Opis autotematyczny na przykładzie poezji kobiet. Przypadek Joanny Pollakówny

W artykule wyodrębniony zostaje opis autotematyczny jako technika metapoetyckiej refleksji, z jednej strony odniesiona do strukturalistycznej teorii opisu, z drugiej – do praktyki poetyckiej kobiet, w której metarefleksja jest ważnym, ale niedostatecznie omówionym zjawiskiem. Stosowane przez poetki zabiegi autotematyczne nakierowane są często nie tyle na problematyzowanie poetyckiego medium, mającego wywołać Barthes’owski „efekt rzeczywistości”, ile na samopoznanie podmiotu i konstruowanie indywidualnych projektów epistemologicznych. Przykładowo przywołana zostaje poezja Wisławy Szymborskiej, Julii Hartwig, Bogumiły Latawiec i Haliny Poświatowskiej, a osobną interpretację zyskuje wiersz Joanny Pollakówny.

The article discusses autothematic description as a technique of metapoetic reflection. On the one hand, it is analyzed in the context of the structuralist theory of description and on the other hand, in the context of poetry by women, where meta-reflection is an important but underresearched phenomenon. Many poets use autothematic writing not because they want to problematize the poetic medium, which is to create Barthes’s “reality effect,” but because they want to construct their individual epistemological projects and inform the speaking “I.” I analyze poems by Wisława Szymborska, Julia Hartwig, Bogumiła Latawiec and Halina Poświatowska and interpret a poem by Joanna Pollakówna anew.