Negatywne i pozytywne następstwa doświadczonej traumy – rola ruminacji

The occurrence of traumatic events is fairly common – approximately 70% of people experience them. The results of research conducted in recent years indicate that the experience of traumatic events entails the occurrence of adverse effects, among which all the symptoms of a posttraumatic stress disorder are mentioned, but also there are positive changes, expressed in the form of posttraumatic growth. Among the conditions of negative and positive consequences of experienced trauma, a special role is attributed to cognitive activity, including rumination. Rumination related to a specific event can play diverse roles. One of them, termed intrusive, are automatically appearing thoughts which a person is unable to control, and which are not linked to attempts to solve the problem. This type of rumination is similar to intrusion, although the concepts are not identical. On the other hand, rumination called reflective or intentional is of a constructive nature, serving to attempt to solve the problem. Intrusive rumination favours the occurrence of posttraumatic stress disorder symptoms, and deliberate rumination – posttraumatic growth. The article focuses on the role of rumination in the occurrence of negative, but mostly – due to the novelty of the technique – positive effects of the experienced trauma. Research indicating the associations of rumination both with the symptoms of posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth is presented. A revised model of posttraumatic growth has been presented, which emphasises the importance of rumination, both intrusive and deliberate. The article also contains consideration over further directions of research in this area and practical implications, related primarily to promote posttraumatic growth.

Występowanie zdarzeń traumatycznych jest dość powszechne – doświadcza ich około 70% ludzi. Wyniki badań prowadzonych w ostatnich latach wskazują, że zdarzenia te wiążą się nie tylko z negatywnymi konsekwencjami, wśród których wymienia się przede wszystkim objawy stresu pourazowego, lecz także z pozytywnymi zmianami w postaci potraumatycznego rozwoju/wzrostu. Wśród uwarunkowań negatywnych i pozytywnych następstw traumy szczególną rolę przypisuje się aktywności poznawczej, w tym – ruminowaniu. Ruminacje odnoszące się do konkretnego wydarzenia mogą odgrywać zróżnicowaną rolę. Jedne, określane mianem natrętnych czy intruzywnych, to automatycznie pojawiające się myśli, których jednostka nie jest w stanie kontrolować i które nie są powiązane z próbami rozwiązania problemu. Ten rodzaj ruminacji jest zbliżony do intruzji, choć nie są to pojęcia tożsame. Z kolei ruminacje nazywane refleksyjnymi lub intencjonalnymi mają charakter konstruktywny – służą podejmowaniu prób rozwiązania problemu. Ruminacje natrętne przyczyniają się do występowania objawów stresu pourazowego, a refleksyjne sprzyjają rozwojowi po traumie. W artykule skupiono się na wpływie ruminacji na negatywne, ale przede wszystkim – ze względu na nowość tej problematyki – pozytywne skutki doświadczonej traumy. Przedstawiono badania wskazujące na związki ruminacji zarówno z objawami stresu pourazowego, jak i ze wzrostem po traumie. Zaprezentowano zrewidowany model potraumatycznego rozwoju, który akcentuje znaczenie ruminacji natrętnych i refleksyjnych. Artykuł obejmuje także rozważania nad dalszymi kierunkami badań w tym obszarze oraz implikacje praktyczne, dotyczące w szczególności promowania potraumatycznego rozwoju.