Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

O rzeczach, które wspierają pamięć.
On things that support memory

Autorzy:

Kurska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942781.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Różewicz
poezja
rzecz
Zagłada

Opis:

Konfrontuje ze sobą dwa utwory: wczesny wiersz Warkoczyk (1948) z późnym poematem nożykiem profesora (2001), by pokazać, w jaki sposób Różewicz zmienia w poezji sposób przedstawiania rzeczy pochodzących z obozu Zagłady. Odrzuca tradycyjną epistemologię na rzecz przekonania o niezależnym bycie rzeczy w świecie; odrzuca także metaforę tym razem na rzecz opowieści o biografii nożyka. Nowe rozpoznanie sposobu istnienia rzeczy ma niewątpliwie źródła w projektach współczesnych antropologów i socjologów: Igora Kopytoffa, również Marcela Maussa, Alfreda Gela i innych. Poeta jednak nie wykorzystuje w poezji możliwości, które daje zwrot ku rzeczom. Pozostaje wierny przeświadczeniu o niewyrażalności doświadczenia Zagłady, a w konsekwencji niemożności dotarcia do istoty relacji człowieka z rzeczą. Wykorzystując znane chwyty: fragmentaryczność, niedopowiedzenie, milczenie, nie uchyla tajemnicy. Dlatego nożyk profesora pozostał jedynie poematem o pamięci, którą wspiera nożyk z obozu Zagłady.

Źródło:

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2013, 02
2299-7458
2449-8386

Pojawia się w:

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Porrajmos. Wytwarzanie pamięci zagłady Cyganów w kinie najnowszym

Autorzy:

Sowińska, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/640235.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

PORRAJMOS, Zagłada Cyganów, Romowie, filmy

Opis:

Porrajmos. Creating Gypsy Holocaust memory in the most recent cinemaBeginning form the 1990s the number of films about Romanies has been increasing rapidly. Especially noticeable are those touching the subject of the extermination of the Gypsies during the Second World War. Porrajmos in the Romany language means: the Holocaust of the Romanies. These events were completely absent from the public discourse for several decades afterwards. The key role in bringing this subject up was played by an explosion of memories concerning the Nazi genocide of the Jews observable since the 1960s. Porrajmos films are in all respects secondary to the representation of the Holocaust: they were made later, they use the same conventions, and their creators are mostly artists who stress their adherence to a "community of memory" of the Holocaust: the Jewish victims once, and now their descendants. That is how the discourse of the Holocaust became a "dominant culture", which allows for the story of the extermination of the Gypsies only as its inferior part. The passage of time paradoxically strengthens the memory of these events, generating more and more new places, practices and other texts of remembrance. Currently the main reason for rescuing the Romanies Holocaust from oblivion is the direct threat of aggression experienced by members of this ethnic group.

Źródło:

Zarządzanie w Kulturze; 2013, 14, 3
2084-3976

Pojawia się w:

Zarządzanie w Kulturze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Żydzi w opiniach współczesnych mieszkańców Sobolewa

Autorzy:

Szadkowska, Anna
Kumidaj, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/617201.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

stosunki polsko-żydowskie
Zagłada Żydów

Źródło:

Zeszyty Wiejskie; 2014, 20
1506-6541

Pojawia się w:

Zeszyty Wiejskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Holocaust – dziecko – mit

Autorzy:

Waksmund, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2028663.pdf

Data publikacji:

2021-03-06

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

recenzja
getto
Zagłada
literatura dziecięca

Opis:

Recenzja: Krzysztof Rybak, Dzieciństwo w labiryncie getta. Recepcja mitu labiryntu w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019
Review: Krzysztof Rybak, Dzieciństwo w labiryncie getta. Recepcja mitu labiryntu w polskiej literaturze dziecięcej o Zagładzie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019.

Źródło:

Literatura Ludowa; 2021, 2; 67-68
2544-2872
0024-4708

Pojawia się w:

Literatura Ludowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Strony tytułowe i spis treści
Title pages and contents

Autorzy:

Tomczok, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699494.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
ludobójstwa
Holokaust
Shoah
genocides
Holocaust

Opis:

NoZ, no. 6 (2020)
NoZ, nr 6 (2020)

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 1-5
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Rozbitek buduje łódź. Przegląd wątków recepcyjnych Robinsona Crusoe w narracjach ocaleńców z Zagłady
The Castaway is Building a Boat. An Overview of Robinson Crusoe’s Reception Threads in the Narrations of Holocaust Survivors

Autorzy:

Roszak, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/912164.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

reception
Holocaust
Robinson Crusoe
recepcja
Zagłada

Opis:

W artykule podjęto próbę przeglądu wybranych wątków recepcyjnych powieści Daniela Defoe Przypadki Robinsona Crusoe (1719) wobec Zagłady. Ukazanom tym samym, jakie elementy powieści aktualizują się w kontekście Szoa, jakie się zacierają oraz co nowego o losie innych książek i ludzi z XX wieku pozwala powiedzieć ów trzystuletni utwór. Angielska powieść służy w omówionych tekstach jako synekdocha (Primo Levi, Uri Orlev), lektura apotropaiczna (świadectwa osobiste, m. in. wspomnienia Hanke Grynberg) lub podstawa dla wykreowania apokryfu (wiersze Dana Pagisa i Jehudy Amichaja).
The author of the article attempts to review selected reception threads of Daniel Defoe’s The Life and Strange Surprising Adventures of Robinson Crusoe (1719) in connection to the Holocaust. Thus, it is shown what elements of the novel are updated in the context of the Shoah, which are blurred, and what this three hundred year old book has to say about the fate of other books and people of the 20th century. The English novel is used in the interpreted texts as a synecdoche (Primo Levi, Uri Orlev), apotropaic reading (personal testimonies, including memories of Hanke Grynberg) or the basis for creating apocrypha (poems by Dan Pagis and Jehuda Amichaj).

Źródło:

Porównania; 2019, 25, 2; 157-171
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Podmiotowość wobec doświadczenia granicznego w świadectwach ocalałych muzułmanów

Autorzy:

Koprowska, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/639044.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

podmiotowość, świadectwo, Zagłada, muzułman, Agamben Giorgio

Opis:

Subjectivity against the boundary experience in testimonies of muselmann survivorsThis article is an attempt to present the issue of subjectivity in the testimonies of Muselmann survivors which were assembled in a medical study by Polish doctors Zdzisław Ryn and Stanisław Kłodziński. The Muselmann, who was a prisoner of concentration camps during World War II, exhibited extreme apathy as well as physical weakness and emaciation. The testimonies of Muselmänner are analysed and compared with Giorgio Agamben’s philosophical thought of witness status. The main aim of the article is to supplement Agamben’s conception by proposing an additional view of Muselmänner’s subjectivity

Źródło:

Wielogłos; 2013, 3(17)
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Ocalali z potopu. Księga potopu Sydora Reya jako robinsonada holokaustowa
Survivors of the Flood. The Book of the Wrecked by Sydor Rey as a Holocaust Robinsonade

Autorzy:

Janik, Gaweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/912128.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Sydor Rey
Holocaust
Robinsonade
Zagłada
robinsonada

Opis:

Artykuł stanowi próbę odczytania zbioru opowiadań Księga rozbitków (1959) autorstwa polsko‑żydowskiego pisarza Sydora Reya jako specyficznego rodzaju robinsonady holokaustowej. Autor wskazuje, w jaki sposób utwór poruszający tematykę Zagłady przekształca tradycyjny model Defoe. Zwraca uwagę na zastosowaną w tomie metonimizację Holokaustu, który przedstawiony jest jako katastrofa, kataklizm czy klęska oraz zostaje przyrównany do starotestamentowego potopu. Badacz odczytuje Księgę rozbitków jako realizację robinsonady antyutopijnej, w której klasyczny mit metamorfozy rozbitka nie zostaje zrealizowany, co sprawia, że bohaterowie opowiadań nieustannie balansują na granicy życia i śmierci.
The article is an attempt to read the set of stories The Book of Wrecked (1959) by the Polish-Jewish writer Sydor Rey as a specific type of Holocaust Robinsonade. The author indicates how the text deals with the subject of the Holocaust by transforming Defoe’s traditional model. He draws attention to the metonymisation of the Holocaust used in the volume, which is presented as a disaster, cataclysm or defeat, and is compared to the Old Testament flood. The researcher reads the The Book of Wrecked as an implementation of anti-utopian Robinsonade in which the classic myth of the survivor’s metamorphosis is not realized. As a result, the characters of the stories constantly balance on the border betweenlife and death.

Źródło:

Porównania; 2019, 25, 2; 173-188
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Autobiograficzny trójkąt: miasto – świadectwo – Zagłada
Autobiographical triangle: city – testimony – Holocaust

Autorzy:

Wolski, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1375442.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

autobiography
geopoetics
Holocaust
autobiografia
geopoetyka
Zagłada

Opis:

W artykule zaprezentowano zależności pomiędzy narracjami miejskimi i intymistyką w kontekście powojennych i, szczególnie, pozagładowych przemian konceptualizacji „ja” narracyjnego. Na podstawie przykładów zaczerpniętych z artykułów prezentowanych w bieżącym numerze czasopisma „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” oraz innych tekstów zasadniczych dla pisarstwa autobiograficznego, autor proponuje powiązanie tych kategorii za pomocą kategorii toposu, obejmującej w swoim ogólnym, czyli zarówno retorycznym, jak i narratywistycznym (poetologicznym) wymiarze, najważniejsze wątki badań spod znaku poetyki miejsca i intymistyki.
The text presents the relations between urban narratives and autobiographical writing in the context of the post-war and post-Holocaust transformations of the narrative “I”. Basing on the examples from the articles included in the present edition of the „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” journal as well as other crucial autobiographical texts the author proposes to link these issues by means of the notion of “topos” which as both a rhetorical and a literary-theoretical notion embraces all vital aspects of local/urban and autopbiographical studies.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 3, 2; 7-13
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Czytanie i pamięć. Małgorzata Wójcik‑ Dudek: W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, ss. 336
Reading and Memory Małgorzata Wójcik-Dudek: W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, ss. 336.

Autorzy:

Żygowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699608.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

czytanie
pamięć
Zagłada
reading
memory
Shoah

Opis:

The text is a critical review of Małgorzata Wójcik-Dudek’s W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. It refers to and briefly comments upon the issues tackled in the chapters of the book. The review analyses the book in terms of its way of describing contemporary texts on the Holocaust aimed at the fourth generation and deciphering the Shoah-related imagery; it also examines how the eponymous notions of reading (wyczytywanie) and loading (wczytywanie) of memory are realised in the book.
Recenzja stanowi krytyczne omówienie pracy Małgorzaty Wójcik-Dudek W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Przytoczone zostały tu zagadnienia poruszone w poszczególnych rozdziałach pracy i opatrzone krótkimi komentarzami. Opracowanie zostało poddane analizie pod kątem sposobu opisywania współczesnych tekstów kierowanych do czwartego pokolenia, dotyczących Zagłady Żydów i rozczytywania zagładowego imaginarium, a także realizacji tytułowych zagadnień – wyczytywania i wczytywania pamięci.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2018, 4; 455-462
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Bystander czy (pasywny) świadek? Kilka uwag nad konsekwencjami wyboru terminologii w badaniach nad Zagładą lub Holocaustem
A Bystander or a (Passive) Witness? A Few Remarks on the Consequences of the Choice of Terminology in Shoah or Holocaust Studies

Autorzy:

Karwowska, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1879726.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

bystander
Zagłada
świadek
ofiara
Shoah
witness
sacrifice

Opis:

Artykuł jest próbą analizy przydatności w najnowszych badaniach nad Zagładą i Holocaustem robiącego dzisiaj dużą karierę w naukach społecznych pojęcia bystander. Autorka zwraca uwagę na obiektywne zależności terminologiczne, ale uwzględnia również różnice doświadczenia historycznego i kulturowego, które inaczej każą postrzegać rolę świadków w dyskursie anglojęzycznym, a inaczej ze wschodnioeuropejskiej, szczególnie zaś polskiej perspektywy. 
The article is an attempt at an analysis of usefulness of the concept of “bystander” that is increasingly popular in social sciences, in modern studies of Shoah and Holocaust. The author points to objective terminological dependencies, but she also takes into consideration the differences in the historical and cultural experience that require different perceptions of the role of witnesses in the English language discourse and in the East European, and especially Polish perspective.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 91-98
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Na marginesie i w szczelinie przeciw terrorowi faktu. O książce Aleksandry Ubertowskiej Holokaust. Auto(tanato)grafie

Autorzy:

Pawlicka, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/639026.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Ubertowska Aleksandra, Zagłada, reprezentacja, etyka, postpamięć, autobiografia

Opis:

Aside and in a Slot against the Terror of the FactThe text is an extensive review of the book by Aleksandra Ubertowska  titled “The Holocaust. Auto (tanato) graphies.” It underlines, first of all, topics related to the diversity of possible representations of the Annihilation and the revision of the views of the researchers who approach fictionalisation of that event in an orthodox way. The author tries to approach critically Ubertowska’s concept as well as her outlook on representations of the Holocaust. She also looks at the terminology used in the book and seizing the opportunity she presents attitudes of other researchers dealing with this subject, which are very far different from each other sometimes. Therefore the text broaches such issues as: inexpressibility of the Holocaust, ethics of representation, postmemory, dual status of a historian and a participant.

Źródło:

Wielogłos; 2015, 2(24)
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

„Powinności badaczek i badaczy poezji Holokaustu wiążą się z zadaniami poezji w ogóle”. Z Profesor Bożeną Shallcross o poezji i Zagładzie rozmawia Anita Jarzyna
"The Tasks of Holocaust Poetry Scholars Are Related to the Task of Poetry Itself". On Poetry and the Shoah. Professor Bożena Shallcross in Conversation with Anita Jarzyna

Autorzy:

Shallcross, Bożena
Jarzyna, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699400.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

poezja
Zagłada
poezja i Zagłada
poezja o Zagładzie
Holokaust
poetry
Shoah
poetry and the Shoah
Holocaust poetry
Holocaust

Opis:

A conversation with Professor Bożena Shallcross on poetry and/of the Shoah.
Rozmowa z Profesor Bożeną Shallcross na temat poezji (i) Zagłady.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 23-43
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Biblioteka Babel Zagłady. O Historii miłości Nicole Krauss
Library of Babel of the Holocaust. "On History of Love" by Nicole Krauss

Autorzy:

Tomczok, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013925.pdf

Data publikacji:

2019-07-04

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Babel
Zagłada
Nicole Krauss
intertekstualność
Holocaust
intertextuality

Opis:

The concept of the Holocaust Babel Library discussed in my article was based on articles and lectures of John Barth, Anna Burzyńska, Umberto Eco and Raymond Federman. I show how this notion has crystallised from the popular postmodernism label that was named the Tower of Babel and had its beginning in 2000s. I follow a 2005 novel − History of Love by American writer Nicole Krauss (Polish, poorly translated, edition was published in 2006) rated among the so-called third generation. I show both the historical aspect of this novel (pogroms of Jews in  Słonim in 1941) as well as its ideological facet. The Holocaust Babel Library in Krauss’ prose is a sign of a funeral ritual consisting in the reconstruction of history from innumerable quotations, allusions and references to books.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2019, 9(12) cz.2; 143-154
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Popioły i zbliżenia. Materialność śladów Zagłady w fotografii
Ashes and Close-ups. Material Traces of the Shoah in Photography

Autorzy:

Chromik, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1181937.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

trauma
Zagłada
fotografia
Transkryptum
Holocaust
photography
Transcriptum

Opis:

Celem niniejszego tekstu jest ukazanie związku pomiędzy konkretyzacją pamięci o Holokauście i afektywnym oddziaływaniem fotografii oraz eksperymentalnych technik artystycznych wykorzystujących fotografię. Koncentracja na materialności doświadczenia fizycznych śladów Szoa, a także na strukturze i namacalności gestu artystycznego i materiałów użytych w procesie twórczym, może aktywować afektywny potencjał “czującego świadka” czy też “współświadka”, zarówno u artysty, jak i u widza. W tym celu uprzedmiotawiające spojrzenie musi zmienić się w spojrzenie, które dotyka i czuje. Przytoczone w artykule przykłady prac fotograficznych i malarskich uruchamiają ten rodzaj spojrzenia dzięki temu, że sięgają do dotykalnej fizyczności popiołów – zarówno jako figury i tropu, jak i materiału twórczego, a także konkretnego materialnego śladu, który może zostawić swój odcisk na kliszy fotograficznej: są to prace Elżbiety Janickiej z cyklu Miejsca nieparzyste i jedna z fotografii Wojciecha Wilczyka z cyklu Powiększenia. Naznaczając możliwość stworzenia analogii pomiędzy przepracowywaniem traumy w procesie twórczym a inkorporacją popiołów w niefalliczny porządek tworzenia znaczenia, artykuł odnosi się również do stworzonego przez Brachę L. Ettinger pojęcia Transkryptum, zarówno jako teoretycznego konceptu jak i praktyki artystycznej.
The text aims to draw a link between the concretization of the memory of the Holocaust and the affective effect of photography and experimental artistic techniques employing photography. The main argument is that focusing on the materiality of experiencing the physical traces of Shoah, as well as the structure and tangibility of the artistic gesture and materials used in the artistic process, can activate the affective potential of a “feeling witness” or “wit(h)ness” in both the artist and the spectator. To do that, it is necessary to transform the objectifying gaze into a look that touches and feels. The article analyses examples of artistic / photographic works that seek to mobilise this kind of look by reaching for the concrete tactility of ashes – both as a figure, as artistic material and as physical presence that can leave its imprint on the photographic film: Elżbieta Janicka’s series Miejsca nieparzyste / The Odd Places, and a photograph from Wojciech Wilczyk’s series Powiększenia / Blow-ups. Theorising the possibility of making an analogy between the process of working through the traumatic event in an act of artistic creativity and incorporating the ashes into a non-phallic order of signification, the text also refers to Bracha L. Ettinger’s notion of Transcriptum both in her theoretical elaboration of the term and her art.

Źródło:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2020, 41; 81-96
1508-6305
2544-3186

Pojawia się w:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Syreni śpiew i narodziny alternatywy: literatura Edmona Jabésa, Leopolda Buczkowskiego i Haliny Birenbaum wobec Zagłady

Autorzy:

Tomczok, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2090114.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Zagłada
postmodernizm
alternatywa
lata sześćdziesiąte
zasłonięcie
narracja

Opis:

The article examines the rise of the postmodern Holocaust narrative in Polish literature taking as a case in point Leopold Buczkowski’s novel Pierwsza świetność (First Glory), published 1966, in the context of the musings of Edmond Jabés and the testimonial writings of Halina Birenbaum. In this study the postmodernization of the Holocaust is treated as an alternative to the traditional genre of the Holocaust testimonial. Contrary to the broadly-held view that the postmodern Holocaust narrative is a fairly recent phenomenon, the article claims that it made its appearance some time after the war, in the mid-1960s. Its emergence can be seen as an attempt to voice the aporias and doubts that resulted from the pressure to draw a line on the wartime experiences and move on. Many writers, including Leopold Buczkowski, were convinced that it was necessary to keep alive the memory of the Holocaust by encrusting the historic record with other plots, problems and metaphors. This article is the fi rst in a series of studies of this problem in the 1970s and the following decades of the 20th and the 21st century.

Źródło:

Ruch Literacki; 2018, 2; 193-212
0035-9602

Pojawia się w:

Ruch Literacki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Pozbawiony tytułu esej z sześcioma przypisami o trzech innych esejach o milczeniu. Metodologicznie słaby
An Essay Devoid of a Title, With Six Footnotes, About Other Three Essays on Keeping Silent: Methodologically Frail

Autorzy:

Pitrus, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31341080.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Zagłada
milczenie
wideoesej
Holocaust
silence
video essay

Opis:

Autor pisze o trzech eseistycznych filmach poświęconych obozom koncentracyjnym. Powstały one w różnym czasie, a także w różnych krajach. Ich twórcy – choć charakteryzują się odmienną wrażliwością, a ich dzieła dowodzą pojemności formuły eseju – przemawiają poniekąd wspólnym głosem. Chcą mówić o tym, co w istocie nienazwane, co wykracza poza możliwość wyobrażenia sobie ogromu zła Zagłady. Żaden z nich nie jest dokumentalistą. Zamiast głośno oskarżać, eksplorują sferę milczenia. Autor artykułu próbuje dotrzeć do tego, jak można zmierzyć się z trudnym tematem – kiedyś, niemal na gorąco, i dzisiaj, kiedy przez Europę i świat przetacza się fala ruchów neonacjonalistycznych.
The author writes about three essayistic films concerning to concentration camps. They were created at different times, as well as in different countries. Their creators – although they are characterized by a different sensitivity, and their works prove the breadth of the formula of an essay – speak in a way with a common voice. They want to talk about what is in fact unnamed, which goes beyond the possibility of imagining the magnitude of the evil of the Holocaust. None of them is a documentalist. Instead of loud accusations, they explore the realm of silence. The author of the article tries to find out how to face a difficult topic – in the past, almost at the time of perpetration, and today, when a wave of neo-nationalist movements is sweeping through Europe and the world.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2018, 104; 35-44
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Poezja (wobec) Zagłady – ku nowym narracjom
Poetry and/of the Shoah – towards new narrations

Autorzy:

Jarzyna, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699398.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Narracje o Zagładzie
poezja
Zagłada
poezja i Zagłada
Narrations of the Shoah
poetry
Shoah
poetry and the Shoah

Opis:

An introduction to the 5th issue of Narrations of the Shoah.
Wstęp do piątego numeru czasopisma "Narracje o Zagładzie".

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 7-20
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Moje żydostwo
My Jewishness

Autorzy:

Améry, Jean
Kończal, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699472.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Jean Améry
żydostwo
tożsamość
Zagłada
Jewishness
identity
Holocaust

Opis:

A text by Jean Améry – an Austrian writer of Jewish descent – translated by Katarzyna Kończal.
Tekst Jeana Améry’ego – austriackiego pisarza żydowskiego pochodzenia – w przekładzie Katarzyny Kończal.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 263-272
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

"Hosanna uniesiona na samo dno” – ironia w "Odczytaniu popiołów" Jerzego Ficowskiego

Autorzy:

Hajduk, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/646084.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Jerzy Ficowski
Odczytanie popiołów
poezja
ironia
Zagłada
Żydzi

Opis:

“Hosanna uniesiona na samo dno” – irony in Jerzy Ficowski’s “Odczytanie popiołów” The article is an attempt at interpreting selected poems by Ficowski (*** [nie zdołałem ocalić…], List do Marc Chagalla, Postscriptum listu do Marc Chagalla, Pożydowskie and Wniebowzięcie Miriam z ulicy zimą 1942, included in the volume Odczytanie popiołów). The author focuses on irony, which is particularly noticeable in texts referring to the Bible and religion. Key words: Jerzy Ficowski; Odczytanie popiołów; poetry; irony; Extermination; Jews;

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 182-190
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

"Dos lid fun ojsgehargetn jidiszn folk" Jicchoka Kacenelsona jako forma autobiografii poety i narodu
Yitskhok Katsenelson’s "Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk" as an Autobiography of the Poet and his Nation

Autorzy:

Pawelec, Andrzej
Sitarz, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1384941.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Katsenelson
autobiography
Yiddish
Shoah
Kacenelson
autobiografia
jidysz
Zagłada

Opis:

Pieśń... Kacenelsona – jeden z najbardziej znanych dokumentów literackich czasów Zagłady – powstała w obozie internowania w Vittel, gdzie poeta znalazł się w ramach akcji Hotel Polski. W tej „ostatniej pieśni ostatniego Żyda” Kacenelson łączy swoją osobistą historię z historią całej wspólnoty, składając hołd „zamordowanemu narodowi żydowskiemu”. W niniejszym tekście autorzy skupiają się na mitopoetyckiej stronie utworu: na takiej konstrukcji własnej i narodowej biografii, która pozwala ocalić jakiś sens w sytuacji skrajnie tragicznej i beznadziejnej.
Katsenelson’s Elegy – one of the most famous literary documents of the Shoah – was created in the Vittel internment camp, where the poet had been transported as part of ‘the Hotel Polski affair’. In this “last song of the last Jew” Katsenelson links his personal fate with the fate of the whole community, paying tribute to “the murdered Jewish people”. The authors focus on the mythopoetic aspect of the poem: on its goal – as a personal and national biography – to save the remnants of sense in an absolutely tragic and hopeless situation.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 83-98
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Moje żydostwo
My Jewishness

Autorzy:

Améry, Jean
Kończal, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699424.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Jean Améry
żydostwo
tożsamość
Zagłada
Jewishness
identity
Holocaust

Opis:

A text by Jean Améry – an Austrian writer of Jewish descent – translated by Katarzyna Kończal.
Tekst Jeana Améry’ego – austriackiego pisarza żydowskiego pochodzenia – w przekładzie Katarzyny Kończal.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 263-272
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Transmisje pamięci
Transmissions of Memory

Autorzy:

Michalak, Hubert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36144827.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Jan Dorman
Hanna Krall
pamięć
Zagłada
memory
Holocaust

Opis:

Artykuł poświęcony jest Powiedz, że jestem…, jednemu z ostatnich przedstawień wyreżyserowanych przez Jana Dormana (prem. 16 VI 1985, Państwowy Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu). Tekst podejmuje zagadnienie pamięci wiążąc je z wątkiem ukrywania Żydów podczas II wojny światowej. Oba te motywy zostały mocno wpisane w spektakl, a w okresie, w którym miała miejsce premiera spektaklu, były świeżym i niemal nierozpoznanym zagadnieniem na polskich scenach.Podejmując kwestię różnorakich mediów pamięci i kilku modeli jej scenicznej reprezentacji tekst usiłuje zrekonstruować zarówno koncepcję reżyserską jak i kształt artystyczny spektaklu. Poprzez wskazanie najistotniejszych odstępstw od dotychczasowych praktyk artystycznych reżysera szkicowo przywołuje ewolucję myśli artystycznej Dormana. Wspominając kontekstowo kolejne realizacje koncepcji inscenizacyjnej reżysera oraz wątek żydowskiego Teatru Renesans działającego w Wałbrzychu (nieznany twórcom) poszerza zagadnienie teatralnie rozumianej pamięci wskazując na wielostronne, performatywne funkcjonowanie inscenizacji.
The paper is dedicated to Powiedz, że jestem… (“Tell me that I am…”), one of the last productions directed by Jan Dorman (The State Drama Theatre in Wałbrzych, prem. June 16, 1985). It addresses the issue of memory, linking it to the theme of hiding Jews during World War II. Both these motifs were firmly inscribed in the production, and they referred to a fresh and almost unrecognized issue on Polish stages at the time of the premiere. By addressing the issue of various media of memory and several models of its stage representation, the text attempts to reconstruct both the director’s concept and the artistic shape of the production. And by pointing out the most important departures from Dorman’s previous art practices, it sketches the evolution of Dorman’s concept of his art. Invoking subsequent realisations of the director’s staging concept and the theme of The Jewish “Renaissance” Theatre operating in Wałbrzych (unknown to artists), as contexts, expands the issue of memory in the theatre through including multilateral, performative, functioning of this particular staging.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 213-233
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

On the Need for <i>Narrations of the Shoah</i> in Contemporary Humanities. A New Opening
O potrzebie „Narracji o Zagładzie” we współczesnej humanistyce. Nowe otwarcie

Autorzy:

Jarzyna, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699758.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada w Polsce
literatura polska
polskie studia nad Zagładą
Holocaust in Poland
Polish literature
research on the Shoah in Poland

Opis:

Artykuł poświęcony jest prezentacji nowej formuły rocznika „Narracje o Zagładzie”. Zamysł periodyku wziął się z przekonania, że Holokaust jest punktem zero polskiej kultury i jejkonceptualizacji, a szeroko rozumiane narracje stanowią niezbędne medium dla rozpoznania i przedstawienia komplikacji, jakie stąd wynikają. Nasz rocznik będący swego rodzaju projektem w toku, zdaje się symptomatyczny dla stanu studiów nad Zagładą (i innymi ludobójstwami) w Polsce, zarazem sonduje i wytycza perspektywy ich rozwoju. Formuła pisma ukonstytuowana przez konsekwentnie konstruowane numery monograficzne odpowiada na wyzwania współczesnej humanistyki, wypełnia lukę w polskich badaniach nad Zagładą, ukierunkowanych dotąd przede wszystkim na studia historiograficzne. „Narracje o Zagładzie” stanowią swoiste laboratorium nowych metodologii, interdyscyplinarne forum nowatorskich koncepcji, a zarazem kontynuują najlepsze literaturoznawcze praktyki tradycyjnej filologii, w każdym numerze pisma publikowane są dokumenty archiwalne, redakcja dowartościowuje pogłębione interpretacje tekstów i zjawisk kultury. Anonsowane w tytule artykułu nowe otwarcie w czasopiśmie polegać będzie przede wszystkim na rozszerzeniu pola zainteresowań o takie zagadnienia jak narracje dotyczące ludobójstw innych niz Holokaust czy powiązania studiów nad Zagładą ze studiami ekokrytycznymi, zwłaszcza problematyką antropocenu.
The article aims at presenting the new formula of Narrations of the Shoah, Polish academic journal. The idea behind the journal is linked to the conviction that the Holocaust isthe zero point of Polish culture and its conceptualisation, and broadly understood narrations are a necessary medium to recognise and depict complications resulting from this issue. This journal appears to be symptomatic of the state of research on the Shoah (and other genocides) in Poland; Narrations of the Shoah simultaneously probes and delineates the perspectives of its development. The formula of the journal responds to the challenges of contemporary humanities and fills the gap in Polish studies on the Shoah. Narrations of the Shoah is a sui generis laboratory of new methodologies, an interdisciplinary forum of cutting-edge ideas, but it also provides a continuation of the best practices of traditional philology and literary studies. Announced in the title of this article, the journal’s new opening will primarily consist in broadening its field of interest to include such issues as narrations of genocides other tham the Holocaust or the relation between Holocaust studies and ecocriticism, especially the notion of the Anthropocene.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 7-23
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

NASZA – WASZA ZAGŁADA. MIZRACHIM WOBEC IZRAELSKIEJ PAMIĘCI O SZOA I POLSKICH PRZESTRZENI NAZNACZONYCH
OUR – YOUR HOLOCAUST. MIZRACHI AUTHORS OF THE THIRD POST-HOLOCAUST GENERATION TOWARD POLISH LANDSCAPES

Autorzy:

Budzik, Jagoda

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911604.pdf

Data publikacji:

2018-08-28

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Holocaust
collective memory
Mizrachim
Israel
Zagłada
pamięć zbiorowa
Izrael

Opis:

Tekst ma na celu analizę różnorodnych postaw wobec izraelskiego dyskursu zagładowego, prezentowanych przez izraelskich pisarzy i artystów określanych jako Mizrachim. Jak twierdzę, choć nie są oni związani z Szoa biograficznie, stanowią część pozagładowych generacji. Idea spoglądania na izraelskie konfrontacje z pamięcią o Zagładzie, choć już od dawna zakorzeniona w naturze tego doświadczenia, w tym konkretnym przypadku wskazuje dodatkowo na skalę wpływu, który temat Szoa wywiera na całe społeczeństwo. Stąd analizowane przeze mnie postawy są nierzadko skrajne: od akceptacji i prób zaadaptowania pamięci o Zagładzie jako części własnej tożsamości po krytykę statusu przynależnego tej pamięci w Izraelu jako wykluczającego i opresyjnego wobec tych, którzy nie mogą się z nią identyfikować. Niektórzy twórcy próbują także na nowo negocjować granice publicznego dyskursu i włączyć do niego również własną perspektywę.
The paper aims at analyzing the variety of attitudes shown by the Israeli writers and artists of Mizrachi origins towards Israeli Holocaust discourse. I argue that although most of the authors are not connected to the Holocaust biographically, they also may be considered as part of what is called post-Holocaust generations. The concept of describing the Israeli authors’ confrontation with the Holocaust memory in terms of post-Holocaust generations is deeply rooted in the specific nature of this experience. In this particular case it might be perceived - above all - as a symptom of influence the Israeli Holocaust discourse has on the whole society. Therefore, the attitudes I describe range from acceptance expressed by attempts to adapt the memory of Shoah as a part of one’s own identity to criticizing the status of Holocaust narrative in Israel as exclusive and oppressive towards those who cannot identify with it. Some of the artists try also to renegotiate the boundaries of the public discourse and to include their own perspective into it.

Źródło:

Porównania; 2017, 21, 2
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Ważki i Zagłada

Autorzy:

Kuczyńska-Koschany, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/645956.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Jerzy Ficowsk
ważka
Zagłada Żydów
poezja polska
wrażliwość międzygatunkowa

Opis:

Dragonflies and Holocaust The dragonflies occupy a special place in Jerzy Ficowski’s poetic universe. The Holocaust occupies a special place in his poetic reflection. These two dominant factors were not put together so far, but they should be after multiple readings and analyzes of the works of the author of Reading of the Ashes [Odczytanie popiołów], but also due to the new trends in the study of the history of the Holocaust. My hypothesis is, that Jerzy Ficowski has written organic history of the Holocaust long before it was taught and practiced by the Holocaust specialists. As a literary scholar, poet’s interpreter, I tried to thoroughly analyze the poems, and inform about these precursory poetic notes of the author. This anticipation is significant and perceived in the collective imaginarium. The dragonflies have been living in the world for 325 million years (they are the world’s oldest insects), humans – also the creators of Extermination and experiencing the Holocaust – initiated their own species history less than 10 million years ago. Key words: Jerzy Ficowski; dragonfly; Jewish Holocaust; Polish poetry; interspecies sensitivity;

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 94-106
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Odtworzyć świat (z) traumy. O postmemorialnej prozie Görana Rosenberga Krótki przystanek w drodze z Auschwitz
Recreating a Universe of Trauma. On (Post)memorial A Brief Stop on the Road from Auschwitz by Göran Rosenberg

Autorzy:

Florczak, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1203057.pdf

Data publikacji:

2020-11-25

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

trauma
memory
Shoah
space
identity
pamięć
Zagłada
przestrzeń
tożsamość

Opis:

Przedmiotem artykułu jest analiza procesu literackiej (re)konstrukcji naznaczonego traumą dziecięcego świata w autobiograficznej prozie Görana Rosenberga, Krótki przystanek w drodze z Auschwitz. Rzeczony tekst pod wieloma względami autor traktuje jako prozę reprezentatywną dla tzw. drugiego pokolenia po Zagładzie: bezpośrednich potomków Ocalałych, funkcjonujących w przestrzeniach tabuizowanych wspomnień i cierpiących na prawach pamięci odziedziczonej. W omawianym utworze autora interesują sposoby, w jakie pamięć traumatyczna symptomatycznie inkrustuje pamięć narracyjną, co w efekcie może prowadzić do (nad)produkcji znaczeń w ramach pozornie normatywnego procesu ewokowania wspomnień. Porusza ponadto problem statusu ontologicznego autora/narratora w aspekcie jego tożsamościowej dysocjacji w płaszczyźnie reminiscencji z okresu dzieciństwa. Propozycja interpretacyjna uwzględnia podjęcie próby jaskrawszej medykalizacji dyskursu literaturoznawczego, tj. potraktowanie prozy (post)pamięciowej jako swoistej medycznej epikryzy: wyodrębnienie treści świadczących o zespole określonych objawów, rozpoznaniu choroby oraz przebiegu terapii.
This article considers literary features that are characteristic of the (post)memorial prose written by members of the so-called “second generation” after Shoah: in other words, children of Holocaust Survivors, who grew up within spaces delineated by family memories that were strongly tabooed. Based on the example of the autobiographical text A Brief Stop On the Road From Auschwitz, by Göran Rosenberg, the article discusses how narration representing traumatic memories disturbs narration tied to narrative (normative) memories. Drawing on terms from trauma and memory studies, the article proposes that such novels be read as medical epicrises, each containing a range of symptoms, diagnoses, and specific therapeutic processes. This article specifically examines the so-called identity dissociation of the author/narrator, following the condition’s development over the course of the text. Simultaneously, and aided by references to urban studies terminology, the article hypothesizes a process of the reconstruction of a childhood world from a grown-up perspective.

Źródło:

Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2020, 2; 1-13
2719-5767

Pojawia się w:

Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Liquid Modernity and the Holocaust
Płynna nowoczesność i Holokaust

Autorzy:

Brzeziński, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407554.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

nowoczesność
Zagłada
Zygmunt Bauman
adiaforyzacja
obcość
modernity
Holocaust
adiaphorization
otherness

Opis:

In Modernity and the Holocaust, Zygmunt Bauman argued that the Holocaust had been by no means a negation of the civilising process, but was, on the contrary, its consequence. He claimed that the constitutive features of solid modernity, such as bureaucratic culture, the rise of instrumental rationality and the domination of blueprint utopia, were reflected in the genesis and course of the Holocaust. Bauman’s main aim in writing the book was to make fundamental changes in the problematization of modernity in the social sciences, and to highlight the need to develop norms, values and attitudes that were in opposition to modernity. An overview of these facts provides a starting point for my analysis of Bauman’s later analyses of the Holocaust. By focusing on two issues that he emphasised in the context of the genesis of the Holocaust, namely the mechanism of adiaphorization and the process of the social construction of “otherness”, I show how these phenomena materialize in liquid modernity. I identify their connections with a range of features of the liquid modern condition, including the development of individualism and consumer culture, the sense of insecurity and the “nostalgic turn”. I emphasise that, according to Bauman, both moral indifference and xenophobia are increasingly significant phenomena in contemporary society, which may entail pernicious – and currently barely foreseeable – consequences. I argue that the way Bauman wrote about both solid and liquid modernity was characterised by a dystopian poetics, which was a foundation for his utopian thought.
W Nowoczesności i Zagładzie Zygmunt Bauman dowodził, że Holokaust nie był bynajmniej zaprzeczeniem procesu cywilizacyjnego, ale – wręcz przeciwnie – jego konsekwencją. Przekonywał, że cechy konstytutywne stałej fazy nowoczesności, takie jak kultura biurokratyczna, wzrost znaczenia racjonalności instrumentalnej czy też dominacja myślenia utopijnego o projektanckim wymiarze, znalazły swoje odzwierciedlenie w genezie i przebiegu Zagłady. Jego nadrzędnym celem przy pisaniu tego dzieła było dokonanie zasadniczych zmian w problematyzowaniu nowoczesności w naukach społecznych, a także wskazanie na konieczność rozwijania norm, wartości i postaw, które byłyby wobec niej opozycyjne. Przywołanie tych faktów jest dla mnie punktem wyjścia do analizy późniejszych rozpoznań Baumana poświęconych Holokaustowi. Koncentrując się na dwóch kwestiach, które podkreślał on w kontekście genezy Zagłady, to jest mechanizmie adiaforyzacji oraz procesie społecznego konstruowania „obcości”, unaoczniam to, jak zjawiska te materializują się w płynnej nowoczesności. Wskazuję na ich związki z takimi cechami tej kondycji, jak: rozwój indywidualizmu i kultury konsumpcyjnej, poczucie niepewności, a także „zwrot nostalgiczny”. Podkreślam, że zdaniem Baumana zarówno moralna obojętność, jak i ksenofobia są coraz istotniejszymi fenomenami we współczesnym społeczeństwie, co może wiązać się z bardzo groźnymi – na dziś trudnymi do przewidzenia – konsekwencjami. W artykule dowodzę, że sposób, w jaki pisał on zarówno o stałej, jak i płynnej fazie nowoczesności, charakteryzował się poetyką dystopijną, która stanowiła wstęp do jego myślenia o utopijnym charakterze.

Źródło:

Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-16 (eng); 1-17 (pol)
2299-7571

Pojawia się w:

Studia Litteraria et Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Opowieść a‑ alternatywna. O Patrz pod: Miłość Dawida Grossmana
A‑ alternative Story. On See Under: Love by David Grossman

Autorzy:

Przymuszała, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699572.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
fikcja
opowieść/historia alternatywna
Holocaust
fiction
alternative hi/story

Opis:

The article presents an interpretation of David Grossman’s novel See Under: Love in the context of alternative history. Revealing the problems related to depicting the Holocaust, the story becomes a critique of our culture. It shows how four distinct parts are related, creating a vision of the dark sphere of our “I” hidden from the world: an alternative version of a story about ourselves is a sui generis reckoning with the concept of humanity dominant in our European community.
Artykuł przedstawia interpretację powieści Davida Grosmana Patrz pod: Miłość w  kontekście historii alternatywnej. Historia ujawniająca problemy związane z opowiadaniem o Zagładzie staje się krytyką naszej kultury. Pokazuje, w jaki sposób cztery odrębne części łączą się ze sobą, tworząc wizję ukrywanej przed światem ciemnej sfery naszego „ja”: alternatywna wersja opowieści o nas samych jest rodzajem rozrachunku z utrwaloną w naszej europejskiej społeczności koncepcją człowieczeństwa.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2018, 4; 259-268
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Holocaust, Dekalog i Kieślowski

Autorzy:

Lis, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2041144.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Krzysztof Kieślowski
Film
Vernichtung
Kirche
Holocaust
Church
film
Zagłada
Kościół

Opis:

Pośród filmów, podejmujących tematykę Zagłady oraz obojętności (a nawet współwiny Polaków) na los Żydów, ważne znaczenie ma Dekalog, osiem (1988) Krzysztofa Kieślowskiego. Jego pierwszoplanowymi postaciami są Elżbieta, której jako żydowskiemu dziecku podczas wojny pod pretekstem zawartego w Dekalogu zakazu kłamstwa odmówiła ratunku Zofia, obecnie profesor etyki. Ich rozmowa po czterech dziesięcioleciach, pozwalająca na poznanie prawdy o motywach postępowania, prowadzi do opartego na przebaczeniu pojednania. Kieślowski w swoim filmie wprowadza również wątek teologiczny, stawiając pytanie o istnienie Boga. Oprócz utworu Kieślowskiego, tematyka pomocy udzielanej Żydom, ale również obojętności, a nawet współodpowiedzialności Polaków wobec Zagłady, obecna jest w licznych polskich filmach fabularnych i dokumentalnych. Wątkiem, który w nich powraca, jest także rola ludzi wierzących, którzy nie zawsze potrafili sprostać wymogom sumienia i wiary.
Among films on the Holocaust and indifference (or guilt) of Poles to the destiny of Jews, the Decalogue, eight (1988) by Krzysztof Kieślowski has a special place. Its main protagonists are Elżbieta, who as a Jewish girl during the World War II was refused to be saved by Zofia, now a professor of ethics, on the pretext of the Decalogue’s prohibition of lying. Their encounter after four decennia, allows us to know the truth about their past, and to offer and accept forgiveness. Kieślowski in his film introduces also a theological motive of God’s existence. Other film directors in numerous feature and documentary films also approached the matter of help offered to Jews, but also of indifference, or even responsibility of Poles for the Holocaust. A constant element is also the role of Christians who haven’t ever responded correctly to exigencies of their consciences and faith.
Unter den Filmen, welche die Thematik der Vernichtung und Gleichgültigkeit (oder sogar der Mitschuld der Polen) gegenüber dem Schicksal der Juden zum Thema haben, hat der Dekalog, osiem [Dekalog, acht] (1988) von Krzysztof Kieślowski eine wichtige Bedeutung. Die Hauptfiguren sind hier Elżbieta, ehemals ein jüdisches Kind, dem die andere Hauptfigur - Zofia (heute Professorin für Ethik) während des Krieges ihre Hilfe verweigert hat, unter dem Vorwand des im Dekalog enthaltenen Verbotes der Lüge. Ihr Gespräch nach vier Jahrzehnten, in dem die Wahrheit über die Motive der damaligen Entscheidungen erkannt werden konnten, führt zur Vergebung und letztendlich zur Versöhnung. In seinem Film führt Kieślowski auch ein theologisches Motiv ein, indem er die Frage nach Gott stellt. Neben diesem Werk, ist das Thema der Hilfe für die Juden, aber auch der Gleichgültigkeit oder sogar der Mitschuld der Polen an ihrer Vernichtung gegenwärtig, und das in zahlreichen anderen polnischen Spielfilmen und Dokumentationen. Das Motiv, das darin immer wieder zurückkehrt, ist auch die Rolle der glaubenden Menschen, die nicht immer den Herausforderungen des Gewissens und des Glaubens standhielten.

Źródło:

Studia Nauk Teologicznych PAN; 2016, 11; 207-216
1896-3226
2719-3101

Pojawia się w:

Studia Nauk Teologicznych PAN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Robinson w postantropocenie
Robinson in Post-Anthropocene

Autorzy:

Tomczok, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911995.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Holocaust
Robinson of Warsaw
post-anthropocene
Zagłada
Robinson warszawski
postantropocen

Opis:

W artykule podjęto próbę wyjaśnienia związków wyrażenia „Robinson warszawski” z powieścią Robinson Kruzoe Daniela Defoe i współczesnym nawiązaniem do niej w futuresce Dwa końce świata Antoniego Słonimskiego. W części analitycznej wykazano zależność prozy Słonimskiego od wzorca fabularnego oraz eseistyki Jana Kotta i Iana Watta poświęconej przekroczeniu perspektywy indywidualistycznej w powieści europejskiej. W zakończeniu postawiono pytanie o preposteryjną lekturę Dwu końców świata w kontekście koncepcji posthumanizmu Rosi Braidotti.
This article attempts to explain the relationship between the expression „Robinson of Warsaw” and the novel Robinson Crusoe by Daniel Defoe and a contemporary reference to it in the futureska Two Ends of the World by Antoni Słonimski. The analytical part demonstrates the dependence of Słonimski’s prose on the role model and essay writing by Jan Kott and Ian Watt devoted to exceeding the individualistic perspective in the European novel. Towards the end, a question is asked about the preposterous reading of Two Ends of the World in the context of Rossi Braidotti’s concept of posthumanism.

Źródło:

Porównania; 2019, 25, 2; 277-288
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

"Słowa nawracające" – somantyczność w poezji Jerzego Ficowskiego. Pisane pożydowskim oksymoronem

Autorzy:

Nowicka, Daria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/645962.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

poezja powojenna
pamięć
postpamięć
język pogranicza
Zagłada
Ficowski
świadectwo
empatia

Opis:

Words returning ‒ soma and semantics in the poetry of Jerzy Ficowski. Writing in post-Jewish oxymoron The work of Jerzy Ficowski, the author of Odczytanie popiołów, Ptak poza ptakiem, Amulety i definicje, raises the problem of postmemory and re-tale. This is self-contained intimate poetry that witnessed historic and aesthetic changes after the Holocaust. This problem, in soma-semantic context, is presented through the interpretation of selected poems, which combines an aspect of body and meaning. The essence of Jerzy Ficowski’s poems is bordeland language which is visible in the poems concerning the memory of the Jews and Roma. It is in these poems that Ficowski expands the semantic and social limits of ‘post-Jewish’ category by using various memory formulas such as transformation and repetition. Key words: post-war poetry; memory; post-memory; borderland language; Extermination; testimony; empathy;

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 107-120
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Adam Puławski, Wobec „niespotykanego w dziejach mordu”. Rząd RP na uchodźstwie, Delegatura Rządu RP na Kraj, AK a eksterminacja ludności żydowskiej od „wielkiej akcji” do powstania w getcie warszawskim, Biblioteka Rocznika Chełmskiego, Chełm 2018, ss. 871

Autorzy:

Chrobaczyński, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/436529.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Zagłada
Żydzi
stosunki polsko-żydowskie
wojna i okupacja 1939-1945

Źródło:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2019, 9; 139-145
2450-4475

Pojawia się w:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Gendering the Holocaust: Robert McLiam Wilson’s Manfred’s Pain and Marek Soból’s Mojry

Autorzy:

Klonowska, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791233.pdf

Data publikacji:

2020-08-12

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Zagłada
trauma
przemoc
ciało
kobiecość
the Holocaust
violence
body
femininity

Opis:

Płeć Holokaustu: Autopsja Roberta McLiama Wilsona i Mojry Marka SobolaArtykuł analizuje dwie powieści dotyczące Zagłady: Manfred’s Pain, czyli (w polskim przekladzie) Autopsję (1992), północno-irlandzkiego pisarza Roberta McLiama Wilsona i Mojry (2005) polskiego autora Marka Sobola jako przykłady prozy skoncentrowanej na kobiecym ciele, kobiecej wrażliwości i kobiecej wersji historii. Obie powieści wiążą ten temat z przemocą seksualną i podkreślają specyfikę kobiecego doświadczenia Holokaustu. Artykuł dowodzi, że spojrzenie na Zagładę z perspektywy płci i przedstawienie jej ‘kobiecej’ strony stanowi swoiste novum odróżniające te powieści od innych, zwykle ‘męskich’ narracji Holocaustu w literaturze polskiej i bardzo ‘męskich’ powieści Wilsona. Męskie doświadczenie, zwykle naturalizowane jako uniwersalnie ludzkie, jest przemieszczone w tych dwóch powieściach w kierunku kobiecej perspektywy. W przypadku Autopsji dokonuje się to poprzez zmianę proporcji: chociaż bohaterem i narratorem powieści jest mężczyzna, a postać kobieca stanowi zaledwie tło, to ta ostatnia okazuje się bohaterką równie ważną, a jej doświadczenie równorzędne z męskim. W powieści Sobola role są już odwrócone: to kobiece postaci wysuwają się na pierwszy plan jako bohaterki i narratorki, a opowiadania prezentują ich doświadczenie i ich punkt widzenia, przeznaczając dla męskich postaci rolę świadków. Skupiając się na losach kobiet, oba teksty opowiadają pozornie uniwersalne doświadczenie Holocaustu z perspektywy płci, zwracając uwagę również na jego płciowe uwikłanie.
This article analyses two Holocaust novels, Manfred’s Pain (1992) by the Northern Irish novelist Robert McLiam Wilson and Mojry (2005) by the Polish writer Marek Soból, as texts which foreground the female body, female sensibility and the female version of (his)story. Both novels link this theme to sexual violence and emphasise the specificity of the female experience of the Holocaust. This article argues that the gendering of the Holocaust and the focus on its female side constitutes a fundamental difference setting the two novels apart from other, chiefly ‘male’, Holocaust novels, both by Polish authors and by Wilson. The male experience, usually naturalised as the universal human one, is dislocated in these two novels to also include the female perspective. In the case of Manfred’s Pain, this dislocation operates by a change of proportions: although the novel has a male protagonist and narrator, with the female figure seemingly occupying the background, the latter gradually emerges as an equally important protagonist and the female experience becomes as central as the male one. In Soból’s novel, the roles are already reversed: it is the women who come to the fore both as protagonists and narrators, and the text presents both their experience and their points of view, with the male characters reduced to the status of witnesses. Focusing on the fate of women, the novels ‘gender’ the seemingly universal experience of the Holocaust, and draw attention to its gender specificity.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 5; 131-145
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Ferdynand Zweig (1898–1988)

Autorzy:

Biegasiewicz, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1935812.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

liberalism
Jews in Poland
Holocaust
liberalizm
Żydzi w Polsce
Zagłada

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest omówienie życia i twórczości Ferdynanda Zweiga, profesora, ekonomisty i jednego z najbardziej oryginalnych myślicieli spośród uczniów Adama Krzyżanowskiego. Poprzez analizę punktów zwrotnych w życiu F. Zweiga przedstawiono również dzieje mniejszości żydowskiej w Polsce, scharakteryzowano dyskurs dotyczący tożsamości jednostki w sytuacji granicznej oraz stosunek profesora do Zagłady.
The purpose of this article is to present the biography of Ferdynand Zweig, professor, economist, one of the most original students of Adam Krzyżanowski. The analysis of the turning points of F. Zweig’s life also presents the history of the Jewish minority in Poland, the discourse on the identity of the individual in the border situation and the attitude towards the Holocaust.

Źródło:

Acta Politica Polonica; 2018, 46, 4; 83-94
2451-0432
2719-4388

Pojawia się w:

Acta Politica Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Rozliczenie bez katharsis. „Demon” Marcina Wrony a reprezentacje zbrodni w Jedwabnem
Reckoning without Catharsis: “Demon” by Marcin Wrona and the Jedwabne Pogrom

Autorzy:

Mrozek, Witold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27746859.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

polskie kino
Zagłada
Jedwabne
Marcin Wrona
Tadeusz Słobodzianek
Polish cinema
Shoah

Opis:

Artykuł zawiera analizę filmu Marcina Wrony Demon (2015) pod kątem nawiązań do tematu współodpowiedzialności Polaków za zbrodnie na Żydach podczas II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu. Temat główny został osadzony w kontekście poruszających te kwestie filmów dokumentalnych Pawła Łozińskiego Miejsce urodzenia (1992) i Agnieszki Arnold …gdzie mój starszy syn Kain (1999), Sąsiedzi (2001) oraz fabuł m.in. Władysława Pasikowskiego Pokłosie (2012) i Pawła Pawlikowskiego Ida (2013), a przede wszystkim najszerzej dyskutowanego i najbardziej znanego tekstu dramatycznego o sprawie Jedwabnego Nasza klasa (2014) Tadeusza Słobodzianka. Omawiane utwory są analizowane pod kątem sposobu prowadzenia narracji, konstrukcji świata przedstawionego, wreszcie w kontekście formułowanych na ich temat sądów politycznych, historiozoficznych, psychoanalitycznych i moralnych w debacie publicznej.
The article offers an analysis of Demon (2015) – a film by Marcin Wrona – from the comparative perspective of studies on Polish co-responsibility for crimes against Jews during and after WWII. Wrona’s film is placed in context of Polish documentaries addressing that issue: Birthplace (1992) by Paweł Łoziński, Where Is My Elder Son Cain? (1999) and Neighbors (2001) by Agnieszka Arnold, as well as feature films: Aftermath (2012) by Władysław Pasikowski and Ida (2013) by Paweł Pawlikowski, but above all – the most discussed and well-known drama text about the Jedwabne pogrom: Our Class (2014) by Tadeusz Słobodzianek. All these works are compared in terms of the narration, construction of the diegesis, and their political, historiosophical, psychological and moral reception.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2021, 116; 22-36
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Nieagonistyczny charakter polskich studiów o literaturze Zagłady
Non-Agonistic Character of Polish Studies of Holocaust Literature

Autorzy:

Tomczok, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013970.pdf

Data publikacji:

2020-04-26

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

agonizm
afirmacja
Zagłada
polemika
literaturoznawstwo
agonism
affirmation
Holocaust
polemics
literary studies

Opis:

Celem artykułu jest przedyskutowanie tezy o nieagonistyczym charakterze polskich Holocaust studies w ich aspekcie literaturoznawczym. Autorka, korzystając z teorii agonizmu Chantal Mouffe, zarysowuje model agonizmu, by następnie odnieść go do literaturoznawstwa i skonfrontować z koncepcją humanistyki afirmatywnej Ewy Domańskiej. Nieagonistyczna struktura studiów nad Holokaustem w Polsce okazuje się ich potencjalną przewagą nad studiami prowadzonymi w Europie i na świecie, zwłaszcza w ich odmianie posthumanistycznej. Dwa przeanalizowane przykłady polemik pisarzy i literaturoznawców pokazują natomiast, że pojęcie agonu powinno ulec przewartościowaniu i krytycznej ocenie jako to, które często prowadzi do osłabienia podmiotu nauki oraz dyskursu naukowego.
The purpose of this article is to rethink the thesis claiming a non-agonistic character of Polish Holocaust Studies. The author, using Chantal Mouffe’s agonism theory, outlines the model of agonism and then applies it to literary studies and confronts the concept with affirmative humanism of Ewa Domańska. Non-agonistic structure of Holocaust studies in Poland turns out to be their advantage over studies conducted in Europe and in the world, especially those of post-humanistic variety. Two analysed examples of polemics of writers and literary scholars show that the concept of agon should be re-evaluated because it often leads to the weakening of the subject of science and scientific discourse.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2020, 10 (13); 277-292
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Pomoc wykluczonych, czyli o daremności – Zagłada w Śladach Ludwika Heringa
The excluded help, or about futility - the Holocaust in Ludwik Herings Traces

Autorzy:

Przymuszała, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1075523.pdf

Data publikacji:

2021-05-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Holocaust;
the ghetto;
helping Jews;
empathy
Zagłada;
getto;
pomoc Żydom;
empatia

Opis:

Artykuł pokazuje sposób przedstawiania Zagłady w opowiadaniach Ludwika Heringa. Skupia się na konstrukcji narratora i bohatera, analizując ich stosunek do sytuacji Żydów. W kontekście przywoływanego w tekstach antysemityzmu protagoniści nie tylko się wobec niego dystansują, ale starają się pomóc Żydom. Zdają sobie jednak przy tym sprawę z ograniczonego charakteru tej pomocy, odsłaniają jej realia. Pomagający Polak, sam społecznie wykluczony, ma świadomość siły społecznych reguł, które samą pomoc niszczą.
The article shows the manner of presenting the Holocaust in Ludwik Hering's stories. It focuses on the construction of the narrator and the protagonist, analyzing their attitude to the situation of Jews.In the context of the anti-Semitism mentioned in the texts, the protagonists not only distance themselves from it, but they try to help the Jews. However, they are also aware of the limited nature of this help for Jews and reveal its realities. A helping Pole, who is socially excluded himself, is aware of the power of social rules which destroy the help itself.

Źródło:

Polonistyka. Innowacje; 2021, 13; 43-54
2450-6435

Pojawia się w:

Polonistyka. Innowacje

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Homo holocaustus, czyli holocaustowe doświadczenia autobiograficzne kobiet
Homo holocaustus – holocaust autobiographic experiences of women

Autorzy:

Żórawska, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/451192.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

extermination
women
autobiographism
women’s prose
zagłada
kobiety
autobiografizm
proza kobieca

Opis:

The aim of this paper is to depict the motif of Extermination in autobiographical women’s prose after 2000. The paper demonstrates that in recent years more and more authoresses of the second and third post-Holocaust generation have been writing down their traumatic experiences and the reason for this lies in the social stigmatization of Jewish people. It is stressed in the paper that the Holocaust issues are part and parcel of a cultural taboo and – similarly to women’s prose – they are frequently ignored or evaluated negatively. The Holocaust issues are tackled by contemporary young writers of Jewish descent who – contrary to the authors of the previous generation – did not experience the mass murder of Jews; however, they feel its effects today. The paper proves that in Poland we fail to carry out research on trauma studies, and devoting attention to the woman’s viewpoint is very rare. The quoted examples from the autobiographical novels written by Ewa Kuryluk, Agata Tuszyńska, Roma Ligocka and Magdalena Tulli show that this kind of writing is becoming more and more important within the literature focused on annihilation. In comparison with the autobiographical works of Marek Bieńczyk, Jan Tomasz Grossa and Michał Głowiński, the women’s holocaust stories are distinguished by authenticity, emotionality, intimacy and honesty of narration. The stories are devoid of pathos and they highlight the figure of a mother. Moreover, the confessions are based on the physical feeling of a legacy which has remained in their hearts and minds after the trauma their loved ones had to experience. We attempt to describe post-Holocaust women’s prose in comparison with Jewish literature in Poland as well as draw the reader’s attention to the characteristic features of these issues in comparison with the autobiographical works by men.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 126-141
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Czy można wejść dwa razy do tej samej rzeki? Polska pamięć o Żydach i Zagładzie 25 lat później
Polish Memory of Jews and the Holocaust 25 Years After

Autorzy:

Kapralski, Sławomir
Niedźwiedzki, Dariusz
Nowak, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1372791.pdf

Data publikacji:

2019-05-14

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

pamięć
niepamięć
Żydzi
Zagłada
trauma
memory
non-memory
Jews
the Holocaust

Opis:

W latach 1988−1993 autorzy artykułu uczestniczyli w projekcie badawczym „Pamięć kultury żydowskiej wśród mieszkańców Podkarpacia”, w ramach którego zebrano około 400 pogłębionych wywiadów z mieszkańcami Polski południowej. Materiał ten, z różnych powodów, nie został wówczas opracowany. W 2013 roku postanowiliśmy do niego powrócić w ramach nowego projektu „Strategie pamiętania o kulturze żydowskiej w Galicji”. Odczytując na nowo materiał zebrany 25 lat temu, mieliśmy wyjątkową okazję zaobserwować, jak zmieniła się nasza percepcja wypowiedzi respondentów. Przede wszystkim dostrzegliśmy szereg ukrytych założeń, którymi posługiwaliśmy się, przeprowadzając wywiady. Pierwsze z nich to lokowanie naszych rozmówców w dyskursie, który Johannes Fabian określał jako „allochroniczny”, a więc traktowanie ich jako reprezentantów przeszłości, nienależących do naszej wspólnej teraźniejszości i nie podlegających jej wpływowi. Drugie to zdroworozsądkowa koncepcja pamięci jako mnéme, a więc jako przekazywania w teraźniejszości zakodowanego w przeszłości obrazu wydarzeń. Trzecie to przyjęcie za pewnik, że nasi rozmówcy muszą pamiętać to, co przeżyli i że właśnie treść tych przeżyć jest tym, co nam przekazują. Odczytując na nowo zebrane wywiady, poddaliśmy te założenia rewizji. Przyjęliśmy mianowicie, że wizje przeszłości są konstruowane w teraźniejszości, że służą budowie i obronie konstruktów tożsamościowych, i że to, co mówili nam respondenci, było w istocie rezultatem skomplikowanego nakładania się na siebie różnych dyskursów, w których ujmowali oni przeszłość. Samokrytycznie też musieliśmy przyznać, że odczytanie zebranego materiału z perspektywy debat, jakie przetoczyły się przez Polskę po opublikowaniu Sąsiadów i następnych książek J. T. Grossa ujawniło naiwność, z jaką 25 lat temu podchodziliśmy do stosunków polsko-żydowskich oraz pewną tendencję do marginalizacji problematyki Zagłady na rzecz nostalgicznej wizji żydowskiej kultury. Rewizja tej naiwności pozwoliła nam na dostrzeżenie w wywiadach wątków, aluzji, znaczących przemilczeń i tym podobnych, składających się na to, co określamy jako „niepamięć”, w której przeszłość ujawnia się bardziej autentycznie niż w wyartykułowanych jej obrazach.
In the years 1988-1993 the authors of this article participated in the research project “The Memory of Jewish Culture Among the Inhabitants of the Sub-Carpathian Region,” in result of which ca. 400 in-depth interviews with the inhabitants of southern Poland have been collected. This material for various reasons have not been elaborated at that time. In 2013, we have decided to return to it in the framework of a new project: “Strategies of Remembering the Jewish Culture in Galicia.” The new reading of the material collected 25 years ago offered us an exceptional opportunity to see how our perception has changed. We have noticed several hidden assumptions that we assumed when conducting interviews. The first of them was the location of the interviewees in the “allochronic discourse” in which they were perceived as the representatives of the past who did not belong to our commonly shared present and were not influenced by it. The second assumption was the commonsense concept of memory as mnéme, that is the present recollection of the image of events as encoded in the past. The third assumption was the acceptance as something self-evident that the interviewees must remember what they had experienced and that it is precisely the content of that experience that they share with us in the situation of the interview. While reading the interviews again, we have had to revise these assumptions. We have accepted that the visions of the past are constructed in the present, that they serve to build and to defend the constructs of identity of the respondents, and that what they delivered was in fact a result of a complicated process of interaction and overlapping of various discourses in terms of which they apprehended the past. We have also had to self-critically admit that reading the old material from the perspective of the debates that took place in Poland after the publications of Neighbors and following books by J. T. Gross revealed a certain naivety with which we had approached the Polish Jewish relations 25 years ago and a certain tendency to marginalize the Holocaust in favor of a nostalgic vision of Jewish culture. The revision of this naivety allowed us to see in the interviews the motifs, allusions, significant silences, contributing to what we describe in the final sections of the article as “non-memory” in which the past unveils more authentically than in its elaborated images.

Źródło:

Przegląd Socjologii Jakościowej; 2019, 15, 1; 42-70
1733-8069

Pojawia się w:

Przegląd Socjologii Jakościowej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Mikrohistoria o wielkiej sprawie. Kilka uwag i refleksji po lekturze

Autorzy:

Chrobaczyński, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/436549.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Polacy
Żydzi
stosunki wzajemne
gospodarka
handel
edukacja
Zagłada
pamięć i postpamięć

Opis:

Monika Sznajderman’s book, reminiscent of a strange title, is a family saga devoted to Polish-Jewish and Jewish-Polish relations. The micro (family) perspective is only a starting point and point of reference for the analysis of phenomena with a much broader horizon of problems – economy, social, political or cultural relations, where family relations, named by name and surname, remain the essential context. The two most important epochs of these relations are clearly stressed in this work – interwar, war and ccupation (the Holocaust). The author, the next generation, but also a great writer, with great talent, but also the insight of the gaze, analyzes difficult issues – semitism and anti-Semitism, wealth and poverty, attitudes and behaviors, difficult relationships. The title “pepper” is obviously the subject of trade, but also a contribution to hard work, solid education, existential reality, undoubtedly also wealth. Great reading not only for experts in Polish-Jewish and Jewish-Polish relations (this is not the same in my opinion), but also for those interested. Great language, many interesting, not easy, also for the author, threads.

Źródło:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 194-202
2450-4475

Pojawia się w:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Mathematical chairs and their staff at the Lvov Polytechnic up to 1945

Autorzy:

Duda, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/749731.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Matematyczne

Tematy:

politechnika, katedra matematyki, geometria wykreślna, zagłada.
polytechnic, mathematical chair, descriptive geometry

Opis:

Artykuł przypomina historię Politechniki Lwowskiej i jej katedr matematycznych w okresie 1844-1945. Omówieni są kierownicy katedr i niektórzy młodsi pracownicy, a także ich bliskie związki z lwowską szkoła matematyczną.
The article recalls the story of the Lvov Polytechnic and of mathematical chairs in the period 1844-1945. Recalled are all chairmen and some of their collaborators as well as their close relations with contributions of the Lvov School of Mathematics.

Źródło:

Antiquitates Mathematicae; 2014, 8
1898-5203
2353-8813

Pojawia się w:

Antiquitates Mathematicae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

„Wszystko zaczyna się od słów […]”. Filip David i Mirko Kovač: listy o wojnie w byłej Jugosławii
“Everything Begins with Words […].” Filip David and Mirko Kovač: Letters on War in Former Yugoslavia

Autorzy:

Maroszczuk, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699654.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
ludobójstwo
czystka etniczna
Serbia
Chorwacja
Shoah
genocide
ethnic cleansing
Croatia

Opis:

In the essay the author analyses the problematics of genocide based on correspondence between Filip David and Mirko Kovač Kiedy kwitnie zło. Książka listów 1992–1995 (When evilflourishes. A book of letters 1992–1995) to later juxtapose it with studies on Shoah. She ponders the generational perspective of people whose lives were tarnished by the Nazi-Germany occupation (Filip David – born 1940, Mirko Kovač – born 1938). The article most of all aims at reconstructing the stances of the two authors of letters and showing genocide as a realm of incessant discussion, vague affects, unsystematized knowledge. The author undertakes an attempt to reconstruct only some of the topics and contexts accompanying the issues discussed in David’s and Kovač’s letters, particularly: the soul-searing descriptions of the Bosnian War of 1992–1995. She shows that the language facet of violence proves to be a challenge to reflecting on literature in the correspondence between the two intellectuals. When faced with the disintegration of hitherto social order in the former Yugoslavia, the nationalist discourse, as social studies and research on genocide suggest, prepares the ground for activation of violent behaviours, justifies them, and plays a key role in fomenting the genocidal repression. As a result of the said processes, the authorities create and reinforce nations’ cultural self-images, tighten the control over ethnic purity of collective identity,instigate conflicts between neighbours based on “the blood and soil myth,” cherry-pick the xenophobic discourse of the past, and force through with ethnical interpretations of culture.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 292-306
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Zakładnicy przeszłości
Hostages of the Past

Autorzy:

Juchniewicz, Andrzej Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016183.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Holocaust
Marianne Hirsch
postmemory
second generation
identity
Zagłada
postpamięć
drugie pokolenie
tożsamość

Opis:

Książka Anny Kuchty Wobec postpamięci. Tożsamość drugiego pokolenia po Holokauście w świetle zjawiska postpamięci na podstawie wybranych przykładów współczesnej polskiej literatury wspomnieniowej dotyczy narracji postmemorialnych, których autorzy mierzą się z przeszłością rodziców i próbują znaleźć własny sposób na opowiedzenie o żydowskiej tożsamości i Zagładzie. Badaczka pisze o uzależnieniu od przeszłości rodzica, przemocy werbalnej oraz braku porozumienia, które są konsekwencjami przebywania w otoczeniu ocalałych. Jej monografia ma szansę stać się jedną z ważniejszych książek na temat skutków Zagłady, które odczuwa drugie pokolenie. Krakowska literaturoznawczyni podzieliła pracę na dwie części. W pierwszej z nich objaśnia koncepcję pracy, definiuje terminy „postpamięć”, „tożsamość” oraz uzasadnia dobór tekstów. W drugiej szczegółowo analizuje osiem książek: Rodzinną historię lęku Agaty Tuszyńskiej, Goldiego. Apoteozę zwierzaczkowatości i Frascati. Apoteozę topografii Ewy Kuryluk, Utwór o Matce i Ojczyźnie Bożeny Keff, Włoskie szpilki i Szum Magdaleny Tulli, Fałszerzy pieprzu Moniki Sznajderman i Wyznanie Romana Grena.
Anna Kuchta’s book Wobec postpamięci. Tożsamość drugiego pokolenia po Holokauście w świetle zjawiska postpamięci na podstawie wybranych przykładów współczesnej polskiej literatury wspomnieniowej is devoted to postmemorial narratives, whose authors confront their parents’ past and attempt to find theirown narration about the Jewish identity and the Holocaust. Kuchta writes about being dependent on the parents’ past, verbal violence and lack of understanding, which are the consequences of being surrounded by survivors. Her book has a chance to become one of the most important contributions on the effects of the Holocaust on the second generation. The Cracow-based literary scholar divides her work into two parts. In the first one, she presents her framework of the book, explains the terms of postmemory and identity, and justifies her selection of texts. In the second one, she examines eight books: Rodzinna historia lęku by Agata Tuszyńska, Goldi. Apoteoza zwierzaczkowatości and Frascati. Apoteoza topografii by Ewa Kuryluk, Utwór o Matce i Ojczyźnie by Bożena Keff, Włoskie szpilki and Szum by Magdalena Tulli, Fałszerze pieprzu by Monika Sznajderman and Wyznanie by Roman Gren.

Źródło:

Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość; 2021, 2 (4); 1-19
2719-5767

Pojawia się w:

Rana. Literatura, Doświadczenie, Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

„Ziemia otworzy usta”. O wyobraźni forensycznej Erny Rosenstein
“The Earth will open its mouth”. On Erna Rosenstein’s Forensic Imagination

Autorzy:

Juchniewicz, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699384.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
Erna Rosenstein
zwrot forensyczny
afekt
morderstwo
Holocaust
forensic turn
affect
murder

Opis:

Investigating Erna Rosenstein’s poems containing partial accounts of her parents’ murder after their escape from the Lviv ghetto, this article proposes a reading founded on two categories – forensics and shock – and therefore departs from the principles put forward by historical narratives (including the meticulous reconstruction of facts and pedantic devotedness to their organisation typical of this genre, constructing such a story whose integrity would satisfy the reader whereas moral framework would set formal limits). Forensics – a strategy that emphasises the role of material traces – is related to the clarity of a process and the rise of a community. Intuitively, Rosenstein applies a quasi-crime story narrative to her poetry, which allows it to cross the distance usually separating the victims of the Shoah from a reader belonging to an entirely different reality. The presence of a mystery makes it possible for the murdered to become close to us once again thanks to the medium of a wounded body. Shock, in turn, is a category inherent in any attempt of reaching the unthinkable (that is, the events that have not been lived through or experienced directly). Moreover, it employs affective stimulation which engages a reader in anethical way. This article consists of three parts, whose division reflects the necessities of scrutinising Rosenstein’s relation to surrealism, exploring her strategy of influencing a reader by means of affect and mood, and probing her status of a precursor, visible in the autonomy granted to the nonhuman actants or her strives for domesticating entropy.  
Autor artykułu, śledząc powracające w poezji Erny Rosenstein fragmenty relacji o morderstwie rodziców po ucieczce z getta lwowskiego, proponuje porzucenie zasad charakterystycznych dla pisarstwa historycznego (m.in. skrupulatnej rekonstrukcji faktów i ich pedantycznego porządkowania w celu skonstruowania satysfakcjonującej odbiorcę opowieści o moralnym potencjale, który narzucałby ograniczenia formalne) w procesie interpretacji na rzecz dwóch kategorii: forensyczności i szoku. Forensyczność, dowartościowując materialne ślady, wiąże się również z jawnością procesu i konstytuowaniem wspólnoty. Poetka intuicyjnie wykorzystuje w poezji model narracji quasi-kryminalnej, dzięki czemu zmniejsza dystans między ofiarami Zagłady a czytelnikiem zanurzonym w innej rzeczywistości. Kryminalna zagadka sprawia, że zamordowani stają się na powrót bliscy ze względu na medium zranionego ciała. Szok natomiast odgrywa kluczową rolę w procesie obcowania z tym, co niepojmowalne (bo nieprzeżyte i niedoświadczone bezpośrednio). Aktywizuje czytelnika etycznie dzięki afektywnemu pobudzeniu. Trójdzielna struktura artykułu wynika z konieczności ustalenia związków poezji Rosenstein z surrealizmem, prześledzenia strategii jej oddziaływania na czytelnika (za sprawą afektu i nastroju) oraz odnotowania prekursorstwa poetki ze względu na autonomizację nie-ludzkich aktantów i podjęcie wyzwania oswojenia w sztuce i poezji procesu entropii.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 149-175
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

„Ziemia otworzy usta”. O wyobraźni forensycznej Erny Rosenstein
“The Earth will open its mouth”. On Erna Rosenstein’s Forensic Imagination

Autorzy:

Juchniewicz, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699412.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
Erna Rosenstein
zwrot forensyczny
afekt
morderstwo
Holocaust
forensic turn
affect
murder

Opis:

Investigating Erna Rosenstein’s poems containing partial accounts of her parents’ murder after their escape from the Lviv ghetto, this article proposes a reading founded on two categories – forensics and shock – and therefore departs from the principles put forward by historical narratives (including the meticulous reconstruction of facts and pedantic devotedness to their organisation typical of this genre, constructing such a story whose integrity would satisfy the reader whereas moral framework would set formal limits). Forensics – a strategy that emphasises the role of material traces – is related to the clarity of a process and the rise of a community. Intuitively, Rosenstein applies a quasi-crime story narrative to her poetry, which allows it to cross the distance usually separating the victims of the Shoah from a reader belonging to an entirely different reality. The presence of a mystery makes it possible for the murdered to become close to us once again thanks to the medium of a wounded body. Shock, in turn, is a category inherent in any attempt of reaching the unthinkable (that is, the events that have not been lived through or experienced directly). Moreover, it employs affective stimulation which engages a reader in anethical way. This article consists of three parts, whose division reflects the necessities of scrutinising Rosenstein’s relation to surrealism, exploring her strategy of influencing a reader by means of affect and mood, and probing her status of a precursor, visible in the autonomy granted to the nonhuman actants or her strives for domesticating entropy.  
Autor artykułu, śledząc powracające w poezji Erny Rosenstein fragmenty relacji o morderstwie rodziców po ucieczce z getta lwowskiego, proponuje porzucenie zasad charakterystycznych dla pisarstwa historycznego (m.in. skrupulatnej rekonstrukcji faktów i ich pedantycznego porządkowania w celu skonstruowania satysfakcjonującej odbiorcę opowieści o moralnym potencjale, który narzucałby ograniczenia formalne) w procesie interpretacji na rzecz dwóch kategorii: forensyczności i szoku. Forensyczność, dowartościowując materialne ślady, wiąże się również z jawnością procesu i konstytuowaniem wspólnoty. Poetka intuicyjnie wykorzystuje w poezji model narracji quasi-kryminalnej, dzięki czemu zmniejsza dystans między ofiarami Zagłady a czytelnikiem zanurzonym w innej rzeczywistości. Kryminalna zagadka sprawia, że zamordowani stają się na powrót bliscy ze względu na medium zranionego ciała. Szok natomiast odgrywa kluczową rolę w procesie obcowania z tym, co niepojmowalne (bo nieprzeżyte i niedoświadczone bezpośrednio). Aktywizuje czytelnika etycznie dzięki afektywnemu pobudzeniu. Trójdzielna struktura artykułu wynika z konieczności ustalenia związków poezji Rosenstein z surrealizmem, prześledzenia strategii jej oddziaływania na czytelnika (za sprawą afektu i nastroju) oraz odnotowania prekursorstwa poetki ze względu na autonomizację nie-ludzkich aktantów i podjęcie wyzwania oswojenia w sztuce i poezji procesu entropii.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 149-175
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Cicho o Szoa. Tropy pamięci w wierszach Piotra Sommera
Silence about the Shoah. Tropes of Memory in Piotr Sommer’s Poetry

Autorzy:

Goczał, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699564.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Piotr Sommer
Zagłada
trauma
postpamięć
tropy pamięci
Holocaust
postmemory
tropes of memory

Opis:

The article is devoted to sui generis tropology of memory of the Shoah that can be discovered in Piotr Sommer’s poetry. In the works by the author of Pamiątki po nas, such memory is coded by means of discrete literary devices, but it seems to be an important source of experience written down in the texts. The author endeavours to construct a dynamic, internally varied model of the Sommerian “memorial poem”; her arguments are supported with notions taken from the theories of memory and its representation influential in contemporary humanities.
Artykuł poświęcony jest swoistej tropologii pamięci o Zagładzie, jaką odkryć można w poetyce Piotra Sommera. W twórczości autora Pamiątek po nas pamięć ta kodowana jest za pomocą dyskretnych zabiegów literackich, ale zdaje się stanowić ważne źródło zapisanego w tekstach doświadczenia. Autorka próbuje skonstruować dynamiczny, wewnętrznie zróżnicowany model Sommerowskiego „wiersza memorialnego”, precyzując wywód pojęciami zaczerpniętymi z istotnych dla współczesnej humanistyki teorii pamięci i jej reprezentacji.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2018, 4; 325-348
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Zło trzeba dobrem nakrywać. O kulturowej, narodowej i religijnej zagładzie Tybetańczyków
Good Should Prevail over Evil. On Cultural, National, and Religious Extermination of the Tibetan People

Autorzy:

Grupińska, Hanka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699642.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Tybet
Tybetańczycy
zagłada Tybetańczyków
Tibet
Tibetan people
extermination of the Tibetan people

Opis:

Hanka Grupińska's text, "Good Should Prevail over Evil. On Cultural, National, and Religious Extermination of the Tibetan People"
Tekst Hanki Grupińskiej pt. Zło trzeba dobrem nakrywać. O kulturowej, narodowej i religijnej zagładzie Tybetańczyków

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 264-278
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Raporty z wyników finansowych procesu Zagłady. Przykład operacji „Reinhardt”
Reports on the financial results of the Holocaust. Example of Operation “Reinhardt”

Autorzy:

Turzyński, Mikołaj

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1064911.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce

Tematy:

rachunkowość
analiza dyskursu
Zagłada
operacja „Reinhardt”
accounting
discourse analysis
Holocaust
operation “Reinhardt”

Opis:

Purpose: The purpose of the article is to examine the accounting discourse, including the accounting language, used in financial reports from the Holocaust process on the example of Operation Reinhardt. Methodology/approach: Archival research was carried out. The approach to discourse analysis based on Foucault’s social theory was used. Findings: The language of the reports on the financial results of the Holocaust was adapted to the needs of the recipients of the information contained in these reports. Accounting discourse, including the language of the reports, was determined by the Nazi ideology. The issues of maintaining the secrecy of the looting carried out, the control and settlement functions of accounting, and the requirement of maintaining credibility were highlighted. The research on the language of accounting used in the reports on the financial results of the Holocaust shows that the dominant Nazi discourse shaped the content of the state-ments and reports, making the accounting practice consistent with the priorities of the Third Reich. Research limitations/implications: A limited amount of archival material has been preserved; hence the study covered a small number of reports on the financial results of the Holocaust. Originality/Value: The article contributes to research on the use of accounting for ideo-logical purposes. It is the first presentation of the problem of the influence of the Nazi dis-course on the language of reports on the financial results of the Holocaust.

Źródło:

Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości; 2021, 45(1); 93-111
1641-4381
2391-677X

Pojawia się w:

Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Lekcje odwagi a pokusa milczenia
Lessons of Courage and the Temptation of Silence

Autorzy:

Koc, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1075486.pdf

Data publikacji:

2021-05-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Poles;
Jews;
Holocaust;
silence;
education;
citizenship
Polacy;
Żydzi;
Zagłada;
przemilczenia;
edukacja;
obywatelskość

Opis:

Artykuł opowiada o potrzebie przemyślenia na nowo sposobu opowiadania w szkole o relacjach polsko-żydowskich w kontekście Zagłady. Analiza nowych tekstów niefikcjonalnych przybliżających los Żydów w okupowanej Polsce oraz stosunek Polaków do tych dramatycznych wydarzeń, dawniej i dziś, autorstwa Anny Bikont, Mirosława Tryczyka oraz Marcina Kąckiego skłania do zastanowienia nad celowością takiej refleksji i sposobem jej urzeczywistniania. Zaproponowana w artykule koncepcja czytania egzystencjalnego, służąca kształtowaniu obywatelskiego sceptycyzmu wobec narracji omijającej tematy trudne i przemilczane, wydaje się cenną lekcją odwagi, potrzebną, by zmierzyć się z ksenofobią, dyskryminacją i językiem nienawiści we współczesnym świecie.
The article talks about the need to rethink the way of talking about Polish-Jewish relations in the context of the Holocaust at school. The analysis of the new non-fictional texts presenting the fate of Jews in occupied Poland and the attitude of Poles to these dramatic events in the past and today, by Anna Bikont, Mirosław Tryczyk and Marcin Kącki, prompts us to reflect on the purposefulness of such reflection and the way of its implementation. The concept of existential reading proposed in the article, serving to shape civic skepticism towards a narrative that avoids difficult and concealed topics, seems to be a valuable lesson of courage, needed to deal with xenophobia, discrimination and hate speech in the contemporary world.

Źródło:

Polonistyka. Innowacje; 2021, 13; 109-126
2450-6435

Pojawia się w:

Polonistyka. Innowacje

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Wobec śmierci i przeciwko śmierci. Taktyki oporu lekarek i pielęgniarek w getcie warszawskim
In the face of death and against death. Resistance tactics of doctors and nurses in the Warsaw Ghetto

Autorzy:

Judzińska, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/41159231.pdf

Data publikacji:

2016-10-23

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

płeć
getto warszawskie
opór cywilny
zagłada
sex
Warsaw ghetto
civil resistance
destruction

Opis:

Strategie oporu wobec okupanta przede wszystkim kojarzone są z oporem zbrojnym, walką czy rozwiązaniem siłowym. Kulturowo opór przypisany jest mężczyźnie, jako temu, który przy pomocy siły fizycznej potrafi przeciwstawić się innemu mężczyźnie. Zgodnie z polityką nazistowską początku lat czterdziestych XX wieku, europejscy Żydzi zostali fizycznie odizolowani od reszty społeczeństwa i skazani na zagładę. Mimo to, w wielu zamkniętych dzielnicach żydowskich, do samego końca toczyła się walka zarówno o życie własne, jak i próby utrzymania przy życiu innych osób. Starania te jako prowadzone wbrew planom ówczesnych władz, identyfikuję jako opór. Artykuł ten jest więc próbą wskazania pewnych działań nie opartych na przemocy fizycznej, które mimo iż spełniają kryteria oporu – w tym przypadku cywilnego – jako opór nie są identyfikowane.
Strategies of resistance against the occupier are primarily associated with armed resistance, fighting, or the use of force. Culturally, resistance is attributed to men, as those who can use physical force to oppose another man. According to Nazi policy in the early 1940s, European Jews were physically isolated from the rest of society and condemned to extermination. Despite this, in many Jewish ghettos, the struggle for survival, both for oneself and for others, continued until the very end. I identify these efforts, carried out in defiance of the authorities' plans at the time, as forms of resistance. This article is therefore an attempt to highlight certain actions not based on physical violence, which, although meeting the criteria of resistance—specifically civil resistance—are not typically recognized as such.

Źródło:

Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2016, 11; 105-114
1896-1819
2391-5145

Pojawia się w:

Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Żniwo „Złotych żniw
Harvest of “Golden Harvest”

Autorzy:

Sułek, Antoni

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1373656.pdf

Data publikacji:

2011-11-22

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish-Jews relations
Holocaust
Jan Tomasz Gross
stosunki polsko-żydowskie
zagłada Żydów

Opis:

The article is an attempt to assess a social impact of the book “Golden Harvest”, published at the beginning of 2011 by Jan Tomasz Gross and Irena Grudzińska-Gross. The authors of the book have revealed facts, scale and motives of participation of the Polish citizens in killing and robbing Jews in the Nazi-occupied Poland. They have demonstrated that the scale of Jewish homicide was broader than hitherto described, and argued that it was greater than the scope of help provided to the Jews. The book triggered a fiery public debate in Poland. Based on the research polls the Author of the article demonstrates that the impact of “Golden Harvest” is quite complex. The book and the debate did activate the social memory concerning violence, burglary and killings of the Jews. Supposedly, they also persuaded some scarce number of Poles that such facts, quite numerous, did happen and made a significant number of Poles think that it might have been so. The discussion did not, however, change an overall and valuating opinion about the attitude of Poles towards Holocaust. The Author tries to explain why the book’s effect was far less spectacular than its authors had expected. The answer is looked for in the attitudes of Poles and the type of beliefs that were to have been changed as a result of publishing “Golden Harvest”, as well as in the specific features of the book and the debate triggered by it.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2011, 55, 4; 247-261
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Matka i córka wobec wojennej apokalipsy w świetle książki Anny Janko „Mała Zagłada”: trauma, pamięć, postpamięć
Mother and Daughter in the Face of the Wartime Apocalypse In the Light of Anna Janko’s Book a Little Annihilation: A Memoir – Trauma, Memory and Post-memory

Autorzy:

Kapralska, Łucja M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2154952.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Tematy:

trauma
pamięć
postpamięć
przekaz międzypokoleniowy
zagłada
memory
post-memory
intergenerational message
annihilation

Opis:

Artykuł nawiązuje do książki Anny Janko Mała Zagłada. Jego celem jest przedstawienie, jak tragiczne, choć nieprzeżyte osobiście wydarzenia wpływają na życie kolejnego po bezpośrednio doświadczającym traumy pokolenia. Matka autorki, będąc dzieckiem, jako jedna z nielicznych przeżyła wojenną masakrę we wsi Sochy na Zamojszczyźnie i całe życie zmaga się z zapamiętanym okrucieństwem tamtych wydarzeń. Jej córka zna wojnę tylko z opowieści matki, przez międzypokoleniowy przekaz pamięci, ale doświadcza podobnych do matki syndromów. Narracja literacka okazuje się remedium na doznaną traumę obu pokoleń – doświadczonego bezpośrednio wojną i pokolenia postpamięci. Relacjonując losy matki, Janko stawia się w pozycji potomka ocalałych, ale też ofiary, która musi zmierzyć się z tą odziedziczoną traumą. Ponadto, jako że pamięć społeczna o wojnie jest obecnie zdominowana przez inne narracje, książka Anny Janko wyprowadza wspomniane wojenne wydarzenia z marginesu pamięci społecznej.
The article refers to the book by Anna Janko A Little Annihilation: A Memoir (Mała Zagłada) and its aim is to present how tragic events, although not experienced personally, affect the life of the next generation after directly experienced trauma. The author’s mother, as a child, was one of the few who survived the war massacre in the village Sochy and struggles all her life with the remembered cruelty of those events. Her daughter knows the war only from her mother’s storytelling, through the intergenerational memory message, but she experiences similar syndromes to her mother. The literary narrative turns out to be a remedy for the experienced trauma of both generations – directly suffered by the war and the post-memory generation. By reporting on her mother’s fate, Janko puts herself in the position of a descendant of the survivors, but also of a victim who must face with this inherited trauma. Moreover, as the social memory of the war is currently dominated by other narratives, Anna Janko’s book takes the mentioned war events out of the margins of social memory.

Źródło:

Studia Humanistyczne AGH; 2022, 21, 3; 61-73
2084-3364

Pojawia się w:

Studia Humanistyczne AGH

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Psy szczekają, karnawał trwa dalej… O Zygmuncie Baumanie, nowoczesności i Zagładzie po latach
The Dogs Bark, the Carnival Moves On… Revisiting Zygmunt Bauman, Modernity and the Holocaust

Autorzy:

Beilharz, Peter

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407555.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Zygmunt Bauman
Zagłada
nowoczesność
Janina Bauman
tekst
kontekst
Holocaust
modernity
text
context

Opis:

Modernity and the Holocaust is now thirty years old. How should we respond to the book, its controversy, and its history or context? In this essay I offer three steps as a way into this labyrinth. First, I review the core claims of Bauman’s book (1989). Second, I use my four-volume edited collection of essays on his work (2002) as a decade check on its reception. Third, the new volume, Revisiting Modernity and the Holocaust: Heritage, Dilemmas, Extensions (2022) is brought into play as a third optic or time slice. I conclude that the book is a classic, which means we should still read it and use it as a marker, but also that the debate has out of necessity moved on. As Bauman used to say, “The dogs bark, the carnival moves on”.
Nowoczesność i Zagłada (wyd. oryg. Modernity and the Holocaust) ma już trzydzieści lat. Jak należy podchodzić dziś do tej książki, kontrowersji wokół niej, jej historii i jej kontekstu? W niniejszym artykule proponuję trzy kroki, które przeprowadzą nas przez ten labirynt. W kroku pierwszym, przypominam główne twierdzenia, które Zygmunt Bauman stawia w swojej książce z roku 1989. W drugim odnoszę się do opublikowanego w roku 2002 czterotomowego zbioru esejów na jej temat pod moją redakcją, który przedstawia recepcję tej pracy w ciągu dziesięciu lat od jej wydania. W trzecim kroku zaś nawiązuję do nowego tomu zatytułowanego Revisiting Modernity and the Holocaust [Nowoczesność i Zagłada po latach], który ukazał się w roku 2022 i służy za trzeci pryzmat oglądu obejmujący kolejny przedział czasowy. W podsumowaniu stwierdzam, że książka Baumana stała się pozycją klasyczną, co oznacza, że nadal stanowi nieodzowną lekturę i punkt odniesienia, ale w międzyczasie debata posunęła się już dalej i zaczęła toczyć się nowymi torami. Jak mawiał Bauman: „Psy szczekają, a karnawał toczy się dalej”.

Źródło:

Studia Litteraria et Historica; 2022, 11; 1-15 (pol); 1-13 (eng)
2299-7571

Pojawia się w:

Studia Litteraria et Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

„Panowie! Za co nas będziecie wybijać?”. Wołyńskie wspomnienia rodziny Krzyżanowskich w relacji Jerzego Ficowskiego
“Gentlemen! Why Are You About to Kill Us Off?” The Volhynia Memories of the Family Krzyżanowski as Reported by Jerzy Ficowski

Autorzy:

Kledzik, Emilia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699772.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Romowie
Zagłada
Wołyń
świadectwo
historia mówiona
The Roma
Shoah
Volhynia
testimony
oral history

Opis:

The article presents wartime memories of the families Krzyżanowski (after the war: Dębicki), Wajs, and Siwiak that were written down by Jerzy Ficowski in the late 1940s and early1950s, and subsequently reprinted in consecutive versions of his monographs on Polish Romani people (Cyganie polscy. Szkice historyczno-obyczajowe and Cyganie na polskich drogach) and in his memoirs entitled Demony cudzego strachu. Wspominki cygańskie [The Demons of Other People’s Fears. The Gypsy Reminiscences]. The discussed narratives relate to experiences from Volhynia of the years 1942–1945. The article’s aim is to indicate the type and scope of alternations that Ficowski made while editing the memoirs in consecutive publications. A handwritten copy kept in archive is treated by the author of the article as the base version. The differences between the successive versions were divided into four groups: stylizations, fictionalizations, erasures and additions, ethnographical issues. What results from the conclusions of the presented analysis is the memoirs published by Ficowski no longer enjoying its status as a historical source relating to/pertaining to the wartime events in Volhynia. To the contrary, they are a testimony to the selfcensorship mechanisms implemented by Ficowski, who kept in mind the specificity of majoritydominated society members being the primary readership of his books on the Romani people.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 165-202
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Jak opowiadać dziecku o Zagładzie? Opis przypadku (na podstawie twórczości Irit Amiel)
How to tell a child about the Holocaust ? A case report based on the works of Irit Amiel

Autorzy:

Tomczok, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1075561.pdf

Data publikacji:

2021-05-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

child;
daughter;
the Holocaust;
Irit Amiel;
conversation;
teaching
dziecko;
córka;
Zagłada;
rozmowa;
uczenie

Opis:

W artykule wstępnie analizuję zagadnienie przekazywania małym dzieciom, wychowanym w rodzinach nieżydowskich, wiedzy o Zagładzie. Sięgam w tym celu po przykład siedmioletniej córki, która pod wpływem mojej pracy nad monografią twórczości ocalałej Irit Amiel zainteresowała się Holokaustem, jego historią, oddziaływaniem na biografie pojedynczych ludzi oraz literaturę. Dzięki zebranemu wywiadowi staram się zrozumieć, które z obiektów łączących się z osobą pisarki i dlaczego oddziałały na siedmioletnie dziecko, i czy można moje własne doświadczenie uczynić pomocnym w edukowaniu innych małych dzieci.
In the article, I initially analyze the issue of passing on to young children, brought up in non- Jewish families, the knowledge about the Holocaust. In this article I refer to the example of my seven-year -old daughter who, influenced by my work on the book about Irit Amiel, became interested in the Holocaust, its history and literature. Thanks to the interwiew, I try to understand which of the objects connected with the writer and why influenced the seven-year- old child, and whether my own experience can be helpful in educating other young children.

Źródło:

Polonistyka. Innowacje; 2021, 13; 11-20
2450-6435

Pojawia się w:

Polonistyka. Innowacje

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

„Niczyje” złoto na „naszej” ziemi. O Płuczkach Pawła Reszki
“Nobody’s” gold on “our” land. Płuczki by Paweł Reszka

Autorzy:

Czyżak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1075567.pdf

Data publikacji:

2021-05-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Holocaust;
anti-Semitism;
Jewish gold;
concentration camps
Zagłada;
antysemityzm;
żydowskie złoto;
obozy koncentracyjne

Opis:

Nadrzędnym celem artykułu jest analiza reportażowej książki Pawła Reszki Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota opublikowanej w 2019 roku. Najważniejszym kontekstem badawczym są przemiany polskiej świadomości zbiorowej w XX wieku oraz antysemityzm jako jej istotna część składowa. W XXI wieku historia i pamięć o Zagładzie nadal pozostaje wyzwaniem zarówno dla badaczy, jak i zwykłych odbiorców.
The main aim of the article is an analyse of coverage book titled Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota written by Paweł Reszka in 2019. The most important research contexts are changes of polish common consiousness and anti-Semitism as its essential part. Nowadays, in XXI century the history and memory of Holocaust is currently a real contest for the searchers, and as well for average readers.

Źródło:

Polonistyka. Innowacje; 2021, 13; 81-90
2450-6435

Pojawia się w:

Polonistyka. Innowacje

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

JAK ODZYSKAĆ DZIEDZICTWO UTRACONE. DREWNIANA SYNAGOGA Z ZABŁUDOWA
TO RECLAIM LOST HERITAGE – THE WOODEN SYNAGOGUE IN ZABŁUDÓW

Autorzy:

Erecińska-Baumann, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/537696.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Narodowy Instytut Dziedzictwa

Tematy:

synagoga
szulem
dom spotkań
synagoga żydowska
Zabłudów
mykwa
cheder
babiniec
zagłada Żydów
bima

Opis:

Up to the second world war the Polish landscape was enhanced by numerous wooden sacral buildings of assorted denominations: Christianity, Islam and Judaism, producing a colourful cultural mosaic testifying to Poland’s multicultural heritage and history. The Nazi occupation put an end to the existence of wooden synagogues which were all destroyed in fires. Today, there is not a single such object preserved. The article presents a concise outline of the history and appearance of the seventeenthcentury synagogue in Zabłudów (the region of Białystok) upon the basis of extensive literature on the subject. The author intends to popularise the valuable initiative of reconstructing the synagogue in the Białystok Skansen museum.

Źródło:

Ochrona Zabytków; 2003, 1-2; 46-56
0029-8247

Pojawia się w:

Ochrona Zabytków

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Lśnienie. Przeglądając się w "Kryjówkach. Architekturze przetrwania" Natalii Romik
Shining. Looking at Our Reflections in "Kryjówki. Architektura przetrwania" by Natalia Romik

Autorzy:

Drabarczyk vel Grabarczyk, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31343495.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

kryjówki
architektura przetrwania
Zagłada
lustro
pamięć
hideouts
architecture of survival
Holocaust
mirror
memory

Opis:

Dziewięć odlewów o nieregularnych kształtach, pokrytych srebrem. Dziewięć trójwymiarowych map, które odwzorowują terytoria przetrwania – kryjówki tworzone i zamieszkiwane przez Żydów w latach Zagłady, m.in. w pniu dębu, pod podłogą, w kanalizacji, w grobie. „Rzeźby są hołdem dla architektek i inżynierów, którzy je budowali” – mówiła Natalia Romik o metalicznych obiektach pokazanych w Zachęcie, towarzyszących wystawie prezentującej rezultaty interdyscyplinarnych badań nad holokaustową „architekturą przetrwania”. Jej źródłowa awizualność (kryjówka chroni przed prześladowczym spojrzeniem, „złym okiem”) znalazła na wystawie kontrowersyjny rewers, ostentacyjne, idolatryczne lśnienie powierzchni owych anty-antypomników upamiętniających ukrywających się i ukrywających. Srebro „wygląda jak rtęć, jak lustro. Odbija, ale daje też zniekształcenie” (Romik). Być może na podobieństwo tego, jak zdeformowana bywa nasza wdzięczność, bardziej zainteresowana obrazem własnym niż tym, co ukryte za połyskliwą powierzchnią. Co zatem chowają przed nami, a co odsłaniają Kryjówki?
Nine irregularly shaped and silver-plated casts. Nine three-dimensional maps copying territories of survival – Hiding Places created and inhabited by Jews at the time of the Holocaust, i.a. inside an oak tree trunk, underneath a floor, inside sewers, in a grave. “Sculptures are homage to the architects and engineers who created them” – said Natalia Romik about metal objects on display at the Zachęta National Gallery of Art, accompanying an exhibition presenting the results of interdisciplinary studies on the Holocaust “architecture of survival”. Its non-visual character (a hideout protects against a stalking gaze, an “evil eye”) found in the exhibition a controversial reverse, with the ostentatious, idolatrous glistening of the surfaces of these anti-monuments commemorating those hiding themselves and those who hide them. Silver “resembles mercury, a mirror. It reflects but also deforms” (Romik). Quite possibly similarly to the way our gratitude is deformed, more interested in its own image than in that which is concealed beneath the glistening surface. What do Kryjówki conceal from us and what do they disclose?

Źródło:

Konteksty. Polska Sztuka Ludowa; 2023, 340, 1-2; 99-104
1230-6142
2956-9214

Pojawia się w:

Konteksty. Polska Sztuka Ludowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Z dziejów Zagłady w Kraju Warty. Losy ludności żydowskiej w Sieradzu 1939–1942
From the History of the Holocaust in Reichsgau Wartheland. Jews in Sieradz 1939–1941

Autorzy:

Lesiakowski, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/477261.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

II wojna światowa, Kraj Warty, Sieradz 1939–1942, zbrodnie
nazistowskie, getta, Zagłada Żydów

Opis:

In 1938, the total of 10,747 inhabitants of Sieradz included 2,555 Jews, namely 1,170 men and 1,385 women. After 1 September 1939, like the Polish population, vast majority of them left the town due to the announced defence of the line of the Warta River. Some of them did not return to their homes after that. Later on, the number of Jews in Sieradz changed also due to deportations to the General Government and to labour camps in the area of the Warta Country, as well as due to the influx of Jews from the surrounding towns. From the beginning of the occupation, Jews from Sieradz experienced the Nazi terror, including executions. The first ones were shot already on 15 September 1939. At the beginning of 1940, a ghetto was created in Sieradz. Although it was not a closed ghetto, it did contribute to a serious deterioration of the situation of the Jewish population. Numerous penalties imposed by the Schupo officers prove that in order to survive in the ghetto, one had to manage to get additional food outside its boundaries. The Judenrat established in Sieradz, led by Kalman Rosenblu, had limited possibilities of improving the situation of local Jews. It even failed to create joint craft workshops to solve the problem of excess of manpower. Support from the Polish population was not significant, as it did not have an organised nature. From 24 August 1942, liquidation of the ghetto in Sieradz commenced. All the Jews were placed in a local post-Dominican monastery, and from there they were transported for extermination. On the first day, 184 people were transported to the ghetto in Łódź. Until Friday, 28 August, about 1,400 Jews from Sieradz were deported to the extermination camp in Chełmno on the Ner River.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2014, 1(23); 247-266
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Zagłada w twórczości Mariana Pankowskiego
Holocaust in the literary output of Marian Pankowski

Autorzy:

Morawiec, Arkadiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967460.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Marian Pankowski
literatura polska
zagłada Żydów
obozy śmierci
polish literature
holocaust
death camps

Opis:

Przedmiotem artykułu jest tematyka Holokaustu w twórczości Mariana Pankowskiego: jej źródła, związki z tematyką obozową, konkretne dzieła i ich poetyka, a także powiązana z tematem Zagłady problematyka estetyczna, społeczna i polityczna.
The article centres on the theme of Holocaust in literary work of Marian Pankowski: its sources, relations with the concentration camp theme, particular works and their poetics, as well as aesthetic, social and political problems related to the theme of Holocaust.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2013, 22, 4
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Miejsce urodzenia po Zagładzie w poezji Rejzl Żychlińskiej – w stronę innego projektu tożsamościowego
Birthplace after the Shoah in Rajzel Żychlińsky’s Poetry – Towards a Different Project of Identity

Autorzy:

Koprowska, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699392.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

miejsce urodzenia
tożsamość
jidysz
Rejzl Żychlińska
Zagłada
birthplace
identity
Yiddish
Rajzel Żychlińsky
Holocaust

Opis:

This article aims at exploring how the experience of the Shoah reorients a Jewish birthplace with regard to its symbolic and signifying potential, and, thereafter, conceptualises its impact on the identity. Precisely, this text attempts to describe and define the specificity of a birthplace after the Shoah, relying on Rajzel Żychlińsky’s poetry, still a marginal author writing in Yiddish. As it is shown, birthplaces depend on the duality which resurfaces at the precise moment of a homecoming: they are both spectral and real; this last fact is analysed in the text along with the project of dispersed identity, which the aforementioned binary inaugurates.
Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób pod wpływem doświadczenia Zagłady dokonuje się reorientacja symbolicznego i znaczeniowego wymiaru żydowskiego miejsca urodzenia, a następnie konceptualizacja jego tożsamościowego potencjału. Próba opisania i zdefiniowania specyfiki żydowskiego miejsca urodzenia po Zagładzie zostaje tu przeprowadzona na podstawie poezji Rejzl Żychlińskiej, wciąż mało znanej pisarki tworzącej w języku jidysz. Autorka analizuje podwójność miejsca urodzenia – jego fantomowość i realność – która ujawnia się w momencie powrotu, a także wynikający z niej projekt tożsamości rozproszonej.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 66-84
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Miejsce urodzenia po Zagładzie w poezji Rejzl Żychlińskiej – w stronę innego projektu tożsamościowego
Birthplace after the Shoah in Rajzel Żychlińsky’s Poetry – Towards a Different Project of Identity

Autorzy:

Koprowska, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699404.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

miejsce urodzenia
tożsamość
jidysz
Rejzl Żychlińska
Zagłada
birthplace
identity
Yiddish
Rajzel Żychlińsky
Holocaust

Opis:

This article aims at exploring how the experience of the Shoah reorients a Jewish birthplace with regard to its symbolic and signifying potential, and, thereafter, conceptualises its impact on the identity. Precisely, this text attempts to describe and define the specificity of a birthplace after the Shoah, relying on Rajzel Żychlińsky’s poetry, still a marginal author writing in Yiddish. As it is shown, birthplaces depend on the duality which resurfaces at the precise moment of a homecoming: they are both spectral and real; this last fact is analysed in the text along with the project of dispersed identity, which the aforementioned binary inaugurates.
Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób pod wpływem doświadczenia Zagłady dokonuje się reorientacja symbolicznego i znaczeniowego wymiaru żydowskiego miejsca urodzenia, a następnie konceptualizacja jego tożsamościowego potencjału. Próba opisania i zdefiniowania specyfiki żydowskiego miejsca urodzenia po Zagładzie zostaje tu przeprowadzona na podstawie poezji Rejzl Żychlińskiej, wciąż mało znanej pisarki tworzącej w języku jidysz. Autorka analizuje podwójność miejsca urodzenia – jego fantomowość i realność – która ujawnia się w momencie powrotu, a także wynikający z niej projekt tożsamości rozproszonej.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 66-84
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

„Zmysł udziału”. Wspólnoty, sojusze bezbronnych i podporządkowanych w poezji Haliny Poświatowskiej
“Sense of Participation.” Communities, Alliances of the Vulnerable and the Subservient in Halina Poświatowska’s Poetry

Autorzy:

Juchniewicz, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699558.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

pamięć wielokierunkowa
poezja
wrażliwe pisanie
Zagłada
Poświatowska
multidirectional memory
poetry
sensitive writing
Shoah

Opis:

Using Michael Rothberg’s concept of the multidirectional memory, the author of this article proves that in Halina Poświatowska’s poetry memory of the Shoah is activated in confrontation with media images of the Vietnam War. In the poems, the memory of various genocides is dynamic, because of which such phenomena as competitiveness, rivalry, or dominance of forms of commemorating chosen mass crimes give way to the rule of consolidation of memory. The author also investigates the feminist motifs and observes the convergence between the forms of resistance presented by Poświatowska and the concepts of revolt discussed by Judith Butler (grievability, vulnerability). The involvement of the poet in matters contemporary to her is – next to the contemplation of the fragile body – the most important theme of her poetry, which has not been noted by the critics, who accused her of escapism, egotism, imitativeness, and infantilism.
Autor artykułu, wykorzystując koncepcję pamięci wielokierunkowej Michaela Rothberga, udowadnia, że w poezji Haliny Poświatowskiej pamięć o Zagładzie uaktywnia się w konfrontacji z obrazami medialnymi wojny w Wietnamie. W utworach poetki pamięć o różnych formach ludobójstw jest dynamiczna, dzięki czemu zjawiska takie jak konkurencyjność, współzawodnictwo czy dominacja form upamiętniania wybranych masowych zbrodni ustępują miejsca regule konsolidacji pamięci. Autor tropi również wątki feministyczne i dostrzega zbieżność form oporu prezentowanych przez Poświatowską z koncepcjami buntu omówionymi w pracach Judith Butler („opłakiwalność”, wulnerabilność). Zaangażowanie poetki w sprawy jej współczesne stanowi (obok kontemplacji kruchego ciała) najważniejszy temat poezji, który nie został odnotowany przez krytyków, zarzucających jej eskapizm, egotyzm, wtórność, infantylizm.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2018, 4; 298-324
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Zagłada i ideologia w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku
The Holocaust and Ideology in the Polish Children’s Literature of the 21st Century

Autorzy:

Rybak, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1367544.pdf

Data publikacji:

2021-05-18

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
literatura dziecięca
ideologia
judaizm
antysemityzm
Holocaust
children’s literature
ideology
Judaism
antisemitism

Opis:

Celem artykułu jest prześledzenie tematów podejmowanych w polskiej literaturze dziecięcej XXI wieku mówiącej o Zagładzie i wskazanie dominujących tendencji w przedstawianiu Szoa czytelnikom. W pierwszej części zarysowano kontekst powstania utworów o tej tematyce, w drugiej zanalizowano wybrane problemy podejmowane i pomijane w tych utworach (kultura i religia żydowska, stosunki polsko-żydowskie i śmierć bohaterów), co doprowadziło do wniosków dotyczących ideologicznego podłoża literatury skierowanej do młodych odbiorców.
This article aims at identifying and reviewing themes within Polish 21st-century children’s literature related to the Holocaust in order to enumerate the dominant trends in the presentation of the Shoah. The first part of the article outlines the emergence of the works of children’s literature under consideration, while the second part analyzes the following topics, not only in terms of the inclusion in these works, but also, in certain cases, their omission: Jewish culture and religion, Polish-Jewish relations, and the circumstances surrounding characters’ deaths. The analysis culminates in a series of conclusions regarding, and a discussion concerning, the ideological background of literature for young readers during the 21st century.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2021, 1(7); 155-173
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Foreshadowing the things to come: Annihilation hidden in Zygmunt Haupt’s Galician stories
Zapowiedź rzeczy przyszłych. Szyfr zagłady w galicyjskich opowiadaniach Zygmunta Haupta

Autorzy:

Wilczyński, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27312315.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Galicia
Zhovkva
annihilation
the Holocaust
death
palimpsest
memory
Galicja
Żółkiew
zagłada
śmierć
pamięć

Opis:

Tematem artykułu jest swoiście zaszyfrowana w galicyjskich opowiadaniach Zygmunta Haupta, zamieszczonych w tomie Baskijski diabeł, zagłada istniejącej przez setki lat zróżnicowanej etnicznie, religijnie i językowo społeczności Galicji i Podola. Pisarz przedstawił ten proces, zapoczątkowany wybuchem drugiej wojny światowej, za pomocą metody wspomnieniowego palimpsestu, często umieszczając wydarzenia w Żółkwi – galicyjskim miasteczku, z którym łączyła go szczególna osobista więź. Jedynym instrumentem oporu przez zapomnieniem o zaginionym świecie jest pamięć, z upływem czasu coraz bardziej ułomna, opierająca się na fragmentarycznych skojarzeniach i działającej wstecz wyobraźni.
The article is devoted to the annihilation of the ethnically, religiously, and linguistically diverse population of Galicia and Podolia during WW2 and its metaphorical representation in Zygmunt Haupt’s Galician short stories collected in Baskijski diabeł [The Basque devil]. Memories are arranged in a palimpsest-like manner in Haupt’s short stories, which are often set in Zhovkva, a Galician town with which Haupt had a special bond. The only countermeasure against forgetting this lost world is memory, which unfortunately fades over time. The writer thus relies on fragmentary associations and retroactive imagination.

Źródło:

Forum Poetyki; 2023, 31; 114-131 (eng); 112-127 (pol)
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Polska literatura najnowsza i Holokaust – edukacyjny potencjał fikcji?
Polish Contemporary Prose and the Holocaust – Educational Opportunities Granted by Fiction

Autorzy:

Czyżak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699634.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada
Tworki
Bieńczyk
proza
literatura współczesna
fikcja
edukacja
Shoah
prose
contemporary literature
fiction
education

Opis:

The article contains considerations regarding memory of the Holocaust in Polish contemporary prose and analyses the arguments for and against fictitious representations of theShoah. The author discusses the changes in treating fiction which narrates the history of Jewish people during the Second World War – from works of fiction published after the war (e.g. Wielki Tydzień by Jerzy Andrzejewski) to popular thrillers written in the 21st century. The main part of this article is devoted to a novel Tworki written by Marek Bieńczyk in 1999, telling a story of young people – Poles and Jews – employed in a mental hospital during German occupation. The novel was at the centre stage of discussion about relationship between fiction and the Shoah theme, yet the author of the article argues that it may serve as an important stepping stone in exemplifying history. This literary vision of the Holocaust (defined as “pastoral thriller”) shows educational possibilities of fiction.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 372-388
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Stanisława Vincenza filozofia współistnienia w perspektywie powojennych stosunków polsko-żydowskich

Autorzy:

Czarnik, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030764.pdf

Data publikacji:

2017-12-16

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Stanisław Vincenz
Polish-Jewish coexistence
antisemitism
Holocaust
dialogue
współistnienie polsko-żydowskie
antysemityzm
Zagłada
dialog

Opis:

The text considers the possibility of functioning of the philosophy of coexistence supported by Stanisław Vincenz  the author of Na wysokiej połoninie (On the high meadow) in the perspective of postwar Polish-Jewish relations. He does that in reference to widely treated historical context  (from the 1940s up to the present times) noting that postwar Polish-Jewish relations are of extremely complex character and are realized between selfless friendship, at times even heroism and xenophobia and aggressive antisemitism. The text also mentions the criteria of strangeness/hostility and familiarity functioning between both nations. The conclusion of the text is a well-argumented statement that in the present Polish reality practical realization of Vincenz’s philosophy showing equality and equality of values in mutual interethnic relations is difficult, however, in the future perspective and „long lasting” (understood in accordance with the intention of Ferdinand Braudel) is not impossible and desired indeed.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 222-241
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Wojna i zagłada: Odbicie doświadczeń z lat 1939–1945 w przedstawieniach i pisarstwie Erwina Axera
War and the Holocaust: A reflection of experiences from 1939-1945 in the productions and writings of Erwin Axer

Autorzy:

Węgrzyniak, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36142100.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Erwin Axer
Zagłada
teatr polski
II wojna światowa
Holocaust
Polish theatre
World War II

Opis:

Szkic jest próbą odtworzenia doświadczeń reżysera Erwina Axera (1917–2012), realizującego spektakle nie tylko na scenach polskich, ale też niemieckojęzycznych, w czasie wojny z lat 1939–1945. Od września 1939 do czerwca 1941 był on zatrudniony, także jako aktor, w polskim teatrze we Lwowie włączonym do Związku Sowieckiego. W lipcu 1941 uznany przez Niemców za Żyda został zamknięty we lwowskim getcie, gdzie pracował jako robotnik. Po ucieczce z getta w grudniu 1942 do Warszawy był ukrywany w prywatnych mieszkaniach. Od sierpnia do października 1944 uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po jego klęsce wraz z żołnierzami Armii Krajowej wywieziony został do obozu jenieckiego na terenie Niemiec w maju 1945 wyzwolonego przez armię USA. Axer wielokrotnie powracał do owych doświadczeń w tekstach wspomnieniowych oraz pośrednio w przedstawieniach takich jak "Niemcy" i "Pierwszy dzień wolności" Kruczkowskiego, "Kariera Artura Ui" Brechta czy "Dochodzenie" Weissa. Chociaż był powściągliwy w przywoływaniu swych doświadczeń jako niedoszłej ofiary Holocaustu. Mając skomplikowaną tożsamość polsko-żydowsko-niemiecką, w swoich spektaklach nie pozbawiał człowieczeństwa katów – włącznie z Adolfem Hitlerem. Dokonywał rozrachunku ze zbrodniami dokonanymi w trakcie panowania ideologii narodowego socjalizmu właściwie z wewnętrznej perspektywy kultury niemieckiej
The essay is an attempt to recreate the experiences of the director Erwin Axer (1917-2012), who staged productions not only on Polish- but also German-language stages during the war of 1939-1945. From September 1939 to June 1941 he was employed, also as an actor, in the Polish theatre in Lvov, incorporated into the Soviet Union. In July 1941, considered a Jew by the Germans, he was locked up in the Lvov ghetto, where he worked as a labourer. After escaping from the ghetto in December 1942, he was hiding in private apartments in Warsaw. From August to October 1944 he took part in the Warsaw Uprising. After the insurgents’ defeat, together with the soldiers of the Home Army, he was taken to a prisoner-of-war camp in Germany, liberated by the US Army in May 1945. Axer frequently returned to these experiences in his memoirs and indirectly in some of his productions, such as Niemcy (Germans) and Pierwszy dzień wolności (The First Day of Freedom) by Leon Kruczkowski, Bertolt Brecht’s Resistible Rise of Arturo Ui and Peter Weiss’s Investigation. Although he showed restraint in invoking his experiences as a would-be victim of the Holocaust, having a complicated Polish-Jewish-German identity, he did not deprive the executioners of their humanity in his productions, including Adolf Hitler. He made a settlement with the crimes committed during the reign of the ideology of national socialism practically from the inner perspective of German culture.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 2; 5-22
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

Dzielni Polacy ratują getto? Kilka uwag o relacjach polsko-żydowskich i zagładzie w narracji Zjednoczonej Prawicy
Brave Poles save the ghetto? Some comments on Polish-Jewish relations and the Holocaust in the narrative of the United Right

Autorzy:

Zieliński, Konrad Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31343798.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

historical politics
Holocaust
Jews
Poles
United Right
polityka historyczna
Zagłada
Żydzi
Polacy
Zjednoczona Prawica

Opis:

W polityce historycznej propagowanej przez Obóz Zjednoczonej Prawicy ważne miejsce zajmuje martyrologia narodu, m.in. zbrodnie popełniane na ludności polskiej przez Niemców, Sowietów czy Ukraińców. Działania władz sprawiają wrażenie, że te próbują zrównać los Żydów i Polaków w czasie wojny, a nawet wymazać z kolektywnej pamięci zbrodnie popełniane w czasie wojny na Żydach przez ich polskich sąsiadów. Nie jest to zabieg nowy, ponieważ również w czasach PRL starano się ukrywać wstydliwe karty dziejów Polski. Jednak po 2015 r. narracja promowana przez Zjednoczoną Prawicę na temat postaw Polaków wobec Zagłady idzie dalej: nie tylko przemilcza się sprawy trudne, ale na wszelkie sposoby promuje postawy świadczące o bohaterstwie i ofiarności Polaków w ratowaniu Żydów, usiłując tym samym przekonać opinię publiczną w kraju i zagranicą, że były to postawy powszechne. Parafrazując znany wiersz Czesława Miłosza i esej Jana Błońskiego, powinniśmy powiedzieć, że nie „Biedni Polacy patrzą na getto”, lecz „Dzielni Polacy ratują getto”. Artykuł jest próbą komentarza na temat polityki historycznej po 2015 r. w kontekście stosunków polsko-żydowskich w czasie okupacji niemieckiej na podstawie literatury przedmiotu oraz wypowiedzi i doniesień medialnych.
The martyrdom of the nation, including the crimes committed against the Polish population by Germans, Soviets or Ukrainians, occupies an important place in the historical policy promoted by the United Right camp. The actions of the authorities give the impression that they are trying to equate the fate of Jews and Poles during the war and, moreover, to erase from the collective memory the crimes committed against Jews by their Polish neighbours during the war. This is not a new procedure, also during the communist era shameful pages of Polish history were tried to be hidden. However, after 2015, the narrative promoted by the United Right on the attitudes of Poles towards the Holocaust goes further: not only are difficult matters kept silent, but attitudes testifying to the heroism and generosity of Poles in saving Jews are promoted in every way, in an attempt to convince public opinion at home and abroad that these attitudes were universal. To paraphrase a well-known poem by Czesław Miłosz and an essay by Jan Błoński, not - "Poor Poles look at the ghetto", but - "Brave Poles save the ghetto". The article is an attempt to comment on post-2015 historical politics in the context of Polish-Jewish relations during the German occupation on the basis of literature on the subject and media statements and reports.

Źródło:

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2023, 9, 2; 105-122
2450-4866

Pojawia się w:

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Surrealna Zagłada. Wokół Egy halott álmaiból Stefánii Mándy. Perspektywa genderowa w węgierskiej poezji o Zagładzie
The Surreal Shoah. On Stefánia Mándy’s “Egy halott álmaiból” (“From the Dreams of the Dead Woman”). Gender Studies and the Hungarian Poetry on the Holocaust

Autorzy:

Piotrowiak-Junkiert, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699390.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

literatura kobieca
poezja węgierska
Stefánia Mandy
surrealizm
Zagłada
women's literature
Hungarian poetry
surrealism
Holocaust

Opis:

This article is devoted to Stefánia Mándy’s “Egy halott álmaiból” (“From the Dreams of the Dead Woman”), a text that has met little attention so far. Facing the experience of the Shoah, the Hungarian author presents a poem that consists of both poetic and narrative fragments. In search of a language capable of telling or describing her own experiences adequately, Mándy decides to apply surrealism to her memories of a camp, contributing to the unique work that departs from the literary decorum.
Artykuł jest poświęcony mało znanemu tekstowi Egy halott álmaiból („Ze snów umarłej”) Stefánii Mándy. Węgierska autorka zmierzyła się z doświadczeniem Zagłady, tworząc utwór zbudowany z fragmentów poetyckich i prozatorskich. Poszukując odpowiedniego języka do opowiedzenia/opisania własnych przeżyć, zdecydowała się przedstawić wspomnienia obozowe w estetyce surrealnej, a tym samym stworzyła unikatowe dzieło przełamujące ramy literackiego decorum.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 126-148
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

Surrealna Zagłada. Wokół Egy halott álmaiból Stefánii Mándy. Perspektywa genderowa w węgierskiej poezji o Zagładzie
The Surreal Shoah. On Stefánia Mándy’s “Egy halott álmaiból” (“From the Dreams of the Dead Woman”). Gender Studies and the Hungarian Poetry on the Holocaust

Autorzy:

Piotrowiak-Junkiert, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699410.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

literatura kobieca
poezja węgierska
Stefánia Mandy
surrealizm
Zagłada
women's literature
Hungarian poetry
surrealism
Holocaust

Opis:

This article is devoted to Stefánia Mándy’s “Egy halott álmaiból” (“From the Dreams of the Dead Woman”), a text that has met little attention so far. Facing the experience of the Shoah, the Hungarian author presents a poem that consists of both poetic and narrative fragments. In search of a language capable of telling or describing her own experiences adequately, Mándy decides to apply surrealism to her memories of a camp, contributing to the unique work that departs from the literary decorum.
Artykuł jest poświęcony mało znanemu tekstowi Egy halott álmaiból („Ze snów umarłej”) Stefánii Mándy. Węgierska autorka zmierzyła się z doświadczeniem Zagłady, tworząc utwór zbudowany z fragmentów poetyckich i prozatorskich. Poszukując odpowiedniego języka do opowiedzenia/opisania własnych przeżyć, zdecydowała się przedstawić wspomnienia obozowe w estetyce surrealnej, a tym samym stworzyła unikatowe dzieło przełamujące ramy literackiego decorum.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 126-148
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

The Roma Genocide. The Roma Pariahs before, during, and after the Second World War
Zagłada Romów. Pariasi romscy przed, podczas i po II wojnie światowej

Autorzy:

Weychert, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699764.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Zagłada Romów
Porajmos
Romowie
parias
niezadomowienie
the Roma Genocide
the Roma people
pariah
unsettlement

Opis:

Max Weber użył terminu parias w poświęconym starożytnemu judaizmowi trzecim tomie dzieła Etyka gospodarcza religii światowych na określenie narodu żydowskiego, który – jegozdaniem – miał być „formalnie lub faktycznie odizolowanym od środowiska społecznego obcym ludem przybyszy”. Zainspirowana tą Weberowską figurą Hannah Arendt, jako pierwsza, choć nie intencjonalnie, opisała także romskiego pariasa. Odwołując się do tekstu Arendt, można powiedzieć, że podejrzany parias zostaje poddany regułom śledztwa, badania czy dochodzenia: jest „brany pod lupę”, „prześwietlany”, „patrzy mu się na ręce”. Tym samym staje się hiperwidzialny. Romski parias przez wieki zanurzony był w „ekologii strachu”, w każdej chwili bowiem mógł zostać oskarżony, np. o kradzież czy oszustwo jako społeczny element kryminogenny. Owo podejrzenie niezwykle łatwo przeradzało się też w prewencję, niekiedy o bardzo radykalnych formach. Ian Hancock, w pracy The Pariah Syndrome: An Account Of Gypsy Slavery And Persecution, już wprost rzucił światło na figurę Roma-pariasa, analizując antyromskie ustawodawstwo w Europie. Figura pariasa pozwala prześledzić specyfikę Zagłady Romów jako ludobójstwa równoległego do Szoa, lecz o odmiennych przyczynach, przebiegu oraz powojennych konsekwencjach, które przesądziły o jej niepamięci oraz niewidzialności.
The term “pariah” was used by Max Weber in his Ancient Judaism (published originally in the years 1917–1919) to describe the Jewish nation which, as he maintained, was“separated, formally or de facto, from their social surroundings.” Inspired by Weber’s work, Hannah Arendt was the first to expand this concept to include the Roma people, albeit unwittingly. In the light of Arendt’s essay “The Jew as Pariah: A Hidden Tradition,” the pariah is a “suspect” treated in accordance with the rules of an investigation, examination, or inspection. Constantly watched, spied on, or kept under surveillance, the pariah becomes hypervisible. The Roma pariahs have been immersed in the “ecology of fear” for ages. Never immune to accusations such as theft or fraud, they have always been construed as the criminogenic element of the society. The “suspicion” would all too easily turn into “prevention,” which would frequently take very radical forms. However, it was only in 1987 that the book The Pariah Syndrome: An Account of Gypsy Slavery and Persecution by Ian Hancock cast light directly onto the Roma pariah. The figure of the pariah helps to reveal the essence of the uniqueness of Porajmos – the Roma genocide as a genocide parallel to the Shoah, yet driven by different causes, proceeding along a different course, and burdened with different consequences. One of these consequences was the fact that in the post-war period the extermination of the Roma gradually sank into oblivion and, thereby, into invisibility.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 140-164
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Nireńska: o kruchości archiwum i ciele tańczącym tu i teraz
Nireńska: on the Vulnerability of the Archive and Body Dancing Here and Now

Autorzy:

Bojarska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36123356.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Pola Nireńska
taniec nowoczesny
biografia
kobieta
sztuka
Zagłada
modern dance
biography
women
art
Holocaust

Opis:

Punktem wyjścia do refleksji nad możliwością biografii kobiety – artystki – ocalałej z Zagłady jest zestawienie dwóch projektów będących próbą zmierzenia się z historią życia i sztuką Poli Nireńskiej, które weszły do obiegu mniej więcej w tym samym czasie. Jednym z nich jest projekt artystyczny: współpraca choreografki, tancerki i artystki wizualnej – Druga natura Grzywnowicz / Siniarska / Wolińska, drugim zaś reportaż biograficzny Weroniki Kostyrko zatytułowany Tancerka i Zagłada. Historia Poli Nireńskiej. Autorka rekonstruuje założenia obu projektów, sposób, w jaki traktują one Nireńską, i stawia zasadnicze pytania o sens biografii dziś, uwzględniając najnowsze rozpoznania zarówno z pola pisarstwa biograficznego, jak i z teorii traumy i badań nad Zagładą.
The point of departure for this article is the question of the possibility of a biography of a woman – an artist – a survivor of the Holocaust. This question is answered through the juxtaposition of two attempts to examine the history of the life and art of Pola Nireńska, which came into circulation more or less at the same time. One of them is an artistic project: the cooperation of a choreographer, dancer and visual artist - Druga natura Grzywnowicz / Siniarska / Wolinska, while the other is a written biography by Weronika Kostyrko entitled Tancerka i Zagłada. Historia Poli Nireńskiej. The author reconstructs the assumptions of both of these projects, the way they treat Nireńska and poses fundamental questions about the meaning of biography today, taking into account both the most recent diagnoses from the field of biographical writing, such as trauma theory and Holocaust  research. (Transl. K. Bojarska)

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 209-224
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

„Nie chcę łaski zrozumienia”. Pamięć Bełżca w wierszach Seweryna Pollaka
“I do not want your mercy of understanding.” Remembering Bełżec in Seweryn Pollak’s Poetry

Autorzy:

Szulc-Woźniak, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699382.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Seweryn Pollak
Rudolf Reder
Bełżec
obóz zagłady
Zagłada
poezja
Belzec/Bełżec
extermination camp
Holocaust
poetry

Opis:

This article is devoted to two poems by Seweryn Pollak that focus on the extermination camp in Bełżec. When Pollak finished working on the aforementioned texts (in the 1970s), this place was still unknown, commemorated in a fragmentary and misleading way (precisely, the memorial did not mention the Jewish people were exterminated in Bełżec). Interventionist, Pollak’s works call for truth, and by that they formally resemble his firm stands against violence and lies (including the year 1968, when the state power was abused). Pollak’s poems follow his views and the ethos of a translator. Being one himself, the poet  patiently listens to the reproaches in other languages. Although deceptively similar, “Bełżec” and “Z Bełżca” [“From Bełżec”] are poems that differ in a very peculiar way. The perspective of a visitor focusing on the topography of a place is replaced with that of a participant who suffers along with the victims. It is by all means a curious case; Pollak – a Jewish poet who survived the Holocaust – decides to take the responsibility for commemorating “the great family that was burned.”
W artykule autorka przedstawia dwa wiersze Seweryna Pollaka poświęcone obozowi zagłady w Bełżcu. W momencie ich powstania (w latach siedemdziesiątych) miejsce to było niemal nieznane, upamiętnione nie tylko prowizorycznie, ale i fałszywie (tablica pomijająca fakt, że eksterminacja w Bełżcu dotyczyła ludności żydowskiej). Utwory Pollaka mają więc znaczenie interwencyjne, są głosem upomnienia się o prawdę. Jako takie przypominają inne zdecydowane reakcje autora na przemoc i kłamstwa – na przykład na nadużycia władzy w 1968 roku. Są też zgodne z wyznawanym przez Pollaka etosem tłumacza. W przekładach poeta uważnie słuchał skarg wyrażonych innym językiem. Wiersze Bełżec i Z Bełżca, które wiele łączy (zwłaszcza w warstwie obrazowania), zawierają też interesującą różnicę. Jest nią przejście z perspektywy zwiedzającego, odnotowującego topografię miejsca, do perspektywy uczestnika, współcierpiącego z ofiarami. Ma to niezwykły wydźwięk: Pollak, poeta żydowskiego pochodzenia, który przeżył Zagładę, podejmuje odpowiedzialność za upamiętnienie losów „wielkiej spalonej rodziny”.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 218-227
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

„Nie chcę łaski zrozumienia”. Pamięć Bełżca w wierszach Seweryna Pollaka
“I do not want your mercy of understanding.” Remembering Bełżec in Seweryn Pollak’s Poetry

Autorzy:

Szulc-Woźniak, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699418.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Seweryn Pollak
Rudolf Reder
Bełżec
obóz zagłady
Zagłada
poezja
Belzec/Bełżec
extermination camp
Holocaust
poetry

Opis:

This article is devoted to two poems by Seweryn Pollak that focus on the extermination camp in Bełżec. When Pollak finished working on the aforementioned texts (in the 1970s), this place was still unknown, commemorated in a fragmentary and misleading way (precisely, the memorial did not mention the Jewish people were exterminated in Bełżec). Interventionist, Pollak’s works call for truth, and by that they formally resemble his firm stands against violence and lies (including the year 1968, when the state power was abused). Pollak’s poems follow his views and the ethos of a translator. Being one himself, the poet  patiently listens to the reproaches in other languages. Although deceptively similar, “Bełżec” and “Z Bełżca” [“From Bełżec”] are poems that differ in a very peculiar way. The perspective of a visitor focusing on the topography of a place is replaced with that of a participant who suffers along with the victims. It is by all means a curious case; Pollak – a Jewish poet who survived the Holocaust – decides to take the responsibility for commemorating “the great family that was burned.”
W artykule autorka przedstawia dwa wiersze Seweryna Pollaka poświęcone obozowi zagłady w Bełżcu. W momencie ich powstania (w latach siedemdziesiątych) miejsce to było niemal nieznane, upamiętnione nie tylko prowizorycznie, ale i fałszywie (tablica pomijająca fakt, że eksterminacja w Bełżcu dotyczyła ludności żydowskiej). Utwory Pollaka mają więc znaczenie interwencyjne, są głosem upomnienia się o prawdę. Jako takie przypominają inne zdecydowane reakcje autora na przemoc i kłamstwa – na przykład na nadużycia władzy w 1968 roku. Są też zgodne z wyznawanym przez Pollaka etosem tłumacza. W przekładach poeta uważnie słuchał skarg wyrażonych innym językiem. Wiersze Bełżec i Z Bełżca, które wiele łączy (zwłaszcza w warstwie obrazowania), zawierają też interesującą różnicę. Jest nią przejście z perspektywy zwiedzającego, odnotowującego topografię miejsca, do perspektywy uczestnika, współcierpiącego z ofiarami. Ma to niezwykły wydźwięk: Pollak, poeta żydowskiego pochodzenia, który przeżył Zagładę, podejmuje odpowiedzialność za upamiętnienie losów „wielkiej spalonej rodziny”.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 218-227
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

The Sound and Musical Landscape of a Non-Existent City: Contributions to Research on Sound Archaeology Based on the Example of the Pre-War Jewish Quarter in Lublin
Dźwiękowy i muzyczny pejzaż nieistniejącego miasta. Przyczynek do badań nad archeologią dźwięku na przykładzie przedwojennej dzielnicy żydowskiej w Lublinie

Autorzy:

Posłuszna, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31341669.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

pejzaż dźwiękowy
środowisko akustyczne
pejzaż muzyczny
pamięć
Zagłada
soundscape
sound environment
musical landscape
memory
Holocaust

Opis:

Prior to the Second World War, the multicultural city of Lublin was an important centre of Jewish culture. Of that period, only Brama Grodzka [City Gate], which used to be the passageway between the Christian and the Jewish parts of Lublin, has “survived”. Nowadays, it houses Brama Grodzka – Teatr NN [City Gate – Theatre NN], a cultural centre which provides display areas for commemorative exhibitions and organises various cultural and educational events. In the 1990s, a permanent project on the everyday pre-war life in the “Jewish city” (as well as the Jews’ situation during the time of the German occupation) was launched here. The collected source material was integrated into commemorative exhibitions. These projects show that the past of non-existent Jewish quarters can be reconstructed not only visually, but also acoustically, making it possible to recreate the ethnomusical landscape of the city that has ceased to exist. This article presents the sound and musical landscape of the city of Lublin and its vicinity, using the example of the Jewish quarter of Lublin, taking into account traditional music and its various transformations.
Przed II wojną światową Lublin był miastem wielokulturowym oraz znaczącym centrum kultury żydowskiej. Z tego okresu „pozostała przy życiu” tylko Brama Grodzka, stanowiącą wcześniej połączenie między chrześcijańską i żydowską częścią Lublina. Dzisiaj mieści się tutaj kulturowe centrum Brama Grodzka – Teatr NN z salami wystawowymi dla prezentacji dziedzictwa kulturowego miasta, przy czym ośrodek ten organizuje także różnorodne projekty kulturalne i pedagogiczne. W latach dziewięćdziesiątych centrum zainicjowało projekt o przedwojennym życiu codziennym „żydowskiej dzielnicy“, który objął także czas okupacji hitlerowskiej. Zgromadzony podczas tej pracy materiał źródłowy, muzyczny i dźwiękowy został włączony w liczne wystawy. Projekty te wskazują, że przeszłość nieistniejących żydowskich dzielnic może być zrekonstruowana nie tylko wizualnie, lecz również akustycznie, pozwalając odtworzyć etnomuzyczny pejzaż miasta, który przestał istnieć. W artykule został zaprezentowany pejzaż dźwiękowy i muzyczny miasta Lublina i okolic na przykładzie dzielnicy żydowskiej Lublina, uwzględniając również muzykę tradycyjną i jej przekształcenia.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 251-264
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Jak z pewnego miasteczka szatan wyrzucił szatana. Girardowskie mechanizmy w „My z Jedwabnego” Anny Bikont
How Satan Cast Satan out of a Small Town: Girardian Mechanisms in “The Crime and the Silence” by Anna Bikont

Autorzy:

Źrebiec, Antoni

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/44914199.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

antropologia
Zagłada Żydów
przemoc
kozioł ofiarny
René Girard
Jedwabne
Anna Bikont
anthropology
Holocaust
violence
scapegoat

Opis:

This article identifies the categories of René Girard’s anthropology in the content of The Crime and the Silence (My z Jedwabnego), a non-fiction book by Anna Bikont. The article stresses the mechanisms of mimetic violence and the scapegoat apparent in the events she describes. Bikont presents not only the results of her investigation into the events of 1941, but also the collective memory of the local community and its attitude to the public debate on the subject.
Celem artykułu jest odniesienie kategorii antropologicznych wypracowanych przez René Girarda do treści reportażu Anny Bikont pod tytułem My z Jedwabnego. Artykuł podkreśla obecność mechanizmów mimetycznej przemocy i kozła ofiarnego w prezentowanych przez autorkę wydarzeniach. Analizę umożliwia szeroki zakres zebranego przez reportażystkę materiału, w którym Bikont prezentuje nie tylko wyniki badań mających odtworzyć przebieg wydarzeń z 1941 roku, ale również trwającą pośród mieszkańców miasteczka pamięć zbrodni i ich stosunek do narosłej dookoła sprawy debaty publicznej.

Źródło:

Adeptus; 2020, 15
2300-0783

Pojawia się w:

Adeptus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

„A pisać, to znaczy przecież żyć?”. O literaturze w cieniu zagłady albo Lem wśród poetów (Leśmian, Różewicz, Baczyński, Lipska)
“To Write Means to Live?” On Literature in the Shadow of Holocaust, or Lem amongst the Poets (Leśmian, Różewicz, Baczyński, Lipska)

Autorzy:

Zięba, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52905453.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Stanisław Lem
zagłada
witalizm
Krzysztof Kamil Baczyński
Tadeusz Różewicz
Bolesław Leśmian
Ewa Lipska
Holocaust
vitalism

Opis:

Artykuł podejmuje próbę opisania poglądów Stanisława Lema na temat istoty poezji, literatury i procesu tworzenia. Proces tej artystycznej autorefleksji odbywa się w cieniu wojennej zagłady oraz w trakcie trwającej przez kilka powojennych dekad konfrontacji czytelniczej z poetami trzech generacji. Kluczowa okazuje się konfrontacja z rówieśnikami (w ramach recenzji poświęconych Baczyńskiemu i Różewiczowi w 1947 i 1948 roku), która pozwala na sformułowanie dwóch alternatywnych modeli literatury i opowiedzenie się po jednej ze stron. Pamięć o doświadczeniu zagłady, a także powojenna lektura poezji Bolesława Leśmiana i Ewy Lipskiej sprawia, że młodzieńcze deklaracje estetyczne ulegają pewnym przemianom. Niezmieniony jednak pozostaje element witalistyczny uwidoczniony już w 1945 roku w liście Lema do Mariana Hemara: „pisać, to znaczy przecież żyć”.
The article undertakes the attempt to describe Stanisław Lem’s views on the topic of the nature of poetry, literature and creative process. The process of this artistic auto-reflexion takes course in the shadow of the Holocaust and amidst the literary confrontation with poets of three generations that took place throughout the first few post-war decades. Crucial proves to be the confrontation with the contemporaries (in the context of reviews dedicated to Baczyński and Rożewicz from 1947 and 1948), which allows us to formulate two alternative models of literature and to declare oneself in favour of one of the sides. The memory of Holocaust, as well as post-war reading of Bolesław Leśmian’s and Ewa Lipska’s poetry results in changes to the juvenile aesthetic declarations. Unchanged however, remains the vitalist element already highlighted in 1945 in the Lem’s letter to Marian Hemar: “to write is to live”.

Źródło:

Konteksty Kultury; 2023, 20, 4; 437-449
2083-7658
2353-1991

Pojawia się w:

Konteksty Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Osaczeni, samotni, bezbronni... Refleksje po lekturze książki Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, T. I, II, pod redakcją Barbary Engelking i Jana Grabowskiego, Warszawa 2018

Autorzy:

Chrobaczyński, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/436095.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

wojna
okupacja (niemiecka/sowiecka)
Żydzi
żydostwo
Zagłada
postawy i zachowania
współsprawstwo
historia mikro
social history

Opis:

The two tomes prepared by the team of authors directed by B. Engelking and J. Grabowski are a scientific and publishing phenomena in Poland. Nine independent, author monographies on the level of poviat, municipality and village, devoted to the case of Holocaust, but perceived through the prism of microhistory. All the texts were prepared accordingto the common, agreed upon draft, with accent put on the issue of experience and course ofevents (German occupation, Soviet occupation), and most of all the survival strategy and the Polish-Jewish, Polish-Polish and Ukranian-Jewish relations in this hard time. Studies have shown that the will to survive was the strongest, uniform, constant Jewish message, task and attitude, while the Polish perspective and the perception of Jews in this tragic forthem time was characterized with a number of attitudes and actions. However, there was a visible shift in the Polish accent – not as much towards mass help for the co-citizens, as towards indifference. Sometimes, there was compassion and mercy and quite clear, so not marginal, cooperation with the German (Soviet) occupant. The authors are correctly defining this typical attitude as the Polish (Ukrainian) complicity in the Holocaust. It is a valuable revaluation, exactlyon the microhistoric level, of the common imaginations and myths about mass help given to Jews by the Poles. It’s an important scientific find, made based on a solid analysis of the vast source base and subject literature. As a supplement of this picture there is a statistic of the phenomenonof Holocaust in both tomes, “counted” (with limitations, of course) on this lowest levelof the historical process. The names – of both the perpetrators and co-perpetrators – and, whatis most important – both institutional, Polish (Polish Blue Police, the volunteer fire brigades, military guard, the Junaks from Baudienst), and individual co-perpetrators, who mostly tookover a part of the Jewish wealth after the Holocaust – are the complementing factor here. The two tomes require the studies to be continued, as only the full elaboration on the poviat level will allow for the synthetic and balancing approach. It will allow for deconstructing many propaganda or political-ideological myths present in part in Polish history, and most of all – in Polish journalism and the attitudes of Polish politicians and sometimes ecclesiastic personalities. As a consequence, it will also affect, in some way, the myths present in the consciousness and attitudes of a part of the society. This is why these two tomes are that important – they are scientifically solid and reliable, requiring reflection and discourse, and are a result of free scientific research and authors’ sovereignty.

Źródło:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2018, 6; 266-301
2450-4475

Pojawia się w:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

Odmierzanie pamięci
Measuring of memory

Autorzy:

Grzemska, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1375461.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

diary
Holocaust
money
Righteous Among the Nations
Kołomyja
dziennik
Zagłada
pieniądze
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Opis:

Tekst stanowi próbę interpretacji wspomnieniowego tomu Marcelego Najdera zatytułowanego Rewanż. Diariusz pisany w ukryciu przez około osiemnaście miesięcy, podczas trwającej w Kołomyi Zagłady, uzupełniony o zapiski sporządzone tuż po wojnie (w latach pięćdziesiątych), pełni rolę świadectwa ocalonego z Holocaustu żydowskiego małżeństwa. Narrację Najdera uzupełniają nieliczne, ale niezwykle istotne zapiski jego żony – Poli Najder.
The article is an attempt at interpretation of a memoir narrative by Marceli Najder, entitled Rewanż (Revenge). Diary written in secret by about eighteen months during the Holocaust in the Kołomyja, supplemented by notes drafted right after the war (in the fifties), is also a testimony of the Jewish marriage rescued from the Holocaust. Few, but very important notes of his wife – Pola Najder – complement the Najder’s narrative.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 3, 2; 151-164
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Jolanta Adamska, Jan Sziling, Polscy księża w niemieckich obozach koncentracyjnych. Transport 527 duchownych 13 grudnia 1940 r. z Sachsenhausen do Dachau, Warszawa 2007, ss. 183

Autorzy:

Grochowina, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039921.pdf

Data publikacji:

2008-06-27

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

II wojna światowa
zagłada
księża
obozy koncentracyjne
World War II
holocaust
clergy
Nazi concentration camps

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 89; 407-411
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs
A Violet, an Old Oak, and the Shoah. Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden” and Symbolic Language

Autorzy:

Krupa, Bartłomiej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699388.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

poezja niemiecka
Nelly Sachs
Zagłada
świadkowie Holokaustu
język poetycki
German poetry
Holocaust
bystanders
poetic language

Opis:

This text is devoted to Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden,” published in a volume entitled In den Wohnungen des Todes (1947). Beginning with a comparative reading of English and Polish translations (including those by Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki), this article distances itself from the frequently used category of a witness, understood as a passive observer of the Holocaust, and proposes to focus on the complex figure of the spectator of the Shoah. Furthermore, the symbolic language (Fromm) of Sachs’s poem is analysed as well, as the article describes its connections with Judaism and German culture. The figures of a turtle, a well, and – more importantly – a violet and an oak seem to allude not only to romanticism, but also to Shakespearean tropes. Significantly, an oak might also symbolise the German genesis. Such links paradoxically merge the sense of childhood nostalgia (“a lullaby”) and German natural landscape (“a violet,” “an oak”) with irretrievable loss caused by the Shoah. The last part of the article is dedicated to the reception of Sachs’s works, which, unnoticed at first, turned out to be the paragon of the Holocaust literature in the 1960, and then were appropriated and reduced to a school canon by the German culture she problematised so well in her works.
Tekst poświęcony został analizie utworu Nelly Sachs pt. Wy, widzowie z tomu In den Wohnungen des Todes (1947). Wychodząc od analizy porównawczej dostępnych nam tłumaczeń wiersza (anglojęzycznych oraz polskich, autorstwa Zbigniewa Herberta i Ryszarda Krynickiego), autor artykułu przechodzi do węzłowej kategorii widza Zagłady, którego rozumie aktywnie, nie jak przyjmuje się najczęściej, czyli używając kategorii świadka Holokaustu – biernego obserwatora. W dalszej części badacz podejmuje próbę interpretacji języka symbolicznego (Fromm) utworu Sachs, zauważając, że posługuje się nim ona w całej twórczości, czerpiąc przy tym szeroko z judaizmu, przede wszystkim zaś z kultury niemieckiej. Czysto romantyczną lub nawet wcześniejszą, szekspirowską proweniencję mają motywy turkawki, studni, a zwłaszcza fiołka i dębu. Ten ostatni odwołuje się przy tym najprawdopodobniej do germańskiej genezy. Wszystko to tworzy paradoksalne połączenie tęsknoty za czasami dzieciństwa („kołysanki”) i niemiecką przyrodą („fiołek”, „dąb”) z nieodwracalną stratą spowodowaną Zagładą. Ostatnia część szkicu została poświęcona krótkiemu omówieniu recepcji poezji Sachs, która – początkowo niedostrzegana – w latach 60. stała się swoistą „zakładową maskotką”, by w końcu zostać zawłaszczoną i sprowadzoną do szkolnej interpretacji przez kulturę niemiecką, którą w swej poezji problematyzowała.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 98-125
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs
A Violet, an Old Oak, and the Shoah. Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden” and Symbolic Language

Autorzy:

Krupa, Bartłomiej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699408.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

poezja niemiecka
Nelly Sachs
Zagłada
świadkowie Holokaustu
język poetycki
German poetry
Holocaust
bystanders
poetic language

Opis:

This text is devoted to Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden,” published in a volume entitled In den Wohnungen des Todes (1947). Beginning with a comparative reading of English and Polish translations (including those by Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki), this article distances itself from the frequently used category of a witness, understood as a passive observer of the Holocaust, and proposes to focus on the complex figure of the spectator of the Shoah. Furthermore, the symbolic language (Fromm) of Sachs’s poem is analysed as well, as the article describes its connections with Judaism and German culture. The figures of a turtle, a well, and – more importantly – a violet and an oak seem to allude not only to romanticism, but also to Shakespearean tropes. Significantly, an oak might also symbolise the German genesis. Such links paradoxically merge the sense of childhood nostalgia (“a lullaby”) and German natural landscape (“a violet,” “an oak”) with irretrievable loss caused by the Shoah. The last part of the article is dedicated to the reception of Sachs’s works, which, unnoticed at first, turned out to be the paragon of the Holocaust literature in the 1960, and then were appropriated and reduced to a school canon by the German culture she problematised so well in her works.
Tekst poświęcony został analizie utworu Nelly Sachs pt. Wy, widzowie z tomu In den Wohnungen des Todes (1947). Wychodząc od analizy porównawczej dostępnych nam tłumaczeń wiersza (anglojęzycznych oraz polskich, autorstwa Zbigniewa Herberta i Ryszarda Krynickiego), autor artykułu przechodzi do węzłowej kategorii widza Zagłady, którego rozumie aktywnie, nie jak przyjmuje się najczęściej, czyli używając kategorii świadka Holokaustu – biernego obserwatora. W dalszej części badacz podejmuje próbę interpretacji języka symbolicznego (Fromm) utworu Sachs, zauważając, że posługuje się nim ona w całej twórczości, czerpiąc przy tym szeroko z judaizmu, przede wszystkim zaś z kultury niemieckiej. Czysto romantyczną lub nawet wcześniejszą, szekspirowską proweniencję mają motywy turkawki, studni, a zwłaszcza fiołka i dębu. Ten ostatni odwołuje się przy tym najprawdopodobniej do germańskiej genezy. Wszystko to tworzy paradoksalne połączenie tęsknoty za czasami dzieciństwa („kołysanki”) i niemiecką przyrodą („fiołek”, „dąb”) z nieodwracalną stratą spowodowaną Zagładą. Ostatnia część szkicu została poświęcona krótkiemu omówieniu recepcji poezji Sachs, która – początkowo niedostrzegana – w latach 60. stała się swoistą „zakładową maskotką”, by w końcu zostać zawłaszczoną i sprowadzoną do szkolnej interpretacji przez kulturę niemiecką, którą w swej poezji problematyzowała.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 98-125
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Details of the Shoah. The Holocaust in Polish children’s literature
Detale Zagłady. Holokaust w polskiej literaturze dla dzieci

Autorzy:

Kwiatkowska, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27322519.pdf

Data publikacji:

2023-04-24

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

the Holocaust
children’s literature
synecdoche
illustration
postmemory
Zagłada
literatura dla dzieci
synekdocha
ilustracja
postpamięć

Opis:

Artykuł poświęcony jest roli detalu i powiązanych z nim chwytów artystycznych w ukazywaniu Zagłady w polskiej najnowszej literaturze dla dzieci. Obserwowanie detalu wymusza często zmianę perspektywy zarówno w sztukach plastycznych, jak i w literaturze. Koncentrowanie się na wyeksponowanych i znaczących szczegółach sprawia, że ogólna opowieść się rozmywa, a okrucieństwo historii ukazane zostaje poprzez luki w narracji. Detal staje się znakiem wydarzeń niedopowiedzianych i odsyła do pozatekstowej wiedzy czytelnika. Operowanie detalem umożliwia tez uruchomienie gry perspektyw, operowanie zbliżeniem i oddaleniem powiązanymi z przewartościowaniem opisywanych realiów. Główne zadanie literatury dla dzieci poświęconej Zagładzie to budowanie pamięci i postpamięci. Jest to możliwe dzięki oparciu się na detalach, wokół których narastają kolejne warstwy opowieści.
This article examines what role details and other similar artistic devices play in representing the Holocaust in contemporary Polish children’s literature. The focus on the detail often forces a shift in perspective, both in the fine arts and in literature. Focusing on prominent and meaningful details renders the story less direct, and the cruelty of history is revealed through gaps in the narrative. Details stand for the unsaid and refer the reader to extra-textual knowledge. Details also allow one to engage in a game of perspectives: by zooming in and out on specific scenes or events one, alternatively, renders them more or less important. Children’s books about the Holocaust are primarily meant to build memory and post-memory, and employ details to that end. Around and through details, the successive layers of stories may grow.

Źródło:

Forum Poetyki; 2022, 30; 98-111 (eng); 98-111 (pol)
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Sprawiedliwa wśród Narodów Świata z Sosnowca. Matka Teresa Janina Kierocińska (1885–1946)
A Righteous Among the Nations from Sosnowiec. Mother Teresa Janina Kierocińska (1885–1946)

Autorzy:

Misztal, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28408368.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego

Tematy:

Sosnowiec
Żydzi
zagłada
okupacja
Matka Teresa (Janina) Kierocińska
Jews
Holocaust
occupation
Mother Teresa Janina Kierocińska

Opis:

Wśród osób odznaczonych przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata najliczniejszą grupę stanowią Polacy. Jedną z nich była Matka Teresa Janina Kierocińska (1885–1946), przełożona Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus w latach 1921–1946. W domu zakonnym w Sosnowcu ukrywała zarówno dzieci żydowskie, jak i osoby dorosłe. Pomagała również osobom represjonowanym przez okupacyjne władze niemieckie, m.in. więźniom obozów koncentracyjnych i członkom ruchu oporu. W niniejszym artykule zaprezentowane zostały okoliczności, które sprawiły, że zakonnica zaangażowała się w niesienie pomocy ludności żydowskiej. W tekście obszernie cytowano wspomnienia sióstr zakonnych i mieszkańców Sosnowca, z których wyłania się jej obraz jako „Matki Zagłębia”.
The largest group among people honored by the Yad Vashem Institute in Jerusalem with the Righteous Among the Nations medal is the Polish. One of them was Mother Teresa Janina Kierocińska (1885–1946), Mother Superior of the Convent of the Carmelites of Infant Jesus in 1921–1946. She offered refuge and hid both Jewish children and adults in the convent house in Sosnowiec. Moreover, she also helped other people repressed by occupational German authorities, e.g., prisoners of concentration camps andmembers of the resistance. This article presents the circumstances resulting in the nun’s involvement in aiding the Jewish community. The contents include large quotes of memories of the convent sisters and inhabitants of Sosnowiec, drawing her picture as the “Mother of the Zagłębie region”.

Źródło:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2023, 43, 1; 145-166
0137-3420

Pojawia się w:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Peryferia narracji w zagładowych opowieściach audialnych
The periphery of narration in Holocaust audio stories

Autorzy:

Matusiak, Eliza

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/51569227.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

słuchowisko
reportaż radiowy
Zagłada
postpamięć
literatura audialna
radio drama
radio feature
Holocaust
postmemory
audio literature

Opis:

Literatura audialna, zarówno fikcjonalna (słuchowiska radiowe), jak i dokumentalna (audycje dokumentalne, feature’y) podejmuje temat Zagłady. Dyskurs postpamięci traktuje o ofiarach i ocalałych, oddaje też głos drugiemu pokoleniu ocalałych i badaczom Zagłady. Celem artykułu jest analiza wybranych dzieł sztuki audio o Holocauście pod kątem ich specyfiki gatunkowej oraz wskazanie pól tematycznych, które znajdują się na peryferiach narracji radiowych. Ma to na celu odpowiedź na pytanie o przyczyny decentralizacji wskazanych tematów. Metodą badawczą jest analiza treści konkretnych tytułów słuchowisk radiowych oraz cech ich dramaturgii i konstrukcji.
Audio literature, both fictional (radio dramas) and documentary (documentary broadcasts, features) deals with the theme of the Shoah. The discourse of postmemory treats the victims and the survivors; it also gives voice to the second generation of survivors and Shoah researchers. The aim of this paper is to analyze selected works of audio art about the Holocaust in relation to their genre specificity and to identify thematic fields, which are located on the periphery of radio narratives. The aim is to answer the question about the reasons for the decentralization of the indicated themes. The research method is the analysis of the content of specific titles of radio plays and features – it’s dramaturgy and construction.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 65, 2; 223-245
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Rezension: Jana Hrdličková, Zweiter Weltkrieg und Shoah in der deutschsprachigen hermetischen Lyrik nach 1945. Berlin: Frank & Timme GmbH. Verlag für wissenschaftliche Literatur, 2021, 346 S.
Review: Jana Hrdličková, Zweiter Weltkrieg und Shoah in der deutschsprachigen hermetischen Lyrik nach 1945. Berlin: Frank & Timme GmbH. Verlag für wissenschaftliche Literatur, 2021, 346 S.
Recenzja: Jana Hrdličková, Zweiter Weltkrieg und Shoah in der deutschsprachigen hermetischen Lyrik nach 1945. Berlin: Frank & Timme GmbH. Verlag für wissenschaftliche Literatur, 2021, 346 S.

Autorzy:

Eder, Jürgen

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28315056.pdf

Data publikacji:

2021-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

Zweiter Weltkrieg
Shoah
hermetische Lyrik
II wojna światowa
Zagłada
poezja hermetyczna
Second World War
hermetic poetry

Źródło:

Transfer. Reception studies; 2021, 6; 247-250
2451-3334

Pojawia się w:

Transfer. Reception studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

Lucjan Dobroszycki (1925–1995) – zapomniany historyk (nie tylko) Zagłady

Autorzy:

Czyżewski, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089392.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Dobroszycki Lucjan
Holocaust
Lodz ghetto
emigration
Polish-Jewish dialogue
Zagłada
getto łódzkie
emigracja
dialog polsko-żydowski

Opis:

Lucjan Dobroszycki (1925–1995) – a forgotten historian (not only) of the Holocaust The article aims to sketch the biography of a person who significantly contributed to the development of research on the history of the occupation in Poland, including the Holocaust, and who is wrongly marginalized in the Polish reflection on the evolution of this discipline. The text is based on the analysis of broadly understood historiographic sources. I focus primarily on the following problems: Dobroszycki’s intellectual biography; theoretical frameworks of his scientific work; his input to research on World War II and the Holocaust; last but not least Dobroszycki’s role in Polish-Jewish scientific dialogue.

Źródło:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 11--41
0023-589X
2657-4020

Pojawia się w:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Trajektoria rodzinna jako szczególny sposób doświadczania cierpienia — wnioski z analizy dokumentów osobistych z getta warszawskiego
The Family Trajectory as a Unique Way of Experiencing Suffering: The Findings of an Analysis of Personal Documents from the Warsaw Ghetto

Autorzy:

Ferenc-Piotrowska, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1373094.pdf

Data publikacji:

2017-07-10

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

family
trajectory
personal documents
war
Holocaust
extreme situation
rodzina
trajektoria
dokumenty osobiste
wojna
Zagłada
sytuacja skrajna

Opis:

This text contains an analysis of the experience of chaos, disorder, and family suffering among the inhabitants of the Warsaw Ghetto during the Second World War, based on materials of a biographical nature, that is, personal documents. The author refers to the concept of a trajectory, which makes it possible to grasp the breakdown of adaptation strategies in the face of an extreme situation. She analyzes the processes of family disintegration and degradation in the Ghetto and proposes a new analytical category—the “family trajectory.”

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 3; 185-195
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

(Od)czytywanie losów żydowskich
(Re)reading Jewish Lives

Autorzy:

Aleksiun, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1430326.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

autobiography
diary
marginalia
survivors
Holocaust
life-writing
methodology
documents
autobiografia
dziennik
ocalali
Zagłada
życiopisanie
metodologia
dokumenty

Opis:

Tekst stanowi wprowadzenie do zbioru artykułów, których autorzy podejmują próbę interpretacji żydowskich dokumentów osobistych oraz szeroko rozumianych świadectw. Czytanie tych dokumentów jest zarazem procesem odkrywania intymnych wątków i problematyzowania żydowskich biografii.
This text introduces a collection of articles which seek to interpret Jewish ego documents and testimonies, broadly defined. Reading these documents facilitates a process of uncovering intimate threads and problematizing Jewish biographies.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 14, 1; 7-14
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Poradziecka prawnuczka: (auto)biograficzna narracja międzypokoleniowa w powieści graficznej Soviet Daughter Julii Alekseyevej
Post-Soviet great-granddaughter: (auto)biographical intergenerational narrative in the graphic novel Soviet Daughter by Julia Alekseyeva

Autorzy:

Krasuska, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1419780.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

memory
generation
graphic novel
Holocaust
Soviet Russia
communism
pamięć
pokolenie
powieść graficzna
Zagłada
Rosja Radziecka
komunizm

Opis:

Artykuł analizuje powieść graficzną Soviet Daughter: A Graphic Revolution (2017) Julii Alekseyevej jako międzypokoleniową narrację (auto)biograficzną prababci i prawnuczki – tekst literacki należący do dynamicznie rozwijającej się współcześnie w Stanach Zjednoczonych anglojęzycznej poradzieckiej literatury żydowskiej. Tytułowa „radziecka córka” wskazuje na rodowód polityczny i przede wszystkim odnosi się do prababci; jednak poprzez wspólne im trajektorie imigracji do USA, powinowactwo idei oraz konstrukcję tekstu może być również określeniem lewicowo zaangażowanej prawnuczki. Prócz poruszenia tematu ocalałych dzięki ewakuacji w głąb Rosji powieść – z uwagi na dystans genealogiczny czterech pokoleń – daje nam możliwość „świadkowania poprzez adopcję” Rosji Radzieckiej przed II wojną światową i zaangażowania prababci w komunizm. Dzięki temu tekst ten wprowadza istotne przesunięcie w literackie tworzenie pamięci o Zagładzie w USA, która tutaj przecina się z pamięcią (przedwojennego) komunizmu.
The article analyzes the graphic novel Soviet Daughter: A Graphic Revolution (2017), a literary text that belongs to a dynamically developing post-Soviet Jewish American writing, as a transgenerational (auto)biographical narrative of a great grandmother and a great granddaughter. The titular “Soviet daughter” refers primarily to the great grandmother and her political genealogy; yet because of the shared migration trajectory, ideological affinities, and the construction of the text itself, it can be also read as describing the leftist great granddaughter. The novel focuses on the flight survivors who lived through the war in the Soviet hinterland; moreover, because of the genealogical distance of it protagonists, it allows us for “adoptive witnessing” of the Soviet Russia, as well as the great grandmother’s communist past. In this way, the texts displaces American literary memory of the Holocaust that here intersects with the memory of the (pre-war) communism.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 14, 1; 217-233
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

MIAŁEM SEN DZIWNY… ONIRYCZNA WYOBRAŹNIA ESCHATOLOGICZNO-APOKALIPTYCZNA W WYBRANYCH LIRYKACH KAZIMIERZA TETMAJERA
I HAD A WEIRD DREAM… ONEIRIC ESCHATOLOGICALLY-APOCALYPTICAL IMAGINATION IN KAZIMIERZ TETMAJER’S SELECTED LYRIC POETRY

Autorzy:

Poleszak, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564447.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Pomorska w Słupsku

Tematy:

wyobraźnia eschatologiczno-apokaliptyczna
sen
zagłada
autokreacja
narracja senna
eschatologically-apocalyptical imagination
dream
doom
autocreation
dream narration

Opis:

The article interprets eschatological and apocalyptic literary works recognized as most representative for the discussed subject. Especially important in the context of the included poets seems to be the transfer of the text “Apokalipsa” (“The Apocalypse”) into a realm of internal experience, which indicates not only an individual, but also a phantasmal essence of religious impression. Tetmajer often employs “reported dreams”, the poet does not utilize the specific oneiric technique, imitating the process of natural dreaming. The visions mainly express terrifying images of nihilistic nothingness and a loss of establishment in the macrocosm. Through dreams about the annihilation of the Earth Tetmajer presents existential is-sues connected to the act of creation and the human – God relation. The motifs of “a destructive-constructive genesis” evoke a rich context of the Kabbalah tradition. Based on the analysed poems we can deduct that Tetmajer’s writing is dominated by the inverted reading of the Apocalypse, although, paradoxically, the author of Melancholy leaves some hope leading to a perspective of salvation.

Źródło:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2017, 15; 109-122
2083-4721

Pojawia się w:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Pamięć Hiroszimy. W 70 rocznicę zrzucenia bomby atomowej

Autorzy:

Tarasiuk, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1811244.pdf

Data publikacji:

2019-12-12

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

wybuch atomowy
bezpieczeństwo militarne
polityka historyczna
polityka pamięci
atak atomowy na Hiroszimę
zagłada
ocaleni
świadectwa
survivors

Opis:

Ten tekst jest poświęcony 70. rocznicy ataku atomowego w Hiroszimie i Nagasaki. Tytuł odnosi się do świadectwa jednego z ocalałych z zagłady Hiroszimy Światło pierwsze, ostre jak brzytwa, zraniło moje oczy” – gdzie został przedstawiony moment zniszczenia. hibakusha - ocaleni z bombardowania Hiroszimy, to pokolenie, które kształtuje nową politykę historyczną Japonii po WW2.W artykule omówiono różne zagadnienia związane z atakiem jądrowym: krótką historię badań atomowych, dylemty moralne w odniesieniu do użycia tego typu broni i konsekwencji ataku nuklearnego. Autor prezentuje również w tekście opowiadania hibakusha i twórczość artystyczną ocalonych.
This text is dedicated to the 70th anniversary of the atomic bombing of Hiroshima and Nagasaki. The title refers to the testimony of one of the survivors of the destruction of Hiroshima.”First the light, sharp as a razor, hurted my eyes’ – that was presented the moment of destruction. Hibakusha – survivors of the Hiroshima bombing , is a generation which shapes a new historical policy of Japan after WW2. The article discusses various issues associated with nuclear attack: a short history of atomic research, dillemas with regard to the use of this type of weapon and the consequences of a nuclear attack. The author also presents in the text Hibakusha’s stories and also artistic creations of survivors. It was highlighted in the article, trauma of Hiroshima is the foundation of live of survivors.

Źródło:

DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2015, 12, 12; 143-161
1730-0274

Pojawia się w:

DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Preposteryjność jako odpowiedź na aporie czytania propagandowych obrazów z zagłady
The Preposterous Reading Of Propaganda Images From The Holocaust

Autorzy:

Michna, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080742.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Mieke Bal
preposterousness
testimony
Holocaust
Łódź Ghetto
preposteryjność
świadectwo
Zagłada
łódzkie getto
Nauki Humanistyczne i Społeczne

Opis:

In the article, I discuss Mieke Bal's concept of a preposterous interpretation of works of art, which reverses the way that the history of art perceives the reciprocal influence of images. According to Bal, an inalienable intertextual aspect of an artwork's interpretation is that earlier images can influence those that come later and, in a seemingly ahistorical order, those that come later can influence earlier images, changing their meaning. Bal sees this, standard in art history, rejection of the influence as one‑way, as an opportunity for a more historically responsible interpretation. It also gives the researcher of the past a chance to gain self‑awareness of their position in the present and factors influencing the way of seeing the past. I use Bal's preposterous reading to analyse three cards from official propaganda albums commissioned by the Łódź Judenrat and made by Jewish artists working in the ghetto. I show how analysis that is aware of preposterousness allows a researcher to see the influence of post‑war Holocaust representations on the interpretation of documents from the Shoah and how it enables researchers to understand the albums from the Łódź Ghetto as a prefiguration of the fate of the victims.

Źródło:

Historyka studia metodologiczne; 2021, 51
0073-277X

Pojawia się w:

Historyka studia metodologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

„Język, którym mówi dzisiejsza władza, jest ideologiczny”. Wywiad z Michałem Głowińskim
“The Language Used by the Present Political Authorities is Ideological”: An Interview with Michał Głowiński

Autorzy:

Sharpe, Uliana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/44914363.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

mowa nienawiści
Zagłada
wspomnienia
(post)pamięć
trauma
literatura
Michał Głowiński
hate speech
Holocaust
memory
postmemory
literature

Opis:

Language can be not only a communication tool but also a dangerous weapon. In this interview, Michał Głowiński, Professor Emeritus at the Institute of Literary Research (IBL), writer, author of numerous literary and scholarly publications, including Zła mowa [Bad Speech], a Polish Jew who survived the Holocaust, shares his traumatic memories and talks about verbal aggression, which is an alarm bell warning that physical aggression is to come. Following the tragic events of the mid-twentieth century, language can no longer be treated as “the house of being”: before the first brick of extermination camps was laid, the word of hatred had thundered first. This is why it is so important to remember the past and to carefully analyse the language of the present, so that the horrible story of the Holocaust can never happen again. The Holocaust is the greatest tragedy of the twentieth century, which brutally destroyed millions of Jews. It also put an end to survivors’ hope of achieving a harmony of self-identity. The Holocaust must be remembered. Literature is one of the tools for keeping it in memory and taking a closer look at all the crimes that were committed. The painful experience of the Holocaust has been reflected in the works of Jewish writers. It is also at the roots of tragic contradictions, the sense of internal emptiness and loss of empathy.
Język może być nie tylko narzędziem komunikacji, ale i niebezpieczną bronią. W wywiadzie Michał Głowiński, emerytowany profesor Instytutu Badań Literackich, pisarz, badacz języka publicznego, autor licznych prac literaturoznawczych oraz naukowych, w tym wciąż aktualnej książki Zła mowa, polski Żyd ocalały z Holocaustu, dzieli się traumatycznymi wspomnieniami oraz opowiada o agresji werbalnej, która jest pierwszym niepokojącym sygnałem alarmowym, ostrzegającym przed nadejściem agresji fizycznej. Po tragicznych wydarzeniach pierwszej połowy XX wieku języka już nie sposób traktować jedynie jako „domu istnienia”, bo zanim położono pierwszą cegłę, budując fabrykę Zagłady, najpierw zabrzmiały słowa nienawiści. Właśnie dlatego tak ważna jest pamięć o przeszłości i uważne badanie języka teraźniejszości, by chronić przed powtórką scenariusza potwornej historii Zagłady. Holocaust jest bowiem największą tragedią XX wieku, która była nie tylko zbrodnią na milionach Żydów, ale również odebraniem Ocalałym szansy na odbudowę harmonijnej, nienaznaczonej traumą tożsamości. Pamięć o tych wydarzeniach jest naszym dziedzictwem. Literatura jest jednym ze światów, który pozwala zachować pamięć oraz z bliska przyjrzeć się zbrodniom. Bolesne doświadczenia Shoah znajdują odzwierciedlenie w twórczości pisarzy żydowskich oraz leżą u podstaw tragicznych sprzeczności, wewnętrznej pustki i utraty wrażliwości.

Źródło:

Adeptus; 2020, 15
2300-0783

Pojawia się w:

Adeptus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Wpaść w słowo mordercom. Paul Celan wobec recepcji własnej twórczości w kontekście powojennych niemieckojęzycznych dyskursów artystyczno‑politycznych
Interrupting When the Murderers Talk. Paul Celan on the Reception of His Works in the Context of Postwar German‑language Artistic and Political Discourses

Autorzy:

Zając, Antoni

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699568.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

antysemityzm
Paul Celan
poezja
powojenne stosunki niemiecko-żydowskie
Zagłada
anti-Semitism
poetry
postwar German‑Jewish relations
Shoah

Opis:

The article is an attempt at analysing the mechanisms of discursive and symbolic violence that could be found in German-language reception of the works by Paul Celan. The criticism – among others by Günter Blöcker and Hans Egon Holthusen – was often grounded upon anti-Semitism; Celan reacted to such criticism highly affectively, noting with concern the return of rhetoric resembling that of Nazi propaganda. The poet expressed his anxieties in a series of letters and several poems; the author of this article interprets them.
Artykuł stanowi próbę analizy mechanizmów przemocy dyskursywnej i symbolicznej, które ujawniały się w przebiegu niemieckojęzycznej recepcji twórczości poety Paula Celana. Na krytykę (m.in. autorstwa Guntera Blöckera i Hansa Egona Holthusena), formułowaną nierzadko z pobudek antysemickich, Celan reagował w silnie afektywny sposób, rejestrując z niepokojem nawrót retoryki przypominającej nazistowską propagandę. Wyraz swoim niepokojom dał poeta w serii listów oraz w kilku wierszach – autor niniejszego tekstu dokonuje ich interpretacji.

Źródło:

Narracje o Zagładzie; 2018, 4; 283-297
2450-4424

Pojawia się w:

Narracje o Zagładzie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Czarne sezony. Czarne latawce. O dziecięcych bibliotekach w gettach
Black Seasons. Black Kites. About the Children’s Reading in Ghettos

Autorzy:

Roszak, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013723.pdf

Data publikacji:

2019-07-04

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Zagłada
lektury w gettach
dziecko
style odbioru
Holocaust
the readings in ghettos
child
the styles of reception

Opis:

The article Black Seasons. Black Kites. About the Children’s Reading in Ghettos is devoted to the Holocaust seen and lived from the perspective of children. The author is interested in book collections of those who survived the war and later became writers (U. Orlev, A. Frankel, and M. Głowiński), and those stories that thematise children’s reading in ghettos (D. Combrzyńska-Nogala, M. Szczygielski). Joanna Roszak shows which books became for the children readers a matrix imposed on reality, which met the needs of a library therapy, helped children to cope with the emotional challenges of ghetto existence, and which enabled integration and identification processes. Moreover, the authoress presents which books triggered the escapist interpretation and finally which found an extension in the stories and essays created after the war. The title of the paper refers to The Black Seasons [Czarne sezony] by Michał Głowiński, and to a line from Czesław Miłosz’s Campo di Fiori.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2019, 9(12) cz.2; 231-244
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Chłopska pamięć wojny na przykładzie fotografii Feliksa Łukowskiego
Peasant Memory of the War and the Photography of Feliks Łukowski

Autorzy:

Bogumił, Zuzanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1373393.pdf

Data publikacji:

2016-03-21

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Feliks Łukowski
photography
visual sociology
peasant memory
Zamość region
Holocaust
fotografia
socjologia wizualna
pamięć chłopska
Zamojszczyzna
Zagłada

Opis:

The author considers selected photography of the amateur photographer Feliks Łukowski, from the period of the Second World War. The photos were taken in Łukowski’s native village and in nearby localities during the German occupation. They are presented with the results of field research conducted in July 2015 in the Zamojść area in order to show how what is remembered by witnesses departs from what was captured in the photos. The author attempts to explain the source of that divergence and also to show how useful a sociological analysis of photography can be in determining the meanings produced by the images it preserves. The aim of these reflections is to emphasize the characteristic traits and functioning of peasant memory.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2016, 60, 1; 171-195
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Sparing Them the Trauma: Postmemory Practices in Contemporary Polish Children’s Literature about the Holocaust

Autorzy:

Rybak, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/45435012.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe

Tematy:

postpamięć
Zagłada
Holokaust
polska literatura dziecięca
Małgorzata Wojcik-Dudek
recenzja
postmemory
Holocaust
Polish children’s literature
review

Źródło:

Filoteknos; 2018, 8; 169-183
2657-4810

Pojawia się w:

Filoteknos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce