Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "traumy" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-70 z 70
    Tytuł:
    Epigeneza traumy
    Autorzy:
    Wądolny-Tatar, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445443.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2015, 3; 180-184
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak zwalczyć traumy? Terapia
    Autorzy:
    Cudak, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817006.pdf
    Data publikacji:
    2020-12
    Wydawca:
    Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
    Opis:
    STUDIO teatrgaleria w Warszawie Édouard Louis Koniec z Eddym adaptacja i reżyseria: Anna Smolar, scenografia i kostiumy: Anna Met, muzyka: Jan Duszyński, reżyseria światła: Rafał Paradowski, współpraca dramaturgiczna: Alicja Kobielarz premiera: 24 października 2020
    Źródło:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2020, 160; 149 - 154
    2720-0043
    Pojawia się w:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DESENSYTYZACJA DO ŚMIERCI. (NIE)OKIEŁZNANE TRAUMY RODU BEKSIŃSKICH
    Autorzy:
    Szpunar, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953972.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Opis:
    Jak zauważa znakomity znawca sztuki Zdzisława Beksińskiego Tadeusz Nyczek, prac sanockiego artysty można nie lubić, nawet nie cenić, ale jako człowiek był jednostką tak ekscytującą, że tylko ktoś małego ducha mógłby przejść obok niej obojętnie (Nyczek 1989). Publikację Magdaleny Grzebałkowskiej Beksińscy. Portret podwójny otwiera list Zdzi- sława do Ewy, jego krewnej, w którym bez emocji informuje o samobójczej śmierci swojego syna. Jednakże, jak pokazuje lektura biogra i Beksińskich, Beksiński junior do swojej samo- bójczej śmierci przez długi czas desensytyzował1 rodziców, sprawiając, że po wielu latach szantażów i tyranii staje się ona w pewnym sensie wybawieniem, jedynie materializacją tego, co było nieuniknione. Po drugiej próbie odebrania sobie życia przez Tomasza Beksińskiego, jego ojciec do znajomego lekarza mówi, iż traktuje samobójstwo nie jako akt tchórzostwa czy ucieczkę, a akt odwagi i męstwa (Trudzik 2012). 
    Źródło:
    Studia Humanistyczne AGH; 2016, 15, 1
    2084-3364
    Pojawia się w:
    Studia Humanistyczne AGH
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WYSPA WASILIJA GOŁOWANOWA JAKO PRZEJAW TRAUMY POSTKOLONIALNEJ I POSTIMPERIALNEJ
    Autorzy:
    Kopczacki, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/604043.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Opis:
    МОТИВ ПОСТКОЛОНЯЛЬНОЙ ТРАВМЫ В ПРОИЗВЕДЕНИИВАСИЛИЯ ГОЛОВАНОВАОСТРОВ ИЛИ ОПРАВДАНИЕ БЕССМЫСЛЕННЫХ ПУТЕШЕСТВИЙРе з ю м еВ статье рассматривается вопрос постколониальной травмы в произведенииВасилия Голованова Остров или оправдание бессмысленных путешествий.Материал произведения позволяет тщательно показать как русское/советскоеколониальное давление повлияло на образ жизни, систему ценностей, рели-гию, а также на идентичность жителей острова Колгуев, т.е. ненцев. Обстанов-ка, в которой находятся жители острова в первые годы после падения Совет-ского Союза, напоминает ситуацию, возникшую после колониализма в Африкеи Азии.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2018, 3
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zespół Aspergera z towarzyszącym jadłowstrętem psychicznym czy transgeneracyjna transmisja traumy?
    Asperger syndrome with concomitant anorexia nervosa or transgenerational transmission of trauma?
    Autorzy:
    Łucka, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942382.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    transgeneracyjna transmisja traumy
    zaburzenia odżywiania
    zespół Aspergera
    Opis:
    The identification criteria of autism spectrum disorders, based on symptoms presented by patients and difficulties reported by their carers, still raise controversies and doubts. Despite more and more precise diagnostic instruments, multiple dilemmas associated with establishing a proper diagnosis are still encountered in clinical practice. These mainly concern individuals with autism spectrum who are highly functional and able to compensate for or camouflage their deficits. It also happens that a behaviour of a given person confusingly resembles autism spectrum disorders, but its cause lies in problems linked with consequences of traumatic experiences of the posttraumatic stress nature which have been present for several generations. Moreover, the coexistence of both these mechanisms, i.e. neurobiological causes and disturbed relations resulting from trauma inheritance, cannot be excluded. The article discusses the process of psychotherapy in a patient who was allowed by her family system to seek specialist help only after the occurrence of severe clinical symptoms defined by a professional diagnosis. The woman belonged to a family generation that was able to recreate its dramatic history. This helped combine the cold intellectual message with profound feelings experienced by physically and emotionally harmed women, particularly during ethnic cleansing in the Polish Eastern Borderlands and repatriation.
    Kryteria identyfikacji zaburzeń ze spektrum autyzmu, bazujące na prezentowanych przez pacjentów symptomach i zgłaszanych przez opiekunów trudnościach, nadal budzą kontrowersje oraz wątpliwości. W codziennej praktyce klinicznej, mimo coraz precyzyjniejszych narzędzi diagnostycznych, napotykamy na wiele dylematów związanych z ustaleniem odpowiedniego rozpoznania. Dotyczy to zwłaszcza osób ze spektrum autyzmu wysoko funkcjonujących, potrafiących kompensować albo kamuflować swoje deficyty. Bywa i tak, że zachowanie danej osoby łudząco przypomina zaburzenia ze spektrum autyzmu, jednakże podłoża prezentowanych trudności należy szukać w problemach związanych z trwającymi od kilku pokoleń skutkami traumatycznych doświadczeń o charakterze stresu pourazowego. Nie można także wykluczyć współwystępowania obydwu mechanizmów – podłoża neurobiologicznego oraz zaburzeń w relacjach wynikających z dziedziczenia traumy. Praca omawia proces psychoterapii pacjentki, która dopiero po pojawieniu się ciężkich objawów klinicznych, zdefiniowanych diagnozą lekarską, zdołała uzyskać przyzwolenie systemu rodzinnego na poszukiwanie specjalistycznej pomocy. Kobieta przynależała do tego pokolenia w rodzinie, które mogło sobie pozwolić na odtworzenie dramatycznej historii z przeszłości. Dzięki temu udało się połączyć chłodny przekaz intelektualny z głębokimi uczuciami, których doświadczyły krzywdzone fizycznie i emocjonalnie kobiety, zwłaszcza podczas czystek etnicznych na Kresach Wschodnich oraz repatriacji.
    Źródło:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2018, 18, 4; 418-425
    1644-6313
    2451-0645
    Pojawia się w:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazy traumy. Gra możliwości
    Images of Trauma. Game of possibilities
    Autorzy:
    Raczkowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1815505.pdf
    Data publikacji:
    2021-04
    Wydawca:
    Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
    Opis:
    Cząstki kobiety (Pieces of a Woman) reżyseria: Kornel Mundruczó, scenariusz: Kata Weber, Kanada – USA – Węgry 2020, 126 minut
    Źródło:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2021, 162; 290-297
    2720-0043
    Pojawia się w:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stulecie Jakuba Wołodymyra Łysa jako literackie świadectwo ukraińskiej posttotalitarnej traumy
    Autorzy:
    Matusiak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603962.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Opis:
    СТОЛЕТИЕ ЯКОВА ВОЛОДЫМЫРА ЛЫСА КАК ЛИТЕРАТУРНОЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО УКРАИНСКОЙ ПОСТТОТАЛИТАРНОЙ ТРАВМЫР е з ю м еДанная статья является попыткой определить главные мемориальные следы в литературных и культурных исследованиях украинской посттоталитарной травмы после второй мировой войны. Автор статьипредлагает собственную концепцию, сосредоточенную на межпоколенческой передаче травмы, а также анализе роли и значения травмыс точки зрения процессов формирования общей украинской идентичности.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2018, 3
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    IMPERIUM TRAUMY, CZYLI MIĘDZY SZEPTEM A MILCZENIEM (DZIEWCZYNA MOICH MARZEŃ BUŁATA OKUDŻAWY)
    Autorzy:
    Żejmo, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/604009.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Opis:
    ИМПЕРИЯ ТРАВМЫ - МЕЖДУ ШЕПОТОМ И МОЛЧАНИЕМ(ДЕВУШКА МОЕЙ МЕЧТЫ БУЛАТА ОКУДЖАВЫ)Р ез ю м еЦелью статьи является анализ автобиографического рассказа Булата Окуджавы "Девушка моей мечты" (1985), основанного на воспоминаниях материписателя, которая в 1974 году вернулась из ГУЛАГа. Центральную роль играет в н арративе мотив неузнавания, отчуждения репрессированных (мать)и оставшихся насвободе (сын). История женщины, которую государство изменило настолько, что ее перестал узнавать самый близкий человек, работает как средство выявления и осуждения трансформативной силы самого государства.Неузнавание является притчей о травматическом опыте террора, всеохватывающая аллегория субъективного опыта репрессий.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2018, 3
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aleksandra Gruszczyk, Czarne światło. Analiza zjawiska powojennej traumy społecznej w kulturze Stanów Zjednoczonych Ameryki
    Autorzy:
    Lasoń, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/556786.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Źródło:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2018, 2; 181-183
    1899-6264
    2451-0718
    Pojawia się w:
    Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestionariusz Nowej Perspektywy do pomiaru pozytywnych i negatywnych skutków traumy. Polska adaptacja Short Form of the Changes in Outlook Questionnaire
    Autorzy:
    Skalski, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/614931.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    New Perspective Questionnaire
    traumatic event
    psychological instrument
    posttraumatic growth
    trauma effects
    Kwestionariusz Nowej Perspektywy
    zdarzenie traumatyczne
    narzędzie pomiaru
    potraumatyczny wzrost
    skutki traumy
    Opis:
    The aim of the study was to adapt the shortened version of the Changes in Outlook Questionnaire to measure both positive and negative changes following in the aftermath of adversity. Psychometrical characteristic of an instrument was examined in the study with 369 participants (231 females, 138 males). Impact of Event Scale-Revised and Posttraumatic Growth Inventory was used as tool for assessing validity. Questionnaire showed satisfactory internal consistency as well as convergent and divergent validity. Cronbach’s alpha is 0.85 for the positive changes scale and 0.83 for the negative changes scale. The instrument includes 10 items arranged in 2 scales.
    Celem badania była adaptacja skróconej wersji kwestionariusza Changes in Outlook Questionnaire w wersji skróconej do oceny pozytywnych i negatywnych następstw dla zdarzenia traumatycznego. Właściwości psychometryczne kwestionariusza zbadano na próbie 369 osób (231 kobiet, 138 mężczyzn). Do oceny trafności narzędzia zastosowano Zrewidowaną Skalę Wpływu Zdarzeń i Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju. Kwestionariusz prezentuje zadowalającą spójność wewnętrzną oraz trafność zbieżną i różnicową. Współczynnik alfa Cronbacha wynosi 0,85 dla skali zmian pozytywnych oraz 0,83 dla skali zmian negatywnych. Kwestionariusz składa się z 10 itemów ułożonych w 2 skalach.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 3
    0867-2040
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „I czyje to wszystko?”. Fantomy pamięci i transfery traumy w Krótkiej wymianie ognia Zyty Rudzkiej
    ”Whose Is It, Anyway?”. The Phantoms of Memory and the Transmission of Trauma in Zyta Rudzka’s Krótka wymiana ognia
    Autorzy:
    Zając, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203237.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Fantom
    podmiot posttraumatyczny
    postpamięć
    transgeneracyjny przekaz traumy
    Zyta Rudzka
    post‑traumatic subject
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę interpretacji powieści Zyty Rudzkiej zatytułowanej Krótka wymiana ognia. Dochodzi w nim do odczytania tego utworu za pomocą kategorii zaczerpniętych z myśli psychoanalitycznej Marii Török i Nicolasa Abrahama oraz z interdyscyplinarnych studiów nad pamięcią i traumą ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia transgeneracyjnego przekazu traumy. Autor przedstawia trzy podstawowe łańcuchy rzeczywistych i obecnych w porządku fantazmatycznym zdarzeń, które wpływają na skomplikowaną relację pomiędzy kobietami należącymi do trzech pokoleń tej samej rodziny. Krążący między nimi pamięciowy przekaz jest zaburzony i stopniowo wytraca jednoznaczną afiliację, stając się traumatycznym palimpsestem o charakterze sensualnym i somatycznym.
    This article aims to provide a preliminary interpretation of Zyta Rudzka’s novel entitled Krótka wymiana ognia (A Short Exchange of Fire). It is analysed through the lens of interdisciplinary Memory and Trauma Studies as well as Maria Török and Nicolas Abraham’s psychoanalytical thought – special attention is paid to the concept of transgenerational transmission of trauma. The author presents three main series of events (which occur not only in reality but also in the phantasmatic order) which affect the complicated relationship between women from three generations of the same family. Shreds of memory that circulate between them gradually lose an unambiguous affiliation and become a part of a somatic and sensual traumatic palimpsest.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 1; 149-162
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trauma – kontrowersje wokół pojęcia, diagnoza, następstwa, implikacje praktyczne
    Autorzy:
    Steuden, Stanisława
    Janowski, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127749.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    trauma
    diagnoza traumy
    zaburzenia potraumatyczne
    implikacje dla praktyki
    Opis:
    Rozumienie pojęcia traumy pozostaje ważnym zagadnieniem zarówno pod względem teoretycznym, jak i praktycznym (diagnoza i terapia). W artykule przedstawia się kontrowersje wokół definiowania, diagnozowania traumy oraz ich konsekwencje. Przedmiotem rozważań uczyniono współczesne kryteria definiowania traumy (ujęcie szerokie i wąskie), w tym obowiązujące w aktualnych klasyfikacjach zaburzeń psychicznych ICD-10 i DSM-5. Omówiono zespoły zaburzeń po stresie traumatycznym, wpływ doświadczeń traumatycznych na stan zdrowia psychicznego i funkcjonowanie psychospołeczne, przedstawiono także propozycję zasad wsparcia wobec osób, które doświadczyły traumy.
    Źródło:
    Roczniki Psychologiczne; 2016, 19, 3; 549-565
    1507-7888
    Pojawia się w:
    Roczniki Psychologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ucieleśnienie” traumy w powieści historycznej Hägring 38 Kjella Westö
    “Embodiment” of trauma in Kjell Westö’s novel Mirage 38
    Autorzy:
    Teperek, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/696951.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Opis:
    Applying close-reading the transdisciplinary article investigates the way in which trauma experienced by women during the Finnish civil war (1918) is presented in Kjell Westö’s novel Mirage 38. Focusing on the female body and working with the term “body memory”, it discusses symbolical literary representations of traumatic memories, which cannot be described verbally and are often hided from the other members of the community, as well as their destructive impact on the psyche and social relations of the traumatised person – in this case the main character of the novel Milja Matilda Wiik. The human body is perceived here as a place of embodiment of suppressed memories. Consequently, the body can be also seen as a medium of memory.
    Źródło:
    Studia Scandinavica; 2017, 1, 21; 64-78
    2657-6740
    Pojawia się w:
    Studia Scandinavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Międzygeneracyjny przekaz traumy w doświadczeniach młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego
    Autorzy:
    Krawczyk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031163.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    trauma
    Jewish origin
    young adults
    pochodzenie żydowskie
    młode osoby dorosłe
    Opis:
    Moje badania mieszczą się w orientacji jakościowej. Celem niniejszego opracowania jest pokazanie sposobów i konsekwencji międzygeneracyjnego przekazu traumy, odzwierciedlającej się w doświadczeniach życiowych młodych osób dorosłych.  Dane analizowane były za pomocą językowo-narracyjnej metody. W niniejszym artykule przyglądam się międzygeneracyjnemu przekazowi traumy w rodzinach pochodzenia żydowskiego, który odzwierciedla się w doświadczeniach młodych osób dorosłych. Konsekwencje traumy widzą oni u swoich bliskich i u siebie. W pierwszym przypadku można je ująć w trzy następujące kategorie: lęk przed ujawnianiem własnej narodowości, czego specjalną postać stanowi zakaz mówienia o pochodzeniu żydowskim, nakładany na potomków oraz zmiana nazwiska przez przodków; nadopiekuńczość względem potomków; a także okazywanie im dystansu emocjonalnego. Z kolei konsekwencje traumy dostrzegane u siebie są następujące: lęk przed obcymi i nadopiekuńczość względem własnych dzieci.
    My research falls within a qualitative orientation. The purpose of this study is to show the ways and consequences of intergenerational transmission of trauma as reflected in the life experiences of young adults.  Data were analyzed using a linguistic-narrative method. In this paper, I look at the intergenerational transmission of trauma in Jewish families as reflected in the life experiences of young adults. They see the consequences of trauma in their loved ones and in themselves. In the case of the former, they can be grouped into three categories: fear of disclosing one's nationality, a special form of which is the prohibition on speaking about one's Jewish origin to one's descendants and the change of name by one's ancestors; overprotectiveness towards one's descendants; and showing emotional distance from them. In turn, the consequences of trauma perceived in the self are: fear of strangers and overprotectiveness towards one's own children.  
    Źródło:
    Podstawy Edukacji; 2021, 14; 107-119
    2081-2264
    Pojawia się w:
    Podstawy Edukacji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczujący świadek – ocalający Trzeci Przekaz traumy w polsko-żydowskiej rodzinie w trylogii postpamięciowej Ewy Kuryluk
    A Compassionate Witness – The Third Who Brings Deliverance The Transmission of Trauma in a Polish-Jewish Family in Ewa Kuryluk’s Post-Memory Trilogy
    Autorzy:
    Borowicz, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367541.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-18
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    postpamięć
    trauma
    międzypokoleniowy przekaz traumy
    Ewa Kuryluk
    postmemory
    transgenerational transmission of trauma
    Opis:
    Tekst stanowi analizę funkcji pełnionej przez etnicznych Polaków w międzypokoleniowym przekazie traumy Zagłady w polsko-żydowskich rodzinach. Przedmiotem badania jest literatura postpamięciowa Ewy Kuryluk, teksty-świadectwa drugiego pokolenia o mieszanej genealogii: to znaczy rodziców, z których jedno przeżyło Zagładę, drugie natomiast po wojnie stało się powiernikiem tajemnicy i pomagało opracowywać traumatyczne doświadczenia. W opisie złożonego opracowywania traumy Zagłady pomocne wydaje się psychoanalityczne rozumienie przekazu międzypokoleniowego, a także pojęcia „trzeciego”: współczującego świadka i medium doświadczenia, dzięki któremu możliwe jest ocalenie. Bliskie czytanie trylogii postpamięciowej Ewy Kuryluk pozwala na przybliżenie nieopisywanego dotąd aspektu międzypokoleniowego przekazu traumy.
    This article delivers an analysis of the functions performed by native Poles in the intergenerational transmission of the trauma of the Holocaust in Polish-Jewish families. For its source material, the author has chosen Ewa Kuryluk’s post-memory literature, textual testimonies by representatives of the second generation of mixed-background families: parents, one of whom survived the Holocaust, and the other, who, after the War, became a custodian of the secret and helped to put the traumatic experiences into written form. In the description of the complex processing of the trauma of the Holocaust, the psychoanalytic understanding of intergenerational transmission proves to be helpful. Similarly helpful is the idea of the “third”: a compassionate witness and mediator/transmitter of experience who makes deliverance possible. A close reading of Kuryluk’s post-memory trilogy allows for an inspection of a heretofore unexamined aspect of the intergenerational transmission of trauma.
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2021, 1(7); 119-135
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca traumy w Świecie Miłosza
    The Spots of Trauma in The World by Czesław Miłosz
    Autorzy:
    Kłosiński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511233.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Czesław Miłosz,
    The World,
    interpretation
    Opis:
    The author is searching for the spots or cracks through which concealed trauma reveals itself in The World by Miłosz, a text which most of the interpreters described as idyllic. Close reading of Miłosz’s text shows that it is driven by unconscious repression that works to conceal the symptoms of traumatic experience by covering them with a simulation of a house¬ sanctuary. Author is trying to re¬ read The World, paying close attention to these spots and the fact that the date closing the book – April 1943 – is not just an ironic point, but a mark of experience that could not be erased or repressed from memory. The author also points to the intertextual relation between The World and other Miłosz’s texts, and shows how by comparing different types of poetic imagery related to the same memory, one can depict the work of unconscious repression.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2011, 1(7); 139-154
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ruminacje a skutki traumy u kobiet doświadczających przemocy w rodzinie
    Autorzy:
    Ogińska-Bulik, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127717.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zaburzenie po stresie traumatycznym
    potraumatyczny wzrost
    ruminacje
    kobiety
    przemoc domowa
    Opis:
    Celem badań było ustalenie związku między ruminacjami a występowaniem negatywnych (objawy stresu pourazowego) i pozytywnych (potraumatyczny wzrost) następstw traumy wynikającej z doświadczania przemocy w rodzinie. Analizie poddano wyniki 89 kobiet, które doświadczyły przemocy domowej. Wiek badanych mieścił się w zakresie 18-60 lat (M = 34,36; SD = 12,81). W badaniach wykorzystano Skalę Wpływu Zdarzeń, będącą polską adaptacją the Impact of Event Scale, Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju, który jest polską adaptacją the Posttraumatic Growth Inventory oraz Inwentarz Ruminacji o Negatywnym Zdarzeniu, będący polską adaptacją the Event Related Rumination Inventory, który mierzy dwa rodzaje ruminacji: natrętne i refleksyjne. Obydwa rodzaje ruminacji okazały się powiązane przede wszystkim z objawami stresu pourazowego. Słabsze związki zanotowano między nasileniem ruminacji refleksyjnych a potraumatycznym wzrostem. Ruminacje natrętne pełniły rolę predykcyjną dla zespołu stresu pourazowego, szczególnie intruzji i pobudzenia. Z kolei ruminacje refleksyjne okazały się predyktorami potraumatycznego wzrostu, a przede wszystkim pozytywnych zmian w percepcji siebie i relacjach z innymi. Ruminacje pełnią istotną rolę w występowaniu zarówno negatywnych, jak i pozytywnych następstw doświadczonej traumy.
    Źródło:
    Roczniki Psychologiczne; 2016, 19, 4; 627-642
    1507-7888
    Pojawia się w:
    Roczniki Psychologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traumatic Chernobyl: Womens Memories
    Autorzy:
    Telukha, Svitlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1431928.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-26
    Wydawca:
    Ośrodek Pamięć i Przyszłość
    Tematy:
    trauma
    objawy traumy
    pamięć
    tragedia w Czarnobylu
    historia mówiona kobiet
    trauma signals
    memory
    Chernobyl tragedy
    women's oral history
    Opis:
    This article presents interviews with women who witnessed the Chernobyl tragedy; they were liquidators of the accident, evacuated, or displaced. The stories are stored in an archive, which has become a significant part of the activities of the Chernobyl Historical Workshop in Kharkiv. These examples show that there is the presence of injury in each of these memories. The article is of a narrative character, which reflects female emotions, experiences, pain and anxieties. The Chernobyl tragedy and its participants continue to remain in the shadow of scientific discourse, so this work is an opportunity to give them space to tell their stories related to the elimination of the accident, evacuation, and resettlement.
    Źródło:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2019, 9; 119-136
    2719-7522
    2084-0578
    Pojawia się w:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Martina Pollacka Topografia pamięci, czyli wędrówka po obszarach traumy [recenzja: M. Pollack, Topografia pamięci, tłum. K. Niedenthal, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017, ss. 189.]
    Autorzy:
    Gębuś, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559767.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2019, 53; 393-396
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na tropie dyskursu traumy w metodologicznej samowiedzy pedagogicznej
    Autorzy:
    Spychalska-Stasiak, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644875.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    pedagogy
    pedagogy’s identity
    methodology of educational research
    selfknowledge cultural trauma
    the trauma discourse
    Opis:
    This article is theoretical and corresponds with the one of the key discussion areas about pedagogy’s identity. The subject of the discussion is methodological pedagogical self-knowledge assumed as the se of pedagogical judgements and images about pedagogy as scientific discipline, its knowledge and research practice. The first part deals with the identity problem of pedagogy as a scientific discipline. The second part covers the relationship among methodological culture, knowledge and pedagogical research practice. The third part concerns the phenomenon of pedagogical self-knowledge and, in particular, the areas of its regulation and its production need in relation to three temporarily differentiated context for the development of the pedagogy’s identity. The experience of this changes correspond with specific way of creating pedagogical knowledge, based on the assumptions of trauma discourse.
    Źródło:
    Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2017, 12, 2; 245-272
    2300-0422
    Pojawia się w:
    Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uraz – bliskość – nie-pamięć. Psychoanalityczny dyskurs traumy od Freuda do Ettinger
    Wound – Proximity – Non-memory. Psychoanalytically Grounded Trauma Discourse from Freud to Ettinger
    Autorzy:
    Kisiel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699732.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Opis:
    Wound – Proximity – Non‑memory. Psychoanalytically Grounded Trauma Discourse from Freud to Ettinger Trauma is a notion whose perception in the psychoanalytic discourse has undergone dynamic changes, starting from the transfer of this concept to the psychic ground, through theconceptualisation of its impossibility of being shared, ending with Bracha L. Ettinger’s intervention. The aim of this paper is twofold: to track these changes and to (re)define the potential of thetrauma discourse(s). After the analysis of main assumptions concerning the psychic wound in the thought of the fathers of psychoanalysis, the author proceeds to the branch of trauma studies influenced by the Holocaust, so as to finally introduce Bracha L. Ettinger – a clinical psychoanalyst, theoretician, artist, feminist and member of the Second Generation after the Holocaust – and her matrixial theory. As the author endeavours to demonstrate, this thought provides us with the tools to rethink the shape and possibilities of the trauma discourse. Key words: trauma, Bracha L. Ettinger, memory, psychoanalysis, matrixial theory, transcryptum
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2016, 2
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ocalenie”, czyli o poezji mimo traumy. Afekt, wyobraźnia i wspólnota w twórczości Czesława Miłosza z lat czterdziestych
    Autorzy:
    Kopkiewicz, Aldona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/639284.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Czesław Miłosz, afekt, trauma, zmysłowość, druga wojna światowa
    Opis:
    Rescue or about poetry despite trauma. Affection, imagination and community in Czeslaw Milosz’s works in the 40s. In the sketch, I try to highlight the uniqueness of thinking about creative passion and poetry of Czeslaw Milosz, especially the practical implementation of his worldview in the volume of Rescue. On the one hand I attempt to capture the development of Milosz’s reflection and artistic creation from late 30s to early 50s, by showing how he has struggled with two tendencies: transparency stemming from his left-wing youth and designed to enable communication with the community of ordinary people and maintenance of vivid imagination, in which manifests the indefinite affect of artisitic creation, the vital force. The second trend of his work in a particular way becomes present in Rescue, so that the poet has already at the time of war created a formula for going through trauma in order to allow the return to life, to sensory and diverse reality, as well as ethical opening to another human being.
    Źródło:
    Wielogłos; 2015, 1(23)
    2084-395X
    Pojawia się w:
    Wielogłos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mont Valérien – epicka pamięć, (nie)pamięć traumy
    Autorzy:
    Pietrzykowski, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608721.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    France (1940–1944) – memory and commemoration
    sites of memory
    Résistance
    Pascal Convert
    Francja (1940–1944) – Pamięć i Upamiętnianie
    Miejsca Pamięci
    Opis:
    One may consider the two monuments situated on the hill of Mont Valérien near Paris – Memorial of Fighting France (1960) and Monument to those shot at Mont Valerién (2003) – as material representation of evolution in the social perception of years 1940–1944 taking place in France, which is the main topic of the article. While the first of them symbolizes the epic narrative centered on the Résistance and the cult of heroism, the second one refers to the so far overlooked, traumatic aspects of war and occupation, focusing on the victims.
    Dwa monumenty na wzgórzu Mont Valérien nieopodal Paryża – pomnik Francji Walczącej (1960) oraz późniejszy pomnik ku Pamięci Rozstrzelanych (2003) – można odczytać jako materialne odzwierciedlenie ewolucji w społecznej percepcji okresu 1940–1944 we Francji, stanowiącej zasadniczy temat niniejszego artykułu. Pierwszy z nich symbolizuje epicką narrację skupioną wokół Résistance i kultu bohaterstwa, dominującą od wczesnego powojnia do przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, drugi odnosi się do dotychczas pomijanych, traumatycznych aspektów wojny i okupacji, skupia się na ofiarach.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 3
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recovering a Lost Voice: Su Tong’s and Yu Hua’s Cathartic Fiction
    Autorzy:
    Jakubów, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791128.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-08
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura chińska
    Su Tong
    Yu Hua
    oralność
    przezwyciężanie traumy
    kontrhistoria
    Chinese literature
    orality
    trauma recovery
    counter-history
    Opis:
    Odzyskiwanie utraconego głosu: katartyczna proza Su Tonga i Yu Hua Rewolucja kulturalna pozostawiła w pamięci Chińczyków wyraźne blizny i wywarła głęboki wpływ na chińską literaturę, szczególnie na utwory napisane przez przedstawicieli pokolenia, które osobiście doświadczyło jej ekscesów. Yu Hua w powieści Żyć! oraz Kroniki sprzedawcy krwi i Su Tong w powieści Binu zmagają się z cierpieniem i traumami związanymi z chińską historią. Próbując przezwyciężyć traumę, czerpią oni z tradycji literatury oralnej w poszukiwaniu nowych, linearnych, spójnych, a czasem nawet optymistycznych narracji o przeszłych doświadczeniach zwykłych ludzi, którzy otrzymują szansę stworzenia własnych opowieści, przeciwstawiających się dominującemu dyskursowi historiograficznemu. Teoria oralności Waltera Onga oraz pojęcie kontrhistorii ukute przez Michela Foucaulta otwierają nowe możliwości dla badacza usiłującego przeanalizować i zrozumieć te utwory i ich katartyczne działanie. Uważna lektura powieści Su Tonga i Yu Hua każe również postawić pytanie o autentyczność prezentowanego w nich uleczenia z traumy i rozważyć ryzyko ich współudziału w tłumieniu traumatycznych wspomnień.
    The Cultural Revolution left deep scars in the memory of the Chinese and strongly influenced Chinese literature, especially those works written by the generation who lived to experience its excesses. Yu Hua’s novels To Live and Chronicle of a Blood Merchant, as well as Su Tong’s Binu and the Great Wall of China, address the problem of the pain and traumas associated with Chinese history. The writers draw upon the traditions of storytelling in an attempt to overcome those traumas by creating new, linear, coherent, and even optimistic, tales about the past experiences of ordinary people, who are given a chance to narrate them against the dominant historical discourse. Walter Ong’s theory of orality and Michel Foucault’s concept of counter-history open up new possibilities of analysis, and help understand these cathartic prose works. A careful reading of Su Tong’s and Yu Hua’s novels also raises the question of the authenticity of the trauma recovery presented, and exposes the risk of complicity with the hegemonic discourse of history in silencing and repressing the traumatic memories that they face.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 9; 139-155
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wołyń : siła traumy : wspomnienia i pamięć
    Autorzy:
    Fredro-Boniecka, Maria (1972- ).
    Współwytwórcy:
    Grupa Wydawnicza Foksal. pbl
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Warszawa : Wydawnictwo W.A.B. - Grupa Wydawnicza Foksal
    Tematy:
    Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN)
    Ukraińska Powstańcza Armia (UPA)
    Zbrodnia wołyńska (1943-1944)
    Martyrologia
    Pamiętniki 20 w.
    Opis:
    Bibliogr. s. 295-296. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    H5 Model Concerning Refugee Family Trauma and Recovery and its Application in Social Work Practice – Towards an Improved Refugee Family Assistance. Theoretical and Practical Considerations
    Model H5 dotyczący traumy uchodźczej oraz jego zastosowanie w praktyce pracy społecznej – celem ulepszenia wsparcia rodzin uchodźczych. Rozważania teoretyczne i praktyczne
    Autorzy:
    Szot, Leon
    Kalinowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035104.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    opieka informacji traumy
    uchodźca
    rodzina uchodźcza
    praca społeczna
    praktyka pracy społecznej
    terapeutyczna praca społeczna
    trauma-informed care
    refugee
    refugee family
    social work
    social work practice
    therapeutic social work
    Opis:
    Autorzy dokonują analizy złożoności zagadnienia godności ludzkiej oraz godności ludzkiej jako koncepcji oraz jej umiejscowienia w ramach dzisiejszych form i praktyk pracy społecznej. W związku z tym autorzy rozważają tematykę pojmowania godności ludzkiej, w tym godności ludzkiej jako wartości społeczno-prawnej, jej istotności dla pracy społecznej w ogóle oraz z racji podstawowych wartości relewantnych dla pracy społecznej. Autorzy egzaminują ewolucję podejść pracy społecznej wobec godności ludzkiej koncentrując się na działalności organizacji międzynarodowych, ich członków stowarzyszonych i partnerów związanych z pracą społeczną, których zadaniem m.in. jest promować oraz dbać o przestrzeganie wartości godności ludzkiej w dostarczaniu codziennych praktyk i usług pracy społecznej.
    The authors explore the complexities of human dignity, analyze human dignity as a concept and its position within the framework of today’s social work practices. In this regard, the authors ponder upon diverse understanding of human dignity, including human dignity as a socio-legal value and its importance to social work in general and to other principal values relevant for social work. They examine the evolution of social work approaches towards human dignity while focusing on social work related international organizations and their national members’ and partners’ work to promote and uphold human dignity in delivery processes of social services.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 1; 55-70
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Odrodziły się traumy z czasów Zagłady”. Marzec 1968 jako narracja postkatastroficzna
    “Traumas from the Holocaust Have Revived”. March 1968 as a Polish Postcatastrophic Narration
    Autorzy:
    Artwińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1389621.pdf
    Data publikacji:
    2015-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anti-Semitism
    March 1968
    postcatastrophe
    remembrance
    perpetrators
    victims
    witnesses
    Opis:
    The article discusses select literary images and presentations of March 1968, which are treated as an example of a postcatastrophic narration. The author states that the events of the years 1967-1968 are often depicted in Polish literature as a kind of a “recurring catastrophe” – predicting an event of the calibre of the Holocaust. Similarities and parallels can be noticed on the artistic level (ways of representation) and ideological (judgement of events). Consequently, the catastrophe does not fulfil its cathartic function and does not become a breakthrough, instead its characteristic features are repetitions and new configurations. Finally, the author asks whether, and to what extent, Polish remembrance of March overlaps with the remembrance of the Holocaust, and to what degree the struggle with anti-Semitism in 1967-1968 was simultaneously a struggle with anti-Semitism during WWII.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2015, 25; 187-208
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traumatyczne przeżycia matki ciężarnej a zdrowie jej dziecka
    Traumatic experiences of a pregnant mother and her child’s health
    Autorzy:
    Jośko-Ochojska, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/499060.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
    Tematy:
    ciąża, stres, badania neurofizjologiczne, dziedziczenie traumy
    pregnancy, stress, depression, neurophysiological studies, inheritance of trauma
    Opis:
    Na psychikę i zdrowie dziecka wpływa wiele czynników, w tym stan psychiczny matki w czasie ciąży. Traumatyczne przeżycia ciężarnej wpływają na rozwój mózgu płodu, powodując hamowanie neurogenezy, atrofię neuronów hipokampa i kory przedczołowej, przerost jąder migdałowatych, zaburzenia w synapsach, zaburzenia plastyczności mózgu i wiele innych zmian. Silny, przewlekły stres podczas ciąży może być przyczyną poronienia, porodu przedwczesnego lub niskiej masy urodzeniowej dziecka. Zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym mogą spowodować także depresję, choroby psychiczne, różne choroby somatyczne i zaburzenia osobowości. Od czasu, kiedy mamy do dyspozycji badania neuroobrazowe mózgu, możemy już opierać się nie tylko na badaniach eksperymentalnych w stresie u zwierząt, ale także badać przeżycia traumatyczne u ludzi w czasie rzeczywistym. W ciągu ostatniej dekady badania neuroobrazowe, genetyczne i epigenetyczne zmieniły nasz pogląd na temat traumy i przewlekłego stresu. Głębokie przeżycia psychiczne mogą uczynić życie nieznośnym. Wiedząc jednak o tym, jakie mechanizmy kierują naszym życiem, potrafimy w wielu przypadkach przeciwdziałać ich następstwom lub starać się naprawić to, co zostało zniszczone nie z naszej winy. Wpływ na nasze funkcjonowanie i zdrowie sięga bowiem znacznie głębiej, sięga nawet do przeżyć naszych przodków. Jest to związane z dziedziczeniem epigenetycznym i tzw. Pamięcią komórkową. Negatywne emocje mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji. Na szczęście możemy wzbudzić w sobie pozytywne emocje, których dobroczynny wpływ jest nie do przecenienia. Świadoma kontrola naszych myśli i emocji, ustawiczne życzliwe podejście do osób bliskich i obcych powoduje znaczące, korzystne zmiany w mózgu, które również możemy zarejestrować przy użyciu badań neuroobrazowych. Potrafimy wtedy stwierdzić nawet powstawanie nowych neuronów w mózgu, w obliczu czego powiedzenie „miłość buduje” nabiera nowego znaczenia.
    Mental and physical health of a child is influenced by a number of factors, including the mental state of their mother during pregnancy. Traumatic experiences of a pregnant mother influence the development of the foetus’ brain causing the inhibition of neurogenesis, neuronal atrophy in the hippocampus and prefrontal cortex, the hypertrophy of the amygdalae, disturbances in the synapses, disturbances of the plasticity of the brain and many others. Strong, chronic stress during pregnancy may cause miscarriage, premature birth or low birth weight. Changes in the central nervous system may also cause depression of the new-born, mental disease, various somatic disorders and personality disorders. Since we have had the neuroimaging studies of the brain at our disposal, one can not only rely on experimental research on stress in animals but also examine the traumatic experiences in humans in the real time. Over the last ten years, the neuroimaging, genetic and epigenetic studies have changed our perception of trauma and chronic stress. Deep mental experiences may make our life unbearable. However, being aware of the mechanisms leading our life, in many cases we can prevent or repair what was damaged because of our own fault. The influence on our health is much deeper; it reaches as far as to our ancestors’ experiences. It is connected with the epigenetic inheritance and the so called ‘cellular memory’. Negative emotions may lead to serious consequences. Fortunately, we are able to induce positive emotions. Their beneficial influence cannot be overstated. Conscious control of our thoughts and emotions, permanently generous approach to our relatives and strangers causes significant, positive changes in the brain that can be registered by the use of neuroimaging studies. In such a case, it may also be stated that new neurons have been created in the brain. In the face of this fact the statement “love heals” acquires a new meaning.
    Źródło:
    Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka; 2016, 15, 3; 117-129
    1644-6526
    Pojawia się w:
    Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Negatywne i pozytywne następstwa doświadczonej traumy – rola ruminacji
    Negative and positive effects of the experienced trauma – the role of rumination
    Autorzy:
    Ogińska-Bulik, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941110.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    posttraumatic growth
    posttraumatic stress disorder
    rumination
    rozwój/wzrost potraumatyczny
    ruminacje
    zespół stresu pourazowego
    Opis:
    The occurrence of traumatic events is fairly common – approximately 70% of people experience them. The results of research conducted in recent years indicate that the experience of traumatic events entails the occurrence of adverse effects, among which all the symptoms of a posttraumatic stress disorder are mentioned, but also there are positive changes, expressed in the form of posttraumatic growth. Among the conditions of negative and positive consequences of experienced trauma, a special role is attributed to cognitive activity, including rumination. Rumination related to a specific event can play diverse roles. One of them, termed intrusive, are automatically appearing thoughts which a person is unable to control, and which are not linked to attempts to solve the problem. This type of rumination is similar to intrusion, although the concepts are not identical. On the other hand, rumination called reflective or intentional is of a constructive nature, serving to attempt to solve the problem. Intrusive rumination favours the occurrence of posttraumatic stress disorder symptoms, and deliberate rumination – posttraumatic growth. The article focuses on the role of rumination in the occurrence of negative, but mostly – due to the novelty of the technique – positive effects of the experienced trauma. Research indicating the associations of rumination both with the symptoms of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth is presented. A revised model of posttraumatic growth has been presented, which emphasises the importance of rumination, both intrusive and deliberate. The article also contains consideration over further directions of research in this area and practical implications, related primarily to promote posttraumatic growth.
    Występowanie zdarzeń traumatycznych jest dość powszechne – doświadcza ich około 70% ludzi. Wyniki badań prowadzonych w ostatnich latach wskazują, że zdarzenia te wiążą się nie tylko z negatywnymi konsekwencjami, wśród których wymienia się przede wszystkim objawy stresu pourazowego, lecz także z pozytywnymi zmianami w postaci potraumatycznego rozwoju/wzrostu. Wśród uwarunkowań negatywnych i pozytywnych następstw traumy szczególną rolę przypisuje się aktywności poznawczej, w tym – ruminowaniu. Ruminacje odnoszące się do konkretnego wydarzenia mogą odgrywać zróżnicowaną rolę. Jedne, określane mianem natrętnych czy intruzywnych, to automatycznie pojawiające się myśli, których jednostka nie jest w stanie kontrolować i które nie są powiązane z próbami rozwiązania problemu. Ten rodzaj ruminacji jest zbliżony do intruzji, choć nie są to pojęcia tożsame. Z kolei ruminacje nazywane refleksyjnymi lub intencjonalnymi mają charakter konstruktywny – służą podejmowaniu prób rozwiązania problemu. Ruminacje natrętne przyczyniają się do występowania objawów stresu pourazowego, a refleksyjne sprzyjają rozwojowi po traumie. W artykule skupiono się na wpływie ruminacji na negatywne, ale przede wszystkim – ze względu na nowość tej problematyki – pozytywne skutki doświadczonej traumy. Przedstawiono badania wskazujące na związki ruminacji zarówno z objawami stresu pourazowego, jak i ze wzrostem po traumie. Zaprezentowano zrewidowany model potraumatycznego rozwoju, który akcentuje znaczenie ruminacji natrętnych i refleksyjnych. Artykuł obejmuje także rozważania nad dalszymi kierunkami badań w tym obszarze oraz implikacje praktyczne, dotyczące w szczególności promowania potraumatycznego rozwoju.
    Źródło:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2016, 16, 3; 182-187
    1644-6313
    2451-0645
    Pojawia się w:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kategoria traumy w Kai Silverman koncepcji „męskiej podmiotowości na marginesach”
    The Category of Trauma in Kaja Silverman’s Concept of “Male Subjectivity at the Margins”
    Autorzy:
    Śmieja, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203148.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    trauma
    masculinity
    dominant fiction
    fallus
    hegemony
    męskość
    fikcja dominująca
    hegemonia
    Opis:
    W artykule autor przedstawia znaczenie pojęcia traumy w koncepcji męskiej podmiotowości rozwijanej przez Kaję Silverman w książce pt. "Male Subjectivity at the Margins". Rozprawa Silverman pochodzi z 1992 roku, a więc z czasów, gdy powstawały kluczowe dla współczesnych gender i queer studies rozprawy Judith Butler, Eve Kosofsky Sedgwick czy Pierre’a Bourdieu (nieco później, bo w 1995 roku, została opublikowana równie kluczowa praca Raewyn W. Connell). Koncepcja Silverman ma podobny rozmach co wspomniane koncepcje, lecz nigdy nie zyskała takiej popularności i nie stała się kluczowa dla badań genderowych początku XXI wieku. Autor nie rozważa w artykule przyczyn, dla których tak się stało, lecz stara się ukazać drzemiący w niej potencjał teoretyczny.
    The article is an attempt to present the importance of the category of trauma in the titular concept of Kaja Silverman’s "Male Subjectivity at the Margins" published in 1992. Her theoretical work appeared at the same time as other important gender and queer theories developed by Judith Butler, Eve Kosofsky Sedgwick or Pierre Bourdieu (also R.W. Connell’s seminal work on masculinity published a little bit later in 1995). Silverman’s work has similar scope as the remaining mentioned works, but it has never reached their level of popularity and its position within the field of gender studies is constantly underestimated. This article focuses on possibilities offered by Silverman’s approach for gender research.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 1; 29-41
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    It is More than a Bunch of Numbers: Trauma, Voicing and Identity in Jennifer Chow’s The 228 Legacy
    Autorzy:
    Ni, Pi-hua
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1196043.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    literatura traumy
    diaspora
    tajwańsko-amerykańska literatura
    azjatycko-amerykańska literatura
    trauma fiction
    Taiwanese American Literature
    Asian American Literature
    Opis:
    This paper explores how Jennifer Chow’s The 228 Legacy (2013) recaptures the buried hi/stories of the 228 Massacre with a trauma narrative about Silk’s deep-kept secrets. It first delineates the evolution of trauma theory and trauma fiction highlighting the significance of articulating trauma and its relevance in healing, hi/storytelling and identity construction. This demarcation shall frame a critical lens to illustrate how Chow innovates distinct insulated narratives on the protagonists to mimic intergenerational ramifications of trauma in the Lu family, to represent their psychological healing and to express the association between silence-breaking, remembering and identity construction. This critical endeavor will also demonstrate that Silk’ story of survival promises the survival of hi/story. Thus, the novel proper not only portrays the traumatic impact, a nightmarish “legacy,” of 228 but also renders Silk’s trauma narrative as the “legacy” to connect with Taiwanese heritage and construct Taiwanese American identities. Given Chow’s innovative form and unique themes about trauma and Taiwanese American diaspora, the article situates her novel in the emerging Taiwanese American literature, Asian American literature, contemporary American diasporic literature and trauma fiction.
    Artykuł omawia powieść Jennifer Chow The 228 Legacy z 2013 r., ukazując związki mało znanej historii masakry 228 z opowieścią o głęboko skrywanych sekretach rodzinnych. Na początku artykułu przedstawiono ewolucję teorii i literatury traumy, wskazując na ich przydatność w procesach godzenia się, utrwalania pamięci i konstruowania tożsamości. Tło teoretyczne pozwala przyjąć analityczny punkt odniesienia w stosunku do tego, jak Chow innowacyjnie łączy pojedyncze wątki narracyjne bohaterów, aby na przykładzie rodziny Lu odzwierciedlić wielopokoleniowy wpływ traumy i przedstawić proces uzdrawiania, oraz pokazuje związki między naruszaniem ciszy wokół traumy, a pamięcią i tożsamością. Analiza wykazuje też, jak historia przetrwania głównej bohaterki – Silk – jest zapowiedzią przetrwania historii społeczności. Powieść nie tylko przypomina koszmar 228, ale także przedstawia traumatyczne doświadczenia jednostek jako element tajwańskiego dziedzictwa kształtującego tożsamości Amerykanów pochodzących z Tajwanu. Przez wzgląd na innowacyjność form narracyjnych powieści Chow, jej dorobek należy uznać za ważny w kontekście literatury azjatycko-amerykańskiej, literatury diasporycznej i literatury traumy.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2020, 7, 4; 98-113
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ryzyko związane z wykonywaniem zawodu terapeuty seksuologa
    Risk Related to Practicing the Profession of A Sexologist-Therapist
    Autorzy:
    Beisert, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1201129.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
    Tematy:
    seksuolog
    trauma zastępcza
    stres wtórnej traumy
    przeciwprzeniesienie
    wypalenie zawodowe
    sexologist
    substitute trauma
    stress of secondary trauma
    countertransference
    occupational burnout
    Opis:
    Artykuł przedstawia ryzyko wiązane z pracą seksuologa oraz czynniki tego ryzyka, takie jak ekspozycja na cudzą traumę, sposób pracy z ofiarami traumy, własna trauma, a także czynniki chroniące zdrowie i dobrostan seksuologów.
    The article presents the risks associated with the work of a sexologist. It presents risk factors such as: exposure to other people’s trauma, the way of working with trauma victims, own trauma, as well as factors protecting the health and well-being of sexologists.
    Źródło:
    Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka; 2020, 19, 3; 58-83
    1644-6526
    Pojawia się w:
    Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logika sensu, logika traumy. Uwagi do lektury Gilles’a Deleuze’a
    The Logic of Sense, the Logic of Trauma. Remarks on the reading of Gilles Deleuze
    Autorzy:
    Leder, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1015676.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Deleuze
    Lacan
    logics
    trauma
    language
    speech
    surface
    topology
    logika
    język
    mowa
    płaszczyzna
    Topologia
    Opis:
    Tekst, przedstawiony w formie notatek z lektury, stawia sobie dwa cele. Z jednej strony próbuje pozostać wierny stylistyce i intencji, określającym myśl Deleuze’a, z drugiej, nakreślić pewną trajektorię różnicy, pozwalającej na zaznaczenie możliwości innego, alternatywnego czytania zjawisk i paradoksów, poruszanych przez autora Logiki sensu. Podstawowa intuicja, określająca tę alternatywną lekturę, wiąże się z utożsamieniem logicznej dysjunkcji z traumą, tak jak rozumiana jest ona w myśli psychoanalitycznej. To utożsamienie pozwala, zgodnie z intencją autora tekstu, przerzucić pomost pomiędzy seriami „logicznymi” a „psychoanalitycznymi”, zamknąć je w jednej topologii.
    The author puts forward a chain of related notes in his attempt to achieve two different goals. On the one hand, he tries to remain faithful to both the style and the intentions of Deleuze while, on the other, tracing the trajectory of difference.The latter is about showing the possibility an alternative reading of phenomena and paradoxes discussed in The Logic of Sense. This fundamental intuition of alternative reading is connected with the identification of the logical disjunction with trauma, understood in the psychoanalytical tradition. This leads to the possibility of building a bridge between ‘logical’ and ‘psychoanalytical’ series of Deleuze’s book and to encompass both of them in a single topological space of thinking.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2012, 5; 83-95
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terapia Pisania Ról
    Role Lettering Therapy
    Autorzy:
    Jagieła, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445857.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    Role Lettering Therapy (RLT)
    leczenie traumy poprzez pisarstwo
    analiza transakcyjna
    polaryzacja
    zastępcze ego
    zalety i ograniczenia pisarstwa terapeutycznego
    healing trauma through writing
    transactional analysis
    polarisation
    alternative ego
    benefits and drawbacks of therapeutic writing
    Opis:
    Artykuł prezentuje opracowaną w Japonii metodę określaną jako Pisanie Ról (RLT – Role Lettering Therapy), która znajduje liczne zastosowania w psychoterapii oraz poradnictwie. Dzięki swojej poufności jest metodą łatwą w stosowaniu i bezpieczną. Można ją stosować także w połączeniu z analizą transakcyjną, gdzie przeciwdziała podejmowaniu gier psychologicznych, służy odkontaminowaniu stanów ego, wzmacnia strukturę Ja-Dorosły, zmniejsza obrony i opory klientów. Możne znaleźć również zastosowania pedagogiczne w pracy z dziećmi i młodzieżą, osłabiając lęki szkolne, wagarowanie oraz przemoc rówieśniczą.
    The paper presents a method developed in Japan and called Role Lettering Therapy (RLT), which can be used in psychotherapy and counselling. Thanks to its confidentiality, it is safe and easy to administer. It can also be used in transactional analysis, as it counteracts initiating psychological games, decontaminates ego states, strengthens the Adult ego state, and decreases clients’ defences and resilience. It can also be useful in working with children and adolescents to reduce school phobia, truancy and bullying.
    Źródło:
    Edukacyjna Analiza Transakcyjna; 2018, 7; 265-273
    2299-7466
    Pojawia się w:
    Edukacyjna Analiza Transakcyjna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s
    Afektywne rytmy. Doświadczenie traumy w filmach Alana Clarke’a z lat 80.
    Autorzy:
    Kosińska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24918700.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Alan Clarke
    trauma
    afekt
    rytm
    kino brytyjskie
    Irlandia Północna
    affect
    rhythm
    British cinema
    Northern Ireland
    Opis:
    Alan Clarke’s films from the 1980s are usually characterized as radical tests of the boundaries of social realism and narrative minimalism. As such, they have been described as highly political, although their political potential relates primarily to form rather than content (plot or story). Clarke’s critical approach to current affairs in Britain leads not only to a stark and pessimistic diagnosis of the state of the nation and the country but also to an analysis of the national and social traumas of the 1980s. Specific formal and narrative strategies employed by the director are highly affective – he uses intersecting patterns of different, persistent, and repetitive rhythms, visual, aural, and temporal, not to convey an intellectual meaning but rather to affect the viewer, to immerse them in a kind of trance-like experience. The author uses Jill Bennett’s reflections on trauma and affect in art to analyse the rhythmic designs of two of Clarke’s films: Road (1987) and Contact (1985).
    Filmy Alana Clarke’a z lat 80. zwykle postrzega się jako radykalne testy granic realizmu społecznego i narracyjnego minimalizmu. Traktuje się je więc jako szczególnie polityczne, choć potencjał ten odnosi się przede wszystkim do formy, a nie treści (fabuły czy historii). Konsekwencją krytycznego podejścia Clarke’a do bieżących wydarzeń w Wielkiej Brytanii jest nie tylko surowa i pesymistyczna diagnoza stanu narodu i kraju, ale także analiza narodowych i społecznych traum lat 80. Specyficzne strategie formalne i narracyjne zastosowane przez reżysera są wysoce afektywne – wykorzystuje on nakładające się na siebie rozmaite natrętne i repetytywne układy rytmów, zarówno wizualnych, dźwiękowych, jak i czasowych, nie po to, by wyrazić znaczenia intelektualne, ale by działać na widza afektywnie, wciągnąć go w pewne transowe doświadczenie. Autorka wykorzystuje refleksje Jill Bennett na temat traumy i afektu w sztuce do analizy rytmicznych układów w dwóch filmach Clarke’a – Road (1987) i Contact (1985). [artykuł opublikowany w języku angielskim jako: Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s]
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 123; 50-73
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What Is (Not) Told: Memory and the Rhetoric of Silence in Domnica Radulescu’s Country of Red Azaleas as an American Émigré Novel
    Autorzy:
    Koval, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1196062.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    milczenie
    pamięć traumy
    zapomnienie
    pamięć miejsc
    przekaz pamięci
    sensescape
    silence
    traumatic memory
    forgetting
    memory of places
    memory transmission
    Opis:
    The essay discusses rhetoric and multiple functions of silence as a means of remembering and forgetting in Domnica Radulescu’s novel Country of Red Azaleas as a typical example of exile fiction. Silence in the novel is presented as a blocker of traumatic memory transmission and expresses the untranslatability of trauma. Silence also becomes constitutive in the formation of characters’ new identity based on forgetting. The essay analyzes other forms of non-verbal/silent memory, such as memory of places and sensory memories and emphasizes their social and political dimension.
    Tematem artykułu jest retoryka i różnorakie funkcje milczenia jako instrumentu pamiętania i zapominania w powieści Domnicy Radulescu pod tytułem Kraina czerwonych azalii, która jest typowym przykładem prozy emigracyjnej. W powieści milczenie zapobiega przenoszeniu się pamięci traumy oraz wyraża niemożliwość jej przekazywania. Ponadto odgrywa ono kluczową rolę w formowaniu się nowej tożsamości postaci, opartej na zapomnieniu. Autorka analizuje również inne formy niewerbalnej/niewyartykułowanej pamięci, takie jak pamięć miejsca i pamięć zmysłowa, podkreślając ich wymiar społeczny i polityczny.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2020, 7, 4; 67-79
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niewrażliwe państwo, wrażliwa literatura. Prace Swietłany Aleksijewicz jako egzemplifikacje traumy (nie)wypowiedzianej
    Insensitive state, sensitive literature. Svetlana Alexievich’s texts as an example of trauma (un)told
    Autorzy:
    Bielska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853691.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    trauma
    testimonium
    pamięć
    biurokratyzacja doświadczenia
    wrażliwa literatura
    memory
    bureaucratization of experience
    sensitive literature
    Opis:
    The paper discusses selected aspects related to the socio-cultural representation of a traumatic experience. It explores the material based on testimonies available in Svetlana Alexievich’s works. Analyzing them, the author refers to Cathy Caruth’s theory of socio-cultural trauma, Neil Smelser’s writings, socially and culturally adapted components of Sigmund Freud’s psychoanalysis and elements of the testimonium theory.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 103, 4; 70-80
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Życie na krawędzi. Miejsca i pejzaże traumy w prowincjonalnych obrazach Jeana-Marca Vallée
    Life on the edge. Places and landscapes of trauma in provincial films and series directed by Jean-Marc Vallée
    Autorzy:
    Grabka, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521326.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Jean-Marc Vallée
    lokalność
    topografie
    trauma
    locality
    topography
    Opis:
    The town of Wind Gap in the “Deep South” of the United States, Dallas in Texas, Monterey in California and the suburbs of Montreal in films and series by Jean-Marc Vallée are real and geographical locations related to historical, authentic events. They are also symbolic places and landscapes, built up by American mythology or European tradition. Each of them is associated with the trauma experienced by the characters and create a coherent vision of locality, which is analysed in the key concept of trauma, cited by Freud and Nietzsche, Melanie Klein’s psychoanalytic concepts, as well as numerous cultural references through which it can be read.
    Miasteczko Wind Gap na Południu Stanów Zjednoczonych, teksańskie Dallas, kalifornijskie Monterey czy przedmieścia Montrealu to w filmach i serialach Jeana-Marca Vallée lokalizacje geograficznie konkretne i obarczone autentycznymi wydarzeniami, jak również miejsca i pejzaże symboliczne, narosłe amerykańską mitologią czy europejską tradycją. Każde z nich związane jest z traumą doświadczaną przez bohaterów i tworzą spójną wizję lokalności, która zostaje poddana analizie w kluczu pojęcia traumy przywoływanej za Freudem i Nietzschem, psychoanalitycznych koncepcji Melanie Klein oraz licznych odniesień kulturowych, poprzez które można ją czytać.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2020, 12, 1; 70-79
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odtworzyć świat (z) traumy. O postmemorialnej prozie Görana Rosenberga Krótki przystanek w drodze z Auschwitz
    Recreating a Universe of Trauma. On (Post)memorial A Brief Stop on the Road from Auschwitz by Göran Rosenberg
    Autorzy:
    Florczak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1203057.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-25
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    trauma
    memory
    Shoah
    space
    identity
    pamięć
    Zagłada
    przestrzeń
    tożsamość
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza procesu literackiej (re)konstrukcji naznaczonego traumą dziecięcego świata w autobiograficznej prozie Görana Rosenberga, Krótki przystanek w drodze z Auschwitz. Rzeczony tekst pod wieloma względami autor traktuje jako prozę reprezentatywną dla tzw. drugiego pokolenia po Zagładzie: bezpośrednich potomków Ocalałych, funkcjonujących w przestrzeniach tabuizowanych wspomnień i cierpiących na prawach pamięci odziedziczonej. W omawianym utworze autora interesują sposoby, w jakie pamięć traumatyczna symptomatycznie inkrustuje pamięć narracyjną, co w efekcie może prowadzić do (nad)produkcji znaczeń w ramach pozornie normatywnego procesu ewokowania wspomnień. Porusza ponadto problem statusu ontologicznego autora/narratora w aspekcie jego tożsamościowej dysocjacji w płaszczyźnie reminiscencji z okresu dzieciństwa. Propozycja interpretacyjna uwzględnia podjęcie próby jaskrawszej medykalizacji dyskursu literaturoznawczego, tj. potraktowanie prozy (post)pamięciowej jako swoistej medycznej epikryzy: wyodrębnienie treści świadczących o zespole określonych objawów, rozpoznaniu choroby oraz przebiegu terapii.
    This article considers literary features that are characteristic of the (post)memorial prose written by members of the so-called “second generation” after Shoah: in other words, children of Holocaust Survivors, who grew up within spaces delineated by family memories that were strongly tabooed. Based on the example of the autobiographical text A Brief Stop On the Road From Auschwitz, by Göran Rosenberg, the article discusses how narration representing traumatic memories disturbs narration tied to narrative (normative) memories. Drawing on terms from trauma and memory studies, the article proposes that such novels be read as medical epicrises, each containing a range of symptoms, diagnoses, and specific therapeutic processes. This article specifically examines the so-called identity dissociation of the author/narrator, following the condition’s development over the course of the text. Simultaneously, and aided by references to urban studies terminology, the article hypothesizes a process of the reconstruction of a childhood world from a grown-up perspective.
    Źródło:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 2; 1-13
    2719-5767
    Pojawia się w:
    Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Beyond the Battlefields of Memory: Historical Traumas and Hungarian Literature
    Poza pobojowiskami pamięci. Historyczne traumy i literatura węgierska
    Autorzy:
    Kisantal, Tamás
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/913153.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    collective memory
    traumatic events
    competitive and multidirectional memory
    contemporary historical fiction
    new realism
    pamięć kolektywna
    wydarzenia traumatyczne
    pamięć rywalizująca i wielokierunkowa;
    współczesna proza historyczna
    nowy realizm
    Opis:
    One can describe the contemporary Hungarian collective memory as an interpretational field of some traumatic historical events of the twentieth century. The essay aims to sketch some important tendencies of the literary representation of these events after the millennium. At first, it outlines the wider social and political contexts of these literary works. Secondly, it models the current Hungarian cultural field as an opposition between two strategies of memory labeling them in Michael Rothberg’s terminology as competitive and multidirectional ones. These approaches to the past are also associated with different ideological implications and literary canons. Finally, with a brief overview of some recent novels, the essay demonstrates some pathways of representing multidirectional attitudes to the past in the Hungarian literary fiction of the 2000s.
    Współczesną węgierską pamięć zbiorową można opisać jako pole interpretacyjne kilku traumatycznych wydarzeń historycznych XX w. Artykuł ma na celu wskazanie ważnych tendencji w reprezentacji literackiej tych wydarzeń w nowym tysiącleciu. Na początku autor szkicuje konteksty społeczne i polityczne utworów literackich. Następnie przedstawia współczesną kulturę węgierską jako przeciwieństwo dwóch strategii pamięci, posługując się terminologią Michaela Rothberga – rywalizacyjnej i wielokierunkowej. Takie podejście do przeszłości wiąże się z różnymi implikacjami ideologicznymi, jak również kanonami literackimi. Wreszcie, wraz ze wskazaniem wybranych najnowszych powieści, autor pokazuje kilka sposobów reprezentacji wielokierunkowego podejścia do przeszłości w węgierskiej literackiej prozie nowego tysiąclecia.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 27, 2; 47-58
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć przyswojona. Koncepcja polskiego doświadczenia zagłady Żydów jako traumy zbiorowej w świetle rewizji kategorii świadka
    Autorzy:
    Janicka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643733.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Polish trauma of the Holocaust (concept revision)
    bystander/onlooker (concept revision)
    Polish-Jewish dialogue (concept revision)
    participating observer
    panoptism
    social control over the Holocaust
    margins of the Holocaust
    memory studies
    Opis:
    Memory acquired. The conception of the Polish experience of the Holocaust as collective trauma in the light of a revision of the concept of bystanderThe paper provides a reconstruction and proposes the deconstruction of the conception of the Polish experience of the Holocaust as collective trauma. The analytical framework is based on the revision of concepts such as Polish witness (bystander/onlooker – according to Hilberg) and indifference on the part of Polish majority society towards the persecution and murder of the Jews. The text postulates that the concept of indifference as well as that of the non-Jewish witness (bystander/onlooker) be dropped from the standard terminology used when describing the Holocaust. It proposes that the concept of the non-Jewish witness (bystander/onlooker) be replaced by the concept of participating observer – with a different understanding from that established within cultural anthropology.Thus, watching would be a form of activity, a way of having an influence on the events, of agency, and therefore participation. A significant part of my argument includes an attempt to address the question of the construction of watching during the Holocaust. From this it follows that watching constitutes the most basic form of power (droit de regard – according to Foucault and Bourdieu). Therefore, the question arises of whether or not one can describe the margins of the Holocaust within the terms of panoptic reality (le panoptisme – according to Foucault). A further question under consideration is whether one can depict the dominant majority as an unofficial authority wielding something akin to social control over the completion of the Holocaust understood as the German Nazi system of persecution and extermination of the Jews.The argument also foregrounds the actual functions of the concepts of the non-Jewish witness (bystander/onlooker) and indifference as well as the idea of the Holocaust as a trauma for the non-Jewish witness (bystander/onlooker). These functions resulted several times in the elimination of the historical concrete and its societal-cultural conditions from the field of vision. In this sense, the conception of unacquired memory (i.e. the Polish trauma of the Holocaust) would be a strategy for acquiring the memory of the Holocaust in such a way that it does not endanger the dominant narrative about the past and the identity of the majority. Furthermore, the paper proposes the deconstruction of the concept of Polish-Jewish dialogue by identifying the phenomena of false symmetry and false universalization that frequently result in defining anti-Semitism and the Holocaust within the categories of a groups conflicts. The inspiration to undertake such a critical analysis came from the paradigmatic work by Michael C. Steinlauf, Bondage to the Dead: Poland and the Memory of the Holocaust, published in 1997. (The Polish-language edition entitled Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady [Memory unacquired. The Polish memory of the Holocaust] came out in 2000, translated by Agata Tomaszewska.) Pamięć przyswojona. Koncepcja polskiego doświadczenia zagłady Żydów jako traumy zbiorowej w świetle rewizji kategorii świadkaArtykuł przedstawia rekonstrukcję i proponuje dekonstrukcję koncepcji polskiego doświadczenia Zagłady jako traumy zbiorowej. Kontekst analityczny stanowi rewizja takich kategorii, jak: polski świadek Zagłady (bystander/onlooker – za Hilbergiem) i obojętność wobec Zagłady. Tekst postuluje wykreślenie kategorii obojętności ze słownika opisu Zagłady. Kategorię świadka (bystander/onlooker) proponuje zastąpić kategorią obserwatora uczestniczącego w rozumieniu innym niż przyjęte w antropologii kulturowej. Spojrzenie stanowiłoby tutaj formę aktywności, oddziaływania, sprawczości (agency), a więc uczestnictwa. Istotna część wywodu to próba odpowiedzi na pytanie o konstrukcję owego spojrzenia stanowiącego najbardziej podstawową formę władzy (le droit de regard – za Foucault i Bourdieu). Pojawia się pytanie, czy obrzeża Zagłady można opisać w kategoriach rzeczywistości panoptycznej (le panoptisme – za Foucault). Kolejna rozważanakwestia to, czy większość dominującą można ukazać jako nieformalną instancję sprawującą rodzaj kontroli społecznej nad kompletnością Zagłady jako niemieckiej zbrodni państwowej.W centrum namysłu znajdują się także dotychczasowe funkcje kategorii świadka (bystander/onlooker), kategorii obojętności oraz koncepcji Zagłady jako traumy nieżydowskiego świadka. Funkcje te niejednokrotnie bowiem polegały na eliminacji z pola widzenia historycznego konkretu i jego społeczno-kulturowych uwarunkowań. W tym sensie można mówić o koncepcji pamięci nieprzyswojonej (polskiej traumy Zagłady) jako strategii przyswojenia pamięci Zagłady w sposób niezagrażający dominującej opowieści o przeszłości i tożsamości grupy większościowej. Tekst proponuje ponadto dekonstrukcję kategorii dialogu polsko-żydowskiego ze wskazaniem na zjawiska fałszywej symetrii i fałszywej uniwersalizacji, których częstą konsekwencją jest definiowanie antysemityzmu i Zagłady w kategoriach konfliktu międzygrupowego. Inspiracją do podjęcia namysłu była paradygmatyczna praca Michaela C. Steinlaufa Bondage to the Dead: Poland and the Memory of the Holocaust z 1997 roku, której polskie wydanie – zatytułowane Pamięć nieprzyswojona. Polska pamięć Zagłady – ukazało się w roku 2001 w tłumaczeniu Agaty Tomaszewskiej.
    Źródło:
    Studia Litteraria et Historica; 2015, 3–4
    2299-7571
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria et Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Młody Polak po doświadczeniach wojennych. Siła transgeneracyjnej transmisji traumy
    A young Pole after experiences of the war. The might of transgenerational transmission of trauma
    Autorzy:
    Nowak, Paweł
    Łucka, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944641.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    PTSD
    Holocaust
    KZ-syndrome
    parentification
    post-traumatic personality
    transgenerational trauma
    war trauma
    osobowość pourazowa
    parentyfikacja
    syndrom kz
    trauma transgeneracyjna
    trauma wojenna
    Opis:
    Despite the 70 years that passed since the settlement of the warfare, collective and individual trauma of the World War II still has a vivid impact on Polish society. Research on psychological effects of incarceration in concentration camps was initiated by Antoni Kępiński i Stanisław Kłodziński. Department of Psychiatry in Cracow, under the leadership of Maria Orwid, continued the research taking care of the offspring of the concentration camp survivors (so-called “second generation”). Psychological trauma sustained by parents or grandparents is still covered by silence. Younger generation often don’t know the war history of their ancestry. Israeli research of transgenerational transmission of trauma (TTT) reported significantly more frequent anxiety, depressive and psychosomatic symptoms among the offspring of Holocaust survivors (OHS). Analysis of trauma-afflicted families describe disturbed mechanisms of their functioning. Particularly parentification and troubles with individuation/separation, what leads to traumatization of next generations. Collective trauma of Polish nation is also very significant. It’s a place of interests of sociologists and social psychologists. Authors present their reflections on presence of features of transgenerational trauma in young Poles (so-called “third generation”).
    Mimo blisko 70 lat, które minęły od zakończenia działań wojennych, trauma indywidualna i kolektywna pozostawiona w Polakach przez okrucieństwa II wojny światowej wciąż pozostaje żywa. Badania skutków psychicznych, jakich doświadczyły osoby uwolnione z obozów koncentracyjnych, ocalałe z Holocaustu, rozpoczęli Antoni Kępiński i Stanisław Kłodziński. Ośrodek krakowski, pod kierunkiem Marii Orwid, kontynuował badania, a także rozpoczął opiekę terapeutyczną nad dziećmi ocalałych, nazwanymi potem „II pokoleniem”. Z obserwacji wynika, że urazy psychiczne doznane przez rodziców czy dziadków najczęściej były i nadal są objęte milczeniem. Młodsze pokolenia często nie znają wojennych losów swoich przodków. Izraelskie badania nad transgeneracyjną transmisją traumy (TTT) pokazują wyraźnie, że wśród potomstwa ocalałych z Holocaustu (offspring of Holocaust survivors, OHS) częściej niż w populacji ogólnej występują objawy depresyjne, lękowe oraz psychosomatyczne. Analizy funkcjonowania systemów rodzinnych dotkniętych traumą opisują patologiczne mechanizmy ich działania. Dotyczy to zwłaszcza zjawiska parentyfikacji oraz zaburzeń procesu indywiduacji–separacji, co powoduje traumatyzację kolejnych pokoleń. Nie bez znaczenia jest również kolektywna trauma Polaków, leżąca głównie w polu zainteresowań socjologów i psychologów społecznych. Autorzy w pracy przedstawiają rozważania na temat obecności cech traumy transgeneracyjnej wśród młodych Polaków („III pokolenie”).
    Źródło:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2014, 14, 2; 84-88
    1644-6313
    2451-0645
    Pojawia się w:
    Psychiatria i Psychologia Kliniczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy kino może uciec od wojennej traumy? Film chorwacki po 1990 r.
    Can Cinema Escape the War Trauma? Croatian Cinema After 1990
    Autorzy:
    Gluba, Justyna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340606.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kino chorwackie
    Croatian Cinema
    Opis:
    Transformacja ustrojowa w Chorwacji nierozerwalnie wiąże się z wojną domową, w zdecydowany i brutalny sposób kończącą jugosłowiańską erę. Nowa rzeczywistość wymagała stworzenia kinematografii, która stanie się niezależna i napisze własną historię. W latach 90. konserwatywna narracja partii rządzącej, na czele której stał pierwszy chorwacki prezydent od ogłoszenia niepodległości, Franjo Tuđman, spowodowała, że reżyserzy sięgali po patriotyczne i chrześcijańskie motywy. Było to między innymi potwierdzeniem specjalnej misji, co do której przekonana była elita rządząca, a która polegała na „ucywilizowaniu” swoich bałkańskich sąsiadów. Dopiero po śmierci Tuđmana twórcy filmowi mogli pozwolić sobie na większą swobodę, zarówno jeśli chodzi o środki wyrazu, jak i podejmowane motywy. Do głosu doszli reżyserzy, których młodość przypadła na moment wybuchu, a później apogeum konfliktu zbrojnego. W artykule wzięto pod uwagę trzy filmy powstałe po 2000 r.: Miłe martwe dziewczyny (Fine mrtve djevojke, reż. Dalibor Matanić, 2002), Kino Lika (Kino Lika, reż. Dalibor Matanić, 2008) i Przepraszam za kung-fu (Oprosti za kung-fu, reż. Ognjen Sviličić, 2004). Są to filmy, które wykorzystując narrację kontrastu: my (Chorwaci) kontra oni (Serbowie, Niemcy, Zachód), odchodzą od tematyki wojennej, wciąż jednak subtelnie do niej nawiązując. Dzięki podjętym tematom reżyserom udało się – choć nie kompleksowo – stworzyć przekrój społeczeństwa posttransformacyjnego, borykającego się zarówno z nową, kapitalistyczną rzeczywistością, jak i pokłosiem doświadczeń wojennych.
    The political transformation in Croatia is inextricably linked with the civil war, in a decisive and brutal manner ending the Yugoslav era. The new reality required the creation of a cinematography that will become independent and write its own story. In the 1990s, the conservative narrative of the ruling party, led by the first Croatian president since the proclamation of independence, Franjo Tuđman, caused the directors to reach for patriotic and Christian motifs. This was, among other things, confirmation of a special mission, of which the ruling elite was convinced, and which consisted in “civilizing” its Balkan neighbours. It was only after Tuđman’s death that filmmakers were able to afford more freedom, both in terms of means of expression and motives. Directors came to the fore, whose youth fell at the moment of the explosion, and later the apogee of the armed conflict. The article takes into account three films created after 2000: Fine Dead Girls (Fine mrtve djevojke, dir. Dalibor Matanić, 2002), The Lika Cinema (Kino Lika, dir. Dalibor Matanić, 2008) and Sorry for Kung Fu (Oprosti za kung-fu, dir. Ognjen Sviličić, 2004). These are films that take advantage of the narrative of contrast: we (Croats) versus them (Serbs, Germany, West), and depart from the subject of war, but still subtly refer to it. Thanks to the topics raised, the directors managed to create – though not comprehensively – a cross-section of post-transformation society, struggling with both the new capitalist reality and the aftermath of wartime experiences.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 120-136
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cena słuchania. Czynniki ryzyka i ochronne wystąpienia traumy zastępczej u osób badających przemoc
    The Price of Listening. Risk Factors and Protective Measures of Vicarious Trauma Among Researchers of Violence and Abuse
    Autorzy:
    Włodarczyk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1201136.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
    Tematy:
    dobrostan badaczy
    zmęczenie współczuciem
    wypalenie
    badania wrażliwe
    researchers’ well-being
    compassion fatigue
    burnout
    sensitive research
    Opis:
    Artykuł przedstawia problem kosztów osobistych badaczy wrażliwych tematów i grup. Odnosi się do piśmiennictwa dotyczącego traumy zastępczej, zmęczenia współczuciem i wypalenia wśród badaczy oraz przedstawia czynniki ryzyka i czynniki ochronne na trzech poziomach: organizacyjnym, projektowym i indywidualnym.
    The article presents the problem of personal costs of researchers who study sensitive topics and vulnerable groups. It addresses the literature on vicarious trauma, compassion fatigue, and burnout among researchers, and presents risk and protective factors at three levels: organizational, project, and individual.
    Źródło:
    Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka; 2020, 19, 3; 84-101
    1644-6526
    Pojawia się w:
    Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oswajanie traumy? Refleksje nad sposobem opisywania śmierci żołnierzy rzymskich w Commentarii de bello Gallico
    Taming the trauma? Reflections on the way of describing death of the Roman soldiers in the Commentarii de bello Gallico
    Autorzy:
    Faszcza, Michał Norbert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25423411.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Cezar
    Commentarii de bello Gallico
    wojna galijska
    armia rzymska
    Caesar
    Gallic wars
    Roman army
    Opis:
    Prowadzony w latach 58—51 przed Chr. rzymski podbój Galii obfitował w walki toczone z dużą intensywnością, których efektem były dotkliwe straty ponoszone przez armię Gajusza Juliusza Cezara. Wieści o przebiegu działań wojennych docierały do Rzymu w różnej formie, nie wyłączając relacji autorstwa żołnierzy. Stawiało to Cezara w specyficznej sytuacji, jako że budowana przez niego narracja mogła zostać szybko zweryfikowana przez innych uczestników wojny. Co więcej, musiał liczyć się z koniecznością zmierzenia się z różnorakimi emocjami społecznymi, będącymi konsekwencją docierających do Italii informacji o ponoszonych porażkach bądź znacznej liczbie poległych. Skłania to do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób Cezar starał się przedstawić odbiorcom tego rodzaju epizody i czy na tej podstawie można sformułować wnioski dotyczące docelowego kręgu adresatów pisanych przez niego Commentarii.
    The Roman conquest of Gaul made in 58—51 BC abounded in heavy struggles which resulted in severe losses suffered by the army of Gaius Julius Caesar. Information about the course of the war reached Rome from various sources, including the accounts of soldiers. This put Caesar in a specific situation, as the narrative he was building could have been quickly verified by others. What is more, he had to assume the probability of facing various social emotions resulting from information about military defeats or a significant number of fallen soldiers. This leads to the question of how Caesar tried to present such episodes, and whether any conclusions can be drawn about the main audiences of his Commentarii.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-18
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    APPROACHING EMOTIONAL DEFICITS THROUGH THE LENS OF EPIGENETICS. THE SENSORY SUBLIMATION OF TRAUMA IN ANNA WIŚNIEWSKA-GRABARCZYK’S PORZECZKOWY JOSEF
    Zmysłowa sublimacja traumy w powieści Porzeczkowy Josef Anny Wiśniewskiej-Grabarczyk. Deficyty emocjonalne
    Autorzy:
    Woźniak-Łabieniec, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036010.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-28
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Anna Wiśniewska-Grabarczyk; literature and memory; postmemory; epigenetics; Shoah
    Anna Wiśniewska-Grabarczyk; literatura a pamięć; postpamięć; epigenetyka; Shoah
    Opis:
    The article examines Anna Wiśniewska-Grabarczyk’s Porzeczkowy Josef (Currant Josef), which was nominated for the 2019 Witold Gombrowicz Literary Award, from the epigenetic perspective. The novel tells a story of coping with the difficult memories of a concentration camp. Those experiences and the anxiety that they produce were ‘inherited’ by the granddaughter from her grandmother. In the suppressed memories, love merges with hatred and the victim’s attachment to the perpetrator – with shame. As the article argues, what plays an important role in coping with this trauma are richly described sensory impressions (scents, flavours, tactile impressions).
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2020, 75; 191-209
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ifigenia w Taurydzie Eurypidesa: poetyka traumy, estetyka horroru i katharsis na scenie
    Euripides’ Iphigenia in Tauris: the Poetics of Trauma, the Aesthetics of Horror and a Catharsis on the Stage
    Autorzy:
    Pypłacz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143746.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
    Tematy:
    Eurypides
    Ifigenia w Taurydzie
    tragedia grecka
    katharsis
    morderstwo
    horror
    trauma
    metateatr
    Euripides
    Iphigenia in Tauris
    Greek tragedy
    catharsis
    murder
    metatheatre
    Opis:
    Ifigenia w Taurydzie Eurypidesa w interesujący sposób łączy w sobie to, co dzisiejsi odbiorcy opisaliby jako klasyczną grozę opartą na motywie traumy z dzieciństwa (z jednej strony) oraz inteligentną, metateatralną analizę działania mechanizmu (greckiej) tragedii. Okrutna, mściwa bohaterka owej sztuki jest zarazem skrzywdzonym, nieszczęśliwym dzieckiem uwięzionym w ciele dorosłej kobiety. Walczy z dręczącymi ją wspomnieniami w specyficzny sposób, w nieskończoność inscenizując scenę własnej śmierci z rąk rodzonego ojca, Agamemnona. Świątynia w kraju Taurów służy jej jako osobliwy „teatr w teatrze”, gdzie – wśród makabrycznych dekoracji wykonanych ze szczątków ciał greckich żeglarzy – dręczona wspomnieniami dziewczyna rytualnie zabija kolejnych przybyszów ze swej ojczyzny. Nieoczekiwana wizyta brata, Orestesa, okazuje się skutecznym lekarstwem na owo niekończące się cierpienie Ifigenii. W sztuce tej Eurypides nie tylko umożliwia odbiorcom osiągnięcie katharsis, lecz także – za pomocą środków metateatralnych – pokazuje im dokładnie, na czym owa katharsis polega; w jaki sposób ludzki umysł oczyszcza się ze szkodliwych emocji. Gdy tylko Ifigenia przestaje koncentrować się na własnym cierpieniu i przenosi swą uwagę na podobnie jak ona sama udręczonego Orestesa, odzyskuje utraconą równowagę umysłu. Jednocześnie publiczność – która, naturalnie, solidaryzuje się z bohaterami – także odczuwa ulgę. Ifigenia w Taurydzie jest więc „sztuką w sztuce”, która pokazuje, jak funkcjonuje dobrze skonstruowana tragedia.
    Euripides’ tragedy Iphigenia in Tauris is an interesting combination of something that today’s theatre-goers would describe as being a classic horror play based on the motif of a childhood trauma (on the one hand) and – on the other hand – a cleverly designed metatheatrical study of how the mechanism of (Greek) tragedy really works. The terrifying, cruel and murder-obsessed Iphigenia is at one and the same time a wronged, unhappy child imprisoned in the body of a grown woman. She struggles with her pain by re-enacting her own unaccomplished murder in a sinister „theatre within a theatre”, i.e. in the temple of Arthemis, where – among macabre decorations made from remnants of the bodies of those Greek sailors that she has slain so far – she ritually kills any further newcomers from her homeland. An unexpected visit by her brother Orestes proves to be an effective remedy for Iphigenia’s distress. In this play, Euripides not only enables his audience to achieve catharsis, but also – through metatheatrical means – shows us exactly how a human mind is purged of dangerous emotions: as soon as Iphigenia stops concentrating on her own pain and starts to sympathize with Orestes, her mind is cured, and she is restored to a state of happiness. At the same time, the audience – who sympathize wih the characters – also feel a sense of relief. Iphigenia in Thauris is therefore a play within a play that shows us how a good tragedy works.
    Źródło:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2019-2020, 69-70; 5-15
    0006-3940
    2450-0410
    Pojawia się w:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Trauma bez traumy”: współczesne przeżywanie traum na podstawie wybranych opowiadań Alda Novego
    “Trauma without Trauma”: Experiencing Trauma Contemporarily on the Basis of Aldo Nove’s Stories
    Autorzy:
    Kobylska, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520264.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    trauma
    disaster
    Aldo Nove
    Daniele Giglioli
    Italian literature
    contemporary literature
    katastrofa
    literatura włoska
    literatura współczesna
    Opis:
    The article shows the results of the analysis of literary “trauma without trauma” concept by Daniele Giglioli, observed in prose pieces of Italian writer, Aldo Nove. The Autor of the paper explains the theory of the Italian literary scholar and searches for its reflection and its way of presenting in the newest Italian literature on the example of Nove’s stories: Ruanda and Vermicino from the collection Superwoobinda (1998) and Il giorno più bello della mia vita from Anteprima mondiale (2016). The aim of the examination is to respond to the question, what, according to the writer, is the trauma of the contemporary society and in which way is it presented in the contemporary literature.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 289-303
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trauma Engraved in Stone: Material Community and the Singularity of a Traumatic Affect in Yusef Komunyakaa’s “Facing It”
    Trauma zapisana w kamieniu. Materialna wspólnota i jednostkowość afektu traumy w „Twarzą w twarz" Yusefa Komunyaki
    Autorzy:
    Kisiel, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26056814.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    trauma
    Wojna w Wietnamie
    Pomnik Weteranów Wietnamu
    Yusef Komunyakaa
    posthumanizm
    nowy materializm
    the Vietnam War
    Vietnam Veterans Memorial
    posthumanism
    new materialism
    Opis:
    The purpose of this article is to trace the behaviour of a traumatic affect based on the reading of Yusef Komunyakaa’s “Facing It,” a poetic ekphrasis of the Vietnam Veterans Memorial. Tracing the manners in which war trauma is worked through and acted out by the speaker, this paper discusses how trauma eludes both compensating processes. At the same time, the nonhuman or inhuman features of trauma are analysed alongside the nonhuman agency of the memorial. The intersection of both nonhuman modes of being makes it possible to align the trauma discourses with materialist criticism. In addition, the traumatic experience is discussed through its tactile connotations following Komunyakaa’s poem and Maya Lin’s commentaries to her monument. Touch turns out to be a potent category capable of capturing the dynamics of a traumatic affect and a promising trope on which new ethical modes of being together in trauma might be founded. Hence, the aim of this article is fourfold; it attempts to: (1) analyse how Komunyakaa’s poem, informed by the selected developments in materialist criticism and trauma studies, might illustrate and expand the affect of trauma; (2) deepen our understanding of the intersections of the material and the traumatic; (3) investigate how the speculative reorganisation of human and nonhuman boundaries, inspired by “Facing It,” might help in assessing trauma, which necessarily resides at the edges of subjectivity; and (4) propose how the figure of trauma based on vulnerable and transformative limits might revise our understanding of community and formulate an ethical obligation for the traumatic times we live in.
    Niniejszy artykuł stawia sobie za zadanie prześledzenie dynamiki afektu traumy na podstawie interpretacji wiersza Yusefa Komunyaki, Twarzą w twarz, będącego poetycką ekfrazą Pomnika Weteranów Wietnamu. W oparciu o ślady przepracowywania i odgrywania traumy podmiotu lirycznego, autor stawia pytanie o taką figurę traumy, która wymyka się obu procesom. Ta dostępna staje się dzięki zestawieniu nieludzkich form bycia, współdzielonych przez pomnik oraz samą traumę, otwierając tym samym drogę dla sojuszu dyskursów traumy i badań materialistycznych. Wiersz Komunyaki wraz z refleksjami Mai Lin, autorki pomnika, pozwalają nam także przedefiniować doświadczenie traumy poprzez zmysł dotyku. To właśnie dotyk jest tym tropem, który pozwala nam nawiązać nowe relacje etyczne z innymi, dzięki współdzieleniu traumy. Tym samym, aspiracje tego artykułu można sprowadzić do czterech zasadniczych celów: 1) analizy Twarzą w twarz w oparciu o badania nad traumą i studia materialistyczne, która pokazuje i poszerza rozumienie traumy; 2) rewizji naszego rozumienia relacji pomiędzy traumą oraz materią; 3) oceny tego, jak spekulatywne przesunięcia ludzkich i nieludzkich granic pozwalają nam uchwycić traumę, która zasadniczo operuje na granicznym doświadczeniu podmiotowym; 4) propozycji figury wspólnoty opartej na kruchości i transformatywności granic oraz etycznego imperatywu z niej płynącego, wpisującego się w traumatyczną erę, w której przyszło nam żyć.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 46; 133-152
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak być kochaną. Kulturowe zapośredniczenie traumy wojennej w filmach z lat 60.
    How to Be Loved? Cultural Mediation of War Trauma in Films from the 1960s
    Autorzy:
    Łysak, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340617.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    wojna
    trauma
    kino polskie
    Wojciech Jerzy Has
    war
    Polish cinema
    Opis:
    Teoria traumy pojawiła się w latach 90. jako wyraz rozczarowania tekstową orientacją dekonstrukcji i poststrukturalizmu. Jej celem było zwrócenie teorii ku światu. Jednakże w latach 60. polscy filmowcy z zapałem przedstawiali traumy wojenne, jak też ich echa. Przyłożenie narzędzi teoretycznych teorii traumy do trzech filmów: Dziś w nocy umrze miasto Jana Rybkowskiego (1961), Jak być kochaną Wojciecha Jerzego Hasa (1962) i Pasażerki Andrzeja Munka i Witold Lesiewicza (1963) ma trzy cele: ocenę poziomu rozumienia efektów wojennych stresorów traumatycznych w latach 60., odróżnienie uznawanych form przeżycia/śmierci od psychologicznego zranienia, które nie jest godne upamiętniania, a także potraktowanie kulturowych przedstawień traumy jako symptomów szerszych procesów kulturowych i społecznych.
    The theory of trauma appeared in the 1990s as an expression of disappointment with the textual orientation of deconstruction and post-structuralism. Its aim was to turn the theory towards the world. However, in the 1960s, Polish filmmakers were enthusiastic about war traumas as well as their echoes. Applying theoretical tools of trauma theory to three films: Tonight, the City Will Die by Jan Rybkowski (1961), How to Be Loved by Wojciech Jerzy Has (1962) and the Passenger by Andrzej Munk and Witold Lesiewicz (1963) will have three goals: an assessment of the level of understanding of the effects of war traumatic stressors in the 1960s, the distinction of recognized forms of survival/death from psychological wounds, which is not worth commemorating, and also treating cultural representations of trauma as symptoms of wider cultural and social processes.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 6-22
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Treatment of Trauma Using Horse Assisted Education in Poland
    Leczenie traumy z wykorzystaniem metody „Horse Assisted Education” w Polsce
    Лечение травм с использованием метода «Horse Assisted Education» в Польше
    Autorzy:
    Czarnecka, Karolina
    Farkas, Kathleen
    Romaniuk, Jaroslaw R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/21150516.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    ПТСР
    Ассоциация роста и обучения с помощью лошадей (анг. EAGALA)
    метафора
    связь человека и лошади
    материал для исследования
    PTSD
    EAGALA
    metaphor
    human-horse bonding
    case studies
    Opis:
    Trauma-informed care requires a sound therapeutic relationship to address trauma symptoms. People with trauma symptoms often cannot use their communication skills or do not possess the emotional stability to talk with others, and many drop out of treatment.  Horse Assisted Education employs a partnership of horse and humans which leads to engagement and participation in experiential and narrative trauma treatment leading to sustained change and recovery. This paper illustrates a model of Horse Assisted Education in Poland, its application in the treatment of trauma symptoms. Three case studies are used to discuss the ways in which the human-animal partnerships foster therapeutic engagement and facilitate experiential learning and insight into trauma symptoms and recovery.
    Работа с травмой требует установления прочных терапевтических отношений, направленных на устранение симптомов травмы. Люди с симптомами травмы часто не могут использовать свои коммуникативные навыки, они эмоционально сломлены, что мешает им общаться с окружающими и начинать терапию, поэтому многие из них отказываются от лечения. Обучение с помощью лошадей (англ. Horse Assisted Education, HAE) использует партнерство между лошадью и человеком, что приводит к вовлечению и участию в экспериментальной и вербальной терапии травм. Таким образом наступает устойчивое изменение и выздоровление. Статья иллюстрирует модель обучения с помощью лошадей в Польше и ее применение в лечении симптомов травмы. Три тематических исследования используются для обсуждения того, как партнерские отношения человека и животного способствуют терапевтическому взаимодействию и облегчают эмпирическое обучение, а также понимание симптомов травмы и выздоровления.
    Praca z traumą wymaga nawiązania solidnej relacji terapeutycznej, która ma na celu zaopiekowanie się z objawami traumy. Osoby z symptomami traumy często nie potrafią wykorzystać swoich umiejętności komunikacyjnych, są rozbite emocjonalnie co uniemożliwia im rozmowę z innymi i podjęcie terapii, w związku z tym wiele z nich rezygnuje z leczenia. Horse Assisted Education ( HAE), terapia wspierana przez konie wykorzystuje partnerstwo konia i człowieka, które prowadzi do zaangażowania i uczestnictwa w doświadczalnej i narracyjnej terapii traumy, prowadzącej do trwałej zmiany i wyzdrowienia. Niniejszy artykuł ilustruje model HAE w Polsce i jego zastosowanie w leczeniu objawów traumy. Trzy studia przypadków są wykorzystane do omówienia w jaki sposób partnerstwo człowieka i zwierzęcia sprzyja zaangażowaniu terapeutycznemu i ułatwia uczenie się poprzez doświadczenie oraz wgląd w symptomy traumy i powrót do zdrowia.
    Źródło:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2023, Veterinary Social Work. Numer specjalny; 1-18
    2719-2687
    2451-3849
    Pojawia się w:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieci „piszą” stan wojenny, dorośli „przepracowują” traumy. Pamięć stanu wojennego w świetle teorii Dominicka LaCapry
    Children „write down” martial law, adults „rework” traumas. Martial law memory in light of Dominick LaCapra’s theory
    Autorzy:
    Berthold, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763196.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    martial law
    trauma
    childhood
    Dominick LaCapra
    polish literature
    stan wojenny
    dzieciństwo
    literatura polska
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę zrozumienia traumy stanu wojennego. Przy pomocy aparatu pojęciowego wypracowanego przez Dominicka LaCaprę analizie poddane zostały dwa utwory współczesnej literatury polskiej – Wilczek K. Ryrych oraz Wroniec J. Dukaja. Chociaż myśl amerykańskiego badacza skupia się przede wszystkim wokół treści traumatycznych powiązanych z II wojną światową i Zagładą, to jednak jego teoria przystaje także do innych trudnych wydarzeń historycznych. Autorka artykułu stara się zrewidować sposób, w jaki pamięć o stanie wojennym została zoperacjonalizowana przez pisarkę i pisarza, a także spojrzeć na ich teksty poprzez pryzmat osobistej strategii oswajania traumy. Analizowane utwory pokazują, iż stan wojenny nie jest „doświadczeniem niczyim”, a więc właściwie obecnym-nieobecnym, dotykającym każdego i nikogo, przeciwnie – to ważny problem społeczeństwa polskiego, który wymaga jednak przenicowania oraz nowego, być może także kreatywnego spojrzenia.
    The article is an attempt to understand the trauma of martial law. Using the conceptual apparatus developed by Dominick LaCapra, two works of contemporary Polish literature – Wilczek by K. Ryrych and Wroniec by J. Dukaj – are analyzed. Although the thought of the American researcher focuses primarily on the traumatic content associated with World War II and the Holocaust, his theory also befits other difficult historical events. The author of the article seeks to revise the way in which the memory of martial law has been operationalized by the writers, and to look at their texts through the prism of their personal strategies for taming the trauma. The analyzed works show that martial law is not a „nobody’s experience”, that is, it is actually present-absent, affecting everyone and no one; on the contrary, it is an important problem of Polish society, but one that needs to be reframed and looked at in a new, perhaps also creative way.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2023, 18; 115-126
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O związkach pamięci zbiorowej i polityki zagranicznej. Jad wa-Szem jako przykład wykorzystania traumy Zagłady w dyskursie dotyczącym konfliktu izraelsko-palestyńskiego
    On the Intersections of Collective Memory and Foreign Policy: The Case of Yad Vashem’s Use of Holocaust Trauma in the Discourse on the Israeli-Palestinian Conflict
    Autorzy:
    Golańska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878276.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Zagłada
    konflikt izraelsko-palestyński
    Jad wa-Szem
    pamięć zbiorowa
    polityka historyczna
    Holocaust
    Israeli-Palestinian
    conflict
    Yad Vashem
    collective memory
    historical
    policy
    Opis:
    Adopting a new materialist perspective, the article analyzes the exhibition offered by the historical museum of Yad Vashem in Jerusalem to commemorate Shoah. It aims at exposing the subtle references the exhibition makes to the Israeli-Palestinian conflict. The argumentation reveals the multiple ways in which official strategies of remembering the traumatic past are shaped by contemporary discourses or political challenges, placing emphasis on the important intersections of historical policy and current political ventures.
    Przyjmując perspektywę nowomaterialistyczną, artykuł poddaje analizie ekspozycję muzeum historycznego należącego do kompleksu Jad wa-Szem w Jerozolimie poświęconego upamiętnianiu Zagłady. Rozważania mają na celu ukazanie zastosowanych w muzeum subtelnych odwołań do konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Argumentacja wskazuje, w jaki sposób praktyki upamiętniania traumatycznych wydarzeń z przeszłości kształtowane są przez bieżące dyskursy i wyzwania polityczne, podkreślając związki między polityką historyczną a aktualnymi działaniami politycznymi.
    Źródło:
    Historia i Polityka; 2020, 31 (38); 103-119
    1899-5160
    2391-7652
    Pojawia się w:
    Historia i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Radykalna konwersja jako postkolonialne wyparcie. Kulturowe samowygnanie w powieściach Piotra Ibrahima Kalwasa jako ostateczne rozwiązanie (post-)totalitarnej traumy
    Radical Conversion as Post-Colonial Disavowal. Cultural Self-Exile in Piotr Ibrahim Kalwas’s Novels as a Final Solution of the (Post-)Totalitarian Trauma
    Autorzy:
    Skórczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887294.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura polska po roku 1989
    Piotr Ibrahim Kalwas
    tożsamość
    religia
    postkolonialne wyparcie
    trauma post-totalitarna
    Polish literature after 1989
    identity
    religion
    postcolonial disavowal
    posttotalitarian trauma
    Opis:
    Od roku 1989 demonstrowanie swojej niezależności od katolicyzmu, czy też odrzucenia go, stało się w Polsce modnym gestem dla młodego pokolenia pisarzy (i nie tylko pisarzy). W ten sposób świętowano wyzwolenie z więzów zarówno narodowych jak i religijnych. Wśród ludzi zaangażowanych w takie działania znalazł się Piotr Ibrahim Kalwas, urodzony jako katolik, który po początkowym zwróceniu się ku muzyce punk w latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia, w roku 2000 przeszedł na islam i stał się zagorzałym muzułmaninem oraz jedynym współczesnym polskim pisarzem muzułmańskim. Jego wczesne powieści autobiograficzne dostarczają intrygującego materiału do badań nad zjawiskiem, które proponuję nazwać „postkolonialnym wyparciem” – gestu odrzucenia czy też zwalczania „wielkiej narracji” rozumianej jako totalizujący dyskurs, w którym tożsamość narodowa i religijna wzajemnie się uzupełniają, a który ukształtował powszechne rozumienie i ocenę historii i geopolityki przez Polaków. Narracja ta najpierw dała podstawy do oporu antykolonialnego w erze komunistycznej, po czym, co symptomatyczne dla postawy postkolonialnej, stała się przedmiotem wyparcia. Nawiązując do teorii postkolonialnej i do sporu na temat społeczeństwa post-sekularnego, artykuł omawia przesłanki i implikacje takiego stanowiska ideologicznego.
    Since 1989, demonstrating one’s detachment from, or rejection of, Catholicism has become a fashionable gesture among young generation of writers (and not only writers) in Poland, away to celebrate the liberation from both national and religious commitments. Among those engaged in such performance is Piotr Ibrahim Kalwas, born a Roman Catholic, who, after his initial conversion to punk music in the 1980s, since 2000 has become a zealous convert to Islam and the only contemporary Polish Muslim writer. His early autobiographical novels provide thought-provoking material for the study of the phenomenon I propose to term the “postcolonial disavowal” – a gesture of rejecting or subverting the “grand narrative,” considered atotalizing discourse in which national and religious identities are mutually implicated, that shaped the common understanding and assessment of history and geopolitics by Poles. Itself, the grand narrative provided the ground for anticolonial resistance during the Communist era, and subsequently became an object of disavowal symptomatic of the postcolonial reflexivity. Referring to postcolonial theory and the debate on postsecular society, the paper discusses the premises and implications of such ideological position.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 1; 45-67
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Феноменологія переживань у контексті психічної травми
    Phenomenology of experiences in the mental trauma context
    Fenomenologia doświadczeń, w kontekście traumy psychicznej
    Autorzy:
    Bondarevska, Liudmyla
    Stasko, Olena
    Kalashnyk, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38416042.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
    Tematy:
    psyche
    trauma
    significant experience
    traumatic experience
    in-depth psychocorrection
    psychological help
    psychika
    uraz psychiczny
    znaczące przeżycia
    traumatyczne przeżycia
    psychokorekcja pogłębiona
    pomoc psychologiczna
    Opis:
    The article highlights the results of the analysis of the scientific and theoretical basis of the development of the problem of the impact of mental trauma on the subject’s experiences. The concepts of mental trauma, traumatic event, and traumatic experiences are analysed. The peculiarities of the impact of mental trauma on the subject’s experience are outlined in the context of psychodynamic theory. It was established that the experience acquires a traumatic character not due to a quantitative indicator (repetition), but due to the significance of the event for the subject, which serves as a basis for the formation of destructive tendencies of the psyche. The possibilities of the method of active socio-psychological cognition (ASPP) in identifying the influence of traumatic fixations on the unconscious experiences of the subject, which in turn cause the formation of destructive tendencies of the psyche, are outlined.
    W artykule zwrócono uwagę na wyniki analizy naukowych i teoretycznych podstaw rozwoju problematyki wpływu traumy psychicznej na przeżycia podmiotu. Analizowane są pojęcia traumy psychicznej, zdarzenia traumatycznego i traumatycznych doświadczeń. Osobliwości wpływu traumy psychicznej na doświadczenie podmiotu, zarysowano w kontekście teorii psychodynamicznej. Ustalono, że przeżycie nabiera charakteru traumatycznego nie ze względu na wskaźnik ilościowy (powtórzenie), ale ze względu na znaczenie zdarzenia dla podmiotu, które jest podstawą kształtowania się destrukcyjnych tendencji psychiki. Zarysowano możliwości metody aktywnego poznania społeczno-psychologicznego (ASPP), w rozpoznawaniu wpływu fiksacji traumatycznych na nieświadome przeżycia podmiotu, które z kolei powodują powstawanie destrukcyjnych tendencji psychiki.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2022, 15; 95-102
    2082-7016
    2450-5552
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ja sama w coraz większym stopniu uświadamiam sobie kobiecą barwę tego, co robię”. "Transe – Traumy – Transgresje" i „Seria z Różą” w kontekście trendów autobiografii kobiecych
    „My own awareness of the feminine hue of what I do keeps growing”. "Trances - Traums - Transgressions" and „The Rose Series” in the context of the trends in woman’s autobiography
    Autorzy:
    Piekara, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375353.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    woman’s autobiography
    feminism
    Maria Janion
    interview
    “The Rose Series”
    autobiografia kobieca
    feminizm
    Janion
    wywiad
    „Seria z Różą”
    Opis:
    Artykuł dotyczy wywiadu-rzeki Kazimiery Szczuki z Marią Janion, w kontekście autobiografii kobiecych powstałych w XXI wieku w Polsce – książka ta jest częścią ciekawej inicjatywy wydawniczej, jaką jest „Seria z Różą”. W serii przedstawiane są biografie kobiet aktywnych, feministek, kobiet zasłużonych dla polskiej nauki, kultury, sztuki czy polityki. W artykule autorka stara się ukazać trendy charakterystyczne dla polskich autobiografii kobiecych, zestawić je z problematyką feministyczną oraz wskazać wyjątkowość przedsięwzięcia „Serii z Różą”, zastanowić się nad tym, czy można mówić o nowym sposobie konstruowania autobiografii kobiecej w Polsce. W tekście pojawia się także odniesienie do czegoś, co można nazwać „męskim punktem odniesienia” w konstruowaniu autobiografii, a także zderzenie wypowiedzi bohaterki książki (Marii Janion) ze stereotypami związanymi ze społecznymi i kulturowymi rolami kobiecymi.
    The article focuses upon Kazimiera Szczuka’s long interview with Maria Janion, locating it in the context of women’s autobiographies published in the 21st century Poland. The book under study – Trances – Traumas – Transgressions – is a part of an interesting publishing venture under a collective title of “The Rose Series”. The series presents biographies of active women: feminists, women who have made a significant contribution to Polish scholarship and science, culture, arts or politics. In her study, the author endeavors to single out particular trends characterizing the genre of the woman’s autobiography in Poland in relation to the central concerns of the feminist thought. It is against such a backdrop that she proceeds to demonstrate the uniqueness of “The Rose Series”. Her argument leads to a reflection upon whether or not it is possible to claim the emergence of a new way of constructing a woman’s autobiography in the Polish cultural discourse. To answer such a question, the author juxtaposes the ‘masculine point of reference’ – determining the ‘traditional’ direction of the process of autobiography construction – against the network of reference central to the construction of a woman’s autobiography, and sets some of Maria Janion’s statements and observations against stereotypes concerning social and cultural roles of the woman in the Polish context.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 2, 1; 29-38
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    'I Had a Dream, Which Was not All a Dream': Viewpoint Metaphors in Personal Experience Narratives on War
    „Miałem sen, który nie był wyłącznie snem”: metafory oglądu w narracjach osobistych doświadczeń na temat wojny
    Autorzy:
    Nikolaienko, Valeriia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28394726.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    metafora oglądu
    doświadczeniowość
    metafora
    punkt widzenia
    narracja osobistego doświadczenia
    narracja traumy
    viewpoint metaphor
    experientiality
    metaphor
    viewpoint
    personal experience narrative
    trauma narrative
    Opis:
    The article makes a case for a particular kind of conceptual metaphor, the viewpoint metaphor. The viewpoint metaphor is argued to be a tool employed by narrators in personal experience narratives in order to render their irregular perception mode. The viewpoint metaphor allows mapping on the narrated real experience the perception characteristics of other experiences such as watching a movie or having a dream. The research material consisted of a sample of 50 personal experience narratives (25 in English and 25 in Ukrainian) produced by the participants or witnesses, military and civilian, of hostilities mainly in Ukraine in 2014-2023 and in some other conflicts. It was found that two basic and most prominent viewpoint metaphors in this kind of discourse is EXPERIENCING THE EVENT is DREAMING OF THE EVENT or WATCHING A MOVIE OF THE EVENT. These metaphors are often reinforced by other viewpoint metaphors and they tend to repeatedly occur in the narrative. The function of the viewpoint metaphor is expressing the subjective experientiality, emotional condition and embodied perception mode at the time of the experience narrated. Viewpoint is therefore argued to be a part of the mental space’s construal. Studying the viewpoint metaphor allows to shed light onto the conceptual structure of viewpoint. It was found that the elements mapped from the source experience of watching a movie or having a dream include passive witnessing, reduced agency, hushed perception, unreality of events, timelapse, and slow motion.
    W artykule przedstawiono argumenty za istnieniem szczególnego rodzaju metafory pojęciowej – metafory oglądu. Metafora oglądu jest narzędziem stosowanym w narracjach dotyczących osobistych doświadczeń narratorów w celu oddania niezwykłości tych doświadczeń. Metafora ta pozwala na użycie w narracji rzeczywistego doświadczenia projekcji cech percepcyjnych innych doświadczeń, takich jak oglądanie filmu lub sen. Materiał badawczy stanowił korpus 50 narracji osobistych doświadczeń (25 w języku angielskim i 25 w języku ukraińskim) wojskowych i cywilnych  uczestników lub świadków działań wojennych, przede wszystkim  w Ukrainie w latach 2014-2023 oraz w niektórych innych konfliktach. Stwierdzono, że dwie podstawowe i najbardziej widoczne metafory oglądu w tego rodzaju dyskursie to DOŚWIADCZENIE WYDARZENIA to SEN O WYDARZENIU lub OGLĄDANIE FILMU Z WYDARZENIA. Metafory te są często wzmacniane przez inne metafory oglądu i zwykle pojawiają się wielokrotnie w narracji. Funkcją metafory oglądu jest wyrażanie subiektywnego doświadczenia, stanu emocjonalnego i ucieleśnionego trybu percepcji w momencie doświadczenia, które jest opowiadane. Dlatego też punkt widzenia jest traktowany tutaj jako część konstrukcji przestrzeni mentalnej. Badanie metafory oglądu pozwala rzucić światło na strukturę pojęciową punktu widzenia. Z badania wynika, że cechy percepcji przejęte na podstawie doświadczenia domeny źródłowej (oglądania filmu czy snu) obejmują bycie biernym świadkiem, zmniejszoną sprawczość, wyciszoną percepcję, nierzeczywistość wydarzeń, klatkowość widzenia i zwolnione tempo.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 1; 52-70
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Роман-травелог Гузель Яхиной Эшелон на Самарканд: от изживания исторической травмы к персональной мифологи
    Guzel Yakhinas novel-travelogue Echelon to Samarkand: from surviving historical trauma to personal mythology
    Powieść podróżnicza Guzel Jachiny „Eszelon do Samarkandy": od przezwyciężenia traumy historycznej do personalnej mitologii
    Autorzy:
    Smirnova, Alfiya I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311611.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    Гузель Яхина
    роман-травелог
    путешествие
    историческая травма
    персональная мифология
    «новый историзм»
    Guzel Jachina
    powieść podróżnicza
    podróż
    trauma historyczna
    mitologia osobista
    „nowy historyzm”
    Gusel Yakhina
    novel-travelogue
    trip
    historical trauma
    personal mythology
    «new historicism»
    Opis:
    The article examines the novel Echelon to Samarkand by Guzel Yakhina, dedicated to the Soviet past and the theme of «great hunger» of the early 1920s, which is interpreted as a collective trauma; analyzes the chronotope of the way, semantics of nomination of chapters structuring the development of the plot, architectonics of the novel; reveals the mindset to create a text that includes elements of myth, fairy tale, parable, which promotes author’s personal mythology and determined the meta-genre specifics of the novel-travelogue. The analysis of the text shows that Yakhina's novel expression demonstrates a personal perception of the historical background of the disappeared country, «new historicism» in the understanding of the Soviet civilization.
    Artykuł dotyczy powieści Guzel Jachiny Eszelon do Samarkandy poświęconej sowieckiej przeszłości i tematowi „wielkiego głodu” na początku lat 20., który interpretuje się jako zbiorową traumę. W analizie utworu uwzględniono chronotop drogi, semantykę nominacji rozdziałów, strukturyzację rozwoju fabuły, architekturę powieści. Przedstawiono też cel stworzenia tekstu, w którym elementy mitu, baśni, przypowieści przyczyniają się do stworzenia osobistej mitologii autora. Określono także metagatunkową specyfikę powieści podróżniczej. Z analizy tekstu wynika, że powieści Jachiny ukazują osobiste postrzeganie historycznej przeszłości nieistniejącego już kraju, „nowy historyzm” w objaśnieniu cywilizacji sowieckiej.
    В статье рассматривается роман Гузель Яхиной Эшелон на Самарканд, посвященный советскому прошлому и теме «большого голода» начала 1920-х годов, который осмысливается как коллективная травма; рассматривается хронотоп пути, семантика номинации глав, структурирующей развитие сюжета, архитектоника романа; выявляется установка на создание текста, включающего в себя элементы мифа, волшебной сказки, притчи, что способствует реализации персональной мифологии автора и определило метажанровую специфику романа-травелога. Проведенный анализ текста свидетельствует о том, что романное творчество Яхиной демонстрирует личностное восприятие исторического прошлого исчезнувшей страны, «новый историзм» в осмыслении советской цивилизации.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2022, 4; 81-95
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy z celi śmierci – językowy obraz więziennej traumy skazańców komunistycznego aparatu represji
    Letters from Death Row – a Linguistic Picture of the Prison Trauma of Convicts under the Communist Apparatus of Repression
    Autorzy:
    Jastrzębska-Golonka, Danuta
    Kęcik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763562.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    communist repressive apparatus
    death row
    linguistic image of the world
    letters
    trauma
    komunistyczny aparat represji
    cela śmierci
    językowy obraz świata
    listy
    Opis:
    Bojownicy o wolną Polskę, którzy nie pogodzili się z oddaniem wyzwolonej spod niemieckiego okupanta ojczyzny Związkowi Socjalistycznych Republik Sowieckich i komunistycznej władzy, stali się ofiarami nowego systemu. Aresztowani, torturowani, oskarżani o działalność przeciwko nowemu rządowi, dostawali wyroki wieloletniego więzienia lub kary śmierci. Oczekując na egzekucje, pisali do rodzin oficjalne, a więc cenzurowane listy oraz – jeśli były takie możliwości, grypsy. Pierwsze nigdy nie zostały wysłane, drugie czasem docierały do adresatów. Język tych listów stał się materiałem badawczym. Analiza tekstów, wykorzystująca metodologię językowego obrazu świata (JOS), pozwoliła na wyłonienie głównych kręgów tematycznych. Skazańcy pisali prośby, podziękowania i pożegnania, dzielili się swoimi refleksjami na temat Boga i wiary, śmierci, wartości rodzinnych i dramatycznej przyszłości, dając upust swoim emocjom i uczuciom, które dzięki staraniom rodzin oraz historyków przemówiły po latach. Artykuł interpretuje te teksty, wykorzystując metodologię językowego obrazu świata, wypracowaną przez lubelską szkołę etnolingwistyczną.
    Those fighting for a free Poland, who did not accept the surrender of their country, liberated from German occupation in 1945, to the next invader – the Union of Soviet Socialist Republics and the new Polish communist regime – became victims of the new political system. Arrested, tortured, and accused of activities against the new government, they were sentenced to many years in prison or to death. While awaiting the executions, they wrote official, censored letters to their families, and secret messages if possible. The first were never sent, the second sometimes reached the recipients. The language of these letters forms the basis of this research. In their letters, convicts wrote requests, thanks, and farewells, shared their reflections on God, faith, and death, family values and their dramatic future. They gave vent to their emotions and feelings, which, thanks to the efforts of their families and historians, spoke out years later. The article interprets these texts using the methodology of the ‘linguistic image of the world’ developed by the Lublin Ethnolinguistic School.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 4; 853-873
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transfer traumy. Monografia zbiorowa Літературний образ дитинства в часи кризи pod redakcją Katarzyny Jakubowskiej-Krawczyk
    Transfer of trauma. The collective monograph Літературний образ дитинства в часи кризи edited by Katarzyna Jakubowska-Krawczyk
    Перенесення травми. Колективна монографія Літературний образ дитинства в часи кризи за редакцією Катажини Якубовської-Кравчик
    Autorzy:
    Zambrzycka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343594.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    огляд
    дитинство
    криза
    війна
    травма
    постколоніалізм
    review
    childhood
    crisis
    war
    trauma
    postcolonialism
    Opis:
    Текст є рецензією на колективну монографію Літературний образ дитинства в часі кризи за редакцією Катажини Якубовської Кравчик. Книга стосується питань дитинства в часи кризи. Дослідники з Польщі та України аналізують різні проблеми, такі як Друга світова війна, Голокост, тоталітарний режим, бездомність та війна на Донбасі. У книзі використано сучасний метод постколоніальних досліджень і методологію дослідження травми в перспективі передання досвіду з покоління на покоління. Книга стосується дуже важливих сьогодні питань.
    The text is a review of a collective monograph Літературний образ дитинства в часи кризи edited by Katarzyna Jakubowska-Krawczyk. The book is about the issues of childhood in times of crisis. Researchers from Poland and Ukraine analyze various issues, such as World War II, the Holocaust, the totalitarian regime, homelessness and the ongoing war in Donbas. The book uses the modern method of postcolonial studies and trauma research from the generational transfer perspec- tive. It deals with very important issues.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 205-211
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Війна поза війною, або чи можлива втеча від травми (за романом Гаськи Шиян "За спиною")
    Wojna za strefą walki albo czy jest możliwa ucieczka od traumy (według powieści Haśki Szyjan "Za plecami")
    War outside the warzone, or is it possible to escape trauma (based on Haska Shyian’s novel "Behind the back")
    Autorzy:
    Puchońska, Oksana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343589.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    literature
    war
    memory
    trauma
    national identity
    tożsamość narodowa
    pamięć
    literatura
    wojna
    Opis:
    Podejmowane w kulturze ukraińskiej próby refleksji oraz przepracowania traumatycznego doświadczenia totalitarnej przeszłości są uwidaczniane w pojawiających się ostatnio tekstach literackich. Większość z nich odzwierciedla najbardziej aktualne problemy teraźniejszości w świetle doświadczeń traumatycznych, spowodowanych radziecką polityką represyjną wobec narodu ukraińskiego w XX wieku. Dzisiejsza wojna rosyjsko-ukraińska, która rozpoczęła się w Donbasie w 2014 roku, jest niczym innym, jak walką przeciwko narzuconej przez Rosję wizji tożsamości oraz próbą odzyskania przez Ukraińców właściwego obrazu pamięci historycznej. Ta kwestia jest poruszana na różnych poziomach przez przedstawicieli różnych pokoleń. Jednak dla generacji najmłodszej stanowi chyba największe wyzwanie, o czym dobitnie świadczy analizowana w artykule powieść Haśki Szyjan Za plecami. W tej powieści obserwujemy rzeczywistość poprzez spojrzenie młodej dziewczyny, która próbuje odzyskać równowagę psychiczną po bezpośrednim doświadczeniu wojny.
    Attempts in Ukrainian culture to reflect on and rework the traumatic experience of the totalitarian past have been portrayed in recently published literary texts. The majority of these reflect the most topical issues of the present in light of the traumatic experience caused by repressive Soviet policies against the Ukrainian people during the 20th century. Today’s Russian-Ukrainian war, which began in the Donbas in 2014, is nothing less than a struggle against Russia’s imposed vision of identity and an attempt by Ukrainians to reclaim the proper image of historical memory. This issue is addressed on different levels by representatives of different generations. However, it is perhaps the most challenging for the youngest generation, as is clearly evidenced by Haska Szyjan’s novel Behind the Back, which is analyzed in the article. In this novel, we observe reality through the eyes of a young girl trying to regain her mental balance after directly experiencing the war.
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2023, 11, 1; 139-154
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Schreiben im Versuch, "Schönheit" und „Glück herzustellen“: Die Sehnsucht als zentrales Motiv des Erzählens von Urs Widmer
    Writing as an attempt to 'create beauty' and 'happiness’. Longing as a Central Theme in the Narratives of Urs Widmer
    Pisarstwo będące próbą ‘tworzenia piękna' i 'szczęścia’: Tęsknota jako centralny motyw twórczości Ursa Widmera
    Autorzy:
    Sośnicka, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28286711.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    Deutschschweizer Gegenwartsprosa
    Urs Widmers Poetik
    literarische Phantasie
    Kreativität
    Realitätskritik
    Kindheitstraumata
    niemieckojęzyczna proza szwajcarska
    poetyka Ursa Widmera
    fantazja literacka
    kreatywność
    krytyka rzeczywistości
    traumy dzieciństwa
    Contemporary German-Swiss Prose-writing
    the poetics of Urs Widmer
    literary imagination
    creativity
    criticism of reality
    childhood trauma
    Opis:
    In Urs Widmers Werk, das in den unterschiedlichsten Varianten illusionslose Utopien ‚in die Luft‘ entwirft, wird dauernd der Gegensatz zwischen Wirklichkeit und der Sehnsucht nach einer besseren und bunteren Welt, zwischen poetischer Vision und gesellschaftlicher Realität thematisiert. Dass die Sehnsucht das konstituierende Element seines Erzählens bildet, bezeugt bereits der Titel seines programmatischen Essays Das Normale und die Sehnsucht (1972), in dem der Schriftsteller in Form von Fragen dies diskutierte, was ihn vordergründig beschäftigte und was er mit seinem Erzählen eigentlich zu erreichen suchte. Der Beitrag geht demzufolge den zentralen, in diesem Essay formulierten Fragen nach und präsentiert an einigen ausgewählten Werken des Schweizer Autors – insbesondere an der Erzählung Liebesbrief für Mary (1993) –, inwiefern und in welcher Gestalt Literatur als Ausdruck der Sehnsüchte betrachtet werden kann.
    W utworach Ursa Widmera, szkicujących w najróżniejszych wariantach pozbawione złudzeń utopie, nieustannie zaznacza się antagonizm między światem rzeczywistym a tęsknotą za światem barwniejszym i lepszym, między poetycką wizją a rzeczywistością społeczną. O kluczowym znaczeniu motywu tęsknoty w twórczości Widmera świadczy już sam tytuł jego eseju Das Normale und die Sehnsucht (1972) [Normalność i tęsknota], w którym pisarz sformułował swą poetykę w formie pytań o to, co najbardziej go zajmuje i co stara się wyrazić w swych utworach. Artykuł omawia centralne pytania postawione w tym eseju, odwołując się równocześnie do wybranych utworów szwajcarskiego pisarza, szczególnie do opowiadania Liebesbrief für Mary (1993) [List miłosny do Mary]. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu i w jakiej formie literatura może wyrażać tęsknoty.
    The work of Urs Widmer creates in the most diverse variations Utopias devoid of illusions – the contrast between reality and yearning for a better and brighter world, between poetic vision and social reality are his constant themes. The title of his programmatic essay Das Normale und die Sehnsucht (1972) [Normality and Longing] testifies to the fact that longing is the constituent element of his narratives. In this essay, the writer discusses in the form of questions what his main preoccupations are and what he was actually attempting to achieve with his tales. Accordingly, this article considers the central questions posed in the essay and demonstrates in selected works of the Swiss author – especially in the story Liebesbrief für Mary (1993) [Love-letter for Mary] – to what extent and in what form literature can be considered as an expression of yearnings.
    Źródło:
    Transfer. Reception studies; 2022, 7; 147-167
    2451-3334
    Pojawia się w:
    Transfer. Reception studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ofiara, zły chłopiec, błazen, marzyciel, mnich i wybawiciel – archetypiczne postaci mężczyzn w prozie Krzysztofa Niewrzędy, Dariusza Muszera, Leszka Oświęcimskiego i innych pisarzy emigracyjnych polskiego pochodzenia
    Victim, bad boy, fool, dreamer, monk and saviour: some archetypal characters in the prose of Krzysztof Niewrzęda, Dariusz Muszer, Leszek Oświęcimski and other immigrant authors of Polish origin
    Autorzy:
    Helbig-Mischewski, Brygitta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1377804.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    migration of Polish authors before 1989
    male archetypes
    male identity crisis
    literary strategies of overcoming
    migration trauma
    migracja polskich pisarzy przed rokiem 1989
    archetypy męskości
    męski kryzys tożsamości
    literackie strategie przezwyciężania traumy
    trauma migracyjna
    Opis:
    Literatura autobiograficzna o tematyce (e)migracyjnej cieszy się w ostatnich latach rosnącą popularnością. W kontekście interkulturowych badań polsko-niemieckich odchodzi się obecnie w odniesieniu do niej od pojęć takich jak „literatura migracyjna”, mówi się raczej o „literaturze w ruchu”, o płynnych tożsamościach. Autorkę interesują kreacje męskiej tożsamości w kontekście wielokulturowym – bada je z perspektywy kulturoznawczej i psychologicznej. Interesuje ją przede wszystkim nawiązująca do narracji autobiograficznych proza polskich autorów, takich jak m.in. Krzysztof Niewrzęda, Leszek Oświęcimski czy Dariusz Muszer, którzy w latach osiemdziesiątych przybyli do Niemiec i zaliczani są do ostatniej fali migracyjnej przed przemianą ustrojową. Opierając się na psychoanalizie, autorka analizuje archetypowe wzory męskości w ich prozie - autokreacje służące przepracowaniu doświadczeń emigracyjnych (na przykład: męczennik/ofiara, zły chłopak, błazen, mnich i wybawiciel).
    The so called emigrantion literature is a topic, which has commanded growing interest within literary studies during the last years. In German-Polish research, we see terms shifting from “migrant literature”, towards more open formulations such as “Polish literature on the move” (Ottmar Ettes, 2001). The article focuses on this very mobility of identities. The article examines autobiographically inspired novels by Krzysztof Niewrzęda, Leszek Oświęcimski and Dariusz Muszer. They immigrated to Germany during the 1980s, which means they have been part of the last migration wave before the 1989 transitions. The article examines, with recourse to intercultural German studies and psychoanalytic insights, archetypical masculinity models in the literature by the above mentioned authors (the victim, the bad boy, the fool, the monk and the saviour).
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2015, 5, 2; 75-90
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stres pomagających – efektywność interwencji internetowej dla osób pracujących z ofiarami traumy w obniżaniu wypalenia zawodowego i wzmacnianiu zaangażowania w pracę
    The helpers’ stress: Effectiveness of a web-based intervention for professionals working with trauma survivors in reducing job burnout and improving work engagement
    Autorzy:
    Rogala, Anna
    Smoktunowicz, Ewelina
    Żukowska, Katarzyna
    Kowalska, Martyna
    Cieślak, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164411.pdf
    Data publikacji:
    2016-04-28
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    wypalenie zawodowe
    zaangażowanie w pracę
    interwencja internetowa
    pośrednia ekspozycja na traumę
    przekonania o własnej skuteczności
    psychologia zdrowia w pracy
    job burnout
    work engagement
    web-based intervention
    indirect exposure to trauma
    self-efficacy
    occupational health psychology
    Opis:
    Wstęp Celem badania było sprawdzenie efektywności interwencji internetowej „Stres Pomagających” w obniżaniu wypalenia zawodowego i wzmacnianiu zaangażowania w pracę u osób pracujących zawodowo z ofiarami traumy. Materiał i metody Osoby badane były losowo przypisywane do jednego z 3 modułów interwencji: 1 – wzmacniającego przekonania o własnej skuteczności (N = 87), 2 – wzmacniającego spostrzegane wsparcie społeczne (N = 85) i 3 – edukacyjnego (grupa porównawcza, N = 81). Badani wypełniali internetowe kwestionariusze – przed interwencją (T1), tuż po interwencji (T2) i 4 tygodnie po zakończeniu interwencji (T3). Wyniki Z uwagi na wysoki odsetek osób, które nie wypełniły kwestionariuszy w T2 i T3 (tzw. drop-out) w module wzmacniającym spostrzegane wsparcie społeczne, z analiz wykluczono pochodzące od nich dane. U osób przypisanych do modułu wzmacniającego przekonania o własnej skuteczności stwierdzono wyższy poziom przekonań o własnej skuteczności w porównaniu z osobami przypisanymi do modułu edukacyjnego zaraz po zakończeniu interwencji (T2) i 4 tygodnie później (T3). Wśród uczestników obu wspomnianych modułów wypalenie zawodowe zmalało istotnie między T1 a T2 oraz między T2 a T3, a zaangażowanie w pracę wzrosło istotnie między T1 a T2 oraz między T1 a T3. Przekonania o własnej skuteczności (T2) pełniły funkcję mediatora między rodzajem modułu interwencyjnego (edukacyjny vs wzmacniający przekonania o własnej skuteczności) a odpowiednio: wypaleniem zawodowym (T3) i zaangażowaniem w pracę (T3). Wnioski Wyniki badania wskazują na mediacyjną rolę przekonań o własnej skuteczności w zmniejszaniu wypalenia zawodowego i wzmacnianiu zaangażowania w pracę. Med. Pr. 2016;67(2):223–237
    Background The study aimed at evaluating effectiveness of the web-based intervention, “The Helpers’ Stress,” in reducing job burnout and enhancing work engagement among professionals working with trauma survivors. Material and Methods Participants were randomly allocated to 1 of the 3 intervention modules: 1 – the self-efficacy enhancement (N = 87), 2 – the social support enhancement (N = 85), or to 3 – the educational module (comparison group, N = 81). Participants completed the online questionnaires before the intervention (T1), immediately after (T2), and 4 weeks after the intervention (T3). Results Due to high drop-out rate at T2 and T3 in social support enhancement module, we excluded from analysis participants assigned to this condition. Participants assigned to the self-efficacy enhancement module presented higher levels of self-efficacy (at T2 and T3), compared to those assigned to the educational module. Job burnout decreased significantly between T1 and T2, and between T2 and T3, and work engagement increased significantly between T1 and T2, and between T1 and T3, among participants assigned to both modules mentioned above. Self-efficacy (T2) mediated the relationship between the group assignment (educational module vs. self-efficacy enhancement module) and respectively job burnout (T3) or work engagement (T3). Conclusions The results of our study highlight the role of self-efficacy in reducing job burnout and increasing work engagement. Med Pr 2016;67(2):223–237
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2016, 67, 2; 223-237
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-70 z 70

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies