Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zapożyczenia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 115
Tytuł:
Oniomania, zakupoholizm, kompulsywne kupowanie – kilka uwag o strukturze członów szeregu synonimicznego
Autorzy:
Seniów, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590870.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
terminologia psychologiczna
synonimia
zapożyczenia
Opis:
W artykule omówione zostało zjawisko synonimii w terminologii psychologicznej na przykładzie szeregu synonimów nazywających zaburzenia związane z uzależnieniem od zakupów. Analizie poddano 15 terminów funkcjonujących w polskim piśmiennictwie naukowym, takich jak: dysfunkcyjne zakupy, kompulsywna konsumpcja, kompulsywne kupowanie, kompulsywne zakupy, kupnoholizm, kupowanie dysfunkcyjne, kupowanie nadmierne, mania kupowania, oniomania, shopoholizm/szopoholizm, uzależnienie od kupowania, uzależnienie od zakupów, zakupoholizm, zakupomania. Celem rozważań jest analiza strukturalna poszczególnych członów szeregu wraz z omówieniem ich genezy oraz wskazanie przyczyn synonimii.
The article presents the phenomenon of synonymy in psychological terminology exemplified with aseries of synonyms concerning buying disorders. The article contains astructural analy-sis dealing with fifteen terms that function in Polish literature such as: dysfunkcyjne zakupy [dysfunctional shopping], kompulsywna konsumpcja [compulsive consumption], kompulsywne kupowanie [compulsive buying],kompulsywne zakupy [compulsive shopping],kupnoholizm / zakupoholizm / shopoholizm / szopoholizm [shopaholism],kupowanie dysfunkcyjne [dysf u nc-tional buying],kupowanie nadmierne [excessive buying],mania kupowania [mania of buying], oniomania [Greek: ὤνιος + μανία], uzależnienie od kupowania [buying addiction], uzależnienie od zakupów [shopping addiction], zakupomania [mania of shopping]. The analysis indicates the origin of the terms and the causes of the synonymy among them.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2019, 18; 219-228
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy "kminię"? - czyli o języku młodzieży
Autorzy:
Szymańska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783033.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
slang młodzieżowy
zapożyczenia
wulgaryzacja
Opis:
Autorka dokonuje przeglądu literatury, dotyczącej języka młodzieżowego. Wybiera te informacje, które dotyczą dystynktywnych cech tej odmiany języka. Zastanawia się także nad różnymi funkcjami młodzieżowego slangu, które czynią go atrakcyjnym i użytecznym także dla współczesnych młodych ludzi. Wykorzystując przykłady żywego języka, zaczerpnięte z Internetu, pokazuje prawdziwość dokonanych wcześniej ustaleń.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2013, 4, 140; 19-29
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emprunts européens en japonais
European Borrowings in Japanese
Zapożyczenia z języków europejskich w języku japońskim
Autorzy:
Pilorz, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882443.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język japoński
anglicyzmy
zapożyczenia konieczne
zapożyczenia niekonieczne
Japanese
Anglicisms
necessary borrowings
unnecessary borrowings
Opis:
Dans le présent article on effectue une description systématique de 260 mots japonais d’origine européenne. Ceux de provenance anglaise (parfois parvenus à l’anglais via le français) en constituent une grande majorité. La recherche porte exclusivement sur le lexique général (environ 6000 mots) et ne prend pas en compte de mots provenant des registres spécifiques. Le matériel analysé, qui constitue juste un échantillon à compléter, est relativement récent, vu que le Japon ne s’ouvre au monde occidental et à ses langues que dans la deuxième moitié du XIXe siècle. En 1867, après la suppresion du shogunat, l’empereur Mutsuhito commence la modernisation du pays. Les exemples recensés se répartissent en deux types : emprunts de nécessité (selon Louis Deroy), comme taipuraita (fr. machine à écrire, angl. typewriter) et emprunts de luxe comme omuretsu (angl. omelet(te)), classé ainsi puisque le japonais disposait d’un terme propre : tamago‑yaki.
The article discusses over 260 European borrowings in Japanese. In most cases they are Anglicisms (often of French origin). The research was conducted on the basic vocabulary (excluding technical and specialist terminology) consisting of about 6000 words. The list should not be considered a finished project but is the outcome of a preliminary research. Since Japan opened to the Western world and Western languages relatively recently (in the second half of the nineteenth century), the vocabulary is relatively new. The vocabulary discussed in the article is divided into two categories: necessary (de nécessité) and unnecessary (de luxe) borrowings.
W artykule przedstawiono zbiór przeszło 260 zapożyczeń z języków europejskich w japońszczyźnie. W ogromnej większości są to anglicyzmy (często pochodzenia francuskiego). Poszukiwaniem objęto słownictwo podstawowe (z całkowitym pominięciem terminologii technicznej, fachowej): około 6000 haseł. Zbiór bynajmniej nie jest kompletny, stanowi jedynie próbę rekonesansu. Zebrany zasób leksykalny jest stosunkowo świeżej daty, dopiero bowiem w drugiej połowie XIX wieku Japonia otwiera się na kontakty ze światem zachodnim, a więc i z jego językami. W 1867 r., po usunięciu szogunatu, cesarz Mutsuhito (Meiji Tennō, panuje od 1867 do 1912 r.) rozpoczyna modernizację kraju. Zebrany materiał dzieli się na zapożyczenia konieczne (de nécessité według L. Deroy), jak taipuraita ‘maszyna do pisania’, z ang. typewriter, i zapożyczenia niekonieczne (de luxe), jak omuretsu ‘omlet’, z ang. omelet(te), albowiem istniała nazwa rodzima na określenie tej potrawy: tamago‑yaki.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 5; 83-98
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapożyczenia niemieckie w Krzyżakach Henryka Sienkiewicza
German loan-words in Krzyżacy (Crusaders) by Henryk Sienkiewicz
Autorzy:
Mariak, Leonarda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595774.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
idiolekt
lexis
borrowings
leksyka
zapożyczenia
Opis:
This article contains a stylistic-lexical analysis of German loan-words which appear in Krzyżacy by Henryk Sienkiewicz. Its aim was to decide about the function of this group of loan-words in creation of the presented world in the novel. Material basis, counting 235 lexical units, was grouped and described in several semantic categories concerned, among other things, with: 1. different branches of economy, 2. widely understood socio-political life, 3. daily life and customs. The main text is accompanied by a dictionary of all German loan-words, which included, apart from basic information such as: defi nition and frequency, also their location in different lexico-graphic sources.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2011, 10; 145-188
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polszczyzna kobiet – prolegomena historyczne (XIX i 1. połowa XX wieku)
Women’s Polish Language – Historical Prolegomena (The Nineteenth Century and the Mid-Twentieth Century)
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945494.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
biolekty
zapożyczenia
galicyzmy
biolects
borrowings
gallicisms
Opis:
The author analyses memoirs of the nineteenth and mid-twentieth centuries. Three of them were written by women (Zamoyska, Lubomirska, and Nałkowska) and three were written by men (Łoś, Sczaniecki, and Piłsudski). The text seeks to verify the hypothesis expressed in the earlier works of the author (Women’s Polish Language – Historical Prolegomena, 1994), namely that the contribution of French borrowings was greater in women’s language. The memoirs under study confirm this hypothesis. They contain on the average four times more gallicisms (asides from French, rare and individual borrowings) than men’s memoirs of that period.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 145-155
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agnieszka Cierpich, Zapożyczenia angielskie w polszczyźnie korporacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 2019, ss. 313.
Autorzy:
Łyda, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192583.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
kontakt językowy
zapożyczenia
korpolekt
lingua frana
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 1
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krótka historia wyrazu kudyś
A Short History of the Word kudyś
Autorzy:
Gałecki, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127770.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zapożyczenia
gwara środowiskowa
borrowings
middle dialect
Opis:
In the paper I discuss the history of the word kudyś “drunkard, loafer.” In the second half of the nineteenth century it is found in the local and folk dialects of eastern Poland, probably from the Russian language. Considering several etymological possibilities, the most probable one is that the word was borrowed. In the end of the twentieth century it appeared in the folk dialects in south Podlasia as an internal borrowing from the urban dialects.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 131-134
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze angielskie zapożyczenia cytatowe w polszczyźnie ogólnej początku XXI wieku
The latest English quotation borrowings in the Polish language at the beginning of the 21st century
Autorzy:
Olkowska, Ksenia Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595765.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
lexis
latest borrowings
Anglicisms
leksyka
najnowsze zapożyczenia
anglicyzmy
Opis:
The aim of the article is to analyse the English quotation borrowings that entered the Polish language at the turn of the twenty and 21st century. It has been found essential to judge the gathered material from the point of its usefulness and the degree of normativity as quotations are not adapted to the Polish language system. Due to the reason mentioned above the English quotation borrowings are divided according to the type of innovation: either supplementary or alternative one. Moreover, within each group the semantic fi elds with the greatest number of examples are characterised. Additionally, partly adapted forms of some of the presented borrowings are described as well as examples of inconsistent records.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2011, 10; 211-256
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebnych i niepotrzebnych zapożyczeniach z języka angielskiego
On the Needed and Unneeded Borrowings from English Language
Autorzy:
Dunaj, Bogusław
Mycawka, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459540.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
zapożyczenia angielskie
poprawność językowa
English borrowings
linguistic correctness
Opis:
The aim of the article is to assess the English borrowings from the viewpoint of linguistic correctness. Determining if a given borrowing is needed or redundant is based on two criteria: sufficiency and economy. The analysis showed that a majority of the lexical borrowings are needed, because it names new objects and phenomena. There are, however, forms, which are redundant, e.g. lewel instead of poziom, progres instead of postęp, look instead of wygląd. The borrowing is also justified when the borrowed word experiences a change in meaning in Polish, e.g. event // wydarzenie, zdarzenie, hejt // nienawiść, is differently stylistically marked than their Polish equivalent, e.g. tabloid // brukowiec or becomes a euphemism, e.g. aborcja // przerywanie ciąży. Some semantic calques are unnecessary, such as filozofia, dedykować. The structural-semantic calques, presenting the complexity of English structure by familiar elements, e.g. political correctness > poprawność polityczna generally do not raise any concerns about their correctness. However, connecting two nouns in the Nominative case, where the first noun serves as a modifier, is generally considered wrong, e.g. Miłosz Festiwal instead of Festiwal Milosza.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 67-80
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapożyczenia niemieckie w gwarze spiskiej (na podstawie materiału zgromadzonego w Korpusie spiskim)
German borrowings in Spisz dialect (on the basis of material collected in the Corps of Spisz)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498367.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
gwara spiska
zapożyczenia niemieckie
pole tematyczne
Korpus spiski
Opis:
The article is an attempt at defining the range of lexical Germanisms in thematic fields in the Spisz dialect. This will allow to indicate which areas were most affected and to determine the numer of borrowings in specific semantic fields. The basis for the discussion is the Corps of Spisz.
Artykuł jest próbą określenia na podstawie gwary spiskiej zasięgu germanizmów leksykalnych w polach tematycznych, które pozwolą wskazać, przez jakie dziedziny życia szerzyły się one najbardziej, z określeniem liczby zapożyczeń w poszczególnych polach semantycznych. Podstawą omówienia jest powstały Korpus spiski.
Źródło:
Gwary Dziś; 2019, 11
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ języków obcych na zmiany w leksyce portugalskiej
Autorzy:
Jabłonka, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630749.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
lexis
changes
Portuguese
loanwords
leksyka
zmiany
język portugalski
zapożyczenia
Opis:
The main objective of this paper is to present the changes in the Portuguese lexis under the influence of foreign languages. It discusses the evolution of lexis over the centuries to remind which languages have had the most significant impact on the Portuguese language. In this aspect, various languages stand out, such as Arabic, Italian, French and English, as well as Asian and African languages, due to the global expansion ofPortugal. It also highlights the role of English as the richest source of loanwords in modern Portuguese.
Głównym celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w leksyce portugalskiej pod wpływem języków obcych. Omówiono ewolucję leksyki na przestrzeni wieków w celu przypomnienia, jakie języki wpłynęły w najbardziej znaczący sposób na język portugalski. Wyróżniają się w tym względzie języki takie jak np. arabski, włoski, francuski i angielski, a także języki azjatyckie i afrykańskie, ze względu na światową ekspansję Portugalii. Podkreślono też rolę języka angielskiego jako najbogatszego źródła zapożyczeń we współczesnym języku portugalskim.Influência das línguas estrangeiras nas modificações do léxico portuguêsO presente estudo temcomoobjetivo estudar as modificações no léxico português que ocorreram graças à influência dos empréstimos das outras línguas. Pretende-se descrever a evolução do léxico através dos séculos para lembrar quais foram as línguas de maior importância na formação do português. Destacam-se, neste campo, as línguas taiscomoo árabe, o italiano, o francês e o inglês, assimcomoas línguas asiáticas e africanas, devido à expansão mundial portuguesa. Sublinha-se também o papel atual do inglêscomolíngua que fornece o maior número de empréstimos.Palavras-chave: léxico; modificações; língua portuguesa; empréstimo; estrangeirismo
Źródło:
Acta Humana; 2016, 7
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Fałszywi przyjaciele tłumacza”: rzecz o kilku zapożyczeniach z francuszczyzny
“Translator’s false friends’’: the case of some loanwords from French language
Autorzy:
Kacprzak, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594306.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
zapożyczenia
galicyzmy
faux amis
loanwords
galicisms
false friends
Opis:
Dzięki ustaleniom XIX-wiecznego językoznawstwa historyczno-porównawczego, pokrewieństwo języków romańskich i słowiańskich nie ulega dziś wątpliwości, choć z pewnością można uznać, że języki francuski i polski pozostają jednak kuzynami dość dalekimi. Długo można by się rozwodzić nad różnicami gramatycznymi, które je dzielą, od fonologicznych, przez morfologiczne, aż po składniowe. Wobec skomplikowanej gramatyki, słownictwo francuskie wydaje się jednak Polakowi z pewnością bardziej przystępne, co wynika ze specyficznych (choć dalece nieidentycznych) powiązań obu języków z łaciną, a także jest pochodną historycznych kontaktów Francji i Polski. Szczególnie one dawały przez wieki okazję do pojawiania się licznych zapożyczeń z francuszczyzny w języku polskim. Wobec faktu stałej ewolucji języków, los zapożyczenia nie jest nigdy z góry określony: z punktu widzenia semantycznego może ono pozostać wiernym ekwiwalentem wyrazu, od którego pochodzi, albo też zmienić znaczenie, czasem nawet w sposób radykalny. W niniejszym artykule poświęconym zjawisku faux amis, czyli zapożyczeń, których sens silnie uległ zmianie, badamy drogę i sposób asymilacji kilku wyrazów tego typu w polszczyźnie, wykazując, że w tak delikatnej materii jak pożyczki językowe konieczne jest niejako indywidualne studiowanie każdego przypadku.
Thanks to the arrangements of the 19th century historical linguistics, the consanguinity of the Romance and Slavic languages is nowadays unquestionable, although one can acknowledge that the French and Polish languages remain rather far cousins. It could be a long dispute when grammatical differences are considered – from phonologic, through morphologic, to syntactic. Due to its complicated grammar, French vocabulary seems to a Polish person much more intelligible, which results from specific (however far from being identical) connection of both languages to Latin, as well as from French and Polish historical contacts. Especially those, for centuries, gave an opportunity for many loanwords from French to appear in the Polish language. Due to the fact of permanent evolution of languages, the fate of a loanword is never predestinated: from the semantic perspective it may remain a faithful equivalent of the word from which it originates or it may change its meaning, sometimes even in a radical way. In my article, concerning the phenomenon of faux amis, that is loanwords, which meanings have strongly changed, I discern the route and the way of assimilation of some of these words in the Polish language, showing that in such a delicate matter as language borrowings it is needed to study each case, to some extent individually.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 79-89
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantic and Lexical Changes in Neo-Latin Vocabulary in the Field of Medical Devices and Procedure
Semantische und lexikalische änderungen des neulateinischen vokabulars im bereich medizinischer geräte und verfahren
Autorzy:
Krukowska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52405157.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
łacina
greka
medycyna
terminologia
językoznawstwo
semantyka
słowotwórstwo
zapożyczenia
Opis:
The article concerns the possibility of using Latin as a means of communication by the medical community. It is an analysis leading to an answer to the question of the possibility of conveying in Latin the content, which determines the intellectual activity of a modern man. Meeting this challenge requires the introduction of new terms and phrases into Latin vocabulary. The currently used words in the field of medical devices and procedures will be discussed. Motivation of Neo-Latin terms, the reasons for the word transformation and the directions of these changes, as well as calques from modern languages and the issue of terms that can be called ‚loan words returning’ (i.e. words of Latin origin, which survived in modern languages and returned to the Neo-Latin vocabulary, following the path: Latin to modern languages to Latin) will be the subject of the analysis. Finally, it will be focused on the intelligibility and communicativeness of these terms. The purpose of the study was to draw attention to the enormous potential of Latin and to demonstrate that Latin (similarly to modern languages) has the opportunity to meet the challenges posed by significant technological progress and related to its requirement of creating new specialized terms.
Der Artikel befasst sich mit der Möglichkeit, Latein als Kommunikationsmittel in der medizinischen Fachwelt zu verwenden. Es handelt sich um eine Analyse, die zu einer Antwort auf die Frage nach der Möglichkeit führt, den Inhalt, der die geistige Tätigkeit eines modernen Menschen bestimmt, auf Lateinisch zu vermitteln. Die Bewältigung dieser Herausforderung erfordert die Einführung neuer Begriffe und Phrasen in den lateinischen Wortschatz. Es werden die aktuell verwendeten Begriffe im Bereich medizinischer Geräte und Verfahren besprochen. Motivation neulateinischer Begriffe, die Gründe für die Worttransformation und die Richtung dieser Veränderungen sowie Calques aus modernen Sprachen und die Frage nach Begriffen, die als „wiederkehrende Lehnwörter“ bezeichnet werden können wird Gegenstand der Analyse sein. Abschließend wird der Fokus auf der Verständlichkeit und Kommunikationsfähigkeit dieser Begriffe liegen. Ziel der Studie war es, auf das enorme Potenzial des Lateinischen aufmerksam zu machen und zu zeigen, dass Latein (ähnlich wie moderne Sprachen) die Möglichkeit hat, den Herausforderungen des erheblichen technologischen Fortschritts und der damit verbundenen Notwendigkeit, neue Fachbegriffe zu schaffen, gerecht zu werden.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2023, 26; 269-281
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrazy polskie i niemieckie w ukraińskiej gwarze okolic Brodów (lata 1930-1945)
Polish and German Words in Ukrainian Dialect in the Vicinity of Brody (the years 1930-1945)
Autorzy:
Karpluk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127774.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
gwary zachodnioukraińskie
zapożyczenia polskie
zapożyczenia niemieckie
pośrednictwo polskie
pojedyncze słowa
Western-Ukrainian dialects
Polish borrowings
German borrowings
Polish mediation
single words
Opis:
Jaszczun's paper Мова селян Брідщини в 30-х і в першій половині 40-х років нинішнього століття contains 100 dialect Ukrainian words. They have been collected by the author in the period in question with 15 examples of Polonisms and 17 Germanisms. Karpluk sought to take a look at the remaining 68 words and expressions, which of them are Ukrainian and which became part of the way the Ukrainian peasants from the vicinity of Brody spoke. They came straight from the Polish language (the type of pjuro [pen], studnia [well]) or through the Polish from other languages (the types of familija, talirka, walkir). The considerable semantic extension of the collected words allow us to assume the influence of the Austrian/Polish offices (the type of gmina), the army (hurlopnik), schools (hantramynt), but also direct contacts with the Poles living in Brody. This is apparent in the names of animals (gacyk), objects (butelka), and also ornaments (brandzułetka), in customs (hudeńky, pudzinkuwanie), trade (tanyj) and in adverbs imbued with emotions (naprawdu, teńho).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 167-177
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy metodologiczne z badaniem orientalizmów w języku polskim
Methodological Problems of Researching into Orientalisms in the Polish Language
Autorzy:
Stachowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591171.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
etymology
borrowings
history of the language
etymologia
zapożyczenia
historia języka
Opis:
Od nieomal stu lat znane są trzy podstawowe wymogi metodologiczne, których spełnienie jest konieczne dla poprawnego ustalenia etymonu wyrazu zapożyczonego z języków orientalnych (zwykle chodzi tu o języki turkijskie). W niniejszym artykule do tamtych trzech wymogów dodany jest czwarty, dotyczący nie tyle samego etymonu, ile raczej dróg jego przenikania do języków słowiańskich, a po części i zachodnioeuropejskich. Sytuację badawczą okoliczność ta oczywiście dodatkowo komplikuje. Dla ukazania problemów metodologicznych przykłady leksykalne zostały podzielone na pięć grup: 1) rzeczywiste orientalizmy; 2) turkizmy i turcyzmy; 3) orientalizmy z Europy Zachodniej; 4) rzekome orientalizmy; 5) niespodziewane orientalizmy. W konkluzji podkreśla się fakt, że przyszłość badań nad zapożyczeniami ‒ nie tylko orientalnymi zresztą, i nie tylko w polszczyźnie ‒ będzie się nieuchronnie wiązać ze współpracą etymologów reprezentujących różne filologie.
There are three basic methodological requirements – known for almost a hundred years – which must be fulfilled to properly determine the etymon (Greek: ἔτυμον) of a word borrowed from an oriental language (in most cases a Turkic language). The article presents a fourth requirement concerning not the etymon itself, but rather the ways it has been permeating the Slavonic languages, and partly also the West-European ones, which adds to the complexity of the research situation. In order to show the methodological problems the lexical examples have been divided into five groups: (1) real orientalisms; (2) borrowings from Turkish and other Turkic languages; (3) orientalisms from Western Europe; (4) alleged orientalisms; (5) unexpected orientalisms. The conclusion is that the future of the research into borrowings – not only orientalisms, and not only in the Polish language – will be based on cooperation of etymologists who at the same time are philologists of various languages.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2018, 17; 303-314
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej na przykładzie Mościsk i okolic (Uwagi o zjawiskach słowotwórczych w języku Polaków południowokresowych
Wordbuilding in the Polish dialect of southern borderland with the examples of Mościska and the region dialect (Comments on wordbuilding in the Polish dialect of southern borderland)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475513.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
słowotwórstwo
gwara
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
wordbuilding
dialect
southern borderland
borrowings
Opis:
This article is focused on the characteristic of wordbuilding patterns in the Polish dialect of people in the southern borderland. Wordbuilding tendencies of this Polish borderland dialect split into several directions. On the one hand there are many items marked as archaic in Słowniku języka polskiego (Dictionary of the Polish Language). On the other hand includes independent formants and different degrees of productivities of some other formants. Moreover, there are also Ukrainian loan structures and formants. The above mentioned combinations are significant for the dialect and determine its independent character.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 153-161
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływy języka rosyjskiego na polszczyznę – stan i problemy badań
Russian influence on the Polish language – present knowledge and research problems
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594207.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kontakty językowe
zapożyczenia
rusycyzmy
etymologia
language contacts
borrowings
Russianisms
etymology
Opis:
Artykuł dotyczy polsko-rosyjskich kontaktów językowych i ich rezultatów w polszczyźnie, zarówno w kraju, jak i poza nim, zwłaszcza na dawnych Kresach Wschodnich. Uwagę skupiono na stanie badań i problemach metodologicznych w badaniach rusycyzmów w języku polskim. Omówiono rodzaje źródeł i ich przydatność do tego typu analizy, wybór metodologii (ujęcie leksykalistyczne lub morfosemantyczne), kryteria i sposoby etymologizacji zapożyczeń rosyjskich, ich typy, chronologię, zasięg i zakres użycia oraz zróżnicowanie terytorialne i społeczne.
The paper deals with Polish-Russian language contacts and their impact on the Polish language, both within the country and abroad, especially in the Eastern Borderlands. The focus is on reviewing the current state of knowledge and discussing methodological problems of studying Russianisms in the Polish language. The author discusses available sources of data and their suitability for this type of research, selection of methodology (lexical or morphosemantic approach), criteria and ways of etymologizing Russian borrowings, types of borrowings, chronology, scope of usage, territorial and social variation.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 185-218
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modowe freaki i backpakerzy. Najnowsze anglicyzmy na polskich blogach
Modowe freaki and backpakerzy. Newest loan words on polish blogs
Autorzy:
Mękarska, Anna
Kamasa, Victoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916869.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
anglicisms
loanwords
language of blogs
blogs
anglicyzmy
zapożyczenia
język blogów
blogi
Opis:
Blogs are continuously gaining on popularity and social influence in Poland. In this paper we analyze the use of newest English loan words on corpus of texts from most influential Polish blogs. To present complex picture of the loan words, we describe them among others according to their current status as loan words and semantic fields they belong to. The results show some tendencies in the newest English loan words in Polish.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 35-52
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania
The chronological layers of Germanisms in the Poznań sub-dialect
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971474.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
gwara miejska Poznania
germanizmy
zapożyczenia
Poznań sub-dialect
Germanisms
borrowings
Opis:
I have identified at least three chronological layers of Germanisms in Poznań urban sub-dialects. The first one encompasses what is left in the Poznań sub-dialect from Polish literary language, or Polish (Wielkopolska) folk sub-dialects dating back to pre-Polish times. The second layer includes archaisms in Polish literary language. The third layer comprises words borrowed by the Poznań sub-dialect from German in the 19th and the early 20th centuries (the Partitions of Poland). Theoretically, another, even younger layer should be expected: the aftermath of the war period (1939-1945). However, further research is required in this respect.
Autor wyróżnia w gwarze miejskiej Poznania przynajmniej trzy warstwy chronologiczne germanizmów. Pierwsza obejmuje to, co z polskiego języka literackiego bądź z polskich (wielkopolskich) gwar ludowych pozostało w gwarze poznańskiej, a co swoim wiekiem sięga czasów przedpolskich. Druga warstwa, to archaizmy polskiego języka literackiego. Trzecia warstwa to wyrazy, które przenikały do gwary miejskiej Poznania z języka niemieckiego w XIX i na początku XX wieku (okres zaborów). Teoretycznie można by się spodziewać jeszcze jednej, najpóźniejszej warstwy – spadku po latach 1939–1945. Potrzebne są jednak w tym zakresie dalsze badania.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 87-95
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie wybranych nazw roślin i grzybów w języku polskiej ludności wiejskiej obwodu lwowskiego
Functioning of selected plant and mushroom names in the language of the Polish population of the Lviv region
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174103.pdf
Data publikacji:
2022-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
plant names
southern Polish
borrowings
nazwy roślin
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
Opis:
The purpose of this article is to present and discuss several dialect plant names from the „plant word” thematic field in the speech of the Poles of Lviv region. These are lexical units having no equivalents in other regions of the country or having them in an incomplete range of meaning. The lexis of the dialect in the studied Polish language is also subjected to various foreign influeces, which also must be taken into account when reconstructing the processes that shape the given form in Polish dialects. The generational breakdown shows that dialect plant names in their local meaning will cause significant difficulties for dialect users over time.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 122-131
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gallicismes hongrois
Galicyzmy węgierskie
Autorzy:
Pilorz, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119962.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zapożyczenia leksykalne
galicyzmy
język węgierski
lexical borrowings
gallicisms
magyar langage
Opis:
Zamierzeniem autora jest ukazanie nadspodziewanie znacznej grupy galicyzmów (prowizoryczny korpus: 101 jednostek – na bazie słownictwa podstawowego) obok bardzo licznych slawizmów i germanizmów (co zasygnalizowano). Najczęściej galicyzmy te przeszły do węgierskiego przez niemiecki, głównie jego odmianę austriacką, co tłumaczy się położeniem geograficznym i historią Węgier.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 5; 39-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie germanizmów leksykalnych w listach chłopa wielkopolskiego (1914–1920)
Functioning Lexical Germanisms in the Letters of the Great Poland Countryman (1914–1920)
Autorzy:
Kobus, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971459.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
zapożyczenia leksykalne
germanizmy
gwara
interferencja językowa
exical borrowing
Germanisms
dialect
language
interference
Opis:
W artykule zostały omówione – głównie pod kątem niemieckich zapożyczeń leksykalnych – materiały rękopiśmienne z okresu I wojny światowej. Germanizmy zawarte w listach Stanisława Dudzińskiego (chłopa wielkopolskiego) wyraźnie dzielą się na dwie grupy ze względu na sposób zapożyczenia: nabytych drogą oficjalną (obcy język urzędowy), przeniesionych poprzez naturalne kontakty społeczne. Analizowane germanizmy często dostosowywane są przez autora listów do polskiego systemu językowego. Wyraźnie uwidacznia się problem interferencji językowej – w badanych materiałach mamy przykład przemieszania języka polskiego (odmiana regionalna – mówiona w formie zapisanej) z językiem niemieckim (odmiana oficjalna).
The article discusses – mainly for German lexical borrowings – manuscripts from the period of the First World War. Germanisms contained in the letters Stanislaus Dudzinski (countryman from Great Poland) clearly divided into two groups because of the way borrowings: acquired through official channels (foreign language official), transferred through natural social contacts. Analyzed Germanisms often be adjusted by the author of the letters to the Polish language system. Clearly exposes the problem of linguistic interference – in the studied materials is an example of mixing Polish language (regional variation – narrated in the form of saved) with German (official variant).
Źródło:
Gwary Dziś; 2015, 7; 239-246
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania o domniemanym slawizmie w dialekcie kreteńskim języka nowogreckiego
Considerations on an alleged slavism in the cretan dialect of modern greek
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879569.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język nowogrecki
kontakty językowe
Kreta
zapożyczenia
borrowings
Crete
language contacts
Modern Greek
Opis:
Ngr. dial. (wsch.kret.) βέρα f. ‘rozejm, czasowe pogodzenie się, pojednanie’ uważa się dość powszechnie za wyraz pochodzenia południowosłowiańskiego, por. mac. vera, bułg. vjára ‘wiara, zaufanie’, pol. wiara (< psł. *věra). Gdyby kreteńsko-słowiańskie zestawienie było poprawne, to semantyka wyrazu kreteńskiego wskazywałaby na pośrednictwo wojskowe. Wyraz mógł być przejęty od słowiańskich żołnierzy zaciężnych, biorących udział w wyprawie zbrojnej Nikifora Fokasa przeciwko arabskiemu emiratowi na Krecie (960-961). Z drugiej jednak strony, dotychczasowi badacze pomijają milczeniem fakt, że wyraz kreteński βέρα może być z powodzeniem uważany za prawdopodobne zapożyczenie tureckie, por. osm. vère ‘kapitulacja, poddanie’. W nowogreckich zabytkach literackich XVIII i XIX w. pojawia się wyraz βέρα o tym samym znaczeniu (‘poddanie, kapitulacja’). Apelatyw rumuński veră ‘kapitulacja’ (brzmiący identycznie jak termin kreteński) został wyliczony wśród zapożyczeń tureckich. Także semantyka kreteńskiego słowa przemawia raczej za jego turecką, a nie słowiańską genezą.
Mod. Gk. dial. (East Cretan) βέρα f. ‘armistice, truce, conciliation, reconciliation’ is usually treated as a borrowing from a South Slavic source, cf. Mac. vera, Bulg. vjára ‘faith, belief’, Pol. wiara (< Proto-Slavic *věra). If this connection would be correct, then the meaning of the Cretan word could suggest a military mediation. The word in question could be taken from Slavic mercenary soldiers, participating in the Cretan campaign of Nicefor II Fokas against the Muslim emirat of the island (960-961). On the other hand, most researchers ignore the fact that Cretan term βέρα may derive from Turkish vère ‘capitulation, surrender’. The word βέρα appears in the same meaning (‘surrender, capitulation’) in Modern Greek literary texts of the 18th and 19th c. AD. The Romanian appellative veră ‘capitulation’ (formally identical with the Cretan term βέρα) is listed among the obvious Turkish loanwords. Also the meaning of the Cretan word seems to suggest its Turkish origin (and not a Slavic one).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 31-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The reality of English-Polish corporate speak
Kontakty angielsko-polskie w języku korporacji
Autorzy:
Cierpich, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475617.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
mowa korporacyjna
zapożyczenia angielskie
kontakt językowy
corporate speak
English borrowings
language contact
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest polskiej mowie korporacyjnej (pot. „korpomowie”), odmianie socjalnej polszczyzny, którą cechuje zauważalna obecność zapożyczeń angielskich. Funkcjonowanie badanej odmiany języka polskiego wiąże się ze statusem angielszczyzny, tj. lingua franca komunikacji korporacyjnej. Próba zbadania mowy korporacyjnej wiązała się z obraniem konkretnego punktu widzenia na zagadnienie kontaktu językowego w dobie globalizacji. W przeprowadzonym badaniu ankietowym wzięło udział 84 pracowników z różnych korporacji międzynarodowych. Uzyskane odpowiedzi pomogły zarysować socjolingwistyczne tło angielsko-polskich kontaktów językowych oraz przybliżyć tę socjalną odmianę polszczyzny. Ponadto opisano przyczyny wprowadzania angielskich jednostek leksykalnych do badanej odmiany języka.
The paper presents corporate speak in Poland, a social variety of the Polish language, noticeably marked by the presence of English borrowings. It is featured in accordance with the status of English as the lingua franca for corporate communication world-wide. Therefore, this study aims at presenting a certain perspective on language contact in an era of globalization. The survey research was conducted on the cohort of 84 corporate employees to expose the sociolinguistic reflections of the English-Polish contact visible in corporate speak. The research enabled a better understanding of certain underlying phenomena of incorporating English lexical items into the social variety of Polish.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2018, 32; 91-106
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skąd pochodzi pacynka?
Where does pacynka come from?
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459473.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
etymologia
rozwój semantyczny
zapożyczenia leksykalne
dialekty
etymology
semantic development
loanwords
dialects
Opis:
The article offers an insight into the etymology of the Polish word pacynka with various meanings. There are several proposals for determining the origin of pacynka with the meaning ‘hand puppet’. These proposals are presented here after tedious historicallanguistic, dialectal and non-linguistic research. Many possibilities were considered, many premises were examined. Unfortunately, the presented analyses show, however, that none of the solutions is satisfactory. Every one of them has serious flaws. It is also very doubtful that the rightful, well-documented, and credible etymology of pacynka will be found soon.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 298-307
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 115

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies