Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Analiza frakcji bialkowych surowicy zdrowych prosiat w okresie neonatalnym
Serum fraction analysis of healthy piglets in the neonatal period

Autorzy:

Fijalkowski, K
Furowicz, A.
Czernomysy-Furowicz, D.
Silecka, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/45118.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie

Tematy:

prosieta
okres neonatalny
zwierzeta zdrowe
surowica krwi
bialko calkowite
frakcje bialkowe
albuminy
globuliny
frakcja alfa1-globulinowa
frakcja alfa2-globulinowa
frakcja beta1-globulinowa
frakcja beta2-globulinowa
frakcja gamma-globulinowa
albumin
blood plasma
globulin
healthy animal
neonatal period
piglet
protein fraction
total protein

Źródło:

Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica; 2008, 07, 2; 3-10
1644-0714

Pojawia się w:

Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Kryteria zdrowotne pobierania próbek aerozoli w środowisku pracy
Health criteria for size-selective aerosol sampling in the working environment

Autorzy:

Więcek, E

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/137914.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Centralny Instytut Ochrony Pracy

Tematy:

pobieranie frakcji wymiarowych aerozoli
pył całkowity
frakcja wdychalna
frakcja torakalna
frakcja respirabilna
frakcja PM10
aerosol size-selective sampling
total dust
inhalable fraction
thoracic fraction
respirable fraction
PM10 fraction

Opis:

W artykule przedstawiono niektóre problemy związane z pobieraniem próbek aerozoli w celu oceny ryzyka zdrowotnego w środowisku pracy i zgodności przyjętych wielkości z wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS). Dla pyłów powodujących krzemicę i inne pylice płuc największe znaczenie ma frakcja deponowana w obszarze wymiany gazowej płuc. Dokonano przeglądu standardów i kryteriów dla pyłu respirabilnego przyjętych przez: BMRC (British Medical Research Council), Międzynarodową Konferencję w Johan-nesburgu), AEC (Atomic Energy Commission) i ACGIH (American Conference of Governmental Industrial Hygienists). Dla cząstek deponowanych w obrębie głowy i w obszarze tchawiczo-oskrzelowym przedyskutowano definicje frakcji wymiarowych Komitetu Technicznego 146- ISO, Grupy ACGIH-ASP (Air Sampling Procedures) i U.S. EPA (Environmental Protection Agency). W celu ustalania wartości NDS dla aerozoli w Polsce zalecono zmodyfikowane przez Soderholma kryteria ich pobierania dla następujących frakcji wymiarowych: wdychalnej, torakalnej i respirabilnej.
This paper presents some problems associated with aerosol sampling in the working environment in the context of evaluating health risk and compliance with MAC (Maximum Admissible Concentrations). For silicosis and other pneumoconiosis-producing dusts, the fraction deposited in gas-exchange region of the lung is the most interesting one. This paper discusses standards and criteria for respirable dust of BMRC (British Medical Research Council), the Johannesburg International Conference on Pneumoconiosis, AEC (Atomic Energy Commission) and ACGIH (American Conference of Governmental Industrial Hygienists). For particles that are deposited in the head and tracheobronchial regions, definitions of size fractions of the ISO Technical Committee146, ACGIH ASP (Air Sampling Procedures) Committee and U.S. EPA (Environmental Protection Agency) are discussed. Modified by Soderholm particle size-selective sampling criteria for inhalable particulate mass, thoratic particulate mass and respirable particulate mass fractions are recommended for establishing MAC in Poland.

Źródło:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 2 (68); 5-21
1231-868X

Pojawia się w:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Determination of emission of iron oxides from the welding process on the basis of mathematical models
Określenie na podstawie modeli emisji tlenków żelaza powstałych w procesie spawania

Autorzy:

Pikulik, Karolina Weronika
Mikołajczyk, Jarosław Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1819234.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich

Tematy:

dym spawalniczy
frakcja respirabilna
frakcja wdychana
tlenek żelaza
welding smoke
respirable fraction
inhalable fraction
iron oxide

Opis:

Oxygen in metals is most often present in the form of oxides, including: FeO, Fe2O3, Fe3O4. The complexity of the welding process means that oxygen compounds can enter both the liquid metal and the atmosphere, causing negative effects. A welder is exposed to harmful emission of oxides entering the human body through the respiratory system or pores in the skin. The essence of the problem is so serious that standards for air purity and determination of amount of oxides at workplaces have been introduced. The article presents the results of research on the influence of the welding current intensity on the emission of air pollutants (in particular the emission of iron oxides) of the inhalable and respirable fractions. The bench tests were carried out on the basis of the applicable standards for air quality at welding stations. Based on the test results, on the basis of the R program, mathematical models of the emission of iron oxides generated during the welding process were developed. It was observed that with the increase of the welding current, the average value of the emission of iron oxides - both the inhalable and respirable fractions - increases. For both fractions, it was also noted that the model values are closer to the values measured in the model No. 1.
Tlen w metalach występuje najczęściej w postaci tlenków, m. in.: FeO, Fe2O3,Fe3O4. Złożoność procesu spawania powoduje, że związki tlenu mogą dostawać się zarówno do ciekłego metalu, jak i do atmosfery, wywołując negatywne skutki. Spawacz narażony jest na szkodliwą emisję tlenków dostających się do organizmu ludzkiego, poprzez układ oddechowy, czy pory w skórze. Istota problemu jest na tyle poważna, że wprowadzono normy dotyczące czystości powietrza oraz oznaczania ilości tlenków na stanowiskach pracy. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu natężenia prądu spawania na emisję zanieczyszczeń powietrza - w szczególności emisję tlenków żelaza - frakcji wdychanej i respirabilnej. Badania stanowiskowe wykonano w oparciu o obowiązujące normy dotyczące jakości powietrza na stanowiskach spawalniczych. Na podstawie wyników badań, w oparciu o program R, opracowano modele matematyczne emisji tlenków żelaza powstałych w czasie procesu spawania. Zaobserwowano, że wraz ze zwiększeniem prądu spawania wzrasta średnia wartość emisji tlenków żelaza - obydwu frakcji wdychanej i respirabilnej. Dla obydwu frakcji zanotowano także, że wartości modelowe są bliższe wartościom zmierzonym w modelu nr 1.

Źródło:

Welding Technology Review; 2021, 93, 2; 35--42
0033-2364
2449-7959

Pojawia się w:

Welding Technology Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Metody badania pylistości nanomateriałów
Dustiness test methods for nanomaterials

Autorzy:

Jankowska, E.
Sobiech, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/137447.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Centralny Instytut Ochrony Pracy

Tematy:

pylistość
materiały
nanomateriały
frakcja wdychalna
frakcja torakalna
frakcja respirabilna
kategoryzacja pylistości
dustiness
materials
nanomaterials
inhalable fraction
thoracic fraction
respirable fraction
dustiness classification

Opis:

W artykule przedstawiono zagadnienia związane ze standardowymi i alternatywnymi metodami badania pylistości materiałów w odniesieniu do ich frakcji wymiarowych (wdychalnej, torakalnej i respirabilnej), zgodnie z wytycznymi zawartymi w normie EN 15051:2006 (PN-EN 15051:2006)2. Podano zasady kategoryzacji pylistości materiałów określonych standardowymi lub alternatywnymi metodami. Omówiono także działania zmierzające do opracowania metod badania pylistości nanomateriałów, które powinny obejmować zarówno badania związane z frakcjami wymiarowymi określonymi metodą grawimetryczną, jak również badania konieczne z uwagi na nanospecyfikę tych materiałów, a mianowicie określanie co najmniej stężenia liczbowego i rozkładu wymiarowego nanoobiektów.
This article presents issues associated with standard and alternative dustiness test methods for materials with reference to their size fractions (inhalable, thoracic and respirable) according to standard EN 15051: 2006 (PN-EN 15051: 2006). It discusses the principles of classifying the dustiness of materials determined with the standard or alternative methods. The article also discusses developing methods for testing dustiness for nanomaterials, which should embrace both investigations associated with size fractions determined with the gravimetric method and necessary due to the nanospecificity of those materials, i.e., at least determining the number concentration and the size distribution of the nano-objects.

Źródło:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 1 (75); 7-20
1231-868X

Pojawia się w:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Oznaczanie frakcji wymiarowych aerozolu w świetle nowych definicji. Cz. I, Przyrządy do pobierania próbek frakcji wymiarowych aerozolu zawierającego metale i ich związki
Determining size fractions of an aerosol in view of new definitions. Part. 1, Instruments for size selective sampling of an aerosol

Autorzy:

Surgiewicz, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/137512.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Centralny Instytut Ochrony Pracy

Tematy:

frakcje aerozoli
frakcja wdychalna
frakcja respirabilna
frakcja torakalna
metale
związki metali
metoda analityczna
narażenie zawodowe
aerosol fraction
inhalable fraction
metals
metal compounds
analytical method
occupational exposure

Opis:

Projekt rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej wprowadza nowe definicje frakcji aerozoli (wdychalnej, torakalnej i respirabilnej) w odniesieniu do wartości najwyższych do puszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środo- wisku pracy. W artykule przedstawiono możliwości pomiarowe poszczególnych frakcji aero zolu metali i ich związków, z wykorzystaniem dostępnej na rynku aparatury do pobierania próbek powietrza, która umożliwi ocenę narażenia. Publikacja opracowana na podstawie badań zrealizowanych w latach 2011-2012 w ramach działalności statutowej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy — Państwowego Instytutu Badawczego, sfinansowanych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
A proposal for a regulation of the Minister of Labour and Social Policy introduces new definitions of aerosols (inhalable fraction, thoracic and respirable fraction) in relation to the value of the maximum concentrations of harmful chemical and dust factors in the workplace. The article shows the measurement possibilities of individual aerosol fraction of metals and their compounds, using commercially available equipment for air sampling, equipment that will enable the assessment of exposure. It presents current issues related to the definitions of aero sol fractions and measurement capabilities using commercially available equipment for personal dosimetry. The article presents aerosol fraction separators and their basic parameters and the parameters aspirators on the market. A wide range of equipment indicates the great potential of using it to determine the aerosol fraction of metals and their compounds.

Źródło:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 4 (78); 5-32
1231-868X

Pojawia się w:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Pionierzy terroryzmu europejskiego: Frakcja Czerwonej Armii
Frakcja Czerwonej Armii.

Autorzy:

Maniszewska, Katarzyna (1978- ).

Współwytwórcy:

Aleksandrowicz, Tomasz Romuald. Recenzja
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego "Apeiron" (Kraków). pbl

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Kraków : Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego "Apeiron"

Tematy:

Frakcja Czerwonej Armii
Terroryzm

Opis:

Bibliogr. s. 175-192.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Książka

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Frakcje ChZT w ściekach komunalnych o dużym udziale ścieków z przemysłu spożywczego
COD fractions in municipal wastewater with significant share of wastewater from food-processing industry

Autorzy:

Struk-Sokołowska, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1819688.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

ścieki komunalne
ścieki przemysłowe
przemysł spożywczy
frakcja ChZT
municipal sewage
industrial wastewater
food industry
COD frakcja

Opis:

Ze względu na coraz bardziej restrykcyjne wymagania dotyczące jakości oczyszczanych ścieków, zachodzi potrzeba intensyfikacji procesów ich oczyszczania. W związku z tym należy ocenić, w jakim stopniu zanieczyszczenia zawarte w ściekach ulegają przemianom, w wyniku poszczególnych etapów mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków. Procesy biologicznego usuwania związków azotu ze ścieków wymagają obecności związków węgla organicznego w postaci biodegradowalnej lub łatwo hydrolizującej, dlatego tak ważne jest poznanie form, w jakich występują te związki. Wyznaczenie frakcji ChZT i ich zmian, obrazuje udział poszczególnych form substancji organicznej w ściekach i pozwala na ocenę ich podatności na oczyszczanie biologiczne, wskazując dodatkowo zanieczyszczenia trudnorozkładalne, zmniejszające efektywność biologicznego oczyszczania ścieków. Dodatkowo podział ogólnego ChZT na frakcje, charakterystyczne dla ścieków dopływających do oczyszczalni, stanowi znaczące osiągnięcie w modelowaniu systemów usuwania związków biogennych i pozwala obliczyć udział poszczególnych form azotu organicznego w ściekach [1]. Celem badań było wyznaczenie frakcji ChZT w surowych ściekach komunalnych z dużym udziałem ścieków z przemysłu spożywczego oraz w ściekach po kolejnych etapach ich mechaniczno-biologicznego oczyszczania.
Processes of biological removal of nitrogen from wastewater requires the presence of organic carbon compounds in the biodegradable or easily hydrolysing form, so it's important to know the forms in which these compounds occur. Determination of COD fractions and their changes, shows the share of individual forms of organic matter in wastewater and allows assessment of their susceptibility to biological treatment, indicating additional pollution hardly degradable, reducing the efficiency of biological wastewater treatment. In addition, the division of total COD into fractions, characteristic of wastewater flowing into wastewater treatment plant, represents a significant achievement in modeling of removal of biogenic compounds systems and allows to calculate the share of individual forms of organic nitrogen in wastewater [1]. The aim of the paper was to determine COD fractions and their variability in municipal wastewater in mechanical-biological wastewater treatment plant (WWTP) in Sokółka. Assessments were carried out in samples of following types of wastewater: raw (A), after mechanical treatment (B), from individual stages of SBR cycle (C), (D), (E), (F) and treated (G). The study was conducted in 2009, in June, July, August and September. In each month wastewater samples were taken four times, and summarized in Table 2 and 3 values of COD, BOD5 and TOC are averages of the results. Metodyka wyznaczania frakcji ChZT w ściekach została opracowana na podstawie wytycznych ATV-131 [13]. Methodology for determination of COD fractions in wastewater was developed on the basis of ATV-131 guidelines [13]. The following COD fractions were determined in wastewater: dissolved easily biodegradable Ss, dissolved non-biodegradable SI, suspended slowly degradable Xs and suspensionded non-biodegradable XI. About 70% of total COD in the raw wastewater inflowing to the wastewater treatment plant in Sokółka were fractions biologically degradable: suspended XS and dissolved SS . Percentage share of dissolved and suspended biodegradable and nonbiodegradable fractions in municipal wastewater with significant share of wastewater from food-processing industry obtained during research is different from data in literature.

Źródło:

Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 805-819
1506-218X

Pojawia się w:

Rocznik Ochrona Środowiska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Katowickie Forum Partyjne
The Katowice Party Forum

Autorzy:

Kazimierski, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478233.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

forum partyjne, kontrrewolucja, frakcja, Andrzej Żabiński,
Wsiewołod Wołczew

Opis:

In spring of 1981, conservative forces within the Polish United Workers’ Party  (PUWP) sprang to life, articulating a necessity to strengthen the Party ideologically and to engage into a decisive struggle against “Solidarity” Trade Union. One  of the main representatives of the conservative fraction was the Katowice Party  Forum (KPF). The founding meeting of the Katowice Party Forum was held on  15 May 1981. The Forum was established at the Katowice Regional Committee  of the PUWP under a patronage of its first secretary, Andrzej Żabiński. In the first  stage of its activities, the Forum consisted of over 100 people who were mostly  activists of the Polish United Workers’ Party from the Katowice Region,  functional activists of the industry trade unions and officers of the Citizens’ Militia (MO)  and Secret Police (SB). The executive body of the Katowice Party Forum was the  Programming Council consisting of highly positioned functionaries of central and  regional echelons of the PUWP. The Council was chaired by a member of the  Politburo of the PUWP Central Committee, Gerard Gabryś and a Marxist ideologist,  Wsiewołod Wołczew. The main objective identified  by the Forum activists was  a struggle for keeping the socialist system intact and maintaining the ideological  line of the communist party. First of all, the KPF members underlined a critical  diagnosis of the Party condition, for which they blamed the PUWP Management.  As particularly dangerous, the Forum regarded the functioning of linear structures  of reformative, grass-roots, internal movement described as revisionist and  right-wing. The Forum accused the members of that movement of the will to transform

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2013, 2(22); 209-232
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Zastosowanie echokardiografii w onkologii – uwagi praktyczne
Application of echocardiography in oncology – practical remarks

Autorzy:

Mańczak, Rafał
Szmit, Sebastian
Torbicki, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1066221.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Medical Education

Tematy:

chemioterapia
echokardiografia
frakcja wyrzutowa
kardiotoksyczność
nowotwory serca
onkologia

Opis:

The paper presents the contemporary use of echocardiography in diagnosis of primary and metastatic tumors of the heart as well as in assessment of cardiovascular risk related to medical and interventional oncological therapy. Authors described the role of echocardiography in qualification for pericardiocentesis, cancer surgery and chemotherapy. The accuracy of echocardiography in evaluation of cardiac function was discussed in the context of recognizing cardiotoxicity of anticancer therapy. The historical and current definitions of iatrogenic myocardial damage and dysfunction were summarized. Finally, key recommendations derived from polish and foreign clinical guidelines for the use of echocardiography in patients with cancer were presented.
Artykuł przedstawia współczesne zastosowanie echokardiografii w wykrywaniu pierwotnych i przerzutowych nowotworów serca oraz w ocenie ryzyka sercowo-naczyniowego związanego z farmakologicznym i zabiegowym leczeniem nowotworów. Omówiono w nim rolę echokardiografii w kwalifikacji do perikardiocentezy, onkologicznych zabiegów operacyjnych oraz chemioterapii. Krytycznie przedstawiono dokładność echokardiograficznej oceny funkcji mięśnia sercowego w kontekście rozpoznawania kardiotoksyczności leczenia przeciwnowotworowego. Zestawiono historyczne i obowiązujące definicje jatrogennej dysfunkcji skurczowej serca. Przedstawiono obecnie obowiązujące polskie i zagraniczne rekomendacje dotyczące zastosowań echokardiografii u chorych z nowotworami.

Źródło:

OncoReview; 2012, 2, 3; 183-192
2450-6125

Pojawia się w:

OncoReview

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Łaska dla bezlitosnych ?

Autorzy:

Gujer, Eric.

Powiązania:

Forum 2007, nr 9, s. 9-11

Data publikacji:

2007

Tematy:

Frakcja Czerwonej Armii
Organizacje terrorystyczne Niemcy 1977 r.

Opis:

Fot.; Tł. art. zamieszcz. w "Neue Zürcher Zeitung". --- 2007, 3 II.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Wpływ właściwości związków organicznych na efektywność procesów uzdatniania wody - podstawy teoretyczne
Effect of organic compounds on the efficiency of water treatment processes – theoretical basics

Autorzy:

Pietrzyk, A.
Papciak, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/105321.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza

Tematy:

naturalna materia organiczna
frakcja hydrofilowa
frakcja hydrofobowa
uzdatnianie wody
natural organic matter
hydrophilic fraction
hydrophobic fraction
water treatment

Opis:

Naturalną materię organiczną (NOM) można określić jako mieszaninę złożonych związków organicznych, które powszechnie występują w wodach powierzchniowych i podziemnych. Wysoka zawartość NOM w ujmowanych wodach przyczynia się m.in. do pogorszenia właściwości organoleptycznych wody, zmniejsza efektywność jednostkowych procesów uzdatniania, a także jest przyczyną powstawania ubocznych produktów utleniania i dezynfekcji (UPU/D), wykazujących właściwości kancerogenne i mutagenne. Skuteczna eliminacja NOM stanowi obecnie jeden z głównych problemów występujących na stacjach uzdatniania wody. W niniejszym artykule dokonano szczegółowej charakterystyki substancji organicznych, z uwzględnieniem rozdziału składników NOM na frakcje hydrofobowe (głównie wysokocząsteczkowe substancje humusowe) oraz frakcje hydrofilowe (związki niehumusowe). Rozdział substancji organicznych jest istotnym zagadnieniem, któremu obecnie poświęca się coraz więcej uwagi. Jedną z powszechnie stosowanych metod pozwalającą określić zawartość frakcji hydrofobowych i hydrofilowych jest metoda frakcjonowania z zastosowaniem żywic jonowymiennych. Rozdzielanie składników NOM stosuje się głównie w badaniach dotyczących określenia możliwości powstawania UPU/D, gdyż każda z wymienianych frakcji wykazuje odmienny stopień reaktywności ze środkami chemicznymi. W artykule oceniono wpływ właściwości związków organicznych na efektywność procesów technologicznych stosowanych w uzdatnianiu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stosowane technologie wykazują zróżnicowaną skuteczność w usuwaniu NOM, dlatego też przy wyborze odpowiedniej metody coraz większą uwagę powinno zwracać się m.in. na właściwości substancji organicznych zawartych w ujmowanych wodach.
Natural organic matter (NOM) can be defined as a mixture of complex organic compounds that are commonly found in surface water and groundwater. The high content of NOM in captured water contributes to reduce the organoleptic properties of water, reduce the efficiency of individual treatment processes, and to cause the formation of oxidation and disinfection byproducts (O/DBPs) with carcinogenic and mutagenic properties. Efficient NOM elimination is one of the major problems of water treatment plants. In this article, a detailed description of organic substances has been made, taking into account the separation of NOM components into hydrophobic fractions (mainly high molecular weight humic substances) and hydrophilic fractions (non-humic compounds). The separation of organic substances is an important issue that is becoming more and more attention nowadays. One of the commonly used methods to determine the hydrophobic and hydrophilic fraction is the fractionation method using ion exchange resins. Separation of NOM components is mainly used in the determination of the potential O/DBPs formation, since each of the fractions listed exhibits a different degree of reactivity with chemical agents. In this article the influence of the properties of organic compounds on the efficiency of technological processes used in the treatment of water intended for human consumption has been evaluated. Applied technologies have differentiated efficacy in removal NOM. Therefore, when choosing the right method, attention should be paid to inter alia, on the properties of organic substances contained in the captured water.

Źródło:

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 4/II; 107-120
2300-5130
2300-8903

Pojawia się w:

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Zmiany we frakcji olejowej majonezów pochodzących z obrotu detalicznego
Peremeny zhirovoi frakszii maionezov nahodjaszihsja v roznicnoi torgovli
The changes in the oil fraction of ma yonnaise found in the grocery trade

Autorzy:

Wartenberg, L.
Trebusiewicz, B.
Chrzastowski, L.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/875445.pdf

Data publikacji:

1970

Wydawca:

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny

Tematy:

obrot detaliczny
majonezy
frakcja olejowa
pochodzenie
zmiany
badania naukowe

Źródło:

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1970, 21, 4
0035-7715

Pojawia się w:

Roczniki Państwowego Zakładu Higieny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Wpływ ergotioneiny na aktywność dehydrogenezy glukozo-6-fosforanowej erytrocytów ludzkich
Wlijanie ehrgotionenina na aktivnost gljukozo-6-fosfat degidrogenaza chelovecheskikh ehritrocitov
The effect of ergothioneine on the activity of glucose-6-dehydrogenase in human erythrocytes

Autorzy:

Sawiniec, Z.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2189400.pdf

Data publikacji:

1974

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej

Tematy:

zawartosc ergotioneiny
dehydrogenaza glukozo-6-fosforanu
erytrocyty
frakcja rozpuszczalna

Źródło:

Diagnostyka Laboratoryjna; 1974, 10, 4; 307-315
0867-4043

Pojawia się w:

Diagnostyka Laboratoryjna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Mineralogia wybranych próbek z otoczenia meteorytów w rezerwacie „Meteoryt Morasko”
Mineralogy of samples from the vicinity of finds of meteorite Morasko

Autorzy:

Bartosz, Zofia
Muszyński, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1032990.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Meteorytowe

Tematy:

Morasko meteorite
frakcja magnetyczna
meteorites
meteoryt Morasko
mikrometeoryty

Źródło:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2013, 4; 131
2080-5497

Pojawia się w:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Jakość frakcji lipidowej w ciastkach zbożowych
Quality of the lipid fraction of cereal cakes

Autorzy:

Wirkowska, M.
Bryś, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/228391.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Tematy:

frakcja lipidowa
ciastka zbożowe
lipids in cereal cakes

Opis:

Celem pracy zaprezentowanej w artykule było zbadanie lipidów zawartych w różnych ciastkach zbożowych. Przebadano siedem rodzajów ciastek. Najwyższą stabilnością oksydatywną i najniższą liczbą nadtlenkową charakteryzują się ciastka z dodatkiem musli i suszonych owoców oraz ciastka owsiane z dodatkiem płatków kukurydzianych. We frakcji lipidowej tych ciastek zaobserwowano również najniższą zawartość wolnych kwasów tłuszczowych. Lipidy wyekstrahowane z ciastek wielozbożowych i biszkoptów charakteryzują się najbardziej korzystnym składem kwasów tłuszczowych z punktu widzenia żywieniowego w porównaniu do pozostałych ciastek.
The aim of this study was to examinate the lipids in cereal cakes. Seven kinds of cakes was investigated. The highest oxidative stability and the lowest peroxide value were in cakes with muesli and dried fruits and oat cake with corn flakes. In the same cakes we observed the lowest free fatty acids content. The lipids from cakes with several kinds of cereals and biscuits have the best fatty acids content from nutritional point of view to compare with another ones.

Źródło:

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2009, 2; 69-71
0867-793X
2719-3691

Pojawia się w:

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Rewolta po niemiecku

Autorzy:

Jendroszczyk, Piotr.

Powiązania:

Rzeczpospolita 2006, nr 148. Dod. "Świat: zderzenia, wyzwania, zagrożenia" nr 8, s. 13

Data publikacji:

2006

Tematy:

Frakcja Czerwonej Armii
Organizacje terrorystyczne Niemcy (Republika Federalna)

Opis:

Fot.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

RAF - powstanie i działalność terrorystyczna

Autorzy:

Parol, Grzegorz.

Powiązania:

Przegląd Żandarmerii 2011, nr 3, s. 8-15

Data publikacji:

2011

Tematy:

Frakcja Czerwonej Armii
Organizacje terrorystyczne Niemcy (Republika Federalna)

Opis:

Fot.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Zasoby drobnej frakcji martwego drewna leżącego w różnowiekowych drzewostanach sosnowych na gruntach porolnych
The amounts of fine woody debris (FWD) in Scots pine stands planted on post-agricultural lands

Autorzy:

Woziwoda, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/882334.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie

Tematy:

lesnictwo
grunty porolne
drzewostany gospodarcze
drzewostany sosnowe
biomasa
drewno martwe lezace
frakcja zdrewniala sciolki
frakcja drobna
zasoby biomasy
regeneracja siedliska

Źródło:

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2014, 16, 4[41]
1509-1414

Pojawia się w:

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Międzynarodowi terroryści w PRL : historia niewymuszonej współpracy

Autorzy:

Gasztold-Seń, Przemysław (1985- ).

Powiązania:

Pamięć i Sprawiedliwość 2013, nr 1, s. 275-315

Data publikacji:

2013

Tematy:

Carlos (1949- )
Bracia Muzułmanie
Frakcja Czerwonej Armii
Terroryzm

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Ocena narażenia zawodowego na pyły drewna pracowników przemysłu meblarskiego w Polsce
Assessment of occupational exposure to wood dust in the Polish furniture industry

Autorzy:

Szewczyńska, Małgorzata
Pośniak, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2164217.pdf

Data publikacji:

2017-02-28

Wydawca:

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi

Tematy:

ocena narażenia zawodowego
przemysł meblarski
pyły drewna
frakcja wdychalna
frakcja respirabilna
czynniki chemiczne
exposure assessment
furniture industry
wood dust
inhalable fraction
Respirable Fraction
chemical agents

Opis:

Wstęp Narażenie zawodowe na pyły drewna może powodować szkodliwe następstwa zdrowotne. Przede wszystkim stanowią one zagrożenie dla zdrowia pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu drzewnego. Ocena szkodliwego oddziaływania pyłów drewna, jak również interpretacja wyników pomiarów stężeń prowadzonych w celu oceny narażenia zawodowego, jest bardzo trudnym i skomplikowanym zadaniem. Problemy te wynikają z możliwości występowania w powietrzu na stanowiskach pracy pyłów drewna pochodzących z kilkudziesięciu gatunków drzew należących do 2 gromad – nagonasiennych (drzewa iglaste) i okrytonasiennych (drzewa liściaste), a także różniących się składem chemicznym i gęstością (twardością). Materiał i metody Pył całkowity i frakcję respirabilną na stanowiskach pracy w zakładach przemysłu meblowego oznaczano metodą filtracyjno-wagową, zgodnie z normami PN-Z-04030-05:1991 i PN-Z-04030-06:1991. Próbki powietrza do badań pobierano, stosując zasady dozymetrii indywidualnej. Wyniki Stężenia pyłu całkowitego wynosiły 0,84–13,92 mg/m³, a stężenia frakcji wdychalnej, uzyskane po przeliczeniu pyłu całkowitego po zastosowaniu współczynnika 1,59, 1,34–22,13 mg/m³. Stężenia frakcji respirabilnej wynosiły 0,38–4,04 mg/m³, co stanowi średnio ok. 25% frakcji wdychalnej. Najwyższe stężenia obydwu frakcji pyłu drewna występowało na stanowiskach szlifowania, a najniższe podczas frezowania materiałów stosowanych do produkcji mebli. Wnioski Wyniki pomiarów stężeń pyłów drewna mieszanego w zakładach produkujących meble wskazują, że udział frakcji respirabilnej we frakcji wdychalnej tych pyłów jest znaczny. Z uwagi na ustalenie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) dla frakcji wdychalnej pyłów drewna konieczne jest zastąpienie dotychczas stosowanych próbników do oznaczania pyłu całkowitego próbnikami, które zapewnią ilościowe wyodrębnienie frakcji wdychalnej pyłów drewna zgodnie z konwencją tej frakcji określoną w normie PN-EN 481:1998. Med. Pr. 2017;68(1):45–60
Background Occupational exposure to wood dust can be responsible for many different harmful health effects, especially in workers employed in the wood industry. The assessment of wood dust adverse effects to humans, as well as the interpretation of its concentration measurements carried out to assess potential occupational exposure are very difficult. First of all, it is due to possible occurrence of different kind of wood dust in the workplace air, namely wood dust from dozens of species of trees belonging to 2 kinds of botanical gymnosperms and angiosperms, as well as to its different chemical composition. Material and Methods Total dust and respirable wood dust in the workplace air in the furniture industry was determined using the filtration-gravimetric method in accordance with Polish Standards PN-Z-04030-05:1991 and PN-Z-04030-06:1991. Air samples were collected based on the principles of individual dosimetry. Results Total dust concentrations were 0.84–13.92 mg/m³ and inhalable fraction concentrations, obtained after the conversion of total dust by applying a conversion factor of 1.59, were 1.34–22.13 mg/m³. Respirable fraction concentrations were 0.38–4.04 mg/m³, which makes approx. 25% of the inhalable fraction on average. The highest concentrations occurred in grinding and the lowest during milling processes of materials used in the manufacture of furniture. Conclusions The results indicate that the share of respirable fraction in the inhalable fraction of wood dust is considerable. Due to the determination of the threshold limit value (TLV) for the inhalable fraction of wood dust, it is necessary to replace the previously used samplers for total dust with samplers that provide quantitative separation of wood dust inhalable fractions in accordance with the convention of this fraction as defined in PN-EN 481:1998. Med Pr 2017;68(1):45–60

Źródło:

Medycyna Pracy; 2017, 68, 1; 45-60
0465-5893
2353-1339

Pojawia się w:

Medycyna Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Preliminary study on processing pig manure with the filtration method and the possibility of applying the post-filtration sediment as a potential fertilising agent
Wstępne badania nad przeróbką gnojowicy świńskiej z wykorzystaniem filtracji i możliwością zastosowania sedymentu jako nawozu

Autorzy:

Kowalski, Z.
Makara, A.
Matysek, D.
Marszałek, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/970962.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin

Tematy:

pig manure treatment
process parameter
filtration process
liquid fraction
solid fraction
przeróbka gnojowicy świńskiej
parametry procesu
proces filtracji
frakcja ciekła
frakcja stała

Opis:

Problems with storage and management of manure from pig farming on the one hand and possibility to use the manure as a renewable source of fertilizer components on the other hand encourage seeking new effective methods of manure management. For reduction of odor emission and costs of storage and transportation as well as for proper preparation of the manure for further treatment, the material has to be separated into solid and liquid fractions. Pig manure taken from one livestock farm in Poland was used in the experiment. The tests comprised mineralization of pig manure components with use of phosphoric and sulfuric acids, lime milk and super phosphate, heat treatment and subsequent filtration with use of pressure filter. Changing in the mineralization parameters of manure allowed obtaining after filtration sediment and filtrating with much diversified chemical and physical properties. In the after filtrate sediment N, P, K, Mg, Ca, K, C, H and dry mass content were analyzed. Phase composition of sediments was determined too. N content in the after filtrate sediment ranged from 0.79 to 1.56% and P content from 8.5 to 14.95%. Efficiency of the suspension filtration process varied within the range of 518–2627 kg/m2/h.
Problemy ze składowaniem i gospodarką obornika pochodzącego z hodowli świń z jednej strony i możliwość wykorzystania nawozu jako odnawialnego źródła składników nawozu z drugiej zachęca do poszukiwań nowych efektywnych metod zarządzania obornikiem. W celu redukcji emisji odoru i kosztów składowania i transportu jak również odpowiedniego przygotowania obornika do następnych obróbek materiał został podzielony na frakcje stałe i płynne. Obornik został pobrany z polskiego gospodarstwa rolnego zajmującego się hodowlą świń i został użyty w eksperymencie. Testy obejmowały mineralizację składników obornika przy użyciu kwasu fosforowego i siarkowego, mleka wapiennego oraz superfosfatu, obróbkę termiczną oraz późniejszą filtrację za pomocą filtra ciśnieniowego. Zmiany parametrów mineralizacji obornika pozwoliły otrzymać osad pofiltracyjny i filtrowanie z dużo bardziej zróżnicowanymi właściwościami chemicznymi i fizycznymi. W osadzie znajdowały się N, P, K, Mg, Ca, K, C, H oraz materia sucha, które zostały poddane analizie. Określono również skład fazowy osadów. Zawartość N w osadzie wynosił od 0,79 do 1,56% a zawartość P od 8,5 do 14,95%. Wydajność procesu filtracji wahała się w zakresie 518 – 2627 kg/m2/h.

Źródło:

Inżynieria Mineralna; 2013, R. 14, nr 2, 2; 69-74
1640-4920

Pojawia się w:

Inżynieria Mineralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Wpływ prądu spawania na emisję zanieczyszczeń powietrza
The influence of the welding current on the air pollution emissions

Autorzy:

Pikulik, Karolina Weronika
Mikołajczyk, Jarosław Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2055886.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB

Tematy:

welding process
air quality condition
inhaled fraction
respirable fraction
welding parameters
proces spawania
stan jakości powietrza
frakcja wdychana
frakcja respirabilna
parametry spawania

Opis:

W artykule przedstawiono analizę statystyczną wpływu prądu spawania na emisję zanieczyszczeń powietrza. Omówiono warunki badań oraz budowę stanowiska badawczego. Analizę statystyczną wykonano w oparciu o program R.
This paper presents a statistical analysis of the influence of the welding current on the air pollution emissions. It contains the presentation of test conditions and design of a test rig. Station tests was performed on the basis of binding standards with reference to the quality of air on welding stations. The statistical analysis was carried out on the basis of R software.

Źródło:

Postępy w Inżynierii Mechanicznej; 2019, nr 14(7); 33--46
2300-3383

Pojawia się w:

Postępy w Inżynierii Mechanicznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Synthesis of glue used for the purpose of sticking plastics on the base of Cyklopol process waste fraction

Autorzy:

Vogt, O.Z.
Vogt, E.L.
Charyasz, W.J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/779392.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie

Tematy:

Cyklopol
odpadowa frakcja alkoholowa
klej
waste alcohol fraction
glue for plastic

Opis:

The utilization of monohydric alcohols waste fraction from the Cyklopol process was studied. On the basis of this fraction the solvent, which mainly contains acetic acid esters, was synthesized. Tests of the application of the obtained solvent as a base of glue for plastics were carried out and it was found out that it could be used to stick PMMA together. In the case of PS, PET, PC or PVC slightly weaker sticking properties of this solvent also occurred. The glue joint characteristics in the case of PMMA were similar to those obtained for the glue joints that were made with the use of the commercially available glue used for this plastic. The additional advantage of our glue is its nice fruity smell. The obtained results enable us to establish the possibility of waste alcohol fraction management as a raw material for the production of glue for plastic. The esterification method proposed in the work can be a good way of management of waste alcohol fractions naturally occurring during cyclohexanone production.

Źródło:

Polish Journal of Chemical Technology; 2009, 11, 1; 55-60
1509-8117
1899-4741

Pojawia się w:

Polish Journal of Chemical Technology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Dobór szczepów Aspergillus niger do biosyntezy kwasu szczawiowego z trakcji glicerynowej
Selection of Aspergillus niger strains for oxalic acid biosynthesis from glycerin waste

Autorzy:

Musiał, I.
Rymowicz, W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2070457.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich

Tematy:

kwas szczawiowy
Aspergillus niger
frakcja glicerynowa
oxalic acid
glicerin waste

Opis:

Wszystkie badane szczepy A. niger były zdolne do produkcji kwasu szczawiowego z frakcji glicerynowej jako jedynego źródła węgla. Końcowe stężenie kwasu szczawiowego wahało się od 28,4 do 48,7 g dm3. Produktywność i wydajność biosyntezy kwasu szczawiowego zależała od użytego szczepu. Szczepem, który prowadził najbardziej efektywnie badany proces biosyntezy był szczep XP, który produkował tylko kwas szczawiowy.
All tested A. niger strains were able to utilize glicerin waste as the sole carbon source for oxalic acid production. A final oxalic acid concentration ranged from 28.4 to 48.7 g dm3. Oxalic acid productivity and yield were different depending on the strain used. A. niger XP which produced only oxalic acid was found to be the most suitable for oxalic acid production from glycerin waste.

Źródło:

Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2009, 3; 71-72
0368-0827

Pojawia się w:

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Fly ash – a valuable material for the circular economy
Popiół lotny – cenny materiał dla gospodarki o obiegu zamkniętym

Autorzy:

Strzałkowska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1849603.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Tematy:

microsphere
magnetic fraction
glass
unburned coal
mikrosfera
frakcja magnetyczna
szkliwo
niespalony węgiel

Opis:

Generation of coal-based electricity is always associated with the origination of large amount of combustion waste. The presented article is a review concerning the possibilities of innovative directions of management for one of the by-products of coal combustion: fly ash. The storage of these waste products is associated with their negative impact on the environment. This is why research has been undertaken worldwide on the implementation of the concept of a circular economy. This article includes the examination of basic physical, chemical, and mineralogical properties of the most valuable components of fly ash (microspheres, magnetic fraction, and glass). It contains the examination of methods of separating these components and indicates the prospective directions of their use, e.g. as light fillers for polymers, sorbents, catalysts, composite materials, light ceramics, lightweight concretes, thermal insulation materials, biomaterials, raw material for the synthesis of zeolites or geopolymers. The paper also presents the components of fly ash, which can be treated as an alternative source of valuable elements, including critical elements. Moreover, it points to the necessity of capturing flammable substances from combustion by-products in order to obtain raw material characterised by a high degree of purity. It has been demonstrated that this way of ash management can lead to high recycling rates and bring valuable materials back to the economy. Such actions fit perfectly into global efforts for sustainable development and the circular economy.
Wytwarzanie energii elektrycznej opartej na węglu wiąże się zawsze z powstawaniem dużej ilości odpadów paleniskowych. Prezentowany artykuł ma charakter przeglądowy i dotyczy możliwości innowacyjnych kierunków zagospodarowania jednego z ubocznych produktów spalania węgla – popiołu lotnego. Składowanie tych odpadów wiąże się z ich negatywnym oddziaływaniem na środowisko, dlatego na całym świecie podjęto badania nad wdrażaniem koncepcji gospodarki obiegu zamkniętego. W artykule omówiono podstawowe, istotne dla oceny przemysłowej właściwości fizyczne, chemiczne i mineralogiczne najbardziej cennych składników popiołów lotnych (mikrosfer, frakcji magnetycznej i szkliwa). Omówiono sposoby wydzielenia tych składników oraz wskazano na perspektywiczne kierunki ich zastosowania np. jako lekkich wypełniaczy polimerów, sorbentów, katalizatorów, materiałów kompozytowych, lekkiej ceramiki, betonów lekkich, materiałów termoizolacyjnych, biomateriałów, surowca do syntezy zeolitów czy geopolimerów. Wskazano składniki popiołów lotnych, które mogą być traktowane jako alternatywne źródło cennych pierwiastków, w tym pierwiastków krytycznych. W celu uzyskania surowca o wysokim stopniu czystości zwrócono uwagę na konieczność wychwycenia substancji palnych z ubocznych produktów spalania. Wykazano, że taki sposób gospodarowania popiołami może prowadzić do wysokich wskaźników recyklingu i sprawić, że cenne materiały będą trafiały z powrotem do gospodarki. Takie działania doskonale wpisują się w globalne wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym.

Źródło:

Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 49-62
0860-0953

Pojawia się w:

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

The method of preparation and use of cutting fluids based on organic components
Metoda wytwarzania i zastosowanie cieczy obróbkowych na bazie składników ekologicznych

Autorzy:

Rogoś, E.
Urbański, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/257622.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

cutting fluids
cardanol ethoxylates
glycerol fraction
ciecz obróbkowa
oksyetylaty kardanolu
frakcja glicerynowa

Opis:

The specificity of the machining operation, during which the machining fluids have direct contact with the environment and the human body, creates the need to seek solutions that would increase the application of ecologically safe products. An alternative to petroleum and synthetic bases may be vegetable products having good ecological properties. This paper presents a method for producing cutting fluids based on glycerol fraction from the production of biodiesel and a mixture of cardanol ethoxylates and synthetic ester. The produced fluids were studied in terms of their functional properties, which determine their operational suitability as well as their physicochemical and microbiological properties. The wear of a tool bit after working in an environment of such fluids was also determined. It has been found that the cutting fluids, prepared according to the method developed, have preferred functional properties. They meet the performance requirements for these products and can be used in metalworking erosive processes.
Specyfika eksploatacji, podczas której ciecze obróbkowe mają bezpośredni kontakt z otoczeniem i organizmem człowieka, generuje potrzebę poszukiwania rozwiązań zwiększających aplikację produktów bezpiecznych ekologicznie. Alternatywą dla baz naftowych i syntetycznych mogą być produkty roślinne, charakteryzujące się dobrymi właściwościami ekologicznymi. W artykule przedstawiono metodę wytwarzania cieczy obróbkowych na bazie frakcji glicerynowej z produkcji biodiesla oraz mieszaniny oksyetylatu cardanolu z syntetycznym estrem. Zbadano właściwości funkcjonalne wytworzonych cieczy, decydujące o ich przydatności eksploatacyjnej, a także ich właściwości fizykochemiczne i mikrobiologiczne. Określono także zużycie noża tokarskiego po obróbce w środowisku tych cieczy. Stwierdzono, że ciecze obróbkowe, wytworzone według opracowanej metody, charakteryzują się korzystnymi właściwościami funkcjonalnymi. Spełniają wymagania eksploatacyjne, dotyczące tego rodzaju produktów i mogą być stosowane w procesach ubytkowej obróbki metali.

Źródło:

Problemy Eksploatacji; 2015, 2; 111-119
1232-9312

Pojawia się w:

Problemy Eksploatacji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Zastosowanie kompostowania do przetwarzania frakcji organicznej odpadów komunalnych
Application of composting to processing of organic fraction separated from municipal waste

Autorzy:

Sidełko, R.
Szymański, K.
Walendzik, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/372460.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza

Tematy:

odpady komunalne
frakcja organiczna
stabilizacja
kompostowanie
municipal waste
organic fraction
stabilization
composting

Opis:

W artykule przedstawiono rezultat badań, których celem było określenie możliwości biologicznego przetwarzania frakcji organicznej wydzielonej ze zmieszanych odpadów komunalnych. Badania strukturalne odpadów komunalnych, z uwzględnieniem charakteru zabudowy, przeprowadzono na terenie Koszalina. Badania fizykochemiczne próbek odpadów, ograniczono do wskaźników pozwalających stwierdzić przydatność surowca do dalszego wykorzystania w procesie tlenowej stabilizacji. W badaniach uwzględniono również zawartość metali ciężkich, jako potencjalnego czynnika inhibitującego procesy biologiczne. Ocenę zastosowania metody biologicznego przetwarzania frakcji organicznych odpadów, przeprowadzono w kontekście wymogu zagospodarowania odpadów biodegradowalnych i ograniczenia kosztów eksploatacyjnych ZUO.
In this article a results of investigation tracked to qualify possibitity of processing of organic fraction separated from municipal waste has been presented. The research of waste structural was carry in Koszalin. A factor witch has been taken into consideration to have representive samples was differences between infrastructure of commune. A physical and chemical analysis has been limited to indexes need to verify of usefulness of raw material for biological stabilization in the presence of oxygen. One of the analyzed indexes were heavy metals witch can be treated as a limiting factor. Assessment of use of biological method to digested organic fraction has been made in relation to necessity of cultivation of biodegradable waste and cut the ZUO upkeep costs.

Źródło:

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 142 (22); 54-62
1895-7323

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Badania frakcji ciężkich w świetle odbitym
Study of heavy fractions in a reflected light

Autorzy:

Piestrzyński, A.
Rutkowski, J.
Gaweł, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2063096.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

frakcja ciężka
analiza minerałów
geneza materiału
mineral analysis
source of materials
heavy fraction

Opis:

Badaniom mineralogicznym poddano 12 próbek okruchowych pobranych z różnych miejsc i środowisk geologicznych. Badania potwierdziły konieczność wykorzystania metod mineralogicznych i rentgenostrukturalnych do jednoznacznej identyfikacji urozmaiconego składu frakcji ciężkich. Kompleksowa analiza mineralogiczna próbek wykazała obecność materiału frakcji ciężkiej z różnych typów skał i pozwoliła na określenie przypuszczalnego źródła minerałów kruszcowych.
Twelve samples of heavy fraction were studied using different methods including XRD, and transmitted and reflected light techniques. Samples were collected from different geological environments and places. Complex mineralogical study showed diversity in mineralogical composition and source of rock materials.

Źródło:

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (2); 361--370
0867-6143

Pojawia się w:

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Effect of clay fraction in soil on bioavailability and mobility of diesel oil - model studies
Wpływ frakcji ilastej gleb na biodostępność i mobilność oleju napędowego - badania modelowe

Autorzy:

Staninska-Pięta, J.
Szczepaniak, Z.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/336266.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych

Tematy:

clay fraction
bioavailability
immobilization
diesel oil
frakcja ilasta
biodostępność
immobilizacja
olej napędowy

Opis:

Contamination of arable lands with hydrocarbon compounds considerably reduces the efficiency and profitability of agricultural production as well as poses a risk of xenobiotics migration into the soil. Therefore, in-depth analyses of biological and physico-chemical phenomena occurring in contaminated soils for the effective prevention of land degradation are crucial. The aim of this study was to evaluate the effect of clay fraction on the bioavailability and mobility of diesel oil in model systems. The results indicate that the clay fraction significantly reduces the mobility of diesel fuel and its toxicity. On the other hand minerals with high sorption properties also reduce quantity of bioavailable hydrocarbons and consequently decrease biodegradation efficiency. Complete remediation of soils with high sorption properties may thus require the use of additional surfactants.
Skażenie gruntów ornych związkami węglowodorowymi w znacznym stopniu ogranicza wydajność i opłacalność produkcji rolniczej a także stwarza ryzyko migracji ksenobiotyków w głąb profilu glebowego. Niezwykle istotna jest zatem dogłębna analiza zjawisk biologicznych i fizykochemicznych zachodzących w zanieczyszczonych glebach celem efektywnego przeciwdziałania degradacji gruntów. Celem niniejszych badań była ocena wpływu frakcji ilastej na biodostępność i mobilność oleju napędowego w układach modelowych. Wyniki wskazują, iż frakcja ilasta w znaczącym stopniu zmniejsza mobilność oleju napędowego i ogranicza jego toksyczność. Z drugiej strony minerały o wysokich właściwościach sorpcyjnych zmniejszają także pulę biodostępnych węglowodorów i w konsekwencji zmniejsza wydajność biodegradacji. Pełna remediacja gleb o wysokich właściwościach sorpcyjnych wymagać może zatem stosowania dodatkowych środków powierzchniowo czynnych.

Źródło:

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2016, 61, 1; 92-95
1642-686X
2719-423X

Pojawia się w:

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Wydzielanie i charakterystyka frakcji pylastej (silt) w skałach mułowcowych zapadliska przedkarpackiego
Separation and characterization of the silt fraction in the mudstone rocks of the Carpathian Foredeep

Autorzy:

Łykowska, G.
Klaja, J.
Przelaskowska, A.
Zagórska, U.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835264.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

silt
frakcja pylasta
metody rozdrabniania skał
silt fraction
methods of fragmentation rocks

Opis:

Skały mułowcowe, pomimo że zawierają znacznie mniej minerałów ilastych niż iłowce, to na krzywych otworowych mają podobnypoziom radioaktywności, co istotnie utrudnia wydzielenie ich z analizowanego profilu litologicznego. Celem przedstawionych badań jest opracowanie metodyki pozwalającej na wydzielenie, charakterystykę i oszacowanie ilościowego udziału frakcji pylastej (silt) w skałach mułowcowych. Przetestowane zostały różne laboratoryjne metody rozdrabniania skał (kruszenie, zamrażanie, nasycanie solą glauberską) tak, aby uniknąć sztucznego utworzenia dodatkowego siltu (np. przez zbytnie rozkruszenie skały), jak i zaniżenia jego ilości (przez niedostateczne rozdrobnienie skały). Poszczególne frakcje ziarnowe zostały wydzielone w rozdrobnionym materiale skalnym metodą sitową (frakcja piaszczysta) oraz metodą wirowania (frakcja pylasta, frakcja ilasta). Następnie przeprowadzono dokładną charakterystykę mineralogiczną i petrofizyczną oraz dokonano oceny ilościowej wydzielonej frakcji pylastej. Wydzielenie frakcji pylastej badanych skał i uwzględnienie jej w modelach interpretacyjnych umożliwia rozróżnienie mułowców i iłowców w profilach otworów wiertnicznych zapadliska przedkarpackiego.
Mudstones, although they contain significantly less clay minerals than claystones, they exhibit similar levels of radioactivity on the well logs, which significantly impedes their distinction in the analyzed lithological profile. The aim of the study was to develop a methodology for separating, characterizing, and estimating the amount of silt fraction in mudstone rocks. Various laboratory methods of fragmentation (crushing, freezing, saturation with Glauber’s salt) have been tested to avoid both creating additional silt artificially (e.g. by over-crushing the rock), and underestimating of its amount (by insufficient fragmentation of rocks). The individual grain fractions were separated in the crushed rock material by the sieve (sand fraction) and centrifugation methods (silt fraction, clay fraction). Subsequently the detailed mineralogical and petrophysical characteristics and quantitative evaluation of the silt fraction were carried out. The separation of the silt fraction in the examined rock and its inclusion in the interpretation models will allow to distinguish between mudstones and claystones in the profiles of the Carpathian Foredeep boreholes.

Źródło:

Nafta-Gaz; 2018, 74, 4; 259-269
0867-8871

Pojawia się w:

Nafta-Gaz

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Fly ash – a valuable material for the circular economy
Popiół lotny – cenny materiał dla gospodarki o obiegu zamkniętym

Autorzy:

Strzałkowska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1849589.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Tematy:

microsphere
magnetic fraction
glass
unburned coal
mikrosfera
frakcja magnetyczna
szkliwo
niespalony węgiel

Opis:

Generation of coal-based electricity is always associated with the origination of large amount of combustion waste. The presented article is a review concerning the possibilities of innovative directions of management for one of the by-products of coal combustion: fly ash. The storage of these waste products is associated with their negative impact on the environment. This is why research has been undertaken worldwide on the implementation of the concept of a circular economy. This article includes the examination of basic physical, chemical, and mineralogical properties of the most valuable components of fly ash (microspheres, magnetic fraction, and glass). It contains the examination of methods of separating these components and indicates the prospective directions of their use, e.g. as light fillers for polymers, sorbents, catalysts, composite materials, light ceramics, lightweight concretes, thermal insulation materials, biomaterials, raw material for the synthesis of zeolites or geopolymers. The paper also presents the components of fly ash, which can be treated as an alternative source of valuable elements, including critical elements. Moreover, it points to the necessity of capturing flammable substances from combustion by-products in order to obtain raw material characterised by a high degree of purity. It has been demonstrated that this way of ash management can lead to high recycling rates and bring valuable materials back to the economy. Such actions fit perfectly into global efforts for sustainable development and the circular economy.
Wytwarzanie energii elektrycznej opartej na węglu wiąże się zawsze z powstawaniem dużej ilości odpadów paleniskowych. Prezentowany artykuł ma charakter przeglądowy i dotyczy możliwości innowacyjnych kierunków zagospodarowania jednego z ubocznych produktów spalania węgla – popiołu lotnego. Składowanie tych odpadów wiąże się z ich negatywnym oddziaływaniem na środowisko, dlatego na całym świecie podjęto badania nad wdrażaniem koncepcji gospodarki obiegu zamkniętego. W artykule omówiono podstawowe, istotne dla oceny przemysłowej właściwości fizyczne, chemiczne i mineralogiczne najbardziej cennych składników popiołów lotnych (mikrosfer, frakcji magnetycznej i szkliwa). Omówiono sposoby wydzielenia tych składników oraz wskazano na perspektywiczne kierunki ich zastosowania np. jako lekkich wypełniaczy polimerów, sorbentów, katalizatorów, materiałów kompozytowych, lekkiej ceramiki, betonów lekkich, materiałów termoizolacyjnych, biomateriałów, surowca do syntezy zeolitów czy geopolimerów. Wskazano składniki popiołów lotnych, które mogą być traktowane jako alternatywne źródło cennych pierwiastków, w tym pierwiastków krytycznych. W celu uzyskania surowca o wysokim stopniu czystości zwrócono uwagę na konieczność wychwycenia substancji palnych z ubocznych produktów spalania. Wykazano, że taki sposób gospodarowania popiołami może prowadzić do wysokich wskaźników recyklingu i sprawić, że cenne materiały będą trafiały z powrotem do gospodarki. Takie działania doskonale wpisują się w globalne wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym.

Źródło:

Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 49-62
0860-0953

Pojawia się w:

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Investigation of particle size distribution of grinded amber by electropulse discharges in a liquid medium

Autorzy:

Chornyi, Valentyn
Kharchenko, Yevhen
Mysiura, Taras
Popova, Nataliia
Zavialov, Volodymyr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1845029.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

amber
electropulse discharge
grinding
particle size distribution
fraction
bursztyn
szlifowanie
rozkład wielkości cząstek
frakcja

Opis:

The article presents the study results of electropulse grinding of amber in aqueous and alcoholic media at different amounts of supplied energy. Description of the electropulse grinding laboratory installation, the mechanism of the destruction process of amber particles and methods of statistical processing of experimental data are given. It was established that alcohol medium has a greater impact on the efficiency of crushing than water. Thus, under the same conditions of energy supply, in the aqueous medium the weighted average particle size of amber was 601:6±688:9 μm, and in an alcohol medium – 368:0±269:6 μm. In an aqueous medium, the particle size decreased to 1/13.6 of raw sample, and in an alcoholic medium to 1/22.3 of raw sample compared to the initial size of raw amber. We found that in the aqueous medium the ratio of large to small fractions is mainly the same with the coefficient of alignment of particles with a size of 1.09. In an alcoholic medium, this ratio significantly differs, with the coefficient of alignment of amber particles of a size of 1.67 with the amount of supplied energy of 125 kJ.

Źródło:

Archive of Mechanical Engineering; 2021, LXVIII, 3; 337-348
0004-0738

Pojawia się w:

Archive of Mechanical Engineering

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Zmiany składu morfologicznego stałych odpadów komunalnych w mieście Łodzi w latach 1995-2011, ze szczególnym uwzględnieniem frakcji organicznej
Changes in morphological composition of Lodz municipal wastes in the period 1995-2011, with a special focus on the organic fraction

Autorzy:

Grzelak, J.
Krzystek, L.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2071780.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich

Tematy:

odpady komunalne
frakcja organiczna
morfologia
składowanie
Łódź
municipal wastes
morphology
storage
city of Lodz

Opis:

W niniejszej pracy dokonano analizy morfologii zmieszanych odpadów komunalnych dla miasta Łodzi, koncentrując się na frakcji organicznej. Zestawione i porównane zostały dane statystyczne z lat 1995, 2004 oraz 2008/2009. W składzie badanych odpadów najwięcej jest odpadów roślinnych - ok. 29%, następnie papier - ok. 17,7%, szkło - ok. 16,1 % oraz tworzywa sztuczne - ok.15,3%. Frakcja organiczna stanowi 48%. Sporządzono także prognozę zmian ilości odpadów zmieszanych oraz frakcji organicznej do roku 2020.
The morphology analysis of municipal wastes in the city of Łódź, focusing on the organic fraction, is presented in the paper. The statistics data from 1995, 2004, and 2008/09 are listed and compared. In the composition of analysed material the majority consisted of: plant material (29%), pap (17.7%), glass (16.1%) and plastics (15.3%). The organic fraction formed 48% of the whole municipal wastes. The prognosis of changes in the amount of mixed and organic wastes till 2020 was also performed.

Źródło:

Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2012, 4; 128-130
0368-0827

Pojawia się w:

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Zmiany masy i objętości bulw ziemniaka w wyniku absorpcji wody
Changes in potato tuber weight and volume due to water absorption

Autorzy:

Sobol, Z.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/289479.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej

Tematy:

ziemniak
bulwa
odmiana
absorpcja
frakcja wielkościowa
potato
tuber
variety
absorption
size fraction
water absorption

Opis:

W pracy wykonano ocenę dynamiki zmian masy i objętości bulw ziemniaka w wyniku absorpcji wody. Do badań przyjęto cztery odmiany ziemniaka tj. Drop, Ibis, Irga i Salto oraz trzy frakcje wielkościowe bulw tj. >60 mm, 50-60 mm i 40-50 mm. Badania wykonano na bulwach nie obranych i obranych po ośmiomiesięcznym okresie przechowywania. Czas absorpcji wynosił 3,5 h, a częstotliwość pomiaru 0,5 h. Przyrost masy bulw obranych w ciągu 3,5 h absorpcji wody wyniósł średnio około 9%, a przyrost objętości ponad 10,5%. Zmiany masy i objętości bulw nie obranych nie przekraczały 0,5%. Wykazano istotną zmianę absorpcji wody przez bulwy dla badanych odmian i frakcji wielkościowych. Przebieg zmian przyrostu masy i objętości od czasu absorpcji wyrażono równaniami nieliniowymi przy pomocy estymacji metodą najmniejszych kwadratów.
The work shows analysis of change dynamics for potato tuber weight and volume due to water absorption. Four potato varieties were used in tests: Drop, Ibis, Irga and Salto, and three tuber size fractions: >60 mm, 50-60 mm and 40-50 mm. The tests were carried out for unpeeled and peeled tubers after eight months of storage. Absorption time was 3.5 h, and measurement frequency: 0.5 h. At the average, peeled tuber weight gain after 3.5 h of water absorption was approximately 9%, and volume gain exceeded 10.5%. Changes in unpeeled tuber weight and volume did not exceed 0.5%. The analysis proved significant change in water absorption by tubers for tested varieties and size fractions. The relation between changes in weight and volume gain and absorption time was expressed by non-linear equations using the least squares method estimation.

Źródło:

Inżynieria Rolnicza; 2006, R. 10, nr 11(86), 11(86); 437-445
1429-7264

Pojawia się w:

Inżynieria Rolnicza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Wpływ rehabilitacji kardiologicznej na parametry hemodynamiczne i pracę serca chorego z niską frakcją wyrzutową lewej komory po zawale mięśnia serowego - opis przypadku
Cardiac rehabilitation for hemodynamic parameters and heart function of a patient with low left ventricle ejection fraction after myocardial infarction – a case report

Autorzy:

Bielecka-Kowal, Kamila
Jóźwik, Sandra
Woźniewski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2119963.pdf

Data publikacji:

2018-08-25

Wydawca:

Europejskie Centrum Kształcenia Podyplomowego

Tematy:

rehabilitacja
zawał serca
frakcja wyrzutowa lewej komory
rehabilitation
myocardial infarction
left ventricular ejection fraction

Opis:

Wstęp. Właściwie dobrany trening rehabilitacyjny powoduje zmniejszenie zapotrzebowania na tlen, zwolnienie spoczynkowej i wysiłkowej czynności serca oraz zwiększenie objętości wyrzutowej serca, wpływa na polepszenie funkcji śródbłonka, poprawę ukrwienia mięśni szkieletowych oraz wzrost siły mięśniowej. Celem niniejszej pracy było określenie wpływu rehabilitacji kardiologicznej na parametry hemodynamiczne i badanie echokardiograficzne serca chorego po zawale mięśnia sercowego z niską frakcją wyrzutową lewej komory. Opis przypadku i program rehabilitacji. Pacjent po przebytym zawale mięśnia sercowego z rozpoznaną przewlekłą obturacyjną chorobą płuc w stadium GOLD II/A. W badaniu EKG wykryto niedokrwienne upośledzenia funkcji skurczowej lewej komory serca dużego stopnia. U pacjenta stwierdzono kardiomiopatię niedokrwienną w fazie kompensacji krążenia w klasie według NYHA II. W 2014 r. przeszedł zawał mięśnia sercowego ściany przedniej STEMI. W maju 2014 r. wszczepiono ICD-VR SJM. Po próbie wysiłkowej pacjent zaczął rehabilitację, na którą składały się trening na cykloergometrze, ćwiczenia na sali cardiofitness oraz ogólnousprawniające na sali gimnastycznej. Treningi odbywały się 3 razy w tygodniu po 2 godziny dziennie. Obciążenie początkowe na cykloergometrze wynosiło 60 watów i wzrastało co 4 minuty o 5 watów. Po kontroli lekarskiej pół roku po podjęciu rehabilitacji przeprowadzono badanie testem spiroergometrycznym i na podstawie dobrych wyników utrzymano decyzję o kontynuacji leczenia zachowawczego. Pacjent nadal jednak zgłaszał duszność wysiłkową w klasie czynnościowej NYHA II. Podsumowanie. Po 6 miesiącach regularnego treningu rehabilitacyjnego o umiarkowanym obciążeniu zaobserwowano poprawę wydolności u pacjenta oraz zwiększenie frakcji wyrzutowej lewej komory serca. Systematyczne treningi i samodyscyplina chorego pozytywnie wpłynęły na poprawę stanu jego zdrowia i dalsze leczenie.
Background. Properly selected rehabilitation training reduces the need for oxygen, slows down the resting and exertional activity of the heart and increases the ejection volume of the heart, improves the endothelial function, improves the blood circulation of skeletal muscles and increases muscle strength. The aim of this study was to determine the impact of cardiac rehabilitation on haemodynamic parameters and echocardiographic examination of the patient's heart after myocardial infarction with low left ventricle ejection fraction. Case description and rehabilitation program. Patient after myocardial infarction and diagnosed with chronic obstructive pulmonary disease in the GOLD II / A stage. ECG revealed a high degree of ischemic impairment of left ventricular systolic function. The patient was diagnosed with ischemic cardiomyopathy in the NYHA II class of circulatory compensation. In 2014, he underwent myocardial infarction of the front wall of STEMI. In May 2014 ICD-VR SJM was implanted. After the stress test the patient started rehabilitation, which consisted of training on a cycloergometer, cardiofitness exercises and general exercises in the gym. Trainings were held 3 times a week for 2 hours a day. The initial load on the cycloergometer was 60 Watt and increased by 5 Watt every 4 minutes. After the medical check-up, six months after the rehabilitation, the spiro-ergometric test was carried out and the decision to continue conservative treatment was maintained on the basis of good results. However, the patient still reported exercise dyspnoea in the NYHA II functional class. Conclusions. After six months of regular rehabilitation training with moderate load, an improvement in the patient's performance and an increase in the left ventricle ejection fraction can be observed. Systematic training and self-discipline of the patient positively influenced the improvement of health and further treatment.

Źródło:

Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia; 2018, 7, 4; 97-100
2084-4212

Pojawia się w:

Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Wpływ wielkości sadzeniaków ziemniaka i gęstości sadzenia na plon bulw i jego jakość
Effect of seed size and planting density on the potato tuber yield and quality

Autorzy:

Krzysztofik, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2198279.pdf

Data publikacji:

2012-12-31

Wydawca:

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Tematy:

frakcja sadzeniaków
gęstość sadzenia
jakość plonu
ziemniaki
seed fraction
planting density
crop quality
potatoes

Opis:

Celem pracy była ocena wpływu wielkości sadzeniaków i gęstości sadzenia ziemniaków na plon i jego strukturę. Przebadano sześć odmian ziemniaka: Agnes, Asterix, Denar, Fresco, Innovator i Tajfun. Wszystkie odmiany za wyjątkiem Agnes, wysadzono w dwóch stopniach kwalifikacji. Sadzeniaki ziemniaka różniły się między sobą wielkością, zatem dobrano do nich zalecaną gęstość sadzenia. Ocenie podlegała: masa bulwy; liczba oczek na bulwie; liczba pędów wyrastających z jednej bulwy i na powierzchni 1 ha; średnia masa jednego pędu, i na powierzchni 1 ha; plon ziemniaków; struktura zebranego plonu. Uzyskane wyniki i ich analiza wykazały istotną korelację dodatnią pomiędzy: średnią masą pojedynczej bulwy a liczbą oczek na bulwie matecznej, masą pędu, plonem całkowitym; masą bulwy a liczbą pędów; liczbą pędów a masą pędów i plonem bulw.
The aim of this study was to assess the impact of the size of seed potatoes and their planting density on yield and its structure. We investigated the following six varieties of potatoes: Agnes, Asterix, Denar, Fresco, Innovator and Typhoon. All varieties except Agnes, were planted in two stages of qualification. Seed potatoes differed in size, therefore, we adjusted recommended planting density for them. We assessed: the weight of the tuber, the number of eyes per tuber, number of shoots growing from one tuber and on the surface of 1 ha as well as the average weight of one shoot and on the surface of 1 ha, the yield of potatoes and the structure of harvested crop. A significant positive correlations were found between: the number of eyes on the mother tuber and the average weight of single tuber, shoot weight, the total yield; tuber weight and number of shoots; shoot number and shoot weight and yield.

Źródło:

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2012, 266; 215-223
0373-7837
2657-8913

Pojawia się w:

Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Zmiany udziału frakcji ChZT podczas oczyszczania ścieków komunalnych z dużym udziałem ścieków mleczarskich
Changes of COD fractions share during municipal wastewater treatment with big dairy wastewater participation

Autorzy:

Struk-Sokołowska, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1819467.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

ścieki mleczarskie
ścieki komunalne
frakcja ChZT
dairy wastewater
municipal waste water
COD fraction

Opis:

Północno-wschodnia Polska jest regionem z największym pogłowiem krów mlecznych. Problem powstających tam ścieków mleczarskich i ich oczyszczania nadal nie jest do końca rozwiązany. Dlatego celowym wydało się podjęcie badań nad intensyfikacją procesu oczyszczania ścieków komunalnych z dużym udziałem ścieków mleczarskich. W tym celu określono zmiany frakcji ChZT w ściekach surowych oraz po kolejnych etapach mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków komunalnych z dużym udziałem ścieków z przemysłu mleczarskiego.
Development of our civilization has caused that urban centres have been deprived of natural retention system especially referring to rainwater. Present sewage systems, in most cases is not able to carry away a great intensity of sewage flow. Therefore, different technical interventions are undertaken in order to catch and keep this surplus of flow temporarily. Sewage transfer to receivers problem is solved in different way in each country. There are well-known solutions of either stationary or moving sewage pumping stations. However, most often outflow of excessive rainwater is performed gravitationally through outflow collectors linking storm overflows with water receiver. The outlet of these outflow collectors is usually equipped with shut-off check valve in order to protect terrains against flooding. However, practically these valves are not always used, whereas they are installed, are usu-ally deprived of proper care and preservation. Thus, their technical state make impossible for these valves to work. A research on practical ways of transfer sewage from the protected drain-age area to the receiver during the periods of high fillings has not brought a uni-versal and unfailing solution, which could have a wide application in practice. So the problem of working out a solution of hydraulic way of carrying away the rainwater to the receiver assure their natural, gravitational outflow during the periods of either low states and medium fillings in the receiver or during the period of high fillings their strained transfer. This kind of solution of transfer of rainwater to the water receiver are transfer reservoirs. A common solving feature of these reservoirs is that they are located on the side of drained terrain. This solution guarantees possible damage repairs even when in the receiver - river high states of filling appears. Transfer reservoirs can be applied in the following cases: (a) in separate sewage system on the outlets of the main collectors of the rainfall system, (b) in combined sewage system on the outlets of a storm canal, (c) in combined sewage system on the outlets of storm canals with simultaneous pumping of domestic and industrial wastewater to a wastewater treatment plant, (d) in case of collectors carrying away treated sewage from the wastewater treatment plant. In the paper transfer reservoir GEMINUS is presented. Transfer of sew-age, using this kind of reservoir, is done through applying system of air-compressors and proper combination of pressure systems.

Źródło:

Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 2015-2032
1506-218X

Pojawia się w:

Rocznik Ochrona Środowiska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Wpływ modyfikacji asfaltów drogowych frakcją popirolityczną na emisje lotnych związków organicznych
Influence of road asphalt modification with post-pyrolitic fraction on emissions of volatile organic compounds

Autorzy:

Zymek, H.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1819460.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

asfalt drogowy
lotne związki organiczne
frakcja popirolityczna
road asphalt
volatile organic compounds
fraction of pyrolysis

Opis:

Asfalt drogowy jest substancją powstałą w wyniku utleniania tlenem zawartym w powietrzu pozostałości po destylacji ropy naftowej. Najczęściej jest to pozostałość po destylacji próżniowej, gdyż dla potrzeb uzyskania odpowiedniej wydajności pozyskiwania paliw do przerobu wykorzystuje się z reguły lekkie ropy. Jednak, aby uzyskać substancje bitumiczne z takich rop należy w ostatniej fazie produkcji prowadzić destylację próżniową w celu uzyskania odpowiednich parametrów fi-zycznych asfaltu [1]. Prowadzenie destylacji pod obniżonym ciśnieniem często nie jest wystarczające, w szczególności dla bitumów o małej zawartości asfaltenów do tego, aby asfalt osiągną minimalne parametry fizyczne, stąd prowadzi się proces utleniania mający na celu kondensację krótkich łańcuchów węglowodorów alifatycznych i naftenowych. Asfalt należy traktować jako koloidalną ciecz o dużej lepkości w normalnych temperaturach otoczenia. W pracy przedstawiono wyniki badań emisji wybranych lotnych związków organicznych w asfaltycie modyfikowanym dienową frakcją popirolityczną zawierającą cykloalkeny jak i porównawczo w powszechnie stosowanych asfaltach.
Road asphalt is a substance formed by oxidation with oxygen from the air of residue after distillation of crude oil. Generally it is a remnant of the vacuum distillation, since for the purposes of obtaining adequate capacity of fuel obtainment generally light oil is used for processing. However, for a bituminous substances from such oil it is necessary in the latter stage of production to introduce vacuum distillation in order to obtain the relevant physical parameters of asphalt [1]. The paper presents the results of investigations on the emission of selected volatile organic compounds in asphalt modified with diene post-pyrolitic fraction containing cycloalkenes and comparative commonly used asphalt. Modification of asphalt with post-pyrolitic diene fraction improved physico-mechanical characteristics of asphalt binders, and also reduces emission of volatile organic compounds. The structure of bitumen has an impact on emission of volatile organic compounds. Improved thermal stability of road asphalts may cause a decrease of emission of volatile organic compounds.

Źródło:

Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1943-1950
1506-218X

Pojawia się w:

Rocznik Ochrona Środowiska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Charakterystyka składu mineralnego frakcji iłowej północno- i środkowopolskich glin lodowcowych oraz ich parametrów geologiczno-inżynierskich na terenie Poznania i okolic
Effect of the mineral composition of clay fraction on the variability of geological-engineering parametres of north and middlepolish tills in the area of Poznań

Autorzy:

Krawczyk, D. A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/383611.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej

Tematy:

badania terenowe
analiza rentgenostrukturalna
frakcja iłowa
gliny lodowcowe
właściwości geologiczno-inżynierskie
parametry geotechniczne podłoża gruntowego

Opis:

Artykuł prezentuje wyniki badań różnowiekowych glin lodowcowych zalegających w podłożu budowlanym północnej części Poznania i okolic. Dla gruntów tych oznaczono cechy fizyczne oraz ich właściwości związane z konsystencją i spoistością, a także scharakteryzowano je pod względem granulometrycznym. Ponadto, przy pomocy analizy rentgenostrukturalnej, przeprowadzono analizę składu mineralnego frakcji iłowej w badanych próbkach glin zwałowych. Wynikiem wyżej wymienionych badań, mających wymiar interdyscyplinarny, jest korelacja cech mineralogicznych (związanych z genezą osadu) morenowych gruntów spoistych z ich parametrami geotechnicznymi.
This paper presents results of research of unevenly aged tills (boulder clays) occuring in the construction ground of the northern part of Poznań. For these deposits physical features and their parametres connected with the consistency and cohesiveness were determined. They were also characterised in terms of grain size. Furthermore, using the X-ray diffraction method, the analysis of the mineral composition of clay fraction in the examined samples of boulder clays was conducted. The resulst of the aforementioned tests, of interdisciplinary dimension, is the correlation mineralogical properties (associated with the origin of deposits) of moraine cohesive soils with their geotechnical parametres.

Źródło:

Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej; 2016, 22; 71-92
1897-4007

Pojawia się w:

Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Oznaczanie frakcji torakalnej i wdychalnej kwasu siarkowego(VI) w powietrzu środowiska pracy
Determination of thoracic and inhalable fraction of sulfuric acid(VI) in workplace air

Autorzy:

Szewczyńska, Małgorzata
Pośniak, Małgorzata
Pągowska, Emilia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2164313.pdf

Data publikacji:

2016-08-03

Wydawca:

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi

Tematy:

chromatografia jonowa
środowisko pracy
próbniki do pobierania frakcji torakalnej
frakcja torakalna
frakcja wdychalna
kwas siarkowy(VI)
ion chromatography
workplace
samplers for thoracic traction
thoracic fraction
inhalable fraction
sulfuric acid(VI)

Opis:

Wstęp W artykule przedstawiono wyniki oznaczania frakcji torakalnej i wdychalnej kwasu siarkowego(VI) w powietrzu stanowisk pracy w 3 zakładach produkujących lub przetwarzających ten związek chemiczny. Materiał i metody Do poboru frakcji torakalnej zastosowano impaktor cząstek (parallel particle impactor – PPI, prod. SKC Inc., USA), natomiast do poboru frakcji wdychalnej – próbnik opracowany w Institute of Occupational Medicine (IOM, Wielka Brytania). Próbniki PPI i IOM pracowały z aspiratorami o przepływie 2 l/min. Do chromatograficznego oznaczania frakcji torakalnej i wdychalnej kwasu siarkowego(VI) zastosowano chromatografię jonową z detekcją konduktometryczną. Wyniki W zależności od miejsca poboru próbek stężenie kwasu dla frakcji torakalnej wynosiło 0,0015–0,01 mg/m³ w zakładzie A, 0,0019–0,25 mg/m³ w zakładzie B i 0,002–0,01 mg/m³ w zakładzie C. Tylko na 7 stanowiskach pracy (w zakładzie B) z ogółem 22 przebadanych stwierdzono przekroczenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) frakcji torakalnej kwasu siarkowego(VI). Wnioski Wyniki badań potwierdzają przydatność próbnika PPI do oznaczania frakcji torakalnej kwasu siarkowego(VI). Wykazano, że na 22 zbadanych stanowiskach pracy w zakładach produkujących lub przetwarzających kwas siarkowy(VI) do środowiska pracy emitowana jest frakcja torakalna kwasu. Z zebranych danych wynika, że frakcja torakalna kwasu siarkowego(VI) stanowi średnio 64% frakcji wdychalnej. Med. Pr. 2016;67(4):509–515
Background The article presents the results of the determination of the inhalable and thoracic fraction of sulfuric acid(VI) in 3 workplaces producing or processing this chemical. Material and Methods To collect thoracic fractions of sulfuric acid(VI) Parallel Particle Impactor (PPI) was used. To isolate inhalable fraction of sulfuric acid(VI) from the air we used a sampler developed at the Institute of Occupational Medicine (IOM), United Kingdom. Parallel Particle Impactor and IOM samplers worked with pumps at a flow of 2 l/min. For the chromatographic determination of the inhalable and thoracic fraction of sulfuric acid(VI) in workplace the ion chromatography with conductometric detection was used. Results Depending on the sampling place the concentration of thoracic fraction of sulfuric acid(VI) was: 0.0015–0.01 mg/m³ in workplace A, 0.0019–0.25 mg/m³ in workplace B, and 0.002–0.01 mg/m³ in workplace C. Of 22 tested workstations in workplace B only 7 exceeded the threshold limit value (TLV) for the concentration of thoracic fraction of sulfuric acid(VI). Conclusions The results confirmed the utility of PPI for sampling the thoracic fraction of sulfuric acid(VI). The studies show that at 22 workstations in the establishments producing or processing sulfuric acid(VI) thoracic fraction of acid is emitted to the work environment. The collected data showed that the thoracic fraction of sulfuric acid(VI) represents on average 64% of the inhalable fraction. Med Pr 2016;67(4):509–515

Źródło:

Medycyna Pracy; 2016, 67, 4; 509-515
0465-5893
2353-1339

Pojawia się w:

Medycyna Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

The changes in exhaust gas and selected waste properties during biostabilization process
Zmiany składu gazów procesowych oraz wybranych właściwości fizykochemicznych odpadów podczas stabilizacji tlenowej

Autorzy:

Baran, D.
Famielec, S.
Koncewicz-Baran, M.
Malinowski, M.
Sobol, Z.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/126184.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Tematy:

municipal solid waste
under-size fraction
aerobic biostabilization
odpady komunalne
frakcja podsitowa
stabilizacja tlenowa

Opis:

In recent years mechanical-biological waste treatment facilities increasingly apply the biostabilization process to treat the undersize fraction (most frequently less than 80 mm in diameter) obtained from municipal solid waste. The process lasts at least 14 days in closed but aerated chambers. The process gas exiting the chamber is transferred to biofilters filled with biomass, which ensure odours elimination. The aim of the study was to analyze the aerobic biostabilization process of selected waste groups using a laboratory BKB 100 reactor, especially in the aspect of exhaust gas composition changes. The bioreactor was equipped with a 116-liter, thermally insulated chamber, controlled air flow and a system of gases and temperature analyzers. The analyzed parameters were: CO2 and O2 concentration in the emitted gases, the temperature changes during the process, waste density, C:N ratio, organic matter content as well as moisture content. As a result of the research it was stated that the temperature changes in the processed waste vary in different seasons and might depend on the share of fine and biodegradable fractions in waste. In the case of waste collected in summer or autumn the thermophilic phase began during the 2nd or 3rd day of the process and lasted about 5-6 days, causing a considerable CO2 emission (with the maximum between the 1st and 4th day). The changes in O2 and CO2 concentration were directly connected with the process intensity. Waste collected during winter or spring and subjected to the process didn’t reach the temperature which would ensure waste stabilization and hygienization.
W zakładach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych do przetwarzania biologicznego frakcji podsitowej (najczęściej o uziarnieniu poniżej 80 mm), wydzielonej ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych, coraz częściej wykorzystuje się proces stabilizacji tlenowej. Proces ten przebiega przez okres co najmniej 2 tygodni w zamkniętych i napowietrzanych kontenerach. Powietrze procesowe odprowadzane jest do biofiltra wypełnionego biomasą, która ma zapewnić redukcję uciążliwych zapachów. Celem badań była analiza przebiegu procesu stabilizacji tlenowej w laboratoryjnym bioreaktorze BKB 100 ze szczególnym uwzględnieniem zmian w składzie emitowanego powietrza procesowego. Bioreaktor był wyposażony w termicznie izolowaną komorę o pojemności 116 dm3, system pozwalający na kontrolowane wprowadzanie powietrza do procesu, system czujników temperatury oraz analizator gazów poprocesowych. Analizom podlegał udział CO2 i O2 w objętości emitowanych gazów procesowych, zmiana temperatury w czasie trwania procesu, a także gęstość odpadów, stosunek C:N, zawartość substancji organicznej i wilgotność. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że przebieg zmian temperatury w stabilizowanej masie wsadowej nie jest jednakowy w poszczególnych porach roku i może ona zależeć od udziału frakcji drobnej oraz zawartości odpadów ulegających biodegradacji. Faza termofilna dla odpadów pobranych w okresie lata i jesieni nastąpiła już w 2-3 dniu procesu, trwała około 5-6 dni i spowodowała dużą emisję CO2. Zmiana zawartości O2 oraz CO2 była bezpośrednio powiązana z intensywnością procesu. Odpady pobrane w okresie zimy i wiosny nie osiągnęły temperatury, która mogłaby wskazywać na stabilizację i higienizację materiału. Odpady pobrane latem i jesienią charakteryzowały się największą emisją CO2 pomiędzy 1 a 4 dniem procesu.

Źródło:

Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 1; 11-18
1898-617X
2084-4557

Pojawia się w:

Proceedings of ECOpole

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Szacowanie masy frakcji energetycznych w odpadach komunalnych wytwarzanych na obszarach o różnym charakterze zabudowy
Estimation of the mass of energy fractions in municipal waste produced in areas of different developmental character

Autorzy:

Klojzy-Karczmarczyk, B.
Staszczak, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/282587.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Tematy:

odpady komunalne
frakcja energetyczna
wartość opałowa
wskaźnik wytwarzania
municipal waste
energy fraction
calorific value
generation ratio

Opis:

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 16 lipca 2015 roku w sprawie dopuszczania odpadów do składowania na składowiskach (Dz.U. z 2015 r., poz. 1277) frakcje odpadów komunalnych o cieple spalania wyższym niż 6 MJ/kg nie mogą być składowane na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Istnieje zatem konieczność wydzielenia tych frakcji i skierowanie ich do przetwarzania innymi metodami. W pracy podjęto działania w celu oszacowania wskaźników liczbowych, które pozwoliłyby na obliczanie i prognozowanie masy odpadów komunalnych wytwarzanych przez mieszkańców a mogących stanowić paliwo alternatywne, jednocześnie zmniejszając masę odpadów kierowanych do składowania. Analizie poddano liczne dane literaturowe, które dotyczą wartości opałowych oraz ciepła spalania poszczególnych frakcji morfologicznych. Wielkość wytwarzania odpadów komunalnych przez mieszkańców oraz skład morfologiczny odpadów są zróżnicowane dla różnych obszarów. Przeanalizowano strumień odpadów komunalnych wytwarzanych i zbieranych w sposób selektywny, jak też w sposób zmieszany w podziale na duże miasto (powyżej 50 000 mieszkańców), małe miasto (poniżej 50 000 mieszkańców) oraz obszary wiejskie. Ze względu na zakaz składowania odpadów dla których ciepło spalania jest wyższe niż 6 MJ/kg, założono, że frakcje takie można uznać za energetyczne, chociaż literatura podaje, że odpady stosowane jako paliwa powinny wykazywać wartość opałową na minimalnym dwukrotnie wyższym poziomie. Obowiązujący Krajowy plan gospodarki odpadami 2022 (M.P. z 2016 r., poz. 784) pozwala na zrównanie wskaźnika wytwarzania odpadów komunalnych na obszarach o różnym charakterze zabudowy na prognozowanym w 2025 roku poziomie 302–313 kg/mieszkańca/rok (kg/M/rok), jednak udziały poszczególnych frakcji morfologicznych są odmienne. Na podstawie przeprowadzonej szerokiej analizy danych literaturowych można stwierdzić, że poszczególne frakcje morfologiczne odpadów komunalnych charakteryzują się zdecydowaną zmiennością wartości opałowej. Najwyższą wartością opałową na poziomie 22–46 MJ/kg charakteryzują się tworzywa sztuczne. Wartość opałowa odpadów z tworzyw sztucznych jest wysoka, porównywalna do paliw kopalnych. Kolejne frakcje morfologiczne charakteryzują się wartością opałową, na niższym, ale również wysokim poziomie: papier i tektura 11–26 MJ/kg, tekstylia 15–16 MJ/kg, drewno 11–20 MJ/kg oraz odpady wielomateriałowe 16 MJ/kg. Wartość opałowa wymienionych powyżej odpadów generalnie przekracza 12 MJ/kg i spełnia minimalne wymagania stawiane odpadom, które mogą być stosowane jako paliwa. Pozostałe analizowane frakcje odpadowe charakteryzują się wartością opałową poniżej 6 MJ/kg. W strumieniu wytwarzanych odpadów komunalnych na poszczególnych obszarach frakcje energetyczne zajmują znaczący udział. Przy zrównanym wskaźniku wytwarzania największy udział frakcji energetycznych (powyżej 6 MJ/kg, a nawet 12 MJ/kg) obserwowany jest w odpadach generowanych przez mieszkańców dużego miasta i wynosi 39%, nieco niższy w odpadach generowanych przez mieszkańców ma- łego miasta na poziomie 29%, a najniższy w odpadach generowanych przez mieszkańców obszarów wiejskich na poziomie 22%. Oszacowany wskaźnik wytwarzania frakcji energetycznych w strumieniu odpadów komunalnych zmienia się od 122 kg/M/rok dla obszaru dużego miasta do 67 kg/M/rok dla obszaru wiejskiego.
In accordance with the Ordinance of the Minister of Economy of 16 July 2015 on the acceptance of waste for storage in the landfills (Journal of Laws of 2015, item 1277), municipal waste fractions with a heat content higher than 6 MJ/kg cannot be stored on landfills other than hazardous and inert waste. It is therefore necessary to separate these fractions and direct them to another processing. Actions have been undertaken in this study to estimate the numerical indicators that would allow for the calculation and forecasting of the mass of municipal waste produced by residents and capable of constituting alternative fuels while reducing the amount of waste directed to landfills. A number of reference data on the calorific values and combustion heat values of individual morphological fractions was analyzed. The size of the generation of municipal waste by residents and the morphological composition of the waste are different for different areas. A stream of municipal waste produced and collected both selectively and as mixed waste was analyzed with division into large city (over 50 000 inhabitants), a small town (less than 50 000 inhabitants) and rural areas. Because of the ban on the storage of waste for which the combustion heat is higher than 6 MJ/kg, it is assumed that such fractions can be considered as energy-carrying, although the literature states that waste used as fuel should have a calorific value at least twice as high. The current National Waste Management Plan 2022 (Polish Monitor of 2016 item 784) allows for the equalization of the municipal waste generation ratio in areas of different developmental character at the level projected for 2025 of 302–313 kg/person/ year (kg/M/year), although the shares of the different morphological fractions differ. Based on the extensive literature data analysis, it can be stated that individual morphological fractions of municipal waste are characterized by a marked variation in calorific value. The highest heating value at the level of 22–46 MJ/kg is characteristic for plastics. The calorific value of plastics waste is high, comparable to fossil fuels. Other morphological fractions are characterized by lower, but also relatively high heating value: paper and board 11–26 MJ/kg, textiles 15–16 MJ/kg, wood 11–20 MJ/kg and multi-material waste 16 MJ/kg. The calorific value of the above-mentioned waste exceeds generally 12 MJ/kg and meets the minimum requirements for waste that can be used as fuel. The remaining analyzed waste fractions are characterized by a calorific value of less than 6 MJ/kg. In the stream of municipal waste produced in particular areas, the energy fractions have a significant share. At the equalized generation ratio, the largest share of energy fractions (over 6 MJ/kg and even 12 MJ/kg) is recorded in the waste generated by the inhabitants of a large city and is 39%, slightly lower in the waste generated by the inhabitants of the small town at 29% and the lowest in waste generated by rural residents at the level of 22%. The estimated rate of generation of energy fractions in the municipal waste stream varies from 122 kg/M/year for the large city area to 67 kg/M/year for the rural area.

Źródło:

Polityka Energetyczna; 2017, 20, 2; 143-154
1429-6675

Pojawia się w:

Polityka Energetyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Classification of Different-Sized Aerosol Monitoring Data
Klasyfikacja danych monitoringowych frakcji aerozolu o różnych rozmiarach cząstek

Autorzy:

Tsakovski, S.
Simeonov, V.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/388252.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Tematy:

chemometria
klasyfikacja
mapy samoorganizujące się
frakcja aerozolowa
chemometrics
classification
self-organizing maps
aerosol fraction
seasonal sampling

Opis:

The present study deals with the application of self-organizing maps (SOM) of Kohonen for the classification of aerosol monitoring data sets from two sampling points (Arnoldstein and Unterloibach) located close to the border between Austria and Slovenia. The goal of the chemometric data treatment was to find some specific patterns in the classification maps for five different aerosol fractions collected in four different seasons of the year. The results obtained indicated a distinct separation of the ultrafine particles (PM 0.01–PM 0.4) from the other fractions which underlines their specific effect on human health. Seasonal separation but only between summer and winter sampling is also observed.
Przedstawiono wyniki badań monitoringowych próbek aerozolu atmosferycznego pobranych z dwóch punktów pomiarowych (Arnoldstein i Unterloibach) z pobliża granicy między Austrią i Słowenią. Dane zinterpretowano z wykorzystaniem samoorganizujących się map (SOM) Kohonena. Celem chemometrycznej interpretacji danych było znalezienie charakterystycznych struktur na mapach klasyfikacji dla pięciu różnych frakcji aerozoli, zebranych w czterech różnych porach roku. Uzyskane wyniki wskazują na wyraźne oddzielenie najdrobniejszych cząstek (PM 0,01 – PM 0,4) od innych frakcji, co wskazuje na ich specyficzne działanie na zdrowie człowieka. Obserwuje się również zmiany sezonowe, ale tylko między próbkami pobranymi latem i zimą.

Źródło:

Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 2; 275-288
1898-6188
2084-4530

Pojawia się w:

Ecological Chemistry and Engineering. A

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

The influence of a long-term reclamation on the content of phosphorus forms in soils formed from post-mining lands
Wpływ wieloletniej rekultywacji na zawartość form fosforu w glebach tworzacych sie z gruntów pogórniczych

Autorzy:

Spychalski, W.
Głowacki, A.
Mocek-Płóciniak, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/337170.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych

Tematy:

post-mining land
sequential extraction
fraction of phosphorus
fertilization
grunt pogórniczy
ekstrakcja sekwencyjna
frakcja fosforu
nawożenie

Opis:

The paper contains the results of the research on the content of phosphorus and its speciation in the soils formed from postmining lands after over thirty years of their reclamation. Experimental factors included two crop rotations: frumentaceousrapeseed and fodder-frumentaceous, and three fertilization levels: 0NPK, 1NPK and 2NPK. Fractioning was conducted with Hedley’s method. Total content of phosphorus oscillated between 397,2 and 935,8 mg P · kg-1of soil. The content of all the analysed forms of phosphorus increased along with the growth of fertilization level and was between 6,27 and 24,6 mg P · kg-1 of soil - for water-soluble phosphorus, 5,5 and 50,8 mg P · kg-1 of soil for 0,5 mole · dm-3 NaHCO3 extracted phosphorus, 5,2 and 44,4 mg P · kg-1of soil for 0,1 mole · dm-3 NaOH extracted phosphorus, 227,0 and 649,2 mg P · kg-1of soil for 1 mole · dm-3 HCl phosphorus and 60,9 and113,5 mg P · kg-1of soil for residual phosphorus. Statistically important differences have arisen between the same combinations of mineral fertilization implemented in the analysed crop rotations. Higher content of phosphorus both in total and the majority of analysed fractions, was found in the samples collected from the fields with fodder-frumentaceous crop rotation.
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości fosforu oraz jego specjacje w glebach wytworzonych z gruntów pogórniczych po przeszło trzydziestu latach ich rekultywacji. Czynnikami doświadczenia były dwa płodozmiany: zbożowo-rzepakowy oraz paszowo-zbożowy oraz trzy poziomy nawożenia:0NPK, 1NPK oraz 2NPK. Frakcjonowanie przeprowadzono metodą Hedleya. Całkowita zawartość fosforu wahała się od 397,2 do 935,8 mg P · kg-1gleby. Zawartość wszystkich analizowanych form fosforu zwiększała się wraz ze wzrostem poziomu nawożenia i wahała się w przedziale dla fosforu wodnorozpuszczalnego od 6,27do 24,6 mg P · kg-1 gleby, ekstrahowanego 0,5 mol · dm-3 NaHCO3 od 5,5 do 50,8 mg P · kg-1gleby, ekstrahowanego 0,1 mol · dm-3 NaOH od 5,2 do 44,4 mg P · kg-1gleby, ekstrahowanego 1 mol · dm-3 HCl od 227,0 do 649,2 mg P · kg-1gleby, fosforu rezydualnego od 60,9-113,5 mg P · kg-1gleby. Wystąpiły statystycznie istotne różnice pomiędzy tymi samymi kombinacjami nawożenia mineralnego zastosowanymi w analizowanych płodozmianach. Większe ilości fosforu zarówno całkowitego, jak i w większości analizowanych frakcji stwierdzono w próbkach pobranych z poletek płodozmianu zbożowo-rzepakowego. Tylko frakcja fosforu rezydualnego dominowała w glebach pobranych z poletek płodozmianu paszowo- zbożowego.

Źródło:

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2015, 60, 4; 84-88
1642-686X
2719-423X

Pojawia się w:

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Badanie efektywności produkcji biogazu z frakcji organicznej odpadów komunalnych zmieszanej z biomasą pochodzenia rolniczego
The research on efficiency of biogas production from organic fraction of municipal solid waste mixed with agricultural biomass

Autorzy:

Sikora, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/61433.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN

Tematy:

produkcja biogazu
substraty organiczne
frakcja organiczna odpadow komunalnych
fermentacja metanowa
wspolfermentacja
biomasa rolnicza
biogaz
efektywnosc produkcji

Opis:

Głównym problemem cywilizacyjnym XXI wieku jest gwałtowny wzrost odpadów i zanieczyszczeń przyczyniających się do degradacji środowiska naturalnego. Już w XX wieku daje się zauważyć wzrost ilości odpadów komunalnych i pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego . Ich skład chemiczny stwarza optymalne warunki do rozwoju mikroorganizmów. Bakterie w warunkach tlenowych i beztlenowych rozkładają związki organiczne w procesie fermentacji. W wyniku tej przemiany następuje emisja gazów (CH4, H2S, CO2, NOx) i związków azotowych, fosforowych i potasowych. Związki przedostają się do atmosfery i wód powierzchniowych, naruszają równowagę ekosystemu i powodują jego eutrofizację. Wyróżniamy różnego rodzaju fermentacje, ale fermentacja metanowa, może odgrywać szczególną rolę w odnawialnych źródłach energii i gospodarce odpadami. Po pierwsze przekształca energię zawartą w biomasie w użyteczne paliwo będące źródłem czystej energii odnawialnej niewpływającej negatywnie na środowisko. Biogaz może być spalany w kotle w celu uzyskania energii cieplnej wykorzystanej do ogrzewania pomieszczeń, lub w silniku gazowym napędzającym generator prądu. Warto zauważyć, że ta metoda należy do pożądanych metod przekształcania odpadów tj. recyklingu organicznego.W pracy przedstawiono wyniki badań wytwarzania biogazu z organicznej frakcji odpadów komunalnych w kofermentacji z masą pochodzenia rolniczego. Do zobrazowania potencjału biogazodochodowości badania przeprowadzono na sześciu miksach wsadowych gdzie w każdym występowała frakcja organiczna odpadów komunalnych.
Increase of waste and pollutants which degrade the environment is the main problem of civilization in twenty-first century. In the twentieth century it was observed, that amount of waste from agriculture and the food industry was growing. Their chemical composition creates optimal conditions for microorganisms growth. In aerobic and anaerobic fermentation process, bacteria are decomposing in organic compounds. The result of this change is the emission of greenhouse gas (CH4, H2S, CO2, NOx) and nitrogen compounds, phosphorus and potassium. There are various types of fermentation, but one of them, may play a special role in renewable energy sources and waste management. It is a biogas production. Firstly in this process the energy contained in biomass is converted into useful fuel (source of clean, renewable energy). Secondly biogas can be burned in a boiler for heat energy used for heating equipment, or it can be used in the electric generator. This method belongs to organic recycling. This paper presents the analyses and results of biogas production from organic fraction of municipal waste in the process of co-fermentation with the mass of agricultural waste. To illustrate the potential of economic aspects of biogas production, the study was conducted on six mixes, with different level of the organic fraction selected from municipal solid waste.

Źródło:

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 2/IV
1732-5587

Pojawia się w:

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Nieznana relacja o pierwszej rozmowie Józefa Piłsudskiego z płk. Kanikiem w 1906 roku

Autorzy:

Cisek, Janusz (1955-2020).

Powiązania:

Niepodległość (Nowy Jork) 1990, T. 23, s. 11-16

Data publikacji:

1990

Tematy:

Piłsudski, Józef (1867-1935)
Kanik, Franz (1863-1931)
Polska Partia Socjalistyczna-Frakcja Rewolucyjna
Źródła historyczne

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Badanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych we frakcjach pyłów emitowanych z drukarek i kserokopiarek biurowych
The study of polycyclic aromatic hydrocarbons in particulate fractions emitted by office printers and copiers

Autorzy:

Szewczyńska, Małgorzata
Pośniak, Małgorzata
Kowalska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2166200.pdf

Data publikacji:

2015-02-25

Wydawca:

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi

Tematy:

wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
emisja z drukarek
emisja z kserokopiarek
frakcja PM10
frakcja PM2.5
polycyclic aromatic hydrocarbons
emission from printers
emission from copiers
fraction PM10
fraction PM2.5

Opis:

Wstęp: W artykule przedstawiono wyniki badań wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) zaadsorbowanych na cząstkach drobnych emitowanych podczas pracy urządzeń powielających. Materiał i metody: Do badań wytypowano 3 rodzaje drukarek i 4 rodzaje kserokopiarek. Pomiary prowadzono w zamkniętej komorze pomiarowej, którą dodatkowo umieszczono pod wyciągiem laboratoryjnym. W komorze umieszczano urządzenia drukujące lub kopiujące oraz aspiratory połączone z próbnikami. Próbki powietrza pobierano na filtry teflonowe, umieszczone w próbnikach do pobierania frakcji pyłu drobnego (particulate matter – PM) PM 10 i PM 2,5. Analizę WWA osadzonych na cząstkach stałych, emitowanych z urządzeń powielających, prowadzono metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną (high pressure liquid chromatography with fluorescence detection – HPLC/FL). Wyniki: Wyniki analizy jakościowej wykazały obecność większości 10–14 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Największe stężenie sumy WWA (36,52 μg×g -¹) oznaczono we frakcji PM 10 w powietrzu podczas pracy kserokopiarki. Sumaryczną zawartość WWA oznaczona we frakcji cząstek drobnych < 2,5 μm stanowią 48–84% zawartości WWA we frakcji < 10 μm w przypadku drukarek i 63–89% w przypadku kserokopiarek. Zarówno podczas pracy urządzeń drukujących, jak i powielających w obydwu frakcjach PM 2,5 oraz PM 10 zidentyfikowano benzo(a)piren (BaP). Maksymalne stężenie BaP we frakcji cząstek < 10 μm emitowanych z drukarki wynosiło 3,29±0,2 μg×g -¹. Wnioski: Badania wykazały, że stężenie emitowanych substancji zaadsorbowanych na PM 10 i PM 2,5 oraz stężenie tych cząstek w powietrzu nie jest stałe i zależy od rodzaju stosowanego urządzenia, rodzaju tonera i szybkości powielania. Emitowane do środowiska pracy cząstki drobne oraz osadzone na nich WWA mogą stanowić zagrożenie dla osób pracujących w ich otoczeniu. Med. Pr. 2014;65(6):733–741
Background: This article presents the study of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) adsorbed on fine particles emitted during the simulated operation of office printers and copiers. Material and Methods: In the study three types of printers, and four types of office copiers were used. Measurements were carried out in a closed measuring chamber. Air samples (fractions of particulate matter, PM 10 and PM 2.5) were collected on Teflon filters. The analysis of PAHs was carried out according HPLC/FL. Results: The results of qualitative analysis of filters from PM 2.5 and PM 10 type samplers indicated the presence of the majority (10–14) of PAH congeners. The highest concentration of total PAHs was determined in the PM 10 fraction in the air during the operation of a copier, and amounted to 36.52 μg×g -¹. The total content of PAHs as determined in the fraction of fine particulates, size of < 2.5 μm, accounts for 48–84% of the PAH content in the < 10 μm fraction for printers and 63–89% for copiers. During the operation of both printers and copiers, benzo(a)pirene (BaP) was identified in both fractions, PM 2.5 and PM 10. The maximum concentration of BaP in the fraction of < 10 μm particles emitted by a printer amounted to 3.29±0.2 μg×g -¹. Conclusions: The studies showed that the composition of emitted substances and fine particles depends on the type of equipment and technology used. Fine particles emitted to the environment and organic compounds, including PAHs adsorbed on them may pose a threat to people working in such an environment. Med Pr 2014;65(6):733–741

Źródło:

Medycyna Pracy; 2014, 65, 6; 733-741
0465-5893
2353-1339

Pojawia się w:

Medycyna Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Udzial izomerow trans kwasow tluszczowych w wybranych wyrobach ciastkarskich i chipsach ziemniaczanych
Content of trans isomers of fatty acids in some selected confectionery products and potato chips

Autorzy:

Ratusz, K
Wirkowska, M

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/825975.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Technologów Żywności

Tematy:

chipsy ziemniaczane
wyroby cukiernicze
ciastka
kwasy tluszczowe
izomery trans
frakcja lipidowa
ocena jakosci
chromatografia gazowa

Opis:

Celem pracy była ocena jakości frakcji lipidowej, ze szczególnym uwzględnieniem udziału izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tłuszczu 15 wyrobów cukierniczych i 5 rodzajów chipsów ziemniaczanych znajdujących się na rynku warszawskim. Udział grup kwasów tłuszczowych w tłuszczu badanych wyrobów określono metodą chromatografii gazowej. W tłuszczu wszystkich badanych produktów stwierdzono obecność izomerów trans. Ich udział kształtował się na poziomie od 0,1 do 12,1 % tłuszczu w wyrobach cukierniczych i od 1,1 do 1,8 % tłuszczu w chipsach ziemniaczanych. Udział kwasów nasyconych wynosił od 19,2 do 72,4 %.
The objective of this paper was to assess the quality of lipid fraction, especially of the trans isomers of unsaturated fatty acids content, in the fat of 15 confectionery products and of 5 potato chips available on the Warsaw market. The content of groups of fatty acids in the fat of the products investigated was determined by gas chromatography. Trans isomers were found in the fat of all the samples. Their content levels ranged from 0.1 % to 12.1% in the confectionery products, and from 1.1 % to 1.8 % in the total fat of potato chips. The content of saturated fatty acids was from 19.2 to 72.4 %.

Źródło:

Żywność Nauka Technologia Jakość; 2008, 15, 4; 96-102
1425-6959

Pojawia się w:

Żywność Nauka Technologia Jakość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Wplyw czasu i warunkow przechowywania na zmiany zachodzace we frakcji lipidowej wybranych produktow rzepakowych

Autorzy:

Osek, M

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/833351.pdf

Data publikacji:

2000

Wydawca:

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Tematy:

wytloki
przechowywanie
rzepak
nasiona
oleje
frakcja lipidowa
rapeseed cake
storage
rape
seed
oil
lipid fraction

Źródło:

Rośliny Oleiste - Oilseed Crops; 2000, 21, 1; 145-156
1233-8273

Pojawia się w:

Rośliny Oleiste - Oilseed Crops

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

N-Hydroksymocznik – frakcja wdychana : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
N-Hydroxyurea – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)

Autorzy:

Kupczewska-Dobecka, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/137943.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Centralny Instytut Ochrony Pracy

Tematy:

N-hydroksymocznik – frakcja wdychalna
narażenie zawodowe
cytostatyki
N-hydroxyurea – inhalable fraction
antineoplastics drugs
occupational exposure

Opis:

N Hydroksymocznik jest organicznym związkiem chemicznym –N hydroksydiamidem kwasu węglowego. Związek jest w temperaturze pokojowej ciałem stałym występującym w formie białego, krystalicznego proszku (igły), bez zapachu, praktycznie nieograniczenie rozpuszczalny w wodzie. N Hydroksymocznik jest lekiem przeciwnowotworowym, zarejestrowanym do leczenia pacjentów z przewlekłą białaczką szpikową oraz z anemią sierpowatą, a także z samoistną nadpłytkowością i czerwienicą prawdziwą. Narażenie zawodowe na N‐hydroksymocznik występuje podczas jego: wytwarzania, konfekcjonowania, pakowania i stosowania w codziennej praktyce leczniczej oddziałów szpitalnych, szczególnie w praktyce weterynaryjnej. Brak jest danych o liczbie osób narażonych na N‐hydroksymocznik w Polsce. N Hydroksymocznik jest całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego. Po podaniu doustnym maksymalne stężenie w osoczu występuje w ciągu 1 ÷ 4 h po spożyciu z wodą. Wartość LD50 po podaniu dożołądkowym szczurom wynosi 5760 mg/kg mc. oraz myszom – 7330 mg/kg mc. N-Hydroksymocznik nie spełnia kryteriów klasyfikacji ustalonych w Unii Europejskiej dla toksyczności ostrej po podaniu drogą pokarmową. W IARC zaklasyfikowano N hydroksymocznik do grupy 3., tj. do substancji, które nie mogą być klasyfikowane pod względem działania rakotwórczego u ludzi. Dostępne dane nie pozwoliły zająć stanowiska, czy u pacjentów leczonych N-hydroksymocznikiem wystąpienie ostrej białaczki lub mielodysplazji było wynikiem zaburzeń mieloproliferacyjnych wynikających z ich progresji, czy były skutkiem leczenia N-hydroksymocznikiem. Brak jest wyników badań działania rakotwórczego N hydroksymocznika na zwierzęta. Główne skutki działania N hydroksymocznika u ludzi obejmują toksyczność układową manifestującą się supresją szpiku kostnego w dawkach terapeutycznych (najmniejsza dawka terapeutyczna wynosi 15 mg/kg mc.). Działania niepożądane N hydroksymocznika jako leku obejmują głównie zahamowanie czynności szpiku kostnego, w wyniku czego dochodzi do: neutropenii, granulocytopenii, trombocytopenii, leukopenii oraz zwiększenia liczby megaloblastów w szpiku kostnym. U zwierząt laboratoryjnych, którym podawano N hydroksymocznik w dawkach większych niż dawki kliniczne ustalone dla ludzi, występowały zaburzenia sercowo-naczyniowe (np. zmiany rytmu serca, ciśnienia krwi i zmiany w zapisie EKG), z hemolizą i methemoglobinemią. W podprzewlekłych i przewlekłych badaniach na szczurach obserwowano zależną od dawki słabą lub umiarkowaną hipoplazję szpiku kostnego oraz przekrwienie płuc i tzw. plamiste płuca. Dawkę 50 mg/kg mc. przyjęto za wartość NOAEL dla skutków działania N hydroksymocznika na parametry krwi u szczurów, którym podawano związek dożołądkowo w roztworze wodnym przez 10 dni. Bezprogowe działanie genotoksyczne N hydroksymocznika u ludzi obserwowano w komórkach ludzkiego szpiku kostnego po leczeniu N hydroksymocznikiem w postaci aberracji chromosomowych różnego rodzaju. Genotoksyczność wywoływaną przez N hydroksymocznik potwierdzono w badaniach prowadzonych w warunkach in vitro oraz in vivo na modelach zwierzęcych. N Hydroksymocznik działa szkodliwie na rozrodczość u ludzi i zwierząt. U mężczyzn terapia zmniejsza liczbę plemników i osłabia ich ruchliwość oraz wpływa na ich cechy morfologiczne w dawkach terapeutycznych. U samców myszy i szczurów N hydroksymocznik hamował spermatogenezę i ruchliwość plemników. N-hydroksymocznik po podaniu dootrzewnowym samcom myszy w dawce 50 mg/kg mc./dzień przez 5 dni, powodował szkodliwy wpływ na reprodukcję, który manifestował się zmniejszoną masą jąder i ilością spermy, natomiast gdy był podawany w wodzie do picia samcom szczurów w dawce 400 ÷ 460 mg/kg mc./dzień przez 70 ÷ 90 dni, powodował zmniejszenie masy jąder i zmiany histologiczne w kanalikach nasiennych. N hydroksymocznik powodował całkowite resorpcje embrionów lub poronienie oraz toksyczność rozwojową u płodów szczura, objawiającą się: zwiększoną częstością wad wrodzonych, zmniejszeniem masy ciała i zmniejszeniem liczby żywych urodzeń. Najmniejsze wyznaczone doświadczalnie wartości NOAEL i LOAEL dla działaniaN hydroksymocznika na rozrodczość wynoszą: NOAEL – 150 mg/kg mc./dzień i LOAEL – 300 mg/kg mc./dzień. Myszy są gatunkiem zwierząt mniej wrażliwym na działanie N hydroksymocznika, gdyż wartość NOAEL ustalono na poziomie 400 mg/kg m.c/dzień oraz wartość LOAEL na poziomie 500 mg/kg mc./dzień. Pyły N hydroksymocznika mogą powodować podrażnienia: skóry, oczu i błon śluzowych dróg oddechowych. U pracowników zatrudnionych przy produkcji N hydroksymocznika, wykonujących homogenizację/granulację masy tabletkowej oraz kapsułkowanie leku, okresowe badania lekarskie nie wykazały: podrażnień i uczuleń, wypadania włosów, rogowacenia naskórka, zmian w nerkach i wątrobie oraz zmian psychoneurologicznych. Zmierzone średnie stężenie N hydroksymocznika w strefie oddychania pracowników wynosiło 0,34 mg/m3. Obecnie w UE rekomenduje się zharmonizowaną klasyfikację N hydroksymocznika zgodnie z rozporządzeniem PE i Rady 1272/2008, pod kątem jego szkodliwego działania na rozrodczość: na funkcje rozrodcze, płodność oraz rozwój potomstwa do kategorii 1.B (Repr. 1B), tj. do „substancji, co do których istnieje domniemanie, że działają szkodliwie na rozrodczość u ludzi“. Klasyfikacja substancji w kategorii 1.B jest w dużej mierze oparta na wynikach badań przeprowadzonych na zwierzętach. Substancji przypisano zwrot zagrożenia H360FD „Może działać szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki”. W Polsce dotychczas nie zostały ustalone wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń dlaN hydroksymocznika w środowisku pracy. Dopuszczalne poziomy narażenia zawodowegoN hydroksymocznika ustalili niektórzy jego producenci na poziomie 0,01 ÷ 0,1 mg/m3. Według NIOSH oraz międzynarodowych stowarzyszeń farmaceutów N-hydroksymocznik jest zaklasyfikowany do kategorii leków niebezpiecznych, dla których przemysł farmaceutyczny powinien stosować normatyw higieniczny w miejscu pracy mniejszy niż 0,01 mg/m3 (10 µg/m3). Skutkiem krytycznym działania N-hydroksymocznika, jako leku, jest zahamowanie czynności szpiku kostnego. Za najmniejszą dawkę terapeutyczną przyjmuje się 15 mg/kg mc./dzień. Dostępne dane nie pozwalają na ustalenie zależności dawka-skutek dla N hydroksymocznika. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych zaproponował przyjęcie wartości NDS N hydroksymocznika na poziomie 0,1 mg/m3, tj. na poziomie stężenia ekwiwalentnego do 0,1% najmniejszej rekomendowanej doustnej dawki terapeutycznej. Na 86. posiedzeniu Międzyresortowej Komisji do spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy w dniu 05.07.2017 r. przyjęto wartość NDS dla frakcji wdychalnej N-hydroksymocznika na poziomie 0,01 mg/m3. Wartość ta została przedłożona ministrowi właściwemu do spraw pracy (wniosek nr 102), ponieważ N-hydroksymocznik w małych dawkach działał: genotoksycznie, teratogennie, szkodliwie na rozrodczość oraz powodował toksyczność rozwojową. Nie ma podstaw merytorycznych do ustalenia dla N hydroksymocznika wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Nie znaleziono danych ilościowych odnośnie do wchłaniania N-hydroksymocznika przez skórę, lecz ze względu na jego małą masę cząsteczkową (76,06) i nieograniczoną rozpuszczalność w wodzie, istnieje potencjalna możliwość przenikania substancji przez skórę. Ponieważ w przypadku personelu medycznego narażonego na cytostatyki, kontakt ze skórą uznaje się za najważniejszy czynnik ryzyka, zalecono oznakowanie substancji notacją „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową. Zastosowano również oznakowanie literami: „I” – substancja o działaniu drażniącym oraz „Ft” – substancja działająca szkodliwie na płód.
N-hydroxyurea is an organic chemical compound – N-hydroxydiamide of carbonic acid. At room temperature, it is a solid and white crystalline powder (needle), odorless, water-soluble. N-hydroxyurea is an antineoplastic drug registered for the treatment of patients with chronic myelogenous leukemia and sickle cell anemia, and idiopathic thrombocytopenia and polycythemia. Occupational exposure to N-hydroxyurea occurs during manufacturing, packing, using on a daily basis in hospitals and in veterinary practice. There is no data on the number of people exposed to N-hydroxyurea in Poland. N-hydroxyurea is completely absorbed from the gastrointestinal tract. After oral administration, the maximum plasma concentration is within 1 ÷ 4 h after ingestion. LD50 value after intragastric administration to rats is 5760 mg/kg and mice 7330 mg/kg. N-hydroxyurea does not meet the classification criteria established in the European Union for acute toxicity after oral administration established. IARC classifies N-hydroxycarbamide into group 3, i.e., substances that cannot be classified for human carcinogenicity. Main effects of N-hydroxyurea in humans include systemic toxicity manifested by suppression of bone marrow at therapeutic doses (the lowest therapeutic dose is 15 mg/kg). The side effect of hydroxycarbamide is bone marrow suppression resulting in neutropenia, granulocytopenia, thrombocytopenia, leukopenia and increased bone marrow mass. In laboratory animals treated with N- hydroxyurea at doses higher than clinical doses established for humans, cardiovascular disorders (e.g., heart rate changes, blood pressure and ECG changes), haemolysis and methemoglobinemia were observed. In subchronic and chronic studies in rats, a dosedependent, weak or moderate bone marrow hypoplasia and pulmonary congestion were observed. Dose of 50 mg/kg is the NOAEL value for the effect of N-hydroxyurea on blood parameters in rats treated with aqueous solution for 10 days. The hydroxyurea-induced genotoxic effects in humans have been observed in bone marrow cells in the form of chromosome aberrations of various types. Hydroxyurea-induced toxicity was confirmed in in vitro and in vivo studies in animal models. The lowest NOAEL and LOAEL values are 150 mg/kg/day and of 300 mg/kg/day, respectively. Periodic medical examinations did not show any irritations and allergies, hair loss, epidermal keratosis, renal and hepatic changes and psychoneurological changes at employees in the manufacture of hydroxyurea, which perform homogenisation/granulation of tablets mass and encapsulation of a drug. The measured mean N-hydroxyurea concentration in the worker's breathing zone was 0.34 mg/m3 . Currently, the EU recommends the harmonized classification of N-hydroxyurea according to PE and Council Regulation 1272/2008: reproductive toxicity, reproductive function, fertility and the development of offspring in category 1B (Repr. 1B). The classification of substances in category 1B is largely based on the results of animal studies. Substances have been assigned a risk phrase H360FD "May cause harm to the fetus or to the unborn child." In Poland, the MAC values of N- hydroxyurea have not been established. Occupational exposure limits have been determined by some manufacturers at a level from 0.01 to 0.1 mg/m3 . According to NIOSH and the international pharmacists' association, N-hydroxyurea is classified as a dangerous drug for which the pharmaceutical industry is required to use a workplace hygiene standard of less than 0.01 mg/m3 (10 μg/m3 ). The Group of Experts of Chemical Agents proposed the MAC value of N-hydroxyurea at the level of 0.1 mg/m3 , i.e., at the level equivalent to 0.1% of the lowest recommended oral therapeutic dose. Following a discussion at the 86th meeting of the Interdepartmental Commission for MAC and MAI on July 5, 2017, the MAC value of 0.01 mg/m3 was accepted and submitted to the minister responsible for labor, since the low dose of compound was genotoxic, teratogenic, toxic for reproduction and developmental toxicity. There is no basis for determining the STEL value and the limit value in biological material (BEI). Quantitative data on N-hydroxycarbamide absorption by skin were not found, but due to its low molecular weight (76.06) and unlimited water solubility, there is a potential for penetration of the substance through the skin. Skin contact is considered to be the most important risk factor for medical personnel exposed to cytostatics. Labeling the substance with the notation "skin" has been recommended - skin absorption can be as important as exposure to the respiratory tract. The substance was also marked with letters: "I" – irritant and "Ft" – substance harmful to a fetus.

Źródło:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2017, 4 (94); 55-87
1231-868X

Pojawia się w:

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce