Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Mitologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 103
Tytuł:
Artur Szrejter, Herosi mitów germańskich t. I: Sigurd pogromca smoka i inni Wölsungowie, Warszawa 2015, idem, Herosi mitów germańskich t. II: Sigurd bohater Północy, Warszawa 2016
Autorzy:
Szarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436596.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
mitologia germańska
Sigurd
Wölsungowie
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 222-231
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziedzictwo w greckiej mitologii biblijnej
Autorzy:
Gryglewicz, Feliks
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1164684.pdf
Data publikacji:
1975
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
dziedzictwo
mitologia biblijna
legacy
biblical mythology
Opis:
Der Verfasser hat die Bedeutung der griechischen Worte, die von den Mädchen und ihrer Keuschheit (Jungfräulichkeit): neanis, paidiske oder pais, nymfe, kore und parthenos sagen, ebenso wie ihr Hervortreten in der Griechenwelt und in Septuaginta besprochen. Viel Aufmerksamkeit hat er dem Worte parthenos in Septuaginta, und besonders in Is. 7, 14 gewidmet. Nach der Besprechung anderer Worte im Neuen Testament hat er sich gleich falls mit dem Wort parthenos im Ganzen und mit demselben Wort parthenos im Verhältnis zu den Männern, sowie mit dem Ausdruck der Jungfräulichkeit durch das Wort eunouchos, eunouchizein befaßt. Die Bemühungen der neutestamentlichen Verfasser, um mit der griechischen Terminologie die uns interessierende Probleme auszudrücken, das war das neue, das außerhalb Lehre hat das Christentum in die hellenistische Welt eingeführt.
Źródło:
The Biblical Annals; 1975, 22, 1; 25-37
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uso y simbolismo de los venenos de pesca en las tierras bajas de Colombia, Suramérica
Autorzy:
Mejía, Luis Eduardo
Turbay, Sandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081348.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
venenos
pesca
Colombia
mitología amazónica
barbascos
Opis:
En este artículo se hace un balance de los estudios botánicos y etnográficos sobre los venenos de pesca usados por indígenas de las cuencas de los ríos Orinoco y Amazonas, en territorio colombiano. En primer lugar se describe el uso de estas especies en cada grupo indígena y se caracterizan sus propiedades farmacológicas. En segundo lugar se analizan las características de estos venenos y sus repercusiones en el universo simbólico. El trabajo explica, en particular, por qué en la mayoría de los grupos indígenas las mujeres tienen prohibido manipular los venenos. A pesar de cubrir una vasta región donde viven grupos étnicos de diferentes familias lingüísticas, el análisis muestra muchos elementos comunes en los mitos y en las creencias asociadas a los venenos.
Źródło:
Itinerarios; 2007, 5; 167-182
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie i rozwój kultu Boga JHWH w kontekście panteonu bóstw kananejskich
The concept and development of the cult of JHWH in the context of the pantheon of the canaanite deities
Autorzy:
Kubisiak, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1532344.pdf
Data publikacji:
2021-03-06
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
mythology
names
texts
mitologia
imiona
teksty
Opis:
Imię Boga to imię najświętsze. Dzięki łasce Pana, który zechciał się objawić Mojżeszowi, relacja Izraelitów z Bogiem osiągnęła wyjątkowy charakter. Imię jest czymś szczególnym. Dzięki jego znajomości, ktoś dotychczas nieznany staje się nam bliższy a co za tym idzie wchodzimy na zupełnie inny poziom znajomości. Starotestamentowe przekazy dostarczają informacji o Bożym imieniu, które nie zawsze brzmiało tak samo, a nawet nie było utożsamiane z jedną i tą samą osobą. Wielu egzegetów, zarówno na gruncie polskim jak i światowym podejmowało temat różnorodności imion Boga w Starym Testamencie. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują J. Day, M.S. Smith, M. Uglorz, W.F. Albright, których monografie stały się cenną pomocą przy powstawaniu tego artykułu. Dzięki znaleziskom z Ugarit na imię boże zaczęto patrzeć z innej, nieznanej dotąd strony. Mitologie krajów sąsiadujących z Kanaanem wywarły niemały wpływ na wierzenia protoplastów narodu izraelskiego pozostawiając po sobie ślady, które przy wnikliwej analizie tekstu oryginalnego nie sposób pominąć. Celem artykułu jest dokonanie analizy imion Boga Izraela. Na wstępie przedstawiono krótką informację na temat odkryć w Ugarit, co wydawało się niezbędne w podjętym temacie. Następnie przeprowadzono analizę etymologiczną imion Boga dokonując porównania z tekstem Targumu Neofiti 1 i LXX oraz przedstawiono rozwój kultu poszczególnych imion Boga na terenie biblijnego Izraela.  
The name of God is the most sacred name. By the grace of the Lord, who wanted to reveal himself to Moses, the relationship of the Israelites with God has reached a unique character. The name is something special. Thanks to his acquaintance, someone previously unknown becomes closer to us and thus we enter a completely different level of knowledge. The Old Testament messages provide information about God's name, which did not always sound the same, and was not even identified with one and the same person. Many exegeses, both in Poland and abroad, have taken up the subject of the variety of God's names in the Old Testament. Among them, J. Day, M.S. Smith, M. Uglorz, W.F. Albright, whose monographs have been a valuable help in the development of this article, deserve special attention. Thanks to the findings of Ugarit, the name of God began to be looked at from another, previously unknown site. The mythologies of the countries neighbouring Canaan have had a considerable impact on the beliefs of the protoplasts of the Israeli nation, leaving behind traces that cannot be omitted during a thorough analysis of the original text. The aim of the article is to analyze the names of the God of Israel. In the beginning, there is a brief information about the discoveries in Ugarit, which seemed to be necessary in the undertaken topic. Next, an etymological analysis of the names of God was carried out, comparing them to the text of Targumu Neofiti 1 and LXX, and the development of worship of individual names of God in Biblical Israel was presented.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2020, 46; 25-45
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowieść jako pieśń i „zabójstwo pieśni”. Tradycja w aktualnych okolicznościach według Josepha Campbella
Story as a Song and “Murder of a Song”. The Tradition in the Current Circumstances According to Joseph Campbell
Autorzy:
Miczka-Pajestka, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052193.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
tradition
mythology
postmodernism
tradycja
mitologia
postmodernizm
Opis:
The article discusses the problem of myths in the current cultural circumstances, that is, in post-modernity. It indicates the crucial issue of the attitude of the postmodern man towards tradition and its transmission. The work also concerns issues related to the exploration of a new mythology and connected with the issue concept of Joseph Campbell. Suggestions for the way of thinking about reality and traditions included in the theories of Roger Fidler, Wolfgang Welsch and Paul Virilio have been disucessed as well. Furthermore, the author undertakes an attempt to answer the following questions: can the today’s story be seen as a „song” and whether in the technical world, virtualized and marked by pluralism of everything the final “murder of this song” has been committed in a symbolic sense?
W artykule omówiony został problem funkcjonowania mitów w aktualnych okolicznościach kulturowych, czyli w ponowoczesności. Wskazano na zasadniczą kwestię stosunku ponowoczesnego człowieka do tradycji i jej przekazu. Rozważono też problematykę związaną z poszukiwaniem nowej mitologii i związaną z tym zagadnieniem koncepcję Josepha Campbella. Uwzględniono również propozycje myślenia o rzeczywistości i tradycji ujęte w teoriach Rogera Fidlera, Wolfganga Welscha i Paula Virilio. Podjęto próbę odpowiedzi na pytania: czy można dziś postrzegać opowieść jako „pieśń” i czy w świecie stechnicyzowanym, zwirtualizowanym i naznaczonym pluralizmem wszystkiego dokonało się, w sensie symbolicznym, ostateczne „zabójstwo owej pieśni”?
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2014, 2, 2; 9-22
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NIEDOCENIONA MITOLOGIA NIEDOCENIONYCH – REFLEKSJE O KRÓLU MRÓWEK ZBIGNIEWA HERBERTA, CZYLI TRAGICZNA PRÓBA OSWOJENIA OKRUCIEŃSTWA BOGÓW
Autorzy:
Jurkowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624158.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
mitologia
Zbigniew Herbert
"Król Mrówek"
apokryf
Opis:
The article sketchily surveys Zbigniew Herbert’s mythological prose texts from Król Mrówek, which remained unpublished during his lifetime. A suite of analytical and interpretive considerations intends to present Herbert as an author who took up the task of investigating the consistency of the Mediterranean myth. The article applies twentieth-century mythology studies tools to situate Herbert’s book within literary tradition. In his apocrypha Herbert subjects mythological tradition to a renarration; he shows appreciation for characters traditionally devoid of the grace to speak and reinstates their hitherto deformed human faces. Simultaneously, Herbert undermines the inevitability, necessity, and permanence of the verdicts of the fate which, in traditionally narrated mythology, stands as the final instance bringing back the cosmic order.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2015, 19, 2; 85-104
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Los días Flor y Mono y sus ilustraciones en los códices "Borgia" y "Vaticano B": una interpretación mitológica
Autorzy:
Braakhuis, H. E. M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080191.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
códices
héroe
maíz
mitología
pesca
tonalpohualli
Opis:
En el artículo se examinan varias ilustraciones pertenecientes a los días Flor y Mono en los códices Borgia y Vaticano B. Se argumenta que los dioses patronos de estos días, Xochiquetzal y Xochipilli, están conectados mitológicamente con las figuras de las escenas acompañantes, a saber una anciana moliendo maíz y un noble cogiendo peces. Tras una revisión crítica de interpretaciones vigentes, la atención se centra en la mitología del maíz de los nahuas clásicos y de los pueblos contemporáneos del Golfo de México. Destacan los roles del héroe del maíz, su madre, y su abuela (o, en ciertas versiones, madre adoptiva). En el caso del día Flor, el rol específico de la abuela permite una conexión directa con la imagen; en el caso del día Mono, la conexión mitológica se establece principalmente a través del motivo de la pesca.
Źródło:
Itinerarios; 2021, 34; 69-90
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myth and the Schellingian Notion of Mythological Consciousness as a Basis of Narrative and Narrative Identity
Autorzy:
Filutowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641063.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
mit, mitologia, świadomość mitologiczna, narracja, tożsamość narracyjna
Opis:
The paper concerns the problem of the mythological origins of narrative and narrative identity. Referring to works of such narrative researchers as D. Carr, B. Williams and K. Atkins and to F.W.J. Schelling’s conception of a mythological consciousness, I prove that 1. ina narration – personal as well as collective (in a tale which constitutes given culture) – the type of necessity is similar to that which occurs in nature as well as in mythology (its higher potential) and which is responsible for a perfect story coherence that is unavailable in normal life and characteristic rather of art than of a usual experience; 2. although our personal narratives are shaped on the basis of a collective myth, they assume a first-person, reflective perspective, and this is the reason why an individual may in spite of such to some extent “untrue” origins keep personal freedom and autonomy.
Źródło:
Studia Religiologica; 2014, 47, 4
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zanim zabłysło światło wiary Chrystusowej. Słowianie w orbicie wiary i kultury pogańskiej
Autorzy:
Osadczy, Olga
Osadczy-Kępka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137324.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
mitologia słowiańska
panteon Włodzimierza
Słowianie
wierzenia
chrystianizacja
Opis:
Artykuł wprowadza w obecnie mało spopularyzowaną tematykę mitologii dawnych Słowian, przybliża panteon głównych bóstw Słowiańskich, a także wierzenia, kulty i obrzędy sprawowane przez Słowian, zamieszkujących głownie obszary wschodnie. Artykuł jest filologiczną, historyczną i antropologiczną analizą pochodzenia wyrazów, określeń, zwyczajów imion dawnych bogów oraz ich wpływu na współczesną kulturę i religię, a także ich wstępne zestawienie i porównanie z religią chrześcijańską. Opisano także pozostałe zabytki, znaleziska archeologiczne, źródła z czasów słowiańskich i średniowiecznych znajdujące się na obecnych terenach Europy Środkowo- Wschodniej, zostało wyjaśnione ich znaczenie i powiązanie z danym kultem oraz ich losy po chrystianizacji Europy.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2022, 1; 143-158
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galicia in the realm of Habsburg mythology
Galicja w kręgu habsburskiej mitologii
Autorzy:
Gąsowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11343303.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Galicia
Habsburg dynasty
mythology
Galicja
dynastia habsburska
mitologia
Opis:
The disappearance, breakup, or perhaps the dissolution of the Habsburg monarchy into nonexistence in the last several days of the “Great War” did not mean that time and history disappeared without a trace. For it left a rich and varied heritage that consists of intertwined collective and cultural memories that transform over time into a mythology. An important place in that Central-European, Habsburg mythology is taken by the myth of Galicia. Evidence of its existence and vitality is its emergence several years ago, as unexpected as it was intensive, in the commercial realm. That was made possible by falling back onto heritage, remembrance, and myth, and not by – even an elementary – knowledge of the reality under this banner. The Kingdom of Galicia was wiped out from the territory it used to occupy by the disaster of two wars. Yet a memory of it, evidently strongly rooted, managed to survive that unfavourable time and today it is still very much alive, even though much transformed. The time that has passed, together with all the historical tremors during that time, has resulted in a kind of deconstruction from which a new, mythical form of Galicia emerged. It began to live its own peculiar life which has hardly anything in common with the original. The realm in which its presence is best visible today is what can broadly be called “commercial use”. The cultivation of the current, predominantly commercial functionality of Galicia is only rarely accompanied by a reflection on the sense or reason for the cherishing of its mythology, which is what is actually taking place. Are the material benefits – because there must be some – a sufficient justification for the glorification of the Austrian partition in contemporary Poland?
Zniknięcie, rozpad czy też może rozpłynięcie się w niebycie monarchii habsburskiej w ciągu kilku ledwie ostatnich dni „wielkiej wojny” nie oznaczało, że czas i historia wyparowały bez śladu. Pozostało bowiem po niej bogate i różnorodne dziedzictwo. Tworzą go splecione z sobą – pamięć zbiorowa i pamięć kulturowa przeobrażające się z czasem w mitologię. W tej środkowo europejskiej, habsburskiej mitologii ważne miejsce zajmuje mit Galicji. Świadectwem jego istnienia i żywotności jest tyleż niespodziewane co intensywne pojawienie się jej przed kilkunastu w obszarze komercji. Było to możliwe skutkiem odwołania się do dziedzictwa, pamięci i mitu, nie zaś do elementarnej choćby wiedzy o rzeczywistości kryjącej się pod tym szyldem. Królestwo Galicji zostało zmiecione z zajmowanego niegdyś terytorium dwoma kataklizmami wojennym. Wszelako pamięć o nim, głęboko jak widać zakorzeniona, zdołała jednak przetrwać ten zły czas. Dziś żyje nadal, choć mocno przetworzona. Upływające lata wraz ze wszystkimi towarzyszącymi im dziejowymi wstrząsami dokonał jej swoistej dekonstrukcji, z której wyłonila się nowa, mityczna postać Galicji. Zaczęła ona żyć niejako własnym życiem,właściwie bez związku z oryginałem. A sferę, w której jej obecność jest dziś najbardziej widoczna stanowi właśnie szeroko pojęta komercja. Kultywowaniu aktualnej, komercyjnej głównie funkcjonalności Galicji rzadko towarzyszą refleksje nad sensownością czy też celowością pielęgnowania, bo tak w istocie się dzieje, jej mitologii. Czy korzyści materialne, bo zapewne takie istnieją, stanowią wystarczające uzasadnienie dla gloryfikowania w Polsce zaboru austriackiego?
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 2; 145-161
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lilith i jej potomstwo w mitologii hebrajskiej oraz najnowszej kulturze popularnej – przegląd wybranych reprezentacji
Autorzy:
Alicja, Górska,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487864.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
LILITH
HEBREW MYTHOLOGY
POP CULTURE
MITOLOGIA HEBRAJSKA
POPKULTURA
Opis:
For thousands of years mythological Lilith has undergone countless trans- formations. Although she had been created by God himself, just like Adam and Eve, the texts do not pay her as much attention as they do to the first marriage. What is more, contemporary scholars of religious studies throw doubt whether Lilith had even existed. Regardless of the Church’s or scholars’ acceptance, Lilith seems to be a character invariably present in the worldwide culture. In the dawn of time, she served as a kind of warning, enforcing a more careful childcare – it was believed that if left without a proper care, infants might have been taken or possessed by Lilith; in medieval times she became a symbol of lechery; contemporarily she is mainly associated with bewildering sexual graphics and rare literary presentations which emphasize her intense sex- ual urges. How such transformations came to be? How the transformation of mythological Lilith over the ages looked like?
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 198-228
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzecz o wiernej Penelopie. Reinterpretacja mitu o Odyseuszu jako propozycja lekcji o żeńskiej perspektywie
A Thing About Faithful Penelope. Reinterpretation of the Odysseus Myth as a Proposal for a Lesson About Female Perspective
Autorzy:
Miksiewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16433413.pdf
Data publikacji:
2023-01-26
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
Margaret Atwood
mythology
reinterpretation
feminism
mitologia
reinterpretacja
feminizm
Opis:
Protagonistki wykreowane przez kanadyjską pisarkę Margaret Atwood charakteryzuje nieustanna walka o przetrwanie, poszukiwanie tożsamości oraz głosu, który z różnych powodów był im odbierany. Jedną z takich bohaterek jest Penelopa, kobieta utrwalona na kartach historii za sprawą Homera i całkowicie uzależniona od historii innego mężczyzny – swojego męża Odyseusza. Artykuł ma na celu ukazanie Penelopiady nie tylko jako reinterpretacji mitu, ale również ciekawej propozycji lekturowej dla szkół ponadgimnazjalnych. Powieść ta może stanowić kontekst interpretacyjny podczas omawiania tekstów pochodzących ze starożytności.
The protagonists created by the Canadian writer Margaret Atwood are characterized by a constant struggle for survival, searching for identity and the voice that was taken away from them for various reasons. One of such protagonists is Penelope, immortalized in history thanks to Homer and addicted to the story of a man – her husband Odysseus. The article aims to present Penelopiada not only as a reinterpretation of a myth but also as an interesting reading proposal for high school students, which can be presented as an interpretative context when discussing texts from antiquity.
Źródło:
Filoteknos; 2022, 12; 147-160
2657-4810
Pojawia się w:
Filoteknos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marzanna: immagine soprannaturale della morte nella fraseologia slava
Marzanna: nadprzyrodzony obraz śmierci we frazeologii słowiańskiej
Autorzy:
Gajetti, Giuliano
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197212.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
fraseologia slava
mitologia comparata
folclore slavo
etnolinguistica
Marzanna
fraseologia
della morte
frazeologia słowiańska
mitologia porównawcza
folklor słowiański
etnolingwistyka
frazeologia śmierci
Opis:
Pojęcie śmierci to wydarzenie, które ze względu na swą naturę znajduje się poza granicami ludzkiej fizycznej realności i można je rozpatrywać jako zjawisko nadnaturalne, nieudające się racjonalnie wytłumaczyć. W artykule poddano analizie obraz Marzanny/Mary/Moreny w słowiańskim folklorze i mitologii. Jej obraz kojarzył się z pojęciem śmierci i obrzędami kalendarza ludowego opisanymi przez Afanasjewa. Podobne rytuały oraz istoty nadnaturalne są opisane w słowniku Starożytności słowiańskie i odgrywają ważną rolę w etnolingwistyce. Fenomen Marzanny rozpatrywany jest jako instrument teoretyczny do lepszego rozumienia frazeologii języków słowiańskich oraz jego związków z ogólnoeuropejskim folklorystycznym przedstawieniem śmierci.
L’esperienza della morte è un evento che per sua stessa natura va oltre la comprensione umana della realtà fisica ed è concepito come tipicamente soprannaturale; non può essere completamente spiegato con il pensiero razionale. In questo articolo analizzeremo la figura di Marzanna/Mara/Morena nel folclore e nella mitologia slava. La sua immagine è associata con le forze della morte, dell’inverno e i rituali di cambiamento stagionale. Questo complesso di riti e spiriti soprannaturali è studiato tra gli altri da Afanasyev e occupa una posizione rilevante nell’ambito dell’etnolinguistica. L’indagine su Marzanna è vista come strumento teorico per meglio comprendere differenti elementi fraseologici in varie lingue slave e la loro relazione con la rappresentazione della morte nel folclore europeo.
Źródło:
Językoznawstwo; 2019, 13; 111-122
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
МИХАИЛ БУЛГАКОВ И СЛАВЯНСКАЯ МИФОЛОГИЯ
Mikhail Bulgakov and Slavic mythology
Michaił Bułhakow i słowiańska mitologia
Autorzy:
Jabłokow, Jewgienij
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/604194.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Булгаков
митология
Киев
Bułhakow
mitologia
Kijów
Bulgakov
mithology
Kiev
Opis:
Artykuł pokazuje, że w mitologicznym podtekście dzieł Bułhakowa najważniejsze miejsce zajmują motywy słowiańskiej mitologii (zarówno w wersji pogańskiej, jak i chrześcijańskiej). Jako przykład rozważane jest funkcjonowanie dyskursu "wąż-kurczak" w powieści "Fatalne jaja", opowiadaniach i dramatach. Analiza mitologicznych aluzji znacząco wpływa na interpretację dzieł Bułhakowa i pozwala wyjaśnić strukturę jego artystycznego świata.   
Evgeny Yablokov MIKHAIL BULGAKOV AND SLAVIC MYTHOLOGY Summary The article examines the mythological subtext of Bulgakov's works. The author assumes that motifes of Slavic mythology (both in pagan and Christian versions) occupy an important place in this subtext. The functioning of the "snake-and- chicken"'s discourse in Bulgakov’s novel "Fatal Eggs", stories ("Towel with a Rooster", "The Steel Windpipe "), plays ("Zoyka's Apartment", "Flight ") is considered. The analysis of mythological allusions clarify the interpretation of the writer's works and let specify the structure of his artistic world.
Евгений Яблоков МИХАИЛ БУЛГАКОВ И СЛАВЯНСКАЯ МИФОЛОГИЯ В статье показано, что в мифологическом подтексте булгаковских произведений мотивы славянской мифологии (как в языческом, так и в христианском вариантах) занимают важнейшее место. В качестве примера рассмотрено функционирование «змеино-куриного» дискурса в повести «Роковые яйца», рассказах («Полотенце с петухом», «Стальное горло»), пьесах («Зойкина квартира», «Бег»). Анализ мифологических аллюзий существенно влияет на интерпретацию произведений Булгакова, позволяет уточнить структуру его художественного мира.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2019, 3
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
We władzy Peruna. Mitologia i wierzenia dawnych Słowian i ich współczesnych wcieleń w filmie polskim
In the power of Perun. Mythology and Beliefs of Ancient Slavs and Their Contemporary Incarnations in Polish Film
Autorzy:
Nowakowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763115.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
polish film
Slavs
mythology
Christianisation
film polski
Słowianie
mitologia
chrystianizacja
Opis:
Artykuł opisuje i analizuje ekranowy wizerunek Słowian obecny w rodzimym filmie w kontekście ich wierzeń i mitologii, przeważnie zderzonych z chrystianizacją ziem polskich. Filmowcy w większości utworów starali się łączyć perspektywę legendarną, fantastyczną z wydarzeniami i realiami historycznymi. Tak jest w adaptacji powieści I. Kraszewskiego Stara baśń dokonanej przez J. Hoffmana oraz filmach Gniazdo (gdzie ważna była kwestia ideologii państwa tzw. Polski Ludowej) i Krew Boga (w czasach współczesnych, bez trybutu płaconego władzy). W utworach, w których mowa o współczesnych losach dawnej mitologii spotykamy dwa modele. Niekiedy (w filmach Jana Jakuba Kolskiego z uniwersum Jańciolandu) słowiańskie wierzenia są ukryte pod dominującą religijnością katolicką, naiwną, ludową, która nie wyrugowała do końca dawnej wiary. Z kolei w cyklach telewizyjnych Legendy Polskie Allegro oraz Krakowskie potwory dla Netfliksa mamy do czynienia ze współczesnymi wcieleniami mitów i legend słowiańskich i ściśle polskich. W produkcji Allegro postawiono na pastisz i ludyczny charakter opowiadania, w serialu platformy streamingowej Netflix próbowano mówić językiem poważnym o obecności danych bóstw we współczesnej metropolii. Oba sposoby dały niedoskonałe artystycznie rezultaty, ale gatunkowo i fabularnie wskazują na kierunek, jakim podążyć mogą kolejne realizacje tematu.
The article describes and analyses the screen image of the Slavs in Polish cinematography in the context of Slavic beliefs and mythology, mostly juxtaposed with the Christianisation of the Polish lands. In most works, filmmakers have tried to combine a legendary, fantastic perspective with historical events and realities. This is the case off Jerzy Hoffman’s adaptation of the novel by I. Kraszewski entitled Stara baśń [The Old Tale], as well as in the films Gniazdo [The Nest] (where the issue of ideology of the so-called People’s Poland was important) and Krew Boga [God’s Blood] (a movie shot in modern times, without the need to pay any tribute to the authorities). In works dealing with contemporary fate of ancient mythology we can differentiate two models. One of them is hiding Slavic beliefs under the naive, folk version of the dominant Catholic religiousness that has not completely eradicated the ancient faith (as in Jan Jakub Kolski’s films from the Jańcioland universe). In contrast, in Allegro’s Polish Legends and in Krakow Monsters TV series made for Netflix we deal with contemporary incarnations of Slavic and specifically Polish myths and legends. Allegro’s production relied on pastiche and ludic storytelling, while the series made for the streaming platform Netflix attempted to speak in earnest about the presence of the deities in question in the modern metropolis. Both ways produced artistically imperfect results, but in terms of genre and story, they point to the direction that future realisations of the theme may take.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 67-82
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblijny Lewiatan – realnie istniejące zwierzę czy mityczny potwór morski?
Biblical Leviathan – A Real Animal or Mythic Marine Monster?
Autorzy:
Mielnik, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1603438.pdf
Data publikacji:
2017-12-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Lewiatan
potwory morskie
mitologia
smoki
Leviathan
marine monsters
mythology
dragons
Opis:
Celem niniejszego opracowania jest próba ustalenia, czy na kartach Biblii Hebrajskiej Lewiatan funkcjonuje jako realnie istniejące zwierzę czy mityczny potwór morski. Osiągnięcie postawionego celu jest możliwe dzięki analizie tych fragmentów Pisma Świętego, w których pojawia się kluczowy termin. Opracowanie podzielone zostało na dwie części. W pierwszej nastąpiło przybliżenie postaci Lewiatana w literaturze pozabiblijnej, w drugiej natomiast miały miejsce właściwe analizy konkretnych urywków biblijnych pod kątem sposobu prezentacji w tych tekstach wspomnianego stworzenia. W świetle przeprowadzonych analiz należy uznać za bardziej prawdopodobne, że na kartach Pisma Świętego Lewiatan funkcjonuje jako mityczny potwór morski. Nie ma zaś takich tekstów, które jednoznacznie interpretowałyby to stworzenie jako jakieś realnie istniejące zwierzę wodne.
The main purpose of the paper is discovering whether Leviathan in the Hebrew Bible is a real animal or a mythic marine monster. A definitive answer is in fact possible, thanks to analysis of certain biblical fragments where the crucial term is present. The paper is divided into two main parts: First, Leviathan is examined as encountered within extra-biblical literature. In the second part, this creature is analyzed in the context of concrete biblical fragments which include a presentation of Leviathan. On the basis of research, it can be claimed that, in the Hebrew Bible, Leviathan is to be understood as a mythic marine monster. Conversely, there is no known fragment in which Leviathan has to be understood as a real animal.
Źródło:
Verbum Vitae; 2017, 32; 127-147
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia nierówności. Próba dekonstrukcji
Mythology of Inequalities. An Attempt at its Deconstruction
Autorzy:
Przybylska-Czajkowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548280.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
mit
mitologia
nierówności
kapitalizm
ideologia
myth
mythology
inequalities
capitalism
ideology
Opis:
Mitologia nierówności jest częścią mitologii kapitalizmu. Mitologia ta stworzyła oczywistość, która stała się treścią świadomości potocznej w Polsce po 1989 r. i nie została poddana krytycznej refleksji w debacie publicznej. Pełni ona funkcje ideologiczne wobec systemu: objaśnia go odwołując się do tzw. normalności i naturalności, a także usprawiedliwia jego negatywne społeczne skutki. Mitologia ta utrudnia lub wręcz uniemożliwia krytykę systemu i działanie na rzecz jego zmiany. Konstrukcja zmitologizowanej oczywistości jest pełna sprzeczności, ignoruje osiągnięcia myśli filozoficznej i społecznej, a także doświadczenie rzeczywistości. Znaczącą rolę w powstaniu tak zmitologizowanej oczywistości, odegrały elity intelektualne, które przyjęły bezkrytycznie mitologię kapitalizmu, mimo iż wiele faktów historycznych (doświadczenie pierwszej wojny światowej, Wielkiego kryzysu lat 30. i późniejszych kryzysów kapitalistycznego świata) wskazywało na konieczność ostrożnego jej potraktowania. Niebezpieczeństwo mitologii kapitalizmu i w szczególności mitu nierówności polega na tym, że stoi za nim taka wizja człowieka i rzeczywistości społecznej, która wyklucza wolność i godność człowieka. Mit nierówności i ta całość, którą tworzy – mitologia kapitalizmu – wykorzystuje zwulgaryzowaną wersję pojęcia homo oeconomicus i przedstawia ją jako uniwersalny obraz człowieka. Gdyby poważnie i konsekwentnie potraktować te wątki, które są zawarte w micie nierówności i mitologii kapitalizmu, to można w oparciu o nie zbudować społeczeństwo i państwo niedemokratyczne. Obowiązkiem intelektualistów jest krytyczna analiza świadomości społecznej i tworzących ją mitów, co oznacza próbę wskazania ich źródeł, związku z doświadczeniem, kontekstu filozoficznego, uwikłań i skutków społecznych.
Mythology of inequalities is a part of mythology of capitalism. This mythology created obviousness that became after 1989 content of the everyday consciousness and was never critically analyzed in. It plays in the system an ideological function: it explains this system referring to its “normalcy” and naturalness, and justifies its negative social consequences. Any criticism of this system and activity oriented at its transformation was made difficult or impossible. The construction of the mythologized reality is full of contradictions and disregards achievements of social thought and the real-life experiences. An important role in the rise of this mythologized reality was played by intellectual elites that uncritically accepted the mythology of capitalism in spite of many historical facts (the experiences of the 1st World War, Great Depression and subsequent crises) suggested the necessity to approach it cautiously. The danger resulting from the myth of capitalism (of inequality), consists in excluding dignity and freedom of man by the anthropology it comprises. The myth of inequality (and the whole myth of capitalism of which it is a constitutive part) avails of trivialized version of the concept of homo oeconomicus and presents it as universally valid image of man. If to take seriously and systematically those ideas, one could – availing of them –construct undemocratic society and state. It is the duty of intellectuals to analyze critically social myths it comprises – to try to discover their origins and relations with experience, to characterize their philosophical contexts and consequences for society.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2015, 42; 45-57
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A złote jabłko stało się jabłkiem niezgody – o kulturowym i leksykograficznym wymiarze dwóch mitologizmów z komponentem nazywającym owoc
And złote jabłko (the golden apple) Became jabłko niezgody (the apple of discord): On the Cultural and Lexicographic Dimension of Two Mythology-Based Expressions Which Contain a Fruit Name
Autorzy:
Puda-Blokesz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459298.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
frazeologia
mitologia
symbolika
kultura
leksykografia
phraseology
mythology
symbols
culture
lexicography
Opis:
In the phraseological stock of Polish there can be found language units which conceal a cultural symbolism of mythological provenance – symbolism that speakers are perhaps sometimes unaware of. In this group tere are two phraseological expressions containing a fruit name (apple) that seem to be genetically related to Greek mythology: the złote jabłko [golden apple] and the jabłko niezgody [apple of discord]. The article presents the etymology of the ‘apple’ lexeme, broadly outlines the symbolism of apple and apple tree in various cultures and mythologies, and eventually discusses, inter alia, (1) mythological motivation of the units under consideration, (2) semantic and formal status of mythology-based phraseological expressions, (3) lexicographic status of both expressions, and (4) their international character.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 146-162
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filomela, słowik i poeta. O Naruszewiczowskim przekładzie ody Jeana‑Baptiste’a Rousseau
Philomela, a nightingale and a poet. On the translation of the Jean‑Baptise Rousseau’s ode by Naruszewicz
Autorzy:
Dąbrowski, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968013.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ode
translation
style
mythology
nature
oda
tłumaczenie
styl
mitologia
przyroda
Opis:
The article is devoted to the analysis of the poem by Adam Naruszewicz Duma do słowika that is the translation of the ode by Jean‑Baptise Rousseau, A Philomele. The poem’s narrative order is marked out by the comparison of the two texts; and all that is done to show the way Polish poet rendered the original text. In the article particular attention is paid to the differences between fragments of the French work and Polish Duma do słowika. But above all, the analysis brings out the fact that Naruszewicz’s style was quite distinct, and the relation of lyrical I to the recipient of the utterance is slightly different from that in the Rousseau’s poem, which is particularly noticeable in the ending passage of the Polish work. Important features of the Naruszewicz‑as‑a‑translator’s technique are also discussed.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 34, 4
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyczna „boska cząstka” Higgsa w badaniach neokomparatystyki mitologicznej
Higgs’ ‘God particle’ in neo-comparative research on mythology
Autorzy:
Piechota, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828530.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Dariusz Seweryn
Dumézil
Słowacki
neokomparatystyka
mitologia
neo-comparative research
mythology
Opis:
The book Prehistoria – średniowiecze – romantyzm. W kręgu indoeuropejskich tematów mitologicznych: od Dumézila do Słowackiego [Prehistory – Middle Ages – Romanticism. Indo-European Mythological Themes from Dumézil to Słowacki] by Dariusz Seweryn proves that the methodology suggested by the author can be applied to the Romantic literature. It reveals both the strategies that Romantic authors are fully aware of as well as those which remain unrealised, but refer to the mythological context that goes back in time to the Indo-European ‘prehistory’ (this is Higgs’ ‘God particle’). Seweryn also proves that the antic phrase Omnes viae Romam ducunt has above anything else a propaganda, Latino-centric significance. At least some roads lead from India via Iran (also) to Rome, but Romans did not realize that their customs and literature were influenced by a tradition that originated in a remote part of the world and was significantly older than ‘the City’ itself. Seweryn’s book is certainly one of the best I have studied and reviewed in the last ten years!
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 375-388
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Desde la tradición clásica hasta la cotidianidad femenina. Mitología, deseo y mujer en la poesía de Aurora Luque
From the Classical Tradition to the Female Everyday Life. Mythology, Desire and Woman in the Poetry of Aurora Luque
Autorzy:
Śmiłek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230798.pdf
Data publikacji:
2022-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Aurora Luque
współczesna poezja hiszpańska
tradycja klasyczna
kobieta
mitologia
contemporary Spanish poetry
classical tradition
woman
mythology
poesía españ ola contemporánea
tradición clásica
mujer
mitología
Opis:
The classical legacy in contemporary Spanish poetry is evident, especially in the creation of Aurora Luque (Almería 1962), one of the best representatives of the neoclassical and culturalist trend in Hispanic poetry. This article aims to show the two aspects of her poetry: the recovery of the Greco-Roman tradition and the female voice that reconciles aesthetics and morality. To defend the feminine voice of everyday life, the poet reinvents and modifies the classical tradition offering us a new vision of mythology, topoi, themes and motifs from Antiquity.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2022, 25; 83-94
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia artystyczna na kontrkulturowych ścieżkach: Roy Harper
Autorzy:
Jeziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634293.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
muzyka popularna, antropologia kultury współczesnej, sztuka politycznie zaangażowana, mitologia artystyczna, mit
Opis:
W artykule niniejszym przedstawiam polityczny wymiar muzyki popularnej w kontekście działań mitologizacji własnej twórczości przejawianych przez politycznie i społecznie zaangażowanych wykonawców z kręgu miejskiego folku i rocka, na przykładzie brytyjskiego artysty Roy’a HarperaArtistic Mythology on Counterculture Paths: Roy HarperSUMMARYThe article presents the political dimension of popular music in the context of actions meant to mythologize their own musical works by politically and socially engaged urban folk and rock performers, as exemplified by a British artist Roy Harper. The case of this performer shows that artistic mythology can be gradually constructed strictly according to the patterns taken from mythical narratives that function in all cultures in the world. It serves the specifically understood process of mythologizing the activities of an artist and the personality created by the performer. Harper’s biography is a contemporary version of the heroic myth transmitted to the public through the mass media and complemented with themes originating from folkloristic stories such as the magic fairy story. A myth like that is a certain pivot around which a mythological narrative is developed, consisting of diverse elements essential to a specific artist.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2017, 15, 2
2083-3636
1732-1352
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid, kolebka Ariów a Europa jako wielokulturowe „principium”
Norwid, the Cradle of the Aryans and Europe as a Multicultural „principium”
Autorzy:
van Nieukerken, Arent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790937.pdf
Data publikacji:
2021-02-11
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Renan
mitologia porównawcza
językoznawstwo historyczne
rasa
comparative mythology
historical linguistics
race
Opis:
W czasie swej emigracji w Paryżu Cyprian K. Norwid bardzo się interesował współczesną mu mitologią porównawczą, a także językoznawstwem historycznym, które również stosował jako metodę komparatystyczną. Artykuł próbuje ustalić źrodła jego własnych spekulacji mitologicznych i lingwistycznych. Okazuje się, że znane mu były zarówno ówczesne autorytety w tym zakresie (np. Ernest Renan, Max Müller, którzy posługiwali się metodologią pozytywistyczną), jak i zbiorowe opracowania encyklopedyczne wydane przez katolickiego duchownego, ojca J.P. Migne, które próbowały uzgodnić odkrycia nauki pozytywistycznej z tradycją chrześcijańską. Norwid zaczerpnął swą wiedzę z obu źródeł, choć perspektywa katolickich dykcjonarzy była mu bliższa (nie akceptował jednak bezkrytycznie wszystkich ich ustaleń). „Archaiczne” (z punktu widzenia nauki pozytywistycznej) korzenie jego spekulacji mitologicznych i językoznawczych broniły go jednak przed pokusą ulegania (pseudo)naukowemu dyskursowi rasowemu. Jego chrześcijański uniwersalizm spotyka się tu z agnostycznym uniwersalizmem Renana. W obu przypadkach istotnym elementem owego uniwersalizmu było podkreślanie ponadnarodowej wartości tradycji związanych ze Starym Testamentem i judaizmem.
Norwid, who lived in exile in Paris, took a great interest in comparative mythology and historical linguistics, using a similar methodology for both. This article attempts to establish the sources of his own mythological and linguistic speculations. It turns out that he knew both the writings of the acknowledged authorities in this field who used a positivist methodology, and the Catholic dictionaries published by the Abbé Migne which aimed at reconciling the discoveries of positivist science with the Christian tradition. Norwid’s knowledge derived from both sources, although he felt a greater closeness to the perspective of the Catholic dictionaries (even though he did not blindly accept all their findings). The “archaic” (from a positivist perspective) roots of his mythological and linguistic speculation defended him, however, against the temptation to give in to a [pseudo-]scientific racial discourse. Here, his Christian universalism goes hand-in-hand with Renan’s agnostic universalism. The essential element of this universalism derived, in both cases, from an emphasis on the supranational value of traditions linked with the Old Testament and Judaism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 1; 27-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Amazonki w Historia adversus paganos Orozjusza. Dzieje recepcji i reinterpretacji mitu
Amazons in the Historia adversus paganos of Orosius. The history of the reception and reinterpretation of the myth
Autorzy:
Suski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834153.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Orozjusz
Justyn
Amazonki
grecka mitologia
apologetyka
Orosius
Justin
Amazons
Greek Mythology
Apologetics
Opis:
Opowieść o Amazonkach zawarta w Historia adversus paganos Orozjusza nie mówi nic o nich, ale pokazuje sposób patrzenia na rzeczywistość jej autora. Orozjusz wierzył w istnienie królestwa Amazonek. Poświęcił im sporo miejsca, gdyż postrzegał je jako krewne Gotów. Chciał pokazać, że rzeczywistość jego chrześcijańskich czasów nie jest gorsza niż pogańska przeszłość. Orozjusz streszczał Epitome Justyna. Niektóre imiona królowych Amazonek brzmią u niego inaczej niż u jego źródła. W wypadku królowej Sinope trudno powiedzieć, skąd zaczerpnął on to imię.
The story of the Amazons contained in the Historia adversus paganos of Orosius says nothing about the Amazons, but shows the mentality of the author of this work. Orosius believed in the existence of the kingdom of Amazons. He devoted a lot of space to the Amazons, because he saw them as relatives of the Goths. He wanted to show that the reality of his Christian’s times was no worse than the pagan’s past. Orosius summarized Epitome of Justin. Some names of queens of Amazons are different in Historia adversus paganus than in his source. In the case of Queen Sinope, it’s hard to say why.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 9-35
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O bóstwach żeńskich w mitologii germańskiej i hinduizmie
ABOUT FEMALE DEITIES IN GERMANIC MYTHOLOGY AND HINDUISM
Autorzy:
Chomik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561551.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
religia
hinduizm
mitologia germańska
kobieta, bóstwa
religion
Hinduism
Germanic mythology
woman
deities
Opis:
Przedmiotem niniejszego tekstu są miejsca i funkcje bóstw kobiecych w panteonach bogów germańskich i hinduistycznych. W mitologii germańskiej najważniejsze były podziały na siły symboliczne męskie i żeńskie, a nie modelowy podział bogów i ludzi na sfery władzy, wojny i dobrobytu. Wśród bóstw żeńskich mitologii germańskiej należy wymienić: Frigg, jako królową Asów i Asynii, Sagę, Eir, Gefjon, Fullę, Sif, Lofn, Vor, Vanr, Syn, Hlin, Snotrę i Gnę. oraz należąe do Wanów Nerthus i Freję. Wybuch wojny pomiędzy Asami a Wanami powoduje pojawienie się tajemniczej kobiety Gullveig. Spośród grup bogiń skandynawskich wyraźnie odrębne od męskiej części panteonu były Disy, boginie związane ze sferą płodności i śmierci. Tradycja Wielkiej Bogini jest w hinduizmie nie mniej ważna niż tradycje Wisznu i Śiwy. Niezliczone bóstwa żeńskie w tradycjach lokalnych są zazwyczaj przez Hindusów uznawane za personifikacje czy aspekty jedynej Wielkiej Bogini, której kult sięga najprawdopodobniej czasów prehistorycznych. W hinduizmie wszystkie boginie są tylko jakimś aspektem jednej Bogini, działającej w różny sposób zależnie od konkretnej sytuacji. Najważniejsze z nich to boginie Durga i Kali. W hinduizmie popularne są też związki par Bogów, które mają być przykładami idealnych związków pomiędzy kobietą a mężczyzną. Należą do nich związki Ramy i Sity, Kriszny i Radhy, Śiwy i Parwati czy Wisznu i Lakszmi.
The purpose of this work is to present the hierarchy and the functions of female deities in the Germanic and Hindu pantheons. The most important in Germanic mythology were the divisions into the symbolic masculine and feminine strengths, unlike the model gods and humans separation basing on three areas: power, war and prosperity. Among several female deities of Germanic mythology, ones that shall be listed are: Frigg, the Queen of the Æsir and Asgard, Sága, Eir, Gefjon, Fulla, Sif, Lofn, Vör, Vanr, Syn, Hlín, Snotra and Gná as well as belonging to the Vanir, Nerthus and Freyja. The war between the Æsir and the Vanir, causes Gullveig, a mysterious woman, to appear. From all of the Norse goddesses groups, distinctively separate from the masculine fraction of the pantheon were the dísir, goddesses connected with the fertility and the death. The tradition of Mother Goddess in Hinduism is just as important as the traditions of Vishnu and Shiva. Innumerable female deities in the local traditions are usually regarded by Hindus people as the personifications or some aspect derived from one and only Mother Goddess, the worship of whom, most likely dates back to prehistoric times. In Hinduism, all of the goddesses are just some kind of One Goddess’ aspect, who depending on the specific situation, acts in a different manner. The most important goddesses are Durga and Kali. What is also popular in above-mentioned religion, are relationships among the couples of Gods that are to be the examples of an ideal relationship between a woman and a man. These include relationships of Rama and Sita, Kriszna and Radha, Shiva and Parvati or Vishnu and Lakshmi.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2018, 1(4); 137-153
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chłostanie Dionizosa. Bogowie na scenie w komediach Arystofanesa
The whipping of Dionysus. The gods on the stage in the comedies of Aristophanes
Autorzy:
Dworacki, Sylwester
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496991.pdf
Data publikacji:
2016-05-23
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
bogowie greccy
komedia
tragedia
mitologia
Arystofanes
Greek gods
comedy
tragedy
mythology
Aristophanes
Opis:
The gods as dramatis personae were introduced into the stage of the ancient Greek theatre by the tragedians who kept, however, a distance between the gods and the men in their plays. That distance disappeared almost entirely in Old Comedy, where the gods were reduced to the position of men. The gods fell into dependence of terrestrials, sometimes they even allowed to be treated like slaves. It was possible to show the gods this way because of the freedom of speech in Athens of that time, and because of anthropomorphic attitude of the Greeks towards their gods. Such gods were introduced by Aristophanes into the stage particularly in the following plays: in Peace, Birds, Frogs, and Plutus. Those plays were the source of material for the article. The author wanted to show in it mostly the characters and the acting of gods very much similar to human beings, and at the same time departing from their divinity.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2016, 1(13); 43-54
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ESCHATOLOGIA I EPIKUREIZM W STAROŻYTNYM ŚWIECIE: JULIAN KUŁAKOWSKI O LUDZKIEJ NATURZE W MITOLOGII GRECKO-RZYMSKIEJ
ESCHATOLOGY AND EPICUREANISM IN THE ANCIENT WORLD: JULIAN KUŁAKOWSKI ON THE HUMAN NATURE IN THE GRECO-ROMAN MYTHOLOGY
Autorzy:
Puczkow, Andriej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423491.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Julian Kułakowski
eschatology
ancient Greece
Epicurus
Epicureanism
the Ancient Greece Mythology
The Roman Mythology
Julian Kułakowski (1855–1919)
eschatologia antycznej Grecji
Epikur i epikureizm
mitologia starożytnej Grecji
mitologia rzymska
Opis:
Julian A. Kułakowski (1855-1919), Professor of the Roman rhetoric on the Imperial St. Włodzimierz’s University, Russified Pole, gave two public lectures in Kiev, one was about Lucretius (in 1887), the second one about Epicurus (in 1889). In 1899 he published the book titled: "Death and immortality in the ancient Greeks’ images". Taken together, they are probably the first in the Russian humanities historico-philosophical views that concern the process of the integration of the form of Greco-Roman world view into eschatology and epicureanism at that time, views that at the turn of the XIX and XX century were moderated by decadent (tu brakuje słowa w polskim abstrakcie) of the intellectuals of the Silver Age. In the article, on the basis of archives, careful reading and analysis of different contexts, the problematics of the history, theory of origin and functioning in the mythico-poetical space of this epoch was elaborated. The article shows the way in which Kułakowski reconstructs the ancient idea of human being based on the mythical attributivity, wherein human being functions integrally and exhaustively in both: the realistic world, and in the afterlife. This situation results from the specific corporality figure construed on the basis of the myth, corporality that has different levels and embraces the body, as well as the soul, and finally it allows this human soul to continue the existence in the afterlife.
Julian A. Kułakowski (1855-1919), profesor rzymskiej retoryki, Cesarskiego Uniwersytetu Św. Włodzimierza, zrusyfikowany Polak, wystąpił w Kijowie z dwoma wykładami publicznymi: o Lukrecjuszu (1887) i Epikurze (1889). W 1899 roku opublikował książkę „Śmierć i nieśmiertelność w wyobrażeniach starożytnych Greków”. Rozpatrywane łącznie, teksty te są prawdopodobnie pierwszymi w rosyjskiej humanistyce historyczno-filozoficznymi poglądami dotyczącymi procesu włączenie form światopoglądu grecko-rzymskiego do ówczesnej eschatologii i epikureizmu, które na przełomie XIX-XX wieku zostały złagodzone dekadenckimi intelektualistów Srebrnego Wieku. W artykule na podstawie materiałów archiwalnych i uważnej lektury i ponownego odczytania kontekstów rozpatrzono problematykę historii i teorii ich powstawania oraz funkcjonowanie w mityczno- poetyckiej przestrzeni postgutenbergowskiej epoki. Artykuł ukazuje jak Kulakowski rekonstruuje antyczną wizję człowieka zbudowaną na atrybutywności mitycznej, w której człowiek integralnie i całościowo funkcjonuje zarówno w świecie i w rzeczywistości pozagrobowej. Wynika to ze specyficznej, ukonstytuowanej na micie, figury cielesności, która posiadając różne poziomy jakościowo obejmuje zarówno ciało jak i dusze, pozwalając duszy ludzkiej kontynuować istnienie „po śmierci”.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2; 189-202
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola pamięci i opowieści w kształtowaniu tożsamości i wychowaniu aksjologicznym dziecka. Pedagogiczne refleksje na temat spektaklu Opowieści z niepamięci.
The Role of Memory and Stories in Shaping a Child’s Identity and Axiological Education. Pedagogical Reflections on the Theatre Performance: Stories from Oblivion
Autorzy:
Sanecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/479163.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
opowieść
mitologia
pamięć
zapominanie
przedstawienie teatralne
tożsamość
story
mythology
forgetting
performance
identity
Opis:
The aim of the article is to present the theatrical performance for children entitled Stories from Oblivion as a tool for shaping the cultural identity of a child and introducing the youngest audience to the subject of memory as an ethical category. In the research, the analysis of the content of the play is used and interpreted in the context of philosophical considerations of Paul Ricoeur concerning stories, time, memory and forgetting. Particular parts of the article concern: the pedagogical role of memory; Slavic mythology; stories as a narrative genre; memory and forgetting and their social consequences; identity and its shaping; educational values of the presented performance. Based on P. Ricoeur’s opinion on stories, memory and forgetting, as well as on B. Milerski’s pedagogical views, it was concluded that the content  of  the  analysed  performance  and  the  way  it  deals  with the above mentioned subjects can be an example of upbringing for memory and recognizing a story as a significant educational tool in the process of identity formation.
Celem artykułu jest prezentacja spektaklu teatralnego dla dzieci Opowieści z niepamięci jako narzędzia kształtowania tożsamości kulturowej dziecka oraz wprowadzenia najmłodszej widowni w tematykę pamięci jako kategorii etycznej. W badaniu wykorzystano analizę treści spektaklu i zinterpretowano go w kontekście filozoficznych rozważań Paula Ricoeura dotyczących opowieści, czasu, pamięci i zapominania. Poszczególne części artykułu dotyczą: pedagogicznej roli pamięci; mi- tologii słowiańskiej; opowieści jako gatunku narracyjnego; pamięci i zapominania oraz ich społecznych skutków; tożsamości i jej kształtowania; wychowawczych wartości prezentowanego przedstawienia. Opierając się na przekonaniach Ricoeura dotyczących opowieści, pamięci i zapominania, oraz poglądach pedagogicznych B. Milerskiego, stwierdzono, że treść omawianego spektaklu i sposób poruszania w nim wspomnianej tematyki mogą być przykładami wychowania do pamięci oraz uznania opowieści za znaczące narzędzie w procesie kształtowania tożsamości.
Źródło:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2020, 15, 2(56); 95-108
1896-2327
Pojawia się w:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradise Lost: Janusz Głowackis Antigone in New York und Dea Lohers Manhattan Medea
Raj Utracony: Janusza Głowackiego Antygona w Nowym Jorku i Dei Moher Manhattan Medea
Autorzy:
Dubrowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900735.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Janusz Głowacki
Dea Loher
mitologia grecka
dramat współczesny
Greek mythology
modern drama
Opis:
W omawianych w artykule dramatach współczesnych europejskich pisarzy (Głowacki, Loher) szczególną uwagę autorka kieruje na tytułowe postaci kobiece – Antygonę i Medeę, które, w uwspółcześnionej relekturze ich antycznych pierwowzorów (Sofokles i Eurypides), są mieszkankami Nowego Jorku, nielegalnymi emigrantkami z bagażem tragicznych przeżyć, ponoszącymi klęskę także w świecie nowych nadziei i planów. Multietniczny Nowy York, „ziemia obiecana” dla tysięcy emigrantów, sportretowany przez dramatopisarzy, jawi się jako raj utracony, miejsce przeklęte, metropolia rządząca się bezwzględnymi prawami rynku. Obydwie protagonistki przegrywają, tracąc wartości nadrzędne: nadzieję i miłość. Paradise Lost: Janusz Głowackis Antigone in New York und Dea Lohers Manhattan Medea Bei der Analyse der im vorliegenden Beitrag behandelten zeitgenössischen Theaterstücke der namhaften europäischen Dramatiker (Głowacki, Loher) legt die Autorin des Textes ihr besonderes Augenmerk auf die weiblichen Titelfiguren: Antigone und Medea. Die Protagonistinnen, in der aktualisierten Re-Lektüre ihrer antiken Vorlagen (Sophokles und Euripides), sind Einwohnerinnen von New York, illegale Einwanderinnen mit Last der Vergangenheit, die in der „neuen“ Welt ihrer Pläne und Hoffnungen eine Niederlage zu erleiden haben. Die multiethnische Metropole, das Gelobte Land für Exilanten und Emigranten, wird in den beiden Stücken zum verlorenen Paradies, zur Stätte der Verdammnis, in der das Geld regiert und der Ankömmling nicht wahrgenommen wird. Die beiden Protagonistinnen scheitern, indem sie um die wichtigsten Werte, Liebe und Hoffnung, gebracht werden.
In this article, describing the two contemporary dramas written by European writers (Glowacki, Loher), the author is paying a particular attention to the two women that were listed in the titles of these dramas-Antigone and Medea. Both were placed in the neo-contemporary re-reading of their antique prototypes (written by Sophocles and Euripides), now both of them are residents of New York City, illegal immigrants with a baggage of tragic life events, they are defeated in the world of new ideas and plans. Multiethnic New York City, a “promised land” for the thousands of immigrants, portrayed by the two dramatists, appears to be a lost paradise, a cursed place, metropolis that is ruled by the tough business laws. Both protagonists fail, they lose paramount principles: hope and love.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 225-237
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wodzenie niedźwiedzia”. O możliwych wariantach interpretacji obrzędowości zapustnej na Górnym Śląsku
“Bear Guiding”. On Possible Alternatives of the Interpretation of Shrovetide Customs in Upper Silesia
Autorzy:
Liboska, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051738.pdf
Data publikacji:
2013-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
annual rituals
carnival customs
Slavic mythology
obrzędowość doroczna
zwyczaje karnawałowe
mitologia słowiańska
Opis:
“Bear guiding” is one of most characteristic and still practiced rites during the carnival period in Upper Silesia. The course and the internal structure of the ritual, especially the participation of a zoomorphic figure of “bear” in the ceremony, allows us to search for the interpretational analogies to other cultural facts. The study is focused on the role of animals in the folk culture and on a comparative analysis of the symbolic meaning of “bear” in the cycle of annual rites. The final conclusion address the culture-shaping role of animals with reference to selected elements of mythology.
Wodzenie niedźwiedzia to jeden z najbardziej wyrazistych i wciąż szeroko kultywowanych na Górnym Śląsku obrzędów zapustnych. Przebieg oraz wewnętrzna struktura obrzędu, a zwłaszcza udział w obrzędzie zoomorficznej postaci niedźwiedzia pozwala na daleko idące poszukiwania interpretacyjnych analogii względem innych faktów kulturowych. Artykuł skupia się przede wszystkim na roli zwierząt w kulturze ludowej oraz porównawczej analizie symbolicznego znaczenia niedźwiedzia w cyklu obrzędów dorocznych. Wnioski końcowe odnoszą się do kulturotwórczej roli zwierzą w odniesieniu do wybranych elementów mitologii.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2013, 1, 1; 99-120
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co wiemy o przedchrześcijańskich wierzeniach wczesnośredniowiecznych mieszkańców dorzeczy Odry i Wisły?
What we know about the pre-Christian beliefs of the early medieval inhabitants of the Oder and Vistula river basins
Autorzy:
Urbańczyk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16647530.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
archaeology
religion of the Slavs
Slavic mythology
archeologia
religia Słowian
mitologia Słowian
Opis:
Artykuł jest poświęcony krytycznemu podsumowaniu wiedzy na temat przedchrześcijańskiej religii Słowian postrzeganej przez pryzmat dostępnych źródeł.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2023, 3(38); 68-96
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krąg mitów arturiańskich w twórczości Johna Ronalda Reuela Tolkiena i Andrzeja Sapkowskiego
The Arthurian myths in the works of J.R.R. Tolkien and A. Sapkowski
Autorzy:
Kosiba, Jowita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309725.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
mythology
the Arthurian myths
J.R.R. Tolkien
Andrzej Sapkowski
mitologia
mity arturiańskie
Opis:
Artykuł poświęcony jest funkcjonowaniu legend arturiańskich w twórczości  J.R.R. Tolkiena i A. Sapkowskiego. Uniwersum "Wiedźmina", wpisane w  mit arturiański, sprawia wrażenie zakorzenionego w długiej, wielowiekowej tradycji. Tolkien czerpał z legendy o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu, wykorzystując przede wszystkim wpisane w kulturę europejską odwieczne pragnienie nadejścia króla - odnowiciela. Najciekawszą kwestią jest odmienne podejście do legendy prezentowane przez obu pisarzy. Tolkien celowo pominął elementy "skażone" wpływami chrześcijańskimi, wydobywając czystą esencję pogańskiej celtyckości, rezygnując jednocześnie z inspiracji średniowieczną historią. Sapkowski, przeciwnie, otwarcie przyznaje się do fascynacji średniowieczną wersją mitu, apoteozując go w obu jego postaciach - pierwotnej i przefiltrowanej przez tradycję chrześcijańską.  
The article is devoted to the functioning of the Arthurian legends in the works by both J.R.R. Tolkien and A. Sapkowski. The universe of Andrzej Sapkowski, who inscribed his own story into the Arthurian myth, makes an impression of being rooted in a long, centuries-old tradition. Tolkien also drew from the legend of King Arthur and the Knights of the Round Table, using the eternal desire for the coming of the king – restorer. The most interesting issue is the different approach to the legend presented by both writers. Tolkien omitted elements "contaminated" with Christian influence, extracting the pure essence of pagan Celticism, while renouncing an inspiration from the medieval history. Sapkowski, on the contrary, openly admits to his fascination, apotheising the Arthurian myth in both its forms – the primitive one and the one filtered through the Christian tradition.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 363-388
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Of Horses and Men. Symbolic Value of Horses in Icelandic Art
O koniach i ludziach. Symboliczne znaczenie konia w sztuce islandzkiej
О лошадях и людях. Символическое значение лошади в исландском искусстве
Autorzy:
Konopka, Emiliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009189.pdf
Data publikacji:
2020-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
исландская лошадь
Icelander
скандинавская мифология
Исландия
символика
koń islandzki
mitologia nordycka
Islandia
symbolika
Opis:
Konie stanowią jeden z najpopularniejszych tematów w sztuce islandzkiej. Figura konia islandzkiego (Icelandera) może być intepretowana jako część tożsamości narodowej Islandczyków: od czasów osiedlenia Islandii, konie były obecne podczas budowania państwa oraz tworzenia narodu. Stąd poniższy tekst przedstawia symboliczne znaczenie konia w Islandii poprzez przyjrzenie się dwóm strefom: sacrum (wierzenia oraz mitologia nordycka) i profanum (praca, życie codzienne). Motyw konia rozpatrywany jest tutaj zarówno w tradycyjnych przedstawieniach (w sztuce i literaturze), jak również we współczesnej narracji sztuk wizualnych (malarstwa i filmu). Wywód oparty jest na (ko)relacji konia i człowieka w Islandii, ze szczególnym uwzględnieniem tego jak człowiek traktował i przedstawiał konia, oraz jak blisko żyły ze sobą te dwa gatunku na przestrzeni lat.
Изображение лошадей является одной из самых популярных тем в исландском искусстве. Образ исландской лошади можно интерпретировать как элемент национального самосознания исландцев: начиная с времен заселения Исландии лошади участвовали в строительстве государства и формировании общества. В статье автор иллюстрирует символическое значения лошади в Исландии, ссылаясь на две сферы: священную (верования и скандинавская мифология) и светскую (труд, повседневная жизнь). Мотив лошади рассматривается как в традиционных представлениях (искусство и литература), так и в современном повествовании изобразительного искусства (живопись и кино). Аргументация основана на (со)отношениях лошади и человека в Исландии, с особым учетом того, как человек относился к лошади и представлял ее себе, а также насколько близко эти два вида жили вместе на протяжении лет.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2020, 6; 389-410
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światostwórstwo. Motywy solarne i lunarne w dziecięcej poezji Jerzego Ficowskiego
Autorzy:
Armatowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646066.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
O Swarogu Swarożycu
poezja dla dzieci
wyobraźnia dziecięca
mitologia słowiańska
prasłowiańszczyzna
Słońce
Księżyc
Opis:
World-creating. Solar and lunar motifs in children’s poetry by Jerzy Ficowski The subject of inquiries in this sketch is an ancient Slavonic fairy tale About Swaróg Swarożyc by Jerzy Ficowski – a work directed to the youngest readers, which the author describes as a theogonical poem. It launches two main interpretative contexts. The first is the specifics of children’s literature, in particular the role of the child as an active recipient of poetry in which the metaphor gains an advantage over morality. The second one – a look at Ficowski’s childhood artwork of solar and lunar motifs through the prism of pre-Slavic beliefs. In the mythological Slavonic pantheon, it was the mentioned in the title Swaróg, the god of the sun and the fire, who occupied the highest position, at the same time ruling life-giving force and deadly power. The author shows how this heterogeneous, dissonant world of the poet reveals a subjective approach to children, treating them as an equal literary readers. Key words: About Swaróg Swarożyc; children’s poetry; children’s imagination; Slavonic mythology; proto-Slavicism; sun; moon;
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 240-249
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uroki świata tellurycznego, czyli o korekcie kosmosu chtonicznego
Charms of the telluric universe, or about correction of the chthonic universe
Autorzy:
Roskal, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431287.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
history of astronomy
chthonic universe
Greek mythology
historia astronomii
kosmos chtoniczny
mitologia grecka
Opis:
In this article, I argue that “Polemical Remarks about the Concept of the Chthonic Universe” are not quite reliable. First of all I’m not entirely convinced that the title of my book must be changed. My first objective in this paper is to prove that the adjective chthonic in the title of the book Chthonic Universe is more appropriate than the adjective telluric, which is proposed by my adversary. Next, what it demonstrated is that subsequent objections to the concept of the chthonic universe are invalid. In particular, so-called “methodological objection” is invalid because the concept of the chthonic universe is first and foremost a philosophical view of the universe, which emerges from the development of astrophysics and then is not an obstacle to the progress of this science. Without going into the details of my response to Dziadkowiec’s article, it should be pointed out that most of the objections to the concept of the chthonic universe in it are mere misunderstandings.
W artykule wykazuje się, że "Uwagi polemiczne do koncepcji kosmosu chtonicznego" autorstwa Jakuba Dziadkowca nie są całkiem wiarygodne. Przede wszystkim nie zostało przekonująco wykazane, że tytuł mojej książki powinien być zmieniony. Pierwszym celem tego artykułu jest zatem pokazanie, że użycie przymiotnika chtoniczny w tytule książki Kosmos chtoniczny było bardziej zasadne niż użycie proponowanego przez polemistę przymiotnika telluryczny. Następnie pokazuje się, że kolejne zarzuty stawiane koncepcji kosmosu chtonicznego nie są zasadne. W szczególności nie jest zasadny tzw. „zarzut metodologiczny”, ponieważ koncepcja kosmosu chtonicznego jest przede wszystkim filozoficzną interpretacją rozwoju astrofizyki i nie może być przeszkodą w postępach tej nauki. Nie wchodząc zbytnio w szczegóły, należy tylko odnotować, że większość zarzutów do koncepcji kosmosu chtonicznego to zwykłe nieporozumienia.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 3; 107-118
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyganie (Romowie) a ich historia. Mitologia „wiecznej” wędrówki (zarys problemu)
The Gypsies (Roma People) and their history. The mythology of „eternal” travelling (the outline of the issue)
Autorzy:
Koper, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2046439.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
koczowniczy (półkoczowniczy)
Cyganie
historia
represje
mitologia
nomadic (semi-nomadic)
Gypsies
history
repressions
mythology
Opis:
Artykuł omawia w kontekstach historycznych zagadnienia związane z nomadyzmem Cyganów. Punktem wyjścia jest założenie o istnieniu mitologicznego sposobu myślenia o ich wędrówkach (nomadyzmie, półnomadyzmie). Utrwalił się on zarówno w myśleniu większościowym, jak i w percepcji samych Cyganów. Przykładami opisanymi w artykule są postawy określonych państw i polityka realizowana wobec Romów. Autor przedstawił również sposoby poruszania się Cyganów po drogach Europy.
The article discusses issues related to the nomadism of Gypsies in historical contexts. The starting point is the assumption that there is a mythological way of thinking about their journeys (nomadism, semi-nomadism). It persisted both in the majority thinking and in the perception of the Gypsies themselves. The examples in the article are the attitudes of certain countries and the policy pursued towards them. The journeying of the Gypsies on the roads of Europe is also presented.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2021, 27, 1; 27-36
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość Łesi Ukrainki w recepcji prof. Stefana Kozaka
Prof. Stefan Kozak’s Interpretation of the Works of Lesya Ukrainka
Творчість Лесі Українки в дослідженнях професора Стефана Козака
Autorzy:
Nowacki, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929333.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Łesia Ukrainka
neoromantyzm
dramaturgia
mitologia
Stefan Kozak
Lesya Ukrainka
Neo-romanticism
dramaturgy
mythology
Opis:
Lesya Ukrainka is one of the most outstanding figures of the Modern-Time Ukrainian literature. Her literary output was a catalyst – and often a leading factor – of changes taking place in the Ukrainian literary development process at the turn of the 20th century. Almost a hundred years after her death, the author is still alive in the awareness of her natives, and her literary legacy is a continuous inspiration for numerous researchers in Ukraine and abroad, including Polish ones. Among the latter is Professor Stefan Kozak, who devoted seven papers to her works. This paper offers a survey of the works of this Polish researcher of Ukrainian literature. His research brings a very intriguing image of Lesya Ukrainka as an outstanding creative mind, who evolved from her initial ethnic poetics towards autonomy and original Romantic conceptions with a degree of modernist tendencies.
Леся Українка це одна із найвидатніших постатей новітньої української літератури. Її літературна творчість була каталізатором, а то й нерідко рушієм перемін, що відбулися в українському історично-літературному процесі на зламі віків. Сьогодні, майже сто років після її смерті, поетеса продовжує жити у свідомості своїх співгромадян, а літературна спадщина Лесі Українки надалі цікавить багатьох дослідників не тільки з України, але й з інших країн, у тому числі польських вчених. Одним із них є видатний польський україніст Стефан Козак. Саме ця стаття є спробою прочитання наукових праць згаданого вченого, в яких можемо віднайти дуже цікавий образ Лесі Українки – великої індивідуальної особистості, що у своїй письменницькій еволюції подолала шлях від експериментування в дусі народницької поетики до зовсім автономних авторських романтичних концепцій у модерністичному прочитанні.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 181-191
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Holy Serpent: Snakes in the Old Norse Worldview
Święty wąż: wizerunek węża w światopoglądzie staroskandynawskim
Святая змея: образ змеи в древнескандинавском мировоззрении
Autorzy:
Lasota, Kornelia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054728.pdf
Data publikacji:
2021-11-26
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Скандинавия
мифология
змея
пресмыкающееся
древнескандинавская сага
миф
Skandynawia
mitologia
wąż
gad
saga staroskandynawska
mit
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie wizerunku węża w literaturze staroskandynawskiej oraz analiza jego poszczególnych wyobrażeń w literaturze staronordyckiej. W artykule zawarta jest dogłębna analiza obrazu zwierzęcia w ważnych tekstach Północy, takich jak mit stworzenia i utworów ściśle z nim związanych. Ponadto przedstawione zostają przykłady zaczerpnięte z najistotniejszych sag legendarnych: Sagi o Wolsungach oraz Sagi o Ragnarze Lodbroku. Węże okazują się nie tylko przerażające, lecz także majestatyczne i przede wszystkim wszechobecne w mitologii askandynawskiej.
Цель статьи – представить и проанализировать образ змеи в древнескандинавской литературе. В статье дается углубленное исследование изображения этого животного в важных северных текстах, таких как миф о сотворении мира и работы, тесно связанные с ним. Кроме того, представлены примеры из важнейших легендарных саг: Сага о Вёльсунгах и Сага о Рагнаре Лодброке, которые помогают показать змею как существо не только устрашающее и величественное, но и, главное, вездесущее в скандинавских мифах.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2021, 2 (8); 1-10
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziedzictwo antyku w twórczości Romana Brandstaettera (kilka przybliżeń)
Heritage of the Classical Antiquity in Roman Brandstaetter’s Literary Works (A Few Examples)
Autorzy:
Kaczmarek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892219.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antyk grecki
chrześcijaństwo
mitologia
tragedia grecka
anagnorisis
kenosis
ancient Greece
Christianity
mythology
Greek tragedy
Opis:
The subject matter of the article is the relationship between ancient literature and Brandstaetter’s writings. The Polish writer interprets motifs from Greek mythology and ancient dramas in the light of Christian anthropology. The author of the article demonstrates examples of such an interpretation in Brandstaetter’s “Odys płaczący” (“Odysseus Weeping”), in which the effect of anagnorisis is broadened by the Christian understanding of kenosis. Odysseus’ return home becomes a metaphor of the paschal passage from sin to grace.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 3; 81-92
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magiczny cmentarz Słowacja. Powieść Dušana Mitany „Mój rodzinny cmentarz”
Slovakia: a Magic Cemetery. Dušan Mitana’s novel „My Home Cemetery”
Autorzy:
Roberts, Dagmar Kročanová
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012205.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
literatura słowacka
Dušan Mitana
postmodernizm
groteska
mitologia narodowa
Slovak literature
postmodernism
grotesque
national mythology
Opis:
Dušan Mitana’s book My Home Cemetery (Môj rodný cintorín, 2000) is centred on banal scenes from everyday life that could happen in any Slovak village in the 1960s, such as family relations, village gossips, political and theological disputes in pubs and at home, building homes, working in a local cooperative, supporting a local football team, etc. However, the narration denies any similarity with Realism. Instead, the story is bizarre, hyperbolized, and grotesque; very much along the tradition of Magic Realism. Mitana’s writing is Postmodern; he uses different languages, genres, approaches and quotations in his book. Cemetery in Mitana’s story is both space and place; it is both pars and totum; it is one (real/fictional) cemetery and entire Slovakia. Even though this cemetery is situated on the outskirts of the village, it is the centre (navel); its eccentric location is a song of human disrespect towards eternity. Besides being the centre, the cemetery is also a middle world where reality meets fi ction, banal meets high, fl esh meets spirit, Christianity meets paganism, banal everyday routines mix with dreams, visions and prophecies, and those who are alive coexist happily with those who are dead. It is also a nodal point between past and (Messianic) future, since it is the home place of the writer himself, and this writer is a Slovak writer. Whereas the writer has a mission to revive the dead by weaving stories about them, his nation’s mission is to spread the Slovak word in the world. In this way, Mitana’s book also mocks manifestations of Slovak nationalism in the 1990s, which was still partially using concepts and rhetoric of Romantic Messianism.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2012, 2(5); 271-281
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U źródeł filozofii. Od mitu do logosu
At the Sources of Philosophy. From Myth to Logos
Autorzy:
Dłubacz, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015949.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mit
mitologia
filozofia
teologia
świat
kosmologia
przyczyna
myth
mythology
philosophy
theology
world
cosmology
cause
Opis:
The author takes up the question of the beginning of philosophy − its mythological-religious sources and autonomic constitution. He depicts Greek mythology (Homer and Hesiod) and its picture of the world as a cultural background for the first philosophers. He turns our attention to the formal (object, method and goal) and semantic (vision of the world and its „causes”) similarities and differences between the mythological thought and the philosophical thought. He claims that philosophy did not derive from mythology as a result of its evolution or transformation, but through a radical change in cognitive attitude: accepting the autonomy of the world and of human reason, and, eventually, a break-off from mythological religion.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 2; 123-138
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologizacja awifauny w pracach polskich humanistów
Mythologization of avifauna in Polish humanists’ works
Autorzy:
Stasiak, Arkadiusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891924.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
awifauna
humanizm renesansowy
literatura renesansowa
mitologia
mitologizacja
avifauna
Renaissance humanism
Renaissance literature
mythology
mythologization
Opis:
The process of mythologization of avifauna has been analyzed in order to study the relation between man and nature, and more precisely, between the Renaissance humanism and natural sciences. One issue is puzzling in this field – why did educated and well-read humanists mythologize nature, including the avifauna? Why did authors, for whom in principle criticism was an elementary indicator for perceiving reality, got rid of it so easily? 16th century authors with humanist education did not reconstruct nature but art, and they searched for its ideal in ancient works filled with mythologization of the nature. Humanist erudition required describing mythical animals and equally mythical symbolic of those animals. In this way one could prove that he knew ancient texts well. Reconstruction of such nature as it really existed was an attitude that was unworthy of a humanist artist. Hence the store of knowledge and ignorance that existed in those times was translated into a particular, often mythologized, text written by a Renaissance author.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 83-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ćwiczenie umysłu. O dwóch trawelogach Kazimiery Alberti
Mental exercises. On Kazimiera Alberti’s Two Travelogues
Esercizi mentali. Sui due travelogues di Kazimiera Alberti
Autorzy:
Sławek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784416.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
landscape
metamorphosis
history
mythology
perception
paesaggio
metamorfosi
storia
mitologia
percezione
pejzaż
metamorfoza
historia
percepcja
Opis:
Ci sono due modi per stabilire la relazione con lo spazio. Uno è in parte generale e in parte idiosincratico ed è la maniera in cui il passato si manifesta nel presente dell’individuo. L’altro, è una connessione molto profonda e intima con il luogo nel quale è possibile stabilire tale relazione ovvero quando iniziamo a sentirci legati ad un dato spazio, cioè quando le linee storiche ed estetiche di connessione si dimostrano inadeguate.L’anima della Calabria (1950) e Segreti di Puglia (1951), due travelogues appartenenti alla serie Italia celebre e sconosciuta, esplorano due regioni totalmente diverse dell’Italia indagando la percezione del paesaggio, la storia e la mitologia radicate in questi luoghi e le varie pratiche della vita quotidiana che si sono sviluppate nel corso dei secoli. Così, la regione diventa più di una serie di luoghi interessanti e monumenti storici che i baedeker esaltano e pubblicizzano per i turisti. Invece, in questo caso, ci occupiamo della decostruzione di tali prodotti culturali già pronti e, facendo un “esercizio mentale”, non solo transiteremo ma saremo anche situati in luoghi che rivelano il loro carattere provvisorio, metamorfico e la loro incompiutezza, diventando così una sfida al nostro senso morale. Ne deriva che, esercitando memoria e mente, trasformiamo l’allenamento di quest’ultimi in allenamento morale e sociale.
There are two modes of establishing a relationship with space. One is, partly general and partly idiosyncratic, manner in which the past makes itself manifest in the present of the life of the human individual. The other is a most profound and intimate connection with a place which is possible when we begin to feel situated in a given space, i.e. when standard historical and aesthetic lines of connecting prove inadequate.L’anima della Calabria (1950) and Segreti di Puglia (1951), two travelogues in a series of Italia celebre e sconosciuta, explore the two distinctly different regions of Italy investigating the perception of landscape, its rootedness in history and mythology as well as various practices of everyday life they have generated over centuries. Thus, the region becomes more than a series of interesting sights and historical monuments baedekers record and advertise for tourists. Instead, we deal with deconstruction of such ready-made cultural products and, in the effort of “mental exercise”, we not only transit through but are also situated in places which reveal their provisional, metamorphic character, their unfinishedness, becoming thus a challenge to our moral sense. Hence, exercising memory and mind, allenamento della memoria e della mente morphs into allenamento morale e sociale.
Źródło:
Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2019, 1; 13-38
2658-185X
Pojawia się w:
Fabrica Litterarum Polono-Italica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyobraźnia eschatologiczna. Dialog z antyczną tradycją w I księdze poematu "Crisias" Hilariona z Werony
Eschatological Imagination: Dialogue with the Ancient Tradition in Book One of the Poem "Crisias" by Hilarion of Verona
Autorzy:
Janus, Katarzyna Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789198.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
eschatologia
Crisias
Hilarion z Verony
mitologia
tradycja antyczna
Eschatology,
Hilarion of Verona
mythology
ancient tradition
Opis:
W artykule podjęto próbę filologicznej analizy i interpretacji I księgi eposu Crisias Hilariona z Werony. Wskazano liczne antyczne źródła zarówno z mitologii, jak i historii, które zostały wykorzystane przez pisarza w tworzeniu eschatologicznego imaginarium. Postawiono tezę o zamierzonym przez Hilariona z Werony intertekstualnym charakterze eposu jako swojego rodzaju wyzwaniu dla odbiorcy – kardynała Bessariona. Hilarion z Werony jest mało znanym pisarzem włoskiego quattrocenta, dlatego też w artykule przybliżono środowisko intelektualne, w którym tworzył autor Krysiady. Epos jest zupełnie nieznany w Polsce, prezentowany artykuł może stanowić prolegomena do jego lektury.
In this article an attempt is made to analyze and interpret the first book of the epos Crisias, by Hilarion of Verona. The purpose of the article is to identify and illuminate the ancient literary, historical and mythological sources used by that author to fashion an eschatological imagination. According to the thesis presented in this article, contextual references in Crisias constituted a path of communication between the writer, Hilarion of Verona, and the reader, Bessarion. Hilarion of Verona is an otherwise unknown writer of the Italian quattrocento, therefore a presentation of the intellectual environment within which that author operated is a necessary part of our analysis. The reflection offered in this paper can be treated as a prolegomena to further research, since the epos Crisias has never before been the focus of research within Polish scholarship.  
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 1075-1092
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesny potencjał frazeologizmu motywowanego mitem Feniksa
The contemporary potential of a Phoenix myth phraseme
Autorzy:
Puda-Blokesz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459461.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
kultura
mitologia
wyrażenie mitologiczne
Feniks
frazeologia
nowatorstwo
culture
mythology
mythology-based expression
Phoenix
phraseology
innovation
Opis:
The article aims to present whether and how the phraseme to be reborn || rise (like a Phoenix / phoenix) from the ashes exists today in various texts of culture (recorded after 2000 in the National Corpus of Polish, drawn from the web and elsewhere), how it is present in various registers of communication and whether this petrified lexical unit is undergoing any changes. The analysis is preceded by a cultural introduction into understanding the symbolic power of Phoenix hidden in the phrase, as well as the insights into the systemic (lexicographic) state of the expression and the attempt to establish its source and the approximate time in which it was created.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 170-193
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Słowiański kryminał”? – na tropie nowego podgatunku slavic fantasy
“Slavic crime fiction”? – on the trail of a new sub-genre of Slavic fantasy
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231113.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
słowiańska fantastyka
retelling
słowiański kryminał
fantasy
mitologia słowiańska
Slavic fantasy
Slavic crime fiction
Slavic mythology
Opis:
W artykule przedstawiono wybrane teksty literackie wydane w ciągu ostatniego dziesięciolecia, starając się odpowiedzieć na pytanie o punkty styczne między fantastyką a kryminałem oraz o to, czy można już mówić o nowym podgatunku: „słowiańskim kryminale”. Punktem wyjścia w analizach i interpretacjach utworów było założenie, iż tendencja do eksperymentowania w literaturze przybrała na sile po 2000 roku w ramach postmodernistycznych gier i zabaw tekstem na osi autor – czytelnik. W wyniku kolejnych przekształceń dokonujących się w ciągu ostatnich dziesięcioleci zarówno fantastyka, jak i kryminał zmierzały coraz bardziej w stronę synkretyzmu gatunkowego, stosując wzajemne intertekstualne nawiązania, przenikania swoich motywów, tematów i wątków. W artykule posiłkowano się ustaleniami z zakresu komparatystyki i intertekstualności.
Contemporary authors have decided to combine the two most popular genres of the 20th and 21st centuries – crime fiction and fantasy – in one novel (or a novel series). The tendency for such experimentation became stronger after the year 2000 as part of postmodern games and having fun with texts as well as on the author-reader axis. As a result of following transformations taking place over the last decades, both fantasy and crime fiction have moved successfully closer towards genre syncretism, taking advantage of mutual intertextual references, permeating their motives, themes, and threads. In the article, we try to answer the question of what are the points of contact between these two seemingly distant literary genres. We analyze two works, assigned to a completely new sub-genre: Slavic crime fiction. What makes them "Slavic"? Why is this sub-genre becoming more and more popular?
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2023, 66, 1; 383-401
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Personifikacja a cud w polskiej teorii epopei lat porozbiorowych
Personification Versus Miracle in the Polish Post-Partition Theory of Epic
Autorzy:
Dybizbański, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407696.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
epos
personifikacja
cudowność
klasycyzm
romantyzm
religia
mitologia
alegoria
personification
epic
miraculousness
classicism
Romanticism
religion
mythology
allegory
Opis:
Zanim romantyzm – pod piórem Antoniego Malczewskiego – powiązał antropomorfizowane abstrakcje z ich „podmiotami genetycznymi”, czyli przeżywającymi postaciami, dzięki użyciu mowy pozornie zależnej, byt pojęć abstrakcyjnych w obrębie epickiej „machiny cudownej” organizowała personifikacja. Z założenia „machina cudowna” miała odpowiadać historycznie zmiennej wizji świata. Jednak w poematach z przełomu XVIII i XIX w. występują postaci mitologiczne obok chrześcijańskich istot nadprzyrodzonych oraz wyposażanych w cechy ludzkie zjawisk natury i abstrakcyjnych pojęć, a religijna cudowność sąsiaduje z fantastyką naukową. Zgłaszane przez teoretyków eposu w pierwszych dziesięcioleciach XIX w. propozycje modernizacji „machiny cudownej” – zmierzające do ocalenia jej wiarygodności – rozciągały się od postulatu rezygnacji z pokazywania transcendencji po rozpoznanie potrzeby stworzenia wspólnoty nowego metafizycznego porządku, bliskie zrodzonej w niemieckim romantyzmie teorii nowej mitologii, budowanej za pomocą środków poetyckich.
In Romanticism, the employment of abstract concepts within an epic ‘miracle machine’ was arranged by means of personification. This was the case until Antoni Malczewski, a Polish Romantic poet, introduced free indirect speech which facilitated linking anthropomorphized abstractions with their ‘genetic subjects,’ i.e. experiencing characters. The ‘miracle machine,’ by definition, was intended to be a response to a changeable vision of the world determined by history. Yet, what can be observed in poems of the late eighteen and early nineteenth century is, though with varying intensity, the presence of mythological characters along with Christian supernatural creatures, natural phenomena as well as abstract notions attributed with human traits, and all this against religious miraculousness that blends with science fiction. In the early nineteenth century, theoreticians of epic put forward some proposals to improve the ‘miracle machine’ with a view to preserving its credibility. The proposals, similar to the theory of new mythology that originated in German Romanticism, ranged from the postulate to abandon the idea of picturing transcendence to the postulate articulating the necessity to create a community that approved of new metaphysical order built and developed by means of poetic devices.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 129-144
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kim (według feministek) jest Antygona?
Autorzy:
Edyta, Janiak,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487912.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
ANTIGONE
GREEK MYTHOLOGY
FEMINIST CRITICISM
GENDER CRITICISM
DISCOURSE
ANTYGONA
MITOLOGIA GRECKA
KRYTYKA FEMINISTYCZNA
KRYTYKA GENDEROWA
DYSKURS
Opis:
The article aims to trace the reception of Antigone on the basis of femi- nist and gender criticism. It turns out that the same categories noticed by individual researchers are assessed and valorized differently, accordingly to the feminist trend they identify with. The author decides, therefore, to reverse the optics and evaluate the discourse through the prism of the method of analysis and interpretation of the mythological heroine.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 230-244
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Milczące cmentarze Pragi
Silent Prague Cemeteries
Autorzy:
Sosnowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012221.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
literatura czeska
Praga
Europa Środkowa
cmentarz
mitologia narodowa
Czech literature
Prague
Central Europe
cemetery
national mythology
Opis:
The article discusses the semiotics of Prague cemeteries as well as their role in Czech culture against the backdrop of the cultural role of cemeteries in Central Europe. Prague cemeteries are silent as their presence in the memory and life of Czechs is much less noticeable than one would have assumed it should be as resulting from the 19th century patriotic concepts which accompanied the establishment of national cemetery, the magnifi cence of funeral ceremonies of the time and the signifi cance of necropolises cultural heritage. The Czech way of commemorating the dead personages of cultural merit is naming after them public institutions rather than visiting the graveyard and perceiving thecemetery as an institution of memorialising national history. The refl ection on the cultural role of Prague cemeteries is more often present in Czech literary works than in scientific studies on Czech culture. This peculiar indifference is characteritic of Czech mentality, even though the determining factors to create Prague cemetery did not distinguish Czechs from the nations of Central Europe – national revival and national mythology together with the change in perceiving the cemetery in the urban organism.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2012, 2(5); 127-143
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizualne słowniki emocji podczas pandemii COVID-19 w medialnych przekazach artystycznych
Visual Dictionaries of Emotions During the COVID-19 Pandemic in Artistic Communication
Autorzy:
Sławek-Czochra, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1728930.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
emocje
sztuka uliczna
Covid-19
religia
mitologia
kultura popularna
emotions
street art
religion
mythology
popular culture
Opis:
Niniejsze studium ma na celu zbadanie, jakie emocje były najczęściej komunikowane poprzez sztukę powstałą podczas pandemii oraz jakie nowe symbole emocji, motywy były stosowane w procesie tworzenia. Wykorzystano dwie techniki badawcze: analizę treści oraz metodę Panofsky’ego. Materiał badawczy składa się ze 100 ilustracji z Internetu, uzyskanych po wpisaniu w wyszukiwarce Google słów kluczowych „art and coronavirus”. Najczęściej pojawiającą się emocją był strach, następnie złość, potem smutek, a najrzadziej radość. Artyści uliczni odwoływali się do szerokiej gamy tematów: kultury religijnej, mitologicznej, popularnej. Analiza materiału badawczego wykazała, że w przestrzeni społecznej i kulturze pojawiły się nowe symbole reprezentujące pandemię SarsCov-2: cząsteczka koronawirusa (symbol uniwersalny emocjonalnie) oraz biała lub niebieska maseczka chirurgiczna i lateksowa rękawiczka symbolizujące strach.
This study aimed to investigate which emotions were most often communicated through art created during a pandemic and new symbols of emotions, themes used in the creation process. Two research techniques were used in the study: content analysis and Panofsky’ Method. The research material consists of 100 illustrations from the Internet obtained after entering the keywords article and coronavirus in Google. The most common emotion was fear, next was anger, third was sadness and the least was joy. Street artists appealed to a wide variety of themes: religious, mythological, popular culture. The analysis of the research material showed that new symbols representing the SarsCov-2 pandemic appeared in the social space and culture: the coronavirus molecule (an emotionally universal symbol) and a white or blue surgical mask and latex glove symbolizing fear.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2021, 12, 3; 57-90
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy folkloru słowiańskiego w powieści Andrieja Rubanowa Финист ясный сокол
Elements of the Slavic Folklore in the Andrei Rubanov’s Novel Finist Yasnyy Sokol
Autorzy:
Wójcikowska-Wantuch, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790725.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mitologia słowiańska
renesans bajki
fantasy
folklor
kultura oralna
Slavic mythology
fairy tale renaissance
folklore
oral culture
Opis:
Artykuł dotyczy najnowszej powieści współczesnego pisarza rosyjskiego Andrieja Rubanowa, zatytułowanej Финист ясный сокол. Utwór został zakwalifikowany przez autora i krytyków do gatunku słowiańskiego fantasy. Gatunek ten zdobywa wśród pisarzy i czytelników coraz większą popularność na fali zjawiska renesansu bajki w literaturze rosyjskiej na przełomie XX i XXI wieku. Fabuła powieści Andrieja Rubanowa opiera się na motywach rosyjskiej baśni ludowej. Konstruując świat przedstawiony, autor sięgnął przede wszystkim do tekstów folkloru rosyjskiego, ale w celu uprawdopodobnienia wydarzeń wykorzystał również wiedzę etnograficzną i historyczną dotyczącą życia Prasłowian. Celem artykułu jest zbadanie i omówienie elementów folkloru ogólnosłowiańskiego w utworze Andrieja Rubanowa. Autorka artykułu skoncentrowała się na obszarze wierzeń słowiańskich: mitologii, demonologii, pogańskich obrzędów i rytuałów. Zostały także przedstawione takie elementy folkloru słowiańskiego, jak kultura ludowego śmiechu i narracja skazowa. Wskazano jeden z podstawowych problemów utworu, czyli rozpad kultury oralnej i zanikanie pierwotnego myślenia magicznego na rzecz kultury piśmiennej i chrześcijańskiego światopoglądu.
This article is about the latest novel written by contemporary Russian writer Andrei Rubanov entitled Финист ясный сокол [Finist yasnyy sokol]. The novel was qualified by the author and critics to the Slavic fantasy genre. This genre is gaining more and more popularity among writers and readers on the wave of the Renaissance fairy tale phenomenon in Russian literature at the turn of the 20th and 21st centuries. The plot of the novel by Andrei Rubanov is based on the motifs of Russian folk tales. Constructing the world, the artist presented primarily the texts of Russian folklore, but in order to substantiate the events, he also used ethnographic and historical knowledge about the life of the Early Slavs. The aim of the article was to present and discuss elements of Slavic folklore in the work of Andrei Rubanov. The author of the paper focused on the area of Slavic beliefs: mythology, demonology, pagan rituals and rituals. Elements of Slavic folklore such as the culture of folk laughter and flaw narrative were also presented. One of the basic problems of the novel was pointed out, the disintegration of oral culture and the disappearance of primitive magical thinking in favor of writing culture and Christian worldview.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 65-84
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z mitologii nauki. Narracje spiskowe związane z genealogią genetyczną
From the Mythology of Science. Conspiracy Narratives Concerning Genetic Genealogy
Autorzy:
Przybyła-Dumin, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057170.pdf
Data publikacji:
2018-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
contemporary folklore
netlore
modern mythology
conspiracy narrative
genetic genealogy
folklor współczesny
mitologia współczesna
narracja spiskowa
genealogia genetyczna
Opis:
Genetic genealogy is today an area that is significantly exploited in conspiracy narratives. Its results are included in the Christian narrative, acting strongly against this religion, concerning Germans or other nations/ethnic groups enemies, doing so in a moderate or radical form in reference to other para-scientific investigations and conspiracy narratives, or analyzing this issue separately. Due to the absence of sources about the distant past and questions that history or archeology cannot answer, those in need of an answer reach for genetic research, creating narratives more or less different from the official ones. Para-scientific reports and conspiracy theories have gained significant popularity. This manifests, on the one hand, the need for unequivocal answers concerning the past, in this case even the need to create the myth of the Polish nation – the legend about its great beginnings, and reveals the tendencies that become evident along with the development of the information society. The aim of the article is to analyze selected conspiracy threads inspired by the research of the genome of humanity, to present selected interpretations that use these results in para-scientific studies and finally to discuss their further functioning as part of folklore.
Genealogia genetyczna jest dziś dziedziną znacząco eksploatowaną w narracjach spiskowych. Jej wyniki są włączane do narracji chrześcijańskiej, występującej zdecydowanie przeciw tej religii, za wrogów przyjmującej Niemców lub inne narody/grupy etniczne, czynią to zaś w formie umiarkowanej lub też radykalnej, łącząc się z innymi dociekaniami paranaukowymi i narracjami spiskowymi lub analizując tę kwestię odrębnie. Wobec braku źródeł dotyczących odległej przeszłości i pytań, na które historia czy archeologia nie może odpowiedzieć, potrzebujący odpowiedzi sięgają właśnie po badania genetyków, tworząc mniej lub bardziej odmienne od oficjalnych narracje. Doniesienia paranaukowe i teorie spiskowe z nimi związane zyskały znaczącą popularność. Świadczy to z jednej strony o potrzebie jednoznacznych odpowiedzi na temat przeszłości, w tym wypadku wręcz potrzebie stworzenia mitu narodu polskiego – o jego wielkich prapoczątkach, jak i zdradza tendencje unaoczniające się wraz z rozwojem społeczeństwa informacyjnego. Celem artykułu jest analiza wybranych wątków spiskowych inspirowanych badaniami genomu ludzkości, a także prezentacja wybranych interpretacji wykorzystujących te wyniki w dociekaniach paranaukowych oraz dalszego ich funkcjonowania w ramach folkloru.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 121-144
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Minotaur i Historia Adversus paganos Orozjusza
The Minotaur and the Historia adversus paganos by Orosius
Autorzy:
Suski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139497.pdf
Data publikacji:
2022-10-03
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Orozjusz
historiografia w późnym antyku
grecka mitologia
Tezeusz
Minotaur
Orosius
historiography in late antiquity
Greek mythology
Theseus
Opis:
W Historia adversus paganos Orozjusz wspominał mitycznego potwora Minotaura, wojnę między Ateńczykami i Kreteńczykami. Mimo że poświęcił tej opowieści dwa zdania, to jest ona ciekawa. Nie można wskazać źródła, z którego korzystał Orozjusz. Racjonalizował on opowieść o Minotaurze, nazywając go dzikim człowiekiem. Jego narracja zawiera kilka niespotykanych faktów w porównaniu z innymi opowieściami o potworze: pominął on postać Tezeusza oraz bardziej niż inni autorzy podkreślał krwawość mitycznej wojny między Atenami a Kretą.
Orosius mentioned the mythical monster Minotaur and legendary war between the Athenians and Cretans in his History Against the Pagans. Although he devoted two sentences to this story, it is interesting. The source used by Orosius cannot be identified. He rationalized the story of the Minotaur by calling him a wild man. His narrative contains some unprecedented facts compared to other tales of the monster: he omitted the figure of Theseus, and more than other authors emphasized the bloodiness of the mythical war between Athens and Crete.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 1; 5-20
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz świata podziemnego w świetle wybranych mitów mezopotamskich
The image of the Netherworld world in selected Mesopotamian myths
Autorzy:
Goniszewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010820.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Old Testament
Mesopotamia
mythology
the Netherworld
theology of religion
Stary Testament
Mezopotamia
mitologia
świat podziemny
teologia religii
Opis:
Artykuł ten przedstawia wyobrażania mieszkańców Mezopotamii o świecie podziemnym w wybranych mitach w języku sumeryjskim (Zejście Inany do świata podziemnego) i akadyjskim (Zejście Isztar do świata podziemnego; Nergal i Ereszkigal i Sen księcia Kummy). Obraz krainy umarłych zawarty w pismach sumeryjskich został przejęty i rozwijany w tradycji akadyjskiej. Według wierzeń mieszkańców Mezopotamii miejsce, gdzie po śmierci udawali się zmarli, było położone pod powierzchnią ziemi i praoceanem wód. Swoim wyglądem przypominało starożytne sumeryjskie miasto, co odzwierciedlało urbanistyczną mentalność mieszkańców Międzyrzecza. Należało pokonać rzekę, która prawdopodobnie nawiązywała do systemów irygacyjnych, i przekroczyć bramy, by dostać się do mrocznego polis, w którego centrum znajdował się pałac-świątynia. Świat podziemny okryty był mrokiem i wszechobecnym pyłem. Ludzie po śmierci wiedli bierną egzystencję, często porównywaną do snu. W krainie umarłych obecne były te same struktury społeczne co na ziemi. Królowie, notable, kapłani zachowywali swoją pozycję i ich stan był nieco lepszy od kondycji zwykłych zmarłych. Los człowieka po śmierci można było poprawić poprzez godny pochówek i regularne ofiary. Śmierć była stanem wiecznym, jedyny kontakt ze światem żywych zapewniała praktyka nekromancji oraz fakt nawiedzania bliskich w przypadku zaniedbywania ofiar. Zaświaty zamieszkiwał ogromny panteon bóstw i hybrydalnych istot, na którego czele stała mroczna para, bogini Ereszkigal i bóg Nergal. Bogowie nieba i ziemi nie mieli władzy nad tą częścią kosmosu, ich także obowiązywały surowe prawa krainy umarłych.
This article presents the ideas of the inhabitants of Mesopotamia about the Netherworld in selected myths in the Sumerian language (Descent of Inana into the Netherworld) and Akkadian (Descent of Ishtar into the Netherworld; Nergal and Ereshkigal and The Dream of Prince Kumma). The image of the land of the dead contained in the Sumerian scriptures was taken over and developed in the Akkadian tradition. According to the beliefs of the inhabitants of Mesopotamia, the place where the dead went after death was located below the surface of the earth and the ancient ocean. It resembled an ancient Sumerian city, which reflected the urban mentality of Mesopotamia. People after death lead a passive existence often compared to sleep. The same social structures as on earth were present in the land of the dead. Kings, notables, priests kept their position and their condition was slightly better than that of ordinary dead. The fate of man after death could be improved by a dignified burial and regular sacrifices. Death was an eternal condition, the only contact with the dawn of the living ensured the practice of necromancy and the fact of haunting loved ones in the event of neglect of victims. The underworld was inhabited by a huge pantheon of deities and hybrid beings, headed by a dark couple, the goddess Ereshkigal and the god Nergal. The gods of heaven and earth did not have power over this part of the cosmos, and they were also bound by the strict laws of the land of the dead.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2020, 27; 31-47
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка
Problem narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka
The problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama”
Autorzy:
Сaкoвіч, Aннa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106270.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
pamiętnik
wspomnienia
powieść historyczna
problem narracji
mitologia
niewola
diary
memories
historical novel
mythology
captivity
problem of narration
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie zagadnienia narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka, zawierającej elementy powieści detektywistycznej i historycznej. Wydarzenia związane z wyjaśnianiem tajemnicy tytułowej Białej Damy zostały przedstawione przez pierwszego narratora. Natomiast drugi narrator (Katarzyna Wałkowicz), osoba żyjąca w drugiej połowie XVII wieku, ukazuje historię swego losu pełnego wielu przygód i doświadczeń.
In the article the problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama” is discussed. The novel involves detective and historical elements. The first narrator presents the events revealing the mystery of the heroine. The second narrator (Katarzyna Wałkowicz), who lived in the second part of the 17th century, describes her life which was full of adventures and experience.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014; 153-164
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia rozwoju zrownoważonego
The Mythology of Sustainable Development
Autorzy:
Sztumski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371186.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
ideologia rozwoju zrównoważonego
mitologia rozwoju zrównoważonego
sustainable development
ideology of sustainable development
mythology of sustainable development
Opis:
W artykule prezentuje się tezę, że wokół koncepcji pomysłu rozwoju zrownoważonego, ktorego nie da się urzeczywistnić bez radykalnych zmian ustrojowych i stylu myślenia ekonomicznego, narasta odpowiednia ideologia i mitologia. Pojawiło się wiele mitów związanych rozwojem zrownoważonym, ktorymi karmi się masy. Tymczasem mitologia rozwoju zrownoważonego w istocie jest instrumentem walki elit finansowo-politycznych o panowanie w świecie, o zachowanie gospodarki opartej na ekonomii neoklasycznej i na ideologii konsumpcjonizmu.
In this article I present a proposition that around the conception of sustainable development, which cannot be possible to realize without radical changes of the social structure and of the style of the economic thinking, an appropriate ideology and a mythology are increasing. Many myths regarding the sustainable development on which mass are being fed appeared. In fact, the mythology of the sustainable development is an instrument of the light of financial and political elites for ruling the world, for preserving the economy based on the neoclassical economy and on the ideology of the consumerism.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2009, 4, 2; 13-23
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśl teologicznoreligijna Gilberta K. Chestertona
Gilbert K. Chesterton on Theology of Religion
Autorzy:
Gruszczyński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034929.pdf
Data publikacji:
2021-11-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Gilbert K. Chesterton
teologia religii
mitologia
apologetyka
chrześcijaństwo i religie
theology of religion
mythology
apologetics
Christianity and religions
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie miejsca chrześcijaństwa pośród religii i ich wzajemnych relacji w myśli G.K. Chestertona, poety, pisarza i apologety chrześcijaństwa. Dzieli on zjawiska religijne według ich treści: Bóg, bogowie, demony i filozofie. Chesterton zauważa obecność jedynego Boga, najczęściej ukrytą, w wielu religiach. Omawiając politeizm szczególną uwagę poświęca mitologiom, widząc w nich nie tyle wynaturzenie religii, ile wyraz artyzmu towarzyszącego religii. Prawdziwym wynaturzeniem religii jest kult demonów, przejawiający się w obrzędach w wielu religiach historycznych, takich jak np. składanie ludzkich ofiar. Czwartym zjawiskiem jest filozofia o charakterze religijnym, charakteryzująca wierzenia Dalekiego Wschodu, takie jak buddyzm i konfucjanizm. Szczególne miejsce w myśli Chestertona zajmuje islam, który powinien być określany nie jako religia, lecz jako odłam chrześcijański o charakterze zbliżonym do arianizmu. Chesterton mocno akcentuje fakt, iż to, co dobre w zjawiskach religijnych, zostaje zebrane przez chrześcijaństwo, które, opierając się na monoteizmie, nie gasi ducha mitycznych opowieści, a jednocześnie jest najpełniejszą filozofią religijną. Dlatego nie powinno się stawiać chrześcijaństwa na tym samym poziomie, co religie, ale ponad nimi. Myśl Chestertona można jednak z powodzeniem, mimo iż niejednokrotnie ocenia on zjawiska religijne bardzo surowo, wpisać w teologicznoreligijny paradygmat inkluzywizmu, gdyż to właśnie w chrześcijaństwie religie znajdują swoje wypełnienie.
The aim of the article is to show the place of Christianity among the religions and their relations in the thought of Gilbert K. Chesterton, poet, writer and Christian apologist. He wasn't an academic theologian and religion scholar, but his analysis are detailed, revealing his clarity of mind and ability to formulate accurate conclusions. Chesterton, in some way, have been ahead of his time. Although his evaluation of religious phenomena is often severe, he notices – showing the mechanism of it – the fullfilment of the religions in Christianity.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 9; 67-84
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekształcenia mitologii miłosnej jako zasada konstrukcyjna Roksolanek Szymona Zimorowica
Transformations of love mythology as a construction principle of Szymon Zimorowic’s “Roksolanki”
Autorzy:
Mileszczyk, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597396.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich PAN
Tematy:
Szymon Zimorowic
mitologia miłosna
cykl poetycki
aksjologia
symbolika
małżeństwo
reinterpretacja
love mythology
poetry cycle
axiology
symbolism
marriage
reinterpretation
Opis:
“Roksolanki” by Szymon Zimorowic is one of the greatest achievements of Polish love poetry. It is characterized by an unconventional and multi-faceted approach to the subject matter, which is strongly tied with tradition. The reader is presented with the perspective from amor coniugalis to amor profanus. There are praises of the sanctity of the marriage relationship, which coexist in one choir with the acceptance and appreciation of promiscuity. As a result, the structure of the cycle seems to be spontaneous and therefore more authentic as a ritual form. In the construction of the work, however free, there are hidden superior semantic structures based on constantly recurring and evolving motifs. Through gradual transformations in the sphere of symbolism, imagery and axiology, the poet changes the vision of love mythology, degrading the position of Venus and Cupid, and in their place, as patrons of love, placing Rozymund and Lilidora.
Źródło:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura; 2020, 1, 12; 33-43
2449-7339
Pojawia się w:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка
Problem narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka
The problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama”
Autorzy:
Сaкoвіч, Aннa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944934.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
diary
memories
historical novel
the problem of narration
mythology
captivity
pamiętnik
wspomnienia
powieść historyczna
problem narracji
mitologia
niewola
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie zagadnienia narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka, zawierającej elementy powieści detektywistycznej i historycznej. Wydarzenia związane z wyjaśnianiem tajemnicy tytułowej Białej Damy zostały przedstawione przez pierwszego narratora. Natomiast drugi narrator (Katarzyna Wałkowicz), osoba żyjąca w drugiej połowie XVII wieku, ukazuje historię swego losu pełnego wielu przygód i doświadczeń.
In the article the problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama” is discussed. The novel involves detective and historical elements. The first narrator presents the events revealing the mystery of the heroine. The second narrator (Katarzyna Wałkowicz), who lived in the second part of the 17th century, describes her life which was full of adventures and experience.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6; 153-164
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лик Славуја Разбојника у руским биљинама
Autorzy:
Voyvodich, Darya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681635.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Nightingale the Robber, Solovei, bylinas, Russian language, mythology, epic poems
Słowik-Rozbójnik, Sołowiej, byliny, język rosyjski, mitologia, poemat epicki
Opis:
The paper analyses the character of Nightingale the Robber in Russian epic poems (bylinas) by the following points: 1) character’s name and epithets, 2) his look, 3) his family, 4) the ways the character appears in the poems, 5) his physical abilities and weapons, 6) character’s gender (grammatical and natural), 7) character’s staying place, 8) the damage the character is making, 9) his fights, 10) personal characteristics, 11) similar characters in other poems. The analysis indicates a folk tendency to replace mythological stories in bylinas with historical ones. The example of this tendency is the part where the former mythological guardian of the border between the two worlds becomes a state enemy who blocks the road to Kiev. Despite the need to incorporate historical and realistic elements into bylinas, that process is not finished and thanks to this we can now see some parts of the original story.
Obraz Słowika-Rozbójnika w rosyjskich bylinachW artykule poddano analizie obraz Słowika-Rozbójnika w rosyjskich pieśniach epickich (bylinach), z uwzględnieniem: 1) imienia i określenia dodatkowego postaci, 2) wyglądu postaci, 3) jego rodziny, 4) sposobów pojawiania się postaci w pieśniach, 5) zdolności fizycznych i broni, 6) płci postaci (gramatycznej i naturalnej), 7) miejsca pobytu postaci, 8) obrażeń zadawanych przez postać, 9) jej walki, 10) cech osobistych postaci, 11) podobnych postaci w innych pieśniach. Przeprowadzona analiza wskazuje na stosowaną w folklorze tendencję do zamiany mitologicznych opowieści w bylinach w relacje historyczne. Widomym przykładem występowania tej tendencji jest moment, w którym były mitologiczny obrońca granicy pomiędzy dwoma światami staje się wrogiem państwowym, blokującym drogi do Kijowa. Pomimo konieczności uwzględnienia w bylinach elementów historycznych i realistycznych, proces jest niedokończony. Dzięki temu dzisiejszy czytelnik jest w stanie dostrzec niektóre elementy prawdziwych wydarzeń historycznych.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Każda historia zaczyna się od mitu”. Proza Milady Součkovej w kontekście teorii nowego mitu Vàclava Navràtila
‘Every Story Starts with a Myth’: Milada Součkovà’s Prose in the Context of Vàclav Navràtil’s New Myth Theory
Autorzy:
Woźniak, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407689.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Vàclav Navràtil
Milada Součkovà
nowa mitologia
czas
archeologia wspomnień
nostalgia
pamięć
new mythology
time
the archeology of memories
memory
Opis:
Niniejszy artykuł odnosi się do teorii nowego mitu opisanego przez czeskiego filozofa Vàclava Navràtila. Porusza kwestie jego odzwierciedlenia w twórczości przedstawicielki czeskiej awangardy literackiej Milady Součkovej. Nowa mitologia w ujęciu Navràtila była reakcją na kryzys lat trzydziestych i czterdziestych XX w. Filozof wielokrotnie podkreślał, że nowe czasy wymagają stworzenia nowej mitologii rozumianej w kontekście mitu dnia powszedniego. Według Navràtila współczesny mit rodzi się z codziennych, zwykłych wydarzeń. Navràtil połączył to z archeologią wspomnień i zapisywaniem nieskończenie małych chwil własnej egzystencji, które składają się na prywatną mitologię. Filozof wprowadził pojęcie czasu statycznego będącego rodzajem trwania. Czas statyczny i archeologię wspomnień łączy zaś nostalgia. Refleksje te są zbieżne z tekstami Součkovej, które zawierają zapisy prywatnych wspomnień nakładających się na pamięć kolektywną.
This article refers to the theory of the new myth described by the Czech philosopher Vàclav Navràtil. It addresses issues of its reflection in the works of the representative of the Czech literary avant-garde Milada Součkovà. The new mythology, as seen by Navràtil, was a reaction to the crisis of the 1930s and 1940s. The philosopher repeatedly stressed the idea that the new times required the creation of a new mythology understood in the context of the myth of everyday life. According to Navràtil, modern myth is born out of everyday, ordinary events. Pursuing this theory, Navràtil linked this concept to the notion of an archaeology of memories and the recording of the infinitesimally small moments of one’s own existence that make up a private mythology. The philosopher introduced the concept of static time being a type of duration. In turn, static time and the archaeology of memories are linked by nostalgia. These reflections coincide with the texts of Součkovà, whose works contain records of private memories superimposed on collective memory.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 431-446
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mythological Components in Roman Paganism Tradition
Elementy mitologiczne w tradycji pogaństwa rzymskiego
Autorzy:
Roma, Andrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1728752.pdf
Data publikacji:
2021-06-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
religia rzymska
bóstwa rzymskie
mitologia
kalendarz rzymski
sacra privata
sacra publica
obrzędy
Roman religion
Roman deities
mythology
Roman calendar
rites
Opis:
The culture of ancient Rome is impressive with its uniqueness, so scholars have always been interested in it. In ancient societies religious component always plays a great role, so studying it becomes key in understanding the depth of human feelings. The ancient perception of the world is clearly represented in mythology, the first type of human consciousness, whose reflections manifest itself in all the following stages of human development. The article seeks to identify the mythological components in Roman paganism tradition that facilitates deep understanding of the religion of ancient Rome. At the same time, the cornerstone of the study is the relationship between the religious and the human—what role in the process of social and cultural transformations the religious component played, how deeply mythological components intertwined with religious doctrine, what was the nature of the relationship of the Romans with their gods, and how the features of mentality transformed universal human aspirations as seen by the ancient Romans. A comprehensive analysis of this issue opens up further prospects for research, which can be considered a broader layer of the culture of ancient Rome.
Kultura starożytnego Rzymu jest w urzekający sposób wyjątkowa, dlatego uczeni od zawsze się nią interesowali. W starożytnych społeczeństwach komponent religijny zawsze odgrywał wielką rolę, dlatego jego badanie staje się kluczem do zrozumienia głębi ludzkich uczuć. Starożytna percepcja świata jest wyraźnie widoczna w mitologii, która jest przejawem ludzkiej świadomości, a której odbicie przejawia się we wszystkich kolejnych etapach rozwoju człowieka. Artykuł ma na celu wskazanie komponentów mitologicznych w tradycji pogaństwa rzymskiego ułatwiających dogłębne zrozumienie religii starożytnego Rzymu. Jednocześnie fundamentem badań jest relacja między tym, co religijne, a tym, co ludzkie – jaką rolę w procesie przemian społecznych i kulturowych odgrywał komponent religijny, jak głęboko komponenty mitologiczne splatały się z doktryną religijną, jaki był charakter relacji Rzymian z ich bogami, jak według starożytnych Rzymian cechy mentalności wpływały na uniwersalne dążenia człowieka. Wszechstronna analiza tego zagadnienia otwiera dalsze perspektywy badawcze, które można uznać za szerszą warstwę kultury starożytnego Rzymu.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2021, 12, 2; 85-94
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmysł dotyku w literackich reprezentacjach Nikołaja Leskowa
The Sense of Touch in Nicholai Leskov’s Literary Representations
Autorzy:
Trojanowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342679.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Mikołaj Leskow
proza
dotyk
materia
mitologia
folklor
religia
model haptyczny
Nicholai Leskov
prose
touch
matter
mythology
folklore
religion
haptic model
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie zmysłu dotyku w świecie przedstawionym wybranych tekstów prozatorskich rosyjskiego pisarza doby realizmu – Mikołaja Leskowa, jak również określenie reprezentatywnej dla ich haptyczności poetyki. W artykule zostały opisane wrażenia dotykowe, zarówno aktywne – gdy to Leskowowscy bohaterowie stają inicjatorami zwrotu haptycznego, jak i bierne – gdy to postaci są dotykane. Analiza wybranych tekstów pozwala na sformułowanie wniosku, iż poznanie haptyczne w przypadku analizowanych tekstów Leskowa jest głęboko osadzone w poetyce realizmu. Uwzględnienie jednak kontekstów kulturowych, zarówno ludowo-mitologicznych, jak i religijnych ujawnia ich ścisłe powiązanie z poetyką romantyczną. Pisarz w opisie sfery tykalnej swych bohaterów w sposób płynny przechodzi od materii do duchowości, magii, mistyki, łączy elementy gatunków ludowych z literaturą hagiograficzną. Leskowowska prezentacja zmysłu dotyku pokazuje potrzebę współistnienia i równowagi w człowieku zarówno poznania haptycznego materialnego, jak i poznania haptycznego „duchowego”.  Nie bez znaczenia pozostaje także interpretacja haptyczności głównych bohaterów przez otoczenie, która ujawnia różnorodną optykę rosyjskiego społeczeństwa i staje się dodatkowym elementem jego charakterystyki.
The aim of this article is to present the sense of touch in the world depicted in selected prose texts of the Russian realist writer Nikolai Leskov, as well as to determine the poetics representative of their hapticism. The author concludes that the tactile sensations described, both active – when Leskov’s characters become the initiators of the haptic – and passive – when the characters are themselves touched – allow the conclusion to be drawn that haptic cognition in each of Leskov’s analysed texts is deeply embedded in the poetics of realism, but that the inclusion of cultural contexts, both folk-mythological and religious, reveals their close association with romantic poetics. In the realm of the description of the tactile sphere of his characters, the writer makes a smooth transition to spirituality, magic and mysticism, combining elements of folk genres with hagiographic literature. Leskov’s presentation of the sense of touch shows the need for the coexistence and balance (in man) of both material haptic cognition and haptic “spiritual” cognition. Also of significance is the interpretation of the hapticism of the main characters by the environment, which reveals the diverse optics of Russian society and becomes an additional element of its characteristics.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 243-259
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu „rasy panów”. Archeologia jako narzędzie budowania mitologii nazistowskiej
In search of the ‘master race’. Archaeology as a tool for building Nazi mythology
Autorzy:
Konik, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116604.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
NSDAP
Hitler
Nazizm
master race
Third Reich
Norse mythology
Aryan race
nazizm
rasa panów
III Rzesza
mitologia nordycka
rasa aryjska
Opis:
Adolf Hitler i jego partia NSDAP uwiedli naród niemiecki nie tylko swoją ideologią polityczną, lecz także odwołaniem się do popularnego wówczas mitu o doskonałej rasie aryjskiej. Za każdym pozytywnym, twórczym działaniem w historii ludzkości, za każdym wielkim dziełem sztuki i przełomem naukowym mieli stać, jak głosili zwolennicy Hitlera, Aryjczycy, najlepsza i najbardziej twórcza z ras ludzkich. Nordyckie ludy północnej Europy, a zwłaszcza Niemcy, miały być potomkami starożytnych Aryjczyków i jako takie powinny zająć ich miejsce przodków. Artykuł dotyczy mitu Aryjczyków, jego włączenia do teorii ras ludzkich oraz wykorzystania go przez nazistów do podporządkowania Niemców i ich rasizmowi. Omawia wykorzystanie archeologii i odkryć archeologicznych w szczególności do uwiarygodnienia mitologii nazistowskiej i zbudowanej wokół niej narracji, a także najbardziej spektakularne przykłady karier archeologicznych w III Rzeszy. Kiedy archeolodzy zaangażowali się po stronie nazizmu, stali się współwinnymi konstruowania zbrodniczej i ludobójczej ideologii i systemu władzy.
Adolf Hitler and his party, the NSDAP, seduced the German people not only their political ideology, but also their appeal to the then popular myth of the perfect Aryan race. It was the Aryans, the best and most creative of the human races, who, Hitler's followers proclaimed, were to be behind every positive, creative action in human history, behind every great work of art and scientific breakthrough. The Nordic peoples of northern Europe, and especially the Germans, were supposed to be the descendants of the ancient Aryans and as such should take their ancestral place. The article deals with the myth of the Aryans, its incorporation into the theory of human races, and its use by the Nazis to subjugate the Germans and racialize them. It discusses the use of archaeology and archaeological discoveries in particular to lend credence to the Nazi mythology and the narrative built around it, as well as the most spectacular examples of archaeological careers in the Third Reich. When archaeologists were involved on the side of Nazism, they became complicit in the construction of a criminal and genocidal ideology and system of power.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2021, 11, 11; 43-56
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba mitologii romantycznej i politycznej. Kilka uwag na temat "Gryfa" Olgi Daukszty
Autorzy:
Zając, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030269.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Daukszta
Livonia
Latvia
romantic mythology
epic poem
cultural landscape
localism
borderlands
Inflanty
Łotwa
mitologia romantyczna
poemat epicki
krajobraz kulturowy
lokalność
pogranicze
Opis:
Prezentowany artykuł poświęcony jest poematowi epickiemu Olgi Daukszty pt. Gryf. Napisany na przełomie lat 30. i 40. XX w., poemat konstruuje specyficzną polską i chrześcijańską tożsamość na ziemiach dawnych Inflant Polskich i współczesnej Łotwy. Daukszta, która uważała się za Polkę, ale także Niemkę, Tatarkę czy Żmudzinkę, zamieszkiwała region, w którym przez wieki spotykały się, współistniały oraz walczyły różne narodowości. W czasie, gdy polskość na Łotwie była tłumiona, wskazywała na polskie elementy i aspekty w historii Łotwy. Aby uzasadnić konkretne prawa narodowe i polityczne, skonstruowała w swoim poemacie mitologię romantyczną, w ramach której na nowo zinterpretowała pewne symbole i alegorie (jak gryf, lew, ale także św. Jerzy, itp.) oraz umieściła je w kontekście kultury europejskiej i chrześcijańskiej w ogóle. Poemat nigdy nie został opublikowany, niemniej jednak stał się ciekawą próbą stworzenia lokalnej i w pewien sposób różnorodnej tożsamości, w raczej typowym romantycznym stylu.
The presented article focuses on Olga Daukszta’s epic poem “Griffin”. Written at the turn of the 1930s and 1940s, the poem constructs specific Polish and Christian identity on the lands of former Polish Livonia and contemporary Latvia. Daukszta, who considered herself Polish as well as German, Tatar or Samogitian, lived in the region where various nationalities met, co-existed and fought over centuries. In the time when Polish identity in Latvia was suppressed, she was pointing out the Polish components and aspects of Latvian history. In order to justify specific national and political rights, in her poem she constructed romantic mythology that re-interpreted certain symbols and allegories (like griffin, lion, but also St. George, etc.) and put them in the context of European and Christian culture in general. The poem was never published, nevertheless, it became an interesting attempt to create a local but somehow diverse identity in a rather typical romantic way.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 597-608
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia Czwartej władzy Stevena A. Spielberga
Autorzy:
Nieć, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231643.pdf
Data publikacji:
2023-03-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
czwarta władza
władza sądownicza
wolność słowa
mitologia polityczna
film polityczny
fourth estate
judiciary power
freedom of speech
political movie
political mythology
Opis:
Cel naukowy: Głównym celem artykułu jest ukazanie podstawowych idei politycznych zawartych w filmie S. Spielberga The Post. Ponadto celem szczegółowym jest prezentacja mitologicznego przesłania filmu i wyszczególnienie elementów ją tworzących. Kolejnym celem szczegółowym jest przedstawienie sposobów dotarcia z przekazem ideowym do masowego odbiorcy (thriller polityczny). Problem i metody badawcze: Jakie idee czwartej władzy są eksponowane w obrazie skierowanym do masowej publiczności w USA? Jakie są używane argumenty za tymi ideami? Kiedy nastąpiło osłabienie działania czwartej władzy w systemie amerykańskim i dlaczego? W analizie skorzystano z mitologicznej koncepcji R. Barthesa i przez niego opracowanej metody strukturalnej (analiza mitu). Proces wywodu: W rozważaniach wstępnych przedstawiono pojęcie czwartej władzy i mitu politycznego, następnie w korpusie artykułu omówiono przesłanie filmu, wskazano podstawowe problemy omawiane w filmie. Wyniki analizy naukowej: Spielberg w obrazie skierowanym do masowego odbiorcy przedstawił moment kształtowania się idei czwartej władzy, w sensie historycznym jest to wojna w Wietnamie, w sensie politycznym (Pentagon Papers) spór między wolnością słowa a bezpieczeństwem państwa. Czwarta władza jest ideą polityczną, której celem jest kontrola poczynań rządu i obrona domeny prasy, jej prawa do kształtowania opinii i wolność słowa. Wnioski, innowacje, rekomendacje: Wnioski z artykułu skierowane są do badaczy polityki, dziennikarzy i polityków. Artykuł pokazuje w jaki sposób następuje osłabienie funkcji kontrolnych władzy wykonawczej i ustawodawczej, a także diagnozuje w jaki sposób naprawić źle działający system polityczny. Ponadto wskazano nowe źródło dla analiz politycznych, masowy film. 
RESEARCH OBJECTIVE: The main aim of the article is the presentation of the basic political ideas contained in S. Spielberg’s movie The Post. Moreover, the specific aim is to present the mythological message of the film and to list the elements that construct it. Another specific goal is to present the ways to reach a mass audience with an ideological message (political thriller). THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Which ideas of the fourth power are exposed in the movie addressed to the mass audience in the US? What are the arguments supporting these ideas? When did the fourth estate in the American system weaken, and why? The analysis uses the mythological concept of R. Barthes and the structural method developed by him (myth analysis). THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The introductory considerations concern the concept of the fourth estate and political myth, then the core of the article discusses the message of the film and indicates the basic problems discussed. RESEARCH RESULTS: S. Spielberg, in the movie addressed to a mass audience, presented the moment of shaping the idea of the fourth estate, in the historical sense it is the war in Vietnam, in the political sense (Pentagon Papers) a conflict between freedom of speech and state security. The fourth power is a political idea, the aim of which is to control the actions of  an authority and to defend the domain of the press, its right to form opinions and freedom of speech. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The conclusions of the article are addressed to political science researchers, journalists and politicians. The article shows how the control functions of the executive and legislative power are weakened, and also diagnoses how to repair a malfunctioning political system. In addition, a new source of political analysis, a mass movie, was identified.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 53-68
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Owidiański wątek romansu Apolla i Issy. Ikonologia obrazu François Bouchera
The Ovidian Theme of the Love Between Apollo and Issa. Iconology of the Painting by François Boucher
Autorzy:
Hryszko, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37249155.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Miłość Apolla i Issy
Metamorfozy Owidiusza
François Boucher
Madame de Pompadour
mitologia
love between Apollo and Issa
Ovid’s Metamorphoses
mythology
Opis:
François Boucher, malując w 1750 r. dla Madame de Pompadour, metresy francuskiego króla Ludwika XV, obraz zatytułowany Apollo objawiający swoją boskość Issie (ilustr. 1), sięgnął nie tylko do opery Issé A.C. Destouchesa i A.H. La Motte’a posiłkującej się epizodem z Metamorfoz Owidiusza, ale również odniósł się do wcześniejszych ujęć graficznych podjętego tematu, takich jak: frontyspis libretta F. Ertingera datowany na rok 1697 (ilustr. 2), frontyspis libretta wydanego w Amsterdamie w 1699 (ilustr. 3), sztych przypisywany Ertingerowi z dzieła T. Corneille’a z 1697 r. (ilustr. 4), rycina F. Chauveau z dzieła I. de Benserade’a z 1676 r. (ilustr. 5). Już zmiana układu kompozycji obrazu w stosunku do tych sztychów jest wymowna, a odczytana dzięki zastosowaniu analizy formalnej i formalno-genetycznej, jednak głęboko ukryte znaczenie obrazu jest możliwe do wyśledzenia dzięki metodzie ikonologicznej. Przesłanie dzieła staje się czytelne dopiero w świetle genezy ikonograficznej obrazu, pominiętej w dotychczasowych badaniach. Malowidło, sięgające do mitu o miłości pasterskiej, było manifestacją tęsknoty za arkadyjskim szczęściem, kochaniem wzajemnym i beztroskim. Mit o Apollu i Issie doskonale wyrażał sielankowo-miłosną atmosferę charakterystyczną dla kultury XVIII w., która była także osobistym pragnieniem serca królewskiej kochanki, pragnącej wzbudzić na nowo zaangażowanie monarchy w ich relację. Ikonografia dzieła Bouchera jest czytelna dopiero w kontekście jej genezy oraz historii i funkcji obrazu jako dekoracji pałacu Bellevue – prywatnej „Arkadii” – mitycznej krainy wiecznej szczęśliwości króla i jego faworyty.
In 1750, when François Boucher painted Apollo Revealing His Divinity to the Shepherdess Issa for Madame de Pompadour, the mistress of the French king Louis XV (fig. 1), he drew not only on Destouches and La Motte’s opera Issé, based on an episode from Ovid’s Metamorphoses, but also on graphic depictions of the subject, including the frontispiece to Ertinger’s libretto of 1697 (fig. 2) and 1699 (fig. 3), a print attributed to Ertinger from Corneille’s 1697 work (fig. 4), and a print by Chauveau from Benserade’s 1676 work (fig. 5). Significantly, Boucher rearranged the composition of these prints in his painting, and today the meaning of his composition can be understood thanks to formal and formal-genetic analyses. However, the deeply hidden message of this painting can only be understood through the iconological method. The message of the work becomes clear only in the light of the iconographic origin of the painting, which was overlooked in previous analyses. The painting was a manifestation of the longing for Arcadian happiness and reciprocal and carefree love. The myth of Apollo and Issa perfectly expressed the atmosphere of idyllic love, which was also a desire of the royal mistress, who wanted to rekindle the monarch’s commitment to her relationship. The iconography of Boucher’s work becomes transparent in the context of the painting’s origin, history, and function as a decoration for Bellevue Palace – a private “Arcadia” – a mythical land of eternal happiness for the king and his favorite.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 651-666
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza biblijnych odniesień w genezie ludu Ewe na podstawie przekazów ustnych o królu Agokoli
The Analysis of Biblical References in the Genesis of Ewe People Based on Oral History about the King Agokoli
Autorzy:
Sito, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480198.pdf
Data publikacji:
2014-12-01
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Czarna Afryka
mitologia afrykańska
tradycja ustna
lud Ewe
król Agokoli
Black Africa
African mythology
oral tradition
the Ewe people
King Agokoli
Opis:
Zamiarem autora jest analiza biblijnych odniesień w genezie ludu Ewe na podstawie przekazów ustnych o królu Agokoli. W latach 60. XX wieku, kiedy kraje Afryki Zachodniej uzyskiwały niepodległość, w Togo uaktywnił się ruch mono-etniczny pan-ewe, który wyznaczył sobie za cel zjednoczenie ludu Ewe i stworzenie jednolitego państwa, niezależnie od istniejącej granicy politycznej pomiędzy Ghaną i Togo. Na uzasadnienie swych roszczeń liderzy pan-ewe powoływali się na historyczność króla Agokoli – praojca ludu Ewe. W zależności od metod interpretowania źródeł historycznych i tradycji ustnej, naukowcy przedstawiają kilka hipotez genezy ludu Ewe. R. Pazzi, wskazując na podobieństwa terminologii w językach egipskim i ewe twierdzi, iż lud Adja-Ewe pochodzi z Etiopii. R. Cornevin, bazując się na badaniach archeologicznych sytuuje początek ludu Ewe w Nigerii wśród ludu Yoruba. J. Spieth i C. Reindorf, na podstawie analogii przesłania Dekalogu oraz tradycji ludów Nyiko-Ewe, wskazują na biblijne pochodzenie ludu Ewe (Izrael w niewoli egipskiej). Również A. Kobla Dotse twierdzi, że zwyczaje i obrzędowość Ewe pochodzą od Egipcjan i Hebrajczyków. H. Kwakume, analizując przekazy tradycji ustnej, sytuuje początki ludu Ewe w Nigerii (Ketu). Badacz wykazuje też, że lud ten nie gloryfikował króla Agokoli ze względu na jego tyranię. Dopiero ideologiczna reinterpretacja historii króla Agokoli w latach 60. XX wieku – w kontekście roszczeń niepodległościowych – wyniosła tę postać w poczet wielkich, mitycznych szefów Czarnej Afryki.
The author’s intent is to analyse the Biblical references in the genesis of the Ewe people on the basis of oral traditions about the King Agokoli. In 1960s, when Western African countries gained independence, in Togo a pan-Ewe mono-ethnic movement became active that aimed at the uniting of the Ewe people and the creation of a single state, regardless of the existing political border between Ghana and Togo. In support of its claims, the leaders of the movement referred to the historicity of King Agokoli – the father of the Ewe people. Depending on the methods of interpreting the historical sources and oral tradition, the researchers set out several hypotheses concerning to Genesis of the Ewe people. R. Pazzi, pointing to the similarity of terminology in Egyptian and Ewe languages, claims that the Adja-Ewe people comes from Ethiopia. R. Cornevin, basing on archaeological research, situates the beginning of the Ewe people in Nigeria, among the Yoruba people. J. Spieth and C. Reindorf, basing on the analogy to message of the Decalogue and traditions of the Nyiko-Ewe peoples, indicate the Biblical origin of the Ewe people (Israel in Egyptian slavery). A. Kobla Dotse also argues that the Ewe’s customs and rituals come from the Egyptians and the Hebrews. H. Kwakume, analysing the remittances of the oral tradition, situates the origins of the Ewe people in Nigeria (Ketu). The researcher also shows that the people did not glorify King Agokoli due to his tyranny. Only the ideological reinterpretation of the history of King Agokoli in the 1960s – in the context of the claims for independence – exalted him to the galaxy of the great, mythical Black African chefs.
Źródło:
Nurt SVD; 2014, 2; 46-63
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia polityczna wczesnych filmów Jerzego Kawalerowicza
Autorzy:
Nieć, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781530.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
political mythology
political culture
propaganda
totalitarianism
Polish literature
Jerzy Kawalerowicz's films
mitologia polityczna
kultura polityczna
totalitaryzm
literatura polska
filmy Jerzego Kawalerowicza
Opis:
The author refers to Roland Barthes’s early concept of mythology in analyzing the films of Jerzy Kawalerowicz, one of the most outstanding Polish directors of the twentieth century. He interprets three of Kawalerowicz’s films, Pociąg [Night Train], Matka Joanna od Aniołów [Mother Joan of the Angels] and Faraon [Pharaoh], which are read in the mythological register and in the political context. First the statements of the director in regard to each film are presented, then the judgments of film critics are provided, and finally the author gives his own interpretation. Night Train is shown as a film addressing the wrongs of the Stalinist era, and the problem of a totalitarian state. Mother Joanne of the Angels questions the sense of ideology in a totalitarian world, and is partially the director’s search for political identity, while Pharaoh is a look at the post-October reformers and the reasons for their failure. Pharaoh also provides a new vision of the state.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 3; 171-201
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzaje kłamstwa i ich wykorzystanie w tekście
Autorzy:
Ostaszewski, Aleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137801.pdf
Data publikacji:
2018-12
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
prawda
kłamstwo
znaki językowe
ideologia faktu
subiektywizm faktów
struktura tekstu
zawartość treści
mitologia pola językowego
twórczość jako relacja między prawdą i kłamstwem
Opis:
W praktyce komunikacyjnej, wymianie informacji wykorzystuje się rozmaite konstrukcje budowy tekstu, w których kłamstwo zlewa się z prawdą. Nikt nie zajmuje się oddzielaniem prawdziwych i  fałszywych elementów, dopóki nie zachodzi konieczność przeprowadzenia badań, ale nawet wtedy często znaczący jest wpływ sympatii i antypatii samego badacza, jak również przesłanek ideologicznych. Relacja między prawdą i kłamstwem jest więc funkcją zadań, jakie stawia przed sobą sam autor tekstu.
Źródło:
Rocznik Prasoznawczy; 2018, 12; 33-53
1897-5496
Pojawia się w:
Rocznik Prasoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Erbena czarodziejskie kwiecie – motyw magicznych roślin w zbiorze Kytice
Erben fairy flowers – motive of magical plants in the poetic volume "Kytice"
Autorzy:
Pilarski, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908758.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
K.J. Erben
slavic mythology
slavicgods
magical plants
magical flowers
Czech literature
literatura czeska
mitologia słowiańska
słowiańscy bogowie
magiczne rośliny
magiczne kwiaty
Opis:
W artykule autor opisuje świat magic znych kwiatów w dziełach poe tyckich Karla Jaromíra Erbena, szczególnie w tomiku Kytice. W swoich balladach czeski poeta ukazuje przyrodę nie tylko jako zakres działania bogów słowiańskich, ale także jako sposób kontrolowania istot śmiertelnych oraz oddziaływania na ich życie. Zatem przyroda jest emanacją bóstwa, a boski świat to teatr, w którym rolę reżyserów niezliczonych zabaw pełnią słowiańscy bogowie.
In this article author discloses world of magical flowers in the poetic works of Karel Jaromír Erben, particularly in the poetic volume Kytice. Erben in his ballads represents nature not only as a work domaine of gods of the Slavs, but also as a way to control mortal ones and impact on their life. Nature is therefore an emanation of divinity and the divine world is a theater in which the role of the director's play countless slavic gods.
Źródło:
Bohemistyka; 2017, 1; 46-58
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbolizm złotego pasa Chrystusa zmartwychwstałego (Ap 1,13) w świetle literatury greckiej
The Symbolism of Risen Christ’s Golden Sash (Rev. 1:13) in the Light of Greek Literature
Autorzy:
Podeszwa, Paweł Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621011.pdf
Data publikacji:
2021-09-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Apokalipsa
złoty pas Jezusa
złoto
symbolizm
transcendencja królewskość
kapłaństwo
mitologia grecka
Revelation
Jesus’ golden sash
gold
symbolism
transcendence
royalty
priesthood
Greek mythology
Opis:
Artykuł podejmuje zagadnienie symbolicznego znaczenia złotego pasa Jezusa (Ap 1,13) w inauguracyjnej wizji Apokalipsy (1,12-20). Źródłem tego symbolizmu chromatycznego jest najpierw Stary Testament, w którego świetle złoty kolor wskazuje na Jezusa jako Boga, Króla i Arcykapłana. W zaproponowanej refleksji poszukuje się także możliwych źródeł (inspiracji) w antycznej literaturze greckiej, zwłaszcza w opisach bóstw mitologicznych: Zeusa, Posejdona, Artemidy, Apollona, Kirke. Analiza wybranych fragmentów, zaczerpniętych z Iliady i Odysei Homera oraz Hymnów Kallimacha, pozwala stwierdzić, że złoto jest ich dominującym kolorem, a wiele elementów stroju, ekwipunku i sprzętów, którymi posługują się greccy bogowie, zostało wykonanych z tego szlachetnego i cennego materiału. Można zatem powiedzieć, że barwa złota jest „kolorem bogów”, a sam kruszec kojarzy się w sposób naturalny w bóstwem. Autor Apokalipsy mógł zatem wykorzystać obrazy i motywy zapożyczone z mitologii i symboliki greckiej, traktując je jako materiał literacki, wyrażający symbolicznie prawdę o transcendencji Jezusa.
The article deals with the symbolic meaning of Jesus’ golden sash (Rev 1:13) in the inaugural vision of Revelation (1:12-20). The source of this chromatic symbolism is first found in The Old Testament, in the light of which gold color points at Jesus as God, King, and High Priest. In the proposed reflection, the author looks for the possible source (of inspiration) in ancient Greek literature, especially in mythological depictions of divinities: Zeus, Poseidon, Artemis, Apollo, and Circe. The analysis of chosen fragments, cited from Homer’s Iliad and Odyssey and Challimachus’ Hymns, enable us to ascertain that gold is the dominant color and that many elements of garment, inventory, and equipment used by Greek divinities are made from this valuable material. It becomes clear that gold or gold ore is naturally associated with diety and is the “color of gods.” The author of Revelation could use images and motives borrowed from Greek imagery and mythology, treating them as literary material which symbolically expresses the truth about Jesus’ transcendence.
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 881-894
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postać Kasandry w dramatycznej interpretacji Łesi Ukrainki i poetyckim odczytaniu Wisławy Szymborskiej
The Figure of Cassandra in the Dramatic Interpretation by Lesya Ukrainka and in the Poetic Reading by Wisława Szymborska
Autorzy:
Kawecka, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929325.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kasandra
mitologia
wzorce archetypowe
mit
sytuacja egzystencjalna
dyskurs prawdy i nadziei
Cassandra
mythology
archetypal patterns
myth
existential situation
discourse of truth and hope
Opis:
This paper marks an attempt to compare the literary figure of Cassandra in Polish and Ukrainian literature, as exemplified by the poetic drama Kasandra [Cassandra] by Lesya Ukrainka and by the poem Monolog dla Kasandry [A Monologue for Cassandra] by Wisława Szymborska. In terms of literary interpretation, the Ukrainian example falls far closer to classical mythology than the Polish counterpart. This fact can be interpreted as a manifestation of cultural transformations and revaluations that recurred in the tragic 20th century. The interpretation of the classical models that came later in time and that is more attractive for a contemporary reader often leads to the reversal of the primary senses planned by the authors. This problem is of more general nature and has to do with the general status quo of present-day European culture.
Постать Касандри в драматичній інтерпретації Лесі Українки і ліричному прочитанні Віслави ШимборськоїУ статті зроблено спробу порівняти постать Касандри в польській і українській літературах на прикладі поетичної драми Лесі Українки Касандра та вірша Віслави Шимборської Монолог для Касандри. Український твір є більш класичним прочитанням міфологічного взірця ніж вірш польської поетеси. Це можна тлумачити впливом культурних перетворень і переосмислення цінностей, що відбулося протягом ХХ століття, оскільки обидва тексти з моменту їх створення розділяє більше шістдесяти років. Ближчі до нас за часом прочитання класичних зразків інколи повністю змінюють їхні первинні значення, що обумовлено змінами культурних парадигм європейської культури, а також зміною перспективи досвіду людини.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 93-102
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat mitologii słowiańskiej w ujęciu baśniowym. Strategie przekładu nazwy Bjesomar na podstawie utworu Ivany Brlić-Mažuranić
The Slavic mythology world in terms of a fairy tale. The strategy of translating name Bjesomar based on the work of Ivana Brlić-Mažuranić
Autorzy:
Szymczak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1335259.pdf
Data publikacji:
2018-11-16
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mitologia słowiańska
przekład literatury dziecięcej
nazwy własne w przekładzie
Ivana Brlić-Mažuranić
Slavic mythology
children’s literature in translation
proper name in translation
Opis:
Artykuł podejmuje tematykę onomastyki literackiej – na przykładzie jednego onimu przedstawione zostały trzy metody tłumaczenia nazwy własnej w zależności od przyjętej idei. Wybór metody jest szczególnie ważny, gdyż jest literatura ta kierowana jest do dzieci, które w specyficzny sposób odbierają teksty literackie, stąd tak ważny jest dobór odpowiedniej strategii translatorskiej. Ważnym czynnikiem, który można brać pod uwagę podczas procesu przekładu jest również osoba autora oraz jego intencje. Ivana Brlić-Mažuranić w 1916 roku wydała zbiór baśni inspirowanych mitologią słowiańską i ideą panslawistyczną. W związku z tymi różnymi czynnikami, można więc brać pod uwagę różne techniki, które zostały zademonstrowane w artykule.
The article is on the subject of literary onomastics – one onimu is an example of three methods presented for translating names depending on the adopted ideas. The choice of method is particularly important because this literature is directed to children who perceive literary texts in a specific way, hence the importance of the selection of an appropriate translation strategy. An important factor to be taken into account during the process of translation is also the author and his intentions. Ivana Brlić-Mažuranić in 1916 released a collection of fairy tales inspired by Slavic mythology and the Pan-Slavic idea. In view of these various factors we can therefore take into account the different techniques that have been demonstrated in the article.
Źródło:
Translatorica & Translata; 2018, 1; 39-48
2657-5817
Pojawia się w:
Translatorica & Translata
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interreligious Dialogue of the Catholic Church With the Candomblé Communities in Brazil
Dialog międzyreligijny Kościoła katolickiego ze wspólnotami Candomblé w Brazylii
Autorzy:
Kieżel, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950589.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Catholic Church
interreligious dialogue
Afro-Brazilian religions
mythology
orishas
Yoruba beliefs
Candomblé
kościół katolicki
candomblé
dialog międzyreligijny
religie
afrobrazylijskie
mitologia
orisze
wierzenia jorubów
Opis:
Deklaracja Soboru Watykańskiego Drugiego, Nostra aetate, poświęcona w całości zagadnieniu relacji Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich, ukazała nową postawę Kościoła wobec innych religii i określona została pojęciem „dialog”. Kościół katolicki – we współczesnym, wielokulturowym społeczeństwie Brazylii – prowadzi dialog międzyreligijny z wieloma wspólnotami religijnymi, a wśród nich ze wspólnotami Candomblé, które swoje korzenie mają w wierzeniach pochodzenia afrykańskiego. W niniejszym artykule ukazano, w zarysie, zagadnienie dialogu międzyreligijnego Kościoła katolickiego ze wspólnotami religijnymi Candomblé w Brazylii. W pierwszej części wskazano na podstawy dialogu w nauczaniu Kościoła katolickiego oraz jego realizację w dokumentach Konferencji Episkopatu Brazylii. Następnie zarysowano problematykę dialogu międzyreligijnego w ujęciu teologii afroamerykańskiej oraz próby prowadzenia dialogu w obrębie wspólnot Candomblé. W ostatniej części opracowania wskazano na rolę mitologii w wierzeniach Jorubów z Nigerii jako wyzwanie w procesie prowadzenia dialogu religijnego Kościoła ze wspólnotami Candomblé w Brazylii.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2014, 13, 2
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w świetle ,,nauki” Petyra Dynowa o ewolucji, rasie i ludzkim postępie
The issue of the Bulgarian nation and “Bulgarian soul” in the light of Peter Deunov’s teachings of evolution, race and human progress
Autorzy:
Ciesielska, Ida
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968994.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian nation
“Bulgarian soul”
race
evolution
progress
national mythology
cosmic
naród bułgarski
bułgarska dusza”
rasa
ewolucja
postęp
mitologia narodowa
kosmiczny
determinizm
charakter narodowy
Opis:
The aim of this article is to reflect on the categories of the Bulgarian nation as well as the “Bulgarian soul” in the teachings of Peter Deunov. These categories are presented in the context of such notions as evolution, race and human progress. The paper also attempts to denote the transfer of certain Western ideas and the nature of their reception in Bulgaria. Two collections of homilies by Beinsa Douno have been subjected to thorough analysis – The Bulgarian soul (Българската душа) and Bulgarians (Българите). These texts constitute a synthesis of dispersed ideas and views that were espoused by Deunov over different periods of time, and which pertain to the issues in question. The concepts of the Bulgarian nation and “Bulgarian soul” that appear in Beinsa Douno’s teachings may be interpreted as an attempt to create an original hermetic national mythology. Its embedment in a scientific context (reference to such notions as race, evolution and human progress) was supposed to render it – according to Deunov’s intention – undeniable truth rooted in empiricism.
Celem niniejszego artykułu jest refleksja nad kategorią narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” w ,,nauce” Petyra Dynowa. Kategorie te zostaną przedstawione w perspektywie takich pojęć jak ewolucja, rasa i postęp. Tekst jest jednocześnie próbą wskazania na przepływ niektórych zachodnich idei oraz specyfikę ich bułgarskiej recepcji. Analizie zostały poddane dwa zbiory homilii Beinsa Duno – Bułgarska dusza (Българската душа) oraz Bułgarzy (Българите). Teksty te stanowią syntezę rozproszonych i wygłaszanych w różnym okresie poglądów Dynowa na interesujące mnie kwestie. Pojawiające się w ,,nauce” Beinsa Duno koncepcje narodu bułgarskiego i ,,bułgarskiej duszy” można interpretować jako próbę stworzenia oryginalnej hermetycznej mitologii narodowej. Mitologia ta, dzięki osadzeniu jej w kontekście naukowym (odwołania do takich kategorii jak rasa, ewolucja i postęp), miała stać się – zgodnie z zamysłem Dynowa – niepodważalną, zakorzenioną w empirii prawdą.
Źródło:
Adeptus; 2016, 7; 1-20
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzinne opowieści z morałem: polskie telewizyjne seriale paradokumentalne
Family stories with a moral: Polish scripted television documentaries
Autorzy:
GULANOWSKI, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435589.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
rodzina
kultura popularna
telewizja
seriale paradokumentalne ponowoczesność
witalizm
narracja
opowieść
mitologia
family
popular culture
television series
scripted documentaries
postmodernity
vitalism
narration
story
mythology
Opis:
Seriale paradokumentalne to specyficzny rodzaj telewizyjnych produkcji – są to realizowane niskim kosztem udające dokumenty seriale, w których najczęściej grają statyści– amatorzy, wcielający się w role rzekomo prawdziwych osób, a same wydarzenia przedstawiane w tych produkcjach są „z życia wzięte”. Zdobywają one coraz większą popularność, zwłaszcza wśród producentów telewizyjnych, ze względu na niskie koszty produkcji. Najczęstszym tematem ich fabuły są problemy związane z życiem rodzinnym. Przesłanie tych historii pełne jest wewnętrznych sprzeczności i w rzeczywistości stanowi hołd dla ludzkiej witalności oraz jej usprawiedliwienie.
Scripted documentaries are a specific kind of television productions: they are low budget television series resembling documentaries, usually starring amateur actors, who are playing allegedly real characters, and the portrayed events are real life stories. They are gaining wide appreciation, especially among television producers, due to their low costs of production. The most popular theme of these stories are problems connected with family life. The content of these stories is filled with internal contradictions and it is actually a homage to the human vitality and its justification.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2013, VIII, (2/2013); 137-153
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitonimia międzywojennego Kowna
Mythonymy of Interwar Kaunas
Autorzy:
Prusinowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38456485.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
mitonimy
mitologia litewska
Kowno
krajobraz kulturowy
krajobraz urbanistyczny
pamięć historyczna
tożsamość narodowa
mythonyms
Lithuanian mythology
Kaunas
cultural landscape
urban landscape
collective memory
national identity
Opis:
The present article describes and examines the lexical tissue of the city of Kaunas related to the pagan past of the Balts – Prussians and Lithuanians. The mythonyms appear basically in three periods of the city’s existence: in the interwar period, at the turn of the 1990s and after 2004, i.e. at critical and borderline moments, when emphasising individuality, exposing identity and referring to its sources was of utmost importance. The most interesting phenomena took place in the interwar period, when by placing in the city tissue numerous objects with names borrowed from Baltic mythology, collective memory was clearly shaped and mobilised in the space previously marked by “strangers” – Imperial Russia and the German Empire. In this way, this space was effectively tamed. The importance of this process is evidenced by dozens of names associated with the pagan Balts (Kaunas is a phenomenon in this respect on the map of Lithuania), which were given in the interwar period mostly to streets and buildings located, importantly, in the then very centre of the city. In the other two periods, mythonyms were not so popular anymore: the names of deities and other creatures historically worshiped by Lithuanians were usually given to streets far away from the city centre, often in newly created districts. Thanks to this, however, Kaunas has a clearly drawn identity that spreads from the centre towards the suburbs. A place that is thoroughly permeated with the “spirit of Lithuanianness” is the Unity Square (Lith. Vienybės aikštė), scrupulously cleansed of the traces of the aforementioned dependencies, whose important point is an inconspicuous dwarf who watches over the symbolic spring of the Lithuanian nation. It is this mythonymic element that is treated with special attention in this article, and on its example, a detailed cultural analysis of the city’s space is proposed. It should be emphasised that in Kaunas the mythonyms form a thought-out, multi-layered structure, as if a separate city that is inaccessible and foreign to the strangers. The study discusses individual collections and elements of this extensive web of meanings, deliberately created by town planners and urban designers, the basis of which is the historical experience of Kaunas and Lithuania.
Celem artykułu jest opis i analiza tkanki nazewniczej Kowna, związanej z pogańską przeszłością Bałtów – Prusów i Litwinów. Mitonimy pojawiają się zasadniczo w trzech okresach istnienia miasta: w międzywojniu, na przełomie lat 80. i 90. oraz po roku 2004, a więc w momentach przełomowych, granicznych, kiedy podkreślanie odrębności, eksponowanie tożsamości i sięganie do jej źródeł ma niepoślednie znaczenie. Najbardziej interesujące zjawiska zachodzą w okresie międzywojennym, kiedy to poprzez umieszczanie w tkance miasta licznych obiektów o nazwach zapożyczonych z mitologii bałtyckiej wyraźnie kształtowano i mobilizowano zbiorową pamięć w przestrzeni naznaczonej wcześniej przez „obcych” – Cesarstwo Rosyjskie i Cesarstwo Niemieckie. W taki też sposób skutecznie tę przestrzeń oswajano. O randze tego procesu świadczą dziesiątki nazw powiązanych z pogańskimi Bałtami (Kowno jest pod tym względem ewenementem na mapie Litwy), które nadano w międzywojniu w przeważającej większości ulicom i innym obiektom, mieszczącym się, co ważne, w ówczesnym ścisłym centrum miasta. W pozostałych dwóch okresach mitonimy nie są już tak popularne, imionami bóstw i innych istot czczonych dawniej przez Litwinów nazywa się przeważnie ulice znacznie oddalonych od śródmieścia dzielnic, często nowo utworzonych. Dzięki temu jednak Kowno zyskuje wyraźnie nakreśloną tożsamość, która promieniuje od centrum w stronę przedmieść. Miejscem na wskroś przenikniętym „duchem litewskości” jest oczyszczony skrupulatnie ze śladów wspomnianych zależności Plac Jedności (lit. Vienybės aikštė), którego ważny punkt stanowi niepozorny, czuwający przy symbolicznym źródle narodu litewskiego krasnoludek. Ten właśnie element mitonimiczny potraktowany został ze szczególną uwagą, a na jego przykładzie dokonano szczegółowej analizy kulturoznawczej przestrzeni miasta. Należy podkreślić, że w Kownie mitonimy układają się w przemyślaną, wielowątkową strukturę, można by rzec – miasto osobne, które dla przybysza może być niedostępne i obce. Artykuł omawia poszczególne zbiory i elementy tej rozbudowanej, z rozmysłem przez urbanistów i planistów utworzonej siatki znaczeń, której osnowę stanowi historyczne doświadczenie Kowna i Litwy.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trickster - definicje, stan badań. Rekonesans
The trickster – definitions, the state of research. Reconnaissance
Autorzy:
Struzik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887882.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sztuka i antropologia
trickster
oszust
bohater kulturowy
zwierzęta magiczne
mitologia
podania i legendy
art and anthropology
deceiver
cultural hero
magic animals
mythology
tales and legends
Opis:
A trickster, or a deceiver, a cheat, a smart fool, and at the same time a personification of all carnal impulses, is typical of any corner of the world. Heteromorphic, hiding under the figures of people, spirits, magic creatures and animals, he is also not devoid of divine features. His nature is never cognized till the end, and a trickster keeps evolving, revealing ever new faces. He introduces conflict, chaos and destruction, and at the same time he teaches people tricks, gives them a spark of divine fire, helps to cognize and organize the world, and fans the flames of passion. He is a figure known first of all in anthropology, important for interpreting and understanding numerous myths. It is ever more often that his features may be also found in the attitudes of contemporary artists, film heroes and icons of pop-culture. So a trickster may become the key to understanding contemporary culture, including many works of modern art – often controversial, breaking the taboo, eagerly using irony, provocation and immoderation. In the present article the author describes this unusual figure. She mentions various attempts at defining this extremely important cultural archetype, briefly presenting the most important publications devoted to it. Using chosen examples she discusses the presentations of the figure of the trickster in traditional narrations, that is in myths, folklore and folk traditions. She shows how universal he is and emphasizes these features and roles owing to which the trickster assumes the proportions of an icon of our times and becomes an alluring model to be imitated for artists who incessantly, albeit not always consciously, use him in their works.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 241-251
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orszak Dionizosa: Waza Townleya i jej poznańskie kopie
Autorzy:
Rosół, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028238.pdf
Data publikacji:
2021-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sztuka starożytna
starożytne wazy marmurowe
mitologia grecka
religia grecka
recepcja tradycji starożytnej
Ancient art
Ancient marble vases
Greek mythology
Greek religion
Reception of the Ancient tradition
Opis:
At the main entrance to the Adam Mickiewicz Park in Poznań, there are two identical stone vases with ancient motives. The author indicates that they are not merely neoclassical works from the beginning of the 20th century, but copies of the famous Townley Vase dating back to the Roman times. Then, he focuses on the retinue of Dionysus on the main frieze of the vase and discusses all ten figures occurring in it.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2021, 24; 173-183
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SPRACHLICHE ‚RECYCLING‘-STRATEGIE
‘RECYCLING’ AS A LANGUAGE STRATEGY
Autorzy:
Sadziński, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597032.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
germanische Mythologie
Entmythologisierung
Appellativierung
Bedeutungswechsel
stilistischer Wechsel
change of style features
change of meaning
appellativisation
demythologisation
Germanic mythology
mitologia germańska
demitologizacja
apelatywizacja
zmiany semantyczne
zmiany stylistyczne
Opis:
Es werden so gut wie keine von Grund auf neuen Wortkörper aus dem Boden gestampft – sie haben in der Regel … ihre Geschichte. Sie werden meist aus bereits vorhandenen einheimischen und/oder fremden lexikalischen und Wortbildungsmorphemen gebildet, sodass sie oft einen hybriden Charakter angedeihen bekommen. Zu diesem Ziel werden nicht zuletzt mythologisch markierte Namen herangezogen. Im vorliegenden Beitrag wurde dies an der germanischen Mythologie veranschaulicht. Solche Begriffe, wie Walküre, Walhall(a), Tarnkappe oder Troll, aber auch Waberlohe bzw. Breidablik – um nur einige wenige zu nennen – werden entmythologisiert und in einen Ko(n)text gesetzt. Auch im naturgemäßen Alterungsprozess des Wortschatzes entstehen “(fossile) Ablagerungen“, die aufs Neue verwertet werden können. Als Beispiel kann man Testimonium heranziehen, das zugunsten des juristischen Fachwortes Zeugnis aufgegeben wurde, um als Testimonial wie ein Phönix aus der Asche in neuer Rolle aufzusteigen, und zwar als Lückenbüßer für die inzwischen –durch den technischen und zivilisatorischen Fortschritt bedingt – fällige Benennung für ‘zu Werbezwecken verwendetes Empfehlungsschreiben eines zufriedenen Kunden, bes. eines Prominenten’ (vgl. DUDEN 2000).
New names are not created out of nothing, new names tend to have their ... history. They are created from existing native and/or foreign formative particles which causes them to appear as hybrids. Even mythological elements can be used for this purpose. This article presents an example of the Germanic mythology. Concepts like Walküre, Walhall(a), Troll, Tarnkappe and even Waberlohe and Breidablik – to use only a few examples – are subject of demythologization and function in the new circuit. Also the natural aging process of the vocabulary provides some material for reuse. An example can be the word Testimonium, which disappeared in the German language for the native word Zeugnis (,witness‘) to be reborn in a new constellation as Testimonial (,marketing recommendation of the satisfied (prominent) client‘) for filling the semantic gap resulting from technological advances.
Nowe nazwy nie powstają z niczego, nowe nazwy mają z reguły swoją … historię. Tworzone są z istniejących już rodzimych i/lub obcych cząstek znaczeniowych i formantów słowotwórczych, co powoduje, że mają często charakter hybrydalny. Do tego celu wykorzystuje się nawet elementy mitologiczne. W artykule pokazano to na przykładzie mitologii germańskiej. Takie pojęcia jak Walküre, Walhall(a), Tarnkappe czy Troll, a nawet Waberlohe i Breidablik – żeby posłużyć się tylko kilkoma przykładami – poddawane są demitologizacji i funkcjonują w nowym obiegu. Również w procesie naturalnego starzenia się słownictwa odkłada się materiał do ponownego wykorzystania. Przykładem może być Testimonium, zanikłe w języku niemieckim na rzecz rodzimego terminu prawniczego Zeugnis ‘zeznanie’, by odrodzić się w nowej konstelacji jako Testimonial dla wypełnienia powstałej w wyniku postępu technologicznego luki znaczeniowej: ‘rekomendacja marketingowa zadowolonego (prominentnego) klienta’.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 89-102
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wierzeń grobowych na ewolucję sarkofagów w Egipcie faraonów
Autorzy:
Szarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607609.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
funerary beliefs
sarcophagi
sarcophagi evolution
myth of Osiris
solar religion
Egypt of the Pharaohs
mythology
wierzenia grobowe
sarkofagi
ewolucja sarkofagów
mit ozyriacki
religia solarna
Egipt faraonów
mitologia
Opis:
The system of Egyptian funeral beliefs was one of the most developed among the nations of the ancient East. Apart from creating complex mythology and rituals, it created a collection of objects of material culture, which served as elements that completed said rituals. In this group both tombs and sarcophagi play the primary role and therefore they deserve special attention.It is possible to determine a fixed group of objects that were included in the Egyptian funerary equipment. Human remains preserved by the mummification process, sarcophagi, scrolls and small everyday objects such as jewelry, ceramics, sculpture and furniture, should be mentioned among others. Apart from the form of the tomb, as the main chronological determinants of the burial should be considered shape and ornamentation of ocfiin in which mummy was deposited. That enables us to divide sarcophagi into two basic groups – box and anthropoid. Depending on the period when were created both their form and meaning vastly differs.The article should be regarded as a short synthesis of a complex problem, which require further reasarch, although the issue was repeatedly brought up in professional literature. The matter was discussed interdisciplinary basing upon methods of history and archaeology. The article is an attempt to depict the changes in sarcophagi’s shape during Egypt history since the Predynastic Period until the reign of XXXth Dynasty. It aims to present the transition in Egyptian eschatological beliefs in said period. The article discusses both the religious texts as well as foreign sources, including Herodotus.The undertaken endeavour proves that the religion changes reflected on the decorations of sarcophagi and texts which were an inseparable part of such decoration. Simple shapes of early examples from the Predynastic Period evolve into complex forms, in some examples with multiple coffins, which at the dawn of XXVIth Dynasty, return to its original, single forms. The article covers also the matter of stylistic tendencies in the decoration of sarcophagi. From the initial form, lacking the painted decoration, through examples dating back to Old and Middle Kingdom periods with limited decoration, up to “outburst of ornamentation” during the time of New Kingdom, with its downfall and return to the simple form with one emphasized element – the head of the deceased, at the end of discussed period. What is more the methods applied in the research pointed out the reasons of said changes. Among others there should be mentioned the political situation of Egypt, level of wealth of the society, access to raw materials, as well as the talent and commitment of the craftsmen.
Egipski system wierzeń funeralnych był jednym z najbardziej rozwiniętych wśród ludów starożytnego Wschodu. Dodatkowo, oprócz złożonej mitologii i rytuałów, tworzył go szereg elementów kultury materialnej dopełniających całość. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują grobowce i sarkofagi. Możemy wyznaczyć szereg przedmiotów wchodzących na stałe do wyposażenia grobowego Egipcjan. Są to m.in. zabezpieczone w procesie mumifikacji szczątki ludzkie, sarkofagi, księgi religijne oraz drobne przedmioty codziennego użytku (biżuteria, ceramika, rzeźby, meble itp.). Oprócz formy grobu jednym z najlepszych wyznaczników chronologicznych danego pochówku jest kształt i zdobienie trumny, w jakiej została zdeponowana mumia. Możemy podzielić sarkofagi na dwie zasadnicze grupy: skrzynkowe i antropoidalne. W zależności od czasu powstania zmienia się ich forma.Artykuł jest krótką syntezą złożonego i zasługującego na szersze omówienie problemu, który został potraktowany interdyscyplinarnie, z podkreśleniem metod badawczych archeologii i historii. Literatura egiptologiczna wielokrotnie podejmowała temat przemian zachodzących we wszystkich aspektach egipskiej wiary w życie pozagrobowe. Opracowanie zawiera charakterystykę zmian formy sarkofagu w konkretnych okresach rozwoju państwa egipskiego pod panowaniem rodzimych dynastii – od okresu predynastycznego aż do czasów XXX dynastii. Ukazuje też proces przemian, jakim podlegała egipska teologia w tym przedziale czasowym. Rozważania są oparte o konkretne przykłady zachowanych zabytków archeologicznych, datowanych na poszczególne odcinki wyznaczonej chronologii. Całość wywodu jest podparta zarówno analizą zachowanych tekstów religijnych, jak i źródeł obcych, w tym Herodota. Ta krótka próba wykazania, iż zmiany religijne wpływały na sposób dekoracji sarkofagów i lokowane na nich teksty religijne dała zadowalające efekty. Możliwe stało się wyznaczenie pewnych trendów w sposobie zdobienia trumien w zależności od dominującej tendencji teologicznej. Dość proste kształty sarkofagów okresu predynastycznego przechodzą do rozbudowanych, w niektórych przypadkach zwielokrotnionych trumien, aby w ostatecznym kontekście powrócić do prostej pojedynczej formy. Wyznaczono również tendencje stylistyczne dekoracji sarkofagów. Od początkowej formy pozbawionej malowideł, przez dość oszczędnie zdobione przykłady staro- i średnioegipskie, do „wybuchu ornamentyki” w Nowym Państwie, aby pod koniec panowania rodzimych dynastii powrócić do prostej formy z silnie zaakcentowanym jednym elementem – głową zmarłego. Co więcej, udało się wykazać, jakie czynniki zewnętrzne wpływały na te przemiany. Wymienić należy przede wszystkim sytuację polityczną Egiptu, stopień zamożności społeczeństwa, dostęp do surowców niezbędnych do produkcji i w końcu talent oraz zaangażowanie w pracę rzemieślnika ją wykonującego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2015, 70
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst teologiczny w kreacji głównych bohaterów poematu Dzieje Sofos i Heliona Juliusza Słowackiego
Context in the creation of the main characters of the poem The history of Sofos and Helion by Juliusz Słowacki
Autorzy:
Naplocha, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496989.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
poemat
Słowacki-mistyczny
filozofia genezyjska
gnoza
mitologia
reinkarnacja
teologia
Sofos
Helion
the poem
Słowacki’s mystic
the genesis philosophy
the gnosis, the
mythology
the reincarnations
the theology
Opis:
The paper presents issues concerning the so-called “mystical” creative period of Juliusz Słowacki. By analyzing and interpreting one of the poems of the Słowacki – poem The history of Sofos and Helion, tried to identify the role of theological context on significance and meaning of the poem. The author of article, used a lot of references to religion (for example – to gnosis), as well as references to the wider cultural context.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2016, 2(14); 99-109
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kresy: bezkresy, bezkresowisko
Окраины: бескресы, бескресовиско
Autorzy:
Krakowiak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969605.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Kresy w polskiej kulturze
historia
postpamięć
narodowa mitologia
nostalgia
Borderland in Polish culture
history
memory of past
national mythology
nostalgy
окраины в польской культуре
история
постпамять
национальная мифология
ностальгия
Opis:
В статье анализируется проблема неоднозначности термина «окраины - кресы» в польском языке и культуре. Титульные «окраины» означают как географическую область (не полностью определенную и изменяемую по историческим причинам, что вызывает дополнительные семантические сложности), так и область эмоций: построение пограничной мифологии, чувство ностальгии, сантиментов и негодования. Понятие «кресовая литература» столь же неоднозначно, как и в случае слова «кресы». В статье представлена репрезентативная подборка различных примеров текстов, которые могут быть включены в эту группу. Последняя часть текста посвящена методологическим проблемам и спорам, обозначенным исследователями проблемы «кресов» в польской культуре.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 3; 287-303
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełom antypozytywistyczny i strukturalizm w Mitologii Słowian Aleksandra Gieysztora
Autorzy:
Modzelewski, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900605.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wczesnośredniowieczna Słowiańszczyzna
religia Słowian
mitologia Słowian
Piastowie
dziejopisarstwo wczesnośredniowieczne
Aleksander Gieysztor (1916-1999)
early medieval Slavs
religion of the Slavs
mythology of the Slavs
Piasts
early medieval chronicle writing
Opis:
The first part of the article is devoted to a discussion of Aleksander Gieysztor’s research on the religion and mythology of the Slavs. It discusses the sources of his inspiration (among others the works of Georges Dumézil on the original beliefs and mythology of the Indo-European peoples, the Romans and the Germans; the Parisian ‘Annales’ school) and the achieved results, e.g., the reconstruction of the pantheon of the original Slavic deities. In the second part of the paper, the author reinterprets Gallus Anonymous’ account of the founding of the Piast dynasty.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 278-297
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proces – co nowego?
Autorzy:
Łukasz, Musiał,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897268.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Franz Kafka
The Trial
Polish translation
Bruno Schulz
Józefina Szelińska
anthroposophy
Rudolf Steiner
morphology of the folktale
Vladimir Propp
comparative mythology
Joseph Campbell
polski przekład
antropozofia
mitologia porównawcza
morfologia bajki
Opis:
In the first part, the article discusses selected aspects of the history of the first Polish translation of F. Kafka’s novel The Trial, and indicates that numerous and significant changes were introduced into it anonymously, starting from the first post-war issue in 1957. The author claims that in fact we are not dealing with one and the same translation, but a translation palimpsest. The second part of the article presents the interpretation of The Trial which states that while writing his novel Kafka considerably referred to the anthroposophical ideas included in the book How to Know Higher Worlds by Rudolf Steiner, then regarding that it analyzes The Trial as a variant of a folktale (a mythical story) about a hero based on the findings of Vladimir Propp (Morphology of the Folktale) and Joseph Campbell (The Hero with Thousand Faces).
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(4 (455)); 83-94
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retelling myths and legends in Slavic fantasy
Retelling mitów i legend w słowiańskiej fantastyce
Autorzy:
Mikinka, Aleksandra Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087701.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 21st century
Poland's early history
Slavic fantasy
mythic history
Slavic mythology and religion
Young Adult Fiction
Maria Janion (1926–2020)
fantastyka
slavic books
retelling
rodzimowierstwo słowiańskie
mitologia słowiańska
Opis:
In 2006 Maria Janion wrote in The Uncanny Slavdom that “the new narrative of the humanities can tell the story of our culture differentlyˮ. Since that time such 'new narratives' have multiplied literally right in front of our eyes. While in the late 2000s the existence of a distinct Slavic fantasy subgenre was a matter of controversy, hotly debated by both authors and academics, today its presence and popularity is too conspicuous to leave any room for doubt. Each year the market is flooded with dozens of new Slavic fantasy books, which are then discussed in countless blogs, vlogs, discussion groups, and podcasts. The growth of interest in Slavic fantasy is phenomenal and seems to be part of a larger trend gaining ground not just in Poland but also in other Slavic nations. This gives rise to a number of questions which this article tries to address: What is Slavic fantasy? What place does it occupy in modern popular culture? What effects, beneficial or less so, will it have?
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 5; 545-558
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia i mitologia Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej
История и мифология восточных окраин Речи Посполитой
Autorzy:
Nicieja, Stanisław Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969572.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej
historia
mitologia
historiograficzny dorobek ostatnich 30 lat
Eastern Borderlands of the Polish-Lithuanian Commonwealth
history
mythology
historiographic achievements of the last 30 years
восточные окраины Речи Посполитой
история
мифология
историография
Opis:
Цель статьи - представить историографические достижения по теме восточных окраин Речи Посполитой за последние тридцать лет, когда после отмены цензуры многие исследователи в польских академических кругах и многие писатели, обозреватели, документалисты, авторы мемуаров и дневников начали публиковать важные научные, научно-популярные и публицистические труды. В статье представлены достижения самых выдающихся и плодовитых исследователей окраины. Автор анализирует наиболее важные высказывания и работы, в том числе проф. Яцека Колбушевского, Болеслава Хадачека, Януша Тазбира, Ежего Яницкого, Витольда Шолгини, Тадеуша Ольшанского, Романа Афтанази, Даниэла Бовуа и отвечает на политический дискурс о так называемой »Кресомании«.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 3; 265-286
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Роман-травелог Гузель Яхиной Эшелон на Самарканд: от изживания исторической травмы к персональной мифологи
Guzel Yakhinas novel-travelogue Echelon to Samarkand: from surviving historical trauma to personal mythology
Powieść podróżnicza Guzel Jachiny „Eszelon do Samarkandy": od przezwyciężenia traumy historycznej do personalnej mitologii
Autorzy:
Smirnova, Alfiya I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311611.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Гузель Яхина
роман-травелог
путешествие
историческая травма
персональная мифология
«новый историзм»
Guzel Jachina
powieść podróżnicza
podróż
trauma historyczna
mitologia osobista
„nowy historyzm”
Gusel Yakhina
novel-travelogue
trip
historical trauma
personal mythology
«new historicism»
Opis:
The article examines the novel Echelon to Samarkand by Guzel Yakhina, dedicated to the Soviet past and the theme of «great hunger» of the early 1920s, which is interpreted as a collective trauma; analyzes the chronotope of the way, semantics of nomination of chapters structuring the development of the plot, architectonics of the novel; reveals the mindset to create a text that includes elements of myth, fairy tale, parable, which promotes author’s personal mythology and determined the meta-genre specifics of the novel-travelogue. The analysis of the text shows that Yakhina's novel expression demonstrates a personal perception of the historical background of the disappeared country, «new historicism» in the understanding of the Soviet civilization.
Artykuł dotyczy powieści Guzel Jachiny Eszelon do Samarkandy poświęconej sowieckiej przeszłości i tematowi „wielkiego głodu” na początku lat 20., który interpretuje się jako zbiorową traumę. W analizie utworu uwzględniono chronotop drogi, semantykę nominacji rozdziałów, strukturyzację rozwoju fabuły, architekturę powieści. Przedstawiono też cel stworzenia tekstu, w którym elementy mitu, baśni, przypowieści przyczyniają się do stworzenia osobistej mitologii autora. Określono także metagatunkową specyfikę powieści podróżniczej. Z analizy tekstu wynika, że powieści Jachiny ukazują osobiste postrzeganie historycznej przeszłości nieistniejącego już kraju, „nowy historyzm” w objaśnieniu cywilizacji sowieckiej.
В статье рассматривается роман Гузель Яхиной Эшелон на Самарканд, посвященный советскому прошлому и теме «большого голода» начала 1920-х годов, который осмысливается как коллективная травма; рассматривается хронотоп пути, семантика номинации глав, структурирующей развитие сюжета, архитектоника романа; выявляется установка на создание текста, включающего в себя элементы мифа, волшебной сказки, притчи, что способствует реализации персональной мифологии автора и определило метажанровую специфику романа-травелога. Проведенный анализ текста свидетельствует о том, что романное творчество Яхиной демонстрирует личностное восприятие исторического прошлого исчезнувшей страны, «новый историзм» в осмыслении советской цивилизации.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 4; 81-95
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni
Znikomek among other-beings. Analysis of the anatomy of Leśmian’s imagination
Autorzy:
Michałowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682680.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
zoologia fantastyczna
Leśmian Bolesław
Polish poetry in the 21st century
bestiary
mythology
fantastic zoology
science fiction
contemporary literature
tradition of culture
poezja polska XX wieku
bestiariusz
mitologia
fantastyka naukowa
literatura współczesna
tradycja kultury
Opis:
The article is an attempt to situate the world of peculiar creatures created in the ballads of Bolesław Leśmian with other bestiaries drawn from mythology and literary creations in the field of science fiction, fairy tales and grotesque, creativity for children and popular culture, by, for instance, Jorge Luis Borges, Stanisław Lem, Konstanty Ildefons Gałczyński, Maciej Wojtyszko. Against this background, the distinctiveness of Leśmian’s imagination makes us call it a fantastic ontology and references to the category of “other-beings”. Leśmian creates his characters in an anti-anthropocentric perspective as an alternative existence. Their appearance remains undetermined as the residual characteristics dispersed in the narrative focus primarily on their existence marginalized with regard to the real world. An overviewof the most important Leśmian creatures closes with a detailed interpretation of the ballad Znikomek from the collection Napój cienisty (Shadowy Drink).
Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.  
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 177-193
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 103

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies