaphor
semantic profile
Opis:
Artykuł poświęcony jest językowemu obrazowi wiary w Boga rozumianej przez pryzmat potrzeby bezpieczeństwa. Na podstawie zebranego materiału-wypowiedzi pochodzących od osób wierzących, wyodrębniłam warianty metafory WIARA W BOGA TO ŹRÓDŁO POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA wraz z profilami semantycznymi. Z materiału wynika, że badani postrzegają wiarę w Boga jako element życia zapewniający im spokój, gwarantujący zdrowie psychiczne, dający nadzieję, chroniący przed zagrożeniami oraz pocieszenie.
In the paper author discusses the linguistic view of the interplay between the notion of faith in God and the safety need. Main concern is focused on analysing metaphorical extensions of the concept of faith in God as the source of safety. Based on the interviews among Christians, author analyses the problem in question with respect to particular semantic profiles of the metaphor FAITH IS A SOURCE OF SAFETY. In many cases faith is presented as the element that secures human life, guarantees peace, hope, offers protection and consolation. In other words, the picture of faith that emerges from the interviews portrays it as a fundamental notion in life, a source of safety, rescue or even the last resort.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2015, 57, 1; 77-92
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne w w strukturze metafor pojęciowych
PROPER NAMES AND THE CONCEPTUAL METAPH ETAPH RS
Autorzy:
Rutkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597859.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy własne
teoria metafory
metafora pojęciowa
językoznawstwo kognitywne
proper names
metaphor theory
conceptual metaphor
cognitive linguistics
Opis:
T he present paper examines the issue of conceptual metaphors related to proper names. According to the Lakoff/Johnson’s theory, two types of metaphor are sustained – orientational metaphors and ontological metaphors. The author shows how proper names may be a part of source domains, as well as how they function within the new metaphorical expressions. Some examples from the Polish lexicon are discussed, e.g. the names of Himalaya, Mount Everest, Marian Ditch, Waterloo and the like. Some conceptual metaphors, such as the figuration of the state as a human being, and other sub-metaphors which can be derived from this, are also examined. Proper names may function within the metaphorical expressions due to their specificity, and because their denotata are closer to the human experience.
Źródło:
Onomastica; 2017, 61/2; 91-104
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory konceptualne w niemieckich związkach frazeologicznych odnoszących się do ludzkich procesów poznawczych
Conceptual metaphors in selected German phraseological units referring to human cognition
Autorzy:
Iwaniak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127870.pdf
Data publikacji:
2022-02-03
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
metafory konceptualne
frazeologia
ludzkie poznanie
niemiecki
cognitive linguistics
conceptual metaphors
phraseology
human cognition
German
Opis:
Artykuł porusza zagadnienie metafor konceptualnych jako podstawowego narzędzia ludzkiego poznania i konceptualizacji pojęć abstrakcyjnych. Opisuje sposób ich tworzenia oraz funkcjonowania w języku potocznym. Tekst zwraca uwagę na rolę związków frazeologicznych jako językowych sposobów realizacji metafor poznawczych. Analizie poddano wybrane związki frazeologiczne odnoszące się do sfery ludzkiego umysłu.
The aim of the paper is to elaborate on conceptual metaphors as a fundamental scheme of human cognition and conceptualization of abstract thinking. The article describes the way they are created and how they exist in the everyday language. Attention has been predominantly directed to phraseological units that often are used to capture the metaphors and express the underlying concepts in the language. The analysis included phrasological units referring to the sphere of human mind.
Źródło:
Językoznawstwo; 2021, 15; 199-210
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Event Structure: Setting Parameters on Idiomatic Expressions
Autorzy:
Ziarkowska-Robak, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462634.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
cognitive linguistics
idiomaticity
parametrisation
event structure
energy chain
językoznawstwo kognitywne
idiomatyczność
parametryzacja
struktura zdarzenia
łańcuch energetyczny
Opis:
The paper develops an analysis of idiomatic expressions in English. Rejecting the generative stance, we embrace a cognitive approach, according to which linguistic structures are composed of gradable elements forming a parametrized continuum or set. Based on the concepts of energy chains and event structure frames, this paper examines a parametrized “cline” of idiomatic expressions, each either conforming to or departing from given event schemas, thereby representing the varying degrees of idiomaticity.
Niniejszy artykuł przedstawia analizę wyrażeń idiomatycznych w języku angielskim. Zgodnie z podejściem kognitywnym przyjmuje się, że im mniejszy stopień analizowalności danego wyrażenia, tym bardziej jest ono prototypowe jako idiom. Bazując na koncepcji łańcucha energii oraz pojęciu struktury zdarzenia, praca ukazuje sparametryzowany trzon wyrażeń idiomatycznych - pokrywających się jak i naruszających schematy wydarzeń- ukazując przez to różne stopnie idiomatyczności.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2019, 1; 67-78
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
It’s Raining Immigrants! HELLelujah!: The Metaphors of Immigration in Early American Magazines (1828–1959)
Autorzy:
Anna, Rogos-Hebda,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888683.pdf
Data publikacji:
2020-09-14
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Critical Metaphor Analysis
Cognitive Linguistics
conceptual metaphor
immigrants
R
multifactorial usage-feature analysis
COHA
historical linguistics
discur- sive construction
Opis:
Stemming from a conviction that the same phenomenon can be construed differently by different cognisers, metaphors used “reflect[ing] and effect[ing] underlying construal operations which are ideological in nature” (Hart 2011, 2), the present paper investigates how the conceptualisation and linguistic construction of IMMIGRANTS changed over time, forwarding a convenient representation of reality. To that end, the study marries the Cognitive Linguistic approach to Critical Discourse Analysis (Charteris-Black 2004; Hart 2010; 2011; 2015) with the multifactorial usage-feature analysis (Glynn 2010). The results have shown that in the times of increased migration IMMIGRANTS were objectified, their otherness foregrounded through appropriate discursive strategies and topoi. Curbing immigration in later periods contributed to an observable shift in the linguistic representation of the immigrant out-group.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2020, 29/2; 115-
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
El humor como un instrumento de comunicación no siempre cómico
Autorzy:
Wilk-Racięska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079777.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
humor
semantic-syntactic analysis
pragmatic analysis
Cognitive Linguistics
Cultural Linguistics
análisis semántico-sintáctico
análisis pragmático
lingüística cognitiva
lingüística cultural
Opis:
The aim of the paper is to re-analyze the structure of linguistic joke from the point of view of cultural linguistics (Palmer 2000, Wilk-Racięska 2012), understood as a multidimensional research system which, depending on the phenomenon under investigation uses various tools. This time we will use semantic, syntactic, pragmatic and cognitive tools. In the first place, we will outline the aims and the tools of cultural linguistics’ methodology as presented in Wilk-Racięska (2012) and the definitions of terms as humor, joke, etc. (Vigara 2013). The Raskin (1986, 2015) theory will be the analysis’s starting point. Taking into account the Raskin’s outline of a joke construction, we will try to analyze the internal structure of linguistic jokes and define selections of those jokes as seen as communicative acts, according to their semantic-syntactic, socio-pragmatic and pragmatic-cognitive features.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 22; 173-188
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Time Metaphorization: Duality of Time as a Pursuer vis-à-vis Object of Pursuit
Autorzy:
Waliński, Jacek T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028574.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
time
motion
conceptual metaphor
cognitive corpus-based linguistics
Opis:
This paper discusses the duality of metaphorical conceptualizations of time focusing in particular on time as a pursuerand time as an object of pursuit metaphors, which are based the Figure–Ground reversal of each other. Using examples taken from the British National Corpus, it argues that these metaphorical conceptualizations of time are inconsistent with each other. This inconsistency resembles the discrepancy between the moving time and moving observer metaphors, which are, in strict terms, also inconsistent with each other. Looking at such contrasts between metaphorical representations of time from a broader perspective suggests that the concept of time arises from different, both physical and socio-cultural, dimensions of human experience.
Źródło:
Research in Language; 2021, 19, 1; 33-46
1731-7533
Pojawia się w:
Research in Language
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o przydatności narzędzi lingwistyki kognitywnej do rozróżnienia wykładni rozszerzającej i wnioskowania przez analogię
Some remarks about the application of the cognitive linguistics’ tools for the differentiation between extensive interpretation and analogy
Autorzy:
Wojtczak, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531697.pdf
Data publikacji:
2017-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
lingwistyka kognitywna
wykładnia
wykładnia rozszerzająca
rozumowania prawnicze
analogia
cognitive linguistics
interpretation
extensive interpretation
legal reasoning, analogy
Opis:
Artykuł jest propozycją dyskusji nad przydatnością narzędzi lingwistyki kognitywnej do zastosowań prawniczych, zwłaszcza w zakresie wykładni i rozumowań prawniczych. Językoznawstwo kognitywne to rozwijający się od lat 70-tych XX w. kierunek językoznawstwa i nauk kognitywnych badający język, umysł i współzależności między nimi. Analiza przykładów z obowiązującego prawa przeprowadzona za pomocą różnych koncepcji należących do lingwistyki kognitywnej (prototypów, kategorii radialnych, wyidealizowanych modeli kognitywnych, metafory konceptualnej) jest tu podstawą do sformułowania postulatów dotyczących sposobu rozumienia i rozróżniania wykładni rozszerzającej i analogii. Przykłady i postulaty pozwalają jednocześnie wyodrębnić te zmiany językowe, jakie nieuchronnie zachodzą w czasie, które powinny zostać uznane za domenę wykładni językowej.
The paper is the proposal of the discussion upon the utility of the cognitive linguistics’ tools for legal application, especially within the field of legal interpretation and legal reasoning. Cognitive linguistics is the school of linguistics and cognitive science, developing from 1970s of the XX century, researching on language and mind and their intersection. The analysis of the instances originating in the Polish law in force, made by the means of different concepts of cognitive linguistics (prototypes, radial categories, idealized cognitive models, conceptual metaphors) is here the basis to formulate some postulates concerning the way of understanding and differentiation between extensive interpretation and analogy. The instances and postulates simultaneously let one distinguish those linguistic changes, which inevitably occur in time, and which should be recognised as the domain of linguistic interpretation.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 125-140
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konceptualizacja WSTYDU i DUMY utrwalona w polszczyźnie ogólnej i specjalistycznej (w języku psychologów) – na tle porównawczym języka angielskiego
Autorzy:
Mikołajczuk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614533.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive linguistics
linguistic conceptualization of emotions
shame
embarrassment
pride
lingwistyka kognitywna
językowa konceptualizacja uczuć
wstyd
duma
Opis:
The aim of the paper is to compare the common and specialist linguistic conceptualization of emotions such as wstyd/shame/embarrassment and duma/pride. The point of departure is the question: What role do languages play in forming thoughts and feelings? In the main part, we describe how wstyd/shame/embarrassment and duma/pride are understood in general Polish (compared to English) and analyze the terms and ways used by psychologists and psychotherapists to portray these emotions in their works (in texts written in Polish or translated into Polish from English). In conclusion, the paper emphasizes the value of interdisciplinary cooperation between psychologists and linguists as regards research into emotions.
Celem pracy jest porównanie potocznej i specjalistycznej językowej konceptualizacji przeżyć z kategorii WSTYDU i DUMY. Punkt wyjścia stanowi pytanie o rolę języka w kształtowaniu myśli i uczuć. Część główna obejmuje opis konceptualizacji wstydu i dumy utrwalonych w polszczyźnie ogólnej (w porównaniu z językiem angielskim) oraz analizę stosowanych przez psychologów i psychoterapeutów terminów i sposobów obrazowania tych przeżyć (w tekstach pisanych po polsku lub tłumaczonych z języka angielskiego na język polski). W zakończeniu wskazano na wartość interdyscyplinarnej współpracy między psychologami i lingwistami w zakresie badań nad emocjami.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 4
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konceptualizacja konstruktu [IŚC/JECHAĆ] przez użytkowników polskiego i włoskiego systemu językowego. Analiza porównawcza w ujęciu kognitywnym
Conceptualization of the [IŚĆ/JECHAĆ] Construal among Polish and Italian Language Users. Comparative Analysis in the Cognitive Approach
Autorzy:
Wylecioł, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036313.pdf
Data publikacji:
2021-03-05
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
cognitive linguistics
conceptual metaphor
concepts
image schemata
society
językoznawstwo kognitywne
metafora konceptualna
pojęcia
schematy wyobrażeniowe
społeczeństwo
Opis:
Celem autora niniejszego artykułu jest analiza konceptualizacji konstruktu [IŚĆ/JECHAĆ] w ujęciu społeczeństw polskiego oraz włoskiego. Zakładając niewystarczalność narzędzi badawczych tradycyjnych nurtów językoznawczych, autor skłania się ku wykorzystaniu odkryć językoznawstwa kognitywnego, a dokładniej rzecz biorąc, przyjmuje za prymarne zadanie zbadanie procesów konceptualizacyjnych wspomnianego konstruktu, skupiając się przede wszystkim na tym, jak obrazowana jest scena poszczególnych wyrażeń językowych oraz jakie kryją się za nimi schematy przedkonceptualne i metafory konceptualne. Za przykład posłużą różnice w obrazowaniu włoskich konstruktów [AND + IN] oraz [AND + A] i polskich [IŚĆ/JECHAĆ + W] oraz [IŚĆ/JECHAĆ + DO/NA]. Rezultatem badania jest ukazanie sposobów obrazowania przedmiotowych konstruktów w dwóch różnych systemach językowych i wytyczenie kolejnych ścieżek badawczych analizy przyimka w ujęciu kognitywnym.
The purpose of this paper is to briefly analyze conceptualizations of the construal [IŚĆ/JECHAĆ] among Poles and Italians. Positing that the tools of research traditionally used in linguistic approaches are insufficient, the author draws from cognitive linguistics. His primary objective is the examination of the conceptualization processes behind the aforementioned construal, giving special attention to the internal depiction of particular linguistic expressions as well as on the image schemata and conceptual metaphors they engender. For this purpose, differences between Italian construals [AND + IN] and [AND + A] Polish ones [IŚĆ/JECHAC + W] and [IŚĆ/JECHAĆ + DO/NA] are analysed. The author enumerates various ways in which these construalsare imagined in the two different language systems and draws attention to avenues for new research.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2021, 8; 1-20
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The concept of KÆRLIGHED (love) as represented in data from Old Danish
Autorzy:
Kacprzak, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314087.pdf
Data publikacji:
2021-06-18
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Old Danish
the concept of LOVE in Danish
metaphors of LOVE
language of LOVE
cognitive linguistics
Opis:
The article aims to reconstruct the conceptualization of KÆRLIGHED (LOVE) in Old Danish (1100–1515). In the first part of the study, the structure of the concept in Old Danish is analyzed, and parallels are drawn to the modern-day concept of KÆRLIGHED, the most significant differences being registered in the subcategories of PATRIOTISM and ROMANTIC LOVE, as well as in connection with the sense ‘love to do’. In the following parts of the study, the most important aspects and conceptual metaphors of Old Danish KÆRLIGHED are revealed, demonstrating a great influence of Christian values. Lastly, the nouns ælskhugh and kærlikhet are analyzed, and the difference between them is described as a different profiling of the various aspects of KÆRLIGHED, such as JOY and PLEASURE.
Źródło:
Folia Scandinavica Posnaniensia; 2020, 29; 4-18
1230-4786
2299-6885
Pojawia się w:
Folia Scandinavica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Schlimmer als die Nazis“ – Ein korpuslinguistischer Ansatz zur Untersuchung von NS-Vergleichen und NS-Metaphern
Autorzy:
Giesel, Linda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164559.pdf
Data publikacji:
2022-12-15
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
Nazi comparisons
metaphors
analogies
Nazi vocabulary
National Socialism
antisemitism
post-Shoah antisemitism
Israel-related antisemitism
corpus linguistics
politolinguistcs
cognitive linguistics
Opis:
This study examines Nazi comparisons and Nazi metaphors (NS-V/M) based on linguistical clas- sifications and quantitative as well as qualitative methodological approaches. A corpus analysis consisting of 10.235 e-mails, that were addressed to the Embassy of Israel in Berlin and the Central Council of Jews in Germany between 2002 and 2014, reveals a result of 945 (9.2 %) texts including antisemitic NS-V/M. In an equal frequency, these utterances address both institutions and they are continuously being sent during periods of military escalations in the Israeli-Palestinian conflict as well as during times of (military) de-escalation. Producers verbalize NS-V/M predominantly by using different lexical comparison indicators rather than typical comparative connectives. In addition, they use Nazi vocabulary to express the reversal of perpetrators and victims. Analogies which are manifested in metaphorical forms are either expressed as predicative metaphors or as compound metaphors.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2022, 16; 115-139
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ORGANIZATION OF BACKGROUND KNOWLEDGE STRUCTURES IN LEGAL LANGUAGE AND RELATED TRANSLATION PROBLEMS
PROBLEMY TERMINOLOGICZNE W PRZEKŁADZIE PRAWNICZYM ZWIĄZANE Z ORGANIZACJĄ STRUKTUR WIEDZY
Autorzy:
BIEL, Łucja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919929.pdf
Data publikacji:
2009-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
tłumaczenie prawne i prawnicze
strategie translatorskie
językoznawstwo kognitywne
legal language
legal translation
translation strategies
cognitive linguistics
Opis:
The paper examines the organization of background knowledge structures in legal language and related incongruities of legal terms. The cognitive linguistics methodology, in particular its findings on the nature of meaning, is applied. Terms serve as prompts with a semantic potential to activate various levels of knowledge structures, such as domains, scripts, scenarios, cognitive models and frames. In most cases organization of knowledge will differ in the SL and TL. The final part analyses translation strategies and techniques in terms of their potential to activate relevant knowledge.
Artykuł omawia specyfikę terminów prawniczych i struktury wiedzy aktywowane przez terminy. W analizie zastosowano metodologię językoznawstwa kognitywnego. Terminy pełnią rolę skrótów prowadzących do pojęć zakotwiczonych w strukturach wiedzy, jak np.: domeny, scenariusze, modele kognitywne i ramy. Struktury wiedzy są odmiennie zorganizowane w poszczególnych systemach prawnych, przyczyniając się do nieprzystawalności pojęć. Strategie i techniki translatoryczne w różnym stopniu uzupełniają brakującą wiedzę.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2009, 1, 1; 176-189
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантическое пространство ключевого слова-репрезентанта концепта «вода» в русском языке (синонимия)
Semantic relations of a superordinate word in the concept of ≪water≫ in the Russian language (synonymia)
Relacje semantyczne nadrzędnego wyrazu konceptu «woda» w języku rosyjskim (synonimia)
Autorzy:
Chomko, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118471.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
językowy obraz świata
koncept
synonimia
cognitive linguistics
a linguistic image of the world
a concept
synonymia
Opis:
Artykuł prezentuje fragment językowego obrazu świata, a mianowicie koncept «woda». Przedmiotem zainteresowania są relacje zachodzące między wyrazem nazywającym koncept i jego synonimami. Układ znaczeń leksemów oraz związana z tym typowa łączliwość składają się na charakterystyczny dla danego języka sposób klasyfikowania świata. Analizowany ciąg synonimiczny składa się z dwóch leksemów – вода i влага. Jak wykazały badania, synonimy вода i влага mogą być używane wymiennie tylko wtedy, gdy nazywają niewielką ilość cieczy (капля воды «влаги»), gdy mówi się o niszczącym działaniu cieczy (Специальный крем защищает обувь от воды «влаги») oraz gdy są częścią wyrazów złożonych (водо- «влаго-» непроницаемый, водо- «влаго-» отталкивающий).
The article presents a fragment of the linguistic image of the world, i.e. the concept of «water». The author is interested in the relations occurring between the word naming a concept and its synonyms. The system of lexemes meanings and a typical cohesion connected with it compose a manner of classifying the world characteristic for a specific language. The analyzed synonymic sequence is composed of two lexemes: вода and влага. The research revealed that synonyms вода and влага can be used interchangeably only when they name a small amount of liquid (капля воды «влаги»), (капля воды «влаги»), describe a destructive operation of a liquid (Специальный крем защищает обувь от воды «влаги»), or when they constitute a part of compound words (водо- «влаго-» непроницаемый, водо- «влаго-» отталкивающий).
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 39-48
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mentalna reprezentacja terminu – implikacje dla glottodydaktyki języków specjalistycznych
Mental representation of terms: implications for methodology of teaching languages for specific purposes
Autorzy:
Gonigroszek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680175.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
termin
specjalistyczne odmiany języka
pojęcie
reprezentacja umysłowa
językoznawstwo kognitywne
term
language for specific purposes
concept
mental representation
cognitive linguistics
Opis:
The aim of the article is to construct a theoretical model of mental representation of terminology as well as to formulate a set of guidelines for teachers of languages for specific purposes. The consecutive parts of the article are devoted to characteristics of languages used for specific purposes, terminology, the relation between a term and its mental representation (concept, domain, domain matrix, knowledge systems).
Celem niniejszego artykułu jest stworzenie modelu reprezentacji umysłowej terminu oraz sformułowanie implikowanych przezeń wskazówek dla nauczycieli języków specjalistycznych. W kolejnych częściach artykułu dokonano charakterystyki języków specjalistycznych, przytoczono definicje terminu, podjęto próbę ustalenia związku między terminem, znakiem językowym a przywoływaną przez niego reprezentacją mentalną (pojęcie, domena, matryca domen, system wiedzy).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2016, 23; 35-45
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analyse contrastive dans la perspective de la grammaire cognitive – cas des noms de parties du corps humain dans le domaine des instruments de musique
A Contrastive Analysis from the Perspective of Cognitive Grammar—the Names of Body Parts in the Domain of Musical Instruments
Autorzy:
Taraszka-Drożdż, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774201.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
rozszerzenie metaforyczne
analiza kontrastywna
nazwy części ciała
cognitive linguistics
metaphorical extension
contrastive analysis
names of body parts
Opis:
En proposant une méthodologie basée sur les postulats de la grammaire cognitive, l’article présente une analyse contrastive français-polonais des extensions métaphoriques, et plus précisément, des relations de catégorisation sur lesquelles elles sont fondées. L’étude porte sur les noms de parties du corps humain désignant des parties des instruments de musique. Elle vise à dévoiler les similitudes et les divergences entre ces catégorisations aux différents niveaux d’abstraction : allant du niveau le plus élevé, par la structure schématique [partie du corps humain] - - - > [partie d’un instrument de musique], jusqu’aux élaborations de cette dernière, c’est-à-dire aux extensions particulières. Celles-ci sont analysées aux trois niveaux d’équivalence : lexical, référentiel et celui des domaines activés. Cela met en évidence quelques types d’équivalence entre les élaborations françaises et polonaises de la structure schématique citée ci-haut.
Analiza kontrastywna z perspektywy gramatyki kognitywnej – nazwy części ciała w domenie instrumentów muzycznych Proponując metodologię opartą na postulatach gramatyki kognitywnej, artykuł przedstawia analizę kontrastywną rozszerzeń metaforycznych w języku francuskim i polskim, a dokładniej, relacji kategoryzujących stanowiących ich podstawę. Przedmiotem analizy są nazwy części ciała ludzkiego odnoszące się do części instrumentów muzycznych. Badanie zakłada opis podobieństw i różnic w relacjach kategoryzujących na różnych poziomach abstrakcji: przechodząc od poziomu najwyższego, poprzez strukturę schematyczną [część ciała ludzkiego] - - - > [część instrumentu muzycznego], po poziom poszczególnych elaboracji tej struktury, tj. poziom poszczególnych rozszerzeń. Te ostatnie przeanalizowane zostają na trzech poziomach ekwiwalencji: leksykalnym, referencyjnym oraz aktywowanych domen. Prowadzi to do wskazania kilku typów ekwiwalencji miedzy francuskimi i polskimi uszczegółowieniami wspomnianej wyżej struktury schematycznej.   En proposant une méthodologie basée sur les postulats de la grammaire cognitive, l’article présente une analyse contrastive français-polonais des extensions métaphoriques, et plus précisément, des relations de catégorisation sur lesquelles elles sont fondées. L’étude porte sur les noms de parties du corps humain désignant des parties des instruments de musique. Elle vise à dévoiler les similitudes et les divergences entre ces catégorisations aux différents niveaux d’abstraction : allant du niveau le plus élevé, par la structure schématique [partie du corps humain] - - - > [partie d’un instrument de musique], jusqu’aux élaborations de cette dernière, c’est-à-dire aux extensions particulières. Celles-ci sont analysées aux trois niveaux d’équivalence : lexical, référentiel et celui des domaines activés. Cela met en évidence quelques types d’équivalence entre les élaborations françaises et polonaises de la structure schématique citée ci-haut.
Proposing a methodology based on the assumptions of Cognitive Grammar, this article presents a contrastive analysis of metaphorical extensions in French and Polish or, more precisely, of the categorising relationships that constitute their foundations. The object of analysis is the names of body parts that refer to parts of musical instruments. The analysis assumes the description of different levels of abstraction of the similarities and differences in the categorising relationships: beginning with the highest level, through the schematic structure [part of the body] - - - > [part of the musical instrument], to the level of specific elaborations of this structure, i.e. the level of specific extensions. These lowest-level extensions are analysed at three levels of equivalence: lexical, referential, and that of the activated domains. This leads to the identification of several types of equivalence between the French and Polish elaborations of the above-mentioned schema.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 139-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The teacher as a guide: a discourse-based analysis of conceptual metaphors used by foreign language teachers describing areas of their professional activity
Nauczyciel jako przewodnik: analiza metafor pojęciowych używanych w dyskursie nauczycieli języków obcych opisujących obszary swojej aktywności zawodowej
Autorzy:
Janczuro, Magda Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45250301.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
cognitive linguistics
conceptual metaphor
guide
teacher discourse
the teacher's role
językoznawstwo kognitywne
metafora konceptualna
przewodnik
rola nauczyciela
dyskurs nauczycielski
Opis:
The aim of the article is to analyse the role of the teacher as a guide, which is gaining attention in the teaching community. In order to provide the theoretical framework for the analysis, a short overview of teacher-student roles is included. The paper presents conclusions from the original research carried out according to the theory of conceptual metaphor, and it intends to provide insight into the ways in which the perception of the teaching profession is reflect ed by the language that educators use. The source material was gathered during interviews with practising teachers. The analysis of teacher discourse may serve as a first-hand source of information about the profession, in keeping with the assumption that language reflects people’s perception of the world. Thus, although the research was conducted within the field of cognitive linguistics, educators at large might be interested in reading the conclusions and taking a more conscious perspective on their own language.
Artykuł ma na celu przeanalizowanie roli nauczyciela jako przewodnika, która wydaje się zyskiwać ostatnio coraz większe zainteresowanie wśród nauczycieli. Podstawę teoretyczną do analizy stanowi krótki przegląd ról nauczyciel – uczeń. Artykuł przedstawia wnioski płynące z badań przeprowadzonych zgodnie z teorią metafory konceptualnej i ma na celu pokazanie, w jaki sposób postrzeganie zawodu nauczyciela znajduje odzwierciedlenie w języku używanym przez nauczycieli. Materiał źródłowy został zebrany podczas wywiadów z aktywnymi zawodowo nauczycielami. Analiza języka może stanowić cenne źródło informacji o postrzeganiu tej profesji przez samych nauczycieli zgodnie z jedną z zasad językoznawstwa kognitywnego, zakładającą, że język odzwierciedla sposób, w jaki ludzie postrzegają otaczający ich świat. Mimo że badanie zostało przeprowadzone w obrębie językoznawstwa kognitywnego, świadomi nauczyciele mogą być zainteresowani zapoznaniem się z jego wynikami i refleksją nad własnym językiem.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2024, 1; 98-110
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekład i (bez)krytyczna analiza dyskursu
Translation and the (Un-)critical Discourse Analysis
Autorzy:
Muskat-Tabakowska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955619.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
językoznawstwo kognitywne,
kontekst
krytyczna analiza dyskursu
stereotyp
transdyscyplinarność
„zwrot kognitywny”
"zwrot kulturowy"
”cognitive turn”
cognitive linguistics
context
stereotype
critical discourse analysis
cultural turn
transdisciplinarity
Opis:
Celem artykułu jest potwierdzenie tezy, że postulat transdyscyplinarności, wysuwany w  rozważaniach dotyczących współczesnego przekładoznawstwa, znajduje uzasadnienie w zbieżności podstawowych  założeń językoznawstwa kognitywnego, krytycznej analizy dyskursu i wiedzy o przekładzie. „Zwrot kulturowy” w przekładoznawstwie, odnotowany w tym samym czasie, co „zwrot kognitywny” w nauce o języku, oznacza  możliwość wkroczenia obu dyscyplin na teren praktycznie  zarezerwowany dla badań nad krytyczną analizą dyskursu. Przełamanie niechęci lub braku zainteresowania dla sąsiednich dyscyplin  prowadzi do rozszerzenia wspólnej płaszczyzny działania. Tezę ilustruje studium przypadku: przykład tłumaczenia tekstu, o którego językowym kształcie decyduje szeroki kontekst społeczny i kulturowy.
The paper argues that the postulate of transdisciplinarity, put forward by today’s TS scholars, is justified by the convergence of basic principles and assumptions which underlie Cognitive Linguistics, Critical Discourse Analysis and Translation Studies. The “cultural turn” in TS occurred at the same time as the “cognitive turn” in linguistics; both make it possible for CL and TS to cross the boundary and enter the area traditionally occupied by CAD. Overcoming the feeling of mutual reluctance or lack of interest in the research  carried out within neighbouring disciplines would make it possible to broaden the plane shared by the scholars. As an illustration, a case study is discussed, providing a text whose linguistic shape in translation is influenced by a broad social and cultural context.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 162-182
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Is the “BE compound tense” in Xhosa (Nguni) a Serial Verb Construction, or not?
Autorzy:
Andrason, Alexander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568140.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
serial verb constructions
Xhosa (Nguni, Bantu)
typology
cognitive linguistics
seryjne konstrukcje czasownikowe
język Xhosa (Nguni, Bantu)
typologia
lingwistyka kognitywna
Opis:
Developed within the dynamic, cognitive approach to categorization, the present article analyzes the taxonomical status of the BE gram in Xhosa (Nguni, Bantu) within the category of Serial Verb Constructions (SVC). By testing the BE gram for the features associated with the SVC prototype, the author concludes the following: the full type of the BE gram can be viewed as a minimally less canonical member of the SVC category, whereas  the contracted type constitutes its non-canonical instantiation. The categorial difference between the two types stems from their dissimilar advancement on the grammaticalization path leading from less cohesive to more cohesive schemas. The study furthermore indicates that the typological category of SVCs has another diachronic input apart from coordination – namely, syntactic dependency.
Czas złożony z formą BE w języku Xhosa (Nguni, Bantu) jako szeregowa konstrukcja czasownikowaW artykule przestawiono kognitywną analizę statusu taksonomicznego konstrukcji BE w języku Xhosa (Nguni, Bantu) w ramach typologicznej teorii czasowników szeregowych (serial verb construction). Porównanie omawianej konstrukcji z prototypem czasowników szeregowych dowodzi, iż podtyp “pełny” konstrukcji BE jest kanonicznym reprezentantem kategorii czasowników szeregowych, podczas gdy podtyp “skrócony” jest reprezentantem niekanonicznym. Różnica taksonomiczna między dwoma podtypami wynika z niejednolitego postępu w gramatykalizacji wiodącej od konstrukcji niespójnych do konstrukcji spójnych. Artykuł ukazuje, iż obok współrzędnych, konstrukcje podrzędne i zależne mogą stanowić źródło diachroniczne kategorii czasowników szeregowych.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2018, 15
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concept of time in language and text (contextual time markers)
Koncept czasu w języku i w tekście (kontekstualne markery czasu)
Autorzy:
Grushina, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192874.pdf
Data publikacji:
2021-01-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
concept of time
time markers
text and discourse
cognitive linguistics
koncept czasu
markery czasowe
tekst i dyskurs
językoznawstwo kognitywne
Opis:
The aim of this paper is to study different time representations in language and text. Time is an abstract category firmly connected to human life, it can be considered to be the fourth dimension of reality, used to describe events in three-dimensional space. Time has been studied from different points of view and in different aspects. The perception of time can vary depending on the social and cultural environment. That is why it is so important to pay special attention to a variety of time representations when studying a foreign language. In this article I consider different time markers represented in language (English and Russian) and contextual time markers we can find in texts for reading comprehension activities at advanced levels when studying Russian as a foreign language. I compare language and contextual time markers using a cognitive approach to text units. As an example, I take time markers from the texts published in the popular Russian literary magazine Novy mir at the turn of the 21st century. Novy mir is very famous in Russia for its liberal position and history within the dissident movement during the Soviet epoch.
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie rozmaitych prezentacji czasu w języku i w tekście. Czas to abstrakcyjna kategoria, trwale związana z życiem człowieka, można go rozpatrywać jako czwarty wymiar realności, wykorzystywany do opisu wydarzeń w przestrzeni trójwymiarowej. Czas badano z różnych punktów widzenia i w różnych aspektach. Percepcja czasu może się modyfikować w zależności od środowiska społecznego i kulturowego. Właśnie dlatego tak ważne jest zwrócenie uwagi na różnorodne przedstawianie czasu podczas nauki języka obcego. W artykule badamy rozmaite markery czasowe, przedstawione w języku (angielskim i rosyjskim) oraz kontekstualne markery czasowe, które możemy znaleźć w ćwiczeniach z rozumienia przeczytanego tekstu na poziomie zaawansowanym podczas nauki języka rosyjskiego jako obcego. Porównujemy językowe i kontekstualne markery czasowe, wykorzystując kognitywne podejście do jednostek tekstowych. Jako przykład wykorzystujemy czasowe markery z tekstów opublikowanych w popularnym rosyjskim czasopiśmie literackim „Novy Mir” na przełomie wieków XX i XXI. „Novy Mir” jest bardzo znany w Rosji ze swej niezmiennej liberalnej pozycji oraz historii ruchu dysydenckiego w czasach radzieckich.
Źródło:
Językoznawstwo; 2020, 14; 143-149
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies