Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Cultural anthropology" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Spatial turn and animation practices inspired by cultural anthropology
Autorzy:
Wieszaczewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957836.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
space
pedagogy of space
spatial turn
cultural animation
Opis:
Spatial turn is one of the cultural turns, which have recently occurred in the humanities. It stresses the importance of issues such as space and place and can be successfully used as a theoretical perspective gaining use in thought over issues such as globalisation, transnationality, mapping but also education. In the discourses of pedagogical science space and place are considered through their multidimensional impact on education and learning. As significant concepts  rooting pedagogy or pedagogy of borderland. The pedagogical reflection on space could be also used in the field of animation practices, especially in activities, which are related to place somehow colonised.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2016, 7, 2; 262-273
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia kulturowa w badaniach przekładoznawczych
Cultural anthropology in translation studies
Autorzy:
Mocarz-Kleindienst, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887606.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropologia kulturowa
zwrot kulturowy
obcość
inność
egzotyzacja
cultural anthropology
heterogeneity
cultural turn
third space
strangeness
otherness
intercultural communication
Opis:
Antropologia kulturowa, skupiająca się na badaniach różnorodności kulturowej, znajduje zastosowanie w wielu dyscyplinach humanistycznych, w tym w przekładoznawstwie. Jej wpływ na badania przekładu można zauważyć szczególnie po tzw. zwrocie kulturowym (cultural turn) . Dzięki założeniom antropologii w centrum zainteresowania teoretyków przekładu znajdują się takie pojęcia jak obcość, inność, komunikacja interkulturowa. Metodologia antropologiczna wywarła również wpływ na zmianę preferencji tłumaczy w zakresie stosowania strategii translatorskich. Dążąc do zachowania różnorodności kulturowej częściej stosują oni egzotyzację.
Cultural anthropology focusing on the study of cultural heterogeneity finds application in many humanistic disciplines, including translation studies. Its effect on translation studies can be observed especially through the so-called cultural turn. Thanks to the assumptions of anthropology, the attention of translation theoreticians is focused on such terms as strangeness, otherness, intercultural communication. Anthropological methodology also affected the change of translators' preferences with regard to the use of translation strategies. Aiming at maintaining cultural heterogeneity, they more frequently make use of exotisation.
Kультурная антропология, в центре внимания которой находится культурная гетерогенность, используется как методологическая основа во многих научных дисциплинaх, втом числе в переводоведении. Ее влияние на исследования перевода особенно отчетливо наблюдается после так. наз. культурного поворота. Благодаря достижениям антропологии в центре внимания теоретиков перевода находятся такие термины как чужое, иное, интеркультурная коммуникация. Антропологическая методология повлияла на больший интерес переводчиков к стратегии экзотизации.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 197-205
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia kultury a ewaluacja edukacyjna
Cultural anthropology and educational evaluation
Autorzy:
Walczak, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342800.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
ewaluacja edukacyjna
jakościowe badania edukacyjne
zwrot lingwistyczny
historia ewaluacji
ewaluacja antropologiczna
educational evaluation
anthropological evaluation
linguistic turn
qualitative educational research
history of evaluation
Opis:
The paper describes the connections between cultural anthropology and educational evaluation. It starts from the history of anthropologically oriented educational evaluation, when a qualitative-oriented approach emerged from a dominant, post-Tyleran tradition. It analyses connections between anthropological evaluation and anthropological paradigms, in particular the phenomenological one. The next section explores the notion of culture, a central category for ethnographic research, making anthropological evaluation distinctive from other research using a qualitative methodology. It presents the discussion about the notion of culture and the meaning of an inclusive approach to the research on school cultures. The third part describes distinctive features of anthropological evaluation, contrasted to the “traditional” anthropology. In the fourth part, conclusions from a postmodern critique of the linguistic turn are described: involvement in the power/knowledge relationships, an ontoepistemological status of collected data, fluidity and ambiguity of the evaluator’s roles. The next section covers probably the most obvious aspects of anthropological evaluation – the methodological implications. The last, sixth part presents challenges for doing evaluations in anthropological settings: keeping the integrity of the roles, reflecting on the biases, limitation in influence on change, “competition” with the postpositivist approach, and logistic difficulties.
Artykuł jest próbą zarysowania związków między ewaluacją edukacyjną a antropologią kultury. W pierwszej części przedstawiono początki rozwoju ewaluacji zorientowanej antropologicznie, od wyodrębnienia się nurtu badań jakościowych z dominującego podejścia osadzonego w Tylerowskiej tradycji począwszy. Przeanalizowano także związki ewaluacji antropologicznej z antropologicznymi paradygmatami, w szczególności znaczenie nurtu fenomenologicznego. Kolejna część została poświęcona kategorii kultury, centralnej dla badań etnograficznych i ewaluacji antropologicznej, wyróżniającej się spośród innych nurtów sięgających po metodologię jakościową. Przedstawiono dyskusję dotyczącą pojęcia kultury i znaczenie inkluzywnego podejścia do badania kultur szkoły. Część trzecia zawiera omówienie cech dystynktywnych ewaluacji antropologicznej, rysowanych w opozycji wobec „tradycyjnej” antropologii. W części czwartej omówiono wnioski wynikające z postmodernistycznej krytyki okresu zwrotu lingwistycznego: kwestie uwikłania w relacje władzy/wiedzy, ontoepistemologicznego statusu gromadzonej wiedzy oraz płynności i wieloznaczności ról ewaluatora. Kolejna część poświęcona jest zapewne najbardziej oczywistemu aspektowi ewaluacji antropologicznej, czyli metodologicznym implikacjom dla uprawiania ewaluacji edukacyjnej. W ostatniej, szóstej części przedstawiono wyzwania związane z realizacją ewaluacji w nurcie antropologicznym: utrzymania integralności ról, urefleksyjnienia przedsądów, ograniczeń w inicjowaniu zmiany, „rywalizacji” z orientacją postpozytywistyczną i trudności logistycznych.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2024, 1(143); 26-41
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural anthropology of Bronisław Malinowski and reflections on the economic crisis
Autorzy:
Szulczewski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/652775.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cultural anthropology
Bronisław Malinowski
economic crisis
Opis:
The paper revisits two theories from the cultural anthropology. The first theory is by Bronisław Malinowski, and the second one by Karl Homann. Malinowski criticizes economism and moralism. I present further stages of this criticism, with special importance placed on the concept of homo oeconomicus. Malinowski demonstrates how moral norms are implemented in primitive cultures by means of magic, cults, customs and rituals and rites. Malinowski also argues for the significance of cultural institutions in stabilizing the functioning of primitive communities. These institutions sheltered the communities from the kind of crises that are also experienced in the present times, thus, giving the older schools of thought in cultural anthropology their deserving place within the contemporary thought.
Źródło:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2017, 20, 6; 53-67
1899-2226
2353-4869
Pojawia się w:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proksemika. Studium z antropologii kulturowej
Proxemics: A study on cultural anthropology
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391724.pdf
Data publikacji:
2015-11-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
proxemics
relationship
liminality
human behavior
sign
proksemika
relacje
liminalność
ludzkie zachowanie
znak
Opis:
Marek Hendrykowski’s study deals with the semiotics of interpersonal proxemic relationships in today’s world. When analyzing this issue, the author puts forward three research hypotheses. First, interpersonal relationships that are connected with social space are not on the margins of systems of culture, but constitute a very important characteristic of each such system. Secondly, the traditional ways of defining proxemics, which emphasize the existence of interpersonal barriers, present the complex issues related to this field of science of signs and meanings too narrowly and usually in a schematic manner. And thirdly, the profound changes in proxemic relationships that are taking place in the macrosystem of contemporary culture have a major influence on the functioning of culture itself as well as on how individuals, groups and communities participate in this culture. When analyzed in terms of the proxemics of interpersonal relationships, the cultural ecosystem is not an abstract model but an operating system which governs the daily living conditions of individuals, groups and communities.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2015, 23; 39-51
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość i przyszłość antropologii kulturowej
The Past and Future of Cultural Anthropology
Autorzy:
Bytniewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343626.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
kultura
historia antropologii kulturowej
J. J. Rousseau
C. Lévi-Strauss
A. Barnard
culture
history of cultural anthropology
J.J. Rousseau
Opis:
Kultury rozpoznajemy w różnicach, istoty ludzkie postrzegamy poprzez podobieństwa między nimi. Oto paradoks, który czyni antropologię kulturową trudną dla nas, ponieważ jej etos i metody zmuszają do zmiany sposobu percypowania własnego otoczenia społecznego. W rezultacie antropologia kulturowa wytwarza i rozwija całkiem szczególne doświadczenie siebie samego, które Jean-Jacques Rousseau nazwał sentiment d’existence. Jak sądził Claude Lévi-Strauss, Rousseau właśnie dlatego jest ojcem etnologii. Był on pierwszym europejskim intelektualistą, który zrozumiał, że wyobcowanie wobec Tego Samego jest ceną, jaką płacimy za możliwość poznania Innego. Jakie znaczenie dla zrozumienia Zachodu ma znikanie etnoświatów? W jaki sposób zacieranie zróżnicowania etno-świata ukształtowało nie tylko przeszłość i przyszłość antropologii kulturowej, ale także rozumienie przeszłości i przyszłości kultury, z jakiej się ona wywodzi? Antropologię kulturową albo antropologię społeczną, jak nazywa się ją w Wielkiej Brytanii, przenika pewien rodzaj niepewności co do jej statusu poznawczego. Antropologia kulturowa nie jest pewna, czy jej zainteresowanie światem egzotycznym jest na czasie. Dobrze tą współczesną kondycję antropologii kulturowej odzwierciedla książka Alana Barnarda zatytułowana Antropologia. Zarys teorii i historii. W rzeczywistości książka ta jest akademicką dyskusją na temat historii dyscypliny z dodaniem ekskursu na temat nowych zainteresowań antropologii kulturowej motywowanych wciąż aktywną percepcją różnicy. Oznacza to powrót w praktykach badawczych i pisarskich do spojrzenia z oddali na świat społeczny, który jest całkiem blisko. Artykuł dyskutuje problemy i opinie wyrażone we wspomnianej książce.
We recognize cultures in differences, while we perceive human beings through the similarities between them. It is a paradox that makes cultural anthropology difficult for us, because its ethos and methods make pressure for us to change the way of perception our own social environment. Thus, as a result, cultural anthropology produces and develops quite peculiar experience of itself, which J. J. Rousseau named sentiment d’existence. According to C. Lévi-Strauss, Rousseau is the father of ethnology, because he was the first European intellectual who understood that alienation in relation to the Same is the price at we have to pay for getting to know the Other. What, for the understanding of the West, is the meaning of the disappearance of ethno-worlds? How blurring of ethno-diversity of the world shaped not only the past and the future of cultural anthropology, but an understanding of the past and the future of culture, from which it is derived? Cultural anthropology, or as it is called in Britain, social anthropology, pervades a kind of anxiety about its cognitive status. Cultural anthropology is not sure whether its interest in exotic cultures is not already late, still suspects that its research is not on time. Well reflects this contemporary condition of cultural anthropology the book by Alan Barnard entitled History and Theory in Anthropology. In fact, the book is a combination of an academic discussion of the history of the discipline with the excursus towards new areas of exploration of anthropological instigated by perception of differences, still active. This means the return in the practices of research and writing practices of anthropologists to looking from a distance on the social worlds that are pretty close. The paper discusses problems and opinion entered upon in mentioned book.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2017, 5; 159-168
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał – od antropologii kulturowej do analizy transakcyjnej
Ritual – from Cultural Anthropology to Transactional Analysis
Autorzy:
Motyl, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445898.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
rytuał
analiza transakcyjna
antropologia kulturowa
ritual
transactional analysis
cultural anthropology
Opis:
In the first part of the article the traditional meaning of the ritual is analysed. Then, the ritual is presented in the light of transactional analysis. Finally, the author discusses similarities and differences in different concepts of the ritual. The article does not attempt to address the complexity of this concept; its aim is to contribute to the discussion on the interdisciplinary nature of transactional analysis. The author’s aim is to exemplify the possibilities of applying this theory in humanities and social sciences.
Źródło:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna; 2014, 3; 65-78
2299-7466
Pojawia się w:
Edukacyjna Analiza Transakcyjna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kognitywne badania nad religią a antropologia kulturowa
Cognitive science of religion and cultural anthropology
Autorzy:
Czeremski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31050984.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
cognitive science of religion
psychological anthropology
anthropology of religion
religion
mind
Opis:
Cognitive science of religion (CSR) is an interdisciplinary research project focusing on the cognitive foundations of religion. The aim of this article is to discuss the specificity of CSR and demonstrate that, although it is part of cognitive science, it can also be seen as an anthropological paradigm in its own right. I argue that such a view can be supported by highlighting the importance of cultural anthropology for the SCR genesis (especially the role of anthropological theories and the resulting research methods, the involvement of anthropologists in the emergence of the new paradigm) and stressing the way in which contemporary anthropology benefits from theories formulated within CSR, the debates they generate and inter-institutional collaborations. Thus, I wish to highlight the dual nature of CSR as part and parcel of both cognitive science and contemporary psychological anthropology.
Źródło:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia; 2023, 8; 51-67
2392-0971
2543-9537
Pojawia się w:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy antropologii kultury. Pomiędzy ontologią a metafizyką
Perspectives on Cultural Anthropology. Between Ontology and Metaphysics
Autorzy:
Pacukiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37493707.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
antropologia kulturowa
nauki o kulturze
teoria kultury
cultural anthropology
science of culture
theory of culture
Opis:
Niniejszy esej jest próbą stworzenia krótkiej charakterystyki dziedziny naukowej, jaką jest antropologia kulturowa. Przedstawia syntetyczny automodel (Łotmanowski) dyscypliny – jej główne paradygmaty, przedmioty i dyskursy. Dokonuje także porównania antropologii i polskiego kulturoznawstwa w kontekście metafizycznych i ontologicznych perspektyw badań humanistycznych.
The essay is an attempt to create a brief characteristic of the scientific field of cultural anthropology. It presents a synthetic automodel (Łotman’s) of the discipline – its main paradigms, subjects and discourses. It also compares anthropology and Polish cultural studies in the context of metaphysical and ontological perspectives of humanistic research.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 299-316
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jezus a czas w perspektywie antropologii kulturowej
Jesus and Time from the Perspective of Cultural Anthropology
Autorzy:
Kręcidło, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044433.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Jezus
czas
Nowy Testament
antropologia kultury
Jesus
time
New Testament
social science
cultural anthropology
Opis:
Artykuł ma szeroką formułę. Najpierw przedstawiono w nim syntetycznie najważniejsze fizyczne, filozoficzne, socjologiczne i antropologiczne ujęcia czasu. Na tym zaś tle ukazano poglądy dotyczące orientacji czasowej w kulturze starożytnego świata śródziemnomorskiego. Zagadnienia te posłużyły jako tło do wyeksponowania tematyki doświadczania czasu przez Jezusa i Jego uczniów ze wskazaniem zasadniczego przeorientowania w związku ze zbawczym wydarzeniem męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Dla ludzi Nowego Testamentu przeszłość, teraźniejszość i przyszłość ogniskują się w wydarzeniu Chrystusa i w Nim nabierają sensu. W jego perspektywie aktualizują się wszystkie przeszłe wydarzenia.  W Jezusie również rozpoczyna się eschatologiczna przyszłość, która w każdym kolejnym pokoleniu chrześcijan powinna być przeżywana jako „teraz” zbawienia.
The article encompasses a wide field of reference. First, it presents synthetically the most important physical, philosophical, sociological and anthropological concepts of time. Against this background, the notions of temporal orientation within the cultures of the ancient Mediterranean world are shown. These perspectives serve as background for examining the subject of how time was experienced by Jesus and His disciples, noting the fundamental reorientation inherent in the salvific event of the Passion, Death and Resurrection of Christ. For the people of the New Testament, the past, present and future all converge and focus in the Christ-event. In Him, all these dimensions make coherent sense. All past events are reoriented to this perspective and likewise in Jesus the eschatological future begins, which every subsequent generation of Christians should live as the “now” of salvation.
Źródło:
Verbum Vitae; 2019, 35; 167-185
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Transferability of Socialand Cultural Anthropology into the Diverse Field of Education in Differing EU Countries
Autorzy:
Markom, Christa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1200351.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
edukacja
transmisja
Europa
education
translation
Europe
Opis:
This paper discusses the EU project TRANSCA – Translating Socio-Cultural Anthropology into Education. The project shares current practices and ideas to help anthropology become more widespread in teacher education and subsequently, in schools. The paper questions selected concepts (e.g. Funds of Knowledge) and the intentions of translating anthropological knowledge for educational purposes because of the problematic notion of „translation” itself in anthropology.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2020, 59; 191-200
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szaleństwo i nieśmiertelność – u podstaw platońskiej antropologii kultury
Madness and immortality – foundations of Plato’s cultural anthropology
Autorzy:
Kosiewicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/465127.pdf
Data publikacji:
2015-03-31
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
kultura
filozofia platońska
szaleństwo
nieśmiertelność
culture
Plato’s philosophy
madness
immorality
Opis:
In Plato’s philosophy sexual activity comes from an impulse given by Eros: the messenger between the Olympian gods and human beings. That activity is also a harbinger of aspiration for immortality – that is to leave a lasting mark of one’s own existence in human memory. One of possibilities is the transfer of knowledge about one’s own existence to one’s own descendants and future generations. Plato is of an opinion that inspiration, named madness, resulting inter alia from Eros’s influence (and, simultaneously, an aspiration for immortality) can be also realized in another way – that is, among others, thanks to artistic or artisan creativity, or eminent political, economic, military, sports or religious activity.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2015, 48; 25-55
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza tekstem – O antropologii historyczno-kulturowej Christopha Wulfa
Beyond Text—On Christoph Wulf’s Historical-Cultural Anthropology
Autorzy:
Szymczycha, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343622.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
antropologia historyczno-kulturowa
ciało w kulturze
semiotyka
historical-cultural anthropology
the body in culture
semiotics
Opis:
Tekst przedstawia i syntetyzuje najważniejsze inspiracje teoretyczne i tezy antropologii historyczno-kulturowej Christopha Wulfa zaprezentowane w pracy Antropologia. Historia – kultura – filozofia, a ponadto sytuuje w szerszym kontekście poglądy jej autora na analogię kultury i języka, a także na wzajemne relacje myśli, języka i obrazu.
The article is a summary of the key theoretical inspirations and theses of historical-cultural anthropology as presented in Christoph Wulf’s book Anthropology. History – Culture – Philosophy and an attempt to place the views on the analogy between culture and text—as well as on the relationship between thought, language and image—advocated therein in a broader theoretical context.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2017, 5; 151-157
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzajemny wizerunek sąsiadów. Metodologiczna propozycja badań kulturoznawczych - Rosjanie w oczach Polaków
The cultural transmission. Methodological proposal of cultural studies - Russians culture from Polish point of view
Autorzy:
Boroch, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481482.pdf
Data publikacji:
2006-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
cultural transmission
cultural anthropology
Opis:
The research of cultural transmission between Russia and Poland has been carried out since 1990 in wide range of contexts as a) sociological; b) psychological; c) political; d) cultural anthropology; e) religiousness.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2006, 1, XI; 179-190
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
433 Dźwięki ciszy
4′33″. The Sounds of Silence
Autorzy:
Borchardt, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467078.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
antropologia kultury
cultural anthropology
Opis:
August 29, 1952, in Maverick Concert Hall, Woodstock: a historic event takes place. The pianist David Tudor closes and opens the piano lid three times, without touching the keyboard itself, during the premiere performance of John Cage’s new composition. This piece, called 4′33″ has been written for a “silent piano.” It is a composition that is NOT to be played! Critics and the audience find he joke poor. Today, depending on the individual point of view, 4′33″ might be interpreted in hundreds of different ways.
29 sierpnia 1952 roku w sali Maverick Concert Hall w Woodstock w stanie Nowy Jork ma miejsce historyczne wydarzenie wielkiej wagi. Podczas premierowego wykonania nowego dzieła Johna Cage’a pianista David Tudor trzykrotnie otwiera i zamka klapę fortepianu ani razu nie dotykając jego klawiatury. Kompozycja zatytułowana „4’33” napisana jest na „milczący fortepian”. To utwór, którego się NIE gra! Dla krytyków i publiczności żart jest kiepski. Dziś, w zależności od indywidualnego punktu widzenia „4’33” można interpretować na setki sposobów.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2016, 33
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural aspects of Joseph Conrad´s autobiography. On the digressive structure of Some Reminiscences
Autorzy:
Pacukiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638842.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
autobiography, cultural anthropology, cultural patterns, gawęda, Joseph Conrad
Opis:
In this essay I attempt to analyse Joseph Conrad’s ‘autobiography’ - as it is presented in Some Reminiscences - with particular reference to the enduring cultural patterns that it exhibits. According to the configurationist or “culture and personality” approach elaborated by American anthropologists such as Ruth Benedict and Ralph Linton, patterns of behaviour transmitted within particular cultural groups permanently configure the personality model of its members both at the level of everyday behaviour and at the level of ideal patterns. This is confi rmed by an analysis of Conrad’s autobiography, in which the writer draws on the ideal patterns of the culture of the Polish eastern borderlands (which he acquired during the process of socialization) - not only in order to analyse his own personality, but also to govern his behaviour in completely different cultural contexts. Even more interestingly, these behavioural patterns have confi gured the particular model of the world that is reflected in the very structure of Conrad’s works. In this connection the influence of the gawęda or ‘Polish nobleman’s tale’ would seem to be indisputable. It is not so much that Conrad alludes to this literary convention in his autobiographical reminiscences, but rather that he uses it to re-create the model (based on cultural patterns) of the imagination of a Polish nobleman from the eastern borderlands. Moreover, this culturally determined writing strategy is used in Conrad’s other works.
Źródło:
Yearbook of Conrad Studies; 2012, 7
2084-3941
Pojawia się w:
Yearbook of Conrad Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zredefiniować rzecz. Antropologia kulturowa wobec zwrotu ku materialności
Redefining the thing. Cultural anthropology in the presence on the return to the materiality
Autorzy:
Majbroda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517899.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Opis:
(Loża dla prowadzącego temat)
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2016, Rzeczy 1(17)/2016; 7-14
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An unwritten Tristes Tropiques: Claude Lévi-Strauss and Joseph Conrad
Autorzy:
Pacukiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638882.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
cultural anthropology, Conrad studies, Tristes Tropiques
Opis:
In an interview with Didier Eribon, Claude Lévi-Strauss admitted that he wished he had written Joseph Conrad’s books. It seems that once he even started writing a “Conradian” novel entitled Tristes Tropiques, but the only known fragment of this novel would seem to be the description of a sunset, which has become part of another book of the same title containing reminiscences from his journeys. In what way, then, did Conrad infl uence this unusual book by Lévi-Strauss? There are certainly similarities between the works of both writers. Apart from a similarity of literary form and cultural substance, we can fi nd a unique “optical experience” (Dariusz Czaja) in their descriptions of sunsets, which I interpret as a substructure of their studies of the world, culture and human knowledge.
Źródło:
Yearbook of Conrad Studies; 2011, 6, 1
2084-3941
Pojawia się w:
Yearbook of Conrad Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Military anthropology : specialisation frame
Autorzy:
Boroch, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833753.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
socio-cultural anthropology
organisational culture
military anthropology
Opis:
This article presents the research problems addressed in military anthropology. The central research hypothesis is a theoretical-cognitive problem concerning the object of cognition of military anthropology. In this sense, the two main understandings of military anthropology, American and Russian, are shown. Military anthropology develops an interest in culture as an area of struggle, competition, and combat. The article consists of three parts. The first part explains the theoretical issues and the historical development of military anthropology. The second part presents the Russian tradition in the development of that discipline. The third part presents the Polish tradition in which military anthropology is an auxiliary science of security sciences.
Źródło:
Wiedza Obronna; 2021, 1; 63--73
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lo smarrimento come inizio in alcuni testi di Giuseppe Culicchia
Giuseppe Culicchia: The allure of being lost in Turin
Autorzy:
Puto, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/701131.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Culicchia
narrative
cultural anthropology
space
place
Opis:
The aim of the present article is to analyze the relationship between the city and the protagonists of Giuseppe Culicchia’s texts. The methodological perspective is that of cultural anthropology, in particular the concept of mente locale, discussed by Franco La Cecla. Mente locale, as a relationship between space and human mind, is vital in the act of getting lost in space (perdersi), which leads to getting to know it (orientarsi) and finally initiating the profound relationship based on emotivity. Culicchia’s texts are set in Turin, and the study points out the different ways of perception of the city. The analyzed texts represents the gradual acquisition of knowledge about the city that corresponds to the theoretical thesis that is how the anthropology of space and place illustrates the conceptual and material dimensions of space which is central to the production of social life, bringing classics of cultural anthropology together with new theoretical approaches.
Źródło:
Romanica Silesiana; 2020, 17, 1; 81-93
1898-2433
2353-9887
Pojawia się w:
Romanica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie recepcji dorobku Bronisława Malinowskiego dla rozważań etyki gospodarczej nad kryzysem finansowo-gospodarczym
Cultural Anthropology of Bronisław Malinowski and Reflection on the Economic Crisis
Autorzy:
Szulczewski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20250993.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cultural anthropology
Bronisław Malinowski
economic crisis
Opis:
The paper presents two theories from the area of cultural anthropology. The first is B. Malinowski, who criticized economism and moralism. I present further stages of this criticism, with special importance placed on the concept of homo oeconomicus. Malinowski also showed how moral norms are implemented in primitive cultures by means of magic, cults, customs and rituals and rites. Another important section is devoted to Malinowski’s analysis of how cultural institutions were important for stable functioning of primitive communities. They sheltered those communities form crisis of the kind that we experience today. The second theory is economical ethics of K. Hofman, one of the newest achievements of German business ethics. So works of cultural anthropology are worth being read again.
Źródło:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2011, 14, 1; 101-113
1899-2226
2353-4869
Pojawia się w:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wkład antropologii kulturowej w studia nad niepełnosprawnością
Autorzy:
Borowska-Beszta, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/937726.pdf
Data publikacji:
2018-06-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural anthropology
disability studies
theoretical review
Opis:
Interdisciplinary studies on disability are conducted in the world by scholars from different disciplines and sub-disciplines, including special education. This article deals with an analysis of the evolution of the concept of disability studies and its’ implementation in anthropology that was narrowed to cultural anthropology, primarily of American roots with references to British social anthropology. The basic question, which I answer from the perspective of the cultural anthropologists, is formulated as follows: why cultural anthropology is important in the disability studies? I give answers in the context of: ontological, epistemological, rhetorical and political issues. Anthropological analyzes are preceded by definitions of disability studies after Stteven aylor, Bonnie Shoultz, Pamela Walker; Colin Barnes; Dan Goodley; Sharon L. Snyder; David T. Mitchell and Ronald J. Berger.
Źródło:
Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej; 2016, 15; 15-41
2300-391X
Pojawia się w:
Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Qualitative analysis of the Spanish Health System in the context of Covid-19 pandemic
Autorzy:
Gómez Camuñas, María Jesús
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1491178.pdf
Data publikacji:
2021-01-29
Wydawca:
Atena Research Association
Tematy:
Coronavirus
Health organizations
Cultural anthropology
Grounded theory
Opis:
Objectives: The objective was to carry out a qualitative analysis of the Spanish health system in the context of Covid-19 pandemic, in order to detect inefficiencies and create a model capable of tackling them. Methods: This research was carried out in five public Spanish hospitals, using the following qualitative perspectives: ethnography and the grounded theory. The data were collected through the techniques of information gathering, including 79 observation sessions in the hospitals with an average duration of 1:44:10, 410 documentary materials (official and unofficial records, photos and videos taken in the hospitals) and formal in-depth interviews about the quality of the Spanish health system (n=26), with an average duration of 47 minutes and 4 seconds. Findings: The results provided answers not only to the research questions formulated throughout the work but also led to the determination of the contextual conditions of health organizations on the basis of a plausible explanation of the events that occurred during the COVID-19 pandemic. Conclusions: The findings of this research, which analyzed some of the events that occurred in the COVID-19 pandemic in Spain, suggest that it is necessary to create a true organizational culture oriented to the common good, introducing into health organizations people responsible for the other.
Źródło:
Atena Journal of Public Health; 2021, 3; 2-2
2695-5911
Pojawia się w:
Atena Journal of Public Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Displaced Objects and Meanings. A Few Remarks on the Fang Mask, Masawa Canoes and Kachina Dolls
Autorzy:
Kisielewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1985614.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
cultural anthropology
art history
anthropology of art
Opis:
Each of the artefacts mentioned in the title is an exemplification of products of the anthropological “Other”. Each of them comes from a distinct geographical region and represents an entirely different culture. However, all of them have been connected together in the Western culture realia as a result of a particular type of displacements. The first displacement involved their physical migration – first to European museums of natural history and ethnological museums. The next one resulted in their emergence on the market of exotic “oddities” whereas yet another displacement located them within the conceptual framework delimited by the artistic discourse. This last displacement shows that it is very difficult to understand or “translate” one culture into another because the conceptual framework of the “translator” is always determined by their own culture.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2018, 2(120); 97-112
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DZIEŁO 'CHŁOP POLSKI W EUROPIE I AMERYCE', CZYLI O POŻYTKACH Z CZYTANIA KLASYKÓW
FLORIAN ZNANIECKI’S POLISH PEASANT IN EUROPee AND AMERICA - CONTEMPORARY ANTHROPOLOGICAL INTERPRETATION
Autorzy:
Wieruszewska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579879.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
FLORIAN ZNANIECKI
CULTURAL ANTHROPOLOGY
CULTURALISM
MIGRATION STUDIES
Opis:
The aim of the article is to look at the thoughts of one of the most prominent Polish sociologists - Florian Znaniecki - and to ask the question to what extent they may be useful for present-day social and migration studies. The hypothesis furthered is that migration literature should go beyond the seminal book on Polish peasants in America by Znaniecki and Thomas and focus more on the Polish sociologist’s early thoughts. The article emphasizes the importance of cultural anthropology and culturalism not only in migration studies but also in a broad range of social studies, including the assessment of post-communist transition.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2012, 38, 2(144); 5-24
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola źródeł archeologicznych oraz etnohistorycznych w studiach nad pradziejami w Amazonii
THE ROLE OF ARCHAEOLOGICAL AND ETHNO-HISTORICAL SOURCES IN THE STUDY OF PREHISTORIC AMAZONIA
Autorzy:
Sosnowska, Hanna
Golińska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498152.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
INTERDISCIPLINARY STUDIES
ARCHAEOLOGY
ETHNOLOGY
CULTURAL ANTHROPOLOGY
AMAZONIA
BRAZIL
Opis:
The growing popularity of archaeology and the amassment of new archaeological researches compelled archaeologist to make an interpretations based on different domains of humanistic sciences. This interdisciplinary studies allow to look at the problem of reconstructing the past from a different perspectives. Since most significant issues had multiple causes, interdisciplinary studies provide a more comprehensive understanding of issues. The cooperation of different domains of sciences (archaeology, ethnology and cultural anthropology) is essential for studying the past. It is particularly important for the Brazilian Amazon where the great part of cultural processes could not be seen in an archaeological context.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2011, 6; 55-108
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evergreen Ethnographies
Autorzy:
Malewska-Szalygin, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929966.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Socjologiczne
Tematy:
fieldwork
ethnography
methodological approaches in ethnology and cultural anthropology
Opis:
The article promotes the argument that anthropological or ethnological knowledge is primarily produced through ethnographies that present fieldwork experience. As publications that appear after returning home, they provide the social sciences with the most recent information about the present reality. Moreover, that is where we can find new methodological approaches and new theoretical concepts. Our contemporary experience in such a fast-changing world shows the uselessness of the formerly applied analytical notions, forcing us to search for a new form of description and new interpretative categories. The article is actually a survey of the best known fieldwork monographs presented through theories, schools and trends in cultural and social anthropology that have been constituted or overcome by these very monographs, which are milestones in over a century of ethnological/anthropological research. As the last ones are from the 21st century, they present not only the newest research results, but also the most up-to-date methodologies.
Źródło:
Polish Sociological Review; 2012, 179, 3; 431-442
1231-1413
2657-4276
Pojawia się w:
Polish Sociological Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia pedagogiczna i (między)kulturowa jako samodzielna dziedzina stworzona przez Konstantego Uszyńskiego
Pedagogical and (inter)cultural anthropology as an independent discipline created by Konstanty Uszynski
Autorzy:
Harbatski, Andrei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956290.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
antropologia pedagogiczna
Konstanty Uszyński
indywiduum człowieka
antropologiczne uzasadnienie pedagogiki
teoretyczne podstawy antropologii pedagogicznej
edukacja międzykulturowa
pedagogical anthropology
Konstantin Ushinsky
the person’s individuality
theoretical fundamentals of pedagogical anthropology
intercultural education
Opis:
Antropologia pedagogiczna jako określona dziedzina nauki zaczęła kształtować się w XIX wieku. Filozofowie i pedagodzy z różnych państw zaczęli wypowiadać się na temat roli antropologii pedagogicznej w nauczaniu i wychowaniu i opracowywać ją jako samodzielną dziedzinę wiedzy filozoficznej i pedagogicznej. W Niemczech opracowaniem antropologii pedagogicznej jako samodzielnej dziedziny wiedzy zajmował się Karl Schmidt (1819–1864) wraz ze swoimi uczniami, a w Rosji – Konstanty Uszyński (1823–1870), również wspólnie ze swoimi uczniami. W istocie były to dwie szkoły, które nie zawsze wiedziały o swoim istnieniu i pracowały samodzielnie. Aktualnie w antropologii pedagogicznej istnieje dość duża liczba jej definicji, a także punktów widzenia, jeżeli chodzi o metodologię i metody badawcze. Jeżeli uwzględnimy badania antropologów przeprowadzone w Anglii, Francji, Rosji, USA i Niemczech, to możemy wyróżnić kilka podejść dotyczących definicji antropologii pedagogicznej. Antropologia pedagogiczna rozpatrywana jest jako: 1. metodologia nauk o wychowaniu i jako swoista podstawa pedagogiki ogólnej, do której wchodzą wyniki wiedzy naukowej na temat człowieka w procesie wychowania; 2. jednolita i systemowa wiedza o człowieku wychowywanym i wychowującym i jako samodzielny kierunek o nauczaniu; 3. jako integracyjna nauka o człowieku – podmiocie i przedmiocie kształcenia; 4. jako nauka uogólniająca różnorodną wiedzę o człowieku – podmiocie wychowania, co z kolei wymaga określenia jej metod, przedmiotu, podmiotu, celów i zadań; 5. antropologia pedagogiczna i międzykulturowa, która systematyzuje i podsumowuje cały system wiedzy, umożliwiający regulowanie zarówno problemu Ja, jak i problemu współzależności Ja z innymi Ja oraz pracę w systemie „człowiek–człowiek”.
Pedagogical anthropology as a distinct research field began to take shape in the 19th century. Philosophers and educators in different countries began to speak about the role of pedagogical anthropology in education and upbringing and develop it as an independent branch of philosophical and pedagogical knowledge. In Germany Karl Schmidt (1819–1864) with his pupils and in Russia Konstantin Ushinsky (1823–1870) with his pupils were engaged in the development of pedagogical anthropology as an independent branch of knowledge. In fact, they were two schools, which did not always know about each other and worked on their own. Today there are a sufficiently large number of definitions of pedagogical anthropology as well as points of view on methodology and methods of research. If the studies of anthropologists carried out in England, France, Russia, the USA and Germany are taken into account, it is possible to single out several approaches concerning the definition of pedagogical anthropology. Pedagogical anthropology is considered to be 1) the methodology of sciences about upbringing and a kind of basis of general pedagogy, which includes scientific results of knowledge about the man in the course of upbringing; 2) complete and systematic knowledge about an educated and educating person and as an independent area about education; 3) an integrative science about the man as a subject and object of education; 4) the science generalizing diverse knowledge about the man as a subject of upbringing, and it in its turn demands the definition of its methods, subject, object, aims and tasks; 5) the science systematizing and generalizing the whole system of earlier acquired knowledge of the future specialist, who will have not only to know and control the problem “I”, but the problem of correlation of this “I” with the “I” of others, as well as to work in the “man-man” system.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2018, 8, 1; 63-75
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nienasyceni – o tym, co jedzą bohaterowie (dramatów) Witkacego
Insatiables – What Do the Heroes of Witkiewiczs Drama Eat?
Autorzy:
Bahneva, Kalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510889.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
cultural anthropology
Witkacy's drama
culinary practices and literature
Opis:
The article is dedicated to culinary practices in Stanisław Ignacy Witkiewicz's drama. They are considered in relation to the idea of metaphysical insatiability and a “creative hunger” of exceptional individuality. Culinary tastes that dominate in Witkacy's writings are being ana-lysed on the bases of the critical approaches of Lévi Strauss and Barthes as well as Malinow-ski's important works on cultural anthropology (Argonauts of the Western Pacific, 1922; The Sexual Life of Savages in North-Western Melanesia, 1929). The article concentrates also on the works of some well-known representatives of the inter¬ war period (Čapek, Schulz, Kafka) that are relevant to the subject.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2011, 2(8); 207-223
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anthropology in a Globalized World. History, Culture and Philosophy
Antropologia w zglobalizowanym świecie. Historia, Kultura i Filozofia
Autorzy:
WULF, CHRISTOPH
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556294.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Edukacji Międzykulturowej i Badań nad Wsparciem Społecznym.
Tematy:
hominization
philosophical anthropology
cultural anthropology
historical anthropology
historical cultural anthropology
educational anthropology
hominizacja
antropologia filozoficzna
antropologia kulturowa
antropologia historyczna
antropologia kulturowo-historyczna antropologia edukacyjna
Opis:
Today’s anthropology attempts to relate the historicity and culturality of its concepts, viewpoints, and methods to the historicity and culturality of what is under investigation. Anthropology examines the findings of the human sciences and develops a critique of itself based on historical and cultural philosophy, thereby paving the way for the investigation of new questions and issues. At the heart of these efforts lies a restlessness of mind that cannot be stilled. Research in anthropology is not limited to certain cultural contexts or single epochs. Reflections on the integral historicity and culturality of the research enable the discipline to leave behind the Euro-centricity of the human sciences and to focus on the unresolved problems of the present and the future. This aim implies skepticism toward all-encompassing and universal anthropological interpretations, such as those occasionally found in biological science, for example. Anthropology is not a single discipline. It touches on many different sciences and disciplines, including philosophy. Speaking about anthropology in the humanities and social sciences, we have to consider the following five paradigms: 1) anthropology of evolution and hominization; 2) philosophical anthropology developed in Germany; 3) historical anthropology and the history of mentalities, initiated by historians in France and taking its cue from the Annales-School; 4) the American tradition of cultural anthropology, and 5) finally historical cultural anthropology. These paradigms also provide the basis for educational anthropology.
Dzisiejsza antropologia próbuje powiązać historyczność i kulturę pojęć, poglądów i metod, którymi się zajmuje jako nauka z historycznością i kulturą przedmiotów badań. Antropologia bada odkrycia nauk humanistycznych i tworzy autokrytykę na podstawie filozofii historycznej i kulturowej, tym samym torując drogę dla badań nad powstającymi pytaniami i kwestiami. W sercu tych wysiłków leży nieposkromiony niepokój umysłu. Badania w dziedzinie antropologii nie ograniczają się do określonych kontekstów kulturowych czy pojedynczych epok. Refleksje dotyczące integralnej historyczności i kulturalności badań umożliwiają dyscyplinie odejście od eurocentryczności nauk humanistycznych i skoncentrowanie się na nierozwiązanych problemach teraźniejszości i przyszłości. Tak określony cel implikuje sceptycyzm wobec wszystkich, obejmujących cały przekrój zagadnień i powszechnych interpretacji antropologicznych, przykładowo tych spotykanych w naukach biologicznych. Antropologia nie jest dyscypliną funkcjonującą w izolacji od innych dziedzin nauki. Dotyczy zagadnień z wielu różnych nauk i dyscyplin, w tym filozofii. Mówiąc o antropologii nauk humanistycznych i społecznych należy rozważyć pięć następujących paradygmatów: 1) antropologię ewolucji i hominizacji; 2) antropologię filozoficzną opracowaną w Niemczech; 3) antropologię historyczną i historię mentalności, zapoczątkowane przez historyków we Francji i czerpiące inspiracje ze Szkoły Annales; 4) amerykańską tradycję antropologii kulturowej, 5) wreszcie antropologię historyczno- kulturową. Powyższe paradygmaty stanowią również podstawę antropologii edukacyjnej.
Źródło:
Multicultural Studies; 2017, 1; 13-19
2451-2877
Pojawia się w:
Multicultural Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żuławski – asocjacje
Żuławski – associations
Autorzy:
Kowalski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168152.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Andrzej Żuławski
film
antropologia kultury
biografistyka
cultural anthropology
biography
Opis:
In my short essay, I wanted to address the issues of Andrzej Żuławski’s „Shamanka”. Especially in the context of critical voices that consider this work to be iconoclastic. I was especially interested in the issue of transgression, understood as the ability to defend against the system. The essence of taboo collapse, also seen in other artist- -directors, exploits the potential of primordial violence, coming closer to relations that are not conditioned by economics or matter, but purely Nature’s laws, based on predators and victims, whose sources of behavior and characteristics pass. To the next stages of human evolution, only in fuzzy clarity. Because of new environment conditions, caused by culture, then civilization. Hence the great metaphorical values of the heroes of Żuławski’s production, and above all the character of „Italians”. The film’s content is her relationship with the anthropologist Michal, fascinated by archaic epochs, but with a completely different approach to them. Similar transgressive meaning, though on a different personal background, can be seen in Italian director Paolo Pasolini’s reminiscence, which may be recalled during the screening. Equally controversial was his last venture – Salo 120 days of Sodomy – a free adaptation of the novel of the Marquis de Sade. I set up both films to signal the polemic approach of both directors to postmodern societies.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2017, 5; 169-182
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryminologia kulturowa? Antropologia kultury jako przyczynek do rozważań nad problematyką zabójstwa w krajach anglosaskich
Cultural Criminology? Cultural Anthropology and the Study of Homicide in Anglo-Saxon Countries
Autorzy:
Gradoń, Kacper
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699114.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
zabójstwo
antropologia kulturowa
Stany Zjednoczone
Wielka Brytania
Kanada
homicide
United States
Great Britain
Canada
cultural anthropology
Opis:
The paper covers the issue of cultural and ethnological perspective in contemporary criminology. The author presents various theories that are currently developing worldwide, addressing the problem of the role of culture (in the anthropological sense of the word) and its influence on the aetiology of criminal behaviour, social reaction to crime, and creation of role-modelling in different societies. The presentation is focussed mostly on the cultural and criminological comparison of three countries the United States of America, Great Britain and Canada – and their homicide data. These countries, although seemingly similar in many ways when traditionally analysed in criminology, differ significantly in terms of murder – not only statistically, but also at a deeper and more complex historical level. The author describes these differences, arguing that the cultural approach to criminological issues is crucial in explaining violence. The last part of the paper focuses on case-study examples from all the three countries under discussion; this serves as an illustration to the author’s postulate of incorporating the ethnological studies and research into the system of criminology.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 2006, XXVIII; 179-184
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pożegnanie nomady. Antropologiczne pomyślenia Wojciecha Burszty (1957–2021)
Farewell to a Nomad: The Anthropological Thinking of Wojciech Burszta (1957–2021)
Autorzy:
Czubaj, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14972414.pdf
Data publikacji:
2021-03-22
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
cultural anthropology
cultural studies
metaculture
pop culture
pop nationalism
literature
Opis:
The author limns an intellectual portrait of the cultural specialist and anthopologist Wojciech Józef Burszta (1957–2021), who died at the beginning of 2021. Burszta’s reflections centered on the “post-anthropological” shape of contemporaneity. Such thinking involved, on the one hand, relinquishing the idea of culture as a cohesive, harmonious system (ideas close to the symbolic anthropology of Clifford Geertz), and on the other, the increasing awareness of “being in culture,” of the possession and appropriation of culture by the community, individuals, and institutions (Burszta described these processes as “metaculture”). In addition to popular culture and pop nationalism, another important area of interest for Burszta was literature—an essentially anti-systemic reverse of anthropological reflections on reality.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 1; 171-180
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Národopis, etnografia, antropologia społeczna, antropologia kulturowa… Kilka uwag o historii nauk o kulturze w Czechach
Národopis, ethnography, social anthropology, cultural anthropology… Brief history of the culturology in Czech Republic
Autorzy:
Zdrodowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636626.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Národopis
ethnography
social anthropology
cultural anthropology
culturology in Czech Republic
Opis:
The article summarizes the history of the academic reflection on the culture research in Czech Republic from the beginnings of the národopis in the late 19th century till contemporary reflection on culture under the brand of anthropology. It covers the difficulties with defining the field of the research as well as the discipline name problem. The plurality of disciplines we can now observe in Czech cultural studies is explained in context of the social and political circumstances, especially the belonging to the soviet universum after the 2nd World War. Finally the article tries to explain the great difficulty with application of the Western, especially British, cultural studies into the postcommunist intellectual milieu.
Źródło:
Przegląd Kulturoznawczy; 2011, 2(10); 163-182
1895-975X
2084-3860
Pojawia się w:
Przegląd Kulturoznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia psychologiczna. Wprowadzenie
Psychological anthropology: An introduction
Autorzy:
Żerkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762781.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
psychological anthropology
ethnopsychology
cultural psychology
cognitive anthropology
history of cultural anthropology
Opis:
The text is an introduction to psychological anthropology, a subdiscipline of culturalanthropology that looks into interactions linking cultural phenomena with human psychological processes. The history of the concept of psychological anthropology and its definitions is discussed and then juxtaposed with explanations of the concepts of ethno-psychology, cultural psychology, and cognitive anthropology. The discussion is contextualized by the history of the subdiscipline itself, which over the last 150 years has been developed and co-developed – often in a complex and convoluted way – by subsequent anthropological approaches and trends, with which it has at times been identified.
Tekst stanowi wprowadzenie do antropologii psychologicznej, subdyscypliny antropologii kulturowej zajmującej się interakcjami łączącymi zjawiska kulturowe z procesami psychologicznymi człowieka. Omówiono historię pojęcia antropologii psychologicznej i jej definicje, a następnie zestawiono ją z objaśnieniami pojęć etnopsychologii, psychologii kulturowej i antropologii poznawczej. Dyskusję kontekstualizuje historia samej subdyscypliny, która na przestrzeni ostatnich 150 lat była rozwijana i współrozwijana – często w sposób złożony i zawiły – przez kolejne podejścia i nurty antropologiczne, z którymi czasami była utożsamiana.
Źródło:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia; 2023, 8; 7-47
2392-0971
2543-9537
Pojawia się w:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Lévinas and Arendt – Philosophical Origins of Alain Finkielkraut’s Reflection on the Other and the Education
Autorzy:
Liszka, Katarzyna
Włodarczyk, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/628164.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Wethics, politics, otherness, education, pedagogy, responsibility, justice, judgment, cultural anthropology
Opis:
A member of the generation of student revolt ’68, Alain Finkielkraut is thought to be one of the most prominent intellectuals in France, taking part in public debates on several issues essential for Europe and the world. His assays, articles and books may be read as a complex commentary with a sound humanistic background to the condition of western culture as well as to current socio-political events. Our article focuses on revealing theoretical grounding of Finkielkraut’s reflection in the philosophies of Emmanuel Lévinas and Hannah Arendt. We attempt to reconstruct the way Finkielkraut employs his critical apparatus built on their thought to the field of educational practices in order to present the specific perspective of educational research and to contribute to the knowledge produced by widely understood critical pedagogic.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2014, 5, 2; 19-30
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kategorie kultury publicznej służące konserwowaniu relacji władzy. Rasa i klasa w kontekście (post)kolonialnym
Categories of Public Culture Instrumented in Creating Power Relations: Race and Class in (Post)Colonial Context
Autorzy:
Kaczmarek, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952123.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
class
postcolonial power relations
public culture
socio-cultural anthropology
race
Opis:
In the article I intend to describe the way in which “scientific” categories of race and class are invented and transferred into public culture and subsequently instrumented in creating and maintaining imaginaries and practices of colonial and postcolonial power relations. I interpret colonialism and postcolonialism in a very broad context, as a continuum encompassing creation and recreation of the contemporary rules and phenomena that are related to the functioning of nation-state power, which in turn is shaped, as a set of ideas, by discourses of public culture. My arguments derive from anthropological research on social mobility and are illustrated with examples from Jamaica and the USA.
Źródło:
Pogranicze. Studia Społeczne; 2014, 23; 7-40
1230-2392
Pojawia się w:
Pogranicze. Studia Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dla obcego inny grób? Wielkopolskie groby typu bustum jako przykład przyswojonej inności religijnej
Autorzy:
Żychliński, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023878.pdf
Data publikacji:
2018-07-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural anthropology
funeral rites
bustum type graves
Roman Iron Age
Wielkopolska
Opis:
The paper is an attempt to present a model of an attitude towards strangers: getting to know, tolerating, accepting, and finally assimilating them, in terms of funeral rites, and thus of different religion. Such is a case manifested by an appearance of bustum type graves within the Przeworsk culture cemeteries in Wielkopolska (Greater Poland) in the Roman Iron Age.
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2017, 22; 221-230
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od redaktora: Etnografia sportu i e-sportu. Metodologiczne doświadczenia z badań terenowych
Editorial: The Ethnography of Sport and E-Sport. Methodological Experiences from the Fieldwork
Autorzy:
Woźniak, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371424.pdf
Data publikacji:
2021-02-28
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sport
e-sport
etnografia
socjologia
antropologia kultury
ethnography
sociology
cultural anthropology
Opis:
Artykuł wprowadza w problematykę numeru, koncentrując się szczególnie na sekcji tematycznej: Etnografia sportu i e-sportu. Metodologiczne doświadczenia z badań terenowych. Redaktor zwraca uwagę na główne wątki rozważane we współczesnej literaturze przedmiotu, podkreślając relewantny dobór autorek/autorów i artykułów zgromadzonych we wspomnianej sekcji. Wskazane są także luki w literaturze naukowej dotyczące metodologii etnograficznych badań szeroko rozumianego sportu. Sekcja jest skromną próbą ich wypełnienia. Następnie redaktor wprowadza krótko w problematykę każdego z artykułów zawartych w tomie, zarówno z sekcji tematycznej, jak i sekcji varia.
This article introduces the subject of the thematic issue: The Ethnography of Sport and E-Sport: Methodological Experiences from the Fieldwork. The Editor points to the most crucial threads in the contemporary literature on the subject. He underlines the relevance of the authors and articles collected in this issue. Also indicated are gaps in the academic literature regarding the methodology of ethnographic research into broadly understood sport. The issue is a modest attempt to fulfill these gaps. The Editor also briefly recounts the contents of the articles, both from the thematic section and from the varia section.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2021, 17, 1; 6-10
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znikające różnice. Relacje między socjologią i antropologią kulturową w świetle teorii systemów Niklasa Luhmanna
Vanishing difference. Relations between sociology and cultural anthropology in terms of systems theory by Niklas Luhmann
Autorzy:
Woroniecka, Grażyna
Łukasiuk, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623000.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
systemy komunikacyjne
socjologia
antropologia
różnica
autoreferencja
semantyka systemowa
systems of communication
sociology
cultural anthropology
difference, self-reference self-thematization
system semantics
Opis:
The paper is an introduction to our volume about mutual relations between sociology and cultural anthropology. Both disciplines have been described as systems of communication; we use concepts cited above and an idea of systems
Artykuł stanowi wprowadzenie do tomu „Przeglądu Socjologii Jakościowej” poświęconego socjologii i antropologii w ich wzajemnych relacjach. Obie dziedziny zostały w nim opisane jako systemy komunikacyjne w perspektywie teorii Niklasa Luhmanna, by za pomocą przywołanej w ten sposób pojęciowości oraz mechaniki procesów systemowych ująć w perspektywie diachronicznej problem granic obu dziedzin. Autorki pokazują na przykładach tekstów konstytutywnych dla socjologii i antropologii, jak wyróżnicowywały się one, domykały i zaznaczały swoje granice, by później – głównie ze względu na zwielokrotnione i niejednorodne odniesienia do środowiska – nie być w stanie ich utrzymać.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2013, 9, 3; 6-10
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strażnik, Ogrodnik, Rewolucjonista. O kulturowej logice nowożytnego wychowania
The Guard, the Gardener, the Revolutionary. On the cultural logic of modern upbringing
Autorzy:
Buliński, Tarzycjusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/428487.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
nowożytność
kultura
wychowanie
szkoła
antropologia kulturowa
modernity
culture
education
school
cultural anthropology
Opis:
The article discusses views on upbringing as a cultural phenomenon. It analyses two ideas characteristic of modern pedagogy: 1) the conviction that children should be helped in some way by means of education in order to make them better people, and 2) the complaint that school education is disconnected from everyday life. Both ideas are analysed in the context of the place they occupy in the functioning of contemporary societies. In conclusion I suggest that their role consists in reproducing – rather than changing – the modern society.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2015, 4 (13); 97-107
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Education policy and history education as tools for shaping an open society in Poland: A critical anthropological analysis
Autorzy:
Majbroda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678401.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
socio-cultural anthropology
education policy
history education
core curriculum
open society
Karl Popper
Opis:
Education policy and history education as tools for shaping an open society in Poland: A critical anthropological analysisThe aim of this article is to examine the education policy in modern Poland from the anthropological point of view. We will begin with the assumption that education policy is the outcome of social, cultural, economic and political circumstances that influence both the vision of education at a given time, as well as its specific goals. Then we will present modern educational discourses from the perspective of socio-cultural anthropology as a cultural criticism and an essential part of new interventional humanities. The main purpose of this article is to address whether modern education policy, and above all history education in Poland, can be used as a tool to shape an open society as understood by Karl Popper. We will also demonstrate how official education discourse in Poland highlights patriotic and even nationalist issues, while silencing socio-cultural values and practices that constitute the foundation of democracy and open society. Współczesna polityka edukacyjna i nauczanie historii w Polsce jako narzędzia kształtowania społeczeństwa otwartego. Krytyczna analiza antropologicznaCelem artykułu jest pokazanie współczesnej polityki edukacyjnej funkcjonującej w Polsce w perspektywie antropologii społeczno-kulturowej. Punktem wyjścia jest założenie, iż polityka edukacyjna jest wynikiem splotu czynników społecznych, kulturowych, ekonomicznych oraz politycznych, które wpływają zarówno na obowiązującą w określonym czasie wizję edukacji jako takiej, jak i na jej cele szczegółowe. Tekst pokazuje współczesne dyskursy edukacyjne w perspektywie antropologii społeczno-kulturowej widzianej jako krytyka kulturowa i istotna część nowej humanistyki o charakterze interwencyjnym. W tym kontekście głównym wątkiem spajającym niniejszy artykuł jest pytanie o to, czy współczesna polityka edukacyjna a przede wszystkim edukacja historyczna w Polsce stanowią narzędzia kształtowania społeczeństwa otwartego w rozumieniu Karla Poppera. Istotnym aspektem tekstu jest pokazanie rozwijanego w Polsce oficjalnego dyskursu edukacyjnego, który eksponuje wątki patriotyczne, a nawet nacjonalistyczne, wyciszając wartości i praktyki społeczno-kulturowe, będące fundamentem demokracji i społeczeństwa otwartego.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grand Theatre, Oratory and Anthropology in the Documentaries of Andrzej Fidyk
Autorzy:
Fiołek-Lubczyńska, Bogumiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/918070.pdf
Data publikacji:
2014-06-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Andrzej Fidyk
cultural anthropology
documentary film
Carnaval. The Biggest Party In The World
Opis:
The article centres on the documentary works of Andrzej Fidyk. The director is fascinated by cultural anthropology. Showing diff erent aspects of social life in a theatrical manner is an omnipresent motif in his movies. A fi lm in general, by its nature, is a spectacle, but the director depicts within its reality diff erent kinds of spectacles: parades, as in the title of Th e Parade, musical scenes in Yodok Stories, and carnival in Carnaval…. Th e crown jewel in this double, increasing spectacularity is Carnaval. Th e Biggest Party In Th e World, and the movie inside the movie – Cameramen from Calcutta. A religious spectacle can be found inside Staszek’s Dream  abstracts314 in Teheran. Scenes of muslim grief three years aft er the death of Chomeini, inside a country considered to be exemplary in its religiousness are compared to “the trend of going to orthodox churches” in Russia. Th e most interesting by the criteria of spectacularity is Carnaval…, which has been the subject of many analysis and interpretations by cultural theorists, anthropologists and sociologists. Fidyk in his movie shows the nature of this spectacle with great fi nery. 
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2014, 15, 24; 137-144
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akcjonizm Wiedeński - transgresja jako sztuka społecznej negacji
Viennese Actionism: Transgression as an Art of Social Negation
Autorzy:
Borchardt, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467995.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Akcjonizm Wiedeński
antropologia kultury
transgresja
krytyka społeczna
Viennese Actionism
cultural anthropology
transgression
social critique
Opis:
[abstrakt po polsku poniżej]Marcin BorchardtFaculty of PhilologyUniversity of GdańskPoland Viennese Actionism: Transgression as an Art of Social NegationAbstract: An act of creation, as a form of human activity whose aim is to bring new value into the world of art is of processual character. Transgression is one of many possible forms of this process. It is defined as a violent, radical, irreversible act of creation, an emanation of the artist’s freedom which consists in disturbing, transgressing, and breaking social rules, laws, or cultural norms – willfully or not – in order to cause a certain artistic effect whose consequences are unpredictable and remain completely outside of the creator’s control. In the second half of the 20th century, a group of radicals calling themselves Wiener Aktionsgruppe began to dangerously balance on the verge of crime. Art, based on the acts of transgression, acquired a role as a tool of social critique, a total negation of the values represented in the “society of dwarves,” a resistance towards a dysfunctional reality. Aesthetic terrorism was a weapon of provocation, a manifestation of a revolt, an attempt to make any kind of change, or simply a distinct approach to aesthetic value. The paper analyses the creative attitudes of Rudolf Schwarzkogler, Günter Brus, Hermann Nitsch, and Otto Muehl, and the causes and consequences of their transgressions. The author also investigates the evolution of the reception of the Viennese Actionists as an example illustrating the dangerous process of getting accustomed to transgression in the course of a slow assimilation of all artistic extremisms inspired by political interest.Keywords: Viennese Actionism, cultural anthropology, transgression, social critique Marcin BorchardtWydział FilologicznyUniwersytet Gdański Akcjonizm Wiedeński - transgresja jako sztuka społecznej negacjiAbstrakt: Akt twórczy jako forma aktywności człowieka, której celem jest powstanie wartości, zwykle w świecie sztuki nazwanej dziełem, ma charakter procesualny. Transgresja jest jedną z wielu możliwych postaci tego procesu. Definiowana jako gwałtowny, radykalny, nieodwracalny akt twórczy - emanacja wolności artysty, polegająca na, świadomym lub nie, naruszaniu, przekraczaniu, łamaniu obowiązujących w społeczeństwie zasad, praw, norm kulturowych, celem wywołania określonego efektu artystycznego, którego konsekwencje są nieprzewidywalne i pozostają poza jakąkolwiek kontrolą twórcy. W drugiej połowie dwudziestego wieku grupa radykałów skupionych w Wiener Aktionsgruppe zaczęła niebezpiecznie balansować na granicy zbrodni. Sztuka - oparta na aktach transgresji, wchodziła w rolę narzędzia społecznej krytyki, totalnej negacji wartości reprezentowanych w „społeczeństwie krasnali”, sprzeciwu wobec dysfunkcyjnej rzeczywistości. Estetyczny terroryzm był orężem prowokacji, manifestacją buntu, próbą wprowadzenia jakiejkolwiek zmiany lub po prostu stanowiskiem osobnym. W niniejszej pracy analizuję postawy twórcze Rudolfa Schwarzkoglera, Güntera Brusa, Hermanna Nitscha i Otto Muehla. Przedstawiam przyczyny i skutki podejmowanych przez nich transgresji. Śledzę ewolucję recepcji sztuki Akcjonistów Wiedeńskich, która może być modelowym przykładem ilustrującym niebezpieczny, inspirowany interesem politycznym, proces oswajania transgresji na drodze powolnej asymilacji wszelkich artystycznych ekstremizmów.Słowa kluczowe: Akcjonizm Wiedeński, antropologia kultury, transgresja, krytyka społeczna
[abstrakt po polsku poniżej]Marcin BorchardtFaculty of PhilologyUniversity of GdańskPoland Viennese Actionism: Transgression as an Art of Social NegationAbstract: An act of creation, as a form of human activity whose aim is to bring new value into the world of art is of processual character. Transgression is one of many possible forms of this process. It is defined as a violent, radical, irreversible act of creation, an emanation of the artist’s freedom which consists in disturbing, transgressing, and breaking social rules, laws, or cultural norms – willfully or not – in order to cause a certain artistic effect whose consequences are unpredictable and remain completely outside of the creator’s control. In the second half of the 20th century, a group of radicals calling themselves Wiener Aktionsgruppe began to dangerously balance on the verge of crime. Art, based on the acts of transgression, acquired a role as a tool of social critique, a total negation of the values represented in the “society of dwarves,” a resistance towards a dysfunctional reality. Aesthetic terrorism was a weapon of provocation, a manifestation of a revolt, an attempt to make any kind of change, or simply a distinct approach to aesthetic value. The paper analyses the creative attitudes of Rudolf Schwarzkogler, Günter Brus, Hermann Nitsch, and Otto Muehl, and the causes and consequences of their transgressions. The author also investigates the evolution of the reception of the Viennese Actionists as an example illustrating the dangerous process of getting accustomed to transgression in the course of a slow assimilation of all artistic extremisms inspired by political interest.Keywords: Viennese Actionism, cultural anthropology, transgression, social critique Marcin BorchardtWydział FilologicznyUniwersytet Gdański Akcjonizm Wiedeński - transgresja jako sztuka społecznej negacjiAbstrakt: Akt twórczy jako forma aktywności człowieka, której celem jest powstanie wartości, zwykle w świecie sztuki nazwanej dziełem, ma charakter procesualny. Transgresja jest jedną z wielu możliwych postaci tego procesu. Definiowana jako gwałtowny, radykalny, nieodwracalny akt twórczy - emanacja wolności artysty, polegająca na, świadomym lub nie, naruszaniu, przekraczaniu, łamaniu obowiązujących w społeczeństwie zasad, praw, norm kulturowych, celem wywołania określonego efektu artystycznego, którego konsekwencje są nieprzewidywalne i pozostają poza jakąkolwiek kontrolą twórcy. W drugiej połowie dwudziestego wieku grupa radykałów skupionych w Wiener Aktionsgruppe zaczęła niebezpiecznie balansować na granicy zbrodni. Sztuka - oparta na aktach transgresji, wchodziła w rolę narzędzia społecznej krytyki, totalnej negacji wartości reprezentowanych w „społeczeństwie krasnali”, sprzeciwu wobec dysfunkcyjnej rzeczywistości. Estetyczny terroryzm był orężem prowokacji, manifestacją buntu, próbą wprowadzenia jakiejkolwiek zmiany lub po prostu stanowiskiem osobnym. W niniejszej pracy analizuję postawy twórcze Rudolfa Schwarzkoglera, Güntera Brusa, Hermanna Nitscha i Otto Muehla. Przedstawiam przyczyny i skutki podejmowanych przez nich transgresji. Śledzę ewolucję recepcji sztuki Akcjonistów Wiedeńskich, która może być modelowym przykładem ilustrującym niebezpieczny, inspirowany interesem politycznym, proces oswajania transgresji na drodze powolnej asymilacji wszelkich artystycznych ekstremizmów.Słowa kluczowe: Akcjonizm Wiedeński, antropologia kultury, transgresja, krytyka społeczna
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2017, 35
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola autoetnografii w procesie wytwarzania wiedzy antropologicznej
The Role of Autoethnography in the Production of Anthropological Knowledge
Autorzy:
Songin-Mokrzan, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373015.pdf
Data publikacji:
2017-07-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
autoethnography
socio-cultural anthropology
knowledge
emotions
situatedness
autoetnografia
antropologia społeczno-kulturowa
wiedza
emocje
usytuowanie
Opis:
The aim of the article is to present how autoethnography, understood as a technique of obtaining data in the process of ethnographic research, contributes to the development of theoretical and methodological reflection in anthropology. The author argues that this practice provides rich material that makes it possible to reflect on the relationship between the situation of the researcher and the type of knowledge created. Autoethnography also makes it possible to grasp events, and thus those moments thanks to which scraps of ideas, thoughts, or theoretical concepts begin to combine with each other to create a compact and organized narrative, and ethnographic research acquires cohesiveness. The author simultaneously emphasizes the important role of emotion. She indicates that the existence of particularly intense experiences on the part of both the researcher and the persons studied should be seen not only in the psychological perspective but as a reaction to the breaking or undermining of the prevailing principle—a response to non-standard behavior, which does not fit into the established order. The reflections presented in the article are illustrated with examples from field work which was conducted in a production facility located in one of the Special Economic Zones in the voivodeship of Lower Silesia.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 3; 53-66
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda etnograficzna w badaniu stosunków międzynarodowych - uwagi wstępne
The Ethnographic Method as a Research Method in International Relations - Preliminary Remarks
Autorzy:
Schreiber, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2091849.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Tematy:
Cultural anthropology
International relations
Research methodology
Culture
Stosunki międzynarodowe
Metodologia badań
Kultura
Antropologia kultury
Opis:
Artykuł przedstawia możliwości wykorzystania metody etnograficznej do badania stosunków międzynarodowych. Opisuje w zarysie jej charakter i status w samej antropologii kultury oraz wybrane obszary i tematy badawcze analizowane przez badaczy stosunków międzynarodowych przy użyciu tej metody. Wskazuje na potencjalne pułapki i wyzwania stojące przez badaczami tej dziedziny, chcącymi korzystać z metody etnograficznej, w kontekście siatki pojęciowej stworzonej przez Ludwika Flecka, tj. stylów myślowych i kolektywów myślowych. Podnosi zagadnienie tożsamości dyscyplinarnej stosunków międzynarodowych i konfrontuje je z wykorzystywanymi metodami ich badań.(abstrakt oryginalny)
The article presents the possibilities of employing the ethnographic method in the research of international relations. It outlines the characteristics and status of the ethnographic method within cultural anthropology itself as well as selected research areas and subjects analysed by researchers of international relations using this method. It points out the potential traps and challenges facing researchers of international relations wishing to use the ethnographic method in the context of the conceptual framework created by Ludwik Fleck, namely thought styles and thought collectives. It raises the issue of disciplinary identity of international relations and confronts it with the employed methods of international relations studies.(original abstract)
Źródło:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2016, 52, 1; 285-301
0209-0961
Pojawia się w:
Stosunki Międzynarodowe - International Relations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alpinistyczny potencjał adaptacyjny i dynamika adaptacji na podstawie Nanda Devi Janusza Klarnera
Alpinist adaptive potential and the dynamics of adaptation in Janusz Klarner’s „Nanda Devi”
Autorzy:
Kopel, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519877.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
alpinizm
zmiana kulturowa
antropologia kulturowa
adaptacja
Nada Devi
alpinism
cultural change
cultural anthropology
adaptation
Opis:
Wyprawa alpinistów na Nanda Devi była pierwszą polską pomyślnie zakończoną wędrówką w Himalajach. Nanda Devi była bardzo trudnym wyzwaniem dla polskiej ekipy, ale po wielu niebezpiecznych sytuacjach w końcu osiągnęli szczyt. W kolejnym kroku alpiniści chcieli zdobyć szczyt Tirsuli. Niestety, dwóch ekspedytorów zostało zasypanych lawiną na zboczach lodowca. Janusz Klarner (członek ekipy polskich alpinistów) po kilku latach napisał książkę Nanda Devi, opartą na jego prywatnym dzienniku ekspedycyjnym. Główną tezą artykułu jest to, że dotarcie do Nanda Devi było możliwe dzięki odpowiedniej szybkości adaptacji. Himalaje były zupełnie nieznanym miejscem dla polskich alpinistów. Okoliczności wymagały adaptacji do nowych, wymagających warunków. W artykule autor analizuje te adaptacje. Niektóre z nich miały wymiar symboliczny, inne: kulturowy, techniczny oraz aksjologiczny. Korzystając z ustaleń Deleuze'a z Bergsonizmu, autor uznaje, że zdolność do odpowiednio dynamicznej adaptacji jest wynikiem odpowiedniego uporządkowania występującego w danym momencie. Podsumowując, autor rozważa różne powiązania wzorców kulturowych, przyczynowości osobistej i względów środowiskowych
Alpinist expedition to the Nanda Devi was the first Polish successfully ended hiking in the Himalaya. Nanda Devi was a very tough challenge for Polish team but after many dangerous situations they finally reached the peak. As a next step alpinists wanted to reach Tirsuli peak. Unluckily, two of the expeditors were buried in an avalanche on the slopes of a glacier. Janusz Klarner (the member of the Polish alpinists team) after few years wrote a book Nanda Devi which is based on his private expedition journal. The main thesis of the article is that reaching Nanda Devi was possible by the accurate speed of adaptation. The Himalaya was a completely different and unknown place for Polish alpinists. Alpinists were forced to various adaptations in many different situations. In the article author analyses emerging changes and adaptations. Among them are symbolic, cultural, technical and axiological adaptations. Using Deleuze's findings from Bergsonizm, the author recognizes that the capacity for appropriately dynamic adaptation is the result of an appropriate arrangement occurring at a point in time. To sum up, an author considers various connections between cultural patterns, personal causality and environmental considerations.
Źródło:
Świat i Słowo; 2021, 37, 2; 157-172
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ETNOGRAFIA MYŚLI POTOCZNEJ W DZIEDZINIE POZAAKADEMICKICH RELACJI Z PRZESZŁOŚCIĄ. MYŚL POTOCZNA JAKO PRZEDMIOT BADAŃ HISTORII HISTORIOGRAFII
ETHNOGRAPHY OF COMMON SENSE IN THE FIELD OF NON-ACADEMIC RELATIONS WITH THE PAST. COMMON SENSE AS THE SUBJECT OF RESEARCH INTO THE HISTORY OF HISTORIOGRAPHY
Autorzy:
PIASEK, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909885.pdf
Data publikacji:
2017-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
non-academic history
common sense
popular culture
cultural anthropology
ethnography of historical thought
Opis:
By distancing ourselves from the previous ways of thinking about non- academic forms of history within history of historiography and methodology of history, I suggest using cultural anthropology in the research. In my opinion that its traditional fi eld of study, e.g. the common sense, remains closely related to the study of history of historiography and methodology of history on non- academic forms of history.
Źródło:
Historia@Teoria; 2017, 2, 4; 53-65
2450-8047
Pojawia się w:
Historia@Teoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czystość czy zmaza? Czy jest sens łączyć rozumienie z wyjaśnianiem w antropologii i interpretatywnej socjologii?
Purity or Danger? Is It Useful to Combine Understanding with Causal Explanation in Cultural Anthropology and Humanistic Sociology?
Autorzy:
Pawliszak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/623004.pdf
Data publikacji:
2016-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rozumienie
wyjaśnianie
maksymalna interpretacja
konsiliencja
understanding
explanation
maximal interpretation
consilience
Opis:
Dwie ostatnie dekady są okresem kryzysowych przeobrażeń w tych obszarach nauk społecznych, w których dokonuje się jakościowych, interpretatywnych analiz kultur. W ramach rozpowszechnionej tendencji do nieskrępowanego łączenia paradygmatów z czasem pojawił się także, częściowo opozycyjny wobec niego, nurt zmierzający do łączenia elementów humanistyki i nauk przyrodniczych, w szczególności rozumienia i wyjaśniania. Nie reprezentuje on jednak znanej z historii tendencji do podporządkowania humanitas wymogom scientia, lecz szuka nowej równowagi pomiędzy nimi i teoretycznych podstaw do integracji pozwalającej na wytwarzanie bardziej ugruntowanej wiedzy, a także umożliwiającej lepsze przewidywanie i refleksyjną kontrolę życia społecznego. Jest to zadanie szczególnie istotne w sytuacji późnonowoczesnego dynamicznego rozrostu coraz bardziej złożonych systemów społeczno-technologiczno-ekologicznych generujących nowe ryzyka i możliwości. W eseju, za pomocą narzędzi z obszaru analizy dyskursu i socjologii oraz filozofii wiedzy, zostaje podjęta analiza kilku kluczowych teoretycznych założeń, na których może być ufundowana integracja. Przedstawiono również propozycję połączenia procedury interpretacji i wyjaśniania w koncepcji „maksymalnej interpretacji”, a także próbę wyjaśnienia tendencji, która ją zrodziła i jej interpretacji w kategoriach teorii kulturowej Mary Douglas.
For the two last decades cultural social sciences have been facing critical methodological transformation. The widespread tendency in qualitative research to mingling and synthesizing differing interpretive paradigms has been recently confronted with a venture to integration of science and the humanities. This current is not a plain revitalization of historical tendency to submit interpretive methods to scientific explanation of social life, but is seeking a new theoretical base to establish a balance between hermeneutic and causal analysis. This essay discusses different theoretical concepts of the relationship between hermeneutic interpretation and causal explanation. It introduces a concept of “maximal interpretation” devised inside the strong program of cultural sociology as a procedure of unified interpretive-causal analysis of historical events, and analyzes this innovation with theoretical lenses of grid-group theory.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2016, 12, 4; 6-23
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłamstwo jako przedmiot badań jakościowych. Ograniczenia i możliwości
A lie as the subject of quality research. Limitations and possibilities
Autorzy:
Surmiak, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423790.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kłamstwo
oszustwo
badania jakościowe
socjologia
antropologia kulturowa
lie
cheat
qualitative studies
sociology
cultural anthropology
Opis:
Quality sociologists and culture anthropologists comparatively rarely examine the question of a lie. It is more often the concern of research by psychologists mainly by means of quantity methods. It seems to be resulting from some difficulties in the research itself which is connected with the accurate recognition of a lie. The article discusses the abovementioned difficulties and at the same time it points to the possibilities to overcome them based on chosen quality research concerning lie. It further stresses some advantages arising from the analysis of the question in the quality frame, based on research carried out in Catholic Centre of Crisis Intervention for women at risk of prostitution or those who strive to stop prostituting.
Socjolodzy jakościowi i antropolodzy kultury stosunkowo rzadko badają zagadnienie kłamstwa. Zdecydowanie częściej zajmują się tym psychologowie, głównie przy użyciu metod ilościowych. Wydaje się to wynikać z pewnych trudności w badaniu tego zagadnienia, które wiążą się z trafnym rozpoznaniem kłamstwa. Artykuł omawia wspomniane trudności, a zarazem wskazuje na możliwości ich przezwyciężenia w oparciu o wybrane badania jakościowe dotyczące kłamstwa. Ponadto podkreśla niektóre korzyści z analizy tego zagadnienia w ujęciu jakościowym na przykładzie badań przeprowadzonych w katolickim Ośrodku Interwencji Kryzysowej dla kobiet zagrożonych prostytucją lub pragnących porzucić jej uprawianie.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2015, 41, 1; 55-66
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretacja pokutna Janowego opisu obmycia stóp uczniom przez Jezusa. Cz. 2: Argument odwołujący się do antropologii kulturowej
A Penitential Interpretation of the Johannine Foot-washing. Part 2: An Argument from Cultural Anthropology
Autorzy:
Kubiś, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1051177.pdf
Data publikacji:
2018-10-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
obmycie nóg
J 13:1-20
chrzest
pokuta
grzech
foot-washing
John 13:1-20
baptism
penance
sin
Opis:
The article argues – within the sacramental framework – for a specifically penitential interpretation of the Johannine foot-washing narrative, adding a new argument in favor of a penitential reading of the pericope. Prefaced by a list of eleven arguments in favor of this approach, a new rationale is then presented, this time based on advances in cultural anthropology as reflected in the works of J.H. Neyrey and R. DeMaris. Neyrey’s reading of Jn 13:1-20 sees both a rite of status transformation (in vv. 6-11) and a ceremony confirming roles and statuses (in vv. 12-20); this is further enriched by DeMaris’s reading arguing for the presence of one particularly Johannine rite, which confirmed and renewed the disciples’ status gained through baptism. Both of the above readings are now reinterpreted by means of a sacramental key. As a result, the meaning of the foot-washing points toward a sacramental practice, namely a penitential rite of confession and remission of post-baptismal sins, as reflected in other Johannine texts (Jn 20,22-23; 1 Jn 5,14-16).
Źródło:
The Biblical Annals; 2018, 8, 4; 567-586
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblia Jonasza: dekolonizacja chrześcijaństwa w kontekście północnoamerykańskim
The Bible of Jonah: On Decolonization of Christianity in the North American Context
Autorzy:
Poks, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467733.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
dekolonializm
antropologia religijna i kulturowa
interkulturowość
środowisko naturalne
dekolonialism
religious anthropology
cultural anthropology
interculturality
natural environment
Opis:
Małgorzata PoksInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePolandThe Bible of Jonah: On Decolonization of Christianity in the North American ContextA review of the book: Buffalo Shout, Salmon Cry: Conversations on Creation, Land Justice, and Life Together. Steve Heinrichs (red.). Kitchener, Ontario i Harrisonburg, Virginia, Herald Press 2013, pp. 360. Keywords: dekolonialism, religious anthropology, cultural anthropology, interculturality, natural environment
Małgorzata PoksInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePolandThe Bible of Jonah: On Decolonization of Christianity in the North American ContextA review of the book: Buffalo Shout, Salmon Cry: Conversations on Creation, Land Justice, and Life Together. Steve Heinrichs (red.). Kitchener, Ontario i Harrisonburg, Virginia, Herald Press 2013, str. 360. Publikacja anglojęzyczna w miękkiej okładce.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 36
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Po co nam antropologia? O wzajemnym przenikaniu dyskursów na temat kultury/kultury duchowej
Why Do We Need Anthropology? On the Mutual Penetration of Discourses on Culture/Spiritual Culture
Autorzy:
Szafrański, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040478.pdf
Data publikacji:
2022-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropologia kulturowa
kultura
globalna wioska
tradycja
dyskurs kulturowy
cultural anthropology
culture
global village
tradition
cultural discourse
Opis:
Świat współczesny to świat wielokulturowy i chyba już zdążyliśmy do tego przywyknąć – przynajmniej większość z nas. Stąd codziennie, na przykład w pracy, staramy się pokonywać dzielące nas różnice, szukając porozumienia z kimś, o kim tak naprawdę niewiele wiemy. Choć rozumiemy go, to jednak nie jesteśmy w stanie „wczuć” się w jego świat. Antropologia kulturowa/interpretacyjna, której naturalnym kontekstem jest „globalna wioska”, pomaga nam oswoić „Innego”. Odwołując się do wybranych koryfeuszy antropologii starałem się krok po kroku budować nić porozumienia z „kimś”, kto nie przynależy do mojego świata i nigdy tak nie będzie. W propozycji tej nie zasypuję różnic, i właśnie mimo tych różnic, szukam porozumienia z „kimś”, za którym stoi inna, niepowtarzalna tradycja. Porozumienie jest możliwe, gdyż wszyscy jesteśmy ludźmi, ale „skrojeni” na miarę własnej kultury. Antropologia interpretacyjna to osobliwa propozycja spotykająca się najczęściej z filozofią kultury i z literaturą.
The modern world is a multicultural world and we have probably got used to it—at least most of us have. Hence, every day, for example at work, we try to overcome the differences that divide us, seeking to communicate with someone about whom we really know very little. Although we understand the person, we are unable to „empathise” with his or her world. Cultural/interpretive anthropology, whose natural context is the „global village”, helps us to domesticate the „Other”. Referring to selected coryphaeuses of anthropology, I tried to build step by step the thread of understanding with „someone” who does not belong to my world and never will. In this proposal, I do not sugar-coat the differences, and it is precisely in spite of these differences that I seek agreement with the „someone” behind whom stands a different, unique tradition. Agreement is possible because we are all human, but ‘tailored’ to our own culture. Interpretive anthropology is a peculiar proposal that meets most often with philosophy of culture and with literature.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2022, 13, 1; 27-40
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of Intercultural Bilingual Education in the Brazilian State of Amazonas
Autorzy:
Meunier, Olivier
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119696.pdf
Data publikacji:
2016-10-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Intercultural Bilingual Education
Socio-Cultural Knowledge
Formal and Informal Education
Cultural Anthropology
Brazilian State of Amazonas
Opis:
In Brazil, and more generally, in Latin America, the struggle of the indigenous movements for the demarcation of their ancestral land and the development of an intercultural education contributed to the constitutional changes of the 1980s, which led these states to regard themselves as a multicultural nation and to recognize specific collective rights to native people and tribes living on their territory. This dynamic deals with the scope of a democratic transition and a decentralization process which characterizes a new form of governance of almost all Latin America countries where the indigenous territories and the resources at their disposal can be preserved. By giving the possibility to formulate another vision of the school education based on a dialectic between indigenous knowledge and school knowledge in a sustainable developmental perspective of the indigenous territories, new experiments started to be expanded from the 1990s. This article advances the discussion between globalized and localized educational practices. It enlightens the debate between the homogenization of school systems and other alternatives such as the use of traditional knowledge. It focuses on socio-cultural knowledge and its intersection between formal and informal education. The first section of this paper presents the theoretical framework of my research and its methodology. The second section discusses, in a historical background, how the Brazilian indigenous public policies were implemented. In the third section, I use my fieldwork data to examine and analyze the advent and the development of intercultural bilingual education (IBE) in two regions of Amazonas state (Alto Solimões and Alto Rio Negro) among the Ticuna, Baniwa, and Tukano people during the 1990s and 2000s.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2016, 12, 4; 60-82
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złote runo
The Golden Fleece
Autorzy:
Pacukiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507773.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
funkcja
struktura
historia antropologii kultury
Bronisław Malinowski
Laboratorium Kultury
function
structure
history of cultural anthropology
Bronislaw Malinowski
Opis:
Artykuł stanowi próbę spojrzenia na historię antropologii kultury nie tylko diachronicznie, poprzez pryzmat rozpowszechnionej kategorii „rozwoju nauki”, która ma proweniencje ewolucjonistyczne, ale w sposób synchroniczny, pod kątem trwających w niej i poddawanych przekształceniom pojęć. Istnieje zatem możliwość uznania Argonautów zachodniego Pacyfiku nie tylko za pionierską „monografię terenową” lub zalążek „teorii funkcjonalnej”, ale również za pewien – analogiczny do wizji istnienia mitu w kulturze autorstwa Claude’a Lévi-Straussa – wariant antropologii kultury, ewentualnie jej archiwum (w rozumieniu Michela Foucaulta). Przedmiotem analizy są w tym przypadku relacje pomiędzy pojęciami funkcji i struktury. Okazuje się, że propozycja Malinowskiego nie jest w gruncie rzeczy tak odległa od późniejszych koncepcji strukturalistycznych autorstwa Alfreda Reginalda Radcliffe-Browna i Lévi-Straussa. Dominacja myślenia funkcjonalnego oznacza w tym przypadku położenie nacisku na sposoby wprowadzania w życie i odczuwania konstruktów kulturowych przez tubylców. Dzięki temu Argonauci… stają się przede wszystkim opisem dynamicznej, żyjącej kultury; dlatego też rdzeniem książki – co nietypowe w przypadku prac naukowych z obszaru antropologii – jest podróż ukazująca kulturę w działaniu.
The article is an attempt to look upon the history of anthropology not only through the diachronic lenses, the popular “science development” category, which has evolutionistic provenience, but also synchronic, through the process of moulding and shifting concepts. Thus, it is possible, to claim Argonauts of the Western Pacific not only as a pioneering “fieldwork monograph” or an origin of the “functionalism theory”, but also as – analogous to Claude Lévi-Strauss’ concept on the place of myth in culture – an alternative of cultural anthropology, or, its archive (in the sense explained by Michael Foucault). In this case the analysis is cast upon the relations between structure and function. It appears that in fact Malinowski’s conception is not as far away from the latter structuralist theories of Alfred Reginald Radcliffe-Brown and Lévi-Strauss. The domination of functionalistic thought in this case implies putting an emphasis onto the ways of realising and sensing the cultural constructs by the natives. As a result, the Argonauts… became primarily a description of a dynamic, living culture; for that reason, the core of the book – uncommonly for anthropological scientific works – is a journey showing the culture in action.
Źródło:
Laboratorium Kultury; 2013, 2; 150-171
2084-4697
Pojawia się w:
Laboratorium Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turystyka jako wędrówka po śladach zamierzchłego świata
Autorzy:
Krzymowska-Kostrowicka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1797602.pdf
Data publikacji:
2005-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
turystyka poznawcza
antropologia kulturowa
jaskinie
labirynty
duch miejsca
'cognitive' tourism
cultural anthropology
caves
labyrinths
spirit of place
Opis:
Artykuł dotyczy zagadnień znajdujących się na pograniczu nauk o turystyce i historycznej antropologii kulturowej. Celem autorki jest zwrócenie uwagi na ukryte znaczenia, jakie tkwią w duchowych i materialnych śladach przeszłości. Po krótkim wstępie omawiającym genezę i kulturową ewolucję człowieka omówiono, tytułem przykładów, następujące problemy: jak postępowała ewolucja percepcji siebie samych?, jak widziano i interpretowano otaczający świat?, jaką rolę odgrywały niegdyś jaskinie i wywodzące się z nich labirynty? oraz czym był od zarania dziejów i jest do dzisiaj zw. „duch miejsca” (spiryt of place)? i, wreszcie, jakie znaczenie poznawcze dla turystyki mają „ślady przeszłości” i umiejętność ich odczytywania.
The article discusses Issues shared by tourism and the historical anthropology of culture. Its aim is to draw attention to hidden meanings in the spiritual and material traces of the past. Following a short introduction discussing the origins and cultural evolution of humanity, the author passes on to the following issues: how did the evolution of selfperception progress; how was the surrounding world perceived and interpreted: what was the role of caves and labyrinths: how has the spirit of place been perceived; how significant to tourism are 'traces of the past and the ability to read them?
Źródło:
Turyzm; 2005, 15, 1-2; 29-39
0867-5856
2080-6922
Pojawia się w:
Turyzm
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cicha wiedza Hippolity – Sen nocy letniej w lekturze René Girarda
Hippolyta’s Silent Knowledge: René Girard’s Reading of A Midsummer Night’s Dream
Autorzy:
Wielechowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807379.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropologia kultury
teatrologia
dramat szekspirowski
mimesis
ironia
metateatr
cultural anthropology
theatre studies
Shakespearean drama
irony
metatheatre
Opis:
The article centres upon the phenomenon of mimetic desire which, as Rene Girard observes, is responsible for generating violence in the cultural and social sphere. In Girard’s view, William Shakespeare saw and documented the correlation between mimesis and violence, which makes his dramatic œuvre an essentially important text of culture. And A Midsummer Night’s Dream in particular is granted special attention; Girard clearly suggests that it should be an obligatory reading for all modern anthropologists. The article concerns an analysis of Girard’s revelatory reading of the play. It appears that the mimetic process is the thematic and constructional axis of dramatic events; furthermore, it is manifested in numerous transfigurations ultimately leading to violence and myth-creative hallucination. By creating the horizon of interpretation of A Midsummer Night’s Dream, the mimetic theory reveals also a demystifying power of the comedy. At the same time, it open a new perspective of the meta-theatrical level analysis of Shakespeare’s play.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 2; 97-122
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolejnej rewolucji nie będzie
There will be no further revolution
Autorzy:
Wężowicz-Ziółkowska, Dobrosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507745.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Bronisław Malinowski
Elsie Masson
listy
rewolucje w antropologii kulturowej
Laboratorium Kultury
Bronislaw Malinowski
letters
revolutions in cultural anthropology
Opis:
Wydany w 1967 roku A Diary in the Strict Sense of the Term, czyli Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu Bronisława Malinowskiego (wyd. pol. Kraków 2002) przyczynił się do istotnej zmiany w zastanym paradygmacie antropologicznym – w znacznym stopniu powołał do życia antropologię interpretacyjną Jamesa Clifforda i Clifforda Geertza. W 2012 r. na polski rynek wydawniczy trafiło kolejne, nie zamyślone pierwotnie do upublicznienia „dzieło” Malinowskiego – jego korespondencja z pierwszą żoną, Elsie Masson. Autorka recenzji prezentuje tę korespondencję rozważając, na ile i ona przyczyni się do rewolucji w naukach społecznych. Podkreślając wagę dokumentacyjną edycji, stawia tezę, iż tym razem rewolucji nie będzie, ponieważ hieratyczny wcześniej wizerunek mistrza antropologii już za sprawą Dziennika… uległ rewolucyjnej dekonstrukcji. Równocześnie rozważa w recenzji manifestacyjny charakter działań kobiet Malinowskiego – drugiej żony, Anny Valetty Hayman-Joyce, która zdecydowała o upublicznieniu A Diary in the Strict Sense of the Term oraz Heleny Wayne, która z kolei opracowała i przygotowała do druku listy swych rodziców, Bronia i Elsie. Czy stanowią one wyraz akceptacji wielkiego uczonego i jego praktyk terenowych, czy też – przeciwnie – są sposobem „domalowania mu wąsów”, jak kiedyś uczynił to Duchamp Monie Lisie Leonarda da Vinci, otwierając drogę dla Awangardy? Oczywiście, odpowiedzi na razie znamy, ale recepcję Historii pewnego małżeństwa na pewno należy uważnie śledzić.
Bronislaw Malinowski’s A Diary in the Strict Sense of the Term, Published in 1967 or Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu (Polish edition: Kraków 2002) was the cause for an important change in the already existing paradigm – it considerably inspired James Clifford’s and Clifford Geertz’s interpretative anthropology. In 2012, a polish edition of another Malinowski’s “work” has been published – a correspondence with his first wife, Elsie Masson. The author of a review presents the correspondence with a reflection upon if it will cause a revolution in social sciences. While putting an emphasis on the documentary importance of the edition, the author states, that this time, there will be no revolution, because the hieratic portrait of the master of anthropology was already deconstructed in a revolutionary way through A Diary… Simultaneously, the author ponders upon the demonstrative nature of Malinowki’s women actions – Anna Valetta Hayman-Joyce, who decided on making known to the public A Diary in the Strict Sense of the Term, and Helena Wayne, who complied and prepared for printing the letters of her parents, Bronio and Elsie. Are they an expression of acceptance of the great scholar and his field work practices, or, on the contrary, are they a way of painting a moustache, like Duchamps did once to Leonardo da Vinci’s Mona Lisa, and initiated the Avant-garde movement? We do not know the answer to this question, although the reception of the The story of a marriage should be observed closely.
Źródło:
Laboratorium Kultury; 2013, 2; 274-282
2084-4697
Pojawia się w:
Laboratorium Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ćwierćwiecze działalności naukowo-badawczej uniwersyteckiego ośrodka etnologicznego w Cieszynie
A quarter of a century of research at the University of Silesia’s ethnological center in Cieszyn
Autorzy:
Odoj, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20678993.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
cieszyński ośrodek etnologiczny
etnologia
antropologia kulturowa
Śląsk
pogranicze kulturowe
Cieszyn ethnological center
ethnology
cultural anthropology
Silesia
cultural borderland
Opis:
The academic center of ethnological research in Cieszyn has a clearly defined profile, which distinguishes it from other centers of this kind in Poland. Its specificity results primarily from the research interests of the staff, which focus on the issues of cultural and ethnic borderlands and on contemporary socio-cultural transformations, including the role of tradition in the life of postmodern communities. The rich and multifaceted achievements over the past twenty-five years of the center’s operation can be seen as an obligation on the part of the researchers encouraging them to make further consistent efforts to consolidate its position on the map of ethnological studies in Poland, to make their research more effective, and to enhance and broaden international cooperation. A materialization of the idea of creating a permanent ethnological research institution in Silesia, the center plays an important and admittedly unique role in integrating research on cultural phenomena and processes in Central Europe.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2021, 21, 2; SEIA.2021.21.02.01, 1-26
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cezura ocenzurowana. Raz jeszcze o „Panu Tadeuszu”
Time Marks Censored. Once Again on “Pan Tadeusz”
Autorzy:
Kosowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194086.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
kulturowa antropologia literatury
kultura szlachecka
cezura
pamięć społeczna
cultural anthropology of literature
nobleman culture
time mark
collective memory
Opis:
Autorka proponuje analizę rozmaitych cezur przywoływanych w poemacie Adama Mickiewicza z uwzględnieniem założeń wypracowanej przez siebie koncepcji kulturowej antropologii literatury. Traktuje poemat jako świadectwo współistnienia szlacheckiej kultury cyrograficznej z residuami kultury oralnej i wskazuje, że istnieją różnice w zasadach stanowienia cezury między systemami kulturowymi fundowanymi w przewadze na pamięci społecznej a systemami opartymi głównie na wiedzy historycznej. Akcentuje znaczenie ostentacyjnego pomijania w narracjach o przeszłości momentów przełomowych w celu świadomego podtrzymywania tradycji i uzyskania efektu ciągłości trwania dominującego uprzednio systemu kulturowego.
The article proposes an analysis of various time marks, brought forth in Adam Mickiewicz’s epic poem, which is based on presuppositions drawn on the author’s self-developed concept of cultural anthropology of literature. The author recognises the epic poem as the evidence of coexistence between the written culture of noblemen and the residues of the oral one. What is more, she draws attention to fundamental differences in establishing time marks between cultural systems based mainly on collective memory and the ones based on historical knowledge. The author also highlights the importance of deliberate ignoring of breakthrough moments in the narration about the past just to sustain tradition and preserve the continuity of the previously dominant cultural system.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 109-123
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między survey research a obserwacją uczestniczącą: rozdarcia metodologiczno-tożsamościowe w polskiej etnologii/antropologii kulturowej w XXI wieku
Between survey research and participant observation: Identity and methodological ruptures in Polish ethnology /cultural anthropology in the 21st century
Autorzy:
Kaczmarek, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694212.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Opis:
Polish ethnology undergoes persistent transformation as a result of theoretical, methodological and epistemological influences from world anthropologies. While in theory it has substantially shifted towards the main stream socio-cultural anthropology, many Polish ethnologists still cultivate formalised methodological approaches developed in the first half of 20th century in Poland, symbolised by a survey. Ethnography understood as an endeavour to obtain an insight into a people’s culture, largely by means of long-lasting participant observation and deep hanging out still struggles for recognition as “scientific enough” while survey approach described in a formalised and quasi-quantitative way dominates students’ training and successful research grants applications. Such a situation highlights the rupture in the identities of Polish ethnographers who feel that discrimination of a participant observation by their own colleagues hinders their struggle to make anthropology an autonomous and publicly recognised discipline in Poland
Źródło:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia; 2016, 2
2392-0971
2543-9537
Pojawia się w:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O osobliwościach kulturowo uwarunkowanych uniwersaliów psychologicznych
On Peculiarities of Culturally Conditioned Psychological Universals
Autorzy:
Dymkowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427426.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
antropologia kulturowa
kultura
psychologia społeczna
socjologia
teoria
uniwersalia psychologiczne
cultural anthropology
culture
psychological universals
social psychology
sociology
theory
Opis:
Artykuł odwołuje się do ustaleń psychologii, zwłaszcza eksperymentalnej psychologii społecznej, jak też socjologii i antropologii kulturowej. Zarysowuje i ilustruje na wybranych przykładach osobliwości uniwersaliów psychologicznych pozbawionych umocowania biologicznego. Jak się argumentuje, są one wytworami przydatności atrybutów lub mechanizmów psychicznych w adaptacjach kulturowych do środowiska naturalnego. Takie powszechniki o kulturowej genezie nie mają odpowiedników w naukach nomotetycznych. Zwykle pojawiają się w rozmaitych kontekstach kulturowych czy historycznych z różną częstością i intensywnością, czasem pełnią tam odmienne funkcje. W rezultacie opisujące je teorie psychologii społecznej nieuchronnie różnią się od teorii charakterystycznych dla nauk przyrodniczych, które bywają spostrzegane przez psychologów społecznych jako niedościgniony ideał.
The paper builds on settlements of psychology, especially of experimental social psychology, and refers to sociology and cultural anthropology as well. It outlines and illustrate by selected examples the peculiarities of psychological universals without biological foundations. It is argued that they are the results of usefulness of psychological attributes/mechanisms in cultural adaptations to natural environment. The universals of cultural genesis do not have the equivalents in the nomothetical sciences. They usually appear in various cultural/historical contexts with varying frequency and intensity, and sometimes perform there diverse functions. Accordingly, the social psychology theories that focus on such universals unavoidably differ from the theories typical of natural sciences, which are perceived by social psychologists as the matchless ideal.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2014, 3(214); 29-43
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia komunikacji na tle historii idei i historii mentalności
The History of Communication from the Perspective of the History of Ideas and History of Mentalities
Autorzy:
Wendland, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423071.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
history of communication
history of mentalities
Annales School
cultural anthropology
historia komunikacji
historia mentalności
Szkoła Annales
antropologia kulturowa
Opis:
This article focuses on a relatively new area of communicology and communication research, which is the history of communication. The historical approach to communication phenomena (or “reflexive historicising”) is derived from some important and influential fields of communication research, e.g. the Toronto School of Communication, ritual view of communication, intellectual history and history of mentalities (Annales School), cultural anthropology and others. This paper intends to investigate the position of communication history among other branches of modern humanities as well as its relation to some significant approaches in social history and cultural anthropology, namely the history of ideas (or intellectual history) and history of mentalities. This article outlines the origins and current state of communication history and connects its main fields (mostly the history of collective images or representations of communication) with the two above mentioned approaches.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 221-239
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Malinowski w „Żółtym Prostokącie”, czyli po co nam antropologia? O interpretacji dzieł antropologicznych w pismach popularnonaukowych
Malinowski in the Yellow Rectangle, or why is anthropology needed?
Autorzy:
Orzeł, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507733.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literatura podróżnicza
turystyka
banalizacja antropologii kulturowej
Bronisław Malinowski
Laboratorium Kultury
travel literature
tourism
trivialization of cultural anthropology
Bronislaw Malinowski
Opis:
Artykuł ogniskuje się wokół zagadnień badań antropologicznych Bronisława Malinowskiego i ogólnego celu antropologii jako nauki, zestawiając je z problemem upraszczania idei antropologicznych przez media popularne oraz ich głównych odbiorców (widzów i czytelników). W pracy omawiany jest problem turystyki pod kątem głównych powodów, dla których ludzie podróżują w miejsca nieznane, a także kryzys w mediach popularnych (programach turystycznych, czasopismach popularnonaukowych oraz w literaturze podróżniczej). Współcześnie postulaty Malinowskiego, by zrozumieć inną kulturę, sprowadzane bywają do ekspozycji jaskrawych różnic przy równoczesnym zaprezentowaniu ich w formie stylizowanej na fachowy dyskurs naukowy. Według autorki owo przesunięcie znaczenia powoduje skupienie się przez odbiorców na powierzchownym, tanim orientalizmie i egzotyce. Dzieje się tak, ponieważ wielu współczesnych podróżników i odbiorców mediów realizuje schemat Baumanowskiego „ponowoczesnego turysty”, który w czasie podróży poszukuje z góry określonych, wręcz stereotypowych zjawisk i nie wiąże ich z intensywnym poznaniem nowej kultury oraz jej członków. Zagadnienia te prowadzą do pytania: czy główne cele antropologii są wciąż aktualne?
The article is focusing upon anthropological research of Bronislaw Malinowski and the general purpose of anthropology as a science, in comparison to the problem of reducing anthropological theories by the media and their main public (audience and readership). The paper focuses upon the main purposes behind travelling to the unknown places, and a crisis in the media (travel programs, popular science magazines and travel literature). Nowadays, Malinowski’s postulate of an in-depth insight into a culture has been brought to the maximal exposition of most vivid differences and simultaneously presenting it stylised on proper scientific discourse. Thus, the author concludes, that this transfer of senses causes the recipients focusing on the shallow, superficial orientalism and expected exotics. It happens, because many nowadays travellers carries out Bauman’s conception of the “postmodernist tourist”, who seeks certain, stereotypical, phenomenon during their journey and does not connect them with an intense experiencing the culture and its members. Those questions lead to an attempt of defining if the main criteria of anthropology are still up-to-date.
Źródło:
Laboratorium Kultury; 2013, 2; 234-254
2084-4697
Pojawia się w:
Laboratorium Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczne bycie w świecie edukacji historycznej – antropologiczny i kulturoznawczy głos o edukacji historycznej w polskich szkołach
Autorzy:
Piasek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1200397.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
edukacja historyczna
historia i nacjonalizm
antropologia kultury
kulturoznawstwo
dydaktyka historii
historical education
history and nationalism
cultural anthropology
cultural studies
history didactics
Opis:
Artykuł jest prezentacją badań nad historią i nacjonalizmem w polskiej edukacji szkolnej. Badania te prowadzone były przez zespół badaczy, który analizował podręczniki szkolne, podstawy programowe oraz przeprowadził wywiady z nauczycielami i uczniami. Praca stanowi krytyczny antropologiczny i kulturoznawczy głos w dyskusji o edukacji historycznej w polskich szkołach.
The article is a presentation of the research carried on history and nationalism in Polish school education. Researchers have analyzed school textbooks and curricula, as well as conducted interviews with teachers and students. The work is a critical anthropological and cultural studies voice in the discussion on historical education in Polish schools.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2020, 59; 203-212
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia na wojnie. Historia i teraźniejszość udziału antropologów w konfliktach wojennych
Anthropology at war. History and present time of involvement of anthropologists in military conflicts
Autorzy:
Kowalski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/348155.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
antropologia kulturowa
antropolodzy
wojna
konflikty zbrojne
HTS (Human Terrain System)
cultural anthropology
anthropologists
war
armed conflicts
HTS (human Terrain System)
Opis:
Armia amerykańska i CIA oficjalnie prowadzą rekrutację antropologów w ramach projektu Human Terrain System, którego celem jest walka z lokalną partyzantką. Od 2007 roku, Departament Obrony Stanów Zjednoczonych zatrudnia badaczy społecznych w oddziałach bojowych na terenie Iraku i Afganistanu. Projekt ten, wywołał falę krytyki w środowisku antropologów. Ożywiona dyskusja dotycząca przemiany antropologii w narzędzie prowadzenia wojny stała się pretekstem do publicznej debaty o etyce i współczesnej roli antropologii. Co więcej, przy okazji tej dyskusji ujawniona została nieznana historia antropologii i zaangażowania antropologów podczas minionych wojen. Wywołane tą debatą zainteresowanie historią antropologii pozwoliło stwierdzić, że podczas Drugiej Wojny Światowej ponad połowa amerykańskich antropologów wykorzystywała swoje umiejętności zawodowe na rzecz wysiłku wojennego. W artykule tym omawiam dyskusję dotyczącą zaangażowania antropologów w wojny toczone obecnie i w przeszłości. Przedstawiam przykłady takiego zaangażowania zaczerpnięte z Pierwszej i Drugiej Wojny Światowej oraz z okresu Zimnej Wojny. Pokazuję w jaki sposób antropolodzy byli wykorzystywani podczas operacji wojskowych i wywiadowczych. Nawiązuję do słynnego stanowiska Franza Boasa z 1919 roku jako do początku wszelkich dalszych dyskusji nad kwestiami etycznymi związanymi z zaangażowaniem antropologów w wojnę. Rozważam, jak zaangażowanie podczas wojen zmieniło samą antropologię jak i jej zasady etyczne, oraz wskazuję na konsekwencje etyczne i praktyczne takiego zaangażowania dla relacji w terenie. Mając na uwadze wszystkie historyczne przykłady zaangażowania badaczy społecznych podczas wojen jednoznacznie wskazuję, że wszelkie zastosowania antropologii w działaniach wojennych mogą prowadzić do poważnego zagrożenia dla antropologów jak i dla całej dyscypliny.
The US Army officially decided to mobilize anthropologists for the project of the Human Terrain System for counterinsurgency war. Since 2007 the US Department of Defense have been employing social scientists in combat brigades in Iraq and Afghanistan. This decision provoked widespread criticism of the project in the anthropological community. The intense discussion about turning anthropology into a military tool also provokes wider public debate concerning the ethics and current role of anthropology. Various examples taken from the history of anthropology show that more than half of American anthropologists were using their professional skills to advance the war effort during World War II. In this paper the author refers to the discussion connected with the engagement of anthropologists in recent and past wars. He provides examples of such involvement relevant to World War I and II as well as to the time of the Cold War. He shows the ways in which anthropologists were used in military and intelligence operations. The author of the article refers to the famous Franz Boas's statement from 1919 as the starting point for all the further discussions related to the ethical questions of the engagement of anthropologists in wars. The author considers how the engagement in those wars changed anthropology itself and its Code of Ethics. He points out the ethical implications of such engagement, especially for field relations. Keeping those historical examples of social scientists' war involvement in mind, the author claims that any application of anthropology in war activities can pose danger to anthropologists and the whole discipline as well.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2012, 1; 119-132
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedetemptim progrediensis… Lukrecjusz i Morgan
Pedetemptim progrediensis… Lucretius and Morgan
Autorzy:
Rygielska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507721.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Lewis Henry Morgan
Lukrecjusz
ewolucjonizm
kultura
antropologia kultury
historia idei
Laboratorium Kultury
Lucretius
evolutionism
culture
cultural anthropology
history of ideas
Opis:
Autorka wykorzystuje w artykule metodę porównawczą w jej wariancie filologicznym by wskazać istotne podobieństwa między myślą Lukrecjusza i Morgana w zakresie ujmowania rozwoju ludzkiej kultury jako całości. Zestawia „katalog wynalazków” oraz opisy zawarte w V księdze De rerum natura… Lukrecjusza z „epokami etnicznymi” wyróżnionymi przez Lewisa Henry’ego Morgana w Społeczeństwie pierwotnym… Oprócz kryteriów ich wyróżnienia oraz celów badawczych wskazanych przez autora Ligi... istotne są również używane przez niego pojęcia powolnego, stopniowego rozwoju (development) oraz postępu. Ważny jest także problem skali umysłu (scale of mind) i rozumu, jako czynników umożliwiających rozwój człowieka i jego kultury. Pod uwagę zostały wzięte zarówno bezpośrednie nawiązania do filozoficznego traktatu, jak i podobieństwa wymagające rekonstrukcji dokonywanej na podstawie drobiazgowej lektury obu dzieł: starożytnego i dziewiętnastowiecznego.
In this article author uses a comparative method in its philological variant in order to point out significant similarities between the thoughts of Lucretius and Morgan in scope of taking human cultural development as a whole. She juxtaposes “catalog of inventions” and other descriptions included in Lucretius’ book V De rerum natura with “ethical periods” distinguished by Lewis Henry Morgan in Ancient society. Apart from the criterion of their distinction and research objectives, indicated by the author of The League of Iroquois there are important concepts of slow, gradual development and progress, as well as the problem of the scale of mind and reason, as a factor allowing for both human and cultural development. Taken under consideration here, were both direct references to the philosophical treatise as well as similarities, which required reconstruction on basis of meticulous study of both the ancient and nineteenth-century texts.
Źródło:
Laboratorium Kultury; 2014, 3; 17-55
2084-4697
Pojawia się w:
Laboratorium Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwszy tom Ludu - Manifest Programowy antropologii/ etnologii/ etnografii - ludoznawstwa polskiego
Autorzy:
Koźmińska, Joanna
Sokolewicz, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597319.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
historia etnologii
etnologia
krytyka naukowa
kultura ludowa
Lud - czasopismo
społeczeństwo pierwotne
ethnology
cultural anthropology
ethnography
ancient society
Polish Ethnological Society
Opis:
Wydanie we Lwowie przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze w 1895 roku pierwszego tomu Ludu faktycznie pełniącego funkcję czasopisma ogólnokrajowego, było wielkim wydarzeniem. To ZWAK, Wisła i właśnie Lud, dzięki ruchliwości swoich twórców  i ich rozległych krajowych oraz światowych kontaktach, mogły w podzielonym przez zaborców kraju stanowić forum wymiany myśli, przedstawiania w całości dorobku etnologów, dzielenia się doświadczeniami.            Na grunt Polski przenosiły myśl Herdera, myśl nurtu romantycznego budując jeden z tak istotnych dla kultury narodowej mitów założycielskich - mit kultury ludowej.  Przyswajały anglosaskie teorie ewolucjonizmu i tak ważną dla nas koncepcję społeczeństwa pierwotnego i jego reprezentację w postaci kultury ludowej. Pierwszy tom Ludu był swoistym Manifestem Programowym, którego następstwa można było obserwować w badaniach etnologicznych  aż do końca lat 60.XX wieku.            W artykule zwracamy uwagę na początki krytyki naukowej w etnologii polskiej na przykładzie pierwszego tomu Ludu oraz innych czasopism etnograficznych XIX i pierwszej połowy XX wieku. Jest to wyraz niezgody z naszej strony na głoszony w latach 70. XX wieku pogląd, że tak zwana „etnografia tradycyjna” reprezentowała (zgodnie z argumentami filozoficznej szkoły poznańskiej J.Kmity) przednaukowy etap rozwoju nauki, co spychało rezultaty jej badań do lamusa historii. Temu wnioskowaniu sprzyjała sytuacja zmiany paradygmatu co wydawało się stawiać nieprzekraczalne granice między „tradycyjna” i „nową” etnografią. Czy jednak dość starannie odczytujemy stare teksty? Jak je obecnie interpretujemy ? powstają liczne pytania o rozumienie zasad krytyki naukowej kiedyś i dziś. Jaką naukę możemy wyciągnąć ze starych tekstów?  
The importance of the first issue of Lud (1895) consisted in its character of a manifesto. It presented a proposal of ethnological research in Poland to be carried out in practice until the end of 1960s. At the same time it marked the beginning of more critical approach in the discipline, as well as the programme of social engagement of Polish intelligentsia in collecting information about the folk culture. In a country divided by the partitions of Poland between Russia, Prussia, Austria it was Lud that together with ZWAK and Wisła provided the intelligentsia educated in different foreign universities with a forum for exchange of thoughts and experiences, discussion of research, theory, new philosophy currents (evolutionism, the concept of primitive society), etc., preparing Polish scholars and intellectuals for taking part in debates within the international academic world. On the other hand, the form provided by Lud resulted instrumental for construction of one of the fundamental Polish national myths: the one of folk culture.
Źródło:
Lud; 2018, 102
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapiski ludoznawcze z życia Żydów. Wiara w znaczenie imion
Folklore records of Jewish life: Belief in the meaning of names
Autorzy:
Allerhand, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498895.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
antropologia kulturowa
etnologia
kultura żydowska
regulacje prawne dotyczące ludzkich imion
cultural anthropology
ethnology
Jewish culture
the law of humane names
Opis:
The article appeared first in the journal of the Polish Ethnological Society (Polskie Towarzystwo Ludoznawcze) “Lud” in 1899. It concerns the observation of the significance of names in the Jewish culture and faith. The author describes what is the significance of christening (giving names) by the Jewish people and portrays existing rules in this regard partly derived from the Jewish religion, and partly from the Jewish tradition.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2018, 1, 1-2; 138-140
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojmowaniu antropologii politycznej na gruncie politologii
On understanding “political anthropology” within political science research
Autorzy:
Gierycz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833066.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropologia polityczna
koncepcja człowieka
politologia
antropologia filozoficzna
antropologia kulturowa
political anthropology
concept of the man
political science
philosophical anthropology
cultural anthropology
ethnology
Opis:
In its first part, the article shows the variety of interpretations of “political anthropology” within scientific research and proposes their classification. Coming from that point, in the second part of the article, the author presents the arguments on the need of different from up to date existing anthropological approach within political science research. Taking into account that crucial problems of current political discourse are connected with different visions of man presented by different political actors, the author shows that only by integrating the two methodological approaches in political anthropology (philosophical and ethno-cultural) political science can successfully tackle the most important issues of current political discourse.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 42, 3; 171-194
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między faktem, wyobraźnią i refleksją. Parę uwag o wzajemnych relacjach socjologii i antropologii
Sociology and anthropology within facts, imagination and reflection. Some remarks on interdyscyplinary relationships
Autorzy:
Rancew-Sikora, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374121.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
socjologia jakościowa
antropologia społeczna/kulturowa
etnologia
dyskurs interdyscyplinarny
socjologia wiedzy
qualitative sociology
social/cultural anthropology
ethnology
interdisciplinary discourse
sociology of knowledge
Opis:
In the article the author tries to find a path connecting sociology, ethnology, and anthropology as closely interrelated social sciences. She takes into account their fields of exploration and methods of reasoning that imply different role of scientists’ imagination, reflexivity, and the importance of conceptual models versus empirical ob - servations. Also, she points out historical experiences and social processes that have significant influence on pure intellectual argumentations providing some examples from Poland.
W artykule autorka poszukuje dróg łączących i różnicujących socjologię, etnologię i antropologię. W swojej argumentacji bierze pod uwagę tematykę badań, naukową wyobraźnię, autorefleksję i zróżnicowane relacje między pracą teoretyczną i badaniami terenowymi. Wskazuje też na niektóre uwarunkowania historyczne i procesy społeczne, które miały ważny wpływ na czysto intelektualne debaty prowadzone w ramach omawianych dyscyplin, odwołując się między innymi do wybranych przykładów z Polski
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2013, 9, 3; 90-107
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia kulturowa wobec fenomenu gier komputerowych (recenzja z: Radosław Bomba: Gry komputerowe w perspektywie antropologii codzienności)
Cultural Anthropology and the Phenomenon of Computer Games (review of: Gry komputerowe w perspektywie antropologii codzienności [Computer Games in the Perspective of Anthropology of Everyday Life] by Radosław Bomba)
Autorzy:
Gałuszka, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427449.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2015, 4(219); 239-251
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwa we współczesnej kulturze. Recenzja kwartalnika „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2 (328–329) Archiwa. Spisane będą (?) czyny i rozmowy, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2020, ss. 508
Archives in contemporary culture. Review of the qr. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, No. 1–2 (328–329) Archives. Deeds and conversations shall be (?) written down, Institute of Art of the PAS, Warsaw 2020, pp. 508
Autorzy:
Szuba, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1371269.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
kulturoznawstwo
etnologia
muzykologia
antropologia kultury
archiwa literackie
archiwa twórców kultury
cultural studies
ethnology
musicology
cultural anthropology
literary archives
archives of culture creators
Opis:
Autor omawia podwójny tom czasopisma „Konteksty” zawierający materiały dwóch konferencji, których motywem przewodnim było archiwizowanie kultury i archiwa kultury: międzynarodowej konferencji Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego „Les écritures des archives II. Writings of Archives II” (11–13 grudnia 2017) oraz IX Zakopiańskich Spotkań Antropologicznych „Archiwa. Spisane (?) będą czyny i rozmowy” (5–8 grudnia 2019). Autor konstatuje, że kulturowy wymiar refleksji archiwistycznej pozwala spojrzeć szerzej poza widnokrąg ustalony granicami tradycyjnej archiwistyki. Zmusza jednocześnie do namysłu nad koniecznością przewartościowania utartych w archiwistyce pojęć i odpowiedzi na pytanie, czym jest archiwum, jakie funkcje pełni we współczesnej, niezwykle zróżnicowanej, kulturze.
The author discusses the double issue of Konteksty, a magazine with materials from two conferences whose theme was the archiving of culture and cultural archives: International Conference of Institute of Polish Culture of the University of Warsaw “Les écritures des archives II. Writings of Archives II” (11–13 December 2017) and the 9th Anthropological Meeting in Zakopane “Archives. Deeds and conversations shall be (?) written down” (5–8 December 2019). The author states that the cultural dimension of archival reflection makes it possible to see beyond the horizon set by the borders of traditional archival studies. At the same time, the article makes the reader think about the need to re-evaluate commonplace terms used in archival studies and to answer the questions of what an archive is and what function it fulfils in extremely varied contemporary culture.
Źródło:
Archeion; 2020, 121; 492-503
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:
Archeion
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CONTACT ZONES. CONSTRUCTING IDENTITY IN THE POLISH-CZECH-GERMAN BORDER REGION
STREFY KONTAKTOWE. KONSTRUOWANIE TOŻSAMOŚCI W POLSKO-CZESKO-NIEMIECKIM REGIONIE PRZYGRANICZNYM
Autorzy:
Spieker, Ira
Kleinmann, Sarah
Bretschneider, Uta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423665.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
rejony/obszary kontaktowe
granica polsko-czesko-niemiecka
II wojna światowa
antropologia kulturowa
contact zones
remembrance
Polish-Czech-German border region
World War II
Cultural Anthropology
Opis:
This article results from a research project recently started at the Institute of Saxon History and Cultural Anthropology (Dresden) which aims to analyse “contact zones” in the Polish-Czech-German Border Region. It gives an insight into the work programme, discusses the methodological approach and presents some interim results. The time frame for the cultural-anthropological research project is set with reference to historical developments in these borderlands since World War II. The core questions of the project are how representations and functions of commemorative culture are performed and how the past and the present are negotiated in the border regions: How do people cope with their own past and the official representation of history? Which consequences are still visible today, after Germany, the Czech Republic, and Poland became EU-members? What kind of new impulses have been derived from those mostly young residents who have chosen the border regions as their home today? How does transnational cooperation work in this context? The thesis is that there are many cross-border activities as well as many obstacles that hinder cooperation.
Niniejszy artykuł jest jednym z efektów realizacji projektu badawczego niedawno rozpoczętego w Instytucie Historii Saksonii i Antropologii Kulturowej (Drezno), którego celem jest przeanalizowanie "stref kontaktu" w polsko-czesko-niemieckim regionie przygranicznym. Tekst zarysowuje plan pracy, omawia podejście metodologiczne i przedstawia wstępne rezultaty badań. Ramy czasowe tego kulturowo-antropologicznego projektu badawczego zostały dopasowane do kontekstu wydarzeń historycznych zachodzących na tych pograniczach po II wojnie światowej. Podstawowe pytania stawiane w ramach tego projektu badawczego dotyczą: sposobów realizowania reprezentacji i funkcji kultury pamiątkowej, ustalania relacji między przeszłością i teraźniejszością w regionach przygranicznych oraz tego jak ludzie radzą sobie z własnym doświadczeniem przeszłości i tym, co jest historią oficjalnie prezentowaną. Chcemy ustalić jakie konsekwencje przeszłości są nadal widoczne współcześnie, kiedy Niemcy, Czechy i Polska stały się członkami UE? Interesuje nas jakie argumenty przemawiają na rzecz wybrania tego terytorium jako miejsca swojego zamieszkania w przypadku młodych mieszkańców oraz to jak funkcjonuje współpraca ponadnarodowa w tym kontekście? Zakładamy, że istnieje wiele działań transgranicznych, ale również wiele przeszkód, które utrudniają współpracę.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2a; 55-68
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka jako chwyt
Autorzy:
Ślósarska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030306.pdf
Data publikacji:
2021-06-05
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
poetics
postmodernity
cultural anthropology
philosophy
semiotics
gender studies
history
rhetorics
poetyka
ponowoczesność
rytuał komunikcyjny
antropologia kultury
filozofia
semiotyka
badania genderowe
historia
językoznawstwo
socjologia
retoryka
psychologia
nauki kognitywne
Opis:
Artykuł stanowi nawiązanie do inicjowanej przez Dorotę Korwin-Piotrowską w książce Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów (2011) dyskusji wokół statusu poetyki łączącej aktualnie takie dziedziny nauki, jak antropologia kultury, filozofia, badania genderowe, historia idei, socjologia, językoznawstwo, retoryka, psychologia, nauki kognitywne, semiotyka. W artykule podkreślam problem „zatargu”, ale i „transwersalności” między: - przedmiotowym a podmiotowym ujmowaniem tekstu kultury; - pojęciem dzieła a pojęciem tekstu (implikującym zawieszenie kategorii estetyki); - językiem literackim i potocznym; wyobraźnią i empirią; - wiedzą i doświadczeniem; - wiedzą o kulturze i wiedzą w kulturze; - nauką i literaturą. Podejmując formalistyczne pojęcie „chwytu” wskazuję na współczesne projekty łączenia zróżnicowanych aparatów pojęciowych i procedur jako konceptualnych figur analitycznych i interpretacyjnych.
The article refers to the discussion on the status of poetics, initiated by Dorota Korwin-Piotrowska in her book titled "Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów" (2011) ("Poetics. A Guidebook to the World of Texts"). It goes without saying that Poetics is currently an interdisciplinary field combining such areas as cultural anthropology, philosophy, gender studies, the history of ideas, sociology, linguistics, rhetoric, psychology, cognitive studies and semiotics. The author emphasises the problem of “dispute”, as well as “transversality” between - perceiving texts as subjects or objects; - the notion of a masterpiece and the notion of text (which implies suspending the category of aestethics); - literary and colloquial language; imagination and empiricism; - knowledge and experience; - knowledge about culture and knowledge in culture; - science and literature. Referring to the formalist notion of “device”, the author points to the contemporary attempts to combine various conceptual apparatuses and procedures as conceptual analytical and interpretative figures.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 49-62
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miasto pracy – miasto kobiet. Perspektywa ‘women’s urban anthropology’
City of work – city of women. 'Women's urban anthropology' perspective.
Autorzy:
Kuźma, Inga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41158685.pdf
Data publikacji:
2016-10-23
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
studia z problematyki kobiet
praca
antropologia kulturowa
antropologia miasta
archiwalne terenowe dane jakościowe
studies in women's issues
Work
cultural anthropology
urban anthropology
archival qualitative field data
Opis:
Autorka artykułu sięga do badawczych danych jakościowych gromadzonych od lat 60 XX w. w Archiwum Naukowym Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ na temat lokalnej kultury robotniczej. Zestawia je też z innymi źródłami. Traktuje ten już historyczny materiał badawczy jako swoisty teren dla ponownych eksploracji etnograficznych na temat Łodzi i jej wyobrażenia jako miasta pracy, zwłaszcza miasta pracy kobiet zatrudnionych w zakładach włókienniczych.
The author of the article draws on qualitative research data that has been collected since the 1960s in the Scientific Archive of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology at the University of Łódź, focusing on local working-class culture. She also compares it with other sources. The author treats this now historical research material as a unique field for renewed ethnographic explorations about Łódź and its image as a city of labor, particularly as a city of women's labor in textile factories.
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2016, 11; 57-90
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fieldnotes from ethnographic research in rural areas of the Polish Jurassic Highland as a record of the process of becoming an anthropologist
Dzienniki terenowe z badań etnograficznych na obszarach wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej jako rejestracja procesu stawania się antropologiem
Autorzy:
Ludwiczak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27285691.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
antropologia kulturowa
badacz
etnolog
dziennik terenowy
badania terenowe
obrzędy przejścia
Jura Krakowsko-Częstochowska
cultural anthropology
researcher
ethnologist
fieldnotes
field research
rites of passage
Polish Jurassic Highland
Opis:
This article is based on research conducted in rural areas of the Polish Jurassic Highland by first-year ethnology and cultural anthropology students as part of their first field exercises. One of their tasks was to keep fieldnotes, which provided an insight into the young anthropologists’ experiences. Based on an analysis of these notes, I decided to inscribe the process of becoming an anthropologist into the pattern of the rite of passage according to the model proposed by Arnold van Gennep. The purpose of the article is to analyze and interpret the students’ notes and present the point of view of a young researcher – including myself, the author of this article, who participated in this research – on the Polish countryside and the role of the field in the “anthropological initiation.” Making fieldnotes is not only a technique or method of producing anthropological knowledge, but also a source of information about the researcher’s inner experiences during their professional initiation. The article investigates how the specificity of the rural areas of the Polish Jurassic Highland (as the first research field) influenced the process of the symbolic transformation of a student into an anthropologist.
Niniejszy artykuł powstał na kanwie badań przeprowadzonych na obszarach wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej przez studentów pierwszego roku etnologii i antropologii kulturowej w ramach swoich pierwszych ćwiczeń terenowych. Ich zadaniem było między innymi prowadzenie dzienników terenowych, które stanowiły obraz doświadczeń młodych antropologów. Na podstawie analizy zawartości tych dzienników postanowiłem wpisać proces stawania się antropologiem w schemat obrzędu przejścia według modelu zaproponowanego przez Arnolda van Gennepa. Celem artykułu jest analiza i interpretacja studenckich dzienników oraz przedstawienie punktu widzenia młodego badacza (w tym samego autora artykułu, który wziął udział w tych badaniach) na polską wieś i udział terenu w „inicjacji antropologicznej”. Dziennik terenowy to nie tylko technika czy metoda produkcji wiedzy antropologicznej, ale także źródło wiedzy na temat wewnętrznych przeżyć badacza, które towarzyszą mu podczas inicjacji zawodowej. W artykule został podkreślony wpływ specyfiki obszarów wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej – jako pierwszego terenu badawczego w biografii – na proces symbolicznej przemiany studenta w antropologa.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 239-260
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MUSIK – HUMANITÄT – ERZIEHUNG KARL HEINRICH EHRENFORTH ALS PÄDAGOGE, WISSENSCHAFTLER, THEOLOGE UND VERBANDSPOLITIKER
MUSIC – HUMANITY – EDUCATION KARL HEINRICH EHRENFORTH AS PEDAGOGUE, SCHOLAR, THEOLOGIAN AND AGENT OF ASSOCIATION POLITICS
Autorzy:
Gruhn, Wilfried
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566409.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Hermeneutik
Horizontverschmelzung
Kulturanthropologie
Phänomenologie
dialogisches Verstehen
Lebensweltorientierung
didaktische Interpretation von Musik
hermeneutics
horizon mergence
cultural anthropology
phenomenology
dialogic understanding
life-world philosophy
didactic interpretation of music
Opis:
The main scientific and educational characteristics of Karl Heinrich Ehrenforth will be demonstrated based on his writings and political activities. Therefore, the article focuses on his philosophical foundation in cultural anthropology and phenomenology of life-world (lebensweltliche Phänomenologie). As a scholar and pedagogue he was always dedicated to the human (pupil) as well as the music. His thinking centered around the self-conception of music education based upon a bearing consensus about the fundamentals of cultural values in society. This attitude will be demonstrated by means of a brief analysis of his most influential publications such as the introduction and philosophical justification of the hermeneutic philosophy of understanding (Verstehen und Auslegen, 1971) and his seminal history book on music education (Geschichte der musikalischen Bildung, 2005) among others, and will be confirmed by his political involvement as president of the German Association of School Music (VDS) and his rootedness in Christian ethics. By this means, Ehrenforth appears as a scholar and educator who was grounded in humanistic intellectual history and became deeply influential on the after-war generation.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2017, 6; 287-294
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola jedzenia w budowie mitu Austro-Węgier jako elementu tożsamości środkowoeuropejskiej
Autorzy:
Łukasz, Frynia,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902307.pdf
Data publikacji:
2019-11-13
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
cultural anthropology
cuisine
culinary arts
mythologization
food
myth
memory
Austria-Hungary
Central and Eastern Europe
antropologia kultury
kuchnia
kulinaria
mitologizacja
jedzenie
mit
pamięć
Austro-Węgry
tożsamość
Europa Środkowo-Wschodnia
Opis:
This work deals with the problem of the self-identity of the inhabitants of Central and Eastern Europe, and their self-determination in relation to the Austria-Hungary. An important element of this issue is the mythologization of history, also cultural memory about the past that can be shown through the certain fragment of the anthropology of everyday life-cuisine and culinary culture. The Austro-Hungarian myth fixed in culture through cuisine becomes the material of regional identity. The paper contains main conclusions of the master thesis On the search of self-identity in Central and Eastern Europe. The role of cuisine in the construction of Austro-Hungarian myth.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 12; 38-62
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
False flag operation in context of conspiracy theory as a myth which legitimizes actions of ruling class
Autorzy:
Murawska, Santana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644585.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
flag
false flag operation
conspiracy theories
myth
ruling classes
ethnology
cultural anthropology
media
functionalism
Bronislaw Malinowski
narrations
gossip
urban legend
Peter Joseph
Zeitgeist
The Venus Project
Jacque Fresco
9/11 attacks
Opis:
The main aim of the text is to discuss a conception of conspiracy theory as narration which draw a parallel with gossip and urban legend as far as its features and functions are concerned. The author chooses the example of the false flag operation which concerns September 11 attacks and describes it as a unique category of myth which legitimizes actions taken by – for instance – the ruling class. The author builds her conceptual frame on the Malinowski’s theory of myth and its function – she tries to prove that it can be still valid in contemporary anthropology.
Źródło:
Prace Etnograficzne; 2013, 41, 4; 329-334
0083-4327
2299-9558
Pojawia się w:
Prace Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sacrum i profanum – przenikanie czy podział? Przyczynek do dyskusji na podstawie badań cmentarzyska ludności grupy gustowskiej w Kunowie, woj. Zachodniopomorskie
Sacrum and profanum – diffusion or division? A contribution to the discussion based on excavations on the Gustow group population burial ground in Kunowo, West Pomeranian Voivodeship
Autorzy:
Żychliński, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440810.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
antropologia kulturowa
sacrum i profanum
cmentarzysko i osada grupy Gustowskiej
okres wpływów rzymskich
Pomorze Zachodnie
cultural anthropology
sacrum and profanum
burial ground and settlement of the Gustow group
the Roman period
West Pomerania
Opis:
Abstract: The goal of this contribution is to discuss the question of separation or connection of the sacred and the secular spheres in the prehistory. The basis for these considerations were the results of excavations carried out in Kunowo, Stargard district, site 4, where a biritual burial ground and a related settlement of the Gustow group population dated to the early Roman influence period was unearthed.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 161-185
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka jako wiedza kulturowa. Antropologia interpretatywna Clifforda Geertza
Politics as a Cultural Knowledge. Interpretative Anthropology of Clifford Geertz
Autorzy:
Pietrzak, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200654.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
antropologia interpretatywna
semiotyczna koncepcja kultury
wiedza kulturowa
polityka
Interpretative anthopology
semiotical concept of culture
cultural knowledge
politics
Opis:
The aim of the article is the presentation of the Interpretative anthropology, and its connections with political science. The paper describes humanistic inspirations of contemporary social theories, anthropological ways of understanding of culture and the title category with its political context. It is analysed through the hermeneutical category of discovering meanings in terms of Gadamer.
Celem artykułu jest prezentacja antropologii interpretatywnej, ukazanie jej związków z naukami o polityce oraz możliwości jej wykorzystania w badaniach politologicznych. Tekst przedstawia humanistyczne inspiracje współczesnych teorii społecznych, sposoby antropologicznego rozumienia kultury oraz tytułową teorię wraz jej politologicznym kontekstem. Analizowana jest ona za pomocą hermeneutycznej kategorii odkrywania znaczeń w ujęciu Gadamerowskim.
Źródło:
Cywilizacja i Polityka; 2016, 14, 14; 41-53
1732-5641
Pojawia się w:
Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dissonant Heritage as a By-Product of the Postwar Agrarian Reform in Poland. From Postmemory to Ethnoarchaeology
Dysharmonijne dziedzictwo jako produkt uboczny powojennej reformy rolnej w Polsce. Od postpamięci do etnoarcheologii
Autorzy:
Latocha, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681850.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
postpamięć
dysharmonijne dziedzictwo
antropologia kultury
etnoarcheologia
autoetnografia
powojenna reforma rolna w Polsce
niemieccy osadnicy
polscy chłopi
postmemory
dissonant heritage
cultural anthropology
ethnoarchaeology
autoethnography
agrarian reform after the Second World War in Poland
German settlers
Polish peasants
Opis:
Przedmiotem artykułu jest dysharmonijne dziedzictwo przedstawione na przykładzie poniemieckich wsi w Polsce centralnej. Reforma rolna (1944) zmieniła lokalny krajobraz społeczny i kulturowy, usuwając z niego niemieckich mieszkańców. W poniemieckich gospodarstwach, domach żyją współcześnie rodziny beneficjentów reformy – polskich chłopów. Artykuł ma charakter osobisty, opiera się na postpamięci autora, który bazując na archiwaliach (m.in. aktach stanu cywilnego, podaniach chłopów o poniemiecką ziemię) i informacjach od swojej babki pamiętającej swoich niemieckich sąsiadów, próbuje „wskrzesić” wielokulturową przeszłość i tych, którzy byli częścią tego krajobrazu. Autor w zarysie przedstawia koncepcję badań etnoarcheologicznych tego dysharmonijnego dziedzictwa będącego produktem ubocznym reformy rolnej (1944) w Polsce.
The subject of the paper is dissonant heritage exemplified by former German villages in Central Poland. The agrarian reform (1944) transformed the local social and cultural landscape by removing its German inhabitants. Today, former German farmsteads are occupied by families of the reform beneficiaries – Polish peasants. The paper is personal as it is based on the postmemory of the author, who used archival sources (including vital records and peasants’ letters of application for the post-German land) and information from his grandmother, who remembers her German neighbours, in an attempt to ‘revive’ the multi-cultural past and those who used to be a part of this landscape. The author outlines the concept of ethnoarchaeological research into the dissonant heritage being a by-product of the agrarian reform (1944) in Poland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2019, 34; 107-127
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szekspir nasz powszedni albo praktyka sensownego czytania w szkole (dziś, tj. „w czasach zarazy cyfrowej” oraz relacji globalnych, a także niezależnie od jakichkolwiek plag czy kataklizmów)
Autorzy:
Kłakówna, Zofia Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031044.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
humanistic education
practice of contextual fiction reading
reading from the perspective of cultural and philosophical anthropology
literature-based text
theatre production
creating reading conditions
Shakespeare in the classroom
edukacja humanistyczna
praktyka kontekstowego czytania literatury pięknej
czytanie z perspektywy antropologii kulturowej i filozoficznej
tekst literacki
przedstawienie teatralne
projektowanie warunków lektury
Szekspir w szkole
Opis:
The paper is based on the assumption that the contemporary educational system, including  its general approach to literature, is characterized by being totally old-fashioned, and its results are completely opposite to what the authors of the relevant programmes hoped  to achieve, and this is the reason why it desperately  needs re-evaluating and revising. The text documents various motivations of interpreting William Shakespeare’s romantic comedy, The Tempest, as an example of a valuable and meaningful work of fiction.  Thus ‘t is a good starting point for a constructive reflection on how to create conditions suitable for studying literature-based texts in the classroom as well as on teachers’ training which would respect both the up-to-date cultural context and the value of humanistic education, paramount for the development of human identity, and which is nowadays  widely contested by the present interim economic and technical priorities.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 707-743
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Call For Preserving Cultural Identity In The Face Of Today’s Threats
Wyzwanie do zachowania tożsamości kulturowej w obliczu współczesnych zagrożeń
Autorzy:
Gocko, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496912.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
tożsamość kulturowa;
kultura, antropologia;
indyferentyzm religijny;
fundamentalizm;
nacjonalizm;
demokracja;
cultural identity;
culture;
anthropology;
religious indifferentism; fundamentalism;
nationalism;
democracy;
Opis:
Tożsamość kulturowa może być analizowana z różnych perspektyw: antropologii kulturowej i społecznej, kulturoznawstwa, socjologii i innych nauk o człowieku i kulturze. W niniejszym studium podjęto refleksję nad tożsamością kulturową człowieka w ujęciu katolickiej teologii moralnej, a precyzyjniej: nad czynnikami mogącymi mieć wpływ na jej utratę. W pierwszej kolejności ukazano współczesny indyferentyzm religijny, odczytany jako swoistego rodzaju zagrożenie dla tożsamości w wymiarze wertykalnym. Indyferentyzm religijny wraz z pluralizmem na płaszczyźnie aksjologicznej oraz hybrydyzacją kultury jawi się – używając podziału właściwego dla klasycznej aretologii – jako swoistego rodzaju wypaczenie per defectum tożsamości kulturowej, zaś opisany w dalszej kolejności fundamentalizm oraz nacjonalizm jako wypaczenie per excessum. W ostatniej części zaprezentowano związek między wiernością tożsamości kulturowej a deficytami współczesnej demokracji.
Cultural identity can be analyzed from different perspectives: cultural and social anthropology, cultural studies, sociology and other human and cultural sciences. The present study undertakes a reflection on the cultural identity of man in the view of Catholic moral theology and, more precisely, on the factors that may induce its loss. In the first place, the author discusses the issue of contemporary religious indifferentism, read as a specific type of threat to human identity in vertical dimension. Religious indifferentism along with pluralism on axiological level are manifested as, to use the classification proper for classic aretology, a specific type of distortion of cultural identity per defectum, while fundamentalism and nationalism, described in the later part of the article, as distortion per excessum. Finally, the study presents the relationship between fidelity to cultural identity and deficits of modern democracy.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2016, 37, 4; 21-11
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lingwistyka kulturowa
Autorzy:
Sharifian, Farzad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611730.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Cultural Linguistics
linguistic anthropology
cultural conceptualisations
cultural models
cultural cognition
lingwistyka kulturowa
antropologia lingwistyczna
konceptualizacja kulturowa
modele kulturowe
poznanie kulturowe
Opis:
According to the author, Cultural Linguistics (necessarily capitalised) is a multidisciplinary area of research on the relationhsip between language, culture, and cognition. Following Palmer, the author locates Cultural Linguistics in the vicinity of cognitive linguistics (with its image schemas, conceptual metaphors, and cognitive structures) and linguistic anthropology (which includes Boasian linguistics, ethnosemantics, and ethnography of speaking). The common platform for Cultural Linguistics, linguistic anthropology, and cognitive linguistics is an exploration of cultural models, which belong to the broader category of cultural conceptualisations. Recently Cultural Linguistics has incorporated insights from such areas as complexity theory or the notion of distributed cognition, enriching its own understanding of cultural cognition. Three areas of application of Cultural Linguistics are discussed: investigation of world Englishes, diagnosing causes of misunderstandings in intercultural communication, and identifiying cases of linguistic manipulation in the use of metaphors in political discourse.
Lingwistyka kulturowa (ang. Cultural Linguistics) to według autora multidyscyplinarny obszar badań nad relacją między językiem, kulturą i poznaniem. Za Palmerem autor sytuuje  lingwistykę kulturową w bliskości lingwistyki kognitywnej (która operuje pojęciami  schematów wyobrażeniowych,  metafor pojęciowych i struktur poznawczych)  i antropologii lingwistycznej (w ramach której mieści się  lingwistyka w stylu Franza Boasa, etnosemantyka i etnografia mówienia). Wspólną płaszczyznę zainteresowań lingwistyki kulturowej, antropologii lingwistycznej i lingwistyki kognitywnej tworzą modele kulturowe przynależne do szerszej kategorii konceptualizacji kulturowych. Ostatnio lingwistyka kulturowa korzysta z nowych podejść badawczych, takich jak teoria systemów złożonych lub koncepcja poznania rozproszonego i wzbogaca swoje rozumienie poznania kulturowego.  Autor  w kolejności omawia  trzy obszary zastosowań lingwistyki kulturowej: do badania  odmian angielszczyzny, do diagnozowania przyczyn  nieporozumień w komunikacji międzykulturowej, do ujawniania manipulacji językowej w sposobie posługiwania się metaforami w dyskursie politycznym.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W parku z Raymondem Rousselem – anamorfoza i ornament
In the Park with Raymond Roussel: Anamorphosis and Ornament
Autorzy:
Gołąb, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534500.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
eco-aesthetics
visual anthropology
anthropology of space
metaphor
narration
cultural allusion
imaginary structure
anamorphosis
ornament
Opis:
The article is devoted to the semantic and composition functions of the figure of a park/garden in Raymond Roussel’s novel Locus Solus. The issue discussed in this paper concerns a pretextual function of fictional space for the narration mode and sequential order of the novel. An attempt is made to supplement the dominant structuralist tradition of interpreting Roussel’s work, for example, with the concepts appearing in Maria Gołaszewska’s eco-aesthetic approach and Arnold Berleant’s environmental aesthetics. The proposed direction of reflections allows us to see in the rhetorical aspects of Roussel’s style, among which numerous hyperboles particularly attract the reader’s attention, a narrative method of anthropologically understood imaginary structures. These structures were based on the systems of objects, whose task, apart from rhetorical and cultural deluding, governed by the poetics of absurd, is to determine an anthropological point of observation in the very problem of visual experience connected with the walk in the park, intended by Roussel as an integral element of the plot. The article points out that the main problem of the novel is garden space seen from the perspective of visual anthropology, with the cultural pattern of an imaginary structure determined by the space. This space is given the function of disinterested narrating. According to the author of the proposed analyses, the meaning of such an understood visual metaphor is carried by two primary figures inscribed in the space of the garden: anamorphosis and ornament.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2018, 11, 1; 71-88
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ANTHROPOLOGICAL AGGRESSION-WAR AND CULTURAL SCIENCES: MAJOR SUBJECTS OF CULTURAL STUDIES ON THE SIDE OF CRITICAL ANALYSIS OF DISCOURSE
Autorzy:
Robert, Boroch,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/891890.pdf
Data publikacji:
2018-08-14
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
social anthropology
applied anthropology
anthropology as a weapon
military social projects
Opis:
The article discusses the issue of using applied anthropology for military purposes as a tool of gaining information and ideological advantage of one of the military or propaganda conflicting sides. Gaining advantage within information and ideological area enables one to influence and control social attitudes towards the authorities and put pressure on them through the public opinion which could intensify stratification within the scope of social life and, consequently, lead to social destabilisation of a state.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2016, 22; 81-94
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepcja miejsc węzłowych w ujęciu kulturowym. Studium przypadku dzielnic zamieszkałych przez ludność żydowską w Polsce centralnej
Perception of focal places in the cultural approach. Case study of districts inhabited by Jews in prewar central Poland
Autorzy:
Hanzl, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390041.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
morfologia miasta
antropologia
przestrzeń publiczna
kultura żydowska
urban morphology
anthropology
public space
Jewish culture
Opis:
Sposób postrzegania miejskiej przestrzeni oraz zespół znaczeń, które ta przestrzeń przenosi, pozostaje różny w zależności od grupy odbiorców przekazu. Dla badania znaczeń oraz sposobu funkcjonowania miejskich przestrzeni na styku dwóch kultur zastosowano w niniejszym opracowaniu metodę bazującą na badaniach morfologii miasta oraz antropologii i analiz kultury. Studium przypadku podejmuje temat relacji pomiędzy strukturami urbanistycznymi zasiedlonymi w okresie przed drugą wojną światową przez społeczność żydowską, a aspektami życia codziennego właściwymi dla tej społeczności. Podczas gdy różnorodność stylów życia cechująca społeczność żydów polskich była w owym czasie znaczna, pewne cechy dają się klarownie wyodrębnić, szczególnie w odniesieniu do społeczności zachowującej tradycyjne formy życia społecznego. Cechy te wyraźnie przekładały się na formy struktur, gdzie omawiane grupy społeczne zamieszkiwały. Trzy główne obszary życia społecznego związane z trzema podstawowymi sferami życia były to: sfera życia religijnego, sfera życia domowego, codziennego oraz sfera życia zawodowego. Sfery te wyznaczały charakterystyczny sposób organizacji przestrzeni miejskiej, w szczególności tej o charakterze półprywatnym, zlokalizowanej wewnątrz kwartałów zabudowy. Ta specyficzna forma układu połączeń socjometrycznych wewnątrz i pomiędzy blokami zabudowy daje się wyróżnić niezależnie od formalnego sposobu kształtowania planów miast i miasteczek, które społeczność żydowska zamieszkiwała.
Perception of urban space differs according to the addressee group. In order to examine meanings assigned to urban structures and ways how space is used by different cultures, the current elaboration uses a method based on analyses of urban morphology, anthropology and cultural studies. The case study refers to relations between forms of neighbourhoods inhabited in the prewar times by Jewish communities and aspects of their everyday lives. While the diversity of lifestyles of the community of Polish Jews was at the time striking, some features may be clearly identifi ed, especially when referring to its traditional faction. These features were clearly refl ected by the forms of urban structures, in the neighbourhoods where Jews lived. Three primary spheres of social life were related to the three essential areas of Jewish life: religious, domestic and professional. These fi elds determined specifi c ways of spatial organisation of urban fabric, especially inside urban blocks. The forms of internal connections inside and between blocks of development may be noticed regardless the formal layout of plans of towns and villages, where Jewish communities lived.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 2; 91-105
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Street anthropology – a culture of mobility
Antropologia ulicy – kultura mobilności
Autorzy:
Czyński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034233.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
street anthropology
cultural patterns
cultural designs
spatial mobility
antropologia ulicy
wzory kulturowe
wzorce kulturowe
mobilność przestrzenna
Opis:
The street anthropology is identical with the anthropology of urban life. In the past, a street was a place to socialize and, on equal footing with its architecture, it was part of the cultural identity of its inhabitants. The street reflects residents’ social, cultural and economic capital. Over time, mobility and communication accessibility have dominated the urban spatial policy. The contemporary street has become a "space of flows". The restoration of its original role requires a more balanced approach to cultural factors that determine the quality of life in a city. The article discusses characteristic features that determine patterns of mobility in modern streets.
Antropologia ulicy jest antropologią życia miejskiego. Dawna ulica była miejscem kontaktów społecznych i na równi z jej architekturą stanowiła element tożsamości kulturowej mieszkańców. Odzwierciedla ich kapitał społeczny, kulturowy i ekonomiczny. Politykę przestrzenną miast zdominowała problematyka mobilności i komunikacyjnej dostępności terenów. Współczesna ulica stała się – „przestrzenią przepływów”. Przywrócenie jej pierwotnej roli wymaga bardziej zrównoważonego podejścia do kulturowych uwarunkowań jakości życia w mieście. Przedstawiono listę cech identyfikujących wzorce mobilności współczesnych ulic.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2021, 45; 109-136
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anthropocentric and Cultural Trend in Didactic Literature and Contemporary Anthropology
Autorzy:
Ogłoza, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1848083.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
anthropology
anthropocentrism
Polish language didactics
student
literature
antropologia
antropocentryzm
dydaktyka polonistyczna
uczeń
literatura
Opis:
W artykule został omówiony nurt antropocentryczno-kulturowy w dydaktyce polonistycznej (począwszy od Jana Polakowskiego). Autorka wskazuje również na różne rozumienie terminów antropologia i antropocentryzm we współczesnej humanistyce oraz podaje przykłady tekstów, których nawet fragmenty warto czytać z uczniami, oraz pytań, które można stawiać uczniom, a także kwestii, na które powinno się uczniów uwrażliwiać w związku z obecnością w literaturze pięknej, sztuce i dydaktyce motywów, wątków i refleksji natury antropologicznej. Opracowanie stanowi rodzaj przewodnika po wybranych zagadnieniach i rozprawach.
The article discusses the anthropocentric and cultural trend in Polish language didactics (starting from Jan Polakowski). The author also points to a different understanding of the terms anthropology and anthropocentrism in modern humanities and gives examples of texts (of which even fragments are worth reading with students), questions that can be asked to students, and issues that students should be sensitive to – in connection with the presence in the literature, art and didactics of motives, plots and reflection of anthropological nature. The study is a kind of guide to selected issues and dissertations.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 83-99
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola ekologii kulturowej w badaniach środowiskowych
The Role of Cultural Ecology in Environmental Studies
Autorzy:
Sadowski, Ryszard F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496196.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
cultural ecology
Julian Haynes Steward
environmental anthropology
Opis:
Cultural ecology examines in a systematic way the interdependence between the environment, technology and the patterns of human behaviour. It employs methods typical of the social sciences in order to describe the processes of adaptation and the transformations of the given communities in the natural environment proper for them. Fully developed formulation of cultural ecology took place in Julian Steward’s book Theory of Culture Change (1955). The idea of cultural ecology initiated by Julian Steward has undergone a serious transformation and today it can hardly be called a uniform and coherent scientific concept. On the contrary, one can say that it attracts scientists representing a very wide spectrum of disciplines and who examine very diverse phenomena. The only thing they seem to have in common is the fact that all of them point to the connection between the technology used, the natural environment, and human behaviour. Cultural ecology is a still valid method of analysing old and new problems concerning the interdependence of small groups of people and the natural environment. It is particularly useful for examining the communities of hunter-gatherers, pastoralists, preindustrial cultivators as well as contemporary rural societies. It seems that this concept still has potential, which has not been fully employed yet. The best proof for the vitality of this idea is constant reflection concerning it and the successive attempts at improving it; together with the voices of constructive criticism they warrant that cultural ecology holds its place among several other approaches analysing the relationship between man and the natural environment.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2009, 26; 171-184
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mental Mapping Method in Anthropological Studies on Cultural Landscape
Autorzy:
Szot-Radziszewska, Elżbieta
Zuzanna Popławska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667135.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
space
place
cultural landscape
sign
mental map
anthropology of culture
Opis:
This paper presents the method of mental mapping, adapted for the purposes of anthropological research on perception and assessment of urbanised spaces. Its application is also discussed in the evaluation of cultural landscape, taking into account the aspect of human experience. The method allows for examination of the inhabited environment’s perceptions and their externalisation in the form of mental maps constructed on the basis of residents’ relations of examined locations. The analysis of mental maps allows both for identification and description of elementsthat create the structure of the space and the evaluation of their role in the life of the community and in the formation of a harmonious landscape. The source basis of the article, apart from works referred to in the bibliography, are ethnographic field studies conducted between 2014 and 2017 in ten villages in the Kielce Voivodeship and in Kielce.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2019, 19; 15-24
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Culture in its holistic and differential aspect, in anthropology and educational studies
Autorzy:
Drozdowicz, Jarema
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644810.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
culture
anthropology of education
ethnography of education
society
migration
cultural difference
multiculturalism
multicultural education
Opis:
In the present day, culture is a term which due to its complex nature, raises many theoretical and methodological questions. It is being perceived as something described more in plural terms rather than as a whole and a universal pattern, despite the impact made on the debate by the globalisation discourse. Therefore, it is presently an object of study in many academic disciplines. However, the discipline, which shows the most significant interest in the scientific investigation of culture, is anthropology. This paper examines the key issues in the understanding of culture within anthropology and its relation to pedagogy. The latter issue is being raised in order to highlight a relatively new anthropological subdiscipline, i.e. anthropology of education as a research perspective which could deliver certain answers to the problem of cultural diversity, multiculturalism, and multicultural education.
Źródło:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2017, 11, 1; 97-118
2300-0422
Pojawia się w:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powrócić do początku, czyli jak kultura maskuje swoją zmienność?
Autorzy:
Kajfosz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678441.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cultural memory
constructivism, cognitive anthropology
national identities
Opis:
Return to the beginnings, or how culture masks its changes? The aim of this essay is to describe cognitive mechanisms on which imagined intersubjectively important continuities and discontinuities in culture are based, and thus allow creating and transforming collective identities. The author uses tools of phenomenology and semiotics to provide answers to a few questions concerning cognitive mechanisms of memory and symbolic violence as well as the ways in which culture can change and adapt to current socio-political needs. These issues pertain also to nation and national identities. Powrócić do początku, czyli jak kultura maskuje swoją zmienność? Celem przyczynku jest próba odpowiedzi na pytanie, na jakich kognitywnych mechanizmach opiera się konstruowanie wyobrażonych, intersubiektywnie ważnych ciągłości i nieciągłości w kulturze, będących podstawą tworzenia i przetwarzania tożsamości zbiorowych. Posługując się narzędziami fenomenologii i semiotyki, autor chce dostarczyć odpowiedzi na następujące pytania: Na podstawie jakich kognitywnych mechanizmów pamięć – wraz z jej społecznymi ramami – może się dostosowywać do aktualnie ważnych społeczno-politycznych potrzeb? Na jakich kognitywnych mechanizmach opiera się przemoc symboliczna? W jaki sposób kultura potrafi eliminować pamięć o własnych przemianach? – Propozycje zawierające się w artykule wskazują na retoryczny (perswazyjny), legitymizacyjny i światotwórczy – czyli pragmatyczny – wymiar konotacji, a zwłaszcza „zgęszczeń konotacji” nazywanych przez R. Barthesa mitem. Podstawową funkcję eksplanacyjną w odniesieniu do pytań o kognitywne mechanizmy społecznego konstruowania przeszłości (inaczej: „początku”) oprócz konotacji mają tu takie kategorie, jak percepcja magiczna i myślenie magiczne.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2015, 46
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia edukacji, etnografia szkoły czy antropologia pedagogiczna? W stronę nowej formuły badań nad zróżnicowaniem kulturowym i edukacją
Anthropology of education, ethnography of school or pedagogical anthropology? Towards a new formula of research on cultural diversity and education
Autorzy:
Drozdowicz, Jarema
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/628921.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
antropologia edukacji
antropologia pedagogiczna
etnografia edukacyjna
etnografia szkoły
różnorodność kulturowa
pedagogika dla cudzoziemców
edukacja międzykulturowa
anthropology of education
pedagogical anthropology
educational ethnography
ethnography of school
cultural diversity
pedagogy for foreigners
intercultural education
Opis:
This paper attempts to deliver a reconstruction in historical terms of anthropology of education and the ethnographic research on the relation between culture and upbringing. This aims is being realized through comparison of the theses and concepts found in diverese schools and research traditions that had grown out of different paradigms. In this case the main issue of that comparison is the anglosaxon and German tradition. This enables in a large extent to draw the main theoretical and methodological presented by anthropology of education in the past, as well it presents today in a more global context.
Niniejszy tekst stanowi próbę rekonstrukcji historycznej nurtu antropologii edukacji i etnograficznych badań nad związkiem kultury i wychowania. Cel ten realizowany jest poprzez porównanie tez i koncepcji realizowanych w obrębie różnych szkół i tradycji badawczych wyrosłych w odrębnych kręgach paradygmatycznych. W tym przypadku najważniejszym przedmiotem porównania jest tradycja anglosaska i niemiecka. Zestawienie takie pozwala bowiem w znaczniej mierze określić główne założenia teoretyczno-metodologiczne, jakie antropologia edukacji przedstawiała w przeszłości, jak i przedstawia obecnie, czyniąc to już w kontekście globalnym.
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2018, 11; 65-89
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural projects as a tool of anthropological defense : Ukrainian example
Autorzy:
Korzeniowska-Bihun, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833751.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
war
Ukraine
military anthropology
hybrid war
Opis:
The article presents an anthropological defense's practical dimension on cultural activities observed during the Russian-Ukrainian war. The paper's primary hypothesis is to deliver anthropological defense strategic objectives from a country's perspective at war. The adopted view refers to hybrid warfare and hybrid threats. The goals are as follows: 1) documentation objective, 2) therapeutic objective, 3) ideological objective, 4) diplomatic objective. A structured, consistent defense line allows creating a shared narrative by dividing society as the Ukrainian one. All actions in terms of anthropological defense refer to the values shared by the majority of citizens. Nevertheless, anthropological defense tools' choice and use must be strategically conditioned, i.e., other benefits for cinematography, theater, and fine arts. For an action to be practical cooperation between self-governing assemblages (such as volunteers, artists, art curators) and state actors must be established. The cooperation ctivities undertaken are complementary and complementary and can, therefore, be remarkably efficient.
Źródło:
Wiedza Obronna; 2021, 1; 35--47
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The premises and goals of studies on the perception of culturally-formed landscape
Autorzy:
Angutek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914220.pdf
Data publikacji:
2019-01-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
anthropology
cultural landscape
experience
Źródło:
Polish Journal of Landscape Studies; 2018, 1, 1; 33-41
2657-327X
Pojawia się w:
Polish Journal of Landscape Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Silent Conflict in High-profile Cities. Latin America and Beyond
Autorzy:
Darmach, Krystian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023047.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mass tourism
cultural conflict
urban anthropology
hospitality
Opis:
This anthropological essay provides a meditation on mass tourism while analysing the mechanisms of conflict between the needs of mass tourism and the local urban environment, extraterritorial spaces that fit into the universal heritage of humanity. Historical districts/ entertainment districts in capital cities are discussed as extraterritorial areas treated as ambivalent, bypassed, business bases. The tourists themselves constitute thoroughly ambivalent figures as tame strangers, treated simultaneously as a potential source of maximum earnings and intruders.
Źródło:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2020, 25, 1; 163-171
1641-4233
2300-8695
Pojawia się w:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies