Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "structuralism," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-95 z 95
    Tytuł:
    Antyrealistyczna ucieczka w sferę możliwości
    Antirealist escape to the realm of possibilities
    Autorzy:
    Wójtowicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690612.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Charles S. Chihara
    constructivism
    Geoffrey Hellman
    structuralism
    linguistic constructivism
    modal structuralism
    Opis:
    The article is devoted to a popular presentation of two important styles of thinking concerning the problem of existence of mathematical objects: Chihara's linguistic constructivism, and Hellman's modal structuralism. According to Chihara, mathematical statements should be interpreted as referring to certain linguistic construction; according to Hellman, mathematics is the science of possible structures. The motivations and main ideas are examined (without going into technical details), and the similarities and differences between these two viewpoints are highlighted.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2008, 42; 15-27
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sociology of the Economy versus Economic Sociology
    Autorzy:
    Tittenbrun, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942374.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    sociology of the economy
    economic sociology
    theory of socioeconomic structuralism
    structuralism
    Opis:
    Sociology of the economy and economic sociology both can be used as a name for specific subdisciplines of sociology. In this paper, by introducing theory of socioeconomic structuralism, I off er a solution that may reconcile the supporters of both competing concepts. I claim that fruitless competition may be avoided through demarcating respective areas of interest. Th e sociology of the economy could be defined as a sociological view of the economic structure, which could also cover the issues of interest socioeconomics, i.e. the impact of non-economic factors on economic phenomena and processes. Whereas economic sociology would deal with the impact of economic structures on non-economic spheres of social life. In this article, I will thoroughly examine two well-known concepts: Homans's theory of exchange and Becker's economic sociology and through their critical analysis I will define my proposals.
    Źródło:
    Warsaw Forum of Economic Sociology; 2010, 1, 1; 165-185
    2081-9633
    Pojawia się w:
    Warsaw Forum of Economic Sociology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp do filozofii Jean-François Lyotarda
    Autorzy:
    Słomski, Wojciech
    Czarnecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148217.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Deconstruction
    Postmodernism
    Post-structuralism
    Opis:
    There is no doubt that Lyotard’s the most famous achievement is his conception of metanarrative. This concept undermines the credibility of traditional philosophy along with its claim for conceptual clarity, thanks to which we would be able to speak about the world as it “really” appears. Lyotard has pointed out that since the Enlightenment we have lived in an illusion believing in future possibility of coming to fruition of the narrative of the dialectics of Spirit, the emancipation of reason, social progress, etc. While rejecting metanarratives and proposing a limitation to micro-narration instead, Lyotard has established the theoretical foundations of a pluralistic society, seeking solutions of its own problems not by consensus, but by permanent endless disputes. He has presented, in essence, a new image of society as a multiplicity of various subsystems and discourses, none of which can claim to be superior to others. Despite sometimes harsh criticism, there will be only a slight exaggeration in the statement that his concepts have influenced not only the philosophy of the last decades of the 20th century, but indirectly also social reality, since the concept of the pluralistic society is derived directly from the philosophy of modernism. Even if we find that complaints made against Lyotard to be legitimate, we cannot deny that society functioning as Lyotard has desired, would be the society free from the threat of the rebirth of totalitarianism.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(25); 119-142
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Derrida i Lyotard. Obok siebie
    Autorzy:
    Słomski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148221.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Deconstruction
    Postmodernism
    Post-structuralism
    Opis:
    The present reflections will be devoted to the philosophies of Jacques Derrida and Jean- François Lyotard. We will attempt here to identify differences and similarities both between these two thinkers, and among the philosophical movements which their deliberations have given rise to. In the beginning, it is obviously necessary to make some terminology standardization, because such terms as “deconstructionism,” “post-structuralism” or “postmodernism” are sometimes used in various meanings, and are often the matter at issue. As a consequence of ambiguity of all these concepts, is the fact that individual authors are included either in post-structuralism or postmodernism, even when they have dissented themselves from belonging precisely to those philosophical currents.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(25); 147-155
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Derrida. Dekonstrukcja i jej konsekwencje
    Autorzy:
    Słomski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148223.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Deconstruction
    Postmodernism
    Post-structuralism
    Opis:
    The purpose of deconstruction is not an understanding of the content of the text in the ordinary sense of the word, but to get to the bottom of everything that the text does not speak about explicitly, and thanks to it, it can lay claim to the truth. While speaking of signs which are rooted in metaphysics, Derrida, in fact, means precisely that the accepted tacit assumption that the text tells us something about the world, and that our task while reading the text is to bring out all there is in it that is directly related to real objects. That assumption can be accepted, and it may determine the way of reading the text only while going through a series of rhetorical procedures including the use of hierarchical conceptual oppositions, often possessing the evaluative character, or ignoring certain contents. Remaining outside the discourse and viewing it as a historical product, deconstruction should determine what and why has been relegated in that discourse to the margins and doomed to oblivion. The deconstructed text turns out to be another myth, moreover, the internally contradictory myth because in its innermost layer, which has just been revealed by deconstruction, denying it what it is trying to express itself.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(25); 175-187
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstęp do estetyki Derridy i Lyotarda
    Autorzy:
    Słomski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148218.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Deconstruction
    Postmodernism
    Post-structuralism
    Opis:
    There have been outlined serious discrepancies between philosophies of Derrida and Lyotard on the grounds of deliberations concerning art. Lyotard questions the notion of beauty, demanding a replacement of it with a notion of the sublime, thanks to which artistic creation could also get rid of its constraints. Lyotard argues that beauty is possible thanks to the mimesis of nature, but the mimesis requires observance of the rules. Rejecting the idea of beauty, as a supreme value in art, we reject the necessity of subordinating art to rules, or, in Lyotard’s words, we sacrifice it for the freedom of practical reason.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(25); 143-145
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Systemy filozoficzne Derridy i Lyotarda
    Autorzy:
    Słomski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148222.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Postmodernism
    Post-structuralism
    Deconstruction
    Opis:
    Jacques Derrida and Jean-François Lyotard are the creators of a philosophical and cultural movement called postmodernism (Lyotard has also contributed to the popularization of the term “postmodernism”), but it should be remembered that currently the term “postmodernism” refers to the entire spectrum of various ideas, the ideas and texts from various fields, therefore, it is impossible to identify the philosophy of Derrida or the philosophy of Lyotard with the movement in philosophy or, more importantly, the humanities and social sciences, which we now call postmodernism. From today’s perspective, both Derrida and Lyotard belong to a large group of authors whose work constitutes broadly understood postmodernism, but it would be unwarranted to claim that this movement stems directly from their achievements. These philosophers have begun a new way of practicing philosophy and proposed a new point of view, but they did not create concepts that would be widely accepted by philosophers who describe themselves as postmodernists. They also did not raise any disciples or successors who would attempt to develop the concepts outlined by them, although undoubtedly some of their concepts have had a significant impact on both the development of philosophy and the humanities, and social sciences. The concept of Derrida’s deconstruction proved to be the most influential (by that, however, it is necessary to understand the general method of reading texts, but not the collection of Derrida’s views, sometimes referred to as “deconstruction”), and Lyotard’s thesis concerning the end of Grand Narratives. The detailed theses on aesthetic, social, semantic and, finally, political issues are, as it seems, known primarily to philosophy experts.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(25); 157-173
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O dekonstrukcji
    Autorzy:
    Słomski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148232.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Deconstruction
    Postmodernism
    Post-structuralism
    Opis:
    From general assumptions concerning the method of reading the text, a series of detailed implications, important both for philosophy and for social, and political reality are drawn by Derrida. One of the binary oppositions, which Derrida submits to deconstruction, is the opposition between literalism and a metaphor. Also, that opposition, according to the French thinker, after a closer examination turns out to be a myth. According to popular belief, the literal meaning of the expression takes precedence over all metaphorical use in the sense that it is the foundation upon which the metaphorical use is built. From this point of view, a metaphor is supposed to be at most an addition and an ornament, and if it is supposed to be used in philosophy, it is only in exceptional circumstances, and to facilitate the understanding of the content that the philosopher tries to explain in any way possible in a language devoid of metaphors. In accordance with the assumptions of deconstruction, Derrida reverses this order and the concept, traditionally considered subservient to its opposition, puts in the first place. First of all, he notices that a metaphor does not belong to the language of philosophy, but to the colloquial language. We could expect that in order to understand the meaning of a metaphor in a philosophical text, we should translate it into a natural language in which we will be able to discover its literal meaning. Derrida believes that the process of reaching that literality we can admittedly begin, i.e., for any philosophical metaphor we can indicate some other term that comes off as literal, however, the term, after a closer analysis, also turns out to be a metaphor for which we need to find another expression that comes off as literal, etc. The difference between a philosophical metaphor and a natural expression comes down to the superficial impression of literalness, while, as a matter of fact, the natural expressions turn out to be old, “worn-out”, as Derrida expresses, metaphors.
    Źródło:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(25); 261-268
    1730-0266
    Pojawia się w:
    Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strukturalistyczna bohemistyka Profesora Jacka Balucha (1940–2019)
    The Structural Bohemistics of Professor Jacek Baluch (1940–2019)
    Autorzy:
    Gierowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039161.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Jacek Baluch
    structuralism
    Czech studies
    Opis:
    Gierowski Piotr, Strukturalistyczna bohemistyka Profesora Jacka Balucha (1940–2019) [The Structural Bohemistics of Professor Jacek Baluch (1940–2019)]. „Przestrzenie Teorii” 32. Poznań 2019, Adam Mickiewicz University Press, pp. 455–467. ISSN 1644-6763. DOI 10.14746/pt.2019.32.25. The paper describes the scientific profile of Jacek Baluch, Polish scholar and scientist in the field of Czech studies, professor of the Jagiellonian University, democratic opposition activist in the communist period in Poland, and Polish ambassador to Prague. The study emphasizes the structural aspects of Jacek Baluch’s scientific work and its meaning for the development of Polish literary knowledge in the second half of the 20th century.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2019, 32; 455-467
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Abstract logical structuralism
    Autorzy:
    Marquis, Jean-Pierre
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047597.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    philosophy
    logic
    structuralism
    categorical logic
    Opis:
    Structuralism has recently moved center stage in philosophy of mathematics. One of the issues discussed is the underlying logic of mathematical structuralism. In this paper, I want to look at the dual question, namely the underlying structures of logic. Indeed, from a mathematical structuralist standpoint, it makes perfect sense to try to identify the abstract structures underlying logic. We claim that one answer to this question is provided by categorical logic. In fact, we claim that the latter can be seen—and probably should be seen—as being a structuralist approach to logic and it is from this angle that categorical logic is best understood.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2020, 69; 67-110
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “A TERRIBLE STRUCTURALIST WISDOM”: HOW LANGUAGE AFFECTS THE IDENTITY OF AN EMIGRANT. CASE STUDY BASED ON THE AUTOBIOGRAPHY “LOST IN TRANSLATION” BY EVA HOFFMAN
    Autorzy:
    Szepe, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647119.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Tematy:
    emigrant, identity, language, text, structuralism
    Opis:
    This essay is a case study about linguistic mechanisms that affect an emigrant’s life. The research is based onthe autobiography by the Polish emigrant Eva Hoffman, analyzed with the use of theories She communicates poorly because the of new language corresponds with different from the native language, creating another IRUP. Eva starts to treat daily communication like a written, in the meaning used by Roland Barthes, which results in alienation. However, some linguistic principles such ast or inseparability of and do not affect her at all. She deepensher understanding of both her mother tongue and the new one by linguistic terms such as translation describe and belonging to. Her identity is an because she replacesher old home with a new. The old home remains a while an emigrant changesher onceptions connected with the words.
    Źródło:
    Studia Humanistyczne AGH; 2013, 12, 2
    2084-3364
    Pojawia się w:
    Studia Humanistyczne AGH
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A landscape embroiled: experience of nature through experience of art
    Autorzy:
    Milczarczyk, Paula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/914215.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    art
    environmental aesthetics
    landscape
    structuralism
    Opis:
    The article sets out with the theory of “aesthetics of reality” (created by Maria Gołaszewska) and its related method of transferring artistic structures onto non-artistic reality. The resulting construct, which is dubbed a para-artistic structure, becomes the theoretical basis for the aesthetic experience of nature. The so-called “formalization”—a procedure which consists in inserting nature into artistic frameworks—makes natural phenomena acquire a pretense of artwork. Nature as a picture becomes a landscape, while terms connected with the aesthetics of nature gain artistic qualities, enabling use of such notions as picturesque or kitsch. The methodological proposal by Gołaszewska is subsequently compared with the critical perspective of environmental aesthetics.
    Źródło:
    Polish Journal of Landscape Studies; 2019, 2, 4-5; 13-22
    2657-327X
    Pojawia się w:
    Polish Journal of Landscape Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Globalization in a Structuralist Perspective
    Autorzy:
    Morawski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942372.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    globalisation
    structuralist perspective
    structuralism
    marxism
    Opis:
    The author engages in a polemic with a structuralist perspective on globalisation. Whereas acknowledging the fact that the particular perspective has dominated the globalisation debate in recent years, he assumes a highly critical stand towards that view. In the authors' eyes, there is no evidence sufficient to support not only the structuralis thesis itself but also any deterministic approach towards globalisation. However, determinism - albeit of its multiple faces - still enjoys enormous popularity within the academic milieu, and even seems to be shared by the circles that consistently disagree on any other subject. In the end, it is argued the third wave of globalization requires a great deal of reflection at the level of ontology, epistemology and methodology.
    Źródło:
    Warsaw Forum of Economic Sociology; 2010, 1, 1; 149-163
    2081-9633
    Pojawia się w:
    Warsaw Forum of Economic Sociology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akt założycielski polskiego strukturalizmu immanentnego: Juliusza Kleinera Treść i forma w poezji
    The Founding Act of Polish Immanent Structuralism: Juliusz Kleiner’s Content and Form in Poetry
    Autorzy:
    Obremski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036676.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Juliusz Kleiner
    content
    form
    structuralism
    Opis:
    In Polish literary studies methodology, Kleiner’s status as entirely marginal, if not anachronistic, can be justified only on one condition, namely if we overlook the study Content and form in poetry (“Przegląd Warszawski” 1922, r. 2, vol. 2, pp. 323–333), for it can be read as the rejected cornerstone of Polish immanent structuralism. Due to the ambiguity of the term “structuralism”, it is necessary to define its meaning here: it will be determined by the historical context, i.e. the Course in General Linguistics (first edition: 1916). Adopting Janusz Sławiński’s terminology, we may add that it is a rejected cornerstone of immanent (“unconscious”) structuralism not a formulated one.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2021, 35; 125-137
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od znaczenia do konceptu: pragmatyczno-kulturowe aspekty specyfikacji semantycznej
    Autorzy:
    Kiklewicz, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1630420.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    lexis
    semantics
    structuralism
    cognitivism
    pragmalinguistics
    Opis:
    The author discusses theoretical issues of functional semantics, especially such directions of the contemporary anthropological linguistics as ethnosemantics and cognitive semantics. The diversification of the content of a lexical meaning under the influence of external, mainly pragmatic and cultural, factors is the primary object of interest here. Therefore, the author considers the degree of semantic specification of lexical units at various levels of interpersonal communication: both general and subcultural. As assumed by the contemporary cultural linguistics, a concept is considered to be a category of representation of knowledge encoded in language signs. The author gives arguments in favour of the view that the opposition of the (lexical, general) meaning and concept is gradual and concerns the scope of semantic information encoded in the sign in accordance with adaptive requirements.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 776, 7; 50-61
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Afterlife of Poetics
    Autorzy:
    Korwin-Piotrowska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030560.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    poetics
    literary studies,
    structuralism
    literary work
    Opis:
    The article presents contemporary debates concerning poetics, the heritage of structuralism as well as new research areas. It presents some of the fundamental arguments against poetics in its traditional sense and attempts to analyse and problematize them. In conclusion, the author postulates adopting a changed attitude towards the current terminology, including practical aspects in the study of poetics and also maintaining a multidimensional development of the discipline.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2020, 1; 15-30
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Professor Adam Heinz As The Unforgotten Teacher Of Several Generations Of Linguists
    Autorzy:
    Szczerbowski, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634619.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    general linguistics, structuralism, lying (deceit), newspeak
    Opis:
    Adam Heinz (1914–1984) was an academic whose field of study encompassed – to use the term employed by Walter Porzig (1950) – das Wunder der Sprache (the wonder that is language). His most extensive work entitled Dzieje językoznawstwa w zarysie (An outline of the history of linguistics) has, despite its 36 years, still maintained its popularity amongst linguists. Adam Heinz as one of the most eminent Polish structuralist was to remain critical in relation to both formal and functional structuralism. In subscribing to linguistic autonomy he would quote Wittgenstein’s words Die Grenzen meiner Sprache bedeuten die Grenzen meiner Welt (The limits of my language means the limits of my world.). His academic output is a long way from the tiresome monotony of immanent structuralism; for he grasped as if en passent the difference between lies (deceit) and Newspeak. Professor Adam Heinz, in referencing painting, unofficially divided linguists into miniaturists, landscapists and abstractionists. He himself was an extraordinary miniaturist and landscapist.
    Źródło:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2015, 132, 1
    2083-4624
    Pojawia się w:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ИМПРЕССИОНИСТИЧЕСКОЕ МИРООЩУЩЕНИЕ В ХУДОЖЕСТВЕННОЙ КУЛЬТУРЕ РОССИИ КОНЦА ХIХ – НАЧАЛА ХХ ВЕКА
    Impressionistic Way of Real World Perception in Russian Artistic Culture During the End of the 19th Century and in the Beginning of the 20th Century
    Autorzy:
    Астахов, Олег
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444803.pdf
    Data publikacji:
    2010-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    impressionism,
    Russian culture,
    structuralism,
    experiment,
    perception
    Opis:
    Such distinguishing features of impressionism as disappearing of materialism as a way of real world perception, new principles of artistic generalization and structuralism required maximum mobilization of inner resources of art to express new tendencies for culture through unknown figurative images. Later this new feature of art was influenced not only by the restless will of an artist, being eager to experiment, but also by quite objective conditions. Destruction of an old picture of the world revealed itself in all trends of art. A new feeling of life and time appeared, giving birth to art of a new quality. Something vague and elusive dominated the new trend of art, very much similar to the vagueness of people’s lives. These are not distinctly outlined images, some are illusions. These new artistic optical illusions witnessed rejection of easily recognizable and long ago adopted images in culture. As a result new artistic means without any evident material objects as a basis were stressed to reveal that inner moral state of a man during the end of the 19th century and in the beginning of the 20th century.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2010, XII; 175-180
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Latynoamerykańska ekonomia polityczna stosunków międzynarodowych – studium endemicznej myśli
    Latin American Political Economy of International Relations – a Study of Endemic Thought
    Autorzy:
    Gawrycki, Marcin F.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2091756.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-25
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
    Tematy:
    ekonomia polityczna
    strukturalizm
    neostrukturalizm
    neoliberalizm
    państwo logistyczne
    political economy
    structuralism
    neo-structuralism
    neo-liberalism
    logistic state
    Opis:
    Ekonomia polityczna stosunków międzynarodowych jest jedną z najprężniej rozwijających się poddziedzin tej dyscypliny w Ameryce Łacińskiej. Wiąże się to z faktem, że rozwój stanowi podstawowy cel, który kraje regionu starają się zrealizować, wykorzystując zarówno przestrzeń wewnętrzną, jak i zewnętrzną. Od powstania Komisji Ekonomicznej Narodów Zjednoczonych ds. Ameryki Łacińskiej (CEPAL) kwestia rozwoju jest także przedmiotem namysłu na poziomie regionalnym, zaś powstające tam koncepcje przedstawiają spójne i całościowe podejście do tego problemu. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie ewolucji latynoamerykańskiej ekonomii politycznej stosunków międzynarodowych oraz prezentacja kilku dominujących w niej trendów. Będę starał się wykazać, że częste tarcia między ideami endogennymi a egzogennymi oraz próby narzucenia uniwersalistycznej wizji stymulowały kształtowanie się latynoamerykańskiej ekonomii politycznej stosunków międzynarodowych, zdolnej do oporu wobec presji zewnętrznej.
    Political economy of international relations is one of the most dynamically developing elements of this discipline in Latin America. The reason for this is that development is the primary aim that the countries of this region are trying to achieve, both through the internal and external dimension. Since the establishment of the United Nations Economic Commission for Latin America and the Caribbean (CEPAL), the issue of development has also been the subject of discussion on the regional level, and the concepts developed on this forum constitute a coherent and comprehensive approach to this problem. The aim of the article is to present the evolution of the Latin American political economy of international relations and to show a number of dominant trends. I will try to prove that the frequent frictions between endogenous and exogenous ideas as well as the attempts to force a universalist vision have stimulated the development of the Latin American political economy of international relations, which was able to resist external pressure.
    Źródło:
    Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2015, 51, 2; 71-91
    0209-0961
    Pojawia się w:
    Stosunki Międzynarodowe - International Relations
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Testament naukowy Jurija Łotmana
    Yuri Lotman’s Scientific Testament
    Autorzy:
    Żyłko, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444758.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Yuri Lotman
    semiotics
    structuralism
    theory of culture
    Opis:
    Yuri Lotman started his research activity in the field of literary theory (widely: theory of culture) as orthodox structuralist at the beginning of the 1970s. The concept of structure has been based on the structural linguistic theories and adopted to develop research on literary works as well as “cultural texts”. The last ones concern the perception of structure not only in terms of the “level of expression”, but also the “level of content” that can be analysed with the use of peculiar procedures. The strict procedures rely on distinguishing the set of “binary oppositions” in the “structure of content” to illustrate the author’s perception of reality and his “model of the world”. Lotman was convinced that ideological and artistic structures are immersed in history. They have a dynamic nature (likewise the culture which was seen as the complicated “semiosphere” with its processes, predictable or unpredictable as well as the innovative “explosion” mechanisms). Therefore, Lotman in his later years moves away from cultural self-models based on “binary oppositions” to “ternary” system. In spite of the evident evolution of his concepts Lotman was always devoted to the doctrine of knowledge and never left the humanistic ideals using them for research purposes. The scientific models and sources of inspiration could be changeable, but pathos and scientific rationality never left him. His structuralism was at its peak with possibility of evolution, infinitely flexible, individual, accidental, unpredictable or even “explosive”, but never was the betrayal of previous ideals.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/2; 259-273
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przed czym poetykę ratuje doświadczenie? Wstępne rozpoznania
    What Can Experiance Save Potics From? Preliminary Investigations
    Autorzy:
    Krajewska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1363751.pdf
    Data publikacji:
    2015-07-06
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    poetics
    post-structuralism
    experience
    poststrukturalizm
    doświadczenie
    poetyka
    Opis:
    Autorka analizuje metody i reguły stawiania problemów i odnajdywania odpowiedzi w wybranych tekstach polskich literaturoznawców, którzy podejmują refleksję nad miejscem poetyki we współczesnym dyskursie literaturoznawczym i pokazuje, że wyjściem z poststrukturalistycznego impasu stać się może kategoria doświadczenia.
    The author analyzes the methods and rules of posing problems and finding answers in selected texts of Polish literature scholars who have devoted some thought to the place of poetics in contemporary literature studies discourse, and demonstrates that the category of experience may provide a way out of the Post-Structuralist impasse.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2015, 1; 26-37
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kant’s foedus pacificum: Path to peace or prolegomena to neoliberalism and authoritarian corporatist globalization in contemporary liberal democratic states?
    Kantowskie foedus pacificum: droga do pokoju czy prolegomena neoliberalizmu i autorytarnej korporacjonistycznej globalizacji we współczesnych liberalnych demokracjach?
    Autorzy:
    Garrett, Terence M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1371464.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    perpetual peace
    post-structuralism
    spectacle
    neoliberalism
    authoritarianism
    Opis:
    Immanuel Kant’s language and concept of foedus pacificum (league of peace) combined with his call for a spirit of trade promised a prescription for world peace—“seeking to end all wars forever.” Nation-state level cooperation between liberal democracies has borne out Kant’s analysis to some effect. A consequence of the twin pursuits of foedus pacificum and spirit of trade has ironically resulted in the exploitation of society. Today’s international corporations adversely affect public policies ostensibly designed to protect citizens through an anti-democratic market-based ideology within the State—as seen through the lenses of Foucauldian post-structural theory and Debord’s society of the spectacle. The author proposes that globalist-corporatist control of governing apparatuses is now exposed for its authoritarian tendencies. This action could result in the ultimate destruction of the representative democratic state with the onset of neoliberalism and authoritarianism.
    Źródło:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2020, 23, 2; 7-20
    1899-2226
    2353-4869
    Pojawia się w:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochwała donkiszoterii, czyli o tym, co strukturalizm wniósł i co wciąż może wnieść do historii
    An apology for quixotism, or how history has been influenced by structuralist and post-structuralist thinking
    Autorzy:
    Falkowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1012871.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    structuralism and history
    validity of structuralism
    origins of geometry
    Michel Serres
    strukturalizm a historia
    problem genezy
    pochodzenie geometrii
    Opis:
    Artykuł powraca do związków między strukturalizmem a historią i stawia problem aktualnych możliwości zastosowania inspiracji strukturalistycznych w badaniach historycznych. Jednym z pól takiego płodnego mariażu może być kwestia rozważań genetycznych. Jako przykład potwierdzający znaczenie myślenia strukturalistycznego w kontekście pytania o genezę danego zjawiska historycznego została wykorzystana analiza Michela Serres’a odnosząca się do problemu pochodzenia geometrii.
    The paper discusses various possibilities of using structuralism in the current historical research. It seems, e.g., that this methodology or mode of reasoning could still be helpful to understand the origins of some historic phenomena. Despite the widely-held belief, the most important thinkers associated with structuralism, such as Jean-Pierre Vernant, Roland Barthes, or Pierre Vidal-Naquet, did not reduce their interests to the study of synchronic relations, but – as Foucault put it – attempted to fashion the instrument for a precise historical analysis. It was also a case of Michel Serres’ reflection on the origins of geometry. This example is closely examined in the paper to indicate some differences between both traditional and structuralist approaches to that question.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2016, 22, 4; 88-104
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawowe założenia strukturalizmu w filozofii matematyki
    Mathematical structuralism and its basic assumptions
    Autorzy:
    Wójtowicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690706.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    mathematical structuralism
    ontology of mathematics
    Stewart Shapiro
    structure
    Opis:
    The notion of a structure is one of fundamental notions in mathematics: we speak of geometrical, topological, probabilistic, differential etc. structures. This notion is also important in the philosophical discussion concerning ontology for mathematics. In the last decades, the stance of mathematical structuralism attracts more and more attention. In this article the author discusses the motivations which lie behind mathematical structuralism and briefly present Shapiro's 'ante rem' structuralism.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2009, 44; 40-60
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Noty o książkach
    Notes on books
    Autorzy:
    Kisiel, Michał
    Maraś, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467909.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Trauma
    Historia
    Czas
    Post-strukturalizm
    History
    Time
    Post-structuralism
    Opis:
    Critical notes on books: Michał Kisiel's critical note on:Jacques Derrida, Cinders, przeł. Ned Lukacher, Minneapolis, London, University of Minnesota Press, 2014. Anna Maraś's critical note on: Marianne Hirsch, The Generation of Postmemory: Writing and Visual Culture After the Holocaust, New York: Columbia University Press, 2012.
    Noty o książkach zawierają krytyczną notę Michała Kisiela poświęconą książce Jacques'a Derridy, Cinders, przeł. Ned Lukacher, Minneapolis, London, University of Minnesota Press, 2014 oraz Anny Maraś poświęconą książceMarianne Hirsch, The Generation of Postmemory: Writing and Visual Culture After the Holocaust, New York: Columbia University Press, 2012.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2015, 31
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “The Figure in the Carpet” as Theoretical Tool
    Autorzy:
    Kaplický, Martin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451385.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    Henry James
    structuralism
    deconstruction
    reader-response theory
    Pascale Casanova
    Opis:
    This study is based on the assumption that literary interpretations are explicitly or implicitly influenced by some philosophical system as a general system of thought. In this way, different literary interpretations often hide more general philosophical ideas. Nevertheless, this study tries to show that the interpretation of the given work of art need not be conceived only as application of the general philosophical approach; interpretation of the work of art, as argued in this essay, can in significant ways also show the philosophical approach itself. The subject of this study is the case of Henry James’s short story “The Figure in the Carpet.” This essay includes an analysis of how Tzvetan Todorov, Joseph Hillis Miller, Wolfgang Iser and of Pascale Casanova interpret the story and how they use its dominant image of a “figure in the carpet” for illustration of their own theoretical and philosophical approach.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2019, 3, 4(10); 21-31
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Quiddytyzm i quidditas w metafizyce analitycznej
    Quidditism and Quiddity in Analytic Metaphysics
    Autorzy:
    Lenart, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909484.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    quidditism
    properties
    structuralism
    causal powers
    individuation
    possible worlds
    skepticism
    Opis:
    The paper is a survey of contemporary quidditism, understood as two interrelated metaphysical positions - recombinatorial quidditism, which is an account of the nature of possibilities, and individuation quidditism, which is concerned with the problem of how to individuate properties. I have three aims: to examine the commitments and consequences of both views, to investigate the relationships between them, and to sketch the logic of the dispute between structuralism andquidditism. I explain how these views relate to Ramseyan humility, according to which we cannot know the fundamental structure of the world.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2020, 28, 1; 61-84
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Polish structuralism
    Autorzy:
    Głowiński, Michał
    Wołowiec, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/703244.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    structuralism
    semiotics
    literary theory
    history of literature
    poetics
    narratology
    Opis:
    The object of our deliberations is structuralism in literary studies, whose beginnings in Poland can be traced back to the thirties of the 20th century. It was developing at two centres at the time: at the Stefan Batory University in Vilnius, around Professor Manfred Kridl, and at the University of Warsaw. Structuralism was reborn in Poland in the sixties and it impacted all of literary studies; its main centres were: the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences and the Adam Mickiewicz University in Poznań. Focusing on the analysis of literary systems, it combined them with theory of text and interpretation of individual works, emphasizing their broadly understood linguistic, discursive and rhetorical properties. In the culmination stage of its advancement, it tackled the fundamental problems of our discipline, including those that were only starting to emerge, such as reception of literary works as intended by its structural properties, or intertextuality. Structuralism had (and still has) a strong impact on the entirety of literary studies in Poland. It also became a sphere of reference for researchers of the younger generation, who prefer newer methodological tendencies.     
    Źródło:
    Nauka; 2018, 3
    1231-8515
    Pojawia się w:
    Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Фолтин и Клод „леви-скроз” (Исчитување на поезијата во музиката на „Фолтин”
    Foltin and Claude “levi-skroz” [Poetry readings of the music of “Foltin”]
    Autorzy:
    Деловски, Влатко
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635918.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    poetics
    semiotics
    structuralism
    Claude Lévi-Strauss
    Vezilka
    Lenka
    Foltin
    Opis:
    Foltin is a musical community, and I say community and not group, because the word group is associated with the crowd. This is my attempt totry to explain the process of reading the important  characteristics  of  purposeful  meaning  in  the  poetry  of  Branko  Nikolov  (Foltin). This kind of reading is qualitatively different from ordinary reading. Namely, we will dare to read  from  an  ethnographic  point  of  view,  which  means  investigating,  i.e.  analyzing  with active  participation.  From  the  end  of  the  1990s  until  today,  I  have  attended  all significant “Foltin” events, which for me is something private, and therefore something that engages me is  our  common  Vezilka,  their  poetry.  Hence,  reading  is  a  job  for  our  Vezilka  –  Lenka  or as they prefer to say, the song  120, while simple reading is a matter of my ignorance. From the  surface  level  of  their  explicit manifestation  (Music  and  Poetry),  everything  leads  to a  tangled,  implicit poetic  level.  That  is  the  process  that  we  technically  name  reading,  and reading looks like the one term that can be clearly marked as decoding from surface to deep structures.
    Foltin is a musical community, and I say community and not group, because the word group is associated with the crowd. This is my attempt totry to explain the process of reading the important  characteristics  of  purposeful  meaning  in  the  poetry  of  Branko  Nikolov  (Foltin). This kind of reading is qualitatively different from ordinary reading. Namely, we will dare to read  from  an  ethnographic  point  of  view,  which  means  investigating,  i.e.  analyzing  with active  participation.  From  the  end  of  the  1990s  until  today,  I  have  attended  all significant “Foltin” events, which for me is something private, and therefore something that engages me is  our  common  Vezilka,  their  poetry.  Hence,  reading  is  a  job  for  our  Vezilka  –  Lenka  or as they prefer to say, the song  120, while simple reading is a matter of my ignorance. From the  surface  level  of  their  explicit manifestation  (Music  and  Poetry),  everything  leads  to a  tangled,  implicit poetic  level.  That  is  the  process  that  we  technically  name  reading,  and reading looks like the one term that can be clearly marked as decoding from surface to deep structures. 
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 2
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacja forma – funkcja w myśli Ferdynanda de Saussure’a, gramatyce generatywnej i gramatyce konstrukcji. Próba zarysu
    The Form-Function Relation in de Saussure, Generative Grammar, and Construction Grammar
    Autorzy:
    Pskit, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568026.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    form
    function
    structuralism
    generative grammar
    construction grammar
    phase
    construction
    Opis:
    Aspects of Ferdinand de Saussure’s linguistic theorizing that have exerted a profound influence on the development of modern linguistics include his view on the relation between form and meaning/function. Indeed, the very relation underlies his concept of linguistic sign. The signifying-signified dichotomy appears to be a point of departure for a number of current theoretical paradigms. This paper attempts to point to the fact that de Saussure’s conception of the link between form and function has inspired the treatment of this relation in two modern approaches: generative grammar and construction grammar. It seems that the notion of phase, crucial to the derivational mechanism in the most recent version of Chomsky’s (1995, 2001, 2008) generative grammar, i.e. the Minimalist Program, and the concept of construction in Goldberg’s (1995, 2003, 2006) construction grammar elaborate on de Saussure’s perspective on form and meaning/function. Obviously, both modern approaches go beyond de Saussure’s conception and differ from one another due to distinct theoretical and methodological assumptions.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2013, 2(10); 147-159
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Meta-strukturalistyczna pułapka. Periodyzacja a strukturalizm Jana Mukařovskiego
    Autorzy:
    Daszuta, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645259.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Jan Mukařovský
    structuralism
    Prague school
    Czech literary theory
    periodisation
    Opis:
    A meta-structuralist trap: Periodisation and Jan Mukařovský’s structuralismThe aim of this article is to show some methodological traps connected with the common tendency for periodisation of phenomena or processes in research, basing on the example of secondary literature about Czech structuralism, especially Jan Mukařovský’s theory. The author describes the narratives shaped in these works and shows how their symbolic charge directs the way of thinking about the heritage of the Prague school and Jan Mukařovský, which may influence the interpretation of his literary and aesthetic theory. Meta-strukturalistyczna pułapka. Periodyzacja a strukturalizm Jana MukařovskiegoCelem artykułu jest ukazanie na przykładzie opracowań czeskiego strukturalizmu, zwłaszcza dorobku Jana Mukařovskiego, pułapek metodologicznych związanych z powszechną tendencją badawczą do periodyzacji zjawisk i procesów. Zrekonstruowane zostają kształtowane w tych opracowaniach narracje, których ładunek symboliczny ukierunkowuje – często nadmiernie – sposób myślenia o dziedzictwie szkoły praskiej oraz o Janie Mukařovskim, co może wpływać na interpretacje jego refleksji literaturoznawczej i estetycznej.
    Źródło:
    Adeptus; 2018, 12
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Post-structuralist genealogical discourse analysis of NSC 68
    Autorzy:
    Kalický, Juraj
    Ondrejmišková, Ivana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933797.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-17
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
    Tematy:
    discourse analysis
    post-structuralism
    discourse
    realism
    ideological and military threats
    Opis:
    The article aims at providing a genealogical discourse analysis of the document United States Objectives and Programs for National Security, known as NSC 68, with a particular focus on the role that the discourse of NSC 68 played at the outset of the Cold War. The analytical basis of the research is the post-structuralist Foucauldian discourse analysis and the realist paradigm of international relations theory. These tools are applied to reveal the repercussions that the discourse of this document constituted, and, at the same time, the subject knowledge it offered to the U.S. political leaders. Via the scientific method of comparison, analysis and synthesis, the paper highlights the importance and role of the aforementioned discourse in formulating ideological differences and in the interpretation of threats when identifying state’s attitude and position in a new world of bipolar division.
    Źródło:
    Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2020, 38(38); 47-56
    2299-4033
    Pojawia się w:
    Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Afazja w ujęciu lingwistycznym, czyli co strukturalizm, generatywizm i kognitywizm wnoszą do współczesnej afazjologii
    Aphasia in terms of linguistic theory — that is what structuralism, generativism, cognitivism bring to the contemporary aphasiology?
    Autorzy:
    Siudak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475603.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    afazja
    lingwistyka
    strukturalizm
    generatywizm
    kognitywizm
    aphasia
    linguistics
    structuralism
    generativism
    cognitivism
    Opis:
    Afazja to zaburzenie komunikacji językowej u osób dorosłych, które przebyły incydent neurologiczny uszkadzający centralny układ nerwowy. Zainteresowanie tym zaburzeniem wśród naukowców wielu dziedzin wzrastało z uwagi na pandemiczny przyrost chorych dotkniętych udarami mózgu, które są główną przyczyną rozpadu kompetencji językowej. Badaniom medycznym, gerontologicznym, psychologicznym towarzyszy rozwój metodologii lingwistycznej, która — zgodnie z postulatem Romana Jakobsona — opis patomechanizmu zaburzenia rozpoczyna od języka. Niniejszy artykuł stanowi przegląd najważniejszych metodologii lingwistycznych XX wieku pod względem ich wkładu w rozwój współczesnej myśli afazjologicznej. Kryterium nadrzędnym przyświecającym prezentowanym analizom stała się ocena ich przydatności w zrozumieniu języka w rozkładzie.
    Aphasia is a communication disorder of adults that results from damage to the central nervous system. It gains an increasing interest among scientists due to the increasing number of patients with stroke. Along with medical, psychological and psychiatric research we observe the development of linguistic methodology which begins to describe the pathogenesis disorder with an analysis of the language system — as requested by Roman Jakobson. This paper provides an overview of the most important linguistic thought: structuralism, generativism and cognitivism and their input in understending the aphasia. Overriding criterion that guided the present analysis is to evaluate their usefulness in understanding the disintegration of the language system.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2015, 29; 89-104
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Transformational Theory of Class. A Critical Assessment
    Autorzy:
    Tittenbrun, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1190196.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
    Tematy:
    social class
    exploitation
    structure
    agency
    Erik Olin Wright
    ownership
    structuralism
    Opis:
    The paper deals with the so-called transformational theory of social class put forward by the Dutch sociologist Albert Benschop. The paper offers a thorough, critical, but sympathetic analysis of the aformentioned framework. While its undisputable merit lies in its tackling head on a difficult and-for ideological reasons-often avoided by other theorist subject, Benschop nevertheless cannot but share many misunderstandings present in the conventional literature on class. The author of the paper seeks to provide his own solutions to the problems under consideration, such as that of the dilemma of structure vs. agency.
    Źródło:
    World Scientific News; 2016, 44; 63-77
    2392-2192
    Pojawia się w:
    World Scientific News
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Retoryczność teorii wobec praktyk literatury w dobie audiowizualności starych i nowych mediów
    Rhetorical theory vis-à-vis literary practices in the age of audiovisuality of old and new media
    Autorzy:
    Regiewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25131049.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    retoryczność
    audiowizualność
    teoria literatury
    strukturalizm
    rhetoric
    audiovisuality
    literary theory
    structuralism
    Opis:
    Wraz z rozwojem badań interdyscyplinarnych w obrębie literaturoznawstwa pojawiło się wiele pojęć przenoszonych z innych dyscyplin naukowych do kręgu literaturoznawczego. Jednym z takich obszarów niewątpliwie jest audiowizualność związana z rozwojem mediów i nowych technologii. Artykuł podejmuje refleksję nad mechanizmem dostosowywania słownika pojęć teorii literatury do pola audiowizualnego, które wyznacza współcześnie komunikację literacką. Używane i popularne metafory medialne mają bardzo często literaturoznawczą proweniencję albo wykorzystywane są w sposób czysto filologiczny na poziomie tropu czy metafory. Przenoszone do języka teorii literatury tracą swoje źródłowe właściwości, prowadząc do rozmycia granic dyskursu dyscyplinowego. Stają się one próbą negocjowania znaczeń w obrębie dobrze znanych, czasem odświeżonych, odrodzonych, zrekonstruowanych, pojęć teoretycznych wywiedzionych z dobrego, starego strukturalizmu.
    In recent years, there has been a development of interdisciplinary research in literary studies. In the language of theory, a number of concepts transferred from other scientific disciplines appeared. In connection with the development of media and new technologies, audiovisual concepts have become popular. The article reflects on the mechanism of adapting the vocabulary of literary theory to the audiovisual field, which determines contemporary literary communication. Used and popular media metaphors often have a literary approach or are used in a purely philological way as a clue or metaphor. These concepts, transferred to the language of literary theory, lose their source properties, leading to blurring the boundaries of disciplinary discourse. They become an attempt to negotiate meanings within well-known, sometimes refreshed, reborn, reconstructed, theoretical concepts derived from old-fashion structuralism.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2022, 10; 165-179
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia sztuki w polu metodologii. Aktualne problemy i wyzwania
    Art History in the Field of Methodology. Current Problems and Challenges
    Autorzy:
    Czekalski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32352273.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    art history
    scientific knowledge
    methodology
    theory
    philosophy of science
    structuralism
    Opis:
    At the end of the 20th century, the theory of art history shifted from the area of methodology understood as a normative field of the philosophy of science to the area of the social practice of constructing knowledge. The term “art historical methodology” itself became trivialized when its meaning was detached from the horizon of epistemology and became extremely inclusive, encompassing all methods practised in the discipline, with a method being considered to be the use of any theory as a tool of interpretation. As a consequence, the basic problem of scientific methodology, which is the critical assessment of explanatory and interpretive theories due to the value of their justification, is not addressed in the self-reflection of contemporary art history. The retreat from the rigors of methodology was related to the reception of structuralism, initiated by Ernst Gombrich in the book Art and Illusion. Popper’s model of situational logic as a method of historical explanation of works of art was transformed into a structuralist model, referring to constant rules of pictorial representation, symbolization and communication. Michael Fried and Norman Bryson formulated their own theories of invariant rules defining the necessary initial conditions for the formation and reception of pictures, so that individual works could be interpreted in terms of these rules and, as a result, confirm the general theory, which created a vicious circle. Structuralist theories did not function as hypotheses requiring critical testing, but as interpretive codes that served to read each work of art within their own conceptual system. The next step in the process of the reception of structuralism was the development of theories defining general rules that would govern the discursive practice of art history, and the detection of which at the basis of this practice would discredit or invalidate its epistemological dimension. Hayden White’s narrativism was the theory that historical discourse is subject to narrative conventions, not to the laws of logic and the rigors of methodology that serve to limit the pool of alternative explanations or interpretations. This theory was intended to justify the pluralism of equal versions of history as a politically correct idea, appropriate for a “democratic” model of knowledge. Theorists developing White’s theses in the field of art history claimed that the discursive practice of this discipline was not governed by methodological rules but by political motivations (Keith Moxey) or aesthetic principles of artwriting (David Carrier). After the phase of open denial of the dependence of the art history discourse on methodology, the theory of the discipline turned into an analysis of techniques for building this discourse, which no longer included methodological issues, as in James Elkins’ book Our Beautiful, Dry, and Distant Texts. A critical review of theories separating art history from methodology leads to the conclusion that they are untenable. It is impossible to maintain the scientific status of our discipline without respecting the principles of methodology founded in the contemporary philosophy of science.
    Źródło:
    Artium Quaestiones; 2023, 34; 293-336
    0239-202X
    Pojawia się w:
    Artium Quaestiones
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamość europejska w kryzysie – stan badań i perspektywy dalszego rozwoju
    European Identity in Crisis – Existing Research and Its Further Development
    Autorzy:
    Ostrowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558139.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Centrum Europejskie
    Tematy:
    Identification
    Identity
    Europe
    Structuralism
    Culturalism
    Transnationalism
    Political Socialization
    Cross-Border Practices
    Opis:
    European Union in majority of its dimensions is in crisis today. Since 2008 the problems amass, be it in economy, fi nance or politics and policies. These seem to be of utmost concern for the majority of European policy makers. What is being overlooked, however, is that the European social space suffers of a certain unrest that has been not witnessed before in all the history of European integration. People of Europe less and less identify themselves with European project. Long lasting efforts to build a certain common European identity among it’s peoples seem to bring about unforeseen results in their comeback to national or local identities. In this article I assess what was scientifi cally done on the matter of European identification and what has to be done to advance it’s development.
    Źródło:
    Studia Europejskie - Studies in European Affairs; 2016, 4; 117-140
    1428-149X
    2719-3780
    Pojawia się w:
    Studia Europejskie - Studies in European Affairs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie myśli filozoficznej Josefa Tvrdego (1877-1942)
    The importance of Josef Tvrdy’s (1887-1942) Philosophical Thought
    Autorzy:
    Mlynarčík, Peter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496373.pdf
    Data publikacji:
    2015-08-01
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    Josef Tvrdy
    interwar philosophy
    science
    structuralism
    significance
    filozofia międzywojenna
    strukturalizm
    nauka
    Opis:
    T. G. Masaryk, after returning from Vienna to Prague, became a key figure in the philosophical and political life in the country. He exerted his influence on the formation of many philosophers, among others, on Josef Tvrdy, a representative of Czech philosophical positivism and realism. The article deals with the repercussions and the significance of Tvrdy’s thought in relation to the contemporary philosophy and the philosophy of the interwar period. The author includes Tvrdy among the most original philosophical writers in Slovakia and the Czech Republic of the interwar period as a precursor of structuralism, whose works are not sufficiently appreciated in our times.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 3; 43-54
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podróże współczesnego Guliwera – ślady utopii i dystonii w Smutku tropików C. Lévi-Straussa
    Contemporary Gulliver’s travels – traces of utopia and dystpia in Tristes Tropiques by C. Lévi-Strauss
    Autorzy:
    Gajos, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507727.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    utopie
    dystopie
    strukturalizm
    Claude Lévi-Strauss
    Laboratorium Kultury
    utopia
    dystopia
    structuralism
    Opis:
    Artykuł śledzi różne poziomy, na których funkcjonować może utopijność w Smutku tropików. Poziomem pierwszym byłby poziom świata przedstawionego, czyli świat „dzikich” i obcych kultur, z którymi dane było się zetknąć Levi-Straussowi. Czy w zestawianiu tego co Tu i Tam, Levi-Strauss dokonuje porównania marzeń człowieka Zachodu i człowieka „dzikiego”?Stawiając pytanie prościej: czy kultury zamieszkujące Amerykę południową i Indie (oraz stronice książki Levi-Straussa) mają utopie? Drugi poziom to poziom przedstawienia, czyli pytanie o konstruowanie egzotycznych światów Smutku tropików za pomocą pewnych konwencji charakterystycznych dla utopii bądź dystopii. Natomiast na poziomie najwyższym, autor zadaje pytanie o utopijność samej teorii Levi-Straussa. Rozważania prowadzą do wniosku, iż dzisiaj utopia teorii Levi-Straussa jest już nieaktualna, lecz odegrała swoją rolę w procesie dziejowym najpierw będąc marzeniem, które trzeba realizować, a później stając się rzeczywistością, z której trzeba się wydostać. Pozostał po niej jedynie ślad, którego trwałość zależy od tego, ile osób chociaż przez chwilę postanowi nim podążać wzdłuż morza wolnej gry i nieograniczonej semiozy.
    The article follows different levels, which the utopia in Tristes Tropiques can function on. The first one would be the level of the world presented, i.e. the world of the “wild” and foreign cultures that Lévi-Strauss met. Does Lévi-Strauss, comparing things Here and There, liken dreams of the man of the West with those of the “wild” man? Making the question clearer: do the cultures existing in Southern America and India (as well as on the pages of Lévi-Strauss’s book) have utopias? The second level is the one of the presentation, i.e. a question about constructing the exotic worlds of Tristes Tropiques by using particular conventions characteristic for utopias or dystopias. On the highest level the author asks whether the theory of Lévi-Strauss is utopian. Deliberations lead to the conclusion that today the Lévi-Strauss’s theory of utopia is out-of-date, but it played its role in the history, at first being a dream which must be realized, and later becoming a reality that must be escaped. There is only a trace, whose durability depends on how many people will decide to follow it along the sea of free existence and unlimited semiosis.
    Źródło:
    Laboratorium Kultury; 2012, 1; 112-121
    2084-4697
    Pojawia się w:
    Laboratorium Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poza strukturalizm. Hybrydy leksykalne w świetle gramatyki kognitywnej
    Beyond structuralism. Lexical hybrids in the light of cognitive grammar
    Autorzy:
    Kłaczyńska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916837.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    hybrids
    word formation
    structuralism
    cognitive grammar
    hybrydy
    słowotwórstwo
    strukturalizm
    gramatyka kognitywna
    Opis:
    Artykuł jest próbą interpretacji zagadnień słowotwórstwa hybryd leksykalnych z elementem angielskim w języku polskim z wykorzystaniem gramatyki kognitywnej na tle tradycyjnego słowotwórstwa strukturalnego. Badania nad istotą hybryd pozwolą pokazać ich semiotyczną naturę, natomiast dokładniejsza analiza budowy tych wyrazów wykaże, iż w celach poznawczych warto wyjść poza strukturalne koncepcje badawcze i sięgnąć do narzędzi oferowanych przez inne teorie językoznawstwa. W tymże opracowaniu wykorzystano alternatywną w stosunku do głównego nurtu językoznawstwa i prężnie rozwijającą się teorię gramatyki kognitywnej. Gramatyka kognitywna może bowiem przynieść nowe spojrzenie na istniejące w polszczyźnie hybrydy z cząstkami angielskimi, których sposoby tworzenia, postrzegania, rozumienia wydają się bardziej interesujące, aniżeli wykazywałoby to słowotwórstwo w klasycznym, jedynie strukturalnym rozumieniu. Analiza wybranych jednostek językowych przedstawiona w niniejszym artykule ma na celu również ukazanie tego, jak istotne w tworzeniu nowych słów są semantyka oraz świadomość językowa.
    The article is an attempt at interpretation of traditional structural word formation according to cognitive grammar. Exploration field is concentrated on lexical hybrids with English element in Polish language. The research on hybrids essence reveals their semiotic nature. Traditional and structural point of view is not enough to show all aspects of these kind of words, therefore new instruments are needed. New way of description hybrid phenomena is offered by the cognitive grammar. Cognitive grammar possibilities let investigate hybrids with English element in an interesting way, which is not usually used in traditional word formation. The analysis also shows how important are semantics and linguistics awareness in the creation of new words.Beyond structuralism. Lexical hybrids in the light of cognitive grammar
    Źródło:
    Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 124-142
    1426-188X
    1733-1757
    Pojawia się w:
    Investigationes Linguisticae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La risa de Eva: mito, historia y la subjetividad femenina en la novela El libro de Eva de Carmen Boullosa
    The laugh of Eve. Myth, history and female subjectivity in Carmen Boullosa’s novel El libro de Eva
    Śmiech Ewy. Mit, historia i kobieca podmiotowość w powieści Carmen Boullosy El libro de Eva
    Autorzy:
    Andzel O’Shanahan, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2204995.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    myth
    subversion
    post-structuralism
    mythistory
    patriarchy
    mit
    subwersja
    poststrukturalizm
    mitoznawstwo
    patriarchat
    Opis:
    This article offers a myth-critical analysis of the novel El libro de Eva (2020) by the Mexican writer Carmen Boullosa. Subversive reading of mythical narratives is one of the most interesting proposals of the post-structuralist criticism, centered on questioning the arbitrary determination of meanings. The analysed novel exemplifies the resistance to the hierarchical codification of symbols typical of the patriarchal ideology. At discourse level, the continuity between mythical and historical times underlines the importance of foundational narratives as part of collective memory and conceptual frameworks determining the course of history. The vindication of the figure of biblical Eve restores the right of the first woman to construct and articulate her own subjectivity.
    W artykule zaproponowano mitokrytyczne podejście do powieści El libro de Eva (2020) meksykańskiej pisarki Carmen Boullosy. Subwersywna interpretacja narracji mitycznych stanowi jedno z najbardziej znaczących podejść krytyki poststrukturalistycznej, skupionej na kwestionowaniu arbitralnego ustalania znaczeń. Analizowana w artykule powieść jest przykładem oporu wobec hierarchicznej kodyfikacji symboli, właściwej ideologii patriarchalnej. Na poziomie dyskursu ciągłość między czasem mitycznym i historycznym podkreśla znaczenie narracji założycielskich jako części pamięci zbiorowej i ram konceptualnych określających historię. Odzyskanie biblijnej postaci Ewy przywraca pierwszej kobiecie prawo do konstruowania i artykułowania własnej podmiotowości.
    Źródło:
    Sztuka Ameryki Łacińskiej; 2022, 12; 193-208
    2299-260X
    Pojawia się w:
    Sztuka Ameryki Łacińskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o podmiotowość w teorii filmu. Kognitywizm i poststrukturalizm w aspekcie ich przeciwieństw oraz prób syntezy
    Discussion on Subjectivity in Film Theory. Cognitivism and Post-structuralism in the Aspect of their Opposition and an Attempt at a Synthesis
    Autorzy:
    Wyczyński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340613.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kognitywizm
    poststrukturalizm
    współczesna teoria filmu
    contemporary film theory
    cognitivism
    post-structuralism
    Opis:
    Jak słusznie wskazują autorzy reprezentujący odmienne orientacje badawcze, współczesna teoria filmu stawia w centralnym punkcie swoich refleksji zagadnienia widza. Różnice, jakie w tej kwestii zachodzą pomiędzy różnymi tradycjami, są związane z odrębnymi sposobami rozumienia podmiotowości. Jest to problem wykraczający poza grunt czysto filmoznawczy i odsyłający do bogatych kontekstów filozofii, psychologii, biologii, socjologii. W prezentowanym tekście autor skupia się na sporze o podmiotowość widza toczącym się między kognitywizmem a poststrukturalizmem. W pierwszej części Wyczyński zarysowuje podstawowe różnice, występujące między tymi podejściami. Następnie podejmuje próbę wykazania, że między kognitywizmem a poststrukturalizmem nie istnieje absolutna przepaść i tradycje te mogą się owocnie przenikać. Pogląd taki został ufundowany na wizji podmiotowości rozchwianej, której wyczerpujące ujęcie wymaga łączenia ze sobą różnych optyk.
    As the authors of different research orientations rightly point out, contemporary film theory puts the viewer in the centre of its reflections. Differences that occur between different traditions in this matter are related to different ways of understanding subjectivity. It is a problem that goes beyond the purely cinematographic ground and refers to the rich contexts of philosophy, psychology, biology, and sociology. In the text presented, the author focuses on the dispute about the subjectivity of the viewer, which takes place between cognitivism and post-structuralism. In the first part, Wyczyński outlines the basic differences between these approaches. Then he attempts to show that there is no absolute gap between cognitivism and post-structuralism and that these traditions can permeate each other with good results. Such a view was founded on a vision of unstable subjectivity, the understanding of which requires joining of various optics.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2019, 105-106; 274-291
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Witaj, Smutku!
    Welcome, Tristes!
    Autorzy:
    Kosowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507713.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Laboratorium Kultury
    Claude Lévi-Strauss
    existentialis
    structuralism
    Françoise Sagan
    egzystencjalizm
    strukturalizm
    Opis:
    Collection of fundamental questions that accompanied Lévi-Strauss during his writing of “ethnographic memories,” a character of doubts and a size of disappointment place his anthropological prose on the side of existential anthropocentricism. During his travels around the world, and especially while visiting “tristes tropiques”, he could see the same invariants that influenced the shape of his “family Europe.” However, if anyone today is willing to get rid of, at least for a moment, existential boringness and discouragement – a trace of past epoch – and devote oneself to the joy of searching, in the work of Lévi-Strauss, for inspiration and motivation to carry on the process of getting familiar with oneself through the Other, they have every right to do so. If the satisfaction coming from gradual familiarization, reading and interpretation can be shared, if a conversation is able to create a possibility to better understanding and agreement, it is definitely worth making use of that opportunity. This “Laboratory of Culture” issue gives you this chance.
    Katalog pytań zasadniczych, jakie towarzyszyły Claude’owi Lévi-Straussowi podczas spisywania „wspomnień etnograficznych”, charakter wątpliwości i rozmiary rozczarowania sytuują jego prozę antropologiczną po stronie antropocentryzmu egzystencjalnego. Podróżując po świecie w poszukiwaniu materiałów etnograficznych, a zwłaszcza odwiedzając „smutne tropiki”, dostrzegał w nich te same inwarianty, które kształtowały jego „rodzinną Europę”. Jeżeli jednak dzisiaj ktokolwiek ma ochotę porzucić na moment przynajmniej egzystencjalną nudę i zniechęcenie – ślad niedawno minionej epoki – i oddać się radości poszukiwania w dziele Lévi-Straussa inspiracji i motywacji do dalszego poznawania siebie za pośrednictwem Innego – ma do tego pełne prawo. Jeśli satysfakcja, płynąca z etapowego poznawania, czytania i interpretacji może być dzielona, jeśli spotkanie w rozmowie może stwarzać szansę na lepsze zrozumienie i porozumienie, warto taką okazję wykorzystać. Ten numer „Laboratorium kultury” taką możliwość daje.
    Źródło:
    Laboratorium Kultury; 2012, 1; 6-17
    2084-4697
    Pojawia się w:
    Laboratorium Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Taking Matters into our Own Hands: Humanizing Slovak Translation History
    Jak wziąć sprawy w swoje ręce: humanizacja słowackiej historii tłumaczeń
    Autorzy:
    Tyšš, Igor
    Gromová, Edita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912403.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    translation history
    Slovakia
    structuralism
    formalism
    research
    historia tłumaczenia
    Słowacja
    strukturalizm
    badania
    Opis:
    Translation history has always played an important role in Slovak literary and translation studies. In our paper we discuss the beginnings of Slovak translation historyresearch, which have their roots in formalism and structuralism, and reconstruct lines of influence to the present when translation history is a lively, open, interdisciplinary,and empirical discipline. With the past in mind, we look at several of the most recent and significant research initiatives in Slovak translation history research and evaluate their potential for the future.
    Historia tłumaczeń zawsze była bardzo ważna dla słowackiej literatury i badań nad tłumaczeniami. W niniejszym artykule omawiamy początki słowackiej historii badańnad tłumaczeniami, których korzenie odnajdziemy w formalizmie i strukturalizmie. Również poddajemy rekonstrukcji linie wpływów aż do obecnych czasów, w których historię tłumaczeń można opisać jako żywą, otwartą, interdyscyplinarną i empiryczną dziedziną. Biorąc pod uwagę również przeszłość, przyglądamy się kilku najnowszym i najistotniejszym słowackim inicjatywom w historii badań nad tłumaczeniami i oceniamy ich potencjał na przyszłość.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 26, 1; 157-176
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Back to structures and signs – remarks on the possibilities of structural aesthetics of music
    Autorzy:
    Krupińska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1797352.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    aesthetics
    structuralism
    culture
    semiotics
    Mukařovský
    Jakobson
    Plato
    Aristotle
    Descartes
    impressionism
    symbolism
    Opis:
    Is it possible to talk of mental patterns underlying aesthetic reflections, and has the constant recurrence of particular ideas in the area of aesthetics some deeper explanation? Structural aesthetics of music is an authorial research conception which enables interpretation of phenomena from the area of history of music aesthetics, and in this way provides its systematised picture. The conception uses the ideas of structural linguistics: binary phonological opposition and the historicalliterary process in the approach of Jan Mukařovský. The article also contains an example of using this conception in relation to the aesthetics of antiquity (sophists, Plato, Aristotle), Descartes and impressionism.
    Źródło:
    Interdisciplinary Studies in Musicology; 2020, 20; 33-40
    1734-2406
    Pojawia się w:
    Interdisciplinary Studies in Musicology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces dekompozycji podmiotowości sprawczej młodzieży
    The Process of Causative Subjectivity Decomposition of the Youth
    Autorzy:
    Zwarycz, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22316622.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    konstruktywistyczny strukturalizm
    młodzież
    podmiot
    podmiotowość
    constructivist structuralism
    the youth
    subject
    subjectivity
    Opis:
    W licznych medialnych i naukowych dyskusjach problematyka związana z asymilacją społeczną młodzieży wzbudza skrajne emocje. Wykrystalizowały się wokół tego zagadnienia stanowiska, zgodnie z którymi młodzi wnoszą twórczą energię do struktur społecznych, ale istnieją także diametralnie odmienne, gdzie młodzi postrzegani są w kategoriach destruktorów. Przedmiotem analizy w niniejszym opracowaniu stała się młodzież, ze szczególną koncentracją na kategorii wiekowej, w której kończy się młodzieńczy etap życia, a rozpoczyna dorosły. Znacznym oczekiwaniom społecznym kierowanym wobec tej warstwy wieku nie towarzyszą adekwatne warunki adaptacyjne. Mimo to młodzież nie przejawia aktywnych tendencji kontestacyjnych, raczej wykorzystuje pasywne strategie działania oparte na konformizmie, oportunizmie lub wycofaniu się – emigracji wewnętrznej lub znacznie częściej ukierunkowanej poza granice kraju. Teoria konstruktywistycznego strukturalizmu dostarcza narzędzia umożliwiające wskazanie i zdefiniowanie określonej konfiguracji przyczyn warunkujących istniejący stan rzeczy, co prowadzi bezpośrednio do analizy pojęcia podmiotu oraz redefinicji związanego z nim zagadnienia podmiotowości jako pewnego procesu. Kategorią diagnozy położenia i postaw młodych jest proces dekompozycji podmiotowości sprawczej omawianej kategorii, w którym uczestniczą oni sami, ale zasadniczo analiza ukierunkowana jest również na uwarunkowania kulturowe oraz ideologiczne, kształtujące instytucje socjosfery. Głównym zamierzeniem autora jest zaproponowanie modelu teoretycznego podmiotowości sprawczej, który kwalifikować się może do dalszej analizy i empirycznej weryfikacji.
    The subject of the article analysis is the youth i.e. a category, which ends the youth stage and begins the adult one. Appreciable social expectations addressed to this age do not accompany adequate adaptation circumstances. Despite this fact, the young do not show any active contestation tendency, they rather use passive strategies such as non – active waiting, opportunism or withdrawal i.e. emigration. The theory of constructivist structuralism provides the tools, which make it possible to state that this situation has its own cause configuration, that leads to the subject notion analysis directly together with the related thought – redefinition of subjectivity as a certain process. The decomposition process of causative subjectivity of the young, in which they are the subject, constitutes the diagnosis category of the position and attitude of the youth. However, the most significant in the idea is the background i.e. the sociosphere and ideological – cultural conditions which effect on the conscious or unconscious processes of forming passive positions of the youth.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2014, 49; 63-79
    0208-600X
    2353-4850
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What Does Your Subject Do? On the Contradictory History of the Lyrical Subject
    Co robi twój podmiot? O sprzecznej historii podmiotu lirycznego
    Autorzy:
    Koronkiewicz, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312252.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    lyrical subject
    structuralism
    Janusz Sławiński
    she-subject
    podmiot liryczny
    strukturalizm
    podmiotka
    Opis:
    Celem artykułu jest przeanalizowanie sprzeczności i niejednoznaczności zawartych w strukturalistycznym pojęciu „podmiot liryczny”. Badaczka przywołuje współczesne użycia tego pojęcia oraz historię pokrewnych koncepcji, by przez ten pryzmat wskazać istotne przesunięcia w domyślnym rozumieniu instancji nadawczej we współczesnej krytyce literackiej. Pierwotna programowa – zamierzona i politycznie motywowana – abstrakcyjność koncepcji „podmiotu lirycznego” została zredukowana do ogólnej intuicji o nietożsamości autora i podmiotu mówiącego, wtórnie zaś utrudnia postrzeganie instancji nadawczych jako efektów konkretnych i znaczących decyzji autorskich.
    The article aims to analyse contradictions and ambiguities embedded in the structuralist concept of “the lyrical subject”. The researcher reviews contemporary applications of the term and overviews a history of related concepts in order to show meaningful shifts in the default meaning of the issuer in contemporary literary criticism. Initial programmatic abstractness of the “lyrical subject”, both intended and politically motivated, has been reduced to a general intuition concerning the non-identity of the author and the speaking subject. The secondary consequence is that it obfuscates perceiving issuers as the effects of specific and intended authorial decisions.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2022, 28-29; 88-101 (eng); 90-101 (pol)
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profesorowi Jackowi Tittenbrunowi (1952–2018) in memoriam
    Professor Jacek Tittenbrun (1952–2018) in memoriam
    Autorzy:
    Baranowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/462353.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    Jacek Tittenbrun
    marksista
    socjolog gospodarki
    strukturalizm socjoekonomiczny
    Marxist
    economic sociologist
    socioeconomic structuralism
    Opis:
    12 kwietnia 2018 roku, dwa dni przez swoimi sześćdziesiątymi szóstymi urodzinami, zmarł Profesor Jacek Tittenbrun, wybitny socjolog gospodarki związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek rady naukowej „Studiów Krytycznych”, promotor wielu prac magisterskich i doktorskich oraz nauczyciel wielu pokoleń socjologów i socjolożek. Niezwykle pracowity, dociekliwy i polemiczny badacz, którego cały dorobek naukowy i postawa życiowa przepełnione były myśleniem krytycznym.
    On 12 April 2018, two days before his sixty-sixth birthday, Professor Jacek Tittenbrun, an outstanding economic sociologist associated with the Adam Mickiewicz University in Poznań, a member of Editorial Board of Critical Studies, a supervisor of many master's and doctoral theses and a teacher of many generations of sociologists, died. An extremely hardworking, inquisitive and polemical researcher, whose entire scientific output and life attitude were filled with critical thinking.
    Źródło:
    Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2017, 5; 9-13
    2450-9078
    Pojawia się w:
    Studia Krytyczne/ Critical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Demony” Malinowskiego, czyli o czarownikach i wiedźmach z obszaru Nowej Gwinei
    Malinowski’s bestiary, or a story about sorcerers and witches from New Guinea
    Autorzy:
    Kozakowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507763.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    strach
    strukturalizm
    bestiariusz
    Bronisław Malinowski
    Laboratorium Kultury
    fear
    structuralism
    bestiary
    Bronislaw Malinowski
    Opis:
    Strach jest uczuciem towarzyszącym człowiekowi zawsze, niezależnie od epoki oraz kultury, w której żyje. W swojej pracy chciałbym, opierając się na badaniach Bronisława Malinowskiego, przeanalizować czego i kogo boją się tubylcy z obszaru Nowej Gwinei oraz jak budowane są lęki wyspiarzy. W swoich rozważaniach skupię się w sposób szczególny na dwóch istotach, czarownikach bara’u i czarownicach mulukwausi, albowiem poza straszeniem tubylców pełnią oni również ważne funkcje społeczne w swoich wspólnotach. Zbadanie demonologii obszaru Nowej Gwinei będzie dla mnie również punktem wyjścia do zderzenia kultury wyspiarzy z kulturą europejską, w celu wyciągnięcia pewnych inwariantów, wspólnych kulturze pojmowanej w sposób atrybutywny prawideł i mechanizmów dotyczących strachu. Inspiracją metodologiczną dla tej pracy jest strukturalizm w rozumieniu Claude’a Lévi-Straussa.
    Fear is ever-present in man’s history feeling, regardless of their époque or culture. In my paper I would like to examine what and whom the natives of the New Guinea fear as well as how the fears of the Islanders are constructed, basing my reflection upon Bronislaw Malinowski’s research. In my research I will focus particularly on two beings, sorcerers bara’u and witches mulukwausi, for they perform important civil functions in their communities. Researching upon New Guinea’s demonology will be a step further in my attempt to compare the Islander’s culture and the European culture, in order to bring out some invariant rules and mechanisms concerning fear, mutual to attributive culture. This paper has been inspired by Claude Lévi-Strauss’ structuralism.
    Źródło:
    Laboratorium Kultury; 2013, 2; 216-232
    2084-4697
    Pojawia się w:
    Laboratorium Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Smutek tropików, czyli o radości spotkania z innym
    Tristes Tropiques, about the joy of getting familiar with the other
    Autorzy:
    Filipowicz, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507753.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    filozofia spotkania
    strukturalizm
    Claude Lévi-Strauss
    Laboratorium Kultury
    philosophy of dialogue
    structuralism
    Opis:
    Analiza spotkania pojawia się przy okazji rozważań na gruncie filozofii dialogu i dotyczy zwykle relacji międzyosobowej: „człowiek – człowiek” lub „Bóg – człowiek”. Rzadziej i nie tak jednoznacznie w opisach i rozważaniach pojawia się również relacja „człowiek – świat”. Najważniejszy nurt tej refleksji bierze swój początek od takich myślicieli jak Martin Buber czy Franz Rosenzweig, a później Emmanuel Levinas. Ich namysł, skonfrontowany z treścią Smutku tropików i procedurami etnograficznymi Lévi-Straussa, tworzy niespodziewane konteksty. Ujawniają się podobieństwa, głównie w sferze etycznej, postawie podmiotu poznającego (badacz) oraz w elementach spotkania, w którym zachodzą różne związki pomiędzy jego podmiotami. Okazuje się, że odsłanianie struktury, odsłanianie mechanizmu, nie musi być z góry utożsamiane z zawłaszczaniem przedmiotu badania, z pojmowaniem. Mowa oraz wolna wola innego pozwala mu przemówić do mnie oraz zamilknąć.
    Tristes Tropiques, about the joy of getting familiar with the other. An analysis of the meeting appears together with deliberations considering the dialog philosophy and usually regards interpersonal relations: “man – man” or “God – man”. The most important trend of this reflection have its root in thinkers like Martin Buber or Franz Rosenzweig and later in Emmanuel Levinas. Their contemplation, confronted with the content of Tristes Tropiques and ethnographic procedures of Lévi-Strauss, creates surprising contexts. Patryk Filipowicz/Smutek tropików czyli o rados´ci... Bibliografia: M. Buber, Problem człowieka, przeł. R. Reszke, Fundacja Aletheia – Wydawnictwo Spacja, Warszawa 1993. G. Charbonnier, Rozmowy z Claude Lévi-Straussem, przeł. J. Trznadel, Czytelnik, Warszawa 2000. Fenomen radości, pod red. A. Grzegorczyk, J. Grada, P. Szkudlarek, Wydawnictwo UAM, Poznań 2007. T. Hawkes, Strukturalizm i semiotyka, przeł. I. Sieradzki, PWN, Warszawa1988. M. Janion, Humanistyka: poznanie i terapia, PIW, Warszawa 1982. J. Kłoczkowski, Filozofia dialogu, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”, Poznań 2005. C. Lévi-Strauss , Smutek tropików, przeł. A. Steinsberg, PIW, Warszawa 1960. E. Levinas, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. M. Kowalska, PWN, Warszawa 2002. Radość i cierpienie, pod red. H. Romanowskiej-Łakomy, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2000. F. Rosenzweig, Gwiazda Zbawienia, przeł. T. Gadacz, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998. K. Skurjat, Znaczenie i wartość. Studia z polskiej filozofii kultury XX wieku, Wydawnictwo AR, Wrocław 2002. J. Tischner, Filozofia dramatu, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998. 81 Laboratorium Kultury 1 (2012) Similarities emerge, mainly in the ethic field, in the attitude of the researcher and in some elements of meetings, where different relations between their entities appear. It turns out that unveiling the structure and the mechanism doesn’t have to be identified beforehand with taking away an object of the research, with insight. Speech and free will of the other let them speak to me and become silent.
    Źródło:
    Laboratorium Kultury; 2012, 1; 70-81
    2084-4697
    Pojawia się w:
    Laboratorium Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między istotnością dzieła a konkretyzacją czytelniczą ucznia... Miejsce teorii literatury w szkolnym kształceniu literackim (zarys problemu)
    Autorzy:
    Maria Sienko, Zofia Budrewicz,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445590.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    theory of literature
    structuralism
    poetics of reception
    hermeneutics
    poetics
    of experience
    post-humanism
    Opis:
    Between the sense of work and students’ reading concretisation. The significance of theory of literature in school education of literature (the outline of problem) The article depicts a synthesis of views on the role and significance of theory of literature in school practice of reading from the interwar period to contemporary times. It consists of three parts. In the first one the authors discuss the view of S. Skwarczyńska who sees theory of literature as fundamental in developing the analytical and interpretative skills of high school students. A reflection of textual reality in reader’s consciousness depends on the sense of literary work and its concretisation (or individuality, which is independent from reader’s perception). This view (and other scholars’ beliefs) did not solve more difficult issues, such as how to combine the analysis of the work structure with the involvement of student’s emotions. In later stages of the development of didactics of literature, the rift between the methods of text interpretation and theory of cognition, the aim of which is an aesthetic experience, did not offer satisfying methodological solutions. In the second part of the article the authors discuss a variety of methods serving to “improve”/modify the structural concept (of B. Chrząstowska), retaining its most significant elements: systematisation and organisation of students’ literary experience. These activities were inspired by new trends in the development of humanities thought (hermeneutics, cultural theory of literature, anthropology, poetics of experience). They recognize the primacy of reading over poetics, and interpretation over theory of literature which is given an important, anthropo-cognitive role. One of such proposals, which was fully used in I like it!, the series of course books (of Z.A. Kłakówna and others) designed for all levels of school Polish language and literature education, was discussed in the third part of the article. The place of theory of literature in the system of science of literature was changed over many years; as a result, its role in school education decreased. Contemporary didactic discourse demonstrates the complexity of the problem but it does not solve it unambiguously. It does not offer a “readymade” knowledge on the universal order of analytical and interpretation practices, but it obligates Polish philology teachers to be creative and to search for best solutions for their students. As such, it requires a professional philological preparation during the time of studies.  
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2017, 5; 15-36
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studium lektur Żywota człowieka poczciwego jako przyczynek do krytyki konstruktywistycznej teorii interpretacji
    The study of interpretations of Żywot człowieka poczciwego as a contribution to constructivist theory of interpretations
    Autorzy:
    Bohuszewicz, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649923.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Interpretacja
    Żywot człowieka poczciwego
    konstruktywizm
    filologia
    strukturalizm
    hermeneutyka
    Interpretation
    constructivism
    philology
    structuralism
    hermeneutics
    Opis:
    The article is a “critical continuation” the constructivist theory of interpretation a literary work. The basic tool used for this purpose was an empirical analysis – a “reading study” three different interpretations of one work Żywot człowieka poczciwego by Mikołaj Rej. As a result, it turned out, that although the fundamental statements of constructivism are adequate to interpretation, the conclusions drawn from these claims are formulated too hastily.
    Artykuł stanowi tyleż krytykę, ile „krytyczną kontynuację” konstruktywistycznej teorii interpretacji dzieła literackiego. Podstawowym narzędziem, które posłużyło do tego celu, była empiryczna analiza - „studium lektury” - trzech różnych interpretacji jednego utworu, czyli Żywota człowieka poczciwego Mikołaja Reja. W jej efekcie okazało się, że choć zasadnicze twierdzenia konstruktywizmu są adekwatne względem interpretacji, to jednak wnioski przez samych konstruktywistów z tych twierdzeń wyciągane, są formułowane nazbyt pochopnie.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 187-211
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językoznawczy kontekst badań edukacyjnych
    Linguistic Context of Educational Research
    Autorzy:
    Wiśniewska-Kin, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15837537.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    structuralism
    cognitivism
    categorization
    description of meaning
    educational role of language
    early childhood education
    Opis:
    The article is going to show how the approach to the educational role of language has changed. The emergence of new thinking about language is directly associated with the tendency to shift from objectivity to subjectivity. To make the reconstruction of this change, I will discuss the selected elements of the structuralist theory of language and compile them with elements of the cognitive theory of language; for instance, classic categorization methods vs. natural categorization, taxonomic definingvs. cognitive defining.The proposed comparative analyzes open up space to thinking about the measures that can be taken in order to create conditions conducive to revealing the real development potential of a child in the process of education.
    Źródło:
    Studia Edukacyjne; 2018, 49; 415-430
    1233-6688
    Pojawia się w:
    Studia Edukacyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektonika Logiki sensu Deleuzea
    Architectonics of Deleuze’s Logic of sense
    Autorzy:
    Tercz, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1015702.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    structuralism
    serialism
    sens
    combinatorics
    architectural method of reading
    strukturalizm
    serializm
    kombinatoryka
    architektoniczna
    metoda czytania
    Opis:
    W artykule przedstawiam specyficzną propozycję lektury Logiki sensu, którą – luźno nawiązując do filozofii Kanta – nazywam architektoniczną. Lektura architektoniczna polegać ma na jednoczesnej analizie teorii filozoficznej oraz formalnej konstrukcji dzieła. Chociaż technikę taką można próbować odnieść do wielu klasycznych już pozycji, to przypadek Logiki sensu okazuje się wyjątkowy – zasugerował ją bowiem sam autor, gdy każdy z trzydziestu czterech rozdziałów nazwał serią, pojęcie „serii” zaś uczynił kluczowym dla teorii. Logika jest więc celowo książką samozwrotną, co przekłada się między innymi na to, iż układ rozdziałów i akapitów, charakter pojęć filozoficznych, a nawet trudności z czytaniem znajdują uzasadnienie w treści. Ostatecznie okazuje się, że Logika sensu jest skonstruowana jak układanka czekająca na złożenie zgodnie z subiektywnymi pytaniami i problemami Czytelnika. Celowo nie przedstawiam żadnej konkretnej propozycji lektury, wykładam jedynie narzędzia do jej„obsługi”. W tym sensie artykuł stanowi prolegomena do właściwej lektury Logiki sensu.
    The article presents a specific proposal of reading the Logic of Sense, which – referring to the philosophy of Kant – I call architectural. Architectural reading consists in the simultaneous analysis of philosophical theory and the formal structure of the work. Although this technique may be referred to a number of classic works, Logic’s case appears to be unique, as suggested by the author when he names each of the 34 chapters ‘series’ as a pivotal concept for the theory. ThereforeLogic is deliberately self-reflexive, which means that the structure of chapters and paragraphs, the nature of philosophical concepts, and even the difficulty in reading are justified by contents. Finally, it appears that Logic is constructed as a puzzle waiting to be solved in accordance with subjective questions and problems of the reader. I intentionally do not present any particular proposal of reading, I merely try to provide a ‘strategy’. In this sens, the article is a prolegomena to the proper reading of the Logic of Sense.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2012, 5; 17-32
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lucien Goldmann, autor “Don Kichota”. Perspektywa socjologii literatury
    Lucien Goldmann, the author of “Don Quixote”: The Perspective of the Sociology of Literature
    Autorzy:
    Ćwikła, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2033737.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    socjologia literatury
    strukturalizm genetyczny
    Lucien Goldmann
    Jorge Luis Borges
    sociology of literature
    genetic structuralism
    Opis:
    Artykuł dotyczy propozycji spojrzenia na literackie obrazy zjawisk społecznych jako na przedmiot badań socjologicznych. Odwołuje się do Goldmannowskiego ujęcia strukturalizmu genetycznego, szczególnie do kierowanej wobec niego krytyki. Korzysta się tu z głosów wybitnych uczonych, którzy wyrażali o nim swoje opinie w okresie największej jego popularności; zaznacza się też aktualną obecność tego podejścia w humanistyce zachodniej. W refleksji nad możliwymi interpretacjami i modyfikacjami metody Goldmanna sięga się, między innymi, po jedno z opowiadań Jorge Luisa Borgesa, Pierre Menard, autor „Don Kichota”, które potraktowano jako artystyczną ilustrację teorii naukowej.
    The article constitutes a proposal of looking at literary images of social phenomena as a subject of sociological research. It refers to Lucien Goldmann’s point of view on genetic structuralism, in particular to the criticism addressed against it. The text uses statements of those eminent scholars who expressed their opinions about Goldmann’s way of analyzing literature at the time of its greatest popularity. The contemporary presence of this approach in Western humanities is also marked here. In reflecting on possible interpretations and modifications of Goldmann’s method, a short story by Jorge Luis Borges – namely one titled Pierre Menard, the author of Don Quixote – is used as an artistic illustration of a scientific theory.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2021, 17, 4; 28-43
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    STRUKTURALIZM GENETYCZNY
    Genetic structuralism
    Autorzy:
    Muszyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/464458.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
    Tematy:
    strukturalizm genetyczny
    Lucien Goldmann
    teorie uczenia się osób dorosłych
    genetic structuralism
    adult learning theories
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zbioru założeń oraz propozycji ana- lizy danych metodą strukturalizmu genetycznego, którą można wykorzystać między innymi do rekonstrukcji teorii uczenia się osób dorosłych. W literaturze przedmiotu brakuje szczegółowych analiz z tego zakresu. Na początku zaprezentowany zostanie w zarysie stan teoretycznego rozwoju andragogiki. Podkreślona zostanie ważność uży- cia odpowiednich metod przy rekonstruowaniu teorii. Ostatecznie w centrum rozważań znajdą się założenia strukturalizmu genetycznego oraz propozycja analizy danych tą metodą.
    The purpose of this article is to present a set of assumptions and pro- pose data analysis method using genetic structuralism, which can be used among others for reconstruction of adult learning theories. The literature lacks precise ana- lyses on this subject. The first part of the paper contains an overview of theoretical development of andragogy. Choice of appropriate methods for theory reconstruction will be emphasized. Last but not least, foundations of genetic structuralism and its use for data analysis will be the main focus of discussion.
    Źródło:
    Edukacja Dorosłych; 2015, 1; 37-54
    1230-929X
    Pojawia się w:
    Edukacja Dorosłych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jean-Luc Nancy i polityka. Komunizm a Rozdzielona wspólnota
    Jean-Luc Nancy and politics. Communism and Inoperative community
    Autorzy:
    Sadzik, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1016070.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Jean-Luc Nancy
    community
    communism
    political philosophy
    post-structuralism
    wspólnota
    komunizm
    filozofia polityki
    poststrukturalizm
    Opis:
    Artykuł stara się pokazać, w jaki sposób w pracach francuskiego filozofa Jean-Luca Nancy’ego przebiegają połączenia pomiędzy pojęciem „wspólnoty” a pojęciem „komunizmu”. To drugie posiada dla niego znaczenie przekraczające sferę polityki i powinno być rozumiane jako swego rodzaju kategoria pre-egzystencjalna i quasi-ontologiczna. Bycie we wspólnocie oznacza dla filozofa bycie-z, które podkreślone zostaje przez łaciński prefiks „com” charakteryzujący tak „communitas”, jak i „komunizm”. „Com” wskazuje na to, że bycie jest przede wszystkim byciem z innym (nie tylko z innymi ludźmi, lecz z wszelkim innym istnieniem, wliczając w to zwierzęta, rośliny itd.). Ponadto, jak powiedział Nancy, „komunizm jest byciem-razem –Mitsein, byciem-z rozumianym jako coś przynależnego do istnienia jednostek, co znaczy, w egzystencjalnym sensie, do ich istoty”. Dlatego też wspólnota Nancy’ego nie przynależy do „logiki mitu” jako że jest, w pierwszej kolejności, tym, co nazwał on „wspólnotą rozdzieloną”.
    In this article I would like to show in which way in the works ofFrench philosopher Jean-Luc Nancy there are links between “community” and“communism”. The latter, for him, has a meaning exceeding the domain of politics and should be understood as a some kind of pre-existential and quasi-onthologicalcategory. Being-in-common means for philosopher being-with which is expressed by Latin prefix “com” characterizing “communitas” and “communism”. “Com”emphasizes that being is first of all being with other (not only with other people but with every other being including in it animals, plants etc). Furthermore, asNancy said: “communism is togetherness – the Mitsein, the being- with, understood as the belonging to existence of the individuals, which means, in the existential meaning, to their essence”. Therefore, Nancy’s community doesn’t belong to “the logic of myth” since is, in the first place, what he called “the inoperative community”.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2013, 9, 3; 111-131
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narracje podręcznikowe Profesor Bożeny Chrząstowskiej
    Textbook Narrations by Professor Bożena Chrząstowska
    Autorzy:
    Wróblewski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050810.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    high scholl
    Polish literary course
    literary knowledge
    structuralism
    szkoła
    edukacja polonistyczna
    wiedza o literaturze
    strukturalizm
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza podręczników do nauki historii literatury autorstwa Bożeny Chrząstowskiej. Zarówno Starożytność – oświecenie(1987), jak i Literatura współczesna (1992) są przykładem łączenia tradycji strukturalistycznych z nowymi, uwzględniającymi oczekiwania i możliwości intelektualne młodego odbiorcy. Punktem wyjścia podjętych rozważań są ustalenia Chrząstowskiej na temat warunków czytania tekstu w przestrzeni edukacyjnej, które zostały przedstawione w artykule Polonistyka szkolna w procesie komunikacji literackiej z 1977 roku. Od końca lat 80. propozycje metodyczne Chrząstowskiej zmierzają w nowym kierunku, choć zarazem Profesor nie traci z pola widzenia konieczności racjonalizacji aktu lektury w szkole. Mimo że Chrząstowska wprost nie opowiadała się za modelem antropocentrycznym edukacji polonistycznej, to jej postulat odchodzenia od szkolnego encyklopedyzmu na rzecz kształcenia umiejętności czytelniczych, a w dalszej perspektywie także dokonywania przez młodego człowieka wyborów aksjologicznych, można uznać za ważny krok orientujący nauczanie w kierunku potrzeb człowiek estetycznych.
    The main aim of an article is an analysis of the textbooks of the Polish history literature course in a high school. Bożena Chrząstowska's textbooks Starożytność–oświecenie (1987) as well as Literatura współczesna(1992) combine structuralism tradition and new tendencies in Polish education which are oriented to the esthetic expectation of the students and also their intellectual skills. At the beginning of this article the author focuses on Chrząstowska's notion of the literature works reading by students which she demonstrated in the article Polonistyka szkolna w procesie komunikacji literackiej (1977). During the next decade Chrząstowska's didactic proposals partly turned to new direction including a “center-anthropological” orientation in educational process but she firmly expressed necessity of rationalization of text reading in school. Chrząstowska's textbooks are the crucial didactic proposals which supported students during the process of building their reading skills, mainly, interpretation of literary works. Thanks to these abilities young people – according to Professor Chrząstowska– will be able to make aesthetic choosing in the future.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2021, 14; 19-32
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Umiar” jako spadek – potencjał i ograniczenia tworzenia alternatywy
    “Moderation” as Inheritance – the Potential and Limitations of Creating an Alternative
    Autorzy:
    Kopel, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057302.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-02
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Rzeczpospolita
    wspólnota
    alter-Państwo
    umiar
    poststrukturalizm
    Polish–Lithuanian Commonwealth
    community
    alter-State
    moderation
    post-structuralism
    Opis:
    Pojawiające się projekty alternatyw dla współczesnej hegemonicznej organizacji władzy (rozumianej jako porządek państwowy, kapitalizm, nowoczesność, biowładza itp.) są konstruowane na fundamentach zarówno kulturowo znanych, jak i obcych. Artykuł jest próbą rozpoznania potencjału i ograniczeń „umiaru”, który pozwoliłby na wytworzenie organizacji alter-państwowych. Wychodząc od analizy Rzeczpospolitej Obojga Narodów jako bytu niepaństwowego, autor wskazuje na bardzo ważną rolę „umiaru” w jej mechanizmach wspólnotowych. Rozumiejąc je zgodnie z deleuzjańską koncepcją systemów maszynowych, śledzi je za pomocą narzędzi teoretycznych: sieci wyobrażeniowej oraz pamięci formulicznej i fantasmagorycznej, które pozwalają na określenie potencjalnej pracy „umiaru” we współczesnych projektach alternatywnych organizacji władzy.
    The emerging projects of alternatives to the contemporary hegemonic organization of power (recognized as the order of the State, capitalism, modernity, biopower, etc.) are constructed on both culturally familiar and alien foundations. The article is an attempt to recognize the potential as well as the limitations of “moderation” that would allow generating alter-State organizations. Starting from the analysis of the Polish–Lithuanian Commonwealth as a non-state, the author points out the key role of “moderation” in its community mechanisms. Understanding them in accordance with the Deleuzian concept of machine systems, the author traces them with theoretical tools: the imaginary network and formulative and phantasmagoric memory, which specify the potential work of “moderation” in contemporary projects of alternative organizations.  
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2022, 37, 2; 185-200
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tool Dichotomies in a Period of Inter-epochal Transition – Philosophical and Anthropological Reflections on Post-Neolithic Dual Technology
    Autorzy:
    Wolski, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38616717.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
    Tematy:
    terminal lithic industries
    tool dichotomy
    Early Bronze Age
    archaeological theory
    philosophy of science
    hermeneutics
    structuralism
    Opis:
    The presented publication is the end result of an authorial, post-doctoral research project devoted to the multi-aspect flint tool dichotomy at the turn of the Stone and Metal Ages. The results of use-wear analysis of archaeological materials from south-eastern Poland and the Moravia region of the Czech Republic, obtained by the author over the last decade, have been supplemented in this article with a philosophical component. By visualising the network of connections on the empirical-theory line, the explanatory value of the dichotomous lithic concept was raised. Moreover, the discourse on the period at the turn of the Stone and Metal Ages has been enriched with new interpretative solutions for economic and social issues of that time in prehistory. The author places his philosophical investigations within the hermeneutical approach. After the study of key terms (dichotomy, divergence, convergence), structuralist thought becomes the leading theme at the end of the article. The paper deals with the concepts of such thinkers as: Martin Heidegger, Hannah Arendt, and Claude Lévi-Strauss.
    Źródło:
    Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2023, 18; 7-28
    2084-4409
    Pojawia się w:
    Analecta Archaeologica Ressoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany funkcji znaczeniowych północnosłowiańskiego datiwu
    Autorzy:
    Podlaski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568150.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    dative
    allative
    finalis
    OldPolish
    OldRussian
    semantics
    syntax
    structuralism
    celownik
    allativus
    staropolski
    staroruski
    semantyka
    składnia
    strukturalizm
    Opis:
    The article focuses on the analysis of the North Slavic dative in its semantic (“specific” in the concepcion of Kuryłowicz and Heinz) functions. The examples are chosen from a few texts such as Old Russian Повесть временных лет or Old Polish Rozmyślanie przemyskie, Kodeks Działyńskich and other. I am exploring the meanings of dative from a traditional point of view, referring to such types as dativus commodi/incommodi, dativus possessivus, dativus finalis, dativus ethicus. The main aim of the article is to look at the phenomenon of the North Slavic dative from a diachronic perspective.
    Artykuł skupia się na analizach północnosłowiańskiego celownika w jego semantycznych („konkretnych” według koncepcji Kuryłowicza i Heinza) funkcjach. Przykłady zostały zaczerpnięte z kilku tekstów, m.in. staroruskiej Powieści minionych lat czy staropolskich Rozmyślania przemyskiego, Kodeksu Działyńskich i in. Badam znaczenia dativu z tradycyjnego punktu widzenia, odnosząc się do takich typów jak celownik pożytku/szkody, celownik dzierżawczy, celownik celu, celownik etyczny. Głównym celem pracy jest spojrzenie na zjawisko północnosłowiańskiego dativu z perspektywy diachronicznej.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2018, 15
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemożliwe jako konieczne, czyli literaturoznawcza nie-pewność
    Impossible as necessary, that is non-certainty in literary studies
    Autorzy:
    Graf, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682745.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    structuralism
    deconstruction
    literatureness
    theory of literature
    postphenomenology
    Edward Balcerzan
    strukturalizm
    dekonstrukcja
    literackość
    teoria literatury
    postfenomenologia
    Opis:
    The review of Edward Balcerzan’s work devoted to literatureness focuses on some significant issues within the modern theory of literature: the raison d’etre of certain theoretical categories, the possibility of redefining the structuralist paradigm, and contemporary values of model thinking.
    Recenzja pracy Edwarda Balcerzana poświęconej literackości dotyczy ważnych kwestii współczesnej teorii literatury: na ile pewne kategorie teoretyczne wciąż mają rację bytu, czy możliwa jest nowa odsłona paradygmatu strukturalistycznego, jakie są dziś wartości myślenia modelowego?
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2016, 5; 301-310
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apofatyzm filozoficzny a Michała Hellera idea matematyczności przyrody
    Philosophical Apophatism and Michał Heller’s Idea of Mathematicity of the Universe
    Autorzy:
    Grygiel, Wojciech P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097321.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ontologia
    teoria kategorii
    apofatyzm
    matematyczność przyrody
    strukturalizm
    ontology
    category theory
    apophatism
    mathematicity of the Universe
    structuralism
    Opis:
    Wychodząc od usystematyzowania hellerowskiej tezy o matematyczności przyrody, niniejsze studium poświęcone głównie będzie pokazaniu i krytycznej ocenie racji, wedle których Heller desygnuje teorię kategorii jako matematyczne środowisko szczególnie predestynowane dla wyartykułowania tej tezy. Kluczowe w tym kontekście będzie wskazanie, co uprawnia go do wprowadzenia mającej istotne ontologiczne znaczenie koncepcji pola kategorii i utożsamienia go z polem racjonalności. Ostatecznie stanie się możliwe lepsze zrozumienie, w jakim sensie w kontekście sformalizowanych teorii fizycznych Heller operuje pojęciem apofatyzmu filozoficznego, który wydaje się trafnie ujmować specyfikę jego poglądów na ontologiczne zobowiązania tych teorii i gdzie być może zbliża się on do niebezpiecznych myślowych pułapek. W swojej apofatycznej postawie Heller pozostaje blisko pierwszoplanowych postaci współczesnej fizyki i noblistów, Alberta Einsteina czy Rogera Penrose’a: fizyka nie mówi o tym, jaka rzeczywistość jest, ale pozwala stanąć na drodze do rzeczywistości.
    Starting with the systematization of Michael Heller’s thesis of the mathematicity of the Universe, the inquiry carried out in this article will be devoted to the presentation and the critical analysis of why the category theory can be designated as the most suitable mathematical environment to articulate this thesis. The key task will be to show what motivates Heller to introduce an ontologically pregnant concept of the field of categories and to equate it with the field of rationality. Finally, it will become more transparent in what sense Heller utilizes the concept of the philosophical apophatism in the context of the formalized physical theories. Heller shares his apophatic attitude with such prominent figures of the theoretical physics as Albert Einstein and Roger Penrose: physics does not say what reality is but it places a physicist on the road to reality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 227-245
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Balance of the built environment in structural terms
    Zdrowe środowisko zbudowane w ujęciu strukturalistycznym
    Autorzy:
    Januszewski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1848288.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    PWB MEDIA Zdziebłowski
    Tematy:
    teoria
    środowisko zbudowane
    strukturalizm
    habitat
    środowisko zdrowe
    urbanistyka
    theory
    built environment
    structuralism
    healthy environment
    town planning
    Opis:
    The subject of this work is an in-depth analysis of the structure of the built environment as a system of organised relations. Three elementary aspects expressed in binary oppositions were distinguished: interior - exterior (formal aspect), individual - collective (social aspect), variable - permanent (dynamic aspect). These aspects reflect the diverse psychophysical needs and existential states of a human being. The reorganisation of a habitat is a change in the internal relationships of these categories in a specific region and spatial scale. A healthy environment can be defined as one that balances polar categories at each level of the analysis. Reforms and re-evaluations in the built environment can be interpreted as attempts to restore balance, as illustrated with examples from the history of architecture and urban planning. The results of the work contribute to the general theory of the built environment, essential for the proper design process in a wide spectrum of spatial scale.
    Przedmiotem pracy jest pogłębiona analiza struktury środowiska zbudowanego jako system zorganizowanych relacji. Wyodrębniono trzy elementarne aspekty wyrażone w opozycjach binarnych: wnętrze - zewnętrze (aspekt formalny), indywidualne - kolektywne (aspekt społeczny), trwałość - zmienność (aspekt dynamiczny). Aspekty te odzwierciedlają zróżnicowane potrzeby psychofizyczne oraz stany egzystencjalne człowieka. Reorganizacja habitatu jest zmianą wewnętrznych relacji ww. kategorii w określonym regionie i skali przestrzennej. Zdrowe środowisko można określić jako takie, które równoważy biegunowe kategorie na każdym poziomie analizy. Reformy, a także przewartościowania w środowisku zbudowanym są próbami przywrócenia jego równowagi, co zilustrowano przykładami z historii architektury oraz urbanistyki. Wyniki pracy stanowią przyczynek do ogólnej teorii habitatu i prawidłowego procesu projektowego w szerokim spektrum skali przestrzennej.
    Źródło:
    Builder; 2021, 25, 3; 15-19
    1896-0642
    Pojawia się w:
    Builder
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wileńska „szkoła” Manfreda Kridla. Przyczynek do rozważań na temat rodowodów naukowych... Ireny Sławińskiej i Czesława Zgorzelskiego
    The Manfred Kridl’s vilnius “school”. An attempt to describe the beginnings of Irena Sławińska and Czesław Zgorzelski – two researchers from The John Paul II Catholic University of Lublin
    Autorzy:
    Padło, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046441.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Manfred Kridl
    metoda integralna
    strukturalizm
    formalizm
    historia teorii literatury
    integral method
    structuralism
    formalism
    history theory of literature
    Opis:
    Artykuł dotyczy kształtowania się rodowodów naukowych Czesława Zgorzelskiego oraz Ireny Sławińskiej jako uczonych, którzy zapoczątkowali nurt badawczy rozwijany przez teorię i historię literatury na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ponadto przedstawia zarys metody integralnej Kridla, która stanowiła inspirację do badań prowadzonych przez nich później na KUL. W tekście wykorzystano wybrane prace Kridla dotyczące zagadnienia metody integralnej oraz teksty polemiczne a także wspomnieniowe wypowiedzi uczniów – Zgorzelskiego i Sławińskiej. W ich późniejszych pracach widać nawiązania do koncepcji wypracowanych na etapie działania grupy wileńskiej.
    The article is about the beginnings of of two researchers from The John Paul II Catholic University of Lublin – Czesław Zgorzelski and Irena Sławińska. It describes a Manfred Kridl’s integral method which inspired both scientists. The article includes the review of some Kridl’s publications and polemical texts. It also presents memories of professor shared by his students – Zgorzelski and Sławińska. In their publications, you can see the reference to Vilnius group’s conception.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 4; 479-489
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Estetyka dzieła literackiego w strukturalistycznej koncepcji Jana MukaŘovskiego
    Aesthetics of a literary work in the structuralist conception of Jan Mukařovský
    Autorzy:
    Brzezińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460046.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    strukturalizm praski
    Praskie Koło Lingwistyczne
    Jan Mukařovski
    narratologia
    structuralism in Prague
    Prague linguistics circle
    Jan Mukařovský
    narratology
    Opis:
    Strukturalizm jako kierunek badań literaturoznawczych i lingwistycznych był w latach dwudziestych i trzydziestych XX w. wiodący na uniwersytetach I Republiki Czechosłowackiej. Artykuł skupia się na jednym z najważniejszych członków Praskiego Koła Lingwistycznego, strukturaliście Janie Mukařovskim i jego studiach na temat estetyki w duchu strukturalizmu. Przedefi niował on pojęcia estetycznej wartości, normy i funkcji, a także stworzył wiele innych elementów spójnej teorii naukowej. Przepracował zagadnienia struktury, semantycznego gestu i indywidualności w sztuce. Elementy jego teorii zostały użyte przez neostrukturalistów i dzisiejszych narratologów do analizy dzieł literackich.
    Structuralism as an area in literary science researches was a main topic at the universities of the First Czechoslovak Republic in the Þ rst half of twentieth century. The article focuses on one of the most important members of the Prague linguistics circle, structuralist Jan Mukařovský and his studies about esthetics in spirit of structuralism. He has redeÞ ned the concept of esthetic value, norm and function and also made many others elements of coherent science theory. He has worked on the concepts of structure, semantic gesture and individuality in art. Elements of his theory were used by neo- structuralists and nowadays narratologists in the analyses of literary works.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 656-663
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Myśl de Saussure’a w polskim przekazie lingwistycznym, Promotorzy i oponenci
    Saussure’s Thought in Polish Linguistic Tradition. Supporters and Opponents
    Autorzy:
    Danielewiczowa, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568148.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    general linguistics
    history of Polish linguistics
    structuralism
    Ferdinand de Saussure’s theory reception of Saussure’s thought
    Opis:
    This article deals with the reception of Saussure's thought in Poland. Its primary goal is to do justice to the researchers who have contributed to the promotion of Saussure’s ideas in Polish linguistics in the sixties and seventies (of the last century), as well as to draw attention to misunderstandings that have arisen around the Course in General Linguistics among Polish linguists. The paper consists of two main parts. The first part presents the supporters of the theory, namely Jerzy Kuryłowicz, Leon Zawadowski, Adam Heinz and Andrzej Bogusławski, and the second part its most ardent opponents, that is to say Witold Doroszewski and Witold Mańczak. The author’s attempt is to refute their main objections.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2013, 2(10); 29-50
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienia holizmu w kontekście relacjonizmu i strukturalizmu
    Autorzy:
    Luty, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/600542.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    gravitational nonlocalities
    general relativity
    relationism
    structuralism
    spacetime
    holism
    nielokalności grawitacyjne
    ogólna teoria względności
    relacjonizm
    strukturalizm
    czasoprzestrzeń
    holizm
    Opis:
    Two positions in which the mode of existence of Spacetime is considered are reconstructed — relationism and structuralism (I discuss the version of structuralism one can find in the so-called Ontic Structural Realism). I present and describe the notion of gravitational nonlocalities, at which one arrives through the difficulties with formulating laws of energy conservation in General Relativity. I state and try to defend a thesis, that the above difficulty may rise two different „weak” holisms on the ground of each mentioned position.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 B (4B)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strukturalność a dedukcyjność matematyki: współczesny strukturalizm w filozofii matematyki
    Structurality and Deductivity of Mathematics: Contemporary Structuralism in the Philosophy of Mathematics
    Autorzy:
    Czakon, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791181.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia matematyki
    strukturalizm matematyczny
    struktura
    dedukcja
    strukturalność matematyki
    dedukcyjność matematyki
    strukturalizm sui generis
    teoria mnogości
    metodologia matematyki
    philosophy of mathematics
    mathematical structuralism
    structure
    deduction
    structurality of mathematics
    deductivity of mathematics
    structuralism sui generis
    set theory
    methodology of mathematics
    Opis:
    Wspólne dla różnego typu strukturalizmów matematycznych jest stwierdzenie, że dla matematyki jako nauki prawdziwa jest koniunkcja: a) matematyka jest nauką o strukturach oraz b) matematyka jest nauką dedukcyjną. Przedstawiane są odmienne argumenty na rzecz tych dwóch własności matematyki i różnie rozumiane są pojęcia strukturalności i dedukcyjności, co skutkuje powstawaniem różnego rodzaju strukturalizmów. Twierdzimy, że przy pewnym ustalonym sposobie rozumienia tych pojęć możliwa jest ich równoważność. Argumentujemy na rzecz takiego rozumienia strukturalizmu, które streszcza się w stwierdzeniu: a) matematyka jest nauką o strukturach wtedy i tylko wtedy, gdy b) matematyka jest nauką dedukcyjną.
    It is common for different types of mathematical structuralism that the conjunction of two statements ( a) mathematics is science about structures and b) mathematics is deductive science) is true, Distinct arguments for this two features of mathematics are exanimated therefore the main concepts (structurality and deductivity) are understood differently, the results are various types of structuralism. We claim that it is possible to establish the way of understood of this two concepts in witeh they are equivalent. We argue that can interpret mathematical structuralism as equivalence: a) mathematics is science about structures if and only, if b) mathematics is deductive science
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 2; 241-268
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kierunki badań nad językową kreacją świata w tekście literackim – w poszukiwaniu złotego środka?
    Lines of research on linguistic creation of the world in a literary text – in search of the golden mean?
    Autorzy:
    Skorupska-Raczyńska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145920.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    linguistic creation of the world
    open linguistics
    structuralism
    cognitive linguistics
    językowa kreacja świata
    językoznawstwo otwarte
    strukturalizm
    kognitywizm językoznawczy
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza rozwoju badań nad językową kreacją świata w tekście artystycznym, zaliczanym do liryki bądź epiki, oraz próba wskazania kierunków badawczej ewolucji na podstawie treści publikacji, założonych w nich i zastosowanych rozwiązań metodologicznych oraz osiąganych efektów. Analizie w niniejszej próbie poddano zarówno teksty (artykuły, monografie) ze wskazanym w tytule – pod hasłem językowa kreacja świata – zakresem badawczych poszukiwań, jak i takie, których tytułowy zapis o zmodyfikowanej treści oraz cele zapowiadają interesujące nas badania. Analiza ponad trzydziestu wyekscerpowanych publikacji, ich podobieństw metodologicznych i różnic, pozwoliła na wskazanie trzech obecnie nurtów badań: tekstowo-stylistycznego, strukturalno-semantycznego oraz kognitywistycznego.
    The aim of the paper is to analyse the development of research on linguistic creation of the world in artistic writing, both in poetry and prose, and to attempt to show the lines of research evolution on the basis of research papers, their methodologies and achieved results. The research material consists of both texts (articles and monographs) that indicate its scope by using the phrase linguistic creation of the world in their titles as well as those whose modified title and goals suggest that they are of interest to the current study. The analysis of more than 30 selected publications and their methodological similarities and differences, allows to distinguish between three current lines of research, i.e. textual-stylistic, structural-semantic and cognitive.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2023, 22; 95-109
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka filozofii czeskiej przełomu XIX i XX wieku
    Характеристика чешской философии на рубеже XIX и XX веков
    Characteristics of Czech Philosophy of the Late Nineteenth and Early Twentieth Century
    Autorzy:
    Taboł, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497422.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
    Tematy:
    Чешская философия
    гербартизм
    позитивизм
    перелом
    структурализм
    filozofia czeska
    herbartyzm
    pozytywizm
    przełom
    strukturalizm
    Czech philosophy
    herbartism
    positivism
    breakthrough
    structuralism
    Opis:
    Чешская философия XIX–XX веков была разнообразной. Кроме позитивизма, который в то время занимал лидирующие позиции, также культивируется идеализм, который представляли: Л. Клима, Ф. Марес, Е. Радл. Также важное место занимал структурализм, который в Чешской Республике сформулировали и укоренили Я. Мукаровский и Й.Л. Фишер. Особенное место занимала феноменология (Я. Козак, Я. Паточка), протестантская философия (Е. Радл, Я. Громадка), католическая философия (Я. Кратохвил). В этот же период возникает также неосхоластика. Чешские философы внесли огромный вклад в развитие мировой философии.
    Czech philosophy of the late nineteenth and early twentieth century was diverse. Besides positivism, which at that time took the leading positions there was also cultivated idealism, which was represented by L. Klima, F. Mares and E. Radl. Also an important place occupied structuralism, which in the Czech Republic was formed and grounded by Jan Mukařovski and J.L. Fischer. Specific place was held by the phenomenology (J. Kozák, J. Patočka), protestant philosophy (E. Rádl, J.L. Hromádka), catholic philosophy (J. Kratochvil). In this period also appeared neo-scholasticism. Czech philosophers had a great contribution to the development of world philosophy.
    Źródło:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 171-192
    1642-1248
    Pojawia się w:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem interpretacji w naukach humanistycznych (na przykładzie strukturalizmu Edmunda Leacha)
    Autorzy:
    Soćko-Mucha, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667987.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    structuralism
    structure
    structural transformation
    the rites of passage
    myth
    rite
    text
    the Bible
    the Gospels
    parable
    explanation
    interpretation
    Opis:
    The article presents the problem of structuralism in cultural anthropology as an example of interpretation in the humanities. The main goal is a critical description of Edmund Leach’s proposal put forward in his Against Genres: Are Parables Lights Set in Candlesticks or Put Under a Bushel? The proposed method, as well as its application to biblical texts, is analysed from the perspective of philosophy of science. The analysis leads to the description of areas in which the author breaches the rules of the method proposed by himself.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2014, 4
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktury, historia i praxis. O sporze Sartre’a z Levi-Straussem z dzisiejszej perspektywy
    Structures, history, and praxis. On Sartre’s argument with Lévi-Strauss from a today’s perspective.
    Autorzy:
    Kowalska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1012869.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Dialectics
    Anthropology
    Phenomenology
    History
    Subject
    Praxis
    Structure
    Structuralism
    Freedom
    antropologia
    dialektyka
    fenomenologia
    historia
    podmiot
    praxis
    struktura
    strukturalizm
    wolność
    Opis:
    W artykule zostaje przypomniany historyczny spór między Sartrem i Lévi-Straussem dotyczący rozumienia dialektyki (relacji między rozumem dialektycznym i rozumem analitycznym), który był zarazem sporem o pojęcia historii i struktury, status świadomej podmiotowości i rolę swobodnego działania, „sporem o człowieka” i sposób uprawiania antropologii, w tym o stosunek filozofii do nauki/nauk empirycznych. Zamiast prostego przeciwstawienia stanowisk Sartre’a i Lévi-Straussa autorka stara się wydobyć dość złożoną, dialektyczną grę między nimi, podkreślając jednak ich ostateczną opozycyjność, którą wiąże z nieusuwalnym napięciem między biegunami całej nowoczesnej filozofii i kultury, przede wszystkim biegunami subiektywizmu i obiektywizmu. To napięcie ujawnia się w różnych sposobach pojmowania i badania człowieka w ogóle (jako przede wszystkim podmiotu i projektu lub, przeciwnie, przedmiotu i uwarunkowanego elementu znacznie szerszego uniwersum), ale także w relacji między kulturą i naturą oraz – wreszcie – relacji między różnymi kulturami. Celem artykułu jest nie tylko rekonstrukcja historycznego sporu, ale również jego aktualizacja, tj. odniesienie go do całkowicie współczesnych dyskusji o charakterze teoretycznym i praktycznym, moralno-politycznym, dotyczących takich zagadnień jak status umysłu i świadomości, a także kwestii ekologicznych i pytań o możliwe i pożądane relacje między światem zachodu oraz innymi kulturami. W świetle artykułu napięcie między stanowiskami à la Sartre i à la Lévi-Strauss jawi się we współczesnych dyskusjach jako obecne i żywe.
    The article recalls the historical debate between Sartre and Lévi-Strauss about the meaning of dialectics (or the relationships between dialectical and analytical reason) which concerned also the concepts of history, structure, subjectivity and consciousness, free practice, all in all – the concept of human and the way of understanding anthropology, more “philosophical” or more “scientific”. Instead of simply opposing Sartre’s and Lévi-Strauss’ views the author tries to show quite complex, “dialectical” play between them, although she stresses also their final contrast connected with the inalienable poles of the whole modern philosophy and culture, more specially those of subjectivism and objectivism, and the constant tension between them. Such a tension is reflected not only in different manners of conceiving of man as such (as being mainly a subject and project or, on the contrary, an object and element of a broader universe), but also in the way of understanding the relationship between culture and nature, and, finally, between different cultures.The purpose of the article is not only to reconstruct a historical issue but also to refer the historical debate to contemporary discussions, both theoretical and practical, moral and political, concerning such questions as the status of mind and consciousness, ecology or possible and desirable relations between West and other cultures. In the author’s view in all those quite contemporary debates the tension between rather Sartrian or rather Lévi-Straussian position remain present and vivid.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2016, 22, 4; 105-131
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ... und wenn die Sprache einmal gebührend abgegrenzt wird?
    Suppose the language were already well delimited …
    Autorzy:
    Hoskovec, Tomáš
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/458579.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Sprache, Sprachforschung, Sprachwissenschaft, Sprachzeichen,
    Wilhelm von Humboldt
    Ferdinand de Saussure
    Strukturalismus
    funktionaler Strukturalismus
    Ganzheitsphilologie
    Semiologie
    neue Prager Thesen (2016)
    Prager Zentrum des funktionalen
    Prager Linguistenkreis
    language
    linguistics
    language sign
    structuralism
    functional structuralism
    encompassing philology
    semiology
    Prague Propositions 2016
    Prague
    Linguistic
    Circle
    Opis:
    Die gegenwärtige Manie, stets neue Zweige der Sprachwissenschaft zu erdenken, hinter der am öftesten lauter vergebliche Hoffnungen stecken, eine Forschungsstelle gegründet zu erhalten, verhindert die Sprachwissenschaftler am Anerkennen, dass ihre Wissenschaft seit zweihundert Jahren (d. h. seit Wilhelm von Humboldt, aber nicht früher) einen klar abgegrenzten Gegenstand, und seit einhundert Jahren (d. h. seit Ferdinand de Saussure) éine adäquat anzuwendende Methode hat, worauf die Linguistik als eine und untrennbare gebaut werden soll. Die einzige empirische Gegebenheit der Sprachforschung, die mit dem Forschungsobjekt nie verwechselt werden darf, sind die Sprechhandlungen, die immer als konkrete sozial genormte und kulturell-historisch verankerte Ereignisse sprachlicher Kommunikation betrachtet werden müssen. Der eigentliche Gegenstand der Linguistik, also die Sprache selbst, ist dann die Potentialität solcher Sprechhandlungen, welche Potentialität zweierlei, wechselseitig komplementär aufzufassen ist: als abstraktes System und als gesellschaftliche Institution. Das System sowie die Institution „Sprache“ sind letzten Endes komplexe Strukturen von sozialen Normen. Die grundsätzliche Einheit, mit der die Sprache wissenschaftlich beschrieben und dargelegt werden soll, ist das Saussure’sche Zeichen, dessen Tragweite und adäquate Anwendung neu durchdacht werden müssen. Als Plattform dazu dienen nun auch die Prager Thesen 2016.
    The nowadays trendy hunt for increasingly new, more and more unexpected domains of linguistic research is a run from acknowledging that linguistics has one unique object: language communication, conceived of as a particular cultural- historical event that is subject to social norms; and one fascinating goal: to explain how language communication works in an impersonal way, so that members of a given cultural- historical community are able to understand one another. Linguistics is surprisingly young a science, and still more surprisingly, it can disappear as science from one day to the next, so that academic life will not even notice: there will be departments of linguistics, but no linguistics any more. Linguistics was inconceivable until, two hundred years ago, Wilhelm von Humboldt consummated the Kantian philosophical revolution by stating that thought does not exist except within a language, and through language communication. Linguistics is highly endangered now by a kind of non-reflected Aristotelianism that is, ingenuously enough, still accepted in sciences as common sense and theory-free thinking. Since Humboldt, linguistics has been endowed with a tool appropriate to its tasks: with the bifacial language sign, which is usually ascribed to Ferdinand de Saussure; since Saussure, linguistics has been set to proceed in a consciously semiological way. The Prague Linguistic Circle, which has been working on those issues for more than ninety years, proposes itself as a platform for discussing the current subjects and procedures of contemporary linguistic research aiming at the future.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2019, 15; 101-114
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logika racjonalności. W stronę modalnego platonizmu matematycznego
    The Logic of Rationality. Towards Modal Mathematical Platonism
    Autorzy:
    Wilczek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691018.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Alfred N. Whitehead
    Alfred Tarski
    logical consequence
    ZFC
    second-order set theory
    forcing
    modal logics
    field of rationality
    structuralism
    platonism
    Opis:
    In this article Whitehead’s philosophy of mathematics is characterized as a Structural Second-Order Platonism and it is demonstrated that the Whiteheadian ontology is consistent with modern formal approaches to the foundation of mathematics. We follow the pathway taken by model-theoretically and semantically oriented philosophers. Consequently, it is supposed that all mathematical theories (understood as deductively closed set of sentences) determine their own models. These models exist mind-independently in the realm of eternal objects. From the metatheoretical point of view the hypothesis (posed by Józef Życiński) of the Rationality Field is explored. It is indicated that relationships between different models can be described in the language of modal logics and can further be axiomatized in the framework of the Second Order Set Theory. In conclusion, it is asserted that if any model (of a mathematical theory) is understood, in agreement with Whitehead’s philosophy, as a collection of eternal objects, which can be simultaneously realized in a single actual occasion, then our external world is governed by the hidden pattern encoded in the field of pure potentialities which constitute the above mentioned Field of Rationality. Therefore, this work can be regarded as the first step towards building a Logic of Rationality.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 49; 98-122
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Retoryczność kolekcji w świetle powieści Johna Fowlesa "Kolekcjoner" (1963)
    The rhetoric of the collection in the light of John Fowles novel "The Collector" (1963)
    Autorzy:
    Kowalski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232069.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    retoryczność kolekcji
    John Fawles
    poststrukturalizm
    retoryczność literacka
    piękno w literaturze
    rhetoric of collection
    post-structuralism
    literary rhetoric
    beauty in literature
    Opis:
    Artykuł porusza problematykę retoryczności kolekcji w świetle debiutanckiej powieści angielskiego pisarza i eseisty Johna Fowlesa Kolekcjoner (1963). Na wstępie uzasadniono sposób rozumienia pojęcia retoryczność jako swoistego doświadczenia kulturowego w oparciu o poststrukturalistyczną teorię literatury Adama Regiewicza oraz przy postrzeganiu literatury jako świadectwa swoistego katalogowania, według Umberto Eco. W artykule retoryczność kolekcji w utworze Fowlesa omówiona jest w kontekście nowoczesnego doświadczenia piękna. Treść została przeanalizowana przez pryzmat wybranych pism Waltera Benjamina, gdzie retoryczność jest traktowana jako kulturowa gra z konwencją.
    The article deals with the issue of the rhetorical nature of the collection in the light of the debut novel by the English writer and essayist John Fowles – The Collector (1963). The introduction of the article justifies the way of understanding the concept of rhetoric as a specific cultural experience based on the post-structuralist theory of literature by Adam Regiewicz, and on the basis of the idea of literary writing as a testimony to a specific form of cataloguing espoused by Umberto Eco. The article explores the rhetoricality of the collection in Fowles' work in the context of the modern experience of beauty, which is analyzed through the lens of selected writings of Walter Benjamin, where rhetoricality is treated as a cultural game with a convention.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2022, 9, 4; 83-95
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reinterpretacja dogmatu trynitarnego w świetle zasad współczesnych teorii literatury
    Reinterpretation of the Trinitarian Dogma in the Light of the Rules of Contemporary Literary Theories
    Autorzy:
    Strumiłowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601620.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dogmat
    trynitologia
    metateologia
    teoria literatury
    dekonstrukcja
    strukturalizm
    teo-ontologia
    dogma
    trinitology
    meta-theology
    theory of literature
    deconstruction
    structuralism
    theo-ontology
    Opis:
    Możliwość adaptacji niektórych teorii literatury w dogmatyce na obszarze trynitologii nie dotyczy zastosowania owych strategii względem sformułowań dogmatycznych, lecz względem samej rzeczywistości objawionej. Dochodzi tutaj zatem do przeniesienia mechanizmów interpretacyjnych z płaszczyzny logicznej na ontologiczną. Przeniesienie takie z jednej strony domaga się gruntownej analizy stwierdzającej jego zasadność. Z drugiej strony natomiast samo zastosowanie, uprawomocnione między innymi faktem paradygmatyczności zasad ontologicznych względem logicznych, pozwala nie tylko na dokonanie reinterpretacji samej treści dogmatu w jego istocie, lecz także na redefinicję lub doprecyzowanie ontologii trynitarnej w kontekście filozofii postmodernistycznej.
    The possibility to adapt some theories of literature to the dogmatic theology in the area of trinitology does not mean the application of these strategies to the dogmatic formulas, but to the revealed Reality as such. Thus, it includes a transference of the interpretative mechanisms from the logical field to the ontological one. Such a transference implies a scrupulous analyse tending to prove its legitimacy. On the other hand, this application, justified among others by paradigmatism of ontological rules over logical ones, allows to reinterpret not only the content of dogma in its essence, but also to redefine or precise the trinitarian ontology in the context of the postmodern philosophy.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2016, 10, 1; 135-149
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wolałbym nie” – szkolne życie poetyki
    “I’d Rather Not” – the School Life of Poetics
    Autorzy:
    Skrzypczyk, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311222.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Poetics
    upper secondary school
    examination standards
    Matura exam
    core curriculum
    structuralism
    poetyka
    szkoła ponadgimnazjalna
    podstawa programowa
    matura
    strukturalizm
    standardy egzaminacyjne
    Opis:
    Prezentowany artykuł podejmuje temat funkcjonowania poetyki w codziennej rzeczywistości szkolnej, przede wszystkim zaś skupia się na jej obecności w szkole ponadgimnazjalnej. Autor, opierając się na własnych doświadczeniach zauważa, że poetyka jedynie pozornie znajduje się w szkole w dobrej sytuacji, tak naprawdę jest podporządkowana schematycznej metodzie strukturalnej, która bardziej zniewala niż sprzyja pogłębionemu spotkaniu z tekstem. Autor artykułu proponuje zatem, by nauczyciel polonista nieustannie podejmował trud korygowania obowiązującego systemu i nie poddawał się narzuconym schematom myślowym i egzaminacyjnym.
    The article deals with the subject of the application of poetics in everyday school life and it essentially focuses on its presence in upper secondary schools. On the basis of his experience, the author makes a general observation that poetics is only apparently in a good condition at school, whereas it is actually subject to the schematic structural method, which constrains, rather than facilitates, an in-depth reading of a text. In consequence, the author suggests that a Polish teacher should constantly make an effort to correct the present system, not yielding to the overimposed patterns of thinking or examinations standards.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 281-287
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śladami Yakova Malkiela: etymologia z tekstem, tekst z kontekstem
    Autorzy:
    Łozowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34606384.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    etymology
    cognitive ethnolinguistics
    structuralism
    diachrony vs. panchrony
    text and context
    etymologia
    etnolingwistyka kognitywna
    strukturalizm
    diachronia a panchronia
    tekst i kontekst
    Opis:
    A critical appraisal is attempted of the three structurally-designated theses that are typically voiced  in relation to what etymology is and what it consists in: (i) etymology is diachronic in scope, (ii) etymology involves the reconstruction of proto-forms and proto-senses, and (iii) etymology is based on the earliest possible attestations. The examination is guided and motivated by Yakov Malkiel's etymological research as well as by selected studies of the Lublin-based cognitive ethnolinguists. It is, then, concluded that etymological investigations are more likely to be productive and successful if (i) the temporal perspective employed is that of panchrony, not of the diachrony-synchrony distinction, (ii) the reconstruction aims at identifying ways of cross-generational conceptualisation (mentalities), rather than original forms, and (iii) the examination includes the whole of the historical spectrum of attestations, not just earliest records. This all leads to a full appreciation of the kind of etymology that feeds on texts, not words or lexemes, and on cognitive and experiential contexts, not on purely linguistic abstractions.
    W artykule dokonujemy krytycznej oceny wybranych tez, jakie powszechnie stawia się w odniesieniu do badań etymologicznych. Te tezy odnajdujemy w dominującym modelu etnolingwistyki i nazywamy go strukturalistycznym. Poddajemy go redefinicji w duchu etnolingwistyki kognitywnej, przede wszystkim zaś pytamy o rzekomo diachroniczny wymiar etymologii. Inspirację znajdujemy w pracach Yakova Malkiela, które następnie odnosimy do praktyki badawczej szeregu lubelskich etnolingwistów. W naszej argumentacji (i) uznajemy zasadność etymologicznego programu etnolingwistyki kognitywnej, jak i (ii) uzasadniamy potrzebę rozstania się z etymologią strukturalistyczną (także: sensu stricto, porównawczohistoryczną, formalną, systemową).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 35-49
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reinterpretacja dogmatu trynitarnego w świetle zasad współczesnych teorii literatury
    Reinterpretation of the Trinitarian Dogma in the Light of the Rules of Contemporary Literary Theories
    Autorzy:
    Strumiłowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601619.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dogmat
    trynitologia
    metateologia
    teoria literatury
    dekonstrukcja
    strukturalizm
    teo-ontologia
    dogma
    trinitology
    meta-theology
    theory of literature
    deconstruction
    structuralism
    theo-ontology
    Opis:
    Możliwość adaptacji niektórych teorii literatury w dogmatyce na obszarze trynitologii nie dotyczy zastosowania owych strategii względem sformułowań dogmatycznych, lecz względem samej rzeczywistości objawionej. Dochodzi tutaj zatem do przeniesienia mechanizmów interpretacyjnych z płaszczyzny logicznej na ontologiczną. Przeniesienie takie z jednej strony domaga się gruntownej analizy stwierdzającej jego zasadność. Z drugiej strony natomiast samo zastosowanie, uprawomocnione między innymi faktem paradygmatyczności zasad ontologicznych względem logicznych, pozwala nie tylko na dokonanie reinterpretacji samej treści dogmatu w jego istocie, lecz także na redefinicję lub doprecyzowanie ontologii trynitarnej w kontekście filozofii postmodernistycznej.
    The possibility to adapt some theories of literature to the dogmatic theology in the area of trinitology does not mean the application of these strategies to the dogmatic formulas, but to the revealed Reality as such. Thus, it includes a transference of the interpretative mechanisms from the logical field to the ontological one. Such a transference implies a scrupulous analyse tending to prove its legitimacy. On the other hand, this application, justified among others by paradigmatism of ontological rules over logical ones, allows to reinterpret not only the content of dogma in its essence, but also to redefine or precise the trinitarian ontology in the context of the postmodern philosophy.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2016, 10, 1; 135-149
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etnocentryzm: czy tylko jeden? Krytyczna analiza teorii „renesansów” Jacka Goody’ego
    Autorzy:
    Bielecki, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/601985.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    studia nad renesansem
    strukturalizm
    historia globalna
    historia uniwersalna
    badania porównawcze
    Renaissance studies
    structuralism in historiography
    global history
    universal history
    comparative research
    Opis:
    Tekst jest krytyczną analizą teorii „renesansów” Jacka Goody’ego: bliżej przyglądam się temu, jak autor rozumiał epokę odrodzenia oraz powiązane z nią zjawiska. Dekonstrukcja jego twierdzeń, osadzona w szerszej krytyce strukturalistycznej historii globalnej, uwidacznia niedobory takiego podejścia i jego nieskuteczność w przełożeniu na bardziej szczegółowe studia przypadku.
    The text is a critical analysis of Jack Goody’s theory of renaissances, which takes a closer look at how the author understood the renaissance and related phenomena. The deconstruction of the author’s statements, set in a broader critique of structuralist global history, reveals the shortcomings of this approach and its ineffectiveness in more detailed case studies.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 3
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antysemityzm w polskiej prasie dwudziestolecia międzywojennego. Leksyka nagłówków prasowych tygodnika „Pod Pręgierz”
    Antisemitism in the Polish press of the interwar period. Lexis of the newspaper headlines of the weekly titled „Pod Pręgierz” (“In the Pillory”)
    Autorzy:
    Wojtyńska-Nowotka, Milena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2019710.pdf
    Data publikacji:
    2020-06
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    antisemitism
    language ethics
    language aggression
    language of newspaper headlines
    structuralism
    lexis
    thematic circles of vocabulary
    statistical method of studying vocabulary
    keywords
    Opis:
    This paper is dedicated to the lexical issues of the Polish language of the interwar period approached from the angle of language ethics. It represents the stream of structuralist research and has been prepared in accordance with the synchronic method. The author concentrates on describing selected aspects of the language of newspaper headlines. The object of the research paper is the lexical corpus of 106 issues representing 5 annals of a radical antisemitic weekly titled „Pod Pręgierz” (“In the Pillory”). The outcome of the performed analysis of the vocabulary of headlines has shown that the dominance of the lexical linguistic measures which negatively evaluate the Jewish community fully fits the lexis of „Pod Pręgierz” into the phenomenon of language aggression.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 775, 6; 64-78
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literaturoznawcza republika marzeń
    A Republic of Dreams of Literary Studies
    Autorzy:
    Winiecka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364931.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-25
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    after-structuralism
    literary studies
    genres of academic forms of expression
    poetology
    studies of literature
    poststrukturalizm
    literaturoznawstwo
    gatunki wypowiedzi naukowej
    poetologia
    badania literackie
    Opis:
    Artykuł jest krytycznym omówieniem książki Jerzego Madejskiego Poetologie postrukturalne. Szkice krytyczne. Autorka rekonstruuje poznawcze założenia przyjęte przez badacza, który recenzując naukowe dzieła, równolegle diagnozuje stan i perspektywy rozwoju dyscypliny. Formuła „postrukturalizmu” pozwala Madejskiemu wyeksponować rangę i wpływ strukturalizmu na sposób uprawiania naukowej refleksji w Polsce. O niewystarczalności krytycznej wobec strukturalizmu kategorii „poststrukturalizm” świadczyć ma różnorodność poetologicznych wizji zawartych w omawianych przez niego książkach. Autorka konfrontuje ten sposób myślenia z charakterystyczną dla poststrukturalizmu tezą o słabej naukowości literaturoznawstwa. Czyta zgromadzone w tomie szkice krytyczne jako spójną propozycję metody akademickiej krytyki, opierającej się na przekonaniu o możliwej autonomii dyscypliny oraz jako praktyczną realizację tej idei.
    The paper is a critical discussion of Jerzy Madejski’s book Poetologie postrukturalne. Szkice krytyczne. The author reconstructs the cognitive assumptions adopted by Madejski, who by reviewing academic works simultaneously diagnoses the state and opportunities for the future development of the discipline. The “after-structuralism” formula allows him to highlight the rank and influence of structuralism on the way of conducting academic considerations in Poland. The variety of poetological visions included in the books discussed by Madejski is supposed to be the evidence of the critical insufficiency ofa the “after-structuralism” category in reference to structuralism. The author confronts this way of thinking with the thesis which is characteristic for post-structuralism, i.e. that literary studies have little scientificity. The author reads the critical essays included in the volume as a coherent proposal for a method for academic critique, based on the conviction that it is possible for the discipline to be autonomous, as well as a practical realization of this idea.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2019, 15-16; 126-135
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
    Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
    Autorzy:
    Bogucki, Olgierd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    interpretation of law
    philosophy of language
    theory of language
    value pluralism
    nominalism
    structuralism
    wykładnia prawa
    filozofia języka
    teoria języka
    pluralizm wartości
    nominalizm
    strukturalizm
    Opis:
    This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
    Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę rozszerzenia zbioru funkcji. Propozycja lektury O opisie Janusza Sławińskiego
    Towards Expanding a Set of Functions: How to Read Janusz Sławiński’s O opisie
    Autorzy:
    Ronge, Gerard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1337339.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    intention
    narratology
    structuralism
    textualism
    focalization
    description
    criticism
    hermeneutics of suspicion
    tekstualizm
    narratologia
    intencja
    funkcja
    sekwencja
    opis
    krytyka
    hermeneutyka podejrzeń
    strukturalizm
    fokalizacja
    dyskrypcja
    struktura
    Opis:
    Artykuł przypomina podstawowe koncepcje istotnego dla polskich badań literaturoznawczych tekstu O opisie Janusza Sławińskiego i włącza go w pole bieżącej dyskusji o konieczności zarzucenia lingwistycznego podejścia do literatury na rzecz poszukiwania sposobów pełniejszego zrozumienia sensów utworu. Wątpliwości wyrażone przez Toril Moi pod adresem analizy tekstów z tradycyjnej tekstualistycznej perspektywy w jej książce Revolution of the Ordinary stająsię pretekstem do  rewizji niektórych założeń szkoły strukturalnej dotyczących kategorii opisu formułowanych między innymi przez badaczy takich jak właśnie Sławiński czy Roland Barthes.
    The article discusses the basic concepts of Janusz Sławiński’s O opisie that are important for Polish literary studies in the wider context of the current discussion on the need to abandon the linguistic approach to literature in search of other ways to better understand the meaning of the work. Doubts expressed by Toril Moi in her book Revolution of the Ordinary regarding the analysis of texts from a traditional textual perspective become a pretext for revising some of the assumptions made by the structuralist school regarding the categories of description formulated, among others, by researchers such as Sławiński and Roland Barthes.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2020, 19; 88-101
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hermeneutyka i egzegeza biblijna w dobie ponowoczesności
    Biblical Hermeneutics and Exegesis in the Postmodern Era
    Autorzy:
    Kręcidło, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19964597.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    biblical hermeneutics
    biblical exegesis
    postmodernism
    postmodern
    biblical methodology
    structuralism
    narrative analysis
    intertextuality
    hermeneutyka biblijna
    egzegeza biblijna
    postmodernizm
    ponowoczesność
    metodologia biblijna
    strukturalizm
    analiza narracyjna
    intertekstualność
    Opis:
    The article aims to analyze the present status quo of the biblical hermeneutics and exegesis in the frame of the postmodern culture. The author first defines the meaning of the terms included in the title of the article. Then postmodernism as a cultural and a philosophical currant is analyzed. On this background the author shows the threads and benefits of biblical hermeneutics and exegesis related to theories and practical implements of the postmodern ideas in the contemporary culture. Finally the answer to the question "Is it possible to reconcile the historical-critical and postmodern interpretation of the Bible?" is sought.
    Źródło:
    Scriptura Sacra; 2012, 16; 47-60
    1428-7218
    Pojawia się w:
    Scriptura Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opis autotematyczny na przykładzie poezji kobiet. Przypadek Joanny Pollakówny
    Autothematic Description in Poetry by Women: The Case of Joanna Pollakówna
    Autorzy:
    Grądziel-Wójcik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1337898.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    autothematic writing
    metapoetry
    poetry by women
    description
    structuralism
    versification
    Joanna Pollakówna
    Wisława Szymborska
    Julia Hartwig
    Bogusława Latawiec
    autotematyzm
    metapoetyckość
    poezja kobiet
    opis
    strukturalizm
    wersyfikacja
    Opis:
    W artykule wyodrębniony zostaje opis autotematyczny jako technika metapoetyckiej refleksji, z jednej strony odniesiona do strukturalistycznej teorii opisu, z drugiej – do praktyki poetyckiej kobiet, w której metarefleksja jest ważnym, ale niedostatecznie omówionym zjawiskiem. Stosowane przez poetki zabiegi autotematyczne nakierowane są często nie tyle na problematyzowanie poetyckiego medium, mającego wywołać Barthes’owski „efekt rzeczywistości”, ile na samopoznanie podmiotu i konstruowanie indywidualnych projektów epistemologicznych. Przykładowo przywołana zostaje poezja Wisławy Szymborskiej, Julii Hartwig, Bogumiły Latawiec i Haliny Poświatowskiej, a osobną interpretację zyskuje wiersz Joanny Pollakówny.
    The article discusses autothematic description as a technique of metapoetic reflection. On the one hand, it is analyzed in the context of the structuralist theory of description and on the other hand, in the context of poetry by women, where meta-reflection is an important but underresearched phenomenon. Many poets use autothematic writing not because they want to problematize the poetic medium, which is to create Barthes’s “reality effect,” but because they want to construct their individual epistemological projects and inform the speaking “I.” I analyze poems by Wisława Szymborska, Julia Hartwig, Bogumiła Latawiec and Halina Poświatowska and interpret a poem by Joanna Pollakówna anew.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2020, 20; 34-49
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klucz Dawidowy usta mi otworzył... (nad jednym z wersetów Mojej ojczyzny Cypriana Norwida)
    Davids Key Has Opened my Mouth (over one Verse from My Homeland by Cyprian Norwid)
    Autorzy:
    Fert, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882487.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Marian Maciejewski
    Dawid
    klucz
    kamień
    poezja liryczna
    egzegeza kulturowa
    interpretacja
    strukturalizm
    kerygmat
    David
    key
    stone
    lyrical poetry
    cultural exegesis
    interpretation
    structuralism
    kerygma
    Opis:
    Artykuł w kompozycji i przesłaniu wykorzystuje formę dyptyku. Część pierwsza to egzegeza filologiczna i kulturowa jednego wersu wiersza Cypriana Norwida Moja ojczyzna, skupiona na interpretacji wyrażenia poetyckiego „klucz Dawidowy usta mi otworzył”. Część druga zawiera wspomnienie z osobistych spotkań autora na gruncie studiów polonistycznych z profesorem Marianem Maciejewskim. Całość zwieńcza fascynacja zjawiskiem Norwid, wspólna dla całego środowiska Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
    In its composition and message the paper uses the form of the diptych. Part One is a philological and cultural exegesis of one verse of My Homeland by Cyprian Norwid that is focused on the interpretation of the poetic expression “David's key has opened my mouth”. Part Two contains a memory of the author's personal meetings with Professor Marian Maciejewski held on the ground of Polish studies. The whole is crowned by fascination with the phenomenon of Norwid that is common for the whole circle of the Catholic University of Lublin.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 9-21
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Anti-Mechanist Argument Based on Gödel’s Incompleteness Theorems, Indescribability of the Concept of Natural Number and Deviant Encodings
    Autorzy:
    Quinon, Paula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1796973.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Semiotyczne
    Tematy:
    the Lucas-Penrose argument
    the Church-Turing thesis
    Carnapian expli-cations
    natural numbers
    computation
    conceptual engineering
    conceptual fixed points
    conceptual vicious circles
    deviant encodings
    structuralism
    Opis:
    This paper reassesses the criticism of the Lucas-Penrose anti-mechanist argument, based on Gödel’s incompleteness theorems, as formulated by Krajewski (2020): this argument only works with the additional extra-formal assumption that “the human mind is consistent”. Krajewski argues that this assumption cannot be formalized, and therefore that the anti-mechanist argument – which requires the formalization of the whole reasoning process – fails to establish that the human mind is not mechanistic. A similar situation occurs with a corollary to the argument, that the human mind allegedly outperforms machines, because although there is no exhaustive formal definition of natural numbers, mathematicians can successfully work with natural numbers. Again, the corollary requires an extra-formal assumption: “PA is complete” or “the set of all natural numbers exists”. I agree that extra-formal assumptions are necessary in order to validate the anti-mechanist argument and its corollary, and that those assumptions are problematic. However, I argue that formalization is possible and the problem is instead the circularity of reasoning that they cause. The human mind does not prove its own consistency, and outperforms the machine, simply by making the assumption “I am consistent”. Starting from the analysis of circularity, I propose a way of thinking about the interplay between informal and formal in mathematics.
    Źródło:
    Studia Semiotyczne; 2020, 34, 1; 243-266
    0137-6608
    Pojawia się w:
    Studia Semiotyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językoznawstwo – przodująca pod względem metodologicznym dyscyplina humanistyczna
    Autorzy:
    Walczak, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/679467.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    research paradigms in linguistics, Saussure, structuralism, Prague Linguistic Circle, cultural linguistics, communicology, communicative poetics
    paradygmaty badawcze językoznawstwa, Saussure, strukturalizm, szkoła praska, językoznawstwo kulturowe, komunikologia, poetyka komunikacyjna
    Opis:
    The author demonstrates that since the times of Saussure, linguistics has affected other humane disciplines in the sphere of methodology. Above all, it shaped the methodologies of literary studies (especially poetics), but also the theory of culture, cultural anthropology, ethnography, ethnology, and sociology. According to the author, the external influence of the transformational-generative paradigm was relatively the weakest.
    Autor dowodzi, że od czasów Saussure’a językoznawstwo wywierało na płaszczyźnie metodologicznej wpływ na inne dyscypliny humanistyczne – przede wszystkim na literaturoznawstwo (zwłaszcza na poetykę), ale także na teorię kultury, antropologię kulturową, etnografię i etnologię czy socjologię. Relatywnie najsłabsze, zdaniem autora, było zewnętrzne oddziaływanie paradygmatu generatywno transformacyjnego.
    Źródło:
    Artes Humanae; 2016, 1
    2449-6340
    Pojawia się w:
    Artes Humanae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Napięcia autobiograficzne
    Autobiographical tensions
    Autorzy:
    Dziel, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1399632.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    literary convention
    structuralism
    cultural theory of literature
    PRL (Polish People’s Republic)
    writers of Jewish origin
    konwencja literacka
    strukturalizm
    kulturowa teoria literatury
    PRL
    pisarze żydowskiego pochodzenia
    Opis:
    Artykuł stanowi omówienie książki Artura Hellicha Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie, która dotyczy różnorodnych strategii przetwarzania paradygmatu gatunkowego autobiografii. Hellich analizuje odmiany gier z tradycyjnym modelem wyznania, reprezentowane przede wszystkim przez pisarzy żydowskiego pochodzenia, zwłaszcza Polaków publikujących w okresie PRL. Materiał badawczy obejmuje utwory Kazimierza Brandysa, Stanisława Lema, Romana Zimanda, Artura Sandauera, Philipa Rotha, Paula Karla Feyerabenda oraz Michała Głowińskiego. Artykuł ukazuje naczelną w Grach z autobiografią kategorię konwencji na tle przekształceń teorii literatury XX wieku. Wyeksponowane zostały te praktyki literaturoznawcze, które podejmują próby definiowania intymistyki jako zjawiska ponadgatunkowego.
    This article analyses Artur Hellich’s book Gry z autobiografią: przemilczenia, intelektualizacje, parodie (Games with autobiography: concealments, intellectualisations, parodies), which outlines various strategies for processing the autobiography genre paradigm. Hellich analyses the variations of playing with the traditional model of confession represented primarily by writers of Jewish origin, especially Polish authors publishing in the PRL (Polish People’s Republic) period. The research material includes works of Kazimierz Brandys, Stanisław Lem, Roman Zimand, Artur Sandauer, Philip Roth, Paul Karl Feyerabend and Michał Głowiński. The article shows category of conventions against the background of transformations of twentieth-century literary theories. Literary criticism practices that attempt to define intimacy as a supra-species phenomenon have been highlighted.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2019, 13, 2; 167-179
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapożyczenia w słownictwie wyścigów konnych w dwudziestoleciu międzywojennym (na podstawie czasopisma „Jeździec i Hodowca”)
    Autorzy:
    Wojtyńska-Nowotka, Milena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2152051.pdf
    Data publikacji:
    2021-04
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    structuralism
    history of Polish
    20th century
    sports vocabulary
    horse-racing vocabulary
    vocabulary of Polish magazines form the period 1918–1939
    borrowings
    thematic circles
    statistical method of examining vocabulary
    Opis:
    This paper represents the stream of structuralist research and has been dedicated to discussing a selected portion of the sports vocabulary of the interwar period. On the basis of the „Jeździec i hodowca” (“Rider and breeder”) magazine, foreign words present in the horse-racing vocabulary have been analysed. The research concentrates on describing the chronology and genetics of the borrowings, their registration in selected lexicographic sources, and the thematic circles they represent. The conclusion of this paper indicates that a large portion of the vocabulary borrowed from horse races was not stabilized and was subject to adaptation to the Polish language system in the selected period.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2021, 783, 4; 44-57
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postkeynesowskie teorie endogenicznej podaży pieniądza
    Post-Keynesian theories of endogenous money supply
    Autorzy:
    Bludnik, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693271.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    endogenous money supply
    Post-Keynesianism
    horizontalism
    structuralism
    monetary circuit theory
    liquidity preference
    JEL
    B26
    E12
    E41
    E51
    endogeniczna podaż pieniądza
    postkeynesizm
    horyzontalizm
    strukturalizm
    teoria obiegu pieniężnego
    preferencja płynności
    Opis:
    One of the pillars of the research programme of heterodox Post-Keynesian economics is the endogenous creation of money supply, according to which the amount of money in circulation automatically accommodates to the needs reported by economic agents. Ensuring an adequate supply of funds is the role of commercial banks that create credit money ex nihilo, while monetary authorities are responsible for providing commercial banks with money reserves that guarantee the continuity of lending, and thus the process of the production and exchange in the economy. While the Post-Keynesians agree on the endogenous nature of money supply, not all of them perceive the role and operation of the central bank aimed at meeting the demand for reserves reported by commercial banks in the same way. As a result, four Post-Keynesian interpretations of this issue emerged: horizontalism, structuralism, an interpretation from the monetary circuit perspective and from the liquidity preference circuit. The purpose of this article is to present these approaches and to indicate the differences between them and the mainstream economics, as well as among themselves. The impact of such heterogeneity of views on the coherence of Post-Keynesianism and the ability of the school to create an alternative to neoclassical orthodoxy is also emphasised.
    Jednym z filarów programu badawczego heterodoksyjnego postkeynesizmu jest endogeniczna kreacja podaży pieniądza. Zgodnie z nią ilość pieniądza w obiegu samoistnie dostosowuje się do potrzeb zgłaszanych przez podmioty gospodarcze. Zapewnienie odpowiedniej podaży środków finansowych jest rolą banków komercyjnych, które kreują pieniądz kredytowy ex nihilo. Natomiast zadaniem władz monetarnych jest dostarczanie bankom komercyjnym rezerw pieniężnych gwarantujących ciągłość akcji kredytowej, a tym samym procesu produkcji i wymiany w gospodarce. Podczas gdy postkeynesiści zgadzają się co do endogenicznego charakteru podaży pieniądza, to nie wszyscy w ten sam sposób postrzegają rolę i działania banku centralnego w kierunku zaspokajania popytu na rezerwy zgłaszanego przez banki komercyjne. W rezultacie ukształtowały się cztery postkeynesowskie interpretacje tej kwestii: akomodacyjne, strukturalistyczne, z perspektywy teorii obiegu pieniężnego oraz z perspektywy preferencji płynności. Celem artykułu jest przybliżenie tych ujęć oraz wskazanie, w czym są one odmienne od stanowiska głównego nurtu ekonomii oraz w jakim stopniu różnią się między sobą. Podkreślono również wpływ takiej heterogeniczności poglądów na spójność postkeynesizmu i możliwość stworzenia przez tę szkołę alternatywy dla neoklasycznej ortodoksji.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 2; 159-170
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tu i teraz: literatura. Używaj, przeżywaj, doświadczaj
    Here and Now: Literature. Use, Feel, Experience
    Autorzy:
    Marzec, Lucyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365914.pdf
    Data publikacji:
    2017-08-12
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    post-structuralism
    cognition
    experience
    aesthetic categories
    uses of literature
    affective turn
    shock
    everyday life
    repulsion
    ethical turn
    enchantment
    knowledge
    neophenomenology
    kategorie estetyczne
    doświadczenie
    zwrot afektywny
    szok
    użycia literatury
    wstręt
    zwrot etyczny
    oczarowanie
    wiedza
    codzienność
    neofenomenologia
    poznanie
    poststrukturalizm
    Opis:
    Artykuł omawia argumenty na rzecz znaczenia (albo jego braku) literatury w życiu społecznym i w wymiarze psychologicznym, które pojawiają się w publikacjach J.H. Millera, Pierre’a Bayarda, Michała Pawła Markowskiego, Ryszarda Koziołka i przede wszystkim Rity Felski (Użycia literatury), wskazując na najważniejsze prądy oraz trendy w teoretycznym namyśle nad literaturą w ostatnim ćwierćwieczu. Za szczególnie istotny kontakt przewartościowywania znaczeń literatury autorka artykułu uważa zwrot afektywny oraz namysł nad relacjami życia i literatury w kontekście dominacji innych, niż oparte na piśmie, (nowych) mediów. Bliska i krytyczna lektura Użyć literatury Rity Felski oparta jest na a) omówieniu teoretycznych inklinacji i problemów, które generują poszczególne kategorie estetyczne; b) przymierzaniu zaproponowanych przez amerykańską badaczkę kategorii estetycznych do interpretacji konkretnych utworów prozatorskich, lirycznych i eseistycznych Zofii Nałkowskiej, Ingi Iwasiów, Justyny Bargielskiej, Doroty Masłowskiej, Szczepana Twardocha, Andrzeja Ledera.
    The article discusses arguments in favour of the importance (or irrelevance) of literature in social life and that appears with a psychological dimension in the work of J. H. Miller, Pierre Bayard, Michał Paweł Markowski, Ryszard Koziołek and, above all, Rita Felski (in her book Uses of Literature), dealing with the most important currents and trends in theoretical reflection on literature in the last quarter century. The author of the article finds the affective turn and the study of relations between life and literature within the context of the domination of discourse by other (new) media not based on writing to be a particularly important encounter in the re-evaluation of literature’s meaning. The author’s close and critical reading of Felski’s Uses of Literature involves a) discussion of the theoretical inclinations and problems that generate individual aesthetic categories; b) application of the American scholar’s proposed aesthetic categories to the interpretation of particular prose, poetic and essayistic works by Zofia Nałkowska, Inga Iwasiów, Justyna Bargielska, Dorota Masłowska, Szczepan Twardoch and Andrzej Leder.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2017, 8-9; 184-195
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-95 z 95

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies