Identyfikacja składu mineralnego i pęcznienia gruntów spoistych na podstawie współczynnika swobodnego pęcznienia

W artykule przedstawiono wyniki badań parametrów pęcznienia iłów neogeńskich serii poznańskiej z rejonu Mazowsza oraz iłów modelowych przygotowanych z bentonitu z Wyoming i kaolinitu z Sedlec. Określono parametry pęcznienia takie jak: zmodyfikowany wskaźnik swobodnego pęcznienia (MFSI) i współczynnik swobodnego pęcznienia (FSR) oraz przeprowadzono analizę ich zależności od chemizmu roztworu, składu mineralnego i zawartości frakcji iłowej. Ocena składu mineralnego gruntów naturalnych na podstawie współczynnika swobodnego pęcznienia FSR, zdefiniowanego jako stosunek objętości 10 g gruntu wysuszonego w 105°C po sedymentacji w roztworze 0,0025% NaCl do objętości osadu w nafcie, okazała się orientacyjna.

The paper presents the results of free swell measurements of Neogene clays and model clay mixtures composed of Wyoming bentonite and Sedlec kaolinite. Modified free swell index (MFSI) as well as free swell ratio (FSR) were determined and analyzed with respect to pore fluid chemistry, mineral composition and clay content. The FSR, defined as the ratio of the equilibrium sediment volume of 10-g oven dried soil in 0.0025% NaCl solution to that in kerosene, has proved to provide only a rough prediction of clay mineralogy in natural soils.