Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "epistolografia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-65 z 65
    Tytuł:
    k. Stasiewicz, Barbara Sanguszkowa i Eżbieta Drużbacka w świetle nowych źródeł, Olsztyn 2010.
    Autorzy:
    Kicińska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/436231.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    historia nowożytna
    biogrfaistyka
    epistolografia
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 15; 248-252
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jerzy Stempowski i dziedzictwo oświecenia
    Autorzy:
    Chachulski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/961502.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Jerzy Stempowski
    eseistyka
    epistolografia
    oświecenie
    Opis:
    Artykuł zgłębia problematykę obecności w pismach Jerzego Stempowskiego wątków oświeceniowych.
    Źródło:
    Colloquia Litteraria; 2013, 14, 1; 7-28
    1896-3455
    Pojawia się w:
    Colloquia Litteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzemieniec w oczach Słowackiego. Reminiscencje epistolarne
    Krzemieniec in the Slovackis’eyes. Epistolary Reminiscences
    Autorzy:
    Bojko, Pelagia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520279.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    epistolography
    Krzemieniec
    memories
    epistolografia
    wspomnienia
    Opis:
    For Julius Slovacki, Krzemieniec [a town in Ucraine] is primarily his hometown. In his letters to his mother, the poet often mentions this city and does it not from the point of view of a historic or educator. With his letters lurks a very different picture of Krzemieniec, subjective image, created with reminiscences of individual motives, places and people. It is in fact one of the many romantic scenes of the country of his childhood, with elements of custom, nostalgia for home and everything home grown.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 191-205
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pięć listów ks. Bolesława Kumora do ks. Tadeusza Glemmy z lat 1952-1957
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040447.pdf
    Data publikacji:
    2006-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    korespondencja
    epistolografia
    Bolesław Kumor
    correspondence
    epistolography
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2006, 85; 379-387
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Artysta największy”. Eliza Orzeszkowa o Sienkiewiczu
    “The greatest artist”. Eliza Orzeszkowa about Sienkiewicz
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1400982.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    Henryk Sienkiewicz
    epistolography
    epistolografia
    Opis:
    Celem artykułu jest rekonstrukcja – na podstawie listów Elizy Orzeszkowej – relacji pomiędzy pisarką a Henrykiem Sienkiewiczem. Informacje o artystycznej i prywatnej biografii Sienkiewicza oraz jego utworach pojawiają się w epistolografii Orzeszkowej od roku 1877 i powracają aż do marca 1909 roku. Kilkuletni okres admirowania dzieł pisarza przez Orzeszkową i dystansu z jego strony kończy się w roku 1880 wskutek zakwestionowania przez Sienkiewicza wartości wileńskich wydawnictw autorki. Brak wzajemnej sympatii między pisarzami nie przeszkodził Orzeszkowej dostrzegać artystycznej maestrii Sienkiewicza. Podkreślała wszakże, że zapoznaje on filozoficzno-duchową istotę ludzkiego losu. W roku 1903, w czasie trwania antysienkiewiczowskiej kampanii, dokonała jednak jednoznacznej obrony wartości twórczości Sienkiewicza, nazywając go „artystą największym”.
    This article aims to reconstruct – on the basis of Eliza Orzeszkowa’s letters – the relationship between the authoress and Henryk Sienkiewicz. Information about his artistic and personal biography as well as his works appears in Orzeszkowa’s epistolography since 1877, and returns until March 1909. Several years’ period of admiring Sienkiewicz’s works by Orzeszkowa and a distance on his part ended in 1880 as a result of the fact that Sienkiewicz questioned Orzeszkowa’s Vilnius editorial works. Lack of mutual liking between the writers did not prevent Orzeszkowa to see Sienkiewicz’s artistic mastery. She emphasized that he introduces a philosophical and spiritual essence of the human condition. In 1903, during the anti-Sienkiewicz campaign, she made an unambiguous defense of his works calling him “the greatest artist”.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2017, 3; 215-228
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy do Muzy Zbigniewa Herberta jako przykład spójnej konstrukcji opartej na dialogu
    Zbigniew Herberts “Letters to the Muse” as an Example of a Coherent Construction Based on Dialogue
    Autorzy:
    Szymańska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953906.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Zbigniew Herbert
    epistolografia
    dialog
    epistolography
    dialogue
    Opis:
    The article is a linguistic analysis „Letters to Muse” by Zbigniew Herbert. It shows typical elements for this kind of genre and also individual features. Text exposes character of the letter as an act of speech which is autonomical in its structure. Article discusses coherence of the letter begining from layont going through the delamination and ending „lexical equivalent punctuation”. Author shows paradox as a specific reveal of the letters. Autonomous and coherent inside is also unindependent creation – link of dialogue, replica which takes out with natural surroundings other one. They are connection with sequence of correspondence. This language dependence realizes itself through a group of questions, imperatives, thematic-rhematic structures, indexes, limited definition nominal group, indirect speech, and other. The language of „Letters to Muse” shows a specific relation between sender and receiver. In the article the author takes notice of characteristic feature of this genre, which is „strong feeling for the receiver”, „Siamese connection” of the sender and addressee's personalities in the letter area. The partner of this dialogue has a function of text creation. The addressee is also main factor that determines the content and the formal side of the letter, although the inner dialogue of the letter sometimes comes from expressive function realised on its field and the receiver is only a pretext for showing that expressivenes.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 6; 181-209
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lutz Doering, Ancient Jewish Letters and the Beginnings of Christian Epistolography (WUNT I/298; Tübingen: Mohr Siebeck 2012)
    Autorzy:
    Kowalski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178698.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Stary Testament
    Nowy Tetament
    Qumran
    epistolografia starożytna
    Opis:
    Book review: Lutz Doering, Ancient Jewish Letters and the Beginnings of Christian Epistolography (WUNT I/298; Tübingen: Mohr Siebeck 2012).  Pp. XIV+600. Cloth  €129. ISBN 978-3-16-152236-9
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2017, 7, 4; 551-555
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy Zygmunta Sarneckiego do Franciszka Rawity-Gawrońskiego (1887–1920)
    Autorzy:
    Koko, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441858.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Zygmunt Sarnecki
    Franciszek Rawita-Gawroński
    epistolografia
    epistolography
    Opis:
    The published letters of Z. Sarnecki illustrate contacts of both representatives of Polish literature at the turn of the 19th and 20th century. Their beginning was connected with Z. Sarnecki’s proposal given to F. Rawita-Gawronski to cooperate in the journal “Swiat” (The World) issued in 1888–1895. Relations initiated then lasted almost until the end of Sarnecki’s life being characterized by mutual respect and kindness. These letters complement the state of knowledge on Sarnecki’s problems connected with editing the journal. They also bring information on his reaction to F. Rawita-Gawronski’s publications and certain details connected with Z. Sarnecki’s biography, especially in years 1917–1920.
    Korespondencja Z. Sarneckiego i Franciszka Rawity-Gawrońskiego obrazuje kontakty obu tych przedstawicieli polskiej literatury na przełomie XIX/XX w. Jej początek był związany z przedłożoną F. Rawicie-Gawrońskiemu przez Z. Sarneckiego propozycją współpracy w piśmie „Świat”, wydawanym w latach 1888–1895. Zadzierzgnięte wówczas relacje przetrwały niemal do końca życia Sarneckiego. Cechowały je wzajemny szacunek i życzliwość. Listy uzupełniają dotychczasowy stan wiedzy o kłopotach Z. Sarneckiego związanych z redagowaniem pisma. Przynoszą również informacje o jego reakcjach na publikacje F. Rawity- -Gawrońskiego oraz pewne szczegóły związane z biografią Z. Sarneckiego, zwłaszcza w odniesieniu do lat 1917–1920.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 309-327
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DUŻA LITERA A CZŁOWIEK W POLSKIEJ EPISTOLOGRAFII
    Autorzy:
    Sochocka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834230.pdf
    Data publikacji:
    2016-08-11
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    kognitywizm
    epistolografia
    etykieta językowa
    pragmatyka
    zaimek
    honoryfikatywność
    Opis:
    Użycie dużej litery w języku polskim wymaga uzasadnienia znaczeniowego, składniowego,grzecznościowego bądź uczuciowego. Nasuwa się pytanie czy taki drobiazg jakforma graficzna wybranych znaków w pisaniu do innych i o innych może w jakikolwieksposób kształtować naszą świadomość, wpływać na sposób myślenia o sobie i o bliźnich,a wreszcie przekładać się na relacje społeczne i międzykulturowe? Te skromne zagadnieniaantropologiczne stanowią przedmiot moich rozważań w niniejszym artykule.
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 3; 149-157
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Moje najdroższe kobiety (o kobietach w życiu Adolfa Dygasińskiego na podstawie epistolografii)
    My beloved women (on women in Adolf Dygasiński’s life on the basis of his epistolography)
    Autorzy:
    Niekra, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451172.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Dygasiński
    women
    creation
    epistolography
    kobiety
    kreacja
    epistolografia
    Opis:
    Dygasiński’s image created on the basis of his writing seems to be quite schematic. The paper is an attempt to look at the writer from a different perspective. We focus on the relationships between the writer and women who were most important in his life, namely his mother, sisters, lover, wife and daughter. Dygasiński’s private epistolography, which serves as research material, allows us to present both the portraits of the above-mentioned women and the writer’s opinions on women’s issues. It turns out that experiences connected with women had a considerable influence on Dygasiński’s life and it is possible that they influenced on the way the writer created the heroines in his novels. However, this problem needs further examination.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 258-272
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznane listy Stefana Garczyńskiego do Antoniego Edwarda Odyńca
    Autorzy:
    Myszor-Ciecieląg, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624478.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    edytorstwo
    epistolografia
    Antoni Edward Odyniec
    Stefan Garczyński
    Opis:
    W artykule opublikowane zostały nieznane wcześniej listy Stefana Garczyńskiego do Antoniego Edwarda Odyńca wraz z niektórymi podobiznami autografów.
    Źródło:
    Colloquia Litteraria; 2009, 7, 2; 79-108
    1896-3455
    Pojawia się w:
    Colloquia Litteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Henryk Sienkiewicz i jego rodzina w świetle korespondencji prywatnej
    Henryk Sienkiewicz and his family in the light of the private correspondence
    Autorzy:
    Mariak, Leonarda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046364.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Henryk Sienkiewicz
    epistolografia prywatna
    leksyka
    private epistolography
    lexis
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie jakim człowiekiem prywatnie był Sienkiewicz oraz jakie relacje łączyły go z członkami najbliższej rodziny. Podstawą analizy są wybrane cechy językowe (zwłaszcza formy adresatywne i leksyka nacechowana) oraz treść listów prywatnych H. Sienkiewicza. Ekscerpcja materiału objęła korpus ponad 600 listów pisanych w ciągu prawie 40 lat do sześciorga członków najbliższej rodziny. Ze względu na adresatów korespondencji i poruszaną w niej problematykę najwięcej miejsca poświecono relacjom małżeńskim i rodzicielskim. W toku badań ujawniono wiele istotnych, ciekawych szczegółów z wciąż jeszcze słabo poznanego życia prywatnego, uczuciowego Sienkiewicza.
    The aim of the article is an attempt to answer the question of what kind of person Sienkiewicz was privately and what relations he had with the immediate family. The analysis is based on selected linguistic features (especially formative and lexical) and the content of H. Sienkiewicz’s private letters. The selection of the material encompasses more than 600 letters written in nearly 40 years to six immediate family members. Because of the addressees of the correspondence and the issues involved, most focus is placed on the marriage and parental relations. The research revealed many important, interesting details from Sienkiewicz’s still little-known private and emotional life.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 547-560
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apostolska posługa pojednania (2 Kor 5,14-21)
    Autorzy:
    Kręcidło, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622930.pdf
    Data publikacji:
    2015-09-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Drugi List do Koryntian
    pojednanie
    apostolstwo
    kerygmat
    epistolografia
    retoryka
    Opis:
    Tematyka pojednania w 2 Kor 5,14-21 wpisana jest w szerszy kontekst Pawłowej argumentacji zmierzającej do obrony jego apostolskiego autorytetu. Kontekst ten stanowi retorycznie i epistolarnie koherentna jednostka 2,14–7,4 (list apologetyczny), której przewodnią myślą jest ukazanie tożsamości Pawła jako apostoła Chrystusa Jezusa oraz tego, czym jest posługa apostolska i jaki jest status głosicieli Ewangelii. By to osiągnąć, Paweł przedstawia kolejno: źródła swojego apostolskiego autorytetu, cierpienia i nadzieje życia apostolskiego, swoje życie jako reprezentanta Chrystusa w pełnieniu posługi pojednania. W końcu zaś wzywa adresatów do przyjęcia jego apostolskiej misji. Fragment 5,14-21 ma charakter teologicznego wywodu. Paweł przedstawia w nim swoją posługę apostolską na tle zbawczego planu Boga, w perspektywie dzieła pojednania ludzkości z Nim, dokonanego przez Chrystusa. Istotą apostolskiej posługi pojednania wg Pawła jest proklamacja kerygmatu o zbawieniu. Celem tej proklamacji jest aktualizacja tego, co dokonało się poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa i doprowadzenie ludzi  do pojednania z Bogiem, tzn. do tego, by stali się „Bożą sprawiedliwością”.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2010, 17; 191-222
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    »…vzpomínám na něho ustavičně a přeji mu, aby se mu tatínek brzo vrátil«. O (terapeutycznej) roli pamięci w korespondencji więziennej Jana Zahradníčka
    »…vzpomínám na něho ustavičně a přeji mu, aby se mu tatínek brzo vrátil«. Therapeutic function of memory in Jan Zahradníček’s prison correspondence
    Autorzy:
    Pająk, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908880.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    epistolography
    memory
    trauma
    Jan Zahradníček
    Aleida Assmann
    epistolografia
    pamięć
    Opis:
    Przedmiotem analizy są listy czeskiego poety Jana Zahradníčka wysyłane z komunistycznego więzienia do żony Marii w latach 1951–1960. Wybór to zapis zarówno życiowej traumy wynikającej z długoletniej izolacji oraz tragedii rodzinnej (śmierć dwóch córek), a jednocześnie świadectwo tego, że dzięki terapeutycznej roli pamięci autor przetrwał ów trudny czas. Punktem wyjścia są m. in. rozważania Aleidy Assmann, które co prawda prymarnie odnosiły się do pamięci kolektywnej społeczeństw dotkniętych traumatyczną przeszłością, ale mogą być także użyteczne dla rozpatrywanego tutaj studium przypadku jednostki.          
    The article analyses letters written by a Czech poet – Jan Zahradníček during his stay in prison to his wife – Maria in the period 1951 to 1960. A selection not only presents a record of life trauma resulting from long-time isolation and family tragedy (death of his two daughters) but also a testimony of the poet’s memory, which enabled the author to survive hard times. Aleida Assmann’s considerations (among others) constitute the starting point for memory description. The considerations primarily related to collective memory of societies affected with traumatic past could also be useful for the analysed individual case study.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2019, 3; 329-344
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznane listy Wincentego Pola
    Autorzy:
    Myszor-Ciecieląg, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624342.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    edytorstwo
    epistolografia
    Wincenty Pol
    Antoni Edward Odyniec
    Aleksandra Borkowska
    Opis:
    W artykule zawarta jest publikacja nieznanych wcześniej listów Wincentego Pola do Antoniego Edwarda Odyńca i Aleksandry Borkowskiej z lat 1867 i 1869.
    Źródło:
    Colloquia Litteraria; 2009, 6, 1; 73-99
    1896-3455
    Pojawia się w:
    Colloquia Litteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzy oblicza listu
    Autorzy:
    Kopa, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030270.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    epistolography
    literary theory
    linguistics
    history
    epistolografia
    literaturoznawstwo
    językoznawstwo
    historia
    Opis:
    Artykuł jest próbą krytycznej analizy materiałów zawartych w ósmym tomie wydawnictwa Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej. Jest to seria wydawana pod redakcją pracowników Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie: Piotra Borka i Marcelego Olmy, a począwszy od ósmego tomu także Marcina Piątka. Monografia proponuje spojrzenie na epistolografię z trzech perspektyw badawczych: literaturoznawczej, językoznawczej oraz historycznej.
    The article aims at a critical analysis of materials included in the eighth volume of Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej [Epistolography in the Former Republic of Poland]. It is a series edited by the academics from the Pedagogical University in Krakow: Piotr Borek and Marceli Olma. The eighth volume has been co-edited by Marcin Piątek. The monograph adopts a scientific approach to epistolography, analysing it from three perspectives, namely literary, linguistic and historical.  
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 631-641
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Una sottospecie della lirica”: le lettere di Clemente Rebora (1913–1914)
    Autorzy:
    Rosatti, Stefano
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2120386.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Rebora
    epistolary
    Frammenti lirici
    expressionism
    style
    epistolografia
    ekspresjonizm
    styl
    Opis:
    What we intend to do in this short essay is to consider part of the epistolary of Rebora as a literary object, an object that follows the condition of poetry hand in hand (at least in certain moments) and that often goes beyond it precisely at the level of daring formal and semantic. In evaluating the epistolary under the literary aspect, in its creativity so similar to writing in verse, our pourpose is to demonstrate how at the basis of Rebora’s expressiveness (or expressionism) there is a powerful endogenous drive, and that his disorder is psychological rather than cultural, or “stylistic”.
    Celem eseju jest omówienie części epistolografii Rebory jako twórczości literackiej, która rozwija się idąc śladem jego twórczości lirycznej (przynajmniej w pewnych momentach), a nawet wręcz ją wyprzedza w poszukiwaniu odważnych rozwiązań na poziomach formalnym i semantycznym. Analiza aspektów literackich listów włoskiego poety, pod kątem artystycznym tak bliskich jego wierszom, służy wykazaniu, że u podstaw ekspresyjności (czy ekspresjonizmu) Rebory’ego tkwi potężny endogeniczny popęd i że nieład charakteryzujący jego twórczość epistolograficzną jest raczej natury psychologicznej niż kulturowej czy stylistycznej.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2022, 1; 59-73
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Młodość Alfreda Wielopolskiego w świetle korespondencji rodzinnej
    Autorzy:
    Siemiński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1963304.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Alfred Wielopolski
    dwudziestolecie międzywojenne
    biografistyka
    epistolografia
    interwar period
    biographies
    epistolography
    Opis:
    Alfred Wielopolski was belonged to a close group of people involved in creation of the beginnings scientific and cultural life in Western Pomerania. In Szczecin, with which the final connected his life after World War II, he was known above all as a devoted lecturer, inquisitive archivist, selfless social worker and activist of most scientific societies and institutions. An interesting information is that, he performed a number of important state functions in during the interwar period – such as holding the deputy chief of Wieluń, managing the Civil Secretariat of the President of the Republic of Poland or acting as the director of the Senate Office. Because of his birth, he was belonged to the strict elite of the landed gentry. In addition to diaries, from this period of his activity remained family correspondence located in the team of the Myszkow ordination of the State Archives in Kielce. It is a very valuable and interesting addition to the above memories. Reading epistolary allows us to see, what worries accompanied the young aristocrat during his studies, studies, military service and work. The materials describe happy and sad moments, they do not hide youthful weaknesses to alcohol or tobacco. They also describe love, often complicated in these difficult Times. In most cases, young Alfred shared his insights with his father, asking him for tips and advice. Description of military service and work in the state administration apparatus allows the reader to see the image, that has gone forever. This article is an attempt to quote the main content of letters interested in this period.
    Alfred Wielopolski należał do ścisłego grona osób zaangażowanych w tworzenie zrębów życia naukowego oraz kulturowego na Pomorzu Zachodnim. W Szczecinie z którym ostatecznie związał na stałe swe życie po II wojnie światowej, znany był przede wszystkim jako oddany wykładowca, dociekliwi archiwista oraz ofiarny społecznik i działacz większości towarzystw i instytucji naukowych. Często umyka fakt, że w okresie dwudziestolecia międzywojennego pełnił on szereg istotnych funkcji państwowych, jak choćby piastowanie wice starostwa Wielunia, kierowanie Sekretariatem Cywilnym prezydenta RP czy też pełnienie funkcji dyrektora Biura Senatu. Z powodu urodzenia, należał on do ścisłej elity ziemiaństwa. Obok pamiętników, z tego okresu jego działalności pozostała jeszcze korespondencja rodzinna, znajdująca się w zespole Ordynacji Myszkowskiej Państwowego Archiwum w Kielcach. Stanowi ona niezwykle cenne, a do tego ciekawe uzupełnienie do powyższych wspomnień. Lektura epistolariów zezwala ujrzeć, jakie troski towarzyszyły młodemu arystokracie w trakcie jego nauki, studiów, służby wojskowej i pracy. Materiały opisują chwile radosne oraz smutne, nie kryją młodzieńczych słabostek jak słabość do alkoholu czy tytoniu. Opisują również miłość, często skomplikowaną i zawiłą w tych niełatwych czasach. W większości przypadków młody Alfred dzielił się swoimi spostrzeżeniami ze swym ojcem, prosząc go o wskazówki i porady. Opis służby wojskowej oraz pracy w aparacie administracji państwowej pozwalają czytelnikowi ujrzeć świat, który bezpowrotnie przeminął. Niniejszy artykuł stanowi próbę przytoczenia głównej treści listów, zainteresowanym tym okresem.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2019, 7; 95-114
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O roli gestu i spójności w polskich listach śląskich z XVI wieku
    The role of gesture and cohesion in the Polish Silesian letters from the sixteenth century
    Autorzy:
    Francuz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475680.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    epistolografia
    szesnastowieczna polszczyzna
    socjolingwistyka
    epistolography
    the sixteenth century Polish language
    sociolinguistics
    Opis:
    In the article I focused on three among twenty-eight Polish Silesian letters from the sixteenth century published by Władysław Nehring in 1902. In order to describe them I concentrated on the letters as an example of individual languages. The function of gesture and cohesion were the subjects of my research. The analysis showed that epistolography was directly influenced by social conditions. It was the social status that determined the models of verbal and nonverbal behavior and forms of communication. The form nawiedzam zdrowie analysed in the article depicts the role of gesture which was important not only in the culture. The gesture is an essential element of writing. It has got a sufficient power to initiate indirect contact — through the letters. The analysis of Polish Silesian letters from the sixteenth century allowed me to discover cohesion. The sender of the letter could not express his thoughts. He had to follow the rules of writing a letter.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2013, 27; 163-167
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Damnosa tarditas. Ślady lektury Biblii w listach Francesca Petrarki
    Damnosa tarditas: Traces of reading the Bible in Francesco Petrarca’s letters
    Autorzy:
    Gorzkowski, Albert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036425.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Petrarca
    Renaissance humanism
    the Bible
    epistolography
    Petrarka
    humanizm renesansowy
    Biblia
    epistolografia
    Opis:
    The following paper is dedicated to the topic of biblical motifs in Francesco Petrarca’s letters, which belong to an ubi leones sphere in historical literary research both in Poland and the whole of Europe. If we are to believe the modest and critical confessions made by Petrarca in his writings, the author of Canzoniere was rather slow in realising the importance of an in‑depth study of the Bible, and he regarded the awareness of this ignorance as gross negligence (damnosa tarditas), which made him blind for the inestimable value of the holy books. References to various biblical passus and pericopes in Familiares and Seniles are rarely used by Petrarca as purely elocutive ornaments or testimonies of his erudition, more frequently playing the role in the area of inventionis of an epistolary structure. From among all the biblical books, Petrarca most frequently and most willingly reached in his letters for The Book of Psalms, which he used (like Saint Augustine) in a very specific argumentation as an authoritative testimony of sapiential character. Biblical characters and motifs, as well as ‘winged words’, derived from prophetic books, the Gospels and Saint Paul’s letters are often found in Petrarca’s letters, which are deeply imbued with thoughts on ultimate matters, painful struggles with one’s own weaknesses, and a dramatical relationship between man and God.  
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 31-42
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiennie niezmienny. Franz Kafka w listach do rodziców
    Changeably unchangeable. Franz Kafka in letters to parents
    Autorzy:
    Kalinowski, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012558.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Franz Kafka
    epistolografia
    autobiografia
    poetyka lęku
    epistolography
    autobiography
    poetics of fear
    Opis:
    The article puts forward the theme and style specificity of Franz Kafka’s correspondence with his parents. Firstly, the letters feature information about facts from Kafka’s biography, his existence-related choices, as well as social and religious views; secondly, they refer the reader to the figures of speech and communicative games typical of the world of literature. The metamorphoses of style found in the analysis of Kafka’s letters require the reader to see the author as a literary figure and a human being; a person who does not create borders between his literary output and everyday existence. What is more, he is a person who found space of artistic fulfillment even in the relationship with his own parents. The analysis of Franz Kafka’s correspondence in the present article was conducted in two thematic sections. First section regards the issue of the writer’s attempts to acquire housing and existential independence from his parents. The other section describes Kafka’s efforts to protect his privacy in time of his lethal illness. In the case of both thematic sections, Kafka turns out to be an excellent stylist, changing his narrative style from one attracting the addressees emotionally to one repelling them. Another writing technique, constantly present in Kafka’s epistolography is stylistic dialectic which consists in exaggerating or downplaying phenomena, facts and inner states. As a result, thanks to his literary artistry Kafka achieves predominance of literary form over biographical reality as well as of symbolic and mythical images over the univocality of his lethal illness.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2013, 3(6) cz.2; 29-46
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epistolarne kreowanie wspólnoty. O listownych rozmowach Cypriana Norwida
    Epistolary creation of a community. On Cyprian Norwid’s letter conversations
    Autorzy:
    Ziołowicz, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729517.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-07
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Norwid
    epistolografia
    XIX wiek
    rozmowa
    wspólnota
    epistolography
    19th century
    conversation
    community
    Opis:
    The article is concerned with the meta-epistolary layer of Cyprian Norwid’s correspondence and the author’s original conception of the letter and letter-writing resulting from it. It proves the poet’s knowledge of genology, his sound expertise in history and poetics of the letter, as well as his need to transgress the conventions petrified by them, the conventions that are associated with this form of expression. In Norwid’s interpretation the letter is situated in the borderland of various fields of human activity and experience; it is created in the point where realities of life, interpersonal and social communication and the art of the word cross; it forms esthetic and extra-esthetic, extra-text values; it interferes with the course of events (that form biographies of individuals, history of nations, history of man), and first of all with the world of worth. Epistolography proves to be a significant area of Norwid’s experiments with prose; the poet joins narrative with discursive prose here, as well as with poetical and dramatic forms. However, the idea of a letter as a conversation is the key one for the poet. It is developed in numerous creative decisions made by Norwid-epistolographer, such as e.g. blurring the line between the spoken and written word; the inner conversation character of the letter; de-conventionalization of the apostrophes to the addressees and of the farewell formulas, which makes the letter close to the situation of a live conversation; exhibiting the formal imperfection of the letter and its sketchy character; limiting the role of the epistolary subject as a subject of an intimate confession, in favor of the I – You relation, a close connection between the letter and life as well as the letter and the truth. In an epistolary expression understood in this way the center of gravity rests on its inter-subjectivity, on the social value of the letter, on the inter-personal bond and its quality. Hence Norwid favors the conception of epistolary communication as symbolic actions, among which creating a community that has the Truth in its center comes to the fore. In the context of the 19th century transformations of epistolography directed to its autobiographization and, as a result, also to a communication crisis, Norwid’s conception of the letter maintains its separate identity. Preferring the conversation model of the letter, treating it as a part of life, a social form, a means of inter-human communication, of creating a community of thought, emotions and values, Norwid-epistolographer resists the tendencies typical of his times.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2014, 32; 3-23
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o komizmie językowym w listach Cypriana Norwida
    Remarks about the linguistic humor in Norwid’s letters
    Autorzy:
    Korpysz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729531.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-07
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    epistolografia
    list
    komizm
    humor
    ironia
    epistolography
    letter
    linguistic humor
    irony
    Opis:
    Humor, especially linguistic humor present in Norwid’s numerous texts, has not yet been the subject of meticulous study in the works on Norwid. What is more, in many studies it is emphasized that the categories of humor and comedy are almost absent from Norwid’s works. However, reading the poet’s writings with special attention paid to these two categories, reveals Norwid’s new image, as in many texts written throughout his life he expressed his undoubted sense of humor many times and in various ways. Also in his letters numerous examples may be found of the humorous side of people joined with situational and linguistic humor. His linguistic humor uses a lot of various mechanisms; in the poet’s letters inflectional, lexical (humorous neologisms, the use of polysemy, homonymy and paronomasia), phraseological and stylistic (based mainly on contrast and concentration) humor may be found. It should also be added that Norwid’s humor not only has the ludic, but cognitive and axiological character as well.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2014, 32; 83-98
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Orzeszkowej dialogi z tradycją: europejska literatura dawna
    Orzeszkowa’s dialogues with tradition: old European literature
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401149.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    epistolography
    reception
    old European literature
    epistolografia
    recepcja
    dawna literatura europejska
    Opis:
    Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo wyróżniających się arcydzieł literackich czy filozoficznych. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane w połowie pierwszego millenium. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała Wyznania Augustyna z Hippony, a także słynne Listy Abelarda i Heloizy scholastycznego filozofa. Studiowała Kwiatki Franciszka z Asyżu i Tomasza à Kempis O naśladowaniu Chrystusa. Jej dydaktyczne zajęcia ujawniają, że pragnęła wzbogacić edukacyjny program o Eddę poetycką czy Pieśń o Nibelungach. Autorka Nad Niemnem wysoko ceniła Boską komedię Dantego Alighieri. Orzeszkowa pamiętała biografię i prace Torquata Tassa. Co więcej, przekładała na język polski Historię literatury angielskiej Hipolita Taine’a, dlatego też nie może dziwić obecność Williama Shakespeare’a w jej epistolografii. Powszechnie znane „być albo nie być” czy „źle dzieje się w państwie duńskim” zjawiają się w jej tekstach. Interesowała się także literaturą francuską i przyswoiła między innymi komedie Molièra, Gargantuę i Pantagruela Françoisa Rabelais’ego czy Bajki Jeana de la Fontaine’a. Artykuł wydaje się ważnym przyczynkiem do naszej wiedzy o lekturach Orzeszkowej oraz jej erudycji.
    The synthetic study brings effects of thorough analysis of Eliza Orzeszkowa’s letters (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes) containing information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many outstanding literary or philosophical masterpieces. Her correspondences become a durable proof of reading passion. Orzeszkowa had in her hands texts written in the middle of the first millenium. Her own words document she knew Augustine’s of Hippo Coneffesiones and scholastic philosopher’s fameous Letters of Abelardto Heloise. She studied Francis’ of Assisi Fioretti and Thomas à Kempis’s The imitation of Christ. Her didactic activities reveal she wanted to enrich the educational programme with Poetic Edda or The Nibelungenlied (The song of Nibelungs). La Divina Commedia by Dante Alighieri was highly valued by the authoress of On The Niemen. Orzeszkowa remembered biography and works of Torquato Tasso. What is more, she even translated into Polish Hyppolyte Taine’s Histoire de la littérature anglaise (History of English literature), therefore the presence of William Shakespeare in her epistolography cannot be surprising. Commonly known “to be or not to be” or “something is rotten in the state of Denmark” may be found in some of her texts. She was also interested in French literature and acquainted with i.a. Molière’s plays and François Rabelais’ Gargantua and Pantagruelor Fables by Jean de La Fontaine. The article seems to be an important contribution to our knowledge on Orzeszkowa readings and her erudition.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 67-86
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy Franza Kafki do Mileny Jesenskiej i Felicji Bauer. Obszary intymności
    Franz Kafkas Briefe an Milena Jesenská und Felice Bauer. Räume der Intimität
    Franz Kafka letters to Milena Jesenská and Felice Bauer. Areas of intimacy
    Autorzy:
    HURNIK, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784323.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    Franz Kafka
    Milena Jesenská
    Felicja Bauer
    epistolografia
    autobiografizm
    intymistyka
    epistolography
    autobiographisim
    intimitism
    Opis:
    The paper is dedicated to Franz Kafka’s letters written to the women important in his life – Milena Jesenská and Felice Bauer. The letters to Milena, published earlier (1952, Polish translation 1959) apply to the period 1919–1922, the letters to Felice date back to the years 1912–1917 and were published later (1969, Polish translation 1976). Kafka’s letters are treated by the author mainly as a record of the writer’s personal experience, as a reflection of his complex personality, his indecision in the life matters, his being scared of life, and also as a record of his concerns related to his creative work. This kind of confessions made by Kafka in his letters to women indicate an area of intimacy. In addition, the published correspondence constitutes an important factor of the reception and leads to a better understanding of the life and works of the writer.
    Im Zentrum des Aufsatzes stehen Franz Kafkas Briefe an Milena Jesenská und Felice Bauer, zwei Frauen, die ihm viel bedeuteten. Die als erstes veröffentlichten Briefe an Milena (1952, polnische Übertragung 1959) betreffen den Zeitraum 1919–1922, die Briefe an Felice aus den Jahren 1912–1917 wurden später publiziert (1969, polnische Übertragung 1976). Die Briefe Kafkas werden hier hauptsächlich als Ausdruck persönlicher Erlebnisse des Dichters betrachtet, als Abbild seiner komplizierten Persönlichkeit, seiner Lebensfremdheit und eines starken Empfindens der Grausamkeit des Lebens, aber auch als Aufzeichnung schöp-ferischer Verwirrungen. Derartige Geständnisse in den an Frauen gerichteten Briefen erzeugen das Bild der Intimität, darüber hinaus ist der im Druck erschienene Briefwechsel ein wichtiger Faktor der Rezeption und führt zur besseren Erkenntnis des Lebens und der Quel-len von Kafkas Werk.
    Przedmiotem rozważań w artykule są listy Franza Kafki do kobiet ważnych w jego życiu – Mileny Jesenskiej i Felicji Bauer. Listy do Mileny, opublikowane wcześniej (1952, polski przekład 1959), dotyczą okresu 1919–1922, listy do Felicji z czasu wcześniej-szego, z lat 1912–1917, opublikowano później (1969, polski przekład 1976). Listy Kafki traktowane są w artykule głównie jako zapis przeżyć osobistych pisarza, jako obraz jego złożonej osobowości, niezdecydowania w życiowych sprawach, przerażenia życiem, a także jako zapis jego rozterek związanych z pracą twórczą. Tego rodzaju wyznania Kafki w listach do kobiet wyznaczają obszar intymności. Ponadto ogłoszona drukiem korespondencja stanowi ważny czynnik recepcji i prowadzi do lepszego poznania życia i źródeł twórczości pisarza.
    Źródło:
    Transfer. Reception studies; 2018, 3
    2451-3334
    Pojawia się w:
    Transfer. Reception studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Witold Lutosławski. Correspondence with his Western Publishers and Managers. 1966–1994”, red. Zbigniew Skowron, t. 1–2, Kraków 2018 Musica Iagellonica, ss. 953. ISBN 978-83-7099-229-3
    Autorzy:
    Sieradz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26054855.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    muzyka XX wieku
    epistolografia
    wydawnictwa muzyczne
    twentieth-century music
    epistolography
    publishing houses
    Opis:
    Recenzja książki: Witold Lutosławski. Correspondence with his Western Publishers and Managers. 1966–1994, red. Zbigniew Skowron, t. 1–2, Kraków 2018. Omawiana publikacja stanowi edycję blisko tysiąca listów pisanych przez Witolda Lutosławskiego i osoby związane z oficynami wydawniczymi zajmującymi się zarówno edycją twórczości kompozytora, jak i organizowaniem jego artystycznych przedsięwzięć (działalność dyrygencka, wykłady i wystąpienia publiczne). Listy, które określić można mianem korespondencji „biznesowej”, przechowywane, jak większość spuścizny kompozytora, w zbiorach Paul Sacher Archive w Bazylei (Sammlung Lutosławski), datowane są na lata 1966–94. Całość opatrzona jest bogatym aparatem komentarzy i przypisów.
    Book Review of: Witold Lutosławski. Correspondence with his Western Publishers and Managers. 1966–1994, ed. Zbigniew Skowron, vol. 1–2, Kraków 2018. The reviewed publication is an edition of nearly a thousand letters written by Witold Lutosławski and people associated with publishing houses involved in both editing the composer's work and organizing his artistic undertakings (conducting activities, lectures and public appearances). Letters that can be described as 'business' correspondence, kept, like most of the composer's legacy, in the Paul Sacher Archive in Basel (Sammlung Lutosławski), originated from 1966–94. The book is equipped with a rich apparatus of comments and footnotes.
    Źródło:
    Muzyka; 2021, 66, 4; 148-154
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    XIX-wieczne badania ludoznawcze na obszarze Łotwy w świetle korespondencji Stefanii Ulanowskiej do Jana Karłowicza
    19th century ethnological research on the territory of Latvia in view of correspondence of Stefania Ulanowska to Jan Karłowicz
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676411.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    ethnography – 19th century
    epistolography
    Latgale
    Latvians
    etnografia – xix w.
    epistolografia
    Łatgalia
    Łotysze
    Opis:
    Letters, which are the basis of the article, are a part of Jan Karlowicz’s (a 19th century ethnographer, lexicographer) heritage kept in the historical archive in Vilnius. They are evidence of correspondence between Jan Karłowicz and Stefania Ulanowska, the author of Łotysze Inflant Polskich, a w szczególności z gminy wielońskiej powiatu rzeżyckiego since October 1889 until January 1890 during Ulanowska’s stay in the village of Wielony, now Viļāni (Latvia). The correspondence is a source of rich material including information about Ulanowska that has not been published so far as well as data of Latgale’s and its inhabitants’ past. Moreover, it is a unique evidence of scientific peregrinations. These letters have their contribution in ethnographic research on the former territory of Poland as they show circumstances and methods of exploration used in the 19th century. At the same time they can be an interesting gloss for research over Latgalian dialects as far as names of material culture are concerned.
    Listy, stanowiące podstawę omówienia, pochodzą ze spuścizny Jana Karłowicza (XIX-wiecznego etnografa, leksykografa) przechowywanej w litewskim archiwum historycznym w Wilnie. Są one świadectwem korespondencji prowadzonej przez Jana Karłowicza i Stefanię Ulanowską – m.in. autorkę Łotyszy Inflant Polskich, a w szczególności z gminy wielońskiej powiatu rzeżyckiego, od października 1889 r. do stycznia 1890 r. podczas pobytu badaczki w miejscowości Wielony, obecnie Viļāni (Łotwa). Korespondencja ta dostarcza dość bogatego materiału, zawierającego informacje dotychczas niedrukowane na temat Ulanowskiej. Przynosi także sporo danych z przeszłości Łatgalii i jej mieszkańców. Poza tym stanowi jednostkowe świadectwo peregrynacji naukowych. Listy te wnoszą wkład do historii badań etnograficznych na terenach dawnej Rzeczpospolitej, unaoczniają okoliczności, metody eksploracji w wieku XIX. Jednocześnie mogą być interesującą glosą do badań nad gwarami łatgalskimi w zakresie nazw kultury materialnej.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 98-107
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Mój Jureczku najdroższy…”. O listach Jarosława Iwaszkiewicza do Jerzego Błeszyńskiego
    Autorzy:
    Wieczyński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/630723.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    XX-th century literature
    homosexuality
    epistolography
    Jarosław Iwaszkiewicz
    literatura XX wieku
    homoseksualizm
    epistolografia
    Opis:
    Author notes the problem of the relationship between the older prose writer and the young boy. This relationship has gone through various kinds of turmoil, which have been problematic over the work of Jarosław Iwaszkiewicz. Recently issued lists of two lovers are the basis for various theories. The author also tries to analyze individual scientific studies that address the issue of homosexuality in literature.
    Autor podejmuje problem związku między starszym wiekiem pisarzem – Jarosławem Iwaszkiewiczem a młodym mężczyzną – Jerzym Błeszyńskim. Relacja ta przeszła bowiem przez różnego rodzaju zawirowania, które miały znaczący wpływ na twórczość prozaika. Podstawą do różnych teorii opisanych w tej pracy stały się wydane niedawno listy Iwaszkiewicza do Błeszyńskiego. Autor wykorzystuje w swoim artykule także rozprawy naukowe, które poruszają kwestię homoseksualności w literaturze.
    Źródło:
    Acta Humana; 2018, 9
    2082-4459
    Pojawia się w:
    Acta Humana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epistolarny news zesłańczy (krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Adolfa Januszkiewicza, Syberia Zachodnia)
    Autorzy:
    Jerzy, Fiećko,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897621.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    news
    zsyłki carskie
    Syberia
    epistolografia romantyczna
    polscy zesłańcy w XIX wieku
    zesłańczy obieg informacji
    Opis:
    The author attempts to discover signs of poetics of news in the exile letters written in the first half of the 19th century. The paper discusses two overlapping correspondence circles related to outstanding exiles, active organizers of exile communities, Onufry Pietraszkiewicz and Adolf Januszkiewicz (both were Mickiewicz’s close friends). The author reveals a different aesthetic strategy (Pietraszkiewicz preferred a utilitarian letter, while Januszkiewicz favoured romantic epistolography); moreover he describes a number of common elements that from the point of view of circulation of information in exile were the most significant, i.e. news about important changes in the exile existence, such as illnesses, successes or failures in gainful employments and most importantly information on the efforts concerning release from the exile; in addition he highlights consequent elimination of dissident political contents from the epistolary discourse. Furthermore, the author draws attention to the reportage elements, often sensational, which appeared especially in letters addressed to the national recipient and were related mainly to the descriptions of exotic places and forms of existence of Siberian indigenous peoples.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(1 (452)); 53-65
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwid według Krasińskiego, czyli zawód nieproszonego wychowawcy
    Norwid according to Krasiński, or the disappointment of an unwelcome preceptor
    Autorzy:
    Fiećko, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135666.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Zygmunt Krasiński
    Cyprian Norwid
    Romanticism
    Romantic disputes
    Romantic epistolography
    romantyzm
    spory romantyków
    epistolografia romantyczna
    Opis:
    Autor przedstawia rozwój relacji między Zygmuntem Krasińskim i Cyprianem Norwidem,  eksponując i komentując przede wszystkim punkt widzenia pierwszego z tych pisarzy, wyrażany w listach do wielu adresatów. Wskazuje na przyczyny rozczarowania Krasińskiego, który próbował zająć w stosunku do Norwida postawę mentora literackiego i duchowego przewodnika. Autor Irydiona wywierał presję na rzecz zmiany stylu u młodszego przyjaciela, zarzucał mu nadmiar wieloznaczności, „ciemność mowy”, która utrudnia zrozumienie sensu myślowego ambitnych dzieł poetyckich. Norwid tę krytykę odrzucił, bronił prawa do indywidualizacji stylu i języka, przyjmował założenie, że literatura musi zmuszać czytelnika do wysiłku indywidualnego i czynnego odbioru dzieła sztuki. Autor stawia tezę, iż w sporze tym ujawniły się fundamentalne różnice w podejściu do reguł tworzenia, Krasiński odwoływał się bowiem do idei poety-wieszcza i przewodnika, charakterystycznej dla pierwszej generacji romantyków, natomiast Norwid wykraczał poza romantyczny standard.
    The author presents the development of the relationship between Zygmunt Krasiński and Cyprian Norwid, with commenting and focusing on the former writer’s point of view, expressed in letters to a number of addressees. The author points to the reasons for Krasiński’s disappointment after his attempts to position himself as Norwid’s literary mentor and spiritual guide. Krasiński exerted pressure on his younger friend to change his style, accusing him of too much ambiguity and "darkness of words", which made it difficult to understand the ideas behind the poet's ambitious works. Norwid rejected this criticism and defended the right to individualise his style and language, assuming that literature must force the reader to make an individual effort and actively interpret a work of art. The author claims that the dispute revealed fundamental differences in the approach to the rules of creation: while Krasiński referred to the idea of a poet-bard and poet-guide, popular among the first generation of Romantics, Norwid went beyond the Romantic standard.
    Źródło:
    Porównania; 2022, 31, 1; 435-463
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy pasterskie w posłudze słowa biskupa Jerzego Ablewicza
    Pastoral letters in the ministry of the archbishop, Jerzy Ablewicz
    Autorzy:
    Tragarz, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571150.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    egzegeza
    epistolografia
    ojcowie Kościoła
    wiara
    the exegesis of religious texts
    epistolography
    Church fathers
    faith
    Opis:
    List jako forma komunikacji interpersonalnej znany był już w najstarszych kulturach i cywilizacjach. Ma on także swoją chrześcijańską genezę i etymologię. To także forma przekazu doświadczenia Boga i wiary. List pasterski odegrał bardzo ważną rolę w posłudze słowa biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza. Jest on autorem 70 listów pasterskich skierowanych do diecezjan podczas jego 28-letniej posługi biskupiej. Odnoszą się do szeroko rozumianego życia religijnego, przeżywanych koronacji czy obchodów rocznicowych. Stanowią swoiste repetytorium wiedzy historycznej. W większości dotyczą tarnowskich świętych i błogosławionych. Są przejawem troski biskupa o poziom wiedzy teologicznej i postawę moralną diecezjan. Stanowią także świadectwo udziału biskupa w obradach Soboru Vatykańskiego II. Omawiane dzieła epistolograficzne przygotowywane były przez arcybiskupa Jerzego Ablewicza i opierały się na źródłach biblijnych, dorobku ojców Kościoła i Magisterium. Przygotowane w oparciu o klasyczny model przepowiadania, mają walory komunikacyjne i pedagogiczne. Arcybiskup Jerzy Ablewicz na łamach swoich dzieł jawi się jako człowiek wielkiego taktu i kultury, który w swojej posłudze doskonale korzystał z listu pasterskiego jako formy posługi słowa i przekazu doświadczenia Boga oraz własnej wiary.
    Writing letters as a form of interpersonal communication has been known in ancient cultures and civilizations. It also possesses its own Christian origins and etymology. It is also a source of experiencing God and faith. The pastoral letter played a very important and crucial role in the ministry of the bishop, Jerzy Ablewicz. He is the author of 70 pastoral letters aimed at people of the diocese during his twenty‑eight‑year‑old bishop ministry. These pastoral letters concern not only the widely understood religious life but also religious coronations and anniversary celebrations. The letters also constitute peculiar and individual seminar of historical knowledge. Most of them refer to the saint and the blessed of Tarnów. Not only are they the manifestation of the bishop’s concern regarding the level of theological knowledge but also the moral conduct of the diocese people. They are also the testimony of the bishop’s participation in the Second Vatican Council. The discussed works of the epistolography were prepared by the archbishop, Jerzy Ablewicz and were based on biblical sources of Church Fathers and Magisterium. Based on a classical model of prophecy, they encompass both comprehensible and also pedagogic values. In the pages of his works, the archbishop, Jerzy Ablewicz, comes into sight as the tactful, well‑mannered shepherd. In his ministry the archbishop took great advantage of pastoral letters as a form of word ministry and the source of experiencing God as well as his own faith.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2016, 20, 3(44); 141-159
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Auto/biografie (z) listów. Schulz – Ficowski – Kandziora
    The art of making auto/biographies from letters. The case of Bruno Schulz, Jerzy Ficowski and Jerzy Kandziora
    Autorzy:
    Marzec, Lucyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1431841.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    correspondence (letter)
    archive
    life writing
    auto/biography
    biography
    korespondencja (epistolografia)
    list
    archiwum
    autobiografia
    biografia
    Opis:
    W artykule omówiono praktyczne sposoby wykorzystania listów w warsztacie biografa i w opowieści biograficznej na przykładzie pracy Jerzego Ficowskiego nad biografią Brunona Schulza oraz pracy Jerzego Kandziory nad biografią Jerzego Ficowskiego. Korespondencja rozumiana jest jako forma relacyjnej auto/biografii i kluczowy czynnik sprawczy biografii. Szczególnie podkreślona zostaje rola korespondentów jako informatorów oraz współtwórców biografii, specyficzne usytuowanie listu w archiwach (często prywatnych) oraz znaczenie historii samych listów – zaginionych, odnalezionych, poszukiwanych – w procesie pracy i w narracji biograficznej. List ujęty jest jako niezbędny materiał źródłowy (tworzenia kalendariów życia i twórczości), przyczynek do analizy psychologicznej i socjologicznej bohatera („autoportret wielokrotny”), źródło wiedzy o procesie twórczym i aktywności organizacyjnej bohatera.
    This article discusses the practical ways of using letters in the biographer’s workshop and in a biographical story on the example of Jerzy Ficowski’s work on the biography of Bruno Schulz and Jerzy Kandziora’s work on the biography of Jerzy Ficowski. Correspondence is understood as a form of relational auto/biography and the key causal factor of the biography. The role of the correspondents as informers and co-authors of the biography is particularly emphasized, similarly to the peculiar location of the letter in archives (often private) and the importance of the history of the letters themselves – lost, found, missing – in the work process and in the biographical narrative. The letter is framed as an indispensable source material (creating a timeline of life and work), a contribution to the psychological and sociological analysis of the protagonist (a “multiple self-portrait”), a source of knowledge about the creative process, and the protagnist’s organizational activity.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 15, 2; 169-186
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jest Pan dla nas „Kazimierzem Wielkim”1 . Kilka przyczynkarskich uwag o listach Janiny i Wacława Kościałkowskich do Kazimierza Wierzyńskiego
    Autorzy:
    Dybisz, Erwina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030738.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    epistolography
    emigration
    The Second Emigration
    archives
    Kazimierz Wierzynski
    epistolografia
    emigracja
    Druga Emigracja
    archiwa
    Kazimierz Wierzyński
    Opis:
    Artykuł dotyczy niepublikowanych listów Janiny i Wacława Kościałkowskich do Kazimierza Wierzyńskiego, które znajdują się w zbiorowym archiwum Biblioteki Polskiej w Londynie. W tekście przedstawiono biografię nadawców i odbiorców, ustalono okoliczności nawiązania znajomości oraz jej charakter. Poddano analizie aspekty tematyczne i językowe tej korespondencji. Wymienione archiwa uzupełniają dotychczasowe badania nad powojenną emigracją, w szczególności zaś nad twórczością Janiny Kościałkowskiej.
    The article discusses several still unpublished letters from Janina and Wacław Kościałkowski to Kazimierz Wierzyński, which have been found in the archives of the Polish Library in London. The article not only presents artistic and intellectual profiles of both the authors and the addressee, but also provides the analysis of the letters’ content and language. Thus, describes the archives as a supplemental yet important information on Janina Kościałkowska’s oeuvre.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 245-254
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Portret Marii Szetkiewiczówny w panieńskich listach do matki
    Mary Szetkiewiczówna’s portrait in maiden letters to her mother
    Autorzy:
    Walęciuk-Dejneka, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834130.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    epistolografia
    list-wyznanie
    Maria Szetkiewiczówna
    XIX wiek
    Henryk Sienkiewicz
    correspondence
    letter-confession
    19th century
    Opis:
    Artykuł jest literaturoznawczym spojrzeniem na prawie zupełnie nieznaną sylwetkę Marii Szetkiewiczówny, żony Henryka Sienkiewicza i jej korespondencję z matką Wandą Szetkiewiczową. Listy córki do matki ukazują oczytaną, ambitną i pragnącą różnorodnej nauki młodą niewiastę. Ponadto Maria okazuje się kobietą nowoczesną, samodzielną i niezależną, co w XIX w. należało do rzadkości. Pokazują też matkę jako kobietę spokojną, zrównoważoną, kochającą i decyzyjną. Dominującym tematem korespondencji obu pań jest zdrowie, a właściwie jego brak. Celem artykułu jest zatem literaturoznawcza analiza i interpretacja tej korespondencji – Maria jawi się w niej jako kobieta wewnętrznie silna, stanowcza, a przy tym wrażliwa, delikatna i cierpiąca.
    The article is a literary perspective on the creative unknown profile of Maria Szetkiewiczówna, wife of Henryk Sienkiewicz, and her letters to mother – Wanda Szetkiewiczowa. The daughter's letters to her mother show a well-read, ambitious and young woman who wants to learn in a variety of ways. In addition, Maria turns out to be a modern, self-reliant and independent woman, which was rare in the nineteenth century. They also show their mother as a calm, balanced, loving and decision-making woman. The dominating theme of both ladies’ correspondence is health, or rather the lack of it.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 42-53
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak w bibliotece Gustawa Herlinga-Grudzińskiego znalazła się partytura opery Il Prigioniero Luigiego Dallapiccoli?
    How did the Score for Luigi Dallapicolla’s Il Prigioniero Find Its Way to the Library of Gustaw Herling-Grudziński?
    Autorzy:
    Dzierżanowski, Lech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790943.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    opera XX wieku
    Roman Palester
    Gustaw Herling-Grudziński
    epistolografia emigracyjna
    twentieth-century opera
    emigration correspondence
    Opis:
    Artykuł opisuje epizod dotyczący współpracy dwóch wybitnych twórców emigracyjnych: kompozytora Romana Palestra i pisarza Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, który o mały włos nie doprowadził do powstania wspólnego dzieła – opery opartej na opowiadaniu Grudzińskiego Wieża z muzyką Palestra. Punktem wyjścia jest fakt istnienia w bibliotece Herlinga partytury opery Luigi Dallapiccoli – Il Prigioniero. W rozwikłaniu zagadki, skąd w zbiorach pisarza znalazła się ta właśnie partytura, pomocna okazuje się korespondencja obu twórców. Po krótkiej charakterystyce  perypetii życiowych i drogi twórczej obu artystów w momencie rozpoczęcia znajomości, autor przechodzi do zainteresowań operowych Palestra: przedstawia pokrótce historię niedokończonej opery Żywe kamienie, a także cytuje fragmenty jego korespondencji z różnymi pisarzami dotyczącymi poszukiwania odpowiedniego libretta operowego. Po rozpatrzeniu wielu różnych propozycji okazuje się, że najatrakcyjniejszym dla kompozytora materiałem jest opowiadanie Grudzińskiego Wieża, oczywiście po odpowiedniej adaptacji na libretto. To właśnie w tym celu, za sugestią Palestra, Herling kupuje partyturę, która do dziś zachowała się w jego bibliotece. Duży cytat z jego listu jest dowodem, jak daleko obaj twórcy zaangażowali się w potencjalną współpracę. Jednak ostatecznie do niej nie doszło. Autor opisuje perypetie tego projektu, próbując dociec, jakie ostateczne przyczyny sprawiły, że tandem twórczy Grudziński–Palester ostatecznie nie zaistniał. Wspomina też dalsze, również niezrealizowane plany operowe obu emigracyjnych twórców.
    In this article I would like to show an episode of the colaboration of two eminant polish exile artists: composer Roman Palester and writer Gustaw Herling-Grudziński, which could lead (but finally didn’t) to the creation of unique piece of art.: an opera based on Grudzinski’s short novel The tower with Palester music. The starting point of the story is the attempt to explain how the score of Luigi Dallapiccola’ s opera Il Prigioniero found its way to writer’s library. The solution of this riddle is to be found in the letters of both artists. After short characteristic of lives and artistic road of both artists in the moment they meet, author go to the operetic fascinations of Palester: presents very shortly the history of unfinished opera The Living Stones, and also quotes the fragments of Palester’s letters to various writers concerning looking for the appriotriate libretto. In the end, after many propositions, it turns out that the best material for the composer is Grudziński’s The Tower short novel, which only needed some adaptations. And it was exactly beccause of ths, with the suggestion of Palester, Herling bought the score of Prigioniero, which now we can find in writer’s library. The long fragment of Grudziński’s letter, shows us, how deeply both artist were involved in this project. Finally the project failed. The rest of the artickle describes the furter history of this project, trying to  to find out why the fantastic artistic duet Grudzinski–Palester finally  never came to being. At the end we look through some further  project of colaboration of both exiles, which also failed.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 1; 139-154
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Naprzód przyszedł Mikołaj Rej”. O literaturze niepodległej Polski w epistolograficznej refleksji Elizy Orzeszkowej
    “Mikołaj Rej has come first”. On literature of independent Poland in epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364853.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    epistolografia
    recepcja
    literatura polska (do roku 1795)
    epistolography
    reception
    Polish literature (up to 1795)
    Opis:
    Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo staropolskich i oświeceniowych arcydzieł literackich. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane przez Biernata z Lublina. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała osiągnięcia Mikołaja Reja i wysoko cenione wiersze Jana Kochanowskiego, często cytowane i parafrazowane w rozmaitych wypowiedziach Orzeszkowej. Studiowała teksty Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Piotra Skargi. Jej szacunek wobec ideałów humanistycznych (tolerancja, równość, wolność) ujawnia się w zapiskach o książkach Łukasza Górnickiego – historiograficznej i tłumaczeniu głośnego włoskiego Il Cortegiano (Baltazara Castiglionego). Orzeszkowa znacznie mniej interesowała się twórczością siedemnastowieczną, odnotowała Torkwata Tassa Jerozolimę wyzwoloną w przekładzie Piotra Kochanowskiego oraz pisma Sebastiana Klonowicza, Szymona Szymonowicza, Józefa Bartłomieja Zimorowica, Krzysztofa Opalińskiego. Czasy późnego baroku i oświecenia w listach Orzeszkowej reprezentują teksty Elżbiety Drużbackiej. Wiele tu wzmianek można znaleźć o arcydziełach Ignacego Krasickiego czy pracach Juliana Ursyna Niemcewicza bądź Tomasza Kajetana Węgierskiego. Autorka Nad Niemnem ceniła Hugona Kołłątaja za jego zaangażowanie w przedsięwzięciach Komisji Edukacyjnej. Szkic przedstawia również wielkości frekwencyjne wzmianek i aluzji o literaturze powstałej w okresie niepodległej Polski przed rozbiorami w epistolograficznych refleksjach Elizy Orzeszkowej. To ważny przyczynek Ireneusza Sikory do naszej wiedzy o oczytaniu i erudycji pisarki, analiza może być kolejną próbą szczegółowych badań skoncentrowanych nad recepcją literatury polskiej.
    The synthetic study brings effects of Eliza Orzeszkowa’s letters thorough analysis (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes), which contained information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many old Polish and Enlightenment literary masterpieces. Her correspondences have become a durable proof of her reading passion. Orzeszkowa held in her hands texts written by Biernat of Lublin. Her own words document that she knew the achievements of Mikołaj Rej and highly appreciated rhymes by Jan Kochanowski, which were often cited and paraphrased in various Orzeszkowa’s statements. She also studied texts by Andrzej Frycz Modrzewski and Piotr Skarga. Her respect for humanistic ideas (tolerance, equality, freedom) is revealed thanks to the notes on Łukasz Górnicki’s books – a historiographic one, and a translation of the famous Italian Il Cortegiano (Baldassare Castiglione). Orzeszkowa was much less interested in the 17th century output, she only noted Torquato Tasso’s Jerusalem delivered in the translation prepared by Piotr Kochanowski and the writings by Sebastian Klonowicz, Szymon Szymonowicz, Józef Bartłomiej Zimorowic, Krzysztof Opaliński. The times of late Baroque and Enlightenment are represented by Elżbieta Drużbacka’s texts in Orzeszkowa’s letters. Many references may be found on masterpieces by Ignacy Krasicki or works by Julian Ursyn Niemcewicz and Tomasz Kajetan Węgierski. The authoress of Nad Niemnem [On the Niemen River] esteemed Hugo Kołłątaj for his contribution in Educational Committee [Komisja Edukacyjna]. The sketch presents also the frequency values of numerous mentions and allusions in the epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa that refer to those pieces of literature which were created during the independent Poland period before partitions. It seems to be another important contribution by Ireneusz Sikora to our knowledge of the writer’s erudition. The analysis may be considered another attempt of detailed research concentrated on Polish literature reception.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2019, 5; 241-273
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwid i pejzaż nowoczesności. Wokół Paryża poety
    Norwid; a landscape of modernity. Around the poet’s Paris
    Autorzy:
    Kuziak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729542.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-07
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Norwid
    epistolografia
    urbanizacja
    cywilizacja
    romantyzm
    modernizm
    emigracja
    nowoczesność
    Paryż
    epistolography
    modernity
    urbanization
    civilization
    Paris
    Romanticism
    modernism
    emigration
    Opis:
    The article presents one of the aspects of Norwid’s attitude towards modernity – it is the vision of the city, especially of Paris, in the poet’s works, mainly in his letters. As it turns out, the author only to a slight degree is interested in his contemporary cities, even in the one in which he has come to spend a considerable part of his life, and which was becoming the capital of the modern world at that time. He ignores the phenomena connected with the modernity that is being formed within the town. On the other hand he writes about old cities, he draws the reader’s attention to municipal libraries and art galleries. He thinks about the contemporary city in the moralist religious and historical perspective, criticizing ethical consequences of urbanization, that in his opinion are destructive. Such an attitude reveals the poet’s specific relation towards the processes of modernization – it should be added: the relation close to  Romantics, – that is ambivalence and anxiety connected with experiencing them. It also shouldbe noted that Norwid’s reflection connected with modernity is predominantly concerned with the question of the outlook on the world, and to a lesser degree – with the material experience of modernization.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2014, 32; 61-81
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobrodziej – mistrz – profesor. Wincenty Pol w świetle listów doń skierowanych
    Patron – master – professor. Wincenty Pol in the light of letters addressed to him
    Autorzy:
    Nowak-Barcińska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046365.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    W. Pol, epistolografia
    zwroty adresatywne
    mistrz
    wieszcz
    profesor
    W. Pol, epistolography
    forms of address
    master
    prophet
    professor
    Opis:
    Przedmiotem uwagi autorki są określenia Wincentego Pola wydobyte z przesłanej doń korespondencji. Bliżej przygląda się formom: dobrodziej, profesor, mistrz, wieszcz, ziomek. Korpus badań stanowiły listy (ogółem 98) skierowane do Wincentego Pola przez różnych nadawców w latach 18301872 zamieszczone przez Zbigniewa Sudolskiego w zbiorze: Listy z ziemi naszej. Korespondencja Wincentego Pola z lat 1826-1872 (s. 545-657). W zwrotach adresatywnych Wincenty Pol ukazywany jest m.in. jako ojciec narodu i wieszcz, twórca wielbiony czy wręcz ubóstwiany, szanowany profesor, potwierdzają one tezę Sudolskiego nt. istotnej roli twórcy Mohorta w „kształtowaniu kultury swoich czasów” (LZN, s. 546). Analizowane wyrażenia poświadczają zarazem bogactwo współczesnej Polowi etykiety. Człon podstawowy zwrotu adresatywnego wzbogacają liczne określenia towarzyszące, które powodują, że adresatywy z listów do Pola umieszczone na skali stopniowalnej grzeczności – są bardzo grzeczne. Jak się wydaje, często formuły te są próbą pogodzenia konwencji – pisania wedle zwyczaju – i szczerego uczucia nadawcy – pisania wedle serca.
    The author of the article researches how Wincenty Pol was described in the letters he was sent to. The research corpus contained 98 letters addressed to Pol by a variety of senders, compiled by Zbigniew Sudolski in an anthology: Letters from our Land. Wincenty Pol’s Epistolography, 1826-1872. Of particular interest are the statistically significant forms of address: patron, professor, master, prophet, kin. The forms used for addressing Wincenty Pol depict him as e.g.: father of the nation and a prophet; an adored – if not worshipped – and respected professor. These forms confirm Suchodolski’s claim about the vital role of the author of Mohort in “shaping the culture of his times”. At same time, the expressions under analysis are a testimony of the rich language etiquette of the time.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 561-580
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formy adresatywne w nagłówkach i formułach kończących listy Henryka Sienkiewicza do żon
    Expressions to the Addressees in Headlines and Ending Formulas in Henryk Sienkiewicz’s Letters to His Wives
    Autorzy:
    Mariak, Leonarda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1892154.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    stylistyka historyczna
    język osobniczy
    epistolografia prywatna
    ekspresja językowa
    leksyka
    historical stylistic
    individual language
    private epistolography
    linguistic expression
    lexis
    Opis:
    The article contains an analysis of linguistic and stylistic distinguishing marks of headlines and ending formulas in Henryk Sienkiewicz’s letters to his wives. Particularly, the main subject of this research are expressions to the addressees and other ways of addressing the receivers of this correspondence. The material excerpt covers over 600 letters written during almost 40 years. The dominant of the collected material is expressively characterised vocabulary and names. The most important expression indexes are e.g. diminutive vocabulary, neologisms comparative and superlative adjectives as well as metaphors, epithets and borrowed vocabulary. During the research some significant features of Henryk Sienkiewicz’s writing style and his preferences in the ways of addressing and describing his wives have been indicated.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 155-164
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wartość historyczna więziennych listów biskupa Czesława Kaczmarka do prymasa Stefana Wyszyńskiego (1951–1953)
    The historical value of Bishop Czesław Kaczmarek’s prison letters to Primate Stefan Wyszyński (1951-1953)
    Autorzy:
    Gryz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407308.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    epistolografia
    listy więzienne
    stalinizm
    biskup Czesław Kaczmarek
    prymas Stefan Wyszyński
    epistolography
    prison letters
    Stalinism
    Bishop Czesław Kaczmarek
    Primate Stefan Wyszyński
    Opis:
    W artykule podjęto próbę oceny wartości merytorycznej dziewiętnastu więziennych listów biskupa Czesława Kaczmarka do prymasa Stefana Wyszyńskiego. Nie trafiły one do adresata, lecz w ręce oficerów śledczych komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w czasie między aresztowaniem w styczniu 1951 roku a pokazowym procesem hierarchy we wrześniu 1953 roku. Treść obejmuje opis warunków więziennych, listę zarzutów, metod śledztwa i fabrykowania dowodów oraz prezentację strategii obronnej biskupa, a także ewolucji jego stanu psychofizycznego. Korespondencja biskupa do prymasa umożliwi analizę źródeł archiwalnych pochodzących z przewlekłego postępowania pseudodowodowego.
    The article attempts to assess the substantive value of nineteen prison letters from Bishop Czesław Kaczmarek to Primate Stefan Wyszyński. They did not reach their addressee but rather fell into the hands of investigators of the communist security apparatus between his arrest in January 1951 and the show trial of the hierarch in September 1953. The documents seized are authentic and the autobiographical information is reliable. The content includes a description of prison conditions, a list of charges, methods of investigation and fabrication of evidence, and the presentation of the bishop's defence strategy, as well as the evolution of his psycho-physical state. The bishop's correspondence with the primate will enable the analysis of archival sources from the protracted pseudo-evidence.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 30, 2; 285-298
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literary and biographical false start? About Gustaw Waliszewski’s letters to Julian Bartoszewicz from 1853–1855 (in the collection of the State Archives in Łódź)
    Literacki i biograficzny falstart? O listach Gustawa Waliszewskiego do Juliana Bartoszewicza z lat 1853–1855 (ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi)
    Autorzy:
    Berkan-Jabłońska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129633.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Julian Bartoszewicz
    Gustaw Waliszewski
    „Dziennik Warszawski”
    historycy warszawscy
    epistolografia XIX w.
    the Dziennik Warszawski
    Warsaw historians
    19th century epistolography
    Opis:
    This article discusses several aspects of Gustaw Waliszewski’s letters to Julian Bartoszewicz from 1853–1855, which today are part of the Archive of the Bartoszewicz family maintained by the State Archives in Łódź. The letters, spanning 163 sheets, have been studied from several perspectives: (a) biographical, which offers insight into the personality of the young man only just starting his academic career, who dreamt of becoming the “national Thierry”; (b) genetic, which treats the letters as material documenting the creative process associated with historical studies and writing columns for the Dziennik Warszawski periodical, and which described the beginner scholar’s struggles with censorship limitations; and (c) that of press research – related to the broadly discussed in the letters topics of the development of the Dziennik Warszawski, its rivalry with the Gazeta Warszawska, and the fight for influence in the countryside. A series of memoir articles by Julian Bartoszewicz devoted to Waliszewski offer additional context; they complement the whole in the place of the lost set of Bartoszewicz’ responses to Waliszewski.
    Artykuł dotyczy kilku aspektów korespondencji Gustawa Waliszewskiego, skierowanej do Juliana Bartoszewicza w latach 1853–1855 i stanowiącej obecnie część Archiwum rodziny Bartoszewiczów z Archiwum Państwowego w Łodzi. Listy, obejmujące 163 karty, scharakteryzowane zostały z kilku perspektyw: a) biograficznej, która daje wgląd w osobowość młodego, ledwie zaczynającego karierę naukową człowieka, marzącego o karierze „narodowego Thierry’ego”; b) genetycznej, która listy traktuje jako materiał dokumentujący proces twórczy nad studiami historycznymi i felietonami dla „Dziennika Warszawskiego”, a także opisuje zmagania debiutanta z ograniczeniami cenzuralnymi; c) prasoznawczej – związanej z obszernie eksplorowaną w listach tematyką rozwoju „Dziennika Warszawskiego”, jego rywalizacji z „Gazetą Warszawską” i walki o wpływy pisma na prowincji. Dodatkowym kontekstem staje się cykl artykułów wspomnieniowych poświęconych Waliszewskiemu autorstwa Juliana Bartoszewicza, które stanowią swoiste dopełnienie niezachowanego bloku listów Bartoszewicza do Waliszewskiego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 64, 1; 39-74
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Admiruję gorąco jej talent...”. Eliza Orzeszkowa czyta Konopnicką (Z badań nad epistolografią pisarki)
    ‘I admire ardently her talent...’. Eliza Orzeszkowa reads Konopnicka (from the research on the writer’s epistolography)
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1400600.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Orzeszkowa
    epistolography
    Konopnicka
    lyric poetry
    short prose narratives
    biography
    loneliness
    femininity
    emancipation
    epistolografia
    liryka
    małe formy narracyjne
    biografia
    samotność
    kobiecość
    emancypacja
    Opis:
    Szkolna znajomość Elizy Pawłowskiej i Marii Wasiłowskiej byłaby w ich biografiach nic nie znaczącym epizodem, gdyby nie twórczość literacka Orzeszkowej i „odkrycie” Konopnickiej – poetki przez autorkę Marty na przełomie 1878/1879 roku. Orzeszkowa wspierała Konopnicką w początkach jej kariery artystycznej, broniła przed atakami konserwatywno-katolickiej krytyki, wydała „fragmenty dramatyczne” Z przeszłości (1881), czytała z upodobaniem kolejne zbiory wierszy, uczyła się ich na pamięć, włączała do listów, cytowała i parafrazowała, a w lutym 1909 roku przygotowała w Grodnie wieczór literacko-artystyczny poświęcony jej twórczości. Przez 40 prawie lat toczył się ukryty w listach dialog Orzeszkowej z liryką Konopnickiej. Obie pisarki jednak – mimo usiłowań autorki Nad Niemnem – pozostały sobie duchowo obce, nie zbliżyły się emocjonalnie do siebie: Orzeszkowej życie zamykało się w kręgu grodzieńskiej codzienności, żywot Konopnickiej wypełniały podróże po Europie i związek z Marią Dulębianką. Zapewniały się wzajemnie o przyjaźni i miłości, ale żyły własnymi sprawami. Ów fascynujący dwugłos utrwalony został w korespondencji pisarek.
    Eliza Pawłowska’s and Maria Wasiłowska’s school relationship would have been an insignificant in their biographies if she (the author of Marta) had not become a writer and had not discovered Konopnicka as a poet (1878/1879). Orzeszkowa supported Konopnicka at the beginnings of her artistic career, defended from attacks of the conservative-catholic press. Orzeszkowa also published ‘dramatic fragments’ Z przeszłości (1881), read with special liking Konopnicka’s collections of poems, she even memorized them, included in letters, quoted and paraphrased. In February 1909, she prepared in Grodno a soirée devoted to Konopnicka’s artistic work. For almost forty years Orzeszkowa was conducting a dialogue with Konopnicka’s lyric poetry which was hidden in her letters. However, both of the writers, in spite of Nad Niemnem author’s attempts, remained intellectually indifferent and it did not bring them emotionally closer together: Orzeszkowa’s life was limited to the daily occurrence in Grodno, Konopnicka’s existence was filled by journeys around Europe and the relationship with Maria Dulębianka. They assured each other of mutual friendship and love, but they lived their own life. This fascinating dialogue was commemorated in both writers’ correspondence.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 199-224
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka w relacji Pigonia i jego korespondentów
    Scholarly Life according to Stanisław Pigoń and his Correspondents
    Autorzy:
    Maślanka, Julian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311233.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Polish literary studies of the 20th century
    epistolography - 20th century
    Stanisław Pigoń
    Czesław Kłak
    polonistyka - XX w.
    epistolografia - XX w.
    Opis:
    The article describes in detail the book by Czesław Kłak, “Pigoń” (the Rzeszów University Publishing House, Rzeszów 2013, 612 pp.). The book is a rarity in the Polish humanities because it presents not only the profile of Stanisław Pigoń (1885-1968), one of the most renowned historians of Polish literature, but also a history of Polish literature studies over the course of about 60 years of the 20th century. The main part of the book is based on the correspondence between Pigoń and other scholars and eminent personages of the time: Roman Pollak, Julian Krzyżanowski, Tadeusz Mikulski, Czesław Zgorzelski, Maria Danilewiczowa as well as Bishops Ignacy Świrski and Czesław Falkowski. The book also contains a discussion of Pigoń’s diaries and memoirs, and the Appendix with two polemic articles in defence of Pigoń against imaginary charges of anti-Semitism.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 468-477
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od niepisanej umowy milczenia do protopolityczności: dyskursywny i sieciowy charakter społeczności osób homoseksualnych w „długich latach 70.” w historii mówionej i epistolografii
    From an unspoken pact of silence to the protopolitical: discursive homosexual networks in the ‘long 1970s’ as reflected in oral history and epistolography
    Autorzy:
    Basiuk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/458956.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich
    Tematy:
    protopolityczność
    sieciowość
    dyskursywność
    historia mówiona
    epistolografia
    queer
    przeszłość LGBT w Polsce
    proto-political
    networking
    discursivity
    oral history
    epistolography
    LGBT past in Poland
    Opis:
    During „the long 1970s” in Poland homosexuality began to be thematized in public and semi-public discourse, enabling a sense of community among people who were not personally acquainted. The discursive emergence of homosexuality was gradually eroding an unspoken pact of silence which had prevailed before. Early selforganizing relied heavily on private networking, in which forms of proto-political sociality supported and enabled the emergence of properly political activism. The paper draws on oral history interviews and on letters which men in Poland sent to the Austrian organization HOSI Wien in the mid-1980s.
    Źródło:
    InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer; 2019, 14; 28-50
    1689-6637
    Pojawia się w:
    InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cechy fonetyczne polszczyzny południowokresowej w listach metropolity kijowskiego Jana (Hioba) Boreckiego z lat 1624–1629
    Phonetic features of the Polish language of the Southern Borderland in the letters by Jan (Hiob) Borecki, the metropolitan of Kiev, from the years 1624–1629
    Autorzy:
    Sicińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594249.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    polszczyzna XVII wieku
    polszczyzna południowokresowa epistolografia
    Jan Borecki
    Polish language in the 17th century
    the Polish of the Southern borderland
    epistolography
    Opis:
    Artykuł zawiera omówienie graficzno-fonetycznych właściwości dwóch listów Jana (Hioba) Boreckiego, prawosławnego metropolity kijowskiego w latach 1620–1631. Listy te, adresowane do księcia Krzysztofa Radziwiłła, datowane jeden na 1624 rok, drugi na 1629 rok, zachowały się w rękopisach, nie są jednak najprawdopodobniej autografami. Pod względem językowym reprezentują one polszczyznę południowokresową XVII wieku, czyli historyczną odmianę regionalną języka polskiego używaną na dawnych Kresach Południowo-Wschodnich, pozostającą pod wpływem języka ruskiego (ukraińskiego). Analiza językowa, ograniczona do przedstawienia kresowych regionalizmów fonetycznych, wykazała, że badane listy poświadczają szereg istotnych cech tejże odmiany, takich jak np. przejście grupy eń w ę w pozycji przed spółgłoską szczelinową s, wygłosowe -ć w miejscu -c, przejście ś w R przed C, zachowanie C przed samogłoskami innymi niż i, mieszanie spółgłosek l i ł, formy z r w miejscu rz oraz formy hiperpoprawne z rz (lub rż) zamiast r, formy z twardą grupą ke oraz ky i inne. Niektóre właściwości bardzo charakterystyczne dla polszczyzny południowokresowej, jak np. redukcja i zwężenie samogłoski nieakcentowanej, nie znalazły jednak w analizowanych tekstach swojego potwierdzenia.
    The article includes graphical and phonetic description of two letters written by Jan (Hiob) Borecki, the Orthodox metropolitan of Kiev in the years 1620–1631. Addressed to prince Krzysztof Radziwiłł, the letters dated 1624 and 1629 were preserved as manuscripts, but probably they are not autographs. In terms oflanguage, they represent the Polish language of the Southern Borderland in the 17th century – the historical regional variety of the Polish language of former South-Eastern Borderland, influenced by the Ruthenian (Ukrainian) language. Linguistic analysis, restricted to depicting the phonetic regionalisms of the Borderland, has shown that the examined letters authenticate many significant features of the variety in question, such as for example: transition of the eń group into ę while before fricative consonant s, occurrence of the final ć in the place of c, transition of ś into R before C, the way C was used before vowels other than i, mixing of consonants l and ł, forms including r in the place of rz as well as hypercorrect forms including rz (or rż) in the place of r, forms with strong ke, ky and other groups. However, there are some features that are characteristic for the Polish language of the Southern Borderland, for example reduction and narrowing of an unstressed vowel which are not confirmed in the analysed texts.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 199-220
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Upadam do nóg JWW Pana Dobrodzieja… O formułach gestycznych w epistolografii polskiej XVIII wieku
    Upadam do nóg JWW Pana Dobrodzieja [I am throwing myself at the Most Illustrious Sir Benefactor’s feet…]. On the formulae referring to gesticulations in Polish 18th-century epistolography
    Autorzy:
    Sicińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945048.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    epistolografia
    etykieta językowa
    formuła
    formuła gestyczna
    polszczyzna XVIII wieku
    epistolography
    linguistic politeness
    formula
    gesticulation-related formula
    Polish language in the eighteenth century
    Opis:
    Przedmiotem opisu i analizy są występujące w epistolografii XVIII wieku formuły gestyczne, czyli językowe ekwiwalenty określonych gestów i zachowań grzecznościowych. Zakres obserwacji został zawężony do formuł gestycznych sytuowanych w zakończeniach listów. Materiał egzemplifikacyjny pochodzi z trzystu pięciu rękopiśmiennych, niepublikowanych i dotąd nieanalizowanych pod tym kątem listów, pisanych przez kilkudziesięciu autorów, przedstawicieli szlachty i magnaterii. W zgromadzonym materiale wystąpiły typowe dla XVIII wieku struktury formuliczne, takie jak np. upadać do nóg, ściskać nogi czy kłaniać uniżenie, ale też wiele innych, mniej rozpowszechnionych, np. brać śmiałość upaść do nóg. Sposób użycia opisywanych formuł determinowały określone uwarunkowania tekstowe, społeczne i chronologiczne. Postać formalna formuły zależała od miejsca w strukturze listu, tj. od tego, czy formuła występowała w kompleksie formuł finalnych, czy jako osobny dopisek z pozdrowieniami (niektóre formuły występowały tylko w dopiskach, np. kłaniać uniżenie). Na kształt językowy formuły oddziaływały też czynniki społeczne, np. formuły w listach do króla charakteryzowały się znaczną ozdobnością. Zakres stosowania niektórych konstrukcji znacząco poszerzył się w ciągu XVIII wieku, co wiązało się z osłabieniem ich elitarnego charakteru.
    The description and analysis focus on the formulae referring to gesticulations, or expressive bodily movements, i.e. the linguistic equivalents of certain polite gestures and behaviours, in 18th-century epistolography. The scope of research has been narrowed down to the gesticulation-related formulae present in the closing part of a letter. The sample material consists of 305 handwritten letters, which have not been published or analysed in this context until now. They were written by several dozen authors, members of the nobility and magnates. The material collected for this paper includes certain typical 18th-century formulaic structures, such as upadać do nóg [to throw oneself at another’s feet], ściskać nogi [to hug another’s legs] or kłaniać uniżenie [to bow humbly] as well as less common phrases e.g. brać śmiałość upaść do nóg [to dare to throw oneself at another’s feet]. The manner in which the described formulae were used was determined by specific textual, social and chronological circumstances. The formal shape of a formula depended on its location within the letter structure, i.e. if the formula was a part of the set of the closing formulae or a separate postscript with greetings (some formulae occurred only in postscripts e.g. kłaniać uniżenie [to bow humbly]). The linguistic shape of a formula was also influenced by the social component e.g. formulae in letters to the king were more ornamental. Some structures gained a much broader scope of application across the 18th century, which was related to the weakening of its elitist character.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 115-134
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metoda kerygmatyczna a epistolografia – rozpoznania
    Kerygmatic Method Versus Epistolography − Recognition
    Autorzy:
    Cwenk, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882479.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kerygmat
    epistolografia
    świętość
    hermeneutyka
    historia 1. poł. XIX w.
    kerygma
    epistolography
    sainthood
    hermeneutics
    history of the first half of the 19th century
    Opis:
    Tekst jest próbą odpowiedzi nad pytania: czy metoda kerygmatyczna jest/może być narzędziem podczas badania epistolografii, stanowiącej dział piśmiennictwa, do którego najczęściej jej bliżej aniżeli do literatury pięknej? Czy słusznie profesor Maciejewski uważał, że każde dzieło zdradzi swój status usytuowania w Słowie Bożym, gdy zmusi się je do udzielenia odpowiedzi na pytania wypływające z kerygmatu apostolskiego i czy takie przymuszenie możliwe jest podczas badania epistolografii? Artykuł uzasadnia tezę, że jest to możliwe, choć z uwzględnieniem kilku ograniczeń. Po pierwsze – epistolografia może być kerygmatem, ale to świadectwo bardzo elitarne: nadawca i wybrany przezeń najczęściej zaledwie jeden odbiorca--adresat. Tylko w przypadku listów ogłaszanych drukiem ów kerygmat zyskuje większą moc oddziaływania. Po drugie − refleksja nad kerygmatem epistolografii musi zostać ograniczona do listów, które mają charakter konfesyjny, listów − wyznań, eliminując te, którym właściwa jest pierwotna utylitarność. Przedmiotem badawczej refleksji autorka uczyniła zbiór listów Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, zatytułowany Listy Świętego do Matki. Ich analiza pozwoliła dostrzec w całym zbiorze obecność kerygmatu rozumianego jako pierwsze głoszenie rodzące wiarę. Listy Szczęsnego daje się więc czytać jako listy apostoła, listy świadka, ale też człowieka, który odsłania swą mądrość; mądrość, która zawiodła go do świętości. Nadawca „przymusza” czytelników--odbiorców do otwarcia się na Chrystusa, swą świętością świadcząc o skuteczności drogi. To „przymuszenie” to swoista pedagogika, propozycja wkroczenia na szlak, który stał się traktem do świętości. Wydaje się więc, że można podczas badania dokumentów epistolarnych posłużyć się kerygmatyczną metodą interpretacji − rzecz jasna z zastrzeżeniami, o których mówiłam na początku. Wówczas można, może nie tyle lepiej, ale z całą pewnością głębiej odczytać ich przesłanie.
    The text is an attempt at an answer to the questions: Is the kerygmatic method (or: can it be) a tool for studying epistolography that is a branch of writing, to which it is closer than to literature? Was Prof. Maciejewski right when he thought that each and every work will betray its status of being situated in God's Word when it is forced to give answers to questions arising out of the apostolic kerygma, and is such a coercion possible when researching epistolography? The article justifies the thesis that this is possible, albeit one has to consider some limitations here. Firstly, epistolography may be a kerygma, but it is quite an elite testimony: there is one sender and only one addressee, usually selected by the sender. Only in the case of letters published in print the kerygma has a more powerful influence. Secondly, a reflection on the kerygma of epistolography has to be limited to letters that have a confessional character, letters-confessions, and it has to eliminate the ones that are characterized by primary utilitarianism. The author has made a collection of letters by Zygmunt Szczęsny Feliński entitled “A Saint's Letters to His Mother” the subject of her reflection. An analysis of them has allowed her to notice the presence of the kerygma understood as the first preaching that produces faith. Hence Szczęsny's letters may be interpreted as letters written by an apostle, by a witness, but also by a man who reveals his wisdom; wisdom that brought him to sainthood. The sender “coerces” the readers-recipients to open themselves to Christ, testifying about the efficiency of this way with his sainthood. This “coercion” is a peculiar sort of pedagogy, a proposal to enter the road that has become the road to sainthood. So it seems that when studying epistolary documents one may use the kerygmatic method of interpretation - certainly with the reservations mentioned at the beginning. Then one may, perhaps not better, but surely, understand their message more deeply.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 125-134
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biskupa warmińskiego Jana Stefana Wydżgi zwierzenia w listach do kanonika warmińskiego Zachariasza Jana Szolca
    The Bishop of Warmia, Jan Stefan Wydżga’s confidences in the letters to the canon of Warmia, Zacharias Jan Szolc
    Autorzy:
    Achremczyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365827.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    biskupstwo warmińskie
    epistolografia
    życie codzienne na Warmii
    biskup
    Jan Stefan Wydżga
    Bishopric of Warmia
    epistolography
    daily life in Warmia
    Bishop Jan
    Stefan Wydżga
    Opis:
    Jan Stefan Wydżga (c. 1610–1685) maintained close contacts with Zachariasz Janusz Szolc, a Warmian canon with whom he was linked not only by his affinity but also by many years of cooperation and friendship. Traces of the affinity between the two dignitaries can be found in correspondence housed in the Archives of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn, in which Wydżga describes his everyday problems with episcopal administration, his health, and experiences associated with political activity. From this correspondence we learn about the many interesting matters of the Sejm at the time, the relationship between the monarchy and Bishop Wydżga, the possibilities of travelling during the period of his function (he held the office of bishop in 1659–1679) and the culinary preferences of the time.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 296, 2; 279-305
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Otóż moja Urszulko tak szczegółowy masz opis mojego tu życia, że sądzę J. J. Rousseau z równą szczerością nie pisał swoich spowiedzi” – obrazy życia prywatnego i kulturalnego w latach czterdziestych XIX wieku na podstawie korespondencji Gustawa Zieliński
    „The description of my life, my dear Urszulka, is so detailed that, I presume, its candour surpasses that of J. J. Rousseau’s confessions”: Images of Individual Lives and the Social Life of the 1840s Based on Gustaw Zieliński’s Correspondence
    Autorzy:
    Król, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790942.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Mazowsze
    Warszawa
    sytuacja społeczno-gospodarcza i kulturalna w zaborze rosyjskim
    epistolografia
    Mazovia
    Warsaw
    socio-economic and cultural situation in the Russian partition
    epistolography
    Opis:
    Gustaw Zieliński to poeta, powieściopisarz, powstaniec listopadowy, zesłaniec, ziemianin, społecznik, bibliofil, mecenas kultury, który współcześnie najczęściej kojarzony jest z najpopularniejszym swym tekstem, powieścią poetycką pt. Kirgiz albo encyklopedycznie, hasłowo. Wiadomo, że był mecenasem i miłośnikiem kultury, ale niewiele nadto. Artykuł jest próbą wyjścia, na podstawie epistolografii, poza suche fakty. Oddania realiów barwnego, ale też niełatwego życia w połowie XIX wieku w Warszawie i na Mazowszu. Próbą przypomnienia niebanalnego epistolografa, którego zapisy korespondencyjne przybliżają stosunki gospodarczo-społeczne, realia kulturalne nie tylko ówczesnej stolicy, ale i Mazowsza, a wraz z upływem czasu i zmieniającym się życiem osobistym autora – kraju i ówczesnej Europy.
    Gustaw Zieliński was a poet, novelist, November Insurgent, exile, landowner, social worker, bibliophile and patron of culture, who is nowadays most often associated with his most popular text, the poetic novel titled Kirgiz, or else as an entry in encyclopaedias. It is known that he was a patron and lover of culture, but nothing more can be said. This article is an attempt to present a broader view, based on epistolography, going beyond the bare facts, presenting the realities of a colourful, but also difficult, life in mid-19th century Warsaw and Mazovia. It is an attempt to remind us of the original epistologist, whose correspondence presents economic and social relations, and the cultural realities, not only of the capital of that time, but of the whole Mazovian region, and, with the passage of time and the changing personal life of the author, of both the country [Poland] and Europe of that time.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 1; 125-138
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porządkowanie świata. Cele sztuki w korespondencji Zbigniewa Herberta
    Ordering the World. The Aims of the Art in Zbigniew Herberts Letters
    Autorzy:
    Nowak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944413.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    estetyka
    filozofia twórczości
    epistolografia polska
    autobiografia
    poezja polska po 1945
    komunizm
    esthetics
    philosophy of creativity
    Polish epistolography
    autobiography
    Polish poetry after 1945
    Communism
    Opis:
    The article is devoted to Zbigniew Herber's thought concerning esthetics. The author interprets the poet's letters written to various people (among others, to Halina Misiołkowa, Czesław Miłosz, Jerzy Zawieyski) and he looks for opinions on art and creativity. He treats the letters not as auxiliary materials for studies on poetry, but as the main subject of his research. He perceives the transition from private letters to writing poetry as a consequence of axiological connections joining both types of expression. He pays special attention to Herbert's care for the consciousness of the aims of the art, stemming from the historical experience. The poet himself defined them in one of the letters as “ordering the world”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 1; 155-169
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ideał mędrca w listach św. Ambrożego
    The model of the sage in st. Ambrose’s letters
    Autorzy:
    Wysocki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/612902.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Św. Ambroży z Mediolanu
    mędrzec
    mądrość
    stoicyzm
    listy
    wolność
    bogactwo
    pokuta
    epistolografia
    St. Ambrose of Milan
    sage
    wisdom
    stoicism
    letters
    freedom
    wealth
    penance
    epistolography
    Opis:
    St. Ambrose’s letters are a unique example of bishop’s concern for pastoral, social and political issues relating to the city, the diocese, the Empire and the Church. They have been a special way of his pastoral influence and work. He included in them a number of moral, legal and dogmatic instructions, among which he described a model of the Christian sage. It was based on the statements of the Stoic philosophy, but finally the Christian character arising from Scripture, and especially from the teaching of St. Paul the Apostle, was added to Ambrose’s model of a sage. According to Ambrose, the basic feature of the sage is freedom, but it also provides a number of other features – such as submission to God, love for the neighbours, the spirit of repentance, knowledge of God’s Law – which constitute the perfect sage, and ultimately – the perfect Christian.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2015, 64; 581-594
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gustaw Zieliński – network of social, scientific, family relationships (on example of friendship with Wincenty Pol)
    Gustaw Zieliński – w sieci relacji towarzyskich, naukowych, rodzinnych (na przykładzie przyjaźni z Wincentym Polem)
    Autorzy:
    Król, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/466480.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    literature and culture of the 19th century
    epistolography and poetry of Romanticism
    exile literature
    literatura i kultura XIX wieku
    epistolografia i poezja romantyczna
    literatura zesłańcza
    Opis:
    The article want to find out, what was the reason of Gustaw Zieliński and Wincenty Pol mutual fascination. The fact remains, that a lot differ them – but probably biographical-personality-cultural similarities, evoked „literary” sentiment.
    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, co było przyczyną wzajemnej fascynacji Gustawa Zielińskiego i Wincentego Pola. Faktem jest, że wiele poetów dzieliło – ale biograficzno-osobowościowo-kulturowe podobieństwa, na które artykuł zwraca uwagę, sprawiły, że pojawił się „literacki” sentyment.
    Źródło:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2016, 8; s. 301-313
    0860-5637
    Pojawia się w:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    For the good of the Commonwealth or the individual. Supplications and letters of the crown and Lithuanian nobles for the general sejmik of royal Prussia in the second half of 17th century
    O dobro Rzeczypospolitej czy własne. Supliki i listy szlachty koronnej i litewskiej na sejmik generalny Prus Królewskich w drugiej połowie XVII stulecia
    Autorzy:
    Achremczyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365585.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Epistolography
    Royal Prussia
    General Sejmik of Royal Prussia
    Crown
    and Lithuanian Nobility
    XVIIth Century
    epistolografia
    Prusy Królewskie
    sejmik generalny Prus Królewskich
    szlachta koronna i litewska
    wiek XVII
    Opis:
    Obrady sejmiku generalnego Prus Królewskich przyciągały uwagę mieszkańców Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po wojnach szwedzkich w Prusach Królewskich zaczęła coraz liczniej osiadać szlachta koronna a magnateria sięgać po starostwa i urzędy. W związku z tym szlachta koronna przede wszystkim zaczęła zabiegać o nadanie pruskiego obywatelstwa czyli indygenatu. Szukała zatem poparcia na sejmikach powiatowych, wojewódzkich a przede wszystkim na sejmikach generalnych. Wierzono, iż prośby listowne a czasami osobisty przyjazd na sejmik generalny okażą się skuteczne. Korespondencji sejmikowej mimo, że spaliło się toruńskie archiwum stanowe zachowało się dużo. Tylko w gdańskim archiwum naliczono 364 listów i suplik skierowanych na sejmiki generalne. Udało się ustalić 364 suplik i listów nadesłanych na adres stanów Prus Królewskich czyli do zgromadzo�nych na sejmiku generalnym. Najwięcej zachowało się suplik szlacheckich, 45% całej sejmikowej korespondencji oficjalnej, 166 listów szlachty i magnaterii zarówno koronnej jak i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dużo suplik przysyłali duchowni – biskupi, przełożeni zakonów, księżą świeccy, 21% korespondencji to listy duchownych (75 listów). Sporo pism na sejmik generalny kierowały małe miasta Prus Królewskich zwłaszcza, gdy zostały odsunięte od obrad sejmikowych. Małe miasta przysłały 39 listów i suplik – 11% całej oficjalnej sejmikowej korespondencji. O wsparcie sejmiku generalnego zwracali się też chłopi głównie z Żuław Malborskich, zachowały się 24 supliki chłopskie – 7% korespondencji.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2020, 310, 4; 497-528
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kafka i Felicja. Romans epistolarny
    Autorzy:
    Stanisław, Kowalczyk, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897306.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Franz Kafka
    the 20th-century epistolography
    love in modern literature
    the 20th-century autobiography
    epistolografia XX w.
    miłość w literaturze nowoczesnej
    autobiografia XX w.
    Opis:
    Kafka belongs to the greatest letter writers of the 20th century, but his epistolary prose does not enjoy the popularity it deserves. Kafka’s letters present problems in a different way than his fictional works. They should be read both as a biographical document and a literary text corresponding with the short stories and novels of the author of The Metamorphosis. The article discusses Kafka’s letters to Felice Bauer, a young woman he loved and with whom he was twice engaged. In reality this story ended with a disaster, however its resulted was a remarkable literary text. Elias Canetti called the letters to Felice “the second Trial”; in fact, this epistolary series resembles a novel in letters rather than writing correspondence, such as the one left by Joyce, Mann or Gombrowicz. It offers a fascinating, extraordinary range of emotional experience, style and deep self-analysis. At the same time, it arouses concern due to obsessiveness, repetitions, helplessness of the hero.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(4 (455)); 71-81
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gustaw Zieliński w świecie nauki
    Gustaw Zieliński in the world of science
    Autorzy:
    Zielińska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1398894.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    bibliofilstwo
    historia
    literatura
    epistolografia
    geografia XIX-wiecznej Azji
    Syberia
    podróż
    obyczajowość
    hasło encyklopedyczne
    bibliophilia
    history
    literature
    epistolography
    geography of 19th-century Asia
    Siberia
    travel
    customs
    encyclopedic entry
    Opis:
    The article entitled “Gustaw Zieliński in the world of science” proves that this original 19th-century Pole – a poet, novelist, November insurgent, deportee, landowner, social activist, bibliophile, culture patron – was also a man who should appear in the group if not people of science, then at least its popularisers. His works, not only in the field of bibliophilia and history but also, as so far has been rarely mentioned, geography, make him fully authorised to be classified as such.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 1; 49-69
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Manteuffel née von Ryck and her recently discovered letters to her son Gustaw Manteuffel
    Maria z Ryków Manteufflowa i jej nieznana korespondencja do syna – Gustawa Manteuffla
    Autorzy:
    Budzyński, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090012.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Poland in the 19th century
    Inflanty Polskie (Polish Livonia) / Latvia
    biography
    Polish aristocracy
    Maria Manteuffel née von Ryck (1811–1874)
    epistolografia
    Inflanty
    literatura dziewiętnastowieczna
    Maria Manteufflowa
    okres międzypowstaniowy
    Opis:
    Maria Manteuffel letters from the period 1844–1859 offer invaluable insights into the life of Polish gentry in the former Polish Livonia (Infl anty Polskie), incorporated into the Vitebsk Governorate of the Russian Empire. These letters of mother to her son Gustaw Manteuffel, student at the University of Dorpat (now Tartu, Estonia) who was to become one of great Polish historiographers of late 19th century, are an important historical source. Although they deal mainly with family matters, the mundane is interspersed with notes and comments which throw light on the Russian tax burdens and the social life of the aristocracy and the local gentry. An eye-catching feature of that correspondence is a string of Latvian (Latgalian) words and phrases which are interspersed into Maria Manteuffel’s sentences. There is not much we know about her life. Born in Wielony in 1811, she was heiress to the Drycany estate. In 1828 she married baron Jakub Manteuffel. Of their children only four sons survived to adulthood. Born into a Polish-Livonian family, Maria Manteuffel became a Polish patriot, patroness and sponsor of various patriotic initiatives. When the Drycany estate was sequestrated by the Russian authorities after the 1863 January Uprising, she moved to Lesno and later to Riga where she died in 1874. She was buried at Drycany beside her husband; in 1916 her son was buried in the same family vault.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 4; 457-477
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Więzienna korespondencja biskupa Czesława Kaczmarka do Prymasa Stefana Wyszyńskiego (1951-1953). Analiza źródłoznawcza
    Autorzy:
    Gryz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33342065.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    epistolography
    prison letters
    Stalinism
    communist authorities
    Diocese of Kielce
    Bishop Czesław Kaczmarek
    Primate Stefan Wyszyński
    epistolografia
    listy więzienne
    stalinizm
    władze komunistyczne
    diecezja kielecka
    biskup Czesław Kaczmarek
    prymas Stefan Wyszyński
    Opis:
    Biskup Czesław Kaczmarek, ordynariusz kielecki, był więźniem politycznym w czasach komunizmu w Polsce od 20 stycznia 1951 roku do września 1956 roku. W więzieniu śledczym Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) przy ul. Rakowieckiej w Warszawie poddawano go brutalnemu i długiemu śledztwu przez 967 dni. Funkcjonariusze śledczy przejęli w tym okresie dziewiętnaście osobistych listów, które bp C. Kaczmarek usiłował nielegalnie przesłać z celi więziennej do prymasa Stefana Wyszyńskiego. Niniejszy artykuł jest próbą wypełnienia luki badawczej i przeprowadzenia analizy źródłoznawczej z uwzględnieniem krytyki zewnętrznej i wewnętrznej źródła. Duża objętość listów stanowi problem w ich kwalifikacji do kategorii „grypsów śledczych”. Treść merytoryczna więziennego diariusza pozwala na wysoką ocenę jego wartości historycznej. Listy były elementem udanej kombinacji operacyjnej śledczych MBP, którzy zdołali zrealizować założenia wynikające z instalacji stałego agenta celnego. Był on pośrednikiem w przekazywaniu nielegalnych listów biskupa oraz autorem bardzo obszernych donosów z celi. W zakończeniu artykułu sformułowano postulaty, co do dalszych możliwości badawczych w zakresie analizy źródeł z archiwaliów więziennych bp. Kaczmarka w kontekście przewlekłości postępowania pseudodowodowego, będącego komponentem stalinowskich procesów pokazowych.
    Bishop Czesław Kaczmarek, the Ordinary of Kielce, was a political prisoner under communist regime in Poland from 20 January 1951 to September 1956. He was subjected to a brutal and prolonged investigation for 967 days in the investigative prison of the Ministry of Public Security (MBP) on Rakowiecka Street in Warsaw. Investigating officers seized nineteen personal letters during this period, which Bishop C. Kaczmarek attempted to illegally send from his prison cell to Primate Stefan Wyszyński. This article is an attempt to fill the research gap and conduct a source analysis including external and internal source criticism. The large volume of the letters poses a problem in their classification as ‘prison kites’. The substantive content of the prison diary allows a high assessment of its historical value. The letters were part of a successful operational arrangement by MBP nvestigators, who succeeded in fulfilling the assumptions arising from the installation of a permanent customs agent. He was an intermediary in the transmission of the bishop’s illegal letters and the author of very extensive cell denunciations. The article concludes with demands for further research opportunities in the analysis of sources from Bishop Kaczmarek’s prison archives in the context of the prolonged nature of pseudo-evidence proceedings, a component of Stalin-era show trials.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 95-120
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowni w korespondencji Wincentego Pola
    Priesthood in epistolography Wincenty Pol’s
    Autorzy:
    Toruń, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046367.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Wincenty Pol
    epistolografia
    adresat
    duchowieństwo
    Powstanie Listopadowe
    Kościół Rzymsko-Katolicki
    Kościół Grecko-Katolicki
    Kościół Ormiańsko-Katolicki
    Wincenty Pol, epistolography
    addressee
    priesthood
    November Uprising
    Roman Catholic Church
    Greek-Catholic Church
    Armenian Catholic Church
    Opis:
    Powyższy szkic Duchowni w korespondencji Wincentego Pola poświęcony jest powiązaniom Pola z duchowieństwem różnych rytów chrześcijańskich. W pracy ograniczono się tylko do tych przykładów, które znalazły widoczne potwierdzenie w epistolografii autora Mohorta. Poeta znany ze swej otwartości i ekumenicznej postawy utrzymywał kontakty z kapłanami innych od siebie wyznań. Żar młodzieńczej przyjaźni, braterstwo wspólnie przelanej krwi w Powstaniu Listopadowym, były najtrwalszymi więzami łączącymi Pola z patriotycznie usposobionymi duchownymi. O łączności poety z duchownymi decydowały także wspólne zainteresowania w dziedzinie życia naukowego, literackiego, kulturalnego, społecznego i kościelnego.
    The above sketch The clergy in Wincenty Pol’s correspondence is devoted to Pol’s connections with the clergy of different Christian rites. The work was limited to only those examples that fund confimation in the epistolographie author of Mohort. The poet, know for his openness and ecumenical attitudes, kept in touch with the priests of other denominations. The warmth of youthful friendship, the fraternity of bloodhed together in the November Uprising, were the most durable bonds between Poles and patriotically disposed clergy. The poet’s connections with the clergy also determined common interests in the fields of scientific, literary, cultural, social and eccesial life.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 591-600
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formuła lokalizacyjno-temporalna w tekstach epistolarnych XVIII wieku
    Локалізаційно-темпоральна формула в епістолярих текстах XVIII ст.
    Autorzy:
    Sicińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015574.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    епістолографія
    локалізаційно-темпоральна формула
    делімітація тексту
    польська мова XVIII століття
    epistolography
    locational and temporal formula
    delimitation of the text
    18th century Polish
    epistolografia
    formuła lokalizacyjno-temporalna
    delimitacja tekstu
    język polski XVIII wieku
    Opis:
    Przedmiotem opisu jest formuła lokalizacyjno-temporalna, informująca o miejscu i czasie napisania listu, występująca w korespondencji przedstawicieli stanu szlacheckiego w XVIII wieku. W artykule przedstawione zostały różne formy realizacyjne formuły, to znaczy jej pozycja w strukturze listu, zawartość treściowa, a przede wszystkim sposób zapisu głównych komponentów formuły, czyli toponimu wskazującego miejsce napisania listu (zazwyczaj występuje on w postaci wyrażenia przyimkowego w miejscowniku z przyimkiem w lub z), oraz daty (w tym zakresie zaznacza się silny wpływ języka łacińskiego). Omówione też zostały liczne funkcje formuły lokalizacyjno-temporalnej, takie jak określanie sytuacji komunikacyjnej, tworzenie wspólnoty czasowo-przestrzennej nadawcy i odbiorcy, wyznaczanie granic tekstu i inne.
    Предметом опису є локалізаційно-темпоральна формула, що інформує про місце й час написання листа i міститься в листуванні представників шляхетського стану XVIII століття. У статті розглядаються різні форми реалізації формули, а саме: її позиція у структурі листа, зміст і, насамперед, спосіб написання основних компонентів формули, тобто топоніма, який вказує на місце написання листа (це зазвичай прийменниково-іменникові конструкції з прийменником в або з і з іменником у місцевому відмінку) і дати (тут помітний сильний вплив латинської мови). Обговорено також численні функції локалізаційно-темпоральної формули, напр. визначення комунікативної ситуації, створення часово-просторової єдності відправника та одержувача, визначення меж тексту.
    The analysis deals with the locational and temporal formula present in the epistolary texts of the representatives of the nobility. That formula informs about the time and place in which the letter was written. Various forms of the formula are presented, varying according to its position in the structure of a letter and its content. The most important factor is the way in which the main components of the formula are written i.e. the toponym that indicates the place in which the letter was written (usually the toponym appears in the form of the prepositional expression in the locative with the preposition in or with) and the date (here one can observe a strong influence of Latin). Numerous functions of the locational and temporal formula were also discussed, such as defining the communicative situation, creating time and space community of the sender and the addressee, indicating text boundaries etc.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 183-196
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Humanist Lawyer David Hilchen in the Polish Livonian and Polish Courts 1600-1609: The Reflection of His Proceedings in Letters
    Autorzy:
    Siimets-Gross, Hesi
    Viiding, Kristi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953633.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    polski system prawny
    epistolografia czasów nowożytnych
    wątki prawne w listach
    pochwalny/gratulacyjny wiersz wprowadzający
    inflancki humanizm
    humanizm prawniczy
    Polish legal system
    Early Modern epistolography
    legal themes in letters
    liminary poetry
    Livonian humanism
    legal humanism
    Opis:
    This article offers an insight to the Early Modern Polish history of law from an unusual perspective: namely, which was the contemporary view to the Polish legal and especially court system. For that, an almost unexplored Early Modern source, the unpublished Latin correspondence by the central humanist of Polish Livonia David Hilchen (1561–1610), is used. In this paper, the principal issue touched by him, his own legal proceedings in the Polish-Lithuanian Commonwealth before the Livonian (Riga’s) and Polish courts against Riga City Council are dealt with. It presents a good example of how, despite many legal obstacles over an elongated period, a case could move from under city jurisdiction to state jurisdiction, even at a time when royal power was not at its strongest.
    Artykuł umożliwia wgląd w polską historię prawa czasów wczesnonowożytnych z niezwykłej perspektywy, a mianowicie z punktu widzenia współczesnych uczestników polskiego systemu prawnego, w szczególności systemu sądowego. Z tego względu niniejsza praca prezentuje niezgłębiane dotąd źródła epoki wczesnonowożytnej, niepublikowane listy w języku łacińskim głównego humanisty Polskich Inflantów, Dawida Hilchena (1561–1610). Artykuł koncentruje się na zasadniczej kwestii wskazanej przez Hilchena, jego własnym udziale w postępowaniach przed inflanckimi (ryskimi) i polskimi sądami w powództwie przeciw Ryskiej Radzie Miasta na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Przypadek ten stanowi dobry przykład tego, jak łatwo sprawa, pomimo wielu obostrzeń prawnych na przestrzeni dłuższego okresu i mimo nie najsilniejszej w tym czasie władzy królewskiej, była w stanie zmienić swoją właściwość z jurysdykcji miasta na właściwość państwową.
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2020, 2; 275-305
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy z lagrów i więzień jako skrót rzeczywistości obozowej
    Letters from Concentration Camps and Prisons as a Depiction of Camp Reality
    Lettere dai campi di concentramento e dalle prigioni, un esempio di raffigurazione della realtà concentrazionaria
    Autorzy:
    Stasi, Daniele
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784402.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    concentration camp
    letter
    inmate correspondence
    epistolography
    World War II
    literature of the personal document
    campo di concentramento
    lettera
    messaggi clandestini dalla prigionia
    epistolografia
    Seconda Guerra Mondiale
    letteratura dei documenti personali
    lager
    list
    gryps
    druga wojna światowa
    literatura dokumentu osobistego
    Opis:
    L’articolo presenta il volume di Lucyna Sadzikowska intitolato Listy z lagrów i więzień 1939–1945. Wybrane zagadnienia (Lettere dai campi e dalle prigioni 1939–1945. Alcuni aspetti. Katowice 2019). Secondo l’autore dell’articolo, le lettere dei prigionieri dei campi di concentramento e di lavoro costituiscono un’interessante descrizione della realtà concentrazionaria che avvicina il lettore alla letteratura dei documenti personali. L’obiettivo del libro della Sadzikowska è quello di descrivere e codificare le lettere dai campi e dalle prigioni nel loro aspetto teorico e pratico. L’autrice prende in esame la corrispondenza ufficiale e privata dei campi e delle prigioni (per esempio i messaggi segreti e le lettere clandestine), e presenta uno specifico supplemento a questa epistolografia, ovvero le lettere di Gustaw Morcinek. Il volume della Sadzikowska illustra non solo il suo grande impegno nell’analizzare l’aspetto epistolografico dei documenti redatto nel periodo tra il 1939 e il 1945, ma anche la loro forza ispiratrice.
    The article discusses Lucyna Sadzikowska’s book entitled Listy z lagrów i więzień 1939–1945. Wybrane zagadnienia (Letters from the Concentration Camps and Prisons 1939–1945. Selected Issues. Katowice 2019). According to the author of the article, the published letters of the inmates kept in concentration and labour camps remain interesting descriptions of the camp reality that redirect the reader towards literature of the personal document. The purpose of Sadzikowska’s book is to describe and codify the prison and camp letter with regard to its theoretical and practical aspects. She analyses and elaborates on official and unofficial camp and prison correspondence (e.g. secret messages, letters smuggled in or out of camps and prisons), and presents a peculiar   supplement to this epistolography, that is, the literary letters of Gustaw Morcinek. The reviewed work not only presents the author’s commitment to elaborate on camp and prison epistolography written in the period between 1939 and 1945, but also points out the inspiring potential of personal documents.
    Źródło:
    Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2020, 2; 199-204
    2658-185X
    Pojawia się w:
    Fabrica Litterarum Polono-Italica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niespełnione marzenie o potomku Magdaleny i Hieronima Radziwiłłów. Jak opisać bolesny problem
    The unfulfilled dream of a child by Magdalena and Hieronim Radziwiłł: How to describe a painful problem
    Autorzy:
    Maciejewska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1397852.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    Magdalena z Czapskich Radziwiłłowa
    Konstancja z Czapskich Gnińska
    Hieronim Florian Radziwiłł
    bezdzietność
    tabu
    epistolografia pierwszej połowy XVIII w.
    Magdalena Radziwiłł née Czapska
    Konstancja Czapska née Gnińska
    childlessness
    taboo
    epistolography of the first half of the 18th century
    Opis:
    The article analyses the sources pertaining to the marriage of Prince Hieronim Florian Radziwiłł and Magdalena Czapska, which ended with an annulment in 1753. It shows the problem of infertility and the absence of the heir to the vast Radziwiłł estate. The article analyses the letters by both spouses, the personal diary of the prince and the letters of Konstancja Czapska, Magdalena’s mother. It considers the presentation of information deemed to be taboo in the Old Polish culture. While Konstancja Czapska maintains a traditional stance by claiming that a child is the strongest bond for the marriage, the prince underlines the importance of mutual affection. That kind of opinion was evidence of gradual changes of mentality taking place in the first part of the 18th century.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 97-113
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Święty Paweł w twórczości Norwida
    St Paul in Norwid’s work
    Autorzy:
    Komorowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729469.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Piotr Marchewka
    Paweł z Tarsu
    teologia
    literaturoznawstwo
    Salem
    filozofia
    Biblia
    biblistyka
    apostołowie
    biografia
    epistolografia
    Corpus Paulinum
    chrześcijaństwo
    Dwa męczeństwa
    interdyscyplinarność
    romantyczny bohater męczennik
    Paul of Tarsus
    theology
    study of literature
    philosophy
    Christianity
    Bible
    biblical studies
    apostles
    biography
    letter-writing
    Romantic hero-martyr
    interdisciplinary study
    Opis:
    The review is a look at the book Z romantycznych rodowodów biblijnych. Apostoł Paweł w twórczości Cypriana Norwida (From the Romantic Biblical Origins. St Paul the Apostle in Cyprian Norwid's Work) as an inter-disciplinary publication showing the author's great competence in all the problems he tackles, with theology and study of literature at the head. In the background the question appears about the method accepted by Piotr Marchewka, which may seem complicated to an average reader, but his style of shaping the text (the “case” one) is clear and harmonious enough to make the seemingly formal text a nice reading. Numerous references, digressions and penetrating analyses of Dwa męczeństwa (Two martyrdoms) and Salem consistently lead to the finale that is a convincing suggestion of an explanation of Norwid's fascination with the figure of St Paul.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2012, 30; 245-253
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-65 z 65

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies