Kult relikwii Jozafata Kuncewicza w Białej Podlaskiej w XVIII-XIX wieku

Od 1765 r. relikwie bł. Jozafata Kuncewicza przechowywano w cerkwi klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej, wywarły one duży wpływ na szerzenie na Podlasiu unii brzeskiej. Miasto stało się miejscem kultu religijnego zarówno grekokatolików i rzymsko-katolików. Święto ku czci Jozafata obchodzono dwa razy do roku 26 września i 12 listopada, do uświetnienia nabożeństw sprowadzano kapelę instrumentalną z Leśnej Podlaskiej, oraz urządzano widowiska pirotechniczne. Relikwie przechowywano w trumnie, bogato zdobioną z szklanymi okienkami, zawierała większą część ciała męczennika od głowy do pasa bez jednego ramienia. W celu zapewnienia bezpieczeństwa relikwiom papieże kilkakrotnie wydawali dekrety, nakazywali sporządzać oględziny relikwiarza, trumnę zamykano dwoma zamkami, opieczętowywano i zabijano gwoździami. Mimo wielu wysiłków w zapewnieniu bezpieczeństwa, grobowiec w XIX w. został kilkakrotnie sprofanowany przez nowicjusza z miejscowego klasztoru, prawosławnych duchownych, ludzi świeckich na polecenie władz carskich. Szerzenie kultu zostało przerwane przez kasatę klasztoru bazylianów w 1864 r., nowy proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny Mikołaj Liwczak zniósł doroczne odpusty ku czci świętego, następnie usuną relikwie z cerkwi na czas remontu budynku. Ostatecznie szczątki Jozafata pogrzebano potajemnie w podziemiach cerkwi w 1873 r.

Since 1765, the relics of Blessed Josaphat Kuntsevych were stored in the Basilian monastery church in Biała Podlaska. They had an enormous impact on spreading the Union of Brest in Podlasie region. The town became a place of religious worship for both Greek and Roman Catholics. A feast in honor of Josaphat was celebrated twice a year, on September 26 and November 12. To add even more honor to the services, the instrumental band from Leśna Podlaska was invited and pyrotechnic spectacles were arranged. The relics were stored in a coffin, which was richly decorated with glass windows. It contained most of the martyr’s body from the head to the waist without one arm. In order to ensure the safety of the relics, pops issued several decrees, ordered inspections of the reliquary casket and the coffin itself had two locks, the seal and nails hammered. Despite numerous efforts to ensure security, in the 19th century the tomb was repeatedly desecrated by a novice of a local monastery, Orthodox clergy and lay people at the behest of tsarist authorities. The spread of the worship was halted by the dissolution of the Basilian monastery in 1864. The new pastor of the Nativity of the Blessed Virgin Mary’s parish – Mikołaj Liwczak abolished annual carnivals in honor of the Saint and then removed the relics from the church for the renovation of the building. Eventually, the Josaphat’s remains were buried secretly in the church’s basement in 1873.