Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Rec.: Český jazykový atlas. Dodatky, Praha 2011, 579 ss. + 2 płyty CD z tekstami gwarowymi

Autorzy:

Siatkowski, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678525.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Czech language
Český jazykový atlas
Czech language atlas
lexicography

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Metafory w czeskich przekładach wierszy Bolesława Leśmiana. Ujęcie porównawcze
Metaphors in the translations of Boesław Leśmian’s poems into Czech language. A comparative approach

Autorzy:

Supeł, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28409301.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

Translation
Metaphor
Czech language
Leśmian

Opis:

This article attempts to characterize the way four translators, who dealt with the work of the Polish poet, translated his metaphors into Czech. A comparative analysis of the solutions adopted by Vlasta Dvořáčková, Iveta Mikešova, Jan Pilař and František Kvapil shows how important rhyme and rhythm are in Leśmian’s works and how translational decisions influence the semantic layer of a poem in the target language. For the analysis of metaphorical expressions, I use the theory of concept metaphor introduced by George Lakoff and Mark Johnson in Metaphors we live by.

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2017, 8; 95-113
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Gwara jako tworzywo tekstów literackich (analiza językowa wybranych utworów pisarzy regionalnych z czeskiej części śląska Cieszyńskiego)

Autorzy:

Bogoczová, Irena
Bortliczek, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/48836156.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

stylisation
dialect
Polish language
Czech language

Opis:

This article aims to analyse dialect stylisation of literary texts written by authors from the Czech part of Cieszyn Silesia. This analysis was grounded in linguistic (stylistic) theories of hierarchical language and text structure. The article brings definitional and terminological considerations relating to the subject of stylisation as well as the results of a study of authentic linguistic material. From the point of view of stylistic analysis, the division of local authors into members of the Polish minority and those who belong to the Czech-speaking majority is important. It turns out that the dialect in the works of Polish authors serves, among other things, as an exponent of Polishness and, in the case of Czech authors, it is a kind of advertisement for the region, hitherto rather unnoticed by Czechs from other parts of the Czech Republic.The literature under study deserves to be highlighted for its thematic originality and for its linguistic stylisation. The cultural, social or regional embedding of the plot has a unique character, resulting from the unique history of Cieszyn Silesia. This text offers a rich exemplification of the conclusions formulated by the authors whose analysis is a linguistic voice in the discussion of the specific cultural situation of the Czech part of Cieszyn Silesia.

Źródło:

Stylistyka; 2022, 31; 197-213
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Eufemizacja w przekładzie (na materiale języka czeskiego)
Euphemization in translation (on Czech material)

Autorzy:

Dembska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908904.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

euphemization
taboo
translation
Czech language
Polish language

Opis:

Niniejszy artykuł dotyczy zagadnienia eufemizacji w przekładzie z języka czeskiego na polski. Materiał badawczy został wyekscerpowany z czeskojęzycznej literatury pięknej za pośrednictwem korpusu językowego InterCorp, stanowiącego integralną część Czeskiego Korpusu Narodowego i dającego możliwość analizy tekstów pod względem ekwiwalencji przekładowej.    Autor skoncentrował swoją uwagę na sposobach przekładu dwóch wybranych leksemów (srát, děvka) oraz wyrażenia przyimkowego (do prdele), które są rejestrowane w słownikach języka czeskiego z kwalifikatorem wulgarności lub grubiańskości. Analiza wykazała, że większość tłumaczy dokonuje tzw. „higienizacji przekładu”, unikając bezpośredniej ekwiwalencji kłopotliwych leksemów przy zastosowaniu procesu eufemizacji, czego rezultatem nie zawsze jest jednak eufemizm sensu stricto (jednostka leksykalna). W prezentowanym artykule została podjęta próba ustalenia przyczyn powodujących omawiany proces.
This article deals with the concept of euphemization in translation from Czech to Polish. The study material consists of excerpts from literary classics written in the Czech language obtained from the parallel corpus InterCorp, which constitutes an integral part of the Czech National Corpus and provides an opportunity to analyse texts with respect to translation equivalence.    The author concentrates on the methods of translation of two selected lexemes (srát, děvka) and a prepositional phrase (do prdele) which are registered in Czech dictionaries and are qualified as vulgar or rude. Upon the analysis it emerged that the majority of translators ‘hygienize the meaning’ in translation, avoiding straightforward equivalence of the problematic lexemes by applying the process of euphemization, the outcome of which, though, is not always a euphemism sensu stricto (lexical unit).    In the presented article an attempt is made at establishing the reasons for the said process.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 4; 460-474
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Czechosłowakizm na językowym tle I Republiki Czechosłowackiej (1918-1938)
Czechoslovakism against the linguistic background of the First Czechoslovak Republic (1918-1938)

Autorzy:

Tkaczewski, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519575.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

Czechoslovakia
1918-1938
Czechoslovakism
Czech language

Opis:

On 28 October 1918, Czechoslovakia, one of the new countries on the map of Central Europe, appeared. It was a common republic of two nations, being a true implementation of the somewhat idealistic idea of Czechoslovakism — an optional combination of Czechs and Slovaks within one country and Czechoslovakian divided into two language ‘branches’ Czech and Slovak. In the centenary of Czechoslovakia the author describes the initial (ethnic) conditions and the state of the Czech language in ‘the first’ 20 years (1918–1938) as well as the development and modernization of modern Czech in the field of lexis, grammar solutions, the style, and artistry of Czech literature. He also mentions the timeless scientific and theoretical initiatives (e.g. Prague Linguistic Circle) which the Czech-Slovak linguistic achievements have raised to a global level.

Źródło:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2022, 13; 293-307
2084-1302

Pojawia się w:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

"Vzhledově neodolatelný", ale "povahově nesnesitelný", czyli o niektórych czeskich przymiotnikach i przysłówkach

Autorzy:

Bogocz, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678961.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

adverb
adjective
suffix –telný
Czech language

Opis:

Visually irresistible, but essentially unbearable, or on some of Czech adjectives and adverbsThe present contribution from the field of comparative Slavonic word for mation deals with a specific feature of the Czech language, namely its frequent (in comparison to other Slavonic tongues) use of adjectives of passive possibility (impossibility), which in Czech usually assume the suffix -telný (or ne-telný), and of so-called viewpoint adverbs, like cenově, vzhledově, and povahově. The article’s main focus is the situation of Czech from a diachronic perspective. Emphasis is also placed upon the differences between particular Slavonic languages as well as in academic traditions of linguistics in particular Slavonic nations. These theoretical remarks are illustrated with examples of different languages conveying the same message with means that are either synthetic (one word, e.g. adjective or adverb) or analytic (multi-word phrase). Vzhledově neodolatelný, ale povahově nesnesitelný, czyli o niektórych czeskich przymiotnikach i przysłówkachCelem artykułu jest zwrócenie uwagi na specyficzną sytuację języka czeskiego, polegającą na wysokiej częstotliwości (w porównaniu z językiem polskim lub innymi językami słowiańskimi) tworzenia i używania przymiotników (nie)możliwościowych z formantem -telný (ew. ne–telný) oraz tzw. przysłówka względu typu cenově, vzhledově, povahově itd. Odwołując się do odpowiedniej literatury fachowej, autorka przedstawia omawiany temat w ujęciu diachronicznym, zwracając równocześnie uwagę na różnice w konkretnych językach słowiańskich oraz w interpretacjach prezentowanego zjawiska w tradycji lingwistycznej poszczególnych narodów słowiańskich. Uwagi natury teoretycznej ilustrowane są przykładami wyrażania tej samej treści – w zależności od danego języka – w sposób syntetyczny (w postaci przymiotnika/przysłówka) albo analityczny (w postaci konstrukcji wielowyrazowej).

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Tendencje rozwojowe we współczesnym polskim i czeskim systemie adresatywnym
Development Tendencies in the Modern Polish and Czech Address System

Autorzy:

Charciarek, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911091.pdf

Data publikacji:

2014-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

pragmatics
address forms
Polish language
Czech language

Opis:

The present outline is an attempt to describe the changes which occurred in the Polish and Czech address system following 1989. In the centre of attention there are standard, professional  and  functional  terms  of  address  and  also  their  combinations  with  a  name  and surname. The author defines the factors influencing the Polish and Czech address system. Among them, he discerns not only the political and economic ones but also points to the historical, cultural and moral conditions. Special  attention  has  been  paid  to  new  phenomena  observable  in  the  studied  address systems and to the direction of their potential alterations.

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2014, 28; 7-22
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Styčné hody stylistiky a jazykové kultury ve vysokoškolské praxi
Points of Contact Between Stylistics and Language (Speech) Culture WithinUniversity Curricula

Autorzy:

Kristek, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1008845.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

CULTIVATION OF LANGUAGE (SPEECH)
CZECH LANGUAGE
STYLISTICS

Opis:

The article deals with one specific approach towards the language (speech) culture (jazyková kultura), which links this discipline with stylistics. The approach is deeply rooted in the Czech context, namely in the functional approaches towards language developed since the 1920-1930s by members of the Prague School and still widely used. The field of interest of this discipline can be divided into four main spheres: 1) present-day situation and 2) possibilities of influencing A. language and B. speech (langue and parole in the established Saussurean terminology, in other words - system and usage). In university courses described in the article, the focus is on the 2A and 2B types - the materials examined in seminars are mainly various attempts at influencing language in both above-mentioned respects, i.e. system and usage. Although various present-day materials dominate, materials from previous centuries, e.g. by Jan Hus (15th century), are also used to illustrate approaches towards such problems in the past. The main aim of the courses is to understand better 1) function, 2) methods and 3) theoretical background presented in the investigated materials and to make qualified theoretical conclusions about them, rather than to support or reject directly the opinions expressed in the materials. Attention is therefore paid above all to a description and analysis of all of the above-mentioned three points, which links the discipline of language (speech) cultivation to stylistics, but also to other disciplines (e.g. sociolinguistics). The students, as future qualified experts in the Czech language, should then be better prepared for issues they may face in their future professional career (teachers, language experts etc.), when asked to express a qualified and reliable opinion of some phenomena in modern Czech.

Źródło:

Stylistyka; 2006, 15; 371-376
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Kilka uwag o współczesnej kynonimii zachodniosłowiańskiej
Some Remarks on Contemporary West-Slavic kynonymy

Autorzy:

Kołodziej, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15582236.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

kynonymy
analysis
Polish language
Czech language
Slovak language

Opis:

This article investigates kynonyms, which constitute one of the most prominent categories of zoonyms. The research material was obtained with the use of an 11-point survey and encompasses the West-Slavic languages: Polish, Czech and Slovak. The study aims to indicate the core tendencies in how dogs are named in these languages, as well as potential regularities or inconsistencies therein. The article encompasses a theoretical component, a discussion on terminology and an exploration of the research material (through semantic and formal means). Most kynonyms are created through the use of: names or surnames of fictional characters known from television and films; pragmatic names; and a characteristic of the animal itself. Only approximately 6.5% of the researchmaterial includes the names derived through word formation; the other names involve metaphorical references. The study also incorporates a stratification of the dog’s image; however, the only correlation uncovered was the relationship between the race of the dog (small or large) and the type of accommodation in which that dog stayed.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 23; 273-293
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Akvizice češtiny a propriální sféra jazyka
Acquisition of Czech Language and Sphere of Proper Names of Language

Autorzy:

Balowski, Mieczysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911083.pdf

Data publikacji:

2014-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
onomastics
glottodidactics functions of language
lexis

Opis:

The author analyzes two textbooks prepared for teaching Czech as a foreign language (A1 level) for the use of proper names for glottodidactic purposes. He indicates their function of information and communicative, as well as grammatical and socio-cultural. The lexical material is divided into class depending on the type of the referent, he compares them and highlights the position of proper names in the text. He describes the different types of anthroponyms, toponyms and chrematonyms and performed by them functions, as well as their attendance in particular group of proper names. Author shows the dependence of occurrence of proper names’ type adopted in textbook of the theory of language acquisition. In this way, he points out what information is displayed through different types of proper names.

Źródło:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2014, 27; 33-50
2082-9825
2450-0259

Pojawia się w:

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Rec.: Jana Marková, "Religiöse Konzepte im tschechischen nationalen Diskurs (1860–1885)", Georg Olms Verlag, Hildesheim – Zürich – New York 2016, 371 ss.

Autorzy:

Pawlas, Szymon

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678733.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Czech language
language of religion
national movement
review

Opis:

Review: Jana Marková, Religiöse Konzepte im tschechischen nationalen Diskurs (1860–1885), Georg Olms Verlag, Hildesheim – Zürich – New York 2016, 371 pp.The article reviews a book, which analyzes a portion of Czech national discourse of the second half of the 19th century, looking into the vocabulary it used to express concepts characteristic of the discourse of religion. The research material is constituted by the Czech texts from the period, concerning mostly two events of great importance to the Czech national movement. One of the events was the 1868 laying of the foundation stone for the National Theatre in Prague; the other – the 1873 centennial of the lexicographer, writer and linguist Josef Jungmann. Rec.: Jana Marková, Religiöse Konzepte im tschechischen nationalen Diskurs (1860–1885), Georg Olms Verlag, Hildesheim – Zürich – New York 2016, 371 ss.Artykuł stanowi recenzję książki, w której przedstawiono analizę tekstów będących częścią czeskiego dyskursu narodowego drugiej połowy XIX wieku pod kątem zawartego w nim słownictwa, które wyraża pojęcia charakterystyczne dla dyskursu religijnego. Materiału badawczego dostarczają pochodzące z epoki czeskojęzyczne teksty, które dotyczą głównie dwóch wydarzeń o doniosłym znaczeniu dla czeskiego ruchu narodowego. Pierwszym z nich jest uroczyście obchodzona ceremonia położenia w 1868 roku kamienia węgielnego pod budowę gmachu Teatru Narodowego w Pradze, drugim – przypadający w 1873 roku jubileusz stulecia urodzin leksykografa, pisarza i językoznawcy Josefa Jungmanna.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Жизнефрения Всеволода Некрасова
Vsevolod Nekrasov’s lifephrenia

Autorzy:

Kitzlerová, Jana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2224190.pdf

Data publikacji:

2022-06-27

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Vsevolod Nekrasov
poetry
humour
Russian language
Czech language

Opis:

This study focuses on the translation of Vsevolod Nekrasov’s poetry into Czech. However, it also considers the more general question of whether it is possible to transpose poetry full of delicate humour, hidden allusions, codes and ciphers into another language in such a way that the reader would not be deprived of the aesthetic impression of the original. Nekrasov’s creative and playful poetry poses, at the same time, serious questions and contains hidden messages that should not be ignored by the translator either. The study also points out and demonstrates, using particular examples, that in the process of translation the translator must take the responsibility for the interpretation of the text and must “determine” it to certain extent. This subjective prism then becomes an indispensable part of the reception of translation in the target language area. Specifically, in case of Nekrasov’s poetry, the translator must, besides usual difficulties, face also other challenges, such as the translation of neologisms or uncommon realia, which form the basic elements of his verses.

Źródło:

Studia Rossica Posnaniensia; 2022, 47, 1; 163-172
0081-6884

Pojawia się w:

Studia Rossica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Staročeské interjekce hněvu a posměchu
The Old Czech interjections of anger and derision

Autorzy:

Voleková, Kateřina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568074.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

Old Czech language
interjections
onomatopoeia
acceptance
expressivity

Opis:

The paper focuses on the Old Czech interjections expressing anger and derision, present in texts from the 14th and 15th century. Two main types of interjections are discussed: the interjections based on physiological processes of a speaker (fí, pfí, pfuj) and the interjections imitating the animal voice (bú and mrau).

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 203-209
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Słowa roku w czeskim i polskim dyskursie publicznym (lata 2006–2017)

Autorzy:

Hebal-Jezierska, Milena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/474045.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

words of the year, Czech language, Polish language, public discourse

Opis:

The purpose of the article is to compare the so-called words of the year used in the Czech and Polish public discourse in the years of 2006–2017. The words selected in the Czech contest Words of the Year have a di erent character than their Polish counterparts. It seems that they were chosen mainly to the attractive context in which they were used, which is related to the pro le of people voting for them. An average reader of “Lidové nowiny” newspaper is more often driven by attractiveness of the meaning of the lexeme, context, in which it is used, less often its form, unless it evokes specific associations. A great number of these words are quotes (and neologisms) from politicians, relating to internal a airs. For Polish voters are Polish linguists. They choose words connected to important Polish dispute events.

Źródło:

tekst i dyskurs - text und diskurs; 2018, 11; 487-502
1899-0983

Pojawia się w:

tekst i dyskurs - text und diskurs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Analyse morphologique automatique du tchèque, mais où est le dictionnaire ?
Automatic Morphological Analysis of Czech: Where is the Dictionary?

Autorzy:

Pognan, Patrice

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2020920.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu

Tematy:

Czech language
morphology
phonology
calculability
processing without dictionary

Opis:

Presented here is a system for an automatic analysis of Czech morphology mainly based on pattern recognition of linguistic forms according to the linguistic Prague school’s paradigm “form – value.” Taking into account the text and the context allows for the processing of “big data.” This system is based on the concept of calculability. Czech has a very high degree of calculability thanks to a very favorable phonological evolution. Furthermore, the correspondence between what is said and what is written is exact. The experience drawn from this work made it possible to design a grammar course taught for several decades to the satisfaction of the learners. However, the feasibility of this analysis would be demonstrated at best by making entries to a Czech general dictionary.

Źródło:

Academic Journal of Modern Philology; 2020, 9; 155-169
2299-7164
2353-3218

Pojawia się w:

Academic Journal of Modern Philology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Vysvětlivky ve staročeském biblickém překladu prorockých knih
The Explanatory Notes in the old Czech translation of the biblical prophetic books

Autorzy:

Kreisingerová, Hana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568227.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

Old Czech language
Bible
biblical explanations
the earliest old Czech translation

Opis:

The paper is devoted to the translation of the explanatory notes in the text of the oldest Czech translation of the Bible. These are mostly short, one or several words parentheses, which were supplied by translators of the biblical text in places which they considered too difficult for Czech recipents (there are descriptions of some unknown biblical realia, explanations of some unusual poetic images, etc.). In the paper we described those notes and explored their possible pragmatic use. Particular focus was devoted to their potential to comprehend the text in the spirit of the Christian interpretation. In the final part comparison is offered with the old Czech translations.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 211-222
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

NORMA KULTIVOVANÉ VÝSLOVNOSTI, JEJÍ POPIS A OSVOJOVÁNÍ
The norm of received pronunciation, its description and acquisition

Autorzy:

KRČMOVÁ, MARIE

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/776780.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
received pronunciation
description the norm
codification
acquisition

Opis:

The norm of received pronunciation and its description in the codification does not have a long tradition. Beside short remarks in grammars, several short individual works were written since the mid-19th century but they were usually not generally accepted. Although 75 years ago, general guidelines for the codification of the pronunciation in Czech were proposed, followed by the first publication 60 years ago, its practical implementation was difficult. It should have an impact on public speech but the articulation mechanism is fixed naturally since childhood, and the defects are hard to remove without motivation. What is more, pronunciation instructions are presented in a written form, and it is necessary to express them with the user – a layman – in mind. Still, endeavours should be made to understand and to codify the pronunciation norms.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2018, 75/1; 177-184
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Words of Warfare: Life of Mission Soldiers in the Perspective of Quantitative Linguistics

Autorzy:

Radková, Lucie
Místecký, Michal

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/909320.pdf

Data publikacji:

2021-01-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

stylometry
keyword analysis
collocation analysis
military speech
Czech language

Opis:

The paper focuses on the analysis of a sample of military language from the stylometric perspective. The corpus is the chronicle of the 8th Czech Armed Forces Guard Company, which operated at the Bagram Air Field base (BAF). We work on the assumptions that in the corpus, there will be (A) a prominent presence of military slang; (B) a high proportion of abbreviations; (C) frequent linguistic devices expressing mutuality and collectiveness of the soldiers’ enterprise. The texts were subjected to keyword and collocation analyses; these determined several stylistic features of theirs (such as use of English-based expressions, protocol-like language, or idiosyncratic collocations), which testify to the multifaceted character of the military chronicle genre.

Źródło:

Bohemistyka; 2021, 1; 7-26
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Fragmentary Russian-Czech-English lacunarity of the lexeme Tower on the material of dictionaries

Autorzy:

Frantceva, Alesia I.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908855.pdf

Data publikacji:

2019-05-08

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

linguistics
contrastive grammar
cultural linguistics
lacunarity
Russian language
Czech language
English language

Opis:

In this article we consider the method of contrastive analysis of башня (tower in Russian) lexeme, where the Russian language will be the source language, and the Czech and English languages will be the languages of comparison. In the study we will describe the comparison of the data of etymological dictionaries in three languages.The aim of this comparative analysis is discovering similarities and differences in the sub-systems of three languages.The central concept of contrastive linguistics is the notion of interlingual correspondences – units of different languages having similarities in composition of semes. Formally, there are three types of correspondences: linear correspondences, vector correspondences, lacunae. In this article we will consider one of them – fragmentary lacunarity.  

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 1; 71-82
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Anglicyzmy leksykalne i ich derywaty w języku czeskim na podstawie gazety »Mladá fronta Dnes«
Lexical Englishisms and their derivatives in Czech based on the newspaper »Mladá fronta Dnes«

Autorzy:

Chlebowski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908905.pdf

Data publikacji:

2020-01-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
Mladá fronta Dnes
Anglicisms
Czech-English language contacts
język czeski
„Mladá fronta Dnes”,
anglicyzmy
czesko-angielskie kontakty językowe

Opis:

Przedmiotem artykułu jest 435 haseł leksykalnych – anglicyzmy i derywaty od anglicyzmów (użyte łącznie 3 124 razy). Materiał pochodzi z siedmiu obszernych numerów gazety „Mladá fronta Dnes” z listopada 2009 r. Jednostki leksykalne reprezentują między innymi następujące pola znaczeniowe: sport (128 haseł), muzyka i subkultury (40 haseł), transport i budownictwo (25 haseł), ekonomia i handel (24 hasła), środki masowego przekazu (24 hasła). Około 40% wszystkich haseł stanowią hapaxlegomena.
The object of the article are 435 lexical items – anglicisms and their derivatives (used a total of 3 124 times). The material is derived from seven extensive issues of Mladá fronta Dnes published in November 2009. The lexical units represent, among others, the following semantic fields: sport (128 units), music and subcultures (40 units), transport and construction (25 units), economy and business (24 units) and mass media (24 units). Single items account for about 40% of the total.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 4; 484-500
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Poezie Wilhelma Przeczka v českých a německých překladech

Autorzy:

Martinek, Libor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/777197.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish poetry
Polish minority
Czech Cieszyn Silesia
Wilhelm Przeczek
transations
Czech language
German language
intercultural communication

Opis:

In this article, we are presenting the work of a Polish poet from a Polish minority the Czech Cieszyn Silesia Wilhelm Przeczek (7. 4. 1936 v Karviná, Czechoslovakia - 10. 7. 2006 Třinec, Czech Republic) into the Czech and German language, as the author’s poetry was published not only in journals but also in books. We understand translation as an expression of intercultural communication, and especially in the area of the literature of a national minority, which is undoubtedly a Polish ethnic group in the Czech Cieszyn Silesia, it is a paramount phenomenon comparing the quality of literary life in the area with majority culture (Czech); as far as translations into German are concerned, it shows the interest of translators in the work of a poet from the Polish national minority, without this witnessing the emanation of a typical Polish soul in Polish literature in the Czech Republic and former Czechoslovakia, but it is evidence that it is fully competitive in total Polish national culture.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2017, 74/2; 135-159
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Několik poznámek k ne/formálnosti jazykové komunikace v češtině
Several comments on the non/for malities of language communication in Czech

Autorzy:

Lollok, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908789.pdf

Data publikacji:

2018-08-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
in/formality
standard Czech
non-standard Czech
český jazyk
ne/formálnost
spisovnost
nespisovnost

Opis:

Text se zabývá problematikou tzv. formálnosti a neformálnosti v jazykové komunikaci v češtině; cílem je objasnit tento v lingvistice frekventovaný, avšak nikoli jednoznačný koncept. Jsou představeny jeho základní aspekty, např. souvislost s pragmatickou stránkou komunikace, jazykovými a mimojazykovými normami, resp. některými stylovými dichotomiemi. Část textu je věnována i trendu odklánění se od formálnosti (a také od spisovnosti) v situacích dříve či doposud zásadně formálních; poněkud podrobněji popisujeme tento trend v oblasti komunikace mediální.
This article deals with the issue of so-called formality and informality in language communication in Czech; the aim is to clarify this frequent but not unambiguous concept. We comment some basic aspects of this concept, e. g. the connection with the pragmatic aspects of communication as well as with language and extra-lingual standards and other stylistic dichotomies. Part of the text follows up the current trend of deflection from formality (as well as from standard Czech) in situations previously or so far fundamentally formal; in more detail we describe this trend in media communication.

Źródło:

Bohemistyka; 2018, 1; 9-18
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

К изучению названий внебрачного ребенка в старославянском и чешском языках
On Designations for an Illegitimate Child in Old Church Slavonic and in Czech
O nazwach nieślubnego dziecka w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim

Autorzy:

Janyšková, Ilona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38695735.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Slavic studies
linguistics
etymology
semantics
Old Church Slavonic language
Czech language
illegitimate child

Opis:

This article is devoted to designations for an illegitimate child in Old Church Slavonic and in Czech. The study presents Czech expressions (especially dialectal), many of which have not as yet been mentioned in works dealing with this topic, and explains their semantic motivation and etymology.
Niniejszy artykuł jest poświęcony nazwom używanym na określenie dziecka z nieprawego łoża w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim. Przedstawia nazwy czeskie (zwłaszcza formy dialektalne), z których wiele jak dotąd nie pojawiło się w pracach poświęconych tej tematyce, oraz wyjaśnia ich motywację semantyczną i etymologię.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Современные славянские языки в академической славистике: процессы, тенденции, коммуникация и деривация. Rec.: „Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku" („Prace Slawistyczne – Slavica", 136), red. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 ss.

Autorzy:

Кульпина [Kul'pina], Валентина [Valentina] Г. [G.]
Татаринов [Tatarinov], Виктор [Viktor] А. [A.]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678939.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

lexis
derivation
contemporary language
Bulgarian language
Polish language
Russian language
Slovak language
Czech language
Slavic languages

Opis:

Modern Slavic languages and academic Slavic Studies: processes, tendencies, communication and derivation (review)The article is a review of the volume Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku (“Prace Slawistyczne – Slavica” series, vol. 136), ed. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 pp. Współczesne języki słowiańskie a akademicka slawistyka: procesy, tendencje, komunikacja i derywacja (recenzja)Artykuł stanowi recenzję pracy Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku („Prace Slawistyczne – Slavica”, 136), red. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 ss.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Czech and Polish Analytic and Synthetic Anticausatives in Generative Morpho-Syntax

Autorzy:

Malicka-Kleparska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2020853.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu

Tematy:

Slavic languages
morpho-syntactic systems
anticausatives
derivational morphology
Czech language
morphology

Opis:

Polish and Czech superficially resemble each other in the area of the anticausative formations. Their systems of anticausatives subsume synthetic and analytic “reflexive” anticausatives formed with almost identical morphological elements. Many other properties of the systems coincide, as for instance the fact that the “reflexive” morpheme does not occupy an argument position and that all anticausatives can be modified by similar prepositional phrases. Nevertheless, while in Czech parallels can be observed between stem forming vowels and resultative adjective forming suffixes, in Polish the forms no longer coincide in the same way: Czech distinction between stem forming vowels signals the presence of structures of different complexities, i.e. unaccusative, simple structures, and unergative, complex structures, in Polish the morpho-syntactic division cuts across the morphological exponents as anticausatives of all types possess fairly uniform unaccusative structures, while some of them share exponents, but not behavior, with stative verbs. Consequently, no correlation between the type of stem and the structural complexity argued by Medová (2011) for Czech can be traced in Polish. When considered more closely, the two languages prove to have very different anticausative systems.

Źródło:

Academic Journal of Modern Philology; 2016, 5; 91-102
2299-7164
2353-3218

Pojawia się w:

Academic Journal of Modern Philology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Szkice z dialektologii języka czeskiego 3. Czeska dialektologia od połowy XX w. i jej aktualne zadania
Sketches from Czech dialectology. 3. Czech dialectology since the middle of the 20th century and its current works

Autorzy:

BOGOCZOVÁ, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908822.pdf

Data publikacji:

2018-09-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
dialectology
toponyms
research projects
język czeski
dialektologia
toponimy
projekty badawcze

Opis:

Článek Česká dialektologie od pol. 20. stol. a její aktuální úkoly je přehledem toho, čím se zabývala česká dialektologie od konce 2. světové války po současnost. Autorka se zaměřuje na významné badatele a jejich díla, na základní úkoly (projekty), na vývoj českého dialektologického myšlení obecně. Okrajově se dotýká nové politické a společenské situace v poválečném Československu, která přinesla změny také na jazykové mapě této země. Z celostních (komplexních) prací autorka upozorňuje hlavně na Nástin české dialektologie Jaroslava Běliče a na kolektivní dílo Český jazykový atlas (díl I–VI). Výběr dílčích témat i literatury zohledňuje do jisté míry potřeby a preference polského bohemisty.
The article entitled The Czech Dialectology Since the Half of 20th Century and Its Current Challenges is an overview of what the Czech dialectology has been dealing with since the Second World War up to the present. The author focuses on the major researchers and their work, on the basic tasks of dialectology and on the development of the Czech dialectological thinking in general. It marginally touches on a new political and social situation in postwar Czechoslovakia, which also brought changes to the linguistic map of this country. From the comprehensive works, the author draws attention mainly to The Outline of Czech Dialectology by Jaroslav Bělič and the collective work Czech Language Atlas (Part 1-6). The selection of sub-topics and literature to a certain extent reflects the needs and preferences of Polish bohemists.

Źródło:

Bohemistyka; 2017, 2; 144-162
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Wpływ języka niemieckiego na czeską i górnołużycką frazeologię: czesko-górnołużyckie paralele
The Influence of the German Language on Czech and Upper Sorbian Phraseology: Czech-Upper Sorbian Parallels

Autorzy:

Bura, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38703967.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

German language
Czech language
Upper Sorbian language
phraseology
language contact
phraseological calque
phraseological semi-calque
phraseological hybrid

Opis:

The article is an attempt to assess the influence of the German language on Czech and Upper Sorbian phraseology. Research on this topic is motivated by the fact of the very long contact of Czech and the constant contact of Upper Sorbian with German, as well as Upper Sorbian-Czech contacts. The study analyses idioms of German origin in contemporary Upper Sorbian and Czech languages – primarily calques, but also semi-calques and idioms containing a German component. A separate place is devoted to the so-called winged words of German origin belonging to the phraseological resources of these two languages. The collected material shows that all the mentioned types of idioms significantly enrich these resources.
Artykuł jest próbą oceny wpływu języka niemieckiego na czeską i górnołużycką frazeologię. Do podjęcia tego tematu skłania bardzo długi kontakt czeszczyzny i stały kontakt górnołużycczyzny z językiem niemieckim, a także kontakty górnołużycko-czeskie. Przedmiotem analizy są frazeologizmy pochodzenia niemieckiego we współczesnych językach górnołużyckim i czeskim – przede wszystkim kalki, ale także półkalki i frazeologizmy zawierające komponent niemiecki. Osobne miejsce poświęca się tzw. skrzydlatym słowom pochodzenia niemieckiego należącym do zasobów frazeologicznych tych dwóch języków. Zgromadzony materiał pokazuje, że wszystkie wymienione typy frazeologizmów istotnie te zasoby wzbogacają.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Měšek nebo Dago, Dobrava nebo Doubravka – jména prvního polského vladce a jeho české manželky
Mesko or Dago, Dobrava or Doubravka - the names of the first Polish ruler and his Czech wife

Autorzy:

Balowski, Mieczysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908870.pdf

Data publikacji:

2019-05-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
Polish language
onomastika
antroponyma
first names
Mieszko
Doubravka
český jazyk
polský jazyk
jména

Opis:

Autor analyzuje jména Mieszko a Dąbrówka/Doubravka v polských a českých historických pramenech. Odkazuje také na současné lingvistické studie, které zpochybňují existenci jména Mieczysław v desátém století a také jména Dąbrówka jako polské podoby českého jména Doubravka. Zatímco druhé je uváděno v českých textech a bylo použito v 10. století u českého knížecího dvora, první je známo pouze z prvních polských kronik. Není potvrzeno staršími latinskými nebo německými kronikami nebo jinými dokumenty z tohoto období.
The author analyzes the names Mieszko and Dąbrówka / Doubravka in Polish and Czech historical sources. He also refers to contemporary linguistic research, which questions the existence of the name Mieczysław in the tenth century, and also the name Dąbrówka as the Polish form of the Czech name Doubravka. While the second one is certified in Czech texts and was used in the 10th century at the Czech court, the first is known only from the records of the first Polish chronicles. It is not confirmed by any earlier Latin or German chronicles or other documents from that period.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 2; 181-193
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Ponašymu – mieszany kod językowy czeskiego Śląska Cieszyńskiego

Autorzy:

Czaiński, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/645352.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Silesian ethnolect
Czech language
Polish language
mixed languages
ponašymu
code-switching
Těšín Silesia
Zaolzie region

Opis:

Ponašymu – the mixed language code of Těšín SilesiaThis article describes the development of the linguistic situation in the border region of Těšín Silesia throughout its history, with particular emphasis on the so-called ponašymu – a mixed language code used in the Czech part of the region. It is based on a random combination of forms of the traditional Těšín dialect with the standard Czech language and, to a lesser extent, elements borrowed from the Polish and Slovak languages and from neighbouring Moravian dialects. An important element of the study is the analysis of selected material collected by the author during fieldwork in August 2018. Ponašymu – mieszany kod językowy czeskiego Śląska CieszyńskiegoArtykuł opisuje rozwój sytuacji językowej w pogranicznym regionie Śląska Cieszyńskiego na przestrzeni dziejów, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. ponašymu – mieszanego kodu językowego używanego w czeskiej części regionu. Oparty jest on na dowolnym łączeniu form tradycyjnego śląskiego dialektu cieszyńskiego ze standardowym językiem czeskim i w mniejszym stopniu elementami zapożyczonymi z języka polskiego, słowackiego i sąsiednich gwar morawskich. Ważnym elementem pracy jest analiza wybranych materiałów zebranych przeze mnie w trakcie badań terenowych w sierpniu 2018 r.

Źródło:

Adeptus; 2019, 14
2300-0783

Pojawia się w:

Adeptus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Vědecko-výzkumná práce poznaňské bohemistyki
Bohemian research work of Adam Mickiewicz University in Poznan

Autorzy:

Balowski, Mieczysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908874.pdf

Data publikacji:

2020-01-13

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
Czech literature
research
A. Mickiewicz University
język czeski
literatura czeska
badania naukowe
Uniwersytet A. Mickiewicza

Opis:

Autor popisuje vědecký výzkum prováděný na Katedře slovanských jazyků a literatur Univerzity A. Mickiewicze v Poznani. Popisuje také výzkumné národní a mezinárodní projekty a granty. Celek je doplněn bibliografií prací zaměstnanců katedry.
The author describes scientific research conducted at the Department of Slavic Languages and Literatures of the University of A. Mickiewicz in Poznań. He also discusses research projects and national and international grants. The whole is complemented by a bibliography of the works of the Department's employees.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 3; 413-422
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Dyskurs w komentarzach politycznych polskich i czeskich dyskusji w Internecie na przykładzie problemu migracji
Discourse in political commentaries of Polish and Czech discussions on the Internet on the example of the migration problem

Autorzy:

Dobrotová, Ivana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908865.pdf

Data publikacji:

2019-05-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
Polish language
discourse
migration
corpus analysis
język czeski
język polski
dyskurs
migracja
analiza korpusowa

Opis:

W artykule autorka analizuje dyskurs czeskich i polskich forów internetowych po wypadku statku Aquarius w czerwcu 2018 r. Wykorzystuje metodę analizy, aby połączyć wszystkie komentarze w jeden heterogeniczny tekst i pokazać, jak wygląda dyskusja na temat migracji w większości społeczeństwa eurosceptycznego Europy Wschodniej (Republika Czeska) i w większości społeczeństwa eurooptymistycznego (Polska). Analiza dyskursu wraz z analizą frekwencyjną (oprogramowanie AnrConc) pokazuje, że pomimo różnic między Czechami i Polakami oba narody czują się częścią społeczności europejskiej. Pokazano również, że w obu krajach istnieje silna potrzeba znalezienia irracjonalnych wyjaśnień kryzysu migracyjnego.
A paper is focusing on discourse analysis of Czech and Polish internet discussions after case of Aquarius ship in June 2018. Author is using discourse analysis to merge all comments in one heterogenic text and to show how discussion about migration looks like in case of most Eurosceptic society of Eastern Europe (Czech Republic) and in most Eurooptimist society (Poland). Discourse analysis together with tools of quantitative analysis (software AnrConc) shows that despite differences between Czechs and Poles, both nations feels themselves as part of European community. It was shown as well, that in both nations there is strong need to find irrational explanations of migrant crisis

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 2; 217-238
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

„Kto znał – niech wspomni” o prywatnych nekrologach rocznicowych w czeskiej, słowackiej i polskiej prasie
»Who knew – mention«. About private obituaries in the Czech, Slovak and Polish press

Autorzy:

Olchowa, Gabriela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908812.pdf

Data publikacji:

2018-09-07

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

obituary
funeral genres
Czech language
Polish language
Slovak language
nekrolog
gatunki funeralne
język czeski
język polski
język słowacki

Opis:

Przedmiotem zainteresowania uczyniono nekrologi z okazji rocznicy śmierci zmarłego ogłaszane przez jego bliskich. Celem było ustalenie struktury tego gatunku funeralnego, opisanie wykorzystanych środków językowych i podanie typowych cech. Na podstawie konfrontatywnych badań wskazano różnice i podobieństwa. Analizie poddano prywatne nekrologi rocznicowe zamieszczone w czeskiej, słowackiej i polskiej prasie lokalnej, które ukazały się od 1.08.2017 do 31.12.2017 roku. Wydzielono stałe komponenty tworzące strukturę badanych tekstów: data rocznicy śmierci, dane identyfikujące zmarłego, wspomnienie, podpis nadawcy. Najbardziej wyodrębniają się nekrologi polskie, ponieważ jako jedyne stanowią nie tylko wspomnienie o śmierci bliskiego, ale przede wszystkim zawiadamiają o mszy świętej odprawianej w intencji zmarłego lub zapraszają na wspólną modlitwę, co poświadcza głęboko zakorzenioną w Polsce tradycję i wpływ chrześcijaństwa na kulturę polską. Z kolei najwięcej wspólnych cech mają nekrologi czeskie i słowackie, które poza niewielkim różnicami są tożsame. Stwierdzono, że badane teksty mają stereotypową konstrukcję, częstokrotnie powielane schematy i formuliczny kształt językowy. Wyodrębniona i najważniejsza część poświęcona jest zmarłemu, który ukazany jest z punktu widzenia żałobników i poprzez uczucia jakie żywią do niego, natomiast formuły finalne różnicują nekrologi w obrębie poszczególnych języków. Badania potwierdziły, że wyraz pamięci o zmarłym w rocznicę jego śmierci to zwyczajowe zachowanie w kulturach zachodniosłowiańskich.
The subject of interest was made obituaries on the anniversary of the deceased's death announced by his relatives. The aim was to determine the structure of this funeral genre, describe the linguistic means used and provide typical features. Differences and similarities were indicated on the basis of comparative studies. The analysis included private anniversary obituaries included in the Czech, Slovak and Polish local press, which were published from 01/08/2017 to 31/12/2017. Solid components were created forming the structure of the studied texts: date of death anniversary; identification data of the deceased; memory; signature of the sender. The most distinguished are Polish obituaries, because they are the only ones that are not only a memory of a loved one's death, but above all they announce a holy mass for the deceased or invite for a common prayer, which is confirmed by the deeply rooted tradition and influence of Christianity on Polish culture. On the other hand, Czech and Slovak obituaries have the most common features, which, apart from minor differences, are identical. It was found that the texts studied have a stereotypical construction, often reproduced diagrams and a formulic language shape. The isolated and the most important part is devoted to the deceased, who is shown from the point of view of the mourners and the feelings they have, while the final formulas differentiate the obituaries within the studied languages. Studies have confirmed that the expression of remembrance of the deceased on the anniversary of his death is a customary behavior in Western Slavic cultures.

Źródło:

Bohemistyka; 2018, 3; 259-274
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Mowa Polaków na Zaolziu (w kontekście języków ogólnonarodowych i ich odmian)
The speech of Poles in the Zaolzie region (in the context of ethnic languages and their varieties

Autorzy:

Bogoczová, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594251.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

czeski Śląsk Cieszyński
język polski
język czeski
gwara
język mieszany
Czech part of Cieszyn in Silesia
Polish language
Czech language
dialect
mixed language

Opis:

Artykuł dotyczy sytuacji językowej na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej, który zamieszkuje m.in. polska mniejszość narodowa. W pierwszej kolejności zostały podane i wyjaśnione podstawowe pojęcia odnoszące się do omawianego regionu i opisane wydarzenia historyczne, które doprowadziły do obecnej sytuacji językowej. Następnie przytoczono cechy typowego członka polskiej mniejszości na Śląsku w Republice Czeskiej. W dalszej kolejności poświęcono uwagę językom i ich odmianom, które kształtowały lokalną mowę potoczną, szczególnie zaś samej mowie „po naszymu”, przedstawionej we fragmentach autentycznych tekstów. W artykule zawarto również informacje o tym, jak przebiegały spory o afiliację gwary zachodniocieszyńskiej do czeskiego lub polskiego języka etnicznego.
This article deals with the language situation in the Czech part of Cieszyn in Silesia, where, among others, members of a Polish national minority live. First, the author introduces and explains basic notions concerning the region and offers a brief description of the historical development that has led to its present state. She presents the basic properties of a typical member of the Polish minority in the Czech part of Silesia. Subsequently, the author devotes attention to the languages and their varieties which have shaped the local common language, especially the speech itself, which is presented in the form of extracts from authentic texts. The third part of the article contains information about how disputes about the affiliation of the West Cieszyn dialect to the Czech or Polish ethnic language took place.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 7-18
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Język polityków czeskich jako przykład mieszania kodów językowych w oficjalnych sytuacjach komunikacyjnych
The Language of Czech Politicians as an Example of Mixing Language Codes in Official Communication Situations

Autorzy:

Kubok, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32388019.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Czech language codes
political communication
Miloš Zeman
Karel Schwarzenberg
kody językowe czeszczyzny
komunikowanie polityczne

Opis:

The topic of this article is the language of politicians from two different cultural and linguistic circles that were active in politics after the Velvet Revolution (1989): Miloš Zeman and Karel Schwarzenberg. On the basis of selected statements from both these politicians, the topics they discuss will be presented using different language codes of the Czech language. This article examines the possibilities hidden in the high variability of the Czech language and the mechanisms of using it in the process of communicating with voters.
Tematem artykułu jest język polityków pochodzących z dwóch odmiennych kręgów kulturowych oraz językowych, aktywnych w polityce po aksamitnej rewolucji (1989) – Miloša Zemana oraz Karela Schwarzenberga. Na podstawie wybranych wypowiedzi (z ostatnich dziesięciu lat) obu polityków zostaną przedstawione podejmowane przez nich tematy oraz zastosowane do ich prezentacji mieszane gatunki mowy, wykorzystujące różne kody językowe czeszczyzny. Artykuł śledzi możliwości ukryte w dużej wariantywności języka czeskiego oraz mechanizmy wykorzystania jej w procesie komunikowania się z wyborcami.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Sandhi na granicy przyimka jednosylabowego z wygłosowym obstruentem i wyrazu z nagłosowym sonorantem (na materiale czeskiego korpusu języka mówionego Ortofon v2)
Sandhi on the boundary of word final obstruents in prepositions and words with initial sonant (based on Czech corpus of spoken language Ortofon v2)

Autorzy:

Ptak, Lenka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2192199.pdf

Data publikacji:

2022-12-21

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

współczesny język czeski
sandhi
korpus języka mówionego
badania fonetyczne
modern Czech language
corpus of spoken language
phonetic research

Opis:

Przedmiotem niniejszego artykułu jest sandhi w języku czeskim, analiza zjawiska oparta na materiale wyekscerpowanym z czeskiego korpusu języka mówionego ORTOFON v2. Norma literackiego języka czeskiego na granicy międzywyrazowej dopuszcza wyłącznie realizację bezdźwięcznego wygłosowego obstruentu przed nagłosowym sonantem. Inną sytuację obserwujemy na granicy przyimka jednosylabowego pierwotnego i wyrazu z nagłosowym sonantem, gdzie norma czeskiego języka literackiego dopuszcza wyłącznie realizację dźwięczną obstruentu w wygłosie przyimka. Frekwencja realizacji bezdźwięcznej obstruentu wygłosowego przyimka jest rzadka a realizacje takie odnotowuje się w wolniejszym tempie wypowiedzi, kiedy przyimek słabiej wiąże się z sąsiednim wyrazem albo też realizacje takie mogą być związane z lekceważeniem zasad ortoepicznych języka czeskiego.
The object of the investigation is sandhi in the modern Czech language based on phonetic research of Czech corpus of spoken language – ORTOFON v2. In the Czech Standard norm word-final obstruents undergo devoicing before initial sonant of the following word. However, we have a different situation in case of word final voiced obstruents in prepositions before initial sonant in Czech language. The realization of word final obstruents in prepositions is always voiced before initial sonant. The frequency of devoiced realizations of word-final obstruents before initial sonant in analysed material was very low. The research showed that the devoicing of word final obstruents in prepositions before initial sonant is primarily noted in slower-paced speech when the preposition is less closely related to the adjacent word.

Źródło:

Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 219-228
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Sandhi na granicy międzywyrazowej. Badanie sondażowe w czeskim korpusie języka mówionego Ortofon
Sandhi on the boundary between two words. A survey in the Czech corpus of spoken language – Ortofon

Autorzy:

Ptak, Lenka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/909171.pdf

Data publikacji:

2020-05-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

modern Czech language
sandhi
corpus of spoken language
phonetic research
współczesny język czeski
korpus języka mówionego
badania fonetyczne

Opis:

Przedmiotem niniejszego artykułu jest sandhi w języku czeskim, analiza zjawiska oparta na materiale wyekscerpowanym z czeskiego korpusu języka mówionego ORTOFON. Norma literackiego języka czeskiego na granicy międzywyrazowej dopuszcza wyłącznie realizację bezdźwięcznego wygłosowego obstruentu przed nagłosowym sonantem. Przeprowadzone badania pokazują, że w języku czeskim dochodzi do częstych odstępstw od istniejącej normy literackiej. Na granicy międzywyrazowej rejestruje się wymówienia z udźwięczniającą spółgłoską w wygłosie przed nagłosowym sonantem. Odstępstwo od normy jest bardzo wysokie.  
The object of the investigation is sandhi in the modern Czech language based on phonetic research of Czech corpus of spoken language – ORTOFON. In the Czech Standard norm word-final obstruents undergo devoicing before initial sonant of the following word. The research showed that the standard norm does not reflect fully the modern language situation. In the modern Czech language the word-final obstruents may undergo voicing before initial sonant. The frequency of voiced word-final obstruents before initial sonant in analyzed material was very high.

Źródło:

Bohemistyka; 2020, 2; 153-165
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Vzájemné působení a prolínání apelativní a propriální slovní zasoby v nářeční rovinĕ češtiny
The Mutual Influence of the Appellative and Proprial Lexis in the Dialects of the Czech Language

Autorzy:

Čižmárová, Libuše

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2008039.pdf

Data publikacji:

2020-12-15

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

Czech language
dialectology
onomastics
appellatives
place names
minor place names
čeština
dialektologie
onomastika
apelativa
oikonyma
anoikonyma

Opis:

Příspěvek vychází ze zaměření autorky na nářeční apelativní a propriální slovní zásobu v češtině. Vzájemné ovlivňování a prolínání obou složek je ilustrováno na příkladech ze dvou obcí – z Hlohovce, obce s původně chorvatským obyvatelstvem na pomezí východní Moravy a Rakouska, jejíž název byl zřejmě uměle vytvořen na základě mylné interpretace apelativního východiska jména obce (jméno Hlohovec patrně nesouvisí s apelativem hloh, ale se slovesem ležet), a z Rácova na Jihlavsku na Českomoravské vysočině, kde v důsledku zániku regionálního apelativa došlo k mylnému chápání motivace pomístního jména a jeho přetvoření ve jméno nové, předpokládající zcela jinou motivaci (M/močihuba : MozciHuba : Mučí Huba : Mlčí Huba -> Tiché údolí, Mlčící dolina).
The article in based on the author’s academic interest in dialectological vocabulary and proper names. The two sectors’ mutual influence is illustrated by means of examples from two locations: Hlohovec, a village on the East-Moravian and Austrian border, the name of which was presumably coined as a consequence of a false interpretation of its appellative basis (Hlohovec is probably not related to the appellative hloh ‘hawthorn’, but to the verb ležet ‘lay’), and Rácov in the Jihlava region of the Bohemian-Moravian Highlands where the local appellative perished and an anoikonym was falsely understood and transformed into another one with a different motivation (M/močihuba – ‘heavy drinker’: MozciHuba : Mučí Huba : Mlčí Huba ‘mouth is quiet’ -> Tiché údolí ‘quiet valley’, Mlčící dolina ‘silent dale’).

Źródło:

Gwary Dziś; 2020, 12; 213-228
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Romantic nationalist paradigm overcome: the study of the early modern Czech language and Bohemian literature

Autorzy:

Timofejev, Dmitrij

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28408629.pdf

Data publikacji:

2022-09-26

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Early Modern Czech language
Early Modern Czech literature
Early Modern manuscripts
Czech national revival
The Society of Jesus
Maria Theresa
Joseph II

Opis:

The paper presents the latest trends in studying the eighteenth-century written culture of the Czech lands and covers research on the history of the Czech language and Bohemian literature, its modern challenges, and prospects. The history of written culture in the eighteenth-century Czech lands is divided into two main periods. The first period dated to the beginning of the century and lasted until the early 1770s; during this time, the leading cultural institutions, especially schools and publishing houses, were owned or sponsored by Catholic orders, most notably the Jesuits. The second period commences in the mid-1770s, when, after the reforms of Maria Theresa and Joseph II, the Habsburg state established its cultural hegemony. Many nineteenth- and twentieth-century philologists stigmatised the earlier period as an era of „downfall” unworthy of interest but praised the last quarter of the eighteenth century as the formative years of the Czech National Revival. However, the latest research in this area proves this point of view to be distorted and, in some ways, mistaken. The paper gives a brief overview of the older approach to studying the eighteenth-century Bohemian written culture and points out its disadvantages. The central part of the paper introduces concepts developed by contemporary scholars that might also be applied to linguistic and literary studies in other Central European countries.

Źródło:

Wiek Oświecenia; 2022, 38; 70-98
0137-6942

Pojawia się w:

Wiek Oświecenia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Имя собственное в составе современных белорусских пословиц на фоне чешских паремий
Proper name in the composition of modern Belarusian proverbs against the background of Czech paremias

Autorzy:

Bojewa, Наталия Е.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/909312.pdf

Data publikacji:

2021-01-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

белорусский язык
паре-миологический минимум
пословица
чешский язык
имя собственное
Belorussian language
Czech language
proper name
paremiological minimum
proverb

Opis:

Имя собственное – важный объект анализа при сравнении пословиц на материале разных языков и культур. Объектом исследования являются чешско-белорусские пословичные параллели с компонентом-именем собственным. Некоторые исследования посвящены вопросу об именах собственных в составе чешских и белорусских паремий и их роли в формировании стереотипов, но в данной работе этот вопрос рассматривается в новом аспекте. Цель исследования – сравнить имена собственные в современных чеш-ских и белорусских пословицах; выявить культурные коннотации имен собственных в паремиях, а также выявить лакуны в белорусском Паремиологическом фонде современных активных пословиц.
The proper name is an important object of analysis when comparing proverbs on the material of different languages and cultures. The object of this research is Czech-Belorussian proverbial parallels with a proper name component. Some studies have been devoted to the question of proper names in the composition of Czech and Belorussian paremias and their role in the formation of stereotypes, but this work examines this

Źródło:

Bohemistyka; 2021, 1; 81-96
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Does the Presuppositional Imperfective Exist in Russian (and Slavic)?
Czy w języku rosyjskim (i słowiańszczyźnie) istnieje imperfektyw presupozycyjny?

Autorzy:

Dickey, Stephen

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/33315737.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Russian language
Czech language
Croatian language
verbal aspect
imperfective statements of fact
język rosyjski
język czeski
język chorwacki
aspekt czasownikowy
imperfektywne stwierdzenie faktu

Opis:

This paper discusses data which are problematic for the hypothesis that the presupposition that an action has taken place directly motivates the use of the imperfective aspect in statements of fact in Russian, and by extension in other Slavic languages. It argues that while imperfective statements of fact occur in presuppositional contexts, such usage is instead motivated by particular semantic elements/discourse effects, such as the construal of a situation as an aterminative process or as repeatable, construals which also motivate non-presuppositional imperfective statements of fact. Similarly, it discusses cases of presuppositional perfective usage, which are likewise triggered by semantic elements that have been independently motivated for non-presuppositional perfective usage. It is further suggested that presuppositional imperfectives can be explained as cases in which the speaker ignores the original causal chain of an action and mentions the event with some orthogonal purposes in mind. In contrast, the perfective tracks the event in its originally intended causal chain. Lastly, it presents data indicating that presuppositional imperfectives in Czech and Croatian reflect the construal of an action as a process.  
W artykule omówiono dane, które są problematyczne z punktu widzenia hipotezy, że presupozycja, iż działanie miało miejsce, bezpośrednio motywuje użycie aspektu niedokonanego w stwierdzeniach faktu w języku rosyjskim, a tym samym w innych językach słowiańskich. Autor argumentuje, że imperfektywne stwierdzenia faktu występują w kontekstach presupozycyjnych, a takie użycie jest motywowane przez określone elementy semantyczne / efekty dyskursu, takie jak interpretacja sytuacji jako procesu aterminatywnego lub powtarzalnego, co również motywuje niepresupozycyjne imperfektywne stwierdzenia faktu. Omówione zostały ponadto przypadki presupozycyjnego użycia perfektywnego, które także są wywoływane przez elementy semantyczne, które zostały niezależnie umotywowane dla użycia niepresupozycyjnego perfektywnego. Zasugerowano, że presupozycyjne imperfektywa można wyjaśnić jako przypadki, w których nadawca komunikatu ignoruje pierwotny łańcuch przyczynowy czynności i wspomina o zdarzeniu, mając na uwadze pewne niezależne cele. W przeciwieństwie do tego, perfektyw sytuuje akcję w jej pierwotnie zamierzonym łańcuchu przyczynowym. W zakończeniu przedstawiono dane wskazujące na fakt, iż imperfektywa presupozycyjne w języku czeskim i chorwackim odzwierciedlają rozumienie akcji jako procesu.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Formy imienne przymiotników twardotematowych we współczesnym języku czeskim – analiza korpusowa
Short Forms of Hard-Stem Adjectives in the Contemporary Czech language – the corpus analysis

Autorzy:

Hebal-Jezierska, Milena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/909168.pdf

Data publikacji:

2020-05-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

short forms of hard-stem adjectives
Czech language
corpus analysis
przymiotniki twardotematowe imienne
język czeski
analiza korpusowa

Opis:

Celem artykułu jest analiza form krótkich przymiotników w języku czeskim w kontekście ich złożonych odpowiedników. Materiał badawczy został zebrany z równoważnego korpusu języka czeskiego SYN2015. Przymiotniki imienne znajdują się pod względem statystycznym na marginesie języka czeskiego. Występują w konkretnych konstrukcjach gramatycznych i leksykalnych. Zajmują zatem stałe miejsce w systemie czeszczyzny. Są stosowane w wypowiedziach literackich, nie tylko książkowych, jak wskazują na to gramatyki języka czeskiego, ale nieraz także w potocznym języku literackim (np. a hotovo). Przymiotniki imienne najczęściej pełnią funkcję orzecznika lub predykatywu, rzadziej okolicznika, przydawki niekongruentnej lub członu samodzielnego. Część przymiotników imiennych występuje w ustalonych połączeniach językowych (np. pokud možno, buď tak laskav, buď zdráv).  
The aim of the article is to analyze short forms of adjectives in Czech in the context of their long equivalents. The research material was collected from the corpus of the Czech language, SYN2015. Native adjectives are statistically on the margins of the Czech language. They appear in specific grammar and lexical constructions. Therefore, they occupy a permanent place in the Czech system. They are used not only in literary statements, as the Czech grammar shows, but also in colloquial literary language (e.g. a hotovo). The short forms of adjectives most often perform the function of a predicate or predicative, more rarely an incongruent attribute, adverbial or independent element. Some adjectives occur in established language connections (e.g. pokud možno, buď tak laskav, buď zdráv).

Źródło:

Bohemistyka; 2020, 2; 186-206
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Problematyka odmian językowych współczesnego języka czeskiego w procesie glottodydaktycznym
The language varieties of contemporary Czech in the glottodidactic process

Autorzy:

Ptak, Lenka
Gwóźdź-Szewczenko, Ilona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2197217.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

współczesny język czeski
glottodydaktyka
odmiany językowe
język potoczny
nieliterackie odmiany języka czeskiego
colloquial language
Czech language
glottodidactics
non-standard language
the variety of the language

Opis:

Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest problematyka specyficznego rozwarstwienia współczesnego języka czeskiego, która zostanie przedstawiona w perspektywie glottodydaktycznej. Autorki skupiły się na tematyce nauczania języka czeskiego studentów bohemistyki poza granicami Republiki Czeskiej. Kwestia sytuacji językowej w Czechach stanowi duże utrudnienie zarówno dla lektorów, jak i studentów i jest przedmiotem nieustającego dyskursu metodologicznego, który wiodą czescy i zagraniczni glottodydaktycy oraz językoznawcy.
This paper presents some difficulties with teaching the varieties of contemporary Czech. The paper is focused on the competition between standard and non-standard varieties of the Czech language when teaching Czech as a foreign language. It focuses on Czech colloquial language - so called “obecná čeština” - which is sometimes considered as a specific case of language diglossia. One of the main aims is to discuss the appropriateness of using a colloquial language when teaching Czech as a foreign language, so when a student of the Czech language, learning only the standard language, meets with non-standard Czech, it would not lead to a complete misunderstanding.

Źródło:

Językoznawstwo; 2019, 13; 159-170
1897-0389
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

The language of students at the Sorbian Seminary in Prague and the Prague Serbowka

Autorzy:

Bura, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/634655.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Upper Sorbian language, Upper Sorbian lexis, Czech and Upper Sorbian language contact, borrowings

Opis:

The Sorbian Seminary came into being in Prague at the beginning of the 18th century to educate Catholic clergymen. In 1846, the students at the Seminary founded the Serbowka association and began to keep journals as well as produce the handwritten Kwětki almanac. These two sources were used as the basis for an analysis of the language – to be more precise, of the lexicon – used by the members of the association. Pful’s dictionary, published in 1866, served as a point of reference for an analysis of the data collected. The juxtaposition of the language material gathered in the study enables us to observe a great degree of conformity between the lexis used by the Serbowka members and the vocabulary recorded by Pful. What is more, in the yearbooks of the Serbowka and in Pful’s dictionary we can notice a large proportion of loanwords from the Czech language, both older and more recent. This is connected with the attitude at that time towards the renascent language. In the lexicon of the Serbowka members the proportion of bohemisms (or interference from the Czech language) is much greater, which is a result of direct and close contact with the Czech language.

Źródło:

Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2015, 129, 4
2083-4624

Pojawia się w:

Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Morfologická forma a její význam
Morphological form and its meaning

Autorzy:

Hrdlička, Milan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908902.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

forma
gramatika
lingvodidaktika
onomaziologie
sémaziologie
učebnice češtiny pro cizince
význam
form
grammar
linguodidactics
onomasiology
semasiology
Czech language textbooks for foreigners
meaning

Opis:

Při rozboru jazykových jednotek se sleduje vztah mezi formou a mezi obsahem. Pokud jde o kvalitu daného vztahu, lingvisté zkoumají, zda, event. jakým způsobem se významová složka promítá do své formální realizace. Vztah mezi formou a významem je arbitrární a konvenční. Pokud jde o kvantitativní stránku vztahu forma – význam, sleduje se poměr mezi formou a počtem významových jednotek. Určitá forma může vyjadřovat více významů. Některé formy mají stejný nebo podobný význam, často se však liší frekvencí, stylem, významovými nuancemi. Popisuje se rozdíl mezi přístupem sémaziologickým (ten v popisu češtiny pro cizince dominuje) a onomaziologickým, který nabízí nové možnosti popisu mluvnického systému češtiny.
When language units are analysed the relation between the form and meaning is investigated. Looking at quality of the relation, linguists study if, and possibly also how, the semantic component is reflected in the formal realization. The relation between the form and meaning is arbitrary and conventional. Focusing on the quantitative aspect of relation between form and meaning, the ratio of a form to the number of its meanings is studied. One form may have several meanings. Some forms have the same or similar meaning, however they usually differ in frequency of use, style or there is a subtle semantic variation. There are two approaches: semasiological (which is predominant in description of Czech for foreigners) and onomasiological which offers new possibilities for the description of Czech grammar system.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 4; 475-483
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Łužiski serbski słownik K. B. Pfula jako słownik „odrodzeniowy”

Autorzy:

Bura, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/776812.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Upper Sorbian language
Upper Sorbian lexis
Czech-Upper Sorbian language contacts
borrowings and language loans

Opis:

Published in 1866, “Łužiski serbski słownik” compiled by Křesćan Bohuwěr Pful was completed as a result of cultural and national revival of Slavic Lausatians and constitutes the first reliable work on the lexis of the Upper Sorbian language. A comparison of the lexical corpus constituting this dictionary with the language used in the press of the time (the material has been excerpted from two year’s issues of the weekly ”Tydźenska Nowina” (Weekly messages) published in 1851 and 1853) seems to be sufficient enough to evaluate the lexis included in the Pful’s dictionary and to provide an answer to what extent this lexicon recorded the vocabulary of the first decades of the national revival. A juxtaposition of the material demonstrates that the Pful dictionary largely reflects the development of the Upper Sorbian language in the latter half of the nineteenth century, for the material encompasses not only the vocabulary of the past centuries but also contemporary loans and borrowings from the Czech language, less frequently from Polish or, generally Slavic loans, to be found in the press. Pful also records a number of older Germanisms. Interestingly enough, the dictionary does not include words that are used internationally though they are quite frequent in the issues of ”Tydźenska Nowina”. Pful replaces them with his propositions of either borrowings from the Czech language or neologisms of his own, often modeled after their Czech counterparts. The dictionary also lacks numerous compounds, collocations and the words that had been apparently coined by the editors of the weekly (oftentimes loan translations from German, e.g. płododružiny (Fruchtarten)). The Pful’s dictionary is also characterized by a certain discernible excess of lexical propositions of the author himself as compared to the actual material excerpted from the publication. The above should be rather treated as an expression of the author’s deliberate attempt to enliven and enrich the Upper Sorbian lexis at the time of the awakening of Sorbian consciousness.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2012, 69; 69-89
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Zakončení přídavných jmen na -ózní v současné češtině
Adjectives ending in -ózní in contemporary Czech language

Autorzy:

Artemov, Andrej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908788.pdf

Data publikacji:

2018-08-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

adjectives
suffix -ózní (-osní)
loans
terminology
neologisms
nonce words (occassionalisms)
Czech language
přídavná jména
přípona -ózní (-osní)
výpůjčky
terminologie
neologismy
okazionalizmy
čeština

Opis:

Článek se věnuje problematice vzniku nových konotací při slovotvorbě s pomocí přípony -ózní (-osní) adjektivních neologismů a okazionalizmů. V současné mluvené a psané češtině lze zaznamenat mnoho takovýchto přídavných jmen. Autor zakládá své úvahy na zkoumání korpusu SYN2015 Českého národního korpusu a dostupných slovnících češtiny. Kromě neologismů a okazionalizmů se pozornost věnuje starším již vžitým výpůjčkám a terminologickým adjektivům s uvedenou příponou.
The article deals with the emergence of new connotations in word formation using the suffix -ózní (-osní) for adjectival neologisms and occasionalisms. In contemporary spoken and written Czech language there are a number of such neologisms. The author bases his findings in examining the SYN2015 corpus of the Czech National Corpus and available Czech dictionaries. Besides neologisms and occasionalism, the attention is given to loans that are already used and terminological adjectives with the aforementioned suffix.

Źródło:

Bohemistyka; 2018, 1; 19-29
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

The verb in a Czech sentence: How do foreign learners of the Czech language perceive the structure of a Czech sentence?

Autorzy:

Koudelíková, Tereza

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2193776.pdf

Data publikacji:

2023-03-24

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

verb phrase
noun phrase
Czech language
sentence structure
syntax
morphology
subject-predicate agreement
větná struktura
český jazyk
morfologie
shoda přísudku s podmětem

Opis:

The aim of this paper is to illustrate through two sentences how foreign learners perceive the structure of the Czech language. Respondents were asked to write answers on how the language works, what the syntactic relations of the sentence members are, and why the chosen words have their concrete forms with respect to the whole clause. The survey collected answers of a wide range of respondents with respect to both the number of years of studying the Czech language and their native language. After a brief introduction to the Czech language focusing mainly on the syntactic and morphological properties that were at the center of attention in this survey, the chosen survey questions are analyzed. It turned out that learners of the Czech language were willing to participate in this survey; in total the respondents provided answers in 95.7 % of cases, which helped to get more exact results. It emerged that respondents of the survey fully answered the questions correctly in 52.7 % of cases. The remaining 47.3 % of responses were either wrong or incomplete depending on the form of the question. The results of this survey lead us to the conclusion that it might be worth focusing more on the system of morphology and syntax while teaching Czech for foreigners. The complete list of answers with respect to the number of years of studying the Czech language is attached in the appendix.

Źródło:

Bohemistyka; 2023, 1; 90-108
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Kolor niebieski we frazeologicznym obrazie świata Białorusinów i Czechów

Autorzy:

Kalita, Inna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2081359.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

phraseology
Belarusian language
Czech language
comparative analysis
colour blue
frazeologia
język białoruski
język czeski
analiza porównawcza
kolor niebieski
фразеалогія
беларуская мова
чэшская мова
кампаратыўны аналіз
сіні колер

Opis:

The following article is dedicated to a comparative analysis of the colour blue in Belarusian and Czech phraseology. The objects of research are phraseological units with coloronym (сіні/modrý). The main goal is to compare the representation of the colour blue using both synchronic and diachronic approaches in order to identify equivalents and lacunae and describe their national and cultural specifics. The main comparative method is supplemented by etymological and linguistic-cultural commentaries, the method of continuous sampling of material from significant phraseological dictionaries is also implemented. Observations of the development of phraseological semantics of the colour blue confirm the idea of semantic ambivalence of any colour. Phraseologisms in which the colour blue is subject to the process of metaphorization reflects the social tendencies created by man. Outdated units prevail in the „blue phraseology” of both languages. Neological tendencies are connected to globalization trends and national realities. The analysis showed that in Belarusian and Czech phraseology blue is not dominant, but in the phraseological stock of both languages, it occupies its niche and carries a specific semantic load. The article is a contribution to the development of phraseological comparative research of Belarusian and Czech, the topic of phraseological representation of blue being compared in these two languages has not been previously examined.
Artykuł został poświęcony analizie komparatystycznej prezentacji koloru niebieskiego w białoruskiej i czeskiej frazeologii. Podstawę do analizy stanowią frazeologizmy z koloronimem (сіні/modrý). Głównym założeniem było synchroniczno-diachroniczne porównanie frazeologizmów dwóch języków w celu ukazania ekwiwalentów i luk oraz opisanie ich narodowo-kulturowej specyfiki. Wykorzystane zostały metody z zakresu komparatystyki, uzupełnione etymologicznymi i lingwokulturoznawczymi komentarzami, a także metoda ekscerpcji materiału z wielkich słowników frazeologicznych. Badania nad rozwojem semantyki koloru niebieskiego potwierdzają ideę ambiwalentności semantycznej dowolnej barwy. Frazeologizmy, w których koloronim metaforyzował się, odzwierciedlają zjawiska socjalne, których twórcą jest człowiek. W „niebieskiej frazeologii” obydwu języków przeważają jednostki przestarzałe. Neologiczne procesy związane są z trendami globalizacji oraz realiami wewnątrznarodowymi. Analiza wykazała, że zarówno w białoruskim, jak i czeskim języku kolor niebieski nie odgrywa roli dominującej, ale we frazeologicznym zasobie leksykalnym zajmuje swoją niszę i niesie konkretny semantyczny ładunek. Artykuł jest wkładem w rozwój białorusko-czeskiej komparatywistyki w badaniach nad frazeologią, a zaprezentowana w nim analiza porównawcza koloru niebieskiego w języku białoruskim i czeskim nie była dotąd badana.
Артыкул прысвечаны кампаратыўнаму аналізу прэзентацыі сіняга колеру ў беларускай і чэшскай фразеалогіі. Аб’ектам даследавання служаць фразеалагізмы з каларонімам (сіні/modrý). Асноўная задача – сінхронна-дыяхроннае параўнанне фразеалагізмаў дзвюх моў з мэтай выяўлення эквівалентаў і лакун, апісання іх нацыянальна-культурнай спецыфікі. У якасці асноўнага выкарыстаны кампаратыўны метад, дапоўнены этымалагічным і лінгвакультурным каментарамі, а таксама метад суцэльнай выбаркі матэрыялу з вялікіх фразеалагічных слоўнікаў. Назіранні над развіццём семантыкі сіняга колеру пацвярджаюць ідэю семантычнай амбівалентнасці любога колеру. Фразеалагізмы, у якіх каларонім сіні метафарызаваўся, адлюстроўваюць сацыяльныя з’явы, творцам якіх з’яўляецца чалавек. У „сіняй фразеалогіі” абедзвюх моў пераважаюць устарэлыя адзінкі. Неалагічныя працэсы звязаны з трэндамі глабалізацыі і ўласна нацыянальнымі рэаліямі. Аналіз паказаў, што ў беларускай і чэшскай фразеалогіі сіні колер не з’яўляецца дамінуючым, але ў фразеалагічным запасе абедзвюх моў ён займае сваю нішу і нясе канкрэтную семантычную нагрузку. Артыкул з’яўляецца ўнёскам у развіццё беларуска-чэшскіх кампаратыўных даследаванняў фразеалогіі, прадстаўленая ў ім прэзентацыя сіняга колеру ў міжмоўным супастаўленні дагэтуль не разглядалася.

Źródło:

Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 291-309
1898-0457

Pojawia się w:

Studia Białorutenistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Development of communication skills in a bilingual child of Czech-Vietnamese origin in preschool age from the viewpoint of speech pathology
Rozwój umiejętności komunikacyjnych dwujęzycznego dziecka pochodzenia czesko-wietnamskiego w wieku przedszkolnym z perspektywy patologii mowy

Autorzy:

Teofilová, Tereza
Mironova Tabachová, Jana
Vitásková, Kateřina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1065985.pdf

Data publikacji:

2020-12-29

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

terapia logopedyczna
pedagogika specjalna
wiek przedszkolny
umiejętności komunikacyjne
dwujęzyczność
język wietnamski
język czeski
speech therapy
special education
preschool age
communication skills
bilingualism
Vietnamese language
Czech language

Opis:

The article describes the experience of conducting speech therapy with a bilingual (sequential bilingualism) boy of Vietnamese origin in preschool age. The authors identify main differences between Czech and Vietnamese, and also point to specific linguistic interference occurring in the case of a Vietnamese-speaking person learning Czech. The aim of the authors is to describe the development of the boy’s language skills and the possibilities for his language development in kindergarten and during preparatory classes for school education. Speech therapy aimed at supporting the development of communication skills lasted seven months and involved the inclusion of multi-sensory games and activities to support various language levels. Particular emphasis was placed on auditory differentiation (including vowel quantity), auditory memory and phonological awareness (including the division of words into syllables and the analysis and synthesis of sounds).
W artykule przedstawiono doświadczenia w prowadzeniu terapii logopedycznej z bilingwalnym (dwujęzyczność sekwencyjna) chłopcem pochodzenia wietnamskiego w wieku przedszkolnym. Autorzy identyfikują główne różnice między językiem czeskim i wietnamskim, a także wskazują na konkretne interferencje językowe występujące w przypadku osoby wietnamskojęzycznej uczącej się czeskiego. Celem autorów jest opis rozwoju umiejętności językowych wspomnianego chłopca oraz możliwości jego rozwoju językowego w przedszkolu oraz w trakcie zajęć przygotowawczych do edukacji szkolnej. Terapia logopedyczna ukierunkowana na wspieranie rozwoju umiejętności komunikacyjnych trwała siedem miesięcy i obejmowała włączenie gier i zabaw oddziałujących na wiele zmysłów, tak aby wspierać różne poziomy językowe. Szczególny nacisk był położony na rozróżnienie (m.in. ilości samogłosek), pamięć słuchową oraz świadomość fonologiczną (m.in. podział słowa na sylaby i analizę oraz syntezę dźwięków).

Źródło:

Logopedia Silesiana; 2020, 9; 1-18
2300-5246
2391-4297

Pojawia się w:

Logopedia Silesiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Education and, in consequence, the Czech language hidden in the value orientations of Czech learners in the United States of America

Autorzy:

Venterová, Lenka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1956126.pdf

Data publikacji:

2019-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

szkoła z czeskim językiem nauczania
czeski język i jego spuścizna
orientacje wartościujące
edukacja międzykulturowa
badanie jakościowe
Czech school
Czech language as a heritage
value orientation
intercultural education
qualitative research

Opis:

Rozważania podjęte w artykule dotyczą orientacji wartościujących przejawianych przez czeskich uczniów, na stałe zamieszkujących w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W ostatnich kilkudziesięciu latach język czeski w tym kraju znajduje się w regresie. Nasi rodacy, którzy przybyli tu w trakcie głównej fali emigracyjnej w większości już się zamerykanizowali, dlatego jest niezwykle ważne, by szkoły z czeskim językiem nauczania nadal prowadziły naukę języka czeskiego oraz przekazywały informacje o czeskich realiach, co pozwoli na włączenie tego języka do systemu wartości nie tylko osób niedawno przybyłych, ale i pozostałych generacji. W badaniach własnych wykorzystano metody projekcji, służące opisowi przez uczniów preferowanych wartości, jak również pogłębionego wywiadu, umożliwiającego poznanie znaczenia języka czeskiego dla uczniów żyjących poza granicami kraju.
This study discusses the value orientation of Czech pupils living permanently in the United States of America. The Czech language is on the decline in this country in the last decades. Our countrymen who came to this country in the major migration wave are already to a greater extent Americanized, and for this reason it is very important for the Czech schools to continue teaching the Czech language so that this language is embedded in the value orientation of not only new immigrants, but also further generations. In the research part, the projection method was applied first in which the pupils described the values that are important for them and in-depth interviews were subsequently conducted in which we penetrated under the surface of these values and found elements of education and significance of the Czech language for the Czech pupils living outside the Czech Republic.

Źródło:

Edukacja Międzykulturowa; 2019, 11, 2; 151-161
2299-4106

Pojawia się w:

Edukacja Międzykulturowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Łacińskość (latinitas) jako rytuał w polskiej i czeskiej terminologii prawniczej

Autorzy:

Michalska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1830366.pdf

Data publikacji:

2020-01-29

Wydawca:

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Tematy:

rytuał w języku
terminologia prawnicza
terminy/wyrazy o łacińskiej proweniencji w języku polskim i czeskim
ritualism in the language
law terms
terms/words of Latin origin in
Polish and Czech language

Opis:

Artykuł przedstawia elementy łacińskiego dziedzictwa leksykalnego na podstawie wybranych przykładów polskich i czeskich terminów prawnych, np. administracja, kodeks, jurysdykcja, orzecznictwo itp. Autorka podkreśla fakt, że wiele zapożyczonych słów (zwłaszcza z łaciny) w języku polskim i czeskim zostało już od dawna udomowionych. Zapożyczone słowa z języka łacińskiego są również dziedzictwem wielkiej tradycji kultury rzymskiej (np. Rzymska kultura prawa w Europie). Autorka zwraca uwagę na różnice stylistyczne w powszechnym stosowaniu w języku polskim i czeskim wybranych pojęć prawnych o pochodzeniu łacińskim.

Źródło:

Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 247-257
1731-3317

Pojawia się w:

Świat i Słowo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Koncept SPRAVEDLNOST v českém jazykovém obrazu světa studentů bohemistiky [Pojęcie SPRAWIEDLIWOŚCI w czeskim językowym obrazie świata wśród studentów bohemistyki]
The concept SPRAVEDLNOST [JUSTICE] in Czech studies student’s linguistic picture of the world

Autorzy:

Janovec, Ladislav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016170.pdf

Data publikacji:

2021-12-21

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

językoznawstwo kognitywne
językowy obraz świata
język czeski
skojarzenie
konotacja
kulturem
cognitive linguistics
linguistic picture of the world
Czech language
association
connotation
key word of culture

Opis:

W artykule przedstawiono wstępne wyniki przeprowadzonych wśród studentów czeskich badań ankietowych nad wycinkiem językowego obrazu świata, dotyczącym pojęcia SPRAWIEDLIWOŚĆ. Zaprezentowane analizy stanowią część szeroko zakrojonych badań tego pojęcia w języku czeskim, realizowanych w ramach projektu EUROJOS.
This text presents results of the research of the analysis of a concept SPRAVEDLNOST (JUSTICE) in Czech language students’ linguistic picture of the world, on the basis of a questionnaire survey research. These are preliminary results of broad research of this concept in Czech language, which is conducted within the EUROJOS project.

Źródło:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2021, 30; 137-148
0208-5011
2353-9577

Pojawia się w:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Родовые компоненты в процессе перевода топонимических терминов в русском и чешском языках
Generic Components in the Process of Translation of Toponymic Terms (on the Example of Russian and Czech Languages)
Terminy toponimiczne w języku rosyjskim i czeskim (aspekt komparatywny)

Autorzy:

Плесник, Лукаш

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1181962.pdf

Data publikacji:

2021-06-18

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Rusycystyczne

Tematy:

топонимика, топоним, родовой элемент, родовой термин, перевод, русский язык, чешский язык
toponimia, toponim, element rodzajowy, termin rodzajowy, tłumaczenie, język rosyjski, język czeski
toponymy, toponym, generic element, generic term, translation, Russian language, Czech language

Opis:

Статья посвящена проблематике родовых компонентов топонимических терминов русского и чешского языков. В фокусе внимания находятся как главные термины исследуемой проблематики (топонимика, топоним, родовой компонент), так и процесс перевода конкретных родовых элементов и родовых терминов. Анализ осуществляется в русско-чешском сопоставительном плане, исследуются родовые компоненты топонимических терминов, относящиеся, главным образом, к хоронимам, оронимам и гидронимам. Процесс перевода реализуется соответствующими терминами принимающего языка. С одной стороны, большинство исследуемых родовых компонентов имеет в процессе перевода прямую эквивалентность, однако, с другой стороны, имеются также родовые компоненты, которые при переводе заменяются не вполне совпадающими переводными родовыми компонентами, т. е. они переводятся с помощью семантически друг с другом близлежащих лексических единиц.
Artykuł poświęcony jest problematyce składników rodzajowych terminów toponimicznych języka rosyjskiego i czeskiego. W centrum uwagi znajdują się zarówno główne terminy badanego problemu (toponimia, toponim, składnik rodzajowy), jak i proces tłumaczenia poszczególnych elementów rodzajowych i terminów rodzajowych. Analizę przeprowadza się w rosyjsko-czeskim planie porównawczym, badane są składniki rodzajowe terminów toponimicznych, związanych głównie z choronimami, oronimami i hydronimami. Proces tłumaczenia jest realizowany w odpowiednich warunkach języka docelowego. Z jednej strony większość badanych składników rodzajowych ma bezpośrednią równoważność w procesie tłumaczenia, jednak z drugiej strony są też składniki rodzajowe, które podczas tłumaczenia zastępowane są przez niezupełnie pasujące składniki rodzajowe, tj. są tłumaczone z pomocą semantycznie bliskich jednostek leksykalnych.
The article is devoted to the problems of generic components of toponymic terms of the Russian and Czech languages. The focus of attention is both on the main terms of the studied problem (toponymy, toponym, generic component), and the process of translation of specific generic elements and generic terms. The analysis is carried out in the Russian-Czech comparative plan, the generic components of toponymic terms, related mainly to choronyms, oronyms and hydronyms, are investigated. The translation process is implemented in the appropriate terms of the host language. On the one hand, most of the generic components under study have direct equivalence in the translation process, however, on the other hand, there are also generic components, which are replaced during translation by a not quite matching generic component, i.e. they are translated with the help of semantically nearby lexical units.

Źródło:

Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 172-184
0137-298X

Pojawia się w:

Przegląd Rusycystyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Transformace učiva slovotvorby, A-didaktické situace [Transformacja materiału słowotwórczego. Sytuacje dydaktyczne]
Transformation of word formation curriculum: A didactic situations

Autorzy:

Strejčková, Lucie

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2016151.pdf

Data publikacji:

2021-12-21

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

język czeski
sytuacja dydaktyczna
dydaktyka języka czeskiego
eksperyment
konstruktywizm
słowotwórstwo
znaczenie przedrostka
Czech language
didactic situation
mother tongue didactics
experiment
constructivism
word formation
the meaning of the prefix

Opis:

W artykule opisano sytuację dydaktyczną, w której realizowany był wybrany temat z zakresu słowotwórstwa. Autorka stara się teorię sytuacji dydaktycznych zastosować w programie nauczania słowotwórstwa w szkole podstawowej. W tekście szczegółowo opisano przebieg i wynik przeprowadzonego eksperymentu w nauczaniu.
This text deals with a didactic situation in the context of a selected curriculum from word formation. It is based on the theory of didactic situations previously presented mainly in didactics of mathematics. The author tries to apply the theory to the curriculum of word formation at the 1st stage of primary school. The text further describes in more detail the course and the results of experiments applied in teaching.

Źródło:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2021, 30; 169-183
0208-5011
2353-9577

Pojawia się w:

Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Percepce výslovnostních chyb učiteli českého jazyka
Perception of pronunciation errors in a Czech language teacher

Autorzy:

Vlčková-Mejvaldová, Jana
Štěpáník, Stanislav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908864.pdf

Data publikacji:

2019-05-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech language
didactics
orthoepy
phonetics
phonetic aspects
pronunciation
pronunciation error
teacher’s subject matter knowledge
český jazyk
didaktika
ortoepie
fonetika
učitelova znalost obsahu
výslovnost
výslovnostní chyba
zvuková stránka

Opis:

Dobrá výslovnost je jedním ze základních rysů řečové kultivovanosti mluvčího. Vyučování mateřskému jazyku by mělo vést k rozvoji řečových dovedností, jejichž součástí je zvládnutí ortoepické normy. Jednou z podmínek tohoto procesu je sama učitelova znalost a praktické ovládání české ortoepie. Článek přináší výsledky studie, jíž se zúčastnilo 148 učitelů na 1., 2. a 3. vzdělávacím stupni. Studie zjišťovala schopnost učitelů detekovat výslovnostní chyby v souvislé promluvě. Výsledky naznačují, že povědomí o české ortoepické normě je mezi učiteli spíše nedostačující a že může existovat souvislost mezi učitelovou znalostí ortoepické normy a kvalitou mluveného projevu žáka.
Pronunciation is one of the basic characteristics of one’s speech culture. L1 teaching should lead to the development of speaking skills, whose part is also mastering the orthoepic norm. One of the preconditions of that is the teachers’ subject matter knowledge, their own practically mastery of Czech orthoepy. The paper brings the results of a study conducted with a sample of 148 teachers from Czech primary and lower- and upper-secondary schools which researched the teachers’ ability to detect pronunciation errors in a segment of continuous speech. The results indicate that the awareness of the orthoepic norm among Czech language teachers is rather insufficient, and that there is quite strong correlation between the teachers’ knowledge of the orthoepic norm and the pronunciation errors their pupils make.

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 2; 239-268
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Czeskie Vánoce ‘Boże Narodzenie’ w perspektywie etnolingwistycznej (czeskie wartości i słowa klucze)

Autorzy:

Vanková, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611318.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Vánoce
Christmas
values
Czech
Czech culture
cognitive ethnolinguistics
cultural key words
Czech sign language
Boże Narodzenie
wartości
język czeski
kultura czeska
etnolingwistyka kognitywna
kulturowe słowa klucze
czeski język migowy

Opis:

The paper introduces a pilot study from ongoing ethnolinguistic research into the Czech concept of VÁNOCE ‘Christmas’. It is placed in the context of the theory of cultural key words referring to the author’s previous studies on the concepts of DOMOV ‘home, homeland’ and POHODA ‘well-being, comfort, rest, peace’. In the paper, the meaning of the concept of VÁNOCE is summarized in accordance with Czech monolingual dictionaries, the rituals and scenarios associated with the Christmas Eve are described using empirical research data, analysed are social discussions of Christmas (esp. of the baby Jesus) as well as examples of the conceptualization of Christmas in popular songs. The paper also includes several remarks on the Christmas stereotype in Czech sign language.
Artykuł jest pilotażową próba etnolingwistycznego opisu czeskiego pojęcia VÁNOCE ‘Boże Narodzenie’. Zostaje ono umieszczone w kontekście innych słów kluczy, z odwołaniem do wcześniejszych badań autorki dotyczących pojęć DOMOV ‘dom, ojczyzna’ i POHODA ‘wygoda, komfort, odpoczynek, spokój’. W niniejszej pracy pojęcie to jest opisane zgodnie z definicjami w jednojęzycznych słownikach języka czeskiego; uwzględniono także, na podstawie danych empirycznych, rytuały i scenariusze zachowań związane z Wigilią Bożego Narodzenia; poddano analizie dyskusje społeczne na temat świat (zwłaszcza dotyczące postaci dzieciatka Jezus) oraz przykłady konceptualizacji Bożego Narodzenia w popularnych  piosenkach. Artykuł zamykają wstępne uwagi na temat stereotypu świat w czeskim języku migowym.

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

The project of the self-assessment descriptors for Czech as a second language

Autorzy:

Šormová, Kateřina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/628491.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Key words: Czech as a second language, self-assessment, descriptor, pilot study, CEFR

Opis:

The project of the self-assessment descriptors for Czech as a second language Aim. The aim of the research is to evaluate the set of the self-assessment descriptors for Czech as a second language. Methods. The subject of the study were 753 descriptors evaluated by 50 teachers and 640 students. They are analysed with the application od quetionaires and controlled interviews. Pilot project tested the methodology to estabilish the difficulty level of descriptors and the ability level of learners. Results. The analysis shows that some of the descriptors need to be reduced and some of them reformulated. Conclusion. The analysis shows that many teachers are not sufficiently informed on Czech as a second language, they evaluate the descriptors from the perspective of a foreign language. Another finding is the inexperience of many teachers with the language levels following the CEFR; they label words or grammatical elements as an inappropriate level, but their estimate is very often incorrect. The teachers mark sayings, proverbs and idioms as the most problematic. The students are often able to express the given meaning, but they are shy to speak in a foreign language.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2018, 9, 1; 173-180
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Wpływ pandemii na polską, bułgarską i czeską leksykologię w roku 2020 i na początku 2021
The influence of the pandemic on Polish, Czech and Bulgarian lexicography in 2020 and early 2021

Autorzy:

Satoła-Staśkowiak, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127811.pdf

Data publikacji:

2022-02-03

Wydawca:

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

Tematy:

pandemia
leksykologia
słowo roku
neologizmy
teorie spiskowe
częstotliwość użycia
rok 2020
język polski
język bułgarski
język czeski
pandemic
lexicology
word of the year
neologism
conspiracy theory
frequency of use
the year 2020
Polish language
Bulgarian language
Czech language

Opis:

Przedmiotem uwagi są szybko następujące, podczas pandemii, konsekwencje językowe – leksykalne (nowe słowa, zwielokrotniona częstotliwość użycia istniejących słów) i komunikacyjne, stanowiące dla językoznawców ciekawą podstawę badań współczesnych języków, z których trzy: polski, bułgarski, czeski stały się fundamentem analizy i badań frekwencyjnych. Mimo, że omawiane procesy językowe mają charakter globalny, to tendencje leksykalne w poszczególnych językach, jak i funkcje mowy, realizowane są w różny sposób, z heterogenicznym natężeniem, dlatego warto przyjrzeć im się bliżej. Prezentowany w artykule materiał został wyekscerpowany z dostępnych w sieci i na bieżąco notujących jednostki języka źródeł. Były nimi korpusy językowe: Narodowy korpus języka polskiego, Bułgarski narodowy korpus, Czeski narodowy korpus, autorski Polsko-bułgarsko-rosyjski korpus równoległy, którego autorka artykułu jest współautorką i przeglądarki typu: frazeo.pl czy slowanaczasie oraz słowniki elektroniczne, np.: miejski.pl. Pomocne stały się polskie, bułgarskie i czeskie programy publicystyczne i informacyjne, a także najmłodsza, choć nieliczna, literatura naukowa.
I discuss the linguistic consequences of the current pandemic, such as the emergence of new words and/or an increase in the frequency of use of some pre-existing words, and issues linked to communication. The paper refers to the Polish, Bulgarian and Czech languages. A frequentative approach is applied. Although the outlined linguistic processes are global in nature, several key aspects differentiate the three chosen languages in terms of frequency (including the occurrence of words and functions of speech). The linguistic data was gathered using online resources, including: The National Corpus of Polish, the Czech National Corpus, the Bulgarian National Corpus, the Polish-Bulgarian-Russian parallel Corpus (co-authored by the author of this paper), popular word browsers (frazeo.pl, slowanaczasie) and digital dictionaries (miejski.pl), journalism and information programs, and some of the most recent academic literature.

Źródło:

Językoznawstwo; 2021, 15; 23-37
2391-5137

Pojawia się w:

Językoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Problematika dalšího vzdělávání učitelů českého jazyka na poli ICT, konkrétně multimédií
Issues of further education of Czech language teachers in the field of ICT, multimedia specifically

Autorzy:

SZOTKOWSKI, René
DOBEŠOVÁ, Pavla

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/457630.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

informační a komunikační technologie (ICT)
multimédia
postgraduální vzdělávání učitele
učitel českého jazyka a literární výchovy
výzkum
information and communication technologies (ICT)
multimedia
postgraduate teacher education
teacher of czech language
research

Opis:

Příspěvek je orientován na problematiku postgraduálního vzdělávání učitelů českého jazyka v oblasti využití informačních a komunikačních technologií, respektive multimédií ve výuce českého jazyka a literární výchovy na druhém stupni základní školy.
The paper is focused on the issues of postgraduate education teacher of the Czech language in the use of information and communication technology, respectively multimedia in teaching the Czech language and literary education at the lower secondary school.

Źródło:

Edukacja-Technika-Informatyka; 2013, 4, 2; 86-91
2080-9069

Pojawia się w:

Edukacja-Technika-Informatyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Średniowieczne analecta czeskie w rękopisie z dawnej biblioteki kościoła św. Piotra i Pawła w Legnicy
Medieval Czech analecta in a manuscript from the former library of St Peter and Paul’s Church in Legnica

Autorzy:

Mrozowicz, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2189560.pdf

Data publikacji:

2022-06-30

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów

Tematy:

kodykologia
biblistyka
historia medycyny
średniowiecze
Psalmy
hagiografia
język czeski
św. Ludmiła
Legnica
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu
codicology
Biblical studies
history of medicine
Middle Ages
Psalms
hagiography
Czech language
St Ludmila
Wrocław University Library

Opis:

The main source used in the article is a Latin manuscript from the former library of St Peter and Paul’s Church in Legnica, currently kept at the Wrocław University Library. The components of the manuscript were created in the 1370s and 1390s in Bohemia. In the course of processing the document, various interesting bohemica were discovered, ie Czech translations of Psalms 129 and 132, identified as a part of the Clementine Psalter from around the mid-14th century, in ‘Mammotrectus’ by John Marchesinus, 13 Czech month names on the margins of ‘De regimine mensium’ as well as botanical names, medical terms and advice on lactation inducers among other medical prescriptions. There is also a contentual bohemicum, ie initial fragments of ‘Passio sanctae Ludmillae’, the Latin account of the martyrdom of the Bohemian patroness saint, from a breviary written at the turn of the 12th and the 13th centuries. The article includes comments on the aforementioned texts as well as their editions.

Źródło:

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2022, 31, 1; 35-57
1509-0957

Pojawia się w:

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Na styku języków – o kłopotach z nazywaniem pewnej grupy zjawisk. Wokół tekstów powstałych w XV w. na Śląsku
When languages meet – on the problems of naming a particular group of phenomena, with reference to texts written in the fifteenth-century Silesia

Autorzy:

Borowiec, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459963.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

wielojęzyczność
kontakt językowy
wielojęzyczność średniowiecza
średniowieczny Śląsk
staropolszczyzna
czesko-polskie związki językowe
multilingualism
language contact
multilingualism in the Middle Ages
medieval Silesia
Old Polish, Czech-Polish language relationships

Opis:

Artykuł dotyczy potrzeby nowych badań tekstów powstałych w XV w. na Śląsku, dotąd charakteryzowanych w opracowaniach jako „polskie”/„mieszane”; jednocześnie osadza problem w kontekście ogólnoeuropejskim. Autorka wskazuje na szereg problemów, jakich nastręcza badanie materiału tak starego i trudnego w interpretacji (specyfika językowa może wskazywać m.in. na dwukompetencyjność skryby lub język używany na tym terenie), takich jak wielowarstwowość tekstu średniowiecznego, bliskie pokrewieństwo systemów językowych polszczyzny i czeszczyzny, trudności w ustaleniu relacji między zapisem, a fonetyką etc.
The article postulates the need of new studies of texts (which had previously been characterized as "Polish" or "mixed") produced in the fifteenth century in Silesia region, at the same time placing the problem in a European context. The author points out a number of problems posed by such old and difficult to interpret material (their linguistic specificity may have be caused by a bilingual scribe or the language used in medieval Silesia), such as the multilayered structure of the medieval text, the close relationship between Czech and Polish language systems, and difficulties in establishing the relationship between writing and phonetics, etc.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 442-448
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Understanding Language Death in Czech-Moravian Texas

Autorzy:

Hannan, Kevin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/620693.pdf

Data publikacji:

2007-01-01

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

language change
language death
language obsolescence
sociolinguistics
Czech

Opis:

Based on several decades of personal interaction with Texas speakers of Czech, the author's article attempts to correlate social change with some specific stages of language obsolescence and language death. Many instances of language change in that community, as well as cultural and social change, may be explained by the linguistic model known as the wave theory. One hundred and fifty years passed between the introduction of Czech and the death of that language in Texas. From the mid-nineteenth through the mid-twentieth century, the Czech-Moravians represented a closed community in which individuals defined their identity primarily by the Czech language, ethnicity, and culture. In the final five decades of the twentieth century, as the social template representing Texas speakers of Czech disintegrated, spoken Czech ceased to function as a living language, and much of the ancestral culture connected with the language was lost. Today some among the elderly, described as semi-speakers, terminal speakers, or "rememberers" of language, retain a limited knowledge, but the ancestral language now has only a symbolic function.

Źródło:

Research in Language; 2007, 5; 147-163
1731-7533

Pojawia się w:

Research in Language

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Przekłady biblijne nazw należących do kategorii pojęciowej ptactwa w Księdze Hioba 28,7 z bazowym komponentem leksykalnym ostříže i kobuza – na materiale czeskim i polskim
Bible Translations of Names From the Conceptual Category of Birds in the Book of Job 28:7 with the Base Lexical Component of ‘Ostříž’– ‘Kobuz’ on Czech and Polish Materials

Autorzy:

Hampl, Lubomír

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1992209.pdf

Data publikacji:

2021-12-27

Wydawca:

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

Tematy:

interpretation
translation
Czech language
Polish language
hyponyms and hyperonyms
Bible
imagery and biblical symbolism
the conceptual category of birds
language equivalence and synonymous lexical units
obraz i symbolika biblijna
przekład
translacja
tłumaczenie
ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
język czeski
język polski
kategoria pojęciowa ptactwa
hiponimy
hyperonimy
Biblia

Opis:

In this article, the author draws attention to translation issues, especially related to the avifauna lexis which appears on the pages of the Bible in the analyzed fragment of Job 28:7 in selected twelve Czech and eighteen Polish translations of the Holy Scripture. In the confrontational-lexical analysis, he describes not only the similarities, but above all the noticeable differences, i.e. changes in the equivalence of bird names and how and in what language form depending on the translation version this conceptual category of birds is used in translation by synonymous lexemes. The marginal presence of the Czech lexeme ostříž was noted. The remaining birds mentioned in Job 28:7 have so different lexical equivalents in individual Czech and Polish biblical translations that on the one hand it gives the impression of chaos, and on the other, reveals far-reaching freedom in translating avifaunic names.
Autor w niniejszym artykule zwraca uwagę na kwestie tłumaczeniowe związane zwłaszcza z wykorzystaną leksyką awifaunistyczną, jaka pojawia się na kartach Biblii w analizowanym fragmencie Hi 28,7 w wybranych 12 czeskich i 18 polskich przekładach Pisma Świętego. W przeprowadzonej konfrontatywno-leksykalnej analizie opisuje on nie tylko podobieństwa, ale przede wszystkim zauważalne różnice, czyli zmiany w ekwiwalencji nazw ptaków oraz jak i w jakiej formie językowej owa kategoria pojęciowa jest wykorzystywana w przekładzie przez bliskoznacznie synonimiczne leksemy – w zależności od wersji tłumaczeniowej. Zwrócono uwagę na marginalne występowanie leksemu czeskiego ostříž. Pozostałe ptaki wymieniane w Hi 28,7 mają w czeskich i polskich przekładach biblijnych tak różne odpowiedniki leksykalne, że sprawia to wrażenie chaosu i daleko idącej dowolności w tłumaczeniu awifaunistycznych nazw.

Źródło:

Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 7-28
2544-6460

Pojawia się w:

Wrocławski Przegląd Teologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Pozice nespisovných variet ve stylu nové české literatury
The position of non-standard varieties in the style of new Czech literature

Autorzy:

Mareš, Peter

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/615499.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

literary style
language varieties
non-standard language
Czech

Opis:

The tendency to operate freely with devices of all language varieties and with characteristic practices of various functional styles is one of the significant features of the literary style. This paper focuses on the vast use of non-standard language varieties, especially colloquial Czech, in modern Czech literary texts. In these texts, the elements of non-standard language occur not only as a means for creating the impression of authentic communication in everyday life, but also as a bearer of (both positive and negative) values and as a source of specific aesthetic qualities. In a short outline, the individual phases of the evolution of exploiting the non-standard language devices in Czech literary style are described and illustrated on textual examples.

Źródło:

Stylistyka; 2016, 25; 219-227
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Szkolnictwo z polskim językiem nauczania w Republice Czeskiej: dotychczasowe doświadczenia, problemy, perspektywy
School education with the Polish language as the language of instruction in the Czech Republic: past experiences – problems – prospects

Autorzy:

Grabowska, Barbara
Ogrodzka-Mazur, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15793274.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Związek Nauczycielstwa Polskiego

Tematy:

education with the Polish language as the language of instruction
Czech Republic
Polish-Czech borderland
Zaolzie

Opis:

Aim: This ethnographic study is aimed at outlining the functioning of education with the Polish language as the language of instruction in the Czech Republic. Methods: The research for the text was conducted in the post-positivist paradigm, with the application of the strategy of ethnographic studies. In this regard, the method of searching secondary sources as well as observation and interviews were used. Results: As a result of the conducted analyses, a review of education with the Polish language as the language of instruction was created, pertaining to two counties of the Czech-Polish borderland – Karviná and Frýdek-Místek. Conclusions: Despite an increase in the number of students attending schools with the Polish language as the language of instruction in 2010–2022, simultaneously with the not increasing number of educational institutions (kindergartens and schools), the reasons for the decrease in their total number in previous decades should be sought in: the structural transformations in the Czechoslovak school system, as a result of which lower-organized schools were closed; the liquidation of Polish settlements as a result of mining damages; the lack of vocational schools with the Polish language as the language of instruction; the decreasing social usefulness of the Polish language in the environment; and the increasing number of mixed marriages. On the other hand, the Polish national minority in the Czech Republic has a well-developed organizational background and numerous organizations, social and cultural institutions operate there. Their activities not only serve the minority, but above all support education with the Polish language as the language of instruction.

Źródło:

Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2023, LXVI, 1-2; 80-93
0033-2178

Pojawia się w:

Przegląd Historyczno-Oświatowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Register in Czech: Designing an MDA-based experimental study

Autorzy:

Marklová, Anna
Buchmüller, Olga
Demian, Christoph
Meyer, Roland
Szucsich, Luka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40222230.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

register
Czech
language variation
situational context

Opis:

There are no conventionalized ways to investigate the results of multidimensional analysis (MDA) from the perceptual perspective in an experimental setting. An MDA of the Czech corpus Koditex by Cvrček et al. (2020) established eight dimensions of variation based on 122 linguistic features. The first two dimensions, which explain the largest proportion of shared variance, are labeled as 1. dynamic (+)/static (-) and 2. spontaneous (+)/prepared (-). In our study, we investigated if some situational contexts of language use evoke stronger associations with the poles of the two dimensions than others. Furthermore, we aimed to explore the impact of the mode of language use and the properties of the interlocutor on the ratings. Czech native speakers (n=107) rated various situational contexts on 7-point Likert-like scales representing the MDA-based dimensions. The items were balanced in the formality of the interlocutor’s name (Mr. or Mrs. in connection to surname/first name), the interlocutor´s gender, and the mode of language use (spoken/written). The statistical analysis uncovered a significant effect of the formality of the interlocutor's name and the mode of language use on the ratings. Using first names and spoken mode resulted in ratings closer to the positive poles of the dimensions. The comparison of individual items showed that some situations, mainly those representing the negative poles of the dimensions, are rated more consistently than others. The results of our study offer insight into how native speakers evaluate situations of language use on the scales of preparedness, subjectivity, and interactivity.

Źródło:

Linguistics Beyond and Within; 2023, 9; 60-75
2450-5188

Pojawia się w:

Linguistics Beyond and Within

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

American Ethnicity and Czech Immigrants’ Integration in Texas: Cemetery Data

Autorzy:

Eckert, Eva

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/579828.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

TEXAS CZECH CEMETERIES
IMMIGRANT INTEGRATION
LANGUAGE SHIFT
INTERETHNIC NETWORKS
ETHNOCENTRIC CZECH COMMUNITY

Opis:

The lasting traces of Czech immigration to Texas and the once prominent immigrant community lead to the cemeteries. The purpose of this study is to show how to read Czech cemetery data in Texas from the 1860s to the 1950s in order to understand the immigrants’ integration and contact with their German neighbors and the dominant Anglo-American society. To immigrants in the middle of the 19th century, Texas offered land and freedom of movement. But the reasons to return home outweighed those to stay for some of the earliest immigrants who were unable to align themselves with networks established by the German immigrants who preceded them. Those who followed the pioneers lived within interethnic social structures that they gradually abandoned in favor of the ethnocentric Czech community. Language choices, the interplay of Czech and English, and the endurance of the Czech language in tombstone inscriptions yield synchronic and diachronic data whose analysis and interpretation reveal sociolinguistic networks of immigrants, rules of social cohesion and ethnic identity.

Źródło:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2015, 41, 4 (158); 85-112
2081-4488
2544-4972

Pojawia się w:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Corpus approach to teaching Czech as a foreign language in university courses
Korpusový přístup k výuce češtiny jako cizího jazyka na vysokoškolských kurzech

Autorzy:

Zasina, Adran Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2192741.pdf

Data publikacji:

2022-12-22

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech
corpus linguistics
DDL
foreign language teaching
morphology

Opis:

The corpus approach to teaching Czech as a foreign language has not gained its stable place in academic language teaching practice in spite of growing interest in the last years. A comprehensive framework of corpus-based exercises usage and their influence on students' language development is still missing. This article aims to verify the data-driven learning (DDL) method in teaching Czech at university level. The analysis was based on an experiment in which an experimental group using the corpus approach was examined in comparison with a control group. The research was conducted in the form of a one-semester course for Polish students of Czech studies. The results have proven that thanks to DDL activities, students accomplished positive outcomes and, in several areas, had even better results in comparison with control group. They substantially improved in terms of grammatical gender, vocalisation of prepositions, and genitive singular and plural. For these three language phenomena concrete application of corpus exercises was presented. The study confirmed that the clear and systematic procedure presented in the corpus approach to teaching contributed to the fixation of taught material. Employment of DDL methods in university language courses has a chance to become a permanent means used by teachers and students in language discovery in the future.
Korpusový přístup k výuce češtiny jako cizího jazyka si přes rostoucí zájem v posledních letech nezískal v akademické jazykové praxi své stabilní místo. Stále chybí ucelený rámec využití korpusových cvičení a jejich vlivu na jazykový rozvoj studentů. Tento článek si klade za cíl ověřit metodu učení řízeného daty (DDL) ve výuce češtiny na univerzitní úrovni. Analýza byla založena na experimentu, ve kterém byla zkoumána experimentální skupina využívající korpusový přístup ve srovnání s kontrolní skupinou. Výzkum byl proveden formou jednosemestrálního kurzu pro polské studenty bohemistiky. Výsledky prokázaly, že studenti díky aktivitám DDL dosahovali pozitivních výsledků a v několika oblastech měli dokonce lepší výsledky ve srovnání s kontrolní skupinou. Podstatně se zlepšili z hlediska gramatického rodu, vokalizace předložek a genitivu jednotného a množného čísla. Pro tyto tři jazykové jevy byla představena konkrétní aplikace korpusových cvičení. Studie potvrdila, že jasný a systematický postup prezentovaný v korpusové výuce přispěl k fixaci probrané látky. Využití metod DDL ve vysokoškolských jazykových kurzech má v budoucnu šanci stát se trvalým prostředkem využívaným učiteli i studenty při objevování jazyka.

Źródło:

Bohemistyka; 2022, 3; 435-462
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Staročeské sumáře v biblích 15. století

Autorzy:

Voleková, Kateřina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678676.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Old Czech
Bible
translation
summaries
biblical language
vocabulary

Opis:

Old Czech Summaries in Fifteenth-Century BiblesThis article focuses on some non-biblical texts accompanying Old Czech Bible translations in the Middle Ages. The oldest translation of the entire Bible into Old Czech, which comes from the 1350s, included a particular type of non-biblical texts: prefaces to biblical books. The following Old Czech revisions and new translations of the Bible were provided, to varying degrees, with other textual aids, such as the lists of Mass readings. In this paper, we focus on the so-called capitula, summaries of individual chapters of particular biblical books. In the Middle Ages, the capitula were an aid providing orientation in the text for the study of the Holy Writ in Latin. During the revision of the Czech biblical translation at the turn of the fourteenth and fifteenth centuries, chapter summaries in Latin were also translated. However, they are only preserved in their entirety in one manuscript, the second volume of the Litoměřice-Třeboň Bible. Other Old Czech Bibles included biblical summaries only exceptionally and selectively; the Old Czech chapter summaries survived in nine biblical manuscripts, mainly before individual chapters of selected books of the Old Testament. They were primarily intended to familiarise readers with the content of the text. The biblical summaries deserve a critical edition and further research, especially for their Old Czech vocabulary, reflecting the formation of biblical language and style in the late Middle Ages.Staroczeskie streszczenia w piętnastowiecznych tłumaczeniach BibliiNiniejszy artykuł jest poświęcony tekstom towarzyszącym staroczeskim przekładom Biblii z okresu średniowiecza. Pierwszy staroczeski przekład całej Biblii, pochodzący z lat pięćdziesiątych XIV wieku, zawierał również szczególny rodzaj tekstu: przedmowy do poszczególnych ksiąg. Zarówno jego zmodyfikowane wersje, jak i nowe przekłady, były (w różnym stopniu) zaopatrzone w teksty pomocnicze, na przykład listy czytań mszalnych. Przedstawiona analiza omawia tzw. capitula, czyli streszczenia poszczególnych rozdziałów ksiąg biblijnych. W średniowieczu stanowiły one jedyną w swoim rodzaju pomoc, umożliwiającą orientację w treści łacińskiego tekstu Pisma Świętego. Podczas modyfikacji czeskiego przekładu Biblii na przełomie XIV i XV wieku przetłumaczono również łacińskie streszczenia; zachowały się one w całości tylko w jednym manuskrypcie – drugim tomie Biblii litomierzycko-trzebońskiej. Inne biblie staroczeskie zawierały takie streszczenia tylko w wybranych rozdziałach; zachowały się one w dziewięciu manuskryptach, gdzie w większości przypadków poprzedzają poszczególne rozdziały wybranych ksiąg Starego Testamentu. Ich głównym celem było zapoznanie czytelnika z treścią tekstu biblijnego. Streszczenia, o których mowa, zasługują na krytyczne opracowanie i dalsze badania, zwłaszcza ze względu na staroczeskie słownictwo, odzwierciedlające formowanie się języka i stylu biblijnego w okresie późnego średniowiecza.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

Nieświadomy komizm w języku tłumaczeń Biblii. Na marginesie czeskiego „nowego stylu biblijnego”
Unconscious comicality in the language of the Bible translations. On the margin of the Czech “New Biblical Style”

Autorzy:

Bartoň, Josef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1203029.pdf

Data publikacji:

2020-12-19

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

Czech stylistics
modern Czech Bible translations
Czech new biblical style
modern biblical language
comicality in the Bible

Opis:

In Czech, modern biblical translation begins in the early 20th century. (The attribute “modern” indicates here the distance to the older tradition of Czech biblical translation from the Middle Ages to the 19th century). Since then, sixteen whole New Testaments and ten whole Old Testaments have been translated and published (which also means nine new whole Bibles) in the Czech language. However, the expert reflection of the Czech new biblical style (or modern biblical language) is still quite insignificant. Generally speaking, the language of modern Bible translations is characterized, among other things, by considerable volatility, internal contrastivity, “extreme markedness” of different types. The article focuses on one partial aspect of “extreme markedness”, in particular, the unconscious comicality of some places in Czech biblical texts. In the paper, four examples are presented and interpreted (Mt 9,16; L 13,7; Apc 2,7; Mt 10,10), taken from four important modern Czech biblical translations (Catholic Czech Bible from the early 20th century; Czech ecumenical translation; Catholic liturgical translation; evangelical Bible of the 21st Century). These examples show how the specific treatment of stylistic means of the Czech language has the potential to give rise to a comic effect (unintended by the translator) among readers/listeners. The author of the article notes that such extremely stylistically problematic places occur across all modern Czech translations of the Scripture. In the background of these stylistically defective places there are psychological and social reasons, given paradoxically by the fact that the biblical text belongs to the sacral sphere. It is thus desirable that the authors of future Biblical translations and critics of translations consciously and intensively try to shape and cultivate the Czech new biblical style (which, even after a hundred years of its existence, is still characterized by considerable instability).

Źródło:

Stylistyka; 2020, 29; 199-212
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Iza Šaunová – Jazyk polský. Pierwszy kompleksowy podręcznik do nauki języka polskiego dla Czechów
Iza Šaunová – Jazyk polský. The first comprehensive Polish textbook for Czech learners

Autorzy:

Rusin Dybalska, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36079070.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

język polski w Czechach
podręczniki do nauki języka polskiego
Iza Šaunová
Polish language in the Czech Republic
textbooks for learning Polish

Opis:

Tekst prezentuje fragment aktualnie prowadzonych badań dotyczących nauczania języka polskiego w Czechach i ma za temat analizę wydanego w roku 1958 podręcznika do nauki języka polskiego Jazyk polský autorstwa lektorki praskiej polonistyki Izy Šaunovej. W artykule omówiono strukturę publikacji, jej zawartość oraz zastosowane metody dydaktyczne. Analiza wszystkich tych elementów pozwala dojść do wniosku, że mamy do czynienia z pierwszą na ziemiach czeskich publikacją tego rodzaju przygotowaną w kompleksowy sposób, której fragmenty z powodzeniem mogłyby być wykorzystywane w dzisiejszej dydaktyce. Analizowany podręcznik oraz jego autorka stają się jednocześnie źródłem informacji na temat nie tylko historii nauczania języka polskiego w Czechach, lecz także kontaktów czesko-polskich w okresie powojennym.
The paper presents an excerpt from the ongoing research on teaching Polish in Czechia. Its main focus is to analyse the Polish language textbook Jazyk polský, published in 1958 and written by Iza Šaunová, a teacher of Polish Studies in Prague. The paper discusses the structure of the publication, its content, and the teaching methods used. The analysis of all these elements leads to the conclusion that we are dealing with the first such publication in Czechia. It was comprehensive, and even today its fragments could still be used successfully in teaching. Thus, the presented textbook and its author provide insight not only into the history of teaching Polish in Czechia, but also into the Czech and Polish relations in the postwar times.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2024, 812, 3; 25-38
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

Prepositional cases in Czech: toward a typological change

Autorzy:

Bláha, Ondřej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/39781731.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

language change
Czech
typology
journalistic style
noun
prepositional cases

Opis:

This article examines the increase in frequency of use of the prepositional noun cases in Czech over the last three decades (1990-2019). The author has based his research on the Czech National Corpus where he created five temporally defined subcorpora containing only journalistic texts from the major Czech daily newspapers. Over the period under study, the share of prepositional cases in the total noun tokens has increased from 26.44% to 28.08% (by 1.64%). The share of cases with proper prepositions hasincreased the most, while the number of cases with improper prepositions has increased less. The author has identified developmental trends for specific frequented prepositions. According to the author, the increase in the frequency of prepositional cases in Czech is a phenomenon rooted in the “typological dispositions” of the Czech language. However, he considers the stylistic factor (the desire for more explicit, precise expression) to be a factor of more importance, contributing to the increase in the frequency of prepositional cases. On the other hand, some changes in the frequency of use of specific cases, most notably the observed greater frequency of the accusative (+2.21%), is a purely typologically motivated developmental change.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2021-2022, 78/1-79/1; 11-23
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Social Introspection of I. A. Bláha and Wittgenstein’s’ Argument Counter to Private Language. Anniversary Study on Introspection Approach in Social Sciences.

Autorzy:

Janák, Dušan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2138648.pdf

Data publikacji:

2010-08-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

I. A. Bláha
L. Wittgenstein
Social introspection
Private language argument
Language games
Czech sociology

Opis:

The following text discusses the method of social introspection of the Czech philosopher and sociologist I.A. Bláha. It focuses both on presenting the method and exploring its potentials and limits in order to understand social reality. The application of the Wittgenstein´s argument against the private language as a critique of the introspective perspective and a brief analysis of the phenomenological approach in sociology will help to assess the boundaries of this approach. Theoretical conclusions of application of the introspection method in sociology are drawn at the end of the text and thus allow to assess applicability of the Blaha's own method.

Źródło:

Qualitative Sociology Review; 2010, 6, 2; 51-72
1733-8077

Pojawia się w:

Qualitative Sociology Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Motivation for Second Language Learning in the Czech Armed Forces

Autorzy:

Holcner, Vladan
Dvořák, Jiří
Vápeník, Jiří

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27311264.pdf

Data publikacji:

2023-12-15

Wydawca:

Komisja Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu

Tematy:

motivation
second language
learning
motivational factor
survey
Czech Armed Forces

Opis:

The subject matter of the paper is motivation for second language learning under specific conditions of military service in the Czech Armed Forces. Motivation is the fundamental source of any human action, influencing goals and objectives, attitudes and efforts but also results achieved by each individual. As such, motivation belongs to the most important factors of learners´ success. The paper is based on an explanatory research perspective, aiming at identifying the relative importance of different factors of motivation in second language learning. The presented paper methodology consists of a questionnaire survey, followed by an analysis and interpretation of gathered data. The research material, covered by the survey, is the motivation of the Czech Armed Forces personnel attending foreign language courses to learn second foreign language at the University of Defence Language Centre in 2022. This survey has been designed to enable language educators to identify and further analyse relative significance of individual motivational factors and their perception by second language learners as either internal, or external. As the survey outcomes show, the Czech military personnel motivation to learn second foreign language is not primarily generated by their current job needs and requirements. At the same time, the Czech military personnel attending foreign language courses perceive their learning motivation as predominantly internal.

Źródło:

Academic Journal of Modern Philology; 2023, 19; 117-128
2299-7164
2353-3218

Pojawia się w:

Academic Journal of Modern Philology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Slovesa s metaforickým významem jako prostředek pro vyjádření mezilidských vztahů, psychický ch stavů a atmosféry prostředí
The metaphoric use of Czech verbs that indicate peoples relationship, mental condition and atmosphere in the environment

Autorzy:

Kolarova, I.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1009004.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

CZECH NATIONAL CORPUS SYN2000
CZECH VERBS
LANGUAGE INDICATION OF PEOPLE'S RELATIONSHIP & MENTAL CONDITION
METAPHORIC USE

Opis:

We are going to deal with the Czech verbs 'jiskrit', 'zajiskrit', 'skripat', 'zaskripat', 'vrit', 'praskat' that are used as a metaphor in non-subjective syntactical constructions with the expletive 'to'. Those verbs can indicate various meaning and function. The verbs 'jiskrit', 'zajiskrit' indicate positive or negative people's relationship (Mezi Zielencem a Rumlem to jiskrilo.), mental condition of people (V ocich ji to vesele zajiskrilo.) or atmosphere in the groups of people (S jejich prichodem to ve vzduchu okamzite zacalo jiskrit). The verbs 'skripat', 'zaskripat' indicate negative people's relationship (Mezi Victorii a jeji matkou to hrozne skripe.) or atmosphere in the groups of people (Na zacatku pripravy to v týmu skripalo kvuli oddilove prislusnosti.). The verb 'vrit' indicates almost mental condition of people and strong emotion (Kdybys jen vedela, Kitty, jak to ve mne pri tom nadáváni a pomlouváni vre). We are going to try to substitute the sentences with the verbs 'jiskrit', 'skripat', 'vrit', 'praskat' and with the expletive 'to' by the sentences without 'to' and to compare both type of sentences. We are going to recognize using of those verbs in the texts of various stylish spheres and in the texts with the language means of various stylish features (stylish neutral features, expressive features, terminology...). The sentences and short texts with the verbs 'jiskrit', 'zajiskrit', 'skripat', 'zaskripat', 'vrit', 'praskat' shall be in the texts of Czech national corpus SYN2000.

Źródło:

Stylistyka; 2006, 15; 237-248
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Language as an Element of Identity: Language of National Minorities in the Educational Systems of Belarus, the Czech Republic, Poland, and Ukraine

Autorzy:

Grabowska, Barbara
Kwadrans, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1932062.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

national minorities
education
language
identity
Belarus
the Czech Republic
Polska
Ukraine

Opis:

Life in a culturally diverse environment and being a national minority member causes the socialization of young people to occur in more than one language. Language is not only a medium of culture but also a core element of identity. This article discusses the implementation of the right of national minorities to education in their languages. In Belarus, the Czech Republic, Poland, and Ukraine, there are national minorities of autochthonous character, along with schools with the language of a particular minority as the teaching language. The most developed and numerous network of schools operating in the official school system is in the Czech Republic. In Belarus and Ukraine, the legal possibility of opening and running minority schools was introduced several years ago. Not without significance is the functioning of parish schools, Saturday-Sunday schools, national or ethnic clubs. Apart from family, school is the basic place of learning the minority language, an important element of national identity. At school, learners deepen their cultural competences, within their national, majority group and European culture.

Źródło:

Kultura i Edukacja; 2020, 4(130); 43-59
1230-266X

Pojawia się w:

Kultura i Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

(Dis)kontinuita češtiny 16.-18. Století na příkladu hláskosloví
The (dis)continuity of the Czech language of the 16th to the 18th centuries (using the example of phonological changes)

Autorzy:

Šimeckova, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2103007.pdf

Data publikacji:

2020-06-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

phonology
Old Czech
dipthongisation
prothetic v-
prints
language change
historical linguistics

Opis:

A majority of the earlier scholarly publications (literary and linguistic) contain negative assessments of the Czech language from the 17th and 18th centuries. This valuation is in accordance with the political, social, religious and cultural developments in Bohemia after the battle of White Mountain (Bílá hora) on 8 November 1620. Following the battle, the Habsburg Monarchy was established and Bohemia was yet again subjected to the Catholic Church. The function of the Czech language was limited with German becoming the main language spoken by the Bohemian aristocracy and city dwellers. German was the official language and, along with Latin, the language of science. As a result of the functional restrictions, Czech books were printed in limited literary fields, especially religious, historical and practically-oriented texts. The language in which they were written was described as degraded, unstable and incorrect. It was connected with the decline of the standard language, deformed by dialectisms, neologisms and an enormous number of loan words from German. However, is this interpretation of the Czech language from the 17th and 18th centuries correct? I have analysed over 100 prints from the 16th to the 18th centuries, focusing on four phonological phenomena: prothetic v-, dipthongisation ú- > ou- and ý (í) > ej and the change é > í. These changes occurred in texts from the 16th century (or even earlier), then some of them were repressed (ej, í in word ending, prothetic v-) or fixed as a part of Czech print (initial ou-, v- by words stabilized with this nonetymological consonant). It is evident that 1) there was continuous development instead of discontinuity, 2) the earlier negative estimation of the Czech language after 1620 was inaccurate. It is imperative to investigate the Czech language from a historical perspective in detail, without prejudice or ideology.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 123-133
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Life span of German loanwords in Czech and Slovak: displacement and replacement
Lebensdauer deutscher Lehnwörter im Tschechischen und Slowakischen: Verdrängung und Ersatz

Autorzy:

Newerkla, Stefan Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084483.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

language contact
loanwords
German
Czech
Slovak
lexical integration
lexical substitution
lexical diversification

Opis:

Following G. Bellmann, the article divides the German loanwords in Czech and Slovak roughly into two groups, namely those lexical units that represent a basic code extension (= type A) and those that are used immediately after adoption as (approximately) synonymous lexical duplicates of already existing designations (= type B). While type A words have the best chances of lasting integration, type B words elicit a competitive situation between old and new designations, which can result in substitution, negative integration or semantic diversification. Furthermore, the paper deals with idiosyncrasies of German loanword integration such as the expressiveness of German loanwords in Czech and Slovak and the emotional attitude towards German loanwords in those languages. The article also discusses the causality of displacement and substitution of German loanwords, subsequently elaborates on the loss of terms and realities, the change in domain-specific language use, the role of language awareness and language culture, the loss of immediate contact areas as well as the question of prestige, and concludes with an outlook on future developments.

Źródło:

Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 49-68
0080-3588

Pojawia się w:

Rocznik Slawistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Dawne polskie intensyfikatory wywodzące się od staroczeskiego "přieliš"
Historical Polish Intensifiers Derived from the Old Czech přieliš

Autorzy:

Mitrenga, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38695734.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

history of the Polish language
Czech borrowings in Polish
intensifiers
extinct words

Opis:

This article is devoted to a historical-linguistic analysis of the equivalents of the Old Czech přieliš in historical Polish: the words bezlisz, brzezlisz, przelisz, przezlisz and przylisz. The study refers to key findings of researchers about these words, their origins and meaning. On the basis of analysis of linguistic material the author formulates conclusions about word-formation of the equivalents of přieliš in Polish, their frequency in monuments of Polish literature from the Old Polish period to the end of the sixteenth century, their meaning and status in Polish, as well as presumable causes of their disappearance from the language. The paper presents examples that confirm their functioning in monuments of the Polish language, such as Biblia królowej Zofii [Queen Sophia’s Bible] from the mid-fifteenth century and Biblia Jana Leopolity [John Leopolita’s Bible] from 1561, as well as in dictionaries of Polish. The study also considers information about Old Czech and compares parallel verses of Polish and Czech Bible translations.
Artykuł poświęcony jest historycznojęzykowej analizie odpowiedników staroczeskiego přieliš, czyli wyrazów bezlisz, brzezlisz, przelisz, przezlisz i przylisz w dawnej polszczyźnie. Autorka przytacza najważniejsze opinie badaczy o wymienionych wyrazach, ich pochodzeniu i znaczeniu. Na podstawie analizy materiału językowego formułuje wnioski dotyczące budowy słowotwórczej staroczeskich odpowiedników přieliš w języku polskim, ich frekwencji w zabytkach literatury polskiej od staropolszczyzny do końca XVI w., znaczenia i statusu tych wyrazów w polszczyźnie, a także przypuszczalnych przyczyn ich zaniku. W artykule przedstawiono przykłady potwierdzające funkcjonowanie wspomnianych wyrazów zarówno w zabytkach języka polskiego m.in. w Biblii królowej Zofii z połowy XV w. i Biblii Jana Leopolity z 1561 r., jak i w słownikach języka polskiego. Ponadto autorka przywołuje informacje o staroczeskim i porównuje równoległe wersety przekładów Biblii na język polski i czeski.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Phonology and Attrition: Sociolinguistics of (Ukrainian) Sound Perception
Fonologia i atrycja: Socjolingwistyka (ukraińskiej) psychoakustyki

Autorzy:

Chybras, Yurii

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407661.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Krakowskie Towarzystwo TERTIUM

Tematy:

fonetyka
fonologia
atrycja językowa
dryf językowy
angielski
ukraiński
czeski
phonetics
phonology
language attrition
language drift
English
Ukrainian
Czech

Opis:

This article’s research question is to explore the role of sociolinguistic factors in combination with phonology-driven perception. The preliminary hypothesis is that sociolinguistic factors like bilingualism and L2 interference (attrition, as in de Leeuw, E., Chang, C. 2023) may have a decisive role in the process of sound perception and is based on the example of English-Czech/Slovak and English-Ukrainian loanword adaptation cases involving the phonemes /ɡ/, /h/, /ɦ/, and /x/: Czech and Slovak speakers adapt [h] as [ɦ] while Ukrainian speakers tend to adapt the same phoneme as [x] despite having /ɦ/ in their phonological inventory. This tendency seems to correlate with phonological attrition (L2 interference of Russian) and has been a topic of active discussions, especially so since the 2022 full-scale Russian invasion of Ukraine. The research method is based on a questionnaire with audio samples containing both already existing and made-up proper names and words. Half of the test vocabulary units are designed to contain the chosen sounds, the rest of the units are represented by established, already existing, names, and units that do not contain the chosen sounds to provide a cover for the experiment. The respondents are asked to listen to the audio samples and write down the units as they hear them using Ukrainian alphabet. The respondents were provided with a fake description, and a fake goal of the experiment to exclude possible bias.
Celem badawczym tego artykułu jest zbadanie roli czynników socjolingwistycznych w połączeniu z percepcją opartą na fonologii. Wstępna hipoteza głosi, że czynniki socjolingwistyczne, takie jak dwujęzyczność i interferencja L2 (atrycja), mogą odgrywać decydującą rolę w procesie percepcji dźwięku i opiera się na przykładzie przypadków adaptacji zapożyczeń angielsko-czesko/słowackich i angielsko-ukraińskich z udziałem fonemów /ɡ/, /h/, /ɦ/ i /x/: użytkownicy języka czeskiego i słowackiego adaptują [h] jako [ɦ], podczas gdy użytkownicy języka ukraińskiego mają tendencję do adoptowania tego samego fonemu jako [x], pomimo posiadania /ɦ/ w swoim zasobie fonologicznym. Wydaje się, że ta tendencja koreluje z atrycja fonologiczną (interferencja języka rosyjskiego jako L2) i była tematem licznych dyskusji, zwłaszcza od czasu rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku. Metoda badawcza opiera się na kwestionariuszu z próbkami dźwiękowymi zawierającymi zarówno istniejące, jak i wymyślone nazwy własne i słowa. Połowa testowanych jednostek słownictwa ma zawierać wybrane dźwięki, pozostałe jednostki są reprezentowane przez ustalone, już istniejące nazwy, a jednostki, które nie zawierają wybranych dźwięków, pomagają jedynie ukryć cel eksperymentu. Respondenci proszeni są o odsłuchanie próbek audio i zapisanie jednostek tak, jak je słyszą, używając alfabetu ukraińskiego. Przedstawiono im nieprawdziwy opis i cel eksperymentu, aby wykluczyć ewentualne uprzedzenia.

Źródło:

Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 2; 147-164
2543-7844

Pojawia się w:

Półrocznik Językoznawczy Tertium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

U otevřeného okna
With an open window

Autorzy:

HARÁK, Ivo

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038127.pdf

Data publikacji:

2018-11-05

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Libor Martinek
Henryk Jasiczek
Óndra Łysohorsky
poetic regionalism
other-language poetry in the Czech lands
básnický regionalismus
jinojazyčná poezie v českých zemích

Opis:

Autor práce se zabývá dvěma literárně-historickými monografiemi Libora Martinka. Tento český literární vědec je znám především jako odborník na slezský literární regionalismus. Tento kontext je také založen na studiu dvou významných osobností, které tvoří českou literaturu v jiném (polském, lašském) jazyce. Pro Martinka je důležitá důkladná znalost faktů a znalost textů primární a sekundární literatury. Znalost světové literární teorie mu také umožňuje provést přiměřené interpretace uměleckých textů. Takže může doložit místo dané osobnosti v literární historii nebo také dluh, který má vůči ní česká literatura.
The author of the study deals with two literary-historical monographs of Libor Martinek. This Czech literary scientist is known above all as an expert in Silesian (Teschen) literary regionalism. This context is also based on the study of two distinguished personalities of Czech literature writing in another (Polish, Lachian) language. For Martinka there is an important thorough knowledge of facts or familiarity with the texts of primary and secondary literature. Familiarity with world literary theory also allows him to make adequate interpretations of artistic texts. So he can pronounce a fair trial about the place of a personality in literary history or the debt that Czech literature has so far. 

Źródło:

Bohemistyka; 2018, 4; 395-412
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Proměny slovníkové definice ve slovnících Daniela Adama z Veleslavína (na českém jazykovém materiálu)

Autorzy:

Vajdlová, Miloslava

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678727.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

historical lexicography
Humanistic Czech
Daniel Adam of Veleslavín
dictionary definition
development of language

Opis:

Changes in Czech Dictionary Definitions in Dictionaries by Daniel Adam of VeleslavínDaniel Adam of Veleslavín was an outstanding Czech humanist who compiled four multilingual dictionaries published between 1579 and 1598. He employed a broad range of different lexicographic means and techniques to render foreign language sections of his entries in Czech: one-word equivalents, synonyms, phrases, periphrases or their combinations. In his descriptions of word meanings, Veleslavín used both deictic and meronymic explanations as well as definitions with limited value, and – in later vocabularies – explanations which emphasise distinctive semantic features of the words.Zmiany w czeskich definicjach słownikowych w słownikach Daniela Adama z VeleslavínaDaniel Adam z Veleslavína był wybitnym czeskim humanistą, który opracował cztery wielojęzyczne słowniki, wydane w latach 1579–1598. Zastosował w nich szeroką gamę środków i technik leksykograficznych mających na celu oddanie obcojęzycznej treści haseł w języku czeskim: ekwiwalenty jednowyrazowe, synonimy, frazy, peryfrazy lub ich kombinacje. Aby opisać znaczenie słów, Veleslavín stosował zarówno wyjaśnienia deiktyczne, jak i meronimiczne oraz definicje o ograniczonej wartości, a także – w późniejszych słownikach – wyjaśnienia podkreślające charakterystyczne cechy semantyczne. 

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Sprachbiographie einer Familie deutscher Herkunft aus Nýznerov/Niesnersberg in Tschechien

Autorzy:

Hudabiunigg, Ingrid
Marchl, Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2083989.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

language biography
language policy
German minority
narrative interview
Czech Republic
biografia języka
polityka językowa
mniejszość niemiecka
wywiad narracyjny
Republika Czeska

Opis:

The article examines the language biographies of two generations of a family of German origin in the Czech Republic from the end of World War II to the present day. The content analysis of the biographies is based on the application of the narrative interview method developed in qualitative sociology. The analysis of the data obtained by this method follows the stages in the language use of the two informants in coping with the challenge of the language policies of the state.
Artykuł analizuje biografie językowe dwóch pokoleń rodziny niemieckiego pochodzenia w Czechach od końca II wojny światowej do dnia dzisiejszego. Analiza treści biografii oparta jest na zastosowaniu metody wywiadu narracyjnego opracowanej w socjologii jakościowej. Analiza danych uzyskanych tą metodą przebiega zgodnie z etapami używania języka przez dwóch informatorów w radzeniu sobie z wyzwaniem polityki językowej państwa.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 447-463
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Obrázky a „opráski” z českých dějin. O stylu obrázkových seriálů věnovaných historii
Pictures (obrázky) and "pikturez" („opráski”) from the Czech history. On the style of two picture series concerning history

Autorzy:

Mareš, Petr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1008789.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

intertextuality
orthography
play with the language
cultural memory
Czech history
picture series
style
anachronisms

Opis:

The article analyses the style of two picture series dealing with Czech history. The analysis focuses primarily on the way of mediating historical knowledge as well as forming and establishing cultural memory in the two series which are compared. In connection with this, the use of language, the construction of meanings and the interplay between verbal and visual components are described.  The picture series investigated represent opposing approaches to the issue of cultural (historical) memory. The objective of Obrázky z českých dějin a pověstí (Pictures from Czech History and Legends; 1980, revised edition 1996) is to depict a traditional version of Czech history and support its adoption by recipients (children being the main target group). Obrázky include various informal, derogatory and anachronistic elements, but these components are used purposefully to attract the interest of recipients in a didactic presentation of historical events. On the other hand, Opráski sčeskí historje (perhaps: Pictures from Czech History; 2014–2015) submit an alternative, subversive, comical and absurd version of Czech history. Their objective is to destruct the traditional view of such history. In order to achieve this effect, Opráskitake advantage of intentional orthographical mistakes (with great invention), play with the language, polysemy of words, anachronisms and intertextual relations to contemporary popular culture.

Źródło:

Stylistyka; 2019, 28; 231-246
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Stylizacja na potoczność w przekładzie literatury czeskiej na język polski
Stylizace hovorovosti v překladech české literatury do polštiny
Stylization of colloquial language in Polish translations of Czech literature

Autorzy:

Vítová, Lenka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486866.pdf

Data publikacji:

2011-01-01

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

stylizacja
język potoczny
polskie przekłady literatury czeskiej
stylization
colloqial language
Polish translations of Czech literature

Opis:

Česká literatura s bohatou tradicí využití příznakové stylizace hovorovosti a nářečnosti klade na překladatele do jazyků s méně rozvrstvenou stylistikou nemalé tvůrčí nároky — překladatelé musí nalézt vhodný protějšek pro vyjádření expresivity originálu. Autorka článku sledovala překladatelské strategie při řešení tohoto problému na příkladech překladů děl autorů, kteří různým způsobem využívají stylizace hovorovosti: Jaroslava Haška, Bohumila Hrabala, Jáchyma Topola a Ireny Douskové. Na základě srovnání originálu a překladu popsala, jak a nakolik se pokusili o vyjádření odpovídající originálu jednotliví překladatelé: v případě Haška Paweł Hulka-Laskowski, Józef Waczków a Antoni Kroh, v případě Hrabala Andrzej Czcibor-Piotrowski, Jan Stachowski a Piotr Godlewski, v případě Topola Leszek Engelking a v případě Douskové Joanna Derdowska. Autorka v závěru navrhla klasifikaci stylizace hovorovosti (dle formy a cíle užití): lidová (Hašek), estetizující (Hrabal), naturalistická (Topol), humoristická (Dousková) a poukázala na sílící potřebu jak nejpřesnějšího přeložení všech aspektů textu, včetně těch lišících se od národní tradice — shodně s názorovými proudy posledních let se v překladech objevuje stále více Jiného, v překladu dochází ke koperníkovskému obratu, před osvojením (světem viděným národním prizmatem) upřednostňujeme exotizaci (vlastní domov spatřený přes brýle celého světa).
Czech literature has traditionally made use of a distinctive stylization of colloquial language and dialect. This represents a significant challenge for translators into languages with less diverse stylistics as they seek to find a mode of capturing the original’s emotionality. This article explores translators’ strategies when dealing with this problem and uses examples of works by Jaroslav Hašek, Bohumil Hrabal, Jáchym Topol and Irena Dousková who stylize colloquial language in a variety of ways. The author uses a comparative analysis of the original and the translation to determine how and to what extent the individual translators achieved an adequate rendering of the original. The translators in question are Paweł Hulka-Laskowski, Józef Waczków and Antoni Kroh in the case of Hašek; Andrzej Czcibor-Piotrowski, Jan Stachowski and Piotr Godlewski in the case of Hrabal; Leszek Engelking in the case of Topol and Joanna Derdowska in the case of Dousková. In the conclusion the author suggests four categories of stylization of colloquial language (depending on its form and aim): folk (Hašek), aestheticizing (Hrabal), naturalist (Topol) and humorous (Dousková). She also argues that it is increasingly more important to provide as accurate a translation as possible of all the aspects of the text, including those that differ from the national tradition. This is in line with the latest trends when translations incorporate increasingly more of the Other and are characterized by a significant shift from adaptation (viewed through the national prism) to exoticization (viewing one’s home through the lenses of the whole world).

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 175-187
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

O tožské češtině
About the Togolese Czech

Autorzy:

Hrdlička, Milan Hrdlička

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908841.pdf

Data publikacji:

2018-09-12

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

contact linguistics
colonial language
Togo
Togolese Czech
German
kontaktní lingvistika
koloniální jazyk
tožská čeština
němčinaCzech

Opis:

Lingvisté pracují v současné korpusové éře nejčastěji s reálným řečovým materiálem, s psanými nebo mluvenými texty. Na základě poznatků o vývoji národního jazyka je ale možné rekonstruovat i nedochované nebo neúplné historické podoby jeho morfologických forem aj. Je také zajímavé pokusit se o prognózu virtuálního výsledku vzájemného působení různorodých jazyků, který se z politických důvodů nerealizovalo. Ve 20. letech 20. století se uvažovalo o tom, že nové samostatné Československo (1918) by mohlo získat jako válečnou reparaci bývalou německou kolonii Togo. V textu jde o hypotetickou podobu tožské češtiny, která by se utvářela na základě kontaktu tamních domorodých jazyků, němčiny a češtiny jako nastupujícího koloniální jazyka.
In today’s corpus era, linguists most often work with real language material,  with written or spoken texts. Based on the knowledge of the national language development it is also possible to reconstruct unpreserved or fragmentary historical forms of morphology etc. It is also interesting to try to predict a virtual outcome of mutual language effect of various languages that did not take place due to political reasons. In the 1920s, it was considered that the newly established independent Czechoslovakia (1918) would get a former German colony in Togo as a war reparation. This text looks at the hypothetical form of Togolese Czech that could have been formed by the contact of the local native languages, German and Czech as the incoming colonial language. 

Źródło:

Bohemistyka; 2017, 4; 383-389
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Modyfikacje i zmiany kodu językowego na przykładzie mowy młodzieży polskiej z Zaolzia
Modifications and changes to language codes exemplified by young people from the Czech part of Cieszyn Silesi

Autorzy:

Bogocz, Irena
Bortliczek, Młgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511111.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

the Czech part of Cieszyn Silesia
dialect
Polish
bilingualism
diaglossia
interference
code-switching
mixed language

Opis:

In the article the subject of attention is the comm unication strategies of pupils in schools with Polish as the language of instruction in the Czech part of Cieszyn Silesia. The pupils know more than one language code – at a minimum, th e local dialect, Polish and Czech, and they alternating between these codes in linguistic communication daily. The article presents excerpts from interviews with these pupils conducte d by the authors (and researchers), in which the causes, methods and consequences of such specific communication strategies are revealed. The main triggers of code changes were found to be mainly changes of conversation topics and changes in the language of communication partners. The article also touches upon other issues: the conceptualization of the wor ld through traditional dialect, the utility of dialects in the contemporary world of technological, scientific and cultural progress and the emergence of mixed supranational spoken languages, etc.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2016, 1(17); 213-241
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Tekst biblijny i sprawy „zbyt powszednie”? Na marginesie kwestii tabu językowego w tradycji czeskiego przekładu biblijnego
Biblical text and „too prosaic” things. Marginal notes on the problem of the language taboo in the tradition of the Czech Biblical translation

Autorzy:

Bartoň, Josef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044718.pdf

Data publikacji:

2018-08-28

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czech Bible translation
Biblical translatology
language taboo
Mt 15 17
Mk 7 19
JN 21 7

Opis:

The case study deals with the fortunes of translation equivalents of the words ἀφεδρών//secessus (in Matthew 15,17 and Mark 7,19) and γυμνός//nudus (in John 21,7) in the Czech Biblical tradition. The paper presents the material from almost fifty Czech translations (from the end of the 13th century to this day) and shows that the expressions (notions) draught, toilet and naked disappear in certain moments and are missing in most of the translations. The author tries to demonstrate in his analyses and interpretations when, under which circumstances and why there was this specific secondary tabooization that itself (slightly) disturbs the taboo of the inviolability of the content of the sacred text.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 11-32
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

“Polish for Everyone”. A Few Notes on the Oldest Textbooks for Learners of Polish in the Czech Republic
„Polski dla każdego”. Kilka uwag na temat najstarszych podręczników do nauki języka polskiego w Czechach

Autorzy:

Rusin Dybalska, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1848309.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Czech Republic
Polish language textbooks
Franciszek Vymazal
Franciszek Alois Hora
Czechy
podręczniki do nauki języka polskiego

Opis:

The paper herein is part of the ongoing research on the beginnings of Polish language instruction in Czechia. It discusses two textbooks for learners of Polish published at the turn of the 19th and 20th centuries: Franciszek Vymazal’s Polský snadno a rychle (Prague 1896) and Franciszek Alois Hora’s Praktická mluvnice polská s čítankou (Prague 1901). Their structure and contents are analysed together with applied teaching methods. Presented publications and their authors have become the source of information regarding the Czech and Polish relations at the time.
Opracowanie jest częścią aktualnie prowadzonych badań na temat początków nauczania języka polskiego w Czechach. Przeprowadzono analizę dwóch podręczników do nauki języka polskiego wydanych na przełomie XIX i XX wieku: Franciszka Vymazala Polský snadno a rychle (Praga 1896) oraz Franciszka Aloisa Hory Praktická mluvnice polská s čítankou (Praga 1901). Omówiono zarówno ich strukturę i zawartość, jak i zastosowane metody dydaktyczne. Wskazane publikacje oraz ich autorzy stanowią też źródło informacji na temat ówczesnych kontaktów czesko-polskich.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 427-440
2451-0491

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Czech and Slovak bilingualism in the media
Czesko-słowacka dwujęzyczność w mediach

Autorzy:

Hurajová, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31339593.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Tematy:

dwujęzyczność
semikomunikacja
dwujęzyczność czesko-słowacka
kontakt językowy
media
bilingualism
semi-communication
Czech-Slovak bilingualism
language contact

Opis:

The article deals with the specific cultural and language relations between the Czech Republic and the Slovak Republic. It especially focuses on the interlingual relations between the two states, taking into account the peculiarities of Czech-Slovak bilingualism in the media against the background of the social changes after the split of Czechoslovakia. The distinction between bilingualism and semi-communication is explained. Attention is paid to interlingual relations, especially the presence of perceptive bilingualism, the divergence of the two languages, the cultural exchange between the two nations, and the status of the Slovak language in the Czech media environment – namely its presence on TV, the radio, in the press and in cultural life in general.
W artykule opisano specyficzne relacje kulturowe i językowe między Republiką Czeską a Republiką Słowacką. W szczególności autorka koncentruje się na relacjach międzyludzkich między tymi dwoma państwami, biorąc pod uwagę specyfikę czesko-słowackiej dwujęzyczności w mediach na tle zmian społecznych po rozpadzie Czechosłowacji. Rozróżnia dwujęzyczność i semikomunikację. Ponadto zwraca uwagę na stosunki międzyjęzykowe, szczególnie na obecność dwujęzyczności pasywnej, rozbieżności między dwoma językami, wymiany kulturowej między tymi dwoma narodami oraz na status języka słowackiego w czeskim środowisku medialnym, tj. obecność w telewizji, radiu, w prasie i ogólnie w życiu kulturalnym. Tekst przygotowano w ramach projektu badawczego wspieranego przez Agencję Grantową Ministerstwa Edukacji Słowacji (KEGA) nr 014UCM-4/2016 pt. „English for Students of Mass Media Communication”.

Źródło:

Media Biznes Kultura; 2017, 2(3); 31-41
2451-1986
2544-2554

Pojawia się w:

Media Biznes Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

„Wolność kontrolowana” — o (nie)zależności tłumacza. Uwagi do polskiego przekładu powieści Petry Hůlovej Umělohmotný třípokoj
Kontrolovaná svoboda” — o (ne)závislosti překladatele Poznámky k polskému překladu románu Petry Hůlové Umělohmotný třípokoj
„Controlled freedom” — about the (in)dependence of a translator. A few comments about the Polish translation of Petra Hůlová’s Umělohmotný třípokoj

Autorzy:

Żygadło‑ Czopnik, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486864.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

česká literatura
překlad
jazyk
interpretace
volnost
Czech literature
translation
language
interpretation
freedom
literatura czeska
tłumaczenie
język
interpretacja
wolność

Opis:

V roce 2002 se v České republice objevil zajímavý fenomén — neznámá dívka Petra Hůlová vydala knihu, která se stala největším literárním pozdvižením posledních let. Spisovatelčin debut Paměť mojí babičce získal cenu Magnesia Litera v kategorii Objev roku a zvítězil v anketě „Lidových novin” jako Kniha roku. Próza Umělohmotný třípokoj získala Cenu Jiřího Ortena. Hůlová získala v roce 2008 Cenu Josefa Škvoreckého za román Stanice Tajga. Spisovatelka je v každé knize jiná, což však neznamená, že by její tvorba neměla svůj osobitý styl. Dnes je zřejmě nejoceňovanější mladou autorkou. Upozornila na sebe jazykem, jenž je směsicí obecne češtiny a překvapivých přirovnání, ale ojedinělá je i fabulační odvahou. Kniha, která nás zajímá — Umělohmotný třípokoj — je čtvrtým románem mladé prozaičky. Polská překladatelka Julia Różewicz byla oceněna jako „Nová tvář” literárního měsíčníku „Literatura na Świecie” („Světová literatura”) za překlad této knihy Petry Hůlové (polsky Plastikowe M3, czyli czeska pornografia). Cílem této práce je analýza specifického autorského jazyka, který česká spisovatelka v knize vytvořila, a jeho následná konfrontace s jazykem, který pro jeho „českou mutaci“ zvolila překladatelka Julia Różewicz.
In 2002 in the Czech Republic a very interesting phenomenon occured — an unknown young woman named Petra Hůlová published a book, which caused the biggest literary stir of recent years. The writer’s debut Paměť mojí babičce received the Magnesia Litera Award in the Objev roku (Discovery of the Year) category and won the Lidove noviny’s poll as Kniha roku (Book of the Year). The prose of Umělohmotný třípokoj won the Jiry Orten Award. In 2008, Hulova was awarded with the Josef Škvorecký Award for the novel Stanice Tajga. In every book the writer seems different, which does not mean that she has no individual style. She is undoubtedly the most award‑winning young author today. She captured readers’ attention with the language used, which is a mixture of colloquial Czech and surprising similes. Quite unique is also the bravery of her storytelling. The book we are interested in, Umělohmotný třípokoj, is the fourth novel by the young writer. The Polish translator Julia Różewicz was awarded for the “New face” category of the literary magazine Literatura na Świecie for her translation of the Petra Hulova’s book (in Polish: Plastikowe M3, czyli czeska pornografia, Afera 2013). The goal of this study is to analyze the Czech author’s specific language and to later confront it with the language chosen for its “Czech mutation” by the translator, Julia Różewicz.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 105-119
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Jedem do Čechách: k nahrazování jmenných koncovek genitivu lokálem
We are going to Czech: a replacing of names of terms of the local genitive

Autorzy:

HRDLIČKA, Milan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908820.pdf

Data publikacji:

2018-09-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

language contact
foreign forms of Czech
declension
genitive
locative
dialects
jazykový kontakt
zahraniční realizace češtiny
deklinace
genitiv
lokál
nářečí

Opis:

Podoba češtiny v majoritním jinojazyčném prostředí zavisí na celé řadě jazykových i nejazykových faktorů. Společným rysem zahraničních realizací češtiny je jejich sbližování s místním dominantním jazykem. Rozlišují se tři základní důsledky jazykového kontaktu: přejímky, redukce a atrofické změny. Zahraniční vainty češtiny se vyznačují také poměrně častým nahrazováním jmenné koncovky genitivu lokálem, dochází k tomu hlavně v množném čísle. Tento jev má nářeční původ, příčinou může být i malá zvuková výraznost genitivního zakončení, které je nahrazováno foneticky zřetelnější koncovkou lokálu.
The form of Czech in a foreign language environment depends on numerous linguistic as well as non-linguistic factors. A common aspect of foreign forms of Czech is its convergence to the local dominant language. Three basic results of language contact are: adoption, reduction and atrophic changes. Foreign forms of Czech are often characterized by quite prevalent replacing of nominal genitive ending with locative, especially in plural. This phenomenon is rooted in dialects; the cause could also be the low acoustic distinctiveness of the genitive ending which is replaced with the phonetically more distinct locative ending.

Źródło:

Bohemistyka; 2017, 2; 182-188
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

Česká i-kmenová feminina na -n a jejich vývoj ve starší češtině (od r. 1300 do r. 1900)
Czech i-Stem Feminine Nouns Ending in -n and Their Development in Older Czech (from 1300 to 1900)
Czeskie rzeczowniki żeńskie z tematem -i zakończone na -n i ich rozwój w starszych okresach rozwoju języka czeskiego (1300–1900)

Autorzy:

Vajdlová, Miloslava

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38697967.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

i-stem feminine nouns ending in -n
Proto-Slavic suffixes *-snь
*-znь
*-nь
suffix -(e)ň
word formation
deverbal nouns
denominatives
Old Czech period
Middle Czech period
Czech in the period 1775–1900
development of language

Opis:

In this paper we follow both the functional and formal development of word-formative formants *-snь, *-znь, *-nь during the Old and Middle Czech periods and during the period of the National Revival and afterwards, and the word-formative and formal development of Czech i-stem feminines with the component -n- during the same period. These nouns are formed by derivation using the suffixes mentioned above or by conversion using the grammatical formant *-ь, and, after the disappearance of the softness correlation, they identically end in the form of direct singular cases on the -n nasal. In order to eliminate alternations of the morphological base, they change their ending in these forms from -(e)n to -(e)ň during their development. As a result, in the later developmental stages of the language, they converge formally to the Old Czech ja-stem feminines originally ending in -ně or -ně/-eň, which also changed their forms nom./acc. sg. in favour of the ending -eň during the development. At the same time, the no longer productive suffixes -n, -ně (in Proto-Slavic *-nьja) and partly also -sn, -zn (Modern Czech -seň, -zeň) merge into a new, self-applying suffix -(e)ň.
Niniejszy artykuł pokazuje zarówno funkcjonalny i formalny rozwój formantów słowotwórczych *-snь, *-znь, *-nь w okresie staro- i średnioczeskim oraz w okresie odrodzenia narodowego i poodrodzeniowym, jak również słowotwórczy i formalny rozwój czeskich rzeczowników żeńskich z tematem -i z komponentem -n- w tym czasie. Analizowane rzeczowniki są tworzone przez derywację za pomocą wymienionych sufiksów lub przez konwersję za pomocą formantu gramatycznego *-ь, a po zaniku miękkości w przypadkach niewymagających przyimka kończą się w liczbie pojedynczej spółgłoską nosową -n. W toku dalszego rozwoju, w celu wyeliminowania zmienności podstawy morfologicznej zmieniają swoje zakończenie w tych formach z -(e)n na -(e)ň. W rezultacie na późniejszych etapach rozwoju języka zbiegają się one formalnie ze staroczeskim tematem -ja rzeczowników żeńskich zakończonych pierwotnie na -ně lub -ně/-eň, które również zmieniły formy w mianowniku/bierniku liczby pojedynczej na końcówkę -eň. Jednocześnie nieproduktywne już sufiksy -n, -ně (prasłowiańskie *-nьja) i częściowo także -sn, -zn (współczesne czeskie -seň, -zeň) łączą się w nowy sufiks -(e)ň.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Nikolai Leskov in the aspect of translation: language game and phraseology
Nikolai Leskov v aspektu překladu: jazyková hra a frazeologie

Autorzy:

Seliverstova, Elena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908852.pdf

Data publikacji:

2019-05-08

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

language game
N.S. Leskov
occasional phraseological units
transformations
translation
Russian
Czech
jazyková hra
okazionání frazémy
transformace
překlad
ruština
čeština

Opis:

The continuing interest in the artistic word reveals all the new aspects of the study of the writers’ language, the methods of usage of the linguistic units in their works. This article brings together in one focus several problems: the study of the language creativity of N.S. Leskov, manifested in the creation of unforgettable speech portraits of characters, who, in search of expressiveness, realize their creative abilities, using already known words and expressions or creating the new ones. Occasional expressions, used to achieve maximum expressiveness and intensity of the transmitted value, can be read in the same text in different ways. The multiple transformation of stable expressions is especially typical for the writer, therefore it is difficult not only to interpret the author’s phraseology in Leskov’s works, but also to translate. The Czech translators using the principle of functional similarity try to keep ways of usage of the units created by the author and to inform the reader of expressivity, emotional sounding and esthetic functions of the original. 

Źródło:

Bohemistyka; 2019, 1; 108-120
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Czy mówisz po polsku, sąsiedzie? Potrzeby i oczekiwania Czechów i Litwinów wobec platformy do nauki języka polskiego polski.info
Dear Neighbour, Do You Speak Polish? Needs and Expectations of the Czechs and Lithuanians Towards the Platform for Learning Polish polski.info

Autorzy:

Masojć, Irena
Muryc, Jiří

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/13147393.pdf

Data publikacji:

2023-01-05

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

język polski
nauczanie języka polskiego jako obcego
nauczanie online
Litwa
Czechy
Unia Europejska
the Polish language
teaching Polish as a foreign language
online teaching
Lithuania
the Czech Republic
the European Union

Opis:

W artykule autorzy prezentują wielojęzyczną platformę e-learningową www.polski.info. Jest ona innowacyjna, interaktywna i przyjazna dla użytkownika. Jej celem jest ułatwienie dostępu osobom o różnych umiejętnościach, zainteresowaniach i potrzebach do technologii informacyjno-komunikacyjnych (Information and Communication Technologies – ICT). Platforma korzysta z nowoczesnych narzędzi ICT i pozwala na naukę języka od samego początku, oferując atrakcyjne ćwiczenia. Jest tworzona w kilkunastu językach i dostępna dla zainteresowanych z wielu krajów. Portal jest przeznaczony dla dorosłych, którzy chcą uczyć się języka polskiego i poszerzać swoją wiedzę o Polsce. Obejmuje m.in.: kurs języka polskiego na poziomie A1 i A2 (w przygotowaniu poziom B1), przewodnik po gramatyce języka polskiego, słownik z nagraniem poprawnej wymowy poszczególnych słów i zwrotów, narzędzia do komunikacji z odbiorcami i udostępniania postów w ramach sieci społecznościowych. Z jednej strony autorzy odnoszą się do szerszego kontekstu potrzeb potencjalnych użytkowników tej platformy, zwłaszcza w obszarze statystyk, postaw i rekomendacji Unii Europejskiej. Z drugiej zaś strony analizują ich oczekiwania na podstawie badań przeprowadzonych w dwu sąsiadujących z Polską krajach – w Czechach i na Litwie. Zastosowanie w analizie danych ankietowych metody ilościowej i jakościowej pozwala ustalić i porównać potrzeby Czechów i Litwinów w zakresie nauki języka polskiego oraz pokazać, w jakim stopniu struktura i treści powstającej platformy e-learningowej będą w stanie je zaspokoić.
In their article, Irena Masojć and Jiří Muryc present a multilingual e-learning platform www.polski.info. It is innovative, interactive and user-friendly. Its aim is to facilitate access to Information and Communication Technologies (ICT) for people with different skills, interests and needs. The platform uses modern ICT tools and allows students to learn the language from the very beginning, offering attractive exercises. It is available in several languages and caters to interested parties from many countries. The portal is designed for adults who want to learn Polish and expand their knowledge about Poland. It includes, among many things, Polish language courses at A1 and A2 levels (B1 level in preparation), a guide to Polish grammar, a dictionary with recordings of the correct pronunciation of individual words and phrases, tools for communicating with recipients and sharing posts on social networking sites. On the one hand, Masojć and Muryc refer to the broader context of the needs of potential users of this platform, especially in the area of statistics and the attitudes and recommendations of the European Union. On the other hand, they analyze prospective users’ expectations on the basis of research conducted in two neighboring countries, the Czech Republic and Lithuania. The use of quantitative and qualitative methods in the analysis of survey data has allowed the scholars to determine and compare the needs of Czechs and Lithuanians when it comes to learning Polish and to show the extent to which the structure and content of the emerging e-learning platform will be able to meet them.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-16
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Samoocena kompetencji językowej młodzieży z euroregionów pogranicza polsko-czeskiego w zakresie języka sąsiadów
Self-assessment of the linguistic competence concerning the neighbours’ language of the borderland youth from Polish-Czech euroregions

Autorzy:

Minczanowska, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1956441.pdf

Data publikacji:

2016-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

kompetencja językowa
samoocena sprawności językowych
euroregiony pogranicza polsko-czeskiego
linguistic competence
self-assessment of language skills
euroregions of Polish-Czech borderland

Opis:

Jeszcze w drugiej połowie XX wieku nauka języków obcych była domeną przede wszystkim ludzi bogatych, wykształconych lub wykonujących specyficzne zawody. Współcześnie – jak można zauważyć – w większości europejskich społeczeństw i w ramach ich polityki oświatowej istotna jest znajomość przede wszystkim takich języków jak: angielski, niemiecki, francuski, łacina oraz – coraz częściej – hiszpański i włoski. Okazuje się, niestety, że znajomość takich języków jak czeski i polski nie jest dla młodych ludzi atrakcyjna. Badana młodzież, z euroregionów z pogranicza polsko-czeskiego, dokonała – za pomocą pięciostopniowej skali – oceny poziomu opanowania swojej kompetencji językowej w zakresie czterech podstawowych sprawności: czytania, rozumienia, mówienia i pisania w języku mieszkańców sąsiedniego państwa (odpowiednio czeskiego/polskiego). Okazało się, że w każdej z poddanych ocenie sprawności językowej zdecydowanie więcej młodych ludzi z Polski niż z Republiki Czeskiej oceniło ich opanowanie na słabym lub bardzo słabym poziomie, a mniej – na dobrym lub bardzo dobrym. Może to być związane z tym – jak pokazały wyniki – że po czeskiej stronie granicy więcej młodzieży ogląda polskie programy lub używa języka w bezpośredniej relacji z sąsiadami. Aby udoskonalić rozwój tych sprawności, należałoby przede wszystkim zadbać o odpowiednią motywację do nauki tych języków, poprzez stwarzanie młodzieży jak najwięcej możliwości bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami zza granicy poprzez organizowanie wymian międzyszkolnych, wyjazdów krajoznawczych, różnego rodzaju warsztatów integracyjnych czy też wspólnych działań artystycznych lub sportowych. Niezwykle istotne jest bowiem dla młodych ludzi, aby powiązać naukę języka obcego z przyjemnością, z poznawaniem nowych ludzi i ich kultury.
Still in the second half of the 20th century, learning foreign languages was mostly a domain of rich people, well-educated ones or those who performed specific professions. Today, what is important for the majority of European societies within their educational policies is the knowledge of such languages as: English, German, French, Latin, and – with growing frequency – of Spanish and Italian. It turns out, unfortunately, that such languages as Czech and Polish are not attractive for the young. With the use of a five-grade scale, the examined youth from the euroregions of the Polish-Czech borderland did the evaluation of the level of their acquisition of linguistic competence (in four basic skills: listening, reading, speaking and writing) in the language of the neighbouring country (Polish or Czech respectively). In each evaluated language skill, distinctly more young people from Poland than the Czech Republic assessed their competence as poor and fewer as good or very good. This might be related to the fact that, as research results have shown, in the Czech part of the borderland, more young people watch Polish programmes or practice the language in direct contacts with the neighbours.To enhance the development of the language skills, the appropriate motivation to learn these languages should be raised at first. This can be done by creating numerous possibilities of direct contacts with peers from abroad by organizing exchanges between schools, tourist trips, integration workshops or joint sport or artistic activities. What is crucial for the young is combining learning a foreign language with pleasure, meeting new people and familiarization with their culture.

Źródło:

Edukacja Międzykulturowa; 2016, 5; 165-181
2299-4106

Pojawia się w:

Edukacja Międzykulturowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Současná česka kultura styl básnických a dramatických tcxti a kultui u / kultivovanost jazyka / řeči
Contemporary Czech culture (the style of poetic and dramatic texts) and the culture / cultivation o f language / speech

Autorzy:

HOFFMANNOVÁ, JANA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/953409.pdf

Data publikacji:

2020-12-11

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

language speech culture/cultivation
high — middle — low style
contemporary Czech drama and poetry
expressive means
slang
vulgarisms
English loanwords
trendy words

Opis:

This páper attempts to interrelate culture (as a set of values produced and received by a specific community, including its artistic and literary production) and language/speechculture/cultiva on. Its point of departure is the classic hierarchy of styles, the differentiation between high style (which is associated with cultivated, and in Czech, exclusively standardlanguage expression), middle and low style. Low style is characterized by the use of non-standard. slang and expressive means and vulgarisms, and currently extends into Czechliteratuře; the style characteristics o f which, in addition to the non-standard means listed above, are contributed to by a significant amount of English loanwords, trendy words and phi ases (often from the media and advertising spheres). The use of all means of low style by the younger generation o f Czech authors is motivated by cnrical attitudes towards thecontemporary consumption-oriented society. This is documented in the páper through examples irom two playwrights (David Drábek, Petr Kolečko) and two poets (Karel Škrabal, JanTesnohlídek, Jr.). The critical orientation of the authors is directed toward the lifestyle of the society - it is, of course, a question, how to evaluate their work from the perspective of languageculture/cultivation.

Źródło:

Stylistyka; 2012, 21; 83-96
1230-2287
2545-1669

Pojawia się w:

Stylistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Edukacja w szkołach z polskim językiem nauczania na Zaolziu w opiniach uczniów i ich rodziców
Education in schools with Polish as the teaching language in Zaolzie in the opinions of learners and their parents

Autorzy:

Grabowska, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1878380.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Republika Czeska
polska mniejszość narodowa
szkoły z polskim językiem nauczania
Czech Republic
Polish national minority
schools with Polish as the teaching language

Opis:

W artykule dokonano skrótowej charakterystyki prawnych aspektów funkcjonowania mniejszości narodowej, przywołano akty tworzące standardy w zakresie ich ochrony wyrażone w prawie międzynarodowym oraz w prawodawstwie czeskim. Polacy mający w Republice Czeskiej status mniejszości narodowej mogą korzystać z przysługujących im praw, zwłaszcza z prawa do edukacji w języku mniejszości, a realizowanym w szkołach z polskim językiem nauczania. Projektując badania dotyczące szkoły, przyjęłam paradygmat funkcjonalno-strukturalny. W tym ujęciu szkoła jest miejscem socjalizacji, w którym następuje reprodukowanie norm, wartości i tradycji. W konstrukcji teoretycznej podjętych rozważań skorzystano także z koncepcji tożsamości wyboru Charlesa Taylora, koncepcji tożsamości i identyfikacji narodowej w ujęciu Antoniny Kłoskowskiej. Badania z zastosowaniem metody ankiety przeprowadzono wśród rodziców i ich dzieci, uczniów z klas dziewiątych ze szkół podstawowych z polskim językiem nauczania funkcjonujących na Zaolziu. Ich celem było poznanie opinii o edukacji w tych szkołach. Wyniki badań wskazują, iż dla rodziców uczniów ze szkół z polskim językiem nauczania wybór szkoły dla własnego dziecka jest przejawem polskości, a dla ich dzieci powodem uczęszczania jest możliwość nauki języka polskiego, fakt bycia Polakiem oraz dbałość o zachowanie polskości.
Due to the status of a national minority, Poles in the Czech Republic can make use of the rights granted to them. In this study, the legal aspects of the functioning of the national minority were briefly characterized and the acts were addressed which form the standards concerning the protection of these rights both in the international and Czech law. The research based on the application of the questionnaire method was conducted among the parents and children - the learners from the ninth class of primary schools with Polish as the teaching language in Zaolzie. This was aimed at finding out the opinions on education in schools teaching in Polish. The research results show that for the parents of learners educated in schools with Polish as the teaching language the choice of school for their child is a manifestation of their Polishness, whereas the reasons why their children attend these schools is the possibility to learn Polish, the fact of being a Pole and the care for preserving their Polishness.

Źródło:

Edukacja Międzykulturowa; 2021, 15, 2; 204-220
2299-4106

Pojawia się w:

Edukacja Międzykulturowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Hovorové spisovné projevy v mluvených médiích
Colloquial standard discourses in spoken media

Autorzy:

ŠTÌPÁN, Josef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/908823.pdf

Data publikacji:

2018-09-10

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

colloquial standard discourses
common Czech
everyday language
naturalness
responsibility
spoken media
hovorové spisovné projevy
obecná čeština
běžně mluvený jazyk
přirozenost
odpovědnost
mluvená média

Opis:

Článek se zabývá hovorovými spisovnými projevy v médiích teoreticky. Uvádí příklady hovorových spisovných prostředků na jednotlivých rovinách jazykového systému. Obecně se popisuje produkce hovorových spisovných textů, kdy se protíná přirozenost a odpovědnost mluvčího. Konkrétně se charakterizuje tato produkce v složité komunikační situaci mluvených médií. „Dobré řečové vzory”, které jsou potřebné s obnovením společenských elit po roce 1989, jsou v médiích důležité pro nejširší vrstvy obyvatelstva a měly by být častěji než dnes předmětem lingvistického výzkumu.
The article deals theoretically with colloquial standard discourses in media. It adduces examples of colloquial standard means on the individual levels of the language system. The production of colloquial standard texts, in which naturalness together with responsibility of the speaker play an important role, is generally described. This production is characterised in a complicated situation of spoken media. „Good speech models”, necessary after restoration of social elites after 1989, are important in media for the broad strata of population and should become a subject of linguistic research more often.

Źródło:

Bohemistyka; 2017, 2; 126-143
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Italsko-český slovník e Česko-italský slovník di Jaroslav Rosendorfský
Italsko-český slovník and Česko-italský slovník by Jaroslav Rosendorfský

Autorzy:

Palmarini, Luca

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/11541962.pdf

Data publikacji:

2023-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Jaroslav Rosendorfský
bilingual dictionaries
history of Italian language
bilingual lexicography
Czech-Italian cultural relations
dizionari bilingui
storia della lingua italiana
lessicografia bilingue
rapporti culturali ceco-italiani

Opis:

The paper aims to analyse Jaroslav Rosendorfský’s bilingual Italian-Czech / Czech-Italian dictionary. After briefly presenting the Czech-Italian lexicographic contacts, we analyse the macroand microstructure of this lexicographic work, highlighting the characteristics that, as of the 60 years leading to the beginning of the 21st century, made it the most popular bilingual Italian-Czech and Czech-Italian dictionary.
L’articolo ha come scopo l’analisi del dizionario bilingue italiano-ceco/ceco-italiano realizzato da Jaroslav Rosendorfský. Dopo aver presentato brevemente i contatti lessicografici cecoitaliani fino al momento dell’uscita del summenzionato dizionario, si passa all’analisi della macroe microstruttura di quest’opera lessicografica, delle sue finalità, mettendo in evidenza le caratteristiche che dagli anni Sessanta del XX secolo fino agli inizi del terzo Millennio ne hanno fatto il più popolare dizionario bilingue italiano-ceco e ceco-italiano.

Źródło:

Italica Wratislaviensia; 2023, 14.1; 77-95
2084-4514

Pojawia się w:

Italica Wratislaviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce