Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "intangible cultural heritage" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-78 z 78
    Tytuł:
    Intangible cultural heritage in Japan
    Niematerialne dziedzictwo kultury Japonii
    Autorzy:
    Zemska, Antonina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099950.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Opis:
    W artykule przybliżono wyjątkowe zarówno w stosunku do standardów zachodnich, jak i standardów krajów postkolonialnych podejście Japonii do niematerialnego dziedzictwa kultury, szczególnie w kontekście gwarantowanego prawnie systemu ochrony oraz historycznego i współczesnego znaczenia tego dziedzictwa dla społeczeństwa. Poczynając od wprowadzenia po raz pierwszy kategorii niematerialnego dziedzictwa kultury w ustawie o ochronie dóbr kultury z 1950 r. aż po obowiązującą obecnie nowelizację z 2004 r., niematerialne dziedzictwo podlega coraz szerszej i bardziej efektywnej ochronie. Składa się na nią zarówno wsparcie finansowe ze strony państwa, jak i edukacja społeczeństwa, promocja i kultywowanie tradycji. Wszystkie te działania zapobiegają odejściu w niepamięć klasycznym umiejętnościom i dziedzinom sztuki. System ochrony w Japonii dzieli niematerialne dziedzictwo na wiele kategorii, które podkreślają zróżnicowany charakter dziedzin, w jakich przejawia się lokalna kultura i które mają zapewnione adekwatne środki prawne, odpowiadające ich szczególnym potrzebom. Starania podejmowane w celu zachowania niematerialnego dziedzictwa kultury i dbałość o nie były podyktowane potrzebą zrekonstruowania tożsamości narodowej po przegranej II wojnie światowej oraz zabezpieczenia folkloru przed postępującą globalizacją i westernizacją, obecnie zaś stanowią przejaw rosnącego zainteresowania różnorodnością kulturową.
    Źródło:
    Gdańskie Studia Azji Wschodniej; 2021, 20; 157-167
    2353-8724
    Pojawia się w:
    Gdańskie Studia Azji Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The new face of safeguarding and promotion of the intangible cultural heritage in Poland
    Autorzy:
    Antoniak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029460.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-07
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    intangible heritage
    Polska
    folk customs
    Opis:
    Multimedia materials published by the Ethnographic Museum in Toruń.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2021, 1; 125-128
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Role of Stakeholders in Practicing Intangible Cultural Heritage: The Example of the Koniaków Lace
    Autorzy:
    Czerwińska, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344019.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    intangible cultural heritage
    heritage management
    Koniaków lace
    local community empowerment
    Opis:
    This article analyzes activities focused on cultural heritage resources, undertaken from a local position. The theoretical considerations refer to the example of the Koniaków lace. This handicraft, despite the changing reality, for more than 100 years has continuously been a manifestation of the region’s tradition. Local lace makers adapt their forms to new emerging needs. The educational or commercial activity concentrated around the lace makes this skill an important bonding element for the local community. The lively activity of dissemination and promotion of the Koniaków lace resulted in an entry to UNESCO’s National List of Intangible Cultural Heritage in 2017. The Koniaków lace also became one of the elements representing the Silesian region at the 2022 EXPO in Dubai. These events are the result of cultural policies implemented at the level of the institution and the result of the activity of the local community, influencing and shaping the frequently emotional relationships within it. The purpose of this article is to present practices using Koniaków lace, which are related to such issues as cultural policy, heritage management, or community empowerment.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2023, 67, 3-4; 35-55
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Safeguarding Intangible Cultural Heritage – The Krakow Bobbin Lace
    Ochrona niematerialnego dziedzistwa kulturowego na przykładzie krakowskiej koronki klockowej
    Autorzy:
    Łukaszewska‑Haberkowa, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597233.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-01
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    ochrona dziedzictwa kulturowego
    koronka klockowa
    inicjatywy lokalne
    krakowska koronka klockowa
    intangible cultural heritage
    protection of cultural heritage
    bobbin lace
    local initiatives
    Kraków bobbin lace
    Opis:
    In the first part of this paper the definition of the protection of intangible cultural heritage is introduced, based on the 2003 UNESCO Convention as well as the Polish legislation concerning the protection of items on the national list of intangible culture. The second part shortly characterizes the Krakow bobbin lace tradition along with its guardians, both present and past. In the third part it is systematically described what is being done to protect the tradition and craft in the Podgórze Culture Center thanks to the initiatives undertaken by certain guardians, and in the Historical Museum of the City of Krakow.
    W pierwszej części artykułu przytaczam definicję ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego na podstawie Konwencji UNESCO z 2003 r. oraz obowiązujących w kraju wytycznych dotyczących ochrony elementów wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W drugiej części pokrótce charakteryzuję tradycję krakowskiej koronki klockowej wraz z osobami jej głównych depozytariuszy, zarówno w odniesieniu do historii, jak i chwili oraz praktyki obecnej. W trzeciej części omawiam systematycznie kolejne typy działań, które podejmuje się na rzecz ochrony tradycji i rzemiosła: zarówno w Domu Kultury Podgórze, dzięki inicjatywom lokalnym podejmowanym przez niektóre depozytariuszki, jak i w Muzeum Historycznym Krakowa (od 1.03.2020 Muzeum Krakowa).
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2021, 33, 2; 191-200
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intangible cultural heritage as a resource for cultural tourism: the case of embroidery and carpet weaving in Ukraine
    Autorzy:
    Beznosiuk, Olena
    Liubitseva, Olha
    Popovych, Sergiy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084731.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu
    Tematy:
    heritage tourism
    intangible heritage
    cultural route
    tourist attractions
    tourist destination
    Opis:
    The purpose of the article is to present intangible cultural heritage as a resource for a special category of cultural and educational tourism, namely heritage tourism. The authors use embroidery and carpet weaving as examples of intangible cultural heritage. The methods used in the study include a review of foreign and domestic theoretical and methodological developments, analysis of best practices in the field of heritage tourism, field research, analysis of materials collected during a survey of locations and the authors’ personal experience of tourist products. The results of the study outline the development of heritage tourism based on a creative approach as well as strategic plans of the state regarding tourism development. Based on practical experience, the authors present general principles of designing tourist routes, where elements of intangible cultural heritage act as “magnets”. The analysis has indicated elements of intangible cultural heritage that can appeal to tourists under particular circumstances. The authors argue that the development of heritage tourism based on a creative approach to designing tourist products in the form of intangible cultural heritage should popularize it in the national tourism market and promote tourism destinations with intangible cultural heritage, such as embroidery and carpet weaving. These tourist destinations should be used not only to attract domestic and foreign tourists, but also to promote the Ukrainian culture.
    Źródło:
    Studia Periegetica; 2021, 35(3); 153-170
    1897-9262
    2658-1736
    Pojawia się w:
    Studia Periegetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wybrane przykłady działań na rzecz koronki
    Protection of Intangible Cultural Heritage. The Example of Lace Making
    Autorzy:
    Łukaszewska-Haberkowa, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37478424.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    ochrona dziedzictwa kulturowego
    koronka klockowa
    inicjatywy lokalne
    intangible cultural heritage
    protection of cultural heritage
    bobin lace
    local initiatives
    Opis:
    W pierwszej części artykułu przytoczyłam definicję ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego na podstawie konwencji UNESCO z 2003 r. (Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage). W drugiej części pokrótce scharakteryzowałam koronkę klockową jako technikę oraz przedstawiłam przykłady koronki klockowej i igiełkowej objętej szczególną ochroną i wpisem na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości (Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity). Przykłady obejmują zarówno rys historyczny, jak i obecną praktykę. Case studies to koronka z Alençon, lefkaritika, a także zbiorowe wpisy koronek ze Słowenii i Chorwacji.
    In the first part of this paper, I introduce the definition of the protection of intangible cultural heritage, based on the 2003 UNESCO Convention. The second part shortly characterises the needle lace and bobbin lace technique traditions along with lace elements from the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity. The examples show both the historical outlook and contemporary practice. As case studies the Alençon Lace, the lefkaritika in addition to laces from Slovenia and Croatia are presented.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 29-42
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ignorance versus degradation? The profession of Gypsy bear handlers and management of inconvenient intangible cultural heritage. Case study – Romania (I)
    Autorzy:
    Kocój, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/639880.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe, zarządzanie dziedzictwem, interpretacja dziedzictwa kulturowego, polifonia pamięci, Cyganie/Romowie, profesje cygańskie, Ursari, niedźwiednicy, kultura rumuńska, folklor, tresura zwierząt
    Opis:
    Since the beginning of the 21st century, we have been witnessing an increasing number of entries on the UNESCO list of intangible cultural heritage. With them, critical scientific trends describing its positive and negative effects began to emerge. In this article, I discuss the sense of such entries, showing their evaluative dimension as well as the difficulties of recognizing the areas of minority cultures as heritage – the areas which despite meeting all the entry criteria are in conflict with the modern ideas of European culture. I analyze these issues, using the Gypsy/Romani culture as an example – and more specifically the profession of bear handlers in Romania, which, due to its numerous similarities in history, training methods and folklore, I treat as representative of other European regions too. The text discusses the possible origins of this occupation, the place of the Ursari in the Romanian social structure together with their financial situation, and the attitude of the Church and State to bear handlers. It also presents the methods of animal training the Gypsies have used and passed on through the centuries, as well as the reasons why this profession has been disappearing in Romania. In the final (second) part of the article, I will discuss whether there is such a thing as the management of Ursari heritage (versus the management of inconvenient heritage), and if there is – what it entails. The article uses qualitative research methods, including the analysis of historical sources (docu-ments from the offices of Moldovan, Wallachian and Transylvanian rulers and descriptions written by people travelling across former Romanian territories dated 14th–19th centuries) and ethnographic sources. In addition, the analysis also focuses on visual sources from Romanian territories associated with the Ursari as well as on the sources used during my own pilot ethnographic study on the cultural memory among the Roma from Romania.
    Źródło:
    Zarządzanie w Kulturze; 2016, 17, 3
    2084-3976
    Pojawia się w:
    Zarządzanie w Kulturze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe wsi Pomorza Zachodniego – przemiany i stan współczesny
    Intangible cultural heritage of Western Pomerania villages – transformations and contemporary state
    Autorzy:
    Kwaśniewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146220.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    intangible cultural heritage
    Western Pomerania
    heritage creation
    invented tradition
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Pomorze Zachodnie
    kreowanie dziedzictwa
    tradycja wynaleziona
    Opis:
    Druga wojna światowa i zmiany ludnościowe, jakie po niej nastąpiły, zmieniły oblicze kulturowe Pomorza Zachodniego. Osadnicy pochodzący z różnych regionów Polski, Kresowiacy, a także Ukraińcy i Łemkowie przenieśli na nowe tereny część dziedzictwa materialnego, a przede wszystkim dziedzictwo niematerialne. Proces zderzenia kultur i modernizacji spowodował, że już w latach 60. i 70. XX wieku wiele przejawów tego dziedzictwa zanikło. Do czasów współczesnych przetrwały niektóre zwyczaje i praktyki, ale jednocześnie widoczny jest proces kreowania (rekonstruowania) i wynajdywania dziedzictwa. Przeprowadzone przez autorkę w latach 201–2019 etnologiczne badania terenowe w siedmiu powiatach woj. zachodniopomorskiego i pomorskiego pokazały, że niematerialne dziedzictwo kulturowe wsi Pomorza Zachodniego ma charakter mozaikowy i zależy w dużej mierze od pochodzenia regionalnego mieszkańców, jak też działalności instytucji kultury, stowarzyszeń. We wschodniej części regionu kontynuowanych jest wiele przejawów dziedzictwa przeniesionych przez Kaszubów. Na całym obszarze kontynuowane są niektóre zwyczaje związane ze świętami religijnymi (katolickimi, greckokatolickimi, prawosławnymi), zwyczaje okołoreligijne, ale także resztki wierzeń i praktyk o charakterze magicznym. W środkowej i zachodniej części regionu widoczne jest oddolne konstruowanie nowej kultury (post)ludowej, zwłaszcza muzycznej. Powstało i funkcjonuje tu wiele zespołów wokalnych i wokalno-instrumentalnych, skupiających zwłaszcza osoby ze starszego pokolenia. „Odkrywane” jest dziedzictwo kresowe, ukraińskie i łemkowskie. W procesie (re)konstruowania dziedzictwa i tożsamości sięga się po niematerialne dziedzictwo dawnych mieszkańców – jamneńskie, słowińskie; tłumaczy się i wydaje zbiory legend, a także tworzy nowe opowieści dotyczące regionu. Widoczna jest zmiana podejścia do miejsc pamięci, jakimi są cmentarze poniemieckie, docenia się też coraz częściej zachowane jeszcze dość licznie przejawy dawnego budownictwa ludowego.
    World War II and the subsequent population changes have altered the cultural landscape of Western Pomerania. Settlers from various regions of Poland, as well as people from Kresy, Ukrainians, and Lemkos, brought with them not only material heritage but also intangible cultural heritage. The clash of cultures and the process of modernization in the 1960s and 70s resulted in the disappearance of many of its manifestations. To this day, some customs and practices have survived, but there is also a noticeable process of heritage creation, reconstruction, and invention. Ethnographic field research conducted by the author from 2015 to 2019 in seven counties in the West Pomeranian and Pomeranian voivodeships showed that the intangible cultural heritage of Western Pomerania is mosaic-like and depends largely on the regional origins of the residents and the activities of cultural institutions and associations. In the eastern part of the region, many aspects of heritage brought by the Kashubians continue to be observed. Throughout the region, some customs related to religious holidays (Catholic, Greek Catholic, Orthodox) are still practiced, along with customs related to religion, as well as remnants of beliefs and magical practices. In the central and western parts of the region, there is a grassroots effort to construct new (post)folk culture, particularly in music. Many vocal and vocal-instrumental groups, especially composed of older generations, have formed and function. The heritage of the Kresy, Ukrainian, and Lemko cultures is “discovered.” In the process of (re)constructing heritage and identity, intangible heritage of former residents – Jamne, Slovincian – is explored, and collections of legends are published, along with the creation of new stories about the region. There is a changing approach to memorial sites, such as post-German cemeteries, and an increasing appreciation for the fairly numerous remaining examples of traditional folk architecture.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 416-447
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne warunki funkcjonowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego w miastach na Białorusi
    The intangible cultural heritage of the city of Belarus in modern conditions
    Autorzy:
    Marmysh, Tatsiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789174.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-17
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    intangible heritage
    city
    UNESCO
    Belarus
    dziedzictwo niematerialne
    miasto
    Białoruś
    Opis:
    Autorka artykułu opisuje specyfikę niematerialnego dziedzictwa kulturowego w miastach na Białorusi. Omawia elementy dziedzictwa miejskiego wpisane na Krajową listę dziedzictwa historyczno-kulturowego Republiki Białorusi, analizuje wybrane tendencje rozwojowe, uwzględniając zarówno ich aspekty pozytywne, jak i negatywne. Do pozytywnych aspektów zalicza: włączenie niematerialnego dziedzictwa do lokalnych planów rozwoju, ochrona w ramach Krajowej listy, rosnące zainteresowanie dziedzictwem wśród ludności miejskiej i partycypacyjne praktyki jego ochrony; do negatywnych: uwarunkowania ekonomiczne, globalizację kulturową, zmiany demograficzne, dekontekstualizację oraz komercjalizację.
    The author draws attention to the specificity of the urban intangible heritage in Belarus. The elements of urban on the National List of Historical and Cultural Heritage of the Republic of Belarus are presented. Both positive and negative development trends are revealed. The positive ones are connected with the involving of intangible heritage in local cultural development plans, its safeguarding by the National List, increasing of urban population interest in heritage and using of participatory practices for safeguarding. Among the negative aspects of intangible heritage in the cities are economic pressure, cultural globalization, demographic changes, decontextualization and commercialization.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2021, 64, 6; 39-51
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Living Nation or a Mythological Image? About the Chudes in Norwegian Folklore
    Autorzy:
    Larsen, Roald
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1967968.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Chude
    legend
    historical sources
    Norway
    intangible cultural heritage
    Opis:
    The objective of this article is to consider legends or oral narratives in Norway which deal with the Chudes. Who were the Chudes - an important nation acting in a particular historical context or a mythological image? In order to answer this question it is necessary to examine different references to the Chudes preserved in Norwegian legends and historical sources. Here I consider the following tasks: 1) to clarify the meaning of the word ‘Chude’ in Norwegian culture; 2) to analyze legends about the Chudes in order to pick out the main plot-constructing elements. Legends are narratives which claim to be true and are usually connected to well-known places and people. Migrating legends are narratives which have been narrated in many places and for a long period of time. This also concerns legends narrating about the Chudes. This article discusses the effect on the percentage of truth in the narratives. For fifteen years I have taken the lead in doing research work at UiT (The Arctic University of Norway), the Institute of Teacher Education and Pedagogy, where my students and I collected several hundred legends, mainly from Northern Norway. The reason why pedagogy students were involved in this work is that legends can be applied as a method of knowledge development. It will be helpful when the students become trained teachers and face their own pupils at primary and lower secondary schools. Interest in legends can strengthen skills and content awareness, being at the same time a gateway to establishing knowledge structures.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2019, 4(126); 9-22
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środki ochrony niematerialnego dziedzictwa kultury w Chińskiej Republice Ludowej
    Measures for protection of intangible cultural heritage in the People’s Republic of China
    Autorzy:
    Guss, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/664486.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-08
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Opis:
    The People’s Republic of China is currently a country with a dynamically developing economy and strongly progressing globalization. Both phenomena have a negative impact on the preservation and transfer of goods belonging to China’s cultural heritage, in particular the intangible, which is considered to be more fleeting. Folklore and tradition require the development of a special protection system, primarily legal, which will ensure an effective protective mechanism. Actions taken by the Chinese government, in cooperation with UNESCO, have undoubtedly saved many elements of China’s intangible cultural heritage, but still, in the face of changes, traditional Chinese culture is under threat and requires new activities, including those that will engage society in cultivating China’s tradition.
    Źródło:
    Gdańskie Studia Azji Wschodniej; 2020, 17; 200-218
    2353-8724
    Pojawia się w:
    Gdańskie Studia Azji Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryzys klimatyczny a lokalne praktyki wobec niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Propozycja badań nad wybranymi zjawiskami Krajowej Listy Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Polsce z perspektywy etnoklimatologicznej
    Climate crisis and local practices towards intangible cultural heritage. An ethnoclimatological research proposal on selected phenomena of the National List of Intangible Cultural Heritage in Poland
    Autorzy:
    Dziubata-Smykowska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20221765.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    etnoklimatologia
    etnografia klimatu
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    antropopresja
    kryzys klimatyczny
    ethnoclimatology
    climate ethnography
    intangible cultural heritage
    anthropopression
    climate crisis
    Opis:
    W artykule prezentuję założenia pilotażowych badań terenowych pt. Analiza zależności między antropogenicznymi zmianami klimatu a lokalnymi praktykami wobec niematerialnego dziedzictwa kulturowego, które rozpoczęłam jesienią 2022 roku. Zakładam, że wyniki badań umożliwią wstępną analizę wpływu kryzysu klimatycznego na ustalone tradycją obrzędy i zwyczaje związane z okresem wegetacyjnym, rocznym cyklem zalegania śniegu (por. Bolin 2009) oraz poziomem wód powierzchniowych. Artykuł nakreśla problem, obszar i metody badawcze, przyjęte perspektywy teoretyczne, m.in. etnoklimatologię i etnografię klimatu (Orlove, Chiang, Cane 2002; Crate 2011; Strauss 2018), zakres planowanych prac, a także wstępne wnioski.
    In this article, I present the assumptions of a pilot field study entitled “Analysis of the Relationship between Anthropogenic Climate Change and Local Practices towards Intangible Cultural Heritage”, which I started in the fall of 20221. The results of the research will enable a preliminary analysis of the impact of the climate crisis on traditionally established rituals and customs related to the growing season, the annual snow cycle (cf. Bolin 2009) and surface water levels. The article outlines the problem, the ethnographic area and methods, the theoretical perspectives (including ethnoclimatology and climate ethnography, Orlove et al. 2002; Crate 2011; Strauss 2018), the scope of the research work and preliminary conclusions.
    Źródło:
    Lud; 2023, 107, 1; 110-141
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe w kontekście badań nad kontaktami i sieciami społecznymi
    Intangible Cultural Heritage in the Context of Studies of Social Contacts and Networks
    Autorzy:
    Drápala, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047567.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    UNESCO
    kapitał społeczny
    interesariusze
    sieci społeczne
    intangible
    cultural heritage
    social capital
    stakeholders
    social networks
    Opis:
    This article discusses the use of the concept of social capital in relation to the elements of intangible cultural heritage (ICH) and the need to protect it. At the outset, the author examines theoretical concepts which researchers have employed, in past decades, outside the area of ethnological studies. The article highlights one of the basic principles, that of social capital, which consists in sharing real and potential sources, knowledge, and information, which an individual person or group acquires through relations that may to some degree be characterized as institutional. Based on experiences gathered both in a national context (the Czech Republic) and within that of an international organization (UNESCO), the article attempts to assess the extent to which it is possible to apply the theoretical foundations of the idea of the social capital to ICH, where the principles of the sharing of and mutual respect towards cultural elements are two of the basic premises.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2020, 20
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Monitoring elementów wpisanych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Założenia
    The monitoring of ICH elements inscribed on the National List of Intangible Cultural Heritage in Poland. Assumptions
    Autorzy:
    Smyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402646.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Konwencja UNESCO 2003
    depozytariusze dziedzictwa niematerialnego
    krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    monitoring dziedzictwa
    intangible cultural heritage
    2003 UNESCO Convention
    the bearers of intangible cultural heritage
    list of intangible cultural heritage
    the monitoring of the ICH
    Opis:
    Artykuł jest próbą zarysowania problemów dotyczących monitoringu zjawisk wpisanych w Polsce na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Z założenia monitoring ma odbywać się co 5 lat i być prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Autorka zgłasza szereg pytań, skupia się jednak na odpowiedzi na cztery: cele i efekty monitoringu; przedmiot monitoringu; zasady nadrzędne, jakimi należy się kierować, opracowując wytyczne do monitoringu; jak monitoring może przełożyć się na wzmożenie działań ochronnych. Proces monitoringu rozumie zarazem jako jeden z etapów organizowanego i realizowanego w Polsce procesu strategicznego zarządzania przejawami niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Najdonioślejszym i nadrzędnym jego celem może stać się wpływanie na depozytariuszy i zachęcanie ich do bardziej efektywnych, świadomych i kompleksowych działań służących wzmocnieniu żywotności zjawiska dziedzictwa niematerialnego.
    The article is an attempt to outline problems connected with events recorded in the Intangible Cultural Heritage list in Poland. Inherently, the monitoring is to be made every five years and be conducted by the National Heritage Board. The author issues a series of questions and focuses on answering four of them: the monitoring goals and effects, the subject of monitoring; key principles to be followed when compiling guidelines for monitoring, the way in which the monitoring may be translated into safeguarding measures strengthening. The monitoring process is understood as a stage of the intangible cultural heritage strategic management being organised and implemented in Poland. Its greatest and paramount goal might be to appeal to depositaries and encourage them into taking more effective, sound and comprehensive efforts aimed at reasserting the vitality of intangible heritage phenomenon.
    Źródło:
    Lud; 2020, 104; 17-39
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives”, red. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019 Routledge (= SOAS Musicology Series) ISBN-10: 1138228044; ISBN-13: 978-1138228047
    Autorzy:
    Popławska, Marzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806486.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    etnomuzykologia
    etnografia
    intangible cultural heritage
    ethnomusicology
    ethnography
    Opis:
    Recenzja książki: Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives, red. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019
    Book Review of: Music as Heritage: Historical and Ethnographic Perspectives, eds. Barley Norton, Naomi Matsumoto, London–New York 2019
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 2; 166-170
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szopkarstwo krakowskie – ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego z perspektywy muzealnej i antropologicznej
    The Nativity Scene – Protection of Intangible Cultural Heritage from a Museum and Anthropological Perspective
    Autorzy:
    Okręglicka, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37490654.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    szopkarstwo krakowskie
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Konkurs Szopek Krakowskich
    ochrona dziedzictwa kulturowego
    pandemia koronawirusa
    the Nativity scene (szopka) tradition in Kraków
    intangible cultural heritage
    Krakow Nativity Scenes Contest
    protection of cultural heritage
    coronavirus pandemic
    Opis:
    Muzeum Historyczne Miasta Krakowa (Muzeum Krakowa) podjęło się odpowiedzialnej roli opieki nad szopkarstwem krakowskim oraz jego promocji w kraju i na świecie. Dzięki muzealnym działaniom chroniącym, dokumentującym oraz popularyzującym fenomen szopkarstwa, tradycja ta w 2014 r. została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i w 2018 r., jako pierwsza z Polski, została umieszczona na liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie, w jaki sposób ochronę lokalnego dziedzictwa podjęło Muzeum Krakowa, przez lata wypracowując formy relacji z depozytariuszami krakowskiej tradycji tworzenia szopek. Autorka skupiła się na pięciu ostatnich latach w zakresie ochrony szopkarstwa (2018–2022), jak również przybliżyła, jakie tematy kulturalno-społeczne pojawiły się ostatnio w krakowskich szopkach, czyli w jaki sposób twórcy opowiadali Kraków w swoich dziełach. Tekst koncentruje się zwłaszcza na sposobie organizacji Konkursu Szopek Krakowskich w trudnym czasie pandemii koronawirusa.
    The Historical Museum of the City of Krakow (Museum of Krakow) undertook the responsible role of care for the Krakow nativity scene and its promotion in the country and in the world. Thanks to the museum’s activities protecting, documenting and popularizing the phenomenon of the nativity scenes, the tradition was entered on the National List of Intangible Cultural Heritage in 2014 and in 2018, as the first of Polish item, it was placed on the UNESCO Representative List of Intangible Heritage of Humanity. This article aims to show how the Museum of Kraków has undertaken the protection of local heritage, developing various forms of relations with the holders of the Krakow tradition of creating Krakow nativity scenes over the years. The author focused on the last five years in the field of nativity scene protection (2018–2022), as well as presented what cultural and social topics have appeared in the nativity scenes over the last time, i.e., how the creators “told Krakow” in their works. The text focuses in particular on the way of organizing the Krakow Nativity Scenes Contests during the difficult time of the coronavirus pandemic.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 59-76
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Migrująca lokalność”. Niematerialne dziedzictwo kulturowe wobec kulturowej zmiany. Etnologiczne pytania o materię badawczą
    “Migratory localness” and intangible cultural heritage. Ethnological questions concerning the research matter
    Autorzy:
    Berendt, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539684.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    lokalność
    kulturowa zmiana
    dziedzictwo niematerialne
    Opis:
    The ratification by Poland in 2011 of the 2003 UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage means that the Polish state undertakes to carry out actions which will help implement the recommendations in the Convention and lead to the establishment of inventories of phenomena in need of special protection, dissemination and appreciation. The idea of the Convention is to make the relevant communities sensitive to the value of their own culture, its uniqueness. But its message also clearly entails the thought of possible loss of precious, perhaps the most precious values of tradition and of the implications of such situations; including the disturbances of the cultural identity. Torn for a variety of causes out of their familiar physical and mental territory, especially due to wars and resulting cultural violence, migrant communities live with this consciousness. Their experiences are a model example of a social and cultural system thrown off relative balance developed through years of rootedness. How do they find their place in a new reality and to what extent does their intangible heritage contribute to those processes or, to the opposite, to what extent does it hamper them? May the recommendations of the Convention become an insurance policy also for them, a guarantee which would ensure the possibility to maintain specific aspects of self-consciousness, cultural continuity, or will the recommendations remain dead letter for them due to changes imposed by the constant confrontation with other cultural patterns. What are the chances that those “managers” of the Convention implementation process in the Polish reality will notice and appreciate the specific nature of cultural processes which take place in the territories incorporated into Poland after World War II? The unique but undergoing continuous processing heritage of displaced Polish communities but also of other ethnic and national groups, returnees and political refugees? Will they not reject as objectionable the phenomena of continuation in a variety of forms by those communities of the heritage of other communities which under the pressure of history left their territories? Even if they do not receive an unequivocal answer at first, such questions should be posed because they absorb numerous local communities as well as observers and researchers who study their tradition.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 19-30
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w systemie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    The role of the Polish Ethnological Society in the system of intangible cultural heritage protection
    Autorzy:
    Brzezińska, Anna Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402480.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    PTL
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Opis:
    Omówienie roli PTL w ochroni niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
    Źródło:
    Lud; 2020, 104; 13-16
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działania na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie obrzędu brodacze ze Sławatycz
    Autorzy:
    Smyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687283.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    intangible cultural heritage
    protection of intangible cultural heritage
    traditional New Year’s carolling
    the brodacze ritual
    niematerialne dziedzictwo kulturowe, ochrona dziedzictwa, tradycyjne noworoczne kolędowanie, obrzęd brodacze
    Opis:
    Part one of the article reconstructs the definition of intangible cultural heritage protection, based on the UNESCO Convention of 2003 and the Polish guidelines on applying for registration in the National List of Intangible Cultural Heritage. Part two briefly describes the ritual of brodacze [literally: bearded men] – traditional New Year’s caroling – as practised in Sławatycze (Biała Podlaska district, Lublin province). Part three systematically discusses successive measures aimed at preserving the brodacze ritual that have been taken since the 1980s by the local community cultural centre, local cultural managers and the town authorities in consultation with the depositaries of intangible cultural heritage. In conclusion, the author complements the definition of protection with the elements practised in maintaining the brodacze tradition and poses some problems for consideration: the subjective aspect of heritage protection, the concept of educational measures, and the potential of protective measures practised in Poland.
    W pierwszej części artykułu zrekonstruowano definicję ochrony dziedzictwa niematerialnego na podstawie Konwencji UNESCO z 2003 roku oraz obowiązujących w Polsce wytycznych do składania wniosku o wpis na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W drugiej części w skrócie scharakteryzowano obrzęd brodaczy ze Sławatycz (pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie) – tradycyjne kolędowanie noworoczne. W trzeciej części omówiono systematycznie kolejne typy działań służących ochronie obrzędu brodaczy, jakie od lat osiemdziesiątych XX wieku podejmuje miejscowy dom kultury, lokalni animatorzy oraz władze miasta w porozumieniu z depozytariuszami niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W podsumowaniu autorka uzupełnia definicję ochrony o elementy praktykowane w podtrzymywaniu tradycji brodaczy, a także poddaje pod rozwagę kilka problemów: podmiotowego aspektu ochrony dziedzictwa, pojęcia działań edukacyjnych oraz potencjału praktykowanych w Polsce działań ochronnych.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Turystyka i niematerialne dziedzictwo kulturowe: przegląd szans i zagrożeń. Na przykładzie rzemiosła i rękodzieła tradycyjnego
    Autorzy:
    Machowska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687279.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    tourism
    intangible cultural heritage
    crafts
    handicrafts
    turystyka
    niematerialne dziedzictwo
    rzemiosło
    rękodzieło
    Opis:
    Tourism is an important social phenomenon and a sector of economy that is developing more and more rapidly. It is especially cultural tourism that grows fast and also serves as a platform for the meeting of tourism and intangible cultural heritage. It meets the needs of the postmodern man who seeks excitement and diversity. The UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (2003) does not address the topic of tourism. From the point of view of researchers, it is regarded as a threat to intangible cultural heritage that may result  in its commercialization and commodification. However, tourism can also have a positive impact on intangible cultural heritage, including traditional handicraft skills. The topic of the paper is the relationship between tourism and intangible cultural heritage with particular emphasis on traditional crafts and handicrafts. The text is an attempt to show the positive and negative consequences of this contact and to demonstrate on the example of traditional lace-making in Bobowa that the relationship does not entail only negative consequences.
    Turystyka jest coraz prężniej rozwijającą się gałęzią gospodarki oraz ważnym zjawiskiem społecznym. Szczególnie wartko rozwija się turystyka kulturowa, która jest płaszczyzną spotkań turystyki i niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Odpowiada potrzebom człowieka ponowoczesnego, poszukującego wrażeń i odmienności. Sama Konwencja UNESCO z 2003 roku w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego pomija temat turystyki. Przez specjalistów i osoby zajmujące się ochroną dziedzictwa jest ona odbierana jako zagrożenie, skutkujące komercjalizacją i utowarowieniem. Jednak turystyka może mieć również pozytywny wpływ na niematerialne dziedzictwo kulturowe, w tym na tradycyjne umiejętności rękodzielnicze. Tematem artykułu jest relacja między turystyką a niematerialnym dziedzictwem kulturowym, ze szczególnym uwzględnieniem rękodzieła i rzemiosła tradycyjnego. W tekście podjęta została próba wskazania wynikających z tego kontaktu szans i zagrożeń. Opisana na końcu tekstu tradycja koronkarska w Bobowej pokazuje, że mimo wielu zagrożeń, relacja ta nie musi pociągać za sobą wyłącznie negatywnych konsekwencji.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu jako krajowe dziedzictwo niematerialne
    Corpus Christi procession and flower carpets in Spycimierz as intangible national heritage
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487457.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    kwietne dywany
    Spycimierz
    Uniejów
    intangible cultural heritage
    flower carpets
    Opis:
    Bardzo ważnym elementem święta Bożego Ciała jest barwna procesja, która wychodzi poza mury kościoła. Do tradycji tego święta należą cztery ozdobione gałęziami z brzozy i kwiatami ołtarze oraz sypanie kwiatów pod stopy kapłana niosącego Hostię. W Spycimierzu rozwinął się wyjątkowo piękny zwyczaj układania dywanu z kwiatów o długości około 2 km na drodze przejścia procesji. Dekorowanie trasy stało się tutaj swoistym dziełem artystycznym, w którym bierze udział cała społeczność parafii. W artykule przedstawiono zaangażowanie lokalnej wspólnoty parafialnej i samorządu na rzecz wpisania Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego w 2018 r.
    An important element of Corpus Christi celebration is a procession which goes outside church premises and stops on the way at four altars decorated with flowers and birch trees. Traditionally, dried flower petals are being thrown down before the priest bearing the Holy Sacrament. In Spycimierz, there is a beautiful tradition of making 2 km long flower carpets along the route of the procession. Decorating the procession route has become a specific work of art, in which participates all the community of the parish of Spycimierz. The article highlights the engagement of the local community and government in actions aimed at entering in 2018 the Corpus Christi celebration including the tradition of flower carpets in Spycimierz on the National List of intangible cultural heritage.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2018, 7; 65-75
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe na terenach postmigracyjnych (na przykładzie Pomorza)
    Autorzy:
    Kwaśniewska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687294.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    dziedzictwo niematerialne, tereny postmigracyjne, Pomorze
    intangible cultural heritage
    post-migration areas
    Pomerania
    Opis:
    Na Pomorzu po 1945 roku została przerwana ciągłość osadnicza (z wyjątkiem Kaszub i Kociewia). Nowi osadnicy przynieśli część dorobku materialnego i większość niematerialnego. Połączyli je z zastanym, obcym narodowo i kulturowo dziedzictwem materialnym. Prowadzone przez autorkę wraz zespołem od 2013 roku badania pokazują, że na terenach postmigracyjnych mamy do czynienia z wyspowym i mozaikowym dziedzictwem niematerialnym, które jest wypadkową zwyczajów przywiezionych tu przez osadników z różnych części kraju, a także wzorów przekazywanych przez środki masowego komunikowania. Jego specyfika i intensywność zależą od następujących czynników: pochodzenia regionalnego i narodowego osadników oraz ich liczby w danej miejscowości; działalności instytucji podtrzymujących lub wymyślających dziedzictwo i tradycję; aktywności społeczności lokalnych, a zwłaszcza lokalnych liderów; aktualnych trendów kulturowych i politycznych. Grupami wyróżniającymi się na terenach postmigracyjnych są Kaszubi i Ukraińcy. Mieszkając w większych skupiskach, zachowują język, wyznanie religijne i związaną z nim obrzędowość doroczną, dowcipy, żarty. Do „autochtonizacji kaszubskiej” osadników przyczynia się działalność stowarzyszeń, domów kultury, szkół, muzeów. Także Kurpiowie mieszkający w miejscowości Klęcino w gminie Główczyce (pow. słupski) kultywują kulturę regionu pochodzenia. Tam, gdzie żadna z grup nie jest dominująca, mamy do czynienia ze zjawiskiem wymyślania tradycji lub sięgania do dziedzictwa kulturowego dawnych mieszkańców, np. mennonickiego na Żuławach.
    The continuity of settlement in Pomerania (with the exception of Kashubia and Kociewie) was interrupted after 1945. New settlers brought with them some of the tangible and most of the intangible heritage material. They combined them with an existing heritage material, which was nationally and culturally foreign to them.Research conducted by the author and her team from 2013 shows that the intangible heritage in post-migration areas is insular and mosaic in its character, which is the net result of customs imported by settlers from various parts of the country, as well as the patterns provided by means of mass communication. Its specificity and intensity depend on the following factors: the regional and national origin of the settlers and their number in a given locality; the activities of institutions which support or invent heritage and tradition; the activity of local communities, especially local leaders; the current cultural and political trends. The Kashubians and Ukrainians are distinctive as groups in post-migration areas . Living in larger agglomerations, they retain the language, religion and the related annual rituals, sayings and jokes.The activities of various associations, community centres, schools and museums contribute to the “Kashubian autochtonization” of the settlers. Also members of the Kurpiowie group living in the village of Klęcino in the municipality of Główczyce (Słupsk district) cultivate the culture of the region of their origin. Where none of the groups is dominant, we are dealing with the phenomenon of inventing traditions or reaching to the cultural heritage of the region’s ancient inhabitants, for example the Mennonites in Żuławy.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Patrymonializacja, „UNESCOizacja” i polityka. Trajektorie tańca tradycyjnego w systemie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    Patrimonialisation, ‘UNESCOisation’, and politics. The trajectories of traditional dance in the protection system of intangible cultural heritage
    Autorzy:
    Dziubata, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944359.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    patrymonializacja
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    taniec tradycyjny
    UNESCO
    patrimonialisation
    intangible cultural heritage
    traditional dance
    Opis:
    This article describes the relationship between the global protection system of intangible cultural heritage and practising dance at the regional and local levels. It is analysed on the example of traditional wedding dances from the region of Wielkopolska (Greater Poland), i.e. wiwat, przodek, and chodzony (równy). The aim of this analysis is to study UNESCO’s policy and the consequences of applying the protection system of intangible cultural heritage to traditional dance. The author points out that once the traditional dance is recognised as an element of cultural heritage the process of patrimonialisation starts. Consequently, the dance is incorporated in various socio-cultural processes that affect its meaning, form, and how it is practised. By referring to the concepts of patrimonialisation, intangible cultural heritage, and ‘UNESCOisation’, the text discusses the multi-context functioning and the diversified use of the traditional dances from Wielkopolska from three ethnographic regions: Biskupizna, Szamotuły, and Region Kozła (the Goat Region). The author argues that the varied trajectories in the patrimonialisation of the traditional dance can bring both positive effects (strengthening the local identity, raising the awareness of one’s own cultural heritage and its value) and possible risks (interference of external agencies, internal conflicts, symbolic and practical changes).
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2020, 111, 4; 174-192
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konwencja o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO w perspektywie dyskursu antropologicznego
    UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage from the perspective of an anthropological discourse
    Autorzy:
    Czerwińska, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667169.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Opis:
    In the light of a deepening globalization and degradation of a cultural diversification of societies, many actions aiming at maintaining their unique nature are taken. The very activity concentrates especially on intangible representations of cultural heritage which are particularly susceptible to depreciation, and, consequently, loss as a result of modern civilization processes such as uncontrolled urbanization and destruction of rural areas. The awareness of constantly progressing dangers enforces taking proper actions and engaging the international society. Out of concern for maintaining the most precious elements of the world intangible heritage, a series of programmes, among whom the ones conducted by UNESCO should be paid special attention to. One of them is the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, the result of which is among others creating The Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity. UNESCO’s convention was approved of enthusiastically as an important step to maintaining cultural heritage. At the same time, the actions undertaken initiated many debates, mainly in the circle of ethnologists, culturologists, animators or pedagogues. The voices of polemics touch upon many aspects of The Convention: from theoretical-methodological to those concerning particular means of realizing given tasks. The article concentrates on several selected issues that need reflection, or even, verification of opinions made so far. The findings in question are very important especially in the light of ratifying The Convention by the Republic of Poland in 2011.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2012, 12; 218-228
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarządzanie dziedzictwem niematerialnym Górali Babiogórskich poprzez animację społeczno-kulturalną. Raport z badań etnograficznych
    Managing the intangible cultural heritage of the Babia Góra Highlanders through socio-cultural animation. Report on ethnographic research
    Autorzy:
    Laszczka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/21151107.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    animacja
    edukacja
    etnografia
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    zarządzanie
    animation
    education
    ethnography
    intangible cultural heritage
    management
    Opis:
    Artykuł stanowi jakościowy raport z etnograficznych badań terenowych przeprowadzonych w latach 2018–2019 do pracy licencjackiej pod tytułem Zarządzanie dziedzictwem niematerialnym Górali Babiogórskich, obronionej z wyróżnieniem w Instytucie Kultury UJ. Za podstawę badań uznano dyskurs niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w tym problematykę zarządzania dziedzictwem na terenie Podbabiogórza i w Babiogórskim Centrum Kultury im. Urszuli Janickiej-Krzywdy w Zawoi. Autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie badawcze: poprzez jakie wartości i idee, znajdujące odzwierciedlenie w konkretnych działaniach, powinno się zarządzać dziedzictwem niematerialnym regionu w instytucjach publicznych, aby było ono nie tylko chronione, ale również kreatywnie rozwijane i w konsekwencji przekazywane kolejnym pokoleniom. Posługując się etnografią jako tradycją metodologiczną, ustalono, że sprawczość publicznych instytucji kultury w ochronie dziedzictwa niematerialnego możliwa jest dzięki długotrwałemu pobudzaniu społeczności inicjatywami z zakresu animacji społeczno-kulturalnej do współdzielenia wartości i współtworzenia własnej kultury. W studium wyszczególniono działania: zachęcanie do partycypacji w przywracaniu kultury, kultywowanie jej elementów i transmitowanie ich poprzez empirię, stosowanie intertekstualnych przetworzeń dziedzictwa, inicjowanie kreatywnych i interaktywnych wydarzeń aktywizujących oraz edukowanie przystosowane do odbiorców, nienachalne w formie. Wybór analizowanego przypadku instytucjonalnego okazał się zasadny z uwagi na animacyjny i edukacyjny charakter działalności oraz walory kulturowe.
    The article is a qualitative report on ethnographic field research conducted in 2018–2019 for a bachelor’s dissertation on Managing the Intangible Cultural Heritage of the Babia Góra Highlanders, which was defended with distinction at the Institute of Culture of the Jagiellonian University. The discourse on intangible cultural heritage was considered to be the basis for the research work, including the issue of heritage management in the Babia Góra region at the Urszula Janicka-Krzywda Babia Góra Cultural Centre in Zawoja. The research question that the author is seeking to answer is through which values and ideas, reflected in specific activities, should the intangible heritage of the region be managed in public institutions, so that it is not only protected, but also creatively developed and, consequently, passed on to future generations. Making use of ethnography as the methodological framework, it was determined that the public cultural institutions may be agents in the protection of intangible heritage through the long-term activation of communities with initiatives in the field of socio-cultural animation in order to share values and participate in the development of their culture. The study specified the following activities: encouraging participation in reviving heritage, cultivating elements thereof and transmitting them through empirical knowledge, using intertextual transformations of heritage, initiating creative and interactive events, and education geared towards the recipients that is not intrusive in form. The choice of cultural case under analysis proved to be justifiable in view of the motivational and educational nature of the activity and cultural values.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2022, 2; 169-186
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe w świetle ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego
    Intangible cultural heritage in the light of protection and promotion of the diversity of cultural expressions
    Autorzy:
    Ratajski, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538459.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    UNESCO
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 roku
    Konwencja w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego z 2005 roku
    Konwencja w sprawie ochrony dziedzictwa kulturalnego i naturalnego z 1972 roku
    Program UNESCO Pamięć Świata
    społeczność lokalna
    tożsamość
    dziedzictwo materialne
    zrównoważony rozwój
    kultura
    dialog pokoju
    dialog kultur
    różnorodność wyrazu kulturowego
    lista reprezentatywna niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości
    lista światowego dziedzictwa
    polityka kulturalna
    polityka rozwojowa
    kultura narodowa
    kultura lokalna
    dobra kultury
    przemysły kultury
    Milenijne Cele Rozwoju ONZ
    prawa człowieka
    Opis:
    The article refers to two UNESCO conventions adopted by Poland in recent years: The Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage of 2003 and the Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions of 2005. On one hand, comparing the content of these documents allows better understanding of the keynote of the concept of safeguarding intangible national heritage applied by UNESCO, and, on the other hand, this guiding principle shows the long distance covered while shaping the vision of cultural heritage over forty years from the establishment of the Convention on Safeguarding the Cultural and Natural Heritage in 1972. To complete the picture, UNESCO’s “Memory of the World” Programme of 1992, concerning safeguarding the documentary heritage, including the digital heritage, must be mentioned. These documents capture the diverse landscape of human cultural heritage, being complementary to each other. They are permeated by the principles of the protection and promotion of the heritage to varying degrees: equality, diversity, equivalency, share in the sustainable development, importance of an individual creator, and also an important role of the local community in this process. They indicate the evolution of the development conditions based on the cultural awareness, sense of identity, formed in the process of gradual identification of one’s own tangible and intangible heritage. They emphasize the possibility of a significant participation of culture in development. The Preamble to the Convention from 2005 contains provisions which formulate principles in a clear way, and also shed light on understanding other UNESCO conventions and programmes, especially on the particularly important Convention from 2003. The principle of non-evaluation, which applies to making new entries on the Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity, so difficult to understand in the light of the experience related to the application of the criteria for making new entries on the World Heritage List, in accordance with the Convention on Protection of the Cultural and Natural Heritage from 1972, gains importance in the perspective of “cultural diversity forming a common heritage of humanity” and being “a mainspring for sustainable development for communities, peoples and nations”. The Convention emphasizes the importance of culture for social cohesion; developmental role of exchanges and interactions between cultures based on freedom of thought, expression and information, as well as diversity of media; the importance of linguistic diversity; the importance of vitality of cultures, including for persons who belong to minorities and indigenous people, as “manifested in their freedom to create, disseminate and distribute their traditional, cultural expressions and to have access thereto, so as to benefit them for their own development”. These statements give special meaning to the main thoughts of the Convention of 2003, which indicates the fundamental importance of the local community and individual carriers in ensuring vitality of the intangible heritage as a basic condition for its protection. Hence the differences in determination of goods added to the lists established on the basis of the Convention of 1972 and of 2003. In the first case, the dominating principle is the principle of selection of the most outstanding works in a given field, based on the methodology determined by specialists using the criteria of European historical and aesthetic tradition. In the case of the Convention of 2003, there was a clear evolution towards the recognition of the values of cultural phenomena rooted in the local context, proving, first of all, the diversity and authenticity of these phenomena, with their significance in creating the culture for the local community and as a manifestation of their identity, and, with the use of tools for the protection of these phenomena/ elements, may participate in the dialogue of cultures on the national and global scale. The process of the implementation of the Convention gives a huge chance to prepare a methodology consistent with the assumptions of the Convention of 2003, by means of activities that aim at creating the national register of the intangible heritage, and thus recognize, disseminate and maintain the richness of intangible culture in Poland which, as a result of a well conducted cultural policy consistent with the principles of the Convention of 2005, should be present in the developmental processes of our country in a creative manner.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 5-18
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbieractwo pieśniowe jako przykład zachowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego Południowego Podlasia
    Autorzy:
    Maksymiuk-Pacek, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/29520974.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Bialska im. Jana Pawła II
    Tematy:
    Południowe Podlasie
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    pieśni ludowe
    Southern Podlasie
    intangible cultural heritage
    folk songs
    Opis:
    Autorka zaprezentowała w tekście dokonania badaczy i dokumentalistów gromadzących materiał pieśniowy w Południowego Podlasia, który jest znaczącym składnikiem niematerialnego dziedzictwa kulturowego omawianego obszaru. Przytoczone przez nią dane pokazują jak rozwijały się badania nad pieśnią ludową na omawianym terenie od wieku XIX aż po wiek XXI. Odnotowała nazwiska badaczy i dane na temat ich publikacji dotyczących Południowego Podlasia, krótko omówiła ich zawartość. Wskazała, że wymienieni przez nią badacze bez wątpienia poprzez swoje prace zbierackie wnieśli wkład w zachowanie cennego skarbu południowopodlaskiej ziemi – pieśni ludowych, które przekazywane z pokolenia na pokolenie świadczą o dziedzictwie i tożsamości kulturowej mieszkańców Południowego Podlasia.
    In the text the author presents the achievements of researchers and documentalists collecting song material in Southern Podlasie, which is a significant component of intangible cultural heritage of the discussed area. The data she cites show how research into folk song in the area under discussion has developed from the 19th century to the 21st century. She noted the names of researchers and data on their publications concerning Southern Podlasie, and briefly discussed their content. She pointed out that the researchers she mentioned had undoubtedly contributed to the preservation of a valuable treasure of Southern Podlasie through their collecting work - folk songs, which, handed down from generation to generation, testify to the heritage and cultural identity of the inhabitants of Southern Podlasie.
    Źródło:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe obszarów nadbużańskich w kreatywnych przestrzeniach miejskich i wiejskich; 41-53
    9788364881992
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zadania dialektologii w zakresie ochrony ginących gwar
    The Role of Dialectology in Preserving Endangered Dialects
    Autorzy:
    Karaś, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971346.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialektologia polska
    ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    gwary
    Polish dialectology
    preserving intangible cultural heritage
    dialects
    Opis:
    The paper reviews the role of dialectology in preserving the dying out or endangered Polish dialects that form a major and representative part of the intangible cultural heritage. Dialectology – apart from its typical research tasks – is thus responsiblefor preserving the valuable heritage; disseminating knowledge on dialects; depicting the relations between dialects, history, and folk culture; raising the general public’s awareness of the position occupied by dialects among the varieties of Polish. Most importantly, in view of standard Polish being the prevailing variety, dialects need to be shown as embedded in family, social, local, and regional perspectives.Preserving the endangered dialects, as well as the whole intangible cultural heritage, is a multifaceted undertaking that comprises in the first place documentation, description, and scientific interpretation of dialectal material. Research on dialects need to be popularized in order to raise the language awareness of the Polish society. This in turn may indirectly inspire actions aimed at promoting local dialects, appreciating the regional speech varieties, changing the social perception of dialects by means of both formal and informal education, and finally – revitalizing the dialects that are the least known and scarcely ever used
    Ginące obecnie gwary stanowią jeden z najważniejszych składników niematerialnego dziedzictwa kulturowego, stąd potrzeba ich ochrony, przez którą rozumiem – zgodnie z Konwencją UNESCO z roku 2003 – „środki mające na celu zapewnienie przetrwania niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w tym jego identyfikację, dokumentację, badanie, zachowanie, zabezpieczenie, promowanie, waloryzację i przekazywanie następnym pokoleniom, w szczególności poprzez edukację formalną i nieformalną oraz przez rewitalizację różnych aspektów tego dziedzictwa.” (art. 2. pkt. 3.). W artykule przedstawiam zadania dialektologii w zakresie ochrony gwar, realizowane we współpracy z wieloma środowiskami, w tym naukowymi i politycznymi oraz ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2015, 7; 83-95
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezentacja badań niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Muzeum Narodowym Rolnictwa w Szreniawie
    Autorzy:
    Jełowicki, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669909.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    National Museum of Agriculture and Food Industry in Szreniawa
    intangible cultural heritage
    exhibition
    museum education
    Opis:
    This text will discuss the activities of the National Museum of Agriculture and Food Industry in Szreniawa (abbreviated to the Museum in Szreniawa) in the field of research, documentation of intangible cultural heritage and the dissemination of knowledge about it. This is only a presentation of findings which in the future may become the basis for deeper analysis or broader synthesis. The research mainly focused on the role the facilities play or are to play in the museum. Today, it is important to classify and present various undertakings of this institution.
    Źródło:
    Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej; 2019, 6
    2391-6869
    Pojawia się w:
    Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pejzaż dźwiękowy i praktyki audytywne czasu wojny (wówczas i współcześnie)
    Wartime Soundscape and Auditive Activity (Then and Now)
    Autorzy:
    Szalewska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951650.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    World War II
    soundscape
    sonic icons
    aural postcards
    auditive practices
    intangible cultural heritage
    memorial site
    Opis:
    The text presents a soudscape analysis of World War II. Here, the term soundscape is understood, after R. Murray Schafer, as acoustic sphere of a place and of its human community which becomes a part of intangible cultural heritage. The analysed soundscape involves wartime audio sphere of both sound senders and recipients. In order to reconstruct the aural world from the years 1939–1945, the article’s author uses autobiographic texts by such writers as Białoszewski, Głowiński, Ligocka, Nałkowska, and Waniek. Further, she later demonstrates the contemporary references to wartime soundscape, and reveals how they function to construct both historical memorials and political history.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2015, 6
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomniani prekursorzy dziedzictwa niematerialnego. Synteza wartości kulturowych przestrzeni Państwa Polskiego po latach
    Synthesis of cultural values of the Polish State Space: years after. The intangible cultural heritage and its forgotten precursors
    Autorzy:
    Godula-Węcławowicz, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217188.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    dziedzictwo
    krajobraz kulturowy
    tożsamość kulturowa
    heritage
    cultural landscape
    cultural identity
    Opis:
    Zapoczątkowany jesienią roku 1989 pod patronatem Ministerstwa Kultury pięcioletni temat badawczy Synteza wartości kulturowych przestrzeni Państwa Polskiego miał na celu systematyczne podsumowanie wiedzy historyczno-kulturowej z rozmaitych dyscyplin naukowych, a jego rezultaty miały być wykorzystywane m.in. w decyzjach administracyjnych, wytycznych konserwatorskich w planach lokalnych i regionalnych. Synteza była tematem prawdziwie prekursorskim, gdyż wyprzedzała o kilkanaście lat uchwaloną w 2003 roku Konwencję UNESCO o Ochronie Dziedzictwa Niematerialnego. Materiały badawcze – około 70 pokaźnych tomów tekstów wraz z mapami – złożone w Ministerstwie Kultury (obecnie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) – są po latach nadal ideowo nośne, a merytorycznie cenne.
    The five-year research subject entitled Synthesis of Cultural Values of the Polish State Space, commenced in the autumn of 1989 under the patronage of the Ministry of Culture, was to provide a systematic resume of historical-cultural knowledge in diverse scientific disciplines, and its results were to be used in e.g. administrative decisions, or conservation guidelines in local and regional plans. The Synthesis was a truly precursor subject, since it preceded by several years the UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage passed in 2003. Research materials – around 70 largish volumes of texts with accompanying maps – submitted at the Ministry of Culture (currently Ministry of Culture and National Heritage), are still ideologically valid and factually valuable.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 55; 42-50
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koalicja Wschowskich Kolędników. Między dziedzictwem kulturowym a tradycją wynalezioną
    Autorzy:
    Dziubata, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042613.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    folkloryzm
    tradycja wynaleziona
    kolędowanie
    intangible cultural heritage
    folklore
    invented tradition
    carols singing
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza działalności Koalicji Wschowskich Kolędników – grupy młodych ludzi z okolic Wschowy (woj. lubuskie), która w okresie Świąt Bożego Narodzenia praktykuje obchody kolędnicze ulicami miasta i przylegających do niego wsi. Jest to zjawisko stosunkowo świeże, które z uwagi na brak przekazu międzypokoleniowego w formie i treści czerpie z różnych regionów Polski. Artykuł składa się z trzech części: 1) etnograficznego opisu kolędowania, prezentacji grupy i społecznego odbioru zjawiska, 2) osadzenia wschowskiego kolędowania na tle wielkopolsko-lubuskich tradycji kolędniczych, 3) analizy przypadku w kategoriach tradycji, folkloryzmu, tradycji wynalezionej i niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
    The aim of the article is to analyze the activities of the carol formation named „Koalicja Wschowskich Kolędników” – a group of young people from Wschowa in western Poland, who practice Christmas carol singing celebrations around the streets of the city and near villages. This recent phenomenon due to the lack of intergenerational communication draws from various regions of Poland. The article consists of three parts: 1) ethnographic description of the group, its activity and social perception, 2) locating it in the background of regional carol traditions, 3) case study in terms of tradition, folklore, invented tradition and intangible cultural heritage.
    Źródło:
    Zeszyty Wiejskie; 2020, 26; 243-268
    1506-6541
    Pojawia się w:
    Zeszyty Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwyczaje religijne i miejsca kultu jako elementy niematerialnego dziedzictwa kulturowego Pomorza Wschodniego
    Autorzy:
    Stachowiak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687285.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    zwyczaje religijne, miejsca kultu, niematerialne dziedzictwo kulturowe
    religious customs
    places of worship
    intangible cultural heritage
    Opis:
    Artykuł streszcza wyniki dotychczasowych badań prowadzonych na Pomorzu Wschodnim, dotyczących zjawisk religijnych i miejsc kultu jako elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Chociaż sama religia nie jest objęta Konwencją UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, praktyki kulturowe i kulturowe środki wyrazu są silnie inspirowane tradycją religijną i wiarą. Dla ściślejszej systematyzacji problematyki dokonano podziału omawianych zjawisk na trzy grupy tematyczne (domeny): miejsca (przestrzeń), gesty (praktyki), rok kościelny i obrzędowy (czas), przy czym pierwszą grupę opisano szczegółowo na podstawie zebranego materiału etnograficznego.
    The paper refers to the results of previous fieldwork referring to religious phenomena and places of worship as part of intangible cultural heritage in Eastern Pomerania. Even though religion is not strictly included in the UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, cultural practices and cultural means of expression are strongly inspired by the religious tradition and faith. For more precise systematization of the discussed issues, these phenomena are classified into three thematic groups (domains): places (space), gestures (practice), the ritual year (time). The first group is described in detail on the basis of ethnographic material.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie niematerialnego dziedzictwa kulturowego i partnerstwo interesariuszy. Wprowadzenie do problematyki
    Autorzy:
    Smyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/29521003.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Bialska im. Jana Pawła II
    Tematy:
    Konwencja UNESCO 2003
    ochrona dziedzictwa niematerialnego
    depozytariusz niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    zasady etyczne dotyczące ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    2003 UNESCO Convention
    Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage
    ICH bearers
    Ethical Principles for Safeguarding Intangible Cultural Heritage
    Opis:
    Autorka rozpoczyna od przypomnienia definicji niematerialnego dziedzictwa kulturowego, zawartej w Konwencji UNESCO z 2003 r. Następnie przybliża dwie autorskie koncepcje: operacyjną definicję pojęcia depozytariusza dziedzictwa niematerialnego oraz typologię i funkcje interesariuszy tego dziedzictwa. Kończy omówieniem Zasad etycznych dotyczących ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i wskazaniem, że realizowane w ostatnich latach w powiecie bialskim działania na rzecz tradycji lokalnych można uważać za dobrą praktykę w budowaniu forum międzyśrodowiskowego porozumienia i współdziałania nastawionego na ochronę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
    The author begins with recounting the definition of intangible cultural heritage contained in the UNESCO Convention of 2003. Then she presents her two original concepts: an operational definition of an intangible cultural heritage bearer, as well as typology and functions of intangible heritage stakeholders. In conclusion, the author discusses The Ethical Principles for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage and points out that the actions implemented for the benefit of local traditions in the Biała Podlaska district in recent years can be regarded as a good practice of creating a forum for mutual understanding and cooperation between various environments, aimed at safeguarding intangible cultural heritage.
    Źródło:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe obszarów nadbużańskich w kreatywnych przestrzeniach miejskich i wiejskich; 9-23
    9788364881992
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy miejscowe – przekaz i świadectwo rzeczywistości kulturowo-historycznej. Ochrona, eksploracja, upowszechnianie
    Autorzy:
    Trapszyc, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687259.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    intangible cultural heritage
    toponyms
    place names
    urbanonyms
    Torun
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
     toponimy
     nazwy terenowe
      urbanonimy
     Toruń
    Opis:
    The UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage strongly emphasises the role of oral tradition. However, among the  elements of intangible heritage which it mentioned, toponyms– names of historic, cultural and topographic/natural content – were omitted. This does not mean that they are not under protection. Place names and urbanonyms deserve attention of cultural anthropologists, historians and museologists, not only as research objects, but also as historical sources requiring the same care as other monuments.In the article I concentrate on the names of Toruń, a city included in the UNESCO World Heritage List, and the names of several villages near Toruń. This choice is aimed at presenting the problem of protecting historic names, the necessity of restoring the names eradicated from terminology and assigning toponyms used in colloquial speech.My reflections are the result of research carried out as part of my work in the Ethnographic Museum in Toruń. It is based on interaction with members of the local community, activists of local organisations and officials. The experiences gained from these contacts prove that the awareness of the value of historic place names and the knowledge of the law on the preservation of historic monuments are still very low. Hence the need for cultural anthropologists’ work. However, it should involve not only discovering toponyms and creating a catalogue of historic names, but also education, which can be provided in the dialogue with our interlocutors.
    W Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego mocno podkreśla się rolę ustnego przekazu. Wśród wymienionych elementów niematerialnego dziedzictwa pominięto jednak toponimy – nazwy  o historycznych treściach, tak kulturowych, jak topograficzno-przyrodniczych. Nie  oznacza to jednak, że nie podlegają one ochronie. Nazwy terenowe i urbanonimy  zasługują na zainteresowanie antropologa kultury, historyka i muzealnika, nie  tylko jako obiekty badań, ale jako źródła historyczne wymagające takiej samej  troski, jak inne zabytki. W artykule zwracam uwagę na nazwy Torunia, miasta wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO, oraz na nazwy kilku  podtoruńskich wsi. Wybór ten ma na celu wskazanie na potrzebę ochrony nazw  zabytkowych, a także na konieczność przywrócenia nazw wyrugowanych z nomenklatury oraz powołania toponimów funkcjonujących w mowie potocznej. Moje refleksje są wynikiem badań, jakie prowadzę w ramach pracy w Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Mają one charakter interakcji z miejscową społecznością,   działaczami lokalnych towarzystw i urzędnikami. Doświadczenia wyniesione z tych  kontaktów dowodzą, że świadomość wartości historycznej nazw miejscowych  oraz znajomość prawa o ochronie zabytków są u nas wciąż bardzo niskie. Stąd  i potrzeba działań antropologów kultury. Nie chodzi jednak tylko o odkrywanie  toponimów i tworzenie katalogu nazw zabytkowych, ale o edukację, którą możemy  prowadzić w dialogu z naszymi rozmówcami.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O kwietnych dywanach…
    Autorzy:
    Wróblewska, Violetta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028539.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-21
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    folk customs
    Feast of Corpus Christi
    intangible cultural heritage
    zwyczaje ludowe
    Boże Ciało
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Opis:
    Recenzja: Katarzyna Smyk, Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu, seria „Ścieżki Kultury”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2020.
    Review: Katarzyna Smyk, Obrzęd jako tekst kultury. Przykład Bożego Ciała w Spycimierzu, seria „Ścieżki Kultury”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2020. 
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2022, 4; 117-122
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe wsi podlaskiej – współczesny stan zachowania oraz główne problemy jego ochrony
    Intangible cultural heritage of rural areas of Podlasie – current state of preservation and main problems of its protection
    Autorzy:
    Gaweł, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538598.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Podlasie
    dziedzictwo niematerialne
    gwary
    obrzędy i zwyczaje
    ludowe rzemiosła
    plecionkarstwo
    tkactwo
    garncarstwo
    ludowe lecznictwo
    Opis:
    The article discusses the current state of preservation of the intangible cultural heritage in the rural areas of Podlasie and the most important problems related to its protection. It has been assumed that Podlasie covers the area of the present Podlaskie Voivodeship, excluding its western part that belongs to Kurpie. At the beginning the article outlines the settlement processes that led to the current cultural diversity of the inhabitants of this region. The Podlaskie Voivodeship is the most ethnically and religiously diverse area in Poland. It is inhabited by national minorities: Belarusian, Lithuanian and Ukrainian, as well as an ethnic minority – the Tatars. Ethnic and national divisions are accompanied by a religious division, because apart from the Catholics, Podlasie is inhabited by many followers of the Orthodox Church. One of the effects of this ethnic and national diversity is the presence of East Slavic dialects with local varieties. These distinctions are reflected, among others, in the toponymy. Linguistic diversity is visible in the oral folklore, especially in ritual songs, including Konopielki, which are sung in the Podlasie region on Easter and are particularly interesting. Oral folklore includes also legends that nowadays rapidly disappear as a result of the lack of intergenerational transfer. Coexistence of two Christian denominations in Podlasie results in wealth of customs, ceremonies and beliefs related to the annual cycle of feasts. The article presents three selected annual customs and ceremonies worth protecting by being listed in the National Intangible Cultural Heritage List: playing the ligawka, a large trumpet-like musical instrument, in Advent in Ciechanowiec, celebrations of the last days of carnival, called zapusty, in Radziłów, and a tradition of prayers with wax votives in Krypno. Undoubtedly, one of the most important issues of protection of intangible heritage in the Podlasie region is the problem of transferring knowledge and skills associated with traditional crafts. Basketwork, pottery and weaving deserve particular attention among them. The article mentions also the problem of folk medicine in the context of the activity of the healers who are called szeptuchy in Podlasie. In the summary there have been listed the most important problems of protection of the intangible heritage in Podlasie.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 41-51
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gastronomiczne unikaty na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości – inspiracją dla turystyki kulinarnej
    Gastronomic rarities on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity as an inspiration for culinary tourism
    Autorzy:
    Orłowski, Dominik
    Woźniczko, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667261.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    tradycje kulinarne
    Lista reprezentatywna niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości
    UNESCO
    turystyka kulinarna
    culinary traditions
    Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity
    culinary tourism
    Opis:
    This article aims at browsing through items of gastronomic rarities in UNESCO World List of Intangible Cultural Heritage, which might be the reason and the motif to visit particular places in the world. At the same time, it reflects a new trend in topic-related trips, which is obviously culinary tourism. Gastronomic rarities items placed in UNESCO World List of Intangible Cultural Heritage are the examples of world’s culinary cultural heritage. According to the international community, food regarded as gastronomic rarities in UNESCO World List of Intangible Cultural Heritage has a historical value nowadays. It is due to preserving customs and ceremonies which coincide with national culture of nutrition and food consumption.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 98-124
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultúrne dedičstvo v kontexte zaniknutého baníctva v meste Banská Štiavnica
    Cultural Heritage in the Context of the Decline of the Mining Industry in Banská Štiavnica
    Autorzy:
    Darulová, Jolana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667209.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    The Representative List of Intangible Cultural Heritage of Slovakia
    Banska Stiavnica
    the Salamander Parade
    the “Ausus” tradition
    Opis:
    The city of Banska Stiavnica and technical monuments in its vicinity were in year 1993 registered in the List of the World Cultural Heritage UNESCO (the mining region). The Salamander Parade in Banska Stiavnica as part of intangible cultural heritage of Slovakia represents specific and unique cultural traditions of miners that had formed during 150 years of existence of the Academy of Mining in Banská Stiavnica, during the following 80 years of active mining, and moreover, during 20 years following its finishing in 1993. The “Ausus” tradition nominated by the mining association Herrengrund is located in the mining settlement of Spania Dolina.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2014, 14; 187-196
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane zagadnienia z dziejów tradycji zdobienia trasy Bożego Ciała w parafii Spycimierz
    Some remarks on the history of the tradition of Corpus Cristi decorations in the parish of Spycimierz
    Autorzy:
    Wójcik, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408300.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Spycimierz
    Boże Ciało
    dywany kwiatowe
    kasztelania
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Corpus Cristi
    flower carpets
    castellany
    intangible cultural heritage
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie trzech zagadnień związanych z dziejami tradycji ubierania (zdobienia) trasy procesji Bożego Ciała w parafii Spycimierz. Tekst otwiera zarys dziejów parafii oraz miejscowości współcześnie ją tworzących. Autor analizuje kwestię genezy i okresu narodzin zwyczaju oraz rekonstruuje sześć tras, po których wędrowała procesja Bożego Ciała w parafii Spycimierz podczas ostatniego półwiecza. Wskazuje także reguły, którymi miejscowa społeczność kierowała się, ustalając przebieg trasy.
    The aim of this article is to discuss three issues connected with the tradition of decorating the route of the Corpus Christi procession in the parish of Spycimierz. It first presents an outline of the history of the parish and the villages that it comprises today. Next, it highlights the origins of this tradition and reconstructs the six routes that the Corpus Christi procession followed over the past 50 years. It also explains the rules used by the local community in choosing the route.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2023, 12; 135-158
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W pięciolecie ratyfikacji przez Polskę Konwencji UNESCO z 2003 roku w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    Autorzy:
    Brzezińska, Anna Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687298.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    UNESCO Convention
    intangible cultural heritage
    local community
    culture popularisation
    Konwencja UNESCO
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    społeczność lokalna
    upowszechnianie kultury
    Opis:
    The UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage from 2003 was ratified by Poland in 2011. Since then numerous activities have been undertaken to popularise the knowledge of the Convention, its objectives and opportunities of promoting knowledge referring to cultural heritage. In Poland, the Ministry of Culture and National Heritage and the National Heritage Institute are engaged in implementing its postulates. Members of non-governmental organizations, including members of the Polish Ethnological Society, actively participate in these activities. The article discusses circumstances accompanying the introduction of the Convention in Poland and characterizes main activities for its popularisation.
     Konwencja UNESCO z 2003 roku w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego została ratyfikowana przez Polskę w 2011 roku. Od tego czasu podejmowane są liczne działania na rzecz upowszechnienia wiedzy o Konwencji, jej celach i możliwościach promowania wiedzy dotyczącej dziedzictwa kulturowego. W Polsce wdrażaniem jej postulatów zajmuje się Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa. W działania aktywnie włączają się przedstawiciele organizacji pozarządowych, w tym członkinie i członkowie Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Artykuł omawia okoliczności wprowadzenia Konwencji w Polsce oraz charakteryzuje główne działania na rzecz jej upowszechniania.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczenie inwazji tatarskich w narracjach ludowych i pamięci zbiorowej jako niematerialne dziedzictwo kulturowe Polski południowo-wschodniej
    Experience of Tatar invasions in narrations and collective memory as intangible cultural heritage of south-eastern Poland
    Autorzy:
    Gliwa, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/537531.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    pamięć zbiorowa
    inwazje tatarskie
    Polska południowo-wschodnia
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Opis:
    The present area of the south-eastern Poland (Podkarpackie Voivodeship) belonged to these parts of the Kingdom of Poland, and from 1569 the Polish-Lithuanian Commonwealth, which for several centuries, from late Middle Ages to the end of the 17th century, were affected by extremely destructive Tatar invasions. For several centuries Tatar military expeditions to the Polish and Lithuanian territories that aimed at robbing and terrorising local population were an excellent tool used by the Crimean Khanate, and also periodically by the rulers of the Ottoman Empire who employed subordinate Nogai tribes, for forcing the kings of Poland to pass special fees and levies, which was guaranteed in Polish-Ottoman and Polish-Tatar peace treaties. These fees, referred to as “gifts”, were a relic of the Mongol and Tatar supremacy over Ruthenian territories in the times of the Golden Horde. A long-term threat of rapacious invasions of the Tatars from Crimea and Budjak and their catastrophic economic and demographic effects were not the only consequences of the military activity of Tatar hordes on the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth. This multi-dimensional and periodically very intensive impact of Tatar cavalry raids must have caused the formation of a specific cultural discourse and collective memory reproduction processes in communities that were threatened existentially, exploited economically and drained demographically. The strength and remarkable durability of the collective memory of Tatar attacks is primarily a result of such factors as distance and strangeness of aggressors in terms of civilization, culture and religion, but the specific character of the activities carried out by the Tatars was an even more important factor that generated collective memory of the attacked community. A characteristic feature of Tatar operations was the application of asymmetric warfare consisting in concentration of operational efforts in the civil sphere, which was reflected mostly in conducting expropriating operations and taking the defenceless people, mainly from rural areas, into captivity. Collective memory related to the historical phenomenon of Tatar invasions has been preserved in legends, songs, sayings, folk proverbs and beliefs transmitted from generation to generation in local communities (oral history) and in specific elements of religious ceremonies. A characteristic feature of these traditional records, despite their quite considerable diversity in form and content, was the presence of the idea of providentialism, a belief in particular care of God over the Commonwealth and the communities of the faithful that were threatened by the attacks of hostile forces. The above-mentioned historiosophical vision was not only popular among the nobility and bourgeoisie, but also among the broad group of the peasant population, and slightly later penetrated into their awareness by means of the parishes of the Catholic as well as the Orthodox, and later the United Church. The narrative structures of the legends frequently contain motives of wonderful divine interventions, often associated with the devotion to the Virgin Mary and supernatural meteorological phenomena that saved lives and freedom of people and brought salvation for cities and villages threatened with destruction. There are also many legends with moral and educational content, which refer to the figures of renegades who, during Tatar attacks, betrayed and shared their knowledge with hostile troops for various reasons. From the social point of view, an important role of legends and folk stories related to Tatars was their therapeutic and compensating role as well as an inscription of Tatar threats into the existing system of terms and values. It should be emphasized that collective memory of the Tatar attacks was strengthened, consolidated and reproduced also due to the symbolism present in iconography of sacral buildings and in the local cultural landscape in the form of roadside shrines, crosses and mounds. The product of synergistic connection of influences of intangible and tangible memory carriers, which interconnect by using a dialectically complicated intergenerational communication network, was a creation of collective memory, consolidated by means of official historical and religious discourses that constitute its social frame. Durability as well as catastrophic economic and demographic effects of Tatar invasions caused the situation where the contacts between the peasant population of the Commonwealth and the warriors from Crimea and Budjak became a border experience and foundational trauma that affected the formation of identity of local communities as a confrontation of different values and lifestyles originating from different civilization and cultural circles. For this reason the centuries of nomad invasions, which were in fact a dramatic, intercultural conflict and “the clash of civilizations”, may be defined – following the concept of Pierre Nora – as one of the central and symbolic “places of memory” (lieu de mémoire), having a multi-dimensional impact on the Polish culture.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2014, 1; 53-73
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słowniki, encyklopedie i leksykony tradycyjnej odzieży jako forma ich identyfikacji i dokumentacji niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    Dictionaries, encyclopedias and lexicons of traditional clothing as a form of their identification and documentation of intangible cultural heritage
    Autorzy:
    Tymochowicz, Mariola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402487.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    strój ludowy
    strój narodowy i etniczny
    encyklopedia
    słownik
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    folk costume
    national and ethnic costume
    encyclopaedia
    dictionary
    intangible heritage
    Opis:
    Wydawnictwa informacji bezpośredniej cieszą się w ostatnich kilku dekadach dużym zainteresowaniem. Powstają one zarówno w wersji drukowanej jak i online.  Dla wielu dziedzin wiedzy zostały już opracowane. W niniejszym artykule przyglądam się wybranym obcojęzycznym encyklopediom, słownikom i leksykonom poświęconym tradycyjnym strojom ludowym, narodowym czy etnicznym, aby wykazać, że publikacje te stanowią  ważne źródło dokumentacji niematerialnego dziedzictwa. Przybliżam także polskie próby stworzenia tego typu publikacji wraz z omówieniem ich układów.      
    Direct information publishers have attracted a lot of interest in the last few decades, they are created in print and online versions. They have already been developed in many areas of knowledge. In this article, I will look at selected foreign-language encyclopaedias, dictionaries and lexicons devoted to traditional folk, national or ethnic costumes to demon-strate that they are an important source of intangible heritage documentation. Polish attempts to create this type of publication and how their layout was planned were also presented.
    Źródło:
    Lud; 2020, 104; 138-154
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona dziedzictwa kulturowego na przykładzie polskich tańców narodowych – praktyki depozytariusza Henryka Dudy
    Protection of Cultural Heritage: the Example of Polish National Dances. The Practices of Henryk Duda
    Autorzy:
    Wargowska-Dudek, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37489121.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    tańce narodowe
    kodyfikacja
    kanon
    dziedzictwo kultury niematerialnej
    depozytariusz
    national dances
    codification
    canon
    intangible cultural heritage
    holder of tradition
    Opis:
    Taniec charakteryzuje się słabiej bądź mocniej skonwencjonalizowanymi formami scenicznymi, jak np. tańce narodowe każdego niemal państwa na świecie. Przekazywane międzypokoleniowo stanowią dziedzictwo danego narodu i podlegają dalszej transmisji. Niniejszy tekst traktuje polskie tańce narodowe jako element dziedzictwa niematerialnego kultury. Opisuje proces kształtowania się kanonu tańców w wersji scenicznej w dwudziestoleciu międzywojennym i powojennej Polsce; ma na celu zwrócenie uwagi na systematyzowanie się tej dziedziny. To proces powstały dzięki środowisku artystów-tancerzy w Polsce, choreografom i pedagogom tańca, ale również muzykom, badaczom i etnografom. Szczególną uwagę skupiono na Henryku Dudzie – choreografie, który odegrał ważną rolę w procesie ustalania kanonu polskich tańców narodowych. Ponieważ na jego działalność mieli wpływ inni, szczególnie pedagożki i choreografki, w pracy zostały przedstawione także ich sylwetki. Dobre praktyki poprzedniczek i osobowość Henryka Dudy jako depozytariuszy stanowią przykład dobrego modelu ochrony dziedzictwa tańców narodowych.
    Dance can display more or less conventionalized stage forms, such as the national dances of almost every country in the world. Passed down generations, they are the heritage of nations and are subject to further transmission. This text treats Polish national dances as an element of intangible cultural heritage. It describes the formation of the canon of dances in their stage version in the interwar and post-war Poland while it aims to point out the systematisation of this field. The process was managed by artists-dancers in Poland, choreographers and dance educators, but also musicians, researchers and ethnographers. Particular attention is focused on Henryk Duda, a choreographer, who played an important role in establishing the canon of Polish national dances. However, as his work was influenced by others, especially female pedagogues and choreographers, the work also presents their profiles. The good practices of their predecessors and the personality of Henryk Duda as holders of tradition provide an example of a good model for the preservation of the heritage of national dances.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 95-108
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie niematerialnego dziedzictwa kulturowego dla jego depozytariuszy na przykładzie społeczności współpracujących z Muzeum Krakowa
    The Importance of Intangible Cultural Heritage for Its Keepers Using the Example of Communities Cooperating with the Museum of Kraków
    Autorzy:
    Szoka, Andrzej Iwo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37490488.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    UNESCO
    szopkarstwo krakowskie
    Lajkonik
    koronka
    tożsamość lokalna
    tradycja
    zwyczaj
    Kraków
    intangible heritage
    Krakow nativity scenes
    lace making
    local identity
    tradition
    customs
    Krakow
    Opis:
    Głównym zagadnieniem będącym przedmiotem artykułu jest kwestia znaczenia wybranych zjawisk niematerialnego dziedzictwa kulturowego miasta Krakowa dla tożsamości osób je kultywujących (depozytariuszy). Muzeum Krakowa od ponad 70 lat współpracuje ze społecznościami, które podtrzymują lokalne krakowskie tradycje. Początkowo były to społeczności związane z pochodem Lajkonika, szopkarstwem krakowskim i bractwem kurkowym, do których w ostatnich latach dołączyli flisacy wiślani oraz koronczarki krakowskie. Społeczności te współpracują z Muzeum Krakowa w obszarze dotyczącym ochrony i popularyzacji ich niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jednocześnie pracownicy Muzeum Krakowa (Centrum Interpretacji Niematerialnego Dziedzictwa Krakowa, a do 2020 r. Działu Folkloru i Tradycji Krakowa) realizowali w ostatnich latach projekty badawcze, których celem było dokładniejsze rozpoznanie wymienionych środowisk, obejmujące również znaczenie kultywowanego przez ich przedstawicieli niematerialnego dziedzictwa kulturowego dla ich tożsamości oraz rolę przekazu międzypokoleniowego. Zgromadzony w toku tych projektów materiał nie został jeszcze w pełni wykorzystany w naukowym dyskursie poświęconym niematerialnemu dziedzictwu kulturowemu. Przygotowywany artykuł będzie się opierał na tym obszernym materiale. Wnioski pomogą uzyskać odpowiedzi na pytania, jaki wpływ na życie osób i rodzin ma zaangażowanie w podtrzymywanie lokalnych tradycji, w jaki sposób odbywa się przekaz międzypokoleniowy oraz z jakimi wartościami łączy się niematerialne dziedzictwo dla jego depozytariuszy. Znaczenie tej kwestii wynika też bezpośrednio z definicji niematerialnego dziedzictwa kulturowego z konwencji z 2003 r., zgodnie z którą za niematerialne dziedzictwo mogą zostać uznane zjawiska będące źródłem poczucia tożsamości i ciągłości międzypokoleniowej.
    The main issue that is the subject of the article is the question of the importance of selected phenomena of the city of Krakow’s intangible cultural heritage for the identity of those who cultivate it. For more than 70 years, the Museum of Kraków has been working with communities that cultivate local Krakow traditions. Initially, these were communities associated with the Lajkonik parade, the Krakow nativity scenes and the longbow fraternity, joined in recent years by Vistula rafters and Cracovian lace makers. These communities work with the Museum of Kraków for the protection and popularization of their intangible cultural heritage. At the same time, the staff of the Museum of Kraków (Center for the Interpretation of the Intangible Heritage of Krakow, until 2020, the Department of Folklore and Traditions of Krakow) have been carrying out research projects aimed at a more thorough identification of the aforementioned communities, including the importance of the intangible cultural heritage they cultivate for their members’ identity and the role of intergenerational transmission. The material gathered in the course of these projects has not yet been fully utilized in the scholarly discourse on intangible cultural heritage. The article in preparation will be based on this extensive material. Conclusions will help provide answers to questions such as the impact of involvement in maintaining local traditions on the lives of individuals and families, intergenerational transmission and the values intangible heritage is associated with for its keepers. The importance of the issue also stems directly from the 2003 Convention’s definition of intangible cultural heritage, according to which intangible heritage is made up by phenomena that provide a sense of identity and intergenerational continuity.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 9-28
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rewitalizacja dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych Śląska Cieszyńskiego
    Revitalisation of traditional games for children originating from Cieszyn Silesia
    Autorzy:
    Szalbot, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18104664.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    traditional games
    intangible cultural heritage
    revitalisation
    Cieszyn Silesia region
    gry i zabawy tradycyjne
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    rewitalizacja
    Śląsk Cieszyński
    Opis:
    Artykuł stanowi sprawozdanie z badań diagnozujących stan zachowania dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych we wspomnieniach najstarszych mieszkańców Śląska Cieszyńskiego. Rozpatrując je jako element niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz wykorzystując wyniki badań, podjęto refleksję nad założeniami działań rewitalizacyjnych, które mają na celu podtrzymanie znajomości oraz wdrażanie – szczególnie najmłodszych – w praktykowanie niegdyś popularnych zachowań zabawowych wywodzących się z lokalnych tradycji kulturowych w sposób, który umożliwi przekazanie im wiedzy o dziedzictwie kulturowym regionu.
    The article is a report on the research conducted to diagnose the state of preservation of children’s games and traditional games in the memories of the oldest inhabitants of Cieszyn Silesia. Traditional games were examined as an element of the immaterial cultural heritage and, together with the research results, were a basis for reflecting on possible reintroductive actions. Those are aimed at maintaining the knowledge of these games and game-related behaviours, especially among the children, in order to practice games stemming from local cultural traditions in such a way as to teach them about the cultural heritage of the region.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2023, 62; 255-268
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe jako treść wydarzeń etnograficznych na przykładzie działalności wybranych łotewskich muzeów plenerowych w ocenie ich uczestników
    Autorzy:
    Smuka, Ingrida
    Reinane, Madara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/763241.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    intangible cultural heritage, Ethnographic Open-Air Museums, recreation, events
    niematerialne dziedzictwo kulturowe, etnografi czne muzea plenerowe, rekreacja, imprezy plenerowe
    Opis:
    The intangible cultural heritage has different forms and expressions. This research deals with one part of the intangible cultural heritage, such as traditional customary festivities, and other events organised in the open-air museums of Latvia. Such festivities are popular and widely attended in Latvia. The research has examined the documents for organisation of the events and analysed the content of the events at the 4 largest Latvian Open-Air museums situated in different locations in Latvia: the Ethnographic Open-Air Museum of Latvia (Riga), the Ventspils Open-Air Museum (Ventspils), the Jurmala Open-Air Museum (Jurmala) and the Jekabpils “Selonian Yard” Open-Air Museum (Jekabpils). During the research, literature analysis and content analysis of documents was carried out and partly structured interviews were undertaken for the museum managers, as well as survey was performed of attendees to the museum events. At the end of the research, according to the survey of attendees and the content analysis of the events, recommendations were elaborated to staff of the Open-Air Museums in order to improve the content of the events, to rouse interest of the attendees of events and to encourage increase in the number of events.
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe cechuje się różnorodnością i może być wyrażane w wielu formach. Treści zamieszczone w artykule dotyczą wyłącznie jednej z jego części – tradycyjnych, zwyczajowych uroczystości i wydarzeń organizowanych w łotewskich skansenach. Eventy te są bardzo popularne i gromadzą wielu odbiorców. Autorzy dokonali analizy dokumentacji dotyczących organizacji i przebiegu tradycyjnych imprez plenerowych w czterech największych łotewskich skansenach: Etnografi cznym Łotewskim Muzeum Rybołówstwa, Ventspils Open-Air Museum (Ventspils), Skansenie Jurmala (Jurmala) i Skansenie Jekabpils „Selonian Yard” (Jekabpils). W procesie badawczym wykorzystano także sformalizowane wywiady pogłębione, które przeprowadzono z dyrektorami poszczególnych muzeów, oraz ankietyzację wśród uczestników wydarzeń. W końcowej części artykułu, w oparciu o analizę materiału badawczego, opracowano zalecenia dla pracowników muzeów plenerowych, głównie w celu ciągłego doskonalenia programów imprez, wzbudzenia większego zainteresowania wśród ich potencjalnych uczestników i zachęcania organizatorów do aktywności w tym zakresie.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2018, 73
    0137-1983
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The comparison of house models found in prehistoric and ancient tombs – the evidence of architectural and intangible cultural heritage
    Porównanie modeli domów zachowanych w grobowcach prehistorycznych i starożytnych jako świadectwa dziedzictwa architektonicznego oraz kultury niematerialnej
    Autorzy:
    Arlet, Piotr Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034116.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    archaeological culture
    architecture
    architectural model
    tomb equipment
    kultura archeologiczna
    model architektoniczny
    wyposażenie grobowe
    Opis:
    Almost all over the world, archaeological museums present collections of prehistoric small houses made of clay, bronze and wood. These artefacts were part of tombs equipment, some of high artistic level. Models discussed in the article represent five different cultures from distant geographic regions: Egypt, Italy, Northern Poland, Western Mexico, and Honshu in Japan. Since these cultures were additionally separated on a timeline this excluded interaction between them. A number of articles published contains information about such artefacts. However, according to the best knowledge of the author none has tried to juxtapose and compare the oldest architectural models.
    Niemal na całym świecie muzea archeologiczne prezentują kolekcje prehistorycznych domków wykonanych z gliny, brązu i drewna. Te artefakty, niektóre na wysokim poziomie artystycznym, stanowiły część wyposażenia grobowców. Modele omówione w artykule reprezentują pięć różnych kultur z odległych regionów geograficznych: Egiptu, Włoch, Polski północnej, zachodniego Meksyku i japońskiej wyspy Honsiu. Ponieważ te kultury dodatkowo rozwijały się w odległych okresach, wykluczało to interakcję między nimi. Szereg opublikowanych artykułów zawiera informacje o takich artefaktach. Jednak według wiedzy autora nikt nigdy nie próbował zestawiać i porównywać ze sobą najstarszych modeli architektonicznych.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2021, 48; 263-282
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od „tradycji” do „niematerialnego dziedzictwa”. Przykład szopkarstwa krakowskiego
    From Tradition to Intangible Heritage. Krakow’s Nativity Scene Craft
    Autorzy:
    Soćko-Mucha, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37493347.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    dziedzictwo-w-tworzeniu
    szopkarstwo krakowskie
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    UNESCO
    heritage-in-creation
    heritagization
    Kraków nativity-scene craft
    intangible cultural heritage
    Opis:
    Artykuł prezentuje trzy główne etapy historii szopkarstwa krakowskiego. Pierwszy – to etap sprzed instytucjonalizacji, obejmujący najstarsze dzieje szopki krakowskiej. Drugi – to etap instytucjonalizacji, zapoczątkowany zorganizowaniem w 1937 r. pierwszego konkursu na najpiękniejsze szopki krakowskie. Trzeci – to etap UNESCOizacji, zainicjowany wpisaniem szopkarstwa krakowskiego na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO w 2018 r.
    The article presents three main stages in the history of the Krakow nativityscene (szopka). First, the stage prior to institutionalization, covering the oldest history of nativity-scene making; second, the stage of institutionalization, initiated by the organization of the first competition for the most beautiful nativity scene in Krakow in 1937; and third, the UNESCO-ization of the nativityscene craft, inaugurated by the inclusion of the Krakow nativity scene (szopka) tradition on UNESCO’s Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity in 2018.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 43-58
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne dziedzictwo kulturowe w warunkach pandemii COVID-19. Analiza porównawcza wybranych przykładów z Polski i Białorusi
    The Intangible cultural heritage in the conditions of the COVID-19 pandemic. Comparative analysis of selected examples from Poland and Belarus
    Autorzy:
    Marmysh, Tatsiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131036.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    intangible heritage
    pandemic COVID-19
    strategies
    Polska
    Belarus
    2003 Convention
    Opis:
    The article discusses strategies to overcome the fear of the COVID-19 pandemic and its threats in the sphere of the intangible heritage in Poland and Belarus. The strategies are presented as activities that make an adaptive use of the measures for safeguarding recommended by the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage 2003. Activities to maintain the viability of the intangible heritage have both similarities and differences in both countries. The difference is revealed in the institutional sphere of heritage safeguarding. The similarities have a negative dimension (resignation from actions, disruptions in the transmission of knowledge) and a positive dimension (a two-model strategy of transforming traditional practices, the use of the Internet and multimedia instruments).
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2021; 341-364
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Droga” spycimierskiego Bożego Ciała do UNESCO
    The ‘road’ to UNESCO of the Corpus Christi feast in Spycimierz
    Autorzy:
    Szoszkiewicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130177.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    UNESCO
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Spycimierz
    kwiatowe dywany
    Spycimierskie Boże Ciało
    intangible cultural heritage
    intangible culture
    flower carpets
    Corpus Christi in Spycimierz
    Opis:
    Artykuł stanowi podsumowanie i chronologiczne uporządkowanie kolejnych etapów starań mieszkańców parafii Spycimierz i gminy Uniejów o wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO, zwieńczonych sukcesem. Przedstawia ścieżkę dojścia do tego zaszczytnego tytułu, którego osiągnięcie nie byłoby możliwe bez dużego zaangażowania lokalnej społeczności i ścisłej współpracy z władzami gminy Uniejów. Artykuł może stanowić inspirację dla innych gmin do podejmowania działań na rzecz ochrony niezwykle istotnego dziedzictwa niematerialnego.
    This article sums up and presents in chronological order the successive stages in the endeavours of the inhabitants of Spycimierz parish and Uniejów municipality to have Flower carpets tradition for Corpus Christi processions. entered on the  UNESCO’s Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity. The success of these efforts would not have been possible without active engagement of the local community and close cooperation with Uniejów municipality authorities. It can provide an inspiration for other municipalities to take actions aimed at safeguarding of unique cultural heritage.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2022, 11; 125-140
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmieniać rzeczy w znaki. Kod przedmiotowy w tradycji Bożego Ciała z kwietnymi dywanami w spycimierzu
    Autorzy:
    Smyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830622.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Spycimierz
    Boże Ciało
    kwiatowe dywany
    semiofory
    Krzysztof Pomian
    kod przedmiotowy
    Corpus Christi feast
    flower carpets
    semiophores
    object-related code
    intangible cultural heritage
    Opis:
    Artykuł stanowi semiotyczną analizę przedmiotów (materiałów, narzędzi, przedmiotów kultu) wykorzystanych w Spycimierzu (województwo łódzkie, powiat Poddębice, gmina Uniejów) podczas święta Bożego Ciała. Wieś ta wyróżnia się nadzwyczaj bogatym wystrojem, a szczególnie kwietnymi dywanami 2-kilometrowej długości układanymi na całej trasie procesji eucharystycznej. Autorka do analizy obrzędowego kodu przedmiotowego zastosowała teorię semioforów Krzysztofa Pomiana. Semioforami według niej są dywany kwiatowe, bramy i ołtarze – przedmioty w najwyższym stopniu sakralne w czasie mszy świętej i procesji. Powstają one z i za pomocą rzeczy – materiałów, narzędzi, przy asyście mediów – aparatów i kamer. Po procesji następuje etap desakralizacji semioforów i wytracania przez nie symbolicznych funkcji oraz wysokich wartości. Część z materiałów użytych do stworzenia semioforów zostanie przechowana na następny rok stając się rzeczami, część jako odpady trafi na kompostowniki, zamieniając się w ciała – glebę, z której w kolejnym roku wyrosną kwiaty. Wobec tego, że kwiaty posłużą do ułożenia kwietnego dywanu czy ozdobienia ołtarza, opisany obieg przedmiotów można nazwać spycimierskim kontinuum.
    The article constitutes a semiotic analysis of items (materials, tools, cult objects) used in Spycimierz (Łódź voievodship, Poddębice county, Uniejów commune) during Corpus Christi celebration. On the national level, the holiday is distinguished by exceedingly rich décor of the village, particularly two-kilometer long flower carpets laid alongside the entire Eucharistic procession route. The author applied the object-related code analysis for the ritual based on the semiophore theory by Krzysztof Pomian. Thus SEMIOPHORES are represented here as flower carpets, gates and altars – elements of the highest sacral value in procession and holy mass. They both emerge from and are created by OBJECTS – materials, tools, assisted by MEDIA – cameras and video cameras. After the procession a SEMIOPHORE desacralisation process occurs, during which they lose symbolic functions and high values they represent. Part of the materials is utilised for further usage next year when they become OBJECTS. The other part, described as WASTE, arrives finally in a composter and transforms into BODIES or soil, out of which flowers will grow the following year. Due to the fact that blossoms will form a flower carpet or decorate an altar, the aforementioned circulation of items can be referred to as “Spycimierz continuum”.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2020, 9; 5-21
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pojęciu i znaczeniu dziedzictwa niematerialnego oraz o zjawiskach świata współczesnego, które mu zagrażają
    Autorzy:
    Frankiewicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524504.pdf
    Data publikacji:
    2014-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Konwencja o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturalnego
    dziedzictwo kulturalne
    niematerialne dziedzictwo kulturalne
    zagrożenia dziedzictwa
    niematerialnego
    ochrona dziedzictwa niematerialnego
    światowe dziedzictwo ludzkości tożsamość kulturowa
    the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage
    cultural heritage
    intangible cultural heritage
    threats of the intangible heritage safeguarding of the intangible heritage
    universal heritage of humanity cultural identity
    Opis:
    Przełom XX i XXI w. to czas, kiedy uświadomiono sobie, że o znaczeniu, sensie i wartości, jakie reprezentuje dziedzictwo materialne, w gruncie rzeczy decydują elementy niematerialnego dziedzictwa kulturalnego. Celem niniejszego artykułu jest ustalenie, co należy rozumieć przez „dziedzictwo niematerialne” i jakie zjawiska temu dziedzictwu zagrażają. W 2003 r. na forum UNESCO przyjęto Konwencję o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturalnego, w której zdefiniowano to pojęcie i wskazano na przykładowe przejawy dziedzictwa niematerialnego. Jednak w związku z tym, że świadomość konieczności ochrony tegoż dziedzictwa zrodziła się stosunkowo niedawno, a Konwencja jest pierwszym wiążącym aktem prawa międzynarodowego, jaki dotyczy dziedzictwa niematerialnego, powstaje potrzeba dogłębnego zrozumienia wszelkich aspektów tego zjawiska. Artykuł odwołuje się więc nie tylko do odpowiednich postanowień Konwencji. Przybliża on również stanowisko przedstawicieli doktryny i odwołuje się do opracowań dostępnych na stronach NID – instytucji kompetentnej do spraw dziedzictwa kulturalnego, której zadaniem jest realizacja postanowień Konwencji na terytorium RP.
    At the turn of the XXI century it has been realized that the elements of the intangible cultural heritage in fact determine the meaning, sense and values that are represented by elements of tangible heritage. The purpose of the hereby article is to determine what should be understood by „intangible heritage” and what phenomena pose a threat to this heritage. In 2003, the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage has been adopted by UNESCO, in which Convention the aforementioned concept had been defined and exemplary manifests of intangible heritage had been indicated. However, due to the fact that the awareness regarding the necessity of protection of the aforementioned heritage has appeared only recently and the Convention is the first binding act of international law that relates to intangible heritage, a necessity to thoroughly understand all aspects of the phenomenon arises. Thus, the article refers not only to particular provisions of the Convention. It presents also the standpoint of the representatives of doctrine and refers to studies available on the website of NID – an organization competent in regard to cultural heritage, the purpose of which is the realization of the provisions of the Convention on the territory of the Republic of Poland.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 2 (18); 101-117
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spycimierskie kwietne dywany na Boże Ciało – typologia i symbolika wzorów
    Flower carpets for the feast of Corpus Christi in Spycimierz – typology and symbolism of patterns
    Autorzy:
    Smyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487519.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Spycimierz
    Boże Ciało
    kwiatowe dywany
    symbolika wzorów
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    Corpus Christi feast
    flower carpets
    symbolism of the patterns
    intangible cultural heritage
    Opis:
    Celem artykułu jest prezentacja tradycji sypania kwietnych dywanów na Boże Ciało w Spycimierzu (województwo łódzkie, powiat poddębicki, gmina Uniejów) w jednym aspekcie, jakim jest interpretacja symboliki stosowanych wzorów. Autorka posłużyła się w tym celu materiałami fotograficznymi, które zebrała podczas uroczystości Bożego Ciała w 2018 roku, jak też wypowiedziami mieszkańców parafii Spycimierz, nagranymi między innymi przez autorkę w 2018 roku. W pierwszej części tekstu omówiono stan badań nad opisywaną tradycją. Dla uporządkowania rozważań Autorka proponuje spycimierskie kwietne dywany analizować jako tekst kultury, czemu poświęca drugą część artykułu. W ostatniej, zasadniczej części, zaproponowano typologię wzorów i kolejno zarysowano analizę ich treści: figury geometryczne, wzory floralne, wzory zoomorficzne, wzory antropomorficzne, motywy chrześcijańskie, symbole patriotyczne oraz elementy werbalne.
    The aim of the article is to present the tradition of creating flower carpets for the Corpus Christi feast in Spycimierz (Łódź voivodeship, Poddębice county, Uniejów commune) from one perspective: interpretation of the symbolism of the patterns employed. In order to achieve this goal, the author uses the photographic material collected during the Corpus Christi feast in 2018 and interviews with the inhabitants of Spycimierz parish, recorded among others by the author in 2018. In the first part of the text the author presents the state of research on the analysed tradition. For the sake of organization of the discussion, the author proposes that the flower carpets of Spycimierz should be studied as culture texts, to which the second part of the article is devoted. In the final, main part, the author specifies groups of patterns and analyses their content successively: geometrical figures, floral patterns, zoomorphic patterns, anthropomorphic patterns, Christian motifs, patriotic symbols and verbal elements.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2019, 8; 35-65
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy dziedzictwa niematerialnego na ubraniach i gadżetach – pomysłowa forma promocji czy zagrożenie?
    Intangible heritage elements on clothes and gadgets – an ingenious form of promotion or a threat?
    Autorzy:
    Orzeł, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597193.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-31
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Etnodizajn
    niematerialne dziedzictwo kulturowe‑promocja‑ochrona
    gwara śląska
    śląskie dziedzictwo kulturowe
    Ethno‑design
    intangible cultural heritage‑promotion‑protection
    Silesian dialect
    silesian cultural heritage
    Opis:
    Tekst dotyczy zagadnienia coraz częstszego wykorzystywania re gionalnych elementów dziedzictwa niematerialnego w przemyśle. W ostatnich latach można zaobserwować rozwój firm, które swoje produkty ozdabiają motywami ludowymi czy opierają się na słowach i zwrotach zaczerpniętych z gwar. Równocześnie motywy te pojawia ją się nie tylko na odzieży. Autorka rozważa, czy tego rodzaju wyko rzystywanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego może zostać uznane za promocję lokalnego dziedzictwa czy też jest dla niego za grożeniem. Podstawą analizy są etno‑produkty dostępne na Górnym Śląsku, odnoszące się do śląskiego dziedzictwa i etosu. Przyglądając się markom, które oficjalnie deklarują chęć promocji śląskiej kultury i tradycji, autorka próbuje rozstrzygnąć, czy etnodizajn jest bezpiecz ny dla dziedzictwa kulturowego.
    The text concerns the rising use of intangible regional heritage ele ments by industry. In recent years, the development of companies that decorate their products with folk motifs or rely on words and phrases taken from regional dialects could have been seen. At the same time, these motifs appear not only on clothing. The author considers wheth er this kind of use of intangible cultural heritage can be recognized as promotion of the local heritage or is a threat to it. The basis for the analysis are “ethnoproducts” available in Upper Silesia, referring to the Silesian heritage and ethos. Focusing on brands that officially de clare their willingness to promote Silesian culture and tradition, the author tries to determine whether ethno‑design is safe for the culture.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2018, 20, 1; 39-62
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transformation of Intangible Cultural Heritage in the Kenyan Coastal Region: Traditional Healing, Witchcraft and Witch Hunts in a Contemporary Context
    Transformacja niematerialnego dziedzictwa kulturowego na wybrzeżu kenijskim – tradycyjne formy uzdrawiania, czarów i polowań na czarownice we współczesnym kontekście
    Autorzy:
    Lukaszewicz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233926.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    cultural heritage
    traditional healing
    witchcraft
    witch hunts
    dziedzictwo kulturowe
    tradycyjne uzdrawianie
    czary
    polowania na czarownice
    Opis:
    The intangible heritage of Coastal Kenya pertains in great part to the Mijikenda people and consists of ceremonies, rituals, beliefs, forms of healing, prayer, and adjudication of disputes, which are subject to various cultural and religious factors that  affect their perception and transform them. The younger generation’s perception of them, influenced by modern life’s technologized approach to culture, hugely contributes to such transformations. As a result, cultural roots fall into oblivion, which sometimes has dramatic effects, for example, the abandonment of witch  hutching, paradoxically causing negative social effects. Not following traditional practices is not equal to disbelief in witches. Therefore, it often occurs that someone is accused of witchcraft to kill them without any possibility of reconciliation with the community, because the rejection of traditional practices causes the lack of any remediation for an instance of witchcraft, and elicits the easiest solution: the death of the accused. Such events happen to be combined with economic reasons, like the desire of some members of the youngest generation to sell the family land or even the sacred forest, in the care of the elders, who are then usually the ones accused as witches. This kind of cultural knot, appearing in the last 150 years due to interference of various cultures and religions, especially Christianity, requires careful consideration, also given the importance of interfaith dialogue, supported by the Coast Interfaith Council of Clerics Trust (CICC), among others. This investigation on transformation of cultural practices in Coastal Kenya is based on in-depth interviews with representatives of Malidni District Cultural Association (MADCA), field research and conversations with elders, and a review of research materials provided by the National Museums of Kenya Library in Malindi, and the Pwani University Library in Kilifi, Kenya.
    Dziedzictwo niematerialne na wybrzeżu Kenii jest związane w znacznej mierze z historią ludu Mijikenda. Składają się na nie między innymi ceremonie, rytuały i wierzenia, a także formy uzdrawiania, modlitwy i rozstrzygania sporów. Różne czynniki kulturowe i religijne wpływają na ich współczesną percepcję i je przekształcają. Poznawanie tradycji przez młodsze pokolenia, które następuje pod wpływem stechnicyzowanego podejścia do kultury, jest znaczącym źródłem takich przemian. Rezultatem jest zapomnienie o korzeniach kulturowych, które czasami niesie ze sobą dramatyczne skutki, jak w przypadku porzucania polowań na czarownice i czarowników oraz sądów nad nimi, paradoksalnie powodując negatywne skutki społeczne. Nieprzestrzeganie tradycyjnych praktyk nie jest równoznaczne z niewiarą w czarownice, dlatego często dochodzi do oskarżenia kogoś o czary w celu zabicia go bez zaoferowania mu możliwości pojednania ze społecznością, co było podstawowym celem tradycyjnych sądów w takich przypadkach. Odrzucenie tradycyjnych praktyk powoduje odrzucenie znanego remedium na przypadek czarów i prowadzi często do wyboru najprostszego rozwiązania, którym jest zabicie oskarżonej czy oskarżonego. Zdarza się, że takie przypadki mają także podłoże ekonomiczne, na przykład chęć sprzedaży przez niektórych z najmłodszego pokolenia rodzinnej ziemi, a nawet świętego lasu, którym opiekują się osoby należące do starszyzny, zwykle oskarżane wtedy o czary. Mamy zatem do czynienia ze swoistym splątaniem wierzeń, przekonań i motywacji, które pojawiło się w efekcie interferencji różnych kultur i religii, zwłaszcza chrześcijaństwa. Wymaga ono głębokiego przemyślenia, co jest podnoszone m.in. przez członków Międzywyznaniowej Rady Wybrzeża Clerics Trust (CICC), będących propagatorami idei dialogu międzywyznaniowego. Niniejsze badanie transformacji praktyk kulturowych na wybrzeżu Kenii opiera się na pogłębionych wywiadach z przedstawicielami Malidni District Cultural Association (MADCA) oraz na badaniach terenowych i rozmowach ze starszyzną, a także na przeglądzie materiałów badawczych znalezionych w Bibliotece Muzeów Narodowych Kenii w Malindi i Bibliotece Uniwersytetu Pwani w Kilifi, k. Mombasy.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2023, 14, 3; 65-79
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powstawanie lokalnych kultów maryjnych i świętych patronów na Rusi Czerwonej po najazdach tatarskich jako dyskurs religijny w Rzeczypospolitej epoki nowożytnej
    Autorzy:
    Gliwa, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030352.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Tatar invasions
    Red Ruthenia
    collective memory
    religion discourse
    intangible cultural heritage
    napady tatarskie
    Ruś Czerwona
    pamięć zbiorowa
    dyskurs religijny
    duchowe dziedzictwo kultury
    Opis:
      From the late Middle Ages to the end of the 17th century the collective memory of the population in the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian Commonwealth was shaped by the traumatic events associated with the Tatar invasions. An important part of that collective memory in this part of the Polish-Lithuanian state was religious discourse characterized by “the long term”, which was closely intertwined with the contemporary philosophy of history and the idea of providentialism. Durability and stability of this discourse in the historical and social perspective was a consequence of the cultural and religious alienation of the Tatars among the settled Christian communities and their of use of asymmetric warfare. Religious discourse manifested itself on the one hand in the rapidly growing Marian devotion, which resulted from the belief in the care of the Virgin Mary becoming over time more and more common in social consciousness, and on the other hand in the emergence of the cults of patron saints whose intercession was supposed to lead to supernatural interventions in defence of the faithful. In this way, religious discourse fulfilled a very important social role by strengthening psychological adaptation mechanisms, which played a key role in the communities affected by violence, mass terror and fear.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 380-400
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Igrzyska sportów tradycyjnych jako promocja ludycznych form aktywności fizycznej i szansa na zachowanie narodowej tożsamości
    Traditional sports games – as a promotion and a chance to preserve national identity through ludic forms of physical activity
    Autorzy:
    Bronikowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20679007.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    globalizacja
    gry
    sport
    Światowe Igrzyska Sportu dla Wszystkich TAFISA
    intangible cultural heritage
    globalisation
    games
    TAFISA World Sport for All Games
    Opis:
    This article shows an important sphere of social life, i.e. Physical Culture, regarding its elements: play, games, and sports as intangible global and at the same time regional heritage of every corner of the world. Through this work, the author wants to emphasise the crucial role of traditional games and sports in the globalised world, also showing UNESCO and TAFISA’s huge initiatives and endeavours they undertake to revitalise and prevent old sports from being forgotten. They are devoted and very involved in building a better climate for the promotion of various traditional physical activities in the context of cultural diversity. The author also wants to stress in this article that there are few groups of people around the globe who really care about the intangible kind of heritage hidden in traditional forms of sports and games. The further intention of this work is to awaken the awareness of other researchers and people for whom the local heritage is fundamental for a better future in a unified world.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2021, 21, 2; SEIA.2022.22.02.06, 1-13
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „My też chcemy mieć swoje tradycje”. Metody badań, definiowanie i praktykowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego na ziemiach zachodnich i północnych
    „We also want to have our own traditions”. Research methods, defining and practicing intangible cultural heritage in the Polish Western and Northern Territories
    Autorzy:
    Paprot-Wielopolska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402600.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    zarządzanie dziedzictwem kulturowym
    Ziemie Zachodnie i Północne
    metody badań terenowych.
    intangible cultural heritage
    cultural heritage management
    the Polish Western and Northern Territories
    field research methods
    Opis:
    Tekst skupia się na pomijanym dotychczas niematerialnym dziedzictwie kulturowym (NDK) na Ziemiach Zachodnie i Północnych, które tworzą neoregiony, czyli obszary, gdzie doszło do wielkich migracji ludności w wyniku II wojny światowej. Celem artykułu  jest 1) określenie sposobów (metod) rozpoznawania tradycji jako NDK neoregionów we współpracy ze społecznościami lokalnymi i 2) uznania go za element niezbędny w kształtowaniu tożsamości mieszkańców terenów postmigracyjnych. Oparciem dla wyrażonego postulatu jest analiza metod i technik badawczych zastosowanych w projektach realizowanych w wybranych regionach. Służą one zaświadczeniu ich wszechobecności i doniosłej roli w kształtowaniu NDK. Dlatego przeprowadzono krytyczną analizę metod badawczych i ocenę krajowego systemu ochrony NDK oraz przedstawiono możliwości praktycznego zastosowania wyników badań w społecznościach lokalnych na rzecz eksperckiego wsparcia i włączenia go do krajowego rejestru NDK.
    The text focuses on the intangible cultural heritage (ICH) in the Polish Western and Northern Territories that have been overlooked so far. They form neoregions, i.e. areas where there was a great migration of people as a result of World War II. The aim of the article is 1) to define ways (methods) of recognizing tradition as the ICH of neoregions in cooperation with local communities, and 2) to recognize it as an essential element in creating the identity of residents of post-migration areas. Analysis of research methods and techniques used in projects implemented in selected regions is the basis for the expressed postulate. They serve to certify their omnipresence and important role in shaping ICH. Therefore, a critical analysis of research methods and evaluation of the national system of ICH protection was carried out and the possibilities of practical application of research results in local communities for expert support and inclusion in the national ICH register were presented.
    Źródło:
    Lud; 2020, 104; 75-99
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narracje w przekazie rodzinnym. Wątki folkloru słownego w literaturze regionalnej na przykładzie jednego z tomów serii „Jako downi bywało”
    Narratives in family transmission. Threads of verbal folklore in regional literature on the example of one of the volumes of the series "Jako downi bywało"
    Autorzy:
    Przybyła-Dumin, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146865.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    folklor
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    edukacja regionalna
    depozytariusze kultury regionalnej
    przekaz rodzinny
    folklore
    intangible cultural heritage
    regional education
    custodians of regional culture
    family transmission
    Opis:
    Cel. Celem niniejszego artykułu jest omówienie wybranych wątków folkloru słownego wykorzystanego w opracowaniu mieszkanki Górnego Śląska opublikowanym w ramach serii wydawniczej „Jako downi bywało” przez muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. W opracowaniu zaprezentowane zostały wybrane gatunki, okoliczności, w jakich są wywoływane, oraz funkcje, jakie pełnią. Materiały i metody. Analiza tekstu źródłowego – publikacji z serii „Jako downi bywało” pt. Najmilsze zimowe wieczory. Piyrzi furgało, berōw sie słuchało autorstwa Anny Stronczek. Wyniki i wnioski. Książka Najmilsze zimowe wieczory stanowi istotny wkład w zachowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska. Opisy tradycji kultywowanych we wspólnocie, do której należy autorka, oraz znajdujący się w przekazie folklor słowny są istotnym wyrazem ich światopoglądu, samo zaś dzieło jest dla badaczy cennym źródłem treści kultury regionalnej. Stanowi też interesujące i wartościowe źródło do projektowania scenariuszy z zakresu edukacji regionalnej czy też wsparcie dla przekazu rodzinnego w sytuacji braku starszego pokolenia lub zanikającej z innych przyczyn trans-misji. Folklor stanowi istotny czynnik budujący obraz świata i człowieka, niesie wartości podzielane przez zbiorowość i społecznie pożądany model człowieka, przez co daje możliwość kształtowania osobowości członków wspólnoty. Dodatkowy walor w postaci prezentacji wątków daje wgląd w ich „naturalny” przekaz i wpisuje je we właściwy kontekst, co przyczynia się do wzbogacenia ich treści o pozawerbalnie znaczenia.
    Aim. The aim of this article is to discuss selected threads of verbal folklore used in the study of an inhabitant of upper Silesia published as part of the publishing series „Jako downi bywało” by the museum „Górnośląski Park Etnograficzny in Chorzów”. The genres, the circumstances in which they are evoked, and their functions are presented. The form in which they are presented reveals the role of family transmission in the communication of the values carried by these cultural texts. Materials and methods. Analysis of the source text - a publication from the series „Jako downi bywało” entitled Najmilsze zimowe wieczory. Piyrzi furgało, berōw sie słuchało by Anna Stronczek. Results and conclusion. The book Najmilsze zimowe wieczory is an important contribution to the preservation of the intangible cultural heritage of upper Silesia. The descriptions of traditions cultivated in the community to which the author belongs, and the verbal folklore found in the message, are an important expression of their worldview, while the work itself is a valuable source of regional cultural content for researchers. it is also an interesting and valuable source for designing scenarios for regional education or supporting family transmission in the absence of the older generation or when transmission disappears for other reasons. Folklore is an important factor in building up the image of the world and of man; it is an expression of the values shared by the community, of the socially desirable model of man, and thus provides an opportunity to shape the personality of its members. The additional value in the form of the presentation of plots gives insight into their ‚natural’ message, places them in their proper context, which contributes to enriching their content with non-verbal meanings.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2023, XXX, (3/2023); 209-220
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola reżimów regionalnych w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludów rdzennych i społeczności tradycyjnych – przykład Afrykańskiej Regionalnej Organizacji Własności Intelektualnej (ARIPO)
    Autorzy:
    Babik, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788220.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-20
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    ludy rdzenne i społeczności tradycyjne
    Afrykańska Regionalna Organizacja Własności Intelektualnej
    WIPO
    UNESCO
    intangible cultural heritage
    Indigenous and tribal populations
    ARIPO - African Regional Intellectual Property Organization
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza doświadczeń afrykańskich w kształtowaniu ochrony prawnej dziedzictwa kulturowego ludów tubylczych jako przykładu rozwiązań regionalnych o większej skuteczności, niż  obowiązujący, tj. zgodny z  reżimem UNESCO  oraz WIPO. W szczególności analizie poddane zostały, z użyciem metody historycznej i prawno-dogmatycznej, istniejące mechanizmy prawa międzynarodowego, oparte o rozwiązania zaczerpnięte z prawa ochrony własności intelektualnej oraz szeroko pojętego prawa do kultury. Podstawowe pytanie, jakie przyświeca podjętym tu rozważaniom odnosi się do kwestii adekwatności takiej kompilacji reżimów prawa międzynarodowego do ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i wskazania istotnych luk artykułowanych przez przedstawicieli ludów rdzennych. W badaniach przeprowadzono komparatywną analizę rozwoju legislacji w krajach członkowskich. Pozwala to wysnuć wniosek, iż ARIPO, wprowadzając rozwiązania systemowe oparte o system sui generis miało wpływ na kształtowanie świadomości, jakie jest  znaczenie ochrony szeroko pojętych praw własności intelektualnej dla twórców, dla kultury i gospodarki krajowej, a wiele z zastosowanych rozwiązań może być wskazówką dla innych regionów świata w kształtowaniu adekwatnej i skutecznej ochrony dziedzictwa kulturowego lokalnych społeczności.
    The purpose of this paper is to analyze the African experience in developing legal protection for the cultural heritage of indigenous populations as a more effective solution than the measures relying on the prevailing UNESCO and WIPO paradigm. Historical and doctrinal legal research methodologies are applied to examine, in particular, the existing international law mechanisms adapted from the sphere of intellectual property law and – broadly understood – right to culture. The primary purpose of this paper is to assess the adequacy of protection of intangible cultural heritage afforded in those regimes compilation to the nature of ICH, and to identify the significant gaps that have been raised by indigenous populations representatives themselves. The research includes a comparative analysis of the development of relevant legislation in particular member countries. This analysis leads to a conclusion that ARIPO while introducing sui generis systemic solutions was instrumental to building the awareness of significance of the broadly defined intellectual property rights for the creators, cultures and national economies, and many of its solutions can serve as guidelines for other regions of the world in creating adequate and effective protection systems for the cultural heritage of their local communities.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2019, 2 (218); 7-44
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i przestrzeń. Hierotopia wyspy Kefalonia (wstępne rezultaty badania pilotażowego)
    Autorzy:
    Kocój, Ewa Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687252.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    dziedzictwo kulturowe
    przestrzeń kulturowa
    święte miejsca
    hierotopia
    Kefalonia
    Grecja
    materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe
    religijność prawosławna
    cultural heritage
    cultural space
    sacred places
    hierotopy
    Cephalonia
    Greece
    tangible and intangible cultural heritage
    Orthodox religiousness
    Opis:
    Bizantyńskie i post-bizantyńskie dziedzictwo kulturowe wysp i półwyspów greckich stanowi wciąż dla większości Europejczyków swoistą białą kartę. W obszarze studiów naukowych tylko nielicznych uczonych spoza Grecji znajdują się artefakty, jak również to, co mogłoby zostać zaliczone do tzw. niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Celem badań było poznanie hierotopii dziedzictwa kulturowego (religijnego) Kefalonii. Interesowała mnie odpowiedź na pytanie, czy na wyspie znajdują się przestrzenie hierofaniczne i hierotopiczne, nasycone w wyobrażeniach mieszkańców wyspy specjalną mocą i wynikającą z nich specjalną kreacją. Poszukiwałam wierzeń dotyczących powstawania tych miejsc, niezwykłych wydarzeń czy też świętych postaci z nimi związanych oraz organizacji przestrzeni w miejscach kultu religijnego Kefalończyków.W artykule wykorzystane zostały wyniki badań naukowych prowadzonych z wykorzystaniem technik jakościowych stosowanych w podejściu emicznym (swobodny wywiad, jawna i niejawna obserwacja uczestnicząca, dokumentacja fotograficzna oraz analiza materiałów wizualnych). Badaniaopierały się również na historycznych i etnograficznych źródłach zastanych oraz na materiałach dostępnych w Internecie. Pokazały one, że w wyobraźni religijnej Kefalończyków ważną rolę odgrywają wyspiarski charakter regionu i obecność żywiołów: morze otaczające ląd i trzęsienia ziemi cyklicznie nawiedzające wyspę. To specyficzne warunki naturalne dały początek lokalnym legendom i hierotypicznym kreacjom miejscom kultu religijnego. Miały też wpływ na wykreowanie panteonu świętych postaci czuwających nad wyspą, których obecność podkreślana jest poprzez specyficzną hiereotopię miejsc kultu religijnego.
    The Byzantine and post-Byzantine cultural heritage of Greek islands and peninsulas is still a blank slate for most Europeans. Only a few scholars from outside Greece focus their scientific studies on artefacts and anything which could be considered as so-called intangible cultural heritage of the humanity. The objective of the study was to investigate the hierotopy of the religious heritage of Cephalonia. I was interested in whether the island has hierotopic spaces, saturated with special power and the resulting special creation in the islanders’ minds. I searched for the beliefs about the origins of these places, extraordinary events, or the related sacred figures and organizations of spaces in the places used by Cephalonians for religious worship.The article uses qualitative methods of scientific research applied from the emic perspectives (free interviews, explicit and implicit participatory observation, photographic documentation and analysis of visual material). The research also focused on the secondary (historic and ethnographic) sources as well as on resources available on the Internet.The study has shown that an important role in Cephalonians’ religious imagination is played by the insular nature of the region and the elements: the sea surrounding the land and the earthquakes which cyclically strike the island. These specific natural conditions have given birth to local legends and hierotopic creations of places of religious worship. They have formed the pantheon of the holy figures, whose presence is emphasized by the specific hierotopy of the places of religious worship built on the island.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2017, 56
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teren badawczy dawniej i dziś. Rekonesans na przykładzie zwyczaju „dunajowania”
    The Concept of the Field in the Research Past and Present. A Reconnaissance Based on the Custom of ‘dunajowanie’
    Autorzy:
    Kusto, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24298370.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kolędowanie życzące
    dunajowanie
    pieśni dunajowe
    tradycje muzyczne Lubelszczyzny
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    biłgorajski folklor
    carolling with wishes
    dunajowe songs
    music traditions of the Lublin region
    Intangible Cultural Heritage
    the folklore of the Biłgoraj region
    Opis:
    Poniższy tekst jest próbą skonfrontowania dwóch odległych w czasie i przestrzeni sytuacji dokumentowania tradycji muzycznych. Zwyczaj dunajowania stanowi dobry przykład na ukazanie jak pojęcie terenu zmieniało się w czasie i jak dokumentowanie tradycji muzycznych wpływało na teren. W artykule wykorzystano dostępne dokumentacje w postaci nagrań audio/video, zapisów słownych i nutowych, opisy słowne zwyczaju oraz wypowiedzi informatorów. Uwzględniono także informacje o badaczach, jako osobach, które w różny sposób i w różnym stopniu nasiąkały wpływem lokalnych tradycji lub też starały się wpływać na owe społeczności i wykonywany repertuar. Ograniczono się do dwóch najbardziej odległych w czasie perspektyw tj, „pierwszej fali” dokumentacji jako pokłosia występu Zespołu „Dunajników” na festiwalu w Kazimierzu, zwieńczonego otrzymaniem nagrody głównej Baszty oraz „ostatniej fali” funkcjonowania zwyczaju dunajowania w postaci przeglądu „Lubelszczyzna Dunajuje”. W artykule określono czym, z perspektywy dotychczasowych badań etnolingwistycznych i kulturoznawczych, jest dunajowanie. Ukazano kontekst kolędowania życzącego, jego symbolikę i funkcje. Opisano pierwsze dokumentacje (nagrania i zapisy) oraz współczesne formy praktykowania. Minione edycje stanowią cenny materiał do analizy, zarówno repertuaru słowno-muzycznego i przemian jakim ulega, ale także społecznych uwarunkowań jakim podlega ze względu na zmianę sytuacji folklorystycznej. Dokumentowanie w XX wieku stanowiło cel badawczy, efektem którego stały się publikacje zasadniczo o naukowym charakterze. Współczesne dokumentowanie folkloru, mimo olbrzymich możliwości sprzętowych, sprawia problemy metodologiczne dla sięgających po nowe źródło etnomuzykologów.
    This text compares two situations of the documentation of musical traditions distant from each other in time and space. The custom of dunajowanie (carolling with wishing songs for marriageable girls at Christmastide), or wassailing, is a good illustration of how the concept of the ‘field’ in research has evolved over time and has been influenced by the documenting of musical traditions. The article makes use of available documents in the form of audio and video recordings, verbal and musical texts, descriptions of the custom, and statements from informants. Also included is information about the researchers, as individuals who became involved in the local traditions in various ways and to a varying extent or sought to influence the local communities and the repertoire performed. This study is limited to the earliest and most recent perspectives, namely, the ‘first wave’ of documentation, which resulted from the performance by a group of ‘Dunajnicy’ at the Festival of Folk Bands and Singers in Kazimierz Dolny, where they won the grand prix (‘Baszta’), and the ‘last wave’ in the dunajowanie tradition, in the form of the Lubelszczyzna Dunajuje contest. The article discusses dunajowanie from the perspective of ethnolinguistic and cultural research conducted to date, showing the context, symbolism and functions of wassailing in general. The earliest recordings and written documents are described, as well as contemporary practice. Past editions of Lubelszczyzna Dunajuje provide valuable material for analysis, both of the verbal-musical repertoire and how it has changed over time, and also of the social factors that affect it, due to changes in the folkloric context. In the twentieth century, folklore documentation was a research aim, resulting in publications of an essentially academic character. In our times, despite the enormous possibilities afforded by modern equipment, it poses major methodological challenges for ethnomusicologists studying new sources.
    Źródło:
    Muzyka; 2023, 68, 4; 75-95
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludwik Starostzick jako zbieracz i badacz pieśni rybnickich
    Ludwik Starostzick as a Collector and a Researcher of Folk Songs from Rybnik
    Autorzy:
    Okun, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28888238.pdf
    Data publikacji:
    2022-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    folklore
    intangible cultural heritage
    Ludwik Starostzick
    region of Rybnik
    Silesian dialect
    Silesian folk songs
    the land of Rybnik
    Upper Silesia
    folklor
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    region rybnicki
    dialekt śląski
    śląskie pieśni ludowe
    ziemia rybnicka
    Górny Śląsk
    Opis:
    The region of Rybnik as a historical part of Upper Silesia, in its current administrative structure comprises of two independent districts, an urban district with its main town of Rybnik and a rural district which includes five other communities. This region has not yet been fully described in any research works regarding Silesian folklore, although negligence in this field was already commented on in the 1930s. No one has yet attempted to publish a musical folklore monograph for this part of Upper Silesia. Intangible cultural heritage of the land of Rybnik is characterized by its distinct richness of folklore songs. According to the field research, the functioning of such folklore genre in contemporary world is, not only due to the musicality of the local depositories, but especially because of the sentimental attachment of local inhabitants to the heritage of their ancestors, which comprises, not only of folk songs, but also of traditional habits, rituals and the language the native population speak – Silesian dialect. The year of 1863 has resulted in an anthology of songs "Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką" (Eng. Folk Songs of the Polish People in the Upper Silesia with Music) collected by Juliusz Roger as the most comprehensive and familiar source of texts and folk melodies from region of Rybnik. One of the forgotten researchers of Upper Silesian heritage was the dialectologist, linguist and the collector of folk songs – Ludwik Starostzick (1853–1923), born in Sośnicowice (Kieferstädtel) near Gliwice, who has not received relevant attention so far. Starostzick’s collection of 24 folk songs from region of Rybnik remained unknown earlier, and therefore, was omitted in many Silesian folklore and linguistic studies. His folk songs, collected in Czuchów and next published in 1885 as "Oberschlesische Volkslieder (Śpjévki) aus dem Kreise Rybnik", may become the basis of interdisciplinary comparative research. In the author’s opinion, Starostzick deserves the recognition as both a folk songs collector and a researcher of cultural heritage in this part of Upper Silesia.
    Region rybnicki, jako historyczna część Górnego Śląska, w swojej obecnej strukturze administracyjnej obejmuje dwa samodzielne powiaty – grodzki z gminą Rybnik oraz ziemski, w obrębie którego funkcjonuje pięć pozostałych gmin. Obszar ten nie został dotąd wyczerpująco uwzględniony w pracach zbierackich i interpretacyjnych dotyczących folkloru śląskiego, chociaż zaniedbania w tym zakresie dostrzeżono już w latach 30. XX wieku. Nie podjęto również żadnej próby opracowania monografii folkloru muzycznego tej części Górnego Śląska. Niematerialne dziedzictwo kulturowe ziemi rybnickiej cechuje szczególne bogactwo pieśni ludowych. Funkcjonowaniu tego gatunku folkloru w żywym obiegu, jak wynika z badań terenowych, sprzyja nie tylko muzykalność lokalnych depozytariuszy, ale – co równie istotne – przywiązanie tutejszych mieszkańców do dziedzictwa przodków, na które składają się – oprócz pieśni – tradycyjne zwyczaje i obrzędy, a także dialekt śląski, jakim posługuje się ludność rodzima. W 1863 roku ukazała się obszerna antologia „Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką” zawierająca pieśni zebrane przez Juliusza Rogera, będąca najobszerniejszym i dobrze znanym źródłem przekazów tekstów i melodii ludowych z regionu rybnickiego. Jednym z zapomnianych badaczy tego dziedzictwa, któremu nie poświęcono dotąd należytej uwagi był Ludwik Starostzick (1853–1923), dialektolog, językoznawca i zbieracz pieśni ludowych, wywodzący się z Sośnicowic (Kieferstädtel) koło Gliwic. Nieznany szerzej i przez to pominięty w badaniach śląskoznawczych, zarówno folklorystycznych, jak i językoznawczych, zbiór pieśni rybnickich zapisanych przez niego w Czuchowie i opublikowanych w 1885 roku pt. „Oberschlesische Volkslieder (Śpjévki) aus dem Kreise Rybnik” może stanowić podstawę interdyscyplinarnych badań komparatystycznych. Starostzick natomiast – w ocenie autora artykułu – zasługuje na uznanie zarówno jako zbieracz, jak i badacz górnośląskiego dziedzictwa kulturowego.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2022, 10, 10; 24-52
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabawy, gry i sporty tradycyjne. Potencjał i możliwości ich wykorzystania w działalności muzealnej
    Traditional plays, games and sports. Their potential and the possibilities of using them in museum activities
    Autorzy:
    Prabucki, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532078.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
    Tematy:
    tradycyjne gry i sporty (TSG)
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    edukacja muzealna
    współczesne muzea
    Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
    traditional sports and games (TSG)
    intangible cultural heritage
    museum education
    contemporary museums
    Museum of the First Piasts at Lednica
    Opis:
    This paper deals with the subject of traditional sports and games (in international literature also called TSG) and the possibility of using them in the contemporary museums’ activities. The author starts with a short description of the significance of sports, games and plays in the history of mankind and the difference between ritual plays and spontaneous games of the past and the contemporary, professional sport — typical for modern times and associated with globalization. Then attention is paid to the particular form of sport — traditional sports and games (TSG) — and their meaning as a cultural reaction to the global threats of homogenization, also visible in modern sport. He also explains why we should protect and promote these sports and games. In the main part of this paper the author aims at indicating the potential and the examples of practical use of TSG in the museum context — as an important part of the intangible cultural heritage, museum education and museum cultural tourism. Then, he describes the selected examples of museums and other institutions in which TSG are used in the described contexts. Finally he focuses on the particular institution — the Museum of the First Piasts at Lednica in Poland, describing the selected examples of putting traditional sports and games in practice there and treating them as an important part of this Museum’s offer.
    Źródło:
    Studia Lednickie; 2018, 17; 63-86
    0860-7893
    2353-7906
    Pojawia się w:
    Studia Lednickie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Access to Resources and Preservation of the Cultural Heritage of Old Believers in North America: a Case Study of an Online Bibliography
    Autorzy:
    Hakobyan, Heghine
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145946.pdf
    Data publikacji:
    2024-03-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Old Believers
    Digital Bibliography
    Cultural Preservation
    North America –Intangible Cultural Heritage
    Online Resources
    Scholarly Research
    Heritage Documentation
    Community Engagement
    Digital Humanities
    staroobrzędowcy
    bibliografia cyfrowa
    ochrona kultury
    Ameryka Północna
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    zasoby online
    badania naukowe
    dokumentacja dziedzictwa
    zaangażowanie społeczności
    humanistyka cyfrowa
    Opis:
    This article discusses the history of the development and significance of the “Old Believers Bibliography in North America”, a digital resource dedicated to the documentation and preservation of the cultural legacy of Old Believers in North America. It addresses how this comprehensive digital bibliography provides access to a broad range of resources, including scholarly articles, historical documents, and multimedia content, pertinent to the study of Old Believer communities. The article highlights the role of this online platform in enhancing research accessibility, facilitating academic scholarship, and promoting cultural preservation as well as underlines the bibliography's impact on both scholarly research and community awareness of Old Believers. It reflects on the broader implications of digital bibliographies in preserving intangible cultural heritage and fostering diverse historical narratives.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2023, 17, 4; 695-704
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legowanie na Lubelszczyźnie. Współczesne odkrycia i kontynuacje lokalnej praktyki muzycznej
    Ligawa Playing in the Lublin Region: Contemporary Discoveries and Continuation of a Local Musical Practice
    Autorzy:
    Kusto, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962147.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    traditional music in the Lublin region
    ligawa playing
    building of folk musical instruments
    aerophones in folk culture
    reconstruction of intangible cultural heritage
    muzyka tradycyjna na Lubelszczyźnie
    gra na ligawie
    budowa ludowych instrumentów muzycznych
    aerofony w kulturze ludowej
    rekonstrukcja niematerialnego dziedzictwa kulturowego
    Opis:
    The article presents the most recent research on the reactivation of an old musical tradition in the Lublin region, called “trumpet blowing at Advent.” This custom is connected with playing an aerophone named ligawa and with a local practice of making this instrument. The ligawa or ligawka has an eventful history of presence in Poland. In the folk culture, it is associated with the signalling function widespread among shepherds in the mountains. The current research is focused on the ritual practice connected with the liturgical period of Advent in the Roman Catholic Church. The presence of this custom has been confirmed in the neighbouring regions of Mazowsze and Podlasie.The author reviews the ethnographical descriptions of the ritual ligawa playing in the Lublin region and compares them with the results of her own field research conducted in villages near Lublin since 2008. The author attempts to answer the question to which extent contemporary societies are able to revive and practise on a regular basis forgotten rites of the musical character. In the study contains examples of documented instruments, descriptions of instrument playing circumstances and profiles of the depositaries of this tradition: ligawa players and makers from the Lublin region. The discussed subject is part of a broader discussion on the issues of preserving and safeguarding intangible cultural heritage and – due to its topicality – requires continuation and comparison with similar undertakings in the field of revival of local musical practices. Key words: traditional music in the Lublin region, ligawa playing, building of folk musical instruments, aerophones in folk culture, reconstruction of intangible cultural heritage 
    Artykuł prezentuje najnowsze badania nad reaktywacją dawnych tradycji muzycznych na Lubelszczyźnie zwanych „otrębywaniem Adwentu”. Zwyczaj ten związany jest z grą na aerofonie, zwanym ligawą oraz lokalną praktyką wyrobu tego instrumentu. Ligawa vel ligawka ma bogatą historię obecności na ziemiach polskich, a w kulturze ludowej wiąże się z powszechną na terenach górskich funkcją sygnalizacyjną wśród pasterzy. Aktualne badania dotyczą praktyki obrzędowej związanej z  liturgicznym okresem Adwentu w Kościele Rzymsko-Katolickim i mają swe dotychczasowe poświadczenie na terenach sąsiedniego Mazowsza i Podlasia. W poniższym artykule autorka dokonuje przeglądu opisów etnograficznych dotyczących legowania obrzędowego na terenie regionu lubelskiego i konfrontuje je z wynikami własnych badań terenowych prowadzonych od 2008 roku w podlubelskich wsiach. Autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, na ile współczesne społeczności są w stanie wznawiać i trwale praktykować zapomniane zwyczaje o charakterze muzycznym. W opracowaniu znajdziemy przykłady udokumentowanych instrumentów, opisy okoliczności gry oraz sylwetki depozytariuszy tradycji, jakimi są grający i budowniczy ligaw lubelskich. Podjęty temat wpisuje się w szeroką dyskusję nad problemami zachowania i ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i ze względu na swoją aktualność wymaga kontynuacji oraz konfrontacji z porównywalnymi działaniami w zakresie  przywracania lokalnych praktyk muzycznych. 
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2019, 63, 4-5; 16-28
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Znamierowska-Prüffer – an ethnologist and museologist
    Autorzy:
    Czachowski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932827.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-19
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    Maria Znamierowska-Prüffer (1898–1990)
    ethnology
    museology
    Ethnographic Museum in Vilnius
    Ethnographic Museum in Toruń
    fishery
    folklore
    Intangible Cultural Heritage (ICH)
    open-air museum
    Znamierowska-Prüfferowa (1898–1990)
    etnologia
    muzealnictwo
    Muzeum Etnograficzne w Wilnie
    Muzeum Etnograficzne w Toruniu
    rybołówstwo
    folklor
    dziedzictwo niematerialne
    muzeum na wolnym powietrzu
    Opis:
    Born in Kybartai, Lithuania, on 13 May 1898, in the 1930s Maria Znamierowska studied ethnology at the Stephen Batory University (USB) in Vilnius under Prof. Cezaria Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz and Prof. Kazimierz Moszyński. She began working at the University Ethnographic Museum established by Prof. Ehrenkreutz; apart from the collection of material culture, the Museum researched into and collected records of oral and musical folklore. M. Znamierowska organized exhibitions on folk construction, and investigated folk fishery, the topic she dealt with in her MA thesis and doctoral dissertation. In 1925, she married the zoologist and entomologist Prof. Jan Prüffer. Following WW II, Znamierowska-Prüffer and a group of USB professors came to Toruń, where she was employed as lecturer at the Chair of Ethnology and Ethnography of the Nicolaus Copernicus University (UMK). She made attempts to establish an ethnographic museum resembling the Vilnius one at her Chair, however, she was only able to set up an ethnographic section at the Toruń City Museum (1946-1958). Having received Professor’s title in 1955, in 1959 she launched a separate Ethnographic Museum in Toruń, additionally establishing an ethnographic park by the museum. Her most important exhibition: ‘Traditional Folk Fishery in Poland’, was mounted in 1963. Committed to creating open-air museums in Poland, M. Znamierowska-Prüffer also released publications on ethnographic museology. Having headed the Toruń institution for 13 years, she left the Museum boasting the collection of 15,000 exhibits and an ample Folklore Archive. In 1958-1963, she headed UMK’s Chair of Ethnography, however giving museology lectures until 1988. She participated in numerous ethnology and museology conferences around Europe. An active member of the Polish Folklore Association, she held various positions in its structures until 1978, when she became its honorary member. Retired, she continued her in-field research, and worked on her last publication meant to recapitulate all her research into fishery (1988). She died in Toruń in 1990, and was buried there. The Toruń Ethnographic Museum has been named after her since 1990.
    Maria Znamierowska urodziła się 13 maja 1898 r. w Kibartach na Litwie. W latach 20. XX w. studiowała etnologię na Uniwersytecie Stefana Batorego (USB) w Wilnie pod kierunkiem prof. Cezarii Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz oraz prof. Kazimierza Moszyńskiego. Pracę rozpoczęła w stworzonym przez prof. Ehrenkreutz uniwersyteckim Muzeum Etnograficznym, które poza kolekcją kultury materialnej prowadziło badania i gromadziło zapisy folkloru ustnego i muzycznego. M. Znamierowska organizowała wystawy budownictwa ludowego oraz prowadziła badania ludowego rybołówstwa, czego dotyczyły jej prace – magisterska i doktorska. W 1925 r. wyszła za mąż za zoologa i entomologa prof. Jana Prüffera. Po II wojnie światowej Znamierowska-Prüfferowa przybyła razem z grupą profesorów USB do Torunia, i na nowo utworzonym uniwersytecie została zatrudniona jako adiunkt w Katedrze Etnologii i Etnografii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK). Próbowała zorganizować przy Katedrze muzeum etnograficzne na wzór wileński, ale mogła tylko stworzyć dział etnograficzny w Muzeum Miejskim w Toruniu (1946–1958). W 1955 r. otrzymała tytułu profesora, a w 1959 r. otworzyła odrębne Muzeum Etnograficzne w Toruniu, tworząc także przymuzealny park etnograficzny. W 1963 r. powstała jej najważniejsza wystawa „Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce”. M. Znamierowska-Prüfferowa była zaangażowana w powstawanie w Polsce muzeów na wolnym powietrzu i publikowała na temat muzealnictwa etnograficznego. Dyrektorem toruńskiej placówki była przez 13 lat, zostawiła muzeum z kolekcją 15 000 eksponatów i obszernym Archiwum Folkloru. W latach 1958–1963 była kierownikiem Katedry Etnografii UMK, a do 1988 r. prowadziła wykłady z muzealnictwa. Brała udział w wielu konferencjach etnologicznych i muzealniczych w Europie. Aktywnie pracowała w Polskim Towarzystwie Ludoznawczym, pełniąc różne funkcje, a w 1978 r. została jego członkiem honorowym. Na emeryturze nadal prowadziła badania terenowe i pracowała nad ostatnią publikacją, będącą podsumowaniem jej badań nad rybołówstwem (1988). Zmarła w 1990 r. w Toruniu i tutaj została pochowana. Od 1990 r. Muzeum Etnograficzne w Toruniu nosi jej imię.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2019, 60; 154-162
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja książki: Świat naszych przodków. Tradycje letniego cyklu obrzędowego
    Book review: The world of our ancestors. Traditions of the summer ritual cycle
    Autorzy:
    Czubala, Dionizjusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078263.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    field research
    regional traditions
    intangible cultural heritage
    summer ritual cycle
    regionalism
    regional education
    Culture Researchers' Club
    Municipal Culture Center in Czechowice-Dziedzice
    folklore of Cieszyn Silesia
    review
    badania terenowe
    tradycje regionalne
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    letni cykl obrzędowy
    regionalizm
    edukacja regionalna
    Koło Badaczy Kultury
    Miejski Dom Kultury w Czechowicach-Dziedzicach
    folklor Śląska Cieszyńskiego
    recenzja
    Opis:
    The text is a review of the fourth volume of the publishing series The world of our ancestors, subtitled: Traditions of the summer ritual cycle, developed by young researchers gathered in the Culture Researchers’ Circle at the Municipal Culture Center in Czechowice-Dziedzice under the direction of its founder and supervisor – Dr. Agnieszka Przybyła-Dumin, a folklorist and cultural anthropologist with considerable scientific achievements. The book was developed based on field research carried out in 2017–2019 with 116 people aged 11 to 95 living in Bronów, Ligota, Zabrzeg and Czechowice-Dziedzice. Their purpose was to archive remembered and cultivated customs, rituals, magical beliefs and practices, as well as the transferred narratives. The volume in question is a collection of several articles, including two volumes prepared by the editor of the volume: introducing the theoretical issues Regional idea – regional education – Regional Culture Archive and the second one being an editorial commentary to the entire publication and the project. The remaining texts were written by young people well prepared in terms of content and methodology. They have been devoted to the consecutive annual holidays of the summer ritual cycle and developed according to a set pattern – holiday history or life of a saint, results of field research in the municipality of Czechowice-Dziedzice, examples from other times and regions. The collection is supplemented by: narrator index, research questionnaire, tables and bibliography, as well as short notes presenting the authors of the articles and other members of the Culture Researchers' Circle. The work of the whole team is located in the cultural trend called regionalism and has been highly rated as valuable in the context of strengthening the intergenerational message transfer, preservation of intangible cultural heritage and as a source text for further research on the regional culture.
    Tekst stanowi recenzję czwartego tomu serii wydawniczej pt. Świat naszych przodków z podtytułem Tradycje letniego cyklu obrzędowego, opracowanego przez młodych badaczy skupionych w Kole Badaczy Kultury przy Miejskim Domu Kultury w Czechowicach-Dziedzicach pod kierunkiem jego założycielki i opiekunki – dr Agnieszki Przybyły-Dumin, folklorystki i antropologa kulturowego z dużym dorobkiem naukowym. Książka została opracowana w oparciu o badania terenowe realizowane w latach 2017–2019 z 116 osobami w wieku od 11 do 95 lat zamieszkującymi Bronów, Ligotę, Zabrzeg lub Czechowice-Dziedzice. Ich celem była archiwizacja pamiętanych i kultywowanych zwyczajów, obrzędów, wierzeń i praktyk magicznych, a także znajdujących się w przekazie narracji. Omawiany tom jest zbiorem kilkunastu artykułów, w tym dwóch opracowanych przez redaktorkę tomu: wprowadzającego w zagadnienia teoretyczne pt. Idea regionalna – edukacja regionalna – Archiwum Kultury Regionalnej oraz będącego komentarzem redakcyjnym do całej publikacji oraz projektu. Pozostałe teksty zostały napisane przez przygotowaną merytorycznie i metodologicznie młodzież. Poświęcone zostały kolejno po sobie następującym świętom dorocznym letniego cyklu obrzędowego i opracowane według ustalonego wzoru – historia święta lub żywot świętego, wyniki badań terenowych w gminie Czechowice-Dziedzice, przykłady z innych czasów i regionów. Zbiór uzupełniają: indeks narratorów, kwestionariusz badawczy, tabele i bibliografia, a także krótkie notki prezentujące autorów zamieszczonych artykułów i innych członków Koła Badaczy Kultury. Praca całego zespołu lokuje się w nurcie kulturowym nazwanym regionalizmem i została wysoko oceniona jako wartościowa w kontekście wzmacniania przekazu międzypokoleniowego, zachowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz jako tekst źródłowy do badań nad kulturą regionalną.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2019, 7, 7; 147-151
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja książki: Świat naszych przodków. Tradycje wiosennego cyklu obrzędowego
    Review of the Book Entitled: Świat naszych przodków. Tradycje wiosennego cyklu obrzędowego (The World of Our Ancestors. Traditions of the Spring Ritual Cycle)
    Autorzy:
    Miczka-Pajestka, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076801.pdf
    Data publikacji:
    2016-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    field research
    regional traditions
    intangible cultural heritage
    spring ritual cycle
    regionalism
    regional education
    Culture Researchers' Club
    Municipal Culture Center in Czechowice-Dziedzice
    folklore of Cieszyn Silesia
    review
    badania terenowe
    tradycje regionalne
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    wiosenny cykl obrzędowy
    regionalizm
    edukacja regionalna
    Koło Badaczy Kultury
    Miejski Dom Kultury w Czechowicach-Dziedzicach
    folklor Śląska Cieszyńskiego
    recenzja
    Opis:
    The review of the book entitled Świat naszych przodków. Tradycje wiosennego cyklu obrzędowego (The World of Our Ancestors. Traditions of the Spring Ritual Cycle) written under the direction of Agnieszka Przybyła-Dumin, PhD, which is the third part of the cycle: Świat naszych przodków (The World of Our Ancestors), points to the importance of the purpose of the publication and the value of the collected within it research materials. Furthermore, the reviewers highlighted the accuracy and openness of the research informants, as well as the accuracy of its language and terminology. They made a brief evaluation of the publication as the one having a scientific value and meeting the requirements of scientific research. They also noted the significance of this publication as documenting the intangible heritage of the areas of Bronowo, Ligota, Zabrzeg and Czechowice-Dziedzice.
    W recenzji książki pt. Świat naszych przodków. Tradycje wiosennego cyklu obrzędowego, napisanej pod kierunkiem dr Agnieszki Przybyły-Dumin, stanowiącej trzecią część cyklu Świata naszych przodków, wskazano na istotny cel publikacji oraz wagę zebranych materiałów badawczych. Podkreślono dokładność i otwartość badawczą informatorów, a także język i dokładność terminologiczną. Dokonano krótkiej oceny jako publikacji posiadającej walor naukowy i spełniającej wymogi stawiane badaniom naukowym. Zaznaczono również wartość niniejszej pozycji jako dokumentującej niematerialne dziedzictwo obszarów Bronowa, Ligoty, Zabrzega i Czechowic-Dziedzic.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2016, 4, 4; 285-288
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szacowanie wartości trudnego dziedzictwa kulturowego. Wycena dóbr nierynkowych metodą deklarowanych preferencji na przykładzie modernistycznego kompleksu biurowo‑handlowego
    Autorzy:
    Przygodzki, Zbigniew
    Waleski, Ignacy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033538.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dziedzictwo kłopotliwe
    wartość dziedzictwa kulturowego
    metoda deklarowanych preferencji
    wartości niematerialne dziedzictwa kulturowego
    modernizm
    dissonant heritage
    value of cultural heritage
    stated preference methods (SPM)
    intangible assets of cultural heritage
    Opis:
    Przedmiotem badań jest trudne dziedzictwo, będące spuścizną okresu wpływu sowieckiego w Polsce (1945–1989). Architektura z czasów PRL obecna jest w każdym polskim mieście – w zakresie funkcji mieszkaniowych, kulturowych, gospodarczych, użyteczności publicznej i innych. Przez dziesięciolecia budowle te dewaluowały się zarówno w rozumieniu fizycznym, jak i moralnym. Coraz częściej w dyskursie publicznym pojawiają się opinie o konieczności usunięcia tej części historii z krajobrazu polskich miast. Powstaje więc pytanie, czy usuwanie przez zniszczenie lub generalną przebudowę dziedzictwa kulturowego miast jest właściwym kierunkiem ich odnowy. W opracowaniu zastosowano podejście indukcyjne, przyjmując, iż podstawą wnioskowania będzie celowo wybrany obiekt, mający wyraźne cechy stygmatyzujące oraz właściwości zabytkowe. Podstawowym celem artykułu jest oszacowanie wartości ekonomicznej wybranego obiektu socmodernistycznego, który przez wiele lat pełnił funkcję dominanty w przestrzeni centralnej. Wyzwaniem badawczym w tym zakresie jest zarówno właściwy dobór i adaptacja metody wyceny, jak i interpretacja wyników. Badanie zrealizowano za pomocą metody deklarowanych preferencji (SPM). Przedmiotem badań jest charakterystyczny dla miasta i mieszkańców, arbitralnie wybrany kompleks biurowo‑handlowy „Central” w Łodzi. Badanie zrealizowano wśród użytkowników obiektu.
    The concept of dissonant cultural heritage is well recognized in the literature. It appears in several perspectives, in relation to shameful nation’s history, fratricidal wars, totalitarian past, political regime, or aesthetic. In this article, subject of research is dissonant heritage that was the legacy of Soviet regime times 1945–1989 and at the same time – modernistic architecture, which is ambiguous in aesthetic valuation. Modernistic architecture (from socialistic era in polish history – called socmodernism) is visible in every polish city. It is used for residential, cultural, economic, public and other functions. Over the decades these buildings have devaluated in physical and moral aspects. More and more often in public discourse appears opinion which claim about necessity of removal these part of unwanted history from polish cities landscape. The question arises whether the removal through destruction or general renovation of cultural heritage is the best way to urban renewal? This particular work includes induction approach, basing on intentionally selected object, that indicate clear stigmatizing as well as historic features. The main aim of the work is to estimate the value of chosen socmodernistic object, which for many years was the most recognizable and dominant object in central area. The research challenge in this area was an appropriate selection and adaptation of valuation method and also results interpretation. Research were achieved basing on Stated Preference Methods (SPM). The subject of research is recognizable, distinctive for the city of Lodz and its residents, arbitrary chosen office and commercial complex – “Central”. The study was conducted among users of the facility. Research results prove that if a building is characterized by a high level of usability, its value remains high despite the stigmas of dissonant cultural heritage.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2021, 1, 352; 7-23
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Holizm to przyszłość? Całościowa perspektywa ochrony dziedzictwa kultury materialnego, niematerialnego i cyfrowego
    Is holizm the future? Overall perspective of protecting the tangible, intangible and digital-born cultural heritage
    Autorzy:
    Szmelter, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218210.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    dziedzictwo kultury
    sztuka wizualna
    holistyka
    waloryzacja
    sztuka
    strategie konserwatorskie
    cultural heritage
    visual art
    holistic
    ethics
    conservation strategies
    Opis:
    Rosnąca świadomość zmian wynikłych z przełomu kulturowego, którego jesteśmy uczestnikami, powoduje zmiany teorii konserwacji zarówno w stosunku do sztuki dawnej, jak i w zachowaniu sztuki XX/XXI wieku. Obecnie dziedzictwo kultury funkcjonuje dychotomicznie – zarówno w tradycyjnych materialnych formach (tangible), jak i niematerialnych (intangible). Wobec Stulecia Awangardy nowa sztuka wymaga nowego typu ochrony i konserwacji, nie mieści się w systemie dyscyplin plastycznych, bywa ich syntezą lub hybrydą, lub przedstawia nieobjęte dotąd teorią formy całkowicie nowatorskie, kinetyczne, sztukę opartą na czasie (time-based media), sztukę w miejscach publicznych, jak murale, instalacje przestrzenne, wreszcie architekturę i sztukę ulicy (street art) zżyte ze społecznością lokalną. Dla zapobieżenia ryzyku utraty cenionego dziedzictwa autorka proponuje rozszerzenie ram ochrony i konserwacji w oparciu o kompleksowy kontekst wartościowania dziedzictwa, nową terminologię dla nowych strategii zachowania, stosowanie nowych kluczy w opisach i warunków dla identyfikacji obiektów, ich rearanżacji w przestrzeni. Całościowa perspektywa dziedzictwa materialnego, niematerialnego i cyfrowego (digital born) może stanowić wyraz zbiorowej mądrości i zdolności do wykorzystania wiedzy w holistyczny sposób, bez jej redukowania na składniki. Odpowiada na wyzwania zmian cywilizacyjnych, potrzebę tożsamości i budowania refleksyjnego społeczeństwa, w tym edukacji młodych pokoleń.
    The growing awareness of changes resulting from the cultural breakthrough, in which we participate, causes changes in the theory of conservation both in relation to the old art and in preserving the art of the 20th/21st century. Nowadays the cultural heritage functions as a dichotomy – both in traditional tangible forms and the intangible ones. In view of the Century of the Avant-garde the new art requires a new type of protection and conservation, it does not fit into the system of graphic disciplines, as it can be their synthesis or a hybrid, or presents entirely innovative, kinetic forms so far not included in the theory, time based media, art in public places such as murals, spatial installations, and finally architecture and street art familiar to the local community. To avoid the risk of losing precious heritage the author suggests expanding the range of protection and conservation on the basis of the complex context of heritage evaluation, new terminology for new strategies of preservation, applying new keys in descriptions and conditions for object identification, and their re-arrangement in space. The overall perspective of the tangible, intangible and digital-born heritage can be an expression of collective wisdom and ability to use knowledge in the holistic way, without reducing it to its components. It meets the challenges of civilisation transformations, the need for identity and building a reflexive society, including education of the younger generations.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 56; 33-52
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cultural heritage of Podlasie as a factor of socio-economic development
    Autorzy:
    Asanowicz, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/96028.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
    Tematy:
    intangible heritage
    culinary tourism
    culinary route
    dziedzictwo niematerialne
    turystyka kulinarna
    kulinarna trasa
    Opis:
    This paper is devoted to the cultural heritage of the Podlasie region and in particular, the intangible heritage of culinary art. Changes in the definition of “intangible heritage” and the definitions related to culinary tourism are also discussed. The area of research has been defined as the Hajnówka county. On the basis of authors research examples of traditional dishes and products and the possibility of their use in order to increase the value of economically under-invested areas are considered. In addition, the paper presents cases of similar activities undertaken in Italy and Great Britain. To conclude, a comprehensive approach of combining tangible and intangible cultural heritage is proposed.
    Źródło:
    Ekonomia i Środowisko; 2018, 3; 218-232
    0867-8898
    Pojawia się w:
    Ekonomia i Środowisko
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Challenges to Urban Planning for the Galatea – Persembe Bazaar, Waterfont, Istanbul
    Autorzy:
    Erbas, Adem Erdem
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2021005.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Historical and cultural sustainability
    tangible and intangible heritage
    port heritage
    urban projects
    urban regeneration
    waterfront planning
    Źródło:
    Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN; 2018, 188; 147-167
    0079-3507
    Pojawia się w:
    Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Materialne i niematerialne dziedzictwo Europy Środkowej w praktykach Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie
    Tangible and Intangible Heritage of Central Europe in the Practices of the International Cultural Center in Cracow
    Autorzy:
    Weżgowiec, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37483066.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie
    prawa kulturowe
    prawa narodów
    dziedzictwo kulturowe
    Europa Środkowa
    International Cultural Center in Cracow
    cultural rights
    rights of nations
    cultural heritage
    Central Europe
    Opis:
    Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie to instytucja, która od lat działa na rzecz popularyzacji i ochrony dziedzictwa kulturowego Europy Środkowej. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie specyfiki tej instytucji oraz ukazanie różnorodności działań podejmowanych przez MCK: od wystaw, przez działania edukacyjne w postaci prelekcji i warsztatów, po konferencje i publikacje (o charakterze popularyzatorskim i naukowym). Zestawiając te działania, w których MCK pokazuje zarówno twórczość konkretnych artystów, jak i przybliża historię oraz dziedzictwo poszczególnych narodów, a wreszcie sięga do idei i fenomenów (takich jak Kresy czy mit Galicji), które są istotnym elementem kulturowej spuścizny Europy Środkowej, ukazuję, że działania te wpisują się w humanistyczne myślenie o dziedzictwie kulturowym. Pokazuję też korelację między tematyką organizowanych wystaw i innych wydarzeń a miejscem, czyli miastem, w którym działa MCK. Wszystkie te przykłady potwierdzają, że MCK, jako autorski projekt, jest nowoczesną instytucją o interdyscyplinarnym podejściu i charakterze. Pełni ono funkcję zarówno muzeum, jak i placówki edukacyjno-naukowej oraz dyplomatycznej – dbając (w myśl polityki „soft power”) o budowanie dobrosąsiedzkich relacji między Polską i innymi państwami z tej części kontynentu. Prezentowane praktyki są potwierdzeniem realizacji misji MCK, którą jest kształtowanie i propagowanie nowego podejścia do europejskiego dziedzictwa: z jednej strony akcentującego kwestie tożsamości, tradycji i rodzimości poszczególnych kultur, z drugiej – otwartego na dialog międzykulturowy, będący istotnym wyzwaniem i znakiem współczesności.
    The International Cultural Center in Cracow is an institution that has been working for years to popularize and protect the cultural heritage of Central Europe. The purpose of this article is to show the peculiarities of this institution and to demonstrate the variety of activities undertaken by the ICC: from exhibitions, through educational activities in the form of lectures and workshops, to conferences and publications (of a popularizing and scientific nature). By juxtaposing these activities, in which the ICC showcases both the work of specific artists and brings the history and heritage of individual nations closer, and finally reaches out to ideas and phenomena (such as the Borderlands or the myth of Galicia) that are an important element of the cultural legacy of Central Europe, I show that these activities are part of humanistic thinking about cultural heritage. I also show the correlation between the themes of the exhibitions and other events organized and the place, i.e., the city with which the ICC works. All these examples show that the Center, as an original project, is a modern institution with an interdisciplinary approach and character. It performs the role of both a museum and an educational and scientific institution, as well as a diplomatic one – taking care (in accordance with the “soft power” policy) of building good neighborly relations between Poland and other countries from this part of the continent. The presented practices are a confirmation of the realization of the ICC’s mission, which is to shape and promote a new approach to European heritage: on the one hand emphasizing the issues of identity, tradition and indigenousness of individual cultures, on the other hand, open to intercultural dialogue, which is an important challenge and a sign of contemporarity.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/2; 337-354
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Śladami Żydów na Ziemi Lubuskiej. Ziemia Międzyrzecka – ludzie
    In the footsteps of Jews in Lubuska Land/Lubuskie Voivodship. Międzyrzecz region – people
    Autorzy:
    Czabańska-Rosada, Małgorzata
    Słowiński, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40434544.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-05
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    Żydzi
    Ziemia Miedzyrzecka
    Kreis Meseritz
    dziedzictwo niematerialne
    dziedzictwo żydowskie
    dziedzictwo kulturowe
    Jews
    Miedzyrzecz region
    intangible heritage
    cultural heritage
    Jewish heritage
    Opis:
    In this article, which is the second part of the undertaken research, the authors wish to present examples of the intangible legacy of the presence of Jews in Międzyrzecz region. This area is treated as an example in order to show the potential of the Jewish cultural heritage of the Lubuska Land/ Lubuskie Voivodship. We are interested in intangible heritage – the memory of citizens of Jewish origin, contained in memoirs or biographies. We also attempt to reconstruct some fates. In this part of the research, the authors used the method of reconstruct some fates. In this part of the research, the authors used the method of reconstruction and deduction, analyzing and confronting memoirs with documents preserved in archives. Moreover, the sociological method of biographical research was used.
    W niniejszym artykule autorzy skupiają się na badaniu niematerialnego żydowskiego dziedzictwa na Ziemi Międzyrzeckiej. Obiektem zainteresowania są wspomnienia dawnych niemieckich mieszkańców Kreis Meseritz i ich konfrontacja z dokumentami zawartymi w archiwach Instytutu Yad Vashem.W ten sposób autorzy rekonstruują losy dawnych obywateli Kreis Meseritz żydowskiego pochodzenia. Ponadto w artykule zawarto refleksję nad sposobami upamiętnienia międzyrzeckich Żydów.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2024, 1 (29); 245-276
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomnik historii po japońsku, czyli synergia poznawcza miejsc, krajobrazów, kunsztów, tradycji i zwyczajów Podróż do najbardziej wewnętrznego sedna Japonii
    A monument of history in Japanese style, or cognitive synergy of sites, landscpes, crafts and traditions A trip to the innermost essence of Japan
    Autorzy:
    Affelt, Waldemar Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1204972.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
    Tematy:
    dziedzictwo Japonii
    materialne i niematerialne dobra kultury
    Masamune Date
    Japan heritage
    tangible or intangible cultural properties
    Date Masamune
    Opis:
    Japońska Agencja ds. Kultury realizuje projekt JAPAN HERITAGE, wynikiem którego będzie sto tematycznych narracji zabytkoznawczych. Wnioskodawcą i beneficjentem jest gmina wiejska lub miejska, ale procedura nominacyjna obejmuje także urząd prefektury. Podkreśla się, iż ta inicjatywa nie konkuruje z Listą Światowego Dziedzictwa UNESCO, ani nie wprowadza nowej kategorii zabytku, wobec czego nie istnieje potrzeba kolejnej zmiany Ustawy z dnia 30 maja 1950 r. o ochronie dóbr kultury. Strategicznie projekt ten służy rewitalizacji społecznej poprzez wzmocnienie poczucia tożsamości oraz intensyfikację krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego. Każda narracja JAPAN HERITAGE jest markowym produktem turystycznym, a ilustrujące ją materialne i niematerialne dobra kultury objęte prawną ochroną znajdują się na terenie jednej gminy w kategorii lokalnej, lub też w wielu gminach danej prefektury, a nawet kilku prefektur – w kategorii zbiorowej. Istotę tego projektu omówiono na przykładzie narracji nr 019 „Kultura Date zainicjowana przez Masamune”.
    The Japanese Cultural Agency is implementing the JAPAN HERITAGE project, which will result in a hundred thematic narratives on historical monuments. The applicant and beneficiary is a rural or urban municipality, but the nomination procedure also includes the Prefecture Office. It is stressed that this initiative does not compete with the UNESCO World Heritage List, nor does it introduce a new category of monument, so that there is no need to amend the Act of 30 May 1950 on the Protection of Cultural Property. Strategically, the project aims at social revitalisation by strengthening the sense of identity and intensifying domestic and foreign tourism. Every JAPAN HERITAGE narrative is a branded tourist product, and the tangible and intangible cultural property under legal protection illustrated by it are located in one municipality in the local category, or in many municipalities in a given prefecture, or even in several prefectures - in the collective category. The essence of the project is discussed using the example of narrative 019 'Date Culture initiated by Masamune'
    Źródło:
    Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2019, 7; 1-24
    2543-6422
    Pojawia się w:
    Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-78 z 78

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies