Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Prawo rzymskie"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 205
Tytuł:
Podręcznik do myślenia. Prawo rzymskie według Kazimierza Kolańczyka
A textbook for thinking. “Prawo rzymskie” [Roman law] by Kazimierz Kolańczyk
Autorzy:
Nancka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2046205.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Kazimierz Kolańczyk
Roman law
textbook
prawo rzymskie
podręcznik
Opis:
Jednym z najbardziej znanych polskich powojennych podręczników do prawa rzymskiego jest opracowanie autorstwa Kazimierza Kolańczyka. Pierwsze wydanie podręcznika Prawo rzymskie ukazało się drukiem w 1973 r. W ciągu blisko pięćdziesięciu lat od tego momentu, praca doczekała się sześciu wydań i co więcej, w trzecim dziesięcioleciu XXI w. stanowi wciąż jedno z cieszących się sporą popularnością opracowań służących do nauki prawa rzymskiego. Przyczyn tego niekwestionowanego sukcesu podręcznika poszukiwać należy już na etapie jego tworzenia. Z tego też powodu niezwykle interesujące wydaje się przedstawienie zaprezentowanej przez autora koncepcji dzieła, okoliczności związanych z jego tworzeniem, a także odbioru pierwszego wydania.
One of the most famous Polish post-war Roman law textbooks is the publication written by Kazimierz Kolańczyk. The first edition of the “Prawo rzymskie” [Roman law] textbook appeared in print in 1973. During the course of nearly fifty years since then, 6 different editions of this work have been printed. Furthermore, it still enjoys significant popularity as a text used in the course of Roman law education even now, in the 3rd decade of the 21st century. The reasons behind the unquestionable success of this textbook can be noted already in its creation. For this very reason, the concept presented by the author of this work, the circumstances connected with its creation, and the reception of the first edition all seem extremely interesting.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2021, 73, 2; 159-177
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO RZYMSKIE W ORZECZNICTWIE SĄDU NAJWYŻSZEGO STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI
Autorzy:
Kosior, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664188.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Prawo rzymskie
Sąd Najwyższy
Stany Zjednoczone Ameryki.
Opis:
SummaryThe Supreme Court of the United States of America has frequently referred to Roman law in the grounds for the verdicts and rulings it has handed down. Most of its references to Roman law have occurred in a historical context, for the clarification of complex issues, when it has presented the history of a particular legal institution, going back to its ancient origins. Thereby the judge compiling the grounds for the Court’s verdict endeavoured to show that he had conducted a comprehensive and in-depth examination of the question, going right back to the given institution’s ancient roots. Most frequently he would cite a particular Roman law source by quoting the original phrases or even the whole text in Latin, or sometimes by giving just a reference to the source. Some of the most frequent references have been to Gaius and Justinian (the Code and the Digests), and somewhat less often to Teodosius. In this article I look at rulings delivered by the American Supreme Court since 1819, as part of an ongoing discussion of how Roman law has influenced the common law systems.
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych Ameryki w swoich opiniach niejednokrotnie odwoływał się do prawa rzymskiego. Czynił to przy okazji uzasadniania swoich orzeczeń. W zdecydowanej większości przypadków Sąd Najwyższy odwoływał się do prawa rzymskiego w kontekście historycznym tj. przy okazji wyjaśniania danego zagadnienia, w formie niejako dydaktycznej prezentował podstawę historyczną danej instytucji prawnej, najczęściej wywodząc ją od starożytności. Tym sposobem sędzia przygotowujący uzasadnienie starał się zaakcentować, że wydane orzeczenie poprzedzało wnikliwe, wielowątkowe badanie, które sięgało aż do źródeł danej instytucji prawnej. Jeżeli zaś chodzi o sposób w jaki Sąd Najwyższy sięgał po prawo rzymskie to czynił to w różnych formach. Najczęściej cytował konkretne źródła bądź w całości przytaczając łaciński tekst, bądź wskazując jedynie źródło. Wśród cytowanych fragmentów znajdowały się Instytucje Gaiusa, Instytucje Justyniana, Kodeks oraz Digesta, rzadziej Sąd sięgał do Kodeksu Teodozjańskiego. Przedmiotowy artykuł prezentuje orzeczenia wydane przez amerykański Sądu Najwyższy począwszy od 1819 r. Artykuł wpisuje się w prowadzoną dyskusję o roli prawa rzymskiego na systemy prawne common law
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2018, 18, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małżeństwo chrześcijan: egzegeza biblijna i prawo rzymskie (XXXVII „Dni Augustiańskie” – Rzym, 8-10 V 2008)
Autorzy:
Degórski, Bazyli
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613825.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
małżeństwo
prawo rzymskie
Opis:
nie dotyczy
Źródło:
Vox Patrum; 2009, 53-54; 1060-1063
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO RZYMSKIE W ŚWIECIE WSPóŁCZESNYM WEDŁUG HENRYKA KUPISZEWSKIEGO
Autorzy:
Sondel, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664079.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie
współczesność
notariat
kultura prawna
papirologia
inflacja prawa
humanista
Kato cenzor.
Opis:
Roman Law In The Contemporary World According To Henryk Kupiszewski Summary The 1988 publication of Henryk Kupiszewski’s book on Roman law and the contemporary world (Prawo rzymskie a współczesność) was a milestone in Polish scholarship. It was written in reaction to the attempts which had been continually undertaken under the People’s Republic of Poland to remove Roman law from the teaching syllabus. The book triggered vociferous protest against the attempt to turn the faculties of law at Polish universities into vocational colleges, at the same time stimulating research on Roman law, not only in its historical aspect but also from the point of view of its value for the present times. An image emerged of Kupiszewski as an outstanding scholar of the humanities, for whom the ethical values in Roman law were just as important as the institutions it created which were subsequently adopted by the legislative systems of latter-day civilised states. Professor Kupiszewski, an advocate of the theory of continuity in the Roman culture and civilisation following the Germanic invasion, drew attention to two factors which turned out to be particularly relevant for the continuation of Roman law – education and the notarial service. He held that especially the latter was of seminal importance, since the formulas notaries reproduced time and again in documents carried the precepts of Roman law well into the Middle Ages. He attributed a special significance to the inspiration Roman law engendered, which he saw as its principal contemporary value. And one can hardly disagree if one recalls a remark he made, that “Justinian’s compilation is a rich store full of things that are required nowadays” is still being confirmed in the work of today’s specialists in civil law.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy prawo rzymskie pokonało kanał La Manche?
Autorzy:
Marzec, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641207.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Opis:
This paper presents the issue of the influence of the Roman Law on the English legal system through its historical development. One can find several fields where Roman Law, or ius commune was useful in England, like legal education, foreign serviced, the science of law and the practice of several courts administering equity, admiralty or ecclesiastical jurisdiction.The Court of Chancery was a significant element of the English judicial system that operated outside the sphere of the common law. The equity law, intended to be a remedy for the strict rules of the common law, borrowed much from the Roman law. Many chancellors and masters in Chancery, having obtained a D.C.L or LL.D degree were open to adopt Roman law rules in the Court’s practice. In the common opinion, some of the equity institutions were borrowed from the Roman law, like trust (fideicomissum) or elements of mortgage (equity of redemption). Many “rules of equity” have also their origins in the Roman jurisprudence.Many of Admiralty judges were doctors of civil law and members of the elitists organization Doctors’ Commons. Some of the court’s jurisdiction wad based on the Roman law, which was one of the reasons for professional envy and jealousy presented by common law judges headed by Sir Edward Coke. The Court of Admiralty was undoubtedly the most powerful English judicial institution using the rules of Roman law in its practice. One of the respodentia, based on the pecunia traiecticia and foenus nauticum.Contemporary English barristers-to be are still required to get a pass in the Roman Law, in the United States the knowledge of the Roman Law is the mark of a very high professional status of the lawyer. Even American universities continue to offer summer courses in Roman Law and they still find applicants.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2008, 2
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w projektach kodyfikacyjnych polskiego Oświecenia
Autorzy:
Jakubowski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685685.pdf
Data publikacji:
1984
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Le travail est consacré à l'analyse des d,eux projets codificateurs en Pologne du dix-huitième siècle: du code d'André Zamoyski et de celui de Stanislas Auguste, en ce qui concerne les éléments du droit romain s'y présentant. Le travail est une cointribution aux recherches sur la réteption du droit romain dans le droit polonais et. l'histoire de ius Romanum en Pologne. L’auteur s'est préoccupé de ces deux entreprists codificatrices, puisqu'elles constituent un certain style de la technique codificatrice et de la mentalité juridique, ainsi que de la culture juridique ert Pologne du dix-huitième siècle.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 1984, 15
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie to nie tylko Digesta. Kilka uwag nad książką Łukasza Jana Korporowicza "Prawo rzymskie w Anglii w XVIII, Nauczanie studia, nauka"
Roman Law is not only Digesta: A Few Remarks on Łukasz Jan Korporowicz’s Book “Prawo rzymskie w Anglii w XVIII wieku. Nauczanie, studia, nauka”
Autorzy:
Tulejski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097083.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Roman law
system of teaching
Roman studies
English society
prawo rzymskie
system nauczania
studia romanistyczne
społeczeństwo angielskie
Opis:
Polskie badania nad prawem rzymskim tradycyjnie dotyczą przede wszystkim prawa prywatnego oraz jego recepcji w europejskich systemach prawnych. Niewiele publikacji dotyczy jednak roli, jaką prawo rzymskie odegrało na Wyspach Brytyjskich. Jednym z istotnych wyjątków są badania Łukasza Jana Korporowicza z Uniwersytetu Łódzkiego. W niniejszym artykule przeprowadzono analizę jego ostatniej książki pt. Prawo rzymskie w Anglii w XVIII wieku. Nauczanie, studia, nauka. Opisuje ona system nauczania prawa rzymskiego w Anglii w XVIII w. oraz rolę, jaką absolwenci studiów romanistycznych w Oxbridge odgrywali w ówczesnym społeczeństwie angielskim. Wskazano przede wszystkim na pionierski charakter recenzowanej pracy, podobna bowiem nie ukazała się jeszcze nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Analizując kolejne części książki, dokonano ich krytycznej analizy oraz wskazano na jej silne i słabsze elementy. W konkluzjach wskazano na bardzo wysoki poziom naukowy recenzowanej książki.
Polish research on Roman law is traditionally concerned first of all on the private law and its reception in European legal systems. However, very few publications deal with the role Roman law played on the British Isles. One of the important exceptions is Łukasz Jan Korporowicz’s research from the University of Lodz. This article analyzes his last book entitled Prawo rzymskie w Anglii w XVIII wieku. Nauczanie, studia, nauka. It describes the system of teaching Roman law in England in the 18th century and the role that graduates of Roman studies at Oxbridge played in English society at the time. First of all, the pioneering nature of reviewed work was indicated, as a similar one has not yet been published not only in Poland, but also in the world. By analyzing the subsequent parts of the book, their critical analysis was made and its strong and weaker elements were indicated. The conclusions indicate a very high scientific level of the reviewed book.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 2; 447-457
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO RZYMSKIE W POLSCE PRZEDROZBIOROWEJ W ŚWIETLE AKTUALNYCH BADAŃ
Autorzy:
Godek, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664352.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Opis:
ROMAN LAW IN PRE-PARTITION POLAND IN THE LIGHT OF PRESENT RESEARCH Summary The question of the importance of Roman law in pre-partition Poland has been taxing Polish legal historians for more than two centuries. The achievements to date in this field are significant; however, the issue has not been completely exhausted. In ongoing studies, a number of lines of inquiry have been undertaken that constitute a continuation of earlier investigations, but there are also completely new lines. The great controversy about the role of Roman law in Poland prior to 1795 (viz. the Third Partition) that was initiated by historians in the nineteenth century continues to be of unflagging interest. Research into the Romanisation of the Chronicles of Wincenty Kadłubek is being continued. The attention of researchers is still drawn to the issue of the teaching of Roman law in pre-partition Poland, especially in Kraków, Wilno, and Zamość. Quite significant progress has been made in research on the impact of Roman law on the codification of Poland prior to 1795. Areas of special interest include the Sigismundina, the Lithuanian Statutes and King Stanisław August’s Code. Research on the influence of Roman law on the work of writers who were lawyers in the pre-partition era is less intense than it was in the past. However, there has been a revival in the study of criminal law, as evidenced by the work on crimen laesae maiestatis.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2013, 13, 3
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w dawnych Czechach w poglądach Arthura Ducka
Autorzy:
Marzec, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641231.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Opis:
De Usu et Authoritate Juris Civilis Romanorum in Dominiis Principum Christianorum, the work by Artur Duck was published in London in 1653 In his work he analysed the position and infl uence of Roman Law in fifteen countries of the 17th‐century Europe. Apart from England, Scotland and Ireland, he researched the German Empire, France with Belgium, Italy, Sicily and Naples, Poland, Hungary, Bohemia, Spain, Portugal, Denmark and Sweden. Although Duck was an Englishman, he admired Roman Law and believed it could unify and consolidate the legal systems of Christian Europe. His work shows deep knowledge of how the legal systems of the 17th‐century Europe were organized and influenced by Roman Law. Although his work has remained forgotten for centuries, contemporary scholars are attempting to restore it to its proper position. Although the chapter concerning the Kingdom of Bohemia appears relatively short, it gives basic and true information on the Bohemian state and legal system. Duck used over twenty books of various authors, to mention only Goldast, Dubravius, Arumaeus, Besold, Mynsinger, Gail, Muscorn and Kromer. In his view, German emperor did not have a direct power over Bohemians, though Bohemian kings were not entirely independent. He stresses that Bohemians never accepted being a part of the German Empire. They had their own laws, to some extent based on the Roman Law, particularly in the fi eld of the municipal laws, derived from ius saxonicum. Duck believes that the Roman Law was the Bohemian ius commune, as it was said to be in Germany.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2010, 3
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BANKIERZY PUBLICZNI W ŹRÓDŁACH PRAWA RZYMSKIEGO
Autorzy:
Niczyporuk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664061.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
nummularii
mensarii
prawo rzymskie
Opis:
PUBLIC BANKERS IN ROMAN LAW SOURCESSummaryThe Romans had an extensive terminology for persons who engaged in banking activities; however, only nummularii and mensarii pursued activities on behalf of the State. Their operations may be regarded as public banking in the broad sense of the term, and were conducted from the 4th century BC until the 3rd century AD. Banking was of key importance in the peak period of growth for Roman trading and financial operations, and this is confirmed in the sources for Roman law. We do not have any records for the bankers referred to as nummularii until the period of classical Roman law, when we get fragmentary references to them in the writings of Roman jurists. There are only two passages on their public activities in the quality control and exchange of coinage; the first is by Sextus Caecilius Africanus, and the second is Ulpian’s commentary on the duties of the prefectus Urbi. Other references to them in the works of Roman jurists relate to their operations concerning deposits and credit, and as such do not belong to the sphere of public law. We get more mentions of public bankers in the Roman non-legal literature. Mensarii, who performed a certain type of public banking duties, are referred to in Livy’s Ab urbe condita. Cicero, Suetonius, and Festus also wrote about them. Moreover, Grammaticus treated the term mensarii as synonymous with nummularii. Presumably the two categories of public bankers were considered to be generally respected individuals. We also have mentions of the nummularii in the non-legal literature. In his Satyricon Petronius esteemed their skills of assessing the quality of coins; they were also held in high regard by Martial, Suetonius, and Apuleius. Suetonius wrote of the severe penalties imposed on the nummularii by the Emperor Galba. On the other hand, all we get in the epigraphic sources, mostly tombstone inscriptions from Rome, elsewhere in Italy, and the western provinces, are records of the activities of the nummularii for the quality control and exchange of coinage, considered an important duty from the point of view of the State. In fact the non-legal and epigraphic literature of Rome tells us more about public bankers than do the sources on Roman law. Their work did not give rise to many legal problems, as we may conclude from the fact they are mentioned only in two juridical passages. The assessment of the quality of coins and their exchange, and other banking activities on behalf of the State were sufficiently supervised by Roman administrative officers, so there was no need for jurists to comment on them at length.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2014, 14, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w rozprawie Jana Zamoyskiego : (De Senatu Romano libri duo)
Autorzy:
Kuryłowicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/661305.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Opis:
Im jahre 1563 veröffentlichte Jan Zamoyski, derzeitiger Jurastudent in Padua und künftiger polnische Kanzler das Werk De senatu romano, das er bei italienischem Humanisten und Altertumsforscher Carolus Sigonius vorbereitete. Im Werk wurden u.a. der Status von römischen Senatoren und die Ordnung des Senatus im antiken Rom dargestellt. Nach der kurzen Einführung (I) schildert der Aufsatz den rechtlichen Inhalt des Werkes in Bezug auf römisches Privat- (II) und Strafrecht (III). Im letzten Teil (IV) wird die römische Gesetzgebung beschrieben, die von Zamoyski im Zusammenhang mit dem Senat vorgebracht wurde. Im allgemeinem gehört aber Zamoyski’s Werk zum römischen öffentlichen Recht.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 1994, 37, 3-4; 68-83
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„POLSKI PAPINIAN” ‘REDIVIVUS’. CZY WARTO DZISIAJ TŁUMACZYĆ I WYDAWAĆ STANISŁAWA WRÓBLEWSKIEGO ZA GRANICą?
Autorzy:
Marzec, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664186.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Roman law
Stanisław Wróblewski
the Polish Papinian
Roman law in Poland.
Prawo rzymskie
Polski Papinian
Prawo rzymskie w Polsce.
Opis:
This paper presents an outline of the life and scholarly achievements of the eminent Polish lawyer Stanisław Wróblewski (1868-1938), professor of Roman and civil law at the Jagiellonian University. He wrote a series of brilliant studies on legal issues, but few of them are known in the international milieu of law scholars, because he published in Polish. In 1899 he published Posiadanie na tle prawa rzymskiego, on ownership and usucaption in the light of Roman law, where he presented the opinion that usucaption deserved the status of a right, just like ownership. In 1916 and 1919 Wróblewski published his unfinished opus magnum, Zarys wykładu prawa rzymskiego (An Outline of Roman Law), which is regarded as a major intellectual achievement in the legal sciences, but remains largely unknown because it was published in Polish. This paper concludes with an appeal for an English edition of Wróblewski’s works as part of the world’s heritage of legal culture.
.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘SUPERFICIES’ – RZYMSKIE KORZENIE PRAWA ZABUDOWY
Autorzy:
Dyjakowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663871.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie
prawo zabudowy
prawa rzeczowe ograniczone
Opis:
‘Superficies’: The Roman Origins Of The Right To Build Upon A Plot Of LandSummaryThe aim of this paper is to present the Roman origin of the right of superficies (the right to erect a building on a plot of land), which is thesubject of a bill drafted by the Polish Civil Law Codification Committee. This right is to replace the institution of perpetual usufruct, which has been extant in Polish civil law since the 1960s. Superficies has been present in many European systems of law (for example in the Bürgerliches Gesetzbuch German Civil Code of 1896, and the Austrian law of 1919). The author compares the subject and object of the right in question, the legal situation of the superficiarius and the rights of the owner of the land in Roman law and in the Polish draft bill. The main difference between the Roman superficies and the right proposed in the draft bill is the deviation from the principle of accession (superficies solo cedit): under the Polish draft bill the superficiarius will become the owner of the building. Furthermore, the Roman superficies was perpetual; in Poland it will be constructed as temporary (30-100 years). Both rights (in Roman and Polish law) share many other similarities: they are hereditary, and the superficiarius is to pay the owner of the land. The conclusion which may be drawn is that Roman institutions can still inspire the contemporary legislator.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rome and Roman law in English antislavery literature and judicial decisions
Rzym i prawo rzymskie w angielskiej literaturze i orzecznictwie antyniewolniczym
Autorzy:
Korporowicz, Łukasz Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033490.pdf
Data publikacji:
2020-04-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawo angielskie
prawo rzymskie
niewolnictwo
abolicja
English law
Roman law
Slavery
Abolition
Opis:
The abolition of slavery by modern states was an important step towards the recognition of what is now known as human rights. The British Empire and its cradle, England, were the leading entities responsible for the support of the international trade slave. For this reason, its antislavery movement is one which deserves particular attention. The argumentation used by the abolitionists has been a subject of many studies. Philosophical, theological or commercial arguments against slavery are well researched. It needs to be emphasised, however, that abolition was a legal step. In this context, it is interesting to seek legal argumentation against the enslavement of people. It is obvious that an appropriate reasoning would be difficult to find. Slavery has been a common social institution since ancient times. The universal principles of Roman law, as well as the significance of Roman civilisation for the development of the Western culture, made it one obvious field of research. The main aim of this article is to check if reference to Roman antiquity has been one of the crucial arguments in the antislavery struggle in Britain.
Zniesienie niewolnictwa przez nowożytne państwa było ważnym krokiem zmierzającym do uznania praw człowieka. Imperium Brytyjskie, jak i jego matecznik – Anglia – były jednymi z głównych organizmów państwowych odpowiedzialnych za wspieranie międzynarodowego handlu niewolnikami. Z tego względu rozwijający się w nich ruch abolicyjny zasługuje na szczególną uwagę. Argumentacja stosowana przez jego przedstawicieli stanowiła dotąd przedmiot licznych badań. Argumenty filozoficzne, teologiczne czy handlowe przeciwko niewolnictwu są dobrze znane. Należy podkreślić jednak, że dokonanie abolicji miało być krokiem prawnym. Stąd interesujące wydaje się poszukiwanie prawnych argumentów służących potępieniu zniewalania ludzi. Oczywiste jest, że znalezienie odpowiedniego uzasadnienia byłoby trudne. Niewolnictwo była przecież powszechną instytucją społeczną od czasów starożytnych. Jednak uniwersalne zasady prawa rzymskiego, jak i cywilizacji rzymskiej wykorzystane do tworzenia zachodniej tradycji prawa, czynią z prawa starożytnych interesujące źródło odniesień. Głównym celem artykułu jest ustalenie czy odwołania do starożytności rzymskiej stanowiły ważny argument w brytyjskich zmaganiach o zniesienie niewolnictwa.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 91; 37-49
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w okresie Renesansu i Baroku. Humanistyczny wymiar europejskiej kultury prawnej
Autorzy:
Święcicka, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916204.pdf
Data publikacji:
2018-10-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
The history and formation of the European legal culture that had been developing and taking shape since the Middle Ages when universalism manifested itself as ius commune and seemed to be a satisfactory solution, has been marked with the appearance of a trend called ‘legal humanism’ which developed in response to the humanistic Renaissance postulates. While humanism itself pertained to arts and science of the Renaissance period, legal humanism that emerged centuries later, challenged the medieval interpretation of Justinian texts and postulated the rejection of the mos italicus methods described as praemitto, scindo, summo casumque figuro – praelego, casus, commodo, obiicio (Math. Grib. De meth, 3.94-98). The supporters of the new humanistic jurisprudence advocated recognition of Roman law as an element of the research into the Antiquity. As a result, ancient texts underwent a certain ‘purification’ and were subsequently used for the teaching of Roman law based on subsequent „Glosses and Commentaries”. Critical reviews of the fundamental sources of law as well as the first translations of till then unknown Greek texts were also attempted. That all was possible because the jurists of that new era had a much more comprehensible education and linguistic skills and were able to read texts in Greek and finally break away with the medieval impasse Graeca sunt, non leguntur, going beyond the „judicial Bible” of the compilation of Justinian texts only, searching for new and often multi-aspect meanings and a true understanding of the Ancient World. This new approach to Roman law had also changed the attitude to legal studies which ceased to be seen as merely updating the existing laws i.e. serving the practice. Roman law was finally recognised as a historic phenomenon, a product of its times that evolved together with the changing world, and the study of Roman law became an aim and objective of its own. Such an approach quickly found followers in all Western Europe and replaced the exegetic commentaries with a new form – a treaty that compared the theory of law with the existing laws on the basis of its historic context. An author of a legal academic paper was no longer a mere executor and commentator of ius scriptum, but, being a jurist of humanistic views, transformed into a searcher of pure law, an expert of both the Antiquity and the contemporary World. As François Baudouin put it: sine historia caeca est iurisprudentia (De Institutione historiae universae, I, 609).
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2012, 64, 1; 9-37
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’‘HUMANITAS’ TRA DIRITTO ROMANO E TOTALITARISMO HITLERIANO
Autorzy:
Garofalo, Luigi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664071.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
humanitas
prawo rzymskie
nazizm.
Opis:
„Humanitas” między prawem rzymskim a totalitaryzmem hitlerowskimStreszczenieIdea humanitas towarzysząca ludzkości od czasów starożytnych, od momentu jej powstania pozostawała w ścisłym związku z pojęciem prawa, oddziałując na proces jego tworzenia i interpretacji oraz wyznaczając kierunki jego rozwoju. Jak każda idea ma ona swoje „corpus“ historyczne, jako że proces jej formowania się, kształtowania i konsolidacji odbywał się w rozwoju historycznym naszej cywilizacji, w nierozerwalnym związku z ludźmi i ich losami. O ile dla Cycerona humanitas rozumiana jest jako obiektywna, nadrzędna zasada moralna, z której wynikają dla człowieka określone powinności a także jako wymóg zdobywania wszelakiego rodzaju wiedzy, przede wszystkim na bazie studiów literackich, o tyle w kulturze chrześcijańskiej humanitas przejawia się przede wszystkim w obowiązku miłości bliźniego, umiłowania Syna Bożego w każdej istocie ludzkiej, nawet jeżeli jest ona wrogiem. Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest koncepcja humanitas u zarania jej dziejów a więc w czasach rzymskich, bowiem idea humanizmu, zarówno w sensie terminologicznym jak i materialnym stanowi oryginalną, autonomiczną kreację rzymskiej praktyki prawnej i myśli filozoficznej a także pojmowanie i krytyka tejże idei humanitas w okresie, „kiedy prawo rzymskie przestało istnieć“ a więc w czasach hitlerowskiego totalitaryzmu. W pismach rzymskich jurystów, poczynając od Juliana, wielokrotnie humanitas jest przywoływana jako ratio decidendi konkretnego rozstrzygnięcia kwestii spornej będąc jednym z atrybutów idei aequitas (słuszności) uznawanej przez rzymskich jurystów i urzędników tworzących i stosujących prawo za podstawę proponowanych przez nich rozstrzygnięć czy rozwiązań prawnych. Tak pojmowana idea humanitas zapewniła sobie silny wpływ na obowiązujące prawo i wyznaczała kierunki jego dalszego rozwoju. W czasach nazizmu zarówno prawo rzymskie jak i ideologia z nim związana stała się natomiast obiektem zażartej krytyki ze strony teoretyków prawa i filozofów związanych z hitlerowskim reżimem. Głęboka awersja do prawa naznaczonego humanizmem, czy to w jego antycznym wydaniu, czy będącego recepcją prawa rzymskiego, spowodowała porzucenie idei humanitas przez elity intelektualne tej epoki popierające poglądy głoszone przez Hitlera bądź też doprowadziła do interpretacji tej idei zupełnie wynaturzonej w relacji do jej oryginalnego znaczenia. Jak należy bowiem zauważyć społeczeństwu rzymskiemu, chociaż nieznającemu pojęcia praw człowieka i z naszego punktu widzenia w wielu aspektach okrutnemu i niesprawiedliwemu, obca była idea dyskryminacji ze względów rasowych i etnicznych, co zawdzięczało ono w dużej mierze uznaniu wartości zawierających się właśnie w idei humanitas.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
HENRYKA KUPISZEWSKIEGO WIZJA PRAWA RZYMSKIEGO
Autorzy:
Wołodkiewicz, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664081.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Henryk Kupiszewski
prawo rzymskie
międzynarodowa współpraca naukowa
Opis:
Henryk Kupiszewski’s Vision of Roman LawSummaryThis article is an extended version of the author’s paper delivered atthe International Conference held at the University of Warsaw to commemorate the twentieth anniversary of the death of Professor HenrykKupiszewski. The author presents the biography and academic developments in the life of Kupiszewski, a student of Wacław Osuchowski, Rafał Taubenschlag, and Max Kaser. He then goes on to discussKupiszewski’s main research interests. Starting with papyrology forthe legal sciences, Kupiszewski moved on to research on the internalhistory of classical Roman law and finally to the study of the impact ofRoman law on contemporary law and legal culture. The author also recalls Kupiszewski’s work in international co-operation in scholarshipand for the Polish diplomatic service as ambassador to the Vatican.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Crimen abortionis w rzymskim prawie karnym
Autorzy:
Zalewski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046841.pdf
Data publikacji:
2019-12-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
aborcja
prawo rzymskie
nasciturus
abortion
roman law
Opis:
Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest zagadnienie penalizacji aborcji w prawie rzymskim. Przez stulecia aborcja – jakkolwiek okolicznościowo poddawana krytyce ze strony pogańskich pisarzy – nie była uznawana przez Rzymian za przestępstwo. Zmieniło się to dopiero w III wieku, kiedy to Spetymiusz Sewer i Karakalla wydali reskrypt, zgodnie z którym rozwiedziona kobieta dopuszczająca się aborcji bez zgody swego byłego męża winna być skazana na wygnanie. Odrębnej sankcji realizowanej na podstawie lex Cornelia de sicariis et veneficis podlegały osoby, które podawały kobiecie środki aborcyjne. Celem artykułu jest próba ustalenia relacji między tymi przestępstwami poprzez identyfikację ich znamion.
The subject of considerations taken in this paper is the issue of criminalization of abortion in roman law. For centuries, abortion - although occasionally criticized by pagan writers - was not considered a crime by the Romans. Situation changed in the third century, when Spetymius Severus and Karakalla issued a rescript, according to which a divorced woman committing an abortion without the consent of her ex-husband should be condemned to exile. A separate sanction implemented on the basis of lex Cornelia de sicariis et veneficis was prescribed for perpetrators who gave specifics causing abortion to a woman. The purpose of the article is to try to establish the relationship between these crimes by identifying their names.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2019, 1; 201-224
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ‘AGRIMENSORES’ A ODPOWIEDZIALNOŚĆ GEODETÓW
Autorzy:
Sitek, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664115.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie
prawo geodezyjne
agrimensor
geodeta
odpowiedzialność cywilna
Opis:
THE LIABILITY OF THE ‘AGRIMENSORES’ AND SURVEYORS’ LIABILITYSummaryThe agrimensores played an important role in the society of ancien Rome. They were highly respected for their technical skills and knowledge of mathematics. The grounds for the liability of the agrimensores were material damage caused intentionally by surveyor (dolus) and intent to deceive (fallere). An agrimensor was not liable for damage caused as a result of lack of knowledge or experience (imperitia). If several agrimensores onducted the surveying activities they were jointly liable (in solidum), regardless of their individual contribution to the damage. This type of liability could not be used when it was not possible to assign blame to one of the agrimensores. An agrimensor who had a slave to do the measuring held the liability and could not resort to noxal responsibility. Noxal responsibility could be applied if the shoddy work had been performed by a slave; in such cases the party suffering the damage could obtain dominion over the slave who had caused it or receive full compensation from the slave’s owner. The injured party could seek compensation on the grounds of a praetorian actio in factum. The injured party and his heirs had the right to submit a claim, which was subsidiary and therefore penal in nature, which meant it could not be brought against the heirs of the perpetrators. Actio in factum was used as an actio utilis and actio ad exemplum in other similar cases in surveying activities, such as when measuring wine or grain. Nowadays a surveyor’s liability is civil, criminal, administrative or disciplinary. The first two types are important when a specific injury or offence occurs. In such cases only a surveyor who carried out the surveying or cartographic activities on his own is liable. The study shows that, despite some similarities, there are differences between the liabilities of Roman agrimensores and of modern surveyors. Roman law used a system of praetorian civil liability which was penal in character, while today we have a stratified system of liability of up to four separate levels, where the injured party may use only one or submit a cumulative claim, seeking civil damages, and claiming punishment for the perpetrators under criminal law and/or disciplinary proceedings.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2014, 14, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poprzez prawo rzymskie ponad komparatystykę
Through the Roman Law above the Comparative Law
Autorzy:
Dajczak, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/518350.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Opis:
The title of the paper is a paraphrase of Jhering’s sentence “Through the Roman law but above the Roman law”. Putting this statement into the context of Savigny’s and Windscheid’s opinions on the future role of the Roman law the author has explained the Jhering’s dictum as an expression of the realistic approach to the workability of the Roman law for the jurisprudence. Essential for bringing about the aforementioned workability is – according to the author – the link between Roman law and legal methods. In this perspective the author discussed waning authority of Roman law at the faculties of law and little success of recent proposals to bring Roman law and comparative law closer. The main message of the paper is that Roman law can be useful for modern jurisprudence if we revive the tie between Roman law and legal methods, a connection which, as it is submitted it may be reasonably argued, may be revived due to significant potential of comparative reasoning for judicial practice in the time of globalization. The crux of any formative steps to that end shall be forging changes in legal education, which predominant focus should be rested upon legal problems. Inasmuch as systematic digitalization of these problems, subject to initial detection and centuries-long discussion within the civil law tradition, and assimilation of modern judgments from different jurisdictions can be put together in a uniform database, these developments are capable of bringing this legal experience closer to the practical legal debates.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2014, 2 (22); 7-16
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzym, Europa, świat – prawo rzymskie jako ratio scripta
Rome, Europe, World – Roman Law as the Ratio Scripta
Autorzy:
Leszczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945717.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
berman
prawo rzymskie
historia prawa
ius
commune
prawo naturalne
agamben
roman law
history of law
ius commune
natural
law
Opis:
Wśród historyków prawa istnieje przeświadczenie, że w Europie istnieje dość jednolita tradycja prawna. To przekonanie o jednolitości tradycji wynika z badań nad recepcją prawa rzymskiego przez różne kraje Europy i przyjęcie prawa rzymskiego jako podstawy dla prawa kanonicznego. Prawo rzymskie uważane jest zatem za faktyczny, historyczny fundament różnych porządków prawnych. W tym sensie, prawo rzymskie przejmuje funkcję, przypisywaną mu już w średniowieczu, ratio scripta, zbliżoną w treści do funkcji prawa natury. Co więcej, odwoływanie się do jednolitej tradycji prawnej, prowadzić może do wyrażania anachronicznych opinii o sytuacji politycznej w Europie. W artykule stawiam tezę, że prawo rzymskie nie powinno stanowić odpowiedniego punktu odniesienia dla budowania porządku prawnego w Europie, mimo oczywistych powodów, dla których mogłoby nim być.
Some legal historians believe that there is a fairly uniform legal tradition in Europe. That conviction is brought about by the research of Roman law’s reception in different countries and its function for canon law. Hence, Roman law is considered to be an actual, historical foundations of different legal orders. In that sense, Roman law takes over a function, already attributed to it in Middle Ages, of ratio scripta. In content it is similar to natural law. What is more, constant reference to the uniform legal tradition can lead to anachronistic opinions on political situation in Europe. In the article I venture an opinion that Roman law should not be a valid reference point for a construction of legal order in Europe – despite the obvious reasons why it could be.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 42 (3)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO RZYMSKIE W POLSCE W LATACH 1939-1945
Autorzy:
Czech-Jezierska, Bożena Anna
Dębiński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663887.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Roman law
jurisprudence in Poland
Stalinism
Marxism
totalitarian states
secret education
prawo rzymskie, nauka prawa w Polsce
stalinizm
marksizm
państwa totalitarne
tajne szkolnictwo
Opis:
SummaryTe article is an attempt to establish the role and significance of Roman law in Poland in 1939-1945. Te authors analyse two principal problems: the place of Roman law in university education at this time and the attitude of both invading powers to the ius Romanum During their wartime occupation of Poland both the Nazi German and Soviet Russian regimes tried to destroy the Polish educational system by closing down the grammar schools and universities. They conducted an ideological campaign attacking the ideas behind Roman law. But despite the difficulties, Roman law continued to be taught in the secret university courses in law conducted throughout occupied Poland. Regarded as a universal symbol of fairness and truly humane justice, Roman law was the very opposite of the inhuman law imposed on Poland during the Second World War. In 1939-1945 the invaders cast aside the ideas and fundamental human values of Roman law, replacing them with their own draconian wartime regulations.
StreszczeniePrzedmiotem niniejszego syntetycznego artykułu jest próba ustalenia roli i miejsca prawa rzymskiego w Polsce w latach 1939-1945. Autorzy przeanalizowali w tym celu znaczenie prawa rzymskiego w edukacji prawniczej oraz stosunek okupanta do ius Romanum w omawianym okresie. Mimo prób zwalczania polskiego szkolnictwa wyższego i ideologicznego atakowania prawa rzymskiego, zarówno przez system hitlerowski, jak i sowiecki, było ono obecne jako przedmiot wykładowy w tajnym nauczaniu przez cały okres okupacji ziem polskich w różnych ośrodkach naukowych. Prawo rzymskie, traktowane natomiast jako uniwersalny symbol ludzkiego i sprawiedliwego prawa, w latach 1939- 1945 przestało istnieć jako przeciwieństwo nieludzkiego prawa czasów wojny, które odeszło od podstawowych wartości służących istocie ludzkiej i zatraciło sens człowieczeństwa.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 3
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w edukacji prawniczej w pierwszych latach Polski Ludowej (1944−1949)
Autorzy:
Czech-Jezierska, Bożena Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609371.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
The article is an attempt to establish the role and the meaning of Roman law in Poland in the period of 1944−1949. Polish state was regarded as a satelite state of the Soviet Union. The Polish Workers’ Party was dependent on the communists and it had a “leading role” in the country. The socialist ideology also played the decisive part in an educational system. Socialists were in principle against the study of Roman law and tried to limit his role in educating socialist lawyers – “lawyers of the new type”. They tried to conduct the reform of law studies and partly they made a success of it. “Secondary law schools” was created in this period but there was no Roman law in their school curricula. The Roman law played the major part in university educational system but, as a result of more late reforms, it was eliminated as a autonomous discipline in university education. The period of 1944−1949 was beginning of reforms which they took to it.
W artykule nie zamieszczono abstraktu
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2014, 61, 2
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KILKA UWAG O KARZE MUTYLACYJNEJ WYKONANEJ WOBEC RZYMSKIEGO BANKIERA (NA MARGINESIE VITA GALBAE 9)
Autorzy:
Niczyporuk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663815.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
nummularius, Roman law
Roman public law
Roman bankers
the Emperor Galba
mutilation.
nummularii
prawo rzymskie
publiczne prawo rzymskie
bankierzy rzymscy
cesarz Galba
kara mutylacyjna.
Opis:
The aim of this article is to present the nummularii, one of several ancient Roman entities engaged in banking. One of the many duties entrusted to them was to examine and determine the nobility of gold and silver coins. This was the activity carried out by the protagonist of a story in Suetonius’ Life of Galba (9). This particular nummularius was a fraudster, and the future emperor punished him by having his hands cut off. To make the sentence even more stringent, Galba ordered the severed hands nailed to the table on which the double-dealing nummularius had carried out his dishonest business.
Celem artykułu jest wyjaśnienie roli i znaczenia kary mutylacyjnejwykonanej na bankierze (nummularius) na podstawie relacji Swetoniusza.Nummularii byli jednym z wielu podmiotów zajmujących się działalnością bankierską w starożytnym Rzymie. Do podstawowych obowiązków, jakie były im powierzone, należało badanie szlachetności metalu, z którego były wykonane monety, oraz ustalanie wartości wybitych monet złotych i srebrnych. Taką aktywność bankierską wykonywał bohater relacji Swetoniusza z żywotu Galby. Przyszły cesarz rozkazał obciąć ręce bankierowi (nummularius) nieuczciwie zmieniającemu pieniądze. By pokazać jeszcze większą surowość kary, zarządził przybicie obciętych rąk do stołu, na którym ów bankier dokonywał nieuczciwych operacji.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w czasach dekodyfikacji
Roman Law and the Process of Decodification
Autorzy:
Longchamps de Bérier, Franciszek
Dajczak, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/518869.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Opis:
The phenomenon that is known as decodification, and the related Europeanization of particular national legal systems, has triggered mechanisms for discussing the process of creating the law which resemble the way in which Roman jurisprudence and ius commune lawyers functioned. Framing the legal order within a deductive system has not been entirely successful. Roman law is the legacy of legal thought, and it allows us to illustrate how law reflects values and what those values might be. Looking at the history of law from this perspective seems important in the context of the decodification process, and we can prove this by using of two examples. One of these is the principle of family solidarity which restrains the freedom of testation. The second is the rationale for distinguishing incorporeal from corporeal things, when deciding on the possible objects of property rights. The article takes into consideration the fact that including the Roman and civil law tradition in the discussion about new order of private law in Europe provides more flexibility for legal regulations. The authors still believe that private law is a system of norms with its own internal logic and is based on fairness and justice. Legal practice proves that this way of thinking is not an anachronism. References to the tradition of Roman law clearly show that the controversy concerning the new order revolves around the sense and the extent to which private law can be treated instrumentally.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2012, 2 (10); 8-22
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfikacja: prawo rzymskie, współczesne kodyfikacje i ekonomiczna racjonalność
Specification: Roman Law, Modern Codification and Economical Rationality
Autorzy:
Rudnicki, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/518918.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Opis:
Original modes of acquisition, including specification, are nowadays far from being in the centre of lawyers’ attention. Even the regulations concerning specification in modern civil codes are rather laconic, although the problem they are supposed to deal with is of a rather complex nature. Yet some quite recent cases prove that the problem of creating a new thing is actual and may cause further confusion, especially due to the constant development and emergence of new processing technologies. After determining whether specification has taken place, we should answer the more obvious question if it has resulted in acquisition of ownership of the new thing by the processor. The variety of answers offered by Roman sources and present civil codes is surprisingly wide. Comparing to rather simple Roman propositions, modern regulations seem to be too complex and problematic to apply in practice. This observation leads to a conclusion that the simplicity of Roman solutions is their main advantage and makes them worth considering as the optimal option.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2016, 1 (33); 47-59
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzegorz Nancka. Prawo Rzymskie w pracach Marcelego Chlamtacza. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, ss. 278
Autorzy:
Kosior, Wojciech J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046828.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2019, 4; 295-299
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NAJSTARSZE ANGIELSKIE TŁUMACZENIE ‘INSTITUTIONES’ JUSTYNIANA
Autorzy:
Korporowicz, Łukasz Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663957.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Roman law
Justinian
England
translation.
prawo rzymskie
Justynian
Anglia
tłumaczenie.
Opis:
The scholarship on Roman law in English has accumulated a great number of the translations of the legal sources, including the Justinianic sources. Justinian’s Institutions were translated nine times in the 19th and 20th centuries alone. Te earliest English translation of this opus was published in 1756. Te translator was George Harris, an English civil lawyer, ecclesiastical judge and chancellor of several Church of England dioceses.Harris’ translation, which went through several editions and re-issues, also contained the translator’s invaluable commentaries and notes on the similarities and differences between English and Roman law. Te modern reader may be surprised by the abundant bibliography Harris cites.Harris’s translation received good English and Continental reviews.
Romanistyka angielskojęzyczna doczekała się licznych przekładów źródeł prawa, w tym wielu tłumaczeń źródeł justyniańskich. Instytucje Justyniana w samym XIX i XX w. doczekały się dziewięciu przekładów. Najstarsze angielskie tłumaczenie tego dzieła opublikowane zostało jednak już w roku 1756. Jego autorem był angielski cywilista, sędzia kościelny oraz kanclerz wielu anglikańskich diecezji George Harris.Przekład, który był wielokrotnie wznawiany, obejmował bardzo wartościowe komentarze i uwagi tłumacza dotyczące podobieństw i różnic prawa angielskiego i rzymskiego. Współczesnego czytelnika zaskakuje również bogactwo wykorzystanej przez G. Harrisa literatury przedmiotu.Warto odnotować także, że tłumaczenie G. Harrisa spotkało się z przychylnymi reakcjami recenzentów pracy zarówno w Anglii, jak i na kontynencie.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2018, 18, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określenia nieruchomości w źródłach rzymskiego prawa klasycznego
Autorzy:
Świrgoń-Skok, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147042.pdf
Data publikacji:
2022-08-01
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
grunt
nieruchomość
prawo rzymskie
praedium
fundus
locus
ager
solum
Opis:
W niniejszym artykule przedstawione zostały terminy, jakie występowały w rzymskim prawie klasycznym na oznaczenie gruntu jako nieruchomości. Były używane m.in. takie określenia, jak: praedium, fundus, locus, possessio, villa, ager, solum. Ponadto prawnicy okresu klasycznego używali dla oznaczenia gruntu jako rzeczy nieruchomej jeszcze takich sformułowań jak: res quae solo continentur (tenentur) (rzeczy pozostające w związku z gruntem), czy też res solo cohaerentes (rzeczy połączone gruntem), albo po prostu res soli (nieruchomość). Natomiast termin res immobiles, oznaczający nieruchomość, pojawił się w źródłach prawa rzymskiego dopiero w okresie poklasycznym. Analiza fragmentów źródłowych prawa rzymskiego wskazuje, że zakres tych pojęć był szerszy lub węższy, co powodowało, że niekiedy pokrywały się one lub krzyżowały w swoim znaczeniu i stąd też czasami stosowane były zamiennie. Terminologia w omawianym zakresie była dość płynna, a zakres pojęciowy poszczególnych określeń juryści rzymscy precyzowali przy rozstrzyganiu poszczególnych przypadków prawnych. Zachowane źródła prawa rzymskiego wskazują, że podejmowane były wprawdzie przez jurysprudencję próby zdefiniowania poszczególnych określeń gruntu, ale kompletnego podziału na poszczególne kategorie gruntów jako nieruchomości prawnicy rzymscy do końca nie wprowadzili.
Źródło:
Ius Novum; 2022, 16, 2; 213-226
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kanon 40 (contingit interdum) IV Soboru Laterańskiego (1215) a prawo rzymskie
Canon 40 (contingit interdum) of the Fourth Lateran Council (1215) and Roman law
Autorzy:
Korporowicz, Łukasz Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685633.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawo kanoniczne
prawo rzymskie
IV Sobór Laterański
postępowanie sądowe
niestawiennictwo
canon law
Roman law
Fourth Lateran Council
legal procedure
absence
Opis:
The article discusses the problem of familiar features of the proceedings in default in Roman law (especially in Justinian’s law) and the medieval canon law. The starting point of this analysis is can. 40 of the Fourth Lateran Council (1215). The undertaken study has shown that the reception of Roman legal solution by the legal system of the Church was not only mechanical, but it was also situated in the context of adapting ancient legal provisions to the doctrinal needs of the Christianity.
W artykule zostały przedstawione cechy wspólne postępowania zaocznego w prawie rzymskim (w szczególności w epoce prawa justyniańskiego) oraz prawie kanonicznym epoki średniowiecza. Punktem wyjścia dla prowadzenia rozważań był kan. 40 IV Soboru Laterańskiego (1215 r.). Przeprowadzona analiza wykazała, iż recepcja rzymskich rozwiązań przez kościelny porządek prawny nie była jedynie działaniem mechanicznym, lecz sytuowana była także w perspektywie dostosowania starożytnych mechanizmów prawnych do wymogów doktryny chrześcijańskiej. 
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2017, 80
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauczanie prawa rzymskiego we współczesnej Rosji
Autorzy:
Kosior, Wojciech J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609339.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Russia
Roman law
teaching
university
Rosja
prawo rzymskie
nauczanie
uniwersytet
Opis:
In the article, the focus is on teaching of Roman law at Russian universities. The study analyzed the teaching programs of major universities from all over Russia starting from Kaliningrad, through Moscow and Novosibirsk to Vladivostok. The main objective is to present programs and assumptions concerning Roman law operating in Russian scientific centers.
W niniejszym artykule uwaga skupia się na nauczaniu prawa rzymskiego na rosyjskich uniwersytetach. W opracowaniu poddano analizie programy nauczania na większych uniwersytetach w Rosji, począwszy od Kaliningradu, przez Moskwę i Nowosybirsk, aż po Władywostok. Zasadniczym celem jest przedstawienie programów i założeń dotyczących prawa rzymskiego, funkcjonujących w rosyjskich ośrodkach naukowych.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2018, 65, 2
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘TESTAMENTUM PORCELLI’
Autorzy:
Dzikowski, Andrzej
Jurewicz, Aldona Rita
Molisak, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664146.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
testamentum porcelli
prawo rzymskie
spadki
testament parodystyczny
Marek Grunniusz Korokotta
Opis:
The ‘Testamentum Porcelli’SummaryThis paper is a translation and commentary of the anonymous fourth-century pamphlet referred as the Testamentum Porcelli. Notwithstanding the humorous nature of the work, it became the subject of scholarly dispute focused on its actual meaning and potential author. The main concepts, together with the characters associated with them, are presented in footnotes and commentaries with an explanation of particular issues, e.g. the structure of the text, Roman law, and allusions to pagan festivals and customs.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wpływie praw greckich na prawo rzymskie. Dwa głosy do dyskusji
About the Influence of Greek Laws on Roman Law. Two Voices for Discussion
Autorzy:
Rataj, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036770.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawa greckie
prawo rzymskie
narratywna transkulturacja
recepcja prawna
izolacjonizm prawny
Greek laws
Roman law
narrative transculturation
legal reception
legal isolationism
Opis:
Po podboju Półwyspu Peloponeskiego przez Rzym myśl grecka wtargnęła do Imperium, przede wszystkim w dziedzinę sztuki, filozofii i literatury. Czy także w sferę prawa? Za tytułowymi głosami do dyskusji kryją się dwie nieprzetłumaczone na język polski publikacje, których Autorzy poruszają zagadnienie wpływu praw greckich na prawo rzymskie, zarówno od strony źródeł poznania prawa, jak i od strony współczesnego języka naukowego i metody, użytecznych w analizie złożonej historii grecko-rzymskich relacji prawnych. Obie publikacje skrajnie różnią się w tezach, argumentacji i wnioskach. W pierwszej proponuje się zapożyczony z antropologii i krytyki literackiej model interpretacji stosunków prawnych między Grecją a Rzymem, tzw. model narratywnej transkulturacji, druga stoi na straży poglądu o izolacjonizmie prawnym Rzymian. Z uwagi na ograniczoną objętość niniejszego artykułu, jego celem nie jest ocena merytoryczna treści analizowanych publikacji, a ich zwięzła prezentacja. Oba dzieła dowodzą faktu, że dyskusja o wpływie praw greckich na prawo rzymskie nadal trwa.
After the conquest of the Peloponnese Peninsula by the Romans, Greek thought invaded the Empire, first and foremost in the field of art, philosophy and literature. Or also in the field of law? Two untranslated into Polish publication are hidden behind the title voices. Both move the issue of influence of Greek laws on Roman law, coming from the knowledge of law sources, as well as from modern scientific language and method, which are to be useful for describing a complex history of Greek-Roman legal relations. Both publications are extremely different in theses, reasoning and conclusions. In the first one, a new model of narrative transculturation (borrowed from Ibero-American anthropology and literary criticism) is proposed for interpretation of Greek-Roman relations, the second one stands guard over legal isolation of the Romans. Due to the limited size of this article, my purpose is not to judge the substantive content of the aforementioned publications, but to present them briefly. Both works prove the fact that the discussion about the influence of Greek laws on Roman law continues.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 4; 5-13
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876–2009
Autorzy:
Korporowicz, Łukasz Jan
Dyjakowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/45399623.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Obok prawa angielskiego, na Wyspach Brytyjskich powstał inny system prawny – Scots law, którego rozwój aż do XVIII w. pod wieloma względami był niezależny od rozwoju prawa angielskiego. Na prawo szkockie (od XV w.) bardzo silnie oddziaływała kontynentalna tradycja prawa, przede wszystkim tradycja prawa rzymsko-holenderskiego. Dzięki prawnikom prawo szkockie poddane zostało procesowi romanizacji. Szkockich prawników wykorzystujących wzorzec justyniańskich Instytucji zaczęto nazywać instytucjonalistami. Samodzielny byt prawa szkockiego został częściowo zaburzony po zawarciu między Anglią i Szkocją unii realnej. Obecność prawa rzymskiego w Wielkiej Brytanii i jego wpływ na tamtejsze systemy prawne od dawna budzi zainteresowanie naukowców. Zważywszy na fakt, że rozwój prawa angielskiego w znacznym stopniu uzależniony jest od doktryny precedensu, wszelkie próby badania zjawiska recepcji bądź wpływu obcych rozwiązań prawnych dokonywane muszą być przez pryzmat orzecznictwa angielskich sądów. Zgodnie z tym założeniem w oddawanej do rąk czytelników książce określono zakres wykorzystania prawa rzymskiego w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876–2009. Analiza orzeczeń ma za zadanie pomóc w udzieleniu odpowiedzi na następujące pytania: kto przywoływał ius Romanum najczęściej, jakie źródła prawa zostały w tym celu wykorzystane oraz prace których autorów były najchętniej cytowane, i wreszcie, czy dokonanie stosownych odwołań wpływało na ostateczny kształt ferowanych w sprawach wyroków?
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
"Ius publicum i ius privatum" w poglądach tzw. romanistyki marksistowskiej (przykład Czechosłowacji)
"Ius publicum and ius privatum" in the Views of “Marxist” Romanists
Autorzy:
Czech-Jezierska, Bożena Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596145.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Marxist ideology; legal history; Roman public Law; socialist states
ideologia marksistowska; historia prawa; prawo rzymskie w Czechosłowacji; prawo rzymskie w państwach socjalistycznych
Opis:
The concept of public and private law is still somewhat problematic, and the matter has also been subject to critical discussion in the legal literature in socialist states. It is commonly believed that the origin and idea of this division derive from Roman law. Socialist-oriented ideology generally left Roman law out of its legal system, rejecting the development of private property for the benefit of far-reaching state interference in private-law relationships, and any influence on the part of the legal system of a state that allowed slavery was inconsistent with the ideas of socialism. It was based on historical and dialectical materialism and was connected with the inevitable fight of classes in society. In socialist states, two tendencies in Roman law studies should be distinguished – “traditional” Roman law studies, referred to as “bourgeois”, and new “Marxist Roman law studies”. Some explorers of this tendency believed that it was only “Marxist Roman law studies that required further development, while “bourgeois Roman law studies”, in contrast to the former, could only provide a basis of information collected by its researchers. The negation of the division of law into public and private in Marxist ideology was not as obvious as it is commonly accepted. The paper presents, in a synthetic way, views of this topic given by some “Marxist” Romanists.
Pojęcia prawa publicznego i prywatnego są wciąż problematyczne, ta kwestia była również przedmiotem dyskusji w państwach socjalistycznych. Powszechnie przyjmuje się, że idea tego podziału sięga rodowodem prawa rzymskiego. Ideologia socjalistyczna zasadniczo nie znajdowała miejsca dla prawa rzymskiego w systemie prawnym, który odrzucał rozwój własności prywatnej na rzecz szerokiej ingerencji państwa w stosunki prywatno-prawne i nie dopuszczał wpływów ze strony zasad prawnych państwa ustroju niewolniczego, sprzecznego z ideą socjalizmu. Opierała się ona na materializmie historycznym i dialektycznym oraz związana była z nieuniknioną walką klas w społeczeństwie. W romanistyce prawniczej wyodrębniono dwa kierunki – romanistyki tradycyjnej, określanej jako „burżuazyjna”, i młodej romanistyki marksistowskiej. Celem autorki artykułu jest zaprezentowanie w sposób syntetyczny poglądów na tę dychotomię, najdobitniej wyrażanych przez romanistów marksistowskich z Czechosłowacji na tle dyskusji o przydatności tegoż podziału w państwach socjalistycznych.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2018, 108; 41-64
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WYBRANE ASPEKTY PRAWNE W ‘HISTORIA AUGUSTA’
Autorzy:
Bogacz, Ludomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664140.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Historia Augusta
prawo rzymskie
reskrypty
aukcja sub corona
adrogacja Aureliana
lex Fufia Caninia
Opis:
Private Law in the ‘Augustan History’SummaryThe author of Historia Augusta (The Augustan History) had some knowledge of the law. He knew, for instance, that the emperor had to issue his consent for an act of adrogation to be valid, but failed to describe its procedure correctly. He knew that the lex Fufia Caninia limited manumission to a maximum of one hundred slaves, but he did not know that this law was applicable only to testamentary manumissions.The biographer displayed his knowledge but distorted and fabricated history. However, as his acquaintance with the law was limited and pertained to the law in force at a much later period, it was wrong on the particulars in force earlier. In-depth analysis of the Historia Augusta with reference to Roman law may be helpful in telling fact from fiction in this extraordinary work.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aequitas i iustitia w rzymskiej praktyce prawnej
Autorzy:
Kuryłowicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609505.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
equity
justice
Roman law
Roman jurisprudence
słuszność
sprawiedliwość
prawo rzymskie
jurysprudencja rzymska
Opis:
Aequitas (equity) was part of the Roman conception of law (ius est ars boni et aequi), which in turn was, according to Roman jurists, grounded in justice (iustitia). The ideas of aequitas and iustitia in the broad sense are also found in various Latin legal phrases, a selection of which is cited in this article. They constitute significant arguments and topics in legal reasoning and justification even today. Some criteria of equity and justice can also be seen in how the concepts of aequitas or iustitia are applied to different situations (cases) or legal institutions (examples in the article). The most evident reference to aequitas in Rome was in the Praetor’s Edict and, consequently, it was the Praetor’s law, practically enforced in court, that turned into the main equity tendency in Roman law. Praetors were supported by the strongly deliberative activity of Roman jurisprudence. As a result, lawyers occupied the already accepted role of priests of law and justice (sacerdotes iustitiae). The discussed concepts were thus an expression of a creative approach to statutory interpretation. They stressed what was socially, morally and legally good, right and just, in the application of law. The idea of equity, conveyed by Roman law, eventually became a fundamental thesis of European legal culture.
Aequitas (słuszność) była częścią rzymskiego pojęcia prawa (ius est ars boni et aequi), które w koncepcji rzymskiej wywodziło się od sprawiedliwości (iustitia). Słuszność i sprawiedliwość w szerszym znaczeniu można odnaleźć w wielu sentencjach i regułach prawa rzymskiego, przytoczonych w niniejszym artykule. Tworzyły one ważne również dzisiaj argumenty i topiki w rozumowaniach oraz uzasadnieniach prawniczych. Kryteria słuszności i sprawiedliwości stosowane były ponadto przez jurystów rzymskich przy rozstrzyganiu konkretnych przypadków prawnych (kazusów – przykłady w tekście). Najwyraźniej odwoływał się w Rzymie do aequitas edykt pretorski. W rezultacie to właśnie prawo pretorskie, stosowane praktycznie w procesie, stało się głównym nurtem słusznościowym w prawie rzymskim. Za pretorami stała silnie działalność rzymskiej jurysprudencji, zmierzającej w ogólności do realizowania sprawiedliwości oraz upowszechniania zasad dobra i słuszności. W ten sposób juryści w swej praktycznej działalności pełnili rolę kapłanów prawa i sprawiedliwości (sacerdotes iustitiae). Idea słuszności, niesiona przez prawo rzymskie, stała się z czasem fundamentalną tezą europejskiej kultury prawnej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła prawa i ich obowiązywanie współczesność a prawo rzymskie
Sources of Law and their Binding Force Contemporaneity and Antiquity
Autorzy:
Święcicka, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/518579.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
Opis:
The aim of this article, inspired by the lately published book by Andrzej Grabowski: Prawnicze pojęcie obowiązywania prawa stanowionego. Krytyka niepozytywistycznej koncepcji prawa (Kraków 2009) [Legal meaning of the Enacted Law binding force. Critic of the Non-positivist Concept of Law, Cracow 2009] and proposed there “legal concept of the enacted law binding force”, is to discuss one of the most important aspects of legal order in general, i.e. the binding force of norms, from the so-called “romanistic perspective”. The question “what does it mean that the norm is binding” seems to be even more interesting and worth of discussion when one realizes some peculiarities of “the Roman system of law” such as the plurality of sources of law and the plurality of legislators as well as the luck of the theoretically elaborated concepts of legal phenomena such as “the normative concept of sources of law” and “the concept of bindingness”. For the reason of the so-called “sapiential concept of law” characterizing the Roman Antiquity, which resulted from the fact that the great number of rules was elaborated by the Roman jurists during their argumentative discourse of a normative value, the analysis of façon de parler of the Roman Jurisprudence can show some important aspects (structure, arguments, aims) of the so-called validative discourse of jurists conducted during the legal practice.
Źródło:
Forum Prawnicze; 2011, 4-5 (6-7); 65-84
2081-688X
Pojawia się w:
Forum Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWO RZYMSKIE W WOLNEJ WSZECHNICY POLSKIEJ W OKRESIE DWUDZIESTOLECIA MIĘDZYWOJENNEGO
Roman Law at Wolna Wszechnica Polska in the Interwar Period
Autorzy:
Szczygielski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096641.pdf
Data publikacji:
2021-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie; Wolna Wszechnica Polska; Feliks Szenwic; Borys Łapicki; Zdzisław Zmigryder-Konopka; Włodzimierz Kozubski.
Roman law; Wolna Wszechnica Polska; Feliks Szenwic; Borys Łapicki; Zdzisław Zmigryder-Konopka; Włodzimierz Kozubski.
Opis:
WWP w Warszawie była jedną z kilku szkół wyższych w Polsce, w których w okresie międzywojennym wykładano prawo rzymskie. Zajęcia z tego przedmiotu prowadzili: Feliks Szenwic (1918-1932); Borys Łapicki (1924-1939); Zdzisław Zmigryder-Konopka (1932-1937); Włodzimierz Kozubski (1934-1936). W 1928 r. powstał oddział WWP w Łodzi, gdzie do wybuchu II wojny światowej także wykładano prawo rzymskie. Bez cienia wątpliwości uczonym, który położył największe zasługi zarówno w zakresie dydaktyki, jak i nauki prawa rzymskiego w WWP był B. Łapicki. W okresie międzywojennym napisał on kilka wartościowych prac. Pomimo że model kształcenia słuchaczy w WWP różnił się od schematu obowiązującego na uniwersyteckich wydziałach prawa, to uczelnia ta odegrała ważną rolę w życiu naukowym i społecznym II Rzeczypospolitej. Nauczanie prawa rzymskiego w WWP przyczyniało się do poszerzania horyzontów myślowych słuchaczy i pozwalało uświadomić im, jak ważną rolę odegrało prawo rzymskie w kształtowaniu kultury prawnej Europy.
The private Warsaw college known as Wolna Wszechnica Polska (WWP) was one of the few academic institutions in Poland where Roman law was taught in the interwar period. Roman law lectures were given by Feliks Szenwic (1918-1932), Borys Łapicki (1924-1939), Zdzisław Zmigryder-Konopka (1932-1937), and Włodzimierz Kozubski (1934-1936). In 1928, the WWP opened a branch in Łódź, where Roman law was taught until the outbreak of the Second World War. Unquestionably, the greatest contribution to the teaching of Roman law and Romanist scholarship at WWP came from Borys Łapicki, who was the author of several important books and papers. Although the model of education offered by WWP differed from the standard at the law faculties in Polish universities, this institution played an important role in Polish academic life in the 1920s and ’30s. Roman law as taught at WWP broadened the intellectual horizon of its students and made them aware of the important role that it had played in the shaping of the legal culture of Europe.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2021, 21, 1; 45-79
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „PRAWO RZYMSKIE JAKO FUNDAMENT EUROPEJSKIEJ KULTURY PRAWNEJ: DOŚWIADCZENIA UKRAINY I POLSKI”, LWÓW, 9-10 KWIETNIA 2019 R.
Autorzy:
Nancka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096454.pdf
Data publikacji:
2019-10-09
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Opis:
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA„PRAWO RZYMSKIE JAKO FUNDAMENT EUROPEJSKIEJKULTURY PRAWNEJ: DOŚWIADCZENIA UKRAINYI POLSKI”, LWÓW, 9-10 KWIETNIA 2019 R.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 3; 301-304
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ prawa rzymskiego na instytucje polskiego prawa podatkowego
Autorzy:
Bernat, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1393217.pdf
Data publikacji:
2016-03-31
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Roman law
tax law
Tax Code
prawo rzymskie
Ordynacja podatkowa
kodeks podatkowy
Opis:
W trakcie istnienia (27 r. p.n.e. do 395 r. n.e.) Cesarstwo Rzymskie stworzyło jednolity system prawny, w którym juryści starali się uregulować większość stosunków międzyludzkich. Świadectwem ich wiedzy oraz umiejętności w konstruowaniu norm prawa jest fakt, iż prawo rzymskie miało swój istotny wpływ na większość współczesnych kontynentalnych systemów prawnych. Pomimo tego, iż prawo rzymskie dotyczyło głównie gałęzi prawa cywilnego, karnego, gospodarczego, to pozostawiło również dorobek prawny, na którym pośrednio opierali się twórcy polskiego prawa podatkowego. Zadaniem autora jest zbadanie, czy i jaki wpływ prawo rzymskie wywarło na instytucję prawa podatkowego. W tym celu dokonano analizy niektórych norm prawa podatkowego, w których zaobserwować możemy przenikanie prawa rzymskiego.
At the time of the Roman Empire (27 BC – 395 AD), a unified legal system was created, in which jurists sought to legally regulate the majority of interpersonal relations. The fact that Roman law had a significant impact on the majority of modern continental legal systems is a testament to their knowledge and skills in constructing legal norms. Despite the fact that Roman law dealt mainly with branches of civil, criminal and economic law, it left a legal output, which Polish tax law legislators indirectly based on. The author’s task is to explore whether and how Roman law influenced the institution of tax law. In order to do that, some norms of tax law, in which the influence of Roman law can be observed, are examined.
Źródło:
Ius Novum; 2016, 10, 1; 120-131
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lex Aquilia źródłem współczesnej odpowiedzialności za czyny niedozwolone
Autorzy:
Poliszak, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197925.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawo rzymskie
lex Aquilia
należyta staranność
teoria winy
związek przyczynowy
niedbalstwo
odpowiedzialność cywilna
prawo prywatne
prawo rzymskie prywatne
prawo cywilne
szkoda
delikt
Roman Law
due Diligence
the concept of fault
causation
negligence
civil liability
private Law
private Roman law
civil law
detriment
delict
Opis:
The purpose of this article is to indicate that all the fundamental private law institutions regarding liability for delicts, negligence, detriments etc. have its roots in Roman law. Lex Aquilia and its creative interpretation made by classical Roman lawyers can be one of the most valuable examples of this historical process. The following essay emphasizes that the classical Roman jurists have developed such an important legal instruments as: the concept of fault, negligence, due diligence, causation etc. Moreover the article contains source texts with case studies and its explanations based on classical interpretation made by Roman lawyers. In addition, the last part of the lecture indicates the main similarities and differences between ancient and modern private law instruments. The article may be useful for law students and legal practitioners to understand the origin and main idea of modern legal principals and therefore improve their skills.
Źródło:
Themis Polska Nova; 2018, 1(13); 197-228
2084-4522
Pojawia się w:
Themis Polska Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bona fides praescriptio. Kanon 41 (Quoniam omne) IV Soboru Laterańskiego (1215) a prawo rzymskie
Bona fide praescriptio. Canon 41 Quoniam omne of the Fourth Lateran Council (1215) and Roman Law
Autorzy:
KORPOROWICZ OPS, ŁUKASZ JAN
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/662012.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Prawo rzymskie; prawo kanoniczne; zasiedzenie; dobra wiara; IV Sobór laterański
Roman law; Canon law; prescription; good faith; Fourth Lateran Council
Opis:
According to the common opinion the canonical rule that requires good faith throughout the whole period of the prescription was introduced in can. 41 Quoniam omne of the Fourth Lateran Council in 1215. It is believed also that the rule is a denial of Roman legal maxim mala fides superveniens non nocet. It this article an author is presenting the history of the fides requirement in Roman law as well as in the canon law until the times of Quoniam omne. The analysis proves that the opinion that the bona fides rule appeared suddenly in early 13th century is false. The promulgation of the can. 41 was preceded by the long lasting tradition of the Church which implied the need of a good faith. The origins of such legal solution can be traced already in the proceedings of the ancient councils.  
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2018, 61, 1; 169-183
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
RZYMSKIE UREGULOWANIA DOTYCZĄCE ‘INIURIA’ A KARNOPRAWNA OCHRONA CZCI W PRAWIE POLSKIM
Autorzy:
Nowicka, Dobromiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664059.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
cześć
zniesławienie
pomówienie
zniewaga
prawo rzymskie karne
polskie prawo karne
Opis:
ROMAN REGULATIONS CONCERNING ‘INIURIA’ AND PROTECTION OF HONOUR AND REPUTATION IN POLISH CRIMINAL LAWSummaryThe aim of this article is to compare and contrast Roman and Polish criminal regulations concerning protection of an individual’s honour and reputation in two different areas: objects of legal protection, and forms of conduct liable to prosecution and providing grounds for legal action. Considerable differences may be observed between these two legal systems on both counts. While in Roman law any and every defamatory act, regardless of its form, gave rise to iniuria, Polish penal law divides non-physical acts against honour and reputation into two separate categories: pomówienie (defamation and/or slander), and zniewaga (insult). This distinction is based on the criterion of the object of legal protection: pomówienie is an attack on an individual’s reputation, while zniewaga is an attack on his dignity. The types of punishable conduct are different as well; as regards pomówienie only verbalised attacks are liable to prosecution as offences against reputation. Analysis of this matter leads to the conclusion that the distinction made in Polish criminal law for offences against honour and reputation into two different categories in consequence of the recognition of two separate objects of protection against non-physical attacks may not be the best solution.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2014, 14, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DOPUSZCZALNOŚć WIELOŚCI MIEJSC ZAMIESZKANIA W PRAWIE NIEMIECKIM. WZORCE HISTORYCZNE
Autorzy:
Jurewicz, Aldona Rita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664378.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
miejsce zamieszkania
domicilium
prawo rzymskie
recepcja
prawo niemieckie prywatne
Bürgerliches Gesetzbuch
BGB
Opis:
Permission for Multiple Places of Residence in German Law. Historical PatternsSummaryThe author uses a specific example, multiple residence under German law, to show the impact of Roman law on many of the modern European legal systems. The observations made by the editors of the German Bürgerliches Gesetzbuch (BGB) and the sources and literature they used show that Roman law was still relevant and universal in the 19th century, the age of the great codifications. Today, too, it is admissible under German law to have more than one residence and the issue is not controversial.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2014, 14, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EPIGRAFIKA W WARSZTACIE BADACZA USTROJU RZYMSKIEGO – ‘CASE STUDY’
Autorzy:
Wiewiorowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663825.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
epigraphy
Roman law
Late Antiquity
vicarius
Odessos.
epigrafka
prawo rzymskie
późny antyk
wikariusz, Odessos.
Opis:
This article discusses a Late Roman Greek Christian epitaph discovered in ancient Tomis (now the Romanian city of Constanţa: SEG 19-463 = IGLR no 47 = SEG 28-625). This epitaph commemorates a certain Ὠδυσιτᾶνος βικάρι(ο)ς Markellos. I summarise the discussion concerning Markellos and his ofce. According to the Romanian scholar Ion Barnea and some modern scholars, Markellos might have been the vicarius of Odessos (modern Varna) who governed the provinces of Moesia Secunda and Scythia Minor in the period between the abolition of the office of vicarius for Trace in the late 5th century and the establishment of the quaestura Iustiniana exercitus in 536 AD. The Bulgarian scholars Velizar Velkov and Veselin Beševliev claim that Markellos was a clergyman born in Odessos who died in Tomis – and this opinion is widely held, while according to the Prosopography of the Later Roman Empire Markellos might have been the deputy of a military officer from Odessos. In my opinion Markellos most probably came from Odessos, but it is impossible to ascertain what kind of vicarius he could have been. I conclude my article with an observation that this inscription is a good example of the importance and limitations of juridical epigraphy, showing the need for modern epigraphical methods in Roman law studies.
Tekst analizuje późnorzymskie chrześcijańskie epitafium w języku greckim, znalezione w rumuńskim mieście Constanţa (starożytne Tomis: SEG 19-463 = IGLR no 47 = SEG 28-625). Upamiętnia ono Markellosa, który był Ὠδυσιτᾶνος βικάρι(ο)ς. Autor streszcza dyskusję poświęconą Markellosowi i urzędowi, który pełnił. Według rumuńskiego badacza Ion Barnea i niektórych innych uczonych Markellos mógł być wikariuszem Odessos (współczesna Warna), który zarządzał dolnodunajskimi prowincjami Mezja Sekunda i Scytia Mniejsza w okresie pomiędzy likwidacją wiakriatu Tracji w końcu V wieku a utworzeniem quaestura Iustiniana exercitus w 536 r. Bułgarscy badacze Velizar Velkov i Veselin Beševliev sformułowali najpopularniejszy dzisiaj pogląd, że Markellos był wikariuszem w strukturach kościelnych, urodzonym w Odessos, który zmarł w Tomis. Odosobnioną hipotezę zaprezentowano w Prosopography of the Later Roman Empire; według niej Markellos mógł być vicarius, zastępcą trybuna wojsk rzymskich z Odessos. Autor dowodzi, że najprawdopodobniej Markellos urodził się w Odessos ale nie można przekonywująco ustalić jakim był rodzajem wikariusza. W konkluzjach podkreśla, że inskrypcja jest przykładem znaczenia i ograniczeń epigrafiki prawniczej, wskazując na potrzebę wykorzystywania metod współczesnej epigrafki w badaniach nad prawem rzymskim.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Impact of Wars on Roman Legislation Regarding vicesima hereditatis and caducum
Autorzy:
Świrgoń-Skok, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618421.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
vicesima hereditatis
caducum
Roman law
vicesima heredistatis
prawo rzymskie
Opis:
The article refers to matters related to vicesima hereditatis and caducum, by means of which a Roman legislator sought financial resources for waging wars. The territorial expansion of Rome, the wars waged, and, in particular, the need to raise funds for their financing affected not only the norms of public law but also individual regulations of Roman private law, including those considering both tax and inheritance law.
W artykule odniesiono się do zagadnień związanych z vicesima heredistatis i caducum, za pomocą których rzymski prawodawca szukał środków finansowych na prowadzenie wojen. Ekspansja terytorialna Rzymu, prowadzone wojny, a zwłaszcza potrzeba gromadzenia funduszy na ich finansowanie wpływały nie tylko na normy prawa publicznego, lecz także na poszczególne unormowania rzymskiego prawa prywatnego, w tym na te z pogranicza prawa podatkowego i spadkowego.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2019, 28, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Omnis autem actio vacare debet temeritate et neglegentia*. Kilka uwag na marginesie pracy Dominiki Mróz, Prawo rzymskie. Testy dla studentów, Warszawa 2009
Autorzy:
Kołodko, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621554.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Opis:
Omnis autem actio vacare debet temeritate et neglegentia*. Kilka uwag na marginesie pracy Dominiki Mróz, Prawo rzymskie. Testy dla studentów, Warszawa 2009
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2011, 10; 317-338
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Subjective and Territorial Scope of confugium ad ecclesias, and Christian Ideas
Autorzy:
Świrgoń-Skok, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046759.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
azyl
confugium ad ecclesias
prawo rzymskie
świątynie
asylum
Roman law
temples
Opis:
Beginnings of asylum (asylum, ius asyli, confugium) in ancient Rome dates back to Romulus times. In subsequent periods of the development of the Roman state, the right of asylum was further developed and included in the norms of material and legal nature. In the Republic Period there were no comprehensive legal regulations regarding ius asyli, although temple asylum was known. It was only during the empire that legal regulation of asylum was in place and two of its forms were developed, confugium ad statuum (asylum, escape to the monument to the emperor) and confugium ad ecclesias (church asylum). That study focuses on answering the question of whether Christian ideas had an impact on the subjective and territorial scope confugium ad ecclesias. After the Edict of Milan in the year 313, Christianity, being able to worship publicly, began to influence the consciousness of the inhabitants of the empire. The Church was conceived as an institution protecting the weak, persecuted and those in need. The right of asylum was also enriched with some Christian elements, especially mercy (misericordia), in relation to individuals entitled to benefit from asylum protection. The territorial extent is also expanded to include places belonging to temples, such as the bishop’s house, cemetery and monasteries. An important novelty was the validity of confugium ad ecclesias in every Christian temple because it was not the emperor’s decision that was in force of ius asylum and the sanctity of the place. However, imperial constitutions played a more important role in shaping the right of asylum in the 4th and 5th centuries than the synodal legislation.
Początki azylu (asylum, ius asyli, confugium) w starożytnym Rzymie sięgają już czasów Romulusa. W kolejnych okresach rozwoju państwa rzymskiego następował dalszy rozwój prawa azylu i ujmowanie go w normy natury materialnoprawnej. W okresie republiki nie było wprawdzie kompleksowych regulacji prawnych odnośnie do ius asyli, chociaż znany był azyl świątynny. Dopiero w okresie cesarstwa nastąpiło prawne uregulowanie asylum, wykształcone zostały dwie jego formy: confugium ad statuum (azyl, ucieczka do pomniku cesarza) oraz confugium ad ecclesias (azyl kościelny). W niniejszym opracowaniu skupiono się na odpowiedzi na pytanie, czy idee chrześcijańskie miały wpływ na podmiotowy oraz terytorialny zakres confugium ad ecclesias. Po edykcie mediolańskim w 313 r. chrześcijaństwo, mogąc sprawować kult publicznie, zaczęło wpływać na świadomość mieszkańców imperium. Kościół był pojmowany jako instytucja chroniąca słabszych, prześladowanych i potrzebujących. Także prawo azylu zostało wzbogacone o pewne elementy chrześcijańskie, zwłaszcza o miłosierdzie (misericordia), w odniesieniu do podmiotów uprawnionych do korzystania z ochrony, jaką dawał azyl. Także zakres terytorialny ulega rozszerzeniu o miejsca przynależące do świątyń, takie jak dom biskupa, cmentarz i klasztory. Istotną nowością było obowiązywanie confugium ad ecclesias w każdej świątyni chrześcijańskiej, ponieważ to nie decyzja cesarza sprawiała, że obowiązywało ius asylum, a świętość miejsca. Jednakże w kształtowaniu się prawa azylu w IV i V w. ważniejszą rolę odgrywały konstytucje cesarskie, niż ustawodawstwo synodalne.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2019, 4; 195-211
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZAKAZ ‘REFORMATIONIS IN PEIUS’ W POLSKIEJ PROCEDURZE CYWILNEJ WOBEC TRADYCJI PRAWA RZYMSKIEGO
Autorzy:
Misztal-Konecka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664055.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
reformatio in peius
apelacja
zakaz pogarszania sytuacji skarżącego
prawo rzymskie
Opis:
PROHIBITION OF ‘REFORMATIO IN PEIUS’ IN POLISH CIVIL PROCEDURE IN THE LIGHT OF THE TRADITION OF ROMAN LAWSummaryThe subject of this paper is an assessment of the influence of Roman law on the contemporary regulations for appeal in Polish civil procedurę as regards the prohibition of reformatio in peius. The author’s analysis shows that despite the general belief that the ban on the worsening of the appellant’s situation in the event of the opposite party failing to lodge an appeal derives from Roman roots, in fact when used in the context of the way in which Polish appeal courts deliver a verdict, the expression reformatio in peius is nothing more than an artificial legal concept derived from Latin.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2014, 14, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cantus vivit lege Romana!
Autorzy:
Kubiak, Przemysław
Kulawiak-Cyrankowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4282903.pdf
Data publikacji:
2023-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prawo rzymskie
muzyka menzuralna
romanesimo
ius commune
recepcja prawa rzymskiego
Roman law
Mensural notation
Reception of Roman
Opis:
W XIV-wiecznym traktacie Ars cantus mensurabilis mensurata per modos iuris zasady muzyki menzuralnej tłumaczone są przez odniesienia do ius commune. Celem artykułu jest prześledzenie rzymskich korzeni tych nawiązań i wykazanie, że i muzyka żyje czasem prawem rzymskim.
In the 14th-century treatise Ars cantus mensurabilis mensurata per modos iuris, the principles of menstrual music are explained by references to ius commune. This article aims to trace their Roman roots and to show that music too is sometimes governed by Roman law.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 69-77
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
JUSTYNIAŃSKIE DIGESTA JAKO INSPIRACJA ARGUMENTACJI PRAWNICZEJ. OD KÓRNICKIEGO RĘKOPISU DIGESTÓW PO WSPÓŁCZESNE SPORY O GRANICE INTERPRETACJI
Autorzy:
Dajczak, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510164.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
PAN Biblioteka Kórnicka - rękopisy
Kodeks Justyniana
prawo rzymskie
Opis:
Justinian’s Digesta as an inspiration for legal argumentation. From the Kórnik manuscript of the Digest to the contemporary disputes on the borders of interpretation The manuscript of Justinian’s Digest from the late decades of the 2th century belongs to the most precious items kept by the Kórnik Library. This paper presents an analysis of the relationship between the European legal tradition and the still important issue of the boundaries of legal interpretation, based on the manuscript. The author’s starting point was the contradiction between the prohibition of the interpretation of the Digest as imposed by Justinian and the opinions of classical Roman jurists confirming the significant role of interpretation in law which are collected in the Digest. The first part of the paper contains an analysis of glosses to Justinian’s prohibition in his constitution Omnem and glosses to the concept of interpretation at the beginning of the second title of Justinian’s Digest in the manuscript and in the later collection of the glossators’ output (Glossa Magna). Opinions of leading European jurists from between the 14th and the 19th centuries associated with Justinian’s Digest and related to the boundaries and methods of legal interpretation are discussed in the second part of the paper. Both fields of legal experience show a similar trend of strengthening the role and flexibility of legal interpretation. The relationship between the 12thcentury manuscript and the specific position of jurists in modern European societies is perceptible.
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2017, 34; 11-32
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie w uniwersytetach II Rzeczypospolitej O książce Nauki historycznoprawne w polskich uniwersytetach w II Rzeczypospolitej, pod red. Magdaleny Pyter, Lublin 2008, 423 strony.
Autorzy:
Szczygielski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621465.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Opis:
Prawo rzymskie w uniwersytetach II Rzeczypospolitej O książce Nauki historycznoprawne w polskich uniwersytetach w II Rzeczypospolitej, pod red. Magdaleny Pyter, Lublin 2008, 423 strony.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2009, 7; 237-246
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doktor Ireneusz Jakubowski (1952–2020)
Doctor Ireneusz Jakubowski (1952–2020)
Autorzy:
Pikulska-Radomska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4270955.pdf
Data publikacji:
2023-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Ireneusz Jakubowski
prawo rzymskie
historia prawa polskiego
Roman law
History of Polish law
Opis:
Ireneusz Jakubowski łączył w życiu zawodowym dwie pasje: prawo i muzykę. Był pasjonatem historii Polski, mnóstwo czytał i bardzo dużo wiedział. Jako prawnik koncentrował się na historii prawa rzymskiego oraz poglądach na prawo i jego nauczanie w Polsce. Jako solista na wielu scenach w kraju i za granicą śpiewał największe partie tenorowe w światowej literaturze muzycznej.
Ireneusz Jakubowski combined two passions in his professional life: law and music. He was passionate about Polish history, he read a lot and knew a lot. As a lawyer, he focused on the history of Roman law as well as on the views on the law and its doctrine in Poland. As a soloist, he sang the greatest tenor parts in world music literature on many stages both in Poland and abroad.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 7-12
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O ROLI PRAWA RZYMSKIEGO W DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ W ŚWIETLE „KURSU PRAWA CYWILNEGO POLSKIEGO” ALEKSANDRA MICKIEWICZA Z 1829 ROKU
Autorzy:
Godek, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663991.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Aleksander Mickiewicz
prawo rzymskie w Polsce.
Opis:
Roman Law in Poland-Lithuania in the Light of Aleksander Mickiewicz’s 1829 Lecture on Polish Civil LawSummary The Polish Academy of Sciences library collection at Kórnik holds a manuscript with a lecture on Polish civil law and its history delivered by Aleksander Mickiewicz in 1829 at Krzemieniec School. This lecture provides us with a general idea of Mickiewicz’s views on the impact of Roman law on the development of Polish legal culture. Mickiewicz was rather critical of the views of Tadeusz Czacki, who had argued that Polish law was derived from Scandinavian law. Mickiewicz believed that Polish law under the early kings and princes of the Piast dynasty was a native creation, though subject to limited influence from Roman and German law. He held that Roman law originally came to Poland through canon law, but its influence was superficial. It was manifest in proceedings in the royal courts and in the borrowing of certain terms, which were sometimes used to designate purely indigenous legal institutions. This was also true of the usage of Roman terminology in Polish medieval chronicles. Mickiewicz saw the Roman elements in the 14th-century Statutes of Casimir the Great as an erudite display by their authors or as later additions to the original collection. Mickiewicz also devoted much attention to Lithuanian law. In particular, he showed that the Lithuanian Statutes were subject to the influence of many foreign systems of law including a number of elements borrowed from Roman law (wills, disinheritance, the penalty for parricide). Mickiewicz was convinced that Roman law appeared in the Grand Duchy at the same time as German law, and in connection with Lithuanian peregrinations for study abroad.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 2
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research on the Impact of Christianity on Roman Law in the Interwar Poland: Franciszek Bossowski’s Views
Autorzy:
Nancka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046752.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Franciszek Bossowski
prawo rzymskie
Chrześcijaństwo
Roman law
Christianity
Opis:
The article is intended to present the views of Franciszek Bossowski on the impact of Christianity on Roman law and thus draws attention to the existing output of the Polish science of Roman law in this area. This Vilnius-based Roman law scholar was one of the few researchers in Poland who studied this issue in the interwar Poland. For this reason, the article encompasses an analysis of those of his works in which he touches upon the issue of the impact of Christianity on Roman law. Attention is drawn to the key theses formulated therein as well as his polemics with other scholars. Last but not least, the research postulates formulated by Bossowski are discussed.
Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie poglądów Franciszka Bossowskiego na kwestię wpływu chrześcijaństwa na prawo rzymskie i tym samym zwrócenie uwagi na dotychczasowe osiągnięcia polskiej romanistyki w tym zakresie. Ten wileński romanista, był jednym z niewielu uczonych, którzy w Polsce międzywojennej zajęli się tą tematyką. Stąd też w artykule analizie poddane zostały te prace naukowe, w których uczony odnosi się do wpływu chrześcijaństwa na prawo rzymskie. Zwrócono uwagę na główne tezy pojawiające się w nich, jak i jego polemiki z innymi uczonymi. Wskazano także na postulaty badawcze sformułowane przez romanistę.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2019, 4; 143-156
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inconvenient Witnesses: Testimonies of Slaves in a Criminal Trial During the Republic and the Principate
Autorzy:
Loska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913321.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Roman law
slaves
criminal trial
prawo rzymskie
niewolnicy
proces karny
Opis:
In ancient Rome, slaves performed many different tasks. The fact that they often enjoyed the trust of their owners and knew their secrets made them very desirable witnesses in a criminal trial. The aim of the article is to show examples of situations in which the testimony of slaves in a criminal trial could be dangerous for their owners. Slaves were subject to obligatory torture, so they could reveal some secrets against their will. However, there was a ban on the use of slaves’ testimonies against their owners. Roman law, still, knew a few exceptions to this, in matters justified by the interests of Rome. The article shows also the changes made during the Principate, when the statutory law regulating this issue appeared.
W starożytnym Rzymie niewolnicy wykonywali wiele różnych zadań. Fakt, że cieszyli się nieraz zaufaniem swoich właścicieli i znali ich sekrety, czynił z nich bardzo pożądanych świadków w procesie karnym. Celem artykułu jest pokazanie przykładowych sytuacji, w których zeznania niewolników w procesie karnym mogły być niebezpieczne dla ich właścicieli. Niewolnicy obligatoryjnie poddawani byli torturom, mogli zatem zdradzić tajemnice wbrew swojej woli. Mimo że obowiązywał zakaz wykorzystywania zeznań niewolników przeciw ich właścicielom, to prawo rzymskie znało jednak od niego kilka wyjątków, w sprawach uzasadnionych interesem Rzymu. Pokazano także zmiany dokonane w okresie pryncypatu, kiedy pojawiło się prawo stanowione regulujące tę kwestię.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 1; 197-204
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SESJA NAUKOWA: „PANDEKTA JUSTINIANA CORPUS IURIS CIVILIS DIGESTUM VETUS CUM GLOSSIS” (ZAMEK W KÓRNIKU, 19 GRUDNIA 2016 ROKU)
Autorzy:
Jasiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510184.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
Kodeks Justyniana
Biblioteka Kórnicka - rękopisy
prawo rzymskie
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2017, 34; 9-10
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim
Współwytwórcy:
Amielańczyk, Krzysztof. Redakcja
Dębiński, Antoni (1953- ). Redakcja
Słapek, Dariusz (1961- ). Redakcja
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Prawo rzymskie
Bezpieczeństwo publiczne
Materiały konferencyjne
Opis:
Na s. tyt. błędna nazwa drugiego red., właśc.: Antoni Dębiński.
Materiały z VII sympozjum lubelskiego, Lublin, 20-22 maja 2010.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Age of a Victim as Crime’s Feature in Roman Law
Autorzy:
Kosior, Wojciech J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046748.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
odpowiedzialność karna i deliktowa
prawo rzymskie
wiek
delictual and criminal responsibility
Roman law
age
Opis:
The conducted research revealed that the matter of age in the sources of Roman law appeared several times in a combination with the victim and was the feature of some delicts and crimes. The article demonstrates that in Roman law, in cases of unlawful acts, not only was the perpetrator’s age important, but also sometimes the age of the victim depended on the perpetrator’s liability. In modern law, we can also find the provisions in which the perpetrator’s liability depends on the age of the victim. For example, Article 200 § 1 of the Polish Penal Code can be listed here. The aim of the presented article is to describe unlawful acts (mostly crimes) occurring in Roman law, in which the perpetrator’s liability depended on the age of the victim. So far, the above-mentioned thematic hasn’t been described in the literature of the subject, because when the matter of age in this context was analyzed, the most attention was focused on the age of the perpetrator and his ability to bear liability. The result of the research was to discover and elaborate Roman law sources where in fact the perpetrator’s liability depended on the age of the victim. Selected examples are presented in the text.
Przeprowadzone badania ujawniły, że wiek w źródłach prawa rzymskiego, kilkakrotnie pojawił się w połączeniu z osobą pokrzywdzonego (poszkodowanego) i stanowił znamię niektórych deliktów i przestępstw. Pokazuje to, że w prawie rzymskim przy czynach bezprawnych wiek miał znaczenie nie tylko wtedy, gdy dotyczyło to samego sprawcy. Niekiedy odpowiedzialność sprawcy była uzależniona od tego, w jakim wieku był pokrzywdzony. We współczesnym prawie również możemy odkryć przepisy, które odpowiedzialność sprawcy uzależniają od wieku ofiary. Prezentowany artykuł ma na celu przedstawienie czynów bezprawnych występujących w prawie rzymskim, w których odpowiedzialność sprawcy była uzależniona od wieku ofiary. Dotychczas taka tematyka nie była podejmowana w literaturze przedmiotu, bowiem jeżeli temat wieku w takim kontekście był analizowany, to najczęściej uwaga skupiała się na wieku sprawcy i jego zdolności do ponoszenia odpowiedzialności.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2019, 4; 91-109
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zniewaga imagines władcy jako podstawa oskarżenia o crimen maiestatis w świetle wybranych rzymskich procesów karnych w Annales Tacyta
Autorzy:
Wojtczak, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914311.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
prawo rzymskie
prawo karne
historiografia rzymska
dzieje Rzymu
Opis:
Zjawisko rozrastania się „katalogu” czynów kwalifikowanych jako crimen leasae maiestatis w początkach Pryncypatu poddawano już licznym analizom i interpretacjom. Zwiększającą się liczbę postępowań odbywających się w cieniu oskarżeń o przestępstwo obrazy majestatu tłumaczy się przeważnie interpretacyjnym rozszerzaniem zakresu tego przestępstwa. Wydaje się jednak, że w proponowanych rozważaniach zbyt mało uwagi poświęca się instrumentalnemu wykorzystywaniu prawa, do którego uciekają się władcy w procesach o często politycznym wymiarze.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 2; 205-240
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE EMPEROR TRAJAN AND THE PETITION OF THE BITHYNIAN ATHLETES, (PLIN., EP. 118-119): ‘LEX RETRO NON AGIT’…?
Autorzy:
Jońca, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664200.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie
zasada nieretroakcji
korespondencja Pliniusza i Trajana.
Opis:
Materiał wykorzystany przez profesora Witolda Wołodkiewicza w jego badaniach nad zasadą lex retro non agit może być uzupełniony o jeszcze jedno źródło – niedoceniane, cytowane incydentalnie, ale jednak mogące nadać zupełnie nowy wymiar toczonej dyskusji. Dziesiąta księga korespondencji Pliniusza zawiera listy adresowane do Trajana oraz wybrane odpowiedzi władcy. Znalazł się tam materiał, który doskonale nadaje się do badań nad zasadą lex retro non agit. Wśród problemów wymagających rozwiązania Pliniusz natknął się na szczególną prośbę zawodowych atletów. Sportowcy poprosili go, by zaaplikował na ich korzyść pewne przepisy, które zostały właśnie wprowadzone przez cesarza. Zarówno władca jak i jego namiestnik zgodzili się jednak, że w tym wypadku zastosowanie wstecznego działania prawa nie powinno mieć miejsca.
The material used by Professor Witold Wołodkiewicz in his analysis of the lex retro non agit principle may be supplemented with one more source – one which has been underestimated and referred to only incidentally, but may effectively tip the balance of the discussion. Book Ten of Pliny’s correspondence consists of letters addressed to Trajan, including some replies from the Emperor. It contains material which gives the perfect answer to the search for the origins of the lex retro non agit principle. In a list of unresolved issues Pliny mentions a specific request made by professional athletes, who wanted him to apply some regulations which the Emperor had just instituted, as grounds in their favour. But both the Emperor and Pliny, his governor for Bithynia, concur that in this case it would be inadmissible to make the new provisions retroactive.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2018, 18, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reflections on legal taxonomy: the example of iusiurandum
Refleksje na temat taksonomii prawniczej na przykładzie iusiurandum
Autorzy:
Villanueva Martínez, Antonio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057182.pdf
Data publikacji:
2021-12-08
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
taxonomy
necessary oath
Roman law
taksonomia
przysięga konieczna
prawo rzymskie
Opis:
Background: This article presents a study on the relationship between taxonomy, used in law textbooks for easier assimilation, and the legal structure of the institutions, based on the particular case of the so-called necessary oath (iusiurandum necessarium) in Roman law, which is presented in sources in a particularly unsystematic and confusing way. The reason for these reflections is determined by the difficulties of understanding the necessary oath that one finds when beginning their studies according to the criteria of doctrinal distinction between the necessary and voluntary oaths. Research propose: The purpose of this article is to determine the relationship between law and taxonomy, and answer the question whether taxonomy serves the purposes of research and application of law or, on the contrary, it is cultivated by the mere scientific inertia coming from the natural sciences. It is a question of gaining a better understanding of the sensitivity of classical jurisprudence, as well as the order of Corpus Iuris Civilis. Methods: The starting point of the article constitute citing different doctrinal opinions concerning the criteria of distinction between the necessary and voluntary oaths in ancient Rome. They are analyzed in the light of the jurisprudential sources, in order to verify their validity. The method is based on the exegetical analysis of these sources. Conclusions: The classification of legal knowledge must be based on both social and legal realities reflected in written laws, regardless of whether they are fitted into easier-to-understand categories.
Przedmiot badań: W niniejszym artykule rozważa się relację między taksonomią stosowaną w podręcznikach prawa rzymskiego w celu łatwiejszego przyswojenia materiału a prawną konstrukcją instytucji. Analizie poddany został przykład tzw. rzymskiej przysięgi koniecznej (iusiurandum necessarium), która w źródłach przedstawiana jest w sposób szczególnie nieusystematyzowany i niejasny. Asumpt do tych rozważań stanowią trudności w zrozumieniu instytucji przysięgi koniecznej, które napotyka się, rozpoczynając badania w oparciu o doktrynalne kryteria rozróżnienia przysięgi koniecznej i dobrowolnej. Cel badawczy: Celem niniejszego artykułu jest określenie relacji między prawem a taksonomią oraz odpowiedź na pytanie, czy taksonomia służy badaniom i stosowaniu prawa, czy też przeciwnie: jest praktykowana jako rezultat zwykłej naukowej inercji, wywodzącej się z nauk przyrodniczych. Celem jest lepsze zrozumienie subtelności klasycznej jurysprudencji, a także struktury Corpus Iuris Civilis. Metoda badawcza: Punkt wyjścia analiz stanowią opinie doktryny, dotyczące kryterium rozróżnienia między przysięgą konieczną i dobrowolną w prawie rzymskim. Kategorie te są następnie analizowane w oparciu o źródła jurysprudencyjne. W ten sposób ważność proponowanych kryteriów rozróżnienia poddawana jest weryfikacji. Metoda opiera się na egzegetycznej analizie źródeł. Wyniki: Klasyfikacja wiedzy prawniczej musi wynikać tak z realiów społecznych, jak i prawnych. Nie może mieć na nią wpływu to, czy te ostatnie, odzwierciedlone w prawach spisanych, dają się dopasować do łatwiejszych do zrozumienia kategorii.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 120; 119-133
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roman Law in Vilnius in the Period of Existence of the Academy of Vilnius
Autorzy:
Niczyporuk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621172.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Prawo rzymskie, Akademia Wileńska, Piotr Roizjusz
Roman law, Academy of Vilnus, Peter Roizjusz
Opis:
The Vilnius University was established on 7th July 1578, pursuant to the Royal Decree of King Stefan Batory. The royal act of establishment has been confirmed by the papal bull of Pope Gregory XIII on 29th October 1579 and by resolution of the Seym adopted in 1585. Before the rise of the Academy in Vilnius several schools had operated one of them founded by Peter Roizjusz. Thanks to the activity of this famous scholar and lawyer, the elements of Roman law were taught in Vilnius even before the creation of a university in Lithuania. At the beginning of the Academy there were no faculties of law or medicine. Presumably, this was connected with a lack of qualified staff in Lithuania. Only under the privilege granted by King Władysław IV, dated 11th October 1644 was a law faculty opened (composed of a chair of canon law and two of civil law). It is very hard to present a list of professors of Roman law (civil) at the University of Vilnius. Perhaps this is due to the fact that apart from Roizjusz, other scientists interested in Roman Law did not teach in Vilnius. Presumably there was only one chair of civil law (Roman). There is no doubt that Roman law played an important role in the training of lawyers and was taught intermittently throughout the remaining period of the operation of the Academy. In addition, preserved sources reflect the scientific work of professors, who were employed there. Following the example of other universities, the Academy of Vilnius awarded in this field a combined doctoral degree embracing “both laws” – civil and canon, which applied primarily to future law professors and high-ranking prelates who performed public functions. Probably there were no promoted doctors of civil law. The basis of the lectures were institutions of the Roman law of Justinian, and their content was not different from the standards adopted in other universities.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2014, 13, 1; 11-34
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Persona: maska z ludzką twarzą. O archeologii prawnej prawa osobowego
Autorzy:
Stagl, Jakob Fortunat
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1632216.pdf
Data publikacji:
2021-06-23
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Phersu
persona
Spaemann
Roman law
law of persons
natural law
prawo rzymskie
prawo osobowe
prawo naturalne
Opis:
The article analyses the archaeology of the concept of ‘person’, from the Etruscan Phersu to the Roman ius personarum. The ‘law of persons’ was at the beginning just a tool for the domination of all those who were not patres familias, due to its origin in the sinister and sadistic Etruscan Phersu, a man-hunter with a mask. But, little by little, Phersu’s face changed and became human. The driving force behind this development, apart from natural law, was the idea of formal equality which morphed into a material category. The modern concept of person, which was developed in the middle ages, has its archaeological foundations in the persona of the ancients.
Źródło:
Studia Iuridica; 2020, 86; 256-285
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służebność w Hetmanacie a prawo rzymskie
Servitudes in Cossack Hetmanate
Autorzy:
Kovalyk, Galyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953871.pdf
Data publikacji:
2016-03-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
własność
służebność
użytkowanie
Hetmanat
statuty litewskie
prawo magdeburskie
property
servitudes
usufruct
Cossack Hetmanate
Lithuanian Statutes
Magdeburg Law
Opis:
Jednym z okresów historii narodu ukraińskiego jest okres Hetmańszczyzny, kiedy to naród ukraiński próbował wywalczyć niepodległość i oddzielić się od Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Obowiązywały wówczas różne źródła prawa: Statut Litewski z 1588 roku, zbiory prawa magdeburskiego, akty prawne Hetmana, prawo ukraińskie zwyczajowe i prawodawstwo rosyjskie. Ze względu na brak jednolitości w uregulowaniu podobnych stosunków prawnych, nastąpiła potrzeba kodyfikacji prawa. Wynikiem pracy komisji był akt zatytułowany Prawa, według których sądzi się naród małorosyjski. Wśród służebności Prawa wskazują kilka służebności gruntowych i jedną osobistą - prawo użytkowania. Normy o prawie przejścia po cudzym gruncie były bezpośrednio zapożyczone ze Statutu Litewskiego z 1588 roku. Prawa po raz pierwszy w historii ukraińskiego prawa regulują zagadnienie służebności gruntów miejskich. W Hetmanacie istniały następujące służebności: prawo przejścia po cudzym gruncie, prawo zakazujące wznoszenia budynku ponad określoną wysokość, prawo żądania, aby sąsiad w jakikolwiek sposób nie przeszkadzał dostępowi do światła, prawo do odprowadzania deszczówki na grunt służebny za zgodą sąsiada, prawo wpuszczania poszczególnych belek w ścianę sąsiada, użytkowanie.
Ukrainian people have struggled for their independence throughout the history. One of such  periods of Ukrainian history is the period of Ukrainian Cossack state when Ukrainians tried to separate from the Polish–Lithuanian Commonwealth. At that time, the following sources of law were obliged: the Statute of Lithuania 1588, law books of Magdeburg Rights, Hetman statutes, Ukrainian customary law, and Russian legislation. As there was no uniformity in legal regulation, the necessity of codification arose. The result of the codification commission work was the act entitled “Rights, under which the Little Russian judges”. Among servitudes, “Rights” presented a few praedial and one personal servitude. The right to cross another’s land was taken from the Statute of Lithuania 1588. “Right” was the first act in Ukrainian legal history that regulated issues of praedial urban servitudes. The following servitudes were present in Cossack Hetmanate: the right to cross another’s land, the right to forbid building of the house above the determined altitude, the right of light (the right to demand unobstructed light access from the neighbor); the right to transfer rainwater from the roof to the neighbor’s land; the right to build the particular beam into the neighbor’s wall; the usufruct.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2016, 1; 161-172
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag na temat zeznań niewolników w procesie karnym
Some Remarks on the Slaves’ Testimonies in the Criminal Trial
Autorzy:
Loska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046493.pdf
Data publikacji:
2020-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
prawo rzymskie
proces karny
niewolnicy
Roman law
criminal trial
slaves
Opis:
W starożytnym Rzymie obowiązywała zasada, wedle której podczas procesu nie można było wykorzystywać zeznań niewolników na szkodę ich właściciela. Od tej zasady już od czasów republiki przewidziane były wyjątki, w przypadku przestępstw kazirodztwa oraz spisku. Odmienne podejście do wykorzystywania zeznań niewolników widoczne było w okresie pryncypatu. Ustawy, takie jak lex Iulia de adulteriis coërcendis, czy reskrypty cesarskie przewidywały szereg możliwości obejścia republikańskiego zakazu, bez rzeczywistego jego złamania, ani też zniesienia. Jedynie w przypadku crimen laese maiestatis wyraźnie dopuszczono torturowanie niewolników in caput domini. W okresie dominatu wprowadzony został zakaz przyjmowania oskarżenia składanego przez niewolnika przeciw właścicielowi, wyjątkiem była wyłącznie maiestas. Oskarżający niewolnik był karany śmiercią.
In ancient Rome there was a rule that in the course of the trial the slave confession could not be used to the detriment of their owners. There have been exceptions to this rule since the time of the Republic, in the case of incest crime and conspiracy. A different approach to the use of the testimony of slaves was visible during the Principate. Laws, such as lex Iulia de adulteriis coërcendis, or imperial rescripts, provided for a number of possibilities to circumvent the republican ban, without actually breaking it, or abolishing it. Only in the case of crimen laese maiestatis it was explicitly allowed to torture the slaves in caput domini. During Dominate accepting the charges submitted by the slave against the owner was forbidden, excepting maiestas only. Accusing slave was punished with death.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2017, 60, 3; 449-464
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘LEGES LIBITINARIAE’ I PRAWNE REGULACJE RZYMSKIEGO PORZĄDKU POGRZEBOWEGO
The ‘leges libitinariae’ and legal regulations for Roman funeral rites
Autorzy:
Kuryłowicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096774.pdf
Data publikacji:
2022-08-20
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie; pogrzeby; regulacje prawne.
Roman law; funeral order; legal regulation.
Opis:
Pierwotne podstawy prawne rzymskiego porządku pogrzebowego tworzyły normy sakralne, ustawy królewskie (leges regiae) oraz ustawa XII tablic (tab. 10). Ważną rolę odgrywały zawsze obyczaje przodków (mores maiorum). Ponadto edykty pretorskie oraz konstytucje i ustawy cesarskie (D. 11,7; D. 11,8; D. 47,12; C. 3,44). Znaczenie miały również inskrypcje nagrobkowe jako indywidualny akt prawny, tworzący uprawnienia dla fundatora grobowca i oznaczonych w inskrypcji osób (jako tzw. leges datae). Osobne miejsce zajmują leges libitinariae. Nazwa pochodzi od Libitiny – rzymskiej bogini związanej z pogrzebami. Historycznie pierwsza poświadczona jest lex Lucerina z lat 314-250 r. p.n.e., najlepiej znane są lex Puteolana libitinaria oraz lex Cumana libitinaria (z czasów cesarza Augusta). Zawierają one lokalne przepisy, dotyczące zamówień na usługi pogrzebowe oraz wykonywanie wyroków śmierci. Ponadto nakazywały usuwanie porzuconych zwłok z miejsc publicznych. Kontrolę nad przestrzeganiem przepisów ustawowych sprawowali głównie edylowie. Z badań wynika, że prawne regulacje porządków pogrzebowych były już od początku republiki dobrze znane w samym Rzymie i w miastach municypalnych.
Originally, the legal grounds for Roman funeral rites were formulated by religious provisions, royal laws (leges regiae) and the Twelve Tables. Another important set of practices were ancestral customs (mores maiorum), as well as the praetorian edicts and imperial constitutions and laws which came in force later (D. 11,7; D. 11,8; D. 47,12; C. 3,44). Tomb inscriptions were important as well, because they were regarded as the legal acts creating the rights (leges datae) of the tomb’s founder and the persons mentioned in the inscription. Te Leges Libitinariae hold a special position. The name is derived from Libitina, the Roman goddess associated with funerals. Historically, the first of these laws on record is lex Lucerina, dated to 314-250 BC, but the best known are lex Puteolana Libitinaria and lex Cumana Libitinaria, which are dated to the reign of Augustus. They contain local regulations on undertakers’ services and the execution of death sentences. They also contain orders for the disposal of corpses abandoned in public places. Usually, the magistrates responsible for seeing to the observation of provisions relating to burials were the aediles. This research shows that the legal regulations governing funerals were well established in the city of Rome and the municipalities already by the early Republic.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2022, 22, 2; 121-140
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cesarskie prawodawstwo zakonne sprzed Kodeksu Justyniana Wielkiego
Caesar monastic law before “Code” by Justinian I
Autorzy:
Lewandowicz, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502267.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
prawo rzymskie
monastycyzm
cesarskie prawodawstwo zakonne
klasztory
Roman law
monasticism
Caesar monastic law
monasteries
Opis:
Since Constantine the Great Caesar law started to play a double role in the world where Christians lived. It regulated the laws of a lay community – which aimed at the worldly objectives but also the life of the Church herself, whose basic objectives are directed towards the supernatural sphere. It was a kind of ius commune which shaped the collection of legal norms according to the Christian perspective. Till the times of Justinian I Caesar norms in relation to monastic life were directed by the need of the hour. Their formation, however, gives some idea what in the eyes of rulers was a problem which was necessary to solve on the border of monasticism and the life of a lay community. Depending on the regulation subject we can classify a group of laws applying to the people who had to perform public duties, then to the people who did not enjoy full freedom (slaves, coloni), married couples, then laws regulating the discipline of monastic life in monasteries and laws applying to monks and monasteries in a lay community (particularly regarding system of justice, property law and public order).
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 135-153
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Education in Hungary in the period of the Kingdom of Hungary
Autorzy:
Hamza, Gábor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621447.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Królestwo Węgier, nauczanie prawa, prawo krajowe, prawo rzymskie
Kingdom of Hungary, legal education, national law, Roman law
Opis:
The author presents Genesis, the ways and aims of legal education in Hungarian uni-versities, with a special focus on the Faculty of Law in Trnava, which was establishedin January 1667 (now Eötvös Loránd University in Budapest). The tradition of legaleducation has common European roots and is connected with the medieval foundationof universities in Bologna, where the priority was given to Roman law education.Due to the process of specialization and new tendencies in teaching in West Euro-pean universities, the Hungarian universities were also modernized and enlarged. Theexceptional position in education was dedicated to Roman and canonical law, but inthe Kingdom of Hungary domestic national law was also taught – a practice that hasexisted at the Faculty of Law in Trnava from its very beginnings.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2017, 16, 2; 9-19
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
El derecho real y las universidades españolas en el siglo XVIII
Autorzy:
Rodr´ıguez Arrocha, Belinda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621182.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Prawo kanoniczne, podręczniki, prawo rzymskie, prawo królewskie, uniwersytety
Canon law, handbooks, Roman law, Royal law, Universities
Opis:
During the Early Modern Age the study of Roman and canon law was undoubtedly an important fact in the Spanish universities. However, the instruction in the Castilian laws – like the Siete Partidas or the Nueva Recopilación – was a gap in the academic curriculum in law faculties. Several scholars learned the legal procedure and the “na- tional” laws on their own – reading legal handbooks, practice treatises or dictionaries. In the eighteenth century the establishment of Chairs in royal laws was taught in some important centers for legal studies like Valladolid, Salamanca and Alcalá. In 1771 Ignacio Jordán de Asso and Miguel de Manuel Rodr´ıguez published the first edition of their work Instituciones del Derecho civil de Castilla, a well-known handbook that also contain- ed the Aragonese civil law. The reforms in the curriculum had a royalist purpose at the expense of Roman law and the papal power. At the same time, the renewal was necessary because the contents of the courses in universities were not suitable for the practice of justice before the various courts. Although some regulatory provisions tried to effect the transformation of legal studies since 1713, the establishment of native law teaching occurred under the reign of Charles III, a considerable delay. The purpose of this paper is the analysis of the transformations of legal education in Spain during the second half of that century.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2014, 13, 1; 97-116
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkice z zakresu rzymskiego prawa karnego – skazanie do szkoły gladiatorów (damnatio in ludum)
Sketches about Roman Criminal Law – damnation to gladiatorial school (damnation in ludum)
Autorzy:
Kubiak, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595895.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
prawo rzymskie
szkoły glagiatorów
Opis:
Condemnation to the school of gladiators (damnatio in ludum) was one of the most intriguing penalties in Roman Criminal Law. Condemned were sent to ludus to train gladiatorial skills and fight during the games. Of course, its existence was closely connected with ludus, and thus it appeared in public law in I century b.C., after the gladiatorial schools were widely built (at least from 105 b.C. – Val. Max. 2, 3, 2; Cic. Tusc. 2, 41; Plin. Nat. 33, 16). From I century A.D. on, it was definitely quite common penalty (Plin. Epist. 31; lex Petronia de servis). The most important thing however is, that it was not a death penalty – it deprived condemned of liberty, they became slaves, and also they had to stay in ludus, as in the prison (D. 48, 19, 8, 11; P. S. 5, 17, 2), but they did not have to die during the games. Even more, after three years of service they could be liberated from the penalty, and after another two years – regain their freedom (Coll. 11, 7, 4). As it was a general rule in Roman Criminal Law, slaves and humiliores could be condemned in such a way (D. 48, 19, 8, 12; P. S. 5, 23, 4). Damnatio in ludum was very similar to damnatio ad metallum, so one can draw some conclusion on such comparison. Some authors suggest, that criminals were condemned to ludus in cases of sacrilege, arson, homicide, robbery and desertion (thesis based probably on Quint. Decl. Mai. 9, 21 and Flor. 2, 8, 8), but closer analysis of Roman legal regulations shows, that it was a penalty of lesser crimes or mitigation of punishments (D. 48, 13, 7; P. S. 5, 20, 2 and 5; P. S. 5, 23, 4; D. 49, 16, 3, 1; D. 48, 19, 28, 15). Though from one point of view it was a severe penalty, resulting in death sometimes, in general it may be compared with damnatio ad metallum and other non-lethal penalties. The discipline in ludus might have been cruel and hard, but there was also a chance to survive the time of punishment (according to some even in case of loss during games - missio) and regain freedom, not to mention quite good physical care like attention of doctors or massages. Its close connection with gladiatorial games was also the reason of its disappearance from Roman Criminal Law, as late as the end of IV century A.D. (C. Th. 15, 12, 1; C. Th. 9, 40, 8; C. Th. 15, 12, 3).
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2012, LXXXV (85); 85-112
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Testament jako akt sformalizowany – uwagi w sprawie przyszłego kształtu regulacji dotyczących formy rozrządzeń testamentowych
Autorzy:
Pabin, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788181.pdf
Data publikacji:
2016-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
testament
akt sformalizowany
prawo spadkowe
świadek
prawo rzymskie
formalized act
inheritance law
witness
Roman law
Opis:
Testator wishing to dispose of assets through a testament has a choice of several forms of testament: ordinary and special. Preparing the act of last will it's necessary to observe the formal requirements set forth by law, otherwise this will is going to be invalid. The existing provisions about the form don't fully meet the objectives for which they were introduced. Approved forms of will raise a number of concerns, and the regulations governing them require immediate correction. The provisions of the form can be accused of: imprecision, inconsistency, and in some cases the lack of practicality and the lack of adaptation to contemporary needs and opportunities. But above all, unfortunately, they often interfere with the will of the testator. That formalism in practice often thwarts the will of the testator. The rules, which were supposed to protect and make its fulfillment often become an obstacle. Formal requirements introduced, among others, due to the reduction of falsifying wills is not fully recognized. There are necessary changes in regulations concerning the form of the disposition mortis causa. The existing forms of the testament need modifications and some of them total removal. There is a need also to create new types of wills. However, the most important is to enable the maintenance of the statement in force, in the case that the testament is authentic and the testator made it consciously leaving out some requirement of form.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2016, 1 (205); 91-126
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O TUNIKACH Z DŁUGIM RĘKAWEM; O TYM, ŻE NOSZENIE ICH PUBLIUS AFRICANUS ZARZUCIŁ SULPICIUSOWI GALLUSOWI. AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 6,12 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ
Autorzy:
Tarwacka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096534.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie; Aulus Gellius; tłumaczenie
Opis:
O TUNIKACH Z DŁUGIM RĘKAWEM; O TYM, ŻE NOSZENIE ICH PUBLIUS AFRICANUS ZARZUCIŁ SULPICIUSOWI GALLUSOWI. AULUS GELLIUS, ‘NOCE ATTYCKIE’ 6,12TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 1; 291-295
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wola dziedzica a treść legatu w prawie rzymskim
Content of legacy and the heir’s will in Roman law
Autorzy:
Szolc-Nartowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/476587.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Roman law
wills
legacies
trusts
prawo rzymskie
testament
legaty
fideikomisy
Opis:
The debate held by ancient lawyers on the question of an heir's power to decide upon the extent of a performance under the legacy per damnationem is the subject of this paper. For example: the testator omitted to specify the amount of wine, olive or salt fish bequeathed under a legacy per damnationem. Does it make legacy invalid? – or maybe the heir has a power to decide on how much of these commodities are to be owned? Or perhaps the legatee is entitled to take all of the things left by testator? Should we rather upheld the will of the testator or bear the consequences of the testator’s failure to express his will in a clear and definitive manner? Could the legacy per damnationem rely on a measure of cooperation between the testator and heir? What is the role of typical Roman social value like fides as far as the estimation of validity of such legacies is concerned? And what are the legal instruments to qualify the performance of the heir as proper or not? Was fideicommissum, emerging institution of inheritance law, more elastic instrument for testators? The paper includes texts of Roman jurists from the classical period taken from the Digests of Justinian, giving some proposals of their interpretations.
Przedmiotem artykułu jest zagadnienie dopuszczalności powierzenia dziedzicowi ustalenia zakresu świadczenia w rzymskim legacie per damnationem. W artykule analizowane są teksty rzymskich jurystów z okresu klasycznego. Przykładowo: testator nie określił ilości rzeczy zapisanych gatunkowo: oliwy, wina, solonej ryby. Czy legat będzie ważny? – czy też dziedzic będzie uprawniony do określenia miary zapisanych rzeczy, a tym samym określi treść świadczenia? Czy może legatariusz będzie uprawniony do żądania świadczenia wszystkich rzeczy z zapisanej kategorii? Czy powinniśmy dążyć do utrzymania w mocy dyspozycji testatora, czy raczej uznać, że nie wyraził swej woli w sposób dostatecznie określony? Czy legat damnacyjny może polegać na współpracy miedzy testatorem a dziedzicem? Dziedzic pełniłby wówczas funkcję pośrednika, elastycznie dostosowując do rzeczywistości życzenia zmarłego. Jakie są prawne instrumenty służące uznaniu, że wypełnienie legatu przez dziedzica nastąpiło w sposób prawidłowy? Czy fideikomis był bardziej elastycznym narzędziem, umożliwiającym wypełnienie woli de c uius?
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2018, 2(23); 91-104
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag na marginesie Tit.Ulp. 20.16
few remarks in the margin Tit. Ulp. 20.16
Autorzy:
Świrgoń-Skok, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621809.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
niewolnik, testament, niewolnik publiczny, prawo rzymskie
slave, will, public slave, Roman law
Opis:
In Roman law, a precondition for testamenti factio activa was having freedom. In theClassic and Justinian Law the major matter that was considered while determiningsuccession in case of death, was whether the testator was a free person. This generallydoes not raise major controversies. Statements of classic jurists, amongst others,refer thereto in Justinian Digests and imperial constitutions.It is not affected by the fact that in the preserved source material of Roman law, onecan find a fragment from Titulae ex corpore Ulpiani, which grants public slaves thecapacity to manage half of their peculium, should they have any. Such a possibilitywas not present for private slaves even if they possessed peculium profecticium. Theyalso could not obtain the consent of their owner in this scope to carry out such legalaction, because the ability to draw up a testament was classified in public law, notprivate law, which cannot be changed on the grounds of any agreements. However, thisprivilege is not known to Justinian law. Again, the privilege of testamentary capacityfor public slaves is granted by the Byzantine emperor – Leon VI Philosopher.
W prawie rzymskim warunkiem koniecznym przy testamenti factio activa byłoposiadanie wolności. Zarówno w prawie klasycznym, jak i poklasycznym pierwsząkwestią, jaką brano pod uwagę, przy ustalaniu następstwa na wypadek śmierci,było to, czy testator był osobą wolną czy nie. Nie budzi to co do zasady większychkontrowersji. Wskazują na to m.in. wypowiedzi prawników klasycznych, umieszczone następnie w Digestach justyniańskich, jak i konstytucje cesarskie.Nie wpływa na to fakt, że w zachowanym materiale źródłowym prawa rzymskiegomożna jednak odnaleźć fragment pochodzący z Titulae ex corpore Ulpiani, któryprzyznaje zdolność rozporządzenia w testamencie niewolnikom publicznym połowąswojego peculium, o ile takie posiadali. W dalszym ciągu takiej możliwości nie mielibowiem niewolnicy prywatni, chociażby posiadali peculium profecticium. Nie moglitakże w tym zakresie uzyskać zgody swojego właściciela na dokonanie takiej czynnościprawnej, ponieważ zdolność do sporządzenia testamentu była zaliczana do normprawa publicznego, a nie prywatnego, którego nie mogą być zmieniane na podstawieporozumień. Natomiast przywilej ten nie jest znany prawu justyniańskiemu.Ponownie przywilej umożliwiający testowanie niewolnikom publicznym przyznajecesarz bizantyjski Leon VI Filozof.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 115-126
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrystianizacja prawa po „edykcie mediolańskim”
Christianization of law after „the edict of Milan”
Autorzy:
Żurek, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612538.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
prawo rzymskie
prawo kościelne
chrystianizacja prawa
tolerancja
przywilej
Roman law
Church law
Christianization of Law
tolerance
privilege
Opis:
The Constantine breakthrough was the beginning of changes in the whole Roman Empire state system. In Roman Law that process meant the introduction of Christian elements into legislation. The process of Roman Law Christianization was started by the Emperor Constantine the Great and was proceeded by his successors. The scope of those changes is difficult to determine. It is even more difficult to determine those changes mechanism of introduction. It is sure that Church was not the initiator of them. Even priests not always had been satisfied with those changes. Simplifying, those changes could be reduced to three areas: law and rules regarding the Christian cult; respecting the Christian spirit laws, and, finally, to, so called, privileges which were bestowed to the Catholic Church. It seems to be that this process did not open the way to introduction of confessional state but strengthened its tolerant – in religious case – character. This article is a systematization attempt of these issues, especially in the face of the numerous appearing allegations.
Źródło:
Vox Patrum; 2014, 61; 73-88
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy w prawie rzymskim istniała instytucja wywłaszczenia?
Institution of Expropriation in Roman Law
Autorzy:
Kamińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621835.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prawo rzymskie, ius publicandi, wywłaszczenie, intees publiczny, własność prywatna
Roman law, ius publicandi, expropriation, public interest, private ownership
Opis:
The issue of expropriation in Roman law has on numerous occasions been the subjectof scientific research. The researchers have tried to explain the meaning of the termexpropriation and show its role from a legal and social point of view. In Roman law,expropriation was referred to as publicatio and the right to expropriation was calledius publicandi. Difficulties associated with determining whether expropriationexisted in Roman law results mainly from lack of source texts. On the basis of onlybrief information, various theories are currently being put forward. Some researchersbelieve that expropriation existed, others deny it. Preserved source texts, althoughfew in number, argue that the institution existed in the Republic. What's more, it canbe called the prototype of modern expropriation. It had to fulfill similar and oftenthe same requirements that modern expropriation must meet, and thus there had tobe a public purpose, expropriation was a last resort, and the expropriating party wasburdened with the liability for compensation.
Zagadnienie dotyczące wywłaszczania w prawie rzymskim było już wielokrotnieprzedmiotem badań. Badacze starli się wyjaśnić znaczenie terminu wywłaszczenieoraz ukazać jego rolę z prawnego i społecznego punktu widzenia. W prawie rzymskimwywłaszczenie było określane mianem publicatio, a prawo do wywłaszczania iuspublicandi. Trudności związane z ustaleniem kwestii istnienia w prawie rzymskiminstytucji wywłaszczenia wynikają przede wszystkim z braku tekstów źródłowych.Na podstawie jedynie szczątkowych informacji powstało jednak kilka teorii naten temat. Niektórzy badacze są przekonani o istnieniu wywłaszczeń, inni temuzaprzeczają. Przytoczone w trakcie rozważań teksty źródłowe, jakkolwiek nieliczne,wydają się dowodzić istnienia tej instytucji już w okresie republiki. Co więcej, możnają nawet nazwać prototypem współczesnego wywłaszczenia. O podobieństwachdecydują m.in. jednakowe wymogi, jakim musiało i obecnie musi czynić zadośćwywłaszczenie. Należą do nich: cel publiczny, ostateczność wywłaszczenia orazobowiązek odszkodowawczy względem wywłaszczanej jednostki.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 71-86
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistulae Hadriani ad Stratonicenses Hadrianopolitas. Listy Hadriana do obywateli Stratonikeji Hadrianopolis
Hadrian’s letters to the citizens of Stratonicea Hadrianopolis
Autorzy:
Tadajczyk, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057181.pdf
Data publikacji:
2021-12-08
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Hadrian
Stratonikeia
revenues
public Roman law
Stratonikeja
dochody
prawo rzymskie publiczne
Opis:
Przedmiot badań: Przedmiotem badań są trzy listy Hadriana kierowane do obywateli Stratonikeji, miasta położonego w Azji Mniejszej, w szczególności pierwszy z nich dotyczący dochodów miasta. Cel badawczy: Cesarz Hadrian popierał proces hellenizacji Azji Mniejszej, między innymi przez zakładanie nowych miast i rozbudowywanie starych. Celem artykułu jest przedstawienie przykładu jego polityki względem miast greckich tego regionu. Metoda badawcza: W artykule zastosowano metodę historyczno-prawną i filologiczną analizę źródeł. Wyniki: Cesarz Hadrian wspierał rozwój Stratonikeji przez przekazanie jego obywatelom dochodów pochodzących z okolicznych ziem, wcześniej zasilających skarb centralny. Był też zainteresowany rozbudową miasta i stanem jego infrastruktury. Ze swej strony mieszkańcy Stratonikeji dbali o utrzymywanie stałego kontaktu z cesarzem, śląc do niego listy
Background: The subject of this study is the analysis of three letters from Hadrian addressed to the citizens of Stratonikeia, a city located in Asia Minor, in particular the first one concerning the city’s income. Research purpose: Emperor Hadrian supported the Hellenisation of Asia Minor, among others by founding new cities and expanding old ones. The aim of this article is to provide an example of his policy towards the Greek cities of the region. Methods: The historical-legal method and philological analysis of sources were applied. Conclusions: Emperor Hadrian supported the development of Stratonikeia by transferring to its citizens the revenues from the surrounding lands, previously belonging to the central treasury. He was also interested in the expansion of the city and the state of its infrastructure. For their part, the inhabitants of Stratonikeia took care to maintain constant contact with the Emperor by sending him letters.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 120; 109-117
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE ‘SOCIETAS LEONINA’ IN THE WORK OF COMMENTATORS
Autorzy:
Palmirski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663811.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo rzymskie
Justynian
szkoła glosatorów
szkoła komentatorów (konsyliatorów)
spółka
lucrum
damnum
societas leonina.
Roman law
Justinian
school of Glossators
school of Commentators (Counsellors)
partnership
Opis:
W prawie rzymskim societas był to kontrakt zawierany pomiędzy przynajmniej dwiema osobami w celu podziału osiąganych przez spółkę zysków i strat, które ona przynosiła. Podział ten następował w pierwszym rzędzie stosownie do postanowień umowy, przy czym zabroniona była spółka, w której jeden wspólnik ponosił tylko straty, nie otrzymując żadnych zysków. Tego typu spółka nazywana była lwią spółką (societas leonina). W niniejszym artykule podjęta została próba odpowiedzi na pytanie o wkład komentatorów w rozwój tej instytucji.
In Roman law a societas was a contract concluded between two or more persons with the purpose of sharing profts and losses. In the first place they were divided according to the provisions of the agreement, but a partnership in which one of the partners was only liable for loss and excluded from sharing in the profit was prohibited. A partnership of this kind was called a societas leonina. This article attempts to answer the question whether the Commentators contributed to the development of this institution.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2018, 18, 4
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The rule of Roman law: Non capitur, qui ius publicum sequitur
Autorzy:
Sitek, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451682.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
Tematy:
Roman law
public law
liability in public law
praetor’s edict
prawo rzymskie
prawo publiczne
odpowiedzialność w prawie
publicznym
edykt pretorski
Opis:
Przedmiotem niniejszego opracowania jest przeprowadzenie interpretacji sformułowania autorstwa Ulpiana, pochodzącego z 11 księgi komentarza do edyktu pretora, tj. Non capitur, qui ius publicum sequitur (D. 50.17.116.1). W literaturze romanistycznej sformułowanie to zasadniczo jest traktowane dość marginalnie. Odniesienia do niego znajdują się najczęściej w przypisach, w celu egzemplifikacji jakiegoś toku myślowego, jednak bez pogłębionej analizy. Kluczowe dla procesu interpretacji tego sformułowania będzie miało wyjaśnienie znaczenia użytego w tekście zwrotu ius publicum. Można wstępnie przyjąć założenie, że Ulpian, posługując się zwrotem ius publicum, nie miał na myśli prawa publicznego w znaczeniu ustrojowym, lecz ugruntowane i powszechnie stosowane przepisy prawa prywatnego, niezależnie od źródła ich pochodzenia (jurysprudencja, edykt pretorski czy konstytucje cesarskie). Zatem hipotezą badawczą może być twierdzenie, według którego stosowanie przepisów prawa prywatnego powszechnie obowiązującego nie może być podstawą do postawienia w konkretnym przypadku zarzutu podstępnego czy nieuczciwego działania. Tak bowiem należy tłumaczyć wieloznaczny czasownik capitur pochodzący od capio, cepi, ceptum. W konsekwencji temu, kto wykonuje prawo, nie można przypisać złej wiary. Zasada ta ma ogromne znaczenie w przypadku określenia odpowiedzialności osób wykonujących zadania publiczne zgodnie z przepisami prawa i przewidzianych procedur
The subject of this study is to interpret the provision of Ulpian from the 11th book of the commentary to the praetor’s edictie. Non capitur, qui ius publicum sequitur (D. 50.17.116.1). In Romanist literature, this provision is basically treated quite marginally. References to this provision are usually found in the footnotes, in order to exemplify some thought, but without an in-depth analysis. The explanation of the meaning of ius publicum used in the text will be crucial for the process of interpretation of this provision. One can initially assume that Ulpian using the phrase ius publicum did not mean public law from the systemic point of view, but the well-established and universally applied provisions of private law, regardless of their origin (jurisprudence, the praetor’s edict or the emperors’ constitutions). Thus, the research hypothesis may be the statement that the application of the legal provisions of private law can not be the basis for the submission of an insidious or unfair act in a particular case. This is how the ambiguous verb capitur (from capio, cepi, ceptum) should be translated. Consequently, whoever exercises the law can not be impute bad faith. This principle has a great importance when determining the responsibility of persons performing public tasks in accordance with the law and the procedures envisaged.
Źródło:
Journal of Modern Science; 2019, 40, 1; 149-162
1734-2031
Pojawia się w:
Journal of Modern Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka spostrzeżeń o prawie rzymskim w Gimnazjum i Liceum w Krzemieńcu
Some remarks upon Roman law in Krzemieniec Middle and High School
Autorzy:
Godek, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621845.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prawo rzymskie, Krzemieniec, XIX w.
Roman Law, Krzemieniec, XIX century,
Opis:
Krzmieniec Middle (est. 1805) and later on High School (est. 1819) in Volhynia wasfamous for its high educational standards and wide curriculum, whose importantpart constituted legal courses. The following subjects were lectured in Krzemieniec:natural law, political system, Polish as well as Russian border law, Polish-Lithuanianlaw (domestic law), and Roman law. The last two were lectured alternately bythe graduates of Vilnius University – Ignacy Oładkowski, Józef Jaroszewicz, andAleksander Mickiewicz. The teaching staff did not confine themselves solely todidactic activity, but they pursued ambitious scientific goals as well. Ołdakowski wasone of the first Poles to deal with the philosophy of law. He was also comparing Polishlaw with the Napoleonic Code. Jaroszewicz, who was following the newest scientifictrends, excitedly received the discovery and publication of the Institutes of Gaius.He was exploring the influence of Roman law on Old-Polish law. This very scientificproblem was also within Mickiewicz’s field of interest. Some preserved manuscriptsenable us to recreate the main outline of the lectures, as well as bibliography used bythe professors, or even the number of listeners attending the courses.
Założone w 1805 r. Gimnazjum w Krzemieńcu (przekształcone w 1819 r. w Liceum)słynęło z wysokiego poziomu nauczania i szerokiej oferty dydaktycznej, której istotną część stanowiły przedmioty prawnicze. W Krzemieńcu wykładano mianowicieprawo natury, polityczne, prawo graniczne (polskie i osobno rosyjskie), prawo krajowe (czyli polsko-litewskie) oraz rzymskie. Te dwa ostatnie przedmioty były wykładane naprzemiennie (rok po roku) przez absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego,kolejno – Ignacego Ołdakowskiego, Józefa Jaroszewicza, Aleksandra Mickiewicza.Wymienieni profesorowie nie ograniczali się tylko do wykonywania obowiązkówdydaktycznych, ale stawiali sobie także ambitne cele naukowe. Ołdakowski był jednym z pierwszych Polaków, zajmujących się naukowo filozofią prawa. Ponadto, tenwykładowca prowadził badania porównawcze nad prawem krajowym (polsko-litewskim) i francuskim (Kodeksem Napoleona). Jaroszewicz śledził najnowsze trendyw romanistyce, a w szczególności z wielkim zainteresowaniem przyjął odkrycie i wydanie Instytucji Gaiusa. Badał też problem wpływu prawa rzymskiego na dawne prawo polskie. Tym ostatnim zagadnieniem naukowo zajmował się także Mickiewicz.Zachowane źródła rękopiśmienne pozwalają na odtworzenie, przynajmniej zarysu,problematyki wykładów z dziedziny prawa. Umożliwiają także identyfikację bibliografii wykorzystywanej do zajęć, a nawet ustalenie liczby uczniów, uczestniczącychw wykładach.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 189-213
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inskrypcja w warsztacie romanisty – ‘case study’ bis
The Inscription in a romanist’s workshop – ‘case study’ bis
Autorzy:
Wiewiorowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621799.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
epigrafika, prawo rzymskie, późny antyk, Odessos, metodologia badań
epigraphy, Roman law, Late Antiquity, Odessos, research methodology
Opis:
The paper concerns the late Roman Greek Christian epitaph, founded in the Bulgariantown of Varna (ancient Odessos: SGLI nr 89), which commemorates Markellos, whodied in April of the eleventh indiction and who was a dekarchos (leader of ten) in thelate Roman army unit at fort Runis, under the command of count Dudus. The date ofthe inscription and the posts of both men and their possible origin are discussed inthe article in detail as an example of the importance and limitations given by juridicalepigraphy. The author deduces that the epitaph was engraved in the sixth century butnot in its first decades. while Markellos was a Christian (probably not a poor one)non-commissioned officer of the late Roman field army detachment, located in thelittle known military fortification known as “Runis” (contrary to opinions presentedin previous studies, it was not the ancient town of Krounoi-Dionysypolis). Duduswas its commander (possibly a tribune) and his origin remains unknown despitetheories concerning the origin of his name. In his conclusions, the author raises theneed of using the methods of modern epigraphy in Roman law studies and addressesthe collaboration between scholars focusing on Roman law with epigraphers andhistorians in general
Szkic poświęcony jest późnorzymskiemu greckiemu epitafium, znalezionemu w buł-garskiej Warnie (starożytne Odessos: SGLI nr 89), upamiętniające Markellosa, któryzmarł w kwietniu jedenastej indykcji i był dziesiętnikiem w oddziale armii rzymskiejz fortu „Runis”, pod dowództwem komesa Dudusa. W tekście analizowane są datowanie inskrypcji, status prawny wzmiankowanych w niej osób oraz kwestia ich hipotetycznego pochodzenia, co służyć ma wskazaniu ograniczeń i możliwości epigrafikiprawniczej. Autor dowodzi, że epitafium zostało wykonane w VI w., ale nie w pierwszych jego dekadach zaś Markellos był chrześcijaninem, podoficerem w oddzialearmii późnorzymskiej (armii polowej?), stacjonującym w bliżej nieznanym forcie„Runis” (odmiennie od poglądów wyrażanych w literaturze przedmiotu, nietożsamym ze starożytnym miastem Krounoi-Dionysypolis). Dudus był przypuszczalniejego trybunem, którego pochodzenie wbrew wnioskom wysuwanym na podstawiepochodzenia jego imienia, jest nieznane. W konkluzjach autor podkreśla znaczeniewykorzystania metod współczesnej epigrafiki w badaniach nad prawem rzymskimi potrzebę współpracy między romanistami a epigrafikami oraz innymi badaczamiantyku.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 153-174
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Riflessioni sul senatus consultum de nundinis saltus Beguensis
The Observations about senatus consultum de nundinis saltus Beguensis
Autorzy:
Rizzi, Mariagrazia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621853.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prawo rzymskie, uchwała senatu, prowincja Afryka, Lucius Afircanus
Roman law, Senatus consultum, provincia Africa, Lucius Africanus
Opis:
The province of Africa was one of the most important within the Roman Empire.Hence, a lot of source material, including epigraphic material, has been preserved,facilitating research in this area. The author took up the epigraphic source – senatusconsultum de nundinis saltus Beguensis, dedicated to the organization of trade in theAfrican province. The researcher presented the text senatus consultum, and thensubjected him to critical analysis and commentary, confronting her arguments withliterary and legal sources.
Prowincja Afryka była jedną z najważniejszych w Imperium Rzymskim. W związkuz tym zachowano wiele źródeł, w tym materiał epigraficzny, który ułatwia badania nadprzedmiotową problematyką. Autorka podjęła się opracowania źródła epigraficznego– senatus consultum de nundinis saltus Beguensis, poświęconego organizacjihandlu w prowincji afrykańskiej. Badaczka przedstawiła tekst regulacji prawnej –uchwały senatu (senatus consultum), a następnie poddała go krytycznej analiziei komentarzowi, konfrontując jej argumenty ze źródłami literackimi i prawnymi
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 11-38
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O TYM, ŻE FILOZOFOWIE PRZYPISYWALI KARANIU PRZESTĘPSTW TRZY PRZYCZYNY ORAZ DLACZEGO PLATON WSPOMNIAŁ O DWÓCH Z NICH, A NIE TRZECH AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 7,14 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ
Autorzy:
Tarwacka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096571.pdf
Data publikacji:
2020-07-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Aulus Gellius
tłumaczenie
prawo rzymskie
Opis:
O TYM, ŻE FILOZOFOWIE PRZYPISYWALI KARANIU PRZESTĘPSTW TRZY PRZYCZYNY ORAZ DLACZEGOPLATON WSPOMNIAŁ O DWóCH Z NICH, A NIE TRZECH AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 7,14TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 2; 335-340
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzymianie i ich prawo. Instytucje społeczeństwa nieegalitarnego
Autorzy:
Stępkowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47420971.pdf
Data publikacji:
2021-10-19
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
cnota
cenzorzy
społeczeństwo rzymskie
prawo rzymskie
virtue
Censors
Roman society
Roman law
Opis:
Roman authors demonstrated this hierarchy-oriented approach already when talking about the very establishment of Rome by Romulus, who divided then the foundational community into social orders of patricians and plebeians. Rome begins not with the individuals entering into a kind of social contract but with the pre-existing community. This community is granted with new identity with establishment of a specific order, that allowed addressing all the needs of the community and provided it with significant potential for expansion. Both social orders were burdened with the duties of mutual care and the specific duties towards Roman community itself. Therefore, the social relationships were understood in terms of duties and not rights. In order to provide for proper functioning of this social system, special institutions were established. Among others, that were described, particular attention was paid to Censors being in charge of supervising appropriate moral conduct of the citizens. The Censors exercised control over the way in which the citizens performed their moral duties, i.e. whether they have been observing mores (socially accepted patterns of conduct) in social life. Requirements stemming from the mores depended on the social position, and the higher the social position was, the greater were the requirements towards a given citizen. Censors could punish a citizen who had violated mores, with a censor’s note (nota censoria). The effect of the censor’s note were diverse and could entail severe consequences ending with exclusion from the community which resulted in deprivation of citizenship (capitis deminutio media).
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 87; 481-494
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo rzymskie jako kryterium interpretacyjne w Decisiones Lituanicae Piotra Rojzjusza
Roman law as an interpretation criterion in Piotr Rojzjusz’s Decisiones Lituanicae
Autorzy:
Dyjakowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782743.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Roman law
Decisiones Lituanicae
Piotr Rojzjusz
Arbitral Court in Vilnius
Magdeburg
law
Opis:
The aim of the article is to show that Piotr Rojzjusz, Judge of the Royal Arbitral Court in Vilnius, applied Roman law as a criterion for interpretation in relation to Magdeburg law. Roman law served to interpret the meaning of doubtful notions of German law. The author was also an advocate of the subsidiary application of Roman law in the case of loopholes in national laws. His work entitled Decisiones […] de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appellatione iudicatis (Kraków 1565) is a commentary on five judgments. The basis of the verdict is Magdeburg law, but the author’s arguments are full of references to Roman law and the works of glossators and commentators.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2019, 12; 109-123
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo a prawda, czyli o fikcjach prawnych uwagi historyka prawa
Law and truth — law historian’s remarks on legal fictions
Autorzy:
Uruszczak, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394549.pdf
Data publikacji:
2021-07-09
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
legal fiction
fictio iuris
Roman law
canon law
fikcja prawna
prawo rzymskie
prawo kanoniczne
Opis:
Fikcja prawna jest to „kłamstwo prawa”,  które polega na  uznaniu sprzeczności z rzeczywistością w celu wywołania pożądanego skutku  prawa. W artykule przedstawiono rolę fikcji prawnych w kilku porządkach prawnych takich, jak prawo rzymskie (fictio legis  Corneliae, fictio  postliminii), prawo kanoniczne (m.in. zastępstwo prawne, osoba prawna, głosowanie większością), średniowieczne prawo polskie. Przypomniano także postulowane przez  średniowieczną naukę prawa wymagania ważności fikcji prawnych, jak to, że mogą pochodzić wyłącznie od ustawodawcy i tylko ze względów słuszności  i dobra wspólnego.
Legal fiction is a “lie of law” that entails acknowledging a contradiction with reality in order to produce the desired legal effect. The article presents the role of legal fictions in several legal orders, such as Roman law (fictio legis Corneliae, fictio postliminii), canon law (e.g., legal representation, legal person, majority voting), medieval Polish law. The article also presents the requirements for the validity of legal fictions, advocated by medieval legal science, namely that they can only come from the legislator and only for reasons of equity and the common good.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 25-35
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between sacrilegium and ἀνδρομανία. Justinian’s Law in the Testimonies of Byzantine Historians
Autorzy:
Gajda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618439.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
homosexuality
historiographical sources
classical and post-classical Roman law
Justinian’s codification
homoseksualizm
źródła historiograficzne
prawo rzymskie klasyczne i poklasyczne
kodyfikacja justyniańska
Opis:
The Roman legislator regulated various sexual attitudes, according to him, morally reprehensible: fornication, adultery, prostitution, pedophilia, sodomy and homosexuality. Republican leges, and later imperial leges, concerned the problems connected with these phenomena. The Christian Roman emperors and Byzantine emperors paid particular attention to those problems. A significant extension of sources, necessary in the analysis of the problem, are the literal sources, and among them the Byzantine historiography of the 6th–12th centuries. The author focused on the issue of homosexuality in Justinian’s law. The analysis of the problem includes Byzantine historiography (Procopius of Caesarea, John Malalas, Theophane the Confessor, Simone Logoteta, Michael the Syrian, George Kedrenos, George Hamartolos, John Zonaras).
Rzymski prawodawca regulował różne, jego zdaniem naganne moralnie zachowania seksualne. Ingerencja prawodawcza odnosiła się do seksualności obywateli i pozostałych członków społeczeństwa. Leges republikańskie, a potem imperialne, dotyczyły problemów związanych ze zjawiskami nierządu, cudzołóstwa, prostytucji, pedofilii, sodomii i homoseksualizmu. Znaczącym rozszerzeniem źródeł niezbędnych w analizie problemu są źródła literackie, a wśród nich historiografia bizantyńska VI–XII w. Autorka skoncentrowała się na problemie homoseksualizmu w prawie Justyniana I. W analizie problemu zostały uwzględnione dzieła kronikarzy bizantyńskich: Prokopiusza z Cezarei, Jana Malalasa, św. Teofana Wyznawcy, Szymona Logotety, Michała Syryjczyka, Grzegorza Kedrena, Grzegorza Hamartola, Jana Zonarasa.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2019, 28, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres zastosowania actio negatoria w teorii Fryderyka Zolla (starszego)
The scope of application of actio negatoria in the theory of Fryderyk Zoll (senior)
Autorzy:
Nancka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1057810.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
actio negatoria
fryderyk zoll (senior)
roman law
fryderyk zoll (starszy)
prawo rzymskie
Opis:
Przedmiot badań: W XIX-wiecznej doktrynie pojawiały się wątpliwości co do tego, jak należy określić zakres zastosowania skargi negatoryjnej. Głos w tej materii zabierali liczni europejscy romaniści, ale na szczególną uwagę zasługuje stanowisko, ubiegającego się o veniam docendi z prawa rzymskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, Fryderyka Zolla (starszego). Ten uczony nie bał się w swej pracy habilitacyjnej polemizować z najznakomitszymi badaczami prawa rzymskiego, wyrażając jednoznacznie swe zapatrywanie co do zakresu zastosowania skargi negatoryjnej. Cel badawczy: Celem artykułu jest analiza poglądów Fryderyka Zolla (starszego), które ten uczony sformułował w odniesieniu do zakresu zastosowania skargi negatoryjnej w prawie rzymskim. Oprócz tego praca ma na celu przypomnienie, iż także rodzimi uczeni zabrali głos w tej materii. Współcześnie bowiem poglądy krajowych romanistów są w mniejszym stopniu znane i przez to rzadziej cytowane aniżeli zagranicznych uczonych. Metoda badawcza: W pracy dokonano analizy poglądów Fryderyka Zolla (starszego), uwzględniając przy tym odniesienia do źródeł prawa rzymskiego, z których ten uczony korzystał, tworząc swe dzieło. W pracy więc oprócz metody prawno-historycznej wykorzystano także metodę dogmatyczną. Wyniki: W pracy wykazano, iż Fryderyk Zoll (starszy) był zwolennikiem szerokiego ujęcia zakresu zastosowania skargi negatoryjnej i tym samym opowiedział się przeciwko opinii wyrażanej przez część uczonych. Jego stanowisko zostało dogłębnie uzasadnione, a co istotne, stanowi prawdopodobnie pierwszą próbę takiego ujęcia zakresu zastosowania skargi negatoryjnej w polskojęzycznej literaturze romanistycznej.
Background: The XIX century doctrine saw doubts in how to determine the scope of application of actio negatoria. Whereas numerous European Roman law scholars expressed their views on this, special attention should be paid to the views held by Fryderyk Zoll (senior), who was pursuing a veniam docendi in Roman Law at the Jagiellonian University. In his habilitation dissertation, Zoll was not afraid to engage in a polemic with the most prominent researchers of Roman law and explicitly express his views as to the scope of application of actio negatoria. Research purpose: The article aims to analyze the views of Fryderyk Zoll (senior) that the scholar formulated with regard to the scope of application of actio negatoria in Roman law. The paper is furthermore intended as a reminder that Polish scholars, too, had their views on the matter. The reason is that currently the views of Polish-based Roman law researchers are not as well-known and therefore not as frequently quoted as the views held by foreign-based scholars. Methods: The paper encompasses an analysis of the views of Fryderyk Zoll (senior), as well as references to sources of Roman law that the scholar invoked in his work. In addition to the legal-historic method, the article utilizes the dogmatic method. Conclusions: The article shows that Fryderyk Zoll (senior) was a proponent of a broad scope of application of actio negatoria and thus rejected the views held by some other scholars. His position on the issue has been explained in detail and is probably the first attempt at arguing for such a broad scope of application of actio negatoria in Polish literature on Roman law.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 117; 99-113
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 205

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies