Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Chińskie osobowe nazwy własne
Chinese Personal Names

Autorzy:

Klejnowski-Różycki, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480370.pdf

Data publikacji:

2014-06-01

Wydawca:

Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum

Tematy:

sinologia
chińskie imiona
nazwy osobowe
nazwy własne
teologia chińska
Monumenta Serica
Sinology
Chinese names
personal names
proper nouns
Chinese theology

Opis:

Tworzenie nazwisk i imion w języku chińskim kieruje się odmiennymi regułami niż na Zachodzie. Sama kategoria „imienia” i „nazwiska” jest pewną kalką zachodniej koncepcji nazw osobowych nakładaną na język chiński. Zarówno tworzenie imion (名字 míngzì), jak i nazwisk (姓氏 xìngshì) oraz pseudonimów (号 hào) ma swoją tradycję. Chińczycy używają ok. 200 nazwisk i nieskończonej liczby imion. W tworzeniu osobowych nazw własnych istotnym elementem jest obraz znaku, który niesie ze sobą treści określające nazywaną osobę, a nie jedynie fonetyka. „Konwertowanie” imion i nazwisk europejskich na chińskie za pomocą fonetyka prowadzić może do szeregu nieporozumień znaczeniowych. Obraz znaku często komunikuje treści związane z charakterem, wrażliwością, pragnieniami, osobowością. Zostało to ukazane na przykładzie nazw Romana Malka (馬雷凱 Mǎ Léikǎi) i Dariusza Klejnowskiego-Różyckiego (柯達理 Kē Dálǐ).
Creating names in Chinese is guided by rules different than in the West. The very category of a “name” and a “surname” is a kind of a carbon copy of the Western concept of personal names, applied to the Chinese. Both the formation of names (名字 míngzì) and surnames (姓氏 xìngshì) as well as nicknames (hào 号) has its own tradition. The Chinese use about 200 surnames and an infinite number of names. While creating personal names – the character image is an important element which carries the contents of defining a person called in a specific way, not only the phonetics. The “converting” of the European names into Chinese, using phonetics, can lead to a series of misunderstandings in meaning. The character image often communicates content related to the nature, sensitivity, desires and person’s personality. This has been shown on the example of Roman Malek (马雷凯 Mǎ Léikǎi) and Dariusz Klejnowski-Różycki (柯达 理 Kē Dálǐ).

Źródło:

Nurt SVD; 2014, 1; 74-86
1233-9717

Pojawia się w:

Nurt SVD

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Biblijne nazwy własne w porównaniach i metaforach Juliusza Słowackiego

Autorzy:

Kęsikowa, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/627125.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny

Tematy:

porównania i metafory w poetyckim języku J. Słowackiego
bilijne nazwy własne w porównaniach i metaforach J. Słowackiego
the comparisons and metaphors in the poetic language of J. Słowacki
the biblical proper nouns in the comparisons and metaphors of J. S.

Opis:

Zarówno porównania, jak i metafory zawierające nazwy własne pełnią ważne funkcje stylistyczne, mają wpływ na walory artystyczne, estetyczne tekstów. Ale prócz tego mają równie ważną rolę semantyczną. Wzbogacają warstwę treściową utworów o skojarzenia związane z nazwami i ich denotatami, z całą szeroko pojętą kulturą i historią, do której się te nazwy odwołują, i do wartości ideowych, które się pod nimi kryją. Pod warunkiem, że potrafimy je właściwie odczytać.
In the article we can see ordered and discussed specific names that have been used by Juliusz Słowacki in comparisons and metaphors. Studying of the texts proved that such names (personal and geographic) occur more often in comparisons, usually in the comparing section. The personal and geographic names used by the poet can be found in both Old and New Testament, while the personal names occur much more often than the geographic ones. The same specific names also occur in terminological metaphors, far less frequent. The discussed comparisons and metaphors, beside the aesthetic function, perform also an important semantic role - they enrich the content layer of the composition with associations related to broadly comprehended concepts of culture and history to which they refer, and to idealistic values hidden underneath.

Źródło:

Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 173-182
2080-3400

Pojawia się w:

Język - Szkoła - Religia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Nazwy własne a użycie imienne
Proper Names and Nominal Use

Autorzy:

Tałasiewicz, Mieszko

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968317.pdf

Data publikacji:

2009-06-01

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii

Opis:

The editor rounds up the discussion between Tadeusz Ciecierski and Leopold Hess by pointing out that their conclusions are not as opposed as they are trying to show. On the contrary, on some interpretation one may even suggest that both views can convergently approach to some picture of the semantics of proper names. Roughly, the interpretation is that historical form of the debate about proper names has some drawbacks (as Hess points out) that could be mended if shifted to the problem of nominal use (as Ciecierski would have it).

Źródło:

Filozofia Nauki; 2009, 17, 2; 143-148
1230-6894
2657-5868

Pojawia się w:

Filozofia Nauki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Nazwy własne i ich pochodne w polskiej współczesnej nomenklaturze kulinarnej

Autorzy:

Kowalik, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459373.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Opis:

The article pertains to the culinary terminology that is contemporarily used in the Polish language. The main aim of the article is to define the scope and way of using proper names and their derivatives in the creation of culinary terminology, i.e. subcategories of proper names that appear in that terminology, their grammatical categories, their function and position in the complex structure of a culinary name.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2013, 8
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Nazwy własne okrętów Polskiej Marynarki Wojennej z lat 1918-2018

Autorzy:

Tymiński, Jan.

Powiązania:

Biuletyn Historyczny / Muzeum Marynarki Wojennej 2018, nr 33, s. 162-185

Data publikacji:

2018

Tematy:

Marynarka wojenna
Okręty
Onomastyka
Artykuł z czasopisma historycznego

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Nazwy własne - fakty i mity
Proper Names: the Facts and the Myths

Autorzy:

Hess, Leopold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968310.pdf

Data publikacji:

2009-06-01

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii

Opis:

The aim of the paper is to reveal and criticize some of the hidden assumptions of the discussion on the nature of proper names. Those assumptions work in favor of the New Theory of Reference (NTR), which in fact seems more plausible than it should, were the assumptions made explicit. Three theses, it is argued, are assumed with no proof by all sides of the proper names debate: (1) proper names refer to their objects in a different way than common names do; (2) proper names are rigid designators; (3) "we know what we say", i.e. the meaning of a sentence is identical to some cognitive content that is associated with it by the speaker. It is shown that the main source of plausibility of those assumptions, which serve as premises in arguments for the NTR, is the NTR itself.

Źródło:

Filozofia Nauki; 2009, 17, 2; 123-128
1230-6894
2657-5868

Pojawia się w:

Filozofia Nauki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Nazwy własne w ponowoczesnych tekstach reklamowych
Proper names in post-modern advertising texts

Autorzy:

Łuc, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2118533.pdf

Data publikacji:

2013-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

nazwy własne
postmodernizm
ponowoczesność
teksty reklamowe
proper names
post-modern
advertising texts

Opis:

The article discusses the problem of place, role, meaning and functions of proper names in post-modern advertising texts. The description and analysis proposed herein concern anthroponyms and geonyms. The presentation of the material for analysis, taken from the mass media in the years from 2010–2013, was divided into three thematic groups: 1) authentic anthroponyms in the advertising text; 2) non-authentic anthroponyms (artificial names invented by copywriters) as a persuasive advertising component; 3) geonyms in the consumerist communications space. The issues discussed have been divided into problem categories in order to present the material for analysis more clearly, and to highlight the complexity of this process. The problematic aspects have been described within the context of post-modern changes in the identity of language and communication.

Źródło:

Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 187-202
1641-6961

Pojawia się w:

Białostockie Archiwum Językowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Nazwy własne jako przedmiot badań neuronauk
Proper Names as a Topic of Cognitive Neuroscience

Autorzy:

Rutkiewicz-Hanczewska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928018.pdf

Data publikacji:

2017-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne
nazwy pospolite
podwójna dysocjacja
anomia
neuronauka
leksykon mentalny
paradoks Baker/baker
proper names
common names
double dissociation
cognitive neuroscience
mental lexicon
Baker and baker paradox

Opis:

This descriptive review presents proper names from the perspective of brain science. It contains the characteristics of individual groups of proper nouns (and common nouns for comparison) and takes account of their neurobiological background. This makes it possible to confirm many opinions on the status of proper names reported by linguists. The baker and baker paradox and the so-called double dissociation in the search of proper names and common names are discussed in order to confirm (at least in part) the thesis that proper names and common nouns are searched for in the mental lexicon independently of each other. The author also presents the characteristics of proper names to make a thesis about the uniqueness of this class of lexemes. It becomes clear that they are more difficult to learn, especially in patients with neurological deficits, and it takes healthy individuals longer to recall them than to search for common names. Moreover, the recollection of names is associated with more phonological mistakes and is often accompanied by the tip-of-the-tongue syndrome (TOT syndrome), which becomes most evident in elderly patients. The article also presents individual adaptive compensation techniques in impaired naming of objects and faces (e.g. aphasia), which facilitate the recreation of categories within the mental proper name lexicon.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/1; 97-109
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Izabela Domaciuk, Nazwy własne w prozie Stanisława Lema, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2003, ss. 234

Autorzy:

Makarski, Władysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954283.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 229-236
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Nazwy własne w w strukturze metafor pojęciowych
PROPER NAMES AND THE CONCEPTUAL METAPH ETAPH RS

Autorzy:

Rutkowski, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/597859.pdf

Data publikacji:

2017-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne
teoria metafory
metafora pojęciowa
językoznawstwo kognitywne
proper names
metaphor theory
conceptual metaphor
cognitive linguistics

Opis:

T he present paper examines the issue of conceptual metaphors related to proper names. According to the Lakoff/Johnson’s theory, two types of metaphor are sustained – orientational metaphors and ontological metaphors. The author shows how proper names may be a part of source domains, as well as how they function within the new metaphorical expressions. Some examples from the Polish lexicon are discussed, e.g. the names of Himalaya, Mount Everest, Marian Ditch, Waterloo and the like. Some conceptual metaphors, such as the figuration of the state as a human being, and other sub-metaphors which can be derived from this, are also examined. Proper names may function within the metaphorical expressions due to their specificity, and because their denotata are closer to the human experience.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/2; 91-104
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Nazwy własne w przekładzie. Zarys problematyki
Proper Names in Translation. An Outline of Key Topics

Autorzy:

Wolnicz-Pawłowska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911070.pdf

Data publikacji:

2014-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

proper names
translation
chronology
adaptation
adideation
reinterpretation
transposition

Opis:

The article briefly presents the history of the absorption of foreign proper names by the Polish language. The introduction outlines the key properties that differentiate proper names from common names. Then the three chief periods in the history of Polish are presented, along with their typical, dominant ways of absorbing proper names. These periods coincide with the periodization proposed by Z. Klemensiewicz (Old-Polish, Middle-Polish, New-Polish periods). The author discusses finally the main modes of absorbing proper names: phonetic-morphologic adaptation (e.g. Piotr, Agnieszka, Szymbark), adideation and reinterpretation (e.g. Bakchus – Beczkoś), translation (e.g. Felix – Szczęsny, Parva – Mała), transposition (e.g. Milano, Trier, Inez). 

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2014, 27; 201-214
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Teoretycy literatury i nazwy własne (uwagi wstępne)
Theoreticians of Literature and Proper Names (Introductory Remarks)

Autorzy:

Graf, Magdalena
Graf, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/598032.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

onomastyka literacka
teoria literatury
nazwy własne w literaturze
R. Barthes
J.F. Lyotard
U. Eco
literary onomastics
theory of literature
names in literature

Opis:

The article expands and modifies the contexts in which literary onomastics currently operates. This strictly interdisciplinary field of research, primarily originating from linguistics, has sought out the contexts that triggered non-obvious meanings of names readable in the artistic work from the outset. The references were varied – stylistics, textology, philosophy, structural poetics. All of them significantly enriched onomastic nalyses, leaving some fundamental sense of insufficiency at the same time. That is the reason why we propose the project of the connection between literary onomastics and — now extremely extensive — theoretical thought. The article is not the end of this discussion, but rather an exploratory study and the beginning of scientific research. Consequently, there is no one ordering and chronological concept with a clear conclusion, but the main aim is to show the analysis of the claims relevant for further research. Therefore, several concepts of theoreticians interested in proper names in literature were discussed (far from a common phenomenon in this case). From the research projects analyzed, including among others: U. Eco, J.F. Lyo tard, P. de Man, there emerges a clear conviction of the need to end the search for a referential, texted name. In this place it refers, on the one hand, to itself, establishing its own unreal meaning (image-forming, phonic, intertextual); on the other, it concerns the author’s system of naming (and beyond), which is also an epistemological concept. The starting point of these diagnoses was the thoroughly interpreted self-analysis of artistic works made by Marcel Proust; for further analysis, the thesis of Walter Benn Michaels was also employed, which brings interest in proper names from literature to the domain of artistic experiences. The conducted analysis (designing future literary onomastic research) leads to the final conclusion that the proper name indicates the essence itself, the arche of our existence.

Źródło:

Onomastica; 2019, 63; 13-30
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

RECENZJA: Artur Rejter, "Nazwy własne w kon/tekstach kultury", Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019, ss. 308

Autorzy:

Zarębski, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022851.pdf

Data publikacji:

2020-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 205-209
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

NAZWY WŁASNE JAKO NOŚNIK WARTOŚCIOWANIA W TEKSTACH REKLAMOWYCH
PROPER NAMES AS A VALUATION MEDIUM IN ADVERTISING TEXTS

Autorzy:

ŁUC, IZABELA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971625.pdf

Data publikacji:

2015-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwa pospolita
nazwa własna
wartościowanie
reklama
gra językowa
common name
proper name
valuation
advertisement
language game

Opis:

The article discusses the ways and mechanisms of inscribing selected proper names into the advertising con(text) and attempts at disintegrating the components of onyms. It shows the use of their connotational and associational value, as well as their contextual associational potential. The description of those phenomena enables one to formulate conclusions about the function and functional shifts of onyms, as well as about the shaping of a postmodern system of values by means of the same.

Źródło:

Onomastica; 2015, 59; 77-91
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Nazwy własne w przestrzeni społeczno-komunikacyjnej. Uwagi językoznawcy
Proper names in the social-communicative space. Linguist’s comments

Autorzy:

Rutkiewicz-Hanczewska, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/130428.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Stowarzyszenie Geodetów Polskich

Tematy:

nazwa własna
nazwa pospolita
etymologia ludowa
reetymologia
skojarzenie
adideacja
nominacja
proper name
common name
folk etymology
reetymology
association
adideation
nomination

Opis:

Artykuł poświęcony jest problematyce funkcjonowania nazw własnych w kontekście społeczno-komunikacyjnym. Podkreśla konieczność rozdzielenia procesów tworzenia i funkcjonowania onimów, ze względu na to, że w użyciu nazwa własna obrasta w nowe konotacje, staje się przyczyną generowania nowych motywacji, które są tworzone z reguły podświadomie. Te motywacje ujawniają się w postaci tzw. reinterpretacji nazewniczych zewnętrznych i wewnętrznych. Pierwsze dotyczą przekształceń dokonywanych w świadomości użytkownika, a zatem bez naruszenia formy nazewniczej. Mechanizm drugiego typu przekształceń pozwala na dokonywanie zmian w obrębie leksykalnym onimu.
This paper deals with proper names functioning issues in the social-communicative context. It underlines the necessity to divide creating and functioning names processes, because while using the proper names receive new connotations, and becomes a reason for generating new motivations, which are usually created subconsciously. These motivations come to the light in the shape of so called outward and inward onomastic (name) reinterpretations. The first concern transformations taking place in the user’s awareness, thus without reshaping a name. Mechanism of the other type of transformations allows making changes within lexical name.

Źródło:

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2012, 23; 355-363
2083-2214
2391-9477

Pojawia się w:

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Nazwy własne we włoskich przekładach Rodziny Połanieckich Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz’ Children of the Soil in the Italian translation

Autorzy:

Skuza, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195795.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

Henryk Sienkiewicz
Translation
Federigo Verdinois
Italian Cultural Reality

Opis:

The paper’s objective is to analyse two Italian translations of Henryk Sienkiewicz’s novel Children of the Soil. The first translator was a Neapolitan named Federigo Verdinois, who worked with Sienkiewicz’s permission. The second translator, however, remains anonymous due to the lack of Sienkiewicz’s consent to translate his novel, which in northern Italy (Milano, Florence) had been released in some successful editions that profited only the publishers. Although Verdinois translated Children of the Soil from the Russian version, his work, compared to the second translation, can be recognised as better in evaluation. The analysis of the anonymous translation suggests that the novel was translated hurriedly, negligently (editorial issues), and was severely abridged, which caused a significant decrease in its literary value in comparison to the original.

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2020, 11; 86-101
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Adam Siwiec, Nazwy własne obiektów handlowo-usługowych w przestrzeni miasta Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2012, ss. 231

Autorzy:

Młynarczyk, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459371.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Opis:

brak

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2013, 8
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Adam Siwiec, Nazwy własne obiektów handlowo- -usługowych w przestrzeni miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2012, ss. 231

Autorzy:

Kijak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1045095.pdf

Data publikacji:

2015-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 2; 207-212
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Nazwy własne o proweniencji biblijnej w poezji Wacława Potockiego
Proper names of biblical provenance in Wacław Potocki’s poetry

Autorzy:

Sornat, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/3200696.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

corpus analysis
biblism
functions of proper names
literary onomastics
Middle Polish language
Wacław Potocki

Opis:

This article presents the results of an analysis covering a portion of the vocabulary found in Wacław Potocki’s literary works. The examination of the lexical structure of the poet’s writings was limited to the biblical proper names coming from the three-volume edition of the poet’s Dzieła (Works) (Kukulski 1987). The material was excerpted using the corpus method and the Electronic Corpus of 17th- and 18th-century Polish Texts (until 1772). The aim of this article is to divide the collected biblisms according to the onomastic classification and to discuss the findings of their functional analysis. The Bible was a significant source of creative and ideological inspiration for the 17th-century author, which was reflected in the presented collection of proper names, with the anthroponyms that fulfilled allusive and content functions winning the greatest share. The study is concluded with a compilation of the outcomes of the comparative analysis performed with regard to the frequency of biblical proper names, certified in W. Potocki’s Dzieła and in the corpus of Baroque texts.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2022, 798, 9; 73-89
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Od "Acromy" do "Zwycięzcy" : nazwy własne i znaki rozpoznawcze pojazdów stosowane w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Cz. 3

Autorzy:

Kamiński, Andrzej Antoni.

Współwytwórcy:

Barbarski, Krzysztof. Opracowanie Tłumaczenie
Skrzyński, Tomasz. Opracowanie Tłumaczenie

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Kraków : "Phantom"

Tematy:

Pojazdy wojskowe oznakowanie Polska 1939-1945 r.
Album

Opis:

Tekst równol. w jęz. pol. i ang.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Książka

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Od "Acromy" do "Zwycięzcy" : nazwy własne i znaki rozpoznawcze pojazdów stosowane w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Cz. 2

Autorzy:

Kamiński, Andrzej Antoni.

Współwytwórcy:

Barbarski, Krzysztof. Opracowanie Tłumaczenie
Skrzyński, Tomasz. Opracowanie Tłumaczenie

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Kraków : "Phantom"

Tematy:

Pojazdy wojskowe oznakowanie Polska 1939-1945 r.
Album

Opis:

Tekst równol. w jęz. pol. i ang.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Książka

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Od "Acromy" do "Zwycięzcy" : nazwy własne i znaki rozpoznawcze pojazdów stosowane w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Cz. 1

Autorzy:

Kamiński, Andrzej Antoni.

Współwytwórcy:

Barbarski, Krzysztof. Opracowanie Tłumaczenie
Skrzyński, Tomasz. Opracowanie Tłumaczenie

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Kraków : "Phantom"

Tematy:

Pojazdy wojskowe oznakowanie Polska 1939-1945 r.
Album

Opis:

Tekst równol. w jęz. pol. i ang.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Książka

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Nazwy własne w powieści Ewy Nowackiej "Małgosia contra Małgosia"
Proper names in the novel Małgosia v. Małgosia by Ewa Nowacka

Autorzy:

Raszewska-Klimas, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594320.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

onomastyka literacka
powieść powojenna
kompozycja
intertekstualność
literary onomastics
post-war novel
composition
intertextuality

Opis:

Powieść Ewy Nowackiej Małgosia contra Małgosia jest przykładem powieści powojennej. Został w niej zastosowany dwoisty charakter przestrzeni czasowej, powodujący dwoistość świata przedstawionego. Użyte w powieści nazwy podporządkowane są głównemu zamierzeniu artystycznemu, tj. przedstawieniu miejsca i czasu akcji jako jednej, spójnej rzeczywistości. Warstwa semantyczna i konotacyjna nazw własnych, a także wszelkie nawiązania intersemiotyczne, dają możliwość wielopłaszczyznowej interpretacji literackich onimów oraz sprawiają, że świat przedstawiony w powieści jest bardzo bogaty, głęboko osadzony w tle historycznym i kulturowym. Nazwy użyte są w licznych funkcjach stylistycznych. Funkcjonują w kulturowo-komunikacyjnym obszarze użycia języka. Ewa Nowacka, stosując odpowiednie nazwy własne, stworzyła harmonijną literacką całość.
The novel by Ewa Nowacka, Małgosia versus Małgosia, is an example of a post-war novel. There has been used the dual nature of time space causing the duality of the world presented. The names used in the novel are subordinate to the main artistic intention, ie. the presentation of the place and time of action as a single, coherent reality. The semantic and connotative layers of the proper nouns as well as all the intersemiotic references give the possibility of multifaceted interpretation of literary onyms and make the world depicted in the novel very rich and deeply rooted in the historical and cultural background. The names are used in a number of stylistic features. They function in a cultural-communicative area of the language use. Ewa Nowacka, using appropriate proper nouns, creates a harmonious literary whole.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 129-142
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Imiona Karaimów z Halicza
First names of Halicz Karaims

Autorzy:

Sulimowicz, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942753.pdf

Data publikacji:

2004

Wydawca:

Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik

Tematy:

Halicz
imiona
antroponimia karaimska
nazwy własne

Opis:

The members of Karaim community in Halicz used to have two, sometimes even three first names: a religious name, called the shem ha-kodesh (holy name), a secular name called kinnui and a name in a diminutive form. The religious name was a Hebrew name. It generally appears in connection with religious observances, for instance on a tombstone. The secular name appears in civil documents (contracts, school certificates etc.). Diminutive form, sometimes even not connected in an apparent way to other two names, was used in everyday life. Karaims from Halicz had a strong tradition that mandated that a baby be named a deceased relative. New-born child was typically named for a grandfather or a grandmother. If the grandparents were still alive, a baby would be named after other relatives, great-grandparents or siblings of one of the parents. Child could also be given the same name as a sibling who had previously died. As a result of this practice we find a definite group of names (18 for males and 12 for females), staying in use in Halicz community and repeating every other generation within families.

Źródło:

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2004, 1 (8); 3-5
1733-7585

Pojawia się w:

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Nazwy własne w powieści W zaraniu Teodora Tomasza Jeża
Proper Names in the Novel W zaraniu by T. T. Jeż

Autorzy:

Żuraszek-Ryś, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044251.pdf

Data publikacji:

2020-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

T. T. Jeż
novel
literary onomastics
oikonyms and anthroponyms

Opis:

The article presents the proper names from the novel W zaraniu by T. T. J eż. The subject of the overview focuses on oikonyms and anthroponyms, with particular emphasis on the relation of literary naming to authentic onyms. Additionally, the functional aspects of the selected types of names are examined. Simultaneously, the article analyses the specific solutions adopted by T. T. J eż, conditioned by the character of his literary production.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 1; 253-264
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Onomastyczne tropy dekadentyzmu. Nazwy własne w Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza
Onomastic traces of decadents. Proper names in Bez dogmatu by Henryk Sienkiewicz

Autorzy:

Rejter, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/684289.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

onomastyka literacka
Henryk Sienkiewicz
dekadentyzm
stylistyka
nazwy własne
literary onomastics
decadent
stylistics
proper names

Opis:

Proper names should be recognized as a significant factor of a literary character and in broader perspective of bringing closer the novel problems. The main novel character, Leon Płoszowski, percepts and sense the world through the self-analysis and analysis of the reality surrounding him. Proper names above all emphasize two features: erudition and cosmopolitism of the novel character. His formation and contact through the years with high culture do not help him to put the world – both: one inside and one outside him – in order, but all of this remains a stigma in a form of association everything with art, literature, philosophy etc. It is confirmed in the novel by numerous proper names. The fact that proper names in basic for Leon Płoszowski characteristics places in the novel apply mostly to the past, causes that they form sort of „onomastic museum”.
-

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2016, 50; 91-103
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Z toponimii Roztocza
On the Toponymy of Roztocze

Autorzy:

Koper, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127775.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

toponimia
Roztocze
nazwy własne
toponymy
proper noun

Opis:

The author presents a semantic and structural analysis of several puzzling toponymies from the south-east Lublin region. They are the following names of villages: Teniatyska, Podrusów, and parts of villages and hamlets: Sikliwce, Rebizanty, Koszele. Probabilistic research, studies on their history and settlement, a reconstruction of the starting forms of toponymies have made the author to arrive at the following conclusions: Teniatyska is a cultural name connected with the Ukrainian appelative teneta. Primarily, it most probably defined a place where traps or nets were laid. It cannot be excluded that such a place was a water mill of which mention has been made in the notes. Another interpretation allows for the starting form Teniatyn. Then the personal name would be included in the toponym Teniata (Pol. Tenięta). A change in the from of the toponym Teniatyn > Teniatyszcze would be linked with the establishment of a new settlement in place of the deserted one, once inhabited. Podrusów refers to the topographic or water name Rusiec, one that is analogous to the names of the proximate settlements, cf. Susiec. Sikliwce is an ethnic name, most probably primarily referring to a water environment - a near-by stream. With, the name would change its category from the category of ethnic names to the family ones. The process of anthroponimization had taken place in another local name of that area - i.e. Rebiznaty, primarily, Koszele is a typical family name from the personal name Koszel, and the latter is derived from kosz (basket), “a vessel woven from straw and straw.”

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 179-193
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Nazwy własne w piśmiennictwie średniowiecznym wobec obrazowości staropolszczyzny
Proper names in medieval literature and the imagery of the Old-Polish language

Autorzy:

Rejter, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1992246.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwa własna
średniowiecze
język staropolski
obrazowość
dyskurs
proper name
Middle Ages
Old-Polish language
imagery
discourse

Opis:

Opracowanie dotyczy możliwości zastosowania instrumentarium onomastyki do badań nad obrazowością języka staropolskiego. Zaobserwowano potencjał nazw własnych pomocny w opisie złożoności średniowiecznej polszczyzny, co jest zwłaszcza ważne ze względu na ubóstwo ilościowe i tematyczne zachowanych z tej epoki tekstów polskojęzycznych. Nazwy własne ze względu na konotacje semantyczne i wiele funkcji, jakie pełnią, można poddać analizie w różnych kontekstach i użyciach. Autor spróbował wskazać kilka wybranych problemów dotyczących związków onimów z obrazowością języka staropolskiego. Obserwacje były prowadzone zarówno z uwzględnieniem potencjału semantycznego nazw własnych, jak i ich funkcji we współtworzeniu różnych dyskursów i stylów.
The work concerns the possibility of using onomastic instruments for researching the imagery of Old-Polish. One can observe the potential of proper names that is useful in describing the complexity of Medieval Polish, especially that there are few texts written in Polish remaining from the Middle Ages. Proper names, due to their semantic potential of connotations and their many functions, may be analyzed in various contexts, which is helpful in the analysis of medieval language. The author attempts to highlight a few selected problems concerning the relationship between onyms and the imagery of the Old-Polish language. The observations were conducted taking into account the semantic potential of proper names as well as their function in co-creating various discourses and styles.

Źródło:

Onomastica; 2021, 65, 2; 87-102
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Różnorodność systemów, światów przedstawionych i onimii w Role Playing Games

Autorzy:

Herbut, Patrycja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630759.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

RPG
proper nouns
fantasy
onimia
nazwy własne

Opis:

Role-playing games (RPG) provide a great opportunity to research creative word-formation. This article concentrateson RPG systems and represented worlds as well as proper nouns that can be found in them. The author presents the history of RPG, explains the core elements of the games (such as Game Master or RPG session) and compares the most popular and important systems. The article also explains how players create the names for their characters. The analysis is based on the examples taken from the Fallathan’s Chronicles game.
Artykuł dotyczy systemów RPG, światów przedstawionych oraz onimii w grach tego typu. Przedłożono nie tylko historię gier role-playing, lecz także opisano najbardziej znane, a zarazem kluczowe systemy RPG. W artykule wyjaśniono również, czym są gry RPG, jakie elementy składają się na rozgrywkę, np. kim jest Mistrz Gry lub co to jest sesja. Na przykładzie imion z gry Kroniki Fallathanu autorka wskazała, w jaki sposób gracze tworzą miana swoich postaci.

Źródło:

Acta Humana; 2017, 8
2082-4459

Pojawia się w:

Acta Humana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Nazwy własne w Kronikach Jakuba Wędrowycza Andrzeja Pilipiuka
Proper names in Andrzej Pilipiuk’s Kroniki Jakuba Wędrowycza (The Chronicles of Jakub Wędrowycz)

Autorzy:

Domaciuk-Czarny, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1804850.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

onomastyka literacka; nurty nazewnictwa literackiego; funkcje nazw własnych; nazwy geograficzne; nazwy osobowe; etnonimy; intertekstualność
literary onomasty; trends in literary nomenclature; functions of proper names; geographic names; personal names; ethnonyms; intertextuality

Opis:

Nazewnictwo Kronik Jakuba Wędrowycza związane jest z fikcją mimetyczną, realistycznym nurtem onimii literackiej i z poetyką realizmu magicznego. Kroniki, jako przykład popularnej literatury współczesnej, podlegają kategorii groteski, wyzyskują czarny humor, łączą realizm ze zjawiskami nadnaturalnymi, preferują aktualność zdarzeń i odniesienia intertekstualne. Realistyczna warstwa onimiczna pełni w zbiorze swe typowe funkcje: nazwy geograficzne lokalizują akcję na pograniczu polsko-ukraińskim (Wojsławice, Stary Majdan, Uchanie), pełnią też funkcję lokalizacji w czasie (Związek Radziecki, RFN), semantyczną (wąwóz Szubienica). Nawy osobowe oraz etnonimy również są typowe, ich struktura podlega zasadzie prawdopodobieństwa, pełnią pragmatyczne funkcje w dziele literackim w oficjalnej lub potocznej odmianie językowej (por. Szkopy, Niemcy, Semen Paczenko, Józef/Józwa, Maciuś, Skorliński). Nazwy własne Kronik to formy uwikłane w gry językowe, groteskowe, humorystyczne, przełamujące nastrój grozy i tajemniczości w obliczu działań i charakterystyki głównego bohatera, Jakuba Wędrowycza.
The nomenclature in The Chronicles of Jakub Wędrowycz is connected with the mimetic fiction, the realistic trend in literary onymy, and with the poetics of magical realism. The Chronicles, as an example of contemporary popular literature, falls into the category of grotesque, it exploits black humor and combines realism with supernatural occurrences; it also favors current events and intertextualities. The realistic onymic layer performs its typical functions: geographic names place the events on the Polish-Ukrainian borderland (Wojsławice, Stary Majdan, Uchanie), locate them in time (The Soviet Union, FRG), and perform the semantic function as well (Gallows gorge). Personal names and ethnonyms are also typical, their structure is governed by the probability rules, and they serve the pragmatic functions in the literary work in both the official and the colloquial language (compare Szkopy [Krauts], Germans, Semen Paczenko, Józef/Józwa, Maciuś [diminutive], Skorliński). Proper names in The Chronicles engage in word plays and they can be grotesque, humorous; they lighten the atmosphere of horror and mystery especially in the context of the protagonist’s—Jakub Wędrowycz’s doings and his characteristics.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 6; 29-42
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Nazwy własne osobowe w kontekście dokumentów średniowiecznej kancelarii kościelnej
Personal Names in the Context of the Documents of the Medieval Church Office

Autorzy:

Kutyła-Joć, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1944749.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

antroponimia
dokument średniowieczny
dyplomatyka
formularz dokumentu
intytulacja
inskrypcja
narracja
datacja
testacja
poświadczenie notarialne
anthroponymy
medieval document
diplomacy
form document
intitulation
inscription
narration
dating
testing
notary certification

Opis:

This paper analyses sixteenth-century Polish anthroponymia as preserved in the documents of Jarosław Bogoria Skotnicki, the archbishop of Gniezno. The onomastic material has been depicted in the context of the structure (form) of diplomas. They show Polish anthroponymy against the backdrop of medieval events they describe, a fact that constitutes the onomastic interpretation of official texts under study. The sources used here have shown the spontaneous changes in the manner of naming people, starting from one-word nomination, inherited from the pre-Slavonic epoch, through a more extensive system of identification by means of non-nominal onomastic elements derived from appelate, anthroponymic, and toponymic forms that are not surnames. The question of the way to identify person in the Middle Ages and its reflection in office documents may determine the direction for further studies on Polish anthroponymy.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 6; 55-103
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Magdalena Gozdek, Nazwy własne w Odporze na odpowiedź kwestyj (1579) Erazma Glicznera. Forma i funkcja, Lublin 2022, ss. 200, Młoda Polonistyka, t. 18.

Autorzy:

Duda, Henryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/39784133.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2023, 80/1; 169-172
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Nazwy własne w funkcji metaforycznej (na polskich i rosyjskich przykładach prasowych)
Proper names in a metaphorical function (with Polish and Russian press examples)

Autorzy:

Bogdanowicz, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/950969.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

językoznawstwo
onomastyka
nazwa własna
metafora
konotacja
funkcja metaforyczna

Opis:

The article is about the metaphorical usage of proper names and their place beyond the language system. Proper names quite frequently appear in modern (Polish and Russian) journalistic texts as a part of metaphors. These are, for example, such expressions as polski Hitler, Гитлер без вермахта, Himalaje wszelkiego zakłamania, “гималаи” пивных и водочных бутылок, Nowy Jork we wschodnim stylu, подмосковный Версаль, katolicki Gorbaczow, этакий черногорский Обломов, nasz Leonardo da Vinci, сегодняшние Корчагины, Мересьевы, Гагарины and others. A name loses its system properties in figurative usage. That means the name does not denote or distinguish a particular person or place that was originally designated by it, but begins to be seen as a meaningful unit. Metaphors with proper names in their structure are created from connotational meaning of a proper name, which is a given social group’s unlimited knowledge of the object that the name refers to, in its basic use.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 187-196
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Bitwa pod Brenną czy pod Starymi Pupami? O nazwach bitew i wojen w polskich powieściach fantasy

Autorzy:

Gorczowska, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/646090.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

onomastyka literacka
nazwy własne
chrononimy
nazwy wojen
nazwy bitew

Opis:

Battle of Brenna or battle of old Bottocks? War and battle names in Polish fantasy novels Proper names are a very important element of language in every literary work, especially in fantasy novels. They compose a map of reality unknown to the reader but they also tell the story of imagined world. Chrononyms are an example of proper names which appear in fantasy novels. They are names of historical events. Names of wars and battles are often used in books written by Andrzej Sapkowski, Ewa Białołęcka, Anna Brzezińska, Feliks W. Kres and Krzysztof Piskorski. This publication analyses how writers create chrononyms, how similar to real chrononyms names of wars and battles in fantasy books are, and what functions they perform in novels. Key words: literary onomastics; proper name; chrononyms; names of wars; names of battles;

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2015, 15; 203-212
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Nazwy własne w fantasy humorystycznej na przykładzie utworów Jacka Piekary i Pawła Majki
Proper names in humorous fantasy of Jacek Piekara and Paweł Majka

Autorzy:

Domaciuk-Czarny, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973238.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

nazwy własne
fantasy
nazwy ekspresywne
semantyka
funkcje onimów
proper names
expressive names
semantics
functions of onyms

Opis:

W artykule przedstawione są wyznaczniki gatunkowe tzw. fantasy humorystycznej oraz analiza nazewnictwa występującego w tego typu utworach. Nazwy własne (antroponimy, toponimy) oraz deskrypcje jednostkowe pełniące funkcję nazw własnych posiadają różne źródła ekspresywności, np. naruszanie zamkniętości klasy imion, wyzyskiwanie humorystycznych apelatywów w podstawach onimów, podkreślanie obcości leksykalnej nazw własnych, paronomazja, ekspresja fonetyczna itp. Takie nomina propria pełnią najczęściej funkcje semantyczną, ekspresywną i intertekstualną poprzez odwołania do nazw własnych z innych tekstów literackich oraz ich modyfikacje. Znaczenie nazwy własnej najczęściej odczytać można w kontekście, w którym nazwa ta się pojawia. Utwory zaliczane do fantasy humorystycznej zawierają ciekawy typ nazewnictwa, łączący wyznaczniki kilku nurtów onomastyki stylistycznej: realistycznego, semantycznego, ekspresywnego i fantastyczno- baśniowego.
The article discusses features of comic fantasy and analyses names occurring in the texts representative of the genre. Proper names (anthroponyms, toponyms) and individual descriptions that serve the function of proper names have different sources of expressiveness. They include violating of the confinement of classes of personal names, using humorous appellatives in the stems of onyms, emphasizing foreign origins of proper names, and phonetic expression. Nomina propia discussed in the article most often serve the semantic, expressive or intertextual function through references to proper names in other literary texts and their modifications. The meaning of a given proper name can be usually understood in the context. The names in comic fantasy texts are extremely interesting since they combine features of different stylistic onomasty: realistic, semantic, expressive and fantastic.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 51-65
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Nazwy własne podziemnych wyrobisk w żupach krakowskich (XVI–XVIII w.)
Proper names of underground mine workings in Cracow Saltworks (16th-18th centuries)

Autorzy:

Horyń, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2171632.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

proper names of salt excavations
mining instructions in 16th-18th centuries
Cracow Saltworks
Bochnia
Wieliczka
nazwy własne wyrobisk solnych
instrukcje górnicze w XVI–XVIII w.
żupy krakowskie

Opis:

This paper is an attempt at describing proper names of underground salt excavations. Among the analysed terms, the most documented ones are commemorative names, which are based on anthroponyms – surnames and first names. A less numerous group is represented by names related to the location of the objects, point to their functions in the mine, or refer to physiographic features. Moreover, there are names of cultural or metaphorical character. These terms are varied both in terms of motivation and level of formality. The material for analysis comes from the texts of Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI–XVIII wieku.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 84-94
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Legendy i wierzenia Słowian oraz ich odzwierciedlenie w polskich i angielskich nazwach roślin
Slavic Legends and Folk Beliefs and Their Embodiment in Polish and English Names of Plants

Autorzy:

Szwajczuk, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192912.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

nazwy własne
nazwy historyczne
legendy
Słowianie
etymologia
onomastyka
tłumaczenie

Opis:

Jadwiga Waniakowa (2012) twierdzi, iż wraz z nazwą kwiatów wędrowały wierzenia, tak jak miało to miejsce w przypadku „niezapominajki”. Bogactwo nazw, skrywane tajniki i wędrówki myśli ludzkiej, nawiązanie do kontekstów politycznych i historycznych oraz właściwości leczniczych i zjawisk okultystycznych sprawiają, że symbol kwiatu staje się pojęciem wielowymiarowym. Niniejszy referat ma na celu zobrazowanie sposobu postrzegania rzeczywistości przez symbolikę rośliny odzwierciedloną w nazwach. W szczególności, punkt wyjścia stanowią legendy i wierzenia Słowian. Głównym założeniem jest wstępna weryfikacja, czy w języku polskim słowiańskie skojarzenia związane z rośliną odzwierciedlone są w nazwach roślin oraz czy, tym samym, nastąpiła migracja wierzeń słowiańskich poprzez migrację nazw do kultury anglosaskiej. Fitonimy przedstawione zostały z perspektywy diachronicznej i synchronicznej. Nieodzownym elementem poszukiwań oraz wyzwaniem jest również podjęta próba tłumaczenia zwyczajowych nazw dawnych. Dociekania badawcze rozpoczęły się od analizy nazwy „wyżlin większy”/Antirrhinum majus L. Polska nazwa rośliny („wyżlin”) oznaczająca dawniej „pysk zwierzęcy, szczególnie psi albo cielęcy obrany ze skóry i mięsa”[1] odzwierciedlona jest w dawnych nazwach angielskich takich jak Dog’s-mouth [pysk psi] czy Calf’s-mouth [pysk cielęcy](Nowick 2015: 36). W języku polskim zaś roślina znana jest jako lwia paszcza.   [1] Źródło: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/wyzlin;5523280.html. Data ostatniego dostępu: 25.04.2020.
Waniakowa (2012) advocates migration of plant names together with associated folk beliefs as in the case of ‘forget-me-not’. The abundance of names, concealed secrets and wandering nature of human mind, reference to political contexts and historical backgrounds as well as healing properties and occult phenomena render the symbol of a flower multidimensional. The paper is supposed to depict the manner in which the reality is perceived via the plant’s symbolism embodied in its name. In particular, these are Slavic legends and beliefs analyzed as semantic motivation of the plant’s denomination process that constitute the paper’s main thrust. The key assumption, however, is initial verification whether Slavic associations with plants are reflected in their names in the Polish language, and whether the migration of Slavic beliefs via migration of names into the Anglo-Saxon culture has taken place. Phytonyms are presented from a diachronic and synchronic perspective. Further, an integral element of the study shall be an attempt to translate old and contemporary Polish and English plant names.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2020, 5, 1; 150-169
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Nazwy własne jako nośnik wartościowania i emocjonalności w listach Joachima Lelewela
Proper names as carriers of evaluation and emotionality in Joachim Lelewel’s letters

Autorzy:

Jaros, Violetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1879781.pdf

Data publikacji:

2021-12-18

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

proper name
evaluation
emotionality
letter
common language
family language
nazwa własna
wartościowanie
emocjonalność
odpowiedź na list do redakcji
język potoczny
język familijny

Opis:

Przedmiotem artykułu są zagadnienia związane z tekstowymi użyciami propriów jako nośników wartościowania i emocjonalności w listach Joachima Lelewela adresowanych do krewnych oraz przyjaciół i znajomych. Eksplicytnymi wykładnikami funkcji emotywno-ekspresywnej są odpowiednio nacechowane formanty słowotwórcze oraz morfemy fleksyjne. Emotywizację i aksjologizację sygnalizują ponadto nazwy własne umiejscowione w sąsiedztwie określeń wartościujących. Kontekstualnemu uwartościowaniu propriów służą między innymi wypowiedzi wykrzyknikowe, powtórzenia i nagromadzenie onimów. Wyraźnym sygnałem subiektywizacji wypowiedzi są nazwy własne w użyciu metaforycznym i metonimicznym oraz onimy wpisane w strukturę porównania. Niekiedy nośnikiem emocjonalności i wartościowania może być znaczenie asocjacyjne propriów.
The article’s subject is related to the textual use of propria as carriers of evaluation and emotionality in Joachim Lelewel’s letters addressed to relatives, friends and acquaintances. Explicit exponents of the emotive-expressive function are appropriately marked with word-formation formants and inflectional morphemes. Emotivization and axiologization are signalled by proper names and their location in the vicinity of evaluative terms. Contextual valuation of propria is served, among others, by exclamation marks, repetitions and accumulation of onyms. Proper names in metaphorical and metonymic use and onyms inscribed in the comparison structure clearly signify the statements subjectivisation. Sometimes the associative meaning of propria may be the carrier of emotionality and valuation.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 79-94
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Goździkowa przypomina… Concerning the Word Formation of Proper Names in the Texts of Advertisements
Goździkowa przypomina… O derywatach słowotwórczych będących nazwami własnymi w tekstach reklam

Autorzy:

Rogowska-Cybulska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928205.pdf

Data publikacji:

2018-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne
derywaty słowotwórcze
reklama
proper names
word formations
advertisement

Opis:

The article contains an analysis of the word formation of proper names which are used in the texts of advertisements. The analyzed examples are drawn from the texts of advertisements found on television, radio, press, the Internet etc. which were produced at the end of 20 th century and the beginning of 21 st century. The article analyses two categories of these proper names: word formations which are used in contemporary Polish language (f.e. Robuś, Marysia, Stefcia, Kasia, Jasio, Krzyś, Rozalka, Basia, Bartuś, Sabinka, Julka, Karinka, Tomek, Adaś, Goździkowa) and neologisms f.e. Zapobiegalska, Zarażalski, Kichalska, Krzywonogi, Przyklapiusz, Musztarderowie, TurboDymoMan, SuperEs, Zozolka, Łazienkowo). The analysis conducted in the article proves that both types of proper names, which are word formation derivatives, appear relatively often in the texts of advertisements. This is the case since they are easy to form (advertisements take the majority of them from usage) and can perform many functions, which advertisements willingly use for their own needs. Proper names that are word formation derivatives and just proper names serve mainly as an assessment as they connote the values appreciated both culturally and socially and the values attributed to proper names are carried on the advertised products. Proper names which are derivatives create a desired picture of advertised products more expressively than other proper names, thanks to their clear word formation structure. Moreover, they expose their commercial assets so they fully use and at the same time cocreate the system of values of consumption culture.

Źródło:

Onomastica; 2018, 62; 243-258
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Nazwy własne a lingwistyka dyskursu. Mariusz Rutkowski, Katarzyna Skowronek (2020): Onomastyczna analiza dyskursu. Kraków: Wydawnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej, 148 ss.
Proper names and linguistics of discourse

Autorzy:

Czachur, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2096066.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Opis:

The goal of this contribution is to review and to discuss the content of the publication by Mariusz Rutkowski, Katarzyna Skowronek (2020): Onomastyczna analiza dyskursu. Kraków: Wydawnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej, 148 ss.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2020, 13; 341-347
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Onomastyczna analiza dyskursu

Autorzy:

Rutkowski, Mariusz
Skowronek, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607858.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

proper names
discourse
linguistic theory
methodology
onomastyka
nazwy własne
dyskurs
metodologia

Opis:

The article is a synthetic discussion of the discourse analysis method from the onomastic perspective. In our opinion, proper names are not merely linguistic signs - they are also social constructs, often highly politicised, forming various textual and discursive relations. Names understood in that way are often crucial to (re)constructing  social reality. Thanks to the methodological orientation used, names can be a good tool for identification, discovery and interpretation of important aspects of discourse. In our opinion, the use of particular names is not random, but it helps us discover objects vital for the analysis of axiology and ideology of discourse. The method we propose should provide tools used in analyses of all onymic spheres (name categories). The text also highlights the theoretical framework of the method and a proposal of a research procedure in onomastic disourse analysis (ODA) is shown. Moreover, examples of analysis domain are indicated: discourse types and name categories related to them.
Celem artykułu jest syntetyczne omówienie metody analizy dyskursu w perspektywie onomastycznej. W naszym ujęciu nazwy własne to nie tylko znaki językowe – to również konstrukty społeczne, często silnie zideologizowane, wchodzące w rozliczne relacje tekstowe i dyskursywne. Nazwy tak pojmowane odgrywają często kluczową rolę w (re)konstruowaniu rzeczywistości społecznej. Dzięki takiej orientacji metodologicznej mogą one stanowić dobre narzędzie do identyfikacji, ujawnienia i interpretacji kluczowych aspektów dyskursu. Użycie nazw – takich a nie innych – nie jest w naszym rozumieniu przypadkowe, ale odsłania ważne dla aksjologii i ideologii danego dyskursu obiekty. Proponowana przez nas metodologia powinna zapewnić instrumentarium służące do analiz wszystkich sfer onimicznych (kategorii nazewniczych). W tekście naszkicowane jest teoretyczne tło metody, a także pokazana propozycja postępowania badawczego w ramach onomastycznej analizy dyskursu (OAD). Wskazane zostały również przykładowe domeny analiz: typy dyskursów i przyporządkowane im kategorie nazewnicze.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 1
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Nazwy własne jako symptomy kultury (na przykładzie tytułów poradników autoterapeutycznych)
Proper Names as Symptoms of Culture (based on The Example of Auto-Therapeutic Guide Books Titles )

Autorzy:

Skowronek, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971879.pdf

Data publikacji:

2016-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

semiotyka
psychoanaliza
symptomy kultury
tytuły
poradniki psychologiczne
semiotics
psychoanalysis
symptoms of culture
titles
psychological guidebooks

Opis:

The article discusses the issue of proper names defined as symptoms of culture. The first part is of a theoretical character and develops the theory of symptomatology of culture in the context of semiotics (Ch. Peirce), psychology and psychoanalysis (S. Freud and J. Lacan), and onomastics. Symptomatology of culture is a practice of interpreting a certain group of texts of culture and extracting common qualitative traits within them. This is especially in the case of those traits specific to them and often encountered, which could testify to particular serious and deeply-rooted social phenomena leading to their appearance. In the empirical part the author presents a way of using (onymic) symptomatology in practice to research modern culture. She uses the examples of popular psychological and auto-therapeutic guidebooks and treats them as linguistic symptomatic forms of the most significant linguistic and cultural phenomena along with their social causes and functions which are often dysfunctional or abnormal in character. The analysis comprises the most typical conceptual and syntactic constructions encountered in the group.

Źródło:

Onomastica; 2016, 60; 47-67
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Kluczowe formacje policyjne w odrodzonej Polsce — kontekst historyczny i uwagi językowe dotyczące ich nazw własnych

Autorzy:

Płotek, Marcin
Przetak, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1933031.pdf

Data publikacji:

2020-01-21

Wydawca:

Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

Tematy:

nazwy własne
formacje policyjne
Policja Państwowa
Milicja Obywatelska
Policja
odzyskanie niepodległości

Opis:

Tekst dotyczy nazw własnych polskich formacji policyjnych, ich symboliki, semantyki, etymologii i sposobu zapisywania tych nazw (ortografi i). Artykuł zawiera zatem treści historyczne i językoznawcze. Odbudowa polskiej państwowości w roku 1918 pozwoliła na powołanie policji jako typowej organizacji. Sejm przyjął ustawę powołującą nową, jednolitą formację policyjną (Policję Państwową) 24 lipca 1919 r. Była to pierwsza polska formacja policyjna, przetrwała ona formalnie aż do 1944 r. W powojennej Polsce tradycyjne funkcje (zadania) policji przejęła (wykonywała) Milicja Obywatelska. Wbrew nazwie własnej formacja ta nie uosabiała idei aktywności obywatelskiej na rzecz dobra wspólnego, le cz była organem państwowym, scentralizowanym, zhierarchizowanym, negującym zasadę apolityczności i powiązanym z aparatem bezpieczeństwa. Współczesna Policja jest spadkobierczynią nie tylko Policji Państwowej, lecz także wszystkich wcześniejszych polskich formacji policyjnych. Podsumowując, artykuł przybliża i upamiętnia ważne momenty naszej historii, dając wyobrażenie o zmieniających się realiach codziennej służby a także o roli policji w różnych formach ustrojowych.

Źródło:

Przegląd Policyjny; 2019, 135(3); 113-136
0867-5708

Pojawia się w:

Przegląd Policyjny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Baśka, Wanda i inne : wszystko lub prawie wszystko o nazwach własnych pisanych na sprzęcie polskich wojsk lądowych i formacji paramilitarnych

Autorzy:

Kamiński, Andrzej Antoni.

Współwytwórcy:

Wydawnictwo Vesper Włodzimierz Wieczorek. Wydawca

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Czerwonak : Vesper

Tematy:

Samochody opancerzone
Transportery opancerzone
Wojsko
Uzbrojenie (wojsk.)
Język polski
Nazwy własne

Opis:

Indeks.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Książka

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Translating Jedi and Sith. Proper names in early translations of Star Wars novels to German, Polish and Russian
Tłumacząc Jedi i Sithów. Nazwy własne w pierwszych tłumaczeniach powieści z serii Star Wars na język niemiecki, polski i rosyjski

Autorzy:

Nowakowski, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192518.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

proper names
proper names in fantasy
translation of proper names
Star Wars
popular culture
nazwy własne
nazwy własne w fantastyce
tłumaczenie nazw własnych
Gwiezdne Wojny
kultura popularna

Opis:

The presented paper argues the importance of proper names in fantasy and science fiction in general but focuses primarily on the highly successful Star Wars franchise. Worldwide popularity of George Lucas’ creation resulted in the need of translation of Star Wars materials to other languages. Translators were given a task, among others, of creating a glossary of proper names essential to the overall story, including such as Jedi and Sith. This paper is an analysis of translation of these proper names in Star Wars novels released before the year 2000 in German (61), Polish (39) and Russian (18). It presents all variants proposed by the translators before the final one was canonized and comments on their choices and used strategies. The analysis shows that while German and Polish translators usually retained use of previously established versions, Russian translators proved to be less consequent in this matter.
Niniejszy artykuł poświęcono istotności nazw własnych w fantastyce na przykładzie amerykańskiej franczyzy Gwiezdne Wojny. Światowa popularność stworzonego przez George’a Lucasa uniwersum zrodziła zapotrzebowanie na tłumaczenie towarzyszących mu materiałów. Jednym z zadań tłumaczy było stworzenie glosariusza nazw własnych – kluczowych dla fabuły, wielokrotnie powracających, takich jak np. Jedi oraz Sith. Niniejszy artykuł stanowi analizę tłumaczeń wymienionych nazw własnych w powieściach z serii Gwiezdne Wojny opublikowanych w językach niemieckim (61), polskim (41) i rosyjskim (19) przed 2000 rokiem. Zawiera on wszystkie zaproponowane w nich przez tłumaczy warianty, komentuje ich wybory i wykorzystane strategie. Analiza pokazuje, że podczas gdy tłumacze niemieccy i polscy z reguły wykorzystywali zaproponowane wcześniej wersje, o tyle rosyjscy postępowali pod tym względem mniej konsekwentnie.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 2
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Wobec rzeczywistości. Nazwy własne w polskim reportażu dwudziestowiecznym — próba analizy diachronicznej
Towards Reality. Proper Names in Polish Reportage of the 20th Century — an Attempted Diachronic Perspective

Autorzy:

Rejter, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928042.pdf

Data publikacji:

2017-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

reportaż
onomastyka
tekstologia
kultura
XX wiek
reportage
onomastics
text linguistics
culture
20th century

Opis:

The paper is concerned with the problem of proper name-functions in Polish reportages of the 20th century. The analysis is focused on diachronic changes. For the research, two periods of polish history were chosen: soc-realism and post-socialism epochs. The observation of onomastic material proved that culture had a significant impact on proper name functions in reportage understood as a dynamic and polyphonic speech genre. Furthermore, the proper name as a specific language sign is undoubtedly an important element which informs of the cultural and social factors, customs and traditions of a particular period. The results of this study confirm the benefits of contextualizing onomastic research within a broadly understood cultural background.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/1; 225-239
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Nazwy zespołów i tytuły utworów disco polo. Rekonesans onomastyczno-kulturowy
Onomastic layer of disco polo songs. An overview

Autorzy:

Skowronek, Bogusław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2174112.pdf

Data publikacji:

2022-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

disco polo
onomastics
proper names
cultural studies
onomastyka
nazwy własne
badania kulturowe

Opis:

In the article, I discuss the names of disco polo bands (disco polo is a kind of Polish pop music) and songs. I analyse the names from the linguistic and cultural perspective. I also highlight the external contexts. I also treat the onomastic layer of disco polo as a sign of cognitive conceptualisations, being the basis of the creation of images of the world in the lyrics.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 235-244
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Chrematonimia w kulturze współczesnej
Chrematonymy in Contemporary Culture

Autorzy:

Gałkowski, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928007.pdf

Data publikacji:

2017-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

chrematonimia
chrematonomastyka
nazwy własne
kultura współczesna
chrematonymy
chrematonomastics
proper names
contemporary culture

Opis:

The article aims to demonstrate the role of chrematonymy in a broadly understood contemporary (modern) world culture. The author identifies possible chrematonimic categories and subcategories, discusses their formal and functional properties, and the methods and conditions involved in their creation. The paralexical and communicational phenomena associated with this general class of onymy (e.g. the use of logotypes and extralinguistic signs as well as letter and numeric codes in chrematonymic function) is also discussed.

Źródło:

Onomastica; 2017, 61/1; 55-71
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

O niereferencjalnych kontekstach użycia zaimka ten
On non-referential contexts of using the pronoun ten (this)

Autorzy:

Wołk, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28825305.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

referencja
pragmatyka
nazwy własne
zaimek ten
reference
pragmatics
proper names
pronoun ten

Opis:

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule jest polski zaimek ten występujący przy nazwach własnych w kontekstach w rodzaju ten Martynowski, ten Marek, ten Gdańsk, ten Giewont. Ze względu na współwystępowanie w bezpośrednim sąsiedztwie dwóch wyrażeń prymarnie pełniących funkcję wykładników referencji szczegółowej określonej można wysunąć hipotezę, że zaimek ten w tego typu układach nie jest użyty referencjalnie, przestaje tym samym być demonstrativum, w związku z czym ma inne niż podstawowe dla niego właściwości językowe. Celem badań podjętych w tym tekście jest określenie językowej specyfiki takich wystąpień operatora ten, w tym odniesienie się do tez dominujących w literaturze specjalistycznej, dotyczących m.in. ekspresywności takich użyć. Wybrane do zbadania połączenia słowa ten z nazwami własnymi zostaną zestawione z nieobligatoryjnymi wystąpieniami tego zaimka przy rzeczownikach (jak np. w zdaniu: Na tym wczorajszym indyku można sobie było zęby połamać).
This article analyses the Polish pronoun ten (‘this’) located next to proper names in contexts such as ten Martynowski, ten Marek, ten Gdańsk, ten Giewont. Due to its occurrence in immediately next to two expressions which primarily function as exponents of specific reference, one can put forward a hypothesis that the investigated pronoun is not applied in its referential function in this type of settings. Thus, it ceases to be a demonstrative pronoun, and assumes linguistic properties other than its basic ones. The aim of this study is to determine the linguistic nature of such occurrences of ten, also in reference to the thesis prevailing in the relevant literature, which, among other aspects, concerns the expressive value of such applications of the pronoun. The combinations of ten with proper names selected for analysis will be juxtaposed with nonobligatory occurrences of this pronoun next to nouns (as, for example, in the sentence: Na tym wczorajszym indyku można sobie było zęby połamać (You could break your teeth on that turkey yesterday).

Źródło:

Poradnik Językowy; 2023, 807, 8; 33-47
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Nomination skills of pre-school children Part 2
Umiejętności nominacyjne przedszkolaków. Część 2

Autorzy:

Kij, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/24201057.pdf

Data publikacji:

2021-06-29

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

onomastyka
nazwy własne
chrematonimy
nazywanie zabawek
onomastics
proper names
chrematonyms
naming toys

Opis:

This paper is a second part of a publication devoted to the level of nomination skills of children aged four to six. Whilst the first part focused on toys: humanoid and not modelled on living beings – this paper examines the naming of animals and plush toys modeled on animals. The author analyses methods used by children to create proper names (chrematonyms) and elements of extralinguistic reality rooted in these names. The influence of socio-cultural factors (age and gender) on the development of naming skills of pre-schoolers is also examined.
Artykuł jest drugą częścią publikacji poświęconej badaniom nad poziomem umiejętności nominacyjnych dzieci w wieku od czterech do sześciu lat. W poprzedniej części skupiono się na zabawkach humanoidalnych oraz zabawkach niewzorowanych na istotach żywych. W niniejszym opracowaniu zbadane zostało nazewnictwo zwierząt oraz pluszowych zabawek wzorowanych na zwierzętach. Przeanalizowano metody tworzenia nazw przez dzieci oraz elementy rzeczywistości pozajęzykowej utrwalone w tych onimach. Zbadano ponadto wpływ czynników społeczno-kulturowych (wieku, płci) na rozwój umiejętności nominacyjnych przedszkolaków.

Źródło:

Logopedia Silesiana; 2021, 10, 1; pp. 1-25: English language version; pp. 26-49: Polish language version
2300-5246
2391-4297

Pojawia się w:

Logopedia Silesiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Aspekty socjolingwistyczne w badaniach procesu ewolucji systemu antroponimicznego. Zarys tematu
Sociolinguistic aspects of research on the process of evolution in the anthroponimastic system. An outline of the topic

Autorzy:

Iglewska, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/460258.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

nazwy własne
onomastyka
antroponimy
socjologia
socjoonomastyka
proper name
onomastics
anthroponyms
sociology
socioonomastisc

Opis:

Onomastyka jest dziedziną interdyscyplinarną, głównie o nachyleniu językoznawczym. Analiza onomastyczna podpiera się wieloma metodologiami właściwymi dla innych gałęzi językoznawstwa, nauk humanistycznych, stąd takie jej ujęcia przedmiotowe jak socjoonomastyka, psychoonomastyka, onomastyka kulturowa, onomastyka literacka i in. Artykuł jest poświęcony zagadnieniu związków pomiędzy onomastyką a socjologią.
Onomastics is an interdisciplinary field, with a primarary leaning towards linguistics. An analysis of onomastics applies many methodologies appropriate to other branches of linguistics and humanities, hence such concepts as socioonomastics, psychonomastics, cultural onomastics, literary onomastics etc. This paper is devoted to the issue of the relationship between onomastics and sociology. Socioonomastisc is a subfield of onomastics, studying the names from the sociolinguistic and sociological standpoint.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 327-330
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Nazwy lubelskich aptek
Names of Lublin-Based Pharmacies

Autorzy:

Czapla, Anna
Kutyła, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1902142.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

onomastyka
chrematonimia
mikrotoponimia miejska
nazwy własne aptek
onomastics
chrematonymy
municipal microtoponymy
names of pharmacies

Opis:

The paper presents an analysis of 234 names of pharmacies in Lublin. On the basis of the semantic criterion, the names were classified as follows: names relating to reality: 1) topographic, 2) possessive, 3) derived from medical or beauty plants, 4) derived from the names of manufactured medical products, 5) containing a chronology-related element, 6) derived from pharmacies’ coat-of-arms, 7) derived from sacral names, divine persons or ancient medics, 8) associative names, describing a place in which a pharmacy is run, 9) attributive names, 10) referring to the names of astral objects; Names that were not motivated by reality: 1) derived from unreal and mythical figures, 2) derived from names of imaginative medicines. Other names are classified as ambiguous or vague. The research has shown the following productivity index for the names in question: possessive – 45.2%, attributive – 14%, topographic – 9.5%, derived from medical or beauty plants – 8%.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 6; 75-85
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

NAZWY WŁASNE W „SŁOWNIKU MIMICZNYM DLA GŁUCHONIEMYCH I OSÓB Z NIMI STYCZNOŚĆ MAJĄCYCH”
PROPER NAMES IN THE DICTIONARY TITLED “SŁOWNIK MIMICZNY DLA GŁUCHONIEMYCH I OSÓB Z NIMI STYCZNOŚĆ MAJĄCYCH”

Autorzy:

RUTA, KAROLINA
WRZEŚNIEWSKA-PIETRZAK, MARTA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971860.pdf

Data publikacji:

2015-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne w polskim języku migowym
antroponimy w kulturze Głuchych
nazwy geograficzne
słownik języka migowego
anthroponyms in Deaf culture
geographic names
dictionary of sign language

Opis:

This study aimed to characterize proper names from the “Słownik mimiczny dla głuchoniemych i osób z nimi styczność mających” written by Józef Hollak and Teofil Jagodziński. This lexicon, targeted at deaf people, their families and friends was edited in 1879. Among the collected proper names, there are anthrophonyms and geographic names. The analyses have shown the similarities and differences between proper names in the Polish Sign Language and the ways of signing the collected onyms indicated by the authors of the dictionary. Results of the analysis confirm that the aim of the dictionary was to become a useful tool in the process of explaining the articles of faith and the Bible. What is more, the structure of the dictionary proves that this is not the lexicon of the Polish Sign Language, but a two-language dictionary that translates vocabulary from Polish language to the Polish Sign Language. This is why the analyzed lexicon does not present the natural system of proper names characteristic of the Polish Sign Language, but rather illustrates different ways of adapting proper names in Polish language to the methods of signing that are possible in Polish Sign Language. The ways of signing proper names indicated by the authors of the dictionary were not aimed at the facilitation of communication with deaf people, instead they reflect the meaning of proper names.

Źródło:

Onomastica; 2015, 59; 93-106
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Leksykograf u podnóża rockowej wieży Babel. Muzyka popularna a słowniki nazw własnych
A lexicographer at the foot of the rock tower of Babel. Popular music and dictionaries of proper names

Autorzy:

Marcinkiewicz, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1944366.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Narodowe Centrum Kultury

Tematy:

rock
muzyka popularna
nazwy własne
słownik
leksykografia
popular music
proper names
dictionary
lexicography

Opis:

This article focuses on the place that proper names originating from rock, or popular music in general, take or could take in dictionaries of proper names. It starts with an overview of onomastica published thus far, revealing a limited interest of Polish researchers in proper nouns related to this form of artistic activity. This discovery prompted the author to share his suggestions regarding such an onomasticon, or even onomastica, where names from popular music and specific categories would take a central place. Conditions are proposed which such a dictionary can or must meet based on the categories used in lexicography such as macro-, micro-, media- and megastructure. The final section of the article presents examples of the proposed lexicographic entries used in practice. Prepared on the example of the proper noun ‘Yes’, the first proposal is to limit the term description to basic data (spelling, pronunciation, explanation of the name, inflection in Polish). The second option develops the entry and refines it: firstly, by adopting the microstructure plan with the special role of a commentary, and secondly, in the context of the media-structure, i.e. by presenting it among other related entries.

Źródło:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 114, 2; 87-102
1230-4808

Pojawia się w:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Obraz polskiej kultury ukryty w nazwach łódzkich ulic

Autorzy:

Dembowska-Wosik, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/680292.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

lingwakultura
kultura lokalna w nauczaniu języka polskiego jako obcego (jpjo)
nazwy własne
nazwy ulic

Opis:

Autorka analizuje nazwy ulic Łodzi z perspektywy glottodydaktycznej. Omawia, jakie elementy polskiej kultury są obecne w miejskich nomina loci i na jaki obraz polskiej kultury się składają. Proponuje także możliwe ich wykorzystanie w pracy z cudzoziemcami uczącymi się języka polskiego jako obcego.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 357-365
0860-6587
2449-6839

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

„Nie starczy ust do wymówienia przelotnych imion twoich, wodo” — nazwy własne w twórczości Wisławy Szymborskiej
"There are not enough mouths to utter all your fleeting names, o water" — proper names in Wisława Szymborskas works

Autorzy:

Graf, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1992242.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

onomastyka literacka
nazwy własne w poezji
Wisława Szymborska
literary onomastics
proper names in poetry

Opis:

Utwory Wisławy Szymborskiej doczekały się wielu opracowań, zwłaszcza literaturoznawczych. Badacze (np. S. Balbus, E. Balcerzan, A. Legeżyńska) szczegółowo omówili najważniejsze tematy tej poezji oraz cechy jej poetyki. Zwracali też uwagę na  zabiegi stylistyczne  oraz stosowane przez poetkę gry językowe. Jednak w niewielkim stopniu interesowała ich warstwa onimiczna wierszy. Tymczasem poezja Szymborskiej jest źródłem bogatego zbioru nazw własnych, występujących samodzielnie lub stanowiących człony metafor i porównań. Są to zarówno antroponimy, jak i nazwy miejscowe, hydronimy oraz ideonimy. W dorobku poetki są też utwory pozbawione nazw własnych, co także jest sygnałem funkcji tekstowych (np. przemilczenia, przemijania, niepewności). Przeprowadzone analizy (np. wiersza „Portret kobiecy”) pokazują, jak objęcie obserwacją nazw własnych wpływa na wzbogacenie interpretacyjnych wniosków.
There are many studies concerning Wisława Szymborska’s works, especially in the field of literary studies. Researchers (including S. Balbus, E. Balcerzan, A. Legeżyńska) have discussed in detail the features and the most important themes of her poetry. They also paid attention to stylistic devices and language games used by the poet. However, they were little interested in the onymic layer of her poems. Meanwhile, Szymborska’s poetry is a rich source of proper names, which appear independently or constitute elements of metaphors and comparisons. Among these onyms, there are both anthroponyms and place names, hydronyms and ideonyms. The poet’s oeuvre also includes works devoid of proper names, which is also an important signal of textual functions (e.g. concealment, evanescence, uncertainty). The conducted analyses (e.g. of the poem “Portrait of a woman”) show how the analysis of proper names enriches the interpretative conclusions.

Źródło:

Onomastica; 2021, 65, 2; 103-118
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Nomination skills of pre-school children
Umiejętności nominacyjne przedszkolaków

Autorzy:

Kij, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1066055.pdf

Data publikacji:

2020-12-29

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

onomastyka
nazwy własne
chrematonimy
nazywanie zabawek
onomastics
proper names
chrematonyms
creating names for toys

Opis:

Celem autorki było określenie poziomu umiejętności nominacyjnych dzieci w wieku od czterech do sześciu lat, a także zbadanie, czy nadając nazwy nowym zabawkom, dzieci ze wskazanej grupy wiekowej robią to w sposób losowy czy też proces ten nosi znamiona systemowości. Przeanalizowano metody stosowane przez dzieci w tworzeniu nazw. Rozważono, jakie elementy rzeczywistości pozajęzykowej są utrwalane w chrematonimii dziecięcej. Badania pogłębiono o analizę wpływu czynników społeczno-kulturowych (wieku, płci) na umiejętności nominacyjne.
This paper aims to investigate the level of naming skills of children between four and six years of age and to check if pre-schoolers, while naming new toys on the ad-hoc basis, do it randomly or whether the process is systemic. The methods, as well as the elements of extra-linguistic reality, used in the creation of names by children are analyzed. Moreover, efforts were made to deepen the study by analysing the influence of socio-cultural factors such as age and gender on nomination skills of children.

Źródło:

Logopedia Silesiana; 2020, 9; 1-47
2300-5246
2391-4297

Pojawia się w:

Logopedia Silesiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Leksemy gwarowe jako modne komponenty onimiczne
Upper Silesian Dialectal Lexemes as Fashionable Onymic Components

Autorzy:

Łuc, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192772.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

gwara
Górny Śląsk
nazwy własne
moda onimiczna
dialect
Upper Sielsia
proper names
onymic fashion

Opis:

W artykule opisano zjawisko mody onimicznej związanej z komercyjną próbą wyzyskania cech i właściwości leksemów gwary górnośląskiej jako komponentów nazw użytkowych promujących przestrzeń subregionu. Uwzględniając złożony polisystem perswazyjnych uwarunkowań, nazwy te opisano z perspektywy kognitywnej (teorii pól znaczeniowych), lingwistyki kulturowej, socjolingwistyki i pragmalingwistyki.
The article the phenomenon of onymic fashion connected with a commercial attempt exploit characteristics and properties of Upper Silesian dialect lexemes as components of functional names promoting the subregion was described. Considering the complex polysystem of persuasive conditions, the names were described from the perspective of cultural linguistics, socjolinguistics and pragmalinguistics.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 1
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Fluencja werbalna na podstawie wybranych kategorii nazw własnych – badania na grupie dzieci 5-letnich
Verbal Fluency on the Basis of Selected Categories of Proper Names – Research on a Group of 5-Year-Old Children

Autorzy:

Zając, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954926.pdf

Data publikacji:

2022-01-09

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Logopedyczne

Tematy:

fluencja werbalna
płynność słowna
nazwy własne
dzieci przedszkolne
verbal fluency
proper names
preschool children

Opis:

Test fluencji słownej (TFS) jest najbardziej rozpowszechnionym i najprostszym narzędziem do diagnozy neuropsychologicznej. Liczba doniesień na temat wyników uzyskanych przez dzieci jest znikoma w porównaniu z badaniami dorosłych. Celem artykułu jest przedstawienie wyników oraz analiza badań dotyczących płynności słownej semantycznej w zakresie wybranych kategorii nazw własnych (imiona, miasta, rzeki) u dzieci 5-letnich – bez zaburzeń neurologicznych, w normie intelektualnej. Celem badań jest ukazanie różnicy w zasobie leksykalnym grupy badanych dzieci na przykładzie kategorii nazw własnych.
The Verbal Fluency Test (VFT) is the most widespread and simplest tool for neuropsychological diagnosis. The number of reports on children’s results is negligible compared to adult studies. The aim of the article is to present the results and to analyze the research on semantic verbal fluency in the field of selected categories of proper names (names, cities, rivers) in 5-year-old children - without neurological disorders, within the intellectual norm. The aim of the research is to show the difference in the lexical resource of the group of surveyed children on the example of the category of proper names.

Źródło:

Logopedia; 2021, 50, 2; 27-52
0459-6935

Pojawia się w:

Logopedia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Jubilata życiorys onomastyczny
Ономастичний життєпис Ювіляра

Autorzy:

Makarski, Władysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015599.pdf

Data publikacji:

2021-12-13

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

власні назви в особистій біографії
proper nouns in personal biohraphy
nazwy własne w biografii osobistej

Opis:

Tekst ma charakter laudacyjnej biografii Jubilata Profesora Feliksa Czyżewskiego, widzianej przez pryzmat nazewnictwa własnego, które wyraża się poprzez dane: antroponimiczne (imię, nazwisko), toponimiczne (miejsca zamieszkania, edukacji, pracy, szlaków przemieszczania się w przestrzeni miejskiej i pozamiejskiej), ideonimiczne (tytuły prac naukowych) oraz chrematonimiczne (godności i odznaczenia).
Текст має характер похвальної біографії Ювіляра – Професора Фелікса Чижевського, яка сприймається крізь призму власних назв; це виражається в антропонімічних (ім’я, прізвище), топонімічних (місце проживання, освіти, роботи, шляхів переміщування в міському та позаміському просторі), ідеонімічних (назви наукових праць) і хрематонімічних (звання та відзнаки) даних.
Summary. The text is a laudatory biography of Jubilarian Professor Feliks Czyżewski’s. It’s seen through the prism of proper nouns, which occurs through the following data: anthroponymic (name, surname), toponymic (place of residence, education, work, routes ofmovement in space and outside the city), ideonymous (titles of thesis) and chrematonimic (ranks and decorations).

Źródło:

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 17-29
1733-2249

Pojawia się w:

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Les techniques de traduction des urbanonymes sur l’exemple des romans policiers polonais et leurs traductions en français
Techniques of translating urbanonyms derived from Polish crime novels and their French translations

Autorzy:

Kochanowska, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2053431.pdf

Data publikacji:

2021-12-01

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

urbanonimy
nazwy własne
techniki tłumaczeniowe
Warszawa
powieść kryminalna
urbanonyms
proper names
translation techniques
Warsaw
crime novel

Opis:

Uważa się powszechnie, że nazwy własne nie podlegają tłumaczeniu. Autorkę interesuje transferowanie urbanonimów w przetłumaczonych na język francuski dwóch polskich powieściach kryminalnych, których akcja toczy się we współczesnejWarszawie. Analiza została oparta na technikach tłumaczenia nazw własnych K. Hejwowskiego (2004, 2015).Wyodrębniono techniki dominujące w różnych kategoriach urbanonimów (transfer prosty, transfer z modyfikacją graficzną, tłumaczenie). W przypadku nazw ulic, alej i placów pochodzących od nazwiska tłumacze stosują neutralizację fleksyjną. Inną często stosowaną techniką jest dodawanie kwalifikatorów rue (‘ulica’) i quartier (‘osiedle’) do nazw ulic i osiedli. W języku polskim często się je pomija, co w przypadku nazw ulic jest niedopuszczalne w języku francuskim. Zaobserwowano również techniki pozwalające na usunięcie nazwy własnej lub zastąpienie jej nazwą pospolitą. Zastosowane techniki tłumaczenia urbanonimów ułatwiają francuskiemu odbiorcy śledzenie wątków powieści oraz odczytanie obcych nazw. Pozbawiają go jednak możliwości poznania nazewnictwa z innego obszaru kulturowego.
There is a common belief that proper names are not to be translated. The author traced the transfer of urbanonyms in French translations of two Polish crime novels set in contemporary Warsaw. The analysis has been based on the techniques of translating proper names by K. Hejwowski (2004, 2015). The dominant techniques used in various categories of urbanonyms have been distinguished (simple transfer, transfer with spelling modification, translation). In the case of street names, avenues and squares derived from surnames, translators use inflectional neutralization. Another frequent technique is to add the qualifiers rue (‘street’) and quartier (‘district’) to the names of streets and neighbourhoods. In Polish, they are often omitted, which, in the case of street names, is unacceptable in French. Moreover, several techniques allowing removing a proper name or to replace it with a common noun have also been detected. All in all, the techniques applied for translating urbanonymsmake it easier for the French recipient to follow the threads of the novel and to read foreign names. However, they deprive him/her of contact with some features of foreign names’ strangeness that characterize a different cultural area.

Źródło:

Linguodidactica; 2021, 25; 51-68
1731-6332

Pojawia się w:

Linguodidactica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Vlastní jména v prózách Cirila Kosmače při překladu ze slovinštiny do češtiny
Nazwy własne w prozie Cirila Kosmača w przekładzie z języka słoweńskiego na język czeski
Proper names in the prose written by Ciril Kosmač with regard to their translation from Slovenian into Czech

Autorzy:

Šnytova, Jana
Buczek, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486952.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

propria
překlad
Ciril Kosmač
František Benhart
slovinská literatura
proper names
translation
Slovenian literature
nazwy własne
przekład
literatura słoweńska

Opis:

Vrcholné prózy C. Kosmače Jarní den, Tantadruj a Balada o trubce a oblaku obsahují velké množství vlastních jmen, a to především reálných toponym z oblasti jihozápadního Slovinska, antroponym užívaných ve vesnickém prostředí v 1. polovině 20. století a přezdívek. Na základě analýzy originálu a překladu F. Benharta konstatujeme, že překladatel při práci s vlastními jmény volil především metodu transkripce (výpůjčky), méně často používá substituci, a to především u hypokoristik, a přezdívky nejčastěji doslovně překládá. Tímto přístupen zachovává, ba i silně podtrhuje kolorit slovinského prostředí, avšak na druhé straně ochuzuje čtenáře o některé organické prvky próz.
Kosmač’s best prosaic works Spring Day, Tantadruj and Ballade on a Trumpet and a Cloud contain a great number of proper names, in particular, real toponyms from the South‑West of Slovenia, anthroponyms used in the village environment in the 1st half of the 20th century, and nicknames. Based on the analysis of the original texts and Benhart’s translation, we state that, when translating proper names, the translator used mostly transcription (loanwords), less frequently substitution, mainly for hypocorisms, and literal translation for nicknames. This approach maintains, even emphasizes, the atmosphere and color of the Slovenian environment, however, it also deprives readers of the organic elements of the original works.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 199-225
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Strategie nazewnicze wspomagające rozwój kreatywności odbiorców dziecięcych (na przykładzie opowiadań z cyklu „Humorki” Agnieszki Zimnowodzkiej)
Naming strategies enhancing the development of the creativity of young recipients (using the example of stories in Agnieszka Zimnowodzka’s “Humorki” [Little humours] cycle)]

Autorzy:

Łuc, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2166339.pdf

Data publikacji:

2022-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne
onomastyka literacka
strategie nazewnicze
rozwój kreatywności
proper names
literary onomastics
naming strategies
development of creativity

Opis:

W artykule opisano rolę, znaczenie i funkcjonowanie nazw własnych w komunikacji literackiej Agnieszki Zimnowodzkiej jako składowych strategii onimicznych wspomagających rozwój kreatywności małych odbiorców.  Opis sposobów funkcjonowania nazw własnych pod kątem ich współbrzmienia z tekstem oparto na trzech poziomach interpretacyjnych – pragmatycznym, stylistycznym i psychologicznym. Szczegółowy ogląd nazw własnych wykazał, że uruchamiają one w tekście rozliczne funkcje – referencjalną, informacyjną, kreatywną, ekspresywno-stylistyczną, aksjologiczną, emocjonalną, poznawczą, aluzyjną, dydaktyczną i ludyczną. Wśród strategii onimicznych zastosowanych w opowiadaniach współczesnej pisarki wytypowano dwie nadrzędne: 1) Strategia semantycznej asocjacji nazw z różnych kategorii onimicznych i 2) Kontekstualna strategia nazewnicza przywołująca określone sytuacje komunikacyjne. Analiza nazw własnych wyekscerpowanych z tekstów opowiadań dla dzieci A. Zimnowodzkiej wykazała wiele nowatorskich rozwiązań w zakresie wykorzystania właściwości kategorialnych onimów w przestrzeni literackiej. Owe twory nazewnicze nie tylko ułatwiają i uatrakcyjniają małemu adresatowi odbiór lektury, ale i wspomagają jego kreatywność na wielu płaszczyznach rozwoju.  
The article describes the role, significance and functioning of proper names in the literary communication of Agnieszka Zimnowodzka seen as components of naming strategies enhancing the development of the creativity of young readers. The description of the functioning of proper names in regard to their harmony with the text was based on three interpretative levels – the pragmatic, stylistic and psychological. A detailed examination of the proper names revealed that they activate various functions in the text – the allusive, axiological, creative, cognitive, didactic, emotional, expressivestylistic, informative, ludic and referential. Two superior strategies were distinguished among the naming strategies used in the short stories by the discussed writer: 1) the strategy of the semantic association of names from various onymic categories, and 2) the contextual naming strategy that brings about particular communication situations. An analysis of the proper names taken from short stories for children written by Zimnowodzka showed many innovative solutions in the field of using the categorial properties of proper names in the literary sphere. These naming formations not only make the reading easier and more attractive to young recipients but also enhance their creativity in many developmental dimensions.

Źródło:

Onomastica; 2022, 66; 249-264
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

A Name in a Buttonhole — Onymy in Poetic Texts (Based on the Example of Bruno Jasieński’s Poetry)
Nazwa w butonierce — wokół onimii tekstu poetyckiego (na przykładzie poezji Brunona Jasieńskiego)

Autorzy:

Graf, Magdalena
Graf, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928170.pdf

Data publikacji:

2018-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

onomastyka literacka
nazwy własne w poezji
futuryzm
Bruno Jasieński
fenomenologia
literary onomastics
proper names in poetry
futurism
phenomenology

Opis:

A Name in a Buttonhole — Onymy in Poetic Texts (Based on the Example of Bruno Jasieński’s Poetry)This article addresses the issue of the interpretation of proper names in poetry. The state of research on the functions of proper names in literature is well described, but it is possible to note the lack of a fixed interpretation strategy in poetry which means that, despite little interest in poetry, its researchers often try to propose their own methods of analysis. The authors of the article, who tackle onyms in the poetry of Bruno Jasieński, present their own methodological approach to the matter, based on B. Waldenfels’ concept of the “phenomenology of the alien”.

Źródło:

Onomastica; 2018, 62; 15-31
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Kulinarny trend slow food fast a nazwy własne stacjonarnych i mobilnych barów szybkiej obsługi (tzw. food trucków)
The culinary trend of slow food fast and the proper names of stationary and mobile fast food bars

Autorzy:

Szkudlarek-Śmiechowicz, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594104.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

onomastyka
nazwy własne
nazwy marketingowe
trend slow food fast
onomastics
proper names
marketing names
trend of slow food fast

Opis:

Food trucki są niezwykle popularnymi wśród młodych ludzi miejscami, gdzie nie tylko się je, ale także kształtuje i podtrzymuje z jednej strony poczucie indywidualizmu, z drugiej – przynależności do określonej grupy. Moda na food trucki łączy się bowiem z kulturowym trendem slow. W polskim, przede wszystkim internetowym dyskursie kulinarnym wyrażenie food truck ma szereg bliskoznacznych określeń: jadłowóz, jadłodajnia, bar/knajpka na (czterech) kółkach, samochód/ciężarówka z jedzeniem, uliczne żywienie, mobilna gastronomia, gastronomiczny punkt obsługi, ruchomy punkt gastronomiczny. Niezwykle interesująco kształtują się nazwy własne barów, będące pierwszym i zarazem najważniejszym komunikatem wysyłanym przez nadawcę (właściciela baru) do potencjalnych klientów poszukujących nie tylko niedrogiego i zdrowego jedzenia, ale także kierujących się szczególnymi potrzebami intelektualno-estetycznymi. Nazwy modnych mobilnych i stacjonarnych barów nie pełnią jedynie funkcji identyfikującej, ale także autoprezentacyjną, informacyjną, perswazyjną, ludyczną, kreatywną, wskazują na pewne wartości i styl życia.
Food trucks are very popular among young people. Those are places not only to eat, but also to create and maintain both, a sense of individualism, and a sense of belonging to a particular group. The fashion for food trucks, in fact, converges with the cultural trend of slow. In the Polish culinary discourse, primarily online discourse, the expression food truck has a number of synonymous terms: jadłowóz, jadłodajnia, bar/knajpkana (czterech) kółkach, samochód/ ciężarówka z jedzeniem, uliczne żywienie, mobilna gastronomia, gastronomiczny punkt obsługi, ruchomy punkt gastronomiczny. Extremely interesting, however, is the creation of bar names, which are the first and also the most important messages sent by the sender (the bar owner) to prospective customers who are looking not only for inexpensive and healthy food, but who are also driven by particular intellectual and aesthetic needs. The names of trendy mobile and stationary bars serve not only identifying function, but also self-presentational, informative, persuasive, ludic, or creative functions, indicating certain values and lifestyles at the same time.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 167-181
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Kilka uwag o wyliczeniach, rzeczownikach i reportażach
A Few Remarks on Enumerations, Nouns, and Literary Journalism

Autorzy:

Biernacka, Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407707.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

enumeracja
wyliczenie
reportaż
rzeczowniki
nazwy własne
synonimy
pojęcia abstrakcyjne
enumeration
literary journalism
nouns
proper names
synonyms
abstract concepts

Opis:

W tradycji retorycznej i badawczej wyliczenie zyskało opinię figury możliwie neutralnej, oddającej chaotyczność świata, skupionej na szczególe. Z tego prawdopodobnie powodu wykorzystuje się je w tych utworach (zarówno fikcjonalnych, jak i niefikcjonalnych), których celem jest wywołanie wrażenia, że historia została ujęta obiektywnie, oraz wyrobienie w czytelniku zaufania do bezstronności narratora i wnikliwości opisu. Celem niniejszego artykułu jest weryfikacja tych założeń na przykładzie jednej odmiany enumeracji – zbiorów rzeczownikowych – na materiale polskiego reportażu XX i XXI w., a więc zbadanie, w jaki sposób forma wyliczenia (ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów zbudowanych z nazw własnych, synonimów oraz pojęć abstrakcyjnych) jest związana z żywiołami porządku i chaosu, szczegółu czy ogółu, subiektywizmu czy obiektywizmu, a także które z nich stanowią w tych utworach (lub ich fragmentach) zasadę organizacyjną.
In the rhetorical tradition, enumeration has gained an opinion of a neutral figure which is focused on details and reflects the chaos of the world. For this reason, it is probably used in those works (both fictional and non-fictional) whose purpose is to create an impression that the story has been presented objectively and to build reader’s confidence in the narrator’s impartiality and insightful description. The aim of this study is to verify these assumptions following the example of one type of enumeration, i.e. noun sets, on the basis of the material of Polish literary journalism of the twentieth and twenty-first centuries, and thus to examine how the forms of these enumerations (with particular emphasis on the sets composed of proper names, synonyms and abstract concepts) are related to the elements of order and chaos, specific and general, subjectivity and objectivity, and which of them actually constitute the organizational principle in these works (or their fragments).

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 97-112
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Discovering patterns and meanings. Corpus perspectives on phraseology in legal discourse
W poszukiwaniu wzorców i znaczeń – metody korpusowe w analizie frazeologicznej dyskursu prawa

Autorzy:

Góźdź-Roszkowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1902398.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

przekład literatury dziecięcej
przekłady wielojęzyczne
nazwy własne w tłumaczeniach
schemat komunikacji
phraseology
legal terminology
corpus linguistics
legal discourse

Opis:

Celem artykułu jest analiza wybranych współczesnych przekładów dwu- i/lub wielojęzycznych dla dzieci. Podczas gdy badania nad przekładami literatury dla dzieci zdają się obecnie rozwijać, badania nad książkami oferującymi, obok tekstu źródłowego, przekład(y) na język obcy nie doczekały się dotąd systematycznych badań. Wydaje się, iż ten szczególny typ korpusów może stanowić interesujące pole badawcze, zwłaszcza, że tradycyjny model komunikacji w procesie tłumaczenia ulega, dla tego typu korpusów, poważnym zmianom.
This article attempts to demonstrate different perspectives on investigating legal terminology by focusing on various types of textual recurrence. It discusses the results of a corpus-based and corpus-driven analysis of discovery, a term central to the US trial practice and criminal proceedings. The analysis starts from investigating traditional collocational patterns, both nominal and verbal. It describes meanings resulting from the emerging co-occurrence patterns between the term and various word forms identified in its co-text. Then the paper proceeds to explore computer-generated clusters formed around discovery. Finally, this article refers to the concepts of semantic preference and semantic sequence (Hunston 2008) to show how discovery tends to be found with a range of different word forms albeit all belonging to the meaning group of’ limitation’ or ‘restriction’. The connotational value of the term is presented by providing some textual evidence of discovery found in co-texts where  writers express their unfavourable evaluation towards this legal concept. By drawing on Hunston’s (2008)  concept of semantic sequence, the analysis illustrates how corpus linguistics can complement more traditional approaches to terminology description. It is argued that only by combining various approaches  to  the study of word combinations is it possible to gain important insights  into the phraseological behavior  of legal terms.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 8; 47-70
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Status obiektów i zasięg funkcjonowania nazw a ogólne tendencje nazwotwórcze
The status of name-objects , the social range of names and general naming tendencies

Autorzy:

Rutkowski, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971876.pdf

Data publikacji:

2016-12-06

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne
obiekty onimiczne
społeczne funkcjonowanie nazw
tendencjenazwotwórcze
proper name
onymic objects
social functioning of names
name-giving tendencies

Opis:

In this paper, the issue of the correlation between the status of the onymic object, its social range and the general rules used when naming is considered. The author proposes to distinguish two basic levels of where the proper names function: a local one and a global one. Then, two particular patterns of naming are connected with these levels: an innovative pattern and a conservative pattern. The conservative names mostly refer to objects that are of social importance and have a general, wide range of functioning. On the other hand, innovative names generally refer to unstable objects that have a rather low social position, and a restricted, narrow range of functioning. Examples of both levels are analyzed, particularly the anthroponyms, toponyms and chrematonyms. The paper contains the argument, that more known conservative names have provided the characteristics of the prototypical proper name in general, and these characteristics are usually expanded to all proper names in their theoretical approaches.

Źródło:

Onomastica; 2016, 60; 13-26
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Przedstawienie lasów na polskich mapach topograficznych
Presentation of forests on the Polish topographic maps

Autorzy:

Olenderek, T.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973823.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Leśne

Tematy:

Nadlesnictwo Rogow
drogi lesne
lasy
lesnictwo
mapy topograficzne
nazwy wlasne
roslinnosc
rzezba terenu
topographic map
forest
Rogów Forest Discrict
Polska

Opis:

The objective of the paper was to compare the Rogów Forest District forests presented on ten topographic maps at various scales published in Poland in the last few decades. The analysis of selected features, like vegetation cover, roads, topography and names revealed significant differences in showing forest areas on individual maps.

Źródło:

Sylwan; 2011, 155, 03; 202-211
0039-7660

Pojawia się w:

Sylwan

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

POMIĘDZY MAGIĄ BAŚNI A SZEREGIEM SKOJARZEŃ, CZYLI KOGO SPOTKAŁA ALICJA W KRAINIE CZARÓW
BETWEEN THE MAGIC OF THE FAIRYTALE AND THE ARRAY OF CONNOTATIONS – WHO DID ALICE MEET IN WONDERLAND

Autorzy:

Seweryn, Agnieszka Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911497.pdf

Data publikacji:

2018-07-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Alice’s Adventures in Wonderland
cultural onomastics
Lewis Carroll
proper names
Alicja w Krainie Czarów
nazwy własne
onomastyka kulturowa

Opis:

Niniejszy artykuł skupia się na tematyce przekładu na język polski wybranych osobowych nazw własnych w powieści Lewisa Carrolla pt. Alicja w Krainie Czarów. Głównym celem pracy jest pokazanie konotacji kulturowych oraz etymologii nazw stworzonych przez autora, a więc zaprezentowanie ich specyfiki oraz nierzadko bardziej złożonego znaczenia. Artykuł stanowi również próbę analizy wybranych przez polskich tłumaczy strategii tłumaczeniowych pod kątem zgodności znaczeniowej z oryginałem. Podstawowy korpus badawczy składa się z oryginalnej angielskiej wersji książki z przypisami Martina Gardnera oraz czterech wydanych po 1990 roku przekładów na język polski.
This paper focuses on the issues of translating personal proper names in Polish versions of Lewis Carroll’s novel “Alice’s Adventures in Wonderland”. The main intention of this work is to present cultural connotations of names invented by the author and describe their specificity and significance. It is also an attempt to analyze translation strategies applied in the texts to explain possible reasons for the translators’ decisions. The basic corpus consists of an original version of the novel with the footnotes made by Martin Gardner and four new Polish versions of “Alice...”, issued after 1990.

Źródło:

Porównania; 2017, 20, 1
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Proper Names from the (Literary) Backstage. Onomastic Aspects of the Prose of Marek Słyk on the Basis of his Novel “In the Borsch
Nazwy własne od (literackiej) kuchni. Onomastyczne aspekty pisarstwa Marka Słyka na przykładzie powieści „W barszczu przygód”

Autorzy:

Siwiec, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928185.pdf

Data publikacji:

2018-11-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

nazwy własne
onomapoetyka utworu
mechanizmy kreacji literackiej
postmodernizm
fikcja niemimetyczna
proper names
onomopoetics
mechanisms of literary creation
postmodernism
nonmimetic fiction

Opis:

Proper Names from the (Literary) Backstage. Onomastic Aspects of the Prose of Marek Słyk on the Basis of his Novel “In the Borsch of Adventures”The study aims to contribute to research on the onomastic-stylistic diversity of Polish prose in the late 20th century. In focus are those onomastic properties of literature that reveal connections between names and language in the process of creating non-mimetic, literary-style fiction. These properties also point to the nature of proper names as they function in a literary work of art — that work being a post-modern intellectual-literary game. The names used in the novel (anthroponyms, toponyms, chrematonyms, also zoonyms) mainly derive from the author’s linguistic creativity: they contribute to the world-view projected through the text. That world-view is “purposefully and to tally unusual”, different from the real world.

Źródło:

Onomastica; 2018, 62; 33-55
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

Syntactic Patterns of English and Polish Fixed Phrases with Proper Names
Struktury składniowe w angielskich i polskich związkach frazeologicznych z nazwami własnymi

Autorzy:

Dąbrowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882893.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

zwroty frazeologiczne
osobowe nazwy własne
nazwy miejscowości
etymologia
struktury składniowe
phraseological fixed phrases
personal names
place names
etymology
syntactic patterns

Opis:

Przedmiotem artykułu jest analiza angielskich i polskich związków frazeologicznych, które zawierają nazwy osobowe i nazwy geograficzne miejsca. Przedstawienie definicji nazw własnych w odróżnieniu od rzeczowników pospolitych było wyjściowym etapem studium, a zaprezentowana definicja robocza związków frazeologicznych według Gläsera stanowiła punkt odniesienia do niniejszych badań. Na podstawie danych ze słowników angielskich oraz polskich, opierając się na korpusach językowych, przeanalizowano związki frazeologiczne, jeśli tylko zawierały w swojej strukturze nazwy osobowe lub miejsca, z wykluczeniem przysłów. Materiał poddano wieloaspektowej analizie ze względu na występujące struktury składniowe badanych jednostek frazeologicznych oraz etymologię i znaczenie nazw własnych występujących we frazach. Wyróżniono, zarówno we frazeologizmach angielskich, jak i polskich, pięć wzorów syntaktycznych: (1) wyrażenia rzeczownikowe, (2) zwroty czasownikowe, (3) wyrażenia przyimkowe, (4) zdania główne i podrzędne, (5) porównania. Związki frazeologiczne poddane zestawieniu wywodziły się z różnorodnych źródeł: jedne miały korzenie biblijne, inne literackie lub/i mitologiczne, kulturowe czy/oraz historyczne. Ponadto w świetle przeanalizowanych danych zaobserwowano przewagę nazw osobowych nad nazwami miejscowymi, oraz wyrażeń rzeczownikowych nad innymi strukturami składniowymi. Najczęściej frazeologizmy z nazwami własnymi pochodzą ze źródeł biblijnych i mitologicznych, a najmniej popularne są wyrażenia o tle historycznym i literackim, gdyż te aspekty określają specyfikę typową dla danego kraju, nie zawsze rozumianą dla innych kultur. Istniejące we frazeologizmach konotacje biblijne, mitologiczne, literackie, kulturowe czy historyczne przeżywały swoje natężenie znaczeniowe w danej przestrzeni czasowej, niemniej jednak, prawie we wszystkich wypadkach, odniesienia te są nadal aktualne i rozumiane przez ogół społeczeństwa.
This paper focuses on English and Polish fixed phrases involving personal and place names. First, the definition of a name and the distinction between proper and common nouns or proprial lemmas and proper names are provided, following a short overview of theories that constitute the basis for any discussion related to proper names. Next, subcategories and sources of names, together with their linguistic characteristics are presented, followed by the working definition of phraseological fixed units. Afterwards, the study is undertaken of personal and place names in fixed phraseological units, surveying a broad list of English and Polish fixed entities that are classified according to five syntactic patterns: phrases with (1) NPs, (2) VPs, (3) PPs, (4) clauses, and (5) similes. Additionally, the biblical, literary, classical, cultural and historical origins of these expressions are pointed out. Finally, in the light of the examined data, the predominance of personal over place names is noticeable, while the items with NPs constitute the vast majority of the phraseological units. Investigating corpus and dictionary evidence, fixed elements typical either of English or only of Polish, or those common to both English and Polish are listed. The most frequent are the units from biblical and mythological sources, while the least popular are the expressions with historical and literary background, as these aspects are unique for each country. With regard to the meaning of the fixed phrases containing proper personal and place names, the data reveal that the units do convey information, recall connotations that arose some time ago in relation to the biblical, mythological, literary, cultural, and historical background, and are still relevant today.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 53-88
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

You will be called Kephas (John 1:42). Aramaic Personal Proper Names in the Greek New Testament
Ty będziesz nazywał się Kefas (J 1, 42). Kefas i inne aramejskie osobowe nazwy własne w greckim tekście Nowego Testamentu

Autorzy:

Ostański, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/695189.pdf

Data publikacji:

2019-01-06

Wydawca:

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

Opis:

Everyone who studies the New Testament Bible must take into account its Aramaic background that results from several factors: – the Aramaic language was very popular in Roman Palestine during the first century A.D.; – the Aramaic was Jesus’ mother tongue; – Jesus’ teaching was being recorded in Aramaic and then it circulated among the people; – the oldest Church consisted of Aramaic speaking communities. It is worth remembering that the New Testament authors, when working on the Greek Gospels, they were following their Aramaic language habits. The effects of them were aramaisms in the Greek texts, Aramaic sentence constructions and even Aramaic words rendered by Greek letters. The aim of this paper is to investigate Aramaic anthroponyms, i.e. personal proper names existing in the Greek text of the New Testament. Seven Aramaic personal names beginning with the syllable bar- („son of...”): Barabbas (Matt 27:16),Bariēsous (Acts 13:6), Barnabas (Acts 4:36), Barsabbas (Acts 1:23), Bartholomaios (Mk 3:18), Bartimaios (Mk 10:46) and Simōn Bariōna (Mt 16:17) were analysed; furthermore four Aramaic apostles’ nicknames: Kēphas (John 1:42), Boanērges (Mark 3:17), Thōmas (Mark 3:18) and Thaddaios (3:18), and at last one female name – Tabitha (Acts 9:36). Aramaic names and nicknames recorded in Greek script are one of clever devices that help to localize the text of the Gospel in the multilingual environment of Roman Palestine of the first century A.D. and thereby make it more reliable for a reader.Apart from Aramaic anthroponyms in the Gospels there are also many Aramaic toponyms (geographical proper names), common words and phrases. They will require further research.

Źródło:

Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2016, 24, 2
2544-6460

Pojawia się w:

Wrocławski Przegląd Teologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Tak zwane samogłoski nosowe w języku dzieci i młodzieży (na przykładzie polszczyzny mówionej uczniów z Bełchatowa)
„Nasal vowels” in the language of children and young people (based on the spoken Polish language students from Belchatow)

Autorzy:

Kluba, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594020.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

antroponimia
nazwy własne
imiona męskie
warianty imion
pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
anthroponomy
proper name
male names
names’ variants
polish-east slavic borderland

Opis:

Niniejszy artykuł stanowi próbę ustalenia społecznego zasięgu wymowy wariantów tzw. samogłosek nosowych ę i M w najmłodszym pokoleniu Polaków, w tym przypadku mieszkańców Bełchatowa (woj. łódzkie). Zostali oni podzieleni na grupy ze względu na wiek oraz pochodzenie społeczne. W tekstach czytanych zmienna (ę) w pozycji wygłosowej w języku większości badanych realizowana była jako wariant ustny [e]. Jedynie u dzieci pochodzenia robotniczego pojawił się wariant [ę], co tłumaczy się wpływem pisma na wymowę. W tekstach mówionych dominującą realizacją był odnosowiony wariant [e]. Zmienna (M) w wygłosie, w tekstach czytanych, najczęściej wymawiana była zgodnie z normą jako nosowy wariant [M]. W tej samej pozycji, w tekstach mówionych, najczęściej występowała samogłoska nosowa [M]. Jednak najmłodsi informatorzy pochodzenia robotniczego realizowali tu połączenie [om], co może być wynikiem szerzenia się wymowy gwarowej południowej i wschodniej Polski na obszary Polski centralnej. W omawianej pozycji zarówno w wypadku (ę), jak i (M ) zanotowano liczne formy hiperpoprawne. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w tekstach czytanych, jak i mówionych wiek i pochodzenie społeczne respondentów nie miały wpływu na częstotliwość występowania samogłosek nosowych -ę i -M w śródgłosie wyrazów.
The presented article is to determine the pronunciation spread of nasal vowels ę and M in the youngest generation of Belchatow’s people. They have been grouped by taking into consideration their age and social origin. In read texts the variable (ę), in word-final position in the language of the most of children being tested, was fulfilled as the variable [e]. Only in the case of working-class children the variable [ę] has occurred, which is explained by the writing influence on pronunciation. In spoken texts, the non-nasal variable [e] was in the ascendant. The variable (M), in its final position, in read texts was usually pronounced under canon of the nasal variable (M). In the same position, the nasal vowel [M] was the most common in spoken texts. However, the youngest communicants of working-class origin has made a combination [om], which can be a result of dialect pronunciation of Northern and Southern Poland being spread onto the central part of Poland. There has been many forms of hypercorrection of both (ę) and (M), in the discussed stand. On the grounds of the carried out research, it can be ascertained that, in both, read and spoken texts, age and social origin of respondents did not have any influence on the frequency of appearance of nasal vowels -ę and -M in mid-word position.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 99-109
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Wartości w dyskursie ziemiańskim w świetle leksyki powieści "Lala" Jacka Dehnela
Values in manorial discourse in the light of the novel "Lala" written by Jacek Dehnel

Autorzy:

Hawrysz, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1591287.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

manorial discourse
values
lexis of manorial discourse
common nouns
proper names
Lala
Jacek Dehnel
dyskurs ziemiański
wartości
nazwy pospolite
nazwy własne

Opis:

W opracowaniu poddano oglądowi niewielki wycinek dyskursu ziemiańskiego, ten mianowicie, który przez pryzmat leksyki pozwala zrekonstruować najistotniejsze wartości tego dyskursu. W realizacji tego celu wykorzystano warstwę apelatywną i proprialną słownictwa. Ta pierwsza sfera układa się w wyraziste i obficie reprezentowane pola semantyczne, które można traktować jak swoistą mapę świata, odwzorowującą ziemiańską rzeczywistość. Druga zaś – frekwencyjnie mniej znacząca, jednak istotna jakościowo i specyficzna – stanowi rodzaj sygnałów, odsyłaczy, katalizatorów wartości kultury ziemiańskiej. Analizy prowadzone z tej perspektywy pozwoliły zidentyfikować najistotniejsze dla dyskursu ziemiańskiego wartości w obszarze wartości hedonistycznych, poznawczych i obyczajowych.
The article presents a tiny part of manorial discourse, namely the one which allows to reconstruct the essential values of the discourse in question through its lexis. In order to accomplish that purpose the appellative and proprial layers of the vocabulary have been used. The former forms a distinctive and abundant semantic field, which may be treated as a kind of world map of the landed gentry’s reality. The latter, not so numerous but from a qualitative point of view important and specific, is composed of signals, references, catalysts of manorial culture values. The analyses carried out from that perspective allowed to identify the values essential for the landed gantry’s values in the sphere of hedonistic, cognitive and moral values.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2018, 17; 149-162
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Clifford Geertz w onomastyce? Refleksje na marginesie lektury monografii Artura Rejtera „Nazwy własne w kon/tekstach kultury”
Clifford Geertz in Onomastics? A Few Thoughts after Reading Artur Rejter’s Book “Proper Names in Con/texts of Culture”

Autorzy:

Skowronek, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/598133.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

onomastyka
antropologia
Clifford Geertz
opis gęsty
wiedza lokalna
onomastics
anthropology
thick description
local knowledge

Opis:

The article is an attempt to reflect upon the way in which some terms coming from modern anthropology (local knowledge, thick description) can be used in studies regarding proper names in the cultural and social perspective. This anthropological way of thinking has been presented in Artur Rejter’s new book “Proper Names in Con/texts of Culture”. The author of the article shows that studying culture through proper names must entail the widening of the variety of scientific methods and strategies and adding those used in social studies and humanities.

Źródło:

Onomastica; 2019, 63; 315-322
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

Terminologiczne osobliwości wśród metanazw onomastycznych w obszarze francuskim, angielskim i włoskim
Terminology peculiarities among onomastic meta-names in French, English and Italian

Autorzy:

Gałkowski, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1992249.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

terminologia onomastyczna
osobliwości
nazwy własne
metanazwy
terminy analityczne
terminy syntetyczne
onomastic terminology
peculiarities
proper names
meta-names
descriptive terms
synthetic terms

Opis:

W artykule dokonano przeglądu osobliwości terminologicznych wśród metanazw onomastycznych („nazw nazw własnych”), które zostały zaproponowane przez onomastów oraz innych badaczy języka i zostały odrzucone lub przyjęte jako terminy nazewnicze w dyskursie naukowym. Analiza rozpoczyna się od omówienia zastosowania modelu analitycznego w procesie ustalania kluczowych haseł terminologii onomastycznej, formułowanych od lat 60. ubiegłego wieku w obszarze słowiańskim i międzynarodowym. Historyczny model analityczny polegał na tworzeniu terminów deskryptywnych według koncepcji czeskiego onomasty Jana Swobody, zaadaptowanej do onomastyki polskiej przez Mieczysława Karasia. Formuła opisowa terminów onomastycznych jest stosowana w badaniach onomastycznych prowadzonych obecnie w Europie Zachodniej. Równocześnie rozwinęła się tendencja do tworzenia terminów konstruowanych w sposób syntetyczny na podstawie złożeń elementów z języków klasycznych (forma nagłosowa pochodzenia greckiego lub łacińskiego + wygłosowe onym/-yme/-im). Omówiono propozycje tego rodzaju terminów w trzech obszarach językowych: francuskim, angielskim i włoskim, korzystając z wybranych źródeł leksykograficznych (m.in. H. Dorion & J. Poirier 1975, Lexique des termes utiles à l'étude des noms de lieux; A. Room 1996, An Alphabetical Guide to the Language of Names Studies) oraz opracowań Enzo Caffarellego i innych autorów włoskojęzycznych z lat 1990–2000. Jednostki terminologiczne oraz ich definicje zostały rozpatrzone pod kątem ich motywacji onomazjologicznej skonfrontowanej z perspektywą semazjologiczną.
This article presents the results of a review of terminological peculiarities among onomastic metanames (“names of proper names”) that have been proposed by onomasticians or other language researchers, and have been accepted as naming terms within the scientific discourse or not. The analysis begins with an overview of the application of analytical model in the process of establishing the key phrases of onomastic terminology, formulated since the 1960s in the Slavic and international area. The historical analytical model consisted in the creation of descriptive terms according to the concept of a Czech onomastician Jan Svoboda, adapted to the Polish onomastics by Mieczysław Karaś. The descriptive formula of onomastic terms is reproduced in onomastic research currently conducted in Western Europe. At the same time, a tendency to create terms constructed in a synthetic way on the basis of combinations of elements from classical languages has developed (mainly a Greek or Latin prefixoid + the base onym). Proposals for such terms in the three linguistic areas of French, English and Italian were therefore reviewed, based on specific sources (among others H. Dorion & J. Poirier, 1975, “Lexique des termes utiles à l’étude des noms de lieux”; A. Room, 1996, “An Alphabetical Guide to the Language of Name Studies”; and contributions by Enzo Caffarelli and other Italianspeaking authors from the years 1990–2021). The terminological units and their definitions are considered in terms of their onomasiological motivation confronted with the perspective of semasiology.

Źródło:

Onomastica; 2021, 65, 2; 55-74
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Kluczowe formacje policyjne w odrodzonej Polsce - kontekst historyczny i uwagi językowe dotyczące ich nazw własnych

Autorzy:

Płotek, Marcin.

Powiązania:

Przegląd Policyjny 2019, nr 3, s. 113-136

Współwytwórcy:

Przetak, Marzena. Autor

Data publikacji:

2019

Tematy:

Milicja Obywatelska (MO)
Bezpieczeństwo publiczne
Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918)
Policja
Nazwy własne
Artykuł z czasopisma naukowego
Artykuł z czasopisma policyjnego

Opis:

Artykuł dotyczy nazw własnych polskich formacji policyjnych, ich symboliki, semantyki, etymologii i sposobu ich zapisu. W powojennej Polsce tradycyjne funkcje policji przejęła Milicja Obywatelska. Współczesna Policja została powołana w 1990 roku. Artykuł przybliża i upamiętnia ważne momenty historii Polski, wpływające na realia codziennej służby a także omawia rolę policji w różnych formach ustrojowych.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Bezeichnungen für bekannte Personen als Komponenten deutscher und polnischer Eigennamen
Designations of known people in the function of proper name components in German and Polish

Autorzy:

Kałasznik, Marcelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1293940.pdf

Data publikacji:

2017-07-25

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Tematy:

Personenbezeichnungen
Bezeichnungen für bekannte Personen
Eigennamen.
personal designations
designations of known people
proper names
określenia osobowe
określenia osób znanych
nazwy własne

Opis:

Personenbezeichnungen bilden einen wesentlichen und offenen Abschnitt des Wortschatzes. Mit Personenbezeichnungen wird der Mensch benannt und charakterisiert. Im Mittelpunkt des Beitrags steht das Inventar der Bezeichnungen für bekannte Personen im Deutschen und im Polnischen. Das Ziel der Studie besteht darin, auf das Vorhandensein der Bezeichnungen für bekannte Personen in bestimmten Klassen von Eigennamen in der deutschen und polnischen Sprache zu verweisen sowie ihre Funktionen in ausgewählten Typen von Onymen zu besprechen.
Personal designations form an important and open set of linguistic means by which people are called and characterized. At the heart of this article is a fragment of the inventory of personal identifications in German and Polish, namely names of famous people. The purpose of the article is to indicate the occurrence of names of known people in selected classes of proper names in Polish and German and to discuss the function of their occurrences in particular onyms.
Określenia osób znanych w funkcji komponentów nazw własnych w języku niemieckim i polskim Określenia osobowe tworzą istotny i otwarty zbiór środków językowych, przy pomocy których nazywany i charakteryzowany jest człowiek. W centrum zainteresowania niniejszego artykułu znajduje się fragment inwentarza określeń osobowych w języku niemieckim i polskim, mianowicie określenia osób znanych. Celem artykułu jest wskazanie na występowanie określeń osób znanych w wybranych klasach nazw własnych w języku niemieckim i polskim oraz omówienie ich funkcji w poszczególnych onimach.

Źródło:

Studia Germanica Gedanensia; 2017, 37; 71-83
1230-6045

Pojawia się w:

Studia Germanica Gedanensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Ukraińskie imiona męskie i ich warianty w polskich zapisach akt miasta Hrubieszowa w I poł. XVII wieku (pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie)
Ukrainian male names and its variants in polish books of Hrubieszow municipal court in the first half of the XVII century (the polish-east slavic borderland)

Autorzy:

Kojder, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973218.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

antroponimia
nazwy własne
imiona męskie
warianty imion
pogranicze polsko-
wschodniosłowiańskie
anthroponomy
proper name
male names
names’ variants
polish-east slavic borderland

Opis:

W artykule przeanalizowano ukraińskie imiona męskie i ich warianty występujące w XVII-wiecznych zapisach ksiąg sądowych z pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego. Ziemie stanowiące historyczne pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie, w tym ziemia chełmska, były w przeszłości terenem styku dwóch kręgów kulturowych: wschodniosłowiańskiego z bizantyjską tradycją chrześcijańską i cyrylickim alfabetem oraz zachodniosłowiańskiego z rzymskokatolicką religią, łacińskim alfabetem i językiem. Historyczne imiennictwo starostwa hrubieszowskiego wykazuje silne związki zarówno z antroponimią polską, jak i wschodniosłowiańską. Współcześnie typowo ukraińskie imiona są praktycznie nieobecne – wszystkie używane imiona mają hebrajskie, greckie, łacińskie, skandynawskie, a nawet tureckie pochodzenie i tylko część z nich jest pochodzenia słowiańskiego. Jednak za ukraińskie należy uznać warianty imion oficjalnych zaadaptowanych do ukraińskiego systemu imienniczego.
The article presents an analysis of ukrainian male names and its variants in Polich court registers on the Polish-East Slavic borderland in the first half of 17th century. The lands forming the historical Polish-East Slavic borderland, including the Chelm Land, were in the past the contact area of two cultures: East Slavic with Byzantine Christian tradition and the Cyrillic alphabet and the West Slavic Roman Catholic religion, with the Latin alphabet and language. All analyzed male names belongs to the christian tradition. As Ukrainian should by considered variants of official names adapted to the Ukrainian system of names.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 121-137
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

Świat mitologii słowiańskiej w ujęciu baśniowym. Strategie przekładu nazwy Bjesomar na podstawie utworu Ivany Brlić-Mažuranić
The Slavic mythology world in terms of a fairy tale. The strategy of translating name Bjesomar based on the work of Ivana Brlić-Mažuranić

Autorzy:

Szymczak, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1335259.pdf

Data publikacji:

2018-11-16

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

mitologia słowiańska
przekład literatury dziecięcej
nazwy własne w przekładzie
Ivana Brlić-Mažuranić
Slavic mythology
children’s literature in translation
proper name in translation

Opis:

Artykuł podejmuje tematykę onomastyki literackiej – na przykładzie jednego onimu przedstawione zostały trzy metody tłumaczenia nazwy własnej w zależności od przyjętej idei. Wybór metody jest szczególnie ważny, gdyż jest literatura ta kierowana jest do dzieci, które w specyficzny sposób odbierają teksty literackie, stąd tak ważny jest dobór odpowiedniej strategii translatorskiej. Ważnym czynnikiem, który można brać pod uwagę podczas procesu przekładu jest również osoba autora oraz jego intencje. Ivana Brlić-Mažuranić w 1916 roku wydała zbiór baśni inspirowanych mitologią słowiańską i ideą panslawistyczną. W związku z tymi różnymi czynnikami, można więc brać pod uwagę różne techniki, które zostały zademonstrowane w artykule.
The article is on the subject of literary onomastics – one onimu is an example of three methods presented for translating names depending on the adopted ideas. The choice of method is particularly important because this literature is directed to children who perceive literary texts in a specific way, hence the importance of the selection of an appropriate translation strategy. An important factor to be taken into account during the process of translation is also the author and his intentions. Ivana Brlić-Mažuranić in 1916 released a collection of fairy tales inspired by Slavic mythology and the Pan-Slavic idea. In view of these various factors we can therefore take into account the different techniques that have been demonstrated in the article.

Źródło:

Translatorica & Translata; 2018, 1; 39-48
2657-5817

Pojawia się w:

Translatorica & Translata

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Przypisy tłumacza w kryminale retro
Translator’s footnotes in the retro crime novel
Переводческие сноски в ретрокриминале

Autorzy:

Białek, Ewa Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1181896.pdf

Data publikacji:

2021-01-02

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

ретрокриминал, примечания переводчика, названия реалий, имена собственные
retrokryminał, przypis tłumacza, nazwy realiów, nazwy własne
: retro crime novel, translator's footnote, culture-specific words, proper names

Opis:

Przedmiotem badania są przypisy tłumacza w specyficznej odmianie literatury kryminalnej – retrokryminale. Autor omawia jego cechy gatunkowe oraz przeprowadza analizę typów przypisów oraz ich zawartości. W przekładzie odnotowano przypisy językowe, encyklopedyczne oraz redakcyjne. Na podstawie ich analizy można mówić o pewnej strategii: dążenie do objaśnienia tła ogólnego retrokryminału (epoka), w mniejszym stopniu tła lokalnego (miasto, nazwy własne z nim związane).
The subject of the study are translator's footnotes in a specific type of crime literature – retro crime novel. The author discusses its genre features and analyzes the types of translator's footnotes and their content. The translation includes linguistic, encyclopedic and editorial footnotes. On the basis of their analysis, we can speak of a certain strategy: striving to explain the general background of retro crime story (epoch), and to a lesser extent local (the city and associated with it proper names).
Предметом исследования являются подстрочные примечания переводчика в особом виде криминальной литературы – ретрокриминале. Автор обсуждает его жанровые характеристики, анализирует типы переводческих сносок и их содержание. В тексте перевода были отмечены лингвистические, энциклопедические и редакционные сноски. На основе их анализа можно говорить о некоей переводческой стратегии: стремление объяснить общий фон ретрокриминала (эпоха), в меньшей степени местный фон (город, связанные с ним имена собственные).

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2021, 2 (174); 94-109
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Древние восточнославянские двучленные имена
Dawne wschodniosłowiańskie imiona dwuczłonowe
Old East Slavonic two-part names

Autorzy:

Sosnowski, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/593997.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

antroponimia
nazwy osobowe
imiona dwuczłonowe
język staroruski
języki wschodniosłowiańskie
nazwy własne
anthroponymy
personal names
two-part names
Old Russian
East Slavonic languages
proper names

Opis:

Imiona dwuczłonowe, wśród których większość stanowiły imiona złożone, były niegdyś bardzo aktywnym i rozpowszechnionym elementem nazewnictwa osobowego Słowian (por. np. st.-rus. Izjaslavъ, Jaroslavъ, Svjatopolkъ, Volodimerъ, Vsevolodъ, Zavidъ). Ich niesłychana popularność w języku staroruskim zdecydowanie osłabła w XIV–XV w. Jednak nieliczne imiona i po tym okresie charakteryzowały się mniejszą lub większą częstotliwością użycia – chodzi tu szczególnie o dwa imiona: Bogdanъ i Volodimerъ/Volodimirъ (nie licząc skrócenia Borisъ od Borislavъ), por. jeszcze Bogdana ż., Nekrasъ, Nemirъ, Ratmirъ. W artykule scharakteryzowano dotychczasowe prace z zakresu antroponimii słowiańskiej (w tym również polskiej i rosyjskiej), poczynając od pierwszego naukowego ujęcia Franza Miklosicha z 1860 roku. Główną część artykułu stanowi alfabetyczny wykaz wschodniosłowiańskich imion dwuczłonowych wraz z ich lokalizacją źródłową. Za źródło posłużyły autorowi liczne opracowania z zakresu antroponimii i toponimii staroruskiej, rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej oraz odpowiednie słowniki zawierające nazwy osobowe. Alfabetyczny wykaz imion dwuczłonowych liczy ponad 500 nazw męskich i 42 żeńskie. Znaczna część tych nazw zachowała się w języku w formie podstaw toponimów; również te imiona zostały umieszczone w wykazie – są oznaczone asteriskiem, por. np. *Dorogobudъ i gród Dorogobužь.
Two-part names, most of which were composites, were a very active and widespread element in Slavic personal naming in the past (cf. e.g. Old Russian Izjaslavъ, Jaroslavъ, Svjatopolkъ, Volodimerъ, Vsevolodъ, Zavidъ). Their exceptional popularity in Old Russian weakened decidedly in the 14th–15th centuries. However, a small number of names continued to be used to a greater or lesser extent – in particular two names Bogdanъ and Volodimerъ/Volodimirъ (not counting the short form Borisъ from Borislavъ), cf. also Bogdana f., Nekrasъ, Nemirъ, Ratmirъ. This work contains an overview of previous research on Slavic anthroponymy, including Polish and Russian, and beginning with the first scientific work of Franz Miklosich in 1860. The main part of the article is an alphabetical list of East Slavic two-parts names, along with the location of their source. The author used as sources many works on the anthroponymy and toponymy of Old Russian, Russian, Ukrainian, and Belarusian, as well as dictionaries of personal names. The alphabetical list of two-part names includes over 500 men’s names and 42 women’s names. A significant portion of such names remained in the language in the form of toponyms; these are also included in the list and are marked with an asterisk, cf. *Dorogobudъ and the city Dorogobužь.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 461-496
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Etudes sur les traductions des éditions bilingues/plurilingues pour enfants
Studies on Translation in Bilingual/Multilingual Editions for Children
Studia nad przekładem wydań dwu- lub wielojęzycznych dla dzieci

Autorzy:

Kochanowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1902436.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

przekład literatury dziecięcej
przekłady wielojęzyczne
nazwy własne w tłumaczeniach
schemat komunikacji
children’s literature translations
bilingual/multilingual translations
communication model
proper names in translation

Opis:

Celem artykułu jest analiza wybranych współczesnych przekładów dwu- i/lub wielojęzycznych dla dzieci. Podczas gdy badania nad przekładami literatury dla dzieci zdają się obecnie rozwijać, badania nad książkami oferującymi, obok tekstu źródłowego, przekład(y) na język obcy nie doczekały się dotąd systematycznych badań. Wydaje się, iż ten szczególny typ korpusów może stanowić interesujące pole badawcze, zwłaszcza, że tradycyjny model komunikacji w procesie tłumaczenia ulega, dla tego typu korpusów, poważnym zmianom.
The aim of the article is to study some recent bilingual and multilingual translations for children. While studies on the translation of children’s literature are becoming more advanced nowadays, the field of multilingual translations for children is still unexplored. Analysis of this particular type of corpus offers an interesting object of study when one realizes that the communication model in multilingual translations differs considerably from the traditional one.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 8; 5-14
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Arealogia, stratygrafia i ojkonimiczny krajobraz: punkty przecięcia

Autorzy:

Kupchynska, Zoriana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607906.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

arealogy
stratigraphy
oikonymic landscape
onyms
proper nouns
arealogia
stratygrafia
krajobraz ojkonimiczny
onimy
nazwy własne
Key words: arealogy
oyconymic landscape
place names endingin *-j-
onomastic carthography.

Opis:

The purpose of the article is to reveal the interconnection of the three close linguistic concepts: arealogy, stratigraphy and the oikonymic landscape. The tasks, due to the purpose, were as follows: 1) to describe the theoretical background of arealogy, stratigraphy, and the oikonymic landscape; 2) to analyze oikonyms (place names) of the 15th century ending in *-j- to illustrate theoretical points. The reference base for the analysis is the diachronic oikonymic material of Ukraine. In the article, the empirical and descriptive methods have been used, which means referring to the little-known oikonymic reference material - the historical-comparative method of onyms analysis. The stratigraphic method involves quantitative characteristics, space localization of geographical names, determining the chronology of oikonyms. By means of the cartographic method the areal of oikonyms of the 15th century ending in *-j- has been studied. So, arealogy, stratigraphy and the oikonymic landscape are connected by one concept – space, i.e. spreading of some phenomenon (in our research these are names of the 15th century ending in *-j-) visualized on the map-chart, which records spreading of the phenomenon (the areal of oikonyms (place names) of the 15th century ending in *-j-) in diachrony (or at some chronological stage – the 15th century (stratigraphy) on the territory of Ukraine; partial landscape, as names ending in *-j- are only a small part of the general oikonymic landscape). It is the map chart that confirms the areal of oikonyms at one of the chronological stages of stratigraphy within territorial boundaries of the oikonymic landscapes (see the map chart).   
Celem artykułu jest ujawnienie powiązania trzech bliskich pojęć językowych: arealogii, stratygrafii i krajobrazu ojkonimicznego. Zadania, ze względu na ich cel, były następujące: 1) opisać teoretyczne podstawy arealogii, stratygrafii i krajobrazu ojkonimicznego; 2) dokonać analizy ojkonimów (nazw miejscowych) z XV wieku kończących się na *-j- w celu zilustrowania punktów teoretycznych. Podstawą analizy był diachroniczny materiał ojkonimiczny Ukrainy. W artykule wykorzystano metody empiryczne i opisowe, co oznaczało odwołanie się do mało znanego ojkonimicznego materiału odniesienia – zastosowano historyczną metodę porównawczą analizy rzeczowników właściwych. Metoda stratygraficzna objęła charakterystykę ilościową, lokalizację przestrzenną nazw geograficznych oraz określenie chronologii ojkonimów. Za pomocą metody kartograficznej zbadano grupę ojkonimów z XV wieku kończących się na *-j-. Tak więc arealogia, stratygrafia i pejzaż ojkonimiczny połączone są jedną koncepcją – przestrzenią, tj. rozprzestrzenianie się jakiegoś zjawiska (w naszych badaniach są to nazwy z XV w. kończące się na *-j-) jest wizualizowane na mapie topologicznej, która rejestruje rozprzestrzenianie się zjawiska (areał ojkonimów (nazw miejscowych) z XV wieku kończących się na *-j-) w diachronii (lub na pewnym etapie chronologicznym – XV wiek (stratygrafia) na terytorium Ukrainy; krajobraz częściowy, gdyż nazwy kończące się na *-j- to tylko niewielka część ogólnego krajobrazu ojkonimicznego). To właśnie mapa topologiczna potwierdza obszar ojkonimów (nazw miejscowych) na jednym z chronologicznych etapów stratygrafii w granicach terytorialnych krajobrazów ojkonimicznych (patrz mapa topologiczna). 
SUMMARYOycomymic landscape is a complex linguistic-historical multicomponent system which we can analyze via stratigraphic method. It is based on the study of oyconymic phenomenon or process in chronological sequence. Geographical names are specific linguistic units which, in addition to lingual and temporal, have territorial parameters. Areas, identified as a result of mapping, become special onomastic text. Arealogy, stratigraphy and oyconymic landscape are connected by one concept – space, and chart respectively, which provides the visualization of the spreading of phenomenon (area) in diachrony (stratigraphy) on the determined territory (landscape). 

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Dziedzictwo Tadeusza Kościuszki

Autorzy:

Wasilewska, Ewa.

Powiązania:

Biuletyn Informacyjny / Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Zarząd Główny 2017, nr 10, s. 5-9

Data publikacji:

2017

Tematy:

Kościuszko, Tadeusz (1746-1817)
Miejsca pamięci narodowej
Pomniki
Kopce (pomniki)
Monety polskie
Patroni jednostek wojskowych
Nazwy własne
Banknoty
Artykuł z czasopisma kombatanckiego

Opis:

Fotografie.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Nazwy własne i wyrazy od nich pochodne w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN”. Plany, stan obecny, perspektywy
Proper names and their derivatives in the “Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish”. The plans, the present state and the prospects for the future

Autorzy:

Żmigrodzki, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1992250.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

Wielki słownik języka polskiego PAN
słowniki ogólne polszczyzny
makro- i mikrostruktura słownika
PAS Great Dictionary of Polish
general dictionaries of Polish
macro- and microstucture of the dictionary

Opis:

Artykuł omawia problemy dotyczące opisu naw własnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, który opracowywany jest od 2007 roku i publikowany w Internecie pod adresem http://wsjp.pl . Pierwsza część tekstu jest poświęcona kwestii celowości notowania nazw własnych w słownikach ogólnych języka naturalnego (przypomniano negatywne opinie na ten temat), następnie przedstawiono projekt opisu nazw własnych w wymienionym słowniku (przede wszystkim nazwy geograficzne z ich derywatami), pochodzący z początkowego etapu prac nad nim i porównano ze stanem realizacji aktualnym w roku 2020. W części końcowej przedstawiono dalsze perspektywy opisu nazw własnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN.  
The article discusses problems related to proper name entries in Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish. The dictionary has been under construction since 2007 and is available at the following URL: http://wsjp.pl. The first part of the text is devoted to the issue of reasonableness of including proper names in general dictionaries. Critical opinions on the issue raised in the past are recalled and discussed. What follows is a presentation on how  the description of proper names, especially geographical names and their derivatives, was envisaged in the early stages of works on the aforementioned dictionary. This vision is then compared with the actual state of being in the current version of the dictionary from 2020. In the final part, further prospects of describing proper names in Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish are presented.

Źródło:

Onomastica; 2021, 65, 2; 41-53
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Современные тенденции в названиях ночных клубов в России и в Польше
Current trends in the names of night clubs in Russia and Poland
Współczesne tendencje w nazewnictwie klubów nocnych w Rosji i w Polsce

Autorzy:

Ratajczyk, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34655943.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

proper names
firmonyms
nightclubs
Russian language
Polish language
nazwy własne
firmonimy
kluby nocne
język rosyjski
język polski
собственные названия
фирмонимы
ночные клубы
русский язык
польский язык

Opis:

Статья посвящена лингвистическому анализу названий российских и польских ночных клубов. Анализ проводится по трем критериям: структурно-семантическому, генетическому и генетико-стилистическому. Строятся основные модели названий ночных клубов. Выявляются актуальные тенденции в названиях ночных клубов в России и в Польше с учетом сходств и различий.
Artykuł poświęcony jest analizie lingwistycznej nazw rosyjskich i polskich klubów nocnych. Analiza została przeprowadzona według trzech kryteriów: strukturalno-semantycznego, genetycznego i genetyczno-stylistycznego. Utworzono główne modele nazw nocnych klubów. Pokazano aktualne tendencje w nazewnictwie danych obiektów w Rosji i w Polsce z uwzględnieniem podobieństw i różnic.
This article provides a linguistic analysis of the names of Russian and Polish nightclubs. The analysis was carried out according to three criteria: structural-semantic, genetic and genetic-stylistic. The main models of nightclub names were created. Current trends in the names of nightclubs in Russia and Poland are shown, taking into account similarities and differences.

Źródło:

Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 131-142
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

HISZPAŃSKIE IMIONA I NAZWISKA W TŁUMACZENIU POŚWIADCZONYM NA JĘZYK POLSKI
SPANISH GIVEN NAMES AND SURNAMES IN CERTIFIED TRANSLATION INTO POLISH

Autorzy:

NOWAKOWSKA-GŁUSZAK, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920665.pdf

Data publikacji:

2016-06-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tłumaczenie poświadczone
nazwy własne
imiona i nazwiska hiszpańskie
odmiana imion i nazwisk
certified translation
proper names
Spanish given names and surnames
inflection of given names and surnames

Opis:

Przedmiotem niniejszego artykułu jest problem transpozycji hiszpańskich imion i nazwisk na język polski w tłumaczeniach poświadczonych. Autorka, odpowiadając na pytanie, w jaki sposób tłumacz powinien traktować nazwy własne w dokumentach, stara się zebrać i usystematyzować zasady odmiany hiszpańskich imion i nazwisk w języku polskim. W tym celu, bazując na danych statystycznych Instituto Nacional de Estadísticas, dokonuje analizy morfologicznej stu najpopularniejszych imion żeńskich, męskich oraz nazwisk i grupuje je wg końcówki, by następnie określić wzór i zasady ich odmiany. Obok kwestii językowych, Autorka porusza również kwestie prawne, dokonując przeglądu najważniejszych aktów prawnych regulujących zasady nadawania i rejestracji imion i nazwisk w Hiszpanii, oraz zasady „przekładu” nazw własnych w tłumaczeniach poświadczonych na język polski. Wieloaspektowa analiza problemu pozwala jej stwierdzić, że odmiana hiszpańskich imion i nazwisk w języku polskim jest niezwykle złożona i potwierdza konieczność kształcenia tłumaczy tekstów specjalistycznych również w zakresie języka ojczystego.
The purpose of this paper is the issue of the transposition of Spanish given names and surnames in certified translations into Polish. Answering the question how the translator should treat proper names in the documents translated, the author is trying to collect and systematize the principles of inflection of Spanish given names and surnames in their translations into Polish. In order to attain this, on the basis of the statistical data provided by Instituto Nacional de Estadísticas, she carries out the morphological analysis of one hundred most popular female and male given names and surnames, and groups them according to their inflection, in order to determine the patterns and principles of their inflection in Polish.Apart from the linguistic issues, the author also raises legal issues, making a survey of the most significant legal acts regulating the principles of naming and registering given names and surnames in Spain, as well as the principles of “translating” proper names in certified translations into Polish.The multifaceted analysis of the issue enables the author to conclude that the inflection of Spanish given names and surnames in Polish is extremely complex and confirms the necessity to educate translators of specialized texts also in the scope of their native tongue.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2016, 25, 1; 79-94
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Odniesienie nazw własnych, intuicje semantyczne i filozofia eksperymentalna
Reference of Proper Names, Semantic Intuitions, and Experimental Philosophy

Autorzy:

Ziółkowski, Adrian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/561310.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Semiotyczne

Tematy:

nazwy własne
odniesienie
intuicje
deskrypcyjna teoria nazw
kauzalno-historyczna teoria nazw filozofia eksperymentalna
proper names
reference
intuitions
descriptivist theory of names
causal-historical theory of names
experimental philosophy

Opis:

Tekst stanowi głos w dyskusji dotyczącej filozoficznych wniosków, jakie można (bądź jakich nie można) wysnuć z systematycznych badań empirycznych nad intuicjami w kwestii odniesienia nazw własnych. Artykuł nawiązuje do słynnych badań Machery’ego i współpracowników (2004), w których zaobserwowali oni różnice międzykulturowe w intuicjach semantycznych Amerykanów i Chińczyków. Autorzy badań używają tego rezultatu, by podać w wątpliwość użyteczność intuicji w sporach filozoficznych dotyczących zagadnienia odniesienia nazw własnych. W artykule przedstawiam wyniki własnych badań filozoficzno-eksperymentalnych, które mają na celu nie tyle badanie intuicji semantycznych, ile analizę metod wykorzystywanych do tego w dotychczasowych studiach poświęconych tej tematyce. Rezultaty moich badań wskazują na znaczącą niestabilność werdyktów dotyczących kwestii odniesienia nazw własnych i podatność tych werdyktów na czynniki nieistotne z filozoficznego punktu widzenia. Bazując na zebranych danych, twierdzę, że metody stosowane w dotychczasowych badaniach filozoficzno-eksperymentalnych poświęconych tematyce odniesienia nazw własnych nie gwarantują pomiaru intuicji o pożądanym charakterze.
This paper contributes to the debate concerning philosophical conclusions that can (or cannot) be drawn from systematic, empirical studies on intuitions about the reference of proper names. The article discusses the famous study by Machery et al. (2004) in which they observed intercultural differences in semantic intuitions between Americans and Chinese. The authors of that experiment used the obtained results to question the usefulness of intuitions in philosophical discussions regarding the reference of proper names. The paper presents the results of my own experimental studies, which are aimed not at revealing semantic intuitions, but rather at analyzing the methods used in previous experiments that focused on these issues. The results of my studies have indicated high instability of verdicts concerning the reference of proper names and the susceptibility of these verdicts to philosophically insignificant factors. Basing on the collected data, I argue that methods used in experimental studies about the reference of proper names carried out so far do not guarantee revealing intuitions of the desired kind.

Źródło:

Studia Semiotyczne; 2016, 30, 2; 45-97
0137-6608

Pojawia się w:

Studia Semiotyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Dialog swojskości i obcości w powieści Most na Drinie Ivo Andricia a modyfikacja znaczeń ewokowanych nazw własnych w przekładzie na język polski
Дијалог својег и туђег у роману На Дрини ћуприја Иве Андрића и модификација евоцираних значења властитих имена у преводу на пољски језик
The dialogue of familiarity and foreignness in Ivo Andric’s novel The Bridge on the Drina and the modification of evocative meanings of the proper names in the Polish translation

Autorzy:

Ecler-Pasku, Martyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486731.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Иво Андрић
књижевни превод
властита имена
семиосфера
oпозиција наше/туђе
Ivo Andrić
literary translation
proper names
semiosphere
opposition familiarity/ foreignness
przekład literacki
nazwy własne
semiosfera
opozycja nasze/obce

Opis:

Чланак је покушај приступа проблему културног значења властитих имена у процесу превођења књижевног дела на примеру романа „На Дрини ћуприја” Иве Андрића и његовог превода на пољски. Превод сматрамо као комуникацију два простора знакова (семиосфере) који одржавају културно наслеђе, историјска искуства и хиерархију вредности одређене заједнице. Пошто је култура Босне и Херцеговине хетерогена, опозиција своје/туђе не може се разматрати искљушиво бинарно. Неке од властитих имена у роману евоцирају истовре‑ мено простор ‘свој’ и простор ‘туђи’. На примеру етнонима Турци покушавамо да прикажемо неколико преводилачких ог‑ раничења које потичу из семантичких и културних аспеката властитих имена. Разматра се затим проблем полисемије онима Турци, који је примећен такође у функцији апелатива. У пет преводилачких модела представља се на који начин култура оригинала и култура превода ограничавају преводиоцу одабир еквиваленције.
The article discusses the problem of the cultural meanings of proper names in the translation process of the novel ‘The Bridge on the Drina’ by Ivo Andric and its translation into Polish. The translation is considered to be the symbolic communication of two semiotic spaces (semiosphere) which cultivate the cultural heritage, historical experience and the hierarchy of values of a particular community. Since the culture of Bosnia and Herzegovina is heterogeneous, the opposition between familiarity and foreignness can not be considered only as binary. Some of the proper names in the novel simultaneously evoke the space of familiarity and the space of foreignness. In the case of ethnonym ‘Turks’ we will try to present several translational constraints which stem from the semantic and cultural aspects of proper names. We also examine the problem of polysemy of the proper name ‘Turks’ which functions as an apellative. On the basis of the five translational methods we will show in what way both the cultures (the one of the original work and the one of the translation) limit the translator in choosing equivalents.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 172-198
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Oswajanie obcości kulturowej w przekładzie literatury dziecięcej. Przypadek Domowych duchów Dubravki Ugrešić
The Domestication of Cultural Strangeness in the Translation of Children’s Literature: The Case of Dubravka Ugrešić’s Kućni duhovi [Home Ghosts]

Autorzy:

Ślawska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32360394.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Domowe duchy
Dubravka Ugrešić
przekład literatury dziecięcej
nazwy własne w przekładzie
udomowienie w przekładzie
Kućni duhovi
translation of children’s literature
domestication in translation
proper names in translation

Opis:

The case of Dubravka Ugrešić's Kućni duhovi [Home Ghosts]This article is devoted to the Polish translation of Kućni duhovi [Home Ghosts], a collection of short stories by Dubravka Ugrešić, her only book addressed to the youngest readers which has been published outside Croatia. The study focuses on the issue of cultural strangeness generated mostly by proper names that appear in the stories: ghosts' names, and the names and surnames of other characters. In her translation, Dorota Jovanka Ćirlić domesticated the source text, replacing all of them with Polish equivalents. The comparative analysis presented in this article considers translation strategies she used and illustrates them with numerous examples.
Niniejszy artykuł poświęcony jest przekładowi na język polski zbioru opowiadań Dubravki Ugrešić pt. Domowe duchy. Jest to jedyna książka pisarki adresowana do najmłodszych czytelników, która ukazała się poza granicami Chorwacji. Szczególna uwaga skierowana została na kwestię obcości kulturowej, którą w książce Ugrešić generują przede wszystkim nazwy własne (nazwy duchów, imiona i nazwiska pozostałych bohaterów). Dorota Jovanka Ćirlić, autorka przekładu, dokonała udomowienia tekstu źródłowego, zastępując wszystkie nazwy własne, pojawiające się w oryginale, polskimi ekwiwalentami. Zastosowane przez tłumaczkę strategie translatorskie zostały omówione oraz zilustrowane licznymi przykładami w toku analizy porównawczej.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2020, 20
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

Nazwy krajów i narodowości w podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego na poziomie elementarnym
Country names and nationalities in textbooks for teaching polish as a foreign language at the elementary level

Autorzy:

Kazimierz Szamryk, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1897321.pdf

Data publikacji:

2019-03-05

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

podręczniki do nauki języków obcych
język polski jako obcy
nazwy krajów
etnonimy
nazwy własne
textbooks for teaching Polish as a foreign language
Polish as a foreign language
country names
ethnonyms
proper nouns

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest ilościowa analiza nazw krajów i narodowości w czterech podręcznikach do nauki języka polskiego na poziomie A1, które ukazały się w Polsce w latach 2006–2013. Stosując metodę podziału na krąg wewnętrzny oraz krąg rozszerzony, wyróżniono nazwy krajów kulturowo i dydaktycznie nośnych: Polska, USA, Niemcy, Anglia, Hiszpania, Francja, Włochy, Rosja, Japonia (krąg rozszerzony), nazwy nośne kulturowo oraz nazwy incydentalne. Zauważono także, że we wszystkich podręcznikach udział procentowy krajów kręgu rozszerzonego w stosunku do całości nazw krajów wynosi od 70 do 80%, a powtarzający się najczęściej w polskich podręcznikach zestaw państw odpowiada niemal w całości układowi Polska + kraje G8. Nie uwzględnia on natomiast ani sąsiadów Polski, ani krajów pochodzenia osób uczących się języka polskiego jako obcego. Z kolei etnonimy, które stanowią istotny element słownictwa tylko w dwóch analizowanych podręcznikach, pod względem różnorodności oraz liczby użyć różnią się od choronimów. W podręcznikach do nauczania języka polskiego niemal wszystkie etnonimy, w odróżnieniu od nazw krajów, stanowią element kulturowo i dydaktycznie ważny
The aim of this article is a quantitative analysis of country names and nationalities in four textbooks for teaching Polish as a foreign language at A1 level. The books were published in Poland between 2006 and 2013. In the text, based on the method of dividing countries into inner/expanding circles, the author categorizes countries into three groups: culturally and didactically significant, culturally significant, and incidental. The most frequent countries in the textbooks are the following: Poland (the inner circle), USA, Germany, Great Britain (England), Spain, France, Italy, Russia and Japan (the expanding circle). The research has also shown that the percentage use of all expanded countries in textbooks fluctuates between 70 and 80% of all country names. Moreover, the most frequent country names in Polish textbooks almost correspond with the model Poland + G8. This model does not pay attention to the neighbors of Poland or the countries of origin of those people who learn Polish as a foreign language. The names of nationalities are significant elements only in two of the analyzed textbooks. In terms of variety and frequency of use, names of nationalities are suggestively different than the names of the countries. In the textbooks for teaching Polish as a foreign language,almost all ethnonyms are culturally and didactically significant.

Źródło:

Linguodidactica; 2019, 23; 209-223
1731-6332

Pojawia się w:

Linguodidactica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Біблійні імена власні в аспекті походження та їх тематична класифікація (у конфронтативному плані українсько-російському)
The Biblical names in the aspect of origin and their thematic classification (in the Russian-Ukrainian comparison)
Biblijne nazwy własne w aspekcie ich pochodzenia oraz ich tematyczna klasyfikacja (w planie konfrontatywnym ukraińsko-polskim)

Autorzy:

Czetyrba, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482588.pdf

Data publikacji:

2005-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Opis:

Przedmiotem artykułu jest tematyczna klasyfikacja biblijnych imion własnych w aspekcie konfrontatywnym ukraińsko-rosyjskim. Autorka rozpatruje dwie kategorie imion: 1. Imiona biblijnych bohaterów (apostołów, proroków), występujące nie tylko w tekstach Pisma Świętego, ale także w utworach literackich. 2. Chrześcijańskie imiona „ludzi prostych” motywowane postaciami biblijnymi i dawane na ich cześć.
The subject of the article is a thematic classification of biblical names in the aspect of confrontational Ukrainian-Russian. The author investigates two categories of names: 1. Biblical heroes’ names (the Apostles, prophets) which can be found not only in the texts of the Bible but also functioning in the structure of literary works. 2. Christian names of „the common people” are motivated by biblical heroes and are given in honour of them.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2005, 1, X; 181-188
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Płaczcie – umarł Pan… Nazwy własne we wczesno-barokowym poemacie pasyjnym (na przykładzie Pamiątki krwawej ofiary Pana Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa Abrahama Rożniatowskiego)
Płaczcie – umarł Pan… Proper names in Passion narrative poem of early Baroque (on the example of Pamiątka krwawej ofiary Pana Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa by Abraham Rożniatowski)

Autorzy:

Rejter, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044845.pdf

Data publikacji:

2017-08-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

literary onomastics
cultural onomastics
narrative poem
Abraham Rożniatowski
Baroque

Opis:

The article is dedicated to description of proper names functions in chosen narrative poem of Passion literature of Polish Baroque. Analyzed proper names in Pamiątka krwawej ofiary Pana Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa (1610) by Abraham Rożniatowski are mainly connected with metaphysical sphere of culture, majority of them is conventional, primarily drawn from Bible. The main function of proper names is to describe the Passion in influential way and to show the people how grievous and savage it was. The onomastic field of the narrative poem is strictly related to religious cult of Kalwaria Zebrzydowska popular in Poland in Baroque times.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2017, 24, 1; 129-144
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Fragment rękopiśmiennego utworu Wykład nabożny piosnki „Salve Regina” (poł. XVI wieku) Jerzego Argiglobyna w kontekście reformacji. Nazwy sekwatywne i nazwy własne
A fragment of the manuscript Wykład nabożny piosnki „Salve Regina” (A pious interpretation of the song “Salve Regina”) (mid-16th century) by Jerzy Argiglobyn in the context of the Reformation. Sequative names and proper names

Autorzy:

Michalska-Górecka, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1680165.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

sequative names
religious polemics
Reformation-specific lexis

Opis:

The aim of this paper is to present a fragment of Wykład nabożny piosnki „Salve Regina” (A pious interpretation of the song “Salve Regina”), a ca. mid-16th-century manuscript by Jerzy Argiglobyn, in the context of the Reformation by means of a lexical and semantic analysis of the sequative names (Lat. nomina sequativa) and proper names occurring there. The selection of the fragment was determined by the fact that, on the one hand, it is the essence of the discussed manuscript as a polemic work, which arises from the accumulation of references to the Reformation, and on the other hand, this fragment is the most problematic one when it comes to a lexical and semantic analysis. The author of the manuscript, when referring to the Reformation, enumerates the names of the theologians associated with it and mentions the places important to the new faith and the followers of the proliferating Reformation denominations. He provides each piece of such information in a manner presenting it in a negative, at times even insulting, light.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2020, 779, 10; 20-30
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Polak przed mentalną mapą świata
A POLE’S MENTAL MAP OF THE WORLD

Autorzy:

Chlebda, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611360.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

geographical proper names
stereotypical images of Europe and Asia
a “mental map”
Culture code
lexicography
cognitive definition
defining proper names
geograficzne nazwy własne
stereotypowe wyobrażenia Europy
stereotypowe wyobrażenia Azji
„mapa mentalna”
kod kulturowy
leksykografia
definicja kognitywna
definiowanie nazw własnych

Opis:

Analiza tekstów polskiego dyskursu publicznego ujawnia, że występujące w nim geograficzne nazwy własne i ich derywaty służą nie tylko lokalizowaniu (identyfikowaniu) miejsc i obiektów, ale i etykietowaniu stereotypowych wyobrażeń Europy i Azji, Morza Śródziemnego i Mount Everestu, Bizancjum i Atlantydy, Pcimia i Mławy, ulicy Woronicza i placu Pigalle. Sieć tych wyobrażeń tworzy swoistą „mapę mentalną” nadbudowaną nad mapami geograficznymi i politycznymi i stosunkowo od nich niezależną. Mapa mentalna ma charakter wybiórczy (pomija większość obiektów realnych) i narodowo nacechowany, a do dwóch podstawowych wymiarów – długości i szerokości – dodaje trzeci: pion, który służy wartościowaniu obiektów. Wskutek tego obiekty na mapach mentalnych – w przeciwieństwie do map tradycyjnych – łączą się w grupy na zasadzie podobieństwa lub przeciwieństwa ich cech i wartości. Mapy mentalne są zmienne w czasie, historycznie zmienna jest także umiejętność ich odczytywania, przy czym w dyskursie społecznym funkcjonuje równocześnie wiele krzyżujących się ze sobą map mentalnych (narodowe, grupowe, środowiskowe, światopoglądowe, pokoleniowe itp.); stanowią one istotny, ale wciąż słabo poznany składnik kodu kulturowego danej wspólnoty komunikacyjnej w danym czasie. Bliższemu poznaniu map mentalnych wciąż jeszcze nie służy dzisiejsza leksykografia, programowo pomijająca definiowanie nazw własnych. Autor formułuje postulat wykorzystania definicji kognitywnej do opisu stereotypów tworzących polską mapę mentalną, a opis ten traktuje jako istotny czynnik społecznej i narodowej autorefleksji Polaków.
The analysis of the Polish public discourse reveals that geographical proper names and their derivatives are used not only to identify places and buildings or structures, but also to label stereotyped images of Europe and Asia, the Mediterranean Sea and Mount Everest, Byzantium and Atlantis, Pcim and Mława, Woronicza street and Place Pigalle. A networks of these images constitutes a „mental map”, superimposed over and relatively independent of geographical and political maps. A mental map is selective, i.e. it disregards the majority of real places and structures, and marked in the national sense. To two basic dimensions — longitude and latitude — it adds a third one: that of verticality, which is used to valuate the entities under consideration. Therefore objects on mental maps, in contrast to traditional maps, are grouped according to the similarity or discrepancy of their features and values. Mental maps change in time, as does the ability to read them. In social discourse there exist a number of crisscrossing mental maps (national, based on social groups, on particular social environments, worldviews, typical of a given generation, etc.), which constitute an important though still poorly known component of the cultural code of a given linguistic community at a particular time. By omitting to define proper names, contemporary lexicography does not contribute to a greater understanding of mental maps. In the present article the author proposes to use the cognitive definition to describe the stereotypes which constitute the Polish mental map, which description is treated as an important factor of the social and national reflection of Poles on themselves.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 9-26
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Суспільно зумовлені інновації в сучасному українському антропоніміконі періоду після Революції гідності
Socially determined innovations in modern Ukrainian anthroponimicon (after the Revolution of dignity)
Społeczne uwarunkowania innowacji we współczesnej antroponimii ukraińskiej

Autorzy:

Beley, Oleh

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1048499.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

український антропонімікон після 2014 року, особове ім’я, прізвище, прізвисько, військове прізвисько, екстралінгвальні чинники
antroponimia ukraińska po 2014 roku, nazwy własne, przezwisko, pseudonim, pseudonim wojskowy, czynniki ekstralingwalne
Ukrainian anthroponimicon after 2014, proper name, surname, nickname, military nickname, extralinguistic factors

Opis:

Стаття фокусується на проблематиці соціономастики. З урахуванням позамовних факторів, що мали відчутний вплив в українському суспільстві протягом останніх 5-ти років, на базі нового пропріального ілюстративного матеріалу української мови: особових імен, прізвищ та прізвиськ – розглядаються найновіші тенденції розвитку сучасного антропонімікону. Стаття стверджує, що сучасна українська антропонімія, зазнавши нової хвилі потужних соціально-політичних чинників на ґрунті подій 2013-2019 років, перейшла до наступного кроку системної трансформації. Спираючись на створену в попередніх двох десятиліттях ліберальну основу українського національного законодавства щодо присвоєння та зміни імен, прізвищ, сучасна українська антропонімія демонструє головну тенденцію формування самостійної структури постколоніального українського антропонімікону з виразними ознаками вестернізації та помірної коренізації. Водночас онімійні одиниці неофіційного класу – прізвиська – засвідчують факт створення нового виду власної назви – військового прізвиська (позивного) із виразними ознаками медіалізації, що сприяє втраті цього виду прізвиськ неофіційного статусу.
Niniejszy artykuł poświęcono zagadnieniom socjoonomastyki. Podstawowym zadaniem badawczym jest analiza najnowszych tendencji rozwoju współczesnej antroponimii ukraińskiej, ze szczególnym uwzględnieniem czynników pozajęzykowych, mających istotny wpływ na społeczeństwo ukraińskie na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Materiał badawczy stanowi najnowszy materiał proprialny języka ukraińskiego: nazwy własne, przezwiska oraz pseudonimy. Na podstawie przeprowadzonych badań Autor konstatuje, że w rezultacie wydarzeń społeczno-politycznych lat 2013-2019 współczesna antroponimia ukraińska współczesna antroponimia ukraińska obecnie znajduje się w fazie intensywnej transformacji systemowej. Opierając się na powstających na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat liberalnych podstawach ustawodawstwa ukraińskiego w zakresie nadawania i zmiany imion oraz nazwisk można stwierdzić, że współczesna antroponimia ukraińska wykazuje tendencję do kształtowania niezależnej struktury postkolonialnego antroponimikonu ukraińskiego z wyraźnymi oznakami westernizacji i umiarkowanego czerpania z własnych zasobów językowych. Jednocześnie jeśli chodzi o pseudonimy, czyli jednostki onimiczne klasy nieoficjalnej, świadczą one doskonale o utworzeniu nowego typu nazwy własnej – pseudonimu wojskowego (znaku wywoławczego) z wyraźnymi oznakami medializacji, co przyczynia się do utraty nieoficjalnego statusu pseudonimu.
The article is devoted to socioonomastic problems. New tendencies in the system of proper names – names, surnames and nicknames are analyzed, taking into account extralinguistic factors in Ukrainian society of the last 5 years. The author states that modern Ukrainian athroponimicon underwent new wave of strong socio-political changes during 2013-2019 which resulted in systematic transformation. Liberal basis of the Ukrainian law concerning proper names, formed during the last two decades, facilitated the creation of the independent postcolonial Ukrainian anthroponimicon with westernized and local features. In the sphere of unofficial onyms – nicknames – new class is being formed – military nicknames. This class was approved and widely used in mass media, so it started to lose its unofficialness.

Źródło:

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2019, 5, 14; 211-224
1733-2249

Pojawia się w:

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Kilka uwag o nazewnictwie miejskim Lublina (na przykładzie powieści "Czerwona wiosna" Józefa Łobodowskiego)
Some Remarks on the Urbanonymy in Lublin (Exemplified by the Novel “Czerwona wiosna [The Red Spring]” by Józef Łobodowski)
Декілька зауважень про урбаноніми Любліга (на прикладі роману Юзефа Лободовського "Червона весна")

Autorzy:

Czyżewski, Feliks

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1048451.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Юзеф Лободовський, польська еміграційна література, міські власні назви – урбанонімія; власні назви в літературі, Люблін
Józef Łobodowski, polska literatura emigracyjna, nazewnictwo miejskie – urbanonimia; nazwy własne w literaturze, Lublin
Józef Łobodowski, Polish émigré literature, urban naming – urbanonymy;
proper names in literature, Lublin

Opis:

Przedmiotem badań są funkcje nazwy własnej występujące w powieści Czerwona wiosna Józefa Łobodowskiego (1909 –1988), pisarza emigracyjnego. Funkcje te określone zostały na podstawie wydobytego z przestrzeni miejskiej międzywojennego Lublina nazewnictwa poświadczonego w wymienionym utworze. Urbanonimy powieściowe to autentyczne nazwy własne ulic, placów, dzielnic itd. grodu nad Bystrzycą. Funkcjonują w przestrzeni zamkniętej wyznaczonej przez centrum i peryferia, np. ulica Podwale określa swoje miejsce w przestrzeni miejskiej w stosunku do granic grodu (dawnych wałów obronnych). Podobnie Brama Krakowska otwiera przestrzeń Starego Miasta na zewnątrz w kierunku Krakowskiego Przedmieścia. Nazwy własne w miejskiej przestrzeni ówczesnego Lublina obok funkcji lokalizacyjnej, identyfikacyjnej i wyodrębniającej pełnią funkcję socjologiczną. Nazwa Podzamcze charakteryzuje zamieszkującą tę dzielnicę ludność jako żydowską; podobnie ówczesne Bronowice jako dzielnicę robotniczą. Funkcja ekspresywna powieściowych urbanonimów wyznacza stosunek emocjonalny bohatera i pisarza do określonych fragmentów przestrzeni miejskiej Lublina, miasta młodości bohatera powieści – Józefa Zakrzewskiego i arkadii młodości autora Czerwonej wiosny, Józefa Łobodowskiego.
Об’єктом даного дослідження є функції власних назв, що з’являються в романі Червона весна польського письменника-емігранта Юзефа Лободовського (1909–1988). Ці функції були визначені на основі номенклатури, вилученої з міського простору міжвоєнного Любліна, засвідченої у згаданому романі. Присутні в повісті урбаноніми – це реальні власні назви вулиць, площ, районів тощо міста на річці Бистшиця. Вони функціонують у замкнутому просторі, визначеному центром та периферією міста, наприклад, вулиця Podwale визначає своє місце у міському просторі відносно меж городу (колишні захисні вали). Подібним чином, Краківські ворота (Brama Krakowska) відкривають простір Старого міста в напрямку до Краківського передмістя (Krakowskie Przedmieście). Власні імена в міському просторі тодішнього Любліна, крім місця розташування, функції ідентифікації та розрізнення, виконують соціологічну функцію. Назва Підзамче (Podzamcze) характеризує населення, що проживає в цьому районі, як єврейське; так само, як Броновіце (Bronowice) – як район робочого класу. Виразна функція міських імен роману визначає емоційне ставлення головного героя та письменника до конкретних фрагментів міського простору Любліна, міста молодості героя роману – Юзефа Закржевського та аркадії молодості автора Червоної весни Юзефа Лободовського.
The subject of research is the functions of the proper names present in the novel “Czerwona wiosna [The Red Spring]” by Józef Łobodowski (1909-1988), an émigré writer. These functions have been defined based on the names extracted from the urban space of interwar Lublin evidenced in the work in question. The urbanonyms in the novel are genuine proper names of the streets, squares, districts, etc. in the city on the Bystrzyca River (i.e. Lublin). They function within the enclosed space defined by the center and the outskirts, for example Podwale street [meaning: at the defensive wall] defines its place in the urban space in relations to the town limits (former defensive walls). Similarly Brama Krakowska [the Krakow Gate] opens the space of Stare Miasto [Old Town quarter] outside towards Krakowskie Przedmieście [Krakow outskirt] street. In addition to their function of location, identification and distinction the proper names in the city space of the then Lublin perform a sociological function. The name Podzamcze characterizes the population living in this quarter as Jewish; similarly, the name Bronowice characterizes the quarter as a working class district. The expressive function of the urbanonyms in the novel defines the attitude of the main character and the writer towards specific fragments of Lublin’s urban space – the city of the novel’s hero Józef Zakrzewski’s youth and the arcadia of Józef Łobodowski’s youth (the author of “The Red Spring”).

Źródło:

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2019, 5, 14; 103-120
1733-2249

Pojawia się w:

TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Auschwitz kontra Oświęcim. Komentarz lingwistyczny
Auschwitz vs. Oświęcim. Linguistic commentary

Autorzy:

Duda, Henryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497147.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

nazwy własne w dyskursie
przenośne użycia nazw własnych
apelatywiza‑ cja nazw własnych
konotacje kulturowe nazw własnych
różnojęzyczne warianty nazw własnych
proper names in discourse
metaphorical uses of proper names
appelativization of proper names
cultural connotations of proper names
versions of proper names across languages

Opis:

W artykule na nowo rozpatrzono podnoszony od kilkunastu lat postulat rozgraniczenia stosowania nazw – Auschwitz, gdy mowa o obozie zagłady, oraz Oświęcim, gdy przekaz dotyczy miejscowości, w której ten obóz się znajdował. Autor artykułu pokazuje, że etymologia nie pomoże rozwiązać tego problemu, gdyż z historycznego punktu widzenia obie nazwy są uprawnione, choć bezsprzecznie Auschwitz jest zgermanizowaną wersją rodzimej nazwy Oświęcim. Jedynie przyjęcie, że tak Oświęcim jak i Auschwitz funkcjonują nie tylko jako nomina propria, lecz także jako symbole, metafory bądź zapelatywizowane nazwy wła‑ sne, pozwala racjonalnie uzasadnić takie rozgraniczenie. Źródłem problemu jest fakt, że wtórne, przenośne użycia obu nazw, rzucają cień na współczesne miasto Oświęcim i jego mieszkańców oraz mogą wspierać tezę o ich rzekomej współodpowiedzialności za Holokaust. W konkluzji autor dochodzi do wniosku, że w sytuacji, gdy mowa o mieście, w tekstach polskich powinno się używać nazwy Oświęcim, w tekstach obcych natomiast mogą wystąpić obcojęzyczne wersje tej nazwy (np. niem. Auschwitz czy żyd. Oszpicyn). Zaś w przypadku użyć nieprymarnych, metaforycznych autor preferuje Auschwitz.
The article examines afresh the postulate raised for several years that the names Auschwitz and Oświęcim be differentiated in such a way that Auschwitz should refer to the extermination camp and Oświęcim to the town where the camp was situated. The author of the article argues that etymology will not help to solve the problem as historically both names are validated, although undoubtedly Auschwitz is a Germanized version of the Polish name Oświęcim. The above‑mentioned differentiation can only be justified on the assumption that Auschwitz and Oświęcim are not only proper names, but also metaphors, symbols, or proper place names that underwent appelativization. The problem lies in the metaphorical, secondary use of these place names that casts a shadow over the contemporary town of Oświęcim and its residents and may lend support to allegations of their co‑responsibility for Holocaust. The author concludes by saying that Polish texts should use the name Oświęcim when referring to the town, while foreign texts may use the foreign versions (e.g., the German word Auschwitz or Jewish Oszpicyn). In the case of non‑primary, metaphorical uses, the author prefers Auschwitz.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2019, 1(19); 17-28
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce