Temat: polska mniejszość - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Ochrona mniejszości narodowych w Republice Łotewskiej z perspektywy mniejszości polskiej – studium konstytucyjnoprawne
National Minorities Protection in the Republic of Latvia from the Perspective of the Polish Minority - Constitutional and Legal Study
Autorzy:: Szwed, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22446561.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: Latvia minorities
minorities Polish minority
Latvia
Łotwa
mniejszości
polska mniejszość
Opis:: W niniejszej publikacji dokonano analizy sytuacji prawnej i faktycznej mniejszości polskiej w Republice Łotewskiej. Została ona przeprowadzona w oparciu o metody dogmatyczną i prawnohistoryczną. W jej toku ustalono, iż jej status prawny opiera się na nielicznych przepisach konstytucyjnych, w znacznej mierze bowiem wypływa z ustawodawstwa zwykłego i bilateralnych umów. Regulacje te wpisują się w pełni w zasadę demokratycznego państwa prawa. Mniejszość polska spotyka się przychylnym społecznym nastawieniem wobec swojej identyfikacji narodowej. Proces integracji jest oceniany jako wzorcowy i stanowi przeciwwagę dla wpływów rosyjskich. W publikacji zwrócono uwagę na kwestie związane z językiem, szkolnictwem i mediami – jako nośnikami kultury i wiedzy o państwie ojczystym. Zidentyfikowano następujące problemy z jakimi zmaga się mniejszość polska: trudna sytuacja ekonomiczna, zanik posługiwania się językiem polskim w przestrzeni prywatnej oraz brak wystarczającego wsparcia i zainteresowania losem Polaków na Łotwie ze strony polskich decydentów.
This publication analyses the legal and actual position of the Polish minority in the Republic of Latvia. It was conducted on the basis of dogmatic and legal-historical methods. In the course of the analysis it was established that the legal status of the Polish minority is based on few constitutional regulations and to a large extent it is derived from ordinary legislation and bilateral agreements. These regulations fully comply with the principle of a democratic state of law. The Polish minority receives a favourable social attitude towards its national identity. The integration process is assessed as exemplary and constitutes a counterbalance to Russian influence. The publication focuses on issues related to language, education and media - the carriers of culture and knowledge about the motherland. The following problems of the Polish minority have been identified: a difficult economic background, a decrease in the use of Polish in the private sphere and the lack of sufficient support and interest in the fate of Poles in Latvia on the part of Polish decision-makers.
Źródło:: Polityka i Społeczeństwo; 2023, 22, 2; 218-231
1732-9639
Pojawia się w:: Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Sytuacja językowa mniejszości polskiej w Stryju (Ukraina)
The language situation of the Polish minority of Striy (Ukraine)
Autorzy:: Pawlaczyk, Angelika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594245.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: sytuacja językowa
polska mniejszość
Stryj
dwujęzyczność
language situation
Polish minority
Striy
bilingualism
Opis:: Stryj jest miastem znajdującym się w obwodzie lwowskim, około 75 km na południe od Lwowa. Z myślą o mieszkającej tam ludności polskiego pochodzenia zajęto się edukacją i krzewieniem wśród niej polskiej kultury, historii i tradycji. Obecnie zajmuje się tym m.in. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej. Celem organizacji jest przede wszystkim zrzeszanie mniejszości polskiej, ale również dbanie o zachowanie i propagowanie wśród jej członków polskiej kultury, historii i tradycji. Celem niniejszego artykułu jest omówienie sytuacji językowej wspólnoty polskiej na podstawie trzech wybranych biografii językowych. Materiał językowy stanowią wywiady przeprowadzone z dwu- lub wielojęzycznymi przedstawicielami poszczególnych pokoleń podczas odbywającej się w lipcu 2018 roku ekspedycji dialektologicznej.
Striy is a city in the Lviv region around 75 kilometers south of Lviv. Polish culture, history and tradition have spread there through the Polish community living in the area. Currently, the Association of Polish Culture of the Lviv Land is one of the organisations involved in the process. The organisation aims to bring together the Polish minority, but also engage their members in cultivating and propagating Polish culture, history and tradition. The main aim of the present article is to discuss the linguistic situation of the Polish community on the basis of the three chosen linguistic biographies. The linguistic data, gathered in July 2018 during a dialectological expedition, comprises interviews conducted with bilingual or multilingual representatives of particular generations.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 251-261
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Między nacjonalizmem i odwetem a pragmatyzmem. Akcja „Wisła” w świetle idei polskiego egoizmu narodowego
Between Nationalism and Retaliation, and Pragmatism: Operation Vistula as seen in the Light of the Idea of Polish National Egoism
Autorzy:: HALCZAK, Bohdan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1046807.pdf
Data publikacji:: 2020-01-12
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Polska, mniejszość ukraińska, akcja „Wisła”, wysiedlenie, deportacja
Poland, Ukrainian minority, Operation Vistula, displacement, deportation
Opis:: 28 kwietnia 1947 roku rozpoczęła się w Polsce akcja o kryptonimie „Wisła”. Trwała ona trzy miesiące, a jej celem była likwidacja mniejszości ukraińskiej w Polsce. Komunistyczne władze polskie planowały osiągnąć ten cel poprzez wysiedlenie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski, gdzie zamieszkiwała ona w zwartych skupiskach, a następnie deportowanie jej na ziemie zachodnie i północne i przymusowe osiedlenie w dużym rozproszeniu. W trakcie akcji „Wisła” wojsko oraz siły policyjne wysiedliły ponad 140 tysięcy Ukraińców i członków rodzin mieszanych. Władze komunistyczne liczyły na to, że wysiedlona ludność ukraińska ulegnie szybkiej polonizacji. Mniejszość ukraińska jednak przetrwała. Główny cel akcji „Wisła” nie został zatem zrealizowany.
The operation code-named ‘Vistula’ started in Poland on April 28th, 1947. It aimed at the removal of the Ukrainian minority from Poland. The Polish communist authorities planned to achieve the goal by displacing the Ukrainian population from south-eastern Poland, where the Ukrainians lived in dense communities, and deporting them to the west and north of the country and thus enforce dispersed settlement. During Operation Vistula the army and police forces displaced over 140 thousand Ukrainians and members of mixed families. The communist authorities hoped that the displaced Ukrainian population would be subjected to rapid Polonization. Yet, the Ukrainian minority survived. The primary goal of Operation Vistula was not accomplished.
Źródło:: Ethos; 2017, 30, 2 (118); 195-209
0860-8024
Pojawia się w:: Ethos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Wpływ procesów suburbanizacyjnych w obszarze metropolitalym Wilna na stan polskiej mniejszości narodowej
The influence of suburbanization processes in the metropolitan area of Vilnius on the state and condition of the Polish national minority
Autorzy:: Haydukiewicz, Lech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1038941.pdf
Data publikacji:: 2018-10-20
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: polska mniejszość narodowa na Litwie
Wilno
suburbanizacja
Polish national minority in Lithuania
Vilnius
suburbanization
Opis:: Artykuł przedstawia tło historyczne ukształtowania się polskiej mniejszości narodowej w regionie meropolitalnym Wilna i zmiany, jakie zachodzą współcześnie wśród tej społeczności. Zmiany polityczne, społeczne i demograficzne związane z niepodległością Litwy oraz swobodą migracji spowodowały w ostatnich dwóch dekadach bardzo istotne zmiany w etnicznym krajobrazie obszaru metropolitalnego Wilna, które będą miały istotny wpływ na stan polskiej mniejszości narodowej na Litwie w przyszłości. Zmiany te polegają głównie na utracie statusu największej najliczebniejszej społeczności w niektórych gminach podwileńskich oraz zagrożeniu tym procesem w kolejnych gminach. Głównymi czynnikami prowadzącymi do tego stanu są dysproporcje w zamożności pomiędzy Polakami i Litwinami, silny strumień migracji z Wilna na przedmieścia, oraz z rejonów wiejskich za granicę.
The paper shows the historical background of the formation of the Polish national minority in the metropolitan region of Vilnius and the changes that are taking place today in this community. Political, social and demographic changes related to the independence of Lithuania and the freedom of migration have caused in the last two decades very significant changes in the ethnic landscape of the metropolitan area of Vilnius, which will have a significant impact on the state of the Polish national minority in Lithuania in the future. These changes consist mainly of the loss of the status of the largest community in some municipalities of Vilnius region and the threat of this process in subsequent municipalities. The main factors leading to this state are the disproportions in wealth between Poles and Lithuanians, a strong stream of migration from Vilnius to the suburbs, and from rural areas abroad.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2018, 23, 4; 133-160
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Wybory do Parlamentu Europejskiego na Litwie w 2014 roku – udział mniejszości polskiej
European Parliament election 2014 in Lithuania – participation of Polish minority
Autorzy:: Sidorkiewicz, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/524920.pdf
Data publikacji:: 2015-06-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Parlament europejski, wybory, mniejszość polska na Litwie
Opis:: Artykuł dotyczy problematyki wyborów do Parlamentu Europejskiego (PE) na Litwie, które odbyły się w maju 2014 r. Zainteresowaniem badawczym autora jest mniejszość polska na Litwie, największa grupa narodowościowa po Litwinach w tym kraju. Od wie-lu lat przedstawiciele mniejszości polskiej aktywnie uczestniczyli w różnych rodzajach wyborów, początkowo poprzez Związek Polaków na Litwie (ZPL), a następnie przez Akcję Wyborczą Polaków na Litwie (AWPL). Celem artykułu była analiza wyników wyborów do PE na Litwie ze szczególnym uwzględnieniem Wileńszczyzny i AWPL. Głównym materiałem badawczym były wyniki wyborów przedstawione przez Główną Komisję Wyborczą na Litwie oraz dokumenty związane z tematem.
The article deals with the issues of the elections to the European Parliament (EP) in Lithuania, which took place in may 2014 year. Author’s research interest is the Polish minority in Lithuania, the largest ethnic group after the Lithuanians in the country. For many years, the representatives of the Polish minority were actively involved in different types of elections. At first by the Union of Poles in Lithuania (ZPL), and then by the Electoral Action of Poles in Lithuania (AWPL). The aim of the paper was to an-alyze the results of elections in Lithuania, with particular focus on the Vilnius region and AWPL participation. The main research material were the results of the elections presented by the Main Election Commission in Lithuania as well as documents relat-ed to the topic.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 3 (25); 107-126
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Źródła do historii Polaków w Rosji sowieckiej i ZSRR w dwudziestoleciu międzywojennym w zbiorach proweniencji sowieckiej w Archiwum Instytutu Hoovera
Sources for the History of Poles in Soviet Russia and the USSR in the Interwar Period in the Soviet Collections of the Hoover Archives
Autorzy:: Szumski, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2233241.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Hoover Archive
Soviet national policy
Polish minority
USSR
Archiwum Hoovera
sowiecka polityka narodowościowa
polska mniejszość
ZSRR
Opis:: Przedmiotem artykułu jest analiza zbiorów posowieckich w zasobach Archiwum Instytutu Hoovera przeprowadzona pod kątem polskiej problematyki. W prezentowanym ujęciu dzieje narodu polskiego w XX w. nie ograniczają się do historii państwa polskiego i osób będących obywatelami polskimi. Możliwości badawcze oferowane przez amerykańską placówkę pozwalają na rozszerzenie obszaru badań sowietologicznych w oparciu o trudno dostępne w miejscu stałego przechowywania materiały proweniencji sowieckiej.
The article presents an analysis of the post-Soviet collections preserved in the Hoover Archives conducted through the lens of Polish issues. In the proposed approach, the history of the Polish nation in the twentieth century is not limited to the history of the Polish state and Polish citizens. The research possibilities offered by the Hoover Institution make it possible to broaden the field of research into the Soviet issues based on materials of the Soviet provenance difficult to access in their place of permanent storage.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 211-228
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Partycypacja polskiej mniejszości w polityce lokalnej Republiki Litewskiej
Polish minorities participation in Lithuanian local politics
Autorzy:: Berštanska, Katažyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28766371.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Polska mniejszość
Litwa
polityka lokalna
Polacy na Litwie
polish minority
Lithuania
local politics
Poles in Lithuania
Opis:: Artykuł dotyczy trzech zagadnień. Po pierwsze, przedstawia, w skrócie proces odrodzenia działalności polskiej na Litwie po II wojnie światowej. Po drugie, skupia się na działalności politycznej podjętej przez polską mniejszość na szczeblu państwowym. Po trzecie, na przykładzie Rejonu Solecznickiego charakteryzuje działalność polskiej mniejszości na szczeblu administracji samorządowej. Poszukuje także odpowiedzi na pytania: (1) jak funkcjonuje Rada Samorządowa, której przedstawicielami w większości są osoby wywodzące się z polskiej mniejszości? oraz (2) czy przynależność narodowa ma znaczenie w funkcjonowaniu Rady? Wybór ram czasowych (1990–2016) był podyktowany początkiem rozpadu ZSRR oraz odniesionym największym politycznym sukcesem polskiej partii na szczeblu parlamentarnym w 2016 r. Polska mniejszość na Litwie według różnych danych statystycznych liczy od 200 do 250 tys. mieszkańców w 3-milionowej Litwie. Jest społecznością rdzenną i dobrze zorganizowaną. Polskie odrodzenie na Litwie po zniszczeniach II wojny rozpoczęło się mniej więcej w latach 60. XX w., a swoje apogeum osiągnęło na przełomie lat 80. i 90. XX w. W nowo powstającym państwie społeczność polska nie była bezczynna. Zrzeszona w Związku Polaków na Litwie rozpoczęła działalność kulturową, oświatową i polityczną. Artykuł jest wynikiem wieloletnich obserwacji pracy działaczy samorządowych poprzedzony analizą historyczną powstania państw narodowych oraz mniejszości narodowych. Główną metodą badawczą jest analiza treści zarejestrowanych wystąpień na posiedzeniach Rady Samorządu Rejonu Solecznickiego, dokumentów samorządowych i Związku Polaków na Litwie. Przydatna była również strona Najwyższej Komisji Wyborczej Republiki Litewskiej z szeroką bazą danych statystycznych każdych wyborów na Litwie.
The article contributes to three areas. First, it presents the process of the revival of Polish activity in Lithuania after World War II. Secondly, it focuses on the political activity undertaken by the Polish minority at the state level. Third, in the example of the Soleczniki Municipality District, it characterizes the activity of the Polish minority at the level of local government administration. I attempt to find the following answers: (1) How does the Local Government Council function, whose representatives are mostly people from the Polish minority? (2) Does nationality matter in the functioning of the Council? The choice of the time frame (1990–2016) is dictated by the beginning of the collapse of the USSR and the greatest political success of the Polish party at the parliamentary level in 2016. According to various statistical data, the Polish minority in Lithuania ranges from 200 to 250 thousand inhabitants in 3 million Lithuania. It is an indigenous and well-organized community. The Polish revival in Lithuania after the devastation of World War II began more or less in the 1960s and reached its peak at the turn of the 1980s and 1990s. In the newly emerging state, the Polish community was not idle. Associated with the Union of Poles in Lithuania, she began cultural, educational, and political activities. The article is the result of many years of observation of the work of local government activists, preceded by a historical analysis of the emergence of national states and national minorities.
Źródło:: Eastern Review; 2022, 11, 2; 89-101
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:: Eastern Review
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Propagatorzy kultury polskiej w Wilnie i ich rola w krzewieniu polskości w niepodległej Litwie
Promoters of Polish culture in Vilnius and their role in promoting Polishness in an independent Lithuania
Autorzy:: Stukus-Haník, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340832.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: polska mniejszość narodowa
animatorzy kultury
język polski
Litwa
Polish national minority
culture animators
Polish language
Lithuania
Opis:: Odzyskanie przez Litwę niepodległości przyniosło polskiej mniejszości narodowej znaczną poprawę w zakresie możliwości rozwoju własnej kultury. Szczególny wpływ na to miało otwarcie granic, które pozwoliło na zacieśnienie kontaktów z Polską oraz Polakami rozsianymi po całym świecie. Przyczyniło się m.in. do powstawania nowych polskich organizacji, a przede wszystkim do budowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie, który stał się miejscem spotkań kulturalnych. Działania te sprzyjały podtrzymywaniu i rozwojowi świadomości narodowej, zachowaniu własnej tożsamości oraz przekazywaniu jej następnym pokoleniom. Szczególną rolę w tym procesie odegrali ludzie, którzy poprzez swoją ciężką pracę i podejmowane aktywności wkładali wiele trudu w krzewienie ojczystego słowa i kultury. Dzięki ich wysiłkom kultura polska na Litwie przetrwała i wyróżniła się wśród innych rozwijających się kulturalnie na tych terenach mniejszości narodowych. Każdy, kto spotkał na swej drodze tych niezwykłych ludzi, starał się za ich przykładem pielęgnować piękną polską kulturę i tak jak oni przekazywać ją swojemu otoczeniu. Warto zauważyć, że istnieją czynniki łączące ze sobą ludzi, którzy utożsamiają się z jednym narodem i kulturą. Z pewnością dla Polaków zamieszkujących Republikę Litewską takimi ogniwami były m.in. język, religia, literatura, pieśni i tańce narodowe. Należy zatem przybliżać działalność polskich zespołów pieśni i tańca, teatrów amatorskich, różnorodnych stowarzyszeń i instytucji kulturalnych, które w szczególny sposób dbały o pielęgnowanie polskiej kultury, a poprzez przekazywanie jej kolejnym pokoleniom chroniły środowiska polskie przed wynarodowieniem.
The regaining of independence by Lithuania brought the Polish national minority a significant improvement in terms of the possibility of developing their own culture. This was particularly influenced by the opening of borders, which allowed closer contacts with Poland and Poles scattered around the world. This contributed to the creation of new Polish organizations, and above all to the construction of the Polish Cultural Centre in Vilnius, which became a place of cultural meetings. These activities were favourable for maintaining and developing national awareness, preserving and passing on identity to future generations. A special role in this process was played by people who, with their hard work and actions, put a lot of effort into promoting their native language and culture. Thanks to their efforts, Polish culture in Lithuania survived and stood out from other national minorities in these areas. Everyone who met these extraordinary people on their way tried to follow them and take care of the beautiful Polish culture and, just like them, pass it on to their surroundings. It should be noted that there are factors that unite people who identify with one nation and culture. Certainly, for Poles living in the Republic of Lithuania such factors included language, religion, literature, national songs and dances. Therefore, the activity of Polish song and dance ensembles, amateur theatres, various associations and cultural institutions, which particularly cultivated Polish culture, and by passing it on to the next generations, protected them from denationalisation.
Źródło:: UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 26, 1; 136-152
2543-8379
Pojawia się w:: UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: „Musų Lietuva” czy „Nasza Litwa”? Retoryka dwóch nacjonalizmów na łamach czasopism o Litwie wydawanych przed I wojną światową
Autorzy:: Magowska, Anita
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/643351.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: nacjonalizm litewski, historia Litwy, historia kultury litewskiej, historia kultury polskiej, polska mniejszość na Litwie, Jan Obst, Jonas Basanovicius
Opis:: “Musų Lietuva” vs. “Our Lithuania”? Rhetoric of two nationalisms in selected journals about Lithuania published before the Great WarThe article focuses on the beginning of nationalistic rhetoric in Polish and Lithuanian journals published in 1883–1914. The contents and formal features of nationalistic journals published in Polish: Litwa (1908–1914), Kwartalnik Litewski (1910–1911), and Litwa i Ruś (1912–1913), were analyzed. Journals published in Lithuanian: Aušra (1883–1996), Šviesa (1887–1888, 1890) and Varpas (1889–1905) were described on the basis of reviews in the St. Petersburg journal Kraj. It was concluded that the Lithuanian national movement was infl uenced by some European ideological tendencies but the social changes, after the failure of the January’s Uprising, were its important inspirations as well. After fi nancial stabilization, Lithuanian migrants to the West, the most of them political refugees, supported Lithuanian nationalistic organizations. Their journals and program were addressed to a newly created Lithuanian middle class, more active than the Polish one at the time. The journals about Lithuania, edited by the Polish minority in Lithuania as its response to the Lithuanian nationalistic periodicals, were more elitist and provoked little interest of the Polish society.
Źródło:: Zeszyty Prasoznawcze; 2014, 57, 4
0555-0025
2084-3836
Pojawia się w:: Zeszyty Prasoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Kościoły rzymskokatolickie na Ukrainie Lewobrzeżnej (XIX-XX wiek). Przegląd retrospektywny
Roman Catholic churches in Left-Bank Ukraine (19th–20th century). A retrospective analysis
Autorzy:: Żwanko, Lubow
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/783978.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: kościół
Ukraina Lewobrzeżna
architektura sakralna
polska mniejszość
Polonia
church
Left-Bank Ukraine
sacral architecture
Polish minority
Polish community
Opis:: This article provides a short retrospective of the history of Roman Catholic churches in Left-Bank Ukraine in the 19th–20th century, from construction during the Russian Empire to their fate in the Soviet era. It also mentions the contemporary situation of churches in independent Ukraine. Firstly, the factors that caused the establishment of numerous Polish communities in the areas of Left-Bank Ukraine, i.e. in the Yekaterinoslav, Poltava, Kharkiv and Chernihiv Governorates, were analysed. Thanks to the efforts of local Poles 12 churches were built in this area, namely in: Chernihiv, Nizhyn, Poltava, Romny, Kremenchuk, Yekaterinoslav, Kamianske, Yenakiieve, Mariupol, Bakhmut, Kharkiv and Sumy. In the summary of the article it was pointed out that every church, since its consecration, had become a centre of life not only of the Polish community, but also a meeting place for Catholics of different nationalities. During the occupation of Ukraine by the Bolshevik army, the churches were closed and some of them demolished. Only a few temples have survived to our times. Today, they are important remnants of sacral architecture, decorating the centres of Ukrainian cities.
W artykule dokonano krótkiej retrospektywy historii kościołów rzymskokatolickich na Ukrainie Lewobrzeżnej w XІХ-ХХ wieku, od budowy w czasach Imperium Rosyjskiego do losów w czasach radzieckich, i wspomniano o współczesnej sytuacji z kościołami już w niepodległej Ukrainie. Na początku zostały przeanalizowane czynniki, które spowodowały powstanie licznej Polonii na obszarach Ukrainy Lewobrzeżnej, czyli w guberniach: jekaterynosławskiej, połtawskiej, charkowskiej oraz czernihowskiej. Na tych terenach dzięki staraniom miejscowych Polaków zbudowano 12 kościołów w: Czernihowie, Nieżynie, Połtawie, Romnie, Krzemieńczuku, Jekaterynosławiu, Kamieńskim, Jenakijewie, Mariupolu, Bachmucie, Charkowie i Sumach. W podsumowaniu artykułu zaznaczono, że każdy kościół od momentu swojej konsekracji stał się centrum życia nie tylko społeczności polskiej, ale także miejscem spotkań katolików różnych narodowości. Podczas okupacji Ukrainy przez wojska bolszewickie kościoły zostały zamknięte, a część z nich zburzono. Tylko nieliczne świątynie przetrwały do naszych czasów. Dziś stanowią one ważne pamiątki architektury sakralnej, zdobiące centrum ukraińskich miast.
Źródło:: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 485-510
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Polskie miejsca pamięci w północnej Bośni
Polish realms of memory in northern Bosnia
Autorzy:: Wichniewicz, Paulina Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/968811.pdf
Data publikacji:: 2014-11-26
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: realms of memory
Polish national minority
Bosnia and Herzegovina
miejsca pamięci
polska mniejszość narodowa
Bośnia i Hercegowina
Opis:: This article presents the transformation in Bosnia and Herzegovina which began after the war during the years 1991-1995. The most important objective was the liberation and emancipation of the forgotten memory of minorities. These processes are also expressed in relation to the Polish minority which came into existence in the territories of Bosnia and Herzegovina in the late nineteenth and early twentieth century with the government takeover by Austria-Hungary and the announcement of the program of colonization. The changes described were significantly apparent in the reconstruction of Polish realms of memory: Polish shrines in Celinovac, Polish church in Cerovljani, Polish cemeteries: in Devetina and Novi Martinac and also in the Yugoslav-Polish partisan cemetery in Srbac. Of interest, the ‘time of memory’ which took place involved all social actors: the government of the Republic of Srpska and the municipalities of Srbac and Nowogrodziec, the Embassy of the Polish Republic in Sarajevo, representatives of local communities - Serbs and the Polish minority from Ćelinovac.
Artykuł prezentuje przemiany, które od czasu zakończenia wojny 1991–1995 roku dokonują się w granicach Bośni i Hercegowiny. Ich głównym celem jest wyzwalanie i emancypacja pamięci zapomnianych mniejszości narodowych. Procesy te dotyczą również polskiej mniejszości narodowej, która na terytorium Bośni i Hercegowiny pojawiła się pod koniec XIX i na początku XX wieku wraz z przejęciem administracji przez Austro-Węgry oraz ogłoszeniem programowej kolonizacji. Najsilniej ujawniają się w rekonstruowaniu polskich miejsc pamięci: polskiej kapliczki w Ćelinovacu, polskiego kościoła w Cerovljanach, cmentarzy polskich w Devetinie i Nowym Martyńcu oraz partyzanckiego jugosłowiańsko-polskiego w Srbacu. Co ciekawe, „czas pamięci“, który nastał, odcisnął swe piętno na działalności wszystkich aktorów społecznych: władz Republiki Serbskiej oraz gminnych, w tym wypadku gmin Srbac oraz Nowogrodziec, Ambasady Rzeczypospolitej w Sarajewie, przedstawicieli społeczności lokalnych – Serbów oraz polskiej mniejszości narodowej z Ćelinovaca.
Źródło:: Adeptus; 2014, 4; 35-51
2300-0783
Pojawia się w:: Adeptus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: WPROWADZENIE. MNIEJSZOŚCI NARODOWE I ETNICZNE W BADANIACH SOCJOLOGICZNYCH PO 1989 ROKU. TOŻSAMOŚCI, TEORIE, BADANIA
Autorzy:: Łodziński, Sławomir
Szmeja, Maria
Warmińska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/646949.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:: mniejszość narodowa, etniczność, Polska, teorie, metodologia
Opis:: Ponad dwie dekady, które minęły od początku okresu transformacji ustrojowej przyniosły znaczące zmia- ny w sferze stosunków etnicznych w Polsce. Problematyka etniczna, mimo że nie lokuje się w centrum uwagi polskich socjologów, nadal jednak pozostaje tematem atrakcyjnymi ważnym dla wielu z nich. Z tego powodu rodzi się wiele pytań. Czy obserwowane i badane w ostatnich dziesięcioleciach zjawiska etniczne pozwalają na sformułowanie szerszej refleksji nad modelem polskiej etniczności? Czy to, co dzieje się w tej sferze sto- sunków społecznych jest specyficzne dla kraju i kultury, czy ma wymiar ponadlokalny? Czy nadal kluczowe dla socjologów etniczności są, jak to miało miejsce w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, zagadnienia związane z odradzającą się tożsamością kulturową i tradycją tych grup? Czy w centrum lokuje się wizja etnicz- ności jako „spółki z o.o.”, parafrazując tytuł jednej z ostatnio wydanych książek mówiącej o komercjalizacji i instrumentalizacji etniczności? A może istotna jest „politycyzacja” tej sfery życia wyrażająca się w analizach polityki tożsamości czy walki o podmiotowość społeczną. Tak zakreślona tematyka pozwala na uzyskanie odpowiedzi nie tylko na pytanie, co socjologowie etniczności obecnie badają, ale też do jakich teorii odnoszą się. Wspomniane wyżej problemy znajdą swoje rozwiązanie na łamach tego tomu.
Źródło:: Studia Humanistyczne AGH; 2014, 13, 3
2084-3364
Pojawia się w:: Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: The essence of true HOMELAND. The ways of understanding the value of the HOMELAND by young Poles from Poland and Ukraine having Polish citizenship or formal adherence to the Polish nation
Istota prawdziwej OJCZYZNY. Sposoby rozumienia wartości OJCZYZNA przez młodych Polaków z Polski i Ukrainy posiadających polskie obywatelstwo lub formalną przynależność do narodu polskiego
Autorzy:: Hopej, Malwina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/450448.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: homeland
Polska
Ukraine
Polish
minority
ojczyzna
Polska
Ukraina
mniejszość polska
Opis:: The article shows the conceptualization of concept Homeland – results of the survey conducted on a group of young Poles living in Lvov, Mościska (Mostyska), Wrocław and Legnica. The aim of this research is comparison of the understanding of Homeland by Poles living in different countries. The article consists of two parts: the first presents a description of the research method used by a team of linguists working under Prof. Jerzy Bartmiński’s leadership, which I used working on the second part, compiling the respondents’ answers.
Artykuł prezentuje konceptualizację pojęcia 8OQTVT?V stanowiącą opracowanie wyników badań ankietowych przeprowadzonych na grupie Polaków mieszkających we Lwowie, Mościskach, Wrocławiu i Legnicy, mających na celu zestawienie sposobów rozumienia 8OQTVT?V przez Polaków funkcjonujących w różnych państwach. Tekst składa się z dwóch części: w pierwszej został przedstawiony opis metody zastosowanej w badaniu wartości przez zespół lubelskich lingwistów, pracujących pod kierownictwem prof. Jerzego Bartmińskiego, którą posłużyłam się przy opracowaniu części drugiej, zestawiającej odpowiedzi respondentów.
Źródło:: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2017, 7; 279-304
2084-848X
Pojawia się w:: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Znaczenie mediów etnicznych dla mniejszości polskiej w Litwie
The Importance of Ethnic Media for the Polish Minority in Lithuania
Autorzy:: Chutnik, Agata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31339190.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: media etniczne
media mniejszościowe
media mniejszości narodowych
funkcje mediów etnicznych
mniejszość polska
mniejszość polska w Litwie
mniejszość polska w Białorusi
ethnic media
minority media
functions of ethnic media
Polish minority
Polish minority in Lithuania
Polish minority in Belarus
Opis:: Artykuł dotyczy mediów etnicznych, produkowanych dla mniejszości i przez mniejszość narodową. W szczególności interesuje mnie rola mediów etnicznych w kontekście funkcjonowania mniejszości narodowej posiadającej własne państwo, a zatem takiej jak m.in. mniejszość polska w różnych krajach. W artykule przedstawiam modelowe ujęcie mediów etnicznych, aby skonfrontować je z sytuacją mediów aktualną dla części skupisk Polaków należących do mniejszości polskiej zagranicą, szczególnie z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. W ramach uniwersalnego podejścia odnoszę się do głównych sposobów finansowania mediów mniejszości i ich konsekwencji, szerokiego wachlarza funkcji mediów etnicznych, a także niezbędnych warunków, aby osiągnęły one swoje różnorodne cele wpływające na rozwój mniejszości. Ze względu na zmiany technologii medialnej, zestawione zostaną szanse i zagrożenia płynące z rozwoju internetu i narzędzi wirtualnej komunikacji. Tę modelową część zestawiam z sytuacją, kiedy nie ma woli odbioru mediów przez młodych przedstawicieli mniejszości w przypadku ich ograniczonej atrakcyjności. Rodzi to pytanie o sens i przyszłość mediów etnicznych oraz ich realne możliwości wpływania na budowanie mniejszości, a także o przyszłość samej mniejszości, która z tych mediów dobrowolnie i świadomie rezygnuje.
This article concerns ethnic media, produced for and by a national minority. In particular, I am interested in the role of ethnic media in the context of the functioning of a national minority with its own state, i.e. such as the Polish minority abroad. I present a model approach to ethnic media in order to confront it with the current media situation for some Polish minority communities abroad, especially from the Central and Eastern European area. Within the framework of a universal approach, I address the main ways in which minority media are funded and their consequences, the wide range of functions of ethnic media, as well as the necessary conditions for them to achieve their various goals affecting minority development. Due to the change in media technology, the opportunities and threats of the development of the internet and virtual communication tools will be juxtaposed. I will contrast this model part with the situation when there is no willingness of young minority representatives to receive ethnic media. This raises the question of the meaning and future of ethnic media and their real possibilities to influence the construction of minorities, as well as the future of the minority itself, which voluntarily and consciously abandons these media.
Źródło:: Studia Polonijne; 2023, 44; 35-54
0137-5210
Pojawia się w:: Studia Polonijne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Związek Polaków na Białorusi w polskiej polityce zagranicznej w latach 2008-2010
Union of Poles in Belarus in the Polish Foreign Politics During the Years 2008-2010
Autorzy:: Włodarczyk, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1956453.pdf
Data publikacji:: 2020-04-24
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: polska mniejszość na Białorusi
Związek Polaków na Białorusi
Polska polityka zagraniczna
Polish minority in Belarus
Union of Poles in Belarus
Polish foreign politics
Opis:: Po przejęciu władzy w Polsce przez Platformę Obywatelską w 2007 r., nastąpiła zmiana polskiej polityki zagranicznej wobec Białorusi. Gabinet Donalda Tuska postanowił nawiązać oficjalne kontakty z członkami białoruskiego rządu. Najtrudniejszą barierą dla poprawy stosunków dwustronnych był podział w Związku Polaków na Białorusi. Ministerstwo Spraw Zagranicznych postanowiło rozwiązać ten problem tak, aby białoruski rząd mógłby go zaakceptować. W 2008 r. Polscy dyplomaci podjęli poufne rozmowy ze swoimi białoruskimi odpowiednikami na temat polskiej mniejszości. Negocjatorzy postanowili stworzyć dwustronny zespół roboczy, który musiał znaleźć rozwiązanie konfliktu wokół Związku Polaków na Białorusi. Polska zadeklarowała, że pogłębienie stosunków dwustronnych zależy od poprawy sytuacji polskiej mniejszości narodowej. Mimo że główny problem tej grupy pozostał nierozwiązany, dialog trwał trzy lata. Rzeczywiście, Polska uniknęła zakłócania dialogu, który był prowadzony między Białorusią a Unią Europejską. Jego celem było zmniejszenie zależności Białorusi od Rosji. Polska zakończyła kontakty z białoruskimi urzędnikami w grudniu 2010 r. Powodem tego nie były nierozwiązane problemy polskiej mniejszości, ale oszustwo w wyborach prezydenckich na Białorusi i brutalne stłumienie protestu opozycji.
Taking power in Poland by Civil Platform in 2007 was followed by a change in the Polish foreign politics toward Belarus. Donald Tusk`s cabinet decided to make official contacts with members of Belarusian government. The most difficult barrier to improving bilateral relations was division in the Union of Poles in Belarus. Ministry of Foreign Affairs decided to resolve this problem in way that could be accepted by Belarusian government. In 2008 Polish diplomats took confidential conversations with their Belarusian counterparts about Polish minority. Negotiators decided to create bilateral work team, which was bound to found a resolution of conflict around the Union of Poles in Belarus. Poland declared that deepening of bilateral relations depends on improving situation of Polish national minority. In spite of the main problem of this group remained unresolved, dialogue was being continued for three years. Indeed, Poland avoided disrupting dialogue which was conducted between Belarus and European Union. Its target was to reduce Belarusian dependences on Russia. Poland finished contacts with Belarusian officials in December 2010. The reason for that were not unresolved problems of Polish minority, but instead the fraud in presidential election in Belarus and brutal suppression of the opposition protest.
Źródło:: Studia Polonijne; 2019, 40; 355-378
0137-5210
Pojawia się w:: Studia Polonijne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Szkoła polska na obczyźnie - wielkie nadzieje i... szybki zmierzch. Krótka historia jednej placówki na Łotwie
Autorzy:: Urlińska, Maria Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1878230.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: polska mniejszość narodowa
szkoła polska na Łotwie
Polska Szkoła Podstawowa w Jekabpils
Polish national minority
Polish school in Latvia
Polish Primary School in Jekabpils
Opis:: W roku 1989 na terenach byłego ZSRR dokonały się zmiany polityczne i społeczne. Na fali odzyskiwania niepodległości w krajach anektowanych do składu Kraju Rad, uaktywniła się polska mniejszość narodowa. Zyskała szansę na odtworzenie szkół polskich istniejących przed wojną między innymi w niepodległej Łotwie. Zaczęto powoływać do życia placówki edukacyjne, w których dzieci mogły pobierać naukę w języku ich przodków. Otwarto sześć takich szkół - trzy średnie i trzy podstawowe. Z różnym powodzeniem rozwijały one swoją działalność „potykając się” o problemy, jakie stawiano im po drodze, zmieniając prawo oświatowe, ograniczając finansowanie z budżetów gminnych. Nie wszystkie szkoły poradziły sobie i po kilkunastu latach działania zostały zamknięte. Tekst przedstawia historię najnowszą jednej z nich. Pokazany został wieloletni wysiłek organizatorów placówki działającej w Jekabpils od 1994 i zamkniętej w 2015 roku. Opisana została nadzieja towarzysząca powstaniu szkoły, tworzenie klimatu i kultury szkoły. Przez wiele lat trwała walka o pozyskanie uczniów. Pokazany został wysiłek nauczycieli delegowanych do pracy z Polski, upominających się o poziom kształcenia w języku polskim, przeciwstawiających się zmianie koncepcji pracy szkoły pomyślanej jako placówka z wykładowym językiem polskim, którego status władze zmieniły na język obcy. Przedstawiona dokumentacja planów remontu, rozbudowy czy budowy od podstaw nowej placówki wytworzona w latach 2005-2010 przez zainteresowane sprawą podmioty po obydwu stronach granicy, pokazuje determinację miejscowego środowiska polskiego, poszukującego wsparcia swojej inicjatywy po obu stronach granicy. Jednak okazało się, że na szkole w Jekabpils nikomu nie zależało, poza działaczami Związku Polaków na Łotwie i polskimi nauczycielami. Dzisiaj pozostały jedynie dokumenty i wspomnienia.
In 1989, political and social changes took place in the territory of the former USSR. On the wave of regaining independence in the countries annexed to the state of the Soviets, the Polish national minority became active. It gained a chance to recreate Polish schools that existed before the war, among others, in independent Latvia. Educational institutions were established where children could learn in the language of their ancestors. Six such schools were opened – three secondary and three primary. With varying degrees of success, they developed their activities, “stumbling” over the problems that were imposed on them along the way, changing the education law and limiting the financing from municipal budgets. Not all schools managed to cope and after about a dozen years the activities were closed. The text presents the recent history of one of them. It shows the many years of efforts of the organizers of the facility operating in Jekabpils since 1994 and closed in 2015. It describes the hope accompanying the establishment of the school, creating its atmosphere and culture. For many years, there was a struggle to acquire an apprentice. It shows the efforts of teachers delegated to work from Poland, calling for the level of education in Polish, opposing the change in the concept of school work, conceived as an institution with the Polish language of instruction, reduced by the authorities to teaching it as a foreign language. The presented documentation of plans for renovation, expansion or construction of a new facility from scratch, created in 2005–2010 by interested entities on both sides of the border, shows the determination of the local Polish community seeking support for their initiative on both sides of the border. However, it turned out that no one cared about the school in Jekabpils, apart from the activists of the Union of Poles in Latvia and Polish teachers. Today only documents and memories have remained.
Źródło:: Edukacja Międzykulturowa; 2021, 15, 2; 123-137
2299-4106
Pojawia się w:: Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Bariery w komunikacji społecznej pomiędzy Anglikami a mniejszością polską w Hertfordshire
Barriers in social communication between the English and the Polish minority in Hertfordshire
Autorzy:: Kula, Aneta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2082771.pdf
Data publikacji:: 2022-01-07
Wydawca:: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Tematy:: communication
barrier
English
Polish minority
emigration
komunikacja
bariera
Anglik
mniejszość polska
emigracja
Opis:: This article presents the barriers of communication between members of two social groups - native Englishmen and Polish emigrants. The concepts of communication and their barriers were introduced. The Polish minority was defined, and the paradigm of symbolic interactionism was described, along with the grounded theory. The correlation between the level of prejudice and communication was investigated, as well as between the level of language skills and communication again. For this purpose, the triangulation of survey, interview and observation methods was used. The research sample was found using the snowball sampling and middle-class respondents of various ages have been surveyed. A disproportionately large number of English respondents have showed a high level of tolerance. Ultimately, correlation between prejudice and communication, nor between language proficiency and communication have not been found.
Niniejsza praca przedstawia problematykę komunikacji pomiędzy członkami dwóch grup społecznych – rodowitymi Anglikami i polskimi emigrantami. Przybliżono pojęcia komunikacji i ich barier. Zdefiniowano mniejszość polską i opisano paradygmat interakcjonizmu symbolicznego wraz z teorią ugruntowaną. Zbadano istnienie korelacji między poziomem uprzedzeń a komunikacją, a także pomiędzy poziomem zdolności językowych i ponownie komunikacją. Użyto w tym celu triangulacji metod ankiety, wywiadu i obserwacji. Próbę badawczą odnaleziono metodą kuli śnieżnej i zbadano respondentów w zróżnicowanym wieku z klasy średniej. Nieproporcjonalnie duża ilość angielskich respondentów wykazała się wysokim poziomem tolerancji. Ostatecznie nie stwierdzono korelacji pomiędzy uprzedzeniami a komunikacją ani pomiędzy poziomem znajomości języka i komunikacją.
Źródło:: Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development; 2021, 2(101); 145-156
1897-2349
2657-5760
Pojawia się w:: Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Polskie teatry amatorskie w Wilnie w drugiej połowie XX wieku – powstanie i działalność
Polish Amateur Theatres in Vilnius in the Second Half of the 20th Century – Their Creation and Activity
Autorzy:: Stukus-Haník, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1634215.pdf
Data publikacji:: 2020-11-27
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Polska mniejszość na Litwie
teatry amatorskie
zmiany ustrojowe
współpraca polsko-litewska
Polish minority in Lithuania
amateur theatres
system changes
Polish–Lithuanian cooperation
Opis:: Początki polskiego ruchu teatralnego w Wilnie związane są z zakonem jezuitów. Zapoczątkowany przez zakon ruch, rozwijał się na dworach. Za ojca polskiego teatru uważany był Wojciech Bogusławski, który stworzył w Wilnie pierwszy prawdziwy teatr. W takiej formie istniał on niespełna 100 lat, by następnie odrodzić się w 1905 r. za sprawą hrabiego Władysława Tyszkiewicza. Kolejne lata to wybudowanie teatru stałego oraz dalszy rozwój wileńskiej sceny, którego nie przerwały wydarzenia II wojny światowej i pierwsze lata powojenne, a jedynie go nieco osłabiły. Głównym tematem niniejszego opracowania jest powstanie i działalność dwóch polskich teatrów amatorskich w Wilnie. Pierwszym z nich było Polskie Studio Teatralne (wcześniej Polski Zespół Dramatyczny), założone na początku lat 60. XX wieku przez lekarkę Janinę Strużanowską. Natomiast drugim powstały w tym samym czasie Polski Zespół Teatralny przy Pałacu Kultury Kolejarzy w Wilnie, później znany jako Polski Teatr w Wilnie. Zespół założyła zawodowa aktorka Irena Rymowicz. Funkcjonowanie tych zespołów teatralnych miało szczególne znaczenie w czasach, kiedy Litwa znajdowała się pod rządami radzieckimi. Władza ta w znacznym stopniu ograniczała litewskim Polakom kontakty z Ojczyzną. W związku z tym Polacy spragnieni polskiego słowa chętnie przychodzili na wystawiane przez grupy przedstawienia. Ich popularność nie zmalała po przemianach ustrojowych w 1991 r., a wręcz przybrała na sile. Pojawiły się bowiem nowe możliwości rozwoju, które starano się wykorzystać. Z myślą o podtrzymywaniu rozwijającego się polskiego ruchu teatralnego, zaczęły się tworzyć teatrzyki szkolne. W latach 90. XX wieku działały one niemal w każdej polskiej szkole na terenie Wilna, ciesząc się zainteresowaniem uczniów. Za datę końcową przedstawianej tematyki przyjęto umownie rok 2004, kiedy to Polska i Litwa wraz z innymi państwami weszły do Unii Europejskiej. W tym samym czasie zmieniły się pewne prawa i standardy, wymagające dodatkowej analizy.
The beginnings of Polish theatre activity in Vilnius were connected with the Jesuit Order. Initiated by the order, the theatre activity developed in the estates of the nobility. Wojciech Bogusławski was credited with being the father of the Polish theatre as he established the first real theatre in Vilnus. It had existed in such a form for less than 100 years to be revived in 1905 by Władysław Tyszkiewicz. The following years saw the building a permanent theatre as well as the further developement of the Vilnus stage which was continued despite the World War II and the first years of post-war times which only weakened it a bit. The main topic of the article is the establishment and activity of two Polish amateur theatres in Vilnus. The first of them was the Polish Theatre Studio (the former Polish Dramatic Ensemble) set up at the beginnning of the 1960s by a physician, Janina Strużanowska. While the second one established at the same time was the Polish Theatrical Ensemble on the premises of the Railway Culture Palace, later known as the Polish Theatre in Vilnius. It was set up by a professional actress, Irena Rymowicz. The existance and work of the theatre ensembles was especially important in the times when Lithuania was under the Soviet rule. The authorities greatly limited contacts between Lithuanian Poles and the mother country. As a result the Poles longing for Polish language eagerly came to see the performances presented by the ensembles. Their popularity did not decrease after the political changes in 1991; on the contrary, it even grew. New opportunities for development. With a view to supporting the developing Polish theatre movement, school theatres started to appear. In the 1990s, they were in almost every Polish school in Vilnius being of great interest for the students. The final date of the presented subject matter was assumed to be 2004 when Poland and Lithuania together with other countries joined the European Union. Some laws and standards changed, and this requires further research.
Źródło:: Studia Polonijne; 2020, 41; 267-286
0137-5210
Pojawia się w:: Studia Polonijne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Edukacja w szkołach z polskim językiem nauczania na Zaolziu w opiniach uczniów i ich rodziców
Education in schools with Polish as the teaching language in Zaolzie in the opinions of learners and their parents
Autorzy:: Grabowska, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1878380.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Republika Czeska
polska mniejszość narodowa
szkoły z polskim językiem nauczania
Czech Republic
Polish national minority
schools with Polish as the teaching language
Opis:: W artykule dokonano skrótowej charakterystyki prawnych aspektów funkcjonowania mniejszości narodowej, przywołano akty tworzące standardy w zakresie ich ochrony wyrażone w prawie międzynarodowym oraz w prawodawstwie czeskim. Polacy mający w Republice Czeskiej status mniejszości narodowej mogą korzystać z przysługujących im praw, zwłaszcza z prawa do edukacji w języku mniejszości, a realizowanym w szkołach z polskim językiem nauczania. Projektując badania dotyczące szkoły, przyjęłam paradygmat funkcjonalno-strukturalny. W tym ujęciu szkoła jest miejscem socjalizacji, w którym następuje reprodukowanie norm, wartości i tradycji. W konstrukcji teoretycznej podjętych rozważań skorzystano także z koncepcji tożsamości wyboru Charlesa Taylora, koncepcji tożsamości i identyfikacji narodowej w ujęciu Antoniny Kłoskowskiej. Badania z zastosowaniem metody ankiety przeprowadzono wśród rodziców i ich dzieci, uczniów z klas dziewiątych ze szkół podstawowych z polskim językiem nauczania funkcjonujących na Zaolziu. Ich celem było poznanie opinii o edukacji w tych szkołach. Wyniki badań wskazują, iż dla rodziców uczniów ze szkół z polskim językiem nauczania wybór szkoły dla własnego dziecka jest przejawem polskości, a dla ich dzieci powodem uczęszczania jest możliwość nauki języka polskiego, fakt bycia Polakiem oraz dbałość o zachowanie polskości.
Due to the status of a national minority, Poles in the Czech Republic can make use of the rights granted to them. In this study, the legal aspects of the functioning of the national minority were briefly characterized and the acts were addressed which form the standards concerning the protection of these rights both in the international and Czech law. The research based on the application of the questionnaire method was conducted among the parents and children - the learners from the ninth class of primary schools with Polish as the teaching language in Zaolzie. This was aimed at finding out the opinions on education in schools teaching in Polish. The research results show that for the parents of learners educated in schools with Polish as the teaching language the choice of school for their child is a manifestation of their Polishness, whereas the reasons why their children attend these schools is the possibility to learn Polish, the fact of being a Pole and the care for preserving their Polishness.
Źródło:: Edukacja Międzykulturowa; 2021, 15, 2; 204-220
2299-4106
Pojawia się w:: Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Kultura fizyczna mniejszości polskiej w Prusach Wschodnich
Physical culture of Polish minority in East Prussia
Autorzy:: Wójcik, Zbigniew
Boraczyński, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/465145.pdf
Data publikacji:: 2015-09-30
Wydawca:: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:: Prusy Wschodnie
kultura fizyczna
mniejszość polska
East Prussia
physical culture
Polish minority
Opis:: Background. Due to Friedrich Ludwig Jahn’s gymnastic movement founded in 1811, physical culture in Germany, including East Prussia was widely promoted. Numerous sports fields popularized the values of physical activity among young people. Many other sports disciplines later emerged from the gymnastic movement. Material and methods. The research questions concerned the processes of development of physical culture in Warmia and Mazury in the time of East Prussia and the importance of the remaining sports facilities built by the German population for the development of the sports movement after World War II when the area had become Polish territory. Conclusions. Due to the research results, it is possible to conclude that the sporting traditions of Warmia and Mazury – with the support of few Warmians, Mazurians and a handful of German ancestry citizens – were continued mainly by Polish settlers and repatriates after the end of military actions. There were only the defunct sports facilities that survived the war.
Źródło:: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2015, 50; 16-23
0239-4375
Pojawia się w:: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Rzecz o działalności politycznej mniejszości polskiej na Ukrainie (1988–2018). Wybrane aspekty
Treatise on the Political Activity of the Polish Minority in Ukraine (1988–2018). Selected Aspects.
Autorzy:: Bonusiak, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/580390.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: MNIEJSZOŚĆ POLSKA
WSPÓŁCZESNA UKRAINA
POLITYKA
DZIAŁALNOŚĆ
POLISH MINORITY
CONTEMPORARY UKRAINE
POLITICS
ACTIVITY
Opis:: Artykuł prezentuje działalność polityczną Polaków na terenie niepodległej Ukrainy. Pokazuje formy tej działalności i jej rezultaty, odwołując się do przykładów wybranych przedstawicieli mniejszości polskiej. W tekście pokazana jest również próba stworzenia samodzielnego ruchu politycznego Polaków nad Dnieprem, a także przybliżona została historia zabiegów o niezależne stronnictwo polityczne Polaków nad Dnieprem. Analiza sytuacji mającej miejsce w omawianym zakresie w latach 1988–2018 pozwala stwierdzić, że przedstawiciele mniejszości polskiej mieli możliwość prowadzenia działalności politycznej na Ukrainie niezależnie od tego, czy posiadali własną partię polityczną. Wydaje się, że w specyficznej sytuacji geopolitycznej istniejącej w tym kraju diaspora polska może skutecznie działać jedynie w ścisłym związku z organizacjami większościowych grup ludności, co pozwala stwierdzić, iż działania mające na celu budowę własnej siły politycznej były błędne.
The article presents the political activity of Polish diaspora in independent Ukraine. It shows the forms of this activity and its results, referring to examples of selected representatives of the Polish minority. The text also highlights the attempt to create an independent political movement of Poles on the Dnieper, as well as the history of activities of the independent Polish political party on the Dnieper River. The analysis of the situation taking place in the discussed range of 1988–2018 allows us to conclude that representatives of the Polish minority had the opportunity to conduct political activity in Ukraine, regardless of whether they had their own political party or not. It seems that in the specific geopolitical situation in this country the Polish diaspora can effectively operate only in close cooperation with the organizations of the national majority. This in turn allows us to state that the actions aimed at building their own political power were wrong.
Źródło:: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2020, 46, 2 (176); 325-350
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Polski Teatr Ludowy we Lwowie – fenomen radzieckich czasów
Polish Peoples Theater in Lviv - a phenomenon of Soviet times
Autorzy:: Sawicz, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31340837.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: kultura
Związek Radziecki
mniejszość polska
Ukraina
culture
Soviet Union
Polish minority
Ukraine
Opis:: Polski Teatr Ludowy we Lwowie to scena pod wieloma względami niezwykła. Powstał w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej w 1958 r., a założył go emerytowany nauczyciel języka polskiego Piotr Hausvater. Zebrał on wokół siebie grupę pasjonatów, amatorów, którym przez kolejne lata udało się stworzyć zespół dający przedstawienia nie tylko w Związku Radzieckim, ale też poza jego granicami. Wśród aktorów nie było profesjonalistów, ale Teatr osiągnął w pełni profesjonalny poziom i zdobywał liczne nagrody, prezentując w trudnych warunkach państwa totalitarnego sztuki w języku polskim. Uczniowie, studenci, robotnicy, inżynierowie, nauczyciele i intelektualiści – wszyscy poświęcali swój prywatny czas, by charytatywnie tworzyć sztukę. Efekt ich pracy był dla wielu Polaków w ZSRR jedynym kontaktem z ojczystym językiem. Był to też sposób, by zapoznać się z dorobkiem kulturalnym kraju, z którym wciąż czuli więź. Co ciekawe, zespół tworzyli nie tylko ludzie o polskich korzeniach, ale także Ukraińcy i Rosjanie. To rosyjski artysta Walery Bortiakow kierował Teatrem Ludowym po tym, jak jego dyrektor, Zbigniew Chrzanowski, musiał wyjechać ze Związku Radzieckiego w związku z represjami za złożenie kwiatów pod pomnikiem Adama Mickiewicza we Lwowie. Teatrowi udało się przetrwać komunistyczne represje i z powodzeniem działa do dziś, w wolnej Ukrainie.
The Polish People's Theater in Lviv is an extraordinary stage in many respects. It was founded in the Ukrainian Soviet Socialist Republic in 1958 by a retired Polish language teacher, Piotr Hausvater. He gathered around him a group of enthusiasts, amateurs who over the years managed to create a team that played not only in the Soviet Union, but also outside its borders. There were no professionals among the actors, but the Theater reached a fully professional level and won numerous awards, presenting plays in Polish in the difficult conditions of a totalitarian state. Pupils, students, workers, engineers, teachers and intellectuals - all devoted their private time to create art for charity. The effect of their work was for many Poles in the USSR the only contact with their native language. It was also a way to become acquainted with the cultural heritage of the country with which they still felt a bond. Interestingly, the band was made up not only of people with Polish roots, but also Ukrainians and Russians. It was the Russian artist Valery Bortyakov who managed the Theater after its director, Zbigniew Chrzanowski, had to leave the Soviet Union due to repressions for laying flowers at the monument to Adam Mickiewicz in Lviv. The theater managed to survive the communist repressions and successfully operates to this day, in free Ukraine.
Źródło:: UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 26, 1; 116-135
2543-8379
Pojawia się w:: UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Poetic landscapes of Wilhelm Przeczek
Poetyckie krajobrazy Wilhelma Przeczka
Autorzy:: Martinek, Libor
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1042242.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: poezja
Wilhelm Przeczek
podróże
dom
tożsamość
pogranicze
literatura polska
polska mniejszość narodowa
czeski Cieszyn
poetry
traveling
house
home
identity
borderland
Polish literature
Polish national minority
Czech Cieszyn Silesia
Opis:: Wilhelm Przeczek is a Polish writer who has lived in Karviná, the Czech Republic, since he was born in 1936. He is a member of a Polish minority and he has aimed his literary output at its members and at readers in Poland. Translations into the Czech language are aimed at readers in the Czech Republic. Having made a protest against the intervention of the Warsaw Pact armies into Czechoslovakia in August 1968, W. Przeczek was not allowed to publish and he was dismissed – he had worked as an editor of a Polish paper “Głos Ludu”. In 1970–1977 he worked as an actor, stage director, and dramatic advisor of a puppet show theatre Bajka in Český Těšín, the Czech Republic. In his article, the author deals with poems by W. Przeczek’s on the subject of journeys about Europe. The starting point is local, but a global result.
Autor poświęca uwagę pisarzowi polskiemu z czeskiego Śląska cieszyńskiego, rodakowi z przemysłowej Karwiny, który później zamieszkał na Podbeskidziu w Bystrzycy nad Olzą. Zajmuje się więc poetyckimi krajobrazami w twórczości jednego z najwybitniejszych poetów zaolziańskich nie tylko przemysłowych i górskich, ale również z podróży autora po Czechach i za granicą.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 59, 4; 147-157
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Niektóre aspekty tradycyjnej kultury muzycznej mniejszości polskiej na Grodzieńszczyźnie
Autorzy:: Niakrasava, Anastasiya
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/687307.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: mniejszość polska
Grodzieńszczyzna
Białoruś
pieśni
folklor
Polish Minority
Grodno region
Belarus
songs
folklore
Opis:: Artykuł jest poświęcony zagadnieniom tradycyjnej kultury muzycznej Polaków mieszkających w zachodniej części Republiki Białorusi, na Grodzieńszczyźnie. Na podstawie analizy zarejestrowanego w trakcie własnych badań terenowych repertuaru, autorka wyróżnia najważniejsze jego cechy muzyczne. Kultura muzyczna badanej społeczności zostaje ujęta z perspektywy repertuaru pamiętanego oraz obecnie praktykowanego. Część repertuaru tradycyjnego wraz z jej depozytariuszami odchodzi do świata minionego, z kolei otaczająca rzeczywistość warunkuje współczesne funkcjonowanie kultury muzycznej oraz formy jej prezentacji. Wyniki ankiety dźwiękowej oraz przeprowadzonych wywiadów etnograficznych posłużyły próbie opisania obrazu własnej kultury, funkcjonującej w świadomości białoruskich Polaków.
The article is devoted to the issues of the traditional musical culture of Poles living in the western part of the Republic of Belarus, in Grodno region. Based on the analysis of the repertoire recorded during her own field research, the author distinguishes the most important of her musical characteristics. The musical culture of the studied community is captured from the perspective of the remembered repertoire and currently practiced. Part of the traditional repertoire with its depositaries goes to the world of the past, while the surrounding reality determines thefunctioning of the musical culture and the forms of its presentation.
Źródło:: Łódzkie Studia Etnograficzne; 2018, 57
2450-5544
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Polityka językowa na Białorusi oraz jej wpływ na sytuację filologii polskiej jako obcej na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym w Mińsku
Language Policy in Belarus and the Impact on the Situation of Polish Philology at the Belarusian State University in Minsk
Autorzy:: Jasińska-Grabowska, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31341794.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: język polski
polityka językowa
mniejszość polska
Białoruś
Polish language
language policy
Polish minority
Belarus
Opis:: Nauczanie języka polskiego jako obcego ma długoletnią tradycję zarówno w kraju, jak i za granicą. W obecnym czasie na Białorusi można mówić o dłuższym kryzysie studiów polonistycznych z uwagi na silny kontekst polityczny. Przedmiotem artykułu jest przedstawienie polityki językowej oraz jej wpływu na obecną sytuację społeczno-demograficzną mniejszości polskiej mieszkającej na Białorusi w oparciu o dane spisu powszechnego przeprowadzonego w 2019 roku.
Teaching Polish as a foreign language has a long tradition both at home and abroad. At present in Belarus, one can talk of a longer crisis in Polonistic studies due to the strong political context. The main topic of this article is a review of Polish language policy and an overview of the current socio-demographic situation of the Polish minority living in Belarus based on the census data conducted in 2019.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 10; 61-77
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:: Współobecność w badaniu i działaniu – 30 lat doświadczeń międzykulturowych na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Co-presence in research and in action – 30 years of intercultural experiences of the Faculty of Education at Nicolaus Copernicus University in Toruń
Autorzy:: Urlińska, Maria Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1955996.pdf
Data publikacji:: 2018-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: edukacja międzykulturowa
szkoła polska na Łotwie
polska mniejszość narodowa
badanie w działaniu
pogranicze kultur
intercultural education
Polish school in Latvia
Polish national minority
research in action
borderland of cultures
Opis:: Tekst ten poświęcony jest historii toruńskiego ośrodka badań pogranicza kultur, w którym w latach 90. XX wieku do programu studiów pedagogicznych zostały włączone zagadnienia z edukacji międzykulturowej, najpierw jako zajęcia fakultatywne, później obowiązkowe. Inicjatorami były osoby zajmujące się eksploracją towarzyszącą działaniu pomocowemu dedykowanemu Polakom na Wschodzie. Ośrodek badań ulokowanych w przestrzeni pogranicza zyskał więc własną specyfikę, ma swoje osiągnięcia związane z odbudową szkolnictwa dla polskiej mniejszości narodowej na Łotwie – badanie i działanie w tym obszarze wpisane jest w biografię drogi grupy pracowników i studentów, którzy podjęli naukową współpracę. W tekście zawarto przegląd wybranych projektów, które były i są udziałem osób zajmujących się edukacją międzykulturową na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu.
This text is devoted to the history of the Toruń research centre on the borderland of cultures, in which in the 1990s curriculum the issues of intercultural education were included in the pedagogical studies program (first as optional and later obligatory classes). The initiators were people involved in the exploration accompanying the relief activity dedicated to the Poles in the East. Therefore, the research center located in the border area gained its own specificity specificity and has its achievements related to the reconstruction of education for the Polish national minority. Research and action in this area is inscribed in “the biography of the road” of the group of employees and students who have undertaken scientific cooperation. The text includes an overview of selected projects that have constituted the participation of people involved in intercultural education at the Faculty of Education of the Nicolaus Copernicus University in Toruń.
Źródło:: Edukacja Międzykulturowa; 2018, 9, 2; 275-298
2299-4106
Pojawia się w:: Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:: Społeczne uwarunkowania kompetencji językowej przedstawicieli mniejszości polskiej w Stryju (obwód lwowski)
Social Determinants of the Linguistic Competence of Polish Minority Representatives in Stryi (the Lviv Region)
Autorzy:: Pawlaczyk, Angelika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1968876.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: linguistic competence
language situation
Polish minority
Stryi
kompetencja językowa
sytuacja językowa
mniejszość polska
Stryj
Opis:: Sytuacja mniejszości polskiej mieszkającej w Stryju nie jest jednoznaczna. W zależności od sytuacji komunikacyjnej członkowie wspólnoty posługują się językiem ukraińskim, rosyjskim lub polskim. Ten ostatni jest używany głównie w kontaktach z polskojęzycznymi krewnymi i znajomymi, podczas mszy oraz uroczystości zorganizowanych przez Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej (TKPZL). W artykule podjęto próbę omówienia społecznych uwarunkowań kompetencji językowej przedstawicieli polskiej mniejszości. Materiał językowy pozyskano podczas letniej szkoły odbywającej się w 2019 roku w stryjskim oddziale TKPZL, a wyniki analizy zestawiono z rezultatami badań pilotażowych przeprowadzonych w 2018 roku w tej samej placówce. W badaniach wykorzystano dwie metody – kwestionariuszową i wywiadu. Celem pierwszej było zebranie materiału pisanego, zawierającego przekonania respondentów m.in. na temat ich umiejętności językowych. Druga metoda pozwoliła na rozwinięcie przez informatorów (wyrażających chęć omówienia uzupełnionej wcześniej ankiety) przekonań zawartych na piśmie oraz na faktyczną ocenę i weryfikację ich umiejętności. Analiza zgromadzonego materiału wykazała, że obecnie podstawowym narzędziem komunikacji przedstawicieli mniejszości polskiej w Stryju jest język ukraiński, a polszczyzna jest używana albo okazjonalnie, albo praktycznie w ogóle nie jest przez nich używana. Zarówno w ankietach, jak i w wywiadach respondenci/informatorzy przejawiali dbałość o zgodność z normą literacką języka polskiego. Na dokładniejszą ocenę umiejętności językowych i weryfikację odchyleń od normy pojawiających się w wypowiedziach pozwalała spontaniczna zmiana tematu rozmowy podczas wywiadów. W toku prowadzonych badań wykazano, że polszczyzna zajmuje wysoką pozycję w systemie wartości przedstawicieli mniejszości polskiej w Stryju, co wynika m.in. z chęci zachowania języka przodków i podtrzymania rodzinnych tradycji. Mimo że obecnie jest używana okazjonalnie, to obserwuje się wzrost zainteresowania nią we wszystkich pokoleniach, a zwłaszcza – w pokoleniu młodszym. Wynika to nie tylko z więzów krwi, lecz także z atrakcyjności samego języka polskiego.
The situation of the Polish minority living in Stryi is not clear-cut. Depending on the communication situation, members of the community speak Ukrainian, Russian or Polish. The latter is used mainly in contacts with Polish-speaking relatives and friends, during church masses and celebrations held at the Society of Polish Culture of the Lviv Region (TKPZL). The article attempts to discuss the social conditions of the linguistic competence of the Polish minority representatives. The language material was obtained during the summer school held in 2019 at the Stryi branch of TKPZL, its results were compared with those of the 2018 pilot study at the same institution. Two methods were used in the research – a questionnaire and an interview. The aim of the first one was to collect written material on the beliefs of respondents, among others, about their language skills. The second method allowed the informants (expressing their willingness to discuss the previously completed questionnaire) to develop their written beliefs and the actual assessment and verification of their skills. The analysis of the collected material showed that the Ukrainian language is currently the basic communication tool for the representatives of the Polish minority in Stryi, and the Polish language is used either occasionally or practically not at all. Both in the questionnaires and in the interviews, the respondents/informants took care to comply with the literary norm of the Polish language. The spontaneous change of the topic of the conversation during the interviews allowed for a more precise assessment of language skills and the verification of deviations from the norm in the statements. In the course of the conducted research, it was shown that the Polish language has a high position in the value system of the Polish minority representatives in Stryi, which stems from, among others, the will to preserve the language of the ancestors and maintain family traditions. Although nowadays it is used occasionally, there has been an increased interest in it in all generations, especially in the younger generation, which results not only from blood ties, but also from its attractiveness.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2021, 35; 227-239
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:: Język polski w krajobrazie językowym Wilna
The Polish Language in the Linguistic Landscape of Vilnius
Autorzy:: Geben, Kinga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38455231.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: krajobraz językowy
Wilno
mniejszość polska
napisy polskie
linguistic landscape
Vilnius
Polish minority
inscriptions in Polish
Opis:: The aim of this article is to analyse the use of Polish-language signs in public space in Vilnius and to identify the reasons for the presence or, conversely, absence of Polish in the linguistic landscape of Vilnius in 2022. The subject of the study is inscriptions in Polish found in public space in the Old Town in Vilnius. As a result of the exploration carried out from December 2021 to May 2022, 52 photos of inscriptions in Polish were taken. The signs were analysed using the method adopted in the study of the linguistic landscape. They were classified according to their linguistic specificity into (1) monolingual, (2) polyphonic and (3) mixed signs. Apart from this, they were also classified into public and private ones. The specificity of the functioning of the Polish language in Vilnius is that it functions in speech rather than writing. Poles from Vilnius are multilingual and use several languages alternately. The willingness to remain anonymous by assigning oneself to the majority of society speaking a more prestigious language means that informal inscriptions (e.g. graffiti) are not created in Polish. Information signs in languages other than Lithuanian are not seen by the respondents as necessary, and their installation is effectively hampered by the system of administrative penalties.
Celem artykułu jest analiza użycia polskich znaków językowych w przestrzeni publicznej w Wilnie i znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie są przyczyny obecności lub nieobecności języka polskiego w krajobrazie językowym Wilna w roku 2022. Przedmiotem badań są napisy w języku polskim znalezione w przestrzeni publicznej na Starówce wileńskiej. W wyniku eksploracji prowadzonej od grudnia 2021 do maja 2022 roku zgromadzono 52 zdjęcia napisów, na których występuje język polski. Znaki zostały zanalizowane metodą przyjętą w badaniach krajobrazu językowego, podzielono je według specyfiki językowej na znaki: (1) jednojęzyczne, (2) polifoniczne oraz (3) mieszane. Ponadto podzielono znaki na publiczne i prywatne. Specyfiką funkcjonowania języka polskiego w Wilnie jest jego forma mówiona, mieszkańców cechuje wielojęzyczność oraz naprzemienne użycie kilku języków. Chęć pozostania anonimowym, przypisania siebie do większości społeczeństwa mówiącej bardziej prestiżowym językiem wpływa na to, że nie powstają napisy nieformalne (np. graffiti) w języku polskim. Tablice informacyjne w innych językach niż litewski nie są postrzegane przez respondentów jako konieczne, w dodatku ich instalowanie skutecznie jest hamowane przez system kar administracyjnych.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:: Rola prasy polskiej w krzewieniu polskości na Ukrainie na przykładzie „Monitora Wołyńskiego”
The Role of Polish Press in Promoting Polish Culture in Ukraine on the Example of “Monitor Wołyński”
Autorzy:: Klimaszewski, Zbigniew Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/502211.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:: polska prasa
krzewienie polskości
Ukraina
polska mniejszość na Ukrainie
polska prasa na Ukrainie „Monitor Wołyński"
Polish press
promoting Polish culture
Ukraine
Polish minority in the Ukraine
Polish
press in Ukraine
“Monitor Wołyński”
Opis:: The system transformation in 1989 in Poland brought about changes in the policy concerning Polish community abroad. One of its main objectives was to develop Polish language media in former Soviet Union states. Ukraine turned out to be an exceptionally difficult area for this activity. In the past the authorities did everything to forever wipe out Polish culture. Both communists and nationalists contributed to this fact. Many Ukrainian citizens of Polish nationality lost the spirit of their ancestors and the majority stopped speaking Polish. The development of Polish language press in this area was meant to solve those problems to some degree. Polish magazines and press is to increase contact with the forgotten language which is the carrier of Polish culture. An important objective of Polish press is to break the fear of speaking Polish, particularly in public places. Currently Polish press in Ukraine has an additional task as it is a true European barrier against Russian influence and protects the society against dangerous separating tendencies. Out of fourteen Polish language press titles which are issued in Ukraine a bilingual “Monitor Wołyński” plays a particular role. This bi-weekly has a circulation of five thousand and usually has 16 pages. It also has its online version. Its main objectives include: promoting the idea of European and Euro-Atlantic integration, familiarizing the Ukrainians with Poland (by informing them about Poland, her history, culture, traditions and events) informing the Poles about Volyn, facilitating dialogue among both nations and breaking stereotypes. Taking into account the contents presented in “Monitor Wołyński”, it can be said that the magazine fully meets its objectives and plays an educational and informative role. The news it covers reaches many Polish recipients who live in Ukrainian environment and cannot obtain such information from other sources. This magazine adequately shapes the national consciousness of the Poles living in Ukraine. It is a necessary source of information and both Polish and Ukrainian authorities should be interested in maintaining it.
Źródło:: Łódzkie Studia Teologiczne; 2014, 23, 1; 51-66
1231-1634
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:: Stosunek Polaków litewskich do zapisu nazw osobowych w postaci oryginalnej
The Attitude of Poles from Lithuania to the Writing of Personal Names in Their Original Form
Autorzy:: Geben, Kinga
Titaniec, Elżbieta Julita
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28407980.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:: nazwy osobowe
mniejszość polska
Litwa
polityka językowa
spelling of names and surnames
Polish minority
Lithuania
language policy
Opis:: Celem artykułu jest analiza postaw i motywacji 100 litewskich Polaków, pochodzących głównie z homogenicznych kulturowo polskich rodzin, w zakresie oceny zapisu i zmian w zapisie nazw osobowych. Badanie ilościowe opiera się na analizie kwestionariusza świadomościowego przeprowadzonego wśród litewskich Polaków w wieku 34-70 lat. Niniejszy artykuł nie tylko nakreśla istniejące ramy prawne dotyczące tej kwestii, ale także wyjaśnia dominujące postawy mniejszości polskiej w odniesieniu do perspektywy zapisu nazwisk i imion litewskich mniejszości narodowych zgodnie z oryginalnym brzmieniem fonetycznym, aczkolwiek bez włączania znaków diakrytycznych. Analiza ankiet wykazała, że 57% respondentów wyraziło chęć do skorzystania z możliwości, jakie dają proponowane zmiany legislacyjne, podczas gdy 25% było przeciwnych zmianom. Wśród motywów skłaniających do zmian dominuje dążenie do zachowania i kultywowania języka polskiego. Niniejszy artykuł przyczynia się do głębszego zrozumienia dynamiki zmian tożsamościowych w społeczeństwach wielokulturowych ze względu na stosunek do kwestii językowych.
The article aims at analysing the attitudes and motivations of a group of 100 Lithuanian Poles, mainly from culturally homogeneous Polish families, regarding the evaluation of the spelling and the changes in the spelling of personal names. The quantitative study is based on the analysis of an awareness questionnaire conducted among Lithuanian Poles aged 34–70. This article not only outlines the existing legal framework on this issue, but also explains the dominant attitudes of the Polish minority towards the prospect of transcribing the surnames and first names of Lithuanian national minorities according to the original phonetic sound, albeit without the inclusion of diacritical marks. The analysis of the questionnaires showed that 57% of the respondents expressed their willingness to take advantage of the opportunities offered by the proposed legislative changes, while 25% were against the changes. Among the motivations for change, the desire to preserve and cultivate the Polish language dominated. This article contributes to a deeper understanding of the dynamics of identity change in multi cultural societies with respect to atitudes towards language issues.
Źródło:: Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 60-72
0551-5343
Pojawia się w:: Poradnik Językowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:: Mariupolacy
Mariupoles
Autorzy:: Bonusiak, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/579629.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: MARIUPOL
MNIEJSZOŚĆ POLSKA
KONFLIKT
SEPARATYŚCI
EWAKUACJA
MEDIA
STOSUNKI POLSKO-UKRAIŃSKIE
POLISH MINORITY
CONFLICT
SEPARATISTS
EVACUATION
POLISH-UKRAINIAN RELATIONS
Opis:: Poniższy tekst przedstawia zarys dziejów i funkcjonowania środowiska polskiego zamieszkałego w Mariupolu na Ukrainie. W pierwszej części opracowania główną uwagę poświęcono charakterystyce działalności Polaków skupionych w miejscowych strukturach polonijnych oraz ich aktywności w ramach Kościoła rzymskokatolickiego. Gros rozważań poświęcone zostało okresowi minionych 15 lat XXI wieku, choć w celu zrozumienia istoty położenia Mariupolaków sięgnięto również po omówienie wybranych aspektów z wcześniejszych dwustu lat dziejów miasta. Druga część poświęcona została zabiegom mającym na celu doprowadzenie do ewakuacji z zagrożonego wojną miasta osób polskiego pochodzenia. Omówiony został proces organizacji tego przedsięwzięcia oraz jego wykonanie. Scharakteryzowano zabiegi mające na celu doprowadzenie do legalizacji pobytu przybyszy, rozsiedlenia Mariupolaków w poszczególnych polskich ośrodkach oraz ułatwienia i adaptacji do nowych warunków funkcjonowania. Zasygnalizowano również możliwości funkcjonowania osób pozostałych w Mariupolu. Integralną częścią rozważań jest zaprezentowanie różnych form pomocy udzielanych przez Polskę i Polaków potrzebującym zarówno na Ukrainie, jak i na terenie Polski. Elementem rozważań jest także prezentacja i ocena zachowań władz państwowych, opozycji politycznej, mediów i samych Polaków w stosunku do dążeń osób polskiego pochodzenia zamieszkałych w Mariupolu.
The article outlines the history and functioning of the Polish community residing in Mariupol, Ukraine. The first part of the paper focuses on the characteristics of Poles within the local Polish community structures and their actions within the Roman Catholic Church. A great deal of the discussion is devoted to the past 15 years, but some aspects of the previous two hundred years of the city’s history are also reported in order to understand the essence of the Mariupoles’ position. The second part is dedicated to efforts aimed at evacuating citizens of Polish descent from a city at risk of war. The process of its organizing and implementation is touched upon. Actions conducted to legalize newcomers’ stay, relocate Mariupoles to Polish centers, as well as facilitate and help them to adapt to the new conditions are characterized. The viability of those people who remained in Mariupol is also indicated. An integral part of this paper is unveiling forms of aid granted by Poland and Polish people to the needy both in Ukraine and on the territory of Poland. Attention is given to the presentation and evaluation of the behavior of the government, the political opposition, the media and the Poles themselves in relation to the aspirations of people of Polish origin living in Mariupol.
Źródło:: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2018, 44, 1 (167); 277-303
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:: Stosunki władzy na linii Smetona–Voldemaras. Rola organizacji Żelaznego Wilka w litewskim systemie politycznym
Autorzy:: Malužinas, Martinas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2050966.pdf
Data publikacji:: 2022-01-14
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Antanas Smetona
Augustinas Voldemaras
Iron Wolf
political system
coup d’etat
Voldemarists
Polish minority
Jewish minority
Żelazny Wilk
system polityczny
zamach stanu
voldemaryści
mniejszość polska
mniejszość żydowska
Opis:: Podejmując problematykę rozwoju i roli stosunków między Antanasem Smetoną a Augustinasem Voldemarasem oraz grup ich zwolenników w litewskim systemie politycznym w latach 1926–1940, należy wskazać podstawowe elementy, które przyczyniły się do wywołania konfliktu pomiędzy dwoma przywódcami Związku Narodowców, a mianowicie znaczenie tajnych organizacji paramilitarnych (takich jak Żelazny Wilk) w reżimie Smetony i Voldemarasa, kwestię ideologii i myśli politycznej oraz politykę wewnętrzną wobec mniejszości narodowych na Litwie. Zakres przedmiotowy artykułu wytycza konflikt w łonie partii rządzącej. Zakres podmiotowy natomiast odnosi się do prezydenta Republiki Litewskiej Antanasa Smetony, premiera Augustinasa Voldemarasa oraz działalności organizacji voldemarystów. Zakres terytorialny obejmuje ziemie litewskie oraz obszary będące pod administracją litewską (m.in. obszar Kłajpedy). Ramy chronologiczne pola badawczego wyznaczają lata 1926–1940.
When addressing the issues of the development and role of the relations between Antanas Smetona and Augustinas Voldemaras and their supporters’ groups in the Lithuanian political system in 1926–1940, it is necessary to point out the essential elements that contributed to the conflict between the two leaders of the Nationalist Union, namely the importance of secret paramilitary organisations (such as the Iron Wolf) in Smetona’s and Voldemaras’ regime, the question of ideology and political thought, and domestic policy towards national minorities in Lithuania. The conflict within the ruling party determines the subject scope of the article, while the subjective content refers to the President of the Republic of Lithuania Antanas Smetona, Prime Minister Augustinas Voldemaras, and activities of the Voldemarists. The territorial scope covers the Lithuanian lands and the areas under the Lithuanian administration (including the area of Klaipeda). The chronological framework of the research spans the period between 1926 and 1940.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2022, 128, 1; 937-958
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce z perspektywy geografii politycznej
National and ethnic minorities in Poland from the perspective of political geography
Autorzy:: Rykała, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/965406.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: national minority
ethnic minority
Polska
political geography
mniejszość narodowa
mniejszość etniczna
polska
geografia polityczna
Opis:: Mniejszości narodowe i etniczne, mimo niewielkiego udziału w strukturze ludności współczesnej Polski, przyczyniły się do powstania wyjątkowego pod względem narodowo-konfesyjnym dziedzictwa polskiej przestrzeni. Stosując podejście geograficzno- -polityczne dokonano próby uchwycenia, zrozumienia i wyjaśnienia procesu przemian narodowościowo-etnicznych ludności Polski, prowadzącego do ukształtowania się jej współczesnego oblicza.
The preponderance of people of Polish nationality who are followers of the Roman Catholic Church does not make Poland a state of one nation and denomination. In addition to the national and religious majority, Poland also includes national, ethnic and Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce z perspektywy geografii politycznej religious minorities. Their presence is stressed not only because in democratic countries such as Poland the protection of these groups is very important. In the case of Poland, it is crucial that throughout its history it has been a multicultural country with representatives of various national and religious groups living together. Minorities occurring in contemporary Poland, despite their numerically small share in the overall population, are a testament to the unique national and religious heritage of Polish land. The general aim of this article is to present the communities that kept their national and ethnic identity in this special cultural context, differing from the majority of Poles in their national (partially coincident with denominational) affiliation. This general objective will be achieved through several detailed objectives including: a retrospective analysis of the recognition of ethnic issues (including minorities) by the political geography, the identification, determining the number and location, as well as an analysis of legal positions of national and ethnic minorities in contemporary Poland.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2014, 17
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:: Ludność polska w wieloetnicznych regionach Litwy, Łotwy i Białorusi
The Polish population in multi-ethnic regions of Lithuania, Latvia and Belarus
Autorzy:: Kowalski, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/965549.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Vilnius region
Latgale region
Hrodna region
Polish minority
multiethnic regions
ethnic relations
mniejszość polska
regiony wieloetniczne
stosunki narodowościowe
Wileńszczyzna
Łatgalia
Grodzieńszczyzna
Opis:: The aim of the paper was to compare the situation of the Polish minority in the three bordering countries: Lithuania, Latvia and Belarus. Despite similar historical circumstances contemporary groups of Polish minority in the lands of former Grand Duchy of Lithuania and Polish Livonia living in the different socio-economic and political conditioning. This situation affecting their relations with other ethnic groups and state authorities. All of the researched areas – Vilnius region in Lithuania, Latgale region in Latvia, Hrodna region in Belarus – are multicultural. In all, owing to special circumstances of Eastern Slavic-Baltic ethnic borderland, a compact Polish ethnic area was formed. Despite the deportation and postwar emigration of Poles and despite that areas inhabited by them belong to three different states, the Polish population still represents a significant proportion of the population, affecting the local socio-cultural and political life. The analysis of census data and maps indicates the progressive decrease of the Polish population and retreat of Polish ethnic area. However, recent censuses show the vary – depending on the region – processes. In Lithuania the stabilization of the ethnical structure of the population is observed. Despite the hostile attitude of Lithuanian nationalists and state authorities that often remain under their influence, Polish population takes advantage of the civil rule of law to consolidate its assets. In Belarus further melting of Polish ethnic area is observed, associated with a decrease in the number of Poles, both in absolute and relative terms. This can be combined with both the difficult situation of the Polish population in the Soviet period (no schools and other Polish institutions), and the current socio-political situation in Belarus. Under Lukashenka’s dictatorial rule the Polish minority action is merely tolerated. Government support the policy of the tsarist and Soviet authorities, under which local Poles were considered as regional (Catholic) branch of the Belarusian people. Paradoxically, the relatively best situation concern the Polish population in Latvia, where Polish community is the least numerous, both in absolute and relative terms. The clear revival of Polish socio-cultural, and even increasing participation of Poles in some areas, can be observed. The Latvian authorities are positively oriented to the Polish socio-cultural initiatives, seeing the Polish movement as a counterweight to the demographic dominance of East Slavic population (Russians, Belarusians, and Ukrainians) in the south-eastern part of the country.
Pomimo podobnych uwarunkowań historycznych mniejszość polska, zamieszkująca tereny dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Inflant Polskich, w zależności od miejsca zamieszkania (Litwa, Łotwa, Białoruś) znajduje się w odmiennej sytuacji społeczno-gospodarczej i polityczno- -ustrojowej. Odciska się to na relacjach mniejszości polskiej z innymi grupami etnicznymi oraz władzami państwowymi. Analiza sytuacji sugeruje, iż pod wieloma względami najlepsze warunki dla pielęgnowania swojej odrębności (pomimo niewielkiej liczebności) ma mniejszość polska na Łotwie. Na przeciwległym krańcu, choć najliczniejsza, znajduje się mniejszość polska na Białorusi.
Źródło:: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 205-237
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:: Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:: Comparative analysis of the political activity of the Polish minority in Ukraine and the Ukrainian minority in Poland in 1990-2015 (based on pilot studies from 2014-2015)
Analiza porównawcza aktywności politycznej mniejszości polskiej na Ukrainie oraz mniejszości ukraińskiej w Polsce w latach 1990-2015 (na podstawie badań pilotażowych z lat 2014-2015)
Autorzy:: Łodziński, Sławomir
Rudnicki, Sergiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/450323.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: political activity
political representation
protection of national minorities
theUkrainian minority in Poland
the Polish minority in Ukraine
aktywność polityczna
reprezentacja polityczna
ochrona mniejszości narodowych
mniejszość ukraińska w Polsce mniejszość polska na Ukrainie
Opis:: &e article tries to analyze the participation and political representation of the Polish minority in Ukraine and the Ukrainian minority in Poland in the period 1990-2015. Its meaning stems from at least several reasons. Firstly, because the both states officially accepted national minorities a´er 1990, they have introduced institutional arrangements of protection of their rights and have signed the major international documents in this area. Secondly, because the process of adaptation of European standards of minority protection took place in both countries in the situation of deep democratic changes and market reforms. Hence, the question of the role of minority policy in this has emerged. &irdly, because the both countries are linked to one another because of a shared common history that sometimes divides societies and public opinion in these states and the political activity of both groups can increase or diminish these socio-political divisions. In the case of the Polish minority in Ukraine this article draws attention to the lack of political representation at country level and its limited activity as the Polish group at the local level (based on the Zhytomyr example). On the other hand in the case of the Ukrainian minority in Poland the article highlights the process of gradual decline of its political activity on the country level (as a result of the spatial dispersion of this group and the absence of a political partner on the country political scene) while we may observe its political activity at the local level.
Artykuł podejmuje analizę uczestnictwa i reprezentacji politycznej mniejszości polskiej na Ukrainie i mniejszości ukraińskiej w Polsce w latach 1990-2015. Jej znaczenie wynika z co najmniej kilku powodów. Po pierwsze oba państwa oficjalnie zaakceptowały po 1990 r. mniejszości narodowe, wprowadziły sprzyjające im rozwiązania instytucjonalne oraz podpisały i ratyfikowały główne dokumenty międzynarodowe w tej dziedzinie. Po drugie adaptacja europejskich standardów ochrony mniejszości nastąpiła w obu krajach w sytuacji demokratycznych zmian ustrojowych oraz reform rynkowych. Stąd pojawiło się pytanie o rolę polityki wobec mniejszości w sytuacji trudnych zmian prawnych i społecznych. Po trzecie oba kraje są powiązane ze sobą ze względu na wspólną historię, która czasami bardzo dzieli oba społeczeństwa i opinię publiczną, a aktywność polityczna obu grup może zwiększać albo zmniejszać te podziały społeczno-polityczne. Artykuł w wypadku mniejszości polskiej na Ukrainie zwraca uwagę na brak jej reprezentacji politycznej na poziomie ogólnokrajowym i niewielką jej aktywność jako grupy polskiej na poziomie lokalnym (przykład Żytomierza). Z kolei w przypadku mniejszości ukraińskiej w Polsce artykuł podkreśla proces stopniowego zmniejszenia jej aktywności politycznej na poziomie ogólnokrajowym (co wynika z rozproszenia przestrzennego tej grupy i braku politycznego partnera na scenie krajowej) i jednocześnie wzrost jej aktywności na poziomie lokalnym.
Źródło:: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2017, 7; 233-278
2084-848X
Pojawia się w:: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:: UKRAIŃSCY POLACY WOBEC KONFLIKTU NA UKRAINIE (2013–2015)
POLISH PEOPLE IN UKRAINE AND (VIS A VIS) THE CONFLICT IN UKRAINE (2013–2015)
Autorzy:: Bonasiuk, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/961139.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: MNIEJSZOŚĆ POLSKA
UKRAINA
KONFLIKT
KRYM
DONBAS
ROSJA
SEPARATYŚCI
POSTAWY SPOŁECZNE
POLISH MINORITY
UKRAINE
CONFLICT
CRIMEA
THE DONBASS
RUSSIA
SEPARATISTS
SOCIAL ATTITUDES
Opis:: Poniższy tekst przedstawia postawy Polaków zamieszkałych na Ukrainie wobec konfliktu mającego miejsce na terenie Ukrainy w okresie 2013–2015. Uwagę poświęcono głównie zaprezentowaniu postaw społecznych przyjmowanych przez poszczególne grupy społeczności polskiej. W celu pełniejszego zrozumienia sytuacji w artykule zarysowano również tło polityczne omawianej sytuacji oraz ogólnie scharakteryzowano wybrane elementy zachowań prezentowanych przez całość społeczeństwa ukraińskiego. W artykule zaprezentowana została próba uogólnienia sytuacji poprzez zaproponowanie koncepcji podziału mniejszości polskiej wg przyjmowanych zachowań i postaw z uwzględnieniem położenia poszczególnych grup polskich. Obejmuje ona następujące propozycje: bierni, zaangażowani, zapomniani, uchodźcy, ewakuowani, okupowani.
The article presents the attitudes of Polish people living in Ukraine towards the conflict taking place in that country between 2013 and 2015. Special attention was given to the presentation of attitudes adopted by various groups of the Polish community. In order to better understand the case, the article also outlines the political background of the situation in question and generally characterizes selected elements of behaviours presented by the whole Ukrainian society. The following text presents an attempt to generalize the position of Polish people in Ukraine by proposing a classification of the Polish minority by adopted behaviours and attitudes, taking into account the status of particular Polish groups. The classification includes the following types: passive, involved, forgotten, refugees, evacuees, occupied.
Źródło:: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2016, 42, 1 (159); 5-24
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:: Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:: BRYTYJSCY POLACY – POLSCY BRYTYJCZYCY: OSIĄGNIĘCIA MŁODEGO POKOLENIA EMIGRACYJNEGO W ZAKRESIE JĘZYKA OJCZYSTEGO NA PODSTAWIE ANALIZY EGZAMINU GENERAL CERTIFICATE OF SECONDARY EDUCATION (POLISH)
The British Polish – the Polish British: achievements of the younger generation of emigrants in the mother tongue based on an analysis of General Certificate of Secondary Education (Polish)
Autorzy:: Łączek, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/442947.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:: bilingual education
exolingual environment
General Certificate of Secondary Education (Polish)
(Polish) ethnic minority
English as a foreign/ second/ additional language
glottodidactics
edukacja dwujęzyczna
środowisko egzolingwalne
General Certificate of Secondary Education (j.polski)
(polska) mniejszość etniczna
angielski jako język obcy/drugi/dodatkowy
glottodydaktyka
Opis:: The article concentrates on achievements of the younger generation of emigrants in the mother tongue based on an analysis of General Certifi¬cate of Secondary Education (Polish). At its beginning, the author lays out some of the issues concerned with bilingual glottodidactics and Polish education abroad (the latter is presented in an exolingual context; here: based on England). In the further course, a reference is made to English educational system with a particular stress put on Key Stage 4 examinations, that is General Certificate of Secondary Educa-tion (here: in Polish). The data gathered come from one of the AQA centres in which the author of the present text worked.
Źródło:: Neofilolog; 2017, 49/2; 257-272
1429-2173
Pojawia się w:: Neofilolog
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:: Polacy we współczesnej Republice Łotewskiej. Społeczno-kulturalna aktywność mniejszości polskiej
Poles in the contemporary Republic of Latvia. Social and cultural activities of the Polish minority
Autorzy:: Rymajdo, Wiesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1390586.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: nflanty Polskie
Łotwa
Łatgalia
mniejszość polska
organizacje polskie
szkolnictwo polskie
spis powszechny
Polish Livonia
Latvia
Latgale
Polish minority
Polish organisations
Polish school system
census
Opis:: Niniejszy artykuł przedstawia sytuację demograficzną, polityczną i społeczną Polaków we współczesnej Republice Łotewskiej. Na podstawie badania wyników łotewskiego spisu powszechnego z 2011 r. omówiona została perspektywa demograficzna mniejszości polskiej. Po 1991 r. w wyniku przychylności władz łotewskich społeczność polska odzyskała możliwość działalności organizacyjnej. Opracowanie pokazuje proces odbudowy struktur organizacyjnych polskiej społeczności. Ukazany został również proces tworzenia od podstaw szkolnictwa polskiego, a także obecne wyzwania szkół polskich związane zarówno z ich wewnętrznymi problemami, jak i z długofalową polityką władz łotewskich. Praca przedstawia również największe problemy Polaków na Łotwie, oraz rysuje możliwe perspektywy ich rozwiązania przy pomocy władz i organizacji polskich.
This article presents the demographic, political and social situation of Poles in the contemporary Republic of Latvia. Based on the results of the Latvian census of 2011 the demographic perspective of the Polish minority has been discussed. After the year 1991 as a result of a favourable attitude of the Latvian authorities the Polish community regained the possibility of organisational activity. This study shows the process of reconstructing organizational structures of the Polish community. Also, the process of creating the Polish school system from the ground up has been shown as well as the current challenges faced by Polish schools connected both with their internal problems and a long-term policy of the Latvian authorities. This work also presents the major problems of Poles in Latvia and outlines possible perspectives for solving them with the help of Polish authorities and organisations.
Źródło:: Studia Podlaskie; 2018, 26; 169-190
0867-1370
Pojawia się w:: Studia Podlaskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:: Uwarunkowania duszpasterstwa litewskiej mniejszości narodowej w Polsce
Conditions of the Pastoral Care in the Lithuanian National Minority in Poland
Autorzy:: Sawicki, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1018641.pdf
Data publikacji:: 2017-01-24
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: pastoral care
lithuanian national minority
Polska
duszpasterstwo
litewska mniejszość narodowa
Polska
Opis:: Jedną z mniejszości narodowych w Polsce są Litwini. Mieszkają oni przede wszystkim na Suwalszczyźnie w pobliżu granicy Polski z Litwą. Niniejszy artykuł prezentuje nauczanie Kościoła dotyczące mniejszości narodowych. Stanowi on próbę ukazania historyczno-politycznych, społeczno-demografi cznych i eklezjalnych uwarunkowań duszpasterstwa litewskiej mniejszości narodowej w Polsce, a szczególnie w diecezji ełckiej, gdzie Litwinów mieszka najwięcej. Czasami trudności litewskiej mniejszości narodowej bywają nadmiernie eksponowane i nagłaśniane poprzez jej liderów, nie zawsze są one rozwiązywane drogą dialogu i prowadzą do prawdziwego porozumienia. Autor artykułu dostrzega potrzebę budowania mostów między wiernymi narodowości litewskiej i polskiej oraz wskazuje na dialog pastoralny jako priorytet działalności duszpasterskiej wśród litewskiej mniejszości narodowej.
The Lithuanians are one of the national minorities in Poland. They mainly live in the Suwałki Region near the border between Poland and Lithuania. This article presents the teaching of the Church on national minorities. It is an attempt to show historical, political, socio-demographic and ecclesial conditions of the pastoral care in the Lithuanian national minority in Poland, especially in the diocese of Ełk where the Lithuanian population is mostly represented. The diffi culties of the Lithuanian national minority are sometimes excessively exposed and publicized by its leaders and not always resolved through dialogue leading to genuine agreement. The author points to a need for building bridges between Lithuanian and Polish Christians and considering pastoral dialogue to be a leading pastoral activity in the Lithuanian national minority.
Źródło:: Teologia Praktyczna; 2017, 18; 119-133
1642-6738
Pojawia się w:: Teologia Praktyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:: Słownictwo pola semantycznego „Edukacja i wychowanie” w moskiewskiej gazecie „Trybuna Radziecka” z lat 1927–1938
Vocabulary of the semantic field “Education” in the Moscow newspaper “Trybuna Radziecka” from the years 1927–1938
Autorzy:: Graczykowska, Tamara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/481893.pdf
Data publikacji:: 2020-03-31
Wydawca:: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:: mniejszość polska
ZSRR
prasa polskojęzyczna
okres międzywojenny
pole semantyczne
edukacja i wychowanie
słownictwo
Polish minority
the USSR
Polish-language press
interwar period
semantic field
education system
vocabulary
Opis:: „Polska autonomia socjalistyczna” w ZSRR istniała w latach 1925–1935. Dzięki niej władze radzieckie w sposób bardzo aktywny i konsekwentny dążyły do sowie-tyzacji mniejszości polskiej. Jednym z istotnych elementów radzieckiego eksperymentu polonijnego było kształcenie młodzieży polskiej w ZSRR. Na łamach „Trybuny Radzieckiej”, która była centralną gazetą polskojęzyczną w ZSRR w okresie międzywojennym, bardzo często poruszano tematy związane z funkcjo-nowaniem polskich placówek oświatowych, wiele miejsca poświęcano sprawom edukacji i wychowania młodego pokolenia Polaków. Ekscerpcja „Trybuny Radzieckiej” zaowocowała bogatym spisem wyrazów należących do pola semantycznego „Edukacja i wychowanie”.Celem artykułu jest prezentacja jednostek wchodzących w skład tego pola. Mate-riał leksykalny został podzielony na 12 pól szczegółowych, w których wyodrębniono m.in. nazwy rodzajów szkół, kierunków; nazwy przedmiotów i dyscyplin naukowych; nazwy pomieszczeń w placówkach oświatowych; nazwy stopni szkolnych itd.Analiza pokazała, że słownictwo obejmujące pole semantyczne „Edukacja i wycho-wanie”, pozostawało pod ogromnym wpływem języka rosyjskiego. Większość zaprezen-towanych wyrazów to zapożyczenia z języka rosyjskiego.
This paper, whose aim is to present the large semantic field “Education”, contains words related to the general educational system, is divided into two parts. In the first section, the author characterizes the Soviet Polish diaspora experiment in the interwar period as giving people of Polish origin autonomy, whose overriding goal was to sovietise and educate the ideal Pole, a Polish citizen speaking Polish. Thanks to auton-omy, there appeared the possibility of education in Polish (Polish primary and secondary schools, higher education). But the Polish educational system was a part of Soviet education – the most important tools for the indoctrination and sovietisation of all nationalities, including the Polish minority. The second part presents vocabulary related to the educa-tional system extracted from “Trybuna Radziecka” (1927–1938, Moscow) – probably the most important press instrument of Polish publishing houses in the USSR. The semantic field “Education” contains the names of schools (e.g. komwuz, likbez, rabfak), names of subjects (e.g. ped-praktyka, społecznoznawstwo) and names of pupils (e.g. otlicznik, uczlot). Almost all items are borrowed from the Russian language.
Źródło:: Acta Polono-Ruthenica; 2020, 1, XXV; 103-118
1427-549X
Pojawia się w:: Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:: Rola radia, portali internetowych oraz mediów społecznościowych tworzonych przez Polaków na Litwie w kształtowaniu tożsamości narodowej
The role of radio, internet portals and social media created by Poles in Lithuania in shaping the national identity of the Polish minority
Autorzy:: Jarota, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/502025.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:: radio
media polskie
portal internetowy
media społecznościowe
Polacy na Litwie
tożsamość narodowa
mniejszość polska
Polish media
Internet portal
social media
Polish people in Lithuania
national identity
Polish minority
Opis:: Since the early 1990s, the process of building a national identity among Polish minorities living on the territory of the Republic of Lithuania has clearly intensified. On the one hand, new Polish media initiatives have recently appeared in the digital space, where, until recently, the Polish community has not been widely represented. The first one is Wilnoteka - a multimedia web-based application, which uses the experience and materials of the television studio in Vilnius. Apart from Wilnoteka, Infopol has had an online versions of the daily Vilnius Kurier, Vilnius weekly and Vilnius Magazine for several years. In 2012 Delfi launched the project “Polish schools in Lithuania”, which resulted in a network of Internet portals building relationships between students and teachers in the Republic of Lithuania. Radio by the Neris has been one of the main centers of Polish thought and culture in Lithuania for over twenty years. It also operates several blogs and fanpages devoted primarily to Vilnius. However, the internet does not have professional media reaching to English speaking community of Polish origin who come from the present territory of the Republic of Lithuania and who live around the world. The editors of the Polish media pay attention to the fast expansion of Russian media in Lithuania and low activity of the Polish media. Therefore, we should consider what activities should be taken by the Polish authorities in order to form right conditions for the development of Polish television in Lithuania. Moreover, the media offer should be expanded and should include historical themes, for example the analysis of the fate of the Poles worldwide after 1945.
Źródło:: Łódzkie Studia Teologiczne; 2014, 23, 1; 31-38
1231-1634
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:: Prawne aspekty położenia mniejszości narodowych na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym
Legal aspects of the situation of ethnic minorities in Upper Silesia in 1918–1939
Autorzy:: Maciejewski, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/596231.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: mniejszość narodowa
prawo
konwencja
Polska
Niemcy
ethnic minority
law
convention
Polska
Germany
Opis:: This paper discusses the legal situation of German and Polish ethnic minorities in Upper Silesia, which was divided between Germany and Poland in the wake of uprisings (1919–1921) and the plebiscite of march 1921. The discussion concentrates on the provisions of the Upper Silesia Convention (known also as the Geneva Convention) concluded by the German Reich and the Republic of Poland for fifteen years under the auspices of the League of nations in May 1922. Emphasis is laid on the main provisions, including the so-called fundamental rights of minorities (Art. 64–68), which were meant to ensure equal treatment and free development in the spheres of language, education, religion, etc. to ethnic minorities. The discussion also touché upon other issues – which were not fully regulated by the Convention – concerning the interpretation of the term “ethnic minority” at the League of Nations and the other organizations and institutions (Inter- -Allied Mixed Commission for Upper Silesia), as well as in the prevailing legal opinions in Germany and Poland at the time. On the example of the views of such jurists as Bruns, Flachtbarth, Walz, Cybichowski, Kierski and Kostanecki, arguments and controversies are shown which surrounded the criteria for defining ethnic minorities. Over this matter two views clashed. The first and more popular held a person to be member of an ethnic minority if he or she expressed their bona fide will to be counted as one (subjective criterion). The second was based on the assumption of objective membership in an ethnic minority (criteria of language, religion, culture and tradition). In the author’s opinion, the Upper Silesia Convention contributed to the reduction of ethnic tensions in the area where it was enforced.
Źródło:: Studia Prawno-Ekonomiczne; 2014, XCI (91)/1; 63-86
0081-6841
Pojawia się w:: Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:: Wpływ „Głosu znad Niemna” – organu prasowego Związku Polaków na Białorusi, na kształtowanie propolskich postaw młodzieży
The influence of “Głos znad Niemna” – a publication of the Union of Poles in Belarus on shaping pro-Polish attitudes among young people
Autorzy:: Klimaszewski, Zbigniew Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/502203.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:: mniejszość polska na Białorusi
prasa polska na Białorusi
pismo „Głos znad Niemna na uchodźstwie"
Polish minority in Belarus
Polish press in Belarus
publication “A voice from Neman River in Exile”
Opis:: An important instrument of the work of the Union of Poles in Belarus is its publication “Głos znad Niemna”, currently coming out with a note „in Exile”. Above all this weekly plays a significant social role: (1) – it causes the increase of the Polish minority rights; (2) – it strengthens the sense of national identity of our compatriots; (3) – transmits unadulterated (which means true) information to Poles in Belarus; (4) – supports the development of Polish community education; (5) – has an influence on the formation of pro-Polish youth attitudes in Belarus. „Głos znad Niemna na Uchodźstwie” („A voice from the Neman River in Exile” ) deepens personal and spiritual development of its readers. Its great importance is also appreciated by the Polish authorities and for this reason Polish people financially support the publication of this weekly.
Źródło:: Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 3; 89-109
1231-1634
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:: ДЕРЖАВНА ЕТНОПОЛІТИКА ДОБИ УКРАЇНСЬКОЇ ЦЕНТРАЛЬНОЇ РАДИ (НА ПРИКЛАДІ ПОЛЬСЬКОЇ НАЦІОНАЛЬНОЇ МЕНШИНИ)
Etnopolityka Ukraińskiej Centralnej Rady (na przykładzie polskiej mniejszości narodowej)
The state national policy in the period of the Ukrainian Central Rada (on the example Polish national minority)
Autorzy:: Лазарович, Микола
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/550542.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
Tematy:: Centralna Rada
mniejszość polska
narodowo-osobista autonomia stosunki międzyetniczne
polityka kulturalna i oświatowa
Central Rada
the Polish national minority national-personal autonomy interethnic relations
the cultural and educational policy
Opis:: Autor bada główne tendencje w polityce Centralnej Rady w sprawie mniejszości narodowych. Analizu-je zasady funkcjonowania Ministerstwa Spraw Polskich. Szczególną uwagę przywiązuje do zbadania kulturalnej i edukacyjnej działalności mniejszości polskiej. Uważa, że warunki dla rozwoju mniejszości narodowych na Ukrainie były w badanym okresie korzystne.
The basic tendencies of the Ukrainian Central Rada policy in relation to national minorities were analyzed. Also the principles of Ministry of Polish affairs’ functioning were examined. Significant attention was given to cultural and educational activities of the Polish minority. It has been found out that the conditions for development of national minorities in UNR were favorable.
Źródło:: Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne; 2013, 1; 207-223
2300-1739
Pojawia się w:: Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:: Організація та функціонування німецькомовних навчальних закладів у Галичині (1919—1939)
Organization and Functioning of German-Language Education Establishments in Galicia (1919—1939)
Autorzy:: Ruda, Oksana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27316019.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Polska
Galicja
placówki oświatowe
mniejszość niemiecka
polityka regionalna
Polska
Galicia
educational institutions
German minority
regional policy
Opis:: Artykuł poświęcony został rozwojowi szkolnictwa niemieckiego w Galicji w latach 1919—1939. Z prowadzonych rozważań wynika, że działania polskich władz, mające na celu reorganizację niemieckich placówek oświatowych, skomplikowały nauczanie dzieci narodowości niemieckiej w ich języku ojczystym i doprowadziły do rozwoju utrakwistycznych szkół publicznych. Pragnienie przedstawicieli mniejszości niemieckiej w Galicji, by uczyć swoje dzieci w języku ojczystym, zachęciło ich do rozwijania prywatnych szkół podstawowych i średnich. W rezultacie około 60 procent dzieci narodowości niemieckiej w regionie uczęszczało do szkół z ich macierzystym językiem nauczania.
The article focuses on covering the functioning of German schools in the interwar Galicia, which developed in less favorable conditions than those in other Polish territories. This was due to the fact that the Polish authorities pursued different national, linguistic, and educational policies towards Germans in various areas inhabited by this minority. As a result, the German population of Galicia underwent assimilation, while German-language schools of the land were partially converted to utraquist schools by the government. Attempting to resist such policy, German public, political, and religious activists focused their activities on the development of private German-language educational establishments of various kinds, having achieved about 60 % of German children in the areas receiving primary education in their native language.
Źródło:: Wieki Stare i Nowe; 2023, 18, 23; 1-16
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:: Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:: Polska migracja do Szkocji po akcesji do Unii Europejskiej
The Polish Migration to Scotland after the Accession of Poland to the European Union
Autorzy:: Czapiewski, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1367755.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: integration
ethnic minority
Scotland
Great Britain
Polska
migration
mniejszość etniczna
Szkocja
Wielka Brytania
Polska
migracja
integracja
Opis:: Artykuł ma na celu analizę procesu polskiej migracji do Szkocji po roku 2004, przy wykorzystaniu metod ilościowych oraz jakościowych. Migracja opisywana jest w dwóch podstawowych wymiarach: za pomocą określenia skali przepływów migracyjnych (flow), tj. napływu i odpływu migrantów, oraz liczby cudzoziemców w danym czasie na terenie kraju (stock). W badaniach jakościowych kluczowe jest określenie motywacji, strategii migracyjnych, podejmowanych aktywności oraz mechanizmów integracji z lokalną społecznością. Analizy takie, prowadzone w niniejszym artykule, zostały uzupełnione o wprowadzający opis możliwych źródeł informacji na gruncie brytyjskim. W artykule uwzględniono również tło historyczne migracji polsko-szkockich oraz ogólnobrytyjski kontekst, nieodzowny w tym przypadku, jako że Szkocja formalnie stanowi wyłącznie część składową Zjednoczonego Królestwa.
The article contains an analysis of the process of the Polish migration to Scotland after 2004 based on quantitative and qualitative methods. Migration is described in two basic dimensions: by defining the size of the flows, i.e. the inflow and outflow of migrants, and the number of foreigners in the country in a given time. In qualitative methods the key elements are motives, migration strategy, activities migrants engage in and mechanisms of integration with the local community. Such analyses carried out in the present article have been supplemented with an introductory description of possible British sources of information. A historical background of the Polish migration to Scotland has also been taken into consideration in the article, and so has the overall British context, which was indispensable in this case, as Scotland is part of the United Kingdom.
Źródło:: Przeszłość Demograficzna Polski; 2016, 38, 3; 151-175
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:: Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:: Represje i wojna w narracjach biograficznych Polaków z Żytomierszczyzny, Kijowszczyzny i Podola
Repressions and War in the Biographical Narratives of Poles Living in Zhytomyr, Kyiv and Podolia Regions
Autorzy:: Wylegała, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2135385.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: pamięć biografi czna
asymetria pamięci
analiza narracji
mniejszość polska na Ukrainie
represje stalinow
doświadczenie
biographical memory
asymmetry of the memory
narrative’s analysis
Stalin’s repressions
Polish minority in Ukraine
experience
Opis:: Artykuł prezentuje miejsce wojny i represji stalinowskich w narracjach biograficznych Polaków z Ukrainy Centralnej. Tekst powstał na podstawie analizy treści 63 wywiadów. Szczegółowej analizie poddane zostały 4 wybrane wywiady, reprezentujące najbardziej typowe struktury narracyjne. Celem było pokazanie wpływu oficjalnej sowieckiej pamięci II wojny światowej na kształtowanie się tożsamości najstarszego pokolenia Polaków z Żytomierszczyzny, Kijowszczyzny i Podola. Jak wszyscy mieszkańcy radzieckiej Ukrainy, mniejszość polska poddana była po wojnie silnej propagandzie państwowej, która gloryfikowała zwycięstwo ZSRR w wojnie z Niemcami i przemilczała represje z lat trzydziestych. W tej sytuacji pamięć biograficzna rozmówców sprzeczna była z pamięcią oficjalną. Analizowane wywiady reprezentują różne sposoby negocjowania własnej tożsamości w sytuacji, którą można nazwać asymetrią pamięci biograficznej i zbiorowej. Są to: negowanie części własnego doświadczenia, jego świadome zepchnięcie do sfery prywatnej (separacja) oraz różne odmiany margnalności (wycofanie i poszukiwania).
The article researches role of war and Stalin’s repressions in the biographical narratives of Poles living in Central Ukraine. The text is based on the content of 63 interviews. For the purpose of the detailed analysis I have chosen four of them; each representing a typical narrative structure. The aim of the article was to show infl uence of the offi cial Soviet memory of the II world war on the development of the oldest generation of Poles from Zhytomyr, Kyiv and Podilia region’s identity. As all inhabitants of the Soviet Ukraine, Polish minority was after the war subject of strong state propaganda, which glorifi ed USSR victory over the Germans and silenced repressions of the 1930. In this situation the biographical memory of the interviewees was contradictory to the offi cial one. Analyzed interviews represent various ways of negotiating one’s identity in the situation that might be called asymmetry of the biographical and collective memory. These are: denying part of one’s experience, moving it to the private sphere (separation) and various types of marginality (withdrawal and searching).
Źródło:: Studia Socjologiczne; 2010, 4(199); 147-170
0039-3371
Pojawia się w:: Studia Socjologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:: „Wochenblatt.pl” i „Der Nordschleswiger” – pisma mniejszości niemieckiej w poszukiwaniu własnej drogi.
Autorzy:: Jas-Koziarkiewicz, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/450283.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: prasa
mniejszość niemiecka
Polska
Dania
„Wochenblatt.pl”
„Der Nordschleswiger”
press
German minority
Polska
Denmark
„Der Nordschleswiger
Opis:: National and ethnic minorities strive to preserve and develop their distinct identities. It is done, among other things, through the actions of organizations representing interests of the minorities and through the activity of the media which address and are created for the minorities. These media, such as the press, function in a constantly changing social, political, cultural and technological reality. The minority itself and what it represents, is also an important factor in the development of the press. qe aim of the paper is to present the factors that determine the situation of the German minority press. The analysis took into account internal factors (those connected with the minority) as well as external factors (not connected with the minority). The problem is discussed through the use of two case studies: the weekly magazine “Wochenblatt.pl” issued in Poland and “Der Nordschleswiger” which comes out in Denmark.
Źródło:: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2015, 4; 91-106
2084-848X
Pojawia się w:: Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:: Casus śląskich autonomistów w kontekście bezpieczeństwa wewnętrznego Polski
The case of Silesian autonomists in the context of Poland’s internal security
Autorzy:: Komorowski, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/98584.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:: Polska
Śląsk
racja stanu
konstytucja
bezpieczeństwo
strategia
polityka
tożsamość narodowa
autonomia
regionalizm
separatyzm
mniejszość narodowa
mniejszość regionalna
Polska
Silesia
national interest
constitution
security
strategy
politics
national identity
autonomy
localism
separatism
national minority
regional minority
Opis:: W artykule zaprezentowano rozważania o znaczeniu aspiracji i inicjatyw autonomistów śląskich dla bezpieczeństwa Polski. Autor przedstawił historyczne doświadczenia autonomii Śląska i zagrożenia wynikające ze współczesnych akcji autonomistów decentralizacji i dezintegracji państwa. W konkluzji wykazał wyższość idei „małych ojczyzn” nad szowinizmem odrębności regionów.
The article presents considerations about of aspirations and initiatives of Silesian autonomists in the context of Poland’s internal security. The Author presents the historical experience of the autonomy of Silesia and the threats resulting from the present actions of the autonomists of decentralization and disintegration of the state. In conclusion the Author shows the superiority of the idea of “small homelands” over the chauvinism of regional separateness.
Źródło:: Przegląd Nauk o Obronności; 2018, 3, 5; 21-31
2450-6869
Pojawia się w:: Przegląd Nauk o Obronności
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:: Ludność niemiecka w polityce etnicznej „Polski Ludowej”
German Population in the Ethnic Policy of “People’s Poland”
Autorzy:: Szczepański, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2081562.pdf
Data publikacji:: 2021-10-25
Wydawca:: Collegium Witelona Uczelnia Państwowa
Tematy:: polityka etniczna
mniejszość niemiecka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
ethnic policy
German minority
Polish People's Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa)
Opis:: Po zakończeniu II wojny światowej w granicach Polski znajdowało się według różnych źródeł między 3,5 a 4,5 mln obywateli byłej III Rzeszy Niemieckiej. Zgodnie z ustaleniami tzw. Wielkiej Trójki, podjętymi w trakcie konferencji w Jałcie i Poczdamie, powyższa ludność miała zostać wysiedlona w granice powojennych Niemiec. Masowe akcje deportacyjne trwały w latach 1946 –1949 i objęły zdecydowaną większość populacji, ale w dotychczasowym miejscu zamieszkania pozostało wciąż ok. 200 tys. osób. W kolejnych latach istnienia „Polski Ludowej” również i one sukcesywnie opuszczały terytorium państwa, udając się na emigrację na Zachód. Nadrzędnym celem powstania niniejszego artykułu było podjęcie próby charakterystyki polityki etnicznej względem ludności niemieckiej w powojennej Polsce. Na przestrzeni lat stosunek państwa do powyższej grupy podlegał istotnym fluktuacjom, odznaczając się zarówno podejmowaniem wobec niej działań represyjnych, jak i umożliwieniem jej względnie niezakłóconej egzystencji
After the Second World War, according to various sources, there were between 3.5 and 4.5 million citizens of the former German Third Reich within the borders of Poland. According to the agreements of the so-called Big Three, made during the Yalta and Potsdam conferences, this population was to be resettled within the borders of post-war Germany. The mass deportation actions lasted from 1946 to 1949 and covered the vast majority of the population, but still about 200,000 people remained in their previous places of residence. In the following years of the existence of "People's Poland", they also gradually left the country, emigrating to the West. The primary objective of this paper was to attempt to characterize ethnic policy towards the German population in the post-war Poland. Over the years, the attitude of the state towards this group has fluctuated considerably, being characterized both by repressive measures and by the possibility of enjoying a relatively undisturbed existence.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2021, 3, 40; 9-24
1896-8333
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "polska mniejszość" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język