Traumatyczne przeżycia matki ciężarnej a zdrowie jej dziecka

Na psychikę i zdrowie dziecka wpływa wiele czynników, w tym stan psychiczny matki w czasie ciąży. Traumatyczne przeżycia ciężarnej wpływają na rozwój mózgu płodu, powodując hamowanie neurogenezy, atrofię neuronów hipokampa i kory przedczołowej, przerost jąder migdałowatych, zaburzenia w synapsach, zaburzenia plastyczności mózgu i wiele innych zmian. Silny, przewlekły stres podczas ciąży może być przyczyną poronienia, porodu przedwczesnego lub niskiej masy urodzeniowej dziecka. Zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym mogą spowodować także depresję, choroby psychiczne, różne choroby somatyczne i zaburzenia osobowości. Od czasu, kiedy mamy do dyspozycji badania neuroobrazowe mózgu, możemy już opierać się nie tylko na badaniach eksperymentalnych w stresie u zwierząt, ale także badać przeżycia traumatyczne u ludzi w czasie rzeczywistym. W ciągu ostatniej dekady badania neuroobrazowe, genetyczne i epigenetyczne zmieniły nasz pogląd na temat traumy i przewlekłego stresu. Głębokie przeżycia psychiczne mogą uczynić życie nieznośnym. Wiedząc jednak o tym, jakie mechanizmy kierują naszym życiem, potrafimy w wielu przypadkach przeciwdziałać ich następstwom lub starać się naprawić to, co zostało zniszczone nie z naszej winy. Wpływ na nasze funkcjonowanie i zdrowie sięga bowiem znacznie głębiej, sięga nawet do przeżyć naszych przodków. Jest to związane z dziedziczeniem epigenetycznym i tzw. Pamięcią komórkową. Negatywne emocje mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji. Na szczęście możemy wzbudzić w sobie pozytywne emocje, których dobroczynny wpływ jest nie do przecenienia. Świadoma kontrola naszych myśli i emocji, ustawiczne życzliwe podejście do osób bliskich i obcych powoduje znaczące, korzystne zmiany w mózgu, które również możemy zarejestrować przy użyciu badań neuroobrazowych. Potrafimy wtedy stwierdzić nawet powstawanie nowych neuronów w mózgu, w obliczu czego powiedzenie „miłość buduje” nabiera nowego znaczenia.

Mental and physical health of a child is influenced by a number of factors, including the mental state of their mother during pregnancy. Traumatic experiences of a pregnant mother influence the development of the foetus’ brain causing the inhibition of neurogenesis, neuronal atrophy in the hippocampus and prefrontal cortex, the hypertrophy of the amygdalae, disturbances in the synapses, disturbances of the plasticity of the brain and many others. Strong, chronic stress during pregnancy may cause miscarriage, premature birth or low birth weight. Changes in the central nervous system may also cause depression of the new-born, mental disease, various somatic disorders and personality disorders. Since we have had the neuroimaging studies of the brain at our disposal, one can not only rely on experimental research on stress in animals but also examine the traumatic experiences in humans in the real time. Over the last ten years, the neuroimaging, genetic and epigenetic studies have changed our perception of trauma and chronic stress. Deep mental experiences may make our life unbearable. However, being aware of the mechanisms leading our life, in many cases we can prevent or repair what was damaged because of our own fault. The influence on our health is much deeper; it reaches as far as to our ancestors’ experiences. It is connected with the epigenetic inheritance and the so called ‘cellular memory’. Negative emotions may lead to serious consequences. Fortunately, we are able to induce positive emotions. Their beneficial influence cannot be overstated. Conscious control of our thoughts and emotions, permanently generous approach to our relatives and strangers causes significant, positive changes in the brain that can be registered by the use of neuroimaging studies. In such a case, it may also be stated that new neurons have been created in the brain. In the face of this fact the statement “love heals” acquires a new meaning.