Konzeptualisierung der Emotionen ‚Überraschung‘ und ‚Wut‘ vor dem Hintergrund der konzeptuellen Metaphern GUT IST OBEN und SCHLECHT IST UNTEN

Der Beitrag greift die Frage nach dem Geltungsbereich der konzeptuellen Metaphern GUT IST OBEN und SCHLECHT IST UNTEN für die Emotionen am Beispiel der Emotionen ‚Überraschung‘ und ‚Wut‘ auf. Diskutiert wird die These, dass positive Emotionen von den Menschen räumlich oben und negative unten lokalisiert werden. Den Ausgangspunkt für die Erörterungen bildet die Untersuchung von Marmolejo-Ramos et al. (2017) zu der räumlichen Lokalisation der Emotion ‚Überraschung‘ im Vergleich zu der räumlichen Lokalisation der Emotionen ‚Freude‘ und ‚Traurigkeit‘. Am Beispiel der Emotion ‚Wut‘ wird gezeigt, dass der generalisierende Charakter dieser These nicht auf alle Emotionen zutrifft. Im Beitrag werden drei Experimente präsentiert, die an polnischen Probanden durchgeführt wurden. Die Ergebnisse werden im Hinblick auf die Sprache-Denken-Relation weiter diskutiert.

Artykuł podejmuje problem zakresu oddziaływania metafor konceptualnych DOBRE U GÓRY i ZŁE U DOŁU w odniesieniu do emocji na przykładzie emocji ‘zaskoczenieʼ i ‘wściekłośćʼ. Przedmiotem dyskusji jest teza, że pozytywne emocje są przestrzennie lokalizowane wyżej, a negatywne niżej. Punkt wyjścia dla rozważań stanowi badanie Marmolejo-Ramos et al. (2017) dotyczące przestrzennej lokalizacji emocji ‘zaskoczenieʼ w porównaniu do przestrzennej lokalizacji emocji ‘radośćʼ i ‘smutekʼ. Na przykładzie emocji ‘wściekłośćʼ pokazano, że generalizujący charakter tej tezy nie obejmuje wszystkich emocji. W artykule zaprezentowano trzy eksperymenty przeprowadzone na polskojęzycznych osobach badanych. Uzyskane wyniki poddano dalszej dyskusji w kontekście relacji język-myślenie.

The paper explores the question of the scope of the conceptual metaphors GOOD IS UP and BAD IS DOWN for emotions using the example of the emotions ‘surpriseʼ and ‘angerʼ. It discusses the thesis that positive emotions are localized upper and negative ones lower by the person. The starting point is the study by Marmolejo-Ramos et al. (2017) regarding the spatial localization of the emotion ‘surpriseʼ compared to the spatial localization of the emotions ‘joyʼ and ‘sadnessʼ. Using the example of the emotion ‘angerʼ, it is shown that the generalizing character of this thesis does not apply to all emotions. The paper presents three experiments conducted on Polish subjects. The results are discussed further with regard to the language-thought relation.