Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Community (Custom) vs. State (Law): The Debate about Property in the Papal States in the 18th – 19th Centuries

Autorzy:

Simone, Rosati,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902811.pdf

Data publikacji:

2019-09-21

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

property
Papal States
Jus pascendi
18th-19th centuries
własność
Państwo Kościelne
wiek XVIII
wiek XIX

Opis:

During the 18th century, an increasingly strong individualistic attitude in the way of understanding the relationship between man and the tangible world spread throughout Europe. The legal institution which, more than any other, suffered from the effects of this reductionism was the Property as victim of incredible compression in comparison to medieval world. The exclusive model that the new Enlightenment and the bourgeois mentality wanted to adopt was the individual Property, to the detriment of all those forms of possession documented in the Middle Ages. The present study intends to investigate, in the geographical context of the Papal States, the great juridical dispute between the individualistic model – endorsed by the Sacred Legislator – and that of a collectivistic nature defended by the Community.

Źródło:

Studia Iuridica; 2019, 80; 335-353
0137-4346

Pojawia się w:

Studia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Разработка вопроса синтаксиса малых числительных в русских грамматиках XVIII-XIX веков
Studies on the Syntax of “Small” Numerals in Russian Grammars of the 18th-19th Centuries

Autorzy:

Duszkin, Maksim

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031456.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

“small” numeral
syntax of the Russian numeral
the history of grammatical studies
18th and 19th century grammars of Russian language

Źródło:

Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 365-378
0037-6744

Pojawia się w:

Slavia Orientalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Парижский миф в русской литературе XVIII века
The Myth of Paris in the Russian Literature of the 18th Century

Autorzy:

Колбасин, Вадим

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968754.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

mythological consciousness
dialogue of cultures
myth-making
Russian literature of the 18th – 19th centuries

Opis:

The myth of Paris, formed in the Russian literature of the 18th – early 19th centuries, is an expression of the mythological consciousness in which the ‘space – time’ dichotomy is cyclical: it is a myth of eternal return. This Parisian myth was based on a set of oppositions between the cultural and intellectual orientations in the two countries. The Russian consciousness was characterized by a sense of lack of liberty and by inclination for reflection and hesitation, whereas the enlightened France prided itself on the clarity and concreteness of its thinking and was highly aware of its pioneering role in the political and cultural world of its time. Therefore, the Russian Parisian myth was accompanied by the motifs of travel, escape, release – an ‘eternal return’ to a dream. Several generations of Russian writers, from Trediakovsky to Pushkin, impressed it on the mythological consciousness of their readers by establishing an image of Paris as a feast of life, as a city of exceptional power of expression.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 9-17
1427-9681
2353-4834

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Szkoły i drukarnie zakonne na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XVIII-XIX wieku
Schools and Printing Houses in the Old Polish Republic in the 18th-19th Centuries

Autorzy:

Gach, Piotr Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1857463.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

kolegium
konwikt
seminarium
drukarnie zakonne
zakony
college
boarding house for alumni
theological Seminary
religious printing houses
religious orders

Opis:

In the beginning the author shows the historical process through which the concept of collegium took shape as a university residence for students and professors, a boarding house for students (not only in Poland but also in such countries as France, Italy, England, Spain, and Germany), a secondary school and a semi-high school (occupational or other) before going to university. The further parts of the paper is devoted to collegia as secondary schools. Starting from the 16th century on, collegia (secondary schools) were established in Poland. They were run by religious orders which can be defined as teaching orders. They were as follows: Jesuits, Piarists, Theatins, and Basilians. In the period of the Enlightenment, ie in the second half of the 18th century, other orders joined them. In order to satisfy the social need, they organized and ran secondary schools, e.g. Benedictines, Cistercians, Friars of the Tomb of the Lord, Regular Lateran Canons, Bartolomites, (also called communists for they strictly abode by the life in a religious community). The religious collegia comprised the teaching staff with its rector at the head, a number of didactic rooms, a church, and the religious home (with different names), the boarding house called a convict, a library, and a theatrical hall. In bigger centres there wad a printing house, a pharmacy with a hospital, research-didactic studies, an astronomical observatory, (botanic and fruit) gardens, workshops for production and service, and other buildings. The author gives the number of those collegia, discusses their structure and curricula in particular periods from the 16th to the 18th century. Similarly, he has characterized noble convicts, being part of the collegium and occupied with elite education for the future politicians and state officials. Their students came from nobel and magnate families. Now diocesan seminars were important didactic-educational institutions (in the 17th-18th centuries they provided a two-year and in the 19th century a four-year tuition. They were run by the Congregation of Missionaries of St Vincent a Paulo (Congregatio Sacerdotum Saecularium Missionis S.V. a Paulo). Finally, the author quotes a number of printing houses at the above collegia and seminar in Poland in the years 1700-1864 and points to the main types of their publishing production, such as: various kinds of handbooks, ABC books, catechisms, didactic manuals, calendars, posters and theatrical plays, sermons, prayer books, liturgical, historical, theological, and fiction works. He postulates further reach on the collegia and religious printing houses.

Źródło:

Roczniki Nauk Społecznych; 2002, 30, 2; 105-125
0137-4176

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Społecznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Urodzenia pozamałżeńskie w parafii św. Mikołaja w Łące w latach 1664–1914
Extramarital Births in the St Nicholas’ Parish in Łąka in the Years 1664–1914

Autorzy:

Ryguła, Ewa M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1367735.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

demography
extramarital births
Upper Silesia
Łąka
the 18th–19th centuries
Górny Śląsk
urodzenia pozamałżeńskie
demografia
XVIII– XIX w.

Opis:

Artykuł poświęcono urodzeniom pozamałżeńskim w rzymskokatolickiej parafii Łąka na terenie ziemi pszczyńskiej (Górny Śląsk). Badania w oparciu o zachowane parafialne księgi chrztów objęły lata 1664–1914. W tym przedziale czasowym w parafii urodziło się 839 dzieci nieślubnych, co stanowi 7,6% ogółu urodzeń. Z tej grupy 15 dzieci urodziło się martwych, co oznacza, że ochrzczono 824 dzieci z pozamałżeńskich związków. Zapisy metrykalne nie zawierają informacji o ojcu dziecka, natomiast dane dotyczące pochodzenia społeczno-zawodowego i terytorialnego matki są skąpe. Najwięcej urodzeń nieślubnych odnotowano w porze jesienno-zimowej – 54,5%, szczególnie w styczniu i lutym (poczęcia w kwietniu i maju). Najmniej dzieci nieślubnych przyszło na świat w czerwcu, sierpniu i listopadzie (poczęcia jesienne i zimowe). Większość dzieci z nielegalnych związków została ochrzczona w pierwszym dniu po urodzeniu (42%). W dniu urodzenia ochrzczono 17,8%. Do chrztu dzieci nieślubne w 87,9% przypadków, tak jak i pozostałe dzieci, podawało dwoje chrzestnych: mężczyzna i kobieta. Tylko w ok. 10% odnotowano jednego chrzestnego, zwykle kobietę. Powyższe kwestie zostały opracowane dzięki wykorzystaniu metody agregatywnej. Liczba urodzeń nieślubnych w wiejskiej parafii jest zaskakująco wysoka w porównaniu do innych na terenie rejencji opolskiej. Sezonowość urodzeń nieślubnych nie różniła się od sezonowości dzieci z legalnych związków. Wobec nich nie stosowano też odmiennych reguł w kwestiach dotyczących chrztu.
The article presents extramarital births in the Roman-Catholic Parish in Łąka, in the Land of Pless, in Upper Silesia. The research has been based on the existing parish registers of baptism for the years 1664–1914. In that period 839 extramarital children were born in the parish, which is 7.6% of all the births. Of those 839 children 15 were stillborn babies, which means that there were 824 baptised extramarital children. The parish registers do not contain any information on the fathers and the data concerning the social, professional and territorial background of the mothers are rather poor. The most extramarital births used to occur in Autumn and Winter (54.5%), especially in January and February (conceived in April and May). The least extramarital births used to occur in June, August and November (conceived in Autumn and Winter). Most of the extramarital children were baptised on the first day after their birth (42%). On the very day of their birth 17.8% kids were baptised. 89.9% of the extramarital children – as in the case of the rest of the kids – were presented for baptism by a woman and a man. Only 10% infants were presented to baptism by one person, usually a woman. The above presented questions have been drawn up thanks to the aggregative method. The number of extramarital births in a rural parish is surprisingly high in comparison to others within the Regierungsbezirk Oppeln. The seasonal character of extramarital births did not differ from the seasonal character of the births of other children. And neither did the procedures of baptism in the two groups.

Źródło:

Przeszłość Demograficzna Polski; 2016, 38, 2; 7-33
0079-7189
2719-4345

Pojawia się w:

Przeszłość Demograficzna Polski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

A brief history of rose cultivation in Lithuania in the 18th–19th centuries. The legacy of old garden roses and their identification
Krótka historia uprawy róż na Litwie w XVIII i XIX w. Spuścizna dawnych róż ogrodowych i ich identyfikacja

Autorzy:

Ryliene, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/888485.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Dendrologiczne

Tematy:

history
plant cultivation
rose
Lithuania
18th century
19th century
old garden rose
identification

Źródło:

Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2018, 66
2080-4164
2300-8326

Pojawia się w:

Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Grodno Castle in the iconography from the $18^{th}$ and $19^{th}$ centuries
Zamek Grodno w ikonografii z XVIII i XIX wieku

Autorzy:

Sanik, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2028610.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Tematy:

Grodno Castle
Zagórze Śląskie
Kynsburg
Kinsberg
Kynau
iconography of 19th century
zamek Grodno
ikonografia XIX w.

Opis:

The aim of the article is to describe the image of Grodno Castle in Zagórze Śląskie in the iconography from the $18^{th}$ and $19^{th}$ centuries. The subject of the research covered graphics which were made by draftsmen and engravers at the end of the 18th and the $1^{st}$ half of the $19^{th}$ centuries, i.e., at the moment of the greatest changes in the substance of the monument. The article analyzes the state of preservation of the walls of Grodno Castle in individual representations. First of all, the analysis covered residential wings of the upper castle as well as the buildings of the lower courtyard with particular emphasis on the elements destroyed, dismantled, or rebuilt during transformations of the castle in the $19^{th}$ century. Historic, analytical, and comparative methods were applied in our research. During the analysis, it was possible to describe and indicate the non-existent fragments of the upper castle buildings. According to the author, the gable above the southern wing and the attics are particularly important. The information collected in this way may be helpful in the future when trying to reconstruct the historic roof and restore its cubature. From the 1820s to the end of the century, major changes also took place in the lower courtyard. The farm buildings were demolished, i.e. stables, a shed and a bakery building with a bathhouse. The remnants of early modern roundel bastions have been adapted to tourist needs. The described non-existent structures of the lower castle may also be helpful in the future when trying to reconstruct these buildings.
Celem artykułu było opisanie wizerunku zamku Grodno w Zagórzu Śląskim w ikonografii z XVIII i XIX w. Przedmiotem badań były grafiki wykonane przez rysowników i rytowników pod koniec XVIII i w 1. połowie XIX w., czyli w momencie największych zmian zachodzących w substancji zabytku. W artykule dokonano analizy stanu zachowania murów zamku Grodno na poszczególnych przedstawieniach. Przede wszystkim analizie zostały poddane skrzydła mieszkalne zamku górnego, a także zabudowania dziedzińca dolnego, ze szczególnym naciskiem na elementy zniszczone, rozebrane lub przemurowane w czasie przekształceń zamku zachodzących w XIX w. Podczas badań stosowano metody historyczno-analityczne i porównawcze. W trakcie analizy udało się opisać i wskazać nieistniejące już fragmenty zabudowań zamku górnego. W ocenie autora szczególnie ważny jest szczyt nad skrzydłem południowym i attyki. Zebrane w ten sposób informacje mogą być w przyszłości pomocne przy próbie rekonstrukcji historycznego dachu i przywrócenia jego kubatury. Od lat 20. XIX w. do końca stulecia duże zmiany zaszły również w obrębie dziedzińca dolnego. Rozebrane zostały zabudowania gospodarcze: stajnie, szopa i budynek piekarni z łaźnią. Na cale turystyczne zostały zaadaptowane pozostałości nowożytnych bastei. Opisane nieistniejące już zabudowania zamku dolnego mogą w przyszłości być również pomocne przy próbie rekonstrukcji tych budowli.

Źródło:

Architectus; 2021, 4 (68); 73-81
1429-7507
2084-5227

Pojawia się w:

Architectus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Herman J. Cloeren, Language and Thought: German Approaches to Analytic Philosophy in the 18th and 19th Centuries, Reihe: Grundlagen der Kommunikation

Autorzy:

Kowalska, Elżbieta M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1964285.pdf

Data publikacji:

1994

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 1994, 42, 6; 89-104
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Parafia i kościoły w Abramowicach w XVIII-XIX wieku
The Parish and Churches in Abramowice in the 18th and 19th Centuries

Autorzy:

Hamryszczak, Artur
Mącik, Hubert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1019599.pdf

Data publikacji:

2017-06-29

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Abramowice
kościół
parafia
Stefan Szyller
Lubelszczyzna
a church
a parish
the Lublin district

Opis:

The parish in Abramowice was mentioned for the first time in 1398, when the heir of the village, Sieciech, gave about 50 ha of unsettled land to the newly built church dedicated to The Holy Trinity, the Blessed Virgin Mary and St. James. In the Middle Ages, the parish also included neighbouring villages: Dominów, Skrzynice, Śmiłów (present Ćmiłów) and Wilczopole. In addition, the town of Głusk, after its foundation in 1687, became a part of the parish of Abramowice. In the 19th century, the following villages, from the Lublin parish, were incorporated into the Abramowice parish: Dziesiąta, Żabia Wola as well as settlements created about half of the 19th century: Kalinówka, Kliny and Kaleń. In the 20th century new parishes were established in some of these places. At present the Abramovice parish, apart from the districts of Lublin-Abramowice and Głusk, includes: Dominów and Wólka Abramowicka, located in the district of Głusk. Analysing the canonical visitations of the 18th century, it was possible to determine that the parish church in Abramowice dedicated to St. James the Greater Apostle had been built in 1674, and consecrated by the Bishop of Krakow Mikołaj Oborski the following year. It is also mentioned that originally the church was dedicated only to St. James the Great, but later other dedications were added: the Transfiguration, the Assumption and St. Adalbert. The church which have survived until today was built between 1786 and 1790 on the initiative of Rev. Wincenty Jezierski. It was consecrated in 1796 by the bishop of Chełm and Lublin Wojciech Skarszewski. The church was expanded in 1906 in accordance with the design of the famous Warsaw architect Stefan Szyller. Among other buildings which have survived are the neo-gothic bell tower and morgue, dating back to the end of the 19th century, and the presbytery of the years 1727-1728, expanded at the end of the 18th century, with a monumental six-column portico.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 145-166
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Parafia i kościół w Zemborzycach w XVIII-XIX wieku
The parish and church in Zemborzyce in the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Hamryszczak, Artur
Mącik, Hubert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022029.pdf

Data publikacji:

2016-12-20

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Zemborzyce
parafia
kościół parafialny
pleban
Lubelszczyzna
parish
parish church
parish priest
Lublin district

Opis:

The origins of the parish in Zemborzyce, which was probably created soon after the foundation of the village, dates back to the beginning of the 15th century. In 1748, the parish of Zemborzyce consisted of six villages: Zemborzyce, Krężnica (a branch), Trzeszkowice, Osmolice, Prawiedniki and Żabia Wola. It was inhabited by approximately 2,000 faithful. In the parish there was a hospital, which was located in an old building. The parish endowment included arable land, a garden, the right to fish on the River Bystrzyca, a brewery and a taberna with propination laws. In 1779, a new presbytery was built. The outbuildings included: a farm house, a granary, a stable, a cowshed, a barn, a shed for oxen, small stables and pigsties. At the church square there was also a building for an organist. In 1784, a new hospital was built. In 1849, the buildings at the church, apart from the presbytery, included: a servants' house, a curate’s house, a hospital, an inn and the following outbuildings: a stable, a coach house, a granary, a cowshed and a spacious barn. None of these buildings has survived until the present day. The wooden church of Zemborzyce was built in 1717, in place of the previous one. It was renovated several times. It was located to the east of the present church, at the former main road through the village, running over the River Bystrzyca. After constructing the brick church, which exists today, the old church was moved to Motycze near Lublin in 1918. The  neo-Gothic brick church, which survived to the present day, was built in 1906-1907. It was designed by the architect of Radom, Augusta Załuski.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 55-74
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Polskie biblioteki wojskowe na przełomie XVIII i XIX wieku
Polish military libraries at the turn of the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Kuba, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2085030.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego

Tematy:

polskie biblioteki wojskowe
Szkoła Rycerska – Korpus Kadetów
bibliotekarstwo wojskowe
traktat ryski
historia księgozbiorów
Polish military libraries
School of Chivalry – Corps of Cadet
military librarianship
the fate of book collections
Peace of Riga treaty

Opis:

In the article the Polish military libraries since the end of Polish-Lithuanian Common-wealth, including the library of the School of Chivalry – the cradle of Polish military librarianship, till the November Uprising ware presented. The author focused on their tasks and impact on the education and competence of soldiers. An attempt to determine the fate of the collection after the liquidation of the discussed entities was also made.
W artykule przedstawiono polskie biblioteki wojskowe od schyłku I Rzeczypospolitej do czasów Powstania Listopadowego. Początkiem rozważań jest biblioteka Szkoły Rycerskiej – Korpusu Kadetów jako kolebki polskiego bibliotekarstwa wojskowego. Skoncentrowano się na przedstawieniu zadań, jakie miały spełniać książnice wojskowe oraz ich wpływu na wykształcenie i kompetencje żołnierzy. Ponadto podjęto próbę ustalenia losów kolekcji po likwidacji omawianych placówek.

Źródło:

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2018, 1 (2018); 23-31
2354-0435
2719-8618

Pojawia się w:

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Polski gotycyzm przełomu XVIII i XIX wieku a typologia gatunkowa
Polish Gothicism at the Turn of the 18th and 19th Centuries and Genological Typology

Autorzy:

Partyka, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1877000.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 188-193
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Sławni mieszkańcy Kiernozi z przełomu XVIII i XIX w. / Marian Chudzyński.
Famous residents of Kiernozia at the turn of the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Chudzyński, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/491164.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Płockie

Źródło:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2011, 56, 2 (227); 3-10
0029-389X

Pojawia się w:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Donne “compositrici” di balli pantomimi in Italia fra Sette e Ottocento
Women “Composers” of Pantomime Ballets in Italy Between the 18 th and 19 th Centuries

Autorzy:

Corea, Annamaria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/446370.pdf

Data publikacji:

2019-11-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Maria De Caro
Anna Binetti
Giovanna Campilli
ballo pantomimo italiano del XVIII–XIX secolo
programmi/libretti di ballo
18 th - and 19 th -century Italian ballet
ballet programmes/librettos

Opis:

This paper describes some aspects of the lives and artistic activities of Anna Binetti, Maria De Caro, and Giovanna Campilli, “prima ballerinas” who lived between the second half of the 18 th century and the beginning of the 19 th century. This research aims to highlight how these personalities practised as choreographers at a time when this profession was principally a male prerogative. Through the analysis of ballet programmes and contemporary sources, this paper investigates an area that has been little explored in the studies of the history of dance that is, the female presence as an “artistic subject” in the theatre of Italian dance. Thus, this phenomenon is contextualised in the broader cultural landscape of the time and focuses on three case studies of women choreographers who, whilst isolated in their extraordinariness, often converged significantly in their performance venues, in particular in Venice and Naples, and in personalities such as Jean-Georges Noverre and Maria Carolina of Austria. What is most interesting is that this approach highlights possible relationship networks and, thus, may open new avenues of research.
Il saggio descrive alcuni aspetti della vita e dell’attività artistica di Anna Binetti, Maria De Caro e Giovanna Campilli, “prime ballerine” vissute fra la seconda metà del Settecento e l’inizio dell’Ottocento, con il fine di mettere in luce la loro pratica di coreografe in un’epoca che vedeva questo mestiere riservato per lo più agli uomini. Attraverso i programmi dei balli e altre fonti coeve, il saggio documenta un ambito poco esplorato dagli studi di danza – ovvero la presenza femminile come “soggetto artistico” nel teatro di danza italiano – contestualizzando tale fenomeno nel più ampio panorama culturale dell’epoca e focalizzando l’attenzione su tre casi di donne-coreografe che, se pur isolati e straordinari, possono trovare delle convergenze significative nei luoghi della rappresentazione, Venezia e Napoli in particolare, e in alcune figure, come Jean-Georges Noverre e Maria Carolina d’Asburgo, interessanti a evidenziare possibili reti di rapporti verso cui aprire nuove prospettive di ricerca.

Źródło:

Italica Wratislaviensia; 2019, 10.2; 175-192
2084-4514

Pojawia się w:

Italica Wratislaviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

The Library of Varlaam Shyshatsky in the Context of a ‘Reading Revolution’ in the Ukrainian Lands (Second Half of the 18th – Early 19th Centuries)

Autorzy:

POSOKHOVA, Liudmyla
KOWALIK-BYLICKA, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2142378.pdf

Data publikacji:

2022-09-08

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

Varlaam Shyshatsky
Enlightenment
history of reading
history of libraries

Opis:

Varlaam Shyshatsky (1750-1821) was a prominent figure in the Russian Orthodox Church. In this article, the author’s focus is on his personal library – one of the most substantial book collections in Eastern Europe in the second half of the 18th and early 19th centuries, which has never been analyzed before. The article not only analyzes the composition of Varlaam Shyshatsky’s library, but also compares this collection with the personal libraries of other figures belonging to the same social group. The analysis is grounded in the broad context of the history of reading and book culture in Europe. Based on a number of criteria, it is concluded that significant changes in the culture of reading took place in the Ukrainian lands of the Russian Empire in the second half of the 18th century – first and foremost the emergence of ‘extensive’ reading and development of a number of new cultural practices among the ‘enlightened elite’. The composition of the library of Varlaam Shyshatsky also attests to the cultural uniqueness of the region and argues in favor of the thesis about the existence of a ‘Ukrainian Enlightenment’ as a phenomenon with national and regional specifics of its own.

Źródło:

Historia i Świat; 2022, 11; 219-236
2299-2464

Pojawia się w:

Historia i Świat

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Dilemmas in the editing of historical sources: factors influencing translation using the example of texts from the turn of the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Balogh, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2120169.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

editing
historical sources
translation
partitions of Poland
edytorstwo
źródła historyczne
tłumaczenie
rozbiory Polski

Opis:

The principles of editing historical sources have been discussed for decades, but most of the dilemmas cannot be unequivocally resolved. These include the decision to translate a foreign language source into Polish. Several factors should be taken into consideration, above all: 1. The editorial practice; 2. The language of the source; 3. The type of the text and the recipient of the publication; 4. The availability of the original for researchers of the era. Each of these aspects deserves separate evaluation.
Zasady edytorstwa źródeł historycznych są od dekad dyskutowane, jednak większości dylematów nie będzie się dało jednoznacznie rozwiązać. Do takich zaliczyć możemy decyzję o tłumaczeniu obcojęzycznego źródła na język polski. Decydować o niej powinno kilka czynników, przede wszystkim zaś: 1. praktyka edytorska; 2. język źródła; 3. Rodzaj tekstu i odbiorca publikacji; 4. dostępność oryginału dla badaczy epoki. Każdy z tych aspektów zasługuje na osobne rozważenie.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 4; 578-592
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Honesty as a Trait of Non-Civilized Man in the French Image of Southern Slavs at the Turn of the 18th and 19th Centuries

Autorzy:

Sajkowski, Wojciech
Bednarek, Stefan
Rabiej, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/chapters/1013001.pdf

Data publikacji:

2020-04-10

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Illyrian Provinces
sincerity
falseness
Morlachs
Montenegrins
Enlightenment
Dalmatia

Opis:

The paper deals with the French view on the morality of peoples considered uncivilized, specifically Southern Slavs inhabiting the territories of today’s Croatia and Montenegro. The problem of morality is analyzed first of all in the context of natural honesty, which was attributed to peoples considered uncivilized. The analysis uses not only the testimonies of French authors, but also French-language descriptions that were popular in France during the Enlightenment, especially the works of Alberto Fortis and Stefano Zannowich. These sources shaping the image of the Morlachs (Slavic shepherds living in provincial Dalmatia) or Montenegrins, which were popular in the second half of the 18th century, are compared with documents related to French rule in Dalmatia (1806–1813). The analysis has allowed to show what place the Slavic communities living in the peripheries of Europe at the time had in the Enlightenment’s discussions on the morality of civilized and savage people.

Źródło:

Truth and Falsehood in Science and the Arts; 90-100
9788323542209

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Polski szlachcic w Ameryce. Obraz Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej w świetle pamiętników Juliana Ursyna Niemcewicza. Próba naszkicowania problemu,
A Polish nobleman in America: a portrait of the USA in the light of the diaries of Julian Ursyn Niemcewicz – the attempt to outline the issue

Autorzy:

Maliszewski, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1193699.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

the Enlightenment
Romanticism
the 18th–19th centuries
Polish culture
American culture and civilisation
travels of the Polish aristocracy
Polish memoirs
travel accounts
biographies
stereotypes and ideas about the world, founders of the USA
Poles in the USA

Opis:

Julian Ursyn Niemcewicz (1758–1841) was a poet, playwright, novelist, historian, diarist, journalist, translator and politician. He circulated in culturally and politically significant entourages such as the court of the Czartoryski family and King Stanisław August Poniatowski, the societies of pre-revolutionary France; he was an adjutant and a personal secretary of Tadeusz Kościuszko; he was also acquainted with George Washington. During his life he carried out many long trips to various European countries; he lived in the USA for over 8 years. Fortunately for his descendants, he wrote "Pamiętniki czasów moich" [English: Memoirs of my times] which, along with "Podróże po Ameryce 1797–1807" [English: Travels throughout America 1797–1807], constitute a basic source for this article. His diary is the first extensive description of the USA from the turn of the 18th and the 19th centuries based on the personal observations of the author. A closer analysis of this rich source material allows us to reconstruct the outlines of the image of the new state in America created in the mind of this outstanding representative of Polish culture. The source research conducted here is of an exploratory nature. The work includes quotations from the writer’s diary following the rule of pars pro toto. As a result, the work constitutes merely an outline of the problem included in the title; it requires further research to be subsequently presented in a monograph, which would take into account all the cultural background of the Polish ideas concerning the USA in the 18th–19th centuries.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2015, 80, 3; 207-221
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Czeczeńscy przywódcy religijni od XVIII do XIX w.
Chechen religious leaders from the 18th to 19th centuries
Чеченские религиозные лидеры с 18 по 19 век

Autorzy:

Pietrasik, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1995618.pdf

Data publikacji:

2018-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Chechnya
Islam
Sufi
Shamil
Naqshbandi
Mansur
Kazi mullah
Gamzat bek
Чечня
Ислам
Суфи
Шамиль
Накшбанди
Мансур
Кази мулла
Гамзат бек

Opis:

The proposed topic is a focus on political and religious activity by religious leaders in the North Caucasus in the fight against the Russian colonizer. Under their leadership they sought victory over the Russian Empire. The author tried to present the most important and vital moments in the life of Mansur Ushurma, Kazi mullah, Gamzat bek and imam Osman Shamil too.
Предлагаемая тема сосредоточена на политическо-религиозной деятельности религиозных лидеров на Северном Кавказе в борьбе с русским колонизатором. Под их лидерством стремились к победе над Русской Империей. Автор старался представить важнейшие и ключевые решения, моменты из жизни таких религиозных глав как напр.: Мансур Ушурмы, Кази муллы, Гамзат-бек и имама Османа Шамиля.

Źródło:

Studia Orientalne; 2018, 2(14); 105-122
2299-1999

Pojawia się w:

Studia Orientalne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Przemiany przestępczości w Prusach w XVIII i XIX wieku (do 1871 r.)
The Transformation of Crime in Prussia in the 18th and 19th Centuries (until 1871)

Autorzy:

Łukasiewicz, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/418896.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych

Tematy:

police
jail
imprisonment
punishment
enlightenment
justice
Prussia

Opis:

One of the features of premodern era in Prussia was relatively low crime rate with a different structure than it is nowadays. Moreover, there was a different perception and functioning of sphere of justice and of law enforcement. With regard to the size of transgression, the rural territories characterized in minor transgression, whereas bigger cities characterized in more serious crimes; due to the fact that bigger cities did not give security against hunger, ensured anonymity and the ability for perpetrators to hide. Similarly to the contemporary world of crime, theft was a dominant crime, whereas murder was most severely punished. Furthermore, the role of crimes against morality was significant; importantly, the concept of sin was basically synonymous with crime and was reflected in the regulation matters. Generally, it was universal phenomenon and occurred not only in Prussia. Nevertheless, Prussia was reformed quicker. Moreover, the threat of vagrants and beggars, who did not have a dwelling, aroused concern; they might have constituted as much as 10% of the population in the 18th c. Aggressive behaviours and those associated with physical violence against women and children intensified. The ‘excessive’ beating was criticised, nonetheless the phenomena of beating as such was not considered as an offence. Violence com-mitted by a father and husband against his family belonged to the prerogatives of power. In the period of Enlightenment, the authorities of Prussia, and above all Frederick II brought about the elimination of a number of anachronisms in the perception and treatment of crime. Taking into consideration the European revolution, the above mentioned changes happened very quickly. Firstly, equality before the law was introduced, however it was not implemented properly; patrimonial jurisdiction, on the other hand, was at first limited and later on eliminated. Proportionate punishment appeared; tortures and the cruellest punishments ceased being applied. Imprisonment began to spread, along with the religious tolerance. Witch hunt and barbarous penalties for so-called moral offenses (sex before marriage, prostitution) were abandoned, likewise death punishment for homosexual and suicides etc. Since the 18th cen-tury the institution of the police began to develop, before that time it did not exist at all. The number of criminal activities increased due to urbanisation and industrialisation. Large agglomerations emerged, giving their dwellers anonymity; moreover, the phenomenon of strong family, which at the same time was an economic unit, withered. In the industrial capitalism the central place was occupied by the nuclear family. The member of this family was a worker who was at risk of unemployment with a weak sense of security. It is difficult to assess the impact of the increasing secularization on the increase in crime. However, the negative influence of wrecking the old social and community ties (religion, family, and commune) has to be highlighted. Rebellions caused by hunger (either connected with infertility or epidemics) were other major aspects of crime in the 19th c.

Źródło:

Colloquium; 2014, 6, 3; 65-96
2081-3813
2658-0365

Pojawia się w:

Colloquium

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

The Forgotten Trade of European Pond Turtle Emys orbicularis in Central Europe in the 18th and 19th Centuries – An Essential Introduction to Historical and Economic Investigation

Autorzy:

Daszkiewicz, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1390547.pdf

Data publikacji:

2019-06-06

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

European pond turtle
animal’s trade
species’ decline
importance of historical sources in ecology

Opis:

A drastic decrease in the European pond turtle population occurred at the end of 18th century and during the first half of 19th century. The exploitation of this species, as a source of food and drug substances, is nowadays almost forgotten. The present paper aimed at, firstly, underlining some historical sources concerning the exploitation of the European pond turtle. Secondly, its goal is to answer the following question: to what extent did the exploitation of the species contribute to the decline of the population? The author concludes with the importance and necessity of historical and economic analysis in order to understand the phenomenon of the decline of the European pond turtle population. This research, which must be continued by historians, will help the naturalists in action to protect and reintroduce the species into its former geographical range.

Źródło:

Studia Historiae Oeconomicae; 2018, 36; 99-103
0081-6485

Pojawia się w:

Studia Historiae Oeconomicae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Kult relikwii Jozafata Kuncewicza w Białej Podlaskiej w XVIII-XIX wieku
The cult of Josaphat Kuntsevychs relics in Biała Podlaska in the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Sęczyk, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564131.pdf

Data publikacji:

2016-11-08

Wydawca:

Towarzystwo Nauki i Kultury Libra

Tematy:

Kościół grekokatolicki św. Jozafat Kuncewicz Bazylianie unici diecezja unia brzeska kasata
Greek Catholic Church St. Josaphat basil Uniates the diocese the Union of Brest dissolution

Opis:

Od 1765 r. relikwie bł. Jozafata Kuncewicza przechowywano w cerkwi klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej, wywarły one duży wpływ na szerzenie na Podlasiu unii brzeskiej. Miasto stało się miejscem kultu religijnego zarówno grekokatolików i rzymsko-katolików. Święto ku czci Jozafata obchodzono dwa razy do roku 26 września i 12 listopada, do uświetnienia nabożeństw sprowadzano kapelę instrumentalną z Leśnej Podlaskiej, oraz urządzano widowiska pirotechniczne. Relikwie przechowywano w trumnie, bogato zdobioną z szklanymi okienkami, zawierała większą część ciała męczennika od głowy do pasa bez jednego ramienia. W celu zapewnienia bezpieczeństwa relikwiom papieże kilkakrotnie wydawali dekrety, nakazywali sporządzać oględziny relikwiarza, trumnę zamykano dwoma zamkami, opieczętowywano i zabijano gwoździami. Mimo wielu wysiłków w zapewnieniu bezpieczeństwa, grobowiec w XIX w. został kilkakrotnie sprofanowany przez nowicjusza z miejscowego klasztoru, prawosławnych duchownych, ludzi świeckich na polecenie władz carskich. Szerzenie kultu zostało przerwane przez kasatę klasztoru bazylianów w 1864 r., nowy proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny Mikołaj Liwczak zniósł doroczne odpusty ku czci świętego, następnie usuną relikwie z cerkwi na czas remontu budynku. Ostatecznie szczątki Jozafata pogrzebano potajemnie w podziemiach cerkwi w 1873 r.
Since 1765, the relics of Blessed Josaphat Kuntsevych were stored in the Basilian monastery church in Biała Podlaska. They had an enormous impact on spreading the Union of Brest in Podlasie region. The town became a place of religious worship for both Greek and Roman Catholics. A feast in honor of Josaphat was celebrated twice a year, on September 26 and November 12. To add even more honor to the services, the instrumental band from Leśna Podlaska was invited and pyrotechnic spectacles were arranged. The relics were stored in a coffin, which was richly decorated with glass windows. It contained most of the martyr’s body from the head to the waist without one arm. In order to ensure the safety of the relics, pops issued several decrees, ordered inspections of the reliquary casket and the coffin itself had two locks, the seal and nails hammered. Despite numerous efforts to ensure security, in the 19th century the tomb was repeatedly desecrated by a novice of a local monastery, Orthodox clergy and lay people at the behest of tsarist authorities. The spread of the worship was halted by the dissolution of the Basilian monastery in 1864. The new pastor of the Nativity of the Blessed Virgin Mary’s parish – Mikołaj Liwczak abolished annual carnivals in honor of the Saint and then removed the relics from the church for the renovation of the building. Eventually, the Josaphat’s remains were buried secretly in the church’s basement in 1873.

Źródło:

Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2016, 14; 59-65
1643-4374

Pojawia się w:

Radzyński Rocznik Humanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Territories, Borders and Communities in the Imperial Practices of the 18th and 19th Centuries Viewed from the Perspective of Cartography and Nation-building (the Case of the Russian Empire)

Autorzy:

Vengerska, Victoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/668363.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Empire,
maps
borders
mental cartography
image-based geography
national territory

Opis:

The modern phenomenon of a nation is directly connected with the outcomes of the French Revolution, the latter having predetermined the political, social and economic processes of the 19th century. With cosmopolitan empires becoming, so to say, “incubators” for the nations, the Russian Empire was no exception. Perception of the borders, territories and the population of the empire shaped the processes of capturing new territories, their further attribution to the newly formed imperial historical framework, which in the course of time impacted national constructs. The scientific implications of the phenomenon of an empire and imperial practices triggered the research in the field of imperial history. The tools of image-based geography allow to reveal additional details and peculiarities of states and nations developing within the imperial environment. The author focuses on the processes of projecting, mapping and visualizing the territories with their ethnic population. The article demonstrates the ways the political relevance impacted the layouts of regions, borders and demographic characteristics.

Źródło:

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2019, 9, 2; 109-120
2391-6559
2083-8018

Pojawia się w:

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Bohemizmy w polskich kazaniach ze Śląska Cieszyńskiego z przełomu XVIII i XIX wieku
Bohemianism in the Polish sermons from Těšín Silesia at the turn of the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Raclavská, Jana
Muryc, Jiří

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1627407.pdf

Data publikacji:

2021-09-21

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Opis:

The mutual influences of Polish and Czech have been the subject of much research. Both of these West Slavic languages have similar developments not only in phonetics and morphology, but also in lexis. The separation of Bohemisms from the Polish language is very difficult from today’s point of view. The discovery of borrowings from Czech has already been the subject of research by many Polish and Czech linguists (A. Brückner, T. Lehr-Spławiński, S. Rospond, Z. Orłoś, B. Havránek, J. Damborský, etc.). In this study we try to determine the degree of influence of the Czech language on the regional variant of the Polish language of Těšín at the end of the 18th and the first half of the 19th century. As research material we used manuscripts of sermons of Protestant clergymen (15 manuscript texts in total). We performed their linguistic analysis and revealed a total of 43 units that could be clearly identified as Bohemisms. It was found that the proportion of Bohemisms in the examined texts was not significant and the forms used were found in common communication in dialect.
Vzájemné vlivy polštiny a češtiny jsou předmětem mnoha výzkumů. Oba tyto západoslovanské jazyky mají podobný vývoj nejen v oblasti fonetiky a morfologie, ale také i lexiky. Vydělení bohemizmů z polského jazyka je z dnešního hlediska značně složité. Odhalení výpůjček z češtiny bylo již předmětem zkoumání mnoha polských i českých jazykovědců (A. Brückner, T. Lehr-Spławiński, S. Rospond, Z. Orłoś, B. Havránek, J. Damborský aj.). V této studii se snažíme o zjištění stupně vlivu českého jazyka na regionální variantu těšínské polštiny konce 18. a první poloviny 19. století. Jako výzkumný materiál jsme použili rukopisy kázání protestantských duchovních (celkem 15 rukopisných textů). Provedli jsme jejich jazykovou analýzu a odhalili celkem 43 jednotek, které bylo možné jednoznačně označit jako bohemizmy. Bylo zjištěno, že podíl bohemizmů ve zkoumaných textech není významný a použité formy se vyskytovaly v běžné nářeční komunikaci.

Źródło:

Bohemistyka; 2021, 3; 373-386
1642-9893

Pojawia się w:

Bohemistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

German immigrants in central Poland in the late 18th and early 19th centuries

Autorzy:

Marszał, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2130142.pdf

Data publikacji:

2022-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Opis:

The aim of this article is to provide a holistic presentation of the genesis, intensity, and directions of movement, as well as the spatial and temporal distribution of the German national group which settled in Central Poland from the end of the 18th century to the 1820–1830 period. This paper analyses the determinants of the inflow of German immigrants, and their geographical origin, as well as the social and occupational structure. The settlers from German lands were a very diverse social group. In the case of first and second-generation immigrants who came to Central Poland, the social integration process was still quite slow. The colonists and settlers living in the diaspora developed a certain pattern of existence that focused on their immediate environment separating them from the outside world, while the retention of their mother tongue and religious tradition was more an expression of traditionalist consciousness than national identity.

Źródło:

European Spatial Research and Policy; 2022, 29, 1; 25-51
1231-1952
1896-1525

Pojawia się w:

European Spatial Research and Policy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Dlaczego preromantyzm? Literatura przełomu XVIII i XIX stulecia w terminologii historyka literatury
Why pre-Romanticism? Literature of the Turn of the 18th and 19th Centuries in the Terminology of a Literary Historian

Autorzy:

Pluta, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1799033.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

preromantyzm; romantyzm; oświecenie; klasycyzm; sentymentalizm; gotycyzm; osjanizm; rokoko; Puławy; Czartoryscy; natura
pre-Romanticism; Romanticism; Enlightenment; Classicism; Sentimentalism; Gothicism; Ossianism; Rococo; Puławy; Czartoryski family; nature

Opis:

Artykuł jest próbą spojrzenia na znaczenie terminu „preromantyzm” przez pryzmat funkcjonowania tego pojęcia w tekstach literaturoznawczych. Przedmiotem analizy są rozprawy zamieszczone w przygotowanych przez Alinę Aleksandrowicz i Ewę Grzędę dwóch książkach naukowych, które dzieli data wydania (1991 i 2007), charakter publikacji (tom zbiorowy i autorska antologia utworów literackich), łączy natomiast użycie w formule tytułowej terminu „preromantyzm”. Rekonstruowane w toku rozważań sensy terminu „preromantyzm” odsyłają do zjawisk estetyczno-literackich, które mają w nauce o literaturze swoje nazwy: „sentymentalizm”, „gotycyzm”, „osjanizm” czy „rokoko”. Materiałem uzupełniającym bądź porównawczym dla formułowanych wniosków są spostrzeżenia innych badaczy literatury (T. Kostkiewiczowa, A. Kowalczykowa, J. Krzyżanowski, Z. Libera, J. Lyszczyna, J. Maciejewski), którzy problem preromantyzmu rozpatrywali wcześniej.
The article is an attempt to look at the meaning of the term “pre-Romanticism” through the prism of its functioning in literary texts. The subject of analysis are texts published in two book by Alina Aleksandrowicz and Ewa Grzęda. The two books are different in terms of the date (1991 and 2007) and the nature of the publication (collective volume and author’s anthology of literary works), but also linked to each other through the use of the term pre-Romanticism in their titles. The reconstructed senses of the term pre-Romanticism refer to aesthetic and literary phenomena which have their specific names in literary studies: Sentimentalism, Gothicism, Ossianism or Rococo. The observations of other literary researchers (T. Kostkiewiczowa, A. Kowalczykowa, J. Krzyżanowski, Z. Libera, J. Lyszczyna, J. Maciejewski), who previously considered the problem of pre-Romanticism, constitute a complementary or comparative material for the formulated conclusions.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 39-52
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Rola Australii w polityce kryminalnej metropolii brytyjskiej na przełomie XVIII i XIX wieku
The role of Australia in the criminal policy of the British metropolis at the turn of the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Nowak, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/688326.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

polityka kryminalna
kolonia karna
kara zesłania
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
Australia
criminal policy
penal colony
penal transportation
United Kingdom of Great Britain and Ireland

Opis:

The article based on a criminological analysis of penal transportation. The author talked over three main issues. Firstly, the paradigm of classical criminology that was valid in those days. Moreover, the researcher took into account substantive and procedural law, that is the applicable criminal regulations and the activities of the justice system in the United Kingdom of Great Britain and Ireland. Thirdly, it was necessary to describe the living conditions in Australian and Tasmanian penal colonies. The author comes to the conclusion that penal transportation was testified about a punitive and inhumane law system. In addition, its effectiveness was questionable.
Artykuł opiera się na analizie kary zesłania. Autor porusza trzy główne kwestie. Po pierwsze, omówiono aktualny w tamtych czasach paradygmat kryminologii klasycznej. Następnie wzięto pod uwagę prawo karne materialne oraz procesowe, czyli obowiązujące przepisy i działalność wymiaru sprawiedliwości w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii. Po trzecie, w opracowaniu powyższej tematyki niezbędny był opis warunków bytowych w australijskich i tasmańskich koloniach karnych. Autor dochodzi do wniosku, że orzekana kara zesłania świadczyła o punitywnym i niehumanitarnym systemie prawa. Ponadto wątpliwa była jej skuteczność.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 100; 69-84
0208-6050
2450-6990

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Brytyjskie grupy wyznaniowe w Gdańsku w XVII – XVIII (XIX) wieku
British religious groups in Gdańsk in the 17th-18th (19th) centuries

Autorzy:

Kościelak, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2147337.pdf

Data publikacji:

2020-12

Wydawca:

Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu

Tematy:

Prusy Królewskie
koegzystencja międzywyznaniowa
mniejszości religijne
mieszczaństwo
Gdańsk
Royal Prussia
British Isles
Scots
interfaith coexistence
religious minorities
middle class

Opis:

Niniejszy artykuł przedstawia religijne aspekty funkcjonowania w Gdańsku społeczności emigrantów z Wysp Brytyjskich, przede wszystkim Szkotów. O zaopatrzenie swoich potrzeb religijnych zabiegali oni już w średniowieczu, o czym świadczy istnienie kaplic i ołtarzy w niektórych z gdańskich kościołów. Po sukcesie reformacji osiedlali się w Gdańsku przede wszystkim szkoccy prezbiterianie. Do ich posługi sprowadzono duchownych z kraju macierzystego. Zarówno prezbiteriańscy duchowni jak i zamożna szkocka elita kupiecka tego wyznania zdominowała pozyskany w 1707 r. obiekt sakralny, tzw. Kościół Angielski. Tylko część zamieszkałych w Gdańsku prezbiterian identyfikowała się jednakże z tym obiektem – zgodnie z prawnymi ustaleniami, mającym charakter świątyni „etnicznej” – symultanicznej z anglikanami. Większość Szkotów – zawierając związki familijne – wtapiała się powoli w społeczność miasta nad Motławą, korzystając z innych obiektów kalwińskich. Obok prezbiterian oraz śladowo występujących tu anglikanów i katolików próbowali osiedlić się w Gdańsku również angielscy radykałowie, chiliaści i kwakrzy, ale nieprzychylne im ustawodawstwo miejskie oraz akcje prewencyjne skutecznie uniemożliwiły ten transfer.
The article presents religious aspects of the functioning of the emigrant community from the British Isles in Gdańsk, especially the Scots. They strove for their religious needs from the Middle Ages, as evidenced by the existence of chapels and altars in some of Gdansk’s churches. After the success of the Reformation, mainly Scottish Presbyterians settled in Gdańsk. Clergy from their home country were brought to their service. Both Presbyterian clergy and the wealthy Scottish merchant elite (also Presbyterian) dominated the religious object obtained in 1707, the so-called English Church. However, only some of the Presbyterians living in Gdańsk identified with this object, which in accordance with legal arrangements was having the character of an „ethnic” temple simultaneous with Anglicans. Most Scots slowly merged into the community of Gdańsk by creating family relationships was usingother Calvinist objects. In addition to Presbyterians and few Anglicans and Catholics also English radicals like Chiliasts and Quakers tried to settle in Gdańsk but unfavourable citylegislation and preventive actions effectively prevented this transfer.

Źródło:

Studia Elbląskie; 2020, 21; 27-46
1507-9058

Pojawia się w:

Studia Elbląskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Polacy w Baden na przełomie XVIII i XIX wieku w świetle wybranych austriackich źródeł archiwalnych
Poles in Baden at the turn of the 18th and 19th centuries in the light of selected Austrian archival sources

Autorzy:

Wdowik, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2077913.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Baden pod Wiedniem
Wiedeń
oświecenie
podróże do wód
turystyka
Baden near Vienna
Vienna
Enlightenment
visiting spa resorts
tourism

Opis:

Artykuł stanowi podsumowanie kwerendy przeprowadzonej w 2020 r. w archiwach Wiednia i Baden. Jej przedmiotem byli Polacy przyjeżdżający do Baden na przełomie XVIII i XIX w. Objęła ona: Stadtarchiv Baden, Österreichisches Staatsarchiv (Wiedeń), archiwum Urzędu Miasta Wiednia, Diözesanarchiv Wien, a także materiały dostępne na łamach „Wiener Zeitung”. Ustalono ponad 400 nazwisk polskich podróżników do Baden. Kwerenda dowiodła, że na przełomie XVIII i XIX w. status społeczny polskich turystów odzwierciedlał m.in. demokratyzowanie się fenomenu podróży „do wód”.
The article summarizes the 2020 query in the archives of Vienna and Baden. Its subject was Poles who came to Baden at the turn of the 18th and 19th centuries. It included: Stadtarchiv Baden, Österreichisches Staatsarchiv (Vienna), the archives of the City of Vienna, Diözesanarchiv Wien, and materials available in the Wiener Zeitung. Over 400 names of Polish travelers to Baden have been established. The query proved that at the turn of the 18th and 19th centuries, the social status of Polish tourists was reflected, inter alia, in democratization of the phenomenon of travel spa resorts.

Źródło:

Galicja. Studia i materiały; 2021, 7; 369-383
2450-5854

Pojawia się w:

Galicja. Studia i materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Działalność Sodalicji Mariańskiej w kolegiach bazyliańskich na ziemiach Rzeczypospolitej w XVIII i XIX wieku
The activity of the Sodality of Our Lady in Basilian colleges in the territory of the Polish Republic in the 18th and the 19th centuries

Autorzy:

Lorens, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026445.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

zakon
bazylianie
edukacja
aktywizacja religijna
order
Basilian monks
education
religious activity

Opis:

The aim of this article is to present the activity of the Sodality of Our Lady functioning in public secondary schools run by the Basilian Order in eastern Poland in the 18th and the 19th centuries. The sources of the information were the books of the congregation, inventories of the monasteries and educational records stored in Polish and Ukrainian archives and printed reports of school visitations conducted by the Commission of National Education. We managed to find traces of the activity of the Sodality of Our Lady in 10 Basilian colleges, out of 20 functioning in the 18th century in the Polish-Lithuanian State. The activity of three schools- Buczacz, Owrucz and Podubiś- is the best documented one in sources. As far as the organizational pattern is concerned, these congregations followed the example of societies functioning in the colleges run by Jesuits. The students of the Sodality were distinguished by very good results in learning, impeccable behavior and devotion. The Marian Congregation helped to deepen faith and they paid special attention to the cult of Mary. They also prepared young people from the gentry background to take part in public life. The Congregation was a very important element in the educational process conducted in the public monastic schools.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 97; 121-138
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

POSŁUGA DUSZPASTERSKA PŁOCKICH DOMINIKANÓW W PARAFII ŚW. BARTŁOMIEJA W JEŻEWIE NA PRZEŁOMIE XVIII I XIX WIEKU
PASTORAL WORK OF THE PŁOCK DOMINICANS IN THE PARISH OF ST. BARTHOLOMEW IN JEŻEWO AT THE TURN OF THE 18TH AND 19TH CENTURIES

Autorzy:

Kowalski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/493325.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Płockie

Tematy:

parafia św. Bartłomieja w Jeżewie (powiat sierpecki)
klasztor Dominikanów w Płocku
bractwo różańcowe
nabożeństwa brackie
the parish of St. Bartholomew in Jeżewo (Sierpc County)
Dominican monastery in Płock
Confraternity of the Rosary
fraternal devotions

Opis:

Prezentowany artykuł omawia formy działalności duszpasterskiej ojców dominikanów z klasztoru w Płocku prowadzone w ostatnich dekadach istnienia konwentu w wielu parafiach diecezji płockiej, na przykładzie parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Jeżewie w dekanacie sierpeckim. W tej wspólnocie parafialnej, kierowanej przez duchowieństwo diecezjalne, znaczące znamię odcisnęli na przełomie XVIII i XIX wieku duchowi synowie świętego Dominika. Poza wprowadzeniem do parafii bractwa różańcowego i kierowaniem nim przez kolejne lata, prawie pół wieku spełniali tu liczne posługi duszpasterskie (łącznie z pełnieniem funkcji komendarza parafii). Ponadto płoccy dominikanie pozostawili materialne ślady swojej obecności w przestrzeni interioru kościoła parafialnego w Jeżewie.
This article presents the forms of pastoral activity of the Dominicans from the monastery in Płock, which were carried out at the end of the existence of the convent in many parishes of the diocese of Płock. On the example of the history of the parish of St. Bartholomew Apostle in Jeżewo, shown how the spiritual sons of Saint Dominic were active in diocesan parishes – they founded and directed the Confraternity of the Rosary, gave the sacraments, and preached the homilies. Their presence also left a material trace of church utensils.

Źródło:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 3(260); 3-12
0029-389X

Pojawia się w:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Sytuacja finansowa klasztoru Paulinów na Łąkach Panny Maryi pod Głogówkiem w XVIII i na początku XIX wieku
Financial situation of the monastery of the Order of Saint Paul the First Hermit located in Łąki Panny Maryi near Głogówek of the 18th and the 19th centuries

Autorzy:

Szpak, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/666213.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Śląsk, Głogówek, zakon paulinów, finanse
Silesia, Głogówek, the Order of Saint Paul the First Hermit, finance

Opis:

Celem artykułu jest omówienie sytuacji finansowej konwentu Paulinów na Łąkach Panny Maryi pod Głogówkiem. Postawiono kilka pytań badawczych: 1) jakie były źródła dochodów, 2) jaka była wysokość dochodów, 3) na jakie cele wydatkowano pieniądze i w jakich kwotach, 4) jak kształtował się bilans finansowy placówki. Wszystkie ustalenia zostały opracowane na podstawie zachowanych źródeł archiwalnych, które znajdują się w Archiwum Zakonu Paulinów na Jasnej Górzew Częstochowie.

Źródło:

Wieki Stare i Nowe; 2018, 13, 18; 115-135
1899-1556
2353-9739

Pojawia się w:

Wieki Stare i Nowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Peregryn Simon jako przedstawiciel „wędrowców” przybyłych na przełomie XVIII i XIX wieku do uprzemysławianej części Górnego Śląska
Peregrin Simon as a Representative of the "Wanderers" Arriving to the Industrialized Part of Upper Silesia at the Turn of the 18th and 19th Centuries

Autorzy:

Żaba, Antonina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32083678.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

Górny Śląsk
kolonizacja fryderycjańska
górnictwo
hutnictwo
Upper Silesia
Frederick colonization
mining
metallurgy

Opis:

W artykule opisano życie Peregryna Simona (1737–1825). Jego dzieje reprezentują zawiłe losy licznej rzeszy Europejczyków, którzy wzięli udział we fryderycjańskiej akcji kolonizacyjnej Górnego Śląska. Gwałtownie rozwijający się przemysł w północno-wschodniej części Śląska, na przełomie XVIII i XIX wieku przyciągał ludzi zdeterminowanych. Wielu z nich wielokrotnie zmieniało pierwotnie uprawiany zawód, a ich podróże do miejsc, gdzie rozwijał się przemysł były często wieloetapowe. Zarówno imię, jak i nazwisko bohatera artykułu, zapisywane było w dokumentach na wiele sposobów. Oryginalne formy zapisu zostaną podane we fragmentach tekstu odwołującego się do nich. Często mylono rzadko występujące imię z popularnym nazwiskiem odimiennym Simon (pol. Szymon). Komplikuje to poszukiwanie informacji o noszących takie nazwiska postaciach. Mimo braku pełnych danych biograficznych, przeprowadzone przez autorkę badania wykazały, że Peregrin Simon wielokrotnie zmieniał zawód i miejsce zamieszkania. Dodatkowo jeden z dokumentów wskazuje na to, że był on pracownikiem docenianym przez pracodawcę, którym był Urząd Górniczy w Tarnowskich Górach. Badania losów „wędrowców”, takich jak bohater artykułu, stanowią przyczynek do historii kolonizacji fryderycjańskiej Górnego Śląska.
The article describes the life of Peregryn Simon (1737–1825). His history represents the intricate fate of a large number of Europeans who took part in Frederick's colonization of Upper Silesia. The rapidly developing industry in the north-eastern part of Silesia at the turn of the 18th and 19th centuries attracted determined people. Many of them changed their original profession many times, and their journeys to places where industry was developing were often of multi-stage character. Both the first name and last name of the hero of the article, were recorded in documents in various ways. The original forms of spelling, as found in the documents are provided in excerpts of the text referring to them. The infrequent occurrence of the firstname was often confused with the common last name Simon (Polish equivalent: Szymon). This complicates the search for information about individuals with such names. Despite the lack of full biographical data, the research conducted by the author showed that Peregrin Simon changed his profession and place of residence many times. In addition, one of the documents indicates that he was an employee appreciated by the employer, which was the Mining Office in Tarnowskie Góry. The study of the fate of "wanderers", such as the hero of the article, is a contribution to the history of the Frederician colonization of Upper Silesia.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2023, 11, 11; 184-194
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Obszar parafii jako czynnik źródłotwórczy rejestracji metrykalnej w dekanacie Kazimierz na przełomie XVIII i XIX wieku
The Area of a Parish as a Factor Generating Sources for Registering Certificates in the Deanery (Decanate) of Kazimierz at the Turn of the 18th and 19th Centuries

Autorzy:

Rachwał, Piotr
Szady, Bogumił

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1367733.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

(birth/death) certificates
natural movement
parish coercion
regression
correlation
parish archives
korelacja
regresja
przymus parafialny
ruch naturalny
metryki
archiwum parafialne

Opis:

W artykule poruszono problem rejestracji metrykalnej wiernych dekanatu kazimierskiego poza właściwą, ze względu na miejsce zamieszkania, parafią. Przyjęto hipotezę, iż o skali tego zjawiska miał decydować przede wszystkim dystans, jaki dzielił poszczególne miejscowości od najbliższego kościoła. W badaniach wykorzystano szeroką bazę źródłową. W sumie przebadano metryki 13 z 15 parafii tworzących w XVIII wieku dekanat kazimierski i dodatkowo kilka parafii sąsiednich. W analizie zgromadzonego materiału posłużono się m.in. narzędziami GIS. Otrzymane wyniki wskazują, iż skala zjawiska nie była duża. W przypadku chrztów, mediana dla odsetka ochrzczonych poza rodzimą parafią wyniosła 3,1. Nie stwierdzono także wyraźnej korelacji między liczbą chrztów a odległością. Na podstawie otrzymanych wyników można wnioskować, iż decydującą rolę w wyborze miejsca odprawiania sakramentów miał tzw. przymus parafialny. W celu uzyskania bardziej wiarygodnych ustaleń celowe wydaje się poszerzenie bazy źródłowej o zapisy metrykalne kolejnych parafii Lubelszczyzny oraz uwzględnienie w analizie statystycznej większej liczby zmiennych mogących mieć wpływ na skalę rejestracji poza rodzimą parafią.
The article presents the problem of registering certificates of the congregation of the Kazimierz Deanery outside the native parish. According to the accepted hypothesis the scale of the phenomenon depended on the distance between the nearest church and the place of residence. The research has been based on many sources. In total, the authors have examined the certificates from 13 out of 15 parishes making up the deanery of Kazimierz in the 18th century and additionally a few neighbouring parishes. The collected material has been analysed with the use of the GIS instruments. The results suggest that the scale of the phenomenon was not big. In the case of baptisms, the median of the children baptised outside their native parish was at the level of 3.1. No clear correlation between the number of baptisms and the distance has been detected. On the basis of the results it is possible to conclude that the decisive role in the choice of the place of administering sacraments was the so-called parish coercion. In order to obtain more precise data it seems necessary to enlarge the research basis with certificates from other parishes of the Lublin Voivodeship and to take into consideration a bigger number of the variables that influenced the scale of registering outside the native parish in the statistical analysis.

Źródło:

Przeszłość Demograficzna Polski; 2016, 38, 2; 35-72
0079-7189
2719-4345

Pojawia się w:

Przeszłość Demograficzna Polski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Lustracje i spisy rewizyjne podatników jako źródło do badań antroponimicznych, demograficznych i genealogicznych społeczności karaimskiej w XVIII i XIX wieku
Tax inspections and lists of taxpayers as a source for anthroponymic, demographic and genealogical research of the Karaim community in the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Abkowicz, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40082372.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik

Tematy:

spisy podatników
antroponimia karaimska
demografia
status społeczny
genealogia
Taxpayer lists
Karaim anthroponymy
demography
social status

Opis:

Powstające dla celów podatkowych spisy ludności były sporządzane w sposób mniej lub bardziej regularny w I Rzeczpospolitej w XVIII wieku i w Imperium Rosyjskim począwszy od wieku XVIII aż do pierwszego powszechnego spisu ludności w 1898 roku. Dane zbierane przez spisujących (początkowo tylko liczbowo obejmujące gospodarstwa domowe) stopniowo były uszczegółowiane. Poddając je kompleksowej analizie, możemy prześledzić rozwój poszczególnych społeczności, badać dane genealogiczne rodzin oraz ruch ludności. Lustracje i spisy rewizyjne stanowią niezwykle cenne źródło do prowadzonych badań genealogicznych, antroponimicznych i demograficznych społeczności karaimskiej.
The population censuses created for tax purposes were prepared more or less regularly in the first Polish-Lithuanian Commonwealth in the eighteenth century and in the Russian Empire from the 18th century through the 19th century until the first general population census in 1898. Data collected by the writers, initially covering only number of households, were gradually detailed. By subjecting them to a comprehensive analysis, we can trace the development of individual communities, study family genealogy data and the population movement. Tax payers lists and population censuses are an extremely valuable source for genealogical, anthroponymic and demographic research of the Karaim community.

Źródło:

Almanach Karaimski; 2022, 11; 9-108
2300-8164

Pojawia się w:

Almanach Karaimski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Arystokrata i lektury epoki przełomu, czyli o Janie Feliksie Amorze Tarnowskim jako czytelniku
Aristocracy and Books in the Era of the Turn: Jan Feliks Amor Tarnowski as a Reader

Autorzy:

Deszczyńska, Martyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31232723.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

historia czytelnictwa
przełom XVIII i XIX wieku – oświecenie a romantyzm
Jan Feliks Amor Tarnowski jako czytelnik
reading history
the turn of the 18th and 19th centuries – Enlightenment and Romanticism
Jan Feliks Amor Tarnowski as reader

Opis:

Artykuł podejmuje problematykę historii czytelnictwa w epoce przełomu XVIII i XIX wieku, czyli między polskim oświeceniem a epoką romantyzmu, na przykładzie arystokratycznego czytelnika i właściciela bogatego księgozbioru – Jana Feliksa Amora Tarnowskiego (zm. 1842). Rodzinne relacje Tarnowskiego, podróże i wpływy jego nauczycieli, a także studia w bibliotekach ukształtowały jego osobowość intelektualną i dały mu głęboką erudycję. Był działaczem ruchu kulturalnego, członkiem towarzystw naukowych i masonerii, senatorem. Zastosowana w tekście metodologia opiera się na naukach historycznych jako najbardziej odpowiednich w tego rodzaju problemach. Teza dotycząca lektury Tarnowskiego została potwierdzona na podstawie jego rękopisów, notatek i niepublikowanych fragmentów z archiwum rodzinnego (przechowywanego w Archiwum Narodowym w Krakowie) oraz monografii drukowanej (1819), w której ślady cytatów i tytuły książek zostały uznane za pewne dowody ich czytania. Jego zainteresowania koncentrowały się na średniowiecznej i wczesnonowożytnej historii, religii i literaturze, pozostawały pod wpływem historyzmu oświeceniowego, historii kultury i językoznawstwa, ale także religijnego odrodzenia katolickiego, mistycyzmu i religijności czasów Restauracji. Tarnowski jako czytelnik wybierał klasyczną literaturę europejską i światową, pośród której chciał umieścić książki autorów polskich.
The article takes up the question of history of reading in the era of the turn of 18th and 19th centuries, i.e. between the Polish Enlightenment and the romantic period, on the example of an aristocratic reader and owner of rich book collection – Jan Feliks Amor Tarnowski (d. 1842). Tarnowski’s family relations, travels and influence of his teachers, as well as studies in libraries shaped his intellectual personality and gave him a profound erudition. He was the activist in the culture movement, member of scientific societies and masonry, and the Senator. The methodology used here is based on the historical sciences, as the most appropriate in this kind of problem. Thesis concerning Tarnowski’s reading was proved on the ground of his manuscripts, notes, and not published fragments from his family archive (stored in the National Archive in Cracow), and his printed monography (1819), where the traces of quotations and titles of books were considered as sure evidences of reading. His interests focused on medieval and early modern history, religion and literature, and were influenced by the Enlightenment historicism, history of culture and linguistics. But he was also under the influence of the religious Catholic revival, mysticism and religiosity of Restoration. Tarnowski as a reader chose the classical European and world’s literary output, in which he wanted to place books of Polish authors.

Źródło:

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2022, 4(19); 99-125
2658-1175
2719-3144

Pojawia się w:

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Некоторые особенности орфографической адаптации заимствований в XVIII –XIX веках: употребление буквы Ѣ
Niektóre cechy ortograficznej adaptacji zapożyczeń w xvi –xix wieku: użycie litery Ѣ
Some characteristics of the orthography of the adaptation of borrowings in the 18th and 19th centuries: the use of the letter Ѣ

Autorzy:

Каверина, Валерия

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594324.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

historia pisma rosyjskiego
ortografia zapożyczeń
użycie litery ять
History of written Russian
orthography of borrowings
use of the letter jat́

Opis:

W artykule powstałym na podstawie materiału następujących gazet: “Vedomosti” epoki Piotra I, “Sanktpeterburgskije vedomosti” oraz “Moskovskije vedomosti” z XVIII–XIX w. – prześledzono proces przejmowania zapożyczeń, w którego toku ulega zmianom pisownia określonych słów z literą Ѣ (jat') lub bez niej. Skompletowano korpus wyrazów pochodzenia obcego z rdzeniami, w których regularnie lub sporadycznie jest pisana litera ѣ i odkryto prawidłowości jej użycia. Ukształtowany przed połową XVIII w. zwyczaj porównano z zaleceniami Słownika Akademii Rosyjskiej (Slovar' Akademii Rossijskoj) z lat 1789–1794 i dwóch wydań Słownika języka cerkiewnosłowiańskiego i rosyjskiego (Slovar' cerkovnoslavjanskogo i russkogo jazyka) z lat 1847 i 1867–68 oraz rozpraw o gramatyce z XIX w. Analiza obszernego materiału wykazała, że litera ѣ po pewnym okresie wariantowości nie zachowuje się w zapożyczonych rzeczownikach pospolitych. Użycie tej litery zanikło jeszcze przed pojawieniem się pierwszych publikacji kodyfikujących pisownię. Kto wie, czy nie jedynym rzeczownikiem pospolitym obcego pochodzenia pisanym z literą ѣ jest słowo апрѣль (aprělь), którego ortografia została ustalona jeszcze na początku XVIII w. W rezultacie pisownię z użyciem ѣ zachowują jedynie zapożyczone nazwy własne (Алексѣй–Aleksěj, Сергѣй–Sergěj itp.), co wyjaśnia J.K. Grot w rozprawie naukowej z 1876 r. pt. Sporne zagadnienia pisowni rosyjskiej od Piotra Wielkiego do dziś (Spornyje voprosy russkogo pravopisanija ot Petra Velikogo donyne).
This article, based on material from “Vedemosti”, from the time of Peter I, and “Sanktpeterburgskije vedomosti” and “Moskovskije vedomosti” from the 18th and 19th centuries, analyses the process of assimilation of borrowings which required a change in the writing of the word, either with or without the letter ѣ (jat'). A complete corpus of phrases with foreign roots in which the letter ѣ is used, regularly or sporadically, is constructed, and the rules of its use shown. The custom shaped in the first half of the 18th century is compared with the recommendations of the Dictionary of the Russian Academy (Slovar' Akademii Rossijskoj), 1789–1794, and two editions of the Dictionary of Church Slavonic and Russian Language (Slovar' cerkovnoslavjanskogo i russkogo jazyka), 1847 and 1867–68, as well as grammatical discussions of the 19th century. Analysis of the material shows that the letter Ѣ, after a certain period of variability, is not found in borrowed common nouns. The use of the letter had ended before the appearance of the first publications codifying writing. It is possible that the word апрѣль (aprělь), whose orthography was settled at the beginning of the 18th century, is one of the common nouns of foreign root written with the letter ѣ. As a result, the use of the letter ѣ remains only in borrowed proper nouns (Алексѣй–Aleksěj, Сергѣй–Sergěj etc.), as explained by J.K. Grot in an article of 1876, entitled Disputed issues in Russian writing from Peter the Great to today (Spornyje voprosy russkogo pravopisanija ot Petra Velikogo donyne).

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 227-242
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries
Celebracja misterium Wcielenia Syna Bożego w świetle procesji w potrydenckich rytuałach wrocławskich z XVIII i XIX wieku

Autorzy:

Pałęcki, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2038117.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

historia liturgii
procesja
okres Adwentu
uroczystość Narodzenia Pańskiego
święto Obrzezania Pańskiego
Epifania
liturgia potrydencka
Rytuał Piotrkowski
diecezja wrocławska
history of the liturgy
procession
Advent period
the Nativity
Feast of the Circumcision of the Lord
Epiphany
post-Tridentin liturgy
Piotrków Ritual
diocese of Wrocław

Opis:

Świętowanie misterium Wcielenia Syna Bożego po raz pierwszy zostaje wspomniane w Chronografie z 354 roku, który jest fundamentalnym dokumentem dotyczącym genezy tego święta. W ciągu wieków w różny sposób podkreślano znaczenie Wcielenia Syna Bożego poprzez uroczystą celebrację tego misterium. Wśród wielu zwyczajów liturgicznych znajdują się procesje w niedziele czasu Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego, uroczystości przypadające w tym okresie oraz w same niedziele do 2 lutego. Zwyczaj procesji niedzielnych znany był w tradycji staropolskiej i został utrwalony w Rytuale Piotrkowskim z 1631 r., ale nie ma w nim procesji przeznaczonych na niedziele Adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego oraz święta przypadające w tym czasie. Teksty liturgiczne przeznaczone na te dni występują natomiast w czterech wydaniach rytuału wrocławskiego z 1723, 1775, 1794 i 1847 r. Procesje rozpoczynano od śpiewu odpowiednich antyfon, które miały swój odpowiednik w tekstach Officium divinum danego czasu, czy dnia liturgicznego. Do wyjątku należała antyfona w niedziele Adwentu Missus est Angelus Gabriel…, która była przewidziana w liturgii monastycznej z XI/XII w., a przykładem jest antyfonarz Saint-Maur-les-Fossés. Podczas procesji ważnym miejscem modlitwy było statio pośrodku kościoła. Odmawiano wówczas werset, modlitwę, a na zakończenie śpiewano antyfonę. Modlitwa zazwyczaj była zaczerpnięta z formularza mszalnego danego dnia świątecznego za wyjątkiem adwentu, kiedy modlitwa pochodziła z formularza mszy maryjnych. Znamiennym, że znaną antyfonę Pax aeterna… śpiewano tylko w niedziele Adwentu, zastępując ją w okresie Narodzenia Pańskiego antyfoną Hodie Christus natus est…. Antyfony na zakończenie procesji zostały natomiast zaczerpnięte z oficjum, jak w przypadku okresu Adwentu, czy w Epifanię. Do wyjątków należy antyfona O beata infantia… śpiewana w sam dzień Narodzenia Pańskiego, w święto Obrzezania Pańskiego, oraz w niedziele przypadające po Epifanii do święta Oczyszczenia Maryi (2 lutego). Antyfona ta występowała w tradycji monastycznej, czego przykładem są średniowieczne antyfonarze z Saint-Denis oraz Saint-Maur-les-Fossés. Poznanie tekstów liturgicznych i różnych form znanych na przestrzeni wieków i ich proweniencji pozwala nakreślić pełen obraz tradycji znanych w Kościele łacińskim na ziemiach polskich.
Celebration of the mystery of the incarnation of the Son of God is mentioned for the first time in Chronograph (A.D. 354)—a fundamental document explaining the origin of this feast. Over the centuries the Incarnation of the Son of God was given emphasis in various ways through ceremonious celebration of this mystery. Among many liturgical customs are Sunday processions during Advent, at Christmas, and festivities held in this time and Sundays until 2 February. Sunday processions were known in the old Polish tradition and this custom was sanctioned in the Piotrków Ritual in 1631, but it does not feature processions for Advent Sundays, Christmas period, and holidays falling within this period. Liturgical texts intended for these days are present in four editions of the Wrocław Ritual of 1723, 1775, 1794 and 1847. The processions started with the singing of appropriate antiphons, which had their counterpart in the texts of Officium divinum of that period or a liturgical day. The antiphon Missus est Angelus Gabriel... for Advent Sundays was an exception. It was intended for the monastic liturgy of the 11th/12th centuries, and it can be found in antiphonary Saint-Maur-les-Fossés. During a procession, statio in the middle of a church was an important point for worship. A verse or a prayer was said concluded with the singing of an antiphon. The prayer was typically found in a missal form for a particular feast day except for Advent, when the prayer was read from a form for Marian masses. Notably, the well-known antiphon Pax aeterna... was sung only on Advent Sundays, which was replaced by the antiphon Hodie Christus natus est... during Christmas. Antiphons concluding processions, however, were taken from an officium, as it was done during Advent or Epiphany. The antiphon O beata infantia... is an exception, which is sung on the very Nativity Day, Circumcision Day, and on Sundays falling after Epiphany until the Fest of the Purification of the Virgin (2 February). This antiphon was present in the monastic tradition, for example in medieval antiphonaries of Saint-Denis and Saint-Maur-les-Fossés. Exploration of liturgical texts and various forms that are have been known over centuries as well as their origin makes it possible to sketch a full picture of traditions used in the Latin Church in the territory of Poland.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 8; 121-140
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Między Sławutą a Tarnowem. Podróże współpracowników i administratorów dóbr wołyńskich i ukraińskich ks. Hieronima Sanguszki na przełomie XVIII i XIX wieku
Between Sławuta and Tarnów. Travels of clerks and administrators of the Volhynian and Ukrainian estates of Prince Hieronim Sanguszko at the turn of the 18th and 19th centuries

Autorzy:

Kargol, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2077234.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

podróże
Sanguszkowie
ks. Hieronim Sanguszko
Antoni Pruszyński
Galicja
travels
Galicia

Opis:

Artykuł przedstawia podróże współpracowników i oficjalistów ks. Hieronima Sanguszki na Wołyniu i Ukrainie na przełomie XVIII i XIX w. Odbywali oni regularne wyjazdy w interesach ekonomicznych Sanguszków m.in. do miejscowości Sławuta, Antoniny, Białogródka i Zasław na Wołyniu, Ilińce i Czerkasy na Ukrainie, stolic guberni (Żytomierz, Kijów i Kamienic Podolski), miast handlowych (Berdyczów i Dubno). Najbliżsi współpracownicy ks. Hieronima Sanguszki, jak Antoni Pruszyński i Franciszek Mikoszewski, w sprawach rodzinno majątkowych Sanguszków wyjeżdżali poza granice Rosji, do Galicji, gdzie ks. Hieronim Sanguszko posiadał kolejne dobra (Tarnów).
The article presents the journeys of clerks and administrators of Prince Hieronim Sanguszko n Volhynia and Ukraine at the turn of the 18th and 19th centuries. They travelled to the towns of Sławuta, Antonina, Białogródek and Zasław in Volhynia, Ilińce and Cherkasy in Ukraine, the capitals of the provinces (Żytomierz, Kiev and Kamienic Podolski), and trading cities (Berdyczów and Dubno). The closest associates of Prince Hieronim Sanguszko, such as Antoni Pruszyński and Franciszek Mikoszewski, travelled in the family and property matters of the Sanguszko family outside Russia, to Galicia, where Prince Hieronim Sanguszko owned other estates (Tarnów).

Źródło:

Galicja. Studia i materiały; 2021, 7; 163-191
2450-5854

Pojawia się w:

Galicja. Studia i materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

The power of the Russian Empire – the military aspect in the work of selected Russian painters from the 18th until the early 20th century

Autorzy:

Krokosz, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/654109.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Imperium Rosyjskie
wojny Rosji w XVIII–XIX w.
rosyjskie malarstwo batalistyczne
malarze rosyjscy XVIII – pocz. XX w.
armia i flota rosyjska w XVIII–XIX w.
The Russian Empire
Russia’s wars in the 18th and 19th centuries
Russian battle paintings

Opis:

Artykuł poświęcony jest tematyce militarnej przedstawionej na obrazach malarzy rosyjskich żyjących w XVIII – na początku XX w. Batalistyczne dzieła artystów podkreślały bohaterstwo carskich żołnierzy biorących udział w licznych zmaganiach wojennych prowadzonych w owym czasie przez Rosję na lądzie i morzach, a także sławiły samych panujących rozszerzających granice państwa. Jednakże zasadnicze przesłanie płócien, zamawianych najczęściej przez władców rosyjskich, posiadało wymiar na wskroś propagandowy, gdyż miało w pełni ukazać potęgę Imperium Rosyjskiego. The article focuses on the military themes presented in the paintings of Russian artists living in the period from the 18th until the early 20th century. Battle scenes painted by the artists highlighted the heroism of the Tsar’s soldiers participating in numerous wars and conflicts pursued by Russia at that time both on land and at sea; these paintings also celebrated the rulers, who expanded the borders of their country. However, the key message of these paintings, which were ordered most frequently by Russian rulers, focused on the aspect of propaganda, because these works were supposed to demonstrate in full the power of the Russian Empire.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 3
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Polonica z drugiej połowy XVII oraz z XVIII i XIX w. w zbiorze Iuramenta fidelitatis et professionis fidei w Archivio Segreto Vaticano (ASV)
Polonica from the second half of the 17th and from the 18th and 19th centuries in the collection of Iuramenta fidelitatis et professionis fidei in Archivio Segreto Vaticano (ASV)

Autorzy:

Prokop, Krzysztof R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039370.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

ABMK
archiwum
Polonica
Archivio Segreto Vaticano
archives

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2010, 93; 210-258
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Szlachetna amatorka. Akwaforty Anetki Tyszkiewiczówny z albumu Vues de Pologne
A noble amateur. The etchings by Anetka Tyszkiewiczówna from the album Vues de Pologne

Autorzy:

Mączyński, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791399.pdf

Data publikacji:

2020-08-25

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

grafika
akwaforta
pejzaż
weduta
artysta amator
Anna (Anetka) z Tyszkiewiczów Potocka-Wąsowiczowa
Ignace Duvivier
sztuka polska przełomu XVIII i XIX wieku
drawing
etching
landscape
veduta
amateur artist
Anna (Anetka) Potocka-Wąsowiczowa née Tyszkiewicz
Polish art at the turn of the 18th and 19th centuries

Opis:

Artykuł został poświęcony akwafortom zebranym w albumie Vues de Pologne, dedykowanym Annie (Anetce) Tyszkiewiczównie (1779-1867). Przez całe życie zajmowała się ona amatorsko twórczością artystyczną: rysowaniem, malowaniem, a przede wszystkim projektowaniem, co wycisnęło piętno na założeniach pałacowo-ogrodowych w: Wilanowie, Natolinie, Mokotowie, Jabłonnie i Zatorze. Album powstał jako rezultat – i pamiątka – pobytu w Wiedniu w 1795 r. oraz pobierania wtedy lekcji rysunku i akwaforty u francuskiego malarza Ignacego Duviviera (1758-1832), artysty przyjętego później na członka tamtejszej akademii. W podstawowej wersji zawiera – poza stroną tytułową – dziewięć widoków głównie z Warszawy i jej okolic. Tyszkiewiczówna była autorką wszystkich rysunkowych wzorów, jak też przeniesienia ich na płyty, z których powstały odbitki. W pracach tych wyraźnie przedkładała motywy pejzażowe nad wedutowe. Starała się oddawać nastrój chwili, poprzez żywą, energiczną kreskę oraz silne kontrasty walorowe. Komponowała widoki sentymentalne, subiektywne w sposobie ujęcia, bez dbałości o dokładność i realizm w odwzorowaniu rzeczywistości. Możliwe zresztą, że tę ostatnią cechę spotęgowało tworzenie wzorów z pamięci, w Wiedniu, w znacznym oddaleniu od wyobrażanych miejsc. Oceniając wartość artystyczną prac Tyszkiewiczówny – a pod względem techniki wykonania nie różnią się one wcale od dzieł nauczyciela – należy pamiętać, że są juweniliami, gdyż autorka miała zaledwie szesnaście lat. Sporządzone przez nią płyty zostały powtórnie wykorzystane na początku XIX wieku w celach komercyjnych: sześć spośród dziewięciu akwafort ozdobiło wydanie „Kalendarzyka Politycznego, Chronologicznego i Historycznego” na rok 1811, drukowanego nakładem Jana Ludwika Kocha. Na podstawie znacznej liczby odbitek – tych z 1795, jak też tych z 1811 r. – pozostających w kolekcjonerskim obiegu można wnosić o wyjątkowej jak na amatorkę popularności tej części jej dorobku. Ale po tym młodzieńczym doświadczeniu nigdy już później Anna z Tyszkiewiczów – primo voto Potocka, secundo voto Dunin-Wąsowiczowa – do techniki akwaforty nie powróciła.
The article is devoted to the etchings collected in the album Vues de Pologne, dedicated to Anna (Anetka) Tyszkiewiczówna (1779-1867). Throughout her life, she was involved in amateur artistic work: drawing, painting and, above all, design, which left its mark on the palace and garden layouts in Wilanów, Natolin, Mokotów, Jabłonna and Zator. The album was created as a result and as a memoir of her stay in Vienna in 1795. At that time she took drawing and etching lessons from the French painter Ignace Duvivier (1758-1832) – an artist that was later accepted as a member of the local academy. Apart from the title page, in its basic version the album contains nine views mainly of Warsaw and its surroundings. Tyszkiewiczówna was the author of all the drawing patterns, she also transferred them onto the printing plates. In these works she clearly preferred landscape motifs over vedutas. She tried to reflect the mood of the moment through a lively, energetic line and strong value contrasts. She composed sentimental, subjective landscapes with little care for accuracy or realism in the representation of reality. It is also possible that the latter feature was intensified by the recreation of patterns from her memory, in Vienna, far away from the portrayed places. Evaluating the artistic value of her works—in terms of the technique used they do not differ at all from the works of her teacher—one should remember that they are juvenile works since the author was only sixteen at that time. Her plates were reused at the beginning of the 19th century for commercial purposes – six out of nine etchings adorned the 1811 edition of “The Political, Chronological and Historical Calendar”, printed by Jan Ludwik Koch. On the basis of the considerable number of prints in collectors’ circulation—those from 1795 as well as those from 1811—it is possible to conclude that this part of her work is exceptionally popular for an amateur. But after this youthful experience, Anna née Tyszkiewicz, primo voto Potocka, secundo voto Dunin-Wąsowiczowa, never returned to the etching technique.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 4; 39-78
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Hyperborejczycy w mocarstwowej ideologii niemieckiej w XVII, XVIII i XIX wieku
Hyperboreans in the German Superpower Ideology in the 17th, 18th and 19th Centuries

Autorzy:

Kochanek, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/41540390.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

Hyperboreans
Superpower Ideology
Germany
Ph. Clüver
G.W. Leibnitz
A.L. von Schlözer
J.W. Uphagen
K. Mannert
Ch.K. Barth
J.G. Radlof
A.B. Wilhelm
K. Halling
M.E. Meyen
G.F.P. Rauschnick
J.H. Krause
A. Riese
J.C. Spenera

Opis:

The article aims to show the role that the ancient myth of the Hyperboreans played in the German superpower ideology. In this aspect, the opinions of fourteen German scholars from 1616 to 1875, i.e. over a period of 259 years, were analysed. These opinions prove that the Hyperborean myth was used to emphasize the ethical and moral values of the German nation. In turn, these values were to prove that Germany’s aspirations to the role of a superpower were right. Referring to the Hyperborean myth was at the same time referring to the Hellenic idea of the chosen nation. This, in turn, was a justification for the German feeling of superiority over other nations. This conviction grew gradually over several generations and was a source of German national pride. The most important elements of this pride were briefly summarized by A. Riese: „Gerechtigkeit, Tapferkeit, Freiheit”. This phrase can probably be considered a German response to the French, revolutionary postulate – „Liberté, Égalité, Fraternité”.

Źródło:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2023, 15; 203-218
2084-1302

Pojawia się w:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Źródła do badań nad kasatami józefińskimi w Galicji (1782-1848) w archiwach wiedeńskich
Sources for research on the Josephine reforms in Galicia (1782-1848) in the Viennese archives

Autorzy:

Ploch, Gregor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2088421.pdf

Data publikacji:

2021-12-06

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

dissolution
orders
Galicia
Josephinism
Austria
archives
Vienna
Josephine dissassinations in Galicia
history of the Church in Galicia in the 18th and 19th centuries
Österreichisches Staatsarchiv
Stiftungshofbuchhaltung
central court administration in Vienna
kasaty
zakony
Galicja
józefinizm
kasaty józefińskie w Galicji
historia Kościoła w Galicji w XVIII i XIX w.
centralna administracja nadworna w Wiedniu

Opis:

W ramach międzynarodowego, historycznego projektu badawczego pt. Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej oraz na Śląsku w XVIII i XIX wieku: losy, znaczenie, inwentaryzacja zrealizowanego w latach 2012-2016 pod kierunkiem prof. Marka Derwicha przeprowadziłem szereg kwerend w archiwach wiedeńskich w celu identyfikacji oraz obszernego opracowania archiwaliów związanych z kasatą klasztorów i kolegiat w Galicji. Głównym punktem odniesienia badań był obszerny podzespół Stiftungshofbuchhaltung oraz podseria Signatur 102. Stifte und Klöster: Galizien, znajdujące się w zasobach Österreichisches Staatsarchiv. Opracowania tych zbiorów zakończyłem monograficznymi publikacjami. W niniejszym artykule przedstawiam również dalsze zbiory archiwalne, które ze względów czasowych oraz objętości materiału mogłem przejrzeć jedynie wyrywkowo. Są to tzw. akta dot. domen galicyjskich oraz dalsze akta pojezuickie znajdujące się w zasobach Österreichisches Staatsarchiv. Dalsze kwerendy przeprowadziłem w archiwum zakonu Towarzystwa Jezusowego oraz benedyktynów w Wiedniu, których interesujące nas archiwalia przedstawiam. Ponadto nawiązuję w artykule do problematyki badawczej związanej ze strukturą archiwalną, błędami i nieścisłościami w nazewnictwie, a także z nikłym zainteresowaniem historią centralnej administracji austriackiej oraz nakreślam dezyderaty badawcze. Do nich należy szczególnie brak opracowania dokumentacji domen galicyjskich (duchownych oraz państwowych). Ten nieznany dotąd zasób jest fundamentalnym źródłem historycznym. Wykonane kwerendy są przyczynkiem do pełnego opracowania galicyjskich archiwaliów kościelnych znajdujących się w zbiorach archiwów wiedeńskich.
As part of an international, historical research project entitled Cultural heritage of dissolved monasteries in the territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth and in Silesia in the 18th and 19th centuries: fate, significance, inventory carried out in 2012-2016 under the supervision of Prof. Marek Derwich, I conducted a series of queries in the Viennese archives in order to identify and comprehensively study the archives related to the dissolution of monasteries and collegiate churches in Galicia. The main focus of the research was the extensive Stiftungshofbuchhaltung sub-set and the Signatur 102 sub-series. Stifte und Klöster: Galizien, stored in the Österreichisches Staatsarchiv. I finished the elaboration of these collections with monographic publications. In this article, I also present further archival collections, which, due to time constraints and volume of the material, I was only able to view at random. These are the so-called files on Galician domains and other post-Jesuit files found in the Österreichisches Staatsarchiv. I conducted further research in the archives of the Order of the Society of Jesus and the Benedictines in Vienna, whose archives are of interest to us. In addition, in the article, I refer to research issues related to the archival structure, errors and inaccuracies in nomenclature, as well as scarce interest in the history of the Austrian central administration, and I outline research postulates. One of them is the lack of documentation of Galician domains (clergy and state-owned ones). This hitherto unknown resource is a fundamental historical source. The conducted research contributes to the full study of Galician church archives kept in the collections of the Viennese archives.
Im Rahmen des internationalen historischen Forschungsprojektes unter dem Titel Das Kulturerbe der aufgehobenen Klöster auf dem Gebiet der früheren Königlichen Republik der polnischen Krone und des Großfürstentums Litauen sowie Schlesiens im 18. und 19. Jahrhundert: Schicksal, Bedeutung, Inventari-sierung, das in den Jahren 2012-2016 durchgeführt wurde, an der Universität Breslau (Wrocław) angesiedelt war und von Prof. Dr. Marek Derwich geleitet wurde, habe ich eine Reihe von Wiener Archivbeständen auf Archivalien galizischer Kirchenprovenienz erforscht und ausgewertet. Der Schwerpunkt der Untersuchungen wurde auf zwei Archivsammlungen des Allgemeinen Verwaltungsarchives im Österreichischen Staatsarchiv zu Wien gelegt: auf galizische Akten im Bestand Stiftungshofbuchhaltung sowie auf die Unterserie Signatur 102: Stifte und Klöster: Galizien. Beide Forschungsarbeiten wurden mit jeweils einer Monographie abgeschlossen. Im untenstehenden Artikel werden darüber hinaus weitere Archivbestände präsentiert, die aufgrund der eingeschränkten Forschungszeit und der Fülle an zu untersuchendem Material nur oberflächlich gestreift werden konnten. Dazu gehören die Galizischen Domänenakten (samt Geistlichen Domänenakten) und Exjesuitenakten im Bestand des Finanz- und Hofkammerarchivs (ÖStA). Weitere Forschungsarbeiten wurden im Archiv der Österreichischen Provinz der Gesellschaft Jesu und im Musikarchiv des Schottenstiftes durchgeführt. Die Bestände dieser beiden Wiener Archive werden in diesem Artikel nur zusammenfassend vorgestellt. Im vorliegenden Artikel wird zudem auf die grundsätzliche Problematik eingegangen, die gerade mit der Erforschung der im Österreichischen Staatsarchiv befindlichen Dokumente zusammenhängen. Dazu gehören fehlerhafte Orts- und teils irreführende Ordens-einträge, aber auch die Tatsache, dass die josephinischen Klosteraufhebungen bisher kaum vor dem Hintergrund der Geschichte der österreichischen Zentralverwaltung und deren einzelner Behörden erforscht worden sind. Zuletzt zeige ich Forschungsdesiderata auf. Dazu gehören gerade die eher unbekannten und nicht aufgearbeiteten Domänenakten, die aufgrund ihrer Größe einer intensiven Erforschung bedürfen. Die Domänenakten sind jedoch für die Erforschung der galizischen Kirchengeschichte fundamental wichtig. Genauso wenig bekannt sind die im ÖStA und im Wiener Jesuitenarchiv befindlichen (Ex-) Jesuitenakten. Da sie jedoch nur einen Bruchteil der Geschichte dieses Ordens darstellen, ist deren Aufarbeitung weniger aufwendig. Der vorliegende Artikel erhebt keinen Anspruch auf Vollständigkeit, denn die bisher erfolgten Forschungstätigkeiten stellen lediglich einen ersten Beitrag zu einer (hoffentlich zukünftig zu erfolgenden) vollständigen Aufarbeitung des Gesamtbestandes aller in Wien befindlichen Archivalien mit galizischer Provenienz dar. Sicherlich sind bei diesem Aufriss weitere (kleinere) Archivbestände übergangen worden. Es wurde darauf hingewiesen, dass etwa die Erforschung des Kriegsarchivs (ÖStA) aus zeitlichen Gründen übergangen wurde.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 331-350
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Pomiędzy grozą śmierci a nadzieją na życie wieczne, czyli o symbolice kilku ornatów żałobnych z końca XVIII oraz z XIX wieku
Between the Fear of Death and Hope for Eternal Life: On the Symbolism of Several Funerary Vestments from the Late 18th and 19th Centuries

Autorzy:

Moisan-Jablonski, Christine

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2056553.pdf

Data publikacji:

2022-05-16

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

ornaty żałobne
ikonografia
kultura funeralna
śmierć
czyściec
Dies irae
Serce Jezusa
słowo i obraz
sztuka polska XVIII i XIX wieku
mentalność religijna
funerary vestments
iconography
funerary culture
death
purgatory
the Heart of Jesus
word and image
Polish 18th- and 19th-century art
religious psychology

Opis:

Niewiele ornatów pogrzebowych w kolorze czarnym zachowało się do naszych czasów. Usunięte z liturgii po reformie Soboru Watykańskiego II, należą one dziś do rzadkości, stanowiąc tym cenniejsze świadectwo staropolskiej kultury funeralnej. Do efektownych przykładów barokowego theatrum, w którym szczególną rolę odgrywały wyłaniające się z czarnego tła motywy haftowane kolorowymi nićmi, należą cztery polskie ornaty z końca XVIII i XIX wieku. Dwa znajdują się w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach. Pozostałe są przechowywane w Lwowskim Muzeum Historii Religii oraz w parafii w Górce Kościelnickiej pod Krakowem. Mają one bogatą ikonografię. Obok motywów związanych z pasją Chrystusa (krzyż oraz narzędzia męki – arma passionis) ukazano na nich symbole śmierci i przemijania (czaszki, szkielety, trumny, klepsydry, zegary). Widnieją na nich także dusze w czyśćcu, przypominając, że owoców mszy św., pamiątki krwawej ofiary Chrystusa, doświadczają zmarli. Wymowę ornatów uzupełniają łacińskie sentencje, zawierające fragmenty pieśni Dies irae. Symbolika ornatów żałobnych nie była podporządkowana jedynie głoszeniu ziemskiego tryumfu śmierci, lecz wyrażała nadzieję zbawienia i życia wiecznego.
Very few funerary vestments that are black in colour have survived to our times. They were excluded from use in the liturgy following the reforms of the Second Vatican Council, and are rare today, which makes them an even more valuable testimony of Old Polish funerary culture. Four Polish chasubles, dating from the end of the 18th and 19th centuries, had a special role among the striking examples of the Baroque theatrum, in which motifs embroidered with coloured threads emerging from the black background played a special role. Two are in the collection of the Diocesan Museum in Siedlce. The others are housed in the Lviv Museum of the History of Religion and in the parish in Górka Kościelnicka near Kraków. They have a rich iconography. In addition to motifs related to the passion of Christ (the cross and instruments of the passion), they depict symbols of death and transience (skulls, skeletons, coffins, hourglasses, clocks), as well as souls in purgatory, reminding us that the fruits derived from holy Mass – remembrances of Christ’s bloody sacrifice – are also experienced by the dead. The vestments are complemented by Latin maxims containing excerpts from the Dies Irae hymn. The symbolism of the funerary vestments was not only subordinated to proclaiming the triumph of death, but also expressed the hope of salvation and eternal life.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 4; 35-66
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Akta wizytacyjne jako źródło do dziejów księgozbiorów historycznych. Na przykładzie akt dekanatu chełmskiego z XVIII i początku XIX wieku
Visitation records as a source to history of historical book collections. Example of the records of Chełm deanery of the 18th and early 19th centuries

Autorzy:

Juda, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472381.pdf

Data publikacji:

2016-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

bibliologia
bibliologia historyczna
księgozbiory historyczne
biblioteki parafi alne
źródła, akta wizytacyjne –
dekanat chełmski
Bibliology –
historical bibliology
historical book collections –
parish libraries
sources
visitation records
Chełm deanery

Opis:

Rozpoznanie dawnych księgozbiorów to jeden z istotniejszych obszarów badań historycznobibliologicznych. Znaczącą część tego rodzaju kolekcji stanowią biblioteki parafialne. Do podstawowych źródeł w badaniach nad nimi należą akta wizytacyjne, rejestrujące książki będące na stanie parafii. Tego rodzaju dokumentacja wizytacji generalnych z XVIII i początku XIX w. w diecezji chełmskiej, dekanacie chełmskim, pokazuje księgozbiory parafialne w Czułczycach, Kumowie, Olchowcu, Orchówku, Pawłowie, Sawinie, Sosnowicy, Świerżem, Uhrusku i Wereszczynie. Biblioteki te są zróżnicowane zarówno pod względem liczebności, jak i zawartości treściowej. W każdej z nich są obecne książki pro offi cio ecclesiastico, natomiast teksty pro docendo populo występują w parafi ach większych i lepiej uposażonych. Pochodzą one zazwyczaj z darów, stąd też znajdują się wśród nich dzieła niekoniecznie przydatne do pracy duszpasterskiej proboszczów. Są wytworami polskich i zagranicznych warsztatów drukarskich i pochodzą z XVI, XVII i XVIII w.
The identifi cation of old book collections is one of more important areas of historical-bibliological research. A signifi cant portion of such collections are parish libraries (book collections). One of the principal sources in their investigation is visitation records listing the books possessed by a parish. Such documents of general visitations of the 18th and early 19th centuries in the Chełm diocese’s Chełm deanery show the parish book collections in Czułczyce, Kumów, Olchowiec, Orchówek, Pawłów, Sawin, Sosnowica, Świerże, Uhrusk, and Wereszczyn. They are diversifi ed both in terms of the number and content of books. In each of them there are books pro officio ecclesiastico, while the texts pro docendo populo are found in larger and better endowed parishes. The books were usually donated therefore the collections contain works not necessarily useful in the pastoral work of parish priests. They are the products of Polish and foreign print shops and date from the 16th, 17th and 18th centuries.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 107-118
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Aleksandrów i okoliczne wsie w świetle nieznanych źródeł z przełomu XVIII i XIX w.
Aleksandrów and its surrounding settlements in the light of formerly unknown sources from the turn of 18th and 19th centuries

Autorzy:

Woźniak, Krzysztof Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/684467.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

osadnictwo olęderskie
osadnictwo przemysłowe
Aleksandrów
Olęder settlement
industrial settlement

Opis:

The article contributes to recognition of the settlement processes in the Western part of then Zgierz County at the turn of 18th and 19th centuries. It discusses and presents issues based on formerly unknown sources concerning the establishment of Olęder settlements in Ruda Bugaj and Brużyca Mała. The study, based on sources which were never accounted before, resulted in clearing the doubts concerning the exact date of establishment of the industrial settlement in Aleksandrów.
Artykuł stanowi przyczynek do poznania procesu osadniczego przebiegającego na przełomie XVIII i XIX w. w zachodniej części ówczesnego powiatu zgierskiego. Omówiono nieznane dotychczas w polskiej literaturze przedmiotu źródła dokumentujące założenie osad olęderskich w Rudzie, Bugaju i Brużyczce Małej. Na podstawie nieuwzględnianego dotąd przekazu źródłowego rozstrzygnięto wątpliwości narosłe wokół daty założenia osady przemysłowej Aleksandrów.

Źródło:

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6
2300-0562
2450-0127

Pojawia się w:

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Ascetic Activity of Fyodor Tumansky in the Context of Popularisation of Ukrainian Studies on the Territory of the Russian Empire in the Late 18th and Early 19th Centuries
Ascetyczna aktywność Fiodora Tumanskiego w kontekście popularyzacji studiów ukraińskich na terytorium imperium rosyjskiego końca XVIII – początku XIX wieku

Autorzy:

Kuzmenko, Andrii

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1366847.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Fyodor Tumanski
historical literature
Ukraine
Ukrainian elite
Ukrainian national revival
Russia
Fiodor Tumanski
literatura historyczna
Ukraina
ukraińska elita
ukraińskie odrodzenie narodowe
Rosja
історична література
видавнича справа
українознавство
українська еліта
українське національне відродження

Opis:

The objective of the paper is the analysis of historical literature in order to trace the basic ways of promoting Ukrainian studies in the western territories of the Russian Empire in the late 18th and early 19th centuries. It has been established that this process has been supported by the Ukrainian elite, who were keen to address the problems of Ukrainian identity. In this context, the activities of progressive Ukrainians in academic and literary institutions, publishing houses, as well as various organisations and associations were characterised. The author also showcased the scientific and literary activity of Fyodor Tumanski, a well-known publisher, historian and journalist, who had an irrefutable influence on the development of Ukrainian culture (and national idea) at the turn of the 18th and 19th centuries within the framework of the complex conditions of imperial reality. The paper outlines his contribution to the early phase of the Ukrainian national revival, which was brought about by artistic, scientific, publishing, and educational activities, as well as journalism, aimed at collecting and disseminating knowledge about Ukrainian history.
Celem artykułu jest analiza literatury historycznej w celu prześledzenie podstawowych sposobów popularyzacji studiów ukrainistycznych na zachodnich terytoriach rosyjskiego imperium pod koniec XVIII–początku XIX wieku. Ustalono, że proces ten zyskał wsparcie dzięki elicie ukraińskiej, żywo zajmującej się problemami tożsamości ukraińskiej. W tym kontekście scharakteryzowano działalność postępowych Ukraińców w instytucjach naukowych i literackich, ośrodkach wydawniczych, różnych organizacjach i stowarzyszeniach. Pokazano również aktywność naukową i literacką FiodoraTumanskiego, znanego wydawcy, historyka, dziennikarza, który miał niebywały wpływ na rozwój kultury ukraińskiej (i idei narodowej) na przełomie XVIII i XIX wieku, w złożonych warunkach imperialnej rzeczywistości. Omówiono jego wkład w początkową fazę ukraińskiego odrodzenia narodowego, które dokonywało się przez działania artystyczne, naukowe, wydawnicze, dziennikarskie i edukacyjne, mające na celu gromadzenie i rozpowszechnianie wiedzy o historii Ukrainy.
Простежено основні тенденції популяризації українознавства на загальноімперських теренах впродовж кінця XVIII – початку ХІХ століть Визначено, що найбільшого розмаху цей процес набув завдяки столичній інкорпорації української еліти, пройнятої проблемами української національної ідентичності. У зазначеному контексті охарактеризовано діяльність прогресивних українців у науково-літературних установах, книговидавничих центрах, товариствах та гуртках.Розглянуто подвижництво Ф. Туманського на ниві формування української культури в умовах імперської дійсності. Визначено його внесок у початкову фазу українського національного відродження, який реалізувався посередництвом літературної, наукової, видавничої, журналістської і просвітницької діяльності, спрямованої на збирання і поширення знань з української історії.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 1; 47-55
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

„Wojny ograniczone” XVII i XVIII wieku
The „Limited Wars” of the 17th and 18th Centuries
„Begrenzte Kriege” des 17. und 18. Jahrhunderts

Autorzy:

Hanczewski, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23202336.pdf

Data publikacji:

2023-12-27

Wydawca:

Wojskowe Biuro Historyczne

Tematy:

„wojny ograniczone”
wojny rewolucyjne i napoleońskie
XVII–XIX wiek
„limited wars”
revolutionary and Napoleonic wars
17th–19th centuries
„begrenzte Kriege”
revolutionäre und napoleonische Kriege
17. bis 19. Jahrhundert

Opis:

Wojny państw europejskich między początkiem panowania Ludwika XIV (1661 r.) a rozpoczęciem wojen z rewolucyjną Francją (1792 r.) są określane w literaturze naukowej wielu krajów jako „wojny ograniczone”. Pod tym pojęciem rozumie się „wojny prowadzone z użyciem ograniczonych sił dla realizacji ograniczonych celów”. Ograniczony charakter miał je wyraźnie oddzielać od wcześniejszych wojen, które były motywowane religijnie i późniejszych, z rewolucyjną i napoleońską Francją, motywowanych ideologicznie. Koncepcja „wojen ograniczonych” ma jednak poważne wady. Powstała w oparciu o analizę wybranych konfliktów, przede wszystkim wojny o sukcesję hiszpańską i wojen Fryderyka II, prowadzonych na małej części kontynentu europejskiego. Zwolennicy koncepcji skupiają uwagę na militarnym wymiarze wojen – wielkość i organizacja sił zbrojnych, przebieg działań zbrojnych, spychając na dalszy plan bądź całkowicie pomijając względy polityczne, ekonomiczne i społeczne związane z wojnami. Dopiero połączenie tych elementów z militarnymi pozwala na pogłębioną analizę wojen oraz wskazuje na bardzo powierzchowny charakter koncepcji, która raczej utrudnia, niż umożliwia zrozumienie wojen drugiej połowy XVII i następnego stulecia oraz konfliktów, które je poprzedziły i po nich nastąpiły.
Conflicts between European states from the beginning of the reign of Louis XIV (1661) to the start of the wars with revolutionary France (1792) are referred to in the scientific literature of many countries as „limited wars”. This term means „wars waged with limited forces to achieve limited goals”. Their limited nature was intended to clearly distinguish them from earlier conflicts, which were religiously motivated, and the wars with revolutionary and Napoleonic France, which were ideologically motivated. However, the concept of „limited war”, which was created based on the analysis of selected conflicts, primarily the War of the Spanish Succession and the wars of Frederick II that were conducted on a small part of the European continent, has serious flaws. Supporters of the concept focus on the military dimension of wars – the size and organization of the armed forces and the course of military operations, whilst relegating or completely ignoring the political, economic and social considerations related to military conflicts. An in-depth analysis of wars can only be achieved by combining these elements with military factors, the lack of which indicates the very superficial nature of the concept. Adopting the „limited war” viewpoint makes it more difficult to fully understand not only the wars that took place during the second half of the 17th and the 18th century, but also the conflicts that preceded and followed them.
Die Kriege der europäischen Staaten zwischen dem Beginn der Herrschaft Ludwigs XIV. (1661) und dem Beginn der Kriege gegen das revolutionäre Frankreich (1792) werden in der wissenschaftlichen Literatur vieler Länder als „begrenzte Kriege” bezeichnet. Darunter versteht man „Kriege, die mit begrenzten Kräften geführt werden, um begrenzte Ziele zu erreichen”. Der begrenzte Charakter sollte sie klar von früheren Kriegen, die religiös motiviert waren, und späteren, ideologisch motivierten Kriegen mit dem revolutionären und napoleonischen Frankreich absondern. Das Konzept der „begrenzten Kriege” weist jedoch schwerwiegende Mängel auf. Es entstand aus der Analyse ausgewählter Konflikte, vor allem des Spanischen Erbfolgekriegs und der Kriege Friedrichs II., die auf einem kleinen Teil des europäischen Kontinents ausgetragen wurden. Die Befürworter des Konzepts konzentrieren sich auf die militärische Dimension von Kriegen – die Größe und Organisation der Streitkräfte, den Ablauf der militärischen Aktionen – und lassen die politischen, wirtschaftlichen und sozialen Erwägungen, die mit Kriegen verbunden sind, in den Hintergrund treten oder ganz außer Acht. Nur durch die Verbindung dieser Elemente mit dem Militärischen ist eine tiefgreifende Analyse der Kriege möglich und weist auf den sehr oberflächlichen Charakter des Konzepts hin, der ein Verständnis der Kriege der zweiten Hälfte des 17. und des folgenden Jahrhunderts sowie der ihnen vorausgehenden und nachfolgenden Konflikte eher behindert als ermöglicht.

Źródło:

Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 38-71
1640-6281

Pojawia się w:

Przegląd Historyczno-Wojskowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Postać Tadeusza Kościuszki na wybranych obrazach malarza krakowskiego Michała Stachowicza

Autorzy:

Karkocha, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038328.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Michał Stachowicz
Tadeusz Kościuszko
ikonografia Naczelnika
malarstwo historyczne
XVIII–XIX wiek
iconography of the Chief
historical paintings
18th–19th centuries

Opis:

W artykule omówiono wybrane przedstawienia Tadeusza Kościuszki pędzla Michała Stachowicza (1768–1825) – krakowskiego malarza, rysownika i grafika, znanego głównie jako twórcę scen upamiętniających ważne wydarzenia historyczne, w szczególności związane z insurekcją kościuszkowską. Artysta ten stworzył kilkadziesiąt prac (obrazy olejne, gwasze, rysunki) ukazujących postać Naczelnika, powielanych wielokrotnie w różnych ujęciach. Są to zarówno portrety (indywidualne i grupowe), jak i sceny zbiorowe o charakterze historycznym, batalistycznym oraz alegorycznym. Na wszystkich tych kompozycjach Kościuszko jawi się jako wódz, bohater narodowy, obrońca ojczyzny, człowiek niezłomny.
In the article, the Author discussed selected images of Tadeusz Kościuszko by Michał Stachowicz (1768–1825) – a painter, drawer and graphic artist from Cracow, known mainly as the creator of scenes commemorating important historical events, in particular related to the Kościuszko Uprising. The artist has created several dozen works (oil paintings, gouaches, drawings) showing the figure of the Chief, repeated many times in different shots. These are both portraits (individual and group) as well as collective, historical, battle and allegorical scenes. On all these compositions, Kościuszko appears as a commander, national hero, defender of the Homeland, a steadfast man.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 105; 23-36
0208-6050
2450-6990

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce