Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "skład mineralny" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-45 z 45
    Tytuł:
    Sklad mineralny wody rzeki Widawki na tle szaty roslinnej jej doliny
    Autorzy:
    Trzcinska, J.
    Kozlowski, S.
    Swedrzynski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/76005.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Łąkarskie
    Tematy:
    szata roslinna
    dolina Widawki
    rzeka Widawka
    woda
    sklad mineralny
    Źródło:
    Łąkarstwo w Polsce; 2001, 04; 213-221
    1506-5162
    Pojawia się w:
    Łąkarstwo w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szacowanie wartości współczynnika przewodności cieplnej piaskowców fliszowych na podstawie składu mineralnego
    Estimating the thermal conductivity value of the Carpathian flysch sandstones on the basis of their mineral composition
    Autorzy:
    Przelaskowska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835238.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    przewodność cieplna
    modele matematyczne
    skład mineralny
    thermal conductivity
    mathematical models
    mineral composition
    Opis:
    W ramach przedstawionej pracy przeprowadzono analizę modeli matematycznych umożliwiających ocenę wartości współczynnika przewodności cieplnej skały na podstawie składu mineralnego i porowatości. Zastosowano różnego rodzaju modele, od najprostszych, zakładających warstwową budowę skały, do bardziej skomplikowanych modeli inkluzji sferycznych. Wartości obliczone porównano z danymi laboratoryjnymi. Uzyskane wyniki umożliwiły dobór optymalnych modeli służących do obliczenia przewodności cieplnej piaskowców fliszowych.
    Mathematical models for the estimation of the thermal conductivity of rocks on the basis of their mineral composition and porosity were analyzed in the presented work. Different types of models from the simplest, layer models to more complex spherical inclusion models were introduced. Calculated values were compared with the laboratory data. The obtained results enabled the selection of the most effective models for the calculation of the thermal conductivity of flysch sandstones.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2018, 74, 6; 435-442
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Macronutrient content and ratiosin quinoa seeds (Chenopodium quinoaWILLD.) dependiing on sulphur fertilisation
    Zawartości i stosunki ilościowe makroskładników w nasoinach komosy ryżowej (Chenopodium quinoaWILLD.) w zależności od nawożenia siarką
    Autorzy:
    Gesinski, Krzysztof
    Barczak, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2216418.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB
    Tematy:
    Chenopodium quinoa
    seeds
    mineral composition
    sulphur fertilisation
    nasiona
    nawożenie siarką
    skład mineralny
    Opis:
    Background. The present study concerns the species quinoa (Chenopodium quinoa Willd). The aim of the study was to evaluate the effect of fertilizer sulfur on the formation of mineral composition and quantitative proportions of major nutrients in quinoa seeds. Material and methods. Titicaca variety of quinoa was used for the study. A one-factor field experiment was established in four replications. The factor examined was the variation in sulphur fertilisation. This component was applied pre-sowing in spring in the form of Wigor S fertilizer in the amount of: 0 (control), 20, 40 and 60 kg $S·ha^(-1)$ . Results. The study showed that in the years with significantly lower precipitation the contents of nitrogen, potassium, phosphorus, magnesium and calcium in seeds were generally lower. Their highest contents were found in the year with high precipitation. Sulphur fertilisation in respective years of vegetation generally significantly increased the nitrogen and calcium contents in quinoa seeds, to a lesser extent it was also true for magnesium. The content of phosphorus under these conditions increased in the quinoa seeds only in one year of the study, while the content of potassium under affected by sulphur application generally decreased. There was no significant effect of sulphur fertilisation on the values of ionic ratios ($K^+$ : $Ca^(2+)$, $K^+$ : $Mg^(2+)$ , ($K^+ + Na^+$) : ($Ca^(2+) + Mg^(2+)$)), however, differences were observed in respective years of the study. Conclusion. A correlation was found between the mineral composition of quinoa seeds and weather conditions during the vegetation period. Under conditions of high moisture of the soil high doses of sulphur increased the content of most of the elements studied in quinoa seeds. In drier years the effect of sulphur on macronutrient content was less
    Opracowanie dotyczy gatunku komosa ryżowa (Chenopodium quinoa Willd). Celem badań była ocena wpływu siarki nawozowej na kształtowanie się składu mineralnego i proporcji ilościowych głównych składników pokarmowych w nasionach komosy ryżowej. Do badań wykorzystano odmianę Titicaca komosy ryżowej. Założono jednoczynnikowe doświadczenie polowe w czterech powtórzeniach. Badanym czynnikiem było zróżnicowanie nawożenia siarką. Składnik ten stosowano przedsiewnie wiosną w postaci nawozu Wigor S w ilości: 0 (obiekt kontrolny), 20, 40 i 60 kg $S·ha^(-1)$. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w latach, które charakteryzowały się znacznie niższymi opadami, zawartość azotu, potasu, fosforu, magnezu i wapnia w nasionach była na ogół niższa. Najwyższą zawartość tych składników stwierdzono w roku z wysokimi opadami. Nawożenie siarką w poszczególnych latach wegetacji na ogół istotnie zwiększało zawartość azotu i wapnia w nasionach komosy ryżowej, w mniejszym stopniu dotyczyło to również magnezu. Zawartość fosforu w tych warunkach wzrastała w nasionach komosy ryżowej tylko w jednym roku badań, a zawartość potasu pod wpływem aplikacji siarki na ogół obniżała się. Nie wykazano istotnego wpływu nawożenia siarką na wartości stosunków jonowych ($K^+$:$Ca^(2+)$, $K^+$:$Mg^(2+)$, ($K^+ + Na^+$) : ($Ca^(2+) + Mg^(2+)$)), natomiast zaobserwowano różnice w poszczególnych latach badań. Wykazano powiązanie składu mineralnego nasion komosy ryżowej z warunkami pogodowymi w okresie wegetacji. W warunkach dużego uwilgotnienia siedliska wysokie dawki siarki powodowały wzrost zawartości większości badanych pierwiastków w nasionach komosy.
    Źródło:
    Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura; 2021, 20, 3; 93-101
    1644-0625
    Pojawia się w:
    Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mineral Composition of Plants as an Indicator of Their Quality in Nitrogen Stress Condition
    Skład mineralny roślin jako wskaźnik ich jakości w warunkach nadmiaru azotu w środowisku
    Autorzy:
    Ostrowska, A.
    Porębska, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/389656.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    żyto
    ziemniaki
    ilość plonu
    azot
    skład mineralny
    rye
    potatoes
    yield
    nitrogen
    mineral composition
    Opis:
    The aim of this paper is to determine: relationships between the size of yield and the use of nitrogen necessary to its production for the assessment of N excess in the environment, and whether and to what extent the mineral composition of yield may be used as an indicator of N excess and the quality of yields. No correlation was found between the rye grain and potato tubers yield sizes and the content of N, P, K, Ca and Mg in a mass unit. N excess in the rye growth environment elevated N accumulation in comparable grain yields and leads to a disorder of between element relationships. N share in the sum of accumulated elements was found to increase to above 75 %, and, in some drastic cases, to even more than 80 %. At the same time, shares of the remaining elements were found to decline, in particular those of Ca and Mg. A similar effect of soil N excess was found in potatoes. Plant mineral composition taking into account the between element relationships may be used as an index of N excess in the environment and thus as an index of plant quality with respect to qualitative-quantitative stream of mineral elements entering the trophic chain.
    Celem pracy było ustalenie związków między ilością plonów i zużyciem azotu na ich wyprodukowanie z punktu widzenia oceny nadmiaru azotu w środowisku oraz ustalenie, czy i na ile skład mineralny plonów może być wskaźnikiem jego nadmiaru. Nie stwierdzono korelacji między plonem ziarna ani ziemniaków a zawartością N, P, K, Ca i Mg w jednostce masy. Nadmiar azotu w środowisku wzrostu żyta powoduje jego większą akumulację w plonach ziarna tej samej ilości oraz zaburzenie relacji między składnikami. Udział azotu w sumie akumulowanych składników wzrasta powyżej 75 %, a w drastycznych przypadkach powyżej 80 %, zaś udziały pozostałych składników są redukowane, zwłaszcza udział Ca i Mg. Podobny efekt nadmiaru azotu występuje także w ziemniakach. Skład mineralny roślin pod względem relacji między składnikami może być wskaźnikiem nadmiaru azotu w środowisku, a tym samym ich jakości pod względem ilościowo-jakościowego strumienia składników mineralnych wchodzących do łańcucha troficznego.
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 8; 983-993
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Monitorowanie składu mineralnego wody w ujęciach zlokalizowanych na terenach produkcji warzyw szklarniowych w latach 2010-2014
    Monitoring of the mineral composition of water intakes located in areas of vegetables greenhouses production in 2010-2014
    Autorzy:
    Kowalczyk, W.
    Dysko, J.
    Felczynska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/791214.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Ogrodnictwa
    Tematy:
    warzywa
    uprawa szklarniowa
    ujecia wody
    woda
    sklad mineralny
    monitoring biologiczny
    lata 2010-2014
    Opis:
    Monitoring of mineral composition of the water used for fertigation in soil-less cultivation was the aim of the study conducted in the years 2010-2014. The water samples were collected from selected water intakes located in the green-house horticultural farms. The samples were taken bimonthly from each water intake and determined for pH, conductivity (EC), bicarbonates, macro- and microelements. It was found that the pH of the water was slightly alkaline and main-tained at 6.9-7.3 with a clear upward trend over time. Monitoring of minerals in water showed decline trend in total salt content. Concentration of Na and HCO3- in the analysed samples tended to increase over time, while the P, K, Ca, N-NO3- and SO4-2 demonstrated a downward trend in subsequent years of the study. There were no changes in the average content of N-NH4+, Mg, Cl- and microelements.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Ogrodnictwa; 2014, 22
    2300-5882
    2391-8969
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Ogrodnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka wybranych właściwości mikrosfer - frakcji popiołu lotnego - ubocznego produktu spalania węgla kamiennego
    The characteristics of selected properties of the cenospheres - fraction of fly ash - by-product of coal combustion
    Autorzy:
    Haustein, E.
    Quant, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216586.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    popiół lotny
    mikrosfery
    skład mineralny
    skład chemiczny
    fly ash
    cenospheres
    mineral composition
    chemical composition
    Opis:
    Mikrosfery - drobna frakcja popiołów lotnych - powstają w procesie konwencjonalnego spalania węgli kamiennych. Ich zawartość w popiołach lotnych ze spalania różnych gatunków węgla zmieniać się może w szerokim zakresie: od 0,01 do 35,6 wag.%. Pod względem składu chemicznego, głównymi składnikami mikrosfer w formie tlenkowej jest krzem, glin i żelazo, stanowiące około 89% ich masy. Ich skład mineralny stanowią głównie kwarc i mulit. Wielkość cząstek sferycznych waha się od 5 do 500 [...], jednak rozmiar większości cząstek mieści się w granicach od 20 do 300 [...]. Mikrosfery charakteryzują się niską gęstością w zakresie 0,2-0,8 g/cm3. Na tej podstawie mogą być łatwo oddzielone metodą flotacji w środowisku wodnym, z powierzchni lagun lub bezpośrednio z basenów osadniczych. Wyjątkowe właściwości mikrosfer sugerują szerokie możliwości wykorzystania. Przykładowo, mogą być używane do produkcji różnych lekkich materiałów budowlanych, w tym lekkich cementów i kruszyw w betonie lekkim.
    The cenospheres are formed during the mineral transformation stage in coal combustion. Their content in fly ashes from the combustion of different types of coals varies over a rather wide range from 0.01 to 35.6 wt.%. The cenospheres has three main elements, silicon, aluminium and iron, the oxides of which account for about 89% of the material. Mineralogical analysis using XRD shows that as-received cenospheres mainly contain mullite and quartz as main mineralogical phases. The size of cenospheres varies between 5 and 500 [...], as the most common dimension is 20-300 [...]. The cenospheres are characterized by a low bulk density (0.2-0.8 g/cm3) and can be easily separated by gravitational methods in the form of a concentrate in aqueous media or collected from a water surface of lagoons intended for storage of ash and slag waste. The unique properties of these hollow microspheres make them amenable for wide applications. For example the cenospheres can be used to produce various lightweight construction products, including lightweight cements and aggregates in lightweight concrete.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2011, 27, 3; 95-111
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sklad mineralny wody rzeki Konczak i Kanalu Polajewskiego na tle szaty roslinnej ich doliny
    Autorzy:
    Mazur, P.
    Kozlowski, S.
    Swedrzynski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/75919.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Łąkarskie
    Tematy:
    szata roslinna
    Kanal Polajewski
    wody rzeczne
    dolina Konczaka
    rzeka Konczak
    sklad mineralny
    Źródło:
    Łąkarstwo w Polsce; 2003, 06; 135-144
    1506-5162
    Pojawia się w:
    Łąkarstwo w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład mineralny treści jaj kur ras zachowawczych z chowu ekologicznego
    Mineral composition of contents in table eggs from autochthonous hen breeds bred under ecological conditions
    Autorzy:
    Szablewski, T.
    Gornowicz, E.
    Stuper-Szablewska, K.
    Kaczmarek, A.
    Cegielska-Radziejewska, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/827765.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    chow zwierzat
    chow ekologiczny
    kury
    rasy zachowawcze
    jaja kurze
    sklad mineralny
    zawartosc pierwiastkow
    Opis:
    Jaja wyróżniają się znaczną wartością odżywczą i stanowią składnik wielu produktów żywnościowych. Wynika to z zawartości w ich treści wielu niezbędnych dla życia składników, w tym także mineralnych. Skład mineralny jaja kurzego jest zmienny i w znacznej mierze zależy od czynników żywieniowych oraz genetycznych. Celem badań było porównanie zawartości dziewięciu makro- i mikroelementów w treści jaj kur wybranych ras zachowawczych: Zielononóżka kuropatwiana, Żółtonóżka kuropatwiana, Rhode Island Red i Sussex, utrzymywanych w warunkach gospodarstwa ekologicznego i żywionych w jednakowy sposób. Wybrane pierwiastki oznaczono metodą AAS. Wykazano istotne zróżnicowanie jaj pod względem zawartości pierwiastków, zależne od rasy kur. Największą zawartość magnezu (161,13 mg·kg⁻¹), miedzi (1,46 mg·kg⁻¹) i selenu (0,35 mg·kg⁻¹) stwierdzono w treści jaj kur Sussex. Jaja kur Rhode Island Red zawierały najwięcej potasu (1377,02 mg·kg⁻¹), żelaza (47,63 mg·kg⁻¹) i manganu (151,50 mg·kg⁻¹). Zielononóżka kuropatwiana znosi jaja, w treści których wykazano największą zawartość cynku (23,33 mg·kg⁻¹), a w przypadku Żółtonóżki kuropatwianej – sodu (1820,92 mg·kg⁻¹) i wapnia (618,21 mg·kg⁻¹).
    Eggs stand out because of their considerable nutritional value; they constitute a component of many food products. This is for the reason that they contain many necessary ingredients for life including minerals. The mineral composition of table eggs changes and depends, to a large extent, from nutritional and genetic factors. The objective of the research study was to compare the content of nine macro- and microelements in the contents of eggs from the selected autochthonous hen breeds: Greenleg Partridge, Yellowleg Partridge, Rhode Island Red, and Sussex, which were kept under ecological conditions and fed in a uniform way. The selected elements were determined using an AAS method. As regards the content of elements, a significant differentiation of eggs was found depending on the hen breed. The highest amounts of the following elements were found in the contents of Sussex eggs: magnesium (161.13 mg·kg⁻¹), copper (1.46 mg·kg⁻¹), and selenium (0.35 mg·kg⁻¹). The eggs pf the Rhode Island Red hens had the highest content of potassium (1377.02 mg·kg⁻¹), iron (47.63 mg·kg⁻¹), and manganese (151.50 mg·kg⁻¹). The Greenleg Partridge hen laid eggs the contents of which had the highest level of zinc (23.33 mg·kg⁻¹) and the Yellowleg Partridge hen laid eggs with the contents containing the highest amounts of sodium (1820.92 mg·kg⁻¹) and calcium (618.21 mg·kg⁻¹).
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2013, 20, 5
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cechy litologiczne i geochemiczne turońskich osadów węglanowych ze stylolitami Karpat pokucko-bukowińskich
    Lithological and geochemical features of Turonian carbonates with stylolites in Pokuttya–Bukovyna (Ukrainian Carpathians)
    Autorzy:
    Radkovets, N.
    Manzhar, N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062203.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Turonian limestones
    stylolites
    material compositions
    Carpathian autochthon
    wapienie turonu
    stylolity
    skład mineralny
    autochton karpacki
    Opis:
    Badania składu materialnego węglanów ze stylolitami w Karpatach pokucko-bukowińskich wykazały, że zawartość CaCO3 w skałach waha się od 68 do 92%, a pozostałości nierozpuszczalnej od 8 do 32. Szczątki organiczne wielkości od 0,02 do 1 mm (otwornice, ślimaki, ramienionogi i inoceramy) stanowią 40–55% skały, a reszta to kalcyt pelitomorficzny. Części nierozpuszczalne materiału stylolitów to na ogół minerał hydromikowy – illit oraz materia organiczna, cechująca się zwiększoną zawartością żelaza i strontu (>10 razy). Spektoskopia infraczerwona bituminu chloroformowego zawartego w stylolitach wykazała, że materia organiczna powstała głównie z mikroskładników planktonicznych (autochtonicznych) i uległa istotnym zmianom postsedymentacyjnym: polimeryzacji oraz utleniania.
    Chemical analysis of carbonates with stylolites from the autochthon of the Pokuttya–Bukovyna Carpathians showed that the СаСО3 content in the rocks ranges between 68 and 92%, insoluble residue makes 8–32%. Investigation of clayey limestones using the polarizing microscopy allowed to establish that the 0.02–1 mm sized organic debris (foraminifera, gastropods, brachiopods and inocerams) makes 40–55% of the rock. The rest is the matrix represented by pelitomorphic calcite. X-ray diffractometry showed that insoluble residue of the organic-rich clay from stylolites is represented by the hydromicaceous mineral – illite with admixture of organic matter. Results of quantitative spectral analysis revealed the increased iron and strontium (>10 times) content in both limestones and organic-rich clays. Infrared spectrometry of chloroform bitumen extracted from the organic-rich clay from stylolites showed that the dispersed organic matter by its origin consists mainly of planktonogenic (autochthonous) microcomponents and underwent significant postsedimentary transformations: polymerization and oxidation.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 449; 131--136
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Barwa po wypaleniu a skład mineralny kopalin skaleniowych z rejonu Sobótki
    Colour after firing versus mineral composition of feldspar raw materials from the Sobótka Region
    Autorzy:
    Lewicka, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217083.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    barwa kopaliny
    skład mineralny
    kopalina skaleniowa
    colour after firing
    mineral composition
    feldspar raw material
    Opis:
    Artykuł zawiera charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną granitoidów występujących w czterech złożach eksploatowanych przez Strzeblowskie Kopalnie Surowców Mineralnych w Sobótce, ze szczególnym uwzględnieniem minerałów będących nośnikami żelaza oraz innych pierwiastków, których obecność ma wpływ na barwę kopaliny po wypaleniu. W tym celu wykonano badania mikroskopowe w świetle przechodzącym, analizę składu chemicznego oraz obserwacje przy użyciu mikroskopu scanningowego (SEM/EDS). Te ostatnie okazały się kluczowe dla pełnej identyfikacji składników mineralnych badanych skał. Stwierdzono, że głównymi nośnikami żelaza są: pobiotytowy chloryt i biotyt, jasne miki (serycyt, muskowit) oraz granaty i inne minerały ciężkie (rutyl, apatyt, epidot, monacyt, cyrkon, piryt, tytanomagnetyt, sfaleryt), występujące w postaci drobnych ziaren rozproszonych w skale bądź tworzące większe skupienia i wypełnienia przecinających ją spękań i szczelinek. Badania te wykazały również, że w strukturze zidentyfikowanych faz mineralnych tkwią inne pierwiastki barwiące, takie jak: mangan (granaty, chloryty, miki), tor i uran (monacyt, ksenotym, cyrkon), cer (monacyt), neodym (monacyt, ksenotym). Ich obecnością można tłumaczyć odmienne parametry barwy L*a*b* oznaczone dla badanych próbek po wypaleniu metodą spektrofotometryczną, mimo zbliżonej lub identycznej zawartości tlenku żelaza. Potwierdzenie tej hipotezy wymagałoby jednak przeprowadzenia badań składu chemicznego skał na zawartość pierwiastków podrzędnych i śladowych, a w szczególnosci oznaczenie Mn i REE (Ce, Pr, Nd). Mineraly będące nośnikami tych pierwiastków występują bowiem w badanych kopalinach w niewielkich ilościach.
    This article reviews the mineralogical and petrographic characteristics of granitoids occurring in four deposits extracted by the Strzeblowskie Mineral Mines of Sobótka, placing particular emphasis on minerals containing iron and other elements which affect the colour of the raw material after firing. For this purpose, microscopic examinations in transmitted light, chemical analyses, and observations in scanning electron microscope (SEM/EDS) were performed. The last of these methods proved to be crucial for the complete identification of mineral phases in the rocks in question. These studies have shown that the main iron-bearing minerals are biotitic-origin chlorite and biotite, light micas (sericite, muscovite), as well as garnets and other heavy minerals (rutile, apatite, epidote, monazite, zirconium, pyrite, titanium-magnetite, sphalerite) present in the form of small grains dispersed in the rock or as larger clusters and fillings in cracks and fissures. The examinations also found that the structure of mineral phases identified in the studied granitoids also contain other colouring elements such as manganese (garnets, chlorites, and micas), thorium and uranium (monazite, xenotime, and zirconium), cerium (monazite), neodymium (monazite, xenotime), and titanium (rutile, titanium-magnetite). The occurrence of these elements may be the cause of differences in L*a*b* colour parameters measured by spectrophotometer for the fired samples, despite a similar or identical content of iron oxide. Confirmation of this hypothesis, however, would require examinations of the rocks’ chemical composition for minor and trace elements, in particular the determination of Mn and REE (Ce, Pr, and Nd). Minerals carrying these elements occur in small quantities in the examined raw materials.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 1; 35-51, nlb. 1
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany składu mineralnego i plonowania pora pod wpływem nawożenia azotem, fosforem i potasem
    Mineral composition and yield of leek under the influence of nitrogen, phosphorus and potassium fertilization
    Autorzy:
    Herman, B.
    Biczak, R.
    Rychter, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126169.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    mineral fertilization
    leek
    yield
    mineral plants composition
    nawożenie mineralne
    por
    plon
    skład mineralny roślin
    Opis:
    W przeprowadzonym doświadczeniu wazonowym przebadano wpływ nawożenia azotem (25, 50, 75, 100, 150 mg · kg–1 gleby), fosforem (20, 50, 75, 100 mg · kg–1 gleby), potasem (30, 75, 100, 150 mg · kg–1 gleby) i łącznego nawożenia tymi składnikami (NPK) na plon suchej masy pora (Allium porrum L.) oraz zawartość składników mineralnych (N-ogółem, fosforu, potasu, wapnia i magnezu). Zastosowane kombinacje nawozowe prowadziły do zwiększenia plonu suchej masy pora, największy wzrost plonu wystąpił pod wpływem łącznego nawożenia azotem, fosforem i potasem (NPK). Zastosowane w doświadczeniu nawożenia w sposób istotny wpłynęły także na skład mineralny liści pora. Badania wykazały ponadto, że optymalne dawki nawożenia ze względu na zawartość składników mineralnych różnią się od dawek optymalnych ze względu na plon.
    In the pot experiments, the effect of mineral fertilization using nitrogen (25, 50, 75, 100, 150 mg · kg–1 of the soil), phosphorus (20, 50, 75, 100 mg · kg–1 soil), potassium (30, 75, 100, 150 mg · kg–1 soil) as well different levels of complex NPK fertilization on the dry matter yield of leek (Allium porrum L.) and mineral elements content (N-total, phosphorus, potassium, calcium, magnesium) has been investigated. Applied fertilizer combinations increased the dry matter yield of leek, the highest crop has been harvested for complex NPK fertilization. Fertilizer applied in the experiment which significantly affected the mineral composition of leek leaves. Moreover, fertilizing rates optimal for mineral elements content and yield of leek was different.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 2; 575-586
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sklad mineralogiczny frakcji ilu koloidalnego w poziomach luvic i argillic wybranych gleb plowych Ziemi Dobrzynskiej
    Autorzy:
    Jaworska, H
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/807614.pdf
    Data publikacji:
    1994
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    derywatografia
    poziom argillic
    gleby
    gleboznawstwo
    gleby plowe
    poziom luvic
    frakcje ilaste
    rentgenografia
    sklad mineralny
    Opis:
    W przedstawionej pracy określono skład mineralogiczny frakcji ilastej wyodrębnionej z gleb płowych, pochodzących z obszarów Ziemi Dobrzyńskiej (zlodowacenie bałtyckie, stadiał Wisły). Badaniami objęto frakcję ilastą z poziomów diagnostycznych gleb płowych, tj. luvic oraz argillic. Uzyskane wyniki, na podstawie badań rentgenograficznych i derywatograficznych, składu mineralogicznego pozwalają na zaliczenie rozpatrywanych gleb płowych, do klasy illitowej. Zwraca uwagę znaczny udział minerałów z grupy smektytów, szczególnie w poziomach Bt (argillic). Ponadto, we frakcji występują również minerały mieszanopakietowe (illit-smektyt, illit-chloryt) i domieszki kaolinitu oraz wysokodyspersyjnego kwarcu.
    Mineralogy of clay fraction from selected lessive soils (Alfisols) from the Dobrzyń district (Vistula glaciation) was investigated. Mineralogical composition of the soil material was determined on the base of x-ray difiractograms and thermal analysis of clay fraction separated from E and B diagnostic horizons. It was stated that investigated soils can be classified to illitic group; with significant amounts of smectites and small quantities of kaolinite and quartz; B horizons of the soils were richer in smectites minerals compared to E horizons.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1994, 414; 35-42
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szacowanie wartości współczynnika przewodności cieplnej skał dolomitu głównego na podstawie składu mineralnego i porowatości
    Estimating thermal conductivity of the Main Dolomite on the basis of mineral composition and porosity
    Autorzy:
    Przelaskowska, Anna
    Kubik, Benedyk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344007.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    przewodność cieplna
    modele matematyczne
    skład mineralny
    porowatość
    thermal conductivity
    mathematical models
    mineral composition
    porosity
    Opis:
    Jednym z niezbędnych parametrów do określenia warunków termicznych zbiornika geotermalnego jest współczynnik przewodności cieplnej skał. Przewodność cieplna zależy od innych własności skał, takich jak skład mineralny i porowatość. Do obliczenia wartości tego parametru można więc stosować modele matematyczne uwzględniające zarówno zawartość objętościową i przewodność cieplną poszczególnych minerałów i roztworów porowych, jak i strukturę skały. W pracy wykorzystano różnego rodzaju modele, od najprostszych, warstwowych, po bardziej skomplikowane modele inkluzji niesferycznych. Obliczone wartości zweryfikowano na podstawie pomiarów laboratoryjnych przewodności cieplnej. Badania wykonano na próbkach dolomitu charakteryzujących się mało zróżnicowanym składem mineralnym, a jednocześnie dużą zmiennością porowatości (od 3% do 27%). Parametr porowatości ma widoczny wpływ na dopasowanie poszczególnych modeli matematycznych. Najlepszą zbieżność wartości pomierzonych i wyliczonych uzyskano w przypadku próbek o wysokiej porowatości (powyżej 25%) za pomocą modelu średniej arytmetycznej. W przypadku próbek o niższej porowatości najlepsze dopasowanie otrzymano przy wykorzystaniu modelu średniej harmonicznej, modelu inkluzji sferycznych (przypadek skały składającej się ze sferycznych ziaren rozproszonych w roztworze porowym) oraz modeli inkluzji niesferycznych (przypadek porów w formie szczelin o kształcie dysków). Wszystkie modele dobrze odzwierciedlają trendy zmienności otrzymane dla wartości pomierzonych. Uzyskane korelacje charakteryzują się wysokimi współczynnikami determinacji R2, przekraczającymi 0,86. Wysoka jakość korelacji pozwoliła na wprowadzenie poprawki umożliwiającej przybliżenie wartości wymodelowanych do rzeczywistych. Otrzymane wyniki pozwoliły na dobór optymalnych modeli umożliwiających ocenę wartości przewodności cieplnej dolomitów na podstawie składu mineralnego. W przypadku skał o bardzo wysokiej, przekraczającej 25%, porowatości najlepiej dopasowuje się model średniej arytmetycznej. W przypadku pozostałych próbek najlepszą zgodność wartości wyliczonych i pomierzonych uzyskano po zastosowaniu poprawki; wyniki są bardzo zbliżone dla wszystkich zastosowanych modeli.
    Thermal conductivity is one of the parameters essential to determine thermal conditions of a geothermal reservoir. The value of this parameter depends on other rock properties, such as mineral composition and porosity. Therefore, mathematical models that take into account both the volumetric content and thermal conductivity of individual minerals and pore solutions as well as the rock structure, can be used to calculate the value of thermal conductivity. In this study, different types of mathematical models were used, from the simplest layer models to more complex non-spherical inclusion models. The calculated values were verified by laboratory measurements of thermal conductivity. The tests were carried out on dolomite samples characterized by similar mineral composition and varied porosity (from 3 to 27%). The porosity parameter has an apparent influence on particular mathematical models. The best fitting of measured and calculated values was obtained for samples with high porosity (above 25%), with the use of the arithmetic mean model. For samples with lower porosity, the best fit was obtained for harmonic mean, spherical inclusions (the case of a rock consisting of spherical grains dispersed in a pore solution), and non-spherical inclusions (the case of pores in the form of disc-shaped fractures) models. All models reflect well the variation trends obtained for the measured values. The correlations obtained are characterized by high determination coefficients R2, exceeding 0.86. Based on high quality correlations, a correction allowing to approximate the modelled values to the laboratory measured ones was introduced. The results made it possible to select optimum models for estimating the value of thermal conductivity of dolomites based on their mineral composition. For rocks of very high porosity, exceeding 25%, the arithmetic mean model fitted best. For the other samples, the best fit was obtained after applying a correction; the results are very similar for all models used.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2023, 79, 1; 3-10
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ nawożenia azotem, fosforem i potasem na plonowanie i wartość biologiczną selera naciowego. Część I: Plon i skład mineralny warzyw
    Effects of nitrogen, phosphorus and potassium fertilization on yield and biological value of leaf celery Part I: Vegetables yield and mineral composition
    Autorzy:
    Biczak, R.
    Herman, B.
    Rychter, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127094.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    nawożenie mineralne
    seler naciowy
    plon
    skład mineralny roślin
    mineral fertilization
    leaf celery
    yield
    mineral plants composition
    Opis:
    W eksperymencie wazonowym przebadano wpływ wzrastających dawek azotu (25, 50, 75, 100 i 150 mg/kg gleby), fosforu (20, 50, 75 i 100 mg/kg gleby), potasu (30, 75, 100 i 150 mg/kg gleby) i zróżnicowanych poziomów łącznego nawożenia tymi składnikami (NPK) na plon suchej masy selera naciowego (Apium graveolens L. var. dulce (Mill.) Pers.) oraz zmiany zawartości składników mineralnych: N-ogółem, fosforu, potasu, wapnia i magnezu. Wszystkie z zastosowanych kombinacji nawozowych prowadziły do zwiększenia plonu suchej masy selera naciowego. Największy wzrost plonu wystąpił pod wpływem łącznego nawożenia NPK oraz jednostronnego nawożenie azotem. Zastosowane w doświadczeniu nawożenia azotem, fosforem i potasem oraz nawożenie NPK w sposób istotny wpłynęły na skład mineralny liści selera naciowego, najkorzystniejsze okazało się kompleksowe nawożenie NPK. Badania z selerem naciowym wykazały ponadto, iż optymalne dawki nawożenia ze względu na zawartość składników mineralnych różnią się od dawek optymalnych ze względu na plon.
    In the pot experiments, the effect of increasing amount of nitrogen (25, 50, 75, 100 and 150 mg/kg of the soil), phosphorus (20, 50, 75 and 100 mg/kg soil), potassium (30, 75, 100 and 150 mg/kg soil) as well different levels of complex NPK fertilization on the dry matter yield of leaf celery has been investigated. Changes in the content of mineral elements (N-total, phosphorus, potassium, calcium, magnesium) in tested plant has been also determined. Applied fertilizer combinations increased the dry matter yield of leaf celery. The highest crop has been harvested for NPK fertilization and single fertilization with nitrogen. The single fertilization with nitrogen, phosphorus, and potassium, and NPK co-fertilization applied in the experiment which significantly affected the mineral composition of leaf celery, complex NPK fertilization was found to be the most favourable. Moreover, fertilizing rates optimal for mineral elements content and yield of leaf celery was different.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 161-171
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wplyw niektorych skladnikow podloza na zmiany w skladzie mineralnym salaty uprawianej na podlozach zawierajacych olow
    Autorzy:
    Gaweda, M
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/801257.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    olow
    materia organiczna
    fosforany
    salata
    zawartosc mikroelementow
    odczyn podloza
    podloza uprawowe
    zawartosc makroelementow
    sklad mineralny
    warzywa
    Opis:
    W trzech doświadczeniach wazonowych uprawiano sałatę na podłożach o zróżnicowanym poziomie materii organicznej (0, 3 i 8% s.m.), pH (5,1, 6,2 i 7,1) i fosforu (50, 200 i 800 mg·kg⁻¹ s.m.) przy rosnącym zanieczyszczeniu ołowiem (0, 275 i 550 mg·kg⁻¹ s.m.). Zwiększenie zawartości badanych składników w podłożu ograniczyło częściowo lub wyeliminowało spadek zawartości składników mineralnych w liściach, wywołany działaniem tego metalu. Rośliny zebrane z podłoży najbogatszych w materię organiczną i fosforany, oraz o wysokim pH posiadały niezmieniony poziom mikroelementów bez względu na zastosowaną dawkę Pb.
    In three pot experiments the lettuce was cultivated on the substrates with different organic matter level (0, 3 and 8% DM), pH (5.1, 6.2, and 7.1), and phosphorus content (50, 200 and 800 mg·kg⁻¹ DM). The lead concentration in the substrates was 0, 275, 550 mg·kg DM. The increase in the contents of investigated components in substrate limited partially or in total the drop in leaf content of minerals, usually observed as a result of lead influence. Plants from the substrates with the highest pH, organic matter and phosphate contents showed unchanged composition of microelements regardless of applied Pb doses.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1999, 466; 429-439
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Płatki zbożowe – ocena porównawcza. Cz.1, Porównanie składu chemicznego i mineralnego
    Cereals flakes – comparative study. Pt 1, Comparison of chemical and mineral composition
    Autorzy:
    Achremowicz, B.
    Haber, T.
    Kaszuba, J.
    Puchalski, Cz.
    Wiśniewski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956060.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
    Tematy:
    płatki zbożowe
    płatki owsiane
    skład chemiczny
    skład mineralny
    ocena porównawcza
    cereal flakes
    oatmeal
    chemical and mineral composition
    comparative study
    Opis:
    Na podstawie zebranej literatury porównano płatki zbożowe owsiane (błyskawiczne, ekologiczne, górskie, zwykłe), jęczmienne, jaglane (proso), pszenne, orkiszowe, żytnie i gryczane. Porównano również płatki owsiane zwykłe: niemieckie, słowackie, szwedzkie i angielskie. Uwzględniono skład chemiczny i mineralny. Najwyższą zawartość białka i tłuszczu, wśród porównywanych płatków stwierdzono w owsianych. Zawartość skrobi w płatkach była zróżnicowana, niska w orkiszowych krajowych i owsianych szwedzkich. Zawartość błonnika była wysoka w płatkach pszennych, orkiszowych i żytnich, oraz w płatkach angielskich i słowackich. Βeta – glukanów nie zawierały płatki jaglane, ale w owsianych szwedzkich było ich najwięcej ok. 5%. Porównanie składników mineralnych wykazało wysoką zawartość Zn, Mn i Fe niezależnie od rodzaju surowca i pochodzenia produktu. Porównane płatki owsiane charakteryzowały się wyższą zawartością Zn w stosunku do innych, zwłaszcza jaglanych, żytnich i gryczanych. Wysoką zawartość tego pierwiastka prezentowały także płatki orkiszowe oraz płatki owsiane ze Szwecji i Niemiec.
    On the basis of the collected literature we compared cereal oatmeal (instant, ecological, mountain, plain), flakes from; barley, millet, wheat, spelled, rye and buckwheat. Also compared oatmeal usual: German, Slovak, Swedish and English. Compared the chemical and mineral composition. The highest protein and fat content was found in oatmeal. The starch content in the flakes was a diversified, low in the spelled flakes and oatmeal Swedish. The fiber content was high in flakes from wheat, spelled and rye, also in the flakes from England and Sweden.. Beta - glucans not contain millet flakes, but in the oatmeal from Sweden was their most, approximately 5 %. Comparison of minerals components showed high content of Zn, Mn and Fe regardless of the type of raw material and product origin. Oatmeal characterized by higher Zn content in comparison to others, especially millet, rye, and buckwheat. High content of this element presented also the flakes spelled and samples from Sweden and Germany.
    Źródło:
    Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2016, 2; 97-102
    0867-793X
    2719-3691
    Pojawia się w:
    Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Właściwości mieszanin gruntowo-popiołowych i ich wykorzystanie w inżynierii środowiska
    Properties of soil-ash mixtures and their use in environmental engineering
    Autorzy:
    Rybicki, S.
    Górniak, K.
    Gaweł, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183936.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    popioły
    grunty zwałowe
    cechy geotechniczne
    skład mineralny i fazowy
    ashes
    dump soils
    geotechnical properties
    phase and mineral composition
    Opis:
    W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości mieszanin spoistego gruntu zwałowego z odkrywkowej kopalni "Turów" z popiołami lotnymi elektrowni "Turów", spalającej węgiel brunatny z tej kopalni. Do gruntu zwałowego składającego się głównie z iłów mioceńskich z domieszką piasków i żwirów dodawano trzy rodzaje, o różnej zawartości procentowej, popiołu: nieodsiarczany, odsiarczany z palenisk pyłowych i odsiarczany z palenisk fluidalnych. Popioły z gruntem przy wilgotności optymalnej wiązały przez 28 dni, a następnie na próbkach mieszanin oznaczano niektóre cechy fizyczno-mechaniczne oraz skład fazowy, mineralny i rodzaje mikrostruktur. Podobne badania układu fazowego, mineralnego i mikrostruktur wykonano dla składników wyjściowych mieszanin, to jest trzech rodzajów popiołów lotnych oraz dla gruntu zwałowego. W wyniku badań stwierdzono głównie wzrost parametrów wytrzymałości na ścinanie, a zwłaszcza spójności mieszanin z popiołami fluidalnymi, oraz opisano warunkujące ten wzrost zmiany i osobliwości składu mineralnego, fazowego oraz mikrostruktury mieszanin. Wskazano też na kierunki zastosowań mieszanin popiołowo-gruntowych w inżynierii środowiska.
    The paper presents the results of studies on physico-mechanical, mineralogical and structural properties of mixtures composed of cohesive dump soils originating from the "Turów" lignite open pit mine and fly ash derived from the "Turów" power plant, which burns lignite from this mine. The dump soils, which include mostly Miocene clays with minor sands and gravels were mixed with variable proportions of raw fly ash, desulphurized fly ash from pulverized fuel furnaces and desulphurized fly ash from fluidized fuel furnaces. Fly ash and soil mixtures have been subjected to setting for 28 days under the optimum moisture content. Then physical and chemical properties, phase composition, mineralogical composition and microstructures were determined. Similar properties were measured for soils and for three types of fly ash. The results demonstrated the increasing shear strength parameters - mainly cohesion, particularly for mixtures of fluidized fly ash and soil. The changes and pecularities of mineral and phase compositions, and mixrostructures were described, which control the properties of mixtures. The possible applications of fly ash and soil mixtures in environment engineering were proposed.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 4; 439-462
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Content analysis of heavy metals/metalloids and mineral composition of waste generated during uranium concentrate processing
    Analiza zawartości metali ciężkich/metaloidów i składu mineralnego odpadów pochodzących z procesu pozyskiwania koncentratu uranowego
    Autorzy:
    Pala, A.
    Widziewicz, K.
    Nowak, J.
    Loska, K.
    Biegańska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216497.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    górnictwo uranowe
    skała płonna
    metale ciężkie
    skład mineralny
    Kowary
    Radoniów
    uranium mining
    rock waste
    heavy metals
    mineral composition
    Opis:
    Odpady powstające w procesie wydobycia i przeróbki rudy uranowej stanowią najliczniejszą grupę odpadów pouranowych. Gromadzone w postaci hałd skały płonnej i odpadów przeróbczych, ze względu na obecność w nich promieniotwórczych radionuklidów oraz pierwiastków metali ciężkich/metaloidów, stanowią potencjalne źródło zagrożenia dla ekosystemów. W artykule przedstawiono wyniki analizy składu mineralnego oraz chemicznego skały płonnej. Określenie składu mineralnego dokonano na drodze analizy rentgenograficznej, stosując dyfraktometr HZG-4 firmy DRON. Zawartość metali ciężkich/metaloidów w próbkach odpadów oznaczona została przy użyciu metody atomowej spektrometrii absorpcyjnej. Analizie spektrometrycznej poddano następujące metale ciężkie/metaloidy: As, Cr, Zn, Cd, Pb, Co, Cu, Ni. Celem wykonanych analiz było scharakteryzowanie rozpatrywanej grupy odpadów pouranowych pod względem składu mineralnego i pierwiastkowego. Teren badań obejmował obszar Kotliny Jeleniogórskiej, znajdujący się w południowo-zachodniej Polsce w województwie dolnośląskim. Odpady skalne pobrane zostały z hałd zlokalizowanych w miejscowościach Kowary-Podgórze i Radoniów. Przeprowadzona analiza rentgenograficzna pobranych próbek odpadów wykazała obecność w odpadach minerałów powszechnie występujących na terenie Kotliny Jeleniogórskiej. W próbkach oznaczone zostały między innymi minerały należące do grupy zeolitów oraz minerałów ilastych, które wykazują zdolność sorpcji metali ciężkich/metaloidów. Analiza spektrometryczna metali ciężkich/metaloidów potwierdziła obecność w pobranych próbkach oznaczanych metali ciężkich/metaloidów, których stężenia nie przekroczyły jednak wartości dopuszczalnych, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby i ziemi. Przeprowadzone analizy nie wykazały, aby rozpatrywana grupa odpadów wydobywczych miała negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze.
    Waste generated during mining and processing of uranium ore is the largest group of uranium mining wastes. Wastes collected in the forms of uranium piles, and evaporation and tailing ponds constitute a potential danger to ecosystems, because of the presence of radioactive elements and heavy metals. This paper presents the mineral and chemical compositions of rock wastes. Determination of mineral composition was performed using a DRON HZG-4 diffractometer. The content of heavy metals in samples of waste rock was determined by atomic sorption spectrometry. Spectral analysis was applied to heavy metals/metalloids such as As, Cr, Zn, Cd, Pb, Co, Cu, and Ni. The purpose of this analysis was to characterize the groups of extractive wastes in terms of mineral and elemental compositions. The sites examined were located in the Jelenia Góra Basin area in south-western Poland in the Lower Silesia province. Waste rock was taken from heaps located in Kowary-Podgórze and Radoniów. X-ray analysis of waste rock samples showed the presence of minerals in the wastes which commonly occur in the Jelenia Góra Basin area. Identified in the samples were minerals belonging to a group of zeolites and clay minerals which demonstrate the potential for sorption of heavy metals/metalloids. Spectrometric analysis of heavy metals/metalloids confirmed the presence of As, Cr, Zn, Cd, Co, Cu, Ni, and Pb in the collected waste, but their concentrations do not exceed the limit values laid down in the Regulation of the Minister of the Environment on the quality standards for soil and ground. The analysis performed did not show that the examined group of mining wastes had a negative impact on the environment.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 2; 89-102
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład mineralny wełny i surowicy krwi owiec rasy świniarka jako wskaźnik oceny środowiska
    Mineral composition of wool and blood serum of Swiniarka sheep breed as an indice of environment evaluation
    Autorzy:
    Pięta, M.
    Patkowski, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197651.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
    Tematy:
    surowica krwi
    czynniki srodowiska
    mikroelementy
    welna
    metale ciezkie
    zawartosc pierwiastkow
    owca swiniarka
    makroelementy
    owce
    zanieczyszczenia srodowiska
    sklad mineralny
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica; 2007, 25, 2; 71-77
    0239-4243
    2083-7399
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KATEGORYZACJA ZNISZCZEŃ SPOWODOWANYCH PROCESAMI WIETRZENIA MATERIAŁU BUDOWLANEGO NA PRZYKŁADZIE ZAMKU ŚWINY NA DOLNYM ŚLĄSKU
    THE CATEGORISATION OF DEVASTATION CAUSED BY THE EROSION OF CONSTRUCTION MATERIAL UPON THE EXAMPLE OF ŚWINA CASTLE IN LOWER SILESIA
    Autorzy:
    Labus, Małgorzata
    Hetmaniok, Judyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538898.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    wietrzenie materiału budowlanego
    Zamek Świny na Dolnym Ślasku
    zamek w Świnach
    riolity
    riodacyty
    formy wietrzenia
    skład mineralny naskorupień
    Opis:
    Świny castle is situated within Kaczawskie Mts. in Lowe Silesia, about 3 kilometres north to Bolków. It is built of broken stone, mainly ryolites and ryodacites, moreover conglomerates and greenstones. Portals and window frames are made of upper Cretaceous cut sandstone. In the paper there are presented works basing on the classification scheme of weathering forms, damage categories and damage indices for natural stone building materials, which was evolved by international research group from Aachen: “Natural stones and weathering”. Within the investigations, the selected parts of castle walls and portal were mapped, including lithological mapping and weathering forms mapping. The most serious weathering processes could be observed on ornamental building units made of sandstone. This rock weathering consists on roughness, caused by the loss of the finest grains. The following consequence is dust and sooth precipitation on the outer parts of rock elements. The loss of the stone material is also due to the stone structure (lamination) and on the outer edges (rounding). Taking into account the other litological types of building stones in the castle walls, the conglomerates are seriously damaged, as well. It is caused by loss of the pebbles, because of rock cement embrittlement. The deterioration of ryolites is caused mainly by their shale structure. On the outer parts of the building blocks and mortar there are crusts and salt efflorescences. Their components are some weathering products, such as sulphates: gypsum, selenite, arcanite, thenardite; and nitrate – nitrokalite.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2004, 3-4; 215-223
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryterium mineralogiczne jako element oceny przydatności niektórych polskich surowców ilastych do budowy przesłon hydroizolacyjnych
    Mineralogical criterion as a part of suitability assessment of some polish raw clay for waterproofing barriers construction
    Autorzy:
    Ratajczak, T.
    Hycnar, E.
    Bożęcki, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169595.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    składowiska odpadów
    skały ilaste
    skład mineralny
    przesłony hydroizolacyjne
    waste landfills
    clay rocks
    mineral composition
    hydro-insulation membranes
    Opis:
    Zagadnienia ochrony środowiska związane z koniecznością ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko zgromadzonych na składowiskach odpadów są jednym z podstawowych wyzwań cywilizacyjnych XXI wieku. Zjawiska te można ograniczyć za pomocą przesłon hydroizolacyjnych. Wieloletnie doświadczenia związane z budową i funkcjonowaniem składowisk wskazują, że najlepsze efekty uzyskuje się poprzez wykorzystanie do ich budowy skał ilastych. Spośród wielu parametrów decydujących o takich możliwościach wykorzystania skał ilastych najważniejszy jest ich skład mineralny. W artykule dokonano charakterystyki zróżnicowanych litostratygraficznie skał ilastych występujących na terenie Polski w kontekście możliwości ich wykorzystania do budowy przesłon hydroizolacyjnych.
    The environmental issues associated with the need to reduce negative environmental impact accumulated in waste landfills are one of the major challenges of the XXI century civilization. These effects can be reduced using waterproofing barriers. Years of experience with the construction and functioning of the barriers show that the best results are achieved by the use of clay rocks for their construction. Out of the many parameters which determine the possibilities of using such clay rocks the most important is their mineral composition. The mineral composition of clay rocks is the most important out of the many parameters which determine such possibility of using. The article presents the characteristics of different lithostratigraphic clay rocks, occurring on Polish territory in the context of their use for the construction of waterproofing barriers.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 4; 19-25
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szacowanie wartości współczynnika przewodności cieplnej piaskowców mezopaleozoicznych podłoża Karpat na podstawie składu mineralnego
    Estimating the thermal conductivity value of the Carpathian basement Meso-Paleozoic sandstones on the basis of their mineral composition
    Autorzy:
    Przelaskowska, A.
    Drabik, K.
    Klaja, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/203542.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    przewodność cieplna
    piaskowce mezopaleozoiczne
    podłoże Karpat
    skład mineralny
    modele matematyczne
    thermal conductivity
    mesopaleozoic sandstones
    Carpathian
    mineral composition
    mathematical models
    Opis:
    W ramach przedstawionej pracy przeprowadzono analizę modeli matematycznych umożliwiających ocenę wartości współczynnika przewodności cieplnej skały na podstawie składu mineralnego i porowatości. Zastosowano różnego rodzaju modele, od najprostszych, zakładających warstwową budowę skały, do bardziej skomplikowanych modeli inkluzji niesferycznych. Wartości obliczone porównano z danymi laboratoryjnymi. Uzyskane wyniki umożliwiły dobór optymalnych modeli służących do obliczenia przewodności cieplnej piaskowców podłoża Karpat.
    Mathematical models for the estimation of the thermal conductivity of rocks on the basis of mineral composition and porosity were analyzed in the presented work. Different types of models from the simplest, layer models to more complex nonspherical inclusions models were introduced. The calculated values were compared with the laboratory data. The obtained results enabled the selection of the most effective models for the calculation of the thermal conductivity of the Carpathian basement sandstones.
    Źródło:
    Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 2, 2; 107-119
    0304-520X
    Pojawia się w:
    Technika Poszukiwań Geologicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phase Composition of Iron Ore Sinters Produced with Biomass as a Substitute for the Coke Fuel
    Skład fazowy spieków żelaza wytworzonych z dodatkiem biomasy jako zamiennika dla koksu
    Autorzy:
    Mežibrický, R.
    Frohlichova, M.
    Mašlejová, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/353551.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ash
    biomass
    coke breeze
    iron ore sinter
    microstructure
    mineral composition
    biomasa
    miał koksowy
    spiekanie rudy żelaza
    mikrostruktura
    skład mineralny
    Opis:
    The effort to minimize CO2 emissions leads the existing integrated steel plants to implement alternative biomass-based fuels that dispose of equilibrium carbon balance. The fuel is a key factor in the iron ore sinter production, so it is essential to know its impact not just on mechanical properties of the finished sintered ore but also on the mineral composition as the mineral phases together determine all observed sinter properties. For this purpose the samples prepared by replacing a part of coke breeze with charcoal or walnut shell substitute were subjected to the observation under the light microscope, also using etching, to the phase identification by chemical EDX analysis on the scanning electron microscope and to the phase composition quantification by X-Ray diffraction analysis. The studied microstructure areas in the vicinity of the pores left by fuel grains were neither characterized by different phases nor by changed chemical composition of these phases even thought mineral matter of the used fuels were substantially different in terms of the chemical composition. The only feature of the burned substitute fuels were ash particles arranged in characteristic shapes. The main reason of variation in ratios of respective mineral phases of samples appeared to be thermal conditions that were reflected in the content of unreacted non-ferrous phases. Coke substitution in the sinter mixture has no negative impact on the phase composition of the produced sinters, which confirms the prospective use of biofuels in the sintering process.
    Cel jakim jest zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery, skłania istniejące zintegrowane huty stali między innymi do wprowadzania alternatywnych paliw opartych na bazie biomasy. Paliwo jest kluczowym czynnikiem w produkcji spieku rud żelaza, dlatego istotna jest znajomość jego wpływu nie tylko na właściwości mechaniczne gotowego spieku, ale również na jego skład mineralogiczny. W ramach badań sporządzone próbki, w których część koksiku zastąpiono paliwem alternatywnym. Wytworzone spieki poddano obserwacji pod mikroskopem świetlnym, a także wykonano identyfikację faz za pomocą analizy EDX na skaningowym mikroskopie elektronowym. Ilościową analizę składu fazowego próbek wykonano poprzez dyfrakcyjną analizę rentgenowską. Zastąpienie części koksu w mieszance spiekalniczej nie ma żadnego negatywnego wpływu na skład fazowy wytworzonych spieków, co potwierdza potencjalne wykorzystanie biopaliw w procesie spiekania.
    Źródło:
    Archives of Metallurgy and Materials; 2015, 60, 4; 2955-2964
    1733-3490
    Pojawia się w:
    Archives of Metallurgy and Materials
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena ekspansywności iłów plioceńskich z rejonu Dobrego
    Evaluation of expansiveness of Pliocene clays from Dobre area
    Autorzy:
    Gawriuczenkow, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062593.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    ekspansywność
    ciśnienie pęcznienia
    skład mineralny
    frakcja iłowa
    iły plioceńskie
    expansion
    swelling pressure
    mineral composition
    clay fraction
    pliocene clays
    Opis:
    Przedstawiono ocenę ekspansywności iłów plioceńskich z rejonu Dobrego. Stwierdzono, że iły te, znajdujące się w stanie półzwartym, charakteryzują się wysoką zawartością frakcji iłowej, w której dominującym minerałem ilastym jest Ca-beidelit. Mimo że charakteryzują się wysoką i bardzo wysoką potencjalną ekspansywnością, w warunkach naturalnych nie powinny stanowić zagrożenia ze względu na wysoki stopień nasycenia i niskie wartości ciśnienia pęcznienia.
    In this paper the evaluation of expansiveness of Pliocene clays from Dobre area was presented. It has been stated that these clays are in semi-solid state and are characterized by a high content of clay fraction with Ca-beidellit as a dominant clay mineral. Although the tested clays are characterized by high and very high potential expansiveness PE, in natural conditions they shall not constitute a threaf because of the high degree of saturation and low values of swelling pressure.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 446 (2); 273--276
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ chlorków sodu i wapnia na pęcznienie iłów mioceńsko-plioceńskich z Warszawy
    The effect of sodium chloride and calcium chloride on the swelling of Miocene-Pliocene clay from Warsaw
    Autorzy:
    Gawriuczenkow, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074272.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Miocene-Pliocene clay
    swelling
    mineral composition
    sodium chloride
    calcium chloride
    iły mioceńsko-plioceńskie
    pęcznienie
    skład mineralny
    chlorek sodu
    chlorek wapnia
    Opis:
    The article presents an assessment of the impact of the salt used in road construction on the swelling of Mio-Pliocene clays. The tests were performed on the clay samples taken from the Warsaw area. Different concentrations of sodium chloride and calcium chloride were used. A relatively high swelling values were determined, higher for clays diffused with calcium chloride than samples with sodium chloride and samples with deionized water. The swelling increases with the increase of salt concentration up to 5%. The swelling decreases with the salt concentrations higher than 5%.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2014, 62, 10/2; 570--572
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sklad mineralny bioolejow tloczonych z nasion wiesiolka i ogorecznika.
    Autorzy:
    Markiewicz, K
    Zadernowski, R.
    Markiewicz, E.
    Czaplicki, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/833439.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
    Tematy:
    rosliny oleiste
    nasiona
    oleje roslinne
    wiesiolek
    ogorecznik
    sklad mineralny
    oil plant
    seed
    plant oil
    evening primrose
    borage
    mineral composition
    Źródło:
    Rośliny Oleiste - Oilseed Crops; 2002, 23, 2; 461-470
    1233-8273
    Pojawia się w:
    Rośliny Oleiste - Oilseed Crops
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Identyfikacja składu mineralnego i pęcznienia gruntów spoistych na podstawie współczynnika swobodnego pęcznienia
    Identification of clay soil mineralogy and swelling by the free swell ratio method
    Autorzy:
    Izdebska-Mucha, D.
    Wójcik, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085917.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    iły neogeńskie
    skład mineralny
    kaolinit
    montmorillonit
    ekspansywność
    współczynnik swobodnego pęcznienia
    neogene clays
    mineral composition
    kaolinite
    montmorillonite
    expansivity
    free swell ratio
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań parametrów pęcznienia iłów neogeńskich serii poznańskiej z rejonu Mazowsza oraz iłów modelowych przygotowanych z bentonitu z Wyoming i kaolinitu z Sedlec. Określono parametry pęcznienia takie jak: zmodyfikowany wskaźnik swobodnego pęcznienia (MFSI) i współczynnik swobodnego pęcznienia (FSR) oraz przeprowadzono analizę ich zależności od chemizmu roztworu, składu mineralnego i zawartości frakcji iłowej. Ocena składu mineralnego gruntów naturalnych na podstawie współczynnika swobodnego pęcznienia FSR, zdefiniowanego jako stosunek objętości 10 g gruntu wysuszonego w 105°C po sedymentacji w roztworze 0,0025% NaCl do objętości osadu w nafcie, okazała się orientacyjna.
    The paper presents the results of free swell measurements of Neogene clays and model clay mixtures composed of Wyoming bentonite and Sedlec kaolinite. Modified free swell index (MFSI) as well as free swell ratio (FSR) were determined and analyzed with respect to pore fluid chemistry, mineral composition and clay content. The FSR, defined as the ratio of the equilibrium sediment volume of 10-g oven dried soil in 0.0025% NaCl solution to that in kerosene, has proved to provide only a rough prediction of clay mineralogy in natural soils.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2016, 466; 77-85
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcja miedzyplonow w ochronie zasobow mineralnych i materii organicznej gleby
    Autorzy:
    Harasimowicz-Hermann, G
    Hermann, J
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/799704.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    materia organiczna
    gleby
    miedzyplony
    zyznosc gleb
    ochrona gleb
    sklad mineralny
    organic matter
    soil
    intercrop
    soil fertility
    plant protection
    mineral composition
    Opis:
    Both the losses of mineral components from fields remaining without plant cover and the negative balance of soil organic matter have been pointed out in Poland for a dozen of years. The progressive decline of biogenic components and organic matter degradation should be stopped by means of modifications in crop rotation or the expanding of intercrops cultivation for ploughing under. Intercrops cultivation is included in the package of undertakings additionally subsidized by the EU. The study estimated the intercrops productivity at a site after winter rape in the years with sufficient and limited precipitation level and their impact on the resources of biogenic components and organic matter in soil. Bifactorial field experiments were set up in the system of random blocks in four replications and carried out in years 2004 and 2005 after winter rape harvest. The factors of experiment were: I - systems of plant cover forming on the stubble field after rape crop (objects 1—5) and II - the time of plant biomass storage - 10 weeks (a) and till the end of vegetation (b). Plant cover forming on the stubble field after winter rape crop proceeded as follows: object 1 - was a rape stubble field, from which the straw was gathered at the moment of threshing and ploughing was not performed, but the field was rolled with a spiked roller, so that seeds fallen on the soil during rape harvest could sprout; object 2 - a rape stubble field with ground rape straw left (4.5 t·ha⁻¹ DM) - the field was rolled with a spiked roller and the sprouting of fallen seeds were expected just as on object 1; object 3 - straw was left on the field (4.5 t·ha⁻¹ DM) and ploughed under by means of medium ploughing at the depth of 15 cm, the field was flattened and 10 kg·ha⁻¹ of winter rape was sown; on objects 4 and 5 post-harvest measures were carried out in the same way as on object 3, but white mustard was sown (30 kg·ha⁻¹) on object 4, and the mixture of white mustard and seed oat (15+50 kg·ha⁻¹) - on object 5. Rape straw introduced into soil in the amount of 4.5 t·ha⁻¹ DM contained on average 36 kg nitrogen. In 2004, the plants used over half as much rainwater than in 2005. It was found that depending on species used in the intercrop and their vegetation period, the losses of mineral components from soil were limited, including up to 133 kg·ha⁻¹ total nitrogen (N tot.), up to 101 kg·ha⁻¹ potassium (K), and between ten and twenty kg phosphorus, calcium and magnesium. A considerable amount of organic matter was also introduced together with the biomass of plants ploughed under. It was proved that on the stubble field after rape crop white mustard and its mixture with oat made the most effective plant cover - it produced the highest biomass yield in both compared vegetation periods and years of study.
    W Polsce od kilkunastu lat wskazuje się na straty składników mineralnych z pól pozostających bez okrywy roślinnej i na ujemny bilans materii organicznej gleb. Należy zahamować postępujący ubytek składników biogennych i degradację substancji organicznej przez modyfikowanie zmianowań lub rozszerzenie upraw międzyplonów na przyoranie. Uprawa międzyplonów włączona jest do pakietu przedsięwzięć dodatkowo dofinansowanych przez UE. W pracy określono produktywność międzyplonów w stanowisku po rzepaku ozimym w latach o dostatecznej i ograniczonej ilości opadów i ich wpływ na zasoby składników biogennych oraz materii organicznej gleby. Doświadczenia połowę założono jako dwuczynnikowe w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach i wykonano w latach 2004 i 2005 po zbiorze rzepaku ozimego. Czynnikami doświadczenia byly: I - systemy formowania okrywy roślinnej na ściernisku po zbiorze rzepaku (obiekty 1-5) oraz II - czas gromadzenia biomasy roślin - 10 tygodni (a) i do końca wegetacji (b). Typy okrywy roślinnej: obiekt 1 - ściernisko rzepaku, z którego zebrano słomę w momencie omłotu i nie wykonano orki, ale pole zwałowano wałem kolczastym, tak aby nasiona osypane na powierzchnię gleby podczas zbioru rzepaku mogły skiełkować; obiekt 2 - ściernisko rzepaku z pozostawioną rozdrobnioną słomą rzepakową (4,5 t·ha⁻¹ s.m.) - pole zwałowano wałem kolczastym i tak jak na obiekcie 1 oczekiwano wschodów osypanych nasion; obiekt 3 - pozostawiono na polu słomę (4,5 t·ha⁻¹ s.m.) i przyorano ją orką średnią na głębokość 15 cm, pole wyrównano i posiano rzepak ozimy w ilości 10 kg·ha⁻¹; na obiekcie 4 i 5 wykonano zabiegi pożniwne w ten sam sposób jak na obiekcie 3, z tym, że wysiano gorczycę białą (30 kg·ha⁻¹) - obiekt 4, lub mieszankę gorczycy białej i owsa siewnego (15+50 kg·ha⁻¹) - obiekt 5. Wnoszona do gleby słoma rzepakowa w ilości 4,5 t·ha⁻¹ s.m. zawierała przeciętnie 36 kg azotu. W 2004 roku rośliny korzystały z wody opadowej w ilości o ponad połowę wyższej niż w 2005 roku. Stwierdzono, że zależnie od wykorzystanych w międzyplonie gatunków i okresu ich wegetacji, ograniczono straty składników mineralnych z gleby, w tym: azotu ogółem (N og.) w ilości do 133 kg·ha⁻¹, potasu (K) do 101 kg·ha⁻¹ i kilka kg fosforu, oraz wprowadzono z biomasą przyoranych roślin znaczącą ilość materii organicznej. Udowodniono, że na ściernisku po zbiorze rzepaku najefektywniejszą okrywę roślinną stworzyła gorczyca biała i jej mieszanka z owsem - wydała najwyższy plon biomasy w obu porównywanych okresach wegetacji i latach badań.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 512, 1; 147-155
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The influence of loam type and cement content of the compressive strength of rammed earth
    Autorzy:
    Narloch, P. L.
    Woyciechowski, P.
    Jęda, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/230887.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ziemia ubijana
    stabilizacja cementem
    skład mineralny
    materiał budowlany
    materiał zrównoważony
    ił
    rammed earth
    cement stabilization
    mineral composition
    building material
    sustainable material
    loam
    Opis:
    Currently, a worldwide dynamic rise of interest in using soil as a construction material can be observed. This trend is evident in the rapid rise of the amount of standards that deal with soil techniques. In 2012 the number of standards was larger by one third than five years prior. To create a full standardization of the rammed earth technique it is necessary to take into account the diversity of used soil and stabilizing additives. The proportion of the components, the process of element production and the research methods must also be made uniform. The article describes the results of research on the compressive strength of rammed earth samples that differed from each other with regards to the type of loam used for the mixture and the amount of the stabilizer. The stabilizer used was Portland cement CEM I 42.5R. The research and the analysis of the results were based on foreign publications, the New Zealand standard NZS 4298:1998, the American Standard NMAC14.7.4 and archival Polish Standards from the 1960’s that dealt with earth material.
    Źródło:
    Archives of Civil Engineering; 2015, 61, 1; 73-88
    1230-2945
    Pojawia się w:
    Archives of Civil Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie właściwości ekspansywnych iłów neogeńskich z Mazowsza
    Comparison of expansive properties of Neogene clays from the Mazovia region
    Autorzy:
    Gawriuczenkow, I.
    Wójcik, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075056.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    expansion
    Neogene (Mio-Pliocene) clay
    swelling pressure
    mineral composition
    clay fraction
    ekspansywność
    iły neogeńskie
    ciśnienie pęcznienia
    skład mineralny
    zawartość frakcji iłowej
    Opis:
    Development of building projects in the Mazovia region causes the risk of their location on the soils of specific expansive properties. These properties, expressed as swelling or shrinkage, are a serious engineering problem. Many methods are used for the evaluation ofexpansiveness; both direct and indirect test methods are used. Tests were performed on clays from the areas of Warsaw, Dobre near Mińsk Mazowiecki and Mszczonów. Comparative analysis of expansive properties of Neogene clays is based on the results of laboratory tests of mineral composition, grain size distribution, moisture content, free swelling and swelling pressure. The tests have shown that the expansive properties ofclays from the Mazowsze region can have extremely high values, which causes the needfor individual determination of potential expan-siveness for different types of clays, depending on moisture content, swelling pressure and chemistry of the environment.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2013, 61, 4; 243--247
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania mineralogiczne gleb winnic jako narzędzie w podnoszeniu jakości produkowanego wina
    The survey and mineralogical analysis of vineyard soils as a method for improving the quality of produced wine
    Autorzy:
    Broszkiewicz, A.
    Pawlikowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/343949.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    nakł. Maciej Pawlikowski
    Tematy:
    wine quality
    vineyard soil
    elemental composition
    chemical composition
    mineral composition
    ICP-MS
    petrographic examination
    Polska
    jakość wina
    podłoże winnicy
    skład chemiczny
    skład pierwiastkowy
    skład mineralny
    analiza petrograficzna
    Opis:
    Celem pracy jest określenie przydatności badań mineralogicznych podłoża winnic w ocenie jakości produkowanego wina. Próbki osadów pobrano z podłoża 3 winnic morawskich, a adekwatne do nich próbki wina pozyskano z zakładów winiarskich. Osady oceniono metodami petrograficznymi, a wyniki badań porównano z wynikami analizy pierwiastkowej win. Z próbek osadów wykonano utwardzane epoksydowo szlify mikroskopowe, które posłużyły do analizy petrograficznej z wykorzystaniem mikroskopu polaryzacyjnego do światła przechodzącego. Oznaczenie składu mineralnego próbek dokonano punktową metoda skokową, zliczając w każdej z prób po 300 ziarn. Do pierwiastkowych analiz próbek wina ICP-MS wykorzystano spektrometr masowy z plazmą wzbudzoną indukcyjnie. Przygotowanie próbek wina do badań polegało na odmierzeniu objętości wynoszącej 100 ml i wprowadzeniu wina do urządzenia. Otrzymane wyniki, po oznaczeniu z wykorzystaniem danych wzorcowych, zestawiono w wykresy porównawcze i odniesiono do składu mineralnego osadów. Stwierdzono przydatność podjętych badań mineralogicznych podłoża winnic w ocenie jakości produkowanego wina. Wskazano zależności pomiędzy składem mineralnym podłoża a składem pierwiastkowym wina. Ponadto oceniono jakość wina pod kątem zawartości mineralnych składników odżywczych i toksycznych dla organizmu człowieka. Właściwie dopracowane badania mineralogiczne podłoża winnic mogą okazać się ważnym narzędziem do poprawy technologii produkcji wina oraz w znalezieniu właściwego miejsca pod założenie nowej winnicy.
    The goal of the work is to determine the influence of mineral composition of the vineyard soil on the quality and chemical composition of wine. Petrographic examination of sediments from three Polish vineyards and chemical analysis of elemental composition of wines from respective locations were conducted. Thin sections of the sediment samples were made and hardened with epoxy in order to be used in petrographic examination with a polarizing microscope. The mineral composition analysis was made using leapfrog method, counting out 300 grains in each test. For chemical analysis of the wine samples (ICP-MS) mass spectrometry with inductively coupled plasma was used. Preparation of the wine samples for analysis included measuring out 100-ml samples of wine and introducing them to the device. The end result of the analysis was determined using sample data in a computer program. Acquired results were presented in comparative graphs and related to mineral composition of sediments. A relation between chemical composition of wine and mineral composition of sediments was confirmed. Furthermore, the quality of wine was evaluated, prompting deliberation on the influence of the ambivalent nature of metals on human health. Finally, the direction of further studies was proposed.
    Źródło:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering; 2016, 21; 1-12
    1689-6742
    Pojawia się w:
    Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Określanie składu chemicznego i mineralnego skał z wykorzystaniem przenośnego spektrometru XRF pracującego w atmosferze helu
    Determination of the chemical and mineral composition of rocks with the use of a portable XRF spectrometer operating in a helium atmosphere
    Autorzy:
    Skupio, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2145346.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    spektrometria XRF
    litologia
    skład chemiczny
    skład mineralny
    spektrometria gamma
    analiza rdzeni wiertniczych
    XRF spectrometry
    lithology
    chemical composition
    mineral composition
    spectral gamma-ray measurements
    core analyse
    Opis:
    W pracy przedstawiono możliwości prowadzenia pomiarów chemicznych z zastosowaniem przenośnego spektrometru fluorescencji rentgenowskiej z dyspersją energii EDXRF w atmosferze helu. Metodyka badawcza wraz z tworzeniem modeli i interpretacją danych powstała w oparciu o zastosowanie aparatu XRF firmy Bruker, model Tracer 5g. Prowadzenie pomiarów w atmosferze helu umożliwia obniżenie progów detekcji dla pierwiastków lekkich, w tym określanie udziałów sodu (Na) i magnezu (Mg) oraz pierwiastków wchodzących w zakres spektrometrycznego profilowania gamma: potasu (K), uranu (U) i toru (Th). Jednym z elementów nowej procedury pomiarowej jest przygotowanie preparatów w formie pastylek, przy użyciu prasy hydraulicznej o sile nacisku do 25 ton. Pomiary w atmosferze helu mogą być wykonywane jedynie na materiale skonsolidowanym (lita skała, rdzeń wiertniczy lub twarda pastylka). Materiał do badań został pobrany z rdzeni wiertniczych, następnie skwartowany i rozdzielony na poszczególne analizy. Wyniki analiz XRF uzyskane metodą, w której zastosowano przepływ helu, porównano z wynikami pomiarów wykonanych standardową aparaturą XRF, chemicznych badań laboratoryjnych, analiz składu mineralnego XRD oraz badań naturalnej promieniotwórczości gamma. Analizy XRF bez możliwości prowadzenia pomiarów w atmosferze helu wykonane zostały aparatem Titan S1 (firmy Bruker). Badania przeprowadzono na próbkach skał pochodzących z dwóch otworów wiertniczych – P4 (19 próbek) i J1 (11 próbek). W przypadku P4 dysponowano dokładnymi pomiarami laboratoryjnymi ICP-MS (ang. Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry), ICP-OES (ang. Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry) oraz wynikami XRD, natomiast w J1 – wynikami badań radiometrycznych i mineralnych. W próbkach z otworu J1 występowały skalenie oraz dolomit, co umożliwiło przetestowanie budowy modeli uwzględniających te minerały w odniesieniu do wyznaczenia udziałów sodu i magnezu. W końcowej części pracy przedstawiono wykresy korelacyjne dla wybranych, najważniejszych pierwiastków budujących matrycę skalną, modele mineralno–chemiczne zbudowane na ich podstawie oraz wykresy korelacyjne dla spektrometrycznych pomiarów gamma.
    In the paper, author presented the possibility of conducting chemical measurements in a helium atmosphere using a portable Energy Dispersive X-Ray Fluorescence spectrometer (EDXRF). The methodology, model creation and data interpretation were based on the Tracer 5g XRF (Bruker) application. Measurements in a helium atmosphere enable the reduction of detection limits for light elements, including the determination of sodium (Na) and magnesium (Mg), as well as elements applied in the spectral gamma-ray profiling range: potassium (K), uranium (U) and thorium (Th). One of the new measurement procedure aspects is the preparation of pellets using a hydraulic press with a pressure of up to 25 tons. Measurements with helium flow can only be performed on a consolidated material (solid rock, drill core, or pellet). The material for the research was taken from the cores, then quartered and divided into individual analyses. The results of the XRF analyses obtained with the helium flow method were compared to measurements made with standard XRF equipment, chemical laboratory tests, the results of XRD mineral analyses, and tests of natural gamma radioactivity. XRF analyses without the possibility of conducting measurements in a helium atmosphere were performed with the Titan S1 apparatus (Bruker). The tests were carried out on rock samples from two boreholes, P4 (19 samples) and J1 (11 samples). In P4, precise laboratory measurements ICP-MS (Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry), ICP-OES (Inductively Coupled Plasma Optical Emission Spectrometry) and XRD results were available, while in the J1, radiometric and mineral tests were performed. Feldspars and dolomites were present in the samples from the J1 borehole, which made it possible to test the construction of models incorporating these minerals in relation to sodium and magnesium. The final part of the work presents correlation diagrams for selected, most essential elements forming the rock matrix, mineral and chemical models built on their basis and correlation diagrams for gamma spectrometric measurements.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2021, 77, 4; 227-234
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyczne aspekty oszacowania ilościowego składu mineralnego miedzionośnych skał osadowych na podstawie procedury obliczeń analogicznej do normy CIPW
    Practical aspects of estimating the quantitative mineral composition of copper-bearing sedimentary rocks based on a calculation procedure analogical to the CIPW norm
    Autorzy:
    Nowak, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061667.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    ilościowy skład mineralny
    minerały kruszcowe
    norma CIPW
    margiel miedzionośny
    łupek miedzionośny
    quantitative mineral composition
    ore minerals
    CIPW norm
    copper-bearing marl
    Kupferschiefer
    Opis:
    W pracy przedstawiono możliwość oszacowania zawartości minerałów kruszcowych na podstawie analiz chemicznych próbek miedzionośnych skał osadowych z synklinorium północnosudeckiego i z monokliny przedsudeckiej, stosując obliczenia w sposób analogiczny do procedury CIPW. Dane mineralogiczne uzyskano za pomocą mikroskopu optycznego i mikrosondy elektronowej (EPMA). Ilościowy skład minerałów płonnych określono metodą XRD, a kruszców metodą komputerowej analizy obrazu mikroskopowego (CAMI). Zdefiniowano rzeczywisty zespół minerałów płonnych i kruszcowych, ich skład chemiczny, określono proporcje kruszców miedzi oraz wybrano pierwiastki będące głównymi składnikami zidentyfikowanych minerałów. Zgodnie z danymi mineralogicznymi i chemicznymi opracowano procedurę obliczeń analogicznie do normy CIPW. Zespół minerałów kruszcowych określony na podstawie obliczeń stosunków wagowych jest zgodny z obserwacjami mikroskopowymi skał miedzionośnych. Uzyskane tą metodą zawartości kruszców są zbliżone lub nieco wyższe w próbkach nisko zmineralizowanych i nieco niższe w próbkach bogato okruszcowanych w porównaniu do wyników metody CAMI. Różnice te mogą być spowodowane odmiennymi sposobami uśredniania próbek (sproszkowana, uśredniona skała i preparat mikroskopowy). Obliczone proporcje udziału kruszców są zgodne z proporcjami uzyskanymi metodą CAMI. Wykonane obliczenia ilościowego składu minerałów kruszcowych za pomocą procedury kalkulacyjnej podobnej do CIPW mogą być zastosowane do wstępnego oszacowania ilościowej zawartości kruszców w rudach podczas geologicznych prac poszukiwawczo-rozpoznawczych, wymagają one jednak przetestowania innych wariantów rozdzielania pierwiastków pomiędzy zestaw minerałów.
    The paper presents a possibility of estimating the content of ore minerals based on chemical analyses of copper-bearing sedimentary rock samples from the North-Sudetic Synclinorium and from the Fore-Sudetic Monocline using a calculation procedure similar to the CIPW norm. The mineralogical data was obtained by means of an optical microscope and an electron microprobe (EPMA). The quantitative composition of gangue minerals was determined using the XRD method, and of the ores by the computer microscopic image analysis (CAMI). The actual set of gangue and ore minerals, their chemical composition, and proportions of copper ores were determined in the samples. Elements that are the main components of identified minerals were selected. The calculation procedure has been developed in accordance with the mineralogical and chemical data. The set of ore minerals determined based on the calculation of the weight ratios is consistent with the microscopic observations of copper-bearing rocks. The obtained ore contents are similar or slightly higher in poorly mineralized samples and slightly lower in highly mineralized samples in comparison to the results of the CAMI method. These differences may be due to different methods of averaging samples (powdered, averaged rock samples, and a thin section). The calculated ore proportions are consistent with those obtained by the CAMI method. The study calculations of the quantitative ore mineral composition using the calculation procedure analogical to the CIPW norm can be used to a preliminary approximation of the quantity of ores in geological prospection and exploration studies, but they require testing of more variants of the element partition between the set of minerals.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 155--170
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Właściwości spoiw glinokrzemianowych na bazie lotnych popiołów wapniowych
    The properties of aluminosilicate binders based on lime fly ash
    Autorzy:
    Błaszczyński, Tomasz Z.
    Król, Maciej R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/160904.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    cement
    spoiwo geopolimerowe
    popiół lotny
    wytrzymałość na ściskanie
    skład mineralny
    metoda badań
    geopolymer binder
    fly ash
    compressive strength
    mineral composition
    test method
    Opis:
    Artykuł skupia się na właściwościach materiałów zwanych zielonymi spoiwami. Mogą one być stosowane do produkcji spoiw aluminiowo-krzemionkowych i zielonych betonów znanych również jako betony geopolimery. Porównując nowe, ekologiczne spoiwa ze zwykłymi cementami portlandzkimi, stwierdza się znaczną możliwość zmniejszenia ilości głównego gazu cieplarnianego emitowanego do atmosfery (CO 2) od 3 do nawet 10 razy w zależności od rodzaju materiału wyjściowego stosowanego do produkcji nowego zielonego spoiwa. Głównym ekologicznym źródłem dającym możliwość pozyskania nowych materiałów jest wykorzystanie już dostępnych produktów, które powstają w procesie spalania węgla kamiennego czy wytapiania stali, czyli materiałów o niskiej zawartości wapna. Większość z nich jest już wykorzystywana w wielu gałęziach przemysłu. Są to głównie inżynieria lądowa, przemysł chemiczny lub rolnictwo.
    The article focuses on the properties of materials known as green binders. They can be used for production of aluminosilicate binders and green concretes also known as geopolymer concretes. During comparison of new ecological binders with ordinary Portland cements, the researchers have discovered a significant opportunity to reduce the amount of the main greenhouse gas emitted to the atmosphere (CO2) from 3 to 10 times depending on the starting material used for production of the new green binder. The main ecological source which provides the possibility of obtaining new materials is the use of already available products, which are created in the process of combustion of hard coal or melting of steel, i.e. materials with low lime content. Most of them are already used in numerous industries. These include mainly civil engineering, chemical industry or agriculture.
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2019, 90, 7-8; 46-55
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena wartosci pokarmowej mieszanek straczkowo-zbozowych jako surowca do produkcji kiszonek
    Autorzy:
    Borowiecki, J
    Ksiezak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/804246.pdf
    Data publikacji:
    1998
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    surowce
    strawnosc
    komponenty mieszanek
    wartosc pokarmowa
    groch
    udzial procentowy
    plonowanie
    pasze
    owies
    kiszonki
    mieszanki zbozowo-straczkowe
    jeczmien jary
    wartosc energetyczna
    sklad mineralny
    produkcja pasz
    Opis:
    Doświadczenia połowę przeprowadzono w latach 1994 i 1995 w RZD Sadłowice, a w 1996 w RZD Puławy-Kępa. Czynnikiem Tego rzędu były zboża jare jako komponenty mieszanek - jęczmień jary i owies, czynnikiem II-ego rzędu odmiany grochu - Vatra (w 1994 r. Jaran), Perkoz i Kwestor, a czynnikiem III-ego rzędu był udział grochu w mieszankach - 50 i 75%. Mieszanki grochu z jęczmieniem i grochu z owsem stanowią dobry surowiec do produkcji kiszonki. Pod względem wartości energetycznej i poziomu plonów jednostek paszowych produkcji mleka (JPM) i żywca (JPŻ) mieszanki grochu z jęczmieniem przewyższają mieszanki grochu z owsem. Większą wartość pokarmową białka uzyskuje się z mieszanek zbóż jarych z 75% niż z 50% udziałem grochu, przy czym mieszanki z odmianą Perkoz cechowała nieco większa zawartość białka niż mieszanki z odmianami Vatra i Kwestor. Mieszanki grochu z jęczmieniem wykazują lepszą strawność suchej masy (in vitro) niż mieszanki grochu z owsem, co jest związane z mniejszą zawartością włókna surowego.
    Field experiments were conducted on Agricultural Experimental Farms, Sadłowice in 1994, 1995 and Puławy-Kępa in 1996. First order factor were spring cereals-barley and oat as the components of mixtures, the second factor were pea varieties - Vatra (Jaran in 1994), Perkoz and Kwestor, while the third order factor was percentage of pea seeds in mixtures at planting - 50 and 75%. Pea-spring barley and pea-oat mixtures produced good raw material for silage. Pea-barley mixtures supplied the fodder of higher energy value, higher yields of feed units for milk production (UFL) and slaughter live weight (UFV) in comparison to pea-oat mixtures. Higher protein feeding value was obtained from pea-spring cereal mixtures containing 75% pea seeds than from the mixtures composed at 50 : 50 ratio. Mixtures with Perkoz variety were characterized by little higher protein content comparing to the mixtures including Vatra or Kwestor varieties. Dry matter digestibility (in vitro) of pea-barley mixtures was higher than that of pea-oat mixtures due to lower crude fibre content in pea-barley mixtures.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1998, 462; 41-48
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena możliwości wykorzystania wybranych przedkenozoicznych kopalin ilastych z obszaru Polski do celów ochrony środowiska
    An estimate of possible use of selected pre-Cenozoic clays from Poland for environmental protection
    Autorzy:
    Brański, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074528.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    właściwości fizyczno-chemiczne
    przedkenozoiczne kopaliny ilaste
    Polska Południowa
    skład mineralny
    ochrona środowiska
    pre-Cenozoic clays
    southern Poland
    mineral composition
    physicochemical properties
    environmental protection
    Opis:
    The paper presents the main results of the study of various Mesozoic (and Upper Carboniferous) clays from southern Poland and their capacities for pollution retention, water isolation and soil restoration. Laboratory testing was performed on 40 clay and claystone samples from 16 quarries in order to identify grain-size and mineral composition (XRD analyses), cation exchange capacity (CEC), filtration coefficient, pH reaction and contents of selected trace elements. The clay series were accumulated in various palaeoenvironmental and palaeoclimatic conditions. They have also had different burial histories. The main component of these rocks is illite and subordinately kaolinite. Smectite (beidellite) and chlorite are usually only accessory minerals. The permeability of the pre-Cenozoic clays is varied, but CEC is very low. The clay deposits are not particularly useful for environmental protection because of scarcity of smectite and due to diagenetic alterations. They are neither a natural sorbent (with the exception of some unexploited Carboniferous bentonitic clays), nor high-quality material for pollution retention. Some of the clays may be useful for water isolation and restoration of the near-surface layer in degraded areas.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 6; 467-474
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ doglebowego i dolistnego stosowania siarki na plon i skład mineralny roślin rzepaku ozimego
    The effect of soil and foliar application of sulfur on the yield and mineral composition of winter oilseed rape plants
    Autorzy:
    Podleśna, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11236464.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
    Tematy:
    uprawa roslin
    rzepak ozimy
    odmiany roslin
    rzepak Marita
    rzepak Gorczanski
    nawozenie dolistne
    nawozenie doglebowe
    nawozenie siarka
    sklad mineralny
    plony
    wzrost roslin
    rozwoj roslin
    zawartosc skladnikow pokarmowych
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura; 2009, 64, 1; 68-75
    0365-1118
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesne diagnozowanie zaburzeń w gospodarce wapniowo-fosforowej u owiec
    Rannee diagnozirovanie narushenijj kalcievo-fosfornogo rezhima u ovec
    Early diagnosing of disturbances in the calcium-phosphorus economy in sheep
    Autorzy:
    Rogowska, W.
    Kozlowska, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/807044.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    owce
    choroby zwierzat
    deformacje konczyn
    zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej
    diagnostyka weterynaryjna
    pasze
    sklad mineralny
    sheep
    animal disease
    bone deformation
    veterinary diagnostics
    calcium-phosphorus management disorder
    feed
    mineral composition
    Opis:
    У 33 молодых овец с продвиженными деформациями скелета определяли уровень кальция, неорганического фосфора и активность щелочной фосфатазы в сыворотке крови, а также анализировали минеральный состав кормов. Установлено, что содержание кальция в сыворотке крови овец обеих групп (группа I - баранчики, группа II - ярочки) отвечала физиологической корме, содержание же неорганического фосфора значительно превышало норму, а сактивность щелочной фосфатазы была двухкратно выше. Предложено введение комплекта ранних периодических исследований молодых овец при совместном определении содержания Са, Рn и активности щелочной фосфатазы, а также определении соотношения Са/Р в сыворотке крови.
    The calcium and inorganic phosphorus level and alkaline phosphatase activity in the blood serum of 33 young sheep with advanced deformations of the skeleton were determined and the mineral composition of fodder was analyzed. It has been found that the calcium content in the blood serum of sheep in both groups (group I - ram-lambs, group II - ewe-lambs) was conformable with the physiologic norm, while the inorganic phosphorus content in animals of both groups considerably exceeded the norm and the alkaline phosphatase activity was twice higher. Introduction of the complex of early periodical examinations of young sheep,consisting in the joint determination of the Ca and Pn level and of the AP activity as well as in determination of the Ca/P ratio in the blood serum, was proposed.
    Źródło:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1988, 352
    0084-5477
    Pojawia się w:
    Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Accumulation of Heavy Metals at Early Stages of Phrynohyas resinifictrix (Goeldi) Ontogenesis
    Kumulacja metali ciężkich we wczesnych stadiach ontogenezy Phrynohyas resinifictrix (Goeldi)
    Autorzy:
    Ciągło, A.
    Kuczkowska-Kuźniar, A.
    Zamachowski, W.
    Stawarz, R.
    Formicki, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/389520.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    mineralny skład
    Cd
    Cu
    Zn
    Mg
    płaz
    larwy Phrynohyas resinifictrix
    mineral composition
    amphibian
    Phrynohyas resinifictrix larvae
    Opis:
    The research focused on an assessment of interrelations between copper, zinc, magnesium and cadmium regarding the rate of their accumulation in Phrynohyas resinifictrix organisms. Group A consisted of organisms subjected to the effect of solution containing 2 mg/dm3 Mg2+, Zn2+ and Cd2+, whereas group B to 4 mg/dm3 Mg2+, Zn2+ and 2 mg/dm3 Cd2+. Significant changes in copper and zinc concentrations were registered during the experiment. Copper content in group A was 5.97 g/g d.m. after 2 hrs and 367.521 g/g d.m. after a week (p = 0.002). In the group B copper concentration was 12.914 g/g d.m. after 2 hrs and 234.372 g/g d.m. (p = 0.013) after 2 weeks. Zinc level in group A was 282.779 g/g d.m. after 2 hrs and 750.051 g/g d.m. after a week (p = 0.003).
    Badania dotyczyły oceny współzależności między miedzią, cynkiem, magnezem i kadmem w odniesieniu do tempa ich kumulacji w organizmach Phrynohyas resinifictrix. Grupę A stanowiły organizmy poddane działaniu roztworu zawierającego 2 mg/dm3 Mg2+, Zn2+ i Cd2+, a grupę B 4 mg/dm3 Mg2+ i Zn2+, 2 mg/dm3 Cd2+. W czasie trwania eksperymentu stwierdzono istotne zmiany zawartości miedzi i cynku. Zawartość miedzi w grupie A wynosiła 5,97 g/g s.m. po 2 h, a po 1 tygodniu 367,521 g/g s.m. (p = 0.002). W grupie B zawartość miedzi wynosiła 12,914 g/g s.m. po 2 h, a po 2 tygodniach 234,372 g/g s.m. (p = 0,013). Poziom cynku w grupie A wynosił 282,779 g/g s.m. po 2 h i 750,051 g/g s.m. po 1 tygodniu (p = 0.003).
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 5-6; 673-678
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rare earth elements, uranium, and thorium in ashes from biomass and hard coal combustion/co-combustion
    Pierwiastki ziem rzadkich, uran i tor w popiołach ze spalania/współspalania biomasy i węgla kamiennego
    Autorzy:
    Adamczyk, Joanna
    Smołka-Danielowska, Danuta
    Krzątała, Arkadiusz
    Krzykawski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311666.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    biomass combustion
    biomass co-combustion
    hard coal
    ash from combustion
    rare earth elements
    mineral composition
    spalanie biomasy
    współspalanie biomasy
    węgiel kamienny
    popiół ze spalania
    pierwiastki ziem rzadkich
    skład mineralny
    Opis:
    This study presents the results of concentrations of rare earth elements and yttrium (REY), uranium (U), and thorium (Th) in ashes from combustion/co-combustion of biomass (20%, 40%, and 60% share) from the agri-food industry (pomace from apples, walnut shells, and sunflower husks) and hard coal. The study primarily focuses on ashes from the co-combustion of biomass and hard coal, in terms of their potential use for the recovery of rare earth elements (REE), and the identification of the sources of these elements in the ashes. Research methods such as ICP-MS (inductively coupled plasma mass spectrometry), XRD (X-ray diffraction), and SEM-EDS (scanning electron microscopy with quantitative X-ray microanalysis) were used. The total average content of REY in ash from biomass combustion is 3.55-120.5 mg/kg, and in ash from co-combustion, it is from 187.3 to 73.5 mg/kg. The concentration of critical REE in biomass combustion ash is in the range 1.0-38.7 mg/kg, and in co-combustion ash it is 23.3-60.7 mg/kg. In hard-coal ash, the average concentration of REY and critical REY was determined at the level of 175 and 45.3 mg/kg, respectively. In all samples of the tested ashes, a higher concentration of Th (0.2-14.8 mg/kg) was found in comparison to U (0.1-6 mg/kg). In ashes from biomass and hard-coal combustion/co-combustion, the range of the prospective coefficient (Coutl) is 0.66-0.82 and 0.8-0.85, respectively, which may suggest a potential source for REE recovery. On the basis of SEM-EDS studies, yttrium was found in particles of ashes from biomass combustion, which is mainly bound to carbonates. The carriers of REY, U, and Th in ashes from biomass and hard-coal co-combustion are phosphates (monazite and xenotime), and probably the vitreous aluminosilicate substance.
    W pracy przedstawiono wyniki stężeń pierwiastków ziem rzadkich i itru (REY), uranu (U), oraz toru (Th) w popiołach ze spalania/współspalania biomasy (udział 20, 40 i 60%) z przemysłu rolno-spożywczego (wytłoki z jabłek, łupiny orzecha włoskiego i łuski słonecznik), i węgla kamiennego. W pracy zwrócono uwagę przede wszystkim na popioły ze współspalania biomasy i węgla kamiennego, pod kątem ich potencjalnego wykorzystania do odzysku pierwiastków ziem rzadkich (REE), oraz identyfikacji źródeł tych pierwiastków w popiołach. Zastosowano metody badawcze takie jak ICP-MS (spektrometria mas ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej), XRD (dyfrakcja rentgenowska) i SEM-EDS (skaningowa mikroskopia elektronowa z ilościową mikroanalizą rentgenowską). Całkowita średnia zawartość REY w popiołach ze spalania biomasy wynosi 3,55-120,5 mg/kg, a w popiołach ze współspalania od 73,5 do 187,3 mg/kg. Średnie stężenie krytycznych REE w popiołach ze spalania biomasy mieści się w zakresie 1,0-38,7 mg/kg, a w popiołach ze współspalania 23,3-60,7 mg/kg. W popiele z węgla kamiennego średnie stężenie REY i krytycznych REY oznaczono odpowiednio na poziomie 175 i 45.3 mg/kg. W próbkach badanych popiołów oznaczono wyższe stężenie Th (0,2-14,8 mg/kg), w porównaniu do U (0,1-6 mg/kg). W popiołach ze spalania/współspalania biomasy i węgla kamiennego zakres wartości współczynnika perspektywicznego (Coutl) wynosi odpowiednio 0,66-0,82 i 0,8-0,85, co może sugerować potecjalne źródło do odzysku REE. Analiza cząstek popiołów ze spalania biomasy wykazała itr, który związany jest głównie z węglanami. Nośnikami REY, U i Th w popiołach ze współspalania biomasy i węgla kamiennego są fosforany: monacyt i ksenotym, oraz prawdopodobnie szklista substancja glinokrzemianowa.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2023, 39, 2; 87--108
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Kopaliny towarzyszące" w złożu węgla brunatnego Złoczew (stan wiedzy)
    The associate raw materials in Złoczew deposit (state of knowledge)
    Autorzy:
    Ratajczak, T.
    Hycnar, E.
    Jończyk, W. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/394795.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    złoże węgla brunatnego Złoczew
    kopaliny towarzyszące
    litologia
    skład mineralny i chemiczny
    zasoby
    własności surowcowe
    Złoczew lignite deposit
    associate raw materials
    lithology
    mineral and chemical compositions
    resources and properties
    Opis:
    Planowana w najbliższym czasie eksploatacja węgla brunatnego w złożu Złoczew uzasadnia potrzebę przybliżenia problematyki obecnych w nim kopalin towarzyszących. Dotychczasowe doświadczenia przemysłu węgla brunatnego upatrują w eksploatacji, zagospodarowaniu i wykorzystaniu kopalin towarzyszących - elementów szeroko pojętej gospodarki złożem, obejmujących zagadnienia wydobywcze, przetwórcze, ochrony środowiska, a także rekultywacji. W artykule dokonano próby kompilacji dotychczasowego stanu wiedzy na temat kopalin towarzyszących w złożu Złoczew. Okazała się ona nader skąpa. Zdaje się nie uzasadniać stosowania w ich przypadku terminu "kopaliny towarzyszące". Tym niemniej w artykule podano informacje na temat litologii tych osadów, ich składu mineralnego i chemicznego, zasobów, właściwości surowcowych. Przedstawiono także sugestie dotyczące celowości ich dalszych badań celem przyszłej eksploatacji, a także technologicznych kierunków wykorzystania.
    The planned exploitation of Złoczew lignite deposit justifies the need of description of problems related to the associate raw materials occurring in the deposit. In operation, management and utilization of the associate raw materials, the elements of deposit management, including the issues of mining, processing, environmental protection and rehabilitation, should be seen. The article summarizes the current state of knowledge on the associated raw materials in Złoczew deposit. The up-to-date information has been insufficient and doesn't justify the application of the term' associate raw materials' in this deposit. Nevertheless, the article contains the information on lithology, mineral and chemical compositions, resources and properties of these raw materials. Suggestions of further research of these associate raw materials as well as possible technological use directions in the future, are also presented.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2010, 79; 257-267
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iron-bearing phases affecting the colour of upper Neogene clayey sediments from Dymaczewo Stare, west-central Poland
    Autorzy:
    Klęsk, Jakub
    Błachowski, Artur
    Diduszko, Ryszard
    Kruszewski, Łukasz
    Widera, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2204349.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    mineral composition
    powder X-ray diffraction
    PXRD
    iron minerals
    57Fe Mössbauer spectroscopy
    57Fe- MS
    Poznań clays
    Mio-Pliocene
    skład mineralny
    proszkowa dyfrakcja rentgenowska
    minerały żelaza
    spektroskopia Mössbauera
    iły poznańskie
    Opis:
    The present paper investigates the colour dependence of mineral compositions in clay-rich sedimentary strata, mainly clayey silts, the emphasis being on iron-bearing minerals (rather than clay minerals) by using powder X-ray diffraction (PXRD) and 57Fe Mössbauer spectroscopy (57Fe-MS). The PXRD-based phase analysis has demonstrated the variable compositions of samples, consisting of, inter alia, quartz, calcite or gypsum, and admixtures of potassium feldspars and plagioclase. Hematite + goethite (sample D1, dark red), goethite (sample D2, pinkish brown), poorly crystalline goethite (sample D3, orange) and jarosite (sample D4, yellow) have been distinguished. A very low jarosite content was detected in sample D5 (light grey); this did not affect its colour. The potential yellow/brown shades in sample D6 (dark grey), coming from trace amounts of jarosite, are masked by macroscopically visible organic matter. In the case of the two last-named samples (D5 and D6), with trace amounts of Fe-bearing minerals, it is most likely that the organic matter was effective in influencing the light and dark grey colour of the sediment, respectively.
    Źródło:
    Geologos; 2022, 28, 2; 129--139
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład i właściwości nowych cementów wieloskładnikowych CEM VI
    Autorzy:
    Król, A.
    Kuterasińska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/343119.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Producentów Cementu
    Tematy:
    cement wieloskładnikowy
    CEM VI
    dodatek mineralny
    popiół krzemionkowy
    wapień
    żużel wielkopiecowy
    skład chemiczny
    właściwości fizyczne
    właściwości mechaniczne
    Źródło:
    Budownictwo, Technologie, Architektura; 2015, 3; 58-61
    1644-745X
    Pojawia się w:
    Budownictwo, Technologie, Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The evaluation of the effect of chalcedony dust on the reaction of alkalis with reactive aggregate in cement mortars
    Ocena wpływu mączki chalcedonitowej na przebieg reakcji alkaliów z kruszywem reaktywnym w zaprawach cementowych
    Autorzy:
    Owsiak, Z.
    Mazur, A.
    Zapała-Sławeta, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/402175.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
    Tematy:
    alkali-silica reaction
    chalcedony dust
    mineral additive
    reactive aggregate
    cement composites
    reakcja alkalia-krzemionka
    mączka chalcedonitowa
    dodatek mineralny
    kruszywo reaktywne
    skład cementu
    Opis:
    Chalcedony dust can be used as a mineral additive in cements and concretes. This material can act as a pozzolan and prevent the expansion caused by the alkali-silica reaction. The paper presents the examination of cement mortars with reactive opal aggregate and various quantities of chalcedony dust conducted using a long-term method as set out in the ASTM C227. A petrographic analysis as well as tests of potential reactivity of opal aggregate were carried out by chemical method as specified in the ASTM C289. The microstructure of cement mortars with chalcedony dust and opal was also examined. The tests showed a positive effect of the chalcedony dust additive on the reduction of the expansion caused by the alkali-silica reaction compared to the mortars without the additive. The addition of 20% of chalcedony dust to cement mortars lowers the expansion to a safe level that does not exceed 0.1% after 360 days (as set out in the ASTM C227).
    Mączka chalcedonitowa może być wykorzystywana jako dodatek mineralny do cementów oraz betonów. Surowiec ten może działać jak pucolana i zapobiegać ekspansji wywołanej reakcją alkalia-krzemionka. W referacie przedstawiono badania zapraw cementowych z reaktywnym kruszywem opalowym oraz różną ilością dodatku mączki chalcedonitowej metodą długoterminową wg ASTM C227. Wykonano analizę petrograficzną oraz badania potencjalnej reaktywności kruszywa opalowego metodą chemiczną zawartą w normie ASTM C289. Przeprowadzono również badania mikrostruktury zapraw cementowych z mączką chalcedonitową i opalem. Badania wykazały pozytywny wpływ dodatku mączki chalcedonitowej na ograniczenie ekspansji wywołanej reakcją alkalia-krzemionka w stosunku do zapraw bez tego dodatku. Dodatek mączki chalcedonitowej do zapraw cementowych w ilości 20% obniża ekspansję do bezpiecznego poziomu, nieprzekraczającego po 360 dniach 0,1% (według normy ASTM C227).
    Źródło:
    Structure and Environment; 2018, 10, 1; 19-27
    2081-1500
    Pojawia się w:
    Structure and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości wykorzystania metody jądrowego rezonansu magnetycznego w badaniach domieszek chemicznych w betonie
    Possibility of application of nuclear magnetic resonance method in testing of chemical admixtures in concrete
    Autorzy:
    Jóźwiak, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/182797.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Instytut Techniki Budowlanej
    Tematy:
    beton
    metoda badań
    NMR
    domieszka chemiczna
    dodatek mineralny
    hydratacja cementu
    skład betonu
    mieszanka betonowa
    concrete
    test method
    chemical admixture
    mineral additive
    cement hydration
    concrete mix composition
    Opis:
    Opisano podstawy i kierunki zastosowań spektroskopii NMR w badaniach betonu. Metoda ta jest wykorzystywana do badania wpływu domieszek i dodatków na procesy hydratacji cementu. Badania widm NMR domieszek chemicznych lignosulfonowych wykazały, że spektroskopia NMR umożliwia pełniejszą identyfikację ich składu. Niepowodzeniem skończyły się próby identyfikacji domieszek chemicznych w stwardniałych materiałach cementowych. Można natomiast zidentyfikować domieszki chemiczne zarówno w fazie ciekłej zaczynów cementowych, jak i w świeżej mieszance betonowej.
    Nuclear Magnetic Resonance fundamentals and its trends in concrete testing were described. It was shown, that this method is mainly applied for investigation of influence of admixtures and additives on the cement hydration processes. Thank to the use of NMR technique, better identification of lignosulphonate admixtures components is possible. It is very difficult to determine chemical admixtures in hardened cementitious materials, but NMR method can be applied for identification of admixtures in liquid phase of cement pastes and fresh concrete mix.
    Źródło:
    Prace Instytutu Techniki Budowlanej; 2009, R. 38, nr 4, 4; 3-13
    0138-0796
    Pojawia się w:
    Prace Instytutu Techniki Budowlanej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-45 z 45

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies