Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "istnienie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-80 z 80
    Tytuł:
    Jak mówić o bycie? Przyczynek do typologizacji metafizyk
    How to speak about being? A contribution to the typology of metaphysics
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015960.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metafizyka
    ontologia
    byt
    istnienie
    metaphysics
    ontology
    being
    existence
    Opis:
    I suggest to distinguish the following three types of metaphysics: (1) the metaphysics of undifferentiated being (Parmenides, B. Russell, W. V. O. Quine, M. A. Krąpiec, M. Przełęcki): to be (in the existential use) and to exist mean the same, all objects are/exist in the only one way (i.e. all objects are real), there are no nonexistent objects; (2) the metaphysics of differentiated being (Plato?, Ch. Wolff, A. Meinong, K. Twardowski, J. J. Jadacki): the meaning of to exist is the one of many meanings of to be, all objects are but not all objects exist, there are nonexistent objects; (3) the metaphysics of ways of existence (Aristotle, Thomas Aquinas?, R. Ingarden, A. B. Stępień): to be (in the existential use) and to exist mean the same, there are some different ways of being/existence (i.e. some objects are real, other objects are ideal or intentional, etc.), there are no nonexistent objects – if something does not exist in some way, it does not exist at all. I consider in details the above-mentioned metaphysics. One can give some objections to each of them but there are some possibilities of their defence. How to choose one of given metaphysics? It seems that the choice of metaphysics is the choice of some uses of the words to be-to exist and its ontological commitments. I prefer the metaphysics of ways of existence because its universe is not too poor or too rich. This metaphysics is „the golden mean” between the metaphysics of undifferentiated being and the metaphysics of differentiated being.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 497-515
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bóg jako uprawdziwiacz. O koncepcji Petera Thomasa Geacha
    God as truth-maker – about Peter Thomas Geach’s conception
    Autorzy:
    Dzięcioł, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40234635.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    istnienie
    Bóg
    Geach
    intencjonalność
    uprawdziwiacz
    existence
    God
    intentionality
    truthmaker
    Opis:
    W niniejszym tekście podejmujemy problematykę uprawdziwiaczy w filozofii Petera Thomasa Geacha. Praca stanowi rekonstrukcję wspomnianej koncepcji, jak również jej krytyczną analizę. Analizuje się związek między reprezentacjami mentalnymi poznawanych przedmiotów a ich odzwierciedleniem językowym oraz rzeczywistością. Prezentujemy omówienie relacji sprawczości Boga w ujęciu św. Tomasza z Akwinu oraz porównanie jej cech charakterystycznych z podejściem prezentowanym przez Geacha. Następnie dokonujemy formalnego jej zapisu. Fundamentalną tezą przedstawianej teorii jest utożsamienie Boga z Prawdą, dzięki czemu możliwe staje się określenie relacji uprawdziwiania za pomocą wyrażenia „woluntarystyczny kauzalizm”. Stąd też — korzystając z terminologii zaproponowanej przez Tomasza z Akwinu — Bóg zostaje zaklasyfikowany w obręb bytów nazywanych entia actu intelligibilia. Brak jednak w obrębie koncepcji autorstwa Geacha szczegółowych analiz dotyczących problematyki osoby. Kolejnym problematycznym elementem tej koncepcji jest doprecyzowanie kategorii ontologicznej, uznawanej za podstawę relacji uprawdziwiania. Wykazujemy trudności z dostosowaniem teorii Geacha do współczesnych stanowisk, które ujmują stan rzeczy jako ontologiczną podstawę rozważanej semantyki. Epistemologia używana przez brytyjskiego filozofa opiera się na relacji podmiot-przedmiot, a nie na stanach rzeczy, podobnie jak odniesienie przyczynowe Boga względem rzeczywistości.
    This text examines the topic of truthmakers in the philosophy of Peter Thomas Geach, presenting a reconstruction of Geach’s concept and critically analyzing it. The focus is on the connection between mental representations of perceived objects, their linguistic reflection and reality. Additionally, the text explores the concept of God’s causality in St. Thomas Aquinas’ philosophy and compares it with Geach’s approach, highlighting their distinctive features. A formal representation of this relationship is then provided.              The central thesis of this theory posits the identification of God with Truth, which allows for the understanding of the verification relationship through the term “voluntaristic causation”. Consequently, following Thomas Aquinas’ proposed terminology, God is categorized as one of the entia actu intelligibilia. However, Geach’s concept lacks in-depth analysis of the matter of person.              Another problematic aspect of this concept pertains to the clarification of the ontological category serving as the foundation for verification relations. Difficulties arise when attempting to adapt Geach’s theory to contemporary perspectives that consider states of affairs as the ontological basis for the semantics under consideration. The epistemology employed by the British philosopher relies on the subject-object relationship, akin to God’s causal connection to reality, rather than states of affairs. 
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2023, 61, 2; 26-50
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Istota (bytu) w ujęciu Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu
    The Essence (of Being) in Aristotle’s and Saint Thomas Aquinas’ Formulation
    Autorzy:
    Maryniarczyk, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012932.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    istota
    istnienie
    filozofie esencjalne
    essence
    existence
    essentialist philosophies
    Opis:
    In ancient and medieval philosophy three traditions may be pointed to, in which three conceptions were formed of understanding of the essence. One of them is the identity conception of the essence, according to which “essence” is another name for pre-element. The second one may be called epistemological; according to this conception the essence is what is signified with the definition of the thing. And the third conception may be called metaphysical (relational), where the essence is understood as one of the constitutive elements of being that may fulfill the function of the subject, and also of the correlate of the act of existence. The problem of understanding the essence of being, especially in Aristotle’s philosophy, lies at the foundations of the so-called essentialist philosophies, that is ones, for which something general, constant and unchanging, with different statuses of being, are the subject of analyses. No wonder then that the accepted conception of the object of academic study of cognition and the general conception of cognition are at the foundations of understanding of the essence (of being). For this reason the issue of understanding the essence (of being) does not occur in the non-compositional conceptions of being and interpretations of reality that tend to monism, but it does appear and assumes the form of a dispute, along with accepting the compositional conception of being and distinguishing of the cognition order and the being order, which we first of all owe to Aristotle. He tied understanding of the essence with the proper object of philosophical cognition.  In the Middle Ages the issue of the essence (of being) assumed a new form of explanation owing to St Thomas Aquinas. He tied understanding of the essence and its correlate, that is the act of existence, and rejected understanding of the essence as an arrangement of necessary features, which are realized on various levels of being: in individuals, in cognitive approaches (generic), and in pure capacities that were induced by Avicenna and developed by John Duns Scott and other philosophers of that age. It is owing to these two latter ones that the issue of the essence was transferred from metaphysics to epistemology and became binding for essentialist trends in modern and contemporary philosophy.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 155-173
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La théologie d’Aristote comme finalisation dans la perspective physique
    Teologia Arystotelesa jako punkt dojścia w perspektywie fizycznej
    The theology of Aristotle as a finality in the physical perspective
    Autorzy:
    Piwowarczyk, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502420.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    filozofia
    metafizyka
    teologia naturalna
    argumenty na istnienie Boga
    Opis:
    Poszukiwanie Bytu Najdoskonalszego, Pełni Aktu, Myśli myśli czy po prostu Boga przybiera u Stagiryty co najmniej trzy różne formy. Stara się on wskazać na jego obecność poprzez filozoficzne analizy w perspektywie fizycznej, noetycznej i metafizycznej. W niniejszym artykule autor stara się przedstawić poszczególne elementy perspektywy fizycznej jako jednej z trzech perspektyw filozofii teoretycznej, w której Arystoteles wskazuje na konieczność istnienia Boga. Przybiera on w tej perspektywie imię Pierwszego Poruszyciela. Aby osiągnąć ten cel, analizuje on złożoność wszelkiego ruchu w świecie materialnym i opiera się na dwóch zasadach: 1) każdy poruszający się byt jest poruszany przez inny byt; 2) poszukując ostatecznej przyczyny ruchu nie można cofać się w nieskończoność.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2006, 15; 179-190
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence and Wisdom
    Istnienie i mądrość
    Autorzy:
    O'Grady, Paul
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488603.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    existence
    philosophical diversity
    method
    wisdom
    istnienie
    różnorodność filozoficzna
    metoda
    mądrość
    Opis:
    In this paper, I examine the debate about existence between deflationist analytic accounts and the ‘thicker’ conception used by Aquinas when speaking of esse. I argue that the way one evaluates the debate will depend on background philosophical assumptions and that reflection on those assumptions could constitute an account of theoretical wisdom.
    W niniejszym artykule analizuję dyskusję dotyczącą istnienia, która toczy się między deflacyjnym podejściem oraz „gęstszą” koncepcją używaną przez Akwinatę, kiedy mówi o esse. Twierdzę, że sposób, w jaki wartościuje się debatę, będzie zależał od założeń filozoficznych i że refleksja nad tymi założeniami mogłaby stanowić opis mądrości teoretycznej.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 4; 105-116
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    U zarania łacińskiego pojęcia osoby (persona). Przyczynek do teologicznego myślenia o osobie
    The beginning of the concept of the term persona. A contribution to a theological thinking about a personal being
    Autorzy:
    Witko, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/612845.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    osoba
    indywidualne istnienie
    natura
    relacja
    person
    individual being
    nature
    relationship
    Opis:
    The article presents the meaning of the term persona in the Latin literature. The author shows that Boetius’ understanding of this term as individuum or rationalis naturae individua substantia is not sufficient. The author proposes to explore Tertullian’s teaching about the human person. This ancient theologian used the term persona in a Christian sense. Thus he contributed to the development of the Christian vocabulary. We notice that in the Patristic sources there are keys for the theological reflection about the human person in a soteriological aspect; we can better understand the true nature of the human being (or person) in the light of the work of salvation accomplished by Jesus Christ.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2015, 64; 517-528
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem sensu negatywnego sądu egzystencjalnego o Bogu
    Autorzy:
    Sołtys, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143978.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    istnienie
    dowód
    sąd negatywny
    sąd egzystencjalny
    znaczenie
    ontologia
    język
    Opis:
    Dans cet article l'auteur examine le sens du jugement existentiel au Dieu. Les recherches présent ont amené à la conclusion, qu'il n'y a pas de possibilité de bien construire un négative jugement existentiel au Dieu, qui possédait le sens, dans la lumière d'affiliée la théorie analytique de la signification. En tout cas bien examinés la négation en cet jugement ne concerne pas de réelle de l'existence de Dieu, mais de Son existence à défini façon, ou de la possession par Lui des certaines propriétés. Ce signifie, qu'en tout cas la négation n'est pas absolue. Cependant, si nous supposons, que le négative jugement existentiel au Dieu nie l'idée de Dieu, alors par cette solution on renonce d'affiliée la théorie analytique de la signification et on reçoit la théorie pragmatique.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2011, 3; 215-225
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to prove existence in shape optimization
    Autorzy:
    Bucur, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/970143.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Systemowych PAN
    Tematy:
    istnienie
    wartość własna
    optymalizacja kształtu
    existence
    eigenvalues
    shape optimization
    Opis:
    This paper deals with the existence question in optimal design. We present, a general variational technique for proving existence, and give several examples concerning functionals of eigenvalues and of energy type. In particular, we show how the isoperi-metric problem for the Dirichlet eigenvalues of an elliptic operator of general order fits into this frame.
    Źródło:
    Control and Cybernetics; 2005, 34, 1; 103-116
    0324-8569
    Pojawia się w:
    Control and Cybernetics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy i jak możliwa jest refleksja nad istnieniem?
    Autorzy:
    Zachariasz, Andrzej L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106178.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Absolut
    Bóg
    byt (coś)
    bycie
    istnienie
    momenty istnienia
    życie
    Opis:
    Autor podjął próbę odpowiedzi na pytanie: czy i jak możliwa jest refleksja nad istnieniem? Wbrew ugruntowanej tradycją tezie, odrzuca on pogląd, zgodnie z którym Parmenidejskie pojęcie bytu ma charakter egzystencjalny. Twierdzi, że Parmenides, a za nim myśl starożytna, byt pojmuje poprzez określoność, a więc jako „coś”. Utrzymuje przy tym, że pojęcie „istnienia” na trwałe pojawiło się w myśli europejskiej dopiero w filozofii św. Tomasza z Akwinu. W proponowanym przez siebie rozumieniu autor utożsamia istnienie z mnogością i różnorodnością prezentujących się momentów, które w porządku myślenia wyraża słówko „coś” (το ον), czyli pojęcie bytu. W przedstawionym ujęciu autor nie oddziela bytu od jego bycia. Tym samym refleksja nad bytem jest zarazem refleksją nad istnieniem.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 529-537
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Husserl a podstawowe pytanie metafizyki
    Autorzy:
    Łaciak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099212.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    fenomenologia
    istnienie świata
    pytanie „dlaczego?”
    racja
    dostateczna
    konstytucja transcendentalna
    Opis:
    Artykuł omawia Husserlowską fenomenologię z punktu widzenia pytania metafizycznego, rozumianego w nawiązaniu do pytania Leibniza: „dlaczego istnieje raczej coś niż nic?”. W fenomenologii pytanie to ma swe źródło w doświadczeniu możliwości unicestwienia świata. Świat istnieje, ale nie można wykluczyć możliwości nieistnienia świata, ponieważ świat nie musi istnieć i wymaga stałego potwierdzania w dalszym przebiegu doświadczenia. W tym kontekście Husserl zaznacza, że istnienie świata okazuje się faktem irracjonalnym i ten irracjonalny fakt jako kwestia zdziwienia jest przedmiotem metafizyki. Według Husserla, to, że świat istnieje, oznacza, że świat stale konstytuuje się w subiektywności. Konstytucja świata nie wynika jednak z istoty subiektywności i jest przypadkowa. W konsekwencji, świat nie może istnieć bez konstytuującej subiektywności, ale subiektywność nie jest racją dostateczną istnienia świata. Pytanie: „dlaczego świat istnieje?” sprowadza się zatem do pytania: „dlaczego świadomość konstytuuje świat?”, a irracjonalny fakt istnienia świata odpowiada irracjonalnemu faktowi konstytucji świata.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 181-196
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PROBLEM FILOZOFICZNEGO UJĘCIA ISTOTY BOGA W SUMMA THEOLOGIAE ŚW. TOMASZA Z AKWINU. PERSPEKTYWA EGZYSTENCJALNA
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511832.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Tomasz z Akwinu
    Summa theologiae
    istnienie Boga
    istota Boga
    Opis:
    The „second way” in the famous third article of Summa theologiae most closelycorresponds to all of Thomas’s own investigation into the existence of God. Onseveral occasions, when referring to its conclusion („there is a first effective cause”),Aquinas adds that the first cause is its own esse. The attributes of God are the consequencesof His structure as the esse itself. The first is that God is a one-elementbeing, in which existence is the only ontic material, and it has the nature of an act.It follows that existence is identified with an essence of God, His nature, life andall that God can be predicted („divinity” – deitas). God is understood to be thecause of all other beings, and He is not caused. This is what we call „subsistence”(ipsum subsistens). God’s immutability and eternity are simple consequences of Hissubsistent existence. God’s infinity and omnipresence are the derivative attributesof His existence. The whole group of such attributes can be recognized as theconsequences of his structure of the subsistent act of existence.The second group of attributes of God is the attributes which manifest theexistence of being. As such, they concern every being. However, the existence ofGod has absolute character as well as its attributes which manifest the existence.In relation to God, Thomas mentions here such attributes as the good, the truth, theunity, but there is no doubt that we can attribute to God the rest of transcendentals:reality, distinctiveness and beauty. Aquinas – basing here on metaphysical principleof proportionality of cause and effect – sees the source of perfection in God. Fromthis perspective we can talk about the personal nature of God, that is, His reasoning,freedom and love. Also, Thomas does not reject the existential perspective. Withinits framework, he solved the paradox of the omnipotence of God (can God createsomething more perfect than Himself?). Aquinas associates the concept of God’somnipotence with existence and states that it consists in the possibility of creatingevery being that can exist. This means that God does not contribute contradictoryontological internal structures.Thus, we can say that Thomas Aquinas in Summa theologiae outlines a coherentand quite complete conception of the essence of God, which is built within hisexistential theory of existence.
    Źródło:
    Studia Theologica Varsaviensia; 2017, 55, 2; 53-74
    0585-5594
    Pojawia się w:
    Studia Theologica Varsaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposób postrzegania przeszłości jako światło dla μελέτη θανάτοu. Przyczynek z odniesieniem do myśli Parmenidesa z Elei (B3)
    A way of looking at the past as a light for μελέτη θανάτου. A sketch with reference to the thought of Parmenides of Elea (B3)
    Autorzy:
    Wandowicz, Mieszko
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/945683.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    past
    death
    existence
    μελέτη θανάτου
    ἄσκησις
    przeszłość
    śmierć
    istnienie
    Opis:
    The aim of my article is to present some reflections on the connection between the way of existence of the past (as we are entitled to see it) and our approach to dying and death. The basis of my reflections is a certain view of Plato’s words „μελέτη θανάτου” (Phaedo, 81 a) in combination with Parmenidean „τὸ γὰρ αὐτὸ νοεῖν ἐστίν τε καὶ εἶναι” (Περί φύσεως, B3), which seems to be permissible and intelectually beneficial result of looking at these parts of their works in the light of ἄσκησις: philosophy understood as an art of wise living and dying. One of the most important messages of ancient philosophy is probably the notion that what can be thought, has to exist. If so—as thinking (remembering) about the past is more reliable than about the future—the past and the future must have different ontic status. Considering, e.g., C. D. Broad’s growing universe theory, it may be acceptable to recognize someone’s death as another layer of his existence, which does not destroy the previous layers. It allows to change a view of, firstly, future or actual absence of deceased person, secondly — inevitable coming of (to) death.
    Celem mojego artykułu jest przedstawienie refleksji na temat związku między sposobem istnienia przeszłości (tym, jak wolno ją postrzegać) a podejściem do umierania oraz śmierci. Leżąca u podstaw moich rozważań interpretacja Platońskich słów „μελέτη θανάτου” (Fedon, 81 a) w zestawieniu z Parmenidejskim „τὸ γὰρ αὐτὸ νοεῖν ἐστίν τε καὶ εἶναι” (Περί φύσεως, B3) wydaje się dozwolonym i korzystnym intelektualnie rezultatem spojrzenia na te wyimki w świetle ἄσκησις: filozofii pojmowanej jako sposób rozumnego życia-umierania. Jednym z ważnych przesłań filozofii starożytnej zdaje się pogląd, że to, o czym da się pomyśleć, musi istnieć. Wówczas — jako że myślenie (wspominanie) o tym, co wydarzone, jawi się rzetelniejsze niż przewidywanie tego, co dopiero się zdarzy — należy przydać przeszłości odmienny status ontyczny aniżeli przyszłości. Jeśli zaś sięgnąć, dla przykładu, po współczesną teorię rosnącego wszechświata (C. D. Broad; growing [block] universe theory), wtedy wolno — być może — uznać czyjąś śmierć za kolejną warstwę jego istnienia, nie destruującą warstw poprzednich. Pozwala to zmienić postrzeganie przyszłego bądź aktualnego „braku” osoby zmarłej, jak i nieuniknionego zbliżania się (do) śmierci.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2019, 44, 1; 117-130
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ontologiczny dowód Gödla z ograniczoną redukcją modalności
    Autorzy:
    Świętorzecka, Kordula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705971.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dowód ontologiczny
    K. Gödel
    dowód na istnienie Boga
    teodycea,formalizacja
    Opis:
    Prezentowane rozważania są efektem poszukiwania możliwie słabej podstawy formalnej dla modalnej wersji ontologicznego argumentu na konieczne istnienie Boga, naszkicowanego przez K. Gödla. Dotychczasowe modalne rekonstrukcje notatki Gödla Ontologischer Beweis (1970) najczęściej opierają argumentację Gödla na różnych kwantyfikatorowych rozszerzeniach logiki modalnej S5 lub B. System S5, jako podstawa formalna zamierzona przez samego autora, umożliwia określoną konstrukcję argumentu ontologicznego, jednak z drugiej strony ten sposób rozumienia modalności może być uważany także za źródło słabości opartej na nim teorii Absolutu - redukcja modalności S5 (i B) może dawać okazję do formułowania krytyki w stylu Gaunilona. Standardowe rozszerzenie S5 lub B do logiki kwantyfikatorowej jest uwikłane w dalsze komplikacje: w odpowiednio rozbudowanej standardowej semantyce światów możliwych rozstrzyga się, że modele tych logik mają stałe uniwersum indywiduów. Tymczasem to rozstrzygnięcie nie ma związku z zasadniczym problemem rozważanym w formalizmie Gödla. W proponowanej wersji argumentu Gödla ograniczam redukcję modalności S5 do wybranego specyficznego kontekstu dotyczącego istnienia Absolutu. Logiką, która pozwala zachować konstrukcję argumentacji Gödla, okazuje się system S4. Otrzymaną teorię wiążę z semantyką światów możliwych z możliwie zmiennymi uniwersami. Istnienie indywiduów wyrażam za pomocą kwantyfikatora Ǝ interpretowanego aktualistycznie, bez użycia pierwotnego predykatu istnienia.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 21-34
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy osoba istnieje? „Ja” i osobowość – dezintegracja i transcendencja
    Can a Person Exist? Me and Personality: Disintegration and Transcendence
    Autorzy:
    KOBIERZYCKI, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047008.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    ja, osobowość, dezintegracja, transcendencja, istnienie
    I, personality disintegration, transcendence, existence
    Opis:
    Osobowość w dynamicznej teorii Kazimierza Dąbrowskiego (1902-1980) jest dana i zadana w planie immanencji, rozwija się. Jest to możliwe tylko dlatego, że dysponuje ona potencjałami transcendencji. Te pozwalają przekraczać jej deficyty bytowe, które pojawiają się w określonych stanach: narodzin, rozwoju i niedorozwoju, w dezintegracji, w kryzysie, w chorobie, a nawet w śmierci. Osobowość, realizującą się w planie immanencji, przed całkowitym rozpadem chroni siła transcendencji. Może być ona utożsamiana z siłą życia, zdrowia, zmartwychwstania i nawet zabawienia. Byt psychofizyczny zmierza do tego, co nieuwarunkowane fizycznie, a więc do świata metafizycznego. Aby dać pełen obraz teorii osobowości jako formy bytu ludzkiego, trzeba najpierw rozpatrzyć najważniejsze stanowiska, jakie sformułowano w filozofii i psychologii związanej z analizą istnienia.
    Within the dynamic theory put forward by Kazimierz Dąbrowski (1902-1980) personality is given and set in the plane of immanence: personality is developing. This growth is conditioned by the fact that personality is characterized by transcendence potentials. It is these potentials that allow personality to overcome its ontological deficits which arise in situations of: birth, development, deficiency, disintegration, crisis, and sickness, even death. It is by the power of transcendence that personality is protected against total disintegration. This power may be identified with the force of life, health, resurrection, and even salvation. A psychosomatic being strives towards the physically unconditioned and thus towards the metaphysical. In order to provide a complete picture of the theory of personality—conceived of as a form of human being—it is indispensable to consider the most important positions in philosophy and psychology related to the analysis of existence.
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 4 (116); 74-95
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence and determination of the set of Metzler matrices for given stable polynomials
    Autorzy:
    Kaczorek, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/331407.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    oznaczanie
    istnienie
    macierz Metzlera
    wielomian
    stabilność
    determination
    existence
    Metzler matrix
    polynomial
    stability
    Opis:
    The problem of the existence and determination of the set of Metzler matrices for given stable polynomials is formulated and solved. Necessary and sufficient conditions are established for the existence of the set of Metzler matrices for given stable polynomials. A procedure for finding the set of Metzler matrices for given stable polynomials is proposed and illustrated with numerical examples.
    Źródło:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science; 2012, 22, 2; 389-399
    1641-876X
    2083-8492
    Pojawia się w:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy istnienie może być lepsze albo gorsze od nieistnienia? Część I: Ustalanie wartości w ramach dobrostanu
    Can Existence Be Better or Worse Than Nonexistence? Part I
    Autorzy:
    Rutkowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622078.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    existence
    nonexistence
    wellbeing
    person’s value
    istnienie
    nieistnienie
    dobrostan
    wartość osobowa
    Opis:
    The aim of this paper is to examine whether there is any possibility to compare thevalue of someone’s existence with his nonexistence. The final conclusion is thatsuch a comparative evaluation can never be made in a meaningful and valid manner. Nobody can know as well whether he would be better off or worse off created thanhe would have been had he never existed.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2016, 35; 23-44
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy istnienie móże być lepsze albo gorsze od nieistnienia? Część II: Wartości osobowe a obiektywne racje moralne
    Can existencebe better or worse than nonexistence? Part I: Persons Values and the Objective Moral Reasons
    Autorzy:
    Rutkowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622150.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    existence, nonexistence, wellbeing, person’s value
    istnienie, nieistnienie, dobrostan, wartość osobowa
    Opis:
    The aim of this paper is to examine whether there is any possibility to compare the value of someone's existence with his nonexistence. The final conclusion is that such a comparative evaluation can never be made in a meaningful and valid manner. Nobody can know as well whether he would be better off or worse off created than he would have been had he never existed.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2016, 36; 25-51
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Question of God – Today
    Autorzy:
    Müller, Gerhard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035249.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-10
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    istnienie
    wiara
    objawienie
    krytyka religii
    God
    Existence
    Faith
    Revelation
    Critique of Religion
    Opis:
    Nowy ateizm, jaki wyłonił się z oświeceniowej i religijnej krytyki XVIII i XIX wieku, różni się od dawnych form negowania istnienia Boga czy też jego skuteczności w świecie. Wychodzi on z założenia, że intelekt wyzwolił się od zaciemnienia poprzez metafizykę i teologię objawienia i znalazł swój naturalny stan w immanentyzmie i sekularyzmie. Tym samym nieistnienie Boga byłoby oczywiste, ponieważ byłby On istotą wyimaginowaną, której istnienia nie można udowodnić empirycznie-naukowo a priori. Niektórzy prominentni myśliciele dowodzą intelektualnej niemożności pozytywizmu. Wychodząc od intelektualnych i egzystencjalnych pytań, których nie da się argumentacyjnie oddzielić od duchowej natury człowieka, dochodzą do przekonania, że człowiek stawiając pytania jest ukierunkowany na transcendentne pochodzenie i cel istnienia świata. W świetle ukierunkowania na Boga, historyczne świadectwo historycznego samoobjawienia się Boga w Jezusie Chrystusie może być ponownie ocenione. Wiara w Boga, który jest obecny w świecie, daje nadzieję także w obliczu śmierci, jak zeznał Dietrich Bonhoeffer na krótko przed swoją egzekucją przez bezbożnych nazistów.
    Contemporary atheism, which has its roots in the Enlightenment as well as in the 18th and 19th-century critique of religion, differs from the historically more distant forms of negating God's existence or His effectiveness in the world. These approaches assume that the human intellect has freed itself from the Dark Ages of metaphysics and theology of revelation to find its natural state in immanentism and secularism. In this way, the non-existence of God becomes unquestionable, because He is nothing more than an imaginary being, whose existence cannot be proved empirically or granted an a priori status. At the same time, some prominent thinkers challenge the conceptual viability of positivism. Their arguments pertain to the intellectual and existential questions that are inseparable from the spiritual nature of the human being. They also point to the argumentative conviction that the human being displays a predilection to investigate the transcendent origin and purpose of the world. Reference to God allows a reappraisal of the historical evidence of the historical act of God's revealing Himself through Jesus Christ. Faith in God, who is present in the world, gives hope even in the face of death, as Dietrich Bonhoeffer confessed shortly before his execution by the godless Nazis.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 2; 5-18
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Positive realization of fractional continuous-time linear systems with delays
    Realizacje dodatnie ciągłych układów niecałkowitego rzędu z opóźnieniami
    Autorzy:
    Sajewski, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/151842.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    niecałkowity rząd
    dodatnie
    opóźniania
    realizacja istnienie
    wyznaczanie
    fractional
    positive
    delay
    realization
    existence
    computation
    Opis:
    The positive realization problem for single-input single-output (SISO) fractional continuous-time linear systems with delays in state vector and input is formulated and a method for finding a positive realization of a given proper transfer function is proposed. Sufficient conditions for the existence of a positive realization of this class of linear systems are established. A procedure for computation of a positive realization is proposed and illustrated by a numerical example.
    Przedstawiono rozwiązanie zadania realizacji dodatniej dla ciągłych układów niecałkowitego rzędu z opóźnieniem w wektorze stanu i wymuszeniu o jednym wejściu i jednym wyjściu (SISO). Zaproponowano metodę wyznaczania realizacji dodatniej na podstawie znanej transmitancji operatorowej dla tej klasy układów. Podano warunki wystarczające istnienia realizacji dodatniej omawianej klasy układów. Przedstawiono procedurę obliczania realizacji dodatniej, która jest zilustrowana przykładem numerycznym. Praca jest rozszerzeniem wcześniejszych rozważań [8, 9] dla układów bez opóźnień. W rozdziale 2 zawarto podstawowe definicje i twierdzenia dotyczące rozwiązania układu i dodatniości rozpatrywanej klasy układów oraz sformułowanie zadania realizacji dodatniej. Rozdział 3 przedstawia rozwiązanie tego zadania wraz z warunkami wystarczającymi istnienia rozwiązania i przykładem. Podsumowanie jest w rozdziale 4.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2012, R. 58, nr 5, 5; 413-417
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realism, Anti-Realism and Truth
    Realizm, antyrealizm i prawda
    Autorzy:
    Nowakowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577505.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    realism
    anti-realism
    semantics
    metaphysics
    truth
    existence
    realizm
    antyrealizm
    semantyka
    metafizyka
    prawda
    istnienie
    Opis:
    In the article, I argue that semantic considerations cannot provide arguments to solve metaphysical debates. Any potential conclusions would only be possible at the expense of modifying the concept of truth. The results of such attempts, however, prove to be brazenly artificial and inconsistent.
    W artykule uzasadniam twierdzenie, że rozważania semantyczne nie mogą dostarczyć argumentów służących do rozstrzygania sporów metafizycznych. Ewentualne rozstrzygnięcia byłyby osiągalne jedynie za cenę modyfikacji pojęcia prawdy. Rezultaty takich prób są jednak rażąco sztuczne i niespójne.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2014, 50, 4(202); 291-299
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Positive realization of fractional discrete-time linear systems with delays
    Dodatnia realizacja dla klasy dyskretnych układów liniowych z opóźnieniami
    Autorzy:
    Sajewski, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/276645.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
    Tematy:
    niecałkowity rząd
    dodatni
    opóźnienia
    realizacja
    istnienie
    wyznaczanie
    fractional
    positive
    delay
    realization
    existence
    computation
    Opis:
    The positive realization problem for single-input single output fractional discrete-time linear systems with delays in state vector and input is formulated and a method for finding a positive realization of a given proper transfer function is proposed. Sufficient conditions for the existence ot a positive realization of this class of linear systems are established. A procedure for computation of a positive realization is proposed and illustrated by a numerical example.
    Sformułowane zostanie zadanie realizacji dodatniej dla klasy dyskretnych układów liniowych niecałkowitego rzędu z opóźnieniami w wektorze stanu i wymuszeniu. Zaproponowana zostanie metoda wyznaczania realizacji dodatniej dla danej transmitancji właściwej układu o jednym wejściu i jednym wyjściu. Podane zostaną warunki wystarczające istnienia realizacji dodatniej dla rozpatrywanej klasy liniowych układów z opóźnieniami. Przedstawiona zostanie procedura wyznaczania realizacji dodatniej zilustrowana przykładem numerycznym.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Robotyka; 2012, 16, 2; 323-327
    1427-9126
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Robotyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gabriel Marcel – muzyka i odnajdywanie Boga
    Autorzy:
    Noworolnik, Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669197.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Bóg
    Gabriel Marcel
    muzyka
    piękno
    przymioty Boga
    filozofia
    dowody na istnienie Boga
    Opis:
    Man, wondering for himself discovers the existence of the spiritual world. The source of this spiritual reality can only be the most perfect spiritual being, namely God. There are different routes to encounter with God. This article shows one of these human paths to God, which was crossed by the French philosopher Gabriel Marcel. For Gabriel Marcel his personal an experience of the beauty of music has become an important factor in the meeting with God, who is the source of all the beauty. The first part of the article presents some small outline of the Church’s teaching on beauty as an attribute of God. God is the highest (absolute) beauty and the source of all beauty. Each created beauty participates in this highest beauty and it is the image of the Creator and His beauty. In an art, and therefore also in music, as the Church teaches (recently John Paul II and Benedict XVI spoke about it), man can find a reflex of God’s beauty. Music can therefore be one of the way to God. In the next part of the article is presented an important impact that music has had on the life and philosophical thought of Marcel. Music was accompanied our author throughout all his life. Marcel often listened the music. He played the piano and composed his own pieces. Music was also a tool with which Marcel explored the deepest crannies of the human spirit. Music helped Marcel meet One who is the source of beauty. It is to this theme to which is dedicated the last part of the article. Marcel has sought and found the way to find the eternal and personal THOU. Music and theater were to the French thinker the „creative testimony” of the spiritual and transcendent world. In conclusion we can say that the meeting with the great, beautiful music opens man up to the spiritual world. Music opens man to God who is the source of what is beautiful in the world, so we can say that music is a trace of God. Gabriel Marcel, his life experiences and philosophical obserwation can serve the man as a guidepost in his searching of God.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2014, 33, 2
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determination of the set of Metzler matrices for given stable polynomials
    Wyznaczanie zbioru macierzy Metzlera dla danych stabilnych wielomianów
    Autorzy:
    Kaczorek, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/151847.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
    Tematy:
    wyznaczanie
    istnienie
    macierz Metzlera
    wielomian stabilny
    determination
    existence
    Metzler matrix
    stable polynomial
    Opis:
    The problem of determination of the set of Metzler matrices for given stable polynomials is formulated and partly solved. For stable polynomial of the second degree there exists a set of Metzler matrices if and only if the polynomial has only real negatives zeros. If the stable polynomial has only real negative zeros then the set of corresponding Metzler matrices is given by the set of lower or upper triangular matrices with diagonal entries equal to the negative real zeros and any nonnegative off-diagonal entries. Sufficient condition are establish for the existence of the set of Metzler matrices for stable polynomials with a real negative zeros and the complex conjugate zeros).
    W artykule sformułowani i częściowo rozwiązano problem wyznaczania zbioru macierzy Metzlera dla danych stabilnych wielomianów. Wykazano, ze dla stabilnych wielomianów stopnia drugiego istnieje zbiór macierzy Metzlera wtedy i tylko wtedy, gdy wielomian ten ma tylko ujemne pierwiastki rzeczywiste. Jeżeli stabilny wielomian dowolnego stopnia ma tylko pierwiastki rzeczywiste, to odpowiadający jemu zbiór macierzy Metzlera jest dany zbiorem macierzy dolno lub górno-trójkątnych z elementami na głównej przekątnej równych ujemnym zerom tego wielomianu oraz nieujemnymi elementami poza główną przekątną. Warunkiem koniecznym na to, aby dla danego stabilnego wielomianu istniał zbiór macierzy Metzlera jest posiadanie przez ten wielomian co najmniej dwóch zer przeczystych. Podano warunki dostateczne na istnienie zbioru macierzy Metzlera dla danych stabilnych wielomianów z ujemnymi zerami rzeczywistymi i zespolonymi parami sprzężonymi.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Kontrola; 2012, R. 58, nr 5, 5; 407-412
    0032-4140
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Kontrola
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola istnienia (bytu) w metafizycznym wyjaśnianiu rzeczywistości
    The role of existence (of being) in the metaphysical explanation of reality
    Autorzy:
    Duma, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057887.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    byt
    filozofia
    istnienie
    metafizyka
    poznanie
    rzeczywistość
    being
    philosophy
    existence
    metaphysics
    cognition
    reality
    Opis:
    In the article, the author shows the le¬gitimacy of the maximalist approach in the philosophical explanation of reality. He refers to the existential aspect of be¬ing which, in his opinion, defines the right direction of searching for the ulti¬mate foundations of reality itself and hu¬man cognition. Of course, it is not about the ultimacy in the sense of unequivo¬cally pointing to the „substrate” of real¬ity, but more about the cognitive ap¬proach itself, which opens the philosopher to what reality is as fully as possible. He begins his considerations with an outline of a contemporary view of reality and then takes up the problem of the philosophical explanation of real¬ity, the philosophy of being, and the metaphysics of existence. In conclusion, he notes the main elements of a realistic interpretation of reality. The proposed elucidations are very general, but they point to those dimensions of reality, without which the understanding of the latter becomes a pure hypothesis.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 95-113
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Człowiek w obliczu Tajemnicy Istnienia. Uwagi do koncepcji ontologicznej S. I. Witkiewicza
    The Human Being in the face of the Mistery of Being. Remarks to the ontological concept of S. I. Witkiewicz
    Autorzy:
    Mordka, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28761785.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    istnienie
    ontologia
    jedność
    postawa
    doświadczenie
    tajemnica
    being
    ontology
    unity
    attitude
    experience
    mystery
    Opis:
    W koncepcji Witkiewicza postawa człowieka wobec istnienia ma dwoisty charakter. Z jednej strony człowiek doświadcza oczywistości istnienia, gdyż to, że istniejemy i że istnieją przedmioty wokół nas, jest przyjmowane jako pewnik, z drugiej zaś gdy zapytamy, czym jest istnienie, nie jesteśmy zdolni udzielić odpowiedzi. Toteż z poznawczego punktu widzenia Istnienie jest Tajemnicą, zaś jej  doświadczenie ma charakter wyjątkowy. W pierwszej części artykułu zostanie przedstawiony ten aspekt filozoficznej koncepcji Witkiewicza, dla którego decydujące jest pojęcie Istnienia w ogóle, oraz poruszona będzie kwestia jego doświadczenia. W części drugiej opisana zostanie postawa człowieka wobec Istnienia Poszczególnego.
    According to Witkiewicz’s concept, the human’s attitude towards being has twofolded character. On the one side, the human being experiences the obviousness of being, since the fact of our being and the existence of the items around us is taken as granted, while on the other hand, when asked about what is being in itself, one is unable to give the answer. Therefore, from the cognitive point of view, the Being is a mystery and experiencing it has an exceptional character. The first part of the paper presents this aspect of Witkiewicz’s philosophical concept, for which, the crucial idea is Being itself, as well as it issues the topic of its experiencing. The second part describes the human’s attitude towards Particular Being.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2021, 40, 1; 73-90
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Heidegger, Dilthey et l’histoire "religieuse" de l’herméneutique
    Heidegger, Dilthey, and the "religious" history of hermeneutics
    Autorzy:
    Camilleri, Sylvain
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431101.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Heidegger Martin
    Dilthey
    hermeneutics
    religion
    existence
    text
    history
    hermeneutyka
    religia
    istnienie
    tekst
    historia
    Opis:
    Each history of hermeneutics written since the second half of the 20th century contains a chapter on Martin Heidegger. It is often said the German philosopher revolutionized the discipline by giving existence the place long held by the text. Although this statement is widely justified, I will draw on a few pages of Heidegger’s 1923 lecture-course Ontology and compare them to Dilthey’s 1900 essay The Birth of Hermeneutics in order to support three intertwined ideas. First, Heidegger’s contribution to hermeneutics is not reducible to Being and Time but goes back to the early 1920’ and starts with radical evaluation of its history. Second, even if existence becomes the main focus point, Heidegger in no way devaluates texts. Third, authentic hermeneutics as it articulates itself in the 1927 magnum opus is made possible by the retrieval of the sacred dimension of understanding and then of “selected” religious roots of hermeneutics.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 1; 119-171
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A realization problem for positive continuous-time systems with reduced numbers of delays
    Autorzy:
    Kaczorek, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908389.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    czas ciągły
    opóźnienie
    istnienie
    obliczanie
    positive realization
    continuous-time system
    delay
    existence
    computation
    Opis:
    A realization problem for positive, continuous-time linear systems with reduced numbers of delays in state and in control is formulated and solved. Sufficient conditions for the existence of positive realizations with reduced numbers of delays of a given proper transfer function are established. A procedure for the computation of positive realizations with reduced numbers of delays is presented and illustrated by an example.
    Źródło:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science; 2006, 16, 3; 325-331
    1641-876X
    2083-8492
    Pojawia się w:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrześcijaństwo i problem ukrytości. Krytyka obrony z Wcielenia
    Christianity and the Problem of Hiddenness: A Critique of Defence from the Incarnation
    Autorzy:
    Ruczaj, Stanislaw
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097313.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ukrytość
    wcielenie
    ateizm
    istnienie Boga
    John Schellenberg
    hiddenness
    incarnation
    atheism
    existence of God
    Opis:
    Argument z ukrytości Johna L. Schellenberga jest współcześnie jednym z najżywiej dyskutowanych argumentów za ateizmem. Rozumowanie kanadyjskiego filozofa wskazuje na problematyczność zjawiska niezawinionej niewiary w istnienie Boga przy założeniu, że doskonale kochający Bóg istnieje. W książce Ukrytość i wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga (2020), Marek Dobrzeniecki zaproponował nowatorską obronę przed tym argumentem, wykorzystującą chrześcijańską doktrynę o wcieleniu Syna Bożego. W artykule wykazuję, że obrona z Wcielenia nie odnosi sukcesu. Błędna jest bowiem jej kluczowa teza, iż Bóg wcielony musi być ukryty dla człowieka. W świetle tego rezultatu problematyczne staje się istnienie niezawinionej niewiary we Wcielenie. Ten problem ukrytości wcielonego Boga zawiera w sobie jako część składową problem ukrytości Boga w sformułowaniu Schellenberga.
    The argument from hiddenness developed by John L. Schellenberg is one of the most discussed philosophical arguments for atheism. It assumes that there is a conflict between the existence of a perfectly loving God and the existence of nonresistant nonbelief. In his recent book titled Hiddenness and the Incarnation. A Theistic Response to John L. Schellenberg’s Argument for Divine Nonexistence (2020), Marek Dobrzeniecki presents a novel defence against the hiddenness argument, employing the Christian doctrine of the incarnation of the Son of God. In my paper, I argue that this defence fails. It is based on an incorrect claim that the Incarnation makes God hidden to humans. This allows one to formulate a new problem of hiddenness, related to the fact that there are nonresistant human beings who do not accept the divinity of Christ. The problem of hiddenness as described by Schellenberg forms an essential part of this new problem.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 71-85
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja Boga na przykładzie pięciu dróg Tomasza z Akwinu
    The concept of God on the example of the five ways of Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Picewicz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047101.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    proofs of the existence of God
    Thomas Aquinas
    dowody na istnienie Boga
    Tomasz z Akwinu
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest analiza zasadniczych argumentów na rzecz istnienia Boga na przykładzie pięciu dróg (dowodów) Tomasza z Akwinu, które w swej formule zawierają koncepcję Boga. W pięciu drogach Tomasza z Akwinu, Bóg występuje jako: pierwsza siła poruszająca (sama nie poruszona), pierwsza przyczyna sprawcza, byt konieczny, byt najdoskonalszy oraz jako umysł porządkujący świat przyrodniczy i prowadzący wszystko do celu. Dowody na rzecz istnienia Boga w ujęciu myśliciela, wychodzą z różnych zjawisk rzeczywistości. Punkt wyjścia jest różny: zjawisko ruchu, relacje przyczynowe, przygodność istnienia, stopniowanie doskonałości, celowość. Mimo określonych cech charakteryzujących drogi, mają jednolitą strukturę. Drogi Akwinaty dowodzą istnienia tego samego przedmiotu - Boga, lecz poszczególne argumenty ujmują transcendencję w różnym aspekcie. Wspólne składniki argumentów na rzecz istnienia Boga nie przekreślają jednak ich odrębności. Cel do którego średniowieczny myśliciel dążył, został osiągnięty, ponieważ każda z pięciu dróg odkrywa określony atrybut, który w rzeczywistości jest atrybutem Boga.
    The purpose of this article is to analyse the basic arguments for the existence of God on the example of the five ways (proofs) of Thomas Aquinas, which in their formula contain the concept of God. In the five ways of Thomas Aquinas, God appears as the First Mover (unmoved himself), the First Cause, the necessary being, the most perfect being, and as the mind ordering the tendencies of the natural world and leading everything towards a goal. The proofs of the existence of God from the thinker’s perspective come from various phenomena of the reality. The starting point is different: the phenomenon of movement, causal relations, contingency of existence, gradation of perfection, purposefulness. Despite the specific characteristics of the ways, they have a uniform structure. The ways of Aquinas prove the existence of the same object – God, but individual arguments capture the transcendence in different aspects. Common components of the arguments in favour of God's existence do not, however, mean that they are not separate. The goal that the medieval thinker pursued was achieved because each of the five ways reveals a specific attribute, which in fact is an attribute of God.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2019, 14, 2(26); 235-247
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The method for the discovery of the absolute transcendental properties of being in Mieczysław Albert Krąpiec’s metaphysics
    Metoda odkrywania absolutnych własności transcendentalnych bytu w metafizyce Mieczysława Alberta Krąpca
    Autorzy:
    Chidiebere Ekeocha, Kingsley
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452399.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    transcendentals
    being
    one
    thing
    realism
    Albert Krąpiec
    transcendentalia
    istnienie
    jedność
    byt
    realizm
    Mieczysław Albert Krąpiec
    Opis:
    The need to preserve a realistic cognition of the world is imperative for realistic philosophy in the face of idealism, subjectivism and relativism. This paper captures the effort of a philosopher who is “faithful to reality” through his works. The [absolute] transcendental properties of being are real properties of real beings; they are neither empty concepts nor constructions of the mind detached from the existing being. They form the foundation for the rationality of the world without which nothing is knowable. There is also a method proper to the discovery of these properties. This method which is known as metaphysical separation demonstrates that realistic cognition is not naïve cognition; it enables us to discover that whatever exists is a determinate content with proportional existence, undivided in itself and divided from others, as well as a vehicle of truth, good and beauty. It is precisely in this sense that something is being, thing, one, something, truth, good and beauty.
    Potrzeba zachowania realistycznego poznania świata jest konieczna dla filozofii realistycznej w obliczu idealizmu, subiektywizmu i relatywizmu. Niniejszy artykuł ukazuje wysiłek filozofa, który jest „wierny rzeczywistości”. Transcendentalne właściwości bytu są prawdziwymi właściwościami rzeczywistych istot; nie są ani pustymi ideami, ani konstruktami umysłu oderwanymi od istoty. Stanowią one podstawę racjonalności świata, bez której nic nie jest możliwe do poznania. Istnieje również metoda odpowiednia do odkrycia tych właściwości. Ta metoda to separacja metafizyczna, która dowodzi, że poznanie realistyczne nie jest naiwnym poznaniem, albowiem separacja pozwala nam odkryć, że cokolwiek co istnieje, jest determinowaną treścią o konkretnym istnieniu, niepodzielną w sobie i różną od innych, jak również jest nośnikiem prawdy, dobra i piękna
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 207-230
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An existential conception of culture
    Autorzy:
    Bowler, Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/430877.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    culture
    values
    science
    existence
    existentialism
    neo-Kantianism
    Heidegger Martin
    kultura
    wartości
    nauka
    istnienie
    egzystencjalizm
    neokantyzm
    Opis:
    This paper articulates an existential conception of culture using as an analogy the existential conception of science as formulated by Heidegger. As with the existential conception of science, the existential conception of culture corresponds to a mode of existence of Dasein. This distinguishes the existential conception of culture from other prevalent notions of culture that view culture as present-at-hand or ready-to-hand. However culture is not simply a mode of Dasein’s existence.It is a mode of existence that discloses that very mode of existence. More precisely, in culture Dasein discloses its very being by concretely working it out. Moreover, it is argued that the task of culture is to exist in such a way that one realizes values in an uncommon manner.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 4; 9-24
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Notion of Existence in Jean-Paul Sartres and Karl Jaspers’ Philosophy in the Literary Context of "Anna Karenina"
    Autorzy:
    Chojnacka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621558.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    existence
    Karl Jaspers
    Jean-Paul Sartre
    Karenina
    human being
    situation
    Dasein
    Egzystencja
    ludzkie istnienie
    sytuacja
    Opis:
    This paper attempts to explain the notion of existence on the basis of a specific literary example. Firstly, we will analyze this concept in the thought of two most prominent representatives of existentialism: Karl Jaspers and Jean-Paul Sartre. Despite striking differences in the way both thinkers understand the notion of existence, they complement each other. I characterize the approach of each philosopher, indicating the sources of their differences and points where they meet. In the next step I will apply the concept of existentialism to a specific literary example of the existence of Anna Karenina.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2020, 50; 59-78
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wątki egidiańskie i tomistyczne w koncepcji esse Jana Wersora
    The Themes of Giles’s of Rome and Thomas Aquinas’s in the Concept of esse in John Versor’s Philosophy
    Autorzy:
    Płotka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012900.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia średniowieczna
    metafizyka
    istnienie
    Jan Wersor
    tomizm
    medieval philosophy
    metaphysics
    existence
    John Wersor
    Thomism
    Opis:
    The aim of this article is to show that John Versor’s concept of esse presented in his commentary on De ente et essentia by Thomas Aquinas is not in accordance with the Thomistic view. Versor distinguishes two kinds of esse: esse essentiae and esse existentiae. The former pertains to non-substantial beings, and the latter pertains only to the substances. Additionally, esse existentiae is regarded as the proper act of substance. This theory of “double esse” is not to be found in Aquinas’ works; yet, it has been worked out by Giles of Rome, who seems to be the source of inspiration for Versor. Moreover, the further influences of Giles of Rome upon Versor’s philosophy can be found in his consideration of real difference between essence and existence. Therefore, in respect of the concept of esse, due to influences of Giles of Rome, John Versor cannot be regarded as the follower of Thomas Aquinas in the strict sense.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 2; 81-95
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie sceptycyzmu w kontekście wpływu myśli Locke’a na filozofię Berkeleya
    Scepticism and the Influence of the Lockean Thought on Berkeley’s Philosophy
    Autorzy:
    Szałek, Piotr K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012927.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    J. Locke
    G. Berkeley
    istnienie
    materia
    korpuskularyzm
    sceptycyzm
    percepcja
    existence
    matter
    corpuscularism
    scepticism
    perception
    Opis:
    The paper seeks to answer the question about the actual influence of the Lockean thought on Berkeley’s philosophy. It promotes the view that though scepticism that arises from the representational theory of perception is an important factor for motivating Berkeley to built his anti-sceptical strategy, it is the so-called corpuscular scepticism that was in fact an essential element of this influence. The latter was a consequence of assuming the notion of corpuscular, yet unknown material substance by Locke, and motivated Berkeley to consider an argument for rejection of the existence of such substance. The Berkeleian anti-sceptical argument here seems congenial to the Cartesian origins of his definition of existence, and enables us to combine the Lockean perspective with the Cartesian reading of sources of Berkeley’s philosophy.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 229-246
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Neoplatońskie inspiracje Augustyńskich dowodów na istnienie Boga
    Neoplatonic inspirations of Augustinian evidence for the existence of God
    Autorzy:
    Topolewski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40211212.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    evidence for the existence of God
    st. Augustine
    metaphysics
    dowody na istnienie Boga
    św. Augustyn
    metafizyka
    Opis:
    W artykule poruszony został wątek specyficznej relacji między filozofią i religią, a także greckich i wczesnochrześcijańskich inspiracji dla myśli św. Augustyna w kontekście problematyki dowodów na istnienie Boga. Analizie poddane zostały obecne w filozofii platońskiej i neoplatońskiej argumenty na istnienie Boga (lub Absolutu), które w sposób pośredni i bezpośredni wywarły wpływ na Augustyńskie formuły dowodów. Wykazano i opisano analogie wraz z interpretacją wpływu jaki miały na kształt koncepcji przyjętych przez jednego z najważniejszych reprezentantów filozofii chrześcijańskiej.
    This article discusses a specific relationship between philosophy and religion, also Greek and early-Christian inspirations for the philosophy of St. Augustine, especially in the context of evidences for the existence of God. In the further part of the text were analyzed the arguments for the existence of God (or the Absolute) which are present in Platonic and Neoplatonic philosophy and which directly and indirectly influenced the Augustinian formulas of evidences. The summary is the demonstration and description of the analogy along with the interpretation of the impact it had on the shape of the concepts adopted by one of the most important representatives of Christian philosophy.
    Źródło:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2022, 19, 19; 260-271
    1730-0274
    Pojawia się w:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem wiedzy o Bogu w ujęciu A. Kenny’ego i D.Z. Phillipsa – analiza porównawcza
    Autorzy:
    Wilczewska, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705478.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    D.Z. Phillips
    A. Kenny
    agnostycyzm
    teologia naturalna
    język religii
    istnienie Boga
    kontemplacyjna filozofia religii
    Opis:
    Celem artykułu jest opis i porównanie ujęcia problemu wiedzy o Bogu przez Anthony’ego Kenny’ego i Dewiego Z. Phillipsa. Trzy główne aspekty tego problemu omówione w tekście to: (1) teza o niecielesności Boga i jej konsekwencje dla języka, w którym mówi się o Bogu, (2) niedopasowanie pojęcia Boga do reguł języka argumentacji filozoficznej i (3) ocena skuteczności zarówno teologii naturalnej, jak argumentacji filozoficznej przeciwko istnieniu Boga. Obaj autorzy zgadzają się, że niecielesność Boga stawia pod znakiem zapytania możliwość przypisywania mu stanów mentalnych - Kenny traktuje tę trudność jako nierozwiązywalną, lecz według Phillipsa znaczenie predykatów mentalnych odnoszących się do Boga ma takie znaczenie, jakie przypisuje im odrębny i autonomiczny język religii. Istnieniem takiego języka Phillips wyjaśnia niezgodność pojęcia Boga z językowymi regułami dyskursu filozoficznego. Kenny, który nie przyjmuje istnienia języka religii, wyjaśnia tę niezgodność metaforycznością wyrażeń odnoszących się do Boga. Obaj filozofowie są zgodni co do nieskuteczności filozoficznej argumentacji za i przeciw istnieniu Boga. Prowadzi ich do tego analiza poszczególnych argumentów, spośród których w artykule wspomniane zostały: dowód ontologiczny Anzelma z Canterbury, argument teleologiczny i problem zła. Końcowa część artykułu poświęcona jest opisowi przyczyn tego rozdźwięku, leżących przede wszystkim w przyjmowanej przez Kenny’ego i Phillipsa odmiennej filozofii języka.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 207-221
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura bytu w Summa contra Gentiles Tomasza z Akwinu
    Structure of being in Summa contra Gentiles by Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452699.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    byt
    istnienie
    istota
    metafizyka
    Arystoteles
    Tomasz z Akwinu
    being
    existence
    essence
    metaphysics
    Aristotle
    Thomas Aquinas
    Opis:
    The answer to the question what being means for Thomas Aquinas in his Summa contra Gentiles is: a composition of existence and essence. Such definition refers in a way (analogously) even to God because Thomas Aquinas says that in the case of God essence is existence, thus expressing the one-elementality and simplicity of His structure. All other beings are composed of existence as an act and essence as potency. Therefore, existence and essence are being’s principles and their relation is like that of act and potency. Existence makes being exist and essence determines what it is. The concept of being according to St. Thomas Aquinas is usually rightly associated with Aristotle’s metaphysics. Thomas Aquinas adopted from Aristotle the concept of act and potency but his view on the structure of being was different than that of the philosopher, who considered form and matter as being’s principles. Together they constituted being understood as what something is. In this structure, form was the act shaping it and matter was potency being shaped. Their effects were limited to determining the identity of being, that is, whether or not it is. Thomas Aquinas recognized that the first principle of being must be the factor that makes being real and only then can one speak of its identity. That is why he proclaimed that the basic structure of being is: existence as the cause of the reality of being and essence as the cause of its identity. Thomas’ proposal is thus different metaphysics than Aristotle’s “first philosophy.” Therefore, Thomism is not Aristotelianism. Composition of form and matter applies to the essence of material beings, determining what they are, i.e. their identity. Thus, one can say that form is an essential act, and matter is essential potency. Therefore, it can be further stated that Aristotle’s metaphysics is a theory of being as essence while Thomas Aquinas’ metaphysics would be the theory of existing being. Thus, it is right to call Stagirite’s approach essentialism in contrast to Thomas’ existential metaphysics
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 99-119
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół Istnienia Poszczególnego, niezależności i konieczności. Kilka uwag w perspektywie monadyzmu biologicznego Stanisława Ignacego Witkiewicza
    Around Particular Existence, Independence and Necessity. Some remarks in the perspective of biological monadism by Stanisław Ignacy Witkiewicz
    Autorzy:
    Kmiecikowski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27840934.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stanisław Ignacy Witkiewicz
    independence
    necessity
    Particular Existence
    biological monadism
    niezależność
    konieczność
    Istnienie Poszczególne
    monadyzm biologiczny
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest prezentacja zagadnienia niezależności i konieczności w filozoficznej refleksji Stanisława Ignacego Witkiewicza, które jest stałym komponentem systemu tworzonego przez tego myśliciela. W związku z tym podjęto analizę wybranych reprezentatywnych pism Witkiewicza. Wynikiem rozważań zawartych w artykule jest postulat dyskusji na temat (wykluczonego) Bytu Koniecznego i Tajemnicy Istnienia.
    The aim of this article is to present the issue of independence and necessity in the philosophical refl ection of Stanisław Ignacy Witkiewicz, which is a constant component of the system created by this thinker. Accordingly, an analysis of selected representative writings of Witkiewicz has been undertaken. The result of the considerations contained in the article is the postulation of a discussion on the subject of the (excluded) Necessary Being and the Mystery of Existence.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2023, 20; 7-28
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo i literatura. Miejsca metafizycznego myślenia
    Law and Literature. The Places for Metaphysical Thinking
    Autorzy:
    Łażewska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452288.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
    Tematy:
    human rights
    literature
    poetry
    principium
    metaphysics
    nihilism,
    essence
    existence
    prawa człowieka
    literatura
    poezja
    metafizyka,
    nihilizm
    istota
    istnienie
    Opis:
    Wherever there is a man, there is place for metaphysical thinking. As metaphysical thinking is the search for the causes of reality which, as principia (arché), are its material and the development principle. This way of thinking is structurally irremovable from the human brain. It helps us understand reality, or discover the sense that designates the sphere of praxis. Losing the sense means an atrophy of action. Metaphysical thinking has also got its great importance in the theory of human rights. To accept the assumption that the needs determine the content of the human rights, is to accept the thesis that the content of the human rights is determined by the goods that are first and foremost needed by the human metaphysical structure. The identification of these dependencies, or the search for what is timeless, is the metaphysical way of thinking. Moreover, the poetic texts by Miłosz and Rymkiewicz are an effect of identifying the principals of existence. Artistic means of expression have allowed for an accurate exposure of the metaphysical problems, together with its components: the understanding of the first cause of reality, its laws and structure, its place, and the place of a man in the world.
    Miejsce metafizycznego myślenia jest tam, gdzie jest człowiek. Metafizyczne myślenie polega bowiem na poszukiwaniu przyczyn rzeczywistości, które jako principia (arché) są jego tworzywem oraz zasadą rozwoju. Ten sposób myślenia jest strukturalnie nieusuwalny z ludzkiego umysłu. Pomaga zrozumieć rzeczywistość, czyli odkryć sens wyznaczający sferę praxis. Utrata sensu oznacza atrofię działania. Metafizyczne myślenie posiada też doniosłe znaczenie w teorii praw człowieka. Przyjęcie założenia, iż potrzeby determinują treść praw człowieka, oznacza akceptację tezy, iż treści praw człowieka są determinowane przez dobra, których potrzebuje wpierw metafizyczna struktura człowieka. Identyfikacja tych zależności, czyli szukanie tego, co ponadczasowe, jest metafizycznym sposobem myślenia. Również poetycki zapis Czesława Miłosza i Jarosława Marka Rymkiewicza stanowi efekt identyfikacji principiów bytu. Artystyczne środki wyrazu pozwalają na precyzyjne wyeksponowanie w literaturze problematyki metafizycznej, do której należy zaliczyć rozumienie pierwszej przyczyny rzeczywistości, jej praw i struktury oraz miejsca i roli człowieka w świecie.
    Źródło:
    Journal of Modern Science; 2018, 37, 2; 353-366
    1734-2031
    Pojawia się w:
    Journal of Modern Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jean-Baptiste Bullet and the miracle of normality
    Jean-Baptiste Bullet i cud normalności
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233099.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-15
    Wydawca:
    Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
    Tematy:
    Jean-Baptiste Bullet
    physico-theology
    Cartesianism
    the existence of God
    miracles
    fizyko-teologia
    kartezjanizm
    istnienie Boga
    cuda
    Opis:
    Abbé Jean-Baptiste Bullet was an 18th century French scholar and theologian. Using his knowledge of natural sciences, he offered a physico-theological proof of the existence of God in which the organization and the makeup of nature was used to show the existence of an intelligent Creator whose divine attributes could be detected in nature. He stressed the fact that humans are missing the miraculous aspect of the makeup of the world since they are used to it and thus consider is something normal.
    Abbé Jean-Baptiste Bullet był osiemnastowiecznym francuskim uczonym i teologiem. Korzystając z osiągnięć nauk przyrodniczych przedstawił fizyko-teologiczny dowód na istnienie Boga, w którym organizacja i struktura przyrody posłużyły mu do wykazania istnienia inteligentnego Stwórcy, którego boskie atrybuty można wykryć w przyrodzie. Bullet podkreślił fakt, że ludzie nie widzą nadprzyrodzonego aspektu przyrody, gdyż przyzwyczajenie prowadzi ich do widzenia regularności przyrody jako czegoś normalnego.
    Źródło:
    Studia Włocławskie; 2022, 24; 169-179
    1506-5316
    2449-8777
    Pojawia się w:
    Studia Włocławskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cosmic Theology of Johann Gottlieb Walpurger
    Kosmiczna teologia Johanna Gottlieba Walpurgera
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108734.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Johann Gottlieb Walpurger
    fizyko-teologia
    kosmoteologia
    istnienie Boga
    physico-theology
    cosmo-theology
    the existence of God
    Opis:
    Johann Gottlieb Walpurger was a representative of a physico-theological movement in Germany. He was interested in proving the existence of God and the nature of His attributes from the investigation of nature in general and of insects and bees in particular. Not a researcher himself, he relied on the publishes scholarly records to represent the state of the art knowledge about the physical world. However, his main emphasis was on the spiritual application of the knowledge gained from science.
    Johann Gottlieb Walpurger był przedstawicielem ruchu fizyko-teologicznego w Niemczech. Interesował się udowadnianiem istnienia Boga i natury Jego atrybutów na podstawie badań przyrody w ogóle, a owadów i pszczół w szczególności. Sam nie był badaczem, polegał na publikacjach naukowych, które przedstawiały stan wiedzy o świecie fizycznym. Jednak główny nacisk położył na zastosowanie wiedzy wyniesionej z nauki do życia duchowego.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 7; 141-158
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie osoby w misterium Chrystusa i kościoła wobec ideologii w ujęciu Josepha Ratzingera – Benedykta XVI
    The significance of „person” in the mystery of Christ and the church against ideology according to Joseph Ratzinger / Benedict XVI
    Autorzy:
    Gacka, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31036766.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    Joseph Ratzinger
    Benedykt XVI
    osoba
    ideologia
    istnienie
    relacja
    Chrystus
    Kościół
    Benedict XVI
    person
    ideology
    subsistence
    relation
    Christ
    Church
    Opis:
    Według J. Ratzingera-Benedykta XVI hermeneutycznym ośrodkiem Pisma Świętego, ukazującego zbawczą historię Boga z ludźmi, jest misterium Chrystusa i Kościoła (Christus et Ecclesia, por. św. Augustyn). Wzajemną więź stanowi relacja Miłości, czyli relacja osobowa. Wiara chrześcijańska nie odnosi się bowiem do idei, tylko do Osoby. U początku bycia chrześcijaninem jest spotkanie z Osobą Chrystusa. Jezus to imię Boga, które znaczy „Bóg zbawia”. J. Ratzinger dostrzegł dwa okresy w kształtowaniu się pojęcia osoby w teologii: (1) przejście od substancji do subsystencji (hipostazy), (2) przejście od subsystencji do relacji, zatem osoba to nie tylko samoistność, ale samoistność relacyjna, subsystencja relacyjna (relatio subsistens). Osoba ludzka jest jednością ciała i duszy, corpore et anima unus (KDK, 14). Według J. Ratzingera–Benedykta XVI stworzenie człowieka na obraz i podobieństwo Boga oznacza, że osoba ludzka jako subsystencja w relacji jest ukonstytuowana w relacji do Boga i bliźnich. Obraz Boga wyraża nie tylko rozumność i wolność, co dotychczas podkreślano, ale podobieństwo do Boga Osobowego (Communio Personarum) oznacza, że odniesienie do Boga i odniesienie do bliźniego konstytuują osobę ludzką, stanowią jej strukturę konstytutywną jako istoty relacyjnej (communio personarum). To oznacza, że osoba ludzka bez relacji do Boga i bliźniego nie może żyć. Miłuj Boga i bliźniego, to czyń, a będziesz żył! (por. Łk 10, 27–28). Podobnie jak Jan Paweł II, Benedykt XVI uważał, że autentyczna demokracja możliwa jest tylko w państwie prawnym i w oparciu o poprawną koncepcję osoby ludzkiej. Nie będąc ideologią, wiara chrześcijańska nie sądzi, by mogła ująć w sztywny schemat różnorodną rzeczywistość społeczno-polityczną i uznaje, że życie ludzkie w historii realizuje się na różne sposoby, które bynajmniej nie są doskonałe (Centesimus annus, 46). Ideologie odnoszą się do idei i posługują się osobami dla osiągnięcia celu. Ojcowie Kościoła widzieli rozstrzygające znaczenie przyjścia Osoby Jezusa Chrystusa, Syna Ojca, który stał się Człowiekiem. Zatem relacja z Osobą Jezusa chroni nas od wszelkich ideologii. Do pomagania człowiekowi w podejmowaniu tej relacji ustanowiony jest Kościół jako Oblubienica Baranka.
    According to J. Ratzinger-Benedict XVI, the hermeneutical centre of Scripture, which reveals the salvifi c history of God with men, is the mystery of Christ and the Church (Christus et Ecclesia, cf. St. Augustine). The reciprocal relationship is a relationship of Love, that is, a personal relationship. The Christian faith does not refer to an idea, but to a Person. At the beginning of being a Christian is the encounter with the Person of Christ. Jesus is the name of God, which means „God saves”. J. Ratzinger saw two periods in the formation of the concept of person in theology: (1) the transition from substance to subsistence (hypostasis), (2) the transition from subsistence to relation, so that the person is not only self-existence, but relational self-existence, relational subsistence (relatio subsistens). The human person is a unity of body and soul, corpore et anima unus (Gaudium et Spes, 14). According to J. Ratzinger-Benedict XVI, the creation of man in the image and likeness of God means that the human person as relational subsistence is constituted in relation to God and fellow human beings. The image of God expresses not only reason and freedom, as has been emphasised so far, but likeness to God the Person (Communio Personarum) means that reference to God and reference to neighbour constitute the human person, constitute his or her constitutive structure as a relational being (communio personarum). This means that the human person without a relationship to God and neighbour cannot live. Love God and neighbour, do this and you will live! (cf. Lk 10:27-28). Like John Paul II, Benedict XVI believed that authentic democracy is only possible in a state governed by the rule of law and based on a correct conception of the human person. Without being an ideology, the Christian faith does not believe that it can encapsulate the diverse socio-political realities in a rigid schema and recognises that human life in history is realised in diff erent ways, which are by no means perfect (Centesimus annus, 46). Ideologies refer to ideas and use persons to achieve an end. The Church Fathers saw the conclusive signifi cance of the coming of the Person of Jesus Christ, the Son of the Father who became Man. Therefore, a relationship with the Person of Jesus protects us from all ideologies. The Church, as the Bride of the Lamb, is instituted to help man enter into this relationship.
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2023, 57; 59-70
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty wielorakiego znaczenia bytu i intencjonalności w ujęciu Franza Brentana i Martina Heideggera
    Autorzy:
    Kamińska, Sonia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437391.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    Brentano
    Heidegger
    Arystoteles
    św. Tomasz
    byt
    ontologia
    kategorie
    istnienie
    intencjonalność
    Aristotle
    St. Thomas
    being
    ontology
    categories
    existence
    intentionality
    Opis:
    Tekst ma na celu bliższe zapoznanie Czytelnika z otwierającą cykl Aristotelica pracą doktorską Franza Brentano Von der mannigfachen Bedeutung des Seienden nach Aristoteles (1862), która znana jest głównie z tego, że miała zainspirować młodego Martina Heideggera i sprawić, że zajął się filozofią. Tekst bada naturę i siłę tej inspiracji. Część pierwsza opowiada historię powstania Von der mannigfachen … oraz przedstawia szerszy kontekst zetknięcia się Heideggera z filozofią Brentana, a także stara się przedstawić Heideggera na tle jego pozostałych uczniów (Kazimierz Twardowski, Edmund Husserl, Alexius Meinong, Carl Stumpf, Anton Marty, et al.). Część druga omawia piętnaście tez o bycie, które stanowią sedno dzieła O wielorakim znaczeniu bytu u Arystotelesa i tym samym umożliwia porównanie tomistycznej w duchu ontologii Brentana z ontologią fundamentalną Heideggera, o czym traktuje część trzecia. Część trzecia stara się również zweryfikować faktyczną wysokość „długu”, jaki Heidegger miał u Brentana zaciągnąć i odpowiedzieć na pytanie, do jakiego stopnia, o ile w ogóle, Martina Heideggera możemy nazwać „brentanistą”.
    The text aims to acquaint the Reader with Franz Brentano’s doctoral dissertation Von der man- nig fachen Bedeutung des Seienden nach Aristoteles (1862), which opens the Aristotelica series and that is known to have inspired young Heidegger to become a philosopher. The text analyses the nature and scope of this inspiration. The first part tells the story of the book’s origin and tries to provide a bigger picture for Heidegger’s acquaintance with Brentano’s philosophy as well as presenting him against the background of Brentano’s other students (Kazimierz Twar- dowski, Edmund Husserl, Alexius Meinong , Carl Stumpf, Anton Marty, et al. ). The second part describes the famous 15 theses on being, which are the heart of the book On the several senses of being in Aristotle , and thus enables a comparison of Brentano’s Thomistic ontolog y with the fundamental ontolog y of Heidegger. And this comparison is the subject of part three, which also tries to verify to what extent Heidegger was in fact indebted to Brentano and whether we can call him a ‘brentanist’ at all
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2013, 3, 2; 253-271
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In Defense of Realism.The Metaphysical Thought of Mieczysław Gogacz
    W obronie realizmu. Mieczysława Gogacza rozumienie metafizyki
    Autorzy:
    Zembrzuski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075873.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    realizm
    metafizyka
    istota
    istnienie
    mowa serca
    metodologia metafizyki
    realism
    metaphysics
    existence
    essence
    speech of the heart
    methodology of metaphysics
    Opis:
    Hence, in his philosophy Mieczysław Gogacz exposed the fundamental role of metaphysical reflection in order to conform philosophy with reality. Methodology of metaphysics is assigned with encountered, actually existing individual being. And it is not the method that causes results in the intellect. It is rather a being, consisted of existence and essence that provokes the „speech of the heart” in the intellect. „Speech of the heart” is the set of understandings which redirected by man to reality allows to grasp it deeper. As far as subject assigns the method of metaphysics, the proper relation of cognition called „the speech of the heart”, is possible. And consequently, this enables the process of building adequate knowledge regarding the principles of being. Defense of the act of existence and presentation of the method of cognition of the existence in philosophy is, according to Mieczysław Gogacz, the only method for defense of realism.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 105-118
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochodzenie wiedzy jako psychologicznego początku epistemologii kantowskiej w ujęciu Ramóna Turro
    Autorzy:
    Cano de Pablo, Juan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647351.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    knowledge
    trophic impulse
    sensitivity
    reality
    existence
    conocimiento
    impulso trófico
    sensibilidad
    realidad
    existencia
    wiedza
    umiejętności
    impuls troficzny
    wrażliwość
    rzeczywistość
    istnienie
    Opis:
    The article begins by presenting the texts of Ramón Turró on the trophic origin of knowledge. After the introduction, these ideas of Turró are conceived as a complementary theory to the epistemology of Kant, exposed mainly in the Critique of the Pure Reason. Turró’s theories, thus understood, would explain how knowledge begins in experience, while the epistemology of Kant would refer to the rational mechanisms that give universality and necessity to scientific knowledge. That is to say, Kant realizes an epistemological theory, whereas Turró carries out a psychological theory of the genesis of the knowledge. From this perspective, and based on some texts by Miguel de Unamuno, the article briefly analyzes concepts as fundamental as reality, existence, space, knowledge, instinct or behavior. In the final part, a brief reflection on the concepts of animal phronesis and nutrition in Aristotle is included, in which the Stagirite is postulated as a precursor of the ideas of Turró.
    El artículo comienza presentando los textos de Ramón Turró sobre el origen trófico del conocimiento. Tras la introducción, estas ideas de Turró se conciben como una teoría complementaria a la epistemología de Kant, expuesta principalmente en la Crítica de la razón Pura. Las teorías de Turró, así entendidas, explicarían cómo comienza el conocimiento en la experiencia; mientras que la epistemología de Kant, haría referencia a los mecanismos racionales que dotan de universalidad y necesidad al conocimiento científico. Es decir, Kant realiza una teoría epistemológica, mientras que Turró lleva a cabo una teoría psicológica de la génesis del conocimiento. Desde esa perspectiva, y apoyándonos en algunos textos de Miguel de Unamuno, el artículo analiza, sucintamente, conceptos tan fundamentales como el de realidad, existencia, espacio, conocimiento, instinto o conducta. En la parte final se incluye una breve reflexión acerca de los conceptos de phrónesis animal y nutrición en Aristóteles, en la que se postula al Estagirita como precursor de las ideas turronianas.
    Artykuł rozpoczyna się od przedstawienia tekstów Ramóna Turró na temat troficznego pochodzenia wiedzy. Po wprowadzeniu autor niniejszego opracowania wskazuje, że idee Turró są pomyślane jako uzupełniająca teoria epistemologii Kanta, ujawniona głównie w Krytyce czystego rozumu. Rozumiane w ten sposób teorie Turró mogą wyjaśniać, w jaki sposób wiedza zaczyna się w doświadczeniu, podczas gdy w epistemologii Kanta odnoszą się do racjonalnych mechanizmów, które dają uniwersalność i konieczność wiedzy naukowej. Kant realizuje bowiem teorię epistemologiczną, natomiast Turró przeprowadza psychologiczną teorię genezy wiedzy. Z tej perspektywy, oraz w oparciu o teksty Miguela de Unamuno, autor artykułu pokrótce analizuje pojęcia tak fundamentalne, jak: rzeczywistość, istnienie, przestrzeń, wiedza, instynkt czy zachowanie. W końcowej części znajduje się krótka refleksja nad Arystotelesowskimi koncepcjami zwierzęcej phronesis i żywienia, w których Stagiryta może być uznany za prekursora idei Turró.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2017, 42, 2
    2300-7540
    0137-2025
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między Bogiem a Naturą. Słowo i muzyka w świecie Leśmiana
    Between God and Nature. Word and music in the Leśmian’s world
    Autorzy:
    Cieślik, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649274.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Leśmian
    słowo
    muzyka
    muzyczność
    rytm
    pieśń
    istnienie
    pogranicze
    Natura
    Bóg
    Word
    Music
    Musicality
    Rhythm
    Song
    Being
    Borderland
    Nature
    God
    Opis:
    This essay shows how multidirectional relations between the words and the music are bound in Leśmian’s world. The medium is a human being, a poet-singer oversensitive to the voice of being, who turns music into words and reaches the state of exaltation thanks to music at the same time. The music permeates the poet who should let it speak out inside himself and then express it through words. The rhythm perceived as life itself is a part that allows the restricted word to be relieved form the rigid frames of meanings. The relations between the word and the music (and accordingly between God and Nature) can be seen as well in the elements of the world which hasn’t become flesh or turned into music. Thanks to its vital character, music helps to locate Leśmian’s world on the border, on the edge, over the precipice or to incorporate a human being into the Nature. The music itself is sometimes located on the edge of the word, overtaking its part or going into the abyss.
    Niniejsza praca pokazuje, w jaki sposób w świecie Leśmiana powstają wielokierunkowe relacje zawiązujące się między biegunami słowa i muzyki. Pośrednikiem jest w nich człowiek, a szczególnie poeta-śpiewak obdarzony wyjątkową wrażliwością na głos istnienia, który ujmuje muzykę w słowa i jednocześnie zostaje przez nią wprowadzany w uniesienie. Muzyka wnika w poetę, który powinien we własnym wnętrzu pozwolić jej się „wygwarzyć”, a następnie wyrazić ją poprzez słowo. Elementem, który wyzwala ograniczone słowo ze sztywnych ram znaczeń, jest rytm rozumiany jako samo życie. Związki zachodzące pomiędzy słowem a muzyką (i odpowiadającymi im – Bogiem i Naturą) obejmują także elementy świata, które zostają wcielone w słowo lub umuzycznione. Poprzez swój witalistyczny charakter muzyka sprzyja usytuowaniu Leśmianowskiego świata „na pograniczu”, na krawędzi, nad przepaścią lub wpisaniu człowieka w Naturę. Sama muzyka bywa również umieszczona na granicy ze słowem, przejmując jego rolę lub wraz z nim przechodząc w niebyt.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 52, 1; 49-67
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vigilant existence in the earthly life. Yet again about the predominant feature in Bolesław Leśmian’s poetry
    Czujne istnienie w doczesności. Raz jeszcze o dominancie w poezji Bolesława Leśmiana
    Autorzy:
    Łukaszuk, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401138.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Bolesław Leśmian
    poetry
    interwar period
    ontology
    poetic imagination
    world
    existence
    affirmation
    poezja
    dwudziestolecie
    ontologia
    wyobraźnia poetycka
    świat
    istnienie
    afirmacja
    Opis:
    Artykuł dotyczy istotnego problemu w refleksji o twórczości B. Leśmiana. O jego poetyckiej ontologii pisali między innymi M. Głowiński, J. Trznadel, Z. Łapiński. Autorka porządkuje perspektywy badawcze. Proponując uważną lekturę utworów, za dominantę wyobraźni poetyckiej Leśmiana uznaje “ontologię pozytywną”: mocny byt i uznanie realności świata.
    The given article concerns a significant problem in the reflection about the works of B. Leśmian. On his poetic ontology, i.a. M. Głowiński, J. Trznadel, Z. Łapiński, have written. The authoress arranges research perspectives. By suggesting careful reading of the works, she considers that the dominant character of the Leśmian’s poetic imagination is positive “ontology”: the strong being and the reality of the world.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 241-260
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Фундаментальность проблемы бытия и существования в перспективе истории философии
    Fundamental nature of the problem of being and existence in the perspective of the history of philosophy
    Fundamentalność problematyki bycia i istnienia w perspektywie historii filozofii
    Autorzy:
    Чупров, Александр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1816951.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    истина
    бытие
    существование
    диалектика
    история
    философии
    essense
    being
    existence
    dialectics
    history of philosophy
    istota
    byt
    istnienie
    dialektyka
    historia filozofii
    Opis:
    Статья посвящена фундаментальной проблеме философии – диалектике бытия и существования. Автор исходит из того, что основной вопрос философии – это вопрос об истине, который в своей сущности тожественен вопросу о бытии и формах его существования. Специфику философского познания, отличающей его как от научного, так и религиозного познания, автор усматривает в осмыслении мира конечных вещей (мира существования) как опосредования я-бытия и бытия всеобщего. В статье дан краткий обзор развития такого подхода в истории мировой философской мысли.
    The article is devoted to the fundamental problem of philosophy - the dialectics of being and existence. The author proceeds from the fact that the main question of philosophy is the question of truth, which in its essence is identical to the question of being and the forms of its existence. The author sees the specificity of philosophical knowledge, which distinguishes it from both scientific and religious knowledge, in the comprehension of the world of finite things - the world of existence - as a mediation of self-being and universal being. The article provides a brief overview of the development of this approach in the history of world philosophical thought.
    Artykuł poświęcony jest podstawowemu problemowi filozofii – dialektyce bytu i istnienia. Autor wychodzi z założenia, że głównym zagadnieniem filozofii jest pytanie o istotę, które jest tożsame z pytaniem o byt i jego formy. Specyfiki filozoficznego poznania, różniącego się od wiedzy naukowej i religijnej, autor upatruje w pojmowaniu świata rzeczy skończonych (świata bytu) jako zapośredniczenia siebie i bytu uniwersalnego. Artykuł zawiera krótki przegląd rozwoju tego podejścia w dziejach światowej myśli filozoficzne
    Źródło:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2020, 17, 17; 181-206
    1730-0274
    Pojawia się w:
    DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Indywiduum istotnym punktem widzenia według Ortegi y Gasseta
    The Individual as an Essential Point of View According to Ortega y Gasset
    Autorzy:
    Król, Remigiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469467.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    indywiduum
    samotność
    byt
    perspektywa
    inny
    ja
    doświadczenie
    istnienie
    zachowanie
    individual
    loneliness
    life
    perspective
    different
    I
    experience
    existence
    behavior
    Opis:
    W niniejszej refleksji filozoficznej zatytułowanej Indywiduum istotnym punktem widzenia według Ortegi y Gasseta – najwybitniejszego od czasów Suareza hiszpańskiego filozofa, próbuję przyjrzeć się perspektywie ludzkiego indywiduum. Pierwszą sprawą, którą tutaj omawiam, jest istotowa samotność człowieka. „Samotność”, która wypływa z samej konstrukcji bytu i powstaje w wyniku niesprowadzalności do siebie dwóch głównych punktów widzenia. Różnica tkwi w niezgodności samych perspektyw, którymi są pojedynczy ludzie, jak i również w tym, co te perspektywy sobą określają. Ortega y Gasset ujmuje położenie człowieka i jego realia inaczej. Według niego „ja”, zawierając w sobie określoną perspektywę, ujmuje „Innego” człowieka. Ono także pozwala odkryć, że „Inny” jest podobnym bytem do „Ja”, ponieważ „Inny” daje odpowiedź na nasze zachowanie. Hiszpański filozof zauważa, że istota żyjąca, którą jest każdy z nas, spotyka się z kimś innym i rozpoznaje go jako bliźniego, nazywając go drugim Człowiekiem. Zasadniczą cechą charakterystyczną tego, kogo nazywam drugim Człowiekiem, jest jego odpowiedź, faktyczna lub potencjalna, na moje działanie wymierzone w niego, co zmusza mnie do antycypującego liczenia się z jego reakcją, w której z kolei liczy się on z moim działaniem. Mamy więc tu do czynienia z nową rzeczywistością sui genesis; nie do pomylenia z żadną inną, mianowicie z działaniem, w którym uczestniczą dwa jego podmioty – ja i drugi; z akcją, w którą jest wtłoczona, wpleciona i wtopiona akcja kogoś drugiego, a zarazem z interakcją. Moje działanie jest więc społeczne – w powyższym znaczeniu tego słowa – wtedy, gdy biorę w nim pod uwagę ewentualną wzajemność Drugiego. Drugi, Człowiek, ab initio jest tym, który się odwzajemnia, a zatem jest społeczny. Kto nie jest zdolny do sprzyjającego lub wrogiego odwzajemnienia się, nie jest istotą ludzką”. Z tego wynika, że inni ludzie są sobie nawzajem podarowani w doświadczeniu, za pomocą zewnętrznych znaków, takich jak choćby reakcje, na podstawie których wyciągają konkretne wnioski o swoim istnieniu i zachowaniu. Z faktu, że „Inny” podarowany jest człowiekowi nie wprost, płynie lęk i niepokój, ponieważ nie sposób założyć albo, inaczej mówiąc, antycypować, jak on postąpi. Inny człowiek pojawia się zawsze jako wielka niewiadoma, którą trud- no jest przewidzieć. W związku z tym ów „Inny” pojawi się jako zagrożenie także przez to, że posiada jakąś informację, jakiś pogląd dotyczący poznającego „ja”, którego treści nie zna. Według niego ten, kto daje nam idee, powiększa nam życie i rozszerza rzeczywistość naokoło nas.
    In this philosophical reflection entitled The Individual as an Essential Point of View According to Ortega y Gasset, the most eminent Spanish philosopher since the times of Suarez, I make an attempt to take a closer look at the perspective of a human individual. The first question I discuss is an essential loneliness of man. “Loneliness” flows from the construction of being itself, and develops as a result of the irreducibility of two major points of view to each other. The difference lies in the incompatibility of the very perspectives that represent individual people, as well as in what those perspectives define by themselves. Ortega y Gasset perceives the position of man and his realities differently. According to him “I,” by containing in itself a certain perspective, perceives “Another” man. It also makes it possible to discover that “the Other” constitutes a similar entity to „I,” because “the Other” responds to our behavior. The Spanish philosopher notices that a living being, and each of us is a living being, encounters somebody else and recognizes him or her as a kin and kith, calling him another Man. A fundamental quality characteristic of the one whom we call another Man lies in his response, whether the actual or potential one, to my action directed toward him, which forces me to anticipatively take into account his reaction in which, in turn, he has to take into account my action. What we have here is then a novel reality sui Genesis; not mistakable for any other, i.e. an action in which its two subjects participate – I and the other; an action into which the action of somebody else is forced, woven, embedded, and at the same time it is an interaction. My action is then social – in the above mentioned meaning of this word – when I take into consideration a potential reciprocity of the Other in it. The Other, the Man, is ab initio the one who reciprocates, thus being social. One who is not capable of a friendly or hostile reciprocity is not a human being. What follows is that other people are given to each other through experience by external signs such as reactions on the basis of which they draw concrete conclusions about their own existence and behavior. The fact that the Other is given to a man indirectly results in fear and anxiety because it is not possible to make an assumption about or anticipate how he is going to act. The other man always shows up as the joker in the pack, impossible to predict. Therefore this “Other” will appear as a threat also because he possesses some information, an opinion concerning the cognizing “I” whose meaning he does not know. According to him the one who gives us ideas, enlarges our life and extends the realities around us.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2013, 20; 107-115
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bitwa o reaktor MARIA po modernizacji
    The Fight for the Research Reactor MARIA after its Refurbishment
    Autorzy:
    Chwaszczewski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/214654.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
    Tematy:
    reaktor MARIA
    modernizacja reaktora MARIA
    zmagania o istnienie reaktora
    MARIA reactor
    reactor MARIA modernization
    struggles for reactor existence
    Opis:
    Reaktor badawczy MARIA, podobnie jak reaktor EWA, jest ważnym elementem historii Instytutu Badań Jądrowych w Świerku. W grudniu 2014 r. minęło 40 lat od pierwszego doświadczenia krytycznego (uruchomienia) tego reaktora. Po pierwszym, 10- letnim okresie eksploatacji reaktora MARIA, zdecydowano się przeprowadzić jego modernizację by usunąć usterki projektowe i konstrukcyjne oraz zwiększyć bezpieczeństwo jego eksploatacji. W artykule opisano ten trudny, żmudny i długi (1985-1992) proces zmagań o dalszą eksploatację, która w ostatnim czasie okazała się tak korzystną.
    The high-flux research reactor MARIA, similarly as research reactor EWA, is the important element of history if the Institute of Nuclear Research at Swierk. In December 2014 has passed 40 years since its first criticality. After 10 years of operation decision of reactor refurbishment was taken in order to correct some deficiencies in a project and construction and to fulfill new safety requirements. This process was long (1985-1992), difficult and laborious process is described in the paper. It may be described as fight for reactor further operation which in recent year was so successful.
    Źródło:
    Postępy Techniki Jądrowej; 2015, 2; 12-13
    0551-6846
    Pojawia się w:
    Postępy Techniki Jądrowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Byt i nicość w myśli Mistrza Eckharta. Początki niemieckiej filozofii woli
    Autorzy:
    Augustyniak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437096.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    being
    nothingness
    existence
    Godhead
    will
    Meister Eckhart
    German philosophy
    byt
    nicość
    istnienie
    Boskość
    wola
    Mistrz Eckhart
    filozofia niemiecka
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest Mistrza Eckharta wykładni ontologicznych struktur rzeczywistości, w której to wykładni ważną rolę odgrywają pojęcia bytu, nicości, istnienia i Boskości. W artykule rozważone zostają kolejno: 1. Wykładnia bytu i nicości w prologu do łacińskiego Opus tripartitum; 2. Wykładnia istnienia i Boskości w dziełach niemieckich; 3. umiejscowienie tych rozważań w kontekście Eckhartiańskiej koncepcji abgescheidenheit. Podstawową tezą artykułu jest to, że w swojej refleksji ontologicznej Mistrz Eckhart zbliża się do myślenia o istocie rzeczywistości jako Woli, co jest wyraźną antycypacją ważnego nurtu niemieckiej filozofii.
    The article is devoted to Meister Eckhart’s interpretation of ontological structures of reality in which the concepts of being, nothingness, existence, and Godhead play an important role. The article discusses: 1. the interpretation of being and nothingness in the prologue to the Latin Opus tripartitum ; 2. the interpretation of existence and Godhead in German works; 3. the placement of these deliberations in the context of Eckhart’s conception of abegescheidenheit . The article’s main thesis is that in his ontological reflection, Meister Eckhart comes close to thinking about the essence of reality as Will, which is a clear anticipation of an important cur- rent in German philosophy.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2013, 3, 2; 273-283
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka istnienia i istoty w poglądach Tomasza z Sutton
    The problem of the existence and essence in the views of Thomas of Sutton
    Autorzy:
    Lipski, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452687.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Thomas of Sutton
    Godfrey of Fontaines
    Thomism
    essence and existence
    Tomasz z Sutton
    Godfryd z Fontaines
    tomizm
    istota i istnienie
    Opis:
    The aim of the article is to present an evolution of views of Thomas of Sutton concerning the problem of essence and existence, and also to trace the impact of views of Giles of Rome on this issue. Based on selected works of Thomas of Sutton, this text outlines the problem of the difference between essence and existence, especially in opposition to the views of Godfrey of Fontaines, who identified the existence of being with the act of its creation. Moreover, Thomas of Sutton should be considered one of the most faithful disciples of St. Thomas Aquinas. Although Thomas of Sutton used the language of Giles of Rome, he accurately grasped the idea of Thomas Aquinas. It therefore becomes clear that the dispute, which arose between Thomas of Sutton and Godfrey of Fontaines over proper description of existence and creation, was a consequence of their different understanding of essence and existence in created beings.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 291-304
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence in optimal control problems of certain Fredholm integral equations
    Autorzy:
    Roubicek, T.
    Schmidt, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/206876.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Systemowych PAN
    Tematy:
    ciało zorientowane
    istnienie
    miara Younga
    relaksacja
    równanie całkowe
    sterowanie optymalne
    existence
    integral equation
    optimal control
    orientor field
    relaxation
    Young measures
    Opis:
    Existence of an optimal control for certain systems governed by nonlinear Fredholm integral equations that are of a Hammerstein type wlith respect to the control is proved under convexity of the orientor field by using a relaxed problem. Then, this convexity assumption is put away by finer analysis of the maximum principle. Illustrative examples are presented.
    Źródło:
    Control and Cybernetics; 2001, 30, 3; 303-322
    0324-8569
    Pojawia się w:
    Control and Cybernetics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sterowanie optymalne systemami o parametrach rozłożonych z opóźnieniami
    Optimal Control of Distributed Parameter Systems with Delays
    Autorzy:
    Kowalewski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/274661.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
    Tematy:
    sterowanie optymalne
    warunki optymalności
    istnienie i jednoznaczność
    opóźnienia czasowe
    optimal control
    optimality conditions
    existence and uniqueness of solutions
    time delays
    Opis:
    W artykule dokonano przeglądu problematyki sterowania optymalnego systemami o parametrach rozłożonych z opóźnieniami w warunkach brzegowych. Zaprezentowano podstawowe zagadnienia dotyczące systemów o parametrach rozłożonych takie jak: istnienie i jednoznaczność rozwiązań, sterowanie optymalne rozłożone i brzegowe, sterowanie optymalne ze sprzężeniem zwrotnym, sterowanie czasowo-optymalne, sterowalność oraz modele matematyczne systemów o parametrach rozłożonych.
    In this article the review of optimal control problems for distributed parameter systems with boundary conditions involving time delays is performed. The principal problems, namely: existence and uniqueness of solutions, distributed and boundary optimal control, optimal feedback control, controllability and mathematical models of distributed parameter systems are presented.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Robotyka; 2011, 15, 12; 57-59
    1427-9126
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Robotyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bóg, modalność, esencjalizm. Pewna wersja szkotystycznego dowodu tezy o istnieniu Boga
    God, Modality and Essentialism. A Version of the Scotist Proof for God’s Existence
    Autorzy:
    Tkaczyk, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013049.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Duns Szkot
    dowód na istnienie Boga
    logika modalna
    esencjalizm
    Duns Scotus
    proof for God’s existence
    modal logic
    essentialism
    Opis:
    A proof for God’s existence, inspired by Duns Scotus’s Tractatus de primo principio, is analyzed. The conclusion is based on three premises arranged in the matrix of a specific modal logic. The premises are: 1. it is possible for the world to be created by God; 2. if the world is created by God, then God exists; 3. if God exists, then God exists necessarily. In comparison to the original Scotus’s work the concept of essential order has been removed and replaced with a concept of creation. Modal expressions of the proof have been analyzed with an application of essentialism of Aristotle and Ibn Sina – the version of essentialism accepted by Scotus. Scotus’s underlying modal logic has been reconstructed and discussed in two versions: 1. as a modal logic with one pair of natural modalities; 2. as a multimodal logic with two pairs of modalities – natural and logical. The concept of natural modality is based on the essentialism discussed, the concept of logical modality is based on Scotus’s idea of non repugnantia terminorum.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 231-256
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dowody na istnienie Boga w ujęciu ks. Franciszka Sawickiego
    Evidence for the existence of God – Father Franciszek Sawicki
    Autorzy:
    Babiński, i Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2011182.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Franciszek Sawicki
    dowody na istnienie Boga
    teologia naturalna
    filozofia Boga
    the Existence of God
    Natural theology
    Philosophy of God
    Opis:
    Problem Boga zajął miejsce – w kontekście pojawiających się rozmaitych poglądów filozoficznych – w polu zainteresowań ks. Franciszka Sawickiego (1877–1952). W odniesieniu do problemów współczesnej sobie filozofii Boga i religii dostrzega konieczność korekty rozwiązań wypracowanych przez filozofię chrześcijańską o profilu scholastycznym. W związku z tym zagadnieniem Sawicki dostrzega dwie zasadnicze aporie do rozwiązania. Pierwsza to pytanie, czy dowodzenie istnienia Boga jest w ogóle możliwe za pomocą naukowych narzędzi filozofii. Wiąże się to z wpływam i myśli Kanta i odmówienia metafizyce statusu naukowości. Zdaniem Sawickiego wszechobecny wpływ tego typu tendencji został jednak przełamany, co przejawia się coraz donośniejszymi głosami spoza kręgu myśli filozofii chrześcijańskiej o możliwości uprawiania metafizyki. Drugi problem to pytanie o znaczenie tychże dowo¬dów dla religii, zwłaszcza w kontekście obwiązującego od czasów Kanta i Schleiermachera aksjomatu nowoczesnej filozofii religii, jakoby religijna wiara w Boga nie opierała się na filozoficznych rozważaniach, lecz miała inny, niezależny od metafizyki, początek. Te dwie podstawowe kwestie każą Sawickiemu podjąć zagadnienie dowodów na istnienia Boga, które należy zacząć od jasnego zdefiniowana pojęcie Boga. Dowody, z racji swej struktury i przyjmowanych założeń, owo pojęcie wyjaśniają. Konieczne jest jednak przyjęcie jakiegoś wstępnego pojęcia, by wyznaczyć określony tok i zakres rozumowania. Sawicki podkreśla pierwszoplanowość poznania rozumowego, ale jednocześnie postuluje uwzględnienie innych czynników, również irracjonalizujących, wobec stwierdzenia niemożności pewnego i pełnego poznania Boga za pomocą intelektualnej refleksji. Komplementarną i jednocześnie alternatywną drogą poznawczą w stosunku do rozumu jest droga wiary, pozwalająca wejść w relację osobowego dialogu z Bogiem. Człowiek, doświadczając Boga na drodze wiary, musi zgodzić się na niemożliwość zgłębienia do końca tajemnicy Boga. W zamian uzyskuje wewnętrzną harmonię i nadaje sens swojej egzystencji.
    The existence of God is a subject of debate in the emerging various philosophical views as well as in the scientific research of Fr. Franciszek Sawicki (1877–1952). Perceiving the problems of contemporary philosophy of God and religion, he recognizes the necessity to correct solutions developed by the Scholastic philosophical system. Referring to this issue, Sawicki sees two basic aporias to be solved. The first is the question whether the proof of the existence of God is possible at all through the use of scientific tools of philosophy. This is related to the influence of Kant’s thoughts and denying the status of knowledge to metaphysics. According to Sawicki, the ubiquitous influence of this type of tendencies, however, has been broken, which is manifested by increasingly loud voices outside the circle of Christian philosophical thought about the possibility of practicing metaphysics. The second problem is the question of the significance of this evidence for religion, especially in the context of the modern philosophy of religion since the times of Kant and Schleiermacher, that religious faith in God was not based on philosophical considerations, but she had a different beginning, unrelated to metaphysics. These two fundamental questions oblige Sawicki to address the issue of evidence for the existence of God, which should start with a clear defined concept of God. Evidence, due to its structure and assumptions, explains this concept. However, it is necessary to adopt a preliminary idea to designate a specific course and scope of reasoning. Sawicki emphasizes the primacy of rational cognition, but at the same time he postulates the inclusion of other factors, including irrational ones, in view of the impossibility of providing a positive and full recognition of God through intellectual reflection. The way of faith is a complementary and alternative cognitive path in relation to reason, allowing one to enter into a relationship of personal dialogue with God. A person experiencing God on the path of faith, must accept the impossibility of deepening the mystery of God. In return, inner harmony and meaning to its own existence is achieved.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2020, 27; 331-347
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Św. Tomasz i jego metafizyka istnienia
    San Tommaso d’Aquino e la sua metafisica dell’essere
    Autorzy:
    Majkrzak, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057891.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Akt
    Bóg
    byt
    filozofia
    istnienie
    istota
    konieczność
    kryzys
    metafizyka
    możność
    przygodność
    Atto
    Dio
    filosofia
    esistenza
    essenza
    necessita
    crisi
    metafisica
    potenza
    contingenz
    Opis:
    Per metafisica si intende quella parte eminentne della filosofia che si propone di rinvenire una spiegazione esaustiva e conclusiva del mondo. Essa studia la ragione ultima dell’ente. Gli storici e gli commentatori dell’Aquinate avevano sempre identificato la metafisica di San Tommaso d’Aquino con la metafisica di Arisotele. La vasta tematica che fa parte della metafisica, san Tommaso l’ha affrontato soltanto occasionalmente, in svarie opere senza nessuna pretesa di elaborare una teoria metafisica nuova. E merito insigne dell’esegesi tomistica del secolo XX l’aver messo in luce sia l’originalità sia la grandezza del pensiero metafisico di san Tommaso d’Aquino. Tutta l’indagine metafisica di Aristotele muove verso la sostanza. Invece per san Tommaso ciò che costituisce l’ente in quanto ente e l’essere, poiché, per definizione l’ente non e altro che ciò che possiede l’essere, e più precisamente ancora l’ente e ciò che partecipa all’essere. Tommaso e convinto che l’essere e „l’atto di tutti gli atti e la perfezione di tutte le perfezioni”.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 37-55
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence and uniqueness of solutions for nonlinear Katugampola fractional differential equations
    Autorzy:
    Basti, Bilal
    Arioua, Yacine
    Benhamidouche, Nouredine
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/357816.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    fractional equations
    fixed point theorems
    boundary value problem
    existence
    uniqueness
    równanie ułamkowe
    twierdzenie o punkcie stałym
    zagadnienie brzegowe
    istnienie
    wyjątkowość
    Opis:
    The present paper deals with the existence and uniqueness of solutions for a boundary value problem of nonlinear fractional differential equations with Katugampola fractional derivative. The main results are proved by means of Guo-Krasnoselskii and Banach fixed point theorems. For applications purposes, some examples are provided to demonstrate the usefulness of our main results.
    Źródło:
    Journal of Mathematics and Applications; 2019, 42; 35-61
    1733-6775
    2300-9926
    Pojawia się w:
    Journal of Mathematics and Applications
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Positive partial realization problem for linear discrete-time systems
    Autorzy:
    Kaczorek, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/929624.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    system dodatni
    istnienie
    obliczanie
    system liniowy
    system dyskretno-czasowy
    positive systems
    partial realization
    existence
    computation
    linear system
    discrete-time systems
    Opis:
    A partial realization problem for positive linear discrete-time systems is addressed. Sufficient conditions for the existence of its solution are established. A procedure for the computation of a positive partial realization for a given finite sequence of the values of the impulse response is proposed. The procedure is illustrated by four numerical examples.
    Źródło:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science; 2007, 17, 2; 165-171
    1641-876X
    2083-8492
    Pojawia się w:
    International Journal of Applied Mathematics and Computer Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy jesteśmy Syzyfami? Refleksje na temat sensu życia
    ARE WE SISYPHI? Reflections on the Meaning of Life
    Autorzy:
    Pobojewska, Aldona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18105201.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sens życia
    absolut
    nieśmiertelność
    istnienie
    przyjemność
    mit Syzyfa
    the meaning of life
    absolute
    immortality
    existence
    pleasure
    the myth of Sisyphus
    Opis:
    We are now more often than ever contemplating existential problems. In this text I present some reflections related to the issue in the title. I do it in two steps. First, I consider from which perspective one can reasonably and effectively adjudicate about the meaning of an individual's life. Next, I illustrate this problem by presenting several concepts that refer to the mythological fate of Sisyphus. I precede the text with an introduction and close with an ending.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2020, 50, 3; 75-100
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Istnienie i jego pojęcie
    Существование и его понятие
    Existence and Its Notion
    Autorzy:
    Zachariasz, Andrzej L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497264.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
    Tematy:
    istnienie
    byt (coś)
    ontologia
    określoność
    moment istnienia
    существование
    бытие (нечто)
    онтология
    определенность
    момент существования
    existence
    being (something)
    ontology
    specificity
    moment of existence
    Opis:
    Предметом статьи является попытка ответа на вопрос о возможности определения существования как категории, с которой начинается размышление о том, что такое бытие. В первую очередь автор указывает, что это понятие в античном понимании не использовалось как категория начал философских размышлений. Эту функцию исполняло понятие το οѵ (нечто), что традиционно отождествляется с понятием бытия. Существование – это категория, которая в философии появилась благодаря религиозным идеям иудаизма, которые переняло христианство, ислам и арабская философия. Предметом философских исследований в евро-пейской традиции оно стало, прежде всего, благодаря философии св. Фомы Аквинского, неотомизму двадцатого века, а также как категория бытия в философии М. Хайдеггера. По мнению автора текста, существование ощущается как множество и разнообразие моментов, а в порядке мышления представлено как единство (целостность), то есть как нечто (бытие).
    The subject of the article is an attempt to answer the question about the possibility to present the existence as the category that is in the base of the reasoning about being. In the first place, the author points out that this concept in ancient thought was not the category underlying the philosophical deliberations. This function performed the term το οѵ (something) expressing what we traditionally associate with the notion of being. Existence is a category that appears in philosophy through the ideas of religious Judaism taken over by Christianity and Islam and by Arab philosophy. It has become the subject of philosophical analyzes in European thought due to the philosophy of St. Thomas Aquinas, as well as twentieth-century neotomism and as a category of being in M. Heidegger’s philosophy. According to the author of the text, existence in experience is presented by the multiplicity and variety of moments, and in the order of thinking is understood as one (whole), and thus as something (being).
    Źródło:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2016, 16; 15-37
    1642-1248
    Pojawia się w:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze o istnieniu — próba rekapitulacji
    On Existence Again. An Attempt at a Recapitulation
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488477.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    istnienie
    przedmioty intencjonalne i realne
    rozróżnienie esse-essentia
    Akwinata
    Barry Miller
    existence
    real and intentional objects
    the esse-essentia distinction
    Aquinas
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiam moje poglądy dotyczące tematyki istnienia. Moją prezentację organizuję wokół trzech rozróżnień: między statycznymi a dynamicznymi koncepcjami istnienia, między istnieniem czegoś jako faktem a istnieniem jako zasadą (czynnikiem wewnątrzbytowym) czegoś, między (przygodnym) istnieniem czegoś a (Boskim) istnieniem samym (czystym). Staram się przy tym bronić poznawczej wartości drugich członów tych dystynkcji w kontekstach ontologicznych i teologicznych. Za pomocą kilku eksperymentów myślowych pokazuję, że istnienie jako zasada jest czynnikiem różnicującym przedmioty realne względem intencjonalnych oraz realne (aktualne) stany świata względem potencjalnych. Istnienie jest także koniecznym warunkiem swoistych aktywności poszczególnych bytów. W końcowych częściach artykułu podejmuję dyskusję z trudnościami postawionymi przez Marka Piwowarczyka w jego artykule Trudności analizy faktu istnienia. Wykorzystuję przy tym koncepcję Barry’ego Millera, która — moim zdaniem — dostarcza narzędzi rozwiązujących większość tych (lub podobnych) trudności.
    In the paper, I put forward my views on the topic of existence. I do it by focusing on three distinctions: between static conceptions of existence and dynamic ones; between existence (of something) as a fact and as a principle of being; and between the limited existence of contingent beings and the Divine existence itself. I try to defend the cognitive value of the second parts of these distinctions in ontological and theological contexts. In my opinion, existence as a dynamic factor of being makes the difference between real and intentional objects, as well as between real (actual) and potential states of the world. Existence is also a necessary condition of proper activities of beings. In the final parts of the article I discuss some objections stated by Marek Piwowarczyk in his essay “Troubles with an Analysis of Facts of Existence.” I maintain that most of these (or similar) difficulties can be resolved by means of tools present in Barry Miller’s conception of existence.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 93-114
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the existence of solutions of a perturbed functional integral equation in the space of Lebesgue integrable functions on $\mathbb{R}_{+}$
    Autorzy:
    Al Sayed, W.
    Darwish, M. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2052443.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    existence
    convolution
    space of Lebesgue integrable functions
    measure of noncompactness
    istnienie
    konwolucja
    splot
    przestrzeń funkcji całkowalnych Lebesgue'a
    miara braku zgodności
    Opis:
    In this paper, we investigate and study the existence of solutions for perturbed functional integral equations of convolution type using Darbo's fixed point theorem, which is associated with the measure of noncompactness in the space of Lebesgue integrable functions on $\mathbb{R}_{+}$. Finally, we offer an example to demonstrate that our abstract result is applicable.
    Źródło:
    Journal of Mathematics and Applications; 2018, 41; 19-27
    1733-6775
    2300-9926
    Pojawia się w:
    Journal of Mathematics and Applications
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Damped solutions of singular IVPS with Φ-Laplacian
    Tlumená řešení singulární úlohy s Φ-Laplaciánem
    Autorzy:
    Stryja, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/113339.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    STE GROUP
    Tematy:
    second order ODE
    time singularity
    existence and uniqueness
    Φ-Laplacian
    damped solution
    równanie różniczkowe drugiego rzędu
    osobliwość czasu
    istnienie i jednoznaczność
    Opis:
    We study analytical properties of a singular nonlinear ordinary differential equation with a Φ-Laplacian. We investigate solutions of the initial value problem (p(t)Φ(u’(t)))’ + p(t)f(Φ(u(t))) = 0, u(0) = uₒ ϵ [Lₒ,L], u’(0) = 0 on the half-line [0,∞). Here, f is a continuous function with three zeros, function p is positive on (0,∞) and p(0) = 0. The integral ∫₀1dsds/p(s) may be divergent which yields the time singularity at t = 0. Our equation generalizes equations which appear in hydrodynamics or in the nonlinear field theory.
    Budeme se zabývat chováním rešení singulární obycejné diferenciální rovnice druhého rádu s Φ-Laplaciánem (p(t)Φ(u’(t)))’ + p(t)f(Φ(u(t))) = 0, u(0) = uₒ ϵ [Lₒ,L], u’(0) = 0 na poloprímce [0, ∞) za pocátecních podmínek u(0) = uₒ ϵ [Lₒ,L], u’(0) = 0 Funkce f je spojitá a má tri nulové body, funkce p je kladná na (0,1)a dále platí p(0) = 0. Integrál ∫₀1ds/p(s)) muže být divergentní, což zpusobuje singularitu v t = 0. Naše rovnice zobecnuje rovnice vyskytující se v modelech napríklad v hydrodynamice nebo v nelineární teorii pole.
    Źródło:
    Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2017, 6, 4; 306-313
    2391-9361
    Pojawia się w:
    Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The demonstrability of God’s existence in “Summa theologiae” of Albert the Great on the background of writings of Thomas Aquinas
    Możliwość dowiedzenia istnienia Boga w Summie teologii Alberta Wielkiego na tle pism Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452575.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    existence of God
    demonstrability
    Albert the Great
    Thomas Aquinas
    history of medieval philosophy
    istnienie Boga
    dowodliwość
    Albert Wielki
    Tomasz z Akwinu
    historia filozofii średniowiecznej
    Opis:
    Możliwość dowiedzenia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych. Została ona rozważona przez Alberta Wielkiego w jego „Summie teologii”. Nie znalazłem jednak żadnej pracy, w której przeanalizowanoby, jak to zrobił, i tylko jedną pracę, w której o tym wspominano. Temat ten wydaje się niezwykle istotny dla filozofii, ponieważ otwiera drogę do dowodzenia istnienia Boga. Było to oczywiste dla Tomasza z Akwinu – również w jego „Summie teologii” zagadnienie możliwości dowiedzenia istnienia Boga poprzedza słynne „pięć dróg”. Z tych powodów w artykule tym analizuję rozważania Alberta na temat dowodliwości istnienia Boga w jego najdojrzalszym, nie dokończonym dziele pt. „Summa teologii”. Na każdym etapie porównuję je z paralelnymi fragmentami pism Tomasza z Akwinu, by wyśledzić pewne miejsca wspólne oraz oryginalne rozwiązania obu myślicieli. Wynik tej analizy jest w pewnym stopniu zaskakujący. Choć Albert i Tomasz formułują czasem podobne argumenty, zdarza się, że ich odpowiedzi są zupełnie różne. Na przykład Albert stwierdza, że istnienie Boga jest, ogólnie rzecz biorąc, oczywiste samo przez się, podczas gdy Tomasz – że dla nas („quo ad nos”) – wcale tak nie jest. Ponadto, Akwinata twierdzi, że możemy dowieść istnienia Boga na podstawie skutku (per effectum), natomiast Albert, który wyróżnia trzy rodzaje dowodzenia, wydaje się odrzucać taką możliwość i dopuszcza jedynie dowodzenie „ad im possibile” oraz mniej ścisłe rodzaje dowodzenia. Chociaż możliwe jest uzgodnienie ich stanowisk w tej sprawie, to jednak ostatecznie nie ma pewności, czy myśliciele ci rzeczywiście osiągnęliby konsensus. Dodatkowe informacje dotyczące dyskutowanego zagadnienia uzyskujemy z Albertowej prezentacji dowodów istnienia Boga. Prezentacja ta różni się jednak od Tomaszowej prezentacji z „Summy teologii”. Co więcej, na tle wcześniejszych stwierdzeń Alberta wątpliwe jest, czy wszystkie te dowody traktuje on jako poprawnie przeprowadzone dowodzenie, dzięki któremu otrzymuje się konieczne wnioski. Albertowa dyskusja na temat możliwości dowodzenia istnienia Boga pozostawia wiele pytań. Wydaje się jednak ciekawa, inspirująca i skłania do ponownego przemyślenia stanowisk Tomasza.
    Demonstrability of God’s existence is one of most important philosophical problems. It was discussed by Albert the Great in his “Summa theologiae”. However I did not find any work which analyzed how he did it and only one work which mentioned this problem. This topic seems crucial in philosophy, because it opens the way for proving God’s existence. It was obvious for Thomas Aquinas – also in his “Summa theologiae” the issue of demonstrability of God’s existence precedes the famous “five ways”. This is why in this paper I analyze Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence in his most mature, not finished work “Summa theologiae”. At every step I compare it with parallel passages from theological works of Thomas Aquinas to trace down common points and original solutions of both thinkers. The outcome of this analysis is to some extend surprising. Although Albert and Thomas sometimes formulate similar arguments, it happens that their answers are completely different. For example Albert states that God’s existence is generally self-evident, whereas Thomas – that for us (“quoad nos”) it is not. What is more, Aquinas says that we can demonstrate God’s existence from the effect (“per effectum”), while Albert, who distinguish three kinds of demonstration, seems to refute such a possibility and allows only demonstration “ad impossibile” and less strict demonstrations. Although it is possible to agree their views in this case, we finally do not know if they really would agree. Some more information concerning the discussed problem we obtain from Alberts’ presentation of proofs of God’s existence. However it differs a lot from Aquinas’ presentation in his “Summa theologiae”. Moreover, on the background of Albert’s earlier statements it is doubtful if he treats all collected proofs as correct demonstrations which provide necessary conclusions. Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence leave many questions. However it seems interesting, inspiring and leads to rethink again Thomas’ positions.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 79-93
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Numerical and theoretical analysis of an awareness COVID-19 epidemic model via generalized Atangana-Baleanu fractional derivative
    Autorzy:
    Baba, Isa Abdullahi
    Ahmed, Idris
    Al-Mdallal, Qasem M
    Jarad, Fahd
    Yunusa, Salisu
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175507.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    existence
    uniqueness
    generalized ABC fractional derivative
    fixed point theorems
    numerical simulations
    istnienie
    wyjątkowość
    uogólniona pochodna ułamkowa ABC
    twierdzenia o punktach stałych
    symulacje numeryczne
    Opis:
    In this paper, a COVID-19 Awareness model in the setting of a generalized fractional Atangana-Baleanu derivative is proposed. The existence and uniqueness of a solution of the proposed fractional-order model are investigated under the techniques of fixed point theorems. In addition, we perform the predictor-corrector method to find its numeric solutions and present the graphs of the various solutions using different values of the parameters embodied in the derivative.
    Źródło:
    Journal of Applied Mathematics and Computational Mechanics; 2022, 21, 1; 7--18
    2299-9965
    Pojawia się w:
    Journal of Applied Mathematics and Computational Mechanics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria wartości w filozofii Andrzeja Chmieleckiego
    The Theory of Value in the Philosophy of Andrzej Chmielecki
    Autorzy:
    Niemiec, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31231846.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Norm
    integrale Ontologie
    Menschlichkeit
    Existenz
    Werte
    Bewertung
    Andrzej Chmielecki
    norm
    integral ontology
    humanity
    existence
    values
    valuation
    norma
    ontologia integralna
    człowieczeństwo
    istnienie
    wartości
    wartościowanie
    Opis:
    Filozofia Andrzeja Chmieleckiego jest wciąż bardzo słabo poznana. System ontologii integralnej, który stworzył, jest niezwykle rozbudowany i zawiera w sobie bardzo wiele rozwiązań wartych uwagi. Częścią tej ontologii jest także oryginalna teoria wartości. Autor artykułu stara się pokazać, jak ów system odpowiada na pytania zasadnicze nie tylko w aksjologii, ale także w ontologii. Najważniejsze kwestie poruszane w artykule to m.in. sposób istnienia wartości, możliwość ich hierarchizacji i rozpoznania przez człowieka. Omawiane jest również miejsce, jakie w ogólnej strukturze bytów zajmują wartości i wartościowania, oraz czym różnią się jedne od drugich. Autor prezentuje także możliwości uzasadniania w etyce, ze szczególnym uwzględnieniem uzasadnienia wartości i sądów oraz ocen wartościujących. Wykorzystane materiały to teksty źródłowe, tj. monografie i artykuły Andrzeja Chmieleckiego traktujące o poruszanych w artykule kwestiach.
    Die Philosophie von Andrzej Chmielecki bleibt immer noch wenig bekannt. Das von ihm entwickelte System der integralen Ontologie ist äußerst umfangreich und enthält viele bemerkenswerte Lösungen. Teil dieser Ontologie ist auch eine originelle Werttheorie. Der Autor des Artikels versucht zu zeigen, wie dieses System grundlegende Fragen nicht nur in der Axiologie, aber auch in der Ontologie beantwortet. Die wichtigsten Fragen, die in dem Artikel angesprochen werden, sind u. a. die Art und Weise, wie Werte existieren, die Möglichkeit ihrer Hierarchie und ihrer Erkenntnis durch den Menschen. Der Artikel schildert auch den Platz, den Werte und Bewertungen in der allgemeinen Struktur von Wesen einnehmen, und wie sie sich voneinander unterscheiden. Der Autor stellt auch die Möglichkeiten der Begründung in der Ethik vor, unter besonderer Berücksichtigung der Begründung von Werten und Urteilen sowie Wertbewertungen. Die verwendeten Materialien sind die Quellentexte, d.h. Monographien und Artikel von Andrzej Chmielecki, die sich mit den im Artikel aufgeworfenen Fragen befassen.
    Andrzej Chmielecki’s philosophy is still poorly understood. The system of integral ontology he has created is extremely extensive and includes many solutions worthy of our attention. The original theory of value is a part of this ontology. The author of this article tries to show how Chmielecki’s system answers fundamental questions not only in axiology, but also in ontology. The most important issues raised in the article include the way of existence of values and the possibility of their hierarchization and recognition by man. The article also discusses the place which values and valuations occupy in the general structure of beings and how they differ from each other. The author also presents the possibilities of justification in ethics, with parti-cular emphasis on the justification of values and judgments as well as value judgments. The materials used are the source text, i.e., monographs and articles by Andrzej Chmielecki dealing with the issues discussed in the article.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2022, 33; 63-81
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence, uniqueness and parameter perturbation analysis results of a fractional integro-differential boundary problem
    Autorzy:
    Zhang, Nan
    Zhang, Lingling
    Ngungu, Mercy
    Adeniji, Adejimi
    Addai, Emmanuel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311450.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    stability analysis
    fractional differential equation
    integro-differential boundary condition
    existence
    uniqueness
    parameter perturbations
    istnienie
    jednoznaczność
    analiza stabilności
    zaburzenia parametrów
    ułamkowe równanie różniczkowe
    warunek brzegowy całkowo-różniczkowy
    Opis:
    In the formulation, the existence, uniqueness and stability of solutions and parameter perturbation analysis to Riemann-Liouville fractional differential equations with integro-differential boundary conditions are discussed by the properties of Green’s function and cone theory. First, some theorems have been established from standard fixed point theorems in a proper Banach space to guarantee the existence and uniqueness of positive solution. Moreover, we discuss the Hyers-Ulam stability and parameter perturbation analysis, which examines the stability of solutions in the presence of small changes in the equation main parameters, that is, the derivative order η, the integral order β of the boundary condition, the boundary parameter ξ , and the boundary value τ. As an application, we present a concrete example to demonstrate the accuracy and usefulness of the proposed work. By using numerical simulation, we obtain the figure of unique solution and change trend figure of the unique solution with small disturbances to occur in different kinds of parameters.
    Źródło:
    Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2023, 71, 4; art. no. e145938
    0239-7528
    Pojawia się w:
    Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anselms Proslogion, “nichts” gegen Nishida und Heidegger
    Autorzy:
    Gawlina, Manfred
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437113.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    nicość
    bycie
    ontologia
    dowód na istnienie Boga
    Proslogion
    Anzelm
    Heidegger
    Nishida
    Szkoła z Kioto
    nothing
    being
    ontology
    proof for the existence of God
    Anselm, Heidegger
    Kyoto School
    Opis:
    What is greater, being or nothingness? Anselm proves the existence of God with the help of nihil : God as nothing greater than any finite being can think of. Anselm’s logical — and perhaps mystic — use of nothingness demands comparison with Heidegger’s negative ontolog y and its reception in Nishida’s Kyoto School. But doesn’t Zen Buddhist emptiness stand for divine presence being unspeakable?
    Co jest większe, bycie czy nic? Anzelm dowodzi istnienia Boga przy pomocy nihil. Bóg jako to, od czego nic większego nie może zostać pomyślane przez skończony umysł. Właściwe dla Anzelma logiczne – i być może mistyczne – użycie słowa „nic” domaga się porównania z negatywną ontologią Heideggera i jej recepcją w ramach tzw. Szkoły z Kioto założonej przez Nishidę. Czyż jednak pustka buddyzmu zen nie odsyła nas do – niewypowiedzianej – boskiej obecności?
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2013, 3, 2; 285-300
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ku integralnej wizji człowieka–osoby. Elementy antropologii Karola Wojtyły
    Towards an integral vision of the human person. Elements of Anthropology of Karol Wojtyla
    Autorzy:
    Gudaniec, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148616.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    osoba
    antropologia filozoficzna
    Karol Wojtyła
    transcendencja osoby
    integracja osoby
    dusza-ciało
    jedność człowieka
    istnienie osobowe
    person
    philosophical anthropology
    transcendence of person
    integration of person
    soul-body
    unity of man
    personal existence
    Opis:
    Celem przeprowadzonych w tym artykule analiz jest, zgodnie ze słowami Wojtyły, próba zrozumienia osoby ludzkiej dla niej samej, ażeby odpowiedzieć wyzwaniu, jakie przynosi doświadczenie człowieka w całym swoim bogactwie, a także egzystencjalna problematyka człowieka we współczesnym świecie. Na treść artykułu składają się analizy wybranych fragmentów z antropologicznych dzieł Wojtyły. Rozważana jest kolejno: specyfika osoby w relacji do natury, dynamizm osoba–natura, pojęcia transcendencji i integracji osoby, relacja dusza–ciało, jedność osoby oraz cel życia osobowego. Antropologiczny wysiłek Wojtyły zmierzał do uchwycenia tego, co nieredukowalne w człowieku, z zachowaniem jego wymiaru bytowego i zarazem podmiotowego (świadomościowego). Punktem wyjścia analiz jest złożoność człowieka z różnych czynników, sprowadzalnych do cielesności i duchowości (ujętych początkowo jako fenomeny doświadczalne). Analiza transcendencji oraz tzw. integracji natury w osobie, ukazującej zjednoczenie różnorodnych struktur w jedności bytowej, zmierza w sposób metodycznie ugruntowany do ukazania integralności i wyjątkowości człowieka jako osoby. Specyficzne istnienie osobowe, uzasadniające także bytową jedność człowieka, jest uchwytne w aktach przeżywania, w kategoriach samopanowania i samoposiadania, w doświadczeniu transcendencji, jak również swojej cielesności. Wieńczącym momentem podjętej tu refleksji jest zwrócenie uwagi na fakt, iż człowiek spełnia się jako osoba poprzez swoistą osobową otwartość na prawdę, dobro i piękno, która to otwartość przejawia się zwłaszcza w zjednoczeniu z drugim człowiekiem, a także w pragnieniu zjednoczenia z samym źródłem istnienia, osobowym Absolutem.
    The purpose of the analyses carried out in this article is, according to Wojtyła’s words, an attempt to understand the human person for herself, in order to answer the challenge that human experience brings in all her wealth, as well as the existential problem of man in the modern world. The content of the article consists of analyses of selected fragments from the anthropological works of Wojtyła. It is considered in turn: the specificity of the person in relation to nature, the person-nature dynamism, the concepts of transcendence and integration of the person, the soul-body relationship, the unity of the person, and the purpose of personal life. Wojtyła’s anthropological effort was to capture what is irreducible in man, keeping his ontological and subjective (conscious) dimension. The starting point for the analyses is the composition of man of different factors reducible to carnality and spirituality (taken at the beginning as the experiential phenomena). The analysis of a person’s transcendence and then so called integration of nature in a person showing the unification of various structures into the ontic oneness, strives in a methodically grounded way to show the integrity and uniquenessof man as a person. The specific personal existence that justifies also the ontic unity of man, is grasped in the acts of lived experience, in the categories of self-ruling and self-owning, inthe experience of transcendence, as well as in his corporeality.The culminating moment of this reflection is drawing attention to the fact that man fulfills himself as a person through a kind of personal openness to truth, goodness and beauty, which is manifested especially in union with another human being, and in the desire to unite with the very source of existence, the personal Absolute.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2017, 18; 501-524
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O argumencie moralnym za istnieniem Boga
    On the Moral Argument for the Existence of God
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015607.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    argumenty na istnienie Boga
    moralność (etyka)
    Immanuel Kant
    rekonstrukcja logiczna (logika)
    najwyższe dobro
    szczęście
    arguments for the existence of God
    morality (ethics)
    logical reconstruction (logic)
    the ultimate good
    happiness
    Opis:
    The text analyses various examples of moral arguments for the existence of God. Taking advantage of the ideas from the writings of Kant and his interpreters, we sought to reconstruct them logically, conferring on them a form as reliable as possible. All the arguments have been divided into three groups: practical version, theoretical version, mixed version (thought to be optimal).1) Practical version. It starts from our desires, beliefs, obligations etc. and combines them with desires, beliefs, and obligations with regard to God. There are different varieties of this version. We have discussed in more detail its deontic variety based on the assumption: „we should carry out the ultimate good” (the state of happiness conditioned by virtue). Owing additional assumptions (conceptual and psychological) and corresponding simple logical operations we arrive at the conclusion: „we should believe that God exists.” Reliability, however, of such a week conclusion is undermined by the ambiguous character of the statement „we should carry out the ultimate good.” Rather, we should say that we are obliged to carry out moral law, and thereby expect a just reward. Faith in God is conducive to such efforts, inasmuch as they refer to the morality comprehended in a maximalist manner, justice, and happiness.2) Theoretical version. We have pinpointed its two varieties: „the requirement of the lawgiver” and „the requirement of justice.” In the first variety on the basis of the existence of morality we deduce the existence of God as its „author,” for no other creature has a corresponding power, moral and metaphysical, to establish (execute) universal and unconditional moral obligations. In the second variety God appears to safeguard the carrying out a just reward (punishment, inherent in morality itself) for the satisfaction (violation) of these obligations. The debate about the value of the first argument is reduced to the debate about whether morality is indeed characterised by such features whose existence cannot be explained without reference to God. The main debate connected with the second argument is whether the fact of morality entails the ontic (not only deontic) necessity of a just judgement (and its related reward or punishment) of those who are submitted to morality.3) Mixed version. According to some varieties of the practical version, it takes on a human desire to reach the ultimate good at the point of departure. This desire, natural and right, regards the existence of this good as an indicator. Hence it is possible to transfer from the practical sphere to the theoretical one. If it is well-known that the ultimate good exists, we can ask about its cause. Reasoning – similar to the one given in the previous point – leads to a belief that God is this cause. One may doubt, however, whether our natural and right desires are always reliable indicators that their objects exist.4) The above analyses have unveiled the assumptions and difficulties of all the versions of the family of arguments under consideration. Does this mean that the arguments are not efficient? Not in the least. This means only that they are efficient under certain conditions. These conditions, like anything in philosophy, make up the object of everlasting debates.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 391-428
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Qu’est-ce que la réalité?
    Czym jest rzeczywistość?
    What is reality?
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452555.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Réalité
    monde
    nature
    être autonome
    être non-autonome
    réalité
    existence
    essence
    accident
    produit
    rzeczywistość
    świat
    przyroda
    byt
    byt samodzielny
    byt niesamodzielny
    istnienie
    istota
    przypadłość
    wytwór
    reality
    world
    being
    independent being
    dependent being
    product
    Opis:
    Rzeczywistość nie jest całością wszystkich rzeczy, nie jest kosmosem, ani światem, gdyż te określenia są tylko ogólnymi, abstrakcyjnymi pojęciami. Nie wskazują one na żaden realny, konkretny byt. Rzeczywistość ujęta filozoficznie w realistycznej filozofii tomizmu konsekwentnego to tyle, co „zespół realnie istniejących bytów samodzielnych i wiążących je relacji realnych”. Byt samodzielny, czyli to, co realnie istnieje, jest wtedy realny, gdy istnieje nie w czymś, lecz sam w sobie, jest niezależny, gdyż w sobie posiada samowystarczalne treści do istnienia i swego rozwoju. Relacje istniejące realnie są swoistymi bytami, gdyż nie są bytami samodzielnymi, a więc są wtedy realne, gdy zachodzą między realnymi bytami. Za Arystotelesem, realne, lecz niesamodzielne byty takie jak relacje, cechy i własności, nazywamy przypadłościami. Natomiast byty samodzielne określamy jako substancje. Tak rozumiana rzeczywistość uwalnia nas od popełnienia błędu uznania jakiejś cechy czy własności za pryncypium całej rzeczywistości, np. czas (miarę zmiany) i przestrzeń (rozciągłość) u Kanta, lub np. myślenie w koncepcji Heideggera. Byty samodzielne ze względu na to, że posiadają w sobie pryncypium samoorganizacji nazywamy także bytami naturalnymi. Natomiast te byty, które nie posiadają takiego pryncypium, określamy jako byty sztuczne lub wytwory, gdyż są wyprodukowane czy wymyślone ze względu na określoną funkcję. Te wytwory, w ścisłym sensie, nie powinniśmy nazywać bytami, gdyż są produktami kultury, a nie natury. Ich struktura bytowa jest skonstruowana zgodnie z wymyśloną przez nas funkcją, a nie z powodu jedności substancjalnej. Należą więc do „świata” kultury, a nie do „świata” rzeczywistości. Gdy utożsamimy ich funkcjonalną strukturę bytową ze strukturą bytów realnych, tak jak uczynili to Platon, Plotyn, Awicenna, Kant, Heidegger, Foucault, dla których pojęcia, czas, historia, rzeczywistość społeczna, walka klas nie różniły się strukturalnie od realnych bytów, wtedy zaniknie różnica między tym, co pomyślane, a tym, co istnieje realnie. Prawidłowe uwyraźnienie struktury wytworów i struktury bytów samodzielnych uwalnia nas od błędu utożsamienia tego, co pomyślane z tym, co istnieje realnie.
    Reality is not the whole of all things, is not the cosmos or the world, as those terms are only general, abstract concepts. They do not indicate any real, concreto being. Philosophically speaking, the reality in realistic philosophy of consequent Thomism is „a bundle of really existing independent beings and real relations which bind them”. Independent being, which is that, what really exists, is real, when it is not in something, but in itself, as a independent, because it possesses self-sufficient content to existence and its development. Really existing relations are a kind of beings, because they are not independent entities, so they are real when they occur between real beings. Following Aristotle, the real, but reliant beings such as relations, features and properties, are called accidents. In contrast, independent beings are defined as substances. Thus understood reality frees us from making a mistake of recognizing a feature or property as a principle of all reality, eg. time (a measure of change) and space (extension) in Kant’s account, or thinking in the account of Heidegger. As they have a principle of self-organization in themselves, real beings because are also called natural beings. While those beings which do not have such a principle, are defined as artificial products, because they are made or invented because of their specific function. These products, in the strict sense, we should not call beings, because they are products of culture, not nature. Their ontological structure is constructed in accordance with the function invented by us, not because of the substantial unity. So, they belong to the „world of culture”, and not to the „world of reality”. When we identify the functional structure with the ontological structure of real beings, as did Plato, Plotinus, Avicenna, Kant, Heidegger, Foucault, for whom the concept of time, history, social reality or the class struggle did not differ structurally from the real beings, then the difference between what is intended, and what really exists, disappears. Proper identification of the functional structure of products and substantial structure of independent beings frees us from the incorrect identifying what is conceived of with what really exists.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 33-44
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od ateizmu do teizmu poprzez krytykę „pięciu dróg” św. Tomasza w świetle myśli Antony’ego Flewa
    FROM ATHEISM TO THEISM THROUGH CRITICISM OF ST. THOMAS AQUINAS’S „FIVE WAYS” IN THE LIGHT OF ANTONY FLEW’S THOUGHTS
    Autorzy:
    Mrówka, Angelika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1388603.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    atheism
    theism
    philosophy of God
    falsifi cation
    Antony Flew
    existence
    of God
    Five Ways of St. Thomas Aquinas
    ateizm
    teizm
    fi lozofi a Boga
    falsyfi kacja
    istnienie
    Boga
    „pięć dróg” Tomasza z Akwinu
    Opis:
    Atheism and theism have been seen rather as contradictory points of view, without the possibility to enter into dialogue. In 1966 Antony Flew published a book entitled God  and Philosphy, a key work, in which the author criticised theism and later – the logical justifi cation of atheism. He took up a constructive criticism of the Five  Ways of St Thomas Aquinas. Flew achieved his goal, because he provoked theists to revise their views and ways of formulating theological arguments. Finally, Antony Flew considered again his own attitude and thanks to conducted debates and discussion with theists, he came to the conclusion that God exists. Antony Flew spent almost his whole life on a quest to fi nd the truth. He could be a positive example of an open-minded philosopher, because only such a person is able to contribute to an open a dialogue between atheism and theism.
    Źródło:
    Annales Missiologici Posnanienses; 2020, 25; 85-102
    1731-6170
    Pojawia się w:
    Annales Missiologici Posnanienses
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Existence And God: On Aquinas–Kerr’s Metaphysical Argument
    Istnienie i Bóg: o metafizycznym argumencie Akwinaty–Kerra
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488791.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    the theistic argument from De Ente et Essentia
    existence
    the essence-esse composition
    God as esse tantum
    participation
    teistyczny argument z De ente et essentia
    istnienie
    złożenie z istoty i esse
    Bóg jako esse tantum
    partycypacja
    Opis:
    In this paper, I discuss, as carried out by Gaven Kerr, a reconstruction of Aquinas’s argument for the existence of God from his work De Ente et Essentia. My analysis leads to complementing Kerr’s proposal with the following elements: (i) a summarization of the presented argument in a more formal manner; (ii) a specification of the main presuppositions of the Thomistic conception of existence; (iii) a drawing of attention to the fact that the essence–esse composition is a borderline case of the array of potency–act compositions; (iv) a distinguishing of the empirical (connected with the problem of the regress) and speculative (deprived of such a problem) interpretations or versions of Aquinas’s argument; (v) a clarification of what is the Divine exception from the essence–esse composition; (vi) a distinguishing of the three models of participation and a defence of the moderate model. I regard the following two issues to be of key importance for the argument under discussion: the relation between the Aristotelian compositional model and the Platonic model of participation as well as the defence of the Thomistic conception of the essence–esse composition.
    W niniejszym tekście dyskutuję, dokonaną przez Gavena Kerra, rekonstrukcję Akwinaty argumentu za istnieniem Boga z dzieła De ente et essentia. Moja analiza prowadzi do uzupełnienia propozycji Kerra o następujące elementy: (i) bardziej formalne streszczenie rozpatrywanego argumentu; (ii) wyszczególnienie głównych założeń Tomistycznej koncepcji istnienia; (iii) zwrócenie uwagi na to, że kompozycja istota–esse jest granicznym przypadkiem ciągu kompozycji możność–akt; (iv) odróżnienie empirycznej (związanej z problemem regressu) oraz spekulatywnej (pozbawionej tego problemu) interpretacji argumentu; (v) precyzacja, na czym polega wyjątek od kompozycji istota–esse; (vi) odróżnienie trzech modeli relacji esse stworzonego do esse tantum. Za kluczowe dla dyskutowanego argumentu uznaję dwie kwestie: relacji między Arystotelesowskim modelem kompozycyjnym a Platońskim modelem partycypacyjnym oraz obrony Tomistycznej koncepcji kompozycji istota–esse.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 4; 89-103
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Structure metaphysique de la relation chez Thomas d’Aquin
    The metaphysyical structure of relation by Thomas Aquinas
    Struktura metafizyczna relacji według Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Kalka, Richard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452453.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Thomas d’Aquin
    relations transcendantales
    relations catégorielles
    relations existentielles
    relations essentielles
    existence
    essence
    Thomas Aquinas
    transcendental relations
    categorical relations
    essential relations
    existential relations
    Tomasz z Akwinu
    relacje transcendentalne
    relacje kategorialne
    relacje istotowe
    relacje istnieniowe
    istnienie
    istota
    Opis:
    In his definions Thomas refers to Aristotle’s doctrine, that something can be in some relation to someting else. The essence of relation thus relies on the way of being, attitude or mindful grasp (respectus) of a thing. In such perspective relation is an accident, which has its source in intellect, rather than in being (S. th., I, qu. 28, a. 1, c.: « Solum in his qua, dicuntur ad aliquid, inveniuntur aliquo secundum rationem tantum, et non secundum rem »). In a proper sense, relation is an account or comparison of attitude to something external (esse ad), and it is not the internal property of subject (esse in). Aristotelian difference between « legetai » and « einai » has been interpreted already by Alexander of Hales (+ 1245) in medieval ages. He was the one, who proposed two aspects of relation: secundum dici (relational by determination) and relativum secundum esse (ontologically relational). For Thomas Aquinas terms which describe the relations refer to the state of being as such (secundum esse), for instance fatherhood or filiation, which occur because of the relations itself; or the relations, which are the effects of some sort of connection (secundum dici), for instance, mover and moved, which is the source of relation (S. th., I. qu. 13, a. 7, ad 1; De veritate, qu. 21, a. 6, c). These distinctions of relations which are varied according to ontological or logical perspective do not always show the real existence of relations, because, for example, pointing the left or right side of the round column cannot be referred to reality. On the other hand, there is undoubtedly real relations between science and sensory experiences of a man. The criterion which distinguishes real relations and logical relations is the very reality, Thomas says.
    W swoich definicjach relacji Tomasz odwołuje się do sformułowań Arystotelesa jako znajdowanie się w danym stanie wobec drugiej rzeczy. Istotą relacji jest więc sposób bycia, stosunek czy też rozważane spojrzenie (respectus) na jakąś rzecz. W takim wymiarze relacja jest jedyną przypadłością, która ma swoje źródło w intelekcie, a nie w bycie (S. th., I, qu. 28, a. 1, c. : « Solum in his qua, dicuntur ad aliquid, inveniuntur aliquo secundum rationem tantum, et non secundum rem »). Czyli w sensie właściwym, relacja jest ujęciem czy porównaniem stosunku do czegoś zewnętrznego (esse ad), a nie wewnętrzną cechą jakiegoś podmiotu (esse in). Arystotelesowskie rozróżnienie na « legetai » i « einai » dopiero w Średniowieczu Aleksander z Hales (+ 1245) zinterpretował w aspekcie relativum secundum dici (relacyjny przez określenie) i relativum secundum esse (bytowo relacyjny). Dla Tomasza nazwy określające relacje oznaczają albo stan bytu jako taki (secundum esse), np. ojcostwo, synostwo, który zachodzi z powodu samego związku, albo relacje, które są skutkiem jakiegoś powiązania (secundum dici), np. poruszyciel i poruszany, który wykazujemy jako źródło zachodzenia relacji (S. th., I. qu. 13, a. 7, ad 1; De veritate, qu. 21, a. 6, c). Te rozróżnienia na relacje według bytowania lub według myślenia nie zawsze pokazują rzeczywiste istnienie relacji, gdyż np. wskazanie na lewą czy prawą stronę okrągłej kolumny nie można odnieść do rzeczywistości, a z drugiej strony niewątpliwie istnieje realna relacja między nauką i zmysłowymi wrażeniami człowieka. Kryterium odróżniającym realne relacje od relacji myślnych jest dla Tomasza sama rzeczywistość.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 29-46
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scholastic Sources of Gottfried Wilhelm Leibniz’s Treatise Disputatio metaphysica de principio individui
    Scholastyczne źródła traktatu Gottfryda Wilhelma Leibniza Disputatio metaphysica de principio individui
    Autorzy:
    Koszkało, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488323.pdf
    Data publikacji:
    2017-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    principle of individuation
    individual
    double negation
    existence
    haecceitas
    total (whole) entity
    metaphysical pluralism
    Leibniz
    John Duns Scotus
    Henry of Ghent
    Suárez
    Wilhelm Ockham
    zasada indywiduacji
    indywidualny
    podwójna negacja
    istnienie
    cała jednostka
    pluralizm metafizyczny
    metafizyczny indywidualizm
    Jan Duns Szkot
    Henryk z Gandawy
    Opis:
    The object of this article is the scholastic inspirations found in the metaphysical disputation De principio individui by Gottfried Wilhelm Leibniz. The purpose of this study was, on one hand, a reconstruction of Leibniz’s theory concerning the principle of individuation, and on the other hand, a presentation of some texts by medieval scholastic authors (Henry of Ghent, Peter of Falco, Thomas Aquinas, Aegidius of Rome, Robert Kilwardby, William of Ockham) to whose ideas Leibniz refers in the named work, even though he had, for the most part, only second-hand information concerning them. In his juvenile treatise, Leibniz states that the individuating principle has to be universal, which means relevant to all kinds of being; it has to be metaphysical in character and not merely epistemological. He regards individuality as synonymous with unity combined with difference. He resolutely takes sides with nominalism and rejects the reality of all kinds of universal beings and beings whose unity is weaker than numerical unity. As a consequence of this assumption, he rejects the conceptions in which the principle of individuation is formed by: double negation, existence or the haecceity. By contrast, he embraces the solution (close to the tradition originated by Ockham and also related to Suárez), according to which the whole entity (tota entitas) of an individual thing is the principle of individuation. In effect, for Leibniz, any real thing is simply singular, which comes down to the thesis that a thing is singular owing to its own metaphysical subcomponents, which are singular by themselves.
    Przedmiotem artykułu są scholastyczne inspiracje zawarte w dyspucie metafizycznej De principio individui Godfryda Wilhelma Leibniza. Celem artykułu jest, z jednej strony, rekonstrukcja stanowiska Leibniza dotyczącego zasady jednostkowienia, z drugiej zaś strony przedstawienie tekstów średniowiecznych autorów (Henryka z Gandawy, Piotra z Falco, Tomasza z Akwinu, Idziego Rzymianina, Henryka z Gandawy, Roberta Kilwardby’ego, Wilhelma Ockhama), do których poglądów Leibniz się odnosi, a które najczęściej znał z drugiej ręki. W swym młodzieńczym dziele Leibniz deklaruje, że zasada jednostkowienia ma być uniwersalna, to znaczy dotyczyć wszystkich rodzajów bytów oraz musi mieć charakter metafizyczny, a nie epistemologiczny. Indywidualność z kolei traktuje jako synonim jedności i różnicy. Opowiada się po stronie nominalizmu, odrzucając istnienie jakichkolwiek form bytów ogólnych, czy bytów o jedności słabszej niż numeryczna. W związku z tym odrzuca koncepcje, w których zasadę jednostkowienia stanowi: podwójna negacja, istnienie czy haecceitas, przyjmując rozwiązanie (bliskie tradycji Ockhama i odnosząc się do Suáreza), według którego cała bytowość (tota entitas) indywiduum jest zasadą jednostkowienia. W efekcie według niego rzecz jest jednostkowa po prostu, co sprowadza się do tezy, że jest jednostkowa dzięki swym subkomponentom bytowym, które same są jednostkowe.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 2; 23-55
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ethics of supernaturalism
    Nadnaturalizm etyczny
    Autorzy:
    Chwedeńczuk, Bohdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096276.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    existence of God
    ‘God’
    theistic absolute morality (TAM)
    incompleteness of TAM
    ‘is’
    logical commitments of TAM
    master principle
    moral code of TAM
    ‘ought’
    „Bóg”
    istnienie Boga
    „jest”
    teistyczny absolutyzm moralny (TAM)
    kodeks moralny TAM
    niezupełność kodeksu TAM
    „powinien”
    zasada wszystkich zasad
    zobowiązania logiczne TAM
    Opis:
    The ethics of ‘theistic absolute morality’ (TAM), as any other ethical theory, must offer a definition of good, describe the connection between good and duty, and provide an effective guidance to human conduct. In the ethics of TAM we find, in my rendering of its claims, an irremediably unsuccessful definition of good, permanently loose connection between moral value and moral duty, and irreparably limited practical efficacy. It is not surprising that it has to be so, as it is a common condition of all ethical systems. The TAM ethics suffers, however, additionally from a unique conceptual trouble, but that is a story I have told elsewhere.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 2; 53-67
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadzieja poznania i realizacji tożsamości człowieka w komplementarności trzech rozmów
    Hope of Recognition and Realization of Human Identity in Complementarity of the Three Conversations
    Autorzy:
    Cuda, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2144024.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antropo-logika problematyki rozmowy
    istnienie - rozumienie: zamienność pojęć kosmo-antropo-teo-logiczna komplementarność interpretacji tożsamości człowieka
    poznawalność tożsamości człowieka w historii
    anthropo-logic of the problem of conversation
    existence - understanding: interchangeability of terms
    cosmo-anthropo-theo-logical complementarity of interpreting human identity
    cognizability of human identity in history
    Opis:
    The subject of interest in the article is the problem of human identity, in which there is a possibility of discovering a postulate of complementarity of “existence” and “understanding”. Hermeneutic interpretation of that complementarity is confronted by the question whether it is possible to understand human identity in its historical existence. Philosophical hermeneutics, being conscious of how complex the process to find the answer might be, points out the indispensability of the “CONVERSATION” category. Conversation is not only a “tool” defining human existence but also its essence. Searching for conversations (cosmological, anthropological, theological) in the complementarity of pluralism, a human being receives a certain information, while existing in the structure of a hermeneutic cycle (a part - a whole). The information includes a message that human identity, the cognizance of which are not fully embraced by spatial and temporal boundaries of history, is a historical promise and a task. Rationality of man's decision is expressed by a theological triad: I HOPE that what I BELIEVE in I realize by LOVE.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2013, 5; 69-95
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Structure de l’être dans La Somme contra Gentiles. Essai de reflexion sur l’article de Professeur Artur Andrzejuk Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Annuaire Thomiste N° 6 (2017)
    Structure of Being in Summa contra Gentiles. An Attempt of Reflection on the Artur Andrzejuk’s text Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Thomistic Yearbook N° 6 (2017).
    Struktura bytu w Summa contra Gentiles. Próba refleksji nad artykułem Profesora Artura Andrzejuka Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Annuaire Thomiste» N° 6 (2017)
    Autorzy:
    Moscicki, Nicolas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078862.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    elementy i mieszanki elementów
    jestestwa kosmologiczne
    kategorie [substancja i przypadłości]
    stwarzanie [creatio ex nihilo]
    realne złożenie-różnica [akt-możność: istnienie-istota, forma-materia, pierwsza przyczyna i materia pierwsza]
    relacja-zależność rozum-wiara [filozofia-teologia, filozofia chrześcijańska]
    Elements & mixtures of elements
    Cosmological entities
    Categories [substance & accidents]
    Creation [creatio ex nihilo]
    Real composition-difference [act-puissance: existence-essence, form-matter, first cause and first matter]
    Relation-dependence reason-faith [philosophy-theology, Christian philosophy]
    Opis:
    Ten tekst to moja pierwsza reakcja na artykuł Profesora Artura Andrzejuka Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, opublikowany w „Roczniku Tomistycznym / Annuaire Thomiste” N° 6 (2017). Cel, który mi tu przyświecał. – Jeżeli jest krytyczny, to bynajmniej nie w sensie grecko-obiegowym „polemos / polemiki” (pozytywno-negatywnej, zaangażowanej-rewandykującej… oceny) lecz jedynie w sensie grecko-kantowskim „krinein / (z)różnicowania” (neutralnej--bezstronnej-wyodrebniąjącej… identyfikacji)! – Chodzi tu o precyzyjne wskazanie aspektów Tomaszowej doktryny bytu, które są w tym artykule tematycznie przedstawione i, o usytuowanie ich w ramach tej doktryny jako całości (tzn. w jej stanie sfinalizowanym-ostatecznym, w momencie śmierci Świetego Tomasza). - Oczywiście, tylko na tyle, na ile, skądinąd, ja sam jestem w stanie te doktrynalna całość zrozumieć-przedstawić… Przy okazji (tytułem wyjściowej wskazówki) nie jestem tomistą ortodoksyjnym- wojującym... - Moje zaintersowanie doktryną Tomaszową-Tomistyczną jest tu czysto tekstowe-historyczne. Nie to, co o tej doktrynie myślę, co mógłbym - za nią, czy też, przeciw niej - ewentualnie powiedzieć jest tu istotne! - Nie, jedynie sama zgodność opracowania - z duchem, z literą… doktryny Tomaszowej, która jest tego opracowania przedmiotem! Niniejszy tekst, ma zatem - expressis verbis - jedynie dwa cele: * Z zewnątrz, zlokalizować-usytuować prezentacje Profesora Andrzejuka w ramach Tomaszowej doktryny bytu jako takiej (w jej ostatecznym zakresie, formie i treści…) … , * Od wewnątrz, zdecydować czy - w explicite zamierzonym zakresie prezentacji (w zakresie - „zegzystencjonalizowanej substancji drugiej”) - opracowanie Profesora Andrzejuka jest adekwatne- -kompletne?! I tu dwa pytania: * Co do celu pierwszego. – Czy (gdyż nie zapomniawszy żadnego sine qua non tematu Tomaszowej metafizyki) moja lokalizacja prezentacji Profesora Andrzejuka się powiodła? * Co do celu drugiego. - Czy wszystkie aspekty Tomaszowej doktryny bytu, w zakresie prezentacji profesora Andrzejuka (takie jak „jestestwa kosmologiczne”, „elementy” i „mieszanki elementów” - zostały w niej adekwatnie-wyczerpująco (tu mam pewne wątpliwości) potraktowane?
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 405-420
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pojęciu Boga. Po lekturze Feuerbacha
    Autorzy:
    Chwedeńczuk, Bohdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098237.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    absolutne pojęcie Boga
    anachroniczny spór
    argument bolzanowski
    Bóg Abrahama
    Bóg filozofów
    Bóg mistyka
    Bóg sam
    Bóg z tezy teizmu
    dualizm fizyki i metafizyki
    dualizm możliwości
    dualizm nieskonstruowania i niekonstruowalności (pojęcia)
    iluzja oczekiwania (na absolutne pojęcie Boga)
    konieczność nieprzyrodnicza
    konieczność przyrodnicza
    metaparuzja
    pochodzenie przedstawień religijnych
    pogląd Feuerbacha jako teoria
    pojęcie Boga
    pojęcie samo w sobie (wg Bolzana)
    przygodność
    religijny pogląd na religię
    rozsądne idee antynaturalizmu
    tabu jako ośrodek religii
    teologia jako antropologia
    twierdzenie o jedyności
    twierdzenie o jedyności koniecznej
    uprzedniość pytania o sens – następczość pytania o istnienie
    właściwości człowieka jako właściwości boskie
    zależność przyczynowa między genealogią a semantyką religii
    znaczenie wyrażeń religijnych
    Opis:
    Stanowisko Feuerbacha nazywam antropomorfizmem co do pojęcia Boga, krócej – antropomorfizmem teologicznym. Uznaję je za teorię, i akceptuję. Teza główna tej teorii głosi (w sformułowaniu semantycznym): w każdej deskrypcji „Bóg” (takiej, że jej skrótem jest nazwa „Bóg”) występują wyłącznie wyrażenia dotyczące człowieka. W języku mentalistycznym natomiast (endemicznym Feuerbachowi): nie ma w pojęciu Boga niczego, co wykraczałoby treściowo poza pojęcia dotyczące człowieka. Antropomorfizm Feuerbacha ma wersję słabą oraz wersję mocną. Słaba – pojęcie Boga ma faktycznie feuerbachowską charakterystykę. Mocna – feuerbachowska charakterystyka pojęcia Boga jest konieczna na sposób konieczności przyrodniczej. Wersje te można zespolić, korzystając z dictum znalezionego dla opisu analogicznej sytuacji – ignoramus et ignorabimus. Antropomorfizm Feuerbacha konfrontuję z najmocniejszym argumentem, jaki potrafię sobie wyobrazić – z argumentem wymierzonym w naturalizm, rezerwuar przesłanek Feuerbacha. Argument ten dozbrajam obiecującą ontologią pojęć, zaczerpniętą od Bernarda Bolzano. Pokazuję na koniec, że maszyneria ta nie pracuje, a (niefeuerbachowskie) absolutne pojęcie Boga jest (uwaga: zależność o kontrintuicyjnym przebiegu!) niekonstruowalne, bo nieskonstruowane. W tym położeniu, mając antropomorfizm teologiczny za hipotezę przyrodniczą, czekam cierpliwie (zgodnie skądinąd z postulatem Stratona) na jej obalenie.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 1; 7-23
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-80 z 80

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies