Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Oniomania, zakupoholizm, kompulsywne kupowanie – kilka uwag o strukturze członów szeregu synonimicznego

Autorzy:

Seniów, Adrianna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1590870.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

terminologia psychologiczna
synonimia
zapożyczenia

Opis:

W artykule omówione zostało zjawisko synonimii w terminologii psychologicznej na przykładzie szeregu synonimów nazywających zaburzenia związane z uzależnieniem od zakupów. Analizie poddano 15 terminów funkcjonujących w polskim piśmiennictwie naukowym, takich jak: dysfunkcyjne zakupy, kompulsywna konsumpcja, kompulsywne kupowanie, kompulsywne zakupy, kupnoholizm, kupowanie dysfunkcyjne, kupowanie nadmierne, mania kupowania, oniomania, shopoholizm/szopoholizm, uzależnienie od kupowania, uzależnienie od zakupów, zakupoholizm, zakupomania. Celem rozważań jest analiza strukturalna poszczególnych członów szeregu wraz z omówieniem ich genezy oraz wskazanie przyczyn synonimii.
The article presents the phenomenon of synonymy in psychological terminology exemplified with aseries of synonyms concerning buying disorders. The article contains astructural analy-sis dealing with fifteen terms that function in Polish literature such as: dysfunkcyjne zakupy [dysfunctional shopping], kompulsywna konsumpcja [compulsive consumption], kompulsywne kupowanie [compulsive buying],kompulsywne zakupy [compulsive shopping],kupnoholizm / zakupoholizm / shopoholizm / szopoholizm [shopaholism],kupowanie dysfunkcyjne [dysf u nc-tional buying],kupowanie nadmierne [excessive buying],mania kupowania [mania of buying], oniomania [Greek: ὤνιος + μανία], uzależnienie od kupowania [buying addiction], uzależnienie od zakupów [shopping addiction], zakupomania [mania of shopping]. The analysis indicates the origin of the terms and the causes of the synonymy among them.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2019, 18; 219-228
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Czy "kminię"? - czyli o języku młodzieży

Autorzy:

Szymańska, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/783033.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

slang młodzieżowy
zapożyczenia
wulgaryzacja

Opis:

Autorka dokonuje przeglądu literatury, dotyczącej języka młodzieżowego. Wybiera te informacje, które dotyczą dystynktywnych cech tej odmiany języka. Zastanawia się także nad różnymi funkcjami młodzieżowego slangu, które czynią go atrakcyjnym i użytecznym także dla współczesnych młodych ludzi. Wykorzystując przykłady żywego języka, zaczerpnięte z Internetu, pokazuje prawdziwość dokonanych wcześniej ustaleń.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2013, 4, 140; 19-29
2082-0909

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Emprunts européens en japonais
European Borrowings in Japanese
Zapożyczenia z języków europejskich w języku japońskim

Autorzy:

Pilorz, Alfons

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882443.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

język japoński
anglicyzmy
zapożyczenia konieczne
zapożyczenia niekonieczne
Japanese
Anglicisms
necessary borrowings
unnecessary borrowings

Opis:

Dans le présent article on effectue une description systématique de 260 mots japonais d’origine européenne. Ceux de provenance anglaise (parfois parvenus à l’anglais via le français) en constituent une grande majorité. La recherche porte exclusivement sur le lexique général (environ 6000 mots) et ne prend pas en compte de mots provenant des registres spécifiques. Le matériel analysé, qui constitue juste un échantillon à compléter, est relativement récent, vu que le Japon ne s’ouvre au monde occidental et à ses langues que dans la deuxième moitié du XIXe siècle. En 1867, après la suppresion du shogunat, l’empereur Mutsuhito commence la modernisation du pays. Les exemples recensés se répartissent en deux types : emprunts de nécessité (selon Louis Deroy), comme taipuraita (fr. machine à écrire, angl. typewriter) et emprunts de luxe comme omuretsu (angl. omelet(te)), classé ainsi puisque le japonais disposait d’un terme propre : tamago‑yaki.
The article discusses over 260 European borrowings in Japanese. In most cases they are Anglicisms (often of French origin). The research was conducted on the basic vocabulary (excluding technical and specialist terminology) consisting of about 6000 words. The list should not be considered a finished project but is the outcome of a preliminary research. Since Japan opened to the Western world and Western languages relatively recently (in the second half of the nineteenth century), the vocabulary is relatively new. The vocabulary discussed in the article is divided into two categories: necessary (de nécessité) and unnecessary (de luxe) borrowings.
W artykule przedstawiono zbiór przeszło 260 zapożyczeń z języków europejskich w japońszczyźnie. W ogromnej większości są to anglicyzmy (często pochodzenia francuskiego). Poszukiwaniem objęto słownictwo podstawowe (z całkowitym pominięciem terminologii technicznej, fachowej): około 6000 haseł. Zbiór bynajmniej nie jest kompletny, stanowi jedynie próbę rekonesansu. Zebrany zasób leksykalny jest stosunkowo świeżej daty, dopiero bowiem w drugiej połowie XIX wieku Japonia otwiera się na kontakty ze światem zachodnim, a więc i z jego językami. W 1867 r., po usunięciu szogunatu, cesarz Mutsuhito (Meiji Tennō, panuje od 1867 do 1912 r.) rozpoczyna modernizację kraju. Zebrany materiał dzieli się na zapożyczenia konieczne (de nécessité według L. Deroy), jak taipuraita ‘maszyna do pisania’, z ang. typewriter, i zapożyczenia niekonieczne (de luxe), jak omuretsu ‘omlet’, z ang. omelet(te), albowiem istniała nazwa rodzima na określenie tej potrawy: tamago‑yaki.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 5; 83-98
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Zapożyczenia niemieckie w Krzyżakach Henryka Sienkiewicza
German loan-words in Krzyżacy (Crusaders) by Henryk Sienkiewicz

Autorzy:

Mariak, Leonarda

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595774.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

idiolekt
lexis
borrowings
leksyka
zapożyczenia

Opis:

This article contains a stylistic-lexical analysis of German loan-words which appear in Krzyżacy by Henryk Sienkiewicz. Its aim was to decide about the function of this group of loan-words in creation of the presented world in the novel. Material basis, counting 235 lexical units, was grouped and described in several semantic categories concerned, among other things, with: 1. different branches of economy, 2. widely understood socio-political life, 3. daily life and customs. The main text is accompanied by a dictionary of all German loan-words, which included, apart from basic information such as: defi nition and frequency, also their location in different lexico-graphic sources.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2011, 10; 145-188
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Polszczyzna kobiet – prolegomena historyczne (XIX i 1. połowa XX wieku)
Women’s Polish Language – Historical Prolegomena (The Nineteenth Century and the Mid-Twentieth Century)

Autorzy:

Walczak, Bogdan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1945494.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

biolekty
zapożyczenia
galicyzmy
biolects
borrowings
gallicisms

Opis:

The author analyses memoirs of the nineteenth and mid-twentieth centuries. Three of them were written by women (Zamoyska, Lubomirska, and Nałkowska) and three were written by men (Łoś, Sczaniecki, and Piłsudski). The text seeks to verify the hypothesis expressed in the earlier works of the author (Women’s Polish Language – Historical Prolegomena, 1994), namely that the contribution of French borrowings was greater in women’s language. The memoirs under study confirm this hypothesis. They contain on the average four times more gallicisms (asides from French, rare and individual borrowings) than men’s memoirs of that period.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 145-155
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Agnieszka Cierpich, Zapożyczenia angielskie w polszczyźnie korporacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 2019, ss. 313.

Autorzy:

Łyda, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192583.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

kontakt językowy
zapożyczenia
korpolekt
lingua frana

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 1
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Krótka historia wyrazu kudyś
A Short History of the Word kudyś

Autorzy:

Gałecki, Zygmunt

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127770.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

zapożyczenia
gwara środowiskowa
borrowings
middle dialect

Opis:

In the paper I discuss the history of the word kudyś “drunkard, loafer.” In the second half of the nineteenth century it is found in the local and folk dialects of eastern Poland, probably from the Russian language. Considering several etymological possibilities, the most probable one is that the word was borrowed. In the end of the twentieth century it appeared in the folk dialects in south Podlasia as an internal borrowing from the urban dialects.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 131-134
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Najnowsze angielskie zapożyczenia cytatowe w polszczyźnie ogólnej początku XXI wieku
The latest English quotation borrowings in the Polish language at the beginning of the 21st century

Autorzy:

Olkowska, Ksenia Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595765.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

lexis
latest borrowings
Anglicisms
leksyka
najnowsze zapożyczenia
anglicyzmy

Opis:

The aim of the article is to analyse the English quotation borrowings that entered the Polish language at the turn of the twenty and 21st century. It has been found essential to judge the gathered material from the point of its usefulness and the degree of normativity as quotations are not adapted to the Polish language system. Due to the reason mentioned above the English quotation borrowings are divided according to the type of innovation: either supplementary or alternative one. Moreover, within each group the semantic fi elds with the greatest number of examples are characterised. Additionally, partly adapted forms of some of the presented borrowings are described as well as examples of inconsistent records.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2011, 10; 211-256
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

O potrzebnych i niepotrzebnych zapożyczeniach z języka angielskiego
On the Needed and Unneeded Borrowings from English Language

Autorzy:

Dunaj, Bogusław
Mycawka, Mirosława

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459540.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

zapożyczenia angielskie
poprawność językowa
English borrowings
linguistic correctness

Opis:

The aim of the article is to assess the English borrowings from the viewpoint of linguistic correctness. Determining if a given borrowing is needed or redundant is based on two criteria: sufficiency and economy. The analysis showed that a majority of the lexical borrowings are needed, because it names new objects and phenomena. There are, however, forms, which are redundant, e.g. lewel instead of poziom, progres instead of postęp, look instead of wygląd. The borrowing is also justified when the borrowed word experiences a change in meaning in Polish, e.g. event // wydarzenie, zdarzenie, hejt // nienawiść, is differently stylistically marked than their Polish equivalent, e.g. tabloid // brukowiec or becomes a euphemism, e.g. aborcja // przerywanie ciąży. Some semantic calques are unnecessary, such as filozofia, dedykować. The structural-semantic calques, presenting the complexity of English structure by familiar elements, e.g. political correctness > poprawność polityczna generally do not raise any concerns about their correctness. However, connecting two nouns in the Nominative case, where the first noun serves as a modifier, is generally considered wrong, e.g. Miłosz Festiwal instead of Festiwal Milosza.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 67-80
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Zapożyczenia niemieckie w gwarze spiskiej (na podstawie materiału zgromadzonego w Korpusie spiskim)
German borrowings in Spisz dialect (on the basis of material collected in the Corps of Spisz)

Autorzy:

Kostecka-Sadowa, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498367.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

gwara spiska
zapożyczenia niemieckie
pole tematyczne
Korpus spiski

Opis:

The article is an attempt at defining the range of lexical Germanisms in thematic fields in the Spisz dialect. This will allow to indicate which areas were most affected and to determine the numer of borrowings in specific semantic fields. The basis for the discussion is the Corps of Spisz.
Artykuł jest próbą określenia na podstawie gwary spiskiej zasięgu germanizmów leksykalnych w polach tematycznych, które pozwolą wskazać, przez jakie dziedziny życia szerzyły się one najbardziej, z określeniem liczby zapożyczeń w poszczególnych polach semantycznych. Podstawą omówienia jest powstały Korpus spiski.

Źródło:

Gwary Dziś; 2019, 11
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Wpływ języków obcych na zmiany w leksyce portugalskiej

Autorzy:

Jabłonka, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630749.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

lexis
changes
Portuguese
loanwords
leksyka
zmiany
język portugalski
zapożyczenia

Opis:

The main objective of this paper is to present the changes in the Portuguese lexis under the influence of foreign languages. It discusses the evolution of lexis over the centuries to remind which languages have had the most significant impact on the Portuguese language. In this aspect, various languages stand out, such as Arabic, Italian, French and English, as well as Asian and African languages, due to the global expansion ofPortugal. It also highlights the role of English as the richest source of loanwords in modern Portuguese.
Głównym celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w leksyce portugalskiej pod wpływem języków obcych. Omówiono ewolucję leksyki na przestrzeni wieków w celu przypomnienia, jakie języki wpłynęły w najbardziej znaczący sposób na język portugalski. Wyróżniają się w tym względzie języki takie jak np. arabski, włoski, francuski i angielski, a także języki azjatyckie i afrykańskie, ze względu na światową ekspansję Portugalii. Podkreślono też rolę języka angielskiego jako najbogatszego źródła zapożyczeń we współczesnym języku portugalskim.Influência das línguas estrangeiras nas modificações do léxico portuguêsO presente estudo temcomoobjetivo estudar as modificações no léxico português que ocorreram graças à influência dos empréstimos das outras línguas. Pretende-se descrever a evolução do léxico através dos séculos para lembrar quais foram as línguas de maior importância na formação do português. Destacam-se, neste campo, as línguas taiscomoo árabe, o italiano, o francês e o inglês, assimcomoas línguas asiáticas e africanas, devido à expansão mundial portuguesa. Sublinha-se também o papel atual do inglêscomolíngua que fornece o maior número de empréstimos.Palavras-chave: léxico; modificações; língua portuguesa; empréstimo; estrangeirismo

Źródło:

Acta Humana; 2016, 7
2082-4459

Pojawia się w:

Acta Humana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

„Fałszywi przyjaciele tłumacza”: rzecz o kilku zapożyczeniach z francuszczyzny
“Translator’s false friends’’: the case of some loanwords from French language

Autorzy:

Kacprzak, Alicja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594306.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

zapożyczenia
galicyzmy
faux amis
loanwords
galicisms
false friends

Opis:

Dzięki ustaleniom XIX-wiecznego językoznawstwa historyczno-porównawczego, pokrewieństwo języków romańskich i słowiańskich nie ulega dziś wątpliwości, choć z pewnością można uznać, że języki francuski i polski pozostają jednak kuzynami dość dalekimi. Długo można by się rozwodzić nad różnicami gramatycznymi, które je dzielą, od fonologicznych, przez morfologiczne, aż po składniowe. Wobec skomplikowanej gramatyki, słownictwo francuskie wydaje się jednak Polakowi z pewnością bardziej przystępne, co wynika ze specyficznych (choć dalece nieidentycznych) powiązań obu języków z łaciną, a także jest pochodną historycznych kontaktów Francji i Polski. Szczególnie one dawały przez wieki okazję do pojawiania się licznych zapożyczeń z francuszczyzny w języku polskim. Wobec faktu stałej ewolucji języków, los zapożyczenia nie jest nigdy z góry określony: z punktu widzenia semantycznego może ono pozostać wiernym ekwiwalentem wyrazu, od którego pochodzi, albo też zmienić znaczenie, czasem nawet w sposób radykalny. W niniejszym artykule poświęconym zjawisku faux amis, czyli zapożyczeń, których sens silnie uległ zmianie, badamy drogę i sposób asymilacji kilku wyrazów tego typu w polszczyźnie, wykazując, że w tak delikatnej materii jak pożyczki językowe konieczne jest niejako indywidualne studiowanie każdego przypadku.
Thanks to the arrangements of the 19th century historical linguistics, the consanguinity of the Romance and Slavic languages is nowadays unquestionable, although one can acknowledge that the French and Polish languages remain rather far cousins. It could be a long dispute when grammatical differences are considered – from phonologic, through morphologic, to syntactic. Due to its complicated grammar, French vocabulary seems to a Polish person much more intelligible, which results from specific (however far from being identical) connection of both languages to Latin, as well as from French and Polish historical contacts. Especially those, for centuries, gave an opportunity for many loanwords from French to appear in the Polish language. Due to the fact of permanent evolution of languages, the fate of a loanword is never predestinated: from the semantic perspective it may remain a faithful equivalent of the word from which it originates or it may change its meaning, sometimes even in a radical way. In my article, concerning the phenomenon of faux amis, that is loanwords, which meanings have strongly changed, I discern the route and the way of assimilation of some of these words in the Polish language, showing that in such a delicate matter as language borrowings it is needed to study each case, to some extent individually.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 79-89
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Problemy metodologiczne z badaniem orientalizmów w języku polskim
Methodological Problems of Researching into Orientalisms in the Polish Language

Autorzy:

Stachowski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1591171.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

etymology
borrowings
history of the language
etymologia
zapożyczenia
historia języka

Opis:

Od nieomal stu lat znane są trzy podstawowe wymogi metodologiczne, których spełnienie jest konieczne dla poprawnego ustalenia etymonu wyrazu zapożyczonego z języków orientalnych (zwykle chodzi tu o języki turkijskie). W niniejszym artykule do tamtych trzech wymogów dodany jest czwarty, dotyczący nie tyle samego etymonu, ile raczej dróg jego przenikania do języków słowiańskich, a po części i zachodnioeuropejskich. Sytuację badawczą okoliczność ta oczywiście dodatkowo komplikuje. Dla ukazania problemów metodologicznych przykłady leksykalne zostały podzielone na pięć grup: 1) rzeczywiste orientalizmy; 2) turkizmy i turcyzmy; 3) orientalizmy z Europy Zachodniej; 4) rzekome orientalizmy; 5) niespodziewane orientalizmy. W konkluzji podkreśla się fakt, że przyszłość badań nad zapożyczeniami ‒ nie tylko orientalnymi zresztą, i nie tylko w polszczyźnie ‒ będzie się nieuchronnie wiązać ze współpracą etymologów reprezentujących różne filologie.
There are three basic methodological requirements – known for almost a hundred years – which must be fulfilled to properly determine the etymon (Greek: ἔτυμον) of a word borrowed from an oriental language (in most cases a Turkic language). The article presents a fourth requirement concerning not the etymon itself, but rather the ways it has been permeating the Slavonic languages, and partly also the West-European ones, which adds to the complexity of the research situation. In order to show the methodological problems the lexical examples have been divided into five groups: (1) real orientalisms; (2) borrowings from Turkish and other Turkic languages; (3) orientalisms from Western Europe; (4) alleged orientalisms; (5) unexpected orientalisms. The conclusion is that the future of the research into borrowings – not only orientalisms, and not only in the Polish language – will be based on cooperation of etymologists who at the same time are philologists of various languages.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2018, 17; 303-314
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Wybrane tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej na przykładzie Mościsk i okolic (Uwagi o zjawiskach słowotwórczych w języku Polaków południowokresowych
Wordbuilding in the Polish dialect of southern borderland with the examples of Mościska and the region dialect (Comments on wordbuilding in the Polish dialect of southern borderland)

Autorzy:

Kostecka-Sadowa, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475513.pdf

Data publikacji:

2013-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

słowotwórstwo
gwara
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
wordbuilding
dialect
southern borderland
borrowings

Opis:

This article is focused on the characteristic of wordbuilding patterns in the Polish dialect of people in the southern borderland. Wordbuilding tendencies of this Polish borderland dialect split into several directions. On the one hand there are many items marked as archaic in Słowniku języka polskiego (Dictionary of the Polish Language). On the other hand includes independent formants and different degrees of productivities of some other formants. Moreover, there are also Ukrainian loan structures and formants. The above mentioned combinations are significant for the dialect and determine its independent character.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2013, 27; 153-161
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Wpływy języka rosyjskiego na polszczyznę – stan i problemy badań
Russian influence on the Polish language – present knowledge and research problems

Autorzy:

Karaś, Halina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594207.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

kontakty językowe
zapożyczenia
rusycyzmy
etymologia
language contacts
borrowings
Russianisms
etymology

Opis:

Artykuł dotyczy polsko-rosyjskich kontaktów językowych i ich rezultatów w polszczyźnie, zarówno w kraju, jak i poza nim, zwłaszcza na dawnych Kresach Wschodnich. Uwagę skupiono na stanie badań i problemach metodologicznych w badaniach rusycyzmów w języku polskim. Omówiono rodzaje źródeł i ich przydatność do tego typu analizy, wybór metodologii (ujęcie leksykalistyczne lub morfosemantyczne), kryteria i sposoby etymologizacji zapożyczeń rosyjskich, ich typy, chronologię, zasięg i zakres użycia oraz zróżnicowanie terytorialne i społeczne.
The paper deals with Polish-Russian language contacts and their impact on the Polish language, both within the country and abroad, especially in the Eastern Borderlands. The focus is on reviewing the current state of knowledge and discussing methodological problems of studying Russianisms in the Polish language. The author discusses available sources of data and their suitability for this type of research, selection of methodology (lexical or morphosemantic approach), criteria and ways of etymologizing Russian borrowings, types of borrowings, chronology, scope of usage, territorial and social variation.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 185-218
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Wyrazy polskie i niemieckie w ukraińskiej gwarze okolic Brodów (lata 1930-1945)
Polish and German Words in Ukrainian Dialect in the Vicinity of Brody (the years 1930-1945)

Autorzy:

Karpluk, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127774.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

gwary zachodnioukraińskie
zapożyczenia polskie
zapożyczenia niemieckie
pośrednictwo polskie
pojedyncze słowa
Western-Ukrainian dialects
Polish borrowings
German borrowings
Polish mediation
single words

Opis:

Jaszczun's paper Мова селян Брідщини в 30-х і в першій половині 40-х років нинішнього століття contains 100 dialect Ukrainian words. They have been collected by the author in the period in question with 15 examples of Polonisms and 17 Germanisms. Karpluk sought to take a look at the remaining 68 words and expressions, which of them are Ukrainian and which became part of the way the Ukrainian peasants from the vicinity of Brody spoke. They came straight from the Polish language (the type of pjuro [pen], studnia [well]) or through the Polish from other languages (the types of familija, talirka, walkir). The considerable semantic extension of the collected words allow us to assume the influence of the Austrian/Polish offices (the type of gmina), the army (hurlopnik), schools (hantramynt), but also direct contacts with the Poles living in Brody. This is apparent in the names of animals (gacyk), objects (butelka), and also ornaments (brandzułetka), in customs (hudeńky, pudzinkuwanie), trade (tanyj) and in adverbs imbued with emotions (naprawdu, teńho).

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 167-177
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Modowe freaki i backpakerzy. Najnowsze anglicyzmy na polskich blogach
Modowe freaki and backpakerzy. Newest loan words on polish blogs

Autorzy:

Mękarska, Anna
Kamasa, Victoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/916869.pdf

Data publikacji:

2015-12-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

anglicisms
loanwords
language of blogs
blogs
anglicyzmy
zapożyczenia
język blogów
blogi

Opis:

Blogs are continuously gaining on popularity and social influence in Poland. In this paper we analyze the use of newest English loan words on corpus of texts from most influential Polish blogs. To present complex picture of the loan words, we describe them among others according to their current status as loan words and semantic fields they belong to. The results show some tendencies in the newest English loan words in Polish.

Źródło:

Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 35-52
1426-188X
1733-1757

Pojawia się w:

Investigationes Linguisticae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania
The chronological layers of Germanisms in the Poznań sub-dialect

Autorzy:

Walczak, Bogdan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971474.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

gwara miejska Poznania
germanizmy
zapożyczenia
Poznań sub-dialect
Germanisms
borrowings

Opis:

I have identified at least three chronological layers of Germanisms in Poznań urban sub-dialects. The first one encompasses what is left in the Poznań sub-dialect from Polish literary language, or Polish (Wielkopolska) folk sub-dialects dating back to pre-Polish times. The second layer includes archaisms in Polish literary language. The third layer comprises words borrowed by the Poznań sub-dialect from German in the 19th and the early 20th centuries (the Partitions of Poland). Theoretically, another, even younger layer should be expected: the aftermath of the war period (1939-1945). However, further research is required in this respect.
Autor wyróżnia w gwarze miejskiej Poznania przynajmniej trzy warstwy chronologiczne germanizmów. Pierwsza obejmuje to, co z polskiego języka literackiego bądź z polskich (wielkopolskich) gwar ludowych pozostało w gwarze poznańskiej, a co swoim wiekiem sięga czasów przedpolskich. Druga warstwa, to archaizmy polskiego języka literackiego. Trzecia warstwa to wyrazy, które przenikały do gwary miejskiej Poznania z języka niemieckiego w XIX i na początku XX wieku (okres zaborów). Teoretycznie można by się spodziewać jeszcze jednej, najpóźniejszej warstwy – spadku po latach 1939–1945. Potrzebne są jednak w tym zakresie dalsze badania.

Źródło:

Gwary Dziś; 2016, 8; 87-95
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Funkcjonowanie wybranych nazw roślin i grzybów w języku polskiej ludności wiejskiej obwodu lwowskiego
Functioning of selected plant and mushroom names in the language of the Polish population of the Lviv region

Autorzy:

Kostecka-Sadowa, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2174103.pdf

Data publikacji:

2022-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

plant names
southern Polish
borrowings
nazwy roślin
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia

Opis:

The purpose of this article is to present and discuss several dialect plant names from the „plant word” thematic field in the speech of the Poles of Lviv region. These are lexical units having no equivalents in other regions of the country or having them in an incomplete range of meaning. The lexis of the dialect in the studied Polish language is also subjected to various foreign influeces, which also must be taken into account when reconstructing the processes that shape the given form in Polish dialects. The generational breakdown shows that dialect plant names in their local meaning will cause significant difficulties for dialect users over time.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 122-131
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Gallicismes hongrois
Galicyzmy węgierskie

Autorzy:

Pilorz, Alfons

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2119962.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

zapożyczenia leksykalne
galicyzmy
język węgierski
lexical borrowings
gallicisms
magyar langage

Opis:

Zamierzeniem autora jest ukazanie nadspodziewanie znacznej grupy galicyzmów (prowizoryczny korpus: 101 jednostek – na bazie słownictwa podstawowego) obok bardzo licznych slawizmów i germanizmów (co zasygnalizowano). Najczęściej galicyzmy te przeszły do węgierskiego przez niemiecki, głównie jego odmianę austriacką, co tłumaczy się położeniem geograficznym i historią Węgier.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 5; 39-50
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Funkcjonowanie germanizmów leksykalnych w listach chłopa wielkopolskiego (1914–1920)
Functioning Lexical Germanisms in the Letters of the Great Poland Countryman (1914–1920)

Autorzy:

Kobus, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971459.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

zapożyczenia leksykalne
germanizmy
gwara
interferencja językowa
exical borrowing
Germanisms
dialect
language
interference

Opis:

W artykule zostały omówione – głównie pod kątem niemieckich zapożyczeń leksykalnych – materiały rękopiśmienne z okresu I wojny światowej. Germanizmy zawarte w listach Stanisława Dudzińskiego (chłopa wielkopolskiego) wyraźnie dzielą się na dwie grupy ze względu na sposób zapożyczenia: nabytych drogą oficjalną (obcy język urzędowy), przeniesionych poprzez naturalne kontakty społeczne. Analizowane germanizmy często dostosowywane są przez autora listów do polskiego systemu językowego. Wyraźnie uwidacznia się problem interferencji językowej – w badanych materiałach mamy przykład przemieszania języka polskiego (odmiana regionalna – mówiona w formie zapisanej) z językiem niemieckim (odmiana oficjalna).
The article discusses – mainly for German lexical borrowings – manuscripts from the period of the First World War. Germanisms contained in the letters Stanislaus Dudzinski (countryman from Great Poland) clearly divided into two groups because of the way borrowings: acquired through official channels (foreign language official), transferred through natural social contacts. Analyzed Germanisms often be adjusted by the author of the letters to the Polish language system. Clearly exposes the problem of linguistic interference – in the studied materials is an example of mixing Polish language (regional variation – narrated in the form of saved) with German (official variant).

Źródło:

Gwary Dziś; 2015, 7; 239-246
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Rozważania o domniemanym slawizmie w dialekcie kreteńskim języka nowogreckiego
Considerations on an alleged slavism in the cretan dialect of modern greek

Autorzy:

Kaczyńska, Elwira

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1879569.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

język nowogrecki
kontakty językowe
Kreta
zapożyczenia
borrowings
Crete
language contacts
Modern Greek

Opis:

Ngr. dial. (wsch.kret.) βέρα f. ‘rozejm, czasowe pogodzenie się, pojednanie’ uważa się dość powszechnie za wyraz pochodzenia południowosłowiańskiego, por. mac. vera, bułg. vjára ‘wiara, zaufanie’, pol. wiara (< psł. *věra). Gdyby kreteńsko-słowiańskie zestawienie było poprawne, to semantyka wyrazu kreteńskiego wskazywałaby na pośrednictwo wojskowe. Wyraz mógł być przejęty od słowiańskich żołnierzy zaciężnych, biorących udział w wyprawie zbrojnej Nikifora Fokasa przeciwko arabskiemu emiratowi na Krecie (960-961). Z drugiej jednak strony, dotychczasowi badacze pomijają milczeniem fakt, że wyraz kreteński βέρα może być z powodzeniem uważany za prawdopodobne zapożyczenie tureckie, por. osm. vère ‘kapitulacja, poddanie’. W nowogreckich zabytkach literackich XVIII i XIX w. pojawia się wyraz βέρα o tym samym znaczeniu (‘poddanie, kapitulacja’). Apelatyw rumuński veră ‘kapitulacja’ (brzmiący identycznie jak termin kreteński) został wyliczony wśród zapożyczeń tureckich. Także semantyka kreteńskiego słowa przemawia raczej za jego turecką, a nie słowiańską genezą.
Mod. Gk. dial. (East Cretan) βέρα f. ‘armistice, truce, conciliation, reconciliation’ is usually treated as a borrowing from a South Slavic source, cf. Mac. vera, Bulg. vjára ‘faith, belief’, Pol. wiara (< Proto-Slavic *věra). If this connection would be correct, then the meaning of the Cretan word could suggest a military mediation. The word in question could be taken from Slavic mercenary soldiers, participating in the Cretan campaign of Nicefor II Fokas against the Muslim emirat of the island (960-961). On the other hand, most researchers ignore the fact that Cretan term βέρα may derive from Turkish vère ‘capitulation, surrender’. The word βέρα appears in the same meaning (‘surrender, capitulation’) in Modern Greek literary texts of the 18th and 19th c. AD. The Romanian appellative veră ‘capitulation’ (formally identical with the Cretan term βέρα) is listed among the obvious Turkish loanwords. Also the meaning of the Cretan word seems to suggest its Turkish origin (and not a Slavic one).

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 31-50
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

The reality of English-Polish corporate speak
Kontakty angielsko-polskie w języku korporacji

Autorzy:

Cierpich, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475617.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

mowa korporacyjna
zapożyczenia angielskie
kontakt językowy
corporate speak
English borrowings
language contact

Opis:

Niniejszy artykuł poświęcony jest polskiej mowie korporacyjnej (pot. „korpomowie”), odmianie socjalnej polszczyzny, którą cechuje zauważalna obecność zapożyczeń angielskich. Funkcjonowanie badanej odmiany języka polskiego wiąże się ze statusem angielszczyzny, tj. lingua franca komunikacji korporacyjnej. Próba zbadania mowy korporacyjnej wiązała się z obraniem konkretnego punktu widzenia na zagadnienie kontaktu językowego w dobie globalizacji. W przeprowadzonym badaniu ankietowym wzięło udział 84 pracowników z różnych korporacji międzynarodowych. Uzyskane odpowiedzi pomogły zarysować socjolingwistyczne tło angielsko-polskich kontaktów językowych oraz przybliżyć tę socjalną odmianę polszczyzny. Ponadto opisano przyczyny wprowadzania angielskich jednostek leksykalnych do badanej odmiany języka.
The paper presents corporate speak in Poland, a social variety of the Polish language, noticeably marked by the presence of English borrowings. It is featured in accordance with the status of English as the lingua franca for corporate communication world-wide. Therefore, this study aims at presenting a certain perspective on language contact in an era of globalization. The survey research was conducted on the cohort of 84 corporate employees to expose the sociolinguistic reflections of the English-Polish contact visible in corporate speak. The research enabled a better understanding of certain underlying phenomena of incorporating English lexical items into the social variety of Polish.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2018, 32; 91-106
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Skąd pochodzi pacynka?
Where does pacynka come from?

Autorzy:

Waniakowa, Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459473.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

etymologia
rozwój semantyczny
zapożyczenia leksykalne
dialekty
etymology
semantic development
loanwords
dialects

Opis:

The article offers an insight into the etymology of the Polish word pacynka with various meanings. There are several proposals for determining the origin of pacynka with the meaning ‘hand puppet’. These proposals are presented here after tedious historicallanguistic, dialectal and non-linguistic research. Many possibilities were considered, many premises were examined. Unfortunately, the presented analyses show, however, that none of the solutions is satisfactory. Every one of them has serious flaws. It is also very doubtful that the rightful, well-documented, and credible etymology of pacynka will be found soon.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 298-307
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

O polonizmach w języku rosyjskim raz jeszcze
On Polonisms in Russian again

Autorzy:

Witkowski, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594143.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Russian
language contacts
Polonisms
borrowings
język rosyjski
kontakty językowe
polonizmy
zapożyczenia

Opis:

Przytoczone w artykule wyrazy hasłowe powiększają w znaczący sposób kilkutysięczny zbiór, jaki zawiera wydany w 2006 roku Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim.
The following examples extend in a significant way the collection of thousands of words contained in the Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim (New dictionary of Polish borrowings in Russian), published in 2006.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 531-552
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

O zapisanym słownictwie mniejszości seksualnych

Autorzy:

Dyszak, Andrzej S.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611266.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

sociolect
slang
sexual minorities
neologism
borrowings
socjolekt
mniejszości seksualne
neologizmy
zapożyczenia

Opis:

Homosexual, bisexual, and transgender persons (collectively labelled sexual minorities) have created a characteristic sociolect, whose most conspicuous aspect is its lexis. The major criterion for identifying the words and expressions of the sociolect in relation to standard Polish is the former’s differential nature with regard to the latter. The present study collects and characterizes the otherwise dispersed lexis of the sociolect. Within the lexis, the most numerous group are (semantic and word-formational) neologisms, while (internal and external, esp. English) borrowings are not so frequent. It is concluded that the slang of Polish sexual minorities has above all an integrating function and facilitates expressive communication among the members of the group. It is also “professional”, in a certain understanding of the term, while its weakest function is that of blocking out-group communication.
Środowisko osób homoseksualnych, biseksualnych i transgenderowych (nazywane ogólnie mniejszościami seksualnymi) wytworzyło typowy dla siebie język, w tym przede wszystkim słownictwo. Podstawowym kryterium wyodrębnienia wyrazów, wyrażeń i zwrotów specyficznych dla tego socjolektu jest ich dyferencyjność w stosunku do standardowego języka ogólnego. W artykule zebrano rozproszone w różnych zapisach (najczęściej internetowych) słownictwo charakterystyczne dla mniejszości seksualnych oraz dokonano jego charakterystyki. Stwierdzono, że większość stanowią neologizmy (semantyczne i słowotwórcze), mniej liczną grupę zaś – zapożyczenia (wewnętrzne – z polszczyzny potocznej – i zewnętrzne – z języka angielskiego).Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, ze slang polskich mniejszości seksualnych spełnia przede wszystkim funkcje spajającą to środowisko i pozwala na ekspresywne porozumiewanie się osób, które z nim się utożsamiają; cechuje go też swoista „zawodowość”, natomiast w najsłabszym stopniu ujawnia się w nim funkcja utajniania komunikacji.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

O neosemantyzacji zapożyczeń łacińskich we współczesnej polszczyźnie (na wybranych przykładach)

Autorzy:

Wójcik, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022826.pdf

Data publikacji:

2020-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

zapożyczenia łacińskie
neosemantyzacja
polisemy
anglosemantyzmy
globalizacja
Latin loanwords
neo-semantics
Anglo-semantism
globalization

Opis:

Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych czterech leksemów (zapożyczeń łacińskich), posiadających jedną formę i różne znaczenia nabyte w drodze zapożyczenia lub ich rozwoju na gruncie języka polskiego. Wychodząc z założenia, że neosemantyzacja jest zjawiskiem nasilającym się i dobrze widocznym w perspektywie ostatnich 30 lat, postanowiłam wykorzystać w analizie m.in. wyrazy, które były już przedmiotem opisu w 1. poł. lat 90. — filozofia i opcja. Następną parę tworzą leksemy atencja i protagonista, które obecnie modyfikują swoje znaczenia. Obserwując zjawiska leksykalno-semantyczne polszczyzny końca XX i początku XXI w., możemy mówić o powszechności procesu neosemantyzacji i jego intensyfikacji. Bez wątpienia neosemantyzacje są przejawem globalizacji językowej i postępującej homogenizacji kultury.
The subject of the article is an analysis of selected four lexemes (Latin loanwords) having one form and different meanings, acquired through borrowing or their development on the basis of the Polish language. Based on the assumption that neosemanisation is an increasing phenomenon which is clearly visible in the last 30 years, I decided to use in the analysis, among others words that were already the subject of the description in the first half of the 90s’ — filozofia (philosophy) and opcja (option). The next pair consists of lexemes atencja (attention) and protagonista (protagonist), whose meanings are currently being modified. Looking at the lexical and semantic phenomena of the Polish end of the XX century and the beginning of the XXI century, we can speak about the universality of the process of neosemanization and its intensification. Undoubtedly, neosemanisation is a manifestation of linguistic globalization and progressive homogenization of culture.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 151-163
0208-6077
2450-0119

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Liczebniki złożone w gwarach polskich a wpływy germańskie

Autorzy:

Sikora, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971337.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

language contact
dialectology
language history
loans
borrowing
numerals
dialektologia
historia języka
zapożyczenia
liczebniki

Opis:

Composite numerals in Polish dialects and German linguistic influence. The author of the article presents his views concerning the controversial issue of the origins in Polish dialects of composite numerals (21–99) of the type pięć dwadzieścia (E. lit. ‘five twenty’) (instead of dwadzieścia pięć (E. lit. ‘twenty five’), in which the cipher is prepositioned. The considerations are exemplified with language material from the regions of Podhale and Spisz in southern Poland. While giving credit to the possible Latin pattern, the author opts for the German origin of the numerals in question. This viewpoint is justified with historical and linguistic facts embracing the intensity of contacts between Poles and numerous German-speaking settlers who used to live in areas where Polish highlander dialects are spoken. Many place names in Podhale and Spisz are German by origin.
W artykule autor przedstawia swoje poglądy na temat budzącego wątpliwości pochodzenia w polskich gwarach liczebników złożonych (21–99) o strukturze zestawienia z jednostką w prepozycji (typu: pięć dwadzieścia, zam. dwadzieścia pięć). Swoje rozważania opiera głównie na przykładach z Podhala i Spiszu. Doceniając rolę wzorców łacińskich, autor opowiada się za hipotezą o niemieckim pochodzeniu tej grupy liczebników. Uzasadnia to faktami historycznojęzykowymi i historycznymi, zwłaszcza intensywnością kontaktów z niemieckojęzyczną, napływową ludnością, zamieszkującą niegdyś licznie obszary występowania polskich gwar góralskich. Świadczą o tym np. germańskiego pochodzenia nazwy wielu wsi spiskich i podhalańskich.

Źródło:

Gwary Dziś; 2015, 7; 155-167
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Litewskie pochodzenie jednej z polskich gwarowych nazw wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.)
The Lithuanian Origin of One of the Polish Dialectal Names of Tansy (Tanacetum vulgare L.)

Autorzy:

Waniakowa, Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38585684.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

nazwy wrotyczu
etymologia
zapożyczenia
motywacja semantyczna
names of tansy
etymology
loanwords
semantic motivation

Opis:

This article attempts to establish the etymology of the Polish dialectal name czyżma, which refers to common tansy, Tanacetum vulgare L. This name occurs in the Suwałki region. The analysis conducted shows that the Polish dial. czyżma ‘tansy’ and Polish ciżma ‘type of shoe used in the old days’ have nothing to do with each other. The Suwałki dialectal name of tansy is a loanword from Lithuanian. It comes from the Lithuanian čižmà ‘common tansy, Tanacetum vulgare L.’. The Lithuanian form is most likely a derivative of the verb čìžti, and its semantic motivation is the density (compactness) of the plant’s inflorescences or stiffness of its stems.
Celem niniejszego tekstu jest próba ustalenia etymologii polskiej gwarowej nazwy czyżma, która odnosi się do wrotyczu pospolitego, Tanacetum vulgare L. Nazwa ta występuje na Suwalszczyźnie. Przeprowadzona analiza wykazuje, że pol. gw. czyżma ‘wrotycz pospolity’ i pol. ciżma ‘rodzaj buta używanego w dawnych czasach’ nie mają ze sobą nic wspólnego. Suwalska gwarowa nazwa wrotyczu jest zapożyczeniem z litewskiego. Pochodzi od lit. čižmà ‘wrotycz pospolity, Tanacetum vulgare L.’. Forma litewska zaś jest najprawdopodobniej derywatem od czasownika čìžti, a jej motywację semantyczną stanowi gęstość (zbitość) kwiatostanów rośliny lub sztywność jej łodyg.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Czy rosyjski jest bardziej „angielski” niż polski? O zapożyczeniach w języku informatycznym w aspekcie glottodydaktycznym
Is Russian more “English” than Polish? About English borrowings in the language of information technology from the perspective of teaching Polish as a foreign language

Autorzy:

Hudy, Viktoriia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/680363.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

język specjalistyczny
zapożyczenia
język informatyczny
specialist language
borrowings
language of information technology

Opis:

Due to globalization professionals in different fields of knowledge, especially those who are highly-skilled, may easily find employment beyond the borders of their own countries. Poland is one of the countries, where the labor market is getting more and more attractive to foreigners. It is also the case for the IT sector that for years has attracted specialists from the countries of the former Soviet Union. Therefore, it seems to be interesting to compare the influence of English, which is the base of the specialist language in this sector, on the Polish and Russian languages. In this paper, the author answers the question whether English borrowings in the Polish and Russian language of information technology are the same. The author shows the degree of assimilation of exemplary loan words in both languages under discussion and presents the resulting implications for teaching Polish as a foreign language.
Dzięki powszechnej globalizacji specjaliści z różnych dziedzin, zwłaszcza wysoko wykwalifikowani, mogą bez problemu znaleźć zatrudnienie poza granicami swojego kraju. Polska znajduje się wśród państw, których rynek pracy jest coraz bardziej atrakcyjny dla wielu cudzoziemców. Dotyczy to także branży IT, od lat przyciągającej specjalistów z krajów byłego Związku Radzieckiego. Interesujące jest zatem – wydaje się – porównanie wpływu języka angielskiego, będącego podstawą języka specjalistycznego tej branży, na język polski i rosyjski. W artykule autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy anglicyzmy występujące w polskim i rosyjskim języku informatycznym są takie same. Pragnie także pokazać stopień przyswojenia przykładowych zapożyczeń w obu omawianych językach i omówić wynikające z tych obserwacji implikacje dla glottodydaktyki polonistycznej.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2019, 26; 399-411
0860-6587
2449-6839

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Etymology and ethnolinguistics: Different methodologies with a common goal

Autorzy:

Waniakowa, Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081398.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

etymology
ethnolinguistics
semantic motivation
calques
loanwords
etymologia
etnolingwistyka
motywacja semantyczna
kalki
zapożyczenia

Opis:

The article focuses on the relationship between etymology and ethnolinguistics. The two fields come to foreground in analyses of dialectal plant names, especially of their origin. It is concluded that both fields should function in symbiosis and use each other’s achievements. Therefore, etymologists make ample use of ethnolinguistic findings in their semantic analyses. Those findings help determine the historical semantic motivation of the words being studied. Ethnolinguists, in turn, on the basis of etymological findings, arrive at the original senses of words, helpful in analysing their subjective meanings.
Autorka skupia uwagę na relacjach między etymologią a etnolingwistyką, które uwidoczniają się przy analizie gwarowych nazw roślin, zwłaszcza przy ustalaniu ich pochodzenia. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że obie dziedziny powinny pozostawać w symbiozie i wzajemnie korzystać ze swoich osiągnięć. W związku z tym etymolodzy podczas analiz semantycznych mogą korzystać obficie z wyników pracy etnolingwistów. Analizy etnolingwistyczne pomagają etymologom ustalić historyczną motywację semantyczną badanych wyrazów. Etnolingwiści z kolei, opierając się na ustaleniach etymologów, mogą docierać do pierwotnych sensów form wyrazowych, które są pomocne przy analizie subiektywnego znaczenia słów.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 21-34
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Rozważania o tureckich sufiksach w języku macedońskim

Autorzy:

Sawicka, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2049956.pdf

Data publikacji:

2022-01-25

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

język macedoński
zapożyczenia tureckie
słowotwórstwo
sufiksy
etymologia
Macedonian
Turkish loans
word formation
suffixes
etymology

Opis:

Artykuł wylicza problemy gramatyczne/morfonologiczne, jakie generują na gruncie języka macedońskiego sufiksy zapożyczone z języka tureckiego. Główny temat stanowią rozważania o etymologii słowiańskiego sufiksu deminutywno-hipokorystycznego -če. Pod uwagę brany jest ewentualny wpływ turecki na utrwalenie i frekwencję tego sufiksu.
In the article the grammatical / morphological problems generated by the Macedonian suffixes borrowed from the Turkish language are listed. The main topic is the etymology of the Slavic diminutive-hypocoristic suffix -чe. The possible influence of Turkish on the persistence and frequency of this suffix is considered.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2022, 18; 247-262
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Zapożyczenia a stylistyczne zróżnicowanie gwary podhalańskiej
Loanwords and stylistic diversity of Podhale region dialect

Autorzy:

Rak, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459284.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Loanwords
Podhale region dialect
stylistic diversity of dialects
zapożyczenia
gwara podhalańska
stylistyczne zróżnicowanie gwary

Opis:

A dialect of the Podhale region is represented by three functional styles: the colloquial, artistic and literary style. They differ, among others frequency of use and type of loanwords. The literary style is dominated by Hungarian, Slovakian, Germanisms, Romanian, and in the artistic style (mainly in folksongs (przyśpiewki)) Anglicisms appear. Colloquial style in terms of loanwords is the least expressive, old loanwords belong to the recessive vocabulary, and Anglicisms do not have such a punching force as in joking and ironic folksongs.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 128-138
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Zakres wpływów wschodniosłowiańskich w polszczyźnie północnokresowej – wpływy białoruskie
East Slavonic influences in the Northern Borderland Polish language – Belarusian influences

Autorzy:

Grek-Pabisowa, Iryda
Ostrówka, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594236.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

język polski
polszczyzna północnokresowa
zapożyczenia
białorutenizmy
Polish language
north borderlands Polish language
borrowings
Belarusianisms

Opis:

W artykule została przedstawiona krótka historia kształtowania się języka polskiego na obszarze dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, czyli na terenach dzisiejszej Białorusi, Litwy i południowo-wschodniej części Łotwy – Łatgalii (dawne Inflanty Polskie). W związku z tym, iż język polski pozostawał tam w stałym kontakcie z językami białoruskim, litewskim, później także rosyjskim, na przestrzeni wieków ustaliły się w nim liczne cechy zaczerpnięte właśnie z tych kodów. Najstarsze i najliczniejsze są lituanizmy i białorutenizmy. Artykuł zawiera przegląd najbardziej typowych cech białoruskich z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa, składni i leksyki. Zostały one zestawione w postaci tabel, co dało możliwość pokazania ich obecności (lub braku) w sposób chronologiczny i terytorialny: w polszczyźnie wileńskiej zbadanej przez H. Turską przed II wojną światową, w polszczyźnie kowieńskiej opracowanej przez H. Karaś na przełomie XX i XXI wieku oraz na pozostałym obszarze w oparciu o materiał zebrany w Słowniku mówionej polszczyzny północnokresowej. Wymienione zostały zapożyczenia białoruskie regularnie występujące w polszczyźnie północnokresowej, recesywne oraz te, które wyszły z użycia wraz z zanikiem oznaczanych przez nie desygnatów.
This paper briefly presents the formation of the Polish language in the area formerly known as Grand Duchy of Lithuania, today’s Belarus, Lithuania and South-Eastern Latvia – Latgale, the former Polish Livonia. Due to the constant interaction between Polish, Belarusian, Lithuanian and later Russian languages, over the centuries numerous features were derived from the original language codes and adopted by the Polish language code. The oldest and most numerous are Lithuanisms and Belarusianisms. The article presents an overview of the most typical Belarusian features in phonetics, inflection, word-formation, syntax and lexis. These features are presented in a series of tables showing their presence (or lack thereof) in the chronological and territorial cross-section based on the Vilnius Polish language examined by H. Turska before the Second World War, the Kaunas Polish language developed by H. Karaś at the turn of the 20th and 21st century and the Dictionary of the Polish Spoken Language for the features occurring in the remaining territories of the country. Furthermore, the article quotes Belarusian borrowings regularly appearing in Northern Borderlands Polish, recessive borrowings and words that have fallen out of use with the disappearance of designations.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 141-161
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Ugrofinizmy w języku jaćwieskim
Finno-Ugric Borrowings in Yatvingian

Autorzy:

Witczak, Krzysztof Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38436513.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

zapożyczenia
kontakty językowe
substrat
języki uralskie
jaćwieski
borrowings
language contact
substrate
Uralic languages
Yatvingian

Opis:

This paper considers 15 Yatvingian words suspected of being borrowed from a Finno-Ugric source. The hypothesis is rejected in the case of five lexical units, while two further proposals are considered uncertain. The following words are verified as Finno-Ugricisms: Yatv. aiga ‘end’ (← Balto-Finnic *akja ‘id.’); Yatv. ajki ‘time’ (← BF. *ajka ‘id.’); Yatv. fała ‘meat’ (← FU. *pala ‘bite; to eat’); Yatv. ławe ‘boat’ (← FU. *lajwa ‘boat, canoe’); Yatv. sini pl. ‘mushrooms’ (← BF. *sēne ‘mushroom’ < FU. *śänä ‘bracket fungus’); Yatv. tuolis ‘devil’ (← FU. *tule ‘fire’); Yatv. wa[g] ‘it is necessary’ (← BF. *wajakз ‘id.’); Yatv. wał ‘was’ (← FU. *wol- ‘was’).
W niniejszej pracy omówiono 15 jaćwieskich wyrazów, podejrzanych o zapożyczenie ze źródła ugrofińskiego. Stanowczo odrzucono 5 jednostek leksykalnych. Dwie propozycje uznano za niepewne. Do prawdopodobnych ugrofinizmów zaliczono następujące wyrazy: jaćw. aiga ‘koniec’ (← bfi. *akja ‘ts.’); jaćw. ajki ‘czas’ (← bfi. *ajka ‘ts.’); jaćw. fała ‘mięso’ (← ugrofi. *pala ‘kąsek; jeść’); jaćw. ławe ‘łódź’ (← ugrofi. *lajwa ‘łódź, czółno’); jaćw. sini pl. ‘grzyby’ (← bfi. *sēne ‘grzyb’ < ugrofi. *śänä ‘huba, grzyb drzewny’); jaćw. tuolis ‘diabeł’ (← ugrofi. *tule ‘ogień’); jaćw. wa[g] ‘trzeba’ (← bfi. *wajakз ‘ts.’); jaćw. wał ‘było’ (← ugrofi. *wol- ‘był’).

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 142-167
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

O łacińskich zapożyczeniach prawnych w XVII-wiecznych statutach premonstrateńskich
On the Latin Legal Borrowings in the 17th Century Premonstratensian Statutes

Autorzy:

Mączyński, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459479.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

terminy prawne
zapożyczenia
premonstratensi
doba średniopolska
legal terms
borrowings
Premonstratensians
Mid-Polish Age

Opis:

Based on the hand-written text of the Premonstratensian Statutes created in 1692, the article describes the ways of including the legal terms borrowed from Latin into the Polish language.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 187-196
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Zasięgi leksykalne zapożyczeń wschodniosłowiańskich w gwarach polskich
Geographical scope of East-Slavic Lexical Borrowings in Polish local dialects

Autorzy:

Kostecka-Sadowa, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498349.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

gwary polskie
zapożyczenia wschodniosłowiańskie zasięgi leksykalne
polish dialects
East-Slavic borrowings
geographical scope

Opis:

The objective of this paper is to present the analysis of the material included in the Dictionary of Polish Local Dialects (DPLD). The main purpose is to present their geographical scope in Polish local dialects; to show the degree to which they have been adopted by local dialects – both from the formal and the semantic point of view; to show the way they function in the local dialects. The research, which focused on word geography, made it possible to determine where and to which borders of the country the borrowings reached. An analysis of the geography of numerous DPLD source materials made it possible to determine the geography of the lexemes, or to define it more precisely. On the basis of the geographical data included in the characteristics of the words it has been determined that, from the territorial point of view, a lot of words are related only to the historical Lithuania or Ukraine. Within the group of East Slavic borrowings, the origin of which is foreign, one may distinguish oriental words coming from such languages as Turkish, Tatar, Persian, Mongolian and Arabic.
Celem artykułu jest przedstawienie zapożyczeń wschodniosłowiańskich oraz pokazanie najdalszych ich zasięgów w gwarach polskich. Materiał do niniejszego artykułu pozyskałam ze Słownika gwar polskich (dalej SGP) oraz jego kartoteki znajdującej się w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, gromadzącej jednostki leksykalne ze wszystkich regionów kraju. Dociekania w zakresie geografii wyrazów pozwoliły ustalić, gdzie i jak bardzo w głąb polskiego obszaru językowego docierały wyrazy zapożyczone. To również umożliwiło określenie bądź uściślenie lokalizacji poszczególnych leksemów. Wśród wschodnioslawizmów leksykalnych można wyróżnić dwie zasadnicze grupy słów ze względu na ich pierwotne pochodzenie: wyrazy rdzennie ruskie oraz jednostki będące już na gruncie wschodniosłowiańskim pochodzenia obcego. W grupie zapożyczeń wschodniosłowiańskich będących już na gruncie ruskim pochodzenia obcego wyodrębniają się orientalizmy, wśród których znajdują się wyrazy pochodzenia tureckiego, tatarskiego, perskiego, mongolskiego, arabskiego.

Źródło:

Gwary Dziś; 2016, 8; 35-56
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Nowa leksyka języka polskiego – jej źródła i tendencje rozwoju (wybrane zagadnienia)
New lexis of the Polish language. Sources and trends of development (selected issues)

Autorzy:

Dróżdż-Łuszczyk, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2147588.pdf

Data publikacji:

2022-01

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

neologizmy
zapożyczenia
neosemantyzacja
hybrydy
produktywność
kompletowanie
neologisms
borrowings
neosemantisation
hybrids
productivity
completing
democratisation

Opis:

Główna teza postawiona przez autorkę jest równoważna ze stwierdzeniem, że procesy internacjonalizacji i demokratyzacji są charakterystyczne dla współczesnego języka polskiego. W artykule zaprezentowano intensywny rozwój leksyki, dokonujący się w języku polskim po roku 2003. Omówione zostały przede wszystkim neologizmy o funkcji nominatywnej. Przedstawiono procesy derywacji za pomocą sufiksów rodzimych oraz produktywność prefiksów zapożyczonych, a także serie neologizmów z cząstką zapożyczoną.
The author’s main thesis is that the processes of internationalisation and democratisation are characteristic of the contemporary Polish language. The main research subject presented in the paper concerns an intensive development of the Polish vocabulary. The author analyses the neologisms performing the nominative function. She presents words formed with Polish suffixes, productivity of foreign prefi xes, and series formed with borrowed morphemes.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2022, 790, 1; 71-88
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Nazwy wyrobów z mąki w mowie mieszkańców dawnych Kresów Południowo‑Wschodnich (na przykładzie kilku wsi z obwodu lwowskiego)
Names of flour products in the speech of the inhabitants of the former South‑Eastern borderlands (on the example of several villages from the Lviv region)

Autorzy:

Kostecka-Sadowa, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26731729.pdf

Data publikacji:

2023-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

flour products
southern Polish in the south‑eastern borderlands
borrowings
produkty mączne
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia

Opis:

The aim of this article is to describe the generational characteristics of flour products in the speech of Poles of the former South‑Eastern borderlands on the example of several villages from the Lviv region. My analyses focus on the dynamics of changes in the functioning of food names. The presented material and its preliminary analyses allow to unambiguously assign many names of dishes to specific generational groups of people studied. Comparison of the discussed names of dishes with the content of SGP showed that many of them are common with Polish dialect in the Poland. Confrontation with the Dictionary of the Ukrainian language and Ukrainian dialectological works from the studied area showed that many words coexist in Ukrainian, for example: buchanka, paska, pampuch, bublik, kałacz, korowaj, zawiwańce, pierożek, blin, palanycia.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 169-180
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Mobbing, niebieskie kołnierzyki i gorące biurka. Zapożyczenia i metafory w zarządzaniu zasobami ludzkimi
Mobbing, Blue Collars and Hot-Desking. Borrowings and Metaphors in Managing Human Resources
Moббинг, синие воротнички, горячие столы. Заимствования и метафоры в управлении человеческими ресурсами

Autorzy:

Bielenia-Grajewska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195388.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

borrowings
metaphors
language
human resources
заимствования
метафоры
язык
человеческие ресурсы
zapożyczenia
metafory
język
zasoby ludzkie

Opis:

Założeniem artykułu jest omówienie językowego wymiaru zarządzania zasobami ludzkimi. W celu zawężenia perspektywy badawczej autorka skupia się na dwóch zjawiskach językowych, zapożyczeniach i metaforach, które odgrywają dużą rolę w komunikacji organizacyjnej. Część badawcza artykułu poświęcona jest analizie korpusu metafor związanych z zarządzaniem personelem i dyskusji o roli języka symbolicznego w kształtowaniu tożsamości indywidualnej i grupowej organizacji.
Предметом статьи является обсуждение языкового контекста управления человеческими ресурсами. С целью ограничения исследовательской перспективы авторка сосредотачивается на двух языковых явлениях, заимствованиях и метафорах, которые играют большую роль в организационной коммуникации. Исследовательская часть статьи посвящена анализу корпуса метафор, связанных с управлением персоналом и дискуссии о роли символического языка в формировании индивидуального и группового имиджа организации.
The aim of this article is to discuss the linguistic dimension of managing human resources. To narrow the scope of the research, the author concentrates on two linguistic phenomena, borrowings and metaphors, that play an important role in organizational communication. The empirical part of the article focuses on analyzing the set of metaphors connected with personnel management and the discussion on the role of symbolic language in creating individual and group identity.

Źródło:

Edukacja Ekonomistów i Menedżerów; 2014, 31, 1; 11-26
1734-087X

Pojawia się w:

Edukacja Ekonomistów i Menedżerów

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Van wafel naar vafla: Een cartografie van Nederlandse leenwoorden in het Bulgaars
From wafel to vafla: A mapping of Dutch loanwords in Bulgarian
Od wafla do vafla — mapa niderlandzkich zapożyczeń w języku bułgarskim

Autorzy:

Velikov, Kaloyan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882535.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

niderlandzki
bułgarski
zapożyczenia
kontakt języków
sposoby zapożyczania
Dutch
Bulgarian
loanwords
language contact
ways of borrowing

Opis:

Het aantal Nederlandse leenwoorden in Bulgaars is relatief groot, maar door de historische ontwikkelingen en grote geografische afstand hebben beide taalregio’s door de eeuwen heen weinig rechtstreeks contact gehad. De meeste Nederlandse woorden zijn geleend via schriftelijk taalcontact, via een andere taal (met name Russisch, Frans, Duits en/of Engels), soms na een lange reis voordat ze uiteindelijk in het Bulgaars zijn terechtgekokomen. Door middel van deze talen hebben woorden uit het Afrikaans en andere niet-Europese talen ook Europa en het Bulgaars bereikt met name met behulp van het Nederlands als doorgeefluik. De Nederlandse leenwoorden in het Bulgaars behoren niet alleen tot het thema van de scheepvaart, zoals men tot voor kort heeft gesteld, maar betreffen bijna alle tweeëntwintig woordvelden die volgens Van der Sijs (2001, 78) “de volgorde waarin de mens en de mensheid de wereld leren en geleerd weten” beschrijven en op die manier het grote aanbod van Nederlandse ontleningen illustreren.
The number of Dutch loanwords in Bulgarian is relatively large, although due to historical developments and the large geographical distance the two language regions had little direct contact throughout the centuries. Most Dutch words are mostly borrowed via a written language contact, through another language (i.e. Russian, French, German and/or English), sometimes after a long ‘journey’ until they eventually end up in Bulgarian. By means of these languages words from Afrikaans and other non-European languages have also reached Europe and Bulgarian in particular with the help of Dutch as a conduit. The Dutch loanwords in Bulgarian belong not only to the sphere of shipping, as one has argued until recently, but almost to all the twenty-two word fields “the order in which the man and mankind learns the world and learned know” (2001, 78) described by Van der Sijs, illustrating the wide range of Dutch loans.
Liczba niderlandzkich zapożyczeń w języku bułgarskim jest względnie duża, chociaż ze względu na uwarunkowania historyczne oraz dużą odległość geograficzną oba te regiony językowe miały niewielki bezpośredni kontakt na przestrzeni wieków. Większość niderlandzkich słów została zapożyczona przez kontakt pisemny za pośrednictwem innego języka (tj. rosyjskiego, francuskiego, niemieckiego i/lub angielskiego). Czasami dotarły one do języka bułgarskiego po długiej wędrówce. Za pomocą tych języków słowa z języka afrykanerskiego i innych pozaeuropejskich języków również dotarły do Europy oraz Bułgarii, a przyczynił się do tego w szczególności język niderlandzki. Niderlandzkie zapożyczenia w języku bułgarskim należą nie tylko do sfery żeglugi, jak do niedawna sądzono, a do 22 obszarów słownych. Nicoline van der Sijs (2001, 78) napisała: „the order in which the man and mankind learns the world and learned know”. Cytat ten ilustruje szeroką gamę niderlandzkich zapożyczeń.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 115-123
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Semantyczna historia obieżyświata
Semantic history of obieżyświat

Autorzy:

Waniakowa, Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459179.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

etymologia
rozwój semantyczny
motywacja semantyczna
zapożyczenia
kalki językowe
etymology
semantic development
semantic motivation
loanwords
calques

Opis:

The article concerns the semantic development of the compositum obieżyświat ‘a person who likes to travel a lot’. It is interesting that the first attestation of the word in Old Polish (from the 15 th century) had a botanical meaning ‘Bupleurum rotundifolium L.’. The form obieżyświat was then the translation of the Old Latin plant names garowaga and girambula meaning ‘something that moves around’. The contemporary meaning of the compositum obieżyświat appeared only in the second half of the 19 th century.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 262-267
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Dom i zabudowania gospodarskie w polskiej gwarze wsi Wójtowce na Podolu
House and farm buildings in Polish dialect in the village of Wójtowce in Podolia

Autorzy:

Cherniak, Viktoriia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594026.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

gwara polska
grupy tematyczne
zapożyczenia
pary/szeregi synonimiczne
Polish dialect
thematic groups
borrowings
synonymic pairs

Opis:

W artykule przedstawiono słownictwo związane z domem mieszkalnym, zabudowaniami gospodarskimi, a także z ich wyposażeniem (284 wyrazy). Wyrazy zostały podzielone na pięć grup tematycznych (w niektórych wydzielono podgrupy): określenia domu i jego elementów (47 wyrazów), sprzęty i wyposażenie (87 wyrazów), zabudowania gospodarskie (43 wyrazy), sprzęty i narzędzia gospodarskie (46 wyrazów), czynności związane z pracą w gospodarstwie (61 wyrazów). Przeważają tu wyrazy wspólne – 125 (44%), wyrazy rodzime stanowią 90 przykładów (32%), wyrazy zapożyczone 69 (24%). Przedstawiono także 31 par/szeregów synonimicznych, składających się z wyrazów rodzimych/wspólnych i wyrazów zapożyczonych oraz uwagi o słowotwórstwie.
This article presents vocabulary related to residential house, farm buildings and also with their associated objects (284 words). The material is divided into 5 thematic groups (subgroups are separated in some of them): house definition (specification) and its elements (47 words), equipment and articles (87 words), farm buildings (43 words), household equipment and tools (46 words), actions connected with work in the household (61 words). The analysis of vocabulary shows that common words form the largest group – 127 (45%), while native Polish words constitute 90 lexemes (32%), Ukrainian and/or Russian borrowings – 67 (23%). Synonymic pairs which consist of native Polish words/common words and Ukrainian and/or Russian borrowings are also shown. Notes about word formation are also provided.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 19-36
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Angloamerykańskie interiekcje w języku polskim i rosyjskim
Angloamerican interjections in Polish and Russian

Autorzy:

Szkapienko, Tatiana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594135.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

zapożyczone interiekcje
wykrzykniki
angloamerykańskie zapożyczenia
interiekcje wow
yes
borrowed interjections
exclamations
angloamerican interjections
interjection wow

Opis:

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu zapożyczania angloamerykańskich interiekcji yes i wow przez język polski i rosyjski. Na podstawie analizy definicji słownikowych, obserwacji autentycznych sytuacji z użyciem tych interiekcji oraz przeprowadzonych ankiet zaproponowana została eksplikacja ich znaczenia i opis scenariusza poprzedzającego ich użycie w ściśle określonych sytuacjach. Wysunięto wniosek o niebagatelnej roli, którą te wykrzykniki odgrywają w procesach przewartościowania rzeczywistości. Ich dołączenie do relatywnie zamkniętej grupy słowiańskich interiekcji prymarnych posiada ogromne znaczenie, stanowi bowiem naturalną podstawę do kształtowania prawidłowych odruchów: konsumpcyjnego i indywidualistycznego.
The article deals with the problem of borrowed Anglo-American interjections wow and yes in contemporary Polish and Russian languages. On the base of dictionary definitions analysis, authentic situations observations and data received in conducted surveys the explication of these interjections’ meaning and description of eventual scenario of their using is offered. The analysis extends the conclusions of the important role which wow and yes play in the process of axiological remapping of targeted languages. Their proliferation into relatively closed group of Slavic primary interjections is of great importance, as they could serve as natural base for formation of “correct” individual and market instincts.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 157-166
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

New Lexis in the Interaction of Languages and Cultures: The Case of “Selfie” in the Lithuanian Language
Nowa leksyka w interakcji języków i kultur: przypadek „selfie” w języku litewskim

Autorzy:

Miliūnaitė, Rita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38452457.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

neologia
neologizmy
zapożyczenia
kontakt językowy
sieć społecznościowa
neology
neologisms
borrowings
derivatives
language contact
social network

Opis:

This article deals with the adaptation of the English neologism selfie in the Lithuanian language. It sheds light on how selfie first appeared in Australian English back in 2002 and on the socialisation and lexicalisation of this word in the English and Lithuanian languages. The aim here is to analyse the characteristics of the usage of the neologism selfie and its adapted form selfis in the Lithuanian language as well as its rivalry with other Lithuanian equivalents of the word. Based on the usage data obtained from the Database of Lithuanian Neologisms, the online corpus WebCorp, and the Google search engine, the loanword selfie was found to have first appeared in Lithuanian blogs back in 2013 at the latest. After a brief period of time, in early 2014 or sooner, it began vying with its Lithuanian equivalent, asmenukė. Eventually, with the formational families of selfis and asmenukė expanding, two rival lexical semantic systems have emerged in the Lithuanian language, both consisting of what usually are variations of the name of the object (selfie, selfis and asmenukė, asmenutė, asmeninukė), actor (selfininkas, -ė, selfukininkas, -ė and asmenukininkas, -ė), action (selfintis and asmenukintis), and additional tool (selfi stikas, selfio lazda and asmenuklazdė), as well as the different new versions thereof. After it had made its way into the Lithuanian language, the English neologism selfie (selfis), as the name for a new sociocultural phenomenon with its own semantic and formational family, became anchored there and was adapted to the inflectional system of the host language just as it provided an impetus for producing local equivalents. This case can be considered to be a typical mini-model, one that demonstrates what happens when a loanword for a new and trendy element of reality, which therefore has a considerable potential to spread, enters the Lithuanian language. Without a shadow of doubt, similar processes are also taking place in other languages that have borrowed this word. New comparative neological studies of other languages would help us form a better understanding of the origin, functioning, and prevalence of neologisms, as well as the mechanisms of how local equivalents of borrowings are made and how they compete with them.
Niniejszy artykuł jest poświęcony adaptacji angielskiego neologizmu selfie w języku litewskim. Rzuca światło na to, jak słowo selfie pojawiło się po raz pierwszy w australijskiej odmianie języka angielskiego w 2002 roku oraz na jego socjalizację i leksykalizację w języku angielskim i języku litewskim. Opracowanie ma na celu analizę cech użycia neologizmu selfie i zaadaptowanej formy selfis w języku litewskim oraz jego rywalizacji z innymi litewskimi odpowiednikami. Na podstawie informacji z Bazy Danych Litewskich Neologizmów, internetowego korpusu WebCorp i wyszukiwarki Google, stwierdzono, że zapożyczenie selfie pojawiło się po raz pierwszy na litewskich blogach najpóźniej w 2013 roku. Wkrótce, na początku 2014 roku lub wcześniej, zaczęło rywalizować ze swoim litewskim odpowiednikiem: asmenukė. Ostatecznie, wraz z rozwojem rodzin wyrazów selfis i asmenukė, w języku litewskim pojawiły się dwa rywalizujące ze sobą leksykalne systemy semantyczne, składające się z odmian nazwy obiektu (selfie, selfis i asmenukė, asmenutė, asmeninukė), aktora (selfininkas, -ė, selfukininkas, -ė i asmenukininkas, -ė), czynności (selfintis i asmenukintis) i dodatkowego narzędzia (selfi stikas, selfio lazda i asmenuklazdė) oraz rozmaitych nowych wersji tych nazw. Po przejściu do języka litewskiego, angielski neologizm selfie (selfis), jako nazwa nowego zjawiska społeczno-kulturowego z własną rodziną semantyczną i słowotwórczą, został w nim zakotwiczony i dostosowany do rodzimego systemu fleksyjnego i dał impuls do tworzenia lokalnych odpowiedników. Ten przypadek można w pewnym sensie uznać za modelowy, pokazuje bowiem, co się dzieje, gdy zapożyczenie nazwy na określenie nowego i bardzo modnego elementu rzeczywistości, który ma zatem znaczny potencjał rozprzestrzeniania się, wchodzi do języka litewskiego. Podobne procesy bez wątpienia zachodzą również w innych językach, które zapożyczyły to słowo. Podjęcie nowych badań porównawczych pomogłoby lepiej zrozumieć powstawanie, funkcjonowanie i rozpowszechnianie się neologizmów, a także mechanizmy tworzenia rodzimych odpowiedników i ich konkurowania z zapożyczeniami.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

O arabskiej genezie wyrazu nowogreckiego κατσαμπας
On the Arabic origin of Modern Greek κατσαμπας

Autorzy:

Kaczyńska, Elwira

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1878589.pdf

Data publikacji:

2019-10-23

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

greckie słownictwo
hydronimia
język nowogrecki
orientalne zapożyczenia
Greek vocabulary
hydronymy
Modern Greek
oriental borrowings

Opis:

Apelatyw κατσαμπάς dokumentuje w gwarach nowogreckich dwa znaczenia (1. ‘studnia’; 2. ‘rodzaj żurawia’). Badacze greccy wywodzą ów dialektyzm z języka tureckiego, por. tur. kasaba ‘miasteczko’, dial. ‘kanał nawadniający’. Jednak wywód nowogreckiego wyrazu bezpośrednio ze źródła arabskiego wydaje się bardziej prawdopodobny, por. arab. qaṣaba ‘forteca, twierdza; przedmieście’, qaṣabä(t) ‘rura, tchawica’. Wyraz arabski został najpierw zapożyczony przez Kreteńczyków podczas arabskiej okupacji wyspy Krety (ok. 824-961) i za pośrednictwem dialektu kreteńskiego zaadaptowany przez inne lokalne gwary nowogreckie w dobie bizantyńskiej (961–1204). Dialektyzm nowogrecki κατσαμπάς nie został poświadczony w słownikach dialektu kreteńskiego, chociaż w kreteńskiej hydronimii i toponimii występuje pospolicie jednostka onimiczna Κατσαμπάς. Ludowy charakter i ograniczona dystrybucja nowogreckiego apelatywu jest potwierdzona przez dane leksykalne. Na wyspie Karpathos, leżącej nieco na wschód od Krety, termin κατσαμπάς oznacza ‘studnię’. Odmienne znaczenie ‘rodzaj żurawia wodnego’ zostało zarejestrowane na wyspach Kos, Rodos i Cyprze. Dwie przesłanki przemawiają za bezpośrednim zapożyczeniem ze źródła arabskiego. Po pierwsze, język arabski zawiera dwa homonimiczne słowa qaṣaba ‘forteca, twierdza; przedmieście’ oraz qaṣabä(t) ‘rura, tchawica’. Do tego ostatniego znaczenia nawiązuje dialektyzm nowogrecki. Po drugie, względy chronologiczne przemawiają za hipotezą, że Kreteńczycy zapożyczyli wyraz arabski bezpośrednio od Arabów okupujących wyspę Kretę w latach 824-961. Cristoforo Buondelmonti, autor dzieła Descriptio insule Crete (napisanego w 1417 r.), informuje o studni (łac. puteus), położonej ok. 1,5 km na wschód od Kandii, stolicy Krety w dobie panowania weneckiego (ob. Iráklio). Woda pitna z tej studni był sprzedawana mieszkańcom miasta: [...] puteus est Cazamba dictus. Aquam cuius pueri per Candiam civitatem ferentes vendunt magnis vocibus exclamantes „[…] znajduje się studnia zwana Cazamba. Wodę z tej studni chłopcy roznoszą po całym mieście Kandii i sprzedają głośno krzycząc”. Piętnastowieczna nazwa studni (łac. Cazamba, ngr. Κατσαμπάς) z całą pewnością nie została zapożyczona za pośrednictwem tureckim, jako że armia osmańska podbiła Kretę dopiero w połowie XVII stulecia (1645-1669), czyli dwa wieki później. Co więcej, kreteński ojkonim Κατσαμπάς został poświadczony już w 1279 roku. Najprawdopodobniej studnia zwana Katsabás została zbudowana i nazwana przez Arabów, którzy niedaleko zbudowali twierdzę Rabdh al-Khandáq (ob. Iráklio), późniejszą stolicę wyspy.
The appellative κατσαμπάς is attested in the Modern Greek dialects in two different meanings (1. ‘well’; 2. ‘a kind of well-sweep’). The Greek linguists believe that it was borrowed directly from Turkish kasaba ‘country town’, dial. ‘irrigating channel’. It is suggested that the Modern Greek appellative is of Arabic origin, cf. Arab. qaṣaba ‘fortress, citadel; suburb’, also qaṣabä(t) ‘pipe, windpipe’. The Arabic word was first adopted by the Cretan Greeks during the Arabic occupation of the island of Crete (ca. 824-961 AD) and later the Cretan borrowing was gradually distributed in the Byzantine Greek world. The Modern Greek appellative κατσαμπάς, which is very well attested in the Cretan toponymy and hydronymy, is not registered in any dictionary of the Cretan dialect. However, a folk character and a limited distribution of the word in question is confirmed by lexical data collected in some regions of Hellas and Cyprus. The term κατσαμπάς means ‘well’ in Karpathos, the island lying near Crete. A different meaning ‘a kind of well-sweep’ is attested in Rhodes, Cos and Cyprus. According to Greek linguists, the Modern Greek noun denoting ‘well’ (or ‘a kind of well-sweep’) was directly borrowed from Turkish kasaba ‘country town’, dial. ‘irrigating channel’. Of course, the Turkish appellative is of Arabic origin, cf. Arab. qaṣaba ‘fortress, citadel’, also ‘suburb’. I cannot agree with this explanation for two reasons. Firstly, the Arabic language contains two homonymic words: qaṣaba (1) ‘fortress, citadel; suburb’ and qaṣabä(t) (2) ‘pipe, windpipe’. The Modern Greek dialectal form κατσαμπάς m. ‘well; well-sweep’ seems to derive from the latter Arabic appellative (and not the former one). Secondly, the Cretans had to borrow the Arabic word during the Arabic occupation of the island (ca. 824-961 AD). Cristoforo Buondelmonti, the author of Descriptio insule Crete (written in 1417), gives a strong mention on the important well (Lat. puteus), which was located away from Candia, the capital of Crete during the Venetian rule (now Herakleion). The drinking water from this well was sold to town’s inhabitants (v. 734-736): [...] puteus est Cazamba dictus. Aquam cuius pueri per Candiam civitatem ferentes vendunt magnis vocibus exclamantes “there is a well called Cazamba. Some boys sell its water, bearing it into the city Candia and crying there with great voices”. The 15th-century name of the extra-Candian well (Lat. Cazamba, Mod. Gk. Κατσαμπάς) could not be borrowed by the Turkish mediation, as the Ottoman army conquered Crete in the middle of 17th century (1645-1669), i.e. two centuries later. What is more, the Cretan toponym Κατσαμπάς is registered as early as in 1279 AD. It is highly probable that the well called Κατσαμπάς in Candia was created and named by the Arabs.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 33-53
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Słownictwo ukraińskie ze zbiorów Iwana Wahylewycza (2)
Ukrainian vocabulary from Ivan Vahylevych’s collection (2)

Autorzy:

Fałowski, Adam
Budziak, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594336.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

leksykografia ukraińska
dialektologia ukraińska
etymologia
zapożyczenia
Iwan Wahylewycz
Ukrainian lexicography
Ukrainian dialectology
etymology
loanwords
Ivan Vahylevych

Opis:

Artykuł kontynuuje serię publikacji, w których autorzy przedstawiają rzadkie, dialektalne, niekiedy archaiczne jednostki leksykalne wyekscerpowane z niedawno uporządkowanych i wydanych drukiem słowników ułożonych przez Iwana Wahylewycza. W dwóch wariantach Idyotykonu i w Słowniku języka południowo-ruskiego udało się wyszukać około 700 leksemów, które albo zostały pominięte w słowniku etymologicznym języka ukraińskiego, albo wymagają szerszego komentarza leksykologicznego. W niniejszej publikacji omówiono 36 wyrazów, które zaczynają się na literę W.
The article continues a series of publications, in which the authors present rare, dialectical, sometimes archaic lexical units extracted from the recently published dictionaries by Ivan Vahylevych. In two variants of Idyotykon and in the Dictionary of the South-Ruthenian Language they managed to reveal about 700 lexical items, which were either omitted from the Etymological Dictionary of the Ukrainian Language, or required more detailed lexicological commentary. 36 words starting with W are discussed in the article.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 125-139
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Kerygmat - czyli o modzie w kościelnej odmianie języka
Kerygmat — or on fashion in ecclesiastical language

Autorzy:

Waniakowa, Jadwiga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475493.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

moda językowa
kościelna odmiana języka
zapożyczenia
częstość użycia (frekwencja)
linguistic fashion
ecclesiastical language
loanwords
frequency

Opis:

Artykuł jest poświęcony zjawisku mody językowej w kościelnej odmianie języka. Autor bada to zagadnienie na przykładzie zapożyczonego z greki terminu kerygmat. Śledzi historię wyrazu, obserwując początki pojawienia się kerygmatu w języku polskim, bada przyczyny jego występowania, jego znaczenie i obserwuje wzrost częstości użycia. Na koniec formułuje ogólne wnioski dotyczące przyczyn mody językowej w kościelnej odmianie języka.
The article discusses the phenomenon of fashion in ecclesiastical language. It studies this question on the example of the term kerygmat, borrowed from Greek. First a sketch of the history of the word is presented, observing the first attestations of the word in the Polish language, followed by an exploration of its meaning and the reasons for its use, and the recent growth in its frequency of occurrence. The final part presents general conclusions concerning reasons for fashion in ecclesiastical language.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2015, 29; 219-226
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Innowacje leksykalne a ukraiński slang informatyczny
Lexical Innovation and Ukrainian Computer Slang

Autorzy:

Jóźwikiewicz, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1933981.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

slang informatyczny
zapożyczenia
derywacja
metaforyzacja
gra słów
сomputer slang
borrowings
derivation
metaphorization
word games

Opis:

The article is devoted to the presentation of the formation and functioning of lexical units in Ukrainian computer slang. The author presents the definition of terms: slang, jargon and argot as well as structure and mechanisms of Lexeme-Formation processes. The metaphorisation is the most popular method of creation of Ukrainian computer slang words.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 77-88
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

O kilku formalnie podobnych wyrazach w mowie Polaków zamieszkałych w obwodzie lwowskim
On several formally similar words used by Poles living in the Lviv region

Autorzy:

Kostecka-Sadowa, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28763589.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

polszczyzna południowokresowa
etymologia
zapożyczenia leksykalne
Polish language in the South-Eastern Borderlands
etymology
lexical borrowings

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie kilku wyrazów podobnych znaczeniowo o różnym zasięgu w gwarach polskich, zaś powszechnie znanych w mowie respondentów polszczyzny poludniowokresowej. Badania słownikowe oraz bogata dokumentacja materiałowa pokazują, że wyrazy hurba, hurma, ujma są dobrze osadzone w zasobie słownikowym respondentów posługujących się na co dzień polszczyzną południowokresową. Wielowiekowe polsko-ukraińskie kontakty ludności wpłynęły na szereg procesów językowych. Dzięki bezpośrednim kontaktom ludności dwujęzycznej dochodziło do stopniowego, wzajemnego, na ogół bliżej nieuświadomionego przejmowania różnych cech językowych (w tym gwarowych), zwłaszcza w zakresie słownictwa.
The article aims at presenting and discussing several similar words with different meanings in Polish dialects, yet commonly known and used by Polish speakers in the South-Eastern Borderlands. Dictionary research and extensive material documentation show that the words hurba, hurma, ujma are well embedded in the vocabulary resources of respondents who use southern Polish in the South-Eastern Borderlands on a daily basis. Centuries of Polish–Ukrainian contacts have influenced a number of linguistic processes. Direct contacts among the bilingual population enabled a gradual, mutual, usually relatively unconscious acquisition of various linguistic features (including dialectal ones), especially when it comes to vocabulary.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 109-119
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce