Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Przysłowia"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 63
Tytuł:
Karaimskie przysłowia o gościnności
Autorzy:
Stanek, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942726.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Przysłowia
Folklor
Aleksander Mardkowicz
Opis:
Co ludowe mądrości mówią o wizytach, biesiadach, gościach i gospodarzach?
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2015, 26, 4 (49); 14-16
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karaimskie przysłowia z Poniewieża
Autorzy:
Sulimowicz-Keruth, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943081.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Folklor karaimski
przysłowia
Poniewież
Rafał Grygulewicz
Opis:
Pewien rękopis przysłany do Łucka w latach 30. XX w. poszerza naszą wiedzę o rodzimym folklorze i przypomina o ówczesnym młodym działaczu, Rafale Grygulewiczu.
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2019, 30, 1-2 (62-3); 18-21
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powrót kozy (marnotrawnej) do woza. Pozorna znajomość przysłowia
Autorzy:
Breyvo, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152078.pdf
Data publikacji:
2021-06
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
przysłowia
semantyka
Powrót kozy (marnotrawnej) do woza
Opis:
Objaśnienia wyrazów i zwrotów: Powrót kozy (marnotrawnej) do woza. Pozorna znajomość przysłowia
Źródło:
Poradnik Językowy; 2021, 785, 6; 80-90
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia i wyrażenia przysłowiowe z imieniem Anna
Polish Proverbs with the Name Anna
Autorzy:
Steczko, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459164.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
przysłowia
antroponimia
imię Anna
proverbs
anthroponymy
name Anna
Opis:
The article presents the proverbs including the most popular name in Poland – Anna. The analyzed material – surprisingly tiny, comprising twenty-two paremiological units – has been drawn from the Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich (New book of Polish proverbs and proverbial expressions). In the collected, semantically clear group of proverbs, the following has been pointed out and described: 1) weather proverbs connected to the calendar day of Saint Anna, 2) proverbs concerning various customs connected to the calendar day of Saint Anna, c) proverbs connected to the patronage of Saint Anna, 4) proverbs where names Anna, Hanka, Anulka symbolize a common rural girl.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 178-189
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia w „Kazaniach”księdza Romana Skwiercza
Proverbs in Fr. Roman Skwiercz’s “sermons’’
Autorzy:
Pomierska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626664.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
przysłowia w felietonach Romana Skwiercza
przysłowia w języku kaszubskim
publicystyka w języku kaszubskim
proverbs in articles written by Roman Skwiercz
proverbs in the Kashubian language
journalism in the Kashubian language
Opis:
What constitutes the subject of this study are over 80 proverbs excerpted from a collection of 26 articles written by Fr. Roman Skwiercz, entitled Nié kòżdą dzurã je letkò zasztopac. These proverbs can be divided into groups (from the most to the least popular): 1) proverbs listed in Kashubian paroemiographic collections and dictionaries, 2) proverbs translated from Polish into Kashubian, 3) proverbs borrowed from the Kashubian literature (A. Labuda and A. Budzisz) and literary allusions to proverbs, 4) proverbs stemming from the Bible, 5) “proverbs” not listed in other paroemiographic collections (they refer to the formula of a proverb in their syntactic and rhythmic structure or in the way in which allegories are built), 6) paroemiologic contaminations and innovations. Genealogical analysis of the collection proves that the living speech of the Kashubians has been “polonised’’. Owing to proverbs and idioms, the language of Skwiercz’s articles is vivid, witty, and dynamic. As well as having the features of a living speech it minimises the distance and influences the listener. Linking folk truths with a current social, political, or moral situation helps build surprising, witty, and accurate punchline. Surprising combinations and re-interpretations provide the speech with swiftness and minimise the importunity of preaching in accordance with the teachings of the Catholic Church; Fr. R. Skwiercz uses his talents to teach not as a respectable priest but as a Kashubian among Kashubians. Frequent use of proverbs – treasure of the Kashubian language – is a conscious means of persuasion.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 285-299
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogień i woda w przysłowiach karaimskich
Autorzy:
Stanek, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943416.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Folklor karaimski
Przysłowia
Opis:
Jak dawni Karaimi postrzegali te dwa żywioły? Co ludowe madrości mówią o ludziach, z których ust niegdyś padały?
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2014, 25, 1 (42); 18-21
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co o pracy mówią stare karaimskie porzekadła
Autorzy:
Stanek, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943149.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
folklor
przysłowia karaimskie
Opis:
Jeszcze raz sięgamy do skarbnicy ludowych mądrości, by poszukać odpowiedzi na pytanie: jak dawni Karaimi traktowali pracę, czy byli pracowici i jakie zajęcia cenili.
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2017, 28, 2 (55); 20-21
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowa naszych przodków
Autorzy:
Mardkowicz, Aleksander
Sulimowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943415.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Folklor karaimski
Przysłowia
Aleksander Mardkowicz
Opis:
Bogactwo karaimskiego folkloru zebrane i w ten sposób ocalone od zapomnienia przez Aleksandra Mardkowicza.
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2014, 25, 1 (42); 15-18
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co o pracy mówią stare karaimskie porzekadła
Autorzy:
Stanek, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943568.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
język karaimski
przysłowia
Aleksander Mardkowicz
Opis:
Czy nasi przodkowie byli pracowici i jakie zawody cenili – o tym w pierwszej części rozważań o ludowych mądrościach.
Źródło:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów; 2017, 28, 1 (54); 16-17
1733-7585
Pojawia się w:
Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perseweracja motywów w poezji Jerzego Ficowskiego
Autorzy:
Świerczewska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646047.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
perseweracja
przeszłość
pamięć
codzienność
przysłowia
ludowość
mit
Opis:
Perseveration of motifs in Jerzy Ficowski’s poetry Reading Ficowski’s poems requires researchers of his work to be erudites, thanks to which it is easier for them to move smoothly through the meanders of tradition and culture but also of everyday life presented in Ficowski’s image of the world. The image itself consists of the recurring (in every poetry volume) motifs and depictions. While reading Ficowski’s poems it is difficult not to notice this repetitiveness – sometimes exact and detailed, sometimes modified. An attempt to systematize a phenomenon such as perseveration of motifs in Ficowski’s poems led me to identifying the following thematic areas: memory and attitude towards the past, glorification of everyday life and elements belonging to it, proverbs and sayings as elements of folklore occurring in this poetry. In this article, through the analysis of Ficowski’s poems a phenomenon of perseveration of motifs used by a poet to create his own image of the world was shown. Key words: perseveration; past; memory; everyday life; proverbs; myth; folklore;
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2016, 16; 250-262
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia internacjonalne a wielojęzyczność w dydaktyce
International proverbs and the multilingual didactic methods
Autorzy:
Woźniak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036917.pdf
Data publikacji:
2011-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
This article deals with the concept of introducing international proverbs to the foreign language lesson. International proverbs can be a good way to improve language skills in at least two foreign languages with less effort by using the analogy between the languages. What is more the experience that the student gains by learning the first foreign language, can be used while learning the second and the next one. Moreover international proverbs, in regard of the European policy supporting multilingualism among the European citizens, help to achieve this goal.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2011, 24; 213-224
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tipi sintattici di proverbi toscani del ms. BJ 7198 della Biblioteca Jagellonica di Cracovia
Analiza składniowa toskańskich przysłów z rękopisu BJ 7198 z Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie
Autorzy:
Strugała, Sandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521297.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
proverbi
analisi sintattica
raccolte di proverbi toscani
sintassi del proverbio
przysłowia
analiza składniowa
zbiór przysłów toskańskich
kładnia przysłowia
Opis:
Nel seguente intervento ci si propone di analizzare in chiave sintattica alcuni proverbi italiani provenienti da una raccolta cinquecentesca, depositata presso la Biblioteca Jagellonica di Cracovia. Il lavoro intrapreso, oltre alla definizione del proverbio e alla descrizione della sua tipologia e delle sue funzioni principali, include anche la classificazione dei proverbi di tipo sintattico. La raccolta toscana, conservata nel ms. BJ 7198, raggruppata per temi, viene presentata qui per la prima volta attraverso una descrizione fisica del codice e un breve commento relativo alla sua storia e alla sua lingua.
W niniejszym artykule autorka analizuje włoskie przysłowia przy użyciu kryterium syntaktycznego. Korpus badań stanowią przysłowia zawarte w XV-wiecznej kolekcji przechowywanej w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie pod sygnaturą BJ 7198. Oprócz przedstawienia definicji przysłowia, opisu jego typologii i krótkiej charakterystyki, autorka proponuje klasyfikację analizowanych przysłów ze względu na ich składnię. Ponadto rękopis stanowiący korpus analizy zostaje po raz pierwszy przedstawiony odbiorcy poprzez opis fizyczny oraz krótki rys historyczny i komentarz językowy.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2017, 9, 3; 124-132
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia ludowe i ich kontekst kulturowy w odniesieniu do żywności i żywienia w arabskich dialektach Āzaẖ i Mārdīn
The folk proverbs and their cultural context in relation to food and nutrition in the Arabic dialects of Āzaẖ and Mārdīn
Autorzy:
Abdalla, Michael
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916879.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
proverbs
Arabic
dialect
Azah
Mardin
przysłowia
arabski
dialekt
Opis:
This draft is an attempt to group and analyze the content of maxims, expressions, utterances, phrases, aphorisms and formulations which refer – directly or indirectly – to agriculture and raising animals as well as to the widely understood traditions and the culture of feeding among the inhabitants of the two ancient Assyrian towns in southeastern Turkey: Āzaẖ and Mārdīn. This type of folk prose is very popular in the Middle East. Even though the procurement of food and the preparation of meals belong likely to the most important human cares and take most of the time particularly of the populations living in villages, the group of proverbs concerning the analyzed topic in each collection is only about 8% of the total.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 1-18
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Anty)przysłowia vel innowacje przysłowiowe w przestrzeni e-tekstów. Przyczynek do paremiologii w perspektywie tekstologicznej
Autorzy:
Szutkowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023262.pdf
Data publikacji:
2019-09-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
paremiology
proverb innovations
textual criticism
Opis:
The article discusses proverb innovations in the aspect of textual criticism. On one hand, their functional specificity allows them to be still considered as fully-featured proverbs, on the other hand, it reveals an array of peculiarities related to modification and/or expansion of lexical composition of the output proverb, which is connected with identification of particular levels of meaning (literal, figurative and situational) by the receiver.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 169-186
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Über die jiddischen Sprichwörter im Sprachkontakt mit dem Polnischen
Autorzy:
Pilarski, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083444.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
proverbs
the Yiddish language
contrastive linguistics
przysłowia
język jidysz
językoznawstwo kontrastywne
Opis:
The object of the study presented in the paper are Yiddish proverbs. The aim of the paper is a linguistic analysis of selected proverbs and their connections with the Polish-language context. The Yiddish language namely has developed in contact with other languages, and one of the languages highly relevant for the Yiddish language, influencing its development, was the Polish language. The richness of Yiddish proverbs has also left its mark on the Polish language, as is evidenced by the presence of Jewish proverbs in Polish. The focus here lies on lexical and structural phenomena characteristic for both languages. Under examination is the extent to which the structure of Yiddish proverbs corresponds with the structure of the Polish language and what lexemes are the result of an interaction at the language level and the sociocultural level.
Przedmiot badań, zaprezentowanych w artykule stanowią przysłowia występujące w języku jidysz. Celem artykułu jest analiza językowa wybranych przysłów w odniesieniu do języka polskiego. Język jidysz rozwijał się bowiem w kontakcie z innymi językami a jednym z ważniejszych języków, mających wpływ na jego rozwój, był język polski. Bogactwo przysłów języka jidysz także pozostawiło swój ślad, o czym świadczą żydowskie przysłowia w języku polskim. W centrum uwagi znajdują się zjawiska leksykalne i strukturalne, charakterystyczne dla obu języków. Analizuje się, na ile struktura przysłów języka jidysz koresponduje ze strukturą języka polskiego oraz jakie leksemy są rezultatem interakcji na płaszczyźnie językowej i społeczno-kulturowej.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 1; 72-86
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopis z archiwum Aleksandra Mardkowicza zawierający przysłowia i maksymy w północno-zachodnim dialekcie języka karaimskiego
A handwritten collection of Karaim proverbs and adages in north-western Karaim found in the archive of Aleksander Mardkowicz
Autorzy:
Sulimowicz-Keruth, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440300.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
dialekt północnozachodni języka karaimskiego
Karaimi w Poniewieżu
Aleksander Mardkowicz
Rafał Grygulewicz
przysłowia karaimskie
Rapolas Grigulevičius
Opis:
The private archive of Aleksander Mardkowicz (1875–1944), a Łuck Karaite activist, writer and editor, includes a manuscript written in the north-western dialect of Karaim. It contains 8 proverbs and a didactic-moralistic text copied from an unknown source. It was composed most probably in the early 1930s by Rafał Grygulewicz (1905–1992), a Karaite youth activist from Poniewież (Panevežys). The paper is a critical edition of the manuscript augmented with a translation, glossary and facsimile. It also contains biographical information on the copyist as well as on the possible circumstances that led to the drafting of the manuscript.
W prywatnym archiwum Aleksandra Mardkowicza (1875–1944), łuckiego działacza społecznego, pisarza i wydawcy, znajduje się niewielki rękopis w północnozachodnim dialekcie języka karaimskiego. Zawiera on osiem przysłów oraz tekst o charakterze dydaktyczno-moralistycznym skopiowany z niezidentyfikowanego źródła. Rękopis został sporządzony prawdopodobnie w początkach lat 30. XX w. przez Rafała Grygulewicza (1905–1992), karaimskiego działacza młodzieżowego z Poniewieża (Panevežys). Artykuł zawiera edycję treści manuskryptu wraz z tłumaczeniem, słowniczkiem i facsimile. Dostarcza również informacji biograficznych o kopiście, jak też o okolicznościach powstania rękopisu.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2019, 8; 175-201
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bieda i bogactwo w świetle białoruskich i polskich przysłów
Autorzy:
Kanash, Tatsiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973875.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
poverty / ubóstwo;
wealth / bogactwo;
proverbs / przysłowia;
mentality / mentalność;
Poland / Polska;
Belarus / Białoruś
Opis:
The article analyzes different meanings of poverty and wealth as seen in the Belarusian and Polish proverbs. Based on the thematic-rhematic analysis of the proverbs, the author presents many similarities in the everyday thinking of Polish and Belarusian societies. The key similarities are the beliefs in the dichotomic structure of a society (the poor and rich), positive characteristics of a poor man (e.g. honesty, hard work) and negative features of a rich man (e.g. greed, stinginess, laziness). Such similarities result from the fact that Poland and Belarus are neighbouring countries with similar historical and cultural traditions.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 1; 219-231
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ptactwo i zając w przysłowiach – o aspektach kultury łowieckiej w wybranych paremiach języka włoskiego
Autorzy:
Malczewska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833832.pdf
Data publikacji:
2019-03-22
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
przysłowia
język specjalistyczny
polskie i włoskie słownictwo łowieckie
Opis:
Uważa się, że przysłowia są skarbnicą wiedzy. Od stuleci należą do dziedzictwa narodu i jego języka. Ponieważ łowiectwo ma bardzo długą tradycję jego ślady odnajdujemy w przysłowiach i ludowych porzekadłach. W języku włoskim występuje wiele przysłów odnoszących się do polowań i myśliwych. Analizując przysłowia można zauważyć jakie techniki dominowały w obu krajach oraz jak warunki geograficzne regulowały na przykład kwestie sezonów łowieckich. Celem artykułu jest omówienie aspektów kulturowych, które wpływały na proces powstawania przysłów, jak również przedstawienie zagadnień translatologicznych na przykładzie przysłów dotyczących ptactwa i zajęcy.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2019, 8; 99-106
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O badaniach nad paremiografią i paremiologia śląską
Autorzy:
Przymuszała, Lidia
Świtała-Trybek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694908.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
przysłowia
paremiografia
paremiologia
stan badań
Śląsk
proverbs
paremiography
paremiology
state of research
Silesia
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie dotychczasowego stanu badań nad śląską paremiografią i paremiologią. W pierwszej części tekstu przedstawiono i scharakteryzowano zbiory przysłów rejestrujące paremie z różnych części Śląska od połowy wieku XIX po czasy współczesne. W drugiej natomiast omówiono prace teoretyczne, podejmujące problematykę śląskich przysłów, widzianych w rozmaitych kontekstach i z różnych perspektyw badawczych (prace literaturoznawcze, folklorystyczne, językoznawcze, językowo-kulturowe itp.).
The aim of the article is to present the current state of research on Silesian paremiography and paremiology. The first part provides an overview of collections of proverbs from various parts of Silesia from the mid-nineteenth century to modern times. The second part discusses theoretical studies dealing Silesian proverbs, which are explored in various contexts and from various research perspectives (literary studies, folklore, linguistics, language and culture, etc.).
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 6
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Apokryfy syryjskie. Historia i przysłowia Achikara. Grota skarbów. Apokalipsa Pseudo-Metodego" ["Syriac Apocrypha. The Story of Aquihar. The Cave of Treasures. Pseudo-Methodius’ Apocalypsis"]
Autorzy:
Skowronek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682366.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Studia Ceranea; 2011, 1; 215-217
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia i zwroty przysłowiowe w Panu Tadeuszu i Beniowskim
Proverbs and Proverbial Phrases in “Pan Tadeusz” and ‘Beniowski”
Autorzy:
Szydłowska, Natalja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953995.pdf
Data publikacji:
2010-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
style
proverb
proverbial phrase
Mickiewicz
Słowacki
Opis:
The role of proverbs in the work of great Romantics was carefully analyzed, yet it was done long ago. In 1958, Stanisław Świrko studied proverbs used in Pan Tadeusz-, in 1964, Jan Mirosław Kasjan gave consideration to the use of proverbs and colloąuial metaphors in Słowacki’s works. Afterwards, that issue was only occasionally considered. The author retums to those works years later, recounts them and updates the look at that issue. In doing so, she draws the inspiration from culture experts. Walter Ong is used tor describing Mickiewicz’s nobility and folk proverbs, deeply rooted in orał culture; Jan Mukarowsky enables the author to comment on the aristocratic and noble cultural context of Słowacki’s proverbs, established in high literary culture. It allows the author to demonstrate how different the materiał they both use is (hardly any proverb is repeated in the two works) and how differently the two Romantic master writers operate that materiał
Źródło:
Stylistyka; 2010, 19; 291-302
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пословицы и поговорки в языковом образовании в польской школе
Przysłowia i powiedzenia w edukacji językowej w szkole polskiej
Proverbs and sayings in language education at Polish school
Autorzy:
Karolczuk, Marzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311886.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
пословицы и поговорки
польский учебник
упражнения
русский язык как иностранный
przysłowia i powiedzenia
polski podręcznik
ćwiczenia
język rosyjski jako obcy
proverbs and sayings
Polish textbook
exercises
Russian as a foreign language
Opis:
The results of research on proverbs and sayings in linguistics and didactics show that paremia has cognitive, educational and pedagogical functions  and, therefore, it is worth considering the use of these language units in school practice. The purpose of the article is to propose exercises that can be used in the process of teaching a foreign language, as well as to present the results of the analysis of Polish textbooks for learning Russian as a foreign language in the context of the presence in these textbooks of exercises containing paremiological units. It was assumed that learning of a foreign language, can be done through four groups of exercises, such as: 1) exercises for identifying specific phenomena, 2) productive exercises, 3) exercises developing speaking and writing skills, and 4) reflexive exercises. We analyzed 14 textbooks published in Poland in 1999-2014. 267 paremiological units and 65 exercises with proverbs and sayings were found in all the teaching materials. The study showed that the largest number of identified tasks relate to productive linguistic-cultural exercises. In the analyzed textbooks, exercises developing oral and written speech in Russian and reflexive exercises are practically absent.
Результаты изучения пословиц и поговорок в лингвистике и дидактике показывают, что паремии обладают познавательным, образовательным и воспитательным потенциалом, в связи с этим  стоит рассмотреть вопросы использования этих языковых единиц в школьной практике. Цель статьи – представить результаты анализа польских учебников русского языка как иностранного в контексте присутствия в них упражнений, содержащих паремиологические единицы и предложить соответствующие упражнения, которые можно использовать в процессе обучения иностранному языку. Было исследовано 14 учебников, изданных в Польше в 1999-2014 годах, в которых обнаружено 267 паремиологических единиц и 65 упражнений с пословицами и поговорками. Мы установили, что обучение может реализоваться с помощью четырех групп упражнений: 1) упражнения на идентификацию определенных языковых явлений; 2) продуктивные упражнения; 3) упражнения для развития устной и письменной речи и 4) рефлексивные упражнения. В ходе работы было обнаружено, что самое большое количество заданий относится к лингвострановедческим упражнениям продуктивного характера. В книгах практически отсутствуют упражнения, развивающие устную и письменную русскую речь и рефлексивные упражнения.
Wyniki badań nad przysłowiami i powiedzeniami pokazują, że paremie posiadają potencjał poznawczy, kształcący i wychowawczy, dlatego też dyskusja na temat  wykorzystania tych jednostek językowych w praktyce szkolnej wydaje się być aktualna. Celem artkułu jest zaproponowanie ćwiczeń, które można wykorzystać w procesie nauczania języka obcego, a także przedstawienie wyników z analizy polskich podręczników do języka rosyjskiego jako obcego w kontekście obecności w nich zadań zawierających przysłowia i powiedzenia. Ustalono, że nauczanie może być realizowane za pomocą czterech grup ćwiczeń: 1) ćwiczenia na identyfikację określonych zjawisk językowych; 2) ćwiczenia produktywne; 3) ćwiczenia rozwijające mowę i 4) ćwiczenia refleksyjne. Zbadanych zostało 14 podręczników, które były opublikowane w Polsce w latach 1999-2014. We wszystkich przeanalizowanych podręcznikach zidentyfikowano 267 jednostek językowych i 65 ćwiczeń z przysłowiami i powiedzeniami. Wyniki analizy pokazały, że największa liczba zadań odnosi się do lingwokulturoznawczych ćwiczeń o charakterze produktywnym. W książkach praktycznie nie ma ćwiczeń, które rozwijają ustną i pisemną mowę w języku rosyjskim oraz ćwiczeń refleksyjnych.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 3 (183); 231-249
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia na jubileusz sześćdziesięciolecia Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej
Proverbs for the 60th anniversary of the Chair of Linguistic Didactics and Polish Literature
Autorzy:
Kowalikowa, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782292.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Opis:
   
Źródło:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2019, 28; 147-149
0208-5011
2353-9577
Pojawia się w:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bułgarskie przepowiednie meteorologiczne związane z dniem św. Tryfona
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034248.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
meteorologia ludowa
przysłowia kalendarzowe
św. Tryfon
folklor
obrzędowość
folk meteorology
calendar proverbs
St. Tryphon
folklore
ceremonials
Opis:
Autorka analizuje ludowe przepowiednie pogody wyekscerpowane z wydanego w roku 1900 tomu Народна метеорология (Ludowa meteorologia). Na podstawie ich analizy stwierdza, że chociaż w języku bułgarskim brakuje przysłów kalendarzowych, to w tradycji ludowej funkcjonowały przepowiednie pogody i przyszłych plonów związane z określonymi ważnymi datami kalendarza liturgicznego. Najważniejszą z tych dat jest 1 lutego – dzień św. Tryfona, patrona winnic i winiarzy. Artykuł zawiera omówienie tych właśnie prognoz.
The author analyzes the folk weather predictions extracted from the volume Народна метеорология (Folk Meteorology) published in 1900. Based on their analysis, she concludes that although the Bulgarian language lacks calendar proverbs, in the folk tradition there were predictions of weather and future crops related to certain important dates of the liturgical calendar. February 1 – the day of St. Tryphon, patron of vineyards and winemakers - is the most important of these dates. These predictions are discussed in the article.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 181-191
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kiedy Święta Agnieszka wypuszcza skowronka z mieszka?
When Shall St Agnes Let the Skylark out of Her Sack?
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127768.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
paremiologia
przysłowia kalendarzowe
klimat
paremiology
calendar proverbs
climate
Opis:
We worship St Agnes, among other things, on 21st January. With the patroness of this day is attributed the proverb Święta Agnieszka wypuszcza skowronka z mieszka (St Agnes lets the skylark out of her sack). The author dwells on its genesis. It is usually still cold in Poland in the second half of January for skylarks to fly. There are other Polish proverbs (e.g. Po świętej Agnieszce widzimy muchy w chacie [After St. Agnes' day we can see flies in our house], on 5th February; Po świętej Dorocie wyschną chusty na płocie [After St. Dorothy's day the scarfs on the fence shall dry out], on 6th February). The proverbs seem to point that in the second half of January and in February it should be warmer. The evolution of our climate may account for the discrepancy between calendar proverbs and weather; another fact is that in the second half of the sixteenth century the Gregorian calendar replaced the Julian one. Historical testimonies and contemporary research on the climate in the past show that in the Middle Ages, i.e. during the formation of such proverbs as Święta Agnieszka wypuszcza skowronka z mieszka, the climate in Europe was warmer. According to the author, climatic changes may also shed more light on some old and ever discussed problems of the Slav researcher.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 111-120
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia z komponentami Ormianin, Grek i Żyd w kontekście pamięci zbiorowej
Proverbs with the components Ormianin ‘Armenian’, Grek ‘Greek,’ and Żyd ‘Jew’ within the context of collective memory
Autorzy:
Bizior, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40494499.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
etnonim
przysłowia etniczne
entostereotyp
pamięć zbiorowa
gatunek pamięci
dyskurs tożsamościowy
ethnonym
ethnic proverbs
ethnostereotype
collective memory
genre of memory
identity discourse
Opis:
Artykuł poświęcony jest przysłowiom etnicznym zawierających etnonimy: Ormianin, Grek, Żyd, które stanowią swoistą kolekcję paremiczną uwarunkowaną przez dawny kontekst społeczno-kulturowy. Materiał badawczy został zebrany przy użyciu wyszukiwarki NKJP i Google. Celem artykułu jest analiza zebranych jednostek paremicznych jako nośników etnostereotypów oraz interpretacja jako tekstowych realizacji gatunku pamięci zbiorowej. W analizie i opisie materiału wykorzystuję metody lingwistyczno-kulturowe oraz lingwistyki pamięci, pozwalające na ujęcie omawianych przysłów w ramy gatunku pamięci uczestniczącego w przekazywaniu obrazów przeszłości. W badaniu uwzględniono pragmatyczne funkcje przysłów we współczesnym  dyskursie tożsamościowym oraz zachodzącą w nim reinterpretację znaczeń zawartych w badanych jednostkach paremicznych.
The article ponders upon ethnic proverbs containing the ethnonyms Ormianin ‘Armenian’, Grek ‘Greek’ and Żyd ‘Jew’, which constitute a peculiar collection of paremics determined by the former sociocultural context. The research material was collected using the NKJP and Google search engine. The paper aims at analysing the collected paremic items as carriers of ethnostereotypes, and to interpret them as textual realizations of the collective memory genre. I employ linguistic cultural methods and the linguistics of memory in the analysis and description of the material, which allows the studied proverbs to be framed as a genre of memory participating in the transmission of images of the past. The study also takes into account the pragmatic functions of proverbs in contemporary identity discourse and the reinterpretation of meanings contained in the paremic items in question.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 815, 6; 38-51
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje i przykłady przysłów, sentencji i pieśni jako wzorce poezji ludowej w powieści historycznej Otczyj switylnyk Romana Fedoriwa
Autorzy:
Krzywicka-Ustrzycka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607888.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
phraseology
proverbs
adages
songs
frazeologia
przysłowia
sentencje
pieśni
Opis:
The main aim of this paper is to identify the functions of proverbs, adages and songs found in the forms of folk poetry incorporated into a historical novel. The phraseological units under scrutiny(frequently compared with data from other languages) shape the mood of a literary work, enliven the novel and contribute to its informal character. The proverbs and adages make the utterances of protagonists more convincing. Along with proverbs and adages, also songs were explored in this paper as they fulfill an important role in the creation of folk character.
Głównym celem artykułu jest wskazanie funkcji, jakie pełnią w powieści historycznej formу poezji ludowej, jakimi są przysłowia, sentencje i pieśni. Wymienione w pracy związki frazeologiczne(często porównane z innymi językami) kształtują nastrój utworu i ożywiają powieść. Przysłowia i sentencje sprawiają, że wypowiedzi bohaterów są bardziej przekonywujące. Obok przysłów i sentencji w pracy opisane zostały pieśni ludowe, które również spełniają ważną rolę charakteryzowania postaci, określania ich nastrojów oraz pragnień.
There is no abstract available for this language
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2013, 31
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksander Mardkowicz jako kolekcjoner i popularyzator folkloru karaimskiego
Aleksander Mardkowicz as the collector and the popularizer of Karaim folklore
Autorzy:
Pawelec, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440304.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Aleksander Mardkowicz
przysłowia karaimskie
karaimska literatura
Karaim folklore
collection
proverbs
Opis:
Aleksander Mardkowicz (1875–1944) was an important figure in the Lutsk Karaim community, known for his active publishing and literary work. It is also worth recalling, however, that he was not only a poet, writer, journalist and publisher, but also a collector and promoter of Karaim folklore. Thanks to his tireless passion for compiling proverbs and sayings from previous generations, he played a vital role in saving this rich culture from oblivion.
Postać łuckiego Karaima Aleksandra Mardkowicza (1875–1944) znana jest z aktywnej działalności na polu wydawniczo-literackim. Warto jednak przypomnieć, że był nie tylko poetą, pisarzem, dziennikarzem i wydawcą, ale również kolekcjonerem i popularyzatorem folkloru karaimskiego. To dzięki jego niestrudzonej pasji gromadzenia przysłów i powiedzeń dawnych Karaimów bogactwo ich narodowej kultury zostało ocalone od zapomnienia.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2019, 8; 157-174
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukraińskie przysłowia i porzekadła w polskim przekładzie Eneidy Iwana Kotlarewskiego
Ukrainian proverbs in Polish translation of Eneyida Ivan Kotlyarevsky’s
Autorzy:
Czetyrba-Piszczako, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482338.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
translation strategy
proverb
adage
cultural connotation
oral folk art
Opis:
Ivan Kotlyarevsky’s Eneyida is a poem rich in paremic elements. The poem was considered a breakthrough in Ukrainian literature, not only because it was written in lively Ukrainian language, but, thanks to the author’s fascination with the folk culture and artistic traditions of previous eras, it also constituted a link between old and new Ukrainian literature. The aim of this article is to investigate the types of translation strategies used by Piotr Kupryś in the translation of Eneyida, especially those concerning paremic elements that are heavily influenced by cultural connotations. The analysis shows that Kotlarewski introduced existing proverbs, and also introduced new ones by processing others. In the Polish translation, Kupryś was not only obliged to preserve the content of the proverbs, but also to reproduce the plasticity of the images on which they were built. The techniques most widely used in his translation include domestication, exotication and tracing. It seems that the translator did manage to extract the meaning of the proverbs; he did not, however, always preserve their expressive and stylistic value, which was the basic element of building the satirical effect of the poem.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2018, 2, XXIII; 31-42
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idiomy, zwroty frazeologiczne i przysłowia ze służby w Kwaterze Głównej NATO
Autorzy:
Kowalik, Tomasz Krzysztof (1974- ).
Współwytwórcy:
Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita. pbl
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Warszawa : Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita
Tematy:
Terminologia wojskowa
Słownik angielsko-polski
Słownik frazeologiczny
Słownik terminologiczny
Opis:
Bibliogr., netogr. s. 43. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Thematic category of nutrition, cuisine, and hospitality in Hungarian proverbial lore
Grupa tematyczna żywienie, kulinaria, gościnność w węgierskim zasobie paremiologicznym
Autorzy:
Zimonyi-Kalinyina, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192873.pdf
Data publikacji:
2021-01-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
Cuisine
gastronomy
hospitality
Hungarian
Hungarikum
proverbs
kuchnia
gastronomia
gościnność
węgierski
hungarikum
przysłowia
Opis:
This study discusses Hungarian proverbs dealing with gastronomy and hospitality both in a direct and figurative way. Using recent and earlier editions of dictionaries of proverbs, relevant proverbs were found by searching for keywords. A substantial number of proverbs were identified as belonging to the gastronomy and hospitality thematic group. Through a comparative and descriptive approach, all the selected proverbial material was divided into subgroups. A special semantic filter was applied to distinguish the proverbs containing so-called Hungarikum realia. The identification of Hungarian proverbs in the thematic group contributes to discussions on the theory of the common Central-European linguistic area.
Celem artykułu jest dobór węgierskich przysłów grupy tematycznej gastronomii i gościnności zarówno w sensie dosłownym, jak i przenośnym. W charakterze źródła wykorzystano ostatnie i wcześniejsze wydania słowników paremii. Przysłowia wybierano zarówno według słów kluczowych, jak i innych ich komponentów. Znaleziono znaczną liczbę przysłów odnoszących się do danej grupy tematycznej. Za pomocą analizy porównawczej i opisowej cały zebrany materiał został podzielony na cztery podgrupy. Specjalny filtr semantyczny był zastosowany do identyfikacji w przysłowiach składnika specyficznych węgierskich realiów, tak zwanych hungarikumów. Dobór węgierskich przysłów danej grupy tematycznej był także wykorzystany do rozpatrzenia teorii wspólnego środkowoeuropejskiego obszaru językowego.
Źródło:
Językoznawstwo; 2020, 14; 129-140
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Priamele, przysłowia dialogowe i welleryzmy w kaszubskich zbiorach paremiograficznych
Priamel, Proverb as a Dialogue and Welleryzm in Kashubian Paremiography
Autorzy:
Pomierska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636164.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
proverb
priamel
welleryzm
Kashubian paremiology
Kashubian language
Florian Ceynowa
Fridrich Lorentz
Mikołaj Rudnicki
Bernard Sychta
Opis:
The article presents special types of proverbs in Kashubian paremiography: priamel, proverb as a dialogue, welleryzm. These outstanding examples of the proverbial formulas are rarely recorded, usually known locally. The author found in the work of Ceynowa, Rudnicki, Lorentz, Sychta 21 priamels, 4 proverbs as a dialogue and several welleryzms. In addition to the characteristic building is significant that Kashubian priamels and welleryzms for the most part are thematically connected with relationships between man and woman.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 8
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwuwiersz o Mieszku III Starym. Przyczynek do erudycji Mistrza Wincentego Kadłubka (IV, 22,5)
Autorzy:
Rutkowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603515.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Vincentius Kadłubek
genorbada
Mieszko III the Old
medieval proverbs
Huguccio Pisanus
Wincenty Kadłubek
Mieszko III Stary
przysłowia średniowieczne
Uguccio z Pizy
Opis:
In the article, I undertake an analysis of a distich by Master Vincentius Kadłubek about Prince Mieszko the Old seeking supporters against Leszek the White. First, I reflect on its literal meaning, and then attempt to answer the question from where the chronicler could have borrow it. Finally, I examine how Prince Mieszko was portrayed in the fourth book of the Chronicle.
W artykule podjęto analizę dwuwiersza Wincentego Kadłubka o Mieszku Starym szukającym stronników przeciwko Leszkowi Białemu. Pierwszym zaprezentowanym zagadnieniem jest refleksja nad literalnym znaczeniem strofy, a następnie źródeł, z których kronikarz mógł ją zapożyczyć. Ostatnią poruszoną kwestią jest sposób przedstawienia Mieszka w IV księdze Kroniki.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2019, 57
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między cerkwią a karczmą – w kręgu łemkowskich paremii. Uwagi na temat książki Bolesława (Wasyla) Bawolaka, „Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic" (przepisał, przetłumaczył i zredagował Tomasz Kwoka, Wydawnictwo Żyznowski, 2021, 798 s.)
Between the church and the inn – in the circle of Lemko proverbs. Remarks on the book by Bolesław (Wasyl) Bawolak „Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic" (transcribed, translated and edited by Tomasz Kwoka, Wydawnictwo Żyznowski, 2021, 798 s.)
Autorzy:
Misiak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26443788.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
review
proverb
saying
Lemkos
recenzja
przysłowie
powiedzenie
Łemkowie
Opis:
Artykuł zawiera polemiczną recenzję książki Bolesława (Wasyla) Bawolaka Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic (2021). Recenzowana publikacja zawiera zbór prawie 7 000 przysłów i powiedzeń, zróżnicowanych ze względu na obszar geograficzny (łemkowskie i ukraińskie), datowanie (dawne i współczesne) oraz sposób ich pozyskania (zasłyszane lub zaczerpnięte ze źródeł pisanych). Wątpliwości autorki recenzji budzą kryteria, na podstawie których tak różnorodny materiał można uznać za reprezentatywny dla mieszkańców Świątkowej Wielkiej i okolic. Recenzentka pyta także o autentyczność przekazu zawartego w przysłowiach, które Bolesław Bawolak poddał obróbce językowej. Za skomplikowany uznaje sposób uporządkowania materiału paremiologicznego – podział na 10 pól leksykalno-semantycznych, do których przypisane są słowa kluczowe wymienione zgodnie z porządkiem alfabetu łacińskiego, poprzedzające grupy przysłów uporządkowanych według alfabetu cyrylickiego. Mimo wskazanych wątpliwości autorka recenzji uznaje opisywaną publikację za cenne źródło materiału językowego i świadectwo kultury Łemków.
The article contains a polemical review of the book by Bolesław (Wasyl) Bawolak Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic (2021). The reviewed publication contains a collection of almost 7,000 proverbs and sayings, differentiated by geographical area (Lemko and Ukrainian), dating (old and new) and the way they were obtained (heard or taken from written sources). The author of the review raises doubts about the criteria on the basis of which such diverse material can be considered representative of the inhabitants of Świątkowa Wielka and the surrounding area. The reviewer also asks about the authenticity of the message contained in the proverbs, which Bolesław Bawolak subjected to linguistic transformation. She considers the method of organizing the paremiological material to be complicated – the division into 10 lexical-semantic fields, to which keywords are assigned, listed according to the order of the Latin alphabet, preceding groups of proverbs arranged according to the Cyrillic alphabet. Despite the indicated doubts, the author of the review considers the described publication to be a valuable source of linguistic material and testimony to Lemko culture.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2023, 11; 1-5
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedagogical Reflection on the Usefulness of Popular Proverbs in a Hermeneutic Exploration of the World
Pedagogiczne zamyślenie nad przydatnością przysłów ludowych w hermeneutycznym poznawaniu świata
Autorzy:
Klasińska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395513.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
folklore,
proverbs,
pedagogy,
art of interpreting
kultura ludowa,
przysłowia,
pedagogika,
sztuka interpretowania
Opis:
The interest in proverbs has been growing recently, new books of proverbs spring up on the publishing market like mushrooms. However, something is disappearing in their abundance, namely scientific deliberations about proverbs, conducted mainly in the context of paremiology, but also anthropology, ethnology, psychology, psychiatry, folklore studies, literary studies, linguistics, religious studies, as well as pedagogy, which still attempt to unravel the nature of proverbs, as it is still thought to be an unsolved mystery. In this context, pedagogical reflection on the significance of popular proverbs in a hermeneutic exploration (clarification, explanation, interpretation) of the world and the sense of human existence seems justified and may encourage further, both mono- and multidisciplinary studies.
W ostatnim czasie wzrasta zainteresowanie przysłowiami. Na rynku wydawniczym pojawiają się jak grzyby po deszczu nowe księgi przysłów. W ich natłoku giną jednak naukowe rozważania o przysłowiach, które są czynione głównie na gruncie paremiologii, ale i antropologii, etnologii, psychologii, psychiatrii, folklorystyki, literaturoznawstwa, językoznawstwa, religioznawstwa, a także pedagogiki, w których to podejmowane są nadal próby rozwikłania ich natury, bowiem stanowi ona wciąż – uważa się – nierozwiązaną zagadkę. W tym kontekście pedagogiczne zamyślenie się nad znaczeniem przysłów ludowych w hermeneutycznym poznawaniu (objaśnianiu, wyjaśnianiu, interpretowaniu) świata i sensu życia człowieka wydaje się uzasadnione i może stanowić zachętę do dalszych, tak mono-, jak i wielodyscyplinarnych badań.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika; 2017, 15; 217-226
1896-4591
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osiemnastowieczne przysłowia w "Nowym dykcjonarzu" M.A. Trotza z perspektywy współczesnej
Eighteenth century proverbs in M.A. Trotz’s "Nowy dykcjonarz" in a contemporary perspective
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118298.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
forgotten proverbs
"Nowy dykcjonarz"
Michał Abraham Trotz
contemporary perspective
18th century
Opis:
The subject of the article are proverbs excerpted from M. A. Trotz’s "Nowy dykcjonarz" which, for different reasons, have not stood the test of time, have been forgotten or replaced by other, easier to understand and more recent constructions, or which are still present in the contemporary language but in a changed form. The proverbs included in M. A. Trotz’s lexicon aremanifestations of a colloquial language. Therefore, in a sense, they imitate the 18th century "paremiotic" system, which was once used but is now largely forgotten. The presentation and characterization of obsolete proverbs do not only fulfill a documentary and cognitive purpose but, above all, visualize dynamism of changes in a language and the world as well as an ensuing need to reach such areas of the language and culture that have been weathered by history.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2014, 14; 39-51
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena sprawdzalności prognoz pogody zawartych w przysłowiach ludowych na przykładzie Wrocławia
Verification of folk proverbs concerning weather forecasts on the example of Wroclaw
Autorzy:
Biniak-Pieróg, M.
Żyromski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339577.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
opady atmosferyczne
przysłowia
sprawdzalność
temperatura powietrza
Wrocław
air temperature
precipitation
proverbs
verifiability
Opis:
W pracy podjęto próbę oceny sprawdzalności wybranych przysłów, związanych z pogodą, w warunkach Wrocławia. Wykorzystano przysłowia, bazujące na interpretacji łatwo dostępnych elementów meteorologicznych, takich jak temperatura powietrza i opady atmosferyczne. Ocenę tę przeprowadzono dwiema metodami. W pierwszej zastosowano klasyfikację typów pogody na podstawie rzeczywistych pomiarów powyższych elementów meteorologicznych w okresie 1961-2009. Druga interpretacja opierała się na subiektywnych odczuciach uciążliwości temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych przez przeciętnego człowieka z wykorzystaniem kryteriów, stosowanych do oceny warunków bioklimatycznych. Spośród przyjętych do analiz elementów meteorologicznych lepsze wyniki otrzymano dla przysłów weryfikowanych na podstawie opadów atmosferycznych.
In the paper an attempt was undertaken to verify the forecasting reliability of selected proverbs related to weather in Wrocław. Selected were proverbs, whose reliability are based on the interpretation of easily available meteorological factors such as air temperature and precipitation. This assessment was carried out using two methods. The first classification of weather types was based on actual measurements of mentioned meteorological parameters in the period 1961-2009 and the existing criteria for weather typology. The second interpretation based on subjective feelings of average person according to the existing bioclimatic criteria. Better results were obtained for the proverbs verified on the basis of precipitation sums.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 2; 5-18
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Стійкість, варіативність і трансформація українських прислів’їв
Stability, variation and transformation of ukrainian proverbs
Stałość, zmienność oraz transformacja ukraińskich przysłów
Autorzy:
Kalko, Valentyna
Kalko, Mykola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090098.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
proverbs
anti-proverbs
proverb modifications
proverb variations
language game
humor
przysłowia
antyprzysłowia
zmienność
transformacja
gra językowa
Opis:
The article considers the problem of proverb stability and modifications, and the difference between the terms modification and transformation. The author draws a conclusion that standard modifications within the national paremiological corpus can not be perceived as textual or occasional modifications. They should be taken as systemic variations within language norms that exist in the mind of native speakers, do not add another semantic meaning and are not recognized by native speakers as proverb deformations. Differences between proverbs (sayings of edifying character, which contain the centuries-old experience of the people) and anti-proverbs (the authors consider anti-proverbs to be the semantic antithesis of proverbs) are highlighted. The authors pay special attention to the study of the semantics of proverbs and their transformants to identify relevant semantic and cognitive characteristics. The productive transformation of classical proverbs convinces of the heredity of folk wisdom, the change in the deep meaning, and the formal plan of the original proverbs testifies to their adaptation to new social and historical conditions and values.
W artykule poddano analizie stałość oraz zmienność przysłów, rozróżniono pojęcia zmienności i transformacji. Normatywna uzualna zmienność nie jest tożsama z tekstową, okazjonalną zmiennością, lecz stanowi zmienność systemową, wypracowaną w procesie historycznego rozwoju zasobu paremijnego w świadomości mówiących i nie ma dodatkowego ładunku semantycznego, nie uświadamia się przez etnos jako wykroczenie, wykrzywienie tradycyjnego przysłowia. O produktywnej transformacji klasycznych paremii przekonuje dziedziczenie mądrości ludowej, a przekształcenie głębokich treści i cech formalnych takich przysłów świadczy o ich dostosowaniu do nowych społeczno-historycznych warunków i wartości. Resemantyzacja tradycyjnych przysłów jednoznacznie dowodzi ich istotności oraz aktualności, bo przecież jeżeli tradycyjna wypowiedź nie jest zmieniana, nie jest oceniana przez każde nowe pokolenie na swój sposób, staje się nieaktualna i nieistotna dla społeczeństwa. Antyprzysłowia częściowo burzą wypracowane przez stulecia stereotypy kosztem komicznego przepracowania ich semantyki.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 2; 11-24
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‚Mit Haut und Haar‘ – Somatismen in der modernen Liebeslyrik
‘With Skin and Hair’ – Somatisms in Modern Love Poetry
Autorzy:
Mieder, Wolfgang
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592261.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Emotionalität
moderne Liebeslyrik
Somatismen
Sprichwörter
sprichwörtliche Redensarten
emotionality
modern love poetry
proverbs
proverbial expressions
somatisms
emocjonalność
współczesna liryka miłosna
somatyzmy
przysłowia
zwroty idiomatyczne
Opis:
Obwohl eine beachtliche Anzahl von linguistischen Monographien und Aufsätzen zu somatischen Phraseologismen vorliegt, handelt es sich dabei hauptsächlich um vergleichende Textuntersuchungen zwischen zwei oder mehr Sprachen. Von Interesse ist jedoch auch, den eigentlichen Gebrauch, die Funktion und die Bedeutung dieser Somatismen in der mündlichen und schriftlichen Kommunikation zu analysieren. Beispielsweise spielen diese gefühlshaften Ausdrücke besonders in der Liebeslyrik schon seit Jahrhunderten eine erhebliche Rolle. Der Aufsatz zeigt an Hand von Gedichten von Autorinnen und Autoren wie etwa Erich Fried, Walter Helmut Fritz, Ulla Hahn, Heinz Kahlau oder Sarah Kirsch, dass emotionelle Empfindungen in der modernen Liebeslyrik durch körperbezogene Sprichwörter und Redensarten zum Ausdruck kommen. Es handelt sich in diesen Gedichten kaum um romantische Gefühlsoffenbarungen, sondern eher um realistische und ehrliche Aussagen über das Scheitern der Liebe, die Lieblosigkeit unter Menschen und die Frage, ob echte Liebe noch möglich ist.
Chociaż istnieje wiele lingwistycznych monografii i artykułów na temat frazeologicznych somatyzmów, to jednak są to najczęściej różnego rodzaju porównawcze analizy tekstowe między dwoma lub kilkoma językami. Interesująca jest tymczasem także analiza użycia somatyzmów, ich funkcji i ich znaczenia w komunikacji ustnej i pisemnej. I tak np. odgrywają one już od stuleci znaczącą rolę w liryce miłosnej. Artykuł ukazuje na podstawie wierszy takich autorek i autorów, jak choćby Erich Fried, Walter Helmut Fritz, Ulla Hahn, Heinz Kahlau czy też Sarah Kirsch, że we współczesnej liryce miłosnej odczucia emocjonalne wyrażane są za pomocą przysłów lub zwrotów odnoszących się do ciała. W wierszach tych nie chodzi o romantyczne wyznawanie uczuć, ale raczej o realistyczne i szczere wypowiedzi o niedanej miłości, o braku uczuć wśród ludzi, czy też o pytanie, czy prawdziwa miłość jest w ogóle możliwa.
Although there exists a considerable number of linguistic monographs and articles about somatic phraseologisms, they are primarily comparative textual analyses between two or more languages. It is, however, also of interest to analyze the actual use, function and meaning of these somatisms in oral and written communication. These emotional expressions have played a considerable role for centuries in love poetry. The article shows by way of poems by such authors as Erich Fried, Walter Helmut Fritz, Ulla Hahn, Heinz Kahlau or Sarah Kirsch, that emotional feelings are expressed through somatic proverbs and expressions in modern love poetry. These poems hardly deal with romantically expressed feelings but rather with realistic and honest expressions about failed love, the lovelessness among people and the question whether true love is still possible.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 131-156
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia jako źródło wiedzy o osiemnastowiecznej kulturze duchowej Polaków (na przykładzie Nowego dykcjonarza Michała Abrahama Troca)
Proverbs as a source of knowledge of the eighteenth-century spiritual culture of Poles (based on Nowy dykcjonarz (New dictionary) by Michał Abraham Troc)
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3151141.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
This paper brings observations of the spiritual world of the eighteenth century participants of the Polish culture, which was reconstructed based on nearly 800 proverbs noted down from Nowy dykcjonarz (New dictionary) by M.A. Troc. The analysis of the paroemias registered in the dictionary serves the purpose of reconstructing the community reflection about the world, about the attitude to moral principles and system of values, to beliefs, attitudes towards the God and people, to judgments about the style of life, art, language, law, etc. Proverbs, which are the object of the discussions in this text, are evidence of the tradition and culture, where universal contents are coded, and a testimony of a given time – an epoch when they originated and the period when they formed the living substance of the Polish language, namely the second half of the 18th century. Due to their cliché nature, proverbs are carriers of conventionalised, not seldom stereotypical, information and therefore they reflect the thinking patterns that are most established in the cultural code. Owing to that, the cultural message contained in these short, yet not seldom meaningful, texts is a valuable supplementation of the information coming from other textual, historical, cultural sources.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2017, 744, 5; 55-64
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyczne sposoby ujmowania Boga i relacji Bóg – człowiek w przysłowiach polskich
Metaphoric Ways of Presenting God and The Relation Between God and Man in Polish Proverbs
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950562.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
przysłowia
Bóg
metafora
obrazowanie
językowy obraz świata
proverbs
god
metaphor
imaging
language image of the world
Opis:
The aim of the author is an attempt to show metaphoric ways of presenting God and the relations God-man in Polish proverbs. The analysis of the research material shows that figurative images of God are strictly related to everyday life and daily occupations of an average user of Polish, especially trade, craft, construction, medicine, finances, education. It is not odd that these branches of life, generally acknowledged and respected, have become a basis for depictions of God as the highest value. It is also vital that metaphorical images of God and His relations to man are identical with the Christian idea of the Creator. What is more, almost all the metaphors of God present in the research material have their equivalents in the quotations from the Scriptures. Thus, we observe both the influence of the Bible on common images of the nature of God and the impact of the original (dating back to the times when the Bible was coming into existence), ‘naïve’ and commmon-sense vision of the world on biblical images of the Creator.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2014, 13, 2
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prototyp polskiego przysłowia komicznego w rozumieniu młodzieży z początku XXI wieku
Prototype of Polish comic proverb as understood by the youth of the early twenty-first century
Autorzy:
Lipińska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594039.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
names of trees
names of shrubs
folk songs
Warmia
Masuria
nazwy drzew
nazwy krzewów
pieśni ludowe
Mazury
Opis:
The article describes the results of a survey conducted among high school and French Philology students. The aim of the survey was establishing what the Polish comic proverb prototype is. The status of research on which the above analysis is based refers to a proverb prototype theory and the concept of a verbal comic aspect. The characteristics of the research method defines the way in which the survey was conducted. The description of the Polish comic proverb prototype is both direct and indirect. The former points to the features of the comic proverb provided by the respondents, while the latter defines semantic and stylistic as well as pragmalinguistic qualities of a particular comic proverb mentioned by the respondents. The results of the conducted survey let us state that comic proverbs are not only well known but also easily formed and modified according to different types of variant forming rules. The comic aspect of prototype makes use of vocabulary features, its blunt and colloquial aspect, emotionality and can be defined by means of pragmatic research tools. Violating conversational maxims is a necessary feature for humour to be present. Disobeying maxims as well as defining features of proverbs, novitas above all, make humour of prototypical proverbs be perceived as their defining quality. The contrast of cultural presupposition with the sense of a prototypical proverb is not a necessary element, yet it is sufficient for the comic aspect to occur. A prototypical comic proverb is not identical to a separate, most easily formed type of humour proverb, i.e. a wellerism.
Artykuł opisuje wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów liceum i studentów romanistyki. Celem sondażu było ustalenie prototypu polskiego przysłowia komicznego. Stan badań, będący podstawą powyższej analizy, dotyczy teorii prototypu przysłowia i pojęcia komizmu słownego. Charakterystyka metody badawczej określa, w jaki sposób został przeprowadzony sondaż. Opis prototypu polskiego przysłowia komicznego dzieli się na bezpośredni i pośredni. Pierwszy z nich wskazuje cechy przysłowia komicznego podane bezpośrednio przez osoby ankietowane. Drugi zaś precyzuje właściwości semantyczno-stylistyczne i pragmalingwistyczne konkretnego proverbium humorystycznego wyróżnionego przez respondentów. Wyniki przeprowadzonej ankiety wskazują, że komiczne przysłowia są nie tylko znane, ale też łatwo tworzone i modyfikowane według różnych typów wariantywności. Komizm prototypu wykorzystuje cechy słownictwa, jego dosadność, potoczność i emocjonalność i daje się opisać przy pomocy pragmatycznych narzędzi badawczych. Naruszanie maksym konwersacyjnych stanowi cechę konieczną dla zaistnienia humoru. Przekraczanie maksym, a także właściwości definicyjne przysłów, przede wszystkim novitas sprawiają, że humor paremii prototypowych jest odbierany jako ich cecha definicyjna. Kontrast presupozycji kulturowej z sensem przysłowia prototypowego należy do cech niekoniecznych, choć wystarczających dla pojawienia się komizmu. Komiczne przysłowie prototypowe nie pokrywa się z wyodrębnionym, najłatwiej tworzonym typem paremii humorystycznej, tj. welleryzmem.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 167-185
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mistyczne i społeczne wartości pracy przy tworzeniu chleba
Mystical and social value of the work while creating the bread.
Autorzy:
Kocik, Lucjan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953120.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
zagroda
rolnictwo
praca
kultura tradycyjna
chleb
mistyczny
magiczny
trauma
wieś
przysłowia
samobójstwa
agriculture
crafting
work
traditional culture
peasantry
bread
mystic
magic
village
special proverbs
suicides
Opis:
Artykuł ukazuje skutki załamania się tradycyjnych religijnych i magicznych wartości związanych z produkcją rolniczą, szczególnie z „tworzeniem chleba”. Praca uwzględnia zintegrowane podejście do produkcji żywności, kultury wsi i codziennego życia określonych kategorii jej mieszkańców. Na tym tle ukazuje wpływ procesów globalizacji i modernizacji jako czynnika destruktywnego w stosunku do kultury tradycyjnej. Procesy te często powodują głęboką „traumę” społeczno-kulturową, której wskaźnikiem może być ilość samobójstw wśród niektórych kategorii ludności chłopskiej.
This paper is a part of author’s wider consideration problems of ties between nature, crafting and society. The work shows effects and results of collapse of traditional religious and magic values concerning agricultural products, especially the bread. The paper deals an integrated approach connecting food production of peasant farms with culture and everyday life of particular categories of country people. Today however, especially under the influence of globalization processes, there is a strong need for an integration glance and perception of the issue, mainly appropriate to the past role of traditional “strong values”. The special painful problem is a “deep trauma” of contemporary transformation of peasant communities. A strong indicator of this is number of committed suicides within some categories of peasant.
Źródło:
Studia Socialia Cracoviensia; 2013, 1(8); 9-19
2080-6604
Pojawia się w:
Studia Socialia Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora z motywem psa, czyli o bliskości odległych kultur
A metaphor with the dog motif – about the closeness of distant cultures
Autorzy:
Błajet, Zuzanna
Błajet, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956405.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
języki irańskie
metafora
międzykulturowość
przysłowia i frazeologia
umysł ucieleśniony osadzony w kulturze
Iranian languages
metaphor
interculturalism
proverbs and phraseology
embodied-embedded mind
Opis:
Przedmiotem rozważań tekstu są przysłowia, aforyzmy, związki frazeologiczne, wyrażenia przysłowiowe i porzekadła wykorzystujące motyw psa w opisie jakiejś cechy ludzkiej lub zjawiska świata rzeczywistego, występujące w języku polskim oraz w językach należących do irańskiej grupy językowej: perskim, tadżyckim i szugnońskim. W badaniach nad przysłowiami i frazeologią zastosowano metodę etnolingwistyczną. Wykazano istnienie znacznych podobieństw z metaforami polskimi. Z perspektywy koncepcji ucieleśnionego i osadzonego w kulturze umysłu (EEM), traktującego metafory jako reprezentacje umysłowe, świadczy to o znacznym podobieństwie tak odległych kultur, jakimi są polska i irańska. Podobieństwa te wskazują na istnienie w jakiejś głębszej warstwie faktycznej jedności doświadczenia człowieka niezależnie od różnic dzielących ludzi żyjących w różnych kulturach.
The article presents an analysis of Polish and Iranian (Persian, Tajik and Shughni) proverbs, idiomatic and proverbial phrases and sayings about the dog, where the dog theme is used in order to clarify certain human traits and 181Z. Błajet, P. Błajet Metafora z motywem psaphenomena of the real world. In the study an ethno-linguistic approach has been used. The Iranian examples demonstrate large similarity to Polish ones. From the perspective of the conception of the embodied-embedded mind in which metaphors are considered as a mental representations we note the existence of the unity of the human experience regardless of the differences between people living in different cultures.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2017, 6, 1; 163-181
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Distinctive Features of Chinese Proverbs: A Comparative Study of Suyu and Yanyu and Other Types of Shuyu
Cechy wyróżniające chińskich przysłów: studium porównawcze Suyu i Yanyu oraz innych typów Shuyu
Autorzy:
Stoch, Nastazja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879573.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
chińskie stałe wyrażenia– shuyu
chińskie przysłowia: suyu
yanyu
Chinese fixed expressions – shuyu
Chinese proverbs: suyu
Opis:
Praca ta stanowi próbę określenia charakterystycznych cech chińskich przysłów. Z powodu częstej niespójności w użyciu chińskich terminów, które mogłyby oznaczać „przysłowia” (tj. suyu i yanyu), wydaje się konieczne zdefiniowanie ich poprzez zestawienie ich z innymi, pozornie podobnymi typami stałych wyrażeń. Przeprowadzona w tym artykule analiza typologiczna pokazuje, że nie ma uzasadnionego powodu, aby nie traktować suyu jako przysłowia, a zatem jako synonim yanyu. Ponadto artykuł nakreśla różnorodność treści chińskich przysłów i podaje niektóre ich wzory strukturalne ze szczególnym uwzglednieniem zjawiska wariantywności. W końcu skupia się na metarofyczności przysłów, która jest kluczowym środkiem, zwłaszcza w badaniach językowego obrazu świata
This paper is an attempt to lay out the distinctive features of Chinese proverbs. Because of the frequent inconsistency of applying Chinese terms that could stand for ‘proverbs’ (i.e. suyu and yanyu), it seems necessary to define them by juxtaposing them with other, apparently similar types of fixed expressions. The typological analysis in this paper shows that there are no particular valid reasons not to treat suyu as proverbs, and thus as synonymous to yanyu. Further, the paper outlines the variety of content of Chinese proverbs and provides some of their structural patterns, with special attention to the variation phenomenon. Finally, it centers upon the metaphoricity of proverbs, which is a crucial means, especially in studies of linguistic worldview.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 9; 47-68
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938)
Autorzy:
Graczykowska, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676551.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish press
Moscow
the interwar period
Sovietisms
dictionary
Opis:
Observations on the Soviet Vocabulary in the Ethnic Polish Language and the Soviet Polish Language in the Interwar Period (Based on Trzaska-Evert-Michalski “Encyclopedic Dictionary of Foreign Words” and “Trybuna Radziecka,” 1927–1938)The paper discusses the Soviet vocabulary extracted from “Trybuna Radziecka”, a central Polish weekly published in Moscow in 1927–1938 and edited by Polish left‑wing intelligentsia, living in the USRR as political émigrés in this period as well as some Sovietisms included in the Encyclopedic Dictionary of Foreign Words, edited by S. Lam, published by Trzaska-Evert-Michalski in Warsaw in 1939. The author tries to demonstrate that the new realities of life and state power in the Soviet Union had immense influence on the Polish language in Russia in the interwar period, and especially on the language of “Trybuna Radziecka.” This weekly was imbued with Sovietisms. They were in common use of the Poles living in Soviet Russia in the interwar period. The Soviet vocabulary in Trzaska-Evert-Michalski dictionary represents two layers. The first one includes lexical items fully assimilated by the Polish language, e.g. kołchoz, komsomolec. The second one contains exotic words, used occasionally, e.g. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka. Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938)W artykule omówiono słownictwo radzieckie zarejestrowane w Encyklopedycznym słowniku wyrazów obcych wydanym w 1939 r. w Warszawie przez Trzaskę, Everta, Michalskiego, pod redakcją S. Lama i jednocześnie odzwierciedlone w „Trybunie Radzieckiej”, która ukazywała się w Moskwie w latach 1927–1938. Sowietyzmy zamieszczone w słowniku Trzaski i in. można podzielić na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią wyrazy, które nigdy nie były w powszechnym użyciu w komunikacji językowej Polaków, mogły się pojawiać okazjonalnie w tekstach publicystycznych, zyskując odcień żartobliwy czy ironiczny. Zapożyczenia te nie są zasymilowane (np. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka). Grupę drugą tworzą wyrazy będące jedynymi nazwami określonych desygnatów, niezbędnych do opisania socjalistycznej rzeczywistości w Rosji radzieckiej. Są one całkowicie przyswojone przez język polski (np. agitka, kołchoz, komsomolec). W odróżnieniu od polszczyzny ogólnej, w porewolucyjnej polszczyźnie radzieckiej wszystkie te jednostki występowały bez żadnych ograniczeń (często świadczy o tym ich duża frekwencja tekstowa oraz rejestracja w innych źródłach radzieckich).
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kult Świętej Barbary w polskiej religijności ludowej
The Cult of Saint Barbara in Polish Folk Religion
Autorzy:
Kupisiński, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143996.pdf
Data publikacji:
2021-01-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etnograficzne badania terenowe
religijność ludowa
tradycja ludowa
kult św. Barbary
przysłowia ludowe
patronka dobrej śmierci
ethnographic field investigations
the cult of St. Barbara
folk religiosity
folk tradition
proverbs
patroness of good death
Opis:
The purpose of this article is to show the importance of Saint Barbara in Polish traditions and folk religion. The study is based mainly on the author’s ethnographic field research conducted in the regions of Opoczno and Radom in 1990-1993, and in 1995-2005, as well as on research about St. Barbara’s cult featured in master’s theses and doctoral dissertations written at the Institute of Fundamental Theology of John Paul II Catholic University of Lublin. The article consists of three sections. First, the figure of St. Barbara is introduced with focus on her biography. In the second part, the role of this Saintly Woman in Polish folk religion is illuminated, and in the third section, the significance of the St. Barbara cult is presented through customs and folk proverbs. In Poland, the cult of St. Barbara has a very long and lively tradition, and can be traced to the Wawel Cathedral in Krakow. The first mention of this Saint in liturgy is found in the “Gertrude Psalter”, dating from 11th Century and belonging to a daughter of the early Polish King Mieszko II. St. Barbara is the patroness of a good death, virtuous brides and family life, and is the protectoress from fires, thunderstorms, and sickness of the plague, as well as cemetery chapels. She is venerated primarily by people who are exposed in their occupations to unexpected sudden death, such as miners, steel workers, sailors, fishermen, soldiers, masons, prisoners, bricklayers, gunners, carpenters, blacksmiths, and manufacturers of fireworks. Employees of these professions honor St. Barbara in their own specific ways. Placing the Feast of St. Barbara on December 4 has contributed to the fact that around her, as the Patroness of this day, there have arisen a lot of proverbs predicting the weather for Christmas. Some of these sayings have survived to modern times, and testify to the vitality of the cult of St. Barbara and her popularity in a folk religiosity in Poland.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2012, 4; 241-257
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 63

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies