Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Czech and Polish" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-36 z 36
Tytuł:
Czechs and Poles in Chicago: Pan-Slavism and the Origins of the Cermak Demecratic Machine, 1860-1931
Autorzy:
Pacyga, Dominic A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580095.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
PAN-SLAVISM
CZECH AND POLISH IMMIGRANTS
CHICAGO
CERMAK DEMOCRATIC MACHINE
Opis:
While Poles rejected Pan-Slavic ideas in Europe, especially those that saw Russia as the protector of the Slavs, in Chicago a type of Pan-Slavism quickly emerged in the years after the Civil War. Polish and Czech immigrants forged a working relationship based on their common Slavic identity and on the realities of immigration, social class, and shared space in the city’s neighborhoods. These two groups also confronted anti-immigrant and anti-working class biases in the city. Their relationship with the German American community, a politically and culturally powerful group in Chicago, often proved to be problematic. During World War One, the Slavic coalition actively attacked Chicago’s Germans in an attempt to gain more political power. This coalition eventually resulted in the creation of a political machine under the leadership of Anton Čermak, an immigrant from Bohemia, who became the city’s only foreign-born mayor in 1931.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2015, 41, 4 (158); 55-68
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
International Comparison of the Social Context of Younger Pupils’ Reading
Autorzy:
Babiaková, Simoneta
Kasáčová, Bronislava
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1964060.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
younger pupils
social context of reading
international comparison
research on Slovak
Czech and Polish pupils’ reading
Opis:
The study builds on the article published by the authors in No. 3/20201.Its aim is to present further results of the international comparative analysis. The study deals with the revealed social context influencing younger pupils’ reading. Respondents’ statements were obtained through a questionnaire of own design. Items related to the social context arose from a qualitative analysis of focus interviews in the previous research phase. The research sample consisted of 693 Slovak, 254 Czech and 248 Polish pupils 9-10 years old. Findings showed differences between national groups. Pupils prefer reading with someone; mothers are the most important partners for sharing, fathers read slightly more often only to Polish pupils. Polish pupils prefer reading aloud in front of an audience the most. Teachers as partners for reading interests are the most prominent in the Polish group. The study presents findings and differences in international comparisons of the social context of younger pupils’ reading.
Źródło:
The New Educational Review; 2021, 63; 99-110
1732-6729
Pojawia się w:
The New Educational Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Models of service systems in the split towns of the Polish-German and Polish-Czech borderlands
Autorzy:
Kulczyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/471697.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Polish-German and Polish-Czech borderlands
service systems
split towns
Opis:
On the basis of an empirical study, this article offers some generalisations concerning service systems characteristic of split towns in East-Central Europe. Three frontier urban complexes were examined, including two in the Polish-German borderland, viz. Słubice (Poland) – Frankfurt on the Oder (Germany) and Gubin (Poland) – Guben (Germany), and one in the Polish-Czech borderland, viz. Cieszyn (Poland) – Český Těšín (Czech Republic). The model approach adopted was intended to ensure an insight into the basic properties of the service system in the form of significant factors and connections holding within it. There are many factors giving shape to a service system, but those primarily responsible for differences between the service systems of the examined frontier urban complexes include: (a) the kinds of services offered, (b) specific forms of retail trade, (c) intensity of transborder traffic, and (d) consumers of services. Their unique combination allowed for distinguishing two service systems: in the Polish-German borderland and in the Polish-Czech one. The research also revealed that each system had a double service practice. One, geared to the service of the local population, is fairly stable, and the other – geared to a transborder customer – is different. In the Polish-Czech borderland it is balanced, equally open to the local customer and one from abroad, while in the Polish-German borderland it displays a marked asymmetry in terms of volume and function.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2015, 8 Small Towns’ Development Problems; 107-122
2084-5456
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze polsko-czeskie w perspektywie socjologicznej. Kontekst kulturowy
Polish and Czech Republic Borderland in Sociological Perspective. The Cultural Context
Autorzy:
Śliz, Anna
Szczepański, Marek S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952000.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
borderland
Polish and Czech Republic borderland
cultural diversity
Opis:
The borderland is a specific reality, which not reduce for one culture because this culture was created by connected, penetrated or crashed culture in one social space, for example borderland language, traditions and customs or architecture. The distinctive mark of borderland are ethnic and nation minorities which define this social space. The Polish and Czech Republic borderland is being created by Polish and Czech cultures but others – Slovak, German, Moravian and Roma cultures, too. In this context we can talk about isolation process on the one hand and on the other hand about social exchange which give new social reality. The research of borderland is first of all analysis how cultural diversity create social, economic and politic life in the borderland.
Źródło:
Pogranicze. Studia Społeczne; 2016, 27 cz. 1
1230-2392
Pojawia się w:
Pogranicze. Studia Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relikty leksykalne szesnastowiecznej czeskiej Biblii kralickiej w Nowym Testamencie Biblii warszawskiej (1975)
Autorzy:
Lisowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/776785.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish and Czech translations of the Bible
Polish biblical style
translation technique
lexical equivalence
text filiation
quantitative method
Opis:
The 1975 edition of the Warsaw Bible, a modern translation from th original languages and published by the British and Foreign Biblical Society, is a translation that has superseded the Danzig Bible (Biblia Gdańska) of 1632, translated by Daniel Mikołajewski, as the authorized version to Polish-speaking Protestants in its moral guidance, observance of religious ceremonial, ecclesiastical creed and religious practice. Despite the claims of the editorial board of the Warsaw Bible, however, its translation has not entirely discarded the vocabulary of the Danzig Bible, the last link in the chain of Polish Renaissance translations that referred to the foundational doctrinal principle of the Protestant Reformation sola Scriptura. This article aims at indicating lexical relics in the New Testament of the Warsaw Bible that have their roots in the sixteenth century Czech translation of the Bible - Kralice Bible, and which were absorbed via the Danzig Bible that superseded and was much influenced lexically by the earlier Czech translation published about 50 years earlier. A section of the lexis of the New Testament of the Danzig Bible is put to an analysis in the article, namely: 1. lexemes peculiar to this particular translation, i.e., the ones that do not occur in, firstly, the New Testament in the Brześć Bible (Biblia brzeska) (1563) and in the Danzig New Testament (1606), i.e., the two earlier Protestant translations affiliated with the Danzig Bible, and, secondly, in the Bible of Jakub Wujek (1599), a Catholic post-Tridentine translation made from the Vulgate; 2. lexemes characteristic for the lexis of the New Testament of the Danzig Bible and for either of the above mentioned Protestant translations. Thus defined lexical layer of the New Testament in the Danzig Bible provided a basis for a confrontation of parallel Biblical passages in the New Testament in the Kralice Bible, which resulted in a list of 108 lexemes indicating or manifesting a potential lexical dependence of the Danzig Bible from those of the Kralice Bible . Only 25 lexemes of the total set of 108 lexemes from the New Testament in the Danzig Bible are repeated in the parallel places of the New Testament in the Warsaw Bible, whereas only 12 lexemes of the former group (i.e., 25) (after a confrontation with the parallel Biblical passages of the New Testament in the Millennium Bible, the modern Polish Catholic translation for which the Protestant Danzig Bible was not a pattern for translation), unequivocally indicate their traditional provenance. Bearing in mind the fact that the lexemes under scrutiny in the New Testament of the Danzig Bible usually occur with the frequency of f=1, the scope of the possible dependence of the vocabulary of the New Testament in the Warsaw Bible from that of the Kralice Bible via Danzig Bible, has to be evaluated as weak and insignificant. Notwithstanding the fact, the Warsaw Bible does include some lexical relics that clearly testify to the older relationships of Polish Biblical translations on account of the doctrinal sola Scriptura principle, originated within Protestants circles, with the sixteenth century Kralice Bible.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2012, 69; 157-177
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy istnieje „etyczny ład” czy „społeczny chaos” podczas przekładania różnych jednostek leksykalnych? Próba analizy językoznawczej
Autorzy:
Hampl, Lubomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449473.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
identification
interpretation
translation
Czech and Polish translation of the Bible
new collections of modern translation units
foreignization
domestication
folk terminology
identyfikacja
interpretacja
przekład
czeskie i polskie tłumaczenia
biblijne
nowe zbiory jednostek przekładowych
egzotyzacja
domestykacja
terminologia ludowa
Opis:
In the article the author attempts to present the translation process associated with the concept of “the triad”: identification – interpretation – translation (and the different variations of it). The author gives examples where cultural components also play a significant role in the reception of the translated text (the method of selecting between foreignization and domestication – including folk terminology). In the study, excerpts from different domains of the Holy Scriptures serve a purpose as research materials. The author notices that translation includes the signs of creativity, which give the translator the right for inventiveness and in some cases even free interpretation, which directly corresponds with the objective thesis about ethical and social frames over translation processes of management, especially in the field of written texts.
Źródło:
Polonia Journal; 2017, 5-6; 147-171
2083-3121
Pojawia się w:
Polonia Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia polskiej mniejszości w Czechosłowacji i Republice Czeskiej (1920–2020)
Autorzy:
Baron, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900736.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historiography
Polish minority in Czechoslovakia and the Czech Republic
Polish-Czech relations
Opis:
The paper deals with the development of the historiography of the Polish minority in Bohemia (since the establishment of Czechoslovakia to the present times). A broader, Polish-Czech context has been provided, including the research outcomes of Czech and Polish historiographies.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 2 (29); 135-153
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gramatyczne germanizmy rdzennych dialektów zachodniosłowiańskich w gwarach przesiedleńczych na terenie Rosji
Grammatical Germanisms of the Ascendant Dialects in West Slavic Immigrant Patois in Russia
Autorzy:
Skorwid, Sergiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971465.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
czeskie i polskie gwary przesiedleńcze w Rosji
germanizmy gramatyczne
predykatywy i czasowniki modalne posesywne konstrukcje rezultatywne strona bierna
zaimki wskazujące
Czech and Polish immigrant dialects in Russia
grammatical borrowings from German
modal predicatives and modal verbs possessive resultative constructions passive voice
demonstrative pronouns
Opis:
The paper deals with some contact phenomena in grammar typical of the ascendant dialects, which were inherited by two Czech and one Polish immigrant patois spoken in Russia. The Czech patois are located in several villages near Novorossiysk and Anapa in the Northern Caucasus and also in the Middle Irtysh area of the Omsk Region, the Polish (Masovian) one in the Krasnoyarsk Region and in the Republic of Khakassia.These patois show relatively good preservation of their original dialectal systems, including not only old lexical borrowings from German, but also grammatical features that appeared as a result of the longtime contact of West Slavic dialects with German in central and northeastern Europe. At the same time the systems of the examined patois as a whole, as well as their elements of contact origin, have been strongly influenced by their East Slavic language surroundings, most of all by the Russian language. The author concludes that set and functioning of the analyzed borrowed units or structures and contact features in Czech and Polish dialects although partly similar, differed somewhat. It depended on the speakers’ relative tendencies to personalize and give detail; it also depended on the features sentence construction observed in both languages.
Źródło:
Gwary Dziś; 2015, 7; 177-189
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Manuskrypt Jana Amosa Komeńskiego "Dedicatio ad tria regna – czyli Specjalny apel do Europejczyków, przeznaczony przede wszystkim do królestw i państw północnych"
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408850.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Jan Amos Comenius
pansophy
manuscripts Dedicatio ad tria regna and Europae Lumina manuscripts
Finspong manuscript
De Rerum humanarum Emendatione Consultatio Catholica ad Genus Humanum i.e. General Consultation on an Improvement of Human Affaire – Pannuthesia (Chapter XII)
Europe
translation
Latin
Czech and Polish
Opis:
The translation from Latin and Czech into Polish of an entire important, but still little-known work (Latin Dedicatio ad tria regna – Czech Dedikace třem královstvím – English Dedication to the three Kingdoms) introduces us to a large extent to the subject matter of the “i m p r o v e m e n t o f human affairs”. The translation of this manuscript fills a large gap in Polish comeniology. In the work translated into Polish, we can see how John Amos Comenius persistently and decisively pursued the honorable goal he had set for himself – that is, the pansophic improvement of all human affairs. The Polish-speaking reader will finally be able to “fully” read this work in their native language, in which there are also important elements related not only to pedagogical and educational topics, but above all to socio-philosophical issues and theological-biblical comparative references, centered around the domain of interdisciplinary research. The so-called “Portrait sketch” is also presented, or what hopes Comenius linked to the three described countries, strictly speaking the kingdoms of the North, i.e. Poland, Sweden and Great Britain, during the period of significant changes in seventeenth-century Europe.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2021, 8; 251-265
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish and Czech “literary reciprocity” in the second half of the 19th century: Eliza Orzeszkowa’s reception by the Czechs and Karolina Světlá’s reception by the Poles
Polsko-czeska „literacka wzajemność” w drugiej połowie XIX wieku. Czeska recepcja Elizy Orzeszkowej oraz polska recepcja Karoliny Světlej
Autorzy:
Fournier Kiss, Corinne
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635596.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish and Czech literature
literary reciprocity
women’s writing
Eliza Orzeszkowa
Karolina Světla
reception
nation
education
female emancipation
Opis:
The aim of the article is to describe the extraordinarily animated and extensive relationships between Polish and Czech literature in the second half of the 19th century. Literary correspondence is extremely clearly revealed with regard to the Czech writer Karolina Světla and her reception in Poland and the Polish writer ElizaOrzeszkowa together with her reception in Czech. The article attempts to indicate the reasons for their popularity in these neighbouring countries in the last decades of the 19th century. Thus the subsequent reflection explores a shared viewpoint of both writers concerning national questions, combined with the necessity of women’s liberation, including their accessibility to education. By exploring the critical  possibilities  of  literature,  Světla  and  Orzeszkowa  were  exposing  the  imperfections  of their own nations regarding patriotism and emancipation. At the same time, it is worth stressing that both writers regarded their neighbouring nation as a model.
The aim of the article is to describe the extraordinarily animated and extensive relationships between Polish and Czech literature in the second half of the 19th century. Literary correspondence is extremely clearly revealed with regard to the Czech writer Karolina Světla and her reception in Poland and the Polish writer ElizaOrzeszkowa together with her reception in Czech. The article attempts to indicate the reasons for their popularity in these neighbouring countries in the last decades of the 19th century. Thus the subsequent reflection explores a shared viewpoint of both writers concerning national questions, combined with the necessity of women’s liberation, including their accessibility to education. By exploring the critical  possibilities  of  literature,  Světla  and  Orzeszkowa  were  exposing  the  imperfections  of their own nations regarding patriotism and emancipation. At the same time, it is worth stressing that both writers regarded their neighbouring nation as a model. 
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 2
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Dedykacja trzem Królestwom" – opis i znaczenie siedemnastowiecznego pansoficznego manuskryptu Jana Amosa Komeńskiego dla rozwoju nauki
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408837.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Jan Amos Comenius
pansophy
manuscripts Dedicatio ad tria regna and Europae Lumina
Finspong manuscript
De Rerum humanarum Emendatione Consultatio Catholica ad Genus Humanum i.e. General Consultation on an Improvement of Human Affaire – Pannuthesia (Chapter XII)
Europe
development of science
translation
Latin, Czech and Polish
Opis:
The author presents to the Polish-speaking reader a little-known work by Jan Amos Comenius, titled Latin Dedicatio ad tria regna – Czech Dedikace třem královstvím – Polish Dedykacja trzem Królestwom – English Dedication to the Three Kingdoms. It acquaints us not only with its structure, composition and layout, but also with the main theses and assumed plans. It introduces us to a large extent to the subject matter of „repairing human things”. We see how Jan Amos Comenius persistently and with unprecedented persistence decidedly pursued the honorable goal that he set for himself – the panophilic repair of all human things. A picture of Comenius' hopes for these three European countries, ie Poland, Sweden and Great Britain, was also presented. We also learn how this manuscript in question was gradually modified by him over the course of the seventeenth century. An important fact is also that the described work is important for modern science, especially in historical, social, pedagogical, philological and theological disciplines.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2021, 8; 129-140
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Economic and Financial Condition of Farms in Poland and Czechia During the COVID-19 Pandemic
Kondycja ekonomiczno-finansowa gospodarstw rolnych w Polsce i Czechach w warunkach pandemii COVID-19
Autorzy:
Stępień, Sebastian
Smędzik-Ambroży, Katarzyna
Svobodová, Eliška
Zdráhal, Ivo
Tošović-Stevanović, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43192682.pdf
Data publikacji:
2024-03-26
Wydawca:
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
polskie i czeskie gospodarstwa rolne
analiza ekonomiczno-finansowa
pandemia
COVID-19
Polish and Czech farms
economic and financial analysis
COVID-19 pandemic crisis
Opis:
Pandemia COVID-19 wpłynęła na funkcjonowanie całej gospodarki, jednak siła oddziaływania nie była jednakowa we wszystkich sektorach. Niektóre branże zostały bardziej dotknięte, a inne tylko nieznacznie. Szczególnie interesująca była sytuacja agrobiznesu ze względu na jego kluczową rolę w życiu społeczno-gospodarczym. Celem publikacji jest ocena kondycji ekonomiczno-finansowej gospodarstw rolnych w Polsce i Czechach w czasie pandemii COVID-19. Okres badania obejmował lata 2017–2021. Kondycję ekonomiczno-finansową ustalono na podstawie następujących wielkości i wartości wskaźników: produkcja globalna, ceny produktów i środków produkcji, wolumen eksportu oraz importu, wskaźnik produktywności, rentowności i zadłużenia. Analiza obejmuje dane ze statystyk krajowych oraz systemu rachunkowości rolnej FADN i dotyczy dwóch wymienionych wyżej krajów Unii Europejskiej (UE). Dla ukazania zmian wykorzystano indeksy łańcuchowe, natomiast analiza finansowa obejmuje wskaźniki produktywności, rentowności i zadłużenia. Obliczenia przeprowadzono dla średnich wartości gospodarstw, jak i w podziale na klasy wielkości ekonomicznej. Wyniki wskazują, że sektor rolny nie był szczególnie podatny na pandemię COVID-19 w zakresie zmian produkcji, na którą wpływ miały głównie czynniki pogodowe. Skutkował natomiast wyższymi cenami surowców rolnych i środków produkcji (nawozów, paliw, pasz) w 2021 roku. W Polsce dynamika wzrostu cen produktów sprzedanych przewyższała dynamikę wzrostu cen środków produkcji, w Czechach relacje te były odwrotne, co przełożyło się na wartości wskaźników finansowych. Generalnie poprawiły się one w Polsce, podczas gdy w Czechach rok 2021 okazał się mniej korzystny pod względem finansowym. Porównując różne klasy ekonomiczne, w Polsce wyniki dla małych gospodarstw były stosunkowo korzystne, z kolei w Czechach większe podmioty poradziły sobie lepiej w warunkach kryzysu.
The COVID-19 pandemic has affected the functioning of the entire economy. However, the strength of the impact was not uniform across sectors, with some affected more severely and others only slightly. Due to its importance, agribusiness is of particular interest. Therefore, the aim of the publication is to assess the economic and financial condition of farms in Poland and Czechia during the COVID-19 pandemic. The study covered the 2017–2021 period. The economic and financial condition was established on the basis of the following volumes and values of indicators: total output, prices of products and inputs, export and import volumes, productivity, profitability and debt ratios. The study includes data from national statistics and the FADN agricultural accounting system and concerns two EU countries, mentioned above. Chain indices were used to show trends, while the financial analysis includes selected productivity, profitability, and debt ratios. Calculations were carried out for average values of farms and divided into economic size classes. The results indicate that the agricultural sector was not particularly vulnerable to the COVID-19 pandemic crisis in terms of changes in output, which was mainly influenced by weather factors. What did change were the higher prices of agricultural raw materials and inputs (fertilizers, fuels, feed) in 2021. In Poland the growth dynamics of the prices of sold products surpassed that of inputs, in Czechia the proportions were reversed. This translated into the values of financial indicators. In general, they improved in Poland, while in Czechia 2021 turned out to be less favourable financially. Comparing different economic classes, in Poland the results for small farms were relatively good, in Czechia the larger entities fared better under the crisis conditions.
Źródło:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2024, 378, 1; 30-49
0044-1600
2392-3458
Pojawia się w:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O przekładach literatury polskiej w Czechach i czeskiej w Polsce. Komentarz do bibliografii przekładów w 2014 roku
O překladech polské literatury v České republice a české v Polsku Komentovaná bibliografie za 2014 rok
On translating Polish literature in the Czech Republic and Czech literature in Poland. Commentary on the 2014 bibliography
Autorzy:
Żygadło‑Czopnik, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487165.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
komentář
bibliografie
překlad
polská a česká literatura
commentary
bibliography
translation
Polish and Czech literature
komentarz
bibliografia
przekład
literatura polska i czeska
Opis:
Historie česko‑polských vztahů je dlouhá. Rok 1989 nesporně přinesl epochální změnu i z hlediska česko‑polských vztahů. Teprve tehdy se Češi a Poláci stali svéprávnými sousedy. Územní spory se neobnovily, obě země navíc pojily vzájemné sympatie kulturních i politických elit. Česko‑polské vztahy jsou nyní nejlepší za posledních tisíc let. Tato studie, ač rozsahem nevelká, usiluje podat ucelený obraz vzájemných kulturních a jazykových vztahů obou národů za 2014 rok. Lze ji tedy hodnotit jako cenný příspěvek k této problematice. Bibliografie je rozdělena do dvou části, z nichž první uvádí Bibliografia przekładów literatury polskiej w Czechach w 2014 roku a druhá Bibliografia przekładów literatury czeskiej w Polsce w 2014 roku, obě části obsahují překladovou literaturu. Zpracovaná bibliografie není výhradně věnována knihám, zahrnuje také časopisy i internetové stránky. Konečným záměrem celého projektu je prostřednictvím serii „Przekłady Literatur Słowiańskich” poskytnout odborné i laické veřejnosti vyčerpávající seznam publikací — překladů české a polské literatury za rok 2014 vydaných na území České republiky a Polska.
The history of Polish‑Czech dealings is long. There is no doubt that the year 1989 brought epochal changes in Polish‑Czech relations. Only then did the Czechs and Poles become rightful neighbours. Territorial disputes are a nonissue and the two countries are connected to each other with mutual affection of the cultural and political elite. Czech‑Polish relations are the best they have been in over a thousand years. This publication, although small in scale, is intended to provide a full picture of the cultural and linguistic relationship between the two nations for the year 2014. It can be viewed as a valuable contribution to this issue. The bibliography is divided into two parts, where the first includes, The bibliography of the translated works of Polish literature in the Czech Republic in 2014, and the second one includes, The bibliography of the translated works of Czech literature in Poland in 2014. Both parts include translated literature. The bibliography is devoted not only to books, but also takes into account periodicals and websites. The ultimate goal of the whole project was to provide both the experts and readers, through the series „Slavic Literature Translations”, with a comprehensive list of translated works of Polish and Czech literature published in Poland and the Czech Republic in the year 2014.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 2; 89-108
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jesteśmy blisko i coraz więcej o sobie wiemy”. Komentarz do bibliografii za lata 2007—2013
„Jsme blízko a stále více a více o sobě víme”. Komentovaná bibliografie z let 2007—2013
„We are close and we know more and more about each other”. A commentary to the bibliography for the years 2007—2013
Autorzy:
Żygadło‑ Czopnik, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487135.pdf
Data publikacji:
2014-07-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
komentarz
bibliografia
przekład
literatura polska i czeska
komentář
bibliografie
překlad
polská a česká literatura
commentary
bibliography
translation
Polish and Czech literature
Opis:
Komentovaná bibliografie z let 2007—2013 bezesporu je jedním z nejvíce cenných sbírkových aktivit v oblasti překladu do českého a polského jazyka. Retrospektivní bibliografie je dobrým zdrojem bibliografických informací o překladů české a polské literatury z let 2007—2013 a zároveň o českém a polském písemnictví. Publikace obsahuje bibliografii snažící se podat pokud možno úplný obraz knižní a časopisecké produkce vydané na území České republiky a Polska. Bibliografie překladů podává souhrnný materiál k pohledu na vývoj české a polské poezie, prózy a dramatu v posledních letech. Možno říci, že jsme obohaceni o knihu, které se podařilo zpracovat rozvoj překladatelské činnosti v Polsku a České republice, nejen pro odborníky filology a literární historiky, jimž umožní celkový pohled na českou a polskou literaturu v překladu, ale i přístupně pro široký okruh zájemců o kulturu českého a polského národa. V tom je hlavní význam díla „Przekłady Literatur Słowiańskich”, které představuje zajímavou práci v Polsku.
The discussed here bibliography for the years 2007—2013 is without any doubt one of the most important publications on the subject of translations into Czech and Polish languages. The retrospective bibliography is a very good source for bibliographical information about Polish and Czech literature translation in the years 2007—2013, as well as for the Polish and Czech writing in general. The publication includes a bibliography which makes an attempt to present, if it’s possible, a full picture of the book and periodical production, which were published on the territories of Poland and the Czech Republic. The translations bibliography constitutes a general material for an overview of the development of the Czech and Polish prose, poetry and drama in the recentyears. It can be said that we are richer for a book, in which the author was able to elaborate on the development of the translating activity in Poland and the Czech Republic. This work proves to be valuable not only for the highly specialized experts in the fields of philology and literary history, who have now an access to a comprehensive overview of the Czech and Polish literature in translation, but also is a great introductory material for a wide circle of people interested in the culture of the Polish and Czech nations. In this lies the main importance of the work The Slavic Literature Translations, which is a very interesting work in Poland.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 2; 89-106
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intercultural Education in Schools of the Polish-Czech Borderland: Experiences – Problems – Prospects
Autorzy:
Ogrodzka-Mazur, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16530339.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
multi- and intercultural education
Polish-Czech borderland
borderland school
European Union
Opis:
What is explored in the presented text, in reference to the results of authorial studies conducted in 2005/06 and 2012/13 on teachers working in kindergartens, primary, lower- and upper-secondary schools, are the issues of the implementation of intercultural education in the Polish-Czech borderland. This is done in reference to the levels of the work of school and the teacher, outlined by Jerzy Nikitorowicz, within three major tasks of intercultural education. The empirical data based on questionnaire surveys, observation and document analysis allowed for characterizing contemporary chances and barriers of education towards interculturalism in the environment of both urban and rural school.
Źródło:
The New Educational Review; 2013, 34; 99-110
1732-6729
Pojawia się w:
The New Educational Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od grupy badawczej do szkoły naukowej. Cieszyńska Naukowa Szkoła Badań Kultury i Oświaty Pogranicza
From a research group to a science school. The Cieszyn Research School for Borderland Culture and Education
Autorzy:
Ogrodzka-Mazur, Ewa
Szafrańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15788834.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Związek Nauczycielstwa Polskiego
Tematy:
research into borderland culture and education
Polish-Czech borderland
scientific school
Tadeusz Lewowicki
Opis:
Aim: The study is aimed at outlining the functioning of the Cieszyn Research School for Borderland Culture and Education, founded and developed over the last three decades by Professor Tadeusz Lewowicki at the University of Silesia in Katowice, Faculty of Ethnology and Educational Sciences (currently: Faculty of Art and Educational Science). Methods: The School’s activity was described on the basis of the concept of distinguishing and estimating seven factors/phenomena attributed to a scientific school – genealogy, time, place, self-awareness, ideological core, methodological core and writings, styles and worldviews, developed by Zbysław Muszyński. Results: The article synthetically presents the results of team research initiated in 1989 in the Polish-Czech borderland in Cieszyn Silesia. The researchers focused on educational environments (family, school, local communities, churches of various denominations), problems of social and educational policy, socialization and identity formation, teacher’s work in multicultural conditions and social conditions of intercultural education. The result of these undertakings is the series “Edukacja Interkulturowa /Intercultural Education/”, published since 1992, which currently comprises 95 volumes. Conclusions: Over thirty years of theoretical achievements, research results and practical experience of the Cieszyn Research School for Borderland Culture and Education, as well as of other Polish research centers dealing with the issues of multi- and intercultural education, became the basis for developing a synthesis containing the outline of intercultural pedagogy – as a discipline of educational science.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2023, LXVI, 1-2; 68-79
0033-2178
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Oświatowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PROFILE IDENTYFIKACYJNE UCZNIÓW ZE SZKÓŁ Z POLSKIM JĘZYKIEM NAUCZANIA NA BIAŁORUSI, UKRAINIE I W CZECHACH
IDENTIFICATION PROFILES OF STUDENTS FROM SCHOOLS WITH POLISH AS THE LANGUAGE OF INSTRUCTION IN BELARUS, UKRAINE, AND THE CZECH REPUBLIC
Autorzy:
Grabowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579973.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
YOUTH
SENSE OF IDENTITY
POLISH NATIONAL MINORITY IN BELARUS, UKRAINE AND THE CZECH REPUBLIC
Opis:
In the text, in light of the theoretical assumptions of research on youth's sense of identity, I characterize the conditions of the social functioning of Polish ethnic minorities living in Belarus, Ukraine and the Czech Republic, and I discuss the results of research conducted among the students of schools with Polish as the language of instruction in those countries. Among the members of a national minority double or even triple identities often emerge, but problems with shaping one's identity are not uncommon as well. Among the identification profiles of researched students identification with "Polishness" was dominant. Declarations expressing bonds with the country of residence were also disclosed.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2012, 38, 4(146); 39-56
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Czeski błąd" i polski "Kret". O różnych filmowych obliczach lustracji
Kawasaki’s Rose and The Mole. Two Film Faces of Lustration
Autorzy:
Pomostowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/919907.pdf
Data publikacji:
2012-06-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
lustration
modern history
The Mole
Kawasaki's Rose
Polish and Czech societies
Central European cinematographies
Jan Hřebejk
Rafael Lewandowski
Kret
kino czeskie
historia najnowsza
lustracja
kino środkowoeuropejskie
Opis:
The issue of settling accounts with modern history is a topic often taken up in contemporary Polish cinematography. The delicate and intriguing problems of lustration, memory, guilt, and forgiveness are, however, not only a Polish concern. In 2009, Kawasaki’s Rose, directed by Jan Hřebejku, was presented during the Berlinale. Almost a year later, Rafael Lewandowski’s debut film The Mole was released in Polish cinemas. Both the Czech and the Polish productions constitute attempts at facing the embarrassing problem faced by Poles and Czechs in terms of the problems mentioned above. A closer look at the phenomenon, viewed from two different perspectives (Polish in The Mole and Czech in Kawasaki’s Rose), provides a particularly interesting angle for analyzing this subject. In the article, the works of Rafael Lewandowski and Jan Hřebejk are compared in an effort to answer the question of what image of society emerges from these films. How do different historical and cultural conditions influence the process of shaping people’s attitudes in the face of similar problems. The author performs a film study analysis on these works, based on interviews with their authors and important reviews of them. Literary works that are topically connected with them, including Revised Edition by Péter Esterházy and The Curtain by Milan Kundera, constitute an essential context. 
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2012, 11, 20; 83-92
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W Czechach o Polsce w kontekście Europy Środkowej i Wschodniej
About Poland in the Czech Republic in the context of Central and Eastern Europe
Autorzy:
Patek, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164764.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
czeskie badania polonoznawcze
Czechy
Polska
Europa Środkowa i Wschodnia
Polish studies in the Czech Republic
Czech Republic
Polska
Central and Eastern Europe
Opis:
Polish studies have a long tradition in the Czech Republic. It goes back to the first half of the nineteenth century, when the Czechs were experiencing the national rebirth. This was accompanied by their interest in the Slavic world, including Polish issues. In the interwar period, the Department of the Polish Language and Literature was established at Charles University in Prague, and a Polish language course was run in Brno (at Masaryk University). The Inter-governmental Joint Permanent Polish-Czech Commission for Humanities operating between 1993 and 2006 served well for the Polish-Czech cooperation. Held in Prague in 2013, the Congress of the Polish Studies was attended by over a hundred researchers from more than a dozen countries. The Congress attempted to present the current state of research on Polish history, culture and scholarship. Two collective works were published as the proceedings of the congress. This paper discusses the second one, The Czech studies on Poland in the context of Central and Eastern Europe, which was published in Polish.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2017, 1 (12); 89-98
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Evropská dimenze česke a polské literatury. Europejski wymiar literatury czeskiej i polskiej. Sborník příspěvků z literárněvědné konference konané v Opavé ve dnech 10.-11.11.2010, edtor Libor Martinek, Slezská Univerzita v Opavé, Filozoficko-Přírodovědecká Fakulta, Ústav Bohemistiky a Knihovnictví, Kabinet Literárněvědné Komparatistiky, Opava 2011, 336, [2] s.
The European Dimension of Czech and Polish Literature. Proceedings of the Literary Conference held in Opava on 10-11.11.2010
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440951.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Polish literature
Czech literature
the Bible
religion
Religious and sacred poetry
religious literary culture
European literature
Opis:
The review contains a short descriptions of the content of a book entitled European dimension of Czech and Polish literature, edited by Libor Martinek from the Silesian University in Opava (Czech Republic). A reviewer shows problems (problematique) of this international book, that concern olad and contemporary literatures of these two nations.There are twenty eights papers written by different authors from Poland and Czech Republic. Some of them involve motifs of old Czech and Polish religious poetry or old religious literary culture, eg. Maciej Kazimierz Sarbiewski), Tomaš Halik and the Bible of Brześć.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 1(1); 133-136
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akademia Umiejętności (1872–1918) i jej czescy członkowie
The Academy of Arts and Sciences in Krakow (1872–1918) and its Czech members
Autorzy:
LICHOCKA, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520436.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Akademia Umiejętności
Polska Akademia Umiejętności
czescy uczeni
Towarzystwo Naukowe Krakowskie
Królewskie Czeskie Towarzystwo Naukowe
Czeska Akademia Umiejętności
Academy of Arts and Sciences
Polish Academy of Arts and Sciences
Czech humanists
Czech scientists
Krakow Learned Society
Royal Czech Society of Sciences
Czech Academy of Sciences and Arts
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie wpływu, jaki słowianofilstwo czeskie wywierało na kształtowanie się składu osobowego Akademii Umiejętności w Krakowie. Obejmuje on okres, kiedy odrodzony naród czeski poszukiwał wspólnoty z innymi narodami słowiańskimim i to przede wszystkim było czynnikiem sprawczym wzmożonego zainteresowania czeskich uczonych filologiami słowiańskimi, własną historią oraz historią Europy Środkowo- wschodniej, naukami społecznymi, prawnymi itd. Z analizy sprawozdań z działalności Akademii Umiejętności w Krakowie od początku jej funkcjonowania (1872) aż do przekształcenia w Polską Akademię Umiejętności (1919) wynika, że ten rozkwit ukierunkowanej wspólnotowo czeskiej humanistyki spotkał się z pozytywnym oddźwiękiem ze strony krakowskiego środowiska naukowego. Jednym z dowodów na to jest fakt, iż czescy humaniści tworzyli najliczniejszą grupę wśrod wszystkich cudzoziemskich członków Akademii w Krakowie. Pismo cesarza Franciszka Jozefa I z dnia 2 maja 1871 roku, adresowane do ministra wyznań i oświaty Josefa Jirečka, było formalnym początkiem organizowania w Krakowie Akademii Umiejętności. Na jej protektora cesarz wyznaczył arcyksięcia Karola Ludwika. Członkami Akademii byli uczeni ze wszystkich ziem polskich i Polacy na emigracji. Fundusze pochodziły z dotacji państwowej oraz od prywatnych sponsorow. Akademia prowadziła dużą działalność wydawniczą. Akademia miała trzy wydziały: I. Filologiczny, II. Historyczno‑Filozoficzny, III. Matematyczno‑Przyrodniczy. W ich skład wchodzili członkowie krajowi i zagraniczni. Wśród tych drugich liczną grupę stanowili czescy uczeni. Członkami Wydziału I byli: Josef Jireček – filolog, etnograf, historyk; Vaclav Štulc – ksiądz katolicki, pisarz, poeta, tłumacz; Jan Gebauer – twórca nowej gramatyki czeskiej; Zikmund Winter – historyk; Jan Kvičala – filolog klasyczny, pedagog i polityk; Vaclav Vondrak – slawista. Do Wydziału II należeli: František Palacky – historyk, polityk; Antonin Randa – historyk; Vaclav Vladivoj Tomek – historyk, pedagog, polityk; Jaroslav Goll – historyk, poeta; Karel Kadlec – prawnik, historyk prawa, tłumacz; Emil Ott – prawnik; Jaromir Čelakovsky – prawnik, polityk. W skład Wydziału III wchodzili: Karl von Rokitansky – anatomopatolog; Bohuslav Brauner – chemik; František Vejdovsky – zoolog.
The article shows that the Czech humanists formed the largest group among the foreign members of the Academy of Arts and Sciences in Krakow. It is mainly based on the reports of the activities of the Academy. The Academy of Arts and Sciences in Krakow was established by transforming the Krakow Learned Society. The Statute of the newly founded Academy was approved by a decision of the Emperor Franz Joseph I on February 16, 1872. The Emperor nominated his brother Archduke Karl Ludwig as the Academy’s Protector. The Academy was assigned to take charge of research matters related to different fields of science: philology (mainly Polish and other Slavic languages); history of literature; history of art; philosophical; political and legal sciences; history and archaeology; mathematical sciences, life sciences, Earth sciences and medical sciences. In order to make it possible for the Academy to manage so many research topics, it was divided into three classes: a philological class, a historico‑philosophical class, and a class for mathematics and natural sciences. Each class was allowed to establish its own commissions dealing with different branches of science. The first members of the Academy were chosen from among the members of the Krakow Learned Society. It was a 12‑person group including only local members, approved by the Emperor. It was also them who elected the first President of the Academy, Jozef Majer, and the Secretary General, Jozef Szujski, from this group. By the end of 1872, the organization of the Academy of Arts and Sciences in Krakow was completed. It had its administration, management and three classes that were managed by the respective directors and secretaries. It also had three commissions, taken over from the Krakow Learned Society, namely: the Physiographic Commission, the Bibliographic Commission and the Linguistic Commission. At that time, the Academy had only a total of 24 active members who had the right to elect non‑ resident and foreign members. Each election had to be approved by the Emperor. The first public plenary session of the Academy was held in May 1873. After the speeches had been delivered, a list of candidates for new members of the Academy was read out. There were five people on the list, three of which were Czech: Josef Jireček, František Palacky and Karl Rokitansky. The second on the list was – since February 18, 1860 – a correspondent member of the Krakow Learned Society, already dissolved at the time. They were approved by the Emperor Franz Joseph in his rescript of July 7, 1873. Josef Jireček (1825–1888) became a member of the Philological Class. He was an expert on Czech literature, an ethnographer and a historian. František Palacky (1798–1876) became a member of the Historico‑Philosophical Class. The third person from this group, Karl Rokitansky (1804–1878), became a member of the Class for Mathematics and Natural Sciences. The mere fact that the first foreigners were elected as members of the Academy was a perfect example of the criteria according to which the Academy selected its active members. From among the humanists, it accepted those researchers whose research had been linked to Polish matters and issues. That is why until the end of World War I, the Czech representatives of social sciences were the biggest group among the foreign members of the Academy. As for the members of the Class for Mathematics and Natural Sciences, the Academy invited scientists enjoying exceptional recognition in the world. These criteria were binding throughout the following years. The Academy elected two other humanists as its members during the session held on October 31, 1877 and these were Vaclav Svatopluk Štulc (1814–1887) and Antonin Randa (1834–1914). Vaclav Svatopluk Štulc became a member of the Philological Class and Antonin Randa became a member of the Historico‑Philosophical Class. The next Czech scholar who became a member of the Academy of Arts and Scientists in Krakow was Vaclav Vladivoj Tomek (1818–1905). It was the Historico‑Philosophical Class that elected him, which happened on May 2, 1881. On May 14, 1888, the Krakow Academy again elected a Czech scholar as its active member. This time it was Jan Gebauer (1838–1907), who was to replace Vaclav Štulc, who had died a few months earlier. Further Czech members of the Krakow Academy were elected at the session on December 4, 1899. This time it was again humanists who became the new members: Zikmund Winter (1846–1912), Emil Ott (1845–1924) and Jaroslav Goll (1846–1929). Two years later, on November 29, 1901, Jan Kvičala (1834–1908) and Jaromir Čelakovsky (1846–1914) were elected as members of the Krakow Academy. Kvičala became a member of the Philological Class and Čelakovsky – a corresponding member of the Historical‑Philosophical Class. The next member of the Krakow Academy was František Vejdovsky (1849–1939) elected by the Class for Mathematics and Natural Sciences. Six years later, a chemist, Bohuslav Brauner (1855–1935), became a member of the same Class. The last Czech scientists who had been elected as members of the Academy of Arts and Sciences in Krakow before the end of the World War I were two humanists: Karel Kadlec (1865–1928) and Vaclav Vondrak (1859–1925). The founding of the Czech Royal Academy of Sciences in Prague in 1890 strengthened the cooperation between Czech and Polish scientists and humanists.
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 37-62
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łacińskość (latinitas) jako rytuał w polskiej i czeskiej terminologii prawniczej
Autorzy:
Michalska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830366.pdf
Data publikacji:
2020-01-29
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
rytuał w języku
terminologia prawnicza
terminy/wyrazy o łacińskiej proweniencji w języku polskim i czeskim
ritualism in the language
law terms
terms/words of Latin origin in
Polish and Czech language
Opis:
Artykuł przedstawia elementy łacińskiego dziedzictwa leksykalnego na podstawie wybranych przykładów polskich i czeskich terminów prawnych, np. administracja, kodeks, jurysdykcja, orzecznictwo itp. Autorka podkreśla fakt, że wiele zapożyczonych słów (zwłaszcza z łaciny) w języku polskim i czeskim zostało już od dawna udomowionych. Zapożyczone słowa z języka łacińskiego są również dziedzictwem wielkiej tradycji kultury rzymskiej (np. Rzymska kultura prawa w Europie). Autorka zwraca uwagę na różnice stylistyczne w powszechnym stosowaniu w języku polskim i czeskim wybranych pojęć prawnych o pochodzeniu łacińskim.
Źródło:
Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 247-257
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Frequencies of alleles and genotypes of the PRNP gene in Polish Red, Czech Pied and Czech Black-and-White cattle
Autorzy:
Vrtkova, I
Filistowicz, A.
Dvorak, A.
Wierzbicki, H.
Szulc, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041210.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish Red cow
prion protein
Czech Pied cattle
conservation programme
neurodegenerative disease
cow
chromosome
cattle
genotype
gene encoding
bovine spongiform encephalopathy
Polish Red cattle
allele
Czech Black-and-White cattle
PRNP gene
Źródło:
Journal of Applied Genetics; 2001, 42, 4; 503-507
1234-1983
Pojawia się w:
Journal of Applied Genetics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzeń współbycia. Těšínské niebo Cieszyńskie nebe Těšínského divadla w Českém Těšíně jako międzykulturowa narracja o wielokulturowości miasta/miast
Coexistence space. Těšínské niebo Cieszyńskie nebe [Cieszyn Sky] of the Cieszyn Theatre in Czech Cieszyn as intercultural narration about multiculturalism of the town(s)
Autorzy:
Pindór, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1963222.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
pogranicze
Cieszyn – Český Tĕšín
wielokulturowość
międzykulturowość
tożsamość
teatr
Těšínské divadlo
borderland
Cieszyn – Czech Cieszyn
multiculturalism
interculturalism
identity
theatre
Polish Scene and the Czech Scene of the Theatre in Czech Cieszyn
Opis:
W artykule poddano analizie dwujęzyczny dramaturgiczno-inscenizacyjny wspólny projekt Sceny Polskiej i České scény (Sceny Czeskiej) Těšínského divadla (Teatru Cieszyńskiego) w Českém Těšíně (Czeskim Cieszynie) pn. Těšínské niebo Cieszyńskie nebe. Ten muzyczny „sentymentalny rajd tramwajowy – sentymentální tramvajová rallye” przez wieki po wielokulturowym regionie i wielokulturowym mieście był – zgodnie z zamierzeniem realizatorów przedsięwzięcia: Jaromíra Nohavicy, Renaty Putzlacher, Radovana Lipusa, Tomaša Kočko – „próbą spojrzenia na cieszyńską ziemię przez pryzmat minionych lat i zdarzeń, pełną nostalgii i humoru, z przywołaniem związanych z tym regionem postaci prawdziwych i mitycznych”1. Próbą przeprowadzoną zgodnie z przyjętą przez autorów projektu nadrzędną, zainspirowaną przez ideę euroregionu, zasadą eksponowania tego, co społeczność pogranicza łączyło/łączy i w efekcie tworzy płaszczyznę wartości wspólnych, a nie tego, co dzieliło/dzieli. Poszukiwanie wspólnych elementów kultury, podobieństw dziejów okazało się tutaj zbieżne z założeniami edukacji międzykulturowej. Przyjętą opcję postrzegania polsko-czeskich pogranicznych dziejów oraz wizję współistnienia obu narodów w Cieszyńskim determinował nadto fakt przyjęcia obu państw w struktury Unii Europejskiej (premiera spektaklu 15 maja 2004 roku). Z tej perspektywy została skonstruowana materia następujących po sobie sekwencji spektaklu i wyłaniała się koncepcja człowieka pogranicza jako człowieka pełniejszego, bo wzbogaconego duchowo innością drugiego. Przedstawienie współuczestniczyło w podejmowanym po 1989 roku procesie formowania odpowiednio wysokiego poziomu zbiorowej tożsamości lokalnej, regionalnej oraz euroregionalnej społeczności zamieszkujących oba miasta graniczne i oba przygraniczne obszary.
What was subjected to analysis in the presented study is the bilingual stage project of the Polish Scene and the Czech Scene of the Cieszyn Theatre in Czech Cieszyn entitled Těšínské niebo Cieszyńskie nebe /Cieszyn Skies/ (first staged on 15th May 2004). In compliance with the intentions of the undertakers: Jaromír Nohavica, Renata Putzlacher, Radovan Lipus, Tomaš Kočko, this musical “sentimental tramway trip” through ages in the multicultural region and town was “an attempt at viewing the area of Cieszyn through the past years and events – an attempt full of nostalgia and humour as well as references to real and mythical figures associated with this region”50. This was carried out according to the superior principle, applied by the authors of the project and inspired by the idea of the Euroregion, of exposing what has been linking the borderland community (and results in a platform of common values) and not what has been dividing it. The search for common elements of culture and historical similarities has turned out to be compliant with the assumptions of intercultural education. The applied option of viewing the Polish-Czech borderland history and the vision of coexistence of both nationalities in the area of Cieszyn have been also determined by joining the structures of the European Union (the opening took place on 15th May 2004). It was from this perspective that the consecutive sequences of the spectacle were constructed, unveiling the concept of the borderland man as a more complete person – spiritually enriched with the dissimilarity of the other. The spectacle has contributed to the process (started in 1989) of forming appropriately high collective local, regional and Euroregional awareness of the community inhabiting both borderland towns and regions.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2015, 4; 285-302
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne „zakotwiczanie” przejawiane przez młodych uczących się na pograniczu polsko-czeskim: poczucie spójności, odrębności i ciągłości
Autorzy:
Ogrodzka-Mazur, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932571.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
tożsamość  kulturowa
społeczne  „zakotwiczanie”
poczucie  spójności
odrębności  i  ciągłości
pogranicze  polskoczeskie
polska  i  czeska  młodzież akademicka
studium porównawcze
cultural identity
social “anchoring”
feeling of integrity
separateness and continuity  PolishCzech  borderland
Polish  and  Czech  academic  youth
comparative study
Opis:
In the pedagogical analysis of the undertaken issues, some theoretical and methodological conceptualizations have been applied that refer to: Ward H. Goodenough’s axiological concept of culture as a set of values, Paweł Boski’s theory of the cultural identity based on values and practices in bior multicultural socialization, Tadeusz Lewowicki’s theory of identity behaviours, constructivist perspective and Harold J. Noah’s model of the comparison of academic education. The assumption was also made that the research into the feeling of association with selected social groups manifested by students from the PolishCzech borderland enables one to learn the way(s) in which students understand themselves, the others and the world – the way(s) anchored in their own experience and culture. The differences in the declared by students the feeling of association with selected social groups point to a visible tendency to the young generation’s identification with different communities – of their homeland, local, regional, or more broadly, European or supraEuropean ones. The construction of their own identity by university students means drifting apart from its homogenous dimension and getting closer to discovering the conscious choice of an enriched, multidimensional identity, which is most often determined by processes of the democratization of social life, which take place at various paces and in different scopes. Contrary to their Polish peers, the identity profile of Czech students has mostly a national dimension and is characterized by a clear preference for their own ethnic (national) group in regard to identity, language and social contacts.
W pedagogicznej analizie podjętej problematyki przyjęto konceptualizacje teoretycznometodologiczne, nawiązujące do: Warda H. Goodenougha aksjologicznej koncepcji kultury jako zbioru wartości, Pawła Boskiego teorii tożsamości kulturowej opartej na wartościach i praktykach w warunkach dwu- i wielokulturowej socjalizacji, Tadeusza Lewowickiego teorii zachowań tożsamościowych, perspektywy konstruktywistycznej oraz Harolda J. Noaha modelu porównywania jakości edukacji akademickiej. Przyjęto jednocześnie założenie, że badanie poczucia związku z wybranymi grupami społecznymi przejawianego przez studentów z pogranicza polsko-czeskiego umożliwia poznanie sposobu (sposobów) rozumienia przez nich siebie, Innych i świata, zakotwiczonego w ich własnym doświadczeniu i kulturze. Zachodzące różnice w deklarowanym przez studentów poczuciu związku z wybranymi grupami społecznymi wskazują na dostrzegalną aktualnie tendencję utożsamiania się młodego pokolenia z różnymi społecznościami – kraju pochodzenia, lokalnymi, regionalnymi, czy szerzej – europejskimi i ponadeuropejskimi. Konstruowanie przez młodych uczących się własnej tożsamości to zarazem odchodzenie od jej jednolitego wymiaru na rzecz odkrywania i świadomego wybierania tożsamości wzbogaconej, wielowymiarowej, determinowanej najczęściej postępującymi w różnym tempie i zakresie procesami demokratyzacji życia społecznego. Profil tożsamościowy czeskich studentów, w przeciwieństwie do ich rówieśników z Polski, ma przede wszystkim wymiar narodowy, charakteryzujący się wyraźnymi preferencjami własnej grupy etnicznej (kraju pochodzenia) w zakresie tożsamości, języka i kontaktów społecznych.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2021, 1(131); 11-33
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki Piotra Sawickiego i Jitki Smičekovej pt. Srovnávací frazeologie a paremiografie. Vybrané studie ze slovanských a románských jazyků / Frazeologia i paremiografia porównawcza. Wybrane studia z zakresu języków słowiańskich i romańskich. Ostrava, 2010: Ostravská univerzita v Ostravě. ISBN 978-80-7368-851-6, 198 stron
A Review of a Book by Piotr Sawicki and Jitka Smičekova entitled Srovnávací frazeologie a paremiografie. Vybrané studie ze slovanských a románských jazyků / Frazeologia i paremiografia porównawcza. Wybrane studia z zakresu języków słowiańskich i romańskich. Ostrava, 2010: Ostravská univerzita v Ostravě. ISBN 978-80-7368-851-6, 198 pages
Autorzy:
Drozdowicz, Maksymilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/504702.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
proverbs
Jaromír Nohavica
František Čelakovský
Czech proverbs
Polish proverbs
Spanish proverbs
French proverbs
The Law and Justice Party
Opis:
Comparative Phraseology and Paremiology. Selected Studies on Slavic and Romance Languages, by Piotr Sawicki and Jitka Smičeková, is a collection of texts which have previously appeared in the columns of philological periodicals and post-symposium publications in Poland, Spain and the Czech Republic and have since been modified. They constitute the fruits of unceasing international research which was originally launched in 1996. The book is divided into two sections, grouping material relating to Czech and Polish cultural stereotypes and proverbs and the language of Polish politics together in the first part, with the transcreation of proverbs constituting the second part. This innovative work contains a compilation of proverbs and sayings in Polish, Czech and, occasionally, Slovakian; and in Spanish, with some in French. It is enriched by a discussion of the problems relating to the translation and interpretation of certain linguistic phenomena which bear culturally distinctive features. The discussion takes as its examples the writings of František Čelakovský and Jaromír Nohavica, as well as popular Spanish and French sayings. Addressed to expert paremiologists, linguists and students engaged in Slavic, Romance and Iberian studies alike, as well as to anyone interested in matters linguistic, the book now and again departs from the solemn, scholarly form to pursue a discourse more popularised in nature.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2014, 3; 163-168
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literary Reflections on Postimperial Violence in East-Central Europe after 1918: Wittlin – Hašek – Vančura
Autorzy:
Alfrun, Kliems,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897160.pdf
Data publikacji:
2019-09-24
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
World War I
Polish Literature
Czech Literature
Jaroslav Hašek
Vladislav Vančura
Józef Wittlin
Fragmentation of Space
Barbarization and Self-Barbarization
Opis:
This paper discusses questions like the irony of history, the lack of illusions, and the prophecy of violence in three classic World War I novels by Jaroslav Hašek, Vladislav Vančura and Józef Wittlin, written in the decades after 1918. The novels have at least three aspects in common: first, the poetics of each is marked in a compressed way by the style of narrating the assassination in Sarajevo in 1918; second, three picaresque figures – Švejk, Řeka and Niewiadomski, respectively – standing in the centre of each novel; and, third, in addition to the war itself, each novel looks proleptically at its consequences, even if the narrated time does not extend to the end of the war. The paper tries to reflect on the novels as the literature of post-imperialist violence. Rhetorical figures of barbarization and self-barbarization, inversion of subject and object, fragmentation of space are particularly significant in the books, demonstrating the aesthetic processing of the reversal from euphoria, over the end of the war, to frustration, over the continuing violence. More specifically, these figures correspond with a remarkable degree with the unfulfilled peace after 1918.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2019, 63(1 (464)); 65-79
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związki literatury i muzyki w utworach pisarzy cieszyńskich Henryka Jasiczka, Adolfa Dostala i Jana Pyszki
Connections between literature and music in literary works of writers from Cieszyn County: Henryk Jasiczek, Adolf Dostal and Jan Pyszka
Autorzy:
Martinek, Libor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648951.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
music and literature - connections
polish literature of the XXth century
czech literature of the XXth century
literature of Cieszyn
music
Opis:
In our text, we start to imagine three Polish literary authors from Czech Těšín Silesia (Henryk Jasiczek, Adolf Dostal and Jan Pyszko) from the standpoint of the relationship of literature and music. These poets have entered into the literature after the II world war and belong to different literary generations. Methodologically assumes the considerations of the Polish author Andrzej Hejmej on the topic of the relationship of literature and music. In the text of our studies are investigat-ing significant musical themes in literary texts and considerate also richly symbolic mu-sic at various levels of the literary language of the text — and, in particular in the area of lexical and euphonically. These events are the characteristics of a literary text. Striking phenomenon is the cooperation with local musicians and composers, poets, who are themselves also, donate non-professional music (Jasiczek, Pyszko). Some of the po-ems were setting for choir, piano accompaniment for the vocals with. Local authors also cooperated with the folk art files (Gorol) or amateur choirs (Melodia). The author of the study is also dedicated to the inclusion of these poets, not only to the regional, but the broader national literary context is the context of the creation — Czech Těšín Silesia authors with poetry Leopold Staff or Tadeusz Różewicz.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 180-199
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność EuroInstytutu Polsko-Czesko-Słowackiego w zakresie współpracy transgranicznej i międzykulturowej
The activity of Polish-Czech-Slovak EuroInstitutein the field of transfrontier and intercultural cooperation
Autorzy:
Kocurek, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956443.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
EuroInstytut Polsko-Czesko-Słowacki
współpraca transgraniczna i międzykulturowa
działalność badawcza i naukowa
szkolenia
Polish-Czech-Slovak EuroInstitute
transfrontier and intercultural cooperation
research and scientific activity
trainings
Opis:
W 2009 roku Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza” wraz z Institutem EuroSchola z Trzyńca powołało na pograniczu polsko- -czesko-słowackim pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej EuroInstytutut do spraw współpracy transgranicznej. Głównymi obszarami działalności EuroInstytutu Polsko-Czesko-Słowackiego są: działalność szkoleniowo-doradcza, działalność koncepcyjna i badawcza oraz działalność edukacyjna i wydawnicza. EuroInstytut współpracuje z placówkami naukowymi i instytucjami doradczo-szkoleniowymi z kraju i zagranicy. Wydaje serię „TRANSCARPATHICA” i organizuje konferencje o wymiarze międzynarodowym, poświęcone relacjom sąsiedzkim łączącym Polaków, Czechów i Słowaków.
In 2009 the Association of Development and Regional Cooperation ‘Olza’ (PL: Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej ‘Olza’) together with the Institute EuroSchola from Trzyniec created – on the Polish-Czech-Slovakian borderline – the first in Central and Eastern Europe EuroInsitute for transfrontier cooperation. The main areas of activity of Polish-Czech-Slovak EuroInstitute are: training and consulting, expertise and research, along with educational and publishing activity. EuroInstitute cooperates with a variety of educational institutions as well as with training and consulting institutions at home and abroad. What the author intends is to publish “TRANSCARPHATHICA” and organize an international conference devoted to the relations between Poland, the Czech Republic and Slovakia.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2016, 5; 149-164
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja dziedzictwa kulturowo-językowego pogranicza polsko-czeskiego na przykładzie Międzynarodowego Konkursu Gwary Laskiej „Morawske rzadzyni selske hospodyni”
Popularization of the Cultural and Linguistic Heritage of the Polish-Czech Borderland on the Example of the International Lendian Dialect Contest „Moravian Stories of a Farmer’s Wife”
Autorzy:
Szymańska, Marcela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057179.pdf
Data publikacji:
2018-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
regional education
cultural and linguistic heritage
Polish-Czech borderland
Moravians
Lendian dialects
edukacja regionalna
dziedzictwo kulturowo-językowe
pogranicze polsko-czeskie
Morawianie
gwary laskie
Opis:
The article presents an example of good practice in the field of regional education, which is the organization of the cyclical International Lendian Dialect Contest called "Moravian stories of a farmer’s wife" (Moravian dialect: „Morawske rzadzyni selske hospodyni”) in the Primary School in Krzanowice (continuously since 2007). The overriding goal of this initiative is to popularize the cultural and linguistic heritage of the Polish-Czech borderland, a specific and unique region due to the cross-influence of four cultures and state and political changes that have taken place over the centuries. The contest fulfills an educational, social and cultural function. In adult recipients, it shapes and strengthens ties with the environment, creates a sense of regional community and stimulates social activity. Whereas, in the young generation, it arouses interest in the problems of history, sensitizes them to the richness and specificity of the Moravian heritage, and in the wider perspective enables shaping and developing the need for attachment to the homeland and respect for the legacy of ancestors.
Artykuł prezentuje przykład dobrej praktyki z zakresu edukacji regionalnej, jaką jest organizacja cyklicznego Międzynarodowego Konkursu Gwary Laskiej „Morawske rzadzyni selske hospodyni” w Szkole Podstawowej w Krzanowicach (nieprzerwanie od 2007 roku). Nadrzędnym celem tej inicjatywy jest popularyzacja dziedzictwa kulturowo-językowego pogranicza polsko-czeskiego, regionu specyficznego i wyjątkowego z racji wpływu czterech kultur oraz zmienności państwowej i politycznej na przestrzeni stuleci. Konkurs spełnia nie tylko funkcję edukacyjną, ale przede wszystkim społeczną. Wśród dorosłych odbiorców kształtuje i umacnia więzi ze środowiskiem, stwarza poczucie wspólnoty regionalnej oraz rodzi aktywność społeczną. Zaś wśród młodego pokolenia rozbudza zainteresowanie problematyką historii, uwrażliwia na bogactwo i specyfikę morawskiego dziedzictwa, a w szerzej perspektywie pozwala kształtować i rozwijać potrzebę przywiązania do rodzinnych stron oraz szacunku do spuścizny przodków.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 145-161
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrzest Polski w oczach historyka języka
The Baptism of Poland from the perspective of historical linguistics
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911265.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
baptism of Poland
Polish writing system
the emergence of the literary language
Czech and Latin influences
chrzest Polski
pisownia polska
powstanie języka literackiego
wpływy czeskie i łacińskie
Opis:
W zwięzłym szkicu autor zwraca uwagę na następujące konsekwencje chrztu Polski: wzmocnienie państwa (jako głównego czynnika sprawczego powstania języka polskiego), przyjęcie pisma w postaci alfabetu łacińskiego, przyjęcie łaciny w funkcji pierwszego (chronologicznie) języka literackiego i uniwersalnego języka kultury chrześcijańskiej w jej wariancie rzymskim, przyjęcie europejskich wzorców oświatowych, rozstrzygającą rolę Kościoła w ukształtowaniu podstaw polskiego języka literackiego oraz ogólne usytuowanie Polski w kręgu kultury Zachodu.
The author of this brief article draws attention to the following consequences of the baptism of Poland: empowering of the country (as a main causative factor of the emergence of the Polish language), the adoption of the Latin alphabet for the writing system, establishing Latin as the first literary language (chronologically) and as the universal language of the Christian culture in its Roman variant, adopting European educational patterns, the crucial role of the Church in creating the foundation for the Polish literary language and the general situation of Poland in the Western cultural heritage.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o melodii, formie i dziejach staropolskiej pieśni „O przenasławniejsza Panno”
Remarks on the Melody, Form, and History of the Old Polish Song ‘O przenasławniejsza Panno’
Autorzy:
Kubieniec, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147323.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
polskie pieśni średniowieczne
Tabulatura Jana z Lublina
Jan Seklucjan
staropolskie pieśni maryjne
O przenasławniejsza
pieśni protestanckie
pieśni czeskie
Polish medieval songs
Jan of Lublin Tablature
Old Polish Marian songs
O, Most Famous and Pure Virgin
Protestant songs
Czech songs
Opis:
Średniowieczna pieśń maryjna O przenasławniejsza została po raz pierwszy wydana przez W.A. Maciejowskiego. Fragment jej nieco innej wersji, zachowany w tekach B. Erzepkiego, ogłosił W. Wydra, a trzeci, nie wydany dotąd przekaz, pochodzi z kancjonału staniąteckiego z 1586 r. Mimo nieregularnej budowy pieśń była wykonywana w XVI-wiecznych kościołach polskich o czym świadczy m.in. akt fundacyjny propozytury w Mielcu z 1526 r., a także zapis dwóch opracowań organowych w Tabulaturze Jana z Lublina. Rewokalizacje tych opracowań, w którego tenorze cytowana jest melodia pieśni, zaproponowane przez H. Feichta i J. Węcowskiego, budzą poważne wątpliwości, m.in. ze względu na niejasne wskazówki kopisty tabulatury, co do przebiegu formy utworu. Pomocą w rekonstrukcji kompozycji są zapisy pieśni O przenasławniejsze Słowo Boże, opublikowanej we wszystkich edycjach kancjonału Jana Seklucjana (1547, 1550, 1559). Wydawca kancjonałów, Piotr Poźniak, nie odnalazł konkordancji dla tej pieśni w innych źródłach polskich, czeskich i niemieckich, jednak jej melodia z pewnością została zapożyczona z maryjnej pieśni O przenasławniejsza. Kontrafaktura protestancka, zachowująca incypit katolickiego utworu miała zapewne podtekst polemiczny, przeciwstawiając kultowi maryjnemu oddanie dla Słowa Bożego. Przekaz z kancjonałów Seklucjana pozwala ustalić oryginalną wersyfikację pieśni maryjnej (składa się ona z sześciu, a nie siedmiu wersów, jak w edycji Maciejowskiego), a także zweryfikować mylące, jak się zdaje, wskazówki wykonawcze tabulatury. Ewentualnego wzorca dla O przenasławniejsza nie udało się odnaleźć, jednak jest możliwe, że jej twórca inspirował się melodią pieśni Depromemus laudes, której pierwszy zapis pochodzi z kancjonału Franusa (1505). Na końcu artykułu przedstawiono rekonstrukcję pieśni maryjnej w oparciu o przekazy Seklucjana i Tabulatury Jana z Lublina, a także transliterację i transkrypcję przekazu staniąteckiego.
The medieval Marian song ‘O, Most Famous and Pure Virgin’, first published by W.A. Maciejowski, has also been fragmentarily preserved, in a slightly different version, in the files of B. Erzepki (published by W. Wydra). A third unpublished record comes from the 1586 ‘Staniątki Cantional’. Despite its irregular structure, the song was sung in sixteenth-century Polish churches, as confirmed by, among others, the founding act of the Mielec provostry (1526), and by two organ settings found in the Jan of Lublin Tablature. The vocal versions of these settings reconstructed by H. Feicht and J. Węcowski, with the song melody quoted in the tenor, may raise serious doubts, among others because the tablature copyist’s clues concerning the formal pattern of the piece are unclear. Records of the song ‘O, Most Famous Word of God’ published in all editions of Jan Seklucjan’s Cantionals (1547, 1550, 1559) can help to reconstruct the Marian composition. The publisher of these Cantionals, Piotr Poźniak, found no concordances of this song in other Polish, Czech, and German sources. However, the melody was undoubtedly borrowed from the Marian song ‘O, Most Famous and Pure Virgin’. The Protestant contrafactum preserves the incipit of the Catholic piece and quite likely had a polemical undertone, as it opposed following the Word of God to the Marian cult. The records contained in Jan Seklucjan’s Cantionals make it possible to establish the original versification of the Marian song (which consisted of six verses, not seven, as in Maciejowski’s edition) and to correct the apparently misleading performance indications found in the tablature. Though to date no model has been discovered for this Marian piece, it may have been inspired by the melody of the song ‘Depromemus laudes’, whose earliest source is in the Franus Cantional (1505). At the end of the paper, the author presents a reconstruction of ‘O, Most Famous and Pure Virgin’ based on Seklucjan and the Jan of Lublin Tablature, as well as a transliteration and transcription of the Staniątki source.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 33-51
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na co komu -owa (-ová/-ova/-eva), czyli o nazwiskach (i nie tylko) żeńskich w wybranych językach słowiańskich
What to whom: -owa (-ová/-ova/-eva), about the women’s last names (and not only) in the selected Slavonic languages
Autorzy:
Nowakowska, Maria Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594269.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
feminatywa
żeńskie nazwy zawodów
nazwiska żeńskie
sufiks -owa
żeńskie nazwiska słowackie
czeskie
słoweńskie i polskie
feminines
the female names of profession
suffix -owa
the female Polish
Slovak
Czech and Slovenian name
Opis:
W językach słowiańskich nazwy żeńskie najczęściej są tworzone od nazw męskich. Podobnie rzecz ma się z nazwiskami kobiet. W językach czeskim i słowackim tworzy je przede wszystkim sufiks -ová, który jest (najczęściej) przyłączany automatycznie do nazwisk męskich. W słoweńskim ów przyrostek jest przyłączany zwyczajowo (nie formalnie), a jego użycie jest uwarunkowane konkretnymi czynnikami. W języku polskim stosowanie przyrostka -owa w odniesieniu do nazwisk ma także charakter fakultatywny. W ostatnim czasie we wszystkich wspomnianych językach widać zmiany w tym zakresie, które stara się przedstawić niniejszy artykuł.
In the Slavonic languages, the female names are most often derived from the man’s names. A similar case happens with the women’s names. In the Czech and Slovak language, they are mostly formed by the suffix -ova which is automatically added to man’s names. In the Slovenian that suffix is usually (not formally) added and its use is influenced by concrete factors. In the Polish language, the use of this suffix with respect to the same names has also optional character. In all these languages there has lately been a change which is dealt with in the present article.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 62; 71-79
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polski leksem zakonnik w Biblii gdańskiej (1632) a czeski leksem zákonník w Biblii kralickiej (1579-1594). Studium przypadku w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu polskiego od czeskiego
The Polish lexeme »zakonnik« in the »Gdansk Bible« (1632) and the Czech lexeme »zákoník« in the »Kralice Bible« (1579–1594). A case study in the context of the issue of the lexical filial relation between Polish and Czech renderings
Autorzy:
Lisowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192744.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
renesansowe przekłady biblijne
Biblia gdańska (1632)
Biblia kralicka (1579–1594)
leksykalna relacja filiacyjna
polskie i czeskie ekwiwalenty gr. νομικός
kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej
Renaissance biblical renderings
the Gdańsk Bible (1632)
the Kralice Bible (1579–1594)
lexical filial relation
Polish and Czech equivalents of the Greek νομικός
criterion of semantic and morphological compatibility
Opis:
Daniel Mikołajewski, tłumacz ewangelickiej Biblii gdańskiej (1632), w swojej pracy translatorskiej posługiwał się jako źródłem pomocniczym czeską Biblią kralicką (1579–1594). Analizie w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu gdańskiego od przekładu kralickiego zostały poddane ekwiwalenty gr. νομικός ‘znawca Prawa Mojżeszowego’. Daniel Mikołajewski przy wyborze polskich podstawień leksykalnych uwzględniał znaczenie kontekstowe leksemu oryginalnego i kierował się kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej polskich podstawień leksykalnych z ich greckim odpowiednikiem. Są to zakonnik i nauczony w Zakonie. Są one odwzorowaniem ekwiwalentów przywołanych w paralelnych wersetach w Biblii kralickiej, a mianowicie zákonník, učený v Zákoně.   Jako tło porównawcze w analizie uwzględnione zostały także ekwiwalenty gr. γραμματεύς ‘uczony w Piśmie’. W tym wypadku Daniel Mikołajewski opowiedział się za polskim odpowiednikiem spełniającym kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej – nauczony w Piśmie. Tłumacze Biblii kralickiej natomiast pozostali przy ekwiwalencie zákonník, adekwatnym semantycznie, ale nie morfologicznie (etymologicznie).   Zaprezentowane studium przypadku ukazuje Daniela Mikołajewskiego jako tłumacza autonomicznego, krytycznie podchodzącego do wzorca czeskiego.
Daniel Mikołajewski, translator of the Evangelical Gdańsk Bible (1632), in his translation work used the Czech Kralice Bible (1579–1594) as an auxiliary source.   In the context of the issue of the lexical dependence of the Gdańsk rendering from the Kralice rendering, the equivalents of the Greek νομικός ‘an expert in Jewish Law’ were analyzed. When selecting Polish lexical equivalents, Daniel Mikołajewski took into account the contextual meaning of the original lexeme and was guided by the criterion of semantic and morphological compatibility of Polish lexical equivalents with their Greek counterpart. Those are zakonnik i nauczony w Zakonie. They reflect properely the equivalents quoted in parallel verses in the Kralice Bible, i.e. zákonník, učený v Zákoně.   As a comparative background, the analysis also includs the equivalents of the Greek γραμματεύς ‘a man learned in the sacred writings’. In this case, Daniel Mikołajewski opted for a Polish equivalent that meets the criterion of semantic and morphological compliance, i.e. nauczony w Piśmie. The translators of the Kralice Bible, on the other hand, used the equivalent of zákonník, which is semantically, but not morphologically (etymologically) adequate.   The presented case study shows Daniel Mikołajewski as an autonomous translator, critical of the Czech auxiliary source.
Źródło:
Bohemistyka; 2022, 3; 393-412
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekłady biblijne nazw należących do kategorii pojęciowej ptactwa w Księdze Hioba 28,7 z bazowym komponentem leksykalnym ostříže i kobuza – na materiale czeskim i polskim
Bible Translations of Names From the Conceptual Category of Birds in the Book of Job 28:7 with the Base Lexical Component of ‘Ostříž’– ‘Kobuz’ on Czech and Polish Materials
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992209.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
interpretation
translation
Czech language
Polish language
hyponyms and hyperonyms
Bible
imagery and biblical symbolism
the conceptual category of birds
language equivalence and synonymous lexical units
obraz i symbolika biblijna
przekład
translacja
tłumaczenie
ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
język czeski
język polski
kategoria pojęciowa ptactwa
hiponimy
hyperonimy
Biblia
Opis:
In this article, the author draws attention to translation issues, especially related to the avifauna lexis which appears on the pages of the Bible in the analyzed fragment of Job 28:7 in selected twelve Czech and eighteen Polish translations of the Holy Scripture. In the confrontational-lexical analysis, he describes not only the similarities, but above all the noticeable differences, i.e. changes in the equivalence of bird names and how and in what language form depending on the translation version this conceptual category of birds is used in translation by synonymous lexemes. The marginal presence of the Czech lexeme ostříž was noted. The remaining birds mentioned in Job 28:7 have so different lexical equivalents in individual Czech and Polish biblical translations that on the one hand it gives the impression of chaos, and on the other, reveals far-reaching freedom in translating avifaunic names.
Autor w niniejszym artykule zwraca uwagę na kwestie tłumaczeniowe związane zwłaszcza z wykorzystaną leksyką awifaunistyczną, jaka pojawia się na kartach Biblii w analizowanym fragmencie Hi 28,7 w wybranych 12 czeskich i 18 polskich przekładach Pisma Świętego. W przeprowadzonej konfrontatywno-leksykalnej analizie opisuje on nie tylko podobieństwa, ale przede wszystkim zauważalne różnice, czyli zmiany w ekwiwalencji nazw ptaków oraz jak i w jakiej formie językowej owa kategoria pojęciowa jest wykorzystywana w przekładzie przez bliskoznacznie synonimiczne leksemy – w zależności od wersji tłumaczeniowej. Zwrócono uwagę na marginalne występowanie leksemu czeskiego ostříž. Pozostałe ptaki wymieniane w Hi 28,7 mają w czeskich i polskich przekładach biblijnych tak różne odpowiedniki leksykalne, że sprawia to wrażenie chaosu i daleko idącej dowolności w tłumaczeniu awifaunistycznych nazw.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 7-28
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenia z okresu dzieciństwa i ich znaczenie w dorosłości – przyczynek do badań nauczycieli przedszkoli i szkół z polskim językiem nauczania na Zaolziu w Republice Czeskiej
Childhood experiences and their significance in adulthood – a supplement to the studies among teachers from kindergartens and schools with Polish as the teaching language in Zaolzie in the Czech Republic
Autorzy:
Szczurek-Boruta, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031296.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
doświadczenia z okresu dzieciństwa
nauczyciele
rozwój zawodowy
przedszkola i szkoły z polskim językiem nauczania na Zaolziu
Republika Czeska
childhood experiences
teachers
professional development
kindergartens and schools with Polish as the teaching language in Zaolzie
Czech Republic
Opis:
The article comprises a presentation of quantitative and qualitative studies, conducted among teachers working in kindergartens and schools with Polish as the teaching language in the territory of Zaolzie in the Czech Republic. Teachers’ experiences are analysed from the perspective of both the constructivist vision of a child, present in pedagogy, and Maria Tyszkowa’s concept of structuration and restructuration of experience (considered to be a part of the constructivist current). The undertaken reflections and the research results enable the recognition of the significance of childhood experiences for the professional development of beginners in teaching careers. Those reflections and outcomes can also enhance the development of teachers’ awareness and responsibility for providing children and youth with experiences that will be of crucial importance in their later life young.
Artykuł prezentuje wyniki badań ilościowych i jakościowych przeprowadzonych wśród nauczycieli pracujących w przedszkolach i szkołach z polskim językiem nauczania zlokalizowanych na terenie tzw. Zaolzia – w Republice Czeskiej. Doświadczenia nauczycieli poddaje analizie z perspektywy konstruktywistycznej wizji dziecka obecnej w pedagogice oraz koncepcji strukturacji i restrukturacji doświadczenia Marii Tyszkowej (zaliczanej do nurtu konstruktywistycznego). Podjęte rozważania i wyniki przeprowadzonych badań pozwalają poznać znaczenie doświadczeń z dzieciństwa dla rozwoju zawodowego początkujących nauczycieli. Mogą przyczynić się do rozwoju świadomości i odpowiedzialności nauczycieli za dostarczanie doświadczeń dzieciom i młodzieży. Doświadczenia te będą miały istotne znaczenie w późniejszym życiu dzieci i młodzieży.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2022, 16, 1; 101-118
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-36 z 36

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies