Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polska mniejszość" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 64
Tytuł:
Ochrona mniejszości narodowych w Republice Łotewskiej z perspektywy mniejszości polskiej – studium konstytucyjnoprawne
National Minorities Protection in the Republic of Latvia from the Perspective of the Polish Minority - Constitutional and Legal Study
Autorzy:
Szwed, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446561.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Latvia minorities
minorities Polish minority
Latvia
Łotwa
mniejszości
polska mniejszość
Opis:
W niniejszej publikacji dokonano analizy sytuacji prawnej i faktycznej mniejszości polskiej w Republice Łotewskiej. Została ona przeprowadzona w oparciu o metody dogmatyczną i prawnohistoryczną. W jej toku ustalono, iż jej status prawny opiera się na nielicznych przepisach konstytucyjnych, w znacznej mierze bowiem wypływa z ustawodawstwa zwykłego i bilateralnych umów. Regulacje te wpisują się w pełni w zasadę demokratycznego państwa prawa. Mniejszość polska spotyka się przychylnym społecznym nastawieniem wobec swojej identyfikacji narodowej. Proces integracji jest oceniany jako wzorcowy i stanowi przeciwwagę dla wpływów rosyjskich. W publikacji zwrócono uwagę na kwestie związane z językiem, szkolnictwem i mediami – jako nośnikami kultury i wiedzy o państwie ojczystym. Zidentyfikowano następujące problemy z jakimi zmaga się mniejszość polska: trudna sytuacja ekonomiczna, zanik posługiwania się językiem polskim w przestrzeni prywatnej oraz brak wystarczającego wsparcia i zainteresowania losem Polaków na Łotwie ze strony polskich decydentów.
This publication analyses the legal and actual position of the Polish minority in the Republic of Latvia. It was conducted on the basis of dogmatic and legal-historical methods. In the course of the analysis it was established that the legal status of the Polish minority is based on few constitutional regulations and to a large extent it is derived from ordinary legislation and bilateral agreements. These regulations fully comply with the principle of a democratic state of law. The Polish minority receives a favourable social attitude towards its national identity. The integration process is assessed as exemplary and constitutes a counterbalance to Russian influence. The publication focuses on issues related to language, education and media - the carriers of culture and knowledge about the motherland. The following problems of the Polish minority have been identified: a difficult economic background, a decrease in the use of Polish in the private sphere and the lack of sufficient support and interest in the fate of Poles in Latvia on the part of Polish decision-makers.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2023, 22, 2; 218-231
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja językowa mniejszości polskiej w Stryju (Ukraina)
The language situation of the Polish minority of Striy (Ukraine)
Autorzy:
Pawlaczyk, Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594245.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
sytuacja językowa
polska mniejszość
Stryj
dwujęzyczność
language situation
Polish minority
Striy
bilingualism
Opis:
Stryj jest miastem znajdującym się w obwodzie lwowskim, około 75 km na południe od Lwowa. Z myślą o mieszkającej tam ludności polskiego pochodzenia zajęto się edukacją i krzewieniem wśród niej polskiej kultury, historii i tradycji. Obecnie zajmuje się tym m.in. Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej. Celem organizacji jest przede wszystkim zrzeszanie mniejszości polskiej, ale również dbanie o zachowanie i propagowanie wśród jej członków polskiej kultury, historii i tradycji. Celem niniejszego artykułu jest omówienie sytuacji językowej wspólnoty polskiej na podstawie trzech wybranych biografii językowych. Materiał językowy stanowią wywiady przeprowadzone z dwu- lub wielojęzycznymi przedstawicielami poszczególnych pokoleń podczas odbywającej się w lipcu 2018 roku ekspedycji dialektologicznej.
Striy is a city in the Lviv region around 75 kilometers south of Lviv. Polish culture, history and tradition have spread there through the Polish community living in the area. Currently, the Association of Polish Culture of the Lviv Land is one of the organisations involved in the process. The organisation aims to bring together the Polish minority, but also engage their members in cultivating and propagating Polish culture, history and tradition. The main aim of the present article is to discuss the linguistic situation of the Polish community on the basis of the three chosen linguistic biographies. The linguistic data, gathered in July 2018 during a dialectological expedition, comprises interviews conducted with bilingual or multilingual representatives of particular generations.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 251-261
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między nacjonalizmem i odwetem a pragmatyzmem. Akcja „Wisła” w świetle idei polskiego egoizmu narodowego
Between Nationalism and Retaliation, and Pragmatism: Operation Vistula as seen in the Light of the Idea of Polish National Egoism
Autorzy:
HALCZAK, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046807.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Polska, mniejszość ukraińska, akcja „Wisła”, wysiedlenie, deportacja
Poland, Ukrainian minority, Operation Vistula, displacement, deportation
Opis:
28 kwietnia 1947 roku rozpoczęła się w Polsce akcja o kryptonimie „Wisła”. Trwała ona trzy miesiące, a jej celem była likwidacja mniejszości ukraińskiej w Polsce. Komunistyczne władze polskie planowały osiągnąć ten cel poprzez wysiedlenie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski, gdzie zamieszkiwała ona w zwartych skupiskach, a następnie deportowanie jej na ziemie zachodnie i północne i przymusowe osiedlenie w dużym rozproszeniu. W trakcie akcji „Wisła” wojsko oraz siły policyjne wysiedliły ponad 140 tysięcy Ukraińców i członków rodzin mieszanych. Władze komunistyczne liczyły na to, że wysiedlona ludność ukraińska ulegnie szybkiej polonizacji. Mniejszość ukraińska jednak przetrwała. Główny cel akcji „Wisła” nie został zatem zrealizowany.
The operation code-named ‘Vistula’ started in Poland on April 28th, 1947. It aimed at the removal of the Ukrainian minority from Poland. The Polish communist authorities planned to achieve the goal by displacing the Ukrainian population from south-eastern Poland, where the Ukrainians lived in dense communities, and deporting them to the west and north of the country and thus enforce dispersed settlement. During Operation Vistula the army and police forces displaced over 140 thousand Ukrainians and members of mixed families. The communist authorities hoped that the displaced Ukrainian population would be subjected to rapid Polonization. Yet, the Ukrainian minority survived. The primary goal of Operation Vistula was not accomplished.
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 2 (118); 195-209
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ procesów suburbanizacyjnych w obszarze metropolitalym Wilna na stan polskiej mniejszości narodowej
The influence of suburbanization processes in the metropolitan area of Vilnius on the state and condition of the Polish national minority
Autorzy:
Haydukiewicz, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038941.pdf
Data publikacji:
2018-10-20
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
polska mniejszość narodowa na Litwie
Wilno
suburbanizacja
Polish national minority in Lithuania
Vilnius
suburbanization
Opis:
Artykuł przedstawia tło historyczne ukształtowania się polskiej mniejszości narodowej w regionie meropolitalnym Wilna i zmiany, jakie zachodzą współcześnie wśród tej społeczności. Zmiany polityczne, społeczne i demograficzne związane z niepodległością Litwy oraz swobodą migracji spowodowały w ostatnich dwóch dekadach bardzo istotne zmiany w etnicznym krajobrazie obszaru metropolitalnego Wilna, które będą miały istotny wpływ na stan polskiej mniejszości narodowej na Litwie w przyszłości. Zmiany te polegają głównie na utracie statusu największej najliczebniejszej społeczności w niektórych gminach podwileńskich oraz zagrożeniu tym procesem w kolejnych gminach. Głównymi czynnikami prowadzącymi do tego stanu są dysproporcje w zamożności pomiędzy Polakami i Litwinami, silny strumień migracji z Wilna na przedmieścia, oraz z rejonów wiejskich za granicę.
The paper shows the historical background of the formation of the Polish national minority in the metropolitan region of Vilnius and the changes that are taking place today in this community. Political, social and demographic changes related to the independence of Lithuania and the freedom of migration have caused in the last two decades very significant changes in the ethnic landscape of the metropolitan area of Vilnius, which will have a significant impact on the state of the Polish national minority in Lithuania in the future. These changes consist mainly of the loss of the status of the largest community in some municipalities of Vilnius region and the threat of this process in subsequent municipalities. The main factors leading to this state are the disproportions in wealth between Poles and Lithuanians, a strong stream of migration from Vilnius to the suburbs, and from rural areas abroad.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 23, 4; 133-160
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybory do Parlamentu Europejskiego na Litwie w 2014 roku – udział mniejszości polskiej
European Parliament election 2014 in Lithuania – participation of Polish minority
Autorzy:
Sidorkiewicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524920.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Parlament europejski, wybory, mniejszość polska na Litwie
Opis:
Artykuł dotyczy problematyki wyborów do Parlamentu Europejskiego (PE) na Litwie, które odbyły się w maju 2014 r. Zainteresowaniem badawczym autora jest mniejszość polska na Litwie, największa grupa narodowościowa po Litwinach w tym kraju. Od wie-lu lat przedstawiciele mniejszości polskiej aktywnie uczestniczyli w różnych rodzajach wyborów, początkowo poprzez Związek Polaków na Litwie (ZPL), a następnie przez Akcję Wyborczą Polaków na Litwie (AWPL). Celem artykułu była analiza wyników wyborów do PE na Litwie ze szczególnym uwzględnieniem Wileńszczyzny i AWPL. Głównym materiałem badawczym były wyniki wyborów przedstawione przez Główną Komisję Wyborczą na Litwie oraz dokumenty związane z tematem.
The article deals with the issues of the elections to the European Parliament (EP) in Lithuania, which took place in may 2014 year. Author’s research interest is the Polish minority in Lithuania, the largest ethnic group after the Lithuanians in the country. For many years, the representatives of the Polish minority were actively involved in different types of elections. At first by the Union of Poles in Lithuania (ZPL), and then by the Electoral Action of Poles in Lithuania (AWPL). The aim of the paper was to an-alyze the results of elections in Lithuania, with particular focus on the Vilnius region and AWPL participation. The main research material were the results of the elections presented by the Main Election Commission in Lithuania as well as documents relat-ed to the topic.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 3 (25); 107-126
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do historii Polaków w Rosji sowieckiej i ZSRR w dwudziestoleciu międzywojennym w zbiorach proweniencji sowieckiej w Archiwum Instytutu Hoovera
Sources for the History of Poles in Soviet Russia and the USSR in the Interwar Period in the Soviet Collections of the Hoover Archives
Autorzy:
Szumski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233241.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Hoover Archive
Soviet national policy
Polish minority
USSR
Archiwum Hoovera
sowiecka polityka narodowościowa
polska mniejszość
ZSRR
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza zbiorów posowieckich w zasobach Archiwum Instytutu Hoovera przeprowadzona pod kątem polskiej problematyki. W prezentowanym ujęciu dzieje narodu polskiego w XX w. nie ograniczają się do historii państwa polskiego i osób będących obywatelami polskimi. Możliwości badawcze oferowane przez amerykańską placówkę pozwalają na rozszerzenie obszaru badań sowietologicznych w oparciu o trudno dostępne w miejscu stałego przechowywania materiały proweniencji sowieckiej.
The article presents an analysis of the post-Soviet collections preserved in the Hoover Archives conducted through the lens of Polish issues. In the proposed approach, the history of the Polish nation in the twentieth century is not limited to the history of the Polish state and Polish citizens. The research possibilities offered by the Hoover Institution make it possible to broaden the field of research into the Soviet issues based on materials of the Soviet provenance difficult to access in their place of permanent storage.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 211-228
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Partycypacja polskiej mniejszości w polityce lokalnej Republiki Litewskiej
Polish minorities participation in Lithuanian local politics
Autorzy:
Berštanska, Katažyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28766371.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska mniejszość
Litwa
polityka lokalna
Polacy na Litwie
polish minority
Lithuania
local politics
Poles in Lithuania
Opis:
Artykuł dotyczy trzech zagadnień. Po pierwsze, przedstawia, w skrócie proces odrodzenia działalności polskiej na Litwie po II wojnie światowej. Po drugie, skupia się na działalności politycznej podjętej przez polską mniejszość na szczeblu państwowym. Po trzecie, na przykładzie Rejonu Solecznickiego charakteryzuje działalność polskiej mniejszości na szczeblu administracji samorządowej. Poszukuje także odpowiedzi na pytania: (1) jak funkcjonuje Rada Samorządowa, której przedstawicielami w większości są osoby wywodzące się z polskiej mniejszości? oraz (2) czy przynależność narodowa ma znaczenie w funkcjonowaniu Rady? Wybór ram czasowych (1990–2016) był podyktowany początkiem rozpadu ZSRR oraz odniesionym największym politycznym sukcesem polskiej partii na szczeblu parlamentarnym w 2016 r. Polska mniejszość na Litwie według różnych danych statystycznych liczy od 200 do 250 tys. mieszkańców w 3-milionowej Litwie. Jest społecznością rdzenną i dobrze zorganizowaną. Polskie odrodzenie na Litwie po zniszczeniach II wojny rozpoczęło się mniej więcej w latach 60. XX w., a swoje apogeum osiągnęło na przełomie lat 80. i 90. XX w. W nowo powstającym państwie społeczność polska nie była bezczynna. Zrzeszona w Związku Polaków na Litwie rozpoczęła działalność kulturową, oświatową i polityczną. Artykuł jest wynikiem wieloletnich obserwacji pracy działaczy samorządowych poprzedzony analizą historyczną powstania państw narodowych oraz mniejszości narodowych. Główną metodą badawczą jest analiza treści zarejestrowanych wystąpień na posiedzeniach Rady Samorządu Rejonu Solecznickiego, dokumentów samorządowych i Związku Polaków na Litwie. Przydatna była również strona Najwyższej Komisji Wyborczej Republiki Litewskiej z szeroką bazą danych statystycznych każdych wyborów na Litwie.
The article contributes to three areas. First, it presents the process of the revival of Polish activity in Lithuania after World War II. Secondly, it focuses on the political activity undertaken by the Polish minority at the state level. Third, in the example of the Soleczniki Municipality District, it characterizes the activity of the Polish minority at the level of local government administration. I attempt to find the following answers: (1) How does the Local Government Council function, whose representatives are mostly people from the Polish minority? (2) Does nationality matter in the functioning of the Council? The choice of the time frame (1990–2016) is dictated by the beginning of the collapse of the USSR and the greatest political success of the Polish party at the parliamentary level in 2016. According to various statistical data, the Polish minority in Lithuania ranges from 200 to 250 thousand inhabitants in 3 million Lithuania. It is an indigenous and well-organized community. The Polish revival in Lithuania after the devastation of World War II began more or less in the 1960s and reached its peak at the turn of the 1980s and 1990s. In the newly emerging state, the Polish community was not idle. Associated with the Union of Poles in Lithuania, she began cultural, educational, and political activities. The article is the result of many years of observation of the work of local government activists, preceded by a historical analysis of the emergence of national states and national minorities.
Źródło:
Eastern Review; 2022, 11, 2; 89-101
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:
Eastern Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Propagatorzy kultury polskiej w Wilnie i ich rola w krzewieniu polskości w niepodległej Litwie
Promoters of Polish culture in Vilnius and their role in promoting Polishness in an independent Lithuania
Autorzy:
Stukus-Haník, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340832.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
polska mniejszość narodowa
animatorzy kultury
język polski
Litwa
Polish national minority
culture animators
Polish language
Lithuania
Opis:
Odzyskanie przez Litwę niepodległości przyniosło polskiej mniejszości narodowej znaczną poprawę w zakresie możliwości rozwoju własnej kultury. Szczególny wpływ na to miało otwarcie granic, które pozwoliło na zacieśnienie kontaktów z Polską oraz Polakami rozsianymi po całym świecie. Przyczyniło się m.in. do powstawania nowych polskich organizacji, a przede wszystkim do budowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie, który stał się miejscem spotkań kulturalnych. Działania te sprzyjały podtrzymywaniu i rozwojowi świadomości narodowej, zachowaniu własnej tożsamości oraz przekazywaniu jej następnym pokoleniom. Szczególną rolę w tym procesie odegrali ludzie, którzy poprzez swoją ciężką pracę i podejmowane aktywności wkładali wiele trudu w krzewienie ojczystego słowa i kultury. Dzięki ich wysiłkom kultura polska na Litwie przetrwała i wyróżniła się wśród innych rozwijających się kulturalnie na tych terenach mniejszości narodowych. Każdy, kto spotkał na swej drodze tych niezwykłych ludzi, starał się za ich przykładem pielęgnować piękną polską kulturę i tak jak oni przekazywać ją swojemu otoczeniu. Warto zauważyć, że istnieją czynniki łączące ze sobą ludzi, którzy utożsamiają się z jednym narodem i kulturą. Z pewnością dla Polaków zamieszkujących Republikę Litewską takimi ogniwami były m.in. język, religia, literatura, pieśni i tańce narodowe. Należy zatem przybliżać działalność polskich zespołów pieśni i tańca, teatrów amatorskich, różnorodnych stowarzyszeń i instytucji kulturalnych, które w szczególny sposób dbały o pielęgnowanie polskiej kultury, a poprzez przekazywanie jej kolejnym pokoleniom chroniły środowiska polskie przed wynarodowieniem.
The regaining of independence by Lithuania brought the Polish national minority a significant improvement in terms of the possibility of developing their own culture. This was particularly influenced by the opening of borders, which allowed closer contacts with Poland and Poles scattered around the world. This contributed to the creation of new Polish organizations, and above all to the construction of the Polish Cultural Centre in Vilnius, which became a place of cultural meetings. These activities were favourable for maintaining and developing national awareness, preserving and passing on identity to future generations. A special role in this process was played by people who, with their hard work and actions, put a lot of effort into promoting their native language and culture. Thanks to their efforts, Polish culture in Lithuania survived and stood out from other national minorities in these areas. Everyone who met these extraordinary people on their way tried to follow them and take care of the beautiful Polish culture and, just like them, pass it on to their surroundings. It should be noted that there are factors that unite people who identify with one nation and culture. Certainly, for Poles living in the Republic of Lithuania such factors included language, religion, literature, national songs and dances. Therefore, the activity of Polish song and dance ensembles, amateur theatres, various associations and cultural institutions, which particularly cultivated Polish culture, and by passing it on to the next generations, protected them from denationalisation.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 26, 1; 136-152
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Musų Lietuva” czy „Nasza Litwa”? Retoryka dwóch nacjonalizmów na łamach czasopism o Litwie wydawanych przed I wojną światową
Autorzy:
Magowska, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643351.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
nacjonalizm litewski, historia Litwy, historia kultury litewskiej, historia kultury polskiej, polska mniejszość na Litwie, Jan Obst, Jonas Basanovicius
Opis:
“Musų Lietuva” vs. “Our Lithuania”? Rhetoric of two nationalisms in selected journals about Lithuania published before the Great WarThe article focuses on the beginning of nationalistic rhetoric in Polish and Lithuanian journals published in 1883–1914. The contents and formal features of nationalistic journals published in Polish: Litwa (1908–1914), Kwartalnik Litewski (1910–1911), and Litwa i Ruś (1912–1913), were analyzed. Journals published in Lithuanian: Aušra (1883–1996), Šviesa (1887–1888, 1890) and Varpas (1889–1905) were described on the basis of reviews in the St. Petersburg journal Kraj. It was concluded that the Lithuanian national movement was infl uenced by some European ideological tendencies but the social changes, after the failure of the January’s Uprising, were its important inspirations as well. After fi nancial stabilization, Lithuanian migrants to the West, the most of them political refugees, supported Lithuanian nationalistic organizations. Their journals and program were addressed to a newly created Lithuanian middle class, more active than the Polish one at the time. The journals about Lithuania, edited by the Polish minority in Lithuania as its response to the Lithuanian nationalistic periodicals, were more elitist and provoked little interest of the Polish society.
Źródło:
Zeszyty Prasoznawcze; 2014, 57, 4
0555-0025
2084-3836
Pojawia się w:
Zeszyty Prasoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościoły rzymskokatolickie na Ukrainie Lewobrzeżnej (XIX-XX wiek). Przegląd retrospektywny
Roman Catholic churches in Left-Bank Ukraine (19th–20th century). A retrospective analysis
Autorzy:
Żwanko, Lubow
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783978.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
kościół
Ukraina Lewobrzeżna
architektura sakralna
polska mniejszość
Polonia
church
Left-Bank Ukraine
sacral architecture
Polish minority
Polish community
Opis:
This article provides a short retrospective of the history of Roman Catholic churches in Left-Bank Ukraine in the 19th–20th century, from construction during the Russian Empire to their fate in the Soviet era. It also mentions the contemporary situation of churches in independent Ukraine. Firstly, the factors that caused the establishment of numerous Polish communities in the areas of Left-Bank Ukraine, i.e. in the Yekaterinoslav, Poltava, Kharkiv and Chernihiv Governorates, were analysed. Thanks to the efforts of local Poles 12 churches were built in this area, namely in: Chernihiv, Nizhyn, Poltava, Romny, Kremenchuk, Yekaterinoslav, Kamianske, Yenakiieve, Mariupol, Bakhmut, Kharkiv and Sumy. In the summary of the article it was pointed out that every church, since its consecration, had become a centre of life not only of the Polish community, but also a meeting place for Catholics of different nationalities. During the occupation of Ukraine by the Bolshevik army, the churches were closed and some of them demolished. Only a few temples have survived to our times. Today, they are important remnants of sacral architecture, decorating the centres of Ukrainian cities.
W artykule dokonano krótkiej retrospektywy historii kościołów rzymskokatolickich na Ukrainie Lewobrzeżnej w XІХ-ХХ wieku, od budowy w czasach Imperium Rosyjskiego do losów w czasach radzieckich, i wspomniano o współczesnej sytuacji z kościołami już w niepodległej Ukrainie. Na początku zostały przeanalizowane czynniki, które spowodowały powstanie licznej Polonii na obszarach Ukrainy Lewobrzeżnej, czyli w guberniach: jekaterynosławskiej, połtawskiej, charkowskiej oraz czernihowskiej. Na tych terenach dzięki staraniom miejscowych Polaków zbudowano 12 kościołów w: Czernihowie, Nieżynie, Połtawie, Romnie, Krzemieńczuku, Jekaterynosławiu, Kamieńskim, Jenakijewie, Mariupolu, Bachmucie, Charkowie i Sumach. W podsumowaniu artykułu zaznaczono, że każdy kościół od momentu swojej konsekracji stał się centrum życia nie tylko społeczności polskiej, ale także miejscem spotkań katolików różnych narodowości. Podczas okupacji Ukrainy przez wojska bolszewickie kościoły zostały zamknięte, a część z nich zburzono. Tylko nieliczne świątynie przetrwały do naszych czasów. Dziś stanowią one ważne pamiątki architektury sakralnej, zdobiące centrum ukraińskich miast.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 485-510
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie miejsca pamięci w północnej Bośni
Polish realms of memory in northern Bosnia
Autorzy:
Wichniewicz, Paulina Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968811.pdf
Data publikacji:
2014-11-26
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
realms of memory
Polish national minority
Bosnia and Herzegovina
miejsca pamięci
polska mniejszość narodowa
Bośnia i Hercegowina
Opis:
This article presents the transformation in Bosnia and Herzegovina which began after the war during the years 1991-1995. The most important objective was the liberation and emancipation of the forgotten memory of minorities. These processes are also expressed in relation to the Polish minority which came into existence in the territories of Bosnia and Herzegovina in the late nineteenth and early twentieth century with the government takeover by Austria-Hungary and the announcement of the program of colonization. The changes described were significantly apparent in the reconstruction of Polish realms of memory: Polish shrines in Celinovac, Polish church in Cerovljani, Polish cemeteries: in Devetina and Novi Martinac and also in the Yugoslav-Polish partisan cemetery in Srbac. Of interest, the ‘time of memory’ which took place involved all social actors: the government of the Republic of Srpska and the municipalities of Srbac and Nowogrodziec, the Embassy of the Polish Republic in Sarajevo, representatives of local communities - Serbs and the Polish minority from Ćelinovac.
Artykuł prezentuje przemiany, które od czasu zakończenia wojny 1991–1995 roku dokonują się w granicach Bośni i Hercegowiny. Ich głównym celem jest wyzwalanie i emancypacja pamięci zapomnianych mniejszości narodowych. Procesy te dotyczą również polskiej mniejszości narodowej, która na terytorium Bośni i Hercegowiny pojawiła się pod koniec XIX i na początku XX wieku wraz z przejęciem administracji przez Austro-Węgry oraz ogłoszeniem programowej kolonizacji. Najsilniej ujawniają się w rekonstruowaniu polskich miejsc pamięci: polskiej kapliczki w Ćelinovacu, polskiego kościoła w Cerovljanach, cmentarzy polskich w Devetinie i Nowym Martyńcu oraz partyzanckiego jugosłowiańsko-polskiego w Srbacu. Co ciekawe, „czas pamięci“, który nastał, odcisnął swe piętno na działalności wszystkich aktorów społecznych: władz Republiki Serbskiej oraz gminnych, w tym wypadku gmin Srbac oraz Nowogrodziec, Ambasady Rzeczypospolitej w Sarajewie, przedstawicieli społeczności lokalnych – Serbów oraz polskiej mniejszości narodowej z Ćelinovaca.
Źródło:
Adeptus; 2014, 4; 35-51
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WPROWADZENIE. MNIEJSZOŚCI NARODOWE I ETNICZNE W BADANIACH SOCJOLOGICZNYCH PO 1989 ROKU. TOŻSAMOŚCI, TEORIE, BADANIA
Autorzy:
Łodziński, Sławomir
Szmeja, Maria
Warmińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646949.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
mniejszość narodowa, etniczność, Polska, teorie, metodologia
Opis:
Ponad dwie dekady, które minęły od początku okresu transformacji ustrojowej przyniosły znaczące zmia- ny w sferze stosunków etnicznych w Polsce. Problematyka etniczna, mimo że nie lokuje się w centrum uwagi polskich socjologów, nadal jednak pozostaje tematem atrakcyjnymi ważnym dla wielu z nich. Z tego powodu rodzi się wiele pytań. Czy obserwowane i badane w ostatnich dziesięcioleciach zjawiska etniczne pozwalają na sformułowanie szerszej refleksji nad modelem polskiej etniczności? Czy to, co dzieje się w tej sferze sto- sunków społecznych jest specyficzne dla kraju i kultury, czy ma wymiar ponadlokalny? Czy nadal kluczowe dla socjologów etniczności są, jak to miało miejsce w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, zagadnienia związane z odradzającą się tożsamością kulturową i tradycją tych grup? Czy w centrum lokuje się wizja etnicz- ności jako „spółki z o.o.”, parafrazując tytuł jednej z ostatnio wydanych książek mówiącej o komercjalizacji i instrumentalizacji etniczności? A może istotna jest „politycyzacja” tej sfery życia wyrażająca się w analizach polityki tożsamości czy walki o podmiotowość społeczną. Tak zakreślona tematyka pozwala na uzyskanie odpowiedzi nie tylko na pytanie, co socjologowie etniczności obecnie badają, ale też do jakich teorii odnoszą się. Wspomniane wyżej problemy znajdą swoje rozwiązanie na łamach tego tomu.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2014, 13, 3
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The essence of true HOMELAND. The ways of understanding the value of the HOMELAND by young Poles from Poland and Ukraine having Polish citizenship or formal adherence to the Polish nation
Istota prawdziwej OJCZYZNY. Sposoby rozumienia wartości OJCZYZNA przez młodych Polaków z Polski i Ukrainy posiadających polskie obywatelstwo lub formalną przynależność do narodu polskiego
Autorzy:
Hopej, Malwina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450448.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
homeland
Polska
Ukraine
Polish
minority
ojczyzna
Polska
Ukraina
mniejszość polska
Opis:
The article shows the conceptualization of concept Homeland – results of the survey conducted on a group of young Poles living in Lvov, Mościska (Mostyska), Wrocław and Legnica. The aim of this research is comparison of the understanding of Homeland by Poles living in different countries. The article consists of two parts: the first presents a description of the research method used by a team of linguists working under Prof. Jerzy Bartmiński’s leadership, which I used working on the second part, compiling the respondents’ answers.
Artykuł prezentuje konceptualizację pojęcia 8OQTVT?V stanowiącą opracowanie wyników badań ankietowych przeprowadzonych na grupie Polaków mieszkających we Lwowie, Mościskach, Wrocławiu i Legnicy, mających na celu zestawienie sposobów rozumienia 8OQTVT?V przez Polaków funkcjonujących w różnych państwach. Tekst składa się z dwóch części: w pierwszej został przedstawiony opis metody zastosowanej w badaniu wartości przez zespół lubelskich lingwistów, pracujących pod kierownictwem prof. Jerzego Bartmińskiego, którą posłużyłam się przy opracowaniu części drugiej, zestawiającej odpowiedzi respondentów.
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2017, 7; 279-304
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie mediów etnicznych dla mniejszości polskiej w Litwie
The Importance of Ethnic Media for the Polish Minority in Lithuania
Autorzy:
Chutnik, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339190.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
media etniczne
media mniejszościowe
media mniejszości narodowych
funkcje mediów etnicznych
mniejszość polska
mniejszość polska w Litwie
mniejszość polska w Białorusi
ethnic media
minority media
functions of ethnic media
Polish minority
Polish minority in Lithuania
Polish minority in Belarus
Opis:
Artykuł dotyczy mediów etnicznych, produkowanych dla mniejszości i przez mniejszość narodową. W szczególności interesuje mnie rola mediów etnicznych w kontekście funkcjonowania mniejszości narodowej posiadającej własne państwo, a zatem takiej jak m.in. mniejszość polska w różnych krajach. W artykule przedstawiam modelowe ujęcie mediów etnicznych, aby skonfrontować je z sytuacją mediów aktualną dla części skupisk Polaków należących do mniejszości polskiej zagranicą, szczególnie z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. W ramach uniwersalnego podejścia odnoszę się do głównych sposobów finansowania mediów mniejszości i ich konsekwencji, szerokiego wachlarza funkcji mediów etnicznych, a także niezbędnych warunków, aby osiągnęły one swoje różnorodne cele wpływające na rozwój mniejszości. Ze względu na zmiany technologii medialnej, zestawione zostaną szanse i zagrożenia płynące z rozwoju internetu i narzędzi wirtualnej komunikacji. Tę modelową część zestawiam z sytuacją, kiedy nie ma woli odbioru mediów przez młodych przedstawicieli mniejszości w przypadku ich ograniczonej atrakcyjności. Rodzi to pytanie o sens i przyszłość mediów etnicznych oraz ich realne możliwości wpływania na budowanie mniejszości, a także o przyszłość samej mniejszości, która z tych mediów dobrowolnie i świadomie rezygnuje.
This article concerns ethnic media, produced for and by a national minority. In particular, I am interested in the role of ethnic media in the context of the functioning of a national minority with its own state, i.e. such as the Polish minority abroad. I present a model approach to ethnic media in order to confront it with the current media situation for some Polish minority communities abroad, especially from the Central and Eastern European area. Within the framework of a universal approach, I address the main ways in which minority media are funded and their consequences, the wide range of functions of ethnic media, as well as the necessary conditions for them to achieve their various goals affecting minority development. Due to the change in media technology, the opportunities and threats of the development of the internet and virtual communication tools will be juxtaposed. I will contrast this model part with the situation when there is no willingness of young minority representatives to receive ethnic media. This raises the question of the meaning and future of ethnic media and their real possibilities to influence the construction of minorities, as well as the future of the minority itself, which voluntarily and consciously abandons these media.
Źródło:
Studia Polonijne; 2023, 44; 35-54
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek Polaków na Białorusi w polskiej polityce zagranicznej w latach 2008-2010
Union of Poles in Belarus in the Polish Foreign Politics During the Years 2008-2010
Autorzy:
Włodarczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956453.pdf
Data publikacji:
2020-04-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polska mniejszość na Białorusi
Związek Polaków na Białorusi
Polska polityka zagraniczna
Polish minority in Belarus
Union of Poles in Belarus
Polish foreign politics
Opis:
Po przejęciu władzy w Polsce przez Platformę Obywatelską w 2007 r., nastąpiła zmiana polskiej polityki zagranicznej wobec Białorusi. Gabinet Donalda Tuska postanowił nawiązać oficjalne kontakty z członkami białoruskiego rządu. Najtrudniejszą barierą dla poprawy stosunków dwustronnych był podział w Związku Polaków na Białorusi. Ministerstwo Spraw Zagranicznych postanowiło rozwiązać ten problem tak, aby białoruski rząd mógłby go zaakceptować. W 2008 r. Polscy dyplomaci podjęli poufne rozmowy ze swoimi białoruskimi odpowiednikami na temat polskiej mniejszości. Negocjatorzy postanowili stworzyć dwustronny zespół roboczy, który musiał znaleźć rozwiązanie konfliktu wokół Związku Polaków na Białorusi. Polska zadeklarowała, że pogłębienie stosunków dwustronnych zależy od poprawy sytuacji polskiej mniejszości narodowej. Mimo że główny problem tej grupy pozostał nierozwiązany, dialog trwał trzy lata. Rzeczywiście, Polska uniknęła zakłócania dialogu, który był prowadzony między Białorusią a Unią Europejską. Jego celem było zmniejszenie zależności Białorusi od Rosji. Polska zakończyła kontakty z białoruskimi urzędnikami w grudniu 2010 r. Powodem tego nie były nierozwiązane problemy polskiej mniejszości, ale oszustwo w wyborach prezydenckich na Białorusi i brutalne stłumienie protestu opozycji.
Taking power in Poland by Civil Platform in 2007 was followed by a change in the Polish foreign politics toward Belarus. Donald Tusk`s cabinet decided to make official contacts with members of Belarusian government. The most difficult barrier to improving bilateral relations was division in the Union of Poles in Belarus. Ministry of Foreign Affairs decided to resolve this problem in way that could be accepted by Belarusian government. In 2008 Polish diplomats took confidential conversations with their Belarusian counterparts about Polish minority. Negotiators decided to create bilateral work team, which was bound to found a resolution of conflict around the Union of Poles in Belarus. Poland declared that deepening of bilateral relations depends on improving situation of Polish national minority. In spite of the main problem of this group remained unresolved, dialogue was being continued for three years. Indeed, Poland avoided disrupting dialogue which was conducted between Belarus and European Union. Its target was to reduce Belarusian dependences on Russia. Poland finished contacts with Belarusian officials in December 2010. The reason for that were not unresolved problems of Polish minority, but instead the fraud in presidential election in Belarus and brutal suppression of the opposition protest.
Źródło:
Studia Polonijne; 2019, 40; 355-378
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 64

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies