Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Umysł" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-92 z 92
    Tytuł:
    Umysł zakorzeniony czy rozszerzony? Napięcie w koncepcji poznania usytuowanego
    Mind: Embedded or Extended? The Tension in the Theory of the Situated Mind
    Autorzy:
    Trybulec, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341717.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    umysł usytuowany
    umysł zakorzeniony
    umysł ucieleśniony
    procesy poznawcze
    situated mind
    embedded mind
    embodied mind
    cognitive processes
    Opis:
    Poznanie usytuowane jest często postrzegane jako idea prowadząca do zmiany paradygmatu w kognitywistyce. Jej zwolennicy pracują nad stworzeniem spójnego i owocnego międzydyscyplinarnego projektu mającego na celu analizę problemu poznania z nowej perspektywy. Zadanie to, jeśli możliwe, nie jest łatwe. W ramach koncepcji poznania usytuowanego można wyróżnić co najmniej trzy tezy dotyczące umysłu, o których trudno powiedzieć, aby razem prezentowały spójny jego obraz. Tezy te to: umysł ucieleśniony, umysł rozszerzony oraz umysł zakorzeniony. Zawarte w nich opisy umysłu ujawniają napięcie w ramach projektu poznania usytuowanego, które osłabia jego integralność. W artykule zbadam jak silne jest to napięcie. Innymi słowy, postaram się odpowiedzieć na pytanie, czy różne tezy w ramach koncepcji poznania usytuowanego są faktycznie ze sobą niezgodne, czy też istnieje nadzieja na zespolenie ich na gruncie spójnego stanowiska wobec umysłu. Będę argumentować, iż taki obraz umysłu nie może powstać z połączenia powyższych trzech idei i że jedna z nich prezentuje najbardziej użyteczne narzędzie opisu umysłu.
    The situated mind is a new stream in the philosophy of mind. By some, it is perceived as a revolution in the field, or even as a paradigm change. Philosophers working on this new perspective try to create a unified and fruitful interdisciplinary project, aimed to shed a new light on problems of cognition. This task, if possible, is not easy. The Situated Mind is composed of at least three notions that could hardly be thought to present a unified picture of the mind: Embodied Mind, Extended Mind and Embedded Mind. These notions indicate a tension within the project that weakens its integrity. In the paper, I will investigate how strong this tension is, and, specifically, whether the various approaches to Situated Mind are really competitive, or maybe there is a hope for a unified new picture of the mind. I will argue that such a picture cannot be created by combining this three ideas, and will show that one of them is the most useful and fruitful description of the mind.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2014, 2; 185-197
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mózg, umysł i edukacja – znaleźliśmy drogę, czy błądzimy po bezdrożach?
    Autorzy:
    Bożena, Pawlak,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/955106.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-02
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    mózg
    umysł
    edukacja
    neuroedukacja
    Opis:
    W ostatnich latach jesteśmy świadkami intensywnego rozwoju wielu nowych obszarów badań i dociekań naukowych, do których niewątpliwie należą te określane mianem neuroscience, czyli koncentrujące się na badaniu ludzkiego mózgu i układu nerwowego. W artykule dokonano przeglądu opinii na temat możliwych prób odniesienia wyników badań nad mózgiem do warunków szkolnych oraz koncepcji nauczania i uczenia się. Analizie poddane zostały pojęcia: neurodydaktyka, neuropedagogika oraz neuroedukacja. Przedstawiono także autorską propozycję pojmowania neuroedukacji jako aktywności ukierunkowanej na: 1) rozwój procesów poznawczych uczących się osób oraz uświadamianie istnienia tych procesów; 2) edukację zarządzania procesami uczenia się; 3) poznawanie i coraz lepsze rozumienie procesu uczenia się przez pryzmat funkcjonowania: mózgu, umysłu i edukacji. Tak rozumiana neuroedukacja jest zdaniem autorki szansą na nową perspektywę wglądu w procesy uczenia się, a w dalszej perspektywie – nauczania. Może być zatem adresowana nie tylko do uczniów i studentów, lecz także do nauczycieli. Zarysowany w artykule kierunek rozważań nad neuroedukacją wpisuje się, w ocenie autorki, w myślenie o konstruktywistycznej odmianie, obiektywistycznego dziś, zdaniem Doroty Klus--Stańskiej, paradygmatu neurodydaktyki.
    Źródło:
    Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo; 2020, 48(2); 59-68
    1734-5537
    Pojawia się w:
    Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W jaki sposób w nauce wyjaśnia się umysł
    Autorzy:
    Kwiatek, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690568.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    umysł
    kognitywistyka
    filozofia umysłu
    filozofia nauki
    Opis:
    Recenzja książki: Mateusz Hohol, Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych, Copernicus Center Press, Kraków 2013, ss. 401.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2013, 52; 229-236
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reprezentacje poznawcze i znaczenia językowe. Niektóre konsekwencje informacyjnej teorii reprezentacji
    Autorzy:
    Buczkowska, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705449.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    reprezentacja
    informacja
    język
    poznanie
    umysł
    relacja
    Opis:
    Artykuł analizuje ogólną ideę reprezentacji poznawczych jako stanów informacyjnych mózgu. Wskazuje trudności, jakie łączą się z takim podejściem. Jako rozwiązanie zaproponowane zostało rozumienie reprezentacji jako relacji konstytuowanej w procesach informacyjnych. Zostały także ukazane niektóre konsekwencje takiego podejścia dla rozumienia związku języka z poznaniem. Język odgrywa w poznaniu dynamiczną funkcję organizacji i integracji informacji o świecie.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 261-272
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W obronie panpsychizmu. Uwagi polemiczne do tekstu Roberta Poczobuta „Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper”
    Autorzy:
    Jarocki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098242.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    panpsychizm
    emergentyzm
    problem umysł-ciało
    scjentyzm
    empiryzm
    Opis:
    Artykuł jest komentarzem do artykułu prof. Roberta Poczobuta Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper („Przegląd Filozoficzny” 2017, nr 4). Celem mojej pracy jest zasugerowanie, że wbrew temu, co twierdzi autor tekstu, panpsychizm jest poglądem, na rzecz którego można racjonalnie argumentować i za którym przemawiają istotne względy. W pierwszej części staram się wskazać, że wykorzystany przez Poczobuta argument z aprioryczności panpsychizmu nie jest w stanie oddalić współczesnych odmian tego stanowiska, które nawiązują do radykalnego empiryzmu. W drugiej części argumentuję, że emergentyzm napotyka istotne trudności z wyjaśnieniem świadomości. Twierdzę również, że – w przeciwieństwie do samej relacji emergencji – emergentyzm to pogląd metafizyczny, który nie jest ani weryfikowany, ani falsyfikowany przez nauki szczegółowe.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 1; 171-182
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper
    Autorzy:
    Poczobut, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103107.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    panpsychizm
    monadologia
    teoria emergencji
    umysł
    świadomość
    neurokognitywistyka
    Opis:
    W artykule dokonuję analizy krytyczno-porównawczej panpsychizmu (w wersji pochodzącej od G.W. Leibniza) i teorii emergencji psychofizycznej (w wersji pochodzącej od K.R. Poppera) jako konkurencyjnych stanowisk na temat miejsca umysłu w świecie fizycznym. Punktem wyjścia rozważań jest prezentacja różnych odmian panpsychizmu, ze szczególnym uwzględnieniem panpsychizmu monadologicznego. W kolejnych sekcjach skupiam się na krytyce panpsychizmu i jego współczesnego wariantu (nazywanego „panprotopsychizmem”), sformułowanej przez Poppera. W zakończeniu wysuwam tezę, że teoria emergencji stanowi ontologiczne założenie współczesnej neurokognitywistyki, co ilustruję na przykładzie poglądów M. Gazzanigi.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 387-403
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie introspekcyjne: metafizyczne aspekty semantyki
    Introspective Meaning: Metaphysical Aspects of Semantics
    Autorzy:
    Judycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015850.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    semantyka
    znaczenie
    umysł
    introspekcja
    semantics
    meaning
    mind
    introspection
    Opis:
    Mental meaning (mental contents) is not a particular kind of object, but it is the way a conscious human mind works. By `meaning' the author understands here both the extralinguistic meaning (perceptive, imaginary, etc.) and the so-called linguistic meaning. In both these senses meaning has the following properties: it is translinguistic, general, abstract, regularly interrelated, subject to modifications (extending, complementing and erasing its components), subject to schematization, it may be transferred to various physical foundations, it may be illustrated, it is directly accessible in introspection and accessible for many subjects (intersubjective). When approached negatively, meaning as a way of functioning of a conscious human mind cannot be identified with a physical sign (be it in the sense of specimen, or in the sense of type). It is neither an ideal object, nor a real one. Also, it is no kind of a perception stereotype. It is not an idea associated with a word, if idea is understood as either an image or a visual schema. Mental meaning is not a communication meaning, as the speaker may modify the meanings he found as existing ones, but he cannot create them. The author considers the following theories of meaning as insufficient: the theory, according to which meaning is an idea associated with the word and the theories saying that meaning may be identified with the conditions of truthfulness, the way phrases are used in colloquial language, or with communication meaning. Meaning is also not explained by such theories as semantics of conceptual roles, causal-historical theories, causal and teleological theories. Plato's theory saying that existence of mental meaning in the mind consists in exemplification in the mind of ideally existing properties is considered a correct one that explains mental meaning. The source of meaning in the mind is existence of ideal qualities outside the mind. A correct solution to the problem of the nature and origin of meaning may also be Aristotle's theory of obstraction, according to which the mind, beginning with individual objects and their properties, formulates meantal contents (meaning). Both these theories have to assume that the mind is also capable of performing the operation of transformation that converts properties existing (in a real or ideal way) outside the mind into a peculiarly mental mode of existence. In the case of Aristotle's theory this transformation consists in dematerialization, whereas in the case of Plato's theory transformation is tantamount to converting an ideal being into a mental existence. Additionally, the author suggests that in order to explain the intersubjective character of meaning one has to refer to a form of metaphysical harmonization of particular minds' action. From the semantic way of acting of the human mind one may also make inferences concerning its way of existence. Translinguisticallity, generality, abstraction and other features of human semantic consciousness allow the statement that functioning of human mind does not consist in purely material actions. This immaterial character, however, does not have to be understood as a thesis about the existence of some mysterious `spiritual material' of which human mind is made. It seems that immateriality has to be interpreted as radical extra-materiality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 5-52
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edukacja – kształcenie umysłu
    Autorzy:
    Antas-Jaszczuk, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054466.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    education
    development
    mind
    neuroscience
    edukacja
    rozwój
    umysł
    neuronauka
    Opis:
    W artykule przedstawiono zarys tego, w jaki sposób badania nad umysłem mają wpływać na zmiany, które mogą zostać wprowadzone w systemie edukacji i wychowania. Współczesny system edukacji stoi przed wieloma wyzwaniami. Potrzeba reform wynika z dynamicznego postępu wiedzy w dziedzinie neuronauki, która wskazuje kierunek zmian w nauczaniu. Celem jest wykorzystanie pełnego potencjału ludzkiego mózgu, biorąc pod uwagę całą wiedzę na temat rozwoju człowieka, umysłu i sposobu jego działania. Dodatkowym wyzwaniem jest coraz szybszy rozwój ludzkości oraz wymagania narzucone przez cywilizację globalną. Opracowano różne koncepcje w dziedzinie edukacji i wychowania. Wiele wyrafinowanych modeli, które wynikają z prób dotrzymania kroku dzisiejszemu postępowi, należy przetestować empirycznie pod względem ich skuteczności.
    The article provides an outline on how research into the mind may affect changes which can be introduced in the system of education and upbringing. The need for reforms results from dynamic progress of knowledge in the field of neuroscience which indicates the direction while further transforming the process of teaching. The aim is to make a use of full potential of human brain, taking into account entire knowledge about human’s development, his mind and activity. Additional confrontation may result from an increased development of the mankind and requirements imposed by modern global civilization. So far various concepts have been developed and presented in the area of education and upbringing. Still a number of those sophisticated models which attempt to keep up with today’s progress, need to be tested empirically for their effectiveness.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2021, 34, 1; 91-108
    0867-2040
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O rudymentach i pożytkach z filantropii w perspektywie badań kognitywistycznych
    Autorzy:
    Wioletta, Dziarnowska,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/893258.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-19
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    moralność
    filantropia
    kognitywistyka
    umysł moralny
    mózg
    instytucje charytatywne
    Opis:
    Ostatnie dekady przyniosły wzrost zainteresowania zjawiskiem moralności, jak także jej najbardziej wyrafinowanych przejawów, jakim są działania filantropijne, w ramach kognitywistyki – multidyscyplinarnego programu badawczego umysłu i jego roli w inteligentnym zachowaniu. W artykule wykazano, że z tej perspektywy moralność wraz ze wszystkimi jej altruistycznymi ekspresjami jest rozumiana jako efekt biologicznej ewolucji gatunku ludzkiego. U jej podstaw tkwią rozmaite mechanizmy neuronalne odpowiadające za procesy psychologiczne składające się na nasz umysł moralny np. intuicje moralne, emocje moralne czy moralne rozumowania. Jednym z ważnych przedmiotów badań kognitywistycznych stały się w ostatnich latach kwestie związane z zaangażowaniami charytatywnymi. W ich świetle okazało się m.in., że ludzkie skłonności altruistyczne obejmujące nie tylko poświęcanie własnego czasu, umiejętności lub pieniędzy, by pomóc konkretnym osobom, lecz także wsparcie bardziej abstrakcyjnych idei związanych z dobrem wspólnym znajdują oparcie w różnych mechanizmach mózgowych wzmacniających nasze bezinteresowne motywacje. Wnioskowano, że postęp naukowych badań nad związkami pomiędzy „moralnym mózgiem” a potrzebującym pomocy światem pozwoli na ujawnienie najskuteczniejszych sposobów wzmocnienia ludzkich zaangażowań filantropijnych i skuteczniejszego oddziaływania instytucji non-profit.
    Źródło:
    Praca Socjalna; 2020, 35(2); 143-166
    0860-3480
    Pojawia się w:
    Praca Socjalna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Labirynty pojęciowe kognitywistyki. Dwa systemy poznawcze czy dwa sposoby działania ludzkiego umysłu?
    Autorzy:
    Bobryk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705211.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kognitywistyka
    intencjonalność
    intuicja
    mózg
    szkoła lwowsko-warszawska
    umysł
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony ocenie współczesnych teorii dwóch systemów poznawczych (dual system theories of cognition), określanych najczęściej mianem „Systemu 1” i „Systemu 2”. Zgodnie z odnośną literaturą, atrybutem „Systemu 1” jest myślenie intuicyjne, dlatego w tekście stawia się pytanie, czy współczesna kognitywstyka umożliwia wartościowe naukowo rozumienie zjawiska intuicji. Przywołane teorie dwóch systemów poznania zostają ocenione w świetle aparatury pojęciowej szkoły lwowsko-warszawskiej.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 133-150
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola i znaczenie umysłu w życiu społecznym
    The role and meaning of the mind in social life
    Autorzy:
    Boczek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082757.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-07
    Wydawca:
    Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
    Tematy:
    mind
    intellect
    intelligence
    consciousness
    umysł
    intelekt
    inteligencja
    świadomość
    Opis:
    The aim of the article is to highlight the role of the mind in everyday life, the importance of intellect and intelligence. Paying attention to the changing reality, people's way of life and their thinking, the power of perception of intelligence in relation to the intellect, indicating the essence and importance of the issue under discussion, leaving the field to undertake one's own research. Design / methodology / approach: The research method used in the article is the analysis of scientific studies, supplemented by the author's observations and experience. The research procedure included a review of Polish and foreign literature, analysis of legal acts, method of analysis and synthesis, case study and deductive reasoning. The article refers to examples and studies related to the subject of the management of the human mind. Factors such as – intellect, intelligence, knowledge and awareness were indicated as indispensable attributes of a modern man. Conclusions: The relationship between the way of thinking and the intellectual level responsible for the reception and processing of information as the basis for rational decision-making was demonstrated. Attention was paid to the reality that makes people with a low level of intellectual efficiency a mass susceptible to manipulation. Persistent irrational attitudes in society resulting from misunderstanding and lack of awareness of the consequences of decisions made. Research limitations / implications: Limitations of the obtained results may result from a limited text sample, including limited analysis. The title complexity comes down to the essence of the issue of intellect and intelligence and their functioning, which remains a changing and always open area. Originality / value: The presented research, analysis, conclusions and suggestions provide practical tips not only to people of science, but above all to average citizens, mainly those who are not aware that each civilization change has a comprehensive dimension and obliges. Today, it is not enough to know what our problems and limitations are in order to control our emotions and calm the psyche. For the purposes of effective action, it is impossible not to know what intellect is? With true intelligence, we go beyond conventional beliefs, presuppositions and concepts, and learn to perceive things as they are and not as we would like them to be. A wise man is not the one who says that he is wise, but the one who consciously acts as a wise man. In the era of globalization, who we are is not determined by where we are from, but by what we can and how we deal with the multitude of challenges.
    Celem artykułu jest podkreślenie roli umysłu w codziennym życiu, znaczenia intelektu i inteligencji. Zwrócenie uwagi na zmieniającą się rzeczywistość, sposób życia ludzi i ich myślenia, na siłę percepcji inteligencji w stosunku do intelektu, wskazanie istoty i rangi omawianego zagadnienia, pozostawienie pola do podjęcia własnych badań. Projekt / metodologia / podejście: Metodą badawczą zastosowaną w artykule jest analiza opracowań naukowych uzupełniona spostrzeżeniami i doświadczeniem autora. Procedura badawcza obejmowała przegląd literatury polskiej i zagranicznej, analizę aktów prawnych, metodę analizy i syntezy, studium przypadku i dedukcyjne rozumowanie. W artykule powołano się na przykłady, przywołano opracowania związane z tematyką zagospodarowania ludzkiego umysłu. Wskazano czynniki, takie jak – intelekt, inteligencja, wiedza i świadomość jako niezbędne atrybuty nowoczesnego człowieka. Wnioski: Wykazano zależność pomiędzy sposobem myślenia i poziomem intelektualnym odpowiedzialnym za odbiór i przetwarzanie informacji jako bazie racjonalnej decyzyjności. Zwrócono uwagę na rzeczywistość czyniącą osoby o niskim stopniu sprawności intelektualnej masą podatną na manipulację. Na utrzymujące się w społeczeństwie postawy nieracjonalności wynikające z niezrozumienia oraz braku świadomości co do skutków podejmowanych decyzji. Ograniczenia / implikacje badawcze: Ograniczenia otrzymanych rezultatów mogą wynikać z ograniczonej próby tekstowej w tym również ograniczonej analizy. Złożoność tytułowa sprowadza się do istoty zagadnienia intelektu i inteligencji i ich funkcjonowania, co pozostaje obszarem zmieniającym się i zawsze otwartym. Oryginalność / wartość: Przedstawione badania, analiza, wnioski i sugestie dostarczają praktycznych wskazówek nie tylko ludziom nauki, ale przede wszystkim przeciętnym obywatelom, głównie takim, którzy nie są świadomi tego, że każda zmiana cywilizacyjna ma wszechstronny wymiar i zobowiązuje. Dzisiaj nie wystarczy wiedzieć, jakie są nasze problemy i ograniczenia, by opanować emocje i uspokoić psychikę. Na potrzeby efektywnego działania nie można nie wiedzieć tego, czym jest intelekt? Dzięki prawdziwej inteligencji wykraczamy poza utarte przekonania, założenia poczynione z góry i koncepcje oraz uczymy się postrzegać rzeczy takimi, jakie są a nie takimi, jakimi chcielibyśmy, by one były. Człowiek mądry to nie ten, co mówi, że mądry, ale ten co świadomie postępuje, jak człowiek mądry. W dobie globalizacji o tym, kim jesteśmy nie decyduje, skąd jesteśmy, ale to, co potrafimy i jak sobie z wielością wyzwań radzimy.
    Źródło:
    Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development; 2021, 2(101); 45-57
    1897-2349
    2657-5760
    Pojawia się w:
    Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nisi ipse intellectus. Nie-redukcjonistyczna filozofia umysłu w Leibniza Nowych rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego
    Nisi Ipse Intellectus. Non-reductionist Philosophy of the Mind in Leibniz’s New Essays on Human Understanding
    Autorzy:
    Banaszkiewicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423379.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Leibniz
    Locke
    mind
    non-reductionism
    umysł
    nie-redukcjonizm
    Opis:
    Developed in his polemics with Locke, Leibniz’s conception of the mind based on the so called ‘system commune’ is an example of what the non-reductionist and non-naturalistic view has to offer in the philosophy of the mind. In this paper I discuss the following issues: the status of New essays in Leibniz’s works, the consciousness-mind relation as understood by both philosophers, conception of the innate and innate-acquired relation in the so called ‘system commune’. I have divided this work into four parts. In the first one I present the status of New essays in Leibniz’s works and I explain his conception of the ‘system commune’. In the second one I investigate Locke’s arguments on the nativism and his conception of the innate. Next, I discuss the conception of the innateness, as proposed by Leibniz, and the mind-consciousness relation. Finally, I present the conclusions drawn from the above analyses.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27/t.t.; 105-125
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem „nietoperza Nagela w argumentacji Johna Hicka i Paula M. Churchlanda
    The problem of the „Thomas Nagels Bat in the Argumentation of John Hick and Paul M. Churchland
    Autorzy:
    Strzyzyński, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402466.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    T. Nagel
    P. M. Churchland
    J. Hick
    problem umysł-ciało
    problem umysł-mózg
    nietoperz Nagela
    antyredukcjonizm
    teoria identyczności
    epifenomenalizm
    Nagels bat
    Opis:
    The article tries to show the relations between P. M. Churchland's and J. Hick's reference to T. Nagel's „bat argument" and is based on Nagel's, Mortal questions, Chuchralnd's The Engine of Reason, the Seat of the Soul. A Philosophical Journey into the Brain and J. Hick's The New Frontier of Religion and Science. Religious experience, neuroscience and the transcendent. The clue is that Churchland and Hick beg the main point of the Nagel's argument about the difference between mind and brain. Churchland agrees with Nagel in assuming of the self and only self knowledge about mind states. But the former author and Hick misunderstand that indeed Nagel argues that it is still impossible to identify subjective states as objective. Moreover, Hick avoids Churchland's counter-argument. Therefore, not all of the dispute concerns the same problem.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2010, 7; 65-71
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fałszywe wspomnienia: jak to się dzieje, że umysł pamięta coś, czego nie było?
    Autorzy:
    Maciaszek, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705570.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    pamięć
    umysł
    poznanie
    fałszywe wspomnienia
    błędy
    zniekształcenia
    paradygmat DRM
    Opis:
    Tematem artykułu jest omówienie problematyki powstawania zniekształceń w pamięci, przy koncentracji na zjawisku występowania fałszywych wspomnień. Zawartość pamięci pełni kluczową rolę w określaniu tożsamości jednostki. Decyduje o sposobie wyodrębniania siebie ze świata zewnętrznego, a także, obok innych zdolności poznawczych, pośredniczy w konstruowaniu mentalnej reprezentacji świata przez jednostkę. Jednak zagadnienie zgodności zapisu pamięciowego z rzeczywistością zewnętrzną ma znaczenie nie tylko z psychologicznego punktu widzenia. Kwestia rzetelności pamięci wydaje się istotna dla wszystkich nauk epistemologicznych ze względu na pośredniczącą rolę, jaką odgrywa w poznaniu. W celu eksploracji fenomenu powstawania fałszywych wspomnień, a także określenia jego ogólnych predykatów dokonano adaptacji paradygmatu list słów skojarzonych (Deese 1959; McDermott, Roediger 1995) do warunków polskich. Przeanalizowano ilość fałszywych przypomnień u osób biorących udział w eksperymencie i porównano wyniki z oryginalnymi pracami badaczy amerykańskich. Podjęto również problematykę różnic w ilości powstałych zniekształceń w zależności od zastosowanej metody sprawdzania pamięci. Odpowiedź na pytania o skalę, a także przyczyny występowania zjawiska zostaje udzielona w oparciu o założenia sieciowej teorii pamięci.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 305-322
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakiej fenomenologii potrzebuje filozofia umysłu? (S. Gallagher, D. Zahavi, Fenomenologiczny umysł, Warszawa 2015)
    Autorzy:
    Kozak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2105767.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    filozofia umysłu
    fenomenologia
    S. Gallagher
    D. Zahavi
    „Fenomenologiczny
    umysł”
    Opis:
    Na przykładzie wydanej ostatnio po polsku książki Fenomenologiczny umysł Shauna Gallaghera i Dana Zahaviego przedstawiam ogólne kontrowersje, które dotyczą metody fenomenologicznej i programu jej naturalizacji. Z jednej strony twierdzę, że książka stanowi dobry przegląd współczesnych stanowisk w fenomenologii i filozofii umysłu. Z drugiej argumentuję jednak, że autorom nie udało się przezwyciężyć problemów samej fenomenologii, a w konsekwencji niezrealizowane zostało główne zadanie pracy, jakim było przemodelowanie dyskusji we współczesnej filozofii umysłu.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 3; 331-346
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Some Anthropological Foundations of Spirituality
    Autorzy:
    Jastrzębski, Andrzej Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044003.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    duchowość
    umysł
    intuicja
    egzystencja
    dobroć
    spirituality
    mind
    intuition
    existence
    goodness
    Opis:
    Taking into account today’s progression towards a more complete notion of spirituality, the development of its universal, anthropological foundations are of vital importance. These roots can be found in the classical metaphysical understanding of the human mind. From a practical point of view, spirituality expresses itself in the ways in which people think and behave. To better understand the anthropological underpinnings of spirituality, we first examine two distinct ways of discovering reality: intuition of being and intuition of good. Looking at these intuitions will then give us a better understanding of the issues pertaining to spirituality characterized by a self-transcending dynamism.
    Biorąc pod uwagę dzisiejszy rozwój rozumienia pojęcia duchowości, niezwykle ważny staje się opracowanie uniwersalnych fundamentów antropologicznych dla duchowości. Można je znaleźć w klasycznym metafizycznym rozumieniu ludzkiego umysłu. Z praktycznego punktu widzenia duchowość wyraża się w sposobie myślenia i zachowania ludzi. Aby lepiej zrozumieć antropologiczne podstawy duchowości, zbadamy dwa sposoby odkrywania rzeczywistości: intuicję bytu i intuicję dobra. Analiza tych egzystencjalnych intuicji pozwoli nam lepiej zrozumieć problemy dotyczące duchowości z jej autotranscendentym dynamizmem.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2020, 37, 2; 381-390
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba spojrzenia na przyczynowość w charakterystyce zdarzeń mentalnych. Czy teorię umysłu da się znaturalizować?
    An Attempt to Look at Causality in the Characteristics of Mental Events. Does a Theory of the Mind Naturalize?
    Autorzy:
    Żegleń, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015777.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    umysł
    zdarzenia mentalne
    naturalizm
    przyczynowość
    mind
    mental events
    naturalism
    causality
    Opis:
    The aim of the paper is to answer the question of how to understand causality in the account of mental events. In my approach, which is many-dimensional, an event plays a role of a cause in the set of causal circumstances (where a cause is treated physically, not conceptually, and is realized in different causal chains). From my many-dimensional point of view, I propose three groups of definitions for different kinds of determinations: (1) for causal determinations, (2) for causal determinations which are enriched by non-causal ones, and (3) for non-causal determinations. These definitions should be applicable to diferent kinds of systems, including artificial ones, as well as to various philosophical approaches to the mind. My strategy of inquires seems to be similar to Fodor's taxonomy of research, but in contrary to Fodor, my hierarchy of levels is not only purely structural, but also depends on the place of a given state in the system. My key question is here, whether a description (and explanation) given at the higher level (here: a psychological desciption) is in some way compatible with a description (and explanation) from the lower level (which belongs to neuroscience). My many-dimensional approach, in spite of some objections, should be fruitful because it is able to establish common ground between cognitive scientists and those philosophers who still defend their traditional domains of research and who don't want to allow for its particularization. In this way I try to defend a theory of the mind against the radical naturalization.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 157-171
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od kwantu energii do mózgu tworzącego świadomość
    From quanta forms to brain awarenss
    Autorzy:
    Grybko, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1963528.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    self
    mind
    consciousness
    brain
    human
    jaźń
    umysł
    świadomość
    mózg
    człowiek
    Opis:
    Ewolucja wszechświata od pierwszych cząstek aż do człowieka – istoty świadomej – wskazuje na transdukcyjne możliwości materialnych molekuł. Pochodzące z Wielkiego Wybuchu cząstki odpowiednio skonfigurowane generują efekty nowej natury: świadomość, umysł i jaźń. Źródłem tego procesu jest ludzki mózg. Neurobiologicznym podłożem tych fenomenów są wzorce synaptyczne powstałe dzięki komunikacji neuronalnej. Można wskazać struktury, których aktywność znamionuje działanie psychicznych fenomenów, nie można jednak ich z nimi utożsamić. Nie znamy przyczyny transdukcyjnych zdolności ludzkiego mózgu. Z ewolucyjnego punktu widzenia możliwości materii są ciągle odkrywane. Człowiek i jego mózg są kluczem do tej tajemnicy.
    The evolution of the universe from the first particles to human – being conscious indicates the possibility of material transduction molecules. Derived from the Big Bang, particles are suitably configured generate new nature effects: consciousness, mind and self. The source of this process is the human brain. Neurobiological substrate of these phenomena are caused due to patterns of synaptic neuronal communication. You can specify the structure, whose activity marks the effects of mental phenomena, but they can not identify with them. We do not know the cause transduction capacity of the human brain. From an evolutionary point of view of the matter they are constantly being discovered. A man and his brain are the key to this mystery.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2015, 2; 29-48
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy inżynier wie, co myśli jego robot?
    Autorzy:
    Jażyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705576.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    filozofia umysłu
    kognitywistyka
    umysł
    sceptycyzm
    sztuczna inteligencja
    czarna skrzynka
    naturalizm
    Opis:
    W jednym z opowiadań Henry’ego Kuttnera występuje wybitny badacz i wynalazca, który wpada na pomysły tylko wtedy, gdy jest kompletnie pijany. Kiedy się budzi, spostrzega, że znowu coś wymyślił i skonstruował, ale nie ma pojęcia, czym to właściwie jest i co robi. Pod pewnym względem sytuacja kognitywisty jest podobna do zagubienia Kuttnerowskiego bohatera. Kognitywista ma nadzieję na wyjaśnienie, jakie myśli kryje czarna skrzynka lub o czym myśli jego robot. Ale zaglądanie do czarnej skrzynki nic nie da, a nawet nie jest potrzebne, bo inżynier-konstruktor nie jest w lepszym położeniu niż obserwator albo rozmówca robota. Nie podoba mi się ta konkluzja. Na pewno gdzieś się pomyliłem. Tylko gdzie?
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 197-206
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Franz Brentano and His Competing World Views. A Philosopher’s Choice between Science and Religion
    Autorzy:
    Kamińska, Sonia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/641069.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Brentano, filozofia umysłu, religia, światopogląd, Arystoteles, św. Tomasz, substancja, umysł, Bóg
    Opis:
    There are two types of philosophy of mind in Brentano: (A) Aristotelian, and (B) genuinely Brentanian. The former (A) is to be found in the Aristotelica series; and by (B) I understand the content of Psychology from an Empirical Standpoint.  The manuscripts for its unwritten parts and Brentano’s lectures on God and immortality of the soul surprisingly fall into A . These lines of thought are so different that it can be astonishing that they were authored by one person. In my paper I will try to show the roots of this dichotomy as well as to check whether there is a conflict between these theories, and, if so, whether they can be reconciled. These are not only two different philosophical theories, but at least one of them is a manifestation of a world view, and a key to it can be found in Brentano’s biography.
    Źródło:
    Studia Religiologica; 2014, 47, 4
    0137-2432
    2084-4077
    Pojawia się w:
    Studia Religiologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realistyczna interpretacja domniemanego idealizmu G. Berkeleya
    Autorzy:
    Mordka, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647305.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    idea
    ontology
    idealism
    God
    realism
    mind
    ontologia
    idealizm
    Bóg
    realizm
    umysł
    Opis:
    The article presents an attempt to point out that Berkeley’s achievements, despite the alleged consensus, cannot be located in the area of subjective idealism. Regardless of the formulations of Berkeley himself, who was not semantically clear, one can maintain the thesis that the world did not lose its position of real being for him, only that the reality of this world was totally dependent on the activity of the divine being. The philosopher rightly pointed out the indispensability of subjective approaches to access to the world. Without a proper ontology for the idea, Berkeley was unable to “tear” the idea from the mind, but it meant “being for the mind”.
    W artykule przedstawiam próbę wskazania na to, iż dokonania Berkeleya, mimo rzekomego konsensusu, nie dają się umiejscowić w obszarze idealizmu subiektywnego. Niezależnie od sformułowań samego Berkeleya, który nie pozostawał klarowny semantycznie, daje się utrzymać tezę, iż świat nie utracił dla niego pozycji bytu realnego, tyle że realność tego świata całkowicie była uzależniona od aktywności bytu boskiego. Filozof słusznie zwrócił uwagę na nieodzowność podmiotowych ujęć w kwestii dostępu do świata. Nie mając odpowiedniej ontologii dla idei, Berkeley nie był w stanie „oderwać” idei od umysłu, lecz znaczyło to u niego „bycie dla umysłu”.  
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2018, 43, 2
    2300-7540
    0137-2025
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O lekarstwach ludzkiej duszy. Wokół „De remediis animi humani” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego
    On the remedies of the human soul: On “De remediis animi humani” by Stanisław Herakliusz Lubomirski
    Autorzy:
    Lasocińska, Estera
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1396418.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    literatura staropolska
    stoicyzm
    umysł
    cnota
    Old Polish literature
    Stoicism
    mind
    virtue
    Opis:
    The article is concerned with a short religious treaty “De remediis animi humani” (“On the remedies of the human soul”) by Stanisław Herakliusz Lubomirski (1641–1702). It is the last work of this writer, published in 1701 in “Repertorum opuscula latina sacra et moralia” and translated into Polish three times (1707, 1728, 1771). The article analyses the philosophical categories used in the treaty, i.e. God, human, virtue, mind, to show how Lubomirski intended to soothe the anxieties of the human soul.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 83-96
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało jako przedmiot praktyk ascetycznych w sztuce współczesnej (Opałka, Dudek-Dürer, Orlan)
    Body as the Object of Ascetic Experience (Opałka, Dudek-Dürer, Orlan)
    Autorzy:
    Białkowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423108.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    body
    contemporary form of asceticism
    mind
    ciało
    współczesna forma ascezy
    umysł
    Opis:
    I'd like to consider the activities of three artists - Roman Opalka, Andrzej Dudek-Dürer and Orlan - as a contemporary form of asceticism. If we envisage a homeostatic relation between body and mind to be a 'normal state', the asceticism tends to undermine it. In the perspective of asceticism body is a ballast which should undergo practices of depreciation. Although these practices are justified in religious contexts, in a context of the art and secularized culture they seem to be an aberration. I'd like to outline motivations of Opalka, Dudek-Dürer and Orlan and relations between body and mind which their art evokes. Do they really act at the edge of pathology or do they rather express - may be extremely - the condition of contemporary human being and his or her body?
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 215-224
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Umysł widzący swoje światło" w nauce duchowej Ewagriusza z Pontu
    The 'nous' Seeing Its Own Light in the Spiritual Doctrine of Evagrius Ponticus
    Autorzy:
    Misiarczyk, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621586.pdf
    Data publikacji:
    2016-07-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Ewagriusz z Pontu
    umysł
    światło
    Evagrius Ponticus
    spiritual doctrine
    mind
    light
    Opis:
    Ewagriusz z Pontu w swojej nauce duchowej przedstawia tzw. „modlitwę czystą”, która jest modlitwą nie tylko pozbawioną jakiegokolwiek kontaktu z rzeczami materialnymi, ale również z jakimkolwiek materialnym wyobrażeniem nous. Taki rodzaj głębokiej modlitwy jest jednocześnie źródłem poznania Boga. Umysł (nous), który osiąga stan tak głębokiego oczyszczenia podczas modlitwy doświadcza światła Bożego i widzi siebie jako świecący. Ewagriusz precyzuje, że umysł widzi siebie samego w kolorze szafiru lub nieba a niekiedy jako gwiazdę. Badacze jego pism od lat zastanawiają się czy według niego to światło pochodzi od samego umysłu czy też od Boga. Mnich z Pontu, jak się wydaje, łączy te dwa światła ze sobą uważając je jednak za oddzielone. Światło własne nous jest tylko odbiciem światła Bożego jak księżyc odbija światło słońca. Choć umysł nie jest źródłem swego światła, to jednak jego światło jest realne. W chwilach głębokiego duchowego zjednoczenia z Bogiem Jego światło oświeca ludzki nous i go przemienia w świecący i widzący światło.
    The monk Evagrius of Pontus (345-399 AD) presents in his spiritual doctrine the concept of "pure prayer", that is, prayer not only devoid of any contact with material things but also divorced from any concrete image in the nous (i.e., the mind or intellect). This type of deep prayer becomes a source for the knowledge of God. Upon reaching this state of deep purification, the nous experiences during prayer the light of God and also perceives himself as radiant. Evagrius specifies that the nous sees itself in the color of the sapphire or in sky-blue, or even as a star. Scientists for a long time asked themselves whether, for Evagrius, this light originated within the mind itself, or came from God. It seems that monk of Pontus joins these two lights together, although considering them always as separate. The light of nous itself is but a reflection of the divine light, in the same way that the moon reflects the light of the sun. Even if the nous is not the source of its own light, nevertheless its light is real. In a time of deep spiritual union with God, His light illuminates the human nous and turns it into radiance.  
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2016, 29; 273-295
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Błąd panpsychistycznego redukcjonizmu. Fundamenty nienowej ideologii. Philip Goff, "Błąd Galileusza. Fundamenty nowej nauki o świadomości", tłum. Jacek Jarocki, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2022, ss. 238 (rec.)
    The Error of Reductionist Panpsychism. The Foundations of an Old Ideology. Philip Goff, "Galileo’s Error: Foundations for a New Science of Consciousness, New York", trans. Jacek Jarocki, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2022, pp. 238 (rev.)
    Autorzy:
    Łagosz, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22709145.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Philip Goff
    świadomość
    umysł
    panpsychizm
    redukcjonizm
    materializm
    consciousness
    mind
    panpsychism
    reductionism
    materialism
    Opis:
    Książka Philipa Goffa jest pozycją z zakresu szeroko rozumianej filozofii umysłu z wątkami filozofii i metodologii nauk przyrodniczych. Łączy w sobie dość umiejętnie styl popularnonaukowy z fragmentami o charakterze bardziej systematycznej analizy naukowej oraz filozoficznej. Poza centralnym tematem rozważań, jakim jest kwestia panpsychizmu, znajdujemy w niej m.in. odniesienia do znanych w filozofii świadomości eksperymentów myślowych, jak: „jak to jest być nietoperzem?”, „pokój Marii”, „chiński pokój” czy problem „filozoficznych zombie”. Mimo licznych uwag krytycznych książkę należy uznać za względnie wartościową. Poszerza ona horyzont ontologicznych sporów o panpsychizm – m.in. w kontekście przyrodoznawstwa (fizjologia wyższej czynności nerwowej, neuronauki, mechanika kwantowa).
    Philip Goff’s book is an entry in the field of broadly defined philosophy of mind, as well as in the philosophy and methodology of natural sciences. It combines quite skillfully a popular scientific style with a more systematic scientific analysis. In addition to its central topic, which is the question of panpsychism, we find references to well-known thought experiments in the philosophy of consciousness. Despite numerous criticisms the book is a relative valuable addition to the existing literature, broadening the horizon of the ontological disputes about panpsychism in the context of natural science (physiology of higher nervous activity, neuroscience, quantum mechanics).
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 1; 171-184
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki
    Autorzy:
    Grodecka, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690504.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish didactics
    neuroscience
    mind
    intuition
    interpretation
    dydaktyka polonistyczna
    neuronauka
    umysł
    intuicja
    interpretacja
    Opis:
    The author is interested in the scope of modifying the way that Polish is taught at school by applying discoveries of social neuroscience. Referring to philosophy (Henri Bergson, Roman Ingarden, Francisco Varela), the latest discoveries in the field of neurology, the differences between emotional and practical experience of the text are considered. Earlier didactic approaches were also recalled (Kazimierz Wóycicki, Bronisław Poletur, Wincenty Okoń, Stanisław Bortnowski, Anna Janus-Sitarz) and the results of an experiment related to intuitive reception of Bolesław Leśmian’s poem ***Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze… On this basis an idea of intuitive interpretation was outlined based on phenomenology, neuroscience and her own teaching expertise.
    Autorkę interesuje zakres modyfikacji szkolnej polonistyki przez odkrycia z zakresu neuronauki społecznej. Odwołując się do filozofii (Henriego Bergsona, Romana Ingardena, Francisco Vareli), najnowszych odkryć z zakresu neurologii, rozważa różnice pomiędzy „przeżywaniem” a „doświadczaniem”. Przywołano też wcześniejsze koncepcje dydaktyczne (Kazimierza Wóycickiego, Bronisława Poletura, Wincentego Okonia, Stanisława Bortnowskiego, Anny Janus‑Sitarz) oraz wyniki eksperymentu związanego z intuicyjnym odbiorem wiersza Bolesława Leśmiana ***Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze… Na tej podstawie została nakreślona strategia lektury intuicyjnej opartej na fenomenologii, neuronauce i własnej praktyce nauczycielskiej.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2019, 4
    2451-0491
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja rozwoju audiacji w świetle teorii umysłu
    The concept of audiovisual development in the light of mind theory
    Autorzy:
    Zwolińska, Ewa A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521942.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
    Tematy:
    edukacja muzyczna
    audiacja
    umysł
    komunikacja
    emocje
    music education
    audiation
    mind
    communication
    emotions
    Opis:
    Zdolność obserwowania zachowań i formułowania wniosków na temat niewidocznych stanów psychicznych, będących ich przyczyną, kształtuje się automatycznie. W pełni rozwinięta teoria umysłu powstaje u dzieci przed ukończeniem 4 roku życia. W odniesieniu do procesu uczenia się muzyki poprzez audiację mówimy o intencjonalności, ponieważ rozwój muzyczny jest zorientowany na cel i charakteryzuje się świadomym działaniem. Potrzebna jest umiejętność rozumienia przekazywanych komunikatów oraz dostrzegania reakcji osób, które te informacje odebrały. Ani sam rozum, ani same emocje nie są wystarczające do podjęcia decyzji, ponieważ rozum opracowuje listę możliwości, ale wyboru dokonują emocje. Realizując koncepcję rozwoju audiacji, dowiadujemy się, jak planować poszczególne działania, by wymiana muzycznych „myśli” poszerzała i przyspieszała rozwój muzykalności. Ludzkie emocje i odczucia związane z muzyką zmieniają się pod wpływem myślenia (audiacji), co osiągamy między innymi dzięki reinterpretacji, która polega na nowym odczytaniu i dokonaniu ponownej oceny utworów. Na proces odbioru muzyki i przetwarzania dźwięków może wpływać także tłumienie, czyli celowe nieokazywanie emocji, które wymaga ciągłego monitorowania własnej ekspresji. Poprzez ujmowanie zdarzeń muzycznych z różnych perspektyw sięgamy po brzmienia poznane w przeszłości, łączymy je z tymi, których słuchamy teraz, oraz przewidujemy, co może w muzyce nastąpić. Audiacja sprawia, że nasze symulacje zarówno brzmień, jak i emocji są wyraziste i złożone.
    The ability to observe behaviors and formulate conclusions about the invisible mental states that have caused them is created automatically. The fully developed mind theory arises in children before the age of 4. With respect to the process of learning music through audiation we mean intentionality, because musical development is goal-oriented and characterized by conscious action. The ability to understand the messages received and recognize the reactions of people who have received this information is required in this respect. Neither the mind itself nor the emotions are enough to make a decision, because the mind develops a list of possibilities, but it is the emotions that make choices. By implementing the concept of audiovisual development we learn how to plan individual actions so that the exchange of musical „thoughts” widens and accelerates the development of musicality. Human emotions and feelings related to music change under the influence of thinking (audiation), which is achieved for example through reinterpretation, which consists in a new reading and re-evaluation of musical pieces. The the process of music reception and sound processing can also be affected by suppression or purposeful hiding of one’s emotions that requires continuous monitoring of self-expression. By capturing musical events from different perspectives, we are reaching for the sounds we have heard in the past, connecting them with those we are listening to at a given moment and anticipating what might happen further in the music. Audiation makes our simulations of both voices and emotions clear and complex.
    Źródło:
    Aspekty Muzyki; 2018, 8; 67-82
    2082-6044
    Pojawia się w:
    Aspekty Muzyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trójwymiar intencjonalności
    The three dimensions of intentionality
    Autorzy:
    Krokos, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431000.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    intentionality
    mind
    consciousness
    action
    creativity
    cognition
    intencjonalność
    umysł
    świadomość
    działanie
    wytwarzanie
    poznanie
    Opis:
    The issue of intentionality was posed anew in philosophy by Franz Brentano. However, it was Brentano himself who indicated that the source of intentionality-related problems dates back to Classical Antiquity and the Middle Ages. The search for the original traces of this issue in the history of philosophy has led me to conclude that intentionality as an inalienable characteristic of consciousness is characterized by three-dimensionality, which is expressed in theoria, praxis and poiesis. Contemporary research focuses primarily on cognitive intentionality, examining in particular either the very subject-object relation or the immanent (intentional) object, in-existing in psychical experience (in the acts of consciousness). And yet, intentionality is a basic feature of the whole consciousness-anchored (mental) life of a human being. It determines the whole consciousness-based activity of the subject in abstract theorizing, practice and production. Therefore, it manifests itself as a mode of being of a conscious (mental) entity, i.e. an entity partially constituted by intentional content, relationality, reference, directionality, openness and conscious awareness , as well as determining the meaning and the creation of purely intentional beings. Intentionality is revealed as a primary factor in the awakening of consciousness, through the building (constituting) of conscious experiences that are poietic, practical and theoretical. Each of these three ways of categorizing the nature of experience, however, indicates only the predominant aspect of a given experience, for strictly speaking experiences are determined by all three aspects. Intentionality and – consequently – all conscious experience, are thus characterized by three-dimensions: cognitive, activistic and productive. Any act of consciousness is always a form of activity that is informed by its cognitive aspect and produces something transcendent with regard to itself. The recognition of the three-dimensional nature of intentionality allows us to understand the human being and the dilemmas concerning his actions, knowledge and creativity.
    Problematyka intencjonalności została przywrócona filozofii przez Franciszka Brenatana. Jednakże już on wskazywał, że źródlła tej problematyki sięgają starożytności i średniowiecza. Poszukiwanie śladów tej problematyki w dziejach filozofii doprowadziło mnie do stwierdzenia, że intencjonalność (intencyjność) jako niezbywalna właściwość świadomości charakteryzuje się trójwymarowością, która wyraża się w theoria, praxis i poiesis. Współcześni badacze intencjonalności skupiają się przede wszystkim na intencjonalności poznawczej, a w tym – albo na samym odniesieniu się do przedmiotu, albo na immanentnym (intencjonalnym) przedmiocie, inegzystującym w przeżyciach psychicznych (w aktach świadomości). Tymczasem charakteryzuje ona całe życie świadomościowe (psychiczne) człowieka. Dookreśla całą świadomościową aktywność podmiotu w sferach: teoretycznej, praktycznej i wytwórczej. Przejawia się zatem jako sposób bycia podmiotu świadomego (psychicznego): jako zawieranie w sobie treści intencjonalnych, jako relacyjność, odniesienie, skierowanie, otwarcie i zdawanie sobie sprawy, a także jako nadawanie sensu i powoływanie bytów czysto intencjonalnych. Jako podstawowy faktor intencyjności ujawnia się w budzeniu się świadomości, budując (konstytuując) przeżycia świadome, które mają charakter pojetyczny, praktyczny i teoretyczny. Tak określony charakter przeżyć jest jednakże jedynie wskazaniem na dominujący moment w danym przeżyciu, gdy każde z nich określane jest przez wszystkie trzy momenty. Dzięki niej przeżycie świadome charakteryzuje się trójwymiarowością poznawczą, działaniową i wytwórczą. Wszelka aktywność świadomości jest zawsze pewnym działaniem, które zawiera w sobie moment poznawczy i które wytwarza coś transcendentnego wobec własnego działania. Zdanie sobie sprawy z trójwymiarowości intencyjności i intencjonalności pozwala zrozumieć człowieka oraz rodzące się dylematy dotyczące jego działania, poznania i wytwarzania.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 3; 51-67
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dusza czyni nas tymi, kim jesteśmy
    Our soul makes us who we are
    Autorzy:
    Swinburne, Richard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591904.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    personal identity
    person
    brain
    soul
    neuroscience
    tożsamość osobowa
    osoba
    mózg
    umysł
    dusza
    neuronauka
    Opis:
    Teoria tożsamości osobowej jest teorią poszukującą czynnika decydującego o tym, że osoba P2 w czasie t2 jest tą samą osobą, co osoba P1 w czasie t1 wcześniejszym od t2. Większość współczesnych teorii to „teorie złożone”. Teorie złożone utrzymują, że tożsamość dwóch osób zależy od pewnego stopnia „ciągłości” lub „łączności” między dwiema osobami pod względem jednej lub większej liczby cech – P2 musi posiadać część ciała lub mózgu P1 i/lub być zdolna do zapamiętania niektórych przeżyć osoby P1. Wszystkie te teorie są podatne na zarzut arbitralności – każda z nich musi bowiem dokładnie określić, jaki stopień odnośnej cechy sprawiłby, że P2 byłaby tą samą osobą, co P1, a wybór jakiejkolwiek konkretnej wartości jest w tym wypadku całkowicie arbitralny. Aby wystawić się na taki zarzut, teorie złożone muszą twierdzić, że bycie tą samą osobą, co P1, jest kwestią stopnia. Tymczasem „teorie tożsamości częściowej” są przedmiotem krytyki z uwagi na znamienną konsekwencję, że więcej niż jedna późniejsza osoba może być częściowo identyczna z osobą P1. Taka konsekwencja nie może być sformułowana w sposób spójny. Wynika z tego, że albo osoba P2 jest w pełni identyczna z osobą P1, albo osoba P2 nie jest w ogóle identyczna z osobą P1, co prowadzi do „prostej teorii” tożsamości osobowej, zgodnie z którą tożsamości osobowej nie można analizować pod kątem cech o różnym stopniu nasilenia. Jednak w czasie t2 musi zachodzić jakaś różnica między osobą P1 a osobą, która osobą P1 nie jest. Konkluzją niniejszej pracy jest stwierdzenie, że osoba P2 jest identyczna z osobą P1, jeśli obie mają tę samą niepodzielną nie-fizyczną część, czyli tę samą duszę. W przeciwnym razie osoby P1 i P2 identyczne być nie mogą. W związku z tym element, który czyni osobę tym, kim ona jest, to dusza tej osoby.
    A theory of personal identity is a theory about what makes some person P2 at a time T2 the same person as some person P1 at an earlier time T1. Most contemporary theories are “complex theories”. Complex theories hold that the identity of two persons depends on a certain degree of “continuity” or “connectedness” between the two persons of one or more features – P2 having some of P1’s body or brain, and/or being able to remember some of the experiences of P1. All these theories are open to the arbitrariness objection – that any such theory has to state exactly what degree of the relevant feature would make P2 the same as P1, and the choice of any particular value for that degree would be entirely arbitrary. To meet this objection complex theories have to claim that being the same person as P1 is a matter of degree. But such “partial identity theories” are open to the objection that they have the consequence that more than one later person could be partly identical to P1, a consequence that cannot be spelled out coherently. It follows that either P2 is fully identical to P1, or P2 is not at all identical to P1, and so leads to the “simple theory” of personal identity, that personal identity cannot be analysed in terms of features of which there can be different degrees. But there must be a difference between a person at T2 who is P1 and one who is not P1. And so the paper concludes that P2 is identical to P1 if they both have the same indivisible non-physical part, that is the same soul; but otherwise they are not the same. What makes a person who they are is their soul.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2019, 2; 137-151
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tęczowe dusze i ciała. Retoryka LGBTQ+ w polskojęzycznych publikacjach internetowych lat ostatnich
    Rainbow souls and bodies. LGBTQ+ rhetoric in the Polish-language online publications released in recent years
    Autorzy:
    Ryszkiewicz, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39750676.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    rhetoric
    persuasion
    LGBTQ+
    health
    disease
    body
    mind
    retoryka
    perswazja
    zdrowie
    choroba
    ciało
    umysł
    Opis:
    W artykule podjęta została próba przedstawienia retorycznej analizy wybranych publikacji, które aktualnie można odnaleźć w Internecie, a poświęconych problematyce opatrywanej skrótowcem LGBTQ+ (i różnymi jego wariantami). Differentia specifica zróżnicowanych definicji już samego terminu (od „osób” i „społeczności” po „ideologię” i „wynaturzenie”) przejawia się m.in. odwołaniami do innych dwóch, wielce istotnych, bo perswazyjnie nośnych pojęć: zdrowia i choroby, zarówno ciała, jak też umysłu. Na nich koncentruje się analiza, która uwzględnia wszystkie, z jednej strony, tekstowe (inventio, dispositio i elocutio) wymiary, z drugiej, pozatekstowe (komunikacyjne, kontekstowe i konsytuacyjne) uwarunkowania internetowej „dysputy” o LGBTQ+. Opis sposobów używania w niej pojęć „zdrowie” (somatyczne i psychiczne) oraz (takaż dwojaka) „choroba” prowadzi do końcowego wniosku, że dualistyczne, współczesne podejście do LGBTQ+ stanowi inkarnację poniekąd odwiecznego sporu cywilizacyjnego czy też kulturowego między barbarią i humanizmem, którego depozytariuszką pozostaje m.in. również retoryka (klasyczna) w jednym spośród wielu znaczeń tego terminu.
    The article attempts to present the rhetorical analysis of selected publications which can be currently found in the Internet and which deal with the issues covered by the acronym LGBTQ+ (and its variants). Differentia specifica of various definitions of the notion (starting with “people” and “community” to “ideology” and “degeneration”) manifests itself in, among others, the reference to two other, highly significant, because persuasively catchy notions: health and disease, both of the body and the mind, on which the analysis taking into account all textual dimensions (inventio, dispositio and elocutio) on the one hand, and extratextual (communication, contextual and consituational) conditions of the internet “dispute” about LGBTQ+, focuses. The description of how the notions of “health” (somatic and mental) and “disease” (also dual) are used in this analysis lead to the final conclusion that the twofold approach to LGBTQ constitutes the incarnation of, to a certain extent, the perennial civilizational or cultural conflict between barbarity and humanism, whose depositary, among others, also (classical) rhetoric in one of its numerous meanings remains.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2024, 11, 2; 62-83
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzne złudzenia kognitywistyki. Rorty i Brandom o założeniach i roszczeniach nowej dyscypliny
    Autorzy:
    Szubka, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705196.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kognitywistyka
    umysł
    R. Rorty
    R.B. Brandom
    kartezjanizm
    ekster nalizm
    beznośnikowe teorie treści
    Opis:
    Dynamiczny rozwój kognitywistyki ożywił nadzieje naukowego zrozumienia i wyjaśnienia umysłu dzięki próbom zbudowania pełnej teorii mózgu i jego wytworów. Trudno by kwestionować potrzebę tego rodzaju badań. Jednakże warto też rozważyć krytycznie - poprzez prześledzenie odpowiednich wywodów Richarda Rorty’ego i Roberta B. Brandoma - założenia filozoficzne i wygórowane roszczenia tej nowej dyscypliny. Okazuje się wówczas, że kognitywistyka - wbrew deklaracjom składanym przez jej przedstawicieli - nie wyzwoliła się z dziedzictwa kartezjańskiego, lecz dokonała jedynie jego naturalistycznej reinterpretacji. Chociaż w pewnym sensie umysł jest mózgiem, to w innym sensie nie ma podstaw do takiego utożsamienia. Być może za sprawą braku odpowiedniej komunikacji z filozofami, kognitywiści notorycznie mieszają ze sobą różne sensy kategorii kluczowych dla zrozumienia naszego życia umysłowego33.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 71-84
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O duszy wczoraj i dziś. Panorama wybranych poglądów filozoficznych i teologicznych
    Autorzy:
    Nadbrzeżny, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158376.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    human being
    soul
    body
    spirit
    mind
    self
    człowiek
    dusza
    ciało
    duch
    umysł
    jaźń
    Opis:
    Artykuł w sposób syntetyczny omawia wybrane filozoficzne i teologiczne interpretacje duszy, które pojawiły się w historii myśli ludzkiej od starożytności aż do czasów najnowszych. Artykuł z założenia ma charakter przeglądowy i stanowi wprowadzenie do szczegółowych opracowań dotyczących istnienia, genezy i natury duszy. W prezentacji kolejnych ujęć zastosowano kryterium chronologiczne: (1) Prehistoryczne i starożytne pozabiblijne ujęcia duszy, (2) Biblijne rozumienie duszy, (3) Patrystyczne koncepcje duszy, (4) Średniowieczne koncepcje duszy, (5) Nowożytne ujęcia duszy, (6) Współczesne ujęcia duszy, (7) Reinterpretacje duszy we współczesnej teologii katolickiej. Artykuł ukazuje historyczny rozwój poglądów o duszy, podkreśla zachodzące między nimi różnice i podobieństwa oraz opisuje nowe trendy w myśleniu o duszy.
    The paper briefly discusses selected philosophical and theological interpretations of the soul which have appeared throughout intellectual history, starting from antiquity and up until modern times. The paper is, by definition, a kind of general introduction to more detailed studies on the existence, origin and nature of the soul. Presenting a wide range of viewpoints, the author employs a chronological framework in order to show the historical development of the various views about the soul: (1) prehistoric and extra-biblical ancient concepts of the soul; (2) the biblical understanding of the soul; (3) patristic concepts of the soul; (4) medieval concepts of the soul; (5) modern concepts of the soul; (6) contemporary views on the soul; and (7) reinterpretations of the soul in present-day Catholic theology. Thus, in addition to highlighting the differences and similarities between the older, traditional formulations regarding the soul, the work also provides an overview of contemporary reinterpretations.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2022, 40, 3; 581-612
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem relacji umysł-ciało w emergentyzmie Samuela Alexandra
    The Mind-Body Problem in Samuel Alexander’s Emergentism
    Autorzy:
    Fornal, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18653982.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    emergencja
    brytyjski emergentyzm
    Samuel Alexander
    problem umysł-ciało
    emergence
    British Emergentism
    mind-body problem
    Opis:
    Wśród współczesnych filozofów umysłu dominuje przekonanie, że klasyczny emergentyzm dążył do utworzenia całościowego systemu metafizycznego niejednokrotnie dopuszczając istnienie nie fizycznych czynników czy sił. To przekonanie, klasyfikujące brytyjski emergentyzm, jako stanowisko stojące w sprzeczności z powszechnie przyjmowaną współcześnie tezą o domknięciu przyczynowym świata fizycznego, przyczynia się do całkowitej jego dyskredytacji we współczesnych debatach nad problemem umysł-ciało. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie metafizyki umysłu Samuela Alexandra, jednego z czołowych przedstawicieli wymienionego wyżej stanowiska filozoficznego oraz analiza jego współczesnych interpretacji. Główną tezą pracy jest twierdzenie, że zaproponowane przez Alexandra rozwiązanie problemu umysł-ciało, można z powodzeniem przenieść na grunt współczesnych rozważań w ramach tak zwanego nieredukcyjnego fizykalizmu.
    Among contemporary philosophers of mind prevails a view that the representatives of Classical Emergentism such as Samuel Alexander sought to create a comprehensive metaphysical system which frequently allowed existence of non-physical elements or forces. Such view, classified British Emergentism as a position contrary to commonly accepted thesis of the Completeness of Physics, contributes to discrediting it in mind-body problem debates. The main aim of this paper is to present Samuel Alexander’s metaphysics of mind and analyze its present interpretations. The primary thesis is the claim, that solution of the mind-body problem proposed by Alexander is applicable on the ground of contemporary considerations within the framework of so called Non-reductive Physicalism.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 43, 4; 71-93
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mivart i granice ewolucji
    Mivart and Limits of Evolution
    Autorzy:
    Kroczak, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553372.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Kościół katolicki
    umysł
    dusza
    dobór naturalny
    ewolucja
    catholic Church
    mind
    soul
    natural selection
    evolution
    Opis:
    Autorka przedstawia sylwetkę dziewiętnastowiecznego brytyjskiego przyrodnika George’a J. Mivarta. Omawia jego stanowisko wobec darwinowskiej teorii ewolucji. Mivart był ewolucjonistą. Odrzucał jednak mechanizm doboru naturalnego oraz uznawał istnienie nieprzekraczalnej granicy, jaka oddziela człowieka od zwierząt. Człowiek według niego to wyjątkowa istota, której dusza i umysł zostały stworzone w nadprzyrodzony sposób. Autorka opisuje też reakcje współczesnych mu naukowców oraz Kościoła katolickiego na przedstawiane przez niego poglądy.
    Author presents a profile of nineteenth-century British scientist George J. Mivart. She reviews his attitude towards Darwin’s theory of evolution. Although he was an evolutionist, he rejected mechanism of natural selection and presumed that there is an impassable boundary between human being and animals. In his opinion, human being is an extraordinary entity whose soul and mind were supernaturally created. Author also presents reactions of contemporary scientists and Roman Catholic Church to Mivart’s views.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2007-2008, 4-5; 205-216
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odmiany emergencji w zastosowaniu do ontologii umysłu
    Varieties of emergence: With applications to the ontology of mind
    Autorzy:
    Poczobut, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015966.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metafizyka
    ewolucjonizm
    emergencja
    redukcja
    superweniencja
    świadomość
    umysł
    metaphysics
    evolutionism
    emergence
    reduction
    supervenience
    consciousness
    mind
    Opis:
    Emergentism is (a) an ontological doctrine about how the phenomena of this world are organized into autonomous emergent levels and (b) a metascientific thesis about the nature of relationship between basic physics and special sciences (such as biology, psychology and sociology). Claims involving emergent properties (laws and regularities) are now rife in discussions of non-linear dynamics, connectionist modelling, chaos theory, complexity studies and ontology of mind. According to R. Spencer-Smith there are three major concepts of emergence, which might be termed: (a) epistemic emergence, (b) interactional emergence, and (c) radical emergence. The author of the paper distinguishes and discusses two kinds of radical emergence − autocreational and actualizational emergence. The second notion leads directly to a form of dual-aspect theory in ontology of mind. In this case the notion of a causally closed (purely) physical world makes no sense because even micro-events have proto-mental properties. A metaphysical theory of this sort provides a conceptually coherent middle road between Cartesian dualism and materialist monism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 403-427
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między wielością a jednością.dialektyczne doświadczenie człowieka według mistrza Eckharta
    Between Unity and Multiplicity. Dialectical Experience of Man in the Thought of Master Eckhart
    Autorzy:
    Jasiński, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423084.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    God human existence unity soul mind experience Bóg egzystencja człowieka jedność dusza umysł doświadczenie
    Opis:
    The paper presents an analysis of human existence which, according to Master Eckhart, plays between unity (Deity) and multiplicity (world). The paper consists of three parts: 1) the presentation of the idea of the Absolute: the Absolute as passive Deity and active God; man cannot get to know the Absolute but only experience it in the creation; the Absolute is present in the things of the world and in the soul of man; Deity has two main features: depth and unity; 2) the presentation of the idea of man: man as the image of God is an ontic unity; he has two powers: mind and will; there is a reflex of the divine depth in the human mind; a man can contemplate the divine image of the Son in his mind after his purification; a man is not only an ontic unity, but he should become a unity in the existential sense; 3) the presentation of the process of the unification: it takes place in will and mind; a man should subordinate his will to the will of God and purify his mind from all ideas in order for the divine Word to be born.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2013, 25; 5-24
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anima, mente, corpo e immortalità: La sfida del naturalismo
    Dusza, umysł, ciało i nieśmiertelność: wyzwanie naturalizmu
    Soul, mind, body, and immortality: challenge of naturalism
    Autorzy:
    Possenti, Vittorio
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488642.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dusza
    umysł
    ciało
    śmiertelność
    nieśmiertelność
    materializm
    naturalizm
    soul
    mind
    body
    mortality
    immortality
    meterialism
    naturalism
    Opis:
    Autor przedstawia tytułowy problem duszy, umysłu, ciała i nieśmiertelności oraz ich wzajemnych relacji w siedmiu częściach (poprzedzonych ogólnym wstępem): I. Kwestia antropologiczna i jej trudności; II. Droga materializmu i naturalizmu; III. Dusza, umysł, ciało; IV. Tomasz z Akwinu i Kartezjusz (i A.R. Damasio) o duszy; V. Mind-Body Problem: dwuznaczna kwestia; VI. Umysł a mózg; VII. Nieśmiertelność człowieka. Artykuł kończa obszerne wnioski.
    The author presents the title problem of the soul, mind, body, and immortality, as well as their mutual relations, in seven parts (proceded by a general introduction): I. The anthropological issue and its difficulties; II. The path of materialism and naturalism; III. The soul, the mind, the body; IV. Thomas Aquinas and Descartes (and A.R. Damasio) on the soul; V. The Mind-Body Problem: an ambiguous question; VI. The mind and the brain; VII. The immortality of man. The article ends with extensive conclusions.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 27-74
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przysłówki mimo woli i mimowolnie. Spojrzenie diachroniczne
    Adverbs “mimo woli” and “mimowolnie”. Diachronic perspective
    Autorzy:
    Żochowska, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943850.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    adverb
    semantics
    derivative-ness
    relation body – mind
    will
    przysłówek
    semantyka
    pochodność
    relacja ciało – umysł
    wola
    Opis:
    Lexical units mimo woli i mimowolnie, functioning in the modern polish, are object of this article. Tidying up of certain historical facts concerning these two adverbs (and preposition mimo) helped with formulating hypothesis concerning it saying, that unit mimo woli semantically most probably derives from adverb mimowolnie. It “inherits” after it feature, which I am calling the identity of subjects, and which is for it, as for lexical unit, constitutive. The look at the history of studied expressions served also explaining, where from one of mistakes turning up at definitions of unit mimo woli is getting down. Majority of dictionary definitions of this expression - apart from the row of phrases close in meaning for the individual defined – contains the structure ‘wbrew woli’. Before preposition "mimo" meant both ‘bez’ as well as ‘wbrew’ – where in second from these meanings doesn't form the lexical unit with the noun a "wola", what's more, in our times isn't appearing in this meaning even in structures. By it today there is functioning a structure "wbrew woli". Appearance of the ‘wbrew woli’ in definitions of the adverb used in the contemporary Polish "mimo woli" most probably results from assigning to him the former significance – from the time, when wasn't still lexical unit.
    Przedmiotem artykułu są funkcjonujące we współczesnej polszczyźnie jednostki mimo woli i mimowolnie. Uporządkowanie pewnych faktów historycznych dotyczących tych dwu przysłówków (a także przyimka mimo) pomogło w sformułowaniu hipotezy mówiącej, że tożsamość podmiotów w znaczeniu mimo woli s e m a n t y c z n i e pochodzi od przysłówka mimowolnie. Spojrzenie na historię badanych wyrażeń posłużyło również wyjaśnieniu, skąd bierze się jeden z błędów pojawiających się w definicjach jednostki mimo woli. Większość słownikowych definicji tego wyrażenia – oprócz szeregu wyrażeń bliskoznacznych jednostce definiowanej – zawiera konstrukcję ‘wbrew woli’. Dawniej przyimek mimo znaczył zarówno ‘bez’ jak i ‘wbrew’ – z tym, że w drugim z tych znaczeń nie zleksykalizował się i nie tworzy jednostki języka z rzeczownikiem wola, co więcej, współcześnie nie występuje w tym znaczeniu nawet w konstrukcjach. Funkcjonuje za to dzisiaj konstrukcja wbrew woli. Pojawienie się komponentu ‘wbrew woli’ w definicjach używanego we współczesnej polszczyźnie przysłówka mimo woli wynika najprawdopodobniej z przypisywania jemu dawnego znaczenia – z czasu, gdy nie był jeszcze jednostką.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series; 2015, 4
    2451-1153
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mózg w humanistyce. O tendencjach neuronalnych w twórczości Stanisława Przybyszewskiego
    The brain in the humanities. The neural trends in the work of Stanislaw Przybyszewski
    Autorzy:
    Grodecka, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1110816.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the brain
    tectonics thinking
    experience
    embodied mind
    visualization
    mózg
    architektonika myślenia
    doświadczenie
    umysł ucieleśniony
    wizualizacja
    Opis:
    Wychodząc od refleksji o rozbieżnościach między humanistyką i nauką, autorka wskazuje na możliwość poszerzenia neuronauki o krytykę neurologiczną utworów literackich, opartą na kulturowej teorii kultury i koncepcji umysłu ucieleśnionego. Nową strategię stosuje wobec twórczości Stanisława Przybyszewskiego, poszerzając pole jej tradycyjnych odniesień, takich jak psychoanaliza, psychopatologia czy symbolika mistyczno-gnostyczna. Analizie poddaje listy, eseje i poematy z okresu berlińskiego, odwołując się do publicystyki z przełomu XIX i XX w. („Prawda”, „Zdrój”). Interesuje ją głównie przestrzeń wyobraźniowa i architektonika myślenia zaznaczająca się w utworze, różnicuje analizowane fragmenty pod względem stopnia referencji, dzieląc je na „neurologiczne stylizacje” (maszyna elektryczna, gangliony, węzeł syntetyczny, nici) i „neurologiczne kopie”. Ostatecznie, pisarskie refleksje na temat funkcjonowania mózgu prowadzą autorkę do wniosków o nowym obrazie podmiotu i dominacji metafor mózgowych w kulturze (kłącze).
    Starting from a reflection about differences between the humanities and science, the author indicates the possibility of expanding the neuroscience on neurological literature criticism, based on the cultural theory of culture and concepts of embodied mind. She applies this new strategy to the works of Stanislaw Przybyszewski, expanding its traditional fields of references such as psychoanalysis, psychopathology or mystical Gnostic symbolism. She analyzes letters, essays and poems from the Berlin period, referring to journalism at the turn of the nineteenth and twentieth century („Prawda”, „Zdroj”). She is interested mainly in imaginary space and tectonics of thinking, distinguished in the work, she distinguished the analyzed fragments in terms of the reference to „neurological styling” (an electric machine ganglia, synthetic knot, thread) and „neurological copies”. Finally, the writer’s reflections on the functioning of the brain, leads the author to the conclusion about the new image of the subject and domination of brain metaphors in culture (rhizome).
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2015, 2; 65-78
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mistyczne odkrywanie Boga w "Itinerarium mentis in Deum" św. Bonawentury
    Mystical discovering of God in the "Itinerarium mentis in Deum" of St. Bonaventure
    Autorzy:
    Kiwka, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431124.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    St. Bonaventure
    mysticism
    medieval philosophy
    God
    soul
    mind
    Św. Bonawentura
    mistycyzm
    filozofia średniowieczna
    Bóg
    dusza
    umysł
    Opis:
    One of the most popular mystical works of St. Bonaventure is the Itinerarium mentis in Deum, which is a guide to discovering the presence of God in the process of spiritual life. St. Bonaventure situated his considerations in the precise context of a Christian understanding of reality. His concept of a spiritual return to God was placed in the metaphysical triad emanatio-exemplatio-reductio and as such has become the key to understanding the history of the world and humanity. This article aims to explain the principal conditions and main stages of the mystic way, which according to St. Bonaventure leads the mind through meditation to the gradual discovering of the presence of a hidden God. Guided by divine light and transcending the limits of nature, the human spirit traverses first through the external world (ad extra), then enters into its own self (ad intra) and finally crowns its efforts in the mystical ecstasy of the union with God (ad supra). The analysis carried out in this article illustrates the most essential characteristics of St. Bonaventure’s mysticism.
    Wśród traktatów mistycznych św. Bonawentury poczesne miejsce zajmuje Itinerarium mentis in Deum. Jego treść jest swego rodzaju instruktażem, opisującym różne sposoby odkrywania Boga na drodze duchowego rozwoju. Św. Bonawentura umieścił swoje rozważania w dość precyzyjnym kontekście chrześcijańskiego rozumienia rzeczywistości. Jego wizja powrotu do Boga wpisana została w metafizyczną triadę emanatio-exemplatio- -reductio i jako taka stała się kluczem do rozumienia dziejów świata i człowieka. Poczynione przy tej okazji rozróżnienia i precyzacje czerpią swoje uzasadnienie z bogatego instrumentarium filozoficznego. Celem niniejszego artykułu jest opisanie zasadniczych warunków oraz etapów mistycznej drogi, na której umysł człowieka poprzez medytację stopniowo odkrywa tajemniczą obecność Boga. Prowadzony Bożym światłem, przekraczając ograniczenia natury, duch ludzki przemierza swą drogę najpierw przez świat wobec siebie zewnętrzny (ad extra), by następnie zagłębić się w samym sobie (ad intra) i zwieńczyć swój trud w mistycznej ekstazie zjednoczenia (ad supra). W tej perspektywie przestawione zostały również zasadnicze cechy mistyki Bonawenturiańskiej.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2017, 53, 2; 77-121
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kognitywna interpretacja operacji zdefiniowanych w trzech konstrukcjach Davida Makinsona
    Autorzy:
    Łukowski, Piotr
    Maciaszek, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705306.pdf
    Data publikacji:
    2013-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    myślenie
    rozumowanie
    umysł
    operacja (relacja) konsekwencji
    niemonotoniczność
    D. Makinson
    przekonania
    poznanie
    reguły
    inferencja
    logika
    logika klasyczna
    Opis:
    W pracy Logiczna analiza operacji zdefi niowanych w trzech konstrukcjach Makinsona (Łukowski 2013) został zakwestionowany niemonotoniczny charakter operacji trzech typów zaproponowanych przez Davida Makinsona w jego książce Bridges from Classical to Nonmonotonic Logic (2005). Precyzyjna, logiczna analiza trzech kolejnych konstrukcji pokazuje, że jedynie druga z nich określa operacje czy relacje spełniające defi nicję inferencji niemonotonicznej. Trudno jest jednak odmówić wartości tym konstrukcjom; co więcej, jest ona dość wysoka. Aby ją dostrzec, należy odrzucić niemonotoniczną perspektywę postrzegania tych operacji. Okazuje się wówczas, że mają one wiele wspólnego z naszym codziennym myśleniem. Każda konstrukcja formalizuje inny sposób rozumowania, które jest nam bardzo bliskie. Niniejsza praca, będąc kontynuacją wspomnianego wyżej artykułu, stanowi propozycję innego, kognitywno- -psychologicznego spojrzenia na wartościową propozycję Makinsona. Zaproponowana tu interpretacja odwołuje się do ustaleń psychologii poznawczej i nie ma nic wspólnego z niemonotonicznością.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 3; 103-118
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idea edukacji cielesnej w cyklu życia człowieka - postulat integralności
    THE IDEA OF PHYSICAL EDUCATION IN THE HUMAN LIFE CYCLE – DEMAND INTEGRITY
    Autorzy:
    Małecka, Marta
    Staszewicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579388.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
    Tematy:
    edukacja integralna
    ciało
    cielesność
    Ken Wilber
    szkoła
    duch
    umysł
    integral education
    body
    physicality
    school
    spirit
    mind
    Opis:
    Przegląd literatury z hasłem „ciało” daje odpowiedź na wątpliwość, że tak przyziemny, zdawałoby się, problem jest ciekawym polem dla naukowych dociekań. Ciało jest podstawowym miejscem i przestrzenią dla ludzkiego etosu, czyli tego co w najbardziej dobitny sposób jest ludzkie. Istotny zatem jest budowanie właściwej edukacji wychodzącej od ciała, edukacji ujmującej w swoich założeniach wszystkie sfery funkcjonowania człowieka: fizyczną, psychiczna (umysłową, emocjonalną), duchową, seksualną.
    Review of the literature with the concept „body“ gives the answer for the question that this problem is an interesting field for scientific inquiry. The body is the primary place and space for the human ethos, that is, what in the most emphatic way is human. Important, therefore, it is to build a proper education outgoing from the body, engaging education in their assumptions every spheres of human functioning: physical, psychological (mental, emotional), spiritual, sexual.
    Źródło:
    Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji; 2014, 9; 223-236
    1896-5903
    Pojawia się w:
    Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    MIĘDZY OBRAZEM PUBLICZNYM A INTYMNYM. PROJEKT POSZERZENIA IMAGOLOGII NA PRZYKŁADZIE TWÓRCZOŚCI KATARZYNY KOZYRY I EWY KURYLUK
    BETWEEN THE PUBLIC AND INTIMATE IMAGE. THE PROJECT OF EXTENDING THE SCOPE OF IMAGOLOGY BASED ON THE EXAMPLE OF THE WORKS BY KATARZYNA KOZYRA AND EWA KURYLUK
    Autorzy:
    Dąbrowski, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911520.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    imagology
    body
    mind
    images of self
    expanding the model
    imagologia
    ciało
    umysł
    obrazy Ja
    poszerzenie modelu
    Opis:
    Artykuł wskazuje na możliwość i konieczność poszerzenia znaczenia tradycyjnego pojęcia imagologii. Autor uważa, że od imagologii Obcego/Innego powinniśmy przejść do obrazu Ja cielesnego i mentalnego. Projekt takiej analizy przeprowadza na materiale twórczości Ewy Kuryluk i Katarzyny Kozyry.
    The article points out the possibility and necessity to expand the meaning of the traditional notion of imagology. The author believes that one should move from the Alien/Other imagology to the image of bodily and mental self. The project of such an analysis is performed on the material from the works by Ewa Kuryluk and Katarzyna Kozyra. 
    Źródło:
    Porównania; 2017, 20, 1; 25-38
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bertranda Russella koncepcja monizmu neutralnego
    Bertrand Russell’s conception of neutral monism
    Autorzy:
    Jarocki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622188.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    neutral monism
    metaphysics
    mind-body problem
    Bertrand Russell
    consciousness
    problem umysł/ciało
    metafizyka
    monizm neutralnym
    świadomość
    Opis:
    The metaphysical view of Bertrand Russell, called neutral monism, is not widely known today, although its impact on the contemporary debate over mind-body problem is clearly visible. The aim of this paper is to answer the question: what was Russell’s neutral monism? Firstly, I present the views of Russell’s predecessors – Ernst Mach and William James. Then, I discuss Russell’s own thought which can be divided into three phases. The initial phase is the rejection of neutral monism (mainly because of Russell’s commitments to epistemology). The second phase – I call it the first neutral monism – appears in The Analysis of Mind, where he proposes a deflationary theory of the object and the subject. The last, third phase – called the second neutral monism, initiated in 1927 in The Analysis of Matter and An Outline of Philosophy – introduces the notions of intrinsic and extrinsic properties. Finally, I suggest that the agnostic metaphysics of Russell is too reductive for a dualist and too mysterious for a materialist. However, it might be also true that Russell’s view is more epistemological than metaphysical, and the frames of (misleading) Cartesian dictionary of mind/matter may be too narrow for neutral monism to be pertinently interpreted.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2016, 33; 69-88
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Serca świętych zwrócone ku prawu Bożemu”. Biblijno-filozoficzne podstawy wykładni prawa Bożego w nauce św. Tomasza z Akwinu
    “The hearts of the saints turned to the law of God.” Biblical - philosophical basis of interpretation of the law of God in the philosophy of St. Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Biegaj, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452536.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    the law of God
    the meaning
    nature
    heart
    inside
    mind
    prawo Boże
    sens
    natura
    serce
    wnętrze
    umysł
    Opis:
    The purpose of our philosophical research is determination the starting point for attempts to understand the essence of God’s law and its relevance to the human way of life. We use for this purpose an analysis of selected writings of St. Thomas Aquinas. We present own selected aspects that constitute a philosophical interpretation of the law of God. We recognize the meaning and the significance, also the heart and the inside, as the primary concepts in the context of the essence of God’s law. We notice this primordiality in metaphisical aspect. We notions of cause, purpose and movement. Meaning is related to the appropriateness of existence and eternal regularity and order. It is rational order, the Logos. As a result, a person can read the meaning of one’s life and give it your decisions. The meaning as a source of law of God is entered in the human interior. This interior is a human heart. We understand it as the inner reality of human, especially in the intellectual and moral context. The biblical significance of the heart is associated primarily with concealment. What is unseen, involves what externalized, movement and action. Heart in the philosophy of St. Thomas Aquinas is the mind. We discuss the mutual relationship of mind, will and heart. We analyze the differences between the mind, understanding and intellect, which occur in the philosophy of Aquinas. Their common feature is rationality. The heart is what is reasonable. Rational aspect is the original. The will is also rational. Human finds the truth and the law of God not only in the external reality, but primarily in his interior.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 219-234
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Johna Henryego Newmana teoria edukacji katolickiej
    John Henry Newmans Theory of Catholic Education
    Autorzy:
    Surmiak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1706575.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    John Henry Newman
    uniwersytet katolicki
    „wolna” edukacja
    teologia
    umysł filozoficzny
    catholic university
    liberal education
    theology
    philosophical mind
    Opis:
    W niniejszym artykule zostaną wyjaśnione kwestie związane z pewną ambiwalencją dotyczącą sposobu argumentacji przez Newmana potrzeby „wolnej” edukacji (liberal education), a także w jaki sposób różnicuje się ona na gruncie teologicznym w stosunku do całości edukacji katolickiej. Przedstawione zagadnienia są argumentem za tym, że rozprawy Newmana stanowią bardzo pomocne źródło dla opisu jednego z centralnych problemów wewnątrz teorii wychowania katolickiego, a mianowicie należytej relacji pomiędzy teorią edukacji a samą teologią (katolicką).
    In this paper it will be explained that there is some ambiguity over how much Newman’s arguments for liberal education are actually grounded in more general theological arguments about the distinctive nature of Catholic education. In what follows it will be argued that Newman's work is helpful in drowning attention to one of the central problems within the theory of Catholic education, namely what ought to be the relationship between educational and (Catholic) theology.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 3; 95-113
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    INNE UMYSŁY
    OTHER MINDS
    Autorzy:
    Gut, Arkadiusz
    Gut, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488789.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    umysł
    Alter-Ego problem
    psychologia rozwojowa
    Augustyn
    Kartezjusz
    mind
    problem of other minds
    developmental psychology
    Augustine
    Descartes
    Opis:
    In presented paper we consider the problem of knowledge of other minds. We develop a systematic argument against this theory that has come to known as argument from analogy. We look to the philosophical and psychological ideas whose meaning boils down to the claim that metacognitive processes so critical for self-awareness, self-knowledge emerge and develop in a strong connection with the process of attribution of mental states to others. We spin in one position some philosophical traditions, dating historically from Augustine, Descartes to Strawson and Davidson. Then, we combine philosophical discourse with the findings provided in developmental psychology, which show that children’s attributions of their own mental states emerge in a strong correlation with the attribution of mental states to others. Next, we combine those psychological findings with philosophical discussion of the conceptual conditions for the attribution of mental states. At the same time, we show that a key issue in the design of an argument against the theory which recognizes the primacy of the first person or uses in some sense the argument from analogy in solving the problem of other minds, is to refer to cognitive conditions for the acquisition of language and its functioning which we find historically in Descartes’ works and recently in works of cognitive psychologists.
    W prezentowanym artykule rozważamy problem poznania innych umysłów. W sposób systematyczny rozwijamy argument wobec tych teorii, której modelowym przykładem jest teoria poznania przez analogię. Sięgamy do idei filozoficznych i psychologicznych, których sens sprowadza się do twierdzenia, że procesy metakognitywne, tak kluczowe dla procesów samoświadomych (w ramach których realizuje się odniesienie do siebie, wiedza na temat własnych stanów mentalnych i własnego „ja”), wyłaniają się i wykształcają w silnym związku z procesem atrybucji stanów mentalnych innym podmiotom. Rozwijając tak sformułowane stanowisko spinamy w jedną całość różne wątki i tradycje filozoficzne, przemieszczając się historycznie od Augustyna, Kartezjusz do Strawsona czy Davidsona. Następnie, łączymy dyskurs filozoficzny z ustaleniami poczynionymi w psychologii rozwojowej, które pokazują, że atrybucje stanów mentalnych sobie samemu wyłaniają się w logicznym czasowym związku z atrybucjami trzeci-osobowymi. Następnie, ustalenia psychologiczne łączymy z dyskusją filozoficzną nad warunkami konceptualnymi dotyczącymi atrybucji stanów mentalnych. Jednocześnie pokazujemy, że kluczową sprawą w konstrukcji argumentu przeciw teorii uznającej prymat pierwszej osoby jest odniesienie się do tzw. kognitywnych warunków nabywania języka i jego funkcjonowania, co odnajdujemy w pracach Kartezjusza a współcześnie w publikacja psychologów kognitywnych.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 123-146
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Internet i jego wpływ na procesy pamięciowe
    Internet and its Effects on Memory
    Autorzy:
    Szpunar, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141259.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    cyfrowa demencja
    Internet
    procesy pamięciowe
    umysł hipertekstowy
    wyszukiwarki
    digital dementia
    internet
    memory processes
    hypertext mind
    web search
    Opis:
    Celem artykułu jest określenie wpływu Internetu na procesy pamięciowe. Autorka stara się udzielić odpowiedzi na pytanie, jak intensywne korzystanie z Internetu może determinować proces zapamiętywania. Dominujące medium epoki cyfrowej traktuje autorka jak zewnętrzny bank danych, który zwalnia nas z procesu zapamiętywania, gdyż polegamy na zewnętrznym zasobie, do którego w dowolnej chwili można sięgnąć. Jednocześnie zwraca uwagę, iż dostrzeganie procesu obniżania się sprawności i efektywności naszego umysłu nie ma charakteru precedensowego, gdyż w przeszłości tego typu obawy były artykułowane wobec każdego nowego medium.
    The purpose of this article is to determine the influence of the internet on human memory. The author tries to answer the question of how the extensive use of the Internet can determine the process of remembering. The author treats the dominant medium of the digital age as an external database, which frees us from the process of remembering, because we rely on an external resource, which can be reached at any time. At the same time it is pointed out that the perception of the process of lowering the efficiency and effectiveness of our mind, is not a precedent, because in the past these concerns were articulated about each new medium
    Źródło:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2015, 18, 2(70); 149-156
    1505-8808
    2450-3428
    Pojawia się w:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pedagogika transcendentalna. Kanta filozofia umysłu oraz jego filozofia filozofii jako projekt wychowawczy
    Transcendental Pedagogy. Kant’s Philosophy of Mind and Philosophy of Philosophy as an Educational Project
    Autorzy:
    Banaszkiewicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139083.pdf
    Data publikacji:
    2015-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    rozum
    krytyka
    umysł
    filozofia
    wychowanie
    kształcenie
    filozofia transcendentalna
    Oświecenie
    reason
    critique
    mind
    philosophy
    upbringing
    education
    transcendental philosophy
    Enlightment
    Opis:
    Filozofia umysłu, w tym przede wszystkim sama filozofia krytyczna (transcendentalna krytyka rozumu), oraz filozofia filozofii Kanta przedstawione tu zostają jako jedyne w swoim rodzaju przedsięwzięcie wychowawcze. Tytułowa pedagogika transcendentalna (termin zaproponowany przeze mnie na użytek tego tekstu) nie stanowi teorii wychowania, lecz jego praktykę. Realizuje się ona na dwu płaszczyznach — (samo)wychowanie i (samo)kształcenie rozumu w krytyce oraz (samo) wychowanie i (samo)kształcenie człowieka w filozofii. Jest ona transcendentalna, tzn. nieempiryczna, ponieważ stanowi pewien system przekształceń mentalnych dokonywanych in abstracto w, jeśli wolno tak się wyrazić, mentalnej przestrzeni ludzkiej samoświadomości za pomocą narzędzi najzupełniej dyskursywnych i spekulatywnych. Krytyka rozumu oraz Kantowska filozofia filozofii ujęte zostają tutaj nie tylko jako narzędzia i metody tego swoistego procesu wychowawczego, lecz także, a właściwie przede wszystkim, jako transformacyjna praktyka intelektualna. Pojęcia wychowania, wychowanka i wychowawcy z płaszczyzny stricte pedagogicznej zostaną tu przeniesione w dziedzinę interpretacji Kanta koncepcji filozofii (w tym transcendentalnej krytyki rozumu), która zaprezentowana zostanie jako narzędzie kształtowania umysłu najprzód własnego, w dalszej zaś kolejności cudzego. Tekst podzielony jest na dwie podstawowe części: pierwsza poświęcona jest krytyce rozumu ujętej jako tegoż rozumu dyscyplinowanie i kształcenie, druga traktuje o filozofii jako narzędziu wychowania człowieka.
    The philosophy of mind, and especially the critical philosophy (transcendental critique of reason) and philosophy of philosophy are presented here as a unique pedagogical endenavour. The work’s titular transcendental pedagogy (which is a term proposed by me solely for the use of the following paper) does not mean the theory of upbringing, but rather it’s practice. It works on two seperate levels: (self)upbringing and (self) education of reason in the critique, and (self)upbringing and (self)education of human in philosophy. It is transcendental, which means non-empirical, as it is a system of mental transformations made in abstracto in, so to speak, mental space of human selfconsciousness by means of entirely discursive and speculative tools. The critique of reason and Kant’s philosophy of philosophy are taken not only as tools and methods of this peculiar pedagogical process, but most of all as transformational intelectual practice. The concepts of upbringing, upbringee and upbringer are moved from the strictly pedagogical level into the field of the interpretation of Kant’s conception of philosophy (including the transcendental critique of reason). This philosophy is then shown as a tool for shaping both one’s own and the other’s minds. The paper is divided into two basic parts: the first one talks about the critique of reason as a discipline and education of reason, and the other one discusses philosophy as a tool for upbringing the human.
    Źródło:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2015, 1, 1; 110-131
    2450-4491
    Pojawia się w:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie pochodzenia idei Boga w ujęciach Kartezjusza i J. L. Wolzogena
    The issue of the origin of the concept of God: The Views of Descartes and Wolzogen Summary
    Autorzy:
    Kosiński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460198.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Natywizm kartezjański
    Bóg
    Umysł
    Socynianizm
    René Descartes
    Jan Ludwik Wolzogen
    Cartesian nativism
    God
    Mind
    Socinianism
    Johann Ludwig Wolzogen
    Opis:
    Temat artykułu dotyczy koncepcji wrodzoności idei Boga przedstawionej przez René Descartesa i krytyki tego poglądu dokonanej przez Jana Ludwika Wolzogena. Poddałem szczegółowej analizie treść Medytacji o pierwszej filozofii Kartezjusza oraz treść Uwag do Medytacji Metafizycznych René Descartesa Wolzogena, na tej podstawie dokonałem rekonstrukcji poglądów Wolzogena i Kartezjusza. Niezbędne było również ukazanie kontekstu historycznego rozważań obu filozofów. Kartezjusz twierdził, że idea bytu doskonałego i nieskończonego została umieszczona w umyśle przez Boga. Wolzogen chciał pokazać, że Kartezjusz nie dowiódł wrodzoności tej idei. Uważał, że wszystkie idee pochodzą z doświadczenia zmysłowego i idea Boga została ukształtowana przez umysł. Moim głównym celem było wykazanie, że Wolzogen przyjmował tomistyczny pogląd, zgodnie z którym ludzki umysł dysponuje niedoskonałym pojęciem Boga.
    My paper concerns René Descartes’s conception of innate idea of God and Johann Ludwig von Wolzogen’s critique of Descartes’s view. I gave a detailed analysis of the content of Meditations on First Philosophy by René Descartes and the content of Obiections to Descartes' Meditations by Wolzogen, and on that basis, I reconstructed Descartes and Wolzogen’s views. It was also necessary to show the historical context of both philosophers’ ideas. Descartes argued that the idea of a perfect and infinite being was placed in mind by God. Wolzogen wanted to show that Descartes didn’t prove the idea of innate God. He believed that all ideas derive from sense experience and the mind generates idea of God. My main purpose was to show that Wolzogen accepted Thomistic’s view in which the human mind has imperfect concept of God.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 23-31
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pokusa i więzienie : "Zniewolony umysł" Czesława Miłosza nie przestał być aktualny wraz z upadkiem komunizmu
    Autorzy:
    Calaforra, Guillem.
    Powiązania:
    Gazeta Wyborcza 2004, nr 208. Dod. "Gazeta Świąteczna", s. 27-28
    Data publikacji:
    2004
    Tematy:
    Miłosz, Czesław (1911-2004)
    Miłosz Czesław (1911-2004). Zniewolony umysł
    Literatura polska
    Literaturoznawstwo
    Tematy i motywy
    Komunizm
    Socjologia
    Opis:
    Fot.; Skrót art. zamieszcz. w "Europe". --- 2004, nr 902/903.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Poetyka, genetyka, praca. (O sztuce rymotwórczej)
    Poetics, genetics, work. (On the art of rhyming)
    Autorzy:
    Antoniuk, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1338690.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-29
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    poetics
    rhyme
    genetic criticism
    the process of creating texts
    work
    mind
    poetyka
    rym
    krytyka genetyczna
    proces tekstotwórczy
    praca
    umysł
    Opis:
    Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o to, jakie korzyści może zyskać poetyka, wchodząc w metodologiczną kooperację z krytyką genetyczną. Odpowiedź opiera się na definicji, sformułowanej przez Dorotę Korwin-Piotrowską, stwierdzającą, że „pojęcia z zakresu poetyki są zapisem poznawczego wysiłku, by zbadać i opisać pracę ludzkiego umysłu”. W szkicu postawiona zostaje teza, wedle której szczególna (choć rzecz jasna ograniczona) możliwość poznawania „pracy ludzkiego umysłu” pojawia się wówczas, gdy poetyka – współpracując z krytyką genetyczną – zajmuje się nie tylko gotową postacią tekstu, lecz także tekstem in statu nascendi (zapisem procesu tekstotwórczego, jakim jest brulion). Twierdzenie to zostaje następnie zilustrowane za pomocą poglądowej analizy, łączącej opis poetologiczny z genetycznym, a poświęconej pracy nad rymem, wykonywanej przez Czesława Miłosza w trakcie pisania dwu wierszy: Rozmów na Wielkanoc 1620 roku i Na ścięcie damy dworu. W zakończeniu szkicu pojawiają się dalsze uwagi teoretyczne, między innymi odwołujące się do pojęcia extended mind oraz współczesnych, podmiotowych i czynnościowych koncepcji kultury.
    The article attempts to answer the question of what the potential benefits of a methodological cooperation between poetics and genetic criticism are. The answer is based on the definition formulated by D. Korwin-Piotrowska who observes that “concepts and terms in the field of poetics document the cognitive effort involved in studying and describing the work of the human mind.” I argue that we may understand (although, in a limited degree) how “the human mind” works when poetics, in cooperation with genetic criticism, studies not only the final version of the text, but also the text in-the-making (a record of a textual process, i.e. a draft). Combining poetics and genetic criticism, I analyze two poems by Czesław Miłosz, Rozmowy na Wielkanoc 1620 roku [Conversations at Easter 1620] and Na ścięcie damy dworu [On the beheading of a lady at court], demonstrating how the poet arrived at the final rhyme pattern. In the end, I make further theoretical comments in connection with, inter alia, the concept of the “extended mind” and the contemporary subjective and functional concepts of culture.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2020, 21; 74-99
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DWA OBRAZY ŚWIATA: MANIFESTUJĄCY SIĘ I NAUKOWY
    THE MANIFEST AND SCIENTIFIC IMAGES OF THE WORLD
    Autorzy:
    Bremer, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488743.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    obraz manifestujący się
    obraz naukowy
    problem umysł – ciało
    redukcjonizm
    neuronauka
    manifest image
    scientific image
    mind-body problem
    reductionism
    neuroscience
    Opis:
    The article below consists of two parts. In the longer first one, we present the salient features of Sellars’ conception of the manifest and scientific images of the world, and seek to determine the ways in which these two elements may be said to be related to one another. On the basis of this, we then point out one of the sources of the contemporary mind-body problem. In the shorter second part, we outline a variety of philosophical and neuroscientific proposals for resolving the issue of the relationship between our everyday intuitive understanding of what the mental states of a person amount to and their brain states as described in strictly scientific terms.
    Niniejszy artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej, dłuższej charakteryzujemy W. Sellarsa rozumienie manifestującego się i naukowego obrazu świata (manifest and scientific image) oraz określimy typy zachodzących pomiędzy nimi zależności. Na przykładzie tej charakterystyki wskażemy na jedno ze źródeł współczesnego problemu umysł - ciało. W drugiej części, krótszej omówimy kilka typowych - filozoficznych i neuronaukowych - propozycji rozwiązań kwestii zależności pomiędzy potocznie rozumianymi stanami mentalnymi osoby a naukowo opisywanymi stanami jej mózgu.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 1; 27-49
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja książki Marka Johnsona „Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego”
    Book review: ‘The meaning of the body. Aesthetics of human understanding’, by Mark Johnson
    Autorzy:
    Rycielska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665464.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    lingwistyka kognitywna
    ucieleśniony umysł
    znaczenie językowe
    zmysłowe doświadczenie świata
    cognitive linguistics
    embodied mind
    linguistic meaning
    sensory cognition of the world
    Opis:
    The review article refers to the book by Mark Johnson of 2007 which has been translated by Jarosław Płuciennik. The book is worth noting as it analyses the basic notion of the theory of cognitive linguistics – i.e. embodied meaning.
    Artykuł recenzyjny dotyczy pracy Marka Johnsona z 2007 roku, którą przetłumaczył Jarosław Płuciennik. Książka jest godna zainteresowania, rozpatruje bowiem podstawowe pojęcie w teorii lingwistyki kognitywnej, mianowicie znaczenie ucieleśnione.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 165-169
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    THE ROLE OF THE AFFECTIVE DIMENSION IN SHAPING FOREIGN LANGUAGE LEARNERS’ CONCEPTUAL SYSTEM
    Autorzy:
    Strugielska, Ariadna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442837.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
    Tematy:
    czynniki afektywne
    uczący się języka obcego
    multi-modalny a wielojęzyczny umysł
    affective factors
    foreign language learners
    multimodal and multilingual cognition
    Opis:
    The role of affective factors in the process of foreign language learning and teaching is undeniable. Still, despite growing interest in the role of attitudinal variables in foreign language training, the problem has not been much researched from the perspective of multidimensional cognition. Thus, the focus of the article is the architecture of foreign language learners’ cognition situated within a multimodal framework and shaped by particular socio-linguistic experience. It is postulated that the conceptual system of a foreign language learner is unique in being highly susceptible to processing in terms of affective parameters. This hypothesis is corroborated by the results of a pilot study which show that concrete words in the conceptual systems of foreign language learners are associated with affect more than in the case of native speakers.
    Źródło:
    Neofilolog; 2019, 52/1
    1429-2173
    Pojawia się w:
    Neofilolog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumna służba a odnowiony umysł w świetle Rz 12,1-2
    Reasonable service and a renewed mind in the light of Rom 12,1-2
    Autorzy:
    Żywica, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034052.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    miłosierdzie
    ofiara
    rozumna służba
    przemiana
    odnowiony umysł
    wola Boża
    Ewangelia
    mercy
    sacrifice
    reasonable service
    transformation
    renewed mind
    God’s will
    Gospel
    Opis:
    Exegetical analysis of propositio 12,1-2 and its rhetorical contextallows us to conclude that the overriding message is an encouragementto render “a reasonable service to God”. According to Paul, itrelies on the constant and absolute faithfulness of his will to sacrifice“himself” (sōma) in “a living, sacred and pleasant sacrifice”, that is, to the measure of the sinful humanity of mercy in the salvific workof Jesus; “according to the faith received from God” (12,3). For theApostle, the constantly “renewed mind with the Gospel” and thepower of the Holy Spirit is an absolute condition to fully know God’swill, “transform oneself” (sōma) and save it redemptive effectivelythrough God’s “goodness, perfection and love”. It is obvious to himthat only a man implanted in Christ through the Gospel, baptismand the Holy Spirit becomes his “image” also in the way of thinking(the mind), therefore he is able to constantly re-explore the sense of“reasonable service” to finally find out that it is “evangelical service”in the power of the Holy Spirit, modeled on Jesus himself. This isthe only rationally mature (according to the wisdom and justice ofGod) and worth of a “new creature” (Christian) the answer to Godfor the work of salvation made in Christ, who sacrificed himself toGod in the Passover as a sacrifice of the “good, perfect, living holyand the kind”.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2018, 88, 1; 5-21
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logos-sarx christology and the sixth-century miaenergism
    Chrystologia logos-sarx a monoenergizm VI wieku
    Autorzy:
    Kashchuk, Oleksandr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613269.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Chrystus
    Słowo
    Logos-sarx
    monoenergizm
    bóstwo
    człowieczeństwo
    natura
    umysł
    wola
    działanie
    Christ
    Logos
    Miaenergetism
    divinity
    humanity
    nature
    mind
    volition
    will
    operation
    Opis:
    Artykuł omawia kwestię zależności między monoenergizmem jako poglądem głoszącym, że w Chrystusie działa tylko natura boska, a chrystologią typu Logos-sarx. Celem artykułu jest udowodnienie, że monoenergizm był zależny od chrystologii skoncentrowanej na Bóstwie wcielonego Chrystusa. Logos został uznany za zasadę działającą, nawet jeśli chodzi o ludzką naturę Chrystusa, tak że ludzka wola i działanie Chrystusa były umniejszane wobec Logosu. Ten model chrystologii był rozwijany szczególnie od II wieku w pismach Klemensa Aleksandryjskiego, Orygenesa, Atanazego Aleksandryjskiego i Apolinarego z Laodycei; następnie był kontynuowany przez Cyryla Aleksandryjskiego i Sewera z Antiochii; chrystologia tego typu miała wpływ na Leoncjusza z Bizancjum i Teodora z Faran. Monoenergizm w VI, a następnie w VII w. rozwijał się więc na gruncie chrystologii typu Logos-sarx, chociaż uznawał chalcedoński diofyzytyzm.
    The article discusses the question of the relation between the sixth-century Miaenergism, which is the idea of Christ having one divine-human operation, and the Logos-sarx type of Christology. The purpose of the article is to argue that the Miaenergism was dependent on the Christology centered on the divinity of incarnate Christ. The Logos was acknowledged as the active principle even of Christ’s humanity, so that the human volition and operation of Christ was neglected in favor of the Logos. This model of Christology was being developed especially from the second century in the writings of Clemens of Alexandria, Origen, Athanasius of Alexandria and Apollinarius of Laodicea; then it was continued by Cyril of Alexandria and Severus of Antioch; it also influenced Leontius of Byzantium and Theodore of Pharan. The Miaenergism of the sixth and then of the seventh century was being developed on a ground of the Logos-sarx type of Christology, although it acknowledged the Dyophysitism of Chalcedon.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2017, 67; 197-223
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola duszy rozumnej w antropologii duchowej Orygenesa
    Autorzy:
    Szram, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2158381.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Origen
    soul
    mind
    body
    spirit
    God’s image and likeness
    anthropology
    Orygenes
    dusza
    umysł
    ciało
    duch
    obraz i podobieństwo Boże
    antropologia
    Opis:
    Nauka Orygenesa na temat duszy, podobnie jak cała jego teologia, ma charakter hipotetyczno-poszukiwawczy. Przedmiotem artykułu jest wydobycie z jego dzieł i zebranie w całość najważniejszych idei dotyczących duszy rozumnej oraz jej roli w osobie ludzkiej. Orygenes umieszczał swoje rozważania na temat antropologii w kontekście chrześcijańskiego życia duchowego, nie traktował ich natomiast jako rozróżnienia czysto filozoficzne, chociaż nawiązywał do filozofii średniego platonizmu i Filona Aleksandryjskiego. Przeprowadzona analiza porównawcza tekstów Orygenesa, zachowanych w greckim oryginale lub wczesnochrześcijańskich łacińskich przekładach, uwypukla główne tematy jego duchowej antropologii: trychotomiczny podział struktury osoby ludzkiej, przypisywanie kategorii obrazu Boga w człowieku duszy rozumnej oraz dążenie duszy do pełnego poddania się Duchowi Świętemu, czyli osiągnięcia stanu doskonałego podobieństwa do Boga. W świetle wypowiedzi Orygenesa dusza rozumna, zwana także umysłem, sercem i zasadą przewodnią, jest istotnym elementem strukturalnym osoby ludzkiej, tożsamym z obrazem Bożym w człowieku. W życiu ziemskim toczy ona walkę duchową przeciw pożądliwościom ciała, usiłując podporządkować całego człowieka duchowi, a za jego pośrednictwem Duchowi Świętemu.
    Origen’s teaching about the soul, like all his theology, is hypothetical-exploratory. The goal of the article is to extract and gather together the key concepts from Origen’s works dealing with the rational soul and its role in the human person. Origen placed his considerations on anthropology in the context of Christian spiritual life, but he did not treat them as purely philosophical distinctions, despite referring to the philosophy of Middle Platonism and Philo of Alexandria. The comparative analysis of Origen’s texts, as preserved in the original Greek or early Christian Latin translations, highlights the main themes of his spiritual anthropology: the trichotomous division of the structure of the human person; ascribing the category of the “image of God” in man to a rational soul; and the soul’s striving to fully surrender to the Holy Spirit, i.e. to achieve a state of perfect likeness to God. In the light of Origen’s statements, the rational soul – also known as the mind, heart, and guiding principle – is an essential structural element of the human person, identical to the image of God in man. In earthly life, she wages a spiritual battle against the desires of the flesh, trying to subordinate the whole person to the spirit, and, through it, to the Holy Spirit.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2022, 40, 3; 691-713
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Between Science and Pop Culture: The Role of Mathematics in Films
    Pomiędzy nauką a popkulturą: Rola matematyki w filmach
    Autorzy:
    Piotrowska, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1828308.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-11
    Wydawca:
    Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    mathematics
    films
    scientific formula
    A Beautiful Mind
    Good Will Hunting
    Pi
    matematyka
    filmy
    formuła naukowa Piękny umysł Buntownik z wyboru Pi
    Opis:
    The present analysis is focused on the issue of interactions of individuals with mathematics in films and strives to show why the question of the accuracy of mathematical formulas is not crucial to films and, therefore, what their main functions in the creation of the diegetic and the outer world are. In order to achieve the set aim, I ground my reflection in the idea suggested in Math Goes to the Movies, i.e. that mathematics is not presented in films only as an abstract theory, but it also carries a creative potential. Good Will Hunting (1997), A Beautiful Mind (2001) and Pi (1998) are the films in which mathematics is a substantial driving force, influencing both the gradual development and consolidation of characters. In this work, the films serve as the research material.
    Niniejsza analiza koncentruje się na problematyce interakcji jednostek z matematyką w filmach i stara się pokazać, dlaczego kwestia ścisłości formuł matematycznych nie jest kluczowa dla filmów oraz jakie są ich główne funkcje w tworzeniu świata diegetycznego i zewnętrznego. Aby osiągnąć wyznaczony cel, autorka opiera swoje refleksje na tezie zaproponowanej w Math Goes to the Movies, czyli na tym, że matematyka nie jest prezentowana w filmach tylko jako abstrakcyjna teoria, ale ma też potencjał twórczy. Buntownik z wyboru (1997), Piękny umysł (2001) i Pi (1998) to filmy, jakimi autorka posługuje się jako materiałem badawczym a w których matematyka jest istotną siłą napędową, wpływającą zarówno na stopniowy rozwój, jak i na umocnienie postaci.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2021, 36, 1; 91-98
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofowanie w kontekście języka. Refleksje w związku z dociekaniami Anny Wierzbickiej
    Philosophising in the Context of Language. Reflections in Relation with Anna Wierzbicka’s Investigations
    Autorzy:
    Bronk, Andrzej
    Majdański, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015653.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    językoznawstwo
    filozofia
    kultura
    człowiek
    natura ludzka
    język
    umysł
    indefinibilia
    uniwersalia językowe
    linguistics
    philosophy
    culture
    man
    human nature
    language
    mind
    linguistic universals
    Opis:
    The linguistic studies written by Anna Wierzbicka have been an occasion for the remarks on the relationship between linguistics and philosophy and for the question whether linguistic enquiries entitle us to put forward philosophical theses. In particular, whether and to what extent we indeed learn something philosophically significant about the world (of culture) and the nature man and his mind by examining language. Defining here position as interdisciplinary, Wierzbicka draws on the studies of the relationship between language and culture, language and mind (language is a mirror of the mind – Leibniz). She claims that philosophy can be made a reliable science, provided it is based on linguistics, and the results of linguistic analyses can be found at the grounds of philosophical theses. Such philosophical references are A. Wierzbicka's attempts to combine semantics with generativism (Chomsky). Her intention to bring about a holistic description of language through defining elementary expressions (concepts, meanings), the so-called indefinibilia (“primitives”) can also be called philosophical in character. They suffice to define all the remaining expressions, and basic universal syntactic constructs in the form of a grammar of elementary units, i.e. the ways of combining elementary units into greater wholes. We think that Wierzbicka's procedure, her quest after primary elements (of language) are reducing. A. Wierzbicka's main idea, with regard to the relationship between language and mind, may be understood as follows: this is a Janus-faced relationship – one face (empirically accessible) is language, the other one is the mind accessible through investigations on language. Both “faces” (spheres) are somehow functionally “glued together”. In fact, however, Wierzbicka speaks little about the philosophically comprehended nature of man, whereas she speaks much about linguistic varieties and similarities among people. Generally speaking, while she declares herself to be a linguist, she has a philosophical temper and ambitions to generalise, i.e. she conducts linguistic studies with an intention to arrive at philosophical theses (by examining language she wants to obtain knowledge about the world and man). She issues statements which go beyond a purely linguistic knowledge and strictly linguistic data, hence they are not made legitimate by the linguistic material itself. A. Wierzbicka does not explain in more detail her way of understanding philosophy, assuming its intuitive comprehension. From some contexts it can be deduced that she takes it to mean a worldview. Should we call some parts of her reasoning a philosophy, it is then not a realistic philosophy but subject-oriented (first-person philosophising), such that touches upon the problems of the borderline between linguistics and philosophy, more concerned with the axis language-user than language-the world. Simultaneously, it is a non-demarcated and non-autonomic philosophising, exactly within the context of science, for it takes advantage of the results of empirical sciences to pose philosophical theses. The belief that philosophy can be pursued within a linguistic context coincides with the approach of analytical philosophy with its linguistic turn. Despite her declarations to make philosophy more scientific, Wierzbicka's arguments on behalf of the generalised (philosophical) theses are more their illustration and explication than a decisive legitimacy. Her belief that one can find some common, primitive linguistic units (simplicia) in the form of a complete set of independent concepts for all languages of the world seems utopian. It is difficult to do it even in deductive systems, constructed by way of the axiomatic method and with a finite set of initial expressions.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 57-73
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć a czas – od Arystotelesa do św. Tomasza
    Autorzy:
    Łabno, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669479.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Aristotle
    St. Augustine
    St. Thomas
    mind
    memory
    time
    present
    past
    future
    Arystoteles
    św. Augustyn
    św. Tomasz
    umysł
    pamięć
    czas
    teraźniejszość
    przeszłość
    przyszłość
    Opis:
    In this article I discuss the relation between memory and time. Using fragments of works of thinkers such as Aristotle, St. Augustine and St. Thomas I try to answer the question whether the memory is in the mind.
    Przedmiotem refleksji w niniejszym artykule jest relacja, jaka zachodzi między pamięcią i czasem. Przytaczając rozważania takich myślicieli jak Arystoteles, św. Augustyn czy św. Tomasz z Akwinu, autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy pamięć znajduje się w umyśle, oraz uchwycić różnorodność w ujmowaniu problematyki pamięci i związanego z nią czasu, jego odczuwania i doświadczania.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2014, 33, 1
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toxic affirmation: The Nordic Waste scandal and the political pitfalls of affirmative materialisms in rhetorical criticism
    Toksyczna afirmacja: Skandal Nordic Waste i polityczne pułapki afirmatywnego materializmu w krytyce retorycznej
    Autorzy:
    Appel Olsen, Frederik
    Broberg, Frida Hviid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39750022.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    tosyczna afirmacja
    nowa retoryka materialistyczna
    dualizm umysł-ciało
    Nordic Waste
    krytyka retoryczna
    toxic affirmation
    new materialist rhetoric
    mind-body dualism
    rhetorical criticism
    Opis:
    In recent years, rhetorical scholars have turned to study the materiality of rhetoric as well as the rhetoricity of material, often introducing a posthumanist or anti-anthropocentric stance rejecting mind-body dualism(s), while often also turning to affirmative frameworks as an alternative to criticism. Introducing the Nordic Waste scandal in Denmark in 2023, we point to the risk of toxically affirming the perspective of environmentally harmful corporations in rhetoric centering materiality and affirmation.
    W ostatnich latach badacze retoryki zwrócili się ku badaniu materialności retoryki, a także retoryczności materii, często wprowadzając posthumanistyczne lub antyantropocentryczne stanowisko odrzucające dualizm (dualizmy) umysł-ciało, a także zwracając się ku ramom afirmatywnym jako alternatywie dla krytyki. Przedstawiając skandal Nordic Waste w Danii w 2023 r., w artykule wskazano na ryzyko toksycznego powielania perspektyw promowanych przez korporacje szkodzące środowisku w obrębie retoryki skupiającej się na materialności i afirmacji.
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2024, 11, 2; 46-61
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafora z motywem psa, czyli o bliskości odległych kultur
    A metaphor with the dog motif – about the closeness of distant cultures
    Autorzy:
    Błajet, Zuzanna
    Błajet, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1956405.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    języki irańskie
    metafora
    międzykulturowość
    przysłowia i frazeologia
    umysł ucieleśniony osadzony w kulturze
    Iranian languages
    metaphor
    interculturalism
    proverbs and phraseology
    embodied-embedded mind
    Opis:
    Przedmiotem rozważań tekstu są przysłowia, aforyzmy, związki frazeologiczne, wyrażenia przysłowiowe i porzekadła wykorzystujące motyw psa w opisie jakiejś cechy ludzkiej lub zjawiska świata rzeczywistego, występujące w języku polskim oraz w językach należących do irańskiej grupy językowej: perskim, tadżyckim i szugnońskim. W badaniach nad przysłowiami i frazeologią zastosowano metodę etnolingwistyczną. Wykazano istnienie znacznych podobieństw z metaforami polskimi. Z perspektywy koncepcji ucieleśnionego i osadzonego w kulturze umysłu (EEM), traktującego metafory jako reprezentacje umysłowe, świadczy to o znacznym podobieństwie tak odległych kultur, jakimi są polska i irańska. Podobieństwa te wskazują na istnienie w jakiejś głębszej warstwie faktycznej jedności doświadczenia człowieka niezależnie od różnic dzielących ludzi żyjących w różnych kulturach.
    The article presents an analysis of Polish and Iranian (Persian, Tajik and Shughni) proverbs, idiomatic and proverbial phrases and sayings about the dog, where the dog theme is used in order to clarify certain human traits and 181Z. Błajet, P. Błajet Metafora z motywem psaphenomena of the real world. In the study an ethno-linguistic approach has been used. The Iranian examples demonstrate large similarity to Polish ones. From the perspective of the conception of the embodied-embedded mind in which metaphors are considered as a mental representations we note the existence of the unity of the human experience regardless of the differences between people living in different cultures.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2017, 6, 1; 163-181
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja estetyczna Richarda Shustermana i jej konsekwencje dla edukacji estetycznej
    Richard Shusteman’s Aesthetic Conception and Its Consequences for Aesthetic Education
    Autorzy:
    Świętek, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141308.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    edukacja estetyczna
    doświadczenie estetyczne
    sztuka popularna
    cielesność
    problem ciało–umysł
    somatoestetyka
    aesthetic education
    aesthetic experience
    popular art
    carnality
    body-mind problem
    somaesthetics
    Opis:
    W artykule została przedstawiona koncepcja edukacji estetycznej R. Shustermana oraz jej konsekwencje dla edukacji estetycznej. Na podstawie filozofii tego neopragmatysty uznano potrzebę zmian zarówno w tej edukacji, jak w edukacji w ogóle. Edukacja ma być oparta na założeniach somaestetyki, a zmiany mają uwzględnić doświadczenie estetyczne i percepcję estetyczną, dzięki czemu człowiek może czerpać przyjemność ze sztuki, a w konsekwencji uznać praktyczny charakter sztuki. Zmiany mają także uwzględnić sztukę popularną i zwrócić uwagę na problem uprawomocnienia tej sztuki w programie nauczania, oraz problem cielesności i dualizmu ciała-umysłu (bodymind). Edukacja estetyczna uwzględniająca koncepcję estetyki R. Shustermana wpłynie na rozwój człowieka, zrozumienie ciała i lepsze kierowanie nim, samokreację oraz może zachęcić do praktykowania filozofii, a nawet prowadzić do sztuki życia opartej na estetycznym modelu życia.
    The conception of aesthetic education and its consequences by Richard Shusterman were presented in this article. On the basis of this neopragmatist’s philosophy, it was considered as a need for changes within the sphere of this education and education in general. Education ought to be based on somaesthetics and changes should provide aesthetical experience and aesthetical perception. Thanks to this, a human may derive a pleasure from art, what in consequence may lead to the approval of its practical character. Those changes may also include popular art and draw attention to the problem of legitimacy of the art in the curriculum. Furthermore, it also should put under consideration the problem of carnality and bodymind dualism. Aesthetic education, having Shusterman’s conception, may affect human development and better understating of body. Moreover, it can affect self-creation and may lead to practicing the philosophy, sometimes even starting a lifestyle based on the aesthetical model of life.
    Źródło:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2014, 17, 4(68); 119-130
    1505-8808
    2450-3428
    Pojawia się w:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Smak a umysł, czyli specyficzne reprezentacje doświadczenia somatycznego w prozie XX wieku
    The taste and mind, i.e. specific representations of somatic experience in the prose of the twentieth century literary
    Autorzy:
    Grodecka, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25139007.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    literatura XX w.
    umysł
    zmysł smaku
    neuronauka społeczna
    granice referencji
    20th century literature
    social neuroscience
    mind
    sense of taste
    reference limits
    Opis:
    Analizy dotyczą pisarstwa o ambicjach mimetycznych, utworów współczesnych, powstałych w XX wieku: Ernesta Hemingwaya Rzeka dwóch serc (1925), Karen Blixen Uczta Babette (1958) i Amosa Oza Poznać kobietę (1989). Można zaobserwować różny stopień literackiej referencji: rodzaj symulacji smakowania posiłku w opowiadaniu Hemingwaya, stylizacji w reprezentacji smaku Oza oraz duchowej deformacji doznań somatycznych w opowiadaniu Blixen. Z analiz wynika, że wnioski pisarzy na temat kultury żywieniowej zależą nie tylko od kręgu kulturowego, ale także indywidualnych właściwości umysłu.
    The analyses concern writings with mimetic ambitions, contemporary works written in the 20th century: Big Two-Hearted River (1925) by Ernest Hemingway, Babette’s Feast (1958) by Karen Blixen and To Know a Woman (1989) by Amos Oz. Various degrees of literary reference can be observed: a kind of simulation of tasting a meal in a Hemingway story, a stylization in the representation of Oz’s taste, and a spiritual deformation of somatic sensations in Blixen’s story. The analyses show that the conclusions of writers about food culture depend not only on the culture as such, but also on the individual properties of the mind.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2022, 10; 267-286
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Robotyka: techniki, funkcje, rola społeczna. Cz. 3, Roboty a problemy społeczne
    Robotics: Techniques, Functions, Social Role. Part 3, Robots and Social Problems
    Autorzy:
    Zieliński, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312444.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
    Tematy:
    robot
    postęp cywilizacyjny
    trendy społeczne
    umysł
    racjonalność
    etyka
    prawo
    osobliwość technologiczna
    progress of civilisation
    societal trends
    mind
    rationality
    ethics
    law
    technological singularity
    Opis:
    Aby ocenić, jaki wpływ będą miały roboty na społeczeństwo, należy skrupulatnie przeanalizować obecny stan wiedzy, a w szczególności wskazać fundamentalne problemy, które jeszcze nie zostały rozwiązane, mające istotne znaczenie dla potencjalnych zmian społecznych powodowanych rozwojem robotyki. Wspomniany wpływ zależy od inteligencji robotów, więc ten aspekt dominuje w przedstawionej tu analizie. Rozważania zostały podzielone na trzy części: 1) analizę czynników technicznych wpływających na inteligencję i bezpieczeństwo robotów, 2) analizę obecnych możliwości robotów, 3) analizę przewidywań dotyczących rozwoju robotyki, a w konsekwencji poglądów na skutki tego rozwoju dla społeczeństwa. Niniejszy artykuł poświęcony jest trzeciemu z wymienionych tu zagadnień.
    In order to assess the impact of robots on society, it is necessary to carefully analyze the state-of-the-art, and in particular the fundamental issues that have yet to be resolved, however having significant impact on the potential societal changes resulting from the development of robotics. The aforementioned impact depends on the level of intelligence of robots, so this aspect dominates in the presented analysis. The presentation has been divided into three parts: 1) analysis of technical factors affecting the intelligence and security of robots, 2) analysis of current capabilities of robots, 3) analysis of diverse predictions of how robotics will evolve, and thus the attitudes towards the influence of the result of this development on society. This part of the paper is devoted to the third of the above mentioned three issues.
    Źródło:
    Pomiary Automatyka Robotyka; 2023, 27, 2; 5--20
    1427-9126
    Pojawia się w:
    Pomiary Automatyka Robotyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem mind-body w świetle Tomaszowej koncepcji hylemorfizmu
    Mind-body problem in the light of Aquinas’s conception of hylomorphism
    Autorzy:
    Zembrzuski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075807.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    problem umysł-ciało
    hylemorfizm
    jedność duszy i ciała
    Tomasz z Akwinu
    mind-body problem
    hylomorphism
    unity of the soul and body
    Thomas Aquinas
    Opis:
    The aim of this paper is to approach the mind- body problem in the context of philosophy of Aquinas, especially in the context of his understanding of hylomorphism. Disproportion between the issues of the philosophy of mind and Thomas's position are not to the extend which would unable us to see at the variety of questions from his perspective discussed nowadays by philosophers. On the contrary, Thomas' stance might be an attractive solution with regard to positions already fixed (established)- materialism and dualism. What follows in this paper are four issues: the problem of causative interaction between soul and body, the question of cognition of other senses, the issue of personal identity, and at least, the issue of qualia. All these questions, contemporary discussed, find their answers in Aquinas' explanation which points out the most proper understanding of human being, which is defining a human being as a person.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 159-176
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The silent meaning of the cognitive-performative horizon
    Milczący sens horyzontu poznawczo-performatywnego
    Autorzy:
    Bartosiak, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042211.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sens działania
    sens życia
    nieświadomy umysł
    milcząca wiedza
    horyzont poznawczo-performatywny
    meaning of action
    meaning of life
    subliminal
    tacit knowledge
    cognitive-performative horizon
    Opis:
    The article presents the discussion which begins with a semantic clarification of the Polish terms of ‘sens’ [meaning] and ‘znaczenie’ [reference] in Polish linguistic usus, starting with the basic dictionary and corpus-based determinations, which indicate the subjective dominant element of ‘sens’ and the objective dominant element of ‘znaczenie’. Next, the author indicated the elements of philosophical discourse (J. Bocheński, J. Hartman, T. Komendziński), which defined additional conditions of meaning as “the meaning of life” and “meaning of action” and which emphasise the subjective and performative nature of meaning, particularly associated with the expressions “meaning of life”. The philosophical context of the discussion was supported by the findings of cognitive sciences which refer to the impact of the subconscious and its cognitive-performative potential introduced using the categories of the “subliminal” (L. Mlodinow) and “tacit knowledge” (M. Polanyi). The final part of the discussion was mainly devoted to the concept of the “cognitive-performative horizon”, it emphasised the dominant impact of the unrealised dimension of individual knowledge about existence and action in the world for meaning-building cognitive and performative activities.
    Przedstawione w artykule rozważania wychodzą od opalizacji semantycznej sensu i znaczenia w polskim uzusie językowym, poczynając od podstawowych ujęć słownikowych i korpusowych, w których wskazana jest podmiotowa (subiektywna) dominanta sensu i przedmiotowa (obiektywna) dominanta znaczenia. Następnie przywołane są elementy dyskursu filozoficznego (J. Bocheński, J. Hartman, T. Komendziński), w których wyartykułowane są dodatkowe warunki sensu jako „sensu życia” i „sensu działania”, podkreślające podmiotowy i performatywny charakter sensu, szczególnie związany z frazą „sens życia”. Filozoficzny kontekst rozważań wspierają ustalenia nauk poznawczych odnoszące się do udziału nieświadomości i jej potencjału poznawczo-performatywnego, wprowadzonego za pomocą kategorii „umysłu nieświadomego” (L. Mlodinow) i „milczącej wiedzy” (M. Polanyi). W dalszej części rozważań poświęconych przede wszystkim koncepcji „horyzontu poznawczo-performatywnego” podkreślony jest dominujący udział nieuświadamianego wymiaru podmiotowej wiedzy o byciu i działaniu w świecie w sensotwórczej aktywności poznawczej i performatywnej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 249-259
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edyta Stein: wiara jako decyzja. Refleksje w świetle Augustyna, Kartezjusza, Husserla, Ingardena i Benedykta XVI
    Edith Stein: Faith as Decision. Some Thoughts Inspired by Augustine, Descartes, Husserl, Ingarden and Benedict XVI
    Autorzy:
    Jędraszewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048540.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    akt wiary
    wola
    umysł
    prawda
    jaźń"
    epoche (redukcja fenomenologiczna)
    Bóg
    łaska
    act of faith
    will
    mind
    truth
    "self"
    epoche(phenomenological reduction)
    God
    grace
    Opis:
    There are two components of an act of religious faith: human will and God as truth and the Lord. Stein abandons Husserl’s phenomenological reduction in the definition of human “self” for the sake of the influence of God, who shapes human “self”. She stresses the role of the will besides of the mind. The will decides whether “self” can be shaped by God or not. In this way Stein favors Augustine’s understanding of “self” ascribing to the will the leading role in process of finding truth about “self”.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2013, 10; 61-73
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Unifying Heart and Mind: Discussing the Principles of Day Care Education
    Jednocząc serce i umysł. Omówienie zasad kształcenia przedszkolnego
    Autorzy:
    Ma, Wen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/448696.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    day care education, good, play, will-power, Friedrich Fröbel, heart and mind
    edukacja przedszkolna, dobro, zabawa, siła woli, Friedrich Fröbel, serce i umysł
    Opis:
    The purpose of this paper is to discuss the quality of day care education. I provide an overview and synthesis of issues concerning child studies. In response to this review, Fröbel’s educational philosophy pertaining to play and the character of the child addresses some of the central themes raised in the general discussion. My comments focus on the issues regarding the aim (the character of a divine child), curriculum (play that cultivates attention and will-power), and instructional methods (developing good habits) of day care education. I argue that child studies research calls for a culture that children should live in a realm of both heart and mind.
    Celem tego artykułu jest przedyskutowanie znaczenia edukacji przedszkolnej. Prezentuję przegląd i syntezę zagadnień związanych z naukami pedagogicznymi. W tym moim krótkim omówieniu przedstawiam – odnoszącą się do zabawy i charakteru dziecka – Fröblowską filozofię edukacyjną, czyli pewne centralne kwestie podnoszone w ogólnej dyskusji. Moje komentarze koncentrują się na zagadnieniach związanych z celem nauczania (charakter idealnego dziecka), programem nauczania (zabawa rozwijająca uwagę i siłę woli) oraz metodami dydaktycznymi (rozwijanie dobrych nawyków) pedagogiki przedszkolnej. Twierdzę, że badania w zakresie nauk pedagogicznych optują za kulturą, którą dzieci powinny żyć, tak w sferze uczuć, jak i w sferze myśli.
    Źródło:
    Studia Paedagogica Ignatiana; 2015, 18; 203-216
    2450-5358
    2450-5366
    Pojawia się w:
    Studia Paedagogica Ignatiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Language Dynamics in the case of an Omniscient in the Jain Literature of Classical Period (5th-10th c. CE)
    Autorzy:
    Glinicka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/600586.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Jainism
    language
    sound
    matter
    mode
    living being
    mind
    epistemology
    karmic bondage
    omniscience
    dżinizm
    język
    dźwięk
    materia
    przejaw
    istota żywa
    umysł
    epistemologia
    więzy karmiczne
    wszechwiedza
    Opis:
    The article “Language Dynamics in the case of an Omniscient” is the study of the idea of an omniscient person on the basis of the classical Jain literature (5th–10th c. CE) in the context of language materiality, human activity and entanglement of a person into karmic bondage.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 34 (3)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cognitive Literary Science as a Showcase of Multidisciplinary Concept of Science
    Autorzy:
    Kuzmikova, Jana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578832.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    cognitive literary research/science
    cognitive disciplines
    mind
    interpretation
    conceptual/cognitive metaphor
    prototype
    kognitywistyczne badania literackie
    kognitywistyka i jej dyscypliny
    umysł
    interpretacja metafora pojęciowa/konceptualna
    prototyp
    Opis:
    Cognitive literary research began to emerge in the 1980s when cognitive linguists discovered that numerous basic processes of human thinking could be revealed and studied within the field of literature. The study presents a survey of cognitive literary studies, research programmes, disciplines and outputs. The general goal of cognitive literary science is to identify common principles and processes of the literary text, imagination and thinking. This means providing a cognitive explanation with regard to the operation, constituents, methods and purposes of the literary process. It could be said, that every interpretation of non-cognitive literary studies has tended to reveal more correct principles of literature, and even more correct meaning/representation of a work of art (e.g. structuralism). Cognitive literary research/science reassesses these aims. If we add the authorial and perceptive procedural competences (memory, attention, emotions, etc.) to the system of literary notions, we will acquire better methodological instruments for the analysis of: the literary expression and shifts in perception; the examination of literary understanding and its types; resolution of literary agents (author, character, reader); and reasons for the popularity of given literary works and the value/negative value attributed to them. That can help us understand what literariness is, which is to find a solution to the main question of literary research, which has not yet been satisfactorily answered.
    Kognitywistyczne badania literackie zaczęły rozwijać się w latach 80. XX wieku, kiedy dostrzeżono, że liczne procesy ludzkiego myślenia objawiają się w literaturze i w oparciu o nią mogą być studiowane. Niniejszy artykuł stanowi przegląd kognitywistycznych badań nad literaturą, wybranych metodologii oraz ich wpływu na studia literaturoznawcze. Nadrzędnym celem kognitywistyki literackiej jest wskazanie repertuaru wspólnych zasad i procesów właściwych literackim tekstom, wyobraźni i kognicji. Oznacza to wypracowanie modelu wyjaśnienia ludzkiego poznania w oparciu o operacje, części składowe, metody i cele procesu literackiego. Jeśli wziąć pod uwagę wymiar percepcji (pamięć, uwaga, emocje etc.) i odnieść go do systemu pojęć literackich, efektem są lepsze instrumenty metodyczne służące analizie tekstu — m.in. w zakresie: literackich środków ekspresji i fokalizacji; badania literackich konstrukcji rozumienia i ich rodzajów; ustalenia narracyjnych instancji literackich (autor, bohater, czytelnik); przyczyn popularności danego dzieła literackiego oraz wartości (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) mu przypisanych. Kognitywistyka pomaga nam więc zrozumieć, czym jest literackość, tym samym naprowadza na rozwiązanie głównej kwestii badań literackich, która nie doczekała się dotąd zadowalającej odpowiedzi.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/113 z. 1; 293-308
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pisarze wczesnochrześcijańscy wobec filozofii starożytnej (cz. I)
    Early Christian writers about ancient philosophy (part I)
    Autorzy:
    Leonkiewicz, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420431.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    teologia
    filozofia
    kultura antyczna
    apologeci
    objawienie Boże
    poznanie rozumowe
    Biblia
    umysł
    theology
    philosophy
    ancient culture
    apologists
    the revelation of God
    rational cognition
    the Bible
    the mind
    Opis:
    Christian theology often is called Christianized philosophy. However in the early centuries of Christianity Christianwriters don’t refer to the ancient philosophy positively. The philosophy was a relic of paganism, and treated it’s teachingsas vain and chattery philosophical views. The first Christian writers had to face up with philosophy, so many of them critically or positively wrote about it. The first time apostle Paul came into contact with philosophers during his stay in Athens. Apologists then went on to write about the philosophers just as later the Fathers of the Church drew inspiration from ancient philosophy as well. In their opinion theology and philosophy differed from each other like the truth from the belief. Revealed in Scripture the knowledge about God is truth, because it was proclaimed by the prophets and apostles,which was inspired of the Holy Spirit. They didn’t speak from himself, but God spoke through them. But philosophers trusted their own mind and were seeking knowledge about the beginning, about truth, about God etc. Since the first century, Christian theology and philosophy saw this bond of “mutual understanding” unite them to this day.
    Źródło:
    ELPIS; 2013, 15; 117-128
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Two Anthropological Errors according to Karol Wojtyła
    Dwa błędy antropologiczne według Karola Wojtyły
    Autorzy:
    Reimers, Adrian J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034992.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    materializm
    nauka
    empiryzm
    moralność
    utylitaryzm
    filozofia świadomości
    dusza
    świadomość
    problem umysł-ciało
    metafizyka
    materialism
    science
    empiricism
    morality
    utilitarianism
    philosophy of consciousness
    soul
    consciousness
    mind-body problem
    metaphysics
    Opis:
    Throughout his philosophical writings and, indeed, into his papacy, Karol Wojtyła addresses and warns against two common errors in modern philosophy. The first is the reduction of our concept of reality to materialistic premises. In Love and Responsibility, he distinguishes the “biological order”, which is the order studied according to the canons of biological sciences, from the “order of being,” which is the order of reality knowable to metaphysics. This confusion leads to misunderstanding in ethics. The second error is complementary to the first and consists in what Wojtyła calls the “hypostatization of consciousness,” which is the reduction of personal experience entirely to the contents of consciousness. The historical roots of this error trace back to Descartes and his identification of himself as a “thinking thing,” whose body is simply an extended 3-dimensional solid in space and time. Both errors arise from a neglect or even a rejection of metaphysics, without which it is impossible to give an adequate account of the human being.
    W swoich pismach filozoficznych, nawet w tych z okresu pontyfikatu, Karol Wojtyła odnosi się do dwóch powszechnych błędów we współczesnej filozofii i ostrzega przed nimi. Pierwszy polega na sprowadzeniu naszego pojęcia rzeczywistości do przesłanek materialistycznych. W książce Miłość i odpowiedzialność odróżnia „porządek biologiczny”, który jest porządkiem badanym według reguł nauk biologicznych, od „porządku bytu”, który jest porządkiem rzeczywistości, który poznaje metafizyka. To zamieszanie prowadzi do nieporozumień w etyce. Drugi błąd dopełnia pierwszy i polega na tym, co Wojtyła nazywa „hipostatyzacją świadomości”, czyli sprowadzeniem osobistego doświadczenia całkowicie do treści świadomości. Historyczne korzenie tego błędu sięgają Kartezjusza i jego postrzegania siebie jako „rzeczy myślącej”, której ciało jest po prostu rozszerzonym trójwymiarowym ciałem stałym w przestrzeni i czasie. Oba błędy wynikają ze zignorowania, a nawet odrzucenia metafizyki, bez której nie można adekwatnie opisać istoty ludzkiej.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 3; 37-47
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Problem of Ontological Insecurity. What Can We Learn from Sociology Today? Some Zen Buddhist Inspirations
    Problem ontologicznej niepewności. Czego możemy się nauczyć od socjologii dzisiaj? Inspiracje buddyzmem zen
    Autorzy:
    Konecki, Krzysztof T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373104.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sztuka życia
    buddyzm zen
    socjologia
    niepewność ontologiczna
    umysł
    jaźń
    medytacja
    cierpienie
    chciwe instytucje
    art of living
    Zen Buddhism
    sociology
    ontological insecurity
    mind
    self
    meditation
    suffering
    greedy institutions
    Opis:
    Can we learn about the art of living from sociology? Sociology teaches us that we are the part of a broader group called society. We are taught that society should be first described in order to be understood and/or explained, and that the cognitive function is the most important part in understanding the role sociology should play in a democratic and modern society. Is this understanding (cognition) enough? What more can we get to better our quality of life and live a wholesome life from studying sociology or society using a sociological perspective? Is sociology a tool for the art of living or is it just a play of the “sophisticated”? In this paper, we analyze the sociology from the philosophy of Zen Buddhism to show the connection between the work of mind and the sociological concepts that are used to analyze “society.” Moreover, we analyze the approaches of George H. Mead, Robert Merton, and especially and separately Anthony Giddens that created, very important for our considerations, the concept of “ontological security.” We also reconstruct the structural conditions of the art of living and happiness, analyzing the concept of greedy institutions by Lewis Coser. We analytically connect the structural conditions of work in contemporary greedy institutions (working on projects) with the loss of ontological security. We analyze the displacement of the meaning of work, career, autonomy, time structure, identity, privacy and happiness, and finally the sociology. We try to use a Buddhist inspiration to analyze issues of suffering and, associated with it, so called ontological insecurity and the welfare of the individual and/or society.
    Czy możemy nauczyć się sztuki życia z socjologii? Socjologia uczy nas, że jesteśmy częścią szerszej grupy zwanej społeczeństwem. Nauczono nas, że społeczeństwo powinno być najpierw opisane, aby mogło być zrozumiane i/lub wyjaśnione, a funkcja poznawcza jest najważniejszą częścią zrozumienia roli, jaką powinna odgrywać socjologia w demokratycznym i nowoczesnym społeczeństwie. Czy to zrozumienie (poznanie) jest wystarczające? Co jeszcze może możemy uzyskać od socjologii, by ulepszyć jakość naszego życia? Czy socjologia jest narzędziem sztuki życia, czy jest grą „wyrafinowanych” naukowców? W niniejszym artykule analizujemy socjologię z punktu widzenia filozofii buddyzmu zen, aby pokazać związek pomiędzy pracą umysłu a koncepcjami socjologicznymi, które są używane do analizy „społeczeństwa”. Ponadto analizujemy podejścia George’a H. Meada, Roberta Mertona, a zwłaszcza i osobno Anthony’ego Giddensa, który stworzył bardzo ważne dla naszych rozważań pojęcie „bezpieczeństwa ontologicznego”. Odtworzymy również strukturalne warunki sztuki życia i szczęścia, analizując koncepcję tak zwanych chciwych instytucji Lewisa Cosera. Analitycznie połączymy strukturalne warunki pracy we współczesnych chciwych instytucjach (szczególnie tych pracujących nad projektami) z utratą bezpieczeństwa ontologicznego. Analizujemy przesunięcie znaczenia pracy, kariery, autonomii, struktury czasu, tożsamości, prywatności i szczęścia, i wreszcie socjologii. Staramy się używać inspiracji buddyjskich do analizowania problemów cierpienia i związanych z nimi: ontologicznej niepewności oraz dobrostanu jednostki i/lub społeczeństwa.
    Źródło:
    Przegląd Socjologii Jakościowej; 2018, 14, 2; 50-83
    1733-8069
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologii Jakościowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrani Ojcowie Kościoła wobec filozofii starożytnej (cz. II)
    Selected Fathers of Church about Ancient Philosophy (part II)
    Autorzy:
    Leonkiewicz, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420398.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    teologia
    filozofia
    kultura antyczna
    Ojcowie Kościoła
    objawienie Boże
    poznanie rozumowe
    Biblia
    umysł
    theology
    philosophy
    ancient culture
    father of church
    the revelation of God
    rational cognition
    the Bible
    the mind
    Opis:
    Często spotykamy się z określaniem teologii patrystycznej jako „schrystianizowanej filozofii”. Jednak sama filozofia nie była postrzegana jednoznacznie pozytywnie przez pisarzy chrześcijańskich. Jedni przestrzegali przed filozofią, drudzy z kolei zachęcali do jej studiowania. Od momentu wizyty apostoła Pawła na Aeropagu rozpoczął się dialog myśli chrześcijańskiej ze starożytną myślą grecką. Metodą filozoficzną posługiwali się niektórzy apologeci, Ojcowie Kościoła, którzy w filozofii starożytnej dostrzegali wspaniałą szkołę myślenia dla chrześcijan. W ich wykonaniu filozofia była jednak podporządkowana objawieniu i Pismu Świętemu, dzięki czemu uzyskiwała status absolutny. Samodzielność filozofii i filozofów, którzy dążą do poznania prawdy własną ścieżką, zawsze była postrzegana jako zbytnia ufność własnemu rozumowi, pycha. Niedająca się usunąć więź filozofii starożytnej i teologii wschodniej, przez negację bądź zachwyt, do dziś napędza twórczość teologiczną i ożywia myśl prawosławną.
    Christian theology often is called Christianized philosophy. However, in the early centuries of Christianity, its writers did not refer to ancient philosophy positively. For them, philosophy was a relic of paganism and its teachings were treated as vain and empty views. The first Christian writers had to confront philosophy and so many of them wrote about it either critically or positively. The Apostle Paul first came into contact with philosophers during his stay in Athens. Apologists then went on to write about the ancient philosophers and the Fathers of the Church drew inspiration from their thought as well. In their opinion, theology and philosophy differed from each other like truth from belief. Revealed in Scripture, the knowledge of God is truth, because it was proclaimed by the Prophets and Apostles, who were inspired of the Holy Spirit. They did not speak from themselves, but it was God who spoke through them. Philosophers, however trusted their own reason when they were seeking knowledge about the beginning of time, about truth, about God etc. Since the first century, Christian theology and philosophy saw this bond of “mutual understanding” that has united them to this day.
    Źródło:
    ELPIS; 2014, 16; 75-86
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie wiedzy rozszerzonej z perspektywy epistemologii rozszerzonej i teleepistemologii
    The Issue of Extended Knowledge from the Perspective of Extended Epistemology and Telepistemology
    Autorzy:
    Walczyk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41200440.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    extended knowledge
    extended mind
    telepistemology
    extended epistemology
    extended cognitive system
    telerobotic knowledge
    augmented reality
    wiedza rozszerzona
    umysł rozszerzony
    teleepistemologia
    epistemologia rozszerzona
    rozszerzony system poznawczy
    wiedza telerobotyczna
    rozszerzona rzeczywistość
    Opis:
    Celem artykułu jest wskazanie wstępnych warunków jakie powinna spełniać koncepcja wiedzy rozszerzonej. Artefakty poznawcze bez wątpienia wpływają na ludzkie procesy poznawcze i wiedzę. Badania dotyczące wiedzy powinny zatem uwzględniać istotne przemiany technologiczne. W artykule wykorzystuję koncepcję umysłu rozszerzonego, a w ramach badań epistemologicznych reliabilistyczne teorie uzasadnienia. Efektem tej kombinacji jest analiza zjawiska wiedzy rozszerzonej na przykładach rozszerzonej percepcji i rozszerzonej pamięci. Istotnego wsparcia dostarczają badania prowadzone na gruncie epistemologii rozszerzonej i teleepistemologii.
    The aim of this paper is to indicate the preliminary conditions that should be met by the concept of extended knowledge. Cognitive artifacts undoubtedly affect human cognition and knowledge. Research on knowledge should therefore take into account significant technological changes. In this paper, I make use of the concept of the Extended Mind, and in epistemological research, I use the reliabilist theories of justification. The effect of this combination is the analysis of the phenomenon of extended knowledge on the examples of extended perception and extended memory. Research conducted in the field of extended epistemology and telepistemology provides a significant support.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2021, 9; 171-193
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powiedziane i przemilczane. Rzecz o katolicyzmie Ignacego Krasickiego na podstawie jego twórczości literackiej
    The Said and the Unsaid. The Question of Ignacy Krasicki’s Catholicism on the Basis of His Literary Activity
    Autorzy:
    Magryś, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451127.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Ignacy Krasicki
    civilisation
    deism
    discourse
    ethics
    sin
    Catholicism
    culture
    model
    modernism
    morality
    politics
    law
    religion
    mind
    cywilizacja
    deizm
    dyskurs
    etyka
    grzech
    katolicyzm
    kultura
    modernizm
    moralność
    polityka
    prawo
    religia
    umysł
    Opis:
    The article presents Ignacy Krasicki’s religiousness in the light of anthropology, which assumes that the man can, at the same time, show different attitudes concerning his outlook, resulting from being affected by simultaneous contradictory cultural paradigms. The author reveals the symptoms of secular thinking on the foundations of human morality in literary texts by the Bishop of Warmia, accompanied by religious traditionalism in the same or different literary works. The goal of the article is to provoke discussion on the personality of people in the Age of Enlightenment, which may not be explicit, but can be composed of heterogenous cultural elements.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 330-346
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologiczne źródła etyki u Osho
    Axiological Sources of Ethics by Osho
    Autorzy:
    Hrechorowicz, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521743.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    etyka
    moralność
    wolność
    odpowiedzialność
    świadomość
    wgląd
    subiektywność
    poznanie bezpośrednie
    umysł
    współzależność
    samorealizacja
    indywidualizm
    Sartre
    ethics
    morality
    freedom
    responsibility
    consciousness
    insight, subjectivity
    non-inferential knowledge
    mind
    interdependence
    self-fulfillment
    individualism
    Opis:
    W artykule autor dowodzi, że u podstaw etyki Osho leżą indywidualizm i subiektywizm. Wraz z autonomicznym podmiotem, to znaczy człowiekiem postrzeganym jako twórca wartości, stanowią one najważniejsze źródła moralności tej koncepcji. Ponadto kluczową rolę odgrywają tutaj pojęta w sposób bliski Sartre’owi wolność, a także odpowiedzialność, świadomość i samorealizacja.
    The author of this article argues that individualism and subjectivism form the basis of Osho’s ethics. Along with the independent subject, the person perceived as the creator of values, they constitute the most important sources of morality in this conception. Furthermore, the key role is played here by freedom, close to the one understood by Sartre, as well as responsibility, awareness and self-fulfillment.
    Źródło:
    Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 253-271
    1234-4087
    Pojawia się w:
    Humanistyka i Przyrodoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Chinese Folk Model of the Mental Concept of “Soul”: A Linguistic Perspective
    Autorzy:
    Hryniewska, Joanna
    Gut, Arkadiusz
    Wilczewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1804815.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    język chiński; pojęcie potoczne; pojęcie mentalne; dusza; umysł; holistyczna wizja człowieka; dualistyczna wizja człowieka
    Chinese language; folk intuitions; mental concepts; soul; mind; mind–body holist position; weak mind–body dualism
    Opis:
    Chiński potoczny model mentalnej koncepcji „duszy”. Perspektywa lingwistyczna Artykuł koncentruje się na podstawowych intuicjach zawartych w języku chińskim odnośnie do pojęć mentalnych, przede wszystkimi pojęcia duszy. Głównym celem artykułu jest dotarcie do podstawowych znaczeń językowych, które kształtują potoczne intuicje (folk intuitions) dotyczące domeny mentalnej w kulturze chińskiej. Środkiem wiodącym do tego celu jest analiza materiału językowego, wyekscerpowanego ze słowników języka chińskiego, korpusów językowych i dzieł literackich. Analiza ta pozwala wyznaczyć granice semantyczne terminów mentalnych oraz stworzyć ich podział taksonomiczny. Artykuł koncentruje się na pojęciu „dusza” i jego potocznym pojmowaniu. W pierwszej części tekstu przedstawiono powszechne w języku chińskim zjawisko synonimiczności, które dotyczy również terminów stosowanych do opisu pojęć mentalnych. Następnie zaprezentowano rozważania nad koncepcją umysłu, która wydaje się powiązana z pojęciem „dusza”. Dalszą część artykułu poświęcono analizie chińskich terminów, którymi określa się duszę. Celem przedstawionej analizy jest ukazanie, w jaki sposób język chiński odzwierciedla możliwe w danej kulturze konceptualizacje duszy. W zakończeniu umieszczono wnioski dotyczące potocznego modelu „duszy” w języku chińskim. Przedstawione rozważania należy sytuować w obrębie badań czerpiących z obecnej w tradycji chińskiej holistycznej wizji człowieka, skontrastowanej z dominującymi w świecie zachodnim koncepcjami dualistycznymi.
    The paper focuses on specific intuitions associated with mental concepts—especially with the concept of the soul in Mandarin. The main objective is to seek the basic linguistic meanings that shape folk intuitions about the mental space in Chinese culture through a linguistic analysis performed on the selected data from modern Chinese language dictionaries, authentic language corpora, and literary works. First, we briefly describe the phenomenon of high-level synonymy in Chinese language, including terms for describing mental concepts. Next, we discuss the linguistic realizations of the concept of the mind as it is presumed to be interrelated with the concept of the soul. Then, we present a linguistic analysis of terms used to talk about the soul in Mandarin to show how the concept of the soul is reflected in this language. The analysis allowed us to demarcate the semantic boundaries of the “soul.” We found that the Chinese folk model of this concept distinguishes between two main conceptualizations: (1) the “soul” as an invisible and immaterial part of living creatures, which is not bound permanently to the body, and as a seat of emotions and thoughts, and (2) the “soul” as a quasi-independent spiritual being that shows much creative potential and is able to persist after the physical death of a person or animal. Although we found a tendency to separate the “soul” from the “body”, the “soul” is still functionally conceptualized in relation to the “body.” Accordingly, we provided linguistic evidence supporting the arguments against the radical mind–body dualist position and for the sake of the weak mind–body holism.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 9; 195-216
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Umysł rozszerzony, poznanie rozszerzone, „nauka rozszerzona”
    Extended Mind, Extended Cognition, “Extended Science”
    Autorzy:
    Muszyński, Zbysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342337.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    umysł rozszerzony
    poznanie rozszerzone
    zasada parytetu
    wiedza naukowa
    Andy Clark
    D. Chamers
    R. Giere
    R. Menary
    extended mind
    extended cognition
    the principle of quotas
    scientific knowledge
    A. Clark
    D. Chalmers
    Opis:
    Zadaniem artykułu jest analiza trzech tytułowych kategorii: umysłu rozszerzonego, poznania rozszerzonego oraz „nauki rozszerzonej” i ukazanie zależności między nimi. Wszystkie te kategorie odwołują się do koncepcji rozszerzonego umysłu, zaś pojęcie nauki rozszerzonej jest propozycją zastosowania koncepcji umysłu rozszerzonego do analizy podmiotu badań naukowych, rezultatów badań oraz samego procesu powstawania wiedzy naukowej, a także rozumienia nauki i jej funkcjonowania.
    The paper analyses three categories mentioned in the title: extended mind, extended cognition, extended science, and to reveal their interconnections. All the categories refer to the conception of extended mind, whereas the notion of extended science is a proposal of applying the conception of extended mind to analysing the subject of scientific research, results of the research and the very process of establishing scientific knowledge, as well as understanding science and its functioning.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2015, 3; 265-280
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizje globalnego zbawienia w myśli mesjanistycznej Juliusza Słowackiego i filozofii Teilharda de Chardin
    The visions of global salvation in Juliusz Słowacki’s messianic thought and the philosophical works of Teilhard de Chardin
    Autorzy:
    Krysowski, Olaf
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1828396.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    Juliusz Słowacki
    Teilhard de Chardin
    mesjanizm
    eschatologia
    panteizm
    duch
    wiedza
    umysł
    personalizacja
    przebóstwienie
    globalizacja
    Alfa
    Omega
    Nowa Jerozolima
    messianism eschatology pantheism spirit knowledge mind personalization theosis globalization Alpha Omega New Jerusalem
    Opis:
    Juliusz Słowacki and Teilhard de Chardin did not have much in common. The former was a Polish poet who wrote in the first half of the 19th century using a literary-pictorial style. The latter, on the other hand, was a French philosopher working in the first half of the 20th century using a scientific and intellectual style. In spite of these differences, one may get the impression that they both followed the same goal: to learn and explain the principles of the development of the world, from its origin to its end, from Alpha to Omega. This aspiration was accompanied by a belief (in Słowacki’s case, a messianic one) that the progress of existence leads to salvation and takes place according to a certain plan. One of the main mechanisms of this plan is the process of lifting the consciousness through the evolution of various biological forms towards its final shape – unity with God who is both a person and the absolute which encompasses all of the creation. Although the poet and the philosopher used different communication codes, their works share a common vision of evolution as a transition from an unconscious, dispersed existence to a united being in which the spirit, the knowledge and the mind can achieve a “global”, yet personalized level.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 15-39
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odnowa umysłu a syneidēsis w świetle Rz 12,1-2
    A renewal of the mind and syneidēsis in the light of Rom 12, 1-2
    Autorzy:
    Żywica, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040993.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Ermutigung
    Barmherzigkeit
    Opfer
    Dienst
    Umkehr
    Erneuerung
    Geist
    Wille Gottes
    Evangelium
    encouragement
    mercy
    sacrifice
    service
    transformation
    revival
    mind
    God’s will
    Gospel
    zachęta
    miłosierdzie
    ofiara
    służba
    przemiana
    odnowa
    umysł
    wola Boża
    Ewangelia
    Opis:
    W przedłożonym studium autor wykazuje, że Paweł w propositio (12,1-2) sekcji zachęt (12,3–15,13), choć nie stosuje w nim bezpośrednio słowa syneidēsis, to jednak zastosowanym w nim słownictwem do niego się odnosi przywołując jego podstawowe funkcje i dowodzi w ten sposób jak fundamentalne znaczenie ma odnowa umysłu we właściwym, tzn. zbawczo skutecznym, edukowaniu sumienia chrześcijańskiego. Czyni to w parakletycznym kontekście, aby uświadomić Adresatom jak rozstrzygający głos mają odnowione umysł i sumienie w byciu i nieprzerwanym stawaniu się chrześcijaninem w codziennym i konkretnym przeżywaniu oraz praktykowaniu wiary w Jezusa. Z propositio czyni on fundament na którym buduje parakletyczne przesłanie Listu. Jednoznacznie w nim stwierdza, że trwale odnawiany Ewangelią Bożą umysł to absolutny warunek nieprzerwanego ewangelicznego odnawiania sumienia. Odnawiane zaś w ten sposób sumienie to, jedyny godny okazanego grzesznej ludzkości daru miłosierdzia, gwarant stałej wierności jego norm osądu ze sprawiedliwością Bożą objawioną w Chrystusie Synu Bożym, czyli jego bezwzględnej prawości, co jest niezbywalnym warunkiem osiągnięcia zbawienia wiecznego.
    In the submitted study, the author shows that Paul in the propositio (12,1-2)  the section of  encouragement (12,3-15,13), although he does not use the word syneidēsis directly, but the words used in it refer to him in conjunction with his basic functions and prove in this way how fundamental it is to renew the mind in the right, i.e. salvifically effective, education of Christian conscience. He does so in the encouragement context to make the recipients aware of how important it is to have a renewed mind and conscience in being and continuing to become a Christian in everyday and concrete living as well as practicing faith in Jesus . With propositio, he makes the foundation on which he builds the paraclesical message of the Letter. It clearly states that permanently renewed by the Gospel of God mind, is an absolute condition for an uninterrupted evangelical renewal of conscience. Thus, renewed in this way conscience is the only deity of mercy granted to sinful humanity, which guarantees constant faithfulness to its norms of judgment with God's justice revealed in Christ, the Son of God, or his absolute righteousness, which is an indispensable condition for achieving eternal salvation.
    In der vorliegenden Studie beweist der Autor, dass Paulus in Propositio (Röm 12,1-2) und in folgenden Ermahnungen (12,3–15,13) sich durch das verwendete Vokabular auf das Gewissen in seinen wichtigsten Funktionen bezieht, wenngleich er hier das Wort syneidēsis nicht verwendet. Paulus zeigt dadurch, welch eine fundamentale Bedeutung die Erneuerung im Denken in ihrer eigenen, d.h. heilseffizienten Bildung des christlichen Gewissens hat. Er tut das im parakletischen Kontext, um den Adressaten ins Bewusstsein zu rufen, welch entscheidende Bedeutung die Erneuerung im Denken sowie das Gewissen im Christsein und im unablässigen Christwerden im täglichen und konkreten Erleben des Glaubens an Jesus besitzt. Aus Propositio macht er ein Fundament, auf dem er die parakletische Botschaft des Briefes weiterentwickelt. Er stellt darin unmissverständlich fest, dass ein dauerhaft durch das Evangelium erneuertes Denken eine absolute Grundbedingung der ununterbrochenen Erneuerung des Gewissens ist. Das auf diese Weise erneuerte Gewissen ist – angesichts der sündigen Menschheit erwiesenen Barmherzigkeit – der einzig würdige Garant einer dauerhaften Treue im Einklang mit der in Christus dem Sohn Gottes offenbarten göttlichen Gerechtigkeit. Es geht also um die bedingungslose Geradlinigkeit, die eine unveräußerliche Bedingung des ewigen Heils ist.      
    Źródło:
    Studia Nauk Teologicznych PAN; 2018, 13; 181-195
    1896-3226
    2719-3101
    Pojawia się w:
    Studia Nauk Teologicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Człowiek jako dynamiczna jednostka duchowo-cielesna w nauczaniu św. Maksyma Wyznawcy
    A human being as a dynamic spiritual and bodily individual in the teaching of st. Maximus the Confessor
    Autorzy:
    Kashchuk, Oleksandr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/612801.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Św. Maksym Wyznawca
    człowiek
    dynamizm
    ruch
    Bóg
    dusza
    umysł
    rozum
    duch
    ciało
    przebóstwienie
    antropologia
    namiętność
    St. Maximus the Confessor
    human being
    dynamism
    movement
    God
    soul
    mind
    reason
    spirit
    body
    deification
    anthropology
    passion
    Opis:
    In St. Maximus the Confessor’s teaching human nature consists of the soul and the body, in which logos of power that unifies them together is inscribed. Human nature manifests itself in the individual human being. The human being as the body and the soul naturally longs for God. This longing is fulfilled by the movement, which is connected to dynamism of the entire human structure. The dynamism is inscribed in the mind, reason, spirit, will, sense, passionate powers and body. The dynamic aspiration for God does not imply getting rid of any of the human elements, even passionate and bodily, but on the contrary, it demands appreciation and proper use of all the natural powers of the human being. Maximus the Confessor treats the human being as a whole. The human is not only mind, reason and spirit, but also will, sense, passionate powers and body. The dynamism of mental and spiritual sphere should be extended in the senses, passionate powers and body, so that the body also becomes the source of virtues, and is deified together with the soul through unity with the Absolute. This unity as the goal of human longing will never be static, but dynamic, because the fulfillment of this longing is the state with eternal movement. So human being will constantly strive for even more perfect unity with God. Through this unity the human being becomes more human. The originality of the Author consists in the fact that using the anthropological views of the earlier tradition and interpreting them mystically and symbolically, he intertwined the entire dynamism of human being with the structure of the Platonic world. The human being through the longing for God and through the proper use of natural powers mystically unites with God not only himself/herself, but also the entire universe, because the structure of the human being is analogous to the structure of the universe.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2015, 64; 205-230
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imponderabilia perswazyjne. (Poza)kognitywne uwarunkowania skuteczności argumentacji
    Persuasive Imponderabilia: (Non)Cognitive Determinants of Argument Effectivity
    Autorzy:
    Korżyk, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649760.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    aksjologia
    argumentacja
    dyskusja
    komunikacja
    kontekst
    logika
    perswazja
    postawa
    przekonanie
    reprezentacja
    rzeczywistość
    schemat
    umysł
    wartość
    wizja
    zachowanie
    attitude
    axiology
    argument
    behavior
    belief
    communication
    context
    discussion
    logic
    mind
    persuasion
    representation
    reality
    schema
    value
    vision
    Opis:
    In this text I discuss the cognitive and non-cognitive factors that determine the effectiveness of persuasion and argumentation which I dub “persuasive imponderabilia” due to the obvious difficulties with the operationalization of their impact in concrete, problem-solving situations. Concurrently, I also deal with the constitutive elements of persuasion examining their inherent qualities from a functional-pragmatic viewpoint. Specific attention is paid to: 1) The incompatibility of formal-logical models of argumentation with the reality of persuasive communication; 2) The need to include in the study of argumentation and persuasion, a subjective, axiologized vision of reality, as an important reference point in the functioning of “evidence”; 3) The heterogeneity of strategies for justifying convictions and beliefs which refer to various sources of cognition; and 4) The importance of philosophical queries concerning what is undetermined in human thinking and existence. These considerations are complemented by pointing to the logical improvability and unnecessariness of the very nature of the argumentation as well as to the role of a critical discussion in minimizing belief divergence in discursive interactions.
    W przedstawianym tekście omawiam kognitywne i pozakognitywne uwarunkowania skuteczności perswazji i argumentacji, które nazywam imponderabiliami perswazyjnymi, ze względu na dobrze znane trudności z operacjonalizacją ich oddziaływania w konkretnych sytuacjach problemowych. W związku z tym zajmuję się również konstytutywnymi elementami perswazji i omawiam ich własności z funkcjonalno-pragmatycznego punktu widzenia. W szczególności, zwracam uwagę na: 1) nieprzystawalność formalno-logicznych modeli argumentacji do realiów komunikacji perswazyjnej; 2) konieczność uwzględnienia w badaniach nad argumentacją i perswazją podmiotowej, zaksjologizowanej wizji rzeczywistości jako ważnego układu odniesienia dla funkcjonowania „środków dowodowych”; 3) niejednorodność strategii uzasadniania przekonań odwołujących się do różnych źródeł poznania; 4) wagę pytań filozoficznych związanych z tym, co nieuwarunkowane w ludzkim myśleniu i egzystencji. Całości dopełniają konstatacje dotyczące nie-dowodowej i nie-koniecznościowej natury argumentacji oraz roli krytycznej dyskusji w harmonizowaniu niewspółmiernych, podmiotowych wizji rzeczywistości partnerów interakcji.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 48, 2; 183-196
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zachęta do Makrobiusza: transmisja idei filozoficznych w kulturze
    Encouragement to Macrobius: transmission of philosophical ideas in culture
    Autorzy:
    Kowalewska-Harasymiuk, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129866.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Starożytność
    średniowiecze
    nepolatonizm
    teologia
    antropologia
    Bóg
    Umysł
    Dusza świata
    człowiek
    obraz świata
    komentarz
    hipostaza
    antiquity
    Middle Ages
    Neoplatonism
    theology
    anthropology
    God
    mind
    world-soul
    human being
    image of the world
    commentary
    hypostasis
    Opis:
    Artykuł przedstawia dzieło filozoficzno-literackie, które mimo charakteru kompilacji odegrało ważną rolę w historii kultury, gdyż pozwoliło przenieść istotne idee filozofii starożytnej do innej epoki, tj. średniowiecza. Jest to komentarz do księgi szóstej De re publica M.T. Cycerona, który odnajdujemy w Commentarii in Ciceronis Somnium Scipionis A.T. Makrobiusza. Utwór ten był przez długi czas jedynym świadectwem istnienia tekstu napisanego przez Cycerona. Był on również jednym z głównych źródeł, z których do średniowiecza dotarły idee platonizmu i pitagoreizmu oraz elementy starożytnych doktryn astronomicznych, muzykologicznych i matematycznych. Dzieło to było często komentowane przez średniowiecznych uczonych i zajmuje umysły wielu z nich. Liczne zagadnienia poruszane przez Makrobiusza wzbudzały zainteresowanie autorów znających jego Commentum. Podejmowali oni wątki Makrobiusza, rozwijali je i przekształcali według własnego sposobu myślenia. Komentarz Makrobiusza był w średniowieczu wielokrotnie przepisywany i komentowany, o czym świadczy liczba zachowanych rękopisów. W niniejszym artykule autor przedstawia wstępny zarys poglądów teologicznych, antropologicznych i psychologicznych, w połączeniu z komentarzem na temat przekazu w okresie średniowiecza.
    The article presents a philosophical and literary work which, despite its compiler character, played an important role in the history of culture. Thanks to him, important ideas of ancient philosophy were transferred to another era, that is, the Middle Ages. This work is a commentary on the VI book of De re publica by M.T. Cicero of A.T. Macrobius: Commentarii in Ciceronis Somnium Scipionis. This piece was for a long time the only trace of the mentioned piece by Cicero. It was also one of the main sources by which the ideas of Platonism and Pythagoreism as well as elements of ancient astronomical, musicological and mathematical doctrines reached the Middle Ages. This work was commented on very often by medieval scholars and is present in the minds of many of them. The numerous issues raised by Macrobius met with the interest of authors who know his Commentum. They took up macrobian threads and developed and transformed them according to their own way of thinking. Macrobius’ comment was repeatedly rewritten and commented on in the Middle Ages, as evidenced by the number of preserved manuscripts. In this article, I want to present an initial outline of the theological, anthropological and psychological views mediated by the commentary on the transmission of the Middle Ages.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2022, 13, 3; 5-34
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świecić własnym blaskiem … czyli o wielowarstwowości ludzkiego świata – punkt widzenia Zdzisława Cackowskiego
    Светить собственным блеском… или о многоуровневости человеческого мира – точка зрения Здислава Цацковского
    Shine With Its Own Glitter... i.e. On the Multilevelness of the Human World – the Zdzisław Cackowski’s Point of View
    Autorzy:
    Dębowski, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497758.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
    Tematy:
    мир
    человеческий мир
    многоуровневость человеческого мира
    ум
    разум
    духовность
    страдание
    боль
    świat
    ludzki świat
    wielowarstwowość ludzkiego świata
    umysł
    rozum
    duchowość
    cierpienie
    ból
    world
    human world
    multilevelness of human world
    mind
    reason
    spirituality
    suffering
    pain
    Opis:
    В статье представлена реконструкция и критический разбор некоторых философских размышлений из последней книги профессора Здислава Цацковского Zdobywanie i zużywanie się doświadczenia ludzkiego. Автор считает, что главной мыслью книги является тезис о много-уровневости человеческого мира. Тщательный анализ книги, однако, показывает скрывающийся за тезисом дуализм – дуализм онтологический и аксиологический, а потом и антропологический, эпистемологический, историософический и культурный. Об этом свидетельствует принятое Цацковским дихотомическое разделение на «бытие» и «мышление о бытии», «единство» и «множество», «действие» и «познание», «мир природы» и «мир культуры», «мир человеческой силы» (вещественный и познавательный) и «мир человеческого бессилия» (судьба), «мир сверхпорядка» и «мир хаоса», «сильное влияние» (практическое жизненное) и «слабое влияние» (информационно-управленческое), «интеллектуальная духовность» (разумная) и «духовность чудесная» (антиразумная), «цивилизация надежды» и «цивилизация отчаяния» и т.д.
    The article contains the reconstruction and critical review of some philosophical thoughts from the last book by prof. Zdzisław Cackowski Zdobywanie i zużywanie się doświadczenia ludzkiego. On author’s opinion, the main thought of the book is the thesis of multilevelness of the human world. Although the narrow inquiry shows the hidden behind the thesis dualism: ontological, axiological, and further more: anthropological, epistemological, historiozophical and cultural. The dichotomic distinction introduced by Cackowski indicates it: „being” and „reflexion on being”, „unity” and „multitude”, „action” and „cognition”, „the world of nature” and „the world of culture”, „the world of human power” (thing-cognitive) and „the world of human weakness” (fate), „the world of super-order” and „the world of chaos”, „strong influence” (applied and vital) and „weak influence” (informational and managing), „intellectual spirituality” (rational) and „spirituality of wonder” (non-rational), „civilization of hope” and „hopeless civilization” etc.
    Źródło:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2016, 16; 261-277
    1642-1248
    Pojawia się w:
    ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiedza wlana Chrystusa
    The Infused Science of Christ
    Autorzy:
    White, Thomas Joseph
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992050.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Christ’s self-understanding
    acquired knowledge
    supernatural insight
    Thomas Aquinas
    Christ’s beatific vision
    Christ’s
    human mind
    Chalcedonian Christology
    infused science/knowledge
    samoświadomość Chrystusa
    wiedza nabyta Chrystusa
    poznanie profetyczne Chrystusa
    Tomasz z Akwinu
    widzenie uszczęśliwiające Chrystusa
    ludzki umysł Chrystusa
    chalcedońska doktryna chrystologiczn
    wiedza wlana Chrystusa
    Opis:
    Contemporary theological debate about the historical human knowledge and self-understanding of Christ is wide ranging. In this essay I explore Aquinas’ account of the relationship between the ordinary acquired knowledge of Christ and his “infused science” or supernatural understanding and prophetic insight. Iargue that Aquinas’ account of the acquired learning of Christ can provide helpful resources for the consideration of Jesus’ communication and self-understanding when considered in its historical and cultural linguistic context. However, this emphasis on his ordinary human situatedness is rightly complemented by the acknowledgement of his graced understanding of his own identity, mission, and soteriological significance. Aquinas’ treatment of the infused science of Christ allows us to acknowledge a habitual capacity for prophetic insight in Jesus, such that he would know all he needed to for the sake of his mission. At the end of the essay I explore ways that the affirmation of this latter infused science is also compatible with the traditional Catholic claim that Christ did not have the theological virtue of faith but instead possessed an economic mode of the beatific vision. I consider why one might hold to a distinction and compatibility of infused science and immediate, beatific intuition in the human mind of Christ.
    Współczesna debata teologiczna szeroko omawia ludzkie poznanie i samozrozumienie Chrystusa w kontekście historycznym. W niniejszym artykule analizowane jest rozróżnienie dokonane przez Akwinatę między zwykłą nabytą wiedzą Chrystusa a Jego „wiedzą wlaną” lub nadprzyrodzonym zrozumieniem i poznaniem profetycznym. To rozróżnienie w odniesieniu do nabytej wiedzy Chrystusa dostarcza materiału do rozważań na temat przekazu i samozrozumienia Jezusa rozpatrywanych w historycznym i kulturowym kontekście językowym. Nacisk na zwykłe ludzkie uwarunkowania Chrystusa jest jednakże słusznie uzupełniony o wynikające z łaski zrozumienie własnej tożsamości, misji i soteriologicznego znaczenia. Święty Tomasz z Akwinu traktuje o wiedzy wlanej Chrystusa w taki sposób, aby umożliwić nam uznanie w Jezusie habitualnej zdolności do profetycznego poznania, dzięki której wiedziałby on wszystko, czego potrzebował dla dobra swojej misji. Ostatnia część artykułu jest poświęcona badaniu, w jaki sposób afirmacja wiedzy wlanej jest również zgodna z tradycyjnym katolickim twierdzeniem, że Chrystus nie miał teologicznej cnoty wiary, tylko w pewnym stopniu widzenie uszczęśliwiające. Końcowe rozważania dotyczą rozróżnienia i kompatybilności wiedzy wlanej oraz bezpośredniej, uszczęśliwiającej intuicji w ludzkim umyśle Chrystusa.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 93-119
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grzech antropocentryzmu
    The Sin of Anthropocentrism
    Autorzy:
    TROJAN, Maciej
    SIKORSKA, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046679.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    hipoteza biofilna, filozofia przyrody, genom neandertalczyka, definicja gatunku ludzkiego, ewolucjonizm, problem Wallace’a, umysł ludzki, antropocentryzm, antropomorfizm, mentalne podróże w czasie, nauka języka, psychologia porównawcza, etologia
    biophilia hypothesis, philosophy of nature, the Neanderthal genome, the definition of the human species, evolutionism, Wallace’s problem, the human mind, anthropocentrism, anthropomorphism, mental time travels, language acquisition, comparative psychology, ethology
    Opis:
    Zainteresowanie życiem innych gatunków jest być może cechą wpisaną w nasze geny. Dziedziny takie, jak psychologia porównawcza czy etologia, koncertują się na odnajdywaniu i opisywaniu ewolucyjnych procesów stojących za powstaniem umysłu i jego złożonych funkcji poznawczych. Częstą przeszkodą na tej drodze jest nasze przywiązanie do antropocentrycznego spostrzegania świata. Przekonanie, że człowiek jest kimś lepszym i unikalnym, często wykrzywia percepcję badaczy. Tymczasem dane naukowe gromadzone na przestrzeni ostatnich 150 lat zdają się wskazywać, że w istocie tak nie jest. Zmuszeni jesteśmy redefiniować człowieka, odkrywając, że nasze unikalne cechy są często ewolucyjnie starsze i szerzej rozpowszechnione w przyrodzie, niż się nam pierwotnie wydawało.
    The tendency to seek connections with nature and other forms of life might be a genetic predisposition of humans. Fields of study such as comparative psychology and ethology are dedicated to identifying and describing the evolutionary processes responsible for the emergence of the human mind and its complex cognitive functions. However, adherence to the anthropocentric worldview turns out an obstacle to this research. The belief that Homo sapiens is a ‘better’ species than others and unique in its kind frequently distorts the scientists’ perception. Indeed, the research data gathered for the last 150 years seems to point to the contrary. Thus, having discovered that our ‘unique’ traits are frequently evolutionary-older and more common in nature than we originally assumed, we need to redefine the human. Translated by Dorota Chabrajska
    Źródło:
    Ethos; 2017, 30, 1 (117); 208-217
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja nadprzyrodzoności w systemach religijnych Wschodu (Azji) i ich recepcja na Zachodzie (USA i Europa) na gruncie światopoglądu New Age
    The conception of supernaturalism in religious systems of the East (Asia) and their reception in the West (the USA and Europe) based on ideology of New Age
    Autorzy:
    Murziński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956566.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    emanacja
    wieczność
    nadprzyrodzony
    duchowość
    medytacja
    boska energia
    gnoza
    ewolucja
    stworzenie
    życie wieczne
    panteizm
    transcendentny
    prawo karmy
    iluzja
    psychologia ezoteryczna
    bioterapia
    transformacja świadomości
    absolut
    reinkarnacja
    umysł wszechświata
    relatywizm
    Bóg
    eternity
    supernatural
    spirituality
    meditation
    divine energy
    gnosis
    evolution
    creation
    emanation
    eternal life
    pantheism
    transcendent
    law of karma
    illusion
    esoteric psychology
    biotherapy
    transformation of consciousness
    reincarnation
    mind of the universe
    relativism
    God
    Absolute
    Opis:
    Present article aims at showing the supernaturalism conception of religious systems of the East against the background of Christian supernaturalism conception based on the Word of God and the conception of New Age Movement which is built on worldview of religious systems of the East. The base of this conception diff ers from the Christian one. It is a pantheist delineation of God, so it assumes there is no real border between Him and creature. This fact changes perception of character of the creation and idea of spirituality diametrically. Because this delineation premises an emanation of divinity, not the act of Creation without violation of the essence of God, it does not mention about the real identity of human being, Divine Mercy, or eternal life at all. For humane-self is illusive and Wight is coming up for process of consecutive reincarnations, which are dependent on karma. Ergo, spirituality of the East does not base on right of reprieve and techniques that are associated with the spirituality are peculiarly gnostic, connected with enlightenment of mind and nirvana, explained by entrants of New Age as stifling or transformation of perceptorium. These ideas have been present in western notion starting from ancient Greek thought through Jewish kabbalah, Christian Gnosticism, esotericism, illuminism, theosophy, anthroposophy and so-called potential of human’s mind development characteristic of New Age’s praxis. On the other hand, transcendental meditation, yoga, reiki or martial arts base on idea of socalled divine qi energy which with suitable techniques, poises, or meditation you can tap inside you or be fulfilled with to get specified benefits, therapic powers, inner harmony, etc. It is a cosmic delineation of God regarded as macrocosm and human regarded as a microcosm defined as a hologram of surrounding reality. What is more, according to religious systems of the East and New Age Movement, human is regarded as a small piece of divine mind and direct emanation of god. They need no God’s Epiphany, tenets, or religious system which would make knowable reality objective or would mediate between them and God. From the viewpoint of this world’s vision, there can’t be any objective truth, because everyone is in possession of it proportionately to their enlightenment. Hence cognitive relativism ant toleration towards different opinions or religious systems, for ultimate instance in this perception of God and the world is only Wight, not Epiphany or any religious authority.
    Źródło:
    Studia Teologii Dogmatycznej; 2017, 3; 106-121
    2449-7452
    Pojawia się w:
    Studia Teologii Dogmatycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-92 z 92

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies