Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "semiotyka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-90 z 90
    Tytuł:
    Semiotyczna natura tekstu
    Autorzy:
    Hepek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474155.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    semiotyka, tekst
    Opis:
    Charakteryzując współczesny pragmatystyczny i komunikacjonistyczny nurt badań teoriotekstowych, autor zwraca uwagę na zanik zainteresowania w ramach owych paradygmatów semiotycznymi aspektami tekstowości. Powodem tej sytuacji jest brak wypracowania odpowiadającej wyzwaniom współczesnej semiosfery teorii semiotycznej, która łączyłaby wszystkie wyróżniane dziś poziomy komunikacji, pozwalając badaczom na swobodne budowanie zintegrowanych opisów zjawisk komunikacyjnych. Podejmując próbę przełamania tego ograniczenia, autor proponuje sięgnąć po filozofię znaku Charles’a S. Peirce’a. Ukazując przystawalność i przekładalność teorii amerykańskiego filozofa na język współczesnych narzędzi i metodologii badawczych, wskazuje on, iż perspektywa semiotyki triadycznej jest najodpowiedniejszym i wysoce inspirującym zapleczem filozoficznym dla współczesnej lingwistyki tekstu.
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2009, 2; 23-37
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Judas Iscariot’s Semiotic Image in Ukrainian Literature at the Beginning of the Twentieth Century
    Semiotyka przedstawień Judasza Iskarioty w literaturze ukraińskiej początku XX wieku
    Autorzy:
    Khajrulina, Nailia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038212.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-01
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    semiotyka
    archetyp
    semiotyka portretu
    symbolizm
    semiotics
    archetype
    portrait semiotics
    symbolism
    Opis:
    The article under consideration is devoted to the semiotic analyses of the biblical apostle Judas Iscariot, one of the most contradictory religious characters. The article demonstrates the semiotic paradigm of Judas, including portrait semiotics (paleness, timidity, secrecy and slouch), gesture semiotics (abrupt movements) and symbolic semiotics (hopelessness, suicide). The research stresses the aspect of venality. It is proved that Judas Iscariot became the archetype of venality not only in literature, but in art generally. The article’s summary will be used for students learning literary criticism and philologists.
    Artykuł poświęcono semiotycznej analizie biblijnej postaci Judasza Iskarioty. Biorąc pod uwagę wieloaspektowość jego przedstawienia religijnego, postać Judasza w kulturze stanowi przedmiot współczesnych badań. Artykuł ukazuje paradygmat semiotyczny obrazu Judasza, na który składa się semiotyka portretu (blada cera, zawstydzenie, skrytość), semiotyka gestu (gwałtowne ruchy) oraz semiotyka symbolu (beznadzieja, rozpacz). Nacisk położono na elementy zdrady i sprzedajności człowieka. Udowodniono, że Judasz Iskariota reprezentuje archetyp zdrajcy.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 28, 1; 37-42
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Das Zeichen in der digitalen Welt. Semiotische Aspekte der computervermittelten Kommunikation
    The Sign in the Digital World. Semiotic Aspects of Digital Communication
    Autorzy:
    Szczęsna, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474021.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    semiotyka
    znak
    komunikacja komputerowa
    Opis:
    Im vorliegenden Beitrag wird die Spezifik der semiotischen Organisation des digitalen Textes diskutiert – insbesondere die Struktur des digitalen Zeichens. Analysiert werden drei Aspekte des digitalen Zeichens: die Darstellungsschicht (die polysemiotische und interaktive Natur eines solchen Zeichens), die Struktur (der Null-Eins-Code mit immateriellem Charakter, wodurch Bild, Wort und Ton zu Informationen derselben Art werden, die sich problemlos verlinken und verschicken lassen) sowie die Funktionen, die die digitalen Zeichen erfüllen. Unter den Funktionen der digitalen Zeichen lassen sich folgende Funktionen distinguieren: die Bedeutungsgestaltung, das Verlinken zur anderen Seite sowie die Möglichkeit, mit ihrer Hilfe Änderungen am Text auszuführen (ihn zu modifizieren oder sogar manipulieren). Die Herstellung der Bedeutungen in den digitalen Übermittlungen wird von solchen Eigenschaften des Zeichens und des Textes beeinflusst, wie: Multimedialität und Polysemiotizität, Fähigkeit, verschiedene Rezeptionsarten zu programmieren und miteinander zu verbinden, Bearbeitung als Regel der Textgestaltung, Palimpseste und Hybridisierung des Diskurses.
    The article discusses the specific features of the semiotic organization of a digital text and, in particular, the structure of a digital sign. Three aspects of the digital sign are analyzed: the layer of representation (the polysemiotic and interactive nature of the sign), its substance (the 0-1 code, which is of immaterial nature, turns images, words and sounds into information of the same type that can be easily cross-linked and shared) and the functions played by digital signs. One can distinguish the following functions of digital signs: the creation of meanings, the function of linking to another text-page, and the ability to introduce changes to the text (to modify or even manipulate it ). The creation of meanings in a digital message is influenced by such features of the sign and the text as multimediality and polysemiotic character, the ability to program and combine different reception methods, editing as the principle of text creation, palimpsests and hybridization of discourse.
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 237-246
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archiwum znaków – semiotyka pamięci kulturowej
    Archive of Signs: The Semiotics of Cultural Memory
    Autorzy:
    Czerwiński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474202.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    dyskurs
    pamięć
    semiotyka
    znak
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest problem pamięci kulturowej w kontekście badań nad dyskursem o nachyleniu semiotycznym. Podejmowana jest próba wykorzystania instrumentarium analiz dyskursu historycznego w refleksji nad pamięcią. Tytułowe archiwum znaków – semantycznie profilowanych w dyskursie – potraktowane zostaje jako rezerwuar wiedzy zgromadzonej i przenoszonej dzięki językowi, literaturze i sztuce.
    The main goal of this article is to present cultural memory in the context of semiotically-oriented discourse studies. An attempt is made to apply theoretical approaches of analyses of historical discourse in the field of cultural memory. The archive of signs, semantically profiled in discourse, is understood as a reservoir of knowledge stored and conveyed by language, literature and arts.
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2014, 7; 31-48
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbolizm architektoniczny: polityka wyrażona w kamieniu
    Autorzy:
    Khoma, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/519453.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    architektura
    znak polityczny
    symbolizm polityczny
    semiotyka polityki
    Opis:
    Architecture is studied as a system of signs – symbols which are significant for understanding the essence and specific features of politics. We investigate how the architectural forms and images influence the political outlook of the person in the process of perception. Architectural objects are analysed through the sense of semiotics (as signs with some symbolic subtext). Political reality is presented in its symbolic (embodied in architecture) expression.
    Źródło:
    Historia i Polityka; 2016, 15(22); 123-130
    1899-5160
    2391-7652
    Pojawia się w:
    Historia i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między „ontologią”, „metafizyką” i „realizmem”. Szkic metafilozoficzny
    Between „ontology”, „metaphysics” and „realism”. A Metaphilosophical Sketch
    Autorzy:
    Majdański, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015967.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ontologia
    metafizyka
    realizm
    semiotyka
    ontology
    metaphysics
    realism
    semiotics
    Opis:
    The article concerns the relations between the notions of „ontology”, „metaphysics” and „realism”. The author mainly takes into consideration the semiotic aspect of the issue. He discusses the understanding of it that was formed at the Philosophy Department of the Catholic University of Lublin after World War II and was inspired by M. A. Krąpiec's, S. Kamiński's and A. B. Stępień's works.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 383-401
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O związku między pojęciem użycia wyrażeń a koncepcją semiotyki. Próba interpretacji wybranych tekstów Jerzego Pelca
    Autorzy:
    Muszyński, Zbysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097836.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    użycie wyrażeń
    sposób użycia
    znak
    wnioskowanie semiotyczne
    semiotyka
    Opis:
    Celem rozważań jest ukazanie ciągłości w badaniach semiotycznych Profesora Jerzego Pelca dotyczących natury znaku i przedmiotu badań semiotyki. Artykuł dotyczy związków koncepcyjnych między pojęciami: użycia wyrażeń, sposobu użycia, znaku, wnioskowania semiotycznego, semiotyki. Argumentuje się, że mimo zmian w określaniu niektórych pojęć semiotycznych, to z perspektywy całej drogi badawczej istnieje głębsza konsekwencja w rozumieniu zarówno samego pojęcia znaku, jak i dziedziny badań semiotycznych. Takim pomostem łączącym wczesne pojęcie użycia wyrażeń z semiotyką pojmowaną później jako nauka o poznaniu i komunikacji jest dla J. Pelca między tymi okresami badawczymi pojęcie znaku oparte na czynności poznawczej, jaką jest wnioskowanie semiotyczne.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 2; 151-163
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kamień na smętarzu, karta w imionniku…” (Uwagi o sztambuchu romantycznym)
    A Stone in the Cemetery, A page in the Album... Remarks about the Romantic Album
    Autorzy:
    Beinek, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945473.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    sztambuch
    Romantyzm
    semiotyka
    pamięć
    dialogiczność
    album
    Romanticism
    semiotics
    memory
    dialogism
    Opis:
    The article is concerned with Romantic albums and is an introduction into their complex semiotics. The author indicates categories that are key ones for the poetics of the album, she subjects to analysis the labile structure of the album and suggests the directions in which to interpret „the album practice”. The destination point of the discussion is the thesis saying that the album is one of the borders of modern literature and the sensibility underlying it.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 1; 289-297
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncentryczność. Wieczność miasta w świetle semiotyki kultury
    Concentricity. The Eternity of the City from the Semiotics of Culture Perspective
    Autorzy:
    Machtyl, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042063.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    semiotyka
    miasto
    wieczność
    centrum
    ontologia
    semiotics
    city
    eternity
    centre
    ontology
    Opis:
    There are two ways of considering the eternity presented in this paper: the eternity as a fundamental value, in the context of sacrum, and the eternity expressed as a temporal phenomenon. The author collates linguistic and semiotic view with the ontological and metaphysical one. The text is built on two axes: theoretical and methodological optic founded by authors representing Tartu-Moscow Semiotic Group on the one hand, and the metaphysical way of describing the presence. There is one notion that combines these two approaches: the centre. The text presents characteristic relations betweencultural system and its centre (centres), as well as the centre as a place of presenceand sense (according to the Western metaphysics) or, in contrary, as a “sacred nothing” (according to the Eastern metaphysics). The last part of the article discusses some Old Testament texts presenting Babylon and Jerusalem. Author refers mainly to the conceptsof Lotman, Toporow, Barthes and Derrida.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein; 2016, 15; 258-268
    1895-2984
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Schrift – Bild – Zeichen: Zum Titelkopf in der deutschen Minderheitspresse in Polen nach 1989
    Pismo – obraz – znak. Nagłówek w niemieckiej prasie mniejszościowej w Polsce po 1989 roku
    Autorzy:
    Pelka, Daniela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1900893.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    semiotyka
    typografia
    pismo
    obraz
    prasa
    semiotics
    typography
    script
    picture
    press
    Opis:
    Nagłówek gazety i czasopisma stanowi element rozpoznawczy danego medium i wspólnie z jego pierwszą stroną tworzy niejako jego wizytówkę. Za pomocą odpowiednich środków typograficznych, takich jak pismo, linia, płaszczyzna czy obraz, podkreślona zostaje wyjątkowość danej gazety/danego czasopisma, która wyróżnia ją/je spośród innych, równocześnie jednak przekazane zostają tu określone informacje. Zastosowany rodzaj i krój pisma jako odbierana zmysłowo za pomocą wzroku postać języka oddziałuje przy tym na odbiorcę podobnie jak obraz. Jak niektóre wyrazy zmieniają swe znaczenie w kontekście innych wyrazów, także słowo pisane może nabrać innego sensu w zależności od otaczających je obrazów. Także kwestia, w jakiej postaci, kolorze, wielkości itd. się pojawia, nie pozostaje bez wpływu na recepcję. Nie jest zatem obojętne, czy obok tytułu pojawia się wizerunek Eichendorffa czy Lenina i czy adres strony internetowej zapisany zostanie pismem o niebieskim czy też różowym kolorze. Nie jest też obojętne, w jakim rozmiarze czcionki pojawiają się poszczególne informacje w nagłówku i w jakiej stoją od siebie odległości. Inne oddziaływanie na czytelnika ma też fraktura, a inne pismo groteskowe. Wszystko to dowodzi, że nie tylko istotne jest, co zostało zapisane, lecz także, jak zostało to zapisane. Te ogólnie dotyczące typografii cechy przedstawione zostają tu na przykładzie nagłówków wybranych gazet i czasopism mniejszości niemieckiej ukazujących się w Polsce po 1989 roku.
    Der Titelkopf trägt zur Wiedererkennung des jeweiligen Printmediums bei und bildet zusammen mit der gesamten ersten Seite seine Visitenkarte. Mit Hilfe entsprechender typographischer Mittel wie Schrift, Linie, Fläche oder Bild wird die Einzigartigkeit der jeweiligen Drucksache hervorgehoben und von anderen unterschieden, gleichzeitig werden hier aber auch bestimmte Informationen übermittelt. Dabei wirkt die darin vorzufindende Schrift als mit den Augen sinnlich wahrnehmbare Erscheinungsform der Sprache auf den Rezipienten ähnlich wie ein Bild. Wie manche Wörter ihre Bedeutung im Kontext anderer Wörter ändern können, so kann auch ein geschriebenes Wort in Abhängigkeit von den es umgebenden Bildern einen anderen Sinn bekommen und auch die Frage, mit welcher Farbe oder in welcher Schriftart es geschrieben wurde, ist für seine Rezeption nicht gerade unwichtig. Es ist somit nicht egal, ob neben dem Titel das Bildnis von Eichendorff oder von Lenin platziert wird und ob die Web-Site-Adresse in blauer oder in rosa Schrift erscheint. Auch ist es nicht einerlei, in welchem Schriftgrad die einzelnen Informationen des Titelkopfes erscheinen und in welcher Entfernung sie voneinander stehen. Schließlich wirkt es anders auf den Leser, wenn der Titel in Fraktur erscheint und anders, wenn er in einer Grotesk gesetzt wird. All dies beweist, dass es nicht nur wichtig ist, was geschrieben wird, sondern auch wie es geschrieben wird. Diese die Typographie im allgemeinen betreffenden Eigenschaften werden hier an den Titelköpfen ausgewählter Zeitschriften der deutschen Minderheit in Polen nach 1989 präsentiert.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 5; 113-128
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lattività inferenziale e le aspettative nel pensiero estetico di Umberto Eco
    Wnioskowania i oczekiwania w teorii estetycznej Umberta Eco
    Autorzy:
    Polidoro, Piero
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579159.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Semiotics
    Umberto Eco
    Inference
    Narration
    Aesthetics
    Semiotyka
    Wnioskowanie
    Narracja
    Estetyka
    Opis:
    Umberto Eco's aesthetic theory shows a great continuity and coherence through decades. Both in Opera aperta (a pre-semiotic work published in 1962) and in Lector in fabula, inferential activity is at the very center of aesthetic experience and of interpretation in general. The musicological theory by Leonard B. Meyer was one of Eco's inspiration sources; it suggested the importance of this inferential activity and of the tensions it generates in producing emotional reactions to textual stimuli. But tensions are not the only way inferential activity contribute to aesthetic experience; tendencies too have an important role in it.
    Teoria estetyczna Umberto Eco wskazuje na swoją ciągłość i spójność przez dziesięciolecia. Zarówno w Opera aperta (pre-semiotycznej pracy opublikowanej w 1962 roku) oraz w ksiązce Lector in fabula wnioskowania znajduje się w samym centrum doświadczenia estetycznego i interpretacji w ogólności. Teoria muzykologiczna Leonarda B. Meyera była jednym z źródeł inspiracji Eco; sugeruje ona znaczenie wnioskowania oraz napięć, które generuje w produkcji emocjonalnych reakcji na bodźce tekstowe. Ale napięcia nie są jedynym sposobem funkcjonowania inferencji (wnioskowania) przyczyniającymi się do doświadczenia estetycznego; także tendencje odgrywają tu ważną rolę.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2015, 58/116 z. 2; 63-74
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyskurs liturgiczny. Uprzedmiotowienie zjawiska
    Liturgical Discourse. The Objectification of the Phenomenon
    Autorzy:
    Klementowicz, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131694.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dyskurs
    liturgia
    semiotyka
    wspólnota
    tekstologia
    discourse
    liturgy
    semiotics
    community
    textology
    Opis:
    Istnienie grupy ludzi, która potrafi poprawnie identyfikować system znaków oraz towarzyszące im reguły warunkuje powstanie spójności semiotycznej. Daje to szansę do stworzenia wspólnoty dyskursywnej, w której wypowiedzi adresowane są do konkretnego słuchacza z zachowaniem zasad semiologii i tekstologii. Problemem dla niniejszego tekstu jest kryterium funkcjonowania w ramach celebracji wspólnoty „wymiany myśli” – „wspólnoty dyskursywnej”. Określenie cech dyskursu oraz towarzyszących im zasad pozwala na ułożenie definicji tego pojęcia w ramach liturgii. Osiągnięcie tego zamierzenia zostało zrealizowane w następujących krokach. Po pierwsze usystematyzowana została typologia tekstów pojawiających się w liturgii. Następnie omówiona została koncepcja wspólnoty dyskursywnej. Pozwala to na doprecyzowanie pojęcia „dyskurs liturgiczny”. W ostatnim punkcie zostały omówione normy tekstologiczne dla wybranych tekstów obecnych w celebracji.
    The functioning of a group of people which can correctly identify a system of signs and its accompany rules determines semiotic coherence. It gives rise to a discursive community wherein utterances are addressed to a particular listener in accordance with the principles of semiology and textology. This text addresses the criterion for the functioning in such a community of “thought exchange”—ie. a “discursive community” within the context of the celebration of liturgy. Determining its features and accompanying principles permits a definition of the term “liturgical discourse” which is then accomplished in the following steps:—systematized, a typology of texts appearing in the liturgy;—the concept of discursive community, allowing for the clarification of the concept of “liturgical discourse”;—“textological norms” for selected texts used in the celebration of the liturgy.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 8; 53-68
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Mój świat wypełnia ogień i krew” – „Mad Max: Na drodze gniewu” i semantyczne gry z postapokaliptycznym brudem
    “My World is Fire and Blood” – “Mad Max: Fury Road” and Semantic Games with Post-apocalyptic Dirt
    Autorzy:
    Kowalczyk, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520557.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Mad Max
    postapokalipsa
    semiotyka filmu
    brud
    post-apocalypse
    film semiotics
    dirt
    Opis:
    Założenia formalne kina postapokaliptycznego wymuszają określoną estetykę, której dominantę często stanowi brud przeciwstawiany domniemanej czystości świata sprzed katastrofy. Przykładem realizacji tej strategii jest film Mad Max: Na drodze gniewu (Mad Max: Fury Road, reż. George Miller, 2015). Autor wskazuje wszakże, że dzieło Millera ujawnia ciekawą ambiwalencję: sugerując prawomocność typowej dla tego nurtu opozycji brud-czystość i jednocześnie ją unieważnia. W omawianym filmie można bowiem dostrzec trzy różne systemy znaczeniowe ufundowane na tych kategoriach. Pierwszy wynika z przyjęcia konwencji, a dwa następne są oryginalną wizją autorską i stanowią udaną próbę przezwyciężenia typowych uwikłań znaczeniowych świata postapokaliptycznego. W artykule zostały wykorzystane m.in. metody semiotycznej analizy filmu zaproponowanej przez Rolanda Barthes’a, a także ustalenia Mary Douglas dotyczące kategorii brudu i czystości w kulturze.
    The conventions of the post-apocalyptic cinema enforce a specific aesthetics, and its visual dominant is often dirt. This element is usually contrasted with the alleged purity of the world before a catastrophe. Mad Max: Fury Road (dir. George Miller, 2015) seems to be an example of this strategy. However, the article shows that Miller’s work reveals an interesting ambivalence: suggesting the legitimacy of the dirt-purity opposition typical of the convention, the film simultaneously undermines it. Therefore, in Mad Max: Fury Road we can see three different systems of meaning based on these categories. The first one is a consequence of the accepted convention, the next two show the original author’s vision and represent a successful artistic attempt to overcome the typical perception of some features of the post-apocalyptic world. The article uses elements of Roland Barthes’s semiotic analysis of film, as well as Mary Douglas’s findings on the category of dirt and purity in culture.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 114; 164-178
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komiksowy rekwizyt i jego specyfika w „Trasie promocyjnej” Andiego Watsona
    The specificity of the prop in the comic book on the example of Andi Watson’s The Book Tour
    Autorzy:
    Kowalczyk, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32062523.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    prop
    comics
    The Book Tour
    semiotics
    rekwizyt
    komiks
    Trasa promocyjna
    semiotyka
    Opis:
    In comics, similar to theatre or film, props play a crucial role in storytelling. However, in the comic medium, the function of a prop as a meaningful element takes on a distinct character. Cartoons not only depict objects but also give them specific significance through artistic representation. The article aims to explore this phenomenon by examining the graphic novel The Book Tour by Andi Watson. The analysis draws upon the insights of renowned comics scholars but also refers to broader conceptual frameworks.  Thus additional links to theoretical proposals on the semiotics of visual representations and semiotics of the stage. Throughout the discussion, the paper presents artistic techniques used by Andi Watson that contribute to the unique nature and the way of functioning of comic props.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2023, 40; 187-204
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brand aesthetics in visual communication – a Polish case study of Disneys anniversary event
    Autorzy:
    Waszkiewicz-Raviv, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/679269.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    public relations, PR, retoryka wizualna, glokalizacja, estetyka mediów, semiotyka wizualna, Disney
    Opis:
    In 2018 Mickey Mouse, an iconic brand hero of Disney, celebrated the 90th birthday anniversary in the National Film Archive – Audio-Visual Institute (Pol. FINA) in Warsaw, Poland. By this occasion, the global corporation positioned itself in the local public domain as a social agent through cooperation with the mentioned national institution. The glocalisation strategy has been reflected in the PR activities and has found its visual form in specific PR tools. The paper aims to analyse this case study as the exemplification of a successful implementation of organisational aesthetics in the public realm. The paper analyses the global organization’s visual communication practice in the local framework.
    Estetyka marki w komunikacji wizualnej – polskie studium przypadku jubileuszowego wydarzenia DisneyaW 2018 roku Myszka Miki, kultowy bohater Disneya, obchodziła 90. rocznicę urodzin w Narodowym Archiwum Filmowym – Instytucie Audiowizualnym (FINA) w Warszawie. Dzięki współpracy ze wspomnianą instytucją narodową globalna korporacja wykorzystała tę okazję do pozycjonowania siebie jako podmiotu społecznego. Strategia glokalizacji znalazła odzwierciedlenie w działaniach PR, a ich wizualną formę – w konkretnych narzędziach PR. Celem artykułu jest analiza tego studium przypadku jako przykładu udanego wdrożenia estetyki organizacji w sferze publicznej. W artykule przeanalizowano praktykę komunikacji wizualnej organizacji globalnej w kontekście lokalnym.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2019, 6, 4
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Tesla in the world of signs - between good and evil
    Autorzy:
    Widota, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/324682.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    electric cars
    hyper real
    sign
    semiotics
    Tesla
    samochody elektryczne
    znak
    semiotyka
    Opis:
    In the context of the environmental debate, the popular dichotomy of good and evil becomes the dichotomy of ecological and unecological. Since its introduction in 2012, the Tesla Model S has become the synonym of environmentally-friendly driving. The car has become much more than its use-value, not only because its creators have chosen to fill it with meanings (“0 engines, 0 emissions, 100% electric” is an early advertising slogan) but also because by entering the world of signs, the objects begin to live independently of their subjects. Although the status of the Tesla as a sustainable means of transport remain questionable, it still manages to function as one in the sphere of the virtual.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2019, 135; 223-234
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zamiast wstępu
    Instead of a Preface
    Autorzy:
    Fast, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467915.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    literaturoznawstwo
    semiotyka
    rosyjska teoria literatury
    literary studies
    semiotics
    Russian literary theory
    Opis:
    The guest-editor’s preface devoted to the key ideas for the contemporary literary theory in Russia, which introduces the debates foregrounded in this issue.
    Wstęp autorstwa redaktora gościnnego wprowadzający kluczowe zagadnienia dla współczesnej rosyjskiej teorii literatury i komentujący zagadnienia, którym poświęcony jest niniejszy numer.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2015, 31
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz umierania i śmierci w okresie pandemii w mediach
    Autorzy:
    Chudzik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056960.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    death
    semiotics
    media
    meme
    conspiracy theory
    śmierć
    semiotyka
    mem
    teoria spiskowa
    Opis:
    Tematem artykułu jest wizualny obraz umierania i śmierci związanych z pandemią COVID-19 na przykładzie wybranych dyskursów medialnych: portalu informacyjnego, teorii spiskowych, memów internetowych. Celem tekstu jest ukazanie cech semiotycznych i funkcjonalnych wizualnego przedstawiania śmierci. Rozważania wstępne dotyczą antropologicznego i retorycznego znaczenia toposu śmierci oraz roli i typów dyskursów pandemicznych w historii i współcześnie. W części badawczej analizie poddana została budowa medialnego obrazu śmierci, jego odmiany oraz funkcje zależne od dyskursu.
    The topic of the article is a visual image of dying and death related to the COVID-19 pandemic on the example of selected media discourses: news portal, conspiracy theories, Internet memes. The aim of the text is to show the semiotic and functional features of the visual depiction of death. Initial considerations concern the anthropological and rhetorical meaning of the topos of death as well as the role and types of pandemic discourses in history and today. In the research part, the structure of the media image of death, its varieties and functions depending on the discourse were analyzed.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2021, 13, 4; 35-52
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poza teorie końca: semiopoetyka jako klucz do cyfrowego świata. Recenzja Cyfrowej semiopoetyki Ewy Szczęsnej
    Beyond the Theories of the End: Semiopoetics as a Key to the Digital World. A Review of Ewa Szczęsnas Digital Semiopoetics
    Autorzy:
    Pisarski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181926.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    teoria literatury
    semiotyka
    cyfrowa humanistyka
    hipertekst
    literary theory
    semiotics
    digital humanities
    hypertext
    Opis:
    W niniejszym tekście omówiono teoretyczne podstawy i metodologiczną innowacyjność polskojęzycznej monografii Ewy Szczęsnej Cyfrowa semiopoetyka z 2018 roku w świetle narodzin i rozwoju różnorodnych dyskursów cyfrowych, które dały początek radykalnej transformacji całej naszej semiosfery. Z powodzeniem przekładając teoretyczno-literacką refleksję nad procesami odpowiedzialnymi za tworzenie znaczeń na płaszczyznę cyfrową, Szczęsna oferuje czytelnikowi nieoceniony zestaw teoretycznych narzędzi, mający zastosowanie w literaturze, sztuce i innych formach interakcji semiotycznej, które narodziły się już jako “cyfrowe”. Proponując nowe rozwiązania, Autorka pozostaje jednak w stałym dialogu z mentorami-twórcami naszego dziedzictwa refleksji semiotycznej, budując tym samym pomost między “tradycyjnymi” a “cyfrowymi” formami twórczości i sposobami interakcji.
    The present text discusses the theoretical foundations and methodological significance of Ewa Szczęsna’s 2018 Polish-language monograph Digital Semiopoetics in light of the rise of a wide variety of digital discourses that gave birth to a radical transformation of our semiosphere. Successfully translating the literary-theoretical reflection upon signification processes onto the digital plane, Szczęsna offers her reader an invaluable theoretical toolbox, applicable to literature, art, and other forms of semiotic interaction that were “born digital.” Proposing new solutions, however, the Author remains in a constant dialog with the mentors responsible for our legacy of semiotic reflection, thereby building a bridge between the “traditional” and “digital” forms of creativity and modes of interaction.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2020, 41; 217-225
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Shift Linguals – Cut Word Lines”: Viral Topology and the Cut-Ups of William Burroughs
    “Wysadźcie linie słów na ziemi”: topologia wirusowa w kolażach Williama Burroughsa
    Autorzy:
    Hanuszkiewicz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181932.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    William Burroughs
    wirus
    język
    Nova mit
    semiotyka
    virus
    language
    Nova Myth
    semiotics
    Opis:
    William Burroughs perceived the method of collage as a way towards a rebellion – an insurrection against the system of control inherent in language itself. In this article, a vision of language as a parasitic life-form presented by Burroughs in books such as The Ticket That Exploded and Nova Express is examined. The method of collage (or, as Burroughs calls it, the cut-up) is analyzed as an opportunity to tear down the oppressive structures of meaning self-reproducing themselves through our adherence to sociolinguistic rules. The very notion of struggling with parasites of meaning is connected with Roland Barthes’s conceptualization of myths as layers of meaning that envelop and parasitize signs in order to further their own agendas. I endeavor to reformulate Barthes’s dyadic model of myths into a triadic one (following Peircean semiotics), which I then relate to Jeffrey Elman’s text on language as a dynamic system, which allows for an in-depth perception of the way in which the parasite of language is described by Burroughs.
    Metoda uprawiania literatury (oraz sztuk wizualnych) za pomocą tworzenia kolaży stanowiła dla Williama Burroughsa sposób przeciwstawiania się systemowi kontroli wpisanemu w samą istotę języka. W niniejszym artykule analizie poddana zostaje wizja języka jako pasożytniczej formy życia, którą Burroughs przedstawił w książkach takich jak Wybuchowy bilet lub Nova Express. Metoda kolażu (czyli, używając określenia Burroughsa, “cut-up”) rozpatrywana jest z kolei jako możliwość zburzenia struktur opresji, które replikowane są (bądź replikują się) poprzez ludzkie zachowania zgodne z obowiązującymi normami socjolingwistycznymi. Idea zmagań z pasożytami znaczenia powiązana jest tu natomiast z mitologią w ujęciu Rolanda Barthes’a, który w mitach dopatrywał się pasożytniczych warstw znaczeniowych nakładanych (lub nakładających się) na znaki w celu przechwycenia ich i zaprzężenia do obcej im wcześniej narracji. Podjęta zostaje również próba przebudowania teorii mitu zaproponowanej przez Barthesa w taki sposób, by, zamiast opierać się na diadycznym modelu znaku de Saussure’a, kompatybilna stała się z modelem triadycznym zaczerpniętym z semiotyki Peirce’owskiej. Rezultat tej przebudowy połączony jest następnie z tekstem Jeffreya Elmana o języku jako systemie dynamicznym, co pozwala na znaczne pogłębienie analizy sposobu, w jaki Bu-rroughs przedstawia w swej twórczości językowego pasożyta.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2020, 41; 177-189
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Synergia epistemologiczna na przykładzie wybranych zagadnień semiotyki znaku językowego w retrospektywie
    Synergic Semiotics of a Linguistic Sign: a Retrospective of Selected Accomplishments
    Autorzy:
    Haładewicz-Grzelak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955644.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    synergia
    semiotyka
    znak językowy
    epistemologia
    historiografia
    synergy
    semiotics
    linguistic sign
    epistemology
    historiography
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest studium synergii epistemologicznej w domenie semiotyki znaku językowego na przykładzie niektórych aspektów semiotycznego wymiaru dzieła językoznawców, często przesłanianego przez ich bardziej spektakularne teorie językoznawstwa formalnego. Badanie wpisuje się w kanon semiotyki językoznawczej, rozwijany od wielu lat w pracach Zdzisława Wąsika (np. 1996, 2017). Do bazy analitycznej wybrałam omówienia dwojakiego rodzaju: zarówno przykłady dzieł językoznawców mniej popularnych wśród polskojęzycznej akademii (na przykład Yishai Tobin, Julia Kristeva), jak i przykłady myśli naukowców bardzo znanych, ale rozważanych z nietypowej perspektywy ich mniej cytowanych dzieł (Ferdynand de Saussure (1878-79), Charles Morris czy Roman Jakobson (1973). Główną tezę artykułu ‒ synergię epistemologiczną ‒ rozumiem jako uwypuklenie sposobu, w jaki badania prowadzone w jednej dziedzinie wspierały rozwój pokrewnych paradygmatów.
    The subject of the article is a study of epistemological synergy in the realm of the semiotics of a linguistic sign as exemplified by selected aspects of semiotic dimension of the work of linguists, which tends to be foreshadowed by their more spectacular achievements in formal linguistics. The study inscribes in the canon of linguistic semiotics, developed for many years in the research of Zdzisław Wąsik (e.g. 1996, 2017). The paper contains two types of research avenues: on the one hand, the study of some aspects of the work of linguists who are less popular among Polish-language academia (for example, Yishai Tobin, Julia Kristeva) and on the other, thoughts of well-known scholars, but considered here from an unusual perspective of their less cited works (Ferdinand de Saussure (1878-79) or Roman Jakobson (1973). Epistemological synergy, the analytical rotor for the presented discussion is understood as the way in which research conducted in one field can foster the development of related paradigms.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 1-37
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miasto-palimpsest. Semiotyczna interpretacja Czerniowiec
    City-Palimpsest. A semiotic interpretation of Chernivtsi
    Autorzy:
    Koschany, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1075941.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    interpretation
    semiotics
    literary tourism
    literary festivals
    interpretacja
    semiotyka
    turystyka literacka
    festiwale literackie
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę semiotycznej interpretacji fenomenu ukraińskich Czerniowiec. Kontekstem metodologicznym jest zarówno tradycja semiotyki kultury (zwłaszcza tartusko-moskiewska szkoła semiotyczna), jak i współczesne jej kontynuacje (np. socjosemiotyka czy studia wizualne). Dzięki połączeniu tych perspektyw analiza miasta jako systemu znaków nie ogranicza się wyłącznie do jego historii, ale także do zupełnie współczesnej sytuacji miasta, które chciałoby odgrywać na nowo rolę ważnego ośrodka wielokulturowej Europy i angażuje w tym celu rozmaite podmioty (politycy, artyści, mieszkańcy, turyści, ale także badacze miasta). Pojęcie centralne rozważań stanowi palimpsest, rozumiany jako wielowarstwowy tekst miasta, ale przede wszystkim jako tekst żywy. Semiotyczna analiza miasta-palimpsestu polega bowiem na odczytywaniu znaków jego przeszłości, ale także na interpretacji ciągłego pisania znaków nowych, widocznych zarówno w przestrzeni miejskiej, jak i w narracjach o mieście tworzonych dzisiaj – turystycznych, marketingowych, politycznych czy literackich (ze szczególnym uwzględnieniem Międzynarodowego Poetyckiego Festiwalu Meridian Czernowitz). Miasto-palimpsest jest zatem miastem rozumianym jako swoiste dzieło sztuki, które – z jednej strony – wymaga interpretacji zaszyfrowanych w nim sensów, z drugiej – w rozmaity sposób aktualizuje te sensy w procesie ponownego budowania swej marki.
    The article is an attempt of a semiotic interpretation of the phenomenon of Ukrainian city, Chernivtsi. The methodological context is the tradition of the cultural semiotics (especially the Tartu-Moscow school of semiotics), as well as its current continuations (e.g. sociosemiotics or visual studies). Thanks to the combination of these perspectives, the analysis of the city as a sign system is not limited to its history, but also to the completely contemporary situation of the city, which would like to play anew role of an important multicultural center of Europe and engage various entities for this purpose (politicians, artists, inhabitants, tourists but also city researchers). The central concept of considerations is palimpsest, understood as a multi-layered text of the city, but above all as a vivid text. The semiotic analysis of the city-palimpsest is based on reading the signs of its past, but also on the interpretation of the continuous writing of new signs, visible both in urban space and narratives about the city created today – touristic, marketing, political or literary (with particular emphasis on The International Poetry Festival “Meridian Czernowitz”). The city-palimpsest is thus a city understood as a work of art, which on the one hand requires the interpretation of senses encoded in it, and on the other hand it updates these senses in a different way in the process of rebuilding its brand.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2019, 9; 65-82
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Semiotics of Cyberculture: the Example of Artistic Discourse
    Autorzy:
    Szczęsna, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781545.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    semiotics
    semiopoetics
    cyberculture
    digital art
    hypertext
    semiotyka
    semiopoetyka
    cyberkultura
    sztuka cyfrowa
    hipertekst
    Opis:
    In this text the author reflects on the semiotic existence of culture discourses in connection with the rapid development of digital technology. The author analyzes selected texts of digital art as examples of the transformation in how works of literature, sculpture, or film exist. The article covers how movable font, which changes in shape and color, participates in shaping literary meanings; the creation of semiotic and interactive figures; the textualization of the user’s actions and body; dematerialization; processuality; narrativization; the temporalizing of sculpture, which changes before the eyes of the recipient; the presence of alternative narratives in literature and film; multi-variant plots co-created by the recipient; and the artistic use of other discourses. The author proves that the structure and specificity of the digital sign lies at the base of the changes. The digital sign is immaterial, programmable, and hybrid, and combines aspects of expression, meaning, and action, which makes it efficient.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 3; 45-62
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazowo mówiąc. O grach wizualno-werbalnych na okładkach tygodników publicystycznych
    On visual and verbal play on the covers of Polish weeklies
    Autorzy:
    Maliszewski, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1192481.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    okładka
    semiotyka
    multimodalność
    obraz
    polisemia
    metafora
    cover
    semiotics
    multimodality
    image
    polysemy
    metaphor
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony komunikatom wizualno-werbalnym na okładkach czasopism publicystycznych. Bogaty w znaczenia komunikat, który łączy elementy ikoniczne i słowne, pozwala analizować relację pomiędzy obydwoma komponentami, a także prześledzić wielopoziomowy charakter odczytywanych treści. W artykule przedstawiono przykłady ikonizacji przekazów werbalnych i ukazano wpływ obrazu na sposób odczytywania słów, a także wpływ języka na sposób interpretowania znaków ikonicznych.
    The article deals with visual and verbal messages placed on the covers of weekly magazines. Rich in meanings, the message which combines the iconic and verbal elements makes it possible to analyse the relation between those two components as well as to examine multiple levels of the contents involved. The article presents examples of the iconicity of verbal messages, shows the influence of image on the way words are read, as well as the impact of language on the manner iconic signs are interpreted.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2017, 2, 2
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Translating Semiotic “Polyphony” of Texts as a Culture-Formative Creation.Based on the Example of Bulgakov’s The Master and Margarita
    Przekład semiotycznej „polifonii” tekstów jako działanie kulturotwórcze: na przykładzie Mistrza i Małgorzaty Bułhakowa
    Autorzy:
    Squillace, Caterina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955538.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    Bułhakow
    polifonia
    przekład
    struktura tekstu
    semiotyka
    Bulgakov
    polyphony
    semiotics
    text-structure
    translation
    Opis:
    “The Master and Margarita” is generally considered Mikhail Bulgakov’s literary masterpiece. It is a “melting pot” of literary genres, motives, themes, imagery and intertextual references. All these elements cooperate in creating a “polyphonic” novel, in Bakhtin’s sense of the word, not only when it comes to the different nature and “voice” of single characters but also with reference to the “poly-structured” construction of the text itself. The paper will illustrate the peculiarity of Bulgakov’s novel and the semiotic and semiosic character of his creation. The adjective “semiosic” derives from “semiosis” as defined, among others, by C.S. Peirce, who stresses the meaning-making “power” of some semiotic processes. The paper aims also at answering the question why this novel has been translated several times into Polish and Italian since 1967 (when the first edition of the novel was published in Western Europe). Due to the very specific construction of the plot and of the formal aspects of the novel, translators had to deal with a significant number of problems of “untranslatability” that they could solve only by using their creative potential. It was Roman Jakobson who through his linguistic analysis reached the conclusion that for the untranslatable—poetry for example—“Only creative transposition is possible”. Using creativity translators were also able to discover further interpretations of Bulgakov’s literary work and to perform a culture-formative act as their efforts offer new points of view on reality and its perception, wider knowledge of the social life not only in Soviet times but in a more universal perspective as well as new models of text and literariness. That’s why a novel like Bulgakov’s masterpiece has been translated so many times and it is still translated in the two languages selected for the purposes of this research and all over the world. And this is also the reason why it can be considered a meaning-generative and culture-formative text even if its first edition appeared in 1940.  
    Powieść „Mistrz i Małgorzata” jest powszechnie uważana za arcydzieło literackie Michaiła Bułhakowa. Jest ona mieszanką gatunków literackich, motywów, tematów, obrazów i odniesień intertekstualnych. Wszystkie elementy, o których wyżej mowa współdziałają w tworzeniu powieści „polifonicznej”, w ujęciu Bachtina, nie tylko gdy chodzi o odmienny charakter i „głos” pojedynczych postaci, ale także o odniesienie do „wielopoziomowej” konstrukcji samego tekstu. Artykuł zilustruje cechy charakterystyczne powieści Bułhakowa oraz semiotyczny charakter tego utworu, w tym jego zdolność do generowania znaczeń, a więc „semiozy” zdefiniowanej m.in. przez C. S. Peirce’a jako „moc” znaczeniotwórcza niektórych procesów semiotycznych. Autorka niniejszej pracy postara się też znaleźć odpowiedzieć na pytanie, dlaczego powieść ta była wielokrotnie tłumaczona na język polski i włoski od 1967 roku, kiedy to pierwsze wydanie powieści ukazało się w Europie Zachodniej. Ze względu na bardzo specyficzną konstrukcję fabuły i formalne aspekty powieści tłumacze musieli zmierzyć się ze znaczną liczbą problemów „nieprzekładalności”, które mogli rozwiązać jedynie wykorzystując swój potencjał twórczy. Roman Jakobson omawiając kwestię nieprzekładalności stwierdził, że dla tego, co nieprzetłumaczalne – na przykład poezji – „możliwa jest tylko twórcza transpozycja”. Dzięki kreatywności tłumacze mogli także odkryć dalsze interpretacje literatury Bułhakowa, tworzyć i wykonać akt kulturotwórczy, ponieważ ich wysiłki oferują nowy punkt widzenia na rzeczywistość i jej postrzeganie, szerszą wiedzę o życiu społecznym nie tylko, gdy chodzi o czasy radzieckie, ale w bardziej uniwersalnej perspektywie. Ponadto mogli stworzyć także nowe modele tekstu i literackości. Dlatego powieść Bułhakowa była tłumaczona tak wiele razy i nadal jest tłumaczona na dwa wybrane przez autorkę artykułu języki (włoski i polski). I jest to również powód, dla którego można nadal uznać „Mistrza i Małgorzatę” za dzieło tekstotwórcze i kulturotwórcze, mimo że jego pierwsze wydanie ukazało się w 1940 roku.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 2; 158-169
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W sprawie pojęcia logiki klasycznej
    On the Concept of Classical Logic
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013423.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    logika
    sylogistyka
    semiotyka
    dowód
    stoicy
    Arystoteles
    logic
    syllogistic logic
    semiotics
    proof
    stoics
    Aristotle
    Opis:
    The subject matter of our considerations here is the concept of classical logic. The author begins with a brief etymological reflection and a presentation of some views ancient philosophers had (from Heraclitus to Plato) and inspired Aristotle’s and stoic discussion of logic. They brought about the first systems of formal logic and rich outlines of other branches of logic in their broad understanding, such as the methodology of sciences and semiotics. Aristotle’s logical discoveries (mainly syllogistic logic of assertoric propositions, syllogistic logic of modal propositions, and theory of scientific proof), and stoics’ discoveries (logic of propositions and semiotics) are the first, highly advanced approaches to classical logic. The later history of logic consisted mainly in the reception of those ancient achievements, or in their semantic enrichment.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 87-118
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the Role of Reverse Perspective in "Marylin Diptych" by Andy Warhol. An Attempt at a Semiotic Analysis
    Autorzy:
    Widota, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076580.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    reverse perspective
    pop art
    Warhol Andy
    semiotics
    icon
    odwrócona perspektywa
    Warhol
    semiotyka
    ikona bizantyjska
    Opis:
    Marylin Diptych by Warhol consists of twenty-five brightly coloured pictures on the left and the twenty-five black and white ones on the right. Since Western cultures typically conceptualise space in terms of directional metaphors LEFT IS THE BEGINNING and RIGHT IS THE END, the common interpretation is that the colourful images represent Marylin’s life with the greyish ones corresponding to her death. One way of clearing some doubts concerning this interpretation of the work is to assume that the painter used reverse perspective, which he most probably knew from the art of the Byzantine icon.
    Marylin Diptych autorstwa Andy’ego Warhola przedstawia pięćdziesiąt zdjęć Marylin Monroe – dwadzieścia pięć kolorowych umieszczonych po lewej stronie obrazu i dwadzieścia pięć czarno-białych, po prawej. Ponieważ kultury zachodnie konceptualizują przestrzeń za pomocą metafor kierunkowych LEWO JEST POCZĄTKIEM oraz PRAWO JEST KOŃCEM, powszechna interpretacja tego dzieła zakłada, że kolorowe obrazy przedstawiają życie Marylin, natomiast czarno-białe, symbolizują jej śmierć i popadnięcie w niepamięć. Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie szeregu wątpliwości dotyczących takiej interpretacji dzieła, przyjmując założenie, że Warhol zastosował odwróconą perspektywę, znaną mu najprawdopodobniej ze sztuki ikony bizantyjskiej, z którą miewał do czynienia za młodu.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2018, 2; 301-311
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O matce jako tożsamej, o matce jako innej. Analiza odmiennych taktyk reprezentacji fotograficznych aktów matek
    Mother as the Same, Mother as the Other. The Analysis of Different Photography Tactics of Mothers’ Nude Representations
    Autorzy:
    Kościańczuk, Marcela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467428.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    analiza i teoria fotografii
    semiotyka
    psychologia sztuki
    Photography Theory
    Analysing Photography
    Semiotics
    Art Psychology
    Opis:
    The text is an interpretation of three photography projects made by Terry Richardson, Melanie Manchot and Evergon Lunt. Actually the topic of analyze is a relation between the parent and adult child, who is at the same time an artist. All of the photographers asked their mothers to take part in their projects concerning nakedness. This transgression of cultural taboo seems to be an important sign and also identity question. The article is based on ideas of Michel de Certeau and Paul Ricoeur, who points relations between closeness and alienation. The artists construct, de-construct and re-construct the history of family, the rules of family life and also they query the role of individual human being in a society. The term “tactic”is used here in a Michel de Certeau way of understanding this word. It means that tactic is an individual form of using already existing institutions, traditions or practices in a more personal or communal sense. Artistic practices are ways of parasitizing on main-stream culture strategies or psychological/psychoanalytical mechanisms. Tactics are like games, however game is not just postmodern play but also an area of discussing problems of relations between objectivity, freedom and attitude toward mother as the other, very specific other- the other who has been already in a very specific symbiotic relation with her child.
    Tekst stanowi analizę projektów fotograficznych trzech artystów: Terry’ego Richardsona, Melanie Manchot oraz Evergona Lunta. Szczegółowym tematem interpretacji jest relacja pomiędzy dorosłym dzieckiem a rodzicem wyrażana we współpracy w tworzeniu projektów fotograficznych, w których występuje nagość. To przekroczenie kulturowego tabu staje się ważnym gestem, będącym zarazem tożsamościowym pytaniem. Artykuł  odwołuje się do koncepcji Michela de Certeau oraz Paula Ricouera, wskazując na relacje pomiędzy tożsamością a obcością oraz konstrukcją i re-konstrukcją rodzinnej historii oraz roli jednostki w społeczności. Taktyki, użyte tu są w rozumieniu Michela de Certeau, który wskazuje, że są to indywidualne sposoby użycia zastanych instytucji kulturowych, które zmieniają ich znaczenie, tak że stają się one bardziej spersonalizowane. W artykule przedstawione są zarówno taktyki, które  w swoisty sposób „pasożytują” na strategiach kultury wysokiej, ale także na mechanizmach psychologicznych czy psychoanalitycznych. Gra nie jest tutaj jedynie postmodernistyczną „zabawą”, ale stanowi niezwykle istotną przestrzeń rozważań nad podmiotowością  i relacją wolności/ swoistości do obcości, inności, wyrażanej w zupełnie niepowtarzalnej relacji pomiędzy dwiema osobami, które niegdyś występowały jako symbiotyczna jedność.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2016, 33
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TRÓJELEMENTOWY MODEL ZNACZENIA ONIMICZNEGO I POJĘCIOWY MODEL ONOMASTYKONU
    THE TRIPLE MODEL OF ONYMIC MEANING AND THE CONCEPTUAL MODEL OF ONOMASTICON
    Autorzy:
    WŁOSKOWICZ, WOJCIECH
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971629.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    semantyka onimiczna
    onomastykon
    semiotyka
    pojęcie
    nazwa własna
    onymic semantics
    onomasticon
    semiotics
    concept
    proper name
    Opis:
    The dominating onomastic view on onymic semantics is molded by philosophical and logical conceptions, and does not consider the achievements of semiotics. The aim of this paper is to highlight the importance of conceptual elements that establish the indirect relation between onyms and objects, and to highlight the need for a triple model of onymic semantics that is to be based on Ogden– Richards’ semiotic triangle. The onymic status of words is dependent on the status of the concepts they stand for. Proper names are perceived as signs standing for individual concepts, whereas common nouns are to be seen as signs standing for general concepts.
    Źródło:
    Onomastica; 2015, 59; 57-76
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje semiotyczne w odniesieniu do kartografii
    Semiotic relations in cartography
    Autorzy:
    Ostrowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/204175.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    semiotyka
    semiotyka kartograficzna
    semantyka kartograficzna
    pragmatyka kartograficzna
    syntaktyka kartograficzna
    język mapy
    teoria języka mapy
    zmienne wizualne
    semiotics
    cartographic semiotics
    cartographic semantics
    cartographic pragmatics
    cartographic syntax
    language of maps
    map language theory
    visual variables
    Opis:
    W artykule podjęto próbę spojrzenia na najważniejsze problemy kartografii z punktu widzenia trzech działów semiotyki kartograficznej: semantyki, pragmatyki i syntaktyki. Wskazano też na podstawową różnicę, niedocenianą w pełni przez przedstawicieli kierunku badawczego określanego jako teoria języka mapy, między pismem, którego struktura podporządkowana jest semantycznym aspektom wyrazów, zdań i tekstów, a prezentacją kartograficzną będącą przede wszystkim przestrzennym modelem i obrazem. Ta specyfika mapy powinna być uwzględniana przy określaniu zakresu zainteresowań semiotyki kartograficznej, w szczególności semantyki i syntaktyki.
    Semiotics is a science dealing with ways in which signs and sign systems function as tools of communication. It has developed on the basis of linguistics, treated by its author F. Saussure as the most important part of semiotics. Semiotics can be divided into three branches: semantics, dealing with relations between signs and reality (especially the meaning of signs), pragmatics, which explores relations between signs and their users, and syntactics, which analyzes formal relations among signs within the system. Cartographic semiotics, whose acknowledged author is J. Bertin (1967), treats the map as both a special sign system and a model, whose aim is to visually and realistically present geographical space. Mirroring the three branches of semiotics, the cartographic semiotics includes: cartographic semantics (relations between signs and the objects they represent), cartographic pragmatics (map functions and relations between the map and its author and user) and cartographic syntactics (structure and rules of creating cartographic signs). There has evolved in cartographic semiotics a trend named theory of map language. It draws attention to the fact that there are many similarities between natural language and cartographic presentation. That is why its representatives use linguistic terminology to analyze cartographic sign systems. However, there exists one main structural difference between natural language (writing) and cartographic presentation. The map is not only a system of signs, but it is mainly a spatial model and a specialized image in measurable and clear characterization of space. This special character of cartographic presentation in comparison to natural language causes the object of interest of cartographic semantics (also of syntactics to a lesser degree) to be a lot different from the nature of semantics and syntactics in linguistic semiotics. The object of interest of cartographic semantics is the qualities of the map as a spatial model of geographic reality, whose main aim is to show various kinds of space features and relations. That is why map spatial structure should be the main object of interest of cartographic semantics along with the semantic scope of notions represented by the signs used on the map. Cartographic syntactics, as opposed to syntactics of natural language, mainly deals with the graphic form of the map. Taking into consideration these basic differences between cartographic presentation and natural language it is easier to decide which problems of scientific cartography can be included in the three already mentioned branches of cartographic semiotics. The object of interest of cartographic semantics is firstly the modeling of geographic space through transforming it into map space (defined by scale, mapping and way of shadowing), and secondly the modeling of object and phenomena attributes (creating a notion model). Kinds of attributes (quality, quantity) as well as the spatial reference of presented objects (point, line or area) became the basis for classifying and defining particular methods of cartographic presentation. That is why cartographic methodology can be included within the interest range of cartographic semantics. So can generalization, which is the essence of modeling both space and attributes of presented objects. Cartographic pragmatics is mainly interested in the research of map and its graphic elements perception within the scope of a research trend known as cognitive cartography. There appear more and more often research and analyses, in which maps are seen in a wider historical context as products of civilization progress as well as an image of the knowledge level and mentality of the epoch in which they were created. Cartographic pragmatics also includes works which analyze the functions played by maps, including expressive functions used in advertising and propaganda. Appropriate construction of map legend can be included in both cartographic pragmatics and semantics. With relation to authors of maps, cartographic pragmatics deals with such issues as copyright, the organization and technology of map production and educating map editors. The object of study of cartographic syntactics is the graphic form of maps, while the best known and most discussed issue here is visual variables created by J. Bertin. Cartographic syntactics should not only deal with visual variables, which show attributes of presented objects, but also with spatial variables, whose scope of application depends on whether the signs are points, lines or area. This branch of cartographic semiotics also includes rules of map graphic design. Semiotic approach is of special significance in the analysis of presentations, because comparison of different means of expression and the way they interact calls for a wider semiotic approach. This approach is especially important in the organization of inter-operational spatial data bases, which requires their comprehensive semantic analysis.
    Źródło:
    Polski Przegląd Kartograficzny; 2013, T. 45, nr 1, 1; 5-14
    0324-8321
    Pojawia się w:
    Polski Przegląd Kartograficzny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zur textlinguistischen Perspektive auf die „Text/Bild-Sorten”
    Autorzy:
    Kapuścińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568114.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    „Text/Bilder“
    Medien
    Simulation
    Semiotik
    „text/pictures“
    media
    simulation
    semiotics
    „teksty-obrazy“
    symulacja
    semiotyka
    Opis:
    Das Anliegen dieses Beitrags ist eine Reflexion über die theoretischen Grundlagen und die potenzielle Anwendbarkeit des Konzepts der Text/Bild-Sorten. Als „Text/Bilder“ (poln. „teksty/obrazy“) werden nach Cieszkowski (2014: 41) solche Einheiten aufgefasst, die weder den Texten noch den Bildern angehören, auch wenn sie sowohl Textualität als auch Bildlichkeit aufweisen. Die allgemeine Tendenz, das Forschungsgebiet einer Disziplin zu strukturieren, zeichnet sich explizit u. a. in der Textlinguistik ab. Von der Typologisierung, die auf die sprachlichen Texte bezogen wird, werden auch die Versuche angetrieben, die sprachübergreifenden Einheiten auf vergleichbare Weise zu sortieren. Ein Beispiel dafür bietet die bildlinguistisch fundierte Typologie der Bildsorten von Stöckl (vgl. Stöckl 2004: 139-141). In dem Beitrag wird ein Versuch unternommen, an ausgewählten Beispielen von Text/Bildern im massenmedialen Kontext die das Konzept der Text/Bild-Sorten zu diskutieren, wobei jedoch auf den methodologisch günstigen aber zugleich vereinfachenden Ansatz verzichtet wird, dass sie eine Sonderart der Texte seien. Angesicht enormer Dynamizität dieses Forschungsbereichs wird gleichzeitig der Frage nachgegangen, ob die Erstellung einer solchen Typologie die Erforschung der Text/Bilder fördern könnte
    The purpose of this paper is a reflection on the theoretical foundations and the potential usability of the concept of text-image genres. Text-images (pl. ‘teksty/obrazy’) are in the article defined with Cieszkowski (2014: 41) as such units, which are neither texts nor image, although they demonstrate textuality and pictoriality at the same time. The general tendency to structure the field of research belonging to a certain discipline is apparent e. g. in the text linguistics. The typology related to the language texts stimulates also the attempts to classify the non-language units in a similar way. An example for that is the typology of picture genres by Stöckl (see Stöckl 2004: 139–141), based on the concept of the image linguistics. The article is an attempt to discuss the concept of text/image genres on several examples of text/ image in the context of the mass media. However, it rejects the methodologically convenient but simplifying concept that they are an extraordinary type of texts. The enormous dynamicity of this research field justifies also the question if arranging a typology of text-images could contribute to the research of these units.
    O gatunkach tekstów-obrazów z perspektywy lingwistyki tekstuCelem artykułu jest refleksja nad podstawami teoretycznymi i potencjalną przydatnością koncepcji gatunków tekstów-obrazów. Jako teksty-obrazy w artykule rozumiane są za Cieszkowskim (2014: 41) takie jednostki, które nie zaliczają się ani do tekstów, ani do obrazów, a jednocześnie wykazują zarówno tekstowość jak i obrazowość. Ogólna tendencja do strukturyzowania obszaru badawczego określonej dyscypliny wyraźnie widoczna jest m. in. w lingwistyce tekstu. Typologizacja, która odnosi się do tekstów językowych, bywa podstawą do prób podzielenia w podobny sposób również jednostek pozajęzykowych. Przykładem jest oparta na założeniach lingwistyki obrazu typologia gatunków obrazów Stöckla (por. Stöckl 2004: 139-141). Artykuł stanowi próbę krytycznego spojrzenia na problematykę gatunków tekstów-obrazów na wybranych przykładach tekstów-obrazów w mediach masowych. Spojrzenie to stoi w opozycji do korzystnego metodologicznie, ale i upraszczającego podejścia, w myśl którego teksty-obrazy to po prostu mniej typowe teksty. Jednocześnie, wobec ogromnej dynamiki tego obszaru badawczego autorka stawia pytanie, w jakim stopniu powstanie takiej typologii mogłoby być przydatne przy opisie testów-obrazów.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2018, 15
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DEFINITION AS A GENRE IN THREE LEGAL SYSTEMS: A COMPARATIVE ANALYSIS
    Autorzy:
    Vecchiato, Virginia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/921386.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-09
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    definicja
    język prawny
    analiza dyskursu
    interpretacja
    semiotyka
    definition
    legal language
    discourse analysis
    interpretation
    semiotics
    Opis:
    This paper aims at comparing the definition of ‘trademark’ in three different legal systems – EU law, international law and US common law – in order to identify the discoursal, generic and textual characteristics of definition as a genre. The selected corpus of analysis is made up of three definitions from EU Regulation 2017/1001, WTO Agreement on Trade-Related aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS) and US Lanham Act (sec.45) and of several US cases from 1926 to 2019. The theoretical framework within which the analysis is carried out is the seminal work on definition as carried out by Richard Robinson (1954) and Harris and Hutton (2007). The approach is mainly linguistic, though a historical excursus on the concept of definition is provided as a necessary introductory premise. The findings support the theory that considers EU legal texts as a different genre (Robertson 2012) characterised by a hybrid style (Robertson 2010) further emphasised in the definitional sections here analysed where EU term formation and definition result text-driven (Šarčević 2016). EU legal texts in their English version originate from the dynamic combination of two aspects: one connected to EU legal English – which is not common law English – and one connected to matters of terminology, syntax and general structure which has a French origin.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2020, 44, 1; 65-92
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lubelski obrzęd kolędowania zimowego wobec kosmologii ludowej. Analiza semiotyczno-strukturalna i diachroniczna
    The Lublin Rite of Winter Caroling and the Folk Cosmology: A Semiotic-Structural and Diachronic Analysis
    Autorzy:
    Jarmakowski, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343945.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    folklore
    folk rituals
    folk cosmology
    carolling
    semiotics
    folklor
    obrzędowość ludowa
    kosmologia ludowa
    kolędowanie
    semiotyka
    Opis:
    Przedmiotem badań podjętych w artykule jest lubelska tradycja Święta Godowego, w szczególności kolędowania, analizowana diachronicznie w ramach tartusko-moskiewskiej teorii semiotycznej. Poprzez wyróżnienie podstawowych struktur symboli realizowanych w ramach Godów oraz zestawienia – na przykładzie semiotyzacji przestrzeni obrzędu – tekstualnej i akcjonalnej warstwy święta podjęto próbę dotarcia do grupy jego najstarszych pokładów symbolicznych, ujętych jako fragment partycypującego w kosmologii ludowej osnownego „tekstu Święta Godowego”. Wnioskiem wyciągniętym z tych rozważań jest związek Godów z dawnym mitem solarnym i kosmogonicznym, będących częścią odtwarzanej semiosfery horyzontu bałtosłowiańskiego.
    The subject of the research presented in the article is the folk tradition of Christmas (Gody) in the Lublin region, in particular caroling, analyzed diachronically on the basis of the Tartu-Moscow semiotic theory. By distinguishing the basic structures of symbols realized during the celebration and comparing – on the example of the semiotization of the ritual space – the text and action of the Festival, was made an attempt at reaching the group of its oldest symbolic layers, captured as a fragment of the “primary text of the Gody” participating in folk cosmology. The conclusion that can be drawn from the reflections presented in the article is the relationship between the folk Gody Festival and the ancient solar and cosmogonic myths, which were the part of semiosphere of the reconstructed mythology of the Balto-Slavic horizon.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2022, 66, 4; 27-43
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy własne jako symptomy kultury (na przykładzie tytułów poradników autoterapeutycznych)
    Proper Names as Symptoms of Culture (based on The Example of Auto-Therapeutic Guide Books Titles )
    Autorzy:
    Skowronek, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971879.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    semiotyka
    psychoanaliza
    symptomy kultury
    tytuły
    poradniki psychologiczne
    semiotics
    psychoanalysis
    symptoms of culture
    titles
    psychological guidebooks
    Opis:
    The article discusses the issue of proper names defined as symptoms of culture. The first part is of a theoretical character and develops the theory of symptomatology of culture in the context of semiotics (Ch. Peirce), psychology and psychoanalysis (S. Freud and J. Lacan), and onomastics. Symptomatology of culture is a practice of interpreting a certain group of texts of culture and extracting common qualitative traits within them. This is especially in the case of those traits specific to them and often encountered, which could testify to particular serious and deeply-rooted social phenomena leading to their appearance. In the empirical part the author presents a way of using (onymic) symptomatology in practice to research modern culture. She uses the examples of popular psychological and auto-therapeutic guidebooks and treats them as linguistic symptomatic forms of the most significant linguistic and cultural phenomena along with their social causes and functions which are often dysfunctional or abnormal in character. The analysis comprises the most typical conceptual and syntactic constructions encountered in the group.
    Źródło:
    Onomastica; 2016, 60; 47-67
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semiotyczne aspekty przekazu digitalnego. U podstaw literatury cyfrowej
    Semiotic aspects of digital text. The base of digital literature
    Autorzy:
    Szczęsna, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1391839.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    semiotics
    digital culture
    literary hypertext
    link
    cursor
    interface
    semiotyka
    kultura cyfrowa
    hipertekst literacki
    kursor
    interfejs
    Opis:
    This paper focuses on the influence of the semiotic organization of the digital message on the creation of aesthetic meanings in digital art. It presents  modifications in the sphere of text presen-tation and focuses on functions that it play in creation of literary meanings. Moving, sound created, changing shape and color texture is the place of creation of meanings as well as the inter- action of the semantic of the texture and the semantic of words. New digital tools, e.g. program-ming, the interface are important part of new semiotic code that shapes literature (e.g. linking facilitates the creation of new forms of plots, the interface is a part of literary discourse, the cursor is both the medium of meanings and the tool of text working). The paper concludes that digital technologies redefine the ontology of the literary text and art discourse.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2015, 24; 49-72
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O twórczości Kazimierza Ajdukiewicza
    Autorzy:
    Nowaczyk, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705806.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    K. Ajdukiewicz
    dydaktyka logiki
    metalogika
    składnia
    semiotyka
    epistemologia
    radykalny konwencjonalizm
    empiryzm
    metodologia pragmatyczna
    metoda parafraz
    Opis:
    W eseju tym autor przedstawia i analizuje twórczosc Ajdukiewicza w róznych dziedzinach. S4 to: składnia, semiotyka, epistemologia i metodologia nauk. Najwięcej miejsca poświęca autor pogłdom epistemologicznym Ajdukiewicza (które ewoluowały od radykalnego konwencjonalizmu do skrajnego empiry-zmu), jego koncepcji metodologii pragmatycznej (zarazem empirycznej i nor-matywnej) oraz oryginalnej metodzie parafrazowania tradycyjnych tez filozo-ficznych na język metalogiki lub semantyki.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 123-143
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O źródle historycznym. Próba weryfikacji niektórych koncepcji z perspektywy źródłoznawczej
    Autorzy:
    Skibiński, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1896514.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    źródło historyczne
    metodologia historii
    semiotyka
    rzeczywistość
    komunikacja
    historical source
    methodology of history
    semiotics
    reality
    communication
    Opis:
    The article discusses the bases of the contemporary concept of the theory of sources. I have made an attempt at re-interpreting this basic concept of historical methodology based on the semiotic concept of signs and reality.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2020, 4 (27); 163-179
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czarni dandysi. O znaczeniu stroju kongijskich sapersów
    Black dandies. The meaning of the congolese la sapeur outfits
    Autorzy:
    Kościółek, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37556311.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Kongo
    sapersi
    SAPE
    moda
    le sapeur
    semiotyka mody
    Congo
    La Sapeurs
    fashion
    fashion semiotics
    saper
    Opis:
    W artykule podjęto temat coraz bardziej rozpoznawalnego w przestrzeni medialnej i kulturowej fenomenu ruchu SAPE, który wywodzi się z Republiki Kongo i Demokratycznej Republiki Kongo i jest coraz mocniej zauważalny w europejskich ośrodkach skupiających diasporę afrykańską. Ruch ten o charakterze nieformalnym i zbiorowym łączy mężczyzn, dla których moda i elegancja stają się jednym z podstawowych elementów tożsamości, będąc częścią ich stylu życia. W artykule opisano nie tylko, w jaki sposób ruch się narodził i jak się rozprzestrzeniał poza oba państwa kongijskie na inne państwa afrykańskie, a także europejskie, ale też przeanalizowano znaczenia, jakie niesie ze sobą strój i specyficzny sposób zachowania, oraz rolę kreowanego wizerunku w życiu dandysów (les sapeurs) i życiu wspólnoty, do jakiej oni należą.
    This article presents one of the most recognizable movements nowadays, especially in the media and the culture – SAPE, which originates from the Republic of Congo and the Democratic Republic of Congo. Its recognition grows in the European centers of the African diaspora. Despite its informal character, it creates a community of men for whom fashion and elegance become the core of their identity and define their lifestyle. The article describes not only the history of the movement and its expansion beyond both Congas to other African and European countries, but also follows the meanings of outfits or patterns of specific behaviors in the personal image creation of the dandies (les sapeurs) in the community they belong to.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 503-512
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semiotyka gestów rytualnych – kilka uwag o metodzie badawczej
    Semiotics of Ritual Gestures: Some Observations on the Research Method
    Autorzy:
    Kraczoń, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807353.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    gest rytualny
    kultura
    obrzęd
    semiotyka
    tekst kultury
    ritual gesture
    culture
    ritual
    semiotics
    text of culture
    Opis:
    The present paper proposes a semiotic description, analysis and interpretation of the (extra-liturgical) ritual gestures, attested in the traditional Polish family and year-cycle rituals. Basing on the principles outlined by the Tartu-Moscow school of semiotics, the author builds a framework for the description of a ritual gesture. The structure of such gestures is defined on three levels of semiotic description: syntactic, semantic and pragmatic. The research method applied in the study allows for building a comprehensive explication of individual gestures by extracting meaningful aspects of their structure, indicating relationships between them and putting them against the symbolic, cultural context.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 4; 89-103
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Podstawą obcowania jest pamięć”. Władysława Panasa semiotyczna wizja kultury wobec koncepcji Jurija Łotmana
    „Memory as the Foundation of Coexistence”. Władysław Panas' Semiotic Conception of Culture in Debate With Yuri Lotman's conception
    Autorzy:
    Durkalewicz, Wiktoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902508.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Władysław Panas
    Jurij Łotman
    pamięć
    Inny
    semiotyka kultury
    Yuri Lotman
    memory
    Other
    semiotics of culture
    Opis:
    This paper is an attempt at reconstructing and recontextualizing the semiotic understanding of culture and literature as a key aspect of the theory of interpretation by Władysław Panas. Special emphasis is put on the debate on this aspect in the context of Panas' analysis of the semiotic discourse proposed by the Moscow-Tartu school, presented in his book W kręgu metody semiotycznej [In the realm of the semiotic method]. According to Panas, the Moscow-Tartu conception has it that semiotics comes into being as a holistic, constantly developing text, as the “Other” struggling for his/her memory and for multiplicity of voices.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 179-192
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semiotics of the Citys Pedestrian Space
    Autorzy:
    Linda, S.
    Kolomyeytsev, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/345420.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    urban semiotics
    pedestrian space
    image of the city
    semiotyka miasta
    przestrzeń dla pieszych
    wizerunek miasta
    Opis:
    This article presents the study of the semiotic approach to the organization of both visible and invisible signs, by which the pedestrian is daily confronted in different environments of the city. Article starts with retrospective of the scientific studies of city‘s semiotic dimension beginning from Kevin Lynch and up to such contemporaries as Umberto Eco, Alexendros Lagopoulos and others. The article helps to consider the denotational and the connotational functions of urban semiotics. This text highlights the difference between the semiotic perception of the city by pedestrian and a person that uses some type of vehicle. Analysis of the change in treating the city’s semiotic domain in preindustrial, industrial and postindustrial periods helps to capture the negative aspects of this process. This provides us with possibility to detect the challenges and to define the preconditions for creation of the comfortable and rich pedestrian environment of the city.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2014, 13; 125-129
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poza tekstem – O antropologii historyczno-kulturowej Christopha Wulfa
    Beyond Text—On Christoph Wulf’s Historical-Cultural Anthropology
    Autorzy:
    Szymczycha, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343622.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    antropologia historyczno-kulturowa
    ciało w kulturze
    semiotyka
    historical-cultural anthropology
    the body in culture
    semiotics
    Opis:
    Tekst przedstawia i syntetyzuje najważniejsze inspiracje teoretyczne i tezy antropologii historyczno-kulturowej Christopha Wulfa zaprezentowane w pracy Antropologia. Historia – kultura – filozofia, a ponadto sytuuje w szerszym kontekście poglądy jej autora na analogię kultury i języka, a także na wzajemne relacje myśli, języka i obrazu.
    The article is a summary of the key theoretical inspirations and theses of historical-cultural anthropology as presented in Christoph Wulf’s book Anthropology. History – Culture – Philosophy and an attempt to place the views on the analogy between culture and text—as well as on the relationship between thought, language and image—advocated therein in a broader theoretical context.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2017, 5; 151-157
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transkreacja w przekładzie melicznym. Piosenki Charles’a Aznavoura w twórczych tłumaczeniach Wojciecha Młynarskiego
    Autorzy:
    Mastela, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955615.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    Aznavour Charles
    Młynarski Wojciech
    piosenka
    przekład meliczny
    semiotyka społeczna
    transkreacja
    melic translation
    song
    social semiotics
    transcreation
    Opis:
    Artykuł prezentuje analizę twórczych tłumaczeń melicznych pióra Wojciecha Młynarskiego przeprowadzoną w celu ukazania transkreacyjnego podejścia tego autora do przekładu wybranych piosenek francuskich wykonywanych oryginalnie przez Charles’a Aznavoura. Młynarski okazuje się być prawdziwym mistrzem transkreacji w rozumieniu tego pojęcia, jakie zaproponowane zostało w latach 60. XX wieku przez brazylijskiego uczonego i tłumacza, Haroldo de Camposa (1929–2003). W niniejszym artykule na przykładzie analizy kontrastywnej wybranych tekstów piosenek w ich wersjach oryginalnych i przekładach pióra Młynarskiego podjęto próbę pokazania, w jaki sposób na kanwie francuskich tekstów oraz muzyki polski poeta i szansonista stworzył nowe teksty często obfitujące w zupełnie inne aluzje kulturowe niż te obecne w wersjach oryginalnych. Zachowując dominantę meliczną piosenek, Młynarski modyfikował warstwę semantyczną w celu dostosowania utworów do odbiorców docelowych, co dowodzi, że był świadomy również wartości marketingowej swych tłumaczeń, a więc cechy branej pod uwagę także w dzisiejszym rozumieniu usługi transkreacyjnej jako celowej adaptacji, uwzględniającej realia społeczno-kulturowe oraz sferę emocjonalną docelowych odbiorców, a także specyfikę rynku docelowego.
    The paper is devoted to the phenomenon of transcreations (creative re-writings) of selected French songs, made by the famous Polish songwriter Wojciech Młynarski (1941–2017). The artist seems to have been a true master of transcreation, if we understand the concept in the way suggested in the 1960s by a Brazilian scholar and translator, Haroldo de Campos (1929–2003). In the present paper, on the example of contrastive analysis of selected lyrics in their original versions (performed by Charles Aznavour) and in Młynarski’s renderings, it is shown how on the basis of original French lyrics and music, the Polish songwriter created new texts often abounding in entirely different cultural allusions. Saving the melic dominant, Młynarski at the same time modified the content semantically in order to adapt the songs to the target audience, which proves that he was aware also of the importance of the translations’ marketability – a feature that is taken into account in the contemporary understanding of transcreation services.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 183-202
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twórca współczesnej semiotyki polskiej. Rzecz o Profesorze Jerzym Pelcu
    Autorzy:
    Jadacki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097876.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    fikcja
    pojęcie funkcjonalne znaku
    Pelc Jerzy
    semiotyka logiczna
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    tryby nieistnienia
    godny zaufania opiekun
    Opis:
    Tekst jest poświęcony osobie i działalności naukowej profesora Jerzego Pelca (autor był jego uczniem i wieloletnim współpracownikiem). Osobowość Profesora Pelca determinują następujące cechy: autokrytycyzm, systematyczność i konsekwencja w działaniu, oszczędność, radykalny racjonalizm, antykomunizm, nonkonformizm, patriotyzm (ale nie nacjonalizm czy szowinizm) i zamiłowanie do podróży. Był świadomym kontynuatorem tradycji Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Podobnie jak większość przedstawicieli Szkoły był zwolennikiem teoretycznego minimalizmu. Zgodnie ze jej duchem cenił on w filozofii – a ogólniej w humanistyce – precyzję języka naukowego (oraz prostotę i jasność z nim związaną), a także krytycyzm: w odniesieniu do problemów, metod i rezultatów badań. Głównym obszarem zainteresowania Profesora Pelca była semiotyka logiczna (szerzej: semiotyka teoretyczna). Opowiadał się za funkcjonalną koncepcją stawiał rozumieniu poczucie rozumienia. W metodologii wprowadził pojęcie treści poznawczej pytań. Analizował koncepcję prawa naukowego i interdyscyplinarności. W ontologii próbował zidentyfikować i wyeliminować problemy pozorne. Przeprowadził analizę pojęcia przedmiotu, sposobów nieistnienia i związku przyczynowego. W estetyce usiłował zdefiniować parę „forma”- -„treść”, ideologię dzieła literackiego, temat i motyw literacki, a także metaforę. Odróżniał fikcję od fikcjonalności. Badał asertywność zdań i zagadnienie intensjonalności. W etyce opowiadał się za koncepcją spolegliwego opiekuna – a przeciw nakazowi miłości do wszystkich ludzi, uważając ten ostatni za nierealny. Postulował relatywizację moralnej wartości kłamstwa. Traktował skromność jako najwyższą cnotę. Był prawdziwym humanistą – w tym sensie, który sam poddał mistrzowskiej analizie.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 2; 41-92
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kino tworzące poezję. Przenikanie się literatury i filmu na przykładzie Truposza Jima Jarmuscha i cyklu poetyckiego Krzysztofa Kuczkowskiego
    Cinema Creating Poetry: Penetration of Literature and Film on the Example of Jim Jarmusch’s Dead Man and Poetic Cycle of Krzysztof Kuczkowski
    Autorzy:
    Woźniak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807026.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    film
    poezja
    literatura
    Krzysztof Kuczkowski
    Jim Jarmusch
    Truposz
    intertekstualność
    semiotyka
    poetry
    literature
    Dead Man
    intertextuality
    semiotics
    Opis:
    Artykuł opisuje relację łączącą film amerykańskiego reżysera Jima Jarmuscha Truposz oraz inspirowany tym filmem cykl poetycki polskiego poety Krzysztofa Kuczkowskiego. Autor wskazuje na unikatowy w polskiej literaturze przykład intersemiotycznych powiązań między dziełem literackim i filmowym, opisuje wspólnotę motywów łączącą oba utwory, a także przedstawia, w jaki sposób poezja uzupełnia i wzbogaca dzieło filmowe. W artykule omówione zostały też relacje filmu Jarmuscha i wierszy Kuczkowskiego z poezją Williama Blake’a. Przedstawione rozważania, dotyczące wzajemnego oddziaływania na siebie różnych sztuk, intertekstualności i semiotyki, prowadzą do konkluzji o nowatorskim projekcie artystycznym, który stanowi nową jakość tak w literaturze, jak i sztuce filmowej, a którego współautorami są Jarmusch i Kuczkowski.
    Article depicts the relation between the film Dead Man made by an American director Jim Jarmusch, and the poetic cycle written by Polish poet Krzysztof Kuczkowski, which is inspired by Jarmusch’s film. Author indicates the unique, in Polish literature, example of intersemiotic connections between literary work and film work, he depicts the communion of motives connecting both pieces and shows, how poetry completes and enriches film work. Article also depicts the relations between Jarmusch’s film, Kuczkowski’s poems, and the poetry of William Blake. Presented reflections concerning the influence of various arts, intertextuality and semiotics lead to the conclusion about an innovatory artistic project, that constitutes a new quality in literature in film. The authors of this project are Jarmusch and Kuczkowski.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 4; 87-103
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cybernetyczny model systemu autonomicznego w zastosowaniu do badań nad kulturą
    A Cybernetic Model of the Autonomous System and Its Application to the Culture Studies
    Autorzy:
    Abassy, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807202.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kultura
    cybernetyka
    teoria systemów
    metodologia
    semiotyka
    Łotman
    informacja
    culture
    cybernetics
    system theory
    methodology
    semiotics
    Lotman
    information
    Opis:
    W artykule został podjęty problem możliwości zastosowania rozwiązań teoretyczno-metodologicznych z dziedziny cybernetyki do badań nad zjawiskami kultury. Według postawionej hipotezy badawczej uzupełnienie teorii badań systemowych i metodologii rosyjskiej szkoły tartusko-‑moskiewskiej o koncepcję cybernetycznego modelu systemów autonomicznych Mariana Mazura pozwoli, po pierwsze, precyzyjnie ustalić granice kultury, po drugie – określić przynależność poszczególnych jej elementów do ściśle określonych modułów na podstawie pełnionych przez nie funkcji i, po trzecie, ustalić charakter interakcji systemu kulturowego z innymi systemami w tym politycznym, społecznym, ekonomicznym. W dalszej perspektywie badawczej należałoby sprawdzić praktyczną przydatność modelu do badania zjawisk kultury poprzez studia przypadków.
    In the paper the problem of possibilities to apply some of the theoretico-methodological conclusions from the field of cybernetics to investigating the problems of culture has been studied. According to the proposed hypothesis, the theory of system approach and the methodology that was worked out by the Moscow-Tartu school of semiotics combined with the concepts and methodology of the cybernetic model of autonomous systems by Marian Mazur will allow the researchers first of all, to determine where exactly the borders of a culture are; secondly, to group the elements of a culture into modules according to their functions and, finally, to recognize the type of interactions between the cultural system and the other systems such as: political, social, economical etc. In the further research perspective, thorough studies over the specific cases of cultural phenomena is necessary to verify the possibilities of application the new methodological tool on practice.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2015, 6, 4; 17-36
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzyż jako symbol władzy kosmicznej w bizantyńsko-słowiańskiej tradycji literackiej
    Cross as the symbol of cosmic power in Byzantine and Slavic literary and liturgical tradition
    Autorzy:
    Stradomski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012729.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    hagiografia
    apokryfy eschatologiczne
    literatura cerkiewnosłowiańska
    rękopisy cyrylickie
    semiotyka
    hagiography
    eschatology apocrypha
    Church-Slavonic literature
    Cyrillic manuscripts
    semiotics
    Opis:
    The image of a cross appearing in the sky has been present in Christian literature not only in the body of texts related to several saints, but it has also become one of the most favourite motives of Christian apocryphal literature, especially in its apocalyptic and eschatological section. Revelation of Pseudo-Methodius Patarensis, which is very popular in Medieval literature, is an example of using the motive of a cross as a symbol of cosmic power to illustrate the scenario of the apocalypse and the second advent awaited by Christians. In the apocryphal text, the image of the cosmic cross serves, inter alia, the purpose of graphic and suggestive presentation of the fundamental axiom of that period concerning the existence and co-dependence of two intermingling parallel worlds, namely the earthly (material, mundane) and the heavenly one (divine, eternal). The text constitutes an example of building apocryphal narrative on the basis of a precise semantic code of the Christian vision of times (the past and also the future) testifying to its multi-faceted mythological, biblical, historical and literary implications.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2017, 7(10); 205-215
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Określanie pola subdyscypliny – socjologia kultury Antoniny Kłoskowskiej
    Defining Sub-disciplinary Fields – “Sociology and Culture,” by Antonina Kłoskowska
    Autorzy:
    Kowalewicz, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413529.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    kultura masowa
    kultura narodowa
    semioetyka
    semiotyka
    socjologia kultury
    mass culture
    national culture
    semioethics
    semiotics
    sociology of culture
    Opis:
    Antonina Kłoskowska publikując w 1964 roku „Kulturę masową” nie tylko zaprezentowała swój stosunek do tej postaci manifestacji kultury, ale także wypracowała podstawowe instrumentarium jej analizy. W precyzowaniu przez autorkę pojęcia kultury jako obszaru badań ważne miejsce zajęły inspiracje zaczerpnięte z semiotyki. Z czasem kwestie semiotyczne znalazły się w centrum rozważań A. Kłoskowskiej dotyczących określenia pola zainteresowań socjologii kultury. Ich podsumowaniem była „Socjologia kultury” z 1981 roku. Zawarte w niej ustalenia były później punktem odniesienia dla tekstów drukowanych w latach dziewięćdziesiątych minionego stulecia. To prawda, że wówczas już same kwestie semiotyczne nie zajmowały pierwszoplanowego miejsca w tych studiach, ale w zadziwiający sposób współbrzmią te teksty z propozycjami rozwijanymi w obszarze semiotyki, w podejściu wyodrębniającym się jako semioetyka. Nie tylko są więc one odpowiedzią autorki na wyzwania współczesności, ale mogą być źródłem inspiracji dla nowych pokoleń czytelników.
    Antonina Kłoskowska, publishing in “Mass Culture” in 1964, not only presented her approach to those types of cultural manifestations, but also elaborated the basic set of instruments for their analysis. In the author’s specification of the concept of culture as a specific area of scientific research, she took special inspiration from the field of semiotics. Over time, semiotic issues and questions became the focus of her considerations as she defined her own field of interest in the sociology of culture. She encapsulated her research interests in “The Sociology of Culture” in 1981. Her postulates from this article later became the focal point for her work in the 1990s. While it’s true that questions concerning semiotics per se were not the main focus of these studies, her texts resonate in a surprisingly way with propositions rooted in the field of semiotics, resulting in the development of her unique approach based on semioethics. Thus not only do the author’s postulates represent a contemporary challenge, but they also constitute a source of inspiration for a new generation of readers.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2012, 61, 3; 58-65
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Images of Violence in Complicite
    Obrazy przemocy w Complicite
    Autorzy:
    Wiśniewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540660.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    Complicite
    Simon McBurney
    Mnemonic
    The Encounter
    violence
    theatre studies
    communication
    semiotics
    przemoc
    badania nad teatrem
    komunikacja
    semiotyka
    Opis:
    In British theatre of the last three decades, we observe a significant shift from the more verbal, playwright-focused model of theatre whose meanings are determined primarily by the literary concept of drama to the one which exercises more profoundly artistic autonomy of theatre. Complicite is one of the leading theatre companies that are responsible for this shift. In the performances of Complicite, the theme of violence has been explored frequently. The whole variety of theatre devices were employed in depicting images of violence. The article discusses plays such as Mnemonic, The Street of Crocodiles, Measure for Measure and The Master and Margarita, A Disappearing Number, Shun-kin and The Encounter and mentions others.
    W ciągu ostatnich trzech dekad można zaobserwować w brytyjskim teatrze odejście od modelu teatru opartego na słowie, którego znaczenia determinowane są przez literacką koncepcję dramatu na rzecz teatru, który korzysta w większym zakresie z autonomii artystycznej teatru. Complicite to jedna z tych grup teatralnych, które stoją za tymi zmianami. W przedstawienich Complicite, temat przemocy pojawia się regularnie i do jej zaprezentowania wykorzystywany jest cały wachlarz środków artystycznych. Artykuł omawia sztuki: Mnemonic, The Street of Crocodiles, Measure for Measure, The Master and Margarita, A Disappearing Number, Shun-kin, The Encounter i kilka innych.
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2017, 5; 53-60
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od antropologii politycznej do semiotyki władzy.Marc Bloch i Borys Uspienski
    Autorzy:
    Polasik-Wrzosek, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081219.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Marc Bloch
    Borys Uspieński
    władza monarsza
    antropologia polityczna
    semiotyka władzy
    monarchs power
    political anthropology
    semiotics of power
    Opis:
    In the paper I intend to compare seemingly divergent strategies of historical studies on the monarch power developed by two prominent scholars Marc Bloch and Borys A. Uspienski. Both investigate the genesis and evolution of the power of monarch and tsar, which emerged in middle ages and shaped the nature of modern political power.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2016, 46; 345-361
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Genius loci, jako potencjalne źródło inspiracji dla kształtowania krajobrazu
    Genius loci as a potential source of inspiration for landscape schaping
    Autorzy:
    Dąbrowska-Budziło, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88116.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    genius loci
    krajobraz
    studium treści
    wartość niematerialna
    symbolika
    semiotyka
    landscape
    study of substance
    non-material values
    symbolism
    semiotics
    Opis:
    Genius loci w istotny sposób wpływa na jakość życia społeczności z nim związanej, wzbogaca sferę duchową człowieka, potęguje jego wrażliwość artystyczną, możliwości intelektualne i twórcze. W konsekwencji stanowi potencjalne źródło inspiracji dla kształtowania krajobrazu. Miejsca „obdarzone duchem” pełnią rolę punktów orientacji, według których ludzie biorą przestrzeń w swe posiadanie. Są one wyznacznikiem kultury regionu. Warunkiem zaistnienia tychże miejsc jest niezwykłość, wyrazistość, łatwa identyfikowalność, moc wywoływania bogactwa przeżyć, przesycenie istotnymi treściami, sięgającymi istoty ludzkich potrzeb i odczuć. Fakt istnienia zjawiska zwanego duchem miejsca, obliguje nas do jego zachowania; ocalenia zarówno tego, co współtworzy ową indywidualną, unikalną jakość, jak i całego kontekstu. Jest rzeczą konieczną nie tylko ochrona miejsc obdarzonych szczególną atmosferą, lecz także ich tworzenie.
    Genius loci influents on quality of human life, enriches spirituals sphere of man, powers his artistic sensitivity and intellectual and creative possibilities. In consequence, genius loci poses potential source of inspiration for shaping of landscape. The places” blessed with spirit”, are the points of orientation; according these points the people take the space in their possession. There are determinant of region’s culture. Unusualness, expressiveness, easy identification, ability to evoke richness of experience, presence of important essence ‐ there are the condition of existence such a places. The fact of existence phenomenon, called genius loci, obliges us to its preservation; to salvation both this one, what creates individual, unique quality and the whole context. There is necessary think, not only to protect places, blessed with peculiar atmosphere, but create them too.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 227-235
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie zakresu i metod ujęcia treści na mapach topograficznych ziem zaboru rosyjskiego z przełomu XIX i XX wieku
    The comparison of the scope of the content and classification methods on topographical maps of Polish territory annexed by Russia issued at the turn of 19th and 20th century
    Autorzy:
    Panecki, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/204391.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    topografia
    mapa topograficzna
    mapa archiwalna
    semiotyka kartograficzna
    zabór rosyjski
    topography
    topographic map
    archival map
    cartographic semiotics
    Russian partition
    Opis:
    Celem artykułu jest porównanie zakresu i metod ujęcia treści na mapach topograficznych z przełomu XIX i XX wieku obejmujących zabór rosyjski. Do analiz wybrano trzy mapy: rosyjską w skali 1:84 000, austriacką w skali 1:75 000 oraz niemiecką w skali 1:100 000. Do analizy wykorzystano arkusze z czterech obszarów badawczych: okolic Brześcia, Dęblina, Pińska oraz Pułtuska. Głównym etapem prac było opracowanie zestawienia legend w postaci tabeli dla poszczególnych warstw tematycznych: osadnictwa i zabudowy, sieci komunikacyjnej, obiektów sakralnych, obiektów gospodarczych i innych elementów topografii, użytkowania ziemi, wód, rzeźby terenu i granic. Założono, że mimo podobieństwa skal i materiałów źródłowych analizowane mapy cechują się różnorodnym przedstawieniem krajobrazu geohistorycznego. Osadnictwo na mapie rosyjskiej zostało przedstawione dosyć schematycznie, a na pozostałych znacznie bardziej szczegółowo. Niespójności dotyczą także sieci komunikacyjnej, użytkowania ziemi i wód, gdzie znajdują się elementy klasyfikowane na trzech mapach według zupełnie różnych kryteriów. Niekiedy na mapach austriackich i niemieckich pomijanie były pewne kategorii treści z mapy rosyjskiej, np. drogi faszynowane, drewniane kościoły czy radiostacje. Różnice te wynikają nie tylko z „wojennego” trybu opracowywania map niemieckiej i austriackiej, ale także ze świadomych ingerencji w zakres i metody ujęcia ich treści.
    The aim of the article was a comparison of the content’s scope, classification and presentation methods on topographical maps issued at the turn of 19th and 20th century covering the territory of former Russian partition. Three of such maps were chosen for the analysis, namely: Russian (scale 1:84,000), Austrian (scale 1:75,000) and German (scale 1:100,000). As a starting point of the study served an attempt at reconstruction of map legends, as, a coherent symbology key (i.e. map legend) can be found neither for Russian nor German map. It was conducted by employing the symbology keys prepared in the Interwar Period, as for the Russian map there was no legend enclosed, while in the case of German the legend enclosed featured only the road network. Apart from the legends, an analysis of the map sheets covering four areas was conducted. Those areas were, as follow: Brest, Dęblin, Pinsk and Pułtusk vicinites. The next stage was to elaborate a legend comparison with summary in the form of a table for particular thematic layers: settlement and built-up area, transport network, sacral buildings facilities and other buildings, land cover, hydrography, relief, and borders. An assumption was made that despite the apparent similarity of the scales (1:75,000, 1:84,000, 1:100,000) and source materials the maps analysed are distinct in terms of presentation of the geohistorical landscape. The settlements on the Russian map were illustrated in a schematic manner, while the other maps approached the subject more meticulously. The discrepancies involve also such areas as: road network, land cover, and waters, which were categorised along different sets of criterion. It happened that some categories present on the Russian map were absent from the Austrian and German. It involved such objects as: fascine roads, wooden churches or radiostations. Those differences stem from not only the “military mode” of elaboration of the German and Austria map, but also conscious interference in the scope of content and classification methods.
    Źródło:
    Polski Przegląd Kartograficzny; 2015, T. 47, nr 1, 1; 47-65
    0324-8321
    Pojawia się w:
    Polski Przegląd Kartograficzny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fasada biblioteki – wybrane elementy symboliki architektury
    Library façade – some symbolic elements of the architecture
    Autorzy:
    Kruszewski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398446.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    architektura bibliotek
    symbolika
    elewacja frontowa
    semiotyka architektury
    odbiór społeczny
    library architecture
    symbolics
    façade
    semiotics of architecture
    social perception
    Opis:
    W artykule poruszono problematykę społecznego odbioru elewacji frontowych budynków bibliotecznych. Odbiór ma cechy subiektywne, lecz w pełni uprawomocnione po przyjęciu perspektyw poznawczych Romana Ingardena i Umberto Eco. Metodą pozwalającą na wyizolowanie wrażeń odbiorców jest analiza symboliki bazującej na dwóch podstawach: tradycji (archetypach) i współczesności (ponowoczesności). W związku z nimi zaproponowano typy bibliotecznych fasad: świątynia, warownia, lustro (ekran) i front/off. Analiza wybranych obiektów jest również próbą wykazania ewentualnych rozbieżności między wizjami architektów a potrzebami funkcjonalnymi bibliotekarzy.
    This research examines social context of library buildings front elevations. Conceptions of the cognition of Roman Ingarden and Umberto Eco allow to accept subjective reflections as a qualified outlook. Analysis of symbolics connected to the tradition (archetypes) and contemporary life (postmodernism) is useful method to know the perception of the occupants of the architecture. The author suggests the typology of library façades: temple, stronghold, mirror (screen), and “façade/off”. Additionally, the analysis focuses on discrepancy between architects views and librarians practical needs.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2011, 3, 3; 20-29
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”. Funkcja figury pochodu w pieśni III, 30 Exegi monumentum Horacego
    “...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”: The Function of the Figure of “Procession” in the Ode III, 30 Exegi monumentum of Horace
    Autorzy:
    Kopek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787918.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metapoezja
    semiotyka
    rytuał przejścia
    pochód taneczny
    komos
    chorus
    figura pamięci
    Horace
    metapoetry
    semiotics
    rite of passage
    dancing procession
    Opis:
    Celem artykułu jest semiotyczna analiza motywu „pochodu tanecznego” w Carm. III, 30 Exegi monumentum (w. 7-14) w perspektywie toposu spotkania z bóstwem w liryce Horacjańskiej, rozumianego jako forma rytuału przejścia. Autor poszukuje również odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję pełni przywołany motyw w kompozycji tekstu oraz w ukształtowaniu figury podmiotu odautorskiego, ukazanego w roli „poety” (vates). Postawiona problematyka wymagała odniesienia się do semiotycznej definicji tekstu oraz ujęcia toposu spotkania z bóstwem jako tekstu kultury. To z kolei wpłynęło na odniesienie się do badań antropologicznych (pojęcie rytuału) oraz kulturoznawczych (κῶμος, χορός), a także językoznawczych w zakresie semantyki i aspektu czasownika. Po przeprowadzonej analizie autor doszedł do wniosku, że motyw „pochodu tanecznego” w pieśni Exegi monumentum został ukazany dwufazowo jako cykliczny, rytualny χορός, który stał się znakiem jednorazowego κῶμος. W tym sensie motyw ten został ukazany jako figura pamięci, odnosząca się do faktu połączenia przez Horacego miar eolskich z literaturą rzymską. W odpowiedzi na pytanie o konstrukcję podmiotu autor wskazał, że na bazie powyższej figury pamięci nastąpiło ubóstwienie wieszcza, który w przeformułowanym toposie spotkania z bóstwem zajmuje miejsce samego bóstwa, aspirując do roli analogicznej do figury „Anakreonta” w poezji anakreontejskiej (Carm. Anacr. 1 W, 1-3, 11-17).
    This article contains a semiotic analysis of the “dancing procession” motif in Carm. III 30 Exegi monumentum (vv. 7–14) in the perspective of the topos of a meeting with a deity in the Horacian lyric, that was defined as a form of a rite of passage. The author also sought to answer the question of the function of the said motif in the composition of the text and in shaping the figure of the author’s subject, shown as a “poet” (vates). The posed research problem required the use of a semiotic definition of the text and forced an approach to the topos of a meeting with a deity as a cultural text. Which, in turn, bear in on reference to anthropology (the concept of ritual) and cultural studies (κῶμος, χορός), as well as linguistics in terms of semantics and the aspect of a verb. After the analysis the author concluded that the “dancing procession” motif in the ode Exegi monumentum is shown in two phases as a cyclical, ritual χορός, which became a sign of the one-time κῶμος. In this sense, the motif was shown as a figure of memory, referring to the fact that Horace combined Aeolian meters with Roman literature. In reply to the question regarding the figure of the subject, the author indicated that on the basis of the above figure of memory the vates was deified and as such he took the place of the deity in the literary transformation of the topos of the meeting with a deity, aspiring to a role analogous to the figure of “Anacreont” in Anacreontic poetry.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 3; 63-93
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semiotics of History in the Works of the Tartu-Moscow Group
    Autorzy:
    Żyłko, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781547.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Tartu-Moscow School
    semiotics
    history
    Yuri Lotman
    Boris Uspensky
    szkoła tartusko-moskiewska
    semiotyka
    historia
    Jurij Łotman
    Borys Uspieński
    Opis:
    This article examines the contribution of the Tartu-Moscow School of Semiotics to semiotic studies of history, with the main focus on the work of Yuri Lotman and Boris Uspensky.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 3; 31-43
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [recenzja] Wnioski z lektury Semiotycznych posłań Andrieja N. Kołmogorowa
    [review] Conclusions from reading Semioticheskije poslania (Semiotic Messages) by Andrey N. Kolmogorov
    Autorzy:
    Urban, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475583.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    semiotyka
    psychoanaliza Freuda
    sztuka
    kultura
    hipoteza Sapira-Whorfa
    semiotics
    Freud’s psychoanalysis
    art
    culture
    Sapir-Whorf’s hypothesis
    Opis:
    Andriej N. Kołmogorow – jeden z największych matematyków XX wieku – włożył ogromny wkład w rozwój nauk humanistycznych: historii, teorii wiersza i lingwistyki. Postać Kołmogorowa i wyniki prowadzonych przez niego badań nie są jednak dobrze znane lingwistom. Celem tej pracy jest omówienie Semioticzeskich posłanij Kołmogorowa (Kołmogorow 1997) i pokazanie wniosków, do których doprowadziła mnie ich lektura. Zauważyłem, że podejście Kołmogorowa do zagadnień kultury, sztuki i języka jest w duchu hipotezy Sapira-Whorfa oraz że pewna naturalna modyfikacja idei Kołmogorowa na temat tzw. języka kultury daje nowy argument na rzecz prawdziwości hipotezy Sapira-Whorfa. Ponadto w rozważaniach Kołmogorowa o semiotyce kultury i sztuki znalazłem związki z psychoanalizą Freuda.
    Andrey N. Kolmogorov – one of the greatest mathematicians of the 20th century – made a huge contribution to the humanities: history, poem theory and linguistics. Kolmogorov’s results, however, are not well known among linguists. The aim of my work is to discuss Kolmogorov’s Semiotic Messages and to present the conclusions of my reading. I noticed that Kolmogorov’s approach to culture, art, and language is in the spirit of Sapir-Whorf’s hypothesis. I show that a natural modification of Kolmogorov’s idea about the so-called language of culture gives a new argument for the truthfulness of Sapir-Whorf’s hypothesis. Moreover, in Kolmogorov’s reflections on the semiotics of culture and art I found links with Freud’s psychoanalysis.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2018, 32; 287-295
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O stosowaniu logiki przez o. Józefa Marię Bocheńskiego w wybranych pracach
    Autorzy:
    Nowak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1966264.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    logika
    logika stosowana
    semiotyka
    metodologia
    autorytet
    dyskurs religijny
    analogia
    logic
    applied logic
    semiotics
    methodology
    authority
    religious discourse
    analogy
    Opis:
    J.M. Bocheński is considered to be one of the most important polish logicians. His work in this field of research consists in applying logics, semiotics and methodology in non-logical field. In Qu’est-ce que l’authorité? Introduction a` la logique de l’autorite, The Logic of religion, On Analogy Bocheński uses, among other things, theory of relations (he lists the properties of binary relations between two elements of the relation of authority; they are: non-reflexive, asymmetric for the same domain and transitive for the same domain), set theory, various typologies (typology of justifications, typology of possibilities of verification, typology of verifier type, typology of expressions), descriptions of semiotic situations, language and metalanguage distinction. Examples of the results of this work are: the definition of authority, its distinction between it’s different types, the outline of the fundamental problems associated with religious discourse, the definition of ambiguity, unequivocalness and three types of analogy. These, as well as other results of his research provide a solid foundation for further, technically more advanced studies.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2020, 1, 9; 317-333
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co mówią obrazy? Wizualne metafory kryzysu
    What Do Images Say? Visual Metaphors of a Crisis
    Autorzy:
    Stasiuk-Krajewska, Karina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080089.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    analiza multimodalna
    dyskurs
    komunikacja kryzysowa,
    kryzys
    semiotyka
    zarządzanie kryzysowe
    multimodal analysis
    discourse
    crisis communication
    crisis
    semiotics
    crisis management
    Opis:
    Cel: rekonstrukcja wizualnego dyskursu kategorii kryzysu, zarządzania kryzysowego i komunikacji kryzysowej w kontekście pola dyskursywnego modernizmu. Metody badań: analiza semiotyczna, multimodalna analiza dyskursu. Wyniki i wnioski: zrekonstruowane podstawowe semantyki dyskursu kryzysu (zagrożenie, niepewność, katastrofa, bezradność, odczłowieczenie), zarządzania kryzysowego (kontrola, proces, wiedza, panowanie nad rzeczywistością) oraz komunikacji kryzysowej (człowiek, interakcja, chaos, spontaniczność). Kryzys ujmowany jest zatem dyskursywnie w opozycji do dominujących semantyk modernizmu, z kolei zarządzanie kryzysowe w pełni z tymi semantykami koreluje. Komunikacja kryzysowa aktualizuje zarówno elementy obecne w polu dyskursywnym modernizmu, jak i takie, które są wobec niego opozycyjne. Oryginalność/wartość poznawcza: prezentowany tekst jest z jednej strony przykładem zastosowania multimodalnej analizy dyskursu oraz metod semiotycznych do komunikacji wizualnej, z drugiej – zawiera istotne wyjaśnienia i sugestie dotyczące praktycznych aspektów komunikowania (także przez specjalistów) takich kategorii jak kryzys, zarządzanie kryzysowe oraz komunikacja kryzysowa.
    Scientific objective: Reconstruction of the visual discourse of the categories of crisis, crisis management, and crisis communication in the context of the discursive field of modernism. Research methods: Semiotic analysis, and multimodal discourse analysis. Results and conclusions: Reconstructed basic semantics of crisis discourse (threat, uncertainty, catastrophe, helplessness, dehumanization), crisis management (control, process, knowledge, controlling reality), and crisis communication (human, interaction, chaos, spontaneity). Crisis is thus presented discursively in opposition to the dominant semantics of modernism, while crisis management is fully correlated with these semantics. Crisis communication updates both the elements present in the discursive field of modernism and those that are in opposition to it. Cognitive value: The presented paper is, on the one hand, an example of the use of multimodal discourse analysis and semiotic methods for visual communication, on the other it contains important explanations and suggestions for practical aspects of communication (also by specialists) of categories such as crisis, crisis management, and crisis communication.
    Źródło:
    Studia Medioznawcze; 2021, 2; 924-936
    2451-1617
    Pojawia się w:
    Studia Medioznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie zakresu treści wojskowych map topograficznych zaboru rosyjskiego ziem polskich z początku XX wieku na przykładzie Kielc
    The comparison of the contents’ scope of military topographic maps of the Polish territory in Russian partition from the early twentieth century on the example of Kielce
    Autorzy:
    Długosz, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18055672.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    old topographic maps
    comparative analysis
    Kielce
    historical GIS
    cartographic semiotics
    dawne mapy topograficzne
    analiza porównawcza
    Historical GIS
    semiotyka kartograficzna
    Opis:
    W artykule porównano treść map topograficznych opracowanych na początku XX w., przedstawiających fragment obszaru pozostającego pod zaborem rosyjskim – Kielce i okolice. Przeanalizowane zostały topograficzne mapy wojskowe państw zaborczych: rosyjska Dwuwiorstówka, austriacka Spezialkarte i niemiecka Karte des Westlichen Russlands. Mapy te cechuje wiele podobieństw: zbliżona skala, podobny okres i cel powstania. Przeprowadzona została analiza elementów topografii: sieci komunikacyjnej, zabudowy, budynków, obiektów przemysłowo-gospodarczych i warstw przyrodniczych pod względem wizualnych różnic, kluczy znaków oraz obiektywnych miar, takich jak długość czy powierzchnia.
    The article compares the scope of topographic maps of Polish territory annexed by Russia, prepared at the beginning of the twentieth century: Kielce and its surroundings. The comparison includes military topographic maps prepared by every country taking part in the partition of Poland – Russia (Dwuwiorstówka), Austria (Spezialkarte) and Prussia (Karte des Westlichen Russlands). These maps have very much in common – their scale, date and purpose of their release were similar. The analysis includes the comparison of, for example, lengths or areas of maps’ topographic elements and the visual comparison of maps and their symbology keys.
    Źródło:
    Studia Geohistorica; 2022, 10; 100-118
    2300-2875
    Pojawia się w:
    Studia Geohistorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ZUR INTEGRATION EINIGER INTERDISZIPLINÄRER DIMENSIONEN DER PHRASEOLOGIE: ETYMOLOGIE, SPRACHGESCHICHTE, KULTURSEMIOTIK
    ON THE INTEGRATION OF SOME INTERDISCIPLINARY DIMENSIONS OF PHRASEOLOGY: ETYMOLOGY, LANGUAGE HISTORY AND THE SEMIOTICS OF CULTURE
    Autorzy:
    Komenda-Earle, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597131.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    phraseologische Methodologie
    Etymologie
    Sprachgeschichte
    Kultursemiotik
    semiotics of culture
    language history
    etymology
    phraseological methodology
    metodologia frazeologiczna
    etymologia
    historia języka
    semiotyka kultury
    Opis:
    Der Beitrag enthält einen theoretischen und methodologischen Umriss der interdisziplinären Untersuchungen der Phraseologie, in dem wissenschaftliche Erkenntnisse der Etymologie und Kultursemiotik integriert werden. Das angebotene Modell platziert Phraseologismen in den Kontext der sprachhistorischen Recherche, die eins der größten Defizite der aktuellen Phraseologieforschung bildet. Die dargestellte Methodologie umfasst auch komparative interlinguale Forschungsaspekte.
    The paper contains a theoretical and methodological outline of research into phraseology which integrates evaluations of etymology and the semiotics of culture. The research model presented places the phraseological units in the context of the historical research of language which is one of the most remarkable deficits in the contemporary research into phraseology. The methodology presented covers also some comparative interlingual aspects.
    Artykuł zawiera zarys teoretyczny i metodologiczny badań interdyscyplinarnych nad frazeologią, integrujący rozpoznania naukowe etymologii i semiotyki kultury. Opisywany model plasuje frazeologizmy w kontekście badań historycznojęzykowych, które stanowią jeden z najdotkliwszych deficytów współczesnej frazeologii. Przedstawiona metodologia obejmuje także komparatywne aspekty interlingualne.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 149-170
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Logika i język" pół wieku później
    "Logic and Language" a Half Century Later
    Autorzy:
    Szubka, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/561350.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Semiotyczne
    Tematy:
    Jerzy Pelc
    semiotyka logiczna
    filozofia języka
    filozofia analityczna
    filozofia w Polsce
    logical semiotics
    philosophy of language
    analytic philosophy
    Polish philosophy
    Opis:
    An extensive Polish anthology Logic and Language, for which Jerzy Pelc selected and translated a number of papers, has been for many years an invaluable resource in teaching and research. It has provided a helpful and instructive picture of some essential debates within analytic philosophy. However, in addition to several crucial essays, which firmly belong to the core texts of this tradition, the anthology includes also marginal and insignificant papers. And what is even more surprising, Pelc has passed over contributions of a few hugely influential philosophers (G. E. Moore, L. Wittgenstein, W. V. Quine, J. L. Austin, and H. P. Grice), and the justification of his selection given in the preface to the collection is incomplete and far from convincing.
    Obszerna antologia Logika i język z analitycznej filozofii języka, do której J. Pelc wybrał i przełożył teksty, była przez wiele lat wykorzystywana w nauczaniu i badaniach w Polsce. W udany sposób przedstawia niektóre dyskusje toczone w ramach filozofii analitycznej. Jednakże obok tekstów kluczowych, które weszły do kanonu tej tradycji, zawiera także prace marginalne i mało znaczące. Zaskakujące jest pominięcie przez Pelca kilku bardzo ważnych filozofów i ich dorobku (G. E. Moore’a, L. Wittgensteina, W. V. Quine’a, J. L. Austina i H. P. Grice’a), a podane we wstępie do antologii uzasadnienie tych braków jest niekompletne i mało przekonujące.
    Źródło:
    Studia Semiotyczne; 2019, 33, 2
    0137-6608
    Pojawia się w:
    Studia Semiotyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logika. Panorama tematyki
    Logic. Panorama of the Domain
    Autorzy:
    Kublikowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483397.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
    Tematy:
    logika
    logika formalna
    semiotyka
    metodologia nauk
    teoria poznania
    epistemologia
    logic
    formal logic
    semiotics
    methodology of science
    theory of cognition
    epistemology
    Opis:
    Summary Logic. Panorama of the Domain In European culture logic – understood as a scientifc discipline and skill – has been developed and taught at least since Aristotle’s time, namely since the 4th century B.C. The aim of this text is to answer the question: what is logic? It shows an analytic panorama of logic. Logic – understood in a broad sense – can be divided into formal logic, semiotics, methodology of science and epistemology (Chapter 1). An additional goal of the text is to give a historical note concerning those lecturers who taught logic in the Major Seminary of Siedlce Diocese (Chapter 2). Logic has been developed to analyse, to describe, to make precise and put in order various linguistic and cognitive activities. Logic explicates intersentential and inner-sentential relations, relations between contents and extensions of terms – relations established by various functors. Logic plays all its roles assuming that precision is better than a lack thereof.
    Źródło:
    Teologiczne Studia Siedleckie; 2018, XV/15; 314-341
    1733-7496
    Pojawia się w:
    Teologiczne Studia Siedleckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miasto jako przestrzeń ideologiczna – analiza sztuki ulicznej towarzyszącej aktualnym protestom w Chile
    The city as the ideological space – the analysis of street art accompanying current protests in Chile
    Autorzy:
    Lachowska, Karolina
    Pielużek, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521011.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Ameryka Południowa
    Chile
    sztuka uliczna
    mural
    semiotyka
    komunikacja społeczna
    protest
    South America
    street art
    a mural
    semiotics
    social communication
    Opis:
    The following paper presents an attempt at a semiotic analysis of socially and politically-oriented street art in the capital of Chile. Based on Charles Sanders Peirce’s theory of semiotics, Siegfried J. Schmidt’s constructivist communication theory, and using the methods of semiotic and discursive analysis by Gillian Rose, a reconstruction of the semantics of murals has been made. Murals are treated here as specific semiotic codes and are linked with social-political-ideological aspects. As a reference point, a mural has been chosen as a communication tool which is typical of Latin America, and also the codes typical in this area, which resulted from previous analyses.
    W artykule podjęta została próba semiotycznej analizy społecznie i politycznie zaangażowanej sztuki ulicznej w stolicy Chile. Bazując na teorii semiotyki Charlesa Sandersa Peirce’a, konstruktywistycznej teorii komunikacji Siegfrieda J. Schmidta oraz z wykorzystaniem metod analizy semiotycznej i dyskursywnej Gillian Rose, dokonano rekonstrukcji semantyki murali, traktowanych jako określone kody semiotyczne, oraz ich powiązania z aspektami społeczno-polityczno-ideologicznymi. Za punkt odniesienia przyjęto mural jako narzędzie komunikacji typowe dla Ameryki Łacińskiej i wynikające z uprzednich analiz typowe dla tego obszaru kody.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2020, 12, 2; 93-121
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transgressions: film recordings of the isolation period. Media studies analysis of short films inspired by the pandemic (HBO project)
    Autorzy:
    Bożek, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056950.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    short films
    transgressions
    verbal and non-verbal code
    semiotics
    borders
    filmy krótkometrażowe
    transgresje
    kody werbalne i niewerbalne
    semiotyka
    granice
    Opis:
    The review article is an attempt at a media studies analysis of short films made by Polish filmmakers commissioned by the HBO digital platform. They are all in response to the pandemic situation of isolation. The analysis deals with the transgression of artistic attitudes towards danger. In it, I use the tools of contemporary semiology: verbal and non-verbal codes that participate in creating meanings through destruction and a new reading of meanings hidden in film messages. I prove that artists, first of all, commit transgression, negating the existing reality and looking for a new film language that contradicts the Aristotelian structure of the three acts in order to disperse the images and meanings they carry. Secondly, I argue that the deconstruction of codes and the reassembly of meanings proposed by semiologists takes place in the artistic activities in question, as if in the opposite direction. Deconstruction – indeed, but not to discover the truth in a new context, but to look for it in bits of reality that function separately and do not create meanings. They are only separately illuminated and contoured images.
    Artykuł przeglądowy jest próbą medioznawczej analizy filmów krótkometrażowych zrealizowanych przez polskich twórców na zamówienie platformy cyfrowej HBO. Wszystkie są odpowiedzią na pandemiczną sytuację izolacji. Analiza porusza temat transgresyjności postaw artystycznych wobec zagrożenia. Wykorzystuję w niej narzędzia współczesnej semiologii: kody werbalne i niewerbalne uczestniczące w tworzeniu sensów poprzez destrukcję i nowe odczytanie ukrytych w filmowych przekazach znaczeń. Udowadniam, po pierwsze, że artyści dokonują transgresji, negując zastaną rzeczywistość i poszukując nowego języka filmowego, który jest zaprzeczeniem arystotelesowskiej struktury trzech aktów na rzecz rozproszenia niesionych przez nie obrazów i sensów. Po drugie, przekonuję, że proponowana przez semiologów dekonstrukcja kodów i ponowne scalanie znaczeń odbywa się w omawianych działaniach artystycznych jakby w odwrotnym kierunku. Dekonstrukcja tak, ale nie po to, by odkryć prawdę w nowym kontekście, lecz szukać jej w odpryskach rzeczywistości, które funkcjonują osobno i nie tworzą sensów. Są jedynie osobno oświetlanymi i wyprofilowanymi obrazami.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2021, 13, 4; 53-62
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między tekstami. Interferencje sztuk jako przykład relacji intertekstualnej
    Between texts. Interference of the arts as an example of an intertextual relationship
    Autorzy:
    Palion-Musioł, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520338.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    transpozycja sztuk
    semiotyka
    intertekstualny dialog
    tekst kultury
    interferencje sztuk
    transposition of arts
    Semiotics
    intertextual dialogue
    texts of culture
    interference of arts
    Opis:
    The article focuses on intertextual relationships observed between literature and painting. The visual and linguistic systems comprising these art forms belong to different semiotic codes, which materialise through secondary modelling systems. The modelling systems, in turn, consist of relational signs and are governed by rules allowing for alternative modes of combination. The relational signs are ontologically discrete and, as a result, have a greater connotative than denotative potential. The rules of combination are restricted by literary genres, composition, and a painting perspective that constitute the macrostructure of a text. The aim of the article is to present how languages and visual signs express the same mental operations and establish an intertextual dialogue in a literary and visual text. The premise of the study is the assumption that a word and a picture are equivalent and translatable. Therefore, the grounds for their description should be the composition of signs and its relationship with other texts of culture, not the form that constitutes them
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 179-195
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluative utterances in Zygmunt Ziembiński’s theory of law
    Zwroty oceniające w teorii prawa Zygmunta Ziembińskiego
    Autorzy:
    Zirk-Sadowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28825232.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    evaluative utterances
    values
    legal axiologies
    justification
    psychological points of view
    semiotics
    wypowiedzi oceniające
    wartości
    aksjologie prawne
    uzasadnienie
    psychologiczne punkty widzenia
    semiotyka
    Opis:
    The study focuses on the methodological views of Zygmunt Ziembiński, against the background of the axiological issues addressed in his scientific investigations. In this respect, the author distinguishes three development periods in Ziembiński’s work; the first was dominated by a psychologist and empiricist approach to axiology, whereas the onset of the second was marked by a semiotic-pragmatic turn. In both periods, the essence and properties of evaluative utterances became the chief object of inquiry. In the last phase of his work, however, Ziembiński devoted himself to the study of the values manifesting in law, writing chiefly about justice and the constitution.
    Opracowanie koncentruje się na poglądach metodologicznych Zygmunta Ziembińskiego na tle zagadnień aksjologicznych podejmowanych w jego dociekaniach naukowych. W tym zakresie autor wyróżnia trzy okresy rozwojowe w twórczości tego uczonego; w pierwszym dominuje psychologistyczno-empiryczne podejście do aksjologii, natomiast początek drugiego wyznacza zwrot semiotyczno-pragmatyczny. W obu okresach istota i właściwości wypowiedzi oceniających stały się głównym przedmiotem dociekań. W ostatniej fazie swojej twórczości Ziembiński poświęcił się jednak badaniu wartości przejawiających się w prawie, pisząc przede wszystkim o sprawiedliwości i konstytucji.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 2; 31-46
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From semantics to semiotics. Communication of architecture
    Autorzy:
    Gawlikowska, A. P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398347.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    semiotics
    semantics
    meaning
    verbal communication
    non-verbal communication
    symbols
    perception of space
    semiotyka
    semantyka
    komunikacja werbalna
    komunikacja niewerbalna
    symbole
    percepcja przestrzeni
    Opis:
    Communication of architecture is a multi-dimensional phenomenon, with elements of message decoded only by a limited group of experts, and the general message understood by the vast audience. These two categories are compared within the paper to semantic and semiotic message systems, derived from dialectic interpretation of meaning, as a function of understanding and consciousness. Further investigation of verbal and non-verbal communication leads to recognition of similarities with architectural discipline. Ability of meaning transmission through space is then analysed in context of limita¬tions of human perception and understanding. Formal discursive communicative methods of architecture are described as semantic, whereas non-formal communication are described as semiotic, along with phenomena of grammar and genius loci. This leads to description of both ability and limitations of spatial communication.
    Przekaz architektoniczny jest zjawiskiem wielowymiarowym, z pewnymi elementami przekazu czytelnymi wyłącznie dla ograniczonej grupy specjalistów i ogólnym przekazem rozumianym przez ogół odbiorców. Te dwie kategorie odniesiono w artykule do semantycznego oraz semiotycznego systemu przekazu. Formalne, dyskursywne metody komunikatywne architektury są opisane jako semantyczne, podczas gdy metody nieformalne opisywane są jako semiotyczne, wraz z aspektami gramatyki i genius loci. Te dwie metody komunikacji rozumiane są jako funkcje rozumienia oraz świadomości, wywodzące się z dialektycznej interpretacji znaczenia. Dalsze badanie komunikacji werbalnej i niewerbalnej przeprowadzone w artykule prowadzi do odkrycia podobieństw z architekturą. Zdolność do rozumienia przekazu za pomocą przestrzeni jest następnie analizowana w kontekście ograniczeń ludzkiej percepcji i rozumienia. Analiza ta prowadzi do opisu zarówno potencjału jak i ograniczeń przekazu przestrzennego.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2013, 5, 1; 51-61
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomniki i obiekty architektoniczne jako symbole kształtujące tożsamość miejsca (przypadek Gdańska)
    Monuments and Architectonic Objects as Symbols the Form Identity of the Place
    Autorzy:
    Załęcki, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856519.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    socjologia miasta
    miejsce
    tożsamość miejsca
    tożsamość społeczna
    identyfikacja z miejscem (miastem)
    przestrzeń miasta
    przestrzeń znacząca
    semiotyka przestrzeni miejskiej
    centrum symboliczne miasta
    Opis:
    Gdańsk is a very interesting object of research. It is here that the process of making the Polish society subject-oriented started in 1980; it is here that originated the “Autumn of the Peoples in 1989”. This city has a many-aged tradition in which one may find Polish, Kashoubian, German, Hanzeatic, and Netherlandic manifestations of the creative spirit. The paper sought to show the semeiotic landscape of Gdańsk, therefore those elements, which consitute its differentia specifica. The symbols of the city are among the essential grounds upon which to form the character and identity of the city. In the light of the research, Gdańsk appears to be a city that is distinctly different from other Polish citites, and it is mainly its monuments and numerous historic places that join the impact of many cultures. The enormous symbolical force is concentrated in architecture and monuments and it enhances the sense of roots. It is owing to them that one can distinctly feel that the place is unique, feel its specific character and prestige.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2004, 32, 1; 187-204
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The “linguistic turn” and twentieth-century possibilities of conducting research on old architecture. Perception and reception of architectural pieces in South America
    Zwrot lingwistyczny” i dwudziestowieczne możliwości badania architektury dawnej. percepcja i recepcja dzieł architektonicznych w Ameryce Południowej
    Autorzy:
    Kubiak, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593835.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    linguistic turn
    aesthetic of reception
    semiotic in architecture
    perception
    colonial architecture
    zwrot lingwistyczny
    estetyka recepcji
    semiotyka w architekturze
    percepcja
    architektura kolonialna
    Opis:
    Language plays a leading role in describing, arranging and construing the social world, which also incorporates broadly understood culture. Research on language and its associated methodology is already the subject of interest of psychologists, sociologists, historians, and anthropologists. Attempts to employ the linguistic model in other domains have also included the analyses of the works from the domain of visual arts, such as painting, sculpture, film and architecture. The research that seems the most interesting involves elements of semiotics. With reference to architecture, it has been carried out for a long time and we may be tempted to review its results. On the other hand, it is worth suggesting other possibilities of conducting research based on other linguistic methods, such as the “aesthetics of reception”, which also seems to offer new interpretative possibilities. The analysis of some architectural pieces in South America will serve as an example of these explorations.
    Język odgrywa ogromna rolę w opisywaniu, organizowaniu i konstruowaniu świata społecznego, w zakres którego wchodzi także szeroko rozumiana kultura. Badania nad językiem i związaną z nimi metodologię wykorzystują już z powodzeniem psychologowie, socjolodzy, jak również historycy, a także antropolodzy. Próby przełożenia metod badań lingwistycznych objęły także interpretacje dzieł z zakresu sztuk wizualnych, takich jak malarstwo, rzeźba, film czy architektura. Najbardziej interesujące wydają się badania z zakresu semiotyki. W odniesieniu do obiektów architektury trwają one już od lat i można pokusić się o pewne podsumowanie tej problematyki. Z drugiej zaś strony warto zaproponować kolejne możliwości badań w oparciu o inne metody lingwistyczne jak na przykład „estetyka recepcji”, które jak się wydaje także zapewniają nowe możliwości interpretacyjne. Jako przykłady tych rozważań posłużyły obiekty architektoniczne z obszarów Ameryki Południowej.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2015, 17; 195-218
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrystologiczny wymiar Iz 53,1–5
    Christological dimension of Isaiah 53,1–5
    Autorzy:
    Piotrkowska-Dańkowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469421.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    IV Pieśń Sługi Pańskiego
    semiotyka
    chrystologia Starego Testamentu
    IV Songs of the Suffering Servant
    semiotics
    Christology of the Old Testament
    Opis:
    Artykuł jest próbą uchwycenia chrystologii Iz 53,1–5. Do badania wykorzystano metodę semiotyczną, którą Papieska Komisja Biblijna wskazuje jako narzędzie analizy synchronicznej. Przeprowadzona egzegeza uwydatnia potrzebę zmiany ludzkiego ujmowania rzeczywistości, by otworzyć się na nieprawdopodobieństwo Bożego objawienia. Jego treścią jest przejęcie przez Sługę dramatu ludzkiego grzechu i ułomności, a poprzez to wywyższenie Go przez Boga oraz ofiarowanie człowiekowi uzdrowienia.
    The article attempts to capture Christology of Isaiah 53,1–5 (IV Songs of the Suffering Servant). Semiotics that the Pontifical Biblical Commission acknowledges as a tool of synchronic analysis was used in the study. The exegesis conducted shows the need to change human perception of reality in order to accept improbability of God’s epiphany. It shows the act of the Servant who accepts the drama of human sin and infirmity, thus exalts Him through God and presents to people the gift of healing.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2017, 24; 41-54
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba semiotycznej analizy kompozycji i przestrzeni elegii Vidi te in somnis (II 26A) Propercjusza
    An Attempt at the Semiotic Analysis of Composition and Space of Elegy Vidi te in somnis (II 26A) of Properius
    Autorzy:
    Kopek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806917.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Propercjusz; elegia; kompozycja; semiotyka; narratologia; monodram; granica; liminalność; transgresja; przestrzeń
    Properius; elegy; composition; semiotics; narratology; monodrama; boundary; liminality; transgression; space
    Opis:
    W artykule została podjęta semiotyczna analiza przestrzeni w elegii II 26a Propercjusza na poziomie wydarzeń tekstowych (narracyjność) oraz na poziomie kompozycji utworu. Odwołując się do malarskich inspiracji poety (M. Hubbard), autor posługuje się koncepcją ekfrastycznej techniki kompozycji przestrzeni do ukazania funkcji motywu „granicy” tak w liminalnym i transgresyjnym modelu przestrzeni, jak i relacjach interpersonalnych. Ostatecznie autor konkluduje, że powyższe poziomy obrazów poetyckich i kompozycji tekstu łączy transgresyjna postać podmiotu, zdolnego do przekraczania wykreowanej w strukturze tekstu granicy między „opowieścią o śnie” a relacją narrator–odbiorca. Prowadzi to do postawienia tezy, że elegia II 26a jest formą monodramu z centralną postacią podmiotu–aktora, który niczym postać angellosa w dramacie, funkcjonuje jednocześnie w „scenicznej” przestrzeni relacji narrator–odbiorca i fabularnej przestrzeni opowieści.
    The article describes the undertaken semiotic analysis of space in elegy II 26a of Properius both at the level of textual events (narrative) and at the level of poem composition. Referring to the Propertian inspiration by visual arts (M. Hubbard), the author uses the concept of an ekphrastic technique of space composition to show the function of the “border” motif in a liminal and transgressive space model as well as interpersonal relations. In result the author concludes that the above-mentioned levels of poetic images and the composition of the text are connected by a transgressive figure of the subject, able to cross the boundary created between the “story of a dream” and the narrator–reader (or listener) relationship. This leads to the argument that elegy II 26a is a form of monodrama with the central figure of the subject–actor, who, like a angellos in the drama, simultaneously operates in the “stage” space of the narrator–recipient relation and the space of textual fiction.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 3; 147-167
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzeń ducha w muzyce: koncepcja podmiotu Eero Tarastiego jako narzędzie interpretacji zjawiska
    The space of spirituality in music: the concept of a subject by Eero Tarasti as an instrument for interpreting a phenomenon
    Autorzy:
    Krupińska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232936.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    semiotics
    Tarasti
    Greimas
    sacred music
    musical subject
    sign
    meaning
    interpretation
    theology
    aesthetics
    semiotyka
    muzyka sakralna
    podmiot muzyczny
    znak
    znaczenie
    interpretacja
    teologia
    estetyka
    Opis:
    Duchowy wymiar muzyki zawsze stanowił zagadkę. W XIX wieku próbowano rozpaczliwie uchwycić ducha muzyki, uciekając w sferę metafor i eseistyki z jednej strony, a sięgając po filozoficzne narzędzia z drugiej. Estetyka uczucia stała się jednak w pewnym momencie niewygodna. „Niewyrażalne” muzyki, stanowiące z początku jej najwyższą cnotę, prowadziło nie dalej niż w sferę poetyki, nie wyjaśniając fenomenu muzycznej transcendencji. Lata 60. i 70. XX wieku przyniosły narzędzia strukturalnej semiotyki muzycznej. Ta ostatnia mimo neopozytywistycznej, laboratoryjnej dokładności stroniła od problemu znaczenia treści pozamuzycznych, ograniczając swoje badania do poziomu neutralnego i wyrażając wiarę w istnienie obiektywnego tekstu dzieła. „Zwrot semantyczny” przyniósł nowy odłam semiotyki eksponującej sam proces znaczenia rozumiany jako akt dynamiczny i nierozerwalnie związany z kontekstem kulturowym. W tej właśnie perspektywie semiotycznej proponuje się interpretację fenomenu duchowej treści muzyki, wykorzystując elementy koncepcji podmiotu Eero Tarastiego. Egzystencjalne Me i społeczne Self wyjaśnia wiele idei związanych z treścią pozamuzyczną dzieła (zwłaszcza natury teologicznej i metafizycznej) i przyczynia się do zrozumienia mechanizmu wiązania „tekstów kulturowych” w wiązki znaczeniowe.
    The spiritual dimension of music has always been shrouded in a mystery. In 19th c. some desperate attempts were made to capture the spirituality of music by resorting, on the one hand, to the sphere of metaphors and essayism, on the other, to philosophical tools. The aesthetics of emotions, however, began at some point to be uncomfortable. “The inexpressible” of music, be at first its highest virtue, led no farther than to the sphere of poetics without explaining the phenomenon of musical transcendence. The 60’and the 70’of 20th c. brought the instruments of the structural musical semiotics. The latter, despite its neo-positivist and laboratory precision, shunned the significance of extra-musical subject matters, confining its research to some neutral levels and believing in the existence of an objective text of a music work. “The semantic turn” brought a new branch of semiotics exposing the very process of meaning understood as a dynamic act inextricably linked with a cultural context. In this semiotic perspective it is suggested to interpret the phenomenon of spiritual content of music by employing the elements of the concept of a subject defined by Eero Tarasti. The existential Me and the social Self explain many ideas related to extra-musical subject matters of a music piece (particularly those of theological and metaphysical nature) helping to understand the mechanism of merging “cultural subject matters” into semantic relationships.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2020, 18; 27-36
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postulat more geometrico w filozofii matematyki Charlesa S. Peirce’a
    Autorzy:
    Michalczyk, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669413.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Ch. S. Peirce
    Ch. S. Peirce’s philosophy of mathematics
    semiotics
    methodeutic
    more geometrico
    filozofia matematyki Ch. S. Peirce’a
    semiotyka
    metodeutyka
    Opis:
    The paper gives a general characteristic of the philosophy of mathematics of Charles S. Peirce (1839–1914), with particular attention to the relation between mathematics and methodeutic. This relationship is specially interesting in the light of Peirce’s philosophy of science, which says that methodeutic is a normative science, one of the branches of logic (semiotics) and it defines the rules of scientific research, that also mathematics should complies with. On the other hand, according to the formal construct proposed by Peirce and apply in the “realm of science“ – mathematics (“the Queen of the Sciences”) is the first among all scientific disciplines therefore it precedes methodeutic. While studying the relationship between mathematics and methodeutic, emerges an interesting reinterpretation of a methodological postulate of Rene Descartes, who proclaiming the necessity of doing the philosophy according to the mathematical methods; the only ones, as Descartes was convinced, that make it possible to achieve a real (“clear and distinct”) knowledge. He expressed this principle briefly, in the famous: more geometrico. Following the twists and turns of mathematics – methodeutic compound we can easily find how Peirce – essentially a critic of Cartesianism – modernized the scientific (methodological) rule of Descartes.
    W tekście przedstawiona została ogólna charakterystyka filozofii matematyki Charlesa S. Peirce’a (1839–1914), ze szczególnym uwzględnieniem relacji między matematyką a metodeutyką (metodologią). Związek ten jest o tyle interesujący, że w świetle filozofii nauki Peirce’a metodeutyka jest nauką normatywną, jedną z gałęzi logiki (semiotyki), wskazującą reguły prowadzenia badań naukowych, którym matematyka winna czynić zadość. Z kolei, zważywszy na formalne rozwiązania proponowane przez Peirce’a, a obowiązujące w „królestwie nauk” – matematyka poprzedza metodeutykę, jest pierwszą wśród dyscyplin poznawczych. Na tle relacji, która łączy matematykę i metodeutykę, wyłania się interesująca reinterpretacja metodologicznego postulatu René Descartesa, głoszącego konieczność uprawiania filozofii metodami matematycznymi, pozwalającymi na osiągnięcie wiedzy ścisłej i pewnej, a wyrażonego krótko w słynnym more geometrico. Śledząc meandry matematyczno-metodeutycznego związku, można wyczytać, jak Peirce – zasadniczo krytyk kartezjanizmu – uwspółcześnił naukową wskazówkę Kartezjusza.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 1
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poetyka w działaniu. Czas i kod w poezji Johna Cayleya i poetów Rozdzielczości Chleba
    Poetics in Action. Time and Code in the Poetry of John Cayley and the Poets of Rozdzielczość Chleba
    Autorzy:
    Pisarski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1359643.pdf
    Data publikacji:
    2016-05-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    generative poetics
    Hypertext
    code poetry
    digital semiotics
    e-literature
    poetic generators
    generatory poetyckie
    Hipertekst
    poezja kodu
    semiotyka cyfrowa
    e-literatura
    poetyka generatywna
    Opis:
    Celem artykułu jest poszerzenie rozumienia kodu w cyfrowych formach literackich. Choć poetyka cyfrowa na polskim gruncie zdaje się ugruntowywać, to kodowy aspekt dzieła, zwłaszcza gdy przedmiotem refleksji są utwory, w których program komputerowy zamienia się w czynny podmiot sprawczy, poza pełną kontrolą autora i czytelnika, domaga się dodatkowych rozróżnień. Opierając się na przykładach polskiej literatury elektronicznej, zrekapitulowana zostaje typologia kodu według Johna Cayleya – pioniera poezji cyfrowej, a następnie przybliżona zostaje seria prac Cayleya/Howe’a, w ramach których zaprogramowane „czytniki” na podstawie tekstu źródłowego i zasobów językowych indeksowanych przez Google, wysyłane są na misję specjalną: poszukiwanie oryginalności poetyckiej. W pracy sformułowano trzy tezy: programowanie jest nowym rodzajem poetyki w działaniu; kod w tekście temporalnym i sieciowym osiąga statut autonomicznego aktora, sytuującego się pomiędzy tekstem, autorem i czytelnikiem, i będącego w kontakcie z innymi programami w sieci; hipertekst jako pierwotny paradygmat tekstualności cyfrowej okazuje się formą przejściową, z punktu widzenia praktyki Cayleya i polskich poetów cybernetycznych, bliższą paradygmatowi druku.
    The purpose of the article is to broaden readers’ understanding of how code is used in digital literary forms. Although digital poetics in the Polish context seems relatively established, the code aspect of works, particularly when we consider works in which a computer program becomes an active, causative subject beyond the full control of author and reader, requires some additional clarification. Using examples from Polish electronic literature, the article recapitulates the typology of code formulated by John Cayley, a pioneer in digital poetry; next, it examines a series of works by Cayley and Howe in which programmed “readers” – supplied with a source text and linguistic resources indexed by Google – are sent on a special mission in search of poetic originality. Three main theses are formulated: programming is a new kind of poetics in action; code in temporal or internet texts attains the status of an autonomous actor, situated in between text, author, and reader, and maintaining contact with other programs on the web; hypertext as a primary paradigm of digital textuality turns out to be a transitional form, from the point of view of the practices of Cayley and Polish cybernetic poets, much closer to the print paradigm, that was originally acknowledged.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2016, 4-5; 6-19
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Символ в поэтке мистического
    Symbol in the Poetics of the Mystical
    Symbol w poetyce mistyczności
    Autorzy:
    Lanovik, Mar’âna Bogdanìvna
    Lanovik, Zorâna Bogdanìvna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951937.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    символ
    семиотика
    герменевтика
    образ
    трансцендентное
    Библия
    поэтика
    symbol
    semiotics
    hermeneutics
    image
    transcendental
    the Bible
    poetics
    semiotyka
    hermeneutyka
    obraz
    transcendentalność
    transcendentność
    transcendencja
    Biblia
    poetyka
    Opis:
    В статье рассматривается символ как объединяющий фактор разных проявлений ми- стического: от символизма мировых религий, религиозных культов и эзотерических проявле- ний до концепции символического в искусстве. «Общим знаменателем» разных систем семио- тического мышления представляется выход за грани чувственно-материального мира в сферу трансцендентного, где символ оказывается в роли объединяющего звена, средством «перехо- да», формой кодирования смыслов. Проблема символа рассматривается в широкой проекции – от геральдики язы-ка/языков в его связи с протоязыком, до семиотической концепции культуры/культур. На осно-вании герменевтических методов анализа и современных семиотических подходов анализи-руются основные семиотические концепции в историческом развитии, в частности в средневе-ковых доктринах полисемии и эквивокации/концептуализме, романтической концепции все-ленской аналогии мира природы и искусства, герменевтических исследованиях ХХ в. и др., таким образом прослеживается динамика семиотического мышления: каждый этап рассмат-ривается с точки зрения продолжения определённой традиции и в то же время эволюции куглублению понимания символической природы человеческого мышления. На основании этих наблюдений утверждается, что, не взирая на разные системы национального, религиозного, авторского кодирования смыслов, для европейского сознания наивысшим проявлением транс-цендентной сущности искусства оказываются библейские символы, которые создают сердце-вину христианской культуры и искусства. Способность символа высказывать «невыразимое», «неизъяснимое», «непостижимое» делает его средством проникновения в сферы божественно-го, способным преодолевать границы материального и духовного мира. На основании трудов Августина Блаженного, Оригена, П.Абеляра, В.-Г.Вакенродера, Ф.Шеллинга, Э.Кассирера, Г.-Г.Гадамера, Н.Фрая и др. утверждается, что символическая парадигма Библии должна рас-сматриваться как семиосфера метатекстуального пространства, и этот аспект должен быть приоритетным в исследовании природы символического мышления и искусства в целом.
    In the paper it is considered the aspect of symbol as the factor of unification of the different manifestations of mystic: from the world religions symbolism, religious cults and esoteric manifestations to the concept of symbolism in art. Crossing the borders of sensual-material world into the transcendental dimensions is viewed as the ‘common denominator’ of the different systems of semiotic thinking, where symbol became a joint link, means of the transfer, a form of sense coding. The problem of symbol is outlined in the wide perspective from the language / languages heraldic in its connection with protolanguage to the semiotic concept of a culture / cultures. On the basis of hermeneutic methods of analysis and contemporary semiotic approaches the main semiotic concepts (particularly middleaged doctrines of polysemy and equivocation / conceptualism, the concept of the universal analogy of the natural world and the artistic world in Romanticism, and others) are analyzed in their historical 50 development. The dynamics of semiotic thinking is traced in that way that every stage is viewed both as the continuation of a certain tradition and as an evolution of the deepened understanding of the semiotic nature of human thinking. On the basis of these observations it is proved that for the European consciousness the highest level of the transcendental essence of the art are the Biblical symbols as the central point of the Christian culture and arts. Capability of a symbol to express ‘unspeakable’, ‘imperceptible’, ‘incomprehensible’ makes it the means of penetration into divine spheres, to cross the borders between the physical and spiritual dimensions. According to the woks by St. Augustine, Origen, P.Abelard, W.Wackenroder, F.Schelling, E.Cassirer, H.-G.Gadamer, N.Frye it is underlined that symbolic paradigm of the Bible has to be overviewed as semiosphere of metatextual discourse and this aspect has to be in priority of symbolic thinking and art studies.
    W artykule rozpatruje się symbol jako czynnik zespalający różne przejawy ‘mistycznego’ (mistyczności): od symbolizmu religii światowych, kultów religijnych oraz przejawów ezoterycznych aż do koncepcji ‘symbolicznego’ (symboliczności) w sztuce. Wspólny mianownik różnych systemów myślenia semiotycznego dostrzega się w wyjściu poza granice świata materialnego, w dziedzinę transcendentnego (transcendentności), gdzie symbol odgrywa rolę ogniwa łączącego, jest środkiem ‘przejścia’, formą kodowania sensów. Problem symbolu rozpatruje się w szerokim spektrum – od heraldyki języka/języków w jej związku z protojęzykiem do semiotycznej koncepcji kultury / kultur. Na podstawie hermeneutycznych metod analizy oraz współczesnych podejść semiotycznych, analizuje się zasadnicze koncepcje semiotyczne w rozwoju historycznym, w tym – w średniowiecznych doktrynach polisemii oraz ekwiwokacji / konceptualizmie, romantycznej koncepcji powszechnej analogii świata natury i sztuki, pracach hermeneutycznych XX w. itp. W taki sposób ujawnia się pewna dynamika myślenia semiotycznego: każdy okres jest rozpatrywany z punktu widzenia kontynuowania pewnej tradycji oraz jednocześnie ewolucji aż do pogłębionego rozumienia natury symbolicznej ludzkiego myślenia. Na podstawie tych spostrzeżeń stwierdza się, że pomimo różnych systemów (narodowego, religijnego, autorskiego) kodowania sensów, dla świadomości europejskiej najwyższym przejawem transcendentnej istoty sztuki okazują się symbole biblijne, które stanowią sedno (istotę) chrześcijańskiej kultury i sztuki. Właściwość symbolu – wyrażanie tego, co ‘niewypowiedzialne’ (‘niewypowiadalne’), ‘nieosiągalne’, ‘niepojęte’ – czyni go środkiem przeniknięcia do sfer ‘boskiego’ (sfer boskich, sfer boskości), zdatnym (zdolnym) do pokonywania granic pomiędzy światem (światami) materialnym i duchowym. Na podstawie prac św. Augustyna, Orygenesa, P. Abelarda, W. Wackenrodera, F. Schellinga, E.Cassirera, H.-G. Gadamera, N. Frye’a – stwierdzono, że symboliczny model (wzorzec) Biblii powinien być rozpatrywany jako semiosfera metatekstualnego dyskursu (sfera znaczeniowa dyskusji nad tekstem) i ten aspekt ma być priorytetowy w studiach natury (istoty) symbolicznego myślenia oraz sztuki w ogóle.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 19-58
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    CHALLENGING THE EXISTENCE OF LEGAL TRANSLATION: A COMPREHENSIVE TRANSLATION THEORY
    KWESTIONUJĄC ISTNIENIE PRZEKŁADU PRAWNICZEGO: KU UNIWERSALNEJ TEORII PRZEKŁADU
    Autorzy:
    MANNONI, Michele
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920686.pdf
    Data publikacji:
    2016-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    tekst prawny
    tekst prawniczy
    teorie przekładu prawniczego
    tłumaczenie literalne
    wierność przekładu
    semiotyka
    Popovič
    legal translation theories
    literal translation
    faithfulness
    semiotics
    legal texts
    Opis:
    This paper focuses on the lack of recognition of comprehensive and text-genre unrelated translation theories, a condition that keeps translators imprisoned in the old and sterile debate on free Vs. literal translation. By challenging two of the most common opinions, that is, the presumed existence of legal texts and legal-translation theories and that of the presumed utility of the notion of free and literal translation, this paper underlines the importance of the adoption of a comprehensive theory absolutely independent from the classification of the texts to be translated. More specifically, Popovič’s semiotics approach to translation gives great space to personal interpretation and anisomorphism, hence discarding once and for all the concept of faithfulness and equivalence in translation. As I attempt to prove in this paper, faithful and objective translations cannot exist, as translation is proved to be a subjective act: it is a creative process for which the interpreter is called to give his own interpretation on the signs created within the text.
    Praca dotyczy nieuwzględniania globalnych i nieskoncentrowanych na gatunku tekstu teorii przekładu, co prowadzi do uwięzienia tłumacza w niekończącej się debacie, jaki rodzaj przekładu stosować tj. przekład wolny czy dosłowny. Autor neguje dwie najczęściej wyrażane opinie dotyczące istnienia tekstów prawniczych i teorii przekładu prawniczego, wskazując konieczność stosowania globalnej teorii przekładu niezależnej od klasyfikacji tekstu do jakiegoś konkretnego gatunku. Autor zwraca uwagę, że podejście semiotyczne Popoviča do przekładu pozwala tłumaczowi na dokonywanie indywidualnych interpretacji tekstu i rozwiązywania problemu anizomorfizmu. W ten sposób raz na zawsze można porzucić dywagacje na temat wierności przekładu i ekwiwalencji. W pracy autor stara się udowodnić, że przekład wierny i obiektywny nie istnieje, ponieważ proces przekładu jest zawsze aktem subiektywnej kreatywności tłumacza-interpretatora.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2016, 26, 1; 99-123
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Charisteria" i historia. Polemika Jerzego Pelca z estetyką Władysława Tatarkiewicza
    Autorzy:
    Kowalik, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097998.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    semiotyka
    forma
    treść
    sztuki plastyczne
    literatura
    dzieło sztuki
    funkcja semantyczna
    subiektywizm
    znak
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    temperamenty
    Tatarkiewicz Władysław
    Pelc Jerzy
    Czeżowski Tadeusz
    Opis:
    W ofiarowanej Władysławowi Tatarkiewiczowi księdze pamiątkowej Charisteria (1960) znalazła się krytyka jego estetyki dokonana przez Jerzego Pelca. Merytorycznie spór dotyczył pojęć „formy” i „treści” zastosowanych do dzieł sztuki literackiej i dzieł sztuki plastycznej. Według Tatarkiewicza, dzieła plastyczne mają „formę A”, rozumianą jako układ elementów zmysłowych, a dzieła literackie „formę B”, czyli są zbiorem znaków językowych. „Formie B” przysługuje zawsze „treść”, której dzieła plastyczne są pozbawione. Jerzy Pelc wysunął wobec tej koncepcji uwagi krytyczne z perspektywy semiotyki logicznej. Według Pelca, znaki językowe spełniają trzy równorzędne funkcje językowe: (1) znaczą, (2) oznaczają i (3) wyrażają – co odpowiednio różnicuje pojęcie „treści”. Dzieła plastyczne również mogą spełniać te funkcje, ponieważ w ramach ogólnej teorii znaku, jaką jest semiotyka logiczna, znakami są zarówno „znaki ikoniczne” (dzieła plastyczne), jak i „znaki symboliczne” (dzieła literackie). Z punktu widzenia historii filozofii, książka Charisteria była w epoce marksizmu oazą filozofii tradycyjnej, przedwojennej. Spór między W. Tatarkiewiczem i J. Pelcem przebiegał we wspólnej tradycji szkoły lwowsko- warszawskiej, choć toczył się pomiędzy jej skrzydłem lewym, nastawionym rygorystycznie i scjentystycznie (Pelc), a skrzydłem prawym, nastawionym bardziej tolerancyjnie i humanistycznie (Tatarkiewicz).
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 2; 235-257
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ER(R)GO nr 37 (2/2018) - maska/pseudonim/awatar
    ER(R)GO No. 37 (2/2018) - mask/pseudonym/avatar
    Autorzy:
    Er(r)go, Redakcja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467856.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    metodologia nauk humanistycznych
    teoria literatury
    teoria kultury
    postkolonializm
    semiotyka
    antropologia
    filozofia literatury
    full issue
    ER(R)GO No. 37 (2/2018) - mask/pseudonym/avatar
    Opis:
    Full issue of ER(R)GO No. 37 (2/2018) - mask/pseudonym/avatar
    Full issue ER(R)GO No. 37 (2/2018) - mask/pseudonyn/avatar
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 37
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrzęd religijny w świetle semiotyki kultury
    A religious ritual in the light of the semiotics of culture
    Autorzy:
    Żyłko, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/45890367.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    obrzęd religijny
    Boże Ciało
    semiotyka kultury
    tekst kultury
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    religious ritual
    Corpus Christi
    semiotics of culture
    text of culture
    intangible cultural heritage
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2024, 63; 293-298
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
    The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piechowiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    godność
    semiotyka
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    pojęcie
    godności
    interpretacja prawa
    aksjologia prawa
    legal interpretation
    dignity
    semiotics
    concept of dignity
    Constitution of
    the Polish Republic
    axiology of law
    Opis:
    The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
    Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some observations about Estonian literary histories published in exile
    Kilka uwag na temat estońskich historii literackich opublikowanych na emigracji
    Autorzy:
    Vaik, Kristin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887291.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    historie literackie
    literatura emigracyjna
    dynamika kulturowa
    autokomunikacja
    semiotyka kulturowa szkoły tartusko-moskiewskiej
    Literary histories
    exile literature
    cultural dynamics
    autocommunication
    Cultural Semiotics of Tartu-Moscow School
    Opis:
    Artykuł dotyczy różnych historii estońskiej literatury, które zostały napisane i opublikowane na emigracji w latach 1944-1991 przez estońskich pisarzy i naukowców. Celem wywodu jest przedstawienie tych publikacji jako wieloaspektowych tekstów kulturowych, które organizują praktykę literacką, wyrażają samoświadomość społeczności emigracyjnej i jednocześnie odzwierciedlają sytuacje kulturowe, w których zostały napisane i opublikowane. Artykuł oparty jest głównie na podstawach teoretycznych wypracowanych przez szkołę tartusko-moskiewską i na jej obserwacjach dynamiki i autokomunikacji kulturowej.
    This article is about Estonian literary histories that were written and published in exile between years 1944-1991 by Estonian writers and scholars. The aim of this article is to introduce Estonian literary histories published in exile as multifaceted cultural texts that are arranging the literary practise, convey the cultural self-consciousness and at the same time are mirroring the cultural situations in which they are written and published. I will describe and analyse the Estonian literary histories published in exile by exile Estonians as cultural texts which are mirroring the cultural processes taking place in the exile community between years 1944-1991. The theoretical background of my article rises mainly from Tartu-Moscow school and its observations about cultural dynamics and autocommunication.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 1; 69-83
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poetyka jako chwyt
    Autorzy:
    Ślósarska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030306.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    poetics
    postmodernity
    cultural anthropology
    philosophy
    semiotics
    gender studies
    history
    rhetorics
    poetyka
    ponowoczesność
    rytuał komunikcyjny
    antropologia kultury
    filozofia
    semiotyka
    badania genderowe
    historia
    językoznawstwo
    socjologia
    retoryka
    psychologia
    nauki kognitywne
    Opis:
    Artykuł stanowi nawiązanie do inicjowanej przez Dorotę Korwin-Piotrowską w książce Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów (2011) dyskusji wokół statusu poetyki łączącej aktualnie takie dziedziny nauki, jak antropologia kultury, filozofia, badania genderowe, historia idei, socjologia, językoznawstwo, retoryka, psychologia, nauki kognitywne, semiotyka. W artykule podkreślam problem „zatargu”, ale i „transwersalności” między: - przedmiotowym a podmiotowym ujmowaniem tekstu kultury; - pojęciem dzieła a pojęciem tekstu (implikującym zawieszenie kategorii estetyki); - językiem literackim i potocznym; wyobraźnią i empirią; - wiedzą i doświadczeniem; - wiedzą o kulturze i wiedzą w kulturze; - nauką i literaturą. Podejmując formalistyczne pojęcie „chwytu” wskazuję na współczesne projekty łączenia zróżnicowanych aparatów pojęciowych i procedur jako konceptualnych figur analitycznych i interpretacyjnych.
    The article refers to the discussion on the status of poetics, initiated by Dorota Korwin-Piotrowska in her book titled "Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów" (2011) ("Poetics. A Guidebook to the World of Texts"). It goes without saying that Poetics is currently an interdisciplinary field combining such areas as cultural anthropology, philosophy, gender studies, the history of ideas, sociology, linguistics, rhetoric, psychology, cognitive studies and semiotics. The author emphasises the problem of “dispute”, as well as “transversality” between - perceiving texts as subjects or objects; - the notion of a masterpiece and the notion of text (which implies suspending the category of aestethics); - literary and colloquial language; imagination and empiricism; - knowledge and experience; - knowledge about culture and knowledge in culture; - science and literature. Referring to the formalist notion of “device”, the author points to the contemporary attempts to combine various conceptual apparatuses and procedures as conceptual analytical and interpretative figures.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 49-62
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja semiotycznej pamięci kultury Jurija Łotmana jako zasada generatywna w badaniach nad pamięcią społeczną
    Yuri Lotman’s Concept of the Semiotic Memory of Culture as a Generative Principle in the Study of Social Memory
    Autorzy:
    Winiarski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373007.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-10
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    culture
    social memory
    semiotics of culture
    semiosphere
    language
    social structure
    sociology of culture
    Yuri Lotman
    kultura
    pamięć społeczna
    semiotyka kultury
    semiosfera
    język
    struktura społeczna
    socjologia kultury
    Jurij Łotman
    Opis:
    For sociologically oriented research into memory, the finding of connections between cultural mechanisms of constructing the past and their socio-structural effects is important. In this context, a principle linking phenomena of memory, culture, and social structure should be of use. This article is devoted to Yuri Lotman’s concept of the semiotic memory of culture, which the author believes could serve as a generative rule for this type of research in the sociology of culture. In the case of studies on social memory, Lotman’s concept constitutes a methodological bridge between phenomena of social memory and the transmission of culture, enabling the question of how the memory of the individual participates in collective memory to be answered.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 4; 147-167
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O Stefanie Żółkiewskim
    On Stefan Żółkiewski
    Autorzy:
    Hopfinger, Maryla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373504.pdf
    Data publikacji:
    2015-08-11
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Stefan Żółkiewski
    categories of the type and style of culture
    interdisciplinary research
    semiotics
    knowledge of literary culture
    kategorie typu i stylu kultury
    badania interdyscyplinarne
    semiotyka
    wiedza o kulturze literackiej
    Opis:
    The author writes about Professor Stefan Żółkiewski’s theoretical concepts and three decades of scholarship, beginning with the 1960s and including lectures at the University of Warsaw’s Department of Polish Philology, directing work in the Department of Social Sciences of the Polish Academy of Sciences, initiating interdisciplinary studies of contemporary culture, editing journal ‘Kultura i Społeczeństwo’, and popularizing semiotics. The author writes about Professor Żółkiewski’s connection with the Institute of Literary Research, of which he was the founder and first director, and about the establishment of the Workshop on Research into Literary Culture and the creation of a new discipline—knowledge of literary culture. The author remembers Professor Żółkiewski as her mentor and friend.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2015, 59, 3; 139-163
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Discourse and „something more”
    Dyskurs i „coś więcej”
    Autorzy:
    Pękala, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041841.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-25
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    discourse
    theory
    esthetics of “something more”
    singularism
    figurality
    effect of meaning
    effect of truth
    metaphor
    semiotics
    phenomenology
    dyskurs
    teoria
    estetyka „coś więcej”
    syngularyzm
    figuralność
    efekt znaczenia
    efekt prawdy
    metafora
    semiotyka
    fenomenologia
    Opis:
    The starting point and pivot holding the article together is an attempt to explain what the enigmatic “something more” means as an expression of theorists’ expectations of discourse. The words that constitute the leitmotif, taken from Michel Foucault’s theory and repeated by Mieke Bal, perform the role of “miniature theory” in the text, in the meaning assigned to the concepts by the Dutch scholar. The author of the article tries to interpret their meanings in the context of the foregoing conceptions, and compares semiotic and phenomenological approaches. The research tool that she uses is Pierre Bourdieu’s theories of art rules and the art field as well as the proposals of contemporary German theorists: Andreas Reckwitz, Dieter Mersch and Stephanie Schmidt. Following Grzegorz Sztabiński, she recalls the problem of distinguishing theory from discourse and ponders the validity of this distinction, and the con- sequences of the proposition that discourses are only forms of expression for theory. Changes taking place in discourses are analyzed as the result of transformations in the late modern society, defined by Reckwitz as singularism. Guiding discourses towards “something more” than denoting the states of things changes their function and allows speaking of the “effect of truth”, “effect of meaning”, current “use of work”, performative power of concepts and embodiment of the language of art. Expecta-tions of “something more” have always focused on the problem of identity and disproportion of heterogenic discourses. In the conclusion, the “something more” of discourse is shown as the contemporary form of metaphysical questions asked from the perspective of philosophy of finiteness.
    Punktem wyjścia i osią spajającą artykuł jest próba wyjaśnienia co oznacza enigmatyczne „coś więcej” jako wyraz oczekiwań teoretyków wobec dyskursu. Słowa będące leitmotivem zaczerpnięte z teorii Michela Foucaulta i powtórzone przez Mike Bal pełnią w tekście rolę „miniaturowej teorii” w znaczeniu jakie pojęciom nadała holenderska badaczka. Autorka próbuje odczytać ich znaczenie w kontekście wymienionych koncepcji, porównuje ujęcia semiotyczne z fenomenologicznymi. Jako narzędzia badawcze wykorzystuje teorie reguł sztuki i pola sztuki Pierre’a Bourdieu oraz propozycje współczesnych teoretyków niemieckich Andreasa Reckwitza, Dietera Merscha, Stephanie Schmidt. Przypomina za Grzegorzem Sztabińskim problem odróżnienia teorii od dyskursu i rozważa zasadność takiego odróżnienia oraz konsekwencje twierdzenia, że dyskursy są tylko formami wypowiedzi dla teorii. Zmiany zachodzące w dyskursach analizowane są jako następstwo przemian w społeczeństwie późnonowoczesnym określanych przez Reckwitza syngularyzmem. Ukierunkowanie dyskursów na „coś więcej” niż oznaczanie stanów rzeczy zmienia ich funkcję i pozwala mówić o „efekcie prawdy”, „efekcie znaczenia”, bieżącym „użyciu dzieła”, performatywnej mocy pojęć i ucieleśnieniu mowy sztuki. Oczekiwania „czegoś więcej” zawsze koncentrowały się wokół problemu tożsamości i niewspółmierności heterogenicznych dyskursów. W podsumowaniu „coś więcej” dyskursu pokazane jest jako współczesna forma pytań metafizycznych zadawania z perspektywy filozofii skończoności.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2021, 23; 11-28
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ikona w mediach a ikona sakralna. Jedno polęcie a dwie odmienne rzeczywistości
    Icon in mass media and sacred icon. One term adn two diffrent meanings
    Autorzy:
    Misijuk, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398502.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    ikona
    obraz sakralny
    symbol
    kanon ikonografii
    historia sztuki
    semiotyka
    redukcjonizm znaczeniowy
    ikona w mediach
    proces ikonizacji
    icon
    sacred art
    canon of iconography
    history of art
    semiotics
    reductionism of meaning
    icon in mass media
    process of iconization
    Opis:
    Niniejszy artykuł sygnalizuje proces zmian w odniesieniu do pojęcia ikona. Przykłady wybranych aspektów kanonu sztuki ikonograficznej - sposób przedstawiania światła, przestrzeni, skali, perspektywy – mają pokazać, że stosowany obecnie termin ikona ma zupełnie inne znaczenie. Kluczem do rozumienia tradycyjnej ikony jest pojęcie symbol, bowiem ikona jest synonimem symbolu. Problem pojmowania ikony i współczesnego (nad)używania tego terminu spowodowany jest postrzeganiem symbolu jako „czegoś, co przedstawia coś, czym nie jest”. Współczesny język mediów i informatyki przejął i posługuje się terminologią, która określa zupełnie inną rzeczywistość.
    The paper indicates a process of changes with reference to the term icon. Examples of selected aspects of iconography canon – manner of presenting light, space, scale, perspective – are to show that the term icon in its contemporary usage has completely different meaning. The key to understand traditional icon is the term symbol because icon is in a sense synonymus to the symbol. The problem of understanding of icon and contemporary usage of the term is caused by perception of symbol as “something that presents something which it is not”. Conteporary mass media and computer technology language has adopted and makes use of terminology which defines completely different reality.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2011, 3, no 1; 30-38
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Internet Education as Mirrored on the [Commercialised] Internet
    Edukacja internetowa jako odzwierciedlenie (skomercjalizowanego) Internetu
    Autorzy:
    Urbanowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/439593.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    Internet (lub WWW)
    ikonosfera
    semiotyka vs semiologia
    semioza
    edukacja internetowa
    obserwacja w naukach humanistycznych
    Generacje X, Y, E
    legalność edukacji internetowej
    Internet [or the World Wide Web]
    iconosphere
    semiotics vs semiology
    semiosis
    Internet education
    observation in humanities
    Generations X, Y, E
    legality of Internet education
    Opis:
    At particular stages of its development, the Internet [or the World Wide Web] would be referred to as the iconosphere, semiosphere or infosphere to imply its nature of a ‘self-regulating ecological system‘ capable of accommodating infinite numbers of icons [i.e. representations], meanings [generated in the perpetual process of semiosis], and fresh news items. All these function as contexts to ‘Internet Education [IE]‘ understood as the body of e-learning courses provided via the Internet. But actually the Internet remains deeper involved in IE provision in consequence of its multiple other capacities of, inter alia, a marketing tool, a mirror of trends, and a magnifier of perceptions. To see how the above multiplicity affects information provision, the author took up an Internet query and collected some observations on IE featuring hypertext nodes [equivalent to linked entries] only to discover that [apart from purely commercial agents] they are mainly put up by two types of entities, i.e. non-for-profit organisations and universities. Both identify their mission as creating new [technological or educational] opportunities and target individuals in restrained life situations with a marketing type rhetoric contrasting global with individual perspectives [or advocating ‘going global‘ as a strategy to escape personal constraints]. The resulting image highlights selected IE strengths [further hyped by visualisations, more conservative for academic institutions than other organisations]. A more balanced IE picture should emerge from thematic reports, but these are scarce. The latest comprehensive UNESCO report relatively easily accessible on the Internet comes from 2003, Moscow. Its argumentative section inspires looking at the hypertext entries targeted at ‘on-line‘ and school teachers, as well as parents. In the guise of ‘useful tips‘ they signal the problems associated with the use of the Internet in education – related contexts and, interestingly enough, stay in line with the findings from the studies focused on the cognitive styles, behaviours and constraints common among today’s twenty-year-olds [as representatives of the first generation raised in a fully Internet-penetrated world] who currently prevail among university students. By way of reference to the Internet’s multiple capacities [as mentioned above], the author asks the question if it is possible that the Internet could be used as a provider of remedies to the problems it has helped to create.
    Na poszczególnych etapach rozwoju o Internecie (lub sieci ogólnoświatowej, WWW) można mówić jako o ikonosferze, semiosferzelub infosferze, co ma implikować jego charakter „samoregulującego się systemu ekologicznego”, zdolnego do pozyskiwania nieskończonej liczby ikon (tzn. obrazów), znaczeń (generowanych w nieustannym procesie semiozy) oraz świeżych pozycji wiadomości. Wszystko to funkcjonuje jako konteksty edukacji internetowej (EI), rozumianej jako całokształt kursówe-uczenia się, realizowanych przez Internet. Tak naprawdę Internet pozostaje głębiej zaangażowany w realizację EI w efekcie jego licznych pozostałych możliwości, między innymi jako narzędzia marketingowego, zwierciadła trendów i zwielokrotnionych percepcji. Żeby zobaczyć, jak wyżej wspomniana wielorakość wpływa na przekazywanie informacji, autorka przeprowadziła kwerendę internetową i zebrała pewne obserwacje na temat hipertekstowych węzłów przedstawiających EI (ekwiwalent do haseł w linkach), by odkryć, że (poza czysto komercyjnymi czynnikami) tworzą je głównie dwa typy podmiotów, tzn. nie nastawione na osiąganie zysków organizacje i uczelnie. Jedne i drugie identyfikują swą misję jako tworzenie nowych (technologicznych lub edukacyjnych) możliwości i obieranie za cel osób w niekorzystnych sytuacjach życiowych z retoryką typu marketingowego, przedstawiającą perspektywy globalne w kontraście do perspektyw indywidualnych (lub będącą orędowniczką ‘rozpoczęcia działań globalnych’ jako strategii ucieczki odosobistych ograniczeń). Uzyskany wizerunek uwypukla wybrane mocne strony EI (dalej stymulowane przez wizualizacje, bardziej konserwatywne w przypadku placówek akademickich niż pozostałych organizacji). Bardziej zrównoważony obraz EI powinien wynikać z raportów tematycznych, lecz tych jest niewiele. Najnowszy wszechstronny raport UNESCO, stosunkowo łatwo dostępny w Internecie, pochodzi z roku 2003 z Moskwy. Jego rozdział argumentacyjny inspiruje do spojrzenia na hasła hipertekstowe skierowane do nauczających w systemie ‘on-line’ i nauczycieli w szkołach, jak również do rodziców. W przebraniu „użytecznych wskazówek” sygnalizują one problemy towarzyszące korzystaniu z Internetu w edukacji – powiązane konteksty i, co dość ciekawe, pokrywają się z ustaleniami badań skoncentrowanych na stylach poznawczych, zachowaniach i ograniczeniach powszechnych wśród dzisiejszych dwudziestolatków (jako przedstawicieli pierwszego pokolenia wychowanego w świecie całkowicie spenetrowanym przez Internet), którzy obecnie przeważają wśród studentów. Poprzez odniesienie się do wielorakich możliwości Internetu (jak już wspomniano) autorka zadaje pytanie o to, czy możliwe jest wykorzystywanie w Internecie oferenta jako środków zaradczych na problemy, które pomógł stworzyć.
    Źródło:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2015, 4(46); 86-100
    2084-4689
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasada przezroczystości znaku. Punkt widzenia Leona Koja
    The principle of transparency of the sign. Leon Koj’s point of view
    Autorzy:
    Dębowski, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41308472.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    logic
    axiomatized logical system
    semiotic
    semantic
    pragmatic
    sign
    meaning
    denoted
    designated
    intentionality
    the transparency of the sign
    the principle of transparency
    expressive function of the sign
    communicative function of the sign
    semantic antinomies
    logika
    zaksjomatyzowany system logiczny
    semiotyka
    semantyka
    pragmatyka
    znak
    znaczenie
    oznaczanie
    intencjonalność
    przezroczystość znaku
    zasada przezroczystości
    ekspresyjna funkcja znaku
    komunikacyjna funkcja znaku
    antynomie semantyczne
    Opis:
    Artykuł składa się z dwóch części. W części pierwszej (wprowadzającej) przywołuję — m. in. w ślad za Edmundem Husserlem, Stanisławem Ossowskim i Adamem Schaffem — główne sformułowania „zasady przezroczystości znaku”. W sformułowaniach tych mówi się najczęściej bądź o (1) przezroczystości znaku wobec przedmiotów przez znak oznaczanych (denotowanych, desygnowanych i/lub nazywanych), bądź o (2) przezroczystości znaku wobec jego znaczenia (resp. zdarzeń, stanów rzeczy i faktów przez znak wyznaczanych). Wszelako, na co zwracał uwagę Husserl, można również mówić o (3) przezroczystości znaku wobec czynności i stanów umysłowych użytkowników znaku (nadawców i odbiorców); wszak tylko dzięki tak rozumianej przezroczystości znaku możliwe jest porozumiewanie się ludzi ze sobą, a tym samym znak może pełnić również funkcję ekspresyjną i komunikacyjną. Cześć druga artykułu (zasadnicza) zawiera rekonstrukcję stanowiska Leona Koja, który teorii znaku opartej o zasadę przezroczystości nadał postać konsekwentnie sformalizowaną — postać zaksjomatyzowanego systemu logicznego (przy wykorzystaniu formalizmu Willarda van Ormana Quine’a z Mathematical Logic). Jednym z głównych celów Leona Koja było również wskazanie na ścisły związek semantyki z pragmatyką, a nawet prymat pragmatyki nad semantyką. Narzędzia formalnologiczne pozwoliły też wykazać, iż teoria znaku oparta o zasadę przezroczystości ani nie narusza zasady niesprzeczności (przynajmniej w jej sformułowaniu psychologicznym), ani nie zawiera i nie implikuje antynomii semantycznych typu antynomia kłamcy. Jest bowiem teorią łatwo uzgadnialną z Alfreda Tarskiego teorią stopni języka.
    The article consists of two parts. In the first one (introductory) I recall—following Edmund Husserl, Stanisław Ossowski and Adam Schaff—the main formulations of the “principle of transparency of the sign.” In these formulations it is usually said about (1) the transparency of the sign regarding objects denoted by the sign (denoted, designated and/or named), or (2) the transparency of the sign regarding its meaning (respectively, events, states of affairs and facts designated by the sign). However, as Husserl pointed out, one can also speak about (3) the transparency of the sign in relations to the activities and mental states of the sign’s users (senders and recipients). After all, only due to the transparency of the sign understood in this way, it is possible for people to communicate with each other, thus the sign can also has an expressive and communicative function. In turn, the second part of the article (essential) contains a reconstruction of the Leon Koj’s approach; Koj gave a consistently formalized form to the theory of sign based on the principle of transparency—the form of an axiomatized logical system (using Quine’s formalism from his Mathematical Logic). One of Koj’s main goals was also to indicate the close relationship between semantics and pragmatics, and even the primacy of pragmatics over semantics. Formal-logical tools have also shown that the theory of sign based on the principle of transparency neither contravene The Law of Non-Contradiction (at least in its psychological formulation), nor contain or imply semantic antinomies such us antinomy of the liar. Because it is a theory easily negotiable with Alfred Tarski’s theory of language levels.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2020, 8, 2; 201-216
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce filozofii chemii w filozofii przyrodoznawstwa
    The Position of Philosophy of Chemistry in Philosophy of Natural Sciences
    Autorzy:
    Zeidler, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013404.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia chemii
    filozofia nauk przyrodniczych
    nowy eksperymentalizm
    nauka laboratoryjna
    stabilność nauki laboratoryjnej
    redukcja chemii do fizyki
    realizm laboratoryjny
    kryteria istnienia przedmiotów teoretycznych
    model teoretyczny
    intersubiektywna sprawdzalność
    semiotyka chemii
    philosophy of chemistry
    philosophy of natural sciences
    new experimentalism
    laboratory science
    stability of laboratory science
    reduction of chemistry to physics
    laboratory realism
    criteria of existence of theoretical entities
    theoretical model
    inter-subjective testability
    semiotics of chemistry
    Opis:
    The paper is focused on the role of philosophy of chemistry in the philosophy of natural sciences. The author claims that chemistry is a paradigmatic example of laboratory science in Ian Hacking’s sense. Therefore a philosophical and methodological analysis of chemistry can change or modify several theses of the philosophy of natural sciences. Some of them are as follows: the stability of laboratory science; the primacy of experimental practice over the theoretical one in chemistry; the problem of the reduction of chemistry to physics; the influence of scientific instruments on the growth of chemical knowledge; the problem of the empirical criteria of the existence of theoretical entities; the role of theoretical models and theoretical modelling in laboratory sciences; the problem of using the principle of inter-subjective testability in chemistry; the semiotic peculiarities of chemistry.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 313-333
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-90 z 90

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies