Problematyka emerytur dla kobiet urodzonych w 1953 r. na tle orzecznictwa oraz statystyki sądowej

Wcześniejsze emerytury były przyznawane w specjalnych trybach przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, skutkowało to obniżeniem wysokości przyszłego świadczenia wynikającego z prawa do emerytury powszechnej ze względu na pomniejszanie wysokości dostępnego zgromadzonego kapitału ubezpieczonej. Jednak w przypadku kobiet urodzonych w 1953 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego skutkowało – przynajmniej pod względem prawnym – zmianą ich statusu. Analiza wyroków wydawanych przez sądy powszechne w zakresie odwołań wniesionych przez niezadowolone z rozstrzygnięć Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczone wskazuje, że poszczególne jednostki przedstawiały znaczne rozbieżności w wykładni przepisów. Choć ustawodawca w ramach nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadził do porządku prawnego nowe rozwiązanie, to do tego momentu (przez ponad rok) realizacja konstytucyjnych praw kobiet urodzonych w 1953 r. dokonywała się w obrębie orzecznictwa sądów powszechnych. Artykuł przedstawia, w jakim zakresie orzecznictwo jest rozbieżne, oraz wskazuje na główne argumenty przemawiające za uwzględnieniem poszczególnych linii orzeczniczych, w tym także na główne tezy przedstawione w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, co może być wskazówką dla orzeczników.

Early retirement pensions given to women born in 1953 under special procedures payable before reaching the universal retirement age and here upon the fulfillment of certain conditions, have resulted in a reduction of any future benefits with regard to the retirement pension as such, and here due to the reduction in the insurance capital accumulated. However, the ruling of the Polish Constitutional Tribunal has resulted in – at least in legal terms – a change in their benefit status. Analysis of court rulings shows numerous discrepancies between the said. Although the legislature has passed a new act to implement the Constitutional Tribunal judgment, hitherto (and here for over a year) courts were obligated to allow women born in 1953 to fulfill their constitutional rights yet within the jurisdiction of such courts. The article shows the extent to which courts iverge and presents the main arguments for the specific rulings themselves, indicating – at the same time – the main thesis advanced in the Constitutional Tribunal judgment, which may serve as a pointer for the judiciary.