Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Filozofia prawa"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-100 z 100
    Tytuł:
    Filozofia prawa Antoniego Peretiatkowicza
    Autorzy:
    Ludwin, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/914287.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    filozofia prawa
    prawoznawstwo
    historia doktryn
    Antoni Peretiatkowicz
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest przedstawieniu głównych zagadnień fi lozofi czno- prawnych poruszanych przez Peretiatkowicza oraz ukazaniu drogi kształtowania się jego poglądów naukowych. Na całokształt filozofii prawa autora składa się przede wszystkim jego stosunek do pozytywizmu prawniczego, uwagi metodologiczne dotyczące filozofii prawa jako odrębnej dziedziny nauki, autorska teoria prawa natury oraz studia nad twórczością Jana Jakuba Rousseau
    Źródło:
    Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 2; 347-368
    0070-2471
    Pojawia się w:
    Czasopismo Prawno-Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Futbol i filozofia prawa: gra albo kaprys sędziego
    Autorzy:
    Michał, Sopiński,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902745.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-03
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    game
    philosophy of law
    scorer’s discretion
    football (soccer)
    H. L. A. Hart
    gra
    filozofia prawa
    „kaprys sędziego”
    futbol
    Opis:
    The aim of this paper is to illustrate the analogy of law and game on the example of selected problems of contemporary theory and philosophy of law. The frames of this text are determined by the metaphor of the game, and in particular by the reference to football, because football has the feature of universality in the modern world. In the context of the relationship between the law and the game, the basic assumptions of the concept of H. L. A. Hart, R. Dworkin, A. Marmor, A. Hutchinson, J. Searle are introduced. Above all, however, the use of the metaphor of the game by H. L. A. Hart in „Concept of Law” is being described. Particular emphasis is placed on discussing the distinction he made between the game according to the rules and the game of „scorer’s discretion”. Considerations regarding this problem are supplemented with examples from the world of football.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2018, 77; 158-173
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Meta)etyka a filozofia prawa
    (Meta)ethics and legal philosophy
    Autorzy:
    Zalewska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18718810.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    In this paper I have focused on methodological problems of ethics and legal philosophy. My main goal was to determine relation between meta-ethics and legal philosophy. In the first part I tried to describe historical context, how jurisprudence become independent form ethics. Then in second part I examined relations between main disciplines of ethics and legal philosophy pointing out that although there are some similarities, there is even more differences. Finally in the third part I explored relation between meta-ethics and legal philosophy. My conclusion was that the problems of meta-ethics also exists in legal philosophy but the level of significance is lower. The reason for it lays in the specific character of legal norms which existence depends on the will of competent authority in contrast to moral norms which need other, meta-ethical justification.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2014, 26, 3; 67-86
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postanalityczna filozofia prawa, Karpacz 22–25.09.2013 r.
    Autorzy:
    Chmura, Marta
    Łakomy, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927388.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2013, 2(7); 105-109
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transcendentalna filozofia prawa. O zewnętrznym obowiązywaniu i uzasadnieniu istnienia prawa
    Autorzy:
    Bekrycht, Tomasz
    Nowak, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/books/22180932.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Skomplikowany charakter rzeczywistości – szczególnie tej, którą starożytni Grecy w odróżnieniu od zastanego porządku przyrodniczego, physis, uznali za rzeczywistość thesis, czyli stwarzaną i odtwarzaną przez człowieka za sprawą jego socjo- i kulturotwórczej aktywności – zawsze stanowił wyzwanie nawet dla zawodowych myślicieli, stawiających sobie ambitny cel usystematyzowania wiedzy o tym, co istnieje, jak i mocą czego istnieje, a także o tym, co jako istniejące – zachowuje szczegó1ną ważność poprzez swoje bezwyjątkowe i nieodparte obowiązywanie. Do tej szczegó1nej rzeczywistości należą normy działania, które zawarte są zwłaszcza w treści interesującego nas pojęcia prawa. Również jego powstawanie, istnienie, status ontologiczny i ważnościowy (resp. deontologiczny) są intelektualnym wyzwaniem, które wprawia we frustrację poznawczą. Problematyka poznania zasadności prawa zawiera się w pytaniach o istnienie uniwersalnych struktur kategorii bytu, jaką jest prawo, a także o możliwość jego obiektywnego poznania (jako kategorii ontologicznej i deontologicznej – czyli bytu, który w osobliwy sposób określa powinność) w zakresie satysfakcjonującym o tyle, o ile poznanie takie odsłania uzasadnienie jego istnienia. Tym samym problem ten staje zagadnieniem transcendentalnym, czyli pytającym o warunki możliwości istnienia prawa. Nie pozwala ono zrezygnować z poszukiwania czegoś uniwersalnego, niezmiennego, być może tylko formalnie uchwytnego, co uzasadnia i warunkuje istnienie prawa niezależnie od przyjęcia tego uzasadnienia jako faktycznego i w jakikolwiek praktyczny sposób nośnego argumentu za istnieniem porządku społecznego bądź jako podstawy do budowy kolejnej czy wzmacniania którejś z istniejących już teorii normatywnych. Poszukiwanie to jest wyrazem transcendentalnej i transcendującej zastany porządek fenomenalny dążności intelektu. Tego rodzaju poznanie mogłoby dostarczyć koronnego, ale także powszechnie zrozumiałego i dlatego też wiążącego argumentu, przemawiającego za tym, by prawa po prostu przestrzegać.
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Książka
    Tytuł:
    Małgorzata Łuszczyńska, Filozofia prawa Czesława Martyniaka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008, 321 stron.
    Autorzy:
    Grat, Ireneusz Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621362.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Opis:
    Małgorzata Łuszczyńska, Filozofia prawa Czesława Martyniaka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008, 321 stron.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2009, 7; 268-272
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa a teorie wykładni prawa (wybrane zagadnienia)
    Legal philosophy and theories of legal interpretation (selected problems)
    Autorzy:
    Zirk-Sadowski, Marek
    Bekrycht, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685842.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    filozofia prawa
    teorie wykładni prawa
    metodologia prawa
    stosowanie prawa
    legal philosophy
    theories of legal interpretation
    legal methodology
    application of law
    Opis:
    The content of the article briefly presents the issues connected with theories of legal interpretation. The authors point to two methodological attitudes towards cognizing legal interpretation. They result in descriptive and prescriptive theories of legal interpretation and indicate creating a notion of ‘theory-concept’ in legal interpretation. The authors mark three groups of such theory-concepts in Polish legal theory.
    Treść artykułu w sposób szkicowy przedstawia problematykę związaną z teoriami wykładni prawa. Autorzy wskazują na dwie postawy metodologiczne względem poznawania interpretacji prawa, które skutkują opisowymi i normatywnymi teoriami wykładni prawa, a także na wykształcenie się pojęcia „teorii-koncepcji” w wykładni prawa. Autorzy wyróżniają trzy grupy takich teorii-koncepcji w polskiej teorii prawa.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 78
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kard. Zenon Grocholewski, Refleksje na temat prawa – prawo naturalne, filozofia prawa, Kraków: Wydawnictwo „Homo Dei” 2009
    Autorzy:
    Adamowicz, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807609.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2009, 19, 2; 283-285
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Class conflict versus law in the philosophy of Karl Marx
    Walka klas a prawo w filozofii Karola Marksa
    Autorzy:
    Rakoczy, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096981.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    law in the philosophy of Karl Marx
    philosophy of law
    philosophy of property law
    prawo w filozofii Karola Marksa
    filozofia prawa
    filozofia prawa własności
    Opis:
    Karol Marks odniósł sukces i proletariat wygrał walkę klas, ale w zupełnie inny sposób, niż Marks zakładał. Wizja państwa proletariackiego zakończyła się całkowitym fiaskiem, a nieliczne relikty tego ustroju dowodzą tylko jego niewydolności we współczesnym świecie. Koncepcja państwa kierowanego przez klasę proletariacką okazała się wadliwa w praktyce. Klęską zakończyła się też wizja własności środków produkcji. Koncepcja własności prywatnej obroniła się, a nawet wzmocniła. Natomiast własność pewnych podmiotów publicznych ulega wzmocnieniu, przy czym chodzi tu przede wszystkim o państwo jako właściciela (Skarb Państwa). Można zaobserwować zjawiska wzmacniania jego własności, objęcia jej szczególną ochroną, a nawet podejmowanie kroków w celu zwiększenia ilości rzeczy, które ona obejmuje (grunty leśne i grunty rolne). Państwo wkracza też coraz śmielej w sferę zastrzeżoną podmiotom prywatnym, jaką jest sfera działalności gospodarczej. Jednak państwo nie stanowi tu synonimu proletariatu. Natomiast proletariat bez wątpienia odniósł sukces na płaszczyźnie prawa pracy. Służy ono bowiem ochronie pracownika jako słabszej strony stosunku prawnego. Ten to oto kierunek okazał się najwłaściwszy i najlepiej oddający potrzeby proletariatu. Zawiodły instrumenty ustrojowe, a ochrona prawna za pomocą prawa pracy okazała się najwłaściwsza i najbardziej adekwatna do potrzeb proletariuszy. Marks właściwie odczytywał niektóre potrzeby proletariatu, ale proponował nietrafne rozwiązania.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 283-294
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa we współczesnej Rosji
    The Philosophy of Law in Modern Russia
    Autorzy:
    Dawidowa, Marina
    Grzybowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531737.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Rosja
    rosyjska filozofia prawa
    rosyjskie prawoznawstwo
    rosyjska teoria prawa
    teoria państwa i prawa
    prawo rosyjskie
    Russia
    Russian philosophy of law
    Russian theory of law
    theory of state and law
    Russian law
    Russian jurisprudence
    Opis:
    Współczesna rosyjska filozofia prawa znajduje się pod przemożnym wpływem dawnej radzieckiej teorii państwa i prawa. Artykuł ukazuje jej rozwój od początku XX w., dzieląc ten okres na sześć głównych etapów odpowiadających historycznym, politycznym i naukowym przemianom w tym kraju. Szczególną uwagę poświęca się współczesnym trendom i osobowościom.
    Modern Russian philosophy of law is under the great influence of Soviet theory of state and law. The article shows its development from the beginning of the XX century, dividing this period into 6 main stages according to the historical, political and scientific changes in the country. Most attention is paid to the modern trends and personalities.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 2(17); 5-17
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Critical Race Theory jako nurt amerykańskiej filozofii prawa
    Critical Race Theory (CRT) and the American criticism of the philosophy of the law
    Autorzy:
    Peno, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596137.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Critical Race Theory
    Postmodern philosophy
    American criticism of the philosophy of the law
    Philosophy of law
    filozofia prawa
    amerykańska krytyczna filozofia prawa
    postmodernizm
    Opis:
    W artykule podjęto próbę zwięzłej charakterystyki Critical Race Theory (CRT) jako nurtu amerykańskiej krytycznej filozofii prawa. Jest to nurt, który można zaliczyć do szerszego kręgu postmodernistycznej filozofii prawa. W artykule zarysowano źródła i historię tego CRT, a także jego korzenie, wyrastające z szerszego ruchu filozofii krytycznej (zapoczątkowanej w tzw. Szkole Frankfurckiej) oraz ruchu krytycznych studiów nad prawem. CRT jest ruchem obcym polskiej tradycji uprawiania filozofii prawa (raczej analitycznej i pozytywistycznej). Jedynie pozornie jednak nie dotyka problemów istniejących w Polsce. Otwartość oraz narracyjny, dostępny dla szerszego audytorium i nastawiany na reformę, sposób uprawiania filozofii prawa przez przedstawicieli CRT wydaje się być pewną wskazówką dotyczącą tego, w jaki sposób filozofia może (i to silnie) oddziaływać na praktykę prawniczą.
    The article briefly characterises the Critical Race Theory (CRT) within the context of American criticism of the philosophy of the law, which can be subsumed under the postmodern philosophy of the law. The paper outlines the sources, history and roots of CRT as stemming from the critical philosophy tradition of the Frankfurt School as well as the Critical Legal Studies movement (CLS). Although CRT is alien to Polish school of law philosophy (which tends towards the analytical and the positivistic) and concerns issues that go unnoticed in Poland, the openness and the narrative approach of the proponents of CRT in law philosophy might be indicative of how philosophy can affect (and how strongly) the practice of law, which currently seems to be lacking in Polish legal reality.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2017, 17, 1; 59-76
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanim uznamy karę za uzasadnioną… Legitymacja polityczna państwa jako warunek karania
    Autorzy:
    Peno, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082973.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    uzasadnienie karania
    legitymacja polityczna
    filozofia prawa
    prawo karne
    Opis:
    Głównym celem rozważań jest próba opracowania koncepcji usprawiedliwienia kary opartej na moralnej odpowiedzialności sprawcy. Moralna odpowiedzialność sprawcy jest postrzegana jako podstawa do ukarania w przypadku braku legitymacji politycznej lub moralnego autorytetu państwa do karania. Czy kara kryminalna jest uzasadniona, jeśli państwo nie ma tak zwanego ius puniendi? Tak postawione pytanie rodzi wiele problemów, a już sam wniosek, że państwo może nie mieć ius puniendi, wydaje się kontrowersyjny. Artykuł omawia szeroki zakres problemów związanych z ius puniendi i polityczną legitymacją państwa.
    Źródło:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2021, 13, 2; 209-226
    2080-1084
    2450-7938
    Pojawia się w:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo jako narzędzie polityczne w chińskiej perspektywie legistycznej
    Autorzy:
    Michoński, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811263.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    filozofia prawa
    legizm
    fa
    filozofia chińska
    legal philosophy
    legalism
    Chinese philosophy
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu zwięzłe przedstawienie chińskiego nurtu filozoficznego zwanego legizmem. Praca oparta jest przede wszystkim na autorskich tłumaczeniach klasycznych dzieł filozofii chińskiej oraz publikacjach naukowych pochodzących ze źródeł anglojęzycznych. W pracy opisano podstawowe dla nurtu legistycznego teorie i pojęcia, w tym ze szczególną wnikliwością przeanalizowano koncepcję prawa (fa) i podjęto próbę odniesienia jej zarówno do zapatrywań konfucjańskich, jak i do realiów europejskich.
    This article aims to concisely present the thought of the Chinese legalist school of philosophy. The essay is based on translations of classical Chinese philosophical texts by the author and on academic publications in English. Basic legalist theories and notions are explained, and the concept of laws (fa) is analyzed with special care and compared with Confucian views and the European political reality.
    Źródło:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2016, 13, 13; 133-155
    1730-0274
    Pojawia się w:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa – przedmiot, funkcje i znaczenie społeczno-kulturowe
    Philosophy of law – subject, functions and social and cultural importance
    Autorzy:
    Wójtowicz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1029918.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-29
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    This article is an attempt to answer the question of: what is philosophy of law? What is philosophical reflection on law? What is the relation between the reflection on law and law “itself”? When defining philosophy of law I share the view that in the definition philosophy is genus proximum, whereas law is differentia specifica. The functions of philosophy of law are manifested in the social and cultural reality and depend on, among others, which sphere of man’s activity they are connected with. One of the functions is putting the ‘theory’ into practice, usage, legal practice, and rule-making because of the ideal of justice. However, the importance of philosophy of law can be expressed by the thesis: of inseparability of two values: freedom and law, because in philosophy of law understood as this (in the spirit of I. Kant’s philosophy), only law can guarantee freedom, thus the freedom of an individual assumes the existence of law, acceptation of law in all spheres of man’s activity in culture.
    Źródło:
    Człowiek i Społeczeństwo; 2015, 39; 153-164
    0239-3271
    Pojawia się w:
    Człowiek i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa a teoria prawa i jurysprudencja
    Philosophy of Law as Compared to Theory of Law and Jurisprudence
    Autorzy:
    Niemiec, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1871927.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    Considerations of general jurisprudence are undertaken in three disciplines of knowledge recognised as separate: theory of law, philosophy of law and jurisprudence. However, the problems undertaken in the three above-mentioned disciplines are very similar. The author of the article tries to show that these disciplines, while having a different subject of study, are at the same time separate branches of knowledge within general jurisprudence. The subject of theory of law and the subject of philosophy of law are analysed, since, in the author’s opinion, jurisprudence – in the strict sense of the word – is not a science of law, but it is the art of applying law; its aim is actual application of law and it is connected with practical, common sense cognition. Philosophy of law seeks answers to the questions: “what is law?”, “how and why does law exist?”, “what are the aims and functions of law?” These questions have a philosophical character. Having its starting point in the fact of existence of proclaimed law, philosophy of law strives after explaining the very fact of law in the epistemological, ontological and axiological aspects. Theory of law does not formulate its statements on such a level of generalisation as philosophy. Analyses carried out within this theory are concerned with notions used in jurisprudence, notions of the legal language and with the rules of interpretation. It also has a descriptive character, showing how law functions and what its reception in the society is. Theory of law will include studies of proclaimed law using sociological and psychological methods.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 1999, 9, 1
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy zastosowanie teorii decyzji do prawa prowadzi do paradoksu?
    Autorzy:
    Małecka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705604.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    filozofia prawa
    teoria prawa
    teoria podejmowania decyzji
    ekonomicznaanaliza prawa
    metodologia ogólna
    Opis:
    W artykule podejmuję się wykazania, że akceptacja twierdzeń dotyczących zastosowania teorii podejmowania decyzji do analiz prawa, formułowanych przez zwolenników podejścia do prawa zwanego ekonomiczną analizą prawa (ang. law & economics), prowadzi do paradoksu. Uważam, że na gruncie law& economics nie można bez popadania w paradoks pogodzić ze sobą twierdzeń o tym, że teoria podejmowania decyzji leży u podstaw ekonomicznych analiz prawa i dostarcza prawodawcy wiedzy niezbędnej do skutecznego wpływania na zachowania adresatów norm, z przekonaniem, że prawo stanowi instrument oddziaływania na zachowania. Przedstawiam rozumowanie, które prowadzi do paradoksalnych wniosków oraz jego ilustrację, opartą na analizach prowadzonych w pracach zwolenników law & economics. W zakończeniu formułuję hipotezy na temat możliwych źródeł powstania paradoksu.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 229-244
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa międzynarodowego Ronalda Dworkina
    Ronald Dworkin’s Philosophy of International Law
    Autorzy:
    Widłak, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531425.pdf
    Data publikacji:
    2016-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Ronald Dworkin
    prawo międzynarodowe
    społeczność międzynarodowa
    zasada istotności
    konstytucjonalizm globalny
    konstytucjonalizacja prawa międzynarodowego
    filozofia prawa międzynarodowego
    prawo globalne
    international law
    international society
    principle of salience
    global constitutionalism
    constitutionalization of international law
    international legal theory
    global law
    Opis:
    Ronald Dworkin nie poświęcał uwagi fundamentalnym filozoficznym pytaniom dotyczącym specyfiki prawa międzynarodowego. Zmieniło się to pod koniec jego życia, gdy napisał artykuł zatytułowany „Nowa filozofia prawa międzynarodowego”, opublikowany już po jego śmierci. Celem niniejszego tekstu jest rekonstrukcja zasadniczych tez charakterystycznych dla podejścia Dworkina, odniesienie się do krytyków jego propozycji oraz umiejscowienie tej debaty w kontekście nurtu konstytucjonalizmu globalnego. W pierwszej części artykułu, autor rekonstruuje trzy tezy nowej filozofii prawa międzynarodowego Dworkina. Zgodnie z pierwszą z nich, prawo międzynarodowe wymaga pojmowania interpretywistycznego i ugruntowania w moralności politycznej społeczności międzynarodowej (wspólnoty międzynarodowej). Drugą tezę amerykańskiego uczonego można sformułować następująco: legitymizacja polityczna władzy na poziomach narodowym i międzynarodowym jest jednolita. Trzecią tezą Dworkina jest postulat wdrożenia w prawie międzynarodowym zasady istotności (principle of salience) jako podstawowej zasady strukturalnej. Po krytycznym omówieniu teorii Dworkina, w drugiej części artykułu zaproponowana zostanie konstytucyjna interpretacja nowej filozofii prawa międzynarodowego. Aby teoria mogła kwalifikować się jako podejście konstytucyjne, musi spełnić dwa warunki konstytucjonalizmu globalnego. Pierwszym z nich jest prymat praw podmiotowych, drugim zaś prymat norm konstytucyjnych w ramach systemu prawnego. Konkluzją artykułu jest teza, że nowa filozofia prawa międzynarodowego Ronalda Dworkina spełnia te warunki, zaś zasada istotności stanowi de facto fundamentalną zasadę konstytucyjną opartą na uzasadnieniu moralnym. Propozycja przedstawiona przez Dworkina stanowi jedynie ogólny zarys jego teorii prawa międzynarodowego i może być w przyszłości rozwijana. Bez względu na polityczne uwarunkowania, prawnicy i filozofowie mają co najmniej intelektualne zobowiązanie tworzenia nowych modeli teoretycznych dla prawa międzynarodowego.
    During his academic career Ronald Dworkin did not show much interest in the fundamental philosophical questions on international legal issues. This had changed towards the end of his life when he wrote an article titled „A New Philosophy for International Law” published posthumously. The aim of this article is to summarise the key arguments of Dworkin’s approach, address some of its critics as well as to suggest the possibility of further development of this discussion in the context of current global constitutionalism. In the first part, three thesis of Dworkin’s approach are reconstructed. The first one claims that international law requires interpretative understanding which should be grounded in the political morality of the international community. The second thesis can be formulated as follows: the legitimacy of political power at the national and international levels is uniform. The third thesis demands the implementation of the principle of salience in international law as the basic structural principle. After discussing critically Dworkin’s theory, in second part the article proposes a constitutional interpretation of the new philosophy for international law. Two conditions of global constitutionalism have to be satisfied by the theory in order to consider it as a constitutionalist approach. The first condition is the primacy of individual rights and second is the primacy of constitutional norms within the system. The conclusion is that the conditions are satisfied for Dworkin’s new philosophy of international law and his principle of salience is in fact a deeply constitutional arrangement based on moral justification. Dworkin’s proposal constitutes only a rough sketch, however there is a potential for developments. Lawyers and philosophers have at least an intellectual responsibility for building new viable theoretical models for international law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2016, 1(12); 64-77
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria legalistyczna a prawo własności intelektualnej
    Intellectual Property According to the Entitlement Theory
    Autorzy:
    Błaszczyk, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596669.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    libertarianizm
    Nozick
    filozofia prawa
    libertarianism
    philosophy of law
    Opis:
    Dominujący współcześnie w doktrynie libertariańskiej nurt propertarianistyczny utrzymuje, że dla ułożenia harmonijnych stosunków międzyludzkich niezbędne jest ustanowienie i wyraźne zakreślenie własności prywatnej. Pomimo tak silnej preferencji dla praw majątkowych libertarianie propertarianistyczni nie wypracowali spójnego stanowiska wobec prawa własności intelektualnej. W odniesieniu do prawa patentowego i autorskiego wyróżnić można trzy stanowiska: afirmację, woluntaryzm i abolicjonizm. Przedstawicielem pierwszego z wymienionych był Robert Nozick, libertarianin cieszący się bodaj największą sławą i uznaniem środowisk akademickich. Zdaniem filozofa, zasada sprawiedliwego nabywania (jeden z fundamentów teorii legalistycznej) implikuje konieczność uznania m.in. silnej ochrony patentowej. Tytuł do dóbr intelektualnych (zarówno wynalazków, jak i utworów) miałby być naturalnym i przedpolitycznym prawem każdej jednostki, wynikającym z pracy włożonej w stworzenie owych dóbr. Niezależnie od tego, czy twierdzenia Nozicka mogą być uznane za przekonujące, argumenty libertarian za i przeciw legitymizacji własności intelektualnej stanowią ważny głos nie tylko na płaszczyźnie nauk niedogmatycznych (teorie legitymizacji własności intelektualnej), ale i dogmatycznych, gdzie służyć mogą choćby w debacie nad właściwym modelem praw autorskich majątkowych.
    Propertarianism, the most prominent of contemporary libertarian factions, holds that in order to establish a harmonious society it is necessary to introduce and delineate the right of private property. Despite the strong preference for property rights, right-wing libertarians do not agree, however, on the legitimization of intellectual property. There are three main libertarian stances on this question: affirmation, voluntarism and abolitionism. The most famous and academically influential exponent of the adherents’ faction is perhaps Robert Nozick. According to the philosopher the rule of just initial acquisition (one of the pillars of the entitlement theory) implicates the necessity of i.a. the strong patent rights. Title to the intellectual goods (both copyright and patent) would be a natural and pre-political right of every individual, resulting from labor put into their creation. Regardless of whether Nozick claims seem convincing, libertarian arguments for and against legitimization of intellectual property make up for an important voice both in the sphere of philosophy of law and jurisprudence debating on the proper model of copyright.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 103; 11-24
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan wyjątkowy w perspektywie filozofii prawa. Próba definicji
    Autorzy:
    Adamska, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1157970.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    stan wyjątkowy
    ustawodawstwo wyjątkowe
    dyktatura konstytucyjna
    kryzys polityczny
    filozofia prawa
    teoria polityki
    Opis:
    Celem pracy jest próba definicji stanu wyjątkowego na gruncie filozofii prawa. Natura tego terminu jest zarówno prawna, jak i polityczna, przez co stanowi on przedmiot zainteresowania różnych nauk społecznych. Hybrydalny charakter stanu wyjątkowego pociąga za sobą trudności definicyjne, prowadząc do sceptycyzmu definicyjnego. Tezą pracy jest, że wobec niemożności sformułowania kryterialnej definicji stanu wyjątkowego, należy zastąpić ją definicją paradygmatyczną która, korzystając z dorobku m.in. filozofii, historii czy nauk politycznych, może znaleźć zastosowanie na gruncie różnych ujęć metodologicznych. W tym celu przedstawiono przegląd różnych rodzin definicyjnych (stan wyjątkowy jako fakt normatywnie uregulowany, jako dyktatura konstytucyjna, jako fakt polityczny i jako pusta prawna). Następnie na podstawie elementów wspólnych w przeanalizowanych definicjach wyodrębniono elementy konstytuujące stan wyjątkowy: wystąpienie sytuacji kryzysowej, zawieszenie norm powszechnie obowiązujących i czasowość owego zawieszenia, które to elementy zostały w dalszej części pracy omówione. Przedstawiona definicja ma służyć pomocą w kwalifikacji określonych fenomenów jako stanu wyjątkowego w obliczu wzrostu zainteresowania ustawodawstwem wyjątkowym w kontekście zagrożenia terrorystycznego.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 5-16
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Subject Matter of Philosophy of Law
    Przedmiot filozofii prawa
    Autorzy:
    Kostecki, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22738064.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-12
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Tematy:
    philosophy of law
    methodology
    legal sciences
    research methods
    filozofia prawa
    metodologia
    teoria prawa
    metody badawcze
    Opis:
    The question about the subject matter of philosophy of law belongs to fundamental issues of this academic discipline. Although there are more and more new concepts, this dispute has not been unanimously resolved. The purpose of the article is not only the presentation of existing views of the doctrine regarding the question what is the subject matter of philosophy of law?, but an attempt to answer the question how does the evolution of the subject matter of philosophy of law influence the development directions of philosophical and legal problems? Taking into consideration the fact that each of the philosophical systems defined thematical scope of philosophy of law in a different way, systematisation is necessary.
    Pytanie o przedmiot filozofii prawa należy do rudymentarnych zagadnień tej dyscypliny akademickiej. Pomimo pojawiania się coraz to nowych koncepcji, spór ten nie został ostatecznie rozstrzygnięty. Celem artykułu nie jest tylko prezentacja dotychczasowych stanowisk doktryny w zakresie, jaki jest przedmiot filozofii prawa, lecz próba odpowiedzi na pytanie, jak ewolucja przedmiotu filozofii prawa wpływa na rozwój kierunków problematyki filozoficznoprawnej? Biorąc pod uwagę fakt, że każdy z systemów filozoficznych nieco inaczej zakreślał obszar tematyczny filozofii prawa należy dokonać systematyzacji.
    Źródło:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2020, 15, 17 (2); 97-115
    2719-3128
    2719-7336
    Pojawia się w:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Law as justice? Rawlsian foundations of non-positivism
    Prawo jako sprawiedliwość? Rawlsowskie podstawy nie-pozytywizmu
    Autorzy:
    Rupniewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912066.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-28
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    John Rawls
    non-positivism
    jurisprudence
    nie-pozytywizm
    filozofia prawa
    Opis:
    Background: This paper offers an interpretation of John Rawls’s philosophy as applied to jurisprudence. Research purpose: The purpose is to interpret the ideal of the original position as a device of non-positivist jurisprudence, which help us to better understand the theoretical bond between justice and law, as well as make a case for non-positivism. Methods: Analytical jurisprudence, conceptual analysis, reflective equilibrium Conclusions: The paper argues that Rawlsian original position can be applied in constructing a non-positivist conception of law, and that within the Rawlsian scheme moral considerations are indispensable when determining legal validity.
    Przedmiot badań: Artykuł stanowi filozoficzno-prawną interpretację filozofii Johna Rawlsa. Cel badawczy: Zadaniem realizowanym w artykule jest reinterpretacja idei sytuacji pierwotnej jako narzędzia nie-pozytywistycznej jurysprudencji, co pomaga w lepszym zrozumieniu i uargumentowaniu związku sprawiedliwości i prawa. Metoda badawcza: analiza pojęć, analityczna jurysprudencja, refleksyjna równowaga. Wyniki: Teza o stosowalności Rawlsowskiej idei sytuacji pierwotnej do skonstruowania nie-pozytywistycznego pojęcia prawa, teza o niezbędności moralnej interpretacji prawa przy ustalaniu treści normy prawnej.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 119; 91-106
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od godności dobrze urodzonych po egalitarne szlachectwo dla wszystkich. Szkice ze studiów nad ideą godności człowieka
    Autorzy:
    Urbańczyk, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/914317.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    prawa człowieka
    wolność
    doktryna liberalizmu
    filozofia prawa XX w.
    Opis:
    Zasada godności człowieka jest jednym z najważniejszych elementów systemu prawa. Jeden z amerykańskich teoretyków prawa drugą połowę XX w. nazwał wręcz erą godności. Temu wzrostowi znaczenia godności w teorii i praktyce prawa towarzyszą zażarte dyskusje. Spory toczą się na wielu płaszczyznach, począwszy od tego, czym w istocie jest godność oraz jak ją zdefiniować (i czy jest to w ogóle możliwe), poprzez wskazanie jej początków i genezy, opisania ewolucji pojmowania tej idei, a skończywszy na funkcjach, jakie pełni, i roli, jaką odgrywa, lub powinna odgrywać, godność w systemie prawnym państw demokratycznych.
    Źródło:
    Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 2; 153-184
    0070-2471
    Pojawia się w:
    Czasopismo Prawno-Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezbędność filozofii dla rozwoju życia społecznego
    The Necessity of Philosophy for Social Life Development
    Autorzy:
    Szyszkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621418.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    filozofia prawa, polityczny liberalizm, życie społeczne
    philosophy of law, political liberalism, social life
    Opis:
    The text proves the importance of philosophy for the development of science, including legal science. Philosophy as a source of wisdom would serve for the politicians in passing just laws. Philosophy is now being eliminated from the education process. The result is that the lower values dominate now, such as material and biological values. They also exist as a result of political liberalism. The lack of influence of philosophy on the consciousness of individuals eliminates higher values from the influence on society as a whole.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 311-317
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grzegorz L. Seidler – zapomniany filozof prawa (Dobrochna Minich, Władza państwowa w koncepcjach Grzegorza Leopolda Seidlera, Rzeszów 2013, ss. 123)
    Autorzy:
    Zieliński, Marek Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609489.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Seidler
    philosophy of law
    freedom
    filozofia prawa
    wolność
    Opis:
    In this paper we sketch the approach given by D. Minich in her book about G.L. Seidler’s theory of civility, law and state. Thus, we argue that D. Minich’s presentation does not include general conclusions in this matter.
    Artykuł stanowi polemikę z książką D. Minich na temat idei władzy państwowej w koncepcjach G. Seidlera. Wykazuje sie, że autorka przytacza jedynie poglady G.L. Seidlera, nie wyprowadzając z nich żadnych wniosków.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2016, 63, 1
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Leon Petrażycki był socjologiem?
    Was Leon Petrażycki a sociologist?
    Autorzy:
    Kojder, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046339.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    socjologia
    Petrażycki
    filozofia prawa
    psychologiczna teoria prawa
    ewolucjonizm
    sociology
    Petrazycki
    philosophy of law
    psychological theory of law
    evolutionism
    Opis:
    Postawione w tytule artykułu pytanie  jest pytaniem retorycznym szczególnie dla osób, które znają twórczość i koleje życia Leona Petrażyckiego. Jednak nie można zaprzeczyć twierdzeniu, ze miejsce Petrażyckiego w nauce socjologii jest więcej niż skromne. Jedną z przyczyn jest prawdopodobnie to, że Petrażycki zdecydowanie odrzucał tradycyjną koncepcję socjologii jako „nauki o społeczeństwie”, która zmierza do opisania i wyjaśnienia wszelkich „zjawisk społecznych”, Sądził, że „socjologia przedstawia coś w rodzaju muzeum patologii naukowej”. Niemniej jednak Petrażycki zajmując się intersubiektywnymi, społecznymi formami prawa problemy te traktował socjologicznie, z pomysłowością pierwszorzędnego socjologa, analizował społeczne uwarunkowania prawa, a z drugiej strony – oddziaływanie prawa na życie społeczne. Dążenie Petrażyckiego do zmiany nastawienia socjologii oraz do przebudowy jej metodologicznych pod¬staw nie spotkało się z szerszym zainteresowaniem. Głównym tego powodem było to, że zamierzonego już w 1907 roku dzieła poświęconego socjolo-gii nie zdołał w następnych latach doprowadzić do końca i opublikować. Jego wizja socjologii pozostała więc w zasadzie nieznana. W niniejszym artykule przedstawiono więc główne zainteresowania naukowe Petrażyckiego i ich rozwój, oraz podejście do różnorodnych zagadnień naukowych, które podejmował. Przedstawiony opis jego aktywności naukowej oraz analiza części zachowanych prac , które nie uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej  pozwalają w ogólnym zarysie odtworzyć główne tezy wykreowanej i praktykowanej przez Niego wizji socjologii.  Główną konkluzją opracowania jest, to, że na podstawie posiadanych informacji, koncepcję Petrażyckiego zaliczyć należy do nurtu socjo¬logii ewolucjonistycznej, a za jej główne źródło inspiracji — uznać darwinizm, gdyż autora Teorii prawa i państwa interesowały głównie procesy przy¬stosowania  się  psychiki  ludzkiej  do  warunków  życia zbiorowego i współtworzenie tych warunków w procesie zarażania się emocjonalno-intelektualnego.
    The question posed in the title of the article is a rhetorical question, especially for people who know the creativity and life of Leon Petrażycki. It cannot be denied that Petrazycki’s place in the science of sociology is more than insignificant. One of the reasons is probably that Petrażycki strongly rejected the traditional concept of sociology as „social science”, which aims to describe and explain all „social phenomena”. He thought that „sociology represents something like a museum of scientific pathology”. Nevertheless, Petrażycki, dealing with intersubjective, social forms of law, treated these problems sociologically, with the ingenuity of a first-rate sociologist, he analyzed the social conditions of law, and on the other hand - the impact of law on social life. Attempt to change the attitude of sociology and to rebuild its methodological made by Petrażycki did not meet with wider interest. The main reason for this was that the work on sociology intended already in 1907 could not be completed and published in the following years. His vision of sociology, therefore, remained virtually unknown. In this article, are presented main scientific interests of Petrażycki, as well as the approach to various scientific issues which he undertook. The presented description of his scientific activity and analysis of some of the preserved works that were not destroyed during World War II allow us to reconstruct the main theses of the sociology he created and practiced.  The main conclusion of the study is that based on the information available, Petrazycki’s concept belongs to the evolutionary sociological trend. Darwinism should be regarded as its main source of inspiration, because the author of “Theory of Law and State” was mainly interested in the processes of adapting the human psyche to the conditions of collective life and co-creating these conditions in the process of emotional and intellectual contagion.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 99-116
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An Explanatory Framework for Legal Grounding
    Model eksplanacyjny ugruntowania w prawie
    Autorzy:
    Janik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11855313.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    grounding
    explanation
    philosophy of law
    legal facts
    social facts
    ugruntowanie
    filozofia prawa
    wyjaśnianie
    fakty prawne
    fakty społeczne
    Opis:
    The objective of this article is to provide an explanatory framework for legal grounding. Grounding, understood in recent years as a metaphysical determination, has proved to be a fruitful object of inquiry for legal theorists trying to explain the thesis about the relationship between social facts and legal facts in metaphysical terms. However, the debate on the use of the notion of grounding in the philosophy of law lacks a concise and precise differentiation of the various assumptions behind grounding that philosophers have recently discussed. This article offers a prospect for analysis of a debate about grounding of legal facts and an interpretation of focal terms in light of recent metaphysical debates.
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie modelu eksplanacyjnego dla ugruntowania w prawie. Ugruntowanie, rozumiane w ostatnich latach jako metafizyczna determinacja, okazało się być dość owocnym przedmiotem dociekań teoretyków prawa, próbujących eksplikować w kategoriach metafizycznych tezę o relacji między faktami społecznymi a faktami prawnymi. Jednakże w debacie dotyczącej wykorzystania pojęcia ugruntowania w filozofii prawa brakuje namysłu nad różnymi założeniami leżącymi u podstaw możliwości wykorzystania tego pojęcia związanego z debatą dotyczącą ugruntowania która odbywa się we współczesnej filozofii. Niniejszy artykuł oferuje nową perspektywę analizy debaty na temat ugruntowania faktów prawnych oraz interpretację centralnych dla tej debaty terminów w świetle najnowszych debat metafizycznych.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 35, 2; 34-42
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chimery i hybrydy. Podmiotowość prawna między dogmatem a konwencją
    Autorzy:
    Pietrzykowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788187.pdf
    Data publikacji:
    2015-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    chimery
    hybrydy
    humanistyczna filozofia prawa
    biotechnologia
    bioetyka
    biojurysprudencja
    podmiotowość prawna
    chimeras
    hybrids
    humanistic philosophy of law
    biotechnology
    bioethics
    biojurisprudence
    legal subjectivity
    Opis:
    The developments of contemporary biotechnology involve production of creatures in which human and animal tissue or genetic information is mixed. Such creatures include biological chimeras, hybrids, cybrids or transgenic (humanized) animals. The paper describes the present state of the art of such research in order to examine its further conceptual implications for the account of personhood in law. I argue that there are already compelling reasons to overcome the radical, exceptionalist humanism as the foundation of the axiology of law. It should be transformed into the position that I call „modestly specist approach to personhood”. It abandons the specist idea of exclusive moral standing of human beings and opens for extending the scope of legal subjects beyond creatures not meeting the biological criteria of humanness. On the other hand, it rejects any decrease the present level of such protection offering the status of person to each human being from birth to death. Thus, it accepts applying different criteria to confer subjecthood and personhood on human and non-human (or partially human) creatures.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2015, 4 (204); 5-22
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pedagogice prawa kościelnego
    On the pedagogy of canon law
    Autorzy:
    Zamelski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806935.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    legislacja
    wychowanie
    teoria i filozofia prawa
    personalizm
    prawo naturalne
    rodzina
    legislation
    education
    theory & philosophy of law
    personalism
    natural law
    family
    Opis:
    Pedagogika prawa jest działem teorii i filozofii prawa, który zajmuje się wychowawczym oddziaływaniem prawa, poszukiwaniem optymalnych rozwiązań legislacyjnych, badaniem obowiązującego lub projektowanego prawa pod względem jego zgodności z prawem naturalnym, a także pod-noszeniem świadomości prawnej i rozwiązywaniem konfliktów. Opiera się na założeniach prawno-naturalnych i personalistycznych. Przedmiotem niniejszego opracowania są wybrane zagadnienia dotyczące pedagogiki prawa kościelnego, w szczególności prawa partykularnego. W toku rozważań podjęte zostały podstawowe zagadnienia aksjologiczne, teleologiczne i prakseologiczne, problemy stałości prawa i dyscypliny kościelnej, rodziny i przygotowania do małżeństwa oraz wybrane zagadnienia społeczno-ekonomiczne.
    The Pedagogy of Law is a branch of law theory and philosophy which focusses on the educational function of law, seeking the best-possible legislative solutions, analysing the existing or draft laws in terms of their compliance with natural law, and also increasing legal awareness and resolving conflicts. The Pedagogy of Law is based on legal and natural assumptions, and also personalistic foundations. The article deals with selected issues related to the Pedagogy of Canon Law, especially particular Law. It discusses basic axiological, theological and praxeological issues, topics associated with the permanence of Canon Law and discipline, the family and preparation for marriage, and also selected socio-economic problems.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2014, 24, 4; 177-187
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzy źródła juryscentryzmu – filozofia prawa Artura Kozaka
    The Three Sources of Juriscentrism: Artur Kozak’s Philosophy of Law
    Autorzy:
    Staśkiewicz, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531621.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    juryscentryzm
    Artur Kozak
    interpretacjonizm
    prawnicza władza dyskrecjonalna
    juriscentrism
    interpretationism
    judicial discretion
    Opis:
    Zasadniczym zamierzeniem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja stanowiska polskiego filozofa prawa Artura Kozaka przez pryzmat jego głównych filozoficznych i socjologicznych założeń. A. Kozak w swojej twórczości położył podwaliny pod nowatorską koncepcję filozofii i teorii prawa nazwaną przez niego juryscentryzmem. Mimo nagłej śmierci A. Kozaka w 2009 roku i wynikającego stąd nieukończenia jego flagowego projektu, juryscentryzm nadal pozostaje źródłem inspiracji dla filozofów prawa, przede wszystkim ze względu na twórcze wykorzystanie w nim min. filozoficznej tradycji interpretacjonizmu (w sformułowaniu Hansa Lenka), teorii wewnętrznego punktu widzenia Herberta L. A. Harta czy też teorii społecznego powstawania rzeczywistości Petera Bergera i Thomasa Luckmanna. W pierwszej części niniejszej pracy zrekonstruuję niedokończone stanowisko juryscentryzmu, zgodnie z intencjami jego autora wyłożonymi w tekście pt. Granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej (juryscentryzm jako fakt kultury i postulat etyczny), a następnie, w części drugiej, przybliżę trzy najważniejsze moim zdaniem źródła tego stanowiska, aby pokazać jego oryginalność w polskiej filozofii i teorii prawa.
    The main aim of this article is to reconstruct the theoretical project of the Polish legal philosopher Artur Kozak, while focusing on its core philosophical and sociological assumptions. In his writings A. Kozak laid the foundations for a unique philosophical standpoint called juriscentrism. Despite the sudden death of A. Kozak in 2009, with his flagship project left incomplete, juriscentrism still possesses great potential, mainly because of its innovative reception of Hans Lenk’s interpretationism, Herbert L.A. Hart’s internal point of view concept, and Peter Berger’s and Thomas Luckmann’s sociological theory. In the first section of this article I provide a general reconstruction of A. Kozak’s project, in accordance to his intentions which were laid down in his text entitled The Limits of Judicial Discretion (juriscentrism as a cultural fact and an ethical postulate), and afterwards, in the second section, I analyse the three important sources of this project to show what distinguishes juriscentrism from other concepts in the Polish legal theory and philosophy.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 1(19); 79-93
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ius or lex? The evolution of the concept of law in continental Europe
    Autorzy:
    Kotowski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24988468.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Stowarzyszenie SILGIS
    Tematy:
    theory of law
    statutory law
    philosophy of law
    European Union
    teoria prawa
    prawo ustawowe
    filozofia prawa
    Unia Europejska
    Opis:
    The paper analyses the evolution of the concept of law in continental Europe in order to answer the research question – to what extent European law and the direction of its development is closer to the idea of ius or lex. The former obviously implies treating law in a stratified manner. Positive law is limited by an unchanging and not fully human-dependent order of values. The idea of lex, on the other hand, is embedded in the positivist primacy of statute law. The history of European culture has been associated with the mutual inhibition of these two macro-conceptions of law. Meanwhile, the federative legal order of the Union, which is emerging before our eyes, seems to refer exclusively to the idea of lex.
    Źródło:
    GIS Odyssey Journal; 2023, 3, 1; 123--136
    2720-2682
    Pojawia się w:
    GIS Odyssey Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja sprawiedliwości Leona Petrażyckiego na tle współczesnej filozofii prawa
    Leon Petrażycki’s concept of justice against the background of contemporary legal philosophy
    Autorzy:
    Szymaniec, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046337.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Petrażycki
    sprawiedliwość
    filozofia prawa
    Petrazycki
    justice
    philosophy of law
    Opis:
    Celem pracy jest z jednej strony rekonstrukcja poglądów Leona Petrażyckiego dotyczących sprawiedliwości, z drugiej zaś odniesienie ich do współczesnej dyskusji na ten temat. Analizy Petrażyckiego dotyczące sprawiedliwości mają charakter czysto opisowy, gdyż pokazują, jaki charakter ma sprawiedliwość i dlaczego należy ją zaliczyć do zjawisk prawnych. Tym, co stanowi szczególną siłę rozważań Petrażyckiego, jest ich element krytyczny. Polski filozof prawa z niezwykłą jasnością pokazał, dlaczego uważał sprawiedliwość nie tylko za czysto subiektywną kategorię psychiki prawnej (a zatem należącą do sfery prawa intuicyjnego), ale wynik projekcji emocjonalnej, co oznacza, że według niego wszystkie sądy przypisujące sprawiedliwość określonym tworom legislacyjnym bądź decyzjom stosowania prawa opierały się na swoistej iluzji. Petrażycki nie przyjął jednak stanowiska relatywistycznego, gdyż wprowadził do swojej teorii ideał powszechnej miłości.
    The aim of present paper is, on the one hand, to reconstruct Leon Petrażycki’s views on justice, and on the other hand, to link them to the contemporary discussion on this subject. Petrażycki’s analysis of justice is purely of descriptive character, i.e. it shows what the nature of justice is and why it should be treated as a legal phenomenon. Critical element is a special strength of Petrażycki’s view. The Polish legal philosopher showed with remarkable clarity why he considered justice not only as a purely subjective category of legal psychology (and therefore, belonging to the sphere of intuitive law), but as a result of emotional projection, which means that all judgments that attribute justice to specific legislative acts or decisions concerning the application of law were based on a specific illusion. Petrażycki, however, did not accept a relativistic position because he introduced the ideal of universal love in his theory.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 141-154
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolność i polityka : myśl społeczno-polityczna Mirosława Dzielskiego
    Autorzy:
    Plichta, Adam.
    Współwytwórcy:
    Towarzystwo Edukacyjno-Naukowe Ośrodek Myśli Politycznej. Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Kraków : Ośrodek Myśli Politycznej
    Tematy:
    Dzielski, Mirosław (1941-1989)
    Doktryny polityczne
    Filozofia polityczna
    Filozofia prawa
    Filozofia religii
    Kapitalizm
    Liberalizm
    Monografia
    Opis:
    Bibliografia na stronach [369]-390. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Sprawiedliwość wykładni prawa
    Justice in legal interpretation
    Autorzy:
    Bogucki, Olgierd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595949.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    justice
    legal interpretation
    theory of law
    theory of legal interpretation
    philosophy of law
    sprawiedliwość
    wykładnia prawa
    teoria prawa
    teoria wykładni prawa
    filozofia prawa
    Opis:
    Czy można mówić o sprawiedliwości wykładni prawa? Celem artykułu jest uzasadnienie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oraz bliższa eksplikacja znaczenia (a raczej znaczeń) takiej pozytywnej odpowiedzi. Cel ten jest realizowany metodą analizy pojęciowej – analizy głównych pojęć związanych ze sprawiedliwością i wykładnią prawa. Na podstawie analizy sformułowano kilka podstawowych twierdzeń. Po pierwsze, sprawiedliwość prawa i sprawiedliwość wykładni prawa są dwoma różnymi zagadnieniami. Jeżeli chcemy mówić o sprawiedliwości przy wykładni prawa, to będzie to przede wszystkim sprawiedliwość proceduralna. W przypadku procesu wykładni mamy do czynienia z niedoskonałą sprawiedliwością proceduralną. Można jednak zauważyć również pewne cechy czystej sprawiedliwości proceduralnej. Proceduralna sprawiedliwość w przypadku wykładni prawa oznacza niearbitralność przy stosowaniu reguł wykładni, co w konsekwencji pozwala na rozstrzyganie między różnymi wariantami interpretacyjnymi reprezentującymi różne materialne koncepcje sprawiedliwości. Tym więcej jest sprawiedliwości proceduralnej przy wykładni prawa, im bardziej rozbudowany jest zespół reguł dotyczących jej dokonywania. Mimo że realizowanie tak rozumianej sprawiedliwości jest warunkiem koniecznym uzyskania materialnie sprawiedliwego wyniku, nie może go jednak gwarantować, a w szczególności nie może gwarantować pełnej etycznej słuszności wyniku.
    Can we talk about justice in the interpretation of law? The aim of the article is to justify positive answer to this question and closer explication of the meaning (or rather meanings) of this answer. This aim is implemented by method of conceptual analysis – analysis of the main concepts related to justice and legal interpretation. Several statements have been made on the basis of the analysis. First of all, the justice of law and the justice of legal interpretation are two separate issues. If we are talking about justice in the process of legal interpretation, we mean, above all, procedural justice. In the case of legal interpretation, there is an imperfect procedural justice, which, however, shows a significant resemblance to pure procedural justice. Procedural justice in the interpretation of law means non-arbitrariness in judging between different interpretive variants representing different substantial concepts of justice. The more procedural justice there is in interpreting the law, the more exhaustive the set of rules for making it. Although the implementation of justice understood in this way is a prerequisite for achieving a substantially just result, it can not guarantee it, and in particular can not guarantee a full ethical rightness of the result.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 7-22
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pojęciu antynomii idei prawa Gustawa Radbrucha
    On Gustav Radbruch’s Notion of Antinomies of the Idea of Law
    Autorzy:
    Szyler, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1844524.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Radbruch
    Kant
    filozofia prawa
    antynomie
    sprawiedliwość
    philosophy of law
    antinomies
    justice
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza pojęcia antynomii idei prawa, które stanowi element siatki pojęciowej filozofii Gustawa Radbrucha. W pierwszej części artykułu analizuję najbardziej szczegółową eksplikację tego pojęcia, którą G. Radbruch zawarł we fragmencie Filozofii Prawa. Wskazuję jakie elementy składają się zdaniem G. Radbrucha na ideę prawa oraz jakie są jego zdaniem źródła ich antynomiczności. Drugą część artykułu poświęcam na ogólną rekonstrukcję pojęcia antynomii poprzez odwołanie do wykorzystanie tego pojęcia w historii filozofii i logiki, a szczególności do jednego z najważniejszych filozoficznych zastosowań antynomii w Krytyce czystego rozumu Immanuela Kanta. Przeprowadzona analiza pozwala na dostrzeżenie specyfiki pojęcia antynomii, którym posługuje się G. Radbruch i dostrzeżenie jego odmienności w porównaniu do antynomii kantowskich. Spojrzenie na antynomie idei prawa z szerszej perspektywy filozoficznej pozwala na krytykę niedoskonałości siatki pojęciowej przyjmowanej przez G. Radbrucha i niezależne od dotychczas występujących w literaturze uzasadnienie ich reinterpretacji.
    The main purpose of the paper is to analyse the notion of antinomies of the idea of law developed in Gustav Radbruch’s philosophy. In the first part of the paper, I analyse the most detailed explication of the notion of antinomy contained in part of Radbruch’s Philosophy of Law. I emphasize which elements, according to Radbruch, constitute the idea of law and what are the sources of their antinomianism. I indicate what elements constitute, in Radbruch's opinion, the idea of law and what, in his opinion, the sources of their antinomianism are. In the second part of the paper, I focus on a general reconstruction of the notion of antinomy. I refer to the use of this notion in the history of philosophy and logic, in particular to one of the most important philosophical uses of antinomy in Immanuel Kant's Critique of Pure Reason. The analysis carried out allows me to recognize the specificity of the notion of antinomy used by Radbruch and to see its distinctiveness in comparison with Kantian antinomies. Looking at the antinomies of the idea of law from a broader philosophical perspective allows me to criticize the inadequacy of the conceptual net adopted by Radbruch, and to justify their reinterpretation independently of what has been discussed in the literature so far.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 4(29); 82-90
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dylematy wolności i ich prawne implikacje
    Dilemmas of Freedom and their Legal Implications
    Autorzy:
    Łuszczyński, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927265.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    wolność
    filozofia prawa
    historia idei
    godność osoby ludzkiej
    freedom
    human dignity
    philosophy of law
    history of ideas
    Opis:
    Każda instytucja prawna zaczyna się od idei, zatem to pewna myśl jest pierwotna w stosunku do wytworzonej przez legislatora normy prawnej. To sprawia, że analiza owej idei jest poznawczo istotna i nie można jej lekceważyć. Wolność jest jednym z podstawowych praw gwarantowanych przez współczesny konstytucjonalizm. Artykuł jest analizą filozoficznoprawnego rozumienia pojęcia wolność i sposobów przenoszenia go na grunt prawa. Autor stawia tezę, że pojęcie wolności jest dla europejskiego prawnika pojęciem nieostrym, na fundamencie którego trudno zbudować system prawny. Z jednej strony pojęcie to wydaje się oswojone i trudno je bezpośrednio zanegować, ale jego zdefiniowanie a tym bardziej przyjęcie konsekwencji jakie się z ową definicją wiążą jest dyskusyjne.
    Each legal institution begins from an idea, therefore a thought is primary in relation to the legal norm created by the legislator. This makes the analysis of this idea is significant and cannot be ignored. Freedom is one of the fundamental rights guaranteed by the contemporary constitutionalism. The article is an analysis of the philosophical and legal understanding of the concept of freedom and the ways of its transfer to the law. The author claims that the concept of freedom is a vague concept for a European lawyer, on the foundation of which it is difficult to build a legal system. On the one hand, this concept seems familiar and it is difficult to directly deny it, but its definition, and even more so, the adoption of the consequences associated with this definition is debatable.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 159-169
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo i literatura. Parerga, red. Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler
    The Prawo i literatura. Parerga, red. Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler
    Autorzy:
    Boike, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1037588.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    law
    literature
    philosophy of law
    prawo
    literatura
    filozofia prawa
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 3; 311-312
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leon Petrażycki –„ordynarnyj” profesor
    Leon Petrażycki – “appointed” professor
    Autorzy:
    Markowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621536.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    psychologia prawa, socjologia prawa, polityka prawa, filozofia prawa, metodologia, adekwatność
    psychological theory of law, sociology of law, legal policy, philosophy of law, methodology, adequacy
    Opis:
    In this article the author undertakes polemics with contemporary stereotypes concerning Petrazycki’s significance, his concept and theory of law. Explaining the views of researchers directly interlinked with Petrazycki’s academia achievements and extracting significant events from Petrazycki’s biography the author answers following questions: how the theories are significant to jurisprudence and what are the reasons of dissonance in perception of his importance for both global and polish science? What influence had Petrazycki’s theories on polish civil law throughout last century.
    W niniejszym artykule autor podejmuje polemikę ze stereotypami jakie w związku ze znaczeniem Petrażyckiego, jego koncepcją i teorią prawa, funkcjonują współcześnie. Poprzez eksplikację poglądów badaczy bezpośrednio związanych dorobkiem naukowym Petarżyckiego, jak też wyodrębnienie znaczących elementów biografii autor odpowiada na pytania: Jakie czynniki wpłynęły na powstanie jego nowatorskich teorii? Jakie mają znaczenie dla nauki prawa oraz jakie są przyczyny dysonansu w postrzeganiu jego znaczenia dla nauki światowej i polskiej oraz jego miejsca w jej panteonie? Czy też, jaki wpływ miały jego teorie na prawotwórcze dokonania polskiego prawa cywilnego ostatniego stulecia?
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 121-141
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobro prawne w prawie karnym (rozważania prawno-filozoficzne)
    Legal interest in criminal law (philosophical and legal investigations)
    Autorzy:
    Zieliński, Marek
    Sobol-Kołodziejczyk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850810.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    legal good
    philosophy of law
    criminal law
    dobro prawne
    filozofia prawa
    prawo karne
    Opis:
    W artykule podjęto próbę wykazania, że pojęcie dobra karnego, mimo że nadzwyczajnie ważne dla teorii prawa i dogmatyki prawa karnego, nie doczekało się w polskiej literaturze przedmiotu rzetelnego opracowania. Dokonując prawno-filozoficznej analizy pojęcia dobra prawnego, autorzy nawołują do refleksji nad ontologicznymi, epistemicznymi i aksjologicznymi podstawami konstytuującymi to pojęcie.
    In this paper the authors try to argue that the notion of legal interest has not been analysed in sufficient detail in Polish specialist literature, although this notion is weighty in the field of law theory and its tenets. Making an attempt to describe the nature of the notion of legal interest in legal and philosophical way, the authors exhort to reflect on ontological, epistemological and axiological backgrounds of this concept.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2016, 9, 1; 295-304
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawiedliwość transformacyjna, filozofia prawa i rozliczanie przeszłości przez demokratyczne państwo prawa
    Transformational Justice, the Philosophy of Law and Taking Stock of the Past by a Democratic State under the Rule of Law
    Autorzy:
    Snarski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478115.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Opis:
    The article raises the issue on the transformational justice relating to the theory of policy towards the past. The legal system, which can not only allow to exact compensation for the harmful history but also be used to oppose it actively, played a very important role in the process of coming to terms with history. To put it another way, in order to comprehend how the instrument of law was used by the state in the transformational justice process, one should refer to the jurisprudence. An overview of the post-war era philosophical and legal debate over the general problem of crimes against humanity is considered by the author to be a starting point to formulate a general concept of the necessity of referring to the philosophy of law in any process of settling accounts with the past. Furthermore, the other countries’ experience which went through the transformation process, as well as their scholarly achievements, may also be of invaluable help to Poland with its difficulties in solving problems with the difficult past.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2010, 2(16); 211-228
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Estetyka – zapomniany piąty człon filozofii prawa
    Aesthetics – a forgotten fifth element of the philosophy of law
    Autorzy:
    Zajadło, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693582.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    philosophy
    philosophy of law
    aesthetics
    system of law
    Gustav Klimt
    filozofia
    filozofia prawa
    estetyka
    system prawa
    Opis:
    The philosophy of law concerns such traditional philosophical issues as ontology, epistemology, logic and ethics. It usually fails to include the fifth main philosophical issue – aesthetics. An attempt is made to fill in this gap by pragmatic aesthetics formulated by Richard Schusterman. Using Latin terminology, the author claims that lex (law) ought to be not only certa, praevia, scripta et stricta (settled, prior, written and strict) but also pulchra (beautiful). Three different aspects of the relationship of law and aesthetics have been presented. Finally, an example of an aesthetic assessment of the system of law as an entirety is made based on the analysis of Jurisprudenz, a painting by Gustav Klimt.
    Filozofia prawa dotyczy takich tradycyjnych kwestii filozoficznych, jak ontologia, epistemologia, logika i etyka. Zwykle jednak nie uwzględnia ostatniego z głównych zagadnień filozoficznych ‒ estetyki. Autor próbuje wypełnić tę lukę tzw. estetyką pragmatyczną, sformułowaną przez Richarda Schustermana. Stosując terminologię łacińską, twierdzi, że lex (prawo) powinna być nie tylko certa, praevia, scripta et stricta, ale również pulchra (pewne, uprzednie, pisemne, ścisłe, ale również piękne). W artykule przedstawiono też trzy różne perspektywy związków prawa z estetyką. W podsumowaniu autor próbuje dokonać przykładowo estetycznej oceny systemu prawa jako całości, posiłkując się analizą obrazu Gustava Klimta Jurisprudenz.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 17-30
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyczny konstytucjonalizm federalisty Publiusa i jego filozoficzne podstawy ; THE PRACTICAL CONSTITUTIONALISM OF THE FEDERALIST (PUBLIUS) AND ITS PHILOSOPHICAL FOUNDATIONS
    Autorzy:
    Dubowska, Marta Izabella
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632439.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Projekt Avant
    Tematy:
    federaliści, konstytucja, filozofia prawa, Publius, Hume, Locke
    federalist, constitution, philosophy of law, Publius, Hume, Locke
    Opis:
    The Federalist Papers, mimo iż napisane w 1787 roku, są nadal jedną z najczęściej przywoływanych prac dotyczących problemów konstytucyjnych. Eseje Hamiltona, Madisona i Jaya, ukrywających się pod pseudonimem Publius, są szeroko cytowane, jednak nie zawsze w zgodzie z intencjami ich autorów. Artykuł ten ma na celu : po pierwsze, zarysować historyczne i polityczne tło, na jakim powstawały eseje, aby podkreślić ich umiejscowienie w konkretnej epoce, a po drugie zdekonstruować filozoficzną podstawę esejów, jednocześnie wykazując jak pomijanie takiej podstawy może doprowadzić do wypaczenia zamierzonej przez autorów argumentacji. The Federalist Papers, even though written in 1787, are still one of the most referenced works regarding constitutional matters nowadays. The words of Hamilton, Madison and Jay, disguised under the pseudonym of Publius, are widely quoted, unfortunately not always in accordance with the authors’ intentions. This paper aims to: firstly, sketch the historical and political background for the birth of the essays to establish their existence as a period piece, and secondly deconstruct the philosophical basis of the essays and at the same time show how ignoring such a basis can lead to distortion of the arguments originally intended. 
    Źródło:
    Avant; 2018, 9, 1
    2082-6710
    Pojawia się w:
    Avant
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolność i prawo a ideał wzajemnej życzliwości
    Liberty and the Law
    Autorzy:
    Peno, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596467.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    philosophy of law
    retributive justice
    corrective justice
    Plato
    philosophy of state
    liberty
    Freedom
    filozofia prawa
    sprawiedliwość korektywna i retrybutywna
    Arystoteles
    Platon
    państwo
    Wolność
    Opis:
    Celem artykułu jest próba wykazania, że prawo nie wyklucza wolności. Ramy rozważań o wolności, wspólnocie i prawie wyznaczane są przez określoną, tj. oświeceniową, tradycję intelektualną. W artykule analizie poddane zostają dwa rodzaje wspólnot, które wyróżnia E.J. Weinrib. Pierwsza wspólnota byłaby zunifikowana na wzór państwa Platona. Drugi rodzaj wspólnot (zakorzeniony w myśli Arystotelesa) miałby cechować się istnieniem życzliwych relacji między zachowującymi znaczny stopień autonomii jednostkami. W państwie Platona nie ma prawa, a w państwie Arystotelesa prawo ma organizować wspólnotę opartą na ćwiczeniu cnót i wzajemnej życzliwości. Który model pozostawia więcej wolności obywatelom? Prawo nie stoi w opozycji do wolności indywidualnej, gdy obywatele nie pragną tego prawa naruszać (prawo może nawet narzucać określoną moralność). Jednak państwo wolność ogranicza, gdy brakuje przestrzeni dla krytyki tego państwa, choćby było to państwo i prawo minimalne (w duchu liberalnym). W tym sensie państwo liberalne może mocniej ingerować w poczucie wolności niźli państwo paternalistyczne.
    The aim of this paper is to demonstrate that the law does not exclude liberty. The scope of considerations over the liberty, community and law is determined by a specified, i.e. Enlightenment-based intellectual tradition. The article analyses two types of communities distinguished by E.J. Weinrib. The first community would be unified just as the Plato’s state was. The second type of communities (rooted in Aristotelian thought) would be characterised by the existence of positive relationship between the individuals who retain a significant degree of autonomy. In Plato’s state there is no law and in Aristotle’s state the law is supposed to organise a community based on training the virtues and kindness towards one another. Which model leaves more liberty to the citizens? Law does not stand in opposition to individual liberty when the citizens are not willing to break the law (law can even impose certain moral rules). However, the state limits liberty when there is no space for criticising the state even if the state and the law were minimal (in the liberal spirit). In that sense, the liberal state may interfere in liberty stronger than the paternalistic state.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2016, 15, 3; 5-28
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie normatywne
    The Role of Values in Legal Interpretation: The Normative Approach
    Autorzy:
    Bogucki, Olgierd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531567.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    interpretacja prawa
    teoria prawa
    filozofia prawa
    aksjologia
    legal interpretation
    theory of law
    philosophy of law
    axiology, ‘componential’ theory of values
    Opis:
    Artykuł przedstawia i analizuje pewną teorię wartości i ich roli w interpretacji prawnej. W artykule teoria ta została nazwana „składnikową” teorią wartości. Zgodnie z tą teorią wartości w prawie tworzą struktury oparte na ocenach globalnych – kompleksowych sądach aksjologicznych uwzględniających wszystkie istotne w danym przypadku wartości i stopnie ich realizacji. Podstawowym twierdzeniem teorii jest twierdzenie o izomorfii między globalną oceną a treścią normy prawnej. „Składnikowa” teoria wartości stanowi podstawę normatywnego modelu interpretacji. Zgodnie z tym modelem interpretator powinien zrekonstruować ocenę globalną i wybrać jeden możliwy wynik interpretacji – jedną normę postępowania – która będzie najbardziej spójna z tą oceną. Aby zrekonstruować wspomnianą ocenę globalną interpretator powinien uwzględnić tekst prawny, orzecznictwo i doktrynę, materiały legislacyjne i domniemanie interpretacyjne. Artykuł rekonstruuje filozoficzne założenia wspomnianej teorii i modelu. Artykuł wskazuje, że podstawową wartością wskazanego modelu normatywnego jest intersubiektywność interpretacji prawnej jako element praworządności. W artykule wskazano również, że opisana teoria i model są oparte na pozytywizmie prawniczym, ale mają również znaczące powiązania z hermeneutyką prawniczą, Dworkina teorią prawa oraz argumentacyjnymi ujęciami prawa. Ponadto, opisana teoria wydaje się również zakładać słabą współmierność wartości.
    The article presents and analyses a certain theory of values and their role in legal interpretation. The article calls it a ‘componential’ theory of values. According to the theory, values in law create structures based on global assessments: comprehensive axiological judgements that consider all the relevant values and degrees of their realization. The basic theorem of the theory is the theorem on isomorphy between the global assessment and the content of the legal norm. This ‘componential’ theory is the basis of the normative model of legal interpretation. According to this model, the interpreter should reconstruct the global assessment and choose the one possible result of interpretation – the one norm of conduct – which will be the most consistent with this judgement. In order to reconstruct the aforementioned global assessment, the interpreter should consider the legal text, case law and legal literature, legislative materials and interpretative presumption. The article reconstructs the philosophical presumptions behind the aforementioned theory and model. The article points out that the fundamental value behind the normative model is the intersubjectivity of legal interpretation as an element of the rule of law. The article also indicates that the theory and model described above are based on legal positivism, but with significant connections with legal hermeneutics, Dworkin’s theory of law, and argumentative approaches to law. In addition, the theory seems to presume weak commensurability of values.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 96-108
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozytywna wartość osobowości. Pawła Nowgorodcewa idealizm prawny
    The positive value of personality. Pavel Novgorodtsev’s legal idealism
    Autorzy:
    Daniłkina, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685852.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    idealizm prawny
    prawo naturalne
    rosyjska filozofia prawa
    personalizm
    Nowgorodcew
    legal idealism
    natural law
    Russian philosophy of law
    personalism
    Novgorodtsev
    Opis:
    Pavel Novgorodtsev was a professor of jurisprudence, politician, and a major representative of Russian philosophy of law. At the turn of the 20th century he recognised a crisis of the positivist juridical doctrine and an increased demand in the philosophy of law, which he identified as the doctrine of natural law. According to Novgorodtsev, the new doctrine of natural law was to embrace a set of moral concerns about the existing law. He elaborated his conception on a basis of broadly construed philosophical idealism – from Kant to philosophically “modernised” Russian Christian orthodoxy. The paper outlines Novgorodtsev’s philosophy of law and reveals its specific features in comparison with relevant west-European theories, as well as in connection with a pronounced personalistic trend in Russian philosophy.
    Paweł Nowgorodcew był profesorem prawa, działaczem politycznym i jednym z czołowych przedstawicieli rosyjskiej filozofii prawa. Na przełomie wieków XIX i XX zauważył kryzys doktryny pozytywizmu prawniczego i wzrost zapotrzebowania na nową filozofię prawa, którą utożsamiał z doktryną prawa naturalnego. Według Nowgorodcewa nowa doktryna prawa naturalnego miała zawierać w sobie zbiór ideałów moralnych w stosunku do treści prawa pozytywnego. Swoją koncepcję autor ten budował na fundamencie szeroko pojmowanego idealizmu filozoficznego: od Kanta do filozoficznie „zmodernizowanej” rosyjskiej ortodoksji chrześcijańskiej. W artykule przedstawiono zarys filozofii prawa Nowgorodcewa i ujawniono jej cechy szczególne w porównaniu z wybranymi teoriami zachodnioeuropejskimi, a także w związku z wyraźną tendencją personalistyczną w filozofii rosyjskiej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 78
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka prawa w ujęciu niemieckiej szkoły historycznej
    Legal Science in the Perspective of the German Historical School
    Autorzy:
    Tabak, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22792718.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Tematy:
    niemiecka szkoła historyczna
    romantyzm
    teoria prawa
    filozofia prawa
    prawo zwyczajowe
    German Historical School
    Romanticism
    theory of law
    philosophy of law
    customary law
    Opis:
    Niemiecka szkoła historyczna w prawie jest XIX-wiecznym prądem intelektualnym w niemieckiej nauce prawa. Mając za podstawę ideologię romantyzmu, szkoła kładła nacisk na historyczne uwarunkowania prawa, co stało w opozycji do klasycznie zrozumiałego prawa naturalnego, wpisanego w każdy rozum ludzki przez transcendentny i osobowy Absolut. Najważniejsze poglądy szkoły zostały określone przez Gustava von Hugo i przede wszystkim przez Friedricha Carla von Savigny’ego. Podstawowym założeniem przyjętym przez szkołę historyczną jest to, iż prawo to nie zbiór regulacji nadanych arbitralnie przez daną władzę, lecz raczej wyraz przekonań określonej wspólnoty, uwarunkowany przez takie czynniki, jak język, zwyczaj, czy praktyka przyjęta w konkretnym środowisku. U podstaw prawa danego narodu leży „duch narodu”, czyli Volksgeist. W ramach niemieckiej szkoły historycznej można wyodrębnić dwa kierunki – romanistyczny i germanistyczny. Romaniści, do których zalicza się m.in. Savigny’ego, twierdzili, iż „duch narodu” może został odkryty w wyniku recepcji prawa rzymskiego, podczas gdy nurt germanistyczny, reprezentowany przez K.F. Eichorna, J. Grimma, G. Beselera, czy O. von Gierke za wyraz „ducha narodu” uznawał rodzime prawo niemieckie wywodzące się ze średniowiecza.
    The German Historical School of Jurisprudence is a 19th-century intellectual movement in the study of German law. With Romanticism as its background, it emphasized the historical limitations of the law. The Historical School is based on the writings and teachings of Gustav von Hugo and especially Friedrich Carl von Savigny. The basic premise of the German Historical School is that law is not to be regarded as an arbitrary grouping of regulations laid down by some authority. Rather, those regulations are to be seen as the expression of the convictions of the people, in the same manner as language, customs and practices are expressions of the people. The law is grounded in a form of popular consciousness called the Volksgeist. The German Historical School was divided into Romanists and the Germanists. The Romantists, to whom Savigny also belonged, held that the Volksgeist springs from the reception of the Roman law. While the Germanists (K.F. Eichhorn, J. Grimm, G. Beseler, O.von Gierke) saw medieval German Law as the expression of the German Volksgeist.
    Źródło:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2018, 13, 15 (2); 291-300
    2719-3128
    2719-7336
    Pojawia się w:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola filozofii prawa w podejmowaniu decyzji sędziowskiej – rozważania w oparciu o filozofię Gustava Radbrucha
    Autorzy:
    Dąbrowska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034069.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    filozofia prawa
    pozytywizm prawniczy
    prawo natury
    decyzja sędziowska
    Gustav Radbruch
    philosophy of law
    legal positivism
    doctrine of the law of nature
    judicial decision
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu poruszenie problematyki filozofii prawa i jej wpływu na kształtowanie decyzji sędziowskiej na tle filozofii Gustava Radbrucha. Niejednokrotnie w sposób nieświadomy to przyjmowana przez sędziego postawa filozoficzna wobec prawa determinuje sposób wykładni norm, co wpływa na decyzję finalną. Poprzez analizę filozofii Gustava Radbrucha i zestawienie jej z poglądami Hansa Kelsena dowiedzione zostanie, że poglądy filozoficzne sędziów nie pozostają bez znaczenia dla decyzji sędziowskiej. Do uwidocznienia wspomnianego problemu zostanie wykorzystana analiza artykułu Lona Fullera „sprawa grotołazów”. Posłuży ona do przedstawienia zależności między przyjmowaniem pozytywistycznego paradygmatu a wykładnią formalistyczną, a także paradygmatów realistycznych lub prawonaturalnych a wykładnią antyformalistyczną.  Zatem aby wykazać, że filozofia prawa jest czynnikiem wpływającym na decyzję sędziowską podjęte zostaną dwa zasadnicze problemy – przemiany myśli filozoficzno-prawnej pod wpływem wydarzeń historycznych oraz korespondencja między filozofią prawa a sposobem prowadzenia wykładni przez sędziów.
    This article aims to discuss the influence that personal views on philosophy of law held by individual judges exerts on their judicial decisions in a connection with philosophy of Gustav Radbruch. Commonly, the subconscious philosophical position held by the judge towards the law determines the statutory interpretation and, thus, the final decision. Through the juxtaposition of Gustav Radbruch’s and Hans Kelsen’s schools of thinking, it is proven that philosophical outlook of the judges is very much relevant for the process of making judicial decisions. Lon Fuller’s notorious article “The Case of Speluncean Explorers” is used to illustrate the problem and demonstrate the causality between accepting the positivistic paradigm and the preference for formalistic interpretation of the law and, conversely, between the adherence to legal realism or naturalism and the preference for antiformalistic interpretation.  Therefore, two key issues are introduced to prove the significance of philosophy of law for judicial decisions: the developments in philosophical and legal thought under the influence of law held by particular judges. historical events and the relationship between statutory interpretation and views on philosophy of law held by particular judges. historical events and the relationship between statutory interpretation and views on philosophy of
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 97; 183-198
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi w przedmiocie paradygmatu nauk prawnych
    Selected problems of the paradigm of jurisprudence
    Autorzy:
    Ciepły, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046957.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    wykładnia prawa
    aksjologia prawa
    filozofia prawa
    paradygmat nauk prawnych
    postmodernizm
    interpretation of the law
    axiology of law
    philosophy of law
    legal science paradigm
    postmodernism
    Opis:
    Autor artykułu zwraca uwagę na trudności prowadzenia badań normatywnych wynikające z silnego wpływu na poziomie ogólnej metodologii nauk postmodernistycznej kontestacji założeń klasycznej logiki i etyki, oświeceniowego racjonalizmu i utylitaryzmu oraz aksjomatów pozytywistycznych, uznanych dotychczas za podstawowe składniki paradygmatu nauk prawnych. Autor w szczególności wskazuje na nieprzychylne otoczenie dla prowadzenia badań w zakresie aksjologii prawa w poszczególnych dogmatykach prawniczych, w szczególności w nauce prawa karnego. Podkreśla przy tym, że hermeneutyka aktów normatywnych musi być zakotwiczona semantycznie w kulturze, która wykreowała system prawny i właściwym jej systemie wartości. W wykładni prawa należy zwrócić szczególną uwagę na kryjącą się za językiem prawnym tzw. meta-narrację aksjologiczną, a więc konkretny kontekst antropologiczny, etyczny, społeczny i kulturowy, stanowiący pierwotne, relewantne dla treści norm prawnych tło aksjologicznych i normatywnych rozstrzygnięć prawodawcy.
    The author draws attention to the postmodern critique of basic assumptions of the paradigm of jurisprudence, i.e., classical logic and ethics, rationalism and utilitarianism of the Enlightenment, and also positivism and naturalism. In particular, the author points out the contemporary neglect of profound research in the field of axiology of law, especially criminal law. He also emphasizes that the hermeneutics of the language of law semantically must be associated with a certain culture and its value system. The interpretation of law should pay attention to the meta-narrative context of the law, including original and relevant anthropological, ethical, social and cultural background of legislative decisions.
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2017, 2; 27-37
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Republika versus monarchia : myśl polityczna i prawna Andrzeja Maksymiliana Fredry
    Myśl polityczna i prawna Andrzeja Maksymiliana Fredry
    Autorzy:
    Tracz-Tryniecki, Marek.
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Fredro, Andrzej Maksymilian (ok. 1620-1679)
    Filozofia polska
    Filozofia polityczna
    Filozofia prawa
    Filozofowie
    Monografia
    Opis:
    Bibliografia na stronach [311]-326.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Sąd jak inkarnacja Ludu. Dekonstrukcja idei ludowego konstytucjonalizmu
    Court as the incarnation of the People. Deconstruction of the idea of popular constitutionalism
    Autorzy:
    Barut, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531467.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    filozofia prawa
    teoria demokracji
    ludowy konstytucjonalizm
    Bruce Ackerman
    philosophy of law
    theory of democracy
    popular constitutionalism
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza idei ludowego konstytucjonalizmu sformułowanej w amerykańskiej filozofii prawa. Autor wychodzi od stwierdzenia deficytu legitymacji współczesnej władzy politycznej, a co za tym idzie jej wytworu – prawa pozytywnego. Rozwiązaniem tego problemu ma być idea polityki deliberacyjnej, polegającej na społecznej dyskusji oraz prawa responsywnego, tworzonego poprzez aktywność wielu podmiotów, w którym znajdują odzwierciedlenie zróżnicowane tożsamości i sposoby widzenia świata. Deliberacyjność polityki i responsywność prawa mogą jednak oznaczać albo społeczną realność – rzeczywistą dyskusję nad prawem i polityką albo ideę regulatywną, do realizacji której może zbliżać się działalność organów o charakterze elitarnym. W amerykańskiej filozofii prawa idea ludowego konstytucjonalizmu stanowić miała odpowiedź na postulat jego legitymizacji prawa poprzez zapewnienie społeczeństwu, a w szczególności przedstawicielom „nowych ruchów społecznych”, takich jak „ruch obrony praw obywatelskich” w latach 60-tych, bezpośredniego udziału w jego tworzeniu i stosowaniu, była wyrazem zaniepokojenia, które wyrażali również autorzy lewicowi w obliczu prawotwórczych orzeczeń Sądu Warrena. Przeformułowanie tej idei, dokonane w szczególności przez Bruce’a Ackermana, czyli uznanie za wyraz ludowego prawodawstwa orzecznictwa amerykańskiego Sądu Najwyższego stanowi wyraz zmiany rozumienia, czy wręcz dekonstrukcji podstawowych idei filozoficzno-prawnych i filozoficzno-politycznych, takich jak reprezentacja i demokracja. Następstwem jest oderwanie pojęcia ludu od związku z określoną empiryczną zbiorowością. Proces ten jawi się jako aspekt zjawiska ideowego wykraczającego poza kontekst amerykański, to jest legitymizacji, według kryterium realizacji hasła ochrony praw człowieka, organów o charakterze elitarnym, przykładem koncepcje Pierre’a Rosanvallona czy Dominique Rousseau. Autor wskazuje na niebezpieczeństwa związane z tym trendem: radykalna zmiana znaczenia słów powoduje irracjonalizację dyskursu społecznego, a oparcie legitymacji sądu konstytucyjnego na prawach człowieka może wyłączyć możliwość jego krytyki.
    The subject of this article is an analysis of the idea of popular constitutionalism formulated in American philosophy of law. The starting point for the author is to identify the lack of legitimacy of contemporary government, and consequently its product – the positive law. The solution to this problem is supposed to be the idea of deliberative politics, based on social discussion and responsive law, created through the activity of many subjects, reflecting differentiated identities and ways of seeing the world. Deliberative politics and the responsiveness of law may, however, mean either a social reality, real discussion on law and politics, or a regulatory idea which the activities of elite bodies may advance. In American philosophy of law, the idea that popular constitutionalism was to respond to the postulate of legitimisation of the law by providing the public, and in particular, representatives of ’new social movements‘ such as ‘the civil rights movement‘ in the 1960s, direct participation in its creation and application, was an expression of concern also expressed by the authors of the left in the face of the law-making judgments of the Warren Court. The reformulation of this idea, made in particular by Bruce Ackerman, or its identification with American Supreme Court’s jurisprudence, is an expression of a change in understanding or even deconstruction of fundamental political and legal ideas such as representation and democracy. The consequence is the detachment of the concept of the People from a relation to a particular empirical community. This process appears as an aspect of the ideological phenomenon that goes beyond the American context, i.e. legitimacy, according to the criterion of realizing the slogan of protection of human rights, of elitist bodies. The examples are: the conceptions of Pierre Rosanvallon, and Dominique Rousseau. The author of the article points out the dangers of this movement. The radical shifting of the meaning of words causes irrationalisation of public discourse, and the legitmisation of the role of played by constitutional court as a defender of human rights can exclude all possibilities of the criticism of its lawmaking.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 2(15); 13-25
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza
    Hindsight bias and liability for damages
    Autorzy:
    Zyzik, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531729.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    błąd perspektywy czasu
    błąd poznawczy
    odpowiedzialność odszkodowawcza
    psychologia poznawcza
    prawo cywilne
    filozofia prawa
    hindsight bias
    cognitive bias
    liability for damages
    cognitive psychology
    civil law
    legal philosophy
    Opis:
    Błąd perspektywy czasu jest jednym z błędów poznawczych, które ludzie popełniają w sposób systematyczny i przewidywalny. Istotą tego błędu jest niezdolność do prawidłowej oceny prawdopodobieństwa przeszłych zdarzeń. Nasza tendencja do ich przeceniania może prowadzić do niepokojących konsekwencji w ramach procedur prawnych, w których kwestie te są rozważane. W analizie skupimy się na ocenie jak błąd perspektywy czasu wpływa na sposób w jaki sędziowie stwierdzają istnienie winy w procedurze cywilnej. Co więcej, spróbujemy zidentyfikować konsekwencje moralnych, ekonomicznych i prawnych aspektów zanalizowanego teoretycznie błędu poznawczego.
    Hindsight bias is one of the cognitive biases, which are biases that people make systematically and predictably. The essence of this bias is inability to correctly evaluate the probability of past events. Our tendency to overestimate it can lead to disturbing consequences in legal proceedings where such activities are on the agenda. In our analysis we will focus on assessing how the hindsight bias affects the way in which judges determine guilt in civil proceedings. Moreover, we will try to identify the consequences of moral, economic and legal aspects of theoretical analyzed cognitive error.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 131-141
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jerzy Kalinowski – życie filozoficzne w zawieruchach XX wieku
    Jerzy Kalinowski – La vie philosohique dans les tourmentes du XX siècle
    Autorzy:
    Bastit, Michel
    Prokop, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057893.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Georges Kalinowski
    thomisme
    logique des normes
    philosophie du droit
    métaphysique
    Jerzy Kalinowski
    tomizm
    logika norm
    filozofia prawa
    metafizyka
    Opis:
    Il y a vingt ans Georges Kalinowski est mort. Il était un philosophe polono-français spécialiste de la philosophie du droit. En Pologne G. Kalinowski était l’un des fondateurs, avec Stefan Swieżawski, Mieczysław A. Krąpiec o.p., Stanisław Kamiński, Karol Wojtyła, Marian Kurdziałek entre autres, de ce qu’il appellera dans la „Revue philosophique de Louvain” – „L’école philosophique lublinoise”. A cause de problèmes qu’il a subi par le régime politique communiste, en 1958 il choisit de venir en France. Sa philosophie, il l’a présentée dans L’Impossible Métaphysique et La Philosophie à l’heure du Concile, d’inspiration aristotélicienne et thomiste, où il a exposé la structure ontique de la réalité, de l’homme et de Dieu. A la base de cette compréhension de l’homme et s’appuyant sur les propriétés transcendantales des êtres, d’où découlent les premièrs principes de la connaissance, tels que les principes d’identité de l’être, de non-contradiction, de tiers exclu ou de raison d’être, G. Kalinowski élabora sa philosophie du droit, étroitement liée à la philosophie morale qui «est la ‘conclusion’ de la métaphysique et la ‘prémisse’ de la vie», présentée dans Le problème de la vérité en morale et en droit et dans Initiation à la philosophie morale. L’œuvre de Kalinowski, traduit en plusieurs langues, spécialement Logique des Normes, propose le réalisme philosophique thomiste dans les domaines divers comme métaphysique, théorie de la connaissance, éthique et droit.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 15-24
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O strukturze intuicji normatywnych: uniwersalna gramatyka moralna
    On the structure of normative intuitions: universal moral grammar
    Autorzy:
    Próchnicki, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531598.pdf
    Data publikacji:
    2017-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    etyka
    filozofia prawa
    językoznawstwo generatywne
    psychologia moralności
    filozofia umysłu
    kognitywistyka
    Noam Chomsky
    ethics
    legal philosophy
    generative linguistics
    moral psychology
    philosophy of mind
    cognitive science
    Opis:
    Celem artykułu jest krytyczne scharakteryzowanie nowego, interdyscyplinarnego nurtu badań nad moralnością, określanego jako uniwersalna gramatyka moralna, oraz przedstawienie jego znaczenia dla nauk prawnych. Przedstawiciele tego programu badawczego, tacy jak John Mikhail i Marc Hauser powołują się na uczynioną przez Johna Rawlsa analogię lingwistyczną, tj. porównanie moralności do języka oraz propozycję badania jej w sposób podobny do paradygmatu językoznawstwa generatywnego Noama Chomsky’ego. Zdaniem gramatyków moralnych moralność, podobnie jak język, osadza się na wrodzonych, uniwersalnych kompetencjach poznawczych, wspólnych wszystkim ludziom. Pewne świadectwa na rzecz tej tezy pochodzą z rozmaitych dyscyplin naukowych, takich jak psychologia rozwojowa, neurobiologia, antropologia, czy logika, jednak argumenty te są przez krytyków uważane za słabe i niekonkluzywne. W artykule podjęto próbę oceny, na ile trafna i użyteczna może być analogia lingwistyczna, a także wytyczenia jej granic, m. in. poprzez przedstawienie kilku najistotniejszych elementów teorii N. Chomsky’ego i próby ich adaptacji dla systemów norm społecznych, takich jak moralność, czy prawo. Pierwszym argumentem, który zbliżać ma moralność do języka, jest tzw. niedostatek bodźca (poverty of the stimulus), opierający się na założeniu, że klasyczne mechanizmy uczenia się nie wyjaśniają fenomenu nabywania reguł językowych i moralnych. Wśród innych elementów teorii N. Chomsky’ego przetworzonych na potrzeby analizy moralności, odnaleźć można próbę scharakteryzowania moralności jako systemu zasad i parametrów (principles and parameters), podziału na moralność wewnętrzną i zewnętrzną oraz kompetencję i wykonanie, a także założenie, że istnieje wyspecjalizowany moduł umysłowy, odpowiedzialny za jej realizację. Badania prowadzone w obrębie uniwersalnej gramatyki moralnej mogą mieć istotne znaczenie dla nauk prawnych. Po pierwsze, założenia przyjmowane przez ten nurt badawczy można postrzegać jako próbę konstrukcji nowoczesnej, znaturalizowanej teorii prawa natury, która ma oprzeć się na naukach empirycznych. Co więcej, celem badaczy jest jak najpełniejsze scharakteryzowanie takich pojęć, jak np. wina, czyn, zobowiązanie, czy szkoda, i w efekcie próbę ich schematyzacji w ramach rozwiniętej logiki deontycznej, a także ukazanie źródeł intuicji z nimi związanych poprzez badania dotyczące nie tylko ich podłoża biopsychologicznego, ale również antropologię prawa, czy komparatystykę prawniczą.
    The aim of the article is to critically characterize the new, interdisciplinary research program on morality: universal moral grammar, and to describe its meaning for jurisprudence. Its proponents, such as John Mikhail and Marc Hauser, refer to John Rawls’ linguistic analogy, i.e. comparison of morality to language and suggestion to study it similarly to Noam Chomsky’s generative linguistics paradigm. According to moral grammarians morality, like language, settles on innate, universal cognitive capacities, common to all people. Some evidence supporting these claim, come from various scientific disciplines, such as developmental psychology, neuroscience, anthropology or logic, but they are criticised as weak and inconclusive. The article tries to assess to what extent the linguistic analogy is accurate and useful, analyzing some of the most important N. Chomsky’s claims and their adaptations to the systems of social norms, such as morality and law. The first argument is so called poverty of the stimulus, assuming that the classic learning mechanisms cannot explain the phenomenon of acquisition of language and morals. Other elements of N. Chomsky’s theories adapted to analyze morality include characterizing morality as a system of principles and parameters, divisions between I-morality/E-morality and competence/performance, and also an assumption that the specialized mental module for it exists. Research conducted in universal moral grammar program may have substantial influence on jurisprudence. Firstly, assumptions made by moral grammarians can be seen as a construction of a modern, naturalized theory of natural law, based on empirical study. Moreover, the goal of the program is to fully describe concepts such as guilt, act, obligation or damage, and as an effect to schematize it as an advanced deontic logic, and also to discover sources of intuitions regarding them not only through research on their biopsychological foundations, but also through legal anthropology and comparative legal studies.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 102-114
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Obrona przez kulturę” a rzeczywistość prawna współczesnej Polski
    „The Cultural Defense” and contemporary Polish legal reality
    Autorzy:
    Golak, Mateusz, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/499476.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    obrona przez kulturę
    socjologia prawa
    filozofia prawa
    filozofia karania
    Polska współczesna
    the Cultural Defense
    legal sociology
    legal philosophy
    philosophy of punishment
    contemporary Poland
    Opis:
    Artykuł dotyczy wpływu obecnej w anglosaskim systemie prawnym argumentacji obrony przez kulturę na polską aktualną rzeczywistość społeczno-prawną. Wychodząc od streszczenia kwestii, autor analizuje obecny stan prawny oraz przywołuje precedensowe przypadki z polskiej i międzynarodowej praktyki sądowej, aby przedstawić najistotniejszy element zjawiska. Głównym pytaniem, na które autor poszukuje odpowiedzi jest pytanie o to czy tytułowa argumentacja może stanowić kontratyp pozaustawowy, przesłankę złagodzenia odpowiedzialności karnej czy jeszcze coś innego. Próba odpowiedzi odwołuje się do dotąd niedocenianej w Polsce koncepcji sprawiedliwości wyrównawczej.
    The article is devoted to the influence of common law legal argumentation called “the Cultural Defense” on the contemporary Polish legal reality. Starting with a summary of the concept, the author analyses current Polish law and focuses on precedents from national and international cases in order to present the most essential elements of the abovementioned phenomenon. The author tries to provide an answer whether the subject in question could be qualified as a non-statutory justification, a premise for the commutation of sentence or something else. An attempt to reply to such a question recalls compensatory justice which in Poland is still underestimated.
    Źródło:
    Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2017, Numer Specjalny; 25-35
    2299-2774
    Pojawia się w:
    Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pochodzeniu dóbr prawnych w liberalnym systemie prawa karnego – uwagi wstępne
    On the Origin of Legal Interests in a Liberal Criminal Law System. Preliminary Remarks
    Autorzy:
    Grzęda, Ewa
    Juzaszek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26133329.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    dobra prawne
    kryminalizacja
    filozofia prawa karnego
    legal interests
    criminalization
    philosophy of criminal law
    Opis:
    Artykuł stara się odpowiedzieć na filozoficznoprawny problem leżący u podstaw kontynentalnych teorii kryminalizacji, tj. jakie racje stoją za ustanowieniem przez ustawodawcę określonego katalogu dóbr chronionych przez prawo. By odpowiedzieć na to pytanie, autorzy wpierw zarysowują to, co charakteryzuje kontynentalne teorie kryminalizacji (w opozycji do anglosaskich), a następnie prezentują dwa podstawowe typy teorii uzasadniających wybór przez prawodawcę dóbr prawnych: systemowo-inherentne i systemowo-transcendentne. W ramach typu systemowo-transcendentnego autorzy wyróżniają trzy potencjalne teorie: systemowo-transcendentną koncepcję społeczną, systemowo-transcendentną koncepcję moralistyczną i systemowo-transcendentną koncepcję dezintegracyjną. Przeciw każdej z nich znajdują jednak poważne argumenty dyskwalifikujące, co sprawia, że ostatecznie opowiadają się za tym, iż odpowiedzi na postawione wyżej pytanie badawcze należy szukać pośród koncepcji systemowo-immamentnych.
    The article tries to answer the legal-philosophical problem underlying the continental theories of criminalization, i.e., what the reasons are for the legislator establishing a specific catalogue of interests protected by law. To answer this question, the authors first outline what characterizes continental criminalization theories (as opposed to common law ones), and then present two basic types of theories justifying the legislator’s choice of legal interests: systemic-inherent and system-transcendent theories. Within the systemic-transcendent type, the authors distinguish three potential theories: a systemic-transcendent social theory, a systemic-transcendent moralistic theory, and a systemic-transcendent disintegrative theory. Against each of them, however, the authors find serious disqualifying arguments, which eventually makes them argue that the answers to the research question posed above should be sought among system-inherent theories.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 37, 4; 27-39
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Lipcowa” nowelizacja Kodeksu karnego. Nowa filozofia prawa i wątpliwości konstytucyjne
    “July” Amendment of the Criminal Code. New Philosophy of Law and Constitutional Concerns
    Autorzy:
    Daśko, Natalia
    Bojarski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27177682.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    kodeks karny
    polityka kryminalna
    kara kryminalna
    populizm penalny
    criminal code
    criminal policy
    criminal punishment
    penal populism
    Opis:
    The Act of July 7, 2022 introduced a thorough reform of criminal law. The effect of these changes is a significant tightening of criminal repression, e.g. in the form of extending the possible sentence of imprisonment from one month to 15 years to a period from one month to 30 years, lowering the age of criminal responsibility in special cases to 14 years or the possibility of imposing a penalty life imprisonment without the possibility of conditional early release. The changes that appeared in the Penal Code can be considered the next stage in the political struggle through activities known as penal populism. However, these changes can be viewed as the result of adopting a philosophy of criminal law different from the previous one and adopting the assumptions of neoclassicism in criminal law. However, some of these changes raise serious constitutional questions.
    Ustawą z 7 lipca 2022 r. dokonano gruntownej reformy prawa karnego. Efektem tych zmian jest znaczne zaostrzenie represji karnej, np. w postaci wydłużenia możliwej do orzekania kary pozbawienia wolności z okresu od miesiąca do 15 lat, na okres od miesiąca do 30 lat, obniżenia wieku odpowiedzialności karnej w szczególnych przypadkach do 14 lat czy możliwości orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zmiany, które pojawiły się w Kodeksie karnym, można uznać za kolejny etap w walce politycznej poprzez działania określane mianem populizmu penalnego. Jednakże można na te zmiany spojrzeć jako na efekt przyjęcia odmiennej od dotychczasowej filozofii prawa karnego i przyjęcie założeń neoklasycyzmu w prawie karnym. Niektóre z tych zmian budzą jednak poważne wątpliwości konstytucyjne.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 287-302
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socialization, Upbringing, and Education for Peace
    Autorzy:
    Bałandynowicz, Andrzej
    Thomas, Joachim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40453716.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Pokój
    wychowanie do pokoju
    edukacja
    socjalizacja
    filozofia prawa
    Peace
    peace education
    education
    socialisation
    philosophy of law
    Opis:
    Edukacja na rzecz pokoju wyłania się jako kluczowy element systemów edukacyjnych, mający na celu wyposażenie osób w niezbędną wiedzę, umiejętności i postawy, aby aktywnie angażowały się w pokojowe współistnienie i transformację konfliktów. W artykule przeanalizowano różne podejścia i strategie stosowane w edukacji na rzecz pokoju. Omówiono również wyzwania i możliwości związane z wdrażaniem edukacji na rzecz pokoju w różnych kontekstach, z uwzględnieniem czynników kulturowych, społeczno-politycznych i ekonomicznych.
    Peace education is emerging as a crucial component of educational systems, with the goal of providing individuals with the essential knowledge, skills, and attitudes needed to actively participate in peaceful coexistence and conflict transformation. This article examines various approaches and strategies employed in peace education. Additionally, it discusses the challenges and opportunities related to the implementation of peace education in diverse contexts, taking into account cultural, socio-political, and economic factors.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2023, 13, 2; 25-38
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawiedliwość jako wartość we współczesnym państwie i prawie
    Justice as a value in the modern state and law
    Autorzy:
    Kokoszkiewicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047957.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja Niepodległości
    Tematy:
    sprawiedliwość
    państwo i prawo
    teoria i filozofia prawa
    legislacja
    zasady prawa
    justice
    state and law
    theory and philosophy of law
    principles of law.
    legislation
    Opis:
    The article focuses on justice understood as value in modern state and law. It is accompanied by a research question whether justice is a certain value, a principle that is inalienable and universal, which should accompany modern state and law, if we want to call it the rule of law. First of all, the historical faces of justice in the state and law were presented. In this part of the article, the author presents selected examples of considerations on justice in the broad sense, which took place at the turn of history, and which still remain - even partially timely. Secondly, the article presents considerations focused around the concept of “Iustitia fundamentum regnorum – Justice is the mainstay of the state.” The author presents in it reflections on the state and law, positive and natural law as well as the role of justice. also characterizes its essence. Finally, conclusions are presented.
    Źródło:
    Prawo i Polityka; 2019, 9; 14-22
    2080-5799
    Pojawia się w:
    Prawo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasyfikacja teorii prawa naturalnego oraz jego wpływ na świadomość społeczeństwa
    Classification of the theories of natural law and its impact on public awareness
    Autorzy:
    Szyszkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621931.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    prawo naturalne, świadomość, sprawiedliwość, społeczeństwo, czło- wiek, filozofia prawa.
    natural law, public awareness, justice, society, human being, philosophy of law.
    Opis:
    As the Author of this article demonstrates, natural law is the subject of research by many different sciences, especially by the philosophy of law. Natural law affects public aware- ness. Classification of the theories of natural law is based on the sources of this law, including the theory of variation and immutability of natural law. Grotius developed the concept of natural law and with it laid the foundations for international law. Not all saw this as being for the good, voicing opinion that natural law was of an immoral character.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 2; 55-60
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojna z terroryzmem a filozofia prawa. Uwagi na marginesie wydarzeń po 11 września 2001 r.
    War on terrorism and philosophy of law. Some remarks on the post-9/11 period
    Autorzy:
    Dobrzeniecki, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950232.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    war on terrorism
    philosophy of law
    public safety
    natural
    law
    common good
    Opis:
    The article examines to what extend existing philosophy of law and especially natural law doctrine may be applied in the discourse on legitimization of a state fighting terrorism. Since the 9-11 attacks issues of extraordinary threats to public safety occur regularly in scientific discussions among ethics, sociologists, political scientists, security experts. This topic has also became visible in legal science, even in its most unworldly discipline which is philosophy of law. The article is intended to present general tendencies in legal discussions after 9-11 with special reference to aristotelic-tomistic tradition of understanding the notions of common good, the aim of a state and of law.
    Źródło:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2013, 2, 2; 244-255
    2299-1875
    Pojawia się w:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instytucja zgody dysponenta dobrem prawnym na przykładzie zabiegów ubezpładniających
    The institution of consent of on the example of sterilization treatment
    Autorzy:
    Kadyszewski, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055530.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-15
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    prawo karne
    zgoda dysponenta dobrem prawnym
    wazektomia
    laparoskopia
    teoria i filozofia prawa
    criminal law
    consent
    vasectomy
    laproscopy
    theory and philosophy of law
    Opis:
    Artykuł stanowi analizę z punktu widzenia teoretycznoprawnego oraz dogmatycznego instytucji zgody dysponenta dobrem prawnym, która to zarówno w polskiej, jak i zagranicznej doktrynie prawa karnego stanowi oś istotnego sporu dotyczącego zarówno szczegółowych kwestii, takich jak między innymi zakres dóbr prawnych, którymi to jednostka może swobodnie dysponować, jak i zagadnień natury bardziej ogólnych jak dogmatyczna struktura przestępstwa. Autor, odwołując się do przykładu zabiegów ubezpładniających, takich jak wazektomia czy laparoskopia, eksponuje najważniejsze problemy natury dogmatycznej i teoretycznoprawnej związanej z tytułowym zagadnieniem. Jednocześnie, odwołując się do teorii znamion negatywnych, autor przedstawia własne stanowisko w przedmiocie umiejscawiania zgody dysponenta dobrem prawnym w dogmatycznej strukturze przestępstwa, a także zabiera głos w podnoszonej niekiedy kwestii wprowadzenia instytucji zgody dysponenta dobrem prawnym do kodeksu karnego
    The article is an analysis from the theoretical and dogmatic point of view of the institution of consent which both in Polish and foreign criminal law doctrine, constitutes the axis of a significant dispute concerning both specific issues, such as the scope of legal goods that an individual can freely dispose of and issues of a more general nature, such as the dogmatic structure of crime. The author referring to the example of incapacitating procedures such as vasectomy or laparoscopy exposes the most important problems of a dogmatic as well as theoretical nature related to the title issue. At the same time author presents his own position on placing the consent in the dogmatic structure of a crime and also takes the floor on the sometimes raised issue of introducing the institution of consent into the penal code.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2021, 3, XXI; 87-97
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nierówności w nauce i ich uwarunkowania: polskie (sub)pole filozofii prawa
    Inequalities in science and their social conditions: The Polish (sub)field of legal philosophy
    Autorzy:
    Warczok, Tomasz
    Dębska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413490.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    nierówności
    filozofia prawa
    uniwersytety
    pole
    geometryczna analiza danych
    inequalities
    philosophy of law
    university, field
    geometric data analysis
    Opis:
    Wbrew potocznym wyobrażeniom tworzenie treści kulturowych, także naukowych (teorii, metod, paradygmatów etc.), osadzone jest w określonych strukturach społecznych. Działania naukowe nie odbywają się w sposób wolny, między egalitarnymi podmiotami, ale podlegają, tak jak inne fenomeny społeczne, mechanizmom monopolizacji oraz społecznej i symbolicznej hierarchizacji. Nie oznacza to jednak, że hierarchie świata naukowego są prostym odbiciem generalnych nierówności społecznych (systemu klas społecznych). W rzeczywistości świat naukowy stanowi relatywnie odrębne uniwersum z własnymi podziałami i specyficznymi zasobami, o które toczy się społeczna gra. Celem artykułu jest odkrycie i wyjaśnienia owych specyficznych nierówności na przykładzie wewnętrznego funkcjonowania polskiego pola filozofii prawa. Pole to, osadzone na przecięciu linii wpływu kilku dyscyplin (prawo, filozofia, socjologia) oraz sił zewnętrznych (rynek usług prawniczych), daje wgląd w szersze procesy, w jakie uwikłana jest nauka, oraz, co za tym idzie, w sposób, w jaki jest ona produkowana. Badanie, oparte na danych prosopograficznych, obejmuje wszystkich naukowców zatrudnionych w katedrach filozofii i/lub teorii prawa polskich uniwersytetów (n = 148). Metodą badawczą jest geometryczna analiza danych. Oprócz wskazania ukrytych strukturalnych nierówności społecznych i symbolicznych między jednostkami analiza ujawnia także rysującą się nieoczywistą hierarchię uniwersytetów oraz jej sens w badanym uniwersum.
    Contrary to common sense visions, the production of cultural content, including scientific knowledge (theory, methods, paradigms, etc.) is embedded in specific social structures. Scientific practices do not take place freely between egalitarian agents but, like other social phenomena, are subject to the mechanisms of monopolization as well as social and symbolic hierarchization. This does not mean, however, that the hierarchies of the scientific world are a simple reflection of general social inequalities (social class system). In fact, the scientific world is a relatively separate universe with its own divisions and specific resources for the social game. The aim of the article is to reveal and explain these specific inequalities on the example of the internal functioning of the Polish (sub)field of legal philosophy. This (sub)field, set at the intersection of the impact lines of several disciplines (law, philosophy, sociology) and external forces (the legal professional market), gives an insight into the wider processes in which science is involved and, consequently, how it is produced. The study, based on detailed prosopographical data, includes all scholars employed in departments of philosophical and theory of law at all Polish universities (n = 148). The research method is a geometric data analysis. In addition to indicating the hidden structural social and symbolic inequalities between individuals, the analysis also reveals the non-obvious hierarchy of universities and its meaning in the studied universe.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2019, 68, 2; 55-79
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dawid Kostecki, Filozofia prawa Mariana Ignacego Morawskiego SJ, Wydawnictwo KUL, Lublin 2021, s. 309
    Давид Костецки, Философия права Мариана Игнатия Моравского SJ, Wydawnictwo KUL, Люблин 2021, 309 с.
    Давiд Костецький, Філософія права Маріана Ігнація Моравського SJ, Wydawnictwo KUL, Люблін 2021, ст. 309
    Autorzy:
    Jońca, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158496.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2022, 4; 147-150
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theory or philosophy of law?
    Teoria czy filozofia prawa?
    Autorzy:
    Woleński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28813221.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    prawoznawstwo
    dogmatyka prawa
    logika
    ontologia
    aksjologia
    jurisprudence
    doctrinal studies of law
    logic
    ontology
    axiology
    Opis:
    The article discusses the theory of law in terms of the extent to which it is part of jurisprudence, on the one hand, and a philosophical pursuit, on the other. The question is explored considering the historical development of the legal sciences and the situation of Polish theory of law in the latter half of the twentieth century. Also, the author relies on the analysis of selected theoreticallegal concepts, notably the so-called multiplane theory of law and the views thought of Zygmunt Ziembiński. The conclusions suggest that philosophy is inevitable in jurisprudence.
    Artykuł rozważa pytanie, w jakiej mierze teoria prawa jest częścią prawoznawstwa, a w jakiej ma charakter filozoficzny. Kwestię tę przedstawiono na tle historycznego rozwoju nauk prawnych i sytuacji w polskiej teorii prawa drugiej połowy XX w. oraz na podstawie analizy wybranych koncepcji teoretycznoprawnych, w szczególności tak zwanej wielopłaszczyznowej teorii prawa oraz poglądów Zygmunta Ziembińskiego. Konkluzja rozważań wskazuje, że filozofia jest nieunikniona w prawoznawstwie.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 2; 7-16
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Autonomia, neutralność i indyferentność moralna prawa a jego uspołecznienie
    Autonomy, neutrality, and moral indifference of law in the context of socialised law
    Autorzy:
    Dudek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693225.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    sociology of law
    philosophy of law
    moral neutrality/autonomy of law
    socialised law
    legislation
    socjologia prawa
    filozofia prawa
    neutralność/autonomia moralna prawa
    prawo uspołecznione
    legislacja
    Opis:
    According to the concept of moral neutrality/autonomy of law, law-making motivated by the belief that some ways of life are better than others is not allowable. This concept also establishes a need for such justification of the proposed law that it could not be considered as an indication of preferences of one morality over another. The article is an attempt to look at the moral neutrality/autonomy of law from a socio-legal perspective, emphasising the ideal of socialised law, that is the law that is actually and voluntarily (without the need for ‘external’ coercive enforcement) observed by its addressees. The concept of moral indifference of law (a situation in which law regulates the behaviour that is not simultaneously regulated by morality) is helpful in this argumentation. The article shows that the moral neutrality/autonomy of law is highly problematic; for example it is not focused on the question to whose and which morality should the legislator be neutral, or whether it is even possible for the legislator to have this characteristic of objectivity. An emphasis is placed on the problem that neutral motives do not always result in neutral law. This justifies the opinion that moral neutrality/autonomy of law seems to merely create the impression of a solution to a problem, while it actually generates more problems. Attempts to put this concept into practice can in fact lead to manipulation in the legislative process and formation of questionable, unofficial norms of law-making and justification of law. Assuming that any law can be seen by its addressees as oppressive, the best way to counteract such negative opinions of the law (and their possible negative consequences) is the pursuit for a socialised law. However, the realisation of this idea also faces a number of difficulties.
    Zgodnie z koncepcją neutralności/autonomii moralnej prawa zakazane jest tworzenie prawa motywowane przekonaniem, że jedne sposoby życia są lepsze od innych. Ponadto koncepcja ta zakłada konieczność takich uzasadnień prawa, by nie można go było uznać za przejaw preferencji jednej moralności nad inne. Artykuł jest próbą spojrzenia na neutralność/autonomię moralną prawa z perspektywy socjologiczno-prawnej, akcentuje ideał prawa uspołecznionego, czyli prawa faktycznie, dobrowolnie (bez konieczności „zewnętrznego” przymusowego egzekwowania) przestrzeganego przez jego adresatów. Pojęcie indyferentności moralnej prawa (oznaczające sytuację, w której prawo reguluje postępowanie niebędące równocześnie uregulowane przez moralność) jest pomocne w argumentacji. W artykule pokazuje się, że neutralność/autonomia moralna prawa jest wysoce problematyczna, np. nie jest dokładnie określone, wobec czyjej i jakiej moralności ustawodawca powinien być neutralny, a także czy w ogóle może on charakteryzować się taką postawą. Uwagę skupia się na tym, że neutralne motywy nie zawsze skutkują w neutralnym prawie. Usprawiedliwia to opinię, że neutralność/autonomia moralna prawa zdaje się jedynie stwarzać pozory rozwiązania problemu, a tak naprawdę generuje kolejne problemy. Próby realizacji tej koncepcji prowadzić mogą bowiem do manipulacji w procesie ustawodawczym i wykształcenia się łatwych do zakwestionowania nieoficjalnych norm dotyczących tworzenia i uzasadniania prawa. Przyjmując, że każde prawo może być traktowane przez swoich adresatów jako opresyjne, najlepszym sposobem przeciwdziałania takim złym opiniom na temat prawa (i ich możliwym negatywnym konsekwencjom) jest dążenie do uspołecznionego prawa, choć realizacja tego postulatu także napotyka szereg trudności.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 69-81
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja książki: Jerzy Oniszczuk, 2019. Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH
    Book review: Jerzy Oniszczuk, 2019. Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej (The art of understanding: Searching for archaic philosophy). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH
    Autorzy:
    Kaźmierczyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831917.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-22
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    philosophy of politics
    philosophy of law
    filozofia polityki
    filozofia prawa
    Opis:
    Artykuł jest recenzją książki Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej (2019) autorstwa Jerzego Oniszczuka. Autor recenzji omawia zawartość książki, komentuje wyniki przeprowadzonych analiz oraz sposób ich prezentacji.
    The article is a review of the book titled Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej [The art of understanding: Searching for archaic philosophy] (2019) by Jerzy Oniszczuk. The author of the review discusses the content of the book and comments on the results of the analyzes and the method of their presentation.
    Źródło:
    Studia z Polityki Publicznej; 2021, 8, 3(31); 93-99
    2391-6389
    2719-7131
    Pojawia się w:
    Studia z Polityki Publicznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyczność stosowania metafizyki do pozytywizmu prawniczego na przykładzie tezy o społecznym źródle prawa
    The problem of applying metaphysical explanation to legal positivism on the example of social source thesis
    Autorzy:
    Kanon, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945327.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    pozytywizm
    metafizyka
    filozofia prawa
    społeczne źródło prawa
    August Comte
    positivism
    metaphysics
    philosophy of law
    social source thesis
    Opis:
    Artykuł ma na celu przedstawienie pozytywistycznej tezy o społecznym źródle prawa w kontekście rozważań metafizyki klasycznej. Wykorzystano metodę analizy tekstów źródłowych i dokonano abstrakcji tez, które można uznać za metafizyczne. Twierdzenia metafizyczne, to twierdzenia egzystencjalne, a także esencjalne, które dany autor przyjmuje wprost, bądź są możliwe do rekonstrukcji na podstawie wniosków, które wyprowadza. Rozumowanie zostało oparte na przekonaniu, że uniwersalność metafizyki należy rozumieć również w aspekcie czasowym. Teza o zmienności sposobów rozumienia rzeczywistości, wraz z rozwojem ludzkości, jest jedną z kardynalnych założeń pozytywizmu w ogóle. W oparciu o to historiozoficzne prawidło, August Comte wyprowadza dalsze wnioski, co do filozofii możliwej na przyszłość. Negacja metafizyki prowadzi do niepogłębionego, być może nieświadomego, przyjęcia tez, które w historii filozofii zostały już opracowane. Przemyślenia zaprezentowane w niniejszym artykule zasadniczo skoncentrowane są na zagadnieniu sposobu bytowania społeczeństwa. Jego rozumienie warunkuje rozumienie faktów społecznych i na tej płaszczyźnie prowadzi do wniosków na temat społecznej źródłowości prawa. Główna część rozważań umiejscowiona została w kontekście historycznym, co pozwala dostrzec elementy trudno uchwytne współcześnie. Jednym z wniosków jest ustalenie, że metafizyka, wobec której pozytywizm występuje, jest tylko jednym nurtem, który panował w XIX - wiecznej filozofii. Ze względu na brak szczegółowych opracowań zagadnienia, autor sygnalizuje problemy, rozpatrując je na poziomie ogólnym.
    The aim of this article is to present a legal positivist social source thesis in the context of classical metaphysical reflection. Author uses the method of analysing the source texts and abstracts theses that can be considered as metaphysical. Metaphysical theses divide into existential and essential. They are expressed directly by an author or possible to reconstruct. Reasoning was based on convenience that universality of metaphysics should be considered temporally. The thesis about the evolution of ways of understanding reality, along with the development of mankind, is one of the cardinal assumptions of positivism in general. Based on this historiosophical rule, August Comte draws further conclusions about a possible modern philosophy for the future. The denial of metaphysics leads to cursory, perhaps unconscious, acceptance of the theses that have already been developed in the history of philosophy. The reflections are essentially focused on the issue of ontological status of society. Its understanding determines the understanding of social facts and seems to have an impact on social source thesis. The main part of the reflection is placed in a historical context. It enables to examine some aspects that are difficult to consider nowadays. One of the conclusions is that metaphysics to which positivism opposes is dominant in 19th century philosophy, but in general only one of many schools of thought. Since there is no specific literature on that matter, author signalize problems considering them generally.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 241-265
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanowisko filozoficznoprawne Marii Szyszkowskiej
    Философско-правовые взгляды Марии Шишковской
    Maria Szyszkowska’s Legal Philosophy Views
    Autorzy:
    Kryniecka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497444.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
    Tematy:
    filozofia prawa
    prawo natury
    wolność
    pacyfizm
    społeczny indywidualizm
    tolerancja
    философия прaвa
    естественноe правo
    свободa
    пацифизм
    социальный индивидуализм
    толерантность
    philosophy of law
    natural law
    freedom
    pacifism
    social individualism
    tolerance
    Opis:
    В философско-правовых размышлениях Марии Шишковской проявляется тесная связь теории познания, философии человека, аксиологии и философии политики. В ее понимании человек – свободное существо, которое должно стремиться к реализации идеалов. Он обязан внутренне и индивидуально развиваться, но вместе с этим также заботиться о судьбах челове-чества и мира (общественный индивидуализм). Теория естественного права со сменным содер-жанием, которую сформулировала ученая, подчеркивает необходимость рассматривать право в перспективе ценностей. Из провозглашаемого М. Шишковской умеренного агностицизма следуют постулаты равноправия всех мировоззрений и разделения права и моральности в пуб-личной жизни. Толерантность и пацифизм она считает философско-правовыми ценностями.
    Maria Szyszkowska’s study on philosophy of law is closely linked to epistemology, human philosophy, axiology and philosophy of politics. In her study, human is considered to be a free being with aspirations to pursue the ideals. He is obliged to personal inner development, but with concern for the fate of humanity and of the world (social individualism). Her concept of the natural law with variable content emphasizes the need to consider the law in the perspective of value. M. Szysz-kowska’s moderate agnosticism leads to the formulation of the following postulates: equality of worldviews and separation of the law and morality in public life. Tolerance and pacifism are the values of the philosophy of law.
    Źródło:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2016, 16; 291-307
    1642-1248
    Pojawia się w:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?
    Legal Awareness in the Church, or the Awareness of the Church?
    Autorzy:
    Zamelski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1913335.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    prawo kanoniczne
    prawo naturalne
    pedagogika prawa
    socjologia prawa
    teoria i filozofia prawa
    canon law
    natural law
    the pedagogy of law
    the sociology of law
    legal theory and the philosophy of law
    Opis:
    Przedmiotem opracowania „Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?” jest problem świadomości prawnej wiernych Kościoła katolickiego ujęty w szerszym aspekcie świadomości Kościoła. Wierni są związani jednocześnie normami prawa kościelnego i prawa świeckiego, które w swoich normach uwzględnia szereg spraw ważnych z punktu widzenia działalności i misji Kościoła. Niejednokrotnie zdarza się, że normy prawa świeckiego nie dają się pogodzić z nauczaniem Kościoła, co zmusza wiernych do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów. Sytuacja taka stanowi zarazem probierz zgodności prawa państwowego z prawem naturalnym, któremu prawo kanoniczne pragnie pozostawać wierne. W ten sposób opracowanie dokonuje połączenia problematyki prawa kanonicznego z zagadnieniami teorii i filozofii prawa oraz eklezjologii. Rozważania są głosem w dyskusji na temat znaczenia i stanu świadomości eklezjalnej i prawnej członków Kościoła, w szczególności laikatu. W ramach rozważań odniesiono się kolejno do pojęcia i obszarów świadomości prawnej, treści i znaczenia świadomości Kościoła oraz roli świadomości prawnej w misji Kościoła. Na zakończenie rozważań dokonano ich podsumowania.
    The article entitled “Legal Awareness in the Church, or the Awareness of the Church” presents the issue of the legal awareness of the members of the Catholic Church against the broader background of the awareness of the Church. Members of the Church are bound by the norms of both ecclesiastical and secular law, the latter setting out the norms for a variety of issues crucial to the activities and mission of the Church. Not infrequently the norms of secular law are irreconcilable with the teaching of the Church, and Church members have to make informed and responsible decisions. Such a situation puts to the test the consistency of a state’s law with natural law, with which canon law endeavours to comply. Thus the article makes a synthesis of issues related to canon law with questions framed by legal theory, the philosophy of law, and by ecclesiology. The author adds his voice to the debate concerning the significance and level of ecclesiastical and legal awareness of the members of the Church, and in particular of lay people. The article addresses the definition and areas of legal awareness, the content and meaning of the awareness of the Church, and also the role of legal awareness in the mission of the Church. In the conclusion of the article there is a summary of the issues it addresses.
    Źródło:
    Kościół i Prawo; 2015, 4, 1; 21-36
    0208-7928
    2544-5804
    Pojawia się w:
    Kościół i Prawo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Climate Change Litigation: Vulnerable Children and a Duty of Care
    Spory sądowe dotyczące zmian klimatycznych: bezbronne dzieci i obowiązek opieki
    Autorzy:
    Rochford, Francine
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339681.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    zmiana klimatu
    wina
    filozofia prawa
    climate change
    fault
    legal philosophy
    Opis:
    This article considers climate change jurisprudence in the context of other eschatological narratives developing the theme of ecological catastrophe. It focusses in particular on concepts of fault, harm and responsibility, referents in case narratives, as expounding a sense of outrage at the excesses of modern capitalism, and the converse use of the child as the party innocent of all agency in the upcoming apocalypse. The article analyses the narrative developed by the applicants in an Australian case, Sharma by her litigation representative Sister Marie Brigid Arthur v Minister for the Environment [2021] FCA 560 (Sharma 1), in which the “previously unimaginable power” to cause potentially “cataclysmal harm” to “Vulnerable Children” created a duty to those children. The applicants were successful at first instance, but an appeal (Minister for the Environment v Sharma [2022] FCAFC 35 (Sharma 2) reversed this decision. Taking an interdisciplinary approach and drawing upon approaches of philosophy, psychology and theology as well as law, this article considers the idea of “fault” in the tort of negligence and the techniques used to support the moral connotations of fault in the case narrative. In particular, it reflects on the contribution of the Judeo-Christian tradition to this fault narrative. It focusses in particular on the theology of hope in Christian eschatology, responses to anticipation of catastrophic climate change narratives, and the concept of fault in those narratives. It considers the psychological dimensions of “hope” and “despair” as illuminated in theological approaches to apocalyptic views, and the reification of doctrines of despair in proving damages in the law of negligence.
    W artykule rozważane jest orzecznictwo odnoszące się do zmian klimatu w kontekście narracji eschatologicznych możliwej katastrofy ekologicznej. Skoncentrowano się w szczególności na koncepcjach winy, krzywdy i odpowiedzialności, które w analizowanych narracjach są przywoływane jako powód do oburzenia na wybryki współczesnego kapitalizmu, przy jednoczesnym wykorzystaniu obrazu dziecka jako niewinnego uczestnika nadchodzącej apokalipsy. Przeanalizowano też narrację skarżących w australijskiej sprawie sądowej Sharma by her litigation representative Sister Marie Brigid Arthur v Minister for the Environment [2021] FCA 560 (Sharma 1), wedle której „niewyobrażalna wcześniej moc” (previously unimaginable power) powodowania potencjalnego „kataklizmu krzywd” (cataclysmal harm) wobec „bezbronnych dzieci” (Vulnerable Children) miała stworzyć obowiązek opieki nad nimi. Skarżący wygrali sprawę w pierwszej instancji, ale w apelacji (Minister for the Environment v Sharma [2022] FCAFC 35 (Sharma 2) uchylono tę decyzję. Autorka przyjmuje podejście interdyscyplinarne, czerpie z filozofii, psychologii i teologii, a także prawa; w artykule skupia się na obecności tradycji judeochrześcijańskiej i analizuje ideę „winy” i czynu zaniedbania oraz techniki stosowane do wspierania moralnych konotacji winy w narracji sądowej. W szczególności koncentruje się na obecnej w chrześcijańskiej eschatologii teologii nadziei, reakcjach na antycypację narracji o katastrofalnych zmianach klimatu oraz na koncepcji winy. Rozważa psychologiczne wymiary „nadziei” i „rozpaczy” jako kategorii wywyższonych w teologicznych podejściach do apokalipsy oraz reifikację doktryn rozpaczy w udowadnianiu szkód w prawie zaniedbania.
    Źródło:
    Colloquia Humanistica; 2022, 11; 1-21
    2081-6774
    2392-2419
    Pojawia się w:
    Colloquia Humanistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie filozofii Immanuela Kanta w kształtowaniu polskiej myśli filozoficznoprawnej XX wieku
    The significance of Immanuel Kant’s philosophy in shaping Polish philosophy of law thought of the 20th century
    Autorzy:
    Kryniecka-Piotrak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945336.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    filozofia prawa
    imperatyw praktyczny
    imperatyw kategoryczny
    prawo
    indywidualizm
    pokój
    philosophy of law
    practical imperative
    categorical imperative
    law
    individualism
    peace
    Opis:
    Spuścizna przedstawicieli polskiej XX-wiecznej myśli filozoficznoprawnej wciąż wymaga systematycznych opracowań i przybliżania składających się na nią idei, albowiem stanowi źródło interesujących, lecz czasami jeszcze nie odkrytych lub zapoznanych, poglądów naukowych. Ważną jej część stanowią koncepcje formułowane pod wpływem oddziaływania myśli Kanta, przy uwzględnieniu, iż ich autorzy podlegają różnorakim inspiracjom, często nawiązując w swojej twórczości do więcej niż jednego systemu filozoficznego. Filozofia Kanta jest źródłem inspiracji dla formułowania oryginalnych koncepcji o nowatorskim znaczeniu, w których jej założenia są modyfikowane i twórczo rozwijane. Znamienne, iż znacząco przyczyniła się do ukształtowania nawet stanowisk prezentujących zdecydowanie krytyczny stosunek do filozofii niemieckiej, przede wszystkim z uwagi na zarzucany jej idealizm i spekulatywny charakter. Okazuje się, iż kantowska filozofia w twórczości przedstawicieli polskiej XX-wiecznej myśli filozoficznoprawnej stanowi ważny przyczynek do rozważań dotyczących miejsca człowieka w społeczeństwie i we wspólnocie ogólnoludzkiej oraz relacji między jednostkami i roli prawa pozytywnego w ich kształtowaniu. Utwierdza w przekonaniu o konieczności podejmowania badań nad prawem w perspektywie antropologicznej i aksjologicznej, prowadząc do ukształtowania w określony sposób przedmiotu dociekań filozofii prawa. Doprowadziła także do ugruntowania poglądu o bezwzględnym nakazie poszanowania człowieczeństwa w każdej jednostce, stając się podstawą indywidualistycznego nurtu myślenia oraz pacyfizmu. Celem przedstawionych rozważań jest zatem całościowe przedstawienie wielokierunkowego wpływu filozofii Kanta na kształtowanie polskiej XX-wiecznej myśli filozoficzno prawnej.
    The legacy of representatives of the 20th-century Polish philosophy of law thought still requires systematic studies and closer presentation of its ideas, for the ground that it is a source of interesting but sometimes not yet discovered or acquainted scientific concepts. An important part of it are concepts formulated under the influence of Kant's thoughts, taking into consideration that their authors are subject to various inspirations, often referring in their works to more than one philosophical system. Kant's philosophy is a source of inspiration for the formulation of original concepts of innovative sense, in which its assumptions are modified and creatively developed. It is significant that it significantly contributed to the shaping even such standpoints of view that presented a decidedly critical attitude towards German philosophy, mainly due to the alleged idealism and speculative nature. It turns out that Kant's philosophy in the works of representatives of Polish 20th-century philosophy of law thought constitutes an important contribution to concepts concerning the man’s place in society and in the global community, as well as the relationship between individuals and the role of positive law in shaping them. It confirms conviction that it is necessary to undertake research on law from an anthropological and axiological perspective, leading to the formation of the subject of research in the philosophy of law in a specific way. It also led to the consolidation of the view that there is an absolute imperative to respect humanity in every individual, becoming the basis of individualistic thinking and pacifism. The aim of the presented research is therefore a comprehensive presentation of the multidirectional influence of Kant's philosophy on the shaping of Polish 20th-century philosophy of law thought.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 161-180
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Administrative Law Values – Attempts at Methodological Order
    Wartości w prawie administracyjnym – próby porządku metodologicznego
    Autorzy:
    Kostecki, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344074.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    administration
    administrative law
    axiology of law
    values
    philosophy of law
    administracja
    prawo administracyjne
    aksjologia prawa
    wartości
    filozofia prawa
    Opis:
    The appeals to values and the renaissance of axiological thought in the various legal dogmas naturally prompt a methodological order. The article is a voice in the debate on attempts to systematize values in administrative law. On the grounds of positive law, one usually reaches only to justify the thetic validity of norms. In administrative law, which concerns human beings, it is especially common to reach for the axiological basis of the validity of the law – hence the number of value classifications is considerable. The meanders of axiological reflection in administrative law are entering a higher level of complexity. The axiology of administrative law is very complex due to the great diversity of administrative law, and any typologies are contractual in nature. The doctrine is generating new catalogues of values. Each of them is threatened by a form of relativism. The author undertakes an analysis of the proposed classifications, pointing out the advantages and disadvantages of the various solutions. The purpose of the article is to present justifications for the separation and classification of values in administrative law and to confirm the relevance of axiological reflection within the framework of the legal dogma indicated. The main methods used in the text are formal-dogmatic and comparative.
    Odwołania do wartości i renesans myśli aksjologicznej w poszczególnych dogmatykach prawniczych naturalnie skłaniają do zachowania porządku metodologicznego. Artykuł jest głosem w debacie na temat prób systematyzacji wartości w prawie administracyjnym. Na gruncie prawa pozytywnego sięga się zwykle jedynie do uzasadnienia tetycznego obowiązywania norm. W prawie administracyjnym, które dotyczy człowieka, szczególnie często sięga się do aksjologicznych podstaw obowiązywania prawa – stąd liczba klasyfikacji wartości jest znaczna. Meandry refleksji aksjologicznej w prawie administracyjnym wchodzą na coraz wyższy poziom skomplikowania. Aksjologia prawa administracyjnego jest bardzo złożona ze względu na dużą różnorodność prawa administracyjnego, a wszelkie typologie mają charakter umowny. Doktryna generuje coraz to nowe katalogi wartości. Każdy z nich zagrożony jest pewną formą relatywizmu. Autor analizuje proponowane klasyfikacje, wskazując zalety i wady różnych rozwiązań. Celem artykułu jest prezentacja uzasadnień wyodrębniania i klasyfikacji wartości w prawie administracyjnym oraz potwierdzenie doniosłości refleksji aksjologicznej w ramach wskazanej dogmatyki prawniczej. Główne metody zastosowane w tekście to metoda formalno-dogmatyczna oraz metoda porównawcza.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 239-248
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Axiology of Law – from General to Specific Philosophy of Law
    Aksjologia prawa – od ogólnej filozofii do konkretnej filozofii prawa
    Autorzy:
    Zajadło, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344093.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    axiology
    philosophy of law
    legal values
    Gustav Radbruch
    Neo-Kantianism
    aksjologia
    filozofia prawa
    wartości prawne
    neokantyzm
    Opis:
    An axiology as a theory of values takes an important place not only in general philosophy but in legal philosophy as well. Jurisprudence and law cannot ultimately be axiologically neutralised since the relationship between law and values is of a primary, eternal, necessary and immanent character. The author discusses this phenomenon on the example of Gustav Radbruch’s legal philosophy. In his opinion when one writes about Radbruch as a philosopher of law, one should make five very important reservations: firstly, Radbruch was a representative of Neo-Kantianism; secondly, it was not Neo-Kantianism ‘in general’, but a specific variant called Baden Neo-Kantianism (south-German, Heidelberg-based); thirdly, Radbruch was not a philosopher ‘in general’, as he was interested in Neo-Kantianism transplanted to the philosophy of law; fourthly, we may currently notice a great comeback of the philosophy of Kant (e.g. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), but this phenomenon should be precisely distinguished from Neo-Kantianism as the temporally and spatially determined philosophical direction of the fin de siècle period; fifthly, if one can even speak of some kind of axiological turning point in the evolution of Radbruch’s philosophical views, it is 1933 rather than 1945.
    Aksjologia jako teoria wartości zajmuje ważne miejsce nie tylko w filozofii ogólnej, lecz także w filozofii prawa. Prawoznawstwo i prawo nie mogą być ostatecznie neutralne aksjologicznie, gdyż związek między prawem a wartościami ma charakter pierwotny, wieczny, konieczny i immanentny. Autor omawia to zjawisko na przykładzie filozofii prawa Gustawa Radbrucha. Jego zdaniem, pisząc o Radbruchu jako filozofie prawa, należy poczynić pięć bardzo ważnych zastrzeżeń. Po pierwsze, Radbruch był przedstawicielem neokantyzmu. Po drugie, nie był to neokantyzm „w ogóle”, tylko specyficzny wariant zwany neokantyzmem badeńskim (południowoniemiecki, oparty na Heidelbergu). Po trzecie, Radbruch nie był filozofem „w ogóle”, gdyż interesował go neokantyzm przeszczepiony do filozofii prawa. Po czwarte, można obecnie zauważyć wielki powrót filozofii Kanta (np. J. Habermas, J. Rawls, O. Höffe), ale zjawisko to należy dokładnie odróżnić od neokantyzmu jako zdeterminowanego czasowo i przestrzennie kierunku filozoficznego okresu fin de siècle. Po piąte, jeśli w ogóle można mówić o jakimś przełomie aksjologicznym w ewolucji poglądów filozoficznych Radbrucha, to jest to raczej rok 1933 niż 1945.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 4; 191-217
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How Much Beauty in Law? How Much Law in Beauty? A Review of Kamil Zeidler’s Aesthetics of Law (Gdańsk–Warszawa 2020, pp. 309)
    Ile piękna w prawie? Ile prawa w pięknie? Recenzja książki Kamila Zeidlera Estetyka prawa (Gdańsk–Warszawa 2020, ss. 309)
    Autorzy:
    Kostecki, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140861.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    prawo
    estetyka
    estetyka prawa
    filozofia prawa
    jurysprudencja
    law
    aesthetics
    aesthetics of law
    philosophy of law
    axiology
    jursiprudence
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 114-118
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O behawioralnym podejściu do badania prawa, paradoksie, do którego prowadzi i sposobie jego przezwyciężenia
    On the behavioural approach in jurisprudence, the paradox it causes and the way to overcome it
    Autorzy:
    Małecka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194374.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    philosophy of law
    legal theory
    decision theory
    economic analysis of law
    general methodology of legal sciences
    Petrażycki
    filozofia prawa
    teoria prawa
    teoria podejmowania decyzji
    ekonomiczna analiza prawa
    metodologia nauk prawnych
    Opis:
    W artykule przedstawiam podstawowe założenia behawioralnego podejścia do analiz prawa i wykazuję, że akceptacja twierdzeń dotyczących zastosowania nauk behawioralnych do analiz prawa, formułowanych przez zwolenników tego podejścia, prowadzi do paradoksu. We współczesnej refleksji nad prawem, prowadzonej zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, twierdzi się, że wyniki badań nauk behawioralnych mogą znaleźć zastosowanie w kontekstach prawnych. Odwołania do wiedzy o działaniu mają umożliwić z jednej strony adekwatne wyjaśnienie (przez teoretyków) wpływu prawa na działania, z drugiej zaś – skuteczne wpływanie (przez prawodawców) na zachowania i decyzje adresatów norm prawnych. Analizuję, czy aktualne badania i ustalenia nauk behawioralnych pozwalają na formułowanie tak daleko idących wniosków i rekomendacji dotyczących treści norm prawnych oraz ich oddziaływania na decyzje adresatów norm, jak te spotykane w omawianych i krytykowanych pracach. Pokazuję, w jaki sposób paradoksów można uniknąć, nawiązując do koncepcji teoretycznych Leona Petrażyckiego, a w szczególności metodologicznych aspektów jego rozważań.
    The claim of the paper is that postulates of law making, as well as of analyzing law on the basis of thescientific knowledge on the behavioral regularities lead to paradoxical consequences. I present basic assumptions of the behavioral approach to analysis of law and the reasoning which results in the paradox. In the contemporary research on law, one may observe an increasing interest, especially in the United States and Western Europe, in the development and outcomes of behavioral sciences. References to these sciences are justified from the theoretical perspective (behavioral theories and methods should enable better understanding of the behavioral impact of law), as well as from the policy perspective (they should make possible more effective influences on people’s behavior). In the paper I analyze whether current findings of behavioral sciences allow for formulating such far-reaching conclusions concerning the content of legal norms and their behavioral impact. It will be demonstrated how paradoxes could be avoided, when taking into account concepts and analyses of Leon Petrażycki, especially methodological aspects of his work.
    Źródło:
    Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2013, 1, 41; 19-42
    1231-0298
    Pojawia się w:
    Nauka i Szkolnictwo Wyższe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kantianism and Neo-Kantianism as a Philosophical Provenance of Intellectual Assumptions in the Concept of the Grundnorm by Hans Kelsen
    Kantyzm i neokantyzm jako filozoficzna proweniencja intelektualnych założeń w koncepcji normy podstawowej Hansa Kelsena
    Autorzy:
    Paradowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918903.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Kantianism and Neo-kantianism
    Hans Kelsen
    legal normativism
    legal nature of the Grundnorm
    philosophy of law
    Kantyzm I neokantyzm
    normatywizm prawny
    charakter prawny normy podstawowej
    filozofia prawa
    Opis:
    The subject of the elaboration is kantianism and Neo-kantianism as a philosophical provenance of intellectual assumptions in the concept of the Grundnorm by Hans Kelsen. In the beginning this text presents an introduction to the research analysis. An important legal issue is the Grundnorm in the structure of legal standards. These reflections are based on eighteenth and nineteenth century philosophies, such as Kant’s metaphysics and Cohen’s formalism. The above arguments are relevant for the science in the concept of the Grundnorm by Hans Kelsen. The text uses foreign literature. The article contains a short summary.
    Przedmiotem opracowania jest kantyzm i neokantyzm jako filozoficzna proweniencja intelektualnych założeń w koncepcji normy podstawowej Hansa Kelsena. Na początku niniejszy tekst prezentuje wprowadzenie do analizy badań. Ważną kwestią prawną jest norma podstawowa w strukturze norm prawnych. Refleksje te opierają się na filozofiach XVIII i XIX wieku, takich jak metafizyka Kanta i formalizm Cohena. Powyższe argumenty są relewantne dla nauki zawartej w koncepcji normy podstawowej Hansa Kelsena. Tekst wykorzystuje literaturę zagraniczną. Artykuł zawiera krótkie podsumowanie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 513-525
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philosophical justification of copyright protection in regard to the international treaties and the EU law
    Filozoficzne uzasadnienie ochrony prawa autorskiego w kontekście traktatów międzynarodowych i prawa Unii Europejskiej
    Autorzy:
    Guzik, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1978009.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    copyright protection
    philosophy of law
    European Union law
    International law
    International treaties
    intellectual property law
    ochrona prawno-autorska
    filozofia prawa
    prawo Unii Europejskiej
    prawo międzynarodowe
    traktaty międzynarodowe
    prawo własności intelektualnej
    Opis:
    The article concerns philosophical justification and philosophical background of copyright protection relating to international treaties and the law of European Union. This paper is divided into three parts. The first one presents the regulation of copyright law on the international level. Moreover, the European Union’s sources of copyright law are demonstrated. The second part concerns philosophical justification of the copyright protection. Various philosophical stands and concepts that can be helpful with better understanding of this branch of law are presented and explained. The conclusions on philosophical justification of copyright protection in regard to the international treaties and the EU law are shown in the final chapter.
    Artykuł poświęcony jest kwestii filozoficznego uzasadnienia oraz filozoficznego kontekstu ochrony prawa autorskiego w odniesieniu do międzynarodowych traktatów i prawa Unii Europejskiej. Praca podzielona jest na trzy części. Pierwsza część to omówienie uregulowania prawa autorskiego na poziomie międzynarodowym. Ponadto przedstawione zostały tam źródła prawa autorskiego obowiązujące dla Unii Europejskiej. Druga część pracy to filozoficzne uzasadnienie ochrony prawa autorskiego. Zaprezentowano i objaśniono tam różne perspektywy, koncepcje i poglądy filozoficzne dotyczące omawianej kwestii, które mogą być pomocne w zrozumieniu poruszanej tu dziedziny prawa. Wnioski dotyczące materii filozoficznego uzasadnienia ochrony prawa autorskiego w odniesieniu do międzynarodowych traktatów i prawa Unii Europejskiej przedstawione są w ostatnim rozdziale pracy.
    Źródło:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2018, 10, 2; 573-593
    2080-1084
    2450-7938
    Pojawia się w:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa dla sędziów społecznych. Perspektywa Hegla i Fichtego
    Philosophy of Right for Lay Judges. Hegel’s and Fichte’s Perspective
    Autorzy:
    Nowak, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2170520.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    participatory judiciary
    lay judge
    honorary judge
    Hegel
    Fichte
    Radbruch
    political transformation of society and public institutions
    alienation of law and society
    partycypacyjna władza sądownicza
    sędzia społeczny
    ławnik
    sędzia honorowy
    polityczna transformacja społeczeństwa i instytucji publicznych
    alienacja prawa i społeczeństwa
    Opis:
    Po zarysowaniu kontekstu historycznego artykuł konstruuje normatywne uzasadnienie partycypacji obywateli w publicznym wymiarze sprawiedliwości na gruncie filozofii prawa Georga W.F. Hegla i Johanna G. Fichtego. Ich komplementarne filozofie prawa dają podstawy współczesnej filozofii prawa dla sędziów społecznych (in. ławników lub sędziów honorowych). Autorka dowodzi, że Heglowskie ujęcie ławnika jako podmiotu, który realizuje „prawo do samowiedzy” w sferze politycznej i prawnej i stanowi integralną część instytucji wymiaru sprawiedliwości ma większy i bardziej aktualny potencjał niż jego Fichteański odpowiednik. Sędziowie społeczni u Fichtego działają poza ramami prawa, na mocy obywatelskiej umowy o samopomocy prawnej na wypadek wyższej konieczności. Wszystkie dociekania i analizy, udokumentowane źródłami z uwagi na nowość problematyki, wiodą do następujących konkluzji: 1) działalność sędziów społecznych u Fichtego „unieważnia” prawo nieudolne, wadliwe lub niesprawiedliwe i w ten sposób antycypuje Formułę Radbrucha; 2) heglowscy ławnicy wpływają na realną transformację nowoczesnego, zatomizowanego społeczeństwa w społeczeństwo polites, transformują instytucje w ciała publiczne w mocnym sensie tego słowa; wreszcie przeciwdziałają alienacji społeczeństwa i prawa.
    The article, following an outline of the historical context, designs a normative justification of citizens’ participation in the public administration of justice on the basis of the philosophy of right of Georg W.F. Hegel and Johann G. Fichte. Their complementary philosophies of right provide solid foundations for a modern philosophy of right for lay judges (also called honorary judges). It is further argued that Hegel’s concept of the honorary judge as a subject who realizes their right to political and legal self-awareness and is integral to the administration of justice has greater and more topical potential than its equivalent in Fichte’s writings. Fichtean honorary judges act outside the legal framework, by virtue of a civic contract on reciprocal judicial support in emergency. All inquiries, documented with sources, due to the novelty of the issue, lead to the following conclusions: 1) lay judges’ activism according to Fichte “invalidates” a wrongful, defective or unjust law. In this way Fichte anticipates Radbruch’s Formula; 2) Hegelian honorary judges have impact on the real transformation of modern, atomistic society of idiotes (individuals with private interests) into a society of polites (as in the ancient Greek politeia or Roman res publica), transform institutions into public bodies in the strong sense of this term; finally, they prevent the alienation of society and law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 4(33); 52-69
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philosophical social space of the Riga Treaty era – Russian perspective, meaning
    Filozoficzna przestrzeń społeczna epoki traktatu ryskiego — perspektywa rosyjska, znaczenie
    Autorzy:
    Paduchowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31216897.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    traktat ryski
    filozofia prawa
    marksizm
    leninizm
    bliźniacza ziemia
    the Treaty of Riga
    philosophy of law
    Marxism
    Leninism
    twin land
    Opis:
    The article is an attempt to describe the philosophical social space of the Riga Treaty era from the Russian perspective and an attempt to describe its meaning. The article describes in a condensed form the development of social thought (Russian / Soviet Marxism). It describes, among others the roles of the philosophy of law, the so-called legal nihilism, the meaning of Leon Petrażycki’s thoughts. In conclusion, he puts the perspective of the treatise of Riga in the context of Hilary Putnam’s thought experiment on the “twin land”.
    Artykuł jest próbą opisu filozoficznej przestrzeni społecznej epoki traktatu ryskiego z perspektywy rosyjskiej oraz próbą opisu jej znaczenia. Artykuł ukazuje w skondensowanej formie rozwój myśli społecznej (rosyjskiego/radzieckiego marksizmu). Omawia m.in. role filozofii prawa, tzw. nihilizm prawny, znaczenie myśli Leona Petrażyckiego. Na zakończenie umieszcza perspektywę traktatu ryskiego w kontekście eksperymentu myślowego Hilarego Putnama na temat „bliźniaczej ziemi”.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2023, 62, 2; 47-66
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa Czesława Martyniaka w kontekście współczesnej dyskusji wokół paradygmatu niepozytywistycznej koncepcji prawa
    Czesław Martyniak’s Philosophy of Law in the Context of the Contemporary Debate About the Paradigm of the Non-Positivist Conception of Law
    Autorzy:
    Potrzeszcz, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807972.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    niepozytywistyczna koncepcja prawa
    prawo naturalne
    natura prawa
    definicja prawa
    moc wiążąca prawa
    non-positivist conception of law
    natural law
    legal nature
    definition of law
    binding force of law
    Opis:
    In the contemporary philosophical-legal debate in Poland a growing interest in the nonpositivist conception of law may be noticed. It is a conception, which, contrary to the positivist conception, assumes, inter alia, the thesis about the necessity of the existence of a connection between law and morality. The aim of the present article is to show how topical Czesław Martyniak’s philosophicallegal thought is in the context of the contemporary debate about the paradigm of the nonpositivist conception of law. It turns out that if we compare the theses advanced by contemporary followers of neo-positivism with Czesław Martyniak’s views of the essence of law, we can find several related points. First of all this concerns the thesis about the necessity of the existence of a connection between law and morality, but also the non-positivist thesis about the ontological complexity of law, the very definition of law, and the issue of its binding force. In the final part of the article the author comes to the conclusion that although the contemporary debate about the concept and nature of law has reached a high level of sophistication, in fundamental questions it has not added anything new to what was said by Czesław Martyniak more than seventy years ago. However, today it is worth discussing the non-positivist conception of law, because such a discussion offers constructive criticism of legal positivism that is significant in practice. It tends towards improving the quality of positive law by taking into consideration also the demands of its validity and justice.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 2; 17-35
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o relacji prawa karnego i moralności wokół problematyki samobójstwa
    A few comments on the relationship between criminal law and morality in the context of suicide-related matters
    Autorzy:
    Snarski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2027112.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    philosophy of criminal law
    legal moralism
    criminal law and morality
    desiderata for the creation and application of criminal law
    filozofia prawa karnego
    moralizm prawny
    prawo karne a moralność
    dezyderaty tworzenia i stosowania prawa karnego
    Opis:
    Artykuł stanowi studium z filozofii prawa karnego, w którym podjęto refleksję nad wybranymi problemami wynikającymi z relacji między normami prawa karnego a normami moralnymi, pojawiającymi się przy analizie problematyki samobójstwa. W opracowaniu posłużono się głównie metodą myślenia teoretycznego i analizy dogmatycznej. Autor podjął próbę ukazania znaczenia problematyki moralnej w prawie karnym, pierwotnie omawiając związane z nią zagadnienia w kontekście problematyki samobójstwa, by następnie zauważyć ich uniwersalny charakter w prawie karnym, a także w prawie in genere. Okazuje się, że z wąskiej problematyki samobójstwa można wyprowadzić wiele znaczących wniosków ogólnych (zarówno z zakresu filozofii, jak i dogmatyki prawa karnego) dotyczących relacji prawa karnego i moralności, co jednocześnie pozwala na sformułowanie katalogu dezyderatów dogmatycznoprawnych dotyczących tworzenia i stosowania prawa karnego.
    The article is a study of the philosophy of criminal law, reflecting on selected problems resulting from the relationship between the norms of criminal law and moral norms that stand to the fore when analysing the issue of suicide. The study mainly applies theoretical reasoning and an analysis of the law in force. The author attempts to show the importance of moral issues in criminal law, initially identifying the corresponding suicide-related subject matter, and then noticing their universal nature in criminal law and in law in genere. It turns out that many significant general conclusions regarding the relationship between criminal law and morality (both in the field of philosophy and doctrines of criminal law) can be drawn from the narrow subject matter of suicide. This at the same time allows for the formulation of a catalogue of legal desiderata regarding the creation and application of criminal law.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2021, 35; 85-98
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena moralna zachowania braci Kowalczyków na tle formuły Radbrucha i teorii partyzanta Carla Schmitta
    The moral evaluation of brothers Kowalczyk’s behaviour on the background of the Radbruch’s formula and theory of Carl Schmitt
    Autorzy:
    Chybiński, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068604.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
    Tematy:
    moralność
    formuła Radbrucha
    Gustav Radbruch
    Carl Schmitt
    teoria partyzanta
    filozofia prawa
    teoria prawa
    sprawiedliwość
    bezpieczeństwo
    morality
    Radbruch's formula
    theory of Carl Schmitt
    theory of the partisan
    philosophy of law
    theory of law
    justice
    safety
    Opis:
    Celem artykułu jest ocena moralna zachowania braci Kowalczyków, którzy w październiku 1971 roku wysadzili aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Zamach ten był reakcją na zaplanowane odznaczenie milicjantów tłumiących strajk robotników na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku. Czyn ten będziemy rozpatrywać w oparciu o formułę Radbrucha i teorię partyzanta Carla Schmitta. Pierwsza z nich zakładała, że może istnieć system prawny, którego ustawy będą sprzeczne z zasadami moralnymi. Natomiast druga teoria opisywała zachowania partyzantów, którzy walczyli z reżimem komunistycznym w Hiszpanii. Pomoże nam to lepiej zrozumieć działanie Jerzego i Ryszarda Kowalczyków, spojrzeć na nich z innej perspektywy i być może znaleźć odpowiedź na pytanie: Czy byli to zwykli zbrodniarze, czy może bohaterowie, o których warto dziś pamiętać?
    The point of this article is a moral evaluation of brothers Kowalczyk’s behaviour, who blew up the hall of Higher Pedagogical School in Opole in Ocotber 1971. The attack was a reaction to the planned honoring of policemen, who supressed a riot of workers in Gdansk in 1970. We will consider this accident basing on Radbruch’s formula and Carl Schmitt’s theory. The first of this suggests, that there might be a legal system, whose law will be contrary to the moral principles. The second theory describes behaviour of the partisan, who fought against communists in Spain. It should help us to better understand behaviour of George and Richard Kowalczyk - to look at them from a different perspective and perhaps find the answer of the question - were they regular criminals or maybe heros, that are worth remembering?
    Źródło:
    Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych; 2017, 1; 167--174
    2544-7262
    Pojawia się w:
    Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyka orzecznicza organów dyscyplinarnych dotycząca przestrzegania reguł deontologicznych obejmujących stosunki adwokata z klientem odnoszące się do biegu jego sprawy
    The jurisprudence of disciplinary bodies regarding the observance of deontological rules including attorney-client relations pertaining to the course of his case
    Autorzy:
    Tarnacka, Agata Hiacynta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451643.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
    Tematy:
    legal philosophy
    legal ethics
    theory of law
    ethical rules
    ethics
    deontology
    advocacy
    materialne prawo dyscyplinarne
    filozofia prawa
    etyka prawnicza
    teoria prawa
    reguły etyki
    zasady etyki
    deontologia
    adwokatura
    Opis:
    Artykuł zatytułowany „Praktyka orzecznicza organów dyscyplinarnych dotycząca przestrzegania reguł deontologicznych obejmujących stosunki adwokata z klientem odnoszące się do biegu jego sprawy” został sporządzony przy wykorzystaniu metody formalno-dogmatycznej oraz dogmatyczno-prawnej, z elementami metody historyczno-prawnej. Artykuł odnosi się do prawa dyscyplinarnego materialnego i procesowego. Za cel rozważań postawiono analizę reguł etycznych i odnoszących się do nich orzeczeń organów dyscyplinarnych. Analizowana materia należy do ważkich, bowiem ma znaczenie dla całego wymiaru sprawiedliwości, na co wskazują orzeczenia Sądu Najwyższego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
    The article entitled “The jurisprudence of disciplinary bodies regarding the observance of deontological rules covering the relations of a lawyer with the client relating to the course of his case” was drawn up using the formal-dogmatic and dogmatic-legal method, with elements of the historical and legal method. The article refers to substantive and procedural disciplinary law. The aim of the considerations was to analyze the ethical rules and the decisions of disciplinary bodies relating to them. The analyzed matter is important, because it is important for the entire justice system, as shown by the rulings of the Supreme Court and the European Court of Human Rights.
    Źródło:
    Journal of Modern Science; 2018, 39, 4; 153-168
    1734-2031
    Pojawia się w:
    Journal of Modern Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Państwo autorytarne Erica Voegelina na tle jego krytyki czystej teorii prawa Hansa Kelsena
    Eric Voegelin’s Authoritarian State Against the Background of His Critique of Hans Kelsen’s Pure Theory of Law
    Autorzy:
    Okoński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50363707.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Eric Voegelin
    Hans Kelsen
    philosophy of law
    authoritarianism
    Austrofascism
    filozofia prawa
    autorytaryzm
    austrofaszyzm
    Opis:
    Artykuł w swojej treści odnosi się do zagadnień przedstawionych w dziele E. Voegelina The Authoritarian State: An Essey on the Problem of the Austrian State, istotnych z punktu widzenia teorii i filozofii prawa. Zwrócono uwagę na krytykę normatywizmu H. Kelsena oraz dokonaną przez Voegelina interpretację parlamentaryzmu międzywojennej Austrii, umieszczonych na tle sporu o państwo austriackie. Wzięto szczególnie pod uwagę aspekt metodologiczny prezentowanego zagadnienia. Część z omawianych kwestii zarysowano na tle powojennej twórczości E. Voegelina.
    The article refers to the issues presented in E. Voegelin’s The Authoritarian State: An Essey on the Problem of the Austrian State, which are important from the point of view of the theory and philosophy of law. Attention was paid to the criticism of H. Kelsen’s normativism and Voegelinʼs interpretation of the parliamentarism of the interwar Austria. This issue was placed against the background of the dispute over the Austrian state. The methodological aspect of the presented issue was especially taken into account. Some of the issues discussed were outlined against the background of the post-war works of E. Voegelin
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 105; 5-17
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultura władzy i kultura uzasadniania w ujęciu Davida Dyzenhausa jako kategorie analizy proponowanych zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym
    Employing David Dyzenhaus’ conception of the culture of authority and the culture of justification for analysing changes proposed by the Act on the Supreme Court
    Autorzy:
    Smolak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693536.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    culture of authority
    culture of justification
    David Dyzenhaus' philosophy of law
    Act on the Supreme Court
    kultura władzy
    kultura uzasadniania
    ustawa o Sądzie Najwyższym
    filozofia prawa Davida Dyzenhausa
    Opis:
    The aim of this article is to describe two legal cultures, namely the culture of authority and the culture of justification, as formulated by David Dyzenhaus. This distinction between legal cultures proposed by the Canadian theorist of law makes an interesting contribution to the discussion on how to make headway with the problem of determining the limits of public authority and, consequently, the problem of implementing the principle of the separation of powers in such a way that conflicts do not arise. In general, with the culture of authority, justification of the actions of an authority is necessary only when it is being established, and once its authority has been established, the authority sees no further need to justify its decisions. Whereas in the cultureof justification, after an authority has already been established, the rules of the culture of justification require that the authority continue to justify all its decisions. The reconstruction of these conceptions of legal cultures are illustrated by the recently proposed Act on the Supreme Court in Poland. The conclusion of the paper indicates that the proposed changes to the functioning of the Supreme Court are clear examples of legislative action based on the directives of a culture of authority, which may lead to violations of the rule of law.
    Celem artykułu jest charakterystyka dwóch kultur prawnych, tj. kultury władzy oraz kultury uzasadniania, sformułowanych przez Davida Dyzenhausa. Powyższa dystynkcja kultur zaproponowana przez kanadyjskiego teoretyka prawa stanowi interesujący głos w dyskusji nad tym, w jaki sposób wybrnąć z problemu wyznaczenia granic sprawowania władzy publicznej, a w konsekwencji również problemu bezkonfliktowego realizowania zasady podziału władzy. Najogólniej rzecz ujmując, w kulturze władzy uzasadnianie dla działania władzy jest konieczne na etapie jej ustanawiania, w momencie zaś jej ustanowienia władza nie widzi potrzeby uzasadniania swoich decyzji. W kulturze uzasadniania w sytuacji, gdy władza już została ustanowiona, reguły kultury uzasadniania nakazują władzy uzasadniać swoje wszystkie decyzje. Rekonstrukcja powyższych idei kultur prawnych została zilustrowana ostatnimi propozycjami zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym. W konkluzji artykułu wskazano, że zaproponowane zmiany funkcjonowania Sądu Najwyższego są oczywistymi przykładami działań władzy ustawodawczej opartych na dyrektywach kultury władzy, co prowadzić może do naruszeń zasad państwa prawa.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 4; 19-30
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryzys idei trójpodziału władzy. Kilka uwag na tle współczesnego sporu o Trybunał Konstytucyjny w Polsce – perspektywa filozoficznoprawna
    A Crisis over the Idea of the Tripartite Separation of Power. Some Remarks on the Grounds of the Contemporary Dispute over the Constitutional Tribunal in Poland – Legal Philosophy Perspective
    Autorzy:
    Bekrycht, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596895.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Trybunał Konstytucyjny
    pozytywizm prawniczy
    idea trójpodziału władzy
    filozofia prawa
    the Constitutional Tribunal
    legal positivism
    the idea of the tripartite separation of
    powers
    legal philosophy
    Opis:
    Niemal w każdej książce dotyczącej zagadnienia praworządności i demokracji wskazuje się na ideę trójpodziału władzy jako jedną z podstawowych zasad demokratycznego państwa prawnego. W polskiej kulturze prawnej i politycznej ostatnich kilku miesięcy pojawił się pewien problem, który nazywany jest powszechnie ‘sporem o Trybunał Konstytucyjny’, czasami ‘sporem o demokrację’ lub ‘kryzysem wokół Trybunału Konstytucyjnego’. W mojej ocenie nie jest to jedynie spór polityczny, jak najczęściej mówi się o nim w mediach, ale jest trudnym do rozwiązania zagadnieniem filozoficznym. Jego wyjaśnienie i potencjalne rozwiązanie musi sięgnąć do podstawowego aparatu pojęciowego filozofii prawa i samych fundamentów myślenia prawniczego i politycznego. W niniejszym artykule stawiam tezę, że spór ten jest immanentnie wpisany w naszą kulturę prawną i wiąże się ze szczególną pozycją prawa pozytywnego w tej kulturze wraz próbą budowy naukowego prawoznawstwa przez pozytywizm prawniczy.
    Almost in every book concerning a problem of law and order and democracy the principle of the tripartite separation of power is indicated as one of the basic principles of the democratic state based on the rule of law. Last months in Poland’s legal and political culture a problem appeared which is widely called ‘a dispute over the Constitutional Tribunal’, ‘a dispute over democracy’ or ‘a crisis regarding the Constitutional Tribunal’. In my opinion, it is not only a political dispute as it is most often presented in the media but it is a philosophical issue difficult to resolve. Its explanation and potential solution must reach basic means of legal philosophy and the grounds of legal and political thinking. In this article I challenge a thesis that the dispute is immanently connected with our legal culture and involves a distinctive position of positive law in that culture with an attempt of creating jurisprudence by legal positivism.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 104; 11-26
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mądrość chińskich aforyzmów. Kilka uwag o filozofii prawa karnego pomiędzy chińskimi a europejskimi rudymentariami
    A Wisdom of Chinese Aphorisms. A Few Remarks on the Philosophy of Criminal Law between Chinese and European Rudimentals
    Autorzy:
    Snarski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1844505.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    sentencje prawnicze
    aforyzmy prawnicze
    chińskie aforyzmy
    filozofia prawa karnego
    koncepcje prawa karnego
    idee prawa karnego
    zasady prawa karnego
    legal sentences
    legal aphorisms
    Chinese aphorisms
    philosophy of criminal law
    concepts of criminal law
    ideas of criminal law
    principles of criminal law
    Opis:
    Artykuł stanowi szkic z filozofii prawa karnego poświęcony pojęciu i znaczeniu chińskich aforyzmów w studiach nad prawem, a także w nauczaniu prawa. Autor przybliża pojęcie chińskiego aforyzmu (mądrości, sentencji, myśli), zestawiając je z tradycyjnie rozpowszechnionymi w kulturze prawnej i prawniczej sentencjami łacińskimi. Przegląda także wybrane aforyzmy chińskie porównując je z niektórymi współczesnymi ideami, koncepcjami czy zasadami polskiego prawa karnego. Autor opowiada się także za szerszym wykorzystaniem chińskich aforyzmów w dyskusjach nad współczesnymi poglądami dotyczącymi podstawowych instytucji prawa karnego, traktując je jako narzędzie poszerzające zakres refleksji nad treścią paradygmatów, a być może nawet umożliwiające ich reinterpretację.
    The article is a study of the philosophy of law, devoted to the concept and significance of aphorisms in legal science as well as in legal education. The author introduces the concept of Chinese aphorisms (wisdoms, maxims, thoughts), confronting it with the role played by Latin maxims in law and legal culture. He also reviews selected Chinese aphorisms, comparing them with some contemporary basic ideas, concepts and principles of Polish criminal law. The author also advocates a wider use of Chinese aphorisms in discussions on contemporary views on the fundamental institutions of criminal law, treating them also a tool for broader reflection on the contents of paradigms, which perhaps even enables their reinterpretation.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 4(29); 58-70
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In Defence of International Law, or Szymon Rundstein’s Idea of the Law of Nations
    W obronie prawa międzynarodowego, czyli Szymona Rundsteina idea prawa narodów
    Autorzy:
    Baranowska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348378.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Szymon Rundstein
    international law
    idea of the law of nations
    international politics
    philosophy of law
    prawo międzynarodowe
    idea prawa narodów
    polityka międzynarodowa
    filozofia prawa
    Opis:
    The research purpose of the article is to present Szymon Rundstein’s views on international law in the time of World War I, when a dispute was renewed about its essence and role among jurists. Rundstein unequivocally sided with the defenders of international law, arguing that its existence was based on the eternally existing idea of the law of nations. The research objective of the article is to formulate an answer to the question of what the idea of the law of nations was. These reflections can be considered not only from the perspective of the philosophy of law, analysing the concept of the idea of the law of nations, but also from the perspective of the history of political and legal thought, as a lawyer from Warsaw developed a doctrine concerning both the law and the ways of development of international politics.
    Celem badawczym artykułu jest przedstawienie poglądów Szymona Rundsteina na temat prawa międzynarodowego w czasie I wojny światowej, kiedy żywy stał się spór między prawnikami o istotę i rolę tego prawa. Rundstein jednoznacznie opowiedział się po stronie obrońców prawa międzynarodowego, argumentując, że jego istnienie opiera się na odwiecznie istniejącej idei prawa narodów. Celem badawczym artykułu jest sformułowanie odpowiedzi na pytanie, czym była idea prawa narodów. Te rozważania Rundsteina można rozpatrywać nie tylko z perspektywy filozofii prawa, analizując samo pojęcie idei prawa narodów, lecz także z perspektywy historii myśli politycznej i prawnej, ponieważ wypracował on doktrynę dotyczącą zarówno prawa, jak i dróg rozwoju polityki międzynarodowej.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 1; 41-55
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Justice Dilemmas in Law: on the Sense of Analysing Biblical Texts in Modern Jurisprudence
    Dylematy sprawiedliwości w prawie – o zasadności analizy tekstów biblijnych na potrzeby współczesnego prawoznawstwa
    Autorzy:
    Kokoszkiewicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29551825.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    theory and philosophy of law
    justice
    just law
    history of law
    Bible
    jurisprudence
    state and law
    teoria i filozofia prawa
    sprawiedliwość
    sprawiedliwe prawo
    historia prawa
    Biblia
    jurysprudencja
    państwo i prawo
    Opis:
    This article deals with research problems related to justice and law. This is a perennial topic that has been widely discussed in literature but is somewhat forgotten today. Justice in law has been put aside along with values that are self-evident as a kind of dogma, which is utterly wrong. When we ask what such justice in law means, however, and what it affects, we do not get simple and satisfactory answers. Therefore I try to prove that a broad, multi-faceted approach can prove valuable. To this end, in my view, it is reasonable and valuable to use all available research and sources. Some biblical texts, such as the parable of the owner of a vineyard, which I have chosen for analysis, may prove particularly interesting. The parable reveals a great many interesting issues. They are still relevant today and deal with the problems faced by modern legal systems. I believe the texts can be beneficial for the development of jurisprudence. They also enable the integration of the science of state and law, either internally (e.g., with legal dogmatics, which permits the creation of just law) or externally (with sciences other than law). The claim here is that biblical texts, despite the fact that they do not belong directly with legal science, have qualities that enable their use in modern jurisprudence. The researched excerpt and the only biblical text discussed here will be that of Apostle Matthew.
    Artykuł dotyczy problemów badawczych związanych z problematyką sprawiedliwości i prawa. Jest to temat stary jak świat, który z jednej strony zyskał obszerną literaturę, z drugiej jednak współcześnie jest jakby nieco zapomniany. Sprawiedliwość w prawie została odłożona na półkę z wartościami, które są oczywiste – są swego rodzaju dogmatem. Dzieje się to zupełnie niesłusznie, bowiem kiedy stawiamy pytania o to, co oznacza taka sprawiedliwość w prawie i na co wpływa, nie otrzymujemy prostych i zadowalających odpowiedzi. Staram się więc wykazać, że szerokie, wieloaspektowe podejście do tego tematu może okazać się wartościowe. W tym celu rozsądne i wartościowe wydaje się wykorzystanie wszelkich dostępnych badań i źródeł. Szczególnie interesujące mogą okazać się niektóre teksty biblijne, jak na przykład przypowieść o właścicielu winnicy, którą wybrałem do analizy, bowiem ujawnia wiele interesujących zagadnień. Są one nadal aktualne i dotyczą problemów stojących przed współczesnymi systemami prawnymi. Sądzę, że teksty te mogą być wartościowe dla rozwoju prawoznawstwa. Pozwalają także na integrację nauk o państwie i prawie; czy to o charakterze wewnętrznym (np. z dogmatyką prawniczą, pozwalającą na tworzenie sprawiedliwego prawa), czy zewnętrznym (z naukami innymi niż prawo). Tezą artykułu będzie stwierdzenie, że teksty biblijne, mimo że nie należą bezpośrednio do dziedziny nauk prawnych, posiadają cechy pozwalające na ich wykorzystanie we współczesnym prawoznawstwie. Wycinkiem badawczym i jedynym omawianym tutaj tekstem biblijnym będzie tekst ewangelisty Mateusza.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Prawnych; 2023, 33, 3; 7-21
    1507-7896
    2544-5227
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Prawnych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uczony wobec Trzeciej Rzeszy. Hans-Albrecht Fischer – profesor rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego na Uniwersytecie Wrocławskim
    An academic in the face of the Th ird Reich. Hans-Albrecht Fischer – Professor of Roman and German civil law at the University of Wrocław
    Autorzy:
    Kruszewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533183.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    legal education in the Third Reich
    philosophy of law
    Roman law, civil law
    concepts of ‘inability’ and ‘impossibility’
    the University of Wrocław
    nauka prawa w III Rzeszy
    filozofia prawa, prawo rzymskie
    prawo cywilne
    pojęcia: „niemożliwość” i „niemożność”
    uniwersytet wrocławski
    Opis:
    Hans-Albrecht Fischer was a professor of philosophy, Roman law, and German civil law. He had the luck and opportunity to meet the most eminent academics of his days on the path of his life. Some, including Karl Larenz and Julius Binder, destroyed their reputation after 1933 as partisans of the new system. Fischer did not follow that road, nor did he emigrate after 1933, thus choosing the most difficult of the potential roads, that of the socalled internal exile, like one of the most eminent writers of the time, Ernst Wichert. The years of the Third Reich were the time of avoiding and generalising. Ever more intensely suspected by the Nazis, Hans-Albrecht Fischer kept his employment for quite a simple reason, namely, all experts in the field left Germany in the beginning of the Third Reich, and there was no one to lecture civil law (as Roman had been stricken from the curriculum). Fischer made history with his short Contribution to the knowledge of the impossible, in which, being a master wordsmith, he proved the difference between ‘inability’ and ‘impossibility’ to the readers. The two works he wrote in the Third Reich provided the grounds to portray his heroic fight against censorship, which finally haunted the author to the point of contributing to his premature death.
    Hans-Albrecht Fischer był profesorem filozofii, prawa rzymskiego i niemieckiego prawa cywilnego. Miał szczęście spotkać na swej drodze życia najwybitniejszych uczonych epoki. Niektórzy po 1933 roku jak Karl Larenz, czy Julius Binder zniszczyli swoją reputację jako zwolennicy nowego ustroju. Tą drogą Fischer nie podążył, nie udał się też po 1933 roku na emigrację, wybierając najtrudniejszą z możliwych dróg, tzw. emigracji wewnętrznej, jak jeden z najwybitniejszych pisarzy epoki Ernst Wichert. Lata Trzeciej Rzeszy to lata uników, ogólników, w których coraz bardziej podejrzany dla nazistów Hans-Albrecht Fischer był zatrudniany z prozaicznego powodu, wszyscy specjaliści opuścili Niemcy w początkach Trzeciej Rzeszy i nie było nikogo, kto mógłby wykładać prawo cywilne (rzymskie usunięto z programu studiów). Fischer przeszedł do historii swych krótkim dziełem Przyczynek do nauki o niemożliwości, w którym jako mistrz słowa pokazał czytelnikom, czym różnią się od siebie „niemożliwość” i „niemożność”. Dwie prace napisane w okresie Trzeciej Rzeszy dają podstawę do ukazania heroicznej walki z cenzurą, która ostatecznie zamęczyła Autora i przyczyniła się do jego nagłej śmierci.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 107-130
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologia praw człowieka. O przesłankach i determinantach współczesnego dyskursu w filozofii prawa międzynarodowego
    Axiology of human rights. On the premises and determinants of contemporary discourse in the philosophy of international law
    Autorzy:
    Kociołek-Pęksa, A.
    Menkes, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137114.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Tematy:
    prawo międzynarodowe praw człowieka
    nowe generacje praw człowieka
    aksjologia praw człowieka
    filozofia prawa ochrony praw człowieka
    filozofia polityczna
    international law of human rights
    new generations of human rights
    axiological foundation of human rights (human right’s axiology)
    legal philosophy of human rights protection
    political philosophy
    Opis:
    W artykule zaprezentowany został pogląd, iż z uwagi na fakt pluralizmu aksjologicznych źródeł praw człowieka, konieczne jest uświadomienie sobie, że mamy aktualnie do czynienia z analitycznym rozszerzeniem zarówno „ilości” praw człowieka poprzez pojawianie się ich nowych generacji, jak też „ilościowej jakości” praw człowieka z uwagi na nowo wyłaniające się aksjologiczne ich źródła, bądź to w postaci nowych wartości, bądź w drodze nowacyjnie (redefinicyjnie) rozumianych wartości dotychczasowych. W przedstawionym kontekście aksjologii praw człowieka oraz aksjologii ich ochrony nietrudno skonstatować występowanie zarówno pluralizmu aksjologicznego obu sfer, jak też liczne próby ich relatywizacji oraz instrumentalnej egzegezy i wykładni dokonywane w wymiarach krajowym, europejskim i międzynarodowym. Próby ograniczania praw człowieka w zakamuflowany sposób w praktyce prawodawczej poszczególnych państw są liczne, a uzasadnieniem aksjologicznym prawnych rozwiązań ubezskuteczniających de facto (bo nie de iure, gdyż z formalnoprawnego punktu widzenia są one zadeklarowane i formalnie bezwyjątkowo chronione) realizację i ochronę poszczególnych praw (w szczególność praw trzeciej, czwartej i piątek generacji) jest gwarancja bezpieczeństwa zbiorowego i paradoksalnie ochrony innych ludzi (np. ochrona ich uczuć religijnych, ochrona rodziny, ochrona moralności publicznej, której desygnatem najczęściej są zasady dominującej w danym państwie religii). Przenosząc ten problem z wymiaru państwowego na poziom ponadpaństwowy i transpaństwowy, wskazać należy, iż w międzynarodowym prawie ochrony praw człowieka ograniczenie tych praw może nastąpić również ze względów pozanormatywnych, w drodze tzw. relatywizacji instrumentalnej, dokonywanej w związku z potrzebami bieżącej polityki, dla której naruszana bywa przyrodzona godność człowieka. Twierdzimy także, iż w aksjologii praw człowieka newralgicznym punktem jest przecięcie się płaszczyzny (dyskursu) prawnej z płaszczyzną (dyskursem) etyczną, przy czym czynnikiem sprawczym tej newralgiczności nie jest wadliwość prawa czy jego interpretacji, czy też wadliwość etyki, lecz tego, co dzieje się w ramach tzw. Realpolitik.
    Considering the pluralism of the axiological sources of human rights, we claim that it is necessary to realize that at the moment we are facing an analytic extension of both the “number” of human rights (appearance of new generations of human rights), as well as the “quantitative quality” of human rights due to newly uncovered axiological sources such as the appearance of new values or a redefinition of existing ones. In the presented context of the axiology of human rights and the axiology of their protection, it is easy to observe the axiological pluralism of the two spheres as well as numerous attempts to make the exegesis and interpretation both relative and instrumental in domestic, European, and international sphere. Attempts to limit human rights in a camouflaged manner in the jurisdiction practice of particular states are quite abundant and an axiological justification of legal solutions that would make the implementation and protection of those rights (in particular those of the third, fourth and fifth generations) ineffectual— de facto (not de iure, since from a formal and legal point of view they correspond to declared rights and, without exception, the protected ones) is the guarantee of community security and, paradoxically, the protection of other people (i.e., the protection of religious sentiments, family, public morality based usually on the rules of the dominant religion). When transposing these problematics from the state perspective to the intra – and trans-state level, we need to demonstrate that in the international law of human rights protection , the limitation of these rights may also take place as a result of extra-normative factors due to so-called “instrumental relativism”, applied in the function of current political interests for which intrinsic human dignity happens to be infringed. We also claim that the active factor of that critical crossing point are not faults in the law or its interpretation, nor is it faults of ethics, but rather the faults of what is going on within so-called Realpolitik.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2018, 1, 66; 119-134
    0239-5223
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czesław Miłosz. Prawnik, który wiersze pisał. Kilka uwag między historią, literaturą i filozofią prawa
    Czesław Miłosz. A lawyer who wrote poems. Some remarks concerning history, literature, and the philosophy of law
    Autorzy:
    Snarski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348412.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czesław Miłosz
    legal education
    law and literature
    history of the Faculty of Law and Social Sciences of the Stefan Batory University in Vilnius
    edukacja prawnicza
    prawo i literatura
    historia Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
    Opis:
    Artykuł jest rezultatem interdyscyplinarnych badań nad prawniczymi aspektami biografii i twórczości Czesława Miłosza. Przybliża nieco zapomnianą w powszechnym odbiorze prawniczą tożsamość Czesława Miłosza, nawiązując do ukończenia przez niego uniwersyteckich studiów prawniczych, a także poszukując tropów prawnych w wybranych utworach noblisty. Praca opiera się na przeprowadzonych badaniach historycznych, literaturoznawczych i filozoficznoprawnych. Bada nie tylko biografię noblisty, ale również stawia pytania o możliwość interpretacji jego dzieł literackich przy zastosowaniu refleksji filozoficznoprawnej, wykorzystując podejście postanalitycznej filozofii prawa, w tym dorobek kierunku badań prawno-literackich. Stanowi także studium edukacji prawniczej na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w okresie międzywojennym.
    The article is the result of interdisciplinary research into the legal aspects of Czesław Miłosz's biography and work. It presents the legal identity of Czesław Miłosz, which is somewhat forgotten by the general public, by referring to his studies and graduation from law school as well as by searching for legal traces and clues in the selected works of the Nobel Prize winner. The present text is based on historical, literary as well as philosophical and legal research. It not only examines the biography of the Nobel Prize winner, but also asks questions concerning the possibility of interpreting his literary works by employing a philosophical and legal reflection as well as using the approach of post-analytic philosophy of law, including the achievements of the field of legal and literary studies. It also constitutes a study of legal education at the Stefan Batory University in Vilnius in the interwar period.
    Źródło:
    Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 2; 265-283
    0070-2471
    Pojawia się w:
    Czasopismo Prawno-Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Radbruch czy Kelsen? Rozwiązanie dylematu ukarania zbrodniarzy nazistowskich w Norymberdze z perspektywy filozoficznoprawnej i historycznej
    Radbruch vs. Kelsen? Solving the Dilemma of Punishing Nazi Criminals at Nuremberg from the Perspective of Legal Philosophy and History
    Autorzy:
    Dąbrowska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46446338.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    formuła Gustava Radbrucha
    Hans Kelsen
    lex retro non agit
    filozofia prawa
    procesy norymberskie
    sprawiedliwość tranzycyjna
    Radbruch’s formula
    Lex retro non agit
    legal philosophy
    The Nuremberg trials
    transitional justice
    Opis:
    Problematyka osądu zbrodniarzy wojennych znajduje się w obszarze zainteresowań prawników, ale także historyków. Zaproponowane interdyscyplinarne badania mają na celu porównanie tych perspektyw pod dwoma względami. Pierwszy aspekt dotyczy dylematów związanych z procesami norymberskimi i podstawami skazywania zbrodniarzy wojennych w ujęciu filozoficznoprawnym i historycznym. Drugi aspekt – stricte filozoficznoprawny – obejmuje analizę przyjęcia formuły Gustava Radbrucha przez doktrynę oraz zestawienie jej z mniej spopularyzowaną koncepcją Hansa Kelsena dotyczącą wykładni zasady lex retro non agit. Takie ujęcie problemu otwiera nowe pole do dyskursu między prawnikami, filozofami a historykami.
    The problem of prosecuting war criminals falls within the sphere of interest of both lawyers and historians. Proposed interdisciplinary research aims to compare both points of view, presented in two aspects. The first aspect concerns dilemmas of the Nuremberg trials and the legal basis for the conviction of war criminals from legal-philosophical and historical perspectives. The second aspect refers to the analysis of the formula created by Gustav Radbruch adapted in the doctrine, along with juxtaposing it with its counterpart proposed by Hans Kelsen, which refers to the interpretation of the lex retro non agit principle. The crucial element of the article is the analysis of those aforementioned approaches in social and legal contexts. The comparison of the commonly known Radbruch’s formula with the less popular concept of Hans Kelsen paves the way for discussion between lawyers, philosophers, and historians.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2024, 115; 115-135
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kariera uczonego i tworzenie idei w warunkach fundamentalnych zmian strukturalnych. O Leonie Petrażyckim raz jeszcze
    A Scholar’s Career and Idea Generation Under Conditions of Fundamental Structural Changes. About Leon Petrażycki Once Again
    Autorzy:
    Dębska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/42558145.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    filozofia prawa
    socjologia prawa
    Leon Petrażycki
    Pierre Bourdieu
    kapitał naukowy
    trajektoria biograficzna
    teoria pola naukowego
    philosophy of law
    sociology of law
    scientific capital
    biographical trajectory
    scientific field theory
    Opis:
    W artykule proponuje się podejście do naukowej biografii z perspektywy projektu naukowego Pierre’a Bourdieu. Wybór Leona Petrażyckiego (1867-1931), filozofa i socjologa prawa, nie bez przesady rzec: w Polsce ikony ogólnych nauk o prawie, podyktowany jest faktem, iż jego trajektoria daje wgląd w ciekawe procesy zachodzące w polu naukowym, a nawet szerzej, społecznym, na przełomie wieków aż do lat 30. wieku XX. Jest więc Petrażycki „szczególnym przypadkiem tego co możliwe”, czyli niejako „produktem” epoki, naznaczonej wprawdzie silnymi podziałami geopolitycznymi, które korespondowały z nierównym przepływami idei między narodowymi polami naukowymi, ale jednocześnie charakteryzującej się wysoką płynnością granic pól społecznych, pomiędzy którymi (do pewnego momentu) sprawnie się porusza (nauka, publicystyka, polityka). Jest również ciekawa badawczo, gdyż ujawnia wpływ struktur społecznych na zajmowanie pozycji naukowej i stanowiska dyskursu, a także ukazuje sposoby sublimacji porażki. Artykuł stanowi więc uzupełnienie dotychczasowych perspektyw, jak również ma charakter programowy, w tym sensie, że posłużyć może jako inspiracja dla podobnych przedsięwzięć w przyszłości.
    This paper proposes an approach to scientific biography from the perspective of Pierre Bourdieu’s theoretical project. The choice of Leon Petrażycki (1867–1931), a philosopher and sociologist of law, who might be called an icon of the philosophy of law in Poland, results from the fact that his trajectory gives an insight into the interesting processes taking place in the scientific field, as well as in other social fields at the turn of the century up to the 1930s. Thus, L. Petrażycki is a ‘special case of what is possible’, a ‘product’ of the era. An era marked, on the one hand, by strong geopolitical divisions, corresponding to unequal flows of ideas between national scientific fields, on the other hand, characterized by high fluidity of the boundaries of social fields (science, journalism, politics), between which (up to a certain point) L. Petrażycki adroitly ‘moves’. Petrażycki’s trajectory is also interesting research-wise, as it reveals the influence of social structures on scientific positions occupied and positions takings in discourse. Furthermore, it shows how scientific failure is sublimated. Therefore, the article complements previous perspectives and is programmatic in that it can inspire similar endeavours in the future.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2024, 38, 1; 19-33
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania nad prawem i zwyczajem w systemie prawa kontynentalnego
    Размышления о праве и правовом обычае в континентальной правовой системе
    Розгляд права та звичаїв у системі континентального права
    The legal structure of the instrument for withholding the driving license of a child-support debtor evading support obligations
    Autorzy:
    Mielewczyk, Dominik Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090165.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-09
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    звичай
    звичаєве право
    соціальні норми
    правотворчі факти
    м’яке право
    валідація правових норм
    універсалістський підхід
    теорія права
    філософія права
    соціологічні науки
    правовой обычай
    обычное право
    социальные нормы
    правотворческие факты
    мягкое право
    валидация правовых норм
    универсалистский подход
    теория права
    философия права
    социологические науки
    custom
    customary law
    social norms
    law-making facts
    soft law
    validation of legal norms
    universal approach
    theory of law
    philosophy of law
    sociological sciences
    zwyczaj
    prawo zwyczajowe
    normy społeczne
    fakty prawotwórcze
    miękkie prawo
    walidacja norm prawnych
    uniwersalistyczne ujęcie
    filozofia prawa
    teoria prawa
    nauki socjologiczne
    Opis:
    Artykuł podejmuje temat zakresów pojęciowych zwyczaju oraz prawa, w tym prawa zwyczajowego i tzw. miękkiego prawa, a także ich holistycznego ujęcia w ramach funkcjonowania państwa w systemie civil law. Rozważania poświęcono nie tylko teorii i filozofii prawa, lecz także dorobkowi nauk socjologicznych. Autor poszukuje uniwersalistycznego ujęcia wynikających z analizy zjawisk, które wiążą się z zajmowaniem przez badaczy rozbieżnych stanowisk w literaturze przedmiotu. Wykazuje, że ich systemowe znaczenie i definicja są wynikiem istnienia i rozpoznawania przez system prawny określonych faktów prawotwórczych oraz wprowadzenia spójnej regulacji dostosowanej do współczesnych wymagań. W interesie ustrojodawcy leży bowiem powinność odpowiedniej walidacji norm prawnych pozwalająca utrzymać spójność porządku prawnego, w tym określenia zamkniętego katalogu źródeł prawa. Niniejsza praca dostarcza niezbędnych wniosków i spostrzeżeń systemowych, stanowiących postulaty dla przyszłej regulacji ustrojowej.
    У статті розглядаються концептуальні обсяги звичаю та права, зокрема загального права та так званого м’якого права, а також їх цілісний підхід до функціонування держави в системі цивільного права. Стаття присвяченa не лише теорії та філософії права, а й досягненням соціологічних наук. Автор шукає універсалістський підхід до явищ, які випливають із аналізу явищ, пов’язаних із розбіжними позиціями дослідників у літературі з цього питання. Показано, що їх системне значення та визначення є результатом існування та визнання правовою системою певних правотворчих фактів та існування цілісного нормативного акту, адаптованого до сучасних вимог. В інтересах законодавця, щоб правові норми були належним чином підтверджені для підтримки узгодженості правового порядку, включаючи визначення закритого каталогу джерел права. Ця робота подає необхідні висновки та системні уявлення, які становлять постулати для майбутнього системного регулювання.
    В статье рассматриваются концептуальные сферы действия закона и правового обычая, а также холистический подход к ним в рамках функционирования государства. Рассуждения посвящены не только теории и философии права, но и достижениям социологических наук. Автор ищет универсалистский подход к вытекающим из анализа явлениям, которые связаны с занятием несовпадающих позиций исследователями в литературе по данной теме. Он показывает, что их системное значение и определение являются результатом существования и признания правовой системой определенных правотворческих фактов, а также наличия когерентного регулирования, приспособленного к современным требованиям. Таким образом, в интересах законодателя находится надлежащая валидация правовых норм, позволяющая сохранить когерентность правового порядка, включая определение закрытого каталога источников права, а также обеспечение необходимых выводов, представляющих собой постулаты для будущего системного регулирования.
    The Article discusses the conceptual scopes of custom and law, including customary law and soft law, as well as their holistic approach to the functioning of the state in the civil law system. The work has been focused not only on the theory and philosophy of law, but also on the achievements of sociological sciences. The Author is looking for an universalistic approach to the phenomena in question resulting from the analysis, which are characterized by researchers taking divergent positions in the literature on the following subject. It shows that their systematic meaning and definition result from the existence and recognition by the legal system of certain law-making facts and the existence of a coherent regulation adapted to modern needs. It is the essential role and interest of the legislator to properly validate legal norms allowing for the coherence of the legal order, including the definition of a closed catalogue of the sources of law. The following work provides the necessary conclusions and systemic insights, which constitute the postulates for the future regulatory structure.
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2022, 2; 235-258
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-100 z 100

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies