Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "second polish republic" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Prometeizm jako założenie polityczno-ideologiczne w korespondencji Polskiej Grupy Prometeusza w Londynie w pierwszych latach po II wojnie światowej
Prometheism as a political and ideological assumption in correspondence of Polish Prometheus Group in London in the first years after the Second World War
Autorzy:
Landmann, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521568.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Społecznych. Instytut Studiów Międzynarodowych
Tematy:
Second Polish Republic
security
prometeism
USSR
Opis:
The article presents the characteristics of Prometheism as a political and ideological concept in the first few years after the end of World War II. The analysis was based on archival material gathered in the Archives of the Józef Piłsudski Institute in London (hereinafter: AIJP in London) in Team No. 148: Prometheus, main contents contained in the correspondence (documents) of the Polish Promethean Group in London, and also in the literature. The thesis was put forward that in the first years after the end of World War II in the Polish emigration environment, Prometheism still appeared as a political and ideological assumption and also a measure whose implementation could contribute to the internal weakening of the USSR. It can be said that the implementation of the Promethean idea was continued by the Polish emigration environment also after the end of World War II. The Polish Promethean Group in London was the center of the Promethean affairs, inspiring the work of other centers, as well as analyzing the signifi cance of various initiatives inscribed in the vision of post-war Prometeism.
Źródło:
Wschodnioznawstwo; 2018, 12; 261-277
2082-7695
Pojawia się w:
Wschodnioznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Założenia organizacyjne żłobków dziennych w okresie międzywojennym według wytycznych Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem
The organizational guidelines for day nurseries in the Interwar period as set by the Polish Childcare Committee
Autorzy:
Wróblewska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519631.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Nurseries
Polish Childcare Committee
Second Polish Republic
Opis:
The aim of this article is to present the main organizational assumptions of nurseries, which were just organized in the Interwar period and were to represent the first level of social care and educational work for mothers and children. The proposed issue is of contributory nature and is the first attempt to discuss the activities and operations of nurseries in the Interwar period, when their utility and significance were discussed. It is a description of the origins of the facility, which in the post-war period was a common element of childcare. As a result of the developing industry and the growing demand for workers, young mothers also took up paid jobs in order to improve their material status. Therefore, nurseries located near factories did not actually mushroom and the time of development of this institution was arrested in the post-war period.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2021, 44; 45-57
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła i armia jako podmioty oddziaływania wychowawczego państwa w myśli politycznej obozu narodowego w Drugiej Rzeczypospolitej w kontekście zainteresowań badawczych Ryszarda Borowicza historią wojskową, oświatą i politologią
Autorzy:
Wojdyło, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050804.pdf
Data publikacji:
2014-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
army
Second Polish Republic
school
educational influence
Opis:
The active and direct participation of the state in the process of education was a very important and significant element that put the position of the main ideological-political formations in the interwar period in opposition to concepts constructed at the turn of the twentieth century. At the time of regaining independence, the state could be considered as one of the main subjects that were import_ant for rebuilding the awareness and collective identity of Polish people’s citizenship. Therefore, this text deals with the school and the army – institutions of educational influence during the Second Polish Republic – as the subjects of educational influence.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2014, 4(104); 226-238
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Concepts of Jan Kopczyński, President of the Supreme Administrative Tribunal, Regarding the Formation of the Council of State in the Second Polish Republic
Autorzy:
Kopczyński, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308738.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Council of State
legislation
Second Polish Republic
Opis:
The paper focuses on a proposal to reform the lawmaking process in the Second Polish Republic through the establishment of a Council of State. The idea of creating a Council of State to improve the quality of legislation was widespread among the Polish legal elite of that time; many representatives of the legal profession presented their ideas in various periodicals. Particularly prominent among the supporters of this concept was the president of the Supreme Administrative Tribunal, Jan Kopczyński, who submitted for discussion by his fellow lawyers several proposals he had prepared for the establishment the Tribunal. The paper describes the debate over Kopczyński’s proposals by juxtaposing them with the concepts of other representatives of the legal doctrine of the Second Polish Republic and the solutions that were applied by the government in that period. The ideas for the creation of the Council of State focused on two foreign models. The first was the French Conseil d’État, which combined legislative and administrative-court powers. The second model was the Romanian Legislative Council, whose tasks were strictly limited to legislation, without the administrative-court functions. Jan Kopczyński’s concepts were closer to the Romanian model. Kopczyński submitted three proposals to establish a Council of State, but none of his proposals was implemented. A substitute for the Council of State was to be the Legal Council to the Minister of Justice, established in 1926 by a regulation of the President of the Republic, but it quickly ended its activities encountering both reluctance of the parliament and a frigid reception by the ruling elite. The fact that the Council of State was never established, although it enjoyed widespread approval in the legal community, proves that politics always has the upper hand in a clash with legal idealism.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 171-199
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bogactwo i ubóstwo etniczne w Afryce Północnej. Polscy Tatarzy w Egipcie, Algierii i Maroku w okresie II Rzeczypospolitej
The etjnic poverty and wealth in North Africa. The Polish Tatars in Egypt, Algeria and Morocco during the Second Polish Republic
Autorzy:
Chazbijewicz, Selim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566814.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Nauk Politycznych
Tematy:
Polish Muslims
North Africa
Polish Tatars
Second Polish Republic
Opis:
The author of the article forwards the question about the case of the relationship of Polish Muslims community during 1918-1939 with Muslims in the Middle East. The Polish Tatars as a Muslims propagated an idea of relationship between Europe and Islamic East through the Tatars group in Poland. Some leaders of PolishTatars, Olgierd and Leon Kryczyński visited Egypt and Morocco and promoted Polish Muslims tradition as connection between European and Eastern civilizations. During the Second Polish Republic, Polish government especially Marshall Pilsudski promoted organizations of Polish Tatars e.g. The Culture and Education Union of Polish Tatars (activity during the years 1925-1939).
Źródło:
Forum Politologiczne; 2011, 12 - Problemy bogactwa i biedy we współczesnej Afryce; 561-566
1734-1698
Pojawia się w:
Forum Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Interwar [Non]Democracy from the View-Point of Julije Benešić
Poljska međuratna (ne)demokracija Benešićevim očima
Autorzy:
Pieniążek-Marković, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636208.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Second Polish Republic
Julije Benešić
autocracy
intimist literature
Opis:
In the article, the image of Polish democracy/autocracy during the Second Republic has been reconstructed. The subject of the analysis were the autobiographical notes entitled Osam godina u Varšavi written by Julije Benešić who stayed in Warsaw in the years 1930–1938 as a delegate of the Yugoslavian Department of Eductaion and Science. From his currently updated notes, a picture of Poland emerged as a state in which the basic civil rights were regularly broken including those guaranteed by the Constitution. The most glaring examples of the non-democratic actions regarded the problems of the national minorities (specifically the Polish-Ukrainian and Polish-Jewish relationships) as well as the prisons for the political opponents (Bereza Kartuska and Brześć). What is more, the observations made by the Croatian translator, writer and linguist illuminate in the form of interesting conotations the Polish mentality.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 17; 191-207
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naked eye: the Belarusian press of the Second Polish Republic in egodocuments
Autorzy:
Sluka, Nadzeya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472280.pdf
Data publikacji:
2020-04-19
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Second Polish Republic
Western Belarus
Belarusian press
egodocuments
Opis:
The article deals with the particular kind of documentary sources for the history of the Belarusians in the Second Polish Republic – memoirs and diaries. The memoirs of Liudvika Vojcik, Janka Bagdanowič, Marjan Pieciukievič, and also the diaries of Maksim Tank and Piotr Siaŭruk are reviewed. The article concludes that personal writings provide unique information about the Belarusian national movement and the Belarusian press that can be applied in further historical research.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 435-444
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Debate Over the Economic Role of the State in Poland in the Works of the Representatives of the Kraków School, the Leviathan Organization and the First Economic Brigade in the Years 1919–1939
Autorzy:
Jarosz-Nojszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390807.pdf
Data publikacji:
2018-03-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
statism
interventionism
Polish economic thought
the Second Polish Republic
Opis:
As Poland regained independence in 1918, it immediately had to deal with the question of how to shape its political and economic system. One important but at the same time controversial issue was the level of the state’s involvement in the economic life of the country and the measures used. In numerous debates among economists, the dominant topics included problems in the industry - in particular issues such as statism, monopolization, policy towards cartels and, in the later period, economic planning. The article presents the course of the discussion on the role of the state in the economy that took place in Poland in the years 1918-1939, as well as a review of arguments put forward by the proponents and opponents of state’s economic interventionism. For the purpose of this article, three groups that were most active in the debate were selected: the Kraków School, the Leviathan organization and the First Economic Brigade.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2017, 35; 27-46
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne aspekty funkcjonowania Karaimskiego Związku Religijnego w II Rzeczypospolitej
Legal basis of Karaite’s community in the Second Polish Republic
Autorzy:
Resler, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440220.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Karaites
religious minority
the Second Polish Republic
denominationalism
Opis:
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w granicach nowego państwa znalazły się cztery gminy karaimskie. Ich sytuacja prawna nie była uregulowana. Potrzebę zmiany widziały zarówno władze państwowe jak i Karaimi. W 1923 roku w Wilnie społeczność karaimska rozpoczęła pracę nad przygotowaniem odpowiednich aktów prawnych. W roku 1927 miał miejsce ogólnopolski zjazd Karaimów, który na urząd hachana wybrał Hadżi Seraja Szapszała. W porozumieniu z Szapszałem w 1931 roku władze państwowe rozpoczęły prace nad projektem ustawy. Ostatecznie Ustawa o stosunku państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w RP została uchwalona 21 kwietnia 1936 roku. Ustawa określiła prawne ramy funkcjonowania religii karaimskiej w Polsce, sposób wyboru duchownych, organy związ-ku i gmin oraz uprawnienia nadzorcze władz państwowych. Została pozytywnie odebrana przez większość Karaimów, przez których była uważana za szansę na przetrwanie własnej społeczności.
Four communes with Karaite communities were located within the borders of newly independent Poland in 1918. Their legal status was unregulated. Both the Government and members of this ethnic group saw the need to formalize their position. Thus it was that in 1923 the Karaites began work on drafting the relevant legislation. In 1927 the new leader of the community (called hachan) was elected and in 1931 with his help the Government finely started work on an appropriate statute, enacted on 21st April, 1936, which established the legal foundations of the Karaite religion in Poland. The most important regulations concerned the elections of priests, organs of the Karaites Union and its communes and the Government’s rights of control over those organs. The statute was accepted by most members of this ethnic group. It was viewed as a tool to help such a small community survive.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2016, 5
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katolicki ruch charytatywny w diecezji łomżyńskiej w okresie II Rzeczypospolitej. Cz. 1: Struktura i organizacja
Catholic Charity Movement in the Lomza Diocese During the Second Polish Republic. Part 1: Structure and Organization
Autorzy:
Guzewicz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26470136.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
Tematy:
Second Polish Republic
charity movement
diocese of Lomza
Opis:
Charity is an integral part of the Churchʼs ministry, and active charity is one of the Christianʼs basic duties (cf. Mt 25, 35-45). The Church follows in the footsteps of her Founder, who loved us and showed us this love not only through the Sacrifice of Salvation, but also through works of mercy (cf. Mt 11, 5). Therefore, he not only proclaims the love of neighbor and obliges him to perform acts of mercy, but also gives charitable activities institutional forms, making caring for the poor one of the main tasks of the deaconʼs office (Acts 6, 1-6). In Poland, the traditions of this activity date back to the beginnings of the Piast state. Over the centuries, it was mainly animated and led by bishops and religious orders, but also brotherhoods and lay people. It was similar in the interwar period and in the Lomza diocese, except that the nature and forms of this activity were adapted to the changing socio-political conditions after the war. And so, in the first period, emphasis was placed mainly on the organizational and coordination side of charity, and since the economic crisis in 1929 and the development of Catholic Action, primarily on specific charity work and refining its methods. By charity we will understand the entire charity campaign carried out in the interwar diocese of Lomza. It was based mainly on Parish Committees of Relief, consisting mainly of Vincentian associations and Catholic Action, 2) charitable institutions and foundations; 3) the activities of religious orders, in particular the Congregation of the Sisters of Mercy of Saint. Wincentego à Paulo.
Źródło:
Studia Ełckie; 2021, 23, 4; 515-524
1896-6896
2353-1274
Pojawia się w:
Studia Ełckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The problem of “legal bigamy” in the light of the rulings of the District Court in Poznan
Autorzy:
Paciorkowski, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684813.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
marriage law
legal bigamy
divorce
The Second Polish Republic
Opis:
The purpose of the paper is to present the problem of so-called “legal bigamy” in the light of the rulings of the District Court in Poznan. The marriage law regulations in The Second Polish Republic were completely different in various parts of the country and attempts to unify them failed. This situation caused significant problems: for example, many civil courts refused to recognize some of the divorce judgments issued by church courts in the former Russian partition because of their improper jurisdiction. The paper focuses on two matrimonial cases that were ruled upon by the District Court in Poznan. In both cases the District Court in Poznan was to decide whether divorce judgments issued by the church court of the Polish Orthodox Church in Warsaw were also binding in the former Prussian district.
Źródło:
Adam Mickiewicz University Law Review; 2013, 2; 15-28
2450-0976
Pojawia się w:
Adam Mickiewicz University Law Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The problem of multiculturalism on the example of Belarusian, Lithuanian, Jewish, Silesian and Tatar minorities in the perspective of the security of policy in the second Polish Republic
Autorzy:
Landmann, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347410.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
security
multiculturalism
Second Polish Republic
national minorities
social politics
Opis:
The article is an attempt to analyse the problem of multiculturalism on the example of the influence of the five minority communities listed in the title in the perspective of the security of Poland in the period between 1918 and 1939. The considerations presented in this article are an addendum to the issues related to the policy of the authorities of the Second Republic of Poland on national minorities and its influence on the internal security of the state. This subject was undertaken by the Author earlier when he analysed the activity of the representatives the German and Ukrainian minority. The article presents potential factors which can destabilise internal security, especially at the social level, as a result of forces in the environments of the indicated national and ethnic minorities in the II RP. The presented arguments allow to conclude that during the whole interwar period the II RP authorities had to struggle with multiculturalism related to the presence of Belarusian, Lithuanian, Jewish and Silesian minorities because in their environment centrifugal forces were occurred many times and posed a threat to the internal security of the newly re-established Polish state. What is more, it turned out that the social and cultural policy of the II RP was not sufficiently wide-ranging for the above mentioned minorities. However, there were also other factors which constituted serious obstacles in pursuing the policy of efficient integration in the II RP society. It is possible to indicate here as an example the aversion of numerous representatives of these minorities to the social policy imposed by the Polish authorities, major discrepancies in the leading integration vision between significant political factions and also the influence of external propaganda and agitation influencing these minorities.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2017, 1; 61-81
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Women Police in Interwar Poland in the Light of Reports from Inspections Carried out by Stanisława Paleolog
Autorzy:
Gołdyn, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375176.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
Tematy:
women police
State Police
Stanisława Paleolog
Second Polish Republic
Opis:
Although the genesis of women police dates back to 1925, not much information on the activities of this formation has been preserved until today. It is known that it was established on the initiative of the Polish Committee for the Fight Against Trafficking in Women and Children and its main goal was to fight prostitution, to prevent women from being taken out of the country and exploited for work as prostitutes, and later also to take care of children. The formation was supervised by lt. Stanisława Filipina Paleolog. Her duties included controlling female police officers in terms of their task performance, as well as taking care of new candidates. In the article, on the basis of archival documents, the author analyses control reports and protocols drawn up during that period, on the basis of which it is possible to reconstruct, at least partially, the history of Polish female police officers in the late 1930s.
Źródło:
Internal Security; 2020, 12(2); 275-286
2080-5268
Pojawia się w:
Internal Security
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Social insurance in the Second Republic of Poland. Social advantage or the policy of caution
Autorzy:
Chylak, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1683719.pdf
Data publikacji:
2016-04-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Second Polish Republic
Social insurance
Social policy
Social advantages
Opis:
Social insurance was conceived from a great thought of the social caution, from the thought of protection of an uncertain future. That thought of caution, during the time of development of social insurance, was implemented by the public entities on the one hand and by the civil activity on the other one. However, the process of creation of the social insurance system in Poland did not represent the policy of caution executed by the state. The only sign of caution could be seen with reference to the insurance associations as there the participants decided whether to enter the system or not whereas the state executed the policy of giving privileges to the certain social groups.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2015, 33; 37-54
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Watchmen or Guards? The Prison Guard in the Second Polish Republic
Autorzy:
Rodak, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601723.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Prison Guard
prisons
Second Polish Republic
penology
criminals
Polska
Opis:
The officer core of the Prison Guard (Straż Więzienna, SW), a formation established only as late as 1932, emerged from the narrow circle of persons associated with the Prison Section, which emerged in 1918. Its membership consisted of a small cadre of Polish guards who had gained experience in prisons controlled by the occupying powers. Unless they had worked in prisons before 1918, the rank-andfile of the SW consisted of demobilised and/or retired soldiers as well as of would-be or ex-policemen. ‘Street people’ in many cases, they treated the work as temporary or took it up as an easy job. The reality they faced on the other side of the wall quickly verified their convictions about the task they had accepted. As a result, the ranks of the SW were given to heavy rotation, evident up to 1939. Employees of the interwar prison system did not enjoy much public regard; for some, leaving the army to become a prison guard felt like social degradation. Aside from a few minor exceptions – such as prison breaks, stories of convict abuse – this peculiar group of workers was generally absent from the public narrative of the re-established state. Naturally, its problems were debated among experts, but these debates did not seep into the press as often as those concerning the police. For many years after 1918, the SW continued to be perceived through the nineteenthcentury image of the guard as watchman, a personification of the oppressive partition governments. SW functionaries associated with the labour union established in 1932 as well as the Przegląd Więziennictwa Polskiego (Polish Penal Review) magazine took up the daunting task of improving that image.The article provides an analysis of their efforts, attempting a response whether their goals were achieved, at least to a degree. My focus is on the public perception of the formation, while I also try to establish whether its foundation and development was perceived as a success (as was the case, for instance, with the police). My interests, however, are not limited to the media and public image of the SW corps, but also include the conditions under which its members laboured. In this context, I am particularly interested in the realities of the prison corridor; in the article, I attempt to describe the tenor of the relations between guards and prisoners in contemporary prisons (especially the prevailing aggression). Finally, I pursue a reconstruction of the image/s of the SW created by convicts, with particular focus on the significance of the change associated with the year 1918.My analysis leads to somewhat pessimistic conclusions. The major changes involved in the professionalization of the cadres and partial implementation of the prison reform that also affected the SW do not appear to have been satisfactory. Attempts to dismantle stereotypes of the guards could only achieve limited success, and the SW remained a formation of thoroughly dubious quality.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2018, 118
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie w blasku sztuki
Autorzy:
Henryk, Depta,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892407.pdf
Data publikacji:
2018-02-06
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
university; teacher education; Second Polish Republic
development of pedagogy
Opis:
The article is an attempt to define the role that art plays – may/should play – in the education of modern man. The scope of this “great role of art in the life of modern man” was presented in the works of Irena Wojnar and Bogdan Suchodolski – the authors of the Polish theory of aesthetic education. For the author of the article, the important role of art lies in the fact that it breaks the inertia of our sensitivity, our perceptual patterns, the coldness of the heart. In our times it is art – or maybe only art! – that allows modern man, at least partially, to satisfy the hunger for meaning. Art is an attempt to overcome the insufficiency of our human existence. To overcome and enrich! By showing man not just what he is but what he would like to be, what he should be, art creates a truly human vision of the art of life. That art is great entertainment is another happy circumstance for aesthetic education. We love and choose art because it is simply amusing. Studies show that art is educationally attractive – especially for children and adolescents – because it is also an attractive entertainment. The power and the beauty of aesthetic education lie in the fact that it is an education which is also a noble entertainment.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2017, 62(4 (246)); 61-72
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prometeizm i koncepcja Międzymorza w praktyce polityczno-prawnej oraz dyplomacji II RP
Prometheism and conception of Intermarium in political and legal practice and diplomacy of the Second Polish Republic
Autorzy:
Cieplucha, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595834.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Międzymorze
prometeizm
II RP
Intermarium
prometheism
Second Polish Republic
Opis:
The Author demonstrates the influence of prometheism and the political, legal and institutional conception of Intermarium and the diplomacy of the interwar Poland as a necessary provision of the security against the aggression of the former invaders. In the first place author presents the definitions of prometheism and Intermarium. He describes the impact of the most important, political and legal ideas in Poland before World War II. To do so the Author presents a dispute between the National Democracy, the political group of Marshal Józef Piłsudski and the environment of the youth conservatives. Representatives of national thought postulated the creation of a unified state in terms of ethnic. They were sceptical about building the Central and East European block. In turn, Pilsudski’s environment and youth conservatives proposed the creation of a strong alliance between states of Central and East Europe. In the same time they supported the independence movements in the Soviet Union. Author also points out an example of the “Grabski Education Act” and the activities of the Eastern Institute in Warsaw. In this context, he analyses the impact of prometheism and the conception of Intermarium on the legal and institutional life of the Second Polish Republic. In the last part of the article he presents the polish diplomatic efforts in the first years after Poland regained independence. These diplomatic attempts were aimed to create a coalition of countries in Central and East Europe. The main purpose of this coalition was to defend the common interests of the new states against the Russian and German threat.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2014, XCIII (93); 39-55
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Faculty of Theology of the Stefan Batory University in Vilnius 1919–1939
Autorzy:
Przeniosło, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668708.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Universities in the Second Polish Republic
theology
professors
students
Opis:
The Faculty of Theology was one of the smallest at the SBU, both in terms of the number of employees and students. In its first year of existence, there were only two professors employed at the FT. In the following years, there were 4–5 professors and since the academic year 1935/1936 from 6 to 8. They were all Catholic priests. In the first year, only eight people signed up for the classes at the FT and in the two consecutive years there were 12 and 27 students respectively. In the following years, these numbers increased considerably. The number of students at the FT increased steadily until 1930/1931, when 183 students enrolled, then started decreasing.The Council of the Faculty of Theology of the SBU was a small structure. It consisted of only a few people. Throughout the interwar period there were five Deans at the FT. Despite the small number of professors at the FT, the representatives of the Faculty were chosen as Rector of the SBU. The Rectors from the FT were: Czesław Falkowski and Aleksander Wóycicki.As for the process of teaching, the students of the FT of the SBU were always divided into two lecture groups: one consisted of clerics of the Vilnius Seminary and the other of lay people and priests. The studies lasted five years, every year (in June) students had to take a promotional exam before the commission and a failed exam could be retaken in September, once again, with the consent of the Faculty Council.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2015, 5, 2
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Nie łzawe wspomnienia dawnych bojów, ale realna nauka z przeszłości”. O świętowaniu rocznicy niepodległości w szkołach II Rzeczypospolitej refleksji kilka
Autorzy:
Katarzyna, Buczek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892218.pdf
Data publikacji:
2019-04-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
school
state holiday
Independence Day
The Second Polish Republic
Opis:
The article discusses the question of celebrations of Poland’s Independence Day – November 11th. The tradition of celebrating state holidays in Polish schools dates back to the era of the National Education Commission, which in 1783 ordered official celebrations of the centenary of king John III’s victory over the Turks at Vienna. After 123 years of foreign subjugation, which broke the connection between the citizens and the state, Poland returned to the tradition of celebrating state holidays in schools. Several brochures with proposed event scripts, poems, and small plays were published in order to ensure the celebrations would be given an appropriate flair. “Płomyk”, a magazine for slightly older children, was also involved in the preparation for independence anniversary celebrations. The issue of celebrating state holidays in schools was also considered within teaching theory: on the one hand, they were considered very valuable educationally – particularly for instilling patriotic and civil virtues, on the other, it was remarked that the students were bored with the ceremonies.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2018, 63(4(250)); 56-71
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój koedukacyjnego średniego szkolnictwa ogólnokształcącego w okresie II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Katarzyna, Dormus,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892503.pdf
Data publikacji:
2019-04-19
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
co-education
secondary schooling
Second Polish Republic
interwar period
Opis:
During the late 19th century and early 20th century, co-education on a secondary school level was still a source of controversy, resulting in a public discussion. The first co-educational secondary schools in the Polish territories were established over the course of the First World War. During that time, in light of a realistic chance for Poland to regain independence, the teaching community undertook discussions regarding the shape of education in independent Poland. Still, many people still viewed co-education with a degree of doubt. In the interwar period, however, the number of public and private co-educational secondary schools increased. They were located primarily in smaller cities. Additionally, men usually represented the majority of students. This dynamic was a result of allowing women to attend institutions that had originally functioned as all-male schools, thus creating a coeducational schooling system. The level of education in these institutions was generally low.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2018, 63(4(250)); 44-55
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Studium wolne” a zagadnienie kształcenia nauczycieli szkół średnich na Uniwersytecie Warszawskim w okresie II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Kalina, Bartnicka,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892541.pdf
Data publikacji:
2017-10-16
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Second Polish Republic
development of pedagogy
teacher education
university
Opis:
In 1918, Poland’s education authorities began to build a uniform school system. Improving secondary education and organising teacher education were important tasks. In the 1870s education in Galicia was Polonised (including universities in Cracow and Lviv), and a system of secondary school teacher education was established. Candidates were educated at university philosophical faculties. Qualifications were obtained after passing state examinations in content knowledge and pedagogical knowledge. University studies in the Second Polish Republic were organised according to the principles of “free study”, which educated researchers. A vast majority of students undertook studies to prepare for the teaching profession. The article deals with the adjustment of ministerial regulations and studies at the Faculty of Philosophy (later Faculty of Humanities and Faculty of Mathematics and Natural Sciences) at the University of Warsaw to the needs of vocational education of teachers. Since 1926, future researchers and future teachers were subject to the Master’s degree regulations. The choice of career in teaching or in academia began only after obtaining a Master’s degree. Additionally, teachers needed to acquire theoretical and practical pedagogical qualifications: during a one-year or two-year pedagogical program organised by Bogdan Nawroczyński at the Faculty of Humanities. This period saw the development of pedagogical research and an increased interest in pedagogy.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2017, 62(3 (245)); 86-111
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Military and Civilian Requisitions in Light of the Rulings of the Supreme Administrative Tribunal from 1923 to 1931
Autorzy:
Konarski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308737.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Second Polish Republic
administrative justice
military requisitions
civilian requisitions
Opis:
The institution of military and civilian requisitions is inextricably linked with the obligation to comply with public burdens and contributions, and it may be applied both in wartime and in peacetime. In-kind contributions in the form of requisitions by competent State authorities of items necessary to serve an unspecified public purpose, usually to meet the needs of the army, have from time immemorial been among the most onerous burdens to benefit the State. Requisitions – the subject of this analysis – constitute a means of searching for items that are of interest to the army and are a direct form of duty imposed on individuals to make them contribute to the public administration, thus constituting a breach of the principle of the inviolability of private property rights. The main focus of this discussion, however, is not an analysis of the substantive legal aspects concerning requisitions, but an analysis of the body of administrative rulings on these matters. Military requisitions constituted the basis of the system of wartime contributions that gave the State, through authorized bodies, the right to demand these contributions from the population, in particular the right to transfer to the State, in return for payment, ownership or the right to use movable and immovable property, directly or indirectly needed for the purposes of supplying the army and the state upon the outbreak of war or the ordering of a partial or general mobilisation. Some cases that found their way to the Supreme Administrative Tribunal in the first years of its existence resulted from complaints against the activities of military requisitioning bodies, mainly during the Polish-Bolshevik War. Civilian requisitions, on the other hand, became the subject of the rulings of the Supreme Administrative Tribunal as a result of complaints over the obligation to provide housing for servicemen and civilian officials in the first years of a reborn Poland, the direct cause of which should be attributed to the dramatic shortage of housing during the first years after the end of the First World War.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 201-222
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kresy Wschodnie w białoruskiej szkolnej narracji
Eastern Borderlands in narration of the Belarusian school
Autorzy:
Boridczenko, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1941713.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Białoruś
historia
II Rzeczpospolita Polska
Belarus
history
Second Polish Republic
Opis:
Problemem podjętym w artykule jest sposób przekazu przez system edukacji szkolnej Republiki Białoruś wiedzy dotyczącej znajdowania się części ziem Białorusi w granicach II Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym uzasadnieniem wyboru tematu jest to, iż odpowiednio sformułowany program nauczania może wpływać na kształtowanie świadomości narodowej. Praca oparta jest na oryginalnych wynikach badań materiałów szkolnych używanych w systemie szkolnictwa Republiki Białoruś. W ramach rozprawy został opracowany model teoretyczny przedstawienia kresów w okresie międzywojennym w literaturze szkolnej Białorusi. Znaczącym elementem w badaniu jest uwzględnienie autorskich intencji zawartych w tekście oraz celowo stworzonego przez białoruskich historyków wizerunku Polaków oraz Rzeczpospolitej Polskiej. W wyniku przeprowadzonego opracowania został wyszczególniony charakterystyczny sposób postrzegania przez system białoruskiej edukacji II Rzeczypospolitej Polskiej, a także procesów odbywających się w tym okresie na ziemiach Zachodniej Białorusi. W rozprawie przyjęto tezę, zgodnie z którą Republika Białoruś w podręcznikach dla uczniów stwarza obraz wroga zewnętrznego, którego rolę w jej przypadku pełni Polska oraz Polacy.
The article considers the issues of teaching history in the school of Belarus thematically related to the Western Belarus in 1921-1939, when that territory was a part of the Second Polish Republic. The main relevance of this article is connected with the importance of the knowledge obtained by the people in school education, which becomes the fundaments of knowledge of the population masses. This work is based on the original results of the study of the school textbooks. All analysed books have a certificate of the Ministry of Education of the Republic of Belarus, which means that they are used in the teaching process in schools. The article presents information about the text of the Belarusian school textbooks and creates theoretical basis related to that theme. The main focus of the article is focused on the study of school texts’ intentions and understanding of the terms in which they create an image of the Polish nation and an image of the Polish Republic. The result of the work is presented as detailed characteristic of ways in which Belarusian school precipitates time period between 1921-1939. Also, it has characteristics of the description of the processes accompanying the Western Belarus lands under the Second Polish Republic rule.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 57; 141-157
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retirement privileges of civil servants in the Second Polish Republic
Autorzy:
Jarosz-Nojszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1683716.pdf
Data publikacji:
2016-04-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Second Polish Republic
pensions
civil service
pension cover
social insurance
Opis:
During the times of the Second Polish Republic the civil servants, teachers, the military, postal and railway workers were not covered by the universal social insurance, because before the social insurance act came into force, they were covered by pension systems guaranteeing more advantageous benefits. Persons working in state administration had a privileged position compared to the employees in general, both in terms of the scope and level of the benefits and their entire coverage by the State. The level of the pensions depended on the years of service and after 10 years of service amounted to 40% and was increasing every year by 2.4% or 3% up to 100%. The civil servants acquired the right to the pension already after 10 years and as of 1934 after 15 years of civil or military service. In special cases they were entitled to pension after 5 years already.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2015, 33; 55-68
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niektóre aspekty procesów narodotwórczych na Polesiu w dwudziestoleciu międzywojennym w świetle badań terenowych Józefa Obrębskiego
Autorzy:
Ablamski, Pavel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678421.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polesie
Second Polish Republic
Józef Obrębski
Belarusian identity
Ukrainian identity
Opis:
Some aspects of nation-forming processes in Polesie in the interwar period in the light of field studies of Józef ObrębskiThe article presents the problem of shaping national identity in the Polesie voivodeship of the Second Polish Republic in the light of ethnosociological research by Józef Obrębski. The researcher's theses were confronted with sources created by three entities that both registered and directly influenced the nationalization process of the Polesie population. They included state administration, national movements (Ukrainian and, to a lesser extent, Belarusian and Russian), and the communist movement. From the moment of arrival in Polesie, Obrębski's expedition clashed with the brutal principles of nationality policy implemented by the voivode Wacław Kostek-Biernacki. Due to the significant difficulties in field work, the theses regarding the problem under consideration are sometimes hidden between the lines, but they are devoid of shades of conformism. The quoted source material positively verifies Obrębski's field observations regarding the intensity and territorial scope of the process of nationalization of the Poleshuks and its features in particular areas of the Polesie voivodeship. Niektóre aspekty procesów narodotwórczych na Polesiu w dwudziestoleciu międzywojennym w świetle badań terenowych Józefa ObrębskiegoW artykule przedstawiono problem kształtowania się świadomości narodowej mieszkańców województwa poleskiego w dwudziestoleciu międzywojennym w świetle badań etnosocjologicznych Józefa Obrębskiego. Tezy badacza zostały skonfrontowane ze źródłami, wytworzonym przez trzy podmioty, które zarówno rejestrowały, jak i bezpośrednio wpływały na procesy nacjonalizacji ludności Polesia. Należały do nich: administracja państwowa, ruchy narodowe (ukraiński oraz w mniejszym stopniu – białoruski i rosyjski) oraz ruch komunistyczny. Od chwili przybycia na teren Polesia ekspedycja Obrębskiego zderzyła się z brutalnymi zasadami polityki narodowościowej, wdrażanymi w życie przez wojewodę Wacława Kostka-Biernackiego. Ze względu na istotne utrudnienia dla pracy w terenie, tezy dotyczące rozpatrywanego problemu niekiedy ukryte między wierszami, są jednak pozbawione odcieni koniunkturalności. Przytoczony materiał źródłowy pozytywnie weryfikuje terenowe obserwacje Obrębskiego odnośnie do intensywności i zasięgu terytorialnego procesu unarodowienia Poleszuków oraz jego cech na poszczególnych obszarach województwa poleskiego.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2019, 51
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo militarne II Rzeczypospolitej – aspekty wewnętrzne
Autorzy:
Jaczyński, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811270.pdf
Data publikacji:
2019-12-11
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
bezpieczeństwo militarne
II Rzeczypospolita
military safety
The Second Polish Republic
Opis:
Polska po 123 lat niewoli, odradzała się w złożonej sytuacji politycznej i gospodarczej. Dwaj główni sąsiedzi – Niemcy i Rosja Radziecka – byli wrogo usposobieni do państwa polskiego. Toteż oba te państwa prowadziły wobec Polski politykę nieprzyjazną. Niemcy starały się lansować na arenie międzynarodowej tezę o tymczasowości polskiej państwowości, a Rosja Radziecka, mimo deklarowanego oficjalnie prawa do samostanowienia narodów byłego imperium rosyjskiego, nie zamierzała zaakceptować istnienia „burżuazyjnej” Polski. Źle ułożyły się także, stosunki z Czechosłowacją i Litwą. Granice II Rzeczypospolitej, ukształtowane na mocy decyzji wersalskich i ryskich, zostały ostatecznie uznane w marcu 1923 r. Terytorialny kształt państwa nie był korzystny, a nadmiernie wydłużone – łącznie 5534 km długości – nieregularne granice nie miały, poza południową granicą z Czechosłowacją, naturalnych właściwości obronnych. Co gorsza, najbardziej rozciągnięte były granice z potencjalnymi przeciwnikami Polski, a więc z Niemcami – 1912 km (w tym z Prusami Wschodnimi 607 km) i z sowiecką Rosją (od 30 grudnia 1922 r. ZSRR) 1412 km. Dysproporcja między długością granic a obszarem państwa polskiego oraz niekorzystna sytuacja polityczna na granicy zachodniej, wschodniej i północnej, postawiły Polskę już u zarania niepodległości wobec konieczności przygotowania się do obrony we wszystkich niemal kierunkach. Podstawowe wnioski płynące z analizy położenia geopolitycznego II Rzeczypospolitej to: niekorzystne linie granic oraz osamotnienie na arenie międzynarodowej, zarówno w sensie polityczno-militarnym, jak i gospodarczym. W Polsce od chwili odzyskania niepodległości dostrzegano istnienie i narastanie zagrożeń – bezpieczeństwo zewnętrzne miała zapewnić silna armia i sprawny system obronny. Modernizacja armii z lat 1936–1939 nie doprowadziła jednak do złagodzenia dysproporcji pomiędzy Polską a Niemcami i ZSRR, zwłaszcza w nowoczesnych środkach walki. Słabym ogniwem polskiego systemu bezpieczeństwa państwa było także planowanie wojenne.
After 123 years under rules of partitioning powers, Poland regained its independence in a complex political and economic situation. The two main neighbors – Germany and the Soviet Russia – were hostile to the Polish state. Thus, the policies of both countries toward Poland were hostile. Germany sought to persuade international community that the Polish state was a temporary one, and the Soviet Russia, even though it officially declared the right of self-determination to the nations of the former Russian empire, was not going to accept the existence of "bourgeois" Poland. Polish relations with Czechoslovakia and Lithuania turned out to be bad as well. The boundaries of the Second Polish Republic, determined by decisions of Versailles and Riga treaties were finally recognized in March 1923. The territorial shape of the country was not favorable, and the excessively elongated – a total of 5534 km in length – irregular boundaries lacked, except from the southern border with Czechoslovakia, the natural features making them suitable for defence. What’s worse, the most stretched borders were those of the potential adversaries of Poland, so the border with Germany – 1912 km (including 607 km with the East Prussia) and of the border of the Soviet Russia (since 30 December 1922. the USSR) 1412 km. The disproportion between the length of the borders compared to the territory of the Polish state and the unfavorable political situation along its western, eastern and northern borders, forced Poland to prepare for defence in almost all directions since its very first days of independence. The basic conclusions of the analysis of the geopolitical position of the Second Polish Republic include: unfavorable borders, and its isolation in the international arena, in terms of both political and military, and economic relations. Since the independence was regained, there was an awareness in Poland about existence and growth of threats – external security was to assured by strong armed forces and an efficient defense system. However; he modernization of the armed forces between 1936 and 1939 did not alleviate the military disparity between Poland and Germany and the Soviet Union, especially in the modern weapon systems. The weak link in the Polish state security system was also war planning.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2016, 13, 13; 61-74
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roszczenia polskich obywateli wobec niemieckich zakładów ubezpieczeniowych w okresie 20-lecia międzywojennego
Autorzy:
Bednaruk, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130934.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
Insurance
Polish-German negotiations
Second Polish Republic
economy in 1918-1939
Opis:
After Poland regained independence, many Polish citizens were deprived of insurance protection from the plants, which for many years paid premiums for the purchased policies. In the new reality, many insurers ceased their activities on the territory of the Polish state, abandoning their clients without due compensation for the costs incurred. The Polish government tried to persuade the aut- horities of states in which these insurance companies had their headquarters to settle accounts with Polish citizens and pay them compensation for broken contracts. These were difficult negotiations, and among the countries that are least willing to make settlements, the German state should be mentioned first.
Źródło:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 2(29); 131-139
1898-8431
Pojawia się w:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Women in Polish banking during the Second Polish Republic
Autorzy:
Leszczyńska, Cecylia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390661.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the Second Polish Republic
Polish banking
women activity
women in Polish banking
Opis:
This paper aims to analyse the employment of women in banking during the Second Polish Republic (i.e. interwar Poland). The banking sector was small in terms of employment. The number of people associated with this sector was 18.1 thousand in 1921 and 31.2 thousand in 1931, which accounted for 0.5-0.6% of all professionally active workers outside the agricultural sector. The banking community was dominated by men, the number of women working in banks was about 6.1 thousand in 1921 and 8.5 thousand in 1931 (30% of all human resources). This paper presents the nature of jobs performed by women, their positions and earnings. The presentation takes a number of forms: according to bank types, groups of voivodeships, size of the town and according to headquarters and branches. In all cases, the activities and earnings of women and men were compared.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2019, 37; 93-115
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Sports Congresses as a way of promotion and popularization of women’s physical education and sport in the period of the Second Polish Republic
Autorzy:
Drozdek-Małolepsza, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031738.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
PPHU Projack Jacek Wąsik
Tematy:
physical education
sport
sports congresses
the Second Polish Republic
women
Opis:
In the interwar period of the 20th century the interest in women's physical education and sports movement in Poland increased. The issue of women's physical education and sport was a subject of debates of Polish sports congresses. An important role in formulating the assumptions and programme of the development of women's sport was played by the 2nd Polish Sports Congress (1927). The assumptions of sports congresses resulted in the activity of women's sections and clubs. Sports organizations and associations took intensified action to promote women's hygiene and health. Propaganda activities were reinvigorated in relation to women's physical education and sport through the organization of conferences, courses or camps. Women were active within the structures of sport in Poland, among others they sat on boards of sports associations and clubs. Departments for women's physical education and sport operated at the State Office of Physical Education and Military Training.
Źródło:
Physical Activity Review; 2017, 5; 176-187
2300-5076
Pojawia się w:
Physical Activity Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasopismo „Głos Szkoły i Rodziny” (1925-1926) źródłem do rozważań nad współpracą domu ze szkołą w okresie II RP
Głos Szkoły i Rodziny Journal (1925-1926) as a Source of Contemplation of Family and School Cooperation in the Second Republic of Poland
Autorzy:
Gołdyn, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923137.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
education
school
family home
the Second Polish Republic
newspaper
Płock
Opis:
To recall the history of education, for example in the period of the Second Polish Republic, it is necessary to resort to many sources. One of them, extremely important, are newspapers, which help to reconstruct discussion about some essential issues in a given period. Głos Szkoły i Rodziny periodical was issued in Płock in the years 1925-1926. The periodical was meant as a space for discussions and exchange of experiences about the family and school cooperation. While this aim may not have been reached, the newspaper is an interesting record of the history of education between 1918 and 1939, especially on the topic of the influence of the family home on school and vice versa.
Źródło:
Studia Edukacyjne; 2018, 50; 159-168
1233-6688
Pojawia się w:
Studia Edukacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The attitude presented in the press published by the Polish Socialist Party towards Gypsies in the interwar period – social and political issues
Autorzy:
Gontarek, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074635.pdf
Data publikacji:
2021-09-09
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Gypsies
Polish Socialist Party
Roma people
Socialist Press
The Second Polish Republic
Opis:
The publication discusses the Polish Socialist Party's (PPS) attitude to Gypsies and the Gypsy question in the interwar period from 1918 to 1939. An extensive search of the PPS press, including around 1600 articles on the Gypsy population, has shown that this issue also interested the PPS. However, the socialists had a decidedly negative attitude to Gypsies. This was conditioned by the fact that the party found itself in opposition to the government camp, which supported the aspirations of Gypsy kings from the Kwiek clan, and it was with them that the PPS identified Gypsies. Secondly, the strong ideologization of the party's press, based among other things on the cult of work, led to a rejection of the lifestyle of the majority of Gypsies, who represented a nomadic and semi-nomadic culture of life.
Źródło:
Historia i Świat; 2021, 10; 331-352
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja Monarchistyczna w województwie pomorskim (1925–1927). Geneza – środowisko – formy działania
The Monarchist Organisation in the Pomeranian Voivodeship (1925–1927): Origins – Social Environment – Activities
Autorzy:
Łaszkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1059245.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
monarchism
conservatism
political life
political parties
second polish republic
pomeranian voivodeship
Opis:
Monarchist ideas after the First World War were introduced to Polish political life by student circles. It took the first years of activity to crystallize the programme, which finally led to its revival and establishing contacts with well-known representatives of conservative circles. These activities resulted in the establishment of the Monarchist Organisation in Poznan in 1925, whose operations soon included the area of the Pomeranian Voivodeship, largely owing to its interim president, Józef Bolesław Robakowski, who came from that region. Considering the leadership and financial background of the new organization, its establishment and development should be connected with the landed gentry’s attempt to counteract the agricultural reform, which was adopted with the support of the National Democracy in summer 1925. The postulate of the restoration of the monarchy was based on the pre-war sense of order, which was very widespread, especially in Western Poland. The right-wing sympathies spread among the inhabitants of this region gave hope for the support of a movement that appealed to nationalism, Catholic faith and royal authority. The Pomeranian landed gentry was, however, divided in the assessment of this political movement, and some influential activists explicitly distanced themselves from such views. These views seemed to be detrimental to the common interests of landowners and owners of smaller farms, which had been developed in the region for years. After two years of activity, the Monarchist Organisation merged with the All-Estate Monarchist Organisation, the Pomeranian leaders of the royalist movement joined the conservatives who had already been supporting the political movement of ‘Sanation’. The Monarchist Organisation turned out to be an anachronistic group and did not gain much public support. Nor did it find unequivocal approval among the Pomeranian landed gentry which had been subjected to social modernization for a long time. With a more pragmatic approach, the organization was able to effectively pursue its political goals in the following years.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2020, 85, 1; 123-140
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Mogę dostarczyć Panu tyle kobiet, że można by niemi wypełnić cały okręt”. Handel ludźmi w Warszawie dwudziestolecia międzywojennego
Autorzy:
Zakrzewski, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788410.pdf
Data publikacji:
2021-07-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
II Rzeczpospolita
historia
handel ludźmi
Second Polish Republic
history
human trafficking
Opis:
W Warszawie dwudziestolecia międzywojennego miał miejsce handel ludźmi na bardzo dużą skalę. Zagraniczni i polscy handlarze wyszukiwali swoje ofiary najczęściej wśród biedniejszych warstw społecznych, wykorzystując przy tym wiele wymyślnych sposobów oraz łatwowierność swoich ofiar. Trasy wywozu kobiet z Warszawy wiodły do Ameryki Łacińskiej, Afryki Północnej, Europy Zachodniej i Azji. Duża część zarówno handlarzy jak i ofiar była pochodzenia żydowskiego. Państwo Polskie prowadziło walkę z handlem ludźmi najróżniejszymi sposobami. Władze II RP mogły liczyć na wsparcie ze strony działaczy społecznych zrzeszonych w prężnie działającym Polskim Komitecie Walki z Handlem Kobietami i Dziećmi.
Źródło:
Biuletyn Kryminologiczny; 2015, 22; 102-126
2084-5375
Pojawia się w:
Biuletyn Kryminologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzywojenni kasiarze. Analiza środowiskowa na przykładzie Warszawy
Inter-war period safe-breakers. An environmental analysis based on Warsaw
Autorzy:
Rodak, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/698825.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Druga Rzeczypospolita
kasiarze
Warszawa
przestępczość
Second Polish Republic
Warsaw
criminality
safebreaker
Opis:
The interwar period is sometimes described as the golden era of safe-breakers. This era is said to have begun at the beginning of the twentieth century, whereas the second half of the 1930s marks its end. The largest group of safe-breakers was comprised of criminals from Warsaw (over 200 people). This article attempts to analyse this environment with additional elements of prosopography. I would like to answer the question of who these safe-breakers of Warsaw during the interwar period were and to attempt to reconstruct the courses of their ‘careers’ alongside the question of motive. An especially interesting aspect is their social background. The article concludes with thoughts on the connections between the reality at that time and the current idea of an interwar safe-breaker.
Okres międzywojenny bywa nazywany „złotą erą kasiarzy”. Jej początek datuje się na przełom dwóch pierwszych dekad XX w. Jednocześnie druga połowa lat 30. to zmierzch kasiarskiego świata. Najliczniejszą w Drugiej Rzeczypospolitej grupę kasiarzy tworzyli przestępcy warszawscy (ponad 200 osób). Artykuł stanowi próbę analizy środowiskowej z elementami prozopografii. Szukam odpowiedzi na pytania o to, kim byli warszawscy kasiarze okresu międzywojennego. Szczególnie interesujące pozostaje zagadnienie dotyczące ich pochodzenia społecznego, a także próba rekonstrukcji przebiegu ich „karier” przestępczych oraz pytanie o motywacje. Artykuł kończą rozważania dotyczące relacji między ówczesną rzeczywistością a funkcjonującym obecnie obrazem międzywojennych kasiarzy.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2019, XLI/1; 497-536
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Together but Apart: University Experience of Jewish Students in the Second Polish Republic
Autorzy:
Aleksiun, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601747.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Polish Republic
Jewish students
Jewish student organizations
‘ghetto benches’
Polonization
Opis:
This paper examines the experiences of Jewish university students in Warsaw, Lvov, Wilno and Cracow, focusing on their interactions with each other as well as with other students. These experiences are divided into three categories: daily encounters and mutual relations (or the lack thereof), the vision of the academic community to which the students aspired, and Jewish students' reactions to antisemitism. I argue that for many Jewish students, these daily university experiences both on campuses and beyond strengthened their sense of being outsiders. Having been excluded from most of the general student organizations they had to form their own, which limited their interactions with other students even further, and, above all, strengthened feeling that they were being singled out and victimized.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2014, 109
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nationalitätenfragen in der polnischen Anwaltschaft der Zwischenkriegszeit
Autorzy:
Materniak-Pawłowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621386.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
the Bar association, the Second Polish Republic, national minorities, ethnic conflicts
Opis:
The rebirth of the Polish state after a long period of partition constituted a great op-portunity as well as a new challenge for professionals in the Bar association. The Barassociation attained self-governing status. This, on the one hand, enabled the group tocreate an environment and to strengthen the social significance of this group in Poland.On the other hand, it created dangers caused by the different traditions which werecultivated in different parts of the formerly partitioned Poland. Another factor contri-buting to the problem was the multinational composition of the Bar. The Bar duringthe interwar years was highly divided ethnically. The Jewish and Ukrainian minoritieshad an especially strong representation. The Bar organizations protected their nationalautonomy. The conflict between the numerous associations, which were formally openfor minorities and practically organized according to national interests, was severe. Thisconflict was especially visible in Lesser Poland. The pressure of professional competiti-on cast a shadow over the Bar’s ethos. Antagonisms based on nationality were presentin the researched period with a varying degree of intensity and appeared in differentforms. The situation was finally alleviated by the act from 1938. The looming threat ofthe impending war also contributed to their appeasement.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 97-111
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powszechne Wykłady Uniwersyteckie jako forma pracy Uniwersytetu Warszawskiego na rzecz oświaty dorosłych w okresie II Rzeczypospolitej – zarys problematyki
Autorzy:
Magdalena, Rzepka,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892338.pdf
Data publikacji:
2017-10-16
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
the Second Polish Republic
University of Warsaw
public lectures
adult education
Opis:
The article presents an outline of the history of institution called University Public Lectures, which functioned at the University of Warsaw during the interwar period, starting from the year 1922. The task of the institution was to organise, on a regular basis, open lectures in order to reach a wide audience from outside the academic community. The large number of lecturers recruited from among the most eminent professors of the University of Warsaw, specialising in various fields of academic research, ensured the high substantive level of the organised lectures. The organisation of the lectures constituted one of the ways in which the University of Warsaw was carrying out its task of promoting scientific knowledge and presenting the results of the most recent scientific research to the general public. Due to the aim of the lectures, their subject matter was quite diverse and often centered around the recent problems of the Polish community and state. Although the idea of open lectures was not novel at the time, University Public Lectures contributed to the adult education provided by the University of Warsaw.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2017, 62(3 (245)); 112-130
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Diaspora and Military Intelligence of the Second Polish Republic, 1918-1939. An Outline of the Problem
Autorzy:
Skóra, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956422.pdf
Data publikacji:
2020-04-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polonia
wywiad wojskowy
Druga Rzeczpospolita
Polish diaspora
military intelligence
Second Polish Republic
Opis:
Polonia a wywiad wojskowy Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939). Zarys problemu Wielomilionowa Polonia była uznawana przez władze Polski za rezerwuar wsparcia dla kraju. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadziło działania mające uczynić z niej narzędzie rządu. Polonia, rozumiana jako Polacy na stałe przebywający za granicą, była w dwudziestoleciu międzywojennym podstawą działań wywiadu polskiego. Do takiego wniosku prowadzi analiza wybranych siatek wywiadowczych i narodowości agentów. Nie dotyczyło to wyłącznie „agenturalnej drobnicy”, owych tysięcy osób zbierających drobne wiadomości. Również najważniejsi agenci – choć rzadziej – byli z pochodzenia Polakami.
Millions of Poles living outside of their native lands, that is members of Polish diaspora, were recognized by the Polish authorities as a reservoir of strong support for the homeland. The Polish Ministry of Foreign Affairs conducted activities aimed at turning them into a useful tool in the hands of the government. Polish diaspora, mainly understood as Poles permanently living abroad, formed the basis for Polish intelligence activities in the interwar period. An analysis of selected intelligence networks and agents’ nationalities may lead to such a conclusion. This phenomenon applied not only to “small fries” in the intelligence cycle, that is thousands of people gathering meaningless information, but also to the most prominent agents, who – although less often – were of Polish origin.
Źródło:
Studia Polonijne; 2019, 40; 209-221
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina tatarska w Drugiej Rzeczypospolitej wobec transmisji kulturowej
Intergeneration transmission of cultural heritage of polish Tatars family in the years 1918 - 1939
Autorzy:
WRÓBLEWSKA, URSZULA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435578.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
intergeneration, transmission of cultural heritage, Polish Muslim Tatars,
the Second Polish Republic.
Opis:
Intergeneration transmission of cultural heritage of polish Tatars family in the years 1918 - 1939
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2011, I, (1/2011)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etatism of the economy of the Second Polish Republic in the period of parliamentary democracy: conditions, stages, evaluation (part 2: 1923–1926)
Autorzy:
Luszniewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630165.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
the Second Polish Republic
economy
etatism
the period of 1923–1926
Opis:
The article constitutes the second part of the study analysing the development of the public sector in the economy of the Second Polish Republic in the period from the regaining of independence in November 1918 to the coup of May 1926. The first part, published in the previous issue, concerned the period of 1918–1923. The second part presents the etatist policy of the last years of parliamentary democracy, in particular, the policy implemented by the government of Władysław Grabski which was formed in December 1923. This government, functioning until November 1925, has markedly contributed to the further growth of the state sector through, inter alia, the reform of treasury monopolies, reorganization of commercial banking and activation of investments in industry and infrastructure. The strengthening of the etatist tendencies which took place in 1923–1925 also impacted on the policy of the government of Aleksander Skrzyński, which was operating from November 1925 to April 1926. The conclusion of the article is the claim that the state sector in the economy of the Second Polish Republic in 1918–1926 was undergoing the process of continuous growth.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 4 (36); 65-84
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istota reformy rolnej w II Rzeczypospolitej
Agrarian Reform in Second Polish Republic
Autorzy:
Noniewicz, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955505.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Second Polish Republic
agrarian reform
II Rzeczypospolita
reforma rolna
Witold Staniewicz
Opis:
Ustawa z 1920 roku przewidywała parcelację przymusową majątków ziemskich i przekazywanie ziemi chłopom za połowę ceny rynkowej. Przeszkodą w jej realizacji stał się zapis w konstytucji z 1921 roku o nienaruszalności własności prywatnej. Dopiero ustawa z 1925 roku, przewidująca sprzedaż rozparcelowanej ziemi po cenie rynkowej, mogła być uznana za zgodną z konstytucją. Dwa zasadnicze czynniki warunkowały realizację reformy rolnej, poczynając od 1926 roku – cena ziemi i popyt na ziemię. Profesor Witold Staniewicz, kierując Ministerstwem Reform Rolnych w latach 1926-1930, nadał reformie charakter dwuczłonowy: obok parcelacji majątków, intensywnie była prowadzona komasacja ziemi w gospodarstwach chłopskich. Parcelację traktował on jako czynnik skłaniający mieszkańców wsi do przestrzennego uporządkowania gruntów. Reforma miała być długotrwałym procesem parcelacji majątków i komasacji ziemi chłopskiej. Można ją porównać z reformą uwłaszczeniową w zaborze pruskim w XIX wieku. Istota reformy rolnej w II Rzeczypospolitej polegała na wzmacnianiu gospodarstw rodzinnych w dłuższej perspektywie. Temu służyła ziemia z rozparcelowanych majątków oraz komasacja ziemi we wsiach.
The Act of 1920 provided for compulsory subdivision of estates and transfer of land to the peasantry at half the market price. An obstacle to the implementation of the law was the constitutional clause of the inviolability of private property passed in 1921. It was only the Act of 1925, providing for the sale of land at market price, that was deemed to be compatible with the Constitution. Two essential factors influenced the implementation of the agrarian reform of 1926: the price of land and the demand for land. Professor Witold Staniewicz, the Minister of Agrarian Reform in the years 1926-1930, divided the reform into two stages: besides the breaking up of estates, intense accumulation of land in peasant farms was undertaken. He regarded the subdivision of estates as a factor conducive to the change of spatial arrangement of lands. The reform was to involve a lengthy process of parcellation of estates and land regrouping. It is possible to compare it with the reform of enfranchisement in the Prussian Partition in the nineteenth century. The essence of the land reform in the Second Polish Republic was a long-term strengthening of family farms.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2016, 6(84); 76-82
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historical Outline of the Short Activity of the Karaite Public Primary School in Troki, 1918–1923
Rys historyczny z krótkiej działalności powszechnej szkoły karaimskiej w Trokach (1918–1923)
Autorzy:
Wróblewska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33756977.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Karaims
primary school
Second Polish Republic
Karaimi
szkoła powszechna
II RP
Opis:
The aim of the scientific article on the general Karaite school in Trakai in 1918–1923 is to discuss five years of the only Karaite school that operated in the first years after Poland regained independence. Karaims are currently the smallest ethnic minority in Poland, which has retained its cultural identity, partly due to the importance of knowledge and science as superior religious values. The word karaim itself means the reader, which is why the schools in which the skills of reading the scriptures were so important. The first official information about the Karaite school in Trakai comes from 1576. The activities of the school were interrupted by the outbreak of the First World War and the hostilities forced the Karaims to leave Trakai. The history of the Karaite school in Trakai appears again in archival documents from the interwar period. The article was prepared on the basis of archival documents kept in the Lithuanian Central State Archives, in the Wroblewski Library of the Lithuanian Academy of Sciences in Vilnius in the document collection of the Archives of the Karaim Clerical Administration in Trakai and in the Lithuanian Central State Archive in Vilnius in the fond of the Vilnius School District Board in the files of the school inspectorate of the Trakai district. This text discusses the activity of the Karaim general school in Trakai (1918–1923), taking into account school conditions, organizational and structural changes, the curriculum, methods and forms, and the composition of teachers and students, and shows the importance of the Karaite school for Karaims and the Trakai community. The short years of operation of the Karaite school in Trakai testify to its phenomenon, because it was the only school of a religious minority in the period in question, which constituted the basis for the development and preservation of their cultural identity for the Karaims.
Celem artykułu naukowego dotyczącego powszechnej szkoły karaimskiej w Trokach w latach 1918–1923 jest omówienie pięciu lat działalności jedynej szkoły karaimskiej, która funkcjonowała w pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Karaimi są obecnie najmniejszą mniejszością etniczną w Polsce, która zachowała swoją odrębność kulturową, po części za sprawą znaczenia wiedzy i nauki, jako nadrzędnych wartości religijnych. Samo słowo karaim oznacza bowiem czytającego, dlatego tak istotne były szkoły, w których zdobywano umiejętności czytania pisma świętego. Pierwsze oficjalne informacje o szkole karaimskiej w Trokach pochodzą z 1576 r. Działalność szkoły przerwał wybuch pierwszej wojny światowej a działania wojenne zmusiły Karaimów do opuszczenia Trok. Na nowo historia szkoły karaimskiej w Trokach pojawia się w dokumentach archiwalnych z okresu międzywojennego. Artykuł został opracowany na podstawie dokumentów archiwalnych znajdujących się w Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym, w Bibliotece Litewskiej Akademii Nauki w Wilnie im. Wróblewskich w kolekcji dokumentów Archiwum Karaimskiego Zarządu Duchownego w Trokach oraz w Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym w Wilnie w zespole Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego w teczkach inspektoratu szkolnego powiatu trockiego. W niniejszym tekście omówiono działalność powszechnej szkoły karaimskiej w Trokach (1918–1923), uwzględniając warunki szkolne, zmiany organizacyjne i strukturalne, program nauczania, metody i formy, skład osobowy nauczycieli i uczniów oraz ukazano znaczenie szkoły karaimskiej dla Karaimów jak i dla społeczności trockiej. Krótkie lata działalności szkoły karaimskiej w Trokach świadczą o jej fenomenie, bo była to jedyna szkoła mniejszości religijnej w omawianym okresie, która stanowiła dla Karaimów podstawę rozwoju i zachowania ich tożsamości kulturowej.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 343-361
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskusje o podziale na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej
Discussion on the division into voivodeships in the Second Polish Republic
Autorzy:
Leszczyńska, Cecylia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044482.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Druga Rzeczpospolita
podziały terytorialne
polskie województwa
Second Polish Republic
territorial divisions
polish voivodeships
Opis:
Celem artykułu jest odtworzenie debaty dotyczącej podziału na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej, który został wprowadzony w latach 1919–1922. Kształt województw stał się przedmiotem licznych dyskusji, jej uczestnicy zazwyczaj oceniali go krytycznie podkreślając jego nieadekwatność do potrzeb administracji państwowej i wyzwań gospodarczych. Najwięcej projektów przedstawiono w latach 20. XX w. w związku z działalnością trzech komisji rządowo-parlamentarnych pracujących nad koncepcją podziału terytorialnego. Proponowane zmiany miały na celu zatarcie granic byłych zaborów oraz uwzględnienie w nowym podziale na województwa kryteriów demograficznych, ekonomicznych i komunikacyjnych. Projekty te zostały zrealizowane częściowo dopiero w latach 1937–1939, kiedy dokonano przesunięć przede wszystkim granic województw centralnych i zachodnich.
The aim of this article is to reconstruct the debate on the division into voivodeships in the Second Polish Republic, which was implemented in the years 1919–1922. The shape of the voivodeships became the subject of numerous discussions, which participants usually evaluated it critically, stressing its inadequacy to the needs of state administration and economic challenges. The highest number of projects was presented in the 1920s in connection with the activities of three governmental and parliamentary commissions working on the concept of territorial division. The proposed changes were aimed at blurring the borders of the former partitions and taking into account demographic, economic and communication criteria in the new division into voivodeships. These projects were only partially implemented in the years 1937–1939, when mainly the borders of the central and western voivodeships were shifted.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2021, 38; 11-27
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The legal position of the notary in the Second Republic – reform projects. The period between 1918 and 1923
Pozycja prawna notariusza w II RP – projekty reform. Okres 1918 –1923
Autorzy:
Chłopecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472967.pdf
Data publikacji:
2017-12-01
Wydawca:
Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:
the Second Polish Republic
law
notary
reform
II Rzeczypospolita
prawo
notariusz, reforma
Opis:
This article discusses the manner of shaping the concept of the notary in the period following the restoration of Polish independence until 1923. This period, due to the legal solutions implemented by the partitioning states in various areas, was characterized by a multitude of provisions and the problems with their practical enforcement. As a result, there was an urgent need for unification of the Polish legal system, including the provisions on the notary, which would re-determine the legal position of this particular institution in the Second Polish Republic. This article presents the first part of the discussion on the concepts and ideas presented by individual Notary Chambers and notaries themselves
Artykuł Pozycja prawna notariusza w II RP – projekty reform. Okres 1918 –1923 omawia sposób kształtowania się notariatu i jego koncepcji bezpośrednio po odzyskaniu przez Polskę niepodległości do roku 1923. Okres ten z uwagi na obowiązujące na poszczególnych terenach rozwiązania prawne państw zaborczych charakteryzował Tomasz Chłopecki 143 się różnorodnością przepisów prawnych oraz problemami w ich egzekwowaniu. W wyniku tego istniała pilna potrzeba unifikacji polskiego sytemu prawnego, w tym również przepisów o notariacie, które na nowo określiłyby pozycję prawną notariusza w II Rzeczypospolitej. Artykuł przedstawia rozważania na temat koncepcji i idei prezentowanych przez poszczególne Izby Notarialne oraz samych notariuszy ze Stefanem Górą i Władysławem Leopoldem Jaworskim na czele.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2017, 4, 25
1896-8333
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykształcenie ludności II Rzeczypospolitej w świetle badań GUS
Education of population of the Second Polish Republic in the light of research by CSO
Autorzy:
Stańczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
the Second Polish Republic
education
level of education
illiteracy
national population census
Opis:
The article presents diverse structures of the population of Poland in the interwar period according to the level of education (including literacy and numeracy) due to gender, religious denomination and residence. The results of the population census from 1921 and 1931 were the main source of data. In the light of the empirical evidence it was stated that primary education (in total 37.5% of the general population at the age of 15 years and more) had had a dominant position in the population structure and people with a higher level of education 0.7% (1921). In the period of the Second Polish Republic the education process was selective on the grounds of gender and religious denomination; men were better educated than women. Evangelical Church members were best educated and Orthodox Church worst. As a result of a big diversity of parts of Poland with respect to the degree of the implementation of public education there was a big disproportion between regions in Poland in the level of education and the structure in terms of education (among others in the level of illiteracy). There was a big educational gap in the eastern regions and the best situation in this regard was observed in western voivodeships.
Źródło:
Społeczeństwo i Ekonomia; 2016, 1(5); 7-26
2353-8937
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Ekonomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Visual symbols of new identity in cities of modern Ukraine during the interwar period
Autorzy:
Linda, S.
Mykhaylyshyn, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390342.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
architecture
identity
Second Polish Republic
Soviet Ukraine
Lviv
Kyiv
Kharkov
interwar period
Opis:
In the interwar period western and eastern parts of the modern-day Ukraine were included into two countries – the Second Polish Republic and the Soviet Union. The development of cities of modern-day Ukraine during 1920-30th took place according to various ideological and cultural models. Changes in “cultural models” and ideological guidelines, as well as the departure from forms of traditional society during that period can be viewed as associated but semantically inconsistent targets; those carried out in each region in different sociopolitical conditions and with different directions of socio-cultural transformations; those that can be seen most clearly in the spatial planning of the cities. Approaches to the planning of Western Ukrainian cities, based on the synthesis of historically formed traditional environment, identified urban environment as European integral element of globalization process and were interpreted as an idea, alternative to socialistic internationalism that was consistently implemented in the Soviet Ukraine at that time. The process of formation of national and collective identity was visualized by “blending” and modernization of architectural environment layers, entry or expulsion of architectural sites of different ages, which symbolized the socio-cultural changes, both were part of the interaction of social and cultural systems.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2017, 16, 3; 63-76
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wileńskie Szopki Akademickie jako zjawisko artystyczne w środowisku Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Autorzy:
Kania, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450017.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Academic life in the Second Polish Republic
artistic initiatives in Vilnius in the Second Polish Republic
Stefan Batory University in Vilnius
theatre in Vilnius
Vilnius Academic Nativity Scenes
Opis:
The article concerns Vilnius Academic Nativity Scenes, which were created in 1921-1926 in the environment of the Faculty of Fine Arts of the Vilnius University. Performances were created by both academic teachers and students. Nativity scenes were satirical and divided into two parts: traditional and current. The article presents the silhouettes of the creators of the Nativity Scenes, as well as their influence on the character of the performances. It also depicts the main themes of Nativity Scenes, such as: aspects of academic life, conflicts in the artistic milieu of Vilnius, as well as important political and cultural events. The article aims to present the importance of Academic Nativity Scenes in the Vilnius University milieu, as well as in the cultural life of the city. 
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2019, 26, 1; 192-204
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Social privileges in the Second Polish Republic
Autorzy:
Grata, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1683779.pdf
Data publikacji:
2016-04-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
social privilege
social security
health care
social care
the Second Polish Republic
Opis:
The Second Polish Republic developed an advanced and, in many ways, modern system of social care; however, the services which the citizens were entitled to seemed to be privileges available only to a small part of the population. The origins of this situation are to be found in the specific social and occupational structure of the population, low industrialization rate and the modest financial capabilities of the state and local governments. These resulted in a limited number of people with access to social insurances, a limited scope of public health care, a selective nature of access to unemployment insurance or radical differences in access to social care. And it is this unavailability of the social offer which determines the consideration of those benefits in Poland as privileges rather than commonly available rights of the Polish citizens.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2015, 33; 19-36
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomnik w Uroczysku Jaroszówka – świadek akcji komasacji gruntów w II Rzeczpospolitej
Monument in the Jaroszówka Area – Witness of Land Aggregation in the Second Polish Republic
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Poniat, Radosław
Zalewska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952089.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
ancestral identity
Bialystok
historical memory
the Kozyrski family
the Second Polish Republic
Opis:
The article presents research concerning historical memory in micro scale on the example of a monument erected by a Bialystok burgher Konstanty Kozyrski in 1937 in the Jaroszówka area. Although Kozyrski’s foundation assumed the form of a religious artefact, it was not a simple expression of religiousness, or an ordinary request for the care of supernatural forces. First of all, this action was a physical manifestation of the family’s memory and identity which did not correspond to ethnic and religious consciousness of the majority of their neighbours. Moreover, it was an attempt to legitimise the Kozyrskis’ land ownership in the period of the integration action ran by the state authorities in Poland’s twenty years of independence after World War I. The article shows the alienation of the family from the local community: the Kozyrskis were the newcomers, who emphasized their connection with the town, not the country, they were the members of the Orthodox Church, and they stood out economically owing to preferential legislation under Russification run by the Russian Empire.
Źródło:
Pogranicze. Studia Społeczne; 2014, 23; 97-110
1230-2392
Pojawia się w:
Pogranicze. Studia Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój przemysłu w Polsce w latach trzydziestych XX wieku
Industrial Development in Poland in the 1930s
Autorzy:
Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28825331.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
przemysł
lata trzydzieste XX w.
Druga Rzeczpospolita
industry
1930s
Second Polish Republic
Opis:
Sytuacja gospodarcza Polski w latach 30. XX w. charakteryzowała się dużymi skrajnościami: od wielkiego kryzysu gospodarczego do przyspieszonego rozwoju w drugiej połowie dekady. Celem artykułu jest prześledzenie rozwoju przemysłu w drugiej dekadzie odrodzonej Polski. W artykule wykorzystano dane statystyczne dotyczące omawianej problematyki oraz zastosowano metodę analizy źródłowej i metodę opisową. Oparto się zarówno na literaturze przedwojennej, jak i współczesnej. Zmiany koniunktury odzwierciedliły się w kondycji przemysłu, którego znaczenie rosło. Zamiarem rządu było przekształcenie kraju o przewadze rolnictwa w przemysłowo-rolniczy. Ambitne cele, jakie przyświecały polityce gospodarczej, nie zostały w pełni zrealizowane, ale starano się zapewnić rozwój kraju i mimo trudności gospodarczych i politycznych udało się to w dużej mierze osiągnąć. Na pierwszy plan wysuwa się największa inwestycja okresu międzywojennego: Centralny Okręg Przemysłowy. Kryzys zintensyfikował również proces kartelizacji przemysłu, czego konsekwencją były rozwarte „nożyce cen”. Szkodliwa działalność zagranicznych kapitałów skutkowała pod koniec lat 30. polonizacją największych koncernów.
The economic situation of Poland in the 1930s was characterized by big extremes: from the great economic crisis to accelerated development in the second half of the decade. The aim of the article is to trace the development of industry over second decade of reborn Poland. The article uses statistical data on the discussed issues and uses the source analysis method and description method. It was based on both pre-war and post-war literature. Changes in the economic situation were reflected in the condition of the industry, the importance of which was growing. The intention of the government was to transform the country from an agricultural-industrial one into an industrial-agricultural one. The ambitious goals that guided the economic policy were not fully achieved, but efforts were made to ensure the country’s development and, despite economic and political difficulties, they were largely achieved. The largest investment in the interwar period comes to the fore: the Central Industrial District. The crisis also intensified the process of cartelization of the industry, which resulted in an open “price scissors”. In the late 1930s, the harmful activity of capital resulted in the polonization of global corporations.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2024, 68, 1; 151-160
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsze lata dziennikarskiej działalności Klaudiusza Hrabyka (1914–1926)
The first years of Klaudius Hrabyk’s journalistic activity (1914–1926)
Autorzy:
Bałuszyńska ‑Belica, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311976.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Klaudiusz Hrabyk
press
Second Polish Republic
National Democracy
prasa
II Rzeczpospolita
Narodowa Demokracja
Opis:
The article analyzes the first years of Klaudiusz Hrabyk’s journalistic activity, which was a prelude to his further professional work. The paper presents the journalist’s school years, during which he made his first editing attempts. Then, the period of studies during which Hrabyk established contact with youth organizations such as the National Association of All ‑Polish Youth and All‑Polish Youth is presented. His cooperation with the National Democratic Party activists opened the door to the National Democratic Press. The articles published by the journalist in various types of press were analyzed, including Goniec Krakowski, Myśl Narodowa and Głos Narodu.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2023, 15; 92-104
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemiańscy egzulanci kresowi na Pomorzu po pierwszej wojnie światowej
Landowners exiled from the Eastern Borderlands in Pomerania after WW I
Autorzy:
Łaszkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193847.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
landowners
refugees
migrations
the Eastern Borderlands
the Pomeranian voivodeship
the Second Polish Republic
Opis:
The Bolshevik offensive against Poland during the years 1919–1920 forced landowners who had lived in the Eastern Borderlands for generations to escape hastily from their estates. The formation of the Polish border in the east after the treaty of Riga made it impossible for most of them to return to their family lands. The refugees from the Eastern Borderlands were not only deprived of their houses and land, but also financial resources. They arrived in large numbers in the major cities where they tried to find work and some financial means of survival. Other landowners purchased small farms in the new Rzeczpospolita. The most attractive were farms in Pomerania abandoned by the Germans. Immigrants from the Eastern Borderlands found it hard to adapt to new conditions of life and work. Demoted socially, they indulged in nostalgia for the past and longing for their lost motherland. They felt insulted by the Polish government, misunderstood and alienated. It was frequently difficult for them to renounce their old habits in administering their estates, which meant that they often failed to succeed in the changed economic circumstances and on a much smaller area of land. Younger landowners exhibited a greater mobility and found it easier to find work. They did not feel attached to the Pomeranian land and found it easier to make the decision to leave the region.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 3; 257-271
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zjazd w Dzikowie w 1927 roku
Congress in Dzikow in 1927
Autorzy:
Kasiarz, Anna
Bober, Sabina
Zamoyski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1574150.pdf
Data publikacji:
2020-12
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Tarnowscy
Dzików
II Rzeczpospolita
ziemianie
konserwatyzm
Dzikow
Second Polish Republic
landed gentry
conservatism
Opis:
Tarnowscy, jeden z najstarszych i najznaczniejszych rodów ziemiańskich II Rzeczypospolitej, doświadczyli w latach 1918–1939 zjawisk i przemian, jakie były udziałem całej ich sfery. Ostatni przedstawiciele rodu – Jan Zdzisław i jego syn Artur aktywnie uczestniczyli w życiu politycznym i społecznym, tak w wymiarze lokalnym, jak i ogólnopolskim. Pierwszy z nich był m.in. senatorem, drugi posłem w Parlamencie II RP. Obaj byli także liderami ruchu konserwatywnego, który przybierał w tamtym okresie różne formy organizacyjne. Apogeum znaczenia politycznego Tarnowskich był słynny zjazd konserwatystów małopolskich i ich spotkanie z wysłannikiem Piłsudskiego, płk. Walerym Sławkiem, w ich rodzinnym domu w 1927 roku. Tarnowscy, realizując swoistą misję, musieli z jednej strony osadzić ją w tradycji rodu i spuściźnie jego wielkich przedstawicieli, z drugiej zaś w zmieniających się dynamicznie procesach społecznych i politycznych lat trzydziestych XX wieku. Wierni testamentowi przodków i zasadom konserwatyzmu, stawali się coraz bardziej anachroniczni w świecie, w którym reguły wyznaczały totalitarne ideologie. II wojna światowa przyniosła zagładę dotychczasowego świata, a także kres polskiego ziemiaństwa.
The Tarnowski family is one of the oldest and most important landed gentry families of the Second Polish Republic. In the years 1918–1939 they experienced phenomena and changes that affected them in their entirety. The last representatives of the family, Jan Zdzislaw and his son Artur, actively participated in political and social life, both locally and nationally. The first of them was, among others, a senator and a member of parliament of the Second Polish Republic. The two were also leaders of the conservative movement, which took various organizational forms at that time. The climax of the political significance of the Tarnowskis was the famous congress of the conservatives of Less er Poland and their meeting with Pilsudski’s aide, Col. Walery Slawek, in their family home in 1927. Realizing their mission, Tarnowski family had to, on the one hand, embed it in the family’s tradition and the legacy of its great representatives, and on the other, in the dynamically changing social and political processes of the 1930s. Faithful to the will of their ancestors and the principles of conservatism, they became more and more anachronistic in a world where the rules were determined by totalitarian ideologies. World War II brought the destruction of the hitherto known world, as well as the end of the Polish gentry.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2020, 32; 97-109
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja uczelni akademickich w II Rzeczypospolitej w świetle ustawodawstwa dotyczącego nauki i szkolnictwa wyższego
Organisation of higher schools in the second Polish Republic under the legislation relating to science and higher education
Autorzy:
Sieciński, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590880.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
administrative history
higher education second Polish Republic
historia administracji
szkoły wyższe II Rzeczypospolitej
Opis:
Dwadzieścia lat niepodległości Polski (1918–1939) to czas o niezwykłym znaczeniu dla kraju, a także m.in. okres wzmożonego wysiłku na rzecz rozwoju oświaty i nauki, w tym szkolnictwa wyższego. Wprowadzone wtedy reformy w obszarze szkolnictwa wyższego wprowadziły podział na szkoły akademickie i nieakademickie. Wśród szkół akademickich współistniały uczelnie państwowe i prywatne. Szkoły akademickie nosiły nazwę uniwersytetów, politechnik, akademii i szkół głównych, a ich tworzenie wymagało aktu ustawodawczego. Organizacja szkół akademickich opierała się na zasadach tzw. autonomii, określanej głównie przez ustawy o szkołach akademickich, najpierw z 1920 r., a następnie z 1933 r. Nadzór nad działalnością szkół sprawował Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Twenty years of the Polish independence (1918–1939) were among others the time of increasing efforts to develop education and science, which also reforred to the higher education. At that time higher schools were both public and private. To set up a higher school it was obligatory to pass a legislative act. Higher schools were called universities, universities of technology, academies or main schools. The organisation of higher schools was based on the principle of the sa called autonomy mainly determined by the acts of 1920 and then of 1933 relating to academic schools. The supervisory authority responsible for all the activities of those schools was the Minister of religious Confessions and Public Education.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2017, 9; 45-58
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obyś cudze dzieci uczył (np. na Wołyniu lub Polesiu)! O szkole we wschodnich województwach międzywojennej Polski
May You Teach Other People’s Children in Wołyń and Polesie: About Schools in the Eastern Regions of Interwar Poland
Autorzy:
Kopeć, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1450126.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
reportaż
edukacja
propaganda
szkolnictwo
II Rzeczpospolita
reportage
education
schooling
the Second Polish Republic
Opis:
Artykuł stanowi próbę spojrzenia na sposób funkcjonowania polskich szkół  w dwudziestoleciu międzywojennym we wschodnich terenach II Rzeczypospolitej: na Polesiu i na Wołyniu. Ugruntowane,  również w literaturze, wyobrażenia  kazały widzieć w mieszkańcach tych regionów ludzi, którzy w porównaniu do mieszkańców innych ziem Polski byli opóźnieni cywilizacyjnie.  Dlatego po 1918 roku ogromną wagę przykładano do rozwoju szkolnictwa. We wschodnich województwach szkoły pełniły nie tylko funkcje edukacyjne, były również traktowane jako instytucje państwowe wypełniające np. zadania informacyjne czy propagandowe. Sytuacja nauczycieli w takiej szkole była trudna i bardzo skomplikowana, również ze względu na skład etniczny, czy narodowościowy uczonych przez nich dzieci. Ksawery Pruszyński w reportażu pt. „Prawo do Wołynia”  wskazuje, że nie wszystkie efekty ich pracy były zadowalające.
The article attempts to analyze the functioning of Polish schools in the interwar period in the eastern regions of the Second Polish Republic. The common stereotypes, rooted also in literature, projected a popular image of backwardness, in comparison with the population from other parts of Poland. For that reason, education was determined as a high priority after 1918. The schools in eastern regions, beside performing their educational function, also disseminated information and political propaganda. The teaching conditions in such schools were also complex, given the national and ethnic composition of children. Ksawery Pruszyński in his reportage Prawo do Wołynia demonstrates that not all efforts were equally satisfactory.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 17; 23-42
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki społeczno-mieszkaniowe jako czynnik kształtujący zdrowotność ludności w II Rzeczpospolitej
Social and housing conditions as a factor affecting the health of the population in the Second Polish Republic
Autorzy:
Ciechowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271582.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
zdrowie
warunki mieszkaniowe
analfabetyzm
II Rzeczpospolita
health
housing conditions
lliteracy
Second Polish Republic
Opis:
W artykule dokonano analizy warunków społeczno-mieszkaniowych ludności w II Rzeczpospolitej, które w szczególny sposób wpływały na zdrowotność mieszkańców. Na podstawie zaproponowanej typologii wyznaczono obszary o różnej sytuacji socjalno-bytowej. Najbardziej korzystne warunki dla zdrowia ludności wykazano w powiatach w zachodniej części Polski oraz w dużych miastach. Najtrudniejsze warunki stwierdzono na wschodzie kraju, głównie w województwie wileńskim, nowogródzkim i poleskim.
This article analyses the social and housing conditions in the Second Polish Republic, which had a particular influence on the health of inhabitants. On the basis of the proposed classification types, different social background and living conditions areas were designated. The most favourable conditions affecting the health of people were found in the western counties of Poland and in large cities. The most difficult conditions were found in the east part of the country, mainly in the provinces of Wilno, Nowogrodek and Polesie.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2012, R. 16, nr 3, 3; 146-149
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Activities of branch no.2 of section II of the chief of Staff hr of the Polish Army against the Masurian population in the 1930s
Działalność Ekspozytury Nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego wobec ludności mazurskiej w latach trzydziestych
Autorzy:
Szymanowicz, A.
Gołębiowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347230.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
wywiad wojskowy
dywersja
Mazurzy
II Rzeczpospolita
intelligence service
diversion
Second Polish Republic
Masurians
Opis:
Formed in the year 1930, Branch no. 2 of Division II of the Chief of Staff HR of the Polish Army located in Warsaw, unlike other branches, did not function as a country branch of Division II but it was engaged in organizing subversion and sabotage in the event of the war in neighbouring countries. A very important part of its activity constituted the area of East Prussia. At the end of 1930 there appeared a working plan of Branch no.2 in Masuria which was developing in the two following directions: a) awakening and organizing a Polish and Philolopolish element, b) building technical subversive centres based on the organized Polish element. In order to regulate issues of the Polish minority being used by the Branch no. 2, in April 1934 an agreement with the Ministry of Foreign Affairs was reached. It was established that political directives related to all socio-political issues of the Polish minority abroad would be dealt with by the MFA. In return for the agreement to use the Polish minority in its activities, Branch no. 2 pledged to provide the MFA with access to possessed contacts in order to perform political actions. Subsection A of Branch no. 2 created the working plan concerning Masuria (providing close cooperation with agendas of the MFA) divided into legal and illegal parts. By supporting gromadkarstwo Polish consulates in East Prussia intended to restrain German influence, whereas military authorities attempted to organize subversive centres having the use of conditions enabling open actions. However, after Germany had gained power in the National Socialist German Workers Party, in the lapse of time, the Polish range in East Prussia, as well as the range of activities of the Branch No. 2, were dwindling substantially. On the day of the outbreak of the Second World War Polish people had no subversive centre. For this reason, as the preparation for the war, in May 1939 Division II began organizing subversive groups belonging to Polish districts adjacent to Germany.
Utworzona w 1930 r. Ekspozytura nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego WP z siedzibą w Warszawie w odróżnieniu od innych ekspozytur nie funkcjonowała jako organ terenowy Oddziału II, lecz zajmowała się organizacją dywersji i sabotażu na wypadek wojny na terenie państw ościennych. Bardzo ważnym odcinkiem jej działalności stał się teren Prus Wschodnich. W końcu 1930 r. powstał plan działania Ekspozytury nr 2 na Mazurach, który rozwijał się w dwóch następujących kierunkach: 1) budzenia i organizowania elementu polskiego i filopolskiego, 2) budowy technicznych ośrodków dywersyjnych bazujących na zorganizowanym elemencie polskim. W celu uregulowania sprawy wykorzystania mniejszości polskiej za granicą przez Ekspozyturę nr 2 w kwietniu 1934 r. doszło do porozumienia z MSZ. Ustalono, iż dyrektywy polityczne w odniesieniu do wszelkich zagadnień społeczno – politycznych mniejszości polskiej za granicą będą należały do MSZ. Ekspozytura nr 2 w zamian za zgodę na wykorzystanie do swej działalności polskiej mniejszości zobowiązywała się udostępniać na rzecz MSZ posiadane kontakty dla przeprowadzania akcji politycznych. Podreferat A Oddziału II opracował program pracy na Mazurach (przewidujący ścisłą współpracę z agendami MSZ) podzielony na część legalną i nielegalną. Dzięki wspieraniu gromadkarstwa konsulaty polskie w Prusach Wschodnich zamierzały hamować postępy niemczyzny, natomiast władze wojskowe próbowały zorganizować ośrodki dywersyjne korzystające z warunków, które umożliwiłyby działania jawne. Jednak po dojściu Niemczech do władzy w NSDAP, w miarę upływu czasu, zasięg polskości Prusach Wschodnich, jak i również możliwości działania Ekspozytury nr 2, kurczyły się coraz bardziej. W dniu wybuchu drugiej wojny światowej Polacy nie posiadali tam jakiegokolwiek ośrodka dywersyjnego. tego powodu w ramach przygotowań do wojny Oddział II rozpoczął w maju 1939 r. organizowanie grup dywersyjnych w naleSących do Polski powiatach graniczących z Niemcami.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2010, 1; 48-66
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The influence of legal regulations in the area of protection of cultural property on the cultural security of the second Polish Republic in the years 1918-1939
Autorzy:
Landmann, T.
Wełyczko, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347998.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
Second Polish Republic
cultural property
historic monument
legal system
legal protection
cultural security
Opis:
The article attempts to analyse the significance of the legal output in the area of protection of cultural property enacted in the period of development of the Second Polish Republic. The paper advances the thesis that the years 1918-1939 were characterised by the crucial legislative out-put regarding the protection of cultural property, which guaranteed the possibility of protecting the tangible cultural heritage of the Polish nation in the difficult period of restoring the foundations of its statehood. The defence of the above thesis relies on both the literature and source materials, including mainly the materials stored in the Central Archives of Modern Records (Archiwum Akt Nowych) in Warsaw and archival materials published in Wojskowe Teki Archiwalne. Taking account of the specific nature of the selected topic, the key material comprised legal acts concerning the protection of historic monuments in the period of the Second Polish Republic and the adopted research method was the analysis of such materials. On the basis of the presented information it can be stated that the Second Polish Republic was a period of particular significance for the development of the Polish legal system in the area of protection of cultural assets. In the years 1918-1939, the legal protection of cultural property represented the way of enhancing the cultural security, consisting in the systematic development of legal norms. The development of the cultural property protection law was based on a number of legal acts passed both in the 1920s and in the 1930s. In the Second Polish Republic the cultural property protection law made it possible to combine the social function of safeguarding historic monuments with the public function in the protection of historic monuments, which had a favourable impact on the protection of the national heritage.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2017, 1; 41-60
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczny, medyczny i prawny kontekst aborcji w Drugiej Rzeczypospolitej
Social, Medical and Legal Context of Abortion in the Second Polish Republic
Autorzy:
Sołga, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33763226.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
abortion
Second Polish Republic
medicine
law, discourse
aborcja
Druga Rzeczpospolita
medycyna
prawo
dyskurs
Opis:
Aborcja to temat obecny w polskim dyskursie społecznym, w tym politycznym, medycznym i prawnym, w dwudziestoleciu międzywojennym. Temat ten był po wielokroć przedmiotem zagorzałych dyskusji, nierzadko ukazując skrajnie przeciwstawne poglądy, także na łamach periodyków będących w obiegu naukowym w dziedzinie nauk medycznych i prawnych. Argumenty przedstawiane zarówno przez jedną, jak i drugą stronę były bardzo podobne do tych, które pojawiają się w polemikach na ten temat w dzisiejszych czasach. Podziemie aborcyjne także wykazywało się dużą aktywnością, pomimo regulacji prawnych penalizujących przerywanie ciąży bez wskazań normatywnych określonych w ustawie.
Abortion is a topic that was present in the Polish social discourse of the interwar period, touching upon politics, law and medicine. The topic was a subject of heated debate, and it has showcased radically opposing views in printed press, but it was also present in scientific periodicals focused on medicine and law. All the arguments presented then are very similar to those we can see today on all sides. The abortion underground back then was quite active, despite the legal regulations that penalized unlawful abortions.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 429-454
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi. Stan badań
The Communist Party of Western Belarus: The State of Research
Autorzy:
Cichoracki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436397.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Communist Party of Western Belarus, historiography of the Second Polish Republic, communist movement in the Second Polish Republic
Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi, historiografia II Rzeczypospolitej, ruch komunistyczny w II Rzeczypospolitej
Opis:
This article examines the historiography of the Communist Party of Western Belarus. This organisation operated in the north-eastern part of the Second Polish Republic. The current state of research on its history is illustrated by several examples from Polish, Soviet, and Belarusian historiography. The author analyses the changes that have taken place in historiography from the 1950s to the present day, including the particular aspects that attracted the attention of historians. The categories of publications (monographs, source publications) are described and research questions posed in the later part of the article.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2020, 10; 24-37
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój samorządu zawodowego w okresie II Rzeczypospolitej
Development of professional self-government during the Second Polish Republic
Autorzy:
Kliczek-Paśnicka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499541.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
samorząd zawodowy
II Rzeczpospolita
decentralizacja
professional self-government
the Second Polish Republic
decentralization
Opis:
Samorząd zawodowy jest jedną z form decentralizacji administracji publicznej. Ma on na celu ochronę określonych zawodów, które ze względu na interes społeczny wymagają najwyższych kwalifikacji merytorycznych oraz moralnych. Choć instytucje samorządu zawodowego swoje prawne funkcjonowanie na ziemiach polskich rozpoczęły podczas zaborów, ich znaczący rozwój nastąpił w okresie II Rzeczypospolitej. Powstał wówczas samorząd adwokacki, notarialny, lekarski, lekarsko-dentystyczny oraz aptekarski. W latach 1918–1939 instytucje samorządu zawodowego stanowiły istotny element struktury administracyjnej państwa. Korporacje zawodowe uznawane były za związki publicznoprawne, działające poprzez własne organy i posiadające jasno określone kompetencje. Rozwój samorządu zawodowego przerwał wybuch II wojny światowej, zaś jego rzeczywista odbudowa nastąpiła dopiero w okresie transformacji ustrojowej w 1989 r. Niewątpliwie regulacje prawne obowiązujące w II Rzeczypospolitej stanowiły podstawę prawną restytucji korporacji zawodowych.
Professional self-government is one of the forms of decentralization of public administration. It aims at protecting certain professions which require the highest level of substantive and moral qualifications because of public interest. Although professional self-government institutions started their legal functioning in the area of Poland during the partitions, their significant development took place during the Second Polish Republic. At that time legal, notarial, medical, dental and pharmaceutical self-governments were established. In the years 1918-1939, professional self-government bodies were an important element of the state administrative structure. Professional associations were considered public associations, operating through their own bodies and having clearly defined capacities. The development of professional self-government was interrupted by the outbreak of World War II and its actual reconstruction took place only during the political transformation in the year 1989. Undoubtedly, the legal regulations in force in the Second Polish Republic constituted the legal basis for the restoration of professional associations.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2020, 10; s. 111-124
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kadry wojskowej służby wymiaru sprawiedliwości i ich szkolenie w Polsce w okresie międzywojennym – podstawy prawne
Polish Army Lawyers and their Education of the Interwar Period – Law Basics
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596361.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
sądownictwo wojskowe
II Rzeczypospolita
prawo wojskowe
military jurisdiction
Second Polish Republic
military law
Opis:
Formujące się po 1918 roku polskie sądownictwo wojskowe potrzebowało kadr sędziowskich i prokuratorskich. W pierwszej kolejności w szeregi kadr sądowych i prokuratorskich weszli polscy prawnicy wojskowi, służący w sądach polowych armii byłych zaborców. Dążąc jednak do jednolitości całego korpusu służby sprawiedliwości, już od pierwszych dni funkcjonowania wojskowego wymiaru sprawiedliwości starano się przyjmować do wojska młodych prawników. Proces ich kształcenia regulowany był przez szereg aktów prawa wojskowego i instrukcji służbowych, które w sposób szczegółowy określały zarówno przebieg aplikacji wojskowej, jak i samego egzaminowania przyszłych sędziów i prokuratorów wojskowych. Wojsko stawiało jednak przede wszystkim na praktyczne przygotowanie, dlatego kariera prawnicza młodych oficerów sądowych rozpoczynała się od asystentury. W ówczesnym sądownictwie wojskowym istotne miejsce zajmowali także ławnicy.
From the early beginning, polish military justice system needed well educated lawyers. First polish military judges and prosecutors came from armies of former polish invaders, especially Austrian and German. It was obvious that polish military courts will need an educations system for future military lawyers. That’s why many legal acts were prepared. New military judicial internship was concentrated on practice, that’s why young military lawyers started their career as assistants of military judges. In the contemporary, military jurisdiction also lay judges took the essential place.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2016, XCIX; 117-135
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Banki komercyjne na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej
Commercial banks in the Eastern territories of the Second Polish Republic
Autorzy:
Morawski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584880.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Polska
II Rzeczpospolita
Kresy Wschodnie
banki
Polska
Second Polish Republic
Eastern territories
banks
Opis:
Polska bankowość komercyjna rozwijała się w oparciu o trzy różne systemy prawne. Najbardziej rygorystyczny, ale dzięki temu najbezpieczniejszy był system rosyjski. Austriacki był łagodniejszy, a najbardziej liberalny był system niemiecki. Inflacja powojenna podkopała potencjał kapitałowy banków. Kryzys 1925 roku, a następnie wielki kryzys lat 30-tych ujawniły skutki tej sytuacji. Większość banków nie przetrwała tych prób. Ekspansja, a następnie regres polskiej bankowości komercyjnej na Kresach Wschodnich były widoczne jeszcze wyraźniej, niż w pozostałych częściach Polski. Relatywnie mocną pozycję utrzymały dawne, utworzone przed 1914 rokiem banki wileńskie. Banki lwowskie odgrywały istotną rolę w latach 20-tych, ale w następnej dekadzie ich znaczenie zmalało. Z jednej strony padły ofiarą kryzysu za sprawą ścisłych powiązań z austriackim rynkiem pieniężnym, z drugiej – odbywał się proces przenoszenia ze Lwowa do Warszawy najpoważniejszych instytucji.
During the times of Second Polish Republic commercial banking was gradually losing its importance. In the Eastern Borderlands the process ran deeper and faster than elsewhere. In the wake of two consecutive banking crises in 1925 and 1931, a number of weak institutions which had been founded during the period of inflation collapsed. Old banks of Vilnius, founded before 1914, remained relatively strong. Banks of Lvov had played an important role in the 1920’s but became much less important a decade later. One reason was that due to their interaction with the Austrian monetary market, they suffered gravely from the crisis. Shifting of the most important institutions from Lvov to Warsaw did not help, either.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2015, 61; 85-94
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja niesłusznego zbogacenia w polskim Kodeksie zobowiązań z 1933 r. na tle współczesnych kodyfikacji
Autorzy:
Halberda, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923467.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
interwar period law
the Second Polish Republic
a code of obligations
unjust enrichment
Opis:
The paper discusses the unjust enrichmennt as found in the Polish Code of Obligations of 1933. The discussion is conducted in a comparative way and makes allusions to other regulations of the time (those detectable in the ABGB, Code Civil, BGB, Obligationenrecht). It also makes reference to the solution accepted in the Polish Civil Code of 1964. What was discussed was the very construction of unjust enrichment as found in the aforementioned regulations (1), grounds for the claims (2), the scope within which the duty to return the enrichment applied (3), the nature of the claim – whether it was autonomous or subsidiary (4). In his final remarks, the author tried to assess the discussed institution as regulated in the Code of Obligations (5).
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2012, 5, 4
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koty w społeczeństwie II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Landau-Czajka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036280.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Polish Republic
animals
cats
social norms
II Rzeczpospolita
zwierzęta
koty
normy społeczne
Opis:
Artykuł przedstawia stosunek społeczeństwa II Rzeczypospolitej do kotów, a szerzej – do zwierząt, przede wszystkim zaś próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy podczas międzywojennego dwudziestolecia nastąpiła w tej kwestii zauważalna zmiana. Ukazuje warunki, w jakich żyły domowe koty, okrucieństwo, jakiego dopuszczano się wobec tych zwierząt, sposoby ich wykorzystywania (np. w przemyśle futrzarskim). Pozwala też odpowiedzieć na pytanie, dlaczego wiele osób obawiało się kotów i uznawało je za zwierzęta groźne.
The article presents the attitude towards cats – and more broadly to all animals – in the society of the Second Polish Republic, and seeks to answer the question of whether any considerable evolution in this aspect could be noticed within the twenty years of the state’s existence. It discusses the living conditions of domestic cats, the issue of cruel treatment of these animals, their use as a resource (e.g. in the fur industry). The analysis answers the question of why so many people feared cats and considered them to be dangerous.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2020, 81; 321-341
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasopismo „Nasza Przyszłość” w służbie idei Polski mocarstwowej
The Notion of Poland as a Great Power Expressed in the Periodical „Nasza Przyszłość”
Autorzy:
Mandziuk, ks. Józef
Bober, Sabina
Bonusiak, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233607.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Druga Rzeczpospolita
czasopisma
stronnictwa polityczne
czytelnictwo
Second Polish Republic
periodical
political parties
reading.
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie znaczenia czasopisma „Nasza Przyszłość” jako elementu łączącego i spajającego wewnętrznie środowisko polityków i publicystów, marzących o powstaniu mocarstwowej Polski w środkowej Europie. Ukazywało się ono w latach 1930–1939. Jego redaktorem był Jan Bobrzyński, syn przywódcy obozu politycznego Stańczyków. Zespół redakcyjny ulegał licznym transformacjom. Początkowo funkcjonował w strukturach Stronnictwa Prawicy Narodowej, po wystąpieniu Jana Bobrzyńskiego z tejże partii przyjął kształt Koła Przyjaciół „Naszej Przyszłości”, a w końcu przekształcił się w Związek Polskiej Myśli Państwowej. Te fazy organizacyjne nie wpływały na linię programową pisma, która zasadniczo w każdym z tych okresów pozostawała spójna i niezmienna. Szczególna rolę odgrywał redaktor naczelny Jan Bobrzyński, który niestrudzenie przez 10 lat podsycał w czytelnikach zainteresowanie istotnymi sprawami państwa i narodu. Czasopismo, które ukazało się w 72 tomach, było adresowane do szerokiego grona czytelników. Ujmowane w nim kwestie były przedstawiane przystępnym językiem, w sposób zrozumiały dla przeciętnie wykształconego obywatela. Ważną rolę pełnił też zwyczaj publikowania listów czytelników, którzy wypowiadali się w nich na różne tematy. Na uwagę zasługuje również sama koncepcja redagowania pisma przez wypracowanie poszczególnych tematów w szerokim gronie dyskutantów. Poziom zamieszczanych publikacji nie musiał równać do naukowych elaboratów profesorskich, gdyż celem pisma było rozbudzanie świadomości politycznej i inicjatywy w szerokich rzeszach społeczeństwa.
The purpose of this article is to show the importance of the periodical „NaszaPrzyszłość” („Our Future”) as an element which unites and binds the community of politicians and publicists dreaming of establishing Poland as a great power in Central Europe. It was published from 1930 to 1939 and its editor was Jan Bobrzyński, son of the leader of the Stańczyk political camp. The editorial team underwent numerous organizational transformations throughout its existence. Initially, it functioned within the structures of the Stronnictwo Prawicy Narodowej (lit. National Right-Wing Party),and following Jan Bobrzyński’s withdrawal from that party, it took on the shape of the Koło Przyjaciół Nasza Przyszłość (Association of Friends Our Future), and was eventually transformed into the Związek Polskiej Myśli Państwowej (lit. Unionof Polish State-Thought). These organizational phases did not affect the periodical’s program, which remained consistent and unchanged throughout that time. The editor-in-chief Jan Bobrzyński’s role was significant, as for 10 years he tirelessly ignited the readers’ interest in the important matters of state and nation. The periodical,which appeared in 72 volumes, was addressed to a wide range of readers. The issues presented within were written in simple language, understandable to any commonly educated citizen. The custom of publishing readers’ letters, in which they expressed their opinions on various subjects, played an important role in maintaining readership. Also noteworthy is the very concept of how the content was prepared, that is by arranging a discussion on individual subjects among a wide group of discussants.The published papers did not have to match the level of academic dissertations of professors, because the periodical’s purpose was to raise political awareness and initiative in the broad masses of society.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2021, Tom XXX; 221-234
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Activities of Branch No. 2 of Division II of the Chief of Staff HR of the Polish Army against the Masurian population in the 1930s
Działalność Ekspozytury nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego przeciw ludności mazurskiej w latach 30. XX wieku
Autorzy:
Gołębiowski, Artur
Łapińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811319.pdf
Data publikacji:
2019-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
intelligence service
diversion
Second Polish Republic
Masurians
wywiad wojskowy
dywersja
Mazurzy
II Rzeczpospolita
Opis:
Formed in the year 1930, Branch No. 2 of Division II of the Chief of Staff HR of the Polish Army located in Warsaw, unlike other branches, did not function as a country branch of Division II but it was engaged in organizing subversion and sabotage in the event of the war in the neighbouring countries. A very important part of its activity constituted the area of East Prussia. At the end of 1930 there appeared a working plan of Branch No. 2 in Masuria which was developing in the two following directions: a) awakening and organizing Polish and Philolopolish element, b) building technical subversive centres based on the organized Polish element. In order to regulate issue of Polish minority being used by the Branch no. 2, in April 1934 an agreement with the Ministry of Foreign Affairs was reached. It was established that political directives related to all sociopolitical issues of Polish minority abroad would be dealt by the MFA. In return for the agreement to use Polish minority in its activities, Branch no. 2 pledged to provide the MFA an access to possessed contacts in order to perform political actions. A Subsection A of the Branch No. 2 created the working plan concerning Masuria (providing close cooperation with agendas of the MFA) divided into legal and illegal part. By supporting gromadkarstwo Polish consulates in East Prussia intended to restrain German influence, whereas military authorities attempted to organize subversive centres having the use of conditions enabling open actions. However, after Germany had gained power in the National Socialist German Workers Party, in the lapse of time, Polish range in East Prussia, as well as the range of activities of the Branch No. 2 were dwindling increasingly. On the day of the outbreak of the Second World War Polish people had no subversive centre. For this reason, as the preparation for the war, in May 1939 Division II began organizing subversive groups belonging to Polish districts adjacent to Germany.
Utworzona w 1930 r. Ekspozytura nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego WP z siedzibą w Warszawie, w odróżnieniu od innych ekspozytur, nie funkcjonowała jako organ terenowy Oddziału II, lecz zajmowała się organizacją dywersji i sabotażu na wypadek wojny na terenie państw ościennych. Bardzo ważnym odcinkiem jej działalności stał się teren Prus Wschodnich. W końcu 1930 r. powstał plan działania Ekspozytury nr 2 na Mazurach, który rozwijał się w dwóch następujących kierunkach: a)budzenia i organizowania elementu polskiego i filopolskiego, b) 2) budowy technicznych ośrodków dywersyjnych bazujących na zorganizowanym elemencie polskim. W celu uregulowania sprawy wykorzystania mniejszości polskiej za granicą przez Ekspozyturę nr 2 w kwietniu 1934 r. doszło do porozumienia z MSZ. Ustalono, iż dyrektywy polityczne w odniesieniu do wszelkich zagadnień społeczno-politycznych mniejszości polskiej za granicą będą należały do MSZ. Ekspozytura nr 2 w zamian za zgodę na wykorzystanie do swej działalności polskiej mniejszości zobowiązywała się udostępniać na rzecz MSZ posiadane kontakty dla przeprowadzania akcji politycznych. Podreferat A Oddziału II opracował program pracy na Mazurach (przewidujący ścisłą współpracę z agendami MSZ) podzielony na część legalną i nielegalną. Dzięki wspieraniu gromadkarstwa konsulaty polskie w Prusach Wschodnich zamierzały hamować postępy niemczyzny, natomiast władze wojskowe próbowały zorganizować ośrodki dywersyjne korzystające z warunków, które umożliwiłyby działania jawne. Jednak po dojściu w Niemczech do władzy NSDAP, w miarę upływu czasu, zasięg polskości w Prusach Wschodnich, jak również możliwości działania Ekspozytury nr 2 kurczyły się coraz bardziej. W dniu wybuchu drugiej wojny światowej Polacy nie posiadali tam jakiegokolwiek ośrodka dywersyjnego. Z tego powodu w ramach przygotowań do wojny Oddział II rozpoczął w maju 1939 r. organizowanie grup dywersyjnych w należących do Polski powiatach graniczących z Niemcami.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2017, 14, 14; 85-111
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza statystyczna wybranych aspektów handlu zagranicznego II Rzeczypospolitej
The Statistical Analysis of Selected Aspects of the Foreign Trade of the Second Polish Republic
Autorzy:
Bębnowski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687728.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
handel zagraniczny
II Rzeczypospolita
analiza statystyczna
foreign trade
Second Polish Republic
statistical analysis
Opis:
Economic history is an interdisciplinary science, developing in the contact between history and economics, although this kind of studies often needs to refer to the achievements of other disciplines. In the economic history research it seems to be inspiring to use for example economic methods. The aim of this article is to present the results of statistical analysis which was about selected aspects of the Polish foreign trade in the interwar period. The data are obtained from ‘The Small Statistical Yearbook’ for years 1930–1939 and cover the period 1922–1939. The tests were conducted using statistical program ‘Gretl’ and the results were confronted with the selected literature. The analysis concerned the following dependences: import and export in Poland; import and domestic trade turnover in Poland; export and domestic trade turnover in Poland; Polish global import and import through the port of Gdynia; Polish global import and import through the port of Gdansk; Polish global export and export through the port of Gdynia; Polish global export and export through the port of Gdansk. There were also researched: the share of import through the ports of Gdynia and Gdansk in Polish global import, the share of export through the ports of Gdynia and Gdansk in Polish global export, the commodity composition of Polish import and export. For that purpose there were constructed the simple econometric models, based on the method, which is Pearson correlation coefficient. There were used basic descriptive statistics (arithmetic mean and median) and constructed the corresponding graphs and tables.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2016, 16; 157-188
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Bajecznie egzotyczne Polesie”? Reportaż z krainy tęsknych pieśni Maksymiliana Emmera w perspektywie ekokrytycznej
“Fabulously Exotic Polesie”? Reportage from the Land of Yearning Songs by Maksymilian Emmer in an Ecocritical Perspective
Autorzy:
Łotysz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850841.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia środowiskowa
Polesie
II RP
międzywojnie
Second Polish Republic
interwar period
environmental history
Opis:
W 1936 r. pierwszym polskim filmem krótkometrażowym nagrodzonym na Festiwalu Filmowym w Wenecji zostało Polesie. Reportaż z krainy tęsknych pieśni w reżyserii Maksymiliana Emmera i ze zdjęciami Jerzego Maliniaka. Film doceniono za autentyzm, z jakim autorzy pokazali przyrodę i życie społeczne mieszkańców Polesia, podmokłej krainy we wschodniej części II Rzeczypospolitej. Zarówno spojrzenie twórców na Polesie, jak i odbiór dzieła przez krytyków opierały się na głęboko ugruntowanym przekonaniu, że to region niemal pierwotnej przyrody. Autor artykułu konfrontuje te wyobrażenia, żywe zresztą do dziś, z wynikami badań nad historią środowiskową Polesia, z których wynika, że z winy człowieka tamtejsze środowisko naturalne znajdowało się na skraju katastrofy. Ponadto wykorzystuje ten przykład jako pretekst do rozważań nad kwestią autentyzmu i autentyczności w tekstach kultury.
In 1936, a Polish short documentary Polesie directed by Maksymilian Emmer was awarded the silver medal at the Venice International Film Festival. The judges, as well as Polish film critics, praised work of the camera operator Jerzy Maliniak, particularly in landscape scenes. Among the critics, however, there were some controversies regarding the authenticity of how Polesie was portrayed. Some of them asserted that the movie was free from the idyllic convention, while the others thought that producers deliberately avoided showing what life really looked like in the poorest and most neglected areas of the country. The alleged primaveral character of nature in Polesie, as shown in the film, may also be challenged in the light of recent findings in the field of environmental history studies. The article argues that while Emmer and Maliniak did not show the real living conditions of indigenous population quite deliberately, they failed to recognize the real condition of local nature being lured by the common myth of fabulously exotic Polesie that thrived in Poland in interwar period.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2022, 118; 113-125
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i podstawy prawne funkcjonowania polskich sądów morskich w Wielkiej Brytanii w latach 1941-1945
Origin and legal basis for the functioning of Polish maritime courts in Great Britain between 1941 and 1945
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394546.pdf
Data publikacji:
2021-07-09
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
maritime courts
Second Polish Republic
Polish Merchant Navy
sądy morskie
II Rzeczypospolita
Polska Marynarka Handlowa
Opis:
W pracy przedstawiona została geneza oraz podstawy prawne funkcjonowania polskich sądów morskich w Wielkiej Brytanii w latach 1941-1945. Istotne miejsce w pracy zajmują okoliczności towarzyszące uchwaleniu „Allied Powers Maritime Courts Act. 1941” oraz wpływu tej regulacji na polskie przepisy prawa.  W artykule zaprezentowano również zmiany w obowiązujących wówczas przepisach prawa karnego, tak procesowego jak i materialnego. W pracy ukazano również kulisy mianowania sędziów sądów morskich, jak również starania ministrów Hermana Libermanna i Karola Popiela o zapewnienie im gwarancji niezawisłości sędziowskiej.
The article presents the genesis and legal basis for the functioning of Polish maritime courts in Great Britain between 1941 and 1945. An important part of the study is dedicated to the circumstances surrounding the enactment of the Allied Powers Maritime Courts Act of 1941 and the impact of this regulation on Polish law. The article presents also changes to the criminal laws then in force, both procedural and sub- stantive. Further on, the article describes the backstage of the appointment of the judges to the mari- time courts as well as the efforts of Ministers Herman Libermann and Karol Popiel to provide them with a guarantee of judicial independence.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 311-331
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish‑Ukrainian Relations of the Second Half of the 1930’s in Publications of the Polish Language Press of Lviv
Autorzy:
Ostanek, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956485.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
Second Polish Republic
Ukraine
Eastern Lesser Poland
Polish‑Ukrainian relations
1930s
security
Lviv press
Opis:
The press belongs to one of the most important tools of propaganda influence on society. It was often used to conduct open wars aimed at promoting specific political views or reasons. For this reason, it can be concluded that the press release has also always had a significant impact on the security of the state. The purpose of this article is to illustrate Polish‑Ukrainian relations, presented in the pages of the most important Polish‑language newspapers of Lviv in the second half of 1930, during the sabotage of Ukrainian nationalists in Eastern Lesser Poland and the repressive action conducted by the Polish authorities in consequence. The most widely read Polish newspapers in Lviv were selected for the purposes of the article. In order to show the whole of the discussed issue, archival sources and publications were also used.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2018, 5; 57-71
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konfidenci służb bezpieczeństwa II RP w środowisku białoruskim
Autorzy:
Mironowicz, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653766.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
województwa północno-wschodnie II RP
Policja Państwowa
kontrwywiad II RP
konfidenci
Białorusini
komuniści
inwigilacja
north-eastern voivodeships of the Second Polish Republic
State Police
counter-intelligence of the Second Polish Republic
Opis:
Mniejszość białoruską, zamieszkującą w latach 1921–1939 województwa północno-wschodnie Polski, władze starały się mieć pod ścisłą kontrolą. Policja, kontrwywiad i inne służby pod pretekstem zwalczania komunizmu i działalności antypaństwowej umieszczały informatorów we wszystkich środowiskach społecznych, lecz przede wszystkim w partiach politycznych. Większość konfidentów informacji dostarczała za wynagrodzenie. Powszechność systemu inwigilacji prowadziła do licznych wynaturzeń i prześladowań przypadkowych ludzi.The state authorities of the Second Polish Republic tried to maintain strict control over the Belarusian minority inhabiting in 1921–1939 the north-eastern voivodeships. Under a pretext of fighting against communism and counterchecking anti-states activities, the police, army, counter-intelligence and other services planted their informers in all social groups and communities, but mainly in political parties. A majority of informers were working for money. A universality of the surveillance system resulted in numerous distortions and persecutions of innocent people.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Симон Петлюра в памяти своих соратников в период межвоенной Волыни
Symon Petliura in the Memory of His Affiliates in Interwar Volhynia
Autorzy:
Davydiuk, Ruslana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477980.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Symon Petliura
political emigrants
memorial services
donations
Volyn Voivodеship
Second Polish Republic
Opis:
The emergence of Ukrainian political emigration on the territory of the Second Polish Republic was due to the defeat of the Ukrainian revolution. The desire to settle on the territory of the Volyn Voivodship was motivated by the people’s eagerness to get into the Ukrainian-language, mostly Orthodox religious environment, which reduced the intensity of the psychological adaptation of the emigrants. The figure of Symon Petliura was controversially evaluated by various political environments, however, in the Volyn Voivodship, the chieftain’s companions treated him mainly respectfully. Starting from 1926, every year in May throughout all western Volyn mourning events took place in the form of memorial services, academies, presentations of abstracts. In the regional centers there were Ukrainian public committees to commemorate the memory of Petliura. The sympathizers of Symon Petliura offered the format of celebrations, their ideological content, celebrated the honor of the Chieftain by collecting funds for the assistance of the Symon Petliura Library in Paris and donations to the funds of the Museum of the Liberation Movement of Ukraine in Prague. Remembrance of the name of Symon Petliura played an important role in unifying emigration, the formation of historical memory. The beginning of the Second World War interrupted this tradition on the territory.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 482-501
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja szkolnictwa powszechnego i średniego w II Rzeczypospolitej
The administration of primary and secondary education in the Second Polish Republic
Autorzy:
Sieciński, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590840.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of administration
education in the Second Polish Republic
historia administracji
szkolnictwo II RP
Opis:
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. wzrosło zainteresowanie społeczne sprawami oświaty i wychowania. Odziedziczone po państwach zaborczych systemy edukacji wymagały ujednolicenia na terenie całego państwa. Powszechne było przeświadczenie, że w odrodzonym państwie polskim niezbędne są podstawowe akty rządowe likwidujące dotychczasowe zróżnicowanie dzielnicowe i zapewniające zwartą oraz jednolitą organizację szkolnictwa i oświaty w całym kraju. Kierownictwo administracją szkolnictwa należało do ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Dla celów administracji szkolnej kraj został podzielony na 10 okręgów szkolnych z kuratorami na czele. Okręgi dzieliły się na obwody szkolne pod kierownictwem inspektorów szkolnych. Odziedziczone po państwach zaborczych systemy edukacji zostały ostatecznie ujednolicone na mocy ustawy w 1932 r. Przeprowadzona reforma podzieliła szkoły na powszechne, średnie i wyższe. Ze względu na źródło finansowania wyróżniono szkoły publiczne i prywatne. Zasadę stanowić miało siedmioletnie nauczanie w zakresie szkoły powszechnej. Jednak w celu zakwalifikowania istniejących szkół do nowego modelu organizacyjnego wprowadzono trójstopniowy podział szkół powszechnych, na szkoły realizujące: − program elementarny (klasy I–IV), − program wyższy (klasy I–VI), − program pełny (7 klas). Na średnie szkolnictwo ogólnokształcące składać miały się po reformie 4-letnie gimnazja oraz jako szczebel wyższy – 2-letnie licea. Do gimnazjum przyjmowano (po złożeniu egzaminu) uczniów, którzy ukończyli 6 klas szkoły powszechnej. Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu egzaminu wstępnego można było kontynuować naukę w liceum, po której ukończeniu możliwe było przystąpienie do egzaminu dojrzałości, a następnie podjęcie studiów w szkole wyższej. Ustawa z 1932 r. umożliwiła zorganizowanie na analogicznych zasadach szkół zawodowych.
After Poland had regained its independence in 1918 the social interests in education and upbringing started to grow significantly. The school systems inhereted from the states during the times of partioned Poland needed to be unified in the whole country. The general opinion was that some basic legislative acts are required in the newly independent Republic of Poland to eliminate the differences between the regions and to provide a cohesive and uniform organisation of schools and education in the whole country. The Minister of Religious Confessions and Public Education was in charge of the educational administration. In order to be able to supervise the educational administration the country was divided into ten school provinces supervised by province superintendents. The school provinces were divided into districts adminstrated by district superintendents. All the school systems inhereted from the time of the partioned Poland were unified by a legislative act of 1932. According to the reform implemented there were primary schools, secondary schools and higher schools. In terms of financing education the schools were public and private. The base was the seven-year primary education. However, to be able to classify the schools of that time according to the new organisational model it was necessary to implement a threestage structure of primary schools. The schools were divided into three stages teaching the following curriculums: − primary curriculum (classes I – IV), − higher curriculum (classes I – VI), − complete curriculum (7 classes). The reform of the secondary education introduced middle schools lasting four years and upper-secondary schools lasting two years. A prerequisite for pupils to be admitted to middle schools was a successful completion of the six-year primary school (and passing an examination). After completing a middle school and passing an entrance examination pupils were entitled to continue the education at secondary schools. The completion of the secondary education entitled them to take the Matura examination and then to apply for a place at a higher school. The Law of 1932 also enabled to organise vocational schools under similar terms.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2018, 10; 157-169
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wystąpienia chłopskie w północnych gminach powiatu suwalskiego w 1935 r.
The 1935 Peasant protests in the northern municipalities of the Suwałki county
Autorzy:
Wasilewski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1397863.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
powiat suwalski
szarwark
strajk
chłopi
II Rzeczpospolita
Suwałki county
protest
peasantry
Second Polish Republic
Opis:
W 1935 r. spokojne zazwyczaj gminy północnej części powiatu suwalskiego stały się areną protestów miejscowych rolników żądających obniżenia wysokości szarwarku – podatku świadczonego w naturze, z reguły w postaci pracy przy budowie lub naprawie gminnych dróg. W trakcie wystąpień doszło do starć z funkcjonariuszami policji. Aresztowano kilkudziesięciu uczestników zajść. Protesty zakończyły się ustąpieniem władz powiatowych i gminnych oraz amnestią dla oskarżonych.
1935 brought unrest to usually peaceful municipalities in the northern Suwałki county when local peasants gathered to protest, demanding lower szarwark – a tax paid in kind, usually through service in construction and maintenance of county roads. The protesters clashed with the police, which led to the arrests of several participants. The protests ceased once the county and municipality officials agreed to protesters’ demands and pardoned the arrested.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2020, 28; 145-161
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasopiśmiennictwo katolickie Wschodnich Kresów II Rzeczypospolitej (cz. I – ogólna)
Catholic Periodicals in Eastern Borderlands of the Second Polish Republic (Part PART 1 – General)
Autorzy:
Zając, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944176.pdf
Data publikacji:
2017-11-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Kresy Wschodnie
II Rzeczypospolita
czasopisma katolickie
Eastern Borderlands
the Second Polish Republic
Catholic periodicals
Opis:
Odrodzona w 1918 r. II Rzeczpospolita powróciła na część terytorium utraconego na Wschodzie, podejmując trudy zagospodarowania wyniszczonej wojnami ziemi. Jej obraz znalazł odbicie w lokalnej prasie i wspomnieniach żyjących na tych terenach Polonusów. Zapisały go dziesiątki tytułów czasopiśmienniczych wydawanych przede wszystkim przez ówczesny świat katolicki. Wymienione w opracowaniu tytuły wydawnictw wskazują na życiowe przestrzenie mieszkańców tamtych regionów penetrowane przez tę prasę, są niejako odpowiednikami zaledwie nazw starych polskich rezydencji na Wschodzie. Aby poznać ich treści, trzeba podjąć wnikliwą lekturę, by odkryć i przybliżyć opisane tam i wciąż mało nam znane światy, które – antypolskie i antykatolickie siły niszczyły świadomie i systematycznie. To niełatwe zadanie odcyfrowania Kresów z wciąż, po dziś dzień odkrywanej ich czasopiśmiennictwu katolickiemu Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej.
Reborn in 1918, the Second Polish Republic returned to the part of the territory lost in the East to undertake the hardships of developing the war-ravaged land. Its history was reflected in the local press and the memories of the “Polonuses” living in these areas. It was recorded in dozens of magazine titles issued mainly by the contemporary Catholic world. The titles mentioned in the present work indicate the life areas of people inhabiting those regions, which were penetrated by the press and which are, in a sense, equivalent only to the names of Polish old mansions in the East. Getting acquainted with their content requires meticulous study which would allow to discover and bring closer the worlds described there and still little known to us and which were deliberately and systematically destroyed by anti-Polish and anti-Catholic forces. The uneasy task of deciphering the Borderlands from its publishing legacy which is still, to this day, being rediscovered, will constitute the content of the second part of the study devoted to Catholic periodicals in Eastern Borderlands of the Second Polish Republic.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 4; 129-146
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
High treason. The activity of The Communist Party of Western Belarus in Vilnius in 1930–1935
Autorzy:
ŁUKASIEWICZ, SERGIUSZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/628166.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
communism, Second Polish Republic, Communist Party of Western Belarus, Vilnius, State Police, Vilnius Voivodeship
Opis:
The purpose of this paper is to attempt to explain the activities of the Communist Party of Western Belarus in Vilnius during the fi rst half of the thirties of the twentieth century. The author’s aim is to show the organisation, theory and practice of this illegal party. Further-more, the intention is to present the activities of Vilnius police towards communist sym-pathizers and activists. Founded in 1923 in Vilnius, the Communist Party of Western Belaruswas a branch of The Communist Party of Poland. This organization like the polish communist party was illegal. Its aim was to combat the Polish state and to perform electioneering for the Union of Soviet Socialist Republics. Although the name of the party could indicate a desire for independence of Belarus, in practice it was for the removal of the north eastern provinces of the Second Republic of Poland to the USSR. CPWB activity had a special dimension in Vilnius. As the region’s largest city and former capital of the Grand Duchy of Lithuania, Vilnus was home for many nations, religions and cultures. Moreover, Vil-nius was the most important fi eld for communist action. Given the number of inhabitants, industrialized multi-ethnic character, communists had the opportunity to develop wide subversive and conspiratorial work. In addition, the city was the great centre of production and distribution of communist publications, which allowed the spread of propaganda in both its administrative boundaries and in the Vilnius Voivodeship.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2012, 3, 1; 82-93
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligencja polska w służbie państwowej II Rzeczypospolitej (zarys problematyki)
Polish intelligentsia in the state service of the Second Polish Republic (outline of the problem)
Autorzy:
Litwiński, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687518.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
inteligencja
„państwowa służba cywilna”
Druga Rzeczpospolita
intelligentsia
“state civil service”
the Second Polish Republic
Opis:
Polish intelligentsia shaped over the nineteenth century was to fulfill various tasks. One of the most important was the “state service”, implemented, among others, by working on stateowned posts. The euphoria of the independence regained in 1918 accompanied the concern for the proper organizationof a state that did not even have a nationwide government, and several political centers pretended to be in power. The country was destroyed and famished, and the borders had to be marked out by armed forces, despite the fact that there was actually no uniform army. There was no administrative apparatus that would turn economic and social-political life into peaceful work. It is not surprising that the Polish intelligentsia had an important role to play in this case, and the functioning of the state depended primarily on the number and quality of personnel it could have at its disposal. It should be noted that certainly the process of building the state and creating its apparatus have activated a fairly wide circle of professionals and activists among the intelligentsia, who did even titanic work in the difficult conditions of the interwar period, which was visible in the reconstruction and organization of the new Polish state and ensuring conditions for peaceful existence.
Inteligencja polska ukształtowana na przestrzeni XIX w. miała spełniać różnorodne zadania. Jednym z najważniejszych była „służba państwowa”, realizowana między innymi poprzez pracę na państwowych etatach. Euforii z odzyskanej w 1918 r. niepodległości towarzyszyła troska o odpowiednie zorganizowanie państwa, które nie miało nawet ogólnopolskiego rządu, a kilka ośrodków politycznych pretendowało do władzy. Kraj był zniszczony i wygłodzony, a do tego granice trzeba było wytyczać drogą zbrojną, pomimo tego, że właściwie nie było jednolitej armii. Brakowało aparatu administracyjnego, który przestawiłby życie gospodarcze i społeczno-polityczne na pracę pokojową. Nic dziwnego, że polska inteligencja miała w tym przypadku do odegrania istotną rolę, a funkcjonowanie państwa zależało przede wszystkim od liczebności i jakości kadr, jakimi mogło dysponować. Należy zaznaczyć, że z pewnością proces budowy państwa oraz tworzenie jego aparatu zaktywizowały do działania dość szerokie grono fachowców i działaczy wśród inteligencji, którzy wykonywali tytaniczną wręcz pracę, w trudnych przecież warunkach dwudziestolecia międzywojennego, co było widoczne w odbudowie i organizacji nowego państwa polskiego oraz zapewnieniu warunków do pokojowej egzystencji.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 81-99
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pożyczki wewnętrzne Polski po I wojnie światowej
Internal Loans of the Second Polish Republic
Autorzy:
Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52446694.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
pożyczki wewnętrzne
skuteczność pożyczek
II RP
internal loans
effectiveness of loans
Second Polish Republic
Opis:
Cel: Celem artykułu jest krótka analiza pożyczek wewnętrznych, które zaciągało państwo polskie w pierwszych powojennych latach swojego istnienia. Starano się przedstawić charakter tych pożyczek oraz skuteczność ich ściągania. Metodyka: Wykorzystano metodę analizy źródeł, analizy porównawczej oraz metodę opisu. Opierając się na materiałach źródłowych, w tym drukach urzędowych, dokonano usystematyzowania zaciąganych pożyczek. Metoda analizy porównawczej pozwoliła na poszukanie podobieństw i różnic między nimi i w ich oddziaływaniu na gospodarkę. Prosta metoda opisu została zastosowana w celu przedstawienia ich wielkości i charakterystyki. Wyniki: Ocena znaczenia pożyczek wewnętrznych dla gospodarki do połowy lat 20. prowadzi do wniosku, że największy społeczny odzew miała pożyczka „Asygnaty”, jednak rezultat wszystkich wyraźnie osłabiała inflacja. Poza tym na początku społeczeństwo chętnie kupowało obligacje, chcąc wspomóc odbudowującą się gospodarkę. W następnych latach jego możliwości się wyczerpywały, inflacja rosła, a bogate sfery przemysłowe i ziemiańskie niezbyt chętnie kupowały obligacje, uważając, że i tak muszą uiszczać rosnące podatki. Implikacje i rekomendacje: Przy emitowaniu pożyczek rząd powinien brać pod uwagę stan materialny polskiego społeczeństwa, inflację oraz fakt, że najbogatsi, mimo głośnych deklaracji o patriotyzmie, nie byli chętni do nabywania obligacji. W większości więc pożyczki te drenowały kieszenie pozostałej części społeczeństwa. Mimo planowanej pożyczki przymusowej, nie zdecydowano się jednak na jej realizację, obawiając się reakcji. Temat pożyczek wewnętrznych oczekuje na dokładne opracowanie. Oryginalność/wartość: Istnieje niewiele prac, które fragmentarycznie opisują zaciąganie pożyczek wewnętrznych, przy okazji szerzej podjętych badań nad finansami II RP. Tekst ten przedstawia w ujęciu chronologicznym pożyczki, które państwo polskie zaciągało na rynku wewnętrznym od odzyskania niepodległości do połowy lat 20. XX wieku, porządkując informacje na ich temat w jednym artykule.
Aim: The aim of the article is a short analysis of the internal loans taken out by the Polish state in the first post-war years of its existence. Attempts were made to present the nature of those loans, the effectiveness of their collection and the effects on the economy. Methodology: The following methods were used: source analysis, comparative analysis and description. Based on source materials, including official forms, the loans taken were systematized. The comparative analysis method allowed us to look for similarities and differences between them and their impact on the economy. A simple method of description was used to present their size and effectiveness. Results: An assessment of the importance of internal loans for the economy until the mid-1920s leads to the conclusion that the “Asygnaty” loan had the greatest social response, but the results of all loans were clearly weakened by inflation. Moreover, at the beginning, the public eagerly bought bonds to support the rebuilding economy. In the following years, its possibilities were exhausted, inflation was rising, and the rich industrial and landed gentry were not eager to buy bonds, believing that they had to pay increasing taxes anyway. Implications and recommendations: When issuing loans, the government should have taken into account the financial condition of Polish society, inflation and the fact that the richest people, despite loud declarations of patriotism, were not willing to purchase bonds. For the most part, those loans drained the pockets of the rest of society. Despite the planned forced loan, it was not decided to implement it for fear of reaction. The topic of internal loans awaits detailed study. Originality/value: There are few works that only fragmentarily describe the taking out of internal loans in connection with broader research on the finances of the Second Polish Republic. This text presents in chronological terms the loans that the Polish state took out on the internal market from regaining independence until the mid-1920s, organizing information about them in one article.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2024, 68, 3; 56-65
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie Centralnego Okręgu Przemysłowego (1937–1939) w świetle poglądów politycznych
Autorzy:
Chudzik, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607618.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Central Industrial District
the economy of the Second Polish Republic
Army of Second Polish Republic
economic and political ideas
Centralny Okręg Przemysłowy
gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej
wojsko Drugiej Rzeczpospolitej
idee gospodarcze i polityczne
Opis:
Many different societies of the Second Polish Republic (political, economical, science, etc.) had voiced their opinions on the issue of the Central Industrial District. In this article I had analized how particular societies had evaluated the construction of the Central Industrial District. Those evaluations had been presented on a background of economical views of aforementioned societies. They concerned how those investments were handled, how much money had been spent on them, supporting particular branches of the economy, issues of the workforce market, etc. Discussion about the biggest investment of the Second Republic was a major part of the political debate in Poland in the second part of the 30s.
Na temat budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego wypowiadało się wiele środowisk Drugiej Rzeczypospolitej: politycznych, polityczno-gospodarczych, naukowych itp. W artykule przedstawiłem, jak poszczególne środowiska oceniały budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego. Opinie te zostały zaprezentowane na tle wyrażanych przez dane środowiska poglądów gospodarczych. Dotyczyły one m.in. sposobu realizacji inwestycji, wielkości przeznaczanych na nie nakładów finansowych, popierania rozwoju określonych dziedzin gospodarki, spraw dotyczących rynku pracy itd. Dyskusja nad kwestią budowy największej inwestycji Drugiej Rzeczypospolitej stanowiła ważną część debaty politycznej w drugiej połowie lat 30. XX w. w Polsce.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2014, 69
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okiem młodego konserwatysty. Adolf Maria Bocheński wobec Węgier
Adolf Maria Bocheński and His View of Hungary. The Perspective of a Young Conservative
Autorzy:
Kowalczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559333.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Adolf Bocheński
Druga Rzeczpospolita
Europa Środkowa
Trianon
Węgry
Central Europe
Hungary
Second Polish Republic
Opis:
Adolf Maria Bocheński (1909-1944) był jednym z najważniejszych konserwatywnych publicystów w Polsce międzywojennej. Tematem artykułu jest stosunek Bocheńskiego wobec Węgier. W jego słynnej książce „Między Niemcami a Rosją”, opublikowanej w 1937 r., stwierdził on, że najgorsza sytuacja dla Polski to jakiekolwiek porozumienie pomiędzy Berlinem a Moskwą. Zapewniał, że różnice ideologiczne nie będą wieczną barierą w relacjach pomiędzy Niemcami nazistowskimi a Związkiem Sowieckim. Historia pokazała, że miał tutaj rację. Dlatego wzywał do tymczasowego sojuszu z Niemcami aby rozbić ZSRS i podzielić na kilka państw. W ten sposób główny wróg Polski zostałby wyeliminowany. Gdyby sojusz z Niemcami był niemożliwy, Bocheński wzywał do przebudowy Europy Środkowej oraz podzielenia Czechosłowacji. Argumentował, że Czechy, pozbawione Słowacji oraz Rusi Zakarpackiej, będą zmuszone do sojuszu z Polską przeciwko Niemcom. Wierzył też, że Węgry oraz Rumunia sprzymierzą się z Polską w celu sformułowania antysowieckiej koalicji.
Adolf Maria Bocheński (1909-1944) was one of the most important Polish conservative journalists of the interwar period. The subject of the article is his attitude towards Hungary. In his famous book titled “Między Niemcami a Rosją” (Between Germany and Russia), published in 1937, he declared that the worst situation for Poland would be any agreement between Berlin and Moscow. He firmly believed that the ideological differences between the two would not always be an obstacle in the relations between Nazi Germany and the Soviet Union. Later historical developments have vindicated his views. He therefore called for a tactical alliance with Germany against the Soviet Union in order to partition its territory between neighbouring states, leading to the elimination of one of Poland’s most dangerous enemies. However, he was also aware of an imminent conflict between Poland and Germany. Should an alliance with Germany prove impossible, Bocheński called for the restructuring of Central Europe by partitioning Czechoslovakia. He argued that Czech lands alone, without Slovakia and Carpathian Ruthenia, would be forced into an alliance with Poland against Germany. He also believed that Hungary and Romania would join Poland in order to form an anti-Soviet coalition.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2017, 40; 203-213
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienie o Witoldzie Święcickim. Czasy do 1944 roku
The memories of Witold Święcicki, up to 1944
Autorzy:
Utkin, Joanna Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621486.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Druga Rzeczpospolita, kariera sędziego, okręg białostocki
Second Polish Republic, Judge’s career, Bialystok district
Opis:
This collection of memories depicts the background of the pre-war legal career of the well-known Polish civil law judge, Witold Święcicki. His experiences range from his family background and childhood; his exile to Russia in 1905; his studies; the beginnings of his professional career; marriage; and repatriation in 1918. Successive posts held by Witold Święcicki during the Second Polish Republic, as well as positions on editorial boards of legal periodicals with which he co-worked, are listed. However, more important is the description of the functioning of the judge’s house, in particular his limited social contacts, which were reduced to the group of former, current or future related lawyers. German occupation stories are sourced from his daughter’s coverage of events. A combination of historical events, which twice brought Witold Święcicki to the Bialy- stok district, are detailed. The memoir ends in 1944. The career circumstances for Witold Święcicki, were typical of the Second Polish Republic.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2017, 16, 2; 209-225
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gmina wyznaniowa żydowska w Wieluniu w II Rzeczypospolitej w dokumentacji Archiwum Państwowego w Łodzi
The Jewish Religious Community in Wieluń in the Second Polish Republic
Autorzy:
Widera, Michał Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595655.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Wieluń
Żydzi
gmina wyznaniowa żydowska
II Rzeczpospolita
Jews
Jewish religious community
Second Polish Republic
Opis:
The largest Jewish religious commune in the district of Wieluń during the Second Polish Republic was located in the town of Wieluń. It gathered about 5,000 followers of Judaism. The work of Kehilla was managed by the Board and the Council with the help of many employees who got involved, among other things, in the maintenance of a synagogue, a commune building, a ritual bathhouse, a ritual slaughterhouse and religious schools. The rabbi and the assistant rabbi enjoyed the great recognition of the inhabitants of Wieluń. Despite the then prevailing financial crisis, the Jewish commune in Wieluń undertook social and charitable activities on a large scale through the maintenance and financing of numerous institutions, including Jewish schools.
Największa gmina wyznaniowa żydowska w powiecie wieluńskim w okresie II Rzeczypospolitej znajdowała się w Wieluniu. Skupiała ona około 5 tys. wyznawców judaizmu. Pracami kahału kierował zarząd gminy i rada gminy przy pomocy wielu pracowników, zajmujących się utrzymaniem m.in. synagogi, budynku gminy, łaźni i rzeźni rytualnej i szkół wyznaniowych. Wielkim autorytetem mieszkańców Wielunia cieszył się rabin, troszczący się o religijny rozwój społeczności żydowskiej i pomagający mu podrabin. Mimo ówczesnego kryzysu finansowego, gmina żydowska w Wieluniu prowadziła na dużą skalę działalność dobroczynną i społeczną, poprzez utrzymywanie i finansowanie licznych instytucji, w tym szkół wyznaniowych.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2019, 39, 2; 211-230
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłusownictwo w Drugiej Rzeczypospolitej
Poaching in the Second Republic of Poland
Autorzy:
Kasprzycki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951135.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
poaching
the police
hunting
Second Polish Republic
animals
kłusownictwo
policja
polowanie
II Rzeczpospolita
zwierzęta
Opis:
W II Rzeczypospolitej problem kłusownictwa był bardzo poważnym wyzwaniem i nigdy nie został znacznie ograniczony. W latach 1918–1939 z tym przestępstwem bezskutecznie walczyli policja, straż leśna oraz myśliwi. Kłusownicy byli niebezpiecznymi i nieprzewidywalnymi ludźmi, często zabijali myśliwych, leśników, a także nie wahali się strzelać do policjantów. W międzywojennej Polsce działalność kłusowników poważnie zagrażała istnieniu populacji nawet pospolitych zwierząt.
Poaching in the Second Polish Republic was a serious problem that was never quite resolved. In 1918–1939, it was actively fought against by the police, forest guards and hunters. Poachers were dangerous and unpredictable people; they often killed hunters and foresters, they did not hesitate to fire at policemen. In interwar Poland poaching was a real threat to species, even to common animals.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 1; 55-75
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The History of Joint-Stock Companies in the Second Polish Republic as Exemplified by Wspólnota Interesów Górniczo–Hutniczych SA (Mining and Metallurgy Community of Interests Joint Stock Company)
Autorzy:
Majewski, Mariusz W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390558.pdf
Data publikacji:
2019-06-06
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Second Polish Republic
mining and metallurgical industry
foreign capital
Wspólnota Interesów Górniczo–Hutniczych SA
Opis:
The article focuses on problems related to capital in Katowicka Spółka Akcyjna dla Górnictwa i Hutnictwa SA (Katowice Mining and Metallurgy Joint Stock Company) and Górnośląskie Zjednoczone Huty “Królewska” i “Laura” (Upper Silesian United Metallurgical Plants “Królewska” and “Laura”) in the years 1918–1939. The article examines particular issues of the Upper Silesian industry after the Great War, namely: concentration of foreign capital in the mining and metallurgical industries; great mining and metallurgical enterprises in the periods of both industrial prosperity and crisis; attempts to limit the influence of foreign capital following the introduction of judicial supervision over Katowicka Spółka Akcyjna dla Górnictwa i Hutnictwa SA and Górnośląskie Zjednoczone Huty “Królewska” i “Laura” SA; the emergence of Wspólnota Interesów Górniczo– Hutniczych SA (Mining and Metallurgy Community of Interests Joint Stock Company) in the final years of the Second Polish Republic.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2018, 36; 43-69
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polscy przedstawiciele dyplomatyczni w Rumunii w latach 1918–1940. Część II: 1923–1940
Polish diplomatic representatives in Romania in the years 1918–1940 Part II 1923–1940
Autorzy:
Walczak, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168159.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Polska
Rumunia
dyplomacja
przedstawiciele
II Rzeczypospolita
Polska
Romania
diplomacy
representatives
the Second Polish Republic
Opis:
Polish representatives in Bucharest in the interwar period were – what is obvious – executors of the Polish government’s foreign policy, formulated by the successive Ministers of Foreign Affairs. They had to act within that framework. In exceptional circumstances were Linde and Koźmiński, who happened to act in conditions of nonexistence of a single center shaping Polish foreign policy and they often had to demonstrate creativity, without any directives coming from the top. To a certain extent in a similar situation was Raczyński, who also had to act independently, in a state of necessity – as he claimed – ignoring the supremacy of the Minister of Foreign Affairs interned in Romania. Effective professionals efficiently performing the tasks allocated to them were Wielowieyski, Szembek and Arciszewski. Jurjewicz was perceived as much less energetic. His relatively low activity on the position of the envoy, however, was largely derived from minister Seyda’s passive policy towards Romania. Undoubtedly, the most prominent Polish diplomat in Bucharest was Alexander Skrzyński. He not only performed his duties of the representative of the Republic of Poland with the invention but he also showed his own initiative, when Poland was in extremely difficult war situation in 1919–1920.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2017, 5; 61-84
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obchody świąt państwowych w Rudzie Pabianickiej w okresie międzywojennym (1923–1939)
Celebrations of national holidays in Ruda Pabianicka in the interwar period (1923–1939)
Autorzy:
Stawiszyńska, Aneta Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19984689.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
obchody
święta państwowe
Ruda Pabianicka
Druga Rzeczpospolita
celebrations
public holidays
the Second Polish Republic
Opis:
Ruda Pabianicka jako miasto funkcjonowała jedynie przez 16 lat, a mianowicie w latach 1923–1939. Przez ten stosunkowo krótki okres władze miasta oraz jego mieszkańcy starali się wypracować własne tradycje, wśród których wymienić warto obchody świąt narodowych. Na obchody te składały się uroczystości religijne zarówno w kościele katolickim, jak i ewangelickim, a ponadto uroczystości kulturalne, czyli przedstawienia, projekcje filmów czy koncerty, a także imprezy sportowe. Wspomniane działania miały też na celu budowanie tożsamości miasta i wzbudzanie lokalnego patriotyzmu.
Ruda Pabianicka functioned as a town only for 16 years, namely in the years 1923–1939. During this relatively short period, the city authorities and its inhabitants tried to develop their own traditions, including the celebration of national holidays. These celebrations included both religious ceremonies, both in the Catholic and Evangelical churches, as well as cultural celebrations, i.e. performances, film screenings, concerts, and sports events. The aforementioned activities were also aimed at building the city’s identity and arousing local patriotism.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2021, 24; 131-144
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko ustawy o prawie autorskiem wobec praw już zgasłych
The position of the Act on Copyright towards expired rights
Autorzy:
Allerhand, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16260962.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Maurycy Allerhand
copyright of the Second Polish Republic
the term of protection of copyrights
Opis:
Another article by Maurycy Allerhand. It concerns an important issue in times of the Second Polish Republic, namely how the new Act on Copyright relates to copyrights that expired under previous regulations. Therefore, the author discusses the extension of the period of protection of those rights in relation to rights that did not have such protection.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 245-248
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How Poles Radicalised Belarusians: On the Mechanism of Coercion
O tym, jak Polacy radykalizowali Białorusinów i o mechanizmie przymusu
Autorzy:
Kurza, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52157859.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Białorusini
Druga Rzeczpospolita
radykalizacja
przymus
represje
Belarusians
the Second Polish Republic
radicalisation
coercion
repressions
Opis:
The great reconstruction of Central-Eastern Europe after World War I mainly consisted in building national states in place of multinational empires, but it also involved social transformations. The changes carried out in highly ethnically diverse and socially polarised area of the former Polish-Lithuanian Commonwealth were selective and contributed to the contentious actions of the indigenous people. Their radicalism was often a response to a new order, created as an attempt to reproduce the feudal system in the realities of the national state. In this article I show the path of radicalisation in repressive settings, which Belarusians followed in an unequal struggle for their rights. I attempt to explain their radicalism by geocultural factors, which I regard as causal mechanisms, repeated in different historical contexts. I identify two such mechanisms, of coercion and of blocking change, and present how radicalism was generated by the operation of this binary sequence.
Wielka przebudowa Europy Środkowo-Wschodniej po pierwszej wojnie światowej polegała w dużej mierze na budowaniu państw narodowych w miejsce wielonarodowych imperiów; aczkolwiek obejmowała także przekształcenia społeczne. Wybiórczość zmian przeprowadzanych na silnie zróżnicowanych etnicznie, a przy tym spolaryzowanych społecznie, obszarach byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów przyczyniała się do wystąpień miejscowej ludności. Ich radykalizm był często odpowiedzią na nowy ład, będący próbą reprodukcji feudalnego porządku w realiach państwa narodowego. W artykule odtwarzam trajektorię radykalizacji, jaką przeszli w nierównej walce o swoje prawa Białorusini. Próbuję wyjaśnić radykalizm społeczności białoruskiej poprzez uwarunkowania geokulturowe, które traktuję jako mechanizmy przyczynowe, powtarzające się w różnych kontekstach historycznych. Identyfikuję dwa takie mechanizmy: przymusu i blokowania zmiany. Prezentuję, w jaki sposób radykalizm warunkowany był działaniem tej binarnej sekwencji.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa; 2021, 53
1230-1698
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historical and Legal Aspects of the Operation of the Bydgoszcz Branch of the Polish National Credit Bank
Autorzy:
Zych, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803256.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
history
law
money
Polish National Credit Bank
Bydgoszcz Branch
Second Polish Republic
Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa
Opis:
The archival documents concerning the Bydgoszcz Branch of Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa have been barely preserved. Press releases concerning its activities may indicate the main directions of its operation. Undoubtedly, the legal groundwork was generally laid in commonly binding normative acts. The Bydgoszcz Branch was opened after the city government was handed over to Polish administration. That fact is likely to undermine the argument that the Bank supported German interests. Although this cannot be stated unequivocally, I do hope that over time more archival collections will be created to enable further research in this area.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 151-171
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaangażowanie kobiet w problemy społeczne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce na wybranych przykładach
Womens involvement in social problems in the interwar period in Poland on selected examples
Autorzy:
Skotnicka-Palka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340745.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
women
Second Polish Republic
social history
Polish intelligentsia
kobiety
Druga Rzeczpospolita Polska
historia społeczna
inteligencja polska
Opis:
W artykule zaprezentowano sylwetki i działalność kilku wybranych kobiet, aktywistek społecznych z dwudziestolecia międzywojennego. Wywodziły się one z różnych środowisk, działały na wielu polach, kierowały swą pomoc do rozmaitych grup osób. Wszystkie łączyła praca wykonywana w poczuciu obowiązku, a nawet misji wobec potrzebujących. Ich możliwości działania były różne. Michalina Mościcka i Aleksandra Piłsudska były żonami polityków. Obie pracowały społecznie, zanim ich mężowie zrobili kariery polityczne, jak też w trakcie pełnienia przez nich funkcji publicznych. Olga Małkowska z Drahonowskich uczestniczyła w tworzeniu skautingu na ziemiach polskich, promowała ideę harcerską w społeczeństwie, a jednocześnie dostrzegała problemy, z którymi zmagali się Polacy tuż po odzyskaniu przez kraj niepodległości. Angażowała się społecznie, m.in. otaczając opieką niezamożne dzieci. Dr Justyna Budzińska-Tylicka była lekarką, pionierką propagowania higieny i zdrowia kobiecego. Dostrzegła problemy najuboższych kobiet związane z kwestią planowania rodziny, co skłoniło ją do zaangażowania się w działalność społeczną i oświatową w środowiskach wiejskich i robotniczych. Na tym polu aktywna była również pisarka Irena Krzywicka. Zofia Solarzowa potrzebę działalności na niwie społecznej wyniosła z domu. Wzorując się na aktywności swoich przybranych rodziców, czuła potrzebę kontynuowania ich pracy, angażując się na rzecz ruchu spółdzielczego, wychowując w ten sposób przyszłych działaczy społecznych. Ich aktywność można potraktować jako nową formę patriotyzmu, nie poprzez walkę zbrojną, ale przez szeroko pojętą pracę mającą na celu wzmocnienie odrodzonego po 123 latach niewoli państwa polskiego.
The article presents the profiles and activities of a few selected women, social activists from the interwar period in Poland. They came from various backgrounds, they were active in many fields, but also offered and directed their help to various groups of people. They were all connected by their work done out of sense of duty and even understood as a mission towards people who were in need. Their possibilities were different. Michalina Mościcka and Aleksandra Piłsudska were the wives of notable politicians. They both acted as community workers before their husbands ’political careers took off, and likewise while they were in public office. Olga Małkowska from the Drahonowski family participated in the establishment of the scouting movement in Poland, promoted its spread in society, and at the same time saw and reacted to problems that Poles faced right after the state regained independence. She was socially involved, inter alia, in taking care of poor children. Dr. Justyna Budzyńska-Tylicka was a doctor, a pioneer in promoting women’s hygiene and health. She noticed the problems of the poorest women related to the issue of family planning, which led her to engage in social and educational activities in rural and working-class communities. The writer Irena Krzywicka was also active in this field. Zofia Solarzowa, on the other hand, took the work in the social field from home. Following the example of the activities of her adoptive parents, she felt the need to continue their work, engaging in the cooperative movement, thus educating future social activists. The activities of all these women could be treated as a new form of patriotism, meant not through armed, military struggle, but through broadly understood work aimed at strengthening the Polish state, reborn after 123 years of captivity.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 80-101
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sędziach zawodowych w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej
Professional judges in the work of the Codification Commission of the Republic of Poland
Autorzy:
Mohyluk, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032152.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
sędziowie zawodowi
Komisja Kodyfikacyjna RP
prawo o ustroju sądów powszechnych
wymiar sprawiedliwości w II RP
powoływanie sędziów
Judiciary in the Second Polish Republic
Codification Commission of the Second Polish Republic
appointment of judges
Opis:
W opracowaniu przedstawiono prace nad unifikacją sądownictwa polskiego w latach 1918-1928. Prowadzone były one trzytorowo. Inicjatorem pierwszych posunięć polegających na ujednolicaniu przepisów dzielnicowych, reorganizowaniu i przejmowaniu sądownictwa był rząd i Ministerstwo Sprawiedliwości. Od lutego 1919 r. działania te wspierał i zatwierdzał Sejm Ustawodawczy (później Sejm). Od listopada 1919 r. ciężar prac przejęła Komisja Kodyfikacyjna RP. W 1922 r. do rąk Wiceprezydenta Komisji Kodyfikacyjnej RP Stanisława Bukowieckiego trafił rządowy projekt wspólnej pragmatyki dla sędziów i prokura- torów. Obejmował on niektóre kwestie ujęte również opracowywanym przez Komisję Kodyfikacyjną RP projekcie ustawy o ustroju sądów. Wspomniane dokumenty odmiennie rozwiązywały niektóre zagadnienia, w szczególności dotyczyło to przepisów o sposobie powoływania sędziów oraz o organizacji i zakresie działania ogólnych zebrań sądów. W związku z tym doszło do konfrontacji z Ministerstwem Sprawiedliwości na tle opracowywanych jednocześnie w rządzie i Komisji Kodyfikacyjnej RP przepisów pragmatycznych dla sędziów i pro- kuratorów. Ujednolicony, oparty na projektach Komisji Kodyfikacyjnej RP oraz rządowym projekt został wydany jako Prawo o ustroju sądów powszechnych w formie rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy, które weszło w życie 1 stycznia 1929 r.
The article is dedicated to the preparatory works on the court system in Poland in the interwar period. The author discusses in detail subsequent projects and deliberations within the Polish Codification Commission on the status of judges and proposed methods of their appointment. The Codification Commission of the Republic of Poland was a state organ established in 1919 for the unification of the law in Poland, including the judiciary, because at the time of regaining independence several legal systems were applicable on the territory of Poland, including five basic ones in the field of court regulations. In the first period, the commission consisted of 44 eminent lawyers from all post-partition regions. The effects of the work of the Codification Commission of the Republic of Poland influenced the model of the judiciary introduced in 1928, but many solutions postulated by the Codification Commission of the Republic of Poland were never turned into binding law. During the discussion on the model of the judiciary, including the appointment of the judges, the achievements of the Polish Codification Commission of the Republic of Poland may turn out to be an interesting reference point, even though it dates back almost a hundred years, given that many problems noticed by the members of the Codification Commission of the Republic of Poland remain valid also in contemporary Europe and Poland.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 270-313
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z regionalnej historii więziennictwa II Rzeczypospolitej. Więzienie karne w Drohobyczu na Górce w latach 1918-1939. Wybrane zagadnienia
From the regional history of the prison system of the Second Polish Republic. Prison in Drohobycz on Górka in 1918–1939. Selected issues
Autorzy:
Razyhrayev, Oleh
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050736.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Second Polish Republic
Drohobycz
prison
prisoner
organization
security guard
II Rzeczypospolita
więzienie
więzień
organizacja
dozorca
Opis:
Artykuł jest próbą zaprezentowania regionalnej historii więziennictwa II Rzeczypospolitej na przykładzie więzienia w Drohobyczu. Omówiono jego powstanie oraz proces włączenia do polskiego systemu penitencjarnego. Opisano strukturę organizacyjną kadrową, przedstawiono wybrane elementy życia codziennego więźniów, choć bez charakterystyki grupy więźniów politycznych, gdyż jest to zagadnienie wymagające osobnego ujęcia. W okresie międzywojennym zakład karny w Drohobyczu (Więzienie karne w Drohobyczu na Górce) należał do więzień I klasy i był jedną z największych tego typu jednostek II Rzeczypospolitej, przeznaczonych dla najbardziej niebezpiecznych przestępców, odsiadujących kary długoterminowego i dożywotniego pobytu w więzieniu. Więzienie, mające zastąpić lwowskie Brygidki, rozpoczęło działalność w 1913 r. Poniosło poważne straty materialne w okresie Wielkiej Wojny (1914–1918). Prace remontowe w latach dwudziestych pozwoliły na uruchomienie nowoczesnego zakładu karnego, którego infrastruktura rozwijała się intensywnie w kolejnym dziesięcioleciu. W tym czasie na jego terenie powstał okręgowy szpital dla nerwowo i psychicznie chorych więźniów, który obsługiwał osadzonych z apelacji krakowskiej oraz lwowskiej. Ponadto na obszarze więzienia istniała duża szkoła ogrodnicza. Jednocześnie w tym czasie placówka borykała się z problemem przeludnienia – pod koniec 1934 r. przebywało w niej ponad 1450 osób. Więźniowie nie tylko wykonywali różnego rodzaju prace w warsztatach i gospodarstwie zakładu karanego, ale też mieli dostęp do opieki duchownej oraz życia kulturalno-oświatowego.
The article is an attempt to present the regional history of the prison system of the Second Polish Republic on the example of the prison in Drohobycz. The establishment and the process of integration of the above-mentioned prison into the Polish penitentiary system were characterized, the specificity of its organization and staffing were determined, and selected elements of everyday life of prisoners were presented. At the same time, the author did not take up the issue of the characteristics of political prisoners, believing that it was a topic for a separate approach. In the interwar period, the prison in Drohobycz (Drohobycz Prison on Górka) belonged to the 1st class and was one of the largest penal units of the Second Polish Republic intended for the most dangerous criminals sentenced to long-term and life imprisonment. The prison, which was to replace the Lwów “Brygidki”, was opened in 1913. It suffered serious material losses during the Great War (1914–1918). Renovation works, carried out in the 1920s, allowed for the launch of a modern prison, the infrastructure of which developed intensively in the next decade. At that time, in Drohobycz prison was established a district hospital for mentally ill prisoners, serving prisoners from the Kraków and Lwów appellations. Moreover, there was a large gardening school there. At the same time, the prison was suffering from severe overcrowding, and at the end of 1934, it had more than 1,450 people. The prisoners did not only perform various types of work in the workshops and on the farm of the prison, but also had access to spiritual care as well as cultural and educational life.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 2; 159-189
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Upaństwowienie romantyzmu" w kinie II RP. O "Panu Tadeuszu" w reżyserii Ryszarda Ordyńskiego
Autorzy:
Szyngiel, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1186762.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Pan Tadeusz
Adam Mickiewicz
Ryszard Ordyński
film adaptation
Romanticism
cinema of the Second Polish Republic
Opis:
The article concerns the film Pan Tadeusz (1928) by Ryszard Ordyński, and issues related to the adaptation process and political reception of Mickiewicz’s artwork. In the first part of the text, the author discusses the application of 19th-century romantic ideas by the Sanacja authorities as part of their historical policy. The cult of Romanticism was realized on many levels, including everyday life as well as literature, art and journalism. Its functioning was conditioned by the existence of a holistic romantic narrative and the possibilities it brought in terms of building the continuity of tradition in social awareness. These possibilities resulted from the patriotic staffage, which over time surrounded the work of romantic bards. The second part of the text describes the tendencies dominating in Polish cinema at that time, the most important of which are the politicisation and the domination of love themes. These directions influenced the final shape of the films made in the 1920s. Afterwards, R. Ordyński’s film was presented, taking into account the political and cultural background mentioned above. The production of the picture aroused great interest among the public opinion and reviewers. The subject of discussion at that time was fidelity of the film adaptation to the literary prototype. In the article, Pan Tadeusz was presented as an example of an artwork committed to ideology. The screen trivialization of the content of Mickiewicz’s poem took place at the level of creation of a world that was simplified and devoid of romantic ambivalence, as well as in meticulous presenting details at the cost of more significant elements of the work, and intentional lowering of the level of presented content. In this way, Pan Tadeusz was a commercial undertaking, and at the same time it participated in the process of a kind of social engineering. It was a tool for building national consciousness in a reborn Polish state and, in a way, for reigning souls.
Źródło:
Załącznik Kulturoznawczy; 2018, 5; 55-75
2392-2338
Pojawia się w:
Załącznik Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Publicystyka Aleksandra Mardkowicza dotycząca tematyki prawa notarialnego.
The journalism of Aleksander Mardkowicz on the subject of notarial law. Collection of texts
Autorzy:
Pawelec, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440341.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Aleksander Mardkowicz
czasopisma
prawo notarialne
II Rzeczpospolita
Łuck
magazins
notarial law
Second Polish Republic
Lutsk
Opis:
One hitherto unknown aspect of Aleksander Mardkowicz’s active public life were his publications on issues of notarial law. This collection of texts includes six of his articles and polemics as well as a rejoinder to one of his public talks. He wrote them while working as a notary in the Lutsk. The texts were published in Warsaw in the fortnightly magazine “Notarjat i Hipoteka” in the years 1932–35.
Nieznanym dotąd aspektem działalności publicznej Aleksandra Mardkowicza była jego publicystyka dotyczącą zagadnień prawa notarialnego. Zbiór tekstów obejmuje sześć jego artykułów i polemik oraz jedną replikę na jego wystąpienie. Napisał je będąc notariuszem w Łucku. Teksty ukazały się w latach 1932-1935 w Warszawie w dwutygodniku „Notarjat i Hipoteka”.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2018, 7; 145-180
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne znaczenie osadnictwa wojskowego na ziemiach wschodnich II Rzeczpospolitej
Social significance of the military settlers in the Eastern parts of the Second Polish Republic
Социальная значимость осадничества на восточных землях Второй Речи Посполитой
Autorzy:
Kuźma, Konrad Krystian
Ohir, Olha
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568894.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
military settlers
Second Polish Republic
achievement of military colonization
осадничество
Вторая Речь Посполитая
достижения осадничества
Opis:
The article is devoted to the theme of military settlers (pol. osadnicy) in Eastern parts of Poland, which are called “Kresy”, in the first half of the twentieth century. The authors focus on the historical background of military precipitating caused by Polish government, as well as descriptions of the life of military colonialists in the eastern territories. Considerable attention is paid to the study of the social significance of the settlers, which is manifested mainly in the economic and cultural sphere. The topic of military settlers in the West of Ukraine has been poorly studied. Modern sources describe a small amount of information about history that caused the agrarian reform in Poland and their impact on life in Western Ukraine. The paper is focused on the problems of military colonization in the Eastern Poland in the first half of the twentieth century. The research methodology is based on the analysis of available facts, as well as the statistical evaluation of archival data. As a result, an assessment was made of the positive influence of the military colonization to economy in the West of Ukraine.
Статья посвящена теме военного осадничества (колонизации) на территории вос¬точных земель Второй Речи Посполитой в первой половине ХХ века. Основное внимание акцентируется на исторических предпосылках данной акции со стороны польского правительства, а также на описании быта военных колонистов. Значи¬тельное внимание уделяется изучению социальной значимости колонистов, которая проявляется, главным образом, в экономической и культурной сфере. Тема военного осадничества на указанной территории мало изучена. В современных источниках описано краткое изложение исторических событий, ставших причиной аграрной реформы в Польше, а также их значение и влияние на жизнь региона. Исходя из этого, целью данного исследования является углублённое изучение проблематики осадничества на территории восточных рубежей Польской Республики в первой по¬ловине ХХ века. Методика исследования основывается на анализе и статистической оценке архивных данных. Итогом исследований был вывод о положительном вли¬янии военных колонистов на экономическое развитие восточных окраин Польши.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2020, 1(24); 154-176
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje nazwotwórcze w chrematonimii społecznościowej II Rzeczypospolitej (na przykładzie nazw stowarzyszeń)
Trends Related to Creating Names in Social Chrematonymy of the Second Polish Republic (Based on the Names of Associations)
Autorzy:
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597924.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
chrematonimia
socjoideonimy
nazwy stowarzyszeń
II Rzeczpospolita
chrematonymy
socioideonymy
names of associations
the Second Polish Republic
Opis:
The paper is dedicated to the names of associations from the period of the Second Polish Republic, taken from a publication which is a guide to the rich and differentiated world of the social organizations of the 1930s. The introduction is devoted to the state of Polish linguistic research into the names of organizations. The description of the collected material is based on the concept of social chrematonymy by Artur Gałkowski. Next, the names are investigated from both a structural and a semantic perspective. The following elements are regarded as distinct qualities of the naming structures: descriptive character, multicomponent structure, development of right-sided attributives, insignificant share of names with a separate distinctive element, including some other types of proper names as components (toponyms, anthroponyms, names of historical events). Also, lexemes in the function of the main component of the analysed structures — nouns having the semantic value of ‘formalized group of people’ – have been presented. When analysing the semantic aspect of names of organizations more closely, the author indicates the most frequently exposed bases of community feeling of members. Those could be: common experience, social and professional status, the purpose of activity, gender, generation, religious identity, nationality, ideology, place of activity or founding an organization. In the majority of names, various elements of community feeling are combined. Finally, attention is paid to the tremendous informative value present in the names of associations, connected with their descriptive quality. The close link between socioideonyms and the reality they are connected with means that they are bearers of various historical-cultural contents. Therefore, the names of associations, especially historical ones, might be an interesting object of culture-oriented linguistic studies.
Źródło:
Onomastica; 2019, 63; 209-226
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zajścia polsko-żydowskie w Przytyku w świetle wybranych tytułów prasy codziennej
The Polish-Jewish riots in Przytyk in the light of selected daily newspapers
Autorzy:
Sołtysiak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144056.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Przytyk
anti-Semitism
the Second Polish Republic
Kielce District
pogrom
antysemityzm
II Rzeczpospolita
powiat kielecki
Opis:
Długo trwało opracowanie masakry w Przytyku, wydarzenia powszechnie kojarzonego z antysemityzmem II RP. Pierwszym, który to uczynił, był Piotr Gontarczyk, który rozpoczął dyskusję na temat wydarzenia z 9 marca 1936 roku. Niniejszy artykuł jest kontynuacją tego tematu. Ma on na celu ukazanie sposobu, w jaki media, w tym przypadku lokalna prasa codzienna, kształtowały obraz wydarzeń w małym miasteczku na terenie ówczesnego powiatu kieleckiego. Mój artykuł jest również postulatem badawczym do włączenia się w dyskusję na temat konfliktów społecznych na tle antysemickim w małych miastach międzywojennej Polski.
It took a long time for massacre in Przytyk, event commonly associated with II Republic of Poland anti-Semitism to be elaborated. The first on who did this was Piotr Gontarczyk, who have begun discussion about 9th March of 1936 occurrence. This Article is continuation of that subject. It is aimed at showing the way of how media, in this case local daily press, have formed the picture of incidents happened in small town in contemporary Kieleckie District. It is aimed at showing the way of how media, in this case local daily press, have formed the picture of incidents happened in small town in Kieleckie District. My article is also a research postulate for joining the discussion about social conflicts on the anti-Semitic background in small towns in inter-war Poland.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2012, 2, 2; 137-152
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyki religijne żołnierzy w II Rzeczpospolitej – regulacje w Dziennikach Rozkazów Wojskowych
Religious practices of soldiers in the Second Polish Republic – regulations in Journals of Military Orders
Autorzy:
Klein, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/35553997.pdf
Data publikacji:
2022-07-14
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
Wojsko Polskie
II Rzeczpospolita
praktyki religijne
duszpasterstwa wojskowe
Polish Army
Second Polish Republic
religious practices
military pastoral
Opis:
Przedmiotem badań zrekapitulowanych w niniejszym artykule był sposób uregulowania praktyk religijnych żołnierzy w okresie II Rzeczpospolitej. Przyjęto, że przy tak sformułowanym przedmiocie badań eksploracja naukowa dotyczyć będzie zarówno rozkazów odnoszących się do praktyk religijnych sensu stricto, jak i do regulacji, na podstawie których działały duszpasterstwa wojskowe (które były istotnym elementem w kontekście realizowania praktyk religijnych). Analizę przeprowadzono na podstawie treści zamieszczanych w Dziennikach Rozkazów Wojskowych. Umożliwiło to rekonstrukcję sposobu identyfikowania (przynajmniej w warstwie deklaratywnej) aspektów religijnych w Wojsku Polskim w II Rzeczpospolitej.
The subject of the research recapitulated in this article was the way of regulating religious practices of soldiers during the Second Polish Republic. It was assumed that with the subject of research formulated in this way, scientific exploration will concern both orders relating to religious practices and regulations on the basis of which military pastoral work was operated (which were an important element in the context of religious practice). The analysis was carried out on the basis of the content published in the Journals of Military Orders. This made it possible to reconstruct the method of identifying (at least on the declarative level) religious aspects in the Polish Army in the Second Polish Republic.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2022, 12(12); 189-203
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komponenty eksponujące cechę żeńskości w nazwach stowarzyszeń II Rzeczpospolitej
Components exposing the feminine quality in the names of associations in the Second Polish Republic
Autorzy:
Karamańska, Marta
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459191.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
feminatywa
socjoideonimy
nazwy stowarzyszeń
II Rzeczpospolita
feminatives
socioideonyms
names of associations
the Second Polish Republic
Opis:
The material basis of the paper are the names of Polish female associations from the 30s of the 20th century. The analysis involves components used to expose feminine qualities – general names (kobieta, pani, niewiasta – ‘woman, lady’), as well as detailed ones, which were categorised according to the information they contain. These are the elements of the world, which in addition to gender, constitute a basis for communality of the members: social and professional status, educational background, participation in military activities, social activity sphere, or common interests. The material presented in the paper shows that in the Second Polish Republic the need for exposing femininity and emphasising communality was very strong in the names of associations.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 67-78
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies