Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Intuicja" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-92 z 92
    Tytuł:
    Intuicja i spekulacja
    Intuition and Speculation
    Autorzy:
    Judycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015659.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    idealizm
    mistyka
    doświadczenie wewnętrzne
    intuicja
    idealism
    mysticism
    internal experience
    intuition
    Opis:
    The paper deals with the nature of internal experience. The views on this subject appear in I. Kant, J.G. Fichte, E. Husserl, and K. Rahner. The author seeks to prove that internal experience is an intuitive experience in which the subject presents to himself or herself in the so-called intellectual inspection (intellektuelle Anschaung). The subject has the feature of atemporality (nunc status) and is capable of transcending each content while preserving its identity. „Speculation” means reflection: the structure of the person of God is reflected in internal experience. He is semper stans. These views are compared with the standpoint of fourteenth-century mystics (J. Eckhart, J. Tauler, H. Suzo) about the so-called ground of the soul (Seelengrund).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 227-239
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmysły, ściana i dziura
    Autorzy:
    BENKA, URSZULA M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487806.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-05
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
    Tematy:
    PERCEPCJA, ZMYSŁY, INTUICJA, OBRAZ, SCENA, LITERATURA PERCEPCJA, ZMYSŁY, INTUICJA, OBRAZ, SCENA, LITERATURA
    Źródło:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2015, 20; 24-49
    1733-1528
    Pojawia się w:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja: David G. Myers, Intuicja. Jej siła i słabość
    Review: David G. Myers, Intuition. Its strength and weakness
    Autorzy:
    Lekszycka, Wioletta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442245.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-15
    Wydawca:
    Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
    Tematy:
    recenzja książki
    intuicja
    book review
    intuition
    Opis:
    Książka jest próbą zbadania tego, co psychologia ma do powiedzenia na temat intuicji, zebrania przeróżnych odkryć i zastosowania ich w życiu codziennym.
    The book is an attempt to investigate what psychology has to say on the subject of intuition, gathering various discoveries and applying them in everyday life.
    Źródło:
    Edukacja Humanistyczna; 2018, 2; 154-155
    1507-4943
    Pojawia się w:
    Edukacja Humanistyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja jako czynnik sprzyjający trafności podejmowanych decyzji
    Intuition as a Factor Contributing to the Accuracy of Taken Decisions
    Autorzy:
    WILSZ, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/458021.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    intuicja
    procesy decyzyjne
    intuition
    decision-making processes
    Opis:
    W artykule przedstawiono poglądy na temat znaczenia intuicji i jej definicje. Zaprezentowano rolę intuicji w procesie podejmowania decyzji.
    In the article views on the importance of intuition and its definitions were presented. The role of intuition in decision making process was explained.
    Źródło:
    Edukacja-Technika-Informatyka; 2015, 6, 1; 177-182
    2080-9069
    Pojawia się w:
    Edukacja-Technika-Informatyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja matematyczna – kilka uwag
    Mathematical intuition – a few remarks
    Autorzy:
    Pogonowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1037543.pdf
    Data publikacji:
    2011-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    This short note contains a few remarks about mathematical intuition in action. We stress the dynamic character of mathematical intuition. 
    Źródło:
    Investigationes Linguisticae; 2011, 23; 82-105
    1426-188X
    1733-1757
    Pojawia się w:
    Investigationes Linguisticae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WOKÓŁ INTUICYJNYCH DECYZJI SĘDZIEGO
    Autorzy:
    Zyzik, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/664242.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    intuicja
    decyzja sędziego
    psychologia poznawcza
    Opis:
    ON A JUDGE’S INTUITIVE DECISIONSSummaryThe paper discusses the credibility of legal decisions taken on the basis of intuition. An analysis is conducted from the perspective of cognitive psychology, with special emphasis on research on expertise intuition. The aim is to answer the question whether we can speak of trustworthy intuitive decision-making in the legal sciences. I confront research on legal theory conducted by American legal realists with cognitive psychology in order to establish the conditions influencing the decision-making process and the formulation of intuitive evaluations. The paper ends with a presentation of a decision-making model valid both for the legal sciences and for cognitive psychology.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2014, 14, 2
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja menedżera jako specyficzny aspekt zarządzania wiedzą
    A manager’s intuition as a specific aspect of knowledge management
    Autorzy:
    Molenda, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/587072.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Intuicja
    Logiczne myślenie
    Mądrość
    Zarządzanie wiedzą
    Intuition
    Knowledge management
    Logical thinking
    Wisdom
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiono definicję intuicji jako zjawiska psychologicznego. Wskazano w nim przyczyny, które powodują bagatelizowanie roli intuicji. Następnie przedstawiono zarys japońskiego podejścia do zarządzania wiedzą oraz pojęcia wiedzy jawnej i ukrytej, przy czym zaprezentowano wiedzę ukrytą jako wiedzę intuicyjną, trudną do logicznego wyjaśnienia. Omówiono również cztery etapy koncepcji rozwoju intelektualnego Jeana Piageta, a następnie uzupełniono je etapem postformalnym, nieograniczonym do logicznego myślenia. Ukazano relację pomiędzy mądrością jako najwyższym poziomem piramidy wiedzy a intuicją. Zaprezentowano intuicję jako pożądane zjawisko w podejmowaniu decyzji w zarządzaniu, wskazując zalety intuicyjnych decyzji w przypadku niewystarczającej ilości informacji. Porównano decyzje intuicyjne i decyzje oparte na racjonalnej analizie z uwzględnieniem komplementarności obu podejść. Wskazano ograniczenia i niebezpieczeństwa polegania wyłącznie na intuicji w trakcie podejmowania decyzji w zarządzaniu. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę intuicji w zarządzaniu, traktowanej jako specyficzny sposób myślenia mający swoje zalety i wady.
    In this article a definition of intuition as a psychological phenomenon is presented. It indicates reasons for the role of intuition being underestimated. Further, it provides an outline of the Japanese approach to knowledge management as well as the concepts of explicit and hidden knowledge, where the hidden knowledge is presented as intuitive knowledge difficult to explain in a logical manner. It also presents the four stages of Jean Piaget’s concept of intellectual development, which are then supplemented with a post-formal stage not limited to logical thinking. It shows a relationship between intuition and wisdom as the highest level of the knowledge pyramid. Intuition is presented as a phenomenon that is desirable in a managerial decision-making process, with an indication of advantages of intuitive decisions in the case of insufficient information. Intuitive decisions and decisions based on a rational analysis are compared taking into account the complementarity of both approaches. The dangers and limitations of relying solely on intuition when making managerial decisions are also shown. The objective of the article is to draw attention to the role of intuition, treated as a specific way of thinking that has its advantages and disadvantages, in management.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2018, 377; 66-75
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochwała cieni lub racjonalna intuicja światła
    In Praise of Shadows or the Rational Intuition of Light
    Autorzy:
    Trillo de Leyva, Juan Luis
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/97073.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Instytut Projektowania Architektonicznego. Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej
    Tematy:
    intuicja
    racjonalność
    światło
    cień
    projekt
    intuition
    rationality
    light
    shadow
    project
    Opis:
    Moim zdaniem intuicja nie stoi w opozycji do racjonalności. Jak głosi teza XVII Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Krakowie „Racjonalne i irracjonalne tendencje nie stoją ze sobą w sprzeczności”. Nie uważam jednak, że powinniśmy utożsamiać intuicję z irracjonalnością. Zawsze wierzyłem, że nawet w najbardziej nędznym i mrocznym miejscu, w którym żyjemy, gdzie cień lub ciemność znajdują stałe schronienie, maleńka wiązka światła pozwoli nam połączyć się z rzeczywistością, z ogromem wszechświata gwiazd i planet przez naturalne światło. Zamknięcie światła, uchwycenie go w przestrzeni wewnętrznej stało się trudnym zadaniem architektonicznym. Przypomina ono próbę trzymania wody w dłoniach. Niektóre ćwiczenia pedagogiczne i nasze ostatnie projekty mogą służyć jako swoista ilustracja, szczególnie „patio” naszej pracowni, które zostało zamienione w laboratorium, z zamiarem dokładnego zbadania i obserwacji naturalnego światła.
    In my opinion, intuition is not in opposition to rationality. “Rational and irrational tendencies do not stand in contradiction to each other”, as the thesis of the 17th International Scientific Conference in Krakow states, although I do not believe that we should associate intuition with irrationality. I have always believed that even in the most miserable and obscure place we live in, where shadow or darkness have permanent shelter, a tiny light beam will enable us to connect with reality, with the immensity of the universe of the stars and the planets through the natural light. Enclosing the light, capturing it in an interior space, has become at all times a difficult architectonic aim to achieve. It is like trying to hold water in your hands. Some pedagogical exercises and our last projects can serve as an illustration, especially the “patio” of our studio that we have turned into a laboratory with the intention to examine and observe natural light closely.
    Źródło:
    Pretekst; 2019, 9; 65-70
    2449-5247
    Pojawia się w:
    Pretekst
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja warunkiem dobrego dowodzenia
    Autorzy:
    Rogers Ch. T.
    Powiązania:
    Przegląd Informacyjno Dokumentacyjny/ Centralny Ośrodek Naukowej Informacji Wojskowej Centralny Ośrodek Naukowej Informacji Wojskowej, 1995, nr 4, s. 37-47
    Współwytwórcy:
    Czernohorski, Gerard. Opracowanie
    Data publikacji:
    1995
    Tematy:
    Dowodzenie
    Podejmowanie decyzji
    Opis:
    Oprac. art. Intuition an imperative of command zamieszcz. w Military Review - 1994, nr 3, s. 38-50.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola intuicji w organizacji
    Importance of intuition in organisation
    Autorzy:
    Borowska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/399414.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    intuicja
    organizacja
    intuition
    organisation
    Opis:
    Intuition may be defined as understanding or knowing something without conscious recourse to thought, observation or reason. Some see this unmediated process as somehow mystical while others describe intuition as being a response to unconscious cues or implicitly apprehended prior learning. It is one of the untapped and less acknowledged human resource. Most people do not know about their inner capability and do not use it. However, a lot of research proves that this capability can be used in an organization with very good effects.
    Źródło:
    Ekonomia i Zarządzanie; 2012, 4, 3; 176-181
    2080-9646
    Pojawia się w:
    Ekonomia i Zarządzanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nicolaia Hartmanna projekt syntezy dyskursu i intuicji
    Autorzy:
    Pietras, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705400.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intuicja
    myślenie
    neokantyzm
    fenomenologia
    N. Hartmann
    Opis:
    W swojej filozofii Nicolai Hartmann stara się przezwyciężyć utrwalone za sprawą neokantyzmu i fenomenologii przekonanie o opozycyjności myślenia i naoczności. Dyskurs i intuicja w ujęciu Hartmanna nie są dwoma opozycyjnymi sposobami poznania, lecz raczej abstrakcyjnie wyróżnionymi, w rzeczywistym poznaniu zawsze współwystępującymi, a z logicznego punktu widzenia równoważnymi, momentami poznania. W ujęciu Hartmanna wszelkie poznanie jest syntezą naoczności i myślenia. Opisywane przez Kanta poznanie charakterystyczne dla przyrodoznawstwa jest syntezą naoczności empirycznej i myślenia. Podobnie poznaniu stricte filozoficznemu, którego sam Kant nie sproblematyzował, a które jest poznaniem czysto intelektualnym, także musi przysługiwać pewien typ naoczności. W tym przypadku naocznością uzupełniającą myślenie jest naoczność intelektualna.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 335-350
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spory wokół epistemicznego statusu intuicji filozoficznej
    Autorzy:
    Cekiera, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099439.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intuicja
    uzasadnienie epistemiczne
    naturalizm
    racjonalizm
    filozofia eksperymentalna
    Opis:
    Jedną z najgoręcej dyskutowanych obecnie kwestii metafilozoficznych w obrębie filozofii analitycznej jest epistemiczny status intuicji filozoficznej. Popularnie przyjmuje się, że w argumentacji filozofowie często odwołują się do intuicji. Czy intuicja jest jednak dobrym źródłem uzasadnienia przekonań? Zdaniem racjonalistów (m.in. G. Bealer, L. BonJour, K. Ludwig) intuicja ma charakter a priori, a odwołania do niej stanowią wyraz kompetencji pojęciowej. Inaczej sądzą naturaliści (m.in. A. Goldman, H. Kornblith, M. Devitt), zdaniem których intuicja nie ma apriorycznego charakteru, lecz wypływa z naturalnych zdolności kognitywnych człowieka. Jak uważają jednak niektórzy filozofowie (np. R. Cummins), problem wartości epistemicznej intuicji pojawia się w momencie konfliktu intuicji, nie dysponujemy bowiem dobrym sposobem „kalibracji” intuicji. Zdaniem zaś filozofów eksperymentalnych, permanentny wpływ nieistotnych czynników na intuicje filozoficzne stawia ich wiarygodność pod znakiem zapytania.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 137-148
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja sakramentalna jako model intuicji tego, co niedostępne w fenomenologii liturgii Jean-Yves’a Lacoste’a
    Autorzy:
    Zgórecki, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195106.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Jean-Yves Lacoste
    Martin Heidegger
    phenomenology of liturgy
    intuition
    sacrament
    being
    God
    Absolute
    fenomenologia liturgii
    intuicja
    sakrament
    bycie
    Bóg
    Absolut
    Opis:
    Jean-Yves Lacoste jest mało jeszcze w Polsce znanym współczesnym francuskim myślicielem, który słynie z tego, że swoją refleksję prowadzi na granicy między filozofią a teologią. Intuicja sakramentalna jest przykładem tego, co on sam nazywa „teologicznym myśleniem”. Intuicja sakramentalnej obecności Boga staje się dla niego modelem intuicji niedostępnej jeszcze obecności Boga w świecie. Tego typu intuicja jest sposobem poznania właściwym wspomnianemu byciu na granicy filozofii i teologii, a zatem na granicy bycia-w-świecie i bycia-wobec-Boga. Badania nad tak rozumianą intuicją prowadzą do wielu ważnych pytań: Czy różnica między obecnością i nieobecnością oznacza to samo, co różnica między dostępnością i niedostępnością? Czym różni się to, co jeszcze nieobecne, i to, co już nieobecne, od tego, co nieobecne? Czy wszystkie są równie niedostępne? Czy obecność i nieobecność jest bardziej problemem miejsca czy czasu?
    Jean-Yves Lacoste is a contemporary French thinker, famous for carrying out his reflection on the frontier between philosophy and theology. Sacramental intuition is a typical example of what he calls “theological thinking.” Intuition of sacramental presence of God becomes a model for intuition of His yet unattainable presence in the world. Intuition of that sort is a mode of cognition proper to the aforesaid being on the frontier of philosophy and theology, which is the line between being-in-the-world and being-towards-God. Examination of this intuition leads to many interesting questions. Is the difference between the presence and the absence the same as the one between the attainable and the unattainable? What is the difference between what is not yet present, what is already not present and what is not present? Is presence and absence rather a problem of place or time?
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2021, 56, 1; 119-143
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja i zdrowy rozsądek czyli odpowiedź na polemikę
    Autorzy:
    Bieć, Alfred
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/698021.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    cykle Kondratiewa
    cykle koniunkturalne
    prognoza
    Polska
    Opis:
    Artykuł jest odpowiedzią na polemikę Tymoteusza Doligalskiego: Kiedy nastąpi Armageddon? W 2060, 2100, a może był w 1957?
    Źródło:
    Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie; 2011, 19, 2; 21-23
    1896-656X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    INTUICJA W UCZENIU SIĘ JĘZYKÓW OBCYCH
    Intuition in foreign language learning
    Autorzy:
    Piegzik, Wioletta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442907.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    language intuition
    mental disposition
    automatic and controlled
    language operations
    intuitive language operation
    the fluency
    intuicja językowa
    dyspozycja mentalna
    zachowania automatyczne
    vs zachowania kontrolowane
    zachowania intuicyjne
    biegłość w języku
    Opis:
    The aim of this article is to present what the intuition is that occurs during communicative practice and gives us the immediate answer to different doubts and the immediate understanding of language structures without conscious reasoning and loading of the cognitive system. In the first part, we analyze different concepts of language intuition presented in lingusitic and foreign language acquisition. In the second part, a comparative analysis of automatic, controlled and intuitive processes is provided. We show that the distinction between operations that are automatic and those that are under control is a simplification and reduces the issue of foreign language acquisition. In the same part, we also argue for the use of intuition and suggest some indications favorable to implementation of this mental disposition.
    Źródło:
    Neofilolog; 2018, 50/1; 143-157
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem intuicji w filozofii Leona Brunschvicga
    Autorzy:
    Ples - Bęben, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705415.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intuicja
    L. Brunschvicg
    idealizm krytyczny
    neokrytycyzm francuski
    Opis:
    Idealizm krytyczny Leona Brunschvicga (1869‒1944) stanowi połączenie dwóch aspektów: problemowego, wyznaczającego podstawy systemu, oraz historycznego, stanowiącego realizację systemowych założeń. Celem niniejszego artykułu jest odniesienie problemu intuicji do wskazanych wyżej dwóch aspektów filozofii Brunschvicga. W pierwszej kolejności problem jest omawiany w kontekście badań historyczno-krytycznych francuskiego filozofa. W dalszej części artykułu pojęcie intuicji zostało natomiast wpisane w ramy systemu filozoficznego, którego realizację stanowią badania historyczne.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 307-317
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elzenberg i Ajdukiewicz: mosty czy mury?
    Autorzy:
    Jedynak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098527.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Kazimierz Ajdukiewicz
    Henryk Elzenberg
    filozofia
    intuicja
    rozstrzygalność
    wartość
    Opis:
    Między Elzenbergiem i Ajdukiewiczem zachodzą poważne, często podnoszone różnice w obszarze przekonań metafilozoficznych, w hierarchii wartości, w przydawaniu ważności różnym sprawom, w postawach, dążeniach i usposobieniach. Jednocześnie dostrzec można znaczne podobieństwo wielu ich poglądów filozoficznych. Na wzajemnych relacjach tych filozofów znacznie bardziej zaważyły jednak różnice niż podobieństwa.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 355-370
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomasz Pietrzykowski, Intuicja prawnicza. W stronę zewnętrznej teorii integracji prawa, [Difin, Warszawa 2012, 324 s.]
    Autorzy:
    Skoczeń, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/527413.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Źródło:
    Państwo i Społeczeństwo; 2014, 4; 243-245
    1643-8299
    2451-0858
    Pojawia się w:
    Państwo i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją
    Creativity in Qualitative Research: Between Procedures and Intuition
    Autorzy:
    Konecki, Krzysztof T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372495.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kreatywność
    badania jakościowe
    fenomenologia
    interakcjonizm symboliczny
    teoria ugruntowana
    kontekst odkrycia
    badania kontemplatywne
    intuicja
    creativity
    qualitative research
    phenomenology
    symbolic interactionism
    grounded theory
    serendipity
    contemplative research
    intuition
    Opis:
    W artykule chciałbym przedstawić zestaw koncepcji umożliwiających poszerzenie tradycyjnych, metodycznych i technicznych umiejętności badacza i analityka jakościowego oraz jego umiejętności intelektualnych związanych z łączeniem kategorii, interpretacji danych, a także interpretacji przyczyn i skutków powstania pewnych zjawisk społecznych. Celem artykułu jest wskazanie i opisanie niektórych metodologii, metod i technik badawczych, których poznanie, jak i użycie pewnych procedur z nich pochodzących, może sprzyjać twórczym rozwiązaniom koncepcyjnym i interpretacyjnym. Dlatego opiszę zjawisko kontekstu odkrycia, będącego egzemplifikacją nowych twórczych rozwiązań, w odniesieniu do następujących metodologii: metodyki badawczej interakcjonizmu symbolicznego, badań kontemplatywnych, fenomenologii, etnografii, metodologii teorii ugruntowanej. Ponadto poruszony zostanie także problem intuicji w badaniach jakościowych, która często wnosi nowe i wartościowe inspiracje do badań empirycznych. Przedstawione zostaną również pewne wnioski, będące wynikiem analiz wyżej wymienionych koncepcji, a dotyczące tego, jak być kreatywnym w badaniach jakościowych.
    In this article, I would like to present a set of concepts that offer the possibility of, on the one hand, broadening the traditional, methodological, and technical skills of a researcher and a qualitative analyst, as well as, on the other, increasing the researcher’s intellectual capacity associated with combining categories, interpreting data, and interpreting the causes and effects of the emergence of certain social phenomena. The objective of the article is to indicate and describe some of the methodologies, methods, and research techniques, the recognition of which—as well as the use of certain resultant procedures—can be conducive to creative conceptual and interpretative solutions. Therefore, I am going to describe the serendipity phenomenon, which exemplifies new creative solutions with regard to the following research methodologies: symbolic interactionism, contemplative studies, phenomenology, ethnography, and grounded theory. Moreover, the question of intuition in qualitative research will be addressed as well. Some suggestions with regard to how to be creative in qualitative research will be presented as a consequence of the analyses of the above-mentioned concepts.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2019, 15, 3; 30-54
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Some Anthropological Foundations of Spirituality
    Autorzy:
    Jastrzębski, Andrzej Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044003.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    duchowość
    umysł
    intuicja
    egzystencja
    dobroć
    spirituality
    mind
    intuition
    existence
    goodness
    Opis:
    Taking into account today’s progression towards a more complete notion of spirituality, the development of its universal, anthropological foundations are of vital importance. These roots can be found in the classical metaphysical understanding of the human mind. From a practical point of view, spirituality expresses itself in the ways in which people think and behave. To better understand the anthropological underpinnings of spirituality, we first examine two distinct ways of discovering reality: intuition of being and intuition of good. Looking at these intuitions will then give us a better understanding of the issues pertaining to spirituality characterized by a self-transcending dynamism.
    Biorąc pod uwagę dzisiejszy rozwój rozumienia pojęcia duchowości, niezwykle ważny staje się opracowanie uniwersalnych fundamentów antropologicznych dla duchowości. Można je znaleźć w klasycznym metafizycznym rozumieniu ludzkiego umysłu. Z praktycznego punktu widzenia duchowość wyraża się w sposobie myślenia i zachowania ludzi. Aby lepiej zrozumieć antropologiczne podstawy duchowości, zbadamy dwa sposoby odkrywania rzeczywistości: intuicję bytu i intuicję dobra. Analiza tych egzystencjalnych intuicji pozwoli nam lepiej zrozumieć problemy dotyczące duchowości z jej autotranscendentym dynamizmem.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2020, 37, 2; 381-390
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Racjonalna intuicja
    A Rational Intuition
    Autorzy:
    Pratelli, Alberto
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/97149.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Instytut Projektowania Architektonicznego. Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej
    Tematy:
    architektura XX w.
    racjonalna architektura
    projektowanie
    twentieth-century architecture
    rational architecture
    design
    Opis:
    W ciągu ostatnich dwóch stuleci „racjonalne myślenie” było ciągle żywe w architekturze, nawet jeśli istniało w różnych formach; było przywoływane w architekturach, które również bardzo się od siebie różnią. Z drugiej strony, rzadko przywoływano wartości związane z intuicją. Intuicja nie jest jednak przeciwieństwem rozumu. Intuicja pojawia się pierwsza, rozum zaś symbolizuje „jak”. Rezultatem jest coś innego. Intuicja może dostarczyć pomysłów, rozum może dostarczyć wyjaśnień. Wyjaśnienia mogą być a priori, jeśli służą do podejmowania decyzji lub a posteriori, jeśli służą nadawaniu znaczenia całości. Oba wskazują metodę, a nie rezultat. Nie są prawdziwymi przeciwieństwami. Brak intuicji niekoniecznie jest pozbawiony pomysłów; a brak rozsądku różni się od bycia wbrew rozsądkowi... Nie sądzę, by istniały jakieś intuicyjne, a nawet racjonalne architektury, i widzimy tego wiele przykładów w ostatnich stuleciach. Być może lepiej jest unikać szaleństwa rozumu, ale rozsądne szaleństwo jest czasem najlepszym, na co możemy liczyć.
    In the last two centuries, “rational thinking” has been continuously alive in architecture, even if in different forms; it has been recalled for architectures that are also very different from each other. Intuition-related values, on the other hand, have rarely been mentioned. But intuition is not in contrast to reason. Intuition comes first, reason represents “how”. The result is something else. Intuition can provide ideas, reason can provide explanations. The explanations can be a priori if they serve to make decisions, or a posteriori if they serve to give meaning to the whole. Both indicate the method, not the result. They have no real opposition. Lack of intuition is not necessarily void of ideas, and lack of reason is different from against reason... I don’t think there are any intuitional or even rational architectures, and we can see a number of examples in recent centuries. Perhaps it is better to avoid the madness of reason, but reasonable folly is sometimes the best we can hope for.
    Źródło:
    Pretekst; 2019, 9; 53-60
    2449-5247
    Pojawia się w:
    Pretekst
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialektyka dyskursu i intuicji w filozofowaniu Karla Jaspersa
    Autorzy:
    Barcik, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705398.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dyskurs
    intuicja
    dialektyka
    ruch myśli
    K. Jaspers
    I. Kant
    Opis:
    W artykule prezentuję poglądy Karla Jaspersa na temat dyskursu i intuicji. Obie zdolności ludzkiego poznawania nie są tu rozumiane oddzielnie, lecz łączą się razem, gdy ludzie filozofują. Innymi słowy, filozofia potrzebuje ich obu, chociaż ich wzajemna relacja wcale nie jest prosta do wyjaśnienia. Jest bardziej dialektyczna niż analityczna. W artykule porównuję stanowisko Jaspersa i Kanta, ponieważ Jaspers był w dużej mierze zależny od Kantowskich rozstrzygnięć, ale w omawianej sprawie nie zgadzał się do końca z Kantem.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 351-362
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Heinricha Rickerta krytyka teoretycznego intuicjonizmu
    Autorzy:
    Kubalica, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705408.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intuicja
    poznanie bezpośrednie
    intuicjonizm
    teoria odbicia
    prawda
    aletheia
    H. Rickert
    M. Heidegger
    Opis:
    Przedmiotem rozważań jest teoriopoznawczy intuicjonizm, uznający intuicję za podstawę poznania i wiedzy. W artykule przeanalizowane zostały argumenty krytyczne wysuwane przez Heinricha Rickerta w ostatniej fazie jego działalności filozoficznej. Głównym adresatem krytyki Rickerta jest aletejologiczna koncepcja prawdy i poznania Martina Heideggera. Podstawowym motywem krytyki Rickerta jest odrzucenie teorio-odbiciowego modelu poznania, zakładanego przez intuicjonizm.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 299-306
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typy umysłów
    Autorzy:
    Dobrołowicz, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/614959.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    intuition
    logic
    types of mind
    intuitive
    logical
    intermediate
    intuicja
    logika
    typy umysłu
    intuicyjny
    logiczny
    pośredni
    Opis:
    The article presents typologies of minds which include logical and intuitive elements. The typologies of the following authors are presented: Henri Poincaré, Carl Gustav Jung, Stanisław M. Dobrowolski and Malcolm R. Westcott. In the proposals of the mentioned scholars, especially Westcott, the author of the article noticed and pointed out many positive aspects, but at the same time he showed the need to modify them. This mainly applies to the rooted tradition of treating intuition and logic as opposing and mutually exclusive processes, i.e. incompatible at the same time in the mind of a given person. From this theoretical stand, two pure types have been distinguished so far, as suggested by Poincaré, who distinguished logical and intuitive types. The other authors cited here proposed a greater number of types, usually four (Jung and Westcott), but they used more than one division criterion, hence next to logical and intuitive types were placed, for example, weak, guessing and other types. The author of this study proposed an integrative approach, where he distinguished five types of mind, namely: 1) extremely logical; 2) logical; 3) intermediate (balanced); 4) intuitive; 5) extremely intuitive. Here we can find a brief general description of these types, as well as examples of the minds of such historical figures as Socrates, Dmitri Mendeleev, Johann H. Pestalozzi, Ignaz Semmelweis, Adam Mickiewicz, as well as the fictional (literary) character – Sherlock Holmes.
    W artykule zostały opisane typologie umysłów, w których uwzględnia się elementy logiczne i intuicyjne. Przybliżono typologie następujących autorów: Henriego Poincarégo, Carla Gustava Junga, Stanisława M. Dobrowolskiego i Malcolma R. Westcotta. W propozycjach tych uczonych, a szczególnie Westcotta, autor niniejszego artykułu dostrzegł i wypunktował wiele pozytywnych właściwości, a jednocześnie wykazał potrzebę ich modyfikacji. Dotyczy to głównie zakorzenionej tradycji traktowania intuicji i logiki jako procesów przeciwstawnych i wzajemnie wykluczających się, czyli nie do pogodzenia jednocześnie w umyśle danego człowieka. Z tego stanowiska teoretycznego dotychczas wyróżnia się dwa czyste typy, jak to zaproponował Poincaré, który wyróżnił typy logiczne i intuicyjne. Pozostali przywołani tu autorzy proponowali większą liczbę typów, z reguły cztery (Jung i Westcott), lecz stosowali niejedno kryterium podziału, stąd obok typów logicznych i intuicyjnych umieszczano typy np. słabe, zgadujące itd. Autor opracowania zaproponował podejście integracyjne, w którym wyróżnił pięć typów umysłu: 1) skrajnie logiczny; 2) logiczny; 3) pośredni (zrównoważony); 4) intuicyjny; 5) skrajnie intuicyjny. Zamieszczono zarówno krótką ogólną charakterystykę tych typów, jak i przykłady umysłów takich historycznych postaci, jak Sokrates, Dmitrij Mendelejew, Johann H. Pestalozzi, Ignaz Semmelweis, Adam Mickiewicz, a także postaci fikcyjnej (literackiej) – Sherlocka Holmesa.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2020, 33, 2
    0867-2040
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki
    Autorzy:
    Grodecka, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690504.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish didactics
    neuroscience
    mind
    intuition
    interpretation
    dydaktyka polonistyczna
    neuronauka
    umysł
    intuicja
    interpretacja
    Opis:
    The author is interested in the scope of modifying the way that Polish is taught at school by applying discoveries of social neuroscience. Referring to philosophy (Henri Bergson, Roman Ingarden, Francisco Varela), the latest discoveries in the field of neurology, the differences between emotional and practical experience of the text are considered. Earlier didactic approaches were also recalled (Kazimierz Wóycicki, Bronisław Poletur, Wincenty Okoń, Stanisław Bortnowski, Anna Janus-Sitarz) and the results of an experiment related to intuitive reception of Bolesław Leśmian’s poem ***Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze… On this basis an idea of intuitive interpretation was outlined based on phenomenology, neuroscience and her own teaching expertise.
    Autorkę interesuje zakres modyfikacji szkolnej polonistyki przez odkrycia z zakresu neuronauki społecznej. Odwołując się do filozofii (Henriego Bergsona, Romana Ingardena, Francisco Vareli), najnowszych odkryć z zakresu neurologii, rozważa różnice pomiędzy „przeżywaniem” a „doświadczaniem”. Przywołano też wcześniejsze koncepcje dydaktyczne (Kazimierza Wóycickiego, Bronisława Poletura, Wincentego Okonia, Stanisława Bortnowskiego, Anny Janus‑Sitarz) oraz wyniki eksperymentu związanego z intuicyjnym odbiorem wiersza Bolesława Leśmiana ***Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze… Na tej podstawie została nakreślona strategia lektury intuicyjnej opartej na fenomenologii, neuronauce i własnej praktyce nauczycielskiej.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2019, 4
    2451-0491
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuition and deduction in the process of explaining the correctness of proof in architectural diagrams
    Intuicja i dedukcja w procesie wyjaśniania poprawności dowodu w diagramach architektonicznych
    Autorzy:
    Maryńczuk, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034260.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    architectural diagrams
    intuition
    deduction
    philosophical concepts
    knowledge
    reasoning
    architectural evidence
    diagramy architektoniczne
    intuicja
    dedukcja
    koncepcje filozoficzne
    wiedza
    rozumowanie
    dowody architektoniczne
    Opis:
    Creating diagrams is an occasion for a sophisticated analysis of notions and exploring their meaning. It is also a form of direct contact with psychological phenomena and juxtaposing intuition and deduction as sources of cognition. Analysis of the development of philosophical stances can present the process of a departure from the classical view that holds that this argumentation can have a purely formal character (while the role of intuition is significantly reduced). The by-product shall be an explanation of often encountered simplifications associated with understanding both positions associated with their extreme versions: the intuitive relict or the version of formalism that produces an impression of being a sterile and even absurd argument. I argue in favour of the utility of both positions, as they can present interesting aspects of certain problems in architectural proofs at different stages of design, and used to distinguish different diagrams.
    Tworzenie diagramów to okazja do wyrafinowanej analizy pojęć i swoistego wnikania w ich treść. To również bezpośredni kontakt ze zjawiskami o charakterze psychologicznymi i przeciwstawieniem intuicji i dedukcji, jako źródeł poznania. Analiza rozwoju stanowisk filozoficznych pozwoli na ukazanie procesu odchodzenia od poglądu klasycznego w myśl, którego w sposób intuicyjny ujmujemy poszczególne etapy rozumowania na rzecz poglądu zgodnie, z którym ta argumentacja może mieć charakter czysto formalny (zaś rola intuicji zostaje mocno zredukowana). Natomiast „produktem ubocznym” będzie wyjaśnienie, pewnych często spotykanych uproszczeń związanych ze zrozumieniem obu stanowisk utożsamianych ze skrajnymi ich wersjami. Intuicyjnego reliktu bądź wersją formalizmu sprawiającej wrażenie, że jest to stanowisko jałowe i wręcz absurdalne. Chcę podkreślić użyteczność obu stanowisk, gdyż pozwalają one na ukazanie ciekawych aspektów problemów w dowodach architektonicznych, na rożnych etapach projektowania i wyodrębnienie różnych diagramów.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2021, 45; 39-54
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania dotyczące statusu teorii naukowej
    On the Status of Scientific Theory
    Autorzy:
    Motycka, Alina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013418.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    teoria
    mit
    rozum
    intuicja
    theory
    myth
    reason
    intuition
    Opis:
    The status of scientific theory is determined by a philosophical conception of science. The article seeks to present the different status of scientific theory in a comparative analysis of philosophical conceptions of science (inductivism, hypothetism, paradigmatism and intuitionistic conception of science).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 163-174
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Labirynty pojęciowe kognitywistyki. Dwa systemy poznawcze czy dwa sposoby działania ludzkiego umysłu?
    Autorzy:
    Bobryk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705211.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kognitywistyka
    intencjonalność
    intuicja
    mózg
    szkoła lwowsko-warszawska
    umysł
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony ocenie współczesnych teorii dwóch systemów poznawczych (dual system theories of cognition), określanych najczęściej mianem „Systemu 1” i „Systemu 2”. Zgodnie z odnośną literaturą, atrybutem „Systemu 1” jest myślenie intuicyjne, dlatego w tekście stawia się pytanie, czy współczesna kognitywstyka umożliwia wartościowe naukowo rozumienie zjawiska intuicji. Przywołane teorie dwóch systemów poznania zostają ocenione w świetle aparatury pojęciowej szkoły lwowsko-warszawskiej.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 133-150
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz filozofii w twórczości Siemiona Franka
    Autorzy:
    Aliaiev, Gennadii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099369.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    obraz filozofii
    racjonalizm
    mistyka spekulatywna
    „filo zofia pierwsza”
    docta ignorantia
    intuicja filozoficzna
    S. Frank
    Opis:
    Przez „obraz filozofii” rozumiem całokształt charakterystyk i metod filozofowania, które są rozpatrzone w kontekście korelacji określonego światopoglądu filozoficznego z nauką, religią i sztuką. Obraz filozofii Siemiona Franka to z jednej strony rozwój idei „filozofii pierwszej” Arystotelesa, a z drugiej strony – zasady docta ignorantia Mikołaja z Kuzy. Wynikiem tego jest racjonalne pojmowanie filozofii jako racjonalnie niepojętego. Filozofia nie jest przeciwstawiana nauce, lecz odróżniana od niej jako wiedza przekraczająca sferę pojęciową. Filozofia pozostaje blisko religii co do swego przedmiotu, jednak odróżnia się od niej jako wiedza teoretyczna, inna od praktyki życiowej. Filozofia posiada także elementy postrzegania artystycznego właściwe dla sztuki. Wreszcie, u podstaw określonego obrazu filozofii znajduje się pierwotna filozoficzna (religijno-filozoficzna) intuicja; u Franka – intuicja cogito ergo est esse absolutum.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 9-20
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “There is an ‘Is’”: Intuition of being in the thought and writings of Gilbert Keith Chesterton (a Maritainian perspective)
    „Jest jakieś ‘jest’”: Intuicja bytu w myśli i pisarstwie Gilberta Keitha Chestertona (perspektywa Maritainowska)
    Autorzy:
    Wąs, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488143.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Gilbert Keith Chesterton
    Jacques Maritain
    intuition of being
    Thomism
    habitus
    ratio formalis sub qua
    intuicja bytu
    tomizm
    Opis:
    The aim of the paper is to demonstrate that Gilbert Keith Chesterton possessed the genuine intuition of being as defined by the French Thomist, Jacques Maritain, albeit almost without the proper metaphysical habitus. It opens with some explanations of the terms used, and with a short extrapolation of the theory of the intuition of being. Next it proceeds to proving the thesis assumed by the means of demonstrating that Chesterton exhibited the intuition of being as to three most important elements: its proper object (with the principle of identity included), the principle of sufficient reason and the principle of finality. Next it attempts to demonstrate that despite that understanding, he never spoke in a properly metaphysical manner, the fact that points to the lack of metaphysical habitus, and to establish certain consequences of this state of things. The text ends with a list of practical conclusions that could be drawn from an analysis such as this.
    Celem artykułu jest wykazanie, że Gilbert Keith Chesterton miał prawdziwą intuicję bytu, taką jak zdefiniował ją tomista francuski, Jacques Maritain, niemniej niemalże bez towarzyszącego jej metafizycznego habitusu. Tekst rozpoczyna wyjaśnienie używanych pojęć i krótki wykład teorii intuicji bytu. Następnie następuje próba dowiedzenia przyjętej tezy na podstawie materiału dowodowego dotyczącego trzech zasadniczych skutków rzeczonej intuicji: jej właściwego przedmiotu (do którego „funkcjonalnie” należy włączyć także zasadę tożsamości), zasady racji dostatecznej i zasady celowości. Następnie dowodzi się, że choć Gilbert Keith Chesterton wykazywał wysoki poziom zrozumienia powyższych zagadnień, nigdy nie mówił o nich w sposób ściśle metafizyczny — co wskazuje dokładnie na brak odpowiedniej dyspozycji umysłowej — z jednoczesną próbą zarysowania skutków tego stanu rzeczy. Tekst wieńczy garść praktycznych konkluzji, jakie można z niniejszych rozważań wyprowadzić.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 103-118
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epistemic Functions of Intuition in Descartes
    Epistemiczne funkcje intuicji u Kartezjusza
    Autorzy:
    Walczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791066.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    intuicja
    epistemiczne funkcje
    poznanie
    wiedza
    intuition
    epistemic functions
    cognition
    knowledge
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest pojęcie intuicji w filozofii Kartezjusza i jej epistemiczne funkcje. Kartezjusz wprowadza pojęcie intuicji w kontekście charakterystyki metody i procesu poznania oraz uprawiania nauki. Intuicja jest istotnym składnikiem tego procesu. Celem artykułu jest wykazanie, że główne epistemiczne funkcje intuicji w filozofii Kartezjusza są zróżnicowane. Jest ona niezbędna nie tylko w kontekście uzasadnienia (kartezjańska syntetyczna metoda dowodowa), ale przede wszystkim w kontekście odkrycia (kartezjańska analityczna metoda odkrycia). Odgrywa rolę nie tylko w fundowaniu cogito, lecz także na różnych etapach budowania systemu wiedzy. Intuicja pełni ważne funkcje w ujmowaniu prostych natur, tworzeniu pierwotnych pojęć, ujmowaniu złożonych natur, formułowaniu pierwotnych sądów (w tym pierwszych zasad), ujmowaniu relacji między nimi i przeprowadzaniu dedukcyjnych rozumowań (rola intuicji w dedukcji). Stąd intuicja jest fundamentem wszystkich podstawowych etapów tworzenia wiedzy. Stanowi czynny i ważny element czystego myślenia (a priori) w tworzeniu wiedzy ludzkiej i w nauce. Spełnia te funkcje dzięki specyficznym epistemicznym własnościom. W tekście argumentuję również, że intuicja nie jest autonomicznym i kompletnym typem poznania. Nie należy jej rozumieć jako twierdzenia intuicyjnego, ale raczej jako podstawę do uzasadniania tez (włącznie z cogito).
    The topic of the paper is the notion of intuition in Descartes’ philosophy and its epistemic functions. Descartes introduces his notion of intuition in the context of a description of his method and process of knowing and doing science. Intuition is a significant component of this process. I intend to show that the main epistemic functions of intuition in Descartes’ philosophy are differentiated. Intuition is essential not only in the context of justification (the Cartesian synthetic method of proof) but also and especially in the context of discovery (the Cartesian analytic method of discovery). It plays not only a role in the foundation of the cogito but also on different stages of constructing the system of knowledge. Intuition has important functions in grasping simple natures, forming primary concepts, comprehending complex natures, forming primary propositions (including primary principles), and capturing relationships between them and building deductive reasoning (the role of intuition in deduction). Hence, intuition is the foundation for all primary stages of producing knowledge. It is active and important element of pure thinking (a priori) in human knowledge, and science. It fulfils these functions due to its specific epistemic properties. I also argue that intuition is not an autonomous and complete type of knowledge. Nor is it an intuitive thesis, but rather the basis of a justification for theses (including the cogito).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 43-61
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sapientia – Scientia – Metafisica. Uwagi na marginesie tekstu Stanisława Kamińskiego o mądrości
    Autorzy:
    Manikowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195335.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    metaphysic
    wisdom
    metaphysical intuition
    Stanisław Kamiński
    metafizyka
    mądrość
    intuicja metafizyczna
    Opis:
    Stanisław Kamiński, polski filozofii i metodolog metafizyki jest autorem bardzo interesującego i inspirującego tekstu o mądrości. W jego filozoficznej analizie odkrywamy bardzo ważne pytanie dotyczące nie tylko samej mądrości, lecz także samego naszego filozoficznego myślenia. Mądrość nie jest jedynie zbiorem jakichś informacji pozyskanych w wyniku ludzkiej działalności w świecie, nawet gdyby taka wiedza była w pewien sposób wspomagana przez naukę. Mądrość nie jest tylko zbiorem ludzkich doświadczeń, wynikających z długiego i owocnego życia człowieka. Mądrość jest wiedzą dogłębną o rzeczywistości, w jej aspekcie odkrywania ostatecznych przyczyn i celów. Mądrość jest wiedzą, wiedzą metafizyczną, najbardziej ugruntowaną, a zatem fundamentalną, ponieważ w niej osiąga się najbardziej zasadniczą podstawę istnienia, realnie istniejący byt, a nie tylko pojęcie bytu. Mądrość jest wiedzą teoretyczną, która jest ostateczną i najpełniejszą wiedzą o świecie, jego wiecznym i najgłębszym porządku. Mądrość praktyczna natomiast jest praktyczną, użyteczną i rozumną aplikacją mądrości teoretycznej, którą wykorzystujemy w praktyce naszego codziennego życia, podejmując działania wobec świata i drugiego człowieka. W tym miejscu można się odwołać do tytułu zbioru metodologicznych i metafilozoficznych studiów Stanisława Kamińskiego, z którego pochodzi omawiany tekst Nauka a filozofia i mądrość, a który to tytuł brzmi Jak filozofować?. „Tak, by osiągnąć mądrość” – odpowiedziałby na tytułowe pytanie Kamiński.
    Stanisław Kamiński, polish philosopher and methodologist of metaphysics, is an author of very interesting and inspiring text on wisdom. In his philosophical analysis we discover very important question not only of wisdom itself but also on our philosophical thinking. Wisdom is not just a set of human knowledge that man accumulates over the years of his activity in the world, even if it was knowledge supported by his scientific activity. Wisdom is not only the ability to cope in the world resulting from accumulated experience, resulting even from a long life of man. Wisdom is an in-depth knowledge of reality in its aspect of ultimate causes and goals. Wisdom is knowledge, metaphysical knowledge, the most basic, because the most grounded, because it reaches the very fundamental basis of existence, the real being, not only a notion of being. Wisdom is theoretical knowledge, which is the final and exhaustive understanding of the world, its most basic, deepest and eternal order. Practical wisdom is then the skill of practical, efficient and intelligent application of theoretical wisdom, which we apply in practice, in acting and creating our attitude towards the world and other people. At this point, one can finally refer to the title of the collection of methodological and metaphilosophical works of Stanisław Kamiński, from which comes his fundamental work on wisdom – Science and philosophy, and wisdom – which reads: How to philosophize? “To achieve wisdom,” answers Stanisław Kamiński.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2020, 53, 1; 7-29
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O rozumieniu nieplastyczności intuicji i jej znaczeniu w argumentacji przeciwko redukcjonistycznym koncepcjom intuicji
    On the understanding of the non-plasticity of intuition and its significance for the argument against reductionist conceptions of intuition
    Autorzy:
    Mazurek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621599.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    intuition
    non-plasticity of intuition
    antireductionism towards intuition
    intuition and belief
    intuicja
    nieplastyczność intuicji
    antyredukcjonizm względem intuicji
    intuicja a przekonanie
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest nieplastyczność intuicji, rozumiana jako niska podatność intuicji na modyfikację nawet w momencie zapoznania się przez podmiot intuicji z innym materiałem dowodowym, który nie jest spójny z intuicją. Celem artykułu jest wskazanie na możliwe interpretacje nieplastyczności intuicji – czyli pod jakim aspektem intuicje mogą podlegać modyfikacji, oraz znaczenia nieplastyczności intuicji dla wyróżnienia intuicji od przekonania.
    The subject of the article is the non-plasticity of intuition, understood as the low susceptibility of intuition to modification even when the subject of the intuition gets acquainted with other evidence that is not consistent with intuition. The purpose of the article is to indicate possible interpretations of the non-plasticity of intuition – in what aspect intuition can be modified, and the importance of non-plasticity of intuition for distinguishing intuition from belief.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2019, 48; 105-124
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niebezpieczne małe prozy (fragmenty)
    DANGEROUS SMALL PROSE (EXCERPTS)
    Autorzy:
    Okoń, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487918.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-05
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
    Tematy:
    WORD, FORM, FUNCTION, SOUND, MEANING, INTUITION, SENSE
    SŁOWO, FORMA, FUNKCJA, BRZMIENIE, ZNACZENIE, INTUICJA, SENS
    Opis:
    DANGEROUS SMALL PROSE (EXCERPTS) Words can be beautiful, good, safe, soothing, incidental, true, unspecified, without beginning or end. Sometimes, however, they take the form of predatory and unexpected, dangerous to their speaker or writer, who chose them and intuitively recorded, remembering only their original version and meanings arising from the subtle connections and relationships. In addition to words, there is only darkness, which should light up and from which the poet must return in order not be subjected to unspoken death. Theatre of life and mirrors with their reflections sometimes turn words into blue bullet that strikes suddenly and silently. We have to be carried away like a wave breaking on the crystal shores of our sea. The texts presented in this volume include intuitive ideas born in a short period of time, but their source is located in many years of focus and a poetic meditation. They can not be ultimately read; we can only try to read them as we read or pronounce incantations and ritual records of unknown religion. They reveal, perhaps, their inner meaning – different to each of us, personal – just as different is our imagination. From my collection, I selected the passages which relate to the idea of corresponding arts, which has been accompanying me for many years, both in my research, and in my art.
    Źródło:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2015, 20; 316-329
    1733-1528
    Pojawia się w:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O Arystotelesowskiej teorii poznania praktycznego
    On the Aristotelian theory of practical cognition
    Autorzy:
    Galewicz, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015951.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Arystoteles
    etyka
    poznanie praktyczne
    intuicja
    Aristotle
    ethics
    practical cognition
    intuition
    Opis:
    The article contains an analysis of Aristotle's views concerning ethical cognition. The author considers, among others, the following questions: (1) Did Aristotle at all know something like, literally understood, 'cognition by feeling', that is a kind of emotional defining values or normative features; and if so, then (2) Speaking of ethical aisthêsis, did he understand this kind of emotional intuition by it? The result of considerations is that although nature and contents of ethical perception do not appear in the texts of the author of Nikomachean Ethics too clearly, it can be stated that ethical perception is not common sensual perception, but it most reminds of an observation through which certain mathematical relations and truths are defined. Practical wisdom consists more in using this kind of ethical intuition than in cognition and in use of some general truths.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 83-103
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of Legal Motivation
    Koncepcja motywacji prawnej
    Autorzy:
    Stanek, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27324313.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    legal theory
    legal motivation
    intuition
    emotions
    representations
    teoria prawa
    motywacja prawna
    intuicja
    emocje
    wyobrażenia
    Opis:
    Understanding the motivational effect of the law and its mechanism is crucial for examining the impact of law on individual’s behavior in society. In this paper a novel approach towards legal motivation is proposed. For this aim, the author first introduce the approach to motivation in psychology and law. In the following section the concept of legal motivation is outlined. The basic elements of the concept are analyzed, in particular representations and emotions. The proposed approach distinguishes between intuitive and positive legal motivation. Distinction of legal motivation is based on the possession or lack of representation of normative facts. The concept of legal motivation proposed in the this paper allows adopting a broader perspective on the motivational effect of law.
    Zrozumienie motywacyjnego charakteru prawa i jego mechanizmu jest kluczowe dla poznania wpływu prawa na zachowanie jednostek w społeczeństwie. W niniejszym artykule zaproponowano nowatorskie podejście do motywacji prawnej. W tym celu w pierwszej kolejności przeanalizowano podejście do motywacji w ramach psychologii i prawa. W dalszej części przedstawiono zarys koncepcji motywacji prawnej oraz przeanalizowano jej podstawowe elementy: wyobrażenia oraz emocje. W proponowanym podejściu zostały wyróżnione motywacja prawna intuicyjna i pozytywna. Podstawą rozróżnienia motywacji prawnej na intuicyjną oraz pozytywną jest posiadanie lub brak wyobrażeń zasad normatywnych. Proponowana w artykule koncepcja motywacji prawnej pozwala przyjąć szerszą perspektywę na motywacyjne działanie prawa.
    Źródło:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2023, 33, 2; 9-33
    1689-8052
    2451-0807
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja jako determinanta procesu podejmowania decyzji nieprogramowalnych
    Intuition as a Determinant of the Non-Programmable Decision Making Process
    Autorzy:
    Laszczak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200739.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    intuition
    decision making
    intuitive thinking
    Opis:
    The complexity of decision problems – faced by managers – eludes simple analyses, the most important managerial choices relate to situations which are variable, capricious and related to the unpredictable future. Such difficult conditions stimulate intuitive thinking. As it is defined, intuition is absolute recognition that allows us to see the problem as it is. Decision-makers use intuition not only to experience illumination, but more often to search for key information or to base their judgment on information creatively processed beyond consciousness. Each time, however, the difficulty of decision making process may encourage managers to overcome the fragility of human nature using some form of intuitive feelings.
    Źródło:
    Polonia Journal; 2021, 14; 99-120
    2083-3121
    Pojawia się w:
    Polonia Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Model of therapeutic rehabilitation
    Model leczniczego usprawniania
    Autorzy:
    Kiebzak, Wojciech
    Kowalski, Ireneusz M
    Kiebzak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1942908.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
    Tematy:
    physiotherapy
    Rehabilitation
    Intuition
    Ethics
    Culture
    Humanism
    fizjoterapia
    rehabilitacja
    intuicja
    etyka
    kultura
    humanizm
    Opis:
    Contemporary rehabilitation, which plays a key role in complex patient care, is precisely described. Culture, ethics and human-ism also play an important role (which can, however, be understood in various ways), including a role in determining the need to achieve the best possible therapeutic effects. Therefore, we can assume that the method of rehabilitation treatment is a cultural value (asset) serving the generally acknowledged idea of caring for each person’s proper functioning in society. The above-mentioned cultural value contains within itself the personality structure of its creator. In practice, the decision about selecting the method of rehabilitation is taken by the person responsible for and managing the patient. The decision, made after analysis of available knowledge, is also based on intuition. Analysis of therapists’ professional development pathways allows us to identify typical professional behaviours. It is important that the whole rehabilitation team conducts itself in a humanitarian way in the treatment process. The sum of positive humanitarian behaviours constitutes the basis for achievement of success in the field of improvement of motor activity. The rehabilitation team, consisting of physicians and physiotherapists, together with psychologists, learning support assistants and occupational therapists creates conditions for physically impaired persons to return to full functioning in society. The process occurs by improving motor efficiency in parallel with increasing physical fitness but also by generating and consolidating psychomotor features that enable patients’ recovery and their full acceptance by society.
    Źródło:
    Medical Rehabilitation; 2008, 12(2); 31-33
    1427-9622
    1896-3250
    Pojawia się w:
    Medical Rehabilitation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja i symulacja Monte Carlopodstawą analizy niedokładności pomiaru
    Autorzy:
    Kubisa, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/151370.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    założenia do obliczeń przedziału ufności
    symulacja Monte Carlo
    assumptions for confidence interval calculation
    Monte Carlo simulation
    Opis:
    Intuicja metrologa stanowi podstawę do formułowania założeń niezbędnych w obliczeniach przedziału ufności wyniku pomiaru. Intuicja opiera się o wiedzę i doświadczenie, którego nabywa się wraz z praktyką. Zdobywanie doświadczenia można przyspieszyć wykonując pomiary wirtualnie. Do tego celu predystynowana jest symulacja Monte Carlo. Jest ona narzędziem skutecznym nawet w przypadkach silnej nieliniowości równania pomiaru. Pozwala efektywnie badać wpływ sposobu sformułowania założeń na wynik obliczeń przedziału ufności.
    Metrologist's intuition provides a basis for formulation of assumptions that are necessary to calculate the confidence interval. The intuition is based on knowledge and experience, which is acquired by practice. Gaining experience may be expedited by making virtual measurements. A Monte Carlo simulation is well suited for this purpose. It is an effective tool for confidence interval calculation, even in the case of a strong non-linear measurement equation, and it enables testing effectively how different assumptions affect the result of calculations.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2007, R. 53, nr 9, 9; 3-8
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Moral Intuitions in the Moral Luck Discourse
    Intuicje moralne w dyskursie trafu moralnego
    Autorzy:
    Juzaszek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927316.pdf
    Data publikacji:
    2015-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    moral intuition
    moral luck
    moral judgement
    intuicja moralna
    traf moralny
    osąd moralny
    Opis:
    The main aim of the author is to analyze the term “moral intuitions”, used in discussions pertaining to moral luck. He presents the contemporary psychological estimation of moral intuitions based on the research of Jonathan Haidt (Social Intuitionist Model) and philosophical moral intuitionism. He claims that these two approaches do not have one subject of interest; hence, psychologists and philosophers study two different phenomena, both of which can serve as grounds for discussion concerning moral luck. However, the author concludes that there are valid reasons to question the normative status of moral intuitions in both psychological and philosophical senses, proving the discussion to be very complicated. On the other hand, he names coherentism as a possible cipher to adequately describe or even solve the problem of moral luck.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 1(10); 41-52
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O dwóch zarzutach przeciw hedonizmowi
    On two arguments against hedonism
    Autorzy:
    De Lazari-Radek, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/945739.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    hedonizm
    przyjemność
    intuicja
    maszyna przeżyć
    Sidgwick
    Mill
    Nozick
    hedonism
    pleasure
    intuition
    experience machine
    Opis:
    Our common sense seems to regard hedonism as an unworthy theory of value. Two main arguments, resting on our intuitions, are commonly presented against it. The first ridicules hedonism as “a theory fit for pigs”, that is for people who care only about simple physical pleasures. The second seeks to refute hedonism on the assumption that no one would like to live a life that is nothing else but a hedonic reflection of her or his mind. Robert Nozick used this intuition to build his famous “experience machine example”. The purpose of this article is to suggest that the intuitions underlying these arguments, are based on nonrational presuppositions and therefore are not the best ways to confront hedonism.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 33 (2)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od informacji ku mądrości
    From Information towards Wisdom
    Autorzy:
    Lubański, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015710.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    system
    dane
    informacja
    wiedza
    mądrość
    twórcza intuicja
    ewolucja nauki
    data
    information
    knowledge
    wisdom
    creative intuition
    evolution of science
    Opis:
    The contemporary science can be defined in a cybernetic language as a self-organising system. The development of this system is guided and controlled by streams of information items produced by science. At present this development assumes more and more clearly the shape of the evolutionary variability. In its input there are data. Their united sets constitute information items which, owing to their bringing together, form the human knowledge. Integration process of the human knowledge results in the wisdom. In this way the post-industrial science has an evolutionary character coming in a form of a system “from information towards wisdom”. It is very important to state a simple sum of data not to give any information, and as well a simple sum of information items not to give any knowledge, and then a simple sum of items which constitute knowledge not to give any wisdom. Only the process of integration causes a conversion from a lower level of cognition to its higher one. The essence of this process seems to be inspired by a creative intuition of an explorer-researcher who executes the above mentioned integration.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 27-41
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola intuicji w procesie decyzyjnym mikroprzedsiębiorców
    The role of intuition in decision making process in microcompanies
    Autorzy:
    Kowalewski, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/322991.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    intuicja
    proces decyzyjny
    mikroprzedsiębiorstwo
    intuition
    decision making process
    micro-company
    Opis:
    Głównym celem artykułu jest ukazanie roli intuicji w procesach decyzyjnych występujących w mikroprzedsiębiorstwach. Artykuł zawiera rozważania dotyczące wykorzystania intuicji w zarządzaniu oraz wnioski wynikające z serii zogniskowanych wywiadów pogłębionych, przeprowadzonych wśród przedsiębiorców z północno-wschodniej Polski. W toku prac badawczych poznano opinie respondentów na temat użyteczności intuicji w biznesie. Wyniki przeprowadzonych wywiadów pozwoliły zauważyć, że proces decyzyjny w mikroprzedsiębiorstwach jest zwykle oparty na intuicji, a nie jest efektem planowania długookresowego.
    The main purpose of this paper is to reflect the meaning of intuition in the decision making process in the micro-companies. This article contains theoretical considerations about the issue of intuition and the findings according to interviews with the entrepreneurs of the North-Eastern Poland. In the process of empirical research author wanted to find out opinions and viewpoints about intuition’s utility in business. The results of conducted interviews allow to notice that decision making process in the micro-companies is usually determined by intuition, not by long-term planning.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2016, 97; 427-436
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwie metafilozofie: Elzenberg a Szkoła Lwowsko-Warszawska
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098440.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    metafilozofie
    Henryk Elzenberg
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    Kazimierz Twardowski
    Kazimierz Ajdukiewicz
    racjonalność vs irracjonalizm
    intuicja a zastosowanie logiki w filozofii
    Opis:
    Szkoła Lwowsko-Warszawska została założona w 1895 roku przez Kazimierza Twardowskiego we Lwowie. Dla Twardowskiego i jego uczniów racjonalizm, jasność i precyzja języka oraz stosowanie logiki w filozofii były metodologicznymi fundamentami Szkoły. W pierwszej części tekstu autor rozważa charakter i wartość metafilozoficzngo programu przyjmowanego w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. W drugiej partii przedstawia się filozofię Henryka Elzenberga (1887–1967), jednego z najoryginalniejszych filozofów polskich XX wieku. W sferze jego zainteresowań znajdowały się: aksjologia ogólna, etyka, estetyka i historia filozofii. Część końcowa ma charakter porównawczy, gdzie omawiam stosunki między metafilozofią Szkoły Lwowsko-Warszawskiej a ideami metafilozoficznymi Elzenberga.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 289-320
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Heidegger wobec kartezjańskiej koncepcji nauki nowożytnej
    Heidegger and the Cartesian Conception of Modern Science
    Autorzy:
    Jesic, Milovan
    Andreansky, Eugen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423136.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    intuition
    knowledge
    method
    world picture
    intuicja
    wiedza
    metoda
    obraz świata
    Opis:
    Heidegger's analysis of modern science and especially Descartes' philosophy drawn in 1930s represents a significant shift contrary to the theoretical research in his work called Being and Time. While the main problem in the most significant Heidegger's work is the analysis of res extensa in Descartes' philosophy, later in Modern Mathematical Natural Science and in Age of the World Picture the main problem turns to be a picture of Descartes as a methodologist. By this theoretical research Heidegger tends to lead us to the knowledge that only by deep immersion into the problems of The principle of Reason we can gain the knowledge or the intuition of what happens in modern science. Here we also can reach the turning-point of the history of human thinking - the unity of modern science and modern philosophy. Heidegger's analysis of the famous Descartes' quote cogito ergo sum leads to the conclusion that sum is not a result of thinking but vice versa it is a fundament, fundamentum. According to him this sentence includes the fact that it is I who put. I am the one who puts and thinks. This sentense is special because what it talks about - subiectum - is the one who puts. According to Heidegger the utterance expresses not only the fact that I, the one who puts, am but also that my putting decides about the reality of everyone putting, which means of his/her Being as being.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 101-113
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuicja jako typ poznania, wiedzy i dyspozycji
    Intuition as a Type of Knowing, Knowledge and Faculty
    Autorzy:
    Walczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577860.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    FACULTY
    HISTORY OF THE CONCEPT OF INTUITION
    INTUITION
    KNOWING
    KNOWLEDGE
    Opis:
    This paper is a part of my research into the history of the concept of intuition and the category of insight in the writings of Canadian philosopher and theologian Bernard Lonergan (1904-1984). Philosophical discussions make use of many partly or totally different concepts of intuition, and the variety of those concepts is related to many aspects of intuition: the type of 'object' that intuition is; the way intuition grasps its object; its epistemic functions, etc. From the metatheoretical point of view the question is: historically, what type of 'object' (designatum) was denoted by the term intuition and its foreign language counterparts? In employing the term designatum of 'intuition' I am looking for more general categories for intuition. In classical terms, it is about finding the genus proximus for intuition. I distinguish and characterize three basic types of denotation of the term intuition: 1) (intuitive) knowing, as a cognitive act (for example insight), or as something that is not an act, or as a process; 2) (intuitive) knowledge, as propositional knowledge (propositions, beliefs) or as non-propositional knowledge (knowledge-how or knowledge by acquaintance), and 3) faculty (for example intellect) or ability (disposition) of mind to produce intuitive knowledge.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 2(188); 127-145
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O intuicji w analitycznych teoriach prawa
    Autorzy:
    Dybowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632613.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Projekt Avant
    Tematy:
    intuicja-analityczna teoria prawa-metafizyka prawa-hermeneutyka-pragmatyzm analityczny-intuition-analytic theory of law-mataphysics of law-hermeneutics-analytic pragmatism
    Opis:
    Abstrakt: Współczesne analityczne teorie prawa próbują udzielać hermeneutycznej odpowiedzi na metafizyczne pytanie o naturę prawa, a kluczową rolę w realizacji tego zadania pełni intuicja. Wątpliwe jest jednak, czy intuicja jest w stanie spełnić metafizyczne i hermeneutyczne aspiracje takich teorii. W artykule wskazuje się na niejednorodne rozumienie intuicji w analitycznych teoriach prawa. Teorie te stoją ponadto przed dylematem wyboru między „twardą” ontologią prawa, do której intuicja miałaby uprzywilejowany dostęp poznawczy a „miękką” ontologią, która wymusza rozbicie intuicji na poszczególne jej rodzaje. Jeśli kolektywna świadomość, do której miałyby należeć intuicje konstytuujące pojęcie prawa, rzeczywiście jest dla współczesnych teorii analitycznych metafizyczną podstawą, to trudno powiedzieć, czym różnią się one empiryzmu. Obiecującej korekty dla takiego podejścia w teoretyzowaniu o prawie, które uprzywilejowuje słownictwo intuicji, mógłby być może dostarczyć pragmatyzm analityczny, postulujący rozszerzenie analizy o praktyki, w których słowa uzyskują znaczenie. Abstract: Contemporary analytic theories of law attempt at providing hermeneutic answers to the metaphysical question about the nature of law, and intuition plays pivotal role in these attempts. It is doubtful, however, whether intuition can meet metaphysical and hermeneutic expectations of such theories. The article points out at divergent ways of understanding intuition in analytic theories of law. Moreover, such theories face a dilemma of choosing between „hard” ontology of law, to which intuition would have a privileged epistemic access, and „soft” ontology which entails multiple types of intuition. If collective consciousness, to which the intuitions that constitute the concept of law allegedly belong, is indeed the metaphysical foundation of contemporary analytic theories, they are hardly discernible from empiricism. A promising complementary approach to such a way of theorizing about law - where the vocabulary of intuitions is prioritized - can be provided by analytic pragmatism extending analysis to the practices in which words acquire their meanings.
    Źródło:
    Avant; 2018, 9, 1
    2082-6710
    Pojawia się w:
    Avant
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na co stać intuicję i dyskurs? Analiza epistemologiczno-fenomenologiczna w oparciu o myśl Husserla i Foucaulta
    Autorzy:
    Rynkiewicz, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705402.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intuicja
    dyskurs
    epistemologia
    fenomenologia
    holizm
    synteza
    E. Husserl
    M. Foucault
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest krytyczna, epistemologiczno-fenomenologiczna analiza relacji między pojęciami intuicji i dyskursu, z uwzględnieniem stanowiska Husserla i Foucaulta. Zasadnicze pytanie przybiera następującą formę: na co stać intuicję i dyskurs? W procesie analizy zostają określone zarówno ogólne, jak też specyficzne epistemologiczne możliwości oraz osiągnięcia obu tych pojęć. Podczas gdy ogólne osiągnięcie stanowi wyakcentowanie umiejscowienia ludzkich podmiotów w realnym świecie, specyficzne osiągnięcie powiązane jest z dostępem tych podmiotów do obszaru przedmiotowości idealnych. Taka sytuacja wymaga „dążenia komplementarnego”, tzn. syntezy intuicji oraz intelektu.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 381-401
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Descartes (and Spinoza) on Intellectual Experience and Skepticism
    Kartezjusz (i Spinoza) w kwestii intelektualnego doświadczenia i sceptycyzmu
    Autorzy:
    Carriero, John
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791056.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    epistemologia
    niepowątpiewalność
    świadomość
    sceptycyzm
    intuicja
    epistemology
    indubitability
    consciousness
    skepticism
    intuition
    Opis:
    Epistemologia Kartezjusza jest zakorzeniona w jego głębokim zainteresowaniu i uznaniu dla tego, co można by nazwać intelektualnym doświadczeniem, lub dokładniej przejrzystym intelektualnym doświadczeniem (przejrzyste intelektualne doświadczenie jest moim terminem oznaczającym to, co Kartezjusz określał ujęciem jasnym i wyraźnym). To zainteresowanie intelektualnym doświadczeniem, jak mi się wydaje, podzielali inni racjonaliści, Spinoza i Leibniz. W części pierwszej artykułu staram się ulokować fenomen przejrzystego intelektualnego doświadczenia w ramach doktryny Kartezjusza i Spinozy. Usiłuję pokazać, że jeśli nie uwzględnimy w sposób właściwy charakteru tego doświadczenia, to ryzykujemy utratą wglądu w centralne motywy leżące u podstaw ich teorii poznania. W drugiej części artykułu rozważam intelektualne doświadczenia w kontekście sceptycznego wątpienia, w szczególności radyklanego wątpienia. Chociaż często przyjmuje się, że Kartezjusz i Spinoza zajmują opozycyjne stanowiska, gdy chodzi o kwestię radykalnego wątpienia, to ja sądzę, że ich stanowisko były bardziej do siebie podobne w tej sprawie niż się zwykle przyjmuje.
    Descartes’s epistemology is rooted in his profound interest in and respect for what might be called intellectual experience, especially lucid intellectual experience. (Lucid intellectual experience is my term for what Descartes calls perceiving clearly and distinctly.) This interest, it seems to me, was shared by Descartes’s rationalist successors Spinoza and Leibniz. In the first part of this paper, I locate the phenomenon of lucid intellectual experience, focusing on Descartes and Spinoza. I try to show if we do not give enough attention to the character of such experience, we risk losing touch with a central motivation behind their respective epistemologies. In the second part of the paper, I consider intellectual experience in the context of skeptical doubt, particularly radical doubt. Although Descartes and Spinoza are often taken to be opposed here, I think they share more than is commonly appreciated.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 21-42
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafizyczność obrazu
    Painting metaphysics
    Autorzy:
    Widelski, A. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/115245.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
    Tematy:
    metafizyczność obrazu
    malarstwo metafizyczne
    intuicja
    malarstwo duchowe
    zdarzenia subtelne
    Giorgio de Chirico
    Piet Mondrian
    Paul Cézanne
    Wassily Kandinsky
    metaphysics of painting
    metaphysical painting
    intuition
    spiritual painting
    Opis:
    Stawiane w artykule pytania o metafizyczność obrazu często odnoszą się do mojego doświadczenia wynikającego z własnej twórczości malarskiej. Przytoczona w tekście twórczość: Paula Cézanne’a, Piet’a Mondrian’a czy Wassilego Kandinskiego mówi językiem metafizycznym, ponieważ daje możliwość dostępu do rzeczywistości absolutnej. Taki rodzaj malarstwa ma charakter transcendentny, a zatem dokonuje się w nim – czy za jego pośrednictwem – przekraczanie rzeczywistości fizycznej w kierunku tego, co duchowe i idealne. Obrazy Kandinskiego czy Mondriana, chociaż abstrahują od figury, mają cechy metafizyczności, gdyż poprzez siebie dążą do ukazania innego wymiaru rzeczywistości. Sztuka ta, w odizolowaniu od świata zewnętrznego, inspiracje swoje odnajduje we wnętrzu artysty. W odróżnieniu od abstrakcjonistów nie wykluczam postrzegania zmysłowego, które może być początkiem procesu poznania, tak jak u Cezanne’a czy Mondriana. Jest to bardzo naturalny sposób percepcji otaczającego świata w przypadku twórczego docierania do istoty malarstwa metafizycznego. Analiza twórczości Giorgio de Chirico, założyciela kierunku peinture métaphysique, wbrew przyjętej nazwie, nie odnosi się według mnie do postawionego problemu, ponieważ głębia metafizycznego poznania zostaje tu zastąpiona powierzchownym, choć poruszającym odczuciem, a metafizyczne pytania – labiryntem zagadek. Metafizyczność obrazu to podejmowanie prób przekraczania materii malarskiej w kierunku wyrażenia innego, duchowego wymiaru. Intuicja przekraczająca granice czysto racjonalnej percepcji utożsamia się z doświadczeniem metafizycznym, które prowadzi do transcendentalnego poznawania niewidzialnej rzeczywistości. Twórczość malarska m.in. Pieta Mondriana, Paula Cézanne’a, Wassilego Kandinskiego nie istnieje sama dla siebie, lecz przez siebie odsłania istotę niewyrażalnego, a swoją siłę zawdzięcza głębokiemu przeświadczeniu o przekazanej prawdzie.
    The questions posed in the article, about metaphysics of painting often relate to my experience resulting from my own paintings. The works of: Paul Cézanne, Piet Mondrian, or Vasili Kandinsky, discussed in the article, speak a metaphysical language, since they provide the possibility of access to absolute reality. This type of painting possesses a transcendental character, meaning in it, or with its aid a transcendence of physical reality occurs, moving towards that which is spiritual and ideal. The paintings of Kandinsky or Mondrian, although disregarding the figure, possess metaphysical qualities, because through themselves they strive to show another dimension of reality. This art, in isolation from the outside world, finds its inspiration within the artist. As opposed to abstractionists, I do not exclude sensual perception, which can be the beginning of the cognitive process, just as with Cézanne or Mondrian. This is a very natural way of perceiving the surrounding world in the case of creatively attaining the essence of metaphysical painting. The analysis of the works of Giorgio de Chirico, the founder of the peinture métaphysique art movement, despite its name, does not in my opinion, relate to the problem posed, because the depth of metaphysical cognition is replaced with a superficial, although moving feeling, and the metaphysical question – with a labyrinth of riddles. Metaphysics of painting is an attempt to transcend the painting matter in the direction of expressing a different spiritual dimension. The intuition which often transcends the borders of purely rational perception identifies itself with metaphysical experience, which leads to transcendental cognition of the unseen reality. The paintings of Piet Mondrian, Paul Cézanne and Vasyli Kandinsky as well as others do not exist just for their own sake, but through themselves reveal the essence of the unexpressed, while drawing their strength from a deep conviction the imparted truth.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2016, 8; 229-236
    2082-7016
    2450-5552
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dowód matematyczny z punktu widzenia formalizmu matematycznego. Część II
    Mathematical Proof from the Formalistic Viewpoint. Part II
    Autorzy:
    Wójtowicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013331.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    program Hilberta
    platonizm Fregego
    intuicja matematyczna
    Hilbert’s program
    Frege’s Platonism
    mathematical intuition
    Opis:
    In the second part I discuss Frege’s and Hilbert views on the nature of mathematical proof, in particular their discussion concerning the problem of implicit definitions. I also discuss Hilbert’s program and conclude with some remarks concerning the problem of the “decline of intuition” in the formalistic conception of mathematical proof.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 139-153
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TEORIA A DOŚWIADCZANIE FENOMENU KRAJOBRAZU
    Theory and experience of landscape’s phenomeny
    Autorzy:
    Kosiacka-Beck, Ewa
    Szarejko-Worobiej, Daria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440067.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    przestrzeń
    tożsamość
    doświadczenie krajobrazu
    fenomenologia
    intuicja
    duch miejsca
    space
    identity
    landscape experience
    phenomenology
    intuition
    place spirit
    Opis:
    Od dawna różne dziedziny życia biorą na warsztat rozważań przestrzeń jako przedmiot kształtowania najbliższego środowiska ludzkiej egzystencji. Dotychczasowe sposoby waloryzacji przestrzeni nie obejmują jednak środowiska jako zintegrowanej całości. Metody badania wartości przyrodniczych krajobrazu, podstaw kulturowych (ale rzadko), które poza statystycznymi faktami opierają się na zapisie wartości niemierzalnych, jak np. dynamice zachodzących zmian dobowych, sezonowych, niepowtarzalnej atmosferze miejsca i zapisanej w niej tożsamości czy odczuć, jakie przestrzeń wywiera na odbiorcy etc. Do badania takich jakości potrzebne są poznanie zmysłowe i wrażliwość obserwatora, czyli metody badawcze, których podstawą są wrażenia zmysłowe, które ze swoistą sobie wrażliwością odnajdują w krajobrazie to, co najcenniejsze. Dla architekta krajobrazu skrawek otaczającej go przestrzeni to zwiastun informacji, to synteza elementów przyrodniczych i tych stanowiących wynik działalności człowieka, tworzących pewną całość. Ich interpretacja zależy od wiedzy i doświadczenia, ale także od cech indywidualnych człowieka, twórcy. Do badania nauki o zjawiskach, głównie w odniesieniu do doświadczenia rzeczywistości, powinniśmy wykorzystać metody fenomenologii. Niniejszy artykuł stanowi przegląd metod waloryzacji przestrzeni pod kątem różnych wartości, kładąc nacisk na metody poznania i doświadczenia krajobrazu. W świetle tych badań krajobraz niezaprzeczalnie jest fenomenem.
    Various brunch of sience have taken space as an object of shaping the closest environment of human existence to the workshop of their considerations. However, the existing ways of valorization of space do not include the environment as an integrated whole. Methods of researching the natural values of the landscape, cultural foundations, but they were a part of the statistical facts and they based on non-measurable values. They do not see such as the dynamics of daily, seasonal changes, the unique atmosphere of the place and the identity or feelings that space exerts on the recipient, etc. Sensory cognition and sensitivity of the observer, ie research methods based on sensory impressions are needed to study such qualities, which with their specific sensitivity find the most valuable in the landscape. Landscape architect and designers should remember that a fragment of the surrounding space is a herald of information is the synthesis of natural elements and those resulting from human activity, forming a whole. Their interpretation depends on knowledge and experience but also on the individual characteristics of the human being, the creator. We should use the methods of phenomenology to study science about phenomena, mainly in relation to the experience of reality. This study presents a review of the methods of valorization of space in terms of different values, emphasizing the methods of cognition and landscape experience. In the light of these studies, undeniably, landscape is a phenomenon.
    Źródło:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2019, 1(59); 85-97
    2084-4689
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The etiology of the intuitive method of making management decisions in the light of empirical research
    Autorzy:
    Jędrzejczyk, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/407264.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intuicja
    menedżer
    proces podejmowania decyzji
    zarządzanie zasobami ludzkimi
    intuition
    manager
    decision making process
    usefulness of intuition
    Opis:
    The principal aim of the study is to present the issue of intuition as an important manager skill as well as the research results concerning the problem of the use of intuitive skills while making decisions. This paper presents the most important issues concerning comprehension of intuition and assessment of its usefulness. Moreover, the paper determines the significance of intuition in the decision making processes from the point of view of enterprises. It presents the results of the research analysis which are aimed at diagnosing the conditions of using intuition in problematic situations. The received results were submitted to stratification regarding such categories as sex, education, managerial experience, management level, professional specialization, the size of the enterprise, the type and the range of its business activity.
    Źródło:
    Management and Production Engineering Review; 2012, 3, 1; 18-23
    2080-8208
    2082-1344
    Pojawia się w:
    Management and Production Engineering Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Specyfika rozumności dziecka jako elementu jego duchowej natury
    A specific character of child rationality in as an element of children’s spiritual nature
    Autorzy:
    Marszałek, Lidia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495878.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    dziecko
    duchowość
    rozumność
    mądrość
    intuicja
    child
    spirituality
    rationality
    wisdom
    ntuition
    Opis:
    Man is not only a passive subject “reflecting” the observed objects, but he also possesses a sense of “distance” towards those objects or, in other words, he assumes a superior and independent position with respect to them. Thus cognition, constituting a reaction of a living person to a specific stimulus, cannot be brought down merely to sensation. Activity of small children can be compared to the activity of scientists who solve problems, formulate hypotheses and plan research that could verify them. Due to their specific way of thinking, children intuitively implement the acquired knowledge in practical solution of life problems. We can, therefore, assume that children’s knowledge bears the character of “life wisdom” in its original and practical sense. Children seem to have some life wisdom which is not “contaminated” by intellectualizaton processes or by adjusting their own experiences to scientific theories on the world’s essence and functioning. For this reason, we can suppose that children’s awareness reaches to the intuitive part of their minds, only partly using the available rational knowledge. The article is an attempt at presenting the significance of children’s specific intuitive and intellectual activity for the development of mature understanding of themselves and the world around them.
    Człowiek nie jest tylko biernym podmiotem, „odbijającym” w sobie poznawane przedmioty, ale posiada w stosunku do nich jakby „dystans”, czy inaczej mówiąc – posiada wobec przedmiotów poznania swoistą nadrzędność, niezależność, wyższość. Poznanie jest więc czymś więcej niż doznaniem, będąc reakcją samego żywego organizmu na dany bodziec. Aktywność małych dzieci porównuje się do działania naukowców, rozwiązujących problemy, stawiających hipotezy i planujących badania, zmierzające do ich zweryfikowania. Ze względu na specyficzny sposób myślenia na poziomie sensoryczno-motorycznym i konkretno-wyobrażeniowym nabytą wiedzę dziecko odnosi intuicyjnie do kwestii praktycznego rozwiązywania pojawiających się życiowych problemów, stąd też można przyjąć, że dziecięca wiedza nosi poniekąd charakter „życiowej mądrości” w jej pierwotnym, praktycznym ujęciu. Dzieci w tym okresie wydają się więc posiadać pewien zasób życiowej mądrości, nie „skażonej” procesem intelektualizowania i dostosowywania własnych doświadczeń do naukowych teorii na temat istoty i funkcjonowania świata. Można więc podejrzewać, że ich świadomość sięga do intuicyjnej strony umysłu, jedynie po części wykorzystując dostępną rozumową wiedzę. Artykuł stanowi próbę wskazania znaczenia specyficznej aktywności intuicyjno-intelektualnej dzieci dla rozwoju dojrzałego rozumienia siebie i otaczającego świata.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2016, 37, 1; 93-103
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku tomistycznej teorii literatury
    Toward a Thomist Literary Theory
    Autorzy:
    Sobiech, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/5957560.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    tomizm
    teoria literatury
    intuicja poetycka
    metafizyka
    jakości metafizyczne
    Jacques Maritain
    Stefan Sawicki
    interpretacja
    przyczyny
    Thomism
    literary theory
    poetic intuition
    metaphysics
    metaphysical qualities
    interpretation
    causes
    Opis:
    The aim of the paper is to formulate a more or less coherent proposition of a literary theory philosophically based on Thomism. The first part of the essay contains a short characteristic of the general relations between literary theory and philosophy along with a justification of the sensibility of the goal chosen. The second part is a short presentation of the manner the question of literature and its interpretation has been hitherto treated among the Thomists. For the purpose of brevity, it is done in an “exemplary” fashion, by reference to the thought of the two outstanding French Thomists: Etienne Gilson and Jacques Maritain. The third part is devoted to what is most essential for the work, namely: to an at-tempt at presenting a relatively coherent Thomist literary theory, in which attempt the concept of poetic intuition, coined by Maritain, plays a significant role. The text finds its conclusion in several remarks about the general benefits that could be drawn from applying the philosophical thought inspired by the heritage of Thomas Aquinas in literary studies.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 245-260
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    SZKIC DO OBRAZU WYOBRAŹNI TWÓRCZEJ
    SKETCH TO THE CREATIVE IMAGINATION
    Autorzy:
    Jałowczyk, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/566357.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    wyobraźnia
    pamięć
    świadomość
    wyobrażenia
    marzenia
    intuicja
    inspiracja
    inwencja
    natchnienie
    proces twórczy
    imagination
    memory
    consciousness
    images
    dreams
    intuition
    inspiration
    invention
    stimulus
    process of creation
    Opis:
    Imagination is one of the most important characteristics of human mind. The language of imagination is created by ideas and mental images. The activity of imagination is ex- pressed by various notions such as fantasy, intuition, invention, narration, inspiration, stimulus, and dream. Imagination functions and develops autonomously in relation to the outside world. It is not subordinate to strict discipline and altered states of consciousness. It creates its own rules, goes beyond time and forges a creative identity of the human being.
    Źródło:
    Ars inter Culturas; 2014, 3; 199-213
    2083-1226
    Pojawia się w:
    Ars inter Culturas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Three Faces of the Cogito: Descartes (and Aristotle) on Knowledge of First Principles
    Descartes (i Arystoteles) o poznaniu pierwszych zasad
    Autorzy:
    Miles, Murray
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791069.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    cogito
    pierwsze zasady
    intuicja
    fundacjonalizm
    Kartezjańskie koło
    first principles
    intuitive induction
    foundationalism
    Cartesian Circle
    Opis:
    W celu systematycznego wyjaśnienia zjawiska określanego niekiedy jako “intelektualne ujęcie pierwszych zasad” przedstawiam interpretację pierwszej zasady Kartezjusza na historycznym tle Analityk wtórych Arystotelesa. Najpierw wyróżniam trzy „oblicza” cogito: (1) proto-cogito („myślę”), (2) właściwe cogito („myślę, więc jestem”) i (3) cogito jako ogólną zasadę („cokolwiek myśli, jest”). Następnie przedstawiam szczegółową (opartą w pewnej mierze na przypuszczeniach) rekonstrukcję w jaki sposób umysł przechodzi z (1) za pośrednictwem (3) do (2) i z powrotem do (3). Dzięki tej rekonstrukcji, co zaskakujące, otrzymujemy niekolisty, pozalogiczny i ostatecznie wcale nie zagadkowy proces stopniowego uwyraźniania pierwszych zasad zawartych domyślenie w złożonej intuicji, przy czym zasady abstrakcyjne są uchwytywane w ich abstrakcyjnej uniwersalności. Proces ten wykazuje uderzające podobieństwo do intelektualnej indukcji („wydobywanie treści ogólnej z tego, co jednostkowe”), którą kontynuatorzy Arystotelesa odróżniali od czysto empirycznych form indukcji.
    With the systematic aim of clarifying the phenomenon sometimes described as “the intellectual apprehension of first principles,” Descartes’ first principle par excellence is interpreted before the historical backcloth of Aristotle’s Posterior Analytics. To begin with, three “faces” of the cogito are distinguished: (1) the proto-cogito (“I think”), (2) the cogito proper (“I think, therefore I am”), and (3) the cogito principle (“Whatever thinks, is”). There follows a detailed (though inevitably somewhat conjectural) reconstruction of the transition of the mind from (1) via (3) to (2) and back again to (3). What emerges is, surprisingly, a non-circular, non-logical, and ultimately non-mysterious process by which first principles implicitly contained in a complex intuition are gradually rendered explicit (and, if abstract, grasped in their abstract universality). This process bears a striking family resemblance to that intuitive induction (“grasping the universal in the particular”) which Aristotle scholars have distinguished from empirical forms of induction.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 63-86
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podejmowanie decyzji w sytuacjach kryzysowych Część II: praktyczny wymiar procesu decyzyjnego.
    Decision-Making in Crisis Situations. Part II: Practical Dimension of Decision-Making Process
    Autorzy:
    Porok, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/556452.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    podejmowanie decyzji
    sytuacja kryzysowa
    kompetencje
    intuicja
    decision-making
    crisis situation
    competences
    intuition
    Opis:
    Trudna sytuacja rynkowa jest szczególnego rodzaju sytuacją kryzysową, w obliczu której organizacje „poddają się presji na wynik”, zapominając o jakości przywództwa. W konsekwencji do pełnienia funkcji menedżerskich są delegowani świetni eksperci, zapewniający krótkoterminową poprawę sytuacji, przejawiającą się w głównej mierze w poprawie wyników. Ich zadaniowe nastawienie nie ma nic wspólnego z umiejętnościami pociągnięcia ludzi za sobą, zarysowania przekonującej wizji przyszłości, a w konsekwencji tworzenia poczucia bezpieczeństwa u podwładnych. Podstawą do osiągnięcia takiego mistrzostwa jest praca nad sobą i dysponowanie zestawem pewnych predyspozycji. W konsekwencji zwrócono uwagę na wykorzystanie intuicji w podejmowaniu decyzji, jako element, który powoduje: skrócenie czasu podejmowania decyzji poprzez wykorzystywanie intuicji do głębokiego obejścia analizy i błyskawicznego dochodzenia do zadowalającego rozwiązania.
    The difficult market situation is a specific type of crisis situation in the face of the organizations succumb to the pressure on the result, forgetting about the quality of leadership. As a consequence, great experts are delegated to perform managerial functions, providing short-term improvement of the situation manifested mainly in improving results. Short duration of improvement of the situation follows the weakness of the leadership which they represent. Their task attitude has nothing to do with the skills of pulling people behind them, scratch compelling vision for the future and consequently create a sense of security among subordinates. The basis to achieve such mastery is to work together and to have set certain predispositions. Consequently, attention was paid to the use of intuition in decision-making, as the element that causes: shortening of decision-making through the use of intuition to bypass deep analysis and to move rapidly reaching a satisfactory solution. Intuition used in this way is almost an immediate cognitive process through which decision makers recognize familiar patterns and have greater willingness to accept the risk associated with decision -making.
    Źródło:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2015, 4; 83-91
    1899-6264
    2451-0718
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuition and insight. The analysis of their selected features with reference to Bernard Lonergan position
    Autorzy:
    Walczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622128.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    intuition
    insight
    Bernard J.F. Lonergan
    receptiveness/creativity
    directness/indirectness
    infallibility/fallibility
    bezpośredniość/ zapośredniczenie
    receptywność/kreatywność
    wgląd
    intuicja
    nieomylność/omylność
    Opis:
    The paper discusses notions of intuition and insight. The most typical features attributed to intuition in the history of philosophy – receptiveness, passivity, immediateness, directness, self-evidence, infallibility, and indubitability – are analyzed. A variability of the notion of intuition is shown, taking as its example the category of insight, central for the epistemology of Bernard J.F. Lonergan (1904–1984), the twentieth-century philosopher locating between phenomenology, Thomism and hermeneutics. Insight is still in some respects a kind of intuition although it is creative, active, mediated, indirect, fallible and open to revision.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2016, 34; 29-44
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podmiotowe struktury poznawcze w epistemologii gonsethowskiej
    Subjective cognitive structures in Gonseths epistemology
    Autorzy:
    Kaczmarek, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013935.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    intuicja
    istota
    niezbywalności (to
    co niezbywalne)
    otwartość (otwarcie)
    poznanie dialektyczne
    epistemologiczny układ odniesienia
    struktury subiektywności
    intuition
    essence
    inalienability
    openness
    dialectical knowledge
    reference frame
    structures of the subjectivity
    Opis:
    The article consists of three parts: a) the explanation of fundamental concepts, b) the inalienables of the epistemic subject, c) the opening of cognitive structures. This article presents F. Gonseth's concept of the epistemic subject. I consider the subjective determinants of knowledge: the essences, the intuitions and the inalienable. For Gonseth essences are elements of consciousness. Consciousness is equipped with a register of essences of various types: sensory, rational, emotional essences, etc. Essences are for him innate data of our mental equipment. We can say that Gonsethian essences are inalienable. The human mind is able to overcome them, to acquire insights, which are foreign to our primitive natural state. Gonseth opposes his open phenomenology to Husserlian phenomenology. (According to Gonseth, phenomenology is the study of what he called "essences.").
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 87-108
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The profile of an intuitive decision maker and the use of intuition in decision-making practice
    Profil intuicyjnego decydenta a wykorzystanie intuicji w praktyce podejmowania decyzji
    Autorzy:
    Malewska, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/295856.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Ekonomii i Zarządzania
    Tematy:
    intuition
    decision-making
    decision-maker profile
    intuicja
    podejmowanie decyzji
    profil intuicyjnego decydenta
    Opis:
    The aim of this paper is to determine the relationship between the personality traits identified in the literature as characteristic of an intuitive decision-maker and the use of intuition in the decision making process. In order to empirically verify this issue, the author conducted a pilot study. The article consists of three principal parts and is both theoretical and empirical in nature. The first part presents the essence of intuition and attempts to define this ambiguous concept. Next, the personality traits, abilities and predispositions which make up the profile of an intuitive decision maker are discussed. The final part of the paper is devoted to presenting the results obtained in the course of this empirical research.
    Celem artykułu jest zidentyfikowanie zależności między cechami osobowości jednostki określanymi w literaturze przedmiotu jako charakterystyczne dla intuicyjnego decydenta a wykorzystaniem intuicji w procesach podejmowania decyzji. W celu empirycznej weryfikacji tego problemu autorka przeprowadziła badania empiryczne o charakterze pilotażowym. Artykuł składa się z trzech zasadniczych części i ma charakter rozważań zarówno teoretycznych, jak i empirycznych. W pierwszej, zaprezentowano istotę intuicji podejmując jednocześnie próbę zdefiniowania tego niejednoznacznego pojęcia. Następnie przedstawiono cechy osobowości, zdolności i predyspozycje intuicyjnego decydenta składające się na jego profil. Końcowa część artykułu poświęcona została prezentacji rezultatów poznawczych uzyskanych w toku zrealizowanych badań empirycznych.
    Źródło:
    Management; 2018, 22, 1; 31-44
    1429-9321
    2299-193X
    Pojawia się w:
    Management
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznanie wartości w filozofii Henryka Elzenberga
    Knowing of values in the philosophy of Henryk Elzenberg
    Autorzy:
    Płoszczyniec, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459836.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Henryk Elzenberg, wartość, epistemologia wartości, powinność, poznanie wartości, intuicja, polska filozofia, intuicjonizm
    Henryk Elzenberg, value, epistemology of values, obligation, knowledge of values, intuition, polish philosophy, intuitionism
    Opis:
    The aim of the article. The purpose of this article is to comprehensively reconstruct and present the theory of knowing of values according to Henryk Elzenberg. Epistemology of values is one of the parts of the of Elzenberg’s formal axiology. The reconstruction method and conceptual analysis were used for realisation of the proposal. Discussed concepts. The reconstruction begins with the presentation of the main elements of Elzenber’s philosophy of values. First, the concepts of utilitarian and perfectionist value are distinguished, and later perfectionist value is defined as the ‘feature’ of an object, which is as it should be. Then, Elzenberg’s notion of intuition as individual non-sensual representation is explained. Elzenberg's deliberations on the nature of primary judgments are reconstructed. Reflection leads to the conclusion that the fundamental judgments in axiology are individual judgments about features which endow values. Later, Elzenberg’s critique of the positions negating the cognitive meaning of the evaluations are presented. The main point of criticism was to demonstrate that the presence of the notion of perfectionist value shows the inability to reduce values to subjective states of consciousness, and that the influence of emotions in the recognition of values can be limited. This leads to the question of a methodology of knowing values, which recommends asceticism and limiting emotions that may side by side determine the value judgment. Cognitive value of the text. The text synthesizes various threads of Elzenberg's epistemology of values. The fundamental to Elzenberg’s link between the theory of knowing values and the rest of general axiological considerations is visible. Using the materials contained in unpublished manuscripts, there is some important information on the Elzenberg’s concept of intuition. The presented concept shows various arguments that can be used against positions that negate the autonomous and objective character of values, especially against positions that deny the possibility of a competent adjudication of presence of values.
    Cel artykułu. Celem artykułu jest całościowa rekonstrukcja i prezentacja teorii poznania wartości według Henryka Elzenberga. Epistemologia wartości stanowi jedną z części aksjologii formalnej Elzenberga. Do zrealizowania zamiaru wykorzystano metodę rekonstrukcyjną oraz analizę pojęciową. Omówione koncepcje. Rekonstrukcja zaczyna się od przedstawienia głównych elementów filozofii wartości Elzenberga. Wpierw odróżniono pojęcia wartości utylitarnej i perfekcyjnej, a później zdefiniowano wartość perfekcyjną jako „cechę” przedmiotu, który jest taki, jaki być powinien. Następnie wyjaśniono Elzenbergowskie pojęcie intuicji jako indywidualnych przedstawień niezmysłowych. Zrekonstruowano rozważania Elzenberga na temat natury pierwotnych ocen. Refleksja prowadzi do wniosku iż fundamentalnymi sądami w aksjologii są jednostkowe sądy o cechach nadających wartość. Później przedstawiono Elzenbergowską krytykę stanowisk negujących poznawczy sens sądów o wartości. Głównym punktem krytyki było wykazanie, że obecność in mente pojęcia wartości perfekcyjnej wskazuje na niemożność zredukowania wartości do subiektywnych stanów świadomości oraz, że można ograniczyć wpływ emocji w poznawaniu wartości. To zaś prowadzi do zagadnienia metodyki poznania wartości, która zaleca ascezę i ograniczanie emocji mogących ubocznie determinować sąd o wartości. Wartość poznawcza tekstu. Tekst syntetycznie ujmuje rozmaite wątki epistemologii wartości Elzenberga. Widoczny jest fundamentalny dla Elzenberga związek między teorią poznania wartości a resztą ogólnych rozważań aksjologicznych. Wykorzystując materiały zawarte w nieopublikowanych rękopisach przedstawiono kilka istotnych informacji na temat Elzenbergowskiej koncepcji intuicji. Zaprezentowana koncepcja przedstawia rozmaite argumenty, które mogą zostać wykorzystane przeciwko stanowiskom negującym autonomiczny i obiektywny charakter wartości, zwłaszcza przeciw stanowiskom przeczącym możliwości kompetentnego stwierdzania obecności wartości.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2017, 7; 17-29
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fenomenologiczne podstawy etyki zawodowej prawników
    The Phenomenological Basis of Lawyers’ Professional Ethics
    Autorzy:
    Pieniążek, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531610.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    etyka zawodowa prawników
    filozofia fenomenologiczna
    wartości etyczno-zawodowe
    intuicja etyczno-zawodowa
    pole świadomości aksjologicznej
    Lawyers’ Professional Ethics
    phenomenological philosophy
    ethical-professional values
    ethical-professional intuition
    field of axiological awareness
    Opis:
    Teza artykułu jest związana z twierdzeniem, że kazuistyczny, quasi-prawny model etyki prawniczej powinien zostać porzucony. Tym zaś, co należałoby rozwinąć, jest indywidualna i kolektywna, zwana także korporacyjną, świadomość specyfiki doznania prawnego i wartości istotnych z perspektywy etyczno-zawodowej, oparta na solidnych podstawach metodologicznych. Przedstawiona w artykule koncepcja etyki prawniczej rezygnuje z prób jej opisu z perspektywy wymuszonej kategoriami związanymi z pozytywizmem prawniczym. Ta sugestia odnosi się do: 1) fenomenologicznego „myślenia według wartości etyczno-zawodowych”, 2) pojęcia intuicji etyczno-zawodowej oraz 3) koncepcji pól świadomości aksjologicznej prawnika i korporacji prawniczej. Dwudziestowieczna filozofia fenomenologiczna, a także związana z nią ściśle nieformalna etyka wartości przedstawiona głównie przez M. Schelera i N. Hartmanna, stanowi podstawę proponowanej koncepcji etyczno-zawodowej. Etyka fenomenologiczna, polegająca na indywidualnym doświadczaniu wartości etycznych, zbudowana na indywidualnych aktach preferencji wartości dokonywanej w obliczu konfliktu moralnego, daje szansę na zdystansowanie się od quasi-prawnej, kazuistycznej percepcji etyki prawniczej. To zaś stwarza możliwość niezbędnej metodologicznej niezależności etyki prawniczej od prawa.
    The thesis of the paper is connected with the statement that the casuistic, quasi-legal model of legal ethics should be abandoned. What should be broadened instead, is individual and collective, namely corporate one, awareness of the specificity of legal experiencing of the values relevant from ethical-professional perspective and based on firm methodological basis. The conception of legal ethics presented in the paper gives up the attempts of describing it from the perspective which is forced by categories connected with legal positivism. This suggestion refers to the following: (1) phenomenological “thinking according to ethical-professional values”, (2) the notion of ethical-professional intuition and (3) the concept of a lawyer’s and legal corporation’s field of axiological awareness. The 20th century phenomenological philosophy and, closely connected with it, informal ethics of values, as presented mainly by M. Scheler and N. Hartmann, serves as the basis of the suggested ethical-professional concept. Phenomenological ethics, relying on individual experience of ethical values, based on individual acts of value preference in case of moral conflict, gives a chance to distance itself from a quasi-legal, casuistic perception of legal ethics. It, then, creates the possibility of necessary methodological independence of legal ethics from law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2012, 1(4); 69-83
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola intuicji w procesie podejmowania decyzji
    The Role of Intuition in the Decision-Making Process
    Роль интуиции в процессе принятия решений
    Autorzy:
    Tokarski, Stefan
    Tokarski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/562746.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polski Instytut Ekonomiczny
    Tematy:
    intuicja
    kompetencje
    decyzje
    kierownik
    poziom kierowania
    intuition
    competence
    decisions
    leader
    manager
    leadership measurement
    интуиция
    компетенции
    решения
    управляющий\
    уровень
    управления
    Opis:
    Przyjmujemy, że intuicja to racjonalna i logiczna zdolność menadżera, nie zawsze uświadomiona, którą można badać, rozwijać i wykorzystać do wspomagania podejmowanych decyzji. Aby osiągnąć konkurencyjne rezultaty, menadżer musi opanować umiejętności niezbędne na kolejnych poziomach kompetencji kierowania pojmowane jako zakres umiejętności, którymi posługuje się zwierzchnik. Postawiono hipotezę, że częstość podejmowania decyzji na podstawie intuicji wzrasta wraz z poziomem kierowania. Postawiona hipoteza została potwierdzona. Jednak nie uzyskano znaczącej korelacji między wzrostem intuicyjności a sąsiednimi poziomami kompetencji kierowania.
    We assume that intuition is a rational and logical manager’s ability (not always conscious) which can be explored, developed and used to support decision-making. To achieve competitive results, the manager must be skilled with subsequent levels of management. There is a hypothesis that frequency of making intuitional decisions increases with the level of management. The hypothesis was confirmed. However, we did not get a significant correlation between the increase of intuitiveness and the next-door levels of management.
    Мы предполагаем, что интуиция – это рациональная и логичная способность менеджера, не всегда осознанная, которую можно изучать, развивать и использовать для обоснования принимаемых решений. Чтобы достичь конкурентных результатов, менеджер должен овладеть умениями, необходимыми на очередных уровнях компетентности управления, понимаемыми как круг умений, которыми пользуется начальник. Выдвинули гипотезу, что частота принятия решений на основе интуиции растет вместе с уровнем управления. Поставленная гипотеза подтвердилась. Однако мы не получили значительной корреляции между ростом интуитивности и соседними уровнями компетентности управления.
    Źródło:
    Handel Wewnętrzny; 2017, 3 (368) Tom II; 103-115
    0438-5403
    Pojawia się w:
    Handel Wewnętrzny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od nieomylności matematyki do niepewności praktyki. Sceptycyzm i jego przezwyciężenie w filozofii Blaise’a Pascala
    From the infallibility of mathematics to uncertainty of practice: Skepticism and how it has been overcome in the philosophy of Blaise Pascal
    Autorzy:
    Detlaf, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15002521.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    certainty
    intuition
    B. Pascal
    pragmatism
    skepticism
    intuicja
    pewność
    pragmatyzm
    sceptycyzm
    Opis:
    Celem artykułu jest pokazanie, że filozofię Blaise’a Pascala można odczytać w taki sposób, że sceptycyzm zostaje w niej przezwyciężony nie za pomocą nadprzyrodzonej intuicji, ale za pomocą rozumowania o charakterze pragmatycznym. W tym celu zostają kolejno przedstawione: (1) metoda geometryczna jako najlepsza dostępna metoda uzasadniania twierdzeń, (2) cechy, które sprawiają, że ludzki rozum jest zawodny, (3) obrona przed sceptycyzmem wskazująca, że poza rozumem mamy jeszcze intuicyjne poznanie pierwszych zasad, (4) uwagi wskazujące, że takie poznanie nie może być źródłem pewności, (5) argumentacja, że powstałe sprzeczności nie są dla Pascala problematyczne, bo służą apologetycznemu celowi jego dzieła, a przedstawione argumenty sceptyczne nie uniemożliwiają racjonalnego działania.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 27-47
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu istoty miłości u Franciszka Sawickiego
    In Quest of the Essence of Love in Franciszek Sawicki
    Autorzy:
    Barth, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233603.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    miłość
    osoba
    fenomenologia
    uczucie
    intuicja
    love
    person
    phenomenology
    sentiment
    intuition
    Opis:
    In his attempt to explain the essence of love Franciszek Sawicki combines two principally contradictory conceptions: the traditional one according to which the sentiment of love is regarded as an element of the carnal part of the human being, and love is pushed into the sphere of the irrational; the phenomenological one that defines love as a complete, free, meaningful, and intentional act of response to a value. Now seeking a compromise, he tried to prove that we cannot describe the rich and complex reality of sentiments together with their attendant experiences by means of rigid linguistic and conceptual structures. Man’s emotional life and the phenomenon of love, as the foundation of his existence, are much richer than any mental system that fails to grasp this complexity or to justify it by means of reason. Undoubtedly, Sawicki should be most merited in this area for his attempt to bring back the proper place for the human emotional sphere.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Dogmatycznej; 2010, 2; 143-155
    2080-6345
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Dogmatycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między intuicją a definicją, czyli próba określenia kompetencji uczniów 11-12-letnich w definiowaniu figur podobnych
    Between intuition and definition: an attempt of identifying 11-12 years old students’ competences in defining similar figures
    Autorzy:
    Swoboda, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/749100.pdf
    Data publikacji:
    1997
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Matematyczne
    Źródło:
    Didactica Mathematicae; 1997, 19, 01; 75-112
    0208-8916
    2353-0960
    Pojawia się w:
    Didactica Mathematicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’intuition linguistique et le raisonnement par analogie dans l’apprentissage-acquisition d’une langue ´etrang`ere
    Language intuition and reasoning by analogy in foreign language learning-acquisition
    Autorzy:
    Piegzik, Wioletta A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1897312.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-05
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    uczenie się-nabywanie języka obcego
    intuicja językowa
    metoda intuicyjna
    myślenie przez analogię
    foreign langauge learning-acquistion
    language intuition
    intuitive method
    reasoning by analogy
    Opis:
    The aim of the article is to characterize language intuition understood as a type of intellectual process and/or mental disposition activated involuntarily and spontaneously during foreign language learning-acquisition as also the presentation of reasoning by analogy, which is inherently connected with intuition. The first part presents pedagogical concepts of Ferdinand Buisson who, by promoting the intuitive method in French education, pointed to its naturalness, universality and effectiveness. Buisson’s concept is completed by Val ´erie Derkx’s analysis about second language learning-acquisition. The second part shows examples of exercises aimed at activating the reasoning by analogy and language intuition.
    Celem artykułu jest charakterystyka intuicji językowej rozumianej jako typ poznania intelektualnegoi/lub dyspozycji mentalnej uruchamianej mimowolnie i spontanicznie podczas uczenia się-nabywania języka obcego oraz prezentacja myślenia przez analogię, które towarzyszy nierozłącznie intuicji. W pierwszej części zarysowana jest koncepcja dydaktyczno-pedagogiczna Ferdynanda Buissona, który promując metodę intuicyjną w nauczaniu powszechnym we Francji, wskazał na jej naturalność, uniwersalność i skuteczność. Koncepcja ta uzupełniona i pogłębiona jest analizami z zakresu uczenia się-nabywania języka obcegoautorstwa Val ´erie Derkx. Część druga ukazuje przykłady ćwiczeń językowych, których celem jest aktywacja myślenia przez analogię oraz intuicji językowej.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2019, 23; 161-174
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The female self as presented by Clarissa Pinkola Estés in Women Who Run With the Wolves. The stories of female initiation, intuition and instincts
    Kobiece „ja” w ujęciu Clarissy Pinkoli Estés w Biegnącej z wilkami. Opowieści o kobiecej inicjacji, intuicji i instynkcie
    Autorzy:
    Popławska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/565453.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
    Tematy:
    female self
    folk tales
    initiation
    intuition
    kobiece „ja”
    baśnie
    inicjacja
    intuicja
    Opis:
    In her work entitled Women Who Run With the Wolves, Clarissa Pinkola Estés examines myths, tales and legends of various cultural and ethnic backgrounds to elicit the wild woman archetype. Estés’s interpretations seem to depict the universalities of the female self appearing in different forms in many cultures. The following paper focuses on three essential elements of the female self, namely initiation, intuition and instincts as presented in three tales recounted in the book; that is the story of Bluebeard, the story of Vasilisa the Wise and the story of the Red Shoes. The aim of the article is to present Estés’s interpretations and her vision of the female self, to confront her readings with other existing analyses of the tales, as well as to show the value of Estés’s work not only for psychological studies but also for cultural and literary analyses.
    „Biegnąca z wilkami” Clarissy Pinkoli Estés jest próbą przybliżenia archetypu dzikiej kobiety pojawiającego się w mitach, baśniach i legendach o różnym pochodzeniu kulturowym i etnicznym. Z interpretacji Estés wyłania się obraz uniwersalnego kobiecego „ja”, które możemy odnaleźć w wielu kulturach. Poniższa praca koncentruje się na trzech istotnych elementach kobiecej psychiki, a mianowicie inicjacji, intuicji i instynktach przedstawionych w trzech baśniach przytoczonych w książce, tj. opowieści o Sinobrodym, o Mądrej Wasylisie i Czerwonych trzewikach. Celem artykułu jest przedstawienie interpretacji Estés i jej wizji kobiety, porównanie ich z innymi istniejącymi analizami ww. baśni, a także ukazanie wartości pracy Estés nie tylko z punktu widzenia psychologii, ale także kulturoznawstwa i literaturoznawstwa.
    Źródło:
    Rozprawy Społeczne; 2018, 12, 3; 14-19
    2081-6081
    Pojawia się w:
    Rozprawy Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Пропедевтика творческого процесса в архитектурном образовании
    Propaedeutics of creative process in architectural education
    Propedeutyka twórczego procesu w architektonicznej edukacji
    Autorzy:
    Semeskina, T. V.
    Tkacev, V. N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068369.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    mental map
    professional consciousness
    psychology of creative process
    orthodox thinking
    associative thinking
    subdominant factor
    professional skills
    heuristics
    intuition
    memory
    mapa mentalna
    fachowa świadomość
    psychologia twórczego procesu
    ortodoksyjne myślenie
    myślenie asocjatywne
    subdominantowy czynnik
    intuicja
    pamięć
    Opis:
    На основе схемы ментальной карты рассматривается методологическая последовательность образовательной технологии первых этапов вузовской подготовки по архитектурной специальности. Указывается на дихотомию архитектурной деятельности: как проектной, так и контролирующей процесс реализации. Профессиональное сознание архитектора является субъектом разработки, анализа и отбора проектных вариантов, и объектом накопления творческих навыков, как ортодоксальных, к которым относится овладение техническими дисциплинами, а также композиционно - художественными навыками, и трансцендентных, контролируемых психологическими механизмами, в частности, ассоциативным мышлением. Акцентируется роль ассоциаций в инициации, метаморфозах и оценке художественного образа в процессе проектирования. Показана роль так называемых субдоминантных факторов, влияющих на выбор решения, на возбуждение инсайта (озарения) - вершины творческого процесса, а также место и роль памяти в накоплении и реализации профессионального образного и технического ресурса.
    On the basis of the mental map scheme the methodological sequence of educational technology of the first stages of high school preparation on architectural specialty is considered. It is specified a dichotomy of architectural activity: both design and realization supervising process. The professional consciousness of the architect is a subject of development, analysis and selection of design options, and an object of accumulation of creative skills, like orthodox to which mastering by technical disciplines, and also compositional - art skills, and transcendental, supervised by psychological mechanisms, in particular, associative thinking concerns.
    W procesie zdobywania wiedzy w dziedzinie architektury niezwykle istotna jest kolejność wdrażania na poszczególnych etapach nauczania obowiązujących i pokrewnych dyscyplin. W początkowej fazie edukacji związanej z architekturą pomocne okazuje się postępowanie zgodnie ze schematem mapy mentalnej. Ważne jest, aby przyszli architekci wykształcili w sobie dwie umiejętności: projektową, a następnie kontrolującą proces realizacji projektu zgodnie z założoną wizją. W architektonicznej edukacji podkreśla się rolę intuicji i skojarzeń w twórczej inspiracji, metamorfozach oraz prezentacji artystycznych obrazów. W analizowanym obszarze istotne są również tzw. subdominantowe czynniki wpływające na podjęcie decyzji prowadzących na szczyty twórczej wyobraźni, połączonej z umiejętnością profesjonalnego wykorzystania dotychczasowego potencjału (zasobów).
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2015, 21 (171); 305--313
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja kantowskiego pojęcia intuicji intelektualnej w myśli Xaviera Tilliette’a
    Xavier Tilliette’s Interpretation of the Concept of Intellectual Intuition by Immanuel Kant
    Autorzy:
    Smoleń, Anna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762686.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    intuicja intelektualna
    Immanuel Kant
    Xavier Tilliette
    idealizm niemiecki
    współczesna filozofia francuska
    intellectual intuition
    german idealism
    french philosophy
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na kantowskim rozumieniu pojęcia intuicji intelektualnej i jego interpretacji przez współczesnego francuskiego filozofa Xaviera Tilliette’a. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i zbadanie zasadności poszukiwania wiedzy intuicyjnej w twórczości królewieckiego myśliciela oraz ukazanie rozumienia tego pojęcia przez Tilliette’a. Na początku omówiono kontekst powstania i definicję samego pojęcia, która w świetle twórczości Immanuela Kanta wydaje się kontrowersyjna. Ponadto zaprezentowano interpretację Tilliette’a: jako znawca niemieckiego idealizmu i spadkobierca francuskiej tradycji filozoficznej krytycznie przygląda się kantowskiemu rozumieniu tego pojęcia, wskazując na jego wieloznaczność i nakreślając problem niekonsekwencji jego użycia. 
    The paper focuses on the Kantian understanding of the concept of intellectual intuition and its interpretation by the contemporary French philosopher Xavier Tilliette. The aim of this paper is to present and examine the legitimacy of the search for intuitive knowledge in the work of the Kant, and to present Xavier Tilliette’s understanding of this problem. At the beginning of the article, the context of the creation was described and the concept itself was defined, which in the light of Immanuel Kant’s work appears to be controversial. Furthermore, Tilliette’s interpretation is presented: as a German idealism scholar and an heir to the French philosophical tradition, he takes a critical look at the Kantian understanding of the concept, pointing to its ambiguity and outlining the problem of inconsistency and accuracy. 
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2022, 60, 2; 137-160
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Regulacyjna funkcja intuicji językowej w rozwijaniu podsystemu leksykalno-semantycznego: test wnioskowania znaczeń w limitowanym czasie
    The regulatory function of linguistic intuition in the development of the lexical-semantic subsystem: Timed inference test
    Autorzy:
    Piegzik, Wioletta A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1921564.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    linguistic intuition
    working memory
    ference of word’s meaning
    lexical-semantic subsystem
    time pressure
    pamięć robocza
    intuicja językowa
    domysł językowy
    podsystem leksykalno-semantyczny
    presja czasu
    Opis:
    The paper emphasizes the role of linguistic intuition in current L2 processing. Intuition, as a mental disposition operating in implicit systems, is in close correlation with working memory. It infers quick, almost immediate meaning of un unknown word which appears in a context. Linguistic intuition has a regulatory function, i.e. it allows to continue language activities and overcome linguistic deficits. In the second part, Timed inference test as a tool for developing and testing vocabulary is proposed as well as the results of the empirical study on intuitive behaviour in L2. The results of the study show that inference of word’s meaning under time constraint is lower that the results of inference without time pressure. The study involves a group of 102 students of French as a foreign language at B1 level.
    Źródło:
    Neofilolog; 2021, 56/2; 321-336
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii
    Analogical reasoning in precedential law: Two accounts of analogy
    Autorzy:
    Koszowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806719.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    analogia
    per analogiam
    rozumowanie
    wnioskowanie
    z podobieństwa
    argumentum
    a simili
    model
    teoria
    ujęcie
    precedens
    sądowy
    precedensowe
    stosowanie
    prawo
    intuicja
    racjonalny
    zasada
    reguła
    proporcja
    analogy
    analogical
    reason
    reasoning
    inference
    from
    similarity
    argument
    a simile
    theory
    account
    judicial
    precedent
    precedential
    applying
    law
    intuition
    intuitive
    rational
    Opis:
    Oprócz zwięzłego przedstawienia modelu precedensu z reguł w artykule zostały opisane dwa podstawowe ujęcia (modele, koncepcje) rozumowania per analogiam w prawie precedensowym. Pierwsze z nich zostało nazwane faktualnym, a drugie racjonalnym. Terminologia ta jest podyktowana tym, że w ramach modelu faktualnego do ustalenia istotnego podobieństwa między porównywanymi stanami faktycznymi dochodzi za pośrednictwem, nie do końca dostępnej dla ludzkiego poznania, intuicji tudzież emocji albo rezultatu, jaki – z jakichś innych przyczyn – pożądany jest w danym przypadku. Natomiast zgodnie z założeniami modelu racjonalnego podobieństwo to jest stwierdzane poprzez odwołanie się do pojęcia „precedensowych racji” oraz „faktów sprawczych” sprawy precedensowej i odpowiedników tych faktów w sprawie, której skutki prawne chcemy poprzez sięgnięcie do rozumowania z analogii dopiero określić. W efekcie sposób stawiania ostatecznych konkluzji jest w tym ujęciu prawniczej analogii bardziej przejrzysty i przewidywalny. Drugie natomiast, faktualne ujęcie takiej analogii, poza tym, że pozostaje bardziej tajemnicze („mistyczne”), zdaje się w większym stopniu umożliwiać sędziom wydawanie sprawiedliwych, w ich mniemaniu lub w mniemaniu społeczeństwa, rozstrzygnięć, zwłaszcza gdy ten, kto stawia wnioski per analogiam, jest osobą odznaczającą się dużą wiedzą prawniczą i doświadczeniem życiowym. Oprócz modelu faktualnego i racjonalnego w artykule została przedstawiona również koncepcja, która sprowadza rozumowanie z analogii do proporcji (A:B jest jak C:D), oraz takie ujęcie wnioskowania a simile, w którym o wystąpieniu istotnego podobieństwa przesądza nie podobieństwo między faktami porównywanych spraw, lecz sama możliwość objęcia tych faktów jakaś ogólną zasadą (regułą).
    Apart for the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions) or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, which are the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to provide us with just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience. Two other possible accounts of analogical reasoning in precedential law, i.e. the principle-based model and the proportional model, have been rebutted. The reason is: lack of analogical pattern of thinking involved and serious difficulties in its forensic application respectively.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2015, 25, 1; 7-41
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki formowania się pojęcia intuicji intelektualnej
    The Beginning of Constitution of the Notion of Intellectual Intuition
    Autorzy:
    Daszkiewicz, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38904481.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metafizyczne poznanie
    intuicja
    rozumienie bytu
    the metaphysical knowledge
    the intuition
    the understanding of the being
    Opis:
    The article undertakes the matter of the existence and the part of the intellectual intuition in the cognition of the reality at Heraclitus from Ephesus. It explains the specificity of the understanding of the intellectual intuition in the connection from Heralitus the understanding of the being, shows the role of intuition in the recognition of the reality. The analyses are led according to questions: What is the act of the intuition? What is the object of the intuition? What is the subject of the intuition? Heraclitus binds the understanding of the intuition with the „phronesis”. The characteristic moments of the act of “fronesis”: internal insight, visuality, intellectuality. The intuition is indispensable to reading of the solid Law – Logos.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2006, 2, 2; 295-310
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intuitive and Rational Cognition in the Theory and Practice of Management Sciences
    Poznanie intuicyjne i rozumowe w teorii i praktyce nauk o zarządzaniu
    Autorzy:
    Nowak, Marcin
    Ziomek, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956701.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    intuition
    intuitive judgment
    intuitive cognition
    managerial decisions
    epistemology of
    management sciences
    intuicja
    sąd intuicyjny
    poznanie intuicyjne
    decyzje kierownicze
    epistemologia nauk o zarządzaniu
    Opis:
    The aim of this study is to explain the role of rational and intuitive cognition in the theory and practice of management. The article presents a synthetic review of definitions and ways of interpreting the concept of intuition. Subsequently, a conceptual apparatus for rational judgments, intuitive judgments, and intuition as a special type of skills is proposed. On the basis of the four-stage model of the creative process and the model of System 1 and System 2, the role of intuition in the work of management theoretician is explained. Using the four-stage model of competence, the role of intuition in the process of making managerial decisions is explained. The study shows that intuition is a key skill in the theory and practice of management.
    Celem niniejszego opracowania jest wyjaśnienie roli poznania rozumowego i intuicyjnego w teorii i praktyce zarządzania. W artykule przedstawiono syntetyczny przegląd definicji i sposobu interpretowania pojęcia intuicji. Następnie zaproponowano aparat pojęciowy dotyczący sądów rozumowych, sądów intuicyjnych oraz intuicji jako szczególnego typu umiejętności. W oparciu o czterofazowy model pracy twórczej oraz modele systemu 1 oraz systemu 2 wyjaśniono rolę intuicji w pracy teoretyka zarządzania. Posługując się czterofazowym modelem kompetencji, wyjaśniono rolę intuicji w procesie podejmowania decyzji kierowniczych. W opracowaniu wykazano, że intuicja stanowi kluczową umiejętność zarówno w teorii, jak i w praktyce zarządzania.
    Źródło:
    Problemy Zarządzania; 2019, 2/2019 (82); 142-154
    1644-9584
    Pojawia się w:
    Problemy Zarządzania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomiar stylu analitycznego przetwarzania informacji. Wstępna weryfikacja narzędzi: testu Cognitive Reflection Test (CRT) i zadań Base-Rate Tasks (BRT)
    The measurement of the analytical style of information processing. A preliminary verification of the tools: cognitive reflection test (crt) and base-rate tasks test (brt).
    Autorzy:
    Szydłowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564858.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    individual differences
    dualprocess theories
    cognitive styles
    analytic style
    intuition
    różnice indywidualne
    teoria dwu systemów
    style poznawcze
    styl analityczny
    intuicja
    Opis:
    Artykuł prezentuje wstępną weryfikację dwóch narzędzi do mierzenia stylu analitycznego przetwarzania informacji: testu Cognitive Reflection Test (CRT) Fredericka i zadań Base-Rate Tasks (BRT) Kahnemana i Tversky’ego. Przeprowadzono analizę rzetelności testów, wstępnie sprawdzono trafność, szukając korelacji wyników z wynikami innych narzędzi do pomiaru indywidualnych właściwości funkcjonowania poznawczego, a także różnic między płciami i różnic związanych z kierunkiem studiów. W badaniach wzięło udział 374 studentów, w tym 174 mężczyzn i 200 kobiet reprezentujących różne kierunki studiów. Uzyskane wyniki potwierdziły rzetelność narzędzi (CRT: α-Cronbacha = 0,74; BRT: α-Cronbacha = 0,80). Związek wyników z wynikami innego narzędzia mierzącego styl analityczny – kwestionariusza Intuicyjność–Racjonalność – okazał się słaby. Uzyskane dane okazały się podobne do tych z badań Pennycooka, Cheyne’a, Seliego, Koehlera, Fugelsanga (2012), co przemawia za poprawnością adaptacji testów. Na podstawie przeprowadzonych analiz wykazano różnice między płciami (większe nasilenie stylu analitycznego u mężczyzn), a także różnice związane z wyborem studiów (większe nasilenie stylu analitycznego u studentów nauk technicznych i kierunku psychologia).
    The article presents preliminary verification of two instruments measuring the analytical style of information processing: Cognitive Reflection Test (CRT) by Frederick and Base-Rate Tasks (BRT) test by Kahneman and Tversky. The tests’ reliability was analysed, and their validity was preliminarily verified by looking for correlations of their results with the results of other instruments measuring individual characteristics of cognitive functioning, as well as differences between sexes and differences related to the course of study. The participants were 374 students, including 174 males and 200 females representing different faculties. The obtained results confirmed the instruments’ reliability (CRT: Cronbach’s α = 0.74; BRT: Cronbach’s α = 0.80). The results’ correlation with the results of another instrument measuring the analytical style – the Intuitiveness–Rationality (IR) questionnaire – was weak. The obtained data were similar to those found in the research by Pennycook, Cheyne, Seli, Koehler and Fugelsang (2012), which proves the correct adaptation of the tests. Based on the conducted analysis, differences between sexes were shown (stronger analytical style was found in males), as well as differences connected with the choice of university course (stronger analytical style was found in students of technical sciences and psychology).
    Źródło:
    Studia Psychologica; 2015, 15, 2; 57-70
    1642-2473
    Pojawia się w:
    Studia Psychologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między rozumem a intuicją. Architektura krajobrazu w teorii i praktyce Zakładu Kształtowania Środowiska Politechniki Wrocławskiej
    Between Mind and Intuition. Landscape Architecture in the Theory and Practice of the Division of Environmental Development of Wroclaw University of Technology
    Autorzy:
    Kwaśniewski, A.
    Dworniczak, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1187420.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
    Tematy:
    architektura krajobrazu
    teoria
    praktyka
    Zakład Kształtowania Środowiska
    Politechnika Wrocławska
    University of Technology
    landscape architecture
    theory
    practice
    Division of Environmental Development
    Wroclaw University of Technology
    Opis:
    This article primarily relates to teaching landscape architecture atthe Faculty of Architecture, University of Technology. Art design in our understanding, is based on a combination of creative imagination with common sense practicality. Emphasizing the role of reason and intuition in the teaching process, is the formation of a designer with imagination, but a critical and inquiring at the same time. The method and system of teach ing described with a context of history and contemporary activities of the Division of Environmental Development. Therefore, this article is also an attempt to summarizing the past 25 years the work of Division of Environmental Development.
    Źródło:
    Architektura Krajobrazu; 2010, 3; 88-93
    1641-5159
    Pojawia się w:
    Architektura Krajobrazu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zdolność komunikowania się ludzi z logicznej i psychologicznej perspektywy
    The People’s Ability to Communicate from the Logical and Psychological Perspective
    Autorzy:
    Łukowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139082.pdf
    Data publikacji:
    2015-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    intuition
    empathy
    degrees of empathy
    natural language
    speech act
    meaning
    tolerance of an expression
    vagueness of an expression
    generality of an expression
    accent
    contextuality of meaning
    performative of an utterance
    indirect speech act
    context of an utterance
    intuicja
    empatia
    poziomy empatii
    język naturalny
    akt mowy
    znaczenie
    tolerancyjność wyrażenia
    nieostrość wyrażenia
    ogólność wyrażenia
    akcent
    kontekstowość znaczenia
    performatyw
    mówienie nie wprost
    kontekst wypowiedzi
    Opis:
    W pracy znaczenie wypowiedzi jest rozważane z dwóch punktów widzenia: logicznego i psychologicznego. Podejście logiczne uwzględnia szereg czynników wpływających na finalne znaczenie wypowiedzianych słów. Należą do nich między innymi: tolerancyjność wyrażenia, jego nieostrość, ogólność, akcent, mowa nie wprost i kontekstualność. Czynniki te są rozpoznawane intuicyjnie, zarówno przez nadawcę komunikatu, jak i odbiorcę. W przeciwnym razie nie mogłoby dojść do porozumienia. Okazuje się, że problem ten jest rozważany nie tylko w logice, ale również na gruncie psychologii. Różnym poziomom empatii odpowiada różny poziom umiejętności rozpoznawania znaczenia wypowiedzi, a więc różny poziom zdolności komunikacyjnej. Wydaje się, że logiczna (nie psychologiczna) intuicja, jak i psychologiczna empatia są zdolnościami, między którymi zachodzi bardzo daleka zbieżność. Celem pracy nie jest pokazanie, iż rozważana w tekście intuicja oraz empatia są tym samym, lecz że w różnych naukach rozważa się pokrewne kwestie, co oznacza, że wysiłki badaczy powinny być łączone. Innymi słowy, praca ta jest swoistą zachętą do podejmowania badań o charakterze interdyscyplinarnym. O ile to możliwe, działania takie winny zastąpić wysiłki podejmowane w izolacji od innych dyscyplin.
    In the paper, the meaning of an utterance is considered from two perspectives: the logical and the psychological one. The logical approach takes into account a number of factors affecting the final meaning of the spoken words. These include, among others: tolerance of an utterance, its vagueness, generality, accent, indirect speech and contextuality. These factors are recognized intuitively by both the message sender and recipient. Otherwise, they could not reach an agreement. It turns out that this problem is considered not only in the logic but also in the field of psychology. Different levels of the ability to recognize the meaning of an utterance corresponds to different levels of empathy and therefore also a different level of communication ability. It seems that logical intuition and psychological empathy are highly convergent abilities. The aim of the paper is not to show that intuition and empathy are the same, but that the same issues are dealt with by various sciences, and therefore the efforts should be merged. In other words, this work is a kind of an incentive to undertake interdisciplinary research. If possible, such measures should replace efforts made in isolation from other disciplines.
    Źródło:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2015, 1, 1; 88-109
    2450-4491
    Pojawia się w:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-92 z 92

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies