Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Lvov-Warsaw school" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-46 z 46
Tytuł:
Leading Metaphilosophical Values of the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38423928.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Lvov-Warsaw School
scientific philosophy
analytic philosophy
Kazimierz Twardowski
Zygmunt Zawirski
Izydora Dąmbska
Opis:
The article explores the concept of scientific philosophy as understood by members of the Lvov-Warsaw School. The author argues that according to Twardowski and his students, philosophy should be done as an exact discipline which ought to be pursued in critical and collaborative spirit. Selected views on scientific philosophy are analyzed, including ideas of Ajdukiewicz, Zawirski, and Dąmbska. It is claimed that though the conception of scientific philosophy is beset with crucial and fundamental ambiguities, it was far more important for the Lvov-Warsaw School than the idea of analytic philosophy.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 1; 47-52
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Concept of Aesthetic Value in the Lvov-Warsaw School: An Overview
Autorzy:
Horecka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38427982.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Lvov-Warsaw School
aesthetic value
aesthetics
axiology
beauty
Opis:
This article discusses selected conceptions of aesthetic value formulated by representatives of the Lvov-Warsaw School, including Kazimierz Twardowski, Władysław Witwicki, Władysław Tatarkiewicz, Tadeusz Czeżowski, Mieczysław Walfisz-Wallis, Stanisław Ossowski, Leopold Blaustein, and Tadeusz Kotarbiński.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 2; 95-139
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynowość w Szkole Lwowsko-Warszawskiej
The Concept of Causality in Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Bigaj, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968244.pdf
Data publikacji:
1994-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Opis:
The author presents and critically analyses different accounts of causal relation given by the main representants of Lvov-Warsaw School in philosophy. Although there are considerable differences between particular approaches to this problem, it is possible at least to distinguish the key questions, analysed and anwsered by these philosophers. Among them are such questions as: how to define „causal relation”, what are its formal features, what is the space-time localization of the effect and the cause, what are causal laws.
Źródło:
Filozofia Nauki; 1994, 2, 2; 69-81
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła Lwowsko-Warszawska z perspektywy historycznej
The Lvov-Warsaw School in Historical Perspective
Autorzy:
Hertrich-Woleński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545001.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
filozofia
logika
język
metoda
nauka,
pluralizm
Opis:
Artykuł sumarycznie przedstawia Szkołę Lwowsko-Warszawską, jej historię, rozwój i poglądy filozoficzne jej przedstawicieli. W szczególności pokazane jest zróżnicowanie formacji intelektualnej założonej przez Twardowskiego. Wprawdzie to logicy przysporzyli Szkole Lwowsko-Warszawskiej najwięcej sławy, dokonania filozofów lwowsko-warszawskich dotyczą jednak wszystkich działów filozofii, a także psychologii, socjologii i pedagogiki. W rezultacie utożsamienie tej szkoły ze środowiskiem logików nie jest trafne, ponieważ była ona pluralistyczna.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2014, 1; 9-18
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Certain Values of the Lvov-Warsaw School and Logical Culture: Towards Challenges of Contemporaneousness
Autorzy:
Wybraniec-Skardowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38424331.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Lvov-Warsaw School
values
science
logical culture
education
Jan Łukasiewicz
Tadeusz Czeżowski
Tadeusz Kotarbiński
Opis:
This article explores the question of how the members of the Lvov-Warsaw School promoted values that can be regarded as components of so-called logical culture. The author argues that these values are strictly connected with science. With references to Łukasiewicz, Czeżowski, and Kotarbiński,the article explores how values shape the logical culture and determines society as directed towards values. The article connects the meta-philosophical perspective with the philosophical one.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 1; 53-66
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakub Karpiński w kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
Jakub Karpiński in the Circle of the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Jadacki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427767.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Jakub Karpiński
Szkoła Lwowsko-Warszawska
metodologia socjologii
Lvov-Warsaw School
methodology of sociology
Opis:
Artykuł przedstawia filozoficzne tło poglądów Jakuba Karpińskiego. Nawiązywał on do programu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Jest to zrozumiałe, gdyż jego głównymi nauczycielami byli przedstawiciele tej szkoły. Na wspomniane tło składają się następujące założenia: (1) rzeczywistość, którą opisuje nauka, jest bardzo zróżnicowana ontologicznie (pluralizm ontologiczny); (2) zdarzenia składające się na tę rzeczywistość są powtarzalne i powiązane ze sobą związkami przyczynowo-skutkowymi (determinizm); (3) teorie naukowe są oceniane pod wieloma względami – nie tylko co do tego, czy tezy tych teorii są prawdziwe. W artykule omawiane są ponadto: (a) poglądy Karpińskiego dotyczące pojęcia przyczyny; (b) jego ujęcie zagadnienia operacyjnego definiowania terminów naukowych; (c) przeprowadzoną przez Karpińskiego typologię schematów (scil. metod) badań socjologicznych; (d) jego analizę sporów w nauce.
The paper presents the philosophical background of Jakub Karpiński’s views. In this respect, he took his stand on the program of the Lvov-Warsaw School. This fact is understandable, because his main teachers where representatives of this school. The following suppositions compose the aforementioned background: (1) the reality described by science is ontologically very differential (ontological pluralism); (2) events that compose this reality are repeatable and mutually connected by causal relations (determinism); (3) scientific theories are estimated in many respects – not only on account of truthfulness of their theses. In the paper, the following problems are also discussed: (a) Karpiński’s views concerning the notion of cause; (b) his approach to the problem of operational defining scientific terms; (c) Karpiński’s typology of schemes (scil. methods) of sociological research; (d) his analysis of controversies in science.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2013, 4(211); 67-83
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kazimierz Twardowski’s philosophy of education – attempting a reconstruction
Autorzy:
Grądzka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195227.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Kazimierz Twardowski
philosophy of education
” Lvov–Warsaw School
upbringing
“rational patriotism”
Lvov–Warsaw School
Opis:
The purpose of this article is to analyze and synthesize Kazimierz Twardowski’s ideas that belong to philosophy of education. The aim of education is “rational patriotism” – it should prepare “enlightened citizens” who not only love their country but also present some important features of character like discipline, hard work, sense of duty. Therefore upbringing becomes a central issue. Additionally, they should develop certain skills that serve prosperity of their nation like scientific thinking (propaedeutic of philosophy is vital subject at school) that are “levers of mental progress.” The aim was to be achieved on two entangled levels: by creation of a Polish national school and at an efficiently organized university, by well-prepared (didactics) and sage-like teachers (school and academic). Sources of his ideas can be found in his background; his encounter with Stoicism and Franz Brentano and his way of philosophizing. Clearness and precision of expression, profound analysis of concepts Twardowski applied in his social and pedagogical work as well as during theoretical considerations when distinguishing action and product of upbringing, and upbringing from education itself. His didactical success in creation of “an army of intellectuals” is a valuable proof of his ideas.
Źródło:
Logos i Ethos; 2020, 55, 2; 7-39
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[rec.] Stepan Ivanyk, Filozofowie ukraińscy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej
[Rev.] Stepan Ivanyk, Ukrainian Philosophers in the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Puzia, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488364.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 2; 278-280
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Good Mental Work: Techniques of Mental Work as a Subject of Pragmatic Logic in the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Będkowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38424589.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
postulate of good work
techniques of mental work
praxeology
pragmatic logic
Lvov-Warsaw School
Opis:
Kazimierz Twardowski was renowned as an outstanding philosopher, teacher, and organizer of academic life. No less famous was his style of work, depicted in many recollections of his students. In the paper, I present three aspects of good mental work: a) stoic inspiration for Kazimierz Twardowski’s style of work, b) the place of the techniques of mental work in the program of pragmatic logic according to the views of Kazimierz Ajdukiewicz and Tadeusz Kotarbiński, and c) selected contemporary approaches consistent with the direction provided by the Lvov-Warsaw School. By exploring a new perspective in the study of good mental work by linking it to the ancient philosophy of life as well as to the most recent developments in the theory of good mental work, the paper reveals unexplored insights into the tradition of the Lvov-Warsaw School, demonstrating its significance, depth, and relevance to modern times.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 1; 95-113
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Report from the philosophical workshop organized by The Lvov–Warsaw School Research Center and Kazimierz Twardowski Philosophical Society of Lviv
Autorzy:
Grądzka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943082.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Lvov–Warsaw School
analytic philosophy
logic
mathematics
Opis:
Between 11–14 February 2021 the first international Philosophical Workshop organized by The Lvov–Warsaw School Research Center (LWSRC) and Kazimierz Twardowski Philosophical Society of Lviv (KTPSL) took place in the on–line version due to the ongoing COVID–19 pandemic. The working languages of the event were Polish, Ukrainian and English. The coordinators’ goal was to refer to the tradition of seminar of Kazimierz Twardowski, who was not only a distinguished philosopher but also a great educator, to stimulate interest and support for the young generation of researchers into the heritage of the Lvov–Warsaw School (LWS). It is claimed that due to Twardowski’s  unprecedented didactical engagement he managed to upbring dozens of Professors like Kazimierz Ajdukiewicz,  Stefan Baley, Leopold Blaustein, Tadeusz Czeżowski, Izydora Dąmbska, Tadeusz Kotarbiński,  tanisław Leśniewski, Jan Łukasiewicz, Władysław Witwicki.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 71; 131-152
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Teoria i praktyka
Reconstruction of Concepts in the Lvov–Warsaw School: Theory and Practice
Autorzy:
Brożek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097317.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Szkoła Lwowsko-Warszawska
analiza pojęć
rekonstrukcja pojęć
Kazimierz Twardowski
Jan Łukasiewicz
Alfred Tarski
przyczyna
prawda
Lvov–Warsaw School
conceptual analysis
reconstruction of concepts
cause
truth
Opis:
Pojęcia były zawsze jednym z najważniejszych obiektów badań filozoficznych. Szczególnie duży wkład do teorii analizy pojęć wnieśli przedstawiciele polskiej gałęzi XX-wiecznej filozofii analitycznej, czyli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Badaniom filozoficznym w tej szkole przyświecał postulat jasności myślenia i mowy. Analiza i doskonalenie pojęć oraz języka filozoficznego jako ich nośnika były naturalnym wyrazem programu metodologicznego, jaki formacji tej nadał jej założyciel, Kazimierz Twardowski. W artykule przedstawiona jest procedura rekonstrukcji pojęć, stosowana powszechnie w szkole Twardowskiego. Okazuje się, że pomimo głębokich niekiedy różnic między poszczególnymi przedstawicielami SLW (wyrażających się chociażby w opozycji psychologizm–logicyzm) da się wskazać pewne rysy wspólne prowadzonych w szkole badań nad pojęciami. Są to przede wszystkim moment kategorialny i moment konstrukcyjny, ze względu na który całą procedurę najlepiej określić właśnie jako „rekonstrukcję”. Bliżej zostały omówione dwa przykłady rekonstrukcji pojęć: praca Jana Łukasiewicza dotycząca pojęcia przyczyny oraz wyniki Alfreda Tarskiego dotyczące pojęcia prawdy.
Concepts have always been one of the most important objects of philosophical investigations. A special contribution to the theory of conceptual analysis was made by the representatives of the Lvov–Warsaw School, representing the Polish branch of analytic philosophy. Philosophical research in this school was governed by the postulate of clarity of thought and speech. Analysis and improvement of concepts and the existing philosophical language as the carriers of these concepts naturally expressed the methodological program proposed by the founder of the School, Kazimierz Twardowski. In the article, the procedure of reconstructing concepts is presented as it was commonly applied in Twardowski’s School. Although the differences between individual school members were sometimes significant (reflected e.g. in the psychologism–antipsychologism opposition), one may indicate some common elements of conceptual research. These are, first of all, the categorial element and the constructive element, because of which the procedure in question is called “reconstruction”. Two examples of the reconstruction of concepts are examined closer: Łukasiewicz’s work on the concept of cause and Tarski’s results concerning the concept of truth.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 155-179
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła Lwowsko-Warszawska wobec idei unifikacji wiedzy naukowej
The Lvov-Warsaw School and the Idea of Unification of Scientific Knowledge
Autorzy:
Brożek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965432.pdf
Data publikacji:
2016-09-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Opis:
The article is divided into three parts. The first section contains explications of the concept of unity of science, of the concept of reduction, and of their mutual relation. These conceptual investigations are presented against the background of the Vienna Circle’s programme. The second part presents the criticism of the idea of unity of science in the Lvov-Warsaw School, mostly in the works of Kazimierz Ajdukiewicz and Maria Kokoszyńska. The third part concerns various proposals of reduction which appeared in the Lvov-Warsaw School.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2016, 24, 3; 5-24
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Axiological and Epistemic Individualism in the Lvov-Warsaw School in the Context of Anti-irrationalism and the Problem of Religious Beliefs
Autorzy:
Łukasiewicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38426688.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
epistemic individualism
evidentialism
rationality of beliefs
Lvov-Warsaw School
Opis:
This article presents the main epistemological and axiological assumptions of the Lvov-Warsaw School (LWS) and argues that these assumptions led to agnosticism and the conviction about the irrationality of religious beliefs, so common among the LWS members. It is shown that these assumptions were deeply rooted in the tradition of modern epistemic individualism and evidentialism. The final part of the paper discusses two contemporary modifications of the epistemology characteristic of Twardowski and his disciples. The first one, formulated by Jacek Jadacki, is the conception of directival rationality; the second has been proposed by Ryszard Kleszcz and can be labeled relative rationality. Both these conceptions compromise on the LWS firm position concerning the irrationality of religious beliefs and make it possible to regard such beliefs as rational.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 2; 29-46
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A companion to Kazimierz Twardowski
Autorzy:
Grądzka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140647.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Kazimierz Twardowski
Lvov-Warsaw School
analythic philosophy
Alfred Tarski
Opis:
There have been many significant publications on Kazimierz Twardowski. Jacek Jadacki intends to add to this list another book Rozum i wola. Kazimierz Twardowski i jego wpływ na kształt kultury polskiej XX wieku. In the review it is appraised whether it can be called “a companion to...”. It provides introductory information that can help readers better understand the role of Twardowski in Polish philosophy and culture. Updated findings by contemporary scholars are also included. The quality of the articles is guaranteed by such authors as J. Woleński, R. Kleszcz, A. Brożek and J. Jadacki. However, new authors are also present as well as less common topics like Twardowski’s influence on the Polish School of Philosophy of Medicine and his roles as political scientist, educational theorist, and historian of Ancient philosophy. The authors manage to convince the reader that Twardowski is “a classic” worth knowing, in consequence the book can be treated as a “companion to Twardowski”. It also inspires readers to further investigate the works and accomplishments of the Lvov philosopher.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 191-202
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie koncepcje badań metafizycznych rozwijane w XX wieku w filozofii polskiej
Two conceptions of metaphysical research developed in the 20th century in Polish philosophy
Autorzy:
Marciniak, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135592.pdf
Data publikacji:
2022-06-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
metaphysics
method
intuition
scientism
neoscholasticism
Lvov-Warsaw school
Opis:
The paper presents two different conceptions of metaphysics – scientistic and neoscholastic – developed in the 20th century by, among others, Polish philosophers: Stanisław Kamiński, Mieczysław Gogacz, Tadeusz Czeżowski and Zygmunt Zawirski. These authors refer to the problem of the possibility of conducting metaphysical research in contemporary philosophy. In this context, they examine issues such as the method, subject, and specificity of research carried out within metaphysics. In the summary, the discussed conceptions are compared with each other. The basic issues determining the similarities and differences between respective positions are the problem of the autonomy of metaphysics in relation to other sciences and the issue of the starting point (source of preliminary data) of metaphysical research. Findings regarding the latter issue turn out to be crucial for resolving the question of the appropriate model for research in metaphysics.
Źródło:
Człowiek i Społeczeństwo; 2022, 53; 223-239
0239-3271
Pojawia się w:
Człowiek i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O PSYCHOLOGICZNEJ I WOJENNEJ MISJI TWÓRCY SZKOŁY LWOWSKO-WARSZAWSKIEJ
On psychological and war mission of the founder of the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Rzepa, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564847.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
założyciel Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
misja psychologiczna
misja wojenna
the founder of the Lvov-Warsaw School
psychological mission
war mission
Opis:
W artykule omówiono podwójną misję, która została idealnie spełniona przez Kazimierza Twardowskiego, założyciela Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Swoją misję psychologiczną Twardowski realizował przez całe życie, podczas gdy misja wojenna trwała trzy lata (1914–1917), kiedy to pełnił on funkcję rektora Uniwersytetu Lwowskiego. Opisy obu misji poprzedza krótki rys biograficzny Kazimierza Twardowskiego.
The double mission, ideally fulfilled by Kazimierz Twardowski, the founder of the Lvov-Warsaw School, is discussed in the article. Twardowski fulfilling his psychological mission all his life while the war mission lasted three years (1914–1917), when he was carrying out the role of the president (rector) of the Lvov University. A short biography of Kazimierz Twardowski precedes the descriptions of those missions.
Źródło:
Studia Psychologica; 2016, 16, 1; 47-69
1642-2473
Pojawia się w:
Studia Psychologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cognitive Value of Introspection according to Kazimierz Twardowski
Autorzy:
Rechlewicz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38428212.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
introspection
Kazimierz Twardowski
Lvov-Warsaw School
mental phenomena
psychology
Opis:
Kazimierz Twardowski attributed high cognitive value to introspection because he believed it plays a fundamental role in psychology, the primary philosophical discipline. He believed that basing philosophy on inner experience would allow it to obtain universal and justified results. Internal experience consists of perceiving one’s own mental facts; it is non-sensual and selfevident. Twardowski referred to introspection in his investigations in various ways, which is presented in the article.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 2; 47-64
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyka irracjonalizmu w Szkole Lwowsko-Warszawskiej i jej pedagogiczny wyraz
Criticism of Irrationalism in the Lvov-Warsaw School and its Educational Expression
Autorzy:
Kostyło, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544368.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
irracjonalizm
religia
ideologia
antyirracjonalizm
nauka
wychowanie intelektualne
Opis:
W filozoficznych sporach toczonych przez uczonych ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej (SL-W) szczególne miejsce zajmowały spory z koncepcjami irracjonalistycznymi. Kazimierz Twardowski i jego uczniowie odrzucali te koncepcje zarówno ze względów filozoficznych, jak i pozafilozoficznych. W artykule przedstawiono źródła europejskiego irracjonalizmu początku XX wieku oraz wybranych filozofów – irracjonalistów, z którymi dyskutowali przedstawiciele SL-W. Omawiając tę dyskusję, wskazano na główne linie argumentacji rozwijanej w SL-W. Krytyka irracjonalizmu ujawniła się również wyraźnie w tekstach pedagogicznych omawianych myślicieli. Tym, co charakteryzowało założenia wychowawcze w SL-W, był nacisk kładziony na ścisłość myślenia i sprawność działania, nie zaś dążenie do wyrobienia w uczniach określonego poglądu na świat. Był to wyraz konsekwentnej postawy intelektualnej tej grupy uczonych, opisywanej niekiedy jako postawa maksymalistyczna co do formy i minimalistyczna co do treści.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2014, 1; 59-73
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obiektywny charakter dobra w szkole lwowsko-warszawskiej: K. Twardowski, W. Tatarkiewicz, T. Czeżowski
An Objective Nature of the Goodness in Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Pacewicz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042362.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The thesis that goodness and truth have objective and absolute nature is a solid feature of philosophers included to Lvov-Warsaw School. There are presented and analyzed critical arguments against thesis that goodness has relative and subjective nature formulated by Kazimierz Twardowski, Władysław Tatarkiewicz and Tadeusz Czeżowski. Apart from it there are described positive arguments for thesis the goodness is objective and absolute. In the end standpoinst of three philosophers
Źródło:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein; 2015, 13/14; 157-168
1895-2984
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mistrz − Kazimierz Twardowski w oczach swoich uczniów
Mentor – Kazimierz Twardowski in the eyes of his students
Autorzy:
Hinc-Wirkus, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216416.pdf
Data publikacji:
2018-05-29
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
Kazimierz Twardowski
mistrz
szkoła lwowsko-warszawska
mentor
Lvov-Warsaw School
Opis:
Polska pedagogika miała wielu znamienitych uczonych, których można nazwać mistrzami. Pierwsze pokolenie polskich pedagogów musiało zacząć od podstaw- musiało zmierzyć się z wprowadzeniem polskiej pedagogiki do szkół wyższych. W tych realiach ukształtowany został Kazimierz Twardowski. Twardowskiemu udało się wychować wielu wybitnych, zasłużonych dla polskiej nauki uczonych. Już na początku XX w. zaczęto w Polsce mówić o szkole Twardowskiego lub szkole lwowskiej, która stała się zaczynem dla ośrodków filozoficznych na polskich uniwersytetach po odzyskaniu niepodległości. Kazimierz Twardowski był autorytetem intelektualnym i moralnym, był człowiekiem - instytucją w nauce polskiej pierwszej połowy XX wieku. Artykuł ukazuje postać Twardowskiego z perspektywy wspomnień jego uczniów.
Polish pedagogy has had many eminent scholars who can be called mentors. The first generation of Polish teachers had to start from the bottom when initiating Polish pedagogy at institutions of higher education. In this reality Kazimierz Twardowski was moulded. Twardowski managed to educate many outstanding, accomplished scholars of Polish pedagogy. At the beginning of the 20th century Twardowski, or the Lvov school, started to be talked about and he was an influence on philosophical centres at Polish universities after Poland regained independence. Kazimierz Twardowski was an intellectual and moral authority, he was a man – institution in Polish academic research during the first half of the 20th century. This article examines Twardowski from the perspective of memories of his students.
Źródło:
Kultura i Wychowanie; 2018, 13, 1; 19-29
2544-9427
2083-2923
Pojawia się w:
Kultura i Wychowanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunek logiki do dydaktyki w poglądach niektórych przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
Logic relation to didactics in the views of leading representatives of Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Maciołek, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597298.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
dydaktyka
logika
Kazimierz Twardowski
Kazimierz Sośnicki
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja, konfrontacja oraz ocena poglądów dwóch czołowych przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej: Kazimierza Twardowskiego i Kazimierza Sośnickiego na temat dydaktyki i jej relacji do logiki. U Twardowskiego, podobnie jak u Sośnickiego, bardzo wyraźnie zarysowuje się odrębność przedmiotowa logiki i dydaktyki, która zaciera się jednak u innych przedstawicieli Szkoły. Ujęcie dydaktyki u Twardowskiego jest standardowe. Sośnicki prezentuje oryginalną koncepcję dydaktyki ogólnej jako nauki nadbudowanej na systemach dydaktycznych. Przy nieco różniących się ujęciach logiki obydwu autorów, zbieżne jest traktowanie jej jako nauki pomocniczej dydaktyki. Logika w ujęciu Twardowskiego oddaje usługi dydaktyce poprzez wskazywanie, w jaki sposób procesy poznawcze są skuteczne lub wartościowe poznawcze. Według Sośnickiego logika może oddawać usługi dydaktyce, pouczając ją o rodzajach, charakterze i ewentualnie metodach ćwiczenia sprawności przeprowadzania rozumowań.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2014, 1; 74-89
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowe uwarunkowania włączenia pedagogiki w zakres zainteresowań Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
Cultural determinants of including pedagogy in the scope of interest of the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Hejnicka-Bezwińska, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544240.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
pedagogika
dyscyplinaryzacja i instytucjonalizacja pedagogiki
formacja intelektualna
nauki humanistyczne
pedologia
praktyka edukacyjna
Opis:
W artykule zostały przedstawione kulturowe uwarunkowania, które miały znaczenie dla procesu włączenia pedagogiki w strukturę Uniwersytetu Lwowskiego. Najważniejsze z nich to: 1) uzyskanie względnej autonomii przez uniwersytety w Galicji na przełomie XiX i XX wieku, 2) związek polskich uczonych z uniwersytetami obszaru niemieckojęzycznego, 3) społeczna potrzeba kształcenia nauczycieli dla narodu polskiego pozbawionego swojego państwa, 4) wizja uniwersytetu, filozofii, nauk humanistycznych oraz pedagogiki i praktyki kształcenia nauczycieli Kazimierza Twardowskiego jako twórcy Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Próba rekonstrukcji genezy pedagogiki ujawnia także pola sporów o dyscyplinaryzację i instytucjonalizację pedagogiki w strukturach uniwersytetu. Jednak bez tej wiedzy niemożliwe jest zadanie pytania o rozwój pedagogiki w Polsce oraz ewolucję jej związku z praktyką edukacyjną.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2014, 1; 19-36
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcia symbolu i alegorii w wybranych pracach przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej
The concept of symbol and alegory in selected works of representatives of Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Horecka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012652.pdf
Data publikacji:
2016-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
symbol
alegoria
polska filozofia analityczna
szkoła lwowsko-warszawska
allegory
Polish analytical philosophy
Lvov-Warsaw School
Opis:
The aim of the article is to put forward and analyze the concepts of symbol and allegory developed by chosen representatives of the Lvov-Warsaw School, in particular Kazimierz Twardowski, Wladyslaw Witwicki, Stanislaw Ossowski, Mieczyslaw Walfisz-Wallis, Leopold Blaustein and Izydora Dąmbska. Whilst defining symbols in science and technology does not present any difficulty for the representatives of the School, defining symbols in art is a challenge. The analysis of papers of School’s members in the domain of art theory and semiotics shows the evolution of the concept of symbol.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2016, 6(9); 71-92
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Main Ideas of Mieczysław Wallis’ Program of Philosophical Anthropology
Autorzy:
Zegzuła-Nowak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38427117.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Lvov-Warsaw School
Mieczysław Wallis
philosophical anthropology
psychological relationism
homo creativus
values
Opis:
The article presents the results of several years of analytical and reconstruction efforts carried out by the author who focused on archival writings by Mieczysław Wallis, a representative of the second generation of the Lvov-Warsaw School, which were to a large extent unknown to readers. Wallis’ intellectual profile has been associated so far mostly with his writings on art criticism, aesthetics, theory, and history of art. In the light of painstaking, multistage research of the large collection of his unpublished archival works, it turned out that the current perception of his intellectual preferences and academic achievements is too narrow and simplified. What is especially little known and insufficiently edited are his notes on philosophical anthropology, discussing the question of human existence and human activity in the world. They contain a unique philosophical program based on the axiological concept called psychological relationism. Its main category is the “homo creativus” approach. Wallis’ intellectual program is a valuable contribution to the achievements of the Lvov-Warsaw School and, in general, to the Polish philosophy of the 20th century.
Źródło:
Filozofia Nauki; 2022, 30, 2; 79-93
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Group Conflicts in Light of the Cratism Theory (Psycholinguistic Analysis)
Autorzy:
Citlak, Amadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1707642.pdf
Data publikacji:
2020-10-08
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cratism theory
Władysław Witwicki
Lvov–Warsaw School
inter-group conflicts
cultural-historical psychology
Opis:
This article presents an analysis of intergroup relations in light of Władysław Witwicki’s cratism theory. His theory allows social relations to be explained in light of the pursuit for a sense of power, although this has never been verified in the psychological laboratory. Because the cratism theory is largely based on the analysis of social relations described in historical documents, this paper presents an attempt to use its basic assumptions to describe the linguistic behavior (and linguistic picture of the world) of a threatened group. The examined material consisted of religious documents of the first Christians, created before and during the growing conflict with an unfriendly/ antagonistic environment. Frequency analysis shows significant changes in the cratic orientation as well as emotions and the evaluation of the social world in conflict conditions.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2020, 23, 2; 107-131
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o książce o krucjatach marksistów przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej
Remarks to the book on the crusades conducted by Marxists against Lvov Philosophical School
Autorzy:
Woleński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15006038.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
history
Lvov‑Warsaw School
Marxism
philosophy
politics
filozofia
historia
marksizm
polityka
Szkoła Lwowsko‑Warszawska
Opis:
Artykuł jest polemiką z książką R. Kuliniaka, M. Pandury i Ł. Ratajczaka Filozofia po ciemnej stronie mocy (cz. I–III, Wydawnictwo Marek Derewiecki 2018–2021), przedstawiającej atak marksistów na Lwowską Szkołę Filozoficzną założoną przez Kazimierza Twardowskiego. Nie kwestionuję tego, że taki atak miał miejsce, ani tego, że był motywowany względami politycznymi. Moje wątpliwości budzi to, jak pojmowana jest Lwowska Szkoła Filozoficzna, a w szczególności zaliczenie do niej Romana Ingardena. Sporny jest też obraz filozofii polskiej w ostatnich trzydziestu latach, tj. po 1989 roku, sugerujący, że miałaby to być jakaś kontynuacja przełomu lat 1940/1950.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 107-125
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pewnym dwugłosie w szkole lwowsko-warszawskiej. Normatywność między etologią a etyką empiryczną
Two different viewpoints in the Lvov-Warsaw School. Normativity between ethology and empirical ethics
Autorzy:
Kmiecikowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ethology
empirical ethics
science
normativity
moral imperativeness
etologia
etyka empiryczna
nauka
normatywność
imperatywność moralna
Opis:
This article critically discusses the ethological and ethical-empirical perspectives concerning the reflection on morality within the Lvov-Warsaw School. Focusing on Maria Ossowska’s research we highlight the tendency of ethological analysis to annihilate the specificity of moral normativity (moral imperativeness), as well as the ambiguity of Ossowska’s conclusions and her predilection for emotivism. Similarly, an examination of Tadeusz Czezowski’s views reveals a propension to argue for the scientific (empirical) status of axiological and deontic standards, which can be regarded as true or false statements. In conclusion, Maria Ossowska’s and Tadeusz Czezowski’s model of normativity is compared with the moral imperativeness available at the level of experimental moral philosophy.
Artykuł krytycznie eksplikuje perspektywę etologiczną i etyczno-empiryczną refleksji nad moralnością, które pojawiają się w ramach szkoły lwowsko-warszawskiej. Poprzez odwołanie się do badań Marii Ossowskiej wyeksponowana zostaje skłonność analiz etologicznych do anihilacji specyfiki normatywności moralnej (imperatywności moralnej), jak również niejednoznaczność wniosków samej Marii Ossowskiej i jej predylekcja ku emotywizmowi. Eksploracja myśli Tadeusza Czeżowskiego natomiast odsłania naukowy (empiryczny) status norm aksjologicznych i deontycznych, które mogą być uznawane za zdania prawdziwe bądź fałszywe. Finalnie model normatywności Marii Ossowskiej i Tadeusza Czeżowskiego zostaje skonfrontowany z imperatywnością moralną dostępną na poziomie doświadczalnej 'datum morale'.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 2; 83-109
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie przedmiotu trwającego w czasie w rozumieniu przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
The concept of an object persisting through time from the standpoint of the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Gryganiec, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665152.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
trwanie
przedmiot
czas
identyczność
Czeżowski
Ajdukiewicz
Łuksiewicz
Leśniewski
Kotarbiński
persistence
object
time
identity
Łukasiewicz
Opis:
There is considerable convergence between the views of many members of the Lvov-Warsaw School and the positions endorsed in the current debate on persistence through time. But there are some significant differences, too. In this paper, I am going to reconstruct and to analyse several positions of some representatives of the Lvov-Warsaw School on the issue in question. Then I shall identify and shortly describe those elements of the reconstructed accounts which are, on the one hand, specific to the Lvov-Warsaw School and, on the other hand, mostly ignored in the present-day metaphysical dispute. The general message of the paper is the contention that although there were no systematic separate research within the Lvov-Warsaw School on persistence through time, some solutions and interpretations put forward by its members can serve as an interesting enrichment of the ongoing debate.
W 1951 roku na łamach Sprawozdań Towarzystwa Naukowego w Toruniu ukazał się tekst Tadeusza Czeżowskiego Identyczność a indywiduum i jego trwanie. Tekst ten stanowi swoistą dokumentację poglądów przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej na zagadnienia trwania i identyczności przedmiotów w czasie. Praca ta jest użytecznym drogowskazem w odszukaniu, identyfikacji i analizy wspomnianych stanowisk w dostępnym materiale historycznym. Tekst Czeżowskiego dostarcza bardzo interesujących szczegółów interpretacyjnych, dotyczących omawianych stanowisk, które są nieobecne we współczesnych dyskusjach na trwaniem w czasie.             Niniejsza praca stawia sobie za cel, po pierwsze, zanalizowanie wspomnianego tekstu Czeżowskiego, po drugie, identyfikację i opis stanowisk wybranych przedstawicieli Szkoły w odniesieniu do anonsowanej problematyki, po trzecie zaś – wychwycenie w rekonstruowanych stanowiskach tych wątków interpretacyjnych, które – z jednej strony – są nieobecne we współczesnych dyskusjach, a które – z drugiej strony – nawet dzisiaj mogą stanowić ich interesujące wzbogacenie. Ogólnym przesłaniem tekstu jest przekonanie, że choć w obrębie Szkoły Lwowsko-Warszawskiej nie prowadzono systematycznych analiz problematyki trwania w czasie, to jednak jej przedstawiciele, po pierwsze, byli świadomi tej problematyki, po drugie zaś, zaproponowali kilka rozstrzygnięć, które z dzisiejszego punktu widzenia zaskakują swoją odwagą i nowatorstwem.
Źródło:
Folia Philosophica; 2017, 38
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wiara oświeconych”. Uwagi metodologiczne o rozprawie Władysława Witwickiego oraz kilka przykładów stosunku „oświeconych” do Boga i wiary
“Faith of the Enlightened”: Methodological remarks about Władysław Witwicki’s dissertation of and several examples of the attitudes of “the enlightened” towards God and faith
Autorzy:
Brożek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488702.pdf
Data publikacji:
2019-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wiara
analiza metodologiczna
Władysław Witwicki
Szkoła Lwowsko-Warszawska
Faith
methodological analysis
Lvov-Warsaw School
Opis:
Pierwsza część artykułu zawiera logiczną rekonstrukcję oraz metodologiczną analizę niektó¬rych aspektów słynnej pracy Władysława Witwickiego pt. Wiara oświeconych”. W szczególno¬ści, analizie poddane są dokonane przez Witwickiego klasyfikacje wierzących oraz zasady tych klasyfikacji; wskazane są także błędy natury metodologicznej, jakich Witwicki się dopuszcza. W drugiej części tekstu dystynkcje Witwickiego zilustrowane zostały poprzez postawy względem Boga i wiary reprezentowane przez czterech przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej: Kazimierza Twardowskiego, Jana Łukasiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego, Józefa Marię Bocheńskiego.
The first part of the article contains a logical reconstruction and a methodological analysis of some aspects of the famous Władysław Witiwcki’s work “Faith of Enlightened”. In particular, the classifications of believers and the principles of these classifications are analyzed; methodological errors committed by Witwicki are indicated. In the second part of the text, Witwicki's distinctions are illustrated by attitudes towards God and faith represented by four representatives of the Lvov-Warsaw School: Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Tadeusz Kotarbiński, and Józef Maria Bocheński.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 1; 35-63
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Exponent of intellect products of good taste. Obituary for Professor Jerzy Pelc (30.09.1924, Warsaw – 2.06.2017, therein)
Autorzy:
Jadacki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/704490.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Jerzy Pelc
assertion
fiction
form
functional semiotics
ideology
logical semiotics
Lvov-Warsaw School
metaphor
motive
Opis:
Professor Jerzy Pelc was the creator and long-time manager of the Department of Logical Semiotics, University of Warsaw. He also founded the Polish Society of Semiotics. He published six own books, among others Studies in Functional Logical Semiotics of Natural Language (1971; in English); he edited also dozens of volumes of Semiotic Studies and Library of Semiotic Thought.  As Kotarbiński, his master, and Twardowski, the master of his master, Professor Pelc was a radical rationalist. This radical rationalism has linked him to atheism, anti-communism, a distance to politics, and a frown on the falsehood of public life. He was a great patriot – in his life and in his work. He considered himself a successor of the Lvov-Warsaw School tradition. In the field of metaphysics, Professor Pelc combined theoretical minimalism with anti-rationalist attitudes, including the postulate of precision and the requirement of criticism. The main field of his interest was logical – and broader: theoretical – semiotics. He advocated and largely developed the functional concept of signs. To traditional paradigms of research: historical, teleological, causal and prognostic ones – Professor Pelc has added a semiotic paradigm, determined by the question “What does it mean that p?”. Referring to the interdisciplinary fashion for interdisciplinary research, he conducted an analysis of the notion of interdisciplinarity. In ontology, he analyzed the notions of object and causality. In his approach, aesthetics was treated form a semiotic point of view: he sought mainly ways to logically rewrite its terminology. In particular, he reconstructed the main aesthetic notions: form and ideology (of literary works), theme, motive, metaphor and (literary) fiction – as well as semiotic notions essential to the description of literary arts, namely the notions of assertion and intensionality. In the field of ethics, Professor Pelc declared himself as an advocate of the ideal of trustworthy guardian, which he took over from his teacher, Kotarbiński. In metaethics, he analyzed the notions of norm, evaluation and humanity. A master of Polish: beautiful Polish – he was certainly a true humanist.
Źródło:
Nauka; 2017, 4
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Putting analysis and construction of concepts into its righteous position
Autorzy:
Grądzka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943077.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Lvov-Warsaw School
analysis of concepts
conceptual engineering
Alfred Tarski
Kazimierz Ajdukiewicz
Tadeusz Kotarbiński
Kaziemierz Twardowski
Opis:
Analytic description, according to members of the Lvov-Warsaw School (LWS) like  Czeżowski, Ajdukiewicz, Ossowska, Tarski is a powerful and an indispensable tool, not only in philosophy but also in any natural science – in psychology especially. It should be equally respected together with empirical analysis and even it is recommended that it should precede any further research. Therefore the book Analiza i konstrukcja: o metodach badania pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej [Analysis and construction: on the methods of researching concepts in the Lvov-Warsaw School] can be recommended to philosophers as well as scientists.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 71; 155-173
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Pawłowski o wieloznaczności wyrażeń
Tadeusz Pawłowski on the ambiguity of expressions
Autorzy:
Chybińska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15010674.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
ambiguity
amphiboly
correctness of terminology
defect
Lvov‑Warsaw School
amfibolia
poprawność terminologii
Szkoła Lwowsko‑Warszawska
wada
wieloznaczność
Opis:
Głównym celem artykułu jest rekonstrukcja ujęcia wieloznaczności przedstawionego w pracy Tadeusza Pawłowskiego Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych (1986) oraz systematyzacja i analiza tej propozycji. Ze względu na to, że Pawłowski był uczniem Tadeusza i Janiny Kotarbińskich oraz zajmował się kwestiami metodologicznymi dotyczącymi języka nauki (i naukowo rozumianej filozofii), tłem rozważań jest tradycja Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. W artykule zostają sformułowane pewne uwagi dotyczące koncepcji Pawłowskiego, jak również kilka innych obserwacji na temat zjawiska wieloznaczności.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 2; 43-61
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza koła krakowskiego
The genesis of the Cracow circle
Autorzy:
Tkaczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430890.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Cracow circle
Lvov-Warsaw School
methodology of theology
new scholasticism
koło krakowskie
szkoła lwowsko-warszawska
metodologia teologii
neoscholastyka
Opis:
This paper is devoted to exploring the cultural background of the manifesto of the Cracow Circle, a philosophical group consisting of Józef Maria Bocheński, O.P., Jan Franciszek Drewnowski, Rev. Jan Salamucha and Bolesław Sobociński. The group was mentored by Jan Łukasiewicz and Rev. Konstanty Michalski. The manifesto of the Cracow Circle aimed to apply the programme of the Lvov-Warsaw School to Catholic theology and philosophy. Within the school, special emphasis was placed on Łukasiewicz’s version of the programme. The amendments to be carried out concerned: (a) refurbishing philosophical language to meet all the conditions of proper scientific discourse, (b) incorporating mathematical logic, (c) upgrading semiotics and methodology, and (d) using formal methods in philosophy. Four groups of circumstances are analysed as the milieu of the Cracow Circle at the beginning of the 20th century and in direct relation to the influential activities of its four founders: (a) esprit de l’époque, (b) state of philosophy, (c) state of logic, and (d) state of theology.
Artykuł poświęcony jest charakterystyce kulturowego tła manifestu koła krakowskiego i jego zespołu, który stanowili: Józef Maria Bocheński OP, Jan Franciszek Drewnowski, ks. Jan Salamucha oraz Bolesław Sobociński, i który był wspierany przez Jana Łukasiewicza i ks. Konstantego Michalskiego. Manifestem koła była aplikacja programu szkoły lwowsko-warszawskiej do katolickiej teologii i filozofii. W tym przedsięwzięciu szczególną rolę odegrała Łukasiewicza wersja programu. Do zastosowanych środków należały: (a) odnowienie języka tak, aby spełniał on wszystkie warunki właściwego dyskursu naukowego, (b) recepcja logiki matematycznej, (c) uwspółcześnienie semiotyki i metodologii oraz (d) wykorzystanie metod formalnych. Analizowane są cztery grupy okoliczności będące środowiskiem koła krakowskiego: (a) esprit de l’époque, (b) sytuacja w filozofii, (c) sytuacja w logice i (d) sytuacja w teologii – na początku XX wieku – w bezpośrednim związku z decydującymi działaniami czterech założycieli koła.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 2; 9-39
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophy in science: A name with a long intellectual tradition
Autorzy:
Polak, Paweł Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690848.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Michael Heller
philosophy in science
metaphilosophy
analytic philosophy
Lvov-Warsaw School
non-foundational philosophy
interdisciplinary research
science and religion
Opis:
This paper presents Michael Heller’s notion of “philosophy in science” and re-introduces Michael Heller’s classical text that first presented this concept of philosophy entitled How is “philosophy in science” possible?. The paper discusses the historical context of Heller’s idea as it emerged from the discussions and works of the Krakow philosophical scene and discusses the basic tenants of this philosophy, its analytic character, the role of intellectual tradition in the development of this philosophy, and the critical role played by an interdisciplinary dialogue between philosophy, science, and theology. Despite the idea of philosophy in science having emerged about 40 years ago, this concept still inspires and fuels innovative research. The notion of “philosophy in science” lies at the foundations of the philosophy published in two journals: Philosophical Problems in Science (Zagadnienia Filozoficzne w Nauce) and Philosophy in Science.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2019, 66; 251-270
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bolesław Miciński i Stanisław Ignacy Witkiewicz. Z dziejów intelektualnej i artystycznej przygody
Bolesław Miciński and Stanisław Ignacy Witkiewicz: From the History of an Intellectual and Artistic Journey
Autorzy:
Zajączkowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097320.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
psychoanaliza
estetyka
Czysta Forma
szkoła lwowsko-warszawska
esej filozoficzny
psychoanalysis
aesthetics
Pure Form
Lvov–Warsaw school
philosophical essay
Opis:
Artykuł omawia wzajemne kontakty i wspólnotę myśli dwóch wybitnych pisarzy i filozofów Bolesława Micińskiego i Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego), którzy mimo dużej różnicy wieku byli blisko zaprzyjaźnieni. Podejmowane przez nich problemy odsyłają do międzywojennej atmosfery filozoficznej w Polsce i w Europie, a także do ożywionych dyskusji w gronie krytyków literackich i awangardowych pisarzy. Witkiewicz jako pierwszy Polak zapoznał się z psychoanalizą i znacznie wpłynął na jej znajomość u Micińskiego, choć ich sposoby rozumienia teorii Freuda wyraźnie się rozeszły. Miciński był też gorącym zwolennikiem teorii Czystej Formy, realizatorem jej założeń w swojej twórczości i rzecznikiem unaukowienia krytyki literackiej poprzez jej mocne osadzenie w filozofii. Witkacy patronował jego poglądom estetycznym wyłożonym najpełniej w nieopublikowanej pracy magisterskiej Rzeczywistość i jej deformacja w sztuce (1937) napisanej pod kierunkiem Władysława Tatarkiewicza. Obaj zdecydowanie opowiadali się przeciw wszelkiemu redukcjonizmowi w filozofii; byli przeciwnikami fizykalizmu Koła Wiedeńskiego oraz antymetafizycznego nastawienia szkoły lwowsko-warszawskiej. Zwłaszcza Miciński dostrzegał słabość myśli analitycznej i poszukiwał dla filozofii formy bardziej pojemnej. W końcowym okresie twórczości Micińskiego stanął w wyraźnej opozycji wobec totalitaryzmu i mechanizacji życia, co było znamienne również dla Witkacego. Dla autora Portretu Kanta Witkiewicz był z pewnością mistrzem w dziedzinie filozofii, wciąż jednak pozostaje otwarte pytanie, ile od swego młodszego przyjaciela zaczerpnął autor Szewców?
This article describes mutual contacts and shared ideas of two outstanding writers and philosophers, Bolesław Miciński and Ignacy Witkiewicz (Witkacy), who despite a significant age difference were close friends. The philosophical problems they raised relate to the interwar intellectual atmosphere in Poland and Europe as well as lively discussions among literary critics and avantgarde writers. Witkiewicz was the first Pole to become acquainted with psychoanalysis; he made it significantly more familiar to Miciński, although their interpretations of Freud’s theory clearly diverged. Miciński was also a strong supporter of the Pure Form theory and realized its propositions in his works. He was also an advocate of a scientific approach to literary criticism through its firm grounding in philosophy. Witkacy was also a patron of his aesthetic views which were most fully set forth in an unpublished thesis, Reality and its Deformation in Art (1937), written under Władysław Tatarkiewicz’s supervision. They were both strongly opposed to any reductionism in philosophy; they were opponents of Vienna Circle physicalism and the anti-metaphysical approach of the Lvov–Warsaw school. In particular, Miciński saw the weakness of analytical thought and sought a more capacious form for philosophy. The final period of Miciński’s work shows a strong objection to totalitarianism and a mechanization of life which was also characteristic of Witkacy. For the author of A Portrait of Kant, Witkiewicz was surely a master of philosophy, but the question of how much was borrowed from the younger colleague by Witkacy, the author of The Shoemakers, remains open.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 207-226
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryteria racjonalności sporów. Uwagi na marginesie eseju Prof. Mariana Przełęckiego "Antyirracjonalizm Szkoły Lwowsko-Warszawskiej"
Criteria of Rationality of Arguments. Remarks on the Marian Przełęcki’s Essay "Anti-irrationalism of the Lvov-Warsaw School"
Autorzy:
Wójcicki, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/966624.pdf
Data publikacji:
2010-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Źródło:
Filozofia Nauki; 2010, 18, 2; 7-46
1230-6894
2657-5868
Pojawia się w:
Filozofia Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophical controversy: positivism or metaphysics
Filozoficzny spór: pozytywizm albo metafizyka
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097160.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
philosophy and science
metaphysics
Lvov-Warsaw School
positivism
scientism
Bogusław Wolniewicz
filozofia a nauka
metafizyka
Szkoła Lwowsko-Warszawska
pozytywizm
scjentyzm
Opis:
Pozytywizm jest rodziną kierunków filozoficznych wysoko ceniących naukę i poznanie naukowe. Charakterystyczne dla pozytywizmu są tezy, że jedynie nauka dostarcza poznania wartościowego oraz że filozofia nie ma metody innej niż naukowa. Zamiarem pozytywistów było usunięcie metafizyki z obszaru filozofii. Profesor Bogusław Wolniewicz, jeden z bardziej oryginalnych polskich filozofów analitycznych drugiej połowy XX wieku, był stanowczym przeciwnikiem antymetafizycznych tendencji w filozofii. Autor omawia i poddaje dyskusji problem relacji nauki i filozofii oraz stanowisko Wolniewicza i jego argumenty skierowane przeciwko pozytywizmowi i scjentyzmowi.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 199-222
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naukowa filozofia Koła Krakowskiego
Scientific philosophy of the Cracow Circle
Autorzy:
Wolak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690574.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Cracow Circle
Lvov-Warsaw School
logic in theology
science and religion
Jan Salamucha
Józef Maria Bocheński
Franciszek Drewnowski
Bolesław Sobociński
Opis:
The Cracow Circle was a group of four Polish philosophers and logicians (Salamucha, Bocheński, Drewnowski, Sobociński) connected with Lvov-Warsaw School. They tried to apply the modern logic to a Christian thought. This application first needed explication what the mathematical logic really is-not a science connected with the Aristotelian abstraction of the second degree but formal science unnecessary in a strict reasoning and defining. Then they showed how important was always exactness in Christian thought and wrote some papers in which the modern logic was used in different issues (maybe the most famous was Salamucha’s analysis of Thomas’ proof ex motu of the existence of God). Cracow Circle was also strongly interested in relations between science and religion, they tried to show and explore new ways to develop Christian, especially catholic, views of the world, philosophy and theology. Very interesting was Drewnowski’s philosophical program and its applications in various problems in philosophy, theology, sociology etc.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 36; 97-122
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psychoanaliza w szkole lwowsko-warszawskiej: Stepan Baley o motywie endymiońskim w twórczości literackiej Tarasa Szewczenki i Juliusza Słowackiego
Psychoanalysis in the Lvov-Warsaw School: Stepan Baley about Endymion motive in literary creativity of Taras Shevchenko and Juliusz Słowacki
Autorzy:
Ivanyk, Stepan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426951.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Opis:
The concept of Endymion motive of creativity by Ukrainian and Polish psychologist Stepan Baley as an example of psychoanalytic studies in the tradition of the Lvov-Warsaw philosophical school is examined in this paper. It is shown that S. Baley on the base of used methodology was able to identify deep parallels in the works of great poets of Ukraine (Taras Shevchenko) and Poland (Juliusz Słowacki).
Źródło:
Logos i Ethos; 2012, 1(32); 43-62
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Swieżawskiego ideał (kształcenia i wychowania) historyka filozofii i jego związki ze Szkołą Lwowsko-Warszawską i jej ideałami
Stefan Swieżawski’s Ideal of (Educating and Upbringing) the Historian of Philosophy and his Relations with the Lvov-Warsaw School
Autorzy:
Brzeziński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544386.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
historia wychowania
ideał historyka filozofii
Stefan Swieżawski
Szkoła Lwowsko-Warszawska
Opis:
Artykuł jest poświęcony ideałowi historyka filozofii, jaki nakreślił w swych pracach Stefan Swieżawski (1907-2004). W odniesieniu do tego problemu podjęto przede wszystkim dwie kwestie. Pierwsza z nich to odtworzenie owego ideału. Za podstawę źródłową posłużyły trzy prace autorstwa Swieżawskiego: Czy studia uniwersyteckie umożliwiają zdobycie kultury humanistycznej? (1962), Zagadnienie historii filozofii (1966) oraz Etos historyka filozofii (1988). W oparciu o ich treści przedstawiono określone sprawności intelektualne i wiedzę oraz sprawności moralne, jakie jego zdaniem powinien posiadać historyk filozofii. druga kwestia dotyczy znaczenia i wpływu związków Swieżawskiego ze Szkołą Lwowsko-Warszawską, w szczególności z założycielem tej szkoły, Kazimierzem Twardowskim, oraz Kazimierzem Ajdukiewiczem, na sformułowany przez niego ideał pracy badacza dziejów filozofii.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2014, 1; 141-150
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomiędzy filozofią a ideologią
Between Philosophy and Ideology Disputes on Philosophy in the Post-war Polish Science
Autorzy:
Konstańczak, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665164.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
szkoła lwowsko-warszawska
ideologia marksistowska
I Kongres Nauki Polskiej
sowietyzacja nauki polskiej
a
Lvov-Warsaw school
Marxist ideology
I Congress of Polish Science
sovietization of Polish science
Opis:
The article presents the situation of Polish philosophy in the post-war period, when there was an attempt to dominate science by Marxists. The culmination of this process happened during the session of the First Congress of Polish Science (29.06-2.07.1951). The Congress had a symbolic meaning for the Polish philosophy because along with the Congress independent philosophical magazines were closed, pre-war professors were dismissed, and also a social scientific movement was liquidated. The state authorities considered philosophy, next to law and history, as disciplines which were essential for the promotion of Marxist ideology. As a result, the pre-war research and didactic professors at universities were replaced by “educated Marxists”, for whom philosophy was only a discipline which served for ideological tasks. For many years it changed the way of practicing philosophy in Poland, the consequences of which can be felt to this day.
Artykuł prezentuje sytuację w polskiej filozofii w okresie powojennym, gdy miała miejsce próba zdominowania nauki przez marksistów. Kulminacja tego procesu przypadła podczas obrad I Kongresu Nauki Polskiej (29.06 - 2.07.1951 r.). Kongres miał znaczenie symboliczne dla filozofii polskiej, gdyż wraz z jego przeprowadzeniem zamknięto niezależne czasopisma filozoficzne, odsunięto od dydaktyki przedwojenną kadrę profesorską, zlikwidowano także społeczny ruch naukowy. Władze państwowe uznały bowiem wówczas filozofię obok prawa i historii, za dyscypliny kluczowe dla propagowania ideologii marksistowskiej. W efekcie przedwojenne kadry naukowo-dydaktyczne w uczelniach wyższych zostały zastąpione przez „wykształconych marksistów”, dla których filozofia była tylko dyscypliną usługową wypełniającą zadania ideologiczne. Na wiele lat zmieniło to sposób uprawianiu filozofii w Polsce, czego konsekwencje odczuwa się po dzień dzisiejszy.
Źródło:
Folia Philosophica; 2017, 38
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kazimierz Twardowski jako wzór osobowy nauczyciela akademickiego
Kazimierz Twardowski as a Personal Model of an Academic Teacher
Autorzy:
Zegzuła-Nowak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311471.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kazimierz Twardowski
personal model
scientific style of philosophizing
pedagogical authority
Lvov and Warsaw school
Opis:
The main aim of the article is a justification and attempt to prove the rightness of the thesis that personal features and teaching, educational and pedagogical activity of Kazimierz Twardowski constitute the example of teaching attitude which may be set as a personal model for modern team of academic teachers. The attitude of Kazimierz Twardowski proves that the work of a teacher treated as a life mission is a kind of social service contributing to development of culture and science. For the work of an academic teacher should be based on realizing of the values, ideals and attitudes socially desired, otherwise the society is threatened with not only stagnation or degradation of science but also arising and developing of attitudes which are socially harmful.
Źródło:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2012, 15; 181-191
1899-2226
2353-4869
Pojawia się w:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda i wolność jako aksjologiczne fundamenty uprawiania nauki w szkole lwowsko-warszawskiej
Autorzy:
Zegzuła-Nowak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643985.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Werte
axiologische Dimension der Wissenschaft
Lemberg-Warschau-Schule
Wahrheit und Freiheit in der Wissenschaft
axiological dimension of science
Lvov-Warsaw School
truth and freedom in science
wartości
aksjologiczny wymiar nauki
szkoła lwowsko-warszawska
prawda i wolność w nauce
Opis:
Der Artikel stellt  den Beitrag der Vertreter der Lemberg-Warschau-Schule zur Bestimmung der axiologischen Dimension der Wissenschaft dar. In der Verbreitung philosophischer Kultur und im Hinweisen auf beständige axiologische Fundamente hegten sie Hoffnungen, Patriotismus und Gefühl der Nationalgemeinschaft zu wecken. Sie behaupteten auch, dass sich die Wissenschaft nicht auf eine unbeschränkte und unkontrollierte Art entwickeln darf, sollte sie der Menschheit dienen. Neben der Bestimmung des meritorisch-methodologischen Rahmens war es daher für sie wichtig, den axiologischen Rahmen für das Betreiben der Wissenschaft festzulegen. Sie hatten keine Zweifel, dass sich in der Wissenschaft Werte verwirklichen sollten. In der Wissenschaft mit starken und klar bestimmten axiologischen Fundamenten erblickten sie folglich einen Weg, der nicht allein zur Verbesserung des menschlichen Lebens, sondern auch zur inneren Entwicklung des Menschen führte. Die Sendung eines Wissenschaftlers soll daher auf der Treue gegenüber bestimmten Werten beruhen, vor allem gegenüber der Wahrheit und Freiheit, die der wissenschaftlichen Tätigkeit den Status eines bedeutsamen und zugleich autonomen Bereichs der menschlichen Tätigkeit verleiht.
The contribution is discussed of the Lvov-Warsaw School (LWS) in determining the axiological dimension of science. By promoting philosophical culture and solid axiological foundations, the School members aspired to imbue the spirit of patriotism and a sense of national community in society. They believed that if science is to serve humanity, it should not develop in an infinite and recalcitrant way. Apart from defining substantive and methodological directives, the LWS scholars regarded it important to draw up axiological frameworks of scientific studies to define their proper tasks and protect them against depreciating factors. Science, in their view, should promote and develop values. As they saw it, science based on clearly defined axiological foundations should not only seek to improve man’s living, but also develop his inner life. Hence, the scholar’s mission should adhere to set values, in particular truth and freedom, imbuing scientific work with the status of crucial and at the same time autonomous field of human activity.
 Artykuł prezentuje wkład reprezentantów szkoły lwowsko-warszawskiej dotyczący określenia aksjologicznego wymiaru nauki. W krzewieniu kultury filozoficznej oraz wskazywaniu trwałych fundamentów aksjologicznych pokładali oni nadzieje na rozbudzenie w społeczeństwie patriotyzmu oraz poczucia wspólnoty narodowej. Twierdzili też, że jeśli nauka ma służyć ludzkości, to nie może rozwijać się w sposób nieograniczony i niekontrolowany. Stąd obok określenia dyrektyw merytoryczno-metodologicznych, ważne było dla nich także określenie aksjologicznych ram uprawiania nauki, które miałyby strzec jej przed czynnikami ją deprecjonującymi i wyznaczać dlań słuszne cele. Nie mieli zatem wątpliwości, że w nauce powinny urzeczywistniać się wartości.W nauce o mocnych i jasno określonych fundamentach aksjologicznych upatrywali oni zatem, nie tylko drogi zmierzającej do poprawy życia ludzkiego, ale także wewnętrznego rozwoju człowieka. Misją uczonego zatem powinna być wierność określonym wartościom, przede wszystkim prawdzie i wolności, nadającym działalności naukowej status doniosłej i zarazem autonomicznej sfery aktywności ludzkiej.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 28
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie dwudziestowieczne dyskusje dotyczące racjonalności
Polish 20th-Century Discussions of Rationality
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097316.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia polska XX wieku
spory o racjonalność poznawczą
Kazimierz Twardowski
Szkoła Lwowsko-Warszawska
Roman Ingarden
Henryk Elzenberg
Leszek Kołakowski
Marian Przełęcki
spory o binarność racjonalności
spory o kryteria racjonalności
uzasadnianie racjonalności
Polish 20th-century philosophy
dispute over cognitive rationality
Lvov–Warsaw School
disputes over binary nature of rationality
criteria of rationality
justification of rationality
Opis:
Artykuł przedstawia dwudziestowieczne polskie dyskusje filozoficzne dotyczące racjonalności, w szczególności w kontekście poznawczym. Omawiane są stanowiska wielu uczonych, począwszy od Kazimierza Twardowskiego i założonej przezeń Szkoły Lwowsko-Warszawskiej do myślicieli okresu powojennego: Leszka Kołakowskiego i Mariana Przełęckiego. W części drugiej poddane są dyskusji i analizie trzy kwestie systematyczne, dotyczące racjonalności przekonań: problem ich binarności, kryteriów racjonalności oraz zagadnienie uzasadnienia jej wyboru.
The article presents twentieth-century Polish philosophical discussions of rationality, especially in the cognitive context. Discussed are diverse viewpoints, from those presented by Kazimierz Twardowski, the Lvov–Warsaw School founded by him to those of post-war thinkers: Leszek Kołakowski and Marian Przełęcki. In the second part, three systematic issues concerning the rationality of beliefs are discussed and analyzed: the problem of their binary nature, rationality criteria, and the issue of justifying the choice of rationality.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 129-153
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryka dominacji – polityczne sterowanie nauką
Rhetoric of domination – political steering of science
Autorzy:
Konstańczak, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577498.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nauka polska po II wojnie światowej
I Kongres Nauki Polskiej
szkoła lwowsko-warszawska
marksizm
etatyzacja nauki polskiej
Polish science after World War II
Ist Congress of Polish Science
Lvov and Warsaw School
Marxism
state control of Polish science
Opis:
Na przykładzie polskich doświadczeń z końca lat 40-tych XX w. autor prezentuje drogę, na której sfera nauki może zostać podporządkowana władzy państwowej. Artykuł jest zatem także prezentacją sytuacji w polskiej nauce w trakcie przygotowań do I Kongresu Nauki Polskiej, który miał miejsce 29.06 – 2.07.1951 r. Na podstawie zachowanej korespondencji i wspomnień głównie przedstawicieli filozoficznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej autor przedstawia zastosowane przez ówczesnych polityków sposoby manipulowania naukowcami i instytucjami nauki dla osiągnięcia doraźnych korzyści politycznych. W konkluzji autor ocenia długofalową skuteczność zastosowanych działań oraz zastanawia się, czy podobne działania można zastosować również obecnie.
The author presents the way how the area of science might be subordinated to state authority on the basis of Polish experience at the end of 40’s of XXth century. Therefore, the article is also a presentation of the situation in Polish science while preparing for the Ist Congress of Polish Science which took place between June 29th and July 2nd 1951. Based on preserved letters and memories of mainly representatives of philosophical Lvov and Warsaw School, the author presents the ways of manipulating of scientists and institutions of science used by politicians of that time to reach immediate political benefits. In conclusion the author evaluates long-term effectiveness of the used activities and wonders if similar activities might also be applied nowadays.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2013, 49, 2(196); 101-115
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-46 z 46

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies