Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

PROBLEMATYKA KREACJONIZMU I EWOLUCJONIZMU W PISMACH PROF. JÓZEFA M. DOŁĘGI
PROBLEM OF EVOLUTIONISM AND CREATIONISM IN PROF. JÓZEF DOŁĘGA’S WORKS

Autorzy:

DZWONKOWSKA, DOMINIKA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/512624.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum

Tematy:

EVOLUTIONISM
CREATIONISM
JÓZEF DOŁĘGA

Opis:

Among early research interests of prof. Józef M. Dołęga there is a problem of creationism and evolutionism. The discourse on the problem has been carried mostly within neothomistic philosophers who were trying to find a right interpretation of research results, philosophical theory and theological truths. Prof. Dołęga in his works presents the evolutional model of creationism that was discussed in Polish philosophy in 1960 and 1970. He mainly focuses on the concept of Kazimierz Kłósak, Karl Rehner, Antonin-Dalmace Sertillanges, Pierre Teilharda de Chardin, Claude Tresmontant, Leon Wciórka and Mieczysław Gogacz. The paper presents the most important aspects of Dołęga’s analyzes of evolutionism-creationism discource.

Źródło:

Studia Ełckie; 2014, 16, 2; 151-162
1896-6896
2353-1274

Pojawia się w:

Studia Ełckie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Sztuka i dobór naturalny

Autorzy:

Dutton, Denis

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/645149.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

art
natural selection
Darwin
evolutionism

Opis:

The relation between art and the idea of natural selection makes the key issue of this paper. The author examines how Charles Darwin's conc ept of evolution might have affected the sphere of aesthetics. However, the author arguments against understanding of art as a side product of human progress and takes it as an independent form of human agency. The critique of various evolutionary standpoints laid out in this article holds to the standpoint that we cannot recreate with other means the moments of pleasure delivered by art. Thus it is extremely important to understand art as a form of human creativity and a neces sary part of our existence beyond biological determinism stressed out by many evolutionary thinkers.

Źródło:

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2015, 8, 2; 163-181
2300-0422

Pojawia się w:

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Ewolucjonizm wobec kwestii: natura versus kultura – konteksty edukacyjne

Autorzy:

Stefan, Mieszalski,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/892394.pdf

Data publikacji:

2019-08-19

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

evolution
evolutionism
nature
culture
education

Opis:

The main purpose of the article is to show the opposition of nature and culture in the perspective of evolutionism in order to explain some repeatedly criticised features of school education such as school programs detached from everyday life, detachment of cognition from action or the necessity to constantly mobilise students to learn. Evolutionism alleviates the opposition of nature and culture by showing specific phases of human evolution. One of the positions presented in the article describes the evolution of man as the successive stages of adaptation to three worlds: physical, social and cultural. We carry the traces of these adaptations in ourselves today and find their influence in school education.

Źródło:

Kwartalnik Pedagogiczny; 2019, 64(2 (252)); 24-37
0023-5938

Pojawia się w:

Kwartalnik Pedagogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Globalism of evolutionism

Autorzy:

Hałaczek, Bernard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1070342.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

globalization
evolutionism
sociobiology
evolutionary psychology
anthropology

Opis:

The phenomenon of globalization, which is well known in the economy, can nowadays be observed also in the area of science. It is based on the fact that more and more scientific disciplines are applying the same explanatory principle, namely the theory of evolution. Therefore, every development, including that of man, according to the pattern of genetic reproduction, takes place on the basis of natural selection. With psychological properties, mental abilities and social behaviours, which are eloquently referred to as “memes”, it is as with genes: only those that are better, stronger, more capable of surviving will survive after accidental changes and only they will be passed on. In short, reproduction regulates and controls human behaviour. Such a way of thinking and explanation can be found today in many publications on sociobiology and evolutionary psychology. Even if they present many new details, they pay tribute to the old human desire to explain everything in a simple way, according to the same scheme. The same expectation towards science was expressed by E. Haeckel in the 19th century and J. Monod in the 20th century. However, when these two biologists explained man as a whole based on the theory of evolution, they admitted that they referred to philosophy, to which contemporary representatives of sociobiology and evolutionary psychology cannot or do not want to confess.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, S2; 115-136
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Piotra Chmielowskiego argumenty przeciw poetom i poezji (w Zarysie literatury z ostatnich lat szesnastu)
Piotr Chmielowski’s arguments against poets and poetry (as presented in “Zarys literatury z ostatnich lat szesnastu”)

Autorzy:

Ratajczak, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1534416.pdf

Data publikacji:

2012-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

literary criticism
poetry
progress
utilitarianism
evolutionism

Opis:

The article discusses the arguments against poetry that were used in Piotr Chmielowski’s Zarys literatury polskiej z ostatnich lat szesnastu [An outline of the literature of the last sixteen years] by its author. The critic’s intention was to diminish the significance of poetry and, in effect, to push poetry to the margin of literary life. To achieve that, Chmielowski presented a number of examples where modern poetry was not capable of grappling with the problems and challenges of the modern world. Chmielowski also instilled a vision in which writing poems itself appeared to be atavistic and as a relic of an earlier stage of evolution. Since lyric poetry made a particular core of literature, to challenge its position in literature in the name of progress made it possible to question all traditional “authorities”. The author of Zarys indicated examples testifying to the vitality of the novel and future possibilities in the development of this particular genre, whereas his formulated accusations against poetry and poets included their general bad condition (physical, mental and psychical). In addition, Chmielowski accused poetry of insincerity and untruthfulness. With regard to the poetics of the discussed poems, Chmielowski just limited himself to briefly formulated allegations and objections of their rhetoricality and epigonic character.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 75-84
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

La Création de Quinet et la logique du vivant: une épistémologie imaginaire
La Création of Quinet and the logic of life: an imaginary epistemology

Autorzy:

Séginger, Gisèle

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1048485.pdf

Data publikacji:

2018-05-16

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Quinet
natural history
history
evolutionism
imagination

Opis:

Quinet studies the logic of life in natural history, history and the arts from an epistemological viewpoint. He shows interesting similarities between different fields of study, and he explains the specificity of the épistémè of the 19th century. This paper will show the impact of the concept of the unity of knowledge on the writing of Quinet’s book, and the ideological and religious implications.

Źródło:

Studia Romanica Posnaniensia; 2017, 44, 4; 141-157
0137-2475
2084-4158

Pojawia się w:

Studia Romanica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Evolutionary Change Is a Journey: From Darwin to Dawkins

Autorzy:

Drogosz, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/974062.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

metaphor in science
evolutionism
journey metaphor

Opis:

The objective of this paper is to investigate the role of the metaphor EVOLUTIONARY CHANGE IS A JOURNEY in the text of its original appearance (Charles Darwin’s On the Origin of Species) and its later developments (texts by Richard Dawkins). An analysis of selected examples allows a conclusion that EVOLUTIONARY CHANGE IS A JOURNEY is a theoryconstitutive metaphor for evolutionism. The paper also proposes an extended understanding of the whole concept of theory-constitutive metaphor.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2013, XV/2; 19-29
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Про етичні погляди Степана Балея
The Ethical Views of Stefan Baley

Autorzy:

Iwanyk, Stepan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1844572.pdf

Data publikacji:

2015-07-26

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

іndependent ethics
hedonism
evolutionism
utilitarianism

Opis:

The purpose of my paper is an attempt to define the essence of Stefan Baley’s ethical views. In acheiving this goal, first I present a brief outline of the content of Baley’s article entitled “The concept of moral good and evil in modern philosophy” (1912), then I try to identify the main features of Baley’s ethical ideas, to reveal their direct theoretical origins, and to find out what the significance of these ideas for Ukrainian society is.

Źródło:

Studia Ucrainica Varsoviensia; 2015, 3; 291-298
2299-7237

Pojawia się w:

Studia Ucrainica Varsoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

TEORIA EWOLUCJI KULTUROWEJ I SPOŁECZNEJ WALTERA GARRISONA RUNCIMANA
THEORY OF CULTURAL AND SOCIAL REVOLUTION AS VIEWED BY WALTER GARRISON RUNCIMAN

Autorzy:

Kaczmarek, Kamil M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/693728.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

W. G. Runciman
evolutionism
neodarwinism
ewolucjonizm
neodarwinizm

Opis:

Walter Garrison Runciman’s recent work The Theory of Cultural and Social Selection is a new attempt to create a sociological theory of evolution based on neodarwinism. It is also an important step extending beyond the previous propositions of dual inheritance theory as well as memetics. However, selectionism, a paradigm developed in it by the use of simplified evolutionary biology, requires a reduction of a society to simple population of heritable units of selection and a similar reduction of culture. Runciman has failed to convincingly integrate the neodarwinian populational approach with his own sociological system. One of the main reason for his failure is, in my opinion, his radical break with the classical tradition of sociology.
Ostatnia praca Waltera Garrisona Runcimana The Theory of Cultural and Social Selection stanowi nową próbę zbudowania socjologicznej teorii ewolucji na podstawie neodarwinizmu oraz znacznie wychodzi poza dotychczasowe propozycje: torii podwójnego dziedziczenia oraz memetyki. Jednakże selekcjonizm ¬– paradygmat, który w niej rozwija, ze względu na zastosowanie uproszczonej biologii ewolucyjnej wymaga zredukowania społeczeństwa do prostej populacji jednostek dziedzicznego doboru i podobnej redukcji kultury. Runciman nie połączył przekonująco neodarwinowskiego populacyjnego podejścia ze swoim własnym systemem socjologicznym. Jednym z głównych powodów jego niepowodzenia jest, moim zdaniem, radykalne zerwanie z klasyczną tradycją socjologii.

Źródło:

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 1; 233-247
0035-9629
2543-9170

Pojawia się w:

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Korelacja etyki z gospodarką w doktrynie Herberta Spencera
Correlation Between Ethics and Economy in the Doctrine of Herbert Spencer

Autorzy:

Górecki, Olgierd Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/964293.pdf

Data publikacji:

2010-05-15

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

evolutionism
individualism
liberalism
laissez faire
development
progress

Opis:

Herbert Spencer is one of the most distinguished representatives of Nineteenth-Century liberalism. Originality of his doctrine is based on combined concepts of social evolutionism with postulates of conservative liberalism. Ethics of an individual were the conceptual point of his philosophical reflection. Thus he believed that a free market economy is the economic foundation of ethical and material development of every individual. Material development may be summarized as achieving ever improving results of performed actions. According to Spencer, the free market critically assesses the quality of goods through increasing demand for goods of better quality. In this manner effective producers develop, because they achieve greater gain from their work. Moral development of an individual is in turn focused on continuous self-improvement. Through developing his skills a man increases the quality of actions carried out by him or of objects that he creates. The “law of equal freedom” – also described by Spencer – is in direct connection with the aforementioned issues. This rule states that every man has the right to do anything, as long as his actions do not infringe upon the freedom of another man which is defined in exactly the same manner. Thus the law of equal freedom can be characterized as a negative freedom if juxtaposed with relations that occur between individuals themselves or between individuals and the state. Combining of ethical and economic topics leads to the presentation of inhibitions that, according to Spencer, should be placed upon the activity of the State in the field of economy. Spencer believed that the State should not interfere with the economy, since all individuals should be granted full freedom of participating in comply with their own interests.

Źródło:

Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2010, 13, 2
1899-2226
2353-4869

Pojawia się w:

Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Dwa monologi: feministyczna „kobiecość” i ewolucjonistyczna „samczość” analiza dwóch paradygmatów badania płciowości
Two Monologues: Feminist ‘Femininity’ and Evolutionary ‘Masculinity’: Analysis of Two Research Paradigms of Sexuality

Autorzy:

Łuczaj, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/985866.pdf

Data publikacji:

2014-03-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Feminism
evolutionism
gender-sex
płeć
ewolucjonizm
feminizm

Opis:

The author analyzes attitudes to the phenomenon of sexuality on the basis of two theoretical perspectives, the evolutionary and the feminist, between which there has long been conflict. In his opinion, however, they are only seemingly contrary. The main texts of both trends of thought concern entirely different problems and at the substantive level there is basically no contradiction between them. It is important that evolutionary theory often undermines existing cultural schemas, although this is rarely perceived by proponents of feminist theories. Evolutionists, in turn, rather too often identify feminism with radical social constructivism. Another extreme is a view that could be described as evolutionary sexism, consisting in justifying the gender status quo by reference to biological essentialism. After elimination of the extreme approaches, which are rare in any case, it is possible to use the results of evolutionary research in the debate over gender equality and to transform the two monologues into a cohesive dialogue; this, in the author’s opinion, is an important task for empirically oriented social theory

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2014, 58, 1; 21-39
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

A Textual Analysis of John Paul II’s Teaching on Evolution

Autorzy:

Chaberek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/507520.pdf

Data publikacji:

2019-06-30

Wydawca:

International Étienne Gilson Society

Tematy:

John Paul II
evolution
theory of evolution
evolutionism

Opis:

The author considers John Paul II’s treatment of the topic of evolution in order to retrieve its full content. He starts with an analysis of the Pope’s 1996 Address to the Pontifical Academy of Sciences, especially addressing the problem of the meaning of the words that “the theory of evolution . . . [is] more than a hypothesis,” and the problem of hominization. Then, he explores papal statements from 1985 and 1986. Finally, he concludes that John Paul II’s teaching on evolution appears as fragmentary and ambiguous and, as such, requires greater precision and further development, especially for the sake of the Catholic theology of creation.

Źródło:

Studia Gilsoniana; 2019, 8, 2; 231-247
2300-0066

Pojawia się w:

Studia Gilsoniana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Expert views on the evolution – creation controversy. A survey report

Autorzy:

Bugajak, Grzegorz
Tomczyk, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1926909.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

origin of man
beliefs
survey research
creationism
evolutionism

Opis:

This paper presents sample results from a poll conducted among experts (scientists, philosophers and theologians) regarding the roots of the controversy between the evolutionary account of human origin and religious convictions about creation. It appears that the position one takes in this controversy is influenced much more by one’s opinions than professional background. The controversy is usually only seemingly ‘solved’ at the level of a priori assumptions, erroneous definitions of ‘evolutionism’ and ‘creationism’, semantic viewpoints, epistemological positions and pragmatic choices. The core issues in the controversy (e.g., the role and meaning of chance in random evolutionary factors versus divine providence, or problems stemming from a body-soul dualistic anthropology) are widely neglected and do not play a significant role in deciding one’s views on the matter.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 29-52
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Legendary literature w League of the Iroquois Lewisa H. Morgana. Przyczynek do problemu
Legendary literature in League of the Iroquoisby Lewis H. Morgan. A cause for discourse

Autorzy:

Gęsikowska, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/507711.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Lewis Henry Morgan
legendary literature
ewolucjonizm
literatura legendarna
Laboratorium Kultury
evolutionism

Opis:

Artykuł jest próbą analizy terminu legendary literature pojawiającego się w League of the Ho-de’-no-sau-nee or Iroquois Lewisa Henry’ego Morgana. Autorka rozważa poszczególne elementy tworzące legendarną literaturę: bajki (fables), legendy (legends) i przekazy historyczne (historical traditions) oraz ich znaczenie dla funkcjonowania kultury irokeskiej według Morgana. Otrzymany w wyniku analizy schemat obrazuje wzajemne położenie wobec siebie tych elementów oraz ich funkcję w wyobrażeniach Irokezów.
This article attempts to analyse the therm legendary literature which appears in Lewis Henry Morgan’s League of the Ho-de’-no-sau-nee or Iroquois. Author considers individual elements forming the legendary literature: fables, legends and historical traditions and their meaning for operation of the Iroquois culture according to Morgan. The scheme obtained as result of the analysis illustrates the mutual position of those elements towards each other and their function in the Iroquois imagery.

Źródło:

Laboratorium Kultury; 2014, 3; 191-202
2084-4697

Pojawia się w:

Laboratorium Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Alvina Plantingi ewolucyjny argument przeciwko naturalizmowi
Alvin Plantinga’s Evolution Argument against Naturalism

Autorzy:

Głąb, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013441.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Alvin Plantinga
naturalizm
ewolucjonizm
racjonalność
teizm
naturalism
evolutionism
rationality
theism

Opis:

In the article the proposition is put forward that naturalism connected with evolutionism is an attitude involved in many problems, and the rationality of the naturalist attitude is not credible. The proposition is proven on the basis of the evolution argument against the form of naturalism that assumes that evolution theories are true, which was formulated by Alvin Plantinga. In the article it is shown that the naturalist explanation of human cognitive mechanisms is self-refuting. The naturalist claims that man’s cognitive system originated by way of evolutionary processes, and the aim of these processes is man’s survival, and not the truth of his beliefs; hence – on the basis of such reasoning – one may doubt if all beliefs are true, including the naturalist one. Hence in the article it is shown that the naturalist’s all beliefs, and among them the belief that ‘God does not exist’, cannot be credible. An indirect aim of the evolution argument against naturalism is also intellectual defense of credibility of the theist image of the world. The starting point of the article is presentation of the argument that half a century earlier was formulated by Clive Staples Lewis. Next the details of Plantinga’s argumentation and controversies connected with it are shown. In the final part of the article the relation between naturalism and theism is discussed. In conclusion it is stated that the naturalist attitude does not attain what is required, so that a naturalist could state that it is the way he thinks; and this is why he is not able to threaten Christian theism.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 19-40
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

W stronę biopolitologii: perspektywa naturalistyczna w naukach o polityce
Towards biopolitics: a naturalistic perspective in political science

Autorzy:

Potz, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1912620.pdf

Data publikacji:

2021-06-10

Wydawca:

Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych

Tematy:

biopolitics
political behavior
cooperation
evolutionism
sociobiology
biopolitologia
zachowania polityczne
kooperacja
ewolucjonizm
socjobiologia

Opis:

Nauki humanistyczne i społeczne, w szczególności politologia, rozwijają się w oderwaniu od szybko przyrastającej w ostatnich latach wiedzy o człowieku jako istocie biologicznej, której dostarcza biologia ewolucyjna, neuronauka czy psychologia ewolucyjna. Tymczasem zastosowanie perspektywy naturalistycznej pozwala wyjaśnić pochodzenie i funkcję zachowań i instytucji politycznych jako ewolucyjnych adaptacji zwiększających przystosowanie (wyjaśnienie ultymatywne, ewolucyjne) oraz ich fizjologiczne, osobnicze uwarunkowania (wyjaśnienia bezpośrednie, biobehawioralne). Celem artykułu jest wykazanie, że wiele spośród najważniejszych instytucji społecznych, w tym politycznych, powstało jako rozwiązanie fundamentalnego problemu kooperacji wewnątrzgrupowej, a także zakreślenie pola badawczego biopolitologii jako nauki o polityce uwzględniającej biologiczne uwarunkowania zachowań politycznych homo sapiens.
The humanities and social sciences, including political science, have largely ignored the expanding knowledge of a man as a biological being offered by evolutionary biology, neuroscience or evolutionary psychology, whereas applying this knowledge could help explain the origin and function of political behavior and institutions (ultimate, evolutionary explanation), as well as their physiological, individual underpinnings (proximate, biobehavioral explanation). The paper aims to demonstrate that some of the most important social and political institutions have developed in response to the fundamental problem of within-group cooperation; and to demarcate the research area for biopolitical science as a biologically informed study of politics.

Źródło:

Colloquium; 2021, 13, 2; 105-122
2081-3813
2658-0365

Pojawia się w:

Colloquium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Antyewolucyjny kreacjonizm we współczesnej Polsce i jego wpływ na edukację religijną
Anti-Evolutionary Creationism in Contemporary Poland and its Influence on Religious Education

Autorzy:

Słomka, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791025.pdf

Data publikacji:

2021-01-04

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

kreacjonizm
ewolucjonizm
nauki przyrodnicze
religia
edukacja
creationism
evolutionism
natural sciences
religion
education

Opis:

W niniejszym tekście analizuję tezy stawiane przez polskich antyewolucyjnych kreacjonistów, które w ostatnich latach zostały wyrażone nie tylko w publikacjach naukowych, ale także w ramach różnych form przekazu treści wiary religijnej oraz w publicznie prowadzonych dyskusjach, stanowiących istotny aspekt omawianej dziedziny. Celem artykułu jest określenie głównych składowych antyewolucyjnego kreacjonizmu oraz uchwycenie mechanizmów myślenia, które prowadzą do wewnętrznej niespójności formułowanych koncepcji a także niezgodności z wiedzą przyrodniczą, filozoficzną i teologiczną. Pokazuję jak wiele aspektów antyewolucyjnego kreacjonizmu zostało włączonych do podręczników katechetycznych, opublikowanych w ostatniej dekadzie w Polsce. Stanowczo za dużo jest tam treści zawierających podstawowe błędy i zredagowanych w taki sposób, który nie służy budowaniu relacji między nauką a wiarą religijną. Ewolucjonizm kojarzony jest głównie ze skrajnym naturalizmem, zaś kreacjonizm z fundamentalistyczną interpretacją biblijnych opisów stworzenia i odrzucaniem teorii ewolucji. Zbyt mało uwagi zwraca się na naukowe postacie ewolucjonizmu oraz wartościowe nurty kreacjonizmu. Wynika to między innymi z braku konsultacji treści na stylu nauk przyrodniczych i teologii z tymi reprezentantami Kościoła katolickiego, którzy akademicko zajmują się problematyką interdyscyplinarną.
In this text, I analyze the theses put forward by Polish anti-evolutionary creationists, which in recent years have been expressed not only in scientific publications, but also in various forms of transmitting the content of religious faith and in public debates, which are an important aspect of the discussed field. The aim of the article is to define the main components of anti-evolutionary creationism and to capture the ways of thinking that lead to internal inconsistency of formulated concepts as well as their incoherence with philosophical, theological, and scientific knowledge. I show how many aspects of anti-evolutionary creationism have been included in catechetical books published in the last decade in Poland. There are too many fundamental errors in their content that is often edited in a manner that does not serve to build a positive relationship between science and religious faith. Evolutionism is mainly associated with extreme naturalism, and creationism with a fundamentalist interpretation of the biblical accounts of creation and the rejection of the theory of evolution. Too little attention is paid to the scientific forms of evolutionism and the worthwhile currents of creationism. It results, among other things, from the lack of consultation of the problems that lie on the frontier between natural sciences and theology with those representatives of the Catholic Church who deal with interdisciplinary issues in daily academic practice.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 133-168
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Kreacjonizm i ewolucjonizm z punktu widzenia modelu poziomów analizy – z odwołaniem do fragmentów twórczości Piotra Lenartowicza SJ
Creationism and evolutionism from the model of levels of analysis perspective – with reference to fragments of writings by Piotr Lenartowicz SJ

Autorzy:

Bylica, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/470770.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

kreacjonizm
ewolucjonizm
poziomy analizy
Piotr Lenartowicz SJ
creationism
evolutionism
levels of analysis

Opis:

The model of levels of analysis (MLA) distinguishes among five types of descriptive statements on reality depending on their level of empirical testability. The aim of this article is to use the MLA in categorising variants of creationism and evolutionism and the statements these contain. This will allow one to evaluate how the distinguished variants fit in in terms of the attempts at bringing together science and religion and the problem of scientific character of respective statements found within creationism or evolutionism. The article makes a number of references to Piotr Lenartowicz’s claims, whose opinions are considered as important in the debate on the character of the described variants. In terms of Lenartowicz’s views, the use of MLA will allow distinguishing between valid claims regarding the philosophical and social factors in science and the hardly tenable ones, when one takes into account what modern philosophy of science has to say on the relations between observation, theory and philosophical factors. In particular, MLA makes it easier to notice that the philosophical and theological views of theistic character that supposedly follow from an unbiased observation of the world are, in fact, used as assumptions that influence what one views as facts.
Model poziomów analizy (MPA) wyróżnia pięć rodzajów twierdzeń opisowych o rzeczywistości dzieląc je przede wszystkim pod względem stopnia ich empirycznej testowalności. Celem tego artykułu jest wskazanie przy użyciu MPA odmian kreacjonizmu i ewolucjonizmu oraz twierdzeń w nich zawartych. Pozwoli to ocenić różne ich odmiany w kontekście prób godzenia nauki i religii oraz problemu naukowości poszczególnych twierdzeń kreacjonizmu i ewolucjonizmu. W tekście zostaną wykorzystane odwołania do wypowiedzi Piotra Lenartowicza, który zabierał ważny głos w dyskusji między omawianymi stanowiskami. Pozwoli to wskazać przy pomocy MPA zarówno trafne spostrzeżenia Lenartowicza dotyczące światopoglądowo-filozoficznych czynników w nauce, jak i te, które trudno utrzymać, gdy uwzględni się ustalenia współczesnej filozofii nauki na temat relacji między obserwacją a teorią i czynnikami filozoficznymi. Szczególnie MPA pozwoli łatwiej dostrzec, że teistyczne przekonania filozoficzno-teologiczne mające wynikać niejako z nieuprzedzonej obserwacji świata pełnią w rzeczywistości rolę założeń, które wpływają na to, co dostrzega się w świecie jako fakty.

Źródło:

Studia Ecologiae et Bioethicae; 2019, 17, 2; 5-18
1733-1218

Pojawia się w:

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Stanisław Estreicher - zapominany mistrz Bronisława Malinowskiego

Autorzy:

Pałecki, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2007455.pdf

Data publikacji:

2016-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Bronisław Malinowski
Stanisław Estreicher
Jagielllonian University
law of pre-state societies
naturalism
evolutionism

Opis:

In the paper, its author aims to show the degree to which the influence of just a single person, Stefan Estreicher, shaped the earliest knowledge of a student, fresh science graduate and young PhD at the Jagiellonian University, Bronisław Malinowski; the influence of a man that Malinowski deemed to be his master, “his professor”, and, with time, his good friend. We quote Stanisław Estreicher’s most important thoughts, which were often common truths of his times and, to an even higher extent, of the intellectual circles he belonged to. They later appeared in Bronisław Malinowski’s works, often in their edited versions or as specific “reference points” in the issues he addressed.

Źródło:

Krakowskie Studia Małopolskie; 2016, 21; 7-27
1643-6911

Pojawia się w:

Krakowskie Studia Małopolskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Księdza profesora Kazimierza Waisa propozycja zharmonizowania nauki i wiary w kwestii pochodzenia człowieka

Autorzy:

Farnik, Łucja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/429111.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Kazimierz Wais
evolutionism
neo-Thomism
origin of man
relationship between science and faith

Opis:

This paper is aimed to present Kazimierz Wais’ considerations on the concept of the origin of man. Kazimierz Wais (1865-1934) was a Polish philosopher and theologian, a professor at the University of L’viv. In his publications, Wais criticized the purely naturalistic theory of the origin of man and presented a positive theory not inconsistent with the Biblical description; he also commented on the issue of the origin of human soul. His views were strongly affected by neo-Thomistic philosophy. The paper shows Wais’ attempts to prove the harmony of science and faith regarding the origin of man. His reflections are presented and critically commented.

Źródło:

Semina Scientiarum; 2012, 11
1644-3365

Pojawia się w:

Semina Scientiarum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Benedykta Dybowskiego program odrodzenia ludzkości
Benedict Dybowski’s programme for the rebirth of humanity

Autorzy:

Słoniowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2199828.pdf

Data publikacji:

2022-12-22

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Benedykt Dybowski
ewolucjonizm
pozytywizm
eugenika
feminizm
Benedict Dybowski
evolutionism
positivism
eugenics
feminism

Opis:

Benedykt Dybowski, badacz Bajkału i Kamczatki, mniej znany jest z działalności pedagogicznej i filozoficznej. Przedmiotem niniejszego artykułu jest okres lwowski jego twórczości, trwający od 1884 r. aż do śmierci. Na uwagę zasługują m.in. jego progresywne poglądy na temat roli kobiet w społeczeństwie, nowatorskie postulaty wprowadzenia zunifikowanego, międzynarodowego języka oraz ujednolicenia religii, a także propozycje oparcia nauk nieempirycznych na wynikach badań przyrodniczych. Był jednym z prekursorów ewolucjonizmu na ziemiach polskich. Konsolidacja myśli biologicznej i filozoficznej zaowocowała stworzonym przez Dybowskiego utopijnym programem odrodzenia ludzkości.
Benedict Dybowski, explorer of Lake Baikal and Kamchatka, is less known for his pedagogical and philosophical activities. The subject of this article is the Lviv period of his work, which lasted from 1884 until his death. It is worth focusing on his progressive views on the role of women in society, on his innovative calls for the introduction of a unified international language and the unification of religion, and on his proposals to base non-empirical sciences on the results of natural research. He was one of the forerunners of evolutionism in the Polish lands. The consolidation of biological and philosophical thought resulted in Dybowski’s utopian programme for the rebirth of mankind.

Źródło:

Galicja. Studia i materiały; 2022, 8; 13-28
2450-5854

Pojawia się w:

Galicja. Studia i materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Płeć i teorie – rozwój poglądów na temat płci w teoriach ewolucyjnych
Gender and theories – development of views on gender in evolutionary theories

Autorzy:

Ober-Domagalska, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431734.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza

Tematy:

Darwin
ewolucjonizm
etologia
socjobiologia
psychologia ewolucyjna
gender
evolutionism
ethology
sociobiology
evolutionary psychology

Opis:

Niniejszy artykuł poświęcony został analizie poglądów dotyczących płci i ról płciowych w ujęciu Karola Darwina i jego następców działających w różnych obszarach nauki. Problem „natura czy kultura” w tym dyskursie jest problemem podstawowym. W artykule zaprezentowano również argumenty krytyczne wobec teorii ewolucyjnych podnoszone przez grono badaczek feministek. Przedstawiono, jak ta krytyka wpłynęła na ewolucję poglądów ewolucjonistów: od samego K. Darwina poprzez badaczy zakotwiczonych w takich dziedzinach nauki, jak: zoopsychologia, etologia, socjobiologia, aż do psychologii ewolucyjnej. Pracę wieńczy podsumowanie, w którym zaprezentowano argumenty obrazujące możliwe połączenie poglądów prezentowanych przez nauki ewolucyjne ze stanowiskiem feministycznym na temat płci oraz możliwe przyszłe drogi rozwoju tych stanowisk.
The main goal of this article is the analysis of sex/gender and its roles in terms of Charles Darwin’s and his successors’ theories. The problem of ‘nature vs. culture’ in this discourse is fundamental and I refer to it. I also present the critical arguments against evolutionary theories raised by feminists. It is also presented how this criticism influenced rethinking sex/gender from anevolutionary perspective: from Darwin himself through zoopsychology, ethology, sociobiology to evolutionary psychology. The arguments illustrating whether it is possible to combine the views presented by feminists and evolutionary science about sex/gender are presented. Finally, I wonder if it is possible to put a sign of equality between nature and culture in the context of human sexuality.

Źródło:

Dyskursy Młodych Andragogów; 2019, 20; 411-420
2084-2740

Pojawia się w:

Dyskursy Młodych Andragogów

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Koncepcje stworzenia człowieka u początku XXI wieku
The Conception of the Creation of Man at the Beginning of the 21st Century

Autorzy:

Kosche, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31234146.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

stworzenie człowieka
kreacjonizm
ewolucjonizm
nauka Kościoła
creation of man
creationism
evolutionism
Church’s teaching

Opis:

The great variety of conceptions of the genesis of man and the world is amazing. Even their classification is an extremely difficult thing, not to mention an attempt to assess their conformity to the teaching of the Church. According to the key accepted in the present article strictly theological theories (theological and biblical creationism) and progressive creationism aspire to be in conformity with the Catholic teaching. Theistic evolutionism also could be accepted on certain conditions and understood in a certain way, although the author expresses his skeptical attitude as to the possibility of presenting such an interpretation of it that still would not be progressive creationism, and would overcome all the aporias indicated in the analysis.

Źródło:

Roczniki Teologii Dogmatycznej; 2013, 5; 191-204
2080-6345

Pojawia się w:

Roczniki Teologii Dogmatycznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Twarde jądro ewolucjonizmu
Evolutions Hard Core

Autorzy:

Jodkowski, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015782.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

ewolucja
filozofia nauki
twarde jądro
ewolucjonizm
Darwin
evolution
philosophy of science
hard core
evolutionism

Opis:

The hard core of a theory is understood here as a set of those of its claims, which if contradicted by facts, lead to complete abandoning of the theory (in other cases scientists rather modify theoretical statements of minor importance). I argue therefore that it is an illusion that a set of statements about variation and natural selection is such a hard core of Darwinistic theory. In real practice these statements are compatible with almost all imaginable facts, therefore they have non-empirical character. They are only a camouflage for deeper and more fundamental claims, philosophical ones, and more exactly: materialistic, naturalistic and anti-religious ones. In this paper the I analyze a number of citations proving that leading evolutionists, from Darwin onwards, openly accepted this philosophical beliefs which are the true hard core of evolution.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 77-117
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Odmiany emergencji w zastosowaniu do ontologii umysłu
Varieties of emergence: With applications to the ontology of mind

Autorzy:

Poczobut, Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015966.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

metafizyka
ewolucjonizm
emergencja
redukcja
superweniencja
świadomość
umysł
metaphysics
evolutionism
emergence
reduction
supervenience
consciousness
mind

Opis:

Emergentism is (a) an ontological doctrine about how the phenomena of this world are organized into autonomous emergent levels and (b) a metascientific thesis about the nature of relationship between basic physics and special sciences (such as biology, psychology and sociology). Claims involving emergent properties (laws and regularities) are now rife in discussions of non-linear dynamics, connectionist modelling, chaos theory, complexity studies and ontology of mind. According to R. Spencer-Smith there are three major concepts of emergence, which might be termed: (a) epistemic emergence, (b) interactional emergence, and (c) radical emergence. The author of the paper distinguishes and discusses two kinds of radical emergence − autocreational and actualizational emergence. The second notion leads directly to a form of dual-aspect theory in ontology of mind. In this case the notion of a causally closed (purely) physical world makes no sense because even micro-events have proto-mental properties. A metaphysical theory of this sort provides a conceptually coherent middle road between Cartesian dualism and materialist monism.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 403-427
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Tomasz z Akwinu a teistyczny ewolucjonizm
Thomas Aquinas and theistic evolution

Autorzy:

Chaberek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1181702.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

teizm
ewolucjonizm
kreacjonizm
materializm
św. Tomasz z Akwinu
theism
evolutionism
creationism
materialism
Thomas Aquinas

Opis:

Niniejszy artykuł porusza problem odwoływania się do nauczania św. Tomasza z Akwinu w obronie teistycznego ewolucjonizmu. Artykuł otwierają definicje pojęć takich jak ewolucja i gatunek. Główna część artkułu ma strukturę średniowiecznego artykułu, takiego, jaki stosował sam Akwinata np. w Sumie teologii. Najpierw autor przedstawia dwanaście argumentów, które można znaleźć w pismach współczesnych tomistów i innych filozofów w obronie teistycznego ewolucjonizmu. W drugiej części autor odpowiada na pytanie dotyczące kompatybilności nauczania Akwinaty z teistycznym ewolucjonizmem, a następnie rozwiązuje dwanaście trudności, odwołując się do tekstów św. Tomasza. W podsumowaniu autor przedstawia siedem punktów ukazujących niezgodność trzech typów ewolucji (ateistycznej, materialistycznej i teistycznej) z nauczaniem Akwinaty na temat pochodzenia gatunków.
“Thomas Aquinas and Theistic Evolution” is an article about the problem of using Aquinas’ thought to defend theistic evolution within the Christian theological tradition. The paper begins with definitions of terms such as “evolution” and “species.” The main part of the paper is structured according to the medieval articles written by Aquinas himself, such as those contained in his Summa Theologiae. First, the author presents twelve arguments that can be found in the writings of contemporary Thomists in favor of theistic evolution. In the next part, the author elaborates upon the answer to the question and he goes on to respond to the twelve arguments by referring to Aquinas’ writings. In the conclusion, the author shows seven points of disharmony between the three types of evolution (namely, atheistic, materialistic and theistic) and Aquinas’ teaching on the origin of species.

Źródło:

Zeszyty Naukowe KUL; 2016, 59, 1; 59-82
0044-4405
2543-9715

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe KUL

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Body, spirit and gender in Maria Komornicka’s poetry

Autorzy:

Lisowska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/628197.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

androgyny, anthropology, body, decadence movement, spirit, expressionism, evolutionism, cultural construct, convention, gender, scientism, identity

Opis:

This paper concerns three significant concepts in Maria Komornicka’s writings: body, spirit and gender. The first two are closely related to each other, thus initial paragraphs are devoted to them both. On the basis of these reflections, I draw some conclusion about the image of gender created by the poet. The notion of gender is analysed in terms of Young Poland discourse of gender and from the perspective of modern methodologies: feminist criticism as well as gender and queer studies. This paper aims at encouraging the reader to reinterpret M. Komornicka’s output with contemporary awareness.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2011, 2, 1; 96-106
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

„Nie z nienawiścią, lecz z pogardą patrzy kot na psa”. Čapkowskie uwagi na temat psychiki zwierzęcej
“The Cat Looks at the Dog Not with Hatred, but Contemptuously”: Čapek’s Remarks on the Animal Mind

Autorzy:

Gawarecka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2135661.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

ecocriticism
Animal Studies
evolutionism
anthropomorphism
anthropocentrism
ekokrytyka
studia nad zwierzętami
teoria ewolucji
antropomorfizacja
antropocentryzm

Opis:

Książka Karla Čapka Měl jsem psa a kočku (Miałem psa i kota) ukazała się (pośmiertnie) w 1939 roku na czeskim rynku wydawniczym. Publikacja ta, składająca się z kilku esejów, opowieści o foksterierze Dášeńce i humorystycznego przewodnika po rasach psów, była traktowana przez badaczy literatury głównie jako swego rodzaju hybrydyczny bricolage różnych gatunków literackich i publicystycznych. Zamieszczone w niej opowieści o zwierzętach czerpią materiał tematyczny z codziennej i empirycznej obserwacji i nie wymagają korzystania z systemów kulturowych odniesień i wyobrażeń. Ich odbiór wymaga jednak wiedzy powszechnej, dostępnej dla tych (czyli właściwie dla wszystkich), którzy mieli do czynienia ze zwierzętami domowymi i dzięki temu są w stanie potwierdzić te spostrzeżenia, skonfrontować je z własnym doświadczeniem i w efekcie docenić trafność i wnikliwość diagnoz przedstawionych przez autora. Paradoksalne konkluzje, które Čapek wywodzi ze swych spostrzeżeń, wytrącają czytelnika z rutyny poznawczej i pokazują, że problem życia emocjonalnego i intelektualnego zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż to się zwykło uważać. Narracyjne portrety psich i kocich bohaterów służą przede wszystkim budowaniu modeli antropologicznych, dla których wzorce zachowań zwierząt stanowią przekonującą (bo sprowadzoną do uproszczonych „podstawowych” matryc behawioralnych) egzemplifikację.
The book by Karl Čapek Měl jsem psa a kočku (I had a dog and a cat) appeared (posthumously) in 1939 in the Czech publishing market. This publication, which consisted of several essays, a story about the fox terrier Dašenka and a humorous guide to dog breeds, was mostly treated by literary scholars as some kind of hybrid bricolage of a miscellaneous texts. The animal stories published in this book draw their thematic material from everyday and empirical observation and do not need to use systems of cultural references and imagination. Their reception, however, requires common knowledge, available to those (i.e., in fact, to everyone) who have ever dealt with domestic animals and thus are able to confirm these observations, confront them with their own experience and, as a result, appreciate the accuracy and insight of the diagnoses offered by the author. The paradoxical conclusions of Čapek’s remarks throw readers out of their cognitive routine and show that the problem of animal emotional and intellectual life is more complicated than is usually considered. The narrative portraits of dog and feline heroes are primarily used to build anthropological models for which the patterns of animal behaviour constitute a convincing (because reduced to simplified “basic” behavioural matrices) exemplification.

Źródło:

Porównania; 2022, 31, 1; 159-180
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Progresywne stworzenie jako trzecia droga w sporze o ewolucję

Autorzy:

Chaberek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2142923.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

creationism
evolutionism
creation
Genesis
science
faith
kreacjonizm
ewolucjonizm
stworzenie
Księga Rodzaju
nauka
wiara

Opis:

Od chwili pojawienia się nowożytnej teorii ewolucji Karola Darwina chrześcijanie zmagają się z odpowiedzią na pytanie o pochodzenie gatunków. Darwin zanegował bowiem klasyczne podejście chrześcijańskie, zgodnie z którym gatunki zostały stworzone osobno na przestrzeni czasu. Po Darwinie w kręgach chrześcijańskich ukształtowały się dwie przeciwstawne teorie. Pierwsza z nich to kreacjonizm młodej Ziemi, druga to teistyczny ewolucjonizm. Obie teorie mają swoje istotne wady. Dlatego należy zaproponować trzecią drogę, czyli progresywne stworzenie. W tym ujęciu najlepiej godzi się wymagania współczesnej nauki i tradycyjnej teologii w kwestii wyjaśniania początków świata, gatunków i człowieka.
Ever since Charles Darwin proposed his evolutionary theory, Christians of different denominations have been struggling with the question regarding the origin of species. Darwin challenged the traditional Christian belief that species were created separately over time that Genesis calls the six days. After Darwin, two opposite theories have been formulated within Christianity: one of them is young Earth creationism the other theistic evolution. Unfortunately, both theories encounter serious problems. For this reason we postulate a third way, a theory called progressive creation. This concept meets the requirements of both modern science and traditional Christian theology.

Źródło:

Polonia Sacra; 2021, 25, 1; 137-159
1428-5673

Pojawia się w:

Polonia Sacra

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

A Modest Proposal for Resolving the Apparently Never-Ending Evolution Debate: Reconsidering the Question

Autorzy:

Redpath, Peter A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/507344.pdf

Data publikacji:

2019-06-30

Wydawca:

International Étienne Gilson Society

Tematy:

Charles Darwin
Aristotle
Thomas Aquinas
genus
species
substance
evolution
universals
metaphysics
logic
science
nominalism
evolutionism

Opis:

The author makes an attempt to show why (1) Darwin’s teaching in The Origin of Species by Means of Natural Selection and The Descent of Man and Selection in Relation to Sex cannot be “scientific” in a modern, classical, or any, sense and that, consequently, in them, (2) Darwin did not scientifically prove the reality of evolution of species. He claims that, while the question of the origin of genera and species is principally and primarily a metaphysical problem, Darwin’s ignorance of the nature of philosophy and metaphysics and the complexity of the problem of the nature of genera and species caused him mistakenly to frame this metaphysical problem as one of physics, more precisely as one of biology, which Darwin reduced to a natural history of living, physical beings.

Źródło:

Studia Gilsoniana; 2019, 8, 2; 351-399
2300-0066

Pojawia się w:

Studia Gilsoniana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Tonality Instinct.

Autorzy:

Stawski, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/632635.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Projekt Avant

Tematy:

muzykologia
tonalność muzyczna
efekt Baldwina
ewolu- cjonizm
kultura
musicology
musical tonality
Baldwin effect
evolutionism
culture

Opis:

Tytuł: Instynkt tonalny. Koncepcja ewolucyjnego pochodzenia tonalności muzycznejAutor: Piotr PodlipniakWydawnictwo Naukowe UAMRok wydania: 2015Liczba stron: 252Tekst stanowi analizę książki autorstwa Piotra Podlipniaka zawierającej oryginalną koncepcję genezy tonalności muzycznej. Autor, posiłkując się meto- dami nauk przyrodniczych, rekonstruuje prawdopodobną genezę tonalności muzycznej, wskazując na tzw. efekt Baldwina jako istotny czynnik. W recenzji scharakteryzowano krótko poszczególne rozdziały książki oraz omówiono podstawowe idee.
Title: Tonality Instinct. A review of Tonality Instinct: The Concept behind the Evolutionary Origin of Musical TonalityAuthor: Piotr PodlipniakPublishing House: Naukowe UAMYear: 2015Number of pages: 252The paper is an analysis of the book written by Piotr Podlipniak presenting an original perspective on the origins of musical tonality. Using methods of the natural sciences, the author attempts to reconstruct the possible development of tonal music, pointing to the so-called Baldwin effect as an important factor. The review briefly describes the individual chapters and highlights the basic ideas contained in the book.

Źródło:

Avant; 2016, 7, 2
2082-6710

Pojawia się w:

Avant

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Myśl apologetyczna księdza Idziego Radziszewskiego – pierwszego rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
The Apologetic Thought of Father Idzi Radziszewski – The First Rector of the John Paul II Catholic University of Lublin

Autorzy:

Banasińska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31343178.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Idzi Radziszewski
geneza religii
ewolucjonizm
nauki przyrodnicze
teologia
genesis of religion
evolutionism
natural sciences
theology

Opis:

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie myśli apologetycznej ks. Idziego Radziszewskiego, pierwszego rektora KUL. Ksiądz Radziszewski uważał, że jednym z jego najważniejszych obowiązków jest walka z błędnymi poglądami dotyczącymi religii. W swych pracach podjął się dyskusji z ewolucjonistyczną koncepcją religii oraz niewłaściwym ujmowaniem relacji między teologią a naukami przyrodniczymi. Dla ukazania wspomnianych wymiarów myśli apologetycznej ks. Radziszewskiego przeanalizowane zostały cztery główne jego dzieła, uznane za ważne w polskiej apologetyce. Analizę przeprowadzono podejmując się ukazania dwóch zasadniczych tematów, na których skupił się w swej obronie myśli katolickiej pierwszy rektor KUL. Były to kolejno: zagadnienie genezy religii oraz relacja istniejąca między teologią a naukami przyrodniczymi. Przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać, że w swoich poglądach ks. I. Radziszewski: 1) sprzeciwiał się rozpowszechnionemu w jego czasach przekonaniu, że jedynie tzw. metoda naukowa (negująca np. refleksję filozoficzną) pozwala osiągnąć prawdę; 2) wykazał nieusuwalne sprzeczności w ewolucyjnej koncepcji genezy religii, która dominowała w jego czasach; 3) wskazał na racjonalne podstawy nadprzyrodzonego pochodzenia religii; 4) wskazał na konieczność respektowania kompetencji poznawczych w przypadku konfliktów zachodzących między wiedzą opartą na poznaniu naukowym a wiedzą będącą owocem refleksji teologicznej; 5) twierdził, że żadne odkrycia w obszarze nauk ścisłych nigdy nie będą mogły – ze względu na różny przedmiot poznania – podważać słusznych twierdzeń teologicznych.
The aim of this paper is to present the apologetic thoughts of Fr. Idzi Radziszewski, the first Rector of the Catholic University of Lublin. Rev. I. Radziszewski believed that one of his most important duties was to fight against erroneous views concerning religion. In his works, he undertook a discussion with the evolutionary concept of religion and an incorrect understanding of the relationship between theology and natural sciences. In order to show the above mentioned dimensions of Fr. Radziszewski’s apologetic thought, we have analyzed four of his main works, considered to be the leading works in Polish apologetics. The analysis was conducted with an attempt to show two main topics, the focus points of the first Rector of the Catholic University of Lublin in his defense of Catholic thinking. These were: the question of the origin of religion and the relationship between theology and natural sciences. This analysis made it possible to show that, according to his views, Fr. I. Radziszewski: 1) opposed the conviction, widespread during his time, that only the so-called “scientific method” (negating e.g. philosophical reflection) allows one to reach the truth; 2) showed irremovable contradictions in the evolutionary concept of the origin of religion that prevailed in his time; 3) pointed to the rational basis for the supernatural origin of religion; 4) pointed to the necessity of respecting cognitive competence when conflicts arise between knowledge based on scientific cognition and knowledge that is the fruit of theological reflection; 5) he stated that no discoveries in the area of the sciences could ever, due to the different object of knowledge, undermine valid theological claims.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 9; 5-25
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

The articulation between evolutionism and creationism in New Religious Movements: Two South American case studies
La articulación entre evolucionismo y creacionismo en los Nuevos Movimientos Religiosos: Dos estudios de caso sudamericanos

Autorzy:

Campanha, Vitor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1199706.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

evolucionismo
criacionismo
Novos Movimentos Religiosos
Nova Era
ufologia
espiritismo
evolutionism
creationism
News Religious Movements
New Age
ufology
spitirism

Opis:

The purpose of this article is to demonstrate how certain religious perspectives present nuances between the concepts of creation and evolution. Although public debate characterizes them as polarized concepts, it is important to understand how contemporary religious expressions resignify them and create arrangements in which biological evolution and creation by the intervention of higher beings are presented in a continuum. It begins with a brief introduction on the relations and reframing of Science concepts in the New Religious Movements along with New Age thinking. Then we have two examples which allows us to analyze this evolution-creation synthesis. First, I will present a South American New Religious Movement that promotes bricolage between the New Age, Roman Catholicism and contacts with extraterrestrials. Then, I will analyze the thoughts of a Brazilian medium who disseminates lectures along with the channeling of ETs in videos on the internet, mixing the elements of ufology with cosmologies of Brazilian religions such as Kardecist spiritism and Umbanda. These two examples share the idea of the intervention of extraterrestrial or superior beings in human evolution, thus, articulating the concepts of evolution and creation. Therefore, in these arrangements it is possible to observe an inseparability between spiritual and material, evolution and creation or biological and spiritual evolution.
O objetivo deste artigo é demonstrar como certas perspectivas religiosas apresentam nuances entre os conceitos de criação e evolução. Embora o debate público os coloque como conceitos polarizados, é importante compreender como expressões religiosas contemporâneas os ressignificam, criando arranjos nos quais evolução biológica e criação pela intervenção de seres superiores se apresentam em um continuum. Inicia-se com uma introdução sobre as relações e ressignificações de conceitos das ciências nos Novos Movimentos Religiosos e na Nova Era. Em seguida, são apresentados dois exemplos que permitem uma análise dessa síntese evolução-criação. Primeiro, um Novo Movimento Religioso sul-americano que promove uma bricolagem entre elementos inspirados no movimento Nova Era, no catolicismo romano e em contatos com extraterrestres. Na sequência, analiso o pensamento de uma médium brasileira que divulga palestras e canalizações de extraterrestres na internet, mesclando elementos da ufologia às cosmologias de religiões brasileiras, como espiritismo kardecista e umbanda. Há em comum nos dois exemplos a ideia da intervenção de seres extraterrestres ou superiores na evolução humana, articulando, assim, os conceitos de evolução e criação. Nesses arranjos, portanto, para além da polarização, observa-se uma indissociabilidade entre espiritual / material, evolução / criação ou evolução biológica / evolução espiritual.

Źródło:

Revista del CESLA. International Latin American Studies Review; 2020, 26; 179-194
1641-4713

Pojawia się w:

Revista del CESLA. International Latin American Studies Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Człowiek – komputer czy zwierzę? Antropologia adekwatna Jana Pawła II a antropologia ponowożytna
Man – a Computer or an Animal?The Postmodern Anthropology and the Adequate Anthropology of John Paul II

Autorzy:

Chaberek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2148045.pdf

Data publikacji:

2019-12

Wydawca:

Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu

Tematy:

antropologia
redukcjonizm
ewolucjonizm
genderyzm
teologia ciała
ponowożytność
anthropology
reductionism
evolutionism
gender studies
Theology of the Body
postmodernity

Opis:

We współczesnej antropologii obserwujemy dwa redukcjonizmy. Pierwsze dąży do zrównania człowieka z maszyną a jego umysłu z komputerem. Drugi dąży do zrównania człowieka ze zwierzęciem. Oba redukcjonizmy rozpowszechniły się w kulturze i mentalności społeczeństw postchrześcijańskich. Jednym z głównych źródeł obu redukcjonizmów jest ewolucyjne rozumienie pochodzenia człowieka. Odpowiedź na te problemy stanowi antropologia adekwatna Jana Pawła II opierająca się na przesłaniu Księgi Rodzaju.
Today’s anthropology has been pervaded by two reductionist visions of man. One attempts to reduce man to a merely machine and the human mind to a merely computer. The other focuses on reducing man to an animal. Both reduction approaches have been extensively popularized in the culture and mentality of the post-Christian societies. One of themain contributing factors to both reductions is the evolutionary understanding of the origin of man. A timely response to both reductionisms is the adequate anthropology of John Paul II which draws on the Book of Genesis.

Źródło:

Studia Elbląskie; 2019, 20; 531-539
1507-9058

Pojawia się w:

Studia Elbląskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Próby wyjaśnienia faktu ewolucji biologicznej
The attempts to clarify the fact of biological evolution

Autorzy:

Polkowski, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/972799.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny

Tematy:

theory
of evolution
Charles Darwin
creationism
evolutionism
Intelligent Design Theory
Karol Darwin
kreacjonizm
ewolucjonizm
Teoria Inteligentnego
Projektu
teoria ewolucji

Opis:

Artykuł przedstawia trzy główne stanowiska w sporze o początek i rozwój życia na Ziemi. Kreacjonizm to najstarszy pogląd, utrzymujący, że gatunki roślin i zwierząt pochodzą od Boga. Opis tego procesu znajdujemy w początkowych rozdziałach Starego Testamentu. Publikacja Karola Darwina pt. On the Origin in Species z 1859 roku była początkiem nowego nurtu myślowego o nazwie ewolucjonizm. Uważano bowiem, że gatunki ewoluują na drodze doboru naturalnego. Na przestrzeni lat teoria ewolucji się rozwijała, szczególnie za sprawą powstania genetyki i biologii molekularnej. Stała się też narzędziem walki z wiarą chrześcijańską. Trzecie stanowisko – Teoria Inteligentnego Projektu – jest próbą wykorzystania nauki, aby wesprzeć stanowisko kreacjonistyczne. Zwolennicy tego poglądu poszukują przykładów w świecie przyrody, które podważają istnienie ewolucji w przyrodzie. Spotykają się jednak z zarzutami natury metodologicznej.
The article presents three main attitudes in the dispute about the origin and development of life on Earth. Creationism is the oldest view, which claims that species of plants and animals originate from God. Detailed description of this process we can find in the initial chapters of the Old Testament. Publication of Charles Darwin’s book On the Origin in Species was the beginnig of the new thought called evolutionism. People thought the species are evolving by natural selection. Theory of evolution was evolving over the years due to genetic and molecular biology. This theory has become a fighting tool with the Christian faith. The third attitude – Intelligent Design Theory – is an attempt to use science to support Creationism. Supporters of this view are searching for the examples inside nature, which might undermine the existence of evolution. However, they meet with the accusations of methodological nature.

Źródło:

Studia Paradyskie; 2018, 28; 353-357
0860-8539

Pojawia się w:

Studia Paradyskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Czy Leon Petrażycki był socjologiem?
Was Leon Petrażycki a sociologist?

Autorzy:

Kojder, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1046339.pdf

Data publikacji:

2020-09-23

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

socjologia
Petrażycki
filozofia prawa
psychologiczna teoria prawa
ewolucjonizm
sociology
Petrazycki
philosophy of law
psychological theory of law
evolutionism

Opis:

Postawione w tytule artykułu pytanie  jest pytaniem retorycznym szczególnie dla osób, które znają twórczość i koleje życia Leona Petrażyckiego. Jednak nie można zaprzeczyć twierdzeniu, ze miejsce Petrażyckiego w nauce socjologii jest więcej niż skromne. Jedną z przyczyn jest prawdopodobnie to, że Petrażycki zdecydowanie odrzucał tradycyjną koncepcję socjologii jako „nauki o społeczeństwie”, która zmierza do opisania i wyjaśnienia wszelkich „zjawisk społecznych”, Sądził, że „socjologia przedstawia coś w rodzaju muzeum patologii naukowej”. Niemniej jednak Petrażycki zajmując się intersubiektywnymi, społecznymi formami prawa problemy te traktował socjologicznie, z pomysłowością pierwszorzędnego socjologa, analizował społeczne uwarunkowania prawa, a z drugiej strony – oddziaływanie prawa na życie społeczne. Dążenie Petrażyckiego do zmiany nastawienia socjologii oraz do przebudowy jej metodologicznych pod¬staw nie spotkało się z szerszym zainteresowaniem. Głównym tego powodem było to, że zamierzonego już w 1907 roku dzieła poświęconego socjolo-gii nie zdołał w następnych latach doprowadzić do końca i opublikować. Jego wizja socjologii pozostała więc w zasadzie nieznana. W niniejszym artykule przedstawiono więc główne zainteresowania naukowe Petrażyckiego i ich rozwój, oraz podejście do różnorodnych zagadnień naukowych, które podejmował. Przedstawiony opis jego aktywności naukowej oraz analiza części zachowanych prac , które nie uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej  pozwalają w ogólnym zarysie odtworzyć główne tezy wykreowanej i praktykowanej przez Niego wizji socjologii.  Główną konkluzją opracowania jest, to, że na podstawie posiadanych informacji, koncepcję Petrażyckiego zaliczyć należy do nurtu socjo¬logii ewolucjonistycznej, a za jej główne źródło inspiracji — uznać darwinizm, gdyż autora Teorii prawa i państwa interesowały głównie procesy przy¬stosowania  się  psychiki  ludzkiej  do  warunków  życia zbiorowego i współtworzenie tych warunków w procesie zarażania się emocjonalno-intelektualnego.
The question posed in the title of the article is a rhetorical question, especially for people who know the creativity and life of Leon Petrażycki. It cannot be denied that Petrazycki’s place in the science of sociology is more than insignificant. One of the reasons is probably that Petrażycki strongly rejected the traditional concept of sociology as „social science”, which aims to describe and explain all „social phenomena”. He thought that „sociology represents something like a museum of scientific pathology”. Nevertheless, Petrażycki, dealing with intersubjective, social forms of law, treated these problems sociologically, with the ingenuity of a first-rate sociologist, he analyzed the social conditions of law, and on the other hand - the impact of law on social life. Attempt to change the attitude of sociology and to rebuild its methodological made by Petrażycki did not meet with wider interest. The main reason for this was that the work on sociology intended already in 1907 could not be completed and published in the following years. His vision of sociology, therefore, remained virtually unknown. In this article, are presented main scientific interests of Petrażycki, as well as the approach to various scientific issues which he undertook. The presented description of his scientific activity and analysis of some of the preserved works that were not destroyed during World War II allow us to reconstruct the main theses of the sociology he created and practiced.  The main conclusion of the study is that based on the information available, Petrazycki’s concept belongs to the evolutionary sociological trend. Darwinism should be regarded as its main source of inspiration, because the author of “Theory of Law and State” was mainly interested in the processes of adapting the human psyche to the conditions of collective life and co-creating these conditions in the process of emotional and intellectual contagion.

Źródło:

Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 99-116
0044-4405
2543-9715

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe KUL

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Ewolucjonizm, memetyka i złożone systemy adaptacyjne, czyli filmoznawstwo w obliczu zwrotu biokulturowego
Evolutionism, Memetics, and Complex Adaptive Systems, or Film Studies in the Face of the Biocultural Turn

Autorzy:

Żyto, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26850500.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

teoria filmu
zwrot biokulturowy
ewolucjonizm
memetyka
złożone systemy adaptacyjne
film theory
biocultural turn
evolutionism
memetics
complex adaptive systems

Opis:

Pomimo istotnego wpływu, jaki na współczesną humanistykę wywarł zwrot biokulturowy (biocultural turn), filmoznawstwo jedynie okazjonalnie dostrzega intelektualny potencjał perspektywy poznawczej przyrodoznawstwa. Wydaje się, że marginalizacji ulega zwłaszcza myśl Karola Darwina i jego spadkobierców. Niniejszy artykuł jest poświęcony szczątkowo rozpoznanemu w filmoznawstwie paradygmatowi teoretycznemu, jakim jest ewolucjonizm. Autorka wskazuje te obszary teorii filmu, na których pobrzmiewają jego echa (np. kognitywizm), oraz mapuje wyłaniające się na gruncie filmoznawstwa nowe, niejednorodne pole badawcze. Uzupełnieniem tych rozważań jest charakterystyka wad i zalet memetyki, nierzadko określanej mianem darwinizmu bez biologii. Last but not least, autorka przywołuje koncepcję złożonych systemów adaptacyjnych (CAS) jako modelu opartego o ewolucję replikatorów oraz potencjalnie użytecznego w procesie opisu nie tylko tekstów filmowych, ale i całej kultury filmowej.
Despite the significant impact of the biocultural turn on humanities, film studies only occasionally recognise the intellectual potential of the cognitive perspective of natural science. In particular, the thought of Charles Darwin and his followers seems to have been marginalised. The article outlines the barely recognised theoretical paradigm of evolutionism in film studies. The author describes the areas of film theory echoing evolutionism (e.g. cognitivism), as well as maps out new, heterogeneous fields of research emerging in film studies. These considerations are complemented by a weighing up the pros and cons of memetics, often referred to as Darwinism without biology. Last but not least, the author evokes the concept of complex adaptive systems (CAS) as a potentially useful model in the process of describing not only film texts, but film culture as a whole.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2022, 119; 30-55
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Transfer idei z biologii do informatyki na przykładzie algorytmów ewolucyjnych
Knowledge transfer from biology to computer science on the example of evolutionary algorithms

Autorzy:

Leciejewski, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/430981.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

philosophy of computer science
artificial intelligence
evolutionism
evolutionary biology
evolutionary algorithms
filozofia informatyki
sztuczna inteligencja
ewolucjonizm
biologia ewolucyjna
algorytmy ewolucyjne

Opis:

IT specialists engaged in the issues of evolutionary algorithms claim that there has been a transfer of knowledge from biology to computer science, i.e., certain findings in evolutionary biology have become an inspiration for the creation of algorithms whose function is analogous to that of naturally occurring evolutionary processes. If this is correct, the following question should beanswered: what is the extent of knowledge transfer from evolutionary biology to computer science dealing with evolutionary algorithms? Answering this question becomes possible after a prior review of the working mode of evolutionary algorithms.
Informatycy zajmujący się problematyką algorytmów ewolucyjnych twierdzą, że miał miejsce transfer idei z biologii do informatyki, tzn. że ustalenia biologii ewolucyjnej stały się inspiracją do powstania tych algorytmów i że działają one analogicznie do procesów ewolucyjnych zachodzących w świecie przyrody. Jeśli jest tak faktycznie, to warto odpowiedzieć na pytanie, w jakim zakresie następuje przeniesienie ustaleń z biologii ewolucyjnej do działu informatyki zajmującego się algorytmami ewolucyjnymi. Zadanie to stanie się możliwe po uprzednim zreferowaniu sposobu działania algorytmów ewolucyjnych.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2017, 53, 1; 123-142
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Pedetemptim progrediensis… Lukrecjusz i Morgan
Pedetemptim progrediensis… Lucretius and Morgan

Autorzy:

Rygielska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/507721.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Lewis Henry Morgan
Lukrecjusz
ewolucjonizm
kultura
antropologia kultury
historia idei
Laboratorium Kultury
Lucretius
evolutionism
culture
cultural anthropology
history of ideas

Opis:

Autorka wykorzystuje w artykule metodę porównawczą w jej wariancie filologicznym by wskazać istotne podobieństwa między myślą Lukrecjusza i Morgana w zakresie ujmowania rozwoju ludzkiej kultury jako całości. Zestawia „katalog wynalazków” oraz opisy zawarte w V księdze De rerum natura… Lukrecjusza z „epokami etnicznymi” wyróżnionymi przez Lewisa Henry’ego Morgana w Społeczeństwie pierwotnym… Oprócz kryteriów ich wyróżnienia oraz celów badawczych wskazanych przez autora Ligi... istotne są również używane przez niego pojęcia powolnego, stopniowego rozwoju (development) oraz postępu. Ważny jest także problem skali umysłu (scale of mind) i rozumu, jako czynników umożliwiających rozwój człowieka i jego kultury. Pod uwagę zostały wzięte zarówno bezpośrednie nawiązania do filozoficznego traktatu, jak i podobieństwa wymagające rekonstrukcji dokonywanej na podstawie drobiazgowej lektury obu dzieł: starożytnego i dziewiętnastowiecznego.
In this article author uses a comparative method in its philological variant in order to point out significant similarities between the thoughts of Lucretius and Morgan in scope of taking human cultural development as a whole. She juxtaposes “catalog of inventions” and other descriptions included in Lucretius’ book V De rerum natura with “ethical periods” distinguished by Lewis Henry Morgan in Ancient society. Apart from the criterion of their distinction and research objectives, indicated by the author of The League of Iroquois there are important concepts of slow, gradual development and progress, as well as the problem of the scale of mind and reason, as a factor allowing for both human and cultural development. Taken under consideration here, were both direct references to the philosophical treatise as well as similarities, which required reconstruction on basis of meticulous study of both the ancient and nineteenth-century texts.

Źródło:

Laboratorium Kultury; 2014, 3; 17-55
2084-4697

Pojawia się w:

Laboratorium Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Ekonomia ewolucyjna jako jeden z nurtów współczesnej ekonomii – zarys problematyki
Evolutionary Economics as a Trend in Modern Economics: An Overview

Autorzy:

Zalega, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1810867.pdf

Data publikacji:

2015-11-15

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania

Tematy:

ewolucja
ewolucjonizm
ekonomia ewolucyjna
procesy ewolucyjne
dobór naturalny
teoria ewolucji
evolution
evolutionism
evolutionary economics
evolutionary processes
natural selection
theory of evolution

Opis:

Ekonomia ewolucyjna zaliczana jest do ekonomii heterodoksyjnej, której obszar zainteresowań koncentruje się na zagadnieniach związanych ze zmianami zachodzącymi w systemie ekonomicznym oraz ich przesłankami i konsekwencjami. Współczesna ekonomia ewolucyjna, akceptując, że rzeczywistość jest dynamiczna, skupia się na badaniu tego, w jaki sposób ewoluuje gospodarka, szukając źródeł i mechanizmów dynamiki. W tych stwierdzeniach można zawrzeć podstawowy wyróżnik ontologiczny i metodologiczny ekonomii ewolucyjnej. Celem artykułu jest zdefiniowanie ekonomii ewolucyjnej, a także przedstawienie jej historycznych korzeni, współczesnych poglądów oraz perspektywy rozwoju. Zagadnienia przedstawione w opracowaniu nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. Artykuł ma charakter teoretyczny i składa się z pięciu części. W pierwszej części tekstu skupiono się na wyjaśnieniu pojęcia i kluczowych założeń ewolucjonizmu w naukach społecznych. W dalszej części artykułu omówiono istotę ekonomii ewolucyjnej, a także przedstawiono jej korzenie. Z uwagi na wymogi objętościowe czasopisma skoncentrowano się wyłącznie na prezentacji poglądów najważniejszych przedstawicieli tej dyscypliny naukowej. W końcowej części artykułu, w sposób syntetyczny, przybliżono najważniejsze słabości ekonomii ewolucyjnej oraz perspektywy jej rozwoju.
Evolutionary economics is considered to be part of heterodox economics, which focuses on developments in the economic system, their reasons and consequences. Accepting that the reality is dynamic, contemporary evolutionary economics examines the ways in which the economy evolves, seeking origins and mechanisms of its dynamics. These statements reflect the fundamental ontological and methodological characteristics of evolutionary economics. This article aims at defining evolutionary economics and presenting its historical roots, current views and prospects for development. The issues put forward do not describe its entire range, but only selected elements. This paper is theoretical and consists of five parts. The first part concentrates on explaining the concept and key assumptions of evolutionism in social sciences. Further, the essence of evolutionary economics and its origins are discussed. Owing to the length requirements, the focus is exclusively on presenting the views of the most prominent representatives of this scientific discipline. The final part synthesises fundamental weaknesses of evolutionary economics and prospects for its development.

Źródło:

Studia i Materiały; 2015, 2/2015 (19); 157-177
1733-9758

Pojawia się w:

Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Tektologia Aleksandra Bogdanowa – nauka przyszłości
Alexandr Bogdanov Tektology – the Science of the Future

Autorzy:

Hofman, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15599301.pdf

Data publikacji:

2021-10-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Bogdanov
Marxism
God-Building
universal organization science
positivism
evolutionism
praxeology
tektology
Bogadnov
marksizm
bogotwórstwo
uniwersalna nauka organizacji
pozytywizm
ewolucjonizm
prakseologia
tektologia

Opis:

Aleksandr Bogdanow był jednym z głównych przedstawicieli marksizmu i pozytywizmu w filozofii rosyjskiej na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku; jego zróżnicowany dorobek naukowy nie był jak dotąd systematycznie ani szczegółowo badany, czego konsekwencją jest z jednej strony powielanie w literaturze przedmiotu nie do końca adekwatnych interpretacji jego stanowiska, którego nie należy utożsamiać bogotwórstwem, zaś z drugiej umniejszanie jego wkładu zarówno w rozwój myśli rosyjskiej, jak i współczesnej nauki. Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja koncepcji metodologicznej Bogdanowa – tektologii, uniwersalnej nauki organizacji, z uwzględnieniem źródeł filozoficznych poszczególnych jej tez. Na tej podstawie postaram się wykazać, dlaczego uniwersalna nauka organizacji może być rozpatrywana jako wczesna forma ogólnej teorii sprawnego działania Tadeusza Kotarbińskiego.
Aleksandr Bogdanov was one of the major representatives of neo-Marxism and positivism in Russian philosophy at the turn of the 19th and 20th centuries. He left a diverse scientific output, which so far has not been subjected to detailed and systematic research. In consequence, on the one hand, there is a multiplication of rather inadequate interpretations of his scientific views, which should not be identified with God-Building, and on the other hand, a tendency to downplay his contribution both to the development of Russian thought and contemporary science. The purpose of this paper is to reconstruct Bogdanov’s methodological concept - tektology, the universal science of organization, accounting for the philosophical sources of its particular theses. On this basis, I will try to show why the universal science of organization may be considered as an early form of Tadeusz Kotarbiński’s general theory of efficient activity.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2021, 41, 3; 113-134
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Evolutionism–Creationism: In Search for a Platform of Dialogue
Ewolucjonizm–kreacjonizm. Poszukiwanie płaszczyzny dialogu

Autorzy:

Dąbek, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791015.pdf

Data publikacji:

2021-01-04

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

ewolucja
dialog ewolucjonizm–kreacjonizm
relacja nauka–religia
filozofia nauki
evolution
dialogue between evolutionism and creationism
relationship between science and religion
philosophy of science

Opis:

W artykule przedstawiona została próba wskazania płaszczyzny dyskusji ewolucjonistów z kreacjonistami, która umożliwiałaby dialog zwiększający szansę wypracowania spójnego światopoglądu łączącego elementy wiedzy naukowej i wiary religijnej. W odniesieniu do różnych typów wiedzy zaproponowane zostało wyróżnienie trzech poziomów: 1) przedmiot badań, 2) wiedza o tym przedmiocie, 3) interpretacja tej wiedzy. Dialog może być prowadzony już na poziomie drugim, lecz z poszanowaniem wzajemnej autonomii i ukierunkowaniem raczej na inspirację, niż na integrację. Właściwą płaszczyzną dialogu jest poziom trzeci: interpretacja wiedzy oraz budowanie wizji świata i człowieka. Celem dialogu na tym poziomie jest integracja wszystkich elementów światopoglądu i dążenie do wyjaśnienia i zrozumienia całej rzeczywistości.
This article seeks to indicate a platform for discussion between evolutionists and creationists, which will enable dialogue and increase the chance of developing a coherent worldview that combines elements of scientific knowledge and religious faith. In the context of various types of knowledge, three levels are indicated: (1) the subject of research, (2) knowledge of this subject, and (3) interpretation of this knowledge. Dialogue can be undertaken and conducted already at the second level, but only accompanied by both respect for mutual autonomy and a focus on inspiration rather than integration. The appropriate level of dialogue is the third level: the interpretation of knowledge and building an overarching view of the world and man. The aim of dialogue at this level is to integrate all elements of a worldview and to strive to explain and understand the whole reality.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 51-70
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Dziki? Wizerunek Indian w Lidze Irokezów Lewisa H. Morgana
Savage? The image of Native Americans in League of the Iroquois by Lewis H. Morgan

Autorzy:

Orzeł, Zuzanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/507707.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Lewis Henry Morgan
dziki
wizerunek Indian
ewolucjonizm kulturowy
Liga Irokezów
Laboratorium Kultury
savage
image of Native Americans
cultural evolutionism
League of the Iroquois

Opis:

Autorka skupia się na zagadnieniu wizerunku Irokezów w monografii Lewisa Henry’ego Morgana Liga Irokezów. Autorka zwraca uwagę na sposób w jaki antropolog kreuje obraz Indian, a także na sposób jego odbiór przez współczesnych polskich czytelników, niekoniecznie związanych naukowo z tą dziedziną. Zarysowując kontekst obowiązujących w XIX w. naukowych idei ewolucjonizmu autorka stwarza tło do analizy wypowiedzi Morgana i wizerunku Irokezów, który kreuje w swojej monografii, próbując tym samym odpowiedzieć na pytanie, jaki był stosunek antropologa do przedstawicieli badanej kultury oraz jak prezentuje się dziś wizerunek Irokezów zarysowany w monografii.
This article focuses on the issue of image of Iroquois people in Lewis Henry Morgan’s monograph League of Iroquois. Author takes under consideration the way of depicting Native Americans created by the anthropologist, and the method of its receiving by contemporary Polish readers, not necessarily scientifically connected with anthropology. Outlining the context of existing in XIX century scientific ideas of evolutionism the author creates a background for analysis of Morgan’s theories and his image of Iroquois, which the anthropologist creates in his monograph, at the same time trying to answer the question: what was the anthropologist attitude towards representatives of studied culture, as well as how the image of Iroquois shown in the monograph is presented nowadays.

Źródło:

Laboratorium Kultury; 2014, 3; 203-221
2084-4697

Pojawia się w:

Laboratorium Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Stworzenie i ewolucja – dwa „puzzle” chrześcijańskiego światopoglądu
Creation and evolution – two “puzzles” in the Christian outlook on life

Autorzy:

Napadło, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431308.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

creation
evolution
creationism
evolutionism
cosmology
Christian outlook on life
Science-and-Religion
stworzenie
ewolucja
kreacjonizm
ewolucjonizm
kosmologia
światopogląd chrześcijański
Nauka i Religia

Opis:

The problem of the relationship between religion and science, understood as the relation between the Christian doctrine and natural sciences, is widely known and discussed today. This article undertakes a very practical approach in an effort to represent and reconsider the Christian outlook on life within the context of the encounter of two great ideas in the man of faith: creation and evolution. A basic sketch of the Christian outlook on life along with its essential features is drawn from a proposed definition. Within this framework, we suggest an interpretation of the encounter and interaction of creation and evolution. Dialogue provides the means to achieve a mature attitude towards reality to both the believer and those pursuing natural sciences. At the same time, it may lead to an inner integration of man and answer some current cultural crises.
Problem relacji między religią i nauką, rozumiany jako relacja między doktryną chrześcijańską i naukami przyrodniczymi, jest dzisiaj powszechnie znany i dyskutowany. Artykuł podejmuje bardzo praktyczne zagadnienie, jakim jest formowanie oraz rewidowanie światopoglądu chrześcijańskiego w kontekście spotkania się w człowieku religijnym dwóch wielkich idei: stworzenia i ewolucji. Wychodząc od zaproponowanej definicji światopoglądu, w artykule zostanie ukazany fundamentalny rys światopoglądu chrześcijańskiego oraz jego istotne cechy. Dopiero w takim świetle próbuje się przedstawić propozycję interpretacji spotkania i wzajemnego oddziaływania idei stworzenia i ewolucji. Zaproponowana relacja dialogu jest drogą do zdobywania dojrzałej postawy względem rzeczywistości zarówno dla człowieka religijnego, jak i dla ludzi uprawiających nauki przyrodnicze. Jednocześnie jest to propozycja, która, prowadząc do wewnętrznej integracji człowieka, może stać się odpowiedzią na niektóre współczesne kryzysy kultury.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 1; 97-128
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Phillipa E. Johnsona krytyka naturalizmu w naukach przyrodniczych
Phillip E. Johnsons Criticism of Naturalism in Natural Science

Autorzy:

Bylica, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015774.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

naturalizm metafizyczny
naturalizm metodologiczny
ewolucja
ewolucjonizm
kreacjonizm
inteligentny projekt
teizm
nauki przyrodnicze
metaphysical naturalism
methodological naturalism
evolution
evolutionism
creationism
intelligent design
theism
natural science

Opis:

For hundreds of years the theory of creationism according to which people were created purposely by omnipotent and omniscient God caring for his creatures were the primary and fundamental idea of Western civilization. According to the contemporary scientific view all creatures appeared on earth as a result of purposeless process of random mutations and natural selection. Only Nature exists, and if we are going to say the same about God, we deny at the same time that He influences the way the world goes in any way. According to Johnson it is this metaphysical naturalism and not the empirical data, that is the main tenet of Darwinism. Johnson claims that that the incompatibility of the naturalistic and biblical stories is fundamental and there is no possibility of any compromise between them. Naturalistic methodology of science limits the kinds of explanation of the world that can be regarded as acceptable. But according to Johnson the lack of any serious alternative methodology is very disadvantageous for contemporary science, which should search for truth and not just for the best naturalistic explanations of the phenomena.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 197-214
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Zjawisko wojny w teorii konfliktu Ludwika Gumplowicza

Autorzy:

Górecki, Olgierd

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/609142.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

political and legal doctrines
evolutionism
theory of conquest
class conflict
fight of races
doktryny polityczno-prawne
ewolucjonizm
teoria podboju
konflikt klasowy
walka ras

Opis:

Ludwik Gumplowicz (1938–1909) was one of the most outstanding Polish scientists at the turn of the 19th and 20th centuries, who consistently used the sociological perspective to describe the state and social phenomena. From the point of view of the discipline of political and legal doctrines, the scientific system created by him is extremely important because, as one of the first thinkers, he led the existence of a category of state from conflict and conquest (the so-called exogenous genesis of the state), consistently justified by the laws of social evolutionism. The article was devoted to proving the thesis that fatalism, which characterizes the scientific concepts of Gumplowicz, leads to the conclusion that it is impossible for people to stop waging war. In order to conduct a correct research analysis, the basic assumptions of Gumplowicz’s theory of conflict were presented first, later a simplified model of social evolution was presented and ultimately focus on the phenomenon of war described by him. Reconstructing and interpreting the concepts examined, the methodology of political and legal doctrines was used, using classical categories of the subject such as individual, society, state, power, law, and property.
Ludwik Gumplowicz (1938–1909) był jednym z najwybitniejszych polskich naukowców przełomu XIX i XX w., który do opisu państwa i zjawisk społecznych konsekwentnie stosował perspektywę socjologiczną. Z punktu widzenia dyscypliny doktryn polityczno-prawnych stworzony przez niego system naukowy jest niezmiernie istotny, gdyż jako jeden z pierwszych myślicieli wyprowadził istnienie kategorii państwa z konfliktu i podboju (tzw. egzogeniczna geneza państwa), konsekwentnie uzasadnionego prawami ewolucjonizmu społecznego. Artykuł został poświęcony udowodnieniu tezy, że fatalizm charakteryzujący naukowe koncepcje Gumplowicza prowadzi do wniosku o niemożliwości zaprzestania prowadzenia wojen przez ludzi. W celu przeprowadzenia poprawnej analizy badawczej najpierw zostały zaprezentowane podstawowe założenia teorii konfliktu Gumplowicza, później ukazano uproszczony model ewolucji społecznej, by ostatecznie skupić się na opisanym przez niego zjawisku wojny. Rekonstruując i interpretując badane koncepcje, posłużono się metodologią doktryn polityczno-prawnych, operując klasycznymi kategoriami przedmiotu, jakimi są: jednostka, społeczeństwo, państwo, władza, prawo oraz własność.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 2
0458-4317

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Czy św. Augustyn był teistycznym ewolucjonistą?
Was St. Augustine a theistic evolutionist?

Autorzy:

Chaberek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431162.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

St. Augustine
Till H. van
theistic evolutionism
creationism
evolution
germinal principles
macroevolution
common descent
św. Augustyn
teistyczny ewolucjonizm
kreacjonizm
ewolucja
racje zalążkowe
makroewolucja
wspólne pochodzenie

Opis:

The article provides an answer to the question as to whether St. Augustine can be regarded as the father of the contemporary Christian interpretation of the doctrine of creation called “theistic evolution”. One example of theistic evolution can be found in “creation’s functional integrity” – a concept developed by the protestant theologian Howard van Till. A vast majority of contemporary Christian evolutionists find the origin of the idea of biological macroevolution in the works of the Bishop of Hippo. As a result, Augustine is supposed to be the first Christian evolutionist and his writings provide justification for contemporary evolutionary opinion amongst Christian scholars. The article shows crucial incompatibilities between the concepts of Augustine and the evolutionists; according to Augustine, only God could create different natures of the living beings. Moreover, all natural species were created simultaneously in the Beginning and their subsequent transformation is not possible. The article shows also how the ancient doctrine of spontaneous generation (present also in Augustine’s writings) has been manipulated to support the concept of chemical and biochemical evolution (abiogenesis). At the end, a brief evaluation of the Augustinian concept of creation, in the light of contemporary scientific knowledge, is presented.
Artykuł stanowi odpowiedź na pytanie, czy św. Augustyn może być uważany za ojca współczesnego nurtu interpretacji stworzenia w teologii chrześcijańskiej, zwanego teistycznym ewolucjonizmem. Przykład teistycznego ewolucjonizmu można znaleźć w koncepcji „funkcjonalnej integralności stworzenia” protestanckiego teologa Howarda van Tilla. Większość współczesnych ewolucjonistów chrześcijańskich dopatruje się pierwotnej wersji teorii makroewolucji biologicznej w dziełach biskupa Hippony. Artykuł omawia koncepcję stworzenia Augustyna, wskazując na kilka momentów niezgodności z teistycznym ewolucjonizmem, do których należą: przekonanie Augustyna, że tylko Bóg sam może tworzyć pełne natury bytów cielesnych, przekonanie, że wszystkie gatunki naturalne zostały stworzone na początku, oraz że transformizm gatunkowy nie jest możliwy. Ponadto artykuł wyjaśnia, w jaki sposób nadużywa się poglądu o spontanicznym rodzeniu się zwierząt niższych z martwej materii organicznej w celu poparcia poglądu o ewolucji chemicznej i biochemicznej (abiogenezy). Na końcu przedstawiona została zwięzła ocena Augustyńskiej koncepcji stworzenia w świetle współczesnej wiedzy o powstaniu świata.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 1; 5-23
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Nowa fala fanatyzmu w nauce
More Crank Science

Autorzy:

Coyne, Jerry A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/553229.pdf

Data publikacji:

2004

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii

Tematy:

Michael J. Behe
fanatyczna nauka
antyewolucjonizm
neodarwinizm
kreacjonizm
teoria inteligentnego projektu
testowalność
falsyfikowalność
crank science
anti-evolutionism
neo-Darwinism
creationism
intelligent design theory
testability
falsifiability

Opis:

Jest to recenzja książki Michaela J. Behe'ego Darwin's Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution (The Free Press, New York 1996). Coyne stara się już z gruntu metodologicznego zdyskredytować teorię inteligentnego projektu, której Behe jest zwolennikiem. Uważa tę teorię za nienaukową, gdyż - jego zdaniem - nie da się jej sfalsyfikować. Co więcej, twierdzi, iż jest ona przejawem „fanatyzmu w nauce" - można ją traktować na równi z homeopatią czy teorią spolimeryzowanej wody.
It is a review of Michael J. Behe’s book titled Darwin’s Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution (The Free Press, New York 1996), containing the criticism of evolutionary theory. Author tries to discredit intelligent design theory, of which Behe is a proponent, on methodological grounds. According to the author, it is unscientific theory because it cannot be falsified. Moreover, in his opinion, it is an manifestation of „crank science” – it can be treated in the same way as homeopathy or polywater theory.

Źródło:

Filozoficzne Aspekty Genezy; 2004, 1; 49-53
2299-0356

Pojawia się w:

Filozoficzne Aspekty Genezy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Ciało, duch i płeć w poezji Marii Komornickiej
Body, spirit and gender in Maria Komornicka’s poetry

Autorzy:

Lisowska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/460287.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

androginia antropologia
ciało
dekadentyzm
duch
ekspresjonizm ewolucjonizm
konstrukt kulturowy
konwencja
płeć
scjentyzm
tożsamość
androgyny,
anthropology,
body
decadence movement
spirit
expressionism
evolutionism
cultural construct
convention
gender
scientism
identity

Opis:

W referacie został podjęty temat trzech kluczowych dla twórczości Marii Komornickiej zagadnień: ciała, ducha i płci. Dwa pierwsze tematy ściśle się ze sobą łączą, dlatego początkowe akapity dotyczą ich obu. Na podstawie tych refleksji wysnuto wnioski dotyczące obrazu płci w twórczości autorki. Pojęcie to jest analizowane zarówno w kontekście młodopolskiego dyskursu płci, jak i – z perspektywy nowoczesnych metodologii: krytyki feministycznej oraz studiów genderowych i queerowych. Referat ma na celu zachęcenie odbiorcy reinterpretowania dorobku Komornickiej z punktu widzenia współczesnej świadomości.
This paper concerns three significant concepts in Maria Komornicka’s writings: body, spirit and gender. The first two are closely related to each other, thus initial paragraphs are devoted to them both. On the basis of these reflections, I draw some conclusion about the image of gender created by the poet. The notion of gender is analysed in terms of Young Poland discourse of gender and from the perspective of modern methodologies: feminist criticism as well as gender and queer studies. This paper aims at encouraging the reader to reinterpret M. Komornicka’s output with contemporary awareness.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2011, 1
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Ewolucja a dzieło stworzenia — odpowiedź na polemikę Michała Chaberka z teistycznym ewolucjonizmem
Evolution and Creation—A Response to Michał Chaberek’s Polemic with Theistic Evolutionism

Autorzy:

Tabaczek, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791000.pdf

Data publikacji:

2021-01-04

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

dyspozycja materii
ewolucja a stworzenie
ewolucjonizm teistyczny
gatunek naturalny
przypadłość
Tomasz z Akwinu
tomizm
specjacja
substancja
wiara i ewolucja
accidental features
disposition of matter
evolution and creation
faith and evolution
natural species
speciation
substance
theistic evolutionism
Thomas Aquinas

Opis:

W odpowiedzi na tekst Michała Chaberka, będący polemiką z moim stanowiskiem w kwestii teistycznego ewolucjonizmu, zwracam uwagę na kilka kluczowych zagadnień dotyczących filozofii i teologii arystotelesowsko-tomistycznej w kontekście teorii ewolucji, oraz wykazuję pewne nieścisłości i błędy w argumentacji mojego adwersarza. Definiując kluczowe aspekty terminu „stworzenie” w ujęciu Tomasza z Akwinu podkreślam, że zmiany ewolucyjne należą do Boskiego gubernatio, a nie creatio. Przedstawiam także nieco bardziej wnikliwą analizę zagadnienia dotyczącego konieczności bezpośredniej Boskiej interwencji w powstaniu nowych gatunków. Przechodząc do zagadnień stricte metafizycznych poruszam kwestie definicji substancjalizmu arystotelesowsko-tomistycznego, analogicznego charakteru statusu bycia substancją, oraz alternatywnej systematyki organizmów żywych zaproponowanej przez Chaberka. W dziedzinie teologii filozoficznej odpowiadam na pytanie o pochodzenie formy substancjalnej pierwszego przedstawiciela nowopowstałego gatunku, w odniesieniu do zagadnień dyspozycji materii i przypadłości substancji. Wracając do kwestii metafizycznych aspektów ewolucjonizmu, proponuję charakterystykę transformacji międzygatunkowej jako procesu, na który składa się wiele zmian substancjalnych i przypadłościowych.
In response to Michał Chaberek’s polemic with my position regarding theistic evolutionism, I refer to some key aspects of the Aristotelian-Thomistic philosophy and theology in their encounter with the theory of evolution and point toward some inconsistences and flaws in the argumentation developed by my adversary. After defining crucial aspects of Aquinas’s understanding of creation, I emphasize that evolutionary changes belong to divine gubernatio, and not creatio. I also offer an analysis of the question concerning the need of a direct divine intervention in instantiation of a new species. Moving to metaphysics I comment on the Aristotelian-Thomistic substantialism, the analogical character of substantivity, and Chaberek’s alternative taxonomy of living organisms. Regarding philosophical theology, I answer the question concerning the source of the substantial form of the first representative of a new species, in reference to the categories of disposition of matter and accidental features of substances. Addressing once again metaphysical aspects of the evolutionary theory I suggest characterizing species transformation as a complex process, engaging many substantial and accidental changes.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 217-249
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Grzech antropocentryzmu
The Sin of Anthropocentrism

Autorzy:

TROJAN, Maciej
SIKORSKA, Julia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1046679.pdf

Data publikacji:

2020-01-12

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

hipoteza biofilna, filozofia przyrody, genom neandertalczyka, definicja gatunku ludzkiego, ewolucjonizm, problem Wallace’a, umysł ludzki, antropocentryzm, antropomorfizm, mentalne podróże w czasie, nauka języka, psychologia porównawcza, etologia
biophilia hypothesis, philosophy of nature, the Neanderthal genome, the definition of the human species, evolutionism, Wallace’s problem, the human mind, anthropocentrism, anthropomorphism, mental time travels, language acquisition, comparative psychology, ethology

Opis:

Zainteresowanie życiem innych gatunków jest być może cechą wpisaną w nasze geny. Dziedziny takie, jak psychologia porównawcza czy etologia, koncertują się na odnajdywaniu i opisywaniu ewolucyjnych procesów stojących za powstaniem umysłu i jego złożonych funkcji poznawczych. Częstą przeszkodą na tej drodze jest nasze przywiązanie do antropocentrycznego spostrzegania świata. Przekonanie, że człowiek jest kimś lepszym i unikalnym, często wykrzywia percepcję badaczy. Tymczasem dane naukowe gromadzone na przestrzeni ostatnich 150 lat zdają się wskazywać, że w istocie tak nie jest. Zmuszeni jesteśmy redefiniować człowieka, odkrywając, że nasze unikalne cechy są często ewolucyjnie starsze i szerzej rozpowszechnione w przyrodzie, niż się nam pierwotnie wydawało.
The tendency to seek connections with nature and other forms of life might be a genetic predisposition of humans. Fields of study such as comparative psychology and ethology are dedicated to identifying and describing the evolutionary processes responsible for the emergence of the human mind and its complex cognitive functions. However, adherence to the anthropocentric worldview turns out an obstacle to this research. The belief that Homo sapiens is a ‘better’ species than others and unique in its kind frequently distorts the scientists’ perception. Indeed, the research data gathered for the last 150 years seems to point to the contrary. Thus, having discovered that our ‘unique’ traits are frequently evolutionary-older and more common in nature than we originally assumed, we need to redefine the human. Translated by Dorota Chabrajska

Źródło:

Ethos; 2017, 30, 1 (117); 208-217
0860-8024

Pojawia się w:

Ethos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce