Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

Niniejsza publikacja stanowi próbę przekrojowego omówienia dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na temat wolności gospodarczej uregulowanej przez art. 20 i art. 22 polskiej Konstytucji. W pierwszej części omówiona zostaje podwójna natura wolności działalności gospodarczej, którą Trybunał Konstytucyjny interpretuje jako konstytucyjną zasadę ustrojową, jak również prawo podmiotowe o charakterze negatywnym. Wskazany zostaje również sposób i charakter powiązania tych dwóch różnych ujęć omawianej wolności. Następnie przedstawiona zostaje kwestia dopuszczalności ograniczania wolności działalności gospodarczej. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wskazuje tutaj, iż punktem odniesienia dla określenia granic ingerencji ustawodawcy w wolność gospodarczą można szukać nie tylko w „ważnym interesie publicznym” z art. 22 Konstytucji, ale również - w pewnym zakresie - w art. 31ust.3, proklamującym zasadę proporcjonalności. Publikacja zakończona jest próbą podsumowania orzecznictwa polskiego sądu konstytucyjnego na temat konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej, oraz zmierza do udzielenia odpowiedzi na pytanie czy - na gruncie orzecznictwa TK - kategorii wolności działalności gospodarczej można przypisać walor pojęcia w pełni ukształtowanego.

The present publication constitutes an attempt of a sectional overview of the previous jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of economic activity regulated under article 20 and article 22 of the Polish Constitution. Objective analysis begins with the description of double nature of the freedom of economic activity that is interpreted by the Tribunal as a constitutional principle (rule of law) as well as one of the fundamental rights. The presentation concerns itself also with the type of the interrelationship between these two ways of expression of the analysed freedom. Further on, the presentation concentrates on the admissibility of the limitation of the freedom of economic activity. Analysis of the jurisdiction of the Constitutional Tribunal indicates, that the legal limits of the legislator’s interference within the scope of the freedom of economic activity comes out not just as „of important public interest” under article 22 of the Polish Constitution, but also has its basis in article 31 section 3, that formulates the principle of proportionality. The article ends up with an attempt to resume the jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of the economic activity as well as attempts to answer the question if, under jurisdiction of the Constitutional Tribunal, the present freedom has already taken a fully formed shape and meaning.