Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "trybunał konstytucyjny" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy
Autorzy:
Naleziński, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421120.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
skarga konstytucyjna
Trybunał Konstytucyjny
Konstytucja
Opis:
CEL NAUKOWY: Artykuł przedstawia podstawy normatywne skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw podstawowych, analizę praktyki stosowania tej instytucji, formułuje również postulaty de lege ferenda, w tym zmian unormowań konstytucyjnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Rozważania przedstawione w tekście oparte są na analizie dogmatycznej podstaw prawnych skargi konstytucyjnej, odwołują się także do wieloletniej praktyki stosowania obowiązujących unormowań, przede wszystkim przez Trybunał Konstytucyjny. PROCES WYWODU: Wywód oparty na językowej i funkcjonalnej interpretacji regulacji konstytucyjnych i ustawowych, z uwzględnieniem stanowiska polskiego sądu konstytucyjnego odnośnie do przesłanek i funkcji skargi konstytucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przyjęty przez polskiego prawodawcę wąski model skargi konstytucyjnej w niewielkim stopniu służy realizacji podstawowej funkcji tego środka prawnego, jakim jest ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założony model normatywny skargi uległ dalszemu zawężeniu w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, którego przeobrażenie może być uzależnione od interwencji prawodawcy, w tym konstytucyjnego. Dodatkowe zagrożenia dla efektywności skargi jako środka ochrony upatrywać trzeba w podważeniu demokratycznej legitymacji sądu konstytucyjnego jako organu trzeciej władzy. Na skuteczność skargi wpływ może mieć również stanowisko sądów wobec problemu bezpośredniego stosowania norm konstytucyjnych gwarantujących podstawowe wolności i prawa jednostki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzeba rozważenia zmian normatywnych, które umożliwią poszerzenie kognicji Trybunału Konstytucyjnego wobec aktów prawnych poddanych kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Sugerowane jest także doprecyzowanie przesłanek wstępnej kontroli skargi w postępowaniu prowadzonym przez sąd konstytucyjny.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 43-57
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie konstytucyjności stanu wojennego. Uwagi na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 marca 2011 r.
Research on the constitutionality of martial law. Remarks based on the Constitutional Tribunal’s judgment of 16 March 2011
Autorzy:
Zdziennicki, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525095.pdf
Data publikacji:
2012-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wyrok
stan wojenny
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Artykuł jest poświęcony kompetencji Trybunału Konstytucyjnego RP do badania konstytucyjności już nie obowiązującego prawa. Przyjęto , że podstawowe znaczenie ma tu wyrok TK z 16 marca 2011 r. stwierdzający niekonstytucyjność dekretów Rady Państwa z 12 grudnia 1981 r. wprowadzający stan wojenny. Historyczna problematyka stanu wojennego wywołuje ciągle zrozumiałe emocje polityczne i ideologiczne, od których jednak musza abstrahować rozważania prawnicze. Autor rekonstruuje założenia, na których oparł się TK, a potem analizuje je pod katem obowiązywania standardów konstytucyjnych. Zajmuje się też skutkami, do których prowadzi uznanie już nieobowiązującego prawa za niekonstytucyjne. Tekst jest skonstruowany tak by prezentowane w nim poglądy inspirowały do dalszej dyskusji.
The Article concerns the power of the Constitutional Tribunal for examination of currently out-of-dated legislation. It was assumed that the judgment of Constitutional Tribunal of 16 March 2011 stating unconstitutionality of the State Council decrees of 12 December 1981 on martial law is of fundamental importance. Historical aspects of martial state may still evoke understandable political and ideological emotions, which however should be excluded from legal considerations. The Author reconstructs assumptions presented by the Constitutional Tribunal, and afterwards provides analysis from the point of view of constitutional standards in force. Moreover, the Author is interested in effects of recognition of currently outdated legislation as unconstitutional. The text and presented ideas are constructed to inspire further discussions.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 3 (11); 163-180
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o przedmiocie i funkcjach kontroli konstytucyjności prawa w Polsce
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524489.pdf
Data publikacji:
2010-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
kontrola konstytucyjności prawa
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Artykuł podejmuje temat przedmiotu kontroli konstytucyjności prawa i jej funkcji w przyjętym w Polsce modelu, w kontekście stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w Uchwale o sygn. akt III PZP 2/09 odnośnie do negatywnych wyroków interpretacyjnych wydawanych przez Trybunał Konstytucyjny. Punktem wyjścia są polemiczne (w stosunku do wskazanej Uchwały) uwagi teoretyczne o pojęciach „przepisu prawnego”, „normy prawnej ogólnej” i „normy prawnej szczegółowej”, relacjach między nimi, a także ich stosunku do przedmiotu kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny. Kolejno omówiona została (także w formie polemicznej) ustrojowa funkcja orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i ich ogólnych, jak też szczegółowych skutków dla porządku prawnego.
The article brings up the theme of the Polish model of constitutional audit’s subject and its functions, in context of the Supreme Court Judgment – case III PZP 2/09 – related to the Constitutional Tribunal “negative and interpretational” rulings. The first part contains some theoretical (and polemical) comments on these kind of rulings in view of the meaning of terms like “law regulation”, “general legal norm” and “specific legal norm” and also relations between them. The remaining part takes into consideration legal functions of the Constitutional Tribunal rulings and also its general and specific consequences for the Polish legal system.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 2,3 (2,3); 281-290
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z klauzulą odraczającą w postępowaniu sądowoadministracyjnym
Autorzy:
Daniluk, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/523930.pdf
Data publikacji:
2011-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
wyrok
postępowanie sądowoadministracyjne
Opis:
Według art. 190 ust. 3 Konstytucji RP z 1997 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. Zgodnie z art. 272 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 190 ust. 4 Konstytucji strona może żądać wznowienia postępowania sądowo administracyjnego w przypadku gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie zostało wydane orzeczenie sądu administracyjnego. Powyższe regulacje prawne stawiają sądy w trudnej sytuacji, ponieważ orzeczenie sądu wydane na podstawie aktu prawnego, co do którego Trybunał stwierdził sprzeczność z Konstytucją, może po ostatecznej utracie przez ten akt mocy obowiązującej, zostać wzruszone przez wznowienie postępowania. Istnieją sprzeczne opinie w jaki sposób rozwiązać wskazany problem. Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wykształciły się dwa różne poglądy: sąd musi stosować przepisy prawne, które zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją, ponieważ pozostają one częścią systemu prawnego, do momentu gdy zostaną usunięte z porządku prawnego, po okresie odroczenia, sąd może odmówić zastosowania niekonstytucyjnych przepisów prawnych. W artykule przedstawione zostały różne punkty widzenia na omawiane zagadnienie i prawne konsekwencje odroczenia przez TK terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.
Under the Art. 190 para. 3 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 a judgment of the Constitutional Tribunal come into force from the day of its publication. However, the Constitutional Tribunal is able to specify another date for the loss of validity of a normative act. Such a period cannot exceed 18 months in relation to a statute or 12 months in relation to other normative act. According to the Art. 272 para. 1 of the act Proceeding before the administrative courts in connection with the Art. 190 para. 4 of the Constitution a party can demand reopening proceedings, or quashing the decision when the Constitutional Tribunal judged about the non-conformity of the act to the Constitution, an international agreement or statute, of a normative act on the basis of which a legally effective judgment of a court, a final administrative decision or settlement of other matters was issued. Above mentioned legal regulations put the courts into hard situation, because the judgment of the court, which has been pronounced according to the legal act, which has been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, could, after the end of the validity, be resumed by reopen proceeding. There are contrary opinions how to solve the presented problem. Both the judicial decisions and the legal doctrine present two different positions: • the court must apply the legal provisions, which have been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, because they remain a part of the legal system, till the moment they are removed from the legal order after the period of postponement, • the court is able to refuse to apply the unconstitutional legal provisions. The text discusses different points of view on that topic as well as legal consequences of deferment of the date by the Constitutional Court on which a normative act loses its validity.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2011, 4 (8); 119-134
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba rekonstrukcji zasobów interpretacyjnych sporu o Trybunał Konstytucyjny i kwestia autonomii Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Czyżewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450906.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Tematy:
trybunał konstytucyjny
polityka sporu
rząd
opozycja
Źródło:
Władza sądzenia; 2017, 12
2300-1690
Pojawia się w:
Władza sądzenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada równości w stosunkach pracy na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Witkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524076.pdf
Data publikacji:
2011-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
stosunek pracy
zasada równości
trybunał konstytucyjny
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia rozumienia pojęcia równości, zarówno w doktrynie, jak i w wybranym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ukształtowanym na przestrzeni całego okresu orzekania. W opracowaniu wyjaśnione zostały termin oraz znaczenie zasady równości, jej zakres podmiotowy, kwestia relacji między zasadą równości a innymi wybranymi zasadami konstytucyjnymi, oraz kryteria uzasadniające odstąpienie od zasady równości. Rozważania dotyczące zasady równości autor artykułu odnosi do kwestii dotyczących stosunków pracy oraz sfery zatrudnienia. Problematykę zasady równości w dziedzinie prawa pracy przedstawiono poprzez przykłady zaczerpnięte z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i na tym gruncie rozważano czy zróżnicowanie sytuacji pracowników nie jest oparte na kryteriach dowolnych i niezasadnych, a tym samym czy nie doszło do naruszenia zasady równości.
The present article is an attempt to describe understanding the concept of equality, both in doctrine, and in the chosen previous judgments of the Constitutional Tribunal formed over a distance area of entire period of stating. In the study a date and meaning of the basis of equality, its subjective scope, the issue of the relation between the basis of equality and other chosen constitutional principles, and criteria justifying the departure from the basis of equality were clarified. The author of the article is relating deliberations concerning the basis of equality to the issue of employments and the sphere of the employment. Issues of the basis of equality were presented in the field of the labor law through examples taken from the Constitutional Tribunal rulings and on this land they were considering whether a diversifying the situation of employees wasn’t based on any and groundless criteria, and hence whether it didn’t reach the breach of the principle of equality.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2011, 1 (5); 205-221
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
Freedom of Economic Activity in the Polish Constitutional Tribunal Judicature
Autorzy:
Ogonowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524422.pdf
Data publikacji:
2012-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
orzeczenia
wolność działalności gospodarczej
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Niniejsza publikacja stanowi próbę przekrojowego omówienia dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na temat wolności gospodarczej uregulowanej przez art. 20 i art. 22 polskiej Konstytucji. W pierwszej części omówiona zostaje podwójna natura wolności działalności gospodarczej, którą Trybunał Konstytucyjny interpretuje jako konstytucyjną zasadę ustrojową, jak również prawo podmiotowe o charakterze negatywnym. Wskazany zostaje również sposób i charakter powiązania tych dwóch różnych ujęć omawianej wolności. Następnie przedstawiona zostaje kwestia dopuszczalności ograniczania wolności działalności gospodarczej. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wskazuje tutaj, iż punktem odniesienia dla określenia granic ingerencji ustawodawcy w wolność gospodarczą można szukać nie tylko w „ważnym interesie publicznym” z art. 22 Konstytucji, ale również - w pewnym zakresie - w art. 31ust.3, proklamującym zasadę proporcjonalności. Publikacja zakończona jest próbą podsumowania orzecznictwa polskiego sądu konstytucyjnego na temat konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej, oraz zmierza do udzielenia odpowiedzi na pytanie czy - na gruncie orzecznictwa TK - kategorii wolności działalności gospodarczej można przypisać walor pojęcia w pełni ukształtowanego.
The present publication constitutes an attempt of a sectional overview of the previous jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of economic activity regulated under article 20 and article 22 of the Polish Constitution. Objective analysis begins with the description of double nature of the freedom of economic activity that is interpreted by the Tribunal as a constitutional principle (rule of law) as well as one of the fundamental rights. The presentation concerns itself also with the type of the interrelationship between these two ways of expression of the analysed freedom. Further on, the presentation concentrates on the admissibility of the limitation of the freedom of economic activity. Analysis of the jurisdiction of the Constitutional Tribunal indicates, that the legal limits of the legislator’s interference within the scope of the freedom of economic activity comes out not just as „of important public interest” under article 22 of the Polish Constitution, but also has its basis in article 31 section 3, that formulates the principle of proportionality. The article ends up with an attempt to resume the jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of the economic activity as well as attempts to answer the question if, under jurisdiction of the Constitutional Tribunal, the present freedom has already taken a fully formed shape and meaning.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 1 (9); 213-235
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność sumienia i religii w orzecznictwie niemieckiego Federalnego trybunału konstytucyjnego (wybrane problemy)
Autorzy:
Czarny, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524468.pdf
Data publikacji:
2010-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wolność sumienia
Federalny Trybunał Konstytucyjny
wolność
Opis:
Artykuł jest próbą syntetycznego omówienia niektórych problemów wolności sumienia i religii w Niemczech. Chodzi o te zagadnienia, które wynikają z orzecznictwa Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. W części wstępnej omówiono krótko konstytucyjną regulację wolności sumienia i religii w Niemczech. Dalej wskazano na najważniejsze założenia, które przyjął Trybunał w początkowym okresie swej działalności (do połowy lat siedemdziesiątych). Kolejna część poświęcona została najnowszym tendencjom w orzecznictwie. W artykule mówiono bliżej orzeczenia w sprawach „islamskich chust” w szkołach publicznych, rytualnego zabijania zwierząt, sposobu informowania społeczeństwa przez instytucje publiczne o działalności związków religijnych, wymogu przestrzegania przez kościoły fundamentalnych założeń demokratycznego konstytucyjnych oraz ochrony niedzieli jako dnia wolnego od pracy. W podsumowaniu wskazano na pewne różnice między stanowiskiem niemieckiego i polskiego trybunału konstytucyjnego.
This article is an attempt on synthetic analysis of selected issues concerning liberty of conscience and religion in Germany, specifically, problems resulting from the jurisdiction of Federal Constitutional Court of Germany. The introduction is dedicated to the short description of constitutional regulations of freedom of con- science and religion in Germany. What follows, are the most important principles adopted by the Court in the initial stage of its activity. The next part of the text presents recent trends in the jurisdiction. The article gives accounts of the Court’s adjudications upon cases concerning wearing hijabs in public schools, offering an animal sacrifices, the way in which public institutions inform the society of religious unions’ activities, the obligation imposed on churches to observe the constitutional laws and the protection of Sunday as a weekly day of rest. In conclusions some differences between standpoints of German and Polish Constitutional Courts were revealed.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 1 (1); 155-164
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada kontradyktoryjności a postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym
Autorzy:
Dąbrowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524527.pdf
Data publikacji:
2011-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
postępowanie przed TK
kontradyktoryjność
trybunał konstytucyjny
Opis:
Opracowanie składa się dwóch części. W pierwszej kolejności autor przedstawia zasadę kontradyktoryjności w jej klasycznym, cywilnoprawnym ujęciu. Wskazuje on, iż na zasadę tę składają się cztery komponenty: 1) sporność postępowania; 2) przeniesienie ciężaru dowodu na wnioskodawcę; 3) prymat prawdy formalnej nad prawdą materialną; 4) ochrona interesu indywidualnego (prywatnego). W tej części artykułu autor omawia również, przeciwstawianą zasadzie sporności, zasadę inkwizycyjności (śledczości) postępowania oraz wzajemne relacje i zależności tych naczelnych zasad procesowych. W drugiej części auto opisuje elementy zasady kontradyktoryjności występujące w postępowaniu przed TK. Wskazuje on, iż procedura konstytucyjna nie ma charakteru spornego. Ponadto w jego ocenie, wynikające z zasady domniemania konstytucyjności, przeniesienie ciężaru dowodu na wnioskodawcę i inicjatora postępowania jest pozbawione podstaw prawnych i budzi poważne wątpliwości. Ostatecznie autor stwierdził, iż w procedurze konstytucyjnej dominujące znaczenie ma zasada prawdy materialnej oraz że postępowanie to nakierowane jest na ochronę interesu publicznego. Cechy te charakteryzują postępowanie śledcze (inkwizycyjne) a nie postępowanie oparte na zasadzie kontradyktoryjności. W konkluzji autor dochodzi, do wniosku, że w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym elementy kontradyktoryjne występują tylko w szczątkowej postaci i że nie można mówić o zasadzie kontradyktoryjności jako naczelnej regule postępowania konstytucyjnego. W rzeczywistości dominujące znaczenie procesowym ma zasada inkwizycyjności (śledczości) postępowania.
The article regards to the problem related to the rules that constitutional proceedings based on. Firstly the author describes elements of the contradictory rule in civil law proceedings. It is mentioned that the rule consists of four components: 1) litigious of a case; 2) a plaintiff is suppose to proof their demands; 3) the rule of procedural truth predominates upon the rule of objective truth; 4) protection of individual and private interests. In this part of the analysis the investigatory rule of courts proceedings is presented as the rule that is placed in the opposition to the contradictory rule. The author describes relationship between these two basic procedural rules. In the second part of the article the author focuses on elements of the contradictory rule in Tribunal Court proceedings. He points that this procedure doesn’t have litigious character, that the rule of objective truth is the most important, and the whole procedure is concerned on protection of public interests. These elements are characteristic to court procedures based on the investigative rule. In summary the author indicates that components that are characteristic to the contradictory rule generally do not occur in Tribunal Constitutional proceedings. He finds that the investigatory rule has got basic importance in this procedure.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2011, 2 (6); 65-87
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Debata nad Trybunałem Konstytucyjnym jako przykład dyskusji pozornej
Autorzy:
Polkowska, Laura
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450876.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Tematy:
trybunał konstytucyjny
dyskusja pozorna
retoryka
perswazja
dyskredytacja
Opis:
22 grudnia 2015 roku w Sejmie odbyła się debata nad sprawozdaniem Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W debacie tej – o charakterze niemal wyłącznie pozornym – przedstawiciele zarówno partii rządzącej, jak i opozycji unikali uwag merytorycznych, posługując się przede wszystkim technikami prowadzącymi do deprecjacji i dyskredytacji oponentów politycznych. Tekst poświęcony jest analizie oraz próbie wyodrębnienia nadrzędnych strategii perswazyjnych, w które się wpisują. Liczne metafory wojenne, odniesienia do wydarzeń historycznych obciążonych jednoznacznie negatywną oceną społeczną, ataki ad personam i inne argumenty o charakterze perswazyjnym stosowane przez obie strony sporu uniemożliwiły tak ważną dla przeciętnego obserwatora życia politycznego wymianę racji oraz głębszy wgląd w sytuację. Zarówno partia rządząca, jak i opozycja wykreowały własną, precyzyjnie skonstruowaną wizję rzeczywistości. Obie narracje – mimo że wpisane w niemal identyczne schematy – nie mają żadnych punktów wspólnych, a fundamentalne składniki tworzonego przez obie strony obrazu świata nie dają się w najmniejszym stopniu uzgodnić.
On 22 December, 2015 a parliamentary debate took place to discuss a Bill on Constitutional Tribunal. In this debate, representatives of government and opposition avoided comments concerning the substance of the problem. They however used persuasion techniques aimed at discrediting political opponents. This sketch is dedicated to analyzing main persuasion strategies used in the debate which took on the nature of an ostensible dialogue. The most frequent techniques were: war metaphors, comparisons related to a historical events that have pejorative connotation, argumentum ad personam and other eristic arguments. All of them made a real dialogue and an insight into a problem impossible. Both – the ruling party and the opposition – created their own, precise view of reality. Their narrations are placed in the similar schemas, but they don’t have any common points at all. The crucial elements of their conceptual pictures of the world can’t be combined with each other.
Źródło:
Władza sądzenia; 2017, 12
2300-1690
Pojawia się w:
Władza sądzenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o Trybunał Konstytucyjny jako ogniwo sporu o polską transformację
Autorzy:
Nowicka-Franczak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450940.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Tematy:
trybunał konstytucyjny
polityka sporu
debata publiczna
transformacja
Źródło:
Władza sądzenia; 2017, 12
2300-1690
Pojawia się w:
Władza sądzenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucja Węgier jako manifest polityczny parlamentarnej większości
The Constitution of Hungary as a “political manifesto” of nowadays parliamentary majority
Autorzy:
Héjj, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/523992.pdf
Data publikacji:
2018-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Fidesz
Trybunał Konstytucyjny
system polityczny
konstytucja
Węgry
Opis:
Zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w 2010 r. odniosła koalicja wyborcza dwóch chadeckich partii politycznych – Fidesz–KDNP (węg. Kereszténydemokrata Néppárt – Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa). Uzyskany wynik wyborczy gwarantował obydwu ugrupowaniom uzyskanie większości 2/3, tj. umożliwiającą wprowadzanie zmian bądź uchwalenie nowej konstytucyjnej. Chociaż w programie wyborczym brak było deklaracji dotyczących chęci zmiany ustawy zasadniczej, to proces tworzenia nowej konstytucji został zainicjowany na niespełna dwa miesiące po wyborach, zaś przegłosowanie gotowego projektu odbyło się po niespełna dziesięciu miesiącach. Nowy dokument, zwany „konstytucją Fideszu”, przeszedł w latach 2012–2016 szereg poprawek, których celem było dostosowanie ustawy zasadniczej do wizji politycznej prezentowanej przez zwycięski obóz rządowy. Konstytucyjna większość gwarantowała dowolność w kształtowaniu najważniejszego dokumentu w państwie, zaś zmiany poczynione w systemie sądownictwa, dowolność w jej interpretacji. Niniejszy artykuł przedstawia perspektywę politologiczną, komplementarną wobec analiz prawników konstytucjonalistów. Analiza polityczna nabiera szczególnego znaczenia w przypadku Węgier, w których szczególnie po 2010 r., to polityka w sposób fundamentalny kształtuje tak stanowienie prawa, jak i jego późniejszą interpretację. W myśl jednej z klasycznych klasyfikacji konstytucji stosowanych przez przedstawicieli prawa konstytucyjnego: konstytucja „rzeczywista” zdominowała konstytucję „pisaną”.
The Fidesz–KDNP coalition won the Hungary parliamentary elections of 2010, which was held in April and May. Coalition capturing two-thirds of seats in National Assembly. Despite the fact that in the Election manifesto were no declarations to change the Fundamental Law, the process of creating the new constitution was started after two months after the election. The final draft of the Basic Law was voted on in National Assembly after less than 9 month after the Election and it’s called “the Fidesz’ Fundamental Law”. During four years (2012–2016) the Parliament passed six amendment acts to the Fundamental Law. Whose main purpose was to adapt it to Fidesz’ political philosophy. Thanks to two-thirds majority, the Government coalition could freely shape the Fundamental Law and (after reform of the judiciary) voluntary in its interpretation.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 1 (41); 67-85
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określoność przepisów prawa na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Zaleśny, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525166.pdf
Data publikacji:
2011-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
określoność przepisów prawa
stanowienie prawa
trybunał konstytucyjny
Opis:
Przedmiotem analizy uczyniono zagadnienie określoności przepisów prawa. Określoność przepisów prawa, jako jedna z zasad prawidłowej legislacji, wiąże prawodawcę w tworzeniu prawa. Nakazuje mu formułować przepisy prawne w sposób poprawny, precyzyjny i jasny. W pracy pokazuje się, że naruszeniem Konstytucji RP jest stanowienie przepisów niejasnych, wieloznacznych, nie pozwalających jednostce przewidzieć konsekwencji prawnych jej zachowań.
The subject of this paper is the definite character of legal regulations. The author has undertaken to analyze one of the most significant legal problems – the problem of proper legislation. The definite character of the law – as principle of the proper legislation – binds the legislative body in creating the law. It forces the legislature to formulate legal rules in a correct, precise and a clear way. And it is a violation of the Constitution to establish legal rules that are vague and ambiguous and that do not allow citizens to predict the legal consequences of their behaviors.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2011, 1 (5); 159-178
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zgodności z Konstytucją przepisu ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami dotyczącego ujęcia nieruchomości w gminnej ewidencji zabytków
Evaluation of conformity to the Constitution of the provision of the Act on the Protection and Care of Historical Monuments concerning the inclusion of a real estate in the communal register of monuments
Autorzy:
Tomaszewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206728.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
Constitutional Tribunal
historical monuments
Trybunał Konstytucyjny
zabytki
Opis:
The evaluated provision of the Act on the Protection and Care of Historical Monuments enables including in the communal register of monuments of a designated real estate without providing the proprietor with a guarantee of protection of his rights against making such an entry. In the draft Sejm’s position it was concluded that this provisions does not conform to the Constitution, because of the fact, that it restricts the right of ownership without providing the owner with a guarantee of legal protection against such a restriction. The provisions do not specify, what actions, procedure and form should apply to including a certain real estate in the communal register of monuments.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2019, 1(61); 279-302
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola peruwiańskiego Trybunału Konstytucyjnego w rozwiązaniu kryzysu ustrojowego z lat 2017–2020
Role of the Peruvian Constitutional Tribunal in solving the costitutional crisis of 2017–2020
Autorzy:
Czarnecki, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920360.pdf
Data publikacji:
2021-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
kryzys konstytucyjny
Peru
Constitutional Tribunal
constitutional crisis
Opis:
Trybunał Konstytucyjny w Peru jest instytucją ustrojową, która po rezygnacji z funkcji prezydenta Pedro Pablo Kuczynskiego w 2018 r. stała się areną walki o wpływy między Parlamentem a obozem władzy nowego prezydenta. Jaką rolę odegrał Trybunału Konstytucyjny w rozwiązaniu kryzysu ustrojowego od 2017 do 2020 r. oraz jaki był wpływ relacji na kształtowanie się standardów państwa prawa? W konkluzji należy zauważyć, że organizacja i zasady funkcjonowania instytucji Trybunału Konstytucyjnego wykraczają poza tradycyjny trójpodział na władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą, przyznając jej szerokie uprawnienia, powodując jednakże, że jest ona podatna na korupcjogenne mechanizmy władz
The Constitutional Tribunal in Peru is a special institution in the constitutional system that, after the resignation of President Pedro Pablo Kuczynski in 2018, has become the arena of the struggle for influence between the parliament and the president. What was the role of the Tribunal in solving the political crisis of 2017–2020 and what is the impact of these relations on shaping the rule of law standards? In conclusion, it should be noted that the organization and principles of functioning of the institution of the Constitutional Tribunal goes beyond the traditional division into executive, legislative and judicial power, granting it extensive powers, however, making it vulnerable to corruption generating mechanisms of power
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 1 (59); 211-224
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trybunał Konstytucyjny – trzecia odsłona
The Constitutional Tribunal – third installment
Autorzy:
Miłkowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/443230.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
Konstytucja
sądy
Constitutional Tribunal
Constitution
courts
Opis:
Przedmiotem artykułu jest ogólne spojrzenie na trzy kolejne ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, z: 1985, 1997 i 2015 roku. Każda z nich osadzona jest w nieco odmiennych realiach ustrojowych. Pierwsza pochodzi jeszcze sprzed zmian ustrojowych w 1989 r., i po nich podlegała dostosowaniu do tworzonych dopiero zrębów ustroju demokratycznego. Druga jest efektem Konstytucji z 1997 r. i obszerniejszych regulacji w niej zawartych, odnoszących się do Trybunału Konstytucyjnego. Ostatnia, z roku 2015, to wynik analizy dorobku sądu konstytucyjnego, a w jego ramach zauważonej konieczności zmian lub korekt. Czas pokaże, czy zamiar ustawodawcy został osiągnięty.
The article shows a  general overview on three acts dedicated to the Constitutional Tribunal, dating of 1985, 1997 and 2015 year. Each of them is embedded in different reality of legal regime. The first comes from before the political changes in 1989. Later, it was only adapted to a democratic system. But this system was just created that time. The Constitution of 1997 r. is a reason of enact the second act. There are much broader regulations concerning the Constitution Tribunal what was the reason of necessity to passing the bill in the Parliament. The last, from 2015, is the result of analysis of the achievements of the constitutional court, and within it noticed needs for changes or corrections. Time will answer if the intention of the following legislature proceeding has been reached.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2015, 15/2; 19-32
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karalność pomówienia w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
The Penality of Slander in the Light of the Decisions of the Constitutional Tribunal
Autorzy:
Zoll, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698771.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
karalność
pomówienia
Trybunał Konstytucyjny
penality
slander
Constitutional Tribunal
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2008, XXIX-XXX; 669-675
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozycja Bundestagu i Bundesratu wobec europejskiego procesu integracyjnego w świetle „lizbońskiego” orzeczenia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego
Bundestag and Bundesrat stance towards European integration in the light of the „Lisbon” judgement of the Federal Constitutional Court
Autorzy:
Niedobitek, Matthias
Tkaczyński, Jan Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524545.pdf
Data publikacji:
2012-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
europejski proces integracyjny
Bundesrat
Bundestag
Federalny Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Trudno oprzeć się wyrażeniu oceny, że „lizbońskie” orzeczenie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego nosi wszelkie znamiona rozstrzygnięć nie o charakterze prawnym, ale politycznym. Taki werdykt uprawnia bowiem fakt, że zastrzeżenia Trybunału kierują się ostatecznie nie przeciw niedostatkowi odpowiedniego w tym przypadku ustawodawstwa towarzyszącego, ale przeciwko samemu Traktatowi Lizbońskiemu. Ponieważ jego wejście w życie na drodze ratyfikacji nie powinno było jednak zostać uniemożliwione, dlatego ustawodawstwo towarzyszące zostało sprowadzone do, jeśli można to tak tutaj określić, roli „chłopca do bicia” i co za tym idzie, umożliwienia Trybunałowi wyrażenia w ten sposób swoich zastrzeżeń wobec Traktatu z Lizbony. Tym samym – patrząc nań od strony formalnej – pozostają zarówno traktat jak i ustawowa zgoda ratyfikacyjna bez skazy. Zarazem jednak trudno nie pamiętać, że ten sam Trybunał naruszył w swoim orzeczeniu pośrednio jedną z kardynalnych reguł konstytucyjnych, a mianowicie zakaz formułowania takich monitów, których przyjęcie musiałoby prowadzić w rezultacie do zmiany (w tym przypadku) traktatu lub przynajmniej wyrażenia zastrzeże(ń)nia zgodnie z prawem międzynarodowym.
It is difficult not to voice the assessment, that the „Lisbon” judgement of the Federal Constitutional Court carries all features not of the legislative decisions, but the political ones. This statement may be justified with a fact, that Tribunal’s objections are directed ultimately not towards lack of proper regulations relating to the Treaty, but against the Lisbon Treaty itself. But because its ratification should not have been stopped, the surrounding legislation has been used as an excuse to express reservations against the Lisbon Treaty. This means – from the formal point of view – both Treaty and Act Approving the Treaty are flawless. At the same time, it is difficult to forget, that the same Court, indirectly with this judgement contravened one of the fundamental of the constitutional rules, that is ban to formulate these kind of opinion which acceptance would lead to the (in this case) change of the Treaty or at least to express objection(s) according to the international law.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2012, 2 (10); 143-158
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje pomiędzy komisjami sejmowymi a Trybunałem Konstytucyjnym
Autorzy:
Przywora, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524832.pdf
Data publikacji:
2014-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
komisje sejmowe
Trybunał Konstytucyjny
parliamentary committees
Constitutional Court
Opis:
W niniejszym opracowaniu przedstawiono problem relacji pomiędzy komisjami sejmowymi a TK, w tym w szczególności zagadnienie oddziaływania komisji sejmowych na działalność TK.
Relations between the Polish Parliamentary (Sejm) committees and the Polish Constitutional Court. The issues presented in this paper concern the relation between the Parliamentary (Sejm) committees and the Constitutional Court. Special emphasis was put on the problem of influence of herein mentioned committees on the activities of the Constitutional Court.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 179-205
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojęciu wtórnej niekonstytucyjności prawa
About the Concept of the Secondary Unconstitutionality of Law
Autorzy:
Kos, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524858.pdf
Data publikacji:
2018-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawo przedkonstytucyjne
stosowanie Konstytucji
wtórna niekonstytucyjność
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Pojęcie wtórnej niekonstytucyjności prawa pojawiało się na przestrzeni lat w orzecznictwie polskich sądów, Trybunału Konstytucyjnego, a także w literaturze prawniczej. Konteksty, w jakich używano tego sformułowania różniły się jednak od siebie. Zaraz po wejściu w życie Konstytucji z 1997 za jego pomocą opisywano wpływ nowej ustawy zasadniczej na tzw. prawo przedkonstytucyjne. Obecnie tendencja rozumienia pojęcia wtórnej niekonstytucyjności jest inna. Z jednej strony określa się nim stan prawny ukształtowany w wyniku wadliwej, powtarzającej niekonstytucyjne regulacje, działalności ustawodawcy. Z drugiej strony pojęcie wtórnej niekonstytucyjności jest stosowane w sytuacji, gdy w wyniku wejścia w życie wyroku TK powstał stan normatywny, który również jest niezgodny z ustawą zasadniczą. Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie kompleksowej definicji pojęcia „wtórna niekonstytucyjność prawa”.
The concept of the secondary unconstitutionality of law has been appearing over the years in the adjudication of the Polish courts, adjudication of the Constitutional Tribunal and in legal literature. During this time there have been diversified contexts, in which this notion has been used. Shortly after the Constitution from 1997 entered into force, ‘secondary unconstitutionality’ was used to describe an influence of the new constitution on a so-called pre-constitutional law. Nowadays the tendency of understanding this concept is different. On the one hand, it specifies the law, which is a result of a faulty, repeating unconstitutional regulations, activity of the legislator. On the other hand, this notion is used in the situation, when as the consequence of the entry into force a judgment of the Constitutional Tribunal the new law is also unconstitutional. The aim of this article is to propose a comprehensive definition of the concept of the secondary unconstitutionality. Moreover, it will be presented a draft of the sense of this notion for the practice of establishing and applying the law in Poland.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 2 (42); 11-38
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie unormowania konstytucyjne względem zasady pomocniczości i jej rozwinięcie w ustawach zwykłych
Polish constitutional normalization of the principle of subsidiarity and its development in law
Autorzy:
K limkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525310.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zasada pomocniczości, polska konstytucja, trybunał konstytucyjny, prawo konstytucyjne
Opis:
Niniejsza praca jest próbą ukazania zasady pomocniczości i jej regulacji w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych aktach prawnych. Stosując metodę analizy instytucjonalno-prawnej, wykazano obecność i jej rozwój w aktach prawnych. Polskie prawo zna pojęcie pomocniczości i jej wpływu na życie publiczne. Przepisy jej dotyczące znaj-dują się m.in.: w preambule Konstytucji RP, co miało na celu podkreślenie jej znacze-nia dla realizacji praw obywatelskich. Uznano, że zasada pomocniczości jest ważna dla umacniania uprawnień obywateli i społeczności, które tworzą. Nakłada na ustawodaw-cę wymóg właściwego podziału kompetencji do wykonywania zadań lokalnej administracji publicznej. Na podstawie analizowanego materiału można dostrzec stopniowy, choć powolny rozwój zasady pomocniczości w polskim prawodawstwie. Znacząca jest rola przepisów konstytucyjnych dotyczący pomocniczości, będąc wyznacznikiem kie-runku jej rozwoju, oraz wpływ Trybunału Konstytucyjnego na funkcjonowanie zasady pomocniczości poprzez wydawane orzeczenia.Pierwsza część tekstu to przegląd zasady pomocniczości w Konstytucji RP oraz jej wpływu na państwo. Druga część dotyczy zasady pomocniczości w ustawach zwykłych, pokazując, jak zasada jest rozwijana od końca lat 80. Ostatnia część to próba zaprezen-towania realizacji pomocniczości w działalności samorządu terytorialnego. Skoncentrowano się w niej na roli pomocniczości dla zachowania jego autonomii działań.
This paper is an attempt to show regulations on the principle of subsidiarity, enclosed in Po-lish Constitution and other legal acts. Polish legislation is familiar with the concept of sub-sidiarity, it is included in the preamble of the Constitution of the Republic of Poland. This provision was intended to emphasize its importance for the implementation of civil rights. It was considered that subsidiarity is important for strengthening the powers of citizens and communities they create. It is present to protect their rights, as well as any action taken by manifestations of civic activity in associations. This imposes an obligation on the legisla-ture for an appropriate division of roles, in carrying out tasks of the local public administra-tion. Applying the method of the institutional and legal analysis, demonstrated the presence and development of subsidiarity in the legislation. Analyzed materials also show the gradu-al, yet slow development of the principle of subsidiarity in Polish legislation. Its basis can be found in the constitutional law, which is the determinant of the direction of its development. The Constitutional Tribunal is also affecting subsidiarity by its decisions.The first part is a review of the principle of subsidiarity in Polish Constitution. It also expresses the impact of principle on the Republic of Poland. The second part concerns the principle of subsidiarity in the ordinary law. It shows how the principle is being de-veloped since the late 80’s. The last part is an attempt to reveal the implementation of subsidiarity in activities of local governments. It focuses on how subsidiarity can provi-de the right to operate freely and retain autonomy of actions.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 3 (25); 91-105
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tribunal locuta – causa finita? Kontrowersyjne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w okresie tzw. „kryzysu konstytucyjnego”
Tribunal locuta – causa finita? Jurisprudences of the Polish Constitutional Tribunal in time of constitutional crisis
Autorzy:
Bura, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046985.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
kryzys
Trybunał Konstytucyjny
konstytucja
crisis
Constitutional Tribunal
constitution
Opis:
Artykuł przedstawia opinie Europejskiej Komisji na rzecz demokracji przez prawo (Komisji Weneckiej)  oraz orzecznictwo polskiego Trybunału Konstytucyjnego w czasie kryzysu  konstytucyjnego; następnie przedstawione zostały poglądy doktryny polskiego prawa konstytucyjnego na temat  art. 197 i art. 195 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997r. Zdaniem autora mamy do czynienia z różnicą stanowisk  pomiędzy stanowiskiem TK, w szczególności zajętym w wyrokach w sprawach K 34/15, K 35/15, K 47/15, K 39/16   a poglądami doktryny. W związku z powyższym na tytułowe pytanie można odpowiedzieć: formalnie - tak, praktycznie - niekoniecznie.
Article presents opinions of European Commissions For Democracy Through Law (Venice Commissions) and jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal in time of constitutional crisis; next there are identified position of doctrine polish constitutional law regarding Article 197 and Article 195 ust. 1 of the constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. In author’s opinion, we deal with difference of position among position of TK, particularly in sentences occupy as cases no. K 34/15, K 35/15, K 47/15, K 39/16, K 44/16, but views of doctrines. By reason of above-mentioned it is possible to answer on title question: formally – yes, practically – not necessarily.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2017, 1; 27-51
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego jako instytucjonalna legitymizacja systemu prawa w okresie transformacji ustrojowej w Polsce
Autorzy:
Kokot, Paweł.
Współwytwórcy:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (Poznań). Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny (Polska)
Orzecznictwo
Ustrój polityczny
Monografia
Opis:
Bibliografia, netografia, wykaz aktów prawnych, orzecznictwo na stronach 219-233.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Zgodność z Konstytucją niektórych przepisów ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży
Compliance with the Constitution of some provisions of the Act on Family Planning, Protection of the Human Fetus and Conditions of Acceptability of Termination of Pregnancy
Autorzy:
Bucińska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2211819.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
Constitutional Tribunal
protection of life
Trybunał Konstytucyjny
ochrona życia
Opis:
In the draft position of the Sejm it was stated that some provisions of the Act, questioned by a group of Deputies before the Constitutional Tribunal, are inconsistent with the Constitution of the Republic of Poland. The challenged provisions state that removal of pregnancy may occur when prenatal tests or other medical premises indicate a high probability of severe and irreversible impairment of the fetus or an incurable disease threatening his life. The complainant’s provision, according to the applicants, allows selection and deprivation of life due to the alleged defects of people, and thus leads to the negation of the value of human life and denies human dignity. The justification of the Sejm’s position stated that the principle of equal protection of all human beings, regardless of their degree of physical or intellectual fitness, is a fundamental standard of the contemporary legal system.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2018, 1(57); 269-302
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istota i status konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju (według orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego)
The essence and status of the constitutional principle of sustainable development (according to the judgments of the Constitutional Tribunal)
Autorzy:
Wyrembak, Jarosław Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929067.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zrównoważony rozwój
Trybunał Konstytucyjny
Konstytucja
sustainable development
Constitutional Tribunal
Constitution
Opis:
Określenie „zrównoważony rozwój” jest w Polsce pojęciem „konstytucyjnym” – w tym znaczeniu, że Konstytucja go używa, jednak go nie definiuje. Na gruncie polskiego języka prawnego, jest to pojęcie stosunkowo nowe, ukształtowane na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. Rezygnując z wprowadzenia do Konstytucji RP definicji „zrównoważonego rozwoju”, ustrojodawca pozostawił praktyce stosowania prawa dość szeroką przestrzeń interpretacyjną dla zabiegów dookreślających istotę tego pojęcia. Przedmiotem prezentowanej publikacji jest analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w zakresie, w jakim wywody w nim zawarte były ukierunkowane na dookreślenie istoty pojęcia „zrównoważony rozwój” – i na rozstrzygnięcie o tym, czy zasada zrównoważonego rozwoju na gruncie konstytucyjnoprawnym ma walor zasady autonomicznej.
The term „sustainable development” is a”constitutional” term in Poland – in the sense that the Constitution uses, but does not define it. In the Polish legal language, it is a relatively new concept, formed in the early 1990s. By not introducing a definition of „sustainable development” into the Constitution of the Republic of Poland, the lawmakers of the constitutional system left it, in practice, relatively open to interpretation. The current study aims to analyze the decisions of the Constitutional Tribunal in Poland, especially concerning the scope of art. 5 of the Constitution, on the basis of which, among others, the principle of sustainable development was put forward.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 259-270
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt polityczny na przykładzie sporu o Trybunał Konstytucyjny
Autorzy:
Litwin-Lewandowska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647816.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
democracy, political conflict, Constitutional Tribunal
demokracja, konflikt polityczny, Trybunał Konstytucyjny
Opis:
The article discusses the problem of procedures and specific features of functioning of a modern democratic state, as well as threats resulting from weaknesses of democracy despite existence of mechanisms protecting it from abuse. This problem is analysed on the example of the ongoing political conflict about the Constitutional Tribunal: an institution of constitutionally guaranteed independence. This conflict reveals that in Poland a need for discussion and perhaps for verification of the current philosophy and practice of democracy, has arisen. Furthermore, it demonstrates that law and the rule of law are neither sufficient guarantors of a democratic system’s stability, nor guardians of civil rights and freedoms. A weakness of the democratic system lies in the fact that in the name of correctly understood democratic principles it is possible to distort the system through enacting wrong laws. Even though the acts of democracy participants, mainly decision-makers, are lege artis, they lead to impairment of democracy. Without doubt, a democratically organized society is an autonomous community and polyarchy which has adopted a democratic system of government as a form of its organization. On the other hand, democracies are highly conflict-prone systems, for example, due to the fact that they are based on the principle that all views and all participants of democracy are equal. As a consequence, such logic leads directly to emergence of disagreements, conflicts and even fights among democracy participants. This feature of democracy has enforced the establishment of appropriate procedures of conflict solving so that to ensure a possibly optimal resolution of crisis situations which could ultimately cause even a collapse of the democratic system. Thus, a simple mathematical rule has been adopted, albeit secondary in relation to any other methods of conflict solving, that is the majority principle. This is a standard of the democratic conduct without which the rule of majority would not be possible. The Constitutional Tribunal has recently become the object of popular interest – one of the many institutions of a democratic state which has not aroused so much factual and political dispute ever before. The conflict over the Tribunal has basically the formal and legal character, this is a technical dispute whose solution should be dictated by binding regulations and developed by experts in law. However, this is not the case. This conflict has turned into an argument of a political character, so it has become a genuine clash of interests, additionally aggravated by values. Moreover, it has stirred up the society and the environment of lawyers. When a political conflict, as one of the conflict types, is analysed, it is defined as a disagreement over power, whose participants are these individuals, groups, institutions and organizations which have a direct impact on politics or influence it through political channels. The practice of democratic states of the Western world does not prescribe a way at the beginning of which there is a sign “the winner takes it all”. This practice is corroborated by philosophy and theory of democracy, as well as by several hundred years of achievements including such principles as Montesquieu’s tripartite system of the separation of powers or the contemporary definition of democracy which describes it as a rule of majority that guarantees rights to minorities.
Artykuł porusza problem procedur i specyfiki funkcjonowania nowoczesnego państwa demokratycznego oraz zagrożeń wynikających ze słabości demokracji mimo istnienia mechanizmów zabezpieczających ją przed nadużyciami. Problem ten jest rozpatrywany na przykładzie toczącego się konfliktu politycznego o Trybunał Konstytucyjny, instytucję o gwarantowanej konstytucyjnie niezależności. Konflikt ten pokazał, że w Polsce pojawiła się konieczność dyskusji i być może weryfikacji dotychczasowej filozofii i praktyki demokratycznej. Również to, że prawo i rządy prawa nie są wystarczającymi gwarantami stabilności ustroju demokratycznego, tym bardziej strażnikami praw i wolności obywatelskich. Ułomność systemu demokratycznego polega na tym, iż w imię właściwie pojętych zasad demokratycznych możliwe jest wypaczanie systemu przez tworzenie złego prawa. Działania uczestników demokracji, głównie decydentów, są lege artis, ale prowadzą do jej osłabiania. Demokratycznie urządzone społeczeństwo jest bez wątpienia autonomiczną wspólnotą i poliarchią, a przyjęło jako formę swojej organizacji demokratyczny system rządów. Demokracje są natomiast systemami wybitnie konfliktogennymi, choćby z tego powodu iż opierają się na zasadzie równości wszystkich poglądów i wszystkich podmiotów biorących udział w demokracji. Taka logika prowadzi w prostej konsekwencji do pojawienia się niezgodności i konfliktów, a nawet walk pomiędzy uczestnikami demokracji. Ta właściwość demokracji wymusiła stworzenie odpowiednich procedur rozstrzygania konfliktów, by zagwarantować w miarę optymalne wychodzenie z sytuacji kryzysowych, mogących w ostateczności doprowadzić nawet do upadku systemu demokratycznego. Przyjęto zatem prostą zasadę matematyczną, co prawda wtórną wobec wszystkich innych sposobów rozwiązywania konfliktów – zasadę większości. Jest ona regułą demokratycznej gry, bez której nie mogłyby istnieć rządy większości. Przedmiotem społecznego zainteresowania stał się ostatnio Trybunał Konstytucyjny, jedna z wielu instytucji demokratycznego państwa, która dotychczas nie wywoływała aż takich sporów merytorycznych i politycznych. Konflikt o Trybunał ma przede wszystkim charakter formalno-prawny, jest to techniczny spór, którego rozwiązanie powinno być podyktowane przez obwiązujące prawo, a jego rozstrzyganiem powinni się zająć eksperci z dziedziny prawa. Tak jednak nie jest. Konflikt ten przerodził się w konflikt o charakterze politycznym, stał się więc rzeczywistym konfliktem interesów, uzupełnionym dodatkowo o wartości. Zaktywizował ponadto społeczeństwo oraz środowisko prawnicze. Gdy rozważa się jeden z typów konfliktów, mianowicie polityczny, definiuje się go jako taki, którego przedmiotem jest władza, a podmiotami biorącymi w nim udział są te jednostki, grupy, instytucje, organizacje, które bezpośrednio mają wpływ na politykę lub oddziałują na nią za pośrednictwem kanałów politycznych. Praktyka demokratycznych państw świata zachodniego nie wskazuje drogi, na początku której stoi znak „zwycięzca bierze wszystko”. Praktykę tę wyznacza filozofia i teoria demokracji oraz kilkusetletni dorobek z takimi dogmatami, jak choćby monteskiuszowski trójpodział władz czy współczesna definicja demokracji, według której są to rządy większości gwarantujące prawa mniejszościom.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2016, 23, 2
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieliberalny sąd konstytucyjny w Polsce na przykładzie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcyjnej, sygn. akt K 1/20
The Illiberal Constitutional Court in Poland on the Example of the Judgment of the Constitutional Tribunal on Abortion, file ref. no. K 1/20
Autorzy:
Bień-Kacała, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129850.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
abortion
Constitutional Tribunal
illiberal constitutionalism
aborcja
Trybunał Konstytucyjny
konstytucjonalizm nieliberalny
Opis:
The paper discusses the characteristics of the Constitutional Tribunal as an illiberal constitutional court. After the political remodelling initiated in 2015 and the capture of the Tribunal, this body gained a new role in developing, protecting and stabilizing illiberal constitutionalism. The Tribunal, as an illiberal constitutional court, often adjudicates in panels inconsistent with constitutional rules, is abusively activated by the ruling option and issues judgments that are beneficial to the rulers and justify their constitutionally questionable actions. How an illiberal constitutional court operates is presented in the example of an abortion judgment, file ref. no. K 1/20. This case also shows the illiberal ground of the new system.
Artykuł dotyczy charakterystyki Trybunału Konstytucyjnego jako nieliberalnego sądu konstytucyjnego. Po przemodelowaniu ustrojowym zapoczątkowanym w Polsce w 2015 r. i przejęciu Trybunału Konstytucyjnego, organ ten zyskał nową funkcję w postaci budowania, a także ochrony i zapewnienia stabilizacji konstytucjonalizmu nieliberalnego. Trybunał Konstytucyjny jako nieliberalny sąd konstytucyjny orzeka często w składach niezgodnych z konstytucyjnymi regułami, jest abuzywnie aktywowany przez opcję rządzącą i wydaje wyroki, które są dla rządzących korzystne i uzasadniają ich wątpliwe konstytucyjnie działania. Sposób działania nieliberalnego sądu konstytucyjnego został zaprezentowany na przykładzie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2021 r. w sprawie aborcyjnej, sygn. akt K 1/20. Sprawa ta pokazuje także podłoże ideologiczne nowego systemu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 15-27
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co dalej z gminną ewidencją zabytków? Stan po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2023 roku (sygn. P 12/18)
What next for the municipal register of monuments? The situation following the verdict of the Constitutional Tribunal of 11 May 2023 (P 12/18)
Autorzy:
Jakubowski, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23203215.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
gminna ewidencja zabytków
Trybunał Konstytucyjny
Municipal Register of Monuments
Constitutional Tribunal
Opis:
Artykuł przedstawia dylematy prawne związane z instytucją gminnej ewidencji zabytków. Koncentruje się w szczególności na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2023 roku (sygn. P 12/18) i jego konsekwencjach. W serii orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadłych po wyroku TK wskazano, że pociąga on za sobą skutki dla kontroli sądowoadministracyjnej wpisu do gminnej ewidencji zabytków, powoduje bowiem stwierdzenie bezskuteczności tej czynności przez sądy administracyjne. W publikacji zaprezentowano sposoby zapewnienia ochrony zabytków objętych wpisem do gminnej ewidencji zabytków przed stwierdzeniem jego bezskuteczności, a ponadto zasygnalizowano, jaki jest zakres swobody ustawodawcy, który powinien wykonać wskazania zawarte w wyroku TK. W tym drugim kontekście zaleca się zachowanie charakteru prawnego wpisu do ewidencji, przy jednoczesnym odpowiednim (a nie bezpośrednim) stosowaniu w tym postępowaniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, zwłaszcza zapewniających czynny udział stronie.
This article discusses the legal challenges concerning the introduction of a municipal register of monuments, in particular focusing on the judgment of the Constitutional Tribunal of 11 May 2023 (P 12/18) and its consequences. A series of decisions of the Supreme Administrative Court made after the verdict of the Constitutional Tribunal indicates that it has consequences for the administrative court’s control over making entries in the municipal register of monuments, resulting in the ineffectiveness of the act of making such entries by administrative courts. The article outlines the ways in which to ensure the protection of monuments entered in the municipal register of monuments before the entries are declared ineffective, and also indicates the scope of freedom of the legislator, who should implement the instructions included in the judgment of the Constitutional Tribunal. In the latter context, it is recommended that the legal nature of the entry in the register be preserved, while at the same time applying the provisions of the Code of Administrative Procedure appropriately (and not directly) in these proceedings, in particular those ensuring the active participation of the party.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 35-47
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumenty Trybunału Konstytucyjnego umożliwiające uniknięcie derogacji niekonstytucyjnych norm
Instruments of Constitutional Tribunal enabling to avoid derogating unconstitutional norms
Autorzy:
Kos, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942228.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny, derogacja, pominięcie ustawodawcze, klau-zula odraczająca, sygnalizacja, wyrok interpretacyjny
Opis:
Z art. 190 ust. 1 Konstytucji wynika kompetencja TK do derogacji norm uznanych za niekonstytucyjne, a więc bezpośredniej ingerencji w system prawny. Można jednak wyszczególnić wyjątki od tego podstawowego dla działalności polskiego sądu konstytucyjnego skutku orzeczenia stwierdzającego niezgodność normy ze wzorcem kontroli. Artykuł wskazuje, że Trybunał Konstytucyjny ma instrumenty, które umożliwia-ją wręcz uniknięcie derogacji. Stawiana jest bowiem teza, że zastosowanie wszystkich z uwzględnionych tu środków każdorazowo zależy od decyzji Trybunału; nie wynika ani z petitum pisma procesowego, ani z trybu postępowania. W artykule uwzględniono: odroczenie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, wyrok stwierdzający pominięcie ustawodawcze, wyrok interpretacyjny afirmatywny oraz funkcję sygnalizacyjną. Ich analizę oparto o kryterium podstawy prawnej, celu oraz skutków ich zastosowania. Opisano wpływ tych instrumentów na system prawa oraz znaczenie dla organów stosujących prawo.
According to Article 190 para. 1 of the Constitution, Constitutional Tribunal has competences to derogate unconstitutional norms, therefore, to interfere in the legal system directly. However, there can be specified some exceptions to this basic result of Constitutional Court’s judgments. The article indicates that Polish constitutional court has instruments which enable to avoid derogating unconstitutional norms. It is worth underlining, that it is always Constitutional Tribunal’s decision to apply any of them. Especially, it doesn’t depend on petitum of pleading or procedures. In the article, it was taken into consideration: an adjournment of the date of the loss of unconstitutional provision’s binding force, a judgment concerning legislative omission, an affirmative interpretative judgment and a signaling. Their analysis is based on criterion of legal basis, aim and result of their application. It is described influence of these instruments on the legal system and, on the other hand, their significances for the authorities applying the law.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 3 (25); 67-90
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Key European Communities and European Union treaties and accord in the case law of the German and the Polish Constitutional Tribunals
Traktaty założycielskie Wspólnot i Unii Europejskiej w orzecznictwie niemieckiego oraz polskiego Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Bainczyk, Bainczyk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/505767.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
German Federal Consitutional Court
Polish Constitutional Court
founding treaties of the EU
Schengen method
Federalny Trybunał Konstytucyjny RFN
Trybunał Konstytucyjny RP
traktaty założycielskie UE
metoda schengeńska
Opis:
This article examines the legal nature of the foundation treaties of the EC and the EU from the point of view of the Polish and the German Constitutional Tribunals. Neither the Polish Constitution nor the German Basic Law does determine in explicit terms the legal status of the foundation treaties. The recognition of the legal nature of those treaties by national constitutional tribunals has far-reaching legal and political consequences whose signifi cance is hard to overestimate. The adoption by a constitutional court of a specifi c legal qualifi cation of the foundation treaties not only determines their position in the system of national law but also enshrines a set of formulas with a lasting infl uence on the relations between a member state and the EU. And last but not least the qualifi cation infl uences the position of a national constitutional tribunal within the European community of constitutional courts, especially in connection with the question which tribunal has the last word in the European constitutional conversations. This analysis, based on the case law of the German BVG and the Polish TK, focuses on those highly signifi cant formulas and statements that deal, fi rstly, with legal aspects of the EC and EU foundation treaties and, secondly with legal aspects of international agreements concluded within the European Union in accordance with the “Schengen intergovernmental method”.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego podstaw funkcjonowania WE i UE, a więc traktatów założycielskich z punktu widzenia polskiego oraz niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego. Zarówno w Konstytucji RP, jak i w Ustawie Zasadniczej RFN nie został określony expressis verbis charakter prawny traktatów założycielskich, a nastąpiło to w drodze twórczej wykładni prawa, dokonywanej przez trybunały konstytucyjne. Określenie charakteru prawnego tychże traktatów przez trybunały konstytucyjne ma nie tylko dalekosiężne konsekwencje prawne, ale także polityczne. Przyjęcie określonej kwalifi kacji prawnej traktatów założycielskich nie tylko determinuje ich miejsce w systemie prawa krajowego, ale także zasadniczo wpływa na relacje pomiędzy danym państwem członkowskim a UE. Last but not least kwalifi kacja ta wpływa również na pozycję samego trybunału konstytucyjnego w ramach europejskiej wspólnoty sądów konstytucyjnych, a także jest istotna z punktu wskazania, który trybunał ma „ostatnie słowo” w konwersacjach konstytucyjnych w Europie. W artykule analizie poddane zostały wybrane, najważniejsze tezy z orzecznictwa FTK, a następnie polskiego TK, dotyczące charakteru prawnego traktatów stanowiących podstawę prawną integracji europejskiej, a także umów międzynarodowych zawieranych w ramach metody „schengeńskiej”.
Źródło:
Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2017, 4; 13-34
1733-2680
2451-0610
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Międzynarodowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwota wolna od podatku – wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 21/14
Income Tax Threshold in Poland – Constitutional Tribunal Judgment in case K 21/14
Autorzy:
Kałowski, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1831609.pdf
Data publikacji:
2016-05-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Tematy:
kwota wolna od podatku
Trybunał Konstytucyjny
Income Tax Threshold
Constitutional Tribunal
Polska
Opis:
Autor omawia wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie kwoty wolnej od podatku oraz analizuje „materiał dowodowy” w tej sprawie. W artykule przedstawiono kilka propozycji rozwiązania problemu tej kwoty dotyczących różnych punktów odniesienia. Jedną z nich jest uwzględnienie minimum socjalnego.
This paper focuses on the adjudication of the Polish Constitutional Tribunal regarding the K 21/14 income tax threshold case. The author of this paper has not only discussed and commented on the verdict itself, but has also analysed other documents related to this case: The application and its substantiation, both written by the Ombudsman (Rzecznik Praw Obywatelskich - the official name of this institution used in Poland). A separate part about the reception of this judgment by the Polish media is also included. Additionally, the author has presented his own point of view, and proposed his own methods of solving this profound matter. This text was originally written soon after the verdict was made publicly available, and was later improved and re-written.
Źródło:
Zabezpieczenie Społeczne. Teoria, Prawo, Praktyka; 2016, V, 5; 101-116
2299-2332
Pojawia się w:
Zabezpieczenie Społeczne. Teoria, Prawo, Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skarga konstytucyjna w państwach Ameryki Łacińskiej – wybrane zagadnienia
Constitutional complaint in the Latin America – selected issues
Autorzy:
Gutierrez, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524898.pdf
Data publikacji:
2018-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
ochrona wolności jednostki
ochrona praw jednostki
Sąd Najwyższy
skarga konstytucyjna
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Artykuł ten przedstawia wybrane zagadnienia, które dotyczą skargi konstytucyjnej w państwach Ameryki Łacińskiej. Na wstępie autor omawia pojęcie skargi konstytucyjnej na gruncie literatury hiszpańskojęzycznej i polskiej. Takie ujęcie prawnoporównawcze pozwala na lepsze zrozumienie tej instytucji, jak również poruszanych kwestii. Następnie, została ukazana różnica terminologiczna, która jest stosowana w Ameryce Łacińskiej. Wybrane zagadnienia, które są poruszane w kontekście skargi konstytucyjnej dotyczą aktów prawnych, materialnych przesłanek, kwestii proceduralnych oraz właściwych w tym zakresie sądów konstytucyjnych (jako ostatniej instancji). Opracowanie to odnosi się także do meksykańskiej skargi konstytucyjnej.
This paper explores some issues, concerning constitutional complaint in the Latin American countries. It starts from the term of constitutional complaint, based both on the Polish and Latin American literature. Such a comparative overview allows then for better understanding the discussed question. Further, there is illustrated different terminology, which is applied in the Latin America. Specifically, there are discussed such issues as the binding legal acts, substantive and procedural premises and the final decisive authorities, which are taking their decisions. This paper also investigates an issue, concerning the function of constitutional complaint in Mexico.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 1 (41); 113-125
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trybunał Konstytucyjny a kontrola zaniechań legislacyjnych
Autorzy:
Tarasek, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524288.pdf
Data publikacji:
2014-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
zaniechanie legislacyjne
postanowienia sygnalizacyjne
Constitutional Court
legislative omission
signaling decision
Opis:
Przedstawione rozważania dotyczą możliwości przyznania Trybunałowi Konstytucyjnemu większej roli w zakresie orzekania o zaniechaniu legislacyjnym. Zaprezentowano w tym zakresie rozwiązania innych państw, które pozwalają na obronę tezy, iż istnieje praktyczna możliwość orzekania w tym zakresie na poziomie sądownictwa konstytucyjnego. Obecnie polski Trybunał Konstytucyjny ma możliwość reagowania na zaniechanie jedynie za pomocą tzw. postanowień sygnalizacyjnych, które jest rozwiązaniem niewystarczającym.
The presented consideration involves the possibility of granting to the Constitutional Tribunal a greater role in scope of rulings regarding legislative omission. Legal solutions binding in other countries, which has been presented in this work, allows to defense of the thesis, that there is a practical possibility of ruling in aforementioned scope on level of constitutional judiciary. Polish Constitutional Tribunal has the right to react to such omission by using so called signaling decision, which is not a sufficient solution.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 259-276
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Constitutional Principle of Freedom of press and its Limitations in Journalistic Practice
Konstytucyjna zasada wolności prasy i jej ograniczenia w praktyce dziennikarskiej
Autorzy:
Kuca, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940725.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Constitutional Tribunal
freedom of press
media
journalism
Trybunał Konstytucyjny
wolność prasy
dziennikarstwo
Opis:
In Poland, freedom of press is a systemic principle that protects the rule of law. Relevant regulations regarding this matter are included in the constitution in force since 1997. However, other legal regulations contain solutions that raise objections of the journalistic environment and are described as repressive towards the media. The Article 212 of the Penal Code provides for example a criminal penalty of up to one-year imprisonment for the offense of defamation using mass media. According to journalistic circles, such a provision negatively affects journalistic practice causing the so-called “chilling effect”, i.e. unwillingness to undertake controversial subjects. The discussed issue is analyzed in the light of the provisions of the Constitution, jurisprudence of the Constitutional Tribunal, the Press Law Act, as well as selected articles of the Penal Code.
Wolność prasy jest w Polsce zasadą ustrojową, która zabezpiecza rządy prawa. Odpowiednie regulacje dotyczące tej materii są zapisane w konstytucji obowiązującej od 1997 r. Jednak w innych regulacjach prawnych są zapisane rozwiązania, które budzą opór środowiska dziennikarskiego i są określane jako represyjne w stosunku do mediów. Takim rozwiązaniem jest art. 212 kodeksu karnego, który przewiduje m.in. sankcję karną do roku pozbawienia wolności za przestępstwo zniesławienia za pomocą mediów. Według środowisk dziennikarskich taki przepis negatywnie wpływa na praktykę dziennikarską powodując tzw. „efekt mrożący”, czyli niechęć do podejmowania kontrowersyjnych tematów. Omawiane zagadnienie jest analizowane w świetle zapisów konstytucji, orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, przepisów prawa prasowego, a także wybranych artykułów kodeksu karnego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 5 (51); 215-225
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skutek bezpośredni obowiązywania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego po jego opublikowaniu
Direct Effect of Applicability of the Ruling of the Constitutional Tribunal after Publishing it
Autorzy:
Tkaczyk, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197715.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja
orzeczenie
Trybunał Konstytucyjny
proces legislacyjny
constitution
ruling
Constitutional Tribunal
legislative process
Opis:
The subject of this elaboration is legal effect of the ruling of the Constitutional Tribunal, that arises after it has been published. The purpose of this elaboration is to present doubts related to application of rulings of the Constitutional Tribunal, based on the art. 8 para. 2 of the Constitution due to the art. 118 and 190 of the Constitution. Pursuant to these articles, the ruling is given legal effect after its publication, not earlier. By adjudicating with regard to the provision being at variance with the Constitution, the Constitutional Tribunal actually imposes the effect on the legal system in the form of repeal of this provision. On the one hand the legal system becomes constitutional but on the other a legal loophole may arise from lack of regulations.
Przedmiotem niniejszego opracowania czynię skutek prawny orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który powstaje po jego bezpośrednim opublikowaniu. Celem opracowania jest uwypuklenie wątpliwości, które dotyczą realizacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, na mocy art. 8 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 118 i 190 Konstytucji. Zgodnie z tymi artykułami orzeczeniu nadaje się moc prawną po jego opublikowaniu, nie wcześniej. Trybunał Konstytucyjny orzekając w przedmiocie niezgodnego z Konstytucją przepisu tak naprawdę wywiera na system prawny skutek w postaci uchylenia tego przepisu. System prawny z jednej strony staje się konstytucyjny z drugiej może powstać luka prawna ze względu na brak regulacji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 155-167
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O polityczności Trybunału Konstytucyjnego w kontekście próby jego neutralizowania po wyborach 2015 roku
About the politicization of the Constitutional Tribunal in the context of attempts to neutralize it after the 2015 elections
Autorzy:
Zyborowicz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/620248.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitutional Tribunal
politicization
partisanship
elections
draw
Trybunał Konstytucyjny
polityczność
partyjność
wybory
losowanie
Opis:
The paper examines the issue of politicization given the context of party affiliation of judges appointed as members of the Constitutional Tribunal. The author suggests that the present traditional paradigm of appointment/selection by the Parliament as a regulatory institution is replaced and presents a new paradigm based on choosing lots as employed in ancient Athens to appoint members of the Constitutional Tribunal.
Artykuł dotyczy zagadnienia polityczności w kontekście partyjności powoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Autor proponuje zastąpienie dotychczasowego paradygmatu tradycyjnego wskazującego na wybory/nominowanie przez Sejm, jako instytucję regulującą kreację. Przedstawia nowy paradygmat oparty na ateńskiej procedurze losowania, które umożliwiłoby powoływanie członków tego organu.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2016, 4; 111-124
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola Trybunału Konstytucyjnego w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego w świetle Konstytucji z 1997 r.
The role of Constitutional Tribunal in the functioning of Polish political regime described in the Constitution of 1997
Autorzy:
Banaś, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942327.pdf
Data publikacji:
2015-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
reżim polityczny
arbitralna rola
Constitutional Tribunal
political regime
arbitrary role
Opis:
Celem autora niniejszego artykułu jest przeanalizowanie roli, jaką pełni Trybunał Konstytucyjny w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego w świetle przepisów Konstytucji z 1997 r. Zweryfikowana została następująca hipoteza: na podstawie przepisów ustawy zasadniczej TK reaguje na konflikty wynikające z dualistycznej struktury egzekutywy, pełniąc tym samym arbitralną rolę w funkcjonowaniu polskiego reżimu politycznego.Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej zdefiniowano pojęcie reżimu po-litycznego oraz scharakteryzowano polski system rządów, ze szczególnym podkreśleniem jego wyróżnika. Drugą część poświęcono opisowi arbitralnej funkcji Trybunału Konstytucyjnego w polskim reżimie politycznym. Natomiast w trzeciej opisano postanowienie TK w sprawie określenia centralnego konstytucyjnego organu państwa, który uprawniony jest do reprezentowania Rzeczypospolitej Polskiej w posiedzeniach Rady Europejskiej jako przykład realizacji wcześniej wspomnianej arbitralnej roli Trybunału. Konkluzje i wnioski przedstawiono w zakończeniu.
The aim of the author of this article is to analyse the role played by the Constitution-al Tribunal in the functioning of Polish political regime in the light of the provisions of the Constitution of 1997. Following hypothesis was verified: on the basis of the pro-visions of the Constitution, Constitutional Tribunal responds to conflicts arising from the dualistic structure of the executive and thus plays an arbitrary role in the function-ing of Polish political regime.The article consists of four parts. The first defines the concept of the political regime and characterizes Polish system of government, with particular emphasis on its distinguishing feature – dualistic structure of executive. The second part was devoted to the description of arbitrary function of the Constitutional Tribunal in the Polish political regime. The third one describes ruling of the Tribunal that defines the central constitutional authority of the State that is entitled to represent the Polish Republic in the meetings of the European Council, as an example of the implementation of the aforementioned arbitrary role of Constitutional Tribunal. Findings and conclusions are presented in the end.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 1(23); 27-48
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Racje skłaniające ustawodawcę niemieckiego do uchylenia przesłanki różnicy płci do zawarcia małżeństwa
Reasons of the German legislator to remove the premise of sex difference to contracting marriage
Autorzy:
Rakoczy, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372402.pdf
Data publikacji:
2019-11-09
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo niemieckie
płeć
małżeństwo
Trybunał Konstytucyjny
german law
sex
marriage
Constitutional Court
Opis:
From the October the 1st 2017 two people of the same sex can contract marriage in Germany. The key problem is that the German Constitution does not contain a legal definition of marriage. This legal fact opened discussion about model and subjects of marriage. Originally, both the Constitutional Court and the doctrine of German law stated that only a woman and man could contract marriage. Later, it was recognized that the constitutional provision only imposed on the state the obligation to protect marriage and the family, and thus the legislator was not entitled to define marriage in the scope of its members. The strict interpretation was chanced by certain judgments of the Tribunal and social events. In particular, the Court ruled on lame and heterosexual marriages as well as civil partnerships. He decided that they all do not fall within the definition of marriage, but that the legislator should provide them with legal protection. At the same time, a number of changes took place in society: the non-marital common life of free unions was accepted, and there was demand to end discrimination against homosexuals. For these reasons, the first law on civil unions was introduced in Germany. Subsequently, the same-sex premise in the Civil Code was introduced, creating the possibility of marriage for homosexuals. The existing legal status raises doubts as to compliance with the Constitution. However, there is no entity interested in submitting the application. The existing legal status also gives rise to ambiguities regarding the understanding of gender.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2019, 62, 4; 113-130
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gloss to the Decision of the Constitutional Tribunal of 28 January 2020 (K 22/16, OTK-A 2020, Item 9)
Autorzy:
Daniluk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619133.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Constitutional Tribunal
criminal law
statute of limitations
Trybunał Konstytucyjny
prawo karne
przedawnienie
Opis:
The paper contains critical commentary on the Constitutional Tribunal decision of 28 January 2020 (K 22/16). The author proves that Article 108 § 2 of the Penal Code of 1969 is still in force. Therefore, the compliance of this article with the Polish Constitution should be examined by the Constitutional Tribunal.
W tekście zawarto krytyczny komentarz do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 stycznia 2020 r. (K 22/16). Autor wykazuje, że art. 108 § 2 Kodeksu karnego z 1969 r. nadal obowiązuje i w związku z tym jego konstytucyjność powinna zostać poddana merytorycznej kontroli Trybunału Konstytucyjnego.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indywidualna skarga konstytucyjna w Polsce i w Niemczech: Jak proceduralne różnice wpływają na pozycję instytucji?
Individual Constitutional Complaints in Poland and Germany. How do Procedural Differences Affect the Position of the Courts?
Autorzy:
Muszyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/616687.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitutional Court
Federal Constitutional Court
Constitutional complaint
proceedings before the constitutional court
Constitutional law in Germany
Trybunał Konstytucyjny
Federalny Trybunał Konstytucyjny
skarga konstytucyjna
postępowanie przed trybunałem konstytucyjnym
prawo konstytucyjne w Niemczech
Opis:
The tendency to compare the Polish Constitutional Court with its German counterpart produces an illusion that the two institutions not only enjoy almost identical positions in their respective countries, but also that they follow the same procedures and have almost identical powers of adjudication, making the actual position of both institutions similar. The paper deals with the differences in proceedings on constitutional complaints in Poland and Germany and their importance for the actual position of the two courts. The narrow model of constitutional complaint in Poland after 1997 (in particular the possibility to complain solely ‘about the regulation’ and not any about any action of the state) has given a relatively narrow range of ruling to the Polish court from the very beginning. In contrast, due to the extensive access German citizens have to constitutional complaints, its German counterpart issues a wide range of verdicts in different fields of life, and their power resembles that of precedents in Anglo-Saxon law. Thus, one reason for the relatively minor importance of the Constitutional Court in Poland is the limited access of citizens to lodge constitutional complaints, which results in a smaller number of verdicts, making it impossible to develop such a wide range of verdicts as is the case in Germany. After all, the significance of the court depends, inter alia, on the number of verdicts issued, which equates to the number of matters regulated by its rulings.
Tendencja do porównywania polskiego sądu konstytucyjnego z jego niemieckim odpowiednikiem prowadzi do powstania złudzenia, że obie instytucje mają nie tylko prawie takie same pozycje ustrojowe, ale również, że procedura przed nimi oraz kompetencje orzecznicze są prawie identyczne, a co za tym idzie pozycja faktyczna obu instytucji powinna być podobna. Referat traktuje o różnicach w postępowaniu w sprawach skarg konstytucyjnych w Polsce i w Niemczech i ich znaczeniu dla faktycznej pozycji obu trybunałów. Wąski model skargi konstytucyjnej w Polsce po 1997 r. (w szczególności możliwość skargi jedynie „na przepis” a nie działanie organów państwa), powoduje że TK od początku swego istnienia ma stosunkowo wąski zakres orzekania, podczas gdy jego niemiecki odpowiednik, dzięki szerokiemu dostępowi obywateli do skargi konstytucyjnej, wykształca silne linie orzecznicze w różnych dziedzinach życia mające moc podobną do precedensów znanych z anglosaskiego systemu prawnego. Jednym więc powodem stosunkowo małego znaczenia TK w Polsce jest wąski dostęp obywateli do skargi konstytucyjnej oraz co za tym idzie mniejsza ilość orzeczeń i niemożliwość wykształcenia się tak różnorodnych linii orzeczniczych jak w Niemczech, ponieważ znaczenie sądu zależy m.in. od ilości wydanych wyroków, czyli unormowanych przez niego spraw.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2017, 1; 33-46
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego a wtórna niekonstytucyjność prawa
Judicial Activity of the Constitutional Tribunal and the Secondary Unconstitutionality of Law
Autorzy:
Kos, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942291.pdf
Data publikacji:
2019-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wtórna niekonstytucyjność, Trybunał Konstytucyjny, zasada skargo-wości, wyroki interpretacyjne, pominięcie ustawodawcze, klauzula odraczająca
Opis:
W niniejszym artykule przedmiotem rozważań będą z jednej strony przyczyny powstawania wtórnej konstytucyjności w wyniku wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. W kontekście tego zagadnienia należy wziąć, po pierwsze, pod uwagę zasadę skargowości, która może prowadzić do jedynie fragmentarycznego eliminowania nie-konstytucyjności, a to z kolei do powstania bardziej negatywnych konsekwencji niż obo-wiązywanie niekonstytucyjnej normy. Po drugie, wydaje się, że niebagatelne znaczenie ma rodzaj orzeczenia TK, który stanowi podstawę do klasyfikowania normy jako wtór-nie niekonstytucyjnej. Z drugiej strony analizowane będą możliwości zapobiegania tego stanu przez Trybunał. Powstaje pytanie, czy Trybunał może łagodzić skutki zasady skargowości, tzn. czy może modyfikować zakres zaskarżonych przepisów. Niezależnie od tego większym potencjałem jako środki zapobiegające wtórnej niekonstytucyjności charakteryzują się instrumenty umożliwiające uelastycznianie skutków stwierdzenia niekonstytucyjności. Warto zaznaczyć, że część z podejmowanych przez Trybunał zabiegów jest kwestionowana w literaturze.
In this article, on the one hand the subject of consideration will be the reasons of com-ing into being the secondary unconstitutionality as a consequence of entry into force a judgment of the Constitutional Tribunal. In the above mentioned context, we should first take into account the principle of accusatorial procedure, which may lead to merely piecemeal elimination of unconstitutionality. In turn, it may effect coming into be-ing more negative consequences than being into force unconstitutional provision. Secondly, it seems that the type of judgment of the Constitutional Tribunal, which is the basis for classifying the norm as secondary unconstitutional, is of considerable importance. On the other hand, possibilities of prevention the secondary unconstitutionality by the Tribunal will be analysed. The question is, whether the Tribunal is able to mitigate the consequences of the principle of accusatorial procedure, particularly whether it is able to modify the scope of the challenged provisions. Regardless of this, judiciary instruments, which enable to form the consequences of the judgment of the Constitution-al Tribunal flexibly, seem to be more effective as measures to prevent secondary unconstitutionality. It is worth noting that some of this measures taken by the Tribunal are questioned in the literature.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 1(47); 33-55
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Oczekiwania i kierunki zmian
Legal Question to the Constitutional Tribunal. Expectations and Directions of Changes
Autorzy:
Kobylski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035948.pdf
Data publikacji:
2022-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
standard
sąd
Trybunał Konstytucyjny
Pytanie prawne
relewantność
relevance
court
Legal question
Constitutional Court
Opis:
This study is devoted to the analysis of the provision of Article 193 of the Constitution of the Republic of Poland, which authorizes each court to submit a legal question to the Polish constitutional court about the compliance of a normative act with the Constitution, ratified international treaties or the act, if the answer to a legal question depends on the resolution of a case pending before the court. It is worth considering the expectations and directions of changes of the analyzed institution against the background of the applicable legal provisions. The practice of applying a legal question to the Constitutional Tribunal needs to be examined. During these more than thirty-five years, the constitutional measure has undergone some transformations. The main goal of this work is to assess the title legal question through the prism of over three decades of its operation.
Niniejsze opracowanie poświęcone jest analizie przepisu artykułu 193 Konstytucji RP, który upoważnia każdy sąd do skierowania do polskiego sądu konstytucyjnego pytania prawnego o zgodność aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem. Warto zastanowić się na tle obowiązujących przepisów prawnych, jakie są oczekiwania i kierunki zmian analizowanej instytucji. Zbadania wymaga praktyka stosowania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego. Przez te ponad trzydzieści pięć lat konstytucyjny środek prawny uległ pewnym przeobrażeniom. Trzeba zauważyć, że obecnie omawiana instytucja jest uregulowana ustawą zasadniczą, a nie ustawą. Zasadniczym celem niniejszej pracy jest ocena tytułowego pytania prawnego przez pryzmat ponad trzech dekad jego funkcjonowania.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 1 (65); 57-67
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egzegeza zakresu przedmiotowego skargi konstytucyjnej - główne problemy
Exegesis of the substantive scope of a constitutional complaint – main problems
Autorzy:
Michalczuk-Wlizło, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929071.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
skarga konstytucyjna
akt normatywny
Trybunał Konstytucyjny
constitutonal compaint
normative act
The Polish Constitutional Tribunal
Opis:
Jedną z przesłanek charakteryzujących instytucję skargi konstytucyjnej jest jej zakres przedmiotowy. Przepisy Konstytucji definiujące skargę konstytucyjną w polskim porządku prawnym dają podstawy do rozbieżnych interpretacji, a szczególnie rozumienie sformułowania „inny akt normatywny”. W artykule Autor odnosi się do najistotniejszych problemów wynikających z interpretacji przedmiotowego wyrażenia, które pojawiły się w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego.
One of the conditions characterizing the institution of a constitutional complaint is its material scope. The provisions of the Constitution that define a constitutional complaint in the Polish legal order provide grounds for divergent interpretations, in particular the understanding of the phrase „other normative act”. In the article, the author refers to the most important problems arising from the interpretation of the term in question, which have appeared in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 227-236
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wydane do nieobowiązującego przepisu. Glosa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2019 r., sygn. akt P 1/18 (Dz. U. poz. 2196)
Judgement of the Constitutional Tribunal relating to an invalid regulation. A gloss to the decision of the Constitutional Tribunal of 30 October 2019, file no. P 1/18 (Journal of Laws, item 2196)
Autorzy:
Tkaczyk, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1896382.pdf
Data publikacji:
2020-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
orzeczenie
Trybunał Konstytucyjny
norma prawna
system prawny
judgement
Constitutional Tribunal
legal norm
legal system
Opis:
Trybunał Konstytucyjny postanowił o utracie mocy przepisu już nieobowiązującego w systemie prawnym. Na mocy orzeczenia sygn. akt P 1/18 art. 57 § 5 pkt 2 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks Postępowania Administracyjnego został uznany za niezgodny Konstytucją. Przepisy te mają wymiar historyczny, chociaż przez chwilę były częścią systemu prawa oraz mogły być właściwie stosowane przez organy władzy publicznej. Orzeczenie zostało wydane w dniu 30 października 2019 r., czyli po wejściu w życie nowelizacji tego artykułu. Niezależnie od działań ustawodawcy Trybunał Konstytucyjny musiał wydać wyrok jako orzeczenie historyczne, które jest logiczną zasadą wypracowaną na podstawie art. 190 Konstytucji.
The Constitutional Tribunal has ruled that a regulation which is no longer binding in the legal system – expires. By way of the Decision file no. P 1/18, Art. 57 § 5 point 2 of the Act dated 14 June 1960 – Administrative Procedure Code was found incompatible with the Constitution. These regulations are of historical character, although they were temporarily part of the legal system and could be adopted by the public authorities. The judgement was pronounced on 30 October 2019, that is after the amendment to this article had come into force. Irrespective of the legislator’s actions, the Constitutional Tribunal had to issue a judgment as a historical decision which is a logical principle elaborated on the basis of Art. 190 of the Constitution.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2020, 18, 3; 155-165
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola nauki w badaniu konstytucyjności ustaw na przykładzie reformy krajowej administracji skarbowej
Autorzy:
Woltanowski, Piotr
Ruśkowski, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582805.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
kontrola konstytucyjności prawa
Trybunał Konstytucyjny
kontrola rozproszona
Rzecznik Praw Obywatelskich
rola nauki
prawo podatkowe
Opis:
Szczególną rolę w kontroli konstytucyjności prawa powinien odgrywać Trybunał Konstytucyjny, którego zasługi są w Polsce niekwestionowane, ale którego działalność wzbudza ostatnio wiele kontrowersji. Pojawiły się zjawiska kwestionowania możliwości orzekania o konstytucyjności aktów prawnych przez TK i wycofywania przez Rzecznika Praw Obywatelskich wniosków spod jego jurysdykcji. Sytuacja ta jest szczególnie niepokojąca w odniesieniu do prawa podatkowego. W tym zakresie bowiem harmonijna współpraca między RPO a TK ma znaczenie fundamentalne. Rośnie rola samodzielnego badania konstytucyjności aktów prawnych przez sądy w ramach kontroli rozproszonej. W tej sytuacji rola nauki, która zawsze była istotna w badaniu konstytucyjności polskiego prawa podatkowego, powinna jeszcze znacznie wzrosnąć. Zasady i argumenty, które są rozwijane przez naukę akademicką, mogą dobrze służyć działalności TK, a także mogą częściowo uzupełniać ją w orzecznictwie sądowym.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 521; 228-236
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zgodności z Konstytucją przepisów ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni w zakresie zarzutu o różnicowanie pracowników co do swobody wykonywania przez nich pracy w określone dni
Evaluation of conformity to the Constitution of the provisions of the Act on Restriction of Trade on Sundays, Public Holidays and Certain Other Days, with regard to the plea that employees are differentiated as to their freedom to work during certain days
Autorzy:
Bucińska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206725.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
trade
labour protection
public holidays
the Constitutional Tribunal
handel
ochrona pracy
święta
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
The President of the Lewiatan Confederation applied to the Constitutional Tribunal to evaluate certain provisions of the act, stating that these provisions provide for a differentiation of employees as to their freedom to work during certain days, what violates the following constitutional principles: the principle of labour protection, the principle of freedom to work, the principle of equality and the principle of proportionality. In the draft Sejm’s position it was concluded, that these provisions conform to the Constitution. The introduction of diversification of commercial entities is related to the objective pursued by the legislator in this act, which is to ensure a rest day being conducive to the health and safety of employees. The constitutionality of the above solution is supported by the fact, that the legislator limited the group of exclusions to a catalogue of entities whose activity on Sundays and public holidays is rationally justified by social needs.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2019, 1(61); 303-338
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Federalny Trybunał Konstytucyjny w Niemczech. Strażnik reguł gry ustrojowej czy super-organ władzy państwowej?
The Federal Constitutional Court of Germany. Guard of the rules of the constitutional game, or state super-authority?
Autorzy:
Tkaczyński, Jan Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524974.pdf
Data publikacji:
2016-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
niemieckie prawo konstytucyjne Federalny Trybunał Konstytucyjny
German state law
Federal Constitutional Court of Germany
Opis:
Wyeksponowanie roli sądu konstytucyjnego w porządku ustrojowym Nie- miec po 1949 r. nie jest ani nowe, ani tym bardziej oryginalne. Już bowiem w międzywojniu zwracał uwagę na jego znaczenie Hans Kelsen 2 , który twier- dził wówczas, że polityczne znaczenie idei federalizmu znalazło swoje dopeł- nienie właśnie wraz z powołaniem sądownictwa konstytucyjnego 3 . Byłoby jednak tutaj nadużyciem wyciągnięcie z tego wniosku, że orzecznictwo kon- stytucyjne warunkuje w sposób decydujący efektywność federalizmu. Mało tego, że wręcz umożliwia jego sprawne funkcjonowanie, bądź nawet, że jest to jego główne zadanie. Tak nie jest. Rolą bowiem sądu konstytucyjnego nie jest (jedynie) strzeżenie federalnych reguł gry ustrojowej, ale standardów de- mokratycznego państwa prawa. Najwidoczniej rolę tę spełnia Federalny Try- bunał Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht, BVerfG) wzorowo, skoro wyniki badania opinii publicznej wskazują niezmiennie od lat bardzo wyso- kie zaufanie, jakim społeczeństwo niemieckie obdarza tę instytucję.
Bringing into prominence the role of the Constitutional Court in the German political system after 1949 is neither new, nor original. Already in the interwar period Hans Kelsen pointed out its significance, claiming that the political meaning of the idea of feder- alism found its completion precisely with the establishment of the constitutional jurisdiction. Arguments supporting the inclusion of the Federal Constitutional Court into the central governmental authorities can be found in essentially every elaboration on the subject. A deeper analysis, however, shows that including it among the central governmental authorities is not fully right. More so, it is unduly. The central authorities may only be those which act directly on the basis of the Basic Law. Therefore, unlike the chief authorities such as Bundestag, Bundesrat, the President of the Republic, and the federal government, the Tribunal does not autonomically delineate its own functioning. It does so on the basis of the ordinary law. This warrants the conclusion that this, frequently mentioned in the subject literature, duality of the Tribunal as a court and as a chief governmental authority, is, in the light of the above, impossible to reconcile.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 1 (29); 9-40
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt stanowiska Sejmu w sprawie o sygn. akt SK 4/16
Sejm draft position on case ref. no. SK 4/16 concerning the Act of 27th July 2001 – the Law on the System of Common Courts (WPTK-784/16)
Autorzy:
Kaleta, Krzysztof J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2211996.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
disciplinary proceedings
judges
common courts
Constitutional Tribunal
postępowanie dyscyplinarne
sędziowie
sądy powszechne
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
This draft position of the Sejm concerns the constitutional complaint of 13th August 2015. In the proposed draft position the author claims that the Article 107 paragraph 1 of the Act of 27th July 2001 – the Law on the System of Common Courts is in compliance with the Article 42 para. 1 sentence no. 1 in conjunction with the Article 2 of the Constitution. The author states that the challenged provision does not infringe the principle of specificity of law, and that the nullum crimen sine lege principle is applicable to the disciplinary proceedings only in a suitable way. Moreover, he claims that in the remaining scope of the complaint the proceedings should be discontinued pursuant to Article 40 para. 1 subpara. 1 of the Act on the Constitutional Tribunal due to the inadmissibility of the judgment.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2017, 1(53); 235-259
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zgodności z Konstytucją nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zakresie zniesienia obowiązku doręczenia postanowień o wpisie do rejestru dłużników niewypłacalnych
Evaluation of conformity to the Constitution of the amendment of the National Court Register Act, as regards the abolition of the obligation to deliver decisions about the registration in the insolvent debtors register
Autorzy:
Dobrzeniecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206737.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
National Court Register
civil procedure
Constitutional Tribunal
Krajowy Rejestr Sądowy
postępowanie cywilne
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
The subject of questions of law submitted to the Constitutional Tribunal is the provision of the amendment of the National Court Register Act, which discharged the courts, that have been issuing orders about the registration in insolvent debtors register, from the obligation to deliver them and which also determined, that those orders are not subject to appeal. In the draft Sejm’s position it was concluded, that the provision introduced by the amendment does not conform to the Constitution. Such conclusion is formed after determining that, the provision in questions causes an effect that individuals may be registered in the insolvent debtors register without their knowledge and without any opportunity to present counterarguments during court proceedings.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2019, 1(61); 257-278
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona wyższego niż unijny konstytucyjnego standardu prawa jednostki i tożsamości konstytucyjnej RP : Trybunał Konstytucyjny a Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej: ku sekwencji a nie hierarchii orzekania
Trybunał Konstytucyjny a Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej: ku sekwencji a nie hierarchii orzekania
Autorzy:
Jóźwicki, Władysław (1984- ).
Współwytwórcy:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (Poznań). Wydawca
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
Tematy:
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Trybunał Konstytucyjny (Polska)
Orzecznictwo
Prawa człowieka
Prawo konstytucyjne
Prawo Unii Europejskiej
Monografia
Opis:
Stan prawny na 2018 r. ustalony na podstawie treści książki.
Bibliografia, netografia, orzecznictwo na stronach 477-508.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Skarga konstytucyjna jako instrument ochrony praw wyborczych jednostki – uwagi na tle skarg konstytucyjnych rozpatrywanych przez Trybunał Konstytucyjny w latach 2012–2023
A Constitutional Complaint as an Instrument for Protecting Individual Electoral Rights – Comments in the Context of Constitutional Complaints Considered by the Constitutional Tribunal in 2012–2023
Autorzy:
Michalak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850636.pdf
Data publikacji:
2023-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wybory
referendum
Trybunał Konstytucyjny
prawa wyborcze
skarga konstytucyjna
elections
constitutional complaint
Constitutional Tribunal
electoral rights
Opis:
It seems that currently any attempt to undertake a substantive assessment of the activity of the Polish Constitutional Tribunal, especially after 2015, is doomed to the need to address the problem of the ongoing constitutional crisis in Poland. Nevertheless, the analysis of statistical data allows us to put forward the thesis that the “popularity” of the constitutional complaint as a means of protecting individual freedoms and rights – at least seemingly – has not been completely wasted even in these difficult conditions. It can be concluded that a constitutional complaint is not a commonly used instrument for the protection of an individual’s electoral rights. Nevertheless, given the constitutional problems raised in the constitutional complaints, the structure of this instrument of protection of the constitutional freedoms and rights of the individual prevents effective protection (ie. the possibility of restoring) the infringed electoral rights of the individual.
Jak się wydaje, obecnie każda próba podjęcia merytorycznej oceny działalności polskiego Trybunału Konstytucyjna, zwłaszcza tej po 2015 r., skazana jest na konieczność odniesienia się do problemu trwającego w Polsce kryzysu konstytucyjnego, który stwarza poważne zagrożenie dla ochrony praw człowieka, zasady praworządności oraz trójpodziału władzy. Niemniej analiza danych statystycznych pozwala na postawienie tezy, iż „popularność” skargi konstytucyjnej, jako środka ochrony wolności i praw jednostki – przynajmniej pozornie – nie została całkowicie zaprzepaszczona nawet w tych trudnych warunkach. Mając na uwadze zarówno liczbę wpływających spraw, jak i liczbę wydanych przez Trybunał Konstytucyjny wyroków, można uznać, że skarga konstytucyjna nie jest powszechnie wykorzystywanym instrumentem ochrony praw wyborczych jednostki. Niemniej, zważywszy na problemy konstytucyjne poruszane we wniesionych skargach konstytucyjnych, konstrukcja tego instrumentu ochrony konstytucyjnych wolności i praw jednostki uniemożliwia efektywną ochronę (czyli możliwość przywrócenia) naruszonych praw wyborczych jednostki.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 5(75); 137-150
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trybunał Konstytucyjny w poszukiwaniu legitymizacji. Szkic z socjologii prawa
Autorzy:
Dębska, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788186.pdf
Data publikacji:
2015-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
legitymizacja
socjologia prawa
Constitutional Tribunal
legitimacy
Constitutional Court in Poland
sociology of law
Opis:
The aim of this paper is to show how the social legitimacy of the Constitutional Court in Poland is constructed. Social legitimacy is considered here in two dimensions. At the macrostructural level the socio-political processes, that led to the creation of the constitutional court are analysed. The microstructural dimension focuses on examining how the individual socio-demographic characteristics of the Constitutional Court’ judges (their scientific degrees, legal practice, political experience and institutions of power), contribute to the strengthening of the Constitutional Court’s position. Thus, the paper argues that the legitimacy of the Court is made by constructing the neutrality of the institution, in particular by locating it in opposition to politics and reinforced by the academic faction of the legal field. The study is based on the sociology of Pierre Bourdieu (and his follower Frédéric Lebaron), as well as inspired by Durkheimian sociology of religion.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2015, 4 (204); 23-41
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka emerytur dla kobiet urodzonych w 1953 r. na tle orzecznictwa oraz statystyki sądowej
Retirement pensions for women born in 1953 against the background of case law and court statistics
Autorzy:
Wilga, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116870.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Tematy:
emerytury powszechne
emerytury wcześniejsze
sądy
Trybunał Konstytucyjny
retirement pension
early retirement pension
courts
Constitutional Tribunal
Opis:
Wcześniejsze emerytury były przyznawane w specjalnych trybach przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, skutkowało to obniżeniem wysokości przyszłego świadczenia wynikającego z prawa do emerytury powszechnej ze względu na pomniejszanie wysokości dostępnego zgromadzonego kapitału ubezpieczonej. Jednak w przypadku kobiet urodzonych w 1953 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego skutkowało – przynajmniej pod względem prawnym – zmianą ich statusu. Analiza wyroków wydawanych przez sądy powszechne w zakresie odwołań wniesionych przez niezadowolone z rozstrzygnięć Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczone wskazuje, że poszczególne jednostki przedstawiały znaczne rozbieżności w wykładni przepisów. Choć ustawodawca w ramach nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadził do porządku prawnego nowe rozwiązanie, to do tego momentu (przez ponad rok) realizacja konstytucyjnych praw kobiet urodzonych w 1953 r. dokonywała się w obrębie orzecznictwa sądów powszechnych. Artykuł przedstawia, w jakim zakresie orzecznictwo jest rozbieżne, oraz wskazuje na główne argumenty przemawiające za uwzględnieniem poszczególnych linii orzeczniczych, w tym także na główne tezy przedstawione w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co może być wskazówką dla orzeczników.
Early retirement pensions given to women born in 1953 under special procedures payable before reaching the universal retirement age and here upon the fulfillment of certain conditions, have resulted in a reduction of any future benefits with regard to the retirement pension as such, and here due to the reduction in the insurance capital accumulated. However, the ruling of the Polish Constitutional Tribunal has resulted in – at least in legal terms – a change in their benefit status. Analysis of court rulings shows numerous discrepancies between the said. Although the legislature has passed a new act to implement the Constitutional Tribunal judgment, hitherto (and here for over a year) courts were obligated to allow women born in 1953 to fulfill their constitutional rights yet within the jurisdiction of such courts. The article shows the extent to which courts iverge and presents the main arguments for the specific rulings themselves, indicating – at the same time – the main thesis advanced in the Constitutional Tribunal judgment, which may serve as a pointer for the judiciary.
Źródło:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka; 2020, 4; 19-36
1731-0725
Pojawia się w:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt stanowiska Sejmu w sprawie o sygn. akt K 49/15
Sejm draft position on case ref. no. K 49/15 concerning the Act of 20th June 1997 – Law on the Road Traffic (WPTK-739/16)
Autorzy:
Gromek, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2212023.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
recording devices
speed cameras
municipal guard
Constitutional Tribunal
urządzenia rejestrujące
fotoradary
straż gminna
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
This draft position of the Sejm concerns the motion filed by the Council of the Municipality of Kobylnica on 6th October 2015. In the proposed draft position the author claims that the contested Article 129b para. 2 subpara. 1 of the Law on Road Traffic, insofar as it does not confer the power to control the road traffic using the recording devices to municipal (or city) guard, is in compliance with the Constitution. In the remaining scope of the motion the proceedings should be discontinued pursuant to the Article 40 para. 1 subpara. 1 of the Act of 22th July 2016 on the Constitutional Tribunal due to the inadmissibility of the judgment.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2017, 1(53); 199-234
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transparency of the Polish Government Structure in the Network Perspective
Autorzy:
Domagała, Katarzyna
Zieliński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832089.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wybory parlamentarne
kryzys konstytucyjny
Trybunał Konstytucyjny
Prawo i Sprawiedliwość
parliamentary election
constitutional crisis
Constitutional Court
Law and Justice
Opis:
Transparentność struktury polskiego rządu w perspektywie sieci Celem artykułu jest analiza kryzysu konstytucyjnego, który miał miejsce w Polsce po wyborach parlamentarnych w 2015 r., w perspektywie sieciowej. Przeprowadzone badania koncentrują się na ukazaniu braku przejrzystości działań rządu Prawa i Sprawiedliwości podczas wskazanego kryzysu. Dzięki użyciu analizy sieci (SNA) jako głównej metody badawczej, w artykule analizie poddane zostały nieformalne relacje pomiędzy głównymi aktorami politycznymi, które w znaczący sposób wpłynęły na działania rządu w tym okresie. W tym celu podjęta została próba rekonstrukcji najważniejszych wydarzeń na polskiej scenie politycznej, odnoszących się do tematu badań, w badanym okresie czasu.
The aim of the paper is to analyze the constitutional crisis, which occurred in Poland at the end of 2015, shortly after the parliamentary election. Our research is focused on showing the low transparency of the Polish government during this political turmoil. We argue that there are many indirect connections and feedbacks between the main political actors which have an effect in the non-transparent structure of a government, which changes during political turmoil and more stable period of time. In this context the network analysis was used as a main research method to emphasize some of the personal connections between the main politicians.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2017, 45, 3; 139-154
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Missed Constitutional Moments and Real Constitutional Conflicts in Hungary 1989 v. 2011
Przeoczone momenty konstytucyjne i prawdziwe konflikty konstytucyjne na Węgrzech 1989 v. 2011
Autorzy:
Szabó, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162228.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Hungary
constitution-making
Constitutional Court
constitutional moment
constitutional review
Węgry
tworzenie konstytucji
Trybunał Konstytucyjny
moment konstytucyjny
kontrola konstytucyjności
Opis:
This paper, examining the Hungarian example argues that that the price is high if a constitutional moment to adopt a constitution based on wide societal compromise has been missed. The constitution-making process might then be completed either by activist courts or by activist political forces. Hungary experienced two major constitutional reforms, both missing a consensual constitutional momentum. The first transformation in 1989–90, which replaced the socialist authoritarian system by democracy, was brought about by political elites, lacking democratic legitimacy, keeping the formal legal framework of the socialist constitution. The second reform in 2011 brought a formally new constitution (Fundamental Law of Hungary), initiated and adopted solely by the governing party (FIDESZ) with a constitutional majority, without consensus. The Constitutional Court both times attempted to play an active, corrective role in the aftermath of the constitution-making.
Niniejszy artykuł, analizując przykład węgierski, dowodzi, że cena jest wysoka, jeśli przeoczono konstytucyjny moment przyjęcia konstytucji opartej na szerokim kompromisie społecznym. Proces tworzenia konstytucji może wtedy zostać zakończony albo przez sądy aktywistów, albo przez aktywistyczne siły polityczne. Węgry doświadczyły dwóch poważnych reform konstytucyjnych, przy czym obu brakowało konsensualnego rozmachu konstytucyjnego. Pierwszą transformację w latach 1989–1990, która zastąpiła socjalistyczny ustrój autorytarny demokracją, dokonały elity polityczne, pozbawione legitymacji demokratycznej, zachowujące formalne ramy prawne socjalistycznej konstytucji. Druga reforma z 2011 r. przyniosła formalnie nową konstytucję (Ustawę Zasadniczą Węgier), zainicjowaną i przyjętą wyłącznie przez partię rządzącą (FIDESZ) większością konstytucyjną, bez konsensusu. Trybunał Konstytucyjny za każdym razem próbował odgrywać aktywną, naprawczą rolę w stosunku do konstytucji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 477-486
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przymus adwokacko-radcowski w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym
Compulsory legal representation in the proceedings before the Constitutional Tribunal
Autorzy:
Kuczma, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920366.pdf
Data publikacji:
2021-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
przymus adwokacko-radcowski
adwokat
radca prawny
Constitutional Court
compulsory legal representation
advocate
barrister
Opis:
Artykuł ma na celu przedstawienie przymusu adwokacko-radcowskiego w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, głównie w oparciu o orzecznictwo Trybunału odnoszące się do tej instytucji. W tym celu przedstawiono istotę przymusu adwokacko- -radcowskiego oraz jego zakres, a także wyłączenia przedmiotowe i podmiotowe. Zawrócono też uwagę na udział prawników zagranicznych przed TK. W zakończeniu natomiast podniesiono potrzebę reformy tej instytucji
The aim of the article was to analyze compulsory legal representation in the proceedings before the Constitutional Tribunal, mainly based on jurisprudence of the Constitutional Tribunal related to this institution. For this purpose, the essence and scope of this institution, as well as subjective and objective exclusions have been presented. Attention was also paid to the participation of foreign lawyers in the proceedings before the Constitutional Tribunal. Finally, the need to reform this institution was raised.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 1 (59); 39-55
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne rozpoznanie skarg w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w Polsce – wybrane aspekty
Autorzy:
Michalczuk-Wlizło, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687392.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
constitutional complaint
Constitutional Tribunal
preliminary consideration
constitutional law
skarga konstytucyjna
Trybunał Konstytucyjny
wstępne rozpoznanie
prawo konstytucyjne
Opis:
The constitutional complaint has been functioning in the Polish legal system since 1997. The decisions issued by the Constitutional Tribunal regarding a constitutional complaint have become a very important source of knowledge about the subject institution, and have undoubtedly contributed to a more correct functioning of the constitutional complaint in practice. The purpose of the articles is to analyze the preliminary consideration of complaints with particular consideration of the "manifested unfoundness" condition.
Skarga konstytucyjna funkcjonuje w polskim porządku prawnym od 1997 roku. Orzeczenia wydane przez Trybunał Konstytucyjny w przedmiocie skargi konstytucyjnej stały się bardzo ważnym źródłem wiedzy na temat przedmiotowej instytucji, a także niewątpliwie przyczyniły się do bardziej prawidłowego funkcjonowania skargi konstytucyjnej w praktyce. Celem artykułu było przeprowadzenie analizy etapu wstępnego rozpoznania skarg ze szczególnym uwzględnieniem przesłanki „oczywistej bezzasadności”.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2018, 3
2450-6354
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proces legitymizacji Trybunału Konstytucyjnego: podejście relacyjne
The legitimization of the Constitutional Tribunal: a relational approach
Autorzy:
Dębska, Hanna
Warczok, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037648.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitutional Tribunal
judges
legitimization
multiple correspondence analysis
relationality
Trybunał Konstytucyjny
sędziowie
legitymizacja
wieloraka analiza korespondencji
relacyjność
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie procesu legitymizacji Trybunału Konstytucyjnego. Perspektywa relacyjna, którą proponujemy, jest odmienna od prawniczej, dominującej w rozważaniach na ten temat. Traktujemy Trybunał jako rodzaj przestrzeni, usytuowany na przecięciu kilku światów społecznych (prawo, nauka, polityka, administracja), które na niego oddziałują. Badanie przeprowadziliśmy, analizując biografie wszystkich sędziów wybranych w latach 1985–2018. Sędziowie zostali potraktowani jako posiadacze znaczących społecznie zasobów – kapitałów (tytuł naukowy, zawód prawniczy, funkcja w administracji rządowej, mandat poselski itp.). Wykorzystując wieloraką analizę korespondencji, odtworzyliśmy przestrzeń Trybunału. Tym samym uchwyciliśmy nie tylko złożoność i wielowymiarowość legitymizacji polskiego sądu konstytucyjnego, lecz także zmiany tego procesu w czasie.
The aim of this article is to demonstrate the process of the legitimization of the Polish Constitutional Tribunal. In contrast to the dominant legal perspective, we consider the Tribunal relationally, as a kind of social space, located at the intersection of several social worlds that influence it (law, science, politics, and administration). The study concerns the biographies of all the judges elected from 1985 to 2018. Judges are treated as holders of various types of resources-capital (academic title, legal profession, government function, parliamentary mandate, etc.). The study, conducted by means of multiple correspondence analysis, allowed us to reconstruct the Constitutional Tribunal’s space. As a consequence, we have revealed not only the complexity and multidimensionality of the legitimacy of the Polish Constitutional Tribunal, but also captured its dynamic.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 2; 247-264
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mechanisms of curbing statutory power in a situation of political uniformity of the legislative and executive (comments in the light of RP Constitution of 2 April 1997)
Mechanizmy powściągania władzy ustawodawczej w sytuacji jednolitości politycznej legislatywy i egzekutywy (uwagi w świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.)
Autorzy:
Eckhardt, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940767.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
separation of powers
impediment of statutory power Constitutional Tribunal
podział władzy
hamowanie władzy ustawodawczej Trybunał Konstytucyjny
Opis:
In a situation of uniformity of President’s political orientation, of parliamentary majority which means the government, statutory veto motivated by a difference in a substantial evaluation of acts ceases to operate. In such a situation a task to curb the legislative must reside exclusively in the judiciary, thus in particular in the Constitutional Tribunal. In order to fulfill this task effectively the constitutional tribunal must be free from an allegation that its jurisdiction is motivated by anything else than compatibility with the constitution. From this point of view a way in which judges of the Tribunal are appointed has the key meaning. The issue consists in how to free the composition of the Tribunal from the political system existing in parliament.
W sytuacji jednolitości orientacji politycznej Prezydenta, większości parlamentarnej a co za tym idzie rządu, weto ustawodawcze motywowane różnicą w ocenie merytorycznej ustaw przestaje działać. W takiej sytuacji zadanie powściągania legislatywy spoczywać musi wyłącznie na władzy sądowniczej, w szczególności zaś na Trybunale Konstytucyjnym. Po to aby zadanie to spełniać efektywnie sąd konstytucyjny musi być wolny od zarzutu, iż jego orzecznictwo jest motywowane czymkolwiek innym niż zgodnością z konstytucją. Z tego punktu widzenia, kluczowe znaczenie ma sposób w jaki sędziowie Trybunału są powoływani. Chodzi o to jak uwolnić skład Trybunału od układu politycznego istniejącego w parlamencie.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 6 (34); 283-295
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak nie Trybunał Konstytucyjny to co? O rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce
If not the Constitutional Tribunal, then What? On Dispersed Constitutional Review in Poland
Autorzy:
Rytel-Warzocha, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074680.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
constitutional review
Constitutional Tribunal
dispersed judicial review
courts
constitutional crisis
kontrola konstytucyjności prawa
Trybunał Konstytucyjny
rozproszona kontrola konstytucyjności
sądy
kryzys konstytucyjny
Opis:
The discussion on the model of constitutional review of law in Poland gained a new dimension after 2016 in connection with the ongoing constitutional crisis. First of all, there is a question of whether, irrespective of the competences of the Constitutional Tribunal, on the grounds of the binding constitutional provisions, also courts may review the constitutionality of statutory provisions in the process of their application. Although after 1997 the principle became established that the Constitutional Tribunal had exclusive competence to review the constitutionality of acts in Poland, a clear change in this respect is now visible both in doctrine and jurisprudence. The majority of doctrinal representatives justify the admissibility of dispersed judicial review by the inability of the Constitutional Tribunal to perform its basic function, treating it as something exceptional, incidental, determined by the doctrine of necessity. The aim of this paper is to present the debate on the admissibility of dispersed judicial review on the grounds of the Polish Constitution, as well as to indicate the possible directions of its development.
Dyskusja na temat modelu kontroli konstytucyjności prawa w Polsce zyskała nowy wymiar po 2016 r. w związku z trwającym kryzysem konstytucyjnym. Przede wszystkim powróciło pytanie, czy niezależnie od kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, na gruncie obowiązujących przepisów konstytucyjnych również sądy mogą dokonywać kontroli konstytucyjności przepisów ustawy w procesie ich stosowania. Pomimo, iż po 1997 r. utrwaliła się zasada, iż wyłączną kompetencję do kontroli konstytucyjności ustaw w Polsce ma Trybunał Konstytucyjny, obecnie widoczna się wyraźna zmiana w tym zakresie zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie. Większość przedstawicieli doktryny uzasadnia dopuszczalność rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa niemożliwością wykonywania przez Trybunał Konstytucyjny swej podstawowej funkcji, traktując ją jako coś wyjątkowego, incydentalnego, determinowanego doktryną konieczności. Celem artykułu jest przybliżenie debaty na temat dopuszczalności rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa na gruncie obowiązujących przepisów Konstytucji, jak również wskazanie kierunków rozwoju tej formy kontroli konstytucyjności prawa.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 25-37
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag na temat procedury głosowania w nowym kodeksie wyborczym.
A few notes on the voting process in the new election code.
Autorzy:
Borski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444070.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
Konstytucja,
Trybunał Konstytucyjny,
wybory,
kodeks wyborczy,
dwudniowe głosowanie
Constitution,
Constitutional Tribunal,
elections,
election code,
two-day voting
Opis:
5 stycznia 2011 r. został uchwalony kodeks wyborczy, który zastąpił aż pięć dotychczas obowiązujących ustaw wyborczych (ustawę o wyborze Prezydenta RP, ordynację wyborczą do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ordynację wyborczą do Sejmu i Senatu RP, ustawę o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz ordynację wyborczą do Parlamentu Europejskiego). Część przepisów nowo uchwalonej ustawy stała się przedmiotem kontroli konstytucyjności Trybunału Konstytucyjnego, który 20 lipca 2011 r. wydał zaskakujące orzeczenie (orzeczenie nie zapadło jednomyślnie, zdania odrębne złożyło aż dziewięciu sędziów), w którym skonstatował, iż art. 4 § 2 i 3 Kodeksu, przewidujący możliwość zarządzenia dwudniowego głosowania w wyborach do Sejmu i do Senatu oraz na urząd Prezydenta RP, jest niezgodny odpowiednio z art. 98 ust. 2 i 5 oraz art. 128 ust. 2 Konstytucji. Niniejszy artykuł stanowi próbę przedstawienia argumentacji, jaką przyjął Trybunał, wydając przedmiotowe orzeczenie, a także skutków tego orzeczenia dla realizacji zasady powszechności wyborów w Polsce.
On 5th January, 2011 the Election Code was enacted, which replaced five then currently valid election acts (the act on the election of the President of the Republic of Poland, town council, district council, and provincial parliament electoral law, Republic of Poland’s Sejm (lower house of the Polish Parliament) and Senate electoral law, law on direct election of the rural commune mayor, mayor, and mayor (of cities), and the European Parliament electoral law). A part of the regulations of the newly enacted act became the subject of the control of constitutionality by the Constitutional Tribunal, which on 20th July, 2011 gave a surprising judgement (this judgement was not passed unanimously, nine judges were of a different opinion), in which it stated that art. 4 § 2 and 3 of the Code, which provides for the possibility of ordering a two day voting in the elections to the Sejm and Senate and for the office of the President of the Republic of Poland, is inconsistent with art. 98 passage 2 and 5 as well as art. 128 passage 2 of the Constitution. This article constitutes an attempt to present the argumentation adopted by the Tribunal when issuing this judgement as well as the effects of this judgement to the realisation of the rule of generality of the elections in Poland.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2012, 12; 63-74
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Antwort der Katholischen Kirche auf die Frage der Personen mit lebensverkürzenden Erkrankungen im Licht des Schreibens der Glaubenskongregation Samaritanus bonus und im Kontext des Urteils des polnischen Verfassungsgerichts vom 22.10.2020
Stanowisko Kościoła katolickiego wobec osób z wadami letalnymi w świetle dokumentu Samaritanus bonus kongregacji nauki wiary w kontekście wyroku polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r.
Response of the Catholic Church to the Issue of Persons With Pathologies “Incompatible With Life” in Light of Document of the Congregation for the Faith Samaritanus bonus and in Context of the Decision of the Polish Constitutional Court of Oct 22, 2020
Autorzy:
Kuciński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1706507.pdf
Data publikacji:
2021-07-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wady letalne
aborcja
Samaritanus bonus
polski Trybunał Konstytucyjny
osoba
“incompatible with life”
abortion
Polish Constitutional Court
person
Opis:
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r. w sprawie niezgodności z konstytucją przesłanki o ciężkim i nieodwracalnym uszkodzeniu płodu jako wskazania do aborcji wywołał gwałtowne protesty. W centrum sporu znajduje się postępowanie w przypadku wad letalnych, które dla wielu są niedopuszczalnym złem i powodem do aborcji. W przeciwieństwie do tego Kościół od zawsze staje na gruncie bezwarunkowego szacunku dla życia każdego człowieka. Wychodząc od wspomnianego wyroku Trybunału, niniejszy artykuł dotyczy etycznego zbadania kwestii osób z chorobami letalnymi w świetle nowego dokumentu Kongregacji Nauki Wiary Samaritanus bonus, a także w szerszej perspektywie − dotychczasowego nauczania Kościoła. Das Urteil des polnischen Verfassungsgerichts vom 22.10.2020 bzgl. der Nichtkonformität der embryopatischen Indikation zur Abtreibung mit der Verfassung hat heftige Proteste ausgelöst. Im Zentrum der Auseinandersetzung befindet sich der Umgang mit lebensverkürzenden Erkrankungen, die für viele ein unannehmbares Übel und einen Grund für Abtreibung darstellen. Demgegenüber steht die Kirche seit jeher auf dem Boden des voraussetzungslosen Respekts vor dem Leben einer jeden menschlichen Person. Im folgenden Artikel geht es darum, im Ausgang vom polnischen Gerichtsurteil der Frage der Personen mit lebensverkürzenden Krankheiten ethisch nachzugehen, und zwar im Lichte eines neuen Dokuments der Glaubenskongregation Samaritanus bonus sowie in weiterer Perspektive der bisherigen kirchlichen Lehrverkündigung.
Das Urteil des polnischen Verfassungsgerichts vom 22.10.2020 bzgl. der Nichtkonformität der embryopatischen Indikation zur Abtreibung mit der Verfassung hat heftige Proteste ausgelöst. Im Zentrum der Auseinandersetzung befindet sich der Umgang mit lebensverkürzenden Erkrankungen, die für viele ein unannehmbares Übel und einen Grund für Abtreibung darstellen. Demgegenüber steht die Kirche seit jeher auf dem Boden des voraussetzungslosen Respekts vor dem Leben einer jeden menschlichen Person. Im folgenden Artikel geht es darum, im Ausgang vom polnischen Gerichtsurteil der Frage der Personen mit lebensverkürzenden Krankheiten ethisch nachzugehen, und zwar im Lichte eines neuen Dokuments der Glaubenskongregation Samaritanus bonus sowie in weiterer Perspektive der bisherigen kirchlichen Lehrverkündigung.
The decision of the Polish Constitutional Court of 22.10.2020 regarding the non-conformity of the embryopathic indication for abortion with the constitution has triggered severe protests. At the center of the controversy is the handling of pathologies “incompatible with life”, which for many represent an unacceptable evil and a reason for abortion. In contrast, the Church has always stood on the ground of unconditional respect for the life of every human person. In the article, starting from the court decision the question of persons with pathologies “incompatible with life” is examined ethically in the light of a new document of the Congregation for the Doctrine of the Faith, Samaritanus bonus, as well as in the broader perspective of the magisterial teaching to date.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 3; 41-56
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legalność religijnego uboju zwierząt w polskim porządku prawnym na tle norm prawa unijnego
Autorzy:
Karolina, Piech,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/894915.pdf
Data publikacji:
2019-10-05
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
ritual slaughter
Constitutional Court
freedom of conscience and religion
ubój rytualny
Trybunał Konstytucyjny
wolność sumienia i religii
Opis:
The article raises the issue of the constitutionality of the ritual slaughter in the Polish legal system. The author compared together the issue of freedom of religion and the legal protection of animals in the Republic of Poland. The first of the issues is the rule of freedom of conscience and religion in national law and EU law. Next, the author presented some of the regulations introduced by the act on protection of animals of 1997 and the position of the Polish Constitutional Court, and compares them with the legal norms of the European Union. An article was ended by remarks called as de lege ferenda; the author pays attention on the problems of commercial ritual slaughter and inconsistency of Polish law with the EU law.
Źródło:
Przegląd Europejski; 2019, 1; 117-131
1641-2478
Pojawia się w:
Przegląd Europejski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Convergence of the Basis of Responsibility for a Crime (an Offense) and for an Administrative Delict and the Ne Bis In Idem Principle in the Polish Law
Autorzy:
Anna, Zientara,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902832.pdf
Data publikacji:
2020-03-11
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
ne bis in idem
case law
Constitutional Tribunal
European Court of Human Rights
orzecznictwo
Trybunał Konstytucyjny
Europejski Trybunał Praw Człowieka
Opis:
This study presents the case law of the Polish Constitutional Tribunal referring to the ne bis in idem principle and the case law of the European Court of Human Rights issued on the basis of Article 4 of Protocol No. 7 to the European Convention on Human Rights. The work also includes the discussion of solutions adopted in Polish law in the case when a person meets both the signs of a crime/offense and the premises of administrative responsibility of a punitive (repressive) nature in a single unlawful act. For many years, a system-wide solution to this type of convergence was missing in Polish law. The situation changed last year with the introduction of Article 189f to the Code of Administrative Procedure. However, as indicated in the study, this provision does not fully implement the ne bis in idem standard developed by the European Court of Human Rights.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 82; 328-342
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Standards for Review of the Concept of a “National Court” in EU Law
Wzorce kontroli pojęcia „sądu krajowego” w prawie unijnym
Autorzy:
Grądzka, Ilona
Krzysztofik, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344078.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Court of Justice
Polish Constitutional Tribunal
principle of judicial independence
national courts
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Konstytucyjny
zasada niezawisłości sędziowskiej
sądy krajowe
Opis:
The aim of the article is to demonstrate the evolutionary approach of the Court of Justice to the criteria for review of the concept of a court within the meaning of EU law. It has been shown that there are three basic standards used by the Court in this area. The first one is an examination of the premises developed as part of the procedure of a question referred to for a preliminary ruling, which includes functional and systemic premises. The second one is based on Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which specifies three premises: independence, impartiality and establishment of a court by statute. The third standard of control indicated by the Court of Justice in the judgment in case C-64/16 is of a different nature. It has been applied to reforms of the justice system in the Member States and is based on the combined interpretation of three provisions: Article 2, Article 4 (2) and Article 19 (1) of the Treaty on European Union. The indicated standard was the cause of a lively discussion initiated by the constitutional tribunals of the Member States (the case of Poland and Romania). In principle, they do not question the right of the Court of Justice to review the concept of a court under the first and second standard. However, in relation to the reforms of the justice system, they emphasize their own competence, which is granted to them by their national constitutions. It should be noted that the fundamental problem that appears in the jurisprudence of both the Polish Constitutional Tribunal and the Court of Justice is the protection of primacy of the constitution and irrefutability of the judgments of constitutional tribunals by the Court of Justice.
Celem artykułu jest wykazanie ewolucyjnego podejścia Trybunału Sprawiedliwości (TS) do kryteriów kontroli pojęcia sądu w rozumieniu prawa unijnego. Wykazano, że wykształciły się trzy zasadnicze wzorce, z jakich korzysta Trybunał w tym obszarze. Pierwszy z nich to badanie przesłanek wypracowanych w ramach pytania prejudycjalnego, które obejmuje przesłanki funkcjonalne i ustrojowe. Drugi opiera się na art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który wskazuje trzy przesłanki: niezawisłość, bezstronność oraz powołanie sądu na mocy ustawy. Odmienny charakter ma trzeci wzorzec kontroli, jaki wskazał TS w wyroku w sprawie C-64/16. Został on zastosowany do reform wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich i opiera się na łącznej interpretacji trzech postanowień art. 2, art. 4 ust. 2 i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej. Wskazany wzorzec stał się przyczyną ożywionej dyskusji, jaką podjęły trybunały konstytucyjne państw członkowskich (sprawa Polski i Rumunii). Zasadniczo nie podważają one prawa TS do kontroli pojęcia sądu w ramach pierwszego i drugiego wzorca, natomiast w odniesieniu do reform wymiaru sprawiedliwości podkreślają własną kompetencję, jaką nadaje im konstytucja krajowa. Należy zauważyć, że podstawowym problemem, jaki zarysowuje się w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego oraz TS jest ochrona prymatu konstytucji oraz niepodważalność przez TS wyroków trybunałów konstytucyjnych.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 143-161
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The “Axiological Revolution” in Poland in 2020: ‘Five for Animals’ and the Decision of the Constitutional Tribunal on Abortion - An Attempt at Explaining the Reasons for the Decline in Support for Law and Justice with the Use of a Circular Matrix
Aksjologiczna rewolucja w Polsce w 2020 roku: „piątka dla zwierząt” i decyzja Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji - próba wyjaśnienia
Autorzy:
Maj, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920590.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
: “five for animals”
Constitutional Tribunal
circular matrix
abortion
“piątka dla zwierząt”
Trybunał Konstytucyjny
macierz kołowa
kwestia aborcji
Opis:
In 2015-2020, support for the Law and Justice party was to remain stable. In autumn 2020 political decisions were made on issues that polarized public opinion. At the same time, a decline in polling support for the government was observed. The aim of the article is to explain changes in support with the use of a circular matrix.
W okresie 2015–2020 poparcie dla partii Prawo i Sprawiedliwość utrzymywało się na stabilnym poziomie. Na jesieni 2020 r. podjęto decyzje w kwestiach, które polaryzowały opinię publiczną. Jednocześnie zaobserwowano spadek poparcia sondażowego dla rządu. Celem artykułu jest wyjaśnienie zmian poparcia dla tego ugrupowania w odniesieniu do macierzy kołowej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 225-234
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitutional Control in Georgia and the Right to Consider and Adjudicate upon the Constitutionality of the Decisions of Common (Ordinary) Courts
Kontrola konstytucyjności w Gruzji a prawo rozpoznawania i orzekania o konstytucyjności orzeczeń sądów powszechnych
Autorzy:
Latsabidze, Nino
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011923.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
Constitutional Court of Georgia
Public Defender of Georgia
constitutional control
Trybunał Konstytucyjny Gruzji
Obrońca Publiczny
kontrola konstytucyjności
Opis:
This article deals with the specialised organ of constitutional review – the Constitutional Court of Georgia and analyses the possibility of granting the Constitutional Court the right to consider and adjudicate upon the decisions of common (ordinary) courts. The Constitutional Court mainly carries out repressive and abstract control. In general, it considers the constitutionality of normative acts. Most of the constitutional claims apply to compliance of the normative acts with the second chapter of the Constitution of Georgia, which guarantees basic rights and the freedom of individuals. Recently, the Public Defender of Georgia launched an initiative to add to the power of the Constitutional Court to consider the constitutionality of the decisions of the courts of last resort. Granting the Constitutional Court this authority is associated with many positive factors. First of all, the Constitutional Court will become the court of last resort in terms of the European Convention on Human Rights and thus, the number of applications against Georgia will be reduced. It will require less financial resources than in case of making application to the European Court of Human rights and the final decision will be adopted in shorter terms. Consequently, the new authority of the Constitutional Court can become a more effective human rights protection mechanism. The new authority may interfere with the common court’s competence; however, finally, the initiative should be positively evaluated.
Przedmiotem artykułu jest analiza kompetencji gruzińskiego Trybunału Konstytucyjnego do badania konstytucyjności orzecznictwa sądów powszechnych. Trybunał Konstytucyjny dokonuje kontroli głównie następczej i abstrakcyjnej, przede wszystkim rozstrzyga o konstytucyjności aktów normatywnych. W większości przypadków dotyczy to zgodności aktów normatywnych z drugim rozdziałem Konstytucji Gruzji, gwarantującym podstawowe prawa i wolności jednostki. Ostatnio Obrońca Publiczny (odpowiednik Rzecznika Praw Obywatelskich) wystąpił z inicjatywą upoważnienia Trybunału Konstytucyjnego do badania konstytucyjności orzeczeń sądów ostatniej instancji. Na korzyść takiego upoważnienia przemawia wiele czynników. Przede wszystkim Trybunał Konstytucyjny stanie się sądem ostatniej instancji w rozumieniu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, co pociągnie za sobą zmniejszenie liczby wniosków przeciwko Gruzji. Wymagać to będzie mniejszych nakładów finansowych niż w przypadku składania wniosków do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a ostateczne decyzje zostaną szybciej podjęte. W związku z tym nowe uprawnienie Trybunału Konstytucyjnego może stanowić bardziej skuteczny mechanizm ochrony praw człowieka. Jakkolwiek nowe uprawnienie Trybunału pozwala na ingerencję w kompetencje sądu powszechnego, to generalnie inicjatywa rzecznika powinna być oceniona pozytywnie.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2015, 7, 1; 229-240
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medyczna klauzula sumienia na kanwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 roku, sygn. akt K 12/14
Medical conscience clause in view of the Constitutional Tribunal ruling of 7 October 2015
Autorzy:
Pielarz, Pamela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098160.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
medical conscience clause
doctor
judgment
Constitutional Tribunal
medical ethos
medyczna klauzula sumienia
lekarz
wyrok
Trybunał Konstytucyjny
etos lekarski
Opis:
Trybunał Konstytucyjny miał rozstrzygnąć zagadnienie w przedmiocie stosowania przez lekarzy klauzuli sumienia w praktyce, co też uczynił. Clou rozstrzygnięcia dotyczy stosowania owej klauzuli w przypadkach zbiorczo nazwanych niecierpiącymi zwłoki. Na podstawie analizy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 roku można stwierdzić, że Trybunał uznał nadrzędność lekarskiego sumienia nad obowiązkiem udzielenia pomocy medycznej w tych wszystkich przypadkach, w których pomoc ta jest niezbędna. Umożliwia to lekarzom odmowę udzielenia pomocy lekarskiej w sytuacjach, w których nie występuje bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjenta. Odmowa udzielenia świadczenia medycznego może jednak powodować powstanie owego zagrożenia, a zatem pomoc ta jest bezwzględnie konieczna, gdyż jej brak może skutkować negatywnymi następstwami dla zdrowia i życia pacjenta. W konsekwencji wydanego wyroku przez Trybunał Konstytucyjny i nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty pacjent utracił możliwość uzyskania pomocy medycznej w tzw. przypadkach niecierpiących zwłoki, czyli w takich, w których nieudzielenie pomocy przez lekarza skutkować może powstaniem bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia kuracjusza. Celem artykułu było przybliżenie na podstawie analizy jakościowej wyroku Trybunału Konstytucyjnego stosowania przez lekarzy nowego modelu medycznej klauzuli sumienia w praktyce opartej na zawężonym zakresie udzielanych świadczeń zdrowotnych, jak również nakreślenie zagrożeń wynikających z nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w przedmiotowym zakresie.
The Constitutional Tribunal was to resolve the issue on the subject of doctors’ use of the conscience clause in practice, and so it did. In the author’s opinion, the essence of the ruling concerns lies in the application of this clause in cases which can collectively be called urgent. Based on the analysis of the Constitutional Tribunal’s ruling of 7 October 2015, it seems that the Tribunal has recognized the superiority of doctors’ conscience over the obligation to provide medical assistance in all those cases in which such assistance is necessary. In the author’s opinion, this allows doctors to refuse to provide medical assistance in all those cases where there is no immediate threat to the patient’s life. However, the refusal to provide medical assistance may lead to such a threat, and therefore such assistance is absolutely necessary, since its absence may result in negative consequences for the patient’s health and life. As a result of the Constitutional Tribunal’s ruling and the amendment of the Act on the professions of a doctor and a dentist, the patient has lost the possibility of obtaining medical assistance in so-called urgent cases, that is, all those cases in which the failure of a doctor to provide assistance may result in an immediate threat to the health and life of the patient. Based on a qualitative analysis of the Constitutional Court’s ruling, the author’s goal was to offer an insight on the application by the doctors of the new model of the medical conscience clause, in practice associated with a narrowed scope of health services provided, as well as to outline the dangers of amending the Act on the professions of a doctor and a dentist in the subject area.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 45; 43-59
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O problematyce nadpłat powstałych w związku z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego
On the issue of excess tax that arose due to the Constitutional Tribunal’s decisions
Autorzy:
Dowgier, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965391.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
prawo podatkowe
Trybunał Konstytucyjny
nadpłata
wznowienie postępowania podatkowego
tax law
Constitutional Tribunal
excess tax
revision of tax proceedings
Opis:
Jednym z podstawowych uprawnień Trybunału Konstytucyjnego nadanych mu postanowieniami ustawy zasadniczej jest orzekanie w sprawach zgodności ustaw z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Orzeczenia Trybunału odnoszą się również do ustaw podatkowych, co implikuje określone konsekwencje związane z weryfikacją prawidłowości rozliczeń podatkowych dokonanych w oparciu o zakwestionowany przepis i zasadniczo prowadzi do powstania nadpłat. Sytuacje takie w ostatnim czasie nie należą do rzadkości, co uzasadnia głębszą refleksję nad tym tematem w kontekście racjonalności uregulowanych na gruncie ustawy – Ordynacja podatkowa procedur weryfikacji poprawności zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji lub decyzji. Postawić należy tezę, iż niejednolity charakter orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i różny sposób rozliczenia podatku nie zostały w dostateczny sposób uwzględnione w przepisach tej ustawy. Prowadzi to do określonych problemów praktycznych na gruncie prawa podatkowego, które zostaną zasygnalizowane w niniejszym opracowaniu.
One of the fundamental powers of the Constitutional Tribunal granted by the provisions of the Constitution is to decide about the compliance of a statute with the Polish Constitution. The Tribunal’s decisions refer to tax statutes as well, which implies specified consequences connected with the verification of accuracy of tax settlements made under a challenged provision. Such situations have not been uncommon recently, which justifies a more profound reflection on this issue in the context of rationality of verification procedures of tax obligations, regulated under the Tax Ordinance Law, ensuing from a declaration or a decision. One should put forward a thesis according to which a non-uniform nature of the Con stitutional Tribunal’s decisions has not been sufficiently included in the provisions of this statute. This evokes specified practical problems in tax law, which will be outlined in this study.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2019, 11, 2; 169-186
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bieg terminów proceduralnych w kontekście najnowszych zmian ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego
Legal and Administrative Time Limits in the Context of the Latest Amendments of the Act of 14 June 1960 – Administrative Procedure Code
Autorzy:
Batko, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2014413.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja Inicjatyw Akademickich
Tematy:
administrative procedure
interim provisions
Constitutional Tribunal
amendment
post office
procedura administracyjna
przepisy przejściowe
Trybunał Konstytucyjny
nowelizacja
placówka pocztowa
Opis:
Z dniem 3 lipca 2019 r. do polskiej procedury administracyjnej wprowadzono zasadę, że termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe albo w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej albo państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Przed dniem wejścia w życie wskazanej nowelizacji konieczne było nadanie pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe, aby móc stwierdzić, że termin został zachowany. Przepisy przejściowe, wprowadzające wskazane wyżej zmiany, stanowiły, że regulację tę w brzmieniu sprzed nowelizacji stosuje się do stanów faktycznych, jakie miały miejsce przed dniem jej wejścia w życie. Jednakże na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2019 r. również ta regulacja utraciła moc obowiązującą w zakresie, w jakim funkcjonowała na mocy przepisów przejściowych. Dokonana nowelizacja przepisów postępowania administracyjnego oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego pozwoliły na dostosowanie procedury administracyjnej w tym zakresie do wymogów konstytucyjnych i stawianych przez przepisy prawa Unii Europejskiej oraz zapewniły spójność tej regulacji z analogicznymi regulacjami występującymi w innych postępowaniach w polskim systemie prawnym.
On 3 July 2019 a rule that a deadline is deemed to have been met if, before its expiry, a letter was posted at a Polish post office facility of the designated operator in the meaning of the Postal Law Act or at a postal facility of the operator providing the universal postal services in another Member State of the European Union, the Swiss Confederation or a Member State of the European Free Trade Association (EFTA) – a party to the European Economic Area Agreement, was introduced into the Polish administrative procedure. Prior to the date of the aforementioned amendment coming into force, it was necessary to post a letter at a Polish post office facility of the designated operator in the meaning of the Postal Law Act in order to be able to state that the deadline was met. The interim provisions introducing the above-mentioned changes stipulated that the regulation in the wording before the amendment applies to the factual circumstances that took place before the date of its coming into force. However, by virtue of the judgement of the Constitutional Tribunal of 30 October 2019 also the above-mentioned regulation expired to the extent in which it functioned under the interim provisions. The amendment of the administrative proceedings provisions and the aforementioned ruling of the Constitutional Tribunal made it possible to adjust the administrative procedure in this respect to the constitutional requirements as well as the provisions of the law of the European Union, and ensured the consistency of this regulation with analogous regulations in other proceedings in the Polish legal system.
Źródło:
Przegląd Prawa Administracyjnego; 2020, 3; 11-29
2545-2525
2657-8832
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Administracyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Waloryzacja świadczeń we współczesnych systemach zabezpieczenia społecznego
The indexation of social security benefits in contemporary social security insurance systems
Autorzy:
Uścińska, Gertruda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541618.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Tematy:
waloryzacja
indeksacja
zabezpieczenie społeczne
świadczenia emerytalno-rentowe
Trybunał Konstytucyjny
indexation
social insurance
pension-social insurance benefits
Constitutional Tribunal
Opis:
W opracowaniu przedstawiono aspekty prawne i społeczne waloryzacji świadczeń w Polsce i innych współczesnych systemach zabezpieczenia społecznego. Zwrócono uwagę na problemy, które wynikają z przyjętych zasad waloryzacji, w tym konieczność badania i monitorowania ich skutków w zakresie gwarancji minimalnych dochodów osób uprawnionych do tych świadczeń.
The work presents the legal and social aspects of social insurance benefit indexation in Poland and other contemporary social insurance systems. Attention is drawn to the problems which arise from the principles of indexation adopted, including the need to research and monitor their effects in guaranteeing the minimum of incomes to those entitled to these benefits.
Źródło:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka; 2016, 1; 3-13
1731-0725
Pojawia się w:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialność odszkodowawcza funkcjonariuszy publicznych . w świetle orzecznictwa trybunału konstytucyjnego
In the light of the constitutional tribunal’s jurisprudence
Autorzy:
Kielin, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596117.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Prawo konstytucyjne
Prawo cywilne
Odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych
Trybunał Konstytucyjny
Constitutional Law
Civil Law
Public servants responsibility Constitutional Tribunal
Opis:
The question of the public servants responsibility is a very multifaceted issue. The problem touches not only the area of the constitutional law but also the civil law. Art. 77 paragraph 1 of the Polish Constitution is the base of the public servant responsibility as this article establishes the fundamental postulates of the public authority liability. This constitutional rule creates the right to compensation for any harm which has been done because of the public authority illegal action. The “reflection” of the constitutional norm is included in the art. 417 of the civil code, which states the rules of the State liability in the case of damages made by the public servant. Art. 77 paragraph 1 of the Constitution creates the grounds of the public servants responsibility while art. 417 of the civil code is the concretization of the mentioned constitutional rule. The issue of the public servant liability is composed by the elements which have been the subject of Constitutional Tribunal Jurisprudence interests. That is why the article refers to the questions such as the direct applicability of the art. 77 paragraph 1 of the Constitution, the essence of the compensative responsibility as well as to the entities whose liability is based on the mentioned constitutional rule. The paper concerns also the matter of the damage, including the problem of the compensation range, which can be determined on the base of art. 77 paragraph 1 of the Constitution. It should be stressed that the Constitutional Tribunal jurisprudence do not give the categorical answer to the questions mentioned above. However, the role of the Constitutional Tribunal must be emphasized especially approaching the public servants liability question. Constitutional Tribunal has changed the model of the servant liability because of its judgment passed in 2001. Currently, the illegality of the public servant behavior is the sufficient prerequisite of his liability without the necessity of indicating the public servant guilt.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2010, LXXXI (81); 43-63
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd rozjemczy – triumf i kryzys Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy ekonomii politycznej
A Court of Peers – Political economy behind the triumph and crisis of the Polish Constitutional Court
Autorzy:
Joński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498857.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
niezależność i niezawisłość sędziowska
polski kryzys konstytucyjny 2015 r.
transformacja ustrojowa
Polish constitutional crisis
constitutional court
judicial independence
democratic transition
Opis:
Pozycja ustrojowa TK była najwyższa (w kategoriach aktywizmu i legitymizacji) w pierwszych latach transformacji, kiedy wydawał się najbardziej zagrożony. Z kolei istotny kryzys sądownictwa konstytucyjnego nastąpił ćwierć wieku od przemian ustrojowych, gdy demokracja konstytucyjna wydawała się silna i dobrze zakorzeniona. Aby wyjaśnić tę sprzeczność, w tekście zaproponowano trzy modele pozycji ustrojowej sądu konstytucyjnego, uwzględniające perspektywę ekonomii politycznej. Pierwszy, „sądu rozjemczego”, zakłada polityczną selekcję sędziów w celu zapewnienia reprezentacji różnych wrażliwości ideologicznych oraz konsensualny styl orzekania. Drugi, „Izby Konstytucyjnej SN”, zakłada odpolityczniony system nominacji, neguje znaczenie wrażliwości ideologicznych i zachęca do zgłaszania zdań odrębnych. Trzeci, „Trzeciej Izby Parlamentu”, oznacza rozmontowanie sądownictwa konstytucyjnego, gdyż polityczna selekcja sędziów przekształca sąd w kolejną instytucję większościową realizującą cele partyjne. Negocjowana natura polskiej transformacji ustrojowej stworzyła zapotrzebowanie na instytucje pełniącą funkcje „sądu rozjemczego”, tym samym wzmacniając legitymizację TK wśród polityków i zniechęcając ich od ataków na jego niezależność. Fundamentalne zmiany na scenie politycznej obserwowane po 2005 r. – osłabienie formacji postkomunistycznej i podział sceny między dwa ugrupowania postsolidarnościowe, kierowane przez nową generację liderów – zburzyły ten konsensus i zaowocowały erozją pozycji ustrojowej do „Trzeciej Izby Parlamentu”.
The Constitutional Court was at its strongest (in terms of activism and legitimacy) at the early stages of democratic transition, at the very moment when it was expected to be the most vulnerable. An effective end of the constitutional adjudication came quarter a century after the regime change, when constitutional democracy appeared strong and well-entrenched. To explain this puzzle, this paper proposes three political-economy models of the Constitutional Court’s position. First – ‘the court of peers’ – assumes political selection of constitutional judges to provide representation of ideological sensitivities, and largely consensual decision-making inside the Court. Second – ‘the Constitutional Chamber of the Supreme Court’ – assumes de-politicized selection procedures, downplays ideological sensitivities and encourages dissent. Third – called the ‘Third Chamber of the Parliament’ – amounts to the dismantling of the constitutional adjudication, as political selection of constitutional judges transforms the Court in yet another majoritarian institution pursuing party goals. It is argued, that the negotiated nature of the Polish transition created demand for ‘the court of peers’ type of an institution, thereby fostering Constitutional Court legitimacy among politicians and restraining them from assaults on its independence. However, a fundamental shift in the political landscape observed in 2005 – diminishing of the post-communist formation and the ascent of two post-Solidarity parties led by the new generation of leaders – shattered this consensus and resulted in the Constitutional Court’s erosion towards the ‘Third Chamber of the Parliament’.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 70-102
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparative Arguments in the Legal Debate Over Judiciary Reform in Poland
Argumenty porównawcze w prawniczej debacie nad reformą sądownictwa w Polsce
Autorzy:
Ludwikowski, Rett R.
Kraśnicka, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029649.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
judiciary reform
Constitutional Tribunal
Supreme Court
Polska
comparative arguments
reforma sądownictwa
Trybunał Konstytucyjny
Sąd Najwyższy
Polska
argumenty porównawcze
Opis:
The judiciary reform in Poland started in 2015 with the replacement of judges in the Polish Constitutional Tribunal, the court responsible for the judicial review. It continued with amendments of laws addressed to judges and functioning of the Polish Supreme Court. Controversies over the reform reached the international level and triggered reactions from the European institutions and resulted in judgments of the Court of Justice. The article deals with comparative arguments (examples from the United States, Austria, France or Germany) concerning the extensive judiciary reform that have been presented by its authors throughout the debates and as response to criticism.
Reforma sądownictwa w Polsce rozpoczęła się w 2015 roku od wymiany sędziów w polskim Trybunale Konstytucyjnym, sądzie odpowiedzialnym za kontrolę konstytucyjności prawa. Reforma była kontynuowana poprzez zmiany ustaw dotyczących sędziów i sposobu funkcjonowania polskiego Sądu Najwyższego. Kontrowersje wokół reformy osiągnęły poziom międzynarodowy i wywołały reakcje instytucji europejskich oraz zaowocowały wyrokami Trybunału Sprawiedliwości. W artykule omówiono argumenty porównawcze (przykłady ze Stanów Zjednoczonych, Austrii, Francji czy Niemiec) dotyczące szeroko zakrojonej reformy sądownictwa, które były przedstawiane przez jej autorów w toku debat i jako odpowiedź na krytykę.
Źródło:
Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2021, 2; 95-118
1733-2680
2451-0610
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Międzynarodowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwięzione między lękiem a gniewem? Powstanie i rozpad wspólnoty buntu w czasie protestów kobiet po wyroku Trybunału Konstytucyjnego
Trapped Between Fear and Anger? Community of Rebellion Emergence and Disintegration During Women’s Protests Caused by the Ruling of the Constitutional Tribunal on Abortion
Autorzy:
Frąckowiak-Sochańska, Monika
Zawodna-Stephan, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134322.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
emocje
lęk
gniew
aborcja
Strajk Kobiet
Trybunał Konstytucyjny
emotions
anxiety
anger
abortion
Women’s Strike
Constitutional Tribunal
Polska
Opis:
Artykuł powstał na podstawie analizy dwudziestu pięciu wywiadów jakościowych z kobietami popierającymi protest obywatelski przeciwko orzeczeniu TK z 22 października 2020 zakazującemu aborcji z powodu przesłanek embriopatologicznych. Jest on poświęcony rekonstrukcji dynamiki emocji doświadczanych przez kobiety – początkowo indywidualnie, a następnie w ramach wspólnoty buntu na różnych etapach jej trwania i rozpadu. Autorki zaprezentowały kontekst emocji przeżywanych zarówno indywidualnie jak i kolektywnie oraz pokazały, jak utrata poczucia bezpieczeństwa ontologicznego w konsekwencji wyroku prowadziła do pojawiania się lęku i smutku u badanych. W tekście opisano również, jak wspominane uczucia ewoluowały w gniew mobilizujący do zaangażowania w protest. Pokazano, jak początkowa energia wspólnych manifestacji zaczęła się wypalać i skutkowała rozczarowaniem, kiedy podstawowy cel protestów nie został osiągnięty. Autorki wskazały, że pomimo rozgoryczenia sytuacją, kobiety ani w czasie manifestacji ani później nie były „uwięzione” w trudnych emocjach i wytwarzały strategie przywracania stabilności emocjonalnej i budowania poczucia wolności pomimo systemowych ograniczeń.
The article is based on the analysis of twenty-five qualitative interviews (IDI) with women supporting the civil protest against the ruling of the Constitutional Tribunal from October 22, 2020, prohibiting abortion due to embryo-pathological premise. It addresses the emotional dynamics experienced individually and within a community of rebellion at various stages of its duration and disintegration. The authors analyzed the context of emotions and demonstrated how the loss of ontological safety resulting from the ruling led to the respondents’ anxiety and grief that transformed into anger. The latter mobilized women to participate in the protest. The article describes how the energy of demonstrations diminished, leading to disappointment when the goal of the protests was not achieved. The authors indicate that despite the resentment, women were not “trapped” in difficult emotions during the demonstrations and afterward, and they developed the strategies aimed to restore emotional stability and build a sense of freedom despite systemic constraints.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2022, 1; 9-35
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uzasadnienie orzeczenia w sprawie pytania prawnego
Autorzy:
Stębelski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788199.pdf
Data publikacji:
2014-09-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
uzasadnienie orzeczenia
pytanie prawne
Trybunał Konstytucyjny
kompetencje
procedura
justification of a judgement resolving
legal question
Constitutional Tribunal
competences
procedure
Opis:
The procedure of question of law to the Constitutional Tribunal (article 193 of the Constitution) allows both a court and the Tribunal to have a dialogue concerning the normative act which will determine an issue current before that court. This specific dialogue should be reflected in the explanatory part of the judgment. Moreover, the effectivity of that dialogue depends strictly upon the way Tribunal explains motives of the ruling and presents its argumentation. The explanation of the judgment does not have a status of universally binding and final statement of the Tribunal. However it should convince the court and other addressees of the judgment of the Tribunal’s interpretation of the constitutional norms taken into consideration in particular case. Explanation presented by the Tribunal should give a clear solution of the constitutional issue put forward by the court in its question of law. Only then the court may resolve individual case issuing a judgment which conforms to the Constitution.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2014, 4 (200); 99-116
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 czerwca 2013 r. sygn. akt K 33/12
Autorzy:
Nowakowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1393690.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
konstytucja
Traktat o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
Constitutional Tribunal
Constitution
Treaty on the Functioning of
the European Union
Opis:
In June 2013, the Constitutional Tribunal issued a judgment concerning constitutionality of the Act of 11 May 2012 on ratification of the European Council Decision no. 2011/199/UE of 25 March 2011 amending Article 136 of the Treaty on the Functioning of the European Union with regard to a stability mechanism for Member States whose currency is the euro. On 26 June 2012, a group of Members of the Polish Parliament filed a motion to the Constitutional Tribunal to assess the constitutionality of the procedure of – in the applicants’ opinion – granting an international organization the power of the state’s authority. The MPs requested the examination of the compliance of the Act on ratification with Article 90 of the Constitution in connection with Article 120, sentence 1, Article 88, Article 146 and Article 219 of the Constitution as well as with Article 48 item 6 of the Treaty on Establishing the European Union. The Constitutional Tribunal, making use of the arguments of the European Court of Justice as well as other courts and tribunals in other EU Member States, finally adjudicated that such an amendment of Article 136 of the Treaty on the Functioning of the European Union does not transfer any competences belonging to the state to any international organization or institution. The Tribunal concluded that the above-mentioned ratification is constitutional and in line with Article 89, item 1, point 3 of the Constitution. The judgment has not been widely commented in the doctrine so far
W czerwcu 2013 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok dotyczący konstytucyjności ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro. Dnia 26 lipca 2012 r. grupa posłów na Sejm złożyła do Trybunału Konstytucyjnego wniosek dotyczący oceny zgodności – w ocenie wnioskodawców – przekazującej organizacji międzynarodowej przez Rzeczpospolitą Polską kompetencji organów władzy państwowej. Posłowie wnosili o zbadanie zgodności ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację z art. 90 Konstytucji w związku z art. 120 zdanie pierwsze, art. 88, art. 146 i art. 219 Konstytucji oraz art. 48 ust. 6 Traktatu o Unii Europejskiej. Trybunał Konstytucyjny, wspierając się argumentacją Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i sądów oraz trybunałów w pozostałych państwach członkowskich, orzekł, że wprowadzenie do prawa pierwotnego Unii Europejskiej, tj. art. 136 ust. 3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej nie jest źródłem (zobowiązaniem) przekazania jakichkolwiek kompetencji przysługujących państwu na inny organ lub organizację, tym samym wskazując na konstytucyjność trybu uchwalenia ustawy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Konstytucji. Orzeczenie to jak dotychczas nie było szerzej komentowane w doktrynie.
Źródło:
Ius Novum; 2015, 9, 4; 154-168
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o lustrację dziennikarzy w Polsce w okresie IV Rzeczpospolitej
The dispute over the Lustration of Journalists during the Fourth Polish Republic
Autorzy:
Kuca, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546731.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
media
proces lustracyjny
ustawa lustracyjna
Trybunał Konstytucyjny
Prawo i Sprawiedliwość
inspection process
inspection act
Constitutional Tribunal
Right and
Justice
Opis:
Artykuł dotyczy sporu o powszechną lustrację dziennikarzy, która miała być wprowadzona na podstawie rozwiązań prawnych z okresu tzw. IV Rzeczpospolitej, projektu politycznego realizowanego w Polsce w latach 2005–2007. W tekście skoncentrowano się na sporze środowiska dziennikarskiego o lustrację dziennikarzy regulowaną ustawą, która weszła w życie w 2007 r. Ostatecznie przepis o lustracji dziennikarzy został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z konstytucją. Artykuł jest częścią projektu badawczego dotyczącego relacji IV Rzeczpospolitej z mediami w latach 2005–2007. Autor bada różne aspekty tych relacji. Są to zarówno badania prasoznawcze wybranych tytułów prasowych w odniesieniu do konkretnych wydarzeń politycznych z lat 2005– 2007, jak i analizy problemowe dotyczące niektórych aspektów związanych z funkcjonowaniem mediów. Przeprowadzenie i poszerzenie zakresu lustracji było jednym z postulatów pr ogramowych IV Rzeczpospolitej, miało służyć oczyszczeniu państwa z naleciałości PRL. Propozycja powszechnej lustracji dziennikar zy wywołała jednak ostry spór w środowisku dziennikarskim w Polsce. Przeciwnicy zapisów lustracyjnych argumentowali, że mogą one godzić w konstytucyjne zapisy dotyczące wolności słowa. Podnoszono także, że to sami dziennikarze, a nie władze państwowe mają dbać o wiarygodność zawodu dziennikarskiego. Kilku znanych dziennikarzy zapowiedziało, że mimo zapisów ustawowych nie podda się lustracji. W środowisku dziennikarskim byli jednak krytycy takiej postawy. Uważali oni, że podstawą pracy dziennikarza jest wiarygodność, która daje mandat do występowania w imieniu opinii publicznej. Ich zdaniem bojkot składania oświadczeń lustracyjnych wystawiał na szwank wiarygodność dziennikarską.
The article touches upon disputes about obligatory Lustration of journalists. Those restrictions was planned to be imposed under legislation from the political project (2005- 2007) during the IV Republic of Poland. The article focuses on the dispute within the journalistic environment connected with Lustration, which came into force in 2007. Ultimately, this obligation was recognized by Constitutional Tribunal as illegal. The article is a part of a research project connected with relations between the IV Republic of Poland and the media in the years 2005–2007. It consists of the research into different newspaper titles connected with political events from 2005–2007 as well as articles connected with chosen aspects of the functioning of the media system in Poland. Implementing and broadening the scope of Lustration was one of the postulates of the program of the IV Republic of Poland, which was intended to purge the state of the remnants of the People's Republic of Poland. However, the proposal of general lustration of journalists caused a sharp dispute among the journalists in Poland. Opponents of the provisions of Lustration argued that they could breech constitutional provisions regarding freedom of speech. It was also argued that it was the journalists themselves, and not the state authorities, who ought to take care of the credibility of the journalist profession. That is why several well-known journalists announced that, despite the statutory provisions, they would not submit to Lustration. In the journalistic milieu, however, there were critics of this attitude. They believed that the basis of a journalist's work is credibility, which provides a basis for acting on behalf of the public. In their opinion, a boycott of Lustration jeopardized journalistic credibility.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2018, 6, 1; 45-57
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Article 35 Section 2 of the Act on the Local Referendum in the Light of the Constitutional Principle of Proportionality
Artykuł 35 ustęp 2 ustawy o referendum lokalnym w świetle konstytucyjnej zasady proporcjonalności
Autorzy:
Buczkowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918769.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
principle of proportionality
local referendum
right to court
Constitutional Tribunal
zasada proporcjonalności
referendum lokalne
prawo do sądu
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
The subject of the article is the analysis of the provisions of the Art. 35 (2) of the Act on Local Referendum against the background of the Art. 31 (3) of the Constitution of the Republic of Poland, creating the conditions for admissibility of formulating restrictions on the use of constitutionally specified provisions the rights and freedoms of the individual. The aim of the study is to determine whether the statutory regulation under review remains compliant with the constitutional principle of proportionality regarding the citizen’s right to a court. The main thesis is that the disposition of the Art. 35 (2) of the Local Referendum Act does not infringe the individual’s rights related to the pursuit of claims related to unreliable referendum campaigns.
Przedmiotem artykułu jest analiza postanowień art. 35 ust. 2 ustawy o referendum lokalnym na tle wynikających z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP przesłanek dopuszczalności formułowania ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnie określonych praw i wolności jednostki. Celem opracowania uczyniono ustalenie, czy badana regulacja ustawowa pozostaje w zgodzie z konstytucyjną zasadą proporcjonalności w zakresie przysługującego obywatelowi prawa do sądu. Główną tezą prowadzonych rozważań uczyniono stwierdzenie, że dyspozycja art. 35 ust. 2 ustawy o referendum lokalnym nie narusza uprawnień jednostki związanych z dochodzeniem roszczeń odnoszących się do nierzetelnego prowadzenia kampanii referendalnej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 61-74
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontrpubliczności polskiego konstytucjonalizmu na przykładzie praw kobiet
Counterpublics of Polish Constitutionalism Illustrated with the Example of Women’s Rights
Autorzy:
Kocemba, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965971.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
prawa kobiet
kontrpubliczności
konstytucjonalizm
Trybunał Konstytucyjny
analiza dyskursu
feminizm
Women’s rights
counterpublics
constitutionalism
Constitutional Court
discourse analysis
feminism
Opis:
Artykuł porusza kwestię miejsca i obecności kobiet w sferze publicznej, a także wpływania na nie przez instytucję, jaką jest Trybunał Konstytucyjny. Za pomocą analizy dyskursu autorka badała orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, a także dyskurs medialny, które ukazują dominujące tendencje dotyczące praw kobiet w polskim konstytucjonalizmie. Autorka, używając kategorii kontrpubliczności, przybliża także ruchy emancypacyjne istotne ze względu na prawa kobiet i ich obecność w sferze publicznej. Przygląda się także mitom dotyczącym Trybunału Konstytucyjnego. W polskim konstytucjonalizmie dostrzega pole do zaistnienia procesów emancypacyjnych.
The article discusses the issue of the place and presence of women in the public sphere, and tries to answer the question of how these matters are impacted by the institution of the Constitutional Tribunal. Applying the method of discourse analysis, I have examined the Polish Constitutional Tribunal’s decisions and looked into the media discussion, with both revealing dominant trends regarding women’s rights in Polish constitutionalism. Using the category of counterpublics, I also cover emancipation movements important on account of women’s rights and their presence in the public domain. I also address the common myths concerning the Constitutional Tribunal. There are also mentions of room for the materialisation of emancipation processes in Polish constitutionalism.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2019, 11, 1; 56-82
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie oprogramowania R i RQDA w jakościowo-ilościowej analizie treści orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
Usage of Software Packages R and RQDA in a Qualitative-Quantitative Content Analysis of Verdicts of Polish Constitutional Tribunal
Autorzy:
Winczorek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/622959.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
CAQDA
RQDA
R (oprogramowanie)
analiza treści
rzetelność kodowania
Trybunał Konstytucyjny
R (software)
content analysis
intercoder reliability
Polish Constitutional Tribunal
Opis:
Artykuł opisuje wykorzystanie pakietu statystycznego „R” z nakładką CAQDA „RQDA” w jakościowo-ilościowej triangulowanej analizie treści z kodowaniem swobodnym, analizą rzetelności kodowania i statystycznej istotności wyników, przeprowadzonej na próbie uzasadnień orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z lat 1986–2009. Przedstawia najważniejsze własności oprogramowania, założenia badania, jego metodologię i zastosowane procedury analizy danych, a także pytania epistemologiczne, które pojawiły się w efekcie jego realizacji.
The paper describes utilization of R statistical software with RQDA CAQDA package in a mixed qualitative-quantitative triangulated content analysis with free coding, intercoder reliability analysis, and statistical significance analysis, performed on a sample of justifications of verdicts of Polish Constitutional Tribunal, issued between 1986 and 2009. It presents the most important features of software used, assumptions of the study, its methodology and procedures of data analyses, as well as epistemic questions which arose in the course of its execution.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2014, 10, 2; 138-161
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Transparency of Constitutional Reasoning: A Text Mining Analysis of the Hungarian Constitutional Court’s Jurisprudence
O transparentności uzasadnień konstytucyjnych. Analiza tekstowa orzecznictwa węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Sebők, Miklós
Gárdos-Orosz, Fruzsina
Kiss, Rebeka
Járay, István
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348120.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Hungarian Constitutional Court
constitutional reasoning
methods of interpretation
text mining
węgierski Trybunał Konstytucyjny
uzasadnienia konstytucyjne
metody interpretacji
analiza tekstowa
Opis:
The analysis of constitutional interpretation has received much attention in recent years. This article is a contribution to research using text mining methods to account for markers of constitutional reasoning in big data-sized text corpora. We examine how often the Hungarian Constitutional Court (the HCC) reflected on the various methods of interpretation. For this purpose, we have created a complex corpus covering all HCC decisions and orders between 1990 and 2021. We found evidence that the methodological practice of the HCC is not self-reflexive in general as only 44% of its decisions make a reference to at least one method of interpretation. We also show that the self-reflexive nature is even more prevalent (in fact, ubiquitous) in 100 doctrinally important decisions from the 30 years of jurisprudence in question. While this study is a first step towards the quantitative analysis of the reasoning of the constitutional judiciary, further mixed methods research is needed to account for intertemporal changes in such data and to refine the measurement of constitutional interpretation.
W ostatnich latach analiza interpretacji konstytucyjnej cieszy się dużym zainteresowaniem. Niniejszy artykuł stanowi wkład do badań z wykorzystaniem metod analizy tekstowej (text mining) celem wyjaśnienia znaczników uzasadnień konstytucyjnych w materiale tekstowym o charakterze big data. Badamy, jak często węgierski Trybunał Konstytucyjny (WTK) rozważał różne metody interpretacji. W tym celu zgromadziliśmy materiał obejmujący wszystkie decyzje i postanowienia WTK z lat 1990–2021. Znaleźliśmy dowody na to, że praktyka metodologiczna WTK generalnie nie jest autorefleksyjna, ponieważ w 44% decyzji powołuje się co najmniej na jedną metodę interpretacji. Wykazujemy także, że autorefleksyjny charakter jest nawet przeważający (wręcz wszechobecny) w 100 doktrynalnie istotnych decyzjach z omawianego 30-lecia orzecznictwa. Chociaż opracowanie stanowi pierwszy krok w kierunku ilościowej analizy rozumowania sądownictwa konstytucyjnego, potrzebne są dalsze badania metodami mieszanymi, aby uwzględnić międzyokresowe zmiany takich danych i udoskonalić pomiar interpretacji konstytucyjnej.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 3; 11-44
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służba cywilna w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
Civil Service in the Jurisprudence of the Constitutional Tribunal
Autorzy:
Mroczka, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927232.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
służba cywilna
Trybunał Konstytucyjny
orzecznictwo
polityzacja
neutralność polityczna
bezstronność
profesjonalizm
civil service
Constitutional Tribunal
jurisprudence
politicization
impartiality
professionalism
political neutrality
Opis:
Służba cywilna (dalej: s.c.) stanowi kluczowy element każdego państwa prawnego. Jako instytucja odpowiedzialna za wykonywanie władztwa publicznego nie jest wolna od nacisków i prób jej zawłaszczenia do celów partyjnych. Polskie doświadczenia w zakresie tworzenia neutralnej politycznie s.c. nie są okazałe. Pierwsza regulacja w tym zakresie powstała w okresie II Rzeczypospolitej. Po wojnie konstrukcja niezależnej i profesjonalnej s.c. została stopniowo zdemontowana, tak by w 1974 r. całkowicie ją zlikwidować. Po upadku PRL przez kilka lat bezskutecznie starano się reaktywować s.c. Dopiero w lipcu 1996 r. parlament uchwalił podstawy dla systemu s.c. W kolejnych latach dokonano ich rewizji poprzez nowelizacje bądź uchwalenie nowych ustaw (trzy ustawy w ciągu kilkunastu lat). Działania decydentów dotyczące s.c. w tym okresie były przedmiotem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Orzeczenia ukształtowały istotne dla s.c. warunki funkcjonowania i dokonały wykładni aksjomatów tej instytucji. Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza kluczowych wyroków TK.
The civil service (c.s.) is a key element of any nation of law. As an institution responsible for exercising the public authority c.s. is not free from political pressure and takeover attempts for the purposes of the party. Polish experience in the creation of a politically neutral c.s. has not been impressive. The first regulation was created during the interwar period. After the World War II, the idea of an independent and professional c.s. was gradually dismantled to be completely abandoned in 1974. After the collapse of PRL, until 1996, there were several unsuccessful attempts to revive c.s. In that year the parliament adopted a basis for the c.s. system but even that attempt was subsequently revised in upcoming years by further changes (three new acts of law). Moreover, it has to be pointed out that during those years the actions of decision-makers concerning the c.s. have been the subject of jurisprudence by the Constitutional Tribunal. The rulings issued by the Tribunal have shaped the operational conditions which are important for c.s. and have developed an interpretation of the constitutional axioms of that institution. Analysis of key sentences of the Constitutional Court is the subject of this paper.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 171-188
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podatek katastralny w kontekście konstytucyjnej zasady sprawiedliwości opodatkowania
Autorzy:
Kopyściańska, Katarzyna Alesandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/610043.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
tax
real estate tax base
cadastre
tax justice
the Constitutional Court
podatek
nieruchomości
podstawa opodatkowania
kataster
sprawiedliwość opodatkowania
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
The main feature of the currently existing system of property taxation is that the taxation basis is an area of land or an individual, as it is in real estate tax and forest tax or conversion occurring in the construction of agricultural tax. The adoption of such a tax base results in a significant simplification of the tax assessment. Nevertheless, in many situations, the value of taxes paid is significantly different from the actual value of the property which should undoubtedly be seen as a negative phenomenon. The introduction of a cadastral tax would certainly successfully increase government revenues even with neutral tax rates. A modern tax system that would contain information about all properties in Poland and their owners would make it difficult to evade taxes. Surely, therefore, property tax reform towards linking it with market value is essential.
Podstawową cechą obowiązującego aktualnie systemu opodatkowania nieruchomości jest to, że podstawę ich opodatkowania stanowi powierzchnia gruntu – albo fizyczna (jak ma to miejsce w podatku od nieruchomości i podatku leśnym), albo przeliczeniowa (występująca w konstrukcji podatku rolnego). Przyjęcie takiej podstawy opodatkowania powoduje znaczne uproszczenie wymiaru podatków, jednak w wielu sytuacjach wartość płaconego podatku znacząco odbiega od rzeczywistej wartości nieruchomości, co należy niewątpliwie postrzegać jako zjawisko negatywne. Wprowadzenie podatku katastralnego spowodowałoby z całą pewnością sukcesywny wzrost dochodów samorządowych, nawet przy zastosowaniu neutralnych stawek podatkowych. Nowoczesny system podatkowy, który zawierałby informacje o wszystkich nieruchomościach w Polsce i ich właścicielach, utrudniałby uchylanie się od opodatkowania, z którym mamy do czynienia aktualnie. Z całą pewnością reforma podatku od nieruchomości w kierunku powiązania go z rynkową wartością jest niezbędna.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2016, 50, 1
0459-9586
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europejska karta samorządu lokalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
European Charter of Local Self-Government in judicial decisions of the Constitutional Tribunal
Autorzy:
Kieres, Leon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693358.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European Charter of Local Self-Government
self-government
Constitutional Tribunal
Constitution
Europejska karta samorządu lokalnego
samorząd terytorialny
Trybunał Konstytucyjny
Konstytucja
Opis:
When it comes to deciding upon a review model of normative acts regulating the situation of self-government, the Constitutional Tribunal regards the Constitution as the main source of such a model. However, the Constitutional Tribunal also invokes provisions of the European Charter of Local Self-Government as the source of a review model of normative acts that regulate the situation of self-government. The latter, however, is done only to support the rationale of judgments based on the Constitution, thus in the process of a Constitutional Tribunal review of normative acts, the European Charter is an ancillary document. At the same time, it is permissible to exclude the provisions of the European Charter when it is impossible to determine a review model due to the fact that an issue regulated in the European Charter has not been addressed in the Constitution. The significance of this, however, may only become apparent in the future, if certain amendments to the Constitution have been made, resulting in a constitutional omission.
Trybunał Konstytucyjny uznaje Konstytucję za podstawowe źródło wzorców kontroli (konstytucyjne wzorce kontroli) aktów normatywnych (ustaw, przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe), stanowiących o sytuacji samorządu terytorialnego. Trybunał przywołuje również postanowienia Europejskiej karty samorządu lokalnego jako źródło wzorców kontroli aktów normatywnych, które regulują sytuację samorządu terytorialnego. Przywoływanie to ma jednak przede wszystkim charakter wspierający argumentację i jej wyniki, które Trybunał wywodzi z Konstytucji. Karta w trybunalskiej kontroli zgodności aktów normatywnych, stanowiących o sytuacji samorządu terytorialnego, pełni tym samym rolę aktu pomocniczego. Trybunał dopuszcza zarazem wyłączność Karty w tej kontroli, jeżeli Konstytucja nie pozwala na ustalenie wzorca kontroli w sytuacji zaniechania przez ustrojodawcę ujęcia w Konstytucji problemu, który został uregulowany w Karcie. Pogląd ten ma jednak znaczenie prospektywne i odnosi się do ewentualnych zmian w Konstytucji, które prowadziłyby do takiego konstytucyjnego zaniechania.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 3; 79-99
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Legitimacy of Trade Unions and Employers’ Organizations to Initiate Proceedings Before the Constitutional Court in the Light of the Jurisprudence of the Constitutional Court
Autorzy:
Niedzielska, Bernadeta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619025.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
legitimacy
control of constitutionality
Trade unions
employers’ organizations
The Constitutional Court
legitymacja
kontrola konstytucyjności
związki zawodowe
organizacje pracodawców
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
The control over constitutionality carried out by the Constitutional Court is executed on the initiative of subjects strictly specified within the Constitution. Trade unions and employers’ organisations have legitimacy limited to cases under their spectrum of operation. Increasing number of applications for constitutionality control from trade unions and employers’ organisations makes the tribunal procedural rights of these entities a subject of numerous statements of the Constitutional Court. The following article attempts to present the views of the Constitutional Court in regard to the locus standi of trade unions and employers’ organisations laid down in the jurisprudence of the Constitutional Court, and their overall assessment. The organs entitled to tribunal legitimacy are “nationwide trade union organs”. A trade union is a voluntary and self-governing organisation of working people, established to represent and defend their rights, as well as labour and social interests. Other entities entitled to the legitimacy are also “nationwide labour organisation authorities”. The main task of employers’ organisations is protection of rights, and representation of interests, including economic ones, of associated members. In the assessment of employers’ organisations legitimacy, the Constitutional Court developed two concepts: the concept of “exceptional” legitimacy, and the concept of “common denominator”. These concepts justify recognition of the lack of legitimacy. They are not accepted indiscriminately, as they are considered unsupported by resolutions of the Constitution. That conceptualisation narrows the “scope of activity” of trade unions and employers’ organisations, as not all the statutory tasks of these entities substantiate their applicable legitimacy. Although social and economic interests are within the range of activity of entities with special legitimacy, according to The Court, they are not covered by tribunal legitimacy.
W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia poglądów Trybunału Konstytucyjnego na temat legitymacji czynnej związków zawodowych i organizacji pracodawców wyrażonych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz ich ogólnej oceny. Legitymacja trybunalska przysługuje „ogólnokrajowym organom związków zawodowych”. Związek zawodowy to dobrowolna i samorządna organizacja ludzi pracy powołana do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Legitymacja przyznana jest także „ogólnokrajowym władzom organizacji zawodowych”. Podstawowym zadaniem organizacji pracodawców jest ochrona praw i reprezentowanie interesów, w tym gospodarczych, zrzeszonych członków. W ocenie legitymacji związków zawodowych Trybunał wypracował dwie koncepcje: legitymacji „wyjątkowej” oraz „wspólnego mianownika”. Uzasadniają one uznanie braku legitymacji. Nie są przyjmowane bezkrytycznie, oceniane są jako praktyki nieznajdujące oparcia w postanowieniach Konstytucji. Takie ujęcie zawęża „zakres działania” związków zawodowych i organizacji pracodawców, gdyż nie wszystkie ustawowe czy statutowe zadania tych podmiotów będą uzasadniały ich legitymację wnioskową. Interesy ogólnospołeczne i gospodarcze, choć znajdują się wśród zadań podmiotów o legitymacji specjalnej, nie są – zdaniem Trybunału – objęte legitymacją trybunalską.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies