Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "michel foucault" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-72 z 72
Tytuł:
Heterotopia przedszkola, o „nie-miejscu w miejscu”
Heterotopia of kindergarten, about the “no-place in place”
Autorzy:
Kurcińska, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/550435.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
heterotopia
Michel Foucault
przedszkole.
kindergarten
Opis:
There are places which create their own rituals and circumstances give them functions. The kindergarten seems to be such a place - "a different space". The object of my considerations, in which I applied the understanding of the specific kindergarten space as a “no-place in the place”, are the six principles defining Foucault's heterotopy. Considering each of them, I refer to preschool as an institution which, apart from implementing its basic goals focused on care and supporting child’s development, becomes a unique microcosm for every pupil.
Są miejsca, które tworzą własne rytuały, a okoliczności nadają im funkcje. Przedszkole wydaje się być takim miejscem - „inna przestrzenią”. Celem moich rozważań, podczas których ulokowałam rozumienie specyficznej przestrzeni przedszkola jako „nie-miejsca w miejscu”, uczyniłam sześć zasad definiujących heterotopię Foucaulta. Analizując każdą z nich odnoszę się do przedszkola jako instytucji, która poza realizacją swoich podstawowych celów, skoncentrowanych na opiece i wspomaganiu rozwoju dziecka, staje się unikalnym mikroświatem dla każdego wychowanka.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2018, 8, 2; 257-266
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Disciplining’ Truth and Science: Michel Foucault and the Power of Social Science
Autorzy:
Powell, Jason L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193982.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Methodologies
Michel Foucault
Power
Social Science
Opis:
This article explores the works of French philosopher, Michel Foucault and examines its implications for understanding power and social relations. Despite this, there has been very little Foucauldian analysis of social science and its relationship to power (Powell 2012). Hence, the article discusses the relationship between Foucault’s conceptual tools of ‘power’, the emergence of ‘the modern subject’, the individual and the important concept of ‘body’ as they apply to a methodological and epistemological understanding of social science in contemporary society.
Źródło:
World Scientific News; 2015, 13; 1-15
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marriage as Hell, Sex as Salvation, and Love as Nirvana: Jeanette Winterson’s Concept of Love
Autorzy:
Sroczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571870.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
Jeanette Winterson
affect
Michel Foucault
sexuality
Opis:
Artykuł analizuje przedstawienia małżeństwa oraz miłości w trzech powieściach Jeanette Winterson: Zapisane na ciele, Podtrzymywanie światła i Kamienni bogowie. Autorka przedstawia jednoznacznie negatywny obraz małżeństwa, przeciwstawiając mu ideał miłości zmysłowej i duchowej dwojga kochanków. Fragmenty powieści dotyczące cielesnych doznań bohaterów i ich intymnych relacji są nowatorskie i wartościowe, natomiast fragmenty rozważające filozoficzny ideał miłości są schematyczne i mało wyraziste. Reasumując,Winterson tylko częściowo udaje się stworzyć alternatywny model udanej relacji między kochankami, stojącej w opozycji do tradycyjnego związku instytucjonalnego.
Źródło:
Acta Philologica; 2014, 45; 62-70
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WSPÓLNOTA I ZMIANA. DWUGŁOS O PRZECIW-HISTORII
COMMUNITY AND CHANGE. TWO VOICES ABOUT COUNTER-HISTORY
Autorzy:
SOLARSKA, Maria
BUGAJEWSKI, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909877.pdf
Data publikacji:
2017-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Historiography
counter-history
Michel Foucault
Walter Benjamin
Opis:
In this article the authors raise the question of how to understand the concept of counter-history. In addition, the authors deal with the relationship between counter-history and historiography. In the fi rst part of the text, Counter history and the construction of the community, Maria Solarska refers to the diff erence between the legal-philosophical discourse and the historicopolitical discourse, the diff erence worked out by Michel Foucault. Th e second part of the text, Historiography as a form of counter-history, Maciej Bugajewski refers to Walter Benjamin’s On the concept of history and analyzes the counter-history as a practice of change in real history.
Źródło:
Historia@Teoria; 2017, 2, 4; 83-93
2450-8047
Pojawia się w:
Historia@Teoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The (Self)portrait of a Writer: A Hermeneutic Reading of Virginia Woolf’s (Auto)biographical Writings
Autorzy:
Hołda, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394581.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Virginia Woolf
autobiography
hermeneutics
Paul Ricoeur
Michel Foucault
Opis:
Woolf’s maturing as a writer was deeply influenced by her traumatic experiences in childhood, the (in)capacitating states of mental instability, as well as her proto-feminist convictions. Long before Barthes, she toppled the traditional position of the author, and her literary enshrinement of “the other reality” reached unity with the world rather than individuality. This article ponders Woolf’s creative impulse and investigates her autobiographical writings to show the import of their impact on her fiction, which, as Woolfian scholarship suggests, can be viewed as autobiographical, too. I argue that philosophical hermeneutics sheds light on the self-portrait that emerges from Woolf’s autobiographical writings and offers a rewarding insight into her path of becoming an author. I assert that Paul Ricoeur’s philosophy of subjectivity, and, in particular, his notion of narrative identity provide a route to examine how Woolf discovers her writing voice. In light of his hermeneutics of the self, the dispersed elements of the narrative of life can be seen as a possibility of self-encounter. Woolf’s writings bespeak her gradually evolving self-knowledge and self-understanding, which come from the configuration of those separate “stories” into a meaningful whole. The article also interprets Woolf’s autobiographical writings through the prism of Michel Foucault’s reflection on discourse and subjectivity, indicating that her texts instantiate his assertion of the subject’s constant disappearance.
Źródło:
Analyses/Rereadings/Theories: A Journal Devoted to Literature, Film and Theatre; 2020, 6, 1; 52-66
2353-6098
Pojawia się w:
Analyses/Rereadings/Theories: A Journal Devoted to Literature, Film and Theatre
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trwanie rzeczy i trwanie kultury
Autorzy:
Piłat, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555603.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
artefakt
konserwacja
oryginał
historia
Zbigniew Herbert
Michel Foucault
Opis:
Artykuł omawia związek pomiędzy trwaniem rzeczy fizycznych i trwaniem kultury niematerialnej. Materialne i niematerialne aspekty kultury cechuje odrębny stosunek do czasu. Zgodnie z ontologiczną koncepcją Karla R. Poppera sensy, znaczenia, idee należą do dziedziny quasi-czasowej − powstają w pewnej chwili czasowej, lecz ich dalsze, potencjalnie nieskończone trwanie w czasie nie polega na opieraniu się czasowi ani na utrzymywaniu równowagi pomiędzy zmianą i tożsamością. Można powiedzieć, że nie mają wewnętrznych własności czasowych. Jednak ich bezczasowe trwanie zależy ściśle od czasowego trwania rzeczy fizycznych. Te ostatnie przenoszą idee, sensy i znaczenia nie tylko na mocy konwencji, lecz niejako w ich własnym trwaniu i wewnętrznej strukturze, materialnie połączone z materialną strukturą czujących inteligentnych podmiotów. Szczególne miejsce przypada tu książce, której materialna warstwa jest na tyle subtelnie spleciona z ich treścią, że próby redukcji książki do samej treści (przechowywanie jej tylko w postaci elektronicznego zapisu) byłyby zubożeniem kultury. W nawiązaniu do wczesnej publicystyki Zbigniewa Herberta rozróżnione zostały trzy funkcje odkrywania i zachowania artefaktów: odtwarzanie, konserwowanie i poznawanie przeszłości. W obcowaniu w przedmiotami z przeszłości istotne są trzy cele: poszukiwanie oryginału, wrażliwość na zmieniającą się tożsamość, ujawnianie ich źródła. W artykule nawiązuje się do dyskusji, jaka toczy się w prasie kulturoznawczej na temat wartości oryginału w epoce powszechnego kopiowania i powielania. Na koniec przeprowadzona została dyskusja z poglądami Michela Foucault, który, kwestionując wartość ludzkiego podmiotu, postulował kształtowanie samego siebie w bogatym nawiązaniu do świata kulturowych artefaktów. Przedstawiono zalety idei Foucault − docenienie decorum w kształtowaniu samego siebie.
Źródło:
Załącznik Kulturoznawczy; 2015, 2; 50-62
2392-2338
Pojawia się w:
Załącznik Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Form and Power On the Disciplinary Coding of National Identity in “Pamiętnik Stefana Czarnieckiego” by Witold Gombrowicz
Autorzy:
Jativa, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032259.pdf
Data publikacji:
2020-04-01
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Witold Gombrowicz
Michel Foucault
discipline
national identity
repulsion
Opis:
The aim of this article is to analyse Witold Gombrowicz’s short story entitled “Pamiętnik Stefana Czarnieckiego” in the context of the convergence between the writer’s worldview and the philosophy of Michel Foucault. Nietzschean motifs inspired both authors to formulate a similar constructivist anthropology and a similar criticism of the concept of discipline. The themes of form and creating a human being by a human being – central to Gombrowicz’s writing – correspond to Foucault’s notion of the production of the subject. In such a perspective, “Pamiętnik Stefana Czarnieckiego” can be read as a record of the experience of an individual subjected to social practices of disciplinary embarrassment, aimed at producing a subject defined by nationality and heteronormativity, as well as the experience of rebellion against an imposed identity. Such a reading reveals the political stakes of the literary output by the author of Ferdydurke: expressed in the deconstruction of authoritarian forms of empowerment and in the pursuit to replace them with forms of subjectification based on irony, fluidity and distance.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2020, 9; 253-267
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Science towards cultural memory – (about) alchemy discourse(s)
Autorzy:
Rejter, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1008804.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
scientific discourse
discourse(s)on alchemy
Michel Foucault
Opis:
The article concerns dynamic aspects of scientific discourse understood as a domain of communication subject to cultural influences. The problem, inspired by Michel Foucault’s concept of archaeology of scientific reason, is presented through the ex- ample of alchemy, a specific phenomenon co-creating a scientific discourse both in the past and in the present. The relation of science with its discursive aspect (in various ways) with the past, and thus also with memory is undeniable, no matter how you consider the issue. This relation also affects the perception of science as such and scientific discourses, which is still an interesting field of observation. The discourse(s) on alchemy and its very status in the universe of communication confirm the dynamics of science and the discourses belonging to or co-constituting it, but in no way do they confirm the thesis of the teleological (in the sense of improving development) history of communication, including scientific communication.
Źródło:
Stylistyka; 2019, 28; 361-372
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szczęście nie jest częścią przyjemności
Autorzy:
Brossat, Alain
Świerczyński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944911.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
happiness
level of happiness
friendship
pleasure
Michel Foucault
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2018, 8, 2
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Courage of Untruth?
Autorzy:
Herer, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143157.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Michel Foucault
parrhesia
truth
post-truth
courage
subjectivity
power
Opis:
Michel Foucault defined parrhesia as “the free courage by which one binds oneself in the act of telling the truth.” Could telling objective untruth also be a parrhesiastic act, insofar as it requires courage and initiates subjectivation? Climate deniers, anti-vaccinationists and other groups that delegitimize the authority of science present themselves as courageously standing up against the dominant discourse, as rebellious subjects who speak the inconvenient and unaccepted truths. It is not difficult to prove that their truths are untruths, but it remains problematic to distinguish true courage from its simulacra. This article argues that Foucault’s investigations of truth, subjectivity, and power become of great use in the face of today’s confusion. The phenomenon of post-truth cannot be explained simply as the product of postmodern relativism. The will-to-truth, along with the will to constitute oneself as a truth-telling subject, persists, requiring critical analysis more than ever. What may prove politically efficient is to engage in the kind of critique that would account for actual power relations and unmask false courage rather than debunk specific concepts or ideas.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2022, 6, 2; 62-69
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The care of the self as a condition for coping in a crisis situation. A practical aspect of M. Foucault’s hermeneutics of the subject
Autorzy:
Stępniewska-Gębik, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789860.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
troska o siebie
hermeneutyka
podmiot
sytuacja kryzysu
Michel Foucault
Opis:
Celem artykułu jest próba przedstawienia troski o siebie jako pewnej „praktyki siebie” urzeczywistnianej przez podmiot w sytuacji kryzysu. W artykule autorka odnosi się przede wszystkim do dwóch dzieł z ostatniego okresu twórczości Michela Foucault, tj. do Historii seksualności oraz Hermeneutyki podmiotu. Francuski filozof ukazuje w nich znaczenie troski o siebie (która uległa zmianom pod wpływem dominującego dyskursu naukowego) oraz podkreśla istotne znaczenie tej kategorii zawartej w hermeneutyce podmiotu. W tekście autorka przedstawia i interpretuje zarówno założenia teoretyczne analizowanej kategorii, jak i jej praktyczne implikacje wobec funkcjonowania ludzi w czasie kryzysu.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 266-274
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The care of the self as a condition for coping in a crisis situation. A practical aspect of M. Foucault’s hermeneutics of the subject
Autorzy:
Hanna, Stępniewska-Gębik,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/892127.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
troska o siebie
hermeneutyka
podmiot
sytuacja kryzysu
Michel Foucault
Opis:
Celem artykułu jest próba przedstawienia troski o siebie jako pewnej „praktyki siebie” urzeczywistnianej przez podmiot w sytuacji kryzysu. W artykule autorka odnosi się przede wszystkim do dwóch dzieł z ostatniego okresu twórczości Michela Foucault, tj. do Historii seksualności oraz Hermeneutyki podmiotu. Francuski filozof ukazuje w nich znaczenie troski o siebie (która uległa zmianom pod wpływem dominującego dyskursu naukowego) oraz podkreśla istotne znaczenie tej kategorii zawartej w hermeneutyce podmiotu. W tekście autorka przedstawia i interpretuje zarówno założenia teoretyczne analizowanej kategorii, jak i jej praktyczne implikacje wobec funkcjonowania ludzi w czasie kryzysu.
Źródło:
Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 266-274
0023-5938
Pojawia się w:
Kwartalnik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cielesność – uwarunkowania dyskursywne
Autorzy:
Stasiuk-Krajewska, Karina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057165.pdf
Data publikacji:
2021-05-31
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
cielesność
dyskurs
Michel Foucault
Ernesto Laclau
Chantal Mouffe
corporeality
discourse
Opis:
Artykuł analizuje cielesność w kontekście założeń teorii dyskursu Michela Foucaulta oraz z wykorzystaniem metod badania dyskursu zaczerpniętych z koncepcji Ernesta Laclau i Chantal Mouffe. Przyjmuje się zatem, że dyskurs rozumiany jest jako warunki sensownej artykulacji, semantyczna strukturyzacja świata społecznego. Specyfika dyskursu cielesności interpretowana jest w związku z kategorią punktów zapikowania. Dyskurs cielesności opiera się mianowicie na semantykach, które stanowią punkty zapikowania dla wielu konstytutywnych dla modernizmu dyskursów. Tym samym dyskurs cielesności stabilizuje nadrzędny (hegemoniczny) dyskurs modernizmu. W kontekście powyższych założeń przedmiotem analizy jest tekst opublikowany na portalu Gazeta.pl oraz komentarze internatów umieszczone pod tym tekstem.
The article analyzes corporeality in the context of the assumptions of Michel Foucault’s discourse theory and with the use of discourse research methods taken from the concepts of Ernesto Laclau and Chantal Mouffe. Therefore, it is assumed that discourse is understood as conditions of meaningful articulation, semantic structuring, and interpretation of the social world. The specificity of the corporeality discourse is interpreted in relation to the category of nodal points. The discourse of corporeality is based on semantics, which are the nodal points of many constitutive discourses for modernism. Thus, the discourse of corporeality stabilizes the hegemonic discourse of modernism. In the context of the above assumptions, the subject of the analysis is the text published on the Gazeta.pl portal as well as internet users’ comments below it.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2021, 13, 1; 19-35
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zboczony seks jako bioopór. Między Foucaultem a Agambenem
Deviant Sex As Bioresistance. Between Foucault and Agamben
Autorzy:
Pacewicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623038.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
bioopór
biowładza
Michel Foucault
Giorgio Agamben
biopolityka
Bioresistance
Biopower
Biopolitics
Opis:
Seks i seksualność odgrywają ważną rolę w teoriach biopolityki Michela Foucaulta i Giorgia Agambena. Dzięki teoretycznemu podziałowi biopolityki na dwie dziedziny: zoopolitykę (politykę ciał) i etopolitykę (politykę zachowań) można dostrzec, jak głęboko różnią się omawiane teorie: Agamben skupia się bowiem raczej na zoopolityce, Foucault zaś – na etopolityce. Z tego wynikają ich odmienne zainteresowania badawcze. Foucault analizuje przede wszystkim typową (etopolityczną) medycynę, seksuologię czy psychiatrię, a Agamben – (zoopolityczną) nazistowską eugenikę. Obaj myśliciele mają też zupełnie odmienny stosunek do ciała i w inny sposób pojmują polityczność. Z tych różnic w podstawowych założeniach wynikają odmienne koncepcje tego, na czym może polegać seksualny bioopór. Ostatecznie, obaj myśliciele nie formułują konkurencyjnych projektów, ale raczej poruszają się na innych poziomach – myśl Foucaulta jest skupiona bardziej na seksualnej praktyce biooporu, za to Agambena – na seksualnej utopii filozoficznej. Łączy ich zaś przekonanie, że to nienormatywny, zboczony seks ma potencjał biooporu.
Sex and sexuality play an important role in the theories of biopolitics of Michel Foucault and Giorgio Agamben. A theoretical division of biopolitics into two domains: zoopolitics (politics of bodies) and etopolitics (politics of behavior) exposes the differences between the two philosophers: Agamben focuses on zoopolitics, while Foucault – on etopolitics. This is why their research interests diverge: Foucault analyzes rather „typical” (etopolitical) medicine, sexology, or psychiatry, and Agamben – (zoopolitical) Nazi eugenics. Both thinkers have different attitude towards the body and conceptualize the political divergently. These differences in the basic assumptions result in different concepts of sexual bioresistance, however, Foucault and Agamben do not propose competing projects but rather operate on different levels – Foucault is focused on sexual practices of bioresistance, while Agamben – on a philosophical sexual utopia. Furthermore, both thinkers share the belief that non-normative, deviant sex has potential of bioresistance.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 92-106
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie i badania „urządzania”, czyli o recepcji idei Michela Foucaulta raz jeszcze
The Concept of “Gouvernementalité” and Its Investigation – Once Again about the Reception of Michel Foucault’s Idea
Autorzy:
Ostrowicka, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141291.pdf
Data publikacji:
2015-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
Michel Foucault
recepcja
urządzanie
badania pedagogiczne
reception
gouvernementalité
pedagogical research
Opis:
Niniejszy głos jest reakcją na tekst Magdaleny Archackiej, który okazuje się nie tyle recenzją mojej książki, ile wyrazem obrony istnienia „jedynie słusznej” interpretacji prac Michela Foucaulta. Tekst tu przedstawiony, poprzez powtórzenie kilku ważnych w mojej ocenie faktów a niedostrzeżonych przez Recenzentkę, jest próbą zachęcenia Czytelnika do przyjęcia innych linii recepcji pism francuskiego filozofa, sytuujących się poza sporem o to, kto najlepiej rozumie Foucaultowskie urządzanie (gouvernementalité).
This voice is a reaction to Magdalena Archacka’s text, which is not so much the review of my book, but the defence of “the only correct” interpretation of Michel Foucault’s works. By the means of repeatings everal facts, which, in my opinion, are important, but unnoticed by the reviewer, the text presented hereby is an attempt to encourage the Reader to adopt different lines of receiving the French philosopher’s works, outside the dispute of who understands the Foucauldian gouvernementalité better.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2015, 18, 1(69); 153-163
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywa Foucaultowska we współczesnej refleksji badawczej
Foucauldian Perspective in Contemporary Research
Autorzy:
Franczak, Karol
Nowicka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623307.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Michel Foucault
biopolityka
rządomyślność
dyspozytyw
opór
Biopolitics
Governmentality
Dispositive
Resistance
Opis:
Wprowadzenie do tomu Perspektywa Foucaultowska we współczesnej refleksji badawczej składa się z dwóch części. Celem pierwszej z nich jest zwięzłe zaprezentowanie głównych kierunków współczesnych inspiracji bogatym dorobkiem Michela Foucaulta, do których należą między innymi studia nad biopolityką, rządomyślnością/urządzaniem (governmentality), krytyczne analizy neoliberalizmu, analiza dyspozytywu oraz refleksja nad kategoriami krytyki i parezji. W drugiej części charakteryzowany jest tematyczny zakres tomu, który odzwierciedla wieloaspektowość i wielowątkowość postfoucaultowskiej refleksji badawczej.
The introduction to the volume Foucauldian Perspective in Contemporary Research consists of two parts. The aim of the first part is a brief presentation of the main directions in contemporary studies inspired by Michel Foucault’s legacy to which belong, for example, studies in biopolitics, governmentality studies, critical analysis of neoliberalism, dispositive analysis, and reflection on the categories of critique and parrhesia. The second part characterizes the thematic field of the volume, which reflects the multidimensionality and complexity of post-Foucauldian research.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 6-15
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Michel Foucault – autowizerunek filozofa
Michel Foucault: Self-Image of the Philosopher
Autorzy:
BYTNIEWSKI, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047373.pdf
Data publikacji:
2020-01-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Michel Foucault, wizerunek filozofa, sens odkrycia siebie, krytyka, twórczość, akt myśli
Michel Foucault, philosopher’s image, sense of self-discovery, critique, creativity, act of thought
Opis:
Tworzenie przez filozofów wizerunków filozofa jest jednym z najstarszych sposobów problematyzacji samej filozofii. W wizerunkach tych odzwierciedla się najczęściej zarówno pewna koncepcja filozofowania, koncepcja specyfiki i miejsca filozofii w kulturze intelektualnej, jak i projekt jej uczestnictwa w szerszym kontekście realiów życia społecznego. To dlatego filozofowie tworzą wizerunki filozofa wedle różnych zamysłów i wizerunkom tym przypisują wielorakie role tak w samej filozofii, jak i poza nią. Odpowiedź na pytanie: „Czym jest filozofia?”, splata się w nich z wolą udziału filozofii w życiu. Na czym polega oryginalność problematyzacji tych kwestii u Foucaulta? Nie ma spójnej odpowiedzi na to pytanie, przynajmniej takiej, która tworzyłaby jeden wizerunek Foucaulta-filozofa. Zawiłe strategie uników i otwartych batalii, przekonanie, że każda obca, lecz wartościowa myśl to wyzwanie, poszukiwanie ascetycznej formy dla własnego stylu w połączeniu z zamiłowaniem do barokowych form literackich Jorge Louisa Borgesa czy Raymonda Roussela – to nie wszystkie kontrasty i zawiłości, jakie możemy znaleźć w pismach i wypowiedziach Foucaulta. W jaki sposób akt myśli, może nabrać sensu odkrycia siebie? W jaki sposób pisanie może zmienić sposób bycia autora? Foucault w odpowiedziach na te pytania chce być zawsze o krok dalej niż postępujący za nim komentatorzy – adherenci i przeciwnicy – chce zachować przywilej pierwszego, miarodajnego komentatora własnych słów i czynów. To dlatego w geście obronnym tłumi pytania kierowane w przestrzeń jego własnego „ja”: „Nie pytajcie mnie kim jestem, ani nie mówcie mi, bym pozostał taki sam: jest to moralność stanu cywilnego; rządzi ona naszymi dokumentami. Niechże zostawi nam swobodę, kiedy mamy pisać”.
Creation of images of the philosopher by philosophers is one of the oldest ways to problematize philosophy. In depictions of this sort we can find both a concept of philosophizing and a concept of the place which is occupied by philosophy in the intellectual culture, as well as the pattern of its participation in the wider context of the reality of social life. This is why philosophers for various reasons create images of the philosopher and attribute diverse roles to them, both in philosophy and outside it. Thus, they are images-experiences and images of projects, images-criticism and images-confessions, images-thoughts and images-incentives. The answer to the question: ‘What is philosophy?’ intertwines in them with the belief that philosophy should actively participate in life. What is the originality of the Foucault’s problematization of these issues? A consistent answer to this question does not exist, at least there is no answer that would render a single image of Foucault, a philosopher. In Foucault’s writings, as well as in the various statements he made, one may observe intricate strategies of evasion and open battle, the belief that every alien but informative idea is a challenge, a pursuit of ascetic forms of style combined with a penchant for Baroque literary forms à la Jorge Louis Borges or Raymond Roussel. However, even these do not exhaust all the contrasts and complexities characteristic of Foucault’s output. How can an act of thought become a self-discovery? How can an act of writing change one’s way of being? In his answers to these questions Foucault always wants to be a step ahead of his commentators, whether they are his adherents or his opponents. He wishes to grant himself the privilege of being the first authoritative commentator of his own statements and actions. Therefore, in a kind of ‘defensive gesture,’ he fights down the questions directed to the space of his own ‘I’: “Do not ask who I am and do not ask me to remain the same: leave it to our bureaucrats and our police to see that our papers are in order. At least spare us their morality when we write.”
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 2 (114); 115-126
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz powinien wychodzić poza ramy. Struktura „mis en abyme” dramatu Edmonda Rostanda i spektaklu Denisa Podalydèsa „Cyrano de Bergerac”
The Picture Should Extend Beyond the Frame: The Structure of “Mis en Abyme” in the Play “Cyrano de Bergerac” by Edmond Rostand and the Spectacle by Denis Podalydès
Autorzy:
Demby, Łucja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28634875.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Comédie Française
mis en abyme
Edmond Rostand
Denis Podalydès
Michel Foucault
Opis:
W oparciu o analizę spektaklu, granego od 2006 r. w Comédie Française (z udziałem m.in. Andrzeja Seweryna), autorka omawia tzw. strukturę mis en abyme (efekty zwierciadlane, autotematyzm) Cyrana de Bergerac Edmonda Rostanda. Strukturę tę, wirtuozersko wręcz zwielokrotnioną przez autora na różnych płaszczyznach funkcjonowania utworu, można dostrzec już w samym dramacie. W spektaklu Denisa Podalydèsa (zainspirowanym filmem Jean-Paula Rappeneau Cyrano de Bergerac) zyskała ona jednak dodatkowy wymiar przez umieszczenie nad sceną ekranu i odniesienia do konwencji kina niemego. Analizując relacje przestrzenne i znaczeniowe, w jakie wchodzą dzięki temu zabiegowi teatr i film, Łucja Demby podkreśla, że obie sztuki są w gruncie rzeczy dwoma różnymi aspektami przedstawiania. W konkluzji autorka nawiązuje do refleksji Michela Foucault na temat „przedstawiania przedstawienia” w odniesieniu do obrazu Velázqueza Las Meninas.
The author analyses the spectacle, played since 2006 in the Comédie Française (with the participation of Andrzej Seweryn) and discusses the so-called structure of mis en abyme (mirror effects, self-regarding) in Edmond Rostand’s Cyrano de Bergerac. The structure artfully repeated on various planes of the piece can be seen in the drama itself. In Denis Podalydès’ spectacle (inspired by Jean-Paul Rappeneau’s film Cyrano de Bergerac) it gained an extra dimension by placing a screen above the stage and by references to the conventions of the silent film. Łucja Demby analyses the spatial and semantic relations which theatre and film enter through this procedure, and stresses that these two plays are two different aspects of presentation. In conclusion, the author refers to Michel Foucault’s reflections on “the presentation of performance” with respect to the image of Velazquez’s Las Meninas.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 206-216
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadzór miejski. Próba ujęcia problematyki na podstawie filmu „Raport mniejszości”
Autorzy:
Wójcik, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1187219.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
surveillance studies
social control
biopower
Michel Foucault
Steven Spielberg
Minority Report
Opis:
In this article, I try to present the problems of modern surveillance, using three perspectives: theoretical, practical and pop-cultural. The first chapter provides a theoretical basis. Through adapting theories of selected philosophers, including Michel Foucault and Giorgio Agamben, I’m trying to create a cognitive frame, constituting the key to understanding the contemporary supervision discourse. In the next part of the work I make a synthetic presentation of the current forms of social control, emphasizing their tendency to encroach on every area of human life. In the third, crucial chapter, I carry out an analysis of the film Minority Report, using the interpretation tools developed in the first chapter. Specifying certain elements of the Steven Spielberg’s film, I interpret the image in the spirit of social supervision discourse. At the same time I try to highlight the number of threads and the interpretative ambiguity of the film − a thoroughly pop-cultural image, which constitutes a very interesting diagnosis of contemporary reality.
Źródło:
Załącznik Kulturoznawczy; 2016, 3; 446-501
2392-2338
Pojawia się w:
Załącznik Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Under Our Eye: Margaret Atwood’s Variation on the Panopticon in The Heart Goes Last
Autorzy:
Kuźnicki, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971257.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Jeremy Bentham
Michel Foucault
Margaret Atwood
the Panopticon
dystopian fiction
surveillance
Opis:
In her dystopian dark comedy The Heart Goes Last (2015), Margaret Atwood openly refers to Jeremy Bentham’s concept of the Panopticon. The future world depicted in her novel is filled with violence and deprived of both human bonds and hope. Hence, being contained, monitored and - after Foucault - disciplined and punished appears to be the characters’ last resort. Surveillance tempts both sexes as it is politically correct and universal, and it does not privilege one group of people over the other. The article discusses the dystopian vision of the near future as created by Atwood in her 2015 novel, with direct references to the conception of the Panopticon, both in its original meaning proposed by Bentham, and - more significantly - in Michel Foucault’s reading of this idea as a metaphor of the way western societies are organized.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2020, 63, 1; 75-86
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznania, Rousseau i dyskurs edukacyjny – zarys badań w perspektywie (post)foucaultowskiej
Confessions, Rousseau and educational discourse – research framework in the (post)Foucauldian perspective
Autorzy:
Ostrowicka, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1388534.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Michel Foucault
regime of truth
confession
Jean Jacques Rousseau
educational discourse
Opis:
The paper takes into consideration the Foucauldian concept of confession as an analytical category attractive for educational research. The article consists of three parts. Part one, based on Michel Foucault’s lectures at the Collége de France and “The History of Sexuality”, contains definitions of the key concepts: “the regime of truth” and “the regime of confession”. Part two provides an overview of selected studies in which the category of confession was used in the analyses of contemporary education. The last part refers to the Jean-Jacques Rousseau’s “Confessions” and presents selected aspects of research on educational discourse in the light of the concept of confession.
Źródło:
Problemy Wczesnej Edukacji; 2015, 29, 2; 33-43
1734-1582
2451-2230
Pojawia się w:
Problemy Wczesnej Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura Kornela Filipowicza jako maszyna do myślenia
The literature of Kornel Filipowicz as a machine for thinking
Autorzy:
Gorzkowicz, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1935851.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie
Tematy:
machine for thinking
philosophy
literature
Kornel Filipowicz
Giorgio Agamben
Michel Foucault
Opis:
Kornel Filipowicz – one of the most outstanding Polish artists of the 20th century – is still one of the little-known authors. His name appears most o¡en in the context of Wisława Szymborska. The poet, together with the writer’s sons Aleksander and Marcin, as well as a group of researchers and friendly writers, she took care to popularize his work. In 2019, the translation of Filipowicz’s he Memoir of an Anti-Hero appeared on the English-speaking publishing market (Penguin Modern Classics). This event contributed to the analysis of Krakow based writer’s work in terms of the links between literature and philosophy. The article refers to the category of „machines for thinking” through which an attempt is made to read Filipowicz’s work in a methodological model that produces philosophical meanings. In this regard, two references to contemporary understandings of cultural and social spaces are particularly mentioned – the disciplinary machine of Michel Foucault and the anthropological machine of Giorgio Agamben.
Źródło:
Zeszyty Naukowe PUNO; 2020, 8, 1; 223-237
2052-319X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe PUNO
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postfoucaultowska analiza dyskursu o edukacji. Uwagi warsztatowe
Autorzy:
Nowicka-Franczak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644866.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postfoucauldian discourse analysis
Michel Foucault
discourse on education
middle school (Poland)
Opis:
Postfoucauldian discourse analysis is a vigorously developing approach to discourse studies focusing on the analysis of power, discourse, knowledge and social practice. This comprises studies deriving from Michel Foucault’s thought, reinterpreting it, however, with the aim at application to an analysis of empirical data, also from the field of pedagogy and education. The purpose of this paper is to present main concepts and categories of postfoucauldian discourse analysis (e.g. enunciation, discursive formation, discursive practice, procedures for the control of discourse, dispositive, regime of truth) and guidelines for conducting research on the example of an analysis of chosen public texts concerning the debate on liquidation of middle schools in Poland as a result of the reform of education carried out by Law and Justice’ government.
Źródło:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2017, 12, 2; 197-223
2300-0422
Pojawia się w:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heterotopic Yeats: A Foucauldian Study of the Heterotopic Qualities Found in Some Poems by W. B. Yeats
Autorzy:
Ghahremani, Hamid
Shabanirad, Ensieh
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1190124.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Michel Foucault
heterotopia
production of knowledge
W. B. Yeats
The Tower
Opis:
Michel Foucault is certainly one of the greatest minds of the 20th century whose ever-growing influence may be traced in nearly every field of humanities such as economy, history, and of course, literary theory and criticism. The concept of heterotopia is arguably among the most intriguing concepts developed through the works of Foucault. Simply stated, a heterotopia is a space whose function is to disturb the established order of an existing space, and, as a result, lead to the production of knowledge. However, heterotopias found in Foucault’s own works are usually functioning in linguistic, or textual, terms rather than referring to a real, physical space. The purpose of the present essay is to provide its readers with the analyses of some of the poems of the Noble-winning Irish poet, dramatist, and prose writer W. B. Yeats in terms of their heterotopic qualities, and to show that physical heterotopias can also lead to the production of knowledge
Źródło:
World Scientific News; 2016, 35; 123-133
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
With Which Political Theology Are We Dealing? Reassessing the Genealogy of Political Theology and Looking Toward Its Future.
Z którą teologią polityczną mamy do czynienia? Oceniając genealogię teologii politycznej i wypatrując jej przyszłości
Autorzy:
Dickinson, Colby
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013426.pdf
Data publikacji:
2015-04-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Michel Foucault
Giorgio Agamben
governmentality
pastoral
mystical
rządomyślność
władza pastoralna
mistycyzm
Opis:
In this essay, I examine Michel Foucault’s political contrast between the theological domains of the pastoral and the mystical, in order to note his focus on how necessity and providence are founding and legitimizing concepts of the State. Through this process I develop an analysis of how Foucault, in his critique of the historical uses of theology as a tool of pastoral power, actually points toward another form of political theology than Carl Schmitt’s. My contention is that we begin to see another “type” of political theology appear in the writings of Giorgio Agamben, who follows Christian traditions much more closely than Foucault. The re-formulation of political theology within Agamben’s work, I argue, has tremendous significance for the field as a whole and is much in need of further elaboration, a task toward which this essay only points.
W niniejszym tekście przyglądam się dostrzeżonemu przez Michela Foucaulta przeciwieństwu między teologicznymi obszarami władzy pastoralnej oraz mistycznej, by wskazać na nacisk, jaki filozof kładł na konieczność i opatrzność jako pojęcia założycielskie   i legitymizujące Państwo. Dzięki temu rozwijam analizę tego, jak Foucault, krytykując historyczne wykorzystania teologii w roli narzędzia władzy pastoralnej, faktycznie wskazuje na rodzaj teologii politycznej odmiennej od tej stworzonej przez Carla Schmitta. Twierdzę, że zaczynamy zauważać odmienny „typ” teologii politycznej w pismach Giorgia Agambena, który podąża za tradycjami chrześcijańskimi znacznie bardziej niż Foucault. Moim zdaniem przeformułowanie teologii politycznej w dziele Agambena ma kolosalne znaczenie dla całego pola badawczego jako całości i pilnie domaga się dalszego opracowania, na co niniejszy esej zaledwie wskazuje.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2015, 17, 3
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie pytajcie mnie, kim jestem, ani nie mówcie mi, abym pozostał taki sam..., czyli o tożsamości władzy według Michela Foucaulta
Do not ask who I am and do not ask me to remain the same..., about the identity of power according to Michel Foucault
Autorzy:
Bień, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1941571.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
władza
tożsamość
współczesność
polityka
Michel Foucault
political power
identity
modernity
politics
Opis:
Pojęcie władzy jest jednym z głównych problemów w myśli Michela Foucaulta. Filozof w sposób krytyczny analizuje współczesne mu dyskursy polityczne, religijne i światopoglądowe oraz historyczne uwarunkowania ich powstania, aby następnie podjąć się trudu zdefiniowania pojęcia władzy. Sam termin rozumiany jest przez niego holistycznie – obejmuje ono wszystkie aspekty życia indywidualnego, rodzinnego i społecznego jednostki, dyskursu społecznego, problemu wiedzy, wykluczenia oraz oddziaływania światopoglądowego, w tym religii. Celem artykułu jest opis elementów tożsamości władzy w myśli Michela Foucaulta oraz odpowiedź na pytanie, w jaki sposób jest ona konstruowana oraz jak wpływa na upodmiotowienie człowieka w społeczeństwie.
The concept of power is one of the main problems of social concepts in the work of Michel Foucault. The philosopher critically analyzes contemporary political, religious and ideological discourses as well as the historical conditions of their emergence, in order to undertake the trouble of defining the concept of power. The term itself is understood by him extremely holistically – it covers all aspects of the individual, family and social life of an individual (entity), social discourse, the problem of knowledge, exclusion and ideological influence, including religion. The purpose of the article is to describe the elements of the identity of power in the thought of Michel Foucault and answer the question how it is constructed and how it affects the empowerment of man in society?
Źródło:
Cywilizacja i Polityka; 2020, 18, 18; 202-213
1732-5641
Pojawia się w:
Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety a neoliberalna biopolityka. Przypadek polskich reality shows
Women and Neo-Liberal Biopolitics: A Case of Polish Reality Shows
Autorzy:
Czapnik, Sławomir
Drewniak, Ineza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2046444.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
women
gender
neoliberalism
Michel Foucault
biopolitics
Reality TV
kobiety
neoliberalizm
biopolityka
Opis:
The aim of this article is to analyze women’s image in Polish Reality TV, using Michel Foucault’s category of biopolitics and Marxian and Marxist thought. Text contains three chapters. Firstly, authors are describing show Superniania (Supernanny) and depiction of biopower in an area of reproduction. Then, two dating shows, Hotel Paradise (Paradise Hotel) and Love Island. Wyspa Miłości (Love Island), are crucial in understanding important issues of sex and love. Last chapter is devoted to the show Damy i wieśniaczki (Ladies and Peasant Women), especially in a class context of biopower over women.
Celem artykułu jest pogłębiona analiza wizerunku kobiet w polskiej Reality TV, przeprowadzona przy użyciu kategorii biopolityki Michela Foucaulta, uzupełnionej przez myśl Marksowską i marksistowską. Tekst składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy dotyczy show Superniania, które pomogło zwrócić uwagę na kwestię biowładzy w sferze reprodukcji. Drugi rozdział omawia show randkowe, Hotel Paradise i Love Island. Wyspa Miłości, poruszając zagadnienia seksu i miłości. Ostatnia część skupia się na programie Damy i wieśniaczki, który pokazuje klasowy wymiar sprawowania biowładzy nad kobietami.
Źródło:
Teoria Polityki; 2021, 5; 127-145
2543-7046
2544-0845
Pojawia się w:
Teoria Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy koncepcje dyskursu: Foucault, Laclau, Habermas
Autorzy:
Rasiński, Lotar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644642.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Michel Foucault
Ernesto Laclau
Jürgen Habermas
discourse
theory of language
linguistic turn
Opis:
The aim of this article is to examine three currently dominant concepts of discourse, developed by Michel Foucault, Ernesto Laclau and Jürgen Habermas. I argue that these concepts of discourse constitute neither a coherent methodological agenda nor a coherent theoretical vision. That means that the reference to discourse will always imply engaging with a particular theoretical framework. I briefly discuss the theoretical traditions from which these concepts emerged and point to the essential elements which the respective concepts of discourse derived from these traditions. Concluding, I examine differences between and similarities in the discussed concepts, whereby I address, in particular, the relationship between discourse and everyday language, the notion of subjectivity and the concept of the social world.
Źródło:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2017, 12, 2; 37-54
2300-0422
Pojawia się w:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Foucault and education. Some key aspects of Foucauldian thought applied to education
Autorzy:
Mauri Medrano, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564531.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
education
theory Michel Foucault
school culture
edukacja
teoria Michela Foucaulta
kultura szkolna
Opis:
Foucault i edukacja. Zastosowanie niektórych teorii Foucaulta dla zrozumienia współczesnej edukacji
Źródło:
Kultura – Przemiany – Edukacja; 2018, 6; 85-94
2300-9888
2544-1205
Pojawia się w:
Kultura – Przemiany – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy władza jest wszędzie? Krytyka dwóch uzasadnień Foucaultowskiej tezy o powszechności władzy
Is Power Everywhere? A Critique of Two Justifications of Foucauldian Prevalence of Power Thesis
Autorzy:
Stachowiak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/622872.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Michel Foucault
władza
dyskurs
teoria społeczna
krytyka
Power
Discourse
Social Theory
Critique
Opis:
Michel Foucault jest jednym z tych autorów, którzy istotnie przysłużyli się do poszerzenia znaczenia terminu „władza” oraz obszarów, w których szuka się jej przejawów. Wkład Foucaulta w rozbudowę studiów nad władzą jest jednak frapujący. Otóż w Historii seksualności Foucault zaczął otwarcie przekonywać, że władza jest po prostu wszędzie. Ten pogląd – teza o powszechności władzy – ma u Foucaulta dwa, rozwijane latami, uzasadnienia. Na użytek niniejszej analizy pierwsze z nich zyska nazwę uzasadnienia historiozoficznego, a drugie – uzasadnienia zróżnicowaniem społecznym. Celem artykułu jest krytyka ich obu, a pośrednio także tezy, którą wspierają. Ich rekonstrukcja i krytyczne rozpatrzenie są ważne dla postfoucaultowskiego nurtu w naukach społecznych, ponieważ ramy wszelkiej Foucaultowskiej analityki władzy wyznaczone są właśnie przez te dwa uzasadnienia.
Michel Foucault is one of those authors who significantly impacted upon broadening the meaning of the term “power,” including realms in which one is to look for its symptoms. Foucault’s contribution to the developmental tendency within the studies of power is especially striking. In the History of Sexuality, Foucault was to openly claim that power was plainly everywhere. For years Foucault had been elaborating two ways of legitimizing this view, which is named here “a prevalence of power” thesis. For the sake of the below analysis, the first justification is going to be called historiosophical, and the second—social differentiation justification. The article aims at criticizing both of them and, although indirectly, the very thesis they support. Since the boundaries of all Foucauldian analytics of power are outlined by these two justifications, their reconstruction and critical consideration are of crucial importance for the post-Foucauldian current in social sciences.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 128-150
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POLITYKA HISTORYCZNA I JEJ GRANICE
HISTORICAL POLITICS AND ITS LIMITATIONS
Autorzy:
Łukowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693944.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Michel Foucault
historical politics
collective memory
identity
polityka historyczna
pamięć zbiorowa
tożsamość
Opis:
The paper addresses the discourse of historical politics developed in Poland in the first decade of the 21st century, as well as its limitations caused by the opposition of many of professional historians and by some implicit assumptions, such as the assumption of the homogeneity of the subject of collective memory; the assumption of the elite character of the discourse; or the nation as a central category. An alternative account of relations between history, memory and politics can be found, among others, in the works of Michel Foucault.
Tematem artykułu jest charakterystyka rozwiniętego w pierwszej dekadzie XXI w. dyskursu polskiej polityki historycznej (polityki pamięci), a także jego ograniczenia. Są nimi – po pierwsze – zewnętrzna opozycja ze strony części środowiska historyków oraz po drugie – wewnętrzne założenia dyskursu (założenie o homogeniczności podmiotu zbiorowej pamięci; założenie o elitarnym charakterze dyskursu; centralne znaczenie kategorii narodu). Alternatywną konceptualizację problemu relacji między historią i pamięcią a polityką można znaleźć między innymi w pracach Michela Foucaulta.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 2; 225-237
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śmierć Boga, śmiech człowieka
The death of god and laughter of Man
Autorzy:
Smerda, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622299.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Michel Foucault, Georges Bataille, Friedrich Nietzsche, the death of man, the death of God, laughter, creativity
Michel Foucault, Georges Bataille, Friedrich Nietzsche, śmierć człowieka, śmierć Boga, śmiech, twórczość
Opis:
Author of the article starts with a question about the meaning of the activity that is writing. He looks for answers in ‘The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences’ by Michel Foucault, which – according to the author – emerged from the experience of the laughter, triggered by the book of Jorge Louis Borges, in which he included an excerpt from the Chinese encyclopedia describing the classification of animals. The author is analyzing this phenomenon in detail, inter alia in the context of what about the laughter thought Georges Bataille, who greatly inspired Foucault. However, the author does not end his deliberation with an answer to the question: ‘Why Foucault wrote ‘The Order of Things’’, where the philosopher announced ‘the death of man’ for the first time. He is trying to go deeper and answer the question: ‘why the man had to die?’
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2015, 31; 117-133
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyscyplinowanie uczniowskiego ciała. Analiza doświadczeń związanych ze szkołą jako przestrzenią biopolitycznej regulacji
Autorzy:
Kościańczuk, Marcela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041575.pdf
Data publikacji:
2015-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Michel Foucault
shaping the body image of the pupil
pupil’s body
discipline
Opis:
The article presents such topics as: presence and absence of pupils body in Polish educational practice. Michel Foucault works and especially “biopower” and discipline concept is a theoretical background of the text. Michel Foucault didn’t analyze system of education in a wide sense; however a lot of his ideas were illustrated by educational examples (connected with mechanisms presented in military secondary schools or Jesuits’ boarding schools). This text presents different educational context. It is focused on young people (under the age of 35) memories connected with their own educational background in Poland, in non-religious public schools (3 of responders were pupils of sport-schools). The article presents results of the quantitative survey (in a group of 101 people). Survey contained open and closed questions focused on: presence of “body” as a topic of classes, attitude toward body of the pupil, mechanisms of shaping pupil’s body and connection between them and ideas of the “class order”. Article presents retrospective graduated pupils point of view on their school experiences connected with direct and indirect strategies of shaping pupils’ body in such context as space and time of education.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2015, 3(109); 192-204
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ani cienia wspólnoty”. Wątki immunologiczne w powieściach Magdaleny Tulli
“No Hope for Community”. Immunity in Magdalena Tulli’s Novels
Autorzy:
Woźniak, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32049316.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the immunization paradigm
biopolitics
Magdalena Tulli
Michel Foucault
narration
post-memory
Roberto Esposito
Opis:
The paper is an attempt to interpret Magdalena Tulli’s novels in the context of the immunological paradigm. Immunological threads are traced on three levels: firstly, in the context of the communities described in Sny i kamienie [Dreams and stones], Skaza [Flaw] and W czerwieni [In Red]; secondly, with regard to the narrative constantly encountering problems such as ‘unwanted threads’ that degenerate the stories and prevent the narrative from bringing them to an end. Thirdly, in the context of post-memory, that is, a memory with its roots extending beyond the experiences of the subject. According to the thesis she puts forward, Tulli activates the immunological discourse on these three levels.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2022, 37; 179-200
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Post-Foucauldian Discourse and Dispositif Analysis in the Post-Socialist Field of Research: Methodological Remarks
Autorzy:
Nowicka-Franczak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1024418.pdf
Data publikacji:
2021-02-08
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Discourse Analysis
Dispositif Analysis
Michel Foucault
Neoliberalism
Post-Socialism
Central and Eastern Europe
Opis:
Post-Foucauldian discourse and dispositif analysis, a methodological approach inspired by the work of Michel Foucault and developed in Western Europe, over the last decade has gained an increasing amount of attention from Eastern European researchers. Yet, this interest has not been accompanied by sufficient reflection on the post-Foucauldian perspective’s adequacy for studying power, governance, and subjectification in post-socialist societies. In particular, there is little criticism that would take into account the current discussion on Foucault’s ambivalent attitude towards neoliberalism. The goal of this article is to examine this line of criticism of Foucault’s late works and to point to its importance for dispositif analysis carried out in Eastern and Central European societies (e.g., Poland) in comparison to analyses carried out in Western Europe (e.g., Germany). I propose a number of methodological recommendations that aim at adapting post-Foucauldian research instruments to facilitate analyzing power relations in the post-socialist context; these include: an interdisciplinary combination of discourse analysis and an analysis of macroeconomic and macrosocial factors; an analysis of the practices of normalization in post-socialist societies with reference to the Center-Periphery relationship; introducing elements of semiology, anthropology of the contemporary and cultural identity analysis to dispositif analysis.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2021, 17, 1; 72-95
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wszechobecność władzy i postawa krytyczna. Inspiracje myślą Michela Foucaulta dla politologii
Ubiquitousness of power and critique: Michel Foucault’s inspiration for political science
Autorzy:
Grzymski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943297.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
władza
krytyka
Michel Foucault
genealogia
gouvernementalité
politologia
power
critique
genealogy
governmentality
political science
Opis:
Artykuł przywołuje filozofię władzy Michela Foucaulta i pokazuje, jak może ona zainspirować polską politologię do przyjęcia innego podejścia do badania władzy. Autor wskazuje, jak Foucault analizował historyczne praktyki i techniki władzy „produkujące” podmiotowość i tożsamość jednostek. W takim ujęciu władza nie może być pojmowana jako własność jakiejś konkretnej osoby, grupy ludzi czy instytucji, ale jako pewnego rodzaju strategia działania. Autor ukazuje też, na czym może polegać zainspirowana myślą Michela Foucaulta formuła krytyki akademickiej, stanowiącej etos i określoną postawę badawczą.
This article recalls Michel Foucault’s political philosophy as the potential inspiration for the Polish political science. Its aim is to encourage the incorporation of Foucault’s view on power into political research in Poland. The author shows how Foucault analyzes the historical practices and technologies of power which ‘produce’ the forms of subjectivity and individual identity. In Foucault’s view, power is not distinguished by who possess it, either particular individuals, group of people, or institutions. Power manifests itself by the specific strategy of conduct. The authors shows how Foucault’s view on power can inspire the academic critique as an ethos and research position.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2017, 54; 85-98
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jacques Derrida jako filozof historii – poróżnienie z Michelem Foucaultem
Jacques Derrida as a philosopher of history – difference with Michel Foucault
Autorzy:
Dadlez, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339069.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Jacques Derrida
Michel Foucault
philosophy of history
historicity
poststructuralism
filozofia historii
historyczność
poststrukturalizm
Opis:
Artykuł ma na celu wstępne przedstawienie Jacques’a Derridy jako filozofa historii. Rozwijane przezeń pojęcia okazują się wiązać z konkretną wizją dziejów. Wizja ta ujawnia się już od pierwszych tekstów Derridy i stanowi nie tyle jeden z pomniejszych wątków, ile główny temat jego myśli. W artykule skupiono się na wybranym eseju Derridy, który doprowadził do jego sporu z Michelem Foucaultem. Zestawienie tych dwóch – skądinąd obu uznawanych za poststrukturalistów – filozofów służy uwydatnieniu kluczowej roli, jaką problem historyczności pełni w dziele Jacques’a Derridy. Tekst stanowi tym samym zachętę do rewizji statusu Derridy w polskiej humanistyce.
This article presents Jacques Derrida as a philosopher of history. The concepts he developed during his long intellectual career turn out to be linked to a specific vision of history. This vision manifests itself from Derrida’s very first texts and is not one of the minor themes of his thought but its fundamental element. The article focuses on a selected essay by Derrida that led to his argument with Michel Foucault. The comparison of these two - both poststructuralist - philosophers serves to highlight the key role of the problem of historicity in Jacques Derrida’s work. The article thus encourages a revision of Derrida’s status in Polish philosophy, and more broadly in humanities.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2022, 60; 95-112
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza jako wiadza i wiedza jako opór. Wokół koncepcji Marka Olssena, Johna Codda i Anne-Marie O’Neill
Knowledge as power and knowledge as resistance. Around the approach developed by Mark Olssen, John Codd and Anne-Marie O’Neill
Autorzy:
Kochanowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365234.pdf
Data publikacji:
2016-02-11
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
knowledge
knowledge society
democracy
power
Michel Foucault
Chantal Mouffe
wiedza
społeczeństwo wiedzy
demokracja
władza
Opis:
Podejmując idee przedstawione przez Marka Olssena, Johna Codda i Anne-Marie O’Neill w książce Education Policy: Globalization, Citizenship and Democracy (2004), autor wskazuje na pominięcie we współczesnych studiach nad edukacją zasadniczej roli wiedzy, jaką odgrywa ona w procesach władzy i w procesach oporu. Odwołując się do teorii kultury Michela Foucaulta, a także do teorii radykalnej demokracji Chantal Mouffe, wskazuje, iż także we współczesnym społeczeństwie wiedza jest podstawowym elementem procedur władzy i powiązanych z nimi różnorodnych technik dyscyplinarnych. Wskazując na podstawowe obszary oddziaływania wiedzy wbudowanej w relacje władzy, omawia pojawiające się w owych obszarach możliwości generowania strategii oporu - strategii także opartych na wiedzy.
Tackling the ideas presented by Mark Olssen, John Codd and Anne-Marie O’Neill in their book Education Policy: Globalization, Citizenship and Democracy (2004), the author points out that contemporary educational studies fail to analyse the essential role of knowledge in power processes and resistance processes. Referring to Michel Foucault's theory of culture and Chantal Mouffe’s theory of radical democracy the author points out that knowledge in the modern society is a key element of power processes and related interdisciplinary techniques. The author identifies the essential areas impacted by knowledge built into power relationships and discusses the opportunities to generate resistance strategies that arise in those areas, including knowledge-based strategies. 
Źródło:
Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2007, 1, 29; 74-90
1231-0298
Pojawia się w:
Nauka i Szkolnictwo Wyższe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A-podmiotowość władzy – mit i rzeczywistość, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako władza „suwerenna”
The position of Social Insurance Institution in the perspective of „sovereignty” conception of Michel Foucault and Judith Butler
Autorzy:
Barut, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531614.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
suwerenność
władza
Michel Foucault
Judith Butler
Social Insurance Institution
sovereignty
power
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza jednego z aspektów współczesnej władzy politycznej i administracyjnej. Jako kategorię analityczną autor przyjmuje Foucaultowskie kategorie dyskursu władzy: władzę jako „suwerenność” (przednowoczesny typ zindywidualizowanej władzy, która dąży do samozachowania) i władzę jako „rządomyślność” (governmentality) – współczesny typ zindywidualizowanej władzy, której celem jest kontrola i zarządzanie społeczeństwem. Władza współczesna – władza biurokratyczna opisana m.in. przez M. Webera – wydaje się być drugim z tych typów władzy. Na polu tym pojawia się jednak nowy typ władzy suwerennej legitymizowany przez dyskurs o rządomyślności – zarządzanie i ochrona populacji. Jej przykładem jest analizowane przez G. Agembena i J. Butler bezterminowe uwięzienie w Guantanamo. W artykule autor koncentruje się na symptomach tej nowej suwerenności w codziennych działaniach władzy, tj. na funkcjonowaniu polskiego organu przymusowego zabezpieczenia społecznego – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
The subject of the article is the analysis of a specific feature of contemporary political and administrative power. As analytic categories the author uses Foucaultian concepts of power discourses: sovereignty: the type of individualized power which strives for self-conservation (pre-modern type of power) and governmentality – the type of non-individualized power the aims of which are control and management of the population (modern type of power). Contemporary power – the bureaucratic power described by M. Weber etc. – seems to be the type of governmentality. But in this field emerges a new type of sovereign power legitimized by the discourse of governmentality – management and protection of the population. Its examples are analysed by G. Agemben i J. Butler indefinite detention in Guantanamo. In this articles, the author focuses on symptoms of the new type of sovereignty in day-to day government action – the practice of the polish organ of compulsory social insurance – Social Insurance Institution (Zakład Ubezpieczeń Społecznych).
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 27-41
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Exil als Heterotopie. Die Dimensionen der Inneren Emigration und des Exils am Beispiel des literarischen Schaffens von Ernst Wiechert
Emigration as heterotopia. Spaces and dimensions of emigration and inner emigration of Ernst Wiechert
Autorzy:
Kardach, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/927390.pdf
Data publikacji:
2017-04-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ernst Wiechert
emigration
inner emigration
heterotopia (Michel Foucault)
East Prussia
landscape of East Prussia
Opis:
Ernst Wiechert (1887-1950) was an East Prussian-born author who remained mentally related to the natural and cultural landscape of that region. The relation was very strongly reflected in almost all his literary work. The article deals with defining what forms and spaces of emigration and inner emigration are specific to Wiechert. It positively verifies the present state of research which treats Wiechert as the representative of inner emigration. The article also indicates new spaces of emigration (heterotopia according to Michel Foucault's definition) and inner emigration of Wiechert by careful analysis of his autobiographical texts and literary work.
Źródło:
Studia Germanica Posnaniensia; 2016, 37; 149-163
0137-2467
Pojawia się w:
Studia Germanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Secret Rooms, Locked Doors and Hidden Stories: Retelling “Bluebeard” as a Holocaust Narrative in Michèle Roberts’s "Ignorance"
Autorzy:
Goszczyńska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116525.pdf
Data publikacji:
2022-07-14
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Michèle Roberts
“Bluebeard”
Maria Tatar
George Steiner
Michel Foucault
Mikhail Bakhtin
Giorgio Agamben
Holocaust
Opis:
One of the most grisly European fairy tales, “Bluebeard” is also a story that has proved immensely productive, spawning numerous variants, adaptations and rewritings. This essay offers a reading of Michèle Roberts’s Ignorance (2012) as one such retelling. Roberts employs “Bluebeard” to construct a story that utilises the format of a dual coming-of-age novel but is gradually revealed as a Holocaust narrative. Set in a provincial town in Vichy France, Ignorance makes repeated use of “Bluebeard” motifs to explore the complicity of individuals in Nazi crimes against their Jewish neighbours. Featuring secret rooms, forbidden chambers, locked doors and embedded narratives, the novel tells the story of Jeanne Nérin as she comes to terms with her Jewish identity and accepts her responsibilities as a Holocaust survivor. This account is complemented by several other stories, the most important of which is that of Jeanne’s childhood companion, Marie-Angèle, whose Bildung ends in emotional and ethical failure. Fascinated with the life of bourgeois comfort and respectability, Marie-Angèle embraces what Nancy Tuana describes as “wilful ignorance,” and becomes increasingly complicit in the acts of injustice, exploitation and crime she witnesses. 
Źródło:
Analyses/Rereadings/Theories: A Journal Devoted to Literature, Film and Theatre; 2020, 6, 2; 52-62
2353-6098
Pojawia się w:
Analyses/Rereadings/Theories: A Journal Devoted to Literature, Film and Theatre
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walter Benjamin i rozstrajanie nawyków historyka
Walter Benjamin and the Disruption of Historian’s Habits
Autorzy:
Farge, Arlette
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012954.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
historical method
historical materialism
peopleʼs history
Michel Foucault
Michel de Certeau
materializm historyczny
metoda historyczna
historia ludowa
Opis:
Esej stanowi próbę naszkicowania metody historycznej budowanej w oparciu o późne pisma Waltera Benjamina. Arlette Farge przekonuje, że w Pasażach, pracy o Leskowie i w O pojęciu historii niemieckiemu filozofowi udało się przedstawić nowy sposób myślenia o historii, dający szanse na dotarcie nie tylko do suchych faktów, ale do konkretnych doświadczeń, przeżywanych emocji, pragnień, snutych marzeń. Jak przekonuje Farge, przy użyciu podobnej metody swoje badania mieli prowadzić między innymi Michel Foucault oraz Michel de Certeau.
This essay attempts to outline a historical method developed from the late writings of Walter Benjamin. Arlette Farge argues that in Passagenwerk, the work about Leskov and in On the Concept of History, the German philosopher succeeded in portraying a new way of thinking about history. This was an approach that offered the historian access not only to facts but also to particular experiences, felt emotions, desires or dreams. As Farge posits, Michel Foucault and Michel de Certeau, among others, conducted their studies using a similar method.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 16-23
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych
On the Usefulness of the Category of Dispositive in Social Research
Autorzy:
Nowicka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623256.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
analiza dyskursu
analiza dyspozytywu
dyspozytyw
Michel Foucault
władza
Discourse Analysis
Dispositive
Dispositive Analysis
Power
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad pojęciem dyspozytywu u Michela Foucaulta i jego aplikacją do badań społecznych. Dyspozytyw oznacza heterogeniczną kompozycję dyskursywnych i niedyskursywnych elementów rzeczywistości społecznej połączonych dynamicznymi relacjami władzy. Od dwóch dekad w ramach postfoucaultowskiej analizy dyskursu podejmowane są próby operacjonalizacji kategorii dyspozytywu. Jako kategoria analityczna dyspozytyw odnosi się do mechanizmów społecznie rozproszonej władzy, które można badać empirycznie na podstawie danych dyskursywnych i niedyskursywnych. Rezultatem zainteresowania dyspozytywem jest perspektywa badawcza analizy dyspozytywu. W artykule prezentowane są główne założenia tej perspektywy i typologia zastosowań Foucaultowskiej kategorii dyspozytywu w badaniach empirycznych, zilustrowana przykładami prac niemieckich i polskich badaczy. Prezentacji towarzyszy namysł nad niekonsekwencjami i ograniczeniami tego podejścia metodologicznego.
The aim of this paper is a critical reflection on Michel Foucault’s concept of dispositive and its application in social research. Dispositive means a heterogenic composition of discursive and non-discursive elements of social reality linked together with the dynamic relations of power. Since two decades in the frames of post-Foucauldian discourse analysis the attempts at operationalizing the category of dispositive have been made. As an analytical category dispositive refers to the mechanisms of socially dispersed power, which can be studied empirically on the basis of discursive and non-discursive data. A research perspective of dispositive analysis has emerged as a result of an interest in dispositive. This paper presents the main guidelines of this perspective, as well as a typology of applications of the Foucauldian category of dispositive in empirical research, illustrated with chosen examples of German and Polish scholars’ works. This presentation is accompanied by a consideration of inconsistencies and deficiencies of such methodological approach.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 170-191
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbrodnia bez motywu. Foucault i problem poczytalności w psychiatrii i sądownictwie XIX wieku
Crime without reason. Foucault and the problem of criminal responsibility in nineteenth century psychiatry and judiciary
Autorzy:
Ozimek, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40233402.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Michel Foucault
problematyzacje
psychiatria sądowa
Pierre Rivière
instynkty
Henriette Cornier
problematizations
legal psychiatry
instincts
Opis:
W artykule przedstawiam opisywany przez Michela Foucaulta problem zbrodni pozbawionej motywu na przykładzie dwóch przypadków z pierwszej połowy XIX wieku — Pierre’a Rivière’a oraz Henrietty Cornier. Przypadki te analizuję pod kątem strategii władzy, jakie przyjęła psychiatria oraz system prawny w zetknięciu z Innym, który popełnił niewytłumaczalną zbrodnię, a którego nie można było przypisać do żadnej z uznanych przez naukę odmian szaleństwa. Przedstawiam również impas pomiędzy dyskursem medycznym i prawnym jako przykład problematyzacji, czyli metody używanej przez Foucaulta w ostatnich latach jego pracy naukowej. Jedną z konsekwencji starań psychiatrii o rozwiązanie problemu zbrodni bez motywu było wytworzenie instynktów i popędów jako obiektów poznania naukowego, co pokazuje, że obiekty takie powstawać mogą na styku różnych relacji władzy, a nawet mogą zostać wytworzone bezpośrednio jako instrumenty do realizacji celów władzy.
The article refers to the problem of crime without reason described by Michel Foucault. The author presents two cases from the first half of the 19th century – Pierre Rivière and Henriette Cornier. These cases are analyzed in terms of strategies of power adopted by psychiatry and the legal system towards the Other who had committed an inexplicable crime and who could not be described by any of the recognized forms of madness. The impasse between medical and legal discourses is presented as an example of problematization — a method used by Foucault in the last years of his work. One of the consequences of psychiatry’s efforts to solve the problem of crime without motive was the creation of instincts and drives as scientific objects, which shows that such objects can arise at the junction of various power relations and can even be created merely as instruments to exercise power.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2023, 61, 2; 1-25
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza relacji władzy w konkurencyjnych perspektywach Noama Chomsky’ego i Michela Foucault
Power Relations Analysis in Rival Perspectives of Noam Chomsky and Michel Foucault
Autorzy:
Stachowiak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427993.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
analiza dyskursu
relacje władzy
krytyka społeczna
Chomsky
Foucault
power relations
discourse analysis
social criticism
Noam Chomsky
Michel Foucault
Opis:
The article aims at presenting two opposite socio-philosophical stances, to which most of research on power within the framework of discourse studies can be attributed. These outlooks are represented by the names of Noam Chomsky and Michel Foucault. The discussion between these intellectuals constitutes the basis for the comparative analysis presented in the article. The competing approaches to the following questions are juxtaposed: what is political power, why power relations need to be analyzed and possibly changed, what is the role of ideas like “struggle”, “freedom” or “justice” in these processes. For many researchers interested in discursive manifestations of power relations, this set of notions delineates the scope of normatively legitimate pragmatic issues inscribed into the research practice. The aim of the paper is to closely examine the assumptions underlying the rival solutions to the above mentioned issues. This is achieved by presenting the contrasting arguments used as a means for the justification of legitimacy and moral rightness of each standpoint.
Celem artykułu jest przedstawienie dwóch przeciwstawnych stanowisk filozoficzno-nau- kowych, do których można przyporządkować dużą część badań nad władzą prowadzonych w ramach analizy dyskursu. Sygnowane są one nazwiskami Noama Chomsky’ego i Michela Foucault. Podstawą ich prezentacji jest dyskusja, w której udział wzięli obaj uczeni. Artykuł przedstawia opozycyjne spojrzenia na to, czym jest władza polityczna, co jest celem jej bada- nia i ewentualnej zmiany oraz jaką rolę odgrywają w tych procesach takie pojęcia jak: walka, wolność czy sprawiedliwość. Dla wielu badaczy dyskursowych przejawów relacji władzy ten zestaw terminów wyznacza sferę umocowanych normatywnie konkretnych problemów wpisanych w praktykę badawczą. Tekst stawia sobie zadanie prześledzenia przesłanek dwóch sposobów teoretyczno-badawczego rozwiązania tych kwestii, poprzez zaprezentowanie czę- ściowo przeciwstawnych argumentów służących nadaniu własnej optyce prawomocności lub moralnej słuszności.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2012, 1(204); 93-110
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaeological, Alethurgical, and Dispositif Analysis: Discourse Studies on Higher Education in Poland from a Post-Foucauldian Perspective
Autorzy:
Ostrowicka, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1024421.pdf
Data publikacji:
2021-02-08
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Discourse Studies
Archaeological Discourse Analysis
Alethurgical Discourse Analysis
Dispositif Discourse Analysis
Higher Education
Michel Foucault
Opis:
At the present stage of the reception of Foucault’s ideas, various theoretical and methodological trends coexist, within which the concepts of Michel Foucault are used fruitfully in empirical research. One of them is discourse studies understood as an inter- and transdisciplinary research area. This article distinguishes and describes three post-Foucauldian strategies of discourse analysis, the combined use of which in one research project is a proposal to integrate concepts scattered in Foucault’s various works. The strategies distinguished (archaeological, alethurgical, and dispositif) are characterized by the different analytical categories, understanding of discourse, and its relations with knowledge and power. The article presents selected results of the complementary use of concepts such as knowledge formation, alethurgy, confession, or the dispositif in the empirical research on the reform of higher education in Poland.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2021, 17, 1; 110-132
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prekursorzy Rymkiewicza
Rymkiewicz’s Predecessors
Autorzy:
Potkański, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2014060.pdf
Data publikacji:
2020-04-26
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Jarosław Marek Rymkiewicz
Michel Foucault
Harold Bloom
psychoanaliza
lęk przed wpływem
psychoanalysis
anxiety of influence
Opis:
The article describes how the historical essays of Jarosław Marek Rymkiewicz depend on the works of his important predecessors. This dependency is analysed in accordance with Harold Bloom’s “anxiety of influence” theory. I bring up well-known sources, such as the works of Maria Janion, less-remembered sources, such as the essays of Jerzy Łojek, as well as sources that may initially come as a surprise, such as the philosophy and biography of Michel Foucault. In interpreting these connections I develop Bloom’s psychoanalytical inspirations, but I also problematise them by juxtaposing them with the “schizoanalysis” proposed by Gilles Deleuze and Félix Guattari in Anti-Oedipus.
Artykuł opisuje zależność historycznych esejów Jarosława Marka Rymkiewicza od twórczości znaczących dla pisarza poprzedników, analizowaną zgodnie z Harolda Blooma teorią „lęku przed wpływem”. Obok źródeł oczywistych, takich jak dzieła Marii Janion, wskazane są tu również te słabiej pamiętane, jak eseistyka Jerzego Łojka, a także zaskakujące zrazu, jak filozofia i biografia Michela Foucaulta. Interpretacja tych związków rozwija psychoanalityczne inspiracje Blooma, problematyzując je wszakże zestawieniem ze „schizoanalizą” zaproponowaną w Anty-Edypie Gillesa Deleuze’a i Félixa Guattariego.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2020, 10 (13); 369-383
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Michel Foucault jako farmakon
Foucault As the Pharmakon
Autorzy:
Bogusławski, Maricn Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623104.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
normy
heteronorma
performatywność
normalizacja
queer
podmiot
Michel Foucault
Ewa Domańska
Norms
Heteronormativity
Performativity
Normalization
Queer
Subject
Opis:
W artykule szukam odpowiedzi na pytanie, czy spuścizna Michela Foucaulta jest wciąż aktualna, czy stanowi już tylko szacowny zabytek humanistyki. Wpisuję myśl Foucaulta w „logikę farmakonu”, to znaczy środka, który jest zarazem lekarstwem i trucizną. W polemice z poglądami Ewy Domańskiej pokazuję, że myśl Foucaulta nadal pozostaje aktualna. Pozwala bowiem tak pytać o podmiotowość, status norm i normalizacji, by z jednej strony dostrzegać mechanizmy władzy i wiedzy, które warunkują procesy upodmiotowienia, a z drugiej zdać sprawę z autonomii i samosterowności podmiotów, w tym z wpływu, jaki podmioty mogą wywierać na społecznie funkcjonujące normy.
In my article, I will try to find an answer to a question: Is Michel Foucault’s oeuvre still up to date or has it become one of the respected but foregone relics of humanities? I would inscribe Foucault’s thought into the “logic of pharmakon,” that is, a means being, at the same time, both a poison and a cure. I will show, polemically to Ewa Domańska, that Foucault’s thought remains valid nowadays. It allows us to question the subjectivity, status of norms, and normalization in such manner that we can perceive, on the one hand, mechanisms of power and knowledge and, on the other hand, we can give an account of subjects’ autonomy and self-determination, including their impact on norms at work in society.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 76-91
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Technology of Power in Philip K. Dick’s Do Android Dream of Electric Sheep?
Autorzy:
Mirmobin, Sara
Shabanirad, Ensieh
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1178365.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Do Androids Dream
Jean Baudrillard
Michel Foucault
Simulation
Thomas Mathiesen
hyperreality
panopticism
surveillance
synopticism
technology of power
Opis:
The science fiction of Philip Kindred Dick is a manifestation of the unprecedented challenges of man in modern times. This essay is a sociological study of Dick’s Do Androids Dream of Electric sheep? based on Michel Foucault’s concepts as well as Jean Baudrillard, and Thomas Mathiesen’s theories about power and its techniques. The library research method is used to trace some elements of the technology of power and the sociopolitical issues in multiple layers of the novel which reflects implicitly the nineteen sixties’ mood. The high-tech society of it is watched, controlled and conducted through advanced devices, media, consumerism, and pseudo- religion doctrine. The Foucauldian surveillance and panopticism are discussed in this carceral society where the minds of the individuals are routinely inspected in search for deviancy; and where their moods are regulated and their feeling are shared voluntarily. In addition to panopticism, due to the important role of the media in the novel, Mathiesen’s synopticism is discussed. The man’s efforts for compensating what he had destroyed i.e. the devastated nature result in Baudrillard’s concepts of hyperreality and simulation that blur the line between real and unreal. Do Androids Dream illuminates the revolutionary mood of nineteen sixties, the uprising of the youth and marginal groups against the prevalent beliefs and values. It also reflects the anxieties of atomic age, cold war paranoia, and McCarthyism. In the novel, the individuals are ubiquitously surveilled and mercilessly conducted; the truth does not have an existence of its own, and it’s just part of the regime.
Źródło:
World Scientific News; 2017, 77, 2; 226-241
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O uroczystości i gościach. Czechosłowacka nowa fala i kultura czasu wolnego
A Report on the Party and the Guests: Czechoslovakian New Wave and the Culture of Leisure
Autorzy:
Świętochowska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341175.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
czechosłowacka nowa fala
kino czechosłowackie
czas wolny
Michel Foucault
Václav Havel
Czechoslovakian new wave
Czechoslovakian cinema
leisure
Opis:
Celem artykułu jest konfrontacja historycznego nurtu czechosłowackiej nowej fali i zagadnienia czasu wolnego widzianego przez różnorakie praktyki celebrowania i świętowania oraz przejawiające się w ich ramach przykłady demonstracji, ale i reżimów ciała. Socjalistyczna leisure class czas spędza na łonie natury, oddając się konsumpcji (dającej się odczytać również w planie struktur narracyjnych), ostentacyjnie uciekając w życie prywatne. Dominujące praktyki powielają niejednokrotnie dobrze rozpoznane techniki dyscypliny. W tym ujęciu kino istnieje przede wszystkim jako zwierciadło praktyk życia codziennego, w którym przeglądają się krytyczne odczytania Michela Foucault i Václava Havla.
The aim of the article is to confront the historical Czechoslovak New Wave and the issue of free time seen through various practices of celebration, as well as examples of demonstrations and body regimes that are part of them. The socialist leisure class spends free time surrounded by nature, devoting itself to consumption (also readable in the narrative structure plan), ostentatiously escaping into private life. Dominant practices often duplicate well-recognized discipline techniques. In this approach, cinema exists primarily as a mirror of everyday life practices in which the critical readings of Michel Foucault and Václav Havel are viewed.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 109-125
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaeology of Cognitive Science: Michel Foucault’s Model of the Cognitive Revolution
ARCHEOLOGIA KOGNITYWISTYKI — MICHELA FOUCAULTA MODEL REWOLUCJI KOGNITYWNEJ
Autorzy:
HETMAŃSKI, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488266.pdf
Data publikacji:
2018-09-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
archeologia wiedzy
kognitywistyka
epistemologia
wiedza
dyscyplina naukowa
Michel Foucault
archaeology of knowledge
cognitive science
epistemology
knowledge
science discipline
Opis:
The article presents an epistemological and partially methodological analysis of cognitive science as a scientific discipline, created as a result of the transformations that took place in the philosophical and psychological concepts of the mind and cognition, which were carried out with the aid of tools and methods of modelling as well as through simulating human cognitive processes and consciousness. In order to describe this interdisciplinary (transdisciplinary) science, and its positions, as well as the stages and directions of its development, it makes use of the epistemological model formulated by Michel Foucault, in which he draws attention to social, ideological and technological conditions of scientific knowledge (episteme). The opinions of the leading creators and critics of cognitive science, such as George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden and José Luis Bermúdez are referenced to and analyzed with the use of this model. The article shows the epistemologically and methodologically divergent status of cognitive science, as well as its cognitive and institutional conditions and challenges, which stand before it after half a century of intensive development.
W artykule przeprowadzono epistemologiczną i częściowo metodologiczną analizę kognitywistyki (cognitive science) jako dyscypliny naukowej, która powstała wskutek przeobrażeń w filozoficznych i psychologicznych koncepcjach umysłu i poznania poprzez zastosowanie w nich narzędzi i metod modelowania oraz symulacji ludzkich procesów poznawczych i świadomości. Do opisu powstania tej interdyscyplinarnej (transdyscyplinarnej) nauki, jej etapów, stanowisk i kierunków rozwoju przyjmuje się model epistemologiczny sformułowany przez Michela Foucaulta, w którym zwraca on uwagę na społeczne, ideologiczne i technologiczne uwarunkowania wiedzy naukowej (episteme). Dzięki niemu referowane i analizowane są opinie o kognitywistyce takich czołowych jej twórców i krytyków, jak George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden i José Luis Bermúdez. Ukazany został zróżnicowany epistemologiczno-metodologiczny status kognitywistyki (cognitive science), jak też jej poznawcze i instytucjonalne uwarunkowania oraz wyzwania, przed którymi stoi po półwieczu intensywnego rozwoju.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 3; 7-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Urządzenie", "zastosowanie", "układ"... – kategoria dispositif u Michela Foucaulta, jej tłumaczenia i ich implikacje dla postfoucaultowskich analiz władzy
APPARATUS, DEPLOYMENT, ARRANGEMENT... - MICHEL FOUCAULTS NOTION OF DISPOSITIF, ITS TRANSLATIONS AND THEIR IMPLICATIONS FOR POST-FOUCAULDIAN ANALYSIS OF POWER
Autorzy:
Nowicka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623292.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
DISCOURSIVE AND NON-DISCOURSIVE PRACTICES
DISPOSITIF
DISPOSITIF'S ANALYSIS
GIORGIO AGAMBEN
MICHEL FOUCAULT
POWER-KNOWLEDGE
TRANSLATION OF TERMS; NETWORK
Opis:
Michel Foucault introduced the notion of dispositif of sexuality in The Will to Knowledge (1976). Soon afterwards he took part in a discussion organized by a French magazine 'Ornicar?' during which he was asked to explain synthetically his concept of dispositif. Over the next decades this short, and rather forced utterance was translated into German and English. These translations differ from each other not only with regard to their solutions how to substitute a French term dispositif with another word - accordingly German or English - but also because of a variety of details that are meaningful for the profiles of dispositif analysis and based on Foucault's thought postulated in research. This theoretical and methodological perspective has being developed since Foucault's death in 1984, especially since the 1990's. One can indicate numerous and significant differences between the German- and English-language dispositif analysis, as well as between both of them and the Foucault's original concept. There is a need to question if the researchers who identify dispositif with a social network or with a material infrastructure of discourse (inter alia communication technology and social practices mediated through this technology) still follow Foucault's concept of power-knowledge to which they refer so willingly? This problem seems to be notably important at present - when more and more researchers in Poland show their interest in dispositif's concept. Therefore, a demand to translate its key terms into Polish emerges. In this article the dilemmas of Polish and other translations are presented on samples of several Foucault's utterance in 'Ornicar?' translations and fragments of contemporary texts from the field of German- and English-language dispositif's analysis.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2011, 7, 2; 94-110
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pociąg jako miejsce heterotopiczne. Traumatyczne doświadczenia czeczeńskiej uchodźczyni
The train as a heterotopic place. The traumatic experiences of a Chechen refugee
Autorzy:
Januszewska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079427.pdf
Data publikacji:
2021-04-30
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
wojna w Czeczenii
Michel Foucault
koncepcja heterotopii
biografia wojenna
war in Chechnya
the concept of heterotopia
war biography
Opis:
W artykule ukazany jest pociąg jako miejsce heterotopiczne, „inna przestrzeń”. Zagadnienie to analizowane jest w kontekście struktury heterotopii Michela Foucaulta, która odwołuje się do sześciu zasad. Scharakteryzowane zostało życie i praca czeczeńskiej uchodźczyni w pociągu – obozie dla uchodźców w Inguszetii w 1999 roku. Dokonano także opisu historii wojen rosyjsko--czeczeńskich na przestrzeni wieków.
In this article, the train is shown as a heterotopic place, a “different space”. This issue is analyzed in the context of Michel Foucault’s heterotopia structure, which refers to six principles. The article characterizes the life and work of a Chechen refugee on the train that served as a refugee camp in Ingushetia in 1999. The text also describes the history of the Russian-Chechen wars over the centuries.
Źródło:
Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo; 2021, 51(1); 97-120
1734-5537
Pojawia się w:
Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wypełnianie białych plam. Śląska przeciw-historia Szczepana Twardocha
Filling the Blanks. Szczepan Twardoch Counter-History about Silesia
Autorzy:
Limanówka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080887.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Szczepan Twardoch
Drach
Silesia
counter-history
Michel Foucault
alternative history
Śląsk
przeciw-historia
historia alternatywna
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The article attempts to show Szczepan Twardoch’s novel Drach as a literary version of the counter-history, which constitute an alternative vision of the past. The theory of counter-history was taken from Michel Foucault’s writings Society Must Be Defended. By this conception Foucault tried to restore the history of those excluded from the offi cial historical discourse.
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2018, 48; 177-196
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy modele nieciągłego procesu historii nauk – Bachelard, Canguilhem, Foucault
Three Models of the Discontinuous Process of the History of Sciences — Bachelard, Canguilhem, Foucault
Autorzy:
Bytniewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
historia nauk
nieciągłość wiedzy
rodzaje nieciągłości wiedzy
Gaston Bachelard
Georges Canguilhem
Michel Foucault
history of sciences
discontinuity of knowledge
Opis:
Artykuł prezentuje trzy modele historii nauk, w których trzy różne rodzaje nieciągłości wiedzy (epistemologiczna, interdyscyplinarna, temporalna) odgrywają rolę porządkującą sposób rozumienia procesu historycznego nauk. Gaston Bachelard, Georges Canguilhem i Michel Foucault – twórcy tych modeli – rozporządzając materiałem historycznym dyscyplin nauk przyrodniczych (Bachelard, Canguilhem) i humanistycznych (Foucault) próbowali odpowiedzieć na pytanie o związek między specyfiką procesu historycznego, w jakim uczestniczą nauki, a epistemologicznymi kwalifikacjami wiedzy będącej produktem tego procesu. Każdy z nich, podzielając pewne wyjściowe, wspólne założenia, dochodzi jednak do odmiennego akcentowania roli w tym procesie wyróżnionych rodzajów nieciągłości.
The paper presents three models of the history of sciences, in which three different kinds of discontinuity of knowledge (epistemological, interdisciplinary, temporal) play the role of ordering the ways of understanding the historical process of sciences. Gaston Bachelard, Georges Canguilhem and Michel Foucault—the authors of these models—disposing of a historical material concerning natural sciences (Bachelard, Canguilhem) and the humanities (Foucault) attempt to settle the matter of the connection between the specificity of the historical process, in which those sciences are involved, and the epistemological qualifications of the knowledge being a product of this process. Each author, sharing with two others some initial, common assumptions, emphasizes differently, though, the role of the listed kinds of discontinuity in this process.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 241-263
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Reżimy prawdy” i „reżimy fikcji” – Foucault o związkach sztuki z nauką
“Regimes of Truth” and “Regimes of Fiction.” Foucault on Relation Between Art and Science
Autorzy:
Bytniewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623241.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Michel Foucault
episteme
Las Meninas
Don Kichot
reżimy prawdy
reżimy fikcji
Episteme
Don Quixote
Regimes of Truth
Regimes of Fiction
Opis:
O filozofach Michel Foucault powiedział kiedyś, że są ich dwa rodzaje: tacy, „którzy jak Heidegger, otwierają nowe drogi myślenia” i tacy, „którzy odgrywają rolę archeologów, badają przestrzeń, w której rozwija się myśl, warunki owej myśli, sposób jej ustanawiania”. Zamierzam podążyć śladami Foucaulta, mniemając, że nie jest to wcale szeroki i do końca dobrze rozpoznany trakt. Zwracam się ku problematyce relacji między wiedzą a sztukami pięknymi, podejmowanej przez niego wielokrotnie, która jednak nie znalazła osobnego opracowania w napisanych przez niego tekstach. O ile wiedzę chciał ujmować Foucault w wielkich historycznych formacjach zwanych przez niego epistemami lub dyskursami, to w spojrzeniu na malarstwo czy literaturę kierował się ku konkretnym dziełom. Jednak pomimo różnic w ujęciach – co chciałbym pokazać – poglądy na wiedzę i sztukę cementuje u Foucaulta silny związek spójnego myślenia o dziejach nowożytnej kultury Zachodu. Wedle Foucaulta potencjał krytyczny zawarty w literaturze i malarstwie ma sens epistemologiczny, a nie estetyczny. To sztuka pełni krytyczne funkcje wobec wiedzy. Najważniejsze w sposobie myślenia Foucaulta jest jednak to, że owa krytyczna wobec wiedzy rola, jaką biorą na siebie malarstwo i literatura, ukazywana jest przez niego w sposób, który jest integralną częścią jego pojmowania historii wiedzy. Gdy ukazuje ona nieciągłość przemian nauk o człowieku i gdy wedle archeologicznych rozpoznań bieg ich historii nieodwracalnie anuluje prawdy wcześniej im przysługujące, to właśnie literatura i malarstwo sankcjonują zmianę i zapowiadają nowe formy poznania.
Foucault once said that, “we can envisage two kinds of philosopher: the kind who opens up new avenues of thought, such as Heidegger, and the kind who in a sense plays the role of an archeologist, studying the space in which thought unfolds, as well as the conditions of that thought, its mode of constitution.” I am going to follow in Foucault’s footsteps, supposing that this highroad is in no sense wide and well recognized. I turn to the issues which Foucault has explored time and again, but which have no strict elaboration in his oeuvres. The idea is as follows: what is the relation between knowledge and beaux arts? While Foucault wanted to show knowledge in great historical formations called epistemaï or discourses, he directed his gaze to the fine art in specific, individual mode. Yet, despite differences in the ways these have been approached—what I want to show—Foucault’s view on relation between knowledge and fine arts is strongly linked by consistent thinking about the history of modern Western culture. According to him, the potential of literature and painting is epistemological, not esthetical. Actually, the art serves as a critique of knowledge. But, the most important in Foucault’s thinking is that this critical role, which literature and painting undertake, is depicted in the manner which is an integral part of the Foucauldian understanding of the history of knowledge. When this history shows discontinuity of changes of human sciences, when under archeological diagnosis their history nullifies truths, it is the literature and painting that have power to sanction change and to announce new forms of cognition.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 62-75
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie dyskursu i dyskursy teorii
Theories of Discourse and Discourses of Theory
Autorzy:
Czyżewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/985734.pdf
Data publikacji:
2013-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
discourse
awareness of discourse
theories of discourse
discourse analysis
teorie dyskursu
Jürgen Habermas
dyskurs
świadomość dyskursowa
analiza dyskursu
Michel Foucault
Opis:
This article concerns the sources andmanifestations of discourse analysis’s popularity in contemporary social sciences. In this context, the author postulates an awareness of discourse and indicates the different concepts of discourse proposed by conversation analysis, critical discourse analysis, discursive psychology, and ‘discourse theory’ (Laclau and Mouffe). Habermas’s and Foucault’s paradigmatic approaches are also considered.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2013, 57, 2; 3-25
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Notes on Bio-History: Michel Foucault and the Political Economy of Health
Uwagi o biohistorii: Michel Foucault i ekonomia polityczna zdrowia
Autorzy:
Chiaramonte, Xenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034107.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
biohistoria
medycyna społeczna
Michel Foucault
zdrowie publiczne
instytucje
pandemia COVID-19
bio-history
social medicine
public health
institutions
COVID-19 pandemics
Opis:
In October 1974, Foucault gave three lectures in Rio de Janeiro on the archeology of the cure. This piece will comment on the first two, published a few years later in France with the original titles: Crise de la médicine ou crise de l’antimédicine? and La naissance de la médicine sociale. Bio-history is the term Michel Foucault initially uses – in the second lecture – to refer to the effect of the strong medical intervention at the biological level that started in the eighteenth century and has left a trace that is still visible in our society. It is on this occasion that Foucault introduces the concept, or rather the prefix “bio-” in his analysis, and it is here – as my reflections intend to demonstrate – that we may trace the original meaning of a term that today seems rather abused and find a valuable analytical framework for a cogent approach to the relationship between medicine and power dynamics.
W październiku 1974 roku Foucault wygłosił w Rio de Janeiro trzy wykłady na temat archeologii leczenia. W niniejszej pracy skomentowane zostaną dwa pierwsze, opublikowane kilka lat później we Francji pod oryginalnymi tytułami: Crise de la médicine ou crise de l’antimédicine? oraz La naissance de la médicine sociale. Biohistoria to termin, którego Michel Foucault używa początkowo – w drugim wykładzie – w odniesieniu do skutków silnej interwencji medycznej na poziomie biologicznym, która rozpoczęła się w XVIII wieku i pozostawiła ślad, który jest nadal widoczny w naszym społeczeństwie. To właśnie przy tej okazji Foucault wprowadza do swojej analizy pojęcie, a raczej przedrostek „bio-”, i to właśnie tutaj – jak zostanie pokazane w niniejszej pracy – możemy prześledzić pierwotne znaczenie terminu, który dziś wydaje się raczej nadużywany, jak też znaleźć wartościowe ramy analityczne dla przemyślanego podejścia do badań nad relacją pomiędzy medycyną a dynamiką władzy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 96; 111-123
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Troska o siebie a rozwój człowieka
Autorzy:
Drwięga, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/637355.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
art of living
be a true self
care of the self
human formation
Jan Patočka
Michel Foucault
scientism
self-development
spirituality
Opis:
In the paper Care of the self and human development the author would like to draw readers` attention to the concept of self-care. This concept, according to the Czech philosopher Jan Patočka, is crucial for humanity formation. Patočka and another 20 century thinker Michel Foucault tried to revive the tradition of the care of the self. It is a matter of fact that this tradition lost its significance in the modern time partially because of the growing importance of scientific approaches toward human being. Despite this, care of the self can still be an important element in the human life. Care of the self can be understood as an alternative in the world dominated by scientism and instrumentalism because it tries to see human development as a process in which two approaches scientific and spiritual become one in the art of living.
Źródło:
Psychologia Rozwojowa; 2012, 17, 1; 39-47
1895-6297
2084-3879
Pojawia się w:
Psychologia Rozwojowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The New Humanities: In Search of Boundaries
"Nowa humanistyka: w poszukiawniu granic"
Autorzy:
Bielik-Robson, Agata
Schauffler, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097242.pdf
Data publikacji:
2022-06-25
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Nowa Humanistyka
Posthumanizm
Heidegger
Szkoła Frankfurcka
Michel Foucault
Jacques Derrida
Karol Marks
Martin Heidegger
New Humanities
Posthumanism
The Frankfurt School
Karl Marx
Opis:
This article attempts to discuss the philosophical contexts and meaning of the new humanities in the context of the philosophy of subjectivity. At the foundation of the new humanities, as it is argued, is not enlightenment, but Heidegger’s thought, with his excoriating critique of modern subjectivity and its Machenschaft. The article points to the foundational hubris that the new humanities oppose, and to the attempt to reinstall the subject within fixed boundaries. The new humanities, and posthumanism in particular, might backlash with violence against civilisation, comparable to that they endeavour to renounce. In order to manoeuvre through these convoluted figures of subjectivity, the article supports its theses with insightful readings of Hölderlin and Adorno.
Niniejszy artykuł podejmuje się próby przemyślenia kształtu oraz roli nowej humanistyki w kontekście filozofii podmiotowości. Zdaniem autorki, u podstawy nowej humanistyki nie stoi projekt oświeceniowy, lecz wpływ filozofii Martina Heideggera i jej krytyki nowoczesnej podmiotowości wraz z jej Machenschaft. Autorka wskazuje na fundamentalną pychę, której przeciwstawić stara się nowa humanistyka, starając się na nowo umieścić podmiot wewnątrz sztywnych granic. Myślenie nowohumanistycznie, a szczególnie posthumanistyczne, może jednak doprowadzić do powrotu przemocy przeciwko cywylizacji, której sama staje się krytyką. Kluczem do takiego odczytania, stają się dla autorki wnikliwe lektury Hölderlina oraz Adorna.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2022, 44; 199-215
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praca socjalna wobec pedagogizacji życia społecznego – ujęcie krytyczne
Autorzy:
Granosik, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614629.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
social pedagogy
Michel Foucault
critical social work
participatory social work
social project
pedagogika społeczna
krytyczna praca socjalna
partycypacyjna praca socjalna
projekt socjalny
Opis:
Social work, specifically being grounded in the social-pedagogical tradition, has been critical of social reality from the very beginning. This criticism is rarely based on the concepts of governmentality (Michel Foucault) and educationalization (postfoucaldian discourse). The application of these theoretical contexts enables autocritical analysis of social work, and also exposes both social processes that structure social work (educationalization, neo-liberalization) as well as ways being used by this profession to govern service users. This opens both the discussion on the social role of social work and social pedagogy (subordination or emancipation) and the question of the social role of social work and social pedagogy (subordination or emancipation) and their attitude to social control. The practice can be oriented onto dominant discourses and the usage of social work to educate this part of society that for various reasons is not directly influenced by the discourses (pedagogization). It may also, in reference to the critical tradition of social pedagogy, lead to such a reframing of basic concepts and methods of social work that support of non-neoliberal local traditions of social order construction might be possible.
Praca socjalna, szczególnie ugruntowana w tradycji społeczno-pedagogicznej, jest krytyczna wobec rzeczywistości społecznej właściwie od samego początku. Rzadko jednak ten krytycyzm opiera się na koncepcjach rządomyślności (Michel Foucault) i pedagogizacji (dyskurs postfoucaultowski). Aplikacja tych kontekstów teoretycznych umożliwia autokrytyczną analizę pracy socjalnej, a ponadto uwidacznia zarówno procesy społeczne, które strukturyzują pracę socjalną (pedagogizacja, neoliberalizacja), jak i sposoby, jakich używa ta profesja, by zarządzać użytkownikami usług (projektowanie życia). Otwiera to pytanie o społeczną rolę pracy socjalnej i pedagogiki społecznej (podporządkowywanie władzy czy uwalnianie) oraz jej stosunek do kontroli społecznej. Praktyka może być rozwijana w kierunku lepszego wykorzystania dominujących dyskursów i wykorzystania pracy socjalnej w celu edukowania tej części społeczeństwa, która z różnych względów nie ulega ich bezpośrednim wpływom (pedagogizacja). Może też – zgodnie z krytyczną tradycją pedagogiki społecznej – prowadzić do takiego przeformułowania podstawowych pojęć i metod pracy socjalnej, żeby możliwe było wspieranie nieneoliberalnych lokalnych tradycji utrzymywania ładu społecznego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2020, 33, 1
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje zatrzymane. Wstęp do analizy wizji historii Polski po 1944 roku w podręcznikach ekonomii politycznej socjalizmu od lat 50. do 80. XX wieku na przykładzie problematyki bodźców
Autorzy:
Ochinowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689972.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Michel Foucault
the Polish People’s Republic
stimuli
political economy
censorship
history of historiography
Polska Rzeczpospolita Ludowa
bodźce
ekonomia polityczna
cenzura
historia historiografii
Opis:
This article aims to reconstruct the vision of history to be found in textbooks of the political economy of socialism. The author treats the textbooks of political economy as a medium of Communist Poland’s official historical narrative. Truth ‘produced’ by means of the educational materials seems to be a perfect exemplification of Michel Foucault’s ideas regarding the knowledge/power relation. In his analysis of the textbooks under discussion, the author uses mainly the issues of stimuli. What emerges from the analysis is a picture of a devious reality in which students of the Polish Peoples republic period were forced to exist, also in the aspect of the propaganda’s vision of the current history of Poland.
Artykuł wstępnie opisuje wizję historii prezentowaną w podręcznikach ekonomii politycznej socjalizmu, które zostały potraktowane jako nośniki oficjalnej narracji czasów PRL w aspekcie koncepcji historiograficznych. Prawda „produkowana” za pośrednictwem materiałów dydaktycznych wydaje się być wyrazistym przykładem propozycji koncepcyjnej Michela Foucaulta dotyczącej związku wiedzy i władzy. W analizie podręczników autor skupia się przede wszystkim na problematyce bodźców. Wspomniana analiza ukazuje obraz pokrętnej rzeczywistości, w której studenci okresu PRL zmuszeni byli egzystować, także w aspekcie propagandowej wizji najnowszych dziejów Polski.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2017, 9
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Freire versus Foucault: plantacje, niewolnictwo i pedagogika rzeczy
Freire versus Foucault: Plantations, Slavery and Thing-centered Pedagogy
Autorzy:
Stańczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2149067.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:
Paulo Freire
Michel Foucault
pedagogika emancypacyjna
nadzorować i karać
pedagogika rzeczy
pedagogika materialistyczna
emancipatory pedagogy
discipline and punishment
thing-centred pedagogy
materialist pedagogy
Opis:
Zasadniczym celem artykułu jest dokonanie porównania filozofii wychowania Paula Freirego i Michela Foucaulta na przykładzie akcji alfabetyzacyjnej w Demokratycznej Republice Wysp Świętego Tomasza i Książęcej (STP). Używając archeologii wiedzy autor zamierza odkryć warstwy tekstualne. Pierwsza z warstw zawiera analizę tekstów (z początku XX wieku), jak raporty na temat warunków pracy w quasi-niewolniczym systemie w portugalskich plantacjach oraz odpowiedzi publikowane przez portugalskich plantatorów. Organizacja pracy oraz opisy rdzennych robotników z tego okresu są zbliżone do Foucaultowskiej koncepcji nadzorowania i karania. Druga z warstw zawiera analizę tekstów z Freirowskiej akcji alfabetyzacyjnej. Jednakże użycie koncepcji Foucaultowskiej do analizy tekstów z podręczników z okresu akcji alfabetyzacyjnej pomniejsza sens pedagogiki emancypacyjnej. W konkluzji autor stara się oddalić – z pragmatycznego punktu widzenia – możliwą krytykę koncepcji Freirego przy pomocy koncepcji Foucaulta, znajdując rozwiązanie w emancypacyjnej pedagogice rzeczy.
The main purpose of this article is to compare Paulo Freire’s and Michel Foucault’s philosophies of education using the example of basic literacy campaign at the Democratic Republic of São Tomé and Príncipe (STP). Using the archaeology of knowledge, the author intends to discover certain textual layers. The first layer (from the beginning of the 20th century) includes reports on labour conditions in the quasi-slavery system in Portuguese plantations and the answers published by Portuguese platnation owners. The organisation of labour and descriptions of native workers from that period are similar to Foucault’s concept of discipline and punishment. The second layer contains texts from Freire’s basic literacy campaign and it shows that using Foucault’s concept to analyse handbooks from the basic literacy campaign diminishes the meaningfulness of emancipatory education. In conclusion, the author attempts to decline – from the pragmatic point of view – the possible critique of Freire’s concept with the use of Foucault’s concept by finding the solution in emancipatory thing-centred pedagogy.
Źródło:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2019, 1(11); 60-84
2353-7914
Pojawia się w:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia a historiografia, czyli o możliwości historii myślenia
Philosophy and Historiography: On the History of Thinking
Autorzy:
Dadlez, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080807.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of thinking
history of philosophy
history of mentalities
Jacques Derrida
Michel Foucault
historia myślenia
historia filozofii
historia mentalności
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The goal of the article is to propose a different approach to – and therefore a new concept of – the history of thinking. Reflecting on the history of philosophy, it suggests a broader understanding of the latter. Yet traditional studies in the history of philosophy are not to be rejected; they need to be reformed, and such a reform could be performed basing on the experiences of the discipline of historiography. Thus conceived, the history of thinking could open us to a different future.
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2020, 50; 199-211
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół problematyki „metody” w postfoucaultowskich badaniach społecznych – pomiędzy strategią transkrypcji a strategią fugi
On the Problematic Aspects of “Method” in Post-Foucauldian Social Studies—Between the Transcription and Fugue Strategy
Autorzy:
Ostrowicka, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/622840.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
recepcja Michela Foucaulta
badania społeczne
badania postfoucaultowskie metodologia jakościowa
podręczniki akademickie
Reception of Michel Foucault
Social Studies
Post-Foucauldian Research Qualitative Methodology
Academic Handbooks
Opis:
Podstawowym celem tekstu jest namysł nad problemem metodologicznych wytycznych, których źródłem stały się prace Michela Foucaulta. Głos ten wpisuje się jednocześnie w ogólniejsze zagadnienie stylów recepcji idei i koncepcji Foucaultowskich w badaniach społecznych. Mówiąc o „metodzie”, autorka odnosi się zarówno do tego, jakie metodologiczne wykładnie znajdują się w literaturze z zakresu metodologii badań społecznych, jak i do tego, jakie strategie czytania one reprezentują. Analiza recepcji „metodologii Foucaulta” uświadamia, iż sytuuje się ona pomiędzy dwoma biegunami. Pierwszy wyznaczają próby ustalenia precyzyjnych wskazówek metodologicznych, które pozwoliłyby na możliwe wierne powtórzenie Foucaultowskiego sposobu postępowania i jego przeniesienie do innej dziedziny badań (strategia transkrypcji). Na drugim biegunie lokują się różnego rodzaju wariacje metodologiczne – transformacje, redefinicje Foucaultowskich kategorii, syntezy różnych podejść (strategia fugi).
The basic purpose of the text is a reflexion on the problems with methodological directives that stem from the works of Foucault. Simultaneously, this voice imprints itself into the general understanding of styles of reception of an idea and Foucauldian concepts of social studies. By the use of the term “method” the author refers both to the varieties of methodological premises present in the literature concerned with methodological social studies and to the strategies of reading they represent. The analysis of the reception of “Foucault’s methodology” leads us to a conclusion that it posits itself between two opposite poles. The first pole attempts to provide precise methodological guidelines allowing a faithful reconstruction of Foucauldian ways, while applying them to a different sphere of inquest (the transcription strategy). Located on the other pole are methodological varieties of different type—transformations, redefinitions of Foucauldian categories, and syntheses of various approaches (the fugue strategy).
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 152-169
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Looking for „Self” at the Intersection of „Master/master” Discourses
Poszukiwanie „Siebie” w zderzeniu z dyskursami o „Mistrzu/mistrzu”
Autorzy:
Kafar, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686776.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
relacja Mistrz/mistrz–uczeń
auto/biografia naukowa
hermeneutyka podmiotu
Michel Foucault
refleksywność
Master/master–disciple relationship
scientific (academic) auto/biography
hermeneutics of the subject
reflexivity
Opis:
Tekst jest próbą zmierzenia się z tematem konstruowania tożsamości współczesnego podmiotu, którego aktywność realizowana jest na przecięciu sfery „żywego” doświadczenia i opisu tegoż doświadczenia. Zasadniczym punktem odniesienia dla toczonych rozważań jest sfera relacji Mistrz/mistrz–uczeń, określana przez autora jako istnienie w „Mistrzowskim/mistrzowskim uniwersum”. Pojawiające się w artykule materiały z badań własnych nad auto/biografiami naukowymi (akademickimi), jak również inne auto/biograficzne zapisy dotyczące relacji Mistrz/mistrz–uczeń służą za podstawę do przygotowania jego warstwy opisowej, interpretacyjnej i analitycznej. Tworzone są one głównie w oparciu o antropologicznie zorientowaną analizę tekstu, a także osadzoną w polskim kontekście nauk o wychowaniu koncepcję „hermeneutyki podmiotu” Michela Foucaulta.  
The article discusses the problem of constructing the identity of the modern subject that appears at the intersection of lived experience and the description of it. It is treated as instrumental, a sphere of Master/master–disciple relationship, framed by the author as “existing in a Master/master universe.” The results of the author’s own research on scientific (academic) auto/biographies, as well as other resources revealing different aspects of the Master/master–disciple relationship, serve as the main point of reference for creating the descriptive, interpretive, and analytical layers of the article. They are presented in a mode of anthropologically-oriented text analysis supported by-located in the context of Polish educational sciences-Michel Foucault’s concept of “the hermeneutics of the subject.”
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2019, 8, 1; 126-147
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę archiwum-kłącza: Aneta Klassenberg
Towards a Rhizomatic Archive: Aneta Klassenberg
Autorzy:
Kościelniak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112082.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
feminizm
archiwum
kobieca genealogia
reenactment
feministyczna neoawangarda
Katarzyna Kalwat
Aneta Grzeszykowska
Michel Foucault
Jacques Derrida
feminism
archive
female genealogy
re-enactment
feminist neo-avant-garde
Opis:
Tekst jest poświęcony projektowi Katarzyny Kalwat Maria Klassenberg, przede wszystkim jego najważniejszej dotychczas odsłonie, Ekstazy. Tytułowa bohaterka reprezentuje artystki lat siedemdziesiątych, które nie weszły do kanonu sztuki. Autor umieszcza projekt w horyzoncie twórczości reżyserki i innych pokrewnych prac z pola zwrotu historiograficznego. Problematyzacji podlega kształt kobiecej genealogii, którą Kalwat buduje za pomocą kontrfaktycznego archiwum. Podstawę metodologiczną stanowi koncepcja archiwum rozumianego (za Foucaultem i Derridą) jako praktyki dyskursywne. Skoro archiwum wytwarza i zarazem jest wytworem kultury patriarchalnej, autor zastanawia się, w jaki sposób i do jakiego stopnia archiwum kontrfaktyczne Kalwat łamie reguły wypowiadalności. Refleksję umożliwia i komplikuje włączenie do analizy Archiwum Marii Klassenberg 1970–1980, na które składają się filmy wideo i fotografie wyprodukowane na użytek projektu przez Anetę Grzeszykowską. Szansę wyjścia poza patriarchalną logikę archiwum autor dostrzega w procesualnym, rozłożonym pomiędzy kolejnymi odsłonami charakterze projektu, rozwijającego się od teatru do performansu.
This text discusses Katarzyna Kalwat’s project Maria Klassenberg, focusing on its most important part to date, Ekstazy (Ecstasies). Klassenberg represents women artists of the 1970s who have not been admitted to the canon. The author of the essay situates the project in the context of Kalwat’s output and other relevant works of the historiographical turn. He problematizes the shape of the female genealogy built by Kalwat by means of a counterfactual archive. His methodological basis is the concept of the archive understood as discursive practices (following Foucault and Derrida). If the archive produces and, at the same time, is a product of patriarchal culture, the author considers how and to what extent Kalwat’s counterfactual archive breaks the rules of utterability. The reflection is enabled and complicated by taking into account the Maria Klassenberg Archive 1970–1980, which comprises videos and photographs produced for the project by Aneta Grzeszykowska. According to the author, the chance to go beyond the patriarchal logic of the archive lies in the processual character of the project, developing between subsequent parts, from theatre to performance.  
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 7-50
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BIOmedia w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
BIOmedia at the Academy of Fine Arts in Gdańsk
Autorzy:
Klaman, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424401.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Tematy:
biomedia
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Pracownia Działań Transdyscyplinarnych
bioinstalacja
biopolityka
Michel Foucault
Academy of Fine Arts in Gdańsk
Studio of Transdisciplinary Activities
bioinstallation
biopolitics
Opis:
Prowadzone zajęcia i projekty z obszaru bioartu miały początek w ASP w Gdańsku w roku 2005, kiedy w Pracowni Działań Transdyscyplinarnych powstała pierwsza praca z użyciem żywych bakterii pt. Żyrandol autorstwa Igora Duszyńskiego. Ta i kolejne powstające projekty wywoływały spory i dyskusje o sens zastosowania żywych organizmów w działaniu artystycznym, gdyż w obszarze akademickim natura mogła być wyłącznie martwa - na obrazie. Taką krytyczną pracą była jedna z pierwszych bioinstalacji, złożona z martwych much i tworząca biotapetę na ścianie mojej pracowni. Już w tej wczesnej pracy pojawiają się ważne wątki biopolitycznego spojrzenia na współczesną kulturę inspirowane myślą Michela Foucaulta.
Classes and projects concerning bio art have been practiced at the Academy of Fine Arts in Gdańsk since 2005 when Igor Duszyński created his Chandelier – it was the first piece made with the use of living bacteria at the Studio of Transdisciplinary Activities. This and other projects triggered numerous arguments and discussions concerning the purpose of using living organisms as part of artistic activity; since at the academy life at the time could only be still – as in a painting. This critical aspect was employed by one of the first bioinstallations made of dead flies forming a biowallpaper on the wall of my studio. In this early piece, there already appear substantial issues of biopolitical outlook on contemporary culture inspired by the ideas of Michel Foucault.
Źródło:
Sztuka i Dokumentacja; 2019, 20; 51-62
2080-413X
Pojawia się w:
Sztuka i Dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od idei postępu do technologii zagłady. O wystawie "Postęp i higiena" oraz innych kulturowych odniesieniach do nazistowskiej eksterminacji osób niepełnosprawnych
From the idea of progress to the technology of extermination. The exhibition "Progress and hygiene" and other cultural references to the Nazi extermination of people with disabilities
Autorzy:
Ojrzyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853596.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
nazistowska eksterminacja osób niepełnosprawnych
wystawa postęp i higiena
michel foucault
technologie zagłady
pamięć
nazi extermination of people with disabilities
exhibition: progress and hygiene
technologies of extermination
memory
Opis:
The article starts with a general reflection on the extermination technology developed by the German Nazis to effect mass murder of psychiatric patients. It discusses the references to these often neglected and largely forgotten historical facts that are conspicuous in the exhibition Progress and Hygiene and other cultural texts. The author analyzes the manner in which the exhibition reminds its viewers of these events and exposes the forms of operation of various Foucauldian technologies that enable control over individuals and societies.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 102, 3; 59-74
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Boże klauny (u)topione w tradycji romantycznej
Boże klauny [God’s Clowns] Drown in Romantic Tradition
Autorzy:
Pyzia, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038265.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
szaleniec boży
szaleństwo
Przemysław Dakowicz
romantyzm
transgresja
zaburzenia umysłu
transcendencja
Michel Foucault
klaun
schizofrenia
nowoczesność
Divine madness
Crazy for God
romanticism
transgression
mental disorders
transcendence
clown
schizophrenia
modernity
Opis:
Rdzeniem kulturowego mitu szaleństwa jest uprzywilejowanie poznawczej perspektywy szaleńca, który „krocząc przed poetą”, rozbija utrwalone konwencje myślowe, rozszerza granice poznania, odcina powiązania łączące słowa z rzeczami, jakie krępują literaturę. Dzięki dziełu Michela Foucaulta Autorka pokazuje zmiany w pojmowaniu szaleństwa i wykazuje pewne interpretacyjne przesunięcia między romantyzmem a nowoczesnością. Autorka stawia tezę, że tom Boże klauny Przemysława Dakowicza jest dewaluacją romantycznej postaci „szaleńca bożego” zastępowanego przez zdegenerowanego klauna. Dakowicz z upodobaniem sięga po biografie tych bohaterów nowoczesnego świata, którzy – angażując się bez reszty w sprawy sztuki, filozofii, religii – stanęli oko w oko z własnym szaleństwem: Wacława Niżyńskiego, żony Thomasa Stearnsa Eliota, Blaise’a Pascala, Friedricha Nietzschego, Gunthera Liebchena. Co istotne, współcześni szaleńcy nie transcendują w kierunku rzeczywistości duchowej, jak czynili to romantycy. Tom Dakowicza zostaje więc dociążony symbolicznym ciężarem nieobecności, pustki i milczenia. Celem artykułu jest ukazanie, że temat szaleństwa w Bożych klaunach rozbudowuje się na romantycznym fundamencie na zasadzie ogólnej, literackiej aluzyjności, odwołuje się w większym stopniu do modalności romantycznej niż konkretnych przykładów.
The core of the cultural myth of madness is a special treatment of the cognitive perspective of a madman, who “walks before a poet,” destroys established mental conventions, widens the boundaries of cognition, and cuts connections between words and objects that restrain literature. Thanks to the work of Michel Foucault, the author shows changes in the understanding of madness and points out some interpretive shifts between Romanticism and modernity. The author argues that the volume Boże klauny [God’s clowns] by Przemysław Dakowicz is a devaluation of the romantic figure of the “Crazy for God” into a degenerated clown. Dakowicz eagerly refers to biographies of such heroes of the modern world who entirely engaged in issues of art, philosophy, or religion – and stood eye to eye with their own madness: Vaslav Nijinsky, the wife of Thomas Stearns Eliot, Blaise Pascal, Friedrich Nietzsche, and Gunther Liebchen. Importantly, the contemporary crazy-wise do not transcend to spiritual reality, as the romantics did. Therefore, the volume by Dakowicz is weighted down with a symbolic burden of absence, emptiness, and silence. The purpose of the article is to prove that the issue of divine madness in Boże klauny is expanding from a romantic foundation based on general, literary allusiveness, and it refers more to romantic modality than to specific examples.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 127-150
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozum na barykadzie. Michel Foucault i intelektualizacja społecznego protestu
The Philosopher on the Barricade. Michel Foucault and the Intellectualization of Social Protest
Autorzy:
Franczak, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/622834.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Michel Foucault
intelektualizacja protestu
Groupe d’Information sur les Prisons
dyskurs
władza
sfera publiczna
Intellectualization of Social Protest Groupe d’Information sur les Prisons
Discourse
Power
Public Sphere
Opis:
Celem artykułu jest przeglądowa analiza procesów tematyzowania i problematyzacji buntu, sprzeciwu i wybuchów społecznego niezadowolenia w dyskursie europejskich elit symbolicznych. Analiza trzech wymiarów intelektualizacji protestu służy odpowiedzi na pytanie, jak jest on kształtowany jako przedmiot intelektualnej dyskusji, w jaki sposób zyskuje uwagę intelektualistów, jak wspierają oni społeczny protest i czynią go przedmiotem publicznej uwagi. Drugim celem jest wskazanie paradoksów i dylematów intelektualizacji protestu na przykładzie publicznego zaangażowania Michela Foucaulta i współtworzonej przez niego inicjatywy Groupe d’Information sur les Prisons. Śledząc przypadek Foucaulta, autor przekonuje, że protest nie może uniknąć symbolicznego zawłaszczania przez tych, którzy mienią się jego największymi rzecznikami, a deklarujące krytycyzm elity pozostają często bezkrytyczne wobec samych siebie i własnych ideowych stanowisk.
The main scientific objective of the paper is to investigate the problematization of protest, resistance, and explosions of social discontent in the discourse of European symbolic elites. The analysis of three dimensions of the intellectualization of protest serves to answer the following questions: how is protest shaped as an object of intellectual discussion, how it gains the attention of symbolic elites, and how intellectuals support social protest and make it a subject of public attention. The second objective is to identify the paradoxes and dilemmas of the intellectualization of protest on the example of Michel Foucault and the organization Groupe d’Information sur les Prisons. Following Foucault’s case, the author argues that the protest cannot avoid symbolic appropriation by those who claim to be its greatest advocates, and elites declaring themselves to be social critics are often uncritical towards their ideological positions.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 1; 108-126
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Coincidentia oppositorum: The Works of Giovanni Anselmo between the Visible and the Invisible
Autorzy:
Tiberi, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/485518.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Giovanni Anselmo
Arte Povera
Germano Celant
Italian Art
Contemporary Art
Infinite
projection
visible
invisible
light
Art Press
Beatrice Merz
Jean-François Lyotard
Friedrich W. Nietzsche
Achille Bonito Oliva
Massimo Carboni
Michel Foucault
Opis:
The Italian artist Giovanni Anselmo (b. Borgofranco d’Ivrea, 1934) was a member of Arte Povera group, which was put together by Germano Celant back in 1967. Anselmo has addressed the invisible in art since the beginning of his activity, mainly with projections ofwords that play with the idea of the visible and the invisible, with the true (or multiple) meanings of language, and with the very nature of art. He refers to universal and eternal concepts and opposite pairs, such as the visible and the invisible, the finite and the infinite, the close and the open, the clear and the blurred, the being and the non-being. In the works discussed in the paper, the intangible element of the light beam is made visible only through the projection. It is always the projection of something immaterial on something material, an entity that participates in the dimension of non-being that is projected onto the world of being.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione; 2018, 13; 66-67
2081-3325
2300-5912
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-72 z 72

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies